iiTina Sambal

Sambal: Tina Sambal (New Testament)copyright © 1999 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: (Sambal)Contributor: Wycliffe Bible Translators, Inc.All rights reserved.2020-11-30PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 30 Dec 2021 from source files dated 30 Nov 2021141ae5aa-a617-5cb6-9329-888eefccf925

Contents

Mateo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Marcos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Lucas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157Gawgawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199Roma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2551 Corinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2832 Corinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309Galacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325Efeso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335Filipos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344Colosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3501 Tesalonica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3562 Tesalonica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3611 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3642 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376Filemon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379Hebreo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4021 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4082 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4151 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4192 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4253 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Judas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427Impatnag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429

iii

Mateo 1:1 1 Mateo 1:21

Yay Labah a Balita tongkolkoni Jesu-Cristo ayon koni

MateoYay lahi a pinangibatan ni Jesu-

Cristo(Lucas 3:23-38)

1 Yadti a listawan nin lahi a pinan-gibatan ni Jesu-Cristo, paibat koniAbraham bi-sa paibat anaman koniAri David.

2 Hi Abraham ay tatay ni Isaac,hi Isaac ay tatay ni Jacob, hi Jacobay tatay li Juda tan tawtalakaka na.3 Hawanin, nag-in anak ni Juda koniTamar hi Fares tan hi Zara, bi-sa hiFares ay tatay ni Esrom, hi Esrom aytatay ni Aram, 4 hi Aram ay tatay niAminadab, hi Aminadab ay tatay niNaason, hi Naason ay tatay ni Salmon,5 anak ni Salmon koni Rahab hi Booz,anak ni Booz koni Ruth hi Obed, hiObed ay tatay ni Jesse, 6 hi Jesse aytatay ni Ari David.

Hawanin, yay nag-in anak ni AriDavid konan datin kaambali ni Uriasay hi Ari Solomon. 7 Hi Ari Solomonay tatayni Ari Roboam, hi Ari Roboamay tatay ni Ari Abias, hi Ari Abias aytatay ni Ari Asa, 8 hi Ari Asa ay tatayni Ari Josafat, hi Ari Josafat ay tatayni Ari Joram, hi Ari Joram ay tatayni Ari Ozias, 9 hi Ari Ozias ay tatayni Ari Jotam, hi Ari Jotam ay tatay niAri Acaz, hi Ari Acaz ay tatay ni AriEzequias, 10hi Ari Ezequias ay tatay niAri Manases, hi Ari Manases ay tatayni Ari Amon, hi Ari Amon ay tatay niAri Josias. 11 Hi Ari Josias ay tatayni Ari Jeconias tan tawtalakaka na.Konan yadtin panaon ni Ari Jeconias,binihag hilay aw-Israelita nin hilaytawtaga nasyon Babilonia.

12 Pa-makayari orin pa-ngawitkonla ha Babilonia, nagkamain yananak hi Ari Jeconias. Yay ngalan naay Salatiel. Hi Salatiel ay tatay niZorobabel, 13 hi Zorobabel ay tatay niAbiud, hi Abiud ay tatay ni Eliaquim,

hi Eliaquim ay tatay ni Azor, 14 hiAzor ay tatay ni Sadoc, hi Sadoc aytatay ni Aquim, hi Aquim ay tatay niEliud, 15 hi Eliud ay tatay ni Eleazar,hi Eleazar ay tatay niMatan, hiMatanay tatay ni Jacob, 16 bi-sa hi Jacobay tatay ni Jose a kaambali ni Mariaa nanay ni Jesus, yay anha-wayanCristo.

17 Kanya yay bilang nin honol-honol a hinirasyon a pinangibatanni Jesus, paibat koni Abraham anggankoni Ari David ay labin-a-pat. Paibatanaman koni Ari David angganhin binihag hilay aw-Israelita paraawiton ha Babilonia ay labin-a-patanamaot. Bi-sa paibat konan yadtinpa-ngawit konla ha Babilonia anggahin in-abing hi Cristo ay labin-a-patanaman a hinirasyon.

Yay tongkol ha pa-miabing koni Jesu-Cristo

(Lucas 2:1-7)18 Yay tongkol ha pa-miabing koni

Jesu-Cristo ay anodti nangyari: HiMaria a nanay na tan hi Jose aynakatakda anan pakahal. Kot ba-yo hila niambali ay na-tandaan aampanginaw ya hi Maria. Yadtinpanginginaw na ay gawa nin kapang-yarian nin Masanton Ispirito nanDios. 19 Yadtin hi Jose a nobyona ay mahonol ha kawkapanogoannin Israelita. Kot kay na magawahonolon yay kapanogoan a dapatipatandaan [a hinoman a nobyan na-palombit nin laloma pigaw maipap-ati]. Kanya inisip nan ihiyay na yatana nin pasikrito. 20 Balo ta lo-gan na ot an-isip-isipon odti, maina-say anghil nan Katawan a nagpa-kit kona ha taynop. Wana, “Jose,apopo ni Ari David, ando ka mag-alangan nin ipagkaambali hi Maria,bana ta ya-rin lombit na ay gawa ninkapangyarian nin Masanton Ispir-ito nan Dios. 21 Mangabing yana-say lalaki a pangalanan mon Je-sus [yay labay totolon nin ya-rina ngalan ay ‘Ma-milipyas’] bana ta

Mateo 1:22 2 Mateo 2:13ilipyas nay tawtawo na ha main lankawkasalanan,” wanan anghil.

22 Konan ya-rin halban nangyariay na-paptogan yay impabalita nanKatawan ha a-say propita na hinyadtaw, a wanan nakasolat,23 “Biliwonmoyo tamain a-say dalaga

a manginaw.Mangabing yan a-say lalaki a ha-

wayan Emmanuel.”(Yay labay totolon nin ya-rin a

ngalan ay “Iti yay Dios kon-tamo”.)

24 Pa-mimata ni Jose, hinonol nayimpanogo nan anghil nan Katawankona. Kanya impagkaambali na yayna hi Maria. 25 Balo ta kay na ginwakonay a-say bagay lo-gan kay ot in-abing ni Maria yadtin o-nan anak na.Hin in-abing yay na, pinangalanan nayay naor ni Jose nin Jesus.

2Sinambahi Jesus nin hilay lawlalakin

mangaronong1 Hi Jesus ay impangabing ha ba-

balin Betlehem, probinsyan Judea hinpanaon ni Ari Herodes. Hin ya-rin aymain lawlalakin mangaronong, laloyna tongkol ha bawbitoon. Taga hilaha marayo a logar ha baytan. Nakohila ha syodad Jerusalem ta namas-tang. 2 Wanla, “Ayti ya man orin ain-abing para mag-in ari moyon aw-Israelita? Nga-min na-kit mi itaw habaytan a bitoon na a pamilbian in-abing yay na. Kanya nako kami itipara sambawon ya.”

3 Hin na-tandaan ni Ari Herodesa main ot laloman mag-in ari, naa-boridoy main nan kaisipan. Anorinanamaot kapara konlan intiron tagaJerusalem. 4 Kanya yay ginwa ni AriHerodes ay tinipon na hilay pawpoonpari tan mawmaistron kapanogoannin aw-Israelita, ta pinastang nakonla no ayti ya dapat iabing yayCristo a impangako nan Dios. 5Wanla

kona, “Ha babalin Betlehem, probin-syan Judea. Nga-min anodti a im-balita nan Dios a sinolat nin a-saypropita na hin yadtaw:6 ‘Hikamoy taga babalin Betlehem ha

probinsyan Juda,ya-rin babali moyo ay ambo hoyot ha

bawbabalin bantog ha Juda,Bana ta ison ya iabing yay mamoon

komoyon aw-Israelita atawtawo ko.’ ”

7 Bi-sa pasikrito nan impa-ka niAri Herodes hiladtaw lawlalakinman-garonong, ta pinastang na hilan labahno naka-no nilomwah odtaw bitoon.8 Pa-makayari ay pina-ka na hilay naha Betlehem, ta wana konla, “Makokamoy na ta paka-tingkapon moyoya-rin a anak. No ma-kit moyo yaay ipatandaan moyo kongko pigawmaka-ka akoy namaot para samba-won ya.” 9Pa-makalngo la ha imbalitanan ari, nako hilay na. Tongwa, na-kit lay naman odtaw bitoon a na-kitla hin itaw hila ot ha baytan. Ya-rin a bitoon a nango-na konla angganhin tinomgonha tobon kamainannananak. 10 Hin na-kit lay naor orinbitoon, na-ligawan hilan labah. 11 Bi-sa hin nilomoob hila ha bali, na-kitla yay anak ha dani ni Maria a nanayna. Nanalimokor hilan palokob tasinamba la ya. Bi-sa inabriyan lay aw-awit la, ta nami hilan rawrigalo koniJesus nin balitok, insinso tan mira.

12 Hawanin, impataynopan nanDios konla a ando hilay na doma-lan itaw koni Ari Herodes, ta mainya paytin doka a plano. Kanyanorong hilay na ha sarili lan logar ninhakalakoy pinagpa-wanan.

Ini-ka hi Jesus ha Egipto13 Hin nakaalih hilay nadtaw

lawlalakin mangaronong, tongwamain anaman a-say anghil nanKatawan a nagpa-kit koni Jose hataynop. Wana kona, “Mibangon kata awiton mo hilay mitala-ina hanasyon Egipto ta omari kamo yaponitaw. Magpirmi kamo itaw angganha ibalita kon omalih kamoy na.

Mateo 2:14 3 Mateo 3:6Nga-min, ipatingkap ni Ari Herodesyay anak para ipapati.” 14 Kanyanibangon hi Jose hin ya-rin ot a yabita inawit na hilay naor a mitala-ina ha Egipto. 15 Bi-sa ni-wan hilaitaw anggan nati hi Ari Herodes. Haanorin a nangyari, na-paptogan yayimpabalita nan Katawan konan a-say propita na hin yadtaw, a wanannakasolat, “Hina-wayan koy anak konin omalih ha Egipto.”

Impapati a halban awa-nak a lalakiha Betlehem

16 Hawanin, hin na-patnagan niAri Herodes a naa-sawan la ya ninhiladtaw lawlalakin mangaronong ayinomamot masyadoy olo na. Kanyaimpapati nay halban awa-nak a lalakiha babalin Betlehem tan ha halbanka-danin logar a idad loway taonpaaypa. Yadti yay idad a imbasina ha panaon hin nilomwah odtawbitoon ayon ha na-pastang na konlanhiladtaw lawlalakin mangaronong.

17 Ha anorin a nangyari, pinom-tog yadtin impabalita nan Dios koniPropita Jeremias hin yadtaw, a wanannakasolat,18 “Ha logar a anha-wayan Rama ay

angkalngoa kata-tangih, pa-migo-golaab tan

grabin pa-miaanito,Ta antangihan ni Raquel hilay aw-

awa-nak a lipi na.Kay ya ma-liwa-liwa ta halban la ay

na-min pinati-pati.”Yay pa-mako li Jesus ha Nazaret ibat

Egipto19 Hawanin, hin nati na hi Ari

Herodes, main anaman a-say anghilnan Katawan a nagpa-kit koni Jose hataynop, hin itaw hila ot ha nasyonEgipto. 20 Wanan anghil kona,“Mibangon ka ta iorong mo hilaynay mitala-ina ha nasyon Israel, tahiladtaw malabay mangmati konananak ay nati na.” 21 Kanya nibangonya ta in-orong na hilay naor a mitala-ina ha Israel.

22 Kot nali-mo hi Jose nin makomi-wan ha probinsyan Judea, hinna-tandaan nan hi Arquelao a anakni Ari Herodes yay hinomagilinampamoon itaw. Impataynopan nanDios koni Jose a dilikado no mi-wanhila itaw. Kanya pinoma-lilih hila tanako ha probinsyan Galilea. 23 Itawhila ni-wan ha babalin Nazaret.Kanya pinomtog yadtin impapibalitanan Dios konlan pawpropita na hinyadtaw, a wanan nakasolat, “Ha-wayan yan Nazareno.”

3Yay pangangaral ni Juan Bautista(Marcos 1:1-8; Lucas 3:1-18; Juan 1:19-

28)1 Pa-makalabah nin omnoy taon, hi

Juan Bautista ay nako itaw ha probin-syan Judea ha disyirto ta nangaral.2 Wana, “Mi-pangombabali kamoyna tan bokotan moyoy kawkasalananmoyo, ta madani nay nan ipa-kit ninDios a pa-mag-ari na.” 3 Yadtin hiJuan a antokoyon ha impabalita nanDios koni Propita Isaias hin yadtaw, awanan nakasolat,“Itaw ha disyirto ay main malngo a

ampama-balawbaw a bosis, awanan ialimbawa,

‘Iparihado moyoy pa-hal pagpa-wanan nan Katawan,

tan pa-hal itoynong moyoy dalananna.’ ”*

4 Yadtin hi Juan, yay ayhing naay momorawon bongat a klasi a yariha habot kamilyo. Bi-sa yay an-ipagsintoron na ay bastan katat bon-gat. Yay pa-mangan nay namaotay doron tan polot panilan bongat.5 Lako a tawtawon nako nanglongokona a naibat ha syodad Jerusalemtan ha halban babali a hakop namaotnin probinsyan Judea, tan ibat ha in-tiron ka-libol nin Kabatwan Jordan.6 Binaotismowan na hila ni Juan itawha Kabatwan Jordan, hin imbalita laymain lan kawkasalanan.

* 3:3 3:3 Labay totolon: Iparihado moyoy kawkanakoman moyo, tan pangombabalyan moyoykawkasalanan moyo ba-yo lomato yay Katawan.

Mateo 3:7 4 Mateo 4:67 Kot hin na-kit ni Juan a lako

konlan rawrilihyoson aw-Israelita akabilang ha gropo lan paw-Pariseotan ha gropo lan saw-Saduseo a ni-pako kona para pabaotismo, wanakonla, “Bilang kamon olay a matak-tika. Hino wani komoyo a maka-pa-lilih kamo ha matindin hobhobnan Katawan a main awit parosa,no basta kamon bongat pabaotismo?8 No talagan ampangombabali kamo,ipa-kit moyo no-nin ha paralannin kagogwa moyon kaabigan abinokotan moyoy nay main moyonkawkasalanan. 9 Ando moyo isipona kay na kamo parosawan ninDios, bana ta lawlipi na kamo niAbraham a tawo nan Dios. Ibalita kokomoyo, magawa nan Dios tawtawoodtin bawbato nin mag-in lawlipi niAbraham [para mag-in ka-hagilyanmoyo]. 10 [Bana ta yay gawgawamoyokot doka,] kaalimbawaan moyo aykayon an-awagan anan payakol parapokanon, ta balang poon kayon kayampamongan labah a klasin bonga ayampokanon ta poolan.”

11 [Wana ot ni Juan konlantawtawo itaw,] “Ambaotismowankatamo nin lanom, pamilbian ninpa-ngombabali tan kabo-bokot moyoha main moyon kawkasalanan. Kotmain lomato a hoyot kongko amas makapangyayari kongko, tamaskin mangawit apin na ay amboakon marapat. Hiyay mamaotismokomoyo, kot yay ipamaotismo naay yay Masanton Ispirito nan Diostan apoy. 12 Kaalimbawaan na ayma-ngalipar, tan hitamoy tawtawoay pa-hal trigon nailik a aaliparan.Handa na tamoy nan aliparan ta bi-sa ilimpoh nay pa-hal malinis anantrigo ha kamalig, balo ta yay pa-halapil ay poolan na ha apoy a hominpa-nga-lop.”

Nagpabaotismo hi Jesus(Marcos 1:9-11; Lucas 3:21-22)

13 Hin ya-rin ay inomalih hi Je-sus ha probinsyan Galilea ta nako

ya koni Juan Bautista para pabao-tismo kona itaw ha Kabatwan Jordan.14 Kay na komon labay ni Juan tawana koni Jesus, “Hikoy dapat pabao-tismo komo, anongkot hika a pabao-tismo kongko?” 15 Kot wanan in-obatni Jesus, “Pomayag kay na ta yadtia dapat ta nin gaw-on, pigaw ma-honol a halban kalabayan nan Dios.”Kanya pinomayag hi Juan. 16 Hin na-baotismowan ana hi Jesus ay tam-pol yan ninapat. Tongwa, naabriyana kalangitan bi-sa na-kit nay Ispir-ito nan Dios a inomaypa ta bi-sa di-nompa kona nin bilang a-say kalapati.17 Tongwa, bigla nalngo a bosis nanDios a naibat ha langit, wana, “Yadtia anlabyon kon Anak, tan angkalilikotakon labah kona.”

4Hin tinokso hi Jesus(Marcos 1:12-13; Lucas 4:1-13)

1 Bi-sa hi Jesus ay intandoro ninIspirito nan Dios ninmako ha disyirtopara toksowon na ya ni Satanas.2Lolog nan itawni Jesus ay nagsakrip-isyo yan kay nangan ha loob nin a-pata polo a awlo tan yabi. Pa-makayariodti ay masyado yay nan mabitil.3 Tongwa, nakalato hi Satanas paratoksowon na ya. “No talagan Anak nakan Dios,” wana kona, “gaw-on monpa-mangan odtin bawbato.” 4 Kay naya hinonol ni Jesus, nokay wanan in-obat kona, “Nakasolat ha MasantonKasolatan,‘Ambo bongat ha pa-mangan mabyay

a tawo,Nokay kailangan na syimpri a balang

halita nan Dios.’ ”5 Bi-sa inawit ni Satanas hi Jesus

ha Masagradon Syodad Jerusalem, taitaw na ya pina-dong ha pinakatoktoknin timplo nan Dios. 6 Bi-sa wanaynaman koni Jesus, “No talagan Anakna kan Dios, magdadabo ka. Total,wana ha Masanton Kasolatan,‘Ipabantayan na kan Dios konlan aw-

anghil na.’tan‘Alalayan la ka,

Mateo 4:7 5 Mateo 4:24Pigaw ni ayi mo kot kay mitiro ha

bato.’ ”7 Wanan in-obat ni Jesus kona, “Po-

tog orin, balo ta wanay namaot haMasanton Kasolatan,‘Ando mo hobokon a kapangyarian

nan Dios a Katawan.’ ”8 Bi-sa inawit na yay naman ni Sa-

tanas ha toktok nin a-say na-pakata-gay a bakil, ta impatamolaw na konayhalban kawkaarian iti ha mondo tanyay kagandawan nin yadti. 9 Bi-sawana koni Jesus, “Halban ya-rin ayibi ko komo, no manalimokor ka tansomamba kongko.”

10 Kot wani Jesus kona, “Paka-dayoka, Satanas, ta wana ha MasantonKasolatan,‘Sambawon moy Dios a Katawan moTan hiyan bongat a pagsirbiwan

mo.’ ”11 Kanya imbati na ya ni Satanas.

Bi-sa main aw-anghil a nako koni Je-sus ta sinirbiwan la ya.

Nag-ompisan nangaral hi Jesus haGalilea

(Marcos 1:14-15; Lucas 4:14-15)12 Hin na-tandaan ni Jesus a im-

priso hi Juan Bautista, norong ya haprobinsyan Galilea. 13 Kay ya nag-pirmi ha sarili nan babalin Nazaretta nako ya ni-wan ha babalin Caper-naum. Yadtin babali ay iti ha liglig ninAlindayat Galilea tan madani namaotha logar Zabulon tan Neftali. 14 Hapa-mi-wan ni Jesus itaw ay pinomtogyay impabalita nan Dios koni PropitaIsaias hin yadtaw, a wanan nakasolat,15 “Yay lawlogar a anha-wayan Zabu-

lon tan NeftaliAy madani ha Alindayat Galilea, ha

dobali nin Kabatwan Jordan.Hakop ot yadti nin probinsyan

Galilea, kot main anan ampi-wan nin ambo Israelita.

16 Hilay tawtawo itaw ay pa-hal ampi-wan ha karobloman bana hakawkasalanan la.

Ampamagka hilay na komon ha ka-matyan nin homin pangang-gawan a kaparosawan,

Kot na-hawangan ot a main lan kaisi-pan

Ta nakalato ana yay ampaminhawang konla.”

17 Paibat hin ya-rin a panaon [ani-wan hi Jesus ha Capernaum] aynag-ompisa yan nangaral. Wanan an-ipangaral, “Mi-pangombabali kamoyna tan bokotan moyoy kawkasalananmoyo ta madani nay nan ipa-kit Diosa pa-mag-ari na.”

Hilay o-nan a-pat a disipolos ni Jesus(Marcos 1:16-20; Lucas 5:1-11)

18 Ninghan, hin anlalako hi Jesusha liglig Alindayat Galilea, main yanna-kit loway mitalakaka, hi Simon ahina-wayan Pedro hin bandan hoyottan yay ali na a hi Andres. Am-panglala hila hin ya-rin ta maninilayhila. 19 Wani Jesus konla, “Homonolkamo kongko ta gaw-on katamon pa-hal ma-nilay nin tawo [para tompolhila kongko].” 20Tampol lan in-inapata lala la ta hinomonol hila kona.

21 Ha pa-magpatoloy nan kala-lalako ni Jesus, na-kit nay lowa ot amitalakaka a hila ni Santiago tan hiJuan, a awa-nak ni Zebedeo. Itawhilay mita-talaama ha baloto ta an-ayomawon lay aw-ikot la. Hina-wayan anamaot ni Jesus odtin mita-lakaka. 22 Kanya antimano imbati laybaloto la, pati tatay la ta hinomonolhilay namaot kona.

Pangangaral tan pa-maabig ni Jesus(Lucas 6:17-19)

23Hawanin, nakohi Jesus ha halbanlawlogar nin probinsyan Galilea, tanangaral ya ha sawsinagoga a am-pagsambawan la. Impangaral na yayLabah a Balita tongkol ha pa-mag-ari nan Dios, tan pinaabig nay na-maot a tawtawo ha halban klasinmawmasakit tan dawdipirinsya la.24 Bana ha ka-paka-ngap a gawgawana, nibantog ya pati ha intiron Siria.Hawanin, inawit lan tawtawo koniJesus hilay halban tawon main nan-gasasari a mawmasakit tan dawdokaa angkalayam, pati hilay nilooban

Mateo 4:25 6 Mateo 5:19nin dawdoka a ispirito, hilay an-sompongon nin pa-ma-paghon tanhilay pawparalitiko. Kanya halbanla ay pinaabig na. 25 Kanya maskiman ayti ya mako hi Jesus, golpintawoy ampaki-ki-ka kona. Hila-rina tawtawo ay main ibat ha Galilea aprobinsya na, main anamaot ibat haDecapolis, ha Jerusalem, Judea tan habaytan nin Kabatwan Jordan.

5Yay Sirmon ha Bakil

1 A-say awlo, hin na-kit ni Jesushilay malabong a tawo, nako yan hi-nomaka ha a-say bakil. Hin nakatokloyay na, dinomani hilay dawdisipolosna. 2 Bi-sa inompisawan na hilay naynaman tinoroan, wana:

No hinoy makalma(Lucas 6:20-23)

3 “Makalma hilay ambomilbi a kailan-gan la yay Dios,

ta kabilang hila konlan ampag-arian na.

4 Makalma hilay anlomolo [bana hakasalanan],

ta liwa-liwawon na hilan Dios.5 Makalma hilay tawon mapag-

maaypa,ta maipag-ikon la yay ba-yon

mondo ha lomato a panaon.6 Makalma hilay malabay a ma-honol

yay kanakoman nan Dios,ta ma-kit lan mangyari ya-rin.

7 Makalma hilay mainganga-rowon,ta inga-rowan na hilan Dios.

8 Makalma hilay malinis a kanako-man,

ta ma-kit la yay Dios anggan-angga.

9 Makalma hilay anggomwa paralannin pa-misosondo,

ta ha-wayan hilan awa-nak nanDios.

10 Makalma hilay anda-damsakonbana ta mahonol hila konanDios,

ta kabilang hila konlan ampag-arian na.

11 “Makalma kamo no bana hakaho-honol moyo kongko ay antoya-toyaon o anda-damsakon o ambara-baraan la kamo nin nangasasari akawkarokaan nin homin kaptogan.12No ampangyari odti komoyo, lomi-likot kamo tan magpakaliga, bana tamahi-ban a itobalo nan Dios komoyoitaw ha langit, ta hila man a pawpro-pita na hin yadtaw ay dina-damsakanamaot.”

Hilay antompol ay in-alimbawa haasin tan ha hawang

(Marcos 9:50; Lucas 14:34-35)13 [Wana ot ni Jesus konlan daw-

disipolos na,] “Kaalimbawaan moyoay asin a ampakapamin kaabiganha intiron mondo. Kot no alim-bawa ta na-hominan anan alat a asin,maiorong ot wari a alat na? Hominyay nan sirbi, kanya ibantak tana tabi-sa ma-dakat-dakat nin tawtawo.

14 “Hikamoy hawang ha intironmondo. Kanya dapat mapatnag kamoha tawtawo a bilang ha a-say syodada iti ha ta-gay bakil a kay maiari.15 Bilang anamaot ha a-say lampar-ilya, kay ampartawan odti nin tawo tabi-sa wari hakban nin halop. Nokayan-igwa syimpri ha dapat pamigwaanpigawma-hawangan a halban ha bali.16 Anorin anamaot kapara komoyo,dapat yay biyay moyo ay pa-hal na-pakahawang, pigaw ma-kit lay gaw-gawa moyon kaabigan ta bi-sa pori-won lay Ama moyo ha langit.”

Tongkol ha kawkapanogoan17 [Wana ot ni Jesus,] “Ando moyo

isipon a nako ko iti para alihan ninalag'a yay kawkapanogoan a inimbinanDios koniMoises tan yay sawsino-lat lan propita nan Dios hin yadtaw.Nokay nako ko iti pigaw mangyariya-rin, ambo para alihan nin alag'a.18Yay potog, ibalita ko komoyo, man-ganggawan a langit tan lota, balota homin maba-wah konan ya-rin akawkapanogoan maskin a-say litra otoldok bonga ta kailangan mangyariya-rin halban. 19 Kanya hinoman a

Mateo 5:20 7 Mateo 5:33kay ampamaalag'a maski ha a-sa hapinakamalo-paw a kawkapanogoannan Dios tan mamitoro ot ha lalomapara kialig kona, ya-rin a tawon ayibilang yan homin kwinta ha ampag-arian nan Dios. Balo ta hinoman aanhomonol ha kawkapanogoan bi-saan-itoronaot ha laloma, ya-rin a tawoay ibilang yan marangal ha ampag-arian nan Dios. 20 Kanya ibalita kokomoyo, no kay moyo madaog hilaymawmaistron kapanogoan tan hilaypaw-Pariseo ha kaho-honol ha kal-abayan nan Dios, sigoradon kay kamomaka-paki-lamo ha ampag-arian nanDios.”

Totoro tongkol ha amot olo21 [Wana ot ni Jesus,] “Tanda moy-

odtin impanogo konlan tawtawo hinyadtaw: ‘Ando ka mangmatin tawota hinoman a mangmatin tawo ayhosgawan ha korti.’ 22 Kot hiko,oyay ibalita ko komoyo: Hinoman amain bongat amot olo ha kapara ayhosgawan ha korti. Tan hinoman amanoboy ha kapara ay hosgawan hapinakamata-gay a korti. Bi-sa yaymanginsolto ha kapara ay parosawanha impyirno. 23 Kanya, no alimbawata iti ka ha timplo ta main kan ida-ton ha Dios ta bi-sa ma-panomtomanmon main tawon mahkit a nakom nakomo, 24 ibati mo yapon ya-rin a da-ton mo ha altar ta maki-sondo kakona. Pa-makayari ay magbalik ka taitoloy moy nay pa-mida-ton mo haDios.

25 “No main anamaot magdimandakomo ta awiton na ka ha korti,makiariglo kan tampol kona mintraskay kamo ot inomabot. No kay mogaw-on odti ay iarap na ka ha howis tabi-sa ipaaristo na kan howis ha polis,kanya mapriso kay na ingat. 26 Yaypotog, ibalita ko komo, kay ka maka-likol ha prisowan, anggan kaymoma-bayaran yay kalin-ooltimowan sinti-mos nin molta mo.”

Tongkol ha pa-mabayi tan pa-maki-lalaki

27 [Wana ot ni Jesus,] “Tandamoyoy namaot odtin impanogokonlan tawtawo hin yadtaw: ‘Andoka mamabayi o maki-lalaki.’ 28 Kothiko, oyay ibalita ko komoyo: Noyay a-say lalaki kot homilap yanbongat ha a-say babayi ta ha isip naay main yay nan doka a apos kona,bilang ot bongat nakapagkasalananyan pa-mabayi. 29 Alimbawa, no yaywanan mata mo a ampangibatan ninmakapagkasalanan ka, tampol kangomwa paralan pigaw tomgon ana-rin, maskin mahkit a bilang moynan hokiton tan ibantak a matamo. Labah ot pa-hal ma-kolangankan a-say partin lalaman, dinanintiron lalaman mo kot mi-ka haimpyirno. 30 No yay wanan gamotmoy namaot a ampangibatan ninmakapagkasalanan ka, tampol kangomwa paralan pigaw tomgon ana-rin, maskin mahkit a bilang moy nanpo-tohon tan ibantak a gamot mo.Labah ot pa-hal ma-kolangan kana-say partin lalaman, dinan intironlalaman mo kot mi-ka ha impyirno.”

Tongkol ha diborsyo(Mateo 19:9; Marcos 10:11-12; Lucas

16:18)31 [Wana ot ni Jesus,] “Oyay a-sa

ot a kahogoan: ‘Hinoman a lalakinmamihiyay nin kaambali ay kailan-gan biyan na ya yapon kasolatannin pa-mihiyay.’ 32 Balo ta oyayibalita ko komoyo: Hinoman a lalakinmamihiyay nin kaambali, anta kay yanaki-lalaki ay kasalanan nan yadtinlalaki, ta ma-pilitan yadtin babayinin magkaambalin oman o karimaki-lalaki a parihon an-itoring pa-maki-lalaki. Tan hinoman a lalakinmagkaambali ha a-say babayininhiyay ay makapagkasalanan yasyimprin pa-mabayi.”

Tongkol ha pa-maghompa33 [Wana ot ni Jesus,] “Tanda

moyoy namaot odtin impanogokonlan tawtawo hin yadtaw: ‘Andomo hiraon a pinaghompaan mon

Mateo 5:34 8 Mateo 6:2pangako konan Katawan, nokaykailangan gaw-on moy pinaghom-paan mo kona.’ 34 Kot oyay ibalitako komoyo: Ando kay na maghompa.No mangako ka o mangalimpotogan,andomohalitaon: ‘Tistigo koy langit,’bana ta ya-rin kot pa-hal trono nanDios. 35 Ando moy namaot halitaon:‘Tistigo koy lota,’ ta yadti ay pa-halpaparnaan ayi nan Dios, tan andomoy namaot halitaon: ‘Tistigo koyJerusalem,’ ta ya-rin yay syodad nanpinakamata-gay a Ari a homin lalomano ambo yay Dios. 36 Tan ando mohalitaon: ‘Mati ko man,’* ta ni a-sayhabot mo ay kay mo ma-papoti o ma-pangitit. 37 Tama anay ibalita moyon‘Iya’ no iya o ‘Kai’ no kai, ta no pa-lahan moyo ot nin pa-maghompa ayibat ana-rin koni Satanas.”

Tongkol ha kaba-balo(Lucas 6:29-30)

38 [Wanaot ni Jesus,] “Tandamoyoynamaot odtin kahogoan tongkol hapa-miaway: ‘No nabolag nin a-saytawo a a-say mata mo, bolagon moynamaot a a-say mata na. O no na-balian na kan a-say ngipon, balionmoy namaot a a-say ngipon na.’39 Balo ta oyay ibalita ko komoyo:Ando mo baloon yay hinoman a am-pangwa doka komo. Alimbawa, notinampal na ka ha wanan lopa mo,masbali iarap mo ot a wili. 40 Noidimanda na ka ta labay nan makwayayhing mo, ibi moy na ingat pati yayalimonmon mo. 41 No alimbawa tapiliton na kan balatayon a awit na nina-say kilomitro kadayo, gaw-on moyna ingat nin loway kilomitro nin losobha nakom. 42 Biyan mo yay ampaki-rawat komo, tan ando ka maki-kai haampaki-ram komo.”

Labyon maskin hilay angkomontrakomoyo

(Lucas 6:27-28, 32-36)43 [Wana ot ni Jesus,] “Tanda

moyoy namaot odtin kahogoan:‘Labyon mo hilay madani komo, balo

ta tiplonon mo hilay angkomontrakomo.’ 44 Balo ta oyay ibalita kokomoyo: Labyon moyo maskinhilay angkomontra komoyo. Idawatmoyo hilay ampamihompa komoyoa payabolan na hilan Dios ninabig. Pangwaan moyon abig hilayampaniplon komoyo. Tan idawatmoyo hilay ampangaagrabyado tanampana-damsak komoyo. 45 Gaw-onmoyo-rin pigaw ma-bilbi a hikamokot awa-nak nan Amamoyo ha langit.Nga-min, ampahilaon nay awlo paraha halban tawo, doka may labah, tanambiyan na hilan abagat, mahonolhila man kona o ambo.

46 “Kanya, no hilan bongat aampanglabi komoyo a anlabyonmoyo, kay homin kamon ma-taga-nan a tobalo nan Dios. Nga-min, hilaman a ma-ni-non bowis [a an-ibilangmoyon dawdoka a tawo] ay anlabyonlay namaot hilay ampanglabi konla.47 Hawanin, no hilay aw-amigomoyon bongat a an-asikasowonmoyo, main kamo wari nagawa amaholok ha nagawa lan lalomantawo? Hila man a ma-ni-non bowisay anorin anamaot a anggaw-onla. 48 Kanya dapat pakaabig kamoha hinoman, pigaw mag-in kamonpirpikto a bilang konan Amamoyo halangit.”

6Tongkol ha kata-tambay ha maw-

mairap1 [Wana ot ni Jesus,] “No gomawa

kamon kaabigan, mag-ingat kamo pi-gaw kay moyo gaw-on odti para ipa-kit ha tawo, ta no anorin a gaw-onmoyo, kay na kamo tobaloon nin Amamoyo ha langit.

2 “Alimbawa, no mami kan tam-bay ha tawon mairap, ando mo ipa-pakatlok a bilang ha anggaw-on lanhilay ampiabig-abig, ta yay pa-mamila ay an-ipa-kit la ha kamainan ninlako a tawo a bilang ha sawsinagoga

* 5:36 5:36 Ha Griego: Ando mo ipanompa a main mon olo.

Mateo 6:3 9 Mateo 6:18tan ha kawkalsada, pigaw poriwon hi-lan tawtawo. Yay potog, ibalita ko ko-moyo, kay hilay na tobaloon nin Diosta yay pamomori nin tawtawo anayimpagka-tobalo la. 3 Kanya, no mamikan tambay, ando mo ipatandaan,maski ha pinakaamigo mo,* 4 pigawyay kata-tambay mo ay a-say sikrito.Bi-sa yay Ama mo a magtanda ninhalban sikrito, hiyay nay tomobalokomo nin angka-kit.”

Yay tama a kada-dawat(Lucas 11:2-4)

5 [Wana ot ni Jesus,] “Ha kada-dawat moyoy namaot, ando moyoaligon hilay ampiabig-abig, ta hila-rin a klasin tawo ay labay-labay landomawat ha Dios nin naka-dong haparadan logar a bilang ha sawsina-goga tan ha kawkalsada pigaw ma-kit hilan tawtawo. Yay potog, ibalitako komoyo, kay na hilay na to-baloon nin Dios ha kada-dawat labana ta yay pamomori nin tawtawoanay impagka-tobalo la. 6 Kot hika,no domawat ka, masbali maghara kaha kwarto mo ta bi-sa domawat kakonan Ama mo a kay angka-kit. Hiyaa magtanda nin halban sikrito, hiyaynay tomobalo komo nin angka-kit.

7 “Hawanin, ha kada-dawat moyo,ando kamomigamit nin lako a halita ahomin ha nakom a bilang ha anggaw-on lan hilay tawtawon kay magbilbikonan Dios, ta haywanla aymas long-on na hilan Dios no paanlohon laykada-dawat la. 8 Ando moyo hilaaligon bana ta ba-yo kamo domawat,tanda nay nan Ama moyo ha langitno anyay kailangan moyo. 9 Kanyaanodti kamon domawat:‘Ama mi a ison ha langit,Sambawon a ngalan mo.10 Ma-kit mi na komon a pa-mag-ari

mo.Ma-honol komon a kalabayan mo iti

ha lota a bilang anamaot isonha langit.

11 Biyan mo kami komon nin pa-mangan mi para konan yadtinawlo;

12 Tan patawaron mo kami komon hakawkasalanan mi

A bilang anamaot ha pa-matawad mikonlan ampagkasalanankomi.

13 Tan komon ando mo aboloyan amatokso kami,

Nokaymasbali ipa-lilihmo kamin kaymakagawa doka,

[ta ikon moy kaarian, kapangyariantan karangalan a homin pan-ganggawan. Amen’.]*”

14 [Wana ot ni Jesus,] “Nga-min, no patawaron moyo hilayampagkasalanan komoyo, patawaronna kamoy namaot nin Ama moyoha langit. 15 Kot no kay moyopatawaron hilay ampagkasalanankomoyo, kay na kamoy namaotpatawaron nin Ama moyo ha mainmoyon kawkasalanan.”

Tongkol ha pa-magsakripisyon kaymangan

16 [Wana ot ni Jesus,] “No am-pagsakripisyo kamon kay mangan,ando kamo maglopan mangalolo abilang anggaw-on lan hilay ampiabig-abig. Ansadyaon lan kay mag-ayosnin sarili la ta labay lan ma-tandaannin tawtawo a ampagsakripisyo hilankay mangan. Yay potog, ibalita kokomoyo, kay na hilay na tobaloon ninDios, ta yay pamomori nin tawtawoha pa-magsakripisyo lan kay man-gan anay impagka-tobalo la. 17 Kothikamo, no ampagsakripisyo kamonkay mangan, dapat mila-moh kamotan mangohay, 18 pigaw homin lalo-man magtanda a hikamo kot am-pagsakripisyon kaymangan, no amboyay Ama moyon bongat a kay angka-kit. Hiya a magtanda nin halbansikrito, ipa-kit nay pa-mami nan to-balo komoyo.”

Kayamanan ha langit(Lucas 12:33-34)

* 6:3 6:3 Ha Griego: Ando moy na ipatandaan ha wilin gamot mo yay anggaw-on nin wanan gamot mo.

Mateo 6:19 10 Mateo 6:3419 [Wana ot ni Jesus,] “Ando kamo

manipon-tipon nin kawkayamananiti ha lota, ta iti kot main aw-insiktotan taoy a ampanira tan main tawta-won ampakaloob maniba. 20Masbali,pag-inakitan moyon gomawa kaabi-gan ta ya-rin a mag-in kayamanana matipon moyo ha langit. Itaw ayhomin insikto o taoy a makahira tanhomin anamaot makaloob maniba.21 Nga-min, no ayti yay kayamananmoyo ay itaw anamaot a nakommoyo.”

Yay Ampakapamin Hawang ha Pa-magkatawo

(Lucas 11:34-36)22 [Wana ot ni Jesus nin in-

alimbawa,] “Yay mata ay pa-halampakapamin hawang ha pa-magkatawo. No labah a hilap†nin tawo, mahawang a intiron pa-magkatawo na. 23 Kot no doka ahilap‡ na, maroblom anamaot aintiron pa-magkatawo na. Hawanin,no yay mata nin tawo a dapatkomon mamin hawang kona kotampamaroblom ana ingat kona,masyadoy nan doka a pa-magkatawona.”

Hinoy dapat ipag-amo: yay Dios oyay kayamanan?

(Lucas 16:13; 12:22-31)24 [Wana ot nin in-alimbawa ni Je-

sus,] “Kay maari paalipon yay a-saytawo ha loway amo, ta yay mangyariay kasorawan nay a-sa kot yay a-saay ma-labi na, o kari ma-kilingan naya-sa ta yay a-sa kot ma-basta-basta.Anorin anamaot kapara komoyo, kaymoyomaari pagsirbiwan yay Dios tanyay kayamanan.

25 “Ibalita ko komoyo, ando moyopag-aboridowan yay tongkol ha pa-mangan o inomon a kailangan moyopara mabyay tan yay tongkol hadoloh para ha lalaman moyo. Nga-min, mas maalag'a yay biyay moyodinan ha pa-mangan tan yay lalaman

moyo dinan ha doloh. 26 Bilyon moyohilay mawmanok-manok: Kay hilaampamihabwag bini ni ampanglapoto ampanipon wari nin pa-mangan.Anodtaw pa man, ambiyan na hilanpa-mangan nin Ama moyo ha langit.Ambo doman mas maalag'a kamodinan hilay mawmanok-manok?27Mag-aborido kamoman, kaymoyoynan lamang ma-paanloh a biyaymoyo maskin a-say oras bongat,ambo doman?

28 “Anongkot ampag-aboridowanmoyoy tongkol ha maipagdolohmoyo? Imatonan moyoy kato-tobonin dawdikot ha lawak a ampi-pamolak. Kay hila ampagtrabahoni anggomwa nin impagka-doloh la.29 Kot ibalita ko komoyo, maskin hiAri Solomon a pinakamayaman hinyadtaw ay kay nakapagdoloh ninanorin kaganda ha itsoran bawbolak.30 Yay dawdikot a angka-kit tamohawanin ha lawak, maari dilap aymalanoh ana ta bi-sa poolan lantawtawo. No hila-rin a dawdikot amain pa-ngalanoh kot ampabolakonnanDios ta ya-rin a impagka-doloh la,hikamo ot wari a kay na padolohan?Hay kakapoyan pay nan katotpolmoyo!

31 “Kanya ando kamo mag-aboridono ayti mangwan pa-mangan, o noayti mangwan mainom, o no aytimangwan maiholot. 32 Anorin abawbagay a ampakaisipon lan hilayambo Israelita a kay magbilbi konanDios. Kot ando moyo hila aligonbana ta tanda nan Ama moyo halangit a kailangan moyo-rin halban.33Masbali, mo-na mo-na moyon pag-inakitan somolong yay pa-mag-arinan Dios tan ma-honol a main nankalabayan, ta bi-sa halban pangan-gailangan moyo ay ibi na komoyo.

34 “Kanya andomoyo problimawonyay para ha awlon dilap ta yay Dios amakaolay komoyo. Tama anay prob-lima konan yadtin awlo, ando moyoy

† 6:22 6:22 Ha Griego: “labah amata,” labay totolon, “abirtoy gamot.” ‡ 6:23 6:23 Ha Griego: “dokaa mata,” labay totolon, “mainglot.”

Mateo 7:1 11 Mateo 7:17na pa-lahan nin problima para dilap.”

7Ambo labah a manosga(Lucas 6:37-38, 41-42)

1 [Wana ot ni Jesus,] “Ando kamomanosga ha kapara moyo pigaw kayna kamo hosgawon nin Dios ha lo-mato a panaon. 2 Nga-min, hos-gawon na kamon Dios ayon ha pa-nosga moyo ha kapara, ta no pa-noytrato moyo ha kapara ay anorin ana-maot a gaw-on nan Dios komoyo.”3 Bi-sa wani Jesus nin in-alimbawa,“Anongkot angka-sikaso moy pa-halmakalog a poling nin kapara mo,anta yay pa-hal mahi-ban a kayo hamata mo kot kay mo angka-sikaso?4Halako mon halitaon ha kapara mo,‘Ipaalih mo kongkoy poling mo,’ antamain pa-hal mahi-ban a kayo hamatamo. 5 Ampiabig-abig ka! Kailanganalihon mo yapon a pa-hal mahi-bana kayo ha mata mo pigaw maka-kitkan labah, ta bi-sa maalih moy pa-halmakalog a poling nin kapara mo.

6 “Yay Halita nan Dios aymasagrado, kanya ando moyoipilit itoro konlan kay malabay.Kaalimbawaan nin ya-rin ay bilangmoyon an-ibi pawpirlas ha aw-asonmaramsak bi-sa kayaton la kamonbongat, o bilang moyon an-ibi habawbaboy bi-sa dakat-dakaton lanbongat.”

Pirmin domawat konan Dios(Lucas 11:9-13)

7 [Nangaral yay naman hi Jesus,wana,] “Makirawat kamo konan Diosta biyan na kamo; maningkap kamota maka-romog kamo; komatok kamota abriyan komoyo. 8 Nga-min, yaytawon ampakirawat ha Dios ay ma-biyan, yay ampaningkap ay maka-romog, tan yay angkomatok, konayabriyan. 9 Alimbawa, hikamoy maw-matoantawo, biyan moyo wari batoa anak moyo no ampakirawat yan

tinapay? 10 O biyan moyo ya wariolay no ampakirawat yan konâ? 11Nohikamoy tawtawo amain doka a ogali,kot tanda moyon mami konlan awa-nak moyo nin lawlabah a bagay, balo-balo pay na konan Ama moyo ha lan-git. Biyan ta biyan nan lawlabah abagay hilay ampakirawat kona.

12 “Yay bawbagay a labay moyongaw-on la komoyo nin kapara ayyadtaw anamaot a dapat moyon gaw-on konla. Nga-min, iti konan yadtintotoro ay hakop anay halban kawka-panogoan nan Dios tan yay tawtotorolan pawpropita na haMasanton Kaso-latan.”

Yay makipot tan yay malawang apolta

(Lucas 13:24)13 [Bi-sa nami yay naman alimbawa

hi Jesus, wana,] “Lomoob kamo ha pa-hal makipot a polta. Nga-min, yay pa-hal malawang a polta tan malawang adalan ay mamonta ha impyirno, kotlako a ampagpa-wan ison. 14 Balota yay pa-hal makipot a polta tanmakipot a dalan ay mamonta ha lan-git, kot da-raoto a ampaka-romog ninya-rin.”

Ma-bilbi a tawo ha gawa(Lucas 6:43-44)

15 [Wana ot ni Jesus,] “Mag-ingatkamo konlan ampagkonwari nin paw-propita a mangangaral nan Dios. Am-pako hila komoyo a bilang kawkarn-iron mangaamo, anta kapa-halan laay mangaramsak a aw-ayop ta labayla kamon hamhaman. 16Ma-bilbi hilaha gawgawa lan ambo labah. Bilangot bongat ha poon kayo, ma-bilbiha bonga no anya magklasin kayoodti. Yay bongan obas ay kay ampoti-won ha poon aroma,* tan yay bon-gan igos ay kay ampotiwon ha poonkokoh posa,† ambo doman? 17 Kanyaalimbawa, balang kayon angka-kana bonga, no labah yan klasi, labahanamaot a bonga na. Kot no doka

* 7:16 7:16HaGriego: loway klasin tanaman amarowih. † 7:16 7:16HaGriego: loway klasin tanamana marowih.

Mateo 7:18 12 Mateo 8:8yan klasi, doka syimpri a bonga na.18 Tanda tamo, ha kawkayon angka-kan a bonga, yay labah a klasi ay kayampamongan doka a klasin bonga,tan anorin anamaot kapara ha dokaa klasin kayo, kay ya syimpri am-pamongan labah a klasi. 19 Yaybalang poon kayon kay ampamonganlabah a klasin bonga ay ampokanon tapoolan. 20 Anorin ot bongat syimprikonlan ampagkonwari amangangaralna hilan Dios, ma-bilbi hila ha klasingawgawa la.”

“Kay katamo binilbi”(Lucas 13:25-27)

21 [Wana ot ni Jesus,] “Ambo halbananha-way kongko ‘Katawan, Katawan’ay mi-ka ha langit, nokay hilanbongat a anhomonol ha kalabayannan Ama ko a itaw ha langit. 22 Nga-min, ha awlon pangongokom, lakohilay mamibalita kongko nin anodti,‘Katawan, ambo doman nangaralkami bilang propita ha ngalan mo?Ambo doman naka-palayah kaminamaot dawdoka a ispirito konlantawtawon nilooban bana ta hinabtanmi ngalan mo? Ambo domannakagwa kami ot lako a ka-paka-ngapa gawgawa bana ha kapangyarianmo?’ 23Kot ibalita ko konla, ‘Nika-ka-noman kay katamo binilbi kahakopanko. Paka-dayo kamokongko, hikamoyma-mangwa doka.’ ”

Loway klasin tawo a nama-dong bali(Lucas 6:47-49)

24 [Wana ot ni Jesus,] “Balangampanglongo ha hawhalita ko tananhonolon nadti, kaalimbawaan naay tawonmaronong a nama-dong balina ha bato a ma-pagpondasyonan.25 Bi-sa, hin nangabagat nin makhaw,nagbaha tan na-pahpah ot ninmakhawa lopot yaybali, kaynatombabana ta nakapondasyon naor habato. 26Kot yay ampanglongo bongatnin hawhalita ko balo ta kay naanhonolon, kaalimbawaan na aytawon kay ampangintindi ta yaypinili nan pamipa-dongan bali ay

ha maboyangin. 27 Hin nangabagatnin makhaw, bi-sa nagbaha tan na-pahpah nin makhaw a lopot yaybali, natombay bali tan grabi a pa-makahira.”

Yay kapangyarian ni Jesus hapanonoro na

28 Pa-makayari nan imbalita niJesus odtin bawbagay, naka-ngaphilay tawtawo ha klasin panonorona, 29 ta nanoro yan bilang a-saymain kapangyarian, ambo bilangha panonoro lan mawmaistronkapanogoan nin aw-Israelita.

8Pinaabig ni Jesus a lalakin main ki-

tong(Marcos 1:40-45; Lucas 5:12-16)

1 Hin inomaypa ana hi Jesus ibatha bakil, golpin tawo a inomaloyonkona. 2 Tongwa, main nako kona nina-say lalaki amainmasakit kitong. Bi-sa nanalimokor yan palokob, ta wana,“Maistro, no labayon mo, ma-paabigmo ko.” 3 Imparna ni Jesus a gamotna konan lalaki, bi-sa wana, “Labayko. Omabig kay na!” Antimanoynaor, inomabig ya. 4 Bi-sa wani Jesuskona, “Ando mo iba-balita odti ha hi-noman, nokay magdiritso ka ha pariha Jerusalempigawma-paptogan naninomabig kay na. Mangawit kan ida-ton mo ayon ha impanogo ni Moisesa pamilbian lan tawtawo a talaganlabah kay na.”

Pinaabig ni Jesus a alila nin a-saykapitan hondalo nin Roma

(Lucas 7:1-10)5 Hin hoston lomoob hi Jesus ha

babalin Capernaum, main hinomak-bat kona nin a-say dayowan a kapitanhondalo nin Roma ta nagpasi-singa-ro kona, 6wana, “Maistro, main akonalila a na-paralitiko. Nakaiira ya tanaitaw komi. Kay nay na kano maag-wantawan amasakit na.” 7Wani Jesuskona, “Mako ko itaw ta paabigon koya.” 8 Kot wanan in-obat, “Maistro,ambo akon karapat-dapat para makoka ot ha bali ko. Basta halitaon mon

Mateo 8:9 13 Mateo 8:26bongat ta omabig yay alila ko. 9Nga-min, hikoman aymain akon poon tanmain akoy namaot ga-got a hawhon-dalo. No wangko ha a-say hondalo ko,‘Mako ka itaw!’ mako ya. No wangkoynamaot ha a-sa, ‘Mako ka iti!’ makoya syimpri. Anorin anamaot kaparaha alila ko, no wangko konay ‘Gaw-on modti!’ gaw-on na.” 10 Naka-ngap hi Jesus hin nalngo na-rin. Bi-sawana konlan tawtawon an-omaloyonkona, “Yay potog, ibalita ko komoyo,ni kontamon Israelita ay homin akoot na-kit a main anorin kakhaw akatotpol. 11 Oya ot a ibalita ko ko-moyo: Ha lomato a panaon, lako hilayambo Israelita a mangibat ha intironmondo a maka-pakirongon mangankonlan kalimpapo-papoan tamon hiAbraham, hi Isaac tan hi Jacob itawha langit a kaarian nan Dios. 12 Kothilay kapara tamon Israelita a dapatkomon kot kabilang ha ampag-ariannan Dios, ha lomato a panaon ay lakokonla a ibantak ha impyirno ha logara sangkarobloman. Mi-tangih-tangihhila itaw tan mi-pigogot ha grabinkadya-dyaan.” 13 Bi-sa wani Jesuskonan kapitan, “Morong kay na no-nin tamangyari yay labaymo ayon hakatotpol mo.” Potog anaor, yadtawot a oras ay inomabig yay alila nankapitan.

Pinaabig ni Jesus a tawtawo(Marcos 1:29-34; Lucas 4:38-41)

14 Hin nako hi Jesus ha bali ni Pe-dro, na-kit na a ampira yay katyanganni Pedro ta angka-mot. 15 Gina-gotanni Jesus a gamot nan babayi. Kanyainomabig ya ha main nan pa-nga-mot, bi-sa nibangon ya ta sinirbiwanna hilay na hi Jesus.

16 Hin bandan yabi na, main lako atawon nilooban nin dawdoka a ispir-ito a inawit koni Jesus. Ha a-sayhalita nan bongat ay pinalayah nahilay dawdoka a ispirito. Pinaabig naot a halban inawit kona a main maw-masakit. 17 Kanya pinomtog odtaw

impabalita nan Dios koni Propita Isa-ias, a wanan nakasolat,“Kinwa nay dawdipirinsyan lalaman

tamotan yay dawdoka a angkalayam.”

Ambo maganoh homonol koni Jesus(Lucas 9:57-62)

18 Ninghan, hin na-kit ni Jesusa golpin tawoy naman a tinomiponkona, imbalita na konlan dawdisipo-los na a magparihadon lomipay haalindayat. 19Kot main a-say maistronkapanogoan a dinomani kona, tawana, “Maistro, homonol ako komomaskin ayti ka mako.” 20 Kot waniJesus kona, “Isipon mo yapon: Hilayaw-ason talon ay main hilan yokibtan hilay mawmanok-manok ay mainhilan an-aponan: Kot hiko a Naglala-manTawo* ayhomin sarilin balinma-pagpainawawan.” 21 Wanay namaotnin a-sa konlan dawdisipolos ni Je-sus, “Katawan, morong ako yapo itawkomi angganmakihiyay hi tatay ko tapigaw maitabon ko ya.” 22 Kot waniJesus kona, “Homonol kay na kongkota hilay nati, ipaolay mo hilan itabonnin hilay tawtawonpa-hal nati [ta kayhila anhomonol kongko].”

Pinatgon ni Jesus a makhaw a lopot(Marcos 4:35-41; Lucas 8:22-25)

23 Hawanin, nilomolan yay na hiJesus ha baloto ta bi-sa hinomonolhilay namaot a dawdisipolos na kona.24 Tongwa, hin itaw hilay na ha taaway nanglopot makhaw, kanya angka-hapwakan anan lalako a alon a balotola. Balo ta angka-lok hi Jesus hin ya-rin. 25 Kanya kina la yan pinokawhi Jesus nin hilay dawdisipolos na,wanla, “Katawan, dandanonmokami!Lomdog tamoy na!” 26 Kot waniJesus konla, “Anongkot angkali-mokamo? Hay kakapoyan pay nan ka-totpol moyo!” Bi-sa nibangon ya taminandawannan tomgon amakhawalopot tan lominak a lanom. Antimano

* 8:20 8:20 Kada ibalita ni Jesus “hiko a Naglalaman Tawo,” ha Griego: “yay Anak nin Tawo.”

Mateo 8:27 14 Mateo 9:9tinominok anaor. 27 Ambo makano-kanoy pa-mag-ispanta lan hilay daw-disipolos ni Jesus. Wanla, “Anya karimagklasin tawo yadti ta maskin lopottan alon kot anhomonol kona?”

Pinalayah ni Jesus a dawdoka a Ispir-ito ha loway lalaki

(Marcos 5:1-20; Lucas 8:26-39)28 Hin nakalipay hilay na ni Jesus

ha alindayat, ha logar lan Gadareno,main loway lalakin nilooban nin daw-doka a ispirito a hinomakbat kona.Hiladtin lowa ay itawana ampagpirmiha kamposanto. Masyado hilan man-garamsak kanya homin makapagko-haw nakom nin magpa-wan konanya-rin a logar. 29 Hawanin, wanlanimbolyaw koni Jesus a impahalita landawdoka a ispirito, “Anongkot am-pakiomonan mo kami, hika Jesus aAnak nan Dios? Labay mo kami nadoman padya-dyaon anta ambo otoras nin pangongokom?” 30 Hin ya-rin ay main itaw malabong a baboy aampangkob ha ambo karayoan konla.31 Kanya hilay dawdoka a ispiritoa nilomoob konlan hiladtin lowaylalaki ay nagpasi-singa-ro koni Jesus,wanla, “No palayahon mo kami, po-layan mo kami tanan lomoob kon-lan hila-rin bawbaboy.” 32 Wani Je-sus konla, “Mako kamoy na!” Kanyainomalih hila konlan hila-rin lowakatawo ta bi-sa nilomoob konlan baw-baboy. Tongwa, halban lan baboyay bigla nipo-polayon paloyhon habongaw diritson alindayat. Kanya ni-ka-lilimoh hila.

33 Hawanin, hilay ma-magbantaykonlan bawbaboy ay nolayon nakoha babali ta imba-balita lay halbannangyari, pati yay nangyari konlanloway lalakin datin niloobandawdokaa ispirito. 34Kanya halos halban tawoha babali ay nilomikol para hakba-ton hi Jesus. Pa-maka-kit la kona ayimpaki-totol la a omalih yay na halogar la.

9Pinaabig ni Jesus a lalakin paralitiko(Marcos 2:1-12; Lucas 5:17-26)

1 Hawanin, nilomolan hilan omanni Jesus ha baloto, ta nilomipay hi-lan norong ha babalin Capernaum aampagpirmiwan na. 2 Bi-sa main a-say lalakin paralitiko a inalsa nin om-noy tawo nin iti ha an-iraan na taini-ka la koni Jesus. Hin na-kit niJesus a main lan katotpol, wana ko-nan paralitiko, “Talakaka, pakhawonmoy nakommo ta pinatawad koy naykawkasalanan mo.” 3 Hawanin, mainitaw nin mawmaistron kapanogoan anakalngo ha hinalita ni Jesus. Wanlaha sarili la, “Ha anorin a hinalitana ay an-ipantay nay sarili na haDios.” 4 Kot tanda ni Jesus a lamanisip la, kanya wana konla, “Anongkotanorin kadoka a isip moyo kongko?5 Anya kot yay mas maganoh gaw-on [maskin homin kapangyarian,] yayhalitaon konan paralitiko, ‘Pinatawadkoy nay kawkasalananmo,’ o yay hal-itaon kona, ‘Mibangon ka ta lomalakoka’? 6 Ipa-kit ko komoyo hawanin hapa-maabig ko konan yadtin tawo ahiko aNaglalamanTawo aymain akoynamaot kapangyarian magpatawadnin kawkasalanan iti ha lota.” Bi-sa wana konan paralitiko, “Mibangonka, kowon moy an-iraan mo ta mo-rong kay na.” 7Nibangon yay naor bi-sa norong yay na. 8 Hin na-kit ladtinginwa ni Jesus nin hilay malabong atawo itaw, naka-ngap hila. Pinori layay Dios a nami nin anodtin klasinkapangyarian ha tawo.

Pa-na-way ni Jesus koni Mateo(Marcos 2:13-17; Lucas 5:27-32)

9 Hin nagpatoloy hi Jesus nin nilo-malako, na-kit nay a-say ma-ni-nonbowis a hi Mateo* a antoklo itaw haopisinan ampamayaran bowis. Wanakona, “Homonol ka kongko.” Inom-dong ya tan paibat hin ya-rin, hi-nomonol yay na kona.

* 9:9 9:9 Ha libro ni Marcos tan Lucas, Levi a ha-way koni Mateo. Kot ha libron sinolat ni Mateo, Mateoa ginamit nan ngalan.

Mateo 9:10 15 Mateo 9:2510 Hin nakalato hilay na ha bali ni

Mateo, lo-gan lan ampangan ni Jesustan hilay dawdisipolos na, tongwanakalato a kalakan ot ma-ni-nonbowis [a mangahaol] tan laloma ot atawtawon makasalanan ta nakirongohilan nangan. 11Hin na-kit la-rin ninhilay paw-Pariseo a panay rawrili-hyoso, wanla konlan dawdisipolosna, “Anongkot ampakirongo yanmangan ya-rin maistro moyo konlanma-ni-non bowis tan laloma ot atawtawon makasalanan?” 12 Hinnalngo ni Jesus ya-rin imbalita la,wanan in-alimbawa konla, “Ambohilay mawmaligsa a ampangailangannin doktor, nokay hilay mawmainmasakit. 13 Intindyon moyoykanaboan nin yay wana ha MasantonKasolatan, ‘Mas labay koy inganga-romoyo ha kapara dinan yay dawda-ton moyo.’ Nga-min, yay pa-makoko iti ay ambo para ha-wayan hilayhay wanla lawlabah hilan tawo,nokay para paombabalyon hilaymawmakasalanan.”

Yay tongkol ha pa-magsakripisyonkay mangan

(Marcos 2:18-22; Lucas 5:33-39)14 Hawanin, nako hilay antoroan ni

Juan Bautista koni Jesus ta pinastangla ya, wanla, “Hikami tan hilay paw-Pariseo ay mabotbot ampagsakrip-isyon kay mangan. Anongkot hilaydawdisipolos mo kai?” 15 Inobat nahila ni Jesus [nin in-alimbawa naysarili na ha a-say nobyo], wana, “Kaymaari a hilay kombidado ha kahal aylomolo tan magsakripisyon kay man-gan lo-gan kalamoan la yay nobyo.Balo ta lomato yay panaon a ambola yay nan kalamoan, ison hilay namagsakripisyon kay mangan.”

16 [Bi-sa imparalan ni Jesus ha aw-alimbawa a yay ba-yon totoro na ayambo dapat ilamo ha naiknawan akaogalian nin rilihyon a bilang hapa-magsakripisyon kay mangan tan

laloma ot, ta wana,] “Kay antalo-noban a lapok anan ayhing nin ba-yon ritaso a kay ot kinomo-tot. Ta nogaw-on orin, kako-ko-tot nan ba-yonritaso, mabira yay pinanalo-noban,magi-nit anaman nin mas grabi ot.17 Anorin anamaot kapara, kay an-igwa a ba-yon alak a ampag-alsa ot,ha pamigwaan a lapok a katat. Tano anorin a gaw-on, ha kaaalsa nanalak ay lomtoh yay pinamigwaan,masayang yay alak tan mahira ot yaypinamigwaan. Kailangan yay ba-yonalak a ampag-alsa ot ay itobong ha ba-yon pamigwaan, pigaw parihon kaymasayang.”

Yay anak ni Jairo tan yay babayinnangowit doloh ni Jesus

(Marcos 5:21-43; Lucas 8:40-56)18 Lo-gan na ot an-ibalita ni Je-

sus orin konla, main nakalato nin a-say ampamoon ha sinagoga. Nanal-imokor yan palokob, ta wana, “Kapi-mati nan anak kon babayi. Maki-kaka pa kongko ta iparna moy gamotmo kona pigaw mabyay ya.” 19 Kanyaantimano naki-ka hi Jesus kona ninkalamo hilay disipolos na.

20 Tongwa, main a-say babayinlabinloway taon anan andayaon atinomombok koni Jesus. Dinomaniya ha bokotan ni Jesus ta kinowitnay palpal ayhing na. 21 Nga-min,wana ha sarili na, “Ma-kowit kotanay ayhing na ay omabig akoy na.”22 Binomling hi Jesus. Pa-maka-kit nakona, wana, “Talakaka† ko, pakhawonmoy nakom mo ta inomabig kay nabana ha main mon katotpol.” Paibatya-rin, labah yay nay babayi.

23 Hin nakalato hi Jesus ha balini Jairo, na-lato na a main ananmawmosikiro a ampanogtog plaotatan malabong a tawonmawmakatlok.24 Wani Jesus konla, “Omalih kamoyna ta kay ya nati ya-rin a dalagita,nokay angka-lok yan bongat.” Kotkinaka-lihan la hi Jesus. 25Balo ta, hinna-paalih hilay nay malabong a tawo,

† 9:22 9:22 Ha Griego: “anak a babayi.” Halita odti nin pa-mabli maskin yay ka-totol kot matontawo.

Mateo 9:26 16 Mateo 10:6nilomoob hi Jesus ha kamainan nananak, bi-sa ginawang nay gamot na.Kanya nibangon yay anak. 26 Ya-ringinwa ni Jesus ay nibantog ha intironka-libol nan ya-rin a logar.

Pinaabig ni Jesus a loway bolag27 Hin an-omalih hilay na ni Je-

sus itaw, main loway lalakin bolag amaaaloyon kona. Wanlan inha-way,“Lipi ni Ari David, inga-rowan mokami.”

28 Hin nilomoob yay na hi Jesusha bali, dinomani hiladtin bolagkona. Kanya wani Jesus konla,“Ampi-pol kamo doman a ma-paabigkatamo?” “Iya, Maistro,” wanlan in-obat. 29 Kanya inaptoh nay mata la,bi-sa wana, “Mangyari orin labaymoyo ayon ha pa-mi-pol moyo.”30 Kanya antimano naka-kit hilay na.Hawanin, wanan impaka-bibilin niJesus konla, “Ando moyo totolon odtiha hinoman.” 31 Balo ta hin inomalihhilay na, imba-balita la syimpri haintiron logar la yay tongkol ha ginwani Jesus konla.

Pinaabig ni Jesus a a-say omol32 Pa-makaalih la, main namaot a-

say lalakin omol a inawit lan tawtawokoni Jesus. Nag-in yan omol gawa nindoka a ispirito a nilomoob kona. 33Pa-makayari nan pinalayah ni Jesus yaydoka a ispirito, nakahalita yay nayomol. Hilay lako a tawon naka-kitay nag-ispanta, tan wanlan imbalita,“Ba-ba-yo kami naka-kit nin anodtinnangyari iti ha Israel.” 34 Kot wan-lan paw-Pariseo, “Kanya ya ampaka-palayah nin dawdoka a ispirito aybana ta binyan na yan kapangyariannin poon lan dawdoka a ispirito.”

Angka-ka-rowan ni Jesus a tawtawo35 Hawanin, hi Jesus tan hilay daw-

disipolos na ay kina-kina lay baw-babali tan bawbaryo ta nangaral yaha sawsinagoga la. Impangaral nayay Labah a Balita tongkol ha pa-mag-ari nan Dios, tan pinaabig nay

namaot a tawtawo ha balang masakittan dipirinsya la. 36Hin na-kit ni Jesushilay lako a tawo, nadabo a inganga-ro na konla, ta bilang hilan kawkarn-iron makapoy ana tan niboyak banata homin hilan pastol.‡ 37 Kanyawana konlan disipolos na, “[Talagankalakan tawtawo a kailangan ma-pahawangan para tompol ha Dios.Kaalimbawaan la ay] golpin gagapa-son, kot hilay pa-hal ma-ngapas ayda-raoto. 38 Kanya dawaton moyoha Katawan a main ikon konlan hila-rin a pa-hal gagapason a mamihogoyan tawtawo para pa-hal mangapaskonla.”

10Hilay labinloway apostolis ni Jesus(Marcos 3:13-19; Lucas 6:12-16)

1 Hina-wayan ni Jesus hilay labin-loway disipolos na, ta binyan na hi-lan kapangyarian mamalayah daw-doka a ispirito ha tawtawon nilooban,tan kapangyarian mamaabig halbanklasin mawmasakit tan dawdipirin-sya. 2 Oyay ngawngalan lan labin-loway apostolis a ihohogo na: yay o-na, hi Simon a pinangalanan anamaotPedro, bi-sa hi Andres a talakaka nanyadtin hi Pedro, hilay mitalakakanSantiago tan Juan a awa-nak ni Zebe-deo, 3 hi Felipe tan hi Bartolome,hi Tomas tan hi Mateo a ma-ni-nonbowis, hi Santiago a anak ni Alfeo,hi Tadeo, 4 hi Simon a mainakit hanasyon Israel tan hi Judas Iscariote anagtraidor koni Jesus.

Yay bibilin konlan labinloway apos-tolis

(Marcos 6:7-13; Lucas 9:1-6)5 Hawanin, wanan imbibilin ni Je-

sus konlan labinloway ihohogo napara mangaral, “Ando kamo makoha lawlogar lan hilay ambo Israelita,maski ha bawbabali lan taga Samaria.6 Yay dapat moyon kaon ay hilaykaparan Israelita a kapa-halan kotkawkarniron nitalon, [ta dinomayô

‡ 9:36 9:36 Labay totolon: Ka-ka-ro hila ta nipadayo hila konan Dios.

Mateo 10:7 17 Mateo 10:24hila ha Dios a pa-hal pastol la]. 7Makokamon mangaral konla. Ibalita moyo,‘Madani nay nan ipa-kit Dios a pa-mag-ari na.’ 8 Paabigon moyo hi-lay mawmain masakit pati hilay mainkitong, paorongon moyoy namaotmabyay hilay nawnati tan paalihonmoyoy dawdoka a ispirito ha tawta-won nilooban. Ando moyo ipaba-yaran a kata-tambay moyo, bana takay na impabayaran nin Dios yaykapangyarian a inimbi na komoyo.9 Ando kamoy na magbalon kwartaa bilang ha balitok, pilak o tanso.10 Ha pa-mako moyo, ambo anamaotkailangan a mangawit kamon bag,ni risirban ayhing o apin o bas-ton. Nga-min, yay ma-magtrabahoay main yan karapatan mananggapipagkabyay na.

11 “Ha aytimay babali o baryo akaon moyo, mamiliw kamon tawonmarapat pakihandaan ta makihandakamo kona anggan omalih kamokonan ya-rin a logar. 12 Kalo-loobmoyo ha bali na, idawat moyo konanKatawan a biyan na hilan kaliswayannakom. 13 No hilay tawtawo habali na ay marapat mananggap ninkaliswayan nakom, mangyari yaydawat moyo. Kot no ambo hilanmarapat, kay mangyari yay dawatmoyo. 14 No wari ta kay la kamolabay tanggapon o long-on ha a-saybali o ha a-say babali, omalih kamoitaw. Oltimon gabok ha ayi moyo aypagpagon*moyo. 15Yaypotog, ibalitako komoyo, ha awlon pangongokomay mas mabyat a parosa nan Dioskonlan tawtawo ha anorin a klasinbabali dinan konlan taga Sodoma tantaga Gomorra [a bantog ha main lankarokaan hin yadtaw].”

Pa-na-damsak konlan antompol halomato a panaon

(Marcos 13:9-13; Lucas 21:12-17)

16 [Wana ot ni Jesus konlan aw-apostolis na,] “Tandaan moyo a an-ihogo katamo bilang kawkarniro amaka-paki-lamo ha mangaramsak aayop. Kanya kailangan mag-ingatkamo a bilang pa-mag-ingat lan aw-olay tan magpakapinon ogali a bilangogali nin kalapati. 17Mag-ingat kamoha tawtawo, ta ha lomato a panaonay main komoyo a iintriga ha gaw-gropon ampamoon ha sawsinagoga amain katongkolan para manosga tabi-sa ipagaroti la kamo itaw. 18 Mainkomoyo a awiton pilit ha gawgobir-nador o ha aw-ari para imbistigawonbana ha katotpol moyo kongko. Balotamag-in oportonidadmoyo-rin paramaiabot konla tan konlan ambo Is-raelita yay kaptogan tongkol kongko.19 Ha panaon a ipaimbistiga la kamo,ando kamo mag-aborido no pa-nomoyo hila obaton o anyay halitaonmoyo, bana ta konan ya-rin a oras ayipaisipan komoyo yay dapat moyonhalitaon. 20Nga-min, ambo mangibatha sarili moyon isip a halitaon moyo,nokay yay Ispirito nan Dios a Amamoyo a mamipaisip nin dapat moyonhalitaon.

21 “Yay mangyari ot, main talakakaa ipapati nay talakaka na [a antom-pol], o main matoantawo a ipapatinay anak na [a antompol]. Tan anorinanamaot kapara ha awa-nak [a kayantompol], lomaban hila ha mawma-toantawo la [a antompol] anggan hatoloy la hilan ipapati. 22 Tiplonon lakamon halban tawtawon kay antom-pol bana ha katotpol moyo kongko.Kot yay makapagpatoloy nin map-tog kongko anggan ha oltimo aymalipyas. 23No andamsakon la kamoha a-say babali, omalih kamo ta makoha laloman babali. Yay potog, ibalitako komoyo: Kay moyo ot na-ka ahalban babali iti ha Israel aymakalatoakoy nan oman, hiko a NaglalamanTawo.”

24 [Bi-sa nagpatoloy yan nang-* 10:14 10:14 Ogali lan Israelita a pagpagon lay gabok ha ayi la no naibat hila ha tawon homin katotpolha Dios.

Mateo 10:25 18 Mateo 10:39wawali hi Jesus konlan dawdisipolosna, wana,] “Yay antoroan ay amboyan mata-gay ha maistro na. Anorinanamaot kapara ha a-say alila, amboyanmata-gay ha amona. 25Kanya yaya-say antoroan no ampakaranas yanin bilang ha na-ranasan nin maistrona, dapat tanggapon na-rin. Anorinanamaot kapara ha a-say alila noampakaranas ya nin bilang ha na-ranasan nin amo na, dapat tanggaponnay namaot ya-rin. Bilang ot bongatkongko a maiparis ha ampamoon hapamilya, no hiko kot anha-wayan lanSatanas,† mas mabyat a gaw-on lakomoyon impagka-pamilya ko.”

Yay dapat kali-mowan(Lucas 12:2-7)

26 [Wana ot ni Jesus, “Anodtaw paman,] ando kamo mali-mo. Nga-min,homin nakaari a kay ma-tandaantan homin sikrito a kay mibolgar.27 [Alimbawa,] anyaman a an-ibalitako komoyo ha maroblom ay ibalitamoyo ha mahawang, [labay totolon,]anyaman a an-isikrito ko komoyonin hikamo-hikamon bongat ay ipan-garal moyo ha tawtawo ha lomato apanaon. 28 Ando kamo mali-mo kon-lanmalabaymangmati komoyo [banaha katotpol moyo kongko] ta lalamanmoyon bongat a ma-pati la. Kay lamaano yay kalolwa moyo. Yay Diosa kali-mowan moyo, bana ta hiyaymain kapangyarian nin mami-ka haimpyirno nin ambo bongat lalamanmoyo nokay pati kalolwa. 29 Ambodoman angkailako a loway layno haa-say sintimos bongat? Anodtaw paman, hominni a-sa konla a bastay nanbongat madabo no kay na aboloyannin Ama moyo ha langit. 30 Balo-balopay na komoyo, oltimon habot moyoay tanda nay bilang. 31 Kanya andokamo mali-mo ha anyamay mangyarikomoyo, bana ta mas maalag'a kamoot ha lako a layno.”

Ando ikaringoy hi Cristo(Lucas 12:8-9)

32 [Wana ot ni Jesus,] “Hinomana ampamibalita ha kapara na a hikokot Katawan na ay bilbion ko yay na-maot ha arapan nan Ama ko ha langit.33Balo ta hinoman a ampamibalita hakapara na a ambo na kon Katawanay ibalita koy namaot ha arapan nanAma ko ha langit a ambo na konKatawan.”

Bana koni Jesus ay main kay ma-pisosondo

(Lucas 12:51-53; 14:26-27)34 [Bi-sa wana ot ni Jesus,]

“Ando moyo isipon a nako ko itiha kalotaan pigaw magkamain pa-misosondo a halban tawtawo. Ambopa-misosondo nin halban tawo aogotan nin pa-mako ko iti, nokaymasbali magkamain pa-milalabanbana kongko. 35 Alimbawa, hikoybara-nan a main anak a lalaki akontra ha tatay na, main anak ababayi a kontra ha nanay na, tanmain anamaot manoyang a babayia kontra ha katyangan nan babayi.36Mismon ka-pamilya nin a-say tawoay komontra kona bana ha katotpolna kongko.

37 “Kanya, yay tawon mas ampam-abli ha tatay na o nanay na dinankongko ay ambo yan karapat-dapatitoring a kahakopan ko. Tan yaytawon mas ampabliwon nay awa-nakna dinan kongko ay ambo ya syimprinkarapat-dapat itoring nin kahakopanko. 38 Hinoman a [kay manang-gap nin kadya-dyaan a andomalan habiyay na alang-alang kongko a kaal-imbawaan] kay na balatayon a sarilinan kros, tan kay namaot homonolkongko ay ambo yan karapat-dapatitoring nin kahakopan ko. 39 Yaytawoy namaot a ambo matibolos anakom mati alang-alang kongko aykay na matanggap yay biyay a hominanggawan. Kot yay tawonmati alang-alang kongko aymatanggapnaybiyaya homin anggawan.”

† 10:25 10:25 Ha Griego: “Beelzebul”, a-sa ot a ngalan ni Satanas.

Mateo 10:40 19 Mateo 11:14

Yay kato-tobalo nan Dios kontamo(Marcos 9:41)

40 [Bi-sa wana ot ni Jesus,] “Yaytawon ampananggap komoyo ay bi-lang hikoy antanggapon na. Tan yayampananggap kongko ay bilang yaynanogo kongko a antanggapon na.41 Yay tawoy namaot a ampananggapha a-say propita bana ta bilbi na yanpropita nan Dios ay makatanggap ninprimyo a bilang ha primyon ibi ko-nan ya-rin a propita. Anorin ana-maot kapara, yay ampananggap ha a-say tawon mahonol ha Dios bana tatanda nan a-sa yan mahonol ha Diosay makatanggap yan primyo a bilangha primyon ibi konan ya-rin a tawonmahonol ha Dios. 42 Tan hinomana manambay ha a-sa konlan pinaka-maaypa ha hilap nin tawo, maskin a-say bason lanom bongat a ipainomna kona bana ta tanda na a ya-rin atawo kot anhomonol kongko, ibalitako komoyo, sigoradon tobaloon nayan Dios ha ginwa nan kaabigan.”

11Impapastang ni Juan Bautista no

hino hi Jesus(Lucas 7:18-35)

1 Hin nayari na hilan binibilinan niJesus a labinloway disipolos na, nakoya nanoro tan nangaral ha ka-libol abawbabali.

2 Hin ya-rin ay nakapriso hi JuanBautista. Kot hin na-tandaan naygawgawa ni Cristo ay namihogo yakona nin loway tinoroan na parapastangon la ya. 3 Pa-makalato laitaw kona, wanla, “Hikay na domankano yadtaw ampalatoon a ihogo nanDios, o main ot doman laloman taga-nan?” 4 Wanan in-obat ni Jesus,“Magbolta kamo koni Juan ta ibalitamoyodtin nalngo tan na-kit moyongawgawa ko. 5 Ibalita moyo a hilaybawbolag ay ampaka-kit ana, hilaylawlompo ay ampakalalakoy na, hilaymain masakit kitong ay ampaabigonana, hilay tawtolok ay ampakalngoana, main ni-kati a ampaorongon

mabyay, tan hilay mangairap ay an-abotan anan Labah a Balita tongkol hapa-mag-ari nan Dios. 6 Ibalita moyoynamaot a makalma yay tawon kayampagdoda a hikoy inhogo nan Dios.”

7 Hin inomalih hilay nay inhogo niJuan Bautista, main yan imbalita hiJesus konlan malabong a tawo itawtongkol koni Juan. Wana, “Hin nakokamo koni Juan itaw ha disyirto, anyakot a labay moyon ma-kit? Tawodoman a paba-yo-ba-yoy isip a bilangha talaib a ampaki-ki-ka ha lopot?[Ambo yan anorin.] 8 Anya kot ta-lagay labay moyon ma-kit? Tawodoman a nakaholot nin primira klasindoloh? Ambo anorin a na-kit moyoitaw ta hilay nakaholot nin prim-ira klasin doloh ay itaw hila ma-kitha palasyo a an-iwanan ari. 9 Anyano-nin a kina moyon biniliw itaw?Ambo doman a-say propita a man-gangaral nan Dios? Ibalita ko ko-moyo a maholok ot ha a-say propitaa na-kit moyo. 10 Nga-min, hi Juanyadtaw antokoyon ha Masanton Ka-solatan, a wanan Dios, ‘Main akonihogo nin mo-na komo a mamipari-hadon kanakoman lan tawtawo paraha main mon kala-lato.’ 11 Yay po-tog, ibalita ko komoyo: Ha halbantawon impangabing, homin ot pro-pitan homolok koni Juan Bautista.Anorin pa man, maskin yay tawonan-ibilang nin pinakamaaypa konlanampag-arian nan Dios ay holok otkoni Juan. 12 Paibat hin nangaral hiJuan Bautista anggan hawanin, lakoa ampagpilit nin mailamo ha ampag-ariannanDios, kanya angkailamohilabama ha kapi-pilit la. 13 Hin yadtaw,ha Masanton Kasolatan ha lawlibronsinolat lan propita, tan ha LibronKawkapanogoan a sinolat ni Moisesay impatandaan nan Dios yay tongkolha lomato a pa-mag-ari na. Kot hinhi Juan ana ay an-ibalita na a mag-ompisay nay pa-mag-ari nan Dios.14No labay moyon pi-polon, ya-rin hiJuan ay hiyay na a pa-hal hi PropitaElias a impatandaan lan pawpropita

Mateo 11:15 20 Mateo 12:1nan Dios hin yadtaw a makon omaniti. 15Hawanin, hikamoy ampakalngo,intindyon moyoy nalngo moyo.

16 “Ayti ko kari iparis a tawtawonin yadtin panaon? Kaalimbawaanla ay awa-nak a ampiikap ha plasaa angkasora ha kawkaikap la, awanla, 17 ‘Ampanogtog kami parakomoyo, kot kaymoyo labay bomayli.Ampiaanito-anito kami ot, kot kaymoyo syimpri labay ki-tangih-tangihkomi.’ 18 Anorin anamaot koni Juan,angkasorawan la yan tawtawo tamabotbot yan ampagsakripisyonkay mangan tan kay ya ampinomalak, kanya anhalitaon la a niloobanyan doka a ispirito. 19 Bi-sa, hikoa Naglalaman Tawo ay ampangantan ampinom, bi-sa anhalitaon lanhiko kot lo-noh tan ma-maglahing,tan ampakiamigo konlan ma-ni-nonbowis tan laloma ot a tawtawonmakasalanan. Kot yay ampango-nakomi ay karonongan ibat ha Dios taangka-patnagan ha bonga [a bilangha biyay lan anhomonol komi].”

Ka-ka-roy ogotan lan tawon kaytinompol koni Jesus

(Lucas 10:13-15)20 Bi-sa pinanalitaan ni Jesus hi-

lay tawtawo ha bawbabalin pinang-waan nan lako a mawmilagro, bana takay hila ni-pangombabali hamain lankawkasalanan. 21 Wana, “Hikamoytaga Corazin tan hikamoy taga Bet-saida, ka-ka-roy ogotan moyo! Noyay mawmilagro a ginwa ko ha ba-bali moyo kot itaw ko ginwa ha Tirotan Sidon [a kamainan nin tawta-won homin tanda tongkol ha Dios]ay naboyot hilay na komon nagholotnin sako tan tinomoklo ha abo, pamil-bian nin pa-ngombabali la ha mainlan kawkasalanan. 22 Ibalita ko ko-moyo, ha awlonpangongokomaymasmabyat a parosa nan Dios komoyo,dinan konlan taga Tiro tan konlantaga Sidon. 23Hikamoy namaot a tagaCapernaum, yay labay moyo lawoay ita-gay kamo anggan ha langit!Kot ibagsak kamo ha impyirno! No

yay mawmilagro a ginwa ko ha ba-bali moyo kot ginwa ha Sodoma hinyadtaw, sigoradon nangombabali hilatan kay na komon inabagat Dios ninapoy a babali la. 24 Ibalita ko ko-moyo, ha awlonpangongokomaymasmabyat a parosa nan Dios komoyodinan konlan taga Sodoma.”

Hi Jesus a ampamin kaliswayannakom

(Lucas 10:21-22)25 Hin ya-rin ot a oras, dinomawat

hi Jesus, wana, “Ampaki-salamat akokomo, Ama a Katawan nin langittan lota, ta yay kanaboan nin an-ipangaral ko ay insikrito mo pigawkay la maintindyan nin hilay maw-maronong tan hilay mawmatalino,balo ta impaintindyanmo konlanma-ngaaypa a nakom a bilang ha man-gakalog a awa-nak. 26 Ginwa mo-rin,Ama, ta ya-rin a kalabayan mo ayonha main mon kaabigan.”

27 [Bi-sa wani Jesus konlantawtawo,] “Halban bawbagay ayimpa-taya kongkoninAmako. Hominampaka-bilbi hosto kongko no amboyay Ama. Anorin anamaot kapara,homin ampaka-bilbi nin hosto konanAma, no ambo hiko a Anak na tanhilay labay kon pamipabilbian.”

28 [Wana ot ni Jesus,] “Hikamoypa-hal mapagal tan angka-pabyatan,domani kamo kongko ta biyan kata-mon kapainawawan. 29 Iholot moyoypa-hal babah ko, [labay totolon,] pa-toro kamo kongko ta mapangabotako tan ma-ngaaypa a nakom, pi-gaw magkamain kamon kaliswayannakom. 30Nga-min, yay pa-hal babahko ay malo-paw, ta yay an-ipagawa koay maganoh.”

12Tongkol ha Awlon Pa-mainawa(Marcos 2:23-28; Lucas 6:1-5)

1 Ninghan, a-say Awlon Pa-mainawa nin aw-Israelita, nagpa-wan hi Jesus tan hilay dawdisipolosna ha bowat. Hin ya-rin ay mabitil

Mateo 12:2 21 Mateo 12:21hilay dawdisipolos na. Kanya na-nangto hilan trigo, bi-sa la kinan.2 Kot main itaw nin paw-Pariseo anaka-kit konla. Kanya wanla koniJesus, “Bilyon mo-rin a anggaw-on lan dawdisipolos mo, anta ayonha kawkapanogoan nan Dios aybawal orin no Awlon Pa-mainawa [tamaitoring anan trabaho orin].” 3 Kotwanan in-obat ni Jesus konla, “Ambodoman nabasa moyodtaw ginwa niDavid tan hilay kawkalamoan na hinmabitil hilay na? 4 Ambo domannilomoob ya ha impagka-bali nanDios ta bi-sa nangan ya pati hilaykawkalamoan na nin tinapay a inda-ton ha Dios [a inimbi nan pari kona]?Bawal komon ayon ha kapanogoannan Dios a kanon ladtaw bana tapara bongat ha pawpari. 5 Ambodoman nabasa moyo ot ha MasantonKasolatan ha Libron Kawkapanogoana yay kasi-sirbi lan pawpari hatimplo no Awlon Pa-mainawa kotkay orin an-ibilang kako-kontraha kapanogoan tongkol ha AwlonPa-mainawa, ta mas maalag'a yaytimplo dinan ha Awlon Pa-mainawa?6 Ibalita ko komoyo, yay karongomoyo hawanin ay mas maalag'aot dinan ha timplo. 7 Wana ot haMasanton Kasolatan, ‘Mas labay koyinganga-ro moyo ha kapara dinanyay dawda-ton moyo.’ No komon taangkaintindyan moyo-rin, kay moyokomon hinosgawan a dawdisipolosko ta homin hilan ginwa a doka.8 Tandaan moyo a hiko a NaglalamanTawo a makaolay no anyay dapat haAwlon Pa-mainawa.”

Pinaabig ni Jesus a a-say lalakin par-alitikoy gamot

(Marcos 3:1-6; Lucas 6:6-11)9 Bi-sa nagdiritso hilay na ni Je-

sus ha sinagoga. 10 Hawanin, maina-say lalaki itaw a paralitikoy a-saygamot. Main anamaot itaw nin paw-Pariseo. Pinastang la hi Jesus, wanla,“Ayon ha kawkapanogoan nan Dios,maari domanmamaabig haAwlon Pa-mainawa?” Nga-min, ampaningkap

hilan bara-nan pigaw ma-kasowan lahi Jesus.

11 Kot wani Jesus konla, “Alimbawata main komoyo a main karniro anadabo ha malalo a lobot ha AwlonPa-mainawa, kay mo wari alawahon?12 Mas maalag'a yay tawo dinan hakarniro. Kanya, ayon ha kawka-panogoan nan Dios, yay kagogwaabig ha Awlon Pa-mainawa ay ambobawal.”

13 Bi-sa wana konan lalakin par-alitikoy gamot, “Ipa-nat moy gamotmo.” Impa-nat nay naor, kanya an-timano inomabig a gamot na ta nag-in anan bilang ha dobali. 14 Bi-sa nilomikol hilay paw-Pariseo tapinipapa-nowan la no pa-no maipap-ati hi Jesus.

Hi Jesus a inhogo nan Dios15 Tanda ni Jesus yadtin plano lan

paw-Pariseo, kanya inomalih ya ko-nan ya-rin a logar. Lako a tawta-won tinomombok kona. Halban mainmasakit konla ay pinaabig na. 16 Kotbinibilinan na hilan ando mamibalitanin tongkol kona. 17 Ha anorin anangyari, na-paptogan yay hinalitani Propita Isaias hin yadtaw tongkolkoni Jesus, a wanan nakasolat,18 “Oyay pinili kon ma-magsirbi ko.

Hiyay anlabyon ko tanangkalilikot akon labah kona.

Ihogo ko konay Ispirito ko ta ipatan-daan na konlan ambo Israelita

yay paralan para kay ko hilaparosawan.

19 Kay ya maki-porpya tan kay yamagta-gay bosis,

kanya kay malngo a bosis na hakalsada.

20 Kay na ilorlor a tawon ka-ka-ro abilang nahpak anan bolo,

o kari ipoyra a tawon makapoyanay katotpol a bilang apoy amakoyop anay pabilo.

Masbali gomwa yan paralan angganha matalo nay pa-mang-api-api konla.

21 Kanya kona pomasimala maski hi-lay ambo Israelita.”

Mateo 12:22 22 Mateo 12:37

No ayti ibat a kapangyarian ni Jesus(Marcos 3:20-30; Lucas 11:14-23)

22 Ninghan, main anaman tawta-won nangawit koni Jesus nin a-saylalakin bolag tan omol ta niloobanyan doka a ispirito. Pinalayah niJesus yay doka a ispirito, kanya tam-pol yan nakahalita tan naka-kit omanyadtin lalaki. 23Naka-ngap hilay hal-ban tawo itaw, kanya wanla, “Hiyayna wari yay Lipi ni Ari David a im-pangako nan Dios para mag-in aritamo?” 24 Kot hin nalngo lan paw-Pariseo odti, wanlan in-obat, “Ambo!Angka-palayah nan bongat a daw-doka a ispirito, bana ta hi Satanas* apoon lan dawdoka a ispirito a namikona nin kapangyarian.”

25 Tanda ni Jesus a laman isip la,kanya wana konla, “Mahira a balangkaarian, no hila-hila ot a ampikokon-tra. Tan kay bomoyot a a-say ba-bali o kari a-say pamilya, no hila-hila ot a ampikokontra. 26 Kanya,no wari ta potog a ampamalayah hiSatanas nin kapara nan doka a ispir-ito, ampikokontra hila no-nin. Noanorin, pa-no man makapagpatoloya kaarian na? 27 A-sa ot a rason:Wamoyo, hi Satanas a nami kongkonin kapangyarian para mamalayahdawdoka a ispirito. Hapay namaothilay kawkalamoan moyo a ampa-malayah anamaot dawdoka a ispirito,hinoman no-nin a nami konla nin ka-pangyarian? Ambo doman yay Dios?Hila-rin mismo a kalamoan moyo amaari mamaptog a lawlingo kamo!28 Hawanin, bana ta yay Ispirito nanDios a nami kongko nin kapangyarianpara mamalayah dawdoka a ispirito,labay totolon, yay pa-mag-ari nanDios ay nilomato ana komoyo.

29 “Nga-min, hi Satanas ay bi-lang a-say tawon makhaw a kailan-gan balolon yapon, bi-sa makaloobha bali na pigaw ma-hamham a mainnan kama-main. [Kanya mapatnaga tinalo koy na hi Satanas ta angka-

palayah koydawdoka a ispirito a kam-pon na.]”

30 [Hawanin, wanan impatandaanni Jesus,] “Yay tawon kay angko-mampi kongko ay kontra kongko.Anorin anamaot kapara, yay tawonkay ampakitambay kongko nin ma-nipon tawtawo para tompol kongkoay bilang ot bongat an-ipaka-dayona hila kongko. 31 Kanya ibalitako komoyo: Ma-patawad a balangkasalanan nin tawo maskin yay pa-maroroka ha kapara, kot yay pa-maroroka ha Masanton Ispirito nanDios ay kay ma-patawad. 32Hinomana ampanalita nin kontra kongko aNaglalaman Tawo ay ma-patawad naya ot Dios. Kot hinoman a ampanalitanin kontra ha Masanton Ispirito nanDios ay kay na ya patawaron, hawaninman a panaon o mika-ka-noman.”

Ha bonga ma-bilbi no labah o doka(Lucas 6:43-45)

33 [Wana ot ni Jesus nin in-alimbawa,] “Ha kayon angka-kana bonga, no labah yan klasi, labahanamaot a bonga na. Kot no dokayan klasi, doka syimpri a bonga na.Nga-min, ha bonga ma-bilbi no yaykayon angka-kan a bonga kot labaho doka yan klasi. 34 Anorin ot bongatkomoyo, bilang kamon olay a madita!Palibhasay doka a pa-magnanakommoyo, kanya yay hawhalita moyo ayampakahira ha kapara. Nga-min, noanyay laman nin kaisipan, lomwahta lomwah ha boboy. 35 Yay labah atawo ay ampakapamin kaabigan ibatha lawlabah a aral a natipon na hamain nan kanakoman. Kot yay dokaa tawo ay karokaan a angkaibi na ibatha dawdoka a natipon na hamain nankanakoman.

36 “Ibalita ko komoyo, ha awlonpangongokom, obaton nin tawtawoyay balang hinalita lan homin kwinta.37 Nga-min, yay panonosga nan Dioskomo ay ayon ha hawhinalita mo.No labah a hawhinalita mo, kay ka

* 12:24 12:24 Ha Griego: “Beelzebul”, a-sa ot a ngalan ni Satanas.

Mateo 12:38 23 Mateo 13:3parosawan, kot no doka a hawhinalitamo, parosawan na ka.”

Ampaningkapan lan pamilbian hi Je-sus

(Marcos 8:11-12; Lucas 11:29-32)38 Bi-sa wanlan hilay laloman

mawmaistron kapanogoan tan paw-Pariseo koni Jesus, “Maistro, labaymi komon pa-kitan mo kaminmilagro a pamilbian a inhogona kan Dios.” 39 Kot wanan in-obat ni Jesus, “Hikamoy tawtawohawanin, masyadoy nan dawdokatan ambo kamon maptog ha Diosta ampaningkapan moyo ko ot ninpamilbian. Kot homin anan lalomanpamilbian a ipa-kit komoyo, no amboyadtaw tanay kaparihon nangyarikoni Propita Jonas hin yadtaw. 40 Nopa-non toloy awlo tan toloy yabini Propita Jonas ha lalo tiyan ninbalyina, anorin anamaot kaparakongko a Naglalaman Tawo, toloyawlo tan toloy yabi koy namaotha lalo panabonan. 41 Ha awlonpangongokom, hiladtaw taga Niniveay omdong ta ibalita la a hikamoytawtawo hawanin ay nagkasalanan.Nga-min, hin nangaral hi PropitaJonas konla hin yadtaw ay ni-pangombabali hila. Balo ta hikamo,maskin iti koy na komoyo a masholok ot koni Propita Jonas ay kaymoyo ko anlong-on. 42Maskin yadtawRayna nin ‘Bagatan’ a ambo tamonkaparan Israelita ay omdong anamaotha awlon pangongokom ta ibalita na anagkasalanan kamo. Nga-min, haloskalindoyo-doyowan ana nin mondoa inibatan na, kot nako ya syimprikoni Ari Solomon hin yadtaw paramanglongo ha karonongan na. Balota hikamo, maskin iti koy na komoyoa mas holok ot koni Ari Solomon aykay moyo ko anlong-on,” wani Jesus.

Posiblin magbolta ot a doka a ispirito(Lucas 11:24-26)

43 [Bi-sa tinoroan na hilay namanni Jesus, wana,] “Alimbawa, no maina-say doka a ispirito a inomalih hatawon nilooban, tomala ya ha lawak

a homin kalanom-lanom ta mamiliwnin lalomanmaiwanan. Kot nohominyan ma-kit, 44 halitaon na ha sarilina, ‘Magbolta ko tana ha inibatan ko.’No ha pa-magbolta na kot ma-kit naa yay dati nan nilooban ay bilangha a-say balin bakanti, malinis tanmaayos, 45 yay gaw-on na ay makoyan mangwa nin pitoy ispirito a masdoka ot kona. Bi-sa lomoob hila tanmagpirmi konan ya-rin a tawo. Kanyayay mag-in pa-hal nan ya-rin a tawoay mas grabi na ingat dinan hin o-na. Anorin ot bongat yay mangyarikonlan dawdoka a tawo hawanin talomoor anan lomoor a karokaan la,”wani Jesus.

Yay nanay tan tawtalakaka ni Jesus(Marcos 3:31-35; Lucas 8:19-21)

46 Lo-gan na ot ampanalita ni Jesuskonlan tawtawo, nilomato a nanayna tan tawtalakaka nan lalaki. Itawhila an-omdong ha likol bali ta impa-pibalita la tana a labay la yan paki-totolan. 47 Kanya main namibalitakoni Jesus, wana, “Ison ha likol yaynanay tan tawtalakaka mo ta labayla kan paki-totolan.” 48 Wanan in-obat ni Jesus konan lalakin namibalitakona, “Tanda mo doman no hino-hinoy an-itoring kon nanay tan taw-talakaka?” 49 Bi-sa intoro na hilaydawdisipolos na, ba-yo wana, “Oy hi-lay an-itoring kon nanay ko tan taw-talakaka. 50 Nga-min, hinoman a an-homonol ha kalabayan nanAma ko halangit ay an-itoring kon tawtalakakatan nanay.”

13Alimbawa tongkol ha bini a inhab-

wag(Marcos 4:1-9; Lucas 8:4-8)

1 Yadtaw ot a awlo, inomalih hiJesus ha bali, ta nako ya tinomokloha liglig alindayat [nin kalamo hilaydawdisipolos na]. 2 Pinititiponan layan malabong a tawtawo, kanya nakoya tinomoklo ha baloto a itaw halanom. Kot yay intiron kalabongan ayiti ha liglig. 3 Bi-sa tinoroan na hilan

Mateo 13:4 24 Mateo 13:19lako a bawbagay a imparalan na haaw-alimbawa, wana,

“Main a-say tawon nako nanabwagbini. 4 Ha pananabwag na, mainbini a ni-ka ha dalan. Na-romoganlan mawmanok-manok, kanya na-min lan kinan. 5 Main anamaot ni-ka ha logar a mabato a maimpih bon-gat a lota, bi-sa tampol tinomobopalibhasay maimpih anaor a lota.6 Kot hin ma-mot anay awlo, nalanohbi-sa toloy anan nati ta kay naka-pangyamot labah. 7 Main anamaotni-ka ha logar a antoboan dawdikot amarowih. Kato-tobo nan bini, nagsal-idan tinomobo anamaot a dawdikot,kanya kay nakaaliwahwah. 8 Balo tayay bini a nadabo ha magandan lotaay ni-pamongan lako. Main namon-gan sanyatos, main a-nom a polo,tan main anamaot tolompolo.” 9 Bi-sa wana ot ni Jesus, “Hikamoy am-pakalngo, intindyon moyoy nalngomoyo.”

No anongkot imparalan ha alimbawaa pa-noro ni Jesus

(Marcos 4:10-12; Lucas 8:9-10)10 Bi-sa dinomani koni Jesus hi-

lay dawdisipolos na ta pinastang laya. Wanla kona, “Anongkot an-iparalan mo ha aw-alimbawa a pa-noro mo konlan tawtawo?” 11Wananin-obat ni Jesus, “Komoyon bongatan-ipaintindyan a sawsikrito tongkolha pa-mag-ari nanDios, amboha lalo-man tawo. 12 Nga-min, hinoman aampi-pol ha an-ipaintindi nan Dioskona ay pa-lahan a angkaintindyanna anggan mag-in lako. Kot hino-man a kay ampi-pol ha an-ipaintindinan Dios kona ay alihon ot kona yaydaoto a angkaintindyan na. 13 Kanyako an-iparalan ha aw-alimbawa a pa-noro ko konla, bana ta maskin am-biliwon lay gawgawa ko ay kay laynan lamang ambilbion a yadti kotkapangyarian nan Dios. Tan maskinampanglongo hila ha hawhalita ko aybilang kay la angkalngo tan kay ladtiangkaintindyan. 14 Kanya ampomtogkonla yadtaw impabalita nan Dios hin

yadtaw koni Propita Isaias, a wanannakasolat,‘Manglongo kamo man anan

manglongo kot kay kamomakaintindi,

tan mamiliw kamo man ananmamiliw kot kay kamo maka-bilbi.

15 Nga-min, hikamoy tawtawo, man-gatiboy anay aw-olo,

kanya bilang kamoy nan taw-tolok

tan bilang an-iiplong moyoymawmata moyo,

no komon ta ambo moyon anorin,ma-patnagan moyo a kapa-pa-

hal moyotan malngo moyoy an-ipangaral

komoyo pigaw maintindyanmoyo.

Bi-sa, no mangombabali kamota magbolta kongko

ay ilipyas katamo.’ ”16 [Wana ot ni Jesus konlan daw-disipolos na,] “Makalma kamo taangka-patnagan moyoy angka-kitmoyo tan angkaintindyan moyoyangkalngo moyo. 17 Yay potog,ibalita ko komoyo: Lako a pawpropitanan Dios tan laloma ot a tawtawonmahonol kona hin yadtaw a ngali-ngalin manganon maka-kit tanmakapanglongo nin bilang ha angka-ka-kit tan angka-kalngo moyohawanin kongko. Kot kay yadtinangyari hin panaon la.”

Yay pa-mipalino ha alimbawatongkol ha bini a inhabwag

(Marcos 4:13-20; Lucas 8:11-15)18 [Bi-sa wani Jesus,] “Long-on

moyoy labay nan totolon nin alim-bawa ko nangon tongkol konan yayma-mihabwag nin bini. 19Yay bini ayHalita nanDios tongkol hapa-mag-arina. Balang tawon ampanglongo ninyadti ta bi-sa kay na angkaintindyanay tampol nan an-alihon ni Satanasorin a nalngo na ha main nan kaisi-pan. Ya-rin a kaalimbawaan nin binia ni-ka ha dalan.

Mateo 13:20 25 Mateo 13:3520 “Yay lota anamaot a mabato a

pini-kaan nin bini ay tawon ampan-glongo Halita nan Dios, bi-sa tampolnan ampi-polon odti nin main kali-gawan. 21 Kot pa-hal kay ampaka-pangyamot odti ha nakom na. An-tompol ya kot kado-domali bongat,ta no ma-pairapan ya tan ma-damsakbana ha kaho-honol na ha Halita nanDios ay tampol yan antomgon.

22 “Yay lota a antoboan dawdikota marowih a pini-kaan nin bini aytawon ampanglongo Halita nan Dios,balo ta angkadaog yay Halita nanDios a nalngo na, bana ta ampag-aboridowan nay kabi-biyay iti hamondo tan mailig ya ha kayamanan.Kanya yay angkalngo na ay kay am-pamongan lawlabah a gawa ha mainnan biyay.

23 “Kot yay magandan lota a pinan-abwagan bini ay tawon ampanglongotan ampakaintindi nin Halita nanDios. Kanya yay nalngo na ay ampa-mongan lawlabah a gawa hamain nanbiyay. Hawanin, konlan hiladti, maina yay lawlabah a gawa na ay maiparisha sanyatos a bonga, main anamaotmaiparis ha a-nom a polo, tan mainmaiparis ha tolompolo.”

Alimbawa tongkol ha dikot24Nanotol hi Jesus nin a-say naman

a alimbawa, wana, “Yay pa-mag-arinan Dios ay bilang ha magandanbini a trigo a inhabwag nin a-saylalaki ha main nan bowat. 25 Kotkinayabiwan, hin ampi-ka-lok anaytawtawo, main a-say ampangontrakonan yadtin lalaki a nako ha bowatna ta hinabwagan nan bawbongandikot bi-sa inomalih ya. 26 Hintinomobo yay bawbini, tinomoboanamaot yay inhabwag a bawbongandikot. Hin parihoy nan ampamonga,ison bongat na-kit a main laokdawdikot. 27 Hin na-kit lay dikotnin hilay aw-alila nan main ikonbowat, kina la yay main ikon bowat,ta wanlan imbalita, ‘Amo, ambodoman maganda yay bawbini a trigoa inhabwag mo ha main mon bowat?

Anongkot man ta main anan golpindawdikot a kalaok?’

28 “Wanan in-obat nin amo la,‘Sigoradon a-say angkomontra amain gawa nin ya-rin.’ Pinastangla yan aw-alila na, wanla, ‘Labaymo wari a kaon min botboton adawdikot?’ 29 Kot wanan amo la,‘Ando, ta ola-no ma-botbot moyopati yay trigo. 30 Basta po-layanmoyo tana yapo ta painsan no panaonanan pa-manglapot, ibalita ko konlanma-manglapot a tiponon la yapona dawdikot ta takol-takolon parapoolan. Balo ta yay tawtrigo aytiponon ta igwa ha kamalig.’ ”

Alimbawa tongkol ha botol mostasa(Marcos 4:30-32; Lucas 13:18-19)

31 Bi-sa nanotol yay naman hi Je-sus konlan disipolos na nin lalomanalimbawa. Wana, “Yay ompisan pa-mag-ari nan Dios ay bilang ha a-saybotolmostasa a inmola nin a-say tawoha main nan bowat. 32 Maskin yadtinay pinakamakalog ha halban klasinbotol, balo ta hin tinomobo ana, yadtinay pinakamahi-ban a klasin poonpihing a bilang kayo kahi-ban. Kanyaangkaon nin mawmanok-manok tanampanalayan la ot a hawhanga na.”

Alimbawa tongkol ha pampalbag(Lucas 13:20-21)

33 Wanay naman konla nin in-alimbawa ni Jesus, “Yay kaka-kalatnin pa-mag-ari nan Dios ay bilangha pampalbag. Maskin daoto bongata inigwa nin a-say babayi ha tolonhalop a arina ay na-palbag nay in-tiro.”

Yay pa-migamit ni Jesus nin aw-alimbawa

(Marcos 4:33-34)34 Ya-rin halban intoro ni Jesus

konlan malabong a tawo ay impara-lan na ha aw-alimbawa. Homin yanintoro konla a kay na ginamitan al-imbawa. 35 Kanya pinomtog yay im-pabalita nan Dios konan a-say propitana hin yadtaw, a wanan nakasolat,“Iparalan ko ha aw-alimbawa a pa-

noro ko konla.

Mateo 13:36 26 Mateo 13:52Totolon ko konlay bawbagay a

kay impatandaan paibat hinpinalsa a kalotaan.”

Yay kanaboan nan alimbawa tongkolha dawdikot

36 Pa-makayari, imbati ni Jesus hi-lay malabong a tawo ta nilomoobya ha balin an-iwanan na. Dino-mani hilay disipolos na kona, tawanla, “Ipalino mo pa komi yay kan-aboan nin yadtaw alimbawa tongkolha dawdikot a tinomobo kalamo hatrigo.” 37 Wanan in-obat ni Jesus,“Hiko a Naglalaman Tawo a kaal-imbawaan nan tawon nanabwag ninmagandan bini. 38 Yay pa-hal am-palbwatan ay yadtin kalotaan. Yaymagandan bini ay hilay tawtawonampahakop ha pa-mag-ari nan Dios,tan yay bawbongan dikot anamaot ayhilay tawtawon ampag-arian ni Sa-tanas. 39 Yay angkomontra a nan-abwag nin bawbongan dikot ay hiSatanas. Yay panaon pa-manglapotay yay panganggawan nin babon lota.Hilay namaot a ma-manglapot ay hi-lay aw-anghil. 40 No pa-non yaydawdikot kot tiponon bi-sa poolan ayanorin ot bongat a mangyari konlandawdoka a tawo ha panganggawannin babon lota. 41Hiko a NaglalamanTawo a mamihogo konlan aw-anghilko para tiponon a halban tawtawonampamoon-poon nin kawkasalanan,pati halban lan anggomwa dawdokata ipolok hila ha tawtawon ampa-hakop ha Dios. 42 Bi-sa ibantak hilaha apoy itaw ha impyirno. Mi-tangih-tangih hila itaw tan mi-pigogot hagrabin kadya-dyaan. 43 Kot hilay ma-honol ha Dios ay mag-in hilan mah-nag a bilang ha awlo itaw ha kaariannan Ama la ha langit. Hikamoy am-pakalngo, intindyon moyoy nalngomoyo.”

Alimbawa tongkol ha nakakotkot akayamanan

44 [Wana ot ni Jesus,] “Yay pa-mag-ari nan Dios ay na-pakaalag'a a bi-lang ha kayamanan a nakakotkot ha

bowat. Bi-sa main a-say tawo a naka-romog nin yadti. Tinambagan nayapon, bi-sa ha kahi-banan kaligawanna ay tampol yan norong ta inlakonay halban kama-main na, ta hinaliwna-rin lota a kamainan nin yadtinkayamanan.”

Alimbawa tongkol ha pirlas45 [Wana ot ni Jesus,] “Kaalim-

bawaan ot nin pa-maka-romog ha pa-mag-ari nan Dios a na-pakaalag'a aybilang ha a-say nigosyanti a ampan-ingkap nin mangablin pirlas. 46 Hinnaka-romog yan a-say pirlas a talaganmablin klasi, norong ya ta inlako nayhalban kama-main na, ta hinaliw nayadtin pirlas.”

Alimbawa tongkol ha sinsoro47 [Wana ot ni Jesus,] “Kaalim-

bawaan ot nin pa-mag-ari nan Diosay bilang ha a-say sinsoro a ingkatkatha ambay, bi-sa nakakwa nin kalakannangasasari a konâ. 48 Hin napnoana, binira lay na ha liglig nin hi-lay ma-magsinsoro. Bi-sa tinomoklohila ta impolok lay mawmagandankonâ ha mawmakasta a kay ma-pakinabangan. Yay mawmagandaay inigwa la ha pamigaw-an ta yaymawmakasta a kayma-pakinabanganay imbantak. 49 Anorin ot bongata mangyari ha panganggawan ninbabon lota. Hilay aw-anghil ay makoiti para ipolok hilay dawdoka a tawokonlan lawlabah a tawo. 50Bi-sa hilaydawdoka a tawo ay ibantak hila haapoy itaw ha impyirno. Mi-tangih-tangih hila itaw tan mi-pigogot hagrabin kadya-dyaan.”

Yay daan tan yay ba-yon tawtotoro51 [Bi-sa pinastang ni Jesus hilay

disipolos na, wana,] “Angkaintindyanmoyo doman odtin aw-alimbawa aintoro ko?” “Iya, Katawan,” wanlanin-obat. 52 Bi-sa wani Jesus konla,“Kanya, balangmaistron kapanogoana na-toroan anamaot tongkol ha pa-mag-ari nan Dios, yay kaalimbawaan

Mateo 13:53 27 Mateo 14:13na ay a-say main ikon bali a main in-limpoh a dawdaan tan bawba-yon ka-hangkapan ha pamilimpohan na pi-gaw pariho nan magamit. [Labay to-tolon, yaymaitoro na ay ambo bongatyay daan a kawkapanogoan, nokaypati yay ba-yo nan na-tandaan.]”

Kay binilbi hi Jesus ha babalinNazaret

(Marcos 6:1-6; Lucas 4:16-30)53 Pa-makayari nan tinotol ni Je-

sus orin a aw-alimbawa ay inomalihyay na konan ya-rin a logar. 54 Bi-sa norong ya ha Nazaret a sarili nanbabali ta nangaral ya itaw ha sina-goga la. Naka-ngap hilay nakalngokona. Wanla, “Ayti kari naibat akaronongan na, tan pa-no na angk-agawa ya-rin gawgawa a pamilbianambo bastan kapangyarian nan Dios?55 Ambo doman ya-rin yay anak nankarpintiro? Ambo doman yay nanayna ay hi Maria, tan yay tawtalakakanan lawlalaki ay hila hi Santiago, hiJose, hi Simon tan hi Judas?* 56Ambodoman iti kontamo hilay halban taw-talakaka nan bawbabayi? Ayti na karina-tandaan orin halban?” 57 Hinalitala-rin ta nasora hila kona.

Kanya wani Jesus konla, “An-igalang a propita maskin ayti, poyraha sarili nan logar tan bali.” 58 Kanyaoomnon bongat a milagron ginwa niJesus itaw konla bana ha kay la pa-mi-pol kona.

14Yay pa-ngamati ni Juan Bautista(Marcos 6:14-29; Lucas 9:7-9)

1 Hin ya-rin a panaon, na-tandaanni Ari Herodes Antipas* a ampamoonha probinsyan Galilea a kabanto-gan ni Jesus bana ha gawgawa na.2 Hawanin, wana konlan tawtawo na,“Hiya hi Juan Bautista. Pinaorongyan nabyay, kanya main yan kapang-yarian gomwaka-paka-ngap a bawba-gay.”

3 Hinalita nadti, bana ta impapatina hi Juan Bautista. Anodti a nang-yari: Impadakop na ya, impabaloltan impapriso bana koni Herodias aimpagkaambali na, anta kaambali yani Felipe a talakaka na. 4 Nga-min,hin yadtaw ay sinita ni Juan Bautistahi Ari Herodes Antipas, a wana,“Ambo tama ayon ha kapanogoannan Dios, ya-rin a anggaw-on monan-ipagkaambali moy ayro mo.”5 Bana konan ya-rin a pa-nita ni Juan,labay na ya komon ipapati ni AriHerodes Antipas. Kot angkali-mo yaha tawtawo ta ampi-polon la a hi Juankot a-sa yan propita nan Dios.

6 Hawanin, hin nakalato a awlonkapangabingan ni Ari Herodes An-tipas ay nagsilibra ya. Binomayli yayanak a dalaga ni Herodias ha arapanlan bawbisita. Na-ligawan yay ari,7 kanya nangako ya konan dalaga tanpinaghompaan na ot a ibi na konayanyakamay pastangon na.

8 Ayon ha imbalita ni Herodias ananay nan dalaga ay anodti a wana,“Labay ko komon a ibi mo kongkohawanin yay olo ni Juan Bautista ninnakaigwa ha bandihado.” 9 Nilomoloyay ari. Kot bana ha pinaghompaannan pangako tan ha arapan la paotnin hilay bawbisita na, inmanda naa ibi ladti konan dalaga. 10 Kanyakina hi Juan itaw ha prisowan ta pino-tohan yan olo. 11 Bi-sa inawit yayolo na nin nakaigwa ha bandihado tainimbi konan dalaga. Ba-yo inimbinan dalaga konan nanay na.

12 Yay ginwa lay namaot nin hilaytinoroan ni Juan ay kina lan kinwaybangkay na ta intabon. Bi-sa nakohila koni Jesus ta imbalita lay nang-yari.

Maholok limanlibon tawtawo a pina-pangan ni Jesus

(Marcos 6:30-44; Lucas 9:10-17; Juan6:1-14)

13 Hin nalngo ni Jesus yadtin nang-yari koni Juan, nilomolan ya ha baloto

* 13:55 13:55 Ambo hi Judas Iscariote. * 14:1 14:1 Hi Ari Herodes Antipas ay anak ni Ari Herodes aBantog, yay ari hin in-abing hi Jesus.

Mateo 14:14 28 Mateo 14:36nin kalamo hilay disipolos na, ta in-omalih hila itaw ta nako ha a-saylogar a homin tawo. Lako a tawonnaka-tanda a inomalih hi Jesus, kanyatinomombok hila kona ibat ha baw-babali itaw nin nilomalakon nangli-liglig ha alindayat. 14 Pa-makalakahni Jesus ha baloto, na-kit nay golpintawo. Nadabo a inganga-ro na konla,kanya pinaabig na hilay mawmainmasakit.

15 Hin anyomabi na, dinomanihilay disipolos na kona, ta wanla,“Homin kabali-bali iti tanmadani nandomoblom. Pa-kaon mo hilay naytawtawo ha bawbaryo pigaw maka-haliw hilan pa-mangan la.”

16 Kot wani Jesus, “Ambo anankailangan mako hila ot manaliw.Hikamoy nay mamin pa-mangan la.”

17 Wanlan disipolos na, “Main ta-mon bongat limay tinapay tan lowaykonâ.”

18 “Awiton moyo iti kongko,” waniJesus.

19 Bi-sa pinatoklo na hilay mal-abong a tawo ha dikot a magandantokloan. Pa-makayari ay kinwa nayay limay tinapay tan loway konâ,ta bi-sa tinomangal ya ha langit tapinasalamatan na yay Dios. Bi-sapini-pikna na ba-yo na inimbi kon-lan disipolos na ta bi-sa impapto lakonlan malabong a tawo. 20 Halbanla ay nakapangan tan ni-kabhoy. Bi-sa, hin tinipon lan disipolos na yayni-katla a pini-pikna nin tinapay aynakapno hila ot nin labinloway bakol.21Yay bilang lan lawlalaki a ni-panganay manga limanlibo, ambo kalamo habilang hilay bawbabayi tan awa-nak.

Nilomalako hi Jesus ha babon lanom(Marcos 6:45-52; Juan 6:15-21)

22 Pa-makayari ya-rin, pinalolan nahila ni Jesus ha baloto a dawdisipo-los na, ta pinao-na na hilan lomipayha alindayat lo-gan ampaibwaton nahilay tawtawo. 23 Hin na-paibwat nahilay na, hinomaka hi Jesus ha bakilpara domawat ha Dios. Asa-sa na

itaw nin na-palatan yabi. 24 Hin ya-rin a oras, yay baloton anlolanan landisipolos na ay madayo ana ha ligligalindayat. Angkaipa-pahpah odti ninlalako a alon ta halonga hila ha lopot.25 Hin palbangon ana, tinomombokhi Jesus konlan disipolos na nin an-lalako ha babon lanom. 26 Hin na-kit la a main anlalako ha babonlanom ay nali-mo hilan masyado,“Molto,” wanla. Ha kali-mowan laay nakaaghaw hila. 27 Kot antimanonanalita hi Jesus konla, wana, “Andokamo mali-mo ta hikodti! Pakhawonmoyoy nakom moyo!”

28 Wanan in-obat ni Pedro,“Katawan, no hika-rin, pa-kaonmo ko-son nin lomalako ha babonlanom.”

29 Wani Jesus kona, “Mako kay na-ti.” Kanya nilomakah hi Pedro habaloto ta nilomalako ya ha babonlanom namagka koni Jesus. 30 Kothin na-kit na a makhaw yay lopot,nali-mo ya. Tongwa anlomdog yayna, kanyawanan inha-way, “Katawan,dandanon mo ko!”

31 Antimano, ginawang na ya niJesus. Bi-sa wana kona, “Hay kapoynin katotpol mo. Anongkot nagdodaka?”

32 Pa-makalolan la ha baloto, biglatinomgon a makhaw a lopot. 33Hilaykawkalamoan na ha baloto ay dinani-wan la ya ta sinamba, wanla, “Talaganhikay Anak nan Dios.”

Pinaabig ni Jesus hilay mawmainmasakit ha Genesaret

(Marcos 6:53-56)34 Hin nakalipay hilay na ay nilo-

makah hila itaw ha kapatagan Gene-saret. 35 Hin na-bilbi hi Jesus ninhilay tawtawo itaw, impapibalita laha halban lawlogar itaw a nakalatoya. Kanya inawit koni Jesus a halbanmawmain masakit. 36 Bi-sa nagpasi-singa-ro hila kona a maskin ma-kowit la tanay palpal ayhing na pigawomabig hila. Kanya halban lan naka-kowit ayhing na ay inomabig.

Mateo 15:1 29 Mateo 15:2015

Yay tongkol ha naiknawan a totoro(Marcos 7:1-13)

1 Ninghan, main paw-Pariseo tanmawmaistron kapanogoan a ibat hasyodad Jerusalemanako koni Jesus, tawanla, 2 “Anongkot kay la anhonolondawdisipolos mo yay naiknawan ta-mon totoro lan kapapo-papoan tamo?Ampagkasalanan hila ta ampanganhilan kay anggaw-on a sirimonyanpa-mibano ba-yo mangan.”

3 Kot pinastang na hilay na-maot yapo ni Jesus, wana, “Hapahikamo, anongkot man kay moyoanhonolon a kapanogoan nan Dios,boga tanay makahonol kamo hanaiknawan moyon kaogalian? 4 Oyaykapanogoan nan Dios: ‘Igalang moytatay mo tan nanay mo.’ ta bi-sa‘Hinoman a mamaroroka ha tatay naonanayna ay dapat yanpatyon.’ 5Kothikamo, anodti an-itoro moyo: Nomain manalita ha tatay na o nanayna, ‘Yay anyaman a maitambay kokomo ay intatala ko para ida-ton haDios,’ konan ya-rin ay ambo nay nankailangan tambayan a matoantawona. 6 Ha anorin a totoro moyo aylomwah a ambo nay nan kailanganigalang a matoantawo na. Kanya an-alihan moyon alaga yay kapanogoannan Dios, boga tanay ma-honolyay an-itoro moyon naiknawan akaogalian. 7 Ampiabig-abig kamo!Mitama komoyo yay impabalita nanDios koni Propita Isaias, a wanannakasolat,8 ‘Kaboboy-boboy bongat a pa-

magsamba la kongko ninhiladtin tawtawo,

Tan yay kaga-galang la ay nan-gangga ha halita bongat tamarayo a nakom la kongko.

9 Homin anan lamang kwinta a pa-magsamba la kongko,

Ta yay aw-impanogo nin tawoay an-ipangaral lan bilang aralibat kongko.’ ”

No anyay ampakapamin kasalananha tawo

(Marcos 7:14-23)10 Hawanin, pinadani ni Jesus

hilay malabong a tawo, [bi-sa inobatnay pastang no anongkot kay laanggaw-on yay sirimonyan pa-mibano ba-yo mangan,] wana, “Paka-long-on moyoy halitaon ko tanpakaintindyon. 11 Ambo yay an-ipaloob ha boboy a makapaminkasalanan ha tawo, nokay yay an-ipalwah ha boboy yay ampakapaminkasalanan.”

12 Bi-sa dinomani hilay disipolosna kona, ta wanla, “Tanda mo domana na-hakitan a kanakoman lan paw-Pariseo hin nalngo la-rin hinalitamo?”

13 Inobat na hila ni Jesus [haa-say alimbawa tongkol konlanpaw-Pariseo tan mawmaistron ka-panogoan], wana, “Balang tanamana ambo nan mola nin Ama ko halangit ay botboton. 14Kanya po-layanmoyo hila ta bilang hilan bawbolaga ampangakay ha kapara lan bolag.Kapag bolag a ampangakay ha kaparanan bolag, pariho hilan madabo hakanal.”

15 Kot wani Pedro kona, “Ipalinomo pa komi yadtaw no-nan alimbawamo.”

16 Wani Jesus, “Pati hikamo wariay kay ot ampakaintindi? 17 Kaymoyo doman angkaintindyan a yayan-ipaloob ha boboy ay andomiritsoha tiyan bi-sa an-idiskarga? 18 Kotyay anlomwah ha boboy a dawdokaa halita ay ibat ha nakom. Yadtia ampakapamin kasalanan. 19 Nga-min, ha nakom nin tawo ampangi-bat a dawdoka a isip, pa-mangmatintawo, pa-mabayi o pa-maki-lalaki,tan laloma ot a imoralidad a gawa,paniniba, pa-nistigon kagalotoyan,tan pa-maroroka ha kapara. 20Hiladtia ampakapamin kasalanan ha tawo.Kot yay kay anggaw-on a sirimonyanpa-mibano ba-yo mangan ay kay am-pakapamin kasalanan.”

Mateo 15:21 30 Mateo 15:39

Kahi-banan Katotpol nin A-sayBabayin Ambo Israelita

(Marcos 7:24-30)21 Bi-sa inomalih hi Jesus tan hi-

lay disipolos na konan ya-rin a logar,ta nako hila ha kapatagan a madaniha syodad Tiro tan syodad Sidon [aambo anan hakop nin Israel nokayhakop anan Canaan]. 22 Hawanin,main a-say babayin taga Canaan ahinomakbat koni Jesus. Wanan inha-way, “Katawan, lipi ni Ari David, inga-rowan mo ko pa! Yay anak konbabayi kot masyadon ampagdya-dyata nilooban yan doka a ispirito.”

23 Kot ni a-say halita ay kay naya inobat ni Jesus. Kanya dinomanihilay disipolos na ta impaki-totol laya kona, wanla, “Gaw-on mo payna pigaw morong yay na ta ha-wayyay nan ha-way nin mato-totombokkontamo.” 24 Kot wani Jesus, “Yaypinanogoan kongko ay para bongatkonlan kaparan Israelita a kapa-halankot kawkarniron nitalon [ta dino-mayô hila ha Dios a pa-hal pastolla].” 25 Anodtaw pa man, dinomaniya syimpri ya-rin a babayi koni Jesus.Nanalimokor yan palokob ha arapanna, ta wana, “Katawan, tambayan moko pa.”

26 In-alimbawa ni Jesus a obat na,wana, “Ambo labah a kowon yay pa-mangan lan awa-nak ta bi-sa ibi kon-lan aw-aso.”

27 [Maskin naintindyan nan babayia yay dapat nan o-nawon tambayanay hilay Israelita,] wana syimpri, “Po-tog orin, Katawan, kot maskin hilayaw-aso ay ampangan hila syimprinmawmomo a nadabo ha hilong lami-sawan nin amo la.” 28 Kanya waniJesus kona, “Hay kahi-banan katotpolmo, talakaka. Mangyari no-nin orin alabaymo.” Kanya antimano inomabiga anak nan yadtin babayi.

Lako a pinaabig ni Jesus29 Inomalih hi Jesus pati hilay

disipolos na itaw, bi-sa nilomalako hi-lay naman nin nangli-lig-lig ha Alin-dayat Galilea. Bi-sa hinomaka hila ha

a-say bakil ta tinomoklo itaw hi Je-sus. 30Ni-pakalato konay golpin tawo.Main hilan awit pawpilay, bawbolag,aw-omol, sawsingkol, tan lako ot amain nangasasari a klasin masakit.Bi-sa, itaw hila inigwa ha arapanni Jesus. Kanya pinaabig na hila.31 Naka-ngap hilay tawtawo hin na-kit lan nakahalita hilay aw-omol, nag-in maayos a sawsingkol, nakalalakohilay nay pawpilay, tan naka-kit hilaybawbolag. Kanya pinori la yay Dios aansambawon nin aw-Israelita.

Maholok A-pat a Libon Tawtawo aPinapangan ni Jesus

(Marcos 8:1-10)32 Hin toloy awlo lay na itaw, hina-

wayan ni Jesus hilay disipolos na,ta wana konla, “Angka-ka-rowan koytawtawo ta na-hominan hilay nan pa-mangan, bana ta toloy awlo lay na iti.Kay ko labay paorongon hilan mabitilta ola-no maolaw hila ha dalan.”

33 Kot wanlan disipolos na, “Aytitamo man wari mangwan pa-mangana harag maibi konla? Hay kalakan lapaot tan homin kabali-bali iti.”

34 Wani Jesus konla, “Omno ot atinapay moyo ison?”

“Pito bongat tan main oomnonmangakalog a konâ,” wanla.

35 Bi-sa pinatoklo ni Jesus hilaytawtawo ha lota. 36 Hawanin, kinwanay pitoy tinapay tan yay konâ, bi-sapa-makayari nan pinasalamatan yayDios ay pini-pikna na ta inimbi konlandisipolos na, ta bi-sa impapto la kon-lan malabong a tawo. 37 Halban la aynakapangan tan ni-kabhoy. Bi-sa, hintinipon lan disipolos na yay ni-katla apini-pikna nin tinapay, nakapno hilaot nin pitoy bakol. 38 Yay bilang lanlawlalaki a ni-pangan ay a-pat a libo,ambo kalamo ha bilang hilay baw-babayi tan awa-nak.

39 Hawanin, pinaorong ni Jesus atawtawo, bi-sa nilomolan ya ha balotota nako ha logar a anha-wayan Maga-dan.

Mateo 16:1 31 Mateo 16:1816

Ampaningkapan lan Pamilbian hi Je-sus

(Marcos 8:11-13; Lucas 12:54-56)1 Main paw-Pariseo tan saw-

Saduseo a nako koni Jesus parahobokon la ya. Kanya impaki-totol lakona apa-kitannahilanmilagron ibatha langit [a pamilbian inhogo na yanDios]. 2 Kot wanan in-obat ni Jesuskonla, “Balang no homlop a awlota ma-kit moyon ti-tibyaan a langit,wamoyo, ‘Maganday panaon dilap.’3Kot no ha boklah anamaot ta ma-kitmoyon ti-tibyaan a langit tan maho-yom, wamoyo, ‘Mangabagat hawaninawlo.’ [Hikamoy ma-magkonwari,]*tanda moyon intindyon yay paw-pamilbian ha langit, kot kay moyotanda intindyon a yay gawgawa ko kota-say namaot pamilbian. 4 Hikamoytawtawo hawanin, masyadoy nankarokaan tan ambo kamon maptogha Dios ta ampaningkapan moyo koot nin pamilbian. Kot homin ananlaloman pamilbian a ipa-kit komoyo,no ambo yadtaw tanay kaparihonnangyari koni Propita Jonas hinyadtaw.” Pa-makahalita nadti niJesus ay imbati na hilay na.

Mag-ingat ha Totoro lan Pariseo tanSaduseo

(Marcos 8:14-21)5 Hawanin, hin nakalipay hilay

na ni Jesus ha dobali nin alindayat,na-sikaso lan disipolos na a na-lingwanan lan nagbalon tinapay.6 [Hin ya-rin, main yan labay ibibilinhi Jesus konlan disipolos na aimparalan na ha alimbawa.] Wanakonla, “Mag-ingat kamo, tan pag-atapan moyoy pampalbag lan paw-Pariseo tan saw-Saduseo.”

7 Pinipapa-nowan lan disipolos nayadtaw imbalita na, wanla, “Kanya hi-nalita na-rin, bana ta kay tamo naka-pagbalon tinapay.”

8 Kot hi Jesus, tanda nay ampipapa-nowan la, kanya wana konla,“Anongkot ampipapa-nowan moyoyay kay moyo pa-maka-wit nintinapay? Hay kapoy katotpol moyo!9 Kay moyo ot wari tanda a main konkapangyarian? Na-lingwanan moyoyna wari hin pinapangan ko hilaylimanlibon lalaki nin limay tinapay,tan no omnoy bakol ot a napno nin ni-katla? 10 O kari yadtaw pitoy tinapaya kinan lan a-pat a libon lalaki, tanno omnoy namaot a bakol a natiponmoyon ni-katla? 11 Anongkot kaymoyo angkaintindyan a ambo tongkolha tinapay yay hinalita ko nangon?Yay wangko komoyo, pag-atapanmoyoy pampalbag lan paw-Pariseotan saw-Saduseo.” 12 Pa-makahalitanadti ni Jesus ay ba-ba-yo lan bongatnaintindyan nin dawdisipolos na ayay labay nan pag-atapan la ay amboyay pampalbag nin tinapay, nokayyay tawtotoro lan paw-Pariseo tansaw-Saduseo.

Imbalita ni Pedro ahi Jesus yayCristo(Marcos 8:27-30; Lucas 9:18-21)

13 Hin niabot hilay na ni Jesusha danin babalin Cesarea a hakop niFelipe,* pinastang na hilay disipolosna. Wana, “Hiko a Naglalaman Tawo,anyay wanlan tawtawo no hino ko?”14 In-obat la kona, “Wanlan laloma,hika kano hi Juan Bautista. Mainanamaot ampanalita a hika kano hiPropita Elias. Wanlay namaot laloma,hika kano hi Propita Jeremias, o a-sakonlan laloman pawpropita nan Dioshin o-na.” 15 Bi-sa wani Jesus konlandisipolos na, “Hapa hikamo, hino koman komoyo?” 16 Inombat hi SimonPedro, wana, “Hika yay Cristo, yayAnak nan Dios a angkabyay.” 17 Bi-sa wani Jesus kona, “Makalma ka, Si-mon a anak ni Jonas, ta ambo tawo anamipatanda komo nin ya-rin nokayyay Ama ko ha langit. 18 Ibalita koot komo, hika ay ‘Pedro’, yay labay

* 16:13 16:13 Hi Felipe ay anak ni Ari Herodes a Bantog, tan hiyay nangasiwa ha Iturea a kamainan ninbabalin Cesarea. † 16:18 16:18 Ha Griego: “petra,” labay totolon “bato.”

Mateo 16:19 32 Mateo 17:7

totolon ‘bato’. Konan yadtin bato† ayipa-dong ko yay iglesia ko a hominlaloma no ambo halban antompolkongko. Tan homin makatalo konanyadti maskin yay kamatyan. 19 Ibi kokomoy pa-hal sawsosi nin kaarian halangit, ta anyakamay ibawal mo iti halota ay ibawal nay namaot nin Amako ha langit. Tan anorin anamaotkapara, anyakamay payaganmo iti halota ay payagan nay namaot nin Amako ha langit.” 20 Bi-sa impaka-bibilinna konlan disipolos na a ando la iba-balita ha hinoman a hiya hi Jesus, yayCristo.

Impatandaan ni Jesus yay Tongkolha Pa-ngamati Na

(Marcos 8:31–9:1; Lucas 9:22-27)21 Paibat hin ya-rin ay inompi-

sawan nay nan impatandaan ni Je-sus konlan disipolos na a dapat yanmako ha syodad Jerusalem, ta kailan-gan nan dalanan a lako a dawdya-dyaha gamot lan pawpoon nin Israelita,pawpoon pari tan mawmaistron ka-panogoan tan ipapati la ya. Balo ta haikatlon awlo ay morong yan mabyay.

22 Bi-sa impa-lilih na yan domalini Pedro ta hinaar na ya, wana,“Katawan, kay na aboloyan Dios orin!Kay dapat mangyari orin komo.”

23 Kot inarap na ya ni Jesus, wanakona, “Domayô ka kongko, ampango-nawan na ka ni Satanas! Ampaka-hadlang ka kongko ta yay an-isiponmo ay ambo kalabayan nin Dios,nokay kalabayan nin tawo.”

24 Bi-sa wani Jesus konlan disipolosna, “Hinoman a malabay homonolkongko ay kailangan lingwanan naysarili na [tanggapon nay kawkadya-dyaan a andomalanhabiyayna alang-alang kongko a kaalimbawaan] bal-atayon nay sarili nan kros, tan kailan-gan homonol ya kongko. 25 Nga-min, hinoman a ambo matibolosa nakom mati alang-alang kongkoay kay na matanggap yay biyay ahomin anggawan. Kot hinoman amati alang-alang kongko ay matang-gap nay biyay a homin anggawan.

26 Nga-min, anyay pakinabang nin a-say tawo, maipag-ikon na may hal-ban kayamanan ha babon lota noimpyirnoy nan lamang a ogotan na?Ma-bayaran na wari nin kayamanana kalolwa na pigaw kay mi-ka haimpyirno? 27 Nga-min, ha lomato apanaon, hiko a Naglalaman Tawo aymakon oman iti kalamo ko hilay aw-anghil, tanma-kitmoyoy kalinggasannan Ama a iti kongko. Bi-sa ibi koytobalo a marapat ha balang a-sa ayonha main nan gawgawa. 28 Yay potog,ibalita ko komoyo, main iti hawanina angkabyay ot anggan ha ma-kit lakon makalato para mag-ari, hiko aNaglalaman Tawo.”

17Nangoman a Itsora ni Jesus(Marcos 9:2-13; Lucas 9:28-36)

1 Pa-makalabah nin a-nom a awlo,impagkalamoan ni Jesus hi Pedro tanhilay mitalakakan Santiago tan Juannin nako ha a-say mata-gay a bakilnin hila-hilan bongat. 2 Tongwa, na-kit lan hila-rin toloy kalamoan naa nangoman a itsora ni Jesus. Yaylopa na ay hinomawang nin bilangha awlo, tan yay doloh na ay nag-in na-pakapoti anamaot nin bilangha hawang. 3 Tongwa, na-kit laynan bongat hi Moises tan hi Elias aampaki-totol koni Jesus. 4 Hawanin,wani Pedro koni Jesus, “Katawan,labah ta iti tamo. No labay mo,mama-dong kamin toloy hihilonganiti, a-sa para komo, a-sa para koniMoises, tan a-sa para koni PropitaElias.” 5 Hin ampanalita ya ot hiPedro, tongwa naamoyan hilan a-saymahyang a lolom. Bi-sa nalngo laybosis nan Dios a naibat konan ya-rin a lolom, wana, “Yadti a anlabyonkon Anak, tan angkalilikot akon labahkona. Manglongo kamo kona.” 6 Pa-makalngo lan disipolos na nin ya-rina bosis ay nilomokob hila bana hamasyadon kali-mowan. 7 Kot dino-mani hi Jesus konla ta inaptoh nahila. “Omdong kamo,” wana, “tan

Mateo 17:8 33 Mateo 17:27ando kamo mali-mo!” 8 Hin hinomi-lap hilan oman, homin hilay nan na-kit no ambo hi Jesus tana.

9 Lo-gan lan an-omaypa ni Je-sus ha bakil, binibilinan na hilaytoloy disipolos na. Wana, “Andomoyo yapon iba-balita ha hinomanyay na-kit moyo anggan ha hikoa Naglalaman Tawo ay paorongonanan mabyay.” 10 Bi-sa pinastangla yan hiladtin disipolos na, wanla,“Anongkot man no-nin an-ibalita lanmawmaistron kapanogoan a dapat lo-mato yapon oman hi Propita Elias,ba-yo kano makalato yay Cristo?”11 Wanan in-obat ni Jesus konla, “Po-tog, nakasolat a mo-na yan lomatohi Propita Elias ta iparihado nay hal-ban bagay. 12 Kot ibalita ko komoyo,yay antokoyon ison a Propita Elias aynilomato ana. Balo ta kay la ya na-bilbi, nokay masbali ginwa la konaybalang labay la. Anorin anamaotkapara kongko, padya-dyaon la koynamaot, hiko a Naglalaman Tawo.”13Hawanin, naintindyan lan disipolosna a yay antokoyon ni Jesus ay yadtawhi Juan Bautista.

Pinaabig ni Jesus a A-say Anak aNilooban Doka a Ispirito

(Marcos 9:14-29; Lucas 9:37-43a)14 Pa-makalato la ni Jesus ha

kamainan lan lako a tawo, maina-say lalakin dinomani koni Jesus.Nanalimokor ya, ta wana, 15 “Maistro,inga-rowan mo pay anak kon lalaki tamain yan masakit nin pa-ma-paghon.Masyado yan angka-pairapan tamabotbot yan ampipalokma ha apoyo ha lanom. 16 Inawit ko ya konlandawdisipolos mo kot kay la ya na-paabig.”

17 Wanan in-obat ni Jesus,“Hikamoy tawtawo hawanin, hominkamon katotpol tan masyadonmatiko a pawpangingisip. Pa-no otkari kaboyot a kailangan kon maki-lamo komoyo bi-sa kamo tompol?Pa-no ot kari kaboyot a kailangankatamon pagpasinsyawan? Awitonmoyo-rin anak iti kongko.” 18 Hin

inawit lay nay anak ay pinanalitaanni Jesus yay doka a ispirito a nilomoobkonan anak, kanya inomalih ya.Antimano, inomabig yay anak.

19 Hin hila-hila tana ni Jesus, di-nomani hilay disipolos na kona tapinastang la ya. Wanla, “Anongkotkay mi ya na-palayah yadtaw doka aispirito?” 20 Wana konla, “Bana takolang a katotpol moyo. Nga-min,yay potog, ibalita ko komoyo, maskinmain kamo tanan katotpol a bilangbongat kakalog botol mostasa, ta al-imbawa, halitaon moyo konan ya-rina bakil, ‘Lomipat ka itaw!’ ay lomipatya. 21 [Kot yay anorin a klasin dokaa ispirito ay kay ma-palayah no kaydomawat ha Dios, nin main awit pa-magsakripisyon kay mangan.]”

Pamilwan Pa-mibalita ni Jesus ninTongkol ha Pa-ngamati Na

(Marcos 9:30-32; Lucas 9:43b-45)22 Hin hi Jesus tan hilay disipo-

los na ay ampagpirmi ha probinsyanGalilea, wanay naman konla, “Hikoa Naglalaman Tawo ay pagtraidoranpara iintriga ha tawtawo. 23 Ipapatila ko, balo ta paorongon akonmabyayha ikatlon awlo.” Pa-makalngo la ninyadti ay masyado hilan nilomolo.

Tongkol ha Pamamayar Bowis paraha Timplo

24 Pa-makalato la ni Jesus ha ba-balin Capernaum, dinomani koni Pe-dro hilay ma-ni-non bowis para hatimplo, ta pinastang la ya. Wanla,“Ampamayar doman a Maistro moyonin bowis para ha timplo?”

25 “Iya,” wanan in-obat ni Pedro.Bi-sa, hin nakalato yay na ha bali,ino-nawan na yan pinastang ni Jesus.Wana, “Anyay opinyon mo, Simon,hinoy dapat mamayar bawbowis kon-lan aw-ari, hila doman a awa-nak la ohilay laloman tawo?” 26 “Hilay lalo-man tawo,” wani Pedro. “No anodtawno-nin,” wani Jesus, “libri hilay awa-nak la. Kanya dapat libri koy namaotkomon ha pamamayar bowis para hatimplo nan Dios. 27 Anodtaw pa man,

Mateo 18:1 34 Mateo 18:14pigaw homin hilan ma-halita, kailan-gan mamayar ta. Kanya mako kaha alindayat mamanit. Bi-sa abriyanmoy boboy nin o-nan konâ a makwamo ta main kan ma-kit a-say kwartanpilak. Kowon mo ta ipamayar monbowis para kontan lowa.”

18No hinoy pinakamata-gay ha

ampag-arian nan Dios(Marcos 9:33-37; Lucas 9:46-48)

1 Yadtaw ot a oras ay dinomanihilay disipolos ni Jesus kona ta pinas-tang la ya, wanla, “Hino kot a tawonpinakamata-gay ha ampag-arian nanDios?” 2 Nana-way hi Jesus nin a-say anak ta pinaodong na ha pibot-layan la. 3 Bi-sa wana, “Yay po-tog, ibalita ko komoyo, no kay kamomama-yon kaisipan ta kay kamomag-in bilang ha awa-nak [a kay am-pangisip ninmagmata-gay], mika-ka-noman kay kamo maka-paki-lamo haampag-arian nanDios. 4Nga-min, yaytawon mapagmaaypa a bilang konanyadtin anak ay hiyay pinakamata-gay ha ampag-arian nan Dios. 5 Bi-sa, hinoman a ampananggap ha a-say tawo a bilang konan yadtin anakalang-alang kongko ay bilang hikoyantanggapon na.”

Itgon yay Bawbagay Pangibatan ninMakapagkasalanan

(Mateo 5:29-30; Marcos 9:42-48; Lucas17:1-2)

6 [Wana ot ni Jesus,] “Kot balo,hinoman a mag-in pangibatan ninmakapagkasalanan a a-sa konlan an-tompol kongko a maaypa ha hilapnin tawo a bilang konlan hiladtinawa-nak, labah ot katinan a looyna nin baton an-ipangiling ta bi-sa idabo ya ha taaw. 7 Ka-ka-roytawtawo iti ha babon lota bana habawbagay a ampangibatan nin maka-pagkasalanan hila. Natoral bon-gat a main ampangibatan nin maka-pagkasalanan a tawo, kot ka-pali-moyogotan nin hinoman a ampangibatannin makapagkasalanan a kapara na.

8 “Alimbawa, no yay gamoto ayi mo a ampangibatan ninmakapagkasalanan ka, tampol kangomwa paralan pigaw tomgon ana-rin, maskin mahkit a bilang moynan po-tohon tan ibantak a gamoto ayi mo. Labah ot pa-hal po-toha a-say gamot o ayi mo, basta mi-ka ka ha langit, dinan komplitoygamot o ayi mo kot balo ibantak kaynan lamang ha impyirnon hominpa-nga-lop a apoy. 9 No yay matamoy namaot a ampangibatan ninmakapagkasalanan ka, tampol kangomwa paralan pigaw tomgon ana-rin, maskin mahkit a bilang moy nanhokiton tan ibantak amatamo. Labahot pa-hal bolag a a-saymatamo, bastami-ka ka ha langit, dinan komplitoymata mo kot balo ibantak kay nanlamang ha apoy ha impyirno.”

Yay Alimbawa Tongkol ha KarnironNitalon

(Lucas 15:3-7)10 [Wana ot ni Jesus,] “Ingatan

moyon ando mata-matawon a a-saymaaypa ha hilap nin tawo a bilangkonlan hiladtin awa-nak. Nga-min,oyay tandaan moyo: Hilay aw-anghila ampagbantay konla ay pirmi hila haarapan nan Ama ko ha langit, 11 tanhiko a Naglalaman Tawo ay nako itiha babon lota para ilipyas a tawtawonnitalon [ta dinomayô hila ha Dios].12Anya kari ha wamoyo a gaw-on nina-say tawo a main sanyatos a karnirono nitalon a a-sa? Kay na hila wariibati yapon a siyam-a-polo tan siyamitaw ha ampagpastolan na, ta makoya ha bakil ta tingkapon nay a-saynitalon? 13 Yay potog, ibalita ko ko-moyo, no na-kit na yay na, mas mahi-ban a lilikot na ta na-kit na ya, di-nan ha lilikot na konlan siyam-a-polotan siyam a kay nitalon. 14 Anorinanamaot kapara konan Ama moyo halangit, kay na komon labay a maskina-say maaypa ha hilap nin tawo abilang konlan hiladtin awa-nak kotmi-ka ha impyirno.”

Mateo 18:15 35 Mateo 18:35No Ma-pangwaan Kasalanan

15 [Wana ot ni Jesus,] “Alimbawa,no main a-say talakaka ha katotpola nakapagkasalanan komo, kaon moya ta ibalita mo konay kalingowanna, kot dapat lowa kamon bongat hapa-mi-totol moyo. No manglongoya komo, ma-tambayan mo ya tama-piorong a pa-mi-talakaka moyo.16 Kot no kay ya manglongo komo,mangawit kan a-sa o lowa a kaparamoyon antompol, pigaw halban pi-totolan moyo ay ma-paptogan ninlowa o toloy tistigo. 17 No kay ya otmanglongo konla, ipatandaanmoy naha gropo moyon antompol [pigaw hi-lay nay maki-totol kona]. Kot no kayya ot syimpri manglongo konla, itor-ing mo yay nan a-say kay antompolha Dios o a-sa konlan [mawmahaol a]ma-ni-non bowis.”

Kapangyarian Mamibawal tan Po-mayag

18 “Yay potog, ibalita ko komoyo,anyakamay ibawal moyo iti ha lotaay ibawal nay namaot nin Ama koha langit. Anorin anamaot kapara,anyakamay payagan moyo iti ha lotaay payagan nay namaot nin Ama koha langit.

19 “Ibalita ko ot komoyo, no mainlowa komoyo iti ha babon lota a ma-piasa-sawan lay anyakaman a bagaya idawat la konan Ama ko ha langitay gaw-on na-rin para konla. 20 Nga-min, aytimaymain lowa o toloy ampi-titipon ha ngalan ko ay ison ako hamain lan pibotlayan.”

Dapat Patawaron a Kapara21 Bi-sa dinomani hi Pedro koni

Jesus, ta wana, “Katawan, mi-noy bi-sis kon dapat patawaron a talakakanpaolit-olit nin ampakapagkasalanankongko? Anggan pitoy bisis wari?”

22 Wanan in-obat ni Jesus kona,“No hiko, kay ko ibalita pitoy bisis,nokay pitompolo a pito. 23 Nga-min, yay pa-mag-ari nan Dios ay ma-ialimbawa ha ginwa nin a-say ari alabay mani-non pawpaotang konlan

aw-alila na. 24 Hin ompisawan naypa-ni-no, yay primiron in-arap konaay a-say alila a nakaotang kona ninlibo-libo. 25 Kot hin kay ya mak-abayar, inmanda nan ari a ilako ya,pati kaambali na, awa-nak na tanhalban kawkama-main na pigaw ma-bayaran a otang na. 26 Hawanin,nanalimokor yadtin alila konan ari,ta wana, ‘Sinyor ari, pagpasinsyawanmo ko pa yapon ta bayaran ko mana halban otang ko komo.’ 27 Nainga-rowan na yan ari, kanya pino-layannay na yay otang na, bi-sa pinaorongna yay na.

28 “Kot pa-makalikol na, na-hakbatnay kapara nan alila a nakaotangkona nin sanyatos bongat a alaga.Yay ginwa na ay antimano binitkolna ya, ta wana, ‘Bayaran moy otangmo kongko!’ 29Kot yadtin kapara nanalila [ay homin yay namaot maiba-yar. Kanya] nanalimokor ya kona, tawanan nagpasi-singa-ro, ‘Pagpasin-syawanmo ko pa yapon ta bayaran koman a halban otang ko komo.’ 30 Kotkay ya pinomayag, nokay masbali im-papriso na ya angganma-bayarannayotang na.

31 “Hin na-kit lan kawkapara lanalila a nangyari, nilomolo hilan hosto,kanya inhombon lay halban nangyarikonan ari. 32 Kanya impa-ka nanari odtaw alila nan homin inganga-ro. Bi-sa wana kona, ‘Hay karokaanmo pay nan tawo! Pino-layan koynay naor a halban otang mo banata nagpasi-singa-ro ka. 33 Dapatininga-rowan moy namaot komon akapara mon alila nin bilang ha pa-nginganga-ro ko komo, ambo do-man?’ 34 Ha ka-motan olo nan ari,impapriso na yay namaot para padya-dyaon, anggan ha ma-bayaran nayhalban otang na kona. 35Anorin ana-maot kapara, parosawan nay namaotnin Ama ko ha langit yay hinomankomoyo a kay tanda magpatawad ninlosobhanakomhakapara hamain lankawkasalanan.”

Mateo 19:1 36 Mateo 19:1719

Tongkol ha Pa-mihiyay ninKaambali(Marcos 10:1-12)

1 Pa-makayari nan tinotol ni Je-sus odtin aw-alimbawa, inomalih yaha probinsyan Galilea kalamo hilaydisipolos na, ta nilomipay hila ha Ka-batwan Jordan ta nako ha a-say logara hakop ot probinsyan Judea. 2Golpintawo a tinomombok kona, kanya hal-ban lan mawmain masakit itaw aypinaabig na.

3 Bi-sa main anamaot paw-Pariseoa nako kona para hobokon la no ma-ka-lot la ya ha pananalita. Kanyawanlan impastang kona, “Ayon hakawkapanogoan nan Dios kontamo,maari doman ihiyay nin lalaki akaambali na ha maskin anyay bara-nan?” 4Wanan in-obat ni Jesus, “Kaymoyo domannabasa haMasantonKa-solatan, hin pinalsa nan Dios a tawohin kalin-oo-nawan ay ginwa na hilanlalaki tan babayi? 5 Tan wana ot Dios,‘Yadti bara-nan no anongkot ibati ninlalaki a tatay tan nanay na ta tomapolya konan kaambali na, bi-sa hilaylowa ay mag-in anan asa-sa.’ 6Kanya,ambo hilay nan lowa nokay pa-halasa-say na. Intonsis, yay piniasa-sanan Dios ay kay dapat pihiyayon nintawo.”

7 Wanlay naman impastang ninhilay paw-Pariseo kona, “Anongkotman no-nin inmanda ni Moises a da-pat biyan nin lalaki a kaambali na ninkasolatan nin pa-mihiyay, ba-yo na yaihiyay?”

8 Wani Jesus konla, “Bana ha kati-boyan olo moyon tawtawo ay pinaya-gan ni Moises nin ihiyay moyoykaambali moyo, kot ambo anorin hinkalin-oo-nawan. 9 Kanya ibalita kokomoyo, hinoman a lalaki a mami-hiyay nin kaambali, bi-sa magkaam-balin laloma ay magkasalanan yanpa-mabayi, poyra no naki-lalaki yaybabayi. [Tan hinoman a lalaki amagkaambali konan yay babayin in-hiyay ay magkasalanan anamaot ninpa-mabayi.]”

10 Hawanin, wanlan disipolos nakona, “No anorin paytaw a pa-hal ninlalakin main kaambali, mas labah no-nin a ando ana ingat magkaambali.”

11 Kot wani Jesus konla, “Ambohalban tawo ay makaagwantankay magkaambali, nokay hiladtawbongat a binyan nan kababaanDios. 12 Nangasasari a bara-nan noanongkot main kay ampagkaambali:Main kay ampakapagkaambali banata naiabing hilan main dipirinsya.Main anamaot odtaw bana ta kinaponhila. Hilay namaot a laloma aydisididon kay magkaambali ha aposlan isolong a pa-mag-ari nan Dios. Noyay tawo kot magawa na-rin, iti-rinkona.”

Binindisyonan ni Jesus Hilay Awa-nak

(Marcos 10:13-16; Lucas 18:15-17)13 Hawanin, main tawtawon nan-

gawit nin awa-nak koni Jesus paraiparna nay gamot na ha olo la taidawat na hila ha Dios. Kot hinaarhila nin dawdisipolos na. 14 Kot waniJesus, “Po-layan moyo hilan domanikongkoy aw-awa-nak, andomoyo hilahaaron. Nga-min, hilay tawtawonmain pa-masimala ha Dios a bilangkonla ay kabilang ha ampag-arianna.”

15 Bi-sa imparna nay gamot na haolo nin balang a-sa konlan awa-nak tabinindisyonan na hila. Pa-makayariay inomalih ana hi Jesus kalamo hilaydisipolos na.

Yay Lalakin Mayaman(Marcos 10:17-31; Lucas 18:18-30)

16Hawanin, main a-say anakaba-yoa dinomani koni Jesus ta namastang,wana, “Labah a Maistro, anyay labaha gawa a kailangan kon gaw-on pi-gaw magkamain akon biyay a hominanggawan?”

17 Wanan in-obat ni Jesus,“Anongkot hina-wayan mo konlabah? Homin laloman labah noambo yay Dios bongat. Kot nolabay mon magkamain biyay a

Mateo 19:18 37 Mateo 20:8homin anggawan, honolon moykawkasogoan nan Dios.”

18 Wanan yadtin anakaba-yo,“Anya magkawkasogoan?” Wanan in-obat ni Jesus, “Ando ka mangmatintawo; ando ka mamabayi; andoka maniba; ando ka tomistigo ninkagalotoyan; 19 igalang moy tatay tannanaymo; tan labyonmoy kapara ninbilang ha pa-manglabi mo ha sarili.”

20 Wanan in-obat nin yadtinanakaba-yo, “Ya-rin halban ayanhonolon ko paibat hin anak ako.Anya man ot a kolang?”

21 Wani Jesus kona, “No labaymon mag-in pirpikto, morong ka.Ilako moy main mon kawkama-main,ta ipapto moy na-paglakoan konlanmawmairap pigaw magkamain kankayamanan ha langit. Bi-sa magboltaka ta homonol ka kongko.” 22 Hinnalngo nadti nin yay anakaba-yo, in-omalih yan mairap a nakom bana takalakan nan kama-main.

23 Hawanin, wani Jesus konlandisipolos na, “Yaypotog, ibalita ko ko-moyo,mairap para ha a-saymayamana pahakop ha pa-mag-ari nan Dios.24 Ibalita ko ot komoyo, maganoh otha a-say kamilyo nin homlot ha lobotkarayom, dinan yay a-say mayaman apahakop ha pa-mag-ari nan Dios.”

25 Hin nalngo la-rin nin dawdisipo-los na, nag-ispanta hilan masyado.Kanya wanla, “Hino man no-nin amaari malipyas?” 26 Hinilap na hilani Jesus, bi-sa wana konla, “Yadti aykaymagawa nin tawo, kot konanDios,halban bagay ay magawa na.”

27 Bi-sa wani Pedro, “Hapa hikami?Imbati mi halban ta anhomonol kamina komo. Anya man yay ma-tanggapmi?”

28 Wani Jesus konlan disipolos na,“Yay potog, ibalita ko komoyo, ha ba-yon mondo, no hiko a NaglalamanTawo kot tomoklo ana ha trono konin angka-kit a sangkarangalan ko,hikamoy anhomonol kongko ay mainkamoy namaot nin labinloway tronoitaw a tokloan moyo, para manosga

konlan labinloway lipi nin Israelita.29 A-sa ot, hinoman a mamibati ninmain nan bawbali o tawtalakaka otatay o nanay o kaambali o aw-awa-nak o lawlota alang-alang kongko aymakatanggap yan yatos-yatos a holokha imbati na, tan magkamain ya otbiyay a homin anggawan. 30 Kot lakokonlan ampo-na hawanin a ha lomatoa panaon kot ma-hoyot, tan lako ana-maot a angka-hoyot hawanin a mio-na.”

20Alimbawa Tongkol Konlan An-opaan

ha Obasan1 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,]

“Yay pa-mag-ari nan Dios ay maial-imbawa ha ginwa nin a-say tawonmain obasan. A-say awlo, nanakbayyan nakon naningkap maopaan ninmagtrabahoha obasanna. 2Hinnaka-kit yan maopaan, na-pi-sondoan laa yay opa kot a-say kwartan poronpilak ha a-say awlo. Bi-sa inhogo nahilay nan magtrabaho ha main nanobasan. 3Hin manga alas nuwebe ninboklah, nako yay main ikon obasanha plasa. Main yan na-lato tawtawoitaw a homin kagawa-gawa. 4 Wanakonla, ‘Maari kamoy namaot makomagtrabaho ha obasan ko ta ibi koymarapat iopa komoyo.’ Kanya nakohila. 5 Bi-sa, hin nako yay namanhin bandan ogtiawlo tan hin ban-dan alas tres, anodtaw ot syimpri aginwa na. 6 Hawanin, hin mangaalas singkoy na, nilomikol yay naman.Naka-lato ya ot syimpri nin tawtawoitaw a nakaoodong. Kanya wanakonla, ‘Anongkot ansayangon moyoyawlo moyo nin homin kagawa-gawa?’7 Wanlan in-obat kona, ‘Iya ta hominmangopa komi.’ Kanya wanan yadtinmain ikon obasan, ‘Maari kamoy na-maotmakomagtrabaho ha obasan ko,bi-sa matanggap moyoy opa a mara-pat para komoyo.’ Kanya nako hilaynamaot.

8 “Hin anyomabi na, wanan mainikon obasan konan pina-tayaan na ha

Mateo 20:9 38 Mateo 20:27pa-matrabaho, ‘Ha-wayan mo hilaynay tawtrabahador ta ibimoy nay opala. O-nawon mo hilan bayaran hilayhoyot nilomoob nagtrabaho angganomabot konlan hilay no-na.’ 9 Hindinomani hilay naor a hoyot nilo-moob nagtrabaho nin alas singko aybinyan hilan hiyo-san kwartan poronpilak. 10 Hawanin, hin dinomani hi-lay namaot a o-nan nagtrabaho, haywanla no mas lako a matanggap la,anta payti pari-pariho hila syimprinbinyan hiyo-san kwartan poron pi-lak. 11 Hin anodtaw a tinanggap laay nagriklamo hila konan main ikonobasan. 12Wanla, ‘Hila-rin hawhoyotay asa-say oras lan bongat nagtra-baho, anongkot anamaot imparihomoy opa la komi, anta hikamidti aynanagaawlon nagpagal tan nagaw-gaw?’ 13 Kot wanan yadtin main ikonobasan ha a-sa konla, ‘Amigo, ambohaol a anggaw-on ko komoyo. Ambodoman hika mismo ay pinomayag haa-say kwartan pilak ha a-say awlo?14Kanya kowonmo-rin opamo tamo-rong kay na. Kalabayan ko a iparihokoy opa lan hoyot komoyon hikamoyno-na. 15Ambo doman karapatan kongaw-on a balang labay ko ta sarili koman kwarta? O, angkainggit ka wariha ginwa kon kaabigan’?”

16 Hawanin, wanan impagpatoloyni Jesus, “Anorin anamaot kapara,main konlan angka-hoyot hawanina mio-na ha lomato a panaon, tanmain anamaot ampo-na hawanin ama-hoyot. Nga-min, lako a anhagya-ton kot da-raoto a ma-pili.”

Pamitlon Pa-mibalita ni JesusTongkol ha Pa-ngamati Na

(Marcos 10:32-34; Lucas 18:31-34)17 Hin iti hila ni Jesus ha dalan

makon syodad Jerusalem, impa-lilih na hilay labinloway disipolosna konlan tawtawo, ta wana konla,18 “Tandaan moyodti: Yadtin pa-mako tamo ha Jerusalem, hiko aNaglalamanTawo ay iintrigay na kon-lan pawpoon pari tan mawmaistronkapanogoan ta sintinsyawan la kon

kamatyan. 19 Bi-sa iintriga la kokonlan ambo Israelita para toya-toyaon tan latigowon tan ipasak hakros. Kot ha ikatlon awlo ay morongakon mabyay.”

Yay Impaki-totol nin Nanay ni Santi-ago tan ni Juan

(Marcos 10:35-45)20 Hawanin, nako yay kaambali ni

Zebedeo koni Jesus, kalamo na hi-lay awa-nak nan hi Santiago tan hiJuan [a parihon disipolos ni Jesus].Nanalimokor yan palokob koni Jesusta main yan labay ipaki-totol kona.

21 Wani Jesus kona, “Anya kot alabay mo?”

Wanan in-obat, “Komon ha pa-mag-ari mo, ibi mo konlan hiladtinloway anak ko a karapatan nintomoklo ka-dani mo, yay a-sa hawanan mo tan yay a-sa ha wili mo.”

22 Kot wani Jesus, “Kay moyo tandaa kanaboan nin ya-rin an-ipaki-totolmoyo. Kababaan moyo wari magdya-dya nin bilang ha pa-magdya-dyako?”

“Iya, kababaanmi,” wanlan in-obatnin loway disipolos na.

23 Kot wani Jesus konla, “Potog amagdya-dya kamo nin bilang kongko,balo ta ambo kon karapatan mamilino hinoy tomoklo ha wanan ko o hawili ko, nokay yay totokloan ha daniko ay para konlan pinaghandaan nanAma ko ha langit.”

24 Hin nalngo lan mapolo ot adisipolos yay impaki-totol lan lowaymitalakaka, nasora hila. 25 Kanyapinadani na hila ni Jesus, ta wanakonlan halban, “Tanda moyo a hilayampamoon konlan ambo Israelita aymabyat a pamomoon la, tan hilaymasmata-gay a katongkolan ay an-ipilitlay labay la. 26 Kot ambo kamondapat mag-in anorin. Nokay hino-man a malabay mag-in mata-gay hagropo moyo, kailangan disidido yanmagsirbi ha kawkalamoan na. 27 Tanhinoman komoyo a malabay mag-in poon ha gropo moyo ay kailan-gan mag-in yan pa-hal alipon nin

Mateo 20:28 39 Mateo 21:12kawkalamoan na, 28 a bilang anamaotkongko a Naglalaman Tawo, kay konako iti ha babon lota para pasirbi,nokay para magsirbi tan para ibi koybiyay ko nin ipanondon ha lako atawtawo.”

Pinaabig ni Jesus a Loway LalakinBolag

(Marcos 10:46-52; Lucas 18:35-43)29 Hin an-omalih hilay na ni Jesus

ha babalin Jerico, lako a tawtawoninomaloyon kona. 30 Hin ya-rin aymain loway lalakin bolag a antokloha liglig kalsada. Hin nalngo lananlomabah ya hi Jesus ay hinoma-way hila, wanla, “Katawan, lipi ni AriDavid, inga-rowan mo kami pa!”

31 Kot hilay tawtawo itaw ay hi-naar na hila pigawmamakatinok hila.Kot lalo hilay na ingat hinoma-way,wanla, “Katawan, lipi ni Ari David,inga-rowan mo kami pa!”

32Tinomgonhi Jesus ta hina-wayanna hila. Bi-sa wana konla, “Anyaylabay moyon gaw-on ko para ko-moyo?”

33 Wanla kona, “Katawan, labay mikomon maka-kit.”

34 Nadabo a inganga-ro ni Jesuskonla, kanya inaptoh nay mata la.Antimano naka-kit hilay naor, bi-sainomaloyon hilay namaot kona.

21Yay Kalo-loob ni Jesus ha Jerusalem(Marcos 11:1-11; Lucas 19:28-40; Juan

12:12-19)1 Madani hilay na ni Jesus ha syo-

dad Jerusalem ta niabot hilay na habaryon Betfage ha liglig nin BakilOlibo. Hawanin, inhogo nay lowakonlan disipolos na. 2 Wana konla,“Domiritso kamo konan ya-rin ka-tobon a baryo ta main kamon ma-kititawa a-say asno anakatakol a kalamonay kilaw na. Orkalanmoyo ta awitonhila iti kongko. 3 No wari ta mainmanita, ibalita moyo, ‘Kailangan nanKatawan,’ wamoyo ta pomayag yaman tampol.”

4 Konan ya-rin halban nangyari ayna-paptogan yay hinalita nin a-saypropita nan Dios hin yadtaw, a wanannakasolat,5 “Ibalita moyo konlan tawtawo

ha Sion [labay totolon haJerusalem]:

‘Bilyon moyo! Ampakalato yaynay Ari moyo.

Mapagmaaypa ya,kilaw asnon bongat a anggami-

ton nan pagkabayowan.’ ”6 Bi-sa nako hilay nay loway disipo-

los ni Jesus ta ginwa lay ayon hapinanogoan konla. 7 Inawit la yayasno tan yay kilaw na koni Jesus.Ba-yo insapin lay aw-alimonmon lakonan kilaw, ta bi-sa pinagkabay-owan nay na ni Jesus ha pa-makonJerusalem. 8 Karamilan konlan hi-lay malabong a tawo ay in-apin layaw-alimonmon la ha dalanan na, tanhilay lalomay namaot ay namo-tohnin hawhangan kayo ta bi-sa la in-apin ha dalanan na, pa-mipa-kit ninkaga-galang la koni Jesus. 9 Hilaytawtawon anlalako ha o-nawanna tanhilay namaot a an-omaloyon kona ayampiho-holyak ha kaligawan. Wanla,“Viva konan yay lipi ni Ari David!Poriwon yay ampakalato ha ngalannan Katawan! Dayawon yay Katawanha sangkalangitan!”

10 Pa-makalato ni Jesus haJerusalem, halban lan tawtawo hasyodad ay ni-paka-ngap. Wanla,“Hino ya kari orin?” 11 Wanlan in-obat nin hilay malabong a tawo aan-aloyon koni Jesus, “Hiya hi Jesusa propita nan Dios a taga Nazaret,probinsyan Galilea.”

Pinaalih ni Jesus Hilay Ampi-paglakoha Timplo

(Marcos 11:15-19; Lucas 19:45-48;Juan 2:13-22)

12 Hawanin, nako hi Jesus ha tim-plo nan Dios [kalamo hilay disipolosna]. Pina-paalih nay halban ampi-paglako tan ampi-panaliw itaw nin

Mateo 21:13 40 Mateo 21:27maida-ton konan Dios. Bi-sa bi-nalinta nay lawlamisawan lan ma-nagilin kwarta itaw, pati tawtotok-loan lan ma-maglako nin kawkala-patin idada-ton anamaot. 13 Wanakonla, “Nakasolat ha Masanton Kaso-latan a wanan Dios,‘Yay bali ko ay ha-wayan balin

panawatan.’Halako ta anggaw-on moyon ‘pamali-

wan nin mawmahiba.’ ”14 Bi-sa main bawbolag tan pawpi-

lay a dinomani kona itaw ha timplo,kanya pinaabig na hila. 15Balo ta ino-mamot a olo lan hilay pawpoon paritan mawmaistron kapanogoan, hinna-kit lay gi-ginwa ni Jesus a kawka-paka-ngap, tan hin nalngo la ot a an-iho-holyak lan awa-nak ha loob nintimplo, a wanla, “Viva konan yay lipini Ari David!”

16 Kanya wanla koni Jesus,“Angkalngo mo doman a an-iho-holyak lan hiladtin awa-nak?”

Kot wanan in-obat ni Jesus konla,“Angkalngo ko. Kay moyo ot domannabasa yadtin wana ha Masanton Ka-solatan tongkol ha gawa nan Dios:‘Tinoroan mo hilay awa-nak, pati hi-lay ansomoso ot, kanya ampanayawhilan hosto?’ ”

17 Bi-sa imbati na hila ni Jesus.Nilomikol ya ha syodad Jerusalem ninkalamohilay disipolos na, ta nakohilaha baryon Betania. Itaw hila namal-abah nin yabi.

Inhompa ni Jesus a Poon Igos(Marcos 11:12-14, 20-24)

18 Kinaboklahan, pa-magbolta la niJesus ha syodad Jerusalemaynalayamnay bitil na. 19 Hin na-kit nay a-say poon igos ha danin dalan [a lakoanay bolong], kina na. Kot hominyan na-kit bonga nokay bawbolongbongat. Kanya inhompa na-rin poonigos, wana, “Kay kay na mamonganoman mika-ka-noman!” Antimano,nalanoh yay poon igos.

20 Hin na-kit lan dawdisipolos naynangyari, naka-ngap hila. Wanla,

“Pa-no nangyarin nalanoh tampol ya-rin poon igos?”

21 Wani Jesus konla, “Yay potog,ibalita ko komoyo, no main kamonkatotpol a homin awit pa-magdoda,makagawa kamoy namaot nin bi-lang ha ginwa ko konan ya-rin poonigos. Tan ambo bongat anorin, nokaymaskin alimbawa halitaon moyo ko-nan ya-rin a bakil, ‘Maalih ka-son talomipat ka ha ambay!’ ay mangyariorin. 22Nga-min, anyakaman a bagaya dawaton moyo ha Dios ay matang-gap moyo no tompol kamo.”

Yay Pastang Tongkol ha Karapatanni Jesus

(Marcos 11:27-33; Lucas 20:1-8)23 Pa-makalato la ha Jerusalem,

nako hila ha timplo. Lo-gan yan am-panoro hi Jesus itaw, nako kona hilaypawpoon pari tan hilay pawpoon ninIsraelita, ta wanla, “Anyay karapatanmo anongkot angga-gaw-on mo-rinhalban? Hino kot a nami nin karap-atan komo?”

24 Wanan in-obat ni Jesus konla,“Main akoy namaot labay pastangonkomoyo. No obaton moyo ko, ibalitakoy namaot komoyo no hinoy naminin karapatan kongko para gomwaanodtin bawbagay. 25 Oyay pastangko: Ayti naibat a karapatan ni Juanpara mamaotismo, ha Dios doman oha tawo?”

Nipapa-no hila yapon ha a-sa tan a-sa, wanla, “No halitaon tamon ibat haDios, sigoradon halitaon na kontamo,‘Anongkotman no-nin ta kaymoyo yapini-pol?’ 26 Kot no halitaon tamoynamaot a naibat ha tawo, angkali-motamo ha tawtawo, bana ta ambilbionnin halban a yadtaw hi Juan ay pro-pita nan Dios.” 27 Kanya, yay in-obatla tana ay “Kay mi tanda.”

Kanya wani Jesus konla, “Kay koynamaot no-nin ibalita komoyo no hi-noy nami nin karapatan kongko paragomwa anodtin bawbagay.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Mita-lakakan Inhogo

Mateo 21:28 41 Mateo 21:4228 [Bi-sa nanotol ot hi Jesus konla

nin a-say alimbawa, wana,] “Anyayopinyon moyo konan yadti: Main a-say tatay a main loway anak a lalaki.A-say awlo, dinaniwan na yay kaka,ta wana, ‘Anak ko, mako ka magtra-baho hawanin awlo ha obasan tamo.’29 Wanan in-obat nin yadtin kaka,‘Kay ko labay.’ Kot na-paonggananay nangoman a isip na, kanya nakoya syimpri. 30 Nako yay namaot atatay konan ali ta anodtaw anamaota imbalita na kona. Wanan yadtinali, ‘Iya, Tatay, mako ko.’ Kot kay yanako. 31 Hawanin, hino man konlanlowa a hinomonol ha kalabayan nintatay la?”

Wanlan in-obat, “Yay kaka.”Wani Jesus konla, “Yay potog,

ibalita ko komoyo, anorin anamaota ampangyari hawanin ta hilay ma-ni-non bowis [a mangahaol] tanhilay dawdoka a babayi ay [ampi-pangoman a isip la a bilang konanyay in-alimbawa kon kaka. Kanya]ampo-na hilay na ingat komoyonin mailamo ha ampag-arian nanDios. 32 Nga-min, nako ya komoyohi Juan Bautista ta impangaral na yaykalabayan nan Dios a dapat moyonhonolon, kot kay moyo ya pini-pol.Balo ta hilay ma-ni-non bowis [amangahaol] tan dawdoka a babayiay hilay na ingat a ni-pol kona. Kothikamo, maskin na-kit moyon ni-pol hilay na, kay kamo ot syimprinangombabali ta mi-pol ana komonkona.”

Yay Alimbawa Tongkol Konlan Ma-ngasiwa nin Rilihyon lan Israelita

(Marcos 12:1-12; Lucas 20:9-18)33 [Bi-sa impagpatoloy ni Jesus a

pa-noro na konla, wana,] “Long-onmoyodtin a-say naman a alimbawa:Main a-say lalaki a nangmolan golpinobas ha main nan lota.* Bi-sa nainalalan a nanglibol. Ba-yo ginomwa

yan pamohpohan obas tan nama-dong ot nin mata-gay a balin pag-bantayan. Pa-makayari, nangwa yantawtawon mangasiwa konan yadtinobasan na, bi-sa nako ya ni-wanha laloman logar. 34 Hin panaonanan pa-motin obas, namihogo yanaw-alila na konlan ma-ngasiwa ninobasan na para kowon lay parti na.35 Kot pa-makalato la, binombonanhila nin mawma-ngasiwa ta bino-bogbog lay a-sa, pinati lay a-sa, tanbina-batibat lan bato a a-sa anggannati namaot. 36 Bana ta anodtaw,nanogo yay naman yadtin main ikonobasan nin laloman aw-alila a maslako dinan konlan o-nan inhogo na.Kot anodtaw ot syimpri a ginwala konla nin hilay mawma-ngasiwa.37 Hin hoyot, mismon yay anak nanlalaki a inhogo na konla, ta wana hasarili na, ‘Sigoradon igalang lay anakko.’ 38 Kot hin na-kit lan mawma-ngasiwa yadtin anak na, wanla ha a-satan a-sa, ‘Ya-rin yay manawil. Patyontamo ya pigaw maipag-ikon tamoytatawilon na.’ 39 Kanya yay ginwa laay binombonan la ya, bi-sa inlikol haobasan ta pinati.

40 “Hawanin,” wanan impagpa-toloy ni Jesus, “no makalato yaynay main ikon obasan, anya manwari a gaw-on na konlan hila-rinmawma-ngasiwa?” 41 Wanlan in-obat kona, “Sigoradon patyon na hi-lan homin inganga-ro hila-rin daw-doka a tawo. Bi-sa ipa-taya nayna a obasan na ha laloman mawma-ngasiwa a maronong mamin parti hapanaon nin pa-moti.”

42 Wana ot ni Jesus konla, “Ambodoman nabasa moyodtin wana haMasanton Kasolatan:‘Yay bato a impoyra lan karpintiro

ay yadtaw mismo a ginwapinakapondasyon nin bali.

Yadti ay gawa nan Katawantan ka-paka-ngap kontamo.’ ”

* 21:33 21:33 Ha Isaias 5:7, yay nasyon Israel ay hina-wayan obasan nan Katawan.

Mateo 21:43 42 Mateo 22:1843 [Bi-sa wana ot ni Jesus,] “Ibalita

ko komoyo, ambo anan hikamoy pag-arian nan Dios, nokay hilay nay amboIsraelita a pa-hal ampami kona ninlawlabah a bonga. 44 [Hikodtaw pa-hal bato a impoyramoyo.] Hinoman amadabo konan yadtin pa-hal bato aymangababalian, tan hinoman a ma-bondagan nan yadti ay madonot.”

45 Hin nalngo lan pawpoon pari tanpaw-Pariseo a aw-alimbawa ni Jesusay naintindyan la a hilay antokoyonna. 46 Dakpon la yay na komon, kotangkali-mo hila konlan malabong atawo bana ta an-itoring la hi Jesus nina-say propita nan Dios.

22Yay alimbawa tongkol ha kahal(Lucas 14:15-24)

1 Bi-sa nanotol yay naman hi Jesusnin a-say alimbawa. 2 Wana, “Yaypa-mag-ari nan Dios ay maialig ha a-say ari a naghanda nin mahi-ban ahandaan para ha kahal nin anak nanlalaki. 3 Ba-yo impa-ka na konlan aw-alila na hilay inimbitawan ha kahal,kot kay la labay maki-ka. 4 Nanogoyay naman yadtin ari nin laloman aw-alila na. Wana konla, ‘Ibalita moyokonlan inimbitawan a naihanda anayhalban pa-mangan ta naloto anaykarni nin impapati kon bawbaka, patiyay pinataba kon kawkilaw. Hawanin,nakahanda anay halban, kanya makohilay na iti ha kahal.’ 5 Kot kayla binyan alaga yay pa-ngombidakonla ta nagpatoloy hila ha main lankakaon. Main nako nin nagtrabahoha bowat,main nakonagtinda. 6Hilaynamaot a laloma ay binombonan layaw-alila na, bi-sa impa-paringoy tantoloy la ot pinati. 7 Hin na-tandaannan ari odti, inomamot a olo na.Kanya inhogo nay hawhondalo na, taimpapati nahilay ni-pangmati konlanaw-alila na tan impapoolan nay syo-dad la. 8 Bi-sa wanan ari ha lalomanaw-alila na, ‘Nakahanda anay pawpa-mangan para ha kahal, kot hilay inim-bitawanay ambohilan karapat-dapat.

9 Kanya mako kamo ha kawkalsadaa matawo ta halban ma-kit moyo ayimbitawan moyo ha kahal.’ 10 Kanyanako hilay nay naor a aw-alila hakawkalsada ta inimbita lay halbantawtawon na-romogan la, ki labah kidoka. Kanya napno nin bawbisita yaylogar a pagkahalan.

11 “Hin nilomoob yay ari para bili-won nay bawbisita, na-kit nay a-say lalaki a kay nakahili nin dolohpangkahal. 12 Kanya wana kona,‘Amigo, anongkot basta ka tanan nilo-moob iti nin kay yapon naghili nindoloh pangkahal?’ Kay ya naka-batodtin lalaki. 13 Kanya wanan arikonlan aw-alila na, ‘Balolon moyoygamot tan ayi na ta bi-sa awitonmoyo ya ta ibantak itaw ha logar asangkarobloman. Mi-tangih-tangihtan mi-pigogot a tawtawo itaw hagrabin kadya-dyaan.’ ”

14 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,“Anorin ot bongat ha pa-mag-ari nanDios,] lako hilay anhagyaton, kot da-raoto a ma-pili.”

Tongkol ha Pamamayar Bowis(Marcos 12:13-17; Lucas 20:20-26)

15 Hawanin, inomalih hilay paw-Pariseo ta pinipapa-nowan la no pa-no la ya ma-taktika hi Jesus, pigawmakahalita yan maari lan maikasokona. 16 Kanya yay ginwa la ay in-hogo lay tawtawon antoroan la a im-palalamoan ha omnoy tawon maka-Ari Herodes Antipas ta pinastang hiJesus. Wanla, “Maistro, tanda mia maptog ka tan potog yay an-itoromon kalabayan nan Dios para hatawo. Kay ka ampag-alangan ha hi-noman ta kay mo anhilapon a ka-tongkolan nin tawo. 17 Ibalita mopa no-nin komi no anyay opinyonmo iti: Marapat doman ayon hakawkapanogoan nan Dios kontamonIsraelita a mamayar nin bowis ko-nan ari ha Roma [a main hakop kon-tamo]?”

18 Kot tanda ni Jesus a doka a sadyala, kanya wana konla, “Hikamoy

Mateo 22:19 43 Mateo 22:43mawma-magkonwari, anongkotlabay moyo kon hobokon? 19 Ipa-kitmoyo kongkoy kwartan ibabayar habowis.”

Kanya intorol la konay a-saykwartan pilak. 20 Bi-sa pinastang nahila ni Jesus, wana, “Hino man lopatan ngalan yadti iti?”

21 “Yay ari ha Roma,” wanla.Bi-sa wani Jesus konla, “Intonsis,

ibi moyo no-nin konan ari ha Romayay ikon na, tan anorin anamaot ka-para, ibi moyoy namaot konan Diosyay ikon na.”

22 Hin nalngo ladti ay naka-ngaphila ta yay obat na ay ambo kontrakonan ari tan ambo anamaot kontrakonan Dios. Kanya imbati la yay na.

Tongkol ha pa-morong mabyay(Marcos 12:18-27; Lucas 20:27-40)

23 Ya-rin ot a awlo, main ana-maot saw-Saduseo a nako koni Jesus.Hiladti yay gropon kay ampi-pol amain pa-morong mabyay. Pinastangla yay namaot hi Jesus. 24 Wanla,“Maistro, yay wani Moises ay ‘Nonati yay a-say lalaki nin homin anak,kailangan ipagkaambali nin talakakana yay nabalo, ta pigaw maibalô nanmagkamain anak yay nati.’ 25 Hinyadtaw, main iti komin pitoy mita-talakakan lawlalaki. Nagkaambali yaykalingkakaan, kot nati yan kay hilanagkaanak. Kanya na-bati nay balokonan homonol a talakaka na paraipagkaambali. 26 Kot yay nangyarikonan yadtin pangalwa ay parihas otbongat ha kalingkakaan, tan anorinsyimpri nangyari ha pangatlo angganha pampito. 27Hin hoyot, yay babayinamaot a nati. 28Hawanin, no wari tamain pa-morong mabyay, hino manno-nin konlan pitoy mita-talakaka amakapag-ikon konan yadtaw babayibilang kaambali na painsan? Ta hal-ban la ay naipagkaambali la ya.”

29 Kotwanan in-obat ni Jesus konla,“Lawlingo kamobana ta kaymoyo an-intindyonyayMasantonKasolatan, niyay kapangyarian nan Dios. 30 Hapa-morong mabyay ay kay hilay na

mi-pagkaambali ta bilang hilay nanaw-anghil nan Dios ha langit. 31 Kottongkol ha pa-morong mabyay ninhilay ni-kati, main kamo syimprinnabasa a hinalita nan Dios para ko-moyo, wana, 32 ‘Hikoy Dios ni Abra-ham, Dios ni Isaac, tan Dios ni Jacob.’Kot ambo yanDios nin tawtawon nati,nokay Dios ya nin tawtawon angk-abyay, [labay totolon, an-itoring nanangkabyay hiladtin tolo.]”

33 Hin nalngo ladti nin tawtawo,naka-ngap hilan hosto ha tawtotorona.

Yay pinakamaalagan kasogoan(Marcos 12:28-34; Lucas 10:25-28)

34 Hin na-tandaan lan paw-Pariseo a hilay saw-Saduseo kotnaninok bana ha in-obat ni Jesus,nititipon hilay naman itaw koniJesus. 35 Hawanin, main a-sa konla aikspirto ha kapanogoan a namastangkoni Jesus para hobokon na ya.36 Wana, “Maistro, anya kot yaypinakamaalagan kasogoannanDios?”

37 Wanan in-obat ni Jesus, “Labyonmo yay Katawan mon Dios nin asa-say nakom, nin mo-na ha main monkalayaman, tan mo-na ot ha mainmon pangingisip. 38 Yadti a o-na tanpinakamaalagan kasogoan. 39 Kot a-sa ot a kapariho nan maalaga ay yay‘Labyonmoy kapara nin bilang ha pa-manglabi mo ha sarili.’ 40 Konlan hi-ladtin loway kasogoan ay hakop anayhalban kawkapanogoan nan Dios tanyay tawtotoro lan pawpropita na haMasanton Kasolatan.”

Yay Pastang ni Jesus Tongkol KonanLipi ni Ari David

(Marcos 12:35-37; Lucas 20:41-44)41 Hin ya-rin a tipon hila ot a paw-

Pariseo, pinastang na hilay namaot niJesus. 42 Wana, “Anyay tanda moyotongkol konan yay Cristo? Hinon lipia ibatan na?”

Wanlan in-obat, “Lipi ni Ari David.”43 Wani Jesus konla, “Hawanin ta

lipi na ya, pa-no man no-nin a hina-wayan ni Ari David yay Cristo nin‘Katawan’ ayon ha impanakom nin

Mateo 22:44 44 Mateo 23:14Ispirito nan Dios kona, ta oyay waniAri David a nakasolat:44 ‘Wanan Dios a Katawan koni Cristo

a Katawan ko:Iti ka tomoklo ha wanan koTa ta-ganan mon igwa ko ha aypa ka-

pangyarian mo hilay kawkon-tra komo.’ ”*

45 Bi-sa wana ot ni Jesus konla, “Itiay hina-wayan ni Ari David yay Cristonin ‘Katawan’. Anyay wamoyo: Pa-nomaari a Katawan na ya ta bi-sa lipi naya ot?” 46Homin ni a-sa a naka-bat hapastang na. Kanya paibat hin ya-rinay homin anan nagkohaw nakom ninnamastang ot kona.

23Ando Aligon a Ogali lan paw-Pariseo

tan Mawmaistron Kapanogoan(Marcos 12:38-39; Lucas 11:43-46;

20:45-46)1 Pa-makayari, wani Jesus konlan

malabong a tawo tan konlan disipo-los na, 2 “Hilay mawmaistron ka-panogoan tan paw-Pariseo ay hilaybinyan nin katongkolan para mami-palino nin kawkapanogoan a inimbinan Dios koni Moises. 3 Kanya gaw-on moyoy an-itoro la tan honolonyay an-ipanogo la. Kot ando moyoaligon a gawgawa la, bana ta kay laanhonolon a an-itoro la. 4 Lako akawkapanogoan a an-ipahonol la hatawtawo a bilang ampabalatayon lahilan mangabyat a kawkarga a ha-los kay la mabalatay, anta ni a-saygalawagaw la ay kay la tana anggami-ton para ipanambay konlan antoroanla pigaw makahonol hila komon.

5 “Halban gawgawa la ay anggaw-on lan bongat para ipa-kit ha tawoa bilang anodti: An-ipa-parada laykawkapanogoan nan Dios a inigwaha makalog a pamigwaan a an-itakolha walong tan braso la. Ampa-paanlohon lay pawpalamoy ha aw-ayhing la, [pamilbian a rawrilihyosohila.] 6 Bi-sa mangailig hilan tomoklo

ha kawkabisira no main hawhandaantan ha ambo basta-bastan totokloanha sawsinagoga. 7 Labay-labay laot nin asikasowon hila ha pawplasatan ma-ha-wayan hila nin ‘Maistro’.8 Kot hikamo, ando kamo paha-way‘Maistro’ [bilang mangangaral Halitanan Dios], bana ta asa-sa bongat aMaistro moyo a homin laloma noambo hiko hi Cristo, tan halban moyoay pa-hal mita-talakaka. 9 Tan andomoyo ha-wayan nin ‘Ama’ yay hino-man iti ha lota [a ampanoro tongkolha Dios], bana ta asa-san bongat aAma moyo a homin laloma no amboyay Ama ha langit. 10Anorin anamaotkapara, hinoman komoyo [a mango-na ha gropo moyo] ay ando paha-way ‘Poon’, bana ta asa-sa bongat aPoon moyo a homin laloma no ambohiko hi Cristo. 11 Hinoman komoyoa an-ibilang nin pinakamata-gay hagropo moyo ay dapat nin ibilang naysarili nan ma-magsirbi yan halban.12 Nga-min, yay tawon ampagmata-gay ay iaypa nan Dios kot yay tawonampagmaaypa ay ita-gay na.”

Pinanalitaan ni Jesus HilayAmpiabig-abig

(Marcos 12:40; Lucas 11:39-42, 44, 52;20:47)

13 Wana ot ni Jesus, “Hikamoymawmaistron kapanogoan tan paw-Pariseo a ampiabig-abig, ka-ka-royogotan moyo! Nga-min, ampakaha-rang kamo ha pa-mag-ari nan Diosha tawtawo, ta hikamo mismo ay kayampahakop ha pa-mag-ari na ta bi-sahilay malabay pahakop ay kay moyoampayagan.

14 [“Talagan ka-ka-roy ogotanmoyo, hikamoy mawmaistronkapanogoan tan paw-Pariseo aampiabig-abig! Nga-min, antaktika-won moyoy bawbabayin balo angganmakwa moyo pati na ingat a balila, ta bi-sa ampa-paanlohon moyoykada-dawat moyo pigaw kay ma-halata a gawgawa moyon doka. Bana

* 22:44 22:44 Ha Griego: anggan igwa ko ha aypa nin ayi mo hilay kawkontra komo.

Mateo 23:15 45 Mateo 23:28konan ya-rin a angga-gaw-on moyo,mas ambomyat ana ingat a parosakomoyo.]*

15 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamoy mawmaistron kapanogoantan paw-Pariseo a ampiabig-abig!Ampagbyahi kamon madayo tanmaskin layat anlipayon moyo ha pa-mako konlan ambo Israelita, ta pigawmakaayat kamon maskin a-sa bongata tawo ha katotpol tamon Israelita.Bi-sa, no main kamoy nan naayat,ha pa-ngalig la komoyo ay ampag-inhilay na ingat doblin karoka komoyoa pangibatan mi-ka hila ha impyirno.

16 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamo a bilang bawbolag a ma-ngakay! Nga-min [oyay a-say lingonan-itoro moyo, ta] wamoyo, Hinomana maghompa ha an-ipangako nata yay halitaon na ay ‘Tistigo koytimplo,’ maari maskin kay nay natooron kot no maghompa ya ta yayhalitaon na ay ‘Tistigo koy balitokha timplo,’ kailangan tooron na.17 Bilang kamon homin aw-isip tanbawbolag! Anyay mas maalaga, yaybalitok wari ha timplo o yay mismontimplo a ampamasagrado konan ya-rin a balitok? 18 Ba-yo an-itoro moyoot, no hinoman a maghompa ta yayhalitaon na ay ‘Tistigo koy altar,’maari maskin kay nay na tooron.Kot no maghompa ya ta yay halitaonna ay ‘Tistigo koy dawda-ton haaltar,’ kailangan tooron na. 19 Bilangkamon homin aw-isip tan bawbolag!Anyay mas maalaga, yay dawda-tonwari ha altar o yay mismon altara ampamasagrado konan ya-rin adawda-ton? 20 Kanya no maghompakamo ta yay altar a hambiton moyo,bilang ot bongat pati nay halbanbawbagay a nakaigwa konan ya-rina altar a hinambit moyo. 21 Anorinanamaot kapara, nomaghompa kamota timplo a hambiton moyo, bilangot bongat pati nay Dios a hinambitmoyo, bana ta ya-rin a timplo ayimpagka-bali na. 22 No yay hinalita

moyoy namaot ha pa-maghompamoyo ay ‘Tistigo koy langit,’ bilangot bongat pati nay Dios a hinambitmoyo, bana ta yay langit ay pa-haltrono na.

23 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamoy mawmaistron kapanogoantan paw-Pariseo a ampiabig-abig!Ampami kamo konan Dios ninikamapolo a parti nin angkaalawahmoyo, maskin ha pinakamakatinga kawklasin bongan pangrikado.Kot ampo-po-layan moyo yaymas mawmaalagan an-ipagawa hakawkapanogoan nan Dios a bilangha gawgawa katoynongan tan pa-nginganga-ro ha kapara tan yay pa-mag-in maptog. Hiladti a dapatmoyon asikasowon nin ando anamaotlingwanan a lawlaloma. 24 Bilangkamon bawbolag a ma-ngakay! Haykotino moyo hamawmakalog a bagaya bilang ansalaon moyoy an-inomonmoyo pigaw kay kamo makaitlon ninkiti-kiti. Balo ta ha pa-ma-paolaymoyo konlan hila-rin mawmaalaganbagay ay bilang kamoy na ingatampamitlon kamilyo.

25 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamoy mawmaistron kapanogoantan paw-Pariseo a ampiabig-abig![Ha kaaapos moyon ma-honol asirimonyan pa-manglinis,] ampaka-linison moyon mo-na mo-na a likolnin tawtasa tan pawplato moyo.Anta yay an-ipalaman moyo aypanay hinaol-haol tan gina-gamgam.26 Bilang kamon bawbolag, hikamoypaw-Pariseo! Kailangan alihon moyoyapon ha tawtasa tan pawplato moyoya-rin a an-ipalaman moyon pa-halyawyangat, pigaw anggan likol aymag-in malinis anamaot.

27 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamoy mawmaistron kapanogoantan paw-Pariseo a ampiabig-abig!Bilang kamon pawpantyon a pinin-torawan nin mapoti a hay gandanbiliw-biliwon, anta yay lalo nin ya-rinay bawbotol nin natin tawtawo tanpanay dawdolmong. 28 Anorin moyo

Mateo 23:29 46 Mateo 24:5ta ha hilap nin tawtawo ay mahonolkamo ha Dios, anta ha lalo nakommoyo kot panay pa-magkonwari tankawkarokaan.”

Impao-na ni Jesus yayMag-in ParosaLa

(Lucas 11:47-51)29 “Ka-ka-roy ogotan moyo,

hikamoy mawmaistron kapanogoantan paw-Pariseo a ampiabig-abig!Impangwâ moyon pawpantyon hilaypawpropita nan Dios a pinati lankapapo-papoan moyo, tan andi-dikorasyonan moyo ot a pawpinan-abonan lan laloma ot a tawtawonmaptog hin o-nan panaon. 30 Bi-sa wamoyo, ‘No komon ta biyay mina hin panaon lan kapapo-papoantamo, kay kami nakiasa-sa konla hapa-mangmati konlan pawpropita nanDios.’ 31Ha pananalita moyon anorinay ampaptogon moyo a hikamokot aw-apopo lan hilay nangmatikonlan pawpropita nan Dios hinyadtaw. 32 Hala, isigi moyoy naingat no-nin a kagogwa nin dokaa inompisawan lan hilay kapapo-papoan moyo! 33Bilang kamon olay amadita! Hay wamoyo wari a ma-pa-lilihan moyoy parosa nan Dios a i-kana kamo ha impyirno? 34 Mamihogoako ot komoyo nin pawpropita amangangaral, tawtawon maronongtan mawmaistron kapanogoan. Mainkonlan hila-rin a patyon moyo tanmain anamaot a ipasak moyo hakros, main kamon rindiwon hasawsinagoga moyo, tan to-tombokonmoyo hila ot para da-damsakonha bawbabali a ampolayowan la.35 Kanya obaton moyo konan Diosyay biyay lan halban tawtawonmahonol konan Dios a pinati-pati hinyadtaw, paibat koni Abel a hominkasalanan, anggan koni Zacarias aanak ni Baraquias a pinati moyo hapibotlayannin altar tan timplo. 36Yaypotog, ibalita ko komoyo, hikamoytawtawo hawanin ay mananggapanamaot nin parosa ha halban ya-rin.”

Yay labi ni Jesus konlan tagaJerusalem

(Lucas 13:34-35)37 [Bi-sa wanan impagpatoloy ni

Jesus,] “An-ikalolo katamoy tawtagaJerusalem ha gawgawa moyon pa-mangmati ha pawpropita nan Diostan pa-ma-batibat moyon bawbatoanggan mati hilay laloma ot a an-ihogo na komoyo. Mabotbot a ngali-ngali kon mangano para alakoponkatamo a bilang ha pa-ngalakop nintoan manok ha sawsisiw na ha hilongpakpak na, kot hikamoy kay malabay.38Kanya po-layan nan Dios odtin syo-dad moyo ta bi-sa homin anan tawonmi-wan iti. 39 Ibalita ko komoyo: Kaymoyo koy na ma-kit oman angganha panaon a ihakbat moyo kongkonhalitaon, ‘Poriwon yay anlomato hangalan nan Katawan.’ ”

24Yay Tongkol ha Pa-makahira nin

Timplo(Marcos 13:1-2; Lucas 21:5-6)

1 Hin nilomikol hilay na ni Jesusitaw ha timplo ta omalih ana, dino-mani hilay disipolos na kona ta in-toro la konay bawbali a kahakopannin timplo. 2 Kot wani Jesus konla,“Iya, angka-kit moyo-rin halban. Yaypotog, ibalita ko komoyo, lomato yaypanaon a homin anan ma-bati isonni a-say bato a nakababo ha lalomanbato ta halban ay watakon.”

Kawkairapan tan Pa-na-damsak(Marcos 13:3-13; Lucas 21:7-19)

3 Bi-sa, hin itaw hilay na ha BakilOlibo ta bi-sa hi Jesus ay nakatokloana, dinomani hilay disipolos na konanin hila-hilan bongat. Wanla, “Ibalitamo pa komi no maka-no mangyariyadtaw imbalita mon watakon yaytimplo, bi-sa anyay pamilbian nin pa-mako mon oman iti tan yay pangang-gawan nin babon lota.”

4 Inobat na hila ni Jesus kot bini-bilinan na hila yapon. Wana, “Mag-ingat kamo pigaw kay kamo mailingonin hinoman. 5Nga-min, lako a mako

Mateo 24:6 47 Mateo 24:28

komoyo a mangamit ngalan ko taibalita lan hila yay Cristo. Bana ko-nan yadti, lako a tawtawon mailingola. 6 Makalngo kamon lawlabanantan bawbalita tongkol ha gawgira.Kot ando kamo mahalak ta kailanganmangyari yapon orin halban. Balota ambo ot ya-rin a panganggawannin babon lota. 7 Nga-min, milala-ban a nangasasari a nawnasyon tankawkaarian. Magkamain anamaotbitil, aw-ipidimya tan layon ha nan-gasasari a lawlogar. 8Kot ompisa bon-gat ya-rin nin [masyadon pa-magdya-dya a bilang ompisan] pa-manglayamtiyan bi-sa mangabing.

9 “Konan ya-rin a panaon aydakpon la kamoy antompol kongkota iintriga para da-damsakon tanpatyon. Tiplonon la kamoy namaotnin tawtawo ha halban nawnasyonbana ha katotpol moyo kongko.10 Kanya lako a mamibokot ninmain lan katotpol kongko. Bi-sa pagtraidoran tan tiplonon laykawkalamoan lan antompol. 11 Lakoanamaot a lomtaw nin magkonwaria hila kot propita a mangangaralnan Dios, kanya lako a tawtawonmailingo la. 12 Bana ta lomooranan lomoor a kawkarokaan, lako atawtawon lomayop a labi la. 13Kot yaymakapagpatoloy nin maptog kongkoanggan ha oltimo ay malipyas. 14 Tanyay Labah a Balita tongkol ha pa-mag-ari nan Dios aymaipangaral yapon haintiron mondo, pigaw ma-tandaanlan tawtawo ha halban nawnasyon,ba-yo manganggawan a mondo.”

Yay Sangkarokaan a Kapa-palayang(Marcos 13:14-23; Lucas 21:20-24)

15 [Wana ot ni Jesus,] “Ma-kitmoyo yay sangkarokaan a kapa-palayang a ampangibatan nin ambobastan paninira a binanggit niPropita Daniel hin yadtaw ta ipa-dong ya ha Masagradon Logar hatimplo.” (Hikamoy ampamasa aypakaintindyon moyodti!) - 16 “Nomangyari ana-rin a hola, hinoman a

iti ha probinsyan Judea ay kailangantampol molayon omari ha bakil.17 Hinoman a ma-palatan ha likolnin bali ay ando yay na mag-abalanin lomoob, para mangwa ninanyakaman a ma-wit. 18 Anorinanamaot kapara ha hinoman a ma-palatan ha bowat, ando yay na mag-abala nin morong ot ha bali paramangwan dawdoloh na. 19 Ka-ka-ro hilay ma-palatan malombit oampamasoso konan ya-rin a panaon!20 Kanya dawaton moyo ha Dios aando tana komon mitaon ya-rin pa-molayo moyo ha panaon layop oha Awlon Pa-mainawa. 21 Nga-min,grabin pa-mag-dya-dya a domalan hatawtawo konan ya-rin a panaon. Ya-rin anay klasin pa-magdya-dya a kayot na-nangyari paibat hin pinalsaybabon lota, tan kay ana maolit maskimika-ka-noman. 22 No ya-rin apanaon nin pa-magdya-dya kot kayna paantoron Dios, homin tawonmakalibri. Kot alang-alang konlantawtawon pinili na ay paantoron na-rin.

23 “Hawanin, no wari ta mainmamibalita komoyo, ‘Iti yay na hiCristo!’ o kari wana, ‘Itaw ya!’ andomoyo pi-polon. 24 Nga-min main lo-mato a magkonwari a hila kano hiCristo tan hilay namaot a laloma aymagkonwari a propita hila a man-gangaral nan Dios. Mama-kit hilanambobasta-bastan gawgawa a kawka-paka-ngap a konwari pamilbian ka-pangyarian nanDios paramailingo la,no maari bongat pati tawtawon pinilinan Dios. 25 An-ipao-na koy nadtikomoyo pigaw makapag-ingat kamo.

26 “Kanya, no main mamibalita ko-moyo, ‘Itaw ya hi Cristo ha disyirto,’ando kamomako. No wanlay namaot,‘Ison ya ha kwarto,’ ando moyo pi-polon. 27 Nga-min, yay kala-lato ko,hiko a Naglalaman Tawo ay ma-kitnin halban ta bilang odti ha kimata ampaka-hawang paibat ha baytananggan ha libaba.

28 “Wanay naor a-say kahalitaan,

Mateo 24:29 48 Mateo 24:46‘No ayti bangkay, itaw ampititipon abawbowitri.’ ”

Yay Kala-lato ni Cristo(Marcos 13:24-27; Lucas 21:25-28)

29 [Wana ot ni Jesus,] “Pa-makayarinin pa-magdya-dya lan tawtawo ko-nan ya-rin a panaon, domoblom yayawlo tan yay bolan ay kay homawang,Mi-kadabo anamaot a bawbitoon tanyay lawlalomaot isonha ta-gay aymi-kayogyog tanmaalih ha andalanan la.30 Bi-sa ma-kit ha langit yay pamil-bian nin kala-lato ko, hiko a Naglala-man Tawo. Bi-sa, intiron tawtawoha kalotaan ay mi-tangih-tangih [hasobran kali-mowan], ta ma-kit la konamponaoy nin iti ha lolom, nin mainawit kapangyarian tan ambo bastankarangalan. 31 Malngo lay namaot amakhaw a tonoy trompita, ta konanya-rin ay ihogo ko hilay aw-anghil koha a-pat a diriksyon nin babon lota,para tiponon lay tawtawon pinili komaibat ha halban lawlogar.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Poon Igos(Marcos 13:28-31; Lucas 21:29-33)

32 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,]“Intindyon moyoy aral ibat hapoon igos: No ma-kit moyoy nanampanarok tan ampama-yon bolong,tanda moyo a madani nay panaonabagat. 33 Anorin anamaot kapara,no ma-kit moyon ampangyari nadtinhalban bawbagay a impatandaan koay ma-tandaan moyo a tampol akoynan lomato, bilang akoy nan iti hapolta. 34Yay potog, ibalita ko komoyo,ha tawtawon angkabyay hawaninpanaon ay main ot angkabyayanggan kay mangyari yadtin halbanbawbagay. 35Manganggawan a langittan lota, balo ta yay hawhalita ko ayhomin pa-ngapaso.”

Dios bongat a Magtanda no Maka-noMagbolta hi Jesus

(Marcos 13:32-37; Lucas 17:26-30, 34-36)

36 [Wana ot ni Jesus,] “[Ma-kitmoyoy pamilbian nin pa-mako konoman iti,] balo ta homin magtanda,

no anya mag-awlo tan no anyay orasa ilato ko. Maskin hilay aw-anghilha langit [o hiko a Anak]* ay kayko tanda. Yay Ama kon bongat amagtanda. 37 Yay pa-hal nin tawtawoha kala-lato ko, hiko a NaglalamanTawo ay bilang ot bongat ha pa-hallan tawtawohin panaonniNoe. 38Hinkay ot nanglonop, sigi-sigi hilan am-pangan tan ampinom, main ampi-pagkaambali tan main anamaot an-ipaambali, anggan hin awlon nilo-moob hila ni Noe ha arko. 39 Bi-sa bigla nanglonop nin homin mag-tanda, kanya halban la ay na-lilimoh.Anorin ot bongat kapara, hominmag-tanda ha pa-mako kon oman iti, hikoa Naglalaman Tawo. 40Konan ya-rin apanaon, main mangyarin aw-anodti:Alimbawa, main loway lalakin ampi-tambay nin ampagtrabaho ha bowat,bi-sa yay a-sa ay kowon, ta yay a-sakot ibati. 41 Anorin anamaot kapara,main loway babayin ampi-tambayninmangiling, bi-sa yay a-sa ay kowon,ta yay a-sa kot ibati. 42 Kanya dapatpirmi kamon handa bana ta kaymoyotanda no anyay oras a ilato ko, hikoa Katawan moyo. 43 Tandaan moy-odti: Alimbawa, no tanda na komonnin main ikon bali, no anyay oras hayabi a ilato nan mahiba, sigoradonnagbantay ya tan kay na pino-layannin na-looban a bali na. 44 Kanyahikamo man, kailangan pirmi kamonhanda ta hiko a Naglalaman Tawo aymakalato ha oras a kay moyo an-ola-lomon.”

Maptog Wari ha Pa-magsirbi konanKatawan

(Lucas 12:41-48)45 [Bi-sa in-alimbawa ni Jesus a sar-

ili na ha a-say amo, wana,] “Hino kota maiparis ha maronong tan maptogama-magsirbi, a pina-tayaan nin amona, para mangasiwa ha main nan balitan mami nin pawpa-mangan kon-lan kapara nan ma-magsirbi ha in-takda a oras? 46 Makalma yay an-odtin ma-magsirbi no ha kala-lato

Mateo 24:47 49 Mateo 25:20nan amo na ay anggaw-on nay impa-taya konan trabaho. 47 Yay potog,ibalita ko komoyo, sigoradon gaw-on na yan ma-ngasiwa ha halbankawkama-main na. 48Kot no a-sa yandoka a ma-magsirbi, wana ha sarilina, ‘Ma-boyotan a amo ko.’ 49 Bi-sabogbogon na hilay nay kapara nanma-magsirbi, ba-yo makipangan tanmakiinoman ya tana konlan lawlas-inggiro. 50 Tongwa, makalato yayamo na ha awlon kay na an-asahantan ha oras nin kay na an-ola-lomon.51Kanya sigoradon parosawan na yanamo na tan ilamo na ya itaw ha ka-mainan lan tawtawon ampiabig-abig.Mi-tangih-tangih a tawtawo itaw tanmi-pigogot ha grabin kadya-dyaan.”

25Yay Alimbawa Tongkol ha Mapolo a

Dalaga1 [Bi-sa wanay naman ni Jesus,]

“Yay pa-maghanda ha kalo-loob haampag-arian nan Dios ay bilang hapa-maghanda nin mapolo a dalaga ani-pamarta nin hiyo-san lamparilya,para makibanhal ha yabi ta hakbatonla yay nay nobyo. 2 Yay lima konlaay madisposisyon, kot yay lima ayambo madisposisyon, 3 ta kay hilanagbalon risirban langis. 4Hila balo alimay madisposisyon ay ni-pagbalonhilan langis pangrisirba. 5 Hawaninta naboyot kay nakalato yay nobyo,halban la ay namatongga tan toloynin nakaka-lok.

6 “Kot hin kapikna yabi mainhinoma-way, a wana, ‘Anlato yaynay nobyo! Hakbaton moyo yayna.’ 7 Halban lan mapolo a dalagaay ni-pibangon, bi-sa inayos laylawlamparilya la. 8 Hawanin, wanlanhilay lima a ambo madisposisyon,‘Na-hominan kamin langis. Biyan lakami pa ta ma-lop anay lamparilyami.’

9 “Kot wanlan in-obat nin hilaymadisposisyon, ‘Kay maari ta kay anamaka-harag yadti kontamon halban.

Labah ot mako kamoy na manaliw.’10 Kanya nako hilan nanaliw. Kotkapi-pialih la, nakalato yay nobyo.Hawanin, hilay lima bongat a pari-hado a naka-paki-ka kona ha balinpagbanhalan. Bi-sa, hin nilomoobhilay na, inhara anay polta.

11 “Na-paongganan, nakalato hi-lay namaot a limay dalagan ambomadisposisyon. Bi-sa wanla, ‘Sinyor!Sinyor, paloobon mo kami pa.’

12 “Kot wanan in-obat nin nobyokonla, ‘Kai! Ibalita ko komoyo a kaykatamo ambilbion.’ ”

13 Bi-sa wana ot ni Jesus, “Kanyahikamoy namaot, kailangan pirmi ka-mon handa, ta kay moyo tanda noanya mag-awlo tan no anyay oras ailato ko, hiko a Naglalaman Tawo.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Aw-alila aPina-tayaan Kwarta

(Lucas 19:11-27)14 [Bi-sa nanotol yay naman hi

Jesus nin a-say alimbawa, wana,]“Yay pa-mag-ari nan Dios ay bilangha a-say lalakin nako ha madayoa logar. Ba-yo ya inomalih, hina-wayan nay toloy alila na ta impa-taya na konlay kawkama-main na.15 Balang a-sa konla ay pina-tayaannan kwarta ayon ha kanya-kanyankababaan lan pa-mipalalako. Yay a-sa ay binyan nan limanlibo, yay a-say namaot ay lowanlibo tan yay a-sa ot ay sanlibo. Bi-sa inomalihyay nay amo. 16 Hawanin, yadtawnakatanggap nin limanlibo ay nakoyna ta tampol nan innigosyo. Yayinogotan ay naka-tobo yan liman-libo. 17 Anorin anamaot a ginwanan yadtaw nakatanggap nin lowan-libo, kanya naka-tobo yan lowanlibo.18Kot yadtaw nakatanggap sanlibo ayingkotkot nadti ha lota ta itaw nainharya a kwarta nan amo na.

19 “Pa-makalabah nin maanloh apanaon, norong yay amo la. Bi-sapinastang na hila no anyay ginwala ha kwartan impa-taya na konla.20 Yadtaw nakatanggap limanlibo ay

Mateo 25:21 50 Mateo 25:40dinomani ya kona, awit-awit naykwarta nin amo na pati yay tinobo.Bi-sa wana, ‘Amo, oyay imbati mokongkon limanlibo pati yay tinobokon limanlibo.’

21 “Wanan amo na kona, ‘Maga-nday ginwa mo. Labah kan alilatan ma-pasimalaan. Hawanin ta na-pasimalaan ka ha daoto a alaga, pa-lahan koy ipa-taya ko komo pigawlalon lomako. Lomoob ka para maki-liga-liga kongko.’

22 “Hawanin, dinomani yay namaotkona yadtaw nakatanggap nin lowan-libo, ta wana, ‘Amo, oyay imbati mokongkon lowanlibo, tan oyay tinobokon lowanlibo.’

23 “Wanan amo na kona, ‘Maga-nday ginwa mo. Labah kan alilatan ma-pasimalaan. Hawanin ta na-pasimalaan ka ha daoto a alaga, pa-lahan koy ipa-taya ko komo pigawlalon lomako. Lomoob kay namaotpara maki-liga-liga kongko.’

24 “Bi-sa dinomani yay namaotkona yadtaw nakatanggap nin san-libo, ta wana, ‘Amo, tanda konmahig-pit ka ta ampanglapot ka nin ambohikay nananom tan angkowon moyganansya nin ambo hikay nagpagal.25 Kanya ha kali-mowan ko ay in-gkotkot koy kwarta mo ha lota tainharya. Kanya oyay nay sanlibo mo.’

26 “Kot wanan in-obat nin amo nakona, ‘Doka kan alila tan matamlar!Ha tanda mo, ampanglapot ako ninambo hikoy nananom tan angkowonkoy ganansya nin ambo hikoy nag-pagal. 27 Maskin imbangko mo tanakomon a kwarta ko ta pigaw pa-makalato ko ay makwa kon maintobo.’ 28 Kanya wanan amo kon-lan laloman alila na, ‘Kowon moyoykwarta a impa-taya ko kona ta ipa-lahkonan yaymainmapolo a libo. 29Nga-min, yay tawon maronong magdis-posisyon ha anyakaman a impa-tayakona ay lalon pa-lahan a main kona,kanya magkasobra ya. Kot yay tawonambo maronong magdisposisyon haimpa-taya kona ay balawion orin

kona. 30 Bi-sa, ya-rin homin kapa-pakinabang a alila ay ibantak yaitaw ha na-pakaroblom a logar [a ka-mainan lan tawtawon amparosawan].Itaw ay mi-tangih-tangih hila tan mi-pigogot ha grabin kadya-dyaan.’ ”

Yay Pangongokom31 [Wana ot ni Jesus,] “Ha pa-mako

kon oman iti, hiko aNaglalamanTawoayma-kit a kalinggasan ko tan kalamoko hilay halban bawbanal a anghil,ta bi-sa tomoklo akoy na ha tronokon homin kapara para manosga.32 Intiron tawtawo ha nawnasyon aytiponon ha arapan ko, ta ipolok kohilay tawtawo ko konlan ambo konikon, a bilang pa-mipolok nin pas-tol ha kawkarniro tan ha kawkand-ing. 33 Hilay tawon in-alimbawa hakarniro ay igwa ko hila ha wanan ko,balo ta hilay in-alimbawa ha kanding,iti hila ha wili ko. 34 Bi-sa hiko a Ari,halitaon ko konlan hilay iti ha wananko, ‘Hikamo a pinayabolan abig ninAma ko, mako kamo iti ta mi-wankamoy na ha kaarian a imparihadonan Ama ko para komoyo, paibat hinpalsawon yay mondo. 35 Nga-min,hin mabitil ako ay pinapangan moyoko, hin malata ako ay pinainommoyoko. Maski a-sa kon dayo, pinahandamoyo ko. 36 Hin homin akon doloh,binyanmoyo konmaiholot. Hin mainakon masakit, tinibaw moyo ko. Hinnakapriso ko, kina moyo ko.’

37 “Bi-sa wanlan iobat nin hiladtinlawlabah a tawo, ‘Katawan, naka-noorin a na-kit mi kan mabitil a pina-panganmi ka, omalata ka a pinainommi ka? 38 Naka-no orin a dayo ka apinahanda mi ka, o homin kan doloha binyanmi kanmaiholot? 39Naka-noorin amain kanmasakit o nakapriso atinibaw mi ka?’

40 “Bi-sa, hiko a Ari ay anodtiiobat ko konla, ‘Yay potog, ibalitako komoyo, yay anyaman a ginwamoyo ha maskin a-sa konlan an-itoring pinakamaaypa a impagka-tawtalakaka ko ay bilang anan kongkomoyo ginwa.’

Mateo 25:41 51 Mateo 26:1541 “Bi-sa halitaon koy namaot kon-

lan tawtawo a iti ha wili ko, ‘Hikamoa inhompa, paka-dayo kamo kongko!Itaw kamo mako ha impyirno, haapoy a homin pa-nga-lop a impari-hado para koni Satanas tan para kon-lan dawdoka a anghil a nagpahakopkona. 42 Nga-min, hin mabitil ako aykay moyo ko pinapangan, hin malataako ay kay moyo ko pinainom. 43Hina-sa kon dayo ay kay moyo ko pina-handa. Hin homin akon doloh ay kaymoyo ko binyan maiholot. Hin mainakon masakit tan hin nakapriso ko aykay moyo ko tinibaw.’

44 “Bi-sa wanlay namaot iobatkongko, ‘Katawan, naka-no orin a na-kit mi kan mabitil o malata o a-sakan dayo o homin kan doloh o mainkan masakit o nakapriso a kay mi katinambayan?’

45 “Bi-sa ibalita ko konla, ‘Yay po-tog, ibalita ko komoyo, yay anyamana kay moyo ginwa ha a-sa konlanan-itoring pinakamaaypa a impagka-tawtalakaka ko ay bilang ana syim-prin kay moyo ginwa kongko.’

46 “Kanya hiladtaw tawtawon kaytinomambay ay mi-ka ha hominpanganggawan a kaparosawan haimpyirno. Balo ta hiladtaw lawlabaha tawo ay magkamain hilan biyayhomin anggawan ha langit.”

26Yay Planon Pa-mapati koni Jesus(Marcos 14:1-2; Lucas 22:1-2; Juan

11:45-53)1 Hin nayari na imbalita ni Jesus

odtin halban, wana konlan disipolosna, 2 “Tanda moyo a loway awlo tana,Pistay nan Pa-makalibri.** Konan ya-rin a awlon pista, hiko a Naglala-man Tawo ay iintriga para ipasak hakros.” 3 Hin ya-rin, nititipon hi-lay pawpoonpari, hilaymawmaistronkapanogoan, tan hilay pawpoon nin

Israelita itaw ha palasyo ni Caifas apinakapoon pari.

4 Nga-min, pinipapa-nowan la nopa-no la maipadakop hi Jesus ninhomin magtanda pigaw maipapati laya. 5 Kanya wanla, “Ando tamoitaon ha Pistan Pa-makalibri, ta ola-no magkagoloy tawtawo.”

Imbo-bo koni Jesus a Pabanglo(Marcos 14:3-9; Juan 12:1-8)

6 Hawanin, hin itaw hila ni Jesusha baryon Betania ha bali ni Simona datin nagmasakit kitong, 7 maina-say babayi a nako koni Jesus ninmain awit na-pakablin pabanglo anakaigwa ha botin gawa ha alabastro.Hin ya-rin a ampakirongo yanampangan hi Jesus, imbo-bo nanbabayi yay pabanglo ha olo ni Jesus.8 Kot hin na-kit la-rin nin hilaydisipolos na, nagolo hila. Wanla,“Anongkot sinayang na-rin? 9 Ya-rin klasin pabanglo ay mailakokomon nin mahi-ban a alaga, ta bi-sa maibi yay ma-paglakoan konlanmangairap.” 10 Kot palibhasay tandani Jesus a paninita la ha ginwanan babayi, wana konla, “Anongkotanggolo-golowon moyoy isip na,anta labah odtin ginwa na kongko?11 Hilay mangairap ay pirmi moyonmaipagkalamoan, kot hiko, maantortanay panaon a maipagkalamoanmoyo ko. 12 Yadtin pa-mo-bo nanpabanglo kongko ay pa-miparihadoyna para ha pa-nabon kongko. 13 Yaypotog, ibalita ko komoyo, ha aytimaylogar ha intiron mondo a ipangaralyay Labah a Balita tongkol kongko ayma-panomtoman yadtin babayi, tamabanggit yay ginwa na kongko.”

Yay Pa-maki-sondo ni Judas IscariotePara Pagtraidoran hi Jesus

(Marcos 14:10-11; Lucas 22:3-6)14 Hi Judas Iscariote a a-say na-

maot konlan labinloway disipolos niJesus ay nako konlan pawpoon pari.15Wana konla, “Anya wari a ibi moyo

* 26:2 26:2 Pista orin nin pa-manomtom lan Israelita ha pa-milibri nan Dios konlan kapapo-papoan laha pa-makaalipon ha Egipto.

Mateo 26:16 52 Mateo 26:35kongko no iintriga ko hi Jesus ko-moyo?” Yay ginwa la ay namilanghilan tolompolo a kwartan pilak paraibi kona. 16 Kanya paibat hin ya-rin,nana-gan yay nan tyimpo para ma-pagtraidoran na hi Jesus.

Yay Hoyot a Pa-ngapon li Jesus(Marcos 14:12-21; Lucas 22:7-14, 21-

23; Juan 13:21-30)17Hin ya-rin ay awloy na nin Pistan

Pa-makalibri a ompisay namaot ninmanglinggon Pistan Tinapay a HominPampalbag. Kanya dinomani koni Je-sus hilay disipolos na, ta wanla, “Aytimay labay mon pamihandaan minpangaponan tamo para ha pista?”18 Wani Jesus, “Mako kamo ha syo-dad ta ibalita moyo konan yadtawtawo itaw, ‘Anodti a wanan Maistro:Madani na kanoy oras na. Labay nansilibrawon yay pangaponan pamp-ista iti ha bali mo nin kalamo hi-lay disipolos na.’ ” 19 Kanya mainnakon dawdisipolos ni Jesus ha syo-dad Jerusalem ta ginwa lay ayon haimpagawa na. Inhanda lay naor apangaponan la ha pista. 20 Hin yabina, dinomolog yay na hi Jesus halamisawan, kalamo hilay labinlowaydisipolos na. 21 Hin ampangan hilayna, wana konla, “Yay potog, ibalitako komoyo, a-sa komoyo amagtraidorkongko.”

22 Masyado hilan nilomolo a daw-disipolos na, bi-sa a-sa a-sa hilan na-mastang koni Jesus, wanla, “Katawan,hiko doman?”

23 Wani Jesus, “Yay a-say ampaki-sabay kongkon mamidoldol tinapayay hiya a magtraidor kongko.” 24 Bi-sa wana ot, “Hiko a Naglalaman Tawoay mati ayon ha nakasolat tongkolkongko, balo ta ka-ka-roy ogotan ninyay tawon magtraidor kongko! Labahot a kay yay na komon impangabing.”

25 Bi-sa wani Judas a magtraidorkona, “Maistro, hiko doman?” WaniJesus kona, “Nahalita moy na.”

Yay Banal a Pangaponan(Marcos 14:22-26; Lucas 22:15-20; 1

Corinto 11:23-25)

26 Hin ya-rin a ampangan hila,nangwa yan tinapay hi Jesus. Pa-makayari nan pinasalamatan yayDios, pini-pikna na bi-sa intorolna konlan disipolos na, ta wana,“Mangwa kamo ta kanonmoyo. Yadtia lalaman ko.”

27 Bi-sa nangwa yay namaotnin a-say kopa. Pa-makayari nanpinasalamatan yay Dios, inimbi nakonlan disipolos na. Wana, “Minomkamo nin yadti, halban moyo, 28 tayadti a daya kon tomolo a pangibatanmagkamain nin ba-yon kasondoanyay Dios ha tawtawo, para ma-patawad a lako a tawo ha main lankawkasalanan. 29 Ibalita ko komoyo,kay koy na minom oman nin anodtininomon a ibat ha obas anggan halomato a panaon a kalamoan katamoynan minom nin ba-yon klasin alakitaw ha kaarian nan Ama ko.”

30 Bi-sa pa-makayari lan nagkantanin pamomori ha Dios ay inomalihhilay nan mako ha Bakil Olibo.

Impao-na ni Jesus a Iporlingor Na Nani Pedro

(Marcos 14:27-31; Lucas 22:31-34;Juan 13:36-38)

31 Hin ya-rin, wani Jesus kon-lan disipolos na, “Yadtin yabi, hal-ban moyo ay ibati moyo ko, tawanay naor Dios ha Masanton Ka-solatan, ‘Aboloyan kon patyon yaypa-hal pastol, kanya hilay pa-halkawkarniro a ampastolan na ay mi-boyak.’ 32 Anodtaw pa man, morongakon mabyay, bi-sa mo-na ko komoyoha Galilea.”

33 Wani Pedro kona, “Maskin ibatila kan hiladtin halban, mika-ka-noman kay kata ibati.”

34 Kot wani Jesus kona, “Yay potog,ibalita ko komo, yadti ot a yabi ba-yotomaran-ok a manok, mitloy bisis mokon iporlingor.” 35 Wani Pedro kona,“Maskin pati hiko patyon la, kay kataiporlingor.” Anorin anamaot a im-balita lan halban laloma ot a disipolosna.

Mateo 26:36 53 Mateo 26:56Dinomawat hi Jesus ha Hardin Getse-

mani(Marcos 14:32-42; Lucas 22:39-46)

36 Bi-sa inawit ni Jesus hilaydisipolos na ha a-say logar ha BakilOlibo a anha-wayan Getsemani. Bi-sa wana konla, “Tomoklo kamoyapon iti ta mako ko ha bandaitaw para domawat.” 37 Inawit nanimpagkalamoan hi Pedro tan hilayloway anak ni Zebedeo. Tongwa,bigla yan nilomolo hi Jesus tan golo-goloy isip na. 38 Kanya wana konla,“Masyadoy kaloloan ko, halos konikamati. Iti kamo tana ta maki-poyatkamo kongko.”

39 Dinomayô yan daoto, bi-sa nanalimokor yan palokob tadinomawat ha Dios. Wana, “OAma ko, no maari komon, ando moaboloyan lomato odtin pa-magdya-dya kongko. Kot anodtaw pa man,ambo yay kalabayan koy mangyarinokay yay kalabayan mo.”

40 Bi-sa, hin nagbolta ya konlantoloy disipolos na ay na-lato na hi-lan angka-lok. Wana koni Pedro,“Kay moyo doman magawa nin maki-poyat kongko maskin a-say oras?41 Tomalan kamo tan domawat pi-gaw kay kamo matokso. Mahi-bana nakom moyon homonol, kot kaymababa nin sarili moyo.”

42 Bi-sa dinomayô yay naman hiJesus ta dinomawat. Wana, “O Amako, no wari ta kayma-pa-lilihan odtinpa-magdya-dya ko, mangyari a kal-abayan mo.” 43 Bi-sa, hin kina nanoman hilay toloy disipolos na, na-latona hilay naman nin angka-lok bana tanamatongga hila.

44 Kanya imbati na hilay naman tanako ya dinomawat nin ikatlon bisisnin anodtaw ot syimpri a indawat na.45 Na-paongganan, kina nay namanhiladtin disipolos na. Bi-sa wanakonla, “Angka-lok kamo ot? Ampag-painawa kamo ot anggan hawanin?Nilomato anay oras a hiko a Naglala-man Tawo kot iintrigay na konlantawtawon makasalanan. 46Mibangon

kamoy na ta lomato yay nay mag-traidor kongko. Hakbaton tamo hila.”

Dinakop hi Jesus(Marcos 14:43-50; Lucas 22:47-53;

Juan 18:3-12)47 Lo-gan ya ot ampanalita hi Jesus,

nakalato naor hi Judas a a-sa konlanlabinloway disipolos. Kalamo naylako a tawon main awit bawbonongtan pawpapatok a inhogo lan paw-poon pari tan pawpoon nin Israelita.48 Binyan na hilay nan daan ni Judasa magtraidor nin pamilbian, a wana,“Yay alokan ko, yadtaw a dakponmoyo.”

49 Hawanin, dinomani naor hi Ju-das koni Jesus, ta wana, “Komosta,Maistro!” Bi-sa inalokan na ya.

50 Kot wani Jesus kona, “Amigo,gaw-on moy nay sadya mo!” Bi-sa dinomani hilay nay tawtawonkalamoan ni Judas ta binombonanla hi Jesus ta dinakop.

51 Hawanin, a-sa konlan kalamoanni Jesus ay tampol nan inoyoh abonong na ta tinabtab nay alila nanpinakapoon pari. Kot totolyan anatigpah na.

52 Kotwani Jesus kona, “Igomâmoybonong mo ta hinoman a mangamitbonong para ipangmati ha kapara aybonong anamaot a ipangmati kona.53Hay wamo wari, kay ko makadawatkonan Ama ko para manogo yahawanin ot nin libo-libon anghil paratomambay kongko? 54 Kot no gaw-on ko-rin, pa-no man ot pomtog yaywana ha Masanton Kasolatan a dapatmangyari yadti kongko?”

55 Hin ya-rin ot a oras, wani Jesuskonlan hila-rin lako a tawo, “Tolisanako doman ta nangawit kamo ot baw-bonong tan pawpapatok ha pa-nakopmoyo kongko? Anta awlo-awlo konampanoro ha timplo, kot kay moyoko dinakop. 56 Kot konan yadtin hal-ban ampangyari ay angka-paptoganyay sawsinolat lan pawpropita nanDios ha Masanton Kasolatan tongkolkongko.”

Mateo 26:57 54 Mateo 26:74Hin ya-rin, halban disipolos na ay

nipo-polayo ta imbati la ya.In-arap hi Jesus ha Pinakamata-gay

a Konsiho(Marcos 14:53-65; Lucas 22:54-55, 63-

71; Juan 18:13-14, 19-24)57 Hawanin, inawit la hi Jesus

nin hilay nanakop kona ha bali niCaifas, yay pinakapoon pari ta itawhila nititipon a [mawmyimbro ninpinakamata-gay a konsihoninnasyonIsrael a bilang konlan] mawmaistronkapanogoan tan hilay pawpoon ninIsraelita. 58 Hi Pedro namaot aymato-totombok nin main karayoan.Pa-makalato na itaw ha bali nanpinakapoon pari, nilomoob ya hapatyo ta naki-toklo konlan gwardyata labay nan ma-tandaan no anyaymangyari koni Jesus.

59 Hilay namaot a pawpoon paritan halban lan pawpoon nin Israelitaitaw a pari-parihon myimbro ninpinakamata-gay a konsiho ay nan-ingkap nin tawtawon tomistigon ka-galotoyan laban koni Jesus pigawmaipapati la ya. 60 Kot maskin lakoa nagtistigon kawkagalotoyan, hominha hinalita la a magamit laban koniJesus. Hin hoyot, main anaman lowaypalson tistigon inomarap. 61 Wanla,“Yadtin tawo, anodti hinalita na:‘Baba kon yobaon yay timplo nan Diosta bi-sa maipa-dong kon oman haloob nin toloy awlo.’ ”

62 Inomdong yay pinakapoonpari, ta wana koni Jesus, “Anyaymaiobat mo konan ya-rin riklamola komo?” 63 Kot namakatinokyan bongat hi Jesus. Bi-sa wanaynaman nin pinakapoon pari kona,“Ha arapan nan Dios a angkabyay,mangalimpotogan ka no doman tahika yay Cristo, yay Anak nan Dios.”

64 Wani Jesus kona, “Nahalita moyna. Kot ibalita ko komoyo: Ha lomatoa panaon, ma-kit moyo ko, hiko aNaglalaman Tawo nin nakatoklo hawanan nan Dios a Makapangyayari,tan ma-kit moyo ko ot lomato nin itiha lolom.”

65Haka-motanolonanpinakapoonpari bana ha pa-mipantay ni Jesus ninsarili na ha Dios ay winakwak naysarili nan doloh. Bi-sa wana kon-lan mawmyimbro nin pinakamata-gay a konsiho, “Yay hinalita na aypa-masta-basta ha Dios! Anongkotkailangan tamo ot a tawtistigo? Nal-ngo moyoy na hawanin a pa-masta-basta na ha Dios. 66 Anyay sintinsyamoyo?” Wanlan in-obat, “Dapat yanpatyon!”

67 Kanya niloraan lay lopa na tanbino-bogbog la ya. Hilay namaot alaloma ay tina-tampal la ya. 68Wanlakona, “Hika, Cristo, holaan mo pano-nin no hino-hinoy ampanampalkomo.”

Imporlingor ni Pedro hi Jesus(Marcos 14:66-72; Lucas 22:56-62;

Juan 18:15-18, 25-27)69 Hin ya-rin a nakatoklo hi Pe-

dro itaw ha patyo, tongwa main a-say babayin alila nan pinakapoon paria dinomani kona. Wana, “A-sa kaynamaot a kalamoan ni Jesus a tagaGalilea.”

70 Kot imbori nadti ni Pedro ninnalngo lan halban tawtawo itaw, awana, “Kay ko tanda a labay montotolon.”

71 Bi-sa, hin nako ya ha poltanbalaybay, na-kit yay naman nin a-say laloman babayin alila. Wananyadtin alila konlan hilay tawtawoitaw, “Yadtin tawo ay kalamoan niJesus a taga Nazaret.”

72Kot imbori naynamanni Pedro, awana, “An-ihompa ko, ambo kon bilbiya-rin a tawo!”

73Na-paongganan daoto, dinomanihilay naka-dong itaw koni Pedro, tawanla, “Sigoradon a-sa kay namaotha kawkalamoan na, ta mapatnagha pa-nalita mo a taga kay namaotGalilea.”

74 Hin ya-rin ay nagho-hompa yayna hi Pedro, wana, “Maski paro-sawan na kon Dios, talagan ambo konbilbi ya-rin a tawo!” Tongway naor

Mateo 26:75 55 Mateo 27:19tinomaran-ok a manok. 75 Bi-sa na-panomtoman ni Pedro yay hinalita niJesus kona, a wana, “Ba-yo tomaran-ok amanok, mitloy bisis mo kon ipor-lingor.”

Kanya nilomikol hi Pedro bi-satinomangih yan hosto.

27Inawit hi Jesus koni Gobirnador Pi-

lato(Marcos 15:1; Lucas 23:1-2; Juan

18:28-32)1 Hin kinaboklahan, halban lan

pawpoon pari tan hilay pawpoon ninIsraelita ay pinipapa-nowan lay pa-mapati koni Jesus. 2 Bi-sa yay ginwala ay impabalol la ya ta inawit koniPoncio Pilato, [yay gobirnador a tagaRoma].

Yay Kamatyan ni Judas Iscariote(Gawgawa 1:18-19)

3 Hin na-tandaan ni Judas Iscar-iote a nagtraidor koni Jesus a sin-intinsyawan la yan kamatyan ay nan-gombabali ya. In-orong nay tolom-polo a kwartan pilak konlan paw-poon pari tan konlan pawpoon ninIsraelita. 4 Wana, “Nagkasalananako ta impadakop koy tawon hominkasalanan.”

Wanla, “Anya may pakiomon miison? Bahala ka ha sarili mo.”

5 Imbasyo ni Judas a kwarta itawha timplo ta bi-sa nilomikol yay na tanako ya nagbibitay.

6 Pinolot la syimprin pawpoon paria kwarta, bi-sa wanla, “Kontra hakawkapanogoan nan Dios no ilaok ta-modti ha kwarta nin timplo, bana tapangibatan odti nin main mabo-bo adaya.” 7 Kanya nipapa-no hila yaponta bi-sa yay kwarta ay impanaliw lanyadtaw bowat nanma-mangwa koronpara mag-in pamitabonan nin daw-dayowan.

8 Kanya, ya-rin hinaliw lan bowatay anha-wayan anggan hawanin nin“Bowat nin Daya.”

9 Kanya pinomtog yay impabalitanan Dios koni Propita Jeremias hin

yadtaw, a wanan nakasolat, “Kinwalay tolompolo a kwartan pilak ana-pi-sondoan nin omnoy Israelitaa kabayaran biyay nin a-say tawo.10Yadti impamayar lan yadtaw bowatnan ma-mangwa koron ayon ha im-panakom nan Katawan kongko.”

In-arap hi Jesus koni Gobirnador Pi-lato

(Marcos 15:2-5; Lucas 23:3-5; Juan18:33-38)

11 Hin in-arap lay na hi Jesus koniGobirnador Pilato, wana koni Jesus,“Hika doman a Ari lan Israelita?”

Wanan in-obat ni Jesus, “Nahalitamoy na.” 12 Kot hin binaraan la yanpawpoon pari tan hilay pawpoon ninIsraelita ay kay ya nanlok.

13 Kanya wani Gobirnador Pilatokona, “Kay mo doman angkalngo ya-rin kalakan riklamo la komo?” 14 Kothomin yan inobat hi Jesus ni a-sa harawriklamo la kona, kanya masyadoyan naka-ngap a gobirnador.

Sinintinsyawan Kamatyan hi Jesus(Marcos 15:6-15; Lucas 23:13-25; Juan

18:39–19:16)15 Taon-taon, no Pistan Pa-

makalibri nin Israelita ay nakaogaliana yay gobirnador a taga Roma ayampamiboloh nin a-say priso ayonha dawaton nin tawtawo. 16 Hin ya-rin, main a-say prison bantog a yayngalan ay Barabbas. 17 Kanya, hintipon hilay tawtawo, pinastang nahila ni Gobirnador Pilato. Wana,“Hino kot a labay moyon bolohanko para komoyo, hi Barabbas domano hi Jesus a anha-wayan ‘Cristo’?”18 Pinastang nadtaw ta tanda na aangkainggit hilay pawpoon pari tanpawpoon nin Israelita koni Jesus,kanya la ya in-intriga.

19 Ambo bongat orin, nokay hinitaw yay na antoklo hi GobirnadorPilato ha Intabladon Bato a ampag-bistawan na, main impapibalita yaykaambali na kona. Wana, “Andoka gomwa nin anyakaman a bagaykontra konan ya-rin tawon homin

Mateo 27:20 56 Mateo 27:40kasalanan. Nga-min, nayabi na-pairapan akon masyado ha taynop kotongkol kona.”

20 Kot hilay pawpoon pari tan paw-poon nin Israelita ay kinombinsi laymalabong a tawo itaw a dawaton lakoni Gobirnador Pilato a hi Barabbasyay bolohan ta bi-sa hi Jesus a ipapati.21Hawanin, pinastangnahilaynamannin gobirnador, wana, “Hino kot kon-lan lowa a labay moyon bolohan kopara komoyo?”

“Hi Barabbas,” wanlan in-obat.22 Bi-sa wanay naman ni Gobir-

nador konla, “Anya man no-nin agaw-on ko koni Jesus a anha-wayanCristo?”

“Ipasak ya ha kros!” wanlan hal-ban.

23 Kot wani Gobirnador,“Anongkot, anya kot a nagawa nankarokaan?”

Kot lalo lan in-aghaw, a wanla,“Ipasak ya ha kros!”

24 Hawanin, na-kit ni GobirnadorPilato a homin yan magawa para ma-patgonhilay tawtawo tamasbali hilayna ingat ampagkagolo. Kanya na-makwa yan lanom ta nibano ya haarapan lan tawtawo, wana, “Yadti apamilbian a ambo kon kasalanan apa-mapati konan yadtin tawonhominkasalanan. Hikamoy mangobat hakamatyan na.”

25 Wanlan halban tawtawo itaw,“Iya, hikami tan hilay aw-awa-nakmi a mangobat ha kamatyan na!”26Kanya impapiboloh na hi Barabbas,balo ta hi Jesus ay impalatigo na. Bi-sa in-intriga na ya ha omnoy hondaloa taga Roma para ipasak ha kros.

Tinoya-toya lanHawhondalo hi Jesus(Marcos 15:16-20; Juan 19:2-3)

27 Hawanin, hiladtin hondalo nangobirnador ay inloob la hi Jesus haampagkampowan la ha palasyo nangobirnador. Bi-sa in-arap la ya hahalban kawkalamoan lan hondalo.28 Nilapyangan la ya, bi-sa pinadolo-han la yan kolor obi [ta konwariari ya]. 29 Namayokal hilan hangan

marowih ta inkorona la kona. Pinaga-gotan la ya ot talaib ha wanan gamotna [a konwari baston ari]. Pa-makayari, nana-talimokor hila konanin main awit a pa-noya-toya, wanla,“Viva yay Ari lan Israelita!” 30 Bi-sanilora-loraan la ya, ba-yo hinampatlay impaga-gotan lan talaib kona taimpa-pahpah la ha olo na. 31 Hinnayari la yan tinoya-toya, nilohpoklay impadoloh la kona ta impaholotlay sarili nan doloh, ta bi-sa ini-ka layay nan ipasak ha kros.

Impasak hi Jesus ha Kros(Marcos 15:21-32; Lucas 23:26-43;

Juan 19:17-27)32Hin anlomikol hilay na ha syodad

Jerusalem, na-hakbat lay a-say lalakintaga Cirene a yay ngalan kot Simon.Pinilit la yan hawhondalo a balatayonnay kros ni Jesus. 33 Hin nakalatohilay na ha Golgota (yay labay totolon“Logar nin Bongo”), 34 binyan la hiJesus nin maalhom a alak obas a ni-laokan mapait [a makatambal hakit]para inomon na. Kot hin na-tawayanna, kay na ininom.

35 Hin nayari la impasak hi Jesusha kros, nibobonot hilay hawhondalota pinipapartiwan lay dawdoloh na.Ha anorin a nangyari ay na-paptoganyay hinalita nan propita nan Dios, awanan nakasolat, “Pinarti-parti laydawdoloh ko ta bi-sa pini-bonotanla no hinoy makapag-ikon nin ay-hing ko.” 36 Pa-makayari nin ya-rinay tinomoklo hilay hawhondalo taitaw hila nin ampagbantay koni Jesus.37Namipaskin hila ha olowan ni Jesusnin anodti a bara-nan nin pa-mapatikona: “Yadti hi Jesus a Ari nin Aw-Israelita.” 38 Main anamaot lowaytolisan a impasak la ha kros, yay a-saha bandanwananni Jesus tan yay a-saha bandan wili na.

39 Bi-sa hilay tawtawon anlomabahay tinoya-toya la yan main ot awita poyong olo. 40 Wanla, “Wamo,yobaonmoy timplo ta ba-yo ipa-dongmon oman ha loob nin toloy awlo,di ilipyas mo hawanin a sarili mo.

Mateo 27:41 57 Mateo 27:64No hikay Anak nan Dios, omaypa kano-nin ha kros.” 41 Tinoya-toya layay namaot nin hilay pawpoon pari,pati hilay mawmaistron kapanogoantan pawpoon nin Israelita, wanla,42 “Inlipyas na hilay laloma, kot mis-mon sarili na ay kay na mailipyas.No hiyay Ari nin Israel, magtatang-tang ya hawanin ha kros pigawmi-poltamo kona. 43 Ampasimala ya konanDios, tan wana, hiya yay Anak nanDios. Bilyon tamopano-ninno ilipyasna ya hawanin.”

44 Maskin hilay tolisan a impasakanamaot ha kros nin kasabay na ayanorin anamaot a pa-noya-toya lakona.

Nabtahan hi Jesus(Marcos 15:33-41; Lucas 23:44-49;

Juan 19:28-30)45 Paibat ogtiawlo ay dinomoblom

a intiron ka-libol anggan alas tres ninapon. 46 Hin ya-rin a bandan alastres, wanan in-aghaw ni Jesus, “Eli,Eli, lema sabachthani?” yay labaytotolon, “Dios ko, Dios ko, anongkotmo ko ampo-layan?”

47 Hin nalngo la-rin nin omnoytawon nakaodong itaw, kay lanaintindyan. Wanla, “Anha-wayanna hi Propita Elias.” 48 Antimanopolayo nan a-sa konla, ta nangwayan ispongha. Bi-sa insawsaw na hamaalhom a alak obas ta inigwa hatampoh nin talaib, ta impahophop nakoni Jesus.

49 Wanla balo laloma, “Ta-gan, tabiliwon tamo no kaon na yan ilipyasni Propita Elias.”

50 Tongwa inomaghaw anaman hiJesus, bi-sa in-intriga nay na a ispiritona konan Dios.

51 Hin ya-rin, yay kortina ha bot-lay nin timplo ay bigla nagi-nit habotlay paibat ta-gay anggan aypa.Nanglayon anamaot tan nangapa-pakay bawbakil a bato. 52 Naabriyananamaot a pawpinanabonan, tan lakoa bawbanal a tawo nan Dios a nati

na a norong nabyay. 53 Bi-sa, pa-makayari nan norong nabyay ni Je-sus, nilomikol hiladti ha pinanabo-nan konla ta nako ha Jerusalem aanha-wayan “Masagradon Syodad” tanagpa-kit ha lako a tawo.

54 Yay kapitan nin hawhondalotan hilay kalamoan na a ampagban-tay koni Jesus ay nalayam lay layontan na-kit lay ni-pangyari, kanyamasyadoy li-mo la. Bi-sa wanla, “Ta-lagan hiya yay Anak nan Dios!”

55 Lako anamaot a bawbabayi itawa ampanamolaw hin ya-rin. Hila-rina hinomonol tan tinomambay koni Je-sus paibat hin nangaral ya ha probin-syan Galilea. 56Yay laloma konla ay hiMaria Magdalena, hi Maria a nanay liSantiago tan Jose, tan yay nanay lanloway disipolos a awa-nakni Zebedeo.

Intabon hi Jesus(Marcos 15:42-47; Lucas 23:50-56;

Juan 19:38-42)57 Hin madani nay yabi, nakalato

a a-say lalakin yay ngalan kot Josea taga babalin Arimatea. A-sa yanmayaman a hinomonol anamaot koniJesus. 58 Nako ya koni GobirnadorPilato ta dinawat nay bangkay ni Je-sus. Kanya inmanda ni GobirnadorPilato a ibi kona. 59Hawanin, kinwa niJose a bangkay ni Jesus ta pinotot nanba-yon pinon tila a mapoti. 60 Bi-sainggawa na ya ha ba-yon panabonana impakwiba na ha bakil a bato a parakomon pansarili na. Bi-sa intolir naymalapar a bato ta impanara na hapinanabonan. Hin nayari ay nako yayna. 61 Hawanin, hi Maria Magdalenatan yay a-sa ot a Maria ay itaw hilanakatoklo ha tobon pinanabonan.

Gwardyadoy Pinanabonan koni Jesus62 Kinadilapan, Awlon Pa-mainawa,

ni-pako hilay pawpoon pari tanpaw-Pariseo koni Gobirnador Pilato.63 Wanla kona, “Gobirnador, angka-panomtoman midtaw imbalita nanyadtaw ma-magkonwari a hi Jesushin angkabyay ya ot, a pa-makayarikano nin toloy awlon pa-ngamati naay morong yan mabyay. 64 Kanya no

Mateo 27:65 58 Mateo 28:17maari, ipabantayan mon labah yaypinanabonan kona anggan ha ikatlonawlo, ta ola-no kaon lan hibaon nindawdisipolos na a bangkay na hayabi ta bi-sa halitaon la ha tawtawoa norong yan nabyay. No gaw-on la-rin, mas grabi na ingat a mangyarinin pa-manglingo-lingo la dinan hino-na.”

65 Wani Gobirnador Pilato konla,“Sigi, mangwa kamon hawhondaloko. Bi-sa mako kamoy na ta gaw-on moyoy halban paralan a maisipanmoyo.”

66 Kanya nako hilay na. Bi-sanamidalit hilan panandaan ha ba-ton impanara ha pinanabonan pi-gaw ma-tandaan no wari ta mainmangabri. Ba-yo impagwardyawan laot ha hawhondalo.

28Norong Nabyay hi Jesus(Marcos 16:1-10; Lucas 24:1-12; Juan

20:1-10)1 Pa-makayari nin Awlon Pa-

mainawa, palbangon ot nin Dom-inggo, nako hilay na ni MariaMagdalena tan yay a-sa ot a Maria hapinanabonan koni Jesus para biliwonla ya. 2 Tongwa, nanglayon makhaw,ta nonaoy ibat ha langit a a-say anghilnanKatawan. Kinanan intolir a batonimpanara ha poltan pinanabonan,bi-sa na tinokloan. 3 Yay itsora nananghil ay ampaka-polag a bilangkimat. Yay ayhing na ay na-pakapotia ampangi-kirlap. 4 Ha kali-mowanlan gwardya ay pinangoygoyan hila,bi-sa naalihan malay.

5 Kot wanan anghil konlan babayi,“Ando kamo mali-mo. Tanda konantingkaponmoyo hi Jesus a impasakha kros. 6 Kay yay na iti ta norongyay nan nabyay ayon ha hinalita na.Domani kamo iti ta biliwon moyoypinamigaw-an konan Katawan. 7 Bi-sa mako kamoy nan tampol ta ibalitamoyo konlan dawdisipolos na yay an-odti: ‘Norong yan nabyay, bi-sa mo-na ya komoyon mako ha Galilea. Itaw

moyo ya ma-kit.’ Tandaan moyodtinimbalita ko.”

8 Tampol hilan inomalih ha pinan-abonan nin angkali-mo, kotmahi-bana kaligawan la. Nolayo hila para bali-taan hilay disipolos ni Jesus.

9 Hin ya-rin a ampako hila paraipatandaan konlan disipolos na,tongwa na-kit la hi Jesus a hinomak-bat konla nin nangasikaso. Dinomanihila kona, bi-sa nanalimokor ta gina-gotan lay ayi na, ba-yo sinamba la ya.10Bi-sa wani Jesus konla, “Ando kamomali-mo. Mako kamoy na ta ibalitamoyo konlan impagka-talakaka ko amako hila ha Galilea ta itaw la ko ma-kit.”

Yay Tototolon a Imbantog lan Gawg-wardya

11 Hin iti hila ot ha dalan a lowaybabayi, hilay namaot a laloman gawg-wardya ay nako ha syodad Jerusalemta imbalita la konlan pawpoon pariyayhalbannangyari. 12Kanya tiniponlan pawpoon pari hilay pawpoonnin Israelita a ka-konsiho la ta bi-sa hila nipapa-no. Pa-makayari aysinoholan lay hawhondalo nin lakoa kwarta. 13 Bi-sa wanla, “Ibalitamoyo ha tawtawo a nayabi ay kinalan hiniba nin dawdisipolos ni Jesus abangkay na lo-gan kamon angka-lok.

14 “Bi-sa, no wari ta miabotyadti konan gobirnador, hikami naymakaolay nin maki-totol kona pigawhomin kamon dapat kali-mowan.”15 Kinwa lan hawhondalo a kwartata bi-sa hinonol ladtaw pinanogoankonla. Kanya ya-rin a tototolonay ampibantog konlan aw-Israelitaanggan hawanin.

Hoyot a Bibilin ni Jesus(Marcos 16:14-18; Lucas 24:36-49;

Juan 20:19-23; Gawgawa 1:6-8)16 Hawanin, hilay labin-a-say

disipolos ni Jesus ay nako ha probin-syan Galilea, ha bakil a imbalita nanpaka-kitan la kona. 17 Pa-maka-kitla koni Jesus itaw ay sinamba la ya,kot main ot konla a ampagdoda.

Mateo 28:18 59 Mateo 28:2018Pinaka-daniwan na hila ni Jesus, bi-sa wana konla, “Halban kapangyarianha langit tan ha lota ay inimbi naynan Dios kongko. 19 Kanya makokamo ha halban nawnasyon ta gaw-on moyon disipolos ko a tawtawo:Baotismowan moyo hila ha ngalannanAma, nanAnak tan Ispirito Santo,20 tan toroan moyo hilan homonolha halban pinanogoan ko komoyo.Tandaan moyo a lawah katamonlalamoan anggan manganggawan amondo.” Amen.

Marcos 1:1 60 Marcos 1:17

Yay Labah a Balita Tongkolkoni Jesu-Cristo ayon koni

MarcosYay Pangangaral ni Juan Bautista(Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-18; Juan

1:19-28)1 Yadti yay ompisa nin yay Labah a

Balita tongkol koni Jesu-Cristo a Anaknan Dios. 2Ha libro ni Propita Isaias *ay anodti nakasolat a halita nan Dioskonan Anak na:“Main akon ihogo nin mo-na komoA mamiparihadon kanakoman lan

tawtawo para ha main monkala-lato.

3 Malngo a bosis na itaw ha disyirtonin ampama-balawbaw, awanan ialimbawa:

‘Iparihado moyoy pa-hal pagpa-wanan nan Katawan,

tan pa-hal itoynong moyoy dalananna.’ ” †

4 Ayon ha nakasolat, nakalatoanaor hi Juan Bautista itaw hadisyirto. Impangaral na ha tawtawoa kailangan mi-pangombabali hilatan bokotan lay kawkasalanan la,tan pabaotismo pigaw patawaron nahilan Dios. 5 Halos halban tawo haprobinsyan Judea, laloy na ha syodadJerusalem ay nako nanglongo kona.Bi-sa binaotismowan na hila itaw haKabatwan Jordan hin imbalita laymain lan kawkasalanan.

6 Yadtin hi Juan, yay ayhing naay momorawon bongat a klasi ayari ha habot kamilyo, bi-sa yay an-ipagsintoron na ay bastan katat. Yaypa-mangan nay namaot ay dorontan polot panilan bongat. 7 Wanaot nin impahawang, “Main lomatohoyot kongko a mas makapangyayarikongko, ta ni tomook para mangorkalkordon apin na ay ambo akon mara-pat. 8 Ambaotismowan katamo nin

lanom, kot yay lomato, hiyaymamao-tismo komoyo nin Masanton Ispiritonan Dios.”

Nagpabaotismo hi Jesus(Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22)

9 Hin ya-rin a panaon, inomalih hiJesus ha babalin Nazaret, probinsyanGalilea ta nako ya koni Juan Bautistata nagpabaotismo kona itaw ha Ka-batwan Jordan. 10 Pa-makainapat na,na-kit nan naabriyan a kalangitan tabi-sa inomaypa konay Ispirito nanDios bilang a-say kalapati. 11 Bi-sawanan bosis nan Dios a naibat halangit, “Hika a anlabyon kon Anak tanangkalilikot akon labah komo.”

Tinokso hi Jesus(Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13)

12 Hawanin, hi Jesus ay tampolyan pina-ka nin Ispirito nan Dios hadisyirto. 13 Lolog nin a-pat a polo aawlo na itaw ay antoksowon na ya niSatanas. Yay kalamoan nan bongatitaw ay aw-ayop talon. Balo ta mainaw-anghil a nako kona ta sinirbiwanla ya.

Nag-ompisan Nangaral hi Jesus(Mateo 4:12-17; Lucas 4:14-15)

14 Hin impriso hi Juan Bautista,norong hi Jesus ha probinsyanGalilea ta impangaral na yay Labaha Balita tongkol ha pa-mag-ari nanDios. 15 Wana, “Yadti nay panaona intakda nan Dios. Madani naynan ipa-kit a pa-mag-ari na. Kanyapangombabalyan tan bokotan moyoynay kawkasalanan moyo, tan mi-polkamo ha Labah a Balita.”

HilayO-nanA-pat aDisipolos ni Jesus(Mateo 4:18-22; Lucas 5:1-11)

16 Ninghan, lo-gan anlalako hi Je-sus ha liglig Alindayat Galilea, na-kit nay mitalakakan Simon tan An-dres. Ampanglala hila hin ya-rinta maninilay hila. 17 Wani Jesuskonla, “Homonol kamo kongko tapaibat hawanin ay gaw-on katamon

* 1:2 1:2 Ha laloman kopya nin Griego: lan pawpropita. † 1:3 1:3 Labay totolon: Iparihado moyoykawkanakoman moyo, tan pangombabalyan moyoy kawkasalanan moyo ba-yo lomato yay Katawan.

Marcos 1:18 61 Marcos 1:39pa-hal maninilay tawo para tompolhila kongko.” 18 Tampol lan in-inapata lala la ta hinomonol hila kona.

19 Nakalalako hilan daoto, na-tamolaw ni Jesus hi Santiago tan hiJuan a awa-nak ni Zebedeo. Itawhila ha baloto la nin ampangayomanaw-ikot la. 20 Antimano hina-wayanna hilay namaot ni Jesus. Kanyaimbati lay tatay la pati hilay an-opaanlan kawkatambay itaw ha baloto tahinomonol hilay namaot kona.

Pinalayah ni Jesus yayDoka a Ispiritoa Nilomoob ha A-say Lalaki

(Lucas 4:31-37)21 Hawanin, nako hi Jesus tan hi-

lay dawdisipolos na ha babalin Caper-naum, [probinsyan Galilea.] Lomato aAwlon Pa-mainawa nin Israelita, nakohi Jesus ha sinagoga a ampagsam-bawan la ta nangaral ya. 22 Naka-ngap hilay tawtawo ha klasin pa-norona, ta nanoro yan bilang a-say mainkapangyarian, ambo bilang ha pa-noro lan mawmaistron kapanogoannin aw-Israelita.

23 Ha loob nin ya-rin a sinagoga aymain a-say lalakin nilooban nin dokaa ispirito a bigla inomaghaw. 24Wana,“Po-layan mo kami! Anyay pakiomonmo komi, Jesus a taga Nazaret? Paro-sawanmokami na doman? Tanda konhika yay Banal a inhogo nan Dios.”

25 Hinaar na ya ni Jesus, “Ma-makatinok ka, tan omalih ka kona!”wana.

26 Pinagoygoy nan doka a ispiritoyay lalaki, bi-sa niaaghaw ya ot ba-yo ya inomalih. 27 Naka-ngap hilayhalban tawtawo itaw, kanya nipapa-no hila. Wanla, “Anya yadti? Ba-yon klasin totoro? Main yan kapang-yarian! Angka-mandawan na maskinhilay dawdoka a ispirito ta anhonolonla ya.”

28 Kanya tampol yan nibantog hiJesus ha intiron probinsyan Galilea.

Pinaabig ni Jesus yay Katyangan niSimon tan Lawlaloma ot

(Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41)

29 Pa-makayari nan pinalayah ni Je-sus yadtaw doka a ispirito, antimanoinomalih hila ni Jesus ha sinagogata nako hila ha bali la ni Simon tanAndres nin kalamo anamaot hi San-tiago tan hi Juan. 30 Hin ya-rin ayampira yay katyangan ni Simon taangka-mot. Imbalita ladtin tampolkoni Jesus. 31Dinomani hi Jesus konanbabayi, bi-sa na ginawang a gamotna ta binangon na ya. Antimano in-omabig ya ha main nan pa-nga-mot.Bi-sa sinirbiwan na hilay na hi Jesus.

32 Hin nayari anay Awlon Pa-mainawa ta hinomlop anay awlo, in-awit lan tawtawo koni Jesus a halbanmain masakit tan nilooban dawdokaa ispirito. 33 Halos halban tawtawokonan ya-rin a babali ay itaw natiponha arapan bali. 34 Lako a tawtawonmain nangasasari a klasin masakit apina-paabig ni Jesus tan lako anamaota pina-palayah nan dawdoka a ispir-ito ha tawtawon nilooban la. Kayna pinayagan manalita a dawdoka aispirito ta tanda la a hiya yay Anaknan Dios.

Dinomawat hi Jesus Ba-yo ya NakoNangaral

(Lucas 4:42-44)35 Palbangon ot, nibangon ana hi

Jesus ta nako ya ha a-say logar ahomin katawo-tawo ta itaw ya di-nomawat. 36 Tinombokan na ya niSimon tan hilay kawkalamoan na.37 Hin na-kit la ya, wanla, “Halbantawo ay ampaningkap komo.”

38 Kot wani Jesus konla, “Kailan-gan mako tamoy na ha lawlalomanlogar pigaw makapangaral akoy na-maot itaw ta ya-rin a bara-nan noanongkot nako ko iti.”

39 Kanya nako hila ni Jesus ha hal-ban lawlogar nin probinsyan Galileata nangaral ya ha sawsinagoga itawtan nama-palayah yan dawdoka aispirito ha tawtawon nangalolooban.

Pinaabig ni Jesus a Lalakin Main Ki-tong

(Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16)

Marcos 1:40 62 Marcos 2:1440 Main a-say lalakin main masakit

kitong a nako koni Jesus nin ampasi-singa-ro. Nanalimokor ya, ta wanakoni Jesus, “No labayon mo, ma-paabig mo ko.” 41 Nadabo a inganga-ro ni Jesus, kanya imparna nay gamotna konan lalaki, bi-sa wana, “Labayko. Omabig kay na!” 42Pa-makahalitanadti, antimano inomabig yay lalakita nilominis anay lalaman na. 43 Bi-sa tampol na yan pinaalih ni Jesus,kot pinaka-bibilinan na ya yapon.44 Wana, “Ando mo iba-balita odtiha hinoman, nokay magdiritso kaha pari ha Jerusalem ta hiyay dapatmamaptog a inomabig kay na. Man-gawit kan ida-ton mo para ha sir-imonyan pa-manglinis ayon ha im-panogo ni Moises, pamilbian lantawtawo a talagan labah kay na.”

45 Inomalih yay naor, balo ta tino-mala ya ta imba-balita na ha tawtawoha lawlogar yay pa-maabig ni Je-sus kona anggan nibantog ana in-gat. Kanya kay yay na basta-bastamaka-ka hi Jesus ha mismon bawba-bali bana ha kalakan tawon ampakokona. Nokay iti ya tana ha lawlogara ambo matawo. Kot angkaon la ya otsyimpri nin tawtawo a ibat ha halbanlawlogar.

2Pinaabig ni Jesus a Lalakin Paralitiko(Mateo 9:1-8; Lucas 5:17-26)

1 Pa-makalabah nin omnoy awlo,norong hi Jesus ha babalin Caper-naum. Nibantog a norong yay na.2 Antimano, kalakan tawon nititiponanaman, kanya homin anan maodon-gan maskin ha likol nin poltan bali.Hin ya-rin a ampangaral hi Jesus ninHalita nan Dios, 3 main nakalato a-pat a lalaki, awit lay a-say parali-tiko [nin iti ha an-iraan na]. 4 Hinkay hila makadani koni Jesus bana hakalakan tawo, [noli hila ha bobonganta] nilobtan la ha tobon ni Jesus. Bi-sa, in-ogoh lay paralitiko nin iti ha

an-iraan na. 5 Hin na-kit ni Jesus amain lan katotpol, wana konan par-alitiko, “Talakaka, pinatawad koy naykawkasalanan mo.”

6 Hin ya-rin ay main nakatokloitaw nin mawmaistron kapanogoan anakalngo ha hinalita ni Jesus, kanyawanla ha lalo nakom la, 7 “Anongkotampanalita yan anorin yadtin tawo?An-ipantay nay sarili na ha Dios, antaDios bongat a ampaka-patawad ninkawkasalanan.”

8 Kot tanda ni Jesus a lamanisip la, kanya antimano wana konla,“Anongkot anorin a an-isipon moyo?9 Anya kot yay mas maganoh gaw-on maskin homin kapangyarian, yayhalitaon konan paralitiko, ‘Pinatawadkoy nay kawkasalanan mo,’ o yayhalitaon kona, ‘Mibangon ka, kowonmoy an-iraan mo ta lomalako ka’?10 Ipa-kit ko komoyo hawanin ha pa-maabig ko konan yadtin tawo, a hiko aNaglalaman Tawo * ay main akoy na-maot kapangyarian magpatawad ninkawkasalanan iti ha lota.” Bi-sa wanakonan paralitiko, 11 “An-imanda kokomo: Mibangon ka, kowon moy an-iraan mo ta morong kay na.”

12 Antimano, nibangon yay naor.Bi-sa kinwa nay iniraan na ta ino-malih ya nin na-kit la yan halban.Naka-ngap hilay halban itaw ta bi-sadinayaw la yay Dios. Wanla, “Nika-ka-noman ay kay kami ot naka-kit ninbilang anorin.”

Pa-na-way ni Jesus koni Levi(Mateo 9:9-13; Lucas 5:27-32)

13 Hawanin, nilomikol hi Jesus habali ta nako yay naman ha liglig alin-dayat. Hay kalakan tawon ni-pakokona, kanya tinoroan na hila. 14 Hinnagpatoloy yan nilomalako, main yanna-kit a-sayma-ni-nonbowis a hi Levia anak ni Alfeo. Itaw ya antoklo haopisina a ampamayaran bowis. WaniJesus kona, “Homonol ka kongko.” In-omdong yay naor hi Levi, bi-sa paibathin ya-rin, hinomonol yay na kona.

* 2:10 2:10 Kada ibalita ni Jesus “hiko a Naglalaman Tawo,” ha Griego: “yay Anak nin Tawo.”

Marcos 2:15 63 Marcos 2:2715 Hin itaw hila ni Jesus tan hilay

laloma ot a dawdisipolos na ha balini Levi nin ampangan, kalakan ma-ni-non bowis [a mangahaol], tanlaloma ot a tawtawon makasalanan anakirongo konlan nangan. Nga-min,kalakan anan mato-totombok koniJesus. 16 Hawanin, main anamaotitaw nin mawmaistron kapanogoantan paw-Pariseo. Hin na-kit la aampakirongo yan mangan hi Jesus hatawtawon makasalanan tan konlanma-ni-non bowis [a mangahaol],wanla konlan dawdisipolos na,“Anongkot ampakirongo yan mangankonlan ma-ni-non bowis tan lalomaot a tawtawon makasalanan?”

17 Hin nalngo ni Jesus ya-rinimbalita la, wanan in-alimbawakonla, “Ambo hilay mawmaligsa aampangailangan nin doktor, nokayhilay mawmain masakit. Anorinkapara kongko, yay pa-mako koiti ay ambo para ha-wayan hilayhay wanla lawlabah hilan tawo,nokay para paombabalyon hilaymawmakasalanan.”

Yay Tongkol ha Pa-magsakripisyonKay Mangan

(Mateo 9:14-17; Lucas 5:33-39)18 Ninghan, hilay antoroan ni Juan

Bautista tan hilay antoroan lan paw-Pariseo ay ampagsakripisyon kaymangan. Hawanin, main tawtawondinomani koni Jesus ta pinastang laya. Wanla, “Hilay antoroan ni Juantan hilay antoroan lan paw-Pariseo aymain hilan awlon ampagsakripisyonkay mangan. Anongkot hilaydawdisipolos mo homin?”

19 Inobat na hila ni Jesus [ninin-alimbawa nay sarili na ha a-say nobyo], wana, “Maari domana hilay kombidado ha kahal aymagsakripisyon kay mangan lo-gankalamoan la yay nobyo? Kay hilamaari magsakripisyon kay manganlo-gan kalamoan la yay nobyo. 20Balota lomato yay panaon a ambo layay nan kalamoan, ison hilay namagsakripisyon kay mangan.”

21 [Bi-sa imparalan ni Jesus haaw-alimbawa, a yay ba-yon totorona ay ambo dapat ilamo ha naik-nawan a kaogalian nin rilihyon, a bi-lang ha pa-magsakripisyon kay man-gan tan laloma ot, ta wana,] “Kayantalo-noban a lapok anan ayhing ninba-yon ritaso a kay ot kinomo-tot.Ta no gaw-on orin, kako-ko-tot nanba-yon ritaso, mabira yay pinanalo-noban, magi-nit anaman nin masgrabi na ingat. 22 Anorin anamaotkapara, kay an-igwa a ba-yon alak aampag-alsa ot ha pamigwaan a lapoka katat. Ta no anorin a gaw-on,ha kaaalsa nan alak ay lomtoh yaypinamigwaan, masayang yay alak tanyay pinamigwaan. Kailangan yay ba-yon alak a ampag-alsa ot ay itobongha ba-yon pamigwaan.”

Tongkol ha Awlon Pa-mainawa(Mateo 12:1-8; Lucas 6:1-5)

23 Ninghan, a-say Awlon Pa-mainawa nin aw-Israelita, nagpa-wan hi Jesus tan hilay dawdisipolosna ha bowat. Lolog hilan anlalako,na-nangto hilay dawdisipolos na nintrigo, bi-sa la kinan. 24Main itawpaw-Pariseo a naka-kit konla, kanya wanlakoni Jesus, “O, bilyon mo! Anongkotanggaw-on la-rin nin dawdisipolosmo, anta ayon ha kawkapanogoannan Dios ay bawal orin ha Awlon Pa-mainawa [ta an-itoring trabaho]?”

25 Kot wanan in-obat ni Jesuskonla, “Ambo doman nabasa moy-odtaw ginwa ni David tan hilaykawkalamoan na hin mabitil hilay natan homin ma-kan? 26 Ambo domannako hi David ha impagka-bali nanDios hin hi Abiatar a pinakapoonpari? [Bi-sa binyan na ya ni PariAbiatar] nin tinapay a inda-ton haDios. Kanya nangan ya pati hilaykawkalamoan na, anta bawal komonayon ha kawkapanogoan nan Dios akanon ladtaw, bana ta para bongat hapawpari.”

27 Bi-sa wani Jesus konla, “In-manda nan Dios a main Awlon Pa-mainawa para ha ikaabig nin tawo.

Marcos 2:28 64 Marcos 3:19Kay na pinalsay tawo para bongatmainhomonol haAwlonPa-mainawa.28 Kanya, hiko a Naglalaman Tawo amakaolay, no anyay dapat tan ambodapat gaw-on maskin ha Awlon Pa-mainawa.”

3Pinaabig ni Jesus a A-say Lalakin

Paralitikoy Gamot(Mateo 12:9-14; Lucas 6:6-11)

1 Bi-sa nako yay naman hi Jesusha sinagoga. Main a-say lalaki itawa paralitikoy a-say gamot. 2 Hilaypaw-Pariseo a ampakisimbay namaotitaw ay amba-bantayan la hi Jesus,para biliwon no paabigon na ya ko-nan ya-rin Awlon Pa-mainawa, pigawma-kasowan la ya. 3 Wani Jesus ko-nan ya-rin lalakin paralitikoy gamot,“Mako ka pa-ti.” Nako yay naor.4 Bi-sa wani Jesus konlan tawtawoitaw, “Anyay dapat gaw-on ha AwlonPa-mainawa ayon ha kawkapanogoannan Dios, gomawa labah o gomawadoka? Mamilipyas biyay o mang-mati?”

Kot kay hila tinomlok. 5 Bana hakatiboyan pa-magnanakom lan paw-Pariseo, nilomolo hi Jesus. Hawanin,hinilap na hilan main awit hobhob,bi-sa wana konan lalakin paralitikoygamot, “Ipa-nat moy gamot mo.”Impa-nat nay naor, kanya antimanoinomabig a gamot na ta nag-in ananin bilang ha dobali. 6 Nilomikol hi-lay paw-Pariseo ta tampol hilan nakokonlan maka-Ari Herodes Antipas, tanaki-sabwatan no pa-no maipapati hiJesus.

Nangaral hi Jesus ha Golpin Tawo haLiglig Alindayat

(Mateo 12:15-21; Lucas 6:17-19)7 Hawanin, inomalih hi Jesus tan

hilay dawdisipolos na itaw ha sina-goga ta nako hila ha liglig alindayat.Golpin tawon ibat anamaot itaw haprobinsyan Galilea a tinomombokkoni Jesus. Bi-sa lako ot a tawta-won nako kona a ibat ha probinsyanJudea, 8 pati ha syodad Jerusalem,ibat ha probinsyan Idumea, ibat ha

dobali nin Kabatwan Jordan tan ibatha ka-libol nin loway syodad Tirotan Sidon. Golpi hila-rin a nakokoni Jesus ta na-balitaan lay halbangawgawa na. 9 Kanya namapari-hado hi Jesus konlan dawdisipolosna nin baloto para ma-tokloan na,pigaw kay ya ma-pitpit nin kalakantawon ampako kona. 10 Nga-min,lako anay pinaabig nanmainmasakit,kanya ampipapalotpotan la yan hal-ban main masakit pigaw maaptoh laya. 11 No ma-kit lay namaot hi Je-sus nin hiladtaw nilooban dawdoka aispirito ay anlomokob hila ha arapanna tan an-omaghaw. Wanla, “Hikayay Anak nan Dios.” 12 Kot mahigpitna hilan binawalan ni Jesus a ando laiba-balita no hino ya, [ta kay na labaya hilay doka a ispirito a mamipatandaa hiya kot Anak nan Dios.]

Hilay Labinloway Apostolis a Pinili niJesus

(Mateo 10:1-4; Lucas 6:12-16; Gaw-gawa 1:13)

13 [A-say awlo,] hinomaka hi Je-sus ha a-say babo. Bi-sa hina-wayanna hilay labay nan domani kona,kanya dinomani hila. 14 Namili yanlabinlowa konla [a hina-wayan nanaw-apostolis.] Pinili na hila paraipagkalamoan na tan para ihogo ninmangaral. 15 Bi-sa binyan na hi-lan kapangyarian mamaabig maw-masakit tan mamalayah dawdoka aispirito konlan tawtawon nilooban.16 Hiladti yay labinloway apostolis apinili na: hi Simon a pinangalanannan Pedro, 17 hilay mitalakakan San-tiago tan Juan a awa-nak ni Zebe-deo (hilay binanhagan nan Boan-erges, labay totolon “Tawon Korol”,ta ma-ngasolong hila), 18 hi Andres,hi Felipe, hi Bartolome, hi Mateo, hiTomas, hi Santiago a anak ni Alfeo,hi Tadeo, hi Simon a mainakit hanasyon Israel, 19 tan hi Judas Iscariotea nagtraidor koni Jesus.

No Ayti Ibat a Kapangyarian ni Jesus(Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-23;

12:10)

Marcos 3:20 65 Marcos 4:7Bi-sa nilomoob hi Jesus ha a-

say bali pati hilay dawdisipolos na.20Nititipon anaman itaw a malabonga tawo, kanya kay lay na maarapmangan. 21 Hin na-tandaan ladtinin ka-pamilya ni Jesus, kina la yapara paorongon ta main ampanalitaa ambo ana kanon matino a isip na.

22 Main namaot nin mawmaistronkapanogoan a ibat ha syodadJerusalem, a wanla, “Nilooban na yani Satanas * a poon lan dawdoka aispirito, tan hiya a nami kona ninkapangyarian para mamalayah nindawdoka a ispirito.”

23Kanya pinadani na hila ni Jesus taimparalan na ha aw-alimbawa a obatna konla. Wana, “Palayahon na warini Satanas a kapara nan doka a ispir-ito? 24 Alimbawa, no yay a-say kaar-ian ta hila-hila ot a ampikokontra, kaybomoyot ya-rin kaarian. 25 Anorinanamaot kapara ha a-say pamilya,no hila-hila ot a ampikokontra, kaybomoyot orin a pamilya. 26 Kanya,no wari ta potog a angkalabanon niSatanas a kapara nan doka a ispiritota kay hilay na ampanga-piasa-sa, kayya bomoyot ta manganggawan yayna.

27 “[Kot hi Satanas ay bilang a-say]tawon makhaw a kailangan balolonyapon, bi-sa makaloob ha bali na pi-gaw ma-hamham a main nan kama-main. [Kanya mapatnag a tinalokoy na hi Satanas ta angka-palayahkoy dawdoka a ispirito a kamponna.] 28 Yay potog, ibalita ko komoyo,ma-patawad a tawo ha halban klasinkawkasalanan tan anyakaman a pa-maroroka ha kapara. 29 Kot hinomana ampamaroroka ha Masanton Ispir-ito nan Dios ay kay ma-patawad takasalanan yadti nin homin anggawana parosa,” wani Jesus. 30 Nga-min,ha pa-nalita lan mawmaistron ka-panogoan a nilooban yan doka a ispir-ito hi Jesus, [pinaroroka layMasantonIspirito nan Dios a nami kona ninkapangyarian.]

Yay Nanay tan Tawtalakaka ni Jesus(Mateo 12:46-50; Lucas 8:19-21)

31 Lo-gan ampangaral hi Jesus,nilomato a nanay na tan tawtalakakanan lalaki. Itaw hila an-omdong halikol bali ta impaha-wayan la tanahi Jesus. 32 Hin ya-rin ay lako atawon nakatoklo ha ka-libol ni Je-sus. Kanya wanla kona, “Ison kano halikol yay nanay tan tawtalakaka mo.Antingkapon la ka.”

33 Wanan in-obat ni Jesus, “Tandamoyo doman no hino-hinoy an-itoring kon nanay tan tawtalakaka?”34 Bi-sa hinilap na hilay tawtawonantoklo ha ka-libol na, ta wana,“Hikamoy an-itoring kon nanay tantawtalakaka. 35 Nga-min, hinoman aanhomonol ha kalabayan nan Diosay an-itoring kon tawtalakaka tannanay.”

4Alimbawa Tongkol ha Bini a Inhab-

wag(Mateo 13:1-9; Lucas 8:4-8)

1 Ninghan, itaw hi Jesus ha ligligalindayat ta mag-ompisa yay namanmangaral. Pinititiponan la yan mal-abong a tawtawo, kanya nako yatinomoklo ha baloto a itaw ha lanom.Kot yay intiron kalabongan ay iti haliglig. 2 Bi-sa tinoroan na hilan lakoa bawbagay a imparalan na ha aw-alimbawa. Ha pa-noro na, wana,3 “Long-on moyodti: Main a-saytawon nako nanabwag bini. 4 Ha pa-nabwagna,main bini a ni-kahadalan.Na-romogan lan mawmanok-manok,kanya na-min lan kinan. 5 Mainanamaot ni-ka ha logar a mabato amaimpih bongat a lota, bi-sa tampoltinomobo palibhasay maimpih anaora lota. 6 Kot hin ma-mot anay awlo,nalanoh tan toloy nati ta kay naka-pangyamot labah. 7 Main anamaotni-ka ha logar a antoboan dawdikot amarowih. Kato-tobo nan bini, nagsal-idan tinomobo anamaot a dawdikot,kanya kay nakaaliwahwah tan toloy

* 3:22 3:22 Ha Griego: “Beelzebul,” a-sa ot a ngalan ni Satanas.

Marcos 4:8 66 Marcos 4:24kay nakapamonga. 8 Balo ta yaybini a nadabo ha magandan lota aynilomhik, nagsalidan tinomobo bi-sani-pamonga. Main namongan tolom-polo, main a-nom a polo, tan mainanamaot sanyatos.” 9Bi-sa wana ot niJesus konla, “Hikamoy ampakalngo,intindyon moyoy nalngo moyo.”

No Anongkot Imparalan ha Alim-bawa a Pa-noro ni Jesus

(Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10)10 Hin kay hilay na itaw a tawtawo,

pinastang hi Jesus nin hilay labin-loway apostolis na tan hilay lalomaot a kawkalamoan na, tongkol hainimbi nan aw-alimbawa. 11 Kanyawana konla, “Komoyon bongat an-ipaintindyan a sawsikrito tongkol hapa-mag-ari nan Dios. Kot konlan kayambomilbi kongko, halban bagay aan-itoro konla ay an-iparalan ha aw-alimbawa. 12 [Kanya ampomtog odtinnakasolat a wanan Dios]:‘Mamiliw hila man anan mamiliw

kot kay la maintindyan a angka-kit la,

tan manglongo hila man ananmanglongo

kot kay la maintindyan aangkalngo la.

No komon ta ambo hilan anorin,mangombabali hila

tan magbolta kongko ta ma-patawad ko a main lankawkasalanan.’ ”

Yay Pa-mipalino ha AlimbawaTongkol ha Bini a Inhabwag

(Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15)13 Bi-sa wani Jesus konla, “Kay

moyoy namaot payti naintindyanyadtaw alimbawa! Pa-no moyo manno-nin maintindyan a laloma ot a aw-alimbawa? 14 [Oyay labay totolonnin yadtaw alimbawa]: Yay bini ainhabwag nan ma-malbwat ay Halitanan Dios. 15 Yay dalan a pini-kaannin bini ay tawtawon ampanglongoHalita nan Dios, balo ta tampolanlomato hi Satanas ta an-alihon naha main lan kanakoman yay Halita analngo la.

16 “Yay lota a mabato a pini-kaannin bini ay tawtawon ampanglongoHalita nan Dios, bi-sa tampol lanampi-polon odti nin main kaligawan.17 Kot pa-hal kay ampakapangyamotodti ha nakom la. Antompol hilakot kado-domali bongat ta no ma-pairapan hila, tan ma-damsak banaha kaho-honol la ha Halita nan Diosay tampol hilan antomgon.

18 “Yay lota a antoboan dawdikota marowih a pini-kaan nin bini aytawtawon ampanglongo Halita nanDios. 19 Balo ta angkadaog yayHalita nan Dios a nalngo la, bana taampag-aboridowan lay kabi-biyay itiha mondo, mailig hila ha kayamanan,tan an-omapos ha lawlaloma ot abawbagay. Kanya yay angkalngo la aykay ampamongan lawlabah a gawa hamain lan biyay.

20 “Kot yay magandan lota a pinan-abwagan bini ay hiladtaw ampang-longo tan ampananggap nin Halitanan Dios. Kanya yay nalngo la ay am-pamongan lawlabah a gawa ha mainlan biyay. Main konla a yay lawlabaha gawa la ay maiparis ha tolompoloa bonga, main anamaot maiparis haa-nom a polo, tan main maiparis hasanyatos.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Lampar-ilya

(Lucas 8:16-18)21 Bi-sa nami yay naman hi

Jesus nin a-say alimbawa, wana,“Ampartawan wari a lamparilya parahakban alimbawa nin halop, o kariigwa ha hilong katri? Ambo domanan-igwa odti ha dapat pamigwaan?22Anorin anamaot kapara ha pa-mag-ari nan Dios, homin nakaari a kayma-tandaan tan homin sikrito a kaymibolgar. 23 Hikamoy ampakalngo,intindyon moyoy nalngo moyo!”

24 Bi-sa wana ot ni Jesus, “Paka-long-on moyon labah a anhalitaonko. Nga-min, no manglongo kamonlabah, lako a ma-tandaan moyo tabi-sa pa-lahan na ot orin nin Dios.

Marcos 4:25 67 Marcos 5:525Nga-min, hinoman amain anan na-tandaan ay pa-lahan ot orin. Kothinoman a kay ampama-lah ha mainnan tanda, maskin yay dati nan tandaay alihon ot kona.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Kato-tobonin Trigo

26 Wana ot in-alimbawa ni Jesus,“Yay pa-mag-ari nan Dios ay bilangha bini trigo a an-ihabwag nin a-saylalaki ha bowat. 27 Pa-makayari, mo-rong yay lalaki ha bali, tama-lok yanoyabi, bi-samibangon yanmagtrabahono awlo. Yay bini ay bastay nanbongat lomhik tan tomobo nin kayna tanda no pa-no. 28 Yay lota a am-pamatobo ha bini. Primiro, lomhikyay bini, bi-sa mamolong angganma-mongay na. 29 No mangaloto anaybonga, tampol nay nan ipagapas, tapanaon anan lapton.”

Yay Alimbawa Tongkol ha BotolMostasa

(Mateo 13:31-32; Lucas 13:18-19)30 [Wanay naman ni Jesus,] “Ayti

tamo ot maiparis a pa-mag-ari nanDios, o anya ot a maari tamon pami-alimbawaan? 31 Oya: Yay ompisanpa-mag-ari nan Dios ay bilang haa-say botol mostasa. Yadti yaypinakamakalog a botol tanaman a an-imola. 32Balo ta no naimolay na bi-satinomobo, mag-in yan pinakamahi-ban ha halban klasin pawpihing, tanmagkamain mawmahi-ban a hangaa ma-panalayan nin mawmanok-manok.”

Yay Pa-migamit ni Jesus nin Aw-alimbawa

(Mateo 13:34)33 Lako a aw-alimbawa a bilang ha

anorin a ginamit ni Jesus ha pangan-garal na nin Halita nan Dios, ayonha kababaan nin pangingintindi lantawtawo. 34 Kay na hila tinoroana tawtawo nin kay na imparalan haaw-alimbawa. Kot no hila-hila tananin dawdisipolos na ay an-ipalino nayhalban konla.

Pinatgon ni Jesus a Makhaw a Lopot(Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25)

35 Hin bandan yabi na, wani Je-sus konlan dawdisipolos na, “Lomi-pay tamo ha alindayat.” 36 Kanyaimbati lay tawtawo, bi-sa nilomolanhila ha baloto a anlolanan ni Jesusta nilomipay hila. Main anamaotnin lawlaloman tawo a nakabalotoa naki-ka konla. 37 Na-palatan hi-lan makhaw a lopot ha taaw, kanyaangka-hapwakan nin alon a lalo ninbaloto la anggan halos mapno ananlanom. 38 Kot hi Jesus ay angka-loknin nakaalonan itaw ha hoyotan ninbaloto. Kanya pinokaw la ya, wanla,“Maistro, homin doman kwinta komoa lomdog tamoy na?”

39 Nimata hi Jesus, bi-sa minan-dawan nay makhaw a lopot, wana,“Tomgon ka!” Bi-sa wana ha lanom,“Lominak ka!” Kanya tinomgon alopot tan nilominak a lanom. 40 Bi-sa wana konlan dawdisipolos na,“Anongkot angkali-mo kamo? Hominkamo ot doman pa-masimala?”

41 Ambo makano-kanoy pa-mag-ispanta la. Kanya wanla ha a-sa tan a-sa, “Anya kari magklasin tawo yadti tamaskin lopot tan alon kot anhomonolkona?”

5Pinalayah ni Jesus a Dawdoka a Ispir-

ito ha A-say Lalaki(Mateo 8:28-34; Lucas 8:26-39)

1 Pa-makalipay la ni Jesus haalindayat ay logar lay nan Gadareno.2 Hin nilomakah yay na hi Jesus habaloto, tongwa main a-say lalakinnilooban doka a ispirito a anhomak-bat kona ibat ha kamposanto. 3 Itawyay na ampagpirmi ha kamposanto.Kay la ya mabalol nin tawtawo,maskin tikala a ipamalol kona. 4Nga-min, ni-no ni-no la yay nan binalolnin tikala ha gamot tan ayi, kot ambo-boytoon nan bongat, kanya hominmakasopil kona. 5 Awlo-yabi yanampila-lalako ha kamposanto tan habawbakil nin ampibo-bolyaw, bi-sa

Marcos 5:6 68 Marcos 5:28anhogat-hogaton na ot a lalaman nanin bawbato.

6 Pa-makatamolaw na koni Jesus,nolayo yan hinomakbat, bi-sa nanal-imokor yan palokob kona. 7 Wananimbolyaw a impahalita nan doka aispirito, “Jesus, Anak nin sangkata-ta-gayan a Dios, anongkot ampakiomo-nan mo ko? Alang-alang konan Dios,ando mo ko padya-dyaon.” 8Hinalitanadti bana ta minandawan nay nani Jesus yay doka a ispirito, a wana,“Omalih ka kona, hika a doka a ispir-ito!” 9 Bi-sa pinastang ni Jesus yaydoka a ispirito, wana, “Anyay ngalanmo?”

Wanan in-obat nan doka a ispirito,“Yay ngalan ko ay Malabong bana talako kami.” 10 Bi-sa nagpasi-singa-royan hosto koni Jesus a ando na hilapalayahon konan ya-rin a logar.

11 Hin ya-rin ay main itaw mal-abong a baboy a ampangkob ha ligligbakil. 12 Kanya halban lan dawdokaa ispirito a nilomoob konan lalaki aynagpasi-singa-ro koni Jesus. Wanla,“Pa-kaon mo kami tana konlan hila-rin bawbaboy, pigaw makaloob kamikonla.” 13Kanya antimano pinayaganna hila ni Jesus. Inomalih hilay naora dawdoka a ispirito konan lalaki tanilomoob konlan bawbaboy. Tongwa,halban lan baboy a manga lowanliboay bigla nipo-polayon paloyhon habongaw diritson alindayat, kanya ni-ka-lilimoh hila.

14 Hawanin, hilay ma-magbantaykonlan bawbaboy ay nolayon nako hababali tan ha bawbaryo ta imba-balitalay nangyari. Kanya ni-pako hilaynaka-balita para biliwon no anyatalagay nangyari. 15 Pa-makalatola ha kamainan ni Jesus, na-kit layadtaw lalakin pinamalayahan ninlako a dawdoka a ispirito a antoklonin nakaayhing ana ta norong anaysintido na. Nali-mo hila. 16 Hiladtawmismon naka-kit ha nangyari anamibalita konlan nakalato, no pa-no na-paabig yay lalakin niloobannin dawdoka a ispirito tan no anyaynangyari konlan bawbaboy.

17 Kanya hilay tawtaga itaw ayimpaki-totol la koni Jesus a omalihyay na ha logar la.

18 Hin lomolan hilay na ha baloto,impaki-totol nan tawon pinamalaya-han nin dawdoka a ispirito a maki-kayay namaot koni Jesus. 19 Kot kay naya pinayagan ni Jesus ta wana kona,“Morong ka komoyo, ta ibalitamo yayka-paka-ngap a ginwa nan Katawankomo tan yay inganga-ro na komo.”

20 Kanya nako yay na ta imba-balitana ha intiron kahakopanninMapolo aBabali a anha-wayan “Decapolis” yayka-paka-ngap a ginwa ni Jesus kona.Hilay halban naka-balita ay ni-paka-ngap.

Yay Anak ni Jairo tan yay BabayinNangowit Doloh ni Jesus

(Mateo 9:18-26; Lucas 8:40-56)21 Nilomolan hila ni Jesus ha baloto

ta nilomipay oman ha alindayat. Pa-makalato la ha dobali ay piniroropon-gan la yay naman nin kalakan tawoha liglig alindayat. 22 Tongwa, mainnakalato a-say ampamoon ha sina-goga a yay ngalan na kot Jairo. Hinna-kit na hi Jesus, nanalimokor yanpalokob ha danin ayi na, 23 ta nagpasi-singa-ro ya, wana, “Mati yay nay anakkon dalagita. Maki-ka ka pa kongkota iparna moy gamot mo kona pigawomabig ya tan mabyay ot.”

24 Naki-ka hi Jesus kona, ta bi-sa kalakan tawon nakiaaloyon ninampipoporpor kona.

25 Hin ya-rin ay main anamaot a-say babayin labinloway taon ananandayaon a nakito-tombok koniJesus. 26 Ha kalakan anan mawma-nambal a kina-kina na ay masyadoyay nan na-padya-dyaan tan na-min anay kawkama-main na. Kotkay la ya syimpri na-paabig, nokaymasbali naloor ana ingat. 27 Hinna-tandaan nay gawgawa ni Jesus,nakipo-porpor ya konlan malabonga tawtawo, anggan inomabot ya habokotan ni Jesus. Bi-sa kinowit nayayhing na. 28Nga-min, wana ha sarilina, “Ma-kowit ko tanay ayhing na ay

Marcos 5:29 69 Marcos 6:6omabig akoy na.” 29 Pa-maka-kowitna, antimano tinomgon a kada-dayana. Nalayam na a inomabig yay na hamasakit na.

30 Nalayam nay namaot ni Jesusa main nilomwah kapangyarian na.Kanya antimano binomling ya ta ino-marap ya ha tawtawon an-omaloyonkona, ta pinastang na hila. Wana,“Hinoy nangowit ayhing ko?”

31 Kot wanlan dawdisipolos na,“Ampipoporporan la kan malabonga tawtawo, bi-sa pastangon mo nohinoy nangowit komo.”

32 Kot nagpatoloy yan hinomi-lap hi Jesus ta biniliw na no hino.33 Yadtaw babayi, palibhasay tandanay nangyari, dinomani ya koni Je-sus nin anggoygoy ha li-mo. Bi-sananalimokor yan palokob ta imbalitana konay halban potog a nangyari.34 Kanya wani Jesus kona, “Talakaka* ko, inomabig ka bana ha main monkatotpol. Morong kay nan maliswaya nakom ta inomabig kay na ha mainmon masakit.”

35 Lo-gan na ot ampanalita ni Je-sus, main nakalato ibat ha bali niJairo. Wanla koni Jairo, “Andomoy naabalaon yay Maistro ta nakihiyay yaynay anak mo.”

36 Pa-makalngo ni Jesus ha hinalitala, wana koni Jairo, “Ando ka maha-lak, basta pasimala ka kongko.”

37 Bi-sa homin yan lalomanpinayagan maki-ka kona, no ambo hiPedro tan hilay mitalakakan Santiagotan Juan bongat. 38 Hin nakalatohila ha bali ni Jairo, na-kit lan golo-goloy tawtawo itaw, ta main ampi-pagtomangih tan main anamaotampiaanito. 39 Pa-makaloob ni Jesus,wana konla, “Anongkot ampagkagolokamo tan ampi-pagtomangih? Kay yanati ya-rin a anak, nokay angka-lokyan bongat.”

40 Kot kinaka-lihan la hi Jesus. Balota pinalikol na hilay halban, ta hilanbongat a tatay tan nanay nan anak,

tan hilay dawdisipolos a kalamo naa pinaki-ka nan lomoob ha kamainannan anak. 41 Bi-sa ginawang ni Jesusa gamot nan anak, ta wana kona,“Talita, kumi.” yay labay totolon,“Nini, an-imanda ko komo, miban-gon ka.” 42 Tampol yan nibangon bi-sa nilomalako. (Yay idad nan anakay labinloway taon.) Ambo makano-kanoy pa-mag-ispanta lan hilay naka-kit. 43 Kot impaka-bibilin ni Jesuskonla a ando ladti iba-balita ha hi-noman. Bi-sa imbalita na ot konla abiyan lan pa-mangan a anak.

6Kay Binilbi hi Jesus ha Babalin

Nazaret(Mateo 13:53-58; Lucas 4:16-30)

1Hawanin, inomalih yay na hi Jesuskonan ya-rin a logar ta norong yaha Nazaret a sarili nan babali. Naki-ka anamaot kona hilay dawdisipolosna. 2 Pa-makalato nin Awlon Pa-mainawa ay nangaral hi Jesus ha sin-agoga. Lako konlan nakalngo kona anaka-ngap, wanla, “Ayti na kari na-tandaan ya-rin halban? Anyay klasinkaronongan odtin inimbi kona ta am-pakagawa yan gawgawa a pamilbianambo bastan kapangyarian? 3 Ambodoman ya-rin yay karpintiron anakni Maria tan talakaka ni Santiago, niJose, ni Judas tan ni Simon? Ambodoman iti kontamo hilay tawtalakakanan babayi?” Hinalita la-rin bana tanasora hila kona.

4 Kanya wani Jesus konla, “Yaya-say propita ay an-igalang maskinayti, poyra ha sarili nan logar, hakawkanayonna tanha sarili nanbali.”5 Halos homin yan nagawa hi Jesusitaw konla nin gawgawa a pamilbianambo bastan kapangyarian nan Dios.Nokay main bongat omnoy tawo itawa imparna nay gamot na konla tapinaabig na hila. 6 Nag-ispanta yabana ta kay tinompol kona hilay ka-babali na.

* 5:34 5:34 Ha Griego: “anak a babayi.” Halita odti nin pa-mabli maskin yay ka-totol kot matontawo.

Marcos 6:7 70 Marcos 6:22

Inhogo ni Jesus Hilay LabinlowayApostolis Na

(Mateo 10:5-15; Marcos 3:13-19; Lucas9:1-6)

Hawanin, kina-kina ni Jesus a baw-baryo itaw ta nangaral. 7 Bi-sa hina-wayan na hilay labinloway aposto-lis na ta inhogo na hilay nan lowa-lowa para mangaral anamaot, tanbinyan na hilan kapangyarian ma-malayah dawdoka a ispirito a nilo-moob ha tawtawo. 8 Binibilinanna hila yapon, wana, “Ha pa-makomoyo, ando kamoy na mangawit ninanyakaman poyra ha baston moyo.Ni pa-mangan, bag o kwarta ay andokamo mangawit. 9 Kot mag-apinkamo tan ando kamoy na mangawitrisirban ayhing.”

10 Wana ot, “Ha aytimay bali a ma-pakihandaanmoyo ay itaw kamo tanaanggan omalih kamo konan ya-rina logar. 11 Kot no main kay labaymananggap komoyo tan kay labaymanglongo, omalih kamo ha logarla. Oltimon gabok ha ayi moyo aypagpagon * moyo. Yay potog, ibalitako komoyo, ha awlon pangongokomay mas mabyat a parosa nan Dioskonlan tawtawo ha anorin a klasinbabali, dinan konlan taga Sodoma tantaga Gomorra [a bantog ha main lankarokaan hin yadtaw].”

12 Kanya ni-pako hilay na ta ni-pangaral ha tawtawo a pangomba-balyan tan bokotan lay dawdoka agawa la. 13 Nama-palayah hilay na-maot nin lako a dawdoka a ispiritokonlan nangalolooban tan nilanawanlay lako a tawon mawmain masakit tapinaabig hila.

Yay Pa-ngamati ni Juan Bautista(Mateo 14:1-12; Lucas 9:7-9)

14 Na-tandaan ni Ari Herodes An-tipas † yay tongkol koni Jesus tanibantog yay na bana ha gawgawa

na. Main ampanalita a “Hiya hi JuanBautista a pinaorong nabyay, kanyamain yan kapangyarian gomwa ninka-paka-ngap a bawbagay.” 15Wanlaynamaot laloma, “Hiya hi Elias a pro-pita nan Dios hin yadtaw.” Wanla otlaloma, “A-sa yan propita nan Dios ‡ abilang hin o-na.”

16 Kot hin nalngo ni Ari HerodesAntipas odti, wana, “Hiya hi Juana impapo-tohan kon olo a norongnabyay.” 17 Hinalita nadti bana taimpapati na hi Juan Bautista. An-odti a nangyari: Impadakop na ya,impabalol tan impapriso bana koniHerodias a impagkaambali na, antakaambali ya ni Felipe a talakaka na.18 Nga-min, imbalita ni Juan koni AriHerodes Antipas hin yadtaw a ambotama ayon ha kawkapanogoan nanDios a an-ipagkaambali nay ayro na.19Kanya nagkamain yan hakit nakomhi Herodias koni Juan. Labay na yayna komon ipapati, balo ta kay namag-awa bana ta kay na pinayagan nin ari.20 Nga-min, mata-gay a pa-migalangni Ari Herodes Antipas koni Juan pal-ibhasay tanda nan a-sa yan labah tanbanal a tawo, kanya in-atap na ya.Kada long-on na ya, lako anamaot aanhonolon na, tan labay-labay na yanlong-on.

21 Hin hoyot nagkamain yantyansa hi Herodias para maipapatihi Juan. Nga-min, hin nakalatoa awlon kapangabingan ni AriHerodes Antipas, nagpahanda yanpa-mangan para konlan aw-opisyalisna, kawkapitan hondalo tan hilaymawmain ingkatawo ha probinsyanGalilea. 22 Bi-sa, hin nilomoobyay anak a dalaga ni Herodias tabinomayli, na-ligawan hi Ari HerodesAntipas tan hilay bawbisita na. Kanyawanan ari konan dalaga, “Makirawatkan anyakamay labay mo ta ibi ko

* 6:11 6:11 Ogali lan Israelita a pagpagon lay gabok ha ayi la no naibat hila ha tawon homin katotpol haDios. † 6:14 6:14 Hi Ari Herodes Antipas a ampamoon ha probinsyan Galilea ay anak ni Ari Herodesa Bantog yay ari hin in-abing hi Jesus. ‡ 6:15 6:15 Ha laloman kopya nin Griego: A-sa yan propita okari a-sa ya konlan propita nan Dios hin o-na.

Marcos 6:23 71 Marcos 6:44komo!” 23 Bi-sa pinaghompaan na ot,wana, “Anyakamay ipakirawat mo,ibi ta ibi ko komo maski kapikna ninkaarian ko.”

24 Nilomikol yapo yay dalaga tapinastang nay nanay na, “Anya mayipakirawat ko?” wana. “Yay oloni Juan Bautista,” wanan in-obat ninnanay na.

25 Nangapora yan nagbolta konanari, ta wana, “Labay ko komon a ibimo kongko hawanin ot yay olo ni JuanBautista ninnakaigwahabandihado.”

26 Nilomolo yan masyado a ari. Kotalang-alang ha pinaghompaan nanpangako tan ha arapan la paot ninhilay bawbisita na, kay na ya labaytanggiwan. 27 Kanya antimano nami-hogo yan a-say hondalo para kowon aolo ni Juan. Nako yay hondalo ha pris-owan ta pino-tohan nan olo hi Juan.28 Bi-sa inawit nay olo nin nakaigwaha bandihado ta inimbi konan dalaga.Ba-yo inimbi nan dalaga konan nanayna.

29 Hin na-tandaan lan tawtinoroanni Juan yay nangyari, kina lan kinwaybangkay na ta inigwa ha pantyon.

Maholok Limanlibon Tawtawo aPinapangan ni Jesus

(Mateo 14:13-21; Lucas 9:10-17; Juan6:1-14)

30 Hilay labinloway apostolis ni Je-sus ay nagbolta kona ta tinotol lakonay halban ginwa la pati yay im-pangaral la. 31 Hin ya-rin, lako atawtawon anlomato tan an-omalih,kanya ni mangan kay la maarapni Jesus tan hilay aw-apostolis na.Kanyawani Jesus konlan aw-apostolisna, “Mako tamo nin hitamo-hitamonbongat ha a-say logar a homin tawo tapainawa kamo yapon.” 32Kanya nilo-molan hila ha baloto nin hila-hilanbongat ta nako hila ha a-say logar ahomin tawo.

33 Kot na-kit hila nin tawtawo hininomalih hila tan lako a naka-bilbikona. Kanya hilay tawtawo ha halban

babali itaw ay nangaporan tinomom-bok koni Jesus nin nangli-liglig haalindayat. No-na hilan nakalato itawkanya hinakbat la yay na hi Jesus.34 Pa-makalakah na ha baloto, na-kit nay golpin tawo itaw. Nadaboa inganga-ro na konla bana ta bi-lang hilan kawkarniro a homin pas-tol. Kanya tinoroan na hila nin lakoa bawbagay. 35 Hin anyomabi na,dinomani hilay dawdisipolos na kona,ta wanla, “Homin kabali-bali iti tanmadani nan domoblom. 36 Hapanopa-kaon mo hilay nay tawtawo habawbali ha ka-libol tan ha bawbaryo,pigaw makahaliw hilan ma-kan la.” §

37 Kot wani Jesus konla, “Hikamoynay mamin pa-mangan la.”

Wanlan in-obat nin hilay disipolosna, “Pa-no kami man makahaliw nintinapay ha alagan opa nin a-say tawoha lowanyatos a awlo ta bi-sa ipapan-gan konla?”

38 Wani Jesus konla, “Omno ot atinapay ison komoyo? Bilyon moyopa.” Hin na-kit la, wanla koni Je-sus, “Main bongat limay tinapay tanloway konâ.”

39 Hawanin, pinatoklo ni Jesus hi-lay halban tawo nin gropo-gropo hadikot a magandan tokloan. 40 Kanyatinomoklo hilan gropo-gropo. Maingawgropon mananyatos a tawo tanmain anamaot gawgropon hililimam-polo a tawo. 41 Pa-makayari ay kinwani Jesus yay limay tinapay tan lowaykonâ, ta bi-sa tinomangal ya ha langitta pinasalamatan na yay Dios. Bi-sa pini-pikna nay tinapay, ba-yo nainimbi konlan dawdisipolos na paraipapto konlan tawtawo. Anorin ana-maot a ginwa na ha loway konâ.42 Halban la ay nakapangan tan ni-kabhoy. 43 Bi-sa, hin tinipon lan daw-disipolos ni Jesus yay ni-katla a pini-pikna nin tinapay tan konâ, nakapnohila ot nin labinloway bakol. 44Yay bi-lang lan lawlalaki bongat a ni-panganay manga limanlibo.

§ 6:36 6:36 Ha laloman kopya nin Griego: pigaw makahaliw hilan tinapay ta homin hilay nan ma-kan.

Marcos 6:45 72 Marcos 7:6

Nilomalako hi Jesus ha Babon Lanom(Mateo 14:22-33; Juan 6:15-21)

45 Tampol nan pinalolan ni Jesushilay dawdisipolos na ha baloto, tapinao-na na hilan lomipay ha alin-dayat makon babalin Betsaida lo-ganna hilan ampaibwaton a tawtawo.46 Hin na-paibwat na hilay na, hino-maka hi Jesus ha bakil para domawatha Dios.

47 Hin anyomabi na, asa-sa na itawha bakil. Kot hilay dawdisipolos naa nakabaloto ay itaw hilay na hataaw. 48 Na-tamolaw ni Jesus hi-lay dawdisipolos na a angkairapanmamoghay ta halonga hila ha lopot.Hin anhomawang ana, tinomombokhi Jesus konla nin anlalako ha babonlanom. Labahan na hila komon, 49 kothin na-kit la yan anlalako ha babonlanom, hay wanla no molto, kanyanakaaghaw hila. 50 Nga-min, halbanla ay naka-kit kona, kanya nali-mo hi-lan masyado. Kot antimano nanalitahi Jesus konla, wana, “Ando kamomali-mo ta hikodti! Pakhawonmoyoynakom moyo!” 51 Bi-sa nakilolan yayna konla ha baloto. Tampol tinomgonyay lopot, kanyamasyado hilan naka-ngap tan nag-ispanta. 52 Nga-min,maskin na-kit lay milagro a nangyariha tinapay ay kay la ot na-talosan nohino talaga hi Jesus, palibhasay kay laot maabot isipon.

Pinaabig ni Jesus Hilay MawmainMasakit ha Genesaret

(Mateo 14:34-36)53 Hin nakalipay hilay na ni Jesus

ta niabot ha kapatagan Genesaret, in-doong lay nay baloto. 54 Hin nilo-makah hila, antimano na-bilbi la hiJesus nin hilay tawtawo itaw. 55Kanyani-panandali hiladtin tawtawon ni-pako ha halban ka-libol a logar takinwa lay mawmain masakit. Bi-sala inawit nin iti ha main lan an-iraanta ini-ka la koni Jesus ha aytimay na-balitaan lan kamainan na. 56 Kanyaayti ya man niabot hi Jesus, mag-in bawbaryo, bawbabali o bawbowat,

pirmin main an-awiton a mawmainmasakit ha pawplasa. An-ipasi-singa-ro la kona amaskinma-kowit la tanaypalpal ayhing na pigaw omabig hila.Kanya halban lan naka-kowit ayhingna ay inomabig.

7Yay Tongkol ha Naiknawan a Totoro(Mateo 15:1-9)

1 Ninghan, main nako koni Jesusnin paw-Pariseo tan omnoy maw-maistron kapanogoan anaibat ha syo-dad Jerusalem. 2 Na-kit la a hi-lay laloman dawdisipolos na kot kayanhomonol ha naiknawan a totorotongkol ha sirimonyan pa-mibano ba-yo mangan, kanya pinintasan la.

3 (Nga-min, ogali lan paw-Pariseotan halos halban anan aw-Israelita agaw-on yapo a sirimonyan pa-mibanoba-yo mangan, ta anhonolon laynaiknawan a tawtotoro lan kapapo-papoan mi. 4 Tan no naibat hila hapalingki, kailangan mibano * hilayapo ba-yo mangan. Lako ot a naik-nawan lan tawtotoro a anhonolon la,bilang ha sistiman pangongoyah ninaw-ampanginoman, bawbanga tanlaloma ot a ampamigaw-an a yari hatanso, tan yay pawpapag.)

5 Bana ta anorin, pinastang lahi Jesus nin hilay paw-Pariseotan mawmaistron kapanogoan,wanla, “Anongkot kay la anhonolondawdisipolos mo yay naiknawantamon totoro lan kapapo-papoantamo? Ampagkasalanan hila taampangan hilan kay anggaw-onyay sirimonyan pa-mibano ba-yomangan.”

6 Wani Jesus konla, “Mitama ko-moyon ma-magkonwari yay impa-balita nan Dios hin yadtaw koni Pro-pita Isaias, a wanan nakasolat,‘Yay kaga-galang lan hiladtin

tawtawo kongkoay nangangga ha halita bongat

ta madayo a nakom la kongko.* 7:4 7:4 Ha laloman kopya nin Griego: malyo.

Marcos 7:7 73 Marcos 7:267 Homin anan lamang kwinta a pa-

magsamba la kongko,ta yay aw-impanogo nin tawo

ay an-ipangaral lan bilang aralibat kongko.’ ”

8 Wana ot ni Jesus, “Ampo-layanmoyoy kapanogoan nan Dios tayay naiknawan moyon kaogaliana anhonolon moyo a bilang hapangongoyah nin bawbanga tanaw-ampanginoman, tan lako ot aanggaw-on moyon anorin.

9 “Hay hosay moyon gomwa par-alan pigaw ma-po-layan moyoy ka-panogoan nan Dios, boga tanay ma-honol a naiknawan moyon kaogalian.10 Oyay kapanogoan nan Dios a im-balita ni Moises: ‘Igalang moy tataymo tan nanay mo;’ ta bi-sa ‘Hinomanamamaroroka ha tatay na o nanay naay dapat yan patyon.’ 11 Kot hikamo,anodti an-itoro moyo, wamoyo, nomain manalita ha tatay na o nanayna, a wana, ‘Yay maitambay ko komoay intatala kon mag-in Corban’, yaylabay totolon ay ‘Da-ton ha Dios’,wamoyo maari kay nay na biyan amatoantawo na. 12Kanya ampayaganmoyon kay yay na tomambay ha tatayo nanay na. 13 Ha anorin ay an-alihan moyon alaga yay kapanogoannanDios ha pa-mitoromoyo nin naik-nawan moyon kaogalian. Tan lakoot a bawbagay a anorin a anggaw-onmoyo.”

No Anyay Ampakapamin Kasalananha Tawo

(Mateo 15:10-20)14 Hawanin, pinadani ni Jesus a

halban tawtawo [bi-sa inobat nay pas-tang no anongkot kay la anggaw-on yay sirimonyan pa-mibano ba-yomangan,] wana konla, “Balang a-sakomoyo, paka-long-on moyoy hali-taon ko tan pakaintindyon. 15Hominan-ipaloob ha boboy a makapaminkasalanan ha tawo, nokay yay an-ipalwah ha boboy, ya-rin a ampaka-pamin kasalanan. 16 [Hikamoy am-pakalngo, intindyon moyoy nalngomoyo.”]

17 Bi-sa, hin imbati ni Jesus atawtawo tan hin nakalato yay na habali ay pinastang la yan dawdisipo-los na, no anyay labay totolon ninyadtaw in-alimbawa na. 18 WaniJesus konla, “Kay kamoy namaotdoman ampakaintindi? Kay moyodoman angkaintindyan a ambo yayangkanon nin tawo a makapaminkasalanan kona? 19 Nga-min, yay pa-mangan ay kay anlomoob ha nakom,nokay ha tiyan bi-sa idiskarga.” (Hapananalita nan anodti ni Jesus, im-patandaan na a halban pa-mangan aymaari kanon.)

20 Wana ot ni Jesus, “Yay doka aampangibat ha nakom nin tawo amakapamin kasalanan kona. 21 Nga-min, ambo ha likol, nokay ha nakomnin tawo ampangibat a dawdoka aisip, pa-mabayi o pa-maki-lalaki, tanlaloma ot a imoralidad a gawa, pa-mangmatin tawo, 22 paniniba, kaago-man, kagogwa halban karokaan,pananaol, karawalan gawa, inggit,pa-maroroka, pa-magmata-gay tankaongowan. 23 Yadtin halbankawkarokaan ay angkaibat ha lalonakom, kanya hiladti a ampakapaminkasalanan ha tawo.”

Kahi-banan Katotpol nin A-sayBabayin Ambo Israelita

(Mateo 15:21-28)24 Hawanin, inomalih hi Jesus tan

hilay dawdisipolos na konan ya-rina logar. Nako hila ha kapatagan amadani ha syodad Tiro tan syodadSidon [a ambo anan hakop nin Israelnokay hakop anan Sirofenicia]. Naki-handa hila ha a-say bali itaw. Kay nakomon labay ni Jesus a main maka-tanda ha main nan kamainan, kotkay syimpri naisikrito. 25 Main itawa-say babayin main anak a dalagitaa nilooban doka a ispirito. Tam-pol nan na-tandaan a ison hi Jesus.Kanya kina na ya ta nanalimokor yaha arapan na. 26 Yadtin babayi ayambo Israelita, nokay taga ya Siro-fenicia. Impaki-totol na a palayahonni Jesus yay doka a ispirito konan

Marcos 7:27 74 Marcos 8:10anak nan dalagita. 27 Kot wanan in-alimbawa ni Jesus, “Kailangan pab-hoyon hila yapon a awa-nak ta ambodapat kowon a pa-mangan la para ibiha aw-aso.”

28 [Maskin naintindyan nan babayia yay dapat nan o-nawon tambayanay hilay Israelita,] wana syimpri kona,“Potog orin, Maistro, kot maskin hi-lay aw-aso ha hilong lamisawan ayampanganhila syimprinmawmomoanadabo lan awa-nak.”

29 Kanya wani Jesus kona, “Bana tahinalita moy anorin, maari kay nanmorong ta inomalih yay nay doka aispirito konan anak mo.”

30 Hin norong yay naor, na-latonay anak nan ampira ana ha katri tainomalih anay doka a ispirito kona.

Pinaabig ni Jesus yay LalakinDisnodon Tolok tan Amil

31 Nibwat yay na hi Jesus halawlogar ha liglig ambay a hakop ninsyodad Tiro tan syodad Sidon ta mag-bolta yay naman ha Alindayat Galilea.Kot balo itaw ya nagpa-wan ha dobalinin alindayat a hakop nin yay Mapoloa Babali a anha-wayan “Decapolis”.32Main tawtawo itaw anangawit konanin a-say lalakin disnodon tolok tanamil ta impaki-totol la a iparna naygamot na kona pigaw omabig ya.33 Kanya impaka-dayô na ya ni Jesuskonlanmalabong a tawo. Bi-sa inigwanay loway tamoro na ha mi-dobalitotolyan nan lalaki, ba-yo nilomoraya ta pinonahan nan lora a dila nanlalaki. 34Bi-sa tinomangal ya ha langittan nanginanawa nin malawig [banaha inganga-ro na konan lalaki]. Bi-sa wana kona, “Effata,” yay labay to-tolon, “Maabriyan!”

35 Tampol yan nakalngo a lalaki tannaalih a pa-makaamil na, kanya naka-halita yay nan malino. 36 Impaka-bibilin ni Jesus kona tan konlan nan-gawit kona a ando ladti iba-balita hahinoman. Kot maskin pa-no kahig-pit a pa-mibibilin na ay mas lalo layna ingat imba-balita. 37 Masyadoy

pa-maka-ngap lan tawtawo, wanla,“Anya pay nan abig a halban ginwana! Maskin disnodon tolok ay angka-gawa nan makalngo tan omol man ayangkagawa nan makahalita!”

8Maholok A-pat a Libon Tawtawo a

Pinapangan ni Jesus(Mateo 15:32-39)

1 A-say awlo, na-pititipon ana-man a golpin tawo. Hin ikatlonawlo ay na-hominan hilay nan pa-mangan. Kanya hina-wayan ni Jesushilay dawdisipolos na, ta wana konla,2 “Angka-ka-rowan koy tawtawo tana-hominan hilay nan pa-mangan tatoloy awlo lay na iti. 3 No paoron-gon ko hilan mabitil, maolaw hila hadalan. Madayo paot a orongan lanlaloma.”

4 Kot wanlan in-obat nin daw-disipolos na, “Ayti man warimangwan maipapangan konla konanyadtin logar a homin paot kabali-bali?”

5 Pinastang na hila ni Jesus, wana,“Omno ot a tinapay a ison komoyo?”“Main bongat pito,” wanlan in-obat.

6 Bi-sa pinatoklo ni Jesus hilaytawtawo ha lota. Hawanin, kinwa naypitoy tinapay. Bi-sa pa-makayari nanpinasalamatan yay Dios ay pini-piknana ta inimbi konlan dawdisipolosna ta impapipapto para ha tawtawo.7 Main hilay namaot oomnon man-gakalog a konâ. Impaki-salamat naynamaot ni Jesus yadti konan Dios,bi-sa impapipapto na ot para kon-lan tawtawo. 8 Kanya ni-panganhilay tawtawo tan ni-kabhoy. Bi-sa, hin tinipon lan dawdisipolos nayay ni-katla a pini-pikna nin tinapay,nakapno hila ot nin pitoy bakol. 9Yaybilang lan ni-pangan ay manga a-pata libo. Hawanin, pinaorong na hilayna ni Jesus. 10 Bi-sa, hiya tan hilaydawdisipolos na ay tampol nilomolanha baloto ta nako hila ha logar a anha-wayan Dalmanuta.

Marcos 8:11 75 Marcos 8:27

Ampaningkapan lan Pamilbian hi Je-sus

(Mateo 12:38-39; 16:1-4; Lucas 11:16,29)

11 Hawanin, main paw-Pariseo anako koni Jesus ta naki-dibati hilakona. Bana ta labay la yan hobokon,dinawat la a mama-kit yan milagronibat ha langit a pamilbian inhogona yan Dios. 12 Bana ta anorin,nanginanawa yan malawig hi Jesus.Bi-sa wana konla, “Hikamoy tawtawohawanin, anongkot ampaningkapkamo ot nin pamilbian? Yay potog,ibalita ko komoyo, kay kamo pa-kitan pamilbian.” 13 Bi-sa imbati nahilay paw-Pariseo, ba-yo hiya tanhilay dawdisipolos na ay nilomolanha baloto ta lomipay oman ha dobalialindayat.

Kaalimbawaan nin Pampalbag lanPaw-Pariseo tan ni Ari Herodes Antipas

(Mateo 16:5-12)14 Hin ya-rin, na-lingwanan lan

dawdisipolos ni Jesus magbalon tina-pay. Main hilan bongat a-say tinapaya natla ha baloto. 15 Hawanin, mainyan labay ibibilin hi Jesus konla a im-paralannaha alimbawa. Wana, “Mag-ingat kamo tan pag-atapan moyoypampalbag lan paw-Pariseo tan yaypampalbag ni Ari Herodes Antipas.”16 Pinipapa-nowan lan dawdisipolosna yadtaw imbalita na, wanla, “Kanyahinalita na-rin bana ta kay tamonakapagbalon tinapay.”

17 Kot tanda ni Jesus yayampipapa-nowan la, kanya wanakonla, “Anongkot ampipapa-nowanmoyoy kay moyo pa-maka-wit nintinapay? Kay moyo ot doman tandani angkaintindyan [a main konkapangyarian]? Homin ot domanha nakom moyo a tawtotoro ko?18 Main kamon mata kot bilangkay kamo ampaka-kit, main kamoynamaot totolyan kot bilang kay kamoampakalngo. Na-lingwanan moyoyna wari, 19 hin pini-pikna koy limaytinapay a kinan lan limanlibon lalaki?

Omnoy bakol a napno hin tiniponmoyoy ni-katla?”

“Labinloway bakol,” wanla.20 Wana ot ni Jesus, “Hapa yadtaw

pitoy tinapay a kinan lan a-pat a libonlalaki, omnoy bakol a napno nin tina-pay a natipon moyon ni-katla?”

“Pitoy bakol,” obat lan dawdisipo-los na.

21 “Kay moyo ot wariangkaintindyan [a yay pampalbaga antokoyon ko ay ambo tongkolha tinapay nokay tongkol ha gawakarokaan]?” wanan pastang ni Jesus.

Pinaabig ni Jesus a A-say LalakinBolag

22 Pa-makalato li Jesus ha baryonBetsaida, main a-say lalakin bolaga inawit lan tawtawo koni Jesus, taimpaki-totol la kona a aptohon na yapigaw maka-kit ya. 23 Kanya inakayni Jesus yay bolag ta inawit na ya halikol nin baryo. Bi-sa pinonahan nanlora na a mata nan bolag tan imparnanay gamot na ha mata na, bi-sa naya pinastang. Wana, “Main kay nadoman angka-kit?”

24 Hinomilap yay lalaki, bi-sawana, “Ampaka-kit akon tawtawonanlalako, kot bilang hilan kawkayo.”

25 Imparna nay naman ni Jesus agamot na ha mata na. Bi-sa hinpinahilap na yan oman, nilominoanay paninilap na ta na-kit nay nanmalino a halban tawo. 26 Bi-sapinaorong na yay na ni Jesus itaw habali la nin binibilinan, wana, “Andokay na domalan ha baryo tan andomoiba-balita ha hinoman itaw a nang-yari.”

Imbalita ni Pedro ahi Jesus yayCristo(Mateo 16:13-20; Lucas 9:18-21)

27 Hawanin, inomalih hi Jesus habaryon Betsaida kalamo a dawdisipo-los na ta nako hila ha bawbaryo ninbabalin Cesarea a hakop ni Felipe. Hakala-lalako la, pinastang na hila niJesus, wana, “Anyay wanlan tawtawono hino ko?”

Marcos 8:28 76 Marcos 9:828Wanlan in-obat kona, “Hika kano

hi Juan Bautista. Main anamaot am-panalita a hika kano hi Propita Elias.Wanlay namaot laloma, a-sa ka kanokonlan laloma ot a pawpropita nanDios hin yadtaw.”

29 Bi-sa pinastang na hilay namanni Jesus, wana, “Hapa hikamo, anyaywamoyoy namaot no hino ko?”

Inombat hi Pedro, wana, “Hika yayCristo, yay inhogo nan Dios.”

30 Bi-sa imbibilin ni Jesus konla aando la iba-balita ha hinoman odtintongkol kona.

Impatandaan ni Jesus yay Tongkolha Pa-ngamati Na

(Mateo 16:21-28; Lucas 9:22-27)31Hawanin, inompisawan nay na ni

Jesus nin intoro konlan dawdisipolosna yay ayon ha Masanton Kasolatana hiya a Naglalaman Tawo ay kailan-gan domalan ha lako a dawdya-dya,itakwil la yan pawpoon nin Israelita,pawpoon pari tan mawmaistron ka-panogoan tan ipapati, balo ta ha ikat-lon awlo ay morong yan mabyay.32 Malino nan imbalita odti konla,kanya impa-lilih na ya ni Pedro tahinaar na ya. 33 Kot inomarap hiJesus konlan dawdisipolos na, bi-sasinita na hi Pedro. Wana, “Domayôka kongko, [yay hinalita mo ay im-panakom ni] Satanas! Nga-min, yayan-isipon mo ay ambo kalabayan ninDios, nokay kalabayan nin tawo.”

34 Hawanin, pinadani ni Jesus hi-lay tawtawo pati hilay dawdisipolosna, ta wana konla, “Hinoman a mal-abay homonol kongko ay kailanganlingwanan nay sarili na, [tanggaponnay kawkadya-dyaan a andomalanha biyay na alang-alang kongko akaalimbawaan] balatayon nay sarilinan kros, tan kailangan homonolya kongko. 35 Nga-min, hinoman aambo matibolos a nakom mati alang-alang kongko ay kay na matanggapyay biyay a homin anggawan, kothinoman a mati alang-alang kongkotan ha Labah a Balita ay matang-gap nay biyay a homin anggawan.

36 Nga-min, anyay pakinabang nin a-say tawo, maipag-ikon na may hal-ban kayamanan ha babon lota kotimpyirnoy nan lamang a ogotan na?37 Ma-bayaran na wari nin kaya-manan a kalolwa na pigaw kay mi-kaha impyirno?

38 “Hinoman a ampamikaringoykongko tan ha hawhalita ko kon-lan tawtawo hawanin panaon amasyadoy nan makasalanan tanambo maptog ha Dios, hiko aNaglalaman Tawo ay ikaringoy koyay namaot ha pa-mako kon omaniti. Konan ya-rin pa-mako kon omaniti ay ma-kit moyon yay kalinggasannan Ama ay iti kongko, tan kalamo kohilay bawbanal a anghil.”

91 Wana ot ni Jesus, “Yay potog,

ibalita ko komoyo,main naka-dong itihawanin a angkabyay ot anggan hama-kit lanmakalato a pa-mag-ari nanDios, awit a main nan kapangyarian.”

Nangoman a Itsora ni Jesus(Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36)

2 Pa-makalabah nin a-nom a awlo,impagkalamoan ni Jesus hi Pedro, hiSantiago tan hi Juan nin nako ha a-say mata-gay a bakil nin hila-hilanbongat. Tongwa, na-kit lan disipo-los a nangoman a itsora ni Jesus.3 Yay doloh na ay ampangi-kirlap tasangkapotian a homin maka-papotinin bilang anorin iti ha babon lota.4 Tongwa, na-kit lay nan bongat hiPropita Elias tan hi Moises. Ampaki-totol hila koni Jesus. 5 Hawanin waniPedro koni Jesus, “Maistro, labah taiti tamo. Mama-dong kamin toloyhihilongan, a-sa para komo, a-sa parakoniMoises tan a-sa para koni PropitaElias.” 6 Homin ha nakom ni Pedroodtaw hinalita na ta masyado hilanangkali-mo.

7 Bi-sa inamoyan hila nin a-saylolom, tan nalngo lay bosis nan Diosa naibat konan ya-rin a lolom, wana,“Yadti a anlabyon kon Anak. Man-glongo kamo kona.” 8 Tongwa, hin

Marcos 9:9 77 Marcos 9:26biniliw lan toloy disipolos na a ka-libol, na-sikaso la a homin hilay nanlaloman kalamoan no ambo hi Jesustana.

9 Lo-gan lan an-omaypa ni Je-sus ha bakil, binibilinan na hilaytoloy disipolos na a ando la iba-balita ha hinoman yadtaw na-kit la,anggan ha hiya a Naglalaman Tawoay norong anan nabyay. 10 Hinonollay bibilin na, balo ta pinipapa-nowan la no anyay kanaboan ninyadtaw hinalita nan pa-morong nanmabyay. 11 Bi-sa pinastang la ya,wanla, “Anongkot man an-ibalita lanmawmaistron kapanogoan a dapat lo-mato yaponomanhi Propita Elias [ba-yo kano makalato yay Cristo]?”

12 Wanan in-obat ni Jesus konla,“Potog nakasolat a mo-na yanmakalato hi Propita Elias pigawiparihado nay halban bagay. Kotnakasolat anamaot tongkol kongko, ahiko aNaglalamanTawo * ay domalanha lako a dawdya-dya tan itakwil.13 Hawanin, ibalita ko komoyo,yay antokoyon ison a Propita Eliasay nakalato ana. Bi-sa ginwa laynaor konay balang labay la ayonha nakasolat tongkol kona.” [Yayantokoyon ni Jesus ay yadtaw hi JuanBautista.]

Pinaabig ni Jesus a A-say Anak aNilooban Doka a Ispirito

(Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-43a)14 Hinmakalato hilay na ni Jesus ha

kamainan lan laloman dawdisipolosna, na-kit la a na-palibolan hilangolpin tawo tan main mawmaistronkapanogoan a ampaki-diskosyonkonla. 15 Halban tawo ay naka-ngaphin na-kit la hi Jesus, kanya polayolan hinomakbat kona ta inasikaso laya. 16 Bi-sa pinastang ni Jesus hilaymawmaistron kapanogoan, wana,“Anya kot a ampididiskosyonanmoyo?”

17 A-sa konlan malabong a tawoitaw a inombat kona, wana, “Maistro,

inawit ko komo yay anak kon lalakita nilooban yan doka a ispirito, kanyakay ya ampakahalita. 18 Topo pa-sompongon na ya, an-itomba na ya.Bi-sa ampi-bolâ-bolâ a boboy na,ampigogot ya tan ampama-paghon.Impaki-totol koy na konlan daw-disipolos mo a palayahon la yay dokaa ispirito, kot kay la na-palayah.”

19 Wanan in-obat ni Jesus kona,“Hikamoy tawtawo hawanin, hominkamon katotpol. Pa-no ot karikaboyot a kailangan kon maki-lamokomoyo bi-sa kamo tompol? Pa-noot kari kaboyot a kailangan katamonpagpasinsyawan? Awiton moyo-rinanak iti kongko.”

20 Inawit lay naor a anak kona.Pa-maka-kit nan doka a ispirito koniJesus, antimano pina-paghon na yayanak anggan natomba ya, ta bi-sani-tolir-tolir yan ampi-bolâ-bolâ aboboy. 21 Pinastang ni Jesus yay tataynan anak, wana, “Naka-no ot nag-ompisa yadti?”

Wanan tatay, “Paibat hin makalogya. 22 Mabotbot na yan an-i-ka haapoy o ha lanom para patyon. Kot nowari ta main kanmagawa, inganga-romo pay na, tambayan mo kami pa.”

23 “No tompol ka,” wani Jesus.“Nga-min, halban bagay ay magawaha tawon main katotpol.”

24 Antimano, inombat yannaipakhaw nay bosis na nin naka-tangih, wana, “Antompol ako,Maistro, kot tambayan mo ko takolang ot a katotpol ko.”

25 Hin na-kit ni Jesus a lalon an-lomako a tawtawo, pinanalitaan nayna yay doka a ispirito, wana kona,“Hikay ispiriton ampamatolok tanampamaomol konan anak, anman-dawan kata: Omalih ka ison kona! Tanmika-ka-noman ando kay na lomooboman kona!”

26 Inomaghaw yapon yay dokaa ispirito a iti konan anak, bi-sapinagoygoy na yan grabi ba-yo yanilomikol kona. Naalihan yan malay

* 9:12 9:12 Kada ibalita ni Jesus “hiko a Naglalaman Tawo,” ha Griego: “yay Anak nin Tawo.”

Marcos 9:27 78 Marcos 9:43yay anak, kanya karamilan konlantawtawo, yay wanla, “Nati yay na.”

27 Kot ginawang ni Jesus a gamotnan anak ta binangon na ya, kanyainomdong ya.

28 Hin norong yay na hi Jesus habali nin kalamo hilay dawdisipolosna, pinastang la ya nin hila-hilan bon-gat. Wanla, “Anongkot kay mi na-palayah yadtaw doka a ispirito?”

29 Wani Jesus konla, “Yay anorina klasin doka a ispirito ay kay ma-palayah, no kay domawat ha Dios[nin main awit pa-magsakripisyonkay mangan]*.”

Pamilwan Pa-mibalita ni Jesus ninTongkol ha Pa-ngamati Na

(Mateo 17:22-23; Lucas 9:43b-45)30 Inomalih hila ni Jesus konan ya-

rin a logar, bi-sa nagpa-wan hila haprobinsyan Galilea. Kay na labay niJesus a main maka-tanda a itaw ya,31 ta antoroan na hilay dawdisipolosna, wana konla, “Hiko a NaglalamanTawo ay iintriga ha tawtawo ta ipa-pati la ko. Balo ta ha pa-ngamatiko, maabot a ikatlon awlo ay mo-rong akon mabyay.” 32 Kot kay lanaintindyan a kanaboan nin ya-rinimbalita na, balo ta angkali-mo hilaynamaot nin mamastang kona.

No Hinoy Pinakamata-gay(Mateo 18:1-5; Lucas 9:46-48)

33 Bi-sa niabot hilay na ni Jesus hababalin Capernaum. Hin itawhilay naha bali, pinastang na hilay dawdisipo-los na, wana, “Anyay ampididiskosy-onan moyo nangon ha dalan?” 34 Kotkay hila nanlok ta yay pinididiskosy-onan la ay no hinoy pinakamata-gaykonla.

35 Hawanin, tinomoklo hi Jesusta bi-sa pinadani na hilay labin-loway disipolos na, ta wana konla,“Hinoman a malabay mag-in prim-ira ay kailangan itoring nay sarilinanpinakahoyot tanma-magsirbi ninhalban kawkalamoan na.” 36 Bi-sanangwa hi Jesus nin a-say anak ta

pinaodong na ha pibotlayan la. Bi-sa kinopkop na ya, ta wana konla,37 “Hinoman a ampananggap ha a-say tawon bilang konan yadtin anakalang-alang kongko ay bilang hikoyantanggapon na. Tan hinoman a am-pananggap kongko ay ambo bongathikoy antanggaponna, nokaypati yaynanogo kongko.”

Yay Ambo Kontra ay Kakampi(Lucas 9:49-50)

38 Hawanin wani Juan koni Je-sus, “Maistro, naka-kit kamin a-saylalakin ampangamit nin ngalan mopara mamalayah dawdoka a ispiritoa nilomoob ha tawo, kot ambo tamoyan kalamoan. Kanya binawalanmi ya bana ta ambo tamo yay naorkalamoan.”

39 Kot wani Jesus, “Ando moyo yabawalan ta yay ampangamit ngalanko pigaw makagawa nin milagroay kay ya basta-basta mamarorokakongko. 40Nga-min, yay tawon ambokontra kontamo ay kakampi tamo.41 Yay potog, ibalita ko komoyo,hinoman a alimbawa mamainomkomoyo maskin a-say bason lanombongat, ta tanda na a anhomonolkamo koni Cristo a homin laloma noambo hiko ay sigoradon tobaloon nayan Dios ha ginwa nan kaabigan.”

Itgon yay Bawbagay a Pangibatannin Makapagkasalanan

(Mateo 18:6-9; Lucas 17:1-2)42 [Wana ot ni Jesus konlan daw-

disipolos na,] “Hinoman a mag-inpangibatan nin makapagkasalanan aa-sa konlan antompol kongko a bi-lang konlan hiladtin awa-nak, labahot katinan a looy na nin mahi-bana baton an-ipangiling ta bi-sa id-abo ya ha taaw. 43 Alimbawa, noyay gamot mo a ampangibatan ninmakapagkasalanan ka, tampol kangomwa paralan pigaw tomgon ana-rin, maskin mahkit a bilang moy nanpo-tohon a gamot mo. Labah ot pa-hal pokol a a-say gamot mo bastami-ka ka ha langit, dinan komplitoy

Marcos 9:44 79 Marcos 10:14gamot mo kot balo mi-ka kay nanlamang ha impyirnon homin pa-nga-lop a apoy. 44 [Itaw ay kay angkati aaw-olol a ampangan ha tawtawo tankay angka-lop a apoy.] 45 No yayayi moy namaot a ampangibatan ninmakapagkasalanan ka, tampol kangomwa paralan pigaw tomgon ana-rin, maskin mahkit a bilang moynan po-tohon a ayi mo. Labah otpa-hal po-toh a a-say ayi mo bastami-ka ka ha langit, dinan kompli-toy ayi mo kot balo ibantak kay nanlamang ha impyirnon homin pa-nga-lop a apoy. 46 [Itaw ay kay angkatia aw-olol a ampangan ha tawtawotan kay angka-lop a apoy.] 47 Noyay mata moy namaot a ampangi-batanninmakapagkasalananka, tam-pol kan gomwa paralan pigaw tom-gon ana-rin, maskin mahkit a bilangmoy nan hokiton a mata mo. Labahot pa-hal bolag a a-say mata mo bastami-ka ka ha kaarian nan Dios, dinankomplitoy mata mo kot balo ibantakkay nan lamang ha apoy ha impyirno.48 Itaw ay kay angkati a aw-olol aampangan ha tawtawo tan kay angka-lop a apoy.

49 “Balang antompol kongko ay[domalan ha pa-magdya-dya pigaw]ma-linisan a biyay na a bilang ana-maot ha dawda-ton a popoolan aambiyan asin. 50 Maalaga a asin,kot no alimbawa ta na-hominan yaynan alat, ma-paalat moyowari oman?Kanya hikamo a anhomonol kongko,ipa-kit moyo komon ha magandanogali a hikamo ay pa-hal asin a kayna-hominan alat, tan lawah kamonmisosondo.”

10Tongkol ha Pa-mihiyay ninKaambali(Mateo 19:1-12; Lucas 16:18)

1 Inomalih hi Jesus ha babalin Ca-pernaum kalamo hilay dawdisipolosna ta nilomipay hila ha Kabatwan Jor-dan ta nako ha a-say logar a hakopot probinsyan Judea. Pinititiponan layay naman itaw nin lako a tawtawo,

tan tinoroan na hilay namaot a bilangnakaogalian nay nan gaw-on.

2 Bi-sa main anamaot paw-Pariseoa nako kona para hobokon la no ma-ka-lot la ya ha pananalita. Kanyapinastang la ya, wanla, “Ayon ha ka-panogoan nan Dios kontamo, maaridoman ihiyay nin lalaki a kaambalina?”

3 Wanan in-obat ni Jesus konla,“Anya kot yay inmanda ni Moises ko-moyo?”

4 Wanla, “Pinayagan ni Moises aihiyay nin lalaki a kaambali na, nobiyan na ya yapon kasolatan nin pa-mihiyay ba-yo na ya ihiyay.”

5 Kot wani Jesus konla, “Bana hakatiboyan olo moyon tawtawo, kanyana sinolat ni Moises ya-rin kasogoan.6Kot hin kalin-oo-nawan, hin pinalsanan Dios a babon lota ay pinalsa naytawo nin lalaki tan babayi. 7 Yadtibara-nan no anongkot ibati nin lalakia tatay tan nanay na ta tomapol yakonan kaambali na, 8 bi-sa hilay lowaay mag-in anan asa-sa. Kanya ambohilay nan lowa nokay pa-hal asa-sayna. 9 Intonsis, yay piniasa-sa nan Diosay kay dapat pihiyayon nin tawo.”

10 Hin itaw hilay na ni Jesus habali, pinastang la yay namaot nindawdisipolos na tongkol ha pa-mihiyay nin kaambali. 11 Wani Jesuskonla, “Hinomana lalaki amamihiyaynin kaambali, bi-sa magkaambalinlaloma ay magkasalanan yan pa-mabayi laban konan kaambalininhiyay na. 12 Anorin anamaotkapara, yay babayin makihiyayha kaambali, bi-sa magkaambalinlaloma ay magkasalanan yan pa-maki-lalaki.”

Binindisyonan ni Jesus Hilay Awa-nak

(Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17)13 Hawanin, main tawtawon nan-

gawit nin awa-nak koni Jesus ta labaylan aptohonna hila para bindisyonan,kot hinaar hila nin dawdisipolos na.14 Hin na-kit ni Jesus odtin ginwa landawdisipolos na ay nagolo ya, kanya

Marcos 10:15 80 Marcos 10:32wana konla, “Po-layan moyo hilandomani kongkoy aw-awa-nak, andomoyo hila haaron. Nga-min, hilaytawtawon main pa-masimala ha Diosa bilang konla ay kabilang ha ampag-arian na. 15 Yay potog, ibalita kokomoyo, hinoman a kay mananggapha pa-mag-ari nan Dios, nin bilangha pa-nanggap lan makalog a anakay kay maka-paki-lamo ha tawtawonampag-ariannanDios.” 16Bi-sa ina-saa-sa na hilan binibi ni Jesus a aw-awa-nak tan imparna nay gamot na ha olola ta binindisyonan na hila.

Yay Lalakin Mayaman(Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30)

17 Hin an-omalih hilay na ni Je-sus, main a-say lalakin nolayon nakokona. Bi-sa nanalimokor ya ha arapanna ta pinastang na ya, wana, “Labaha Maistro, anyay kailangan kon gaw-on pigaw magkamain akon biyay ahomin anggawan?”

18 Wani Jesus kona, “Anongkothina-wayan mo kon labah? Hominlaloman labah no ambo yay Dios bon-gat. 19 Tanda moy kawkasogoan nanDios: Ando ka mangmatin tawo; andoka mamabayi; ando ka maniba; andoka tomistigo nin kagalotoyan; andoka manaol; igalang moy tatay tannanay mo.”

20 Kot wanan yadtin lalaki,“Maistro, ya-rin halban ay anhonolonkoy na paibat hin anak ako.”

21 Hinilap na ya ni Jesus ninmain pa-manglabi. Bi-sa wanakona, “Kolang ka ot nin a-say bagay.Morong ka ta ilako moy main monkawkama-main ta ipapto moy na-paglakoan konlan mawmairap pigawmagkamain kan kayamanan halangit. Bi-sa magbolta ka, balatayonmoy pa-hal sarili mon kros tahomonol ka kongko.” 22 Nilomoloyay lalaki ha hinalita ni Jesus. Bi-sanorong yan mairap a nakom bana takalakan nan kama-main.

23 Hinilap ni Jesus hilay halbandisipolos na, ta wana konla, “Hay irappaynaha tawtawonmangayamanninpahakop ha pa-mag-ari nan Dios!”24 Nag-ispanta hilay dawdisipolos naha hinalita na. Kot wanay namanni Jesus konla, “Tawtalakaka, * tala-gan na-pakairap konlan ampasimalaha kayamanan nin pahakop ha pa-mag-ari nan Dios. 25 Maganoh ot haa-say kamilyo nin homlot ha lobotkarayom, dinan yay a-say mayaman apahakop ha pa-mag-ari nan Dios.”

26 Lalo hilan nag-ispantay daw-disipolos ni Jesus, kanya wanla ha a-sa tan a-sa, “Hinoman no-nin amaarimalipyas?”

27 Hinilap na hila ni Jesus, bi-sawana, “Yadti ay kaymagawa nin tawokot magawa nan Dios ta halban bagayay posibli kona.”

28 Hawanin wani Pedro koni Jesus,“Hapa hikami? Imbati mi halban taanhomonol kami na komo.”

29 Wani Jesus, “Yay potog, ibalitako komoyo, hinoman a mamibati ninbali o tawtalakaka o tatay o nanayo kaambali o aw-awa-nak o lawlotaalang-alang kongko tan ha Labah aBalita 30 ay hawanin ot panaon aymakatanggap yay nan yatos-yatos aholok ha imbati nan bawbali o taw-talakaka o nawnanay o aw-awa-nako lawlota, maskin da-damsakon ya.Bi-sa ha dobali biyay ay matanggapnay biyay a homin anggawan. 31 Kotlako konlan ampo-na hawanin a halomato a panaon kot ma-hoyot tanlako anamaot a angka-hoyot hawanina mio-na.”

Pamitlon Pa-mibalita ni JesusTongkol ha Pa-ngamati Na

(Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34)32 Hawanin, iti hi Jesus ha dalan

makon syodad Jerusalem nin kalamoa lako a tawtawo. Ha kala-lalakola ay ampo-na hi Jesus. Naka-ngaphilay labinloway disipolos na, tanhalak-halakan hilay namaot a lalo-man tawtawo a antomombok konla.

* 10:24 10:24 Ha Griego: aw-awa-nak.

Marcos 10:33 81 Marcos 10:52Hin ya-rin ay impa-lilih nay namanni Jesus hilay labinloway disipolos nakonlan tawtawo, ta imbalita na konlano anyay mangyari kona. 33 Wana,“Tandaan moyodti: Yadtin pa-makotamo ha Jerusalem, hiko a Naglala-man Tawo ay iintrigay na konlanpawpoon pari tan mawmaistron ka-panogoan ta sintinsyawan la kon ka-matyan. Bi-sa iintriga la ko konlanambo Israelita, 34 ta toya-toyaon lako, lora-loraan, latigowon tan patyon.Kot ha ikatlon awlo ay morong akonmabyay.”

Yay Impaki-totol ni Santiago tan niJuan

(Mateo 20:20-28)35 Hawanin, hi Santiago tan hi Juan

a awa-nak ni Zebedeo ay dinomanikoni Jesus, ta wanla kona, “Maistro,main kami komon labay a gaw-on mopara komi.”

36 Wana konla, “Anya kot a labaymoyon gaw-on ko para komoyo?”

37 Wanla kona, “Payaganmo komon a ha kaarian monsangkarangalan ay magkamainkamin karapatannin tomoklo ka-danimo, yay a-sa ha wanan mo tan yay a-sa ha wili mo.”

38 Kot wani Jesus konla, “Kay moyotanda a kanaboan nin ya-rin an-ipaki-totol moyo. Kababaan moyowari magdya-dya nin bilang ha pa-magdya-dya ko, o dalanan yay klasinpa-mangmati a bilang ha gaw-on lakongko?”

39 Wanlan in-obat, “Iya, kababaanmi.”

Kot wani Jesus konla, “Potog amagdya-dya kamo nin bilang ha pa-magdya-dya ko, tan patyon kamo ninbilang ha gaw-on la kongko. 40Balo taambo kon karapatanmamili no hinoytomoklo ha wanan ko o ha wili ko,nokay yay totokloan ha dani ko aypara konlan pinaghandaan nan Amako ha langit.”

41 Hin nalngo lan mapolo ot adisipolos yay impaki-totol ni Santiagotan ni Juan, nasora hila. 42 Kanya

pinadani na hila ni Jesus, ta wanakonlan halban, “Tanda moyo a hi-lay ambilbion pawpoon lan ambo Is-raelita ay mabyat a pamomoon la tanhilay main mata-gay a katongkolanay an-ipilit lay labay la ha pamomoonla. 43 Kot ambo kamon dapat mag-in anorin, nokay hinoman a malabaymag-in mata-gay ha gropo moyo,kailangan disidido yan magsirbi hakawkalamoan na. 44 Tan hinomankomoyo a malabay mag-in poon hagropo moyo ay kailangan mag-in yanpa-hal alipon nin halban. 45Nga-min,maskin hiko a Naglalaman Tawo aykay ko nako iti ha babon lota parapasirbi, nokay para magsirbi tan paraibi koy biyay ko nin ipanondon halako a tawtawo.”

Pinaabig ni Jesus hi Bartimeo a Bolag(Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43)

46 Hawanin, dinomalan hi Jesuskalamo hilay dawdisipolos na tanhilay malabong a tawo ha babalinJerico. Hin an-omalih hilay na itaw,main a-say lalakin bolag a antoklo haliglig kalsada ta ampakilimoh. Yadtiay hi Bartimeo a anak ni Timeo. 47Hinnalngo nanhi Jesus a tagaNazaret yayanlomabah, hinoma-way ya ta wana,“Jesus, lipi ni Ari David, inga-rowanmo ko!”

48 Hinaar la yan lako a tawo itawpigaw mamakatinok ya. Kot lalo yayna ingat hinoma-way, wana, “Lipi niAri David, inga-rowan mo ko!”

49 Tinomgon hi Jesus, ta wana kon-lan tawtawo, “Ha-wayan moyo ya.”

Kanya hina-wayan la hi Bartimeo,wanla kona, “Ando kay na mag-aborido. Omdong kay na ta an-ipaha-wayan na ka.”

50 Inwahkil nay alimonmon na tatampol yan inomdong bi-sa dinomanikoni Jesus.

51 Wani Jesus kona, “Anyay labaymon gaw-on ko para komo?” WaniBartimeo, “Maistro, labay ko komonmaka-kit.”

52 Kanya wani Jesus kona, “Maarikay nan morong, ta maka-kit kay na

Marcos 11:1 82 Marcos 11:18bana ha main mon katotpol.” An-timano, naka-kit yay naor, bi-sa hi-nomonol ya koni Jesus.

11Yay Kalo-loob ni Jesus ha Jerusalem(Mateo 21:1-11; Lucas 19:28-40; Juan

12:12-19)1 Madani hilay na ni Jesus ha syo-

dad Jerusalem ta niabot hilay na hapibotlayan nin loway baryo a Betfagetan Betania, a parihon iti ha liglignin Bakil Olibo. Hawanin, namihogoyan loway disipolos na. 2Wana konla,“Domiritso kamo konan ya-rin ka-tobon a baryo ta pa-makalato moyoitaw, main kamon ma-kit a-say kilawasno a nakatakol a kay ot pinagkabay-owan nin maskin hinoman. Orkalanmoyo ta awiton iti. 3Nomainmamas-tang komoyo no anongkot an-orkalanmoyo-rin, ibalita moyo, ‘Kailangannan Katawan,’ ta pomayag ya mantampol.”

4 Nako hilay na, bi-sa na-kit laynaor yay kilaw asno ha liglig kalsada anakatakol ha poltan balaybay. Kanyainorkalan la. 5Hinya-rin aypinastanghila nin omnoy tawon nakaodongitaw, wanla, “Anongkot an-orkalanmoyo-rin?”

6 Bi-sa imbalita lay naor yay im-bibilin ni Jesus konla, kanya pinaya-gan hila. 7 Bi-sa inawit lay nay kilawasno koni Jesus. Ba-yo insapin layaw-alimonmon la konan kilaw asnota bi-sa pinagkabayowan nay na niJesus ha pa-makon Jerusalem. 8 Lakoa tawtawon namiapin aw-alimonmonla ha dalanan na. Hilay lalomay na-maot ay namo-toh nin mabolong ahawhanga ha lawak ta bi-sa la in-apinha dalanan na [pa-mipa-kit nin kaga-galang la koni Jesus.] 9Hilay anlalakoha o-nawan tan hilay namaot a an-omaloyon ay ampiho-holyak ha kali-gawan, wanla, “Viva! Poriwon yayampakalato ha ngalan nan Katawan!10 Dayawon yay pa-mag-ari na, ta hangalan nan Katawan ay hiyay mami-patoloy nin yadtaw pa-mag-ari nan

kapapo-papoan tamon hi Ari David.Poriwon yay Katawan ha sangkalan-gitan!” 11 Pa-makalato ni Jesus hasyodad Jerusalem, nako ya ha timplonanDios ta biniliw nay halban bawba-gay itaw. Hin anyomabi na, nako yayna ha baryon Betania kalamo na hilaylabinloway disipolos na.

Inhompa ni Jesus a Poon Igos(Mateo 21:18-19)

12 Kinaboklahan, hin an-omalihhila ni Jesus ha baryon Betania,nalayam nay bitil na. 13 Hin na-tamolaw nay a-say poon igos a lakoanay bolong, kina nan biniliw nomain anan bonga. Kot pa-makalatona itaw, homin yan na-kit bonganokay bawbolong bongat, bana taambo ot disnodon panaon igos.14 Kanya inhompa na-rin poon igos,wana, “Mika-ka-noman ay hominanan mangan nin bonga mo ta kaykay na mamongan oman.” Nalngoladti nin hilay dawdisipolos na.

Pinaalih ni Jesus Hilay Ampi-paglakoha Timplo

(Mateo 21:12-17; Lucas 19:45-48; Juan2:13-22)

15 Pa-makalato lay naman ni Je-sus ha Jerusalem, nako ya ha tim-plo. Pina-paalih na hilay ampi-paglako tan ampi-panaliw itaw ninmaida-ton konan Dios. Bi-sa bi-nalinta nay lawlamisawan lan ma-nagilin kwarta itaw, pati yay tawto-tokloan lan ma-maglako nin idada-ton anamaot a kawkalapati. 16 Kayna syimpri pinayaganninmagpa-wanitaw ha timplo yay hinoman a mainawit karga. 17 Hawanin, pinangar-alan na hilay tawtawo itaw, wana,“Ambo doman nakasolat ha Masan-ton Kasolatan, a wanan Dios, ‘Yay baliko ay ha-wayan balin panawatan nintawtawo ha halban nawnasyon’? Ha-lako ta anggaw-onmoyon ‘pamaliwannin mawmahiba.’ ”

18 Hin na-tandaan ladti nin hilaypawpoon pari tan mawmaistron ka-panogoan, naningkap hilan paralan

Marcos 11:19 83 Marcos 12:3para maipapati la hi Jesus ta angkali-mo hila kona bana ta halban tawo ayanhomanga ha pa-noro na. 19 Hinanyomabi na, inomalih hilay na niJesus ha Jerusalem.

Yay Aral ibat ha Poon Igos(Mateo 21:20-22)

20 Kinaboklahan, hin na-labahanlay naman ni Jesus yadtaw poon igos[ha pa-mako lan oman ha Jerusalem,]na-kit lan nalanoh ana ta nati. 21Na-panomtoman ni Pedro a hompa niJesus, kanya wana kona, “Maistro, bi-lyon mo! Nalanoh anay poon igos ainhompa mo.”

22 Wanan in-obat ni Jesus kon-lay nan halban, “Tompol kamo haDios. 23Yay potog, ibalita ko komoyo,maskin hinoman a manalita konanya-rin a bakil, ‘Maalih ka-son ta lomi-pat ka ha ambay!’ nin kay ampag-doda, nokay ampi-polon na a mang-yari yay hinalita na ay gaw-on nanDios orin para kona. 24 Kanya ibalitako komoyo, anyakaman a bagay adawaton moyo ha Dios, pi-polonmoyon bilang moyoy nan antang-gapon ta matanggap moyo. 25 Kotno andomawat kamo ta main kamonhakit nakom ha hinoman, patawaronmoyo yapon pigaw patawaron nakamoy namaot nin Ama moyo halangit ha main moyon kawkasalanan.26 [Kot no kay kamo magpatawad,kay na kamoy namaot patawaron ninAma moyo ha langit ha main moyonkawkasalanan.”]

Yay Pastang Tongkol ha Karapatanni Jesus

(Mateo 21:23-27; Lucas 20:1-8)27 Hawanin, nagbolta hilay naman

ni Jesus ha timplo ha Jerusalem. Lo-gan anlalako hi Jesus itaw ha loobnin kahakopan nin timplo, dinaniwanla yan pawpoon pari, mawmaistronkapanogoan, tan pawpoon nin Is-raelita a pari-parihon myimbro ninpinakamata-gay a konsihoninnasyonIsrael, 28 ta wanla, “Anyay karapatan

mo anongkot angga-gaw-on mo-rinhalban? O hinoy nami nin karapatankomo para gaw-on yay anorin?”

29Wani Jesus konla, “Main akoy na-maot labay pastangon komoyo. Oba-ton moyo yapon yadti, bi-sa ko ibalitakomoyo no hinoy nami nin karapatankongko para gomawa anodtin bawba-gay. 30 Ibalita moyo pa kongko: Aytinaibat a karapatan ni Juan para ma-maotismo, haDios domanoha tawo?”

31 Nipapa-no hila yapon ha a-sa tana-sa, wanla, “No halitaon tamon ibatha Dios, sigoradon halitaon na kon-tamo, ‘Anongkot man no-nin ta kaymoyo ya pini-pol?’ 32 Kot no halitaontamoy namaot a naibat ha tawo ay ka-pali-mo.” Nga-min, angkali-mo hilaha tawtawo bana ta ambilbion ninhalban a yadtaw hi Juan ay talaganpropita nan Dios. 33 Kanya, yay in-obat la tana koni Jesus ay “Kay mitanda.”

Kanya wani Jesus konla, “Kay koynamaot no-nin ibalita komoyo no hi-noy nami nin karapatan kongko paragomawa anodtin bawbagay.”

12Yay Alimbawa Tongkol Konlan Ma-

ngasiwa nin Rilihyon nin Israelita(Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19)

1 Nangaral ya ot konla hi Je-sus nin imparalan na ha alimbawa,wana, “Main a-say lalaki a nang-molan golpin obas ha main nan lota,* bi-sa na inalalan a nanglibol. Ba-yo ginomwa yan pamohpohan obastan nama-dong ot nin mata-gay abalin pagbantayan. Pa-makayari,nangwayan tawtawonmangasiwa ko-nan yadtin obasan na, bi-sa nakoya ni-wan ha laloman logar. 2 Hinpanaon anan pa-motin obas, nami-hogo yan a-say alila konlan ma-ngasiwa nin obasan na, para kowon aparti na. 3 Kot pa-makalato nan alila,binombonan la yan mawma-ngasiwata bino-bogbog, bi-sa pinaorong la

* 12:1 12:1 Ha Isaias 5:7, yay nasyon Israel ay hina-wayan obasan nan Katawan.

Marcos 12:4 84 Marcos 12:22yan kay homin awit. 4 Kanya nanogoyay naman yadtin main ikon obasannin a-sa ot a alila, kot bina-batibatla yan bato, nirindi la ya ha olo tanpinaorong la yan ka-paringoy ot aitsora. 5 Hawanin, nanogo yay na-man laloma, kot pinati la. Lako ota inhogo-hogo na, kot bino-bogboglay laloma tan hilay laloma ay pinati.6 Hin hoyot, asa-sa tanay angkatla amaihogo na a homin laloma no amboyay anlabyonnan anak a lalaki. Kanyainhogo na ya konla, ta wana ha sarilina, ‘Sigoradon igalang lay anak ko.’7 Kot hin na-kit lan mawma-ngasiwayadtin anakna, wanla ha a-sa tan a-sa,‘Ya-rin yay manawil. Patyon tamo yapigaw maipag-ikon tamoy tatawilonna.’ 8 Kanya yay ginwa la ay binom-bonan la ya ta pinati, bi-sa imbasyo halikol nin obasan.”

9 “Hawanin,” [wanan impagpa-toloy ni Jesus,] “anyamanwari a gaw-on nan main ikon obasan? Hiyay namismo a mako ta pa-patyon na hilaymawma-ngasiwa, bi-sa ipa-taya nayobasan na ha laloma.” 10 Wana ot niJesus, “Ambo doman nabasa moyo-dtin wana ha Masanton Kasolatan:‘Yay bato a impoyra lan karpintiroAy yadtawmismo a ginwa pinakapon-

dasyon nin bali.11 Yadti ay gawa nan Katawantan ka-paka-ngap kontamo.’ ”

12 Hawanin, labay la yay na komondakpon nin hilay pawpoon nin Is-raelita a nanita kona ta naintindyanla a hilay antokoyon na konan yadtawalimbawa. Kot angkali-mo hila kon-lan malabong a tawo, kanya pino-layan la ya tana tan inomalih hilay na.

Tongkol ha Pamamayar Bowis(Mateo 22:15-22; Lucas 20:19-26)

13 Hawanin, hilay pawpoon ninIsraelita ay namihogo hilan omnoypaw-Pariseo tan omnoy tawon maka-Ari Herodes Antipas koni Jesus, parataktikawon la ya pigaw makahalitayan maari lan maikaso kona. 14Kanyapa-makalato la itaw, wanla kona,“Maistro, tanda mi a maptog ka tan

kay ka ampag-alangan ha hinomanta kay mo anhilapon a katongkolannin tawo. Potog yay an-itoro monkalabayan nan Dios para ha tawo.Hawanin, anyay wamo: Marapat do-man ayon ha kawkapanogoan nanDios kontamon Israelita a mamayarnin bowis konan ari ha Roma [a mainhakop kontamo]? 15 Kailangan wari amamayar kami o kai?”

Kot tanda ni Jesus a pa-magkonwari la, kanya wana konla,“Anongkot labay moyo kon hobokon?Torolan moyo kon a-say kwartanpilak ta biliwon ko.”

16 Tinorolan la yay naor, bi-sapinastang na hila ni Jesus, wana,“Hino man lopa tan ngalan yadti iti?”

Wanla kona, “Yay ari ha Roma.”17 Kanya wani Jesus konla, “Ibi

moyo no-nin konan ari ha Roma yayikon na, tan anorin anamaot kapara,ibi moyoy namaot konan Dios yayikon na.”

Naka-ngap hila koni Jesus, [ta yayobat na ay ambo kontra konan ari tanambo anamaot kontra konan Dios.]

Tongkol ha Pa-morong Mabyay(Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40)

18Bi-samain anamaot saw-Saduseoa nako koni Jesus. Hiladti yay gro-pon kay ampi-pol a main pa-morongmabyay. Pinastang la yay namaothi Jesus, wanla, 19 “Maistro, yaysinolat ni Moises a kapanogoan nanDios kontamo ay ‘No nati yay a-saylalakin main kaambali nin homin hi-lan anak, kailangan yay talakaka nanyadtin nati ay ipagkaambali nay na-balon ayro na ta pigaw maibalô nanmagkamain anak yay talakaka na anati.’ 20Hin yadtaw, main pitoy mita-talakakan lawlalaki. Nagkaambali yaykalingkakaan, kot nati yan homin hi-lan anak. 21 Kanya yay homonol a ta-lakaka na a nagkaambali konan balo,kot nati yay namaot nin homin hilananak. Anorin ot syimpri a nangyariha pangatlo tan konlan hinomonolot. 22 Halban lan hiladtin pitoy mita-talakaka ay naipagkaambali la ya, kot

Marcos 12:23 85 Marcos 12:37pari-pariho hilan nati nin kay nagka-main anak. Hin hoyot, nati yay na-maot a babayi. 23Hawanin, no wari tamain pa-morong mabyay, hino manno-nin konla a makapag-ikon konanyadtaw babayi bilang kaambali napainsan? Nga-min, pari-pariho la yanimpagkaambali nin hilay pito.”

24 Wani Jesus konla, “Lawlingokamo. Tanda moyo no anongkot?Bana ta kay moyo an-intindyonyay Masanton Kasolatan ni yaykapangyarian nan Dios. 25 Ha pa-morong mabyay ay kay hilay nami-pagkaambali ta bilang hilay nanaw-anghil ha langit. 26 Kot tongkolha pa-morong mabyay lan ni-kati,main kamo syimprin nabasa ha libroni Moises tongkol ha nangyari hamaaypa a poon kayon andorta, hinwanan Dios koni Moises, ‘Hikoy Diosni Abraham, Dios ni Isaac tan Diosni Jacob.’ 27 Kot ambo yan Dios nintawtawon nati, nokay Dios ya nintawtawon angkabyay, [labay totolon,an-itoring nan angkabyay hiladtintolo.] Kanya lingon-lingo kamo nohalitaon moyon homin pa-morongmabyay.”

Yay Pinakamaalagan Kasogoan(Mateo 22:34-40; Lucas 10:25-28)

28 Hawanin, nalngo nin a-saymaistron kapanogoan yay pa-maki-diskosyon lan saw-Saduseo koniJesus. Hin na-kit na a mahosay nahilan inobat ni Jesus, dinomani yakona ta pinastang na yay namaot,wana, “Anya kot yay pinakamaalagankasogoan?” 29Wanan in-obat ni Jesus,“Oyay pinakamaalagan kasogoan:‘Hikamoy aw-Israelita, paka-long-on moyodti: Yay Dios a Katawantamo, hiyan bongat a Katawan.30 Labyon mo yay Katawan mon Diosnin asa-say nakom, nin mo-na hamain mon kalayaman, tan mo-naot ha main mon pangingisip, tannin halban kababaan mo.’ [Yadti

yay pinakamaalagan kasogoan.]*31 Oyay ikalwan maalagan kasogoan:‘Labyonmoy kapara nin bilang ha pa-manglabi mo ha sarili.’ Homin ananlaloman kasogoan a mas maalagakonlan hiladtin lowa.”

32 Bi-sa wanan maistron ka-panogoankoni Jesus, “Tamaahinalitamo, Maistro. Potog a yay Dios kotasa-sa, tan homin anan laloman Dios.33 Bi-sa, no labyon yay Dios nin asa-say nakom, ninmo-naha pangingisip,mo-na ha kalayaman, tan nin halbankababaan, bi-sa labyon ot yay kaparanin bilang ha pa-manglabi ha sariliay holok yadti ha halban aw-ayop apopoolan para ida-ton ha Dios tanmaskin anyaman ot a iibi kona.”

34 Hin na-kit ni Jesus a mahosay aobat na, wana kona, “Madani kay nanmaibilang ha pa-mag-ari nan Dios.”Hin ya-rin ay homin anan nagkohawnakom nin namastang koni Jesus.

Yay Pastang ni Jesus Tongkol KonanLipi ni Ari David

(Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44)35 Hin ampangaral hi Jesus ha tim-

plo, wana, “Anyay wamoyo konanyadti: An-itoro lan mawmaistron ka-panogoan a yay Cristo kot lipi niAri David. 36 Kot ambo doman hiAri David mismo a nanalita nin im-panakom nin Masanton Ispirito nanDios kona nin anodti:‘Wanan Dios a Katawan koni Cristo a

Katawan ko:Iti ka tomoklo ha wanan ko,Ta ta-ganan mon igwa ko ha

aypa kapangyarian mo hilaykawkontra komo, a pa-halmag-in hilan paparnaan ayimo.’ ” †

37 Wanan impagpatoloy ni Jesus,“Iti ay hina-wayan ni Ari David yayCristo nin ‘Katawan’. Anyay wamoyo:Pa-no maari a Katawan na ya ta bi-salipi na ya ot?”

Hilay tawtawo itaw ay nalilikot hi-lan nanglongo ha aw-aral ni Jesus.

† 12:36 12:36 Ha Griego: anggan igwa ko ha aypa nin ayi mo hilay kawkontra komo.

Marcos 12:38 86 Marcos 13:10Ando Aligon a Ogali lan Maw-

maistron Kapanogoan(Mateo 23:1-36; Lucas 20:45-47)

38 Hawanin, ha pa-noro ni Je-sus, wana konla, “Mag-ingat kamokonlan mawmaistron kapanogoan amangailigmipa-pasyal nin nakadolohmawmaanloh, tan labay-labay lanasikasowon hila ha pawplasa, 39 tanmangailig hilan tomoklo ha ambobasta-bastan totokloan ha sawsina-goga tan ha kawkabisira ot no mainhawhandaan. 40 Antaktikawon laybawbabayi a balo anggan makwa lapati na ingat a bali la, ta bi-sa ampa-paanlohon lay kada-dawat la pigawkay ma-halata a gawgawa lan doka.Bana konan ya-rin a angga-gaw-onla, mas ambomyat ana ingat a parosakonla.”

Yay Da-ton nan Babayin Balo(Lucas 21:1-4)

41 Ninghan, tinomoklo hi Jesus hatobon ampamidaboan kwarta ha tim-plo, ta an-imatonan nay lako a tawonampamidabo nin kwarta itaw. Lakoa mawmayaman a ampamidabo ninmawmahi-ban a alaga. 42 Kot maina-say pobrin babayin balo a nakoitaw namidabo nin loway darinto abarya a ampag-alagan a-say sintimos.43 Hawanin, pinadani ni Jesus hilaydawdisipolos na, ta wana konla, “Yaypotog, ibalita ko komoyo, yadtaw ind-abo nan pobrin balo ay mas holok hainimbi lan halban namidabo. 44 Nga-min, sawsobra lan bongat a indabola, kot yay balo, maskin ampag-irapya, inimbi na ot a ka-siya-siya nanipagkabyay.”

13Yay Tongkol ha Pa-makahira nin

Timplo(Mateo 24:1-2; Lucas 21:5-6)

1 Hin anlomikol hi Jesus ha timplo,main a-sa konlan dawdisipolos na ananalita, wana, “Maistro, bilyon mopa, hay kawkahi-banan bawbato nintimplo tan hay kagandawan nin baw-bali a kahakopan nin timplo!”

2 Kot wanan in-obat ni Jesus kona,“Iya, angka-kitmo-rinmangahi-ban abawbali. Balo ta lomato yay panaona homin anan ma-bati ison ni a-saybato a nakababo ha laloman bato tahalban ay watakon.”

Kawkairapan tan Pa-na-damsak(Mateo 24:3-14; Lucas 21:7-19)

3 Bi-sa, hin itaw hilay na ha BakilOlibo tan nakatoklo yay na hi Jesusnin angka-tamolaw nay timplo, dino-mani hila ni Pedro, Santiago, Juan tanAndres nin hila-hilan bongat ta na-mastang hila kona. 4 Wanla, “Ibalitamo pa komi no maka-no mangyariyadtaw imbalita mon watakon yaytimplo tan anyay pamilbian ba-yomangyari orin halban.”

5 Inobat na hila ni Jesus kot bini-bilinan na hila yapon, wana, “Mag-ingat kamo pigaw kay kamo mailingonin hinoman. 6 Nga-min, lako amako komoyo a mangamit ngalanko ta ibalita lan hila yay Cristotan lako a tawtawon mailingo la.7Nomakalngo kamon lawlabanan tanbawbalita tongkol ha gawgira, andokamo mahalak ta kailangan mang-yari yapon orin. Balo ta ambo otya-rin a panganggawan nin babonlota. 8 Nga-min, milalaban a nan-gasasari a nawnasyon tan kawkaar-ian. Manglayon anamaot ha nan-gasasari a lawlogar tan magkamainbitil tan gawgolo. Kot ya-rin ayompisan bongat nin masyadon pa-magdya-dya lan tawtawo a bilang haompisan pa-manglayam tiyan bi-samangabing.

9 “Kot hikamoy antompol, mag-ingat kamo, ta main tawtawo amamiintriga komoyo ha gawgroponampamoon ha sawsinagoga a mainkatongkolan para manosga, bi-saipagaroti la kamo itaw. Iarap la kamoot ha gawgobirnador tan ha aw-aribana ha katotpol moyo kongko, balotamag-in oportonidadmoyo-rin paramaiabot konlay kaptogan tongkolkongko. 10 Nga-min, kailangan

Marcos 13:11 87 Marcos 13:28maipangaral yapon yay Labah a Balitaha tawtawo ha halban nasyon ba-yomanganggawan a mondo. 11 Ha orasa dinakop la kamo ta ipaimbistiga,ando kamo mag-aborido no anyayhalitaon moyo [o mangisip no anyayiobat moyo.]* Ha pa-ngimbistiga lakomoyo, halitaon moyo yay ipaisipkomoyo konan ya-rin a oras, taambo mangibat ha sarili moyonisip a halitaon moyo nokay haMasanton Ispirito nan Dios. 12 Maintalakaka a ipapati nay talakaka na[a antompol], o main matoantawoa ipapati nay anak na [a antompol],tan anorin anamaot kapara ha awa-nak, lomaban hila ha matoantawola [a antompol] anggan ha toloyhilan ipapati. 13 Tiplonon la kamonhalban tawtawon kay antompol banaha katotpol moyo kongko. Kot yaymakapagpatoloy nin maptog kongkoanggan ha oltimo ay malipyas.”

Yay Sangkarokaan a Kapa-palayang(Mateo 24:15-28; Lucas 21:20-24)

14 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,]“Ma-kit moyo yay sangkarokaan akapa-palayang a ampangibatan ninambo bastan paninira [a binanggitni Propita Daniel hin yadtaw, taipa-dong ya ha timplo] a ambo nakomon dapat kamainan.” (Hikamoyampamasa ay pakaintindyon moyo-dti!) “[No mangyari na-rin a hola,]hinoman a iti ha Judea ay kailan-gan tampol molayon omari ha bakil.15Hinoman a ma-palatan ha likol ninbali ay ando yay na mag-abala ninlomoob, para mangwa nin anyaka-man a ma-wit. 16 Anorin anamaotkapara ha hinoman a ma-palatan habowat, ando yay na mag-abala ninmorong ot ha bali para mangwandawdoloh na. 17 Ka-ka-ro hilay ma-palatan malombit o ampamasoso ko-nan ya-rin a panaon! 18 Dawatonmoyo ha Dios a ando tana komon mi-taon a kapo-polayo moyo ha panaonlayop. 19Nga-min grabin pa-magdya-dya a domalan ha tawtawo konan ya-rin a panaon. Ya-rin anay klasin

pa-magdya-dya a kay ot na-nangyari,paibat hin pinalsa nan Dios a babonlota tan kay ana maolit maski mika-ka-noman. 20 No ya-rin a panaonnin pa-magdya-dya kot kay na paan-toron nin Katawan, homin tawonmakalibri. Kot alang-alang konlantawtawon pinili na ay paantoron na-rin.

21 “Hawanin, no wari ta mainmamibalita komoyo, ‘Iti yay na hiCristo!’ o kariwana, ‘Itawya!’ ay andomoyo ya pi-polon. 22 Nga-min, mainlomato a magkonwari a hila kano hiCristo, tan hilay namaot a lalomaay magkonwari hilan pawpropita nanDios. Pa-kitan la kamon gawgawaa kawka-paka-ngap a pamilbian ka-pangyarian nanDios paramailingo la,no maari bongat, pati hilay tawtawonpinili nan Dios. 23 Kanya mag-ingatkamo ta impao-na koy nan impatan-daan komoyo yadtin halban bawba-gay.”

Yay Kala-lato ni Cristo(Mateo 24:29-31; Lucas 21:25-28)

24 [Wana ot ni Jesus,]“Pa-makayari nin ya-rin panaon pa-

magdya-dya,Domoblom yay awlo,

Kay homawang yay bolan,25 Mi-kadabo anamaot a bawbitoon,Tan yay lawlaloma ot ison ha ta-gay

ay mi-kayogyog tan maalih haandalanan la. 26 Bi-sa hikoa Naglalaman Tawo ay ma-kit lan amponaoy nin iti halolom nin main ambo bastankapangyarian tan karangalan.27 Bi-sa ihogo ko hilay aw-anghil ha a-pat a diriksyonninbabon lota, para tiponon laytawtawon pinili ko maibat hahalban lawlogar.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Poon Igos(Mateo 24:32-35; Lucas 21:29-33)

28 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,]“Intindyon moyoy aral ibat hapoon igos: No ma-kit moyoy nanampanarok tan ampama-yon bolong,tanda moyo a madani nay panaon

Marcos 13:29 88 Marcos 14:9abagat. 29 Anorin anamaot kapara,no ma-kit moyon ampangyari nadtinbawbagay a impatandaan ko ay ma-tandaan moyo a madani koy nanlomato, bilang akoy nan iti ha polta.30 Yay potog, ibalita ko komoyo,ha tawtawon angkabyay hawaninpanaon ay main ot angkabyay,anggan kay mangyari yadtin halbanbawbagay. 31Manganggawan a langittan lota, balo ta yay hawhalita ko ayhomin pa-ngapaso.”

Dios Bongat a Magtanda noMaka-noMagbolta hi Jesus

(Mateo 24:36-44)32 [Wana ot ni Jesus,] “Ma-kit

moyoy pamilbian nin pa-mako konoman iti, balo ta homin magtanda noanya mag-awlo o anyay oras a ilatoko, maskin hilay aw-anghil ha langitni hiko a Anak nan Dios. Yay Ama halangit bongat a magtanda. 33 Kanyamag-ingat kamo, pirmi kamon handatan domawat ta kay moyo tanda nomaka-no odti mangyari. 34 Hiko aNaglalaman Tawo ay bilang ot bon-gat ha a-say lalakin mako ha madayoa logar. Ba-yo ya omalih ha baliay impa-taya nay kawkama-main nakonlan ma-magsirbi na ta binyan nahilan hiyo-san gawa. Bi-sa imbibilinna ha gwardya a lawah yan tomala-ran ha kala-lato na. 35 Anorin ana-maot kapara komoyo, dapat pirmikamon handa ta yay kala-lato ko aybilang konan yadtin main ikon bali ahomin magtanda no maka-no ya lo-mato, maari bandan yabi, botlay yabi,palbangon o kari boklah. 36 Ha biglakon kala-lato, ola-no ma-lato kata-mon ambo handa a bilang ha a-sayma-magsirbi a nakaka-lok. 37 Yay an-ibalita ko komoyo ay para ha halbantawo: Tomala-ran kamo.”

14Yay Planon Pa-mapati koni Jesus(Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan

11:45-53)1 Hin ya-rin ay loway awlo tana

ba-yo Pistan Pa-makalibri, * a omp-isay namaot nin manglinggon PistanTinapay a Homin Pampalbag. Ko-nan ya-rin a awlo, pinipapa-nowanlan pawpoon pari tan mawmaistronkapanogoan, no pa-no la maipadakophi Jesus nin hominmagtanda ta pigawmaipapati la ya. 2Kanyawanla, “Andotamo itaon ha pista ta ola-no magk-agoloy tawtawo.”

Imbo-bo koni Jesus a Pabanglo(Mateo 26:6-13; Juan 12:1-8)

3 Hawanin, hin itaw ya hi Jesusha baryon Betania ha bali ni Si-mon a datin nagmasakit kitong, mainnakalato a-say babayi a main awitnin mablin klasin pabanglo a poronnardo a nakaigwa ha botin gawa haalabastro. Lo-gan yan ampakiron-gon ampangan hi Jesus, himpak nanbabayi yay tampoh nin boti ta imbo-bo nay pabanglo ha olo ni Jesus. 4Kotmain omnoy nasora, wanla ha a-satan a-sa, “Anongkot sinayang na-rinpabanglo? 5 Ya-rin klasin pabangloay mailako nin maholok ot ha alaganopa nin tolonyatos a awlo ta bi-samaibi komon yay ma-paglakoan kon-lan mangairap.” Bi-sa sinita la yaybabayi.

6 Kot wani Jesus, “Po-layan moyoyan bongat. Anongkot anggolo-golowon moyoy isip na? Labah odtinginwa na kongko. 7 Hilay mangairapay pirmi moyonmaipagkalamoan tanma-tambayan ha anyakaman a oras alabay moyo. Kot hiko, maantor tanaypanaon a maipagkalamoan moyo ko.8 Ginwa nay kababaan na. Bilangimparihado nay nan daan a lalamanko para ha pa-nabon kongko. 9 Yaypotog, ibalita ko komoyo, ha aytimaylogar ha intiron mondo a ipangaralyay Labah a Balita tongkol kongkoay ma-panomtoman yadtin babayi tamabanggit yay ginwa na kongko.”

* 14:1 14:1 Pista orin nin pa-manomtom lan Israelita ha pa-milibri nan Dios konlan kapapo-papoan laha pa-makaalipon ha Egipto.

Marcos 14:10 89 Marcos 14:28

Yay Pa-maki-sondo ni Judas IscariotePara Pagtraidoran hi Jesus

(Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6)10 Hi Judas Iscariote a a-sa konlan

labinloway disipolos ni Jesus ay nakokonlan pawpoon pari para pagtraido-ran na hi Jesus. 11 Hin nalngo layimbalita na, nalilikot hila tan pinan-gakoan la yan biyan kwarta. Kanyanana-gan yay nan tyimpo para ma-pagtraidoran na hi Jesus.

Nangan Hilan Pangaponan ha PistanPa-makalibri hi Jesus tan DawdisipolosNa

(Mateo 26:17-25; Lucas 22:7-14, 21-23;Juan 13:21-30)

12 Hin ya-rin ay nakalato anayawlon Pistan Pa-makalibri a o-nanawloy namaot nin manglinggonPistan Tinapay a Homin Pampalbag.Konan ya-rin a awlo, kailanganmangmatin karniro para pangapo-nan, kanya pinastang la hi Jesusnin dawdisipolos na, wanla, “Aytimay labay mon pamihandaan minpangaponan tamo para ha pista?”13 Nanogo yan loway disipolos na,wana konla, “Mako kamo ha syodadta main kamon ma-hakbat a-saylalaki itaw a main awit a-say bangaa lanom. Homonol kamo kona.14 No ayti balin looban na, wamoyokonan main ikon bali, ‘An-ipapastangnan Maistro no ayti kanoy logara ma-pagsilibrawan na nin PistanPa-makalibri, nin kalamo kamindawdisipolos na.’ 15 Bi-sa ipa-kit nakomoyoy a-saymalawang a kwarto hata-gay a nakahanda ana tan komplitoha gawgamit. Itaw moyo ihanda apangaponan tamo.”

16 Nako hilay nay disipolos ha syo-dad Jerusalem, bi-sa anodtaw anaor ana-kit la a bilang ha hinalita ni Jesuskonla. Kanya inhanda lay pangapo-nan la ha pista.

17 Hin yabi na, nako hilay na niJesus konan yadtaw bali kalamo nahilay labinloway disipolos na. 18 Hinampirorongo hilay nan ampangan,wani Jesus, “Yay potog, ibalita ko

komoyo, a-sa komoyon kalamo konampangan a magtraidor kongko.”

19 Nilomolo hilay dawdisipolos na,kanya a-sa a-sa hilan namastang koniJesus, wanla, “Hiko doman?”

20 Wani Jesus konla, “A-sa komoyonlabinlowa a kalamo kon ampami-doldol tinapay ha yaong. 21 Hiko aNaglalaman Tawo ay mati ayon hanakasolat tongkol kongko, balo ta ka-ka-roy ogotan nin yay tawon mag-traidor kongko! Labah ot a kay yay nakomon impangabing.”

Yay Banal a Pangaponan(Mateo 26:26-30; Lucas 22:15-20; 1

Corinto 11:23-25)22 Hin ya-rin ampangan hila,

nangwa yan tinapay hi Jesus. Pa-makayari nan pinasalamatan yayDios, pini-pikna na bi-sa intorol nakonlan dawdisipolos na, ta wana,“Mangwa kamo ta kanonmoyo. Yadtia lalaman ko.” 23 Bi-sa nangwa yaynamaot nin a-say kopa. Pa-makayarinan pinasalamatan yay Dios, inimbina konlan dawdisipolos na, bi-saninom hilay halban. 24 Wana konla,“Yadti a daya kon tomolo para halako a tawo a pangibatan nin ba-yon kasondoan nan Dios ha tawtawo.25 Yay potog, ibalita ko komoyo, kaykoy na minom oman nin anodtininomon a ibat ha obas, anggan halomato a panaon a minom akon ba-yon klasin alak itaw ha kaarian nanDios.”

26 Bi-sa pa-makayari lan nagkantanin pamomori ha Dios ay inomalihhilay nan mako ha Bakil Olibo.

Impao-na ni Jesus a Iporlingor Na Yani Pedro

(Mateo 26:31-35; Lucas 22:31-34; Juan13:36-38)

27 Hin ya-rin, wani Jesus konlandawdisipolos na, “Yadtin yabi, halbanmoyo ay ibati moyo ko, ta wanaynaor Dios ha Masanton Kasolatan,‘Aboloyan kon patyon yay pa-hal pas-tol, kanya hilay pa-hal kawkarniro naay miboyak.’ 28 Anodtaw pa man,

Marcos 14:29 90 Marcos 14:50morong akon mabyay, bi-sa mo-na kokomoyo ha Galilea.”

29 Wani Pedro kona, “Maski manibati la kan hiladtin halban, kay katanga-min ibati.”

30 Kot wani Jesus kona, “Yay potog,ibalita ko komo, yadti ot a yabi ba-yotomaran-ok milway bisis a manok aymitloy bisis mo kon iporlingor.”

31 Kot wanan pinagtiboyan ni Pe-dro, “Maskin pati hiko patyon la, kaykata iporlingor.” Anorin anamaot awanlan halban disipolos na.

Dinomawat hi Jesus ha Hardin Getse-mani

(Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46)32Hawanin, niabot hilay na ni Jesus

ha a-say logar ha Bakil Olibo a anha-wayan Getsemani. Bi-sa wana konlandisipolos na, “Tomoklo kamo yaponiti ta mako ko domawat.” 33 Inawitnan impagkalamoan hi Pedro, hi San-tiago tan hi Juan. Tongwa, bigla yannilomolo hi Jesus tan golo-goloy isipna. 34 Kanya wana konla, “Masyadoykaloloan ko, halos kon ikamati. Itikamo tana tan magpoyat kamoy na-maot.”

35 Dinomayô yan daoto, bi-sananalimokor yan palokob ta indawatna a no maari komon ay kay nay nadalanan yay pa-magdya-dya. 36Wana,“O Ama ko, halban bagay ay mababamon gaw-on. Komon alihon modtinan-arapon kon pa-magdya-dya. Kotanodtawpaman, ambo yay kalabayankoy mangyari, nokay yay kalabayanmo.”

37 Bi-sa, hin nagbolta ya konlantoloy disipolos na ay na-lato na hilanangka-lok. Wana koni Pedro, “Simon,nakaka-lok ka payti. Kay mo domanmagawa nin magpoyat maskin a-sayoras? 38 Tomalan kamo tan domawatpigaw kay kamo matokso. Mahi-bana nakom moyon homonol, kot kaymababa nin sarili moyo.”

39 Bi-sa dinomayô yay naman hiJesus ta dinomawat yay naman ninbilang ha o-nan indawat na. 40 Bi-sa, hin kina nan oman hilay toloy

disipolos na, na-lato na hilay namannin angka-lok ta masyado hilan nam-atongga. Hin napokaw hila ay kay latanda a iobat la kona.

41 [Bi-sa nako yay naman dino-mawat.] Ha pamitlon pa-magboltana, [na-lato na hilay naman ninangka-lok.] Kanya wana konla,“Angka-lok kamo ot? Ampagpainawakamo ot anggan hawanin? Tamaana. Nilomato anay oras a hikoa Naglalaman Tawo kot iintrigayna konlan tawtawon makasalanan.42 Mibangon kamoy na ta lomato yaynay magtraidor kongko. Hakbatontamo hila.”

Dinakop hi Jesus(Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan

18:3-12)43 Tongwa, lo-gan ya ot ampanalita

hi Jesus, anlomato yay nay naor hiJudas a a-sa konlan labinloway disipo-los na. Kalamo nay lako a tawonmain awit bawbonong tan pawpapa-tok a inhogo lan pawpoon pari, maw-maistron kapanogoan tan hilay paw-poon nin Israelita. 44 Binyan na hilaynan daan ni Judas a magtraidor ninpamilbian, a wana, “Yay alokan ko,yadtaw a dakpon moyo, awiton moyoya tan paka-bantayan.”

45 Pa-makalato ni Judas itaw, an-timano dinomani ya koni Jesus, tawana, “Maistro! Maistro!” Bi-sainalokan na ya. 46 Hilay namaot akawkalamoan ni Judas ay binombo-nan la yay na hi Jesus ta dinakop.47 Kot a-sa konlan naka-dong itaw aynangoyoh nin bonong na, ta tinabtabnay alila nan pinakapoonpari. Kot to-tolyan a natigpah na. 48Bi-sa wani Je-sus konla, “Tolisan ako doman ta nan-gawit kamo ot bawbonong tan paw-papatok ha pa-nakop moyo kongko?49 Anta awlo-awlo moyo kon kalamohin ampanoro ako ha timplo, kot kaymoyo ko dinakop. Kot anodti dapatmangyari pa-maptog ha imbalita haMasanton Kasolatan.”

50 Hin ya-rin, halban lan disipolosna ay nipo-polayo ta imbati la ya.

Marcos 14:51 91 Marcos 14:7051 [Hin an-awiton lay na hi Jesus,]

main a-say anakaba-yo a tinomom-bok konla. Kay ya nakadoloh, nokaynakaalimonmon yan bongat ninpinon tilan mapoti. Hinampat layan aw-anakaba-yo, 52 kot imbati nayalimonmon na, tan nolayo yan homindoloh.

In-arap hi Jesus ha Pinakamata-gaya Konsiho

(Mateo 26:57-68; Lucas 22:54-55, 63-71; Juan 18:13-14, 19-24)

53 Hawanin, inawit la hi Jesus ta in-oli la ya ha bali nan pinakapoon pari.Itaw hila nititipon a halban pawpoonpari, pawpoon nin Israelita tan maw-maistron kapanogoan a [pari-parihonmyimbro nin pinakamata-gay a kon-siho nin nasyon Israel.] 54 Hi Pe-dro namaot ay mato-totombok ninmain karayoan, anggan ha patyo nanpinakapoon pari. Itaw ya naki-toklokonlan gwardya ta ampalanglang hapinartan timbon. 55 Hilay namaot apawpoon pari tan halban ananmyim-bro nin pinakamata-gay a konsiho aynaningkap nin tawtawon tomistigolaban koni Jesus pigaw la ya maipa-pati. Kot homin ha hinalita lantawtistigo a magamit la. 56 Nga-min,maskin lako hilay nagtistigon kawk-agalotoyan laban kona, kay syimpriangka-pitotogma a anhalitaon la.

57 Bi-sa main anaman omnoy in-omdong ta nagtistigo hilay namaotnin kagalotoyan laban kona, wanla,58 “Nalngo min hinalita nay anodti:‘Yobaon kodtin timplo a gawa nintawo, ta ha loob nin toloy awlo aymamipa-dong akon laloma a ambogawa nin tawo.’ ” 59 Maskin anorina imbalita la, kay ot syimpri na-pitotogma a intistigo la.

60 Hawanin, inomdong yaypinakapoon pari ha arapan la tapinastang na hi Jesus, wana, “Anyaymaiobat mo konan ya-rin riklamo lakomo?” 61 Kot namakatinok hi Jesus,kay ya inombat. Pinastang na yaynaman nin pinakapoon pari, wana,

“Hika doman yay Cristo, yay Anaknan Dios a sangkaabigan?”

62 Inombat hi Jesus, “Iya, hiko,”wana, “tan ma-kit moyo ko, hiko aNaglalaman Tawo nin nakatoklo hawanan nan Dios a Makapangyayaritan ma-kit moyo ko ot lomato nin itiha lolom.”

63 Yadtin pinakapoon pari, ha ka-motan olo na bana ha pa-mipantayni Jesus nin sarili na ha Dios aywinakwak nay sarili nan doloh, tanwana, “Anongkot kailangan tamo ota tawtistigo? 64 Nalngo moyoy pa-masta-basta na ha Dios. Anyay dis-isyon moyo?”

Yay sintinsyan inimbi lanhalban aykamatyan.

65 Bi-sa inompisawan la yaynan niloraan nin hilay laloma tanpinorongan lay mata na. Ba-yobino-bogbog la ya, ta wanla kona,“Holaanmo pa no-nin, no hino-hinoyampamogbog komo.” Bi-sa tina-tampal la ya ot nin gawgwardya.

Imporlingor ni Pedro hi Jesus(Mateo 26:69-75; Lucas 22:56-62; Juan

18:15-18, 25-27)66 Hin itaw ya ot hi Pedro ha aypa

ha patyo, main a-say babayin alilanan pinakapoon pari a nako itaw.67 Pa-maka-kit na koni Pedro a am-palanglang, hinilap na yan hosto, bi-sa wana kona, “A-sa kay namaot hakalamoan ni Jesus a taga Nazaret.”

68 Kot imbori nadti ni Pe-dro, ta wana, “Kay ko tanda niangkaintindyan no anyay labay montotolon.” Bi-sa nako ya ha poltanbalaybay. Tongwa, tinomaran-ok amanok. 69 Hin na-kit na yay namanitaw nin yadtaw babayi, wana konlantawtawo itaw, “Yadtin tawo ay a-saya ha kawkalamoan ni Jesus!” 70 Kotimbori nay naman ni Pedro.

Na-paongganan daoto, wanla konanin hilay naka-dong itaw, “Sigoradona-sa ka ha kawkalamoan ni Jesus, tamapatnag ha pa-nalita mo a taga kaynamaot Galilea.”

Marcos 14:71 92 Marcos 15:2071 Hin ya-rin ay nagho-hompa yay

na hi Pedro, wana, “Maski parosawanna kon Dios, talagan ambo kon bilbiya-rin a tawon anha-halitaon moyo!”

72 Tongwa, tinomaran-ok yaynaman a manok nin ikalwan bisis.Hawanin, na-panomtoman ni Pedroyay hinalita ni Jesus kona, a wana,“Ba-yo tomaran-okmilwa yaymanok,mitloy bisis mo kon iporlingor.” Kaynay na na-bonbonan ni Pedro a sarilina, kanya tinomangih yan hosto.

15In-arap hi Jesus koni Gobirnador Pi-

lato(Mateo 27:1-2, 11-14; Lucas 23:1-5;

Juan 18:28-38)1 Kapi-piboklah ot, hilay pawpoon

pari, pati hilay pawpoon nin Israelita,hilay mawmaistron kapanogoan tanhalban lan lawlaloma ot a mawmyim-bronin pinakamata-gay a konsihoninnasyon Israel ay nititipon ta nagplano[no pa-no la ya maipapati hi Jesus.]Yay ginwa la ay impabalol la ya, tabi-sa inawit koni Gobirnador Pilato [ataga Roma].

2 Hawanin, pinastang na ya ni Go-birnador Pilato, wana, “Hika doman aAri lan Israelita?”

Wanan in-obat ni Jesus, “Nahalitamoy na.”

3 Bi-sa binaraan la yan pawpoonpari nin lako a bawbagay. Kot kayya nanlok. 4 Pinastang na yay namanni Gobirnador Pilato, wana, “Hominka doman ma-halita? Anta kalakanriklamo la komo.”

5 Kot kay yay na inombat hi Jesus,kanya naka-ngap hi Gobirnador Pi-lato.

Sinintinsyawan Kamatyan hi Jesus(Mateo 27:15-26; Lucas 23:13-25; Juan

18:39–19:16)6 Taon-taon, no Pistan Pa-

makalibri nin Israelita, nakaogaliana yay gobirnador la a taga Romaay ampamiboloh nin a-say priso,ayon ha dawaton nin tawtawo.7 Hin ya-rin, main a-say priso a yayngalan Barabbas. Nakapriso yan

kalamo nin omnoy nilomaban hagobyirno a nangmati ha kala-labanla. 8 Hawanin, ni-pako hilay tawtawokoni Gobirnador Pilato ta dinawatla ha makhaw a bosis a mamibolohyan a-say priso bilang nakaogaliannan gaw-on para konla. 9 Kanyapinastang na hila ni GobirnadorPilato, wana, “Labay moyo wari a yayAri moyon Israelita a bolohan ko?”10 Pinastang nadtaw ta naintindyanna a angkainggitan lan pawpoon parihi Jesus, kanya la ya in-intriga.

11 Kot sinolsolan lan pawpoon parihilay tawtawo itaw a ambo hi Je-sus nokay hi Barabbas a dawaton lanbolohan. 12 [Hin anorin a obat la,]pinastang na hilay naman ni Gobir-nador Pilato, wana, “Anya man no-nin a labay moyon gaw-on ko konanyadtin tawon anha-wayan Ari moyonIsraelita?”

13 Inomaghaw hilay naman, wanla,“Ipasak ya ha kros!”

14 Kot wani Gobirnador Pilatokonla, “Anongkot, anya kot a nagawanan karokaan?” Kot lalo lan in-aghaw, wanla, “Ipasak ya ha kros!”

15 Ha kalabayan ni Gobirnador Pi-lato a ma-pakonswilo hilay tawtawoay impapiboloh na hi Barabbas, balota hi Jesus ay impalatigo na. [Bi-sa in-intrigana yahaomnoyhondalo a tagaRoma] para ipasak ha kros.

Tinoya-toya lanHawhondalo hi Jesus(Mateo 27:27-31; Juan 19:2-3)

16 Hawanin, hiladtin hondalo ayinloob la hi Jesus ha ampagkampowanla ha palasyo nan gobirnador, bi-satinipon lay halban kawkalamoan lanhondalo. 17 Pinadolohan la yan kolorobi [ta konwari ari ya.] Namayokalhilan hangan marowih ta inkoronala kona. 18 Bi-sa sina-salodowanla ya, wanla, “Viva yay Ari lan Is-raelita!” 19 Bi-sa pina-pahpah la yantalaib ha olo, nilora-loraan tan tina-talimokoran. 20 Hin nayari la yantinoya-toya, nilohpok lay impadolohla konan kolor obi ta impaholot lay

Marcos 15:21 93 Marcos 15:42sarili nan doloh. Bi-sa inawit la yayna para ipasak ha kros.

Impasak hi Jesus ha Kros(Mateo 27:32-44; Lucas 23:26-43; Juan

19:17-27)21Hin anlomikol hilay na ha syodad

Jerusalem, na-hakbat lay a-say lalakia nangibat ha baryo a hi Simon a tagaCirene, yay tatay ni Alejandro tan niRufo. Pinilit la yan hawhondalo a bal-atayon nay kros ni Jesus. 22 Inawit lahi Jesus haGolgota, (yay labay totolon“Logar nin Bongo”). 23 Pa-makalatola itaw, binyan la yan alak obas a ni-laokan mapait [a makatambal hakit],kot kay na ininom. 24 Hin naipasakla yay na ha kros, pini-bonotan lanhawhondalo no anya ha dawdoloh niJesus a maipag-ikon nin balang a-sa.25 Alas nuwebe nin boklah hin ya-rin a impasak la ya ha kros. 26 Bi-sa anodti a nakapaskin ha ta-gay krosa bara-nan nin pa-mangmati kona:“Yay Ari nin Aw-Israelita.” 27 Mainanamaot loway tolisan a impasak laha kros, yay a-sa ha bandan wananni Jesus tan yay a-sa ha bandan wilina. 28 [Kanya pinomtog yay wanaha Masanton Kasolatan, “Imbilang layan tawon makasalanan.”]

29 Bi-sa, hilay tawtawon an-lomabah ay tinoya-toya la yan mainot awit a poyong olo. Wanla, “O,wamo, yobaon moy timplo ta ba-yo ipa-dong mon oman ha loob nintoloy awlo. 30 Di ilipyas mo no-nin a sarili mo, omaypa ka isonha kros.” 31 Tinoya-toya la yaynamaot nin hilay pawpoon pari tanmawmaistron kapanogoan, wanlaha a-sa tan a-sa, “Inlipyas na hilaylaloma, kot mismon sarili na ay kayna mailipyas. 32 No ma-kit tamonbongat a magtatangtang ha kros ya-rin a Cristo a Ari nin Israel, mi-poltamoy na.”

Maskin hilay impasak anamaot hakros nin kasabay na ay tinoya-toya layay namaot.

Nabtahan hi Jesus(Mateo 27:45-56; Lucas 23:44-49; Juan

19:28-30)33 Pa-mag-ogtiawlo, dinomoblom

a intiron nasyon anggan manga alastres nin apon. 34 Hin ya-rin a ban-dan alas tres, wanan in-aghaw niJesus, “Eloi, Eloi, lema sabachthani?”yay labay totolon, “Dios ko, Dios ko,anongkot mo ko ampo-layan?”

35 Hin nalngo la-rin nin omnoytawon nakaodong itaw, kay lanaintindyan, ta wanla, “Oy, anha-wayan na hi Propita Elias.” 36 Bi-sanolayo yay a-sa konla ta namisawsawyan isponghahamaalhomaalak obas.Inigwa na ha tampoh nin talaib, ta bi-sa impahophop na koni Jesus. Wana,“Ta-gan ta biliwon tamo no kaon nayan iaypa ni Propita Elias.”

37 Tongwa inomaghaw hi Jesus, bi-sa nabtahan yay na.

38 Hin ya-rin, yay kortina ha botlaynin timplo ay bigla nagi-nit ha botlaypaibat ta-gay anggan aypa. 39 Yaykapitan lan hawhondalo a ampagban-tay koni Jesus ay nakaarap kona. Hinna-kit nan anodtaw a kaaaghaw ni Je-sus ha pa-ngamati na, wana, “TalaganAnak yan Dios yadtin tawo!”

40 Main anamaot bawbabayi itaw aampanamolaw hin ya-rin. Kabilangkonla hi Maria Magdalena, hi Salometan hi Maria a nanay ni Santiagonmalago tan ni Jose. 41 Hila yay an-homonol tan ampagsirbi koni Jesus,hin itaw ya ot ha probinsyan Galilea.Hilay namaot laloman bawbabayi aitaw ay hiladtaw a naki-ka koni Je-sus hin hoyot nan nako ha syodadJerusalem.

Intabon hi Jesus(Mateo 27:57-61; Lucas 23:50-56; Juan

19:38-42)42 Hin ya-rin ay Byirnis a awlon

pa-magparihado para ha Awlon Pa-mainawa. Hin maaaypa anay awlo,

Marcos 15:43 94 Marcos 16:13* 43 hi Jose a taga babalin Ari-matea, a-say anggalangon a myim-bro nin pinakamata-gay a konsihonin nasyon Israel, tan ampana-gananamaot ha lomato a pa-mag-ari nanDios ay nagkohaw nakom yay nannako koni Gobirnador Pilato ta di-nawat nay bangkay ni Jesus. 44 Nag-ispanta hi Gobirnador Pilato ta kayna ola-lomon a nati yay na hi Jesus.Kanya impaha-wayan na yay kapitannin hondalo ta pinastang na ya notalagannati yayna. 45Hinna-tandaanna konan kapitan a nati yay na hiJesus, pinayagan nay nan kowon niJose a bangkay. 46 Kanya nanaliw yanpinon tilan mapoti, bi-sa in-aypa naybangkay ni Jesus ha kros ta pinotot nayan ya-rin a tila. Bi-sa inggawa na yaha a-say panabonan a impakwiba habakil a bato. Pa-makayari ay intolirnay malapar a bato ta impanara naha pinanabonan. 47Na-kit la ni MariaMagdalena tan hi Maria a nanay niJose no ayti la intabon hi Jesus.

16Norong Nabyay hi Jesus(Mateo 28:1-8; Lucas 24:1-12; Juan

20:1-10)1 Kinasabadowan, hin hinomlop

anay awlo a pamilbian a nayarianay Awlon Pa-mainawa, hi MariaMagdalena, hi Salome tan hi Mariaa nanay ni Santiago ay nanaliwhilan tawtambal a mabanglonpambalsamo, ta kaon lan ponahanyay bangkay ni Jesus. 2 Kinadilapan,awlon Dominggo, kapi-pihila ninawlo ay nako hilay na ha pinan-abonan koni Jesus. 3 Hin iti hilaha dalan, wanla ha a-sa tan a-sa,“Hino kari a ma-patolir tamo ninyadtaw malapar a baton impanara hapinanabonan?” 4 Kot hin biniliw la,na-kit la a naitolir ana yadtaw bato amalapar. 5 Bi-sa, hin nilomoob hilaha pinanabonan, na-kit la a main

nakatoklo ha bandan wanan a a-sayanakaba-yo a nakaholot nin maanlohtan mapoti a ayhing. Nali-mo hilaybabayi.

6 Kot wanan anakaba-yo konla,“Ando kamo mali-mo. Tanda konantingkapon moyo hi Jesus a tagaNazaret a impasak ha kros. Kay yaynaiti ta norong yay nan nabyay. Biliwonmoyoy pinamigaw-an kona. 7 Makokamoyna ta ibalitamoyo konlan daw-disipolos na, pati koni Pedro, yay an-odti: ‘Mo-na ya komoyon mako haGalilea. Itaw moyo ya ma-kit ayon haimbalita na komoyo hin yadtaw.’ ”

8 Tampol hilan inomalih a baw-babayi ha pinanabonan bi-sa nolayo.Anggoygoy hila ta masyado hilanampag-ispanta. Tan homin hilan im-balita ha hinoman bana ha main lankali-mowan.

Nagpa-kit hi Jesus koni Maria Mag-dalena *

(Mateo 28:9-10; Juan 20:11-18)9 [Hin norong yan nabyay hi Jesus,

kapi-piboklah nin ya-rin awlon Dom-inggo, o-na yan nagpa-kit koni MariaMagdalena, yadtaw pinamalayahannan pitoy doka a ispirito. 10Hawanin,nako hi Maria Magdalena konlandatin kawkalamoan ni Jesus a maw-malolo tan antomangih hin ya-rin, taimbalita na a norong nabyay hi Jesus.11Kot kay hila naki-pol ha imbalita naa norong nabyay hi Jesus tan nagpa-kit ya kona.

Nagpa-kit hi Jesus ha Loway Disipo-los Na

(Lucas 24:13-35)12 Bi-sa nagpa-kit yay naman hi

Jesus ha laloman itsora ha lowa kon-lan dati nan kawkalamoan a hin ya-rin kot anlalakon nangibat ha syodadJerusalem. 13Kanya nagbolta hiladtinlowa ta imbalita la konlan lalomankawkalamoan la, kot kay hila syimprinaki-pol.

* 15:42 15:42Ha Israel, yay an-itoring lan ompisa nin awlo ay nohinomlop anay awlo. Kanya inapora laypa-mitabon ta no hinomlop anay awlo ay bawal anan magtrabaho, ta Awloy nan Pa-mainawa. * 16:816:8 Ha laloman kopya nin Griego ay homin yadtin anggawan (16:9-20).

Marcos 16:14 95 Marcos 16:20Nagpa-kit hi Jesus Konlan Labin-a-

say Apostolis Na(Mateo 28:16-20; Lucas 24:36-49; Juan

20:19-23; Gawgawa 1:6-8)14 Na-paongganan, nagpa-kit hi Je-

sus konlan mismon labin-a-say apos-tolis na hin ampirorongo hilan am-pangan. Pinangaralan na hila banaha kay la pa-mi-pol tan bana ha kat-iboyan olo la, ta kay hilay naor naki-pol konlan naka-kit kona, hin pa-makayari nan norong nabyay.

15 Bi-sa wana konla, “Mako kamoha intiron mondo ta ipangaral moyoyay Labah a Balita ha halban tawo.16 Yay tompol tan ma-baotismowanay malipyas, kot yay kay tompol ayparosawan nan Dios. 17 Hilay an-tompol kongko ay magkamain ninanodtin pawpamilbian nin kapang-yarian: Ha ngalan ko ay maka-palayah hilan dawdoka a ispirito,makahalita hilan lawlaloman klasinhalita, 18 maskin maka-hampat hilanolay omakainomnin lason ay kay hilamaano, tan iparna lan bongat a gamotla ha mawmain masakit ay omabighilay na.”

Noli hi Jesus ha Langit(Lucas 24:50-53; Gawgawa 1:9-11)

19 Hawanin, pa-makayari nannanalita yay Katawan konlan daw-disipolos na, noli ya ha langit, ta bi-sa tinomoklo ya ha wanan nan Dios.20 Hilay namaot a dawdisipolos na aynakoy naor nangaral ha halban logar.Tinambayan na hila nin Katawantan pinaptogan nay an-ipangaralla ha kawka-paka-ngap a gawa la apamilbian nin kapangyarian nan itikonla. Amen.]

YAY A-SA OT A ANGGAWAN NANYADTIN EBANGHELYO† [9] [Nako hilay bawbabayi koniPedro tan konlan kawkalamoan nata tinotol la yay halban imbalitanan yadtaw lalaki ha pinanabonan.[10] Pa-makayari nin yadti, inhogo

ni Jesus hilay halban apostolis naha intiron mondo para ipangaralyay masagrado tan kay hominpangongopah a balita tongkol hakalipyasan a kay manganggawan.]

† 16:20 16:20 Yadtin pangalwan anggawan nan yadtin Ebanghelyo (16:9-10) ay homin ha laloman kopyanin Griego, kot ha laloman kopya, main yadti tan pati yay o-nan anggawan (16:9-20).

Lucas 1:1 96 Lucas 1:20

Yay Labah a Balita Tongkolkoni Jesu-Cristo Ayon koni

Lucas1 [Anggalangon kon talakaka Te-

ofilo,]Lako anay tawtawon nanolat nin

bawbagay tongkol koni Jesus a kay otnaboyot nangyari iti kontamo. 2 Yaysinolat la ay yadtaw imbalita la kominin mismon hilay paibat hin om-pisa kot nakaimaton konan yadtinni-pangyari tan nangaral nin Halitanan Dios. 3 Hiko man, mapagalanga talakaka Teofilo, bana ta pinag-aralan kon labah odtin halban nang-yari tongkol koni Jesus paibat hinompisa, naisipan ko a labah no isolatkodti komo nin maayos 4 pigaw ma-tandaan mo a talagan kaptogan yaybawbagay a intoro komo tongkol koniJesu-Criston Katawan.

Impatandaan nin Anghil a Iabing hiJuan Bautista

5 Hin hi Herodes a ari nin probin-syan Judea, main a-say pari nin Is-raelita a yay ngalan na ay Zacarias. A-sa ya ha gropo ni Abias. Yay kaam-bali na ay hi Elisabet a ibat [ana-maot] ha lipi ni Aaron [a pinangibatannin halban pawpari lan Israelita].6 Hiladtin miambali ay parihon map-tog ha hilap nan Dios a Katawan, tanhomin hilan pa-magkolang ha kaho-honol la ha halban kawkapanogoantan rawriglaminto na. 7 Homin hilananak bana ta baog hi Elisabet tan par-iho hilay nan matokling.

8 Ninghan, itaw hi Zacarias haJerusalem nin ampagsirbi ha Dios tanakalato a panaon nin pa-magsirbilan pawpari ha gropo na. 9 Ayonha kaogalian lan pawpari [ay am-pamonot hila pigaw ma-tandaan nohino ha gropo la a dapat lomoob hatimplo nan Dios para mamool nininsinso. Hin ya-rin ay] hi Zacarias anaka-bonot, kanya hiya a nilomoob

para mamool nin insinso. 10 Hin ya-rin a oras pamomool nin insinso, hi-lay namaot a tawtawo ay itaw ha likoltimplo nin andomawat. 11 Tongwa,main a-say anghil nan Katawan anagpa-kit koni Zacarias. Itaw yanaka-dongha bandanwanannin altara ampamoolan insinso. 12 Pa-maka-kit ni Zacarias konan anghil ay na-biglaan ya tan na-li-mowan.

13 Kot wanan anghil kona, “Andoka mali-mo, Zacarias ta nilngo nanDios yadtaw dawat mo. Yay kaambalimon hi Elisabet ay mangabing yan a-say lalaki. Yay ipangalan mo konaay Juan. 14 Yadtin pa-miabing konaaypangibatanmalilikot ka tanmag-inkanmaligan-maliga tan lako ot a tawoa ma-ligawan ha pa-miabing kona.15 Nga-min, mag-in yan marangal hahilap nan Dios a Katawan. Kay ya mi-nom nin anyakaman a ampakalahing.Tan maskin iti ya ot ha lalo tiyan ninnanay na ay ampango-nawan yay nanhosto ninMasanton Ispirito nan Dios.16Lako konlan kaparamoyon Israelitaa pabalikon na konan Dios a Katawanmoyo. 17 Yadtin hi Juan ay mo-naya konan Katawan. Yay pangongo-nanin Ispirito nan Dios kona tan yay ka-pangyarian na ay mag-in bilang koniPropita Elias hin o-nanpanaon. Ihogoyapara ipaki-sondo a tawtatay konlanaw-awa-nak tan toroan hilay tawta-won kay anhomonol nin magbolta hapa-magbiyay a ayon ha karonongannin tawon maptog ha Dios. Ha anorinay maiparihado nay tawtawo ha kala-lato nan Katawan.”

18 Hawanin, wani Zacarias konananghil, “Pa-no ko man ma-sigoro amangyari orin komi, anta matoklingakoy na tan anorin kapara konankaambali ko?”

19 Kot in-obat nan anghil kona,“Hiko hi Gabriel a lawah itaw ha ara-pan nan Dios. Inhogo na ko para ka-totolon ka ta iabot komoyadtinmaga-ndan balita. 20Kot hawanin aymag-inkan omol anggan ha awlon mangyariorin impabalita nan Dios bana ta kay

Lucas 1:21 97 Lucas 1:47mo pini-pol odtin imbalita ko komo amangyari ha panaon a intakda na.”

21 Lolog ya-rin, hilay tawtawon itiha likol nin timplo ay ampana-gankoni Zacarias. Nag-ispanta hila noanongkot hay boyot na itaw ha loob.22 Kot hin nilomikol ya, kay yay namakahalita konla. Biig mawmostratana a ginwa na ta kay yay nay naormakahalita, kanya naintindyan lantawtawo amalamangmain yan na-kita ka-paka-ngap ha loob timplo.

23 Hin nayari anadtin nanglinggonpa-magsirbi na ha timplo, norongyay na ha bali la. 24 Kay naboyot,nanginaw anaor hi Elisabet a kaam-bali na. Kay ya nilomikol ha balinin limay bolan ta wana ha sarili na,25 “Hawanin ay ininga-rowan na koynan Katawan. Ginwa nadti kongkopigaw maalih a karingoyan ko hatawtawo.”

Impatandaan nan Anghil a Iabing hiJesus

26 Hin ika-nom a bolan anay lombitni Elisabet, inhogo nay naman Diosyay anghil nan hi Gabriel, para makohaprobinsyanGalilea, itawhababalinNazaret. 27 Pina-ka na ya itaw ha a-say dalaga a yay ngalan kot Maria.Yadtin hi Maria ay nakatakda ananpakahal koni Jose a a-say lalakin ibatha lipi ni Ari David. 28 Nilomoobyay anghil ha kamainan ni Maria, tawana, “Lomiga ka ta pinili na kan Diospara payabolan abig. Yay Katawan aylawah yan ison komo. Makalma ka hahalban bawbabayi.”

29 [Pa-maka-kit ni Maria konananghil tan]* pa-makalngo na ha hi-nalita na ay na-golowan a isip na.An-isip-isipon na no anyay labay to-tolon nin hinalita nan anghil. 30 Kotwanan anghil kona, “Ando ka mali-mo, Maria, ta talagan pinili na kanDios para payabolan nan abig. 31Hikaay lomombit ta mangabing kan a-say lalaki, tan yay ipangalan mo konaay Jesus. 32 Mag-in yan marangaltan ha-wayan yan Anak nin Sangkata-ta-gayan a Dios. Ibi nan Dios a

Katawan konay karapatan mag-ari hadatin kaarian nin kapapo-papoan naa hi Ari David. 33 Mag-ari ya kon-lan aw-Israelita anggan-angga, ta yaypa-mag-ari na ay homin pangang-gawan.”

34 Wani Maria konan anghil, “Pa-no mangyari orin anta dalaga ko?”35Kot wanan in-obat nin anghil kona,“Omaypa yay Masanton Ispirito nanDios komo tan ha kapangyarian nanSangkata-ta-gayan a Dios ay mang-yari orin. Kanya yay ipangabing monanak ay banal tan ha-wayan yan Anaknan Dios. 36 Maskin yay kanayonmon hi Elisabet, ha dobali nin ka-tontawowan tan pa-makabaog na aymangabing ya. Ika-nom a bolan anaylombit na hawanin. 37 Nga-min, ko-nan Dios ay homin imposibli!”

38 Wani Maria, “Hiko ay ma-magsirbi nan Katawan. Mangyarikomon no-nin a hinalita mo kongko.”Bi-sa imbati na yay nan anghil.

Tinibaw ni Maria hi Elisabet39 Kay naboyot, nangapora yan

nako hi Maria ha a-say babali a itawha partin kabakilan nin probinsyanJudea. 40 Pa-makalato na ha bali liZacarias, nami yan galang koni Elis-abet. 41 Hin nalngo ni Elisabet a pa-ngomosta ni Maria, nanigo yay anakha tiyan na. Hin ya-rin ay pinango-nawan yan hosto nin Masanton Ispir-ito nan Dios hi Elisabet, 42kanya wanaha makhaw a bosis, “Makalma ka hahalban bawbabayi, tan makalma ana-maot ya-rin a iabing mo. 43 Hino kokot para tibawon mo, hika a nanaynan Katawan ko! 44 Bilyon mo, nal-ngo kon bongat a pa-ngomosta mo aynanigo ha kaligawan yay anak a iti hatiyan ko. 45 Makalma ka ta pini-polmo a mangyari yay impapibalita nanKatawan komo.”

Pamomori ni Maria Konan Dios46 Wani Maria,

“Amporiwon ko yay Katawan,47 tan angkalilikot ako konan Dios a

Ma-milipyas ko,

Lucas 1:48 98 Lucas 1:7148 ta hiko a ma-magsirbi na a maaypa

a kapa-pa-hal ay inisip na.Kanya paibat hawanin, hal-

ban tawtawo maskin hahawhomonol a hinirasyon ayha-wayan la kon makalma,

49 bana ha ka-paka-ngap a bawbagaya ginwa na kongko nin Dios amakapangyarian.

Ita-gay a masanto nan ngalan.50 Yay inganga-ro na ay para ha tawo

a main hoston li-mo kona,paibat konlan o-nan hinirasyon

anggan konlan halbanhomonol ot a hinirasyon.

51 An-ipa-kit nay kapangyarianna ta an-iboyak na hilaymapagmata-gay,

52 tan an-ibagsak na hilay aw-ari hamain lan pa-makaari.

Kot hilay mangaaypa a kapa-halan ayan-ita-gay na.

53 Hilay namaot a angka-bitilan ayampabhoyon na nin labah abawbagay.

Kot hila balo a mawmayaman ay am-palayahon na hilan homin nianyakaman a awit.

54 Hitamoy aw-Israelita a mawma-magsirbi nan Dios ay an-tambayan na ha main naninganga-ro,

55 bana ha pangako na konlankalimpapo-papoan tamon hiAbraham tan hilay lawlipi na

a inga-rowan na tamon anggan-angga.”

[Yadti a pamomori ni Maria konanDios.]

56 Ni-wan hi Maria konli Elisabetnin manga toloy bolan, bi-sa norongyay na ha bali na.

In-abing hi Juan Bautista57 Hin ya-rin, nilomato anay kao-

rasan nin pangangabing ni Elisabet.Nangabing yay naor nin a-say lalaki.58 Na-balitaan lan kawkaholibay tankawkanayon ni Elisabet yay tongkolha kaabigan a ginwa nan Katawankona. Kanya naki-lilikot hila kona.

59 Hin ikawaloy awlo nay nananak, ni-pako hilay kawkaholibay tankawkanayon la ha bali la para biliwonyay pa-ngogit konan anak. Hin ya-rin ay pangalanan la yay na komonZacarias a bilang ngalan ni tatay na.60Kot wani Elisabet, “Kaymaari! Juanyay dapat ngalan na.”

61 Kot wanlay namaot nin hilaytawtawo, “Anongkot? Anta hominanamaot ha kanayon moyo a mainanorin a ngalan.”

62 Hawanin, sininyasan la hiZacarias ta pinastang no anyay labaynan ipangalan konan anak.

63 Nagmostra hi Zacarias a biyanla yan ma-panolatan. Bi-sa inso-lat na, “Juan a ngalan na.” Hal-ban lan tawtawo itaw ay nag-ispanta.64 Tongwa, naalih anay pa-makaomolni Zacarias, kanya nakapanalita yannamori konan Dios. 65Ambomakano-kanoy ispanta lan halban tawtawonampi-wan ha ka-libol la. Bi-sa yadtinhalban nangyari ay nibantog ha int-iron partin kabakilan nin probinsyanJudea. 66 Halban lan nakalngo ayinisip-isip ladti, wanla, “Mag-in anyakari yadtin anak?” Mapatnag a yaykapangyarian nan Dios a Katawan ayiti konan anak.

Pamomori ni Zacarias Konan Dios67 Hin ya-rin, hi Zacarias a tatay ni

Juan ay pinango-nawan yan hosto ninMasanton Ispirito nan Dios. Anodtiyay hola a impahalita na kona:68 “Poriwon yay Dios a Katawan ta-

mon hitamoy aw-Israelita.Kina na tamoy tawtawo na para

ilipyas,69 ta inhogo na kontamoy makapang-

yarian a Ma-milipyasibat ha lipi ni Ari David ama-magsirbi

nan Dios.70 Impangako na ha paralan nin banal

a pawpropita na paibat hin o-nan panaon,

71 a ilipyas na tamo konlan kawkontrakontamo

tan konlan halban ampaniplon kon-tamo.

Lucas 1:72 99 Lucas 2:1472 Ininga-rowan na tamoy naor Dios

ayon ha impangako na konlankalimpapo-papoan tamo

ta ampanomtomon nay masagradonkasondoan na konla.

73 Nga-min, impangako na koniAbraham a kalimpapo-papoan tamo nin main awitpa-maghompa ha sarili na

74 a ilibri na tamo ha gamot lankawkontra kontamo,

pigawmakapagsirbi tamo ha Dios ninhomin anan kali-mowan,

75 banal tan maptog ha main nan ara-pan lolog main tamon biyay.

76 Hikay namaot, anak ko ay ha-wayan propita nan sangkata-ta-gayan a Dios,

tamo-na ka konanKatawanpara ipar-ihado moy kala-lato na.

77 Itoro mo konlan tawtawo na yayparalan nin kalipyasan,

a homin laloma no ambo yaykapatawaran nin main lankawkasalanan.

78 Nga-min, yay Dios tamo ay malabitan mainganga-rowon,

kanya nilomato anay Ma-milipyastamo a pa-hal hinomila anayawlo iti kontamo,

79 ta pigaw ma-hawangan a balangtawon iti ha karobloman banaha kasalanan, tan iti ha kali-mowan nin kamatyan,

ta itandoro na tamo no pa-no magka-main kaliswayan nakom.”

[Yadti a pamomori ni Zacarias konanDios.]

80 Hawanin, yadtin hi Juan ayhinomi-ban nin manakom. Ni-wanya ha disyirto anggan ha nilomato aawlon dapat yay nan magpabilbi hakapara nan aw-Israelita.

2In-abing hi Jesus(Mateo 1:18-25)

1 Hin ya-rin a panaon, hi Impi-rador Augusto ay namipataoy yankapanogoan a halban angka-hakopannin Roma kot dapat magparihistro[paramamayar nin bowis]. 2Yadti yay

o-nan pa-marihistro la. Nangyari odtihin hi Cirenio a gobirnador ha Siria.3 Halban anaor ay nako ha kanya-kanyan babalin lipi la para parihistro.

4 Kanya hi Jose man ay inoma-lih ha babalin Nazaret, ha probin-syan Galilea ta nako ya ha probin-syan Judea, itaw ha babalin Betlehema logar ni Ari David. Nga-min, lipiya ni Ari David. 5 Yay kalamo nanparihistro ay hi Maria a kaambali naa hin ya-rin ay kabolanan nay nanmangabing. 6 Hin ya-rin a itaw hilaha Betlehem, nakalato a kaorasan ninpa-ngabing ni Maria. 7 In-abing naynaor a a-say lalaki a kalingkakaan nananak. Pinotot na ya ni Maria ninlamping tan impaira ha lalabanganhakwadra, bana ta homin hilay nan ma-logaran ha balin anhandaan.

Binalitaan lan Aw-anghil Hilay Paw-pastol

8 Hin ya-rin a yabi, itaw ha likolnin babalin Betlehem ay main paw-pastol a ampagbantay nin kawkarniroha lawak. 9Tongwa,main a-say anghilnan Katawan a nagpa-kit konla. Bi-sayay kalinggasan nan Katawan ay hi-nomawang ha ka-libol la, kanya ambomakano-kanoy li-mo la. 10Kot wanananghil konla, “Ando kamo mali-mota awit koy magandan balita komoyoa mamin mahi-ban a kaligawan hahalban tawtawo. 11 Ta yadtin yabiay impangabing ha Betlehem a babalini Ari David yay Ma-milipyas moyo ahi Criston Katawan. 12 Oyay pamil-bian moyo: Maka-kit kamon kolaw anakapotot nin lamping tan nakaira halalabangan.”

13 Tongwa, main kalakan aw-anghilibat ha langit a naki-lamo konan ya-rin anghil. Amporiwon la yay Dios,wanla,14 “Poriwon yay Dios ha sangkalangi-

tan,tan ha babon lota ay magkamain

kaliswayan nakomkonlan tawtawon an-ikalilikot nan

Dios.”

Lucas 2:15 100 Lucas 2:3715 Hin ya-rin a namagka hilay nay

aw-anghil ha langit, wanlan pawpas-tol ha a-sa tan a-sa, “Mako tamoy naha babali, ta biliwon tamo-rin nang-yari a impatandaannanKatawan kon-tamo.” 16 Nangapora hilay nan nakoa pawpastol. Na-kit la hi Maria tanhi Jose, tan yay anak a nakaira naorha lalabangan. 17 Pa-maka-kit la ayimba-balita la ha tawtawo odtaw hi-nalita nan anghil konla tongkol konanyadtin anak. 18 Halban lan nakalngoha imbalita lan pawpastol ay nag-ispanta. 19 Kot hi Maria, yadtin hal-ban ay intanomnaha isip na tan toloynan anlaman-lamanon.

20 Hilay namaot a pawpastol aynagbolta ha ampagpastolan la ninampanayaw tan ampamori ha Diosbana ha halban bawbagay a nalngotan na-kit la ayon ha impatandaannan anghil konla.

Pinangalanan hi Jesus21 Hin waloy awlo nay nan anak,

kinogit la ya. Tan pinangalanan layay naor Jesus ayon ha imbalita nananghil ba-yo ya in-inaw.

Inawit hi Jesus ha Timplo22 Hin naabot a panaon para

gaw-on yay kapanogoan a inimbikoni Moises tongkol ha sirimonyanpa-manglinis nin a-say babayinnangabing, nako hi Maria tan hiJose ha timplo ha Jerusalem paragaw-on la-rin. Inawit lay namaothi Jesus para ida-ton la ya konanDios a Katawan. 23 Nga-min, ayonha nakasolat a kapanogoan nanKatawan, “Yay primiron anak alalaki ay itoring ikon nan Katawan.”24 Namida-ton hilan loway manok-manok konan Katawan, ta ayon hakapanogoan, yay babayin kapiyarinangabing ay dapat mamida-tonloway bato-bato o kari loway malagoa kalapati.

25 Hin ya-rin, main a-say lalakiha Jerusalem a yay ngalan na kotSimeon. A-sa yan labah a tawo, maka-Dios tan ampana-gan ha kala-lato nan

Ma-milipyas nin Israelita. Ampango-nawan yay namaot nin MasantonIspirito nan Dios. 26 Impatandaan otMasanton Ispirito kona a kay ya matianggan kay nama-kit yay Cristo a im-pangako nan Katawan. 27 Hin ya-rinay pina-ka na yan Ispirito nan Dios hiSimeon ha timplo. Kanya hin inawitla hi Jesus itaw nin matoantawo napara gaw-on yay ayon ha kapanogoannanDios, 28binibi na ya ni Simeon. Bi-sa pinori na yay Dios, wana,29 “Katawan, hawanin ta natoor anay

pangako mo kongkon ma-magsirbi mo,

malisway anay nakom kon mati,30 bana ta na-kit ana nin sarili kon

mata yay Ma-milipyas31 a intatala mo para ha halban

tawtawo.32Hiyay hawangha kaisipan lan ambo

Israelitatan karangalan komin Israelita a

tawtawo mo.”33 Nag-ispanta hila ni Jose tan hi

Maria bana ha bawbagay a imbalitani Simeon tongkol koni Jesus. 34 Hinya-rin ay binindisyonan na hila niSimeon, bi-sa wana koni Maria ananay ni Jesus, “Tandaan mo: Yadtinanak a inhogo nan Dios ay pangibatannin lako a Israelita a miparoka [takay hila tompol kona]. Balo ta lakoanamaot a malipyas bana kona. A-sayan pamilbian a naibat ha Dios, kotlako a mangontra kona. Kanya ma-patnagan yay doka a isip nin lako atawo. 35 Tan hika, bana ha mangyarikona ay makaranas kan kaloloan abilang toyhokon ponyal ya-rin posomo.”

36 Hin ya-rin, main anamaot itawha timplo nin a-say propitan babayia yay ngalan kot Ana. Anak ya niFanuel a ibat ha lipi ni Aser. Matok-ling yay nan labah hin ya-rin. Pitoytaon hilan bongat ni-lamo nin kaam-bali na, 37 ba-yo ya nabalo. Hawaninay walompolo tan a-pat a taon yayna. Itaw yay na ampagpirmi hatimplo ta awlo-yabi yan ansomambaha Dios nin main awit kada-dawat

Lucas 2:38 101 Lucas 3:4tan pa-magsakripisyon kay mangan.38 Hin ya-rin, dinomani yay namaothi Ana ta nagpasalamat ya konanDios a Katawan. Bi-sa imbalita nayay tongkol koni Jesus konlan halbantawtawo ha Jerusalem a ampana-ganha pa-milibri nan Dios konla.

Hinomi-ban hi Jesus ha Nazaret39 Hin nayari lay na ni Jose tan

hi Maria yay halban dapat langaw-on ayon ha kawkapanogoannan Katawan, norong hilay naha sarili lan babalin Nazaret, haprobinsyan Galilea. 40 Ha maparaha olit, hi Jesus ay hinomi-ban ninmanakom. Dinomonong yan labahtan angkalilikot yay Dios kona.

Hi Jesus ay Nagpaka-bati haJerusalem

41 Tinaon-taon ampako hilaymatoantawo ni Jesus ha syodadJerusalem para ha Pistan Pa-makalibri.* 42 Hin labinloway taonana hi Jesus, nako hilay naman haJerusalem ayon ha kaogalian la. 43Pa-makayari pista, hin norong hilay naay nagpaka-bati hi Jesus ha Jerusalemnin kay la tanda ni Jose tan ni nanayna. 44 Hay wanla no kasabay ya ninlaloman kawkalamoan la a amporonganamaot hin ya-rin. Kanya intoloylay kala-lalako la nin nanagaawlo.Hin tinomgon hila ta anyomabi na,pinastang la ya konlan kawkanayon latan kawka-bilbi. 45 Hin kay la ya ma-kit, nagbolta hila ha Jerusalem, paratingkapon ya itaw. 46 Ikatlon awloyna hin na-kit la ya itaw ha timplo, ninampaki-toklo konlan mawmaistronkapanogoan ta ampanglongo ya konlatan ampamastang. 47 Halban lanampakalngo kona ay ampag-ispantaha katalinowan na tan ha aw-obatna. 48 Hin na-kit la yan matoantawona, nag-ispanta hila. Dinaniwan naya ni nanay na, ta wana, “Anak ko,anongkot anodti ginwa mo komi?Ampag-aborido kami ni tatay mo ha

paniningkap komo.” 49Kot wani Jesuskonla, “Anongkot antingkapon moyoko? Kay moyo doman tanda a iti kodapat ha bali nin Ama ko?” 50Kot kayla naintindyan ninmatoantawo na noanyay labay nan totolon.

51 Naki-ka yay na hi Jesus konlanin norong ha Nazaret. Pirmi yanmahonol konla. Hi Maria namaot ayintanom na ha isip na yay halbanpawpangyayari. 52Hi Jesus ay patoloynin hinomi-ban tan dinomonong. Pa-toloy anamaot angkalilikot yay Diostan tawtawo kona.

3Yay Pangangaral ni Juan Bautista(Mateo 3:1-12; Marcos 1:1-8; Juan

1:19-28)1 Hin ya-rin a panaon ay ikalabin-

limay taon anan pamomoon ni Im-pirador Tiberio ha Roma; hi PoncioPilato ay gobirnador ha probinsyanJudea; hi Herodes Antipas ay ampag-ari ha probinsyan Galilea; hi Felipea talakaka ni Ari Herodes Antipasay ampamoon ha lawlogar nin Itureatan Traconite; tan hi Lisanias ay am-pamoon ha logar nin Abilinia. 2Hilaypinakapoon pari ha intiron Israel hinya-rin ay hila hi Anas tan hi Caifas.Ya-rin yay panaon a hina-wayan nanDios yay anak ni Zacarias a hi Juan aampi-wan itaw ha disyirto. 3 Kanyanako ya nangaral ha intiron logar haka-libol nin Kabatwan Jordan ta im-balita na ha tawtawo a kailangan mi-pangombabali hila tan bokotan laykawkasalanan la, tan pabaotismo pi-gaw patawaron na hilan Dios. 4Konanyadtin pangangaral ni Juan Bautistaay pinomtog yay sinolat ha libro niPropita Isaias, anodti wana,“Itaw ha disyirto ay main malngo a

ampama-balawbaw a bosis awanan ialimbawa:

‘Iparihado moyoy pa-hal pagpa-wanan nan Katawan,

* 2:41 2:41 Pista orin nin pa-manomtom lan Israelita ha pa-milibri nan Dios konlan kapapo-papoan laha pa-makaalipon ha Egipto.

Lucas 3:5 102 Lucas 3:21tan pa-hal itoynong moyoy dalanan

na.*5 Yay pa-hal nawnaglalô a logar ay

tambagan,yay pa-hal bawbakil ay patagon,tan yay pa-hal tiko-tiko a dawdalan ay

itoynong,bi-sa yay lobak-lobak a dawdalan ay

pantayon.6 Bi-sa ma-kit lan halban tawtawo a

pa-milipyas nan Dios.’ ”7 Hin ya-rin ay main malabong a

tawon nako koni Juan para pabao-tismo. Kot wana konla, “Matak-tika kamon bilang olay. Hino wanikomoyo a maka-pa-lilih kamo hamatindin hobhob nan Katawan amain awit parosa, no basta kamonbongat pabaotismo? 8 No talaganampangombabali kamo, dapat ipa-kit moyo ha kagogwa kaabigan abinokotan moyoy nay main moyonkawkasalanan. Ando moyo isipona kay na kamo parosawan nin Diosbana ta lawlipi na kamo ni Abra-ham. Ibalita ko komoyo, magawa nanDios tawtawo odtin bawbato ninmag-in lawlipi ni Abraham [para mag-inka-hagilyan moyo]. 9 [Bana ta yaygawgawa moyo kot doka,] kaalim-bawaan moyo ay kayon an-awagananan payakol para pokanon ta balangpoon kayon kay ampamongan labaha klasin bonga ay ampokanon tapoolan.”

10 Hawanin, wanlan hilay tawtawokoni Juan Bautista, “Anya man no-nina dapat min gaw-on?”

11 “Oyay dapat moyon gaw-on,”obat ni Juan, “hinoman komoyo amain loway ayhing ay ibi nay a-saha homin. Tan hinoman a mainpa-mangan ay mami yay namaot hahomin.”

12 Main anamaot mawma-ni-nonbowis a nako koni Juan para pabao-tismo. Pinastang la yay namaot,wanla, “Maistro, anya may dapat mingaw-on?”

13 Wanan in-obat ni Juan, “Andokamo mani-no nin sobra ha dapatmoyon hi-nowon.”

14 Pinastang la yay namaot ninhawhondalo, wanla, “Hapay hikami,anya may gaw-on mi?”

Wani Juan konla, “Ando moyoabosowon a tawtawo o pwirsawonpara pangwanan kwarta tan andokamo mamarâ nin homin kaptogan.Dapat mag-in kamon kontinto haswildo moyo.”

15 Hila-rin a tawtawo ay talaganampakata-taga-nan lay kala-lato nanCristo a impangako nan Dios, kanyaan-isipon la no hi Juan ana doman ya-rin. 16 Kot wani Juan konlan halban,“Main lomato a mas makapangyayarikongko ta ni mangorkal kordon apinna ay ambo akon marapat. Ambao-tismowan katamo nin lanom, kot yaylomato, hiyay mamaotismo komoyonin Masanton Ispirito nan Dios tannin apoy. 17 Kaalimbawaan na ay ma-ngalipar, tan hitamoy tawtawo ay pa-hal trigon nailik a aaliparan. Aliparanna tamo bi-sa ilimpoh nay pa-hal ma-linis anan trigo ha kamalig. Balo tayay pa-hal apil ay poolan na ha apoya homin pa-nga-lop.”

18 Anorin a pangangaral ni Juan ninLabah a Balita konlan tawtawo, tanlako ot a inwawali na konla.

19 Maskin hi Ari Herodes Antipas aampamoon ha probinsyan Galilea aysinita na bana ta impagkaambali nahi Herodias a kaambali nin talakakana a hi Felipe tan bana ha halbandawdoka a gi-ginwa na. 20 Bi-sa, ya-rin a kawkasalanan nan ari ay na-pa-lahan ot hin impapriso na hi Juan.

Nagpabaotismo hi Jesus(Mateo 3:13-17; Marcos 1:9-11)

21 Kot hin itaw ya ot hi JuanBautista ha Kabatwan Jordan, a-sayawlo, hin na-baotismowan nay na ahalban tawtawo itaw, nako yay na-maot nagpabaotismo hi Jesus. Pa-makayari, hin dinomawat hi Jesus ay

* 3:4 3:4 Labay totolon: Iparihado moyoy kawkanakoman moyo, tan pangombabalyan moyoykawkasalanan moyo ba-yo lomato yay Katawan.

Lucas 3:22 103 Lucas 4:6naabriyan a langit. 22 Bi-sa inomaypakonay Masanton Ispirito nan Dios haitsoran kalapati. Ba-yo wanan bosisnan Dios a naibat ha langit, “Hika aanlabyon kon Anak tan angkalilikotakon labah komo.”

Yay Lahi a Pinangibatan ni Jesus(Mateo 1:1-17)

23 Manga tolompolo a taon anayidad ni Jesus hin nag-ompisa yan nan-garal. Ayon ha tanda lan tawtawo ayanak na ya ni Jose. Oyay listawannin lahi a pinangibatan ni Jose: 24 HiJose ay anak ni Eli, hi Eli ay anak niMatat. Hi Matat ay anak ni Levi, hiLevi ay anak ni Melqui. Hi Melquiay anak ni Jana, hi Jana ay anak niJose, 25 hi Jose ay anak ni Matatias, hiMatatias ay anak ni Amos, hi Amosay anak ni Nahum, hi Nahum ay anakni Esli, hi Esli ay anak ni Nage, 26 hiNage ay anak niMaat, hiMaat ay anakni Matatias, hi Matatias ay anak niSemei, hi Semei ay anak ni Jose, hiJose ay anak ni Juda, 27 hi Juda ayanak ni Joana, hi Joana ay anak niResa, hi Resa ay anak ni Zorobabel,hi Zorobabel ay anak ni Salatiel, hiSalatiel ay anak ni Neri, 28 hi Neri ayanak ni Melqui, hi Melqui ay anak niAdi, hi Adi ay anakni Cosam, hi Cosamay anak ni Elmodam, hi Elmodam ayanak ni Er, 29 hi Er ay anak ni Josue,hi Josue ay anak ni Eliezer, hi Eliezeray anak ni Jorim, hi Jorim ay anak niMatat, hi Matat ay anak ni Levi, 30 hiLevi ay anak ni Simeon, hi Simeon ayanak ni Juda, hi Juda ay anak ni Jose,hi Jose ay anak ni Jonan, hi Jonan ayanak ni Eliaquim, 31 hi Eliaquim ayanak ni Melea, hi Melea ay anak niMainan, hi Mainan ay anak ni Matata,hi Matata ay anak ni Natan, hi Natanay anak ni David, 32 hi David ay anakni Jesse, hi Jesse ay anak ni Obed,hi Obed ay anak ni Booz, hi Booz ayanak ni Salmon, hi Salmon ay anakni Naason, 33 hi Naason ay anak niAminadab, hi Aminadab ay anak niAdmin, hi Admin ay anak ni Arni, hi

Arni ay anak ni Esrom, hi Esrom ayanak ni Fares, hi Fares ay anak ni Juda,34hi Juda ay anak ni Jacob, hi Jacob ayanak ni Isaac, hi Isaac ay anak ni Abra-ham, hi Abraham ay anak ni Tare, hiTare ay anak ni Nacor, 35 hi Nacoray anak ni Serug, hi Serug ay anakni Ragau, hi Ragau ay anak ni Peleg,hi Peleg ay anak ni Heber, hi Heberay anak ni Sala, 36 hi Sala ay anak niCainan, hi Cainan ay anak ni Arfaxad,hi Arfaxad ay anak ni Sem, hi Sem ayanak ni Noe, hi Noe ay anak ni Lamec,37 hi Lamec ay anak ni Matusalem, hiMatusalem ay anak ni Enoc, hi Enocay anak ni Jared, hi Jared ay anak niMahalaleel, hi Mahalaleel ay anak niCainan, 38 hi Cainan ay anak ni Enos,hi Enos ay anak ni Set, hi Set ay anakni Adan, tan hi Adan ay maitoringanak nan Dios.

4Hin hi Jesus ay Tinokso ni Satanas(Mateo 4:1-11; Marcos 1:12-13)

1 Hi Jesus ay pinango-nawan hostonin Masanton Ispirito nan Dios hininomalih ya ha Kabatwan Jordan. Bi-sa intandoro na yanmako ha disyirto.2 Lolog nan itaw nin a-pat a polo aawlo ay antoksowon na ya ni Satanas.Kay yanangankonanya-rin a panaon,kanya pa-makayari odti ay masyadoyay nan mabitil.

3 Wani Satanas kona, “No talaganAnak na kan Dios, mandawan modtinbawbato a mag-in pa-mangan.”

4 Kot wanan in-obat ni Jesus kona,“Wana ha Masanton Kasolatan,‘Ambo bongat ha pa-mangan mabyay

a tawo, [nokay kailangan nasyimpri a balang halita nanDios.’ ”]

5 Pa-makayari ay inawit na ya ni Sa-tanas ha a-say na-pakata-gay a logar,ta impatamolawna konaninmaparahyay halban kawkaarian iti ha mondo.6 Bi-sa wana koni Jesus, “Ibi ko komoyay kapangyarian nin mamoon hahalban ya-rin, tan halban bawbagaya mangaganda ison. Nga-min, inimbi

Lucas 4:7 104 Lucas 4:26anadti kongko, kanya maibi kodti hahinoman a labay kon biyan. 7 Kanyano somamba ka kongko ay maipag-ikon modtin halban.”

8 Kot wani Jesus kona, “[Paka-dayoka kongko, Satanas, ta]* wana haMasanton Kasolatan,‘Sambawon moy Dios a Katawan mo

tan hiyan bongat a pagsirbi-wan mo.’ ”

9 Bi-sa inawit na ya ni Satanas hasyodad Jerusalem ta itaw na ya pina-dong ha pinakatoktok nin timplo. Bi-sa wanay naman kona, “No talaganAnak na kan Dios, magdadabo ka iti.10Total wana ha Masanton Kasolatan,‘Ipabantayan na kan Dios konlan aw-

anghil na para ingatan la ka.’11 tan:

‘Alalayan la ka,Pigaw ni ayi mo kot kay mitiro ha

bato.’ ” 12 Kot wanan in-obatni Jesus kona, “Nakasolat ana-maot,

‘Ando mo hobokon a kapangyariannan Dios a Katawan mo.’ ”

13 Hin nagawa nay na ni Satanasa halban paralan nin panonokso koniJesus ay inomalih ya yapon ta nana-gan yan laloman tyansa.

Nag-ompisan Nangaral hi Jesus haGalilea

(Mateo 4:12-17; Marcos 1:14-15)14 Norong hi Jesus ha probinsyan

Galilea nin iti kona yay kapangyariannin Ispirito nan Dios. Yay balitatongkol kona ay nibantog ha intironka-libol nin ya-rin a logar. 15Nangaralya ha sawsinagoga a ampagsambawanla tanpinori la yaninhalban tawtawo.

Kay Binilbi hi Jesus ha BabalinNazaret

(Mateo 13:53-58; Marcos 6:1-6)16 Hawanin, norong hi Jesus ha

Nazaret a babalin tinoboan na. Ayonha kaogalian na, nako ya ha sinagoganin Awlon Pa-mainawa nin Israelita.Hin ya-rin ay inomdong ya ha arapanlan tawtawo pigaw mamasan Halitanan Dios. 17 Yay inimbin basawon naay yay libron sinolat ni Propita Isaias.

Binoklat nadti ha partinmain anodtinnakasolat:18 “Yay Ispirito nan Dios ay iti kongkoTa pinili na ko para mangaral nin

labah a balita konlan man-gairap.

Inhogo na ko [para biyan kaliswayannakom hilay main irapnakom,]*

para ipatandaan konlan aw-alipon amalibri hilay na,

para paabigon hilay bawbolag pigawmaka-kit hila,

para ilibri hilay angkaapi ha pa-ngapikonla,

19 tan para ipamalita a nilomatoanay panaon para ilipyas nanKatawan a tawtawo na.”

20 Hawanin, hin nayari nan binasani Jesus odtaw ay nilolon nan oman,bi-sa in-orong konan ma-ngasiwa.Pa-makayari ay tinomoklo ya paramangaral. Halban tawtawo itaway anhilap kona. 21 Bi-sa wanakonla, “Hawanin awlo ay pinomtogodtaw partin Masanton Kasolatan,lolog anlong-on moyo.” 22 Halbanla itaw ay namori kona tan nag-ispanta ha kagandawan hawhalitana. Kot wanla, “Ambo doman anakni Jose orin?” 23 Kanya wani Je-sus konla, “Sigoradon halitaon moyokongko odtin kahalitaan, ‘Doktor,tambalon moy namaot a sarili mo.’Kanya wamoyo, ‘Gaw-onmoy namaotiti ha sarili tamon babali yay nal-ngo min ginwa mo ha Capernaum.’ ”24 [Wana ot ni Jesus,] “Kot yay po-tog, ibalita ko komoyo, [ampang-yari kongko hawanin yay kahalitaan:]Homin propita a antanggapon ha sar-ili nan logar. 25 Tanda moyodtin po-tog a nangyari hin panaon ni PropitaElias: Lako a babayin balo a man-gairap iti ha nasyon tamon Israel, hinkay nangabagat nin toloy taon tan a-nom a bolan ta bi-sa nagkamain ningrabin bitil ha intiron nasyon. 26 Kotkay na inhogo Dios hi Propita Eliasha hinoman konla, nokay ha a-saybabayin balo a taga laloman nasyon

Lucas 4:27 105 Lucas 5:2ha babalin Sarepta a hakop nin syo-dad Sidon. 27 Anorin syimpri hinpanaon ni Propita Eliseo, lako kon-lan kaparan Israelita a main kitong.Kot homin konla a pinaabig nokayhi Naaman bongat a taga nasyonSiria.” 28 Hin nalngo la-rin, halbanlan nititipon itaw ha loob nin sina-goga ay masyado hilan nagolo kona.29 Inomdong hila ta pwinirsa la yaninlikol ta bi-sa inawit ha toktok ninbakil a kamainannin babali la ta idabola ya komon ha bongaw. 30 Kot yayginwa ni Jesus ay nagpa-wan ya habotlay la ta inomalih ya.

Pinalayah ni Jesus yayDoka a Ispiritoha A-say Lalaki

(Marcos 1:21-28)31Hawanin, nako hi Jesus ha Caper-

naum a a-say babali nin probinsyanGalilea. Ampangaral ya itaw ha sina-goga no Awlon Pa-mainawa. 32Naka-ngap hilay tawtawo ha klasin pa-norona ta yay hawhalita na ay main awitkapangyarian. 33 Hin ya-rin, itawha loob nin sinagoga ay main a-saylalaki a nilooban nin doka a ispiritoa bigla inomaghaw. 34 Wana, “Po-layan mo kami. Anyay pakiomon mokomi, Jesus a taga Nazaret? Paro-sawan mo kami na doman? Tandako a hika yay Banal a inhogo nanDios.” 35 Kot hinaar na ya ni Jesus,wana, “Mamakatinok ka, tan omalihka kona!” Intomba nan doka a ispiritoyay lalaki ha arapan lan tawtawo, ba-yo ya inomalih kona, balo ta kay na yahinakitan.

36 Naka-ngap a halban tawtawoitaw, tan wanla ha a-sa tan a-sa,“Anyay klasin totoro odti? Main yanawtoridad tan kapangyarian! Angka-mandawan na hilay dawdoka a ispir-ito ta an-omalih hila.” 37 Bi-sa yaybalita tongkol koni Jesus ay nibantogha intiron ka-libol nin ya-rin babalinCapernaum.

Pinaabig ni Jesus a Tawtawo(Mateo 8:14-17; Marcos 1:29-34)

38 Pa-makayari nan pinalayah niJesus yadtaw doka a ispirito ay ino-malih ya ha sinagoga ta naki-ka ya habali ni Simon. Hin ya-rin, mata-gay apa-nga-mot nin katyangan ni Simon,kanya impaki-totol la koni Jesus apaabigon na ya. 39 Inomdong hi Jesusha dani nan babayi, bi-sa inmandana a maalih a main nan pa-nga-mot.Inomabig yay naor, kanya antimanonibangon ya ta sinirbiwan na hilay nahi Jesus.

40 Hin nayari anay Awlon Pa-mainawa, ta hinomlop anay awlo, hal-ban main masakit maskin anyamayklasin masakit la ay inawit koni Je-sus nin hilay kawkalamoan la ha bali.Bi-sa imparna ni Jesus a gamot naha balang a-sa konla ta pinaabig nahila. 41 Main anamaot lako a tawta-won nilooban nin dawdoka a ispirito.Hin ya-rin a ampalayahon ni Jesusa dawdoka a ispirito ay wanlan an-iaaghaw, “Hika yay Cristo a Anak nanDios.” Kot hinaar na hila ni Jesus takay na labay a manalita hila ta tandala a hiya yay Cristo.

Nangaral hi Jesus ha Sawsinagoga(Marcos 1:35-39)

42 Hin bandan boklah, inomalihhi Jesus ta nako ya ha a-say logara homin katawo-tawo. Tiningkap layan tawtawo. Bi-sa hin na-kit la yaay impaki-totol la a ando ya oma-lih itaw konla. 43 Kot wani Jesuskonla, “Kailangan ipangaral koy na-maot ha lawlaloman babali yay Labaha Balita tongkol ha pa-mag-ari nanDios, ta yadti a pinanogoan kongko.”44Nako yay naor hi Jesus ha lawlogarnin probinsyan Galilea ta nangaral yaitaw ha sawsinagoga.

5Hilay O-nan Dawdisipolos ni Jesus(Mateo 4:18-22; Marcos 1:16-20)

1 A-say awlo, itaw hi Jesus ha ligligAlindayat Genesaret. Ampipoporpo-ran la yan tawtawo ta labay lan mal-ngo a halita nan Dios a an-ipangaralna. 2 Na-kit ni Jesus a main loway

Lucas 5:3 106 Lucas 5:21baloto a nakadoong ha liglig alin-dayat. Hilay maninilay a main ikonnin yadtaw lowaybaloto aynakalakahana, tan an-iwahwah lay nay aw-ikotla. 3 Nilomolan hi Jesus konan yaybaloto a ikon ni Simon. Impaki-totolna kona a idayô nadti nin daoto haliglig. Tinomoklo hi Jesus ha balotobi-sa nanoro yay na konlan tawtawo.

4 Hin nayari yan nanoro, wanakoni Simon, “Mako kamo ha malalota idabo moyoy aw-ikot moyo pigawmakakwa kamon kawkonâ.”

5 Kot wani Simon koni Jesus,“Maistro, nikakayabi kamin nanilaykot homin kamin nakwa. Kot banata hinalita mo, idabo mi naman aaw-ikot.” 6 Hin naidabo lay naora aw-ikot, nakakwa hilan golpinkonâ, kanya halos magi-nit a ikotla. 7 Kinawoy lay kawkalamoanla a itaw ha a-sa ot a baloto parapatambay. Kanya nako hilay naor.Napno lay loway baloto nin kawkonâanggan halos lomdog hila. 8 Hinna-kit na-rin ni Simon Pedro aynanalimokor ya koni Jesus, wana,“Katawan, paka-dayo ka kongko taa-sa kon makasalanan.” 9 Na-halitana-rin bana ta nag-ispanta ya, patihilay halban kalamoan na, ha golpinkona a nakwa la. 10Hilaman a kasosyonan hi Santiago tan hi Juan a awa-nakni Zebedeo ay nag-ispantay namaot.Wani Jesus koni Simon, “Ando kamali-mo ta paibat hawanin ay pa-halmanilay kan tawtawo para tompolhila kongko.” 11 Hin nailiglig laybawbaloto la, imbati lay halban tahinomonol hilay na koni Jesus.

Pinaabig ni Jesus a Lalakin Main Ki-tong

(Mateo 8:1-4; Marcos 1:40-45)12 A-say awlo, hin itaw ya hi Je-

sus ha a-say babali, main nako konanin a-say lalakin pono kitong a lala-man na. Pa-maka-kit na koni Je-sus, nanalimokor yan palokob ha ara-pan na. Nagpasi-singa-ro ya, wana,“Maistro, no labayon mo, ma-paabigmo ko.” 13 Imparna ni Jesus a gamot

na kona, wana, “Labay ko. Omabigkay na!” Antimanoy naor, inomabigya. 14 Binibilinan na ya ni Jesusnin ando na iba-balita yadti ha hino-man. Nokay wana kona, “Magdiritsoka ha pari ha Jerusalem pigaw ma-paptogan nan inomabig kay na. Man-gawit kan ida-ton mo para ha sir-imonyan pa-manglinis ayon ha im-panogo ni Moises a pamilbian lantawtawo a labah kay na.”

15 Anodtaw pa man, laloy na ingatnibantog a balita tongkol koni Jesus.Kanya golpin tawon ampako konaparamanglongo tan para paabigonnahila ha mawmasakit la. 16 Kot mabot-bot yan ampoma-lilih hi Jesus kon-lan tawtawo ta ampako ya ha logar aambo matawo ta andomawat ha Dios.

Pinaabig ni Jesus a Lalakin Paralitiko(Mateo 9:1-8; Marcos 2:1-12)

17 Ninghan, hin ampanoro hiJesus, main omnoy paw-Pariseotan mawmaistron kapanogoan anaki-toklo itaw. Main konla a ibatha bawbaryon probinsyan Galilea,tan bawbaryon probinsyan Judea,tan main anamaot ibat ha syodadJerusalem. Iti koni Jesus yaykapangyarian nan Dios a Katawan,kanya angka-paabig na hilay mainmasakit. 18Main nakalato nin omnoylalaki, awit lay a-say lalakin paralitikonin iti ha an-iraan na. Naningkaphilan paralan para mailoob la ya habali tan maipaka-dani koni Jesus.19 Kot kay la nagawa bana ha kalakantawo. Kanya noli hila ha bobonganta nanglobot hila ha tobon ni Jesus.Bi-sa in-ogoh lay paralitiko nin itiha an-iraan na ha arapan ni Jesus.20 Hin na-kit ni Jesus no pa-no ka-got a main lan katotpol, wana konanparalitiko, “Amigo, pinatawad koynay kawkasalanan mo.” 21 Hilaymawmaistron kapanogoan tan paw-Pariseo itaw ay wanla ha lalonakom la, “Hino ya kot ta an-ipantay nay sarili na ha Dios, antaDios bongat a ampaka-patawad ninkawkasalanan?”

Lucas 5:22 107 Lucas 5:3722 Palibhasay tanda ni Jesus a

laman isip la, wana konla, “Anongkotanorin a an-isipon moyo? 23Anya kotyay mas maganoh gaw-on [maskinhomin kapangyarian], yay halitaonkonan paralitiko, ‘Pinatawad koy naykawkasalanan mo,’ o yay halitaonkona, ‘Mibangon ka ta lomalako ka’?24 Ipa-kit ko komoyo hawanin ha pa-maabig ko konan yadtin tawo a hiko aNaglalaman Tawo* ay main akoy na-maot kapangyarian magpatawad ninkawkasalanan iti ha lota.” Bi-sawana konan paralitiko, “An-imandako komo: Mibangon ka, kowon moyan-iraan mo ta morong kay na.”25 Antimano, nibangon yay naor ninangka-kit lan halban tawtawo itaw.Bi-sa kinwa nay iniraan na ta norongya nin ampamori ha Dios.

26 Naka-ngap hilay halban am-pangimaton, pinori la yay Dios, tannagkamainhila ot hoston kali-mowankona. Wanla ha a-sa tan a-sa, “Ta-lagan kapa-paispantay na-kit tamonnangyari hawanin awlo.”

Pa-na-way ni Jesus koni Levi(Mateo 9:9-13; Marcos 2:13-17)

27 Pa-makayari ay inomalih hi Je-sus itaw. Ha kala-lalako na, mainyan na-kit a-say ma-ni-non bowis ayay ngalan kot Levi a antoklo haopisinan ampamayaran bowis. WaniJesus kona, “Homonol ka kongko.”28 Inomdong yay naor, imbati nay hal-ban ta hinomonol yay na koni Jesus.

29 Bi-sa naghanda yan mahi-bana handaan ha bali na para koniJesus. Kalakan ma-ni-non bowis[a mangahaol] tan laloma ot atawtawo a kalamo lan ampanganhin ya-rin. 30 Main paw-Pariseotan kawkalamoan la a mawmaistronkapanogoan a naka-kit konla. Ni-panalamorom hila, ta bi-sa wanlakonlan dawdisipolos ni Jesus,“Anongkot ampakirongo kamon

mangan tan minom konlan ma-ni-non bowis tan laloma ot a tawtawonmakasalanan?”

31 Wanan in-obat ni Jesus konla aimparalan ha alimbawa, “Ambo hi-lay mawmaligsa a ampangailangannin doktor, nokay hilay mawmainmasakit. 32 Anorin kapara kongko,yay pa-mako ko iti ay ambo para ha-wayan hilay hay wanla lawlabah hi-lan tawo, nokay para paombabalyonhilay mawmakasalanan.”

Yay Tongkol ha Pa-magsakripisyonKay Mangan

(Mateo 9:14-17; Marcos 2:18-22)33 Hawanin, main namastang koni

Jesus, wanla, “Hilay antoroan ni Juanay mabotbot ampagsakripisyon kaymangan, tan mabotbot andomawat,tan anorin anamaot kapara konlanhilay antoroan lan Pariseo. Anongkothilay dawdisipolos mo ay ampan-gan tan ampinommaskin anyakamayawlo?”

34 Inobat na hila ni Jesus [ninin-alimbawa nay sarili na ha a-saynobyo], wana, “Magawa moyo domannin kay biyan pa-mangan hilay kom-bidado ha kahal lo-gan kalamoan layay nobyo? 35 Balo ta lomato yaypanaon a ambo la yay nan kalamoan anobyo, ison hilay na magsakripisyonkay mangan.”

36 Bi-sa imparalan ni Jesus ha [aw-]alimbawa [a yay ba-yon totoro naay ambo dapat ilamo ha naiknawana kaogalian nin rilihyon a bilang hapa-magsakripisyon kay mangan tanlaloma ot,] ta wana, “Homin maniranin ba-yon ayhing para italo-nobanan bongat ha lapok anan ayhing.Ta no gaw-on na-rin, mahira yayba-yon ayhing bi-sa yay intalo-noba ba-yo ay kay syimpri mibagay halapok anan ayhing. 37 Anorin ana-maot kapara, kay an-igwa a ba-yonalak a ampag-alsa ot ha pamigwaana lapok a katat. Ta no anorina gaw-on, ha kaaalsa nan ba-yon

* 5:24 5:24 Kada ibalita ni Jesus “hiko a Naglalaman Tawo” ha Griego: “yay Anak nin Tawo.”

Lucas 5:38 108 Lucas 6:17alak ay lomtoh yay pinamigwaan,masayang yay alak, tan mahira ot yaypinamigwaan. 38 Kailangan yay ba-yon alak a ampag-alsa ot ay itobongha ba-yon pamigwaan pigaw parihonkay masayang.” 39 Wana ot ni Jesusnin in-alimbawa, “Homin anamaottawonnaka-tawaynin tinaonana alaka tampol malabay nin alak a ba-yongawa, ta para kona ay mas malahapyay tinaonan.”

6Tongkol ha Awlon Pa-mainawa(Mateo 12:1-8; Marcos 2:23-28)

1 Hin homonol a Awlon Pa-mainawa lan aw-Israelita, nagpa-wanhi Jesus tan hilay dawdisipolos na habowat. Nangto hilay dawdisipolosnin trigo, bi-sa la piniri-piri ta kinan.2 Kot main paw-Pariseo a naka-kit konla, kanya wanla, “Anongkotanorin a anggaw-onmoyo, anta bawalorin ha Awlon Pa-mainawa [ta an-itoring trabaho]?”

3 Kot wanan in-obat ni Jesus,“Ambo doman nabasa moyo-dtaw ginwa ni David tan hilaykawkalamoan na hin mabitil hilayna? 4 Ambo doman nilomoob ya haimpagka-bali nan Dios, tan kinwana yay tinapay a inda-ton ha Dios [ainimbi nan pari kona], ta nangan yapati hilay kawkalamoan na a binyannay namaot? Bawal komon ayon hakapanogoan nan Dios a kanon ladtawbana ta para bongat ha pawpari. Kotambo anan bawal ta inimbi naorkonla.” 5 Bi-sa wana ot ni Jesuskonla, “Hiko a Naglalaman Tawo amakaolay no anyay dapat ha AwlonPa-mainawa.”

Pinaabig ni Jesus a A-say LalakinParalitikoy Gamot

(Mateo 12:9-14; Marcos 3:1-6)6 Hin a-say naman a Awlon Pa-

mainawa, nako hi Jesus ha sinagogata nanoro ya. Hin ya-rin ay main a-say lalaki itaw a paralitikoy wanangamot. 7 Hilay mawmaistron ka-panogoan tan hiladtaw paw-Pariseo

ay amba-bantayan la hi Jesus, no ma-maabig ya ha Awlon Pa-mainawa pi-gaw main hilan maikaso laban kona.8 Kot tanda ni Jesus yay an-isiponla, kanya wana konan lalakin par-alitikoy gamot, “Mako ka-ti ha ara-pan.” Kanya nako ya ta inomdong haarapan. 9 Hawanin, wani Jesus kon-lan tawtawo itaw, “Main akon pas-tang komoyo: Anyay dapat gaw-on haAwlon Pa-mainawa ayon ha kawka-panogoan nan Dios, gomawa labah ogomawa doka? Mamilipyas biyay omangmati?” 10 Hin ya-rin ay hinilapna hilay halban, bi-sa wana konanlalakin paralitikoy gamot, “Ipa-natmoy gamot mo.” Impa-nat nay naor,kanya antimano inomabig a gamotna ta nag-in anan bilang ha dobali.11 Inomamot a olo lan mawmaistronkapanogoan tan paw-Pariseo, kanyapinipapa-nowan la no anyay dapatlan gaw-on koni Jesus.

Hilay Labinloway Apostolis a Pinili niJesus

(Mateo 10:1-4; Marcos 3:13-19; Gaw-gawa 1:13)

12 Hin ya-rin ay nako hi Jesus ha a-say bakil para domawat. Nikakayabiya itaw nin dinomawat ha Dios.13 Kinadilapan, hina-wayan na hilaydawdisipolos na ta namili ya konlanin labinlowa a hina-wayan nan aw-apostolis [labay totolon ihohogo].14 Hila ay hi Simon a pinangalanannan Pedro, hi Andres a talakaka nanyadtin hi Pedro, hi Santiago, hi Juan,hi Felipe, hi Bartolome, 15 hi Mateo,hi Tomas, hi Santiago a anak ni Alfeo,hi Simon a mainakit ha nasyon Israel,16 hi Judas a anak ni Santiago, tanhi Judas Iscariote a nagtraidor koniJesus.

Nangaral tan Namaabig hi Jesus(Mateo 4:23-25; Marcos 3:7-12)

17 Pa-makayari odtaw ay nilomoy-hon hilay na ni Jesus ibat ha bakil.Tinomgon hila itaw ha kapatagan apinititiponan nin lako ot a dawdisipo-los na, tan golpin tawo a ibat haintiron probinsyan Judea, ha syodad

Lucas 6:18 109 Lucas 6:33Jerusalem, tan ha loway syodad Tirotan Sidon ha liglig ambay. Nako hilaitaw hin ya-rin para manglongo nintotoro ni Jesus tan para paabigon nahila ha main lan masakit. 18Hiladtawnilooban dawdoka a ispirito ay in-omabig ta pinalayah ni Jesus yay daw-doka a ispirito konla. 19 Halban ana-maot tawtawo itaw a main masakitay nagpilit nin maaptoh hi Jesus,ta tanda la a main kapangyarian aangkaibat kona. Kanya halban nan-gaptoh kona ay inomabig.

Hilay Tawtawon An-itoringMakalma

(Mateo 5:1-12)20 Na-paongganan, hinilap ni Je-

sus hilay dawdisipolos na, bi-sa wanakonla,“Makalma kamoy mawmairap

ta kabilang kamo konlan ampag-arian nan Dios.

21 Makalma kamoy angka-bitilanhawanin ta pabhoyon nakamon Dios.

Makalma kamoy anlomolohawanin

ta paligawon na kamon Dios.22 Makalma kamo no banaha kaho-honol moyo kongkoa Naglalaman Tawo ay an-tiplonon la kamon tawtawo,an-ipoyra ha main langawgropo, amparorokaon, oan-itoring dawdoka a tawo.23 Ha awlon anggaw-on ladtikomoyo, lomilikot kamo tanlomokho ha kaligawan taisipon moyo a mahi-ban aitobalo nan Dios komoyo halangit. Tan isipon moyo a yayanggaw-on lan doka komoyohawanin ay ginwa anamaotnin kawkapapo-papoan lakonlan pawpropita nan Dioshin o-nan panaon.

24 Kot, ka-ka-roy ogotan moyo,hikamo a mawmayamanhawanin

ta nangonswilo kamoy na iti halota. 25 Ka-ka-roy namaot a

ogotan moyo, hikamo a ampi-pora-pora hawanin

ta ma-bitilan kamo.Ka-ka-roy namaot a ogotan moyo,

hikamo a ampi-pag-omlihhawanin

ta lomolo kamo tan tomangih.26 “Ka-ka-roy namaot a ogotan

moyo, no amporiwon la kamonin halos halban tawo, ta isonlomwah a bilang kamo konlanampagkonwari pawpropita nan Dioshin o-nan panaon, a pinori namaotnin kawkapapo-papoan lan hila-rin tawtawon ampamori komoyohawanin.”

Labyon Hilay Angkomontra Komoyo(Mateo 5:38-48; 7:12a)

27 “Kot hikamo a ampanglongokongko,” [wanan impagpatoloy ni Je-sus,] “oyay ibalita ko komoyo: Labyonmoyo maskin hilay angkomontra ko-moyo tan pangwaan moyon abig hi-lay ampaniplon komoyo. 28 Idawatmoyo hilay ampamihompa komoyoa payabolan na hilan Dios nin abig,tan anorin kapara, idawat moyoynamaot hilay ampana-damsak ko-moyo. 29 Alimbawa, no main nanam-pal komo, ipatampal mo ot a dobalinin lopa mo. Bi-sa, no main am-panamham nin alimonmon mo, ibimoy na ingat pati ayhingmo. 30Mamika ha balang ampakirawat komo. Tanno wari man ta main nangwa ninkama-main mo, ando moy na bal-awion. 31 Yay bawbagay a labaymoyon gaw-on la komoyo nin kaparaay yadtaw anamaot a dapat moyongaw-on konla.

32 “No wari ta hila bongat aampanglabi komoyo a anlabyonmoyo, marapat kamo wari poriwon?Hila man a mawmakasalanan ayanlabyon lay namaot hilay am-panglabi konla. 33A-sa ot, nohiladtawbongat anggomwa abig komoyo apangwaan moyon abig, marapatkamo wari poriwon? Hila man amawmakasalanan ay anorin syimpri

Lucas 6:34 110 Lucas 6:48a anggaw-on la. 34 No ampama-ram kamon bongat konlan hiladtawa ampasimalaan moyon makabayarkomoyo, marapat kamo wari pori-won? Hila man a mawmakasalananay ampamaotang hila syimprikonlan kapara lan makasalanan, notanda la a makabayar hila. 35 Kothikamo, labyon moyo maski hilayangkomontra komoyo, pangwaanmoyo hilan abig, tan mama-ramkamo nin kay omasa ha anyakamana kabayaran. No gaw-on moyo-rin,magkamain kamonmahi-ban a tobaloibat ha Dios. Bi-sa ma-bilbi a hikamokot awa-nak nan sangkata-ta-gayan aDios, bana ta labah ya maski konlandawdoka a tawo tan konlan kayambomilbi otang nakom. 36 Kanyadapat mag-in kamon mainganga-rowon a bilang konan Ama moyo halangit.”

Ambo Labah Manosga(Mateo 7:1-5)

37 “Ando kamo manosga ha ka-para moyo pigaw kay na kamo hos-gawon nin Dios ha lomato a panaon.Ando moyo halitaon a yay a-say tawokot dapat parosawan nan Dios, pi-gaw kay na kamo parosawan nin Dios.Patawaron moyo hilay kapara moyopigaw patawaron na kamoy namaotDios. 38 Mami kamo ha kapara moyota biyan na kamoy namaot Dios. Tanyay pa-mami na komoyo ay pa-halhoston hokat, pino-porpor tan niyo-yogyog, bi-sa ponoon ot angganmila-labwa. Kanya no pa-noy trato moyoha kapara ay anorin anamaot a gaw-on nan Dios komoyo.”

39 Hin ya-rin ay nami ya ot ninalimbawa hi Jesus, wana, “Makapan-gakay wari a a-say bolag ha kaparanan bolag? Ambo doman no gaw-on na-rin ay pariho hilan madaboha kanal? 40 Yay antoroan ay amboyan mata-gay ha maistro na. Kot noma-toroan yan hosto ay mag-in yanbilang konan maistro na.

41 “Halako mon angka-sikaso a pa-hal makalog a poling nin kapara mo,anta yay pa-hal mahi-ban a kayo hamata mo kot kay mo angka-sikaso?42 Dapat mo wari halitaon, ‘Talakaka,ipaalih mo kongkoy poling mo,’ antahika, ni kay mo angka-sikaso a pa-hal mahi-ban a kayo ha mata mo?Ampiabig-abig ka! Kailangan ali-hon mo yapon yay pa-hal mahi-bana kayo ha mata mo pigaw maka-kitkan labah, ta bi-sa maalih moy pa-halmakalog a poling nin kapara mo.”

Ha Bonga Ma-bilbi no Labah o Doka(Mateo 7:16-20; 12:33-35)

43 [Wana ot ni Jesus nin in-alimbawa,] “Ha kawkayon angka-kan a bonga, homin labah a klasi aampamongan doka. Anorin anamaotkapara ha doka a klasin kayo, hominsyimprin ampamongan labah a klasi.44 Balang klasin kayo ay ma-bilbiha klasin bonga na. Yay bonganigos ay kay ya ampotiwon ha poonaroma.* Anorin anamaot kapara,kay ampotiwon a bongan obas hapoon kokoh posa. 45Anorin ot bongatsyimpri ha tawo. Yay labah a tawoay ampakapamin kaabigan ibat halawlabah a aral a natipon na hamain nan kanakoman. Kot yay dokaa tawo ay karokaan a angkaibi naibat ha dawdoka a natipon na hamain nan kanakoman. Nga-min, noanyay laman nin kaisipan, lomwah talomwah ha boboy.”

Loway Klasin Tawo a Ampama-dongBali

(Mateo 7:24-27)46 [Wana ot ni Jesus,] “Anongkot

anha-wayan moyo kon ‘Katawan,Katawan’, anta kay moyoy namaotanhonolon a anhalitaon ko komoyo?47 Ibalita ko komoyo no ayti maiparisyay tawon andomani kongko,ampanglongo tan anhomonol hahawhalita ko: 48 Kaalimbawaan naay a-say tawon ampama-dong bali.Yay ginwa na yapon ay nangotkot

* 6:44 6:44 Ha Griego: loway klasin tanaman a marowih.

Lucas 6:49 111 Lucas 7:18yan malalo anggan naabot a bato tabi-sa ison na impondasyon a bali.Kanya hin nagbaha tan inagohanmakhaw a lanom yay bali, kaynayogo ta nakapondasyon naorha bato. 49 Kot yay ampanglongobongat nin hawhalita ko, balo takay na anhonolon ay bilang haa-say tawon nama-dong bali ninhomin pondasyon ta basta impa-dong ha lota. Kanya hin nagbaha taninagohan makhaw a lanom yay bali,antimano natomba kanya grabi a pa-makahira.”

7Pinaabig ni Jesus yay Alila nan Kapi-

tan Hondalo nin Roma(Mateo 8:5-13)

1 Hin nayari nan intoro ni Jesusodtin halban konlan tawtawo, norongya ha babalin Capernaum. 2 Itaw aymain a-say dayowan a kapitan hon-dalo nin Roma. Main yan a-say alilaa mabli kona a hin ya-rin ay ampag-masakit tan magay na mati. 3 Hinna-tandaan nan yadtin kapitan yaytongkol koni Jesus, nanogo ya ninomnoy Israelita a pawpoon nin ya-rina babali, para ipaki-totol koni Jesus akaon nay alila na para paabigon. 4Hinkina la hi Jesus ay impasi-singa-rolan labah a nakom a paabigon na yayalila nan kapitan, ta wanla, “Yadtinkapitan ay marapat yan tambayan.5 Nga-min, malabi ya kontamon aw-Israelita tan impama-dong na tamonsinagoga.”

6 Hawanin, naki-ka hi Jesus konla.Hin madani hilay na ha bali, nanogoyay kapitan nin omnoy amigo napara homakbat koni Jesus ta impa-balita nay anodti: “Maistro, ando kayna kano mag-abala nin omabot habali nan kapitan, ta ambo ya kanonkarapat-dapat kaon ha bali na. 7 Nihomakbat komo ay ambo ya kanonkarapat-dapat. Basta manalita katana kano a omabig a alila na taomabig ya man. 8Nga-min, hiya mankano ay main yan poon tan main

yay namaot ga-got a hawhondalo.No wana kano ha a-say hondalo na,‘Mako ka itaw!’ mako ya. No wanaynamaot ha a-sa, ‘Mako ka iti!’ makoya syimpri. Anorin anamaot kaparaha alila na, no wana konay, ‘Gaw-onmodti!’ gaw-on na.”

9 Naka-ngap hi Jesus hin nalngona-rin. Hawanin, inomarap ya kon-lan malabong a tawon an-omaloyonkona, ta wana, “Oyay ibalita ko ko-moyo: Ni kontamon Israelita ayhomin ako ot na-kit a main anorinkakhaw a katotpol.”

10 Hin nagbolta hilay na ha balihiladtaw inhogo nan kapitan, na-latolay naor a inomabig anay alila na.

Pinaorong Nabyay ni Jesus yay Anaka Lalaki nin A-say Babayin Balo

11 Kay naboyot, nako ya hi Jesusha babalin Nain, kalamo hilay daw-disipolos na tan lako ot a tawo. 12Hinmadani hilay na ha poltan padir ninbabali, naka-hakbat hilan malabonga tawon ampakipanabon. Yay natiay a-say lalaki a kasya-syan anak nina-say babayin balo. 13 Hin na-kit niJesus yay babayin balo, nainga-rowanna ya. Kanya wana kona, “Ando kayna tomangih.” 14 Bi-sa dinomani hiJesus ha longon ta gina-gotan nadti.Kanya tinomgon hilay ampamalatay.Hawanin, wani Jesus konan nati, “Aliko, an-imanda ko komo, mibangonka!”

15 Nibangon anaor a nati tannanalita. Bi-sa inimbi na ya ni Jesuskonan nanay na.

16 Halban la itaw ay naka-ngaptan pinori la yay Dios, wanla, “A-saymakapangyayarin propita nan Dios anilomato kontamo. Ininga-rowan natamon Dios hitamoy tawtawo na.”

17Hin ya-rin ay nibantog ha intironprobinsyan Judea tan ha kawka-daninlogar yadtin balita tongkol koni Jesus.

Hi Jesus tan hi Juan Bautista(Mateo 11:2-19)

18 [Hin ya-rin ay nakapriso hiJuan Bautista.] Imbalita la konanin hilay tinoroan na a halban

Lucas 7:19 112 Lucas 7:35bawbagay a anggaw-on ni Jesus.19 Kanya pinadani ni Juan a lowakonlan tinoroan na ta inhogo nahilan mamastang koni Jesus ninanodti, “Hikay na doman odtawampalatoon a ihogo nan Dios, o mainot doman laloman taga-nan?” 20 Pa-makalato lan hilay loway inhogoni Juan Bautista koni Jesus, wanlanimbalita, “Inhogo na kami ni Juanpara pastangon no hikay na domankano odtaw ampalatoon a ihogo nanDios, o main ot doman laloman taga-nan?” 21Hin ya-rin ay ampamaabig hiJesus nin lako a tawon main masakittan dipirinsya. Pina-palayah naynamaot a dawdoka a ispirito konlanhilay nangalolooban, tan pina-paabignay bawbolag pigaw hila maka-kit.

22 Bi-sa wanan in-obat ni Jesus kon-lan inhogo ni Juan, “Magbolta kamokoni Juan ta ibalita moyoy na-kittan nalngo moyo: Hilay bawbolag ayampaka-kit ana, hilay lawlompo am-pakalalakoy na, hilay main masakitkitong ampaabigon ana, hilay taw-tolok ampakalngo ana, main ni-katia ampaorongon mabyay, tan hilaymangairap ay an-abotan anan Labaha Balita tongkol ha pa-mag-ari nanDios. 23 Ibalita moyoy namaot amakalma yay tawon kay ampagdodaa hikoy inhogo nan Dios.”

24 Hin inomalih hilay nay inhogoni Juan Bautista, main yan imbalitahi Jesus konlan malabong a tawo itawtongkol koni Juan, wana, “Hin nakokamo koni Juan itaw ha disyirto, anyakot a labay moyon ma-kit? Tawodoman a paba-yo-ba-yoy isip a bilangha talaib a ampaki-ki-ka ha lopot?Ambo yan anorin. 25Anya kot talagaylabay moyon ma-kit? Tawo doman anakaholot nin primira klasin doloh?Ambo anorin a na-kit moyo itaw, tahilay nakaholot nin magandan klasitan ampagbiyay ha kainomayan ayitaw hila ma-kit ha palasyo a an-iwanan ari. 26 Anya no-nin a kinamoyon biniliw itaw? Ambo doman a-say propita a mangangaral nan Dios?

Ibalita ko komoyo a maholok ot ha a-say propita a na-kit moyo. 27 Nga-min, hi Juan yadtaw antokoyon haMasanton Kasolatan a wanan Dios,‘Main akon ihogo nin mo-na komoA mamiparihadon kanakoman lan

tawtawo para ha main monkala-lato.’

28 “Ibalita ko komoyo, ha halbantawon impangabing, homin ot pro-pitan homolok koni Juan. Anorinman, maskin yay tawon an-ibilangnin pinakamaaypa konlan ampag-arian nan Dios ay holok ot koni Juan.

29 “Halban lan tawtawo a nang-longo koni Juan, pati hilay ma-ni-non bowis ay binilbi la a tama yayDios ha kawkapanogoan na, kanyanagpabaotismo hila koni Juan. 30 Kothilay paw-Pariseo tan mawmaistronkapanogoanay tinanggiwan layplanonan Dios hamain lan biyay ta kay hilanagpabaotismo koni Juan.”

31 Bi-sa wana ot ni Jesus a Katawan,“Ayti ko kari iparis a tawtawo ninyadtin panaon? Anyay kaalimbawaanla? 32 Bilang hilan awa-nak aampiikap ha plasa a angkasora hakawkaikap la, a wanla,‘Ampanogtog kami para komoyo,

kot kay moyo labay bomayli!Ampiaanito-anito kami ot,

kot kay moyo syimpri labayki-tangih-tangih komi!’33 Anorin anamaot kaparakoni Juan Bautista, angkaso-rawan moyo ya ta mabotbotyan ampagsakripisyon kaymangan tan kay ya ampinomalak. Kanya anhalitaonmoyo a nilooban yan dokaa ispirito. 34 Bi-sa, hikoa Naglalaman Tawo ayampangan tan ampinom. Bi-sa anhalitaon moyo a hikokot lo-noh tan ma-maglahing,tan ampakiamigo konlan ma-ni-non bowis tan laloma ota tawtawon makasalanan.35 Kot yay ampango-na komiay karonongan ibat ha Dios,ta angka-patnagan syimpri ha

Lucas 7:36 113 Lucas 8:3biyay nin balang anhomonolkomi.”

Hi Jesus ha Bali ni Simon a A-sayPariseo

36 Ninghan, hi Simon a a-sayPariseo ay hinagyat na hi Jesus ninmangan itaw konla. Kanya naki-ka hi Jesus ha bali na ta nakirongoyan nangan. 37 Konan ya-rin ababali ay main a-say babayin bilbia makasalanan. Hin na-tandaan naa ampangan hi Jesus konli Simon,nako yan main awit nin mablinklasin pabanglo a nakaigwa ha botingawa ha alabastro. 38 Inomdongyadtin babayi ha bokotan ni Jesusnin antangih. Ha kata-tangih naay na-toloan lowâ a ayi ni Jesus,kanya pinonahan nan habot na. Bi-sa inalokan nay ayi ni Jesus tanpinonahan na ot nin pabanglo. 39Hinna-kit nadti ni Simon, a nanagyatkoni Jesus, wana ha lalo nakom na,“No wari ta a-sa yan propita yadtintawo, komon tanda na no hino ya-rin ampamonah kona tan no anyayklasin babayi ya-rin ta a-sa yanmakasalanan.”

40 Palibhasay tanda ni Jesus noanyay iti ha lalo nakom ni Simon,kanya wana kona, “Simon, main akonlabay ibalita komo.”

“Anya kot orin, Maistro?” wananin-obat ni Simon.

41 Hawanin, nangistorya ya hi Je-sus, wana, “Main loway tawon nan-gotang kwarta ha a-say ma-maotang.Yay a-sa ay nangotang nin limanyatostan yay a-say namaot ay limampolo.42 Hin kay hila makabayar, pariho nahilan ininga-rowan. Hawanin, hinowari konlan lowa a mas manglabi ko-nan yay namaotang?” pastang niJesus.

43 “Ha intindi ko,” wanan in-obat niSimon, “yadtaw ininga-rowan na hamahi-ban a otang.”

“Tama a obatmo,” wani Jesus kona.44 Hin ya-rin ay binomling hi Jesuskonan babayi, ta wana koni Simon,“Bilyonmodtin babayi. Hin nilomoob

ako iti ha bali mo, kay mo ko binyanlanomnin ipangoyah ayi ko. Kot hiya,inoyahan nay ayi ko nin lowâ na tabi-sa pinonahan nan habot na. 45Kaymo ko inalokan bilang pa-nanggapmo kongko. Kot hiya, paibat hin itiko ay kay ya tinomgon nin nangalokayi ko, pamilbian nin main nan kaga-galang kongko. 46 Kay moy namaotnilanawan a olo ko ha pa-nanggapmo kongko. Kot hiya, pinonahan nanpabanglo a ayi ko. 47 Kanya ibalitako komo, yay kahi-banan labi a impa-kit na kongko a ampamaptog a na-patawad anay kalakan kawkasalananna. Kot yay tawon na-patawad hadaoto a kasalanan ay daoto anamaota an-ipa-kit nan labi.”

48 Bi-sa wani Jesus konan babayi,“Pinatawad koy nay kawkasalananmo.”

49 Kot hilay karongo nan ampan-gan hin ya-rin ay wanla ha lalonakom la, “Hino ya kari odti tamaski pa-matawad nin kawkasalananay anggaw-on na?”

50 Kot wani Jesus konan babayi,“Libri kay na ha kaparosawan ninkawkasalanan mo bana ha main monkatotpol. Morong kay nanmalisway anakom.”

8Hilay Bawbabayin Nanambay Koni

Jesus1 Kay naboyot, nako hi Jesus

ha bawbabali tan bawbaryo ta an-ipangaral nay Labah a Balita tongkolha pa-mag-ari nan Dios. Kalamo nahilay labinloway disipolos na, 2 tanmain anamaot bawbabayin naki-ka kona. Main konla a pinaabigna hin yadtaw ha mawmasakit la,tan hilay laloma konla ay pinalayahnay dawdoka a ispirito a nilomoobha main lan lalaman. Kalamo isonyay anha-wayan Maria Magdalenaa pinamalayahan nan pitoy dokaa ispirito, 3 hi Juana a kaambali niCusa a ma-ngasiwa ni Ari HerodesAntipas, hi Susana tan lako ot.

Lucas 8:4 114 Lucas 8:18

Hiladtin bawbabayi a nanostos hapawpangangailangan ni Jesus ibat hamain lan kawkama-main.

Alimbawa Tongkol ha Bini a Inhab-wag

(Mateo 13:1-9; Marcos 4:1-9)4 Ninghan, golpin tawoy nititipon

koni Jesus a nangibat ha bawbina-babali. Hin ya-rin ay tinoroan na hilanin imparalan ha alimbawa, wana,

5 “Main a-say tawon nako nan-abwag bini. Ha pananabwag na,main bini a ni-ka ha dalan, bi-sa na-dakat-dakat ladtin tawtawo, ba-yo ki-nan lan mawmanok-manok. 6 Mainanamaot ni-ka ha mabato, bi-sa hintinomobo, tampol nalanoh bana tamaklang a lota. 7 Main anamaot ni-ka ha logar a antoboan dawdikot amarowih. Kato-tobo nan bini, nagsal-idan tinomobo anamaot a dawdikot,kanya kay nakaaliwahwah. 8 Balo tayay bini a nadabo ha magandan lotaay tinomobo bi-sa ni-pamonganman-anyatos.”

Bi-sa, bilang oltimon bibilin niJesus, wana ha makhaw a bosis,“Hikamoy ampakalngo, intindyonmoyoy nalngo moyo.”

No Anongkot Imparalan ha Alim-bawa a Pa-noro ni Jesus

(Mateo 13:10-17; Marcos 4:10-12)9 Hin ya-rin ay pinastang la ya

hi Jesus nin hilay dawdisipolos nano anyay labay totolon nin yadtawalimbawa. 10 Kanya wana konla,“Komoyon bongat an-ipaintindyan asawsikrito tongkol ha pa-mag-ari nanDios. Kot konlan laloma, an-iparalanodti ha aw-alimbawa, kanya ampom-tog odtin nakasolat a wanan Dios:‘Mamiliw hila man anan mamiliw kot

kay hila maka-bilbi,Tan manglongo hila man anan

manglongo kot kay hilamakaintindi.’ ”

Yay Pa-mipalino ha AlimbawaTongkol ha Bini a Inhabwag

(Mateo 13:18-23; Marcos 4:13-20)11 [Wani Jesus,] “Oyay labay to-

tolon nin yadtaw alimbawa: Yay bini

ay Halita nan Dios. 12 Yay dalan apini-kaan nin bini ay tawtawon am-panglongo Halita nan Dios. Kot an-lomato hi Satanas ta an-alihon naha main lan kanakoman yay Halitaa nalngo la, pigaw kay hila tom-pol ha Dios a pangibatan kay hilamalipyas. 13 Yay lota a mabato aytawtawon ampanglongo Halita nanDios, bi-sa ampi-polon ladti nin mainkaligawan. Kot pa-hal kay ampaka-pangyamot odti ha nakom la. An-tompol hila kot kado-domali bongat,ta pa-makalato nin pawpanonobokha biyay la ay antomgon hilay na.14 Yay lota a antoboan dawdikot amarowih a pini-kaan nin bini aytawtawon ampanglongo Halita nanDios, balo ta angkadaog yay Halitanan Dios a nalngo la bana ta ampag-aboridowan lay kabi-biyay,mailig hilaha kayamanan tan kawkaligawan itiha mondo. Kanya kay ampamonganlawlabah a gawa a main lan biyay.15Kot yay magandan lota ay hiladtawampanglongo Halita nan Dios, bi-saan-itanom ladti ha main lan nakom amaptog tan malinis. Kanya ha mainlan pa-magpasinsya ay ampamonganlawlabah a gawa a main lan biyay.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Lampar-ilya

(Marcos 4:21-25)16 [Bi-sa nami yay naman hi Je-

sus nin a-say alimbawa konlan daw-disipolos na ta labay nan ipatandaanla ha tawtawo yay tongkol ha an-itoro na konla, wana,] “Homin tawonmamarta nin lamparilya ta bi-sa nawari hakban nin pasig o kari igwaha hilong katri, nokay igwa na syim-pri ha dapat pamigwaan pigaw hi-noman a lomoob ha bali ay ma-kitnay hawang. 17 Anorin anamaot ka-para, homin nakaari a kay ma-kit tanhomin sikrito a kay ma-tandaan omibolgar.

18 “Kanya pakaabigon moyoy pa-manglongomoyo. Nga-min, hinomana main anan na-tandaan ay pa-lahan

Lucas 8:19 115 Lucas 8:34ot orin, kot hinoman a kay ampama-lah ha main nan tanda, maskin yaywana tanda na ay alihon ot kona.”

Yay Nanay tan Tawtalakaka ni Jesus(Mateo 12:46-50; Marcos 3:31-35)

19 Hawanin, kina la hi Jesus ninnanay na tan tawtalakaka nan lalaki,balo ta kay la ya ma-daniwan banaha kalakan tawo. 20 Kanya mainnamibalita kona, wana, “Ison kano halikol yay nanay tan tawtalakakamo talabay la kan ma-paki-kitan.” 21 Kotwani Jesus, “Hilay ampanglongo tananhomonol ha Halita nan Dios ay an-itoring kon nanay tan tawtalakaka.”

Pinatgon ni Jesus a Makhaw a Lopot(Mateo 8:23-27; Marcos 4:35-41)

22 A-say awlo, nilomolan hi Je-sus ha baloto, kalamo hilay daw-disipolos na, ta wana konla, “Lomi-pay tamo ha alindayat.” Kanya nakohilay na. 23 Lo-gan lan anlomipaynin nakalayag, nakaka-lok hi Jesus.Tongwa, na-palatan hilan makhaw alopot ha taaw, bi-sa angka-palamnananan lanom yay baloto la, kanya di-likadoy nay pa-hal la. 24 Hin ya-rinay kina lan pinokaw hi Jesus nin hi-lay dawdisipolos na, wanla, “Maistro!Maistro, lomdog tamoy na!” Ni-mata hi Jesus, bi-sa minandawan nantomgon yay makhaw a lopot tanyay lalako a alon. Tinomgon anaoryay lopot tan yay alon, kanya biglatinominok. 25 Hin ya-rin, wani Je-sus konlan dawdisipolos na, “Hominkamo ot doman pa-masimala?”

Kot awit nin main lan li-mo tan pa-maka-ngap, wanlan dawdisipolos haa-sa tan a-sa, “Anya kari magklasintawo yadti ta maskin lopot tan alonkot anhomonol kona?”

Pinalayah ni Jesus a Dawdoka a Ispir-ito ha A-say Lalaki

(Mateo 8:28-34; Marcos 5:1-20)26 Nagpatoloy hilan nilomipay

anggan niabot hila itaw ha logar lanGadareno a ka-tobon nin probinsyanGalilea a pinangibatan la. 27 Pa-makainapat ni Jesus, main a-say

lalaki a taga itaw ha babalin Gadaraa anhomakbat kona. Nilooban yandawdoka a ispirito nin naboyot ananpanaon. Kay ya ampagdoloh ni ampi-wan ha bali, nokay itaw ya tanaampagpirmi ha kamposanto. 28 Pa-maka-kit na koni Jesus ay inomaghawya, bi-sa nanalimokor yan palokobha arapan na. Ba-yo wana hamakhaw a bosis a impahalita landawdoka a ispirito, “Jesus, Anak ninsangkata-ta-gayan a Dios, anongkotampakiomonan mo ko? An-ipasi-singa-ro ko komo, ando mo ko padya-dyaon.” 29 Hinalita nadti bana taminandawan nay na ni Jesus yaydoka a ispirito nin omalih konanlalaki. Nga-min, mabotbot yansompongon yadtin lalaki gawa nindoka a ispirito, kanya yay anggaw-on lan tawtawo pigaw ma-bantayanla ya ay ambalolon la yan tikala hagamot tan ayi. Balo ta angkaboytona syimpri, bi-sa ampa-kaon na yandoka a ispirito itaw ha disyirto.

30 Hawanin, pinastang ni Jesus yaydoka a ispirito, wana, “Anyay ngalanmo?”

Wanan in-obat nan doka a ispir-ito, “Malabong.” Anorin a imbalitanan ngalan bana ta kalakan doka aispirito a nilomoob konan ya-rin alalaki. 31 Bi-sa nagpasi-singa-ro hilaydawdoka a ispirito koni Jesus a andona hila pa-kaon itaw ha logar a hominpanganggawan a kalaloan.

32 Hin ya-rin ay main itaw mal-abong a baboy a ampangkob ha ligligbakil. Impasi-singa-ro lan dawdoka aispirito koni Jesus a payagan na hilanlomoob konlan hiladtaw bawbaboy.Kanya pinayagan na hila. 33 Inomalihhilay naor a dawdoka a ispirito ko-nan lalaki ta nilomoob konlan baw-baboy. Tongwa, halban lan baboyay bigla nipo-polayon paloyhon habongaw diritson alindayat, kanya ni-ka-lilimoh hila.

34 Hin na-kit lan ma-magbantaykonlan bawbaboy a nangyari ay no-layo hilan nako ha babali tan ha baw-

Lucas 8:35 116 Lucas 8:52baryo ta imba-balita lay nangyari.35 Kanya ni-pako hilay naka-balitapara biliwon la no anya talagay nang-yari. Pa-makalato la ha kamainan niJesus, na-kit la yadtaw lalakin pina-malayahan nin dawdoka a ispirito aantoklo ha dani ni Jesus nin nakaay-hing ana ta norong anay sintido na.Nali-mo hila. 36 Hiladtaw mismonnaka-kit ha nangyari a namibalitakonlan nakalato no pa-no na-paabigyay lalakin nilooban nin dawdoka aispirito. 37 Hawanin, hiladtin hal-ban naibat ha intiron lawlogar aangka-hakopan nin babalin Gadara ayimpaki-totol la koni Jesus a omalihyay na ha logar la ta masyado hilanangkali-mo. Kanya nilomolan hi Je-sus ha baloto para magbolta hilay na.38 Kot yay lalakin pinamalayahan nindawdoka a ispirito ay impaki-totol nakoni Jesus a maki-ka ya kona.

Balo ta pinaorong na ya ni Jesus,a wana, 39 “Morong ka tana ta ibalitamo yay ka-paka-ngap a ginwa nanDios komo.”

Kanyanorong yayna ta imba-balitana ha intiron babali yay ka-paka-ngapa ginwa ni Jesus kona.

Yay Anak ni Jairo tan yay BabayinNangowit Doloh ni Jesus

(Mateo 9:18-26; Marcos 5:21-43)40 Pa-makalato lay naman ni Je-

sus ha dobali alindayat, maliga layan hinakbat nin tawtawo ta halbanla ay ampana-gan kona. 41 Hin ya-rin ay main nakalato a-say lalaki ayay ngalan na kot Jairo. A-sa yanampamoon ha sinagoga lan Israelita.Nanalimokor yan palokob ha daninayi ni Jesus ta nagpasi-singa-ro yanmaki-ka hi Jesus ha bali na. 42 Nga-min, yay ka-siya-siya nan anak ababayi a ampag-idad nin labinlowaytaon ay madani nan mati.

Hin naki-ka hi Jesus kona ayampipoporporan la yan tawtawo.43 Hin ya-rin ay main anamaot a-say babayin labinloway taon anan

andayaon a nakito-tombok koniJesus. Na-min nay nan ginastos akama-main na ha mawma-nambala kina-kina na, kot homin syimprinnaka-paabig kona. 44 Hawanin,dinomani ya ha bokotan ni Jesusta kinowit nay palpal ayhing na.Antimano, tinomgon a kada-daya na.45 Pastang ni Jesus, “Hinoy nangowitkongko?”

Hin homin nangamin, waniPedro tan hilay laloman kalamoanna, “Maistro, angka-palibolan tanampipoporporan la kan malabonga tawtawo, bi-sa pastangon mo nohinoy nangowit komo.”

46 Kot wani Jesus, “Main nan-gowit kongko ta nalayam ko a mainnilomwah kapangyarian ko.” 47 Hinna-tandaan nan babayi a tanda napayti ni Jesus, dinomani yan anggoy-goy. Bi-sa nanalimokor yan palokobha arapan ni Jesus ta imbalita naypotog ha arapan lan halban tawo noanongkot kinowit na hi Jesus tan nopa-no ya inomabig tampol.

48 Kanya wani Jesus kona, “Ta-lakaka* ko, ando kay na mali-mo.Inomabig ka bana ha main mon ka-totpol. Morong kay nan malisway anakom.”

49 Lo-gan na ot ampanalita ni Jesus,main a-say lalakin nakalato ibat habali ni Jairo. Wana koni Jairo, “Andomoy na abalaon a Maistro ta naki-hiyay yay nay anak mo.”

50 Pa-makalngo ni Jesus nin yadti,wana koni Jairo, “Ando ka mahalak,basta pasimala ka kongko ta mabyayya syimpri.”

51 Hin nakalato hila ni Jesus ha balini Jairo, homin yan laloman pinaki-ka lomoob no ambo hilan bongat hiPedro, hi Santiago, hi Juan tan hi-lay matoantawo nan anak. 52 Halbanlan tawtawo itaw ay antomangihtan ampiaanito bana konan anak.Kot wani Jesus, “Ando kamoy na

* 8:48 8:48 Ha Griego: “anak a babayi.” Halita odti nin pa-mabli maskin yay ka-totol kot matontawo.

Lucas 8:53 117 Lucas 9:13tomangih ta kay yanati, nokay angka-lok yan bongat.”

53 Kot kinaka-lihan la ya hi Jesus tatanda lan nati yay nay anak. 54 Balota pinalikol ni Jesus hilay halban, bi-sa ginawang nay gamot nan anak,ta wana kona, “Nini, mibangon ka.”55 Nabyay yan oman a anak, kanyatampol yan nibangon. Bi-sa imbalitani Jesus a biyan la yan pa-mangana anak. 56 Nag-ispanta hilay ma-toantawonan anak, kot binibilinannahila ni Jesus nin ando la iba-balita anangyari ha maskin hinoman.

9Inhogo ni Jesus Hilay Labinloway

Apostolis Na(Mateo 10:5-15; Marcos 6:7-13; Lucas

6:13-16)1 A-say awlo, tinipon ni Jesus hi-

lay labinloway apostolis na ta binyanna hilan kapangyarian tan karapatanpara mamalayah halban klasin doka aispirito tan para mamaabig nin maw-masakit. 2 Inhogo na hilan ipangaralyay tongkol ha pa-mag-ari nan Diostan mamaabig konlan main masakit.3Kot binibilinan na hila yapon, wana,“Ha pa-mako moyo, ando kamoy namangawit nin anyakaman, ni baston,bag, pa-mangan, kwarta o risirbanayhing. 4 Ha aytimay bali a ma-pakihandaanmoyo ay itaw kamo tanaanggan omalih kamo konan ya-rin alogar. 5 Kot no wari ta kay la kamotanggapon ha a-say babali, omalihkamo itaw. Oltimon gabok ha ayimoyo ay pagpagon* moyo.”

6 Bi-sa nako hilay nay dawdisipolosha bawbinaryo-baryo ta impangarallay Labah a Balita tan pina-paabig laymain mawmasakit ha balang logar akina-kina la.

Na-golowan Isip hi Ari Herodes An-tipas

(Mateo 14:1-12; Marcos 6:14-29)

7 Hin ya-rin, na-tandaan ni AriHerodes Antipas† a ampamoon haprobinsyan Galilea a halban bawba-gay a ni-pangyari a gi-ginwa ni Je-sus. Na-golowan a isip na ta mainampanalita tongkol koni Jesus a hiyahi Juan Bautista a norong nabyay.8 Wanlan laloma, nagpa-kit hi Elias apropita nan Dios, tan wanlay namaotlaloma, norong nabyay yay a-sa kon-lan pawpropita nan Dios hin o-nanpanaon.

9 Kot yay wani Ari Herodes An-tipas, “Impapo-tohan kon olo hi JuanBautista. Hino ya man kari odtintawon anggomwa nin anorin a baw-bagay a angka-balitaan ko?” Paibathin ya-rin ay labay nan ma-kit hiJesus.

Maholok Limanlibon Tawo a Pina-pangan ni Jesus

(Mateo 14:13-21; Marcos 6:30-44; Juan6:1-14)

10 Hin nagbolta hilay labinlowayapostolis o disipolos ni Jesus, tinotolla konay halban ginwa la. Hin ya-rinay inawit na hila ni Jesus nin hila-hilan bongat ha a-say logar a homintawo a angka-hakopan nin babalinBetsaida. 11 Na-tandaan lan tawtawoa inomalih hi Jesus, kanya tinomom-bok hila kona. Tinanggap na hila niJesus nin labah a nakom, bi-sa nan-garal ya konla tongkol ha pa-mag-arinan Dios. Pinaabig na hilay namaot amain mawmasakit.

12 Hin anyomabi na, dinomani hi-lay labinloway disipolos na kona, tawanla, “Maistro, hapa no pa-kaon mohilay nay tawtawo ha bawbaryo tanha bawbali iti ha ka-libol pigawmaka-kit hilan ma-handaan la tan maka-haliw ot nin ma-kan, bana ta iti tamoha logar a homin kabali-bali.”

13 Kot wani Jesus konla, “Hikamoynay mamin pa-mangan la.”

Kot wanlan in-obat, “Main tamonbongat limay tinapay tan loway konâ.Kot ola-no labay mon mako kamin

* 9:5 9:5 Ogali lan Israelita a pagpagon lay gabok ha ayi la no naibat hila ha tawon homin katotpol haDios. † 9:7 9:7 Hi Ari Herodes Antipas ay anak ni Ari Herodes a Bantog, yay ari hin in-abing hi Jesus.

Lucas 9:14 118 Lucas 9:32manaliw pa-mangan para konlan hi-ladtin halban tawtawo.”

14 Na-halita la-rin ta hilay lawlalakibongat a itaw ay main anan mangalimanlibo. Wani Jesus konlan daw-disipolos na, “Patokloon moyo hilanin hililimampolo ha balang gropo.”15 Kanya yay ginwa lan hilay daw-disipolos ay pinatoklo na hilay naora halban. 16 Pa-makayari ay kinwani Jesus yay limay tinapay tan lowaykonâ, ta bi-sa tinomangal ya ha langitta pinasalamatan na yay Dios. Bi-sapini-pikna na, ba-yo na inimbi konlandawdisipolos na para ipapto konlanmalabong a tawo. 17 Halban la aynakapangan tan ni-kabhoy. Bi-sa, hintinipon lan dawdisipolos a ni-katlaa pini-pikna nin tinapay ay nakapnohila ot nin labinloway bakol.

Imbalita ni Pedro ahi Jesus yayCristo(Mateo 16:13-20; Marcos 8:27-30)

18 Ninghan, asa-sa ni Jesus a di-nomawat konan Dios. Hin ya-rin,kalamo na hilay dawdisipolos na. Bi-sa pinastang na hila ni Jesus, wana,“Anyay wanlan tawtawo no hino ko?”19 Obat la kona, “Hika kano hi JuanBautista. Main anamaot ampanalitaa hika kano hi Propita Elias. Wanlaynamaot laloma, a-sa ka kano konlanlaloman pawpropita nan Dios hin o-na a norong nabyay.”

20 Bi-sa wani Jesus konla, “Hapahikamo, hino ko komoyo?” Inombathi Pedro, wana, “Hika yay Cristo, yayinhogo nan Dios.”

Imbalita ni Jesus yay Tongkol ha Pa-ngamati Na

(Mateo 16:20-28; Marcos 8:30–9:1)21 Kot binibilinan na hila ni Jesus a

ando la iba-balita ha hinoman odtintongkol kona. 22 Wana ot ni Jesuskonla, “Hiko a Naglalaman Tawo aykailangan domalan ha lako a dawdya-dya ha gamot lan pawpoon tamonIsraelita, pawpoon pari tan maw-maistron kapanogoan. Itakwil tanipapati la ko, balo ta ha ikatlon awloay morong akon mabyay.”

23 Hawanin, wani Jesus konlan hal-ban, “Hinoman a malabay homonolkongko ay kailangan lingwanan naysarili na, [tanggapon nay kawkadya-dyaan a andomalan ha biyay naalang-alang kongko a kaalimbawaan]balatayon nay sarili nan kros hainawlo-awlo tan kailangan homonolya kongko. 24 Nga-min, hinoman aambo matibolos a nakom mati alang-alang kongko ay kay na matanggapyay biyay a homin anggawan, kothinoman a mati alang-alang kongkoay matanggap nay biyay a hominanggawan. 25 Nga-min, anyamaypakinabang nin a-say tawo, maipag-ikon na may halban kayamananha babon lota no impyirnoy nanlamang a ogotan na? 26 Hinomana ampamikaringoy kongko tan hahawhalita ko, hiko a NaglalamanTawo ay ikaringoy ko yay namaotha pa-mako kon oman iti. Konanya-rin pa-mako kon oman iti ayma-kit moyoy kalinggasan ko, yaykalinggasan nan Ama ko tan yaykalinggasan lan bawbanal a anghil.27Yay potog, ibalita ko komoyo, mainnaka-dong iti hawanin a angkabyayot anggan ha ma-kit lay pa-mag-arinan Dios.”

Nangoman a Itsora ni Jesus(Mateo 17:1-8; Marcos 9:2-8)

28 Pa-makalabah nin manga waloyawlo paibat hin hinalita nadtaw niJesus, impagkalamoan na hi Pedro, hiJuan tan hi Santiago nin nako ha a-saybakil para domawat.

29 Hin ya-rin a andomawat hi Je-sus, nangoman a itsoran lopa na tanyay doloh na ay ampangi-kirlap hakapotian. 30 Tongwa, main lowaylalaki a naki-totol kona. Hila ay hiMoises tan hi Propita Elias. 31Nagpa-kit hila nin main awit a kalinggasan,bi-sa yay pini-totolan la ay tongkolha pa-ngamati ni Jesus a madani nanmangyari ha Jerusalem.

32 Kot hi Pedro tan hilay kalamoanna ay nakaka-lok labah hin ya-rin.

Lucas 9:33 119 Lucas 9:49Hin nakaimata hila, na-kit lay kaling-gasan ni Jesus pati hilay loway lalakia naka-dong ha dani na. 33 Bi-sa, hinan-omalih hila-rin loway lalaki, waniPedro koni Jesus, “Maistro, labah taiti tamo. Mama-dong kamin toloyhihilongan, a-sa para komo, a-sa parakoniMoises tan a-sa para koni PropitaElias.” Kot homin ha nakom ni Pedroodtaw hinalita na. 34 Hin ampanalitaya ot hi Pedro, main nilomwah a-say lolom a nangamoy konla. Nali-mo hilay toloy disipolos ni Jesus hinnaamoyan hilan ya-rin lolom.

35 Tongwa, nalngo lay bosis nanDios a naibat konan ya-rin lolom,wana, “Yadti a anlabyon kon Anak.Manglongo kamo kona.” 36 Pa-makayari nan Dios nanalita, na-kitlan disipolos a asa-sa na tana ni Jesus.Insikrito lan toloy disipolos a na-kitla. Kay la yapon imbalita yadti hahinoman hin ya-rin a panaon.

Pinaabig ni Jesus a A-say Anak aNilooban Doka a Ispirito

(Mateo 17:14-18; Marcos 9:14-27)37 Kinadilapan, hin nakaaypa hilay

na ni Jesus ha bakil, hinakbat hilangolpin tawo. 38 Tongwa, main a-say lalaki konlan malabong a tawoitaw a nanalita ha makhaw a bosis,wana koni Jesus, “Maistro, pakibiliwmo pay anak kon lalaki ta ka-siya-siya na paot. 39 Main doka a ispir-ito a ampako kona, kanya bigla yanan-omaghaw, tan ampama-paghonanggan mamolâ-bolâ a boboy na. An-hahakiton na ya tan halos kay na yaibati. 40 Impaki-totol koy na konlandawdisipolos mo a palayahon la ya,kot kay la na-palayah.”

41 Wanan in-obat ni Jesus,“Hikamoy tawtawo hawanin, hominkamon katotpol tan masyadonmatiko a pawpangingisip. Pa-no otkari kaboyot a kailangan kon maki-lamo komoyo bi-sa kamo tompol?Pa-no ot kari kaboyot a kailangankatamon pagpasinsyawan?” Bi-sawana konan tatay nan anak, “Awitonmoy anak mo iti.”

42 Hin andomani yay anak, in-tomba na yan doka a ispirito ta bi-sa pina-paghon. Pinanalitaan ni Jesusyay doka a ispirito nin omalih ko-nan anak, kanya inomabig yay anak,bi-sa inimbi na ya konan tatay na.43 Halban lan tawtawo ay naka-ngapha ambo basta-bastan kapangyariannan Dios.

Pamilwan Pa-mibalita ni JesusTongkol ha Pa-ngamati Na

(Mateo 17:22-23; Marcos 9:30-32)Hin ya-rin a ampag-ispanta hilay

tawtawo ha halban gi-ginwa ni Je-sus, wana konlan dawdisipolos na,44 “Paka-long-on moyon labah odtinhalitaon ko: Hiko a Naglalaman Tawoay iintriga ha tawtawo.” 45 Kotkay la naintindyan nin dawdisipo-los na a labay nan totolon ha im-balita na. Nga-min, nakaari ot konlayay kanaboan nin yadti pigaw kay lamaintindyan. Angkali-mo hilay na-maot mamastang koni Jesus no anyaylabay nan totolon ha hinalita na.

No Hinoy Pinakamata-gay(Mateo 18:1-5; Marcos 9:33-37)

46 Hawanin, na-pididiskosyon hilaydawdisipolos ni Jesus no hino kon-lay pinakamata-gay. 47 Palibhasaytanda ni Jesus a lawlaman nin kaisi-pan la, nangwa yan a-say anak tapinaodong na ha dani na. 48 Bi-sawana konlan dawdisipolos na, “Hino-man a ampananggap alimbawa konanyadtin anak alang-alang kongko aybilang hikoy antanggapon na. Tanhinoman a ampananggap kongko aybilang ot bongat yay nanogo kongko aantanggapon na. Nga-min, hinomankomoyo a pinakamaaypa a nakomay hiyay an-itoring kon pinakamata-gay.”

Yay Ambo Kontra ay Kakampi(Marcos 9:38-40)

49 Hawanin, wani Juan koni Je-sus, “Maistro, naka-kit kamin a-saylalakin ampangamit nin ngalan mopara mamalayah dawdoka a ispirito anilomoob ha tawo. Kot binawalan mi

Lucas 9:50 120 Lucas 10:6ya bana ta ambomi yan kalamoan ninanhomonol komo.”

50 Kotwani Jesus kona, “Andomoyoya bawalan, ta yay tawon ambo kon-tra kontamo ay kakampi tamo.”

Kay La Tinanggap hi Jesus nin HilayTaga Samaria

51 Hin madani nay panaon ninpa-moli ni Jesus ha langit, inasa-sa nay nakom nan mako ha syo-dad Jerusalem. 52 Kanya nanogoyan omnoy tawon mo-na kona ha a-say babali nin probinsyan Samariapara maningkap nin ma-handaan na.53 Kot kay la ya labay pahandaonnin tawtawo konan ya-rin a babali,palibhasay tanda la a mako ya haJerusalem [a logar lan ampangmata-mata konla]. 54 Hin na-tandaan ladtinin hilay apostolis nan hi Santiagotan hi Juan, wanla, “Katawan, labaymo doman a mamataoy kamin apoyibat ha langit [a bilang ha ginwa niPropita Elias]* pigaw maopoh hila?”

55 Kot inomarap hi Jesus konlata sinita na hila, [wana, “Kay moyodoman tanda no anyay nay ispiritoa ampango-na komoyo? 56 Hiko aNaglalaman Tawo ay kay ko nako itipara patyon a tawtawo, nokay parailipyas hila.”]* Kanya nagpa-wan hilatana ha laloman babali.

Ambo Maganoh Homonol koni Jesus(Mateo 8:19-22)

57 Hin ya-rin a iti hilay na ha dalan,main a-say lalakinnanalita koni Jesus,wana, “Maistro, homonol ako komomaskin ayti ka mako.”

58 Kot wani Jesus kona, “Isiponmo yapon: Hilay ason talon ay mainhilan yokib tan hilay manok-manokay main hilan an-aponan; kot hikoa Naglalaman Tawo ay homin sarilinbalin ma-pagpainawawan.”

59 Bi-sa wani Jesus konan a-sa ot alalaki itaw, “Homonol ka kongko.”

Kot wanan in-obat nin ya-rin alalaki, “Katawan, morong ako yapo

itaw komi anggan makihiyay hi tatayko ta pigaw maitabon ko ya.”

60 Kot wani Jesus kona, “Hilay [kayanhomonol kongko ay pa-hal] nati,[kanya] kaolay hilay nan mamitabonha kapara lan nati. Balo ta hika, makoka ta ipangaral mo yay tongkol ha pa-mag-ari nan Dios.”

61 Hawanin, wanay namaot nin a-say lalaki itaw, “Katawan, homonolako komo, balo ta payagan mo ko ninpatawo yapo itaw komi.”

62 Wani Jesus kona, “Ando moaligon a a-say ma-ngararo a palingayanan palingay, ta yay anorin a klasintawo ay ambo karapat-dapat pahakopha pa-mag-ari nan Dios.”

10Inhogo ni Jesus a Pitompolo tan

Loway Disipolos Na1 Pa-makayari nin yadtin paw-

pangyayari, namili yay Katawan ninpitompolo tan lowa* ot a lawlalakipara pao-nawon na hilan mako ninlowa-lowa ha balang babali tan logara kakaon na. 2 Wana konla hin ya-rin, “Kalakan lan tawtawo a kailanganma-pahawanganpara tompol haDios.Kaalimbawaan la ay golpin gagapa-son kot hilay ma-ngapas ay da-raoto.Kanya dawaton moyo konan Dios aKatawan a main ikon konlan hila-rin a pa-hal gagapason, a mamihogoyan tawtawo para pa-hal mangapaskonla. 3 Mako kamoy na, kot tan-daan moyo a an-ihogo katamo bilangkawkilaw karniro a maka-paki-lamoha mangaramsak a ayop. 4 Andokamo mangawit kwartamonida, bag,ni apin ayin panghagili. Tan ando anamag-abala nin kiaasikaso ha dalan.5 Ha aytiman magbali a pakihandaanmoyo, halitaon moyo yapo, ‘Hikamoiti ha bali, magkamain kamo komonkaliswayan nakom.’ 6 No main konlaa labay nay kaliswayan nakom,mang-yari a dawat moyo. Kot no hominkonla a an-omapos nin magkamain

* 10:1 10:1 Ha laloman kopya nin Griego: pitompolo.

Lucas 10:7 121 Lucas 10:21kaliswayan nakom, kay mangyari adawat moyo. 7 Magpirmi kamo habalin handaan moyo, bi-sa anyamayidolog la komoyo ay dapat moyonbongat kanon tan inomon ta yay ma-magtrabaho ay marapat mananggapnin opa. Ando kamoy na mi-lipat-lipat nin bali. 8 Ha aytiman mag-babali a kaon moyo ta main mal-abay tomanggap komoyo, no anyayidolog la ay yadtaw a kanon moyo.9 Paabigon moyo hilay main masakitkonan ya-rin a logar, tan ibalita moyokonla, ‘Madani nay nan ipa-kit Diosa pa-mag-ari na.’ 10 Kot no mainbabalin kaon moyo ta kay la kamotanggapon ha bawbali, mako kamo hakawkalsada ta halitaonmoyoy anodti,11 ‘Oltimon gabok nin babali moyoa dinomalit ha ayi mi ay ipagpagmi. Kot tandaan moyo a madaninay nan ipa-kit Dios a pa-mag-ari na,’wamoyo.” 12 [Hawanin, wana ot niJesus konla,] “Ibalita ko komoyo, haawlon pangongokom ay mas mabyata parosa nan Dios konlan tawtawo haanorin a klasin babali dinan konlantaga Sodoma [a bantog ha main lankarokaan hin yadtaw].”

Ka-ka-roy Ogotan lan Tawon KayTinompol koni Jesus

(Mateo 11:20-24)13 [Wana ot ni Jesus,] “Hikamoy

taga Corazin tan hikamoy taga Bet-saida, ka-ka-roy ogotan moyo! Noyay mawmilagro a ginwa ko ha ba-bali moyo kot itaw ko ginwa ha Tirotan Sidon [a kamainan nin tawta-won homin tanda tongkol ha Dios] aynaboyot hilay na komon nagholot ninsako bi-sa tinomoklo ha abo [pamil-bian nin pa-ngombabali la ha mainlan kawkasalanan]. 14 Ha awlon pan-gongokom, mas mabyat a parosa nanDios komoyo dinan konlan taga Tirotan taga Sidon. 15 Hikamoy namaottaga Capernaum,Yay labay moyo lawo ay ita-gay kamo

anggan ha langit.

Kot ibagsak kamo ha impyirno!”16 [Hin ya-rin, wani Jesus konlan

dawdisipolos na,] “Hinoman a am-panglongo komoyo ay bilang ot bon-gat hikoy anlong-on na. Kot hinomana kay ampananggap komoyo ay bilangot bongat hikoy kay na antanggapon.Tan hinoman a kay ampananggapkongko ay bilang syimpri yay nanogokongko a kay na antanggapon.”

Hin Nagbolta Hilay Pitompolo tanLoway Disipolos

17 Ha maparah a olit, maliga hi-lan nagbolta koni Jesus hilay pit-ompolo tan loway† disipolos a in-hogo na. Wanla kona hin ya-rin,“Katawan, maski dawdoka a ispiritoay angka-pahoko mi ha paralan ninpa-nambit min ngalan mo.” 18 WaniJesus konla, “Na-kit ko a nadabo hiSatanas ibat ha langit nin bilang ka-parah kirlap kimat. 19 Tandaan moyoa binyan katamon kapangyarian pi-gaw madaog moyo yay halban ka-hakopan nin kalaban moyo a hi Sa-tanas. Maski man ma-do-raan moyoyaw-olay o lawliyopan ay kay kamomaano tan homin maari manakit ko-moyo. 20 Anodtaw pa man, pakaligakamo, ambo bana ta angka-pahokomoyo hilay dawdoka a ispirito, nokaypakaliga kamo bana ta yay ngawn-galan moyo ay nakalista itaw ha lan-git.”

Yay Ingkalilikot ni Jesus(Mateo 11:25-27; 13:16-17)

21 Hin ya-rin a oras, ha pangongo-na nin Masanton Ispirito nan Diosay maligan-maliga hi Jesus, wanakonan Dios, “Ampaki-salamat akokomo, Ama a Katawan nin langittan lota ta yay kanaboan nin an-ipangaral ko ay insikrito mo pigawkay la maintindyan nin hilay maw-maronong tan hilay mawmatalino,balo ta impaintindyan mo konlanma-ngaaypa a nakom a bilang ha

† 10:17 10:17 Ha laloman kopya nin Griego: pitompolo.

Lucas 10:22 122 Lucas 10:39mangakalog a awa-nak. Ginwa mo-rin, Ama ta ya-rin a kalabayan mobana ha main mon kaabigan.”

22 [Hawanin, wani Jesus konlantawtawo,] “Halban bawbagay ayimpa-taya na kongko nin Ama ko.Homin ampaka-bilbi hosto no hino kono ambo yay Ama. Anorin anamaotkapara, homin ampaka-bilbi hosto nohino yay Ama no ambo hiko a Anak natan hilay labay kon pamipabilbian.”

23 Bi-sa inomarap hi Jesus konlandawdisipolos na, ta wana konla ninkay la nalngo nin laloman tawo,“Makalma kamo ta angka-kit moyoybawbagay a angka-kit moyo hawanin.24 Nga-min, ibalita ko komoyo, lakoa pawpropita nan Dios tan aw-arihin yadtaw a ngali-ngalin manganonmaka-kit tan makapanglongo ninbilang ha angka-ka-kit tan angka-kalngo moyo hawanin kongko, kotkay nangyari yadti hin panaon la.”

Yay Labah a Tawon Taga Samaria(Mateo 22:34-40; Marcos 12:28-34)

25 Ninghan, main a-say maistronkapanogoan a dinomani koni Jesus talabay na yan hobokon no anggan aytia karonongan na. Kanya pinastang naya, wana, “Maistro, anyay kailangankon gaw-on pigaw magkamain akonbiyay a homin anggawan?” 26Wananin-obat ni Jesus, “Anyay nabasamo hakawkapanogoan nan Dios a sinolat niMoises?”

27 Wanan in-obat nin yadtinmaistron kapanogoan, “Labyon moyay Katawan mon Dios nin asa-saynakom, nin halban kababaanmo, mo-na ha main mon kalayaman, tan mo-na ot ha main mon pangingisip. Tan:Labyon moy kapara nin bilang ha pa-manglabi mo ha sarili.”

28 Wani Jesus kona, “Tama a obatmo. Anorin a gaw-on mo ta magka-main kan biyay a homin anggawan.”

29 Kot yadtin maistron ka-panogoan, palibhasay kay na labaylomwah yan kapa-paringoy aypinastang nan oman hi Jesus, wana,“Hino man wari a kapara ko?”

30 Wanan in-obat ni Jesus a impara-lan ha alimbawa, “Main a-say lalakinkaparan Israelita a nako ha babalinJerico ibat ha syodad Jerusalem. Hiniti ya ha dalan ay hinarang la yan taw-tolisan. Kinwa lay ayhing na, bino-bogbog, bi-sa imbati la yan halosmatina. 31 Nitag-on main a-say pari a ka-paran Israelita a nagpa-wan anamaotkonan ya-rin a dalan. Pa-maka-kitna konan lalakin bino-bogbog, pina-lilihan na yan bongat. 32 Main ana-maot nagpa-wan itaw a a-say Levita[a katambay lan pari]. Na-kit naynamaot yay lalakin bino-bogbog, kotpina-lilihan na syimpri. 33 Hawanin,main a-say lalakin taga Samaria aambo nan kaparan Israelita a nagpa-wan anamaot konan ya-rin a dalan.Hin na-kit na yay lalakin bino-bogbogay nainga-rowan na ya. 34 Dinaniwanna ya ta tinambal nay hawhogatna nin alak obas tan lalok bi-sa natinakol. Pa-makayari ay inlolan na yaha nilolanan nan ayop ta inawit ha a-say balin ampaghandaan ta itaw naya inalagaan. 35 Kinadilapan ba-yo yanibwat, nami yan lowaykwartanpilakkonan yay ma-ngasiwa nin bali, bi-sawana, ‘Alagaan mo ya padtin lalaki.No wari ta somobray gastos mo parakona, bayaran ko-rin ha pa-magboltako.’ ” 36 [Hawanin, pinastang ni Je-sus yay maistron kapanogoan, wana,]“Ha intindi mo, hino konlan tolo abinomilbi konan lalakin bino-bogbogbilang kapara nan tawo?”

37 Wanan in-obat nin yadtinmaistron kapanogoan, “Yadtawnama-kit inganga-ro kona.” WaniJesus, “Mako kay na no-nin ta anorinanamaot a gaw-on mo.”

Tinibaw ni Jesus Hila ni Marta tan hiMaria

38 Ha patoloy nan kala-lalako niJesus tan hilay dawdisipolos na ayniabot hila ha a-say baryo. Mainitaw a-say babayi a yay ngalan na ayMarta a nangimbita konli Jesus ha balila. 39 Yadtin hi Marta ay main yantalakaka a yay ngalan na ay Maria.

Lucas 10:40 123 Lucas 11:15Hin itaw hilay na ni Jesus ha bali la, hiMaria ay tinomoklo ha danin ayi ni Je-sus ta nanglongo yan totoro na. 40Kothi Marta ay golo-goloy isip na hakalakan gawgawa nan pa-maghanda,kanya nako ya koni Jesus, ta wana,“Katawan, kay mo wari angka-sikasoa ampo-layan na kon talakaka konmagsirbi nin asa-sa ko? Hapa noipakibalitamo kona a tambayan na kopay namaot.”

41 Kot wani Jesus nin in-obatkona, “Marta, masyado ka nga-minampangisip tan angkaaborido hakalakan bawbagay. 42 A-say bagaybongat a kailangan. Pinili ni Mariayadtin bagay a labah, kanya amboyan dapat haaron.”

11Yay Totoro ni Jesus Tongkol ha Kada-

dawat ha Dios(Mateo 6:9-13; 7:7-11)

1 Ninghan, nako hi Jesus ha a-say logar ta dinomawat ya konanDios. Pa-makayari, dinomani konaya-sa konlan dawdisipolos na, ta wana,“Katawan, toroan mo kami pan do-mawat ha Dios a bilang ha ginwani Juan Bautista konlan dawdisipolosna.”

2 Wani Jesus konla, “No domawatkamohaDios, anodti a halitaonmoyo,‘Ama [mi a isonha langit],* sambawon

a ngalan mo.Ma-kit mi na komon a pa-mag-ari mo.[Ma-honol komon a kalabayan mo iti

ha lotaA bilang anamaot ison ha langit.]*3 Biyan mo kami komon nin pa-

mangan mi ha inawlo-awlo.4 Tan patawaron mo kami komon ha

kawkasalanan miTa ampatawaron mi namaot a balang

ampagkasalanan komi.Tan komon ando mo aboloyan a ma-

tokso kami,[Nokay masbali ipa-lilih mo kamin

kay makagawa doka.’ ”]*

5 Bi-sa wana ot ni Jesus konla,“Alimbawa, ta main a-sa komoyo amako ha bali nin a-say amigo na ninkapikna yabi, ta ibalita na, ‘Amigo,pa-raman mo ko pan toloy tinapay,6 ta main akon amigo a nakalato ibatha pa-magbyahi bi-sa homin akonmaipapangan kona.’ 7 Maari a hal-itaon nan amigo na ha loob bali,‘Ando mo ko istorbowon ta saradoynay polta. Ampira kami na nin awa-nak ko. Kay koy na maari mibangonpara biyan kan kailangan mo,’ wanawari. 8 Ibalita ko komoyo,” [waniJesus,] “maski man wari kay na yalabay biyan anggano man miamigohila, kot no mapilit ya ay mibangonsyimpri a amigo na ta biyan na yankailangan na. 9 Kanya ibalita ko ko-moyo: Makirawat kamo konan Diosta biyan na kamo; maningkap kamota maka-romog kamo; komatok kamota abriyan komoyo. 10 Nga-min, yaytawon ampakirawat ha Dios ay ma-biyan, yay ampaningkap ay maka-romog, tan yay angkomatok, konayabriyan. 11 Alimbawa, hikamoy taw-tatay, biyan moyo wari bato a anakmoyono ampakirawat yan tinapay? Obiyan moyo ya wari olay no ampaki-rawat yan konâ? 12 O biyan moyo yawari liyopan no ampakirawat yan oy-bon? 13 No hikamoy tawtawo a maindoka a ogali kot tanda moyon mamikonlan awa-nak moyo nin lawlabah abagay, balo-balo pay na konan Amaha langit. Ibi ta ibi nay namaota Masanton Ispirito na konlan hilayampakirawat kona.”

No Ayti Ibat a Kapangyarian ni Jesus(Mateo 12:22-30; Marcos 3:20-27)

14 Ninghan, ampamalayah hi Jesusnin doka a ispirito ha a-say lalakia pinangibatan nag-in omol odtinlalaki. Hin na-palayah anay dokaa ispirito, nakahalita yay nay lalaki.Naka-ngap hilay tawtawo hin ya-rin.15 Kot main omno konla a nanalita,wanla, “Kanya ya ampaka-palayah

* 11:15 11:15 Ha Griego: “Beelzebul” a-sa ot a ngalan ni Satanas.

Lucas 11:16 124 Lucas 11:30dawdoka a ispirito, bana ta binyan nayan kapangyarian ni Satanas* a poonlan dawdoka a ispirito.” 16 Hilay na-maot a laloma ay labay lan hobokonhi Jesus, kanya imbalita la kona apa-kitan na hilan milagron ibat halangit a pamilbian a inhogo na yanDios. 17 Kot tanda ni Jesus a lamanisip la, kanya wana konla, “Mahiraa balang kaarian, no hila-hila ot aampikokontra tan bomagsak syim-pri a balang mipa-pamilya, no hila-hila ot a ampikokontra. 18 Anorina kaalimbawaan ni Satanas ta nowari ta hila-hila ot a ampikokontra,pa-no man makapagpatoloy a kaar-ian na? Nga-min, wamoyo, angka-palayah koy dawdoka a ispirito ha ka-pangyarian a ibat koni Satanas. 19 A-sa ot a rason: Wamoyo, hi Satanas anami kongko nin kapangyarian paramamalayah dawdoka a ispirito. Ha-pay namaot hilay kawkalamoanmoyoa ampamalayah anamaot dawdoka aispirito, hino man no-nin a namikonla nin kapangyarian? Ambo do-man yay Dios? Hila-rin mismo akalamoan moyo a maari mamaptog alawlingo kamo! 20 Hawanin, bana tayay Dios a nami kongko nin kapang-yarian para mamalayah dawdoka aispirito, labay totolon, yay pa-mag-ari nan Dios ay nilomato ana komoyo.

21 “Hi Satanas ay bilang a-saytawon makhaw a nakaarmas a am-pagwardya ha palasyo na, pigaw kaymaano a kawkama-main na. 22 Kotno main a-say mas makhaw ot konaay malosob tan matalo na ya. Kowonnay aw-armas a ampasimalaan na,bi-sa ipa-papto nay na-hamham nankawkama-main na. [Kanya mapatnaga tinalo koy na hi Satanas ta angka-palayah koydawdoka a ispirito a kam-pon na.]”

23 [Hawanin, wanan impatandaanni Jesus,] “Yay tawon kay angko-mampi kongko ay kontra kongko.Anorin anamaot kapara, yay tawonkay ampakitambay kongko nin ma-nipon tawtawo para tompol kongko

ay bilang ot bongat an-ipaka-dayo nahila kongko.”

PosiblinMagbolta ot a Doka a Ispirito(Mateo 12:43-45)

24 [Bi-sa tinoroan na hilay namanni Jesus, wana, “Alimbawa,] no maina-say doka a ispirito a inomalih hatawon nilooban, tomala ya ha lawaka homin kalanom-lanom ta mamiliwnin lalomanmaiwanan. Kot nohominyan ma-kit, halitaon na ha sarili na,‘Magbolta ko tana ha inibatan ko.’25 No ha pa-magbolta na kot ma-kitna a yay dati nan nilooban ay bilangha a-say balin malinis tan maayos[nin homin ampi-wan], 26 yay gaw-onna ay mako yan mangwa nin pitoyispirito a mas doka ot kona. Bi-salomoob hila tan magpirmi konan ya-rin a tawo. Kanya yay mag-in pa-halnan ya-rin a tawo ay mas grabi naingat dinan hin o-na.”

Yay Talagan Makalma27 Hin ya-rin a ampanalita hi Jesus,

main a-say babayi itawha kalabongana nanalita nin makhaw a bosis, wana,“Makalma yay nanaymo a namiabingtan namasoso komo.”

28 Kot wani Jesus, “Mas makalmahilay tawtawon ampanglongo tan an-homonol ha Halita nan Dios.”

Ampaningkapan lan Pamilbian hi Je-sus

(Mateo 12:38-42)29 Hin angka-pa-lahan anan angka-

pa-lahan a malabong a tawo a am-panglongo koni Jesus, nagpatoloy yannangaral. Wana, “Hikamoy tawtawohawanin, masyadoy nan karokaan.Ampaningkapanmoyo ko ot ninmila-gro a pamilbian a naibat ako ha langit.Kot homin anan laloman pamilbiana ipa-kit komoyo no ambo yadtawtanay kaparihon nangyari koni Pro-pita Jonas hin yadtaw. 30 [Toloy awlotan toloy yabi na ha lalo tiyan ninbalyina a] nag-in pamilbian konlantaga Ninive hin yadtaw [a inhogo

Lucas 11:31 125 Lucas 11:44na yan Dios]. Anorin anamaot ka-para, yay mangyari kongko a Naglala-man Tawo ay pamilbian anamaot ko-moyon tawtawo hawanin a inhogo nakon Dios. 31Ha awlon pangongokom,yadtaw Rayna nin ‘Bagatan’ a ambotamon kaparan Israelita ay omdongta ibalita na a nagkasalanan kamo.Nga-min, halos kalindoyo-doyowanana nin mondo a inibatan na, kotnako ya syimpri koni Ari Solomon hinyadtaw para manglongo ha karonon-gan na. Kot hiko a mas holok koni AriSolomon ay kay moyo ko anlong-on.32 Hila man a taga Ninive ay omdonganamaot ha awlon pangongokom taibalita lay namaot a hikamoy tawtawohawanin ay nagkasalanan. Nga-min,hin nangaral hi Propita Jonas konlahin yadtaw ay ni-pangombabali hila.Kot hiko a mas holok koni PropitaJonas ay kay moyo ko anlong-on.”

Yay Mata a Pinagka-hawang ninLalaman

(Mateo 5:15; 6:22-23)33 [Wana ot ni Jesus,] “Homin

tawon mamarta nin lamparilya ta bi-sa na iari, o kari hakban na warinin halop, nokay igwa na syimpri hadapat pamigwaan pigaw hinoman alomoob ha bali ayma-kit nay hawang.34 Yay mata ay pa-hal ampakapaminhawang ha pa-magkatawo. No labaha hilap† nin tawo, mahawang a in-tiron pa-magkatawo na. Kot nodoka a hilap na, maroblom anamaota intiron pa-magkatawo na. 35 Yaylabay kon totolon, mag-ingat ka pi-gaw yay paninilap mo ay homin awitdoka a isip. 36 Hawanin, no yay pa-magkatawo mo kot labah ta hominanan awit doka a isip, talagan labahkay nan tawo. No anorin, mag-inkan pa-hal na-pakahawang nin bilangangka-hawangan hosto nin lampar-ilya.”

Pinanalitaan ni Jesus a Paw-Pariseotan Mawmaistron Kapanogoan

(Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40)37 Kapiyari nan nanalita ni Jesus,

main a-say Pariseo a nangimbita konapara mangan itaw konla. Naki-kahi Jesus, bi-sa nakirongo yan nan-gan. 38 Yadtin Pariseo ay naka-ngapta na-sikaso na a kay na hinonolni Jesus a sirimonyan pa-mibanoba-yo mangan [anta kasalanan ya-rin ayon ha totoro lan aw-Israelita].39 Kot wani Jesus kona, “Hikamoypaw-Pariseo, [ha kaaapos moyon ma-honol a sirimonyan pa-manglinis,]halako moyon ampaka-linison mo-na mo-na a likol nin tawtasa tanpawplato moyo anta panlikol bongatorin, kot yay lalo kanakomanmoyo aypono-pono kaagoman tan karokaan.40 Kay kamo ampakaintindi! Ambodoman yay Dios a namalsa nin baw-bagay a panlikol ay hiya ot syim-pri a namalsa nin bawbagay a pan-loob? 41 Kanya mami kamon kama-main moyo konlan mawmairap [pi-gaw mag-in malinis a kanakomanmoyo,] ta bi-sa halban anan bawba-gay ay mag-in anamaot malinis parakomoyo ha hilap nan Dios.

42 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamoy paw-Pariseo! Ampami kamokonan Dios nin ikamapolo a partinin angkaalawah moyo maskin hapinakamakating a kawklasin bonganpangrikado tan balang pawpihing,balo ta ampo-po-layan moyo yaygawgawa katoynongan tan yay pa-manglabi ha Dios. Hiladti a dapatmoyon asikasowon nin ando anamaotlingwanan a lawlaloma.

43 “Ka-ka-roy ogotan moyo,hikamoy paw-Pariseo! Nga-min,mangailig kamon tomoklo haambo basta-bastan totokloan hasawsinagoga tan labay-labay moyonasikasowon kamo ha pawplasa.44 Ka-ka-roy ogotan moyo, hikamoy

† 11:34 11:34 Ha Griego: “No labah a mata” labay totolon “abirtoy gamot” tan “no doka a mata” labaytotolon “mainglot.”

Lucas 11:45 126 Lucas 12:4mawmaistron kapanogoan tan paw-Pariseo a ampiabig-abig! Bilangkamon pawpinanabonan a hominpamilbian, kanya angka-dalan-dalanan lan tawtawo nin kay laangka-tandaan a nag-in hilay nanmayangat ayon ha kawkapanogoan.[Anorin a kaalimbawaan moyo tamain kamon an-isi-sikriton karokaan,kanya hilay ambomilbi komoyo ayangkaolamitan anamaot ha karokaanmoyo.]”

45 Hin ya-rin ay main a-say ik-spirto ha kawkapanogoan a nanalitakoni Jesus, wana, “Maistro, konan ya-rin hawhinalita mo, pati hikami ayangka-pintasan anamaot.”

46 Wanan in-obat ni Jesus,“Iya, hikamo man a mawmaistronkapanogoan ay ka-ka-roy namaota ogotan moyo! Nga-min, lako akawkapanogoan a an-ipahonol moyoha tawtawo a bilang nin ampabal-atayon moyo hilan mangabyat akawkarga a halos kay la mabalatay,anta ni a-say galawagaw moyo aykay moyo tana anggamiton paraipanambay konla pigaw makahonolhila ha an-itoro moyo. 47 Ka-ka-royogotan moyo! An-ipangwâ moyonpawpantyon hilay pawpropita nanDios a pinati lan kapapo-papoanmoyo. 48 Kot ha anorin a paralan,hikamoy na mismo a ampamaptoga payag kamo ha gi-ginwa lankapapo-papoan moyo ta hilay naora namapati konlan pawpropita, bi-sa hikamoy namaot a ampangwânin pawpantyon la. 49 Kanya hakaronongan nan Dios ay wananimpatandaan, ‘Mamihogo ako konlanin pawpropita a mangangaral tanaw-apostolis. Kot main konlan hila-rin a patyon la tan hilay laloma ayda-damsakon la.’ 50 Kanya hikamoytawtawo hawanin ay obaton moyoynamaot konan Dios yay biyay lanhalban pawpropita na a pinati paibathin pinalsay babon lota, 51paibat koniAbel anggan koni Zacarias a pinatiha pibotlayan nin altar tan timplo.

Iya, ibalita ko komoyo, hikamoymangobat nin yadtin halban.

52 “Ka-ka-roy ogotan moyonhikamoy aw-ikspirto ha kawka-panogoan! Nga-min, ha klasin an-itoro moyo tongkol ha Halita nanDios ay bilang moyoy na ingatan-iari ha tawtawo yay sosi paramaabriyan komon a pangingintindi latongkol kona. Hikamo mismo ay kaynagpahakop kona ta bi-sa ampondanmoyo ot hilay malabay pahakop.”

53 Hin imbalita ni Jesus yadti,masyadon mahobhob kona hilaymawmaistron kapanogoan tan paw-Pariseo. Kanya pina-pastang la ya talabay la yan piliton manalita nin lakoa bawbagay, 54 tan amba-bantayanla ya ta hapa no ma-taktika la yanmakahalita nin lingo pigaw mainhilan maibara laban kona.

12Ando Aligon a Ogali lan Ma-

magkonwari(Mateo 10:26-27)

1 Hin ya-rin ay libo-liboy tawonnanga-pititipon ha kamainan niJesus, anggan ampanga-pidodo-raan hilay nan ayi. Hawanin, wanayapon ni Jesus konlan dawdisipolosna a imparalan ha alimbawa, “Pag-atapan moyon kay maolamitan ogalima-magkonwari nin hilay paw-Pariseo a maiparis ha pampalbaga angkomalat. 2 Nga-min, hominnakaari a kay ma-tandaan tan hominsikrito a kay mibolgar. 3 Kanya[alimbawa], anyaman a pini-totolanmoyohamaroblomayma-tandaanhamahawang, [labay totolon,] anyamana in-anah moyo ha lalo kwarto ninhikamo-hikamon bongat ay iaghawpigaw malngo lan tawtawo.”

Yay Dapat Kali-mowan(Mateo 10:28-31)

4 [Wana ot ni Jesus konla,] “Ibalitako komoyo, aw-amigo, ando kamomali-mo konlan malabay mangmatikomoyo ta lalaman moyon bongat

Lucas 12:5 127 Lucas 12:22a ma-pati la. Pa-makayari ay kayhomin hilay nan magawa. 5 An-ipao-na koy na komoyo no hinoy dapatmoyon kali-mowan: [Homin lalomano ambo yay Dios, bana ta hiya] yaymain kapangyarian ambo bongat ma-malawi biyay nokay mamibantak otha impyirno. An-oliton ko, hiyaydapat moyon kali-mowan.”

6 [Wana ot ni Jesus hin ya-rin,]“Ambo doman angkailako a limaylayno ha loway sintimos bongat? An-odtaw pa man, homin ni a-sa konla aangka-liwawan nan Dios. 7 Balo-balopay na komoyo, oltimon habot moyoay tanda nay bilang. Kanya andokamo mali-mo ha anyamay mangyarikomoyo, bana ta mas maalaga kamoot ha lako a layno.”

Ando Ikaringoy hi Cristo(Mateo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8 Wana ot ni Jesus, “Ibalita ko ko-moyo, hinoman a ampamibalita hakapara na a hiko kot Katawan na,hiko a Naglalaman Tawo ay bilbionko yay namaot ha arapan lan aw-anghil nan Dios. 9 Balo ta yay tawonampamibalita ha kapara na a ambo nakon Katawan ay ibalita koy namaot haarapan lan aw-anghil nanDios a ambona kon Katawan.

10 “Hinoman a ampanalita nin kon-tra kongko a Naglalaman Tawo ayma-patawad na ya ot Dios. Kot yaytawon ampanalita nin doka kontra haMasanton Ispirito nan Dios ay kay napatawaron Dios.”

11 [Wana ot ni Jesus,] “Ha panaon aayton la kamo ha sawsinagoga o kon-lan gawgobirnador o hilay laloma ota main kapangyarian para imbistiga-won bana ha katotpol moyo kongko,ando kamo mag-aborido no pa-nomoyo hila obaton o anyay halitaonmoyo. 12 Bana ta konan ya-rin aoras, yay Masanton Ispirito nan Diosa mamitoro komoyo no anyay dapatmoyon halitaon.”

Yay Mayaman a Homin Intindi

13 Hawanin, main nin a-say lalakikonlan malabong a tawo itaw a naki-totol koni Jesus, wana, “Maistro, ka-totolon mo pay talakaka ko a ibi nayna yay parti ko ha tinawil mi hamatoantawo mi.” 14 Kot wani Je-sus kona, “Kay inimbi kongkoy ka-tongkolan bilang howis moyo paramamarti nin tawil moyo.” 15 Bi-sa wani Jesus konlan halban anantawtawo itaw, “Mag-ingat kamo tanpa-lilihan moyoy kaagoman, bana tayay kaalagawan nin biyay ay kayangkahokat ha kalakan kama-main.”

16 Bi-sa nanotol hi Jesus nin a-say alimbawa, wana konla, “Main a-say mayaman a naka-lapot nin golpiha main nan palbwatan. 17 Kanyawana ha sarili na, ‘Anya kari agaw-on ko ta homin akoy nan ma-pamilimpohan nin laloman naalawahko?’ 18 Hawanin, naisip na, ‘A, iya,yobaon koy kawkamalig ko ta mama-dong akon mas mangahi-ban parapamilimpohan kon halban naalawahko tan laloma ot a kawkama-main.’19 Pa-makayari, mahalita koy na hasarili ko, ‘Labah! Lako akoy nannatipon a kawkama-main. Haragkoy nadti para ha maboyot a panaon.Painawa ko tana, minom, mangan tanmi-liga-liga.’

20 “Kot wanan Dios kona, ‘Hominkan intindi! Painsanha yabi ay balaw-ion koy nay biyay mo. Bi-sa ayti manana mi-ka orin inli-limpoh mo parahamainmon sarili?’ ” 21 [Pa-makayarinan tinotol ni Jesus yadti, wana,]“Anorin a kapa-halan nin tawon am-panipon nin kayamanan para ha sarilina, balo ta ambo yan mayaman habawbagay a maalaga konan Dios.”

Ando Mag-aborido(Mateo 6:25-34)

22 Hawanin, wani Jesus konlandawdisipolos na, “Kanya ibalitako komoyo, ando moyo pag-aboridowan yay tongkol ha pa-mangan a kailangan moyo paramabyay tan yay tongkol ha dolohpara ha lalaman moyo. Nga-min,

Lucas 12:23 128 Lucas 12:40

mas maalaga yay biyay moyo dinanha pa-mangan, 23 tan yay lalamanmoyo ay mas maalaga dinan hadoloh. 24 Imatonan moyo hilay aw-owak: Kayhila ampamihabwagbini niampanglapot. Homin hilan kamaligo anyakaman ot a pamilimpohanpa-mangan la. Anodtaw pa man,ambiyan na hilan Dios nin pa-mangan. Balo-balo pay na komoyo,mas maalaga kamo kona dinanhilay mawmanok-manok! 25 Mag-aborido kamo man, kay moyoy nanlamang ma-paanloh a biyay moyomaskin a-say oras bongat, ambodoman? 26No yadtin bagay amakalogbongat kot kay moyoy nan lamangmababa gaw-on, anongkot ampag-aboridowan moyo ot a lawlalomanbagay? 27 Imatonan moyoy kato-tobo nin dawdikot a ampi-pamolak.Kay hila ampagtrabaho ni anggomwanin impagka-doloh la. Kot ibalita kokomoyo, maskin hi Ari Solomon apinakamayaman hin yadtaw ay kaynakapagdoloh nin anorin kaganda habawbolak. 28 Yay dawdikot a angka-kit tamo hawanin a angkabyay halawak, maari dilap ay malanoh anatan poolan lan tawtawo. No hila-rin a dawdikot a main pa-ngalanohkot ampabolakon nan Dios ta ya-rina impagka-doloh la, di lalo kamoyna, padolohan ta padolohan nakamo! Hay kakapoyan pay nankatotpol moyo! 29 Kanya ando kamokaawat mangisip ha paniningkap pa-mangan tanmainom tan ando kamondapat ma-mag-aborido. 30 Anorina bawbagay a ampakaisipon nintawtawo ha halban nawnasyon a kaymagbilbi konan Dios. Kot ando moyohila aligon, bana ta tanda nan Amamoyo ha langit a kailangan moyo-rin. 31 Masbali pag-inakitan moyonsomolong yay pa-mag-ari nan Dios tabi-sa yay pawpangangailangan moyoay ibi na komoyo.”

Kayamanan ha Langit(Mateo 6:19-21)

32 [Wana ot ni Jesus konlandawdisipolos na,] “Anggano man da-raoto kamoy anhomonol kongko,ando kamo mali-mo ta kaligawannan Ama moyo ha langit a ipa-taya na komoyoy ampag-arian na.33 Ilako moyoy kama-main moyo tamami kamo konlan mawmairap. Noanodti a gaw-on moyo, bilang kamonampanipon kayamanan ha pamigaw-an a kay mahira itaw ha langit taitaw ay kay ma-ba-wahan, palibhasayhomin ma-niba a maka-ka tan homininsikto a makahira. 34 Nga-min, noayti yay kayamanan moyo ay itawanamaot a nakom moyo.”

Dapat Handa Pirmi ha Kala-lato nanKatawan

35 [Wana ot ni Jesus,] “Kailan-gan pirmi kamon handa tan yay pa-hal lawlamparilya moyo ay kailan-gan pirmin main apoy. 36 Aligonmoyo hilay ma-magsirbi a ampana-gan ha pa-morong nin amo la ibatha kahal ta kala-lato nan amo la, nokomatok ya ha polta ay antimanomaabriyan la ya. 37 Makalma hi-lay anorin a ma-magsirbi a ma-latonan amo nin ampimata. Yay potog,ibalita ko komoyo, yadtin amo aymaghili ya para magsirbi konlan ma-magsirbi na ta patokloon na hila bi-sa dologan nin pa-mangan. 38Talaganmakalma hiladtin ma-magsirbi noma-lato hila nin amo la nin handa,maski man lomato ya ha botlay ninyabi o kari ha bandan palbangon.39 Tandaan moyodtin a-sa ot a alim-bawa: No komon ta tanda nin a-saymain ikon bali no anyay oras a ilatonan mahiba, sigoradon nagpoyat yatan kay na pino-layan a bali na ninna-looban. 40 Kanya hikamo man,kailangan pirmi kamon handa ta hikoa Naglalaman Tawo ay makalato haoras a kay moyo an-ola-lomon.”

Maptog wari ha Pa-magsirbi konanKatawan

(Mateo 24:45-51)

Lucas 12:41 129 Lucas 12:5841 Hawanin, pinastang ni Pedro hi

Jesus, wana, “Katawan, ya-rin im-balitamon alimbawa, para bongat do-man komin dawdisipolos mo o paraha halban?”

42 Imparalan ni Jesus a obat naha a-say naman a alimbawa, wana,“Isipon mo: Hino kot a maiparis hamaronong tanmaptog ama-magsirbi,ta hiyay pa-tayaan nin amo paramangasiwa ha main nan bali, tanmamin pawpa-mangan konlan ka-para nan ma-magsirbi ha intakda aoras? 43 Makalma yay anodtin ma-magsirbi no ha kala-lato nan amo naay anggaw-on nay impa-taya konantrabaho. 44 Yay potog, ibalita ko ko-moyo, sigoradon gaw-on na yan ma-ngasiwa ha halban kawkama-mainna. 45 Kot no halitaon nan yadtinma-magsirbi ha sarili na, ‘Maboyot yaot lomato a amo ko,’ bi-sa bogbogonna hilay nay kapara nanma-magsirbi,lalaki man o babayi ta bi-sa manganya tana tan minom anggan malahing,46 tongwa, makalato yay amo na haawlon kay na an-asahan tan ha orasa kay na an-ola-lomon. Kanya sigo-radon parosawan na yan amo na, bi-sa ilamo na ya itaw ha kamainan lantawtawon kay antompol.

47 “Yadtinma-magsirbi amagtandakalabayan nin amo na, balo ta amboyan handa tan kay na ginwa a kal-abayan nin amo na ay sigoradongarotyon yan golpi. 48 Kot yay ma-magsirbi a kay magtanda kalabayannin amo na, bi-sa nakagawa yan da-pat nan pagdosawan ay garotyon yasyimpri, balo ta daoto bongat. Nga-min, yay tawon binyan nin lako abagay ay lako anamaot a obaton na,tan yay pina-tayaan nin mas lako abagay ay mas lako anamaot syimpri aobaton na.”

Bana koni Jesus ay Main Kay Ma-pisosondo

(Mateo 10:34-36)49 [Wana ot ni Jesus,] “Yay pa-mako

ko iti ha lota ay para magkamainnin pa-hal pool tan yay labay ko

komon ay dinomtay na. 50 Balo takailangan dalanan ko yapon a pa-magdya-dya tan kay ko mika-kanyaanggan kay mayari odti. 51 Haywamoyo wari, yay pa-mako ko iti hakalotaan ay pangibatan magkamainpa-misosondo a halban tawtawo?Ibalita ko komoyo, ambo anorin, tamasbali magkamain pa-mikokontrabana kongko. 52 Paibat hawanin,alimbawa, no main lima katawo ha a-say pamilya, maari yay tolo ay kontraha lowa, o yay lowa ay kontra konlantolo.53 Alimbawa, yay tatay ay kontra ha

anak a lalaki, o yay anak alalaki ay kontra ha tatay na;

yay nanay ay kontra ha anak a babayi,tan yay anak a babayi ay kon-tra ha nanay na;

yay katyangan a babayi ay kontra hamanoyangnanbabayi, tan yaymanoyang a babayi ay kontraha katyangan nan babayi.”

Pangingintindi ha Lalako nin Panaon(Mateo 16:2-3)

54 Wana ot ni Jesus konlanmalabong a tawo itaw, “No ma-kitmoyon main makorpal a lolom aampangibat ha libaba, yay antimanonangka-halita moyo ay ‘Mangabagat.’Potog anaor a mangabagat. 55 Tanno malayam moyoy namaot alopot a ampangibat ha bagatan,wamoyo, ‘Mangamot.’ Potoganaor a mangamot. 56 Hikamoyma-magkonwari! Tanda moyonintindyon yay pawpamilbian ha lotatan ha langit ta tanda moyo no anyaymangyari. Anongkot man ta kaymoyo intindyon yay ampa-pangyarihawanin ta kay moyo tanda a panaonana para pahakop ha pa-mag-ari nanDios?”

Dapat Makiayos(Mateo 5:25-26)

57 “Anongkot kay moyo an-isiponno anyay dapat moyon gaw-on?58 [Nga-min, yay dapat moyongaw-on ha tawo ay gaw-on moyoy

Lucas 12:59 130 Lucas 13:17namaot ha Dios:] Alimbawa, no mainmagdimanda komo ta ayton na ka hahowis, makiariglo kan tampol konalo-gan iti kamo ot ha dalan ta no kai,piliton na kan iarap ha howis, ta bi-saipaaristo na kan howis ha polis, kanyamapriso kay na ingat. 59 Ibalita kokomo, kay ka makalikol ha prisowananggankaymoma-bayaranyay kalin-ooltimowan sintimos nin molta mo.”

13Bokotan a Kasalanan

1 Hin ya-rin ay main tawtawo itawa namibalita koni Jesus tongkol kon-lan omnoy Israelita a taga Galilea aimpapati ni Gobirnador Pilato lo-ganlan ampamida-ton konan Dios, kanyanilaok a daya la ha daya lan aw-ayopa an-ida-ton la. 2 Wanan in-obat niJesus konla, “An-isipon moyo waria mas makasalanan hila-rin a pinatidinan konlan laloman kaparan tagaGalilea bana ta anodtaw a inogotanla? 3 Ambo tama! Ibalita ko komoyo:No kay kamo mangombabali ta kaymoyo bokotan a kawkasalanan moyoay miparoka kamoy namaot a halban.4 Hiladtaw man a labinwaloy tawonnati ta na-bondagan tori ha Siloe,ha intindi moyo, mas makasalananhila wari dinan konlan kapara lantaga Jerusalem? 5 Disnodon ambo!Ibalita ko komoyo: No kay kamomangombabali ta kay moyo bokotana kawkasalanan moyo ay miparokakamoy namaot a halban.”

Yay Alimbawa Tongkol Konan yayPoon Igos

6 Hin ya-rin ay inistorya ni Jesuskonlay a-say alimbawa, wana, “Maina-say lalaki a main a-say poon igositaw ha obasan na. A-say awlo,kina nadtin biniliw no main yay nanbonga, kot homin yan na-kit. 7Kanyawana konan ma-ngasiwa ha obasanna, ‘Bilyon mo yadtin poon igos. Ikat-lon taon ko yay nan angkaon bili-won no main yay nan bonga, kotanggan hawanin ay homin ot syimpri.Pokanon moy na ta sayang bongat a

anlogaran na.’ 8 Kot wanan yadtinma-ngasiwa, ‘Amo, hapa no mana-gan ta ot a-say taon, ta kotkotonkoy ka-libol na ta bi-sa biyan yapongwano. 9Nomamonga ya ha homonola taon, labah, kot no kai, pokanon yayna.’ ”

Pinaabig ni Jesus yay A-say BabayinBok'ot ha Awlon Pa-mainawa

10 Ninghan, hin a-say naman aAwlon Pa-mainawa, nangaral yay na-man hi Jesus ha a-say sinagoga. 11Hinya-rin aymain itaw nin a-say babayinlabinwaloy taon anan ampagmasakitbana ta nilooban yan doka a ispirito.Kanya binomok'ot ya bi-sa kay nay naangkaitoynong a lalaman na. 12 Hinna-kit na ya ni Jesus, hina-wayan naya, bi-sa wana, “Labah kay na hamasakit mo.” 13Hin ya-rin a imparnani Jesus a gamot na ha olo nan babayi,antimano naitoynong nay lalamanna, kanya pinori na yay Dios. 14 Kotyay ampamoon ha sinagoga ay am-pagolo bana ta namaabig hi Jesus haAwlon Pa-mainawa. Wana konlantawtawo hin ya-rin, “Main a-nom aawlon dapat ipagtrabaho. Ha loob ninya-rin a-nom a awlo ay dapat kamonmako iti para ma-paabig, ambo haAwlon Pa-mainawa.” 15 Kot wananin-obat nin Katawan kona, “Hikamoymawma-magkonwari! Ambo domanmaskin Awlon Pa-mainawa ay an-orkalan moyo a baka o asno moyo hahihilongan la ta i-kamoyo hilan pain-omon? 16 Yadtin babayi a kaparanlipi ni Abraham ay pa-hal binalol niSatanas ha loob nin labinwaloy taon.Ambo wari marapat a alihon ya ko-nan ya-rin a pa-hal na maskin AwlonPa-mainawa?” 17 Ha anorin a obatni Jesus ay na-paringoyan hilay hal-ban angkomontra kona. Hila balo alawlaloman tawo itaw ay na-ligawanbana ha kalakan ka-paka-ngap a gi-ginwa na.

Alimbawa Tongkol ha Botol Mostasa(Mateo 13:31-32; Marcos 4:30-32)

Lucas 13:18 131 Lucas 13:3418 Bi-sa impagpatoloy ni Jesus a

pangangaral na, wana, “Anya kariha wamoyo yay kaalimbawaan ninpa-mag-ari nan Dios? Tan ayti kokari iparis odti? 19 Yay ompisan pa-mag-ari nan Dios ay bilang ha a-say botol mostasa a inmola nin a-say tawo ha main nan antanamanan.Tinomobo yadti anggan nag-in bilangkayo kahi-ban, kanya pinanalayannin mawmanok-manok a hawhangana.”

Alimbawa Tongkol ha Pampalbag(Mateo 13:33)

20 Wana ot ni Jesus, “Ayti ko manot ialimbawa yay pa-mag-ari nanDios? 21 Yay kaka-kalat nin pa-mag-ari nan Dios ay bilang ha pampalbag.Maskin daoto bongat a inigwa nin a-say babayi ha tolon halop a arina ayna-palbag nay intiro.”

Makipot a Polta(Mateo 7:13-14, 21-23)

22 Ha pa-magpatoloy ni Jesus makoha syodad Jerusalem, dinomalan yaha bawbabali tan bawbaryo nin nan-garal. 23 Hawanin, main namastangkona, wana, “Maistro, da-raoto bon-gat wari a tawtawon malipyas?”

Wanan in-obat ni Jesus, 24 “Yaykaalimbawaan nin kalo-loob ha lan-git ay bilang ha kalo-loob ha a-saymakipot a polta. Kanya pag-inakitanmoyon lomoob ha pa-hal makipot apolta. Ibalita ko komoyo, lomato apanaon a lako a magpilit nin lomoobkot kay ana makaloob.

25 “Nga-min, yay mag-in kaalim-bawaan nin yadti ay yay main ikonbali kot inhara nay na a polta. Bi-sa omdong kamo tana ha likol ninmakatok-katok, ta wamoyo, ‘Sinyor!Sinyor, paloobon mo kami pa!’ Kotyay iobat na komoyo, ‘Kai! Kaykatamo ambilbion maskin yay pinan-gibatan moyo.’ 26 Ba-yo halitaonmoyo, ‘Naipagka-rongo mo kaminnangan tan ninom, bi-sa nangaralkay namaot ha logar mi.’ 27 Kot

halitaon na syimpri komoyo, ‘Im-balita koy na komoyo a kay katamoambilbion maskin yay pinangibatanmoyo. Paka-dayo kamo kongko,hikamoy halban ma-mangwa doka.’28 Konan ya-rin ay mi-tangih-tangihkamo itaw tan mi-pigogot ha gra-bin kadya-dyaan, laloy na no ma-kit moyo hi Abraham, hi Isaac tanhi Jacob, tan halban lan pawpropitanan Dios itaw ha kaarian na, kothikamo balo ay itaboy na. 29 Maintawtawon mirorongon mangan itawha kaarian nan Dios a nangibat haintironmondo, ha bagatan, mayanan,libaba tan baytan. 30Yay mangyari ayanodti: Main angka-hoyot hawanina mio-na ha lomato a panaon, tanmain anamaot ampo-na hawanin ama-hoyot ha lomato a panaon.”

Yay Pa-mag-inakit ni Jesus KonlanTaga Jerusalem

(Mateo 23:37-39)31 Konan ya-rin ot a oras, main

paw-Pariseo a nako koni Jesus, tawanla, “Omalih kay na iti ta labay nakan patyon ni Ari Herodes Antipas.”

32 Kot wanan in-obat ni Jesus,“Mako kamo konan ya-rin tawonma-naktika, ta ibalita moyo kona ahawanin tan dilap ay ipagpatoloy koypa-malayah nin dawdoka a ispirito,tan pa-maabig konlan main maw-masakit. Ha ikatlon awlo ay mayarikoy nay gawa ko. 33 Balo ta kailan-gan kon itoloy yay pa-mako ko haJerusalem hawanin awlo, dilap tananggan ha makalwa. Nga-min yaya-say propita nan Dios ay kay maaripatyon ha laloman logar no ambo haJerusalem bongat.

34 “An-ikalolo katamoy tawtagaJerusalem ha gawgawa moyon pa-mangmati ha pawpropita nan Diostan pa-ma-batibat moyon bawbatoanggan mati hilay laloma ot a an-ihogo na komoyo. Mabotbot a ngali-ngali kon mangano para alakoponkatamon bilang ha pa-ngalakop nintoan manok ha sawsisiw na ha hi-long pakpak na, kot hikamoy kay

Lucas 13:35 132 Lucas 14:18malabay. 35 Kanya po-layan nanDios odtin syodad moyo. Ibalita kokomoyo: Kay moyo koy na ma-kitanggan ha panaon a ihakbat moyokongkon halitaon, ‘Poriwon yay anlo-mato ha ngalan nan Katawan.’ ”

14Pinaabig ni Jesus yay Lalakin

Angkaba-nol a Lalaman1 A-say Awlon Pa-mainawa, inim-

bita hi Jesus nin mangan ha bali nina-say ampamoon amyimbro nin paw-Pariseo. Hin ya-rin ay ambantayan lahi Jesus no anyay gaw-on na, 2bana tamain itaw a-say lalakin angkaba-nol alalaman.

3 Pinastang ni Jesus hilay maw-maistron kapanogoan tan hilay paw-Pariseo, wana, “Ayon ha kawka-panogoan nan Dios, bawal domanmamaabig ha Awlon Pa-mainawao kai?” 4 Kot kay hila tinomlok.Hin ya-rin ay pinaabig ni Jesus yaylalakin angkaba-nol a lalaman, ba-yopinaorong na ya. 5 Bi-sa wani Jesuskonlan mawmaistron kapanogoantan konlan paw-Pariseo, “Alimbawata main komoyo a main asno o bakaa nadabo ha bobon, kay mo ya warialawahon tampol maskin Awlon Pa-mainawa?” 6 Kot kay hilay namannakaobat ha pastang na.

Totoro Tongkol ha Tawon Maaypa aNakom tan Abirtoy Gamot

7 Hin ya-rin ay naasikaso ni Je-sus a halban lan bawbisita ay namilinin totokloan a intatala para konlanmawmain ingkatawo. Kanya waniJesus konla, 8 “No alimbawa ta mainmangimbita komo ha a-say kahal,ando ka tomoklo ha tokloan lan mainingkatawo ta ola-no main ot inimbi-tan mas ambilbion main ingkatawodinan komo. 9 Bi-sa i-ka na ya ninnangimbita ison ha tinokloan mo, bi-sa wana komo, ‘Ya-rin a totokloan ayintatala para konan yadtin tawo.’ Noanorin a mangyari ay ma-paringoyanka ta mi-ka kay na ingat ha pinaka-maaypa a klasin tokloan. 10 Kanya

no main mangimbita komo, tomokloka tana ha maaypa a klasin tokloanta pigaw ha kala-lato nan nangimbitakomo ay halitaon na komo, ‘Amigo,itaw ka tomoklo ha mas magandantotokloan.’ Ha anorin a mangyariay ma-parangalan ka ha arapan lanhalban kalamo mon nakarongo halamisawan. 11 Nga-min, hinoman aampagmata-gay ay iaypa, kot hino-man a ampagmaaypa ay ita-gay.”

12 Hawanin, wanay namaot ni Je-sus konan Pariseo a nangimbita kona,“No maghanda ka, alimbawa pangog-towan o pangaponan, ando mo pilionimbitawon hilay maka-tobalo komoa bilang konlan aw-amigo mo, taw-talakaka o kari hilay kawkaholibaymon mayaman. Nga-min, imbitawonla kay namaot, kanya ma-tobalo kayna. 13Masbali nomaghanda ka, pilionmon imbitawonhilaymawmairap, hi-lay main dawdipirinsya a bilang kon-lan pawpokol, pawpilay tan bawbo-lag. 14 No anorin, makalma ka ta kayla kama-tobalo imbitawon, kanya yayDios a tomobalo komoha pa-maorongnan mabyay konlan tawtawon map-tog.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Mahi-bana Handaan

(Mateo 22:1-10)15 Hin nalngo la-rin nin hilay

karongo ni Jesus nin ampangan, maina-sa konla a nanalita, wana kona,“Makalma hilay tawon maka-paki-lamo nin mangan itaw ha ampag-arian nan Dios.”

16 Kot wanan in-obat ni Jesus konaa imparalan ha alimbawa, “Main a-say lalakin naghanda nin mahi-ban ahandaan tan golpin tawoy inimbitana. 17Hin oras anan mangan, inhogonay alila na konlan aw-inimbitawanna ta impapibalita nay anodti: ‘Makokamoy na iti,’ wana, ‘ta nakahandaanay halban.’ 18 Balo ta balang a-sa konla ay pari-parihon ni-pagbara-nan. Wanan yay o-na, ‘Nakahaliwakon lota, kanya kailangan kaon kon

Lucas 14:19 133 Lucas 15:2biliwon. Ipakibalita mo pa tana ko-nan amo mo a dispinsawon na ko.’19Wanay namaot a-sa, ‘Nanaliw akonmapolo a baka, kanya labay ko hilanhalion hawanin nin itrabaho. Ipak-ibalita mo pa tana konan amo mo adispinsawon na ko.’ 20Wana ot nin a-sa, ‘Kapikahal kon bongat, kanya kayko maka-ka.’

21 “Kanya norong yay alila ta im-balita nay bawbara-nan la konanamo na. Nagolo yay amo konla,kanya wana konan alila na, ‘Makokan tampol ha kawkalsada tan aw-iskinita iti ha babali ta awiton moyna ingat iti hilay mawmairap, paw-pokol, pawpilay tan bawbolag.’ 22 Pa-magbolta nan alila, wana konan amona, ‘Amo, ginwa koy nay ayon hapinanogoan mo, kot lako ot syimprima-tokloan.’ 23 Kanya wanan amokonan alila na, ‘Mako ka ot ha likolbabali ha kawkalsada tan ha man-gakalog a dalan itaw ta piliton monhagyaton a tawtawo nin mako itipigaw mapno a bali ko.’ 24 Bi-sawana ot, ‘Ibalita ko komoyo, hinomankonlan o-nan inimbitawan ko ay kaymaka-taway ha inhanda kon pawpa-mangan.’ ”

Tongkol ha Kaho-honol koni Jesus(Mateo 10:37-38)

25 Golpin tawo a naki-ka koni Jesusha pa-mako nan syodad Jerusalem.Hin ya-rin ay inomarap ya konla,ta wana, 26 “Hinoman a malabayhomonol kongko ay kailangan masmaigot a labi na kongko dinan hamain nan tatay, nanay, kaambali,awa-nak o tawtalakaka tanmaskimis-mon ha sarili na ta no kai ay kay yamaari mag-in disipolo ko. 27Hinomana [kay mananggap nin kadya-dyaan aandomalan ha biyay na alang-alangkongko a kaalimbawaan] kay na bal-atayon a sarili nan kros, tan kay ana-maot homonol kongko ay ambo yankarapat-dapat mag-in disipolo ko.

28 “Alimbawa, main wari komoyoa magplanon mama-dong nin mata-gay a tori nin kay na yapon paka-

kwintawon no main yan bastantinmagastos para ipangyari? 29 Nga-min, ola-no maigwa nay pondasyon,bi-sa kay nay na ma-polyari a tori.Kanya kaka-lihan la yanhalbanmaka-kit, 30 tan halitaon la, ‘Ya-rin a tawo,nama-pa-dong ya anta kay nay nanlamang na-polyari.’

31 “O alimbawa anamaot, mainwariari a mako ki-laban ha kapara nanari a kay yapon pag-aralan no yaymapolo a libon hondalo na kot babalan talowon yay lowampolo a libonhondalo nin kapara nan ari? 32 Nga-min, no ha isip na kot kay lay nanlamang mababa, lo-gan madayo hilaot a kalaban ay mamihogo yay nantampol nin mamibalita konan kaparanan ari a labay nay nan kiayos.

33 “Hikamo man, mangisip kamoyapon ta hinoman a kay na bokotan ahalbanmain kona ay kay yamaari ninipagdisipolo ko.”

Kaalimbawaan nin Asin a Na-hominan Alat

(Mateo 5:13; Marcos 9:50)34 [Wana ot ni Jesus, “Balang an-

homonol kongko ay pa-hal asin.]Maalaga a asin, kot no alimbawa tana-hominan yay nan alat, maiorongot wari a alat na? 35 Homin yay nansirbi ni pampataba lota, o maskin il-amo ha ampaniponan nin pampatabalota ay kay syimpri maari, kanyalabah ot ibantak. Hikamoy am-pakalngo, intindyon moyoy nalngomoyo.”

15Yay Alimbawa Tongkol ha Karniron

Nitalon(Mateo 18:12-14)

1 Hin ya-rin ay kalakan mawma-ni-non bowis [a mangahaol] tanlaloma ot a tawtawon makasalanan aandomani koni Jesus para manglongokona. 2 Kot main itaw paw-Pariseotan mawmaistron kapanogoan ani-panalamorom, ta wanla, “Ya-rin a tawon ya-rin, antanggapon

Lucas 15:3 134 Lucas 15:24

nay tawtawon makasalanan ta bi-sa ampakirongo ya ot nin mangankonla.” 3 Bana ta anorin, tinotol niJesus konla odtin alimbawa, wana,

4 “No wari ta main a-sa komoyo amain sanyatos a karniro, bi-sa napirdia a-sa, anyay gaw-on na? Kay nahila wari ibati yapon a siyam-a-polotan siyam itaw ha lawak a ampagpas-tolan na ta kaon nan tingkapon yay a-say napirdi anggan ha ma-kit nadti?5 Bi-sa, no ma-kit na yay na, lilikotnay nan balatayon odti para iorong.6 Pa-makalato na ha bali, ha-wayanna hilay aw-amigo tan kawkaholibayna, ta wana konla, ‘Maki-lilikot kamokongko ta na-kit koy karniro konnapirdi.’ ” 7 [Wani Jesus,] “Ibalita kokomoyo, anorin ot bongat itaw halangit, mas mahi-ban a kaligawan labana ha a-say tawon makasalanana nangombabali tan binokotan naymain nan kawkasalanan, dinan hasiyam-a-polo tan siyam amahonol haDios a ambo kailangan mangomba-bali.”

Yay Alimbawa Tongkol ha KwartanPilak a Napirdi

8 [Wana ot in-alimbawa ni Jesus,]“No wari ta main a-say babayi amain mapolo a kwartan pilak, bi-sanapirdi nay a-sa, anyay gaw-on na?Kay ya wari mamartan lamparilya,ta bi-sa kalihan nay bali para paka-biliwon nadtin napirdi nan kwartanpilak anggan hama-kit na? 9Bi-sa, nona-kit nay na, ha-wayan na hilay aw-amiga na tan kawkaholibay, ta wana,‘Maki-lilikot kamo kongko ta na-kitkoy napirdi kon kwartan pilak.’ ”10 [Wani Jesus,] “Ibalita ko komoyo,anorin ot bongat konlan aw-anghilnan Dios ha langit, malilikot hilaynamaot no main a-say makasalanana nangombabali tan binokotan naymain nan kawkasalanan.”

Yay Alimbawa Tongkol Konan Anaka Dinomayô

11 Wana ot ni Jesus, “Main a-saytatay a main loway anak a lalaki. 12A-say awlo, wanan bonso konan tatay

na, ‘Tay, ibi mo pay nay parti ko hama-tawil ko komo.’ Pinarti nay naortatay a kama-main na para konlanloway anak na. 13 Kot kay naboyot,inlako nan yadtin bonso yay halbantinawil na, ta nako ya ha a-saymarayoa logar. Dinama-dama na itaw a hal-bannanna-paglakoan ta namiyay yanhomin kwintan pamimiyay.

14 “Hin na-min nay nay kwartana, nitaon a nagkamain nin grabinbitil itaw ha logar a kamainan na,kanya nag-irap ya. 15 Yay ginwa naay nagpaalila ya ha a-say taga itaw.Yay inimbin trabaho kona ay man-galaga nin bawbaboy itaw ha bowat.16Ha sobran kabitilan na, maskin pa-mangan a an-ibi konlan bawbaboyay labay nay na komon kanon, kothomin tanan nami kona maski anya.17 Hin naisip-isip nadtin kapa-halanna, wana ha sarili na, ‘Kalakan nanaw-alila ni tatay a ansomobra hapawpa-mangan. Halako ta hiko itiay halos mati na ha bitil. 18 Morongakoy na koni tatay ta makirawat akonpatawad, ta halitaon ko kona: Tay,nakapagkasalanan ako ha Dios tankomo. 19 Ambo akoy nan marapatitoring nin anak mo, nokay itoringmo ko tanan a-sa konlan aw-alila mo.’20 Hin ya-rin ay nibwat yay naor tanorong itaw konli tatay na.

“Madayo ya ot ha bali la ay na-tamolaw na yay na ni tatay na. Nad-abo a inganga-ro na kona, kanyanolayo yan hinomakbat kona, bi-saniyakoh na ya tan inalokan. 21Wananyadtin anak koni tatay na, ‘Tay, naka-pagkasalanan ako ha Dios tan komo.Ambo akoy nan marapat itoring ninanak mo.’ 22 Kot hina-wayan nantatay yay aw-alila na, wana, ‘Awitonmoyo iti yay pinakamagandan ay-hing ta iholot moyo kona. Bi-sapaholotan yan singsing tan pasap-atosan. 23 Pa-makayari ay kowonmoyo yay pinataba a baka ta patyon.Bi-sa mangan tamo tan mi-liga-liga.24 Nga-min, yadtin anak ko, kapa-halan na ay nati kot norong nabyay,

Lucas 15:25 135 Lucas 16:10tan pa-hal napirdi kot na-kit oman.’Kanya nag-ompisa hilay nan ni-liga-liga.

25 “Hin ya-rin, yay kalingkakaan aanak ay itaw ya ha bowat. Hin norongya, tan hin madani yay na ha balila, nalngo na a main togtogan tanbayliwan. 26Kanya hina-wayan nay a-say alila la, ta pinastang na no anyaymain konla. 27 Wanan imbalita ninalila kona, ‘Norong a ali mo, kanyaimpapati ni tatay mo yay pinataba abaka bana ta norong yan angkabyaytan maligsa.’ 28 Nagolo yadtin kakatan kay na labay lomoob ha bali la.Kanya kina na ya ni tatay na ta inamo-amo na yan lomoob. 29Kot wanan in-obat konan tatay na, ‘Hiko ingat odti,omnoy taon anan ampagsirbi komo,tan nika-ka-noman kay ko kinomon-tra ha kawkapanogoan mo. Kot nininghan, kay mo ko binyan maski a-say kanding ta pigaw maipaki-liga-liga koy namaot konlan aw-amigo ko.30 Kot hin nakalato odtin anak moa nanama-dama nin kama-main mokonlan dawdoka a babayi, impang-mati mo ya ot nin pinataba a baka.’31 Wanan tatay kona, ‘Anak ko, lawahkan iti kongko, tan halban ikon ko ayikon mo. 32 Tama bongat a malilikottanmi-liga-liga tamo ta yadtin ali mo,kapa-halan na ay nati na kot norongnabyay, tan pa-hal napirdi na kot na-kit oman.’ ”

16Yay Alimbawa Tongkol Konan yay

Toson Ma-ngasiwa(Mateo 6:24)

1 Hawanin, nami yay namaothi Jesus nin alimbawa konlandawdisipolos na, wana, “Main a-say mayaman a main nin a-say ma-ngasiwa. Hawanin, main namibalitakonan yadtin mayaman a yay ma-ngasiwa na kot andama-damaon nakanoy kawkama-main na. 2 Kanyaimpaha-wayan na yay ma-ngasiwata pinastang na ya, wana, ‘Anyayadtin angka-balitaan kon ambo

labah tongkol komo? Ibi moy nakongkoy lawlistawan nin halbanimpa-pa-taya ko komo ta kay kayna maari magpatoloy bilang ma-ngasiwa ko.’ 3 Bana ta anodtaw,wanan ma-ngasiwa ha sarili na,‘Anya kari a dapat kon gaw-on taalihon na koy nan amo ko bilang ma-ngasiwa na? Ambo ko paot kababaanmamalbwat tan angkaringoy akoynamaot makilimoh. 4 A, tanda koynay gaw-on kon paralan, pigawpainsan no maalih akoy na bilangma-ngasiwa ay pahandaon la ko habali la nin hilay nakaotang ha amoko.’ 5 Kanya yay ginwa na ay ina-sa-a-sa nan impa-ka hilay mawmainaw-otang konan amo na. Bi-sa wanakonan primiro, ‘Omnoy otang mokonan amo ko?’ 6 Obat na, ‘Sanyatosa latan mantika.’ Hawanin, wananma-ngasiwa kona, ‘Oyay listawan ninotang mo. Tomoklo ka ta dandalionmon hagilyan nin limampolo bongat.’7 Bi-sa wana konan ikalwa, ‘Hapayhika, omnoy otang mo?’ Yay obatna, ‘Sanyatos a kaban nin trigo.’Wanan ma-ngasiwa kona, ‘Oyaylistawan nin otang mo. Igwa monwalompolo.’ 8 Hin na-tandaan nadtinin amo na ay na-pori na ya ingat yaymahaol a ma-ngasiwa ha kahosayannan magparihado para ha lomato apanaon. Nga-min, hilay tawtawonmakamondo ay mas mahosay hilaha pa-magparihado para ha lomatoa panaon iti ha mondo, dinan hilaymaka-Dios ha pa-magparihado paraha dobali biyay.”

9 Bi-sa wanan impagpatoloy ni Je-sus, “Ibalita ko komoyo, yay kaya-manan iti ha babon lota ay ampan-gibatan nin lako a karokaan, balo tahikamo, gamiton moyodti ha kata-tambay ha kapara pigaw ha oras akaymoyoy namagamit orin, matang-gap kamon mi-wan ha langit anggan-angga. 10 Nga-min, yay tawon ma-pasimalaan ha makalog a bagay ayma-pasimalaan anamaot ha mahi-ban a bagay. Kot yay tawon mahaol

Lucas 16:11 136 Lucas 16:24ha makalog a bagay ay mahaol ana-maot ha mahi-ban a bagay. 11 Kanyano kay kamoma-pasimalaan ha kaya-manan iti ha babon lota a ampangi-batan nin lako a karokaan, hino manwari a mamipa-taya ot komoyo ninpotog a kayamanan ha langit? 12 A-sa ot, no kay kamo ma-pasimalaanhawanin ha ambo moyon ikon [tahalban bagay ay impa-taya bongatanaor nin Dios komoyo], hino manwari a mami komoyo ha lomato apanaon nin yay dapat moyo komonipag-ikon?”

13 [Wana ot nin in-alimbawa ni Je-sus,] “Ambo dapat paalipon yay a-saytawo ha loway amo, bana ta kay nahila ma-pagsirbiwan nin hosto ta yayogotan nin ya-rin ay kasorawan naya-sa, kot yay a-sa ayma-labi na. O karima-kilingan nay a-sa ta yay a-sa kotma-basta-basta. Anorin anamaot ka-para, kaymoyoma-pi-sabay pagsirbi-wan yay Dios tan yay kayamanan.”

Yay Kalabayan nan Dios(Mateo 11:12-13; 5:31-32; Marcos

10:11-12)14 Hin ya-rin ay main anamaot

itaw paw-Pariseo a lawlopan kwarta anakalngo nin yadtin halban alimbawani Jesus. Kanya tinoya-toya la ya.15 Kot wani Jesus konla, “Ampiabig-abig kamo ha arapan lan tawtawo, kottanda nan Dios yay kawkanakomanmoyo. Nga-min, anya may ampaala-gawon nin tawtawon makamondo ayka-pariril konan Dios.”

16 [Wana ot ni Jesus,] “Yaykawkapanogoan nan Dios tanyay sawsinolat lan propita na haMasanton Kasolatan ay an-ipahonolha tawtawo anggan hin nakalatohi Juan Bautista. Kot paibat hinnangaral hi Juan Bautista, yay an-ipangaral ana ay yay tongkol hapa-mag-ari nan Dios, bi-sa haloshalban ay ampagpilit nin pahakopha pa-mag-ari na. 17 [Anodtaw paman, kay syimpri maalihan alaga yay

kawkapanogoan nan Dios.] Mangyaria manganggawan a langit tan lota,kot kay maari mangyari a maalihankwinta yay kawkapanogoan nan Dios,maski yay pinakamakalog a parti nanya-rin.

18 “[Oyay a-sa ha kawkapanogoannan Dios a homin kali-lipas:]Hinoman a lalaki a mamihiyay ninkaambali bi-sa magkaambalin lalomaay magkasalanan yan pa-mabayi.Anorin anamaot kapara, hinomana lalaki a magkaambali konan yaybabayin inhiyay nin kaambali aymagkasalanan anamaot nin pa-mabayi.”

Hi Lazaro a Pobri tan yay LalakinMayaman

19 [Wanay naman in-alimbawa niJesus,] “Main a-say lalakin maya-man a yay klasin an-ipagdoloh naay mawmabli tan yay pa-mangan naha inawlo-awlo ay ambo basta-basta.20 Bi-sa main anamaot a-say lalakinna-pakapobri a yay ngalan na kotLazaro. Halos intiron lalaman na aypono nin halna a ampangnana. Itawya tana nakaiira ha danin poltan balinan yadtin lalakin mayaman. 21 An-aposon nan ma-biyan ya maski tanakomon mawmomo a angkadabo halamisawan nan mayaman. Hilay na-maot a aw-aso ay angkaon la ya taantapohan lay hawhalna na. 22 Hamaparah a olit, nati yay pobrin hiLazaro, bi-sa inawit la yan aw-anghilnan Dios itaw ha kamainan ni Abra-ham. Kay naboyot, nati yay namaotyay lalakin mayaman, bi-sa intabon.

23 “Kot itaw ya ni-ka ha impyirno.Hin itaw yay na ampagdya-dya aytinomangal ya, bi-sa na-tamolaw naitaw hi Abraham a ka-dani na hiLazaro. 24 Kanya hinoma-way yanmakhaw, wana, ‘Ama kon Abraham,inganga-ro moy na. Ihogo mo pa hiLazaro ta idoldol nay tampoh nintamoro na ha lanom ta palayopannay dila ko, bana ta masyado kon

* 16:25 16:25 Ambo na yan anak nokay halita odti nin pa-mabli.

Lucas 16:25 137 Lucas 17:12ampagdya-dya iti ha apoy.’ 25 Kotwani Abraham kona, ‘Anak* ko,panomtomon mo hin lolog biyaymo itaw ha babon lota ay natanggapmoy nay halban kainomayan, kot hiLazaro balo ay biig nin kawkairapan.Hawanin, hiyay ampakonswilowon,ta hikay namaot a ampagdya-dya.26Likol konan yadti, ha pibotlayanninlogar mi tan logar moyo ay main ninna-pakalalo a bongaw, pigaw hilayiti ay kay maka-ka ison tan hikamoynamaot a ison ay kay maka-ka iti.’

27 “Bi-sa wanan mayaman, ‘Noanorin no-nin, Ama Abraham, an-ipaki-totol ko komo a pa-kaon mohi Lazaro ha bali ni tatay ko itawha lota, 28 ta main ako ot nin li-may talakakan lalaki. Komon bal-itaan na hila tongkol konan yadti,pigaw kay hila mi-ka iti ha logar asangkadya-dyaan.’ 29 Kot wani Abra-ham kona, ‘Ambo anan kailanganbana ta main hilay nan Masanton Ka-solatan a sinolat ni Moises tan hilaypawpropita nan Dios. Yadti a da-pat lan long-on.’ 30 Kot wanay na-maot nin mayaman, ‘Kay la long-onorin, Ama Abraham. Kot no main a-say tawon nati na a magbolta itawkonla nin mamibalita ay sigoradonmangombabali hila tan bokotan laykawkasalanan la.’ 31 Wanay namaotni Abraham kona, ‘No kay la pi-polona sawsinolat ni Moises tan hilay paw-propita nan Dios, kay hilay namaotma-kombinsi maski man main mo-rongmabyay ninmamibalita konla.’ ”

17Tongkol ha Pa-magkasalanan tan

Pa-matawad(Mateo 18:6-7, 21-22; Marcos 9:42)

1 Wani Jesus konlan dawdisipolosna, “Kay maiwasan a lomato a taw-tokso ha biyay nin tawo, balo ta ka-pali-moy ogotan nin hinoman a pan-gibatan nin makapagkasalanan a ka-para na. 2 Labah ot katinan a looyna nin baton an-ipangiling ta bi-saibantak ya ha taaw, dinan mag-in yan

pangibatan makapagkasalanan a a-sakonlan antompol kongko amaaypahahilap nin tawo. 3 Kanya mag-ingatkamo.

“No wari ta makapagkasalanan aa-say talakaka komo, sitawon moya. Bi-sa, no pangombabalyan na-rin, patawaron mo ya. 4 Maski manwari makapagkasalanan ya komo ninpitoy bisis ha loob nin a-say awlo,balo ta pitoy bisis yay namaot makokomoninmakirawat patawad, kailan-gan patawaron mo ya.”

Yay Tongkol ha Katotpol5 Hawanin, wanlan aw-apostolis

konan Katawan, “Pa-lahan mo paykatotpol mi.”

6 Wanan Katawan, “Maskin mainkamo tanan katotpol a bilang bongatkakalog botol mostasa, ta alimbawahalitaon moyo konan ya-rin a poonsikomoro, ‘Mabotbot ka ta tomobo kaha ambay!’ ay homonol ya komoyo.”

Yay Katongkolan nin Alila7 [Wana ot ni Jesus,] “Alimbawa,

main a-sa komoyo a main alila ninampangararo o kari ampagpastol.Kala-lato nan ya-rin alila ibat habowat, halitaon mo wari kona adomolog yay nan tampol ta mangan?8 Ambo doman masbali halitaonmo kona: ‘Ihanda moy pangaponanko, bi-sa mag-ayos ka ta sirbiwanmo kon mangan. Pa-makayari aymaari kay nan mangan.’ 9 Hawanin,pasalamatan mo wari a alila banata ginwa nay pinanogoan mo kona?Para kongko, kai! 10 Anorin otbongat komoyo, no magawa moyoynay halban ampanogoan nan Dioskomoyo, marapat bongat a halitaonmoyo, ‘Aw-alila kamin bongat a ambodapat pasalamatan ta ginwa minbongat a katongkolan mi.’ ”

Pinaabig ni Jesus Hilay Mapolo aTawon Ampagmasakit Kitong

11 Ha pa-magpatoloy la ni Jesusmakon Jerusalem, nagpa-wan hila hapibotlayan nin probinsyan Samariatan probinsyan Galilea. 12Hin miabot

Lucas 17:13 138 Lucas 17:34hilay na ha a-say baryo, hinakbat yanmapolo a tawonmainmasakit kitong.Bana ta ampakaolamit a masakit la,tinomgon hila hamain distansya koniJesus. 13 Wanlan in-aghaw, “Jesus!Maistro, inga-rowan mo kami pa!”

14 Pa-maka-kit ni Jesus konla, wana,“Mako kamo konlan pawpari haJerusalem ta ipa-kit moyon inomabigkamoy na.”

Lo-gan hilan anlalako para magpa-kit, inomabig hilay na. 15 Yay a-sakonla, hin na-sikaso nan inomabigya ha main nan masakit, tampol yannagbolta koni Jesus nin pinori nayDios ha makhaw a bosis. 16 Bi-sananalimokor yan palokob ha arapanni Jesus nin ampaki-salamat kona.Yadti paot a lalaki ay ambo yan Is-raelita, nokay taga ya Samaria.

17 [Hawanin, wanan impastang niJesus,] “Ambo doman mapolo hilayinomabig? Ayti hila may siyam?18 Homin ana doman laloman nag-bolta para poriwon yay Dios no amboyadtin dayowan bongat?” 19 Bi-sawani Jesus kona, “Omdong kay na tamaari kay nan mako. Inomabig kabana ha main mon katotpol.”

Yay Kala-lato nin Pa-mag-ari nanDios

(Mateo 24:23-28, 37-41)20 Ninghan, main paw-Pariseo a

namastang koni Jesus no maka-nomakalato a pa-mag-ari nan Dios.Wanan in-obat konla, “Yay pa-mag-ompisa nin pa-mag-ari nan Dios ayhomin ma-kit palatandaan, 21 tanhomin maka-pibalita nin: ‘Oyay na!’o ‘Itaw ana!’ bana ta yay pa-mag-arinan Dios ay iti ha nakom nin tawo [aantompol kona.]”

22 Bi-sa wani Jesus konlan daw-disipolos na, “Lomato a panaon alabay moyoy nan ma-kit a hiko aNaglalaman Tawo ay mag-ari ana itiha babon lota, maskin a-say awlonbongat, kot kay moyo ot ma-kit.23Bi-sa mainmamibalita komoyo nin:‘Oyay na!’ o kari ‘Itaw ana!’ Kotando kamo mako ni maki-ka konla.

24 Nga-min, ha awlon kala-lato ko,hiko a Naglalaman Tawo ay ma-kitla kon halban tawo nin bilang hakimat a ampaka-hawang ha intironlangit. 25 Kot hawanin, kailangandomalan ako yapon ha lako a pa-magdya-dya tan itakwil nin tawtawohawanin a panaon. 26 Yay pa-halnin tawtawo ha kala-lato ko, hikoa Naglalaman Tawo ay bilang otbongat ha pa-hal lan tawtawo hinpanaon ni Noe. 27 Sigi-sigi hilan am-pangan tan ampinom, main ampi-pagkaambali tan main anamaot an-ipaambali anggan hin awlon nilo-moob hila ni Noe ha arko. Tongwa,nanglonop ta bi-sa ni-kati hilay hal-ban. 28 Anorin ot bongat syimpri apa-hal lan tawtawo hin panaon ni Lot.Sigi-sigi hilay namaot nin ampangan,ampinom, ampanaliw tan ampaglako,ampangmola tan ampama-dong bali.29 Kot hin awlon inomalih hila niLot ha syodad Sodoma, inabagat nanDios nin apoy tan asopri yay Sodoma,kanya ni-kaopoh hilay halban na-batiitaw. 30 Anorin anamaot a mangyariha awlon hiko a Naglalaman Tawo aymagboltan oman iti.

31 “Konan ya-rin a panaon, hino-man a ma-palatan ha likol nin baliay ando ana mag-abala nin lomoobot para mangwa nin anyakaman akawkama-main na, nokaymolayo yaynan omari. Anorin anamaot kaparaha hinoman a ma-palatan ha bowat,ando yay na mag-abala nin morongot ha bali. 32 Panomtomon moyoynangyari ha kaambali ni Lot. Nag-inyan asin bana ta kinawa-nan nan ibatia main lan kawkama-main. 33 Nga-min, yay tawon ambo matibolos anakom mati alang-alang kongko aykay na matanggap yay biyay a hominanggawan, kot yay tawon mati alang-alang kongko aymatanggapnaybiyaya homin anggawan. 34 Ibalita kokomoyo, no wari ta yabi a ilato ko,main mangyarin aw-anodti: Alim-bawa, main loway tawo a angka-lokha a-say iraan, bi-sa yay a-sa ay

Lucas 17:35 139 Lucas 18:16kowon ta yay a-sa kot ibati. 35Anorinanamaot kapara, main loway babayinampi-tambay nin mangiling, bi-sayay a-sa ay kowon ta yay a-sa kotibati. 36 [Mangyari namaot a mainloway lalakin ampi-tambay nin am-pagtrabaho ha bowat, bi-sa yay a-saay kowon ta yay a-sa kot ibati.”]*

37 Hin ya-rin ay pinastang la hiJesus nin hilay dawdisipolos na,wanla, “Katawan, ayti mangyariorin?” Wanan in-obat konla, “Noayti bangkay, itaw ampititipon abawbowitri.”

18Yay Alimbawa Tongkol ha A-say

Babayin Balo tan A-say Howis1 Hin ya-rin ay nanotol anaman

hi Jesus nin a-say alimbawa konlandawdisipolos na, pigaw toroan na hi-lan lawah domawat ha Dios nin kayhomawa. 2 Wana, “Ha a-say babaliay main a-say howis a homin li-moha Dios tan homin yan anggalangona tawo. 3 Konan ya-rin ot a ba-bali ay main anamaot a-say babayinbalo a pirmin ampako konan ya-rin ahowis ta ampatambay yan ipaglabannay katoynongan na ha kontraryona. 4 Naboyot na ya yapo tinanggi-wan nin yadtin howis, kot hin ban-dan hoyot, wana ha sarili na, ‘Maskiman kay ko angkali-mo ha Dios nianggomalang ha tawo, 5 ipaglabanko pay nay katoynongan nin yadtinbabayin balo, ta lawah na kon an-istorbowon. Ola-no mapnoan akoyna ha pa-mako-pako na iti.’ ” 6 Pa-makayari, wanan Katawan konlandawdisipolos na, “Anorin a hinalitanan doka a howis. 7 Hawanin, kaynay namaot wari ipaglaban nin Diosa katoynongan nin hilay tawtawonpinili na a awlo-yabin andomawatkona, anggano man no minghan bi-lang main kaboyotan a obat? 8 Ibalitako komoyo, tampol nan ipaglaban akatoynongan la. Kot ha pa-mako konoman iti ha lota, hiko a Naglalaman

Tawo, main ako wari ma-lato a tawta-won ampasimala kongko?”

Yay Alimbawa Tongkol ha A-sayPariseo tan A-say Ma-ni-non Bowis

9 Hin ya-rin ay tinotol ni Jesusodtin alimbawa konlan tawtawon am-pamitoring ha sarili la a lawlabah hi-lan tawo tan ampangmata-mata hakapara la. 10 [Wani Jesus konla,]“Main loway lalaki a nako ha timplopara domawat ha Dios. Yay a-sa aykabilang ha pinakaistrikton groponrilihyon a anha-wayan Pariseo tanyay a-sa ay ma-ni-non bowis [a ma-haol]. 11 Inomdong ya-rin a Pariseoha bandan arapan, ta wanan indawatha sarili na, ‘O Dios, ampaki-salamatako komo ta ambo akon bilang kon-lan laloman tawtawo a mangaagom,ambomaptog, ma-mabayi o kari [ma-haol] bilang konan ya-rin a ma-ni-non bowis. 12 Milwa ha manglinggokon ampagsakripisyon kay mangantan an-ibi ko ot komo yay ikamapoloha halban kon angka-kitan,’ wana.13 Kot yay ma-ni-non bowis ay inom-dong bongat ha bandan bokotan tankay na magawa tomangal nin omarapkonan Dios, nokay nangangga an-tapikon na tanay kolop na ha mainnan pa-ngombabali, bi-sa wanan in-dawat, ‘O Dios, inga-rowan mo ko taa-sa kon makasalanan:’ 14 Ibalita kokomoyo,” [wani Jesus,] “yadtin ma-ni-non bowis ay norong ha bali nanin pinatawad, kot yay Pariseo aykay pinatawad. Nga-min, hinoman aampamita-gay nin sarili na ay iaypana yan Dios, kot yay tawon ampag-maaypa ay ita-gay na ya.”

Binindisyonan ni Jesus Hilay Awa-nak

(Mateo 19:13-15; Marcos 10:13-16)15 Hawanin, main anamaot tawta-

won nangawit ninmangakalog a awa-nak koni Jesus, para aptohon na hilata bindisyonan. Hin na-kit ladti nindawdisipolos ni Jesus ay hinaar laytawtawo. 16 Kot pinadani ni Jesushilay aw-awa-nak kona, bi-sa wanakonlan dawdisipolos na, “Po-layan

Lucas 18:17 140 Lucas 18:39moyo hilan domani kongkoy aw-awa-nak. Ando moyo hila haaron, ta hilaytawtawon main pa-masimala ha Diosa bilang konla ay kabilang ha ampag-arian na. 17 Yay potog, ibalita kokomoyo, hinoman a kay mananggapha pa-mag-ari nan Dios nin bilangha pa-nanggap lan makalog a anakay kay maka-paki-lamo ha tawtawonampag-arian nan Dios.”

Yay Lalakin Mayaman(Mateo 19:16-30; Marcos 10:17-31)

18 Ninghan, main a-say lalakinmain katongkolan a dinomani koniJesus ta namastang, wana, “Labah aMaistro, anyay kailangan kon gaw-on pigaw magkamain akon biyay ahomin anggawan?”

19 Wani Jesus kona, “Anongkothina-wayan mo kon labah? Hominlaloman labah no ambo yay Dios bon-gat. 20 Tanda moy kawkasogoan nanDios: Ando ka mamabayi; ando kamangmatin tawo; ando ka maniba;ando ka tomistigo nin kagalotoyan;igalang moy tatay tan nanay mo.”

21 Kot wanan lalakin main ka-tongkolan, “Ya-rin halban ay an-honolon koy na paibat hin anak ako.”

22 Pa-makalngo ni Jesus, wanakona, “A-say bagay a kolang ot komo.Ilako moy halban kawkama-main mota ipapto moy na-paglakoan konlanmawmairap pigaw magkamain kankayamanan ha langit. Bi-sa magboltaka ta homonol ka kongko.” 23 Kothin nalngo nadti, nilomolo ya bana tamasyado yan mayaman.

24Hinna-kit ni Jesus amasyado yannilomolo, wana, “Hay irap pay na hatawtawon mangayaman nin pahakopha pa-mag-ari nan Dios! 25 Nga-min, maganoh ot ha a-say kamilyonin homlot ha lobot karayom, dinanyay a-say mayaman a pahakop ha pa-mag-ari nan Dios.”

26 Wanlan hilay nakalngo, “Hinoman no-nin a maari malipyas?”

27Wani Jesus, “Yay kaymagawa nintawo ay magawa nan Dios.”

28 Bi-sa wani Pedro, “Hapa hikami?Imbati mi halban ta anhomonol kamina komo.”

29 Wani Jesus konla, “Yay potog,ibalita ko komoyo, hinoman a mami-bati nin main nan bali o mawma-toantawo o tawtalakaka o kaambali oaw-awa-nak alang-alang ha pa-mag-ari nan Dios 30aymakatanggap yay nahawanin ot a panaon nin mas holokha imbati na, bi-sa ha dobali biyayay matanggap nay biyay a hominanggawan.”

Pamitlon Pa-mibalita ni JesusTongkol ha Pa-ngamati Na

(Mateo 20:17-19; Marcos 10:32-34)31 Hawanin, impa-lilih ni Jesus

hilay labinloway apostolis na kon-lan tawtawo, ta wana konla, “Tan-daan moyodti: Yadtin pa-mako tamoha Jerusalem ay mangyari na itawa halban sawsinolat lan pawpropitanan Dios tongkol kongko a Naglala-man Tawo. 32 Nga-min, iintriga lako konlan ambo Israelita ta toya-toyaon la ko, iinsoltowon tan lora-loraan. 33 Latigowon la ko ot ba-yo patyon. Kot ha ikatlon awlo aymorong akon mabyay.” 34 Kot hominhilan naintindyan a aw-apostolis niJesus ha imbalita na ta bilang na-porongan a main lan kawkaisipan,kanya kay la naintindyan a labay nantotolon.

Pinaabig ni Jesus a A-say Bolag aMa-makilimoh

(Mateo 20:29-34; Marcos 10:46-52)35 Hin madani hilay na ni Jesus ha

babalin Jerico, main itaw a-say lalakinbolag a antoklo ha liglig kalsada taampakilimoh. 36Hinnalngona amainmalabong a tawtawon anlomabah,pinastang na no anyay ampangyari.

37 Wanla kona, “Anlomabah hi Je-sus a taga Nazaret.”

38 Kanya hinoma-way ya, wana,“Jesus, lipi ni Ari David, inga-rowanmo ko!” 39 Kot hiladtaw tawtawonampo-na koni Jesus ay hinaar la yapigaw mamakatinok ya. Kot lalo yay

Lucas 18:40 141 Lucas 19:18na ingat inomaghaw, wana, “Lipi niAri David, inga-rowan mo ko!”

40 Tinomgon hi Jesus ta imbalitana a awiton yay bolag kona. Hinmadani yay na, wani Jesus kona,41 “Anyay labay mon gaw-on ko parakomo?” Wana, “Maistro, labay kokomon maka-kit.”

42 Kanya wani Jesus kona, “Iya,maka-kit kay na. Inomabig ka banahamain mon katotpol.”

43 Antimano naka-kit yay naor, bi-sa hinomonol ya koni Jesus nin ampo-riwon nay Dios. Halban lan tawtawoitaw a nakaimaton ha nangyari aynamori hilay namaot ha Dios.

19Bina-yoy Biyay ni Zaqueo

1 Bi-sa nilomoob hilay na ni Je-sus ha babalin Jerico ta nagpa-wanitaw. 2 Main itaw a-say lalakin yayngalan kot Zaqueo. A-sa yan poonlan ma-ni-non bowis tan mayaman.3Ampag-inakit yan ma-kit na hi Jesuspigaw ma-bilbi na ya, kot ha kalakantawtawo ay kay na ya ma-kit, palib-hasay pandak ya. 4 Kanya yay ginwana ay nolayo ya pigaw o-nawan naytawtawo. Bi-sa noli ya ha a-say poonkayo a anha-wayan sikomoro pigawma-kit na hi Jesus ta itaw ya lomabah.5 Hin nipatobon hi Jesus itaw ha ka-mainan ni Zaqueo, tinomangal ya. Bi-sa wana kona, “Zaqueo, omaypa kayna. Maparah ta kailangan makihandaako hawanin ha bali mo!”

6 Nangapora yay naor inomaypa hiZaqueo, ta bi-sa hay kaligawan nantinanggap hi Jesus ha bali na. 7 Kothiladtaw a tawtawon nakaimatonay biig ni-panalamorom, ta wanla,“Sokat nako yan nakihanda ha balinin a-say makasalanan.”

8 Hin ya-rin ay inomdong hiZaqueo, ta wana konan Katawan,“Katawan, yay kapikna nin kama-main ko ay ibi ko konlan mangairap.Bi-sa yay hinoman a hinaol ko ayiorong koy hinaol ko kona nin mi-pata bisis.” 9Wani Jesus kona, “Hawanin

awlo, yay kalipyasan ay niabot anakonanyadtin bali, lalo lipi yaynamaotni Abraham odtin tawo. 10 Nga-min,hiko aNaglalamanTawo aynako iti hababon lota para tingkapon tan ilipyasa tawtawon nitalon [ta dinomayô hilaha Dios].”

Yay Alimbawa Tongkol ha Aw-alila aPina-tayaan Kwarta

(Mateo 25:14-30)11 Pa-makayari, nanotol ya ot hi

Jesus nin a-say alimbawa konlan hi-lay nanglongo ha o-nan imbalita na.Ginwa nadti bana ta madani yay nanmakalato ha syodad Jerusalem, tanhay wanlan tawtawo no tampol laynan ma-kit a pa-mag-ari nan Dios.12 Kanya wani Jesus konla, “Main a-say lalakin main ingkatawo a nako haa-say madayo a nasyon, para tang-gapon na itaw a karapatan nan mag-ari ta bi-sa yay na morong. 13 Kotba-yo ya inomalih, hina-wayan naymapolo konlan aw-alila na. Bina-tian na hilan hiyo-san kwartan bal-itok, bi-sa wanan imbibilin konla,‘Inigosyo moyo-rin anggan makalatoako.’ 14 Kot hilay ka-nasyon ninyadtin lalaki a main ingkatawo ay an-tiplonon la ya. Kanya pa-makaalih naaynamihogohila itawha tawonmamikona nin karapatan nin mag-ari, paraibalita a kay la labay a hiyay mag-arikonla. 15Anodtaw paman, natanggapna syimpri a karapatan nan mag-ari.

“Kanya hin norong ya, yay o-nanginwa na ay impaha-wayan na hi-lay halban aw-alila na a binatiannan kwarta, para pastangon no om-noy tinobo la ha pa-magnigosyo la.16Wanan o-nan nakalato, ‘Sinyor, yaykwarta mon balitok ay tinomobo ninmapolo a kwartan balitok.’ 17 Wananari, ‘Maganday ginwa mo. Labahkan alila. Bana ta na-pasimalaanka ha daoto a alaga, biyan katankapangyarian mamoon ha mapolo ababali.’ 18 Dinomani yay namaot aikalwa, ta wana, ‘Sinyor, yay kwartamon balitok ay tinomobo nin limay

Lucas 19:19 142 Lucas 19:42kwartan balitok.’ 19 Wanay namaotari kona, ‘Hika man ay gaw-on koynamaot ma-moon ha limay babali.’20 Bi-sa main a-sa ot a nakalato,a wana, ‘Sinyor, oyay kwarta monbalitok. Pinotot kon panyo ta in-harya. 21 Nga-min, angkali-mo kokomo bana ta mahigpit ka. Am-pangwa ka nin ambo hikay nagpagaltan ampangapas ka nin ambo hikaynangmola.’ 22 Wanan ari kona, ‘Dokakan alila! Parosawan kata ayon habino-kanan mon halita. Ha tanda mo,mahigpit ako, ta wamo ampangwako nin ambo hikoy nagpagal tanampangapas nin ambo hikoy nang-mola. 23Anongkot man no-nin ta kaymo imbangkoy kwarta ko, ta pigawkomon pa-makalato ko aymakwa konmain tobo?’ 24 Hawanin, wanan arikonlan tawtawo itaw, ‘Kowon moyoykwartan balitok kona ta ibi moyo ko-nan yay main mapolo a kwartan bal-itok.’ 25 Kot wanlan tawtawo kona,‘Sinyor, anta main yay nan mapoloa kwartan balitok.’ 26 Kot wanaynamaot ari, ‘Ibalita ko komoyo, yaytawon maronong magdisposisyon haanyakaman a impa-taya kona ay lalonpa-lahan a main kona, balo ta yaytawon ambo maronong magdispo-sisyon ha impa-taya kona ay balawionorin kona. 27 Hilay namaot a tawta-won angkomontra kongko a kay labaymag-in la kon ari, awitonmoyo hila itita patyon hila ha arapan ko.’ ”

Yay Kalo-loob ni Jesus ha Jerusalem(Mateo 21:1-11; Marcos 11:1-11; Juan

12:12-19)28 Pa-makayari nan tinotol ni Je-

sus ya-rin a alimbawa ay nagpatoloyhilay nan hinomaka makon syodadJerusalem nin iti ya ha o-nawan hiJesus. 29 Hin niabot hilay na ni Je-sus ha pibotlayan nin loway baryoa Betfage tan Betania a parihon itiha liglig nin Bakil Olibo, namihogoyan loway disipolos na. 30 Wana,“Domiritso kamo konan ya-rin ka-tobon a baryo. Pa-makalato moyoitaw, ma-kit moyoy a-say kilaw asno

a nakatakol a kay ot pinagkabayowannin maskin hinoman. Orkalan moyota awiton iti. 31 No main mamas-tang komoyo no anongkot an-orkalanmoyo-rin, ibalita moyo, ‘Kailangannan Katawan.’ ” 32 Kanya nako hilaynay loway disipolos na ta bi-sa na-kit lay naor yay kilaw asno nin bilangha imbalita ni Jesus konla. 33 Hin ya-rin a an-orkalan lay nay kilaw asno,pinastang hila nin hilay main ikon,wanla, “Anongkot an-orkalan moyo-rin?”

34 Wanlan loway disipolos, “Kailan-gan nan Katawan.”

35 Bi-sa inawit lay nay kilaw asnokoni Jesus. Ba-yo insapin lay aw-alimonmon la konan kilaw asno ta bi-sa la ya pinalolan hi Jesus. 36Hin nag-patoloy yay nanmakon Jerusalem, in-apin lay namaot nin tawtawo a aw-alimonmon la ha dalanan na. 37 Hinmadani hilay na ni Jesus ha Jerusalemta anlomoyhon hilay na ha BakilOlibo, nalilikot hilay dawdisipolosna a kalakan, kanya inho-holyak laypamomori la konan Dios bana ha hal-ban mawmilagro a gi-ginwa na a na-kit la. 38Wanla,“Poriwon yay Ari a ampakalato ha

ngalan nan Katawan!Main katinokan itaw ha langit.

Dayawon yay Katawan hasangkalangitan!”

39 Main anamaot paw-Pariseo akalamo lan malabong a tawo itaw ananita koni Jesus, wanla, “Maistro,haaron mo hila pay dawdisipolosmo.”

40 Kot wanan in-obat ni Jesus,“Ibalita ko komoyo, no wari tamamakatinok hila, hiladti mismoybawbato a miho-holyak nin mamorikongko.”

Tinangihan ni Jesus Hilay TagaJerusalem

41 Hin madani hilay na ni Jesusha Jerusalem ta angka-tamolaw nayna yay syodad, tinangihan nadti.42 Bi-sa wana, “Sayang, hikamoytawtawon ampi-wan ison, no tandamoyon bongat komon, maski tana

Lucas 19:43 143 Lucas 20:13komon hawanin konan yadtin hoyota awlo, no anyay makapami komoyonin kaliswayan nakom! Kot angganhawanin ay angka-porongan ot amain moyon kaisipan. 43 Ka-ka-ro kamo, ta lomato a panaon ama-palibolan kamon kawkota ninkawkaaway moyo ta kobkobon lakamo ha halban diriksyon, paragipiton. 44 Bi-sa watak-watakon laysyodad moyo tan patyon la kamopati hilay aw-awa-nak. Homin ananmatla ison ni a-say bato a nakababo,palibhasay kay moyo tinanggap yayinhogo nan Dios komoyo.”

Pinaalih ni Jesus Hilay Ampi-paglakoha Timplo

(Mateo 21:12-17; Marcos 11:15-19;Juan 2:13-22)

45 Pa-makalato la ni Jesus haJerusalem ay nako ya ha timplo. Pina-paalih na hilay ampi-paglako itaw ninmaida-ton konan Dios tan hilay ampi-panaliw. 46Wana konla, “Nakasolat haMasanton Kasolatan a wanan Dios,‘Yay bali ko ay balin panawatan,’Kot anggaw-on moyon ‘pamaliwan

nin mawmahiba.’ ”47 Paibat hin ya-rin ay awlo-awlo

yan nangaral hi Jesus ha timplo. Kothilay pawpoon pari, mawmaistronkapanogoan tan hilay pawpoonnin Israelita ay ampag-inakitan lanmaipapati la ya. 48 Balo ta kay hominhila ot magawa, bana ta halban tawoay labay-labay lan manglongo hahawhalita na.

20Yay Pastang Tongkol ha Karapatan

ni Jesus(Mateo 21:23-27; Marcos 11:27-33)

1 A-say awlo, hin antoroan ni Je-sus hilay tawtawo itaw ha timplo taan-ipangaral nay Labah a Balita, di-naniwan la yan pawpoon pari, maw-maistron kapanogoan, kalamo a paw-poon nin Israelita a pari-parihon my-imbro nin pinakamata-gay a konsiho

nin nasyon Israel. 2 Wanla kona,“Ibalita mo pa komi no anyay karap-atanmo anongkot angga-gaw-onmo-rin halban, o hinoy nami nin kara-patan komo?” 3 Wanan in-obat niJesus konla, “Main akoy namaot labaypastangon komoyo. Obaton moyo-dti: 4 Ayti naibat a karapatan ni Juanpara mamaotismo, ha Dios doman oha tawo?” 5 Nipapa-no hila yaponha a-sa tan a-sa, wanla, “No halitaontamon ibat ha Dios, sigoradon hali-taon na kontamo, ‘Anongkot man no-nin ta kay moyo ya pini-pol?’ 6 Kotno halitaon tamoy namaot a naibatha tawo, sigoradon patyon la tamonhalban tawo nin batibaton bato, banata ampi-pol hila a yadtaw hi Juan aypropita nan Dios.” 7 Kanya, yay in-obat la tana ay “Kay mi tanda.”

8 Kanya wani Jesus konla, “Kay koynamaot no-nin ibalita komoyo no hi-noy nami nin karapatan kongko paragomawa anodtin bawbagay.”

Yay Alimbawa Tongkol Konlan Ma-ngasiwa nin Rilihyon lan Israelita

(Mateo 21:33-46; Marcos 12:1-12)9 Hin ya-rin ay tinotol ni Jesus kon-

lan tawtawo yadtin alimbawa: “Maina-say lalaki a nangmolan golpin obasha main nan lota.* Bi-sa nangwa yantawtawon mangasiwa konan yadtinobasan na, ba-yo nako ya ni-wan halaloman logar ha loob nin maboyota panaon. 10 Hin panaon anan pa-motin obas, namihogo yan a-say alilakonlan ma-ngasiwa nin obasan napara kowon a parti na. Kot bino-bogbog la ya nin hilay ma-ngasiwa,bi-sa pinaorong la yan kay hominawit. 11 Kanya nanogo yay namanyadtin main ikon obasan nin a-sa ota alila. Kot bino-bogbog la yay na-maot, impa-paringoy tan pinaorongnin homin syimprin awit. 12Hawanin,pamitlo nan nanogo nin a-sa ot a alilana, kot niri-rindi la ya syimpri bi-sa pinaalih ha obasan. 13 Bana taanodtaw, wana nin main ikon obasan,

* 20:9 20:9 Ha Isaias 5:7, yay nasyon Israel ay hina-wayan obasan nan Katawan.

Lucas 20:14 144 Lucas 20:31‘Anya kari a gaw-on ko? A, ihogokoy anlabyon kon anak. Sigoradonigalang la ya.’ 14 Kot hin na-kit lanmawma-ngasiwa a anak na, wanla haa-sa tan a-sa, ‘Ya-rin yay manawil.Patyon tamo ya pigaw maipag-ikontamoy tatawilon na.’ 15 Kanya yayginwa la ay inlikol la ya ha obasan tapinati.

“Hawanin,” wanan impagpatoloyni Jesus, “anya man wari a gaw-onnanmain ikon obasan konlan hila-rinmawma-ngasiwa? 16Hiyay na mismoa mako itaw ta pa-patyon na hila-rina mawma-ngasiwa, bi-sa ipa-taya nayobasan na ha laloma.”

Hin naintindyan lan tawtawo nohinoy antokoyon konlan hila-rin aparosawan, wanla, “Ando komonmangyari!” 17 Kot hinilap na hila niJesus, bi-sa wana, “Anya man no-nina labay nan totolon nin yadtin wanaha Masanton Kasolatan:‘Yay bato a impoyra lan karpintiroAy yadtawmismo a ginwa pinakapon-

dasyon nin bali.’18 Hinoman a madabo konan yadtinpa-hal bato ay mangababalian tan hi-noman a ma-bondagan nan yadti aymadonot.”

Tongkol ha Pamamayar Bowis(Mateo 22:15-22; Marcos 12:13-17)

19 Hawanin, ya-rin ot a oras aylabay la yay na komon dakpon hi Je-sus nin hilay pawpoon pari tan maw-maistron kapanogoan, ta naintindyanla a hilay antokoyon na ha inimbinan alimbawa, kot angkali-mo hila hatawtawo. 20 Kanya minanmanan laya. Namihogo hilan omnoy tawonmagkonwari a hila kot mahonol hakawkapanogoan nan Dios para pas-tangon la ya, ta hapa no makahalitayan maari lan maikaso kona, ta pigawmaiintriga la yay na ha gamot tan ka-pangyarian nan gobirnador. 21 Kanyapinastang la hi Jesus, wanla, “Maistro,tanda mi a yay an-ibalita tan an-itoro mo ay biig tawtama. Hominkan angkilingan, nokay potog yay an-itoro mon kalabayan nan Dios para

ha tawo. 22 Hawanin, labay min ma-tandaan no marapat doman ayon hakawkapanogoan nan Dios kontamonIsraelita a mamayar nin bowis ko-nan ari ha Roma [a main hakop kon-tamo].”

23 Kot tanda ni Jesus a doka a sadyala, kanya wana konla, “Anongkotlabay moyo kon hobokon? 24 Pa-kitan la kon a-say kwartan pilak.” Pa-makatorol la, wana, “Hino man lopatan ngalan yadti iti?” Wanla, “Yay ariha Roma.”

25 Wani Jesus konla, “Intonsis, ibimoyo no-nin konan ari ha Roma yayikon na, tan anorin anamaot kapara,ibi moyoy namaot konan Dios yayikon na.”

26 Kay homin hilan na-dakop amaibara la kona ha pa-nalita na haarapan lan tawtawo. Masbali na-makatinok hila bana ta naka-ngaphila ha obat na, ta yay hinalita naay ambo kontra konan ari tan amboanamaot kontra konan Dios.

Tongkol ha Pa-morong Mabyay(Mateo 22:23-33; Marcos 12:18-27)

27 Main anamaot omnoy Saduseoa nako koni Jesus. Hiladti yay gro-pon kay ampi-pol a main pa-morongmabyay. Pinastang la yay namaothi Jesus, 28 wanla, “Maistro, yaysinolat ni Moises a kapanogoan nanDios kontamo ay ‘No nati yay a-saylalakin main kaambali nin homin hi-lan anak, kailangan yay talakaka nanyadtin nati ay ipagkaambali nay na-balon ayro na ta pigaw maibalô nanmagkamain anak yay talakaka na anati.’ 29 Hin yadtaw, main pitoymita-talakakan lawlalaki. Nagkaam-bali yay kalingkakaan, kot nati yanhomin hilan anak. 30 Kanya yayhomonol a talakaka na a nagkaam-bali konan balo, kot nati yay na-maot nin kay hila nagkamain anak.31Bi-sa, impagkaambali na ya nin yayikatlo, kot anorin syimpri a nang-yari, anggan halban lan pitoy mita-talakaka ay naipagkaambali la ya, kot

Lucas 20:32 145 Lucas 21:4pari-pariho hilan nati nin kay nagka-main anak. 32Hin hoyot, nati yay na-maot a babayi. 33Hawanin, no wari tamain pa-morong mabyay, hino manno-nin konla a makapag-ikon konanyadtaw babayi bilang kaambali napainsan? Nga-min, pari-pariho la yanimpagkaambali nin hilay pito.”

34 Wani Jesus konla, “Lo-gan iti otha babon lota, yay tawtawo ay am-pagkaambali o an-ipaambali. 35 Kothilay lawlalaki tan bawbabayi a in-toring nan Dios marapat morongmabyay para ha dobali biyay ay kayhilay na magkaambali. 36 Nga-min,kay hilay na mati ta bilang hilay nanaw-anghil tan aw-awa-nak na hilaynan Dios, palibhasay pinaorong nahilan mabyay. 37 Main pa-morongmabyay hilay ni-kati ta maskin hiMoises ay pinaptogan nadti ha hi-nalita na itaw ha parti nin Masan-ton Kasolatan tongkol ha maaypa apoon kayon andorta. Hina-wayan nayay Katawan itaw nin ‘Dios ni Abra-ham, Dios ni Isaac tan Dios ni Jacob.’38 Kot ambo yan Dios nin tawtawonnati, nokay Dios ya nin tawtawonangkabyay, [labay totolon, an-itoringnan angkabyay hiladtin tolo.] Nga-min, halban tawtawon tinompol ayan-itoring nan Dios angkabyay.”

39 Wanlan laloman mawmaistronkapanogoan hin ya-rin, “Maistro,labah a obat mo.” 40 Pa-makayariyadti ay homin anan nagkohawnakom nin namastang ot koni Jesus.

Yay Pastang ni Jesus Tongkol KonanLipi ni Ari David

(Mateo 22:41-46; Marcos 12:35-37)41 Hin ya-rin ay pinastang na hi-

lay namaot ni Jesus, wana, “Anyaywamoyo konan yadti: An-itoro la ayay Cristo kot lipi ni Ari David. 42 Kotambo doman wani Ari David, itaw haLibron Kawkanta ha Masanton Kaso-latan:‘Wanan Dios a Katawan koni Cristo a

Katawan ko:

Iti ka tomoklo ha wanan ko,43 ta ta-ganan mon igwa ko ha

aypa kapangyarian mo hilaykawkontra komo.’ ”†

44 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,]“Iti ay hina-wayan ni Ari David yayCristo nin ‘Katawan’. Anyay ma-halita moyo: Pa-no maari a Katawanna ya ta bi-sa lipi na ya ot?”

Mag-ingat Konlan Mawmaistron Ka-panogoan

(Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40)45 Hin ya-rin, wani Jesus konlan

dawdisipolos na nin angkalngo lanhalban tawtawo, 46 “Mag-ingat kamokonlan mawmaistron kapanogoan amangailigmipa-pasyal nin nakadolohmawmaanloh, tan labay-labay lanasikasowon hila ha pawplasa. Bi-sa mangailig hila syimprin tomokloha ambo basta-bastan totokloan hasawsinagoga tan ha kawkabisira ot nomain hawhandaan. 47 Antaktikawonlay bawbabayi a balo anggan ma-minlay kama-main la pati bali la, balo taanhakban ladti ha paralan nin kada-dawat lan mawmaanloh pigaw kayhila ma-halata. Kanya mas mabyatana ingat a parosa konla.”

21Yay Da-ton nan Babayin Balo(Marcos 12:41-44)

1 Hin hinomilap hi Jesus, na-kitna hilay mangayaman a ampangdabokwarta itaw ha ampamidaboankwarta ha timplo. 2 Bi-sa na-kitnay namaot a a-say pobrin babayinbalo a namidabo nin loway sintimos.3 Wani Jesus, “Yay potog, ibalita kokomoyo, yadtaw indabo nan pobrinbabayin balo ay mas holok ha inimbilan halban. 4 Nga-min, sawsobra lanbongat a indabo la ha dawda-ton parakonan Dios, kot yay balo, maskinmairap ya, inimbi na ot a ka-siya-siyanan ipagkabyay.”

† 20:43 20:43 Ha Griego: anggan igwa ko ha aypa nin ayi mo hilay kawkontra komo.

Lucas 21:5 146 Lucas 21:24Yay Tongkol ha Pa-makahira nin

Timplo(Mateo 24:1-2; Marcos 13:1-2)

5 Main omnoy disipolos ni Je-sus a ampitototol tongkol ha tim-plo, ha kagandawan ginamit a baw-bato ha pamama-dong tan laloma ota impagdikorasyon ison a inimbi lantawtawo. Wani Jesus konla, 6 “Lomatoyay panaon, ya-rin halban angka-kitmoyo ay watakon, kanya homin ananma-bati ison ni a-say bato a nakababoha laloman bato.”

Kawkairapan tan Pa-na-damsak(Mateo 24:3-14; Marcos 13:3-13)

7 Pinastang la hi Jesus nin hilaydawdisipolos na, wanla, “Maistro,maka-no man mangyari yadtawimbalita mon watakon yay timplo,tan anyay pamilbian no madani nanmangyari?”

8 Inobat na hila ni Jesus kot binibili-nan na hila yapon, wana, “Mag-ingatkamo pigaw kay kamomailingo. Nga-min, lako amako komoyo amangamitngalan ko, ta ibalita lan hila yayCristo, o kari wanla, ‘Lomato anaypanganggawan nin babon lota.’ Balota ando kamo homonol konla. 9 Nomain kamonma-balitaan gawgira tankawkagolowan, ando kamo maha-lak, ta kailangan mangyari yaponorin. Balo ta kay ot antimano man-ganggawan yay babon lota.” 10 Bi-sa wana konla, “Milalaban a nan-gasasari a nawnasyon tan kawkaar-ian. 11 Magkamain mangakhaw alayon tan bawbitil tan aw-ipidimya hanangasasari a lawlogar. Magkamainkawka-pali-mo tan kawka-paka-ngapa pawpangyayari a mi-ka-kit ha lan-git.

12 “Balo ta ba-yo mangyari orinhalban, dakpon la kamo tan da-damsakon. Bi-sa awiton la kamoha sawsinagoga para imbistigawonta bi-sa ipapriso. Iarap la kamoot ha aw-ari tan laloma ot a paw-poon bana ha katotpol moyo kongko.13 Kot mag-in oportonidad moyo-rin para maiabot konlay kaptogan

tongkol kongko. 14 Kanya asa-sawonmoyoy nakom moyo a ando moyopag-isip-isipan anan daan no anyayiobat moyon pa-magdipinsa ha mainmoyon sarili, 15 ta biyan katamonkaronongan tan kababaan manalita akay mababa kontrawon o halongaonnin hinoman a angkomontra komoyo.16 Maski mismon mawmatoantawomoyo, tawtalakaka, kawkanayon oaw-amigo a kay antompol ay pag-traidoran la kamo, bi-sa yay lalomakomoyo ay ipapati la. 17 Tiplonon lakamon halban tawtawon kay antom-pol bana ha katotpol moyo kongko.18Anodtaw pa man, ni a-say habot haolo moyo ay kay maba-wah no kayko aboloyan. 19 Kanya mag-agwantakamo ta matanggap moyoy biyay ahomin anggawan.”

Yay Sangkarokaan a Kapa-palayang(Mateo 24:15-21; Marcos 13:14-19)

20 [Wana ot ni Jesus,] “No ma-kitmoyoy nan na-palibolan nin kawka-away moyon hondalo yay syodadJerusalem, tandaan moyo ta madaniyay nan hiraon. 21 No anorin ana,hinoman a iti ha probinsyan Judea aykailangan tampol molayon omari habakil. Hiladtaw anamaot a iti ha loobnin syodad Jerusalemaydapat omalihana, tan hiladtaw a iti ha likol ninsyodad ay ando ana lomoob. 22 Nga-min, ya-rin anay panaon a paro-sawan nan Dios hilay aw-Israelita. Haanorin, ma-paptogan a halban naka-solat ha Masanton Kasolatan ay ta-lagan mangyari. 23 Ka-ka-ro hilayma-palatan malombit o ampamasosokonan ya-rin a panaon! Nga-min,magkamain nin grabin kawkadya-dyaan konan yadtin logar, ta ipa-kitnanDios amatindin hobhob na konanyadtin nasyon Israel. 24 Main konla apatyon ha ispada tan main anamaotbihagon ta i-ka ha nangasasari a naw-nasyon. Bi-sa yay syodad Jerusalemay hakopon lan hilay ambo Israelitaanggan ha panaon a intakda nan Diosa manganggawan anay panaon la.”

Lucas 21:25 147 Lucas 22:5Yay Kala-lato ni Cristo(Mateo 24:29-31; Marcos 13:24-27)

25 [Wana ot ni Jesus, “No madaninay pa-mako kon oman iti ay] magka-main nin kawka-paispantan pamil-bian ha awlo, bolan tan bawbitoon.Bi-sa iti namaot ha babon lota ay mi-kahalak a tawtawo ha nangasasari anawnasyon, tan kay la tanda a ga-gaw-on la ha kakhawan aw-ogong ninalon ha ambay. 26 Maskin lawlalakiay maalihan malay ha kali-mowantan ha pangingisip tongkol ha mang-yari ha babon lota, ta yay pawplanitatan lawlaloma ot ison ha ta-gay aymi-kayogyog pangibatan maalih hilaha andalanan la. 27 Bi-sa hiko aNaglalaman Tawo ay ma-kit lan am-ponaoy nin iti ha lolom nin mainawit kapangyarian tan ambo bastankarangalan. 28 No mag-ompisay nanmangyari odtin bawbagay, pakhawonmoyoy nakom moyo tan gomalah-gah, ta madani kamoy nan ilipyas ninDios.”

Yay Alimbawa Tongkol ha Poon Igos(Mateo 24:32-35; Marcos 13:28-31)

29 Bi-sa tinotol ni Jesus konlay a-say alimbawa, “Bilyon moyoy poonigos tan halban laloman kawkayo.30Noma-kit moyoy nan ampama-yonbolong, tanda moyo a madani naypanaon abagat. 31 Anorin anamaotkapara, noma-kitmoyon ampangyarinadtin bawbagay a impatandaan koay ma-tandaan moyo a madani naypa-mag-ari nan Dios. 32 Yay potog,ibalita ko komoyo, ha tawtawonangkabyay hawanin panaon aymain ot angkabyay anggan kaymangyari yadtin halban bawbagay.33 Manganggawan a langit tan lota,balo ta yay hawhalita ko ay hominpa-ngapaso.”

Kailangan Pirmin Handa34 [Wana ot imbibilin ni Jesus

konla,] “Mag-ingat kamo nin kaymaliwa ha bawbagay a makamondo

a bilang ha sobran pa-mangan, hapa-maglahing tan ha pangingisiptongkol ha kawkailangan nin yadtinbiyay, ta pigaw kay katamo ma-latonin ambo handa ha awlon ilato ko.35 Nga-min, ma-biglaan hilay halbantawtawo ha intiron mondo ha awlonilato ko a bilang ha la-wan a biglamanga-lot. 36 Kanya kailangan pirmikamon handa tan domawat pigawmag-in kamon marapat malipyaskonan ya-rin halban mi-pangyari tanpigaw maka-pakiarap kamo kongko,hiko a Naglalaman Tawo.”

37 Awlo-awlo yan ampangaral hi Je-sus itawha timplo. Bi-sa no anyomabina, anlomikol ya ha syodad ta itawya ampamalabah yabi ha Bakil Olibo.38 Kapi-piboklah ot ay ampako hilaynay tawtawo ha timplo para mang-longo kona.

22Yay Planon Pa-mapati koni Jesus(Mateo 26:1-5; Marcos 14:1-2; Juan

11:45-53)1 Hin ya-rin ay madani nay Pistan

Pa-makalibri* nin Israelita. Ya-rin ayompisan manglinggon pista a yay da-pat kanon kot tinapay a homin pam-palbag. 2 Hin ya-rin, hilay pawpoonpari tan mawmaistron kapanogoanay naningkap nin paralan no pa-nola maipapati hi Jesus ta angkali-mohilan magkagoloy tawtawo.

Yay Pa-maki-sondo ni Judas IscariotePara Pagtraidoran hi Jesus

(Mateo 26:14-16; Marcos 14:10-11)3 Hin ya-rin anamaot ay pinango-

nawan ni Satanas hi Judas a anha-wayan Iscariote a a-sa konlan labin-loway disipolos ni Jesus. 4 Inomalihya ta nako ya konlan pawpoon paritan kawkapitan lan gawgwardyaha timplo ta impakipa-pa-no nano pa-no na maiintriga hi Jesuskonla nin patraidor. 5 Nalilikot hilakanya nangako hilan biyan la yan

* 22:1 22:1 Pista orin nin pa-manomtom lan Israelita ha pa-milibri nan Dios konlan kapapo-papoan laha pa-makaalipon ha Egipto.

Lucas 22:6 148 Lucas 22:27

kwarta. 6 Pinomayag hi Judas, kanyanana-gan yay nan tyimpo para ma-pagtraidoran na hi Jesus nin kay lama-tawo nin kalabongan.

Pa-maghanda nin Pangaponan haPistan Pa-makalibri

(Mateo 26:17-25; Marcos 14:12-21)7 Hin ya-rin ay kaawlowan ana nin

Pistan Pa-makalibri a o-nan awloy na-maot nin manglinggon Pistan Tina-pay a Homin Pampalbag. Konan ya-rin a awlo ay kailangan mangmatinkarniro para pangaponan. 8 Kanyainhogo ni Jesus hi Pedro tan hi Juan,wana, “Mako kamo ta ihanda moyoypa-mangan tamo para ha pista.”

9 Pastang la kona, “Ayti may labaymon pamihandaan mi?”

10 Wani Jesus konla, “Mako kamoha syodad ta pa-makaloob moyo aymain kamon ma-hakbat a-say lalakinmain awit a-say banga nin lanom.Honolon moyo ya anggan ha balinlooban na, 11 ta ibalita moyo ko-nan main ikon bali, ‘An-ipapastangnan Maistro no ayti kanoy logar ama-pagsilibrawan na nin Pistan Pa-makalibri nin kalamo kamin daw-disipolos na.’ 12 Bi-sa ipa-kit na ko-moyoy a-say malawang a kwarto hata-gay a komplito ha gawgamit. Itawmoyo ihanda a pangaponan tamo.”

13 Nako hilay nay disipolos ha syo-dad Jerusalem, bi-sa anodtaw anaor ana-kit la a bilang ha hinalita ni Jesuskonla. Kanya inhanda lay pangapo-nan lan pampista.

Yay Hoyot a Pa-ngapon li Jesus(Mateo 26:20-30; Marcos 14:17-26;

Juan 13:21-30; 1 Corinto 11:23-25)14 Hin oras anan pa-ngapon, di-

nomolog yay na hi Jesus ha lami-sawan, kalamo na hilay labinlowayapostolis na. 15 Hin ya-rin ay waniJesus konla, “Talagan mahi-ban anakom kon maipagkarongo katamokonan yadtin pa-ngapon pampistanPa-makalibri ba-yo ko domalan ha pa-magdya-dya. 16 Ibalita ko komoyo:Kay koy na mangan oman ha PistanPa-makalibri anggan maganap ana

itaw ha kaarian nan Dios yay hostonpa-magsilibra.”

17 Hin ya-rin ay nangwa yan a-say kopa ta pinasalamatan na yayDios, bi-sa wana konlan aw-apostolisna, “Kowon moyodti ta pipipiknaanmoyon inomon. 18 Ibalita ko komoyo,paibat hawanin ay kay koy na minomoman nin anodtin inomon a ibat haobas anggan kay ot makalato a pa-mag-ari nan Dios.”

19 Bi-sa nangwa yan tinapay tapinasalamatan na yay Dios. Pa-makayari ay pini-pikna na bi-sa in-torol na konlan aw-apostolis na, tawana, “Yadti a lalaman kon ibi parakomoyo. Anodti patoloy moyon gaw-on bilang pa-manomtom kongko.”20 Anorin kapara, kinwa na yay kopapa-makayari lan nangan pangapo-nan, ba-yo intorol na konla nin wana,“Yadti yay pamilbian nin ba-yon ka-sondoannanDios ha tawtawobanahadaya kon tomolo para komoyo.

21 “Kot biliwon moyo, a-sa ko-moyon kalamo kon ampangan aymagtraidor kongko. 22Hiko aNaglala-man Tawo ay mati ayon ha planonan Dios, balo ta ka-ka-roy ogotannin yay tawon magtraidor kongko!”23 Tongwa, nipapastang hila ha a-satan a-sa no hino kari konlay mag-traidor koni Jesus.

No Hinoy An-itoring Pinakamata-gay

24 Nanga-pididiskosyon hilay na-maot a aw-apostolis no hino kari kon-lay maitoring pinakamata-gay. 25 Kotwani Jesus konla, “Hilay aw-ari iti hamondo ay mabyat a pamomoon lakonlan angkahakopan la, bi-sa balangmain katongkolan ay labay lan bil-bion hilan ma-mangwâ abig. 26 Kotambo kamon dapat mag-in anorin,nokay masbali no hinoman komoyoa pinakamata-gay ha gropo moyo aydapat mag-in yan pa-hal ali. Tan hi-nomay ampamoon komoyo ay dapatmag-in yan ma-magsirbi. 27 Hino kota mas mata-gay, yay nakadolog halamisawan o yay ampagsirbi? Ambo

Lucas 22:28 149 Lucas 22:46doman yay nakadolog ha lamisawan?Kot hiko ay ampoma-halma-magsirbimoyo.”

28 [Wana ot ni Jesus konlan aw-apostolis na,] “Hikamo yay ampag-patoloy nin anhomonol kongko hadobali nin pawpanonobok a andoma-lan kongko. 29 Kanya no pa-no ahiko kot binyan nan Ama nin kara-patan para mag-ari ay anorin ana-maot a gaw-on ko komoyo, 30 tamaipagkarongo katamonmangan tanminom itaw ha lamisawan ha kaarianko. Tan main kamon kanya-kanyantrono a tokloan para mamoon† kon-lan labinloway lipi nin Israel.”

Impao-na ni Jesus a Iporlingor Na Yani Pedro

(Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31;Juan 13:36-38)

31 [Hin ya-rin, wani Jesus a Katawankoni Pedro,] “Hika, Simon, long-onmodti: Yay labay ni Satanas ay paira-pan‡ na kamo pigaw bokotan moyoykatotpol moyo. 32 Kot indawat katayna a kay ka disnodon ma-hominankatotpol. Kanya painsan, no nan-gombabali kay na ta binomalik kayna kongko, pakhawonmoy nakom lanhilay impagka-talakaka mo.”

33 Wanan in-obat ni Pedro kona,“Katawan, handa akon mapriso tanmatin kalamo ka.”

34 Kot wani Jesus, “Pedro, ibalitako komo, ba-yo tomaran-ok a manokkonan yadtin yabi aymitloy bisismonibalita a ambo mo kon bilbi.”

Miawit Gawgamit35 Bi-sa wani Jesus konlan aw-

apostolis na, “Hin inhogo katamonnangaral tan binawalan mangawitkwarta, bag tan risirban aw-apin ayi,nagkolang kamo wari nin pawpan-gangailangan?” “Kai,” wanlan in-obat.

36Wanaot ni Jesus konla, “Hawaninbalo, no main kamon kwarta, awitonmoyoy na tan anorin kapara ha bag.Hinoman komoyo a homin bonong,

maglako yay nan doloh na ta pi-gaw main yan maipanaliw. 37 Ibalitako komoyo, dapat pomtog anadtinwana ha Masanton Kasolatan tongkolkongko, ‘Imbilang yan a-sa konlanmawmakasalanan.’ Yay bawbagaytongkol kongko a dapat mangyari ayhalos mayari ana.” 38 Wanlan aw-apostolis na, “Katawan, oy a lowaybonong.” Wani Jesus konla, “Tamaana-rin.”

Dinomawat hi Jesus ha Bakil Olibo(Mateo 26:36-46; Marcos 14:32-42)

39 Hin ya-rin ay inomalih hi Jesusta nako ya ha Bakil Olibo a bilang hakinaogalian nan gaw-on. Hila man adawdisipolos na ay naki-ka anamaotkona. 40Hin niabot hilay na itaw, waniJesus konla, “Idawatmoyo a kay kamomatokso.”

41 Bi-sa dinomayô ya konla ninbilang karayo a-say basyon bato,ba-yo nanalimokor yan dinomawat.42 Wana, “Ama, no labay mo, alihonmo komon yadtin an-arapon kon pa-magdya-dya. Kot anodtaw pa man,ambo yay kalabayan koy mangyari,nokay yay kalabayan mo.” 43Tongwa,main anghil a naibat ha langit anagpa-kit kona ta pinakhaw naynakom na. 44 Hawanin, bana tamasyado yan angkairapan, lalo yandinomawat hi Jesus. Bi-sa tinomoloa hayngot na ha lota a bilangmawmahi-ban a patak nin daya.

45 Pa-makayari nan dinomawatay inomdong ya ta nagbolta konlandisipolos na, kot na-lato na hilanangka-lok bana ha kakapoyan, gawanin sobran kaloloan. 46 Wani Jesuskonla, “Anongkot angka-lok kamo?Mibangon kamo ta domawat pigawkay kamo matokso.”

Dinakop hi Jesus(Mateo 26:47-56; Marcos 14:43-50;

Juan 18:3-11)† 22:30 22:30 Ha Griego: mag-in howis. ‡ 22:31 22:31 Ha Griego: bitsayon na kamo nin bilang hatrigo.

Lucas 22:47 150 Lucas 22:6947 Hin ampanalita ya ot hi Jesus,

lako a tawon nakalato a pinango-nawan ni Judas, a a-sa konlan labin-loway apostolis ni Jesus. Dinomani yakoni Jesus ta inalokan na ya. 48 Kotwani Jesus kona, “Judas, ha alok moot an-iparalan a pa-magtraidor mokongko, hiko a Naglalaman Tawo?”

49 Hin na-kit ladti ninkawkalamoan ni Jesus ta bi-sanaintindyan la no anyay mangyari,wanla kona, “Katawan, gamitonmi nadoman a bawbonong mi?” 50Tongwa,tinabtab nin a-sa konlan aw-apostolisni Jesus a alila nan pinakapoon pari,kot yay wanan totolyan a natigpahna.

51 Kot wani Jesus, “Itgon mo-rin!”Bi-sa gina-gotan ni Jesus a totolyannan alila ta pinaabig na.

52 Ba-yo wana konlan pawpoonpari, gawgwardya ha timplo tan hilaypawpoon nin Israelita a nako itawpara dakpon ya, “Tolisan ako domanta nangawit kamo ot bawbonong tanpawpapatok? 53 Awlo-awlo kon itawha timplo nin kalamo moyo kot kaymoyo ko dinakop. Balo ta hawanintalagay panaon moyo tan angka-kitanay kapangyarian ni Satanas a arinin karobloman.”

Imporlingor ni Pedro hi Jesus(Mateo 26:57-58, 69-75; Marcos 14:53-

54, 66-72; Juan 18:12-18, 25-27)54 Dinakop lay naor hi Jesus ta

inawit la ya ha bali nan pinakapoonpari. Hi Pedro namaot ay mato-totombok konla nin main karayoan.55 Hin main tawtawon namartantimbon ha botlay balaybay nanpinakapoon pari ta bi-sa am-palanglang hilay na itaw, naki-toklohi Pedro konla. 56Hin ya-rin ay na-kitna yan a-say babayin alila ta angka-hawangan a lopa na nin apoy. Pinaka-hilap na ya, ta wana, “Yadtin lalaki aykalamoan nay namaot ni Jesus.”

57 Kot imbori nadti ni Pedro, awana, “Babayi, ambo ko yan bilbi.”

58Na-paongganan, na-sikaso yan a-say lalaki, wana, “A-sa kay namaot hakawkalamoan na.”

Kot wani Pedro, “Amigo, na-baloanmo ko!”

59 Pa-makalabah nin manga a-say oras, main anaman a-say tawoa wanan impilit, “Potog kalamoanna yadtin tawo ta taga yay namaotGalilea.”

60 Kot wanay naman ni Pedro,“Amigo, homin akon tanda ha an-ibalita mo.”

Lo-gan ya ot ampanalita hi Pe-dro ay bigla tinomaran-ok a manok.61 Hin ya-rin ay namalingay hi Jesusta hinilap na hi Pedro. Hawanin, na-panomtoman ni Pedro yay hinalitanan Katawan, a wana kona, “Ba-yotomaran-ok a manok konan yadtinyabi ay mitloy bisis mo kon iporlin-gor.” 62 Kanya nilomikol hi Pedro tabi-sa tinomangih yan hosto.

Tinoya-toya tan Bino-bogbog hi Je-sus

(Mateo 26:67-68; Marcos 14:65)63 Hiladtaw anamaot a ampagg-

wardya koni Jesus ay tinoya-toya la yatan bino-bogbog. 64 Bi-sa pinoronganlay mata na ta tiniro-tiro lay lopana, ba-yo wanlan impastang, “Holaanmo no hinoy naniro komo?” 65 Bi-sa kalakan ot hina-halita lan pa-noya-toya kona.

In-arap hi Jesus ha Pinakamata-gaya Konsiho

(Mateo 26:59-66; Marcos 14:55-64;Juan 18:19-24)

66Kinadilapan, nititiponhilay paw-poon nin Israelita, pawpoon pari tanmawmaistron kapanogoan ta hila-rinyay pinakamata-gay a konsiho ninnasyon Israel. Bi-sa in-arap hi Jesuskonla, ta wanla kona, 67 “Ibalita mopa komi no hika doman yay Cristo aimpangako nan Dios?” Kot wani Jesuskonla, “Maski man ibalita ko ay kaykamoy nan lamang mi-pol. 68No pas-tangon katamoy namaot, kay moyokoy nan lamang obaton o bolohan.69Kot paibat hawanin, hiko a Naglala-man Tawo ay tomoklo ha wanan nanDios a Makapangyayari.”

Lucas 22:70 151 Lucas 23:1770 Hin ya-rin ay pinastang la yan

halban, “Hika doman no-nin a Anaknan Dios?”

Wani Jesus konla, “Hikamoy nayampamibalita a hikoy naor.”

71 Bi-sa wanla, “Anyaman ot magk-lasin pa-maptog a kailangan tamo?Hitamoy na mismo a nakalngo hamismon boboy na.”

23In-arap hi Jesus koni Gobirnador Pi-

lato(Mateo 27:1-2; 11:14; Marcos 15:1-5;

Juan 18:28-30)1Hin ya-rin ay inomdong hilay hal-

ban mawmyimbro nin pinakamata-gay a konsiho, ta inawit la yan in-araphi Jesus koni Gobirnador Pilato [a tagaRoma]. 2 Bi-sa inompisawan la yaynan baraan hi Jesus, wanla, “Naima-tonanmidtin tawo a anhoghogan naytawtawo nin komontra ha gobyirnotamo. An-ibawal nay pamamayarbowis konan ari ha Roma. An-ibalitana ot a hiya kano yay Cristo, a Ari aimpangako nan Dios.”

3 Kanya pinastang na ya ni Gobir-nador Pilato, wana, “Hika doman aAri lan Israelita?” Wanan in-obat niJesus, “Nahalita moy na.”

4 Hin ya-rin, wani GobirnadorPilato konlan pawpoon pari tankonlan malabong a tawo itaw,“Homin akon angka-kit kasalanankonan yadtin tawo para sintinsyawanyan kamatyan.”

5 Kot lalo lan impilit a bawbarala, wanla, “Ha panonoro na ay an-hoghogan nay tawtawo ha intironprobinsyan Judea nin komontra hagobyirno. Nag-ompisa ya ha probin-syan Galilea, bi-sa hawanin iti yay naha Jerusalem.”

In-arap hi Jesus koni Ari Herodes An-tipas

6 Hin nalngo ni Gobirnador Pilatoa binanggit lay “Galilea”, sinigoradona no talagan taga yan probinsyan

Galilea hi Jesus. 7 Kanya, hin na-tandaan na a taga yay naor Galileaa angka-hakopan ni Ari HerodesAntipas* ay impapi-ka na ya koniAri Herodes Antipas a hin ya-rin ayitaw anamaot ha syodad Jerusalem.8 Maligan-maliga hi Ari HerodesAntipas hin na-kit na hi Jesus tanaboyot na yay nan labay ma-paki-kitan, bana ha kalakan nay nan na-nalngo tongkol kona. An-asahan nangomwa yan milagro hi Jesus pigawma-kit na. 9Kanya kalakan nan impa-pastang koni Jesus hin ya-rin, balo takay na ya inobat.

10 Itaw hilay namaot a pawpoonpari tan mawmaistron kapanogoannin an-omdong tan mahakit a baw-bara la koni Jesus. 11 Hi Ari HerodesAntipas tan hilay hawhondalo na ayiniinsolto tan tinoya-toya la hi Jesus.Ba-yo pinaholotan la yan bilang dolohari ta bisa impapiorong la ya koniGobirnador Pilato. 12 Konan ya-rinawlo, hi Gobirnador Pilato tan hi AriHerodes Antipas a datin mi-kontra ayna-piamigo.

Sinintinsyawan Kamatyan hi Jesus(Mateo 27:15-26; Marcos 15:6-15; Juan

18:39–19:16)13 Hawanin, impaha-wayan ni Go-

birnador Pilato hilay pawpoon pari,hilaymain katongkolan tanhilay lalo-man tawtawo, 14 ta wana konla, “In-awit moyodtin lalaki kongko ta an-iriklamo moyo a anhoghogan naytawtawo para komontra ha gobyirno.Kot ha pa-ngimbistiga ko kona ha ara-pan moyo, na-kit ko a ha halban an-ibara moyo kona ay homin ni a-saybagay a potog. 15Maski hi Ari HerodesAntipas ay homin ya syimprin na-kita kasalanan na, ta pina-ka katamoynaor kona. Mapatnag a homin yannagawa odtin tawo a dapat yan sintin-syawan kamatyan. 16 Kanya ipagarotiko ya tana bi-sa yay na bolohan.”17 [Anorin a imbalita ni Gobirnador

* 23:7 23:7 Hi Ari Herodes Antipas ay anak ni Ari Herodes a Bantog, yay ari hin in-abing hi Jesus.

Lucas 23:18 152 Lucas 23:39Pilato, palibhasay nakaogalian a da-pat yan mamiboloh nin a-say prisokada Pistan Pa-makalibri.]

18 Kot sabay-sabay hilan in-omaghaw a kalabongan, wanla,“Patyon yadtin tawo! Hi Barabbasa bolohan!” 19 (Napriso yadti hiBarabbas bana ta kalamo ya hanilomaban ha gobyirno ha syodadJerusalem tan nangmati yan tawo hinya-rin.)

20 Hawanin, ha apos ni GobirnadorPilato nin bolohan hi Jesus ay naki-totol yan oman konla. 21 Kot ino-maghaw hilay naman, wanla, “Ipasakya ha kros! Ipasak ya ha kros!”

22 Hin ikatlon bisis na hilan kina-totol ni Gobirnador Pilato, wanakonla, “Anongkot, anya kot a nagawanan karokaan? Anta homin akon ma-kit bara-nan para sintinsyawan yankamatyan. Kanya ipagaroti ko ya tanabi-sa bolohan.”

23 Kot lalo lay na ingat in-aaghawa dapat yan ipasak ha kros, angganna-honol syimpri yay in-aaghaw lankalabongan tan hilay pawpoon pari.24 Kanya dinisisyonan ana ni Gobir-nador Pilato a pagostowanhilay na haandawaton la. 25 Impapiboloh na hiBarabbas ta ya-rin a labay la, maskinyadtin hi Barabbas ay naprisoy naorbana ta nilomaban ya ha gobyirnotan nangmatin tawo. Kot hi Jesusay in-intriga na ha omnoy hondalopara patyon ayon ha kalabayan lantawtawo.

Impasak hi Jesus ha Kros(Mateo 27:32-44; Marcos 15:21-32;

Juan 19:17-27)26 Hin ya-rin a an-i-ka lay na hi Je-

sus para ipasak ha kros, na-hakbat lahi Simon a taga Cirene a nangibat habaryo. Hinampat la ya ta impabalataykonay kros ni Jesus, bi-sa pinaaloyonla ya koni Jesus.

27 Golpin tawo a nakiaaloyonkona, kalamo ot a bawbabayinantomangih bana ha ampangyarikona. 28 Pinalingayan na hila niJesus, wana, “Hikamoy bawbabayi a

taga Jerusalem, ando la ko tangihan.Masbali tangihan moyoy sarilimoyo tan hilay aw-awa-nak moyo.29 Tandaan moyo: Lomato a panaonnin grabin kadya-dyaan a halitaonnin tawtawo yay bilang anodti,‘Makalma hilay bawbabayin baog,hilay kay naka-ranas nin lomombittan hilay kay naka-ranas mamasoso.’30 Konan ya-rin a panaon, halitaonla ha bawbakil, ‘Daga-nan moyokami!’ tan ha bawbabo, ‘Tambaganmoyo kami!’ 31 Nga-min, no anodtinay anggaw-on lan [pa-madya-dyakongko a kaalimbawaan kot] kayonmalaboyong a ambo dapat poolan [tahomin akon ka-kasalanan,] di laloyna komoyon [tawon makasalanan akaalimbawaan kot] kayon malanat!”

32 Hin ya-rin, main hila ot in-awit loway kriminal para patyon ninkalamo ni Jesus. 33Hin nakalato hilayna ha logar a anha-wayan “Bongo”,impasak la yaynaha kros hi Jesus. Im-pasak lay namaot hilay loway krimi-nal ha kros, yay a-sa ha bandanwananni Jesus tan yay a-sa ha bandan wilina. 34 Wani Jesus, “Ama, patawaronmo hila ta kay la tanda a anggaw-onla.”

Hawanin, nibobonot hilayhawhondalo ta pinipapartiwanlay dawdoloh na. 35 Itaw hilaytawtawon nakababantay. Hilay mainkatongkolan ay tinoya-toya la ya, tawanla, “Inlipyas na hilay laloma, diilipyas nay namaot a sarili na no hiyatalaga yay Cristo, yay pinili nan Dios.”

36 Maski hilay hawhondalo aytinoya-toya la yay namaot tadinomani hila kona nin ambiyan layan maalhom a alak obas. 37 Wanla,“No hikay Ari lan Israelita, ilipyas mono-nin a sarili mo.”

38Ha olowan ni Jesus aymain naka-paskin [ha halita Griego, Latin tanHe-breo]* a anodti labay totolon: “Yadtia Ari nin Aw-Israelita.”

39 Yay a-sa konlan kriminal a naka-pasak anamaot ha kros ay tinoya-toyanay namaot hi Jesus, a wana, “Ambo

Lucas 23:40 153 Lucas 24:5doman hika yay Cristo? Ilipyas mono-nin a sarili mo pati hikami.”

40 Kot hinaar na ya nin yay a-saot a kriminal, wana, “Kay ka domanangkali-mo ha Dios, anta pari-parihotamon sintinsya? 41 Marapat bon-gat a parosawan ta nin anodti banaha gawginwa ta, kot yadtin tawo aykay homin yan nagawa a karokaan.”42 Bi-sa wana koni Jesus, “Katawan,panomtomon mo ko pa no hikay nayampag-ari.”

43 Wanan in-obat ni Jesus kona,“Yay potog, ibalita ko komo, hawaninot a awlo, ipagkalamoan katay na haParaiso.”

Nabtahan hi Jesus(Mateo 27:45-56; Marcos 15:33-41;

Juan 19:28-30)44 Hin bandan ogtiawloy na, di-

nomoblom a intiron nasyon angganha bandan alas tres nin apon, 45 tadinomoblom yay awlo. Bi-sa yay ko-rtina ha botlay nin timplo ay biglanagi-nit nin na-pikalwa. 46 Tongwawani Jesus ha makhaw a bosis, “Ama,an-ipa-taya ko komoymain kon ispir-ito.” Pa-makayari nan hinalita yadtiay nabtahan yay na.

47 Hin na-kit nan kapitan ninhawhondalo a ampagbantay koni Je-sus a ni-pangyari, pinori na yay Dios.“Talagan homin yan kasalanan yadtintawo,” wana.

48 Hiladtaw anamaot kalakantawtawon nititipon itaw paramamiliw, hin na-kit lay nangyariay ni-porong hilan ambogbogon laykolop la pamilbian a an-ikalolo laynangyari. 49 Kot hiladtaw halbankawka-bilbi ni Jesus, pati hilaybawbabayin naki-ka kona paibatot probinsyan Galilea ay itaw hilaampanamolaw ha ambo karayoan,kanya angka-kit lay ampangyari.

Intabon hi Jesus(Mateo 27:57-61; Marcos 15:42-47;

Juan 19:38-42)50 Hin ya-rin ay main a-say lalaki

a yay ngalan na kot Jose. Myimbroyan pinakamata-gay a konsiho nin

nasyon Israel. Labah yan tawo tanmaptog. 51Nga-min, kay ya inomayonha disisyon lan kapara nan kawkon-sihal tan ha gawa lan pa-mapati koniJesus. Taga yan Arimatea, a-say ba-bali ha probinsyan Judea, tan a-sa yaynamaot a ampana-gan ha pa-mag-arinan Dios. 52Yadtin hi Jose ay nako yakoni Gobirnador Pilato ta dinawat naybangkay ni Jesus. 53 Pa-makayari aynako yay na ta in-aypa nay bangkayni Jesus ha kros. Pinotot nadti ninpinon tilan mapoti, bi-sa inggawa naha a-say panabonan a kay ot gina-mit a impakwiba ha bakil a bato.54 Awlon Byirnis hin ya-rin a awlonpa-magparihado para ha Awlon Pa-mainawa. Madani nay yabi a ompisanAwlon Pa-mainawa.

55 Hiladtaw bawbabayin naki-kakoni Jesus paibat probinsyan Galileaay hinomonol koni Jose, kanya na-kitlay pinanabonan koni Jesus tan no pa-no inggawa a bangkay na. 56 Bi-sanorong hila ta imparihado lay pawpa-banglo tan lawlana a pambalsamo habangkay ni Jesus.

Kot kinadilapan ta awlon Sabado aynagpainawa hila yapo ayon ha kaso-goan nan Dios.

24Norong Nabyay hi Jesus(Mateo 28:1-10; Marcos 16:1-8; Juan

20:1-10)1 Palbangon ot nin awlon Dom-

inggo, nako hilay nay bawbabayi hapinanabonan koni Jesus, awit layimparihado lan pawpabanglo tanlawlaloma ot a igwa ha bangkayni Jesus. 2 Na-lato lan naitolir anayadtaw malapar a baton impanaraha pinanabonan. 3 Kot hin nilomoobhila, na-kit la a homin ana itawa bangkay ni Jesus a Katawan.4 Hin angkagoloy isip la no anyakari a nangyari, tongwa naka-kithila ha dani la nin loway lalakinnakaayhing nin ampangi-kirlap. 5Hakali-mowan la ay ni-panalimokorhilan palokob, kot wanlan hila-rin

Lucas 24:6 154 Lucas 24:27loway lalaki, “Anongkot antingkaponmoyoy angkabyay iti ha kamainan lannawnati? 6 Kay yay na iti ta norongyan nabyay. Panomtomon moyodtawimbalita na komoyo hin itaw ya otha probinsyan Galilea. 7 Anodti wanakomoyo: ‘Hiko a Naglalaman Tawoay kailangan iintriga ha gamot landawdoka a tawo. Ipasak la ko, balota ha ikatlon awlo ay morong akonmabyay.’ ”

8 Na-panomtoman lay naor a hi-nalita na. 9 Pa-magbolta la ibat hapinanabonan, imbalita ladtin halbankonlan labin-a-say apostolis ni Je-sus tan konlan halban laloma ot akawkalamoan la. 10 Hila-rin baw-babayin namibalita nin yadti konlanaw-apostolis ni Jesus ay hila ni MariaMagdalena, hi Juana, hiMaria a nanayni Santiago, tan hilay laloma ot abawbabayin kalamoan la. 11 Balo tahay wanlan aw-apostolis kot gawa-gawa lan bongat a imbalita la, kanyakay hila naki-pol konla. 12 Anodtawpa man, hi Pedro ay inomdong tanolayon nako ha pinanabonan. Hintinomook ya ta hinilip nay lalo ayhomin yan na-kit no ambo yadtawbongat pinon tilanmapoti a ingkolkolha bangkay. Kanya norong yanampag-ispanta ha nangyari.

Nagpa-kit hi Jesus ha Loway Disipo-los Na

(Marcos 16:12-13)13 Ya-rin ot a awlo, main loway

disipolos ni Jesus a anlalakonmako ha a-say baryo a anha-wayanEmaus, manga labin-a-say kilomitroykarayoan paibat ha syodad Jerusalem.14 Lo-gan lan anlalako ay ampi-totolan lay halban ni-pangyari koniJesus. 15 Ha pa-mi-totol tan pa-mi-pastangan la, tongwa dinaniwan nahila ni Jesus ta naki-sabay ya konla.16 Balo ta bilang pinorongan a matala, kanya kay la na-bilbi hi Jesus.17 Hin ya-rin ay pinastang na hila,

wana, “Anya kot ya-rin ampi-totolanmoyo?”

Tinomgon hilan mangalolo, bi-sa*18 yay a-sa konla a yay ngalan kotCleopas a nangobat koni Jesus, wana,“Hikan bongat lawoy istranghiro haJerusalem a kay magtanda ha bawba-gay a ni-pangyari itaw yadtin omnoyawlon nakalabah!”

19 Pastang ni Jesus, “Anya magbaw-bagay?”

Wanlan in-obat kona, “Yay tongkolkoni Jesus a taga Nazaret. A-sa yanpropita a makapangyarian ha halitatan gawa, ha hilap nan Dios tan hahilap nin halban tawo. 20 Kot hi-lay pawpoon pari tan pawpoon ninIsraelita ay in-intriga la ya konlantaga Roma para sintinsyawan yankamatyan, kanya impasak la ya hakros. 21 Hiya paot a pinasimalaanmin mamilipyas ha nasyon Israel.Ambo bongat orin. Ikatlon awloy nahawanin paibat hin nati ya. 22 Bi-sanabigla kami ha imbalita nin omnoybawbabayin kalamoan mi. Nga-min,nanakbay hilan nako ha pinanabo-nan. 23Kot pa-morong la, wanlan im-balita komi a kay la na-kit a bangkayni Jesus, balo ta main hila kanon na-kit aw-anghil a namibalita a norongyan nabyay. 24 Bi-sa main konlankawkalamoan mi a nakoy namaot hapinanabonan. Anodtaw anaor a na-kit la nin bilang ha imbalita lan baw-babayi. Kot hi Jesus ay kay la na-kit.”

25 Wani Jesus konla, “Anya pay nankakapoyan pangingintindi moyo, tahay irap moyon pi-polon a halbanimbalita lan pawpropita haMasantonKasolatan. 26 Ambo doman imbalitala a yay Cristo kot kailangan dalanannay anorin a pa-magdya-dya ba-yo natanggapon a main nan karangalan?”27 Bi-sa impahawang ni Jesus konlayimpasolat ha intiron Masanton Kaso-latan tongkol kona, paibat ha lawli-bron sinolat ni Moises anggan halawlibron sinolat lan halban propita.

* 24:17 24:17 Ha laloman kopya nin Griego: “Anya kot ya-rin ampi-totolan moyo lolog kamon anlalakota hay lolo moyo?”

Lucas 24:28 155 Lucas 24:5228 Hin madani hilay nan miabot

ha baryon kakaon lan lowa, hi Jesusay bilang yan magpatoloy ha lalomankakaon. 29 Kot pinondan la ya, tawanla, “Kihanda kay na yapon komita madani nan homlop a awlo tananyomabi na.” Kanya nakihanda yakonla. 30 Hin ya-rin a nirorongo hi-lay na ha lamisawan para mangan,nangwa hi Jesus nin tinapay, bi-sa napinasalamatan yay Dios. Pa-makayariay pini-pikna na ta intorol na konla.31 Tongwa, naalih yay bilang porongha mata la, kanya na-bilbi la ya. Balota bigla homin yay na. 32 Wanla haa-sa tan a-sa, “Kanya payti, hay gan-dan kalayaman ta lo-gan nan ampaki-totol konta ha dalan tan hin an-ipahawang nayMasanton Kasolatan.”

33 Ya-rin ot a oras ay inomdong hilata nagbolta ha syodad Jerusalem. Na-lato la itaw hilay labin-a-say aposto-lis a nititipon, pati hilay laloma ota kawkalamoan la. 34 Wanla kon-lan lowa, “Talagan potog paytaw anorong yan nabyay a Katawan tanagpa-kit ya koni Simon!” 35 Hiladtinamaot a loway kapilato ay imbalitalay namaot a nangyari konla ha dalantan no pa-no la ya na-bilbi ha pa-mi-pikna na nin tinapay.

Nagpa-kit hi Jesus Konlan Aw-apostolis Na

(Mateo 28:16-20; Marcos 16:14-18;Juan 20:19-23; Gawgawa 1:6-8)

36 Lo-gan antotolon lay nangyariay bigla nagpa-kit hi Jesus nin naka-dong ha botlay la. Wana konla,“Magkamain kamon kaliswayannakom!” 37 Kot naka-kolalag hilatan na-li-mowan ta hay wanla nomoltoy angka-kit la. 38 Kanya waniJesus konla, “Anongkot golo-goloyisip moyo tan anongkot ampagdodakamo ot? 39 Bilyon moyoy gamottan ayi ko ta ma-bilbi moyo a hikontalaga. Ga-gotan moyo ko tan paka-biliwon. Yay molto ay homin laman

tan botol, ambo bilang ha angka-kitmoyo kongko.”

40 Pa-makayari nan hinalita yadtiay impa-kit na konlay gamot tan ayina. 41 Hin kay hila ot maka-paki-polbana ha sobran kaligawan tan ampag-ispanta hila ot, wana konla, “Main do-manma-kan iti komoyo?” 42Binyan layan a-say po-toh a hiniban konâ [tankalaba.†] 43 Kinwa nadti ta kinan naha arapan la.

44 Pa-makayari, wani Jesus konla,“Yadti a labay kon totolon hin im-balita ko komoyo hin kalamomoyo koot a dapat mangyari yay halban naka-solat tongkol kongko ha MasantonKasolatan ha Libron Kawkapanogoana sinolat ni Moises tan ha lawlibronsinolat lan propita pati ha LibronKawkanta.”

45 Bi-sa hinawangan ni Jesus akawkaisipan la pigaw maintindyanlay labay totolon nin Masanton Kaso-latan. 46Hawanin wana konla, “Wanaha Masanton Kasolatan a kailanganmagdya-dya tan mati yay Cristo, bi-sa morong yan mabyay ha ikatlonawlo. 47 Tan kailangan ipangaral hatawtawo ha halban nawnasyon paibatha Jerusalem a mangombabali hila,pigaw ha ngalan na ay ma-patawad akawkasalanan la. 48 Hikamoy tistigokonan yadtin bawbagay. 49 Tandaanmoyo: Ihogo ko komoyo yay impan-gako nan Ama ko. Kot iti kamoyapon ha syodad Jerusalem anggankay kamoma-biyan nin kapangyariana maibat ha langit.”

Noli hi Jesus ha Langit(Marcos 16:19-20; Gawgawa 1:9-11)

50 Bi-sa inawit ni Jesus hilay daw-disipolos na nin lomikol ha syodad.Pa-makalato la ha baryon Betania ayinta-gay nay gamot na ta binindisy-onan na hila. 51 Lo-gan na hila ot am-bindisyonan, an-ibati na hilay na tadaoto-daoto yay nan ampamata-gayha langit. 52Hin ya-rin ay sinamba layan dawdisipolos na. Bi-sa nagbolta

† 24:42 24:42 Labay totolon: a-say bi-hing balin panilan a main polot.

Lucas 24:53 156 Lucas 24:53hila ha Jerusalem nin main mahi-ban a kaligawan. 53 Bi-sa pirmi hilaynan itaw ha timplo nin ampamori tanampaki-salamat ha Dios. Amen.

Juan 1:1 157 Juan 1:23

Yay Labah a Balita Tongkolkoni Jesu-Cristo ayon koni

Juan

Hi Jesus yay Halita a NaglalamanTawo

1 Hin kalin-oo-nawan ot, ison yayna yay Halita. Yadtin Halita aykalamoan nan Dios, tan hiya ay Dios.2 Paibat hin ibat ay kalamoan na yaynan Dios. 3 Halban bagay ay hiyaymain gawa. Homin ni anyakamana pinalsa a kay na impapalsan Dioskona. 4 Iti konay biyay, tan am-pami yan hawang ha kaisipan nintawtawo. 5 Yadtin hawang ay an-hawangan nay karobloman [a kaal-imbawaan kot kasalanan], tan yadtinhawang ay kay madaog nin karoblo-man.

6Main a-say tawon inhogonanDiosa yay ngalan kot Juan. 7 Inhogo naya bilang a-say tistigo para mamap-tog tongkol konan yay Hawang, pi-gaw halban tawo kot tompol konanyay Hawang bana ha pa-maptog na.8 Yadtin hi Juan Bautista ay ambohiyay Hawang, nokay inhogo yaynaor para mamaptog tongkol konanyay Hawang. 9 Yadtin antokoyonHawang ay yay potog a Hawang anako iti ha babon lota, tan anhawan-gan nay kaisipan nin balang tawo.

10 Nako ya iti ha mondo, tan hiyaynamalsa nin yadtin mondo, balo takay la ya na-bilbi nin tawtawo hamondo. 11 Nako ya ha Israel a sarilinan nasyon, balo ta karamilan konlaay kay la ya tinanggap. 12 Kot hal-ban lannananggap tan tinompol konaay binyan na hilan karapatan paramag-in awa-nak nan Dios. 13 Nag-inhilan awa-nak nan Dios ambo banata impangabing hila ayon ha natorala pa-miabing, o bana ha gawa ninmiambali o kalabayan nin miambali,nokay bana ta kalabayan nan Dios.

14 Yay Halita ay Naglalaman Tawotan ni-wan ya iti kontamo. Na-kit mia main nan kapangyarian tan kaling-gasan bilang ka-siya-siyan Anak nanDios. Pono yan kaabigan tan kapto-gan.

15 Hi Juan ay namaptog tongkolkona. Anodti a imbalita na hatawtawo ha makhaw a bosis: “Hiyayay antotolon kon lomato a hoyotkongko a mas makapangyayarikongko, ta anggano man kaka akokona, kot hin yadtaw ot ba-yo koimpangabing, hiya ay hiyay na.”

16 Bana ta pono yay naor kaabi-gan tan kaptogan ay homin togona angkatanggap tamon pawpayabol.17 Yay kawkapanogoan ay inimbi nanDios kontamo ha paralan ni Moises,balo ta yay kaabigan tan kaptogannan Dios ay niabot kontamo ha par-alan ni Jesu-Cristo. 18Nika-ka-nomanhomin ot tawon naka-kit konan Dios,balo ta impabilbi na ya kontamo ninka-siya-siya nan Anak a lawah nankalamo-lamo.

Yay Pa-maptog ni Juan Bautista(Mateo 3:1-12; Marcos 1:1-8; Lucas

3:1-18)19 Hin main pawpari tan tawtawon

Levita [katambay lan pari] a nangi-bat ha Jerusalem, ta inhogo hila koniJuan Bautista nin hilay pawpoon ninIsraelita para pastangon no hino ya,20 imbalita nay kaptogan. Kay natinanggap a hiya yay Cristo, nokaywanan pa-maptog: “Ambo ako yayCristo.” 21 Kanya pinastang la yaynaman, wanla, “Hino ka man no-nin? Hikay na doman hi PropitaElias a makalato oman?” “Ambo,”wani Juan. “Hika doman yay propitaa impangako nan Dios?” “Ambo,”wana syimpri ni Juan. 22 Wanlakona hin ya-rin, “Hino ka man no-nin? Ibalita mo pa komi pigaw mainkaminmaibalita konlan nanogo komi.Anyay ma-halita mo tongkol ha sarilimo?” 23 Wani Juan, “Hikodtaw a an-tokoyon ni Propita Isaias, a wana,

Juan 1:24 158 Juan 1:42Main malngo makhaw a bosis

a ampama-balawbaw hadisyirto a ampamibalita hatawtawo:

‘Pa-hal pantayon tan itoynongmoyoydalanan nan Katawan.’ ”*

24 Hiladtaw inhogo para ma-mastang koni Juan ay paw-Pariseo.25 Wanla ot koni Juan, “Anongkotman ampamaotismo ka, anta amboka payti yay Cristo ni hi PropitaElias o yay propita a impangako nanDios?” 26Wanan in-obat ni Juan, “Iya,ampamaotismo ko, balo ta lanom aanggamiton ko, kot main iti kontamoa ambo moyo ot bilbi. 27 Hiyayadtaw antokoyon kon lomato ahoyot kongko a mas makapangyayarikongko, ta ni mangorkal kordon apinna ay ambo akon marapat.”

28 Yadtin halban ay nangyari habaryon Betania, ha lipay nin Kabat-wan Jordan ha logar a ampamao-tismowan ni Juan Bautista.

Hi Jesus yay Mangalih ninKawkasalanan

29 Kinadilapan, na-tamolaw ni Juanhi Jesus a andomani kona. Kanyawana konlan tawtawo itaw, “Oyaynay pa-hal Kordero† nan Dios a man-galih kawkasalanan nin tawtawo hamondo. 30 Hiya yay antotolon konlomato a hoyot kongko a mas maka-pangyayari kongko, ta maski mankaka ako kona, kot hin yadtaw otba-yo ko impangabing, hiya ay hiyayna. 31 Hin o-na, maskin hiko, kayko tanda no hino ya-rin a hogo nanDios. Anorinman, inhogo na kon Diositi nin mamaotismo ha lanom paraipabilbi ko ya komoyon kaparan aw-Israelita.”

32 Oyay pa-maptog ni Juan tongkolkoni Jesus: “Na-kit koy Ispirito nanDios a inomaypa ibat ha langit ninbilang a-say kalapati, ta namirmi yakoni Jesus. 33 Dati kay ko tanda no

hino ya-rin a hogo nan Dios, balo tahin inhogo na kon Dios para mamao-tismo nin lanom ay anodti impao-nana kongko, ‘Yay tawon ma-kit monaypaan nin Ispirito nan Dios tan pir-miwan na ay hiya yay mamaotismonin Masanton Ispirito.’ 34 Na-kit koynaor yadti,” wani Juan, “kanya am-paptogon ko a hiya yay Anak nanDios.”

Hilay O-nan Toloy Disipolos ni Jesus35 Hin hinomonol a awlo, hi Juan

Bautista ay itaw yay naman ninkalamo a lowa ha dawdisipolos na.36 Tongwa, hin na-kit nan anlomabahhi Jesus, wana, “Bilyon moyoy pa-hal Kordero nan Dios.” 37Hin nalngolan loway disipolos na a hinalitana, tampol hilan inomaloyon koniJesus. 38 Namalingay hi Jesus, kanyana-kit na hilan an-omaloyon kona.Pinastang na hila, wana, “Main kamodoman labay?” Wanla kona, “Rabi,ayti ka ampi-wan?” (Yay labaytotolon “Rabi” kot Maistro.) 39 Wanakonla, “Ki-ka kamo ta pigaw ma-kit moyo.” Naki-ka hilay naor konakanya na-kit lay an-iwanan na. Itawhila yapo nakihanda kona ya-rin aawlo bana ta manga alas kwatroy nanin apon hin ya-rin.

40 Yay a-sa konlan loway disipolos anakalngo ha imbalita ni Juan Bautistatan inomaloyon koni Jesus ay hi An-dres a talakaka ni Simon Pedro. 41 Pa-morong la, yadtin hi Andres a no-nan naka-kit koni Simon a kaka na,bi-sa wana kona, “Na-kit mi na yayMesias!” (Yay labay totolon “Mesias”ay Cristo.) 42 Bi-sa inawit na ya koniJesus. Hinilap ni Jesus hi Simon, bi-sa wana kona, “Hika hi Simon a anakni Juan, balo ta Cefas‡ anay ipangalankomo.” (Yadti ay pariho ha ngalanPedro.)§

* 1:23 1:23 Labay totolon: Iparihado moyoy kawkanakoman moyo tan pangombabalyan moyoykawkasalanan moyo ba-yo lomato yay Katawan. † 1:29 1:29 Yay labay totolon “Kordero” ay malagoa karniro. ‡ 1:42 1:42 Cefas ay halita Arameo a labay totolon “Bato.” § 1:42 1:42 Pedro ay halitaGriego a labay totolon “Bato.”

Juan 1:43 159 Juan 2:12Hina-wayan ni Jesus hi Felipe tan hi

Natanael43 Kinadilapan, nagdisisyon hi

Jesus ninmako ha probinsyan Galilea.Na-kit na itaw hi Felipe, kanyawana kona, “Homonol ka kongko.”44 (Yadtin hi Felipe ay taga Betsaidaa babali lay namaot ni Andres tanPedro.) 45 Yay ginwa ni Felipe aytiningkap na hi Natanael, bi-sa wanakona, “Na-kit mi nadtaw antokoyonha Libron Kawkapanogoan a sinolatni Moises tan ha lawlibron sinolatlan laloman propita nan Dios. Hiyahi Jesus a taga Nazaret, yay anak niJose.” 46 Wani Natanael kona, “Mainwari labah a ampangibat haNazaret?”Wani Felipe, “Maki-ka ka kongko tabiliwon mo.”

47 Hin na-kit ni Jesus hi Natanaela andomani kona, wanan hinalitatongkol kona, “Bilyon moyoy a-saypotog a Israelita a kay anggomwa ninambo tama.” 48 Pinastang na ya niNatanael, wana, “Pa-no mo ko na-bilbi?” Obat ni Jesus kona, “Ba-yona ka hina-wayan ni Felipe ay na-kitkata hin itaw ka ha hilong poon igos.”49Wani Natanael kona, “Maistro, hikaa Anak nanDios! Hika yay anta-gananmin Ari nin Israel!” 50 Wani Jesusanaman koni Natanael, “Bana wari taimbalita ko komo a na-kit kata hinitawkahahilongninpoon igos, kanyaka tinompol kongko? Mas holok otison a mi-ka-kit mo.” 51Bi-sa wana otni Jesus, “Yay potog a potog, ibalitako komoyo, paibat hawanin, ma-kitmoyon abirto yay langit tan hilay aw-anghil nan Dios ay moli-monaoy ninmako kongko a Naglalaman Tawo.”*

2Milagro hin Kahal ha Cana

1 Pa-makalabah nin loway awlo,main kahal ha babalin Cana haprobinsyan Galilea. Itaw yaynanay ni Jesus. 2 Hi Jesus tanhilay dawdisipolos na ay kinombidaanamaot ha kahal. 3Hin na-min anay

alak obas itaw ha kahal, wanan nanayni Jesus kona, “Na-minan hilan alak.”

4 Kot wani Jesus kona, “Ando moko pango-nawan, babayi. Ambo ko otoras.”

5 Hawanin, wanan nanay na konlanma-magsirbi, “Anyamay ibalita na ko-moyo ay gaw-on moyo.”

6 Main itaw a-nom a pasig a am-pamigwaan lanom para ha sawsiri-monyan pa-manglinis nin Israelita.Balang pasig ay ampaglaman ninlowampolo anggan tolompolo a ga-lon. 7 Imbalita ni Jesus konlan ma-magsirbi a ponoon lan lanomabalangpasig.

Pinono lay naor lanom a pawpasiganggan labi. 8 Bi-sa wani Jesus konla,“Manalok kamoy na, ta ibi moyo ko-nan ampamahala ha handaan.”

Anorin anaor a ginwa la.9 Tinawayan nan ampamahala yaylanom a nag-in anan alak obas, kotkay na tanda no ayti ibat yadti, (balota tanda lan ma-magsirbi a nanaloknin yadti.) Kanya hina-wayan nanampamahala yay nobyo, 10 ta wanakona, “Ayon ha ogali tamo ay an-o-nawon idolog yay malahap a klasinalak, bi-sa no lako anay nainom lantawtawo, an-idolog anay ordinaryonklasi. Kot hika, naihoyotmoyna ingatpayti yay malahap a klasin alak.”

11 Yadtin nangyari ha babalin Cana,probinsyan Galilea ay yay kalin-oo-nawan milagro a ginwa ni Jesus, pa-mipatnag nin main nan pa-maka-Dios. Bana konan yadti, tinompolkona hilay dawdisipolos na.

12 Hin nayari a kahal, nako hi Jesusha babalin Capernaum nin kalamo ananay na, tawtalakaka na tan daw-disipolos na. Itaw hila yapo nin om-noy awlo.

Pinaalih ni Jesus Hilay Ampi-paglakoha Timplo

(Mateo 21:12-13; Marcos 11:15-17; Lu-cas 19:45-46)

* 1:51 1:51 Kada ibalita ni Jesus “hiko a Naglalaman Tawo,” ha Griego: “yay Anak nin Tawo.”

Juan 2:13 160 Juan 3:813 Hin ya-rin ay madani nay Pistan

Pa-makalibri* nin Israelita. Kanyanako hi Jesus tan hilay disipolos naha syodad Jerusalem. 14 Itaw hatimplo nan Dios ay na-lato ni Jesushilay ampi-paglako nin mawmaida-ton konan Dios bilang ha bawbaka,kawkarniro tan kawkalapati, pati hi-lay ma-nagilin kwarta a nakapwistoitaw. 15 Yay ginwa ni Jesus, ginomwayan maipangaroti ta ginamit nan im-pamaalih konlan halban ma-maglakoitaw ha timplo, pati kawkarniro tanbawbaka. Inbo-bo na ot a kawk-warta lan ma-nagili, ta binalinta naylawlamisawan la. 16 Bi-sa wana kon-lan ma-maglako kalapati, “Alihonmoyo-rin iti! Ando moyo gaw-onpalingki a bali nan Ama ko!”

17 Na-panomtoman lan dawdisipo-los na yay wana ha Masanton Kasola-tan, “Halban kohaw ko ay an-ika-minko ha pa-mag-inakit ko ha main monbali, o Dios.”

18 Kot hilay pawpoon nin Israelita,wanla koni Jesus hin ya-rin, “Anyaymilagro a maipa-kit mo komi bilangpamilbian a hika kot main karapatannin gomwa nin yadti?”

19 Wanan in-obat ni Jesus, “Yobaonmoyodtin timplo, ta ha loob nin toloyawlo ay ipa-dong kon oman.” 20 Kotwanlan pawpoon nin Israelita, “A-pata polo tan a-nom a taon impa-dongyadtin timplo, tongwa wari maipa-dong mo ha loob nin toloy awlo bon-gat?”

21 Kot yay antokoyon ni Jesus atimplo ay yay main nan lalaman.22Kanya, hinnorongyannabyayhi Je-sus, na-panomtoman lan dawdisipo-los na yadtin hinalita na, kanya pini-pol la yay wana ha Masanton Kasola-tan tan yay hinalita ni Jesus.

Tandani Jesus aKanakomanninHal-ban Tawo

23 Hin ya-rin a itaw hi Jesus hasyodad Jerusalem lo-gan ya-rin Pistan

Pa-makalibri, lako a tawtawon tinom-pol kona bana ha na-kit lanmawmila-gro a ginwa na. 24Anorin man, kay yapinomasimala konla bana ta bilbi nayhalban tawo.

25 Ambo kailangan a mainmamibalita kona tongkol ha hinomana tawo, bana ta tanda nay kanakomannin balang a-sa.

3Hi Jesus tan hi Nicodemo

1 Main a-say poon nin Israelita hagropo lan Pariseo a yay ngalan kotNicodemo. 2 A-say yabi, nako ya koniJesus, ta wana kona, “Maistro, tandamin a-sa kan ma-noro a inhogo nanDios. Nga-min, kay homin makagwanin mawmilagro a bilang ha anggaw-on mo no homin konay Dios.”

3 Wanan in-obat ni Jesus, “Yay po-tog a potog, ibalita ko komo, no kaymaiabing oman a a-say tawo ay kay yamaka-paki-lamo ha ampag-arian nanDios.”

4 Wani Nicodemo kona, “Pa-no yaman wari maiabing oman a a-saytawon matokling ana? Makaloob yaot wari ha tiyan nin nanay na paraiabing yan oman?”

5 Wanan in-obat ni Jesus, “Yay po-tog a potog, ibalita ko komo, no kaymaiabing oman yay tawo ha paralannin lanom tan ha Ispirito nan Diosay kay ya maka-paki-lamo ha ampag-arian nan Dios. 6 Nga-min, yay im-pangabing nin tawo ay tawo syimpri,kot yay in-abing ha Ispirito nan Diosay iti konay Ispirito nan Dios. 7Kanyaando mo pag-ispantawan a imbalitako komo a kailanganmaiabing kamonoman a tawtawo. 8 Yay Ispirito nanDios ay bilang ha lopot a ampiabotno ayti na labay. Angkalngo moytonoy na, balo ta kay mo tanda noayti ya ampangibat tan no ayti yamako. Anorin anamaot kapara, kayma-tandaan no anyay anggaw-on nin

* 2:13 2:13 Pista orin nin pa-manomtom lan Israelita ha pa-milibri nan Dios konlan kapapo-papoan laha pa-makaalipon ha Egipto.

Juan 3:9 161 Juan 3:29

Ispirito nan Dios ha kanakoman nintawon in-abing oman.”

9 Wani Nicodemo, “Pa-no manmangyari orin?”

10 Wanan in-obat ni Jesus, “A-sakanma-noro ha lawlipi ni Israel, bi-sakay mo angkaintindyan yadti? 11 Yaypotog a potog, ibalita ko komo, an-itoro mi yay tanda mi, ta yay am-paptogon mi ay yay na-kit mi, kotkay moyo antanggapon a pa-maptogmi. 12 No kay moyo ampi-polona imbalita ko tongkol ha bawbagaya iti ha babon lota, pa-no moyoman ma-pi-pol no ibalita ko komoyoyay tongkol ha bawbagay ha langit?13 Homin ot tawon noli ha langit,kanya homin magtanda tongkol halangit no ambo hiko, yay nangibat halangit a Naglalaman Tawo a kalamo-lamo nan Dios ha langit.”

14 Wana ot ni Jesus, “Hin yadtaway inta-gay ni Moises yay olay a yariha tanso ha a-say kayo, pigaw hino-man konlan na-kayat olay a homilapkonan yadti ay kay nin mati. Anorinanamaot kapara kongko a Naglala-man Tawo, kailangan ita-gay akoy na-maot ha a-say kayo, 15 pigaw hino-man a tompol kongko [ay kay mi-kaha impyirno, nokay]*magkamain yanbiyay a homin anggawan. 16 Bana hakahi-banan labi nan Dios ha tawtawoha mondo, inimbi nay ka-siya-siyanan Anak pigaw hinoman a tom-pol kona ay kay mi-ka ha impyirnonokay magkamain yan biyay a hominanggawan. 17 Inhogo nay naor Diosyay Anak na iti ha babon lota, kotambo para sintinsyawan a tawta-won mi-ka ha impyirno, nokay pigawmag-in yan paralan para malipyas atawtawo.

18 “Hinoman a antompol konanAnak nan Dios ay kay sintinsyawannin mi-ka ha impyirno. Balota hinoman a kay antompol aysinintinsyawan anan mi-ka haimpyirno, palibhasay kay yay naorantompol ha ka-siya-siyan Anak nanDios. 19 Sinintinsyawan hila bana ta

yay hawang a ibat ha Dios ay nakalatoiti ha sangkalotaan, kot mas nilabaylan tawtawo yay karobloman dinanyay hawang, palibhasay dawdokaa gawgawa la. 20 Nga-min, balangtawon anggomwa doka ay antiplononnay hawang. Kay na labay mipadaniha hawang ta pigaw kayma-patnagana gawgawa nan karokaan. 21 Kot yaytawon anggomwa labah ay andomaniha hawang ta pigaw ma-kit a yaygawginwa nan labah ay gawa nin pa-makiasa-sa na ha Dios.”

A-say Naman a Pa-maptog ni JuanBautista Tongkol koni Jesus

22Hin nayari odti, hi Jesus tan hilaydisipolos na ay nakoy na ha probin-syan Judea. Nagpirmi ya yapo itawnin kalamohila tannamaotismo. 23HiJuan Bautista ay ampamaotismo na-maot ha Enon, madani ha Salim, banata lako a lanom itaw. Angkaon la yantawtawo ta bi-sa ampabaotismo hilakona. 24 (Kay ya ot napriso hi Juan hinya-rin a panaon.)

25 Hin ya-rin ay nagkamain pa-mididiskosyon hilay dawdisipolos niJuan Bautista tan hilay laloman Is-raelita tongkol ha sirimonyan pa-manglinis. 26 Kanya kina la hi JuanBautista nin hilay dawdisipolos na, tawanla kona, “Maistro, yadtaw lalakia kalamo mo hin yadtaw ha lipaynin Kabatwan Jordan a pinaptoganmon hiya yay Cristo ay ampamao-tismo yay namaot, tan halos halbantawtawo ay ampako kona.” 27 Kotwani Juan Bautista nin in-obat konla,“Yay tawo ay homin matanggap nianyakaman no kay na ibi nin Dios.28 Hikamo mismoy maka-paptog haimbalita kon ambo ako yay Cristo,nokay hikoy inhogo nan Dios ninmo-na konan impangako nan ihogo.29 Kaalimbawaan ko ay abay na hakahal. Yay nobya ay para bongat hanobyo. Yay abay a ampana-gan hanobyo ay maligan-maliga no malngo

Juan 3:30 162 Juan 4:17nay bosis nan nobyo. Anorin ot bon-gat kapara kongko, hostoy nay kali-gawan ko. 30 Kanya kailangan hiyaymag-in lalon importanti, ta hikoy nayambo importanti.”

Hi Jesus ay Naibat ha Langit31 Yay ibat ha kalinta-ta-gayan ay

holok ha halban. Kot hinoman aibat ha kalotaan ay taga yan bongatbabon lota, tan yay anhalitaon naay tongkol ha bawbagay ha babonlota. Kot yay naibat ha langit ayholok yay naor ha halban. 32 Tanyay ampaptogon na ay yadtaw na-kit tan nalngo na, kot halos hominmalabay mi-pol ha ampaptogon na.33Kot hinoman a ampi-pol ha ampap-togon na ay ampamaptog a maptogyay Dios. 34 Nga-min, yay inhogonan Dios ay ampanalita nin hawhalitanan Dios, palibhasa yay pa-mami nanDios kona nin Ispirito na ay kay ma-hokat. 35 Anlabyon nan Dios Amayadtin Anak na tan impa-taya nayhalban bawbagay kona. 36 Hinomana antompol konan Anak nan Diosay main biyay a homin anggawan.Kot hinoman a kay anhomonol konanAnak nan Dios ay kay na matanggapa biyay a homin anggawan, nokaypatoloy a hobhob nan Dios kona ninmain parosa ha lomato a panaon.

4Hi Jesus tan yay Babayin Taga

Samaria1 Hin yadtaw, na-tandaan ni Je-

sus a Katawan a na-balitaan lan paw-Pariseo a mas lako a anhomonol tanampabaotismo kona dinan koni JuanBautista. 2 (Kot yay potog, ambo hiJesus yay ampamaotismo nokay hilaydisipolos na.) 3 Kanya inomalih hiJesus ha probinsyan Judea nin kalamohilay disipolos na ta nagbolta hila haprobinsyan Galilea. 4 Ha pa-mako laitaw, kailangan magpa-wan hila haprobinsyan Samaria.

5 Hin itaw hilay na ha probinsyanSamaria ay niabot hila ha kahakopan

nin babalin Sicar, itaw ha kamainannin lota ni Jacob a impatawil na ko-nan anak nan hi Jose. 6 Itaw yayanha-wayan “Bobon ni Jacob”. Hakapagalan nan nilomalako ni Jesus,tinomoklo ya ha danin bobon. Mangabandan ogtiawloy na hin ya-rin.

7 Tongwa, main nakalato a-saybabayin taga Samaria para manago.Wani Jesus kona, “Makiinom ako pa.”8 (Kay hila itaw a dawdisipolos na hinya-rin, ta nako hila ha babali paramanaliw nin pa-mangan.) 9 Wananyadtin babayin taga Samaria kona,“Anongkot ka ampakirawat lanomkongko a a-say taga Samaria, anta a-sa kan Israelita?” Hinalita nadti banata hilay Israelita ay kay ampaki-lamokonlan taga Samaria. 10 Wani Jesuskona, “No tanda mon bongat komonyay an-ibi nan Dios ha tawo tan nohino ko a ampakirawat lanom komo,sigoradon makirawat ka kongko tabiyan kata nin yay lanom a ampaka-pamin biyay.” 11 [Kay na naintindyannin yadtin babayi a labay nan to-tolon ni Jesus,] kanya wana kona,“Sinyor, homin kan tambiraw bi-samalalo paot odtin bobon. Ayti kaman wari mangwa nin ya-rin lanoma ampakapamin biyay? 12 Daog moot wari yay kalimpapo-papoan tamonhi Jacob a nami kontamo nin yadtinbobon? Hiya mismo, pati awa-nak natan aw-ayop na ay iti hila ni-pinomhin yadtaw.”

13 Wani Jesus kona, “Hinoman aminom konan yadtin bobon ay lo-mata oman. 14 Kot hinoman a mi-nom nin lanom a ibi ko ay kay analomata mika-ka-noman. Palibhasayyay lanom a ibi ko ay mag-in hoboliti kona a makapamin biyay a hominanggawan.” 15 Wanan babayi kona,“Sinyor, biyan mo ko pa no-nin ya-rin a lanom a an-ibalita mo, pigawkay koy na lomata ni mako ot itinmanago.” 16 Wani Jesus kona, “Kaonmon ha-wayan a kaambali mo, bi-samagbolta kamo iti.” 17 Wanan in-obat nin yadtin babayi kona, “Homin

Juan 4:18 163 Juan 4:42akon kaambali.” Wani Jesus kona,“Potog orinwamo a homin kan kaam-bali. 18 Palibhasay limay nay nag-in mon lalaki, bi-sa yay an-ipaglamomo hawanin ay ambo mon kaam-bali. Kanya potog ya-rin hinalitamo.”19 Wanan babayi kona, “Sinyor, haintindi ko ay a-sa kan propita. 20Hilaykapapo-papoan mi ay iti hila anso-mamba ha Dios konan yadtin bakil,kot hikamoy aw-Israelita, an-ibalitamoyo a itaw ha Jerusalem yay logar adapat pagsambawanhaDios.” 21WaniJesus kona, “Mi-pol ka kongko, ta-lakaka, anlomato anay panaon a so-mamba a tawtawo konan Ama ninkay hilay na mako konan yadtin bakilo itaw ha Jerusalem. 22 Hikamoytaga Samaria ay ambo moyon bilbiyay ansambawon moyo. Kot hikaminaw-Israelita ay bilbi mi yay ansam-bawon mi, palibhasa yay kalipyasana impangako nan Dios ay mangibatkomin Israelita. 23 Anlomato anaypanaon, tan nag-ompisay na a hilaymaptog a ansomamba konan Ama ayansambawon la ya ibat ha lalo nakomla tan ayon ha kaptogan, ta anorina labay nan Dios nin pa-magsambakona. 24 Yay Dios ay Ispirito, kanyakailangan sambawonyahanakom tanayon ha kaptogan.”

25 Wanan babayi kona, “Tanda koa makalato yay Mesias, yay anha-wayan ‘Cristo’. Pa-makalato na,ibalita na kontamoy halban bawba-gay.” 26 Hawanin, wani Jesus kona,“Hikoy na-rin antokoyon mo.”

27 Hin ya-rin ay nakalato hilay naydawdisipolos na. Nag-ispanta hila noanongkot ampaki-totol ya ha a-saybabayi. Kot homin konla a namastangno anyay tatala na o no anongkot yaampaki-totol kona.

28 Yay ginwa nan babayi ay imbatinay banga na, bi-sa tampol yay nannorong ha babali, ta wana ha tawtawoitaw, 29 “Ki-ka kamo kongko, ta ma-kit moyoy a-say lalakin namibalitakongkoninhalban gi-ginwako. Ambowari hiyay na yay Cristo?” 30 Kanya

naki-ka hilay tawtawo kona ibat hababali para biliwon la hi Jesus.

31 Lo-gan kay ya ot nakapagboltaa babayi, omnoy bisis la yan pinaki-totolan hi Jesus nin hilay disipolos na,a wanla kona, “Maistro, mangan kayna.” 32 Kot wani Jesus konla, “Mainakon pa-mangan a kay moyo tanda.”33Hawanin, wanlan disipolos na ha a-sa tan a-sa, “Main wari nami nin pa-mangan kona?”

34 Wani Jesus konla, “Yay pa-halpa-mangan ko ay yay honolon koykalabayan nan nanogo kongko tanpolyarion yay an-ipagwa na.

35 “Ambo doman wamoyo, ‘A-pata bolan ot ba-yo pa-manglapot?’Kot yay ibalita ko komoyo, bilyonmoyo hilay tawtawo, kapa-halan laay trigon mangaloto ana tan panaonana para gapason. 36 Hinomana ampanoro konla nin tompolkongko ay pa-hal ma-manglapot amakatanggap nin tobalo, bi-sa yayrisolta nin yadtin gawa la ay maintawon magkamain biyay a hominanggawan. Kanya pari-parihonmaliga hilay pa-hal ma-mangmolaa no-nan nangaral nin Halita nanDios tan hilay ma-manglapot. 37 Itima-kit a potog anaor yay wanankahalitaan, ‘Lalomay ampangmola,lalomay ampanglapot.’ 38 Anorin otbongat komoyo, an-ihogo katamopara pa-hal manglapot nin kay moyopinagpagalan. Hakalakoy nagpagal,kot hikamoy makinabang.”

39 Lako a tawtawo itaw ha ba-balin Sicar a tinompol koni Jesus banaha pa-maptog nan babayi nin an-odti: “Imbalita na kongkoy halbangi-ginwa ko.” 40 Kanya pa-makalatolan taga Samaria itaw ha kamainan niJesus ay impaki-totol la kona a itaw yayapon konla. Kanya itaw ya konla ninloway awlo.

41 Bi-sa lako ot a tinompol koni Je-sus hin nalngo lay halita na. 42Wanlakonan babayi, “Hawanin ay antompolkami ambo anan bana ha imbalita

Juan 4:43 164 Juan 5:9mo, nokay mismon hikami nay naka-panglongo kona, kanya tanda mi naa talagan hiyay naor yay Cristo, yayMa-milipyas nin halban tawtawo.”

Pinaabig ni Jesus yay Anak a Lalakinin A-say Opisyal nin Gobyirno

43 Pa-makalabah nin loway awlo,inomalih yay na hi Jesus ha babalinSicar, ta nagpatoloy yay nan nako haprobinsyan Galilea. 44 (Maski man hiJesus ana mismo a namibalita a yaya-say propita ay kay an-igalang hasarili nan logar.) [Kot nako ya syim-pri.] 45 Hin ya-rin balo a nakalato yaha Galilea, tinanggap la yan tawtawoitaw, palibhasay na-kit lay gi-ginwana hin itaw ya ot ha syodad Jerusalemhin Pistan Pa-makalibri, bana ta hilaman ay nakipista anamaot.

46 Hawanin, nako yay naman hiJesus ha babalin Cana, probinsyanGalilea a pinangwaan nan alak obasyay lanom. Ha babalin Capernaum[a ambo madayo ha babalin Cana] aymain a-say opisyal nin gobyirno amain anak a lalaki a ampagmasakit.47 Hin na-tandaan nan nakalato hiJesus ha Galilea ibat ha probinsyanJudea, kina na ya ta impasi-singa-ronan maki-ka ya kona ta paabigon nayanak nan maga-magay na mati.

48 Kot wani Jesus, “Hikamoytawtawo, anggan kay kamo ot maka-kit nin gawgawa a ka-paka-ngap apawpamilbian kapangyarian nanDiosay kay kamo mi-pol.”

49 Wanan in-obat nin opisyal,“Maistro, maki-ka ka pay na kongko,lo-gan angkabyay ya ot a anak ko.”

50 Hawanin wani Jesus kona, “Mo-rong kay na, ta labah yay nay anakmo.” Pini-pol nan opisyal yay halitani Jesus, kanya norong yay na. 51 Lo-gan nan iti ha dalan, hinakbat la yaynan aw-alipon na, ta imbalita la konaa labah yay nay anak na.

52 Pinastang na konla no anyay orasinomabig yay anak na.

Wanla kona, “Naapon hin bandanala ona naalih a pa-nga-mot na.”

53 Na-panomtoman nan opisyal aya-rin a oras hin hinalita ni Jesus konanin “Labah yay nay anak mo.” Kanyahiya pati hilay intiron iti ha bali na aytinompol koni Jesus.

54 Yadti a ikalwan milagron ginwani Jesus ha probinsyan Galilea a nang-yari naman hin nilomato ya ibat haprobinsyan Judea.

5Yay Pa-maabig ni Jesus Itaw ha Am-

palyoan Betesda1 Pa-makayari nin yadtin baw-

bagay, madani nay naman a a-saypista nin Israelita, kanya nako yaynaman hi Jesus ha syodad Jerusalem.2 Itaw ha Jerusalem ay main a-say ampalyoan ha dani nin “PoltanKawkarniro”. Yadtin ampalyoanay anha-wayan “Betesda” ha halitaHebreo. Ha ka-libol nan yadtinampalyoan aymain limay hihilongan.3 Konlan yadtin hihilongan aymain lako a tawtawon ampira amain sari-sari a klasin dipirinsya abilang ha bawbolag, pawpilay tanpawparalitiko. [Antaga-nan lay pa-nigo nin lanom, 4 bana ta main orasa main anghil a amponaoy konan yayampalyoan ta bolabogon nay lanom.Bi-sa hinoman a mo-nan maka-ka halanompa-makayarimabolabog ay an-omabig, maskin anyakamay masakitna.]*

5Main itaw a-say lalakin tolompolotan waloy taon anan main masakit.6 Hin na-kit na ya ni Jesus bi-sa na-tandaan na a naboyot yay nan mainmasakit, wana kona, “Labay mo do-man omabig?”

7 Obat nan main masakit, “Maistro,homin mamiaypa kongko ha lanomno bigla yan manigo. Bi-sa, no ampa-magka akoy na itaw ay angkao-nawanla koy nan laloma.”

8 Hawanin, wani Jesus kona,“Mibangon ka, kowon moy an-iraanmo ta lomalako kay na.” 9 Antimanoinomabig yay lalaki. Kinwa nay naora iniraan na ta nilomalako yay na.

Juan 5:10 165 Juan 5:28Awlon Pa-mainawa hin ya-rin.

10 Kanya hin na-kit lan pawpoon ninIsraelita ya-rin a lalakin pinaabig,wanla kona, “Awlon Pa-mainawahawanin. Bawal ayon ha kapanogoannan Dios ya-rin an-awiton moyiniraan mo.”

11 Kot wanan in-obat konla,“Yadtaw tawon namaabig kongko ananalita a kowon ko kanoy an-iraanko ta lomalako koy na.”

12 Pinastang la ya, wanla, “Hino yakot ya-rin a tawon namibalita komonin kowon moy an-iraan mo ta lo-malako?” 13 Kot ya-rin lalaki ay kayna na-bilbi no hinoy namaabig kona,ta nakaalih yay na hi Jesus bana hakalakan tawo itaw.

14 Kay naboyot, na-kit ni Jesus itawha timplo yay lalakin pinaabig na.Wana kona, “Hawanin, ta inomabigkay na, ando kay na magkasalananoman pigaw homin mangyari komo amas grabi ot.”

15 Hawanin, yadtin lalaki ay nakoya konlan pawpoon nin Israelita, taimbalita na konla a yay namaabigkona ay hi Jesus. 16 Paibat hin ya-rinay angkontrawon la yay na hi Jesusnin hilay pawpoon nin Israelita, tanampaningkap hila ot paralan a ma-pati la ya bana ha pa-maabig na haAwlon Pa-mainawa.

17 Kot wani Jesus in-obat konla,“Yay Ama ko ha langit ay ampag-patoloy ya ha main nan gawgawaanggan hawanin, kanya anorin koynamaot.” 18 Ison lalon nag-in mapilithilay pawpoon nin Israelita a patyonla hi Jesus. Nga-min para konla, ambobongat kay na anhonolon a kasogoantongkol ha Awlon Pa-mainawa, nokayan-ipantay na ot a sarili na ha Dios taanhalitaon na a yay Dios kot Ama na.

Yay Awtoridad ni Jesus Bilang Anaknan Dios

19Hawanin, wani Jesus konlan hila-rin a pawpoon nin Israelita, “Yay po-tog a potog, ibalita ko komoyo, hikoa Anak nan Dios ay kay ko maari go-mawa ha sarili kon bongat kalabayan,

nokay yay anggaw-on kon bongatay yadtaw angka-kit kon anggaw-onnan Ama ko ha langit. Nga-min,anyakamay anggaw-on nan Ama koay anorin anamaot a anggaw-on kobilang Anak na. 20 Anlabyon na konAma ko bilang Anak na, kanya an-ipa-kit na kongkoy halban anggaw-onna, tanmas ka-paka-ngap ot a bawba-gay a ipagawa na kongko para paka-ngapan moyo. 21 Yay anggaw-on nanAma ko a ampaorongon nan mabyayhilay ni-kati ay anggaw-on koy na-maot, ta ampaorongon kon mabyayyay hinoman a labay ko. 22 Nga-min, ambo yay Ama ko a ampaminsintinsya ha tawo, bana ta impa-tayana kongko bilang Anak na yay pa-mamin sintinsya ha halban tawtawo.23 Ginwa na-rin pigaw hiko a Anakna ay igalang la kon halban bilangpa-migalang la konan Ama. Hino-man a kay anggomalang kongko aybilang syimprin kay anggomalang ko-nan Ama a nanogo kongko.

24 “Yay potog a potog, ibalita kokomoyo, hinoman a ampanglongonin halita ko tan antompol konannamihogo kongko ay main yan biyaya homin anggawan tan kay yay nasintinsyawan nin mi-ka ha impyirno,palibhasay inlipyas yay na ha ka-matyan a pa-makahiyay konan Diosanggan-angga, ta binyan yay naynaor nin biyay a homin anggawan.25 Yay potog a potog, ibalita ko ko-moyo, lomato a panaon tan nag-ompisay na hawanin a hilay tawta-won pa-hal nati ay malngo lay bo-sis ko a Anak nan Dios, tan balangtawon manglongo kongko ay magka-main biyay a homin anggawan. 26Nopa-non yay Ama ko yay ampaminbiyay, anorin anamaot kapara, hiko aAnak na ay binyan nan kapangyarianmamin biyay. 27 Tan binyan na koot karapatan mamin sintinsya, palib-hasay naglalaman akon tawo. 28Andomoyopaka-ngapanyadtinhinalita ko,ta main awlo a halban ni-kati ay mal-

Juan 5:29 166 Juan 6:3ngo lay bosis ko. 29 Bi-sa mibangonhila, ta hiladtaw ginomwa aw-abig aybiyan biyay a homin anggawan, kothilay ginomwa karokaan ay sintin-syawan hilan mi-ka ha impyirno.”

Pa-maptog ni Jesus Tongkol ha SariliNa

30 [Wana ot ni Jesus,] “Kay komaari gomawa ha sarili kon bongatkalabayan. Yay sawsintinsya a an-ibi ko ay ayon ha an-ibalita nan Amakongko, kanya tama a an-ibi konsintinsya, palibhasay ambonaor sarilikon kalabayan a anhonolon ko, nokayyay kalabayan nan Ama a nanogokongko.

31 “No wari ta hikon bongata ampamaptog para ha sariliko, homin alagay pa-maptog ko.32 Kot main laloman ampamaptogtongkol kongko, tan tanda ko a yayampaptogon na tongkol kongko aypotog. 33 Nanogo kamon tawtawokoni Juan Bautista para pastangonno hino ko. Imbalita na syimprikomoyoy kaptogan. 34Kot ambo tawoyay labay kon totolon ha imbalitakon main laloman ampamaptog parakongko, nokay an-ipapanomtomankon bongat yay hinalita ni JuanBautista pigaw pi-polon moyo ta bi-sa malipyas kamo. 35 Kapa-halan niJuan ay a-say lamparilya a marta tanampakapamin hawang hin yadtaw.Hin nanglongo kamo kona ay na-ligawan kamo ha maantor a panaonha pa-hal hawang a naibat kona.36 Anodtaw pa man, main pa-maptogtongkol kongko a holok ha pa-maptogni Juan, ta yay gawgawa a anggaw-onko a an-ipapolyari nan Ama kongkoay pa-maptog a inhogo na ko. 37 Tanmismon yay Ama a nanogo kongkoay ampamaptog syimpri tongkolkongko, anggano man kay moyo otnalngo a bosis na ni na-kit a itsorana. 38 Kot homin ha nakom moyoyay Halita na, ta kay kamo antompolkongko a inhogo na. 39 Ampag-aralan moyoy naor yay Masanton

Kasolatan ta yay wamoyo ay ya-rin a pangibatan nin magkamainkamon biyay a homin anggawan.Ya-rin a Masanton Kasolatan aya-sa ot a ampamaptog tongkolkongko. 40 Kot anorin pa man, kaymoyo ot labay domani kongko paramagkamain kamo komon biyay ahomin anggawan.

41 “Kay ko antingkapon a pamo-mori nin tawtawo. 42 Kot bilbikatamo; homin kamon pa-manglabikonan Dios. 43 Nako ko iti ha ngalannan Ama ko, balo ta kay moyo koantanggapon. Kot no main lalomanmako komoyo ha sarili lan bongatngalan ay tanggapon moyo. 44 Pa-no kamo man wari tompol kongko,anta yay labay moyo ay poriwon lakamon kapara moyon tawtawo, amboyay pamomori a ibat konan ka-siya-siyan Dios? 45 Ando moyo isipona hikoy mamiriklamo konan Amatongkol ha kawkasalanan moyo. HiMoises mismo a ampasimalaanmoyo,ta ampi-pol kamoy naor a malipyaskamo bana ha kaho-honol moyo hakawkapanogoan, hiyay mamiriklamotongkol ha kawkasalananmoyo. 46Notalagan ampi-polon moyo hi Moises,pi-polon moyo koy namaot komon tananolat ya tongkol kongko. 47 Kotbana ta kay moyoy nan lamang ampi-polon a sawsinolat na, pa-no moyoman ma-pi-pol a hawhalita ko?”

6Maholok Limanlibon Tawtawo a

Pinapangan ni Jesus(Mateo 14:13-21; Marcos 6:30-44; Lu-

cas 9:10-17)1 Pa-makayari orin ay nilomipay

hi Jesus ha dobali Alindayat Galileaa anha-wayan anamaot AlindayatTiberias nin kalamo hilay disipolosna. 2 Kalakan tawtawon tinomombokkona bana ta na-kit lay ka-paka-ngapa pa-maabig na konlan main masakit.3 Bi-sa nako hi Jesus nin hinomakaha a-say bakil, ta tinomoklo yaitaw nin kalamo hilay disipolos na.

Juan 6:4 167 Juan 6:264 Hin ya-rin ay madani nay namana Pistan Pa-makalibri nin Israelita.5Hin hinomilap hi Jesus, na-tamolawnay golpin tawon anlomato. Kanyawana koni Felipe, “Ayti tamo karimakahaliw tinapay paramakapanganhiladtin tawtawo?” 6Hinalita nadti niJesus para hobokon nan bongat hiFelipe, kot tanda nay na ha sarili nano anyay gaw-on na.

7 Kot wanan in-obat ni Felipe,“Maski man opa nin a-say tawoha lowanyatos a awlo ay kolang otipanaliw tinapay para makapanganmaskin daoto a balang a-sa.”

8 Wanay namaot ni Andres a a-sakonlan disipolos na tan talakaka niSimon Pedro, 9 “Main itin a-say anaka lalaki a main awit limay tinapaytan loway makalog a konâ, kot omnoman tana-rin konlan hiladtin kalakantawo?”

10 Hawanin, wani Jesus konlandisipolos na, “Patokloon moyo hilaytawtawo.” Maganday dikot itaw paratokloan, kanya tinomoklo hila. Yaybilang lan lawlalaki bongat ay mangalimanliboy na. 11 Hawanin, kinwani Jesus yay limay tinapay, bi-sa pa-makayari nan pinasalamatan yayDiosay inimbi na konlan disipolos na, tabi-sa impapto la konlan tawtawonpinatoklo. Anorin anamaot a ginwana ha loway konâ. Binyan na hilaanggan labay la. 12 Hin ni-kabhoyhilay na, wani Jesus konlan disipolosna, “Tiponon moyoy pawpirason ni-katla pigaw homin masayang.” 13Hintinipon lay naor yay ni-katla lan hilayni-pangan ay nakapno hilan labin-loway bakol nin pawpirason ni-katlaha limay tinapay.

14 Hin na-kit lan tawtawo odtinmilagron ginwa ni Jesus, wanla, “Sig-oradon yadti na yadtaw propitan im-pangako nan Dios a lomato iti hakalotaan.” 15 Hin na-halata ni Jesusa labay la yan daniwan para pilitonmag-in ari, inomalih yay naman tanako ya ha bakil nin asa-sa na.

Nilomalako hi Jesus ha Babon Lanom(Mateo 14:22-33; Marcos 6:45-52)

16 Hin anyomabi na, nako hi-lay disipolos ni Jesus ha liglig alin-dayat. 17 Bi-sa nilomolan hila habaloto ta lomipay hilay naman haalindayat para magbolta ha babalinCapernaum. Maroblom ana kot kayya ot hi Jesus. 18 Tongwa, nagka-main makhaw a lopot, kanya nag-in lalako a alon. 19 Hin nakaboghayhilay nan manga lima o a-nom a kilo-mitroy kadayoan, na-kit la hi Jesusnin anlalako ha babon lanom a ando-mani konla. Nali-mo hila ta kay laya na-bilbi hin ya-rin. 20 Kot wanakonla, “Hikodti! Ando kamo mali-mo!” 21 Hay liga la yan pinalolan habaloto, bi-sa bigla niabot anay balotola ha logar a kakaon la.

Tiningkap hi Jesus nin HilayTawtawo

22 Kinadilapan, anta-ganan la othi Jesus nin hilay tawtawon na-batiitaw ha lipay nin alindayat. Nga-min,tanda la a homin laloman balotonnako itaw no ambo yadtaw bongatnilolanan lan disipolos, tan kay yanakilolan konla hi Jesus ta inoma-lih hilay disipolos na nin hila-hilanbongat. 23 Hawanin, main nakalatoitaw nin laloman bawbaloto ibat hababalin Tiberias. Dinomoong hilaha logar a madani konan pinangananlan tawtawo nin tinapay a impaki-salamat ni Jesus a Katawan. 24 Hinna-kit lan tawtawon na-bati itaw atalagan kay yay na itaw hi Jesus patihilay disipolos na, nilomolan hilay naha bawbaloton nakalato ta tinomom-bok hila ha babalin Capernaum paratingkapon hi Jesus.

Hi Jesus yay Pa-hal Pa-mangan aAmpakapamin Biyay

25 Hawanin, hin niabot hilay naytawtawo ha dobali alindayat ay na-kit la itaw hi Jesus. Pinastang laya, wanla, “Maistro, naka-no ka nakoiti?”

26 Kot wani Jesus konlan in-obat, “Yay potog a potog, ibalita

Juan 6:27 168 Juan 6:47ko komoyo, antingkapon moyo ko,ambo bana ha mawmilagron na-kit moyo, nokay bana ta ni-kabhoykamo hin nangan kamo nin yadtawtinapay a inimbi ko komoyo. 27 Andokamo mangangga ha pa-magpagalpara magkamain nin pa-mangana main pa-ngahira, nokay masbalipaka-tingkapon moyo yay klasin pa-mangan a kaymahira tanmakapaminbiyay a homin anggawan. Hiko aNaglalaman Tawo yay makapamikomoyo nin yadtin klasin pa-mangan,bana ta binyan na kon Dios Ama ninkapangyarian.”

28 Hawanin, wanlan tawtawo koniJesus, “Anyaman no-nin a dapat mingaw-on pigaw magawa mi yay kal-abayan nan Dios?”

29Wani Jesus konla, “Yay kalabayannan Dios ay yay tompol kamo kongkoa inhogo na.”

30 [Wanlay naman tawtawo koniJesus,] “Anya may magawa mon mi-lagro a ma-pamilbian mi para tom-pol kami komo? Anyay gaw-onmo? 31 Hin panaon ni Moises, hi-lay kapapo-papoan tamo ay awlo-awlo hilan ampangan nin pa-mangana anha-wayan ‘manna’ lolog itaw hilaha disyirto, ta wana ha Masanton Ka-solatan: ‘Binyannahilanpa-mangan*a naibat ha langit.’ ” 32 Kot wani Je-sus konla, “Yay potog a potog, ibalitako komoyo, ambo hi Moises a namikonla nin yadtaw pa-mangan a ibatha langit, nokay yay Ama ko, tan hiyasyimpri a ampami komoyo nin yaypa-hal potog a pa-mangan a ibat halangit. 33 Yadtin pa-hal potog a pa-mangan a an-ibi nan Dios ay hominlaloma no ambo yay nonaoy ibat halangit tan ampamin biyay a hominanggawan ha tawtawo ha mondo.”

34 Wanlan tawtawo koni Jesus,“Katawan, pirmi mo kami pan biyannin ya-rin a klasin pa-mangan.”

35 Wani Jesus konla, “Hikoy pa-hal pa-mangan a ampakapamin biyay

a homin anggawan. Balang tawonandomani tan antompol kongko aypa-hal kay ana bomitil tan kay analomata mika-ka-noman. 36 Kot im-balita koy na komoyo a maski manangka-kit la koy na, kay kamo syim-pri antompol kongko. 37 Halbantawtawo a an-ibi nan Ama kongkoay domani kongko, bi-sa hinomana domani kongko ay disnodon kayko itakwil. 38 Nga-min, nonaoy akoibat ha langit, ambo para gaw-onkoy sarili kon kalabayan, nokay paragaw-on ko yay kalabayan nan nanogokongko. 39 Yadti yay kalabayan nanAma a nanogo kongko: Ando kodapat po-layan mapirdi maskin a-sakonlan halban impa-taya na kongko,nokay paorongon ko hilanmabyay hahoyot a awlo. 40 Nga-min, kalabayannan nanogo kongko a balang tawonambomilbi tan antompol kongko aAnak na aymagkamain biyay a hominanggawan, ta bi-sa paorongon ko yanmabyay ha hoyot a awlo.”

41 Hin ya-rin ay main pawpoonnin Israelita itaw amada-dalamorom,bana ha hinalita nan hiyay pa-halpa-mangan a nonaoy ibat ha langit.42Wanla, “Ambo doman yadti hi Jesusa anak ni Jose? Bilbi tamoy tatay tannanay na, anongkot man ta anhali-taon nan nonaoy ya ibat ha langit?”43 Kot wanan in-obat ni Jesus konla,“Ando kamoy na mana-dalamorom.44Homin tawon makadani kongko nokay na ya idani nin Ama ko a nanogokongko. Tan hinoman a idani nakongko ay paorongon kon mabyayha hoyot a awlo. 45 Wanay naorha Masanton Kasolatan a sinolat lanpawpropita, ‘Halban tawo ay toroannan Dios.’ Kanya hinoman a ampan-glongo tan ampaka-tanda konan Amaay andomani kongko. 46 Ambo labaytotolon yadti a main anan tawonnaka-kit konan Ama, nokay hikonbongat a naka-kit kona ta ibat akoynaor kona. 47 Yay potog a potog,ibalita ko komoyo, hinoman a tom-

* 6:31 6:31 Ha Griego: tinapay.

Juan 6:48 169 Juan 6:70pol kongko ay main yan biyay ahomin anggawan. 48 Hikoy pa-halpa-mangan a ampakapamin biyay ahomin anggawan. 49 Hilay kapapo-papoan tamo ay nangan nin yadtawpa-mangan a anha-wayan ‘manna’hin itaw hila ha disyirto, kot nati hilasyimpri. 50 Kot yay antokoyon konpa-hal pa-mangan a ibat ha langit aynonaoy naor pigaw hinoman a man-gannin yadti ay kaymati. 51Oliton ko,hiko ya-rin pa-hal pa-mangan a am-pakapamin biyay a homin anggawana nonaoy ibat ha langit. Hinomana mangan nin yadtin pa-mangan aymabyay anggan-angga. Yay pa-halpa-mangan a ibi ko para ipagkabyaynin tawtawo ha mondo ay yay lamanko.”

52 Bana konan yadtin hinalita niJesus, nanga-pipoporpya hilay paw-poon nin Israelita, a wanla, “Pa-no nakari maibi kontamo nin yadtin tawo alaman na ta kanon tamo kano?”

53 Kanya wani Jesus konla, “Yaypotog a potog, ibalita ko komoyo, nokay kamo pa-hal mangan nin lamanko, hiko a Naglalaman Tawo, tan pa-hal minom nin daya ko, kay kamomagkamain biyay a homin anggawan.54 Kot hinoman a pa-hal ampangannin laman ko tan pa-hal ampinomnindaya ko ay main nin biyay a hominanggawan, ta bi-sa paorongon ko yanmabyay ha hoyot a awlo. 55Nga-min,yay laman ko ay potog a pa-mangan,tan yay daya ko ay potog a inomon.56Kanya balang tawon pa-hal ampan-gannin lamanko tan pa-hal ampinomnin daya ko ay magpirmi ya kongkotanmagpirmi koy namaot kona. 57Nopa-non lawah yan angkabyay yayDiosAma a nanogo kongko tan lawah akoynamaot angkabyay bana kona, anorinanamaot kapara komoyo, hinomana pa-hal mangan kongko ay mabyaybana kongko. 58 Oliton ko, hiko yaypa-hal pa-mangan a nonaoy ibat halangit. Ambo akon bilang yay pa-mangan manna a kinan lan kapapo-papoan tamo a ni-kati ot syimpri,

nokay yay pa-hal makapangan konanyadtin pa-mangan a homin lalomano ambo hiko ay mabyay anggan-angga.”

59 Hinalita nadti ni Jesus hin nan-garal ya ha sinagoga ha babalin Ca-pernaum.

Yay Hawhalita a AmpakapaminBiyay a Homin Anggawan

60 Halban lan disipolos ni Jesusay nakalngo anamaot konan yadtintotoro na, kanya lako konla ananalita nin anodti, “Ya-rin totorona ay mairap intindyon. Hinoman wari a makababa manglongoison?” 61 Palibhasay tanda niJesus a ampanalamorom hiladtindawdisipolos na, wana konla, “Nasorakamo wari ha hinalita ko? 62 Balo-balo pay na no ma-kit moyo ko, hikoa Naglalaman Tawo nin ampamata-gay mako ha dati kon kamainan!63 Yay hawhalita a hinalita kokomoyo ay ibat ha Ispirito nan Dioskanya ampakapamin biyay a hominanggawan. Nga-min, yay Ispirito nanDios yay ampamin biyay; kaymagawaodti nin tawo. 64 Kot main komoyonkay antompol kongko.” Na-halita niJesus yadti, ta paibat ot hin ibat aytanda nay na no hinoy kay antompolkona tan no hinoy magtraidor kona.65 Wana ot ni Jesus, “Kanya naorimbalita ko komoyo a homin maaridomani kongko no kay na ya idanikongko nin Ama ko.”

66 Paibat hin ya-rin, lako konlanlaloma ot a dawdisipolos ni Jesus abinomokot ana kona tan kay ana hi-nomonol kona. 67 Hawanin, wani Je-sus konlan labinloway apostolis na,“Hapa hikamo, labay moyoy namaotwari omalih?”

68 Hi Simon Pedro a inombat, wanakona, “Katawan, hino man ot wari akaon mi? Iti komoy hawhalita a am-pakapamin biyay a homin anggawan.69 Ampi-pol kami tan sigorado kamia hika yay Cristo, yay Anak nan Diosa lawah angkabyay.” 70 Wani Jesusnin in-obat konla, “Pinili katamoylabinlowa, balo ta a-sa komoyo ay

Juan 6:71 170 Juan 7:22ampango-nawan ni Satanas.” 71 Yayantokoyon na ay hi Judas Iscariote aanak ni Simon, palibhasa hiyay naora magtraidor koni Jesus, anta a-sa yakonlan labinloway apostolis.

7Hi Jesus tan Hilay Tawtalakaka Na

1 Pa-makayari nin ya-rin, nako hiJesus ha intiron probinsyan Galileanin nangaral kalamo hilay disipolosna. Kay na yapon labay mako haprobinsyan Judea bana ta labay layan patyon nin hilay pawpoon ninIsraelita itaw. 2Hin ya-rin ay madaninay naman a pista nin Israelita aangkotanawon Pistan Tolda. 3 Kanyawanla koni Jesus nin hilay talakakanan lawlalaki, “Omalih kay na itita mako kay namaot ha Judea, pi-gaw ma-kit lan dawdisipolos mo amawmilagron anggaw-on mo itaw.4Nga-min, homin tawon mamiari ningawgawa na no labay nan miban-tog. Kanya no ampakagawa kay nanlamang mawmilagro, ipa-kit moy naingat ha halban tawtawo.”

5 (Hinalita ladti nin hilay tawta-lakaka ni Jesus ta pati hila ay kayantompol kona.) 6 Kot wani Jesuskonla, “Kay ot naabot a panaon kopara mako, kot hikamo maskin anyamag-oras ay maari kamon mako itaw.7 Kay la kamo antiplonon nin hilaytawtawon makamondo, kot hiko, an-tiplonon la ko bana ta ampaptogon koa yay gawgawa la kot doka. 8 Makokamoynan kipista. Kay ko yapomaki-ka ta kay ot naabot a panaon a dapatakon mako.” 9Ha anorin a hinalita naay nagpaka-bati ya yapon ha Galilea.

Nako hi Jesus ha Pistan Tolda10 Kay naboyot, hin nakaalih hilay

nay tawtalakaka ni Jesus a lawlalakipara mako ha pista, nako yay namaot,kot homin magtanda ta bilang sikri-toy pa-mako na. 11 Itaw ha pista ayantingkapon la ya nin hilay pawpoonnin Israelita. Wanla ha a-sa tan a-sa,

“Ayti ya kari?” 12 Lako a an-ianah-anah lan tawtawo tongkol kona. Mainampamibalita a “Labah yan tawo.”Wanlay namaot laloma, “Ambo ta an-italon nay tawtawo.” 13 Anorin man,homin tawonmagkohawnakomman-otol tongkol kona ha pobliko, banata ampi-kali-mo hila konlan pawpoonnin Israelita.

14 Kot hin na-kapiknaan anaymanglinggon Pistan Tolda, nakohi Jesus ha timplo ta nangaral yaitaw. 15 Naka-ngap hilay pawpoonnin Israelita, wanla, “Anongkot haydonong na anta kay yay namaot nag-aral?”

16 Kot wani Jesus konla, “Yay an-itoro ko ay kay nangibat ha sar-ili ko nokay nangibat konan nanogokongko. 17 Hinoman a malabayhomonol ha kalabayan nan Dios ayma-tandaan na no yay an-itoro kokot ibat ha Dios o ibat bongat hasarili kon kaisipan. 18 Nga-min, yaytawon ampanalita nin yadtaw ibatbongat ha sarili nan kaisipan ay yaysarili na a labay nan mapori. Kotyay tawon ampag-inakit nin maporiyay nanogo kona ay maptog ya tankay ya anggomwa nin ambo tama.19 Ambo doman inimbi ni Moises akawkapanogoan nan Dios komoyo?Kot homin komoyon anhomonol hakawkapanogoan. Anongkot labaymoyo kon patyon?”

20 Wanlan in-obat nin hilaytawtawo kona hin ya-rin, “Niloobanka lawon doka a ispirito. Hino kot amalabay mangmati komo?”

21 Wani Jesus konla, “Ninghanakon bongat namaabig ha AwlonPa-mainawa, kot ampag-ispantawanmoyoy nan halban. 22 Kot hikamo,binyan na kamo ni Moises ninkapanogoan a ipakogit a anak lomatoa ikawalon awlo mayari yan iabing,(kot ambo ibat odti koni Moisesnokay ogali lay na nin hilay o-nankalimpapo-papoan tamo), kanya an-ipakogit moyoy naor a anak maskinmitaon ha Awlon Pa-mainawa.

Juan 7:23 171 Juan 7:4023 Anggaw-on moyoy pa-makogitmaskin Awlon Pa-mainawa pigawkay ma-kontra yay kapanogoan niMoises, anongkot man ta ampag-amotan moyo kon olo ha pa-maabigko nin a-say tawo ha Awlon Pa-mainawa? 24 Ando kamo manosgaayon ha angka-kit moyon panlikolbongat. Kailangan paka-sorion moyoyapon pigaw mag-in tama a pa-nosgamoyo.”

Pinastang lan Tawtawo no hi Jesusyay Cristo

25 Hin ya-rin ay main konlan tagasyodad Jerusalem a nipapa-no, wanla,“Ambo doman yadti yay lalakin labaylan patyon? 26 Kot bilyon moyo, am-panoro ya ha pobliko kot kay la yaansitawon. Angka-sigoro lay na warinin hilay pawpoon tamo a hiyay nayay Cristo? 27 Kot sigoradon amboya, ta tanda tamoy ibatan nin ya-rina tawo, kot no lomato yay Cristo, kayhomin magtanda no ayti ya maibat.”

28 Kanya, hin ya-rin a ampanorohi Jesus ha timplo, imbalita na konlaha makhaw a bosis, “Bilbi moyo kodoman? Tanda moyo doman a pinan-gibatan ko? Yay pa-mako ko iti ayambo kon sarilin kalabayan nokay in-hogo ako, tan yay nanogo kongko aytalagan potog, balo ta ambomoyo yanbilbi. 29 Kot hiko, bilbi ko ya bana taibat ako kona tan hiyay naor a nanogokongko.”

30 Hin ya-rin ay labay la yay nandakpon hi Jesus nin hilay pawpoonnin Israelita, kot homin nanampatkona bana ta kay ot naabot a panaon aintakda nan Dios. 31Anodtaw paman,lako konlan tawtawo itaw a ni-pol ahiyay na yay Cristo, ta wanla, “Mainot wari makalato a Cristo a maka-gawa nin mas lako a milagro dinan haanggaw-on nan yadtin tawo?”

Inhogo a Gawgwardya nin TimploPara Dakpon hi Jesus

32 Na-tandaan lan paw-Pariseo yayampiaanahan lan tawtawo tongkol

koni Jesus, kanya hila-rin a paw-Pariseo tan hilay pawpoon pari aynamihogo nin gawgwardya nin tim-plo para dakpon hi Jesus.

33 Hawanin, wani Jesus hatawtawo, “Daoto tanay panaonnin maipagkalamoan moyo ko, tamagbolta koy na itaw konan nanogokongko. 34 Kot lomato a panaon atingkapon moyo ko kot kay moyo koma-kit, ta kay kamo maka-ka ha kaonko.”

35 Hawanin, wanlan hila-rin a paw-poon ha a-sa tan a-sa, “Ayti ya karimako ta kay tamo ya kano ma-kit?Mako ya wari konlan kaparan Is-raelita a niboyak ha lawlogar lanambo Israelita para mangaral yay na-maot konlan ambo Israelita? 36 Anyakari a labay nan totolon ha imbalitanan, ‘Tingkapon moyo ko kot kaymoyo koma-kit, ta kay kamomaka-kaha kaon ko.’ ”

Kapa-halan Ispirito nan Dios ayHobol

37 Hin naabot a oltimo tanpinakaimportantin awlo nin PistanTolda, inomdong hi Jesus ha arapanlan tawtawo, ta wana ha makhaw abosis, “Hinoman a malata ay makoya kongko ta painomon ko. 38 Ayonha nakasolat ha Masanton Kasolatan,yay hinoman a antompol kongko aymagkamain yan pa-hal hobol ninlanom ha nakom na, tan yadtin pa-hal lanom ay ampakapamin biyaya homin anggawan bi-sa milabwaot ha kapara.” 39 Yay labay nantotolon ni Jesus [ha pa-hal lanoma ampakapamin biyay a hominanggawan] ay yay Masanton Ispiritonan Dios a tanggapon nin hilayantompol kona. Kot hin ya-rin ay kayot naibi a Masanton Ispirito nan Diospalibhasay kay ya ot norong nabyayhi Jesus.

Yay Isip lan Tawtawo Tongkol koniJesus

40 Hin nalngo lan tawtawo ya-rin imbalita ni Jesus, lako konla ananalita nin anodti, “Sigoradon yadti

Juan 7:41 172 Juan 8:11na yadtaw propitan impangako nanDios.” 41 Wanlay namaot laloma,“Hiyay na yay Cristo.” Kot wanla otlaloma, “Maari wari ha Galileamangi-bat yay Cristo? 42 Ambo doman wanaha Masanton Kasolatan a maibat halipi ni Ari David yay Cristo, tan itawya iabing ha Betlehem a babalin ka-mainan ni Ari David?” 43 Kanya kayhilay na nanga-piasa-san opinyon atawtawo tongkol koni Jesus. 44 Mainomno konla a labay la yay na komondakpon, kot homin nagkohaw nakomnanakop kona.

Kay Hila Antompol a Pawpoon ninIsraelita koni Jesus

45 Hawanin, nagbolta hilay gawg-wardya nin timplo konlan pawpoonpari tan paw-Pariseo a namihogokonla para manakop koni Jesus.“Anongkot kay moyo ya inawit iti?”pastang lan hilay namihogo konla.

46Wanlan in-obat nin gawgwardya,“Nika-ka-noman ay homin ot tawonnanalita nin bilang kona!”

47 Wanlay naman paw-Pariseo,“Pati hikamo doman ay nailingoyna? 48 Main kamoy na doman na-kit komin pawpoon o paw-Pariseo atinompol kona? 49 Homin! Hila bon-gat a tawtawon kay ampakaintindi hakawkapanogoan nan Dios a antompolkona -- aw-inhompa na hilan Dios.”

50 Hin ya-rin, ison ya hi Nicodemoa a-sa ha gropo lan paw-Pariseo. Hiyaodtaw nako koni Jesus a-say yabi.Hawanin, wana konlan kapara nanpaw-Pariseo, 51 “Ambo doman ayonha kawkapanogoannanDios kontamoay kay maari hosgawan a tawo ninkay ya yapon binistawan pigaw ma-tandaan no anya talagay ginwa na?”

52 Kot wanla kona, “Bilang kay na-maot taga Galilea! Pag-aralan monlabah yayMasantonKasolatan, tama-kit mo a homin propita a maibat haGalilea.”

Yay Babayin Na-dakop ha Pa-maki-lalaki

53 [Bi-sa ni-porong hilay naytawtawo ha kanya-kanya lan bali.

81 Hawanin, hi Jesus anamaot ay

nako ha Bakil Olibo. 2 Kinadilapan,kapi-piboklah ot, nako yay namanha timplo. Halban tawtawo ay di-nomolog kona, kanya tinomoklo ya tatinoroan na hila. 3Tongwa, main om-noy mawmaistron kapanogoan tanpaw-Pariseo a nangawit kona nin a-say babayin na-dakop ha pa-maki-lalaki. Pina-dong ladtin babayi haarapan nin kalabongan. 4 Bi-sa wanlakoni Jesus, “Maistro, yadtin babayi ayna-dakop yan ampaki-lalaki. 5 Ayonha kapanogoan nan Dios a inimbi niMoises kontamo, yay anodtin klasinbabayi ay dapat batibaton nin batoanggan mati. Anya may ma-halitamo tongkol kona?” 6 Anorin a im-balita la ta labay lan hobokon hi Je-sus, pigaw magkamain hilan maikasolaban kona. Kot yay ginwa ni Jesusay tinomook yan bongat, ta nanolatya ha lota nin tamoro a impanolatna. 7 Bana ta patoloy ot syimpri apamamastang la kona, inomdong ya,ta wana konla, “Hinoman komoyo ahomin kasalanan, hiyay nay mo-nanmamatibat kona.” 8 Bi-sa tinomookyay naman hi Jesus ta nanolat yaynaman ha lota.

9 Hin nalngo ladti, [na-konsinsyahila,]* kanya a-sa a-sa hilay nan in-omalih paibat ha pinakamatoklinganggan ha hoyot, kanya yay na-batibongat ay hi Jesus tan yay babayi anaka-dong ha arapan lan kalabongana tinoroan ni Jesus. 10 Hin tinoman-gal hi Jesus ay homin yay nan na-kit konla, kanya wana konan babayi,“Ayti hila man anay malabay ma-marosa komo? Homin doman na-batikonlan malabay manintinsya komo?”

11 Wanan babayi, “Homin,Maistro.”

Wani Jesus kona, “Kay katay na-maot sintinsyawan. Morong kayna, tan ando kay na magkasalananoman.”]*

Hi Jesus yay Hawang

Juan 8:12 173 Juan 8:3212 Kay naboyot, nangaral yay

naman hi Jesus ha tawtawo, wana,“Hikoy hawang nin tawtawo hamondo. Hinoman a anhomonolkongko ay kay yay na magbiyayha karobloman, ta yay hawang amakapamin biyay a homin anggawanay iti na kona.”

13 Kot wanlan paw-Pariseo koniJesus, “Hika mismoy ampamaptogtongkol ha sarili mo. Kanya kay mimatanggap a potog orin.”

14 Wanay namaot ni Jesus konla,“Maskiman ampamaptog ako tongkolha sarili ko, potog anamaot yay an-ibalita ko, ta tanda koy pinangibatanko tan tanda koy namaot yay kakaonko. Kot hikamo, kay moyo tandano ayti ko naibat tan no ayti komako. 15 Ampanosga kamo ayonha klasin pa-nosga nin tawo. Kothiko ay kay ko basta ampanosga hahinoman. 16 Kot no manosga ko,tama a pa-nosga ko, ta ambo kapaghikoy ampanosga nokay kalamo koyay Ama a nanogo kongko. 17 Tan hakawkapanogoan nan Dios a ampanga-gotan moyo ay nakasolat a no ma-pi-togma a pa-maptog nin lowa katawo,ison ma-bilbi a potog a an-ibalita la.18 Ampamaptog ako tongkol ha sariliko, tan anorin kapara, yay Ama ananogo kongko ay ampamaptog ana-maot tongkol kongko.”

19 Hin ya-rin, wanlan hilay paw-Pariseo kona, “Ayti kot a Ama mo?”

Wanan in-obat ni Jesus, “Ambomoyo ko talagan bilbi ni yay Amako. No komon ta bilbi moyo ko, bilbimoyoy namaot komon a Ama ko.”

20 Imbalita nadti ni Jesus hin nan-garal ya ha timplo itaw ha daninampamidaboan nin kwarta para haDios. Hin ya-rin, homin ot nagkohawnakomninmanakop kona bana ta kayot naabot a panaon a intakda nanDiospara kona.

Kay Basta-basta Ma-ka a Kakaon niJesus

21 Ninghan, hin ampangaral yaynaman hi Jesus itaw ha timplo, wana,

“Kay maboyot ay omalih ako, bi-sati-tingkapon moyo ko. Balo ta matikamonkayna-patawad amainmoyonkasalanan, tan kay kamo maka-ka halogar a kaon ko.”

22 Hin ya-rin, wanlan Israelita,“Magpakamati ya wari, ta na-halitanan kay tamo maka-ka ha logar akaon na?”

23Kotwani Jesus konla, “Taga kamoiti ha lota, kot hiko, taga ko ha langit.Makamondo kamo, kot hiko ambo.24 Ya-rin a bara-nan no anongkot im-balita ko komoyo a mati kamon kayna-patawad a kawkasalanan moyo.Nga-min, no kay kamo mi-pol a hikokot naibat ha langit ay mati ka-mon kay na-patawad a kawkasalananmoyo.”

25 Hawanin, wanla kona, “Hino kakot talaga?”

Wanan in-obat ni Jesus, “Yay im-balita koy na komoyo paibat ot hinompisa. 26 Lako ot a maibalita tanmaihosga ko komoyo. Biig potog odtita yay nanogo kongko ay potog, tanyay an-ibalita ko komoyon tawtawoha mondo ay yay nalngo ko kona.”

27 Kot kay la naintindyan nin aw-Israelita a yay antotolon ni Jesusay tongkol konan Dios a Ama na.28 Kanya wani Jesus konla, “Painsan,no hiko a Naglalaman Tawo kot ita-gay moyoy na ha kros ay itaw moyomaintindyan a hiko talagay inhogonan Dios tan homin akon anggaw-onha sarili kon kalabayan, nokay yayanhalitaon ko ay ayon ha intoro nakongko nin Ama ko. 29 Yay nanogokongko ay kalamo-lamo ko. Kay na koampo-layan nin Ama, bana ta pirmikon anggaw-on yay bawbagay a ka-palilikot kona.”

30 Hin imbalita nay anorin ni Jesus,lako a tinompol kona.

Pa-no Maalih ha Pa-makaalipon31 Bi-sa wani Jesus konlan Israelita

a antompol ana kona, “No patoloymoyon honolon a tawtotoro ko, po-tog a dawdisipolos katamo, 32 ma-bilbi moyo yay kaptogan, tan yay

Juan 8:33 174 Juan 8:53kaptogan a mangalih komoyo ha pa-makaalipon.”

33 Wanlan in-obat koni Jesus,“Lawlipi na kami ni Abraham, tannika-ka-noman ay kay kami nag-in alipon nin hinoman. Anongkothinalita mon maalih kami ha pa-makaalipon?”

34 Obat ni Jesus, “Yay potog apotog, ibalita ko komoyo, hinomana ampagkasalanan ay alipon ninkasalanan. 35 Yay a-say alipon ayambo yan kalamo ha pamilya anggan-angga, kot yay a-say anak aymyimbroya ha pamilya na anggan-angga.36 Kanya, no yay Anak nan Dios amamilibri komoyo ha kasalanan,talagan libri kamoy nan anggan-angga. 37 Tanda ko a lawlipi kamo niAbraham, kot ha dobali nin ya-rin aylabay moyo ko syimprin patyon, banata kay moyo ambiyan logar a totoroko hamainmoyon kanakoman. 38Yayan-ibalita ko ay yadtaw na-tandaanko konan Ama ko ha langit. Hikamoynamaot ay anggaw-on moyoy na-tandaan moyo konan impagka-amamoyo.”

Hi Satanas a Impagka-ama Moyo39 Kot wanlay naman koni Jesus,

“Hi Abraham a impagka-ama mi.”Kot wani Jesus konla, “No talaganlawlipi kamo ni Abraham, dapatkomon yay gawgawa moyo ay bilangha gawginwa na. 40 Halako ta labaymoyo kon patyon, anta an-ibalitakon bongat komoyoy kaptogan ana-tandaan ko konan Dios. Kayna gaw-on ni Abraham yay anorin.41 Wangkoy naor, yay anggaw-on moyo ay bilang ha ginwa nanimpagka-ama moyo.”

Kot wanla kona, “Ambo kamin awa-nak ha likol, yay Dios bongat a ambil-bion min Ama mi.”

42 Wani Jesus konla, “No komon tayay Dios a an-ipag-Ama moyo, dapatkomon labyon moyo ko ta nangibatako kona. Kay ko nako iti ha sarilikon kalabayan, nokay inhogo na ko.43 Tanda moyo doman no anongkot

kaymoyo angkaintindyan a an-ibalitako? Bana bongat ta kay moyo labaylong-on a hawhalita ko. 44 Hi Sa-tanas a impagka-ama moyo, kanyayay labay-labaymoyon gaw-on ay yaykalabayan na. Paibat hin ibat ay ma-mangmati yan tawo, tan angkomon-tra ha kaptogan bana ta disnodonhomin logar a kaptogan kona. Kadaampanalita ya nin kagalotoyan, ya-rin a natoral na, palibhasay maga-lotoy ya tan hiyay ama nin halbankagalotoyan. 45 Kot hiko, palibhasayan-ibalita ko yay kaptogan, kanyakay moyo ko ampi-polon. 46 Hinoman wari komoyo a maka-pibalita ahiko kot nakagwa kasalanan? Nohomin, ta kaptogan a an-ibalita ko,anongkot man ta kay moyo ko ampi-polon? 47 Hinoman a tawo nan Diosay ampanglongo ha halita nan Dios.Kot hikamo, kanya kay kamo am-panglongo bana ta ambo na kamontawtawo.”

Hi Jesus tan hi Abraham48 Hin ya-rin ay wanlan hilay Is-

raelita koni Jesus, “Tawo kan lingoykatotpol a bilang konlan taga Samariatan nilooban ka ot doka a ispirito.”

49 Wanan in-obat ni Jesus, “Kayko nilooban nin doka a ispirito taanggomalang ako konan Ama ko halangit, kot hikamo, amparorokaonmoyo ko. 50 Kay ko ampaningkappamomori para kongko, kot mainampaningkap nin pamomori parakongko, tan hiyay nay manosga.51 Yay potog a potog, ibalita kokomoyo, hinoman a anhomonol hahawhalita ko ay kay makaranas ninkamatyan mika-ka-noman.”

52 Wanlay naman kona nin hi-lay Israelita, “Hawanin, talagan na-paptogan mi nan nilooban kan dokaa ispirito. Nga-min, maski man hiAbraham tan hilay pawpropita nanDios ay ni-kati. Kot hika, anhali-taon mon hinoman a anhomonol hahawhalita mo ay kay makaranas ninkamatyan mika-ka-noman. 53 Masmakapangyayari ka ot wari dinan

Juan 8:54 175 Juan 9:16

konan kalimpapo-papoan tamon hiAbraham? Hiya tan hilay pawpropitanan Dios ay pari-parihon nati, kothika, anya kot a labay mon palwahonno hino ka?”

54 Wanan in-obat ni Jesus, “Mag-in homin kwinta no hikoy mamori hasarili ko. Yay ampamori kongko ayyay Ama ko a anhalitaon moyon Diosmoyo. 55Balo ta ambomoyo yan bilbi,kot hiko, bilbi ko ya. No halitaonkon ambo ko yan bilbi aymag-in akonmagalotoy a bilang komoyo. Kot yaypotog, bilbi ko ya tan anhonolon koyhawhalita na. 56 Hi Abraham a am-bilbion moyon kalimpapo-papoan aymaliga yan nana-gan ha kala-lato ko.Na-kit nay naor yadti, kanya nalilikotya.”

57 Hawanin, wanlan Israelita kona,“Anta homin ka ot limampolo a taon,pa-no mo man na-kit hi Abraham?”

58 Wanan in-obat ni Jesus konla,“Yay potog a potog, ibalita ko ko-moyo, ba-yo ya ot in-abing hi Abra-ham, hiko ay hikoy na.” 59 Konan ya-rin a hinalita na a impantay nay sarilina ha Dios ay nangwa hilan bawbatoa aw-Israelita ta labay la yay nan bat-ibaton para patyon. Kot nakaari hiJesus, bi-sa inomalih yay na ha tim-plo. Nagpa-wan ya ha pibotlayan lanmalabong a tawo, kanya ya nakalikol.

9Pinaabig ni Jesus yay A-say Lalakin

Bolag1 Lo-gan anlalako hi Jesus kalamo

hilay disipolos na, na-kit lay a-saylalakin bolag paibat hin in-abing.2 Hawanin, pinastang la hi Jesus,“Maistro, hino kari a nagkasalanan tain-abing yan bolag orin, hiya wari ohilay matoantawo na?”

3 Wanan in-obat ni Jesus, “Yay pa-mag-in nan bolag ay ambo bana tanagkasalanan ya o yay matoantawona, nokay pigaw maipa-kit a kapang-yarian nan Dios. 4 Kailangan gaw-onkoy an-ipagawa nan Dios a nanogo

kongko lo-gan pa-hal awlo ot, ta anlo-mato a panaon a pa-hal yabi a hominanan makagawa. 5 Lo-gan iti ko ot hamondo, hikoyhawangnin tawtawohamondo.”

6 Pa-makahalita nadti, nilomoraya ha lota, bi-sa inlaok nay lora naha lota ta imponah na ha mata nanlalakin bolag. 7 Ba-yo wana kona,“Mako kan mila-moh itaw ha am-palyoan a anha-wayan Siloe.” (Yaylabay totolon “Siloe” ay inhogo.)Nako yay naor nila-moh itaw, bi-sanorong yay nan ampaka-kit.

8 Hin na-kit la yan kawkaholibayna tan hilay datin ampaka-kit konahin ampakilimoh ya ot, wanla, “Ambodoman yadti yay lalakin datin antokloison ta ampakilimoh?” 9 Mainnanalita a “Hiyay naor!” Balo tawanlan laloma, “Ambo, kalopa nanbongat.” Hawanin, wanan yay mainlalaman, “Hikodtaw datin bolag.”10 Kanya wanla kona, “Pa-no kaman naka-kit?” 11 Wanan in-obat,“Yadtaw lalakin angkotanawon lanJesus ay nano-pak nin lota, bi-sa naimponah ha loway mata ko. Wanakongko, ‘Mako kan mila-moh itawha ampalyoan a anha-wayan Siloe.’Kanya nako kon nila-moh. Tongwanaor naka-kit akoy na.” 12 Wanlaynaman kona, “Ayti ya man ana?”“Kay ko tanda,” wanan in-obat.

Inosisa lan Paw-Pariseo yay DatinBolag

13 Hawanin, inawit la yay datin bo-lag konlan paw-Pariseo. 14 Awlon Pa-mainawa nga-min hin ya-rin nano-pak hi Jesus nin lota ta pinaabig nayay bolag. 15 Kanya pinastang la yaynamaot nin paw-Pariseo no pa-no yanaka-kit. Wana konla, “Pinonahannan to-pak a lota a loway mata kobi-sa nila-moh ako, kanya ampaka-kitakoy na.”

16 Hawanin, wanlan laloman paw-Pariseo, “Kay ya nangibat ha Diosyadtin tawo bana ta ampamaabig yamaskin Awlon Pa-mainawa.” Kotwanlan laloma, “No tawo yan bongat

Juan 9:17 176 Juan 9:39a makasalanan, pa-no ya wari mak-agawa nin anorin a ka-paka-ngap abawbagay?” Bana konan yadti ay kayhilay na nanga-piasa-san opinyon.

17 Kanya pinastang la yay namanodtin datin bolag, wanla, “Hapa hika,anyay ma-halita mo tongkol kona hahinalita mon pa-maabig na komo?”

Wana, “A-sa yan propita nan Dios.”18 Kot kay la ot pini-pol nin paw-

poon nin Israelita a talagan datiyan bolag ta bi-sa pinaabig, kanyaimpaha-wayan lay matoantawo na.19 Wanlan impastang konla, “Yadtidomay anak moyo, tan talaga domanin-abing yan bolag? Anongkotman taampaka-kit yay na hawanin?”

20 Obat lan matoantawo na, “Iya,anak mi ya, tan talagan in-abing yanbolag. 21 Balo ta kay mi tanda noanongkot ampaka-kit yay na hawanintan no hinoy namaabig kona. Hiyaynay pastangon moyo ta hosto ya manana ha idad. Makahalita yay namaottongkol ha sarili na.”

22 Anodti imbalita lan matoantawona bana ta angkali-mo hila konlanpawpoon nin Israelita. Nga-min,piniasa-sawan la a alihon ha pa-makamyimbro ha sinagoga la yay hi-noman amamibalita a hi Jesus kot yayCristo. 23Yadti bara-nan no anongkotwanlan matoantawo na a hosto yayna ha idad a anak la tan hiyay dapatpastangon.

24 Bana ta anodtaw, impaha-wayan la yay naman nin pawpoonnin Israelita yay lalakin datin bolag,ta wanla kona, “Alang-alang konanDios, mangalimpotogan ka. Tandami a yadtaw tawo ay a-sa yanmakasalanan.”

25 Wanan in-obat konla, “Kay kotanda no makasalanan ya o ambo.A-say bagay bongat a tanda ko, bo-lag ako hin yadtaw kot hawanin ayampaka-kit akoy na.”

26 Pinastang la yan oman, wanla,“Anya kot talagay ginwa na komo?Pa-no na pinaabig a mata mo?”

27 Wanan in-obat konla, “Nayarikoy nan imbalita komoyo, kot kaymoyo syimpri pini-pol. Anongkotman ta labay moyon malngo oman?Labay moyo wari mag-in disipolosnay namaot?”

28 Hawanin, pinanalitaan la yandoka, wanla, “Hikay disipolo na.Hikami balo ay dawdisipolos niMoises. 29 Tanda mi a kina-totol nanDios hi Moises, kot ya-rin a tawo aykay mi tanda no ayti ya nangibat.”

30 Hawanin, wanan in-obat ninyadtin datin bolag, “Ka-paispanta ya-rin a kaymoyo tanda no ayti ya nangi-bat, ha dobali nin nagawa nan maka-kit akoy na. 31 Tanda tamo syim-pri a kay na anlong-on Dios yay an-idawat nin tawtawon makasalanan,balo ta hilay tawtawon maptog a pa-magsamba la kona tan mahonol hakalabayanna, hila-rin a anlong-onna.32 Nika-ka-noman ay kay homin otnalngo amain naka-paabig nin tawonin-abing bolag. 33 Kanya, no wari tayadtin tawo kot kay ya inhogo ninDios, homin yan magawa.”

34 Wanlan in-obat kona, “Halakomo kamin pangaralan, anta a-sa kanmakasalanan paibat hin in-abingka.” Bi-sa inalih la yay na ha pa-makamyimbro na ha sinagoga.

Yay Kay Antompol koni Jesus ay Pa-hal Bolag

35 Na-tandaan ni Jesus yay pa-ngalih lan pawpoon nin Israelitakonan lalakin datin bolag ha pa-makamyimbro na ha sinagoga la.Kanya hin na-kit na ya, wana kona,“Antompol ka doman ha Anaknan Dios?” 36 Wanan in-obat ninyadtin lalaki, “Maistro, hino yakot orin pigaw tompol ako kona.”37 Wani Jesus kona, “Na-kit moyay na, tan hiyay nay ka-totol mohawanin.” 38 Wana koni Jesus,“Katawan, antompol ako komo.” Bi-sa nanalimokor yan sinomamba kona.

39 Wani Jesus, “Yay pa-mako koiti ha kalotaan ay pangibatan a ma-pihiyay hilay tawtawon antompol ha

Juan 9:40 177 Juan 10:17

Dios konlan kay antompol. Kanyahilay datin bolag a kaisipan ay ma-kitlay kaptogan, kot hilay ampagmahi-ban a wanlay angka-kit lay kapto-gan ay mabolag ana ingat a mainlan kaisipan.” 40 Main paw-Pariseoitaw a nakalngo nin ya-rin hinalitani Jesus, kanya wanla kona, “Labaymo doman totolon, bolag anamaot akaisipan mi?” 41 Wani Jesus konla,“No komon ta bolag a kaisipan moyo,ambo moyo komon kasalanan a kaykamo antompol kongko. Kot banata wamoyoy angka-kit moyoy kapto-gan, balo ta kay kamo syimpri an-tompol kongko, kanya kay ot naalih akasalanan moyo.”

10Yay Alimbawa Tongkol ha Koral lan

Kawkarniro1 Hawanin, wani Jesus, “Yay potog

a potog, ibalita ko komoyo, hinomana anlomoob ha koral lan kawkarnironin kay ampagpa-wanhapolta, nokaybasta yay nan bongat lomoob nin am-poli ha ambo dapat pagpa-wanan aya-sa yan mahiba tan tolisan. 2 Balo tayay ampagpa-wan ha poltan koral ayya-rin talagay pastol nin kawkarniro.3 Ampaloobon na yan bantay nin ko-ral, tan anlong-on lan kawkarniroa bosis na. Anha-wayan na hilaha kanya-kanyan ngalan ta palikolonhila ha koral. 4 Bi-sa, no nailikol nahilay na, ampango-nawan na hilaynanmako ha pagpastolan, ta bi-sa an-omaloyon hilay nay kawkarniro kona,palibhasay bilbi lay bosis na. 5 Kayhila homonol ha laloman tawo, nokaymasbali ampolayo hila ta ambo lanbilbi a bosis.”

6 Tinotol ni Jesus odtin alimbawakonla, kot kay la naintindyan a labaynan totolon.

Hi Jesus yay Labah a Pastol

7 Kanya wana ot ni Jesus konla,“Yay potog a potog, ibalita ko ko-moyo, hiko ot yay pa-hal poltan ko-ral lan kawkarniro. 8 Halban lan ni-po-na kongko a ampagkonwari in-hogo na hilan Dios ay pa-hal man-gahiba tan tawtolisan, kot hilay pa-hal kawkarniro ay kayhila hinomonolkonla. 9 Oliton ko, hiko yay pa-hal poltan koral. Hinoman a pa-hal karniro a lomoob ha koral ninmagpa-wan kongko ay malipyas, bi-sa libri yan lomoob-lomikol ha koraltan maka-romog yan magandan pas-tolan. 10 Kot yay tawon maialimbawaha mahiba ay mako yan bongat hakawkarniro para maniba, mangmatitan manira. Hiko balo ay nako koiti ha kalotaan para ma-biyan hilanbiyay, yay biyay a sangkagandawan.”

11 [Wanay naman ni Jesus,] “Hikoyay labah a pastol. Bilang a-say labaha pastol ay an-ibi koy biyay ko alang-alang konlan kawkarniro ko. 12 Kotyay tawon pa-hal an-opaan bongatay hakalako, bana ta ambo yan po-tog a pastol tan ambo nan ikon akawkarniro. No main yan ma-kit an-lomato a mabayanin ason talon, ibatinay kawkarniro ta molayo ya. Kanyayay mangyari ay main makwa konlanampastolan na tan hilay lawlaloma aymiboyak. 13 Ibati nay nan bongat akawkarniro palibhasay an-opaan yanbongat kanya kay na hila an-ipag-inakit. 14 Oliton ko, hiko yay labaha pastol. Bilbi ko hilay aw-ikon ko,tan bilbi la koy namaot. 15 Anorin otbongat komi ni Ama ko, bilbi na kotan bilbi ko yay namaot. Handa konibi a biyay ko alang-alang konlan pa-hal kawkarniro ko. 16 Main ako otlawlaloman pa-hal karniro a kay otnailoob konan yadtin pa-hal koral ko.Kailangan iloob ko hilay namaot ta bi-sa long-on la ko. No anorin, asa-sahilay nay pa-hal ampastolan ko, tanasa-say namaot a pastol la.

17 “Kanya na ko anlabyon nin Amaay bana ta an-ibi koy biyay ko alang-alang konlan pa-hal kawkarniro ko.

Juan 10:18 178 Juan 10:41Ibi koy biyay ko, ambo bongat paramati nokay para mabyay ot oman.18 Homin maari mangwan biyay ko,nokay losob ha nakomkon an-ibi odti.Main akon kapangyarian nin ibi yadtitan kowon oman. Yadti a impanogonan Ama ko kongko.”

19 Bana konan yadtin imbalita niJesus, kay anaman nanga-piasa-sa aopinyon lan hilay pawpoon nin Is-raelita. 20 Wanlan karamilan konla,“Nilooban yan doka a ispirito, kanyahira anay olo na. Anongkot mang-longo tamo ot kona?” 21 Kot wanlanlaloma, “Yay anhalitaon na ay ambohawhalita nin tawon nilooban doka aispirito. Main wari doka a ispirito amaka-paabig nin bolag?”

Kay La Tinanggap hi Jesus nin HilayPawpoon nin Israelita

22 Kay naboyot, nakalato anaman aanibirsaryo nin timplo ha Jerusalem.Panaon layop hin ya-rin. 23 Hi Je-sus ay anlalako itaw ha timplo ko-nan yay anha-wayan Balkon ni AriSolomon. 24 Tongwa, piniroroponganla yan pawpoon nin Israelita, ta wanlakona, “Anggan maka-no mo kami otkari pata-ganon nin ma-bilbi no hinokan talaga? No hika talaga yay Cristo,ibalita mo pay na komi nin malino.”

25 Wanan in-obat ni Jesus konla,“Imbalita koy na komoyo, kot kaymoyo ampi-polon. Yay mawmilagronan-ipagawa na kongko nin Ama ko ayampamaptog tongkol kongko. 26 Kotkay kamo ampi-pol bana ta ambokamonkabilanghapa-hal kawkarniroko a bilang imbalita koy nay naorkomoyo. 27 Hilay pa-hal kawkarniroko ay ampanglongo kongko. Bilbiko hila, tan anhomonol hila kongko.28 Ambiyan ko hilan biyay a hominanggawan, tan mika-ka-noman aykay hila miparoka nin mi-ka haimpyirno. Kay homin anamaotmaari makahamham konla ha gamotko. 29 Impa-taya na hila kongkonin Ama ko a makapangyayari hahalban, tan disnodon homin anamaotmakahamham konla ha gamot nan

Ama ko. 30 Hiko tan yay Ama ay asa-sa.”

31 Bana konan yadtin hinalita niJesus, nangwa hilay naman bawbatoa pawpoon nin Israelita para bati-baton hi Jesus anggan mati. 32 Kotwani Jesus konla, “Lako a impa-kit kokomoyon gawgawa kaabigan a impa-gawana kongkoninAma ko. Aytimanwari ison ha nagawa ko a bara-nan talabay moyo kon basyowon bato?”

33 Wanlan in-obat nin hila-rin apawpoon, “Ambo bana ha gawgawamon kaabigan a labay mi kan basy-owon, nokay bana ha pa-masta-bastamo ha Dios. Anta tawo kan bongat,ampagkonwari kan Dios.”

34 Kot wani Jesus konla, “Ambodoman ha kawkapanogoan nan Dios aampanga-gotan moyo ay main naka-solat a wanan Dios ha hawhowis, ‘An-ibalita ko a dawdios kamo.’ 35 Tandatamo a yay Halita nan Dios ay kaymabali. Hawanin ta imbalita na kon-lan hila-rin hawhowis a dawdios hila,ta yay dawdisisyon a inimbi la ayibat kona, 36 anongkot man ta anhal-itaon moyon ambasta-bastawon koyDios konan yay hinalita kon Anakna kon Dios, anta intatala na konihogo iti ha kalotaan? 37 No komonta kay ko anggaw-on yay gawgawa aan-ipanogo na kongko nin Ama ko,ison ay kay moyo ko dapat pi-polon.38 Kot bana ta anggaw-on koy naora pawpinanogoan na kongko, maskiman kay moyo ko ampi-polon, mi-pol kamo tana ha gawgawa ko pigawmaintindyan moyo tan ma-pi-pol ayay Ama ay iti kongko, tan hiko ay itikonan Ama.”

39 Hin ya-rin ay labay la yay namankomon dakpon hi Jesus, balo ta nakai-was ya syimpri konla.

40 Nako yay naman hi Jesus tanhilay disipolos na ha dobali nin Ka-batwan Jordan, itaw ha logar a am-pamaotismowan ni Juan Bautista hino-na. Itaw hila yapon nagpirmi.41Lako a tawtawon ni-pako kona itaw,a wanla, “Hi Juan Bautista ay homin

Juan 10:42 179 Juan 11:26yan ginwa mawmilagro, balo ta hal-ban imbalita na tongkol koni Jesus aypotog.”

42 Kanya lako a tawtawo itaw atinompol koni Jesus.

11Hin Nati hi Lazaro

1 Hin yadtaw ay main a-say lalakinnagmasakit a hi Lazaro a taga baryonBetania. Talakaka la ya ni Marta tanhi Maria. 2 Yadti hi Maria a namibo-bo nin pabanglo konan Katawan tabi-sa pinonahan na ot nin habot nayay ayi na. 3 Hin ya-rin anaora nagmasakit hi Lazaro, namihogohiladtin mitalakaka koni Jesus, tawanla, “Katawan, main masakit yayanlabyon mon amigo.”

4 Hin nalngo nadti ni Jesus, wana,“Yadtin masakit ni Lazaro ay kaymangangga bongat ha kamatyan,nokay nangyari yadti pigaw ma-parangalan yay Dios, tan ha anorina paralan ay ma-parangalan akoynamaot, hiko a Anak nan Dios.”

5 Hiladtin mita-talakakan Marta,Maria tan Lazaro ay pari-parihonanlabyon ni Jesus. 6 Anodtaw paman, hin na-balitaan nadtin pa-magmasakit ni Lazaro, namaongganya ot loway awlo itaw ha logara kina na. 7 Pa-makayari, waniJesus konlan disipolos na, “Magboltatamoy na itaw ha probinsyan Judea.”8 Kot wanlan disipolos na, “Maistro,naka-no bongat odtaw labay la kanbatibaton bato nin pawpoon tamonIsraelita. Anongkot man ta makokay naman itaw?” 9 Wanan in-obatni Jesus a imparalan ha alimbawa,“Ambo domanmain labinloway oras amahawang ha a-say awlo? Kanya yaytawon pa-hal anlomalakon awlo aykay ya ampiba-tol palibhasay angka-kit nay hawang ha mondo. 10 Kothinoman a pa-hal anlomalakon yabiay ampiba-tol ya bana ta homin yayhawang kona.” 11 Pa-makahalitanadti ni Jesus, wana ot, “Hi Lazaroa amigo tamo ay angka-lok. Kaon ko

ya ta pokawon.” 12 Wanlan disipoloskona, “Katawan, labah no-nin noangka-lok ya, ta omabig yay na.”13Yay labay na paytin totolon ni Jesusay nati na hi Lazaro, kot hay wanlandisipolos na ay talagan angka-lok yanbongat. 14 Kanya malino nay nanimbalita ni Jesus konla, wana, “Natiyay na hi Lazaro. 15Kot bana komoyoay maliga kon kay ko itaw hin natiya ta pigaw mas lalo kamon tompolkongko. Kanya mako tamoy na.”

16 Hin ya-rin, hi Tomas a anha-wayanKambal aywana konlan kaparanan disipolos, “Sigi, maki-ka tamokona maskin anggan kamatyan.”

Hi Jesus yay Ampamaorong Mabyaytan yay Ampamin Biyay a HominAnggawan

17 Pa-makalato ni Jesus tan hilaydisipolos na ha baryon Betania, na-tandaan na a a-pat a awlo yay nannaitabon hi Lazaro. 18Yay baryon Be-tania aymadani ha syodad Jerusalem,manga toloy kilomitro bongat a dis-tansya. 19 Lako konlan Israelita a tagaJerusalem a nako para maki-damay-damay konli Marta tan Maria ha pa-ngamati nin talakaka lan hi Lazaro.

20 Pa-makalngo ni Marta a am-pakalato hi Jesus, hinakbat na ya, kothi Maria ay na-bati ya ha bali la.21 Wani Marta koni Jesus, “Katawan,no komon ta iti ka hin ya-rin, kay yakomon nati a talakaka ko. 22Anodtawpa man, tanda ko syimpri a maskihawanin, anyamay dawaton mo ko-nan Dios ay ibi na komo.”

23 Wani Jesus kona, “Mabyay yanoman a talakaka mo.”

24 Wani Marta kona, “Tanda konmorong ya otmabyay ha hoyot a awloa pabyayon oman hilay nawni-kati.”

25 Wani Jesus kona, “Hikoy ampa-maorong mabyay tan yay ampaminbiyay. Hinoman a antompol kongko,angganomanmati ya aymabyay ya otoman. 26 Tan hinoman a ampagbiyaynin antompol kongko ay kay matimika-ka-noman. Ampi-polon mo do-man yadti?”

Juan 11:27 180 Juan 11:5127 Wani Marta, “Iya, Katawan,

ampi-polon ko a hika yay Cristo, yayAnaknanDios a impangakonan ihogoiti ha kalotaan.”

Tinomangih hi Jesus28 Pa-makahalita nadti ni Marta,

norong yan domali ta kina nay ta-lakaka nan hi Maria, ta wanan in-anah, “Nakalato yay nay Maistro. An-ipa-ka na ka.”

29 Hin nalngo nadti ni Maria, in-omdong yan tampol para hakbatonhi Jesus. 30 (Hin ya-rin ay itaw hilaot ni Jesus ha likol nin baryo, halogar a pinanakbatan ni Marta kona.)31 Hilay Israelita a ampaki-damay-damay konli Maria, hin na-kit lan in-omdongyan tampol ta bi-sa nilomikolay tinombokan la ya. Hay wanlano mako ya ha pinanabonan paratomangih itaw.

32 Hin nakalato hi Maria itaw hakamainan li Jesus, nanalimokor ya haarapan na, ta wana kona, “Katawan,no komon ta iti ka hin ya-rin, kay yakomon nati a talakaka ko.”

33 Hin na-kit ni Jesus a antomangihhi Maria pati hilay Israelita a naki-ka kona, nabagbag a kanakoman natan nilomolo ya. 34 Bi-sa wana konla,“Ayti moyo ya inigwa?”

Wanlan in-obat, “Katawan, ki-ka kata biliwon mo.”

35 Hin ya-rin ay tinomangih hi Je-sus. 36 Wanlan Israelita, “Talaganinaro na hi Lazaro.” 37 Kot wan-lan laloma, “Namaabig yan bolag,anongkot man ta kay ya ginomwaparalan pigaw kay ya komon nati hiLazaro?”

Pinaorong Nabyay hi Lazaro38 Nabagbag anaman a kanakoman

ni Jesus pa-makalato na ha pinanabo-nan koni Lazaro. Yadti ay a-say kwibaa hinaraan ninmahi-ban a bato. 39Bi-sa wani Jesus, “Alihon moyoy bato.”

Kot wani Marta a talakaka nanyadtin nati, “Katawan, sigoradonmain anan angot hawanin, ta a-pata awlo yay nan nati.”

40 Wani Jesus kona, “Ambo domanimbalita ko komo a no mi-pol ka ayma-kit moy kapangyarian nan Dios?”41 Hin ya-rin ay inalih lay naor yaybato a impanara ha pinanabonan koniLazaro. Tinomangal hi Jesus ha lan-git, ta wana, “Ama, ampasalamat akota nilngo moy dawat ko. 42 Tanda koa lawah mo kon anlong-on, anodtawpa man, an-ibalita kodti alang-alangkonlan tawtawo iti, pigaw mi-pol hilaa hika a nanogo kongko.” 43 Pa-makahalita nadti ni Jesus, wana hamakhaw a bosis, “Lazaro, lomikol ka.”44 Nilomikol yay naor hi Lazaro ninnakakolkol ot ha gamot tan ayi na yaypinon tilan mapoti a pantabon, bi-sanakahakob ot panyo a olo na. WaniJesus ha tawtawo, “Alihon moyoy in-gkolkol kona, pigaw libri yay na.”

Yay Planon Pa-mapati koni Jesus(Mateo 26:1-5; Marcos 14:1-2; Lucas

22:1-2)45 Hawanin, hiladtaw Israelita a

tinomombok koni Maria, lako konlaa tinompol koni Jesus hin na-kit laygawginwa na. 46Kot balo hilay lalomaay nako konlan paw-Pariseo ta in-hombon lay ginwa ni Jesus. 47 Kanyahilay pawpoon pari tan hilay paw-Pariseo ay tinipon lay kawkapara lanmyimbro nin pinakamata-gay a kon-siho nin nasyon Israel, ta wanla,“Anyay gaw-on tamo? Yadtin tawo aylako a anggaw-on nan mawmilagro.48 No po-layan tamo ya, halban tawoay mi-pol kona, ta bi-sa hilay tawtagaRoma a ampamoon kontamo ay makoiti ta hiraon lay Masagradon Timplotamo pati yay main tamon nasyon.”

49 Kot yay a-sa konla a hi Caifasa pinakapoon pari hin ya-rin a taonay wana konla, “Bilang kamon homintanda. 50 Kay moyo doman angkaisi-pan a mas labah ot para kontamo aa-say tawo tanay mati para ha hal-ban, dinan manganggawan a nasyontamo?” 51 Yadtin imbalita ni Caifas[ay hola] a kay nangibat ha sarilinan kaisipan, nokay palibhasay hiyaynaor a pinakapoon pari hin ya-rin a

Juan 11:52 181 Juan 12:15taon ay impanakom nan Dios konaa hi Jesus kot mati para ha halbanIsraelita, 52 tan ambo bongat para haaw-Israelita, nokay paray namaot hahalban mag-in awa-nak nan Dios haintiron mondo pigaw ma-piasa-sa natamoy halban. 53Kanya paibat hin ya-rin a awlo ay ampipapa-nowan lay nanin pawpoon nin Israelita no pa-no lamaipapati hi Jesus.

54 Bana konan yadti ay kay yay naampagpa-kit hi Jesus ha probinsyanJudea. Nokay nako ya nin kalamohilay disipolos na ha a-say babalia anha-wayan Efraim a madani hadisyirto, ta itaw hila yapo nagpirmi.

55 Hin ya-rin ay madani nay Pis-tan Pa-makalibri nin Israelita. Lakokonlan Israelita a tawtaga probin-sya a mahakbay nako ha syodadJerusalem para gaw-on la yapon yaysirimonyan pa-manglinis nin sawsar-ili ba-yo hila makipista. 56 Hin ya-rin, hilay tawtawo itaw ha timplo ayantingkapon la hi Jesus, wanla ha a-sa tan a-sa, “Anyay wamo? Kay yawari mako kipista?” 57 Nga-min, im-panogo lan pawpoon pari tan paw-Pariseo a hinoman a magtanda ninkamainan na ay dapat ibalita konlapigaw maipadakop la ya.

12Imbo-bo koni Jesus a Pabanglo(Mateo 26:6-13; Marcos 14:3-9)

1 Hin a-nom a awlo tana ba-yoPistan Pa-makalibri ay nako hi Je-sus kalamo hilay disipolos na habaryon Betania a kamainan ni Lazaro,yay lalakin pinaorong nan nabyay.2Pinaghandaan la yan pangaponan hiJesus itaw. Hi Marta a ampamidolognin pa-mangan. Hi Lazaro namaot aya-sa ya ha kawkarongo ni Jesus ninampangan. 3 Hin ya-rin ay nangwahi Maria nin kapikna litro nin mablinklasin pabanglo a poron nardo, bi-sa imbo-bo na ha ayi ni Jesus, ba-yo na pinonahan nin habot na. Yaylalo bali ay napnonin angot pabanglo.4 Hawanin, yay a-sa konlan disipolos

ni Jesus, hi Judas Iscariote a anak niSimon tan hiyay magtraidor kona aywana, 5 “Anongkot kay ingat inlakoya-rin a pabanglo ha alagan opa nintolonyatos a awlo, ta bi-sa inimbikomon a na-paglakoan konlan man-gairap?” 6 Imbalita nadti, ambo banata an-ipag-inakit na hilay mangairap,nokay bana ta a-sa yan mahiba. Nga-min, hiyay ampiga-got nin kwarta lata bi-sa ampangopitan nadti.

7 Kot wani Jesus, “Po-layan moyoyan bongat, ta yadtin ginwa naay pa-miparihadoy na para ha pa-nabon kongko. 8 Hilay mangairapay pirmi moyon maipagkalamoan,kot hiko, maantor tanay panaon amaipagkalamoan moyo ko.”

Plano lan Patyon hi Lazaro9 Lako syimprin Israelita a naka-

tanda a itaw hi Jesus ha baryon Be-tania. Nako hila itaw, ambo bongatpara biliwon hi Jesus, nokay labay laynamaot biliwonhi Lazaro a pinaorongnan nabyay. 10 Bana konan yadti,plinano lan pawpoon pari a patyonlay namaot hi Lazaro. 11 Nga-min,lako anay Israelita a inomalih konla tatinompol hilay na koni Jesus bana hapa-maorong nan nabyay koni Lazaro.

Yay Kalo-loob ni Jesus ha Jerusalem(Mateo 21:1-11; Marcos 11:1-11; Lucas

19:28-40)12 Kinadilapan, na-balitaan lan lako

a tawon nakipista a mako hi Jesus hasyodad Jerusalem. 13 Kanya nampihilan bawbolong kayon bilang itso-ran bolong ongot, ta ginamit la paraipa-kit a main lan kaga-galang hapananakbat la koni Jesus. Wanlaninho-holyak, “Viva! Poriwon yay Arinin Israel a ampakalato ha ngalannan Katawan!” 14 Hin main yan na-kit hi Jesus a-say malago a asno aypinagkabayowan na. Wanay naor haMasanton Kasolatan,15 “Ando kamo mahalak, hikamoy

tawtawo ha Sion, [labay to-tolon Jerusalem.]

Bilyonmoyo! Ampakalato yay nayArimoyo

Juan 12:16 182 Juan 12:35Nin nakalolan ha kilaw asno.” 16 Hin

ya-rin, hilay disipolos ni Je-sus ay kay la ot naintindyana yadti kot nangyari ayonha Masanton Kasolatan. Kothin norong yay nan nabyayhi Jesus ay itaw lay na na-panomtoman a main anorin anakasolat tongkol kona bi-saanorin anaor a nangyari kona.

17 Hawanin, hilay tawtawon naka-kit a pinaorong nan nabyay ni Jesushi Lazaro hin hina-wayan na yay naorlomikol ha pinanabonan a namaptogtongkol konan yadti. 18 Kanya yadtia bara-nan no anongkot hinakbat layan lako a tawtawo, bana anaor tana-balitaan lay tongkol konan yadtinmilagro.

19 Kanya wanlan paw-Pariseo ha a-sa tan a-sa, “Homin tamoy nan ma-gawa. Bilyon moyo, halos halbantawtawo ay anhomonol ana kona.”

Main Ambo Israelita a Labay Maka-kit koni Jesus

20 Hin ya-rin ay main anamaotambo Israelita a nako nakipista hasyodad Jerusalem para somamba haDios. 21 Hawanin, nako hila koni Fe-lipe a taga babalinBetsaidahaprobin-syan Galilea a a-say apostol ni Je-sus, ta wanla kona, “Sinyor, labaymi komon ma-paki-kitan hi Jesus.”22 Hi Felipe ay nako ya yapo koni An-dres a a-say kapara nan apostol, bi-salowahilay nakonamibalita koni Jesus.23 Wani Jesus konla, “Nakalato anaypanaon a intakda para hiko a Naglala-man Tawo ay parangalan. 24 Yay po-tog a potog, ibalita ko komoyo, yay a-say bini nin trigo, no kay ya imola tabi-sa kaymanganggay biyay na bilangbini ay patoloy yan asa-sa. Kot noimola ya ta bi-sa manganggay naybiyay na bilang bini ay magkamainyan lako a bonga. 25 Hinoman a am-panglabi ha main nan biyay nin masot konan Dios ay kay na matanggapyay biyay a homin anggawan, kot hi-noman a kay ampamabli ha main nanbiyay iti ha lota ay matanggap nay

biyay a homin anggawan. 26Hinomanamalabaymagsirbi kongko ay kailan-gan homonol ya kongko. Bi-sa no aytiko ay sigoradon itaw yay namaot, tanparangalan nan Ama ko yay hinomana ampagsirbi kongko.”

Impatandaan ni Jesus yay Tongkolha Kamatyan Na

27 [Wana ot ni Jesus,] “Hawanin ayangkagoloy isip ko. Idawat ko warikonan Ama a ilipyas na ko ha an-arapon kon pa-magdya-dya? Kai, tayadti bara-nan nin pa-mako ko iti.”28 Kanya yay hinalita ni Jesus ay an-odti: “Ama, ipatnag mon marangala ngalan mo.” Tongwa, wanan bosisnan Dios a naibat ha langit, “Impat-nag koy nay karangalan nin ngalanko, tan ipatnag ko ot oman.”

29 Hin nalngo lan tawtawo itaw ya-rin bosis, wanlan laloma ay nangorol.Kot wanlay namaot laloma, “Kina-totol yan anghil.”

30 Wani Jesus in-obat konla,“Yadtaw bosis ay impalngo para ko-moyo, ambo para kongko. 31 Panaonana para sintinsyawan a tawtawo itiha mondo a kay tinompol kongko,tan panaon anay namaot a idagrag hiSatanas a ampag-ari konla. 32Painsanno naita-gay akoy na ha kros ayayaton koy halban tawo nin domanikongko.” 33 (Imbalita nadti ni Jesus taimpatandaan na no pa-no ya mati.)

34 Wanlan in-obat nin lako atawtawo itaw, “Ayon ha LibronKawkapanogoan, yay Cristo a impan-gako nan Dios ay kay mati mika-ka-noman. Anongkot man anhalitaonmon hika a Naglalaman Tawo kotkailangan ita-gay ha kros? Hino manyay antotolon mon Naglalaman Tawono hakalako ya konan yay Cristo?”

35 Wani Jesus konla, “Hiko ahawang ay maantor tanay panaona maipagkalamoan moyo. Mintrasmain ot hawang aymanigo kamoy na,ta no kai aymaabotan kamondoblom.Nga-min, yay tawon anlomalako hakarobloman ay kay na tanda no ayti

Juan 12:36 183 Juan 13:5

ya mi-ka. 36 Mintras hiko a hawangkot iti ot komoyo ay tompol kamoyna kongko a hawang pigaw mag-in kamon tawtawon mahawang akaisipan.”

Yay Kay La Pa-mi-pol nin Aw-Israelita koni Jesus

Pa-makahalita nadti ni Jesus ay in-omalih yay na tan kay yay na yaponnagpa-kit konla. 37 Maskin na-kit lanaw-Israelita a kalakan mawmilagrongi-ginwa ni Jesus, karamilan konla aykay tinompol kona. 38 Kanya pinom-tog yadtin hinalita ni Propita Isaias anakasolat, wana,“Katawan, homin ampi-pol ha an-

ipangaral mi.Hino man wari a naka-bilbi ha main

mon kapangyarian?”39 Kanya yay nag-in ogotan la ay

kay lay na magawa tompol a bilanganaor konan yadtin a-sa ot a imbalitani Propita Isaias, a wanan nakasolat,40 “Pa-hal binolag nay na ingat Dios

a mata la tan pinatiboy naynakom la.

No ambo anorin, ma-patnaganTanmaintindyan la komon a kapa-pa-

hal la.Bi-sa, no mangombabali hilata magbolta kongko, ilipyas ko hila.”

41 Imbalita ni Propita Isaias yadti,ta tanda na hin yadtaw ot yay tongkolha kapangyarian ni Jesus, kanya im-balita nadti tongkol kona.

42 Anodtaw pa man, maski konlanpawpoon nin Israelita ay lako ana-maot a tinompol koni Jesus. Kot kaylan bongat an-ipatandaan ta angkali-mo hila konlan paw-Pariseo, ta ola-noalihon hila ha pa-makamyimbro la hasinagoga. 43 Nga-min, mas labay lanporiwon hilan tawtawo dinan pori-won na hilan Dios.

Yay Impahalita nan Dios koni Jesus44 Wani Jesus ha makhaw a bosis,

“Hinoman a antompol kongko ayambo bongat hiko a ampi-polonna, nokay antompol ya syimprikonan nanogo kongko. 45 Tan yaytawon ampaka-kit kongko ay bilang

nay nan angka-kit anamaot yaynanogo kongko. 46 Nako ko itibilang hawang nin mondo pigawhinoman a tompol kongko ay kaymagpatoloy ha karobloman. 47 Yaytawon ampakalngo nin hawhalita kobalo ta kay na ampi-polon ay ambohikoy manosga kona a makasalananya, bana naor ta kay ko nako itiha mondo para manosga nokaypara mamilipyas tawtawo. 48 Yaytawon ampamitakwil kongko tankay anhomonol ha tawtotoro koay main laloman manosga kona amakasalanan ya, ta yaymismonhalitako a kay na hinonol yay mamipatnaga makasalanan ya. 49 Nga-min, yayan-ibalita ko ay kay nangibat ha sarilikon kanakoman, nokay yay Ama ananogo kongko ay impanogo na noanyay halitaon ko tan ipatandaan.50 Tanda ko a yay kapanogoan na aymakapamin biyay a homin anggawan.Kanya naor, yay an-ibalita ko ay yayan-ipapibalita na kongko nin Ama.”

13Hin Inoyahan ni Jesus a Ayi lan Daw-

disipolos Na1 Hin yabi ba-yo makalato a

kaawlowan Pistan Pa-makalibri,tanda nay na ni Jesus a naabot anaypanaon a hiya kot omalih ana hamondo ta magbolta yay na konanAma. Nilabi ni Jesus a pawpinili naiti ha mondo, tan hin ya-rin a yabi ayimpa-kit na ot yadtin labi na konlaanggan oltimo.

2 Hin ya-rin ay mayari hilay nanmangapon. Naipaisip nay na ni Sa-tanas koni Judas Iscariote a anak niSimon a pagtraidoran na hi Jesus.3Tanda ni Jesus a impa-taya nan Amakonay halban bagay. Tanda na syim-pri a inhogo na yan Dios tan mag-bolta yan oman kona. 4 Pa-makayarilan nangapon, inomdong hi Jesus tainalih nay ayhing nan panlikol, bi-sa nangwa yan towalya ta inlamit naha awak na. 5 Bi-sa namigwa yanlanom ha planggana ta inompisawan

Juan 13:6 184 Juan 13:29nan oyahan a aw-ayi lan dawdisipolosna, bi-sa na amponahan towalya anakalamit kona.

6 Hin niabot yay na koni SimonPedro, wani Pedro kona, “Katawan,anongkot hika ot amangoyah ayi ko?”

7 Wanan in-obat ni Jesus, “Kaymo ot angkaintindyan hawanin yayanggaw-on ko, balo ta maintindyanmoy na painsan.”

8 Kot wani Pedro kona, “Mika-ka-noman, kay ko ipaoyah a ayi kokomo.” Wanay naman in-obat ni Je-sus, “No kay ko oyahan a ayi mo,homin kan pa-makiasa-sa kongko.”

9 Wani Pedro kona, “Katawan, noanorin no-nin, ambo bongat ayi ko,nokay pati na ingat gamot tan olo ko.”

10 Kot wani Jesus, “Yay tawon na-lyo ay malinis anay intiron lalamanna. Ambo yay nan kailangan lin-isan poyra tana ha ayi. Hikamo aymalinis ana, balo ta ambo halban.”11 (Imbalita nadti bana ta tanda na nohinoy magtraidor kona, kanya wanaynaor a ambo halban kot malinis.)

12 Pa-makayari nan inoyahan niJesus a aw-ayi lan dawdisipolos na,inholot nan oman a ayhing nanpanlikol, ta bi-sa nakirongo yay naynaman konla. Ba-yo wana konla,“Angkaintindyan moyo doman noanyay ginwa ko komoyo? 13 Anha-wayan moyo kon ‘Maistro’ tan‘Katawan’. Tama orin, ta Maistro tanKatawan moyo koy naor. 14 Kanya,no hiko a Katawan tan Maistro moyoay nagpakaaypa nin nangoyah aw-ayi moyo, dapat kamoy namaotmagpakaaypa ta pa-hal miooyahankamon aw-ayi. 15 Pina-kitan katamonalimbawa pigaw aligon moyoy bilangha ginwa ko komoyo. 16 Yay potog apotog, ibalita ko komoyo, yay a-sayalila ay ambo yan mata-gay ha amona. Anorin ot bongat kapara ha a-say inhogo, ambo yan mata-gay hananogo kona. 17 No angkaintindyanmoyoy nadti, makalma kamo no gaw-on moyo.

18 “Balo ta ambo halban moyo aampanotolan kon yadti, bana ta bilbikatamoy pawpinili ko. Kot kailan-gan pomtog odtin wana ha Masan-ton Kasolatan: ‘A-sa konlan kalamokon nangan a magtraidor kongko.’19 An-ibalita koy nadti komoyo bi-samangyari pigaw painsan no mang-yari na ay mi-pol kamo a hiko yayhiko. 20 Yay potog a potog, ibalitako komoyo, yay tawonmananggap hahinoman a inhogo ko ay bilang otbongat hikoy antanggapon na. Tanhinoman a ampananggap kongko aybilang ot bongat yay nanogo kongkoa antanggapon na.”

Imbalita ni Jesus no Hinoy Mag-traidor Kona

(Mateo 26:20-25; Marcos 14:17-21; Lu-cas 22:21-23)

21 Pa-makahalita nadti ni Jesus,nilomolo ya, bi-sa imbalita nan dirit-sawan konla, wana, “Yay potog a po-tog, ibalita ko komoyo, a-sa komoyo amagtraidor kongko.”

22 Nihihilap hilay disipolos na, takay la tanda no hinoy antokoyon na.23 Hin ya-rin, yay disipolon ampaka-labyon ni Jesus ay nakailig ha dani na.24Minostrawan na ya ni Simon Pedro,ta wana, “Pastangon mo no hino-rinantokoyon na.” 25 Kanya inomilig yaha kolop ni Jesus, ta pinastang naya, wana, “Katawan, hinoman orin aantokoyon mo?”

26 Wanan in-obat ni Jesus, “Yaytawon ipamidoldol kon yadtin kapira-son tinapay.” Hin indoldol nay naora tinapay, intorol nadti koni JudasIscariote a anak ni Simon. 27 Pa-makatanggap ni Judas nin yay tina-pay, nilomoob hi Satanas kona. Bi-sa wani Jesus koni Judas, “Gaw-onmoy nan tampol yay gagaw-on mo.”28 (Ni a-sa konlan karongo ni Jesushin ya-rin ay kay homin magtandano anongkot imbalita nadtaw koniJudas.) 29 Kot bana naor ta hi Judasa ma-nga-got kwarta la, kanya haywanlan laloma no an-ihogo na ya niJesus nin manaliw kawkailangan la

Juan 13:30 185 Juan 14:12para ha pista o mamin aboloy konlanmangairap.

30 Hin natanggap nay naor ni Ju-das yadtaw tinapay, inomalih yay nantampol. Yabi na hin ya-rin.

Yay Ba-yon Kasogoan ni Jesus31 Hin nakaalih yay na hi Ju-

das Iscariote, wani Jesus, “Hawaninanay panaon a ma-parangalan ako,hiko a Naglalaman Tawo, tan ma-parangalan anamaot yay Dios banakongko. 32 Kanya bana naor ta ma-parangalan yay Dios bana kongko,parangalan na koy namaot nin Diostan gaw-on nadtin tampol. 33 Mablikon aw-amigo,* daoto tanay panaona maipagkalamoan moyo ko, ta bi-sa tingkapon moyo ko. Kanya yayimbalita ko konlan pawpoon tamonIsraelita ay an-ibalita koy namaothawanin komoyo: Kay kamo maka-kaha kakaon ko.

34 “Hawanin, oyay ba-yon kaso-goan a labay kon ibati komoyo: Milal-abi kamo! No pa-no katamo nilabi ayanorin anamaot kapara a pa-milalabimoyo. 35Ma-bilbi nin halban tawtawoa dawdisipolos katamo no main ka-mon pa-milalabi.”

Impao-na ni Jesus a Iporlingor Na Yani Pedro

(Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31; Lu-cas 22:31-34)

36 Wani Simon Pedro koni Jesus,“Katawan, ayti kot a kaon mo?”Wani Jesus, “Konan yadtin kakaon kohawanin ay kay ka maka-paki-ka, kotmain awlon homonol ka.”

37 Wanay naman ni Pedro kona,“Katawan, anongkot kay ko maka-paki-ka hawanin? Handa ako manmati alang-alang komo!” 38Wanan in-obat ni Jesus, “Magawa mo wari matialang-alang kongko? Yay potog a po-tog, ibalita ko komo, ba-yo tomaran-ok a manok ay mitloy bisis mo koniporlingor.”

14Hi Jesus yay Dalan Mako ha Langit

1 [Wana ot ni Jesus,] “Ando kamomag-aborido! Pomasimala kamo haDios, tan pomasimala kamoy namaotkongko. 2 Ha bali nan Ama ko aymain lako a maiwanan. No amboanorin, imbalita koy na komon ko-moyo. Hawanin, mako ko itaw pigawihanda koy maiwanan moyo. 3 Noitaw akoy na ta naihanda koy naymaiwanan moyo, magbolta ko iti takowon katamo, pigaw no ayti ka-mainan ko ay itaw kamoy namaot.4Tandamoyoy nay kaon ko, tan tandamoyoy namaot yay dalan nin makoitaw.”

5 Kot wani Tomas kona, “Katawan,kay mi tanda no ayti ka mako, pa-nomi man tanda a dalan mako itaw?”

6 Wanan in-obat ni Jesus, “Hikoydalan, kaptogan tan ampangibatanbiyay. Kay homin maka-ka konanAma no kay domalan kongko. 7 Notalagan bilbi moyo ko ay bilbi moyoynamaot ana yayAmako. Kanyapaibathawanin ay bilbi moyo yay na tanbilang moyo yay nan na-kit.”

8 Wani Felipe kona, “Katawan,maipa-kit mo tana komi yay Ama,kontinto kami na.”

9 Wani Jesus kona, “Felipe, naboyotmoyo koy nan kalamo-lamo, kotambo mo ko ot doman bilbi? Nga-min, hinoman a naka-kit kongko aynaka-kit anay namaot konan Ama.Anongkot man ta hinalita mo ot aipa-kit ko komoyo yay Ama? 10 Kaymo doman ampi-polon a iti ko konanAma, tan yay Ama ay iti ya kongko?Yay hawhalita a anhalitaon ko ay kaynangibat ha sarili kon kanakoman,nokay an-ipagawa na-rin nin Ama aiti kongko. 11 Pi-polon moyo ko a itiko konan Ama tan yay Ama ay iti yakongko. Kot no kay moyo ma-pi-pola halita ko, pi-polon moyo ko tanabana ha ka-paka-ngap a gawgawako. 12 Yay potog a potog, ibalita ko

* 13:33 13:33 Ha Griego: “makalog a awa-nak.” Halita odti nin pa-mabli.

Juan 14:13 186 Juan 14:31komoyo, hinomana antompol kongkoay makagawa yay namaot nin ka-paka-ngap a bawbagay a bilang haanggaw-on ko tan holok ot ison, banata morong akoy na itaw konan Ama.13 Anyaman a dawaton moyo konanAma ha ngalan ko ay gaw-on ko pigawma-parangalan yay Ama bana kongkoa Anak na. 14 Kanya, no main kamondawaton ha ngalan ko ay gaw-on ko-rin komoyo.”

Yay Masanton Ispirito nan Dios aImpangako ni Jesus

15 [Wanan impagpatoloy niJesus,] “No anlabyon moyo ko,honolon moyoy kawkapanogoanko. 16 Dawaton ko konan Ama abiyan na kamon a-say naman a Ma-mangwawali a magpirmi komoyoanggan-angga. 17Yadti yay MasantonIspirito nan Dios a mamitoro komoyonin kaptogan. Kay la ya matanggapnin hilay tawtawon makamondobana ta kay la ya angka-bilbi niangkaintindyan. Kot hikamo ayma-bilbi moyo ya bana ta mag-inmoyo yan kalamoan tan magpirmiya komoyo.

18 “Kay katamo ibati nin bilang aw-olila, bana ta magbolta ko komoyo.19 Domali tanay panaon ay kay la koyna ma-kit nin hilay tawtawo ha ka-mondowan, balo ta hikamo ay ma-kitmoyo kon oman. Tan bana ta mabyayakon oman, hikamo man ay mabyaykamoy namaot oman. 20 Konan ya-rin a panaon ay ma-tandaan moyo aiti ko konan Ama ko, bi-sa hikamo ayiti kongko, tan hikoy namaot ay itikomoyo.

21 “Hinoman a magtanda ninkawkapanogoan ko ta bi-sa an-honolon nadti ay ampanglabi kongko.Bi-sa, yay ampanglabi kongko aylabyon na yan Ama ko, tan labyonko yay namaot tan magpabilbi akonhosto kona.”

22Hawanin, wani Judas kona (ambohi Iscariote), “Katawan, anongkothikamin bongat a pamipabilbianmon

hosto, ambo pati hilay tawtawo hamondo?”

23 Wanan in-obat ni Jesus kona,“Hinoman a ampanglabi kongko ayanhonolon nay hawhalita ko. Labyonna yan Ama ko, tan hikami ni Amaay mako magpirmi kona. 24 Kotyay tawon kay ampanglabi kongko aykay anhonol ha hawhalita ko. Yayhawhalita a nalngo moyo kongko aykay nangibat ha sarili kon kanako-man, nokay ibat konan Ama a nanogokongko.

25 “An-ibalita kodtin bawbagaykomoyo lo-gan kalamoan moyo koot. 26 Anodtaw pa man, yay Ma-mangwawali a ihogo nan Ama kokomoyo ha ngalan ko a homin lalomano ambo yay Masanton Ispirito na ayhiyay mamitoro komoyo nin halbanbagay, tan hiyay mamipanomtomkomoyo nin halban imbalita kokomoyo.

27 “Ambiyan katamon kaliswayannakom a bilang ha kaliswayan nakoma iti kongko. Yadti ay ambo par-iho ha angkaibi nin tawtawo ha ka-mondowan. Kanya ando kamo mag-aborido ni mali-mo. 28 Nalngo moy-odtaw hinalita ko komoyo a ibatikatamo balo ta magbolta kon omankomoyo. No talagan anlabyon moyoko, dapat ikaliga moyoy hinalita konmako ko konan Ama, ta mas maka-pangyayari ya dinan kongko. 29 An-ipa-pao-na koy nan an-ibalita yadtinhalban komoyo ba-yo mangyari, tapigaw tompol kamo kongko nomang-yari anadtin halban. 30 Kay koy namaboyot maki-totol komoyo, bana taanlomato yay na hi Satanas a poonnin kamondowan, kot homin yan ka-pangyarian kongko. 31 Anodtaw paman, anhonolon koy an-ipanogo nanAma kongko pigaw ma-tandaan lantawtawo a anlabyon ko yay Ama.” Pa-makahalita nadti ni Jesus, wana, “Sigi,mako tamoy na.”

Juan 15:1 187 Juan 15:2215

Hi Jesus yay Pa-hal Potog a PoonObas

1 [Wana ot ni Jesus,] “Hiko yay pa-hal potog a poon obas, tan yay Amako yay ma-ngalaga nin yadti. 2Balangpa-hal hanga ko a kay ampamonga ayampo-tohon nan Ama. Balo ta balanghanga a ampamonga ay anlinisan nata pigaw lalonmamonga. 3Hikamo ayna-linisan ana bana ha hawhalita a hi-nalita ko komoyo. 4 Kanya magpirmikamo kongko ta magpirmi koy na-maot komoyo. No pa-non yay hangakot kay ya makapamonga no kay yanakakabit ha poon, anorin anamaotkapara komoyo, kay makapamongankaabigan a biyay moyo no kay kamoampagpirmi kongko.

5 “Oliton ko, hiko yay pa-hal poonobas, tan hikamoy pa-hal hawhanga.Hinoman a ampagpirmi kongko ayampagpirmi koy namaot kona, kanyamamongan lako a kaabigan a mainnan biyay. Nga-min, homin kamonmagawa a tama ha hilap nan Diosno nakahiyay kamo kongko. 6 Yaytawon kay magpirmi kongko ay bi-lang ha hanga a ibantak ha likolta pigaw malanoh. Yay anorin ahawhanga ay tiponon ta ibantak haapoy para poolan. 7 No magpirmikamo kongko tan yay hawhalita koymagpirmi komoyo, dawaton moyoyanyakaman a labayon moyo ta ibikomoyo. 8 Ma-parangalan yay Amako no lako a pa-hal bongan kaabigannin biyay moyo, ta ha anorin ay ma-patnagan a hikamo kot dawdisipolosko. 9 No pa-no na ko nilabi ni Amaay anorin anamaot a pa-manglabi kokomoyo. Magpirmi kamo ha labiko. 10 No anhonolon moyoy kawka-panogoan ko ay ampagpirmi kamo halabi ko komoyo. Anorin anamaot ka-para kongko, anhonolon koy kawka-panogoan nan Ama ko, kanya ampag-pirmi ko ha labi na kongko.

11 “An-ibalita kodti komoyo ta pi-gaw yay kaligawan ko ay patoloy ana-maot ison komoyo tanmahostoy kali-gawan moyo. 12 Hawanin, oyay ka-sogoan ko komoyo: Milalabi kamonin bilang pa-manglabi ko komoyo.13 No ha tawo, homin anan labi ahomolok ot ha labi nin hinoman aibi nay biyay na alang-alang ha aw-amigo na. 14Aw-amigo katamo no an-honolonmoyoy an-ipanogo ko. 15Kaykatamoy na ha-wayan ma-magsirbibana ta kay na tanda ninma-magsirbino anyay anggaw-on nan amo na.Kot hikamo, aw-amigo anay ha-wayko komoyo, bana ta halban baw-bagay a impatandaan nan Ama kokongko ay impatandaan koy namaotkomoyo. 16 Ambo hikamoy namilikongko, nokay hikoy namili tan nami-hogo komoyo para mamongan kaabi-gan a biyay moyo, bi-sa yadtin bongaay kay manganggawan. Kanya, anya-man a dawaton moyo konan Ama hangalan ko ay ibi na komoyo. 17Olitonkoy kasogoan ko komoyo: Milalabikamo.”

Tiplonon Hilay Anhomonol koni Je-sus

18 [Wana ot ni Jesus,] “No an-tiplonon la kamon tawtawon maka-mondo, dapat moyon panomtomon ahikoy o-na lan tiniplon. 19No komonta kabilang kamo ot konlan tawta-won makamondo, labyon la kamonin bilang kaasa-sa la. Kot banata ambo kamoy nan kabilang konlantawtawon makamondo, palibhasayimpolok katamoy naor konla, kanyaantiplonon la kamo. 20 Panomtomonmoyodtaw imbalita ko komoyo a yaya-say alila ay ambo yan mata-gayha amo na. Kanya, bana ta an-damsakon la kon tawtawon maka-mondo ay damsakon la kamoy na-maot. Kot no wari ta anhonolon layhawhalita ko ay honolon lay namaota hawhalita moyo. 21 Yadtin halbanay gaw-on la komoyo bana kongko,palibhasay ambo lan bilbi yay nanogokongko. 22 No kay ko nako iti tan

Juan 15:23 188 Juan 16:16kay nangaral konla ay kay la komonmaipagkasalanan a kay hila antompolkongko, kot hawanin balo ay hominhilay nan maipagbara-nan konan ya-rin a kasalanan la. 23 Hinoman a am-paniplon kongko ay antiplonon naynamaot a Ama ko. 24 No kay ko hilapina-kitan nin ka-paka-ngap a baw-bagay a kaymagawa ninmaskin hino-man, kay la komon maipagkasalanana kay hila antompol kongko. Kothawanin ay na-kit lay naor a gawgawako, balo ta antiplonon la ko syimpripati yay Ama ko. 25 Konan yadtinampangyari kongko, angka-paptoganyay nakasolat ha Libron Kapanogoannan Dios konla, a wana, ‘Antiplononla kon kay homin bara-nan.’

26 “Kot main panaon a makalatoana yay Ma-mangwawali komoyo,ta ihogo koy nay Masanton Ispir-ito komoyo a maibat konan Ama ahomin laloma no ambo yay Ispir-ito nin kaptogan. Pa-makalato naay hiyay mamaptog tongkol kongko.27 Hikamo man ay mamaptog ana-maot tongkol kongko, bana ta im-pagkalamoan katamo paibat hin nag-ompisa kon nanoro.

161 “Yadtin halban ay an-ibalita ko

komoyo pigaw kay moyo bokotan amain moyon katotpol. 2 Nga-min,yay gaw-on la komoyo ay alihon lakamo ha pa-makamyimbro moyo hasawsinagoga. Iya, lomato a panaona hinoman a mangmati komoyo, haywana no ampagsirbiwan na yay Diosha anorin a gawa na. 3 Gaw-onladti komoyo palibhasay ambo la konbilbi ni yay Ama. 4 Kot an-ibalitakodti komoyo ta pigaw no lomatoanay panaon a gaw-on ladti komoyo,ma-panomtoman moyon naipa-pao-na koy nadti komoyo.”

Yay Gawa nin Ispirito nan Dios[Wanan impagpatoloy ni Jesus,]

“Kay kodti imbalita komoyo hin o-na bana ta patoloy moyo ko ot an-ipagkalamoan. 5Hawanin ay morong

akoy na konan nanogo kongko. Balota homin ni a-sa komoyon ampamas-tang no ayti ko mako. 6Masbali nilo-molo kamoy na ingat bana ha baw-bagay a imbalita ko komoyo. 7 Kotibalita ko komoyoy kaptogan: Yaykaaalih ko ay ikaabig moyo, ta nokay ko omalih ay kay ya mako ko-moyo yay Ma-mangwawali a hominlaloma no ambo yay Ispirito nan Dios.Kot bana ta omalih akoy naor, kanyaihogo ko ya komoyo. 8 Pa-makalatona ay ipatandaan na konlan tawta-wonmakamondo no anyay kasalananla, no hinoy maptog tan no hinoyparosawan nan Dios. 9 Yay ipatan-daan nan kasalanan ay yay kay hilaantompol kongko. 10 Yay ipatandaannay namaot no hinoy maptog ay hikota morong ako konan Ama ko ta bi-sa kay moyo koy na ma-kit. 11 Tanyay ipatandaan na no hinoy paro-sawan nan Dios ay hilay tawtawonmakamondo, ta nga-min hi Satanasa ampag-ari konla ay sinintinsyawananan parosawan.

12 “Lako ot komon a labay konibalita komoyo, kot kay moyo otkababaan nin intindyon hawanin.13 Balo ta pa-makalato nin Ispiritonin kaptogan, labay totolon yayIspirito nan Dios ay toroan na kamoha halban kaptogan. Nga-min,yay ipatandaan na komoyo ay kaymangibat ha sarili na, nokay yadtawbongat a impatandaan nan Dios konaa halitaon na a bilang ha bawbagaya mangyari ha lomato a panaon.14 Konan ya-rin ay parangalan na kotamaibat kongko yay ipaintindyan nakomoyo. 15 Halban ikon nan Ama ayikon koy namaot, kanya hinalita ko amaibat kongko yay ipaintindyan nakomoyo.”

Ma-hagilyan Kaligawan a Kaloloanlan Disipolos

16 [Wana ot ni Jesus,] “Kay anamaboyot, kay moyo koy na ma-kit,bi-sa kay anaman maboyot ay ma-kit

Juan 16:17 189 Juan 17:1moyo kon oman. Nga-min, morongako yapon konan Ama.”

17 Main konlan disipolos na hin ya-rin a wanla ha a-sa tan a-sa, “Anyakari a labay nan totolon ha hinalitana kontamo a ‘Kay ana maboyot,kay moyo koy na ma-kit, bi-sa kayanaman maboyot ay ma-kit moyokon oman,’ tan yay wana ot, ‘Nga-min, morong ako yapon konan Ama?’18 Anya kari a labay nan totolon nin‘kay ana maboyot’? Kay tanda noanyay labay nan totolon.”

19 Hawanin, tanda nay na ni Jesusa labay la yan pastangon, kanya wanakonla, “Ampipa-pa-nowanmoyo ha a-sa tan a-sa no anyay labay kon totolonha hinalita kon ‘Kay ana maboyot,kay moyo koy na ma-kit, bi-sa kayanamanmaboyot ayma-kitmoyo konoman.’ 20Yay potog a potog, ibalita kokomoyo, tomangih kamo tan lomolobana ha mangyari kongko, kot hilaytawtawon makamondo ay lomilikot.Kot hikamo, lomolo kamo man, balota ma-hagilyan ya-rin nin kaligawan.

21 “Kaalimbawaan ay a-say babayinmangangabing a malolo palibhasayampanglayam ana, kot no naka-pangabing yay na, ma-lingwanan naynadtaw pa-ma-pailab na, bana hakaligawan nan main ta naiabing anaha mondo a anak na.

22 “Anorin anamaot kapara ko-moyo, malolo kamo hawanin, balota maki-pi-kit akon oman komoyo,kanya ma-ligawan kamon hosto, tanhominmakaalih nin kaligawanmoyo.

23 “Konan ya-rin a panaon, amboanan hiko a panawatan moyo nokayyay Ama ana. Yay potog a po-tog, ibalita ko komoyo, ibi nan Amakomoyo yay anyakaman a dawatonmoyo kona ha ngalan ko. 24 Angganhawanin ay homin kamo ot indawatkona ha ngalan ko. Domawat kamo tamakatanggap kamo pigaw mahostoykaligawan moyo.”

Daog ni Jesus hi Satanas

25 [Wanan impagpatoloy ni Jesus,]“Ampigamit akon aw-alimbawa hapa-mitoro ko komoyo. Kot lomato apanaon a kay koy na migamit nin aw-alimbawa, nokay toroan katamoy natongkol konan Ama nin diritsawan.26Konan ya-rin a panaon ay domawatkamoy na konan Ama ha ngalan ko.Kay ko an-ibalita a domawat ako ko-nan Ama para komoyo. 27 Nga-min,mismon yay Ama ay anlabyon nakamo, bana ta anlabyon moyo koynaor tan ampi-polon a inhogo na konDios. 28 Naibat ako konan Ama bi-sanako ko iti ha mondo. Hawanin ayomalih ako hamondo tamorong akoyna konan Ama.”

29 Wanlan disipolos na hin ya-rin, “Hawanin diritsawan anay pa-mipalino mo komi, ta kay moy na an-iparalan ha alimbawa. 30 Hawaninangkaintindyan mi na a tanda moyhalban bawbagay, kanya ambo anankailangan pastangon ka ot nin hino-man. Kanya ampi-pol kami a talaganinhogo na kan Dios.”

31 Wanan in-obat ni Jesus konla,“Ampi-pol kamoy na doman kongkohawanin? 32 Kot balo, lomato apanaon, tan ampag-ompisay nahawanin a hikamo kot miboyak tami-porong kamoy na ha sawsarilimoyon bali ta ibati moyo ko. Anorinman, ambo akon asa-sa ta kalamoko yay Ama. 33 An-ipatandaan koynadti komoyo ta pigaw main kamonkaliswayan nakom ha pa-makiasa-sa moyo kongko. Iti ha mondo aydalanan moyoy kawkadya-dyaan,balo ta pakhawon moyoy nakommoyo ta tinalo koy na yay karokaanha mondo.”

17Yay Kada-dawat ni Jesus Para Kon-

lan Dawdisipolos Na1 Pa-makayari nan imbalita ni Je-

sus orin bawbagay, tinomangal yaha langit, ta wanan indawat, “Ama,nakalato anay oras para ipa-kit moykarangalan ko, hiko a Anak mo. Ha

Juan 17:2 190 Juan 17:23anodtin paralan ay maipa-kit koy na-maot a karangalan mo. 2 Nga-min,impa-taya mo kongkoy kapangyariannin mamoon ha halban tawtawo itiha babon lota, pigaw hikoy maminbiyay a homin anggawan konlan hal-ban tawtawon impa-taya mo kongko.3Yay labay totolon nin biyay a hominanggawan ay yay ma-bilbi la ka, hikaa ka-siya-siyan potog a Dios tan hikohi Jesu-Criston inhogo mo. 4 Impa-kit koy karangalan mo iti ha mondota pinolyari koy gawgawa a impagawamo kongko. 5 Hawanin, Ama, ipat-nag moy karangalan ko ha main monarapan nin bilang ha karangalan a itikongko hin ison ako ot komo ba-yopinalsay sangkalotaan.”

6 [Wana ot ni Jesus ha dawat na,]“Impabilbi kata konlan tawtawon in-imbi mo kongko a pinili mo ibat hamondo. Ikonmo hila, bi-sa inimbi mohila kongko tan anhonolon lay halitamo. 7 Hawanin ay tanda lay na ahalban bawbagay a inimbimo kongkoay nangibat komo. 8 Nga-min, yayimpanakom mo kongko a dapat konhalitaon ay impangaral ko konla bi-sa tinanggap ladti. Tanda la a potoga nangibat ako komo tan ampi-polonla a inhogo mo ko.

9 “Ambo hilay tawtawon maka-mondo a an-idawat ko, nokay hi-lay inimbi mo kongko ta ikon mohila. 10 Nga-min, hilay halban ikonko ay ikon mo, tan hilay ikon mo ayikon ko syimpri, tan yay karangalanko ay angka-patnagan anamaot itikonla. 11 Kay koy na maboyot itiha babon lota ta morong akoy nakomo, kot hila ayma-bati iti ha babonlota. Masanton Ama, ha kapang-yarian nin main mon ngalan, ingatanmo hilay inimbi mo kongko pigawpatoloy a main lan pa-miasa-sa a bi-lang anamaot ha main tan pa-miasa-sa. 12 Lolog kon iti ha mondo ninkalamo hiladtin tawtawon inimbi mokongko ay iningatan ko hila ha ka-

pangyarian nin main mon ngalan.Iningatan ko hila, kanya homin ni-paroka konla, nokay yadti bongat a-sa a ampaningkap nin pakarokaanna.* Kot talagan mangyari yadti pi-gaw pomtog yay nakasolat ha Masan-ton Kasolatan. 13 Hawanin ta mo-rong akoy na komo, an-ibalita kodtinbawbagay lo-gan iti ko ot ha mondo,pigaw mapno hila nin kaligawan ko.14 Impangaral ko konlay halita mo, bi-sa tinanggap ladti. Kanya antiplononhila nin tawtawon makamondo, pal-ibhasay ambo hilay nan makamondoa bilang anamaot kongko a ambomakamondo. 15 Kay ko an-idawat aalihon mo hila iti ha mondo, nokaykomon ingatan mo hila konan yaypoon nin karokaan. 16 Ambo hilaynaor anan makamondo a bilang ana-maot kongko a ambo makamondo.17Pakabanalon mo hiladtin antompolkongko ha paralan nin kaptogan aibat komo: Yay halita mo ay kapto-gan. 18 No pa-no mo ko inhogo iti hamondo, anorin anamaot kapara, an-ihogo ko hila ha tawtawo ha mondo.19 Alang-alang konla ay an-ibi koybiyay ko, pigaw hila man kot ibi laynamaot amain lanbiyay komohapar-alan nin kaho-honol la ha kaptogan.”

20 [Wana ot ni Jesus nin impag-patoloy ha dawat na,] “An-idawatko ambo bongat hiladtin dawdisipo-los ko, nokay hila man a tompolkongko bana ha main lan pangan-garal. 21Komonmanga-piasa-sa hilayhalban a bilanghamain tanpa-miasa-sa. No pa-non hika, Ama, kot itikongko tan hiko kot iti komo, komonanorin hilay namaot ha a-sa tan a-sa bana ha pa-makiasa-sa la konta,pigaw hilay tawtawon makamondokot mi-pol a talagan inhogo mo ko.22No pa-noy karangalan a inimbi mokongko ay anorin anamaot a an-ibi kokonlan hilay antompol kongko, pigawmag-in hilan asa-sa a bilang kontaa asa-sa. 23 Iti ko konla tan hika

* 17:12 17:12 Ha Griego: yay anak nin pakarokaan.

Juan 17:24 191 Juan 18:16ay iti kongko pigaw mag-in maigota main lan pa-miasa-sa, ta pigawmaintindyan lan hilay kay antompola talagan inhogo mo ko tan anlabyonmo hilay antompol kongko a bilanganamaot pa-manglabi mo kongko.

24 “Ama, yay labay ko komon aymaipagkalamoan koy namaot ha ka-mainan ko ha lomato a panaon hilaytawtawon inimbi mo kongko, pigawma-kit lay karangalan a inimbi mokongko bana ha labi mo kongko ba-yo ot pinalsay babon lota. 25 O Ama amatoynong ha halban mon gawgawa,ambo la kan bilbi nin hilay tawtawonmakamondo, balo ta bilbi kata tantanda lan hiladtin dawdisipolos ko ainhogomo ko. 26 Impabilbi kata konlatan patoloy katan ipabilbi konla, pi-gaw magkamain hilan pa-manglabi abilang ha pa-manglabimo kongko tanpigaw pirmi ko iti konla.”

18Dinakop hi Jesus(Mateo 26:47-56; Marcos 14:43-50; Lu-

cas 22:47-53)1 Pa-makayari nan indawat ni Je-

sus odtin halban, impagkalamoan nahilay disipolos na nin nilomipay haHapa Cedron. Bi-sa nilomoob hilaha a-say hardin itaw ha Bakil Olibo.2 Hi Judas a magtraidor koni Jesusay kabisado nadtin logar, palibhasaymabotbot na hilan tiponon itaw niJesus a dawdisipolos na. 3 Hawanin,nakoy naor hi Judas itaw nin mainawit a-say gropon hawhondalo a tagaRoma tan omnoy gawgwardya ha tim-plo a inhogo lan pawpoon pari tanpaw-Pariseo. Aw-armado hila tan ni-pangawit apoy. 4 Palibhasay tanda niJesus a halban mangyari kona, kanyahinakbat na hila, ta wana konla, “Hi-noy antingkapon moyo?”

5 Wanlan in-obat kona, “Hi Jesus ataga Nazaret.”

Wani Jesus konla, “Hiko-rin.”

Hi Judas a nagtraidor kona aykaarap anamaot hin ya-rin. 6 Pa-makahalita ni Jesus nin “Hiko-rin,” aynipaatras hila tan nangatotomba.

7 Pinastang na hilan oman ni Jesus,wana, “Hino kot talagay antingkaponmoyo?”

Wanlay naman, “Hi Jesus a tagaNazaret.”

8 Obat ni Jesus, “Imbalita koy naa hiko-rin. No hikoy antingkaponmoyo, po-layan moyon makaalih hi-ladtin kawkalamoan ko.” 9 (Ha pa-mibalita nan ya-rin ay pinomtog ahinalita na ha dawat na, a wana,“Homin ni a-sa konla a niparoka.”)

10 Hin ya-rin ay bigla inoyoh ni Si-mon Pedro a awit nan bonong, ta tin-abtab nay a-say alila nan pinakapoonpari. Kot natigpah a wanan to-tolyan nan ya-rin alila a yay ngalanna kot Malco. 11 Wani Jesus koniPedro, “Igomâ moy bonong mo tadapat tanggapon kodtin pa-magdya-dya bana ta yadti a kanakoman nanAma ko.”

In-arap hi Jesus koni Anas12 Hin ya-rin ay dinakop tan binalol

la hi Jesus nin hilay hawhondalo ataga Roma, kalamo lay kapitan la,tan hilay gawgwardya a inhogo lanpawpoon nin Israelita. 13 Inawit la yayapon koni Anas a datin pinakapoonpari a katyangan ni Caifas. Yadti hiCaifas yay pinakapoon pari hin ya-rina taon, 14 tan hiya odtaw namibalitakonlan pawpoon nin Israelita a maslabah a a-say tawo tanaymati para hahalban.

Imporlingor ni Pedro hi Jesus(Mateo 26:69-70; Marcos 14:66-68; Lu-

cas 22:55-57)15 Hi Simon Pedro tan a-sa ot a

disipolo ay tinomombok koni Jesus.Palibhasay bilbi nan pinakapoon pariyadtin disipolo, kanya nakaloob yaynamaot ha bali nan pinakapoon paria pinangawitan la koni Jesus. 16 Kothi Pedro ay na-bati ha likol ha daninpoltan balaybay. Kanya nilomikol yaydisipolo a bilbi nan pinakapoon pari,

Juan 18:17 192 Juan 18:33ta impaki-totol na konan dalaga a am-pagbantay itaw ha poltan balaybay apaloobon na hi Pedro, kanya pinaloobna ya. 17Wanandalaga koni Pedro, “A-sa kay namaot doman ha dawdisipo-los nan ya-rin a tawo?”

“Ambo,” wani Pedro.18 Hin ya-rin ay malayop, kanya

hilay aw-alipon tan gawgwardya aynamartan timbon ta ampalanglanghila. Naki-ha-lo hi Pedro konlannaka-dong itaw ta ningoroy namaot.

Pinastang ni Anas hi Jesus(Mateo 26:59-66; Marcos 14:55-64; Lu-

cas 22:66-71)19 Hawanin, yay datin pinakapoon

pari a hi Anas ay pinastang na hiJesus tongkol ha dawdisipolos na tanha bawbagay a intoro na. 20 Wananin-obat ni Jesus kona, “Parada konampangaral ha tawtawo. Itaw akopirmin ampanoro ha sawsinagoga tanha timplo a ampititiponan tamon aw-Israelita. Homin akon hinalita ninpaari. 21 Anongkot hikoy ampastan-gon mo? Hiladtaw nakalngo kongkoa dapat mon pastangon no anyay in-toro ko konla. Tanda la man no anyayhinalita ko.”

22 Pa-makahalita nan anorin ni Je-sus, tinampal na yan a-say gwardyaa naka-dong itaw, ta wana, “Anorindoman a dapat mon pa-ngobat konanpinakapoon pari?”

23 Wani Jesus kona, “No main lingoha imbalita ko, paptogon mo pa. Kotno tama, anongkot man ta tinampalmo ko?”

24 Hin ya-rin ay impapi-ka ni Anashi Jesus nin nakabalol itaw koniCaifas a pinakapoon pari hin ya-rin apanaon.

Imporlingor nan Oman ni Pedro hiJesus

(Mateo 26:71-75; Marcos 14:69-72; Lu-cas 22:58-62)

25 Hin ya-rin ay itaw ya otnaka-dong hi Simon Pedro ninampalanglang, kanya wanla kona,

“Ambo doman a-sa kay namaotha dawdisipolos ni Jesus?” Kotimporlingor nadti ni Pedro, ta wana,“Ambo!”

26 Main anamaot itaw a-sa ha aw-alila nan pinakapoon pari a kanayonnan yadtaw lalakin natigpah ni Pedroa totolyan, a wana kona, “Ambodoman na-kit kata nangon itawha hardin nin kalamo ni Jesus?”27 Imporlingor na ot syimpri ni Pedro.Tongwa, tinomaran-ok a manok.

In-arap hi Jesus koni Gobirnador Pi-lato

(Mateo 27:1-2, 11-14; Marcos 15:1-5;Lucas 23:1-5)

28 Ibat ha bali ni Caifas ay in-awit la hi Jesus ha palasyo ni Gob-irnador Pilato [a taga Roma]. Pal-bangon ana hin ya-rin. Kay hilanilomoob ha palasyo nan gobirnadorhilay Israelita a ma-moon bana taa-sa yan ambo Israelita, pigaw kayhila maitoring ambo karapat-dapatmangan nin pangaponan ha PistanPa-makalibri** nin Israelita. 29 Banata anorin, nilomikol hi GobirnadorPilato, ta wana konla, “Anya kot ariklamo moyo laban konan yadtintawo?”

30 Wanlan in-obat, “No ambo yantawon anggomwa doka, kay mi yakomon in-intriga komo.”

31 Wanay naman ni Gobirnador Pi-lato konla, “Di kowonmoyoyano-nin,ta hikamoy nay manosga kona ayonha kawkapanogoan moyo.”

Kot wanlan pawpoon nin Israelita,“Iya, kot imbawal komin manintin-syan kamatyan.” 32 (Ha anorin anangyari, pinomtog yay hinalita niJesus tongkol ha klasin kamatyan adalanan na.)

33 Hin ya-rin ay nilomoob omanhi Gobirnador Pilato ha palasyo tabi-sa impapiarap na hi Jesus kona.Wana kona, “Hika doman a Ari lanIsraelita?”

* 18:28 18:28 Pista orin nin pa-manomtom lan Israelita ha pa-milibri nan Dios konlan kapapo-papoanla ha pa-makaalipon ha Egipto.

Juan 18:34 193 Juan 19:1234 Wanan in-obat ni Jesus, “Naibat

doman ha sarili mon kaisipan ya-rin a pastang mo? O main lalomannamibalita komo tongkol kongko?”

35 Wanay naman ni Gobirnador Pi-lato, “A-sa ko doman Israelita, ta haywamo tanda ko-rin? Imbalita la-rinnin kapara mon Israelita tan paw-poon pari moyo a namiintriga komo.Anya kot talagay ginwa mo?” 36WaniJesus, “Yay pa-mag-ari ko ay amboiti ha mondo. Nga-min, no yay pa-mag-ari ko kot iti ha mondo, niloma-ban komon a tawtawo ko pigaw kayko maiintriga konlan kapara kon Is-raelita. Kot yay pa-mag-ari ko ayambo anaor iti ha mondo.”

37Wani Gobirnador Pilato kona, “A-sa ka no-nin ari?”

Wanan in-obat ni Jesus, “Hikay nayampamibalita a ari ako. Ya-rin abara-nan no anongkot nako ko iti hakalotaan tan impangabing iti, pigawtistigosan ko yay kaptogan. Hinomana iti ha kaptogan ay ampanglongokongko.”

38 Pastang ni Gobirnador Pilato,“Anya kot yay kaptogan?”

Sinintinsyawan Kamatyan hi Jesus(Mateo 27:15-31; Marcos 15:6-20; Lu-

cas 23:13-25)Pa-makahalita nan yadti, nilomikol

yay naman hi Gobirnador Pilato, tawana konlan pawpoon nin Israelita,“Homin akon angka-kit bara-nan adapat yan sintinsyawan kamatyan.”39 Bi-sa wana konlan tawtawo, “Kotmain kamo syimprin kaogalian iti akada Pistan Pa-makalibri moyo ay da-pat mamiboloh akon a-say priso parakomoyo. Labay moyo wari a yay Arimoyon Israelita a bolohan ko?” 40Kothalban la inomaghaw, “Kai!” wanla,“Ambo hiya! Hi Barabbas a bolohanmo!” Anta yadtin hi Barabbas ay a-sayan tolisan.

191 Hin ya-rin ay impalatigo ni Gob-

irnador Pilato hi Jesus. 2 Pa-makayarila yan nilatigo nin hawhondalo ay

namayokal hilan hangan marowih tainkorona la kona, bi-sa pinadolohanla yankolor obi ta konwari ari ya. 3Ba-yo, a-sa a-sa hilan dinomani kona tawanlan pa-noya-toya, “Viva yay Arilan Israelita!” Bi-sa tina-tampal la ya.

4 Hin ya-rin ay nilomikol anamanhi Gobirnador Pilato, ta wana kon-lan tawtawo, “Iarap ko ya komoyo,pigaw ma-tandaan moyo a hominakon angka-kit bara-nan a dapat yansintinsyawan kamatyan.” 5Nilomikolyay naor hi Jesus nin nakakoronanmarowih tan nakadoloh nin kolor obi.Bi-sa wani Gobirnador Pilato konla,“Biliwon moyo yadtin tawo!” 6 Hinna-kit la yan pawpoon pari tan gawg-wardya, wanlan in-aghaw, “Ipasak yaha kros! Ipasak ya ha kros!”

Kanya wani Gobirnador Pilatokonla, “Kowon moyo ya no-nin tahikamoy mamipasak kona. Hominakon angka-kit bara-nan a dapat yansintinsyawan kamatyan.”

7 Wanlan Israelita kona, “Mainkamin kapanogoan a kinontra na taampagkonwari ya a Anak yan Dios,kanya bana konan ya-rin ay dapat yanmati.”

8 Hin nalngo nadti ni GobirnadorPilato ay lalo yan nali-mo. 9Nilomoobyan oman ha palasyo ta itaw na kina-totol hi Jesus, wana, “Ayti ka kot ta-laga taga?” Kot kay na yay na inobatni Jesus. 10 Kanya wani GobirnadorPilato kona, “Kaymo labaymaki-totolkongko? Kay mo doman tanda a itikongkoy kapangyarian nin bolohanka o ipapipasak ha kros?”

11 Wanan in-obat ni Jesus, “Hominka komon kapangyarian nin man-intinsya kongko no kay na inimbinDios orin komo. Kanya yay namiin-triga kongko komo ay mas mabyat akasalanan na dinan komo.”

12 Bana ta anodtaw, lalon nag-inakit hi Gobirnador Pilato nin bolo-han hi Jesus, balo ta wanlan in-aghaw nin hilay Israelita, “No bolo-han mo ya, ambo kay nan amigo nanpinakaari tamo ha Roma, ta hino-man a ampanalita a hiya kot ari ay

Juan 19:13 194 Juan 19:29angkontrawon na yay pinakaari tamoha Roma.” 13Hin nalngo nadti ni Go-birnador Pilato, impapilikol nay na-man hi Jesus. Bi-sa tinomoklo ya itawha ampagbistawan na ha IntabladonBato a angkotanawon “Gabata” hahalita Hebreo.

14 Hin ya-rin ay bandan ogtiawlonin awlon pa-magparihado nin pan-gaponan para ha Pistan Pa-makalibri.Wani Gobirnador Pilato konlan Is-raelita, “Oyay Ari moyo!” 15 Wanlaynaman in-aaghaw nin hilay Israelita,“Patyon ya! Patyon ya! Ipasak ya hakros!”

Wanay namaot ni Gobirnador Pi-lato, “Talagan labaymoyo doman ipa-pipasak ko yay Ari moyo?” Wanlanin-obat nin hilay pawpoon pari, “Kayhomin kamin laloman ari no amboyay pinakaari ha Roma.”

16 In-intriga na ya ni GobirnadorPilato hi Jesus konlan pawpoon paripara ipapipasak la ya ha kros.

Impasak hi Jesus ha Kros(Mateo 27:32-44; Marcos 15:21-32; Lu-

cas 23:26-43)Kanya inawit la yay nan omnoy

hondalo. 17 Ambalatayon ni Jesusa kros hin ya-rin anlomikol hila hasyodad nin mako itaw ha “Logar ninBongo” a anha-wayan Golgota hahalita Hebreo. 18 Pa-makalato itaw,impasak la yay na ha kros nin hilayhondalo. Bi-sa main ot lowa katawoa impasak la ha kros ha mi-dobalini Jesus, kanya hi Jesus ay iti ya habotlay. 19 Main yan impapigwa hiGobirnador Pilato a paskin ha olowannin kros ni Jesus a anodti nakasolat:“Hi Jesus a Taga Nazaret, Ari nin Aw-Israelita.” 20 Lako konlan Israelita anakabasa nin yadtin paskin, bana tayay logar a pinamipasakan la koniJesus aymadani ha syodad Jerusalem,tan bana ta nakasolat yadti ha halitaHebreo, Griego tan Latin. 21 Wanlanhilay pawpoon pari nin Israelita hinya-rin koni Gobirnador Pilato, “Ambokomon anodtaw a insolatmo a Ari nin

aw-Israelita, nokay ‘Wanan yadtintawo, Ari akon aw-Israelita.’ ”

22 Kotwanan in-obat ni GobirnadorPilato, “No anyay insolat ko ay yadtawana.”

23 Hin nayari lan impasak hi Je-sus nin hilay hondalo, pinarti-partilay dawdoloh na ha a-pat, pigawbalang a-sa konla ay magkamain a-say parti. Kinwa lay namaot a ay-hing nan maanloh a homin tayi tadiritson inabol. 24 Bi-sa wanla ha a-sa tan a-sa, “Ando tamo gi-gi-niton,nokay pi-bonotan tamo tana no hinokontamoy makapag-ikon.” Ha anorina nangyari, pinomtog yadtin wana haMasanton Kasolatan,“Pinarti-parti lay dawdoloh ko,Ta bi-sa pini-bonotan la no hinoy

makapag-ikon nin ayhing ko.”Anorin anaor a ginwa lan hawhon-dalo.

25 Ha danin kros ni Jesus ay itawanamaot nakaodong hi nanay na tanyay talakakanbabayi ni nanayna, patihi Maria a kaambali ni Cleopas, tanhi Maria Magdalena. 26 Hin na-kit niJesus hi nanay na, tan yay ampaka-labyon nan disipolo a nakaodong hadani na, wana koni nanay na, “Babayi,ibilang mo yay nan anak mo.”

27 Bi-sa wanay namaot konandisipolo, “Ibilang mo yan nanay mo.”Paibat hin ya-rin, impaki-ka na hinanay ni Jesus ha balin kamainan na,ta itaw yay na ni-wan.

Nabtahan hi Jesus(Mateo 27:45-56; Marcos 15:33-41; Lu-

cas 23:44-49)28 Pa-makayari nin yadti ay tanda

ni Jesus a nangyari nay halban bagay.Hawanin, wani Jesus, “Malata ako.”Ha pa-mibalita nan anodti ay an-tooron na yay nakasolat ha MasantonKasolatan.

29 Main itaw hin ya-rin a-saypamigwaan a pono maalhom a alakobas. Kanya main nangwa ninispongha ta insawsaw ha maalhom aalak, ba-yo intoraw nadti ha tangkaynin “hisop”, ta bi-sa indalit na ha

Juan 19:30 195 Juan 20:5boboy ni Jesus. 30 Hin nakahophophi Jesus nin maalhom a alak, wana,“Nayari ana.” Bi-sa intook nay olo na,ba-yo in-intriga nay na a ispirito nakonan Dios.

Pinika a Liking ni Jesus31 Bana ta awlon Byirnis hin ya-

rin a awloy naor nin pa-magparihadopara ha Awlon Pa-mainawa, kay lalabay nin hilay pawpoon nin Israelitaa hiladtaw nakapasak ha kros kotma-palatan Awlon Pa-mainawa ninnakapasak ot. (Nga-min, ya-rin aSabado ay ambo bastan Awlon Pa-mainawa). Kanya impaki-totol la koniGobirnador Pilato a ipabalì nay baw-bitih nin hilay nakapasak ha kros pi-gaw tampol hilay nan mati, tan pi-gawmaiaypa a bawbangkay la ha krosba-yo lomato a Awlon Pa-mainawa.32 Kanya nako hilay naor a hawhon-dalo, ta bi-sa binalì lay bawbitih ninhilay loway kalamo ni Jesus a impasakha kros. 33 Kot hin dinomani hilayna koni Jesus, na-sikaso la a nati yayna, kanya kay lay na binalì a bitihna. 34 Balo ta main a-say hondalo anamika nin liking ni Jesus. Antimano,namola-nit a daya tan lanom. 35 Yaynaka-kit konan yadtin pawpangya-yari ay hiya mismo a ampanolat ninyadti. Talagan potog odtin an-ibalitana, tan sadya nan an-isolat odtin kap-togan pigaw tompol kamoy namaot.36 Ha anorin a nangyari, pinomtogodtaw wana ha Masanton Kasolatan,“Ni a-say botol na ay kay homin ma-balì.” 37 Wana ot ha Masanton Kaso-latan a pinomtog anamaot, “Homilaphila konan yay pinika la.”

Intabon hi Jesus(Mateo 27:57-61; Marcos 15:42-47; Lu-

cas 23:50-56)38 Main a-say lalakin taga babalin

Arimatea a hi Jose a a-say namaotdisipolo ni Jesus, balo ta sikrito bon-gat a kaho-honol na kona ta angkali-mo ya konlan pawpoon nin Israelita.Impaki-totol na koni Gobirnador Pi-lato a payagan na yan kowon a

bangkay ni Jesus. Pinomayag ana-maot hi Gobirnador Pilato, kanyakinwa nay naor a bangkay ni Je-sus. 39 Naki-ka anamaot kona hiNicodemo, yay nako koni Jesus hinyadtaw a-say yabi. Main yan awit ninmanga limampolo a kilo nin maban-glo a yatok nin kayon mira tan aloe aanggamiton para ipambalsamon nati.40 Hawanin, lo-gan lan angkolkolana bangkay ni Jesus nin pinon tilanmapoti ay ambiyan lan ya-rin a ma-banglo a yatok yay piha-loan nin ya-rin a tilan an-ikolkol la kona ayonha kaogalian nin pa-mitabon nin aw-Israelita. 41 Itaw ha danin pinami-pasakan koni Jesus ay main a-sayhardin. Konan ya-rin hardin ay mainba-yon panabonan a kay ot ginamit.42 Itaw lay na inigwa a bangkay ni Je-sus bana ta awlon Byirnis hin ya-rin,a bispiras nin Awlon Pa-mainawa, tanmadani nan homlop a awlo a ompisaynan Awlon Pa-mainawa. Nga-min,ya-rin panabonan ay madani bongatitaw.

20Homin ana hi Jesus ha Pinanabonan

Kona(Mateo 28:1-8; Marcos 16:1-8; Lucas

24:1-12)1 Palbangon nin awlon Dominggo,

maroblom ot, nako yay na hi MariaMagdalena itaw ha pinanabonan koniJesus. Na-kit na a yadtaw bato aimpanara ha poltan pinanabonan aynaalih ana. 2 Kanya nolayo yan nakokoni Simon Pedro tan konan yaydisipolon ampaka-labyon ni Jesus, tawana konla, “Kinwa lay bangkay nanKatawan itaw ha pinanabonan kona,tan kay mi tanda no ayti la inigwa.”

3 Antimano, hi Pedro tan yaydisipolon ampaka-labyon ni Jesus aynilomikol para mako ha pinanabo-nan. 4 Pariho hilan nolayo, kot maspaspas yay disipolon ampaka-labyonni Jesus, kanya no-na ya koni Pedronin niabot ha pinanabonan. 5 Hin

Juan 20:6 196 Juan 20:24tinomook ya ta hinilip nay lalo, na-kit nan nakaparna yay pinon tilanmapoti a ingkolkol koni Jesus, kot kayya yapon nilomoob. 6 Bi-sa nakalatoanamaot hi Simon Pedro a ka-honolna. Diri-diritso yan nilomoob hapinanabonan. Na-kit nay namaot yaypinon tilanmapoti a nakaparna. 7Kotyay panyo a impamotot ha olo ni Je-sus ay ambo kalamo konan yay pinontilan mapoti, ta nakapolok yadti ninnakalolon. 8 Nilomoob anamaot yaydisipolon no-nan nakalato. Na-kitnay naor a anodtaw a palasta, kanyani-pol ya a norong nabyay hi Jesus.

9 Maski man hin ya-rin ay kay la ottanda a main nakasolat ha MasantonKasolatan a kailangan morong yanmabyay.

10 Bi-sa norong hilay na.Nagpa-kit hi Jesus koni Maria Mag-

dalena(Mateo 28:9-10; Marcos 16:9-11)

11 Kot hi Maria Magdalena ayitaw ya ot nakaodong nin matangih-tangih ha likol pinanabonan koni Je-sus. Lo-gan nan antomangih aytinomook ya ta hinilip nay lalo pinan-abonan. 12 Na-kit nay loway anghil anakaayhingmapoti. Itaw hila antokloha ibatan bangkay ni Jesus, yay a-saha olowan tan yay a-sa ha bandanayi. 13Wanla kona, “Babayi, anongkotantangih ka?”

Wana konla, “Kinwa lay bangkaynanKatawan ko, bi-sa kay ko tanda noayti la inigwa.”

14 Pa-makahalita nan yadti ay bi-nomling ya. Na-kit na hi Jesus anakaodong itaw, balo ta kay na ya na-bilbi.

15 Wani Jesus kona, “Babayi,anongkot antangih ka? Hino kot aantingkapon mo?”

Hay wani Maria no hiya a har-diniro, kanya wana kona, “Sinyor, nowari ta hika anangwakona, ibalitamopa no ayti mo ya inigwa, ta kowon koya.”

16 Wani Jesus kona, “Maria!”

Hawanin, inomarap hi Maria koniJesus, ta wana ha halita Hebreo,“Raboni!” (labay totolon, “Maistro!”)

17 Wana ot ni Jesus kona, “Ando moko ga-gotan, ta kay ko ot nakaorongkonan Ama ko. Mako ka konlanimpagka-tawtalakaka ko, ta ibalitamo konla amorong ako konanAma koa Ama moyoy namaot, konan Dios koa Dios moyo syimpri.”

18 Nako yay naor hi Maria Mag-dalena konlan disipolos ni Jesus, tawana konla, “Na-kit ko yay Katawan!”Ta bi-sa imbalita na ot konla no anyayhinalita nan Katawan kona.

Nagpa-kit hi Jesus Konlan Daw-disipolos Na

(Mateo 28:16-20; Marcos 16:14-18; Lu-cas 24:36-49)

19 Kinayabiwan ya-rin ot a awlonDominggo, nititipon hilay disipolosni Jesus. Nakatrangkay pawpoltaha balin kamainan la hin ya-rin, taangkali-mo hila konlan pawpoonnin Israelita. Tongwa, nagpa-kithi Jesus nin nakaodong ha botlayla, bi-sa wana konla, “Magkamainkamon kaliswayan nakom.” 20 Pa-makahalita na-rin, impa-kit na konlayay gamot tan liking na. Hawanin,maligan-maliga hila ha pa-maka-kit la konan Katawan. 21 Wanaynaman ni Jesus konla, “Magkamainkamon kaliswayan nakom. No pa-no na ko inhogo nin Ama ay anorinkapara, an-ihogo katamoy namaot.”22 Pa-makahalita na-rin, pinayhopanna hila, bi-sa wana, “Tanggaponmoyoy Masanton Ispirito nan Dios.23 Hinoman a ampatawaron moyoha main nan kawkasalanan ay na-patawad ana-rin. Kot hinoman akay moyo patawaron ha main nankawkasalanan ay kay ot pinatawad amain nan kawkasalanan.”

Hi Jesus tan hi Tomas24 Hi Tomas a anha-wayan Kambal

tan a-sa konlan labinloway aposto-lis ni Jesus ay ambo lan kalamoanhin ya-rin a nagpa-kit hi Jesus konla.

Juan 20:25 197 Juan 21:1225Kanya, hinna-kit la hi Tomas, wanlakona, “Na-kit mi yay Katawan.”

Kot wana konla, “Anggan kay koma-kit a inibatan pasak ha gamot na,tan maigwa a tamoro ko ison ha in-ibatan pasak, bi-sa maigwa ko ot agamot ko ha liking nan pinika ay kayko maki-pol a norong yan nabyay.”

26 Pa-makalabah nin a-say linggo,tipon hilay naman a dawdisipolosni Jesus konan yadtaw bali, kalamolay na hi Tomas hin ya-rin. Naka-trangka syimpri a pawpoltan bali.Kot tongwa, nagpa-kit yay namanhi Jesus nin nakaodong ha botlayla, bi-sa wana, “Magkamain kamonkaliswayan nakom.” 27 Bi-sa wanakoni Tomas, “Bilyon moy gamot ko taigwamoy tamoromo iti tan igwamoygamot mo ha liking ko. Ando kay namagdoda, mi-pol kay na.”

28 Wanan in-obat ni Tomas kona,“Katawan ko tan Dios ko.”

29 Wani Jesus kona, “Tomas, palib-hasay na-kit mo ko kanya ka ampi-pol. Makalma hilay kay naka-kitkongko balo ta antompol hila ot syim-pri.”

No Anongkot Sinolat Yadti ha Libro30 Yay talagan potog, lako ot a gi-

ginwa ni Jesus a mawmilagro a na-kit lan dawdisipolos na a kay naisolatiti konan yadtin libro. 31 Kot hiladtinnakasolat iti ay sinolat pigaw mi-polkamo a hi Jesus yay Cristo a Anaknan Dios, tan ha paralan nin katot-pol moyo kona ay magkamain kamonbiyay a homin anggawan.

21Nagpa-kit hi Jesus ha Pitoy Disipolos

Na1 Kay naboyot, nagpa-kit yay na-

man hi Jesus konlan disipolos naha liglig Alindayat Galilea. An-odti a nangyari: 2 Hi Simon Pe-dro, hi Tomas a anha-wayan Kam-bal, hi Natanael a taga babalin Cana,probinsyan Galilea, hilay loway anak

ni Zebedeo tan lowa ot a kalamoanlan dawdisipolos ni Jesus ay nanga-pilalamo hin ya-rin. 3 Wani SimonPedro konla, “Mako ko manilay.”

“Ki-ka kami komo,”wanlaynamaotkona.

Kanya nako hilay na ha alindayat,bi-sa tampol nilomolan ha a-saybaloto. Kot hin ya-rin a yabi ay hominhilan nakwa. 4 Hin palbangon ana,itaw ya nakaodong hi Jesus ha ligligalindayat, balo ta kay la ya na-bilbi.5 Wanan impastang konla, “Aw-ali**ko, main kamo doman nakwa?”

Wanlan in-obat kona, “Homin.”6Wana konla, “Idabomoyoy ikot ha

bandan wanan baloto ta main kamonmakwa.”

Indabo lay naor a ikot ayon haimbalita na. Tongwa naor, kay layna mabira a ikot ha kalakan konâa nakwa. 7 Kanya yay disipolonampaka-labyon ni Jesus a namibalitakoni Pedro hin ya-rin, wana, “YayKatawan orin!”

Hin nalngo ni Simon Pedro a yayKatawan payti, tampol nan inholot adoloh na (nga-min lapyang ya), bi-sa nagta-boy ya ha lanom ta nakoya koni Jesus. 8 Kot hilay lalo-man dawdisipolos ay hinomonol ananin nakalolan ha baloto, ta goloy-goloy lay ikot a pono-pono nin konâ.Madani hilay na hin ya-rin ha ligligalindayat, manga siyamapolo amitrotanay dayo. 9 Pa-makainapat la, na-kit la amain anan baya tanmain anankonâ a anhibawon, bi-sa main ot tina-pay. 10 Wani Jesus konla, “Mangawitkamo iti nin ya-rin konâ a nakwamoyo.” 11 Nilomolan hi Pedro habaloto ta bi-sa ginoloy nay ikot ta in-inapat ha liglig. Pono odti nin lalakoa konâ a yay bilang kot sanyatos tanlimampolo tan tolo (153). Kot maskinanorin kalako a nakwa ay kay nagi-nita ikot. 12 Hawanin, wani Jesus konla,“Mako kamoy na iti ta mag-almosaltamoy na.” Kay homin konlan disipo-los a nagkohaw nakom namastang no

* 21:5 21:5 Ha Griego: aw-awa-nak.

Juan 21:13 198 Juan 21:25hino ya, ta bilbi lay na a hiya yayKatawan. 13 Hin ya-rin ay dinomanihi Jesus, bi-sa kinwa nay tinapay tainimbi na konla, tan anorin kapara hakonâ.

14 Yadti a pangatlon bisis a nagpa-kit hi Jesus konlan disipolos na paibathin norong yan nabyay.

Hi Jesus tan hi Pedro15 Hin nayari hilan nag-almosal,

wani Jesus koni Simon Pedro, “Simon,anak ni Juan, mas inaro mo ko domandinan konlan hila-rin?”

Wani Pedro kona, “Iya, Katawan.Tanda mo a anlabyon kata.”

Wani Jesus kona, “Pa-hal pastolanmo no-nin hilay [bawba-yon tinom-pol kongko a pa-hal] mawmalago akarniro ko.” 16 Pinastang na yay na-man, wana, “Simon, anak ni Juan,inaro mo ko doman talaga?”

Wanan in-obat ni Pedro, “Iya,Katawan. Tanda mo a talagananlabyon kata.” Wanay namanni Jesus, “Alagaan mo no-ninhilay [antompol kongko a pa-hal]kawkarniro ko.”

17 Pinastang na yay naman hapamitlon bisis, “Simon, anak ni Juan,talaga doman a anlabyon mo ko?”

Nilomolo hi Pedro ta nitloy bisisna yay nan pinastang no anlabyon naya, kanya wana koni Jesus, “Katawan,tanda moy halban bawbagay. Tandamo a anlabyon kata.”

Wani Jesus kona, “Pa-hal pastolanmo no-nin hilay [antompol kongko apa-hal] kawkarniro ko. 18 Yay potoga potog, ibalita ko komo, hin malagoka ot, hikay ampamitakol nin sarilimon tagkoh tan ampako ka ha balanglabay mo. Kot no matontawo kayna, ipa-nat mo tanay gamot mo tamain lalomanmamitakol komo, ta bi-sa awiton la ka ha logar a kay molabay.”

19 (Imbalita nadti ni Jesus parapa-mipatanda nin klasin kamatyan adalananni Pedro amakapamin pamo-mori ha Dios.) Pa-makayari, wana otni Jesus kona, “Homonol ka kongko.”

Hi Jesus tan hi Juan a Ampaka-labyon nan Disipolo

20 Hin ya-rin ay binomling hi Pe-dro. Na-kit na a antomombok konlayay disipolo a ampaka-labyon ni Je-sus, yadtaw nakailig ha dani na hinhoyot a pa-ngapon la, bi-sa namas-tang kona, “Katawan, hinodtaw mag-traidor komo?” 21 Hin ya-rin a na-kit na ya ni Pedro, wana koni Je-sus, “Katawan, hapa hiyay namaot?”22 Wani Jesus, “No wari man ta kal-abayan ko a mabyay ya anggan ha pa-magbolta ko, anya man orin komo?Basta hika, homonol ka kongko.”

23 Bana konan ya-rin a hinalita naay nibantog konlan antompol a kaymati orin disipolo a tinokoy na. Antakay nay namaot disnodon imbalitani Jesus a kay ya mati, nokay yaywana, “No wari man ta kalabayan koa mabyay ya anggan ha pa-magboltako, anya man orin komo?”

24 Ya-rin disipolo a ampamaptogkonan yadtin bawbagay, tan hiyasyimpri nanolat nin yadti. Tanda natan hilay kawkalamoan na a yadtinhalban ampaptogonna kot biig potog.

25 Lako ot a gi-ginwa ni Jesus. Nohalban kot a-sa a-sawon isolat, ola-nokay komasya ha mondo yay lawlibronmaisolat. Amen.

Gawgawa 1:1 199 Gawgawa 1:16

GAWGAWAlan Aw-Apostolis ayon koniLucas

1 Anggalangon kon talakaka Te-ofilo,

Itaw ha o-nan libro ko, sinolat koytongkol ha halban gawgawa tan taw-totoro ni Jesus paibat hin nag-ompisayan nangaral 2 angga hin yadtawawlon noli ya ha langit. Ba-yo yanoli ay pinango-nawan yanMasantonIspirito nan Dios a bibilinan na hi-lay aw-apostolis a pinili na. 3 Lakoa bisis, hin ya-rin pa-makayari nannati a nagpa-kit ya konla ha nan-gasasari a paralan a talagan prow-iba a norong yan nabyay. Tinotolna konlay bawbagay tongkol ha pa-mag-ari nan Dios ha loob nin a-pat apolo a awlo a ampagpa-kit ya konla.4Ninghan hin kalamoan la ya, wananimpaka-bibilin konla, “Ando kamoyapon omalih ha Jerusalem ta taga-nan moyoy impangako nan Ama koa ihogo na ayon ha imbalita koy nakomoyo. 5 Nga-min, lanom a impa-maotismo ni Juan hin yadtaw, kot kaymaboyot ay baotismowan na kamonDios nin Masanton Ispirito na.”

Hin Noli hi Jesus ha Langit(Marcos 16:19-20; Lucas 24:50-53)

6 Ninghan hin naipagkalamoan layay naman hi Jesus nin hilay aw-apostolis na, pinastang la ya, wanla,“Katawan, biyan mo kami na domanhawanin nin sarilin ari [pigaw mag-in kami naman indipindyinti] a bilanghin yadtaw?”

7 Yay obat ni Jesus konla, “Ambomoyon kailangan ma-tandaan nomaka-no mangyari orin, ta yayDios Ama a namitakda nin panaonnin halban bawbagay ha main nankapangyarian. 8 Kot biyan na kamonDios kapangyarian painsan ha pa-makiasa-sa nan Masanton Ispirito na

komoyo, ta bi-sa mamaptog kamotongkol kongko konlan tawtawo haJerusalem, ha intiron Judea, Samariatan anggan ha kali-ligligan lawlogarnin intiron kalotaan.”

9 Pa-makayari nan imbalita odti niJesus, noli ya ha langit. Ambiliw-biliwon la yan ampamata-gay anggahin na-halimbongan yan lolom.

10 Hin lo-gan la ot antangal taambiliw-biliwon la hi Jesus ninampamata-gay, tongwa main lowaylalakin nakadoloh nin mapoti anakaodong ha dani la. 11 Bi-sa wanla,“Hikamo a taga Galilea, anongkotison kamonnakaodongninmatangal-tangal? Ya-rin hi Jesus a naimatonanmoyon noli ha langit ay mako yanoman iti ha lota nin bilang anorin hana-kit moyon pa-moli na ha langit.”

Yay Pa-mili nin Ka-hagilyan ni Judas(Mateo 10:2-4; Marcos 3:16-19; Lucas

6:14-16)12 Bi-sa norong hilay nay aw-

apostolis ha Jerusalem ibat itaw haBakil Olibo, a halos a-say kilomitroykarayoan. 13Pa-makalato la ha bali aydinomiritso hilay na itaw ha kwartonan-iwanan la ha ta-gay. Hila ay hiPedro, hi Santiago, hi Juan tan hiAndres, hi Felipe tan hi Tomas, hiBartolome tan hiMateo, hi Santiago aanak ni Alfeo tan hi Simon a mainakitha nasyon Israel tan hi Judas a anak*nin a-sa ot a Santiago. 14Halban la aymabotbot ampititipon domawat ninasa-say kanakoman. Ha pa-mititiponla ay kalamo hilay bawbabayi, patihi Maria a nanay ni Jesus, tan hilaytawtalakaka ni Jesus a lawlalaki.

15 Pa-makalabah nin omnoy awloay nititipon hilay naman a antom-pol koni Jesus. Manga sanyatostan lowampolo (120) hilay halban.Hin ya-rin ay inomdong hi Pedro tananalita ya. 16 Wana, “Tawtalakaka,yadtaw inogotan ni Judas a nango-na konlan hilay nanakop koni Je-sus ay kailangan mangyari ayon ha

* 1:13 1:13 Ha Griego: “Judas ni Santiago.” Maari talakaka na ya ni Santiago o anak na.

Gawgawa 1:17 200 Gawgawa 2:10nakasolat ha Masanton Kasolatan aimpabalita anan daan nin MasantonIspirito nan Dios hin yadtaw koni AriDavid. 17Nag-in yan kabilang komi hiJudas, ta a-sa yay namaot pinili paramagsirbi bilang apostol.”

18 (Yadtaw kwartan imbayar lakona ha doka a ginwa na ay im-panaliw bowat. Ison yay na nababyognin pataling-orong, kanya binomotia tiyan na tan nilomwah a intironbitoka na. 19 Na-tandaan nin halbantawo ha syodad Jerusalem a nangyarikona, kanya ya-rin bowat ay pinan-galanan la ha halita la nin “Akel-dama”, yay labay totolon “Bowat ninDaya”.)

20 Wana ot ni Pedro,“Anodti ot yay nakasolat [tongkol

koni Judas] haMasantonKasolatan halibron Kawkanta:‘Yay bali na ay ibatita bi-sa homin anan mi-wan ison.’Anodti ot a nakasolat itaw:‘Yay katongkolan na ay mi-ka ana ha

laloman tawo.’ ”21-22 [Wana ot ni Pedro,] “Kanya

hawanin, kailanganmamili tamonka-hagilyan ni Judas para mag-in minkalamoan bilang tistigo a hi Jesusa Katawan kot norong yan nabyay.Kailangan yay pilion tamo ay yadtawdati nan ampaki-ki-ka komi lologpanaon a kalamo na tamo ni Jesus,paibat hin nagpabaotismo ya koniJuan angga hin noli ya ha langit.”

23 Namibalita hilan loway tawonpamilian, hi Matias tan hi Jose aanha-wayan Barsabas tan no ming-han anamaot Justo. 24 Bi-sa dino-mawat hila yapon, wanla, “Katawan,tanda moy kawkanakoman nin hal-ban tawtawo. Ipatandaan mo pa tanakomi no hino konlan hiladtin lowaa pinili mo 25 para mag-in apostol,pigaw homagili ha katongkolan a na-lakwanan ni Judas ta ni-ka yay na halogar a talagan marapat para kona.”

26 Pa-makayari lan dinomawat, in-dalan la ha pamomonot yay main lanpa-mili. Yay na-bonot a ngalan ayMatias, kanya hiya a impa-lah konlanhilay labin-a-say apostolis.

2Yay Pa-makiasa-sa nin Ispirito nan

Dios Konlan Antompol koni Jesus1 Hin kaawlowan anan pista nin Is-

raelita a anha-wayan “Pentecostes”,*halban lan antompol koni Jesus ayna-piasa-san nititipon ha a-say bali.2 Tongwa, main ogong a naibat halangit a bilang ha makhaw a lopot.Nalngo ladti nin halban ison ha loobnin ya-rin a balin ampititiponan la.3 Bi-sa ni-paka-kit hilan bilang aw-apoy a kortin dila a inomaypa ha olonin balang a-sa konla. 4 Halban lanhiladtin antompol ay biig pinango-nawanMasanton Ispirito nanDios, bi-sa nag-ompisa hilan nanalita nin sari-sari a klasin halita a impahalita konlanin Ispirito nan Dios.

5 Hin ya-rin ay main anamaot aw-Israelitan maka-Dios ibat ha balangnawnasyon iti ha mondo a naki-handa itaw ha syodad Jerusalem.6 Hin nalngo lan tawtawo a makat-lok ison ha loob nin ya-rin a bali aylako konla a dinomani. Naka-ngaphila bana ta pari-pariho lan nalngoha sawsarili lan halita yay anhali-taon lan hila-rin antompol koni Je-sus. 7 Ambo makano-kanoy pa-mag-ispanta la, kanya wanla ha a-sa tana-sa, “Ambo doman halban lan hila-rin ampi-panalita ay taga Galilea?8 Anongkot man ta angkalngo tamohilan ampanalita ha kanya-kanya ta-mon halita? 9 Main kontamon tagaPartia, main taga Media, main tagaElam, Mesopotamia, Judea, Capado-cia, Ponto tan ha probinsyan Asia.10 Yay laloma ay taga Frigia, maintaga Panfilia, taga Egipto tan mainha lawlogar nin Libia a hakop nin

* 2:1 2:1 Yay labay totolon “Pentecostes” ay “Limampolo a Awlo” bana ta yadti ay angganaponpa-makalabah nin limampolo a awlo mayari yay Pistan Pa-makalibri.

Gawgawa 2:11 201 Gawgawa 2:26Cirene. Yay lalomay namaot a kaparatamon bisita ay taga Roma. Mainlihitimon Israelita tanmain nag-in Is-raelita bana ta anhonolon lay kawka-panogoan tamon Israelita. 11 Yaylaloma ay taga Creta tan taga Arabia.Anodtaw pa man, halban tamo ayangkalngo tamo hilan ampanalita hasawsarili tamonhalita, bi-sa yay anto-tolon la ay tongkol ha ka-paka-ngap agawgawa nan Dios.” 12 Kay la maabotisipon a pawpangyayari, kanya wanlaha a-sa tan a-sa, “Anya kari a labaytotolon nin yadtin ampangyari?”

13 Kot wanlan pa-noya-toya nin hi-lay laloma, “A, lawlahing hilan bon-gat orin!”

Yay Impahawang ni Pedro14 Hin ya-rin ay inomdong hi Pe-

dro, kalamo hilay labin-a-say aposto-lis ta nanalita ya konlan kalabongan.Wana ha makhaw a bosis, “Hikamoykaparan Israelita tan halban ananampi-wan iti ha Jerusalem, mainakon labay ipahawang komoyo, kanyapaka-long-on moyon labah. 15 Haywamoyo sigoro no lawlahing kami,kot disnodon ambo ta alas nuwebenbongat nin boklah. 16 Yadti nangyarihawanin ay yadtaw antokoyon ni Pro-pita Joel ha Masanton Kasolatan, awana,17 ‘Oyaymangyari ha hoyot a panaon,’

wanan Dios:‘Ihogo koy Ispirito ko konlan halban

klasin tawtawo,kanya ha lipi moyo ay main aw-awa-

nak, lalaki o babayi man amamibalita nin ipanakom kokonla.

Main anamaot aw-anakaba-yo amaka-kit nin bawbagay-bagaya ipa-kit ko konla nin bilanglan tinaynop,

tanmain anamaot mawmatoantawonlalaki a manaynop nin bawba-gay a ipataynopan ko konla.

18 Iya, konan ya-rin a panaon ay ihogoko yay Ispirito ko

konlan hilay ma-magsirbi ko, lalaki obabayi man,

kanya ipamalita lay ipanakom kokonla.

19 Mama-kit akon ka-paka-ngap abawbagay ha langit tan ha lota

a bilang ha daya, apoy tan mangakor-pal a asok.

20 Yay awlo ay domoblom,tan yay bolan ay tomibya yan bilang

katibya daya,ba-yo lomato anay maalagan awlon

homin kapara ay yay awlonpa-ngokom nan Katawan.

21 Kot hinoman a tawon homa-waykonan Katawan para pailipyasay malipyas’.

[Ya-rin a hola ni Propita Joel,” waniPedro.]

22 [Bi-sa wana ot impagpatoloy niPedro,] “Hikamoy kaparan Israelita,long-on moyodti: Hi Jesus a tagaNazaret a inhogo nan Dios. Pinapto-gan nan Dios yadti komoyo ta impa-gawa na konay gawgawa a ka-paka-ngap a bilanghamawmilagro apamil-bian nin main nan kapangyarian.Yadti ay nangyari iti mismo kontamo,kanya tanda moyo. 23 Inaboloyannan Dios nin maiintriga ya komoyota yadti kot plano nay na hin kalin-oo-nawan ot tan bana ta tanda naynan daan yay halban bawbagay amangyari. Hikamoy namapati konata impapipasak moyo ya ha kros kon-lan dawdoka a tawo. 24 Balo ta in-libri na yan Dios ha kapangyariannin kamatyan hin pinaorong na yannabyay ta kay ya maari pondan ninkamatyan. 25Nga-min, anodti a sino-lat ni Ari David a maitoring anamaothalita ni Jesus, a wana,‘Lawah ko yan angka-kit yay Katawan.Iti ya ha dani ko pigaw kay ko maa-

borido.26 Bana konan yadti, maligan-maliga

ko tan kay ko ma-bonbonan aboboy ko ha kaligawan.

Yay lalaman koy namaot ay mag-painawa nin main pag-asa,

Gawgawa 2:27 202 Gawgawa 2:4227 ta tanda ko, O Dios, a kay mo po-

layan a kalolwa ko nin mag-pirmi ha logar a kamainan lanni-kati.

Nga-min, hiko a Banal mon Ma-magsirbi, tanda kon kay moaboloyan nin maronot a mainkon lalaman.

28 Impatandaan mo kongko yaydalan makon biyay a hominanggawan,

bi-sa hay kaligawan kon masyadono ma-kit katay nan arap-arapan’.

[Ya-rin a sinolat ni Ari David,” waniPedro.]

29 [Bi-sa wanan impagpatoloy niPedro,] “Tawtalakaka, maibalita konhomin doda a maski man sinolatnadti, nati ya syimpri hi Ari Davidbi-sa intabon, tan angga hawanin ayiti ot a pinanabonan kona. 30 [Kanyaambo yay sarili na a antokoyon nakonan ya-rin a hinalita na, nokay]bana ta a-sa yan propita nan Diosay tanda na a impangako nan Dioskona, hamaigot a hompa amain a-saymangibat ha lipi na a gaw-on nanDiosnin ari a bilang kona [a homin lalomano ambo yay Cristo.]* 31 Tanda niAri David yay tongkol ha pa-morongmabyay ni Cristo, ta wana ha hola nahin yadtaw a‘Yay kalolwa na ay kay na po-layan

Dios magpirmi ha kamainanlan hilay ni-kati,

tan yay lalaman na ay kay naaboloyan maronot.’

32 Yadti hi Jesus ay pinaorong nanDios nabyay, tan hikami halban aytistigo konan yadti. 33 Inta-gayna yay naor Dios ta ison yay nahawanin ha wanan na, bi-sa tinang-gap nay Masanton Ispirito a impan-gako nan Ama kona para ihogo kon-tamon tawtawo. Hawanin, inhogo nayay na komi, kanya anodti a angka-kitmoyo tan angkalngo. 34 Hi Ari David

ay kay noli ha langit, kot hiya mismoa nanalita nin yadti hin yadtaw,‘Wanan Dios a Katawan konan

Katawan ko:Iti ka tomoklo ha wanan ko,35 ta ta-ganan mon igwa ko ha

aypa kapangyarian mo hilaykawkontra komo.’ ”†

36 [Bi-sa wana ot ni Pedro,] “Kanyakailangan, hitamoy halban Israelitaay dapat tamon tandaan nin hominkadoda-doda a hi Jesus a impapipasakmoyo ha kros, kot hiya yay ginwa nanDios Katawan tan Cristo.”

37 Hin nalngo lan tawtawo odtinhalban ay na-golowan a main lankaisipan, kanya wanla koni Pedrotan konlan kapara nan aw-apostolis,“Tawtalakaka, anya man no-nin a da-pat min gaw-on?”

38 Wani Pedro konla, “Pan-gombabalyan tan bokotan moyoykawkasalanan moyo, ta bi-sa pabao-tismo yay balang a-sa komoyoha ngalan ni Jesu-Cristo pigawpatawaron na kamon Dios hakawkasalanan moyo, ta bi-sa ibina komoyoy Masanton Ispirito na.39 Nga-min, yadtin Masanton Ispiritoay impangako nanDios para komoyoynamaot tan konlan lawlipi tamo, patikonlan ampi-wan ha mangarayo, iya,para ha balang tawon ha-wayan nanDios a Katawan tamo.”

40 Lako ot a impahawang ni Pe-dro konla, bi-sa wanan inwawali,“Pailipyas kamo pigaw kay kamo ma-parosawan a bilang konlan dawdoka atawo hawanin.”

41 Hiladtaw a maligan ni-pol haimpahawang ni Pedro ay binao-tismowan hila. Kanya main mangatolonlibon tawtawo a naipa-lahkonlan antompol koni Jesus hinya-rin ot a awlo. 42 Nagpatoloyhilan maptog ha kaho-honol hatawtotoro lan apostolis, anorinkapara ha pa-miasa-sa la bilang mita-talakaka, ha pa-mititiponninmangantinapay [bilang pa-manomtom nin

† 2:35 2:35 Ha Griego: anggan igwa ko ha aypa nin ayi mo hilay kawkontra komo.

Gawgawa 2:43 203 Gawgawa 3:16pa-ngamati ni Jesus] tan ha kada-dawat.

Pa-magbiyay lan Antompol koni Je-sus

43 Hilay aw-apostolis ay ampaka-gawa nin lako a gawgawa a ka-paka-ngap, pawpamilbian kapangyariannan Dios, kanya halban lan tawo aymasyadon ampaka-ngap. 44 Halbanlay namaot antompol koni Jesus hinya-rin ay nagpatoloy ha maigot a pa-milalamo, tan anyamay ikon nin a-saay an-itoring ikon nin halban. 45 An-ilako lay namaot a main lan lawlotatan laloman kama-main, ta bi-sayay angka-paglakoan ay an-ipaptola konlan kawkalamoan la ayon hamain lan pangangailangan. 46 Inawlo-awlo ay patoloy hilan ampititiponha timplo nan Dios nin asa-saykanakoman tan ampilalamo anamaotha bawbali la nin mangan tinapay[bilang pa-manomtom nin pa-ngamati ni Jesus]. Ampangan hilanmain awit kaligawan tan malinis akanakoman. 47 Pirmi lan amporiwonyay Dios, tan halban lan tawtawoay angkalilikot konla. Inawlo-awloynamaot ay main tawtawo a an-ipa-lah nan Katawan ha gropo lan hilayantompol a inlipyas na.

3Hin Pinaabig a Lalakin Paralitikoy

Bitih1 A-say apon, bandan alas tres,

nako hi Pedro tan hi Juan ha tim-plo, ta ya-rin a nakaogalian lan aw-Israelita a oras nin main lan kada-dawat. 2 Itaw ha anha-wayan “Ma-gandan Polta” a mamaloob ha tim-plo ay main a-say lalakin paralitikoybitih paibat ot hin in-abing. Inawlo-awlo yan an-alsawon para igwa itawta ampakilimoh ya ha tawtawon an-lomoob ha timplo. 3 Hin na-kit nanlomoob hi Pedro tan hi Juan ay nakil-imoh ya konla. 4 Hinilap la ya, bi-sawani Pedro kona, “Homilap ka komi!”5 Hinilap na hilay naor ta hay wanano limohan la ya. 6 Kot wani Pedro

kona, “Homin akon kwartan balitokni pilak, balo ta main akon lalomanmaibi komo. Ha ngalan ni Jesu-Cristoa taga Nazaret, lomalako ka!” 7 Bi-sa ginawang ni Pedro a wanan gamotna ta ampa-dongon na ya. Anti-mano kinomhaw a ayi na pati baya-til na. 8 Nilomokho yan inomdong,bi-sa nilomalako. Ampilo-lokho yaynan naki-ka konla ha loob timplo ninandayawon na yay Dios. 9 Halbantawtawo itaw hin ya-rin ay na-kit layan anlomalako tan ampanayaw ko-nan Dios. 10 Na-bilbi lan hiyadtawa ma-makilimoh a pirmin nakatokloha liglig nin ya-rin anha-wayan “Ma-gandan Polta”, kanya ambo makano-kanoy ispanta la ha nangyari kona.

Yay Impahawang ni Pedro11 Hin lo-gan maga-gaga-got ya ot

konli Pedro tan hi Juan orin lalakininomabig, halban lan tawtawo hakaispantawan la ay nolayon dinomanikonla itaw ha a-say logar ha timploa anha-wayan “Balkonahi ni AriSolomon”. 12 Hin na-kit nay anorinni Pedro, wana konlan tawtawo,“Hikamoy kawkaparan Israelita,anongkot ampag-ispantawan moy-odtin nangyari kona, tan anongkotanhilap-hilapon moyo kami? Ola-nohay wamoyo, sarili min kapangyariana na-palalako mi yadtin lalaki o banawari ta maka-Dios kami. 13Kai, ta yayDios lan kalimpapo-papoan tamon hiAbraham, Isaac tan Jacob, hiyay maingawa nin yadti para ma-parangalanyay Anak na a hi Jesus. Kot in-intrigamoyo ya konlan ampamoon kontamoa taga Roma, bi-sa intakwil moyo yaha arapan ni Gobirnador Pilato antadinisisyonan nay na nin bolohan ya.14 Iya, intakwil moyo yay Banal tanMaptog, bi-sa yay impapiboloh moyopaot ay yadtaw ma-mangmatin tawo.15 Hikamo a namapati konan yayampangibatan nin biyay. Anorin paman, pinaorong na yan nabyay Dios.Hikami tistigo nin yadti. 16 Hawanin,bana ta hinabtanmi ngalan ni Jesus taantompol kami naor kona, kinomhaw

Gawgawa 3:17 204 Gawgawa 4:9odtin lalaki a angka-kit tan bilbimoyo. Iya, yay katotpol mi koni Jesusa pinangibatan a talagan inomabigyay na a bilang angka-kit moyonhalban.

17 “Hawanin, tawtalakaka, tandako a kanya moyo impapati hi Jesusay bana ta hikamo pati hilay am-pamoon kontamon Israelita ay kaymoyo tanda no hino ya. 18 Kot haanorin a nangyari ay tinoor nan Diosyay impapibalita na konlan halbanpawpropita na hin yadtaw a kailan-gan magdya-dya yay Cristo. 19 Kanyamangombabali kamoy na tan bokotanmoyoy nay kawkasalanan moyo. Iba-lik moyoy kawkanakoman moyo ko-nan Dios a Katawan pigaw alihon naykawkasalanan moyo tan makalato apanaon nin ba-yon kaligawan a ibatkona. 20 Ihogo na yan oman iti hakalotaan hi Jesu-Cristo a impangaralana komoyo. 21Balo ta kailangan itawya yapon ha langit ta painsan ya otmakon oman iti ha kalotaan no ba-yowan nay nan Dios a halban bawba-gay. Anodti a impapibalita na kon-lan bawbanal nan propita paibat hinpalsawon nay babon lota. 22 Wanaynaor ni Moises konlan kawkapapo-papoan tamo, ‘Yay Dios a Katawantamo ay mamihogo ya komoyo nina-say propita a bilang kongko a ka-para tamon Israelita. Kailangan paka-honolon moyoy halban ibalita na ko-moyo. 23 Yay tawon kay homonolha ibalita nan yadtin propita ay dokaa ogotan na ta kay yay na ibilangtawo nan Dios.’ 24 Hila man a halbanpawpropita nan Dios paibat koni Pro-pita Samuel ay pari-pariho lan impa-malita yay ampangyari konan yadtinpanaon. 25 Yay pawpangako nan Diosa imparalan konlan pawpropita naay para kontamo, tan kalamo tamoynamaot ha kasondoan na a inimbina konlan kalimpapo-papoan tamo.Wanay naor Dios hin yadtaw koniAbraham, ‘Alang-alang konan a-sa halipi mo ay payabolan kon abig a in-tiron tawtawo ha mondo.’ 26 Kanya

kontamon Israelita na ya yapo inhogonin Dios yay Anak nan hi Jesus paratambayan na tamo nin bokotan yaydoka a pamimiyay.”

4Hin Inomarap ha Pinakamata-gay a

Konsiho hi Pedro tan hi Juan1 Hin lo-gan ot ampanalita hi Pe-

dro tan hi Juan konlan tawtawo,main nilomato a pawpari, main ana-maot kapitan a poon lan gawgwardyaha timplo tan main ha gropo lanSaduseo. 2 Nasora hila konlan lowayapostolis ta an-itoro tan an-ipangaralla ha tawtawo a norong nabyay hiJesus, pa-maptog a main pa-morongmabyay. 3 Kanya dinakop la hi-ladtin lowa ta ingkolong anggan bok-lah bana ta anyomabi na hin ya-rin. 4 Anodtaw pa man, lako konlannakalngo nin aral la a tinompol koniJesus, kanya yay nag-in bilang lanlawlalaki a antompol ay main mangalimanlibo.

5 Hin kinadilapan ay nititipon[hilay pinakamata-gay a konsihonin nasyon Israel, labay totolon]hilay pawpoon nin Israelita, hilaylaloma ot a main katongkolan tanhilay mawmaistron kapanogoan.6 Konan ya-rin a pa-mititipon la itawha syodad Jerusalem ay kabilangya ison yay pinakapoon pari a hiAnas tan hilay laloman pawpari akawkanayon na a bilang konli Caifas,hi Juan tan hi Alejandro tan lalomaot. 7 Impaha-wayan la hi Pedro tanhi Juan, bi-sa pinastang hiladtinlowa ha main lan pibotlayan, wanla,“Pa-no moyo ya na-palalako odtinlalakin datin paralitikoy bitih? Anyamagkapangyarian o hino ngalan ahinabtan moyo ta nagawa moyodti?”8 Inombat hi Pedro nin pinango-nawan yan hosto nin MasantonIspirito nan Dios, wana konla,“Mapagalang min pawpoon tanmawmain katongkolan, 9 lamang taampastangonmoyo komi yay tongkolha ginwa min kaabigan konan yadtin

Gawgawa 4:10 205 Gawgawa 4:27lalaki tan no pa-no ya pinaabig,10 labah a ma-tandaan moyon halbaniti, pati nay halban kapara tamo otIsraelita a kanya angka-kit moyoyan ampaka-dong tan maligsa yadtinlalaki ay bana ha kapangyarian niJesu-Cristo a taga Nazaret ta hinabtanmi ngalan na. Impapipasak moyo yaha kros kot pinaorong na yan nabyayDios. 11 Hi Jesus odtaw pa-hal bato aantokoyon ha Masanton Kasolatan, awana,‘Yay bato a impoyra moyon hikamoy

karpintiro,yadtaw mismo a ginwa pinakapon-

dasyon nin bali.’12 “Nga-min, homin lalomanmaka-

pilipyas kontamo ha kasalanan noambo hi Jesus bongat, ta homin lalo-man ngalan a inimbi iti ha intironmondo para mamilipyas kontamontawtawo,” [wani Pedro.]

13 Naka-ngap hila-rin mawmyim-bro nin pinakamata-gay a konsihonin nasyon Israel bana ha kakhawannakom ni Pedro tan hi Juan hapananalita la ha pobliko, anta tandalan ordinaryo hilan bongat tawotan kay nakapag-aral. Kot na-panomtoman la a lawah na hilankalamo-lamo ni Jesus hin yadtaw.14 Hawanin, homin hilan mahalitakonli Pedro tan hi Juan, lalo paotta yay lalaki a na-paabig la ay isonnakaodong ha dani la. 15 Kanya,yay ginwa lan hiladtin mawmyimbronin pinakamata-gay a konsiho aypinalikol la yaponhi Pedro tan hi Juanitaw ha ampag-imbistigawan konla tanipapa-no hila yapon. 16 Wanla ha a-sa tan a-sa, “Anya may dapat tamongaw-on konla? Tanda lan halbantawtaga Jerusalem a hilay main gawakonan ya-rin a ambo basta-bastanmilagro tan kay tamo maari iboribana ta talagan potog. 17 Kot pigawkay ana masyadon mibantog aykailangan paka-bibilinan tamo hila aando hilay na mangaral tongkol koniJesus ni ba-banggiton a ngalan na.”18 Kanya impaha-wayan lan oman hi

Pedro tan hi Juan ta binawalan nahila a ando hilay na mangaral-aral nimama-banggit ngalan ni Jesus.19 Kot wanli Pedro nin inombat,

“Anya kot balo a tama ha hilapnan Dios: Yay hikamoy hon-olon o yay Dios? Isipon moyo!20 Nga-min, kay mi magwaorin labay moyo a ando mi to-tolon yay na-kit mi tan nalngotongkol koni Jesus.”

21 Kot binantaan hila ot syimpri ninhilay konsiho, bi-sa hila binolohanta homin hilay nan lamang ma-kitrason para parosawan hila, lalo paothalban lan tawtawo ay biig ampamorikonan Dios bana ha nangyari. 22 A-saot, yadtaw lalakin paralitikoy bitih apinangwaan lan milagro para omabigaymaholok anan a-pat a polo a taon aidad na.

Dawat Para Biyan Kohaw Nakom haPangangaral

23 Hin ya-rin a binolohan lay na hiPedro tan hi Juan, antimano noronghilay na konlan kawkalamoan la.Tinotol la no anyay imba-balita lanpawpoon pari tan hilay pawpoon ninIsraelita. 24Hin nalngo la-rin, halbanla ay niasa-san dinomawat ha Dios.Wanla ha dawat la, “O Katawan, hikayDios a namalsan langit, lota pati am-bay tan halban bawbagay ha aytimaylogar. 25Main kan impahalita koni AriDavid a ma-magsirbi mo hin yadtawnin anodti:‘Anongkot masyadoy amot olo lan hi-

lay ambo Israelita?Tan anongkot ampagplano hilan

doka anta homin anan lamangogotan?

26 Hilay aw-ari ha kalotaan tanpawpoon nin nangasasari alawlogar ay parihadoy na

ta nititipon hilay na para labananyay Katawan tan hi Cristo a inhogo

na.’27 Pinomtog, O Dios, ya-rin a impa-halita mo ta nititipon anaor hila niHerodes Antipas tan hi Gobirnador

Gawgawa 4:28 206 Gawgawa 5:9Poncio Pilato, pati hilay ambo Is-raelita tan hilay laloman kaparan Is-raelita a angkomontra konan Anakmon hi Jesus a banal a pinili monmag-in Cristo. 28Ginwa lay naor konayay halban bawbagay a talagan in-takdamoynanmangyari. 29Hawanin,Katawan, tanda moy pa-magbanta lakomi. Kanya tambayan mo kaminma-magsirbi mo, para patoloy minmaipangaral yay Halita mo nin mainhoston kohaw nakom. 30 Ipa-kitmo pay kapangyarianmonmamaabigkonlan hilay mawmain masakit tanaboloyanmo pa a ha ngalan nin banalmon Anak a hi Jesus ay makagwakamin gawgawa a ka-paka-ngap apawpamilbiannin kapangyarianmo.”

31 Pa-makayari lan dinomawat,nayogyog yay logar a kamainan la.Halban la ay pinango-nawan hostonin Masanton Ispirito nan Dios tabi-sa nagpatoloy hilay nan nangaralHalita nan Dios nin main hostonkohaw nakom.

Yay Pa-mitatambay lan Kaw-Kristyano

32 Halban lan antompol ay asa-say kaisipan tan kalabayan. Hominni a-sa konla a ampanarili nin mainlan kama-main, nokay an-ibilang laa yadti kot para ha halban. 33 Hilaynamaot a aw-apostolis ay main hilanambo basta-bastan kapangyarian hapangangaral tongkol ha pa-morongmabyay ni Jesus a Katawan. Impa-kit nay namaot Dios konlan hal-ban antompol yay hi-ban a inganga-ro na. 34 Homin ni a-sa konla aampagkolang ha kabi-biyay ta hi-lay mawmain lawlota tan bawbaliay an-ilako ladti ta bi-sa yay angka-paglakoan 35 ay an-ibi la konlan aw-apostolis para ipapto ayon ha pan-gangailangan nin balang a-sa.

36A-sa konla ay hi Jose a lipi ni Levi.Taga yan polo Chipre tan yay ha-waylan aw-apostolis kona ay Bernabe,yay labay totolon ay “Ma-makhawNakom”. 37 Inlako nay lota na bi-sa

in-intriga nay kwartan na-paglakoankonlan apostolis.

5Yay Pa-mag-abig-abig ni Ananias

tan ni Safira1 Main anamaot miambali a

nakialig naglako nin main lan lota.Yay ngalan nin lalaki ay Ananias tanyay babayi ay hi Safira. 2Balo ta bina-wahan ni Ananias a na-paglakoan nintanda ni Safira. Bi-sa yay natla ayyadtaw a in-intriga na konlan aw-apostolis a konwari yadtaw bongata na-paglakoan la. 3 Kot wani Pedro,“Ananias, anongkot pinayagan monpango-nawan ni Satanas a main monkanakoman nin mangalotoy konanMasanton Ispirito nan Dios ison hagawa mon pa-miharya nin lalomankwarta, ta konwari yadti bongat ana-paglakoan moyon lota? 4 Ambodoman ikonmoyoy lota hin kaymoyoot nalako? Tan maski hin nayarimoyoy nan inlako, ambo domanmagawa moyoy balang labay moyoha na-paglakoan? Anongkot man tainisip mo ot gaw-on orin? Yay Diosa mo-na mo-na mon ginalotoy ninya-rin, ambo tawo!” 5 Pa-makalngonan ya-rin ni Ananias ay natomba yaa toloy nan ingkamati. Halban lannakalngo ay nali-mon hosto. 6 Yayginwa lan hilay aw-anakaba-yo itawhin ya-rin ay pinotot la ya ta ini-kalan intabon.

7 Pa-makalabah toloy oras aynakalato hi Safira a kaambali na. Kotkay na tanda no anyay nangyari.8 Wani Pedro kona, “Safira, yadtibongat doman a na-paglakoan lotamoyon miambali?”

Obat ni Safira, “Iya, ya-rin bongat.”9 Kot wani Pedro kona, “Anongkotpini-sondoanmoyonmiambali yadtingawa a pa-nobok konan Ispirito nanKatawan? Oy, iti hilay na ha poltahilay namitabon konan kaambali mo.Ihonol la kay namaot!”

Gawgawa 5:10 207 Gawgawa 5:2910 Antimano, natomba hi Safira ha

arapan ni Pedro a toloy nan ingka-mati. Hin nilomoob hilay naor a aw-anakaba-yo, na-kit lan main anamannati. Kanya kinwa lay namaot taini-ka lan intabon ha danin kaambalina. 11Hin ya-rin, intiro lan antompoltan halban lan naka-tanda ay nali-mon masyado. 12 Hilay aw-apostolisay ampakagawa nin lako a gawgawaa ka-paka-ngap, pawpamilbian ka-pangyarian nan Dios a angkaimato-nan lan tawtawo.

Mawmilagron Ginwa lan Aw-apostolis

Halban lan antompol koni Jesusay itaw hila nanga-piasa-san niti-tipon ha anha-wayan “Balkonahi niAri Solomon”. 13 Homin ni a-sa kon-lan hilay kay antompol a nagkohawnakom nin makiasa-sa konla maskinmata-gay a rispito la konla. 14 Kotsyimpri anlako anan anlako a ampipa-lah ha bilang lan antompol koni Je-sus a Katawan, lalaki man o babayi.15 [Bana ha kawka-paka-ngap a angk-agwa lan aw-apostolis,] ki-kinwa lantawtawoy mawmain masakit ta ini-kala ha kalsada, bi-sa impaira ha kawka-tri tan aw-apay la pigaw maskin mi-hagoy tanay anino ni Pedro konlaha kala-labah na, omabig hilay na.16 Golpin tawoy ampi-pakalato itawha syodad Jerusalem a angkaibat haka-libol bawbabali, ta awit lay maw-main masakit tan nilooban nin daw-doka a ispirito. Halban la ay biigpinaabig nin hilay aw-apostolis.

Binawalan Hilan Oman a Aw-apostolis

17 Hilay aw-apostolis ay masyadoynan angkainggitan nin yaypinakapoon pari pati halbankalamoan na a kasapi ha gropo lanSaduseo. 18 Kanya impaaristo na hilabi-sa impapikolong. 19 Kot kinayabi-wan, main a-say anghil nan Katawana nako itaw ha prisowan ta inabriyannay poltan pinamikolongan konla.Pinalikol na hila, bi-sa wana konla,20 “Mako kamo ha timplo ta ipangaral

moyo konlan tawtawo itaw yayhalban bawbagay tongkol konanyadtin ba-yon biyay.” 21 Hinonollan aw-apostolis a pinanogoan nananghil, kanya mahakbay hilan nakoha timplo nin nangaral.

Hin ya-rin, yay pinakapoon paritan hilay kawkalamoan na ay tiniponlay pawpoon nin Israelita a kaparalan myimbro nin pinakamata-gaya konsiho nin nasyon Israel paraha a-say sisyon, ta bi-sa impakwalay aw-apostolis ha prisowankonlan hawhondalo. 22 Kot hinlomato hiladtin hawhondalo itaw haprisowan ay homin hilay nay aw-apostolis. Kanyanagbolta hila itawhapinakamata-gay a konsiho, ta wanlanimbalita, 23 “Hin lomato kami itawha prisowan ay na-lato min nakasosilabah a polta, bi-sa ha lalo, halbanlan gwardya ay biig anamaot maba-babantay ha pawpoltan silda. Kot hininabriyan mi silda la ay homin kaminna-kit tawo ha lalo!” 24Hin nalngo la-rin, naka-ngap yay pinakapoon pari,yay poon lan gwardya nin timplo tanhilay laloma ot a pawpoon pari. Bi-sa na-golowan hila no anya ot kari ahomonol mangyari. 25 Tongwa, mainnakalato nin a-say lalaki. Wana konla,“Hiladtaw imprisomoyo ay itawhilanan-o-dong ha timplo nin ampangaralha tawtawo.”

26 Kanya antimano, yay poon langwardya tan hilay tawtawo na ay kinalay aw-apostolis para dakpon, balo takay la dinalan ha pwirsawan, bana taangkali-mo hila konlan tawtawo ola-no batibaton hilan bato.

27 Hin na-dakop hilay na ay in-arap hila ha pinakamata-gay a kon-siho. Bi-sa pinastang na hila nin yaypinakapoon pari, 28 wana, “Mahigpitmin imbawal komoyo a ando moyoyna iaral-aral ya-rin tongkol koni Je-sus, kot biliwon moyoy ginwa moyo!Imbantog moyoy na ingat ha intironJerusalem orin a an-iaral moyo, bi-sa hikami ot paot a labay moyonmangobat ha pa-ngamati na.” 29 Kot

Gawgawa 5:30 208 Gawgawa 6:4wani Pedro tan hilay kapara nan aw-apostolis, “Iya ta dapat yay Dios ahonolon mi ambo tawo. 30 Yay Dios asinamba lan kapapo-papoan tamo ayhiya a namaorong nabyay koni Jesusa pinati moyo ta impapipasak moyoya ha kros. 31 Yadti hi Jesus ay inta-gay na yan Dios ha main nan kapang-yarian bilang Poon tan Ma-milipyas,pigaw biyan na tamon oportonidad aaw-Israelita para mangombabali tanbokotan a kawkasalanan tamo ta bi-sa patawaron na tamo. 32 Hikamitistigo konan yadtin nangyari koniJesus, tan ambo bongat hikami nokaypati yay Masanton Ispirito nan Diosa an-ipakiasa-sa na ha balang tawonanhomonol kona.”

33 Hin nalngo lan mawmyimbronin pinakamata-gay a konsiho yayimbalita li Pedro ay ambo makano-kanoy amot olo la, kanya pini-sondoan lan ipapati a aw-apostolis.34Kot inomdong yay a-sa konla, a-sayPariseo a yay ngalan na kot Gamaliel,a-say maistro nin kapanogoan aanggalangon nin halban tawtawo.Impapilikol na hilay aw-apostolisnin domali. 35 Bi-sa wana konlanhilay kawkalamoan nan myimbronin pinakamata-gay a konsiho,“Kawkaparan Israelita, mag-ingattamo ha labay tamon gaw-on konlanhila-rin a tawo. 36 Nga-min, kayot naboyot nilomtaw yadtaw hiTeudas a nagkonwari nin ambo basta-bastan tawo, bi-sa main manga a-pat a yatos katawo a nakiasa-sakona. Kot hin na-pati ya, halbanlan tawtawo a hinomonol kona ayniboyak, kanya homin anan lamanginogotan. 37 Bi-sa main anamannilomtaw a-say taga probinsyanGalilea a yay ngalan kot Judas.Panaon pa-marihistron tawtawo hinyadtaw bana ha pamamayar ninbowis. Lako anamaot a naayat nanhomonol kona. Kot hin na-pati ya,halban lan tawtawo a hinomonolkona ay niboyak anamaot. 38 Kanya,yay ma-halita ko, po-layan tamo

hila-rin a tawtawo, ta no ya-rin aantatalawon o anggaw-on la kot ibatbongat ha kalabayan nin tawo ayhomin anan lamang syimprin ogotan.39Kot no wari ta ya-rin kot kalabayannan Dios ay kay tamoy nan lamangma-patgon orin, tan ola-no hitamoot a lomwah nin anlomaban konanDios.”

40 Pinomayag hilay mawmyimbronin pinakamata-gay a konsiho koniGamaliel. Kanya impaha-wayan hilatanay aw-apostolis ta impagaroti,bi-sa binawalan hilan ando lay naipangaral yay tongkol koni Jesus.Pa-makayari ay binolohan hilay na.41 Inomalih hilay aw-apostolis itawha kamainan nin pinakamata-gaya konsiho nin angkalilikot, ta a-saykarangalan konla a imbilang na hilanDios marapat domalan ha karingoyanalang-alang ha kaho-honol la koniJesus. 42 Inawlo-awlo hila syimprinampako ha timplo tan ha bawbalita nagpatoloy hila ha pa-mitorotan pangangaral nin Labah a Balitatongkol koni Jesu-Cristo.

6Pitoy Pinili Para Ipagkatambay lan

Apostolis1 Hin ya-rin a anlomako anan anlo-

mako hilay antompol koni Jesus, hilayIsraelita a ampigamit halita Griegoay nagriklamo konlan hilay lihiti-mon Israelita, ta angka-po-layan a pa-mamin pa-mangan ha inawlo-awlokonlan bawbabayin balo ha gropola. 2 Kanya tinipon lan labinlowayapostolis a halban lan antompol koniJesus, bi-sa wanlan imbalita konla,“Tawtalakaka, ambo marapat a po-layan mi yay pangangaral nin Halitanan Dios para bongat maka-pipaptonin pa-mangan. 3 Kanya mamilikamon pitoy lalakin bilbi a labaha pa-magkatawo, mangaronong tanampango-nawan Masanton Ispiritonan Dios, ta hila a pa-tayaan tamokonanya-rin a gawa. 4Hikaminamaot

Gawgawa 6:5 209 Gawgawa 7:8ay ibi mi halban panaon mi ha kada-dawat ha Dios tan ha pangangaralnin main nan Halita.” 5Na-gostowanlan halban antompol yay imbalita lanapostolis. Kanya pinili la hi Esteban,a-say lalakin makhaw a katotpol tanampango-nawan hosto nin MasantonIspirito nan Dios. Kalamo ha pinilihila ni Felipe, hi Procoro, Nicanor, Ti-mon, Parmenas, tan hi Nicolas a tagasyodad Antioquia a sinomapi ha rili-hyon nin Israelita. 6 Pa-makayari ayin-arap hila konlan aw-apostolis, taindawat hila bi-sa imparna lay gamotla konla.

7 Lako ot a tawtawon naabotannin pangangaral lan Halita nan Dios,kanya mas lalon nilomako a bilanglan antompol koni Jesus ha syodadJerusalem. Golpi namaot pawpari atinompol.

Yay Pa-maaristo koni Esteban8 Hi Esteban ay pinayabolan na

yan Dios nin makhaw a katotpol tankapangyarian, kanya ampakagwa yanmawmilagro ha tawtawo a pamilbiankapangyarian nan Dios. 9 Kot maintawtawon ampaki-diskosyon konaa myimbron rilihyon a anha-wayan“Sinagoga lan Lawlibri” a ni-kaibat haCireneo, ha Alejandria, ha Cilicia tanha Asia. 10 Kot kay la ya madaog harason hi Esteban bana ha karononganna a impayabol nin Ispirito nan Dioskona. 11 Kanya main hilan inopitannin omnoy lalakin manalita ninanodti laban koni Esteban: “Nalngomi hi Esteban a amparorokaon na hiMoises tan yay Dios.” 12 Ha anorina paralan, na-pahobhob lay tawtawotan hilay pawpoon nin Israelita, patihilay mawmaistron kapanogoan koniEsteban. Kanya kina la ya ta binira-bira la yan in-araphapinakamata-gaya konsiho. 13 Nangwa hilay namanpawpalson tistigo laban koni Esteban.Wanla, “Ya-rin hi Esteban ay kay yama-patgon ha pananalita nan kontrakonan yadtin Masagradon Timplotan ha kawkapanogoan a inimbinan Dios koni Moises. 14 Nga-min,

nalngo mi yan nanalita a yadtawkano hi Jesus a taga Nazaret ayyobaon na kano yadtin timplo tanomanon na ot kanoy natawil tamonkawkaogalian koni Moises.” 15 Bi-sahin pinaka-hilap lan labah hi Estebannin halbanmyimbro nin pinakamata-gay a konsiho ay na-kit la a yay lopana ay bilang lopan anghil.

7Yay Diskorso ni Esteban

1 Hawanin pinastang nanpinakapoon pari hi Esteban, wana,“Potog doman odtin dimanda lakomo?”

2 Inombat hi Esteban, wana,“Mawmatoa tan tawtalakaka! Long-on moyoy halitaon ko. Yay Diosa sangkalinggasan ay nagpa-kit yakonan kalimpapo-papoan tamon hiAbraham hin lo-gan itaw ya ot ampi-wan ha nasyon Mesopotamia, hin ba-yo ya nilomipat ha syodad Haran.3 Wanan Dios kona hin ya-rin, ‘Ibatimo-rin logar moyo tan kawkanayonta lomipat ka itaw ha logar a itorokon kaon mo.’ 4 Kanya imbati naynaor a logar lan caw-Caldeo ta nakoya ni-wan ha Haran. Kot hin natiyay tatay na, pinalipat na yay namanDios iti ha kamainan tamo hawanin.5 Hin yadtaw, ni makating a partinin lota iti ay homin yan inimbi yayDios kona para ipag-ikon na komon,balo ta impangako nan ibi odti konapigaw maipag-ikon ladti nin lawlipina, anggano man homin ya ot anakhin yadtaw. 6 Oyay imbalita nan Dioskona, wana, ‘Mi-wan hilay lawlipi moha laloman nasyon. Aliponon hilaitaw tan pa-pairapan lolog nin a-pat a yatos a taon. 7 Kot parosawanko hila-rin tawtawon mangaliponkonla. Pa-makayari ay omalih hilaitaw ta mako iti ha Israel, ta iti la koyna pagsirbiwan,’ wanan Dios. 8 Bi-sa, hin ya-rin ay inimbi nan Dioskoni Abraham a a-say kasondoana dapat kogiton a balang lalaki hapamilya na tan maskin ha lawlipi na

Gawgawa 7:9 210 Gawgawa 7:29pigaw maibilang hila ha impangakonan Dios kona. Kanya hin in-abinghi Isaac a anak ni Abraham, pa-makalabah nanglinggon pa-miabingkona ay kinogit na yay naor. Anorinanamaot a ginwa ni Isaac ha anaknan hi Jacob, bi-sa yadtin hi Jacob,anorin anamaot a ginwa na konlanlabinloway lalakin awa-nak na apinangibatan nin labinloway lipitamo.

9 “Hi Jose a a-sa konlan hila-rinlabinloway anak ni Jacob ay kinaing-gitan lan tawtalakaka na, kanya in-lako la ya para awiton ha Egipto bi-lang a-say alipon. Balo ta kay naya pino-layan Dios. 10 Inlibri naya ha halban dawdya-dya a dinalan-dalanan na. Hin in-arap hi Jose koniFaraon a ari lan taga Egipto ay binyanna yan Dios nin labah a panging-intindi, kanya nanabo a nakom niFaraon kona. Kanya ginwa na yangobirnador ha intiron Egipto tan ma-ngasiwa ot ha sarili nan kama-main.

11 “Kay naboyot ay nagkamain bitilha intiron Egipto tan iti ha nasyonCanaan a kamainan lan kalimpapo-papoan tamo. Masyadoy kadya-dyaan la ta homin hilay nan ma-kanhin ya-rin. 12 Hin na-balitaan anaorni Jacob a main pa-mangan itaw haEgipto ay inhogo na hilay awa-nakna a kalimpapo-papoan tamo. 13 Hinpamilwa lan pa-mako ay nagpabilbiyay na hi Jose konlan tawtalakakana. Ison anamaot ana na-tandaan niFaraon yay tongkol ha pamilyan ini-batan ni Jose. 14Hawanin, impambilinni Jose konlan tawtalakaka na hi Jacoba tatay na pati intiron kapamilyawanna amako hila kona ha Egipto. Pitom-polo tan lima hilay halban. 15 Intironkapamilyawan ni Jacob ay nakoy naorana itaw ha Egipto. Itaw yay na natihi Jacob tan anorin anamaot kaparakonlan hilay awa-nak na a kalimpapo-papoan tamo. 16 Yay bangkay la ayin-orong la itaw ha babalin Siquem,ta itaw la intabon ha panabonan ahinaliw ni Abraham konlan awa-naknin yadtaw Hamor a tatay ni Siquem.

17 “Hin naabot anay panaon atooron nan Dios a pangako na apinanompaan na koni Abraham aynilomabong anan golpi hilay kapapo-papoan tamo a itaw ha Egipto hin ya-rin. 18 Pa-makalabah nin maanloha panaon ay nagkamain nin ari haEgipto a homin anan tanda tongkolkoni Jose. 19 Kanya ya-rin a ariay inapi-api na hilay kapapo-papoantamo, tan masyadoy karamsakan nakonla ta pinilit na hilan ibantak aawa-nak lan ba-yon abing ta pigawmati. 20 Hin ya-rin ay in-abing hiMoises, a-say lalakin Israelita a na-pakagwapo. Inalagaan na yan paarini nanay na ha loob nin toloy bolan.21 Bi-sa, hin ini-ka la yay na ha ka-batwan, kinwa na yan prinsisan anakni Faraon, ta pinahi-ban bilang sarilinan anak. 22 Kanya hi Moises ay na-toroan ya ha halban dawdinonong lantaga Egipto, kanya nag-in yan ma-hosay ha pananalita tan ha gawgawa.

23 “Hin nag-idad yay na hi Moisesnin a-pat a polo a taon ay naisipannan tibawon hilay kaparan Israelita.24 Hin na-kit nay a-say kaparanIsraelita a anri-rindiwon nin a-saytaga Egipto, tinambayan na ya, bi-sa bilang kaba-balo ay pinati na-rintaga Egipto. 25 Hay wana nga-min niMoises ay tanda lan kaparan Israelitaa hiyay gamiton nan Dios paramamilibri konla ha pa-makaaliponla, kot kay la payti naintindyan.26 Kinadilapan, dinaniwan nay lowayparihon Israelita a ampiaway. Labayna hila komon piayoson, kanyawana konla, ‘Aw-amigo, anongkotampiaway kamo, anta kapa-halanmoyo ay mitalakaka?’ 27Kot inwahkilnan yay main kasalanan hi Moises,wana kona, ‘Hino kot a nanogo komopara mamoon tan manosga komi?28 Labay mo koy namaot domanpatyon nin bilang ginwa mo naaponkonan yadtaw taga Egipto?’ 29 Pa-makalngo ni Moises nin anorin aynilomayah yan nako ha Madian, taitaw ya ni-wan bilang a-say dayowan.

Gawgawa 7:30 211 Gawgawa 7:44Lo-gan nan itaw ay nakapagkaambaliya, bi-sa nagkaanak hilan lowaylalaki.

30 “Pa-makalabah nin a-pat a polo ataon, main a-say anghil nan Katawana nagpa-kit koni Moises ha itsoranapoy a anhomyab ha a-say kayonma-ngaaypa. Itaw nangyari orinha disyirto a madani ha Bakil Sinai.31 Naka-ngap hi Moises ha na-kit na.Hin dinomani ya para biliwon nanlabah, tongwa nalngo nay bosis nanKatawan, 32 a wana, ‘Hikoy Dios lankalimpapo-papoan moyo, yay Dios niAbraham, ni Isaac tan ni Jacob.’ Gi-noygoy hi Moises tan angkali-mo yanhomilap. 33 Wanan Katawan kona,‘Alihon moy apin ayi mo ta yadtinlogar a an-odongan mo hawanin aymasagrado. 34 Angka-kit koy pa-ma-pairap lan taga Egipto konlantawtawo kon Israelita. Angkalngo koyaw-aloloy la, kanya nonaoy ako parailibri hila ha pa-makaalipon. Magpar-ihado ka ta hikay ihogo konmangalihkonla itaw ha Egipto,’ wanan Dioskoni Moises.”

35 [Bi-sa wana ot nin impagpatoloyni Esteban,] “Yadtin hi Moises ay in-takwil la hin o-na nin hilay kaparanIsraelita, ta main nanalita kona ninanodti, ‘Hino kot a nanogo komo paramamoon tan manosga komi?’ Kothiya ot syimpri a inhogo nan Diospara mango-na tan mamilibri kon-lan kapapo-papoan tamo. Tinam-bayan na yan anghil nan Katawan anagpa-kit kona itaw ha bigla dinom-tan kayon ma-ngaaypa. 36 Inalih naynaor ni Moises hilay kapapo-papoantamo itaw ha Egipto, pa-makayarinan ginomwa nin lako a gawgawaa ka-paka-ngap a pawpamilbian ka-pangyarian nan Dios, anorin anamaotkapara itaw ha anha-wayan ‘Ambay aMatibya’ tan maski itaw ha disyirtoha loob nin a-pat a polo a taon.37Yadti ot hiMoises a namibalita kon-lan kapapo-papoan tamo hin yadtaw,a wana, ‘Ha lomato a panaon, mainyay naman ihogo komoyo yay Dios

a Katawan nin a-say kapara tamonIsraelita para mag-in propitan bilangkongko. Hiya a dapat moyon long-on.’ 38Hi Moises ot syimpri a kalamola hin nititipon hila para somambakonan Dios itaw ha disyirto. Hiyaykina-totol nan anghil itaw ha BakilSinai, pati hilay kapapo-papoan tamo.Hiya syimpri a nananggap nin Halitanan Dios a ampakapamin biyay paraibi kontamon Israelita.

39 “Kot kay la ya hinonol nin hi-lay kapapo-papoan tamo. Nokay in-takwil la ya ta nakom lan magboltaha Egipto. 40 Kanya hin ya-rin aitaw ya ha ta-gay Bakil Sinai hi Moi-ses, wanla koni Aaron, ‘Ipangwâ mokamin rawribolto a maipagdios mipara mango-na komi. Nga-min, kaymi tanda no anyay nay nangyari ko-nan ya-rin hi Moises a nango-na kon-tamon inomalih ha Egipto.’ 41 Kanyaginomwa hilay naor nin ribolto a ko-rtin kilaw baka. Nangmati hilan ayopta inda-ton la konan yay ribolto, bi-sa hilay na ni-liga-liga bana ha ri-bolton ginwa la. 42 Bana ta anorinay binokotan na hilan Dios ta pino-layan na hilay nan somamba pati habawbitoon, bolan tan awlo ha langit abilangmabasay naor ha libron sinolatlan pawpropita. Wanan sinolat la,‘Hikamoy aw-Israelita, lolog a-pat a

polo a taon moyo itaw hadisyirto

ay ambo akoypinamida-tonanmoyonaw-ayop a pinati moyo, ambodoman?

43 Nga-min, awit-awit moyo yaytoldan [kamainan nan dios-diosan moyon hi] Moloc

tan yay ribolton dios-diosan moyonhi Renfan.

Rawribolton bongat ya-rin a ginwamoyo para sambawon.

Kanya po-layan katamon mabihagnin kawkaaway moyo taawiton ha logar a lampas otha Babilonia.’ ”

44 [Wana ot ni Esteban,] “Hilaykapapo-papoan tamo, hin itaw hilay

Gawgawa 7:45 212 Gawgawa 8:1-2naor ha disyirto, awit-awit layMasagradonToldan ampagsambawanla, pamilbian a kalamo-lamo la yayDios. Yay pa-makagwa nin ya-rinay ayon ha impa-kit nan Dios koniMoises a dapat nan pangaligan.45 Tinawil la-rin nin hilay awa-nakla, tan awit-awit la hin hakopon la hapangongo-na ni Josue yay lawlogarlan ambo Israelita a impatalo nanDios konla. Patoloy ampagsambawanya-rin a Masagradon Tolda angganhin panaon a nag-in ari hi David.46 Nalilikot yay Dios koni Ari David.Inapos ni Ari David a mamipa-dongyan a-say impagka-bali nan Dios aDios nay namaot nin kalimpapo-papoan nan hi Jacob. 47 Kot yay anakna a hi Ari Solomon yay naka-pipa-dong nin yadti.

48 “Anodtaw pa man, yay Dios asangkata-ta-gayan ay kay ya talaganampi-wan ha tawtimplon impa-dongnin tawo, ta wanan impasolat konana-say propita na,49 ‘Yay langit a pa-hal trono ko,tan yay mondo ay pa-hal paparnaan

ayi ko.Anya may klasin bali wari a maipa-

dong moyo para kongko?O anya may klasin logar wari a

painawawan ko?50 Ambo doman halban bawbagay ay

biig hikoy namalsa?’ Ya-rin awanan Katawan.”

51 [Bi-sawanan impagpatoloyni Es-teban,] “Hay kawkatiboyan olo moyo!Bilang kamon tawon homin tanda haDios ta ampagtolok-tolokan moyoyHalita na. Pirmi moyon kay an-honolon yay Masanton Ispirito na abilang syimprin ginwa lan kapapo-papoan tamo. 52 Main wari propitanan Dios hin o-nan panaon a kay ladinamsak nin hilay kapapo-papoantamo? Pinati-pati lay aw-inhogo nanDios a namipatanda nin tongkol hakala-lato nan yay tawon homin ka-kasalanan. Bi-sa hikamo hawanin aypinagtraidoran moyo ya tan impap-ati, 53 anta binyan na tamon Dios nin

kawkapanogoan na a imparalan naha aw-anghil na, kot kay moyo otsyimpri hinonol.”

Yay Pa-matibat Bato koni Esteban54Hin nalngo lanmawmyimbro nin

pinakamata-gay a konsiho yadtin im-balita ni Esteban laban konla, ampi-gogot hilay na ha katindiwan hobhobla kona. 55 Kot yadtin hi Esteban aampango-nawan hosto nin MasantonIspirito nan Dios ay tinomangal ya halangit, ta bi-sa na-kit nay kalinggasannan Dios tan hi Jesus nin naka-dongha wanan na. 56 Kanya wani Estebankonla, “Biliwon moyo! Angka-kit konabirtoy langit tan yay NaglalamanTawo nin naka-dong ha wanan nanDios.”

57 Antimano pinorongan lanmawmyimbro nin pinakamata-gay akonsiho a totolyan la tan inomaghawhilan makhaw, [bana ta para konlaambo dapat ipantay hi Jesus konanDios.] Bi-sa, antimano sinogod layan sabay-sabay, 58 ba-yo intolak-tolak la yan mamalikol ha syodadJerusalem ta bina-batibat la yan bato.Hiladtaw tawtistigo a kalamoan laay nilohpok la yapon a ayhing lata imbati la ha a-say anakaba-yonyay ngalan kot Saulo. 59 Hawanin,patoloy la yan bina-batibat bato hiEsteban a andomawat hin ya-rin,a wana, “Jesus a Katawan, an-ipa-taya koy ispirito ko komo!” 60 Bi-sananalimokor ya, ta wana ha makhawa bosis, “Katawan, patawaron mo hilakonan yadtin kasalanan a anggaw-onla.” Pa-makayari nan hinalita orin,nabtahan yay na.

81-2 Hi Saulo ay pabor ya ha pa-

mangmati la koni Esteban. Kot mainlawlalakin maka-Dios a namitabonkoni Esteban nin mahakit a pa-miaanito.

Yay Pa-na-damsak Konlan Antompolkoni Jesus

Paibat hin ya-rin a awlo, nagka-main matindin pa-na-damsak konlan

Gawgawa 8:3 213 Gawgawa 8:25gawgropon antompol koni Jesus itawha syodad Jerusalem. Kanya niboyakhila ha loway probinsya a Judea tanSamaria. Kot hilay aw-apostolis aykay inomalih ha Jerusalem.

3 Hi Saulo namaot ay masyadonmahakit a pa-na-damsak na konlangawgropon antompol koni Jesus, takina-kina nay bawbali la ta dinakop-dakop nan homin pinili, babayiman olalaki, bi-sa na hila impa-papikolong.

Hin Nangaral hi Felipe ha SyodadSamaria

4 Hawanin, hilay antompol koniJesus a niboyak ay kina-kina lay in-tiron lawlogar a nanglibol konla taimpangaral lay Halita nan Dios. 5 HiFelipe ay nako ha syodad Samaria taimpangaral nay tongkol koni Cristokonlan tawtawo itaw. 6 Hilay tawoitaw ay pari-parihon ni-panglongo haimpangaral ni Felipe, hin na-tandaanla tan na-kit a mawmilagron ginwana. 7Nga-min, lako a dawdoka a ispir-ito a pinalayah na konlan niloobannin main awit aghaw a kaaalih la, tanlako a tawon lopoy tan paralitiko apinaabig na. 8 Kanya hi-ban a kali-gawan lan tawtawo konan ya-rin asyodad.

9 Itaw ha syodad Samaria ay maina-say lalakin yay ngalan kot Simon.Hin o-na ay naingganyo na hilay taw-taga probinsyan Samaria ha gawgawanan pa-magsalamangkiro, lalo paotta ampagkonwari yan ambo basta-bastan tawo. 10 Intiron tawo haprobinsyan Samaria, mayaman mano mairap ay anlong-on la ya, tayay wanla ison kano konay ambobasta-bastan kapangyarian nan Dios.11 Talagan anhonolon la ya bana tanaboyot na hilay nan naingganyoha pa-magsalamangka na. 12 Kothin pini-pol lay nan tawtawo a an-ipangaral ni Felipe tongkol ha pa-mag-ari nan Dios tan tongkol koniJesu-Cristo, nagpabaotismo hilay na,lalaki man o babayi. 13 Hi Simon

man ay naki-pol anamaot tan bi-naotismowan, bi-sa lawah yay nanampaki-ki-ka koni Felipe. Ampaka-ngap ya ha angka-kit nan angkagwani Felipe a mawmilagro a pamilbiannin kapangyarian nan Dios.

14 Hin na-tandaan lan aw-apostolisha syodad Jerusalem a pini-pol lantawtaga probinsyan Samaria yayHalita nan Dios ay pina-ka la hi Pedrotan hi Juan itaw. 15Hin nilomato hilaitaw ay indawat la a ipakiasa-sa nanDios yay Masanton Ispirito na konlanhila-rin ba-yon tinompol koni Jesus.16 Nga-min hin ya-rin a panaon aykay ya ot impakiasa-sa yay Ispiritonan Dios konla. Binaotismowan hilanbongat ha ngalan ni Jesus a Katawan.17 Bi-sa imbabo ni Pedro tan hi Juana gamot la konla, ba-yo impakiasa-sa nan Dios a Masanton Ispirito nakonla.

18 Na-patnagan ni Simon aimpakiasa-sa nan Dios yay MasantonIspirito na konlan hilay binabowanlan gamot nin aw-apostolis, kanyalabay nan bayaran hi Pedro tan hiJuan, 19 ta wana, “Biyan moyo koynamaot nin anorin a kapangyariana bilang komoyo, pigaw hinoman ababowan kon gamot ay ipakiasa-sanay namaot Dios a Masanton Ispiritona konla.” 20 Kot wani Pedro kona,“Hika tan yay kwarta mo ay mi-lamo ha impyirno, bana konan ya-rin inisip mon maari bayaran yay an-ibi nan Dios. 21 Talagan ambo kankabilang komi ha trabaho, bana tayay kanakoman mo ay ambo tama hahilap nan Dios. 22 Pangombabaliwanmo-rin a karokaan mo, tan domawatka konan Dios ta hapa no patawaronna ka konan ya-rin lingon kaisipanmo. 23Nga-min, angka-patnagan ko amasyado kan angkainggit tan aliponkan kasalanan.” 24Kanya wani Simonkonla, “Hikamo pay mamidawatkonan Katawan para kongko, pigawni anyakaman ison ha hinalita moyoay homin mangyari kongko!”

25 Hin nayari namaptog hi Pedrotan hi Juan tongkol koni Jesus a

Gawgawa 8:26 214 Gawgawa 9:2Katawan tan impangaral yay Halitana itaw ha syodad Samaria ay noronghilay na ha syodad Jerusalem. Maskinha pa-morong la ay impangaral layLabah a Balita tongkol koni Jesusha lako a bawbaryo nin probinsyanSamaria.

Hi Felipe tan yay Opisyal a TagaEtiopia

26 A-say awlo, main anghil nanKatawan a nagpa-kit koni Felipe, tawana kona, “Mako kan tampol itawhabagatan ha dalan a maibat Jerusalemmakon Gaza a hawanin kot bilanganan disyirto.” 27 Tampol yay naornako hi Felipe. Main yan na-tamolawitaw a-say mata-gay a opisyal a tagaEtiopia a kapon. Hiyay kahiro ninhalban kayamanan ni Candace. Yaylabay totolon Candace ay rayna haKaarian Etiopia. Yadtin opisyal aynako yan sinomamba ha Dios haJerusalem, 28 bi-sa hin ya-rin ay am-porong yay na. Nakalolan ya ha kar-wahi na tan ampamasa yan libro asinolat ni Propita Isaias. 29 Hawanin,wanan Ispirito nan Dios koni Felipe,“Domani ka ta sabayan moy kar-wahi.” 30 Kanya nolayo yan dino-mani. Bi-sa nalngo nan ambasawonnan opisyal a libron sinolat ni PropitaIsaias. Kanya namastang ya, wana,“Angkaintindyan mo doman ya-rinambasawon mo?”

31 “Pa-no ko man maintindyan nohomin mamipalino kongko?” wananin-obat nin opisyal. Kanya impaki-totol na koni Felipe nin kilolan yay naha karwahi na, bi-sa pinatoklo na yaha dani na. 32 Hawanin, yay partinambasawon na ha Masanton Kasola-tan ay anodti a wana,“Kaalimbawaan na ay karniroa an-akayon ta i-ka anan patyon,tan kapa-halan na ot ay kilaw karniroa maskin angkatliban anay main nan

habot,matinok yan bongat ta disnodon

homin yan tolok-tolok.

33 Impa-paringoy la ya bi-sa amboot ayon ha katoynongan apanonosga la kona.

Hawanin, homin anan maka-pibalitano omnoy lawlipi na hakalakan.

Nga-min, yay biyay na iti ha lota aykinway na.”

34 Bi-sa wanan ya-rin opisyal koniFelipe, “Ipakibalita mo pa kongkono hino kot yadtin antokoyon nanPropita? Hiya wari, o main domanlaloma?” 35 Hawanin, nag-ompisahi Felipe konan ya-rin a partin bi-nasa ha Masanton Kasolatan ta im-pahawang na konay Labah a Balitatongkol koni Jesus. 36 Ha patoloy akala-lalakon lolan la ay niabot hila halogar a main lanom. Wanan opisyalkoni Felipe, “Oy anay lanom! Kayko ot doman maari baotismowan?”37 [Wani Felipe kona, “Maari kay nanbaotismowan no antompol kay nanlosob ha nakom.” Obat na kona, “Iya,antompol ako a hi Jesu-Cristo yayAnak nan Dios.”]*

38 Kanya impapitgon nan opisyal akarwahi ta nako hilay lowa ha lanom,bi-sa binaotismowan na ya ni Felipe.39 Hin nakainapat hilay na, tongwabigla yan inawit hi Felipe nin Ispiritonan Katawan ha laloman logar, kanyakay na yay na na-kit nin opisyal. Kotyadtin opisyal ay nagpatoloy yay nanmaligan-maliga ha main nan kakaon.40 Tongwa, hi Felipe namaot ay itawyay na ha babalin Azoto. Paibat itaway impangaral nay Labah a Balitatongkol koni Jesus ha halban bawba-balin dinalan-dalanan na anggan hinniabot ya ha syodad Cesarea.

9Hin Tinompol hi Saulo(Gawgawa 22:3-16; 26:9-18; Galacia

1:11-17)1 Kot hi Saulo ay patoloy yan ma-

mot ha pa-magbanta na tan ha pa-mangmati konlan anhomonol koniJesu-Criston Katawan. Kanya nako yakonan pinakapoon pari, 2 ta namagwa

Gawgawa 9:3 215 Gawgawa 9:21yan sawsolat para mamaptog kon-lan ampamoon ha sawsinagoga a am-pagsambawan lan Israelita ha syodadDamasco a hiya kot main karapatanmanakop nin hinoman a anhomonolha totoro ni Jesu-Criston Katawan,babayiman o lalaki ta awiton na hilannakabalol ha syodad Jerusalem.

3Hawanin, nibwat hilay na ni Saulotan hilay kawkalamoan na makonDamasco. Hin madani hilay na,tongwa nagkamain hawang ibat halangit, kanya na-hawangan a logarkamainan ni Saulo. 4Natomba ya, bi-sa main yan nalngo bosis a nanalitakona, “Saulo! Saulo! Anongkot mo koanda-damsakon?”

5 “Hino ka, Katawan?” pastang niSaulo. WananKatawan, “Hiko hi Jesusa anda-damsakon mo. [Ha anorin aangga-gaw-on mo ay bilang sarili momismoy anhahakiton mo, ta bilangkan kabayon ampanipa nin dadagraga an-ito-toyhok komo.]*” 6Nali-mo hiSaulo nin awit a ispanta, bi-sa wana,“Katawan, anyay labay mon gaw-onko?” Wanan Katawan kona, “Omdongka ta magdiritso ka ha Damasco tamainmamibalita komo itaw no anyaydapat mon gaw-on.”

7 Hin ya-rin, hilay kawkalamoan niSaulo ay nakaodong tanan kay naka-halita bana ta nabigla hila ta nalngoladtaw bosis, balo ta homin hilanangka-kit. 8 Inomdong hi Saulo, bi-sahin inabriyan naymata na, kay yay namaka-kit. Kanya inakay la ya tanankawkalamoan na anggan ha Damasco.9Toloy awlo nan kay naka-kit tan kaynangan ni ninom.

10 Hin ya-rin ay main anamaota-say lalaki itaw ha Damasco aanhomonol koni Jesus a Katawan.Yay ngalan na ay Ananias. Kina-totol na yan Katawan a bilangnan tinaynop, wana, “Ananias.”“Anongkot, Katawan?” wanan in-obat.

11 Wanan Katawan kona, “Makoka itaw ha anha-wayan ‘Dalan aMatoynong’ ta pastangon mo itawha bali ni Judas yay a-say lalakin

taga Tarso a yay ngalan kot Saulo.Nga-min, andomawat ya hawanin.12 Impa-kit koy namaot kona a bi-lang ha taynop a main a-say lalakia yay ngalan kot Ananias a lomoobha kwarto na ta iparna nay gamot nakona pigaw maka-kit yan oman.”

13 Kot wani Ananias, “Katawan,lako anay namibalita kongkotongkol konan ya-rin a tawo tan hahalban angga-gaw-on nan pa-na-damsak konlan tawtawo mo itaw haJerusalem. 14 Hawanin ay iti yay naha Damasco, ta binyan la ya kano ninkarapatan nin hilay pawpoon paripara dakpon a halban anhoma-wayha ngalan mo.”

15 Kot wanan Katawan kona, “Makokay na ta pinili ko ya para mag-inmangangaral ko ta pigaw ipamalitanay ngalan ko konlan ambo Israelitapati konlan aw-ari la tan anorin ka-para konlan Israelita. 16 Ipatandaanko ot kona no pa-no kalako a aw-irapa kailangan nan dalanan alang-alangkongko.”

17 Kanya nako yay na hi Ana-nias. Nilomoob ya ha balin kamainanni Saulo ta bi-sa imparna na konaygamot na, sabay wana kona, “Ta-lakaka Saulo, hi Jesus a Katawan anagpa-kit komo itaw ha dalan hinnako ka iti ay hiya ot syimpri anamihogo kongko iti komo ta pigawmaka-kit kan oman tan pango-nawanna kan Masanton Ispirito nan Dios.”18 Antimano main nangadadabo bi-lang hawhikhik ibat ha mata ni Saulo,kanya tampol yan naka-kit oman. In-omdong ya ta nagpabaotismo. 19 Bi-sa hin nangan yay na ay norong anaykohaw na.

Yay Ompisan Pangangaral ni Sauloha Damasco

Itaw yapon hi Saulo nin omnoyawlo konlan anhomonol koni Jesusha syodad Damasco. 20 Bi-sa, tam-pol nan impangaral itaw ha sawsina-goga a ampagsambawan nin Israelitaa hi Cristo kot yay Anak nan Dios.21Nag-ispanta hilay halban nakalngo

Gawgawa 9:22 216 Gawgawa 9:39kona ta wanla, “Ambo doman yadtiyadtaw lalakin ampangmati ha hino-man a anhoma-way koni Jesus itawha Jerusalem? Tan yay kina na itinya-rin ay para dakpon hilay antompolkoni Jesus ta awiton na hila konlanpawpoon pari nin nakabalol?”

22 Kot lalon nag-in mahosay hiSaulo ha pangangaral na tan pinapto-gan na a hi Jesus kot hiya talaga yayCristo, kanya hilay Israelita a ampi-wan ha Damasco ay homin hilay nanmaibabon rason kona.

23 Hin naboyot-boyot, piniasa-sawan lan Israelita itaw a patyon lahi Saulo. 24 Balo ta na-tandaan niSaulo a awlo-yabi la yan an-abangánha pawpoltan padir a nanglibol hasyodad Damasco para patyon la ya.25 Kot a-say yabi, yay ginwa lan hilayanhomonol koni Jesus ay pinalolan laya ha a-say bakol, bi-sa in-ogoh la hadobali padir pigaw makalayah ya.

Hi Saulo ha Jerusalem26 Pa-magbolta ni Saulo ha syo-

dad Jerusalem, labay nan ki-tapol hagropo lan hilay kaparan antompolitaw. Kot halban la ay angkali-mokona, ta kay hila ot ampi-pol a a-sayay nan antompol koni Jesus. 27 Balota inawit na ya ni Bernabe konlan aw-apostolis, ta tinotol na konla no pa-no nagpa-kit tan naki-totol hi Jesusa Katawan koni Saulo itaw ha dalanmakon Damasco. Imbalita nay na-maot a kakhawan nakom ni Saulo ninnangaral tongkol koni Jesus itaw haDamasco. 28 Kanya paibat hin ya-rinay itaw yay na hi Saulo konla, ta bi-sa naki-ka yan nangaral ha intironJerusalem. 29 Makhaw a nakom nannangaral itaw tongkol koni Jesus aKatawan, tan naki-diskosyon ya kon-lan kapara nan Israelita a marononghalita Griego. Kanya labay la yanpatyon. 30 Hin na-tandaan la-rin ninhilay kaparan antompol ay inawit lahi Saulo ha syodad Cesarea, bi-sapinaorong la yay na yapon ha syodadTarso a sarili nan logar.

31 Hin ya-rin ay nagkamain yaponnin katinokan hilay gawgropon an-tompol koni Jesus ha pawprobinsyanJudea, Galilea tan Samaria, kanya lalohilan inomgot ha main lan katotpol.Nagpatoloy hilan main hoston kaga-galang konan Katawan tan ha tambaynin Masanton Ispirito ay patoloy hi-lan nilomako.

Hi Pedro ha Lida tan ha Jope32 Hi Pedro namaot, ha pa-

magpatoloy nan mako ha halbanlawlogar ay niabot ya konlan tawtawonan Dios ha babalin Lida. 33Main yanna-kit itaw a-say lalaki a yay ngalankot Eneas. Yadtin hi Eneas ay waloytaon anan kay ampakaibangon ta a-sa yan paralitiko. 34Wani Pedro kona,“Eneas, hi Jesu-Cristo a mamaabigkomo. Mibangon ka ta limpohon mo-rin an-iraan mo.”

Antimanoy naor nakaibangon ya.35 Na-kit la yan halos halban tawonampi-wan ha babalin Lida tan ha ka-patagan Saron, kanya tinompol hilakoni Jesus a Katawan.

36 Itaw anamaot ha babalin Jopeay main a-say babayin antompol koniJesus a yay ngalan kot Tabita. (Hahalita Griego yadtin ngalan na ayDorcas, yay labay totolon ay “Oysa”.)Pirmi yan anggomwa kaabigan tanantomambay konlan mangairap.37 Hin ya-rin ay nagmasakit ya tantoloy nay nan ingkamati. Pinalyola ya bi-sa imborol ha kwarto haikalwan grado. 38 Palibhasa ya-rinbabalin Jope kot madani ha babalinLida, tan bana ta na-tandaan lanantompol koni Jesus a itaw hi Pedroha Lida ay nanogo hilan loway lalakipara ipaki-totol la kona a tampol yanmaki-ka konla. 39 Kanya antimanonaki-ka ya konla. Kala-lato la itawha Jope ay inawit la ya ha kwarto haikalwan grado a kamainan bangkay niDorcas. Piniroropongan la hi Pedronin hilay halban bawbabayin balo ninmatangih-tangih, bi-sa impa-kit lakonay aw-ayhing tan aw-alimonmona gi-ginwa ni Dorcas hin biyay na ot.

Gawgawa 9:40 217 Gawgawa 10:1840 Pinalikol na hila yapon ni Pedroa halban, bi-sa ya nanalimokor tadinomawat ha Dios. Pa-makayari ayinomarap ya ha bangkay ta wana,“Tabita, mibangon ka!” Tongwaynaor, nimata ya, bi-sa hin na-kit na hiPedro ay nibangon ya ta tinomoklo.41 Ginawang ni Pedro a gamot na tainalalayan na yan inomdong. Bi-sa hina-wayan na hilay bawbabayinbalo tan hilay laloma ot a antompolkoni Jesus ta in-arap na ya konla ninangkabyay ana. 42 Yadtin nangyariay nibantog ha intiron babalin Jope,kanya golpin tawoy tinompol koniJesus a Katawan. 43 Itaw ya yaponaboyot-boyot hi Pedro ha Jope ninnakihanda ha bali nin a-say ma-magkakatat a yay ngalan kot Simon.

10Hin Impa-ka ni Kapitan Cornelio hi

Pedro1 Itaw ha syodad Cesarea ay main

a-say lalakin ambo Israelita a yayngalan kot Cornelio. Kapitan yana-say batalyon hondalo nin Roma aibat ha nasyon Italia. 2 Rilihyoso yantawo tan main hoston li-mo ha Dios,pati yay intiron pamilya na. Hi-bana angkaibi nan tambay konlan man-gairap a Israelita, tan pirmi yan ando-mawat ha Dios. 3 A-say awlo, mangabandan alas tres nin apon ay bilangyan nanaynop. Na-kit nan malinon-malino a main a-say anghil nan Diosa nilomoob ha kamainan na, ta wanakona, “Cornelio!”

4 Hin na-kit na yay anghil aynali-mo ya, bi-sa wanan impastang,“Anongkot, mapagalang a Sinyor?”

Wanan anghil kona, “Nilngo nanDios a dawat mo tan kay na an-lingwanan a kata-tambay mo kon-lan mangairap. 5 Kanya hawanin,manogo kan lawlalaki ha Jope taipa-ka mo hi Simon a anha-wayanPedro. 6 Itaw ya ampakii-wan hadanin ambay ha bali ni Simon a ma-magkakatat. Ibalita na komo no

anyay dapat mon gaw-on.” 7 Pa-makahalita na-rin nin anghil ay in-omalih yay na. Antimano nana-wayhi Kapitan Cornelio nin loway alilana tan a-say hondalo a lawah nankalamo-lamo tan kapara nan maka-Dios. 8 Tinotol na yapon konla yayimbalita nan anghil, bi-sa inhogo nahilay na ha Jope.

9 Kinadilapan, hin madani hilaynan miabot ha Jope hiladtaw inhogoni Kapitan Cornelio, hi Pedro namaotay noli ha bobongan nin balin am-pakihandaanna ta itaw ya dinomawatha Dios. Bandan ogtiawloy na hinya-rin. 10 Tongwa mabitil a mabitilyay na hi Pedro. Mangan yay nakomon, kot lo-gan lan an-iparihadoypa-mangan na, tongwa bilang yannanaynop. 11 Na-kit nan naabriyan alangit, bi-sa main bilang a-say mahi-ban a oloh a nakatakol yay a-pat adoyo a an-iogoh ison ha kamainanna. 12 Konan ya-rin a an-iogoh ayison anay halban klasin ayop, patiayop tatalon tan hilay aw-angkaraytan sari-sari a manok-manok [a bawalkanon nin Israelita]. 13 Tongwa, nal-ngo nay a-say bosis, a wana kona,“Omdong ka, Pedro. Mangmati ka tamangan ka.”

14 Kot wani Pedro, “Kay ko magwa,Katawan, ta nika-ka-noman ay kay koot nangan-nangan nin anyakaman aan-itoring mayangat o bawal ayon hakawkapanogoan.”

15 Kot nalngo nay naman odtawbosis, a wana kona, “Ando mo itoringmayangat o bawal yay wanan Dios amaari kanon.” 16Nitloy bisis anorin anangyari, bi-sa pa-makayari ay bini-ray nan mamata-gay ha langit ya-rinbilang oloh.

17 Hin lo-gan na ot an-isip-isiponni Pedro a kanaboan nin ya-rin a na-kit na a bilang nan tinaynop, na-romogan lay nan hiladtaw inhogo niKapitan Cornelio a bali ni Simon ama-magkakatat, kanya itaw hilay nanmaodong-odong ha polta. 18Hinoma-way hila ta pinastang la no doman ta

Gawgawa 10:19 218 Gawgawa 10:37main anhanda itaw a yay ngalan kotSimon a anha-wayan anamaot Pedro.19 Hin ya-rin, ampakaisipon na ot niPedro a kanaboan nin yay bilang nantinaynop, tongwa imbalita nin Ispir-ito nan Dios kona, “Main toloy lalakia ampaningkap komo. 20 Monaoy katan ando kamag-alangan ninmaki-kakonla maskin ambo hilan Israelita tahikoy namihogo konla iti.”

21 Nonaoy naor hi Pedro bi-sawana konlan hila-rin toloy lalaki ainhogo ni Kapitan Cornelio, “Hiko-rinantingkapon moyo. Anya kot a sadyamoyo?”

22 Wanlan in-obat, “Inhogo lakami ni Cornelio a a-say kapitannin hondalo. A-sa yan labah atawo, anggomalang konan Dios tananrispitowon la yan halban Israelita.Imbalita nan a-say banal a anghilnan Dios kona a pa-kaon na ka kanoitaw ha bali na ta pigaw malngo nayhalitaon mo.” 23 Bana ta anorin aypinaloob na hila ni Pedro, ta itaw nahilay na yapon pinahanda hin ya-rina yabi.

Kinadilapan, naki-ka yay na konla.Main anamaot naki-ka konla nin om-noy kaparan antompol koni Jesus ataga babalin Jope. 24Homonol a awloay nakalato hila ha syodad Cesarea.Anta-gan hilay na ni Kapitan Corne-lio, hilay kawkanayon na tan hilaypinakaamigo na a inimbitawan na.25 Pa-makalato ni Pedro ay hinakbatna ya ni Kapitan Cornelio. Nanal-imokor yan palokob ha arapan na tasinamba na ya. 26 Kot pina-dong naya ni Pedro, ta wana, “Omdong ka, tatawo koy namaot a bilang komo.”

27 Patoloy hilan ampi-totol lo-ganlan anlomoob ha bali. Na-kit ni Pedroa lako a tawon nititipon itaw. 28Wanakonla, “Tanda moyo a ayon ha ril-ihyon min Israelita ay bawal kominmaki-lamo o magbisita ha hinoman aambo Israelita. Kot impatandaan nanDios kongko a kay ko dapat itoring nin

bawal o ambo marapat paki-lamoanyay hinoman a tawo. 29 Kanya naor,hin impa-ka moyo ko, kay koy nanag-alangan naki-ka. Hawanin, labaykon ma-tandaan no anongkot impa-ka moyo ko.”

30 Wani Kapitan Cornelio,“Nakatlo* ay nagsakripisyo kon kaynangan angga hin bandan anodtinamaot a oras. Bi-sa manga alas tresnin apon, dinomawat ako iti ha bali.Tongwa main naka-dong ha arapanko nin a-say lalakin nakadoloh ninampangi-kirlap.

31 “Bi-sa wana kongko, ‘Cornelio,nilngo nan Dios a dawat mo tan am-panomtomon nay gawa mon kata-tambay konlan mangairap. 32 Kanyamanogo ka ha Jope ta ipa-ka mo hiSimon a anha-wayan Pedro. Itawya anhomanda ha bali ni Simon ama-magkakatat a ampi-wan ha daninambay. Pa-makalato na, main yanibalita komo,’ wana. 33 Kanya naor,antimano impa-ka kata, tan labah taha kaabigan mo ay nako kay naoriti. Hawanin ta iti tamoy nay hal-ban ampititipon ha arapan nan Diosay handa kami nan manglongo haanyakamay ipahalita na komo.”

Yay Sirmon ni Pedro Itaw konli Kap-itan Cornelio

34 Hin ya-rin ay nangaral anaorhi Pedro, wana, “Hawanin koy naangka-paptogan a halban tawo aypantay-pantay ha hilap nan Dios.35 Antanggapon nay hinoman a tawoa anggomalang kona tan anggomwanin ayon ha kalabayan nan Dios,maskin anya ya man magnasyon.36 Yay Halita nan Dios ay inimbi nakomin Israelita, ta impangaral anaorkomi yay Labah a Balita tongkol hapa-maki-sondo konan Dios bana koniJesu-Cristo. (Kot Katawan ya syim-prin halban.) 37 Tanda moyoy na-rin a balita a naibat ha probinsyanGalilea, hin nayari nan impangaralni Juan yay tongkol ha baotismo ta

* 10:30 10:30 Ha Griego: “ika-pat a awlo” ta an-ilamo la ha bilang yay hawanin a awlo.

Gawgawa 10:38 219 Gawgawa 11:9bi-sa nibantog ha intiron probinsyanJudea. 38Yay anhalitaon ko ay tongkolkoni Jesus a taga Nazaret a binyannan Dios nin Masanton Ispirito natan kapangyarian, pa-maptog a hiyayinhogo na. Nako ya ha sari-sari alawlogar ta ginomwa yan abig hatawtawo. Pinaabig na hilay halbanampadya-dyaon ni Satanas. Nagawanadti ni Jesus bana ta yay Dios ay isonkona.

39 “Hikami aw-apostolis ni Jesusay tistigo ha halban gi-ginwa na halogar min Israelita, ha pawprobinsyaman o ha syodad Jerusalem. Ba-yo pinati la ya nin impasak ha kros.40 Kot hin ikatlon awlo ay pinaorongna yan nabyay Dios. Impaipa-kit nayan Dios, 41 balo ta ambo ha halbantawo nokay komin bongat a dati naynan pinili Dios para mag-in tistigo hanawnangyari kona, hikami a karongonan nangan tan ninom pa-makayarinan norong nabyay. 42 Bi-sa inhogona kamin mangaral ha tawtawo tanamaptog a hi Jesus yay pinili nanDios nin mag-in Howis ha halbantawo, angkabyay man o nati. 43Hiyayantotolon lanhalbanpropita nanDioshin yadtaw ha pa-maptog lan anodti:Alang-alang kona ay patawaron nanDios a kasalanan nin hinoman a an-tompol kona.”

Tawtawon Ambo Israelita ayNakatanggap nin Ispirito nan Dios

44 Hin ampangaral ot hi Pedro,tongwa nonaoy yay Masanton Ispir-ito nan Dios ta pinakiasa-sawan nahilay halban ampanglongo ha totorona. 45 Hiladtaw kalamo ni Pedro akapara nan antompol a Israelita aynaka-ngap bana ta impakiasa-sa naynamaot Dios a Masanton Ispirito nakonlan ambo Israelita. 46 Nga-min,nalngo la a nanalita hila ha sari-sari a klasin halita a impahalita ninIspirito nan Dios konla tan nalngolay namaot a ampanayaw hila ko-nan Dios. Hawanin, wani Pedro kon-lan kawkalamoan na, 47 “Pinakiasa-sawan na hilay namaot nin Masan-

ton Ispirito nan Dios a bilang nang-yari kontamo. Kanya hino man waria maari mamawal nin baotismowanhila?” 48Kanya minandawan ni Pedroa baotismowan hilay na ha ngalan niJesu-Criston Katawan. Pa-makayariay kina-totol la hi Pedro nin itaw yatana yapon konla nin omnoy awlo.

11Inobat ni Pedro yay Pamimintas La

Kona1 Na-tandaan lan laloman aw-

apostolis tan hilay kaparan antompolkoni Jesus ha intiron probinsyanJudea a pini-pol lay namaot a Halitanan Dios nin hilay ambo Israelita.2 Hawanin, main konlan hila-rinkaparan antompol a ha intindi la kotdapat yapon pakogit hilay tinompola ambo Israelita pigaw mag-in hilaynamaot hakop nin kawkapanogoannan Dios konlan Israelita. Kanyahin norong ya hi Pedro ha syodadJerusalem ay pinintasan la yan hila-rin. 3 Wanla, “Nakihanda ka kano haambo Israelita, bi-sa nakipangan kaot konla anta bawal ya-rin kontamo.”

4 Kanya ina-sa a-sa nan impalino niPedro konlay intiron nangyari paibathin ompisa. Wana,

5 “Hin lo-gan kon andomawat ko-nan Dios hin itaw ako ha babalinJope ay main akon na-kit a bilangkon tinaynop. Main nin bilang a-saymahi-ban a oloh a nakatakol ha a-pat a doyo a an-iogoh nin ma-paibatha langit, bi-sa tinomgon ha daninkamainan ko. 6Hin biniliw kon labah,na-kit ko ison a sari-sari a klasin ayop,pati ayop tatalon tan hilay angkaraytan mawmanok-manok [a bawal kon-tamo nin kanon]. 7 Bi-sa main akonnalngo bosis a nanalita, wana kongko,‘Omdong ka, Pedro. Mangmati ka tamangan ka.’ 8 Kot yay in-obat ko,‘Kay ko magwa, Katawan, ta nika-ka-noman ay kay ko ot nangan-nangannin anyakaman a an-itoring mayan-gat o bawal ayon ha kawkapanogoan.’9Wanay naman nin yay bosis a naibat

Gawgawa 11:10 220 Gawgawa 11:28ha langit, ‘Ando mo itoring mayan-gat o bawal yay wanan Dios a maarikanon.’ 10 Nitloy bisis anorin anangyari. Pa-makayari ay inisa nanmamata-gay ha langit ya-rin bilangoloh.

11 “Tongwa, antimano main toloylalakin nakalato itaw ha balin hinan-daan ko a inhogo kongko ibat ha Ce-sarea. 12 Imbalita nin Ispirito nanDios kongko a ando ako mag-alangannin ki-ka konla maski ambo hilan Is-raelita. Hiladtin a-nom a talakakatamo ha katotpol a taga Jope ay naki-ka anamaot kongko ha Cesarea, bi-sanilomoob kami itaw ha bali li KapitanCornelio. 13 Bi-sa imbalita na komi amain yan na-kit a-say anghil a naka-dong ha loob bali na, bi-sa nanalitaya kona, wana, ‘Manogo ka ha babalinJope ta ipa-ka mo hi Simon a anha-wayan Pedro. 14 Ipangaral na komoyhawhalita a maka-pilipyas komo patiha halban pamilya mo.’

15 “Ha maparah a olit, hin nag-ompisa kon bongat nanalita konlaitaw ha bali ni Kapitan Cornelio,nonaoy yay Masanton Ispirito nanDios konla ta pinango-nawan na hi-lay namaot a bilang nangyari kon-tamo hin o-na. 16 Hin ya-rin ayna-panomtoman kodtaw halita nanKatawan, a wana, ‘Lanom a impamao-tismo ni Juan, kot hikamo ay ma-baotismowan nin Masanton Ispiritonan Dios.’ 17 Bana naor ta impakiasa-sa nan Dios a Ispirito na konlan hila-rin ambo Israelita a bilang ginwana kontamon Israelita hin tinompoltamo koni Jesu-CristonKatawan, hinoko kot wari para hadlangan a kal-abayan nan Dios?”

18 Hin nalngo la-rin ay namakati-nok hilay na, ta pinori la yay nayDios, wanla, “Intonsis no-nin, maskihilay ambo Israelita ay binyan nahilay namaot Dios nin oportonidadpara mangombabali ha main lankawkasalanan pigaw magkamainhilan biyay a homin anggawan.”

Golpi Tinompol ha Syodad Antioquia

19 Hawanin, niboyak anaor hilayantompol koni Cristo bana ha pa-na-damsak konla a nag-ompisa hinpinati hi Esteban. Main konla a ni-abot anggan probinsyan Fenicia, hapolo Chipre tan ha syodad Antioquia.Nangaral hila tongkol koni Jesus, balota konlan kapara lan Israelita bongat.20 Anodtaw pa man, main konlan an-tompol koni Jesus a taga polo Chipretan taga babalin Cirene a nako hasyodad Antioquia, bi-sa impangarallay namaot itaw yay Labah a Balitatongkol koni Jesus a Katawan konlanambo Israelita. 21 Binyan na hilankapangyarian nin Katawan ha mainlan pangangaral, kanya golpi tinom-pol tan hinomonol konan Katawan.

22 Na-balitaan odti nin gropo lanantompol koni Jesus itaw ha syodadJerusalem, kanya pina-ka la hi Bern-abe ha Antioquia. 23 Hin nilomato yaitaw ay na-kit na no pa-noy kaabiganginwa nan Dios konlan tawtawo itaw,kanya nalilikot ya. Bi-sa imbibilinna konlan halban antompol a magpa-toloy hilan pakaptog konan Katawannin asa-say kanakoman. 24 Ya-rin hiBernabe ay labah a tawo, ampango-nawan hosto nin Masanton Ispiritonan Dios tan makhaw a katotpol na.Kanya lako ot a nipa-lah tinompolkoni Jesus a Katawan.

25 Pa-makayari ay nako hi Bernabeha syodad Tarso para tingkapon hiSaulo. 26 Hin na-kit na ya ay inawitna ya ha Antioquia. A-say taon lannaki-lamo-lamo ha gropo lan antom-pol koni Cristo itaw tan golpin tawoytinoroan la. Itaw ha syodad Antio-quia o-nan pinangalanan “Kristyano”hilay antompol koni Cristo.

27 Hin ya-rin ay main mawman-gangaral a propita nan Dios ibat haJerusalem a nakalato itaw ha Antio-quia. 28 Yay a-sa konla a hi Agaboay inomdong ha pibotlayan la, ta im-balita na yay impanakom nin Ispiritonan Dios kona a magkamain grabinbitil ha intiron kalotaan. (Pinom-tog orin hin hi Claudio a impirador

Gawgawa 11:29 221 Gawgawa 12:16ha Roma.) 29 Hin nalngo la-rin ninhilay antompol ay na-pi-sondoan laa mama-wit hilan tambay itaw kon-lan kaparan antompol ha probinsyanJudea ayon ha baba nin balang a-sa.30 Kanya yay ginwa la ay impa-witladti konli Bernabe tan hi Saulo paraibi konlan ampamoon ha kaparan an-tompol koni Cristo ha Jerusalem.

12Pa-na-damsak Konlan Antompol

koni Cristo ha Jerusalem1 Hin ya-rin a panaon, hi Ari

Herodes Agripa* ay nag-ompisa yannana-damsak konlan laloman antom-pol koni Cristo. 2 Hi Santiago a ta-lakaka ni Juan ay impapo-tohan nanolo. 3 Hin na-kit ni Ari Herodes a pa-bor hilay Israelita ha ginwa na ay im-paaristo nay namaot hi Pedro. (Nang-yari orin hin pista nin Israelita aanha-wayan “Pistan Tinapay aHominPampalbag”.) 4 Pa-makaaristo koniPedro ay impapriso na ya tan im-pagwardyawan ha a-pat a groponhiyo-pat a hondalo para mi-balô-balômagbantay kona. Yay plano ni AriHerodes ay sintinsyawan ya ha ara-pan pobliko pa-makayari nin PistanPa-makalibri nin Israelita. 5 Kanyanakapriso ya ot hi Pedro, balo ta hilayantompol koni Cristo ay patoloy hamaigot lan kada-dawat konan Diospara kona.

Anghil a Namilikol koni Pedro haPrisowan

6 Hin yadtaw oltimon yabi ni Pe-dro ha prisowan, bana ta kadilapankot iarap na ya ni Ari Herodes hapobliko para sintinsyawan ay angka-lok ya ha pibotlayan loway gwardyanin nakatikala a mi-dobali gamot na.Bi-sa main ot gawgwardyan naka-bantay ha arapan poltan silda na.7 Tongwa, main a-say anghil nanKatawan a nagpa-kit kona bi-sa biglahinomawang a silda na. Tinapik na

hi Pedro ha liking ta pinokaw na ya.Wana kona, “Mibangon kan tampol!”Antimano naalih a tikala ha gamot niPedro. 8 Bi-sa wana ot anghil kona,“Igwa moy tagkoh mo tan mag-apinka.” Anorin anaor a ginwa ni Pedro,bi-sa wana ot anghil kona, “Iholotmoy nay alimonmon mo ta maki-kaka kongko.”

9 Bi-sa inaloyon na ya ni Pedronin namalikol ha prisowan. Kotkay na tanda no ya-rin anggaw-onnan anghil kot talagan potog, ta haisip na ay main yan an-ipa-kit yayDios kona a bilang nan antaynopon.10Nilampasan lay kamainan lano-nangwardya, bi-sa yay ikalwa, anggan ni-abot hila ha poltan pasak amamalikolanan prisowan makon syodad. Nag-aabri ya-rin polta, kanya nakalikolhila. Hin na-lampasan lay nay a-saydalan, tongwa homin yay nay anghil.

11 Hin naalimongawan hi Pedro,wana, “Hawanin koy na tanda a po-tog paytin inhogo nan Katawan aanghil na, ta inlibri na ko ha gamotni Ari Herodes tan ha halban an-aposon lan kaparan Israelita a mang-yari kongko.”

12 Hin ya-rin a naintindyan nay naa nangyari kona ay nako ya ha balini Maria a nanay ni Juan a anha-wayan anamaot Marcos. Lako a ka-paran antompol a natipon itaw taandomawat. 13 Kinomatok hi Pedroha polta, bi-sa main a-say dalagankatambay a yay ngalan kot Rode anako ha polta ta pinastang na nohinoy angkatok. 14 Hin na-bilbi naybosis ni Pedro, ha sobran kaligawanna ay kay na naabriyan a polta taantimano polayo nay nan nako haloob ta imbalita nan itaw hi Pedro halikol polta. 15 “Angkahira ana lawoyolo mo!” wanla kona. Kot impilitna a talagan hi Pedro odtaw, kanyawanla, “Ola-no anghil a bantay na-rin.” 16 Kot syimpri patoloy a kaka-

* 12:1 12:1 Ha Griego: Ari Herodes. Kot ambo ya hi Ari Herodes a Bantog hin in-abing hi Jesus, nokayyay apopo na a hi Ari Herodes Agripa I.

Gawgawa 12:17 222 Gawgawa 13:6katok ni Pedro, kanya inabriyan laypolta.

Hin na-kit la a hiyan talaga ay nag-ispanta hila. 17 Insinyas ni Pedro aando hila pakatlok, bi-sa tinotol nakonla no pa-no na ya impalikol ninKatawan ha prisowan. “Ibalita moy-odti koni Santiago tan konlan lalomaot a kaparan antompol,” wana konla.Pa-makayari ay inomalih yay na tanako ya ha laloman logar.

18 Kinaboklahan, golo-golo hilaygwardya itaw ha prisowan ta kay latanda no anyay nangyari koni Pedro.19 Impatingkap na ya ni Ari Herodes,kot kay la yay na na-kit. Kanya yayginwa na konlan gawgwardya ay in-imbistigawan na hila ta bi-sa na hilayna impapati.

Pa-makayari ay inomalih hi AriHerodes ha probinsyan Judea ta nakoya yapon ni-wan ha syodad Cesarea.

Yay Tongkol ha Pa-ngamati ni AriHerodes

20 Hin ya-rin, hi Ari Herodes aymasyado nan ampag-amotan olo hi-lay tawtaga syodad Tiro tan Sidona ambo nan kahakopan. Kanya yayginwa la ay nagmihan hilan nakopara paki-kitan la ya. Balo ta in-amigo la yapo hi Blasto a ampan-gasiwa ha palasyo, ta nagpatambayhilan maki-sondo konan ari bana taitaw angkaibat a pa-mangan la halogar a hakop nan ari. 21 Hin naabotanay awlon intakda nan ari para ka-totolon na hila, inholot nay ayhingnan pang-ari, bi-sa tinomoklo ya hamain nan trono ba-yo nagdiskorsoya konla. 22 Bi-sa pinori la yantawtawo, ta wanlan in-aghaw, “Amboyan basta-bastan tawo ya-rin am-panalita nokay a-say dios.” 23 Banata tinanggap ni Ari Herodes a paporilan tawtawo a para komon ha Dios,antimano binyan na yan masakit ninanghil nan Katawan. Inolol ya a toloynan ingkamati.

24 Hin ya-rin a panaon, patoloy an-lako anan anlako a tawon nanglongotan tinompol ha Halita nan Dios.

25 Hawanin, hin naiintriga lay na niBernabe tan hi Saulo yay tambay kon-lan antompol ha syodad Jerusalem aynorong hilay na ha syodad Antioquia.Pinaki-ka la hi Juan a anha-wayananamaot Marcos.

13Hi Bernabe tan hi Saulo a Inhogo

Para Mangaral1 Itaw ha gropo lan antompol ha

syodad Antioquia, main pawpropitatan mangangaral. Kabilang ison hiBernabe, hi Simeon a ampangalananNegro, hi Lucio a taga babalin Cirene,hi Manaen (a pinahi-ban kalamo niAri Herodes Antipas) tan hi Saulo. 2A-say awlo, hila-rin a gropo nin antom-pol ay nagsakripisyon kay nangan taginamit lay panaon para somambaha Katawan. Hin ya-rin, main yanimpanakom a Masanton Ispirito nanDios konla, a wana, “Ipolok moyohi Bernabe tan hi Saulo ha gropomoyo para magsirbi kongko ha gawaa intatala ko para konla.” 3 Hin na-yari hilan nagsakripisyon kay nangantan dinomawat, imparna lay gamotla konli Bernabe tan hi Saulo, bi-sainhogo hilay na.

Yay Pangangaral La ni Bernabe tanni Saulo ha Polo Chipre

4 Bana naor ta inhogo hi Bernabetan hi Saulo nin Masanton Ispiritonan Dios, kanya nako hilay na hababalin Seleucia. Bi-sa paibat itaway nilomolan hila ha pontin* nakoha polo Chipre. 5 Dinomoong hilaitaw ha babalin Salamina. Bi-sa im-pangaral lay Halita nan Dios itaw hasawsinagoga a ampagsambawan ninIsraelita. Kalamo la hi Juan Marcospara ipagkatambay hamain lan gawa.

6 Kina-kina lay lawlogar konan ya-rin a polo anggan niabot hila ha

* 13:4 13:4 Yay pontin ay mahi-ban a barkon dilayag hin o-nan panaon.

Gawgawa 13:7 223 Gawgawa 13:22dobali, itaw ha babalin Pafos. Naka-romog hila itaw nin a-say salamangk-iron Israelita a ampagkonwari pro-pita a yay ngalan na kot Bar-Jesus.7 Kalamoan na ya nin gobirnadornin Chipre a hi Sergio Paulo, a-saytawon matalino. Yadtin gobirnadoray impaha-wayan na hi Bernabe tanhi Saulo bana ta labay nan mang-longo Halita nan Dios. 8 Kot kinontrana hila ni Elimas a salamangkiro takay na labay ma-kombinsi yay go-birnador nin tompol. (Elimas yayngalan ni Bar-Jesus ha halita Griego.)9Kot hi Saulo a anha-wayan anamaotPablo ay pinango-nawan hosto ninMasanton Ispirito nan Dios, kanyapinaka-hilap na yay salamangkiro,10 ta wana kona, “Bilang na kan anakni Satanas ta angkontrawon moy hal-ban kaabigan. Ison ana komoy hal-ban klasin pa-manglingo-lingo tankarokaan. Kay ka ot doman tom-gon konan ya-rin a angga-gaw-onmo ta pirmi mon ampalwahon ka-galotoyan yay kaptogan tongkol ko-nan Katawan? 11 Parosawan nakan Katawan hawanin! Mabolagka bi-sa maboyot kan kay maka-kitnin hawang.” Antimanoy naor di-nomoblom a hilap na, kanya kay yayna naka-kit, bi-sa maka-kayamkamyay nan ampaningkap nin mangakaykona. 12 Hin na-kit nan gobirnador anangyari, tinompol ya koni Jesus tanpinag-ispantawan nay totoro tongkolkonan Katawan.

Ha Babalin Antioquia ha ProbinsyanPisidia

13 Inomalih hi Pablo tan hilaykalamoan na itaw ha babalin Pafos,ta nilomipay hila ha Ambay Mediter-aneo ta bi-sa nako ha syodad Pergeha probinsyan Panfilia. Itaw na hilaimbati ni Juan a anha-wayan ana-maot Marcos ta norong yay na haJerusalem. 14Kot hila ni Pablo, paibatPerge ay hinomaka hilay nan nakonbabalin Antioquia ha probinsyan Pi-sidia. Hin nilomato a Awlon Pa-mainawa nin Israelita ay nako hila

ni Pablo ha sinagoga la ta nakisambaitaw.

15 Pa-makayari nin pa-masanMasanton Kasolatan ha LibronKawkapanogoan tan ha laloma ota lawlibron sinolat lan propita nanDios, impabalita konla nin hilayampango-na ha sinagoga yay anodti,“Tawtalakaka, no main kamon labayipangaral ha tawtawo ay libri moyonibalita.”

16 Kanya inomdong hi Pablo,insinyas na a mamakatinok hilaytawtawo, bi-sa wana:

“Kawkaparan Israelita tan anorinanamaot kapara komoyon halbanambo Israelita a pari-parihonanggomalang konan Dios, long-onmoyoy halitaon ko. 17 Yay Dios aansambawon tamon hitamoy aw-Israelita ay pinili na hilay kalimpapo-papoan tamo, tan pinalabong nahila lo-gan itaw hila ampi-wan haEgipto a ambo lan sarilin nasyon.Ha main nan kapangyarian ay inalihna hila ha pa-makaalipon la itawha Egipto. 18 Pinagpasinsyawan naynamaot a aw-ogali la lolog itaw hilaha disyirto nin manga a-pat a poloa taon para makon Canaan. 19 Bi-sa impatalo na konlay pitoy nasyonha logar nin Canaan, bi-sa inimbinadti konlan Israilita [ha paralan ninpinibobonotan la].

20 “Pa-makayari ya-rin halbannangyari lolog a-pat a yatos tanlimampolo (450) a taon ay binyanna hilan Dios nin mag-in pawpoona anha-wayan ‘Hawhowis’ angganhin panaon ni Samuel a propita nanDios. 21 Bi-sa dinawat lan magkamainhilan ari. Kanya yay inimbi nanDios konla ay hi Saulo a anak niCis, lipi ni Benjamin. Hiyay nag-ari konla lolog a-pat a polo a taon.22 Kot hin inalih na yay nan Dios hapa-makaari, hi David ana a inhagilinan mag-in ari la. Oyay pa-maptognan Dios tongkol kona: ‘Na-kit ko ayadtin hi David a anak ni Jesse aya-sa yan tawon ka-palilikot kongko

Gawgawa 13:23 224 Gawgawa 13:41tan handa yan homonol ha balangkalabayan ko.’ ” 23 Wana ot ni Pablo,“Ha lipi nan ya-rin hi Ari Daviday ison nangibat hi Jesus a ginwanan Dios nin Ma-milipyas tamonIsraelita ayon ha impangako na.24 Hin ba-yo na inompisawan niJesus a gawa na ay impangaral niJuan Bautista ha halban Israelitaa dapat lan pangombabalyan tanbokotan amain lan kawkasalanan tanpabaotismo. 25 Hin madani nay nanmayari ni Juan yay an-ipagawa nanDios kona, wana ha tawtawo, ‘Hino koman wari ha ola-lom moyo? Ambohiko yay ampalatoon moyon Cristo.Kot main lomato a hoyot kongkoa mas makapangyayari kongko, tani kordon apin na ay ambo akonmarapat mangorkal,’ wani Juan.”

26 Hawanin, wani Pablo, “Kawka-paran Israelita a lawlahi ni Abraham,tan anorin anamaot kapara komoyonhalban ambo Israelita a anggoma-lang konan Dios, kontamon halbanan-ipatandaan nan Dios yadtin balitano pa-no tamo malipyas. 27 Kot hi-lay tawtawo ha Jerusalem tan hilayampamoon konla ay kay la na-bilbia hi Jesus yay Ma-milipyas. Kay lanaintindyan a hiyay antokoyon ninyadtaw sinolat lan pawpropita a an-ibasa konla topo Awlon Pa-mainawa.Kanya ha pa-mapati la koni Jesus aynatoor a hawhola lan pawpropita.28 Maskin homin hilan na-kit bara-nan a dapat pangmatyan koni Jesus aydinawat la syimpri koni GobirnadorPilato a ipapati na ya. 29 Hin natoorana-rin halban inhola ha MasantonKasolatan tongkol koni Jesus ha par-alan nin gawginwa lan angkomontrakona, hilay antompol koni Jesus ay in-aypa la ya ha kros ta inggawa la ya haa-say panabonan.

30 “Kot pinaorong na yan nabyayDios. 31 Bi-sa lako a awlon nagpa-kitya konlan naki-ki-ka kona hin yadtawa ibat ya ha probinsyan Galilea nakonsyodad Jerusalem. Hila-rin hawanina ampamaptog ha tawtawo a na-kit

la ya. 32 Kanya naor, iti kami niBernabe ta an-ipatandaanmi komoyoyay Labah a Balita, ta yadtaw im-pangako nan Dios konlan kalimpapo-papoan tamon hitamoy Israelita 33 aytinoor nay na kontamon lawlahi la tapinaorong nan nabyay hi Jesus. Naka-solat anaor itaw ha Ikalwan Kanta awanan Dios koni Jesus,‘Hika ay Anak ko.Hawanin ko an-ipabilbi a hika kot

Anak ko.’ 34Oya ot a nakasolattongkol ha pa-maorong nanDios mabyay koni Jesus pigawyay lalaman na ay kay omogotnin maronot, ta anodti wana:

‘Ibi ko komoyoy masagradon paw-payabol a sigorado moyonmatanggap

ayon ha impangako ko koni David.’35Oyay namaot a nakasolat haa-say kanta ni Ari David:

‘Kay mo aboloyan a yay Banal a Hogomo kot maronot a main nanlalaman.’ ”

36 [Bi-sa wana ot ni Pablo,] “Ambohi Ari David a antokoyon iti, ta tandatamo a hin nayari nay nan natoor akalabayan nan Dios lolog biyay na aynati ya syimpri. Intabon la ya hapinanabonan nin tatay tan pawpapona bi-sa naronot a lalaman na. 37 Kothi Jesus a pinaorong nan nabyay Diosay kay naronot a main nan lalaman.38Kanya labay minma-tandaanmoyotawtalakaka a an-ipangaral mi ko-moyo a ha paralan ni Jesus ay mainpa-matawad kawkasalanan. 39 Balangtawon antompol kona ay pinatawadha halban kawkasalanan la. Yadtiay kay ma-patawad ha paralan ninkawkapanogoan a inimbi nan DioskoniMoises. 40Kanyapakaingat kamopigaw kay mangyari komoyo yadtinimpasolat nan Dios konlan pawpro-pita na, a wana,41 ‘Bilyon moyoy gaw-on ko, hikamoy

ampamasta-basta ha Halitako!

Mag-ispanta kamo, ta bi-sa mati!Nga-min, main akon gaw-on ha ka-

panaonan moyo

Gawgawa 13:42 225 Gawgawa 14:4a sigoradon kay moyo pi-polonmaskin main mamibalita komoyo.’ ”

42 Hawanin, hin an-omalih hilaynay Israelita ha sinagoga, impaki-totol lan hilay ambo Israelita amagbolta hila hi Pablo tan hi Bernabeha homonol a Awlon Pa-mainawa,ta ipangaral lay naman konla yaytongkol konan ya-rin a bawbagay.43 Hin ni-porong anay tawtawo,lako konlan Israelita tan konlanhilay ambo Israelita a anhomonolha rilihyon nin Israelita a naki-kakonli Pablo tan hi Bernabe. Nanalitahiladtin loway apostolis konla, tawinawaliwan hilan magpatoloymagbiyay nin marapat ha kaabigannan Dios.

44 Hin homonol a Awlon Pa-mainawa, halos intiron tawo konanya-rin babalin Antioquia ay nititiponpara manglongo Halita nan Dios.45Kot hin na-kit lan aw-Israelitan kayantompol koni Jesus hila-rin golpintawo, masyado hilan nainggit. Kanyakinontra ladtaw hinalita ni Pablotan pinaroroka la ya ot. 46 Kot lalonkinomhaw a nakom ni Pablo tan hiBernabe, wanla, “Talagan kailangankomoyon kaparan Israelita yaponmaipangaral yay Halita nan Dios, kotbana ta antanggiwan moyo, an-ipa-kit moyo a kay moyo an-itoring asarili moyo nin marapat magkamainbiyay a homin anggawan. Kanya hilayambo Israelita ana a kaon min abotannin aral. 47Nga-min, yadtin nakasolatha Halita nan Katawan tongkol koniJesus ay ampagsirbin kapanogoankomi, a wana,‘Ginwa katan hawang para konlan

ambo Israelitata hikay pangibatan magkamain

kalipyasan a tawtawo angganha kalindoyo-doyowan ninmondo!’ ”

48 Hin nalngo la-rin nin hilay amboIsraelita ay nalilikot hila tan pinorilay Halita nan Katawan. Hawanin,hiladtaw intatala nanDios ninmagka-main biyay a homin anggawan aytinompol hila.

49 Kanya yay Halita nan Katawanay niabot ha intiron ka-libol nan ya-rin a logar. 50 Balo ta hilay lalo-man Israelita a kay malabay tompolkoni Jesus ay hino-hoghogan lay baw-babayin ambo Israelita a mawmaka-Dios a main mata-gay a ingkatawo,tan hilay lawlalakin ambilbion konanya-rin a babali, kanya impada-damsakla hi Pablo tan hi Bernabe tan toloyhilan na-paalih ha intiron kahakopannin ya-rin a babali. 51 Bana konanyadti, pinagpag la ni Pablo tan hiBernabe yay gabok ha ayi la, pamil-bian a hilay tawtawo itaw kot kaylabay manglongo Halita nan Dios. Bi-sa nako hilay na ha syodad Iconio.52 Hila balo a tinompol koni Jesuskonan ya-rin a babalin Antioquia ayhi-ban a kaligawan la tan ampango-nawan hilay nan Masanton Ispiritonan Dios.

14Yay Pangangaral ni Pablo tan hi

Bernabe ha Iconio1 Hin itaw hilay na hi Pablo tan

hi Bernabe ha syodad Iconio, nakohilay naman nangaral ha sinagoga aampagsambawan lan Israelita. Hakaabigan pahawang la ay golpin Is-raelita tan ambo Israelita a tinompolkoni Jesus. 2 Kot hilay Israelita akay labay tompol koni Jesus ay hino-hoghogan la hilay ambo Israelita tannilason lay isip la kontra konlan ka-paran antompol koni Jesus. 3Naboyothila yapo ni Pablo tan Bernabe ko-nan ya-rin a syodad Iconio ta nagpa-toloy hilan nangaral tongkol konanKatawan nin kay nag-alangan. Pinap-togan nan Katawan yay an-ipangaralla tongkol ha inganga-ro na ta binyanna hilan kababaan nin makagwa gaw-gawa a ka-paka-ngap a pawpamilbiankapangyarian na. 4 Kot hilay kal-abongan ha Iconio ay napikna. Hilaylaloma ay kampi konlan Israelita akay malabay tompol koni Jesus, yaylaloma ay kampi konlan aw-apostolis.

Gawgawa 14:5 226 Gawgawa 14:225 Hin ya-rin, main itaw ambo Is-

raelita tan Israelita, pati hilay am-pamoon konla a nanga-pisosondo arindiwon la tan ba-batibaton bato hiPablo tan hi Bernabe anggan ha matihila. 6Hin na-tandaan la-rin ni Pabloay inomalih hila ha Iconio ta nakohilaitaw ha babalin Listra bi-sa ha babalinDerbe a parihon hakop nin probin-syan Licaonia tan ha kawka-libol ot alogar. 7 Itaw lay na impagpatoloy apangangaral la nin Labah a Balita.

Hin Hila ni Pablo ay Bina-batibat haListra

8 Hin ya-rin a ampangaral hila niPablo ha babalin Listra, main itaw a-say lalakin lopoy a kay ampakalalakopaibat ot hin in-abing ya. 9 Antokloya ta ampanglongo koni Pablo. Hinhinilap na ya ni Pablo ay na-patnagannan ampi-pol ya-rin a lalaki a ma-paabig ya ha main nan dipirinsya.10 Kanya wana kona ha makhaw abosis, “Omdong kan diritso!” An-timano, nilomokho yan inomdonganaor yadtin lalaki, bi-sa nakalalakoyay na. 11 Hin na-kit nin kalabonganya-rin ginwa ni Pablo ay in-aaghawla ha halita Licaonia, wanla, “Nonaoykontamo hilay dawdios a nag-itsorantawo.” 12 Hawanin, pinangalanan lahilan ngawngalan dios-diosan: Zeusyay impangalan la koni Bernabe tanHermes koni Pablo bana ta hiya amabotbot ninmanalita. 13Ha likol ninya-rin a babalin Listra ay main tim-plon ampagsambawan la koni Zeus.Kanya yay pari a ampagsirbi itawkoni Zeus ay nangawit yan bawbakatan kawkolintan bolak ha poltan ma-maloob syodad, pigaw hiya tan hi-lay tawtawo ay ida-ton la-rin ninpopoolan para konlan aw-apostolis.

14 Hin na-tandaan la-rin nin hi-lay aw-apostolis a hi Pablo tan hiBernabe ay nila-pak lay ayhing la,[pamilbian a kontra hila ha anorina gawa]. Bi-sa nolayo hila ha pi-botlayan nin kalabongan, ta wanlaha makhaw a bosis, 15 “Hikamoytawtawo, anongkot gaw-onmoyo-rin!

Tawo kamin bongat a bilang komoyo!In-abot mi komoyoy Labah a Balitapigaw bokotan moyoy nay bawbagaya anorin a homin kakwinta-kwinta tayay Dios a angkabyay anay sambawonmoyo. Hiya a namalsan langit, lota,ambay tan halban bawbagay a mainison. 16 Hin nawnakalabah a panaon,pino-layan nay tawtawo ha halbannasyonninmagwa lay balang labay la.17 Anodtaw pa man, binyan na kamosyimprin pawpamilbian pigaw ma-bilbi moyo ya, ta ambiyan na tamonmawmagandan bagay bilang ha aba-gat tan bawbongan tanaman ha tamaa panaon, pigaw mabhoy tamo ha pa-mangan tan mapno nin kaligawan,”wanla ni Pablo konla. 18 Maskin hi-nalita ladti ni Pablo ay halos kay hilamahaar a tawtawo ha pa-mami landa-ton para konla.

19 Tongwa, main aw-Israelita anakalato ibat ha babalin Antioquia ahakop nin probinsyan Pisidia tan ibatha syodad Iconio. Hinoghogan laytawtawo, kanya binatibat lan bato hiPablo anggan ha ginoloy-goloy la yanimpalikol ha babali ta hay wanla natiyay na. 20 Kot hin piniroropongan layan kawkaparan antompol koni Jesusay nibangon ya, bi-sa nagbolta ya otkonan ya-rin babalin Listra. Kinadi-lapan, nako hilay na ni Bernabe hababalin Derbe.

Yay Pa-morong li Pablo21 Impangaral la ni Pablo tan hi

Bernabe yay Labah a Balita tongkolkoni Jesus itaw ha babalin Derbe,tan lako a tinoroan la para mag-indisipolo ni Cristo. Bi-sa nagboltahila ha babalin Listra, bi-sa ha syo-dad Iconio ta bi-sa ha babalin An-tioquia a hakop nin probinsyan Pi-sidia. 22 Pinakhaw lay nawnakom lankaparan antompol ison konlan hila-rin a lawlogar. Winawaliwan na hi-lan magpatoloy ha main lan katotpolkonan Dios, tan imbalita la a hita-moy antompol koni Jesus ay kailan-gan domalan ha lako a dawdya-dyaba-yo tamo miabot ha ampag-arian

Gawgawa 14:23 227 Gawgawa 15:9nan Dios. 23 Ha balang gropon an-tompol ay namili hila ni Pablo tan hiBernabe nin mi-pamoon. Dinomawathila ninmain awit pa-magsakripisyonkay mangan ba-yo la hilay na impa-taya konan Katawan a ampasimalaanla.

24 Bi-sa nagpa-wan hila ha probin-syan Pisidia anggan niabot hila haprobinsyan Panfilia. 25 Impangarallay namaot yay Halita nan Dios hasyodad Perge, bi-sa hila namagka hababalin Atalia. 26 Ha Atalia ay nag-pontin hila ta norong ana ha syodadAntioquia a hakop nin probinsyanSiria. Iti konan yadtin syodad hilapinaibwat nin hilay kaparan antom-pol ta indawat la a tambayan na hilanDios ha main nan kaabigan konan ya-rin a gawa a hawanin kot nayari laynaor ana.

27 Pa-makalato la itawha Antioquiaay tinipon ni Pablo tan hi Bernabeyay gropo lan antompol koni Jesusta tinotol lay halban ginwa nan Diospara konla tan no pa-no ya ot gi-nomwa paralan a pinangibatan mainkonlan ambo Israelita a tinompol ana-maot. 28 Naboyot-boyot a pa-mi-wanni Pablo tan hi Bernabe itaw ha syo-dad Antioquia nin kalamo hilay ka-paran antompol koni Jesus.

15Yay Pa-mititipon lanAw-apostolis ha

Jerusalem1 Main lawlalakin Israelita ibat ha

probinsyan Judea a nakon syodad An-tioquia ta nangaral anamaot konlanambo Israelita a antompol koni Je-sus. An-itoro la a kay hila kanoilipyas nin Dios no kay la honolonyay kapanogoan a inimbi koni Moisestongkol ha pa-makogit ta ya-rin kanoa pamilbian tawo hilan Dios.

2 Kinontra ladti ni Pablo tan hiBernabe, kanya nagkamain ma-mota pa-mididiskosyon. Bana ta anorin,na-pi-polyarian lan hilay antompolkoni Jesus itaw ha Antioquia a hila niPablo tan hi Bernabe, pati laloma ot aantompol a taga itaw ay dapat mako

ha Jerusalem ta ipaki-pa-no konlanaw-apostolis tan hilay laloman am-pamoon ha gropo nin antompol itawno anya kot a tama.

3 Kanya pinaibwat lay nan hilaygropon antompol koni Jesus hila niPablo. Ha pa-mako lan Jerusalem aydinomalan hila ha loway probinsyaa Fenicia tan Samaria, ta imbalita lakonlan antompol ison a lako hilayambo Israelita a tinompol anamaotkonan Dios. Halban lan hila-rin an-tompol ison ay nalilikot konan ya-rina balita. 4 Hin nakalato hilay na niPablo ha Jerusalem ay tinanggap hilanin gropon antompol koni Jesus itaw,kalamo hilay aw-apostolis tan hilaylaloma ot a ampamoon ha gropo la.Tinotol li Pablo a halban ginwa nanDios pananambay konla ha lawlogar akina-kina la. 5 Kot main itaw nin om-noy antompol koni Jesus a kabilangha gropo lan Pariseo a ampamipilit ahilay ambo Israelita a tinompol koniJesus kot kailangan hila kanon kogi-ton tan ipahonol ot konla yay lalomankawkapanogoan a inimbi nan Dioskoni Moises.

6 Kanya nititipon hilay aw-apostolis tan hilay kapara lanampamoon ha gropon antompolitaw ta pinipapa-nowan ladti. 7 Pa-makayari nin naboyot lan pa-mitototol, inomdong hi Pedro tawana konla, “Tawtalakaka, tandamoyo a hin yadtaw ot ay hikoy o-nan pinili nan Dios para mangaralnin Labah a Balita tongkol koniJesus konlan ambo Israelita ta pigawtompol hilay namaot. 8 Bi-sa hinya-rin, yay Dios a magtanda ninkawkaisipan nin tawo ay pinaptogannay naor a antanggapon na hilaynamaot a ambo Israelita a tinompolkona ta impakiasa-sa nay MasantonIspirito na konla a bilang anamaot haginwa na kontamo. 9 Kanya ha hilapnan Dios, hila tan hitamo ay pari-pariho, ta hila man a ambo Israelitaay nilinis hilay namaot ha main lankasalanan bana ha main lan katotpol.

Gawgawa 15:10 228 Gawgawa 15:2710 Anongkot labay moyon hobokonno anggan ayti pasinsya nan Dios talabaymoyon ipahonol konla yay daana kawkapanogoan? Kaalimbawaannan ya-rin kot an-ipabalatay moyokonlay a-say mabyat a bagay a kaytamo nababa ni hilay kapapo-papoantamo, ta pari-pariho tamon kaynakahonol. 11 Ampi-polon tamo ainlipyas tamo bana ha kaabigan niJesu-CristonKatawan. Hilamay amboIsraelita ay anorin syimpri.”

12 Bi-sa namakatinok hilay nay hal-ban tipon itaw ta nagpatoloy hilannanglongo hin tinotol ni Bernabe tanhi Pablo yay tongkol ha impagawananDios konla amawmilagro a pamil-bian kapangyarian na lo-gan lan nan-garal konlan ambo Israelita.

13 Pa-makayari lan tinotol orin, hiSantiago namaot a nanalita, wana,“Tawtalakaka, long-on moyoy na-maot a ibalita ko! 14 Tinotol ni SimonPedro nangon no pa-no hina-wayannan Dios hilay ambo Israelita hin o-na, pigawmain anamaot konla amag-in tawtawo na. 15 Yadtin nangyari ayayon ha impasolat nan Dios konlanpawpropita na, ta anodti wana haMasanton Kasolatan,16 ‘Pa-makayari nin yadti aymagbolta

ko, wanan Katawan,ta ipa-dong kon oman yay nahira a

kaarian ni David.Kailangan ipa-dong kon oman tan

ayoson,17 pigawhilay laloma ot a tawtawo kot

paka-tingkapon la ko,ta hilay ambo Israelita ay hina-wayan

koy namaot para mag-in kontawtawo.

Ya-rin a wanan Katawan a ampanoornin hila-rin halban bawbagay.

18 [Tanda nay nan Dios a halban ga-gaw-on na paibat hin ibat.’]*”

19 [Bi-sa wana ot ni Santiago,]“Intonsis, yay disisyon ko ay ambotamon dapat pairapon hilay amboIsraelita a antompol konan Dios.20 Anodtaw pa man, solatan tamohila a pa-lilihan lay anyakaman abagay a koniktado ha pa-magsamba

ha dios-diosan, ando gomawa ninimoralidad, tan ando hila mangnanin daya o anyakaman mag-ayop anabitkol a kay na-padaya. 21 Nga-min, paibat ana hin o-nan panaon,yay kawkapanogoan a inimbi koniMoises ay pirmin ambasawon hasawsinagoga topo Awlon Pa-mainawatan an-ipangaral ha balang lawlogar.”

Solat Konlan Antompol a Ambo Is-raelita

22 Hilay aw-apostolis tan hilay ka-para lan ampamoon konlan antom-pol, pati hilay halban myimbro ningropon antompol itaw ay nanga-pisosondo a mamili hila nin lawlalakiha gropo la para ipaki-ka konli Pablotan hi Bernabe itaw ha syodad An-tioquia. Yay pinili la ay hi Judas aanha-wayan Barsabas tan hi Silas aparihon ambilbion mata-gay nin hi-lay kaparan antompol. 23 Pina-witanhilan solat a anodti laman:

“Hikamin aw-apostolis pati lalomaot a ma-moon tan kaparan antompoliti ay angkomostawon mi kamoy hal-ban tawtalakaka ha katotpol a ambomin ka-Israelita a ison ha syodadAntioquia tan ha loway probinsya aSiria tan Cilicia. 24 Na-tandaan mia main konlan kalamoan mi iti anako ison komoyo a naka-pagolonkaisipan moyo tan pinangibatanampaglowa-lowa kamon isip. Nga-min, anhalitaon lan kailangan moyokanon pakogit tan honolon yaykawkapanogoan a inimbi koniMoises,pigaw mag-in kamon tawtawo nanDios, anta kay mi hila inhogo paraitoro ladti komoyo. 25 Hawanin,nanga-pititipon kami halban tan na-pisosondoan a mamili kamin lowaylalakin maihogo mi komoyo. An-ipaki-ka mi hila konli Bernabe tanhi Pablo a mangabli tamon kaparanantompol, 26 tan parihon kay nag-alangan namitaya biyay bana hapangangaral la tongkol koni Jesu-Criston Katawan. 27 Hawanin, an-ihogomi hila ni Judas tan hi Silas paraipalino la komoyo nin arap-arapan

Gawgawa 15:28 229 Gawgawa 16:5yay tongkol konan yadtin solat mikomoyo. 28 Nga-min, impanakomnin Masanton Ispirito nan Dios komitan naisip-isip mi a ambo kailanganpabyatan kamo ot nin lawlaloma ot akawkapanogoan, nokay main bongatomnoy bawbagay a talagan kailanganmoyon iwasan: 29Ando kamomangannin anyakaman a inda-ton ha dios-diosan, tan ando mangna nin dayao anyakaman mag-ayop a nabitkola kay na-padaya. Ando anamaotgomwa nin imoralidad. Labah noiwasan moyodtin halban. Ya-rintana.”

30 Bi-sa pinaibwat hilay nay inhogota nako ha syodad Antioquia. Bi-satinipon lay intiron gropo lan antom-pol koni Jesus itaw ta inimbi lay so-lat. 31Pa-makabasa la ay nalilikot hilabana ta na-liswayan a nakom la konanya-rin a solat. 32 Bi-sa, hila ni Judastan hi Silas a parihon mangangarala propita nan Dios ay lako a imba-balita la konlan kaparan antompol anakapami ot konla nin wawali tannaka-pa-got nin main lan katotpol.33 Pa-makayari nin naboyot-boyot apanaon nin itaw hila, pinaibwat hi-lay na nin labah a nakom nin hilaykaparan antompol para morong itawkonlan aw-apostolis. 34 [Kot nagpaka-bati hi Silas.]*

35 Hi Pablo tan hi Bernabe na-maot ay nagpirmi hila ot ha syo-dad Antioquia. Lolog lan itaw aynanoro tan nangaral hilan Halita nanKatawan nin lako ot a lawlalomannaipagkalamoan la.

Yay Pa-mihiyay ni Pablo tan hi Bern-abe

36 Pa-makalabah nin omnoy awlo,wani Pablo koni Bernabe, “Magboltata, ta tibawon hilay kaparan antom-pol ha balang babali a piniabotan tanin Halita nan Katawan, ta biliwonno anyay nay ampangyari konla.”37 Labay ni Bernabe a awiton lanoman ipagkalamo hi Juan a anha-wayan anamaot Marcos. 38 Kot parakoni Pablo ay ambo yan dapat awiton,

bana ta hin yadtaw ay kay ya nag-patoloy naki-ka konla ha main lanpangangaral, nokay imbati na hila haprobinsyan Panfilia. 39 Bana konanyadti ay nagkamain hilan grabin pa-mi-porpya hi Pablo tan hi Bernabea pinangibatan nin nagkanya-kanyahilay nan kina. Inawit ni Bernabehi Marcos, bi-sa nagpontin hilay nannako ha polo Chipri. 40 Kot hi Pablo,yay pinili nan impagkalamoan ay hiSilas. Ha pa-mibwat la ay indawat hilanin kaparan antompol a tambayanna hilan Dios ha main nan kaabigan.41 Bi-sa nako hilay na ni Pablo haprobinsyan Siria tan Cilicia ta wina-wawaliwan la hilay gawgropon an-tompol koni Jesus pigaw komhaw amain lan katotpol.

16Impagkalamo li Pablo hi Timoteo

1 Yay homonol a kina li Pablo ayha babalin Derbe bi-sa ha babalin Lis-tra. Konan yadtin hoyot a babali aymain a-say antompol koni Jesus a yayngalan kot Timoteo. Yay nanay na aya-say Israelita tan antompol anamaotkoni Jesus, balo ta yadtaw tatay na ayGriego. 2 Halban lan kaparan antom-pol ha babalin Listra tan ha syodadIconio ay anhalitaon lan hi Timoteokot labah a tawo. 3Hawanin, labay niPablo a ipaki-ka hi Timoteo. Kanyakinogit na ya pamilbian a talagan a-sa yan potog a Israelita a tawo nanDios. Nga-min, halban lan Israelita aampi-wan ison ay tanda la a ambo yankogit bana ta yadtaw tatay ni Timoteokot Griego. 4 Hin nako hilay na habawbina-babali ay impatandaan laydisisyon lan aw-apostolis tan hilaylaloma ot a ma-moon konlan antom-pol ha syodad Jerusalem tan binibili-nan hilan honolon odti. 5 Kanya,balang gropon antompol ay lalon in-omgot a main lan katotpol, tan awlo-awlo ay nama-lah anan nama-lah abilang la.

Gawgawa 16:6 230 Gawgawa 16:22Yay Na-kit ni Pablo a Bilang nan

Tinaynop6 Nako hila ni Pablo ha probinsyan

Frigia tan Galacia, bana ta kay nahila inaboloyan ninMasanton Ispiritonan Dios nin mangaral ha probin-syan Asia. 7 Hin madani hilay na haprobinsyan Misia, labay la ot komonmakon probinsyan Bitinia, kot kay nahilay naman inaboloyan nin Ispiritonan Dios. 8 Kanya nagpa-wan hilatana ha probinsyan Misia ta nako hasyodad Troas. 9 Kinayabiwan, mainyan na-kit hi Pablo nin bilang nantinaynop: Main yan na-tamolaw a-say lalakin taga probinsyan Macedo-nia itaw ha dobali ambay a naki-totolkona, wana, “Mako ka-ti ha Macedo-nia ta tambayan mo kami.” 10 Pa-makayari orin bilang nan tinaynopni Pablo ay tampol kamin* nagpari-hadon nakon Macedonia ta kombin-sido kami a hina-wayan na kaminKatawan para ipangaral konla yayLabah a Balita tongkol koni Jesus.

Hin Tinompol hi Lydia a Taga Filipos11 Paibat ha syodad Troas ay nag-

pontin kamin nilomipay diritson poloSamotracia, bi-sa kinadilapan ay nag-patoloy kamin nagpontin anggan hababalin Neapolis. 12 Paibat Neapolisay nilomalako kami nan nako ha Fil-ipos a pinaka-syodad ha probinsyanMacedonia tan hakop odti nin gob-yirnon Roma. Itaw kami nin omnoyawlo. 13 Hin lomato a Awlon Pa-mainawa ay nako kami ha kabatwanha likol syodad bana ta an-angan-anganon min main itaw nin ampiti-tiponan aw-Israelita para domawat.Naki-toklo kami itaw ta nanalita kon-lan bawbabayin natipon itaw. 14 Yaya-sa konlan ampanglongo komi ay hiLydia a taga babalin Tiatira. A-sa yannigosyantin mangablin tila a kolorgranati. Ansomamba yay namaot ko-nan Dios. Inabriyan nan Katawana main nan kanakoman para tompolya ha an-ipangaral ni Pablo. 15 Ha

maparah a olit ay nagpabaotismo yatan hilay kawkalamoan na ha bali.Pa-makayari, wana komi, “No talaganan-ibilang la kon maptog ha mainkon katotpol konan Katawan ay ki-kakamo itaw ha bali ta itaw kamo tanayapon komi.” Bana ta mapilit ya aynaki-ka kami itaw konla.

Hin Napriso hi Pablo tan hi Silas16 A-say awlo, hin mako kamin

mititipon para domawat ay hinakbatkamin a-say dalagan alipon anilooban doka a ispirito kanyaampakahola ya. Hi-ban a angka-kitanlan aw-amo na bana konan ya-rin pa-manghola na. 17 Inomaloyon ya komini Pablo tan aghaw yay nan aghaw,wana, “Hiladti tawtawon yadti ayma-magsirbi nan Sangkata-ta-gayana Dios! An-ipamalita la kontamoyparalan no pa-no tamo malipyas!”

18 Omnoy awlon anorin anananorin a angga-gaw-on na, kanyanasora hi Pablo. Binomling yakona ta bi-sa wana konan doka aispirito a nilomoob konan babayi,“Anmandawan kata ha ngalan niJesu-Cristo, omalih ka ison kona!”Antimano, inomalih naor yay dokaa ispirito kona.

19 Hin na-kit lan aw-amo nan ya-rin alila a naalihan hilay nan paka-kitan kwarta ay hinampat la hi Pablotan hi Silas ta binira-bira hilan inawitha plasa konlan main katongkolanha syodad. 20 Hin in-arap hilayna hi Pablo konlan aw-opisyalis ningobyirnon Roma, anodti dimanda la:“Hiladtin loway lalakin Israelita ayampangolo-golo iti ha syodad tamo.21 Yay an-iaral-aral la ay aw-ogalia kontra ha rawriglaminto tamonhakop nin Roma, kanya kay tamomaari tanggapon ni honolon ya-rin.”22Hawanin, hilay kalabongan ay sino-god la hi Pablo. Yay ginwa lanaw-opisyalis a taga Roma ay im-palapyangan la hi Pablo tan hi Silas

* 16:10 16:10 Paibat iti ay kalamo nay namaot ni Pablo hi Doktor Lucas a nanolat konan yadtin libro.

Gawgawa 16:23 231 Gawgawa 17:3bi-sa impagaroti. 23 Hin rindido hi-lay nan garoti, impapikolong hila,bi-sa impaka-bibilin konan gwardyaha prisowan a bantayan hilan labah.24 Bana konan ya-rin a bibilin, itawna hila ingkolong ha oltimon sildaha lalo, bi-sa binyan nan kayon pam-posas a ayi la bi-sa na inhara.

25 Hin bandan kapikna yabi ay di-nomawat hila ni Pablo tan hi Silasbi-sa nagkanta hilan pamomori haDios. Anlo-long-on hilan lalomanpawpriso. 26 Tongwa, nanglayonmakhaw, kanya nayogyog pati paw-pondasyon nin prisowan. Antimanonaabriyan a halban pawpolta tannaalih a tawtikala lan halban paw-priso. 27 Hin nakaimata yay gwardyaha prisowan ay na-kit na a biig abir-toy nay pawpoltan prisowan. Haywana no nakalayah hilay nay paw-priso, kanya inoyoh nay ispada na tamagpakamati yay na komon. 28 Kotwanan in-aghawni Pablo kona, “Andomo hakitan a sarili mo, ta iti kamihalban!”

29 Namakwa yan apoy yay gwardyabi-sa nolayo yan nilomoob ta nanal-imokor ya konli Pablo tan hi Silas ninmago-gogoygoy. 30 Bi-sa inlikol nahila ha prisowan ta pinastang, wana,“Sawsinyor, anya kot a dapat kongaw-on pigaw malipyas ako?”

31 Wanli Pablo kona, “Tompol kakoni Jesu-Criston Katawan pigawmalipyas ka pati hilay pamilya mo.”32 Bi-sa impahawang la kona tan patiha halban lan kalamoan na ha bali yaytongkol ha Halita nan Katawan. 33Ya-rin ot a oras nin yabi ay impaki-ka nangwardya hila ni Pablo ta inoyahannay hawhogat la. Pa-makayari aytampol yan nagpabaotismo patihalban pamilya na. 34 Bi-sa pinaloobna hilay na ha bali na ta pinapangan.Angkalilikot ya tan hilay intironpamilya na bana ta antompol hilayna konan Dios.

35 Kinaboklahan ay nanogo hilayaw-opisyalis nin gobyirnon Roma ninpawpolis ha prisowan ta impapibalita

la konan gwardya, “Bolohan moy nahila-rin a tawo.” 36 Kanya imbalitanadti nin gwardya ha prisowan konliPablo, a wana, “Impapibalita lan aw-opisyalis a bolohan kamoy na kanoni Silas. Kanya maari kamoy nanlomikol. Mako kamoy nan maliswaya nakom.”

37 Kot wani Pablo konlan paw-polis, “Impagaroti la kami ha ara-pan paot nin lako a tawo nin kayla kami yapon inimbistigawan antamain kamin karapatan itoring nintaga Roma. Impapikolong la kami otta bi-sa hawanin, labay lan isikritoyay pa-malikol la komi. Kay maariorin! Kailangan mako hila iti ta hilamismoymamalikol komi.” 38 Imbalitalan pawpolis orin hinalita li Pablokonlan aw-opisyalis nin gobyirnonRoma. Nali-mo hila hin na-tandaan laa main hila paytin karapatan hi Pablonin itoring tawtaga Roma. 39 Kanyanako hilan nagpadispinsa konli Pablo.Bi-sa inlikol la hila ha prisowan tanimpaki-totol konla a omalih hilayna konan ya-rin a syodad. 40 Pa-makalikol li Pablo tan hi Silas ha pris-owan ay nako hila yapon ha bali niLydia ta pinaki-kitan hilay kaparanantompol. Winawaliwan la hila pigawkomhaw a nakom la. Bi-sa inomalihhilay na.

17Hi Pablo ha Tesalonica

1 Nagpa-wan hila ni Pablo ha ba-balin Anfipolis tan babalin Apoloniamakon syodad Tesalonica. Konan ya-rin a syodad ay main anamaot ninsinagoga a ampagsambawan lan Is-raelita. 2 Ayon ha nakaogalian nayna ni Pablo, nako ya ha sinagoga,bi-sa ha loob nin toloy linggo topoAwlon Pa-mainawa ay anhalion nahilan kombinsiwon a tawtawo itawha paralan nin pa-magrason. Gina-mit nay Masanton Kasolatan, 3 ta im-palino na konla tan pinaptog a kailan-gan magdya-dya yay Cristo, mati tanmorong mabyay. Bi-sa wani Pablo

Gawgawa 17:4 232 Gawgawa 17:19konla, “Ya-rin hi Jesus a an-ipamalitako komoyo ay hiya-rin a Cristo.”4 Main omno konlan Israelita itaw atinompol koni Jesus, kanya nakiasa-sahila konli Pablo tan hi Silas. Anorinanamaot a nangyari ha lako a gaw-Griego a maka-Dios tan pati konlanambo da-raoto a bawbabayin mata-gay a ingkatawo.

5 Kot hilay Israelita a kay tinom-pol ay nainggit konli Pablo, kanyananipon hilan dawdoka a tawo anakaoodong itaw ha plasa anggannilomako hila, bi-sa la ginolo-goloytawtawo ha syodad, bi-sa sinogod laybali ni Jason ta an-ipapipalwah lanpilit hi Pablo tan hi Silas ta iaraphila komon konlan kalabongan. 6 Kothin kay hila na-kit ay pinilit lan in-awit hi Jason tan laloman kaparanantompol itaw konlan pawpoon syo-dad. Bi-sa wanlan an-iaaghaw, “Hi-ladtin tawtawo a ampangibatan gaw-golo ha intiron nasyon tamo ay ni-abot ana hawanin iti ha syodad tamo.7 Pinahanda na hila ni Jason itaw habali na. Halban la ay angkomontraha rawriglaminto nan Impirador haRoma a ampag-ari kontamo, ta an-halitaon la a main laloman ari a yayngalan kano kot Jesus.” 8 Hin nalngola-rin nin kalabongan tan pawpoonsyodad ay nagolo hila. 9Yay ginwa lanpawpoon syodad ay pinapyansa la hiJason tan hilay kawkalamoan na bi-sahila binolohan.

Hi Pablo ha Berea10 Kinayabiwan, tampol lan pina-

ka hi Pablo tan hi Silas ha babalinBerea nin hilay antompol koni Je-sus. Pa-makalato la itaw ay nakohila ha sinagoga lan aw-Israelita paramangaral anaman. 11 Hilay tawtagaBerea ay mas malawang a kaisipan ladinan konlan tawtaga Tesalonica, tamatibolos a nakom lan nanglongo hapangangaral ni Pablo tan inawlo-awlola ot pinag-aralan ha Masanton Kaso-latan no doman ta yay anhalitaon niPablo kot potog. 12Kanya lako konlanIsraelita a tinompol, anorin kapara

main bawbabayin Griego a mangata-gay a ingkatawo tan ambo da-raotoanamaot a lawlalakin Griego a tinom-pol.

13 Kot hin na-tandaan lan Israelitaha Tesalonica a impangaral naynamaot ni Pablo yay Halita nanDios konlan taga Berea, nako hilaitaw ta hinoghogan lay tawtawopara mangolo-golo. 14 Antimano,pinaibwat lan kawkaparan antompolhi Pablo nin main nanglalamo konanin namagka ha ambay. Balo tanagpaka-bati hi Silas tan hi Timoteo.15Hilay nanglalamo koni Pablo ay in-atol la ya anggan ha syodad Atenas.Pa-makayari ay norong hilay na haBerea nin awit lay bibilin ni Pablokoni Silas tan hi Timoteo a tomombokhila kona ha maparah a panaon.

Hi Pablo ha Atenas16 Hin lo-gan nan anta-ganan ni

Pablo hi Silas tan hi Timoteo itaw hasyodad Atenas ay masyadon naabori-doy kaisipan na bana ta na-kit naykalakan rawribolton ansa-sambawonlan tawtawo konan ya-rin a syo-dad. 17 Kanya nako ya ha sinagogata hinali na hilan kinombinsi a ka-para nan Israelita ha paralan nin pa-magrason, tan anorin kapara konlanambo Israelita itaw a ansomamba haDios. Awlo-awlo yay namaot am-pako ha plasa ta angka-totolon nayhinoman a ma-tyimpowan na itaw.18 Main anamaot mawmyimbro ninloway gropon pilosopo a anha-wayan“Epicureo” tan “Estoico” a naki-dibatikona. Wanlan laloma konla, “Anyakot yay antotol-totolon nan yadtinampi-donong-donong!” Wanlay na-maot nin hilay laloma, “Bilang lawonhakalakon dawdios a an-ipangaralna.” Kanya anorin a imbalita la,bana ta yay an-ipangaral ni Pablo ayyay tongkol koni Jesus tan yay pa-morong mabyay. 19 Kanya impaki-kala hi Pablo ha miting lan kawkonsihalha logar a anha-wayan “Areopago”.Bi-sa wanla kona, “Labay min ma-tandaan no anya ya-rin a ba-yon aral

Gawgawa 17:20 233 Gawgawa 18:2a an-itoro mo. 20 Nga-min, ba-ba-yo kami makalngo nin anorin ha an-totolon mo, kanya labay mi komonma-tandaan no anyay labay totolonnin ya-rin.” 21 Na-halita ladtaw banata halban lan taga syodad Atenastan hilay dayowan a ampi-wan itaway homin hilan pinigawa no ambomanotol-totol tan manglongo-longonin anyakamay bawbagay a ba-yopara konla.

22 Hawanin, inomdong hi Pabloha piaarapan lan hilay nititipon haAreopago, ta wana, “Anggalangonkon tawtaga Atenas! Angka-patnaganko a talagan na-pakarilihyoso moyoha halban bawbagay. 23 Nga-min,ha pa-magpa-pasyal ko iti ha syo-dad moyo tan kabibiliw ha lawlogara ampagsambawan moyo ay mainakon naasikason altar a anodti naka-paskin: ‘Ha Dios a ambo bilbi.’ Ya-rin ansambawonmoyon ambomoyonbilbi ay homin laloma no ambo ya-rin an-ipamalita ko komoyo. 24 YayDios a namalsan mondo tan hal-ban bawbagay a biig ison ay hiyayKatawan nin langit tan lota, kanyakay ya ampi-wan ha tawtimplo agawa nin tawo. 25 Ambo nay na-maot kailangan a dawda-ton nin tawopara wari ipagkabyay na, bana ta hiyamismoy ampami ha halban tawtawonin biyay, inanawa tan halban baw-bagay. 26 Ginwa na a ibat ha a-say tawon pinalsa na ay nagkamainnin halban klasin tawtawo para mi-wan ha halban lawlogar iti ha babonlota. Intakda nay nan daan habalang klasin tawo yay kanya-kanyankapanaonan tan anggawan nin ka-mainan la. 27 Pinalsa na tamon Diosa Katawan pigaw tingkapon tamo ya,ta hapa no ya-rin kati-tingkap tamokona kot pangibatan ma-bilbi tamoya. Yay potog ay ambo yan madayoha balang a-sa kontamo. 28Nga-min,‘Ga-got nay main tamon biyay,

tawtigo tan pa-magkatawo.’Bilang ot bongat ha hinalita lan lalo-man mawmakata moyo, wanla,

‘Hitamoy awa-nak nan Dios.’29 Intonsis no-nin, bana taawa-nak na tamon Dios, andotamo dapat isipon a yayitsora na kot bilang bongatribolton balitok, plata o batoa kinorti bi-sa inartiwanayon ha kababaan nin tawo.30 Hin nakalabah a panaonay inaboloyan nan Dios amagawa nin tawo orin takay la ya ot bilbi. Balo tahawanin ay an-ipaka-bibilinna ha halban tawtawo haaytiman maglogar a dapatmangombabali hilay na tanbokotan lay nay main lankawkasalanan. 31 Nga-min,intakda nan Dios a awlonpangongokom ta ipahosganay intiron tawo konanyay a-say tawo a pinili natan yay pa-nosga na aymatoynong. Pinaptogan nanDios odti kontamon halban tapinaorong na yan nabyay ya-rin a tawo.”

32 Pa-makalngo lan ya-rin a im-balita ni Pablo a main pinaorongnabyay ay kinantyawan la yan laloma,kot hila balo a laloma, wanla, “Halaloman awlo, labay mi namanmang-longo komo tongkol ison ha an-ibalitamo.” 33 Kanya imbati na hilay nani Pablo. 34 Kot yay laloma konlanhilay nanglongo ay naki-pol ha im-pahawang ni Pablo, kanya nakiasa-sahila kona. Kabilang konlan hila-rinay hi Dionisio a a-sa konlan kawkonsi-hal ha Areopago, bi-sa a-say babayinyay ngalan kot Damaris tan main otlawlaloma.

18Hi Pablo ha Corinto

1 Pa-makayari, inomalih hi Pabloha syodad Atenas ta nako yan syodadCorinto. 2 Ison na naipagka-bilbi hiAquila, a-say kapara nan Israelita ataga kapatagan Ponto. Kapilato nanibat nasyon Italia kalamo a kaambalinan hi Priscila, bana ta pinalayah ni

Gawgawa 18:3 234 Gawgawa 18:21Impirador Claudio a halban Israelitaa ampi-wan ha syodad Roma. Kinana hilan tinibaw ni Pablo. 3 Hin na-tandaan na a kapara na hilay namaotma-mangwa tolda ay nakihanda yayna itaw konla, ta nilalamo hilay na hatrabaho. 4 Topo Awlon Pa-mainawaay ampako ya ha sinagoga ta ampa-grason ya konlan kapara nan Israelitapati konlan Griego, ta yay apos na ayma-kombinsi na hilan pari-parihontompol koni Jesus a Katawan.

5 Hin lomato hila ni Silas tanhi Timoteo ibat probinsyan Macedo-nia, naabriyan a kaisipan ni Pabloa kailangan gamiton na tanay hal-ban panaon na ha pangangaral, kanyapinaptogan na konlan kapara nan Is-raelita a hi Jesus kot hiya yay Cristo.6 Kot hin kinontra la ya tan pina-paroroka ay pinagpag nay gabok adinomalit ha doloh na, pamilbian apo-layan na hilay na. Bi-sa wanakonla, “Kasalanan moyoy na no mi-paroka kamo. Kay moyo koy namasisi. Paibat hawanin, mako koynanmangaral konlan ambo Israelita.”7Kanya imbati na hilay na ta itaw yayna nangaral ha bali ni Justo a ka-daninin sinagoga. Ambo yan Israelita hiJusto, balo ta ansomamba ya ha Dios.8 Hi Crispo a ampamoon konan ya-rin a sinagoga ay tinompol koni Jesusa Katawan pati pamilya na. Lako otkonlan taga Corinto a nanglongo koniPablo a tinompol tan binaotismowan.

9 A-say yabi, wanan Katawan koniPablo a bilang nan tinaynop, “Andokamali-mo! Andomo itgon a pangan-garal mo, nokay masbali ipagpatoloymo, 10 ta kalamomo ko. Kay kamaanonin hinoman bana ta lako a mag-intawtawo ko iti konan yadtin syodad.”11 Nagpatoloy yay naor ni-wan itawhi Pablo nin a-say taon tan a-nom abolan, ta impangaral nay Halita nanDios konlan tawtawo itaw.

12 Hin hi Galion a hinomagilin go-birnador nin probinsyan Acaya, hilayIsraelita a kay antompol koni Jesusay na-piasa-sawan lan impadakop hi

Pablo ta bi-sa in-arap la ya ha korti.13 Wanla koni Gobirnador Galion ahowis anamaot, “Yadtin tawo ay an-ayat-ayaton na hilay tawtawo parasomamba ha Dios ha paralan a kontraha layi.”

14 Manalita yay na komon hi Pablo,kot wani Gobirnador Galion kon-lan Israelita, “Hikamoy nay namanaw-Israelita! No komon ta ya-rintawon an-iriklamomoyo kot nakagwayan mabyat a kasalanan o kinomon-tra ha layi, marapat bongat a pag-pasinsyawan katamo komon long-on.15Kot bana ta yay kaymoyo angka-pi-sondoan ay tongkol bongat ha sarilimoyon kawkapanogoan tan no anya-anyay hawhalita tan no anya-anyayngawngalan ay hikamo mismoy mi-aayos ta kay ko labay manosga ninanorin a bawbagay.” 16Bi-sa pinalikolna hilay na ha korti. 17 Bana ta an-odtaw, hinampat lan ambo Israelita hiSostenes a ampamoon hin ya-rin hasinagoga lan Israelita ta binogbog laya itaw ha arapan korti. Kot kay nasyimpri pinansin yadti ni GobirnadorGalion.

Yay Pa-morong ni Pablo ha SyodadAntioquia

18 Nagpirmi ya ot hi Pablo ha syo-dad Corinto nin naboyot-boyot, bi-sa nagpatawo ya konlan kaparan an-tompol nin makon probinsyan Siria.Kalamo na hilay miambalin Aquilatan Priscila. Balo ta ba-yo hila nilo-molan ha pontin itaw ha babalin Cen-crea ay nagpakatlib hi Pablo, pamil-bian a main yan antooron a panataha Dios ayon ha kaogalian nin Is-raelita. Pa-makayari ay nilomolanhilay na ha pontin makon probin-syan Siria. 19 Hin dinomoong hilaha syodad Efeso, nakihiyay ya konliAquila tan Priscila. Nako ya ha sin-agoga ta hinali na hilan kinombinsia kapara nan Israelita itaw ha par-alan nin pa-magrason. 20 Impaki-totol la kona a itaw ya yapon konlanin maboyot-boyot a panaon, kot kayya pinomayag. 21 Kot hin nagpatawo

Gawgawa 18:22 235 Gawgawa 19:9ya, wana konla, “Kailangan ta kailan-gan itaw ako ha Jerusalem ha lomatoa pista. Kot no aboloyan nan Diosay magbolta ko iti komoyo.” Bi-sanibwat yay na ha Efeso nin lolan hapontin.

22 Kado-doong ha syodad Cesareaay nagdiritso ya ha Jerusalem ta ki-nomosta na hilay gropon antompolitaw. Pa-makayari ay norong yay naha syodad Antioquia. 23 Naboyot-boyot ya yapo itaw, bi-sa nibwat yaynaman ta ina-sa a-sa nan tinibaw ahalban bawbabalin hakop nin probin-syan Galacia tan probinsyan Frigiata pinakhaw nay katotpol lan halbanantompol koni Jesus.

Hi Apolos ha Efeso tan ha Corinto24 Main nilomato ha Efeso a a-

say Israelita a in-abing ha Alejandria.Yay ngalan na ay Apolos. Labahyan manalita tan lako a tanda na haMasanton Kasolatan. 25 Na-toroanya tongkol ha kaho-honol koni Jesusa Katawan. Mainakit yan ampan-garal tan ampanoro nin tama a baw-bagay tongkol konan Katawan. Balota yay pa-maotismo a tanda na ayyadtaw bongat a bilang ha ginwa niJuan Bautista. 26 Hin ya-rin ay nag-ompisa yan nangaral ha sinagoga ninkay nag-alangan. Kot hin nalngo laya ni Aquila tan Priscila ay pinaki-ka la ya ha bali la ta impalino lanhosto kona yay bawbagay a kay naot tanda tongkol ha totoro nan Dios.27 Hawanin, hin naisipan ni Apolosa mako ha probinsyan Acaya, yayginwa lan hilay antompol koni Je-sus a taga Efeso ay sinolatan la hilaykaparan antompol a taga Acaya taimpaki-totol konla a tanggapon la yanin matibolos a nakom. Pa-makalatona ha Acaya ay hi-ban a naibi nantambay konlan antompol koni Jesus apari-parihon tinompol bana ha kaabi-gan nan Dios konla. 28 Nga-min,nadaog na hilan labah a aw-Israelitaha rawrasonnahapa-maki-diskosyonna konla ha arapan pobliko ta impa-kit na konla ha Masanton Kasolatan a

potog a hi Jesus yay Cristo a impan-gako nan Dios.

19Hi Pablo ha Efeso

1 Hin lo-gan nan itaw ni Apolos hasyodad Corinto, hi Pablo namaot aynagpa-wan ha kabakilan anggan hinniabot ya ha syodad Efeso. Na-latona itaw hilay laloman antompol koniJesus. 2 Hawanin, pinastang na hila,wana, “Pinakiasa-sawan na kamo do-man nin Masanton Ispirito nan Dioshin tinompol kamo?”

Yay obat la, “Kay mi tanda, ni kaymi ot na-nalngo amain paytinMasan-ton Ispirito.”

3 Wani Pablo konla, “Anya man no-nin a klasin pa-maotismo komoyo?”

Wanlan in-obat, “Anodtaw haginwa nan pa-maotismo ni JuanBautista.”

4 Kanya wani Pablo, “Yay pa-maotismo ni Juan Bautista aypamilbian nin pa-ngombabali hakawkasalanan, kot imbalita na konlanIsraelita a kailangan tompol hilakonan yay makalato a hoyot konaa homin laloma no ambo hi Jesu-Cristo.”

5 Pa-makalngo la nin yadti ay nag-pabaotismo hilay na ha ngalan ni Je-sus a Katawan. 6Hin ya-rin a imparnani Pablo a gamot na konla ay nakiasa-sa yay Masanton Ispirito nan Dioskonla, bi-sa nanalita hila ha sari-saria klasin halita a impahalita nin Ispir-ito nan Dios konla tan impamalitalay bawbagay a impanakom nan Dioskonla bilang propita na. 7 Hila-rinhalban a binaotismowan ay mangalabinloway lalaki.

8 Bi-sa nako hi Pablo ha sinagogaa ampagsambawan lan kapara nanIsraelita. Ha loob nin toloy bolan,ampangaral ya itaw nin makhaw anakom. Angkombinsiwon na hilatongkol ha pa-mag-ari nan Dios haparalan nin pa-magrason.

9 Kot main konla a mawmatiboy aolo a kay labay tompol tan amparo-rokaon lay tongkol ha kaho-honol

Gawgawa 19:10 236 Gawgawa 19:26konan Katawan ha arapan tawtawo.Kanya imbati na hila ni Pablo, balota impagkalamo na hilay antompolkoni Jesus, bi-sa itaw na impagpa-toloy a pangangaral nan inawlo-awloha kwarton ampanoroan ni Tirano.10 Loway taon a nagpatoloy orin apa-mahawang na ison konan ya-rin alogar, kanya halban lan tawon ampi-wan konan ya-rin a probinsyan Asia,Israelita may ambo ay nakalngo ninLabah a Balita tongkol koni Jesus aKatawan.

Hilay Awa-nak ni Esceva11 Hin ya-rin ay pinayabolan nan

Dios hi Pablo nin kapangyarianpara makagwa nin ambo basta-bastan mawmilagro. 12 Kanyamaskin pawpanyo o anyakaman aan-ipaglamit na, basta nangibat halalaman na ay an-awiton lan tawtawokonlan main mawmasakit, bi-sa an-omabig hilay na tan pati doka aispirito a nilomoob konla ay an-omalih.

13 Main anamaot lawlalakin Is-raelita itaw ha Efeso a antomala paramamaalih nin dawdoka a ispiritonnilomoob ha tawo. Hinali lay na-maot ginamit a ngalan ni Jesus aKatawan ha pa-maalih la nin doka aispirito. Anodti wanla, “Ha ngalan niJesus a an-ipangaral ni Pablo, omalihka!” 14 Kabilang konlan anggomwanin anorin ay hilay pitoy lalaki a awa-nak nin a-say poon pari nin Israelita ayay ngalan kot Esceva.

15 Kot inobat na hilan doka a ispir-ito, wana, “Bilbi ko hi Jesus tan bilbikoy namaot hi Pablo. Kot hikamo,hino kamo kot?” 16 Bi-sa nilokho nahilan yadtaw tawon nilooban doka aispirito ta niri-rindin hosto. Natalona hila, kanya nipo-polayo hilan ino-malih konanya-rin a bali ninnaalihandoloh tan rindidoy lalaman.

17Na-tandaanorinnin intiron tawoha Efeso, Israelita may ambo, kanyahalban la ay pari-parihon nali-mo, bi-sa lalon nibantog a ngalan ni Jesus a

Katawan. 18 Hawanin, lako hilay an-tompol ana koni Jesus a dinomolog tainamin la a hila kot main an-iari-arinambo labah a gawa. 19 Lako anamaotkonlan hilay dati kot maniniblot,manonomar tan ma-nantigwa a nan-gawit nin lawlibron orasyon la. Bi-sa tinipon ladti ta pinoolan ha ara-pan nin pobliko. Hin kinarkola layalaga nin ya-rin a lawlibron pinoolanla ay inomabot ha limampolo a libo(50,000) a kwartan pilak. 20 Bana ko-nan yadtin ambo bastan pangyayari,lalon nibantog a Halita nan Dios tanlalon pini-pol nin tawtawo.

Hin Nagkamain Golo ha Efeso21 Pa-makayari nin yadtin paw-

pangyayari, nagdisisyon hi Pablo nindomalan ha probinsyan Macedoniatan Acaya, bi-sa yay na mako ha syo-dad Jerusalem. Tan wana ot, “Nomaibat akoy na itaw, kailangan makoko ot ha Roma.” 22 Kanya pinao-nanay na ha Macedonia a lowa kon-lan katambay na a hi Timoteo tan hiErasto, ta nagpaka-bati ya yapon hasyodad Efeso a hakop nin probinsyanAsia.

23 Hin ya-rin a itaw ya hi Pabloha Efeso ay nagkamain nin hi-ban agolo bana ha totoro tongkol konanKatawan. 24 Nga-min, main a-sayplatiro a yay ngalan kot Demetrio aanggomwa tawtimplon mangakaloga yari ha pilak a inalig ha timplonan dios-diosan lan hi Diana.* Hi-ban a angka-kitan na konan yadtitan anorin anamaot kapara hilaykawkalamoan nan anggomwa. 25 A-say awlo ay tinipon na hilay ka-para nan anorin a klasin trabaho,ta wana konla, “Kawkalamoan, tandamoyo a konan yadtin nigosyo am-pangibat a kainomayan biyay tamo.26 Kot angkalngo tan angka-kit moyoa angga-gaw-onnan ya-rin Pablon ya-rin ta an-iba-balita na a ambo kanondios yay dawdios a anggaw-on tamo,tan lako anay tawtawon naayat nan

* 19:24 19:24 Ha Griego: Artemis.

Gawgawa 19:27 237 Gawgawa 20:4bokotan lay kasa-samba la ha daw-dios tamo, ambo bongat iti ha syodadEfeso nokay ha halos intiron probin-syan Asia. 27 Amotor, ambo bon-gat yay nigosyo tamoy dilikadoy pa-hal tan ma-paroroka, nokay pati yaytimplo nan ambo basta-bastan diosatamon hi Diana ay maibilang ananhomin kwinta, tan yadtin diosa tamoa ansambawon nin halban tawo haprobinsyanAsia tanha intironmondoay kay ana igalang.”

28 Hin nalngo ladtin imbalita niDemetrio ay inomamot a olo la, kanyain-aaghaw la, wanla, “Makapang-yarian hi Diana tamon taga Efeso.”29 Kanya nagkamain golo ha int-iron syodad. Hinampat lan tawtawohi Gayo tan hi Aristarco a pari-hon taga probinsyan Macedonia akawkalamoan ni Pablo ha pa-makonmangaral, bi-sa sabay-sabay hilansinomogod nakon plasa. 30 Labayna komon ni Pablo mako manalitakonlan kalabongan, kot kay la yapinayagan nin hilay kaparan antom-pol koni Jesus. 31 Main anamaotampamoon konan ya-rin probinsyanAsia a aw-amigo ni Pablo a nama-witbibilin a ando ya dapat magkohawnakom mako ot ha plasa. 32 Haykagolowan nin tawtawo hin ya-rin.Ambo pari-parihoy an-iaaghaw la,bana ta karamilan konla ay kay latanda no anongkot nititipon hila.33 Hawanin, pina-ka la ha arapan hiAlejandro bana ta labay la yan pahal-itaon nin aw-Israelita. Yay ginwa niAlejandro ay nagsinyas ya pigaw ma-makatinok hilay kalabongan ta labaynan magdipinsa. 34 Kot hin na-bilbila a a-sa yay namaot Israelita, hal-ban la ay inomaghawnin sabay-sabay,wanla, “Makapangyarian hi Diana ta-mon taga Efeso!” Bi-sa anorin anananorin a in-aaghaw la ha loob ninmanga loway oras.

35 Hin hoyot ay na-patinok na hi-lan sikritaryo nin ya-rin a syodad,bi-sa wana konla, “Kawkaparan taga

Efeso! Main wari tawon kay mag-tanda a hitamoy iti ha Efeso a ampan-gasiwa ha ambo basta-bastan diosanhi Diana tan konan yay istatwa na anadabo ibat ha langit? 36 Hawanin,ta homin maka-pibalita a ambo po-tog odtin an-iba-balita ko, mamakati-nok kamoy na tan ando kamo pak-abigla. 37 Nga-min, basta moyoy nanbongat inawit iti hiladtin lalaki, antakay hilay namaot naniba ha timploni namaroroka konan diosa tamo.38 No wari ta hi Demetrio tan hilaykalamoan nan trabahador kot mainhilan riklamo laban ha hinoman atawo ay abirto yay korti tan mainaw-opisyalis para magbista. Konlahila tana mi-pagdimanda. 39 Kotno main kamo ot laloman labaypi-totolan ay ayoson tamo-rin haa-say pa-mititipon tamo ayon halayi. 40 Ya-rin nangyari hawaninay maganoh la tamon baraan a hi-tamo kot anggomwa golo, bana tahomin tamo paot nin maipagbara-nan tan maipagkatoynongan konanyadtin kagolowan.” 41 Hin nayarina imbalita orin nin sikritaryo ninsyodad ay pinaorong na hilay naytawtawo.

20Hi Pablo ha Macedonia tan ha Acaya

1 Hin natgon anay kagolowan hasyodad Efeso, tinipon ni Pablo hilayantompol koni Jesus ta nagpatawoyay na ta nako ya ha probinsyanMacedonia. 2 Kina-kina nay lawlogarha Macedonia tan lako a impangaralnan pampakhaw nakom lan kaparanantompol itaw. Bi-sa niabot yanprobinsyan Acaya.* 3Toloy bolan nannagpirmi itaw. Hin magpontin yayna komon para makon probinsyanSiria ay na-tandaan na a amplanowonlan kapara nan Israelita a patyonla ya, kanya inisip nan lomalako yatanan magpa-wan ha Macedonia hapa-morong na. 4 Nilalamoan la yanmakon probinsyan Asia ni Sopater a

* 20:2 20:2 Ha Griego: Grecia.

Gawgawa 20:5 238 Gawgawa 20:21taga Berea, hi Aristarco tan hi Se-gundo a parihon taga Tesalonica, hiGayo a taga Derbe, hi Timoteo tanhila ni Tiquico tan Trofimo a parihontaga probinsyan Asia. 5 No-na hilata bi-sa tina-ganan la kami ha syodadTroas. 6 Hikami namaot ay nibwatana ha syodad Filipos nin nagpon-tin, pa-makayari pista nin Israelita aanha-wayan “Pistan Tinapay aHominPampalbag.” Hin ikaliman awlo minan pa-magbyahi ay niabot kami haTroas, bi-sa nitatapol kami na itaw.Nanglinggo kami yapon itaw.

Yay Oltimon Kati-tibaw ni Pablo haTroas

7 Hin o-nan awlo nin linggo†* aynaki-tipon kami konlan kaparan an-tompol, para mangan tinapay bilangpa-manomtom nin pa-ngamati ni Je-sus. Hin ya-rin ay namahawang hiPablo konla. Kapikna yabi na ay am-pangaral ya ot bana ta omalih kamina konan ya-rin a babali kinadilapan.8 Lako a ginamit min lamparilya hakwarton pinititiponan mi ha ikatlongradon bali. 9Main a-say anakaba-yoitaw a yay ngalan kot Eutico a naka-toklo ha pasamano nin dorwangan.Bana ha kaboyotan nan ampama-hawang ni Pablo ay namatongga hiEutico anggan nakaka-lok yan labah.Tongwa nadabo yan paibat ha ikatlongrado. Hin kinwa la ya ay nati yay na.10 Kot nonaoy hi Pablo ta nilokobanna yan niyakoh. Bi-sa wana kon-lan tawtawo, “Ando kamo mahalak,angkabyay yay na.” 11Pa-makayari aynoli oman hi Pablo ha kwarton ampi-titiponanmi ta bi-sa nangankaminantinapay. Pa-makayari ay intoloy nayna ni Pablo a pa-mahawang na konlaanggan palbangon, ta bi-sa nibwatkami na. 12Yay anakaba-yon hi Euticoa angkabyay ana ay in-atol la ya itawkonla, kanya nilomisway labah amainlan kanakoman.

Yay Pa-mako ni Pablo ha Mileto13 Hikami a kawkalamoan ni Pablo

ay no-nay nan nilomolan ha pontinmakon babalin Ason, ta itaw mi yatana dalanon hi Pablo ta anorin abibilin na bana ta mas labay nay lo-malako. 14 Kanya hin hinakbat nakami na ha Ason, pinalolan mi yata bi-sa nagdiritso kami ha babalinMitilene. 15 Paibat Mitilene, nilaba-han mi yay polo Quio kinadilapan.Ka-makalwawan ay nitobon kami hapolo Samos, kot itaw kami namalabahyabi ha tangos Trogillio. Bi-sa, hinpangatlon awloy na ay niabot kamiha syodad Mileto. 16 Plano ni Pablonga-min a labahan mi tanay syodadEfeso a hakop nin probinsyan Asiata pigaw kay kami na maabala itaw.Nga-min, ampangapora yay na ta nomaari bongat ay labay nan tampolmiabot ha Jerusalem para hambotonyay Pistan Pentecostes.

Hin Nagpatawo hi Pablo KonlanAmpango-na Konlan Antompol ha Efeso

17 Ibat ha syodad Mileto aynambilin ya hi Pablo ha syodad Efesota impaha-wayan na hilay ampango-na ha gropo nin antompol itaw.18 Hin nilomato hiladtin impambilin,wani Pablo konla, “Tanda moyo nopa-noy klasin pa-magbiyay ko haintiron panaon a iti ko ha probinsyamoyon Asia, paibat hin o-nan awloninlato ko anggan hin inomalih ako.19 Nagsirbi ko konan Katawan ninmain kaaypaan nakom, ambo da-raoto a lowâ kon tinomolo tan lakoa panonobok a dinalanan ko bana talabay la kon patyon nin hilay kaparanIsraelita. 20 Tanda moyo man hapangangaral ko, kay ko nag-alanganimbalita komoyo yay anyakaman amakatambay komoyo, nokay masbalinanoro ako komoyo ha pobliko mantan ha bawbali. 21 Imbalita ko konlankaparan Israelita tan anorin kaparakonlan ambo Israelita a dapat lan

† 20:7 20:7 Konlan Israelita, yay o-nan awlo nin linggo ay Dominggo kot ampag-ompisay nadti hakahohlop awlo nin awlon Sabado. Kanya, bana ta yadtin pa-mititipon la kot nag-ompisan yabi ay lomwahyabin Sabado yadti.

Gawgawa 20:22 239 Gawgawa 21:3pangombabalyan tan bokotan a mainlan kawkasalanan ta pahakop anakonan Dios tan dapat tompol hilayna konan Katawan tamon Jesu-Cristo.22Hawanin, ayon ha an-ipanakom ninIspirito nan Dios kongko ay makoko ha Jerusalem nin kay ko tandano anyay mangyari kongko itaw.23 Basta yay tanda ko, ha balangbabalin angkaon ko ay an-ipatandaanna kongkon Masanton Ispirito nanDios a mapriso ko tan domalan akoha dawdya-dya. 24 Kot kay ko angka-golowan maskin anyamay mangyarita para kongko ay ambo maalagaybiyay ko, basta maliga kon magawaa katongkolan ko tan mayari koytrabaho a impa-taya na kongko niJesus a Katawan, a homin laloma noambo yay pangangaral nin yay Labaha Balita tongkol ha kaabigan nan Dioskontamon tawtawo.

25 “Hawanin, tanda ko a hikamoyhalban a kina-kina kon inaralannin tongkol ha pa-mag-ari nan Diosay kay moyo koy na ma-kit oman.26Kanya hawanin ot ay an-ibalita koyna komoyo a ambo hikoy masisi nomain miparoka komoyo ha dobalibiyay. 27 Nga-min, kay ko nag-alangan nin impangaral komoyoyay tongkol ha halban plano nanDios. 28 Kanya hikamoy ma-moonha gropon antompol, iingat moyoysarili moyo, pati halban lan pa-hal kawkarniro a impakargo ninMasanton Ispirito nan Dios komoyo.Alagaan moyon labah hilay gropo lanantompol konan Dios a nag-in nanaw-ikon bana ta dinondon na hila nindaya nan Anak nan hi Jesus. 29 Tandako a painsan no inomalih akoy na aymain lomoob komoyo nin pawpalsonmangangaral a kaalimbawaan kotmangaramsak a ayop, ta labay lanpati hilay gropon antompol a pa-hal ampastolan moyo ay hiraon la.30 Tan mismon ha gropo moyo aymain anamaot lomtaw a manoronin lingon totoro ta ayaton la hilaylaloma komoyo nin homonol konla.

31 Kanya, tomalan kamo. Isiponmoyon nangaral ako komoyo awlo-yabi ha loob nin toloy taon nin mainawit a kata-tangih.

32 “Hawanin, tawtalakaka, an-ipa-taya katamo ha Dios. Yay tawto-toro tongkol ha main nan kaabigananay makaolay komoyo, tan yadti amamakhaw katotpol moyo tan maka-pami ot komoyo ha lomato a panaonninpa-halmana a an-ita-gannanDiosha halban nag-in banal a tawtawona. 33 Yay hoyot kon ma-halitakomoyo, nika-ka-noman ay kay konag-intris ha pilak o balitok o ay-hing nin hinoman a tawo. 34 Tandamoyo syimpri a hiladti mismoy lowaygamot ko a impagtrabaho ko pigawmain kamin maipagkabyay nin hilaykawkalamoan ko. 35 Ha halban par-alan ay impa-kit ko komoyo a da-pat anodti a pa-magpagal tamo pi-gaw ma-tambayan tamo hilay maw-mairap, ta panomtomon tamoy halitani Jesus a Katawan, a wanay, ‘Masmakalma yay ampami dinan yay am-pananggap.’ ”

36 Pa-makayari nan nanalita niPablo ay nanalimokor ya, bi-sa dino-mawat ya ha Dios nin kalamo hilayampango-na ha gropo lan antompolkoni Jesus ha Efeso. 37 Bi-sa halbanla ay naka-tangih nin niyomakoh tannangalok koni Pablo. 38 Yay mo-na mo-na lan ingkalolo ay yay im-balita nan kay hilay na manga-pipi-kit oman. Bi-sa in-atol la ya angganha kalo-lolan na ha pontin.

21Hin Nako hi Pablo ha Jerusalem

1 Hin naka-patawo kami na konlaay intoloy mi nay byahi mi. Yaynilolananminpontin ay nagdiritso hapolo Cos. Kinadilapan ay niabot kamiha polo Rodas. Paibat itaw, nagtoloykami ha babalin Patara. 2 Na-lato miitaw a a-say pontin makon kapataganFenicia. Nilomipat kami konan ya-rin pontin bi-sa nagpatoloy ana hamain min pa-magbyahi. 3 Bi-sa, hin

Gawgawa 21:4 240 Gawgawa 21:21na-tamolaw mi yay polo Chipre aynilomabah kami ha bandan bagatanna, anggan niabot kami na ha probin-syan Siria. Dinomoong kami hasyodad Tiro ta itaw a pamidiskar-gawan lan kawkargaminto. 4 Hinmain kamin na-romogan kawkaparanantompol itaw, nakihanda kami yapokonla nin nanglinggo. Ayon ha im-panakom nin Ispirito nan Dios konlaay binibilinan la hi Pablo nin andoyay na paitoloy ha syodad Jerusalem.5Hin naabot anay awlon kaaalihmi aynagpatoloy kami na syimpri. Halbanlan antompol itaw kalamo a kaam-bali la tan aw-awa-nak ay in-atolla kami anggan ha liglig ambay halikol nin syodad. Bi-sa halban miay nanalimokor itaw ta dinomawatkonan Katawan. 6 Pa-makayari minnagpatawo ay nilomolan kami na hapontin, ta bi-sa ni-porong hilay naynamaot.

7 Ibat ha syodad Tiro ay nagpon-tin kami naman ta nakon panta-lan Tolimaida [a panganggawan ananpa-magbyahi mi]. Bi-sa kinomostami hilay kaparan antompol itaw tannakihanda kamin a-say awlo konla.8 Kinadilapan, nilomalako hi Pablotan halban min kalamoan na ha syo-dad Cesarea. Nagdiritso kami habali ni Felipe a mangangaral Halitanan Dios ta itaw kami hinomandakonla. A-sa ya konlan pitoy lalakinna-pili hin yadtaw a katambay lanaw-apostolis ha Jerusalem. 9 Mainyan a-pat a anak a dawdalagan biigpinayabolan nan Dios nin kababaanpara mangaral aw-impanakom nanDios bilang pawpropita na. 10 Hinnaboyot-boyot kami na itaw, mainnakalato a-say propita ibat ha probin-syan Judea a yay ngalan kot Agabo.11 Kina na kami ta bi-sa kinwa naytagkoh ni Pablo ta nagbabalol ya haayi tan gamot, bi-sa wana, “Yadti ahalita ninMasanton Ispirito nan Dios:Yay main ikon konan yadtin tagkohay balolon la yan anodti nin hilay Is-raelita ha Jerusalem, ta bi-sa iintriga

la ya konlan ambo Israelita.”12 Hin nalngo mi-rin, hikami a

kalamoan ni Pablo tan hilay lalomaitaw ay intangih min impaki-totolkoni Pablo a ando yay na paitoloynin makon Jerusalem. 13 Kot yayobat na, “Anongkot antangih kamo?Ando moyo pa pakapoyon a nakomko! Nga-min nakahanda akon ambobongat pabalol ha Jerusalem, nokaymaski patyon la ko ot alang-alangkoni Jesus a Katawan,” wana. 14 Banata kay mi ya mahaar, tinomgon kamina, ta wami tana, “Yay kalabayan nanKatawan a mangyari.”

15 Pa-makayari ya-rin panaon aitaw kami, nagparihado kami na tanakoy na ha Jerusalem. 16 Main ana-maot naki-ka komi nin omno konlankaparan antompol koni Jesus a tagaCesarea tan kalamoan la ot hiMnasona taga polo Chipre ta ison kami dapatmakihanda konla. A-sa ya konlan o-nan tinompol koni Jesus.

Hin Tinibaw li Pablo hi Santiago17 Hin nakalato kami ha syodad

Jerusalem ay maliga la kamin tinang-gap nin hilay kaparan antompol.18 Kinadilapan, nako kami ni Pablokoni Santiago. Halban lan lawlalo-man ampango-na konlan kaparan an-tompol itaw ay biig hilay namaot itawkona. 19 Pa-makayari na hilan ki-nomosta ni Pablo ay ina-sa a-sa naninsalaysay konla yay halban impagwanan Dios kona ha pangangaral na halawlogar lan ambo Israelita.

20 Hin nalngo la-rin ay pinorila yay Katawan. Bi-sa wanla koniPablo, “Tandamo, talakaka, libo-liboynay namaot a kawka-Israelita tamoa tinompol koni Jesus, tan halban laay biig mainakit ha kaho-honol hakawkapanogoan nan Dios kontamonIsraelita. 21 Hawanin, na-balitaan laa an-itoro mo kano ha halban kaparatamon Israelita a ampi-wan ha lalo-man nawnasyon a bokotan lay naykawkapanogoan a inimbi ni Moises,ta an-ibalita mo kano a ando lay naipakogit a awa-nak la, tan ando lay na

Gawgawa 21:22 241 Gawgawa 21:37honolon yay kawkaogalian tamon Is-raelita. 22Hawanin, tanda mo domanno anyay labah gaw-on? Sigoradonmain manga-pititipon a kalabonganta ma-tandaan la a iti kay na. 23Hapano anodti gaw-on mo: Main iti komina-pat a lalakin manoor nin pangakola konan Dios. 24 Ipagkalamoan mohilan mako ha timplo ta ki-sabay kakonlan gomwanin sirimonyan paliniskasalanan ayon ha kapanogoan a in-imbi nan Dios koni Moises tan toloybayaran moy gawgastos la pigawmaka-pakalbo hilay na, pamilbian anangyari anay pangako la. No gaw-onmo-rin, ma-patnagan nin tawtawoa ambo potog yay na-balitaan latongkol komo, ta mismon hika ay an-honolon moy kawkapanogoan a in-imbi ni Moises. 25 No tongkol ana-maot konlan ambo Israelita a tinom-pol ana koni Jesus ay insolat mi nakonla yay na-pi-totolan tamo iti haJerusalem a ambo lan kailangan hon-olon a halban kawkapanogoan tamo,nokay yadti bongat: Ando mangan-mangan nin anyakaman a inda-tonha dios-diosan, ni anyaman magdayao ni anyaman mag-ayop a nabitkol akay na-padaya tan ando hila gomawanin imoralidad.”

26 Kanya kinadilapan ay im-pagkalamoan ni Pablo hilay a-pat alalaki ta ginwa lay sirimonyan paliniskasalanan. Pa-makayari, nako hilaha timplo ta impatandaan ni Pablokonan pari yay awlo no maka-nomayari a pitoy awlon sirimonyanpalinis kasalanan ta pigaw maida-tonana ha Dios yay ayop a ida-ton ninbalang a-sa konla.

Hin Dinakop hi Pablo27 Hin madani nan mayari a pitoy

awlon sirimonyan palinis kasalanan,main omnoy Israelita a ibat haprobinsyan Asia a naka-kit koni Pabloitaw ha timplo. Hinoghogan laytawtawon kalabongan para komontrakoni Pablo, bi-sa hinampat la ya,28 ta wanlan in-aghaw, “Kawkaparan

Israelita, tambayan la kami! Yadtiyay lalakin ampangaral no ayti-ayti nin kontra kontamo, kontra hakawkapanogoan nan Dios kontamo,tan kontra konan yadtin timplo tamo.Ambo kapag ya-rin, namaloob ya otiti ha timplo nin ambo Israelita, antabawal. Nahira nay kasagradowannin yadtin timplo tamo.” 29 (Kanyala imbalita orin, bana ta na-kitlan kalamo-lamo ni Pablo itaw hasyodad Jerusalem hi Trofimo a tagasyodad Efeso, kanya hay wanla noinawit na ya ni Pablo ha loob nintimplo.) 30 Nagoloy tawtawo haintiron syodad. Sinogod la hi Pablo,binombonan ta inlikol la ya hatimplo. Bi-sa, antimano inhara laynay pawpolta. 31 Hin ya-rin ay labayla yay na komon patyon hi Pablo, balota main namibalita konan koronil ninRoma a ampagkagoloy nay tawtawoha intiron syodad. 32Antimano nana-way yadtin koronil nin aw-opisyalistan hawhondalo na ta nangaporahilan sinomogod konlan kalabongan.Pa-maka-kit lan tawtawo konankoronil tan konlan kawkalamoannan hawhondalo, initgon lay pa-mogbog koni Pablo. 33 Dinaniwannan koronil hi Pablo ta dinakop na ya,bi-sa impabalol na yan loway tikala.Pa-makayari ay pinastang na konlantawtawonohino ya tan anyay nagawanan kasalanan.

34 Balo ta ambo pari-parihoy in-aaghaw lan kalabongan. Bana taanorin kagolo, kay na masigoro ninkoronil no anya talagay nangyari.Kanya impapi-ka na hi Pablo ha am-pagkampowan lan hondalo ha kasti-lyo. 35 Pa-makalato la ha ayran ninpalasyo, inalsa lay nan hawhondalohi Pablo bana ha sobran kabayaniwannin tawtawo. 36 Nga-min, maaaloyonhilay kalabongan nin homin togon akaaaghaw la, “Patyon ya!” wanla.

Yay Pa-magdipinsa ni Pablo ha SariliNa

37 Hin iloob lay na komon hi Pabloha ampagkampowan lan hondalo,

Gawgawa 21:38 242 Gawgawa 22:16wana konan koronil ha halita Griego,“Maari kata wari ma-ka-totol?”“Tanda mo paytin manalita Griego,”wanan koronil koni Pablo. 38 “Noanorin, ambo ka payti odtaw tagaEgipto a kay ot naboyot nango-nannagribildi ha gobyirno tan nakoha disyirto kalamo a a-pat a libontawtawon ma-mangmati.”

39 Wanan in-obat ni Pablo, “A-sakon Israelita a in-abing ha Tarso,a-say bantog a babali ha probin-syan Cilicia. Labay kon ipaki-totolkomo a payagan mo kon manalita hatawtawo.” 40 Pinomayag yay koronil,kanya inomdong hi Pablo ha ayrannin palasyo, bi-sa insinyas na konlantawtawo a mamakatinok hila. Hinmatinok hilay nan hosto ay nanalitaya konla ha halita Hebreo a halita ninIsraelita.

221 Wana, “Mawmatoa tan tawta-

lakaka, long-on moyoy halitaon kobilang pa-magdipinsa ha sarili ko.”2 (Pa-makalngo lan sarili lan halitaHebreo a pa-maki-totol na konla aymas lalo hilan namakatinok, kanyaintoloy ni Pablo yay pananalita na.)Wana,

3 “A-sa kon potog a Israelita a im-pangabing ha babalin Tarso, probin-syan Cilicia, kot iti ko hinomi-ban tannag-aral ha Jerusalem. Yay nag-inmaistro ko ay hi Gamaliel. Tinoroanna kon labah nin kawkapanogoana inimbi nan Dios konlan kapapo-papoan tamo. Yay klasin inakit kohin yadtaw ha pa-magsirbi konanDios ay bilang anamaot ha klasinpa-mag-inakit moyon halban angganhawanin. 4 Kanya naor kinontra koyadtin ba-yon totoro ta impa-papatiko hilay tawtawon anhomonol konanyadti. Babayi may lalaki ay dinakop-dakop kon homin pinili ta bi-sa kohila impapriso. 5 Ma-paptogan nanpinakapoon pari odti tan hilay int-iron myimbro nin pinakamata-gay akonsiho. Binyan la ko ot nin sawso-lat para konlan kawkaparan Israelita

ha Damasco, kanya nako koy naoritaw pigaw dakpon hilay anhomonolkonan yadtin ba-yon totoro ta bi-sa awiton ko hilan nakabalol iti haJerusalem para parosawan.

Tinotol ni Pablo no Pa-no Ya Nag-inKristyano

(Gawgawa 9:1-19)6 “Balo ta hin yadtaw madani koy

nan miabot ha Damasco, bandan og-tiawlo, tongwa na-palibolan akon ka-papolag a hawang ibat ha langit.7 Natomba ko bi-sa nakalngo akonbosis, a wana kongko, ‘Saulo! Saulo!Anongkot mo ko anda-damsakon?’8 Inombat ako, ‘Hino ka, Katawan?’Wana kongko, ‘Hiko hi Jesus a tagaNazaret a anda-damsakon mo.’ 9 Na-kit lan kawkalamoan ko yadtaw ahawang tan nali-mo hila, balo ta kayla nalngo yadtaw bosis a nanalitakongko. 10 Wangko ot impastang,‘Katawan, anyay labay mon gaw-onko?’ Wana kongko, ‘Omdong ka tamako ka ha Damasco ta ma-tandaanmoy na itaw a halban bawbagay aintatala kon gaw-on mo.’ 11 Hin ya-rin ay nabolag ako bana konan yayka-papolag a hawang, kanya inakay lako tanan kawkalamoan ko anggan haDamasco.

12 “Main a-say lalaki itaw a yayngalan kot Ananias. A-sa yan maka-Dios tan mahonol ha kawkapanogoannan Dios kontamo, kanya anrispi-towon yan hosto nin halban lankaparan Israelita a ampi-wan itaw.13 Kina na ko ni Ananias bi-sa in-omdong ya ha dani ko, ta wanakongko, ‘Talakaka Saulo, maka-kitkay na!’ Antimano naka-kit akoy naorta na-kit ko ya. 14 Wana ot kongko,‘Yay Dios a sinamba lan kalimpapo-papoan tamo ay pinili na ka pigawma-tandaan moy kalabayan na tanpigaw ma-kit mo yay maptog a Ma-magsirbi na tan malngo a bosis na.15 Kanya hikay gamiton nan mamap-tog para kona ha halban tawtawotongkol ha na-kit mo tan nalngo.16 Hawanin, ando kay na mag-abala.

Gawgawa 22:17 243 Gawgawa 23:3Omdong kay na ta pabaotismo ka tandawaton mo konan Katawan a linisonna ka ha kawkasalanan mo.’ [Ya-rin aimbalita ni Ananias kongko.]”

Yay Pa-mihogo koni Pablo KonlanAmbo Israelita

17 “Bi-sa norong akoy na iti haJerusalem. Ninghan, hin itaw akoha timplo nin andomawat konanDios, main akon na-kit a bilang kontinaynop. 18 Na-kit ko yay Katawan,a wana kongko, ‘Maparah ka! Omalihkay nan tampol iti ha Jerusalem takay lay nan lamang tanggapon ninhilay tawtawo iti a pa-maptog motongkol kongko.’ 19 Wangko kona,‘Kot Katawan, tanda la a kina-kinako hin yadtaw a balang sawsina-goga ta impapriso tan impari-rindiko hilay tawtawon antompol komo.20 Maski hin pinati hi Esteban anamaptog tongkol komo, itaw ako ninampamiliw tan ampomayag ha pa-mangmati kona. Hiko ot a nagban-tay ha aw-ayhing lan nangmati kona.’21 Kot wanan Katawan kongko, ‘Bastaomalih kay na ta itaw kata pa-kaonha madayo a logar konlan ambo Is-raelita.’ ”

22 Anggan ison ay nilngo la yanlabah hi Pablo nin hilay kapara nanIsraelita, kot hin binanggit na hi-lay ambo Israelita ay bigla hilan in-omaghaw, wanla, “Patyon ya-rin atawo! Ambo yan dapat mabyay!”

23 Patoloy hilan an-omaghaw,inwa-wasiwas lay aw-alimonmonla, tan namiha-habwag hilan gabokha ka-motan olo la. 24 Kanyaminandawan nan koronil hilayhawhondalo na a iloob hi Pablo haampagkampowan lan hondalo hapalasyo para garotyon pigaw ma-tandaan no anongkot masyado hilanampiaaghaw a tawtawo kontra kona.25Kot hin binalol la yay nan katat paragarotyon, wani Pablo konan kapitanlan hondalo a itaw nakabantay,“Tama doman ha layi a ipagaroti moya-say kapara moyon an-itoring tagaRoma a kay ot na-bistawan?”

26 Pa-makalngo nan kapitan orin,nako ya konan koronil, ta wana kona,“Pa-no yadtin an-ipagawa mo, antaan-itoring yapaytin tagaRomayadtintawo?”

27 Kanya nako yay koronil koniPablo ta pinastang na ya, “Potogdoman a a-sa kan an-itoring tagaRoma?”

“Potog,” wanan in-obat ni Pablo.28 “Hiko man, balo ta hi-ban a im-

bayar ko para magkamain karapatanitoring taga Roma,” wanan koronil.

“Hiko balo, paibat hin in-abing ako,an-itoring akoy nan taga Roma,” waniPablo.

29 Kanya, hilay mangimbistigakomon koni Pablo ay antimanoinomalih hilay na. Yay koronilman aynahalak anamaot, bana ta impabalolna hi Pablo para garotyon anta a-saya paytin an-itoring taga Roma.

Hin Inomarap hi Pablo haPinakamata-gay a Konsiho

30 Kinadilapan, labay nanmasigoronin koronil no anongkot an-idimandahi Pablo nin hilay Israelita. Kanyaimpaorkal nay tikala ni Pablo ta bi-saimpatipon na hilay pawpoon pari tanhalban lawlaloma ot a myimbro ninpinakamata-gay a konsihoninnasyonIsrael. Bi-sa impaha-wayan na hiPablo para omarap konla.

231 Pinaka-hilap ni Pablo hilay

mawmyimbro nin pinakamata-gay a konsiho, bi-sa wana konla,“Tawtalakaka, ampagbiyay akonmalinis a konsinsya ha arapan nanDios anggan hawanin awlo.”

2 Pa-makalngo ni Ananias apinakapoon pari ha hinalita na,impatikmo na hi Pablo konlan kawka-dani na. 3 Kanya wani Pablo kona,“Hika a ma-magkonwari, tikmoonna kay namaot Dios. Nakatokloka ison para hosgawon na ko ayonha kawkapanogoan nan Dios, kotimpatikmo mo ko anta kontra orinha kawkapanogoan.”

Gawgawa 23:4 244 Gawgawa 23:214 Wanlan kawka-dani ni Pablo

kona, “An-insoltowon moy naypinakapoon pari nan Dios!”

5 Wanan in-obat ni Pablo, “Taw-talakaka, kay ko tanda a hiyay napayti yay pinakapoon pari. No komonta tanda ko, kay ko hinalita odtawkona, ta wana ha Masanton Kasola-tan, ‘Ando ka manalita doka konanyay ampamoon komoyo!’ ”

6 Hawanin, hin naasikaso ni Pabloa main saw-Saduseo tan main ana-maot paw-Pariseo konlan mawmy-imbro nin pinakamata-gay a kon-siho, wana konla nin makhaw a bo-sis, “Tawtalakaka, a-sa kon Pariseo,tan paw-Pariseo anamaot hilay ma-toantawo ko. Yay bara-nan kanyala ko indimanda ay bana ta ampasi-mala akon hilay nati kot paorongonmabyay.”

7 Pa-makahalita nan ya-rin,napikna yay pinakamata-gay akonsiho ta nanga-pikokontra hilaypaw-Pariseo tan saw-Saduseo. 8 (Nga-min, hilay saw-Saduseo ay kay ampi-pol a main pa-morong mabyay, niha aw-anghil o aw-ispirito man. Kothilay paw-Pariseo ay ampi-polonla a ya-rin halban ay biig main.)9 Bana ta anorin, niaaghaw hilay naingat. Main konlan mawmaistronkapanogoan a kabilang ha gropolan Pariseo a inomdong, ta wanlanpinagtiboyan, “Homin kamin na-kita nagawa nan kasalanan nin yadtintawo! No wari ta potog main ispiritoo anghil a naki-totol kona, ando tamodapat kontrawon yay Dios.”

10 Hin inomamot a pa-mipoporpyala, nahalak yay koronil ta ola-no ma-pati la hi Pablo ta ampihahampatanla yay na. Kanya minandawan nayhawhondalo nan kowon la yan pilit hiPablo konla ta awiton la yay na yaponha ampagkampowan lan hondalo hapalasyo.

11 Kinayabiwan, na-kit ni Pablo aan-o-dong yay Katawan ha dani na,wana kona, “Pablo, pakhawon moynakom mo. Nga-min, kailangan moy

namaot mamaptog tongkol kongkokonlan tawtawo ha Roma a bilang haginwa mo iti ha Jerusalem.”

Hin Nitatrato Hilan Patyon hi Pablo12 Kinaboklahan, main aw-Israelita

a niasa-sa ta ni-panompa a kay hilamangan-mangan ni minom anggankay la ma-pati hi Pablo. 13 Maholokhilan a-pat a polo a lawlalakinnitatraton anorin. 14 Pa-makayariay nako hila konlan pawpoon paritan pawpoon nin Israelita, ta wanla,“Pinanompaan min maigot a kaykami mangan-mangan anggan kaymi ya ma-pati hi Pablo. 15 Kanyahawanin, labay mi komon a hikamotan hilay kalamoan moyon myimbronin pinakamata-gay a konsiho kotipapibalita moyo konan koronil a nomaari, awiton lan oman hi Pablo itikomoyo ta ipagbara-nanmoyonmainkamo ot labay osisaon tongkol kona.Bi-sa patyon mi ya ba-yo ya miabotiti,” wanla.

16 Kotmain yan ka-nakan a lalaki hiPablo a anak nin talakaka nan babayia naka-tanda nin ya-rin a tangka la.Kanya nako ya ha ampagkampowanlan hondalo ha palasyo ta inhom-bon na koni Pablo. 17 Hina-wayan niPablo a a-say kapitan nin hondalo bi-sa wana, “Awiton mo ya pan domaliodtin binatilyo konan koronil ta mainyan labay ibalita kona.” 18 Kanyainawit na yan kapitan konan koronilbi-sa wana, “Hina-wayan na kon yaypriso tamon hi Pablo ta impaki-totolna kongko a awiton ko yadtin binati-lyo komo ta main ya kano nin labayibalita.”

19 Inakay nan koronil yay binati-lyo ha a-say doyo ta kina-totol nayan solo, “Anya kot ya-rin labay monibalita kongko?” pastang na kona.

20 Wanan in-obat nin binatilyo,“Na-pi-sondoan lan Israelita a ipaki-totol la komo a iarap mo kano dilaphi tiyo ko Pablo ha pinakamata-gay akonsiho ta konwari main hila ot labayosisaon tongkol kona. 21 Kot andomo hila pagostowan, bana ta main

Gawgawa 23:22 245 Gawgawa 24:5maholok a-pat a polo a lawlalakinmangabáng kona para patyon la ya.Pinanompaan la a kay hila mangan-mangan ni minom anggan kay la yama-pati. Parihado hilay na hawanin;antaga-nan la tana no payagan mo.”

22 Wanan koronil kona, “Ando moibalita ha hinoman a imbalita modtikongko.” Bi-sa pinaorong na yay naybinatilyo.

Hin Inawit la hi Pablo koni Gobir-nador Felix

23 Hin ya-rin, namaha-way hi ko-ronil nin loway kapitan tawana konla,“Mamiparihado kamon lowanyatos ahondalo, pati pitompolo a dikabayotan lowanyatos ot a armadon pika,ta painsan ha alas nuwebe nin yabi,lalamoan moyo hi Pablo para makonCesarea. 24 Mamiparihado kamoynamaot nin kawkabayon gamiton niPablo ta awiton moyo ya koni Gobir-nador Felix nin kay ya maano.”

25 Bi-sa nanolat ya koni GobirnadorFelix nin anodti:

26 “Mapagalang a Gobirnador Felix,hiko hi Claudio Lisias a main solatnin yadti. Komosta ka? 27 Yadtinimpapiatol kon tawo komo ay di-nakop lan Israelita bi-sa naga la yayna pinati. Kot na-tandaan ko a a-sa yan an-itoring taga Roma, kanyakina mi yan dinandan nin hawhon-dalo ko. 28 Bi-sa in-arap ko ya hapinakamata-gay a konsiho la ta labaykon masigoro no anyay bara-nan taindimanda la ya. 29 Na-linowan koa homin ya paytin nagawa kasalananpara ipriso ya opatyon ta yay an-ibarâla kona ay bana bongat ta main hi-lan kay angka-pi-sondoan ha kawka-panogoan nin Israelita. 30 Hin na-tandaan ko a main aw-Israelita a am-pangabáng kona para patyon la yaay impapiatol ko yan tampol isonkomo. Ibalita koy na konlan ampagdi-manda kona a ison hilay na magrik-lamo komo. Ya-rin tana.”

31 Hinonol lan hawhondalo apinanogoan konla, kanya kinayabi-wan ay in-atol lay na hi Pablo anggan

ha babalin Antipatris. 32Kinadilapan,hilay nilomalakon hawhondalo aynorong ana ha ampagkampowan laha palasyo ta hila tanay nakakabayo anamiatol koni Pablo. 33 Pa-makalatola ha Cesarea, inimbi lay solat konangobirnador, bi-sa in-intriga la hiPablo kona. 34 Pa-makabasa nangobirnador ha solat, pinastang na hiPablo no anyay probinsya na. Hinna-tandaan nan taga ya probinsyanCilicia, 35wana, “Painsan ko bistawana kaso mo no makalato hilay nayampagdimanda komo.” Kanyaimpakolong na ya yapo hi Pablo itawha palasyon impapipa-dong ni AriHerodes hin yadtaw.

24Hin In-arap hi Pablo koni Gobirnador

Felix1 Pa-makalabah limay awlo,

nakalato ha syodad Cesarea yaypinakapoon pari a hi Ananias, kalamona hilay pawpoon nin Israelita tan a-say abogado a yay ngalan kot Tertulo.Inawit nan yadtin abogado koniGobirnador Felix a dimanda labankoni Pablo. 2Hin in-arap ana hi Pablo,inompisawan nay na ni Tertulo ninibalita yay dimanda laban koni Pablo.Wana koni Gobirnador Felix:

“Mapagalang a Gobirnador, haabig nin main mon pamomoon aynaboyot kami nan ampakaranasnin katinokan, tan lako anamaot apamama-yo a ginwa mo ha ikaabignin yadtin nasyon. 3 Ambilbionmin hi-ban a otang nakom ya-rin gawa mon kaabigan tan pirmimin ampasalamatan yadti maski haaytimay logar. 4 Kot pigaw kay kayna masyadon maabala, andawaton koa komon pagpasinsyawan mon long-on odtin maantor a totolon mi komo.5Na-patnagan mi a yadtin hi Pablo aydilikadon tawo, ta hiyay ampangibat-ibatan nin kawkagolowan kominaw-Israelita a ampi-wan ha maskinaytimay lawlogar, tan a-sa yanampamoon-poon ha siktan rilihyon

Gawgawa 24:6 246 Gawgawa 24:25a anha-wayan ‘Nazareno’. 6Hinali naot hiraon a kasagradowan nin timplomi, kanya dinakop mi ya.

“[Hosgawonmi yay na komon ayonha main min kawkapanogoan, 7 kotnilomato hi Koronil Lisias ta pinilitna yan kinwa komi. 8 Bi-sa inhogona kami ta iti kami na kano miaarapkomo.]* No imbistigawon mo-rin hiPablo ay ma-tandaan mo a potogodtin halban dawdimanda mi labankona.”

9Hilamay pawpoon nin Israelita aynakiayon kona ta imbalita la a potogorin halban hinalita ni Tertulo.

Impaglaban ni Pablo yay Kaso Nakoni Gobirnador Felix

10 Hin ya-rin, insinyas nan gobir-nador koni Pablo a hiyay nay man-alita, kanya wanan impagdipinsa,

“Mapagalang a Gobirnador, tandako a namilang anan taon a hikayampanosga iti konan yadtin nasyon,kanya maliga ko a maidipinsa koysarili ko ha main mon arapan. 11 Nomag-imbistiga ka, masigoro mo aikalabinloway awlon bongat hawaninpaibat hin nilomato ako ha Jerusalempara somamba. 12 Kay la ko na-na-kit nin hilay kapara kon Israelitanin nakidi-diskosyon ha hinoman, nigino-gomwa kagolowan itaw ha tim-plo o ha sawsinagoga o maski ayti-man ot ha syodad. 13 Kay hominhilan maipa-kit a prowiba tongkol habawbara la kongko. 14 An-aminonko komo, mapagalang a Gobirnadora yay pa-magsamba ko konan Diosa sinamba lan kalimpapo-papoan miay ayon konan yay ba-yon totoro awanla kot palso. Kot ambo palso taampi-polon ko syimpri halban baw-bagay a nakasolat ha Masanton Ka-solatan ha Libron Kawkapanogoantan ha lawlibron sinolat lan propitanan Dios. 15 Bilang syimpri konlaay ampasimala akoy namaot a hal-ban tawon ni-kati, labah may dokaay biig nan paorongon mabyay ninDios. 16Kanya naor lawah kon ampag-inakitan a pirmin malinis a konsinsya

ko ha arapan nan Dios tan ha kaparantawo.

17 “Pa-makayari nin omnoy taonkon kay itaw ha Jerusalem ay norongakoy naor pigaw mangawit akon taw-tambay para konlan ka-Israelita koitaw tan mamida-ton konan Dios.18 Hin lo-gan kon ampamida-ton hatimplo ta nayari koy nan ginwa yaysirimonyan palinis kasalanan aymainomnoy Israelita a naibat ha probin-syan Asia a naka-kit kongko itaw. Kayhomin hilan na-kit amalabong a tawotan disnodon ambo magolo. 19 Hila-rin a aw-Israelitan taga probinsyanAsia a dapat komon mako iti komo,ta hila a magdimanda no main hilanriklamo laban kongko. 20 Maari na-maot pastangon mo hila tana odtintawtawo iti hawanin no anya kot ana-kit lan nagawa kon kasalanan hininomarap ako ha pinakamata-gay akonsiho mi. 21Nanganggan ma-halitala ay yadtaw imbalita ko hamakhaw abosis ha arapan nin pinakamata-gaya konsiho, a wangko, ‘Kanya la ko in-dimanda ay bana ta ampasimala akonhilay nati kot paorongon mabyay.’ ”

22 Hin nalngo na-rin ni GobirnadorFelix, impa-mayà na yapo a bista talako a tanda na tongkol ha totoronan Katawan. “Painsan koy na di-sisyonan a kaso tongkol koni Pablono lomato hi Koronil Lisias,” wanakonla. 23 Bi-sa binibilinan nay a-say kapitan nin hondalo a itoloy apa-maggwardya koni Pablo, balo taando ya higpitan tan ando na hilabawalan a kawka-bilbi nan bisitawonya o mamin kawkailangan na.

Hi Pablo ha Arapan lan MiambalinGobirnador Felix tan Drusila

24 Pa-makalabah omnoy awlo, nakoyay naman itaw hi Gobirnador Fe-lix, kalamoan nay kaambali nan hiDrusila a a-say Israelita. Impa-kanan gobirnador hi Pablo ta nanglongoyan pahawang na tongkol ha katotpolkoni Cristo. 25 Kot hin impahawangnay na ni Pablo yay tongkol ha pa-mag-in maptog, pa-magdisiplina ha

Gawgawa 24:26 247 Gawgawa 25:16sarili, tan yay lomato a pangongokomnan Dios ay nali-mo hi GobirnadorFelix. Kanya wana, “Maari kay nanomalih. Ipaha-wayan katan oman nomain akoynanpanaon.” 26Hin ya-rin,ampana-gan ya ta ola-no mami yansohol kona hi Pablo, kanya mabotbotna yan an-ipa-ka tan an-ipagka-totol.

27 Kot pa-makalabah loway taon ayhi Porcio Festo anay hinomagili koniGobirnador Felix nin nag-in gobir-nador. Ha apos ni Gobirnador Felixa ma-pakonswilo na hilay Israelita,pino-layan na hi Pablo nin nakapriso.

25Hin Dinawat ni Pablo a Iarap Ya Ko-

nan Impirador ha Roma1 Hawanin, hin nakalato yay na

hi Gobirnador Festo ha probinsyanpamoonan na, pa-makalabah toloyawlo bongat ay nako yay na ha syo-dad Jerusalem ibat syodad Cesarea.2Hin ya-rin, yay pinakapoon pari patilaloma ot a pawpoon nin Israelitaay nako koni Gobirnador Festo tain-arap lay dimanda la laban koniPablo. Impaki-totol la kona 3 bilangpabor a nomaari ipapiatol na hi Pabloha Jerusalem. Nga-min, main hilaynaman tangka a abangan la ya tapatyon. 4 Kot wanan in-obat ni Gob-irnador Festo, “Itaw ya nakapriso hiPablo ha Cesarea, kot kay maboyot aymorong ako itaw. 5 Kanya maki-kakongko a hinoman komoyo a iti hakapangyarian ta isigi moyoy dimandamoyo no talagan main yan nagawa akasalanan.”

6Maholokmapolo a awlo ot hi Gob-irnador Festo itaw ha Jerusalem, bi-sanorong yay na ha Cesarea. Kinadila-pan, tinomoklo ya ha ampagbistawanbi-sa imbalita nan awiton la hi Pabloitaw kona. 7 Pa-makalato ni Pablo,pinalibolan la yan pawpoon nin Is-raelita a naibat ha Jerusalem. Nan-gasasari a dimanda lan mangabyatlaban kona, kot homin hilan naibin

prowiba. 8Hawanin, dinipinsawan niPablo a sarili na, wana, “Homin akonginwa a kontra ha kawkapanogoanmin Israelita, ni kontra ha timplo, nikontra konan kagalang-galang a Im-pirador ha Roma.”

9 Kot bana ta hi Gobirnador Festokot labay nan pagostowan hilay Is-raelita, wana koni Pablo, “Kay modoman labay mako ha Jerusalem taitaw koy na bistawan odtin kasomo?”

10 Kot wani Pablo, “Iti ko hawaninha korti a hakop nan Impirador haRoma, kanya iti ko dapat bistawan.Hika mismo, talagan tanda mo ahomin akon nagawa a kontra konlanIsraelita. 11 No wari ta kinomontrako ha layi o nakagawa nin anyakamana dapat kon paka-sintinsyawan ninkamatyan ay kay ko-rin paglikolan.Balo ta no homin kaptogan a dimandala kongko, homin tawon main kara-patan nin iintriga ko konla. Kanyaan-ipaki-totol kon iarap ako ha Impi-rador ha Roma,” wani Pablo.

12 Impaki-pa-no na yapon odtini Gobirnador Festo konlan ma-mangwawali na ta bi-sa wana koniPablo, “Bana ta nag-apila ka konanImpirador, intonsis no-nin itaw kaiarap kona.”

Hin In-arap hi Pablo koni Ari Agripa13 Pa-makalabah omnoy awlo

ay nako ha syodad Cesarea hi AriAgripa** tan yay talakaka nan hiBerenice ta tinibaw la hi GobirnadorFesto. 14 Hin naboyot-boyot hilayna itaw, tinotol ni Gobirnador Festokoni Ari Agripa yay tongkol hakaso ni Pablo. Wana, “Main itinnaabotan kon nakapriso a na-bokotanni Gobirnador Felix. 15Hin nako ko haJerusalem, inriklamo la ya kongkonin hilay pawpoon pari tan hilaypawpoon Israelita, ta yay labay lakot sintinsyawan ko yan kamatyan.16 Kot wangko konla, ambo min ogalinin hikamin taga Roma a bastay nanbongat sintinsyawan kamatyan a

* 25:13 25:13 Yadtin hi Ari Agripa ay hi Ari Herodes Agripa II, yay anak ni Ari Herodes Agripa I abinanggit ha Gawgawa 12:1.

Gawgawa 25:17 248 Gawgawa 26:7tawon nakadimanda nin kay yaponiarap kona hilay nagdimanda, tapigaw ma-biyan ya ot panaon paramaidipinsa nay sarili na. 17Kanya, hinnilomato iti hilay nagdimanda kona,kay koy na nag-abala ta kinadilapanot, tinomoklo ako ha ampagbistawanbi-sa ko ya impaarap odtin tawo.18Hin nanalita hilay nay nagdimandakona, hay wangko no mabyat akasalanan a ibalita la tongkol konanyadtin tawo, kot ambo anamaotpaytaw. 19Nanganggan kay la angka-pisosondoan yay tongkol ha rilihyonla tan yay tongkol ha a-say tawonnati a yay ngalan kot Jesus a an-ipilit nan angkabyay ni Pablo. 20 Kayko tanda no pa-noy gaw-on ko haanorin a klasin kaso, kanya pinastangko hi Pablo no labay nan mako haJerusalem ta itaw ya bistawan. 21 Kotimpaki-totol na a iti ya tana yapo talabay nan iabot yay kaso na konanImpirador. Kanya inmanda ko a iti yatana yapo anggan maipapiatol ko yakonan Impirador.”

22 Hawanin, wani Ari Agripa koniGobirnador Festo, “Labay koy namaotmalngo orin a tawo.”

“Dilapmaarimoyan long-on,” obatni Gobirnador Festo kona.

In-arap hi Pablo konli Ari Agripa tanhi Berinece

23 Kinadilapan anaor, hila hi AriAgripa tan hi Berenice ay naka-holot nin pormal ta nilomoob hilaitaw ha korti nin an-aloyonon hilanmawmata-gay a opisyalis nin militartan mawmain ingkatawo ha syodadCesarea. Bi-sa inmanda ni Gobir-nador Festo a iarap la yay na itaw hiPablo. 24Bi-sa wani Gobirnador Festo,“Kagalang-galang a Ari Agripa tan ko-moyon halban a iti hawanin: Yadtinlalaki ay an-iriklamo kongko nin hilaylako a Israelita ha Jerusalem tan iti haCesarea. An-iaaghaw la a ambo yayna kanon dapat mabyay. 25 Kot hapa-ngimbistiga ko ay homin akon na-kit a nagawa nan dapat pagdosawan

nin kamatyan. Hawanin, bana ta nag-apila ya konan Impirador ha Roma,dinisisyonan kon ipapiatol ya itawkona. 26 Balo ta ambo ako ot sigoradono anyay dapat kon isolat konan yaypoon ko tongkol ha kaso na. Kanya in-arap ko ya komoyon halban, laloy nakomo kagalang-galang a Ari Agripa,ta hapa no pa-makayari tamo yan im-bistigawon kot main akoy nan haragmaisolat. 27 Nga-min, para kongko,ambo dapat ipa-wit konan Impiradora a-say priso nin homin maibalita noanya talagay dimanda laban kona.”

26Impaglaban ni Pablo yay Kaso Na

koni Ari Agripa1 Hawanin, wani Ari Agripa koni

Pablo, “Maari moy nan dipinsawan asarili mo.” Kanya inimbi ni Pablo akaga-galang, bi-sa inompisawan naynan dipinsawan a sarili na, wana:

2 “Kagalang-galang a Ari Agripa,an-itoring kon makalma ako tahawanin ay madipinsawan koy sariliko ha main mon arapan tongkolha halban bawbagay a an-ibara lakongko nin hilay kaparan Israelita,3 lalo paot ta tanda kon kabisado moyhalban kawkaogalian tamon Israelitatan yay bawbagay a kay tamo angka-pi-sondoan. Kanya andawaton konpagpasinsyawan mo komon nin long-on odtin totolon ko.

4 “Tanda lan halban kaparanIsraelita a pa-magbiyay ko paibathin anak ako ta itaw ako mismohinomi-ban konlan kaparan Israelitaha Jerusalem. 5 No talagan labaylan ibalita a kaptogan, tanda lay napaibat hin ibat a ampagbiyay akobilang a-say Pariseo, labay totolon,myimbro ko nin pinakaistriktongropon rilihyon tamo. 6 Kot hawaninay iti kon ambistawan bana taampasimala ako ha impangako nanDios konlan kalimpapo-papoan tamo.7 Halban tamon lipi lan labinlowayanak ni Israel ay ampasimala a tooronnan Dios ya-rin a pangako na, kanya

Gawgawa 26:8 249 Gawgawa 26:22lawah tamon ansambawon yay Diosnin awlo-yabi. Kagalang-galang aAri, bana ta ampasimalaan ko-rin ayindimanda la koy na ingat nin hilaykapara paot Israelita! 8Anongkot hayirap moyon pi-polon a paorongonnan Dios mabyay hilay ni-kati?

9 “Hiko man hin yadtaw, haywangko no dapat kon gaw-on ahalban baba ko para kontrawon hiJesus a taga Nazaret. 10Anodtaw naora ginwa ko itaw ha Jerusalem. Ambobongat impapikolong koy golpinKristyano, bana ta binyan la konkapangyarian nin hilay pawpoonpari a gaw-on kodtaw, nokay hinsintinsyawan hilan kamatyan ay a-sa ko konlan nami nin sintinsya.11 Ha balang sawsinagoga a kina-kina ko, ni-no ni-noy bisis ko hilanimpaparosawan ta ampiliton ko hilanparorokaon la hi Jesus. Bana hamasyadon ka-motan olo ko konla,tino-tombokan ko hila ot para da-damsakon ha bawbabali ha lalomannasyon.”

Hin Tinotol ni Pablo no Pa-no YaTinompol koni Jesus

(Gawgawa 9:3-19)12 [Patoloy a pa-notol ni Pablo ha

arapan ni Ari Agripa a wana,] “Ya-rin anaor a bara-nan nin pa-mako koha Damasco ta binyan la kon kapang-yarian tan pirmiso nin hilay pawpoonpari a dakpon hilay antompol koniJesus. 13 Kagalang-galang a Ari, hinyadtaw ogtiawlon iti kami ha dalannin hilay kawkalamoan ko, tongwanaka-kit akon hawang a angkaibatha langit a mas mahawang ot dinanha hawang nan awlo. Hiko tan hi-lay kawkalamoan ko ay na-palibolannin ya-rin a hawang. 14 Halbanmi ay natomba. Tongwa, nakalngoakon bosis a naki-totol kongko hahalita Hebreo, wana, ‘Saulo! Saulo!Anongkot mo ko anda-damsakon?Sarili moy anhahakiton mon ya-rinta kaalimbawaan moy kabayon am-panipa ha matayar a an-ipanagragkomo.’ 15 Bi-sa pinastang ko, ‘Hino

ka, Katawan?’ wangko. Wanan in-obat kongko, ‘Hiko hi Jesus a anda-damsakon mo. 16 Sigi, omdong kayna. Kanya ako nagpa-kit komo banata gaw-on katan ihohogo ko. Papto-gon mo ha tawtawo yay tongkol hapa-maka-kit mo kongko hawanin tanyay bawbagay a ipa-kit ko ot komo.17 Ilipyas kata konlan Israelita tankonlan ambo Israelita a pamihogoanko komo. 18 Ihogo kata konla pi-gaw ipaintindyan mo konlay tongkolha kapa-halan la a iti ha karoblo-man bana ha kawkasalanan la, pigawbokotan la-rin ta mako hila ha pa-halmahawang, [labay totolon,] omalihhila ha kapangyarian ni Satanas tapaka-dani hila ha Dios. Ha anorina paralan, ma-patawad a main lankawkasalanan tanmaibilang hilay na-maot konlan hilay makatanggap ninpa-hal tawil nin balang nag-in baw-banal a tawtawo nan Dios bana ha ka-totpol la kongko.’ [Anorin a imbalitanan Katawan kongko.]”

Hin Tinotol ni Pablo yay Tongkol haPangangaral Na

19 “Kanya, kagalang-galang a ari,”[wanan impagpatoloy ni Pablo,] “hi-nonol koy pinanogoan nan yadtawna-kit kon naibat ha langit. 20 Itawako o-nan nangaral ha Damasco, bi-sa ha Jerusalem tanha intiron probin-syan Judea, ba-yo konlay namaotambo Israelita. Impangaral ko a da-pat hilan mangombabali ha main lankawkasalanan ta domani konan Dios,bi-sa la ipa-kit ha gawgawa la a ta-lagan binokotan lay nay main lankawkasalanan. 21 Yadti naor a bara-nan no anongkot dinakop la kon ka-paran Israelita hin lolog itaw ako hatimplo, bi-sa naga la koy na pinati.22 Kot ha tambay nan Dios ay patoloyakon ampangaral anggan hawanin,ta ampamaptog ako ha halban a kayhomin pinili, mairap man o maya-man. Homin akon laloman an-ibalitano ambo yadtaw imbalita ni Moisestan hilay lawlaloma ot a pawpro-pita nan Dios hin yadtaw a wanla

Gawgawa 26:23 250 Gawgawa 27:10kot mangyari. 23 Imbalita lay na ayay Cristo ay kailangan domalan hadya-dya tan mati, bi-sa mo-nan mo-rong mabyay pigaw maabotan nanhawang, labay totolon kalipyasan, hi-lay kaparan Israelita tan hilay amboIsraelita.”

24 Hin anorin a pa-magdipinsa niPablo ha sarili na, bigla na yan in-aghawan ni Gobirnador Festo, wana,“Makolang-kolang ka, Pablo! Nahiraanay olo mo bana ha sobran pinag-aralan mo.”

25 Kot wanan in-obat ni Pablo,“Ambo akon makolang-kolang,mapagalang a Gobirnador Festo, tapotog man tan main katoynonganodtin anhalitaon ko. 26 Tanda nankagalang-galang a Ari Agripa yadtinbawbagay a anhalitaon ko, kanya kayko ampag-alangan ninmanalita kona.Angkasigoro kon na-tandaan nayadtin halban ni-pangyari, ta amboman ha maarin logar nangyari odti.27Kagalang-galang aAri Agripa, ambodoman ampi-polon moy hinalita lanpawpropita nan Dios? Tanda ko aampi-pol ka.” 28 Inombat yay ari,“Hay wamo lawo nomaganohmo konma-kombinsi paramag-inKristyano.”

29 Wanay namaot ni Pablo, “Kimaganoh ki mairap, andawaton kokonan Dios a hika, kagalang-galanga Ari, pati halban lan itin ampan-glongo kongko hawanin ay mag-inkamo komon kaw-Kristyano a bilangkongko, balo ta ando moyo tanakomon ma-halian nakatikala a bilangkongko.”

30 Hin nayari anay pa-nalita niPablo ay inomdong yay na hi AriAgripa, hi Gobirnador Festo tan hiBerenice tan pati nay halban naka-toklo itaw. 31 Pa-makaalih la, wanlaha a-sa tan a-sa, “Yadtin tawo ayhomin yan nagawa a dapat pang-matyan la kona o paka-prisowan na.”32 Bi-sa wani Ari Agripa koni Gobir-nador Festo, “Maari yay na komonbolohan hi Pablo no kay ya nag-apilakonan Impirador.”

27Yay Pa-mi-ka koni Pablo ha Roma

1 Hawanin ta na-disisyonan anaa dapat kamin magpontin mako hanasyon Italia, in-intriga la ya hi Pablotan hilay lawlaloma ot a pawprisokoni Kapitan Julio a a-say kapitannin groponmilitar a anha-wayan “Re-himinto nan Impirador.” 2Nilomolankami ni Pablo ha a-say pontin a ibatpantalan Adramitio amakomagbyahiha pawpantalan ha probinsyan Asia,bi-sa nibwat kami na. Kalamoanmi othi Aristarco a tagaTesalonica, probin-syan Macedonia. 3 Kinadilapan aydinomoong kami ha syodad Sidon. Hakaabigan ogali ni Kapitan Julio koniPablo ay pinayagan na yan nakapag-bisita konlan aw-amigo na pigaw ma-tambayan la ya. 4 Nibwat kami na-man, kot bana ta halonga yay lopotay nanga-kalipkip kamin polo Chiprepara paikobli. 5 Nilabahan mi yayloway probinsyan Cilicia tan Panfilia,bi-sa dinomoong kami ha Mira, a-saysyodad nin probinsyan Licia. 6 Itawna na-romogan ni Kapitan Julio a a-say pontin a ibat syodad Alejandriaa ampagbyahin Italia, kanya itaw lakami pinalipat.

7 Omnoy awlon matantan a pontina nilolanan mi tan na-pairapankamin niabot ha babalin Gnido.Bana ta yay lopot kot halongaanaman, kanya nagpa-wan kamiha tangos nin baryon Salmon tabi-sa nanga-kalipkip kamin poloCreta para paikobli. 8 Kot nairapankamin nangli-liglig ba-yo kaminiabot ha anha-wayan lan “Labaha Doroongan”, a madani ha babalinLasea.

9 Ambo da-raoto a panaon anasayang tan dilikadoy nanmagbyahipontin bana ta nalabah ana yayPanaon Pa-magkolasyon nin Israelita.Kanya wanan inwawali ni Pablo,10 “Kawkalamoan, angka-patnagankon dilikado no itoloy tamoy byahitamo, ta yay ogotan nin yadti ayambo bongat mahi-ban a kahiraan

Gawgawa 27:11 251 Gawgawa 27:32ha kargaminto tan ha pontin, nokaypati biyay tamo ay dilikado.” 11 Kotmas naki-pol yay kapitan nin hondalokonan kapitan nin pontin tan konanyay main ikon pontin dinan hahinalita ni Pablo. 12 Bana anamaotta ya-rin logar a pinagdoonganmi ay ambo labah pamalabahannin panaon layop, mas lako hilaymalabay a magpatoloy kami, ta ola-no makaino-ino nin miabot ha Fenicea a-say namaot doroongan ha poloCreta. Yadti ay nakaarap ha libabaha bagatan tan libaba anamaot hamayanan, kanya labah pamalabahanpanaon layop.

Hin Na-palatan Bagyo ha Taaw Hilani Pablo

13 Kanya, hin kaabig-abigan anaylopot a naibat ha bagatan, haywanlankawkalamoanmi aymaari anan itoloya plano lanmagbyahi. Kanya inisa laypondo ta bi-sa nagpatoloy nin nangli-liglig konan ya-rin polo Creta. 14 Kotkay naboyot ay bigla nanglopot ninmakhaw a namaaypa ibat konan polo.Yay ha-way konan ya-rin a lopot ay“Euroclidon”. 15 Ha kakhawan lopot,kay makahoba a pontin, kanya pino-layan mi nan miparpar. 16 Hin ni-parpar kamihamakalog apoloClaudaay midyoy na halimbong ha lopot,kot na-pairapan kami syimpri ha pa-milolan nin baloto a goloy-goloy nanpontin. 17 Hin naisay na-rin baloto,kinolkolan la ot a pontin nin mahi-ban a yobil pigaw kay basta-bastamawatak. Ha halak lan miharharkonan yay mata-gay a boyangin haka-tobon Libya, in-aypa lay layag tapino-layan lay nanmiparpar yay pon-tin. 18 Bana ta masyado kami nanangka-pairapan ha kakhawan bagyo,kinadilapan, inompisawan lay nan id-abo ha taaw yay laloman kawkargam-into. 19 Homonol a awlo, pati lalo-man kawkagamitan nin pontin ayindabo-dabo mi na. 20 Hin omnoyawloy nan kay mi ma-kit a awloni bitoon ta homin togon a bagyon

makhaw, na-hominan kami nan pag-asa a makalibri.

21 Hin naboyot anan kay kamina ampakapangan, inomdong hiPablo ha piaarapan mi ta wana,“Kawkalamoan, no nanglongo kamokomon kongko ta kay tamo yapoinomalih ha Creta, kay tamo komonna-padya-dyaan tan napirdyan.22Kot hawanin anwawaliwan katamo:Pakhawon moyoy nakom moyo tahomin man mati ni a-sa kontamo,kanya bongat ta yadtin pontin kotmahira. 23 Nga-min, yay Dios a mainikon kongko tan ampagsirbiwan koay nanogo yan a-say anghil na anagpa-kit kongko nayabi. 24 Wanakongko, ‘Pablo, ando ka mahalakta kailangan mon omarap konanImpirador.’ Tan wana ot, ‘Alang-alang komo ay ilibri nan Dios a halbankalamoan mo konan yadtin bagyo.’25 Kanya pakhawon moyoy nakommoyo ta ampasimala ako konan Diosa mangyari a halban ayon ha imbalitanan anghil kongko. 26 Kanya bongatta kailangan miparpar tamo ha a-saypolo,” wani Pablo.

27 Labin-a-pat a awlo kami nanampiparpar itaw ha Ambay Adriatico.Hin ya-rin bandan kapikna yabi aynalayam lan tripolanti a midyo kamina ampipaliglig. 28 Tinakar lay lanombi-sa na-kit la a main lowampolo adopay kalaloan. Na-paongganan, hintinakar lay naman ay labinlimay dopatanay kalaloan. 29 Na-halakan hilaola-no miharhar ha lalako a bato,kanya a-pat a pondoy indabo la hahoyotan nan pontin bi-sa dinomawathila a tampol ana komon homawang.30 Tongwa naisipan lan tawtripolantia lomayah hila, kanya in-ogoh laybaloto ta konwari mamidabo hila otpondo ha o-nawan nan pontin. 31Kotwani Pablo konan kapitan nin hon-dalo tan konlan hawhondalo, “Nomagpatoloy hilan omalih hila-rin aykay tamomalibri.” 32Kanya, pino-tohlan hawhondalo a yobil a impanakolkonan baloto ta basta lay na pino-layan.

Gawgawa 27:33 252 Gawgawa 28:833 Hin bandan palbangon, impaki-

totol ni Pablo konlan halban amangan ta mangan hila. Wanakonla, “Labin-a-pat a awlo kamoynan kay mika-kanya ha panana-gan tan kay kamo ampangan nianyakaman. 34 Kanya an-ipaki-totolko komoyo a kailangan mangankamoy na pigaw komhaw kamo takay kamo man maano ni daoto.”35 Pa-makahalita na-rin ni Pablo,nangwa yan tinapay bi-sa pinaki-salamatan na yay Dios ha piaarapanlan halban. Bi-sa nami-hing yata nag-ompisan nangan. 36 Kanyahalban ay kinomhaw a nakom bi-sanangan namaot. 37 Lowanyatos tanpitompolo tan a-nom (276) a halbanmin lolan nin pontin. 38 Hin ni-kabhoy anay halban, indabo-dabo laynay kawkargan trigo ha taaw ta pigawlomo-paw yay pontin.

Hin Nahira a Pontin a Nilolanan liPablo

39 Hin mahawang ana, na-tamolawlay a-say polo, balo ta kay la tandano anya maglogar odtaw. Na-sikasola a main bangan a maboyangin a a-say liglig, kanya naisipan lan halionno maari lan iharhar yay pontinitaw. 40 Kanya pino-toh lay nayyawyobil nin pawpondo ta pino-layanlay na. Bi-sa inorkal lay yawyobila impanakol ha loway timon. Pa-makayari ay inisa lay layag ha bandano-nawan, pigaw maitolak yan lopota pontin anggan miharhar komonha liglig. 41 Kot yay nangyari, ni-harhar yay nay pontin ha a-say logara mababo. Nikotkot a obot nan o-nawan pontin, kanya kay nakaalih.Bi-sa yay hoyotan nan pontin ay bi-nayoy nan binayo nin makhaw a alonanggan nawatak.

42 Hin ya-rin, plano lan hawhon-dalo a pa-patyon la komon a halbanpawpriso, pigaw homin makatangoykonla para lomayah. 43 Kot bana talabay nan kapitan nin hondalo a ilibrihi Pablo, kanya kay na hila pinaya-gan. Inmanda na a halban maronong

tomangoy aymo-na hilay nanmagta-boy ta tomangoy anan mamaliglig.44 Hilay laloma a kay tanda toman-goy ay minandawan nan goma-gotha pawpo-toh a tapi o laloman paw-partin pontin. Ha anorin a sistima,halban ay niabot ha liglig nin kaynaano.

28Yay Nangyari koni Pablo ha Polo

Malta1 Hin ya-rin a nalibri kami na

tan nakainapat, na-tandaan mi a yayngalan nan ya-rin polo a kamainanmi ay Malta. 2 Ambo bastan kaabi-gan a impa-kit la komi nin hilay taw-taga itaw. Bana ta ampangabagathin ya-rin tan malayop ay impamartala kamin timbon bi-sa inasikaso laybalang a-sa komi. 3Namolot hi Pablonin kawkayo. Hin inigwa na ha apoy,bigla nilomwah a a-say olay a ma-dita ta nalanglang ya. Kinomayatyay olay ha gamot ni Pablo, kanyaison yan malawit-lawit. 4 Hin na-kitlan tawtaga itaw a olay a malawit-lawit ha gamot ni Pablo, wanla ha a-sa tan a-sa, “Malamangma-mangmatiyan tawo odti! Nalibri ya pago hataaw, balo ta kay nay na iaboloyninMakapangyayari a mabyay ya ot.”5 Kot inwihik nan bongat ni Pablo haapoy yay olay nin kay ya naano hiPablo. 6 Hawanin, anta-taga-nan lantawtawo amabayâ ya o kari matombaya tanan mati. Kot hin naboyot hilaynan mata-tata-gan bi-sa homin hilanna-kit anyakaman a nangyari kona,nangoman a isip la tawanlay na a a-sayan dios.

7 Itaw ha danin kamainan mi aymain yan lota yay ampamoon konanya-rin a polo a yay ngalan kot Publio.Hinagyat la kami itaw konla, tan hakaabigan nakom na ay itaw na kamipinahanda nin toloy awlo. 8Nitaon anakaiira a tatay ni Publio hin ya-rin taangka-mot ya tan na-disintirya. Kinana ya ni Pablo ha kwarton kamainanna bi-sa indawat na ya konanDios, tan

Gawgawa 28:9 253 Gawgawa 28:24imparna nay gamot na kona kanya in-omabig yan tampol. 9 Bana ta anorina nangyari, hilay lawlaloma ot a mainmasakit konan ya-rin a polo ay ni-pako koni Pablo, kanya biig na hilanpinaabig. 10 Lako a na-tanggap minbilang parangal lan tawtawo komi bi-sa hin omalih kami na ay pinabalonanla kami ot nin kawkailanganmi ha pa-magbyahi.

YayPa-magbyahin Paibat PoloMaltaAnggan Roma

11 Pa-makayari toloy bolan ay in-omalih kami nan nakalolan ha a-say pontin a namalabah anamaot ninpanaon layop konan ya-rin a polo.Yay ngalan nan ya-rin pontin ay “Cas-tor tan Polux” nin syodad Alejan-dria. 12 Dinomalan kami ha babalinSiracusa ta bi-sa toloy awlo mi itaw.13 Bi-sa nagpatoloy kami na anggandinomoong kamin babalin Regio. Ki-nadilapan, pabor komi yay lopot aangkaibat bagatan, kanya hin ikalwanawlo, niabot kamin pantalan Puteoliha nasyon anan Italia. 14 Naka-kitkamin omnoy kaparan antompol koniJesus itaw. Inimbitawan la kaminnanglinggo itaw konla. Pa-makayari,nilomalako kami nan makon syodadRoma.

15 Hin na-tandaan lan kaparanantompol a ampi-wan ha Roma amakalato kami ay hinakbat la kami.Hilay laloma ay niabot anggan ha pal-ingki nin Apio, balo ta hilay laloma ayanggan bongat ha anha-wayan “ToloyBalin Hahandaan”. Pa-maka-kit niPablo konla ay nagpasalamat ya haDios tan kinomhaw a nakom na.

Hin Itaw ya hi Pablo ha Roma16 Hin niabot kami na ha syodad

Roma ay in-intriga nay nan kapi-tan hondalo hilay pawpriso konanyay major nin gwardyan palasyo.Anodtaw pa man, pinayagan la otnin opisyalis a magsarilin iwanan hiPablo, balo ta impabantayan la ya haa-say hondalo.

17 Pa-makalabah nin toloy awlo,hinagyat ni Pablo hilay pawpoon

nin Israelita konan ya-rin a syodadpara mititipon hila. Hin tipon hilayna, wana konla, “Tawtalakaka, maskiman homin akon gi-ginwa a kontrakonlan kapara tamon Israelita ni hakawkaogalian a naiknawan tamo kon-lan kapapo-papoan tamo, dinakop lako ot syimpri itaw ha Jerusalem tabi-sa la ko in-intriga ha gobyirnonRoma. 18Nayari la ko inimbistiga ninhilay opisyalis nin Roma ay bolohanla koy na komon ta homin hilan na-kit a nagawa kon dapat pagdosawannin kamatyan. 19 Kot kay hila pino-mayag a pawpoon tamon Israelita,kanya na-pilitan akon nag-apila ko-nan Impirador, maskin homin akonriklamo kontra konlan kapara tamonIsraelita. 20 Bana konan yadtin nang-yari ay hinagyat katamo para ma-ka-totol. Nga-min yay talagan bara-nan no anongkot ako nakabalol tikalanin anodti ay bana konan yay am-pasimalaan tamon Israelita a hominlaloma no ambo yay impangako nanDios a makalato.”

21 Wanlan in-obat koni Pablo,“Homin kamin tanda ison ta hominkamin natanggap a solat ibat ha Judeatongkol komo. Maskin hilay kaparatamon Israelita a nangibat itaw ayhomin hilan imbalita o binanggitnin doka tongkol komo. 22 Anodtawpa man, labay mi syimprin malngoa laman kaisipan mo, ta yaytanda mi, maski ayti maglogar ayamparorokaon lan tawtawo ya-rinsinapian mon rilihyon.”

23Kanyanamitakdahilan awloparamanalita ya konla. Hin naabot ana-rin ay lako a dinomolog itaw ha balinkamainan ni Pablo. Paibat boklahangganyabi yannangaral konla ta im-pahawang nay totoro tongkol ha pa-mag-ari nan Dios. Ha pa-ngombinsina konla tongkol koni Jesus ay gi-namit na yay Masanton Kasolatanha Libron Kawkapanogoan a sinolatni Moises tan ha lawlibron sinolatlan lawlaloma ot a propita nan Dios.24 Main nakombinsi ha pahawang na

Gawgawa 28:25 254 Gawgawa 28:31kot main anamaot odtaw a kay naki-pol. 25 Hin kay hilay na nanga-pisosondo, omalih hilay na komon,kot nanalita ya ot hi Pablo konla, awana, “Mitama komoyo odtaw im-panakom nin Masanton Ispirito nanDios koni Propita Isaias para ibalitakonlan kapapo-papoan tamo, 26wana,‘Mako ka konlan hila-rin a tawtawo ta

halitaon mo konlay anodti:Maskin manglongo kamoy nan

manglongo, kay kamo syimprimakaintindi,

tan maskin biliwon moyoy nan bili-won, kot kay moyo syimprima-patnagan.

27 Nga-min, hila-rin a tawtawon ya-rin ay mangatiboy anay olo.

Kaalimbawaan la ay pinorongan laynay totolyan la

tan in-iplong lay mata la.No komon ta ambo lan anorinay maintindyan la-rin angka-kit la

tan angkalngoa pangibatan komon ibalik lay

kanakoman la kongkota paabigon ko hila man’, wanan

Katawan.”28 Bi-sa wana ot ni Pablo konla,

“Kanya naor dapat moyon ma-tandaan a yay pa-milipyas a an-ibi nan Dios ay an-ipatandaan anakonlan ambo Israelita. Hilay naymi-panglongo!” 29 [Pa-makahalitani Pablo nin anorin ay inomalihhilay nay aw-Israelita nin grabi a pa-mipoporpya la.]*

30 Loway taon yan ni-wan hi Pabloha balin an-abangan na tan lolog ya-rin ison ya, halban lan ampi-pakoitaw kona ay biig nan antanggapon.31 An-ipangaral nay tongkol ha pa-mag-ari nan Dios tan an-itoro naytongkol koni Jesu-Criston Katawannin homin alangan tan homin ana-maot ampamawal kona.

Roma 1:1 255 Roma 1:17

Solat ni Pablo KonlanAntompol haRoma

1 Hiko hi Pablo, a-say ma-magsirbini Jesu-Cristo a main solat nin yadti.Hina-wayan na kon Dios para mag-in a-say apostol tan pinili na paraipangaral yay Labah a Balita na.

2 Impangako nay nan daan yaytongkol konan yadtin Labah a Balitaa impasolat na konlan pawpropita naha Masanton Kasolatan. 3 Yay an-tokoyon konan yadtin Labah a Balitaay yay Anak nan hi Jesu-Cristo aKatawan tamo. Ha pa-maglalamannan tawo ay nangibat ya ha lipi niAri David. 4 Kot na-patnagan syim-pri a Anak yan Dios bana ha ispiritonan sangkabanalan, tan ha paralannin makapangyayarin gawa nan Diosa yay pa-maorong kona nin nabyay.5 Bana koni Cristo ay ininga-rowanna kon Dios tan ginwa na koy naorapostol para toroan hilay tawtawo hahalban nawnasyon, nin tompol tanhomonol kona pigaw mapori hi Jesu-Cristo. 6 Kabilang kamo iti hikamoyantompol ison ha Roma a hina-wayannan Dios, para tompol koni Jesu-Cristo.

7 Hawanin, yadtin solat ay para ko-moyonhalban anlabyonnanDios isonha Roma tan hina-wayan para mag-in banal a tawtawo na. Patoloy moyokomon matanggap a kaabigan tankaliswayan nakom a ibat konan Diosa Ama tamo tan koni Jesu-CristonKatawan.

Apos ni Pablo a Mako ha SyodadRoma

8 Mo-na ha halban, ha kaabiganni Jesu-Cristo ay ampasalamatan koyay Dios* bana komoyo halban tayay katotpol moyo ay ampibantogha intiron mondo. 9 Pirmi katamon

an-ilamo ha main kon kada-dawatnin homin palta, tan tanda nan Diosodti a ampagsirbiwan kon losob hamain kon kanakoman, ha pangan-garal ko nin Labah a Balita tongkolha Anak na. 10 Pirmi kon an-idawata no wari ta kalabayan nan Dios ayaboloyan nay na komon a maka-kaako ison komoyo. 11 Nga-min, hi-bana nakom kon ma-paki-kitan katamo,para maitoro ko komoyoy bawbagaya impayabol nin Ispirito nan Dioskongko pigaw lalon omgot a mainmoyon katotpol. 12 Yay labay kontotolon, komon mi-tambayan tamonlalon komhaw a nakom tamon pari-pariho bana ha katotpol nin a-sa tana-sa.

13 Tawtalakaka, labay kon ma-tandaan moyo a mi-no mi-noy naybisis akon nagplanon mako ison ko-moyo. Kot anggan hawanin ay pirminmain hadlang. Labay ko komon,magkamain ot ison nin tompol koniCristo a bonga nin pangangaral ko abilang ha nagwa ko konlan lalomanambo Israelita. 14Pa-hal obligado konmangaral ha halban tawtawo ki aytiya man magnasyon, sibilisado man oambo, idokado man o ambo. 15Kanyanaor, handa kon ipangaral yay Labaha Balita ison anamaot komoyo haRoma.

Yay Kapangyarian nin yay Labah aBalita

16 Kay ko an-ikaringoy yadtinLabah a Balita tongkol koni Cristo,ta yadti a kapangyarian nan Diosa maka-pilipyas ha balang tawontompol, mo-na kontamon aw-Israelita tan hawanin, komoyoynamaot a taga laloman nawnasyon.17 Nga-min, iti ha Labah a Balita an-ipatnag nan Dios, a yay pa-mitoringnan maptog ha a-say tawo ay banaha main nan katotpol, tan syimpripara magpatoloy ya konan ya-rin akatotpol. Wanay naor ha MasantonKasolatan: “Yay tawon an-itoring nan

* 1:8 1:8 Ha Griego: “Dios ko,” kot kay maigwa yay halita “ko” iti ha Sambali, bana ta hilay taga Romaa ansolatan ni Pablo ay kapara nan Kristyano.

Roma 1:18 256 Roma 2:1Dios maptog ay ampagbiyay ninmainkatotpol.”

NoAnongkotMaitoringMakasalananPati Hilay Homin Masanton Kasolatan

18 An-ipa-kit nan Dios ibat halangit yay matindin hobhob naha pamamarosa ha tawtawo banaha halban klasin pangongontra lakona tan kawkarokaan. Nga-min,yay kawkarokaan la a ampaka-hadlang para kay ma-honol yaykaptogan. 19 Nga-min, [maskinkomoyon ambo Israelita a hominMasanton Kasolatan ay] mapatnagsyimpri yay bawbagay tongkol haDios a maari ma-tandaan nin tawo,ta yay Dios a namipatnag komoyonin yadti. 20 Nga-min, maskin kayangka-kit no pa-no yay Dios, balota paibat hin pinalsa nay mondo ayangka-patnagan yay kapangyariannan homin panganggawan tan yaypa-maka-Dios na, ta maintindyanyadti ha bawbagay a pinalsa na.Kanya homin maipagbara-nan atawtawo nin kay bomilbi kona.21 Kot maskin tanda lan main Dios,kay la ya an-igalang bilang Diosni ampaki-salamatan. Masbali yayan-isipon la ay bawbagay a hominkwinta, kanya angka-dobloman akawkaisipan lan hiladtin tawtawonkay ampangintindi. 22 An-itoringlay sarili la a mawmaronong hila,kot anlomwah hilay na ingat homintanda ha hilap nan Dios. 23 Kay laansambawon yay sangkata-ta-gayana Dios a homin pa-ngamati, nokayyay ansambawon la ay rawriboltonkaparan tawo a main pa-ngamati, tanlaloma ot a rawribolto nin manok-manok, ayop a main a-pat a ayi, tanhilay pawpinalsa a angkaray.

24 Kanya pino-layan na hilay naingat Dios nin gomwa aw-imoralidadayonhamawmarolmong lan aw-apos,kanya kapa-paringoy a angga-gaw-onla ha a-sa tan a-sa. 25 Nga-min, bi-nokotan la yay kaptogan tongkol haDios ta yay inhagili la ay yay ambo

potog. Ansambawon la tan ampagsir-biwan yay pawpinalsa dinan yay Na-malsa a hiyay dapat poriwon anggan-angga. Amen!

26 Bana ta anorin a gawa la, pino-layan na hilay na ingat Dios ninhonolon lay dawdoka a ilig a kayla ma-bonbonan. Maskin bawbabayiay binokotan lay natoral a pa-mag-oogali a pa-makiambali ha lalaki, taha kapara la ot babayi hila ampakita-talandi. 27 Anorin anamaot kaparakonlan lawlalaki, binokotan lay na-maot yay natoral a pa-mag-oogali apa-makiambali ha babayi, ta ha ka-para la ot lalaki hila ampaki-loko-loko. Kapa-paringoy odtin anggaw-on la, kanya angkatanggap lay nayparosan marapat ha gawa lan ambodapat.

28 Bana ta kay la labay bilbion yayDios, pino-layan nay na ingat hila-rina tawtawo ha kawkarokaan kaisipanla, pigaw magawa lay na ingat yaybawbagay a ambo marapat. 29 Itina konlay halban klasin kasalanan abilang ha pa-mabayi o pa-maki-lalaki,karokaan, kaagoman, pa-na-damsak,aw-inggit, pa-mangmatin tawo,pa-maki-porpya, pa-manglingo-lingo, dawdoka a tangka, pa-maki-tsismis, 30 paninira pori, pa-niplonha Dios, pa-nginsolto, pa-magmata-gay, kalaspotan, pa-ngimbinton doka,ambo mahonol ha matoantawo,31 kolang ha pangingintindi, kayampanoor ha pangako, homin labi,ma-mitanomhakit nakom, tan homininganga-ro. 32 Tanda la a impanogonan Dios a hilay tawtawon anggomwaanorin ay dapat parosawan ninkamatyan, a pa-makahiyay ha Diosnin homin panganggawan. Kotanggaw-on la syimpri tan an-ikalilikot la ot a kapara lan anggomwaanamaot nin anorin.

2Matoynong a Panonosga nan Dios

1 Hawanin, maskin hino ka manwari a ampanosgaha kapara, nin doka

Roma 2:2 257 Roma 2:17hila ay kay mo maipagkatoynongana homin kan kasalanan. Nga-min,no anhosgawon moy kapara mo nindoka hila ay bilang ot bongat sarilimoy hinosgawan mo, ta hika manay ampakagwa anamaot nin doka abilang ha anggaw-on la. 2 Kot no yayDios a manosga ha tawon anggomwanin dawdoka a bilang ha binanggitana, tanda tamo a matoynong ya-rin panonosga na. 3 Kot no hikayampanosga nin doka hilay anggomwaanorin, anta anggaw-onmoy namaot,hay wamo domanmaka-pa-lilih ka hapanonosga nan Dios? 4 Ola-no lin-goy pangingintindi mo ha sangkaabi-gan nan Dios, ha pangangabot na,tan kapasinsyawan na komo bana takay ya antimano ampamarosa. Kaymo doman tanda a ison ha an-ipa-kit na komon kaabigan ay ambiyanna kan oportonidad, para ombaba-lyon tan bokotan a kasalanan mo?5 Kot matiboy syimpri a olo mo takay mo labay mama-yon kaisipan.Kanya ampabyaton moy parosa nanDios komo, ha awlon ipa-kit nay nayay matindin hobhob na tan yay ma-toynong a panonosga na. 6 Ha awlonya-rin ay ibi nan Dios yay marapatha balang tawo ayon ha main lan gi-ginwa. 7 Kanya hilay ampagpasinsyanin gomwa labah ta apos la a pori-won tan parangalan na hilan Dios,tan biyan biyay a homin anggawanay matanggap la yay biyay a hominanggawan. 8 Kot hilay tawtawon am-pangontra tan kay labay homonol hakaptogan, nokay yay anggaw-on lakot kawkarokaan ay ma-ranasan laymatindin hobhob nan Dios hamabyatnan pa-marosa. 9 Talagan grabinkairapan tan kadya-dyaan a ipalayamnan Dios ha balang tawon anggomwadoka, mo-na kontamon Israelita tananorin anamaot kapara ha ambo Is-raelita. 10 Kot balo karangalan, ka-poriwan, tan kaliswayan nakom a ibina ha balang tawon anggomwa abig,mo-na kontamon Israelita, kot anorinanamaot kapara ha ambo Israelita.

11 Nga-min, yay Dios ay homin yanangkilingan ha main nan panonosga.

12 Balang tawon ampagkasalanan akay magtanda nin kawkapanogoan ainimbi nan Dios koni Moises, ta amboyan kaparan Israelita ay parosawanya syimprin Dios, kot ambo ayon hakawkapanogoan a inimbi koniMoises,nokay ayon ha tanda nan kasalanan.Kot balang kaparan Israelita a hakopnin ya-rin a kawkapanogoan, ta bi-sa ampagkasalanan ay parosawan yaayon ha kawkapanogoan nan Dioskontamon Israelita. 13Nga-min, hilaynangangga ampanglongo-longo bon-gat ha kawkapanogoan nan Dios ayambo hila ot maptog ha hilap nanDios, nokay hilan bongat a ampaka-honol konan ya-rin halban a kawka-panogoan.

14 Hikamoy naor a halban amboIsraelita, kay kamo man pago binyankawkapanogoan nan Dios, kot mainkamo syimprin angkagwa a ayonha kawkapanogoan bana ta tandamoyo no anyay labah tan doka,ta yadti a pa-hal kawkapanogoanmoyo. 15 Nga-min, angka-patnaganha main moyon pa-mag-oogali, ayay an-ipanogo ha kawkapanogoanay nakatanom anan daan ha mainmoyon kawkanakoman. Maskinkonsinsya moyo ay ampamaptoga tanda moyo no anyay labah tandoka, ta nominghan angka-konsinsyakamo ha nagwa moyon doka, kotno minghan anamaot ta malinis akonsinsya moyo ay andipinsawannin kaisipan moyo yay nagwa moyonambo doka. 16 Intonsis, ayon haan-ipangaral kon Labah a Balita,Israelita man o ambo ay pari-parihonhosgawon ha awlon pangongokom,no ipahosga nay nan Dios koniJesu-Cristo pati oltimon an-iari-arinkawkasalanan nin tawtawo.

No Pa-no Kay Na-honol nin Aw-Israelita a Kawkapanogoan nan Dios

17 Hawanin, hikamoy kaparan aw-Israelita, yaywamoyo kot aw-Israelita

Roma 2:18 258 Roma 3:4kamo. Ampasimala kamon mag-inmaptog ha paralan nin kaho-honolha kawkapanogoan nan Dios, tan an-ipagmahi-ban moyo a tawtawo nakamo. 18 An-ipagmahi-ban moyo ota tandamoyoy kalabayan na, ta tandamoyon pilion yay labah palibhasayintoro kontamo yay kawkapanogoan.19 Ansigorowon moyon baba moyoynan iakay hilay ambo Israelita a an-itoring moyon bolag a kaisipan, tahay wamoyo hawang kamo konlanhila-rin a iti ot ha karobloman. 20Haywamoyo, baba moyon mangwawalikonlan hila-rin a homin tanda, tanbaba moyon manoro konlan pa-hal kot awa-nak a ba-ba-yo ampag-aral tongkol ha Dios, palibhasayampanga-gotan moyoy naor yaykawkapanogoan a ampakapmin kon-tamo nin karonongan tan kaptogantongkol ha Dios. 21 Hawanin taampanoro kamo ha kapara, anongkotman ta kay moyo angka-toroan asawsarili moyo? An-ipangaral moyon“Ando maniba,” anongkot man taampaniba kamo? 22 An-itoro moyon“Ando mamabayi o maki-lalaki,”anongkot man ta anggaw-on moyo?Anhalitaonmoyon antiplononmoyoydios-diosan, anongkotman anlomoobkamon maniba ha tawtimplonkamainan la? 23 An-ipagmahi-ban moyon maronong kamo hakawkapanogoan, kot ha dobali ninya-rin ay an-iparingoy moyo yay Diosta kay moyoy nan lamang anhonolonorin. 24 Wanay naor ha MasantonKasolatan, “Bana komoyo ay anlo-lo-pawon lan ambo Israelita yay ngalannan Dios.”

25 Ampakogit tamo [hitamoy aw-Israelita lo-gan kolaw tamoot ayonhakapanogoan nan Dios, pigaw maibi-lang tamon tawtawona]. Kotmaalagabongat odti, no anhonolon tamoynamaot yay lawlaloma ot a kawka-panogoan nan Dios. Kot no an-homobag tamo, ambo tamoy nantawo nan Dios angganoman kawkogittamo. 26Anorin anamaot kapara kon-

lan ambo Israelita, ambo hila mankawkogit, kot no angkagawa lay tamaayon ha kawkapanogoan nan Dios,syimpri ibilang na hilan tawtawona, ambo doman? 27 Tan ambodoman, hitamoy Israelita ay ma-hosgawan la tamon ampagkasalanannin hilay ambo Israelita a ambokawkogit no hila kot ampakahonol hakawkapanogoan nan Dios, bi-sa hi-tamomismo ay anhomobag anta nag-pakogit tamo, [pamilbian a dapat ta-monhonolonyayhalbannakasolat haLibron Kawkapanogoan.] 28 Intonsis,ambo yan tawo nan Dios a a-say Is-raelita, no yay pa-maka-Israelita naay ha bawbagay bongat a panlikol.Anorin kapara, homin kwinta yay pa-makogit a panlikol bongat. 29 Nokayyay talagan Israelita a tawo nan Diosay yay tawon main maptog a kanako-man ha Dios. Anorin anamaot ka-para, yay potog a pa-makogit ay amboyadtaw anggaw-on ha lalaman ninkolaw bilang kaho-honol ha kawka-panogoan, nokay yay pamama-yo ninkanakoman a gawa nin Ispirito nanDios. Yay tawon anorin ay ampo-riwon nan Dios maski man kay yaamporiwon nin tawtawo.

Israelita Man o Ambo, Pantay ha Hi-lap nan Dios

31 [Hawanin, maari main mamas-

tang nin anodti,] “Anya man no-nin abintahi tamon hitamoy Israelita kon-lan ambo Israelita? O anya man no-nin a angkakwa tamon pakinabangha pa-makogit?” 2 Yay obat ko aylako a bintahi: Mo-na mo-na hitamoyIsraelita a binyan nan Dios nin Halitana. 3 Maskin hilay laloma kontamonIsraelita kot kay ampi-pol ha mainnan Halita, hay wamoyo wari, mag-inbara-nan orin, para ambo anan map-tog yay Dios? 4 Kai! Maski man warihalban anan tawtawo kot magalotoy,maptog ot syimpri yay Dios. Wanaynaor ha Masanton Kasolatan tongkolha Dios,

Roma 3:5 259 Roma 3:22“Ma-bilbi a maptog ka ha balang an-

halitaon mo, tan maski anyaypa-nisi la komo ay manaog otsyimpri a katoynongan mo.”

5 Hawanin, main tawon ampanga-toynongan nin anodti: “No ikom-para yay Dios kontamon tawo ay masangka-patnagan a pa-makabanal nabana ta makasalanan tamo. Kanyamatoynong wari no parosawan natamo ot Dios bana ha kasalanantamo, anta ison angka-patnagan apa-makabanal na?” (Anorin a an-ipagkatoynongan nin tawo.) 6 Kotkay maari orin! Nga-min, no wari taanorin, pa-no na man no-nin mahos-gawan a tawtawo?

7 Maari ipagrason lan lalomayay anodti, “Alimbawa, no yay pa-ngalotoy ko kot paralan nin masangka-patnagan yay pa-makamaptognan Dios ta bi-sa pangibatan masmapori yan tawtawo, anongkotman no-nin parosawan na ko otbilang a-say makasalanan?” 8 Noanorin a klasin pa-ngatoynongan la,di halitaon lay na ingat, “Gomwatamoy nan gomwa doka, total yayogotan ya-rin kot kaabigan.” Anorinsyimpri kanoy an-itoro ko, wanlantawtawon ampamaroroka kongko.Kot parosawan nan Dios hila-rin atawtawo, tan marapat bongat orinkonla.

Homin Tawon Maptog ha Hilap nanDios

9 Hawanin, hikamoy kaparan Is-raelita, Anyay man a ma-halita moyokonan ya-rin? Hay wamoyo warimas labah tamo dinan konlan amboIsraelita? Disnodon ambo! Naipa-hawang koy na a halban tawo, Is-raelita man o ambo ay pari-parihonalipon nin kasalanan. 10 Wanay naorha Masanton Kasolatan,“Homin tawon maptog, homin

maskin a-sa.11 Homin anamaot tawon maronong

mangintindi tongkol konanDios tan homin ampag-inakitmaka-bilbi kona.

12 Halban ay binomokot ha Diostan pari-parihon dinomoka,maskin a-sa ay homin tawonampakagawa labah.”

13 “Pinanabonan a ampangaling-hangaw, kapa-halan ninboboy la

ta yay dila la ay anggamiton laha pa-mangloko-loko ha ka-para.”

“Bilang dita nin olay a ampakamatiyay anlomwah ha labi la.”

14 “Poro tawtoboy tan pa-maroroka aanlomwah ha boboy la.”

15 “Aw-alisto hilan mangmatin tawo.16 Paninira tan pa-madya-dya a

anggaw-on la, maski ayti hilamako.

17 Ambo hilan maronong gomwaparalan para magkamain pa-misosondo.”

18 “Homin hilan kali-mowan ha Dios.”19 Hawanin, tanda tamo a halban

ya-rin an-ibalita ha kawkapanogoanay para kontamon [aw-Israelita a]hakop nin kawkapanogoan. Homintawon maka-pibalita a homin yankasalanan, nokay halban tawo aymain kasalanan ha arapan nan Dios.20 Intonsis, homin tawon maitoringnan Dios maptog, basi ha gawgawana ayon ha kawkapanogoan, ta isonanaor ha kawkapanogoan angka-kit amakasalanan yay tawo ta kay angka-honol odtin halban.

Yay Paralan nan Dios ParaMaitoringMaptog a Tawo

21 Kot hawanin ha kapanaonantamo, impatnag nay nan Dios yayparalan na para maitoring na tamonmaptog, nin kay an-ibasi ha kaho-honol ha kawkapanogoan. Maskinhin yadtaw main anan nakasolat haLibronKawkapanogoan, tan ha sawsi-nolat lan pawpropita nan Dios a am-pamaptog tongkol konan yadtin par-alan na. 22 Yadtin paralan na paramaitoring maptog a a-say tawo ayhomin laloma no ambo yay katotpolkoni Jesu-Cristo. Tan yadtin paralan

Roma 3:23 260 Roma 4:8na ay para ha halban, tan halban an-tompol ay matanggap ladti. Hominyan angkilingan yay Dios, 23 ta halbanay nagkasalanan tan kay inomabotha karangalan a labay nan Dios ninmag-in kapa-halan tamo. 24 Kot hamain nan kaabigan nakom ay intor-ing na tamon maptog nin homin ta-mon dapat bayaran, bana ta hi Jesu-Cristo anaor a nanondon kontamo.25 Inhogo na yan Dios para mag-in da-ton, pigaw ha paralan nin daya nantinomolo ay maalih a kawkasalanannin balang tawon antompol. Kot hinpanaon a ba-yo ya nilomato hi Je-sus, ha kapasinsyawan nan Dios aypino-layan na yapon a kawkasalanan.Ma-halita a bilang ambo matoynongorin a ginwa na, balo ta an-ipa-kitna hawanin a matoynong syimpri,bana ta kalamo ha kawkasalanan ainakoni Jesu-Cristo yadtawkasalananlan tawtawon antompol hin ba-yoya nilomato. 26 Hawanin anaor, hapa-ngamati ni Jesus ay an-ipa-kit naa matoynong orin a ginwa nan pa-maolay ha kawkasalanan hin yadtaw.Maptog yan talaga tan an-itoring nanmaptog a hinoman a tawon antompolkoni Jesus.

27 Hawanin, hitamoy intoring naynan maptog nin Dios, main tamowari nagwa konan ya-rin a maaritamon maipagmahi-ban? Homin! Taanongkot? Bana ta ambo naor yaykaho-honol tamo ha kawkapanogoanyay paralan para maitoring tamonmaptog, nokay yay katotpol tamonbongat koni Jesus. 28 Intonsis no-nin,oliton ko, yay tawo ay maitoring yanmaptog bana bongat ha katotpol koniCristo, ambo bana ha kaho-honolha kawkapanogoan. 29 Hawanin,hikamoy kaparan Israelita, haywamoyo doman yay Dios kot Diostamo yan bongat nin hitamoyIsraelita? Ambo doman Dios la yaynamaot nin hilay ambo Israelita?Syimpri, Dios la yay namaot. 30 Asa-sa yay Dios. Israelita tamo mano ambo, pari-pariho na tamon an-

itoring maptog, bana ha katotpoltamo koni Cristo. 31 Bana ta anorin,labay doman totolon a ambaliwalaontamo yay kawkapanogoan nan Dios?Disnodon kai ta masbali ambiyantamon alaga ya-rin.

4NoAnongkotNag-inMaptoghiAbra-

ham ha Hilap nan Dios1 Hawanin, isipon tamo yadtin al-

imbawa koni Abraham a kalimpapo-papoan tamon lahi Israelita, no pa-no ya nag-in maptog ha hilap nanDios. 2 No komon ta yay pa-mag-in nan maptog ha hilap nan Dioskot bana ha gawgawa nan kaho-honolkona, maari ya komon magmahi-ban.Kot ambo anorin, kanya homin yanmaipagmahi-ban. 3 Ta wanay naorhaMasantonKasolatan, “Tinompol hiAbraham konan Dios, kanya intoringna yan maptog.” 4 [Yay pa-migamitnan Dios nin halita “intoring” iti aylabay totolon, ambo komon mara-pat odti para koni Abraham. Alim-bawa,] ha pa-magtrabaho nin a-saytawo, kay ma-halita a yay opa na kotpalangkap kona bana wari ta nainga-rowanya, nokay talaganmarapat orinopa para kona. 5 Balo ta, maskinyay tawo kot homin yan nagawa parakonan Dios, maitoring ya ot syimprinmaptog, no antompol ya konan Diosa ginomwa naor paralan para maitor-ing maptog a tawon makasalanan,ta yay katotpol nay naor a bara-nanno anongkot maitoring yan maptog.6 Imbalita nay naor ni Ari David haMasanton Kasolatan yay tongkol hatawon makalma, ta an-itoring na yanDios maptog maski homin yan nagwapara konan Dios, wana,7 “Makalma hilay tawon yay

nawnagwa lan kasalanan aypinatawad nay nan Dios ta bi-sa nilingwanan.

8 Iya, makalma a balang tawon yaymain nan kawkasalanan kotkona kay nay na ipaobat ninKatawan.”

Roma 4:9 261 Roma 4:249 Yadtin binanggit a makalma yay

tawon pinatawad nan Dios ay parabongat wari kontamon aw-Israelita akogit bana ta anhomonol ha kawka-panogoan? O kalamo kamoy namaota ambo Israelita a antompol kot ambokawkogit?

Isipon tamo hi Abraham a intor-ing nan Dios maptog bana ha mainnan katotpol. 10 Naka-no nang-yari orin? Ba-yo ya kinogit o pa-makayari? Ambo doman hin ba-yo yakinogit, ambo pa-makayari? 11 Nga-min, inmanda bongat kona a pakogitya hin hoyot ana, pamilbian a intor-ing na yay nan Dios maptog bana hamain nan katotpol. Nangyari yadtihin kay ya ot nagpakogit, para ipa-kit a hi Abraham a impagka-tatay ninhalban antompol maski konlan ambokogit, ta hila man ay itoring maptogbilang kona. 12 Hitamoy namaot aw-Israelita ay impagka-tatay tamo ya otsyimpri, no antompol tamoy namaotbilang kona maski hin kay ya ot nag-pakogit, ambo kapag anhonolon ta-moy kaogalian pakogit a natawil tamokona.

Yay Pangako a Matanggap bana haKatotpol

13 Hin pinangakoan nan Dioshi Abraham a hiya tan hitamoylawlipi na kot maipag-ikon tamoyintiron kalotaan ay kay na ginwaodti bana ha kaho-honol ni Abrahamha kawkapanogoan, nokay bana hamain nan katotpol a pinangibatanintoring na yan Dios maptog. 14 Kotno komon ta ya-rin a pangako aymatanggap nin hilay anhomonol hakawkapanogoan, homin ana komonkwinta yay katotpol, tan hominsyimprin alaga ya-rin a pangako tahomin anan lamang ampakahonol hahalban kawkapanogoan. 15Yay risoltanin kawkapanogoan ay hobhob nanDios awit a parosa, bana naor ta kayangka-honol odtin halban. No hominkawkapanogoan, homin anamaotpangongontra.

16 Kanya naor, yay pa-nanggap haaw-impangako nan Dios ay bana bon-gat ha katotpol, pigaw ma-patnagana rigalo yadti bana ha inganga-ronan Dios. Ha anodtin paralan aysigoradon matanggap orin nin hal-ban kabilang ha lipi ni Abraham,labay totolon, ambo kapag hitamoyantompol a Israelita a binyan ninkawkapanogoan nan Dios, nokay patihikamoy ambo Israelita a antompolanamaot bilang koni Abraham, kanyapari-pariho tamo yan impagka-tatay.17 Wanay naor Dios koni Abrahamayon ha Masanton Kasolatan, “Ginwakatan tatay nin tawtawo a pangibatannin nawnasyon.” Kanya ha hilap nanDios ay tatay hi Abraham nin hal-ban antompol, bana ta tinompol yakonan Dios a ampaka-pabyay omantan ampaka-palsan bawbagay ibat hahomin, ha paralan nin halita nan bon-gat. 18 Maskin homin anan pag-asanmagkamain yan anak, pinasimalaanna syimpri a pangako nan Dios kona ahiya a gaw-on nan tatay nin tawtawoa pangibatan nin nawnasyon. Wanaynaor Dios kona, “Lomabong a lipimo nin bilang kalako ha bawbitoon.”19 Kay kinomapoy a main nan katot-pol, ta kay na inisip a lalaman na akapa-halan kot bilang anan nati, tamagsanyatos a taon yay na. Ni kayna syimpri inisip a pa-makabaog ninkaambali na a hi Sara. 20 Kay napinagdodawan a pangako nan Dios[ta ambo yan kolang ha katotpol].Masbali dinayaw na yay Dios ta bi-sa nag-in lalon ma-got a main nankatotpol. 21 Sigorado ya nga-min, ano anyay impangako nan Dios ay ta-lagan baba nan tooron. 22Kanya banaha main nan katotpol ay intoring nayan Dios maptog. 23 Ya-rin nakasolatha Masanton Kasolatan a “intoringna yan maptog” ay ambo kapag parakoni Abraham bongat, 24nokay paraynamaot kontamo, ta hitamo man ayan-itoring nay namaot Dios nin map-tog palibhasay antompol tamoy naor

Roma 4:25 262 Roma 5:15kona a namaorong nabyay koni Je-sus a Katawan tamo. 25 Inaboloyanna yan Dios mati hi Jesus bana hakawkasalanan tamo, bi-sa pinaorongna yan nabyay ta pigaw maitoringtamon maptog.

5Hilay Intoring Homin Kasalanan

1 Hawanin ta intoring na tamoynan Dios nin homin kasalananbana ha main tamon katotpol,main tamoy nan pa-maki-sondo haDios bana konan Katawan tamonJesu-Cristo. 2 Hiya ot a ginomwanin paralan, kanya natanggaptamodtin kaabigan nan Dios a angka-tamasa tamo hawanin bana hakatotpol tamo. Angkalilikot tamoynamaot ha pag-asan maka-paki-lamo tamo ha karangalan nan Diosha langit. 3 Ambo bongat ya-rin,nokay angkalilikot tamoy namaot hapawpanonobok, bana ta tanda tamoa yay risoltan ya-rin ay ampag-intamon mapasinsya. 4Bi-sa yay risoltanin patoloy tamon pa-magpasinsyaay ampag-in tamon maptog. Tan hapatoloy tamon pa-mag-in maptog aylalon angkapa-lahan a kasigorowantamo tongkol ha an-asahan tamokonan Dios. 5 Kay tamo ma-ringoyankonan ya-rin a an-asahan tamo.Nga-min, pimno nan Dios hosto akanakoman tamo nin labi na ha pa-mami na kontamo nin MasantonIspirito na.

6 Hin hitamoy tawtawo kot hominmagawa para mag-in maptog, inda-ton ni Cristo yay sarili na hin panaona intakda nanDios ta nati ya para kon-tamon tawtawon kawkontra ha Dios.7Kontamon tawo, mairap mangyari amainmamida-ton nin sarili nan biyaymaskin alang-alang yadti ha a-saytawon maptog. Anorin man, maarimain magkohaw nakom mati alang-alang ha a-say tawon anggomwa abig.8 Kot yay Dios, talagan pinaptogannay pa-manglabi na kontamo ta hinmakasalanan tamo ot ay inhogo na

hi Cristo para mati alang-alang kon-tamo. 9Hawanin ta intoring na tamoynan maptog bana ha daya ni Cristo atinomolo, lalon sigorado a mailipyasna tamo ni Cristo ha matindin hob-hobnanDios ha awlonpangongokom.10 Nga-min, hin yadtaw a kawkon-tra tamo ot konan Dios, ginomwayan paralan para mag-in na tamonka-sondo ha paralan nin pa-ngamatinin Anak na. Kanya, mas lalohawanin ta ka-sondo na tamoy na,sigoradon ilipyas na tamo nin Anakna ha kaparosawan ha awlon pan-gongokom, bana naor ta nabyay yanoman. 11 Ambo bongat ya-rin, nokaymismon yay Dios a an-ikalilikot tamo,bana ha ginwa nan Katawan tamonJesu-Cristo a hiyay pinangibatan ninpa-maki-sondo tamo ha Dios.

Yay Risoltan Gawa ni Adan tan yayRisoltan Gawa ni

Jesus12 Nagkamain nin kasalanan iti ha

mondo bana ha pa-magkasalanannin a-say tawo a hi Adan, tan banaha kasalanan ay nagkamain ninkamatyan. Kanya halban tawo ay an-omogot ha kamatyan bana ta halbanay nalaming ha kasalanan ni Adan.13 Intonsis, main anan kasalanan ba-yo ot inimbi yay kawkapanogoan koniMoises. Balo ta ya-rin a kasalananay kay maibilang kako-kontra hakawkapanogoan bana naor ta hominhila ot kawkapanogoan hin yadtaw.14 Anorin man, paibat hin panaon niAdan anggan hin panaon ni Moises,halban tawtawo ay nahakop ana ninkamatyan palibhasay nagkasalananhilay namaot, anggano man yaykasalanan la ay ambo kako-kontra haa-say kasogoan nan Dios a bilang haginwa ni Adan.

Hi Adan ay pa-hal anino nin yayampalatoonot hin yadtaw [ahi Cristo,bana ta yay ginwa la ay parihonnagkamain ipikto ha halban tawo.]15 Balo ta hakalakoy risolta nin pa-magkasalanan ni Adan konan payabol

Roma 5:16 263 Roma 6:6nan Dios a libri tamon angkatanggapbana ha ginwa ni Cristo. Nga-min,maski man a-sa nan bongat ni Adan anagkasalanan, kot yay ipikto ay lako atawon an-omogot ha kamatyan. Balota mas daog yadti nin yay sagana akaabigan nan Dios tan yay payabol alibrin angkatanggap nin na-pakalakoa tawo, bana ha gawa nin yadtin a-say namaot a tawo a hi Jesu-Cristo.16Yay a-sa ot a kahomawan ha risoltanin pa-magkasalanan ni Adan tanha risolta nin payabol nan Dios alibri tamon angkatanggap ay oya:Ha asa-san bongat a kasalanan niAdan ay nagkamain sintinsyan ka-matyan ha mondo, kot yay payabolnan Dios a librin angkatanggap ta-mon tawtawon antompol koni Jesu-Cristo ay yaypa-mitoringnanmaptogkontamo maskin golpi a kasalanantamo. 17Bana anaor konan yadtin pa-magkasalanan ni Adan, maskin asa-sa na, nahakop tamoy nay tawtawonin kamatyan. Balo ta holok ot itiyay ipikto nin pa-ngamati ni Jesu-Cristo. Bana kona, halban tawon am-pananggapnin sagana a kaabigan nanDios tan yay librin pa-mitoring nanmaptog kontamo ay main anan biyaya homin anggawan, nin maka-paki-lamo ha pa-mag-ari ni Jesu-Cristo.

18 Intonsis no-nin, no pa-nonyay kasalanan nin a-say tawon hiAdan, kot pinangibatan nagkamainsintinsyan kamatyan para ha halbantawo, anorin anamaot kapara,yay pa-mag-in maptog nin a-saynamaot a tawo a hi Jesu-Cristo aypinangibatan an-ibilang anamaotmaptog, tan ambiyan biyay hominanggawan a halban tawon antompolkona. 19 Kanya anggano man asa-sanan bongat ni Adan a kinomontrakonan Dios, kalakan tawon nag-in makasalanan. Anorin anamaotkapara, anggano man asa-sa naynamaot bongat ni Jesus a hinomonolkonan Dios, kalakan anamaot amaitoring maptog.

20 Hin panaon ni Moises, inimbi

nan Dios a kawkapanogoan ta pigawma-tandaan lan tawtawo a mas lakoa angkagawa lan kasalanan. Kotmaskin pa-no kalako a kasalanannin tawtawo, mas mahi-ban otsyimpri a inganga-ron an-ipa-kitnan Dios ha tawon andomani kona.21Kanya no pa-non yay kasalanan kotmakapangyayari bana ta yay risoltanyadti kot kamatyan, anorin anamaotkapara, makapangyayari namaot ainganga-ro nan Dios, ta yay risoltanyadti ay an-itoring nan maptog yayhinoman a antompol kona, pigawma-biyan yan biyay a homin anggawanbana ha ginwa nan Katawan tamonJesu-Cristo.

6Kay Ana Ampag-arian nin

Kasalanan1 Hawanin, dapat tamo wari hal-

itaon a magpatoloy tamo no-nin hapa-magkasalanan, pigaw lalon ma-kit a sagana yay inganga-ro nanDios? 2 Disnodon kai! Anongkotwari magpatoloy tamo ot magbiyayha kasalanan, anta kapa-halan tamokot nati na ha kasalanan? 3 Ambodoman tandamoyo a balang a-sa kon-tamonbinaotismowan kot impakiasa-say na koni Jesu-Cristo, labay to-tolon, impakiasa-say na ha main nanpa-ngamati? 4 Kanya, hin binao-tismowan tamo, kapa-halan tamo ayintabon anamaot nin kalamo na, pa-mipa-kit a pa-hal nati tamoy namaota bilang kona, ta pigaw no pa-noyan pinaorong nabyay hi Cristo ninDiosAmahakapangyariannanhominkapantay ay anorin anamaot kapara,makapagbiyay tamoy na ha ba-yonklasin pa-magbiyay.

5 Palibhasay impakiasa-sa tamoynay naor ha pa-ngamati a bilangha dinalanan ni Cristo, kanya maka-pakiasa-sa tamoy namaot kona ha pa-morong mabyay a bilang ot bongatha dinalanan na. 6 Tanda tamo a yaydaan tamon pa-magkatawo ay kapa-halan impasak ana ha kros kalamo

Roma 6:7 264 Roma 6:23ni Cristo, pigaw manganggay nay na-toral tamon ogali a makasalanan tapigaw ambo tamoy nan pa-hal aliponnin kasalanan. 7 Bilang ot bongatyadti ha a-say tawo a no nati yay na aynaalih yay na ha pa-makaalipon ninkasalanan. 8 Hawanin, ta kapa-halantamoy naor kot nati na kalamo niCristo, kanya ampi-pol tamo a maka-pakiasa-sa tamoy namaot ha ba-yonbiyay na. 9 Tanda tamo a hi Cristokot pinaorong nabyay tan kay yay namatin oman. Homin anan kapang-yarian a kamatyan kona. 10 Yay pa-ngamati na ay ninghan bongat tanpara ha kawkasalanan nin tawo. Kotyay ba-yonbiyaynahawanin ay parayna konan Dios. 11 Kanya hitamo man,kailangan itoring tamo yay main ta-mon sawsarili nin nati na a kay anadapat magkasalanan. Tan hawanin,main tamoy nan ba-yon biyay a da-pat ipagsirbi konan Dios bana ha pa-makiasa-sa tamo koni Jesu-Cristo aKatawan tamo.

12 Kanya, ando moyo komon paya-gan nin mag-ari yay kasalanan hamain moyon lota lalaman a main pa-ngamati, pigaw kay kamo maaliponha aw-ilig nin lalaman. 13 Maskianyakamay partin lalaman moyo ayando moyo gamiton ha karokaana pangibatan magkasalanan kamo.Nokay pahakop kamo ha Dios ta pa-hal nati kamoy na kot binyan na ka-mon ba-yon biyay. Kanya kailangan,balang parti nin lalaman moyo ayihoko moyoy na ha Dios para gami-tonmoyon bongat ha gawgawa kaabi-gan. 14 Nga-min, ambo anan da-pat mag-ari yay kasalanan kontamo,palibhasay ampasimala tamoy na amalipyas tamo bana ha inganga-ronan Dios, ambo ana ha paralan ninkaho-honol ha kawkapanogoan.

Ayti Dapat Paalipon: ha Kasalanan oha Dios?

15 Hawanin, dapat tamo warihalitaon a maari tamo no-nin gomwakasalanan ta nalipyas tamoy nanlamang bana ha inganga-ro nan Dios,

ambo bana ha kaho-honol tamoha kawkapanogoan? Disnodon kai!16 Ambo doman tanda moyo a noayti kamo ampahakop, itaw kamoampaalipon? Kanya no alipon kamonin kasalanan, ogotanmoyoyparosankamatyan a pa-makahiyay ha Diosanggan-angga. Kot no pahakop kamoha Dios, yay ogotan ya-rin ay itoringna kamon maptog. 17 Salamat konanDios ta hikamoy datin alipon ninkasalanan ay anhomonol kamoy nanlosob ha nakom ha aral a intorokomoyo. 18 Hikamo a inalih anaha pa-makaalipon nin kasalanan aynag-in kamoy na hawanin pa-halalipon nin kaabigan. 19An-ialimbawakodti ha biyay tamon tawtawo tamakapoy ot a pangingintindi moyotongkol ha bawbagay a maka-Dios.No pa-non hin yadtaw kot impaaliponmoyoy lalaman moyo ha gawgawakarolmongan, tan karokaan a palooranan paloor, anorin anamaot kaparahawanin, gamiton moyoy balangpartin lalaman moyo ha kagogwalabah pigaw mag-in kamon banal.

20 Hin alipon kamo ot ninkasalanan ay kay kamoanhomonol hatotoro tongkol ha pa-mag-in maptog.21 Yadtaw gawgawa moyon karokaanhin yadtaw a an-ikaringoy moyohawanin ay main ya wari imbongankaabigan? Yay ogotan nin ya-rinhalban ay parosan kamatyan a pa-makahiyay ha Dios anggan-angga.22 Kot hawanin ta inalih kamoy naha pa-makaalipon nin kasalanantan nag-in kamoy nan ma-magsirbinan Dios, yay bongan biyay moyohawanin ay ampag-in kamon banaltan yay ogotan nin ya-rin ay biyaya homin anggawan. 23 Nga-min,yay kabayaran nin kasalanan aykamatyan [a pa-makahiyay ha Dios],balo ta yay rigalon an-ibi nan Diosay biyay a homin anggawan bana hapa-makiasa-sa tamo koni Jesu-Cristoa Katawan tamo.

Roma 7:1 265 Roma 7:137

Yay A-say Nati ay Ambo anan Hakopnin Kawkapanogoan

1 Tawtalakaka, tanda moyo yaykawkapanogoan nan Dios, kanyatanda moyoy namaot a yay tawokot hakop yan bongat nin kawka-panogoan lo-gan angkabyay ya.2Alimbawa, ayon ha kawkapanogoan,yay babayin main kaambali ay hakopyan kaambali na lolog angkabyay ota kaambali na. Kot no alimbawa tamati yay kaambali na, libri yay nakonan ya-rin a kasogoan tongkolha pa-makahakop konan kaambalina. 3 Kanya no manglaloma ya lologyay kaambali na kot angkabyay,ma-ha-wayan yan ma-maki-lalaki.Kot no alimbawa ta nati yay naykaambali na, libri yay na konan ya-rina kasogoan. Kanya no magkaambaliya man oman, ambo yan ma-maki-lalaki. 4Tawtalakaka, anorin anamaotkapara kontamo, naalih tamoyna ha kahakopan nin yay daan akawkapanogoan bana ha pa-makiasa-sa tamo ha pa-ngamati ni Cristo.Nangyari yadti pigaw hakalakoynay main hakop kontamo a hominlaloma no ambo hi Cristo a pinaorongnabyay, tan pigaw yay biyay tamo kotmamongan labah a ogali ha ikarangalnan Dios. 5Nga-min, hin ampagbiyaytamo ot ayon ha daan tamon pa-magkatawo, yay kawkapanogoannan Dios a ampakapokaw ana ingatha mawmakasalanan tamon ilig.Kanya hiladti nay nango-na hatawtigo tamo, ta bi-sa kawkarokaana bonga nin biyay tamo hin yadtawa mamiabot komon kontamo hakamatyan a pa-makahiyay ha Dios.6 Kot hawanin ay ambo ana yay daana kawkapanogoan a paralan pigawmalipyas tamo. Ta para kontamoay pa-hal nati anadtin datin mainhakop kontamo. Kanya yay klasin pa-magsirbi tamo konan Dios hawaninay ba-yoy na ta ayon ana ha an-ipanogo nin Ispirito na, ambo anan

ayon konan ya-rin nakasolat a daan akawkapanogoan.

Angka-kit ha Kawkapanogoan noAnya yay Kasalanan

7 Hawanin, ma-halita tamo waria yay kawkapanogoan nan Dios aampangibatan nin pa-magkasalanan?Disnodon ambo, ta dati tamoy nananggomwa doka. Kot no ambo banaha kawkapanogoan, homin tamokomon tanda tongkol ha kasalanan.Alimbawa, kay ko komon tanda akasalanan payti yay pa-mag-intrisno homin nin kasogoan, a wana,“Ando mo pag-intrisan a ambo monikon.” 8 Kot yay natoral kon ogali amakasalanan ay napokaw nin yadtinkasogoan a ando mag-intris, kanyalaloy na ingat naloor a pa-mag-intrisko ha nangasasari a bawbagay. Noambo yay kawkapanogoan, homintamo komon tanda tongkol hakasalanan. 9 Bilang kongko, hin o-naay ampagbiyay ako nin homin tandatongkol ha kawkapanogoan. Kot hinna-toroan akoy na, ison ana ingatna-patnagan a pa-makamakasalananko. Bi-sa, yay mag-in ko komonogotan ay kamatyan a pa-makahiyaykonan Dios anggan-angga. 10 Ya-rin a kawkapanogoan a intatalapara komon makapamin biyay ahomin anggawan, ya-rin ana ingatkomon a pangibatan nin kamatyanko. 11 Nga-min, yay natoral konogali a makasalanan ay napokawnin kawkapanogoan, kanya lalokon nailingon gomwa doka, tanpangibatan komon ma-parosawanako.

12 Intonsis no-nin, yay kawka-panogoan nan Dios ay ambo dokanokay balang kapanogoan na aymasagrado, matoynong tan labah.13 Hawanin, ya-rin kawkapanogoana biig labah, ya-rin ot wari aampangibatan ma-parosawan yaytawo nin kamatyan? Disnodon ambo!Nokay yay natoral tamon ogali amakasalanan ay angka-patnagan a

Roma 7:14 266 Roma 8:3talagan doka, ta anhomobag tamoha kawkapanogoan nan Dios abiig labah. Kanya ampangibatana ma-parosawan tamon kamatyana pa-makahiyay ha Dios anggan-angga. Kanya ha kawkapanogoanma-patnagan a masyadon doka akasalanan.

Yay Aw-ilig nin Lalaman tan yayLabay nin Kanakoman

14 Tanda tamo a labah yay kawka-panogoan nan Dios ta yadti ay ibatha Ispirito na. Balo ta hiko ay tawonbongat a main kakapoyan gawa ninlota kon lalaman, tan kapa-halan koay alipon nin kasalanan. 15 Kayko angkaintindyan yay ogali ko, tayadtaw labah a labay ko komon gaw-on ay kay ko pirmin angkagwa, tano anyay doka a kay ko komon labaygaw-on ay yadtaw ana ingat a angk-agwa ko. 16 Hawanin, ison ha kayko komon labay gaw-on yay angka-gawa kon doka, mapatnag a angko-mompormi ko a labah yay kawka-panogoan. 17 Intonsis no-nin, bi-lang anan ambo hiko mismoy maingawa nin ya-rin doka a angkagwako, nokay gawa nin yay doka a aw-ilig a iti ha lalaman ko. 18 Nga-min, tanda ko a homin kaabigan itiha sarili ko, labay totolon, ha daankon pa-magkatawo ta mahi-ban mana nakom kon gomwa abig, kot kaykon bongat pirmin mababa gaw-on.19 Nga-min, yay kaabigan a labayko komon gaw-on ay kay ko pirminmagwa ta no anyay doka a kay kokomon labay gaw-on, yadtaw ana in-gat a angkagwa ko. 20 Kanya no yayangkagwa ko kot yadtaw doka a kayko komon labay gaw-on, bilang ananambo hikomismoymain gawa nin ya-rin, nokay yay doka a aw-ilig a iti halalaman ko.

21 Kanya anodti yay pirmin am-pangyari kongko: Kapag labay kongomwa labah, angka-pango-nawanakon gomwa nin doka. 22 Nga-min, anggano man ha kanakoman

ko ay an-ikalilikot ko yay kawka-panogoan nan Dios, 23 kot ha mainkon lota lalaman ay angkalayam koa main akon natoral a doka a ogali aangkomontra ha kalabayan nin mainkon kanakoman. Kay kodti angka-paglabanan, kanya kapa-halan ko ayalipon nin kasalanan a ampango-naha pawparti nin lalaman ko. 24 Ka-ka-ro ko pay na! Hino man waria mamilipyas kongko konan yadtinmakasalanan kon lota lalaman a pan-gibatan parosawan akon kamatyan?4 25 Salamat konan Dios ta yay pa-ngamati nan Katawan tamon Jesu-Cristo yay paralan nin pa-milipyaskongko! Hawanin, oyay kapa-halanko: Ha main kon kanakoman ay ma-honol ako ha kawkapanogoan nanDios, kot ha daan kon pa-magkatawo,yay angka-honol ko ay yay ogali konmakasalanan.

8Pa-magbiyay ha Pangongo-na nin

Ispirito nan Dios1 Hawanin, kay nay na sintin-

syawan Dios nin kaparosawan yayhinoman a iti koni Jesu-Cristo tankay ana ampagbiyay ayon ha daannan pa-magkatawo, nokay ayon anaha kalabayan nin Ispirito nan Dios.2 Nga-min, bana ha pa-makiasa-satamo koni Jesu-Cristo ay iti tamoyna ha pangongo-na nin Ispirito nanDios a ampamin ba-yon biyay. Kanyalibri tamoy na ha pa-makaalipon ninkasalanan, tan ha kaparosawan ninkamatyan a pa-makahiyay ha Diosanggan-angga. 3 Intonsis, yay [pa-milibri kontamo ha kasalanan a] kaymakwa ha paralan nin kaho-honol hakawkapanogoan nan Dios, bana naorha kakapoyan nin natoral tamon pa-magkatawo ay ginwa nan Dios ha par-alan na: Inhogo nay naor yay mis-mon Anak na nin nagkamain lala-man a bilang kontamon tawtawonmakasalanan, pigaw mag-in da-tonpara ha main tamon kawkasalanan.Kanya ha pa-ngamati na ha lota nan

Roma 8:4 267 Roma 8:19lalaman ay naisagawa yay sintinsyankamatyan para ha kawkasalanan nintawtawo. 4 Ginwa nan Dios yadti,pigaw yay an-ipanogo ha kawka-panogoan ay matoor kontamon kayana ampagbiyay ayon ha natoral ta-mon pa-magkatawo, nokay ayon anaha kalabayan nin Ispirito nan Dios.

5 Kot hila a ampagbiyay ayon hailig nin natoral lan pa-magkatawo,yay laman isip la ay yadtaw aw-ilig nin natoral lan pa-magkatawo.Balo ta hitamo a ampagbiyay ayonha kalabayan nin Ispirito nan Dios,yay laman isip tamo ay yadtawlabay nin Ispirito nan Dios. 6 Nga-min, hinoman a yay kaisipan na kotampango-nawan aw-ilig nin natoralnan pa-magkatawo ay omogot ya hakamatyan a pa-makahiyay ha Dios.Balo ta hinoman a yay kaisipan nakot ampango-nawan kalabayan ninIspirito nan Dios, main yan biyayhomin anggawan tan kaliswayannakom. 7 Nga-min, kontra ha Diosyay hinoman a kaisipan na kotampango-nwan aw-ilig nin natorala pa-magkatawo, palibhasay kay yaampahakop ha kawkapanogoan nanDios tan maski man wari labay nanpahakop, kay na talaga magawa.8 Kanya ta hilay ampagbiyay ot ayonha daan a pa-magkatawo ay kay nahila maari ikalilikot nin Dios.

9 Kot hikamo, naalih kamoy naha pangongo-na nin daan a pa-magkatawo ta iti kamoy na hapangongo-na nin Ispirito nan Dios,no potog a ampi-wan ana komoyoyay Ispirito nan Dios. Hawanin, yaytawon kay an-iwanan nin Ispiritonan Dios, a Ispirito nay namaot niCristo ay ambo na yan tawo ni Cristo.10 Kot hikamo, no potog a iti yay nakomoyo hi Cristo, maski man yaylota moyon lalaman ay an-omogotha kamatyan bana ha kasalanan, yayispirito moyo ay main anan ba-yonbiyay bana ta intoring na kamoynan Dios maptog. 11 Hawanin, noyay Ispirito nan Dios kot ampi-wan

ana komoyo tan yay Dios anaor yaynamaorong nabyay koni Jesus, maskiman mati kamo, paorongon na kamosyimprin mabyay nin Dios, gawa ninIspirito na a ampi-wan komoyo.

12 Tawtalakaka, ambo tamoynan alipon nin daan tamon pa-magkatawo, kanya ambo anan kailan-gan a magbiyay tamo ot ayon hailig nin daan tamon pa-magkatawo.13 Nga-min, no ampagbiyay tamo otayon ha daan tamon pa-magkatawo,yay ogotan tamo ay kamatyan apa-makahiyay ha Dios. Kot no hatambay nin Ispirito nan Dios ay itgontamo yay pa-magkasalanan a awitnin natoral tamon pa-magkatawo,yay ogotan tamo ay biyay a hominanggawan. 14 Halban ampango-nawan Ispirito nan Dios ay awa-naknan Dios. 15 Nga-min, yay Ispiritonan Dios a tinanggap tamo ay ambopamilbian a alipon na tamo paramali-mo a bilang hin o-na, nokayinimbi nadti pamilbian a awa-nak natamoy na, kanya ma-ha-wayan tamoyan “Ama! Ama ko!” 16 Yay Ispiritonan Dios mismo a ampamaptog hamain tamon kanakoman a hitamo kotawa-nak nan Dios. 17 Bana ta awa-nak na tamoy na, matanggap tamoynamaot yay tawil a impangako na habalang anak na, bana ta kalamo natamo ni Cristo ninmanawil. No potoga ampakiasa-sa tamo koni Cristo,maskin anggan ha pa-magdya-dya abilang ha dinalanan na, maipakiasa-sa na tamoy namaot ha main nankarangalan ha glorya.

Sangkaligawan a An-ita-gan Kon-tamo

18 Sigorado ko a yadtin dawdya-dyatamo hawanin ay kay homin kwinta,no ikompara ha karangalan a kaymaabot isipon a ibi nan Dios kon-tamo ha lomato a panaon. 19 Halbanlawlaloma ot a pawpinalsa ay pa-halampakata-taga-nan lay namaot a ipa-kit na tamoy nan Dios, hitamoy aw-awa-nak na ha marangal tamoy nan

Roma 8:20 268 Roma 8:36kapa-halan. 20 Nga-min, yay kapa-halan lanhiladtin pawpinalsa aymainpanganggawan, ambo bana ta kagos-towan ladti nokay kagostowan nanDios. Kot plano na a ha lomato apanaon, 21maski hiladtin pawpinalsaay maalih ana ha pa-makaalipon laha kahiraan, ta kalaming hila hakarangalan a kay ana mahira a ibikontamon awa-nak na. 22 Tandatamo, a anggan hawanin halban paw-pinalsa ay ampagdya-dya kanya pa-hal an-aloloy hilan bilang ha a-saymangangabing. 23 Ambo bongat hila,nokay hitamo mismo a tinomang-gap anan Ispirito a impao-na nan in-imbin Dios ay an-ialoloy tamoy na-maot ha lalo nakom tamo yay pa-magdya-dya tamo. An-aloloy tamoman, kot ampakata-taga-nan tamoa ipatnag nay nan Dios a awa-nakna tamo, ta ba-yowan nay na yaylalaman tamo pigaw kay ana mahiramika-ka-noman. 24 Ya-rin yay an-asahan tamon mangyari paibat hininlipyas na tamonDios. Kay tamohal-itaon a an-asahan tamo-rin no komonta angka-kit tamoy nan ampangyariorin, ta hino man wari a omasa otha bagay a angka-kit nay na? 25 Kotbana ta ya-rin an-asahan tamo ay kaytamo ot angka-kit ampangyari kanyaampagpasinsya tamon toma-gan.

26 Ambo bongat yay pag-asa ta-moy ampakatambay kontamo, nokayantambayan na tamoy namaot ninIspirito nan Dios ha main tamonkawkakapoyan. Alimbawa, no kaytamo tanda no anyay marapat ta-mon idawat ha Dios, yay Ispiritonan Dios mismo a ampamiabot konanDios nin yadtaw aw-aloloy tamon kayangkaibalita. 27Yay Dios a magtanda,no anyay iti ha lalo nakom nin tawoay hiya ot syimpri a magtanda noanyay labay totolon nin yay an-iabotnan Ispirito na, ta yay an-iabot napara kontamon bawbanal a tawo naay ayon ha kanakoman nan Dios.

28 Tanda tamo a halban bagay aampangyari kontamo ay anggamiton

nan Dios para ha ikaabig tamon hita-moy ampanglabi kona a hina-wayanna ayon ha main nan tatala. 29 Nga-min, tanda nay nan daan no hinoytompol kona tan hila-rin ay intatalana para mag-in bilang konan Anakna a hi Jesus, pigaw hi Jesus a mag-in pa-hal kalingkakaan nin lako amita-talakaka. 30 Ambo bongat ya-rin, nokay hinoman a intatala naynan daan ay hina-wayan nay namaotpara homonol kona, tan balang hina-wayan na ay intoring nan maptog.Bi-sa balang intoring nan maptogay inlamo na syimpri ha main nankarangalan.

Kay Maihiyay ha Labi nan Dios31 Hawanin ta anodti nay pa-hal

tamo, anya ot a ma-halita tamo? Oya:Bana ta yay Dios kot pabor kontamo,hinomanwari amaari komontra kon-tamo? Homin ana. 32 Nga-min, kayna kinawa-nan Dios inimbi yay sar-ili nan Anak, nokay masbali inhogona yan mati para kontamon halban.Kanya hawanin ta inimbi nay naor aAnak na, syimpri ilamo nay namaotibi kontamo nin matibolos a nakoma halban bagay a marapat kontamobana konan Anak na. 33 Bi-sa, hinoman wari a maari mamiabot konanDios nin kasalanan tamon tawtawonpinili na, anta yay Dios mismo a na-mitoring ana kontamonmaptog? 34Ohino man wari a manalita a dapattamon parosawan ha impyirno, antahi Cristo mismoy nati alang-alangkontamo, tan lalo paot ta pinaorongyan nabyay, bi-sa itaw ya hawanin hawanan nan Dios nin andomawat parakontamo? 35 Main wari maari maka-pihiyay kontamo ha labi ni Cristo?Maski man andomalan tamo ha pa-magdya-dya o kawkairapan o pa-na-damsak o bitil o kakaposan nin mai-holot, o piligron pa-hal, o mati haispada, kay tamo syimprimaihiyay halabi na. 36 Wanay naor ha MasantonKasolatan,“O Dios, alang-alang komo ay lawah

kamin an-arap ha kamatyan.

Roma 8:37 269 Roma 9:13

Kawkarniron papatyon anayyay main min kapa-halan.”37 Anodtaw pa man, ya-rin halban ay sobran-sobratamon ma-pagtagompayanbana koni Cristo a ampanglabikontamo. 38 Nga-min,sigorado ko a yay biyay tamoo kamatyan man, kay hominmaka-pihiyay kontamo halabi nan Dios. Maskingawa aw-anghil, o hinomankonlan doka a ispirito a mainkatongkolan o kapangyarian,maski anyaman a mangyarihawanin o ha awlon lomato,39 maski anyaman ha ta-gay o iti ha aypa, o maskinanya ot magbagay a pinalsaay kay homin maka-pihiyaykontamo ha labi nan Dios taanlabyon na tamoy naor banakoni Jesu-Cristo a Katawantamo.

9Yay Pamimili nan Dios nin Tawtawo

Na1 Potog yadtin ibalita ko tongkol

konlan kaparan Israelita bana ha pa-makiasa-sa ko koni Cristo, tanmaskinsarili kon konsinsya a ampango-nawanninMasanton Ispirito nanDiosay ampamaptog a ambo kagalotoyanyadti: 2 Matindi a kaloloan ko tanyay nakom ko ay pirmin angka-pairapan, bana ta karamilan konlankaparan Israelita kot kay la ambilbiona hi Jesus yay anta-ganan lanMa-milipyas. 3 No maari bongatkomon, mas labay ko ot a hikoy naymananggap nin hompa nan Dioskonla, ta maihiyay ako koni Cristoalang-alang konlan hila-rin a kaparanaw-Israelita a impagka-talakaka tanka-lahi tamo. 4 Nga-min, hila aykaparay namaot aw-Israelita a pinilinan Dios hin yadtaw ot para mag-intawtawo na. Impa-kit na konlay mainnan kalinggasan tan ginomwa yankawkasondoan konla; inimbi na konlayay kawkapanogoan, yay paralan nin

pa-magsamba la tan main ya ot aw-impangako konla. 5Yay pinangibatanlahi la ay hi Abraham, hi Isaac tanhi Jacob. Tan ka-lahi la ot hi Cristoha main nan pa-maglalaman tawo.Hiyay Dios a sangkalinta-ta-gayanha halban a dapat poriwon anggan-angga. Amen.

6 Anggano man karamilan konlankaparan Israelita hawanin ay ambotawtawo nan Dios [ta kay hilay naorambomilbi koni Cristo,] kay tamoma-halita a kay na antooron Dios a pan-gako na a pinili na tamon aw-Israelitapara mag-in tawtawo na. Nga-min,[paibat hin o-na, an-ibalita nay nanDios a] ambo halban lipi ni Israelkot an-itoring nan potog a Israelita atawona. 7Tan anorin anamaot kaparakoni Abraham, ambo halban lipi ninawa-nak na kot an-itoring nan Diospotog a lipi ni Abraham. Wanay naorDios kona, “Hila bongat a lipi ni Isaaca anak mo a bilbion kon lipi mo.”8 Labay totolon yadti, ambo halbanin-abing lawlipi ni Abraham ay an-itoring tawtawo nan Dios, nokay hilabongat a lawlipi nan anak a impan-gako nan Dios. 9Hi Isaac anaor odtinanak a impangako nan Dios ta anodtiwanan Dios koni Abraham tongkolkona, “Ha pa-magbalik ko ha taon,ha anodti namay panaon ay nakapan-ganak yay na hi Sara nin a-say lalaki.”

10 Ambo bongat ya-rin, nokay na-kit anamaot a pamimili nan Dios hanangyari konlan kambal a anak niRebeca [a hi Esau tan hi Jacob]. Asa-say pinangibatan la a hi Isaac anaor akalimpapo-papoan tamo. 11 Kot mainyay nan pinili a Dios konla ba-yo hilaot in-abing tan maskin kay hominhila ot ginwa a labah o doka. Konanyadtin ginwa nan Dios, nangyari atatala na a yay pamimili na nin tawoay ayon ha kalabayan na, ambo banaha gawgawanin tawo. 12Nga-min, an-odti a imbalita nan Dios koni Rebecatongkol konlan awa-nak a iabing na,wana, “Yay kaka ay magsirbi ya haali.” 13 Tan anodti ot a nakasolat a

Roma 9:14 270 Roma 9:29wanan Dios tongkol konla, “Hi Jacobay anlabyon ko kot balo hi Esau ayangkasorawan ko.”

14 No anorin, ma-halita tamo waria ambo matoynong a gawa nan Dios?Disnodon kai! 15 Wanay naor Dioskoni Moises, “Inga-rowan ko no hi-noy labay kon inga-rowan, tan ka-ka-rowan ko no hinoy labay kon ka-ka-rowan.” 16 Intonsis, yay pamimilinan Dios ha a-say tawo ay ambo banaha kala-labay o inakit nin ya-rin atawo, nokay bana bongat ha inganga-ro nan Dios. 17 Kot main anamaottawon kay na ininga-rowan Dios abilang koni Ari Faraon nin Egipto, taayon ha Masanton Kasolatan, wananDios kona, “Yay tatala ko no anongkotginwa katan ari ay pigaw yay pa-makatiboy olo mo a mag-in paralanpara maipa-kit a main kon kapang-yarian, tan para mibantog a ngalanko ha intiron kalotaan.” 18 Kanya itikonan Dios no hinoy labay nan inga-rowan tan no hinoy labay nan lalonpatiboyon a olo.

Karapatan nan Dios no Hinoy Labaynan Inga-rowan

19 Hawanin, ola-no main komoyonmamastang kongko nin anodti: “Noanorin paytaw, anongkot man ta an-sisiwon na ot Dios a tawo hamain nankasalanan, anta kay maari omanonnin tawo no anyay kalabayan nanDios?” 20 Oyay obat ko: Tawo kanbongat a ambo dapat mangatoynon-gan konan Dios. Halitaon tamo warinin hitamoy pinalsa konan Namalsa,“Anongkot ginwa mo kon anodti?”21 Bilang ot bongat ha a-say ma-magkokoron. No main yan lota agagaw-on, ambo doman iti-rin konano labay nan gomwa ibat konan ya-rin a lota nin a-say pamigwaan ana-pakaganda tan a-say namaot apamigwaan a maaypa a klasi?

22 Anorin ot bongat syimpri konanDios. Anggano man labay nay nakomon ipa-kit a main nan hobhob

tan ipalayam a main nan kapang-yarianninmamarosa ay lalo na ot am-paanlohon a main nan pasinsya kon-lan tawtawon doka a ampamahob-hob kona tan dapat anan parosawan.23 Ampagpasinsyawan na hila-rin tapigaw maipatnag na yay kay ma-ma-min a kaabigan na konlan tawtawonlabay nan inga-rowan a imparihadonay nan daan para mi-ka ha glo-rya, 24 labay totolon, kontamon hina-wayan nan tompol kona a ambo ka-pag aw-Israelita, nokay pati ambo aw-Israelita. 25 Wanay naor Dios tongkolkomoyon ambo Israelita ha libronsinolat ni Propita Oseas,“Ha lomato a panaon, hilay dati kon

ambo tawtawoay ha-wayan koy nan tawtawo ko,

ta mag-in kon aw-inaro hilaydatin kay ko an-aroon.

26 Kanya ha lawlogar a hin yadtawkot main namibalita konlantawtawo itaw a ambo ko hilantawtawo

ay ma-ha-wayan hilay nan awa-nak nin yay Dios a angk-abyay.”

27 Main anamaot impapibalita yayDios koni Propita Isaias hin yadtawtongkol konlan kaparan Israelita,wana, “Maski man mag-in bilangkalako boyangin ha ambay a lipi niIsrael, omno bongat konla a malipyasha parosa nan Dios. 28 Nga-min,no isagawa nay nan Katawan yaypa-marosa na ha sangkalotaan aytampol nan yarion odti ayon hakatoynongan, ta maparah bongatkonay pangongokom.” 29 Pinomtoganamaot yay a-sa ot a imbalitani Propita Isaias, a wana, “Nokay na inaboloyan nin Katawan aMakapangyayari a main ot omnonangkabyay konlan lipi tamo, na-mintamoy na komon a halban a bilangnangyari konlan taga Sodoma tanGomorra.”

Yay Kay La Pa-mi-pol nin Aw-Israelita

Roma 9:30 271 Roma 10:1230 Hawanin, oyay labay kon

totolon: Hikamoy ambo Israelita,anggano man kay kamo nag-inakitmag-in maptog ha arapan nan Diosta homin kamon kawkapanogoanna ay main komoyo a intoring nanmaptog, bana anaor ta an-itoringnan maptog yay hinoman a mainkatotpol koni Jesus. 31 Kot hilaykaparan Israelita a kay antompol koniJesus, anggano man ampag-inakithilan homonol ha kawkapanogoannan Dios para mag-in hila komonmaptog, kayhila ot syimprimaitoringmaptog. 32 Anongkot kari? Bananaor ta labay lan mag-in maptog haparalan nin gawgawa kaho-honol hakawkapanogoan dinan ha paralan ninkatotpol koni Jesu-Cristo. Nga-min,kay hila tinompol koni Jesus, kanyanag-in yan pa-hal bato a piniba-tolanla. 33 Wanay naor Dios ha MasantonKasolatan,“Bilyon moyo ta main akon ihogo

ha babalin Sion a kamainanlan Israelita amaialimbawa habato.

Pa-hal piba-tolan la yan tawtawoa pangibatan nin mipalokmahila.

Kot balang tawon antompol kona aykay miparingoy konan ya-rinkatotpol na.”

Lingoy Intindi Lan Israelita10

1 Tawtalakaka, mahi-ban a nakomkon malipyas hilay kaparan Israelitatan an-idawat kodti ha Dios. 2Angka-paptogan ko a main hilan inakit ninhomonol ha Dios, kot ambo tama yayklasin kaho-honol la. 3 Nga-min, kayla ambilbion yay paralan nan Diosparamaitoringmaptog a tawo. Nokaymasbali ampag-inakitan lan mag-inmaptog ha sarili lan paralan. Haanorin a anggaw-on la ay kay hila am-pahakop ha paralan nan Dios. 4 Nga-min, bana koni Cristo, nanganggawanana yay daan a kawkapanogoan bi-lang paralan para maitoring nan Dios

maptog a tawo. Nokay hinoman aantompol koni Cristo ay hiyay an-itoring maptog.

Yay Kalipyasan ay Para ha Halban5 Anodti sinolat ni Moises tongkol

ha pa-mag-in maptog ha paralannin kaho-honol ha kawkapanogoan,“Yay tawon ampakahonol ha halbankawkapanogoan ay makatanggap yanbiyay a homin anggawan.” 6 Balota hawanin, yay katotpol ana koniCristo a paralan para mag-in map-tog, ta wanay naor ha Masanton Ka-solatan, “Ambo moy nan kailanganhalitaon ot ha sarili mo, ‘Komonmainmoli ha langit.’ ” (Labay totolon,para pataoyon hi Cristo.) 7 “O kari,‘Komon main mako ha logar a ka-mainan lan ni-kati.’ ” (Labay totolon,para paorongon mabyay hi Cristo.)8 Nokay anodti nay dapat tamon hal-itaon, a bilang nakasolat anamaotha Masanton Kasolatan: “Niabot anakontamo yay Halita a ibat ha Dios.Maari moyoy nan ibalita tan laman-lamanon ha main moyon kanako-man.” Yay binanggit ison a Halitaay homin laloma no ambo yay to-toro tongkol ha katotpol koni Jesus aan-ipangaral mi. 9 Kanya no ibalitamo ha kapara a hi Jesus ay Katawan,tan mi-pol ka nin losob ha nakoma pinaorong na yan nabyay Dios aymalipyas ka. 10 Nga-min, yay ka-totpol nin tawo koni Jesus nin losobha nakom ay ya-rin a pangibatanmaitoring na yan Dios maptog. Bi-sa yay pa-mibalita nin tawo ha ka-para na a hi Jesus kot Katawan, ya-rin anaor a pangibatan nin malipyasya. 11 Wanay naor ha Masanton Ka-solatan tongkol koni Cristo, “Balangtawon antompol kona ay kay mi-paringoy konan ya-rin katotpol na.”12 Nga-min, pari-parihoy paninilapnan Dios, mag-in Israelita man oambo. Asa-sa yan Katawan nin hal-ban, tan sagana yay pawpayabol a an-ibi na ha balang andomawat kona.

Roma 10:13 272 Roma 11:613 Wanay naor ha Masanton Kasola-tan, “Hinoman a andomawat konanKatawan ay malipyas.” 14 Kot pa-nohilaman domawat kona no kay hila otantompol? Tan pa-no hila man waritompol kona no homin hila ot nalngotongkol kona? Bi-sa, pa-no hila manmakalngo nin tongkol kona no hominmako para mangaral konla? 15 Tanpa-no hila man mako mangaral nokay hila an-ihogo? Kot labah ta mainyan an-ihogo yay Dios ta wanay naorha Masanton Kasolatan, “Anya paynan ganda a kala-lato lan mangan-garal [nin balita tongkol ha pa-maki-sondo ha Dios tan ma-miabot]* ninmagandan balita [tongkol ha bawba-gay a labah.]*” 16Kot ambo halban ayampi-pol ha Labah a Balita a bilang otbongat ha sinolat ni Propita Isaias, awana, “Katawan, bilang homin ampi-pol ha an-ipangaral mi.” 17 Intonsis,yay katotpol nin tawo ay angkaibat hapa-manglongo, tan makapanglongohila no main mangaral Halita nanDios.

18 Kot pa-no hila man a kaparanIsraelita a kay tinompol? Imposiblinkay la ot nalngo yay Labah a Balita tawanay naor ha Masanton Kasolatan,“Angkalngo hilay nay ampamipa-

hawang ha intiron mondo,tan yay halita la kot ampiabot

ana anggan ha kalindoyo-doyowan babon lota.”

19 Hawanin, maari wari a kay laot syimpri angkaintindyan nin hi-lay kaparan Israelita odtin aral, [antamismon hikamoy ambo Israelita aynaintindyanmoyoy na]? Posibli a kayla naintindyan ta anodti a insolat niMoises a imbalita nanDios konlan aw-Israelita hin yadtaw, wana,“Ha lomato a panaon,main akon gaw-

ona pangibatan mainggit kamo

konlan ambo Israelita a amboasa-say nasyon.

Omamot a olo moyo bana ha gaw-onko konla,

palibhasay ha hilap moyo ayhomin hilan kati-tinanda.”

20 Kot hi Propita Isaias ay diritsawannay nan imbalita a aboloyan nan Diosa tompol hilay namaot a ambo Is-raelita ta anodti wana,“Ma-bilbi la koy na nin hilay kay

ampag-inakit nin maka-bilbikongko,

ta ipatnag koy sarili ko konlamaskin kay la ampastan-gon no hino ko.” 21 Kotpatongkol balo konlankaparan Israelita, anodtia nakasolat a wanan Dioskonla, “Pirmin nakagawanga loway gamot ko komoyoanggano man tawtawo kamonkay anhomonol kongko tansawsobirbyo.”

11Yay Inganga-ro nan Dios Konlan Is-

raelita1 Isipon moyo wari a intakwil nay

nan Dios a aw-Israelita a tawo na?Disnodon kai, ta hiko mismo ay a-say namaot a Israelita ibat ha lipini Abraham, ha pamilya nin triboni Benjamin. 2 Kay na intakwilDios a halban Israelita a pinili nantawtawo na paibat ot hin kalin-oo-nawan. Ambo doman tanda moyoyay wana ha Masanton Kasolatan anangyari namaot hin panaon ni Pro-pita Elias? Nga-min, inriklamo naha Dios yay gawgawa lan kapara nanIsraelita, a wana, 3 “Katawan, pinati-pati lay pawpropita mo tan niyoba-yoba lay aw-altar a ampagsambawankomo. Asa-sa ko tanay natla nin an-homonol komo, bi-sa labay la ko otpatyon.” 4 Kot anodti a obat nan Dioskona: “Main ako ot initla a pitonlibokatawon antompol kongko a kay an-somambaha ribolto ni Baal.” 5Anorinot bongat syimpri hawanin, main otomnoy Israelitan natla a antompola pinili nan Dios tawtawo na banaha main nan inganga-ro. 6 Hawanin,bana naor ta yay pamimili nan Dios

Roma 11:7 273 Roma 11:16konla kot bana bongat ha inganga-ro na, intonsis ambo bana ha mainlan labah a gawgawa. Nga-min, kayana ma-halita a inganga-ro no yaypamimili nan Dios kot bana ha labah agawgawa. No komon ta makwa yadtiha labah a gawgawa, lomwah a amboanan inganga-ro.

7 Anya man no-nin a ma-halitatamo tongkol konan ya-rin? Oya:Karamilan konlan kaparan Israelitaay kay na hila imbilang Dios maptog,maski man ampag-inakitan la-rin haparalan nin kaho-honol ha kawka-panogoan na. Balo ta hiladtaw a pinilinan Dios ay hiladtaw a imbilang nanmaptog bana ta anhonolon lay par-alan na. Kot hilay kay pinili ay pino-layan nan lalon tinomiboy a aw-olola. 8 Bilang ot bongat orin ha naka-solat haMasanton Kasolatan [tongkolkonlan aw-Israelita a pino-layan nanDios hin o-nan panaon ha katiboyanolo la,] a wana,“Ginwa na hilay na ingat Dios nin

bilang homin hila ha sarili lanisip.

Kanya main hila man mata, bilanghilan kay ampaka-kit.

Main hila man totolyan, bilang hilankay ampakalngo.

Anorin hila maskin angga hawanin.”9 Wanay namaot indawat ni Ari Davidkonan Dios [tongkol ha tawtawon kayantompol],“Komon ya-rin pirmi lan pa-

mirorongo para mangan tanminom nin bilang angka-lo-nohan

ay pangibatan ana ingat,bilang hilan ma-ka-lot okari mikolbot o mipalokma,labay totolon, bigla hilan ma-parosawan.

10 Komon bolagon moy main lankaisipan pigaw kay hilay namakaintindi,

tan pa-hal mabokót hila bana hakawkairapan lolog main lanbiyay.”

Karamilan Konlan Israelita ay Intak-wil Yapon

11 Hawanin, ma-pastang ko:Hila-rin kaparan Israelita a kaytinompol koni Jesus, kaalimbawaanlay na wari a nipalokma nin kayana makabangon? Disnodon kai!Nokay yay kay la pa-mi-pol ay nag-in bara-nan nin naabotan kamonkalipyasan, hikamoy ambo Israelita,pigaw komon hilay kaparan Israelitaa kay ot tinompol kotmaibog hila [tantoloy pailipyas anamaot]. 12Hawanin,ya-rin a kay la pa-mi-pol nin hilaylaloman kaparan Israelita ay nag-innaor mahi-ban a pakinabang konlanambo Israelita ha aytimay logar hamondo, ta yay kay la pa-nanggapnin kalipyasan a an-ibi nan Dios aypinangibatan lako a payabol parakomoyon ambo Israelita a antompol.Kot mas lalon lako a pawpayabolnan Dios a matanggap nin halbantawtawo, no ha lomato a panaon kot[tompol] hilay nay halban pawpinili aIsraelita.

Yay Kalipyasan lan Ambo Israelita13 Hawanin, yadti balo a ibalita ko

ay paray na yapon komoyon amboIsraelita. Palibhasay inhogo na konDios bilang apostol na komoyo kanyaampaalagawon kodtin katongkolanko. 14 Ha pa-mag-inakit ko ko-moyo, labay koy namaot paibogonko hilay kapara kon aw-Israelita pi-gaw komon main anamaot malipyaskonla. 15 Nga-min, no yay pa-mitakwil nan Dios konla a nag-inparalan a hikamoy ambo Israelitakot nag-in na kamoy nan ka-sondo,di mas lalon labah no tompol hilaynay kaparan Israelita koni Cristo tatanggapon na hilay nan Dios, kanyamag-in kaalimbawaan la ay nawnatinnorong nabyay!

16 [Maiparis kamin aw-Israelita hatinapay.] Tanda tamo a no yay o-nanpirasonnaloto a tinapay kot inda-ton ana ha Dios ay kalaming anaynamaot naida-ton a halban homonolot a lolotoon. [Labay totolon, bana

Roma 11:17 274 Roma 11:29ta ikon nan Dios hilay kalimpapo-papoan mi ay ikon na kami namaotsyimpri hikamin lawlipi la.] A-saot, no yay yamot a kaalimbawaanlan kalimpapo-papoan mi kot banala tawtawo nan Dios, hikami mana [lawlipi la a pa-hal] hawhangaay banal anamaot a tawtawo na.17 Hawanin, potog a main komin aw-Israelita a pa-hal hawhanga a pino-toh bana ha kay la pa-mi-pol, ta bi-samain yan intompang yay Dios nin pa-hal hawhanga a ibat bongat ha poonkayon olibon balang, a homin lalomano ambo hikamo a ambo Israelitaa antompol koni Cristo. Hawaninta naitompang kamoy na, kalamingkamoy nan angka-biyan maipagbiyayibat konan yamot. 18 Kot ando kamomagma-mahi-ban konlan kapara konIsraelita a pa-hal hawhangan pino-toh. Masbali tandaan moyo a pa-hal tawtompang kamon bongat a am-pabyayon nin yamot, ambo hikamoyampamabyay ha yamot.

19 Hawanin, posiblin main ko-moyonmanalita nin anodti, “Iya manta pino-toh na hilan Dios para hikamiihagili.” 20 Potog anaor a pino-toh hila bana kay hila tinompol, bi-sa hikamoy inhagili bana ta tinom-pol kamo. Kot balo ando moyoipagmahi-ban orin, nokay masbalimag-ingat kamo. 21 Nga-min, banata nagawa nan Dios intakwil hilaykapara kon Israelita a pinili na a in-alimbawa ha hawhanga a pino-toh,mas lalon magwa na-rin komoyonhikamoy ambo Israelita a kapa-halankot hawhangan intompang bongat.22 Iti moyo ma-patnagan a kaabi-gan nan Dios tan yay pa-makaistriktona. Hilay kay anhomonol konaay malayam lay pa-makaistrikto nanmamarosa, kot hikamo ay patoloymoyon ma-ranasan a kaabigan na nopatoloy moyon panga-gotan a mainnan kaabigan. Kot no kai, hikamoman ay itakwil na. 23 Hilay kaparanIsraelita a kay tinompol ay pa-hal ito-

mpangnan omanDios no tompol hila,ta magawa nan Dios orin. 24Nga-min,no hikamo a ambo Israelita a pa-halhawhangan pino-toh bongat ha poonkayon olibon balang, kot intompangha poon olibon inmola, anta amboanorin a talagan anggaw-on, lalonmaganoh no mismon hanga nin yaypoon olibon inmola a itompang omanha sarili nan poon.

Kalipyasan lan Israelita25 [Tawtalakaka a ambo kon ka-

Israelita], labay kon maintindyanmoyodtin sikriton plano nan Dios aba-ba-yo na impatnag, ta pigaw kaykamo magmata-gay konlan kaparakon Israelita: Inaboloyan nan Dios anag-in bolag a kaisipan lan lalomankaparan Israelita tongkol koni Jesusanggan kay mahosto yay bilangmoyon hikamoy ambo Israelita alabay nan Dios kot tompol anamaotkona. 26 Kot no maabot ana-rin apanaon, malipyas anay intiron lipimin Israelita. Wanay naor Dios haMasanton Kasolatan tongkol kominaw-Israelita,“Mangibat yay Ma-milipyas ha ba-

balin Sion. Bi-sa patgononna hilay lawlipi ni Israel* hagawgawa lan karokaan.

27 Konan ya-rin a panaon,tooron koy nay kasondoan kokonla ta kawkasalananla ayalihon koy na.” 28 Hawanin,bana ta antanggiwan lanlaloman kaparan Israelita yayLabah a Balita, nag-in hilankawkakontra nan Dios. Kanyahikamoy nay ambo Israelitaa ampa-kitan nan inganga-rohawanin. Anodtaw pa man,bana ta pinili na kamin Dioshikami nasyon Israel, maskinkay hila antompol a karamilankaparan Israelita ay anlabyonnahila ot syimprinDios alang-alang naor konlan kalimpapo-papoan mi. 29 Nga-min, kay

* 11:26 11:26 Ha Griego: “Jacob,” yay o-nan ngalan ni Israel.

Roma 11:30 275 Roma 12:8ampama-yon isip yay Diostongkol no hinoy pinili nay natan no anyay inimbi nay nanpawpayabol. 30 Hin yadtaw,hikamoy ambo Israelita aykay kamo antompol ha Dios.Kot yay kay la pa-mi-pol koniJesus nin hilay kapara konIsraelita ay nag-in paralan aininga-rowan na kamon Diosta tinompol kamo. 31 Anorinanamaot a mangyari konlankapara kon Israelita. Angganoman hawanin ay kay hilaanhomonol ha Dios, kot banata hikamo ay nainga-rowannay na, hila man anamaot aymainga-rowan na ha lomatoa panaon no tompol hilay nakoni Cristo. 32 Halban tawo,Israelita man o ambo ay pino-layan nan Dios a pari-parihoykapa-halan la a makasalanan,pigaw pari-parihoy namaot apa-mipa-kit nan inganga-rona konla.

Pamomori ha Dios33 Talagan kay mahokat a kaabigan

nan Dios, pati yay karonongan tanpangingintindi na. Yay dawdisisyonna ay kay tamo maintindyan, tan yaypawparalan na ay kay maabot isipon.34 Wanay naor ha Masanton Kasola-tan,“Homin magtanda kaisipan nan

Katawan,tan kay homin maari mang-

wawali kona.35 Ni hinoman ay homin ot nakapami

konaa kailangan nan tobaloon bilang

otang nakom.” 36 Nga-min,ibat konay halban bagay, tanhiyay ampakaolay, tan paraha ikapori na-rin halban.Poriwon yay Dios anggan-angga. Amen.

12Pa-magbiyay Ayon ha kalabayan

nan Dios

1 Tawtalakaka, bana naor ha kahi-banan inganga-ro nan Dios kontamo,an-ipaki-totol kon labah a nakom ko-moyo: Ihoko moyoy main moyonsawsarili kona nin pa-hal a-say angk-abyay a da-ton, banal tan ka-palilikotkona. Anorin yay maptog a pa-magsirbi moyo kona. 2 Ando moyoaligon a ogali lan tawtawon maka-mondo, nokaymagba-yo kamoyna, tapaba-yo kamoy nan isip konan Dios tapigaw masigoro moyo no anyay kal-abayan na, [labay totolon,] no anyaybawbagay a labah, ka-palilikot konatan kay ma-pintasan.

3 Bana ha katongkolan a impayabolnan Dios kongko, oyay ma-halita koha balang a-sa komoyo: Ando moyoitoring a sawsarili moyo nin holok hamarapat, nokay mag-in komon hostoa pa-mitoring moyo ha main moyonsawsarili, yadtaw kapantay bongat hakatotpol a impayabol nan Dios habalang a-sa komoyo. 4 No bilangha lalaman tamo, lako man a paw-parti nin yadti, tan main hilan kanya-kanyan pigamitan, kot asa-san bon-gat a lalaman. 5Anorin anamaot kon-tamon antompol, lako tamo man, kotpa-hal nag-in tamon asa-say lalamanbana ha pa-makiasa-sa tamo koniCristo. Kanya main tamon rilasyonha a-sa tan a-sa a bilang pawparti nina-say lalaman. 6 Hawanin ta binyantamon kanya-kanyan kababaan ayonha impayabol nan Dios ha balang a-sa ay kailangan gamiton tamodti: Noyay inimbin kababaan ha a-say tawokot mamibalita nin an-ipanakom nanDios kona bilang propita na, kailan-gan ibalita na-rin ayon ha abot ninmain nan katotpol. 7 Kot no yaykababaan na ay paramagsirbi, kailan-gan magsirbi ya. No yay kababaan naay manoro Halita nan Dios, kailanganmanoro ya. 8No yay kababaan na kotmangwawali, kailangan mangwawaliya. No yay kababaan na kot mapamintambay, kailangan gaw-on na-rin ninlosob ha nakom. No yay kababaanna kot mamoon ha gropon antom-

Roma 12:9 276 Roma 13:7pol, kailangan mamoon yan awit apa-mag-inakit. No yay kababaanna, kot para makitambay konlan am-pangailangan bana ha inganga-ro nakonla, gaw-on na-rin nin main awitkaligawan.

9 Kailangan yay pa-manglabi moyoha kapara ay maptog. Bokotanmoyoy anyakaman a doka, ta panga-gotan moyoy anyakaman a labah.10 Milalabi kamo ha a-sa tan a-sa ninbilang ha mita-talakaka, tan paala-gawon moyo komon hilay kaparanin holok ot ha pa-maalaga la ko-moyo. 11 Kailangan magpakahipogkamo, pirmin mainakit, tan patoloymagsirbi konan Katawan. 12 Ikalilikotmoyoy an-asahan tamo, agwantawanmoyoy pawpanonobok, tan lawah ka-mon domawat ha Dios. 13 Tambayanmoyo hilay kaparan antompol a am-pangailangan tan komon lawah abir-toy bali moyo konlan ampangailan-gan nin ma-handaan.

14 No main ampana-damsakkomoyo, idawat moyo hila. Idawatmoyo a bindisyonan na hilan Dios,ando moyo hila ihompa. 15 Maki-lilikot kamo konlan angkalilikot,tan makidamay konlan mangalolo.16Miasa-sa kamon kanakoman. Andokamo magmata-gay, nokay masbalimakiasa-sa kamo konlan mangaaypaa ingkatawo. Ando moyo isipon amasyado kamoy nan maronong.

17 No pangwaan kamon doka, andokamo bomalô nin karokaan. Pag-inakitan moyon gomwa nin bawba-gay a marangal ha hilap nin hal-ban tawo. 18 Anggan maari, gaw-on moyoy halban kababaan moyo, pi-gaw maipagkasondo a halban tawo.19Mangablin tawtalakaka, ando kamobomalô. Nokay ipaolay moyo-rin haDios ta ipa-kit na man a hobhob naha pamamarosa, ta main nakasolatha Masanton Kasolatan nin anodti:“Iti kongkoy pamamalô. Hikoy ma-marosa konlan hilay anggomwa doka,

wanan Katawan.” 20 Kanya masbalihonolon tamodtin nakasolat anamaotha Masanton Kasolatan: “No yayangkomontra komo kotmabitil, biyanmo yan ma-kan; no malata, biyan moyan mainom. No gaw-on moy anorin,maringoy ya bana ha ginwa na*.”21 Intonsis, no pangwaan la kamondoka, ando kamo matokso nin bo-malô anamaot nin doka, nokay dao-gon moyoy karokaan nin gawgawakaabigan.

13Aw-obligasyon ha Gobyirno

1 Balang tawo ay dapat pahakopkonlan ampamoon ha gobyirno, tahomin hilan kapangyarian mamoonno kay na inaboloyan Dios. Nga-min, yay Dios a namigwa konla hamain lan katongkolan. 2 Kanya, hi-noman a angkomontra ha gobyirnoay angkontrawon na yay patakarannan Dios, tan hila-rin a angkomon-tra ay ma-parosawan. 3 Nga-min,hilay ampamoon ay inigwa ambopara kali-mowan lan hilay anggomwaabig, nokaypara kali-mowan lanhilayanggomwa doka. Hawanin, pigaw kayka mali-mo konlan hilay ampamoon,dapat gomwa kan labah ta ison pori-won la ka. 4 Nga-min, hogo na hilanDios para ha ikaabig tamo. Balo takapag doka a anggaw-on mo, ison kadapat mahalak, ta talagan karapatanlay mamarosa. Ta inigwa na hilanDios para ipa-kit lay matindin hob-hob na konlan tawtawon anggomwadoka. 5 Kanya dapat kamon pahakopha gobyirno, ambo bongat pigaw ma-pa-lilihan moyoy parosa, nokay pi-gaw malinis a konsinsya moyo.

6Yadti namaot a rasonno anongkotampamayar kamon bowis, bana tahogo na hilan Dios para asikasowonlay pa-maggobyirno. 7 Kanya ibimoyo ha balang a-sa yay dapat ibikona: Mamayar kamon bawbowis tan

* 12:20 12:20 Ha Griego: No gaw-on mo-rin, ambontonan mon bawbaya a olo na.

Roma 13:8 277 Roma 14:6laloma ot a dapat bayaran ha gob-yirno; rispitowon moyo hilay dapatbiyan rispito, tan parangalan hilaydapat parangalan.

Obligasyon ha Kapara8 Ando kamo magkamain otang a

maihi-no komoyo, nokay a-sa bongata dapat pa-hal otang tamo ha a-satan a-sa: yay milalabi tamo. Nga-min, yay tawon ampanglabi ha ka-para ay angkatoor nay halban ka-panogoan nan Dios. 9 Palibhasay hi-ladtin kawkasogoan: “Ando ka mam-abayi o maki-lalaki; Ando ka mang-matin tawo; Ando kamaniba; Ando katomistigo nin kagolotoyan; Ando mopag-intrisan a ambo mon ikon;” tanpati yay laloma ot a anorin a kawka-sogoan ay biig anan kahakopan ninyadtin a-sa: “Labyon moy kapara ninbilang ha pa-manglabi mo ha sarili.”10 Nga-min, no anlabyon tamoy ka-para, kay tamo hila pangwaan doka.Kanya ha pa-manglabi ay angkatoor akawkapanogoan nan Dios.

11 Dapat honolon moyodti, laloyna ta tanda moyo a maantor tanaypanaon. Kanya, pa-hal dapat kamoynan mimata, ta mas madani naypanaon a ilipyas na tamon Katawanha karokaan nin yadtin mondodinan hin ba-ba-yo tamo tinompol.12 Kaalimbawaan ay nalabah anayyabi ta palbangon ana. Kanyabokotan tamoy nay kawkasalanan abilang ha anggaw-on lan tawtawoa iti ot ha karobloman. Yay dapatkontamon hitamoy iti na ha hawangay gomwa bawbagay a makatambaykontamo para ma-paglabanan tamoytokso. 13 Kanya naor, magbiyaytamon marangal, ta iti tamoy naha hawang. Ando tamo gamitona panaon ha pa-maglahing tanha magolon pa-miliga-liga; andoanamaot gomwa nin imoralidad oanyamay ka-pariril a gawa; andotamoy namaot kiaway o mainggit.14 Nokay ipag-ogali tamo yay bilangogali ni Jesu-Criston Katawan, tan

ando tamo biyan ni daoto a logar yaydawdoka a ilig nin lalaman.

14Yay Dios bongat a Marapat Manosga

ha Tawo1 Tanggapon moyo yay hinoman

a tawo a makapoy ot ha katotpol[ta ampag-alangan ya ot tongkol habawbagay a ambo anan bawal konta-mon antompol koni Cristo]. Balo taando ana ki-diskosyon kona tongkolha anorin a aw-opinion na. 2 Nga-min, main tawtawo a makapoy ot hakatotpol a hay wanla bawal konaon akarni, kanya pihing bongat a maknala. Balo ta main anamaot ampi-pol amakna a maskin anya. 3 Kanya, hino-man komoyo a ampangna nin maskinanya, ando moyo mata-matawon hi-lay main kay angkonaon. Hikamoynamaot a main kay angkonaon ayando moyoy namaot hosgawon a am-pagkasalanan hilay ampangna ninmaskin anya ta pari-pariho na kamontinanggap Dios. 4 Hawanin, ambokamon dapat manosga ha kapara, takahakopan na yan Dios bilang ma-magsirbi na. Yay Dios bongat a mara-pat magdisisyon no karapat-dapat agawgawa na o kai. Kot tanggaponna ya syimprin Dios, ta baba na yaningatan pigaw mag-in yan karapat-dapat.

5 Hawanin, main anamaot tawta-won ampaalagawon lay awlonpa-magpainawa tan pawpista lankaparan Israelita. Kot konlanlawlaloma, halban awlo ay pari-parihon maari ipagsamba. Yayimportanti ay kombinsido yay balanga-sa komoyo no anyay dapat gaw-on ta pinag-isipan nadti. 6 Hawanin,balang tawo a main aw-awlon an-ibilang nan maalaga ay anggaw-onnadti para konan Katawan. Anorinanamaot kapara, balang tawo a kayna ambilbion maalaga ya-rin aw-awlo ay anggaw-on na syimpri orinalang-alang konan Katawan. Anorinot syimpri ha pa-mangan, yay tawo

Roma 14:7 278 Roma 14:23a ampangna karni ay anggaw-onnadti para konan Katawan ta an-ipaki-salamat nadti kona. Yay tawoynamaot a main kay angkonaon ayanggaw-on nay namaot para konanKatawan tan ampaki-salamat yasyimpri kona. 7 Nga-min, hitamoyantompol ay ampagbiyay tamoambo ana para ha sarili, tan nomati man ay ambo syimpri paraha sarili. 8 Masbali ampagbiyaytamo para konan Katawan, tanmaski man ha kamatyan tamo,hiya syimpri yay mapori. Kanyamabyay man omati ay ikon na tamonKatawan. 9 Nga-min, nati hi Cristotan norong nabyay pigaw mag-inyan Katawan nin halban ni-kati tanangkabyay. 10 Hawanin, hikamoyampanosga a ampagkasalanan hilaykaparan antompol a ampangna karni,itgon moyoy nay panonosga moyo.Hikamoy namaot a ampangmata-mata konlan hilay kaparan antompola makapoy ot ha katotpol bana takay hila ampangna karni, itgonmoyoy nay pa-mangmata-matamoyo. Halban tamoy nan lamangay omarap ha trono ni Cristo parahosgawon. 11 Wanay naor nakasolatha Halita nan Dios,“Wanan Katawan, palibhasay hikoy

Dios a lawah angkabyay,kanya main awlo a halban tawo

ay manalimokor kongko,tan balang a-sa ay ibalita nan

ambilbion na a hikoy Dios.”12 Konan ya-rin, obaton ninbalang a-sa konan Dios, noanyay ginwa na.

Ando Tamo Mag-in PangibatanMakapagkasalanan a Laloma

13 Intonsis no-nin, itgon tamoy naypanonosga ha a-sa tan a-sa. Masbalipakaisipon tamo no anyay dapat ta-mon gaw-on, pigaw kay tamo mag-in pangibatan a matokso tan maka-pagkasalanan yay kaparan antompol.14 Ha main kon katotpol koni Jesusa Katawan, tanda ko tan kombinsidoko a homin anan bawal konaon. Kot

hinoman a ha opinyon na kot mainot bawal ay kasalanan no konaonna-rin nin kontra ha konsinsya na.15 Hawanin, no alimbawa ta am-pangna ka nin an-itoring la ot bawalnin hilay laloman kaparan antompol,bi-sa pangibatan a ma-golowan hilata matokso hilan mangna anamaot,ambo anan pa-manglabi a ampango-na komo. Kanya ando kamo da-pat mangna nin anyakaman a maariikaroka nin hila-rin a inlipyas naynamaot ni Cristo ha main nan pa-ngamati. 16 Kanya, mag-ingat kamopigaw yay tanda moyon tama ay kayma-pintasan amamakasalanan ha ka-para. 17 Nga-min, yay pa-mag-arinan Dios ay ambo tongkol ha dapat oambodapat kanon tan inomon, nokaytongkol ha pa-mag-in maptog, labaha pa-misosondo tan kaligawan a ibatha Masanton Ispirito nan Dios. 18Yayhinoman a ampagsirbi koni Cristo ninanodti ay ka-palilikot konan Dios tananrispitowon yan tawtawo.

19 Kanya naor, gaw-on tamoy baw-bagay a makapamin labah a pa-misosondo tan maka-pa-got katotpolnin a-sa tan a-sa. 20Ando moyo paya-gan a yay pa-mangan moyo ay mag-in ikaroka nin hilay kaparan inlipyasnan Dios. Anggano man homin an-ibawal a pa-mangan ay ambo tamaa konaon moy a-say bagay no pan-gibatan makapagkasalanan a kapara.21 Kanya yay labah ay ando tamomangna karni o minom alak o gomwaanyakamay bawbagay a pangibatanmakapagkasalanan a kapara o ma-hakitan a nakom na o komapoy amain nan katotpol. 22 Yay pa-mi-pol mo tongkol ha aw-anorin a bagayay iti tana ha sarili mo tan ha Dios.Makalma yay tawon kay anggolowonnin main nan konsinsya ha bawbagaya anggaw-on na a tanda nan tama.23 Kot yay tawon ampagdoda no do-man ta yay a-say klasin pa-mangankot bawal, ta bi-sa kanon na syimpriay ison ya makapagkasalanan bana takay na anhonolon a ampi-polon na.

Roma 15:1 279 Roma 15:16Nga-min, anyamay anggaw-on nin a-say tawo a kontra ha katotpol na aykasalanan.

15Ambo Kapag Sarili a Isipon

1 Hitamoy ma-got ana ha ka-totpol, dapat abot-aboton tamoykawkakapoyan nin hilay makapoyot ha katotpol ta hay wanla mainot anaor bawbawal. Ambo dapatyay sarili tamon bongat kaligawana isipon tamo. 2 Masbali ipag-inakittamon ma-palilikot hilay kaparanantompol ha ikaabig la pigaw lalonomgot a main lan katotpol. 3 Nga-min, hi Cristoman ay kay ya nagbiyaypara ha sarili nan bongat kaligawan,nokay natoor ha biyay na yadtinnakasolat ha Masanton Kasolatan: “ODios, ha pa-maroroka lan tawtawokomo, hikoy angka-paroroka.” 4Nga-min, halban nakasolat hin yadtaw otha Masanton Kasolatan ay intatalanan Dios para mamin aral kontamo,ta pigaw ma-pakhaw a pag-asatamo bana ta ampagkamain tamonpasinsya tan kohaw nakom noambasawon tamodti. 5 Hawanin,an-idawat ko konan Dios a ampamikontamo nin pasinsya tan kohawnakom a tambayan na kamonmanga-piasa-sa ha paralan a labay ni Jesu-Cristo, 6 pigaw manga-piasa-saynakom moyon mamori nin bilangasa-say bosis konan Dios a Ama nanKatawan tamon Jesu-Cristo.

Yay Inganga-ro nan Dios KonlanAmbo Israelita

7 Tanggapon moyoy a-sa tan a-saa bilang panananggap ni Cristo kon-tamo pigaw mapori yay Dios. 8 Nga-min, oyay labay kon ipaisip komoyo:Hi Jesu-Cristo ay nako ya iti paratambayan na tamoy aw-Israelita, tanpigaw ma-bilbi a maptog yay Diosta tinoor nay pawpangako na konlankalimpapo-papoan tamo. 9 Anorinanamaot kapara, nako ya iti para ko-moyon ambo Israelita, pigaw pori-won moyoy namaot yay Dios bana ha

main nan inganga-ro. Wanay naorha Masanton Kasolatan, a maitoringhalita ni Jesus, “O Dios, poriwon katanin kalamo hilay ambo Israelita

tan dayawon kata ot ha paralannin pa-magkanta.” 10Wana otha Masanton Kasolatan,

“Hikamoy ambo Israelita, maki-lilikot kamo komin Israelitaa tawtawo na.” 11 Oya ot anakasolat:

“Poriwon moyo yay Katawan, halbanmoyon ambo Israelita. Pori-won yan tawtawo ha halbannawnasyon.” 12 Main ot sino-lat a impanakom nan Dioskoni Propita Isaias tongkolkoni Jesus, wana,

“Main iabing a mangibat ha lipi niJesse a mag-ari konlan amboIsraelita;

hiyay pasimalaan la.”13 Hawanin, an-idawat ko konan

Dios a ampangibatan nin pag-asatamo a biyan na kamon hoston kali-gawan tan kaliswayan nakom bonganin katotpol moyo kona, pigaw mag-in hosto a main moyon pag-asa hatambay nin kapangyarian nin Masan-ton Ispirito na.

Bara-nan ni Pablo ha Pa-nolat nanYadti

14 Tawtalakaka ko, hiko mismo aykombinsido a talagan lawlabah kamo,hosto ha tinanda ha kaptogan tanbaba moyon mitotoroan ha a-sa tana-sa. 15 Kot anorin man, ansola-tan katamo, tawtalakaka, nin kayko ampag-alangan tongkol ha baw-bagay a an-ipapanomtoman ko ko-moyo. Anggaw-on kodti bana ha ka-tongkolan a inimbi nan Dios kongkoha main nan kaabigan. 16 Bilangma-magsirbi ni Jesu-Cristo, yay kapa-halan ko ay a-say pari para ha halbanambo Israelita. Kanya an-ipangaralko yay Labah a Balita a ibat konanDios, mo-na mo-na komoyon amboIsraelita, pigaw hinoman a antompolay pa-hal maidolog ko konan Dios nin

Roma 15:17 280 Roma 16:1bilang da-ton a matanggap na, palib-hasay pinabanal yay na ninMasantonIspirito na. 17 Kanya ha tambay niJesu-Cristo ay main akon maikalilikota nagawa ko para konan Dios. 18 Balota ampag-ingatan kon homin akonlaloman poriwon no ambo yay ginwani Cristo. Ta ha tambay na ay mainakoy nan naabotan a kapara moyonambo Israelita a tinompol konanDios.Nag-in hilan mahonol kona bana hahawhalita ko tan gawgawa, 19 a bi-lang ha ambo basta-bastan gawgawaa ka-paka-ngap a pawpamilbian ka-pangyarian nin Ispirito nan Dios a itikongko. Kanya ha halban lawlogarpaibat Jerusalem anggan probinsyanIlirico ay naipangaral koy nan hostoyay Labah aBalita tongkol koni Cristo.20 Konan ya-rin a ginwa ko, inapos koa maipangaral yay Labah a Balita halawlogar a ambo ya ot bilbi hi Cristo,ta ambo kon katongkolan mako man-garal ha naabotan lay nan laloma.21 Masbali, angkatoor ko yay naka-solat ha Masanton Kasolatan tongkolkonan Ma-milipyas,“Hilay datin kay ot pinamibalitaan

tongkol kona ayma-bilbi la ya.Tan maintindyan lay na nin hiladtin

datin homin ot nalngotongkol kona.”

Yay plano ni Pablo Tongkol haHomonol nan Kaon

22 Yadti naor gawa kon pangan-garal a ampaka-hadlang ha mabotbotkon planon tomibaw komoyo. 23 Kothawanin ay homin akoy nan ma-kaa laloman logar iti para mangaraltan naboyot anan panaon a mahi-ban talagaynakomkonma-paki-kitankatamo. 24 Kanya domalan ako isonkomoyo ha pa-magbyahi kon makonEspaña. Ampasimala ako a ma-tibawkatamo tan ma-tambayan moyo ko otha pa-magpatoloy kon pa-magbyahipa-makayari konmangonswilo ha pa-milalamo tamon daoto a panaon.

25 Kot hawanin ay mako ko yaponha Jerusalem para mamiatol itaw nintambay konlan kaparan antompol.26 Nga-min, hilay kaparan antompola taga Macedonia tan taga Acayaay nagbolontad nanipon nin tambaypara konlan kaparan antompol haJerusalem a mawmairap. 27 Talaganmatibolos a nakom lan ginwa orintan marapat bongat a tomobalo hilanotang nakom. Nga-min, nakinabanghila* ha aral tongkol ha Dios a ibat haJerusalem, kanya marapat bongat atomambay hilay namaot hawanin hamatiryal a pawpangangailangan lankaparan antompol itaw. 28 Hawanin,no mayari koy nay pa-miintriga ninhalban tambay a bonga nin katotpolla, domalan akoy na ison komoyo hapa-mako kon España. 29 Ampasimalaako a ha pa-mako ko ison ay maibi kokomoyo yay kompliton payabol a ibatha Labah a Balita tongkol koni Cristo.

30 Tawtalakaka, alang-alang koniJesu-Criston Katawan tan ha labin an-ibi nin Ispirito nan Dios kontamo,an-ipaki-totol kon makiasa-sa kamokongkon mag-inakit nin idawat akokonan Dios. 31 Idawat moyo a ingatanna kon Dios konlan hilay kay antom-pol ha Judea. Tan komon yay awitkon tambay para konlan antompolha Jerusalem ay matibolos a nakomlan tanggapon. 32 No aboloyan nanDios orin, maligay pa-mako ko isontan toloy makapagpainawa ison ko-moyo. 33 Hawanin, yay Dios a am-pamin kaliswayan nakom ay pirmina kamo komon lalamoan, hikamoyhalban ison. Amen.

16Pangongomosta ni Pablo

1 Konan yadtin solat ay an-ipabilbiko komoyo hi Febe, a-say talakakatamo ha katotpol a antomambay ha

* 15:27 15:27 Ha Griego: “hilay hentil,” labay totolon “hilay ambo Israelita,” ta hilay taga Macedoniatan Acaya ay ambo hilan Israelita, kot hilay taga Jerusalem ay Israelita.

Roma 16:2 281 Roma 16:20gropo lan antompol ha babalin Cen-crea. 2 Pa-makalato na ison, tang-gapon moyo ya komon alang-alangkonan Katawan, ta anorin a marapattamon gaw-on bilang tawtawo nanDios. Bi-sa tambayan moyo ya haanyakaman a kawkailangan na ta lakoanay tina-tambayan na, a-sa koy na.

3 Ikomosta moyo ko konlanmiambalin Priscila tan Aquila anaipagkalamoan ko ha pa-magsirbikoni Jesu-Cristo. 4 Intaya lay biyayla pigaw mailipyas ako ha kamatyan.Kanya ambo bongat hikoy ampaki-salamat konla, nokay pati halbangawgropon antompol a kaparamoyon ambo Israelita. 5 Komostaynamaot konlan hilay ampititipon habali lan hiladtin miambali.

Ikomosta moyo koy namaot konanmabli kon amigon hi Epeneto. Hiyayo-nan lalaki a tinompol koni Cristoha probinsyan Acaya. 6 Komostayay namaot hi Maria. Nagpagal yanhosto para ma-tambayan na kami.7 Ikomosta moyo koy namaot koniAndronico tan hi Junia a kaparanIsraelita, tan naipagkalamoan konnapriso. Bilbi a bilbi hila nin hilaykaparan aw-apostolis tan o-na hilakongko nin tinompol koni Cristo.

8 Komostay namaot koni Ampliatoa mabli kon kaparan antompol ko-nan Katawan. 9 Komosta koni Ur-bano a kalamoan mi ha pa-magsirbikoni Cristo, tan komostay namaotkoni Estaquis a mabli kon amigo.10 Komostay namaot koni Apeles ahobok anan maptog koni Cristo. Iko-mosta moyo ko ha pamilya ni Aris-tobulo. 11 Komostay namaot koniHerodion a kaparan Israelita, tankonlan hilay kaparan antompol ko-nan Katawan ha pamilya ni Narciso.12Komostay namaot konli Trifena tanTrifosa a mahipog ha pa-magsirbikonan Katawan, tan komostay na-maot konan mabli tamon talakaka ahi Persida a nagpagal anamaot hostopara konan Katawan. 13 Komosta

koni Rufo a bilbi ha magandan gaw-gawa na para konan Katawan, tan yaynanay na a an-itoring koy namaotnanay. 14 Komosta konli Asincrito,hi Flegonte, hi Hermes, hi Patrobas,hi Hermas tan konlan hilay lalomaot a kawkalamoan la a kaparan an-tompol. 15 Komostay namaot hila niFilologo tan hi Julia, anorin anamaotkapara koni Nerio tan yay talakakanan babayi, tan anorin kapara koniOlimpas tan ha halban anan tawtawonan Dios a ison konla.

16 Miaasikaso kamon awit nin pa-milalabi moyo bilang tawtawo nanDios*. Hilay gawgropo itin antom-pol koni Cristo ay angkomostawon lakamo.

Hoyot a Bawbibilin17 Hawanin, tawtalakaka, an-ipaki-

totol ko komoyo a tandaan moyono hino hilay ampangibatan nin pa-mikakampi-kampi tan pa-manglingo-lingo ha gropomoyon antompol banaha pangongontra la ha totoro a na-tandaan moyo. Pa-lilihan moyo hila-rin. 18 Nga-min, hila-rin a tawtawonanorin, yay pa-magsirbi la ay ambopara konan Katawan tamon Jesu-Cristo, nokay para ma-honol a aw-ilig nin lalaman la. Bana ta lawlabaha boboy la tan maronong hilanmangapak-apak ay angkailingo laytawtawon maparah mi-pol. 19Maskinayti ay bantog kamoy nan mahonolha Labah a Balita, tan hiko mismo ayan-ikalilikot katamo. Balo ta labayko syimpri a lalo kamon maka-tandatongkol ha gawgawa kaabigan, balota ha kagogwa karokaan ay komonhomin kamon tanda. 20 Yay Diosa ampangibatan nin main tamonlabah a pa-misosondo ay tambayanna kamon matalo moyo yan tampolhi Satanas a bilang moyo yay nanandakat-dakaton.

Patoloy moyo komon matanggap akaabigan nan Katawan tamon Jesu-Cristo. Amen.

* 16:16 16:16 Ha Griego: Miaasikaso kamon awit nin banal a alok.

Roma 16:21 282 Roma 16:2721 Angkomostawon na kamoy na-

maot ni Timoteo a kalamoan ko hagawgawa para konan Katawan, tanangkomostawon la kamoy namaot niLucio, ni Jason tan hi Sosipatro akawkaparan Israelita.

22 Hiko hi Tercio a ampanolat ninyadti para koni Pablo ay angkomosta-won katamoy namaot bilang kaparanantompol konan Katawan.

23 [Hikoy nay naman odti hi Pablo:]Angkomostawon na kamoy namaot niGayo a main ikon nin yay bali a an-iwanan ko, tan ampititiponanmin in-tiron gropon antompol iti. Hi Erastoa tisoriro nin yadtin syodad tan hiCuarto a kaparay namaot antompolay an-iabot lay namaot a pangongo-mosta la komoyo.

24 [Patoloy moyo komon matang-gap a kaabigan nan Katawan tamonJesu-Cristo. Amen.]

Pamomori ha Dios25 Poriwon tamo yay Dios! Ison

konay kapangyarian nin mama-gotkatotpol moyo ha paralan nin Labaha Balita a homin laloma no ambo yayan-ipangaral ko tongkol koni Jesu-Cristo. Yadtin Labah a Balita aynaboyot a panaon nin kay na-tandaanta insikrito nan Dios yadti paibat hinpinalsa nay mondo. 26 Kot hawaninay naipatnag anadti ha Labah a Balita,ayon ha manda nan Dios a angk-abyay anggan-angga. Nga-min, an-ipangaral yadti ha paralan nin pa-mipahawang nin sinolat lan pawpro-pita na ha Masanton Kasolatan, tapigaw tompol tanhomonol konahilaytawtawo ha halban nawnasyon.

27 Yay ka-siya-siyan Dios asangkaronongan ay poriwon yananggan-angga bana koni Jesu-Cristo.Amen.

1 Corinto 1:1 283 1 Corinto 1:18

O-nan solat ni Pablo konlanantompol haCorinto

1 Hiko hi Pablo, hina-wayan nanDios para mag-in apostol ni Jesu-Cristo bana ta yadti a kalabayan nanDios. Kalamo ko iti hi Sostenesa kaparan antompol. 2 Solat kodtikomoyon gropon antompol ison hasyodad Corinto. Hikamo ay nag-in tawtawo nan Dios ha pa-makiasa-sa moyo koni Jesu-Cristo tan hina-wayan na ot Dios para mag-in banalnin kalamo hilay ampi-wan ha halbanlawlogar a kaparan ambomilbi koniJesu-Cristo a Katawan tamon halban.3 Patoloy moyo komon matanggap akaabigan tan kaliswayan nakoma ibatkonan Dios a Ama tamo tan koni Jesu-Criston Katawan.

Pa-masalamat ha Dios4 Pirmi kon ampasalamatan yay

Dios bana ha kaabigan na a tinanggapmoyoy na ha pa-makiasa-sa moyokoni Jesu-Cristo. 5Ampasalamatan koya bana ta pinayabolan na kamoy naha halban bagay, mag-in ha kababaanha pananalita tan ha pangingintindi.6 Yay intoro mi komoyon kaptogantongkol koni Cristo ay angka-kitana ha pa-magbiyay moyo, 7 ta kaykamo ampagkolang nin anyakamaykababaan a an-ibi nan Dios lo-gan antaga-nan moyoy kala-latonan Katawan tamon Jesu-Cristo.8 Hiya a tomambay komoyo paramagpatoloy kamon ma-got hakatotpol anggan ha panganggawannin biyay moyo, pigaw homin nidaoto a kapintasan a ma-kit komoyoha awlon pangongokom nan Katawantamon Jesu-Cristo. 9Gaw-on nan Diosodti komoyo ta ma-pasimalaan ya anana-way komoyo para ipaki-lamo nakamo konan Anak nan hi Jesu-CristonKatawan tamo.

Wawali ha gropon kay ampanga-piasa-sa

10 Tawtalakaka, alang-alang koniJesu-Cristo a Katawan tamo, an-ipaki-totol ko komoyo a miasa-sa kamoyhalban ha pananalita, tan komon kaykamo magkamain nin kanya-kanyangawgropo. Masbali miasa-sa kamo hakaisipan tan ha tatala. 11 An-iwawalikodti komoyo, tawtalakaka, bana taimbalita la kongko nin hilay ampi-wan ha bali ni Cloe a ampikokontrakamo. 12 Yay labay kon totolon aymain kamo kano nin kanya-kanyanampaki-kaan, ta wanan a-sa, “Hiko,iti ko koni Pablo,” bi-sa wana ot a-sa,“Hikoy namaot, iti ko koni Apolos.”Wanay namaot a-sa, “Hikoy namaot,iti ko koni Pedro,” bi-sa wanan a-sa,“Hikoy namaot, iti ko koni Cristo.”13Ambodapat anorin a halitaonmoyota bilang moyoy nan pinipapartiwanhi Cristo. Hiko doman hi Pablo anati ha kros para komoyo? Binao-tismowan kamo doman ha ngalan ko?14Ampasalamat ako ha Dios ta hominakoy nan laloman na-baotismowankomoyo no ambo hi Gayo tan hiCrispo bongat, 15 ta ola-no main ko-moyo a mamibalita a namaotismo koha ngalan ko. 16 Ma-panomtomanko, hikoy namaot payti a namao-tismokonlanhilaymipa-pamilyanEs-tefanas tan kawkalamoan la ha bali.Likol konla, homin akoy nan tandaa binaotismowan ko. 17 Nga-min,ambo para mamaotismo a mo-na mo-nan pinanogoan ni Cristo kongko,nokay para mangaral nin Labah aBalita tongkol kona. Tan ha pan-gangaral ko, kay ko ampigamit ninklasin pananalita ayon ha karonon-gan nin yadtin mondo, ta no wari tama-gandawan bongat a tawtawo hapananalita ko ay kay la ma-ranasana ipikto nin pa-ngamati ni Cristo hakros.

Yay aral tongkol ha pa-ngamati niCristo

18 Yadtin aral tongkol ha pa-ngamati ni Cristo ha kros ay kaon-gowan bongat para konlan tawtawonampamagka ha kaparosawan. Balo

1 Corinto 1:19 284 1 Corinto 2:4ta para kontamon an-ilipyas na,kapangyarian nan Dios orin paramalipyas tamo ha kaparosawan.19 Wanay naor Dios ha MasantonKasolatan, “Ibagsak koy dawdi-nonong lan tawtawon mangaronongayon ha kamondowan, ta alihankon alag'a a main lan katalinowan.”20 Ha anorin, anlomwah a hominanan kwinta hila-rin mangaronongo hilay maistron kapanogoan ohilay ma-maki-diskosyon tongkol habawbagay iti ha mondo. Impa-kitnay nan Dios a yay dawdinonong laa ibat ha mondo ay homin kwinta.21Nga-min, ha karonongan nan Dios,kay na aboloyan a ma-bilbi la yantawtawo ha paralan nin karonongana ibat ha mondo, nokay yay labayna, yay pangangaral nin Labah aBalita a paralan para malipyas atawo, maskin anhalitaon lan hila-rin mawmaronong kot kaongowanodti. 22 Hilay kapara kon Israelitaay ampaningkap bawbagay a ka-paka-ngap ba-yo hila mi-pol, tanhilay namaot ambo Israelita, yayantingkapon la ay karonongan aibat ha mondo. 23 Anodtaw pa man,an-ipangaral mi syimpri hi Cristo aimpasak ha kros para ha kalipyasantamo, maski man yadti ay angkaso-rawan lan kapara kon Israelita tankaongowan konlan ambo Israelita.24 Kot para ha halban tawon hina-wayan nan Dios, Israelitaman o amboIsraelita, angka-kit la koni Cristo yaykapangyarian tan karonongan nanDios. 25 Nga-min, yay karonongannan Dios a anhalitaon lan tawtawonmangaronong ayon ha kamondowankot kaongowan ay daog a karonongannin hinoman a tawo, tan yay an-ibilang lan kakapoyan nan Dios abilang alimbawa yay pa-ngamati niJesus ha kros ay daog a kapangyariannin hinoman a tawo.

26 Tawtalakaka, isipon moyo noanyay ingkatawo moyo hin hina-wayan na kamon Dios. Oomnokomoyoymangaronong ayonha hilap

lan tawtawon makamondo. Oomnobongat komoyoy main mata-gay akatongkolan, tan oomnoy namaotkomoyoy mata-gay a ingkatawo.27 Anodtaw pa man, pinili nanDios hilay tawtawon kolang hatinanda pigaw ma-paringoyan hilaymangaronong ayon ha kamondowan,tan pinili na hilay maaypa aingkatawo pigaw ma-paringoyanhilay main kapangyarian. 28 Pinilinan Dios hilay ambasta-bastawon,hilay kay ambiyan-biyan nakomtan hilay homin kako-kwinta hahilap nin tawo pigaw maiaypa hilaytawtawon hay wanla kot main hilankababaan. 29 Ginwa nadti pigaw kaymakapagmahi-ban yay hinoman atawo ha arapan nan Dios. 30 Kothitamoy antompol ay impakiasa-sa nan Dios koni Jesu-Cristo, tanhiyay ginwa nan ampangibatan ninmain tamon karonongan, pa-mag-inmaptog, patoloy pa-mag-in banal tanyay main tamon kalipyasan. 31 Kanyanaor wana ha Masanton Kasolatan:“Yay Katawan a dapat ipagmahi-

ban nin hinoman a malabaymagmahi-ban.”

21 Tawtalakaka, hin nako ko ison ko-

moyo para mangaral nin totoro nanDios, kay ko ginomamit nin man-galalo a hawhalita o mawmata-gay aklasin karonongan. 2 Nga-min, in-tatala kon homin akon laloman iabotkomoyo no ambo yay aral tongkolkoni Jesu-Cristo, lalon-laloy na yaytongkol ha pa-ngamati na ha kros.3 Hin ison akoy naor komoyo aynalayamkoy kakapoyan ko tan pinan-goygoyan ako ha kali-mowan ta ola-no kay komagawa yay an-ipagwa nanKatawan kongko. 4 Ha pananalitatan pangangaral ko ay kay ko gi-nomamit nin hawhalita a ka-paayatayon ha karonongan nin tawo, nokayna-paptoganmoyo a yay pangangaralko kot gawa nin kapangyarian a in-imbi nin Ispirito nan Dios kongko.

1 Corinto 2:5 285 1 Corinto 3:25 Kanya yay katotpol moyo ay kaynangibat ha karonongan nin tawo,nokay gawa nin kapangyarian nanDios.

Yay karonongan a inimbi nan Dios6Anodtawpaman, para konlanma-

got ana ha katotpol ay main kamisyimprin an-itoro a karonongan. Kotyadtin klasin karonongan ay ambokaronongan ayon ha kamondowan okari ibat konlan ampamoon hawanina main panganggawan a main lan ka-pangyarian: 7Nokay yay an-ipangaralmi ay yay tongkol ha karonongannan Dios [a ma-patnagan ha planonan ilamo na tamo ha karangalan niCristo]. Dati, sikrito yadti ta hin o-na ay kay na impatandaan odti ninDios, kot plano nay nadti ba-yo napinalsay babon lota. 8 Homin kon-lan hilay ampamoon iti ha mondo anakaintindi konan yadtin plano nanDios, ta no komon ta naintindyan la,kay la ya komon impapipasak ha krosyay Katawan tamon Sangkarangalan.9Wanay naor ha Masanton Kasolatantongkol konan yadtin plano nan Dios:“Main bagay a imparihado nan Dios

konlan ampanglabi kona a kayot na-na-kit o na-nalngo, ninako ha isip nin hinoman atawo.”

10 Kot kontamon antompol ayimpatandaan nan Dios odti haparalan nin Ispirito na. Nga-min, angkaintindyan nin Ispiritonan Dios a halban bawbagay, patiyay mawmalalo a tatala nan Dios.11 Homin laloman tawon magtandano anyay iti ha nakom nan a-say tawono ambo hiya mismo, ambo doman?Anorin anamaot kapara, hominlaloman magtanda no anyay iti hanakom nan Dios no ambo yay IspiritonanDiosmismo. 12Hawanin, hitamoyantompol, yay Ispiriton tinanggaptamo ay ambo ispiriton ibat hakamondowan, nokay yay Ispirito nan

Dios ta pigaw maintindyan tamo yaybawbagay a impayabol na kontamo.13 Kanya an-ipahawang midti, balota kay kami anggomamit nin klasinpananalita ayon ha karonongan ibatha tawo, nokay yadtaw bongat totoroa ibat ha Ispirito nan Dios. Kanya an-ipahawang mi yay bawbagay tongkolkonan Ispirito ayon ha totoro ninIspirito*. 14 Kot yay tawon hominIspirito nanDios ay kay na labay tang-gapon a bawbagay a ibat ha Ispiritonan Dios. Kaongowan bongat yadtipara kona tan kay na maintindyan,bana ta hila bongat a main Ispiritonan Dios a ampakaintindi ninbawbagay. 15 Angkaintindyan nintawon ampango-nawan nin Ispiritonan Dios no maalaga o ambo yayanyakaman a bagay, balo ta hiyamismo ay kay maintindyan ninhilay tawtawo a homin Ispirito nanDios. 16 Wanay naor ha MasantonKasolatan:“Main doman magtanda nin kaisi-

pan nan Katawan, ta ma-wawalyan na ya?”

Kot hitamoy antompol, iti konta-moy Ispirito nan Dios, kanya maintamoy namaot pangingisip a bilangpangingisip ni Cristo.

3Anongkot dapat misosondo

1 Tawtalakaka, hin ison akokomoyo ay kay katamo ma-toroannin bilang tawtawon ampango-nawan anan Ispirito nan Dios,nokay tinoroan katamo nin bilangtawtawon ampango-nawan ninsarilin kalabayan. Nga-min, kapa-halan moyo hin yadtaw ay kapiabingbana ta ba-ba-yo kamo tinompolkoni Cristo. 2 Kanya yay intoroko komoyo ay maiparis ha gatasa an-ipainom ha kapiabing ta kayla ot mababa a mangatiboy a pa-mangan, labay totolon, hin yadtaway kay moyo ot mababa intindyon

* 2:13 2:13 Ha Griego yay “ayon ha an-itoro nin Ispirito” ay maari namaot labay totolon “ha tawtawonbinyan anan yadtin Ispirito.”

1 Corinto 3:3 286 1 Corinto 3:20

a mangalalo a aral tongkol ha Dios,tan anggan hawanin ay kay moyoot syimpri angkaintindyan. 3 Nga-min, ampango-na ot komoyo yaysarili moyon kalabayan. Yay pa-miiinggitan, pa-mikokontra tan pa-mikakampi moyo ay ampamipatnaga ampango-nawan kamo ot ninsarili moyon kalabayan, tan ampag-biyay nin bilang konlan tawtawonmakamondo. 4 Kanya-kanya kamonampaki-kaan, ta wanan a-sa, “Iti kokoni Pablo.” Bi-sa wanay namaot a-sa, “Iti ko koni Apolos.” Ambo domanison konan ya-rin anhalitaonmoyo aymapatnag a ampango-na ot komoyoyay sarili moyon kalabayan?

5 Hino kot hi Apolos, tan hino kokot wari? Ma-magsirbi kamin bongata ginamit nanDios para tompol kamo.Balang a-sa komi ay anggomwa ninayon ha an-ipagawa nan Katawan.6 Kaalimbawaan ay hikoy nangmola,hi Apolos a namo-bo, balo ta yayDios a namatobo. 7 Kanya amboyay ampangmola o yay ampamo-bo amaalaga, nokay yay Dios a ampam-atobo. 8 Yay pa-hal ma-mangmolatan yay pa-hal ma-mo-bo ay ma-pi-pantay ana ha gawa, tan balang a-sa ay parihon mananggap nin tobaloayon ha main nan ginawa. 9 Nga-min, kaalimbawaan mi ay parihontrabahador nanDios, tan hikamoyna-maot a antompol ay pa-hal ampang-molawan.

Kaalimbawaan ot nin gropo moyoay bali nan Dios a an-ipagawa nakomi. 10 Ayon ha impayabol nanDios kongkon kababaan, naipalastakoy pondasyon a bilang ha a-say ma-hosay a karpintiro, ta hikoy naora no-nan nangaral komoyo tongkokoni Cristo. Hawanin ay main lalo-man ampangaral komoyo a pa-halampamipatoloy mama-dong nin ya-rin bali, balo ta kailangan pakaingat abalang anggomwa ha klasin ipa-dongna konan ya-rin pondasyon. 11 Nga-min, hi Jesu-Cristo bongat yay pa-hal pondasyon nin ya-rin bali, kanya

homin anan laloman dapat ihagilikona. 12 Main konlan hilay pa-hal anggomwa konan ya-rin bali aampigamit nin matiryalis a bilangha balitok, pilak tan mangablin batoa kay ma-poolan. Main anamaotampigamit nin matiryalis a bilangha kayo bongat o dayami o pinan-gapasan a angka-poolan. 13 Kot yaygawa nin balang a-sa ay pa-hal ipar-alan ha apoy pigaw ma-kit no ma-poolan o kai. Labay totolon, yay gawanin balang a-sa ay ma-kit painsanha awlon pangongokom no doman tamaptog o ambo. 14 Hawanin, no yaynaipa-dong nan a-say tawo konan yaypondasyon kot pa-hal kay na-poolanay maka-tanggap yan primyo. 15 Kotno pa-hal na-poolan ay mapirdiwanya bana ta homin yan matanggap aprimyo. Anorin pa man, malipyasya, balo ta kaalimbawaan na ay a-say tawon nakalipyas ha balin angka-poolan a homin nailibri.

16 Kay moyoy na doman tanda ayay kaalimbawaan nin gropomoyo aytimplo nan Dios, ta yay Ispirito naay ampi-wan komoyo? 17 Kanya nomain gomwa nin bagay a makahirakonan yadtin pa-hal timplo nan Diosay parosawan nan Dios ya-rin a tawonmanira, bana ta yadtin pa-hal timplonanDios ay banal, bi-sa hikamoy naora an-ialimbawa konan ya-rin.

18 Ando kamo malingo hapangingisipmoyo. Nomain komoyo ahay wana kot maronong yay na, balota ayon bongat orin ha karonongan aibat ha mondo, labah ot bokotan na-rin a klasin karonongan, pigaw mag-in yan maronong ha hilap nan Dios,maskin lomwah yan bilang kolang haintindi. 19 Nga-min, yay karonongana ibat hamondo ay kaongowan konanDios. Wanay naor ha MasantonKasolatan:“Yay mismon katosowan lan tawta-

won mangaronong a gami-ton nan Dios para pondan nahila.”

20 Nakasolat anamaot:

1 Corinto 3:21 287 1 Corinto 4:13“Tanda nan Katawan a yay kapi-

losopowan lanmawmaronongay homin kwinta.”

21 Kanya ando moyo ipagmahi-bana kaparan tawo. Nga-min, halbanmi ay biig inimbi nan Dios komoyo:22 Maskin hi Apolos, hi Pedro tanhiko hi Pablo ay para-paran hina-wayan nan Dios para mangaral ko-moyo. Maski yadtin mondo, yaybiyay moyo tan yay kamatyan moyo,yay awlo hawanin tan yay awlonmakalato ay biig ibat ha Dios paraha ikaabig moyon halban. 23 Hikamoman ay ikon na syimpri ni Cristo, tanhi Cristo ay ikon nan Dios.

4Hilay aw-apostolis ni Cristo

1 Yay marapat a pa-mitoring moyokomin mangangaral ay ma-magsirbini Cristo tan tawon pina-tayaanmamiabot komoyo nin pawplanonan Dios a insikrito na yapon [taba-ba-yo na impatandaan hawanin].2Yay tawon pina-tayaan ay kailanganmaptog ya ha main nan gawgawa.3 Hawanin, no wari ta hosgawonmoyo ko, o maskin hinoman ota tawon manosga kongko, hominbali kongko ta homin kamo mankarapatan. Ni hiko, kay ko ma-hosgawan a sarili ko. 4 No ha bagay,homin akon tanda a nagawa konlingo, kot ambo labay totolon amaptog akoy na. Hi Jesu-CristonKatawan tana a manosga kongkopainsan. 5 Kanya ando kamo tampolmanosga ta ambo ot panaon. Taga-nan moyoy kala-lato nan Katawanbana ta hiyay mamipatnag painsannin halban bawbagay a nakaari tanno anya-anyay tawtatala a iti hakaisipan nin tawo. Bi-sa, ison painsanay matanggap nin balang a-sa yaypamomori a ibi nan Dios kona ayonha main nan gawgawa.

6 Tawtalakaka, ginamit kon alim-bawa a sarili mi ni Apolos ha ikaabigmoyo, pigaw maka-tanda kamo komi

no anyay labay totolon nin yadti:“Ando kamo milampas ha nakaso-lat ha Masanton Kasolatan.” Kanya,ando moyo ipagmahi-ban yay hi-noman komin mangangaral, ta yaylaloma ma-basta-basta. 7 Anongkot,main kamo doman maari ipagmahi-ban? Ambo doman halban iti komoyoay biig nangibat ha Dios? Anongkotman ta main kamo ot an-ipagmahi-ban a bilang anlomwah a kay inimbiorin komoyo?

8 Hay wamoyo lawo, hosto tanpa-hal mawmayaman kamoy na hapawpayabol nan Dios, tan bilangkamoy nan hawhinon aw-ari kotkay moyo kami nan lamang an-ilamo ha pa-mag-ari moyo. Komonpotog a aw-ari kamoy na pigawpati hikami kot mag-ari anamaotnin kalamo moyo. 9 Kot bilanglawon hikami aw-apostolis ay ginwanan Dios pinakamaaypa ha hilaplan tawtawo. Kaalimbawaan mi aytawon papatyon a an-iparada hahalban tawo ha intiron mondo patikonlan aw-anghil. 10 An-itoringla kamin homin pangingintindibana ha katotpol mi koni Cristo,kot hikamoy tawtinoroan mi, haywamoyo lawo masyado kamoy nanmaronong bana ha katotpol moyokoni Cristo. Mawmakapoy a nakommi, kot hikamo ay mawmakhaw anakom. Kay la kami ambiyan-biyannakom nin tawtawo, kot hikamo,yay labay moyo ay parangalan kamo.11Anggan hawanin ay angka-ranasanmi bitil tan lata. Maski ha doloh aykolang kaminmaiholot. Anhahakitonla kamin tawtawo, tan homin kaminsarilin iwanan. 12 Ampagtrabahokamin mabyat pigaw main kaminipagkabyay. Amparorokaon la kamiman tawtawo ay an-idawat mi hilapara ha ikaabig la. Anda-damsakonla kami man, ampagpasinsyawan misyimpri. 13 Anhiraan la kami man,maganda ot syimpri a pa-maki-totolmi konla. Ha hilap lan tawtawo komianggan hawanin ay bilang kamin

1 Corinto 4:14 288 1 Corinto 5:10bongat yangat a dapat alihon o bilangbongat basoran ibabantak.

14 An-isolat kodti komoyo, ambopara iparingoy kamo, nokay parawawaliwan ta an-itoring katamoynan aw-awa-nak ko a mabli kongko.15 Nga-min, angganon kay mabilanghilay ampamitoro komoyo hawanintongkol ha kaho-honol koni Cristo,asa-sa kon bongat syimpri a impagka-tatay moyo ha katotpol koni Jesu-Cristo bana ta hikoy no-nan nangaralkomoyo nin Labah a Balita. 16 Kanyaan-ipaki-totol ko komoyo a komonaligon moyo ko bilang impagka-matoantawo moyo. 17 Yadti bara-nan no anongkot inhogo ko hiTimoteo komoyo. An-ibilang ko yaynamaot mabli kon anak tan maptogkonan Katawan. Ipapanomtomanna komoyo yay pawpatakaran ko hakaho-honol ko koni Cristo a bilang an-itoro koy namaot ha balang groponantompol ha maskin aytimay logar.

18 Hawanin, main komoyonampagmata-gay, ta hay wanla sigorokay koy na mako ison komoyo.19 Kot no aboloyan nan Katawan, hamaparah a panaon ay mako ko isonpara biliwon hila-rin ampagmata-gay no talagan main hilan kababaan,ambo ha hawhalita nokay ha mainlan gawgawa. 20Nga-min, no yay Diosanay ampag-ari kontamo, dapat ma-kit ha gawgawa tamo, ambo ha halitabongat. 21 Hawanin, anyay labaymoyo: Kailangankatamodomankaonpara parosawan, o kaon para toroannin main awit labi tan kaaypaannakom?

5Parosa konan anggomwa kapa-

pariril a gawa1 Sokat na-balitaan kon main ison

komoyo a anggomwa nin kapa-paririla gawa bana ta an-ipagkabit nay darana. Ya-rin klasin karokaan ay kay la

ampayagan nin maskin hilay hominkati-tinanda tongkol ha Dios. 2 Kothikamo, pa-ma-paolay moyo, bi-saangkagawa moyo ot nin magmata-gay. Dapat komon ingkaringoy taningkalolo moyoy na-rin a karokaan,tan komon inalih moyoy na ha gropomoyo-rin a tawon anggomwa nin ya-rin a karokaan. 3 Hiko balo, maskinkay ko ison, ison a nakom ko komoyo,kanya bilang syimprin kalamo moyoko ison. Kanya dinisisyonan koynanoanyay dapat gaw-on konan ya-rin atawo. 4HangalannanKatawan tamonJesu-Cristo, ha pa-mititipon moyo ayisipon moyon bilang akoy nan ison,tan ha kapangyarian ni Jesu-CristonKatawan tamo ay 5 ipaolay moyo yatana koni Satanas ya-rin a tawo pi-gaw hiraon na ya ha main nan lotalalaman, balo ta yay ispirito na aymalipyas ot ha awlon pangongokomni Jesus a Katawan.

6 Yay pa-magmata-gay moyo ayambo labah. Kay moyo doman tandaa yay kasalanan nin a-sa komoyo aymalaming nay intiro? Bilang ot bon-gat ha daoto a pampalbag, palbagonnay intiro. 7 Kanya alihon moyoyay daan moyon ogali a makasalananta pigaw mag-in ba-yoy nay ogalimoyo*, ta nilinis na kamoy na niCristo ha main moyon kawkasalanan.Nga-min, nati ya para kontamo amaiparis ha a-say karniro a an-ida-ton ha Dios kada Pistan Pa-makalibribana ha kasalanan. 8 Kanya hawanin,yay intiron biyay tamo ay pa-hala-say pa-magsilibra bana ta naalihanay dati tamon ogali† a anggomwakasalanan o karokaan, ta na-hagilyananan ba-yon ogali‡ nin malinis akaisipan tan maptog a pa-magbiyay.

9 Imbalita ko komoyo hin yadtawha solat ko a ando kamo maki-lamoha tawtawon anggomwa kapa-paririla gawa. 10 Balo ta kay ko antokoyon

* 5:7 5:7 Ha Griego: Kanya alihon moyo yay daan a pampalbag pigawmag-in kamon a-say ba-yon masaa homin pampalbag. † 5:8 5:8 Ha Griego: daan a pampalbag. ‡ 5:8 5:8 Ha Griego: tinapay a hominpampalbag.

1 Corinto 5:11 289 1 Corinto 6:13hilay ambo maka-Dios a anggomwanin kapa-pariril a gawa omangaagomo mawmahiba o ansomamba ha dios-diosan. Nga-min, no wari ta hila-rin a labay moyon pa-lilihan, kailan-gan omalih kamoy na sansya iti hamondo. 11 Kot yay antokoyon konando dapat paki-lamoan ay yay hino-man a ampanalita a talakaka ya ha ka-totpol, balo ta patoloy yan anggomwakapa-pariril a gawa, maagom, anso-mamba ha dios-diosan, mapanira hakapara, ma-maglahing o ma-niba. Nimakipangan, ando kamo makipan-gan ha tawon anorin. 12 Nga-min,homin tamon karapatan ninmanosgaha tawtawo a ambo tamon kaparanantompol, nokay hilay kagropo tamoa dapat tamon hosgawon. 13Nga-min,yay Dios a manosga konlan tawtawonkay antompol, kot wana kontamo,“Paalihon moyo ha gropo moyo yaytawon anggomwa doka.”

6Tongkol ha pa-magdimanda

1 No alimbawa ta main a-sa ko-moyo a main riklamo ha a-say ka-paran antompol, kay ya tana wariangkaringoy nin i-ka orin ha a-sayhowis a ambo maka-Dios, anta dapatkomon ipaayos ha kaparan antom-pol? 2 Kay moyo doman tanda a hita-moy antompol a pa-tayaan manosgakonlan ambo maka-Dios [ha hoyota panaon]? No hilay halban ambomaka-Dios kot hosgawon tamo, kaymoyowarimababa hosgawon amaka-log a riklamo? 3 Kay moyo domantanda a pati aw-anghil ay hosgawontamo painsan? Kanya mas lalonmababa tamon hosgawon a bawba-gay iti ha babon lota. 4 Hawanin,no main kamon kay pa-misosondo,iabot moyo ot wari konlan hilay kaytamo dapat biyan mata-gay a panini-lap ta ambo hilan maka-Dios? 5 Kaykamo doman angkaringoy? Homintana wari maskin a-sa komoyo amaronong mangayos no main kamon

kay pa-misosondo nin hikamoy mita-talakaka ha katotpol? 6 Anongkotman ta an-idimanda moyoy talakakamoyo ha katotpol, bi-sa hila paota homin katotpol a angkaon moyonmanosga?

7 Ison konan ya-rin a pa-magdimanda moyo ha a-sa tan a-sa ay angkalingo kamoy na. Ambodoman mas labah ot maagrabyadoo ma-lamangan kamo dinan ya-rin amagdimanda kamo? 8Halako, hikamoot mismoy ampangaagrabyado tanampanglamang, bi-sa anggaw-onmoyo paot odti konlan kapara moyonantompol.

9 Ambo doman tanda moyoy naa hilay anggomwa doka ay kay hilamaibilang ha ampag-arian nan Dios?Ando kamo paitalon ha sarili moyonpangingintindi: Hilay anggomwanin kapa-pariril a gawa, ansomambaha dios-diosan, ampamabayi oampaki-lalaki, ampakiongo-ongo hakapara lan babayi o lalaki, 10 ma-niba, maagom, ma-maglahing, ma-maroroka ha kapara tan tolisan aykay hila maibilang ha ampag-ariannan Dios. 11 Anorin hilay lalomakomoyo hin yadtaw, balo ta hawaninay nilinis na kamoy nan Dios hakawkasalananmoyo, ginwa na kamoynan banal a tawtawo na tan intoringna kamoynanmaptog bana koni Jesusa Katawan tan bana ha Ispirito nanDios tamo.

Yay pa-magbiyay a ka-palilikot haDios

12 Kot hawanin, wamoyo, hal-ban bagay ay libri moyoy nan gaw-on. [Potog komon orin, ta ambokamoy nan hakop nin daan a kawka-panogoan nan Dios,] balo ta ambohalban labaymoyon gaw-on aymaka-pamin abig. Para kongko,maskin librikon gomwa nin halban bagay, kay kosyimpri anggomwa nin anyakamana pangibatan maalipon akon yadti.13 An-ipagrason lan laloma, “Yay pa-mangan ay para ha tiyan, tan yay

1 Corinto 6:14 290 1 Corinto 7:11tiyan ay para ha pa-mangan.” Po-tog ya-rin no tongkol ha tiyan tanha pa-mangan, balo ta pariho nanbiyan panganggawan Dios orin. Kotbalo hakalako ha lalaman tamo, andodapat halitaon a yay lalaman ay paraipakiongo-ongo, nokay yay lalamantamo ay intatala para konan Katawan,tan yay Katawan a ampamin kohawha main tamon lalaman. 14 Hawanin,no pa-no pinaorong nan Dios nabyayhi Jesus a Katawan, anorin anamaotkapara, paorongon na tamoy namaotmabyay ha main nan kapangyarian.15Kay moyo doman tanda a impagka-pawpartin lalaman na tamo ni Cristo?Kanya naor, bilang partin lalamanni Cristo, dapat wari a ipakiasa-sakoy main kon lalaman, alimbawa haa-say doka a babayi? Ambo da-pat! 16 Kay moyo doman tanda a yayampakiasa-sa ha a-say doka a babayiay ampag-in hilay nan asa-say lala-man? Wanay naor ha Masanton Ka-solatan, “Hilay lowa ay mag-in ananasa-sa.” 17 Kot yay tawon ampakiasa-sa konan Katawan ay mag-in hilaynamaot asa-sa bana ta iti na konayIspirito nan Dios. 18 Kanya kailanganpa-lilihan moyoy gawgawa a kapa-pariril. Halban lawlaloman kasalananay tongkol ha bawbagay ha likol ninlalaman, kot yay tawon ampakiongo-ongo ha ambo nan kaambali ay am-pagkasalanan kontra ha sarili nanlalaman. 19 Tandaan moyo a yadtinlalaman moyo ay pa-hal timplo ninMasanton Ispirito nan Dios a inimbina komoyo. Iti ya komoyo kanya yaylalaman moyo ay ambo moyoy nanikon nokay ikon nay nan Dios. 20Nga-min, na-pakaalaga yay pa-hal impa-mayar na para komoyo, kanya gami-ton moyoy lalaman tan isip moyopara ma-parangalan yay Dios ta ikonnay naor odti.

7Tongkol ha pa-magkaambali

1 Hawanin, labay kon obatonyay pawpastang moyo ha solat

moyo kongko. No tongkol ha pa-magkaambali, labah ha a-say lalakia kay magkaambali. 2 Kot pigaw ma-pa-lilihan amatokso ha kapa-pariril agawa, balang lalaki o babayi ay dapatmagkaambali. 3 Dapat gaw-on nanlalaki a aw-obligasyon na konan yaykaambali na, anorin anamaot kaparakonan yay babayi, 4 bana ta ambo anayay babayi a main karapatan ha mainnan lalaman nokay yay kaambali nayna, anorin anamaot kapara ambo anayay lalaki a main karapatan ha mainnan lalaman nokay yay kaambali nayna. 5 Kanya ando kamo miinglotanha a-sa tan a-sa, poyra no na-piasa-sawan moyon ando yapo milalaypigaw maibi moyoy panaon ha [pa-magsakripisyon kay mangan tan]*kada-dawat. Balo ta pa-makayari,iorong moyoy bilang daan moyonanggaw-on pigaw kay na kamomatokso ni Satanas no kay moyoma-sopil a sarili moyo. 6 An-ibalitakodti, ambo ha anmandawan katamo,nokay iti-rin komoyo. 7 Yay labayko komon, halban moyo ay bilangkongkon kay nagkaambali, balo tatanda kon yay balang a-sa ay mainnin kanya-kanyan payabol a inimbinan Dios, tan yadti ay ambo pari-pariho. 8 Yay ma-halita koy namaotkomoyon homin ot kaambali tankomoyon bawbabayin balo ay labaha ando kamoy na magkaambali abilang anamaot kongko. 9 Kot nowari ta kay moyo ma-sopil a sarilimoyo, magkaambali kamoy na. Nga-min, mas labah ot a magkaambalikamoy na dinan ha magdya-dyakamo ta kay moyo mapondan amain moyon kalayaman. 10 Hikamoynamaot a main kaambalin antompol,oyay an-ipanogo ko komoyo, kotambo ibat kongko nokay kapanogoanodti nan Katawan: Ando makihiyayyay babayi ha kaambali na. 11 Kotno wari ta makihiyay ya, ando yadapat makiambali ha laloma, balo tamaari yan maki-tapol oman konanyay kaambali na. Anorin anamaot

1 Corinto 7:12 291 1 Corinto 7:25konan lalaki, ambo nan dapat ihiyaya kaambali na. 12 Hikamoy namaotlaloma a main anan kaambali a kayantompol, yay maiabot ko komoyoay ambo kapanogoan nan Katawannokay sarili kon opinyon: No yaya-say lalakin antompol kot mainyan kaambali a kay antompol, ambonan dapat ihiyay a kaambali na nolabay nan babayin patoloy maki-lamo kona. 13 No yay a-say babayinamaot a antompol kot main yankaambali a kay antompol, ando yamakihiyay konan kaambali na nolabay nan lalakin patoloy maki-lamo kona. 14 Nga-min, yay lalaki obabayin kay antompol ay angkahakopyan kabanalan nin kaambali na aantompol konan Dios. No yadti kotambo potog, hilay awa-nak nin yadtintawon antompol ay ambo anamaotkomon kalaming ha angka-hakopannan Dios. Kot yay potog, hiladtinawa-nak na ay angka-hakopan nanDios. 15 Hawanin, no wari ta yaykaambali a kay antompol kot labaynan makihiyay, payagan ya. Noanorin a nangyari, yay lalaki obabayin antompol ay libri yay nakonan kaambali na. Nga-min, hina-wayan na tamon Dios para magbiyaynin main katinokan. 16 [Alimbawa,]hikay babayin antompol, ma-sigoromo doman a hikay mag-in paralanpigaw tompol a kaambali mo tanmalipyas? Hikay namaot a lalakinantompol, ma-sigoro mo doman ahikay mag-in paralan pigaw tompol akaambali mo tan malipyas?

Yay kawkapa-halan a inimbi nanDios

17 Yay Dios a nami ha balangtawo nin kanya-kanyan kawkapa-halan. Kanya no anyaman ya-rina kawkapa-halan nin balang a-sahin hina-wayan na yan Katawanpara tompol kona ay ipagpatoloynan bongat. Yadti ay an-ibibilin koha halban gawgropon antompol habalang logar. 18 [Alimbawa,] no yay

kapa-halan nin a-say tawo kot kogityay na hin hina-wayan na yan Dios,[labay totolon, hakop ya nin daan akawkapanogoan min Israelita,] ambokailangan alihon nay pawpamilbiannin pa-mag-in kogit. Kot hinomana ambo kogit hin hina-wayan nayan Dios, labay totolon, ambo yanIsraelita, ambo anan kailangan apahakop ya ot ha pawpatakaran ninpa-mag-in kogit min Israelita. 19Nga-min, homin kwinta ha hilap nanDios yay pa-mag-in kogit o ambo,yay maalaga ay yay kaho-honol hakawkapanogoan nan Dios. 20 Intonsis,anyamay kapa-halan nin balang a-sa hin hina-wayan na yan Dios ayipagpatoloy nan bongat. 21 A-sa ota alimbawa, no yay kapa-halan mokot alipon ka hin hina-wayan nakan Dios, ando mo paggolo-golowanisip orin. Kot no main magandanparalan pigaw malibri ka ha pa-makaalipon mo, gaw-on mo. 22 Nga-min, yay a-say tawon alipon, no hina-wayan na yay nan Katawan paratompol kona, angganon alipon yaot nin tawo ay libri ya ha hilap nanKatawan. Anorin anamaot kapara,yay a-say tawon ambo alipon hinhina-wayan na yan Katawan paratompol kona ay alipon na yay na niCristo. 23 Nga-min, kaalimbawaanmoyo ay hinaliw na kamon Dios ninna-pakabli ta daya ni Jesu-Cristo apa-hal impamayar na. Kanya andomoyoy na ilako a main moyon sarilipara mag-in alipon nin hinoman atawo. 24 Tawtalakaka, maskin anyaykapa-halan moyo hin hina-wayan nakamon Dios ay ipagpatoloy moyonbongat nin kalamoan yay Dios.

Tongkol konlanhilay homin ot kaam-bali tan bawbalo

25 Hikamoy namaot [a yay kapa-halan] a homin ot kaambali, hominakon maibin kapanogoan tongkolkonan yadti a ibat konan Katawan.Anodtaw pa man, bilang a-say ma-pasimalaan bana ha kaabigan nan

1 Corinto 7:26 292 1 Corinto 8:1Katawan kongko, ibi koy sarili konopinyon: 26 Ha intindi ko, bana hakawkadya-dyaan a angka-dalanantamo hawanin panaon, mas labah haa-say tawo a kay ana magkaambali.27 Kot no alimbawa ta main kay nankaambali, ando ka mangisip ninmakihiyay. Kot no homin, andoana mangisip nin magkaambali.28 Anodtaw pa man, ambo kasalananno wari ta magkaambali yay a-saylalaki o yay a-say babayi. Balota mas madya-dya a biyay ninmain kaambali, kanya labay kokomon maipa-lilih kamo konanyadti. 29 Oyay labay kon tandaanmoyo, tawtalakaka: Maantor tanaypanaon tamo, kanya paibat hawanin,hikamoy lawlalaki a main anankaambali, balotboton moyoy panaonha kasi-sirbi moyo konan Katawan abilang ha kasi-sirbi lan hilay hominkaambali. 30 Anorin anamaot kaparakomoyon main an-ikalolo, dapatpatoloy kamon magsirbi nin bilanghomin an-ikalolo; hikamoy namaota main an-ikaliga, magsirbi kamonbilang homin an-ikaliga; hikamoynamaot a main hinaliw a kama-main, magsirbi kamon bilang ambomoyon ikon ya-rin. 31 Hikamoyampangonswilo ha bawbagay iti hamondo ay andomanganggay kaisipanmoyo ison, ta yay bawbagay iti hamondo ay main panganggawan.

32 Yay labay ko komon ay hominmaka-pagolon isip moyo. Yay a-saylalakin antompol a homin kaambaliay ampag-inakitan na yay gawgawapara konan Katawan ta labay na yanma-palilikot. 33 Kot yay lalakin mainanan kaambali, yay ampag-inakitannay na ay bawbagay a iti ha mondota labay nan ma-palilikot a kaambalina. 34 Anorin anamaot kapara habawbabayi, yay main anan kaambaliay ambo pariho konan yay dalagaot. Nga-min, yay babayi a hominot kaambali ay ampag-inakitan na

yay gawgawa para konan Katawantan no pa-no ya pakabanal ha mainnan lalaman tan isip. Kot yaybabayin main anan kaambali, yayampag-inakitan nay na ay bawbagayiti ha mondo bana ta labay nan ma-palilikot a kaambali na. 35 An-ibalitakodti ha ikaabig moyo, ambo banata ambawalan katamon magkaam-bali. Yay tatala ko ay yay maayosmoyon pa-magbiyay pigaw hominmaka-hadlang ha kasi-sirbi moyo ko-nan Katawan. 36Kot no main komoyoa main anak a dalaga* bi-sa ha intindina kot ambomarapat a po-layan nadtinin tomontawo ta kailangan nay nanmagkaambali, ta isipon nan ipakahal†ya, libri nan gaw-on a labay na. Kayya magkasalanan no ipakahal na ya.37 Kot no wari ta inasa-sa nay nakomna a ando ya ipakahal, labah yadtinantatalawon na, basta kay ya angka-pilitan ta libri yan homonol ha sarilinan kalabayan. 38 Kanya no ipakahalnay anak na ay labah. Kot no kay naya ipakahal ay lalon labah.

39 Ayon ha kapanogoan nanDios, yay babayin kasado ay pa-halnakatakol hamain nan kaambali lologbiyay na ot nin kaambali na. Kot nowari ta nati yay nay kaambali na,libri yay babayi nin makiambali hahinoman a labay na basta kapara nanantompol konan Katawan. 40 Balo tamag-in yan lalonmaliga no kay yaynamagkaambalin oman. Yadti ay sarilikon opinyon, kot a-sa koy namaota ampango-nawan nin Ispirito nanDios.

8Tongkol ha pa-mangan: dapat o

ambo dapat kanon1 Oyay namaot a obat ko ha pas-

tang moyo no marapat doman kanona pawpa-mangan a inda-ton ha dios-diosan. Potog a halban tamon an-tompol ay magtanda a hila-rin a

* 7:36 7:36-38 Ha Griego maari anamaot labay totolon: Kot no main komoyo a main nobya. † 7:367:36-38 No nobya: pagkahalan.

1 Corinto 8:2 293 1 Corinto 9:4dios-diosan kot homin kwinta. Kottandaan moyo: Yay tawtinanda ayampangibatan nin pa-magmata-gay,balo ta no main tamon labi, ya-rina makapamin abig ha kapara. 2 Yaytawo a hay wana kot hostoy naytinanda na ay kay na ot talaga tandayay dapat nan ma-tandaan. 3 Balo tahinoman a ampanglabi konan Dios ayambilbion na yan Dios nin tawo na.

4 Hawanin, yadtaw tongkol ha pa-mangan a naida-ton ha dios-diosan:Tanda tamo a homin kwinta hila-rin a dios-diosan, tan homin talaganlaloman Dios ta asa-sa nan bongat.5 Anggano man hilay kay antompolha Dios ay main hilan anha-wayandawdios ha langit o ha lota (ta lakoa an-ipagdios la tan an-ipagkatawan),6 kot para kontamon antompol, asa-san bongat a Dios a homin laloma noambo yay Ama a namalsa nin hal-ban bawbagay, bi-sa hitamo ay itikona. Tan asa-say namaot a Katawana homin laloma no ambo hi Jesu-Cristo. Imparalan nan Dios konayay pa-malsa nin halban bagay, tanbana ot kona ay angkabyay tamo.7 Balo ta ambo halban antompol ayampakaintindi nin yadtin bawbagay.Nga-min, main hiladtaw a datin anso-mamba ha dios-diosan, a hay wanla,no mangan hilan pa-mangan a inda-ton ha dios-diosan ay ampakiasa-sahila ot konlan hila-rin a dios-diosan.Palibhasay kay la ot angkaintindyan,kanya angka-konsinsya hila ta haywanla, ampakapagkasalanan hila nomangan hila. 8 Balo ta ambo yay pa-mangan a maka-pidani kontamo haDios. Mangan tamo man nin baw-bagay a inda-ton ay kay makahiraha pa-maki-Dios tamo. Tan maskinkay tamo mangan nin yadti ay kaynamaot makapamin abig ha pa-maki-Dios tamo.

9 Kot mag-ingat kamo, hikamoa magtanda a libri kamon mangannin pa-mangan a inda-ton ha dios-diosan ta ola-no pangibatan amakapagkasalanan hilay kolang ot

ha pangingintindi tongkol konanyadti. 10 Alimbawa, hikay a-sayampakaintindi na konan yadtinbagay, ta bi-sa ampakirongo kanmangan ha a-say timplo a kamainannin dios-diosan, bi-sa ma-kit nakan a-say kaparan antompol akolang ot ha pangingintindi tongkolkonan yadti. Ambo doman maaripangibatan yadti a makialig yaynamaot komo nin mangan inda-ton ha dios-diosan? 11 Kanya banakonan ya-rin a tanda mo, mahiraa katotpol nin ya-rin a talakakankolang ot ha pangingintindi tongkolha dios-diosan, anta nati hi Cristopara namaot kona. 12 No gaw-onmo-rin, magkasalanan ka kontra hakawkapara mon antompol ta hikaypangibatan nin magkasalanan hilabana ta angka-kontra lay konsinsyala, tan mag-in kasalananmoy namaotorin kontra koni Cristo. 13 Kanyapara kongko, no yay pa-mangankon inda-ton ha dios-diosan kotpangibatan magkasalanan a a-saykapara kon antompol, kay koy namangan-manganmika-ka-noman ninya-rin a klasin pa-mangan ta pigawkay ko mamakasalanan ha hinoman akaparan antompol.

9Kawkarapatan tan katongkolan nin

a-say apostol1 Ambo doman a-sa koy namaot

apostol? Ambo doman libri koynamaot gaw-on a balang labay ko?Ambo doman na-kit koy namaothi Jesu-Cristo a Katawan tamo, tanambo doman hikamoy bonga nin pa-magsirbi ko konan Katawan? 2 Kay lako man wari ambilbion apostol ninhilay laloma, balo ta para komoyo,a-sa ko syimprin apostol ta na-bilbimoyo yay Katawan bana ha pangan-garal ko. Kanya hikamoy prowibanin pa-makaapostol ko. 3 Hawanin,yadti a obat ko konlan ampamastangtongkol ha kawkarapatan ko bilanga-say apostol: 4 Maari wari a homin

1 Corinto 9:5 294 1 Corinto 9:20kamin karapatan mananggap maskinpa-mangan tan inomon konlanantoroan mi? 5 Homin kami warikarapatan magkaambali anamaot ninkaparan antompol, bi-sa maipaki-ka ya ha aytiman a kaon mi, abilang anggaw-on lan laloman aw-apostol a bilang koni Pedro, tan hilaynamaot a tawtalakaka ni Jesus aKatawan? 6 Hikamin bongat wari niBernabe a homin karapatan tomgonha paniningkap nin ipagkabyay lo-gan ampagsirbi kami konanKatawan?7Main doman hondalo a bayaran naysarili nan sirbisyo? O main domanma-nanaman a kaymaarimanganninbongan tanaman na? O main domanma-magpastol a kaymaariminomningatas lan ampastolan na?

8 Yadtin an-ibalita ko ay ambo bon-gat karamilan an-ipagkatoynongannin tawo, nokay anodti namaot yayan-ibalita ha kawkapanogoan a in-imbi nan Dios. 9 Wanay naor hakawkapanogoan na a sinolat ni Moi-ses, “Ando moyo bosalan a baka lo-gan yan an-ipamailik pigaw maka-pangan yay namaot.” Ha intindimoyo, ayop bongat wari yay an-tokoyon a an-ipag-inakit nan Dios ko-nan yadtin kapanogoan? 10 Yay mo-na mo-nan antokoyon nin ya-rin ayhikamin ma-magsirbi nan Dios. Iya,sinolat ya-rin alang-alang komi pigawma-tandaan nin halban a yay ma-magsirbi nan Dios ay main karapatanmananggap sostinto. Bilang ot bon-gat konlan ma-ngararo o ma-ngilik,ampasimala hila amainhilanmaipag-parti ha maalawah. 11 Yay pan-gangaral mi ay pa-hal pa-mangmolanin aw-aral tongkol ha Dios, kanyamabyat wari no makinabang kaminamaot nin bawbagay ibat komoyo?12 No hilay laloman mangangaral kotmain hilan karapatan pasostinto ko-moyo, di laloy na komi ta hikami no-nan nangaral komoyo.

Anodtaw pa man, kay mi gina-mit odtin karapatan, nokay pinag-pasinsyawan mi halban kairapan pi-

gaw homin maka-hadlang komoyonin tompol ha Labah a Balita a an-ipangaral mi tongkol koni Cristo.13 Ambo doman hilay ampagsirbi hamasagradon timplo nan Dios, kot isonangkaibat a main lan an-ipagkabyay?Hila a ampakaolay ha dawda-ton haaltar, kanya main hilan parti konanya-rin. 14 Anorin anamaot kapara,impanogo nan Katawan a hilay am-pangaral nin Labah a Balita ay dapatbiyan hilan ipagkabyay la nin hilayampangaralan la.

15 Balo ta homin akon ginamit ko-nan ya-rin a kawkarapatan ko, tankay koy namaot an-isolat yadti parawari sostintowan moyo koy na. Maslabay ko ot mati dinan alihon kongkoodtin maari kon ipagmahi-ban a kayko ampabayar ha pangangaral ko.16 Nga-min, yay mismon gawa konpangangaral nin Labah a Balita aykay ko maari ipagmahi-ban bana tayadti talagay katongkolan ko. Ka-kainga-ro ko no kay ko gaw-on odtinpangangaral ko. 17 No komon tanagbolontad ako konan yadtin gawa,main ako komon ma-taga-nan a to-balo nanKatawanha pa-magbolontadko. Kot kay nangibat odti ha sar-ili kon kalabayan, nokay anggaw-onkodti ta katongkolan ko bana ta impa-taya nay naor kongko nin Katawanyadtin pangangaral. 18Anongkotmanta makatanggap ako ot tobalo? Banata an-ipangaral ko yay Labah a Balitatongkol koni Cristo nin homin bayar,ta kay ko anggamiton a karapatan konpasostinto bilang a-say mangangaralnin Labah a Balita.

19 Potog man a libri ko ta amboakon alipon nin hinoman, anodtawpa man, an-ibilang ko syimpri yaysarili ko a alipon nin halban pigawmas lako a maayat kon tompol konanKatawan. 20 Alimbawa, no kalamo kohilay kapara kon Israelita, anhonolonkoy kaogalian mi pigaw maayat kohila. Anggano man kay koy na itiha lalo kawkapanogoan a inimbi nanDios komin Israelita hin yadtaway an-

1 Corinto 9:21 295 1 Corinto 10:9honolon ko ot syimpri odti no kalamoko hilay anhomonol konan yadtinkawkapanogoan ta pigaw maayat kohila. 21 Kot no kalamo koy na-maot hilay ambo Israelita a ambohakop nin kawkapanogoan nan Dioskomin Israelita, an-ialig koy namaota sarili ko nin bilang ambo hakopnin kawkapanogoan nan Dios pigawmaayat ko hilay namaot. (Balo tayadti anggaw-on ko ay ambo kako-kontra ha kawkapanogoan nan Diosbana ta anhonolon koy kapanogoanni Cristo.) 22 No kalamo ko hilaymakapoy ot a pangingintindi, kayko anggaw-on a bawbagay a am-pagdodawan la ta pigaw maayat kohila. Ampakibagayan koy halbanklasin tawo ha halban bagay ta pigawmain anamaotmalipyas konlamaskinanyamay klasin paralan. 23 Ya-rinhalban ay anggaw-on ko pigaw lakoa tompol ha Labah a Balita tan pi-gaw maka-pakilaming akoy namaotnin kalamo moyo ha pawpayabol aangkaibi nan yadti.

24 No alimbawa ta main lombaanmolayo, ambo doman halban lanampaki-lomba kot ampag-inakit ninmanalo, balo ta asa-sa bongat amakakwan primyo? Anorin anamaotkapara, pag-inakitan moyoy kaho-honol ha Dios pigaw makwa moyoyprimyo a ibi nan Dios. 25 Balang ma-maki-lomba molayo ay ampalmawonnan sopilon a sarili na ha halbanbagay pigaw makakwa yan primyoanggano man yadtin klasin primyoay main pa-makahira. Kot hitamo,yay ampag-inakitan tamon makwaay yay primyon homin pa-makahira.26 Kanya ampag-inakitan koy gawako a bilang ha a-say ma-maki-lombaa diritsoy polayo anggan miabot hapanganggawan, tan bilang akoy na-maot a-say labah a boksingiro a kayampamoniti ha lopot. 27 Ampairapankoy sarili ko tan andisiplinawan ninando gaw-on a sarili kon kalabayan, ta

kay ko labay a hikoy na ingat painsanamaitakwil anta hiko paot a nangaralha laloma.

10Paka-bibilin tongkol ha dios-diosan

1 Tawtalakaka, labay kon tandaanmoyo yay nangyari konlan kapapo-papoan min aw-Israelita hin hi-nomonol hila koniMoises ta inomalihha Egipto. Halban la ay inamoyannan Dios nin lolom ha kala-lalako la,tan halban la ay nakalipay ha anha-wayan Ambay a Matibya. 2 Yay kali-lipay la ha ambay tan yay pa-ngamoylolom konla ay yadtaw a impagka-baotismo la, pamilbian a hila kottawtawon anhomonol koni Moises.3 Halban la ay ni-pangan anamaotnin yadtaw pa-mangan a naibat halangit a inimbi nan Dios. 4Tan halbanla ay ni-pinom nin yadtaw lanoma pinalwah nan Dios konan yadtawmahi-ban a bato. Yadtaw bato ay pa-hal hi Cristo a lawah ampanglalamokonla. 5 Anodtaw pa man, lako konlaa disnodon kay na ingkalilikot Diosbana ha kako-kontra la kona, kanyahiladtin kinomontra kona ay natino ayti-ayti, kanya yay bawbotol laay nikalat ha disyirto. 6 Hawanin,yadtin halban nangyari konla ayampagsirbin aral kontamo. Kanyaando tamo magkamain dawdoka aolimon a bilang konla. 7 Ando kamosomamba ha dios-diosan a bilangginwa lan laloma konla. Hila-rin aantokoyon ha Masanton Kasolatana wana, “Tinomoklo hilay tawtawopara mangan tan minom [nin yayinda-ton la ha dios-diosan], ta bi-sainomdong hilan niba-bayli [bilangpa-magsamba la ha dios-diosan].”8 Ando tamoy namaot go-gomwanin kapa-pariril a gawa a bilangginwa lan laloma hin yadtaw, kanyalowampolo tan tolon libo (23,000)a ni-kati konla ha loob nin a-sayawlo. 9 Ando tamo hobokon yay

* 10:9 10:9 Ha laloman kopya nin Griego: hi Cristo.

1 Corinto 10:10 296 1 Corinto 10:27Katawan* a bilang konlan lalomahin yadtaw a nanobok konan Dios,kanya ni-kati hila ta kinayat hilanaw-olay bilang parosa nan Dioskonla. 10 Ando kamoy namaotmagri-riklamo a bilang ha ginwalan laloma konla a pinangibatanpinati hila nin anghil a inhogo nanDios. 11Yadtin halban nangyari konlaay aral kontamo, tan impapisolatnan Dios yadti para toroan tamo,hitamoy tawtawo a iti na ha panaona madani nan manganggawan ababon lota. 12 Kanya hinoman aampangisip a ma-got yay na hamain nan katotpol ay dapat mag-ingat ya ta ola-no matokso ya ot.13 Homin panonobok a ampakalatokomoyo no ambo yadtaw bongat atalagan andalanan tamon tawtawo.Kot ma-pasimalaan yay Dios, kay naaboloyan a hobokon kamo nin holokha main moyon kababaan. Nokaypa-makalato nin panonobok, biyanna kamon paralan nin maka-pa-lilihpigaw ma-paglabanan moyo-rin.

14 Kanya, mabli kon tawtalakaka,pa-lilihan moyoy pa-magsamba hadios-diosan. 15 Ambilbion katamonhawhostoy na ha pangingintindi,kanya pakaintindyonmoyo no tama olingo yadtin ibalita ko: 16 Isiponmoyoyay kopa a main awit bindisyon tanampasalamatan tamo: Ambo domanno ampinom tamo konan yadti aymain tamon parti ha daya ni Cristo?Bi-sa yay tinapay a ampipipiknaantamo, ambo doman no mangantamon yadti ay main tamoy namaotparti ha lalaman ni Cristo a nati parakontamo? 17 Kanya naor, palibhasayyadtin tinapay ay asa-sa, hitamoynamaot ay pa-hal asa-say lalamananggano man lako tamo, bana tapari-pariho tamoy naor ampanganha asa-say tinapay. 18A-sa ot, biliwonmoyoy pa-magsamba lan kapara konIsraelita: Ambo doman halban lanampangan ha aw-inda-ton itaw haaltar nan Dios ay main pa-makiasa-sakonan Dios? 19 Hawanin, konan ya-

rin pa-mawal ko komoyon mangannin dawda-ton ha dios-diosan, labaydoman totolon a potog ana hila-rin dawdios-diosan tan ampag-inanamaot ananmasagrado yay pawpa-mangan a inda-ton konla? 20 Kai!Oyay labay kon totolon: Yay pa-mangan a an-ida-ton la ha dios-diosan nin hilay kay antompol haDios ay para konlan aw-ispirito ahakop ni Satanas, ambo para konanDios. Kanya ando kamo mangannin dawda-ton la, ta kay ko labay amain kamon pa-makiasa-sa konlandawdoka a ispirito. 21 Nga-min,bana ta ampinom kamo ha kopa nanKatawan, ambo dapat a minom kamoot ha kopa lan aw-ispirito a kakampini Satanas. Tan bana ta ampangankamon tinapay ha lamisawan nanKatawan, ambo dapat a mangan otha lamisawan lan dawdoka a ispirito.22 Ta no gaw-on tamo-rin, ansadyaontamoy nan mangimon yay Katawan,bi-sa lomwah a mas makhaw tamodinan kona ta kay tamo angkali-moha parosa na.

23 Main ampamibalita, “Halbanbagay ay libri kon gaw-on.” Potogkomon orin, balo ta ambo halbanbagay ay makapamin abig, tan ambohalban bagay ay makatambay ha ka-totpol. 24 Ando moyo isipon a sarilinikaabig, nokay yay ikaabig nin kaparamoyo.

25 Hawanin, anyakaman a karni aan-ilako ha palingki ay maari moyonkanon. Andomoyoy na pa-pastangonno inda-ton la doman orin ha dios-diosan pigaw kay ma-golowan a kon-sinsya moyo. 26 Nga-min, [hominpa-mangan a bawal kanon, ta] wanaha Masanton Kasolatan, “Yay mondotan halban bawbagay iti konan yadtinmondo ay ikon nan Katawan.”

27 Alimbawa ta main a-say kayantompol koni Cristo a managyatkomoyon mako mangan ta korson-ada moyon maki-ka, kanon moyoyanyakaman a idolog la. Ando moyoyna pa-pastangon no inda-ton la do-man orin ha dios-diosan pigaw kay

1 Corinto 10:28 297 1 Corinto 11:11ma-golowan a konsinsyamoyo. 28Kotno wari ta main mamibalita komoyoa ya-rin ay inda-ton ha dios-diosan,ando moyo kanon alang-alang ko-nan ya-rin a namibalita pigaw hominma-golowan isip ta ayon ha intindina kot pa-makiasa-sa orin ha dios-diosan. Kot tanda moyo syimpri a“Yay mondo tan halban bawbagayiti konan yadtin mondo ay ikon nanKatawan.” 29 Kanya, ambo yay sarilimoyon konsinsya a isipon moyo nokay kamo mangan, nokay yay kon-sinsya nin yadtaw tawon namibalitakomoyo.

Hawanin, malamang main magra-son nin anodti, “Anongkot hadlan-gan a karapatan kon librin mangannin balang labay ko bana bongat hakonsinsya nin laloman tawo? 30 Antaampangan akon main awit pa-maki-salamat ha Dios, anongkot man taamparorokaon la ko ot bana konanya-rin pa-mangan a an-ipaki-salamatkoy naor ha Dios?”

31 Oyay obat ko: No ampangankamo o ampinom o anyakaman ot aanggaw-on moyo, gaw-on moyo haikarangal nan Dios. 32 Ando kamogomwa nin bawbagay a pangibatanmakapagkasalanan a hinoman mag-in yadti kot myimbro ha gropon an-tompol, o kapara kon Israelita o hilayambo Israelita. 33 Anorin kaparaynamaot kongko, ampag-inakitan konma-palilikot yay halban tawo ha hal-ban anggaw-on ko ta ambo yay sarilikon ikaabig a an-isipon ko, nokay yayikaabig nin kaparan tawtawo pigawlako a malipyas ha parosan ibi nanDios.

11Tongkol ha pa-magtalokbong no an-

somamba1 Aligon moyo ko a bilang ha pa-

ngalig ko koni Cristo.2 Amporiwon katamo bana ta ha

halban bagay ay ampanomtomonmoyo ko tan anhonolon moyoy

tawtotoro a in-abot ko komoyo.3 Anodtaw pa man, labay konmaintindyan moyo a yay lalaki ayhakop ni Cristo, bi-sa yay babayiay hakop nin kaambali na, hi Cristonamaot ay hakop nan Dios. 4 Kanyaha pa-magsamba tamo, no alimbawata main a-say lalakin nakasombridoa andomawat o ampangaral ninyadtaw impanakom nan Dios konabilang propita na, ya-rin a lalakiay kay na an-ipa-kit a kaga-galangna koni Cristo a main hakop kona.5 Kot no ha babayi hakalako, ta nokay ya nakaholot pantalokbong halogar a ampagsambawan, ta bi-sadomawat ya o mangaral nin yadtawimpanakom nan Dios kona [bilangpropita na], ya-rin a babayi ay kayna an-ipa-kit a kaga-galang na konankaambali na* a main hakop kona, tabilang nay nan an-ialig a sarili naha bawbabayin [ampamilako poria] kinalbo. 6 Hawanin, no mainbabayin kay nakaholot pantalokbongay pakalbo yay na ingat. Kotambo doman kapa-paringoy a a-saybabayin kinalbo o pakalbo? Kanyadapat magholot yan pantalokbong.7 No ha lalaki, ambo dapat ahakban nay olo na ha logar aampagsambawan bana ta angka-kit konay itsora tan karangalannan Dios. Kot ha babayi, angka-kit konay karangalan nin kaambalina. 8 (Nga-min, hin pinalsa yaylalaki, kay ya naibat konan babayi,nokay yay babayi ay naibat ya konanlalaki. 9 Tan kay yay namaot pinalsaylalaki alang-alang konan babayi,nokay pinalsa yay babayi alang-alangkonan lalaki.) 10 Kanya kailanganhonolon lan bawbabayi a kinaogaliana magholot nin pantalokbong patiha ampagsambawan, ta pigaw hilaman a aw-anghil ay ma-kit la aampahakop hilay bawbabayi konlankaambali la. 11 Anodtaw pa man, hapa-makiasa-sa tamo konan Katawan

* 11:5 11:5 Ha Griego: konan olo na.

1 Corinto 11:12 298 1 Corinto 11:30ay kailangannin lalaki yay babayi, tananorin kapara, kailangan anamaotnin babayi yay lalaki. 12 Nga-min,anggano man naibat yay babayi halalaki, halban lawlalaki ay abinganamaot nin babayi. Anodtaw paman, yay Dios syimpri a pinangibatannin halban. 13 Hawanin, hikamoynay magdisisyon, marapat wari haa-say babayi nin domawat konanDios ha logar a ampagsambawan ninkay nakaholot nin pantalokbong?14 Kot balo ha lalaki, natoral tamonkalayaman a kapa-paringoy nomagpaanloh yan habot, ambodoman? 15 Kot ha babayi, karangalanna no maanloh a habot na, bi-sayadtin habot nan maanloh ay talaganinimbi nan Dios kona para impagka-talokbong na. 16 Hawanin, no mainkomoyon labay mangontra konanyadti, oyay ma-halita ko: Ha pa-makisamba ay homin kami nan tandaa laloma ot a kinaogalian, anorinanamaot kapara konlan lalomangawgropon antompol ha Dios.

Tongkol ha pa-magkomonyon17 Konan yadtin homonol a ibalita

ko ay main kamon anggaw-on akay katamo maari poriwon. Nga-min, ha pa-mititipon moyo aymain kamo paytin kaogalian a kaymakapamin abig nokay ampakabina ingat karokaan. 18 Mo-namo-na, angka-balitaan ko a mainkamon pa-mikampi-kampi ha pa-mititipon moyon gropon antompol,tan ampi-pol ako a main kaptoganorin. 19 Kailangan sigoro ya-rin pa-mikampi-kampi moyo pigaw ma-patnagan no hino hilay maptogha main lan katotpol tan no hinohilay ambo. 20 Kanya maskin ha pa-mititipon moyo para magkomonyonay ambo anan komonyon nanKatawan a ampangyari. 21 Nga-min, ampioo-nawan kamon mangannin sawsarili moyon bawbalon ninkay moyoy na anta-ganan hilaykawkalamoan moyo, kanya mainot mangabitil, kot hilay lawlaloma

ay angkalahing ana. 22 Anongkot,homin kamo doman sarilin bali parama-panganan tan ma-panginoman?Kay moyo doman ambiyan galanga gropo moyon antompol ha Diosta angkaiparingoy moyo hilaykawkalamoan moyon mangairap?Hawanin, anya may halitaon kokomoyo? Poriwon katamo wari?Disnodon kai!

23 Nga-min, yadti yay aral a tinang-gap ko konan Katawan tan intoro koynamaot komoyo: Hi Jesus a Katawan,hin yabin ba-yo ya pinagtraidoran aynangwa yan tinapay. 24 Pa-makayarinan pinasalamatan yay Dios, pini-pikna na, ta wana, “Mangwa kamota kanon moyo. Yadti a lalamanko a pini-pikna para komoyo. An-odti patoloy moyon gaw-on bilangpa-manomtom kongko.” 25 Anorinanamaot kapara, hin nayari hila nan-gapon, kinwa ni Jesus yay kopa taintorol na konla nin wana, “Yadti yaypamilbian nin ba-yon kasondoan nanDios ha tawtawo bana ha daya kontomolo. Kada minom kamon yadti aygaw-on moyo bilang pa-manomtomkongko,” wana. 26 Nga-min, kadamangan kamon anodtin tinapay tanminom kamo ha anodtin kopa ay an-ipatandaan moyoy pa-ngamati ni Je-sus a Katawan anggan ha pa-makonan oman iti.

27 Kanya hinoman a mangan ninanodtin tinapay tan minom ha kopanan Katawan nin ambo marapatay ampagkasalanan ya ta ambasta-bastawon nay lalaman tan daya nanKatawan. 28 Kanya kailangan paka-sorion yapo nin balang a-sa a mainnan sarili no marapat yan maki-komonyon, bi-sa ya mangan nintinapay tan minom ha kopa. 29 Nga-min, yay tawon mangan nin anodtintinapay tan minom ha anodtin kopanin ambo marapat ay ma-parosawanya bana ta kay na ampaalagawon alalaman ni Jesus a Katawan. 30 Yadtibara-nan no anongkot lako komoyoymangakapoy, masasakiton tan main

1 Corinto 11:31 299 1 Corinto 12:13anan ni-kati. 31 Kot no komon taansorion tamoy sarili tamo, kay natamo komon parosawan nin Katawan.32 Kot no wari man ta ampakaranastamon parosa nan Katawan hawanin,ya-rin ay pa-mitoynong na kontamopigaw kay tamo mailaming haparosan ibi na konlan tawtawon kayantompol kona.

33 Kanya, tawtalakaka, topomititipon kamon mangan parapanomtomon a pa-ngamati ni Jesusa Katawan, kailangan mitata-gankamo. 34 No wari ta main komoyonmabitil, mangan ya yapon ha balina, pigaw yay pa-mititipon moyo aykay pangibatan nin ma-parosawankamon Dios. Tongkol ha laloma ot abawbagay ay ayoson koy na painsanha pa-makalato ko ison.

12Kanya-kanyan kababaan a an-

ipayabol nin Ispirito nan Dios1 Tawtalakaka, hawanin ay ipalino

ko komoyoy tongkol ha kanya-kanyan kababaan a an-ipayabol ninIspirito nan Dios kontamo, ta kayko labay a kolang a tanda moyotongkol konan yadti. 2 Tanda moyoa hin kay kamo ot antompol koniJesus ay maparah kamon maayatnin somamba ha dios-diosan antakay hila ampakahalita. [Nga-min,main nanglingo-lingo komoyo hinyadtaw.]* 3Kanya hawanin, labay konma-tandaan moyoy pamilbian ha a-say tawon ampango-nawan Ispiritonan Dios. Yay tawon ampanalita a“Hompaon hi Jesus” ay ambo potoga ampango-nawan yan Ispirito nanDios. Balo ta yay tawon ampanalitaa “Katawan hi Jesus” ay potoga ampango-nawan yan MasantonIspirito nan Dios.

4 Hawanin, sari-sari a klasinkababaan a an-ipayabol kontamo,balo ta asa-say ampangibatan ninyadti a homin laloma no ambo yayIspirito nan Dios. 5 Nangasasarianamaot a paralan nin kasi-sirbi,

balo ta asa-sa nan Katawan a para-paran ampagsirbiwan. 6 Nangasasarianamaot a klasin gawgawa parakonan Dios, balo ta asa-sa nan bongatDios a anggomwa ha biyay nin balanga-sa pigaw magawa tamo-rin halban.7 Balang a-say antompol ay ambiyannin kababaan a pamilbian iti kona yayIspirito nan Dios, tan an-ibi odti paraha ikaabig nin halban. 8 Main tawonambiyan karonongan nin Ispiritonan Dios para mamipatanda aw-aralnan Dios, tan main anamaot odtawa ampayabolan nan pangingintindipara mamipahawang kawkanaboannin aw-aral nan Dios. 9 Mainanamaot odtaw ambiyan na ninmakhaw a katotpol, tan main odtawampayabolan nan kapangyarianpara maka-paabig masakit. 10 Mainanamaot odtaw ampayabolan nankapangyarian para makagawa kapa-paka-ngap a bawbagay, tan mainodtaw ampayabolan nan maka-pibalita nin yay impanakom nanDios kona bilang propita na. Mainanamaot odtaw ampayabolan nanmaka-bilbi no yay kababaan nin a-say tawo ay ibat ha Ispirito nan Dios oibat ha doka a ispirito. Main anamaotodtaw ampayabolan nan makahalitanin laloman klasin halita a kayangkaintindyan, bi-sa main odtawampayabolan nan maka-pibalitakanaboan nan ya-rin a hawhinalita la.11Ya-rin halban kawkababaan ay asa-say ibatan a homin laloma no amboyay Ispirito nan Dios, tan iti kona noanyay klasin kababaan a labay nanipayabol ha balang a-sa kontamonantompol.

Asa-say lalaman12 Hitamoy antompol ay impagka-

pawpartin lalaman ni Cristo. Kaalim-bawaan yadti ay a-say lalaman amainlako a pawparti, tan halban pawpartinin lalaman, anggano man lako aymilalamo syimpri ha a-say lalaman.13 Nga-min, halban tamon antompol,Israelita man o ambo, alipon man

1 Corinto 12:14 300 1 Corinto 13:1o ambo ay piniasa-sa pigaw mag-in pa-hal lalaman ni Cristo, ta bi-naotismowan tamo ha asa-say Ispir-ito nan Dios, [labay totolon,] halbantamo ay para-paran nakatanggap ninasa-say Ispirito nan Dios.

14 [Oliton ko:] Yay a-say lalamanay lako a klasin parti, ambo ninasa-san bongat. 15 Kanya no wari-wari ta halitaon nan ayi, “Sayang taambo akon gamot, kanya ambo akonpartin lalaman.” Halitaon na manorin ay parti ya ot syimprin lalaman,ambo doman? 16 Anorin anamaotkapara, no wari-wari ta halitaon nantotolyan, “Sayang ta ambo akonmata,kanya ambo akon kabilang ha lala-man.” Halitaon na man orin ay partiya ot syimpri nin lalaman, ambo do-man? 17 No yay intiron lalaman kotmatan bongat, anya man anay gami-ton ipanglongo? No totolyan bon-gat anamaot, anyaman anay gamitonipangangot? 18 Kot ginwa nan Diosyay lalaman tamo nin main sari-saria klasin parti ayon ha maganda nantatala. 19 Nga-min, no asa-san bon-gat a parti, pa-no man ot maitoringlalaman? 20 Kot yay potog, lako aklasin partin lalaman, balo ta parihonmilalamo ha asa-say lalaman.

21 Kanya naor, kay maari a hal-itaon nan mata ha gamot, “Ambokatan kailangan.” Anorin anamaotkapara, kay namaot maari a hali-taon nan olo ha ayi, “Ambo katankailangan.” 22 Yay kaptogan, yaypawpartin lalaman a hay wantamokot mawmakapoy a klasi ay ya-rin akailangan a kailangan tamo. 23 Tanyay pawpartin lalaman a ha hilaptamo kot ambo masyadon maalagaay hila-rin a ampakaayoson tamo, bi-sa yay pawpartin an-ikaringoy tamoay anhakban tamon labah. 24 Kothilay laloman parti a maari ipa-kitay ambo tamoy nan kailangan hak-ban. Ginwa nan Dios yay anorin a pa-makapalasta nin lalaman pigaw yaypawpartin hay wantamo kot ambomasyadon maalaga ay lalo tamon an-

asistyan. 25Nga-min labay na, halbanpawpartin lalaman ay kay mikokon-tra, nokay pari-parihon mitatambay.26 No manglayam hakit yay a-saypartin lalaman, angkalaming yay int-iron lalaman. No amparangalon ana-maot yay a-say partin lalaman, an-ikalilikot anamaot nin intiron lala-man.

27 Hawanin, halban moyonantompol ay impagka-lalaman anaorni Cristo, tan balang a-sa komoyo ayparti nin yadti. 28 Ginwa nan Dios amain ha gawgropo tamon antompol,mo-na mo-na hilay apostol, ikalwahilay propita a mangangaral ninpawpanakom nan Dios, ikatlo hilayma-noro nin Halita nan Dios. Mainanamaot odtaw ampayabolan nankapangyarian gomwa kapa-paka-ngap a bawbagay, kapangyarian paramaka-paabig masakit, kababaan paratomambay, kababaan para mamoonha gropon antompol, tan kababaanmakahalita nin sari-sari a klasinhalita a kay angkaintindyan. 29Tandatamo a ambo halban kot aw-apostol,o kari pawpropita a mangangaralnin pawpanakom nan Dios, o karima-noro nin Halita nan Dios. Ambohalban ay main kapangyarian paragomwa kapa-paka-ngap a bawbagay.30 Ambo anamaot halban ay main ka-pangyarian para mamaabig masakit,o kari makahalita nin sari-sari aklasin halita a kay angkaintindyan,o kari kababaan para maka-pibalitakanaboan nin ya-rin.

31 Hawanin, konlan ya-rin kawk-ababaan a an-ipayabol nan Dios aypaka-dawaton moyo yadtaw masmaalagan pawpayabol a makatambaylalon-laloy na ha kaparan antompol.

Hawanin, ipatandaan ko ot komoyoyay pinakalabah ha halban.

13Tongkol ha labi

1 Makapanalita ako man warinin lawlaloman klasin halita tanmaski ot halita lan aw-anghil, kot

1 Corinto 13:2 301 1 Corinto 14:4no homin akon labi ha kapara,kaalimbawaan ko ay batingting aka-patolok bongat o pompyang aampanolok-tolok. 2 Makapangaralako man nin bawbagay-bagay aimpanakom nan Dios kongko bilangpropita na, tan maintindyan ko mana halban sawsikriton plano na, o kariiti kongkoy halban karonongan, okari main akon makhaw a katotpolpara ma-palipat koy bakil, kot nohomin akon labi ay homin akonkwinta. 3 Maski man ika-min konipa-papto a halban kon kama-mainkonlan mangairap, tan maski ibi koot a lalaman ko para poolan, kotno homin akon labi ay homin ananlamang maibin pakinabang kongko.

4 Yay tawon malabi ay mapasin-sya tan mapainganga-ro, ambo yanmaiinggiton, ambo yan parayaw tanambo ma-magmata-gay. 5 Ambo yaynamaot magaspang a ogali, ambomakasarili, ambo ma-nga-mot a olo,tan ambo ma-mitanom hakit nakom.6 Kay na an-ikalilikot yay gawa ahominha katoynongan, nokaymaligaya no yay kaptogan kot ampanalong-garing. 7 Yay tawon malabi, no haikaabig nin kapara ay mapangabot hahalban bagay, ampi-polon nay halbanbagay, an-asahan nay halban bagay,tan ampagpasinsyawan nay halbanbagay.

8Yay labi ay homin panganggawan,kot yay kawkababaan a an-ipayabolnan Dios ay biig main panganggawana bilang ha pangangaral nin a-saypropita ha bawbagay a impanakomnan Dios kona, yay pananalita ninlawlaloman klasin halita a kayangkaintindyan, tan yay tawtandatamo. 9 Nga-min, yay tawtandatamo tan yay pangangaral tamo ninimpanakom nan Dios bilang propitana ay main ot kawkakolangan. 10Balota no makalato ana yay pirpikto aymanganggawan anay bawbagay amain ot kawkakolangan.

11 Bilang ot bongat anodti: Hinanak ako ot, yay pananalita ko, pa-

mag-iisip tan pangangatoynongan aybilang ha anak. Kot hin matoklingakoy na, imbati koy na-rin a ogali ninpa-makaanak. 12 Anorin anamaot ka-para, yay tanda tamo tongkol ha Dioshawanin ay malapot ot a bilang ta-mon anhomilap ha malapot a ispiho,kot ha lomato a panaon aymalinoy nata ma-kit tamo yay nan arap-arapan.Hawanin ay daoto bongat a tandatamo tongkol ha Dios, kot ha lomatoa panaon ay disnodon ma-bilbi tamoyay na a bilang ha pa-maka-bilbi nakontamo.

13Hawanin, main toloy bagay a biighomin panganggawan: yay katotpol,yay pag-asa tan yay labi. Kot yaypinakamaalaga konlan hiladtin toloay yay labi.

14No anya-anyay kababaan a mas

makabin abig1 Kanya, o-nawon moyon pag-

inakitan yay pa-mag-in malabi hakapara. Bi-sa dawaton moyonmakatanggap nin kawkababaan aan-ipayabol nin Ispirito nan Dios,laloy na yay kababaan nin bilangpropita para makapangaral ninbawbagay a impanakom nan Dios [taya-rin yay makatambay ha kapara].2 Nga-min, yay tawon ampanalitanin laloman klasin halita a kayangkaintindyan a impayabol ninIspirito nan Dios ay kay ya ampaki-totol ha tawo nokay konan Dios ta kayya maintindyan nin tawo. Anodtawpa man, ampanalita yan sawsikritonimpanakom nin Ispirito nan Dioskona. 3 Kot yay tawon ampangaralnin bawbagay a angkaintindyan aimpanakom nan Dios kona bilangpropita na ay ha tawo ya ampaki-totol pigaw mag-in lalon ma-got amain lan katotpol, lalon komhaw tanlomisway a main lan kanakoman.4 Kot yadtaw ampanalita nin lalomanklasin halita a kay angkaintindyanay yay sarili nan bongat katotpola angka-tambayan na, balo ta yay

1 Corinto 14:5 302 1 Corinto 14:19

tawon ampangaral nin bawbagaya angkaintindyan a impanakomnan Dios kona bilang propita na ayangka-tambayan nay katotpol lanka-gropo nan antompol. 5 Labay kokomon, halban moyo kot makahalitanin lawlaloman klasin halita a kayangkaintindyan. Balo ta mas labay koot a makapangaral kamon bawbagaya angkaintindyan a impanakomnan Dios komoyo bilang propitana. Nga-min, yay ampangaral ninaw-impanakom nan Dios ay masmaalaga bana ta makatambay yaha kapara dinan yay ampanalitanin laloman kawklasin halita akay angkaintindyan, poyra no yayampanalita nin laloman klasin halitaay maibalita nay kanaboan nin ya-rin hinalita na, ta pigaw makatambayanamaot orin ha katotpol lan ka-gropo nan antompol.

6 Tawtalakaka, no alimbawa ta hapa-mako ko komoyo kot migamitakon lawlaloman klasin halita aimpayabol nan Dios kongko a kaymaintindyan, anya man wari aabig a maibi ko komoyo? Homin!Maka-pakinabang kamon bongat nomamiabot ako komoyo ha halita aangkaintindyan moyo nin bawbagaya ba-ba-yo impatandaan nan Dios,nin tawtanda ko, nin impanakom nanDios a mangyari, o nin tawtotoro.7 Bilang ot bongat syimpri ha aw-instrominto a antogtogon a bilangha plaota o alpa, pa-no man ma-tandaan a klasin togtog no kay angka-tongtong a ponto? 8 Anorin anamaotkapara ha trompita a an-ipamatandakonlan hawhondalo, pa-no hila manmakapagparihado a hawhondalopara ki-laban no ambo malino aponton trompita? 9Anorin ot bongatkomoyo, pa-no la man maintindyanyay labay moyon totolon no manalitakamon hawhalita a kaymaintindyan?Bilang kamon bongat ampaki-totolha lopot! 10 Lako anaor a hawhalitaiti ha babon lota, tan balang a-saay main kanaboan. 11 Kot no kayko tanda yay halita nin yay ka-

totol ko, bilang kamin dayowan akay ma-piintindi. 12 Kanya hikamo,palibhasay labay-labay moyon maka-tanggap kawkababaan a an-ipayabolnin Ispirito nan Dios, dawaton moyoyadtaw kababaan a makatambay hakatotpol lan kawkaparan antompol.13 Kanya naor, hinoman komoyo aampakahalita nin laloman klasinhalita a kay angkaintindyan aykailangan idawat na ha Dios apayabolan na yan kababaan amaibalita anamaot yay kanaboan ninyadtaw hinalita na. 14 Alimbawa,no ha kada-dawat ko kot migamitakon laloman klasin halita a kayangkaintindyan ay andomawat akoynaor ha pangongo-na nin Ispiritonan Dios, kot homin angkaitambaya isip ko. 15 Kanya anyay dapat gaw-on? Para kongko, oya: Domawat akoo maki-salamat ha Dios ha lalomanklasin halita a ipanakom nin Ispiritonan Dios kongko, tan domawat akoynamaot o maki-salamat ibat ha sarilikon isip. Anorin kapara, magkanta koha laloman klasin halita a ipanakomnin Ispirito nan Dios kongko, tanmagkanta koy namaot ibat ha sarilikon isip. 16 Alimbawa, ta maki-salamat ka ha laloman klasin halitaa kay maintindyan a ipanakom komonin Ispirito nan Dios, pa-no hilaman omayon nin manalita “Amen”hilay tawtawo a homin ot tandatongkol ha anodtin klasin kababaan,palibhasay kay la angkaintindyana anhalitaon mo? 17 Maski pa-noyabig nin pa-maki-salamat mo, kaymakatambay ya-rin ha katotpol lantawtawon kalamo mo ha pa-maki-salamat. 18 No hiko, ampaki-salamatako ha Dios, ta mas mabotbot akonmanalita ha klasin halita a kayangkaintindyan a impanakom ninIspirito nan Dios kongko no asa-sa ko dinan ha hinoman komoyo.19 Anodtaw pa man, ha pa-mititiponnin gropon antompol, mas labay koot manalita maski li-limay balikaha angkaintindyan pigaw ma-toroanhilay namaot a laloma, dinan

1 Corinto 14:20 303 1 Corinto 14:34manalita akon libo-libon balikah hahalita a kay angkaintindyan.

20 Tawtalakaka, ando kamo komonbilang isip anak. No tongkol hagawgawa a doka, komon bilang kamokonlan kapiabing a kay tanda gomwadoka. Kot ha pangingisip, dapat pa-hal matokling kamoy na. 21 Mainnakasolat ha Masanton Kasolatanha Libron Kawkapanogoan: “Konanyadtin nasyon Israel a kay anaantompol kongko, wanan Katawan,main ako ot ihogo mangaral alalomay klasin halita, kot kay lako ot syimpri long-on.” 22 [Labaytotolon,] yay kawklasin halita akay angkaintindyan ay pamilbiannin kapangyarian nan Dios konlanhilay kay antompol, ambo kontamonantompol. Kot yay pangangaral nin a-say propita ha impanakom nan Dioskona ay para kontamo, ambo parakonlan kay antompol. 23 Hawanin,no wari ta mititipon kamo isonha logar a ampagsambawan moyota halban moyo kot mi-panalitanin laloman kawklasin halita a kayangkaintindyan, bi-sa wari mainmakaimaton komoyo nin tawtawonhomin kata-tanda tongkol ha anodtinklasin kababaan a an-ipayabol nanDios o kari tawtawon kay antompol,kay la wari isipon a makolang-kolangkamo? 24 Kot no halban moyo ayipamalita moyo yadtaw impanakomnan Dios komoyo bilang pawpropitana ha halita a angkaintindyan, tabi-sa main makaimaton komoyonin tawon kay antompol o homintanda tongkol ha anodtin klasinkababaan a an-ipayabol nan Dios,yay mangyari ay ma-konsinsya yata ma-bilbi na a makasalanan yabana naor ha pangangaral moyonhalban. 25Ha anorin ay angkaipatnaga kawkasalanan a an-iari na ha mainnan kanakoman, kanya manalimokorya tan sambawon na yay Dios, tantoloy ibalita na, “Talagan potogkalamo moyo yay Dios.”

Kaayosan nin pa-magsamba26 Tawtalakaka, oyay labay kon to-

tolon ha halban hinalita ko: Topo mi-titipon kamo para somamba, kailan-gan yay balang a-sa komoyo ay handanan gamiton yay kababaan a im-payabol nin Ispirito nan Dios kona:Main magkanta, main manoro, mainpropita a mangaral nin impanakomnan Dios, main manalita ha lalomankawklasin halita a kay maintindyan,tanmain anamaotmaka-pibalita kan-aboan nin ya-rin. Kailangan halbanorin ay gaw-on moyo para makatam-bay ha katotpol nin kapara moyonantompol. 27 No wari ta main man-alita ha laloman klasin halita a kayangkaintindyan, tama anay lowa otolo, kot kailangan mipa-paongganhilan manalita, tan kailangan mainmaka-pibalita kanaboan nin main lanhinalita. 28 Kot no wari ta hominmaka-pibalita kanaboan, ando lay naipalngo ha gropo moyon antompol,ta sarili la tana a ki-totol ha Dios.29 Tongkol anamaot konlan propita aampangaral nin impanakom nan Dioskonla, labah no main lowa o tolokonla a manalita, ta bi-sa isip-isiponlan laloma no potog a ibat ha Diosyay impangaral la. 30 Kot no lo-ganampangaral yay a-sa, ta tongwa mainanamaot a-say tawon pinayabolannin Ispirito nan Dios nin dapat nanipangaral, kailangan tomgon yay am-pangaral pigaw makapangaral ana-maot yay a-sa. 31Ha anodtin paralan,halban moyo ay a-sa a-san makapan-garal nin aw-impanakomnanDios ko-moyo bilang propita na, pigaw balanga-sa ay maka-tanda tan ma-pakhawa nakom. 32 Hiladtaw propita a am-pangaral nin impanakom nin Ispiritonan Dios konla ay baba lan bonbonana pananalita la. 33 Nga-min, kay nalabay Dios a main kagolowan, nokayyay labay na ay main kaayosan. Yaydapat ipag-ogali ha halban gropo ninantompol ay 34 mamakatinok hilaybawbabayi ha pa-mititipon para so-mamba. Nga-min, kay hila ampaya-gan manalita konlan lawlalaki, nokay

1 Corinto 14:35 304 1 Corinto 15:15dapat hilan pahakop konla ayon hakawkapanogoan. 35 No wari ta mainhilan labay ma-tandaan, dapat po-mastang hila ha kaambali la no itawhilaynahabali la, tamarawal ha a-saybabayi amanalita konlan lawlalaki lo-gan iti hila ha logar a ampagsam-bawan.

36 Hawanin, anongkot man ta kaymoyo labay makiayon ha anodtinogali? Komoyo doman nangibat yayHalita nan Dios? O hikamon bongatwari a naabotan nin yadti, kanya lalo-may nay anggaw-on moyo?

37 Hawanin, no main komoyo a haywana kot a-sa yan propita a man-gangaral nin pawpanakom nan Dioso kari main yan laloman kababaanibat ha Ispirito nan Dios, kailan-gan tanggapon na a yadtin an-isolatko komoyo ay kawkapanogoan nanKatawan. 38 Kot hinoman a kaybomilbi nin yadti, ando moyoy na-maot bilbion. 39 Kanya, tawtalakaka,paka-dawaton moyon ma-payabolankamon kababaan mangaral nin im-panakom nan Dios bilang propita na,kot ando moyoy namaot bawalan yaypa-migamit nin lawlaloman klasinhalita a kay angkaintindyan. 40Balo tahalban bawbagay ay kailangan gaw-on moyo ha marapat tan ha maayosa paralan.

15Yay pa-morong mabyay ni Cristo

1 Tawtalakaka, labay kon ipa-panomtoman komoyo yay Labaha Balita a impangaral ko komoyo.Tinanggap moyodti tan ampanga-gotan ha main moyon katotpol.2 Konan yadtin Labah a Balita ayangkalipyas kamo, no patoloy moyonpanga-gotan yay totoro a impangaralko, tan no yay katotpol moyoynamaot ay ambo odtaw homin hanakom.

3 Yay mo-na mo-na kon imbalitakomoyo ay yay na-pakaalagan bagaya na-tandaan koy namaot: Hi Cristoay nati bana ha kasalanan tamo.

Nangyari anaor orin ayon ha naka-solat ha Masanton Kasolatan. 4 Bi-sa intabon ya, balo ta pinaorong yannabyay hin ikatlon awlo. Konan yadtiay natoor a a-say naman a wanaha Masanton Kasolatan. 5 Nagpa-kit ya koni Pedro, bi-sa nagpa-kityay namaot konlan halban anan aw-apostolis na. 6 Ba-yo nagpa-kit yahamaholok limanyatos a kaparan an-tompol a na-pititipon. Lako konla aangkabyay ot anggan hawanin, kothilay laloma ay ni-kati na. 7 Nagpa-kit yay namaot koni Santiago, bi-sanagpa-kit yay naman konlan halbanapostolis na.

8 Tan hoyot ha halban ay nagpa-kityay namaot kongko, kanya tinompolako kona, kot kaalimbawaan ko ayin-abing ha panaon a kay ana an-asahan. 9 Nga-min, ha halban apos-tolis, hikoy nay pinakamaaypa, tanambo ako komon karapat-dapat ha-wayan apostol, bana ta hin kay koot antompol ay dina-damsak ko hi-lay myimbro ha gropon antompol haDios. 10 Anodtaw pa man, nag-inakoy naor apostol ha kaabigan nanDios, tan kay namaot nasayang odtinkaabigan na kongko ha pa-mami nakongkon katongkolan. Nga-min, maslako a nagawa ko dinan konlan halbankapara kon apostolis, kot ambo hasarili kon kababaan nokay ha tambaynan Dios. 11Kanya maskin hiko o hilaman, pari-pariho yay an-ipangaral mitongkol koni Jesus tan yadti ay pini-pol moyo.

Tongkol ha pa-morong mabyay12 Hawanin, ta an-ipangaral mi a

pinaorong nabyay hi Cristo, anongkotman anhalitaon lan laloma komoyoa hiladtaw ni-kati ay kay kanopaorongon mabyay? 13 No alimbawata homin pa-morong mabyay,lomwah a kay ya pinaorong nabyayhi Cristo. 14 Tan no kay ya pinaorongnabyay hi Cristo, homin kwinta a an-ipangaral mi, tan anorin anamaotkapara, yay katotpol moyo ay hominanamaot kwinta. 15 Likol konan

1 Corinto 15:16 305 1 Corinto 15:34ya-rin, lomwah ot a mangagalotoykamin tawtistigo nan Dios, bana taampaptogan mi a pinaorong na yannabyay hi Cristo, anta lomwah kayya pinaorong nabyay no potog yaywamoyo a homin pa-morongmabyay.16 Nga-min, no homin pa-morongmabyay, kay yay namaot komonpinaorong nabyay hi Cristo. 17 Bi-sa,no kay ya pinaorong nabyay hi Cristo,homin sirbi a katotpol moyo, tan kaykamo ot komon naalih ha pa-mag-inmoyon makasalanan. 18 Likol konanyadti, lomwah ot a hiladtaw tinompolkoni Cristo a ni-kati na ay ni-ka hakaparosawan. 19 A-sa ot, no komonta yay pa-masimala tamo koni Cristokot nangangga bongat konan yadtinbiyay, hitamoy nay pinakakainga-roha halban tawtawo.

20 Kot yay potog, pinaorong nabyayhi Cristo. Hiya a o-nan pinaorongnabyay a kay na mati, pamilbiana hilay tinompol kona a ni-kati naay paorongon anamaot nin mabyay.21 No pa-non nagkamain kamatyanbana ha kasalanan ni Adan, anorinanamaot kapara, nagkamain nin pa-morong mabyay bana koni Cristo anorong nabyay. 22 No pa-non halbantawo ay mati bana ta lahi na tamo niAdan, anorin anamaot kapara, halbanampakiasa-sa koni Cristo ay paoron-gonmabyay. 23Balo ta halban ayon hapanaon a intakda nan Dios: Hi Cristoyapon a no-nan pinaorong nabyay.Bi-sa ha pa-mako nan oman iti, hita-moy namaot a tawtawo na ay paoron-gon mabyay. 24 Bi-sa manganggawana panaon nin mondo, pa-makayarinan maalih ni Cristo a kapangyariannin balang ma-moon tan hilay lalo-man main kapangyarian a kontrakona, ta ibi nay na a pa-mag-ari ko-nan Dios Ama. 25Nga-min, kailanganmag-ari ya yapo hi Cristo anggan hamatalo na hilay halban kontra kona.26 Yay kalinhoyot-hoyotan kaaway amatalo na ay yay kamatyan ta pigawhomin anan pa-ngamati. 27 Anodtinaor a wana ha Masanton Kasolatan:

“Halban ay biig nan ipahakop DiosAma kona.”

Kot ha halita “Halban” ay ambo yasyimprin kabilang a Dios Ama ta hiyaa mamahakop. 28 Hawanin, no hal-ban kot iti na ha aypa kapangyarianni Cristo, hiya a Anak nan Dios aypahakop yay namaot konan Dios Amaa namigwa nin halban bawbagay haaypa kapangyarian na, ta pigaw yayDios Ama anay mag-ari ha halban-halban.

29 Hawanin, anya may alaga ninpa-maotismo lan kaparan antompolalang-alang konlan tawtinompol anati na a kay na-baotismowan, nowari ta potog ya-rin a wamoyoykay paorongon mabyay hilay ni-kati?Anongkot man ta ampabaotismo hilaot alang-alang konla? 30 Hikami na-maot, anongkot patoloy kami ot an-omarap ha dawdilikadon pa-hal ninhalos oras-oras ha pangangaral mi,no homin anan lamang pa-morongmabyay? 31 Halos awlo-awlo kon an-arapon a kamatyan. Potog odti abilang anamaot kaptog a an-ikarangalkatamo konan Katawan tamon Jesu-Cristo. 32 Anya man a pakinabangko no tawon bongat a anhonolon koha pa-makiarap ko konlan tawtawoa angkomontra kongko iti ha babalinEfeso a maiparis ha pa-maki-laban hamangaramsak a ayop? No wari tapotog ya-rin a wamoyoy homin pa-morong mabyay, honolon tamoy naingat odtin kahalitaan: “Mangan ta-moy nan mangan tan minom ananminom, total dilap makalwa, matinan lamang.” 33 Mag-ingat kamopigaw kay kamo mailingo. Isiponmoyodtin kahalitaan: “Yay doka abarkada ay ampakahira ha labah a pa-magkatawo.” 34 Alihon moyoy naylingon pangingisip, tan ando kamoyna magkasalanan. Nga-min, yaylaloma komoyo ay ambo tama a pa-maka-bilbi ha Dios. An-isolat kodtipigaw maringoy kamo.

No pa-noy pa-morong mabyay

1 Corinto 15:35 306 1 Corinto 15:5435 Alimbawa ta main mamastang,

“Pa-no kot a pa-maorong mabyay hani-kati? Anya may mag-in itsoranlalaman la?” wanla wari. 36 Kolanga intindi mo! Ambo doman yaybini a inmola ay kay magkamain ba-yon biyay anggan kay manganggaybiyay na bilang bini? 37 Yay an-imola moyo ay bini bongat, alimbawatrigo o maski anya magklasin tana-man, [balo ta hakalakoy nay itsorano tomobo, ta ambo anan bini nokaypoon ana.] 38 Nga-min, ayon ha kal-abayan nanDios, yay bawbini aymainnangasasari a klasi, tan balang klasiay ambiyan nan kanya-kanyan itso-ran kato-tobo. 39 Sari-sari anamaot akawklasin laman nin angkabyay iti halota. Lalomay klasi ha tawo, lalomayklasi ha ayop, lalomay klasi ha kona,tan lalomay klasi ha manok-manok.40 Anorin anamaot kapara, main lala-man panlangit tan main anamaotlalaman panlota. Hakalakoy gandanlalaman a panlangit tan hakalakoynamaot a gandan lalaman a panlota.41Anorin anamaot kapara, hakalakoyhawang nin awlo, hawang nin bolantan hawang nin bawbitoon, tanmaskiman hilay bawbitoon ay ambo hilanpari-parihon hawang.

42 Anorin anamaot ha pa-morongmabyay. Yay lalaman a intabonay maronot, kot no pinaorong ananmabyay ay kay yay na maronot mika-ka-noman. 43 Yay lalaman a intabonay homin anan ganda tan kababaan,kot no pinaorong anan nabyay ay na-pakaganda tan makhaw ana. 44 Yaylalaman a intabon ay para ya talagaha lota, kot no pinaorong yay nannabyay ay para yay na ha langit.Kanya main lalaman a panlota, tanmain anamaot lalaman a panlangit.45 Wanay naor ha Masanton Kasola-tan, “Yay o-nan tawo a hi Adan aypinalsa nan Dios tan binyan biyay.”Kot hi Cristo a anha-wayan ikalwa ohoyot a Adan ay Ispiriton ampaminbiyay a homin anggawan. 46 Balo ta

ambo yay lalaman panlangit a no-na, nokay no-na yapo yay lalamanpanlota, ba-yo yay lalaman panlan-git. 47 Yay o-nan tawo a hi Adan aynangibat ha lota, ta lota a ginamithin pinalsa ya, kot yay ikalwan Adanay yay Katawan a nangibat ha langit.48 Yay lawlalaman panlota ay bilangkoni Adan a nangibat ha lota, tanyay lawlalaman anamaot a panlangitay bilang koni Cristo a nangibat halangit. 49 No pa-non yay lalamantamo hawanin kot bilang ha lalamanni Adan a nangibat ha lota, lomato apanaon a magkamain tamoy namaotnin lalaman a bilang koni Cristo anangibat ha langit. 50 Tawtalakaka,oyay labay kon totolon: Yadtin lala-man tamo a main laman tan dayaay kay ya maari lomoob ha kaariannan Dios. Nga-min, yadtin lalaman amain pa-ngamati ay kay maari paraha langit, ta itaw ay homin anan pa-ngamati.

51 Oyay a-say datin sikrito a ibalitako komoyo: Ambo halban tamonantompol ay mati, balo ta halbantamo ay ba-yowan nin lalaman.52 Mangyari odtin bigla a bilangkaparas nin kirom no patnoyon anaytrompita nan Dios ha hoyot a awlo.Katotnoy nan trompita, halban lantinompol a ni-kati ay paorongonmabyay nin main ba-yon lalaman ahomin anan pa-ngamati. Hitamoynamaot, no wari ta ma-lato tamonangkabyay ay ba-yowan tamonlalaman. 53 Nga-min, yadtin lalamantamo amain pa-ngamati tanmain pa-ngaronot ay kailangan hagilyan ninlalaman a homin anan pa-ngamatitan homin anan pa-ngaronot. 54 Noyadtin lalaman tamon main pa-ngamati tan main pa-ngaronot kotma-hagilyan anan lalaman a hominanan pa-ngamati tan homin anan pa-ngaronot ay matoor anadtin wana haMasanton Kasolatan:“Homin anan kamatyan ta tinalo nay

nan Dios.”

1 Corinto 15:55 307 1 Corinto 16:1855 “Hika, kamatyan, ayti man

anay kapangyarian mo? Hika,logar lan ni-kati, hinoman otwari a mi-ka ison?” 56 Yaybara-nan no anongkot mainyan kapangyarian a kamatyanay bana ha kasalanan. Bi-sa,yay kasalanan ay ampangibatha kako-kontra ha kawka-panogoan nan Dios. 57 Kotsalamat konan Dios a ampamikontamo nin pananalo banaha ginwa nan Katawantamon Jesu-Cristo. 58 Kanyanaor, mabli kon tawtalakaka,pa-goton moyoy katotpolmoyo, ando komapoy anakom, nokay pirmi kamonpakahipog ha gawgawa parakonan Katawan, ta tandamoyo man a ambo sayang apa-magpagal moyo para kona.

16Tongkol ha pa-mamin tambay

1 Tongkol anamaot ha pa-nipon ninmaitambay konlan kaparan antom-pol ha Jerusalem, gaw-on moyoy bi-lang an-ipagawa ko konlan gawgro-pon antompol ha probinsyan Galacia.2 Topo awlon Dominggo, balang a-sa komoyo ay dapat mamipolok anandaan nin kwartan maibi na ayon hana-kitan na, bi-sa tiponon moyo pi-gaw ambo anan kailanganmangoliktaot ha kala-lato ko ison komoyo. 3 Pa-makalato ko ison, biyan kon sawsolathilay piniasa-sawan moyon marapatmangawit nin tawtambay moyo itawha Jerusalem. 4 Bi-sa, no wari takailangan a hikoy namaot a mako,maari hilan maki-ka kongko.

Pawplano ni Pablo5 Mako ko ison komoyo no man-

gibat akoy na ha probinsyan Mace-donia, ta plano kon domalan yaponitaw. 6 Labay konmaboyot-boyot isonkomoyo, tan maari ison ako mamal-abah nin panaon layop, pigaw ma-tambayan moyo ko ha pa-mako ko ha

aytimay logar a homonol kon kaon.7Nga-min, kay ko labaymako ison ko-moyo hawanin nin kado-domali bon-gat, ta an-asahan kon maboyot-boyotako ison komoyo, no aboloyan nanKatawan. 8 Balo ta iti ko yapon hasyodad Efeso anggan ha Pista ninPentecostes. 9 Nga-min, lako akonoportonidad iti nin gomawa para ko-nanKatawan amawmaganday risolta,maski man lako hilay angkomontra.

10 Main ako ot labay ipaki-totolkomoyo: Pa-makalato ni Timoteoison komoyo, paki-lamoan moyo yanlabah pigaw kay ya mag-alangan ko-moyo. Hiya ay kapara koy namaotampagsirbi konanKatawan. 11Komonhomin mamasta-basta kona, nokaytambayan moyo ya pigaw makapag-bolta ya iti kongko nin malisway anakom, ta antaga-nan ko ya, pati hilaykaparan antompol iti.

12 Tongkol anamaot koni Apolos atalakaka tamo ha katotpol, impaki-totol ko kona a mako ta mako ya isonkomoyo kalamo hilay laloman tawta-lakaka iti, balo ta talagan ambo nanplanon mako hawanin. Painsan anakano, no main yan opordonidad.

Hoyot a bawbibilin ni Pablo13 Tawtalakaka, mag-ingat kamo

pigaw kay kamo malingo, tanpa-goton moyoy katotpol moyo.Pakatpol kamo, tan pakhawonmoyoynakom moyo. 14 Ha halban gawgawamoyo, gaw-on moyon main awit labi.

15 Tawtalakaka, tanda moyo a hi-lay no-nan tinompol ison ha probin-sya moyon Acaya ay hi Estefanas tanhilay kawkalamoan na ha bali. In-tatala lay sarili la para magsirbi hakaparan antompol. Hawanin, an-ipaki-totol ko komoyo 16 a pahakopkamo komon ha tawtawon anorin,pati konlan laloma ot a kaparan am-pakitambay tan ampagpagal para ko-nan Katawan. 17 Angkalilikot akota nakalato hi Estefanas, hi Fortu-nato tan hi Acaico iti, ta pigaw hilaymangwan logar moyo. 18 Nga-min,pinakhaw lay nakom ko, tan tanda ko,

1 Corinto 16:19 308 1 Corinto 16:24anorin anamaot a ginwa la komoyo.Dapat moyon paalagawon yay tawta-won anorin.

19 Angkomostawon la kamo ninhilay gawgropon antompol iti haprobinsyan Asia. Laloy na hila niAquila tan Priscila, tan yay groponantompol a ampi-pagsamba itaw habali lan hiladtin miambali ay angko-mostawon la kamo ha ngalan nanKatawan. 20 Halban lan kaparan an-tompol iti ay an-iabot lay namaot apangongomosta la komoyo. Hikamoman a antompol ison, miaasikasokamon awit nin pa-milalabi bilangtawtawo nan Dios*.

21 Hawanin, hikoy na mismo hiPablo a ampanolat nin yadtin hoyota pangongomosta: Komosta kamo?Yadti a pamilbian a yadtin solat kotpotog nangibat kongko. 22 Parosawannan Dios yay hinoman a kay am-panglabi koni Jesu-Criston Katawan.

Marana tha!† O Katawan mi, lo-mato kay na komon!

23 Komon patoloy moyon matang-gap a kaabigan nan Katawan tamonJesu-Cristo. 24 Hikamoy halban aymabli kongko bana ha pa-makiasa-satamo koni Jesu-Cristo. Amen.

* 16:20 16:20 Ha Griego: Miaasikaso kamon awit nin banal a alok. † 16:22 16:22 Halita Arameo yadtia labay totolon “O Katawan mi, lomato kay na komon!”

2 Corinto 1:1 309 2 Corinto 1:15

Ikalwan Solat ni PabloKonlan Antompol haCorinto

1 Hiko hi Pablo, apostol ni Jesu-Cristo bana ta yadti kanakoman nanDios. Kalamo ko iti hi Timoteo akaparan antompol.

Solat kodti komoyon gropon an-tompol ison ha syodad Corinto, patinay halban laloma ot a tawtawo nanDios ison ha intiron probinsyamoyonAcaya.

2 Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom aibat konan Dios a Ama tamo tan koniJesu-Criston Katawan.

Pa-maki-salamat ha Dios3 Poriwon tamo yay Dios a Ama

nan Katawan tamon Jesu-Cristo.Ama yan hobol nin inganga-ro tanDios yan ampangibatan nin halbanampaka-pakhaw nakom. 4 Ha halbankawkadya-dyaan mi, ampakhawonnay nakom mi ta pigaw ma-pakhawmi namaot a nakom lan hilayampagdya-dya nin bilang ot bongatha kohaw nakom a inimbi nan Dioskomi. 5 Nga-min, no pa-no kalako aangka-dalanan min kawkadya-dyaanbana ha pa-makiasa-sa mi koni Cristoay anorin anamaot katimbang yaykohaw nakom a an-ibi nan Dios komibana syimpri koni Cristo. 6 Kanya,yay pa-magdya-dya mi bana hapangangaral mi ay para ma-pakhaw anakom moyo tan paray namaot hakalipyasan moyo. Yay risolta ninyadti ay maka-tanda kamoy namaotnin agwantawan yay andalananmoyon kawkadya-dyaan a bilangsyimpri ha andomalan komi. Anorinanamaot kapara, yay pa-makhawnan Dios nin nakom mi ay para ma-pakhaw anamaot a nakom moyo tanpara syimpri ha kalipyasan moyo.7 Kanya, hi-ban a pa-masimala minmaagwantawan moyoy namaot adawdya-dya a andomalan komoyo, ta

tanda mi no ampagdya-dya kamoynamaot bilang komi ay pakhawonnay namaot Dios a nakom moyonin bilang syimpri ha anggaw-on nakomi.

8 Tawtalakaka, an-ipatandaan mikomoyo yay tongkol ha kawkadya-dyaan a dinalanan mi ha probinsyanAsia. Halos kay mi naagwantawan tamasyado kamin na-pairapan. Kanyakay mi na an-asahan a mabyay kamiot. 9 Yay wami no yadtaw anaypanganggawan biyay mi. Kot nang-yari odtaw ta pigaw kay kami po-masimala ha sarili min kababaannokay konan Dios a ampamaorongmabyay. 10 Inlipyas na kami konanyadtaw ka-pali-mon kamatyan, tanangga hawanin ay patoloy na kamiot an-ilipyas. Kanya hiya syimpriampasimalaan min mamilipyas komiha anyakamay dalanan mi. 11 Kotkomon tambayan moyo kami na-maot ha main moyon kada-dawat, tano lako a ampamidawat komi, lakoanamaot a maki-salamat ha Dios hakaabigan a ipa-kit na komi bilang obatha main moyon dawdawat.

Nangoman a Plano ni Pablo12 Tawtalakaka, oyay an-ikalilikot

mi: Kay kami angka-konsinsyatongkol ha pa-maki-tatawo mi,lalon-laloy na komoyo, ta malinisa kaisipan mi, maptog kami konanDios, tan kay kami ampasimala hakaronongan nin tawo, nokay hatambay nan Dios. 13 Kanya, hamain min sawsolat komoyo, hominkamin laloman an-ibin kanaboanno ambo yadtaw bongat a nakasolattan maintindyan. Ampasimala ako amag-in hosto a pangingintindi moyokomi, 14 maskin kay moyo kami otmasyadon angkaintindyan hawanin,pigaw ha pa-mako na itin oman niJesus a Katawan ay maipagmahi-banmoyo kami na a bilang anamaot komi,maipagmahi-ban mi kamoy namaot.

15 Bana anaor ta ampasimala akonmaintindyan moyo ko hin yadtaw,naisipan kon milwa katamo komon

2 Corinto 1:16 310 2 Corinto 2:10kaon pigaw mas ma-biyan kamonpakinabang. 16 Inisip kon domalankomon ison komoyo ha pa-mako koiti ha probinsyan Macedonia, bi-sa hapa-magbolta koy naman, ta ison ma-tambayan moyo ko ha pa-mako konoman ha probinsyan Judea. 17 Kotbana ta kay ko hinonol yadtaw planoko ta nagdiritso ko iti ha Macedonia,halitaon moyo wari a paba-yo ba-yoyisip ko? Ola-no isipon moyo a yay pa-magplano ko ay bilang ha anggaw-onlan tawtawon makamondo, ta maki-iya ako tongwa kai. 18 Ambo kaminanorin, ta yay an-ibalitami ay potog abilang anamaot konan Dios a maptog.Kay mi magwa nin makiiya anta hanakom mi kot kai. 19 Nga-min, yayAnak nan Dios a hi Jesu-Cristo a im-pangaral mi ni Silas* tan hi Timoteokomoyo ay kay nin basta ampakiiyabi-sa pa-makayari ay kai na ta no hi-nalita nan iya, iya talaga. 20Nga-min,halban pawpangako nan Dios ay itiangkatoor koni Cristo, tan bana konaay angka-halita tamoy “Amen”, [yaylabay totolon “Potog orin”,] pigawmapori tamo yay Dios. 21Yay Dios yayampama-got komi tan anorin ana-maot kapara komoyo ha main tamonrilasyon koni Cristo. Tan pa-hal ni-lanawan na tamo, pa-mipatnag a ma-magsirbi na tamo. 22 Binyan na tamoot pamilbian a tawtawo na tamo, tainhogo nay Ispirito nan mamali hanakom tamo bilang garantya a tooronnay balang pangako na kontamo.

23 Hawanin, yay Dios a magtandano anyay bara-nan ta kay ko yaponnitoloy ha pa-mako kon oman isonkomoyo ha Corinto. Nga-min, kayko labay ma-paringoyan kamo nowari ta main ako ot ma-kit a dapatkon sitawon. 24 Kay mi labay ninpango-nawan kamo ha main moyonkatotpol, ta tanda mi a ma-got anaykatotpol moyo. Labay min bon-gat makatambay pigaw lalo kamonlomiga.

21 Nagdisisyon akoy naor hin ya-

rin a kay ko yapon mako tomibawison para kay katamo ma-byan omannin kaloloan. 2 Nga-min, no wari tahikoy pangibatan nin kaloloan moyo,hino man anay mamin liga kongko?Homin ana no na-palolo katamoy na,ambo doman? 3Kanya naor, sinolatankatamo tana hin ya-rin, ta kay kolabay mako komoyo no lomolo akoynan lamang ha maimatonan ko ko-moyo, anta hikamo komon a dapatmamin kaligawan kongko. Ampasi-mala ako nga-min a yay kaligawan kokot kaligawanmoyoy namaot nin hal-ban. 4Hin sinolatan katamo ay abori-doy kaisipan ko, halos lomtoh yaykolop ko tan ambo da-raoto a lowakon tinomolo. Ambo kon tatala a ma-palolo katamo ha insolat ko komoyo,nokay labay kon ipalayam komoyo nopa-no kahi-ban yay pa-manglabi kokomoyo.

Pa-matawad ha Kalamoan a Naka-pagkasalanan

5 Anggano man kapa-palolo yayginwa nan yay nagkasalanan isonkomoyo, balo ta ambo kapag hikoyna-palolo na nokay pati hikamoyhalban ison, o igwa tamoy nanhilay laloma komoyo pigaw ambomasyadon mabyat a pa-nalita ko.6 Kot harag anadtaw parosan inimbikona nin karamilan komoyo. 7 Kanyadapat patawaron moyo yay na tantoloy pakhawon a nakom na, ta nokai, ola-no madiskorahi yay na ingatha sobran kaloloan. 8 Kanya an-ipaki-totol ko komoyo a ipa-kit moyokomon kona a anlabyon moyo ya otsyimpri. 9 Hin sinolatan katamo hinyadtaw, tatala koy namaot a hobokonkamo no doman ta anhonolonmoyoy halban ampanogoan kokomoyo. 10 Hawanin, hinoman aampatawaron moyo ay ampatawaronkoy namaot. Tandaan moyo, noanyamay pinatawad ko konan ya-rin

* 1:19 1:19 Ha Griego ginamit yay ngalan Silvano a a-sa ot a ha-way koni Silas. (Bilyon moy Gawgawa15:22–18:5.)

2 Corinto 2:11 311 2 Corinto 3:6a tawo ay pinatawad ko ha arapanni Cristo ha ikaabig moyo. 11 Anorina dapat tamon gaw-on ta pigaw kayna tamo madaog ni Satanas, ta tandatamo man a dawdoka a tatala na.

Aborido hi Pablo ha Troas12 Hin nako ko ha syodad Troas

para ipangaral yay Labah a Balitatongkol koni Cristo, binyan na konKatawan nin magandan oportonidadpara mangaral itaw. 13 Kot kay syim-pri ma-may-om a nakom ko itaw,bana ta kay ya ot nakalato ibat ko-moyo yay talakaka ha katotpol a hiTito. Kanya nagpatawo ko, bi-sanagdiritso ko ha probinsyan Macedo-nia.

Yay Klasin Pa-magsirbi ni Pablo14 Hawanin, salamat konan Dios

ta lawah na tamon an-ilamo ha pa-magtagompay ni Cristo bana naor hapa-makiasa-sa tamo kona. Anggami-ton na tamon Dios para ipabilbi hiCristo ha tawtawo, a kaalimbawaanampamidatak tamon banglo ha hal-ban logar. 15 Kanya hitamo man aypa-hal banglo para konan Dios banata hitamoy ampamiabot nin Labaha Balita tongkol koni Cristo konlanmalipyas tan konlan paparosawan.16 Konlan hilay kay antompol, yayan-iaral tamo ay pa-hal angot a am-pakamati [ta ampamagka hila ha ka-matyan a pa-makihiyay konan Diosanggan-angga]. Kot para konlan ka-paran antompol, kaalimbawaan yadtiay banglo a ampaka-pabyay [banata maka-paki-lamo hilan biyan biyaya homin anggawan a kalamo yayDios]. Hawanin, hinomanwari amainhoston kababaan para konan yadtinklasin gawa? 17 No hikami, ambokamin bilang konlan lako a mangan-garal a an-omanon layHalita nanDiospara ha sarilin pakinabang. Masbali,bana ta inhogo na kaminDios aymap-tog kami ha hilap na ha pangangaralmi bana ha pa-makiasa-sa mi koniCristo.

3HilayMa-magsirbi ha Ba-yon Kason-

doan1 Hawanin, ola-no main komoyon

ampangisip a amporiwon mi nay na-man a main min sawsarili. Para ko-moyo bilang kami na doman kon-lan laloman mangangaral a ampan-gailangan nin solat rikomindasyonpara ipa-kit komoyo tan solat anamanrikomindasyon ibat komoyo pa-makoha laloman logar? 2Ambomin kailan-gan a anorin ta hikamoy na mis-moy pa-hal solat rikomindasyon mia nakaigwa ha main min kawkanako-man, a bilbi tan angkabasa nin halbantawtawo bana ha pamama-yon biyaymoyo. 3 Mapatnag ha biyay moyo ahikamoy pa-hal nag-in solat ni Cristoa impasolat na komi [ta tinompolkamoy naor ha pangangaral mi]. Yayimpanolat nin yadtin pa-hal solat niCristo ay ambo tinta, nokay gawamismon Ispirito nan Dios a angk-abyay kanya tinompol kamo. Tan yaypinanolatan nin yadtin pa-hal solataymismo ha kanakomanmoyo, ambobilang ha daan a kawkapanogoan nanDios a inlitra bongat ha bawbato.

4 Kanya mi na-halita ya-rin halbanay bana ta hi-ban a pa-masimala mikonan Dios bana koni Cristo. 5 Noha sarili min bongat kababaan ay kaymi maisipan yadtin gawa a pangan-garal, nokay anyakaman a nag-in minkababaan ay inimbi nan Dios komi.6 Hiyay namin kababaan para konanyadtin gawa min mangaral nin yayba-yon kasondoan [a inimbi na konta-mon tawtawo tongkol ha kalipyasanha main tamon kasalanan]. Yadtinba-yon kasondoan ay kay ana an-ibasi ha nakasolat ha daan a kawka-panogoan, nokay an-ibasi ana haIspirito nan Dios. Nga-min, yayrisolta nin daan a kawkapanogoanay kaparosawan nin kamatyan [apa-makihiyay konan Dios anggan-angga]. Balo ta yay an-ibi nin Ispir-ito nan Dios ha ba-yon kasondoan

2 Corinto 3:7 312 2 Corinto 4:4ay biyay a homin anggawan konlanantompol.

7 Anggano man yay daan a kawka-panogoan a in-okit ha tawtapyas abato ay main awit parosan kamatyan,na-patnagan ison yay ka-papolag akalinggasan nan Dios. Hin ya-rin,kay la ma-pirmiwan hilap yay lopani Moises nin hilay kapapo-papoanmin Israelita, anta ya-rin a na-kitlan sangkalinggasan nan Dios ha lopani Moises ay main panganggawan.8 Kot mas lalon angka-patnagan asangkarangalan nan Dios hawanin hapangangaral nin yay ba-yon kason-doan a pangibatan nin an-ibi nan Diosyay Ispirito na. 9 Intonsis, ha pa-mibalita nin kaparosawan a awit nindaan a kawkapanogoan ay naipatnaganay sangkalinggasan nan Dios. Maslalon angkaipatnag a sangkarangalannan Dios hawanin ha pangangaralno pa-no mag-in maptog ha arapannan Dios. 10 Kanya anggano manhin yadtaw kot marangal yay daana kawkapanogoan, bilang ot bongathomin no pi-komparawon hawaninha sangkarangalan nin yay ba-yon ka-sondoan nan Dios. 11Nga-min, no ya-rin a daan a kawkapanogoan a mainpanganggawan kot marangal, lalonmas marangal yadtin ba-yon kason-doan na a homin panganggawan.

12 Bana ta anorin yay klasin am-pasimalaan tamo, kanya makhaw anakom tamo ha main tamon pangan-garal. 13 Ambo tamon bilang koniMoises a nagporong nin tila ha lopa,pigaw kay la ma-kit nin hilay kaparanaw-Israelita yay panganggawan nin[kalinggasan ha lopa na] a ino-inonin angkapapah. 14 Nga-min, bolag akawkaisipan la. Tan anggan hawanin,hilay kapara kon Israelita ay angka-porongan ot a pangingintindi la, noambasawon lay Libron Daan a Kason-doan. Maalih bongat ya-rin a bilangampaka-porong hamain lan panging-intindi, noma-bilbi la yaynahi Cristo.

15 Balo ta angga hawanin anaor, topoambasawon lay sawsinolat ni Moi-ses ay bilang angka-porongan ot amain lan pawpangingintindi. 16 Kotanorin man, no mangombabali hilata domani konan Katawan, maalihana-rin a ampaka-porong ha mainlan pawpangingintindi. 17 Yay an-tokoyon kon Katawan ay yay Ispir-ito nan Dios. Yay tawon ampamali-wan Ispirito nan Dios ay main kalib-riwan. 18 Hawanin, hitamoy halbanantompol koni Cristo ay pa-hal homintamoy nan porong ha main tamonlawlopa, *nokay bilang tamon ispi-hon ampaka-kitan nin sangkaling-gasan nan Katawan. Ha anorin, pa-toloy na tamon amba-yowan gawanin Ispirito na, pigaw mag-in bilangkona, ta pa-hal lalon angka-pa-lahana kalinggasan na a angka-kit iti kon-tamo.

Angka-bilbi a Kapangyarian nanDios Konlan Aw-apostolis Na

41 Bana anaor ha kaabigan nan Dios

ay impa-taya na komi yadtin ka-tongkolan para mangaral, kanya kaykami angka-hominan kohaw nakom.2 Ampa-lilihan mi yay anyakamaybagay a ka-paringoy anggaw-on lanlaloma nin paari. Kay kami ampanak-tika ni anlaokan kagalotoyan a Halitanan Dios. Masbali prangkawan minan-ibalita yay kaptogan, ta pigaw kaykami ma-hosga nin tawo, ta yay an-isipon mi ay angka-kit na kamin Dios.

3 No wari man ta main tawtawonangka-porongan ot a pangingintindila konan yay an-ipangaral min Labaha Balita, hila-rin yay ampamag-ka haparosan homin panganggawan. 4 Kayhila antompol ta yay pangingintindila ay binolag ni Satanas a dios lantawtawon makamondo. Apos nankay ma-hawangan a main lan kaisi-pan nin yay Labah a Balita tongkol

* 3:18 3:18 Maari anamaot labay totolon nin Griego: nokay bilang tamon angka-kit ha ispiho yaysangkalinggasan nan Katawan.

2 Corinto 4:5 313 2 Corinto 5:4ha karangalan ni Cristo, a hiyay ka-pariho nan Dios. 5 Yay an-ipangaralmi ay hi Jesu-Criston Katawan, amboyay main min sawsarili. Hikami aypa-hal aw-alipon moyo alang-alangkoni Jesus. 6 Yay Dios a namibalitanin magkamain hawang ha karoblo-man hin pinalsa nay mondo, hiya otsyimpri a ampamin hawang ha mainmin kanakoman pigaw maintindyanmi yay tongkol ha sangkarangalannan Dios a angka-kit koni Jesu-Cristo.

7 Balo ta hikami a pina-tayaannan Dios nin ya-rin a pinakamaala-gan balita ay makapoy bongat, takapa-halan mi kot kawkoron. Nga-min apos nan Dios a ma-tandaan nintawtawo a ibat kona yay homin ka-paran kapangyarian nin yay Labah aBalita, ambo ibat komi. 8 Patong-patong man a kawkadya-dyaan mi,balo ta kay kami angkadaog. Angk-agolo a isip mi no minghan, balota kay kami angka-hominan pag-asa.9 Anda-damsakon la kami man, balota kay na kami syimpri ampo-layanDios. Angkaitomba la kami man, kotkay kami ot syimpri na-pati. 10Konanyadtin main min lalaman ay pirminmadani yay kamatyan komi, a bi-lang syimpri ha dinalan-dalanan hinyadtaw ni Jesus a Katawan. Am-pangyari odti ta pigaw iti ha mainmin lalaman ay ma-patnagan ana-maot a angkabyay hi Jesus. 11 Yaylabay kon totolon, ha lolog biyay miay pirmi min kaarap yay kamatyanalang-alang koni Jesus, balo ta kaykami antomgon ha pangangaral mipigaw ma-bilbi a angkabyay hi Jesusbana ha kata-tambay na komi lologiti kami ot konan yadtin lota lalaman.12 Kanya, pirmi mi man kaarap yaykamatyan bana ha pangangaral, yayrisoltan ya-rin ay ampagkamain ka-mon biyay a homin anggawan.

13 Yay klasin katotpol mi ay parihoot bongat konan yadtaw nabanggitha Masanton Kasolatan, a wana,“Antompol ako konan Katawan,kanya ampanalita ako tongkol kona.”

Kanya, hikamiman, bana ta antompolkami ay ampanalita kami namaottongkol kona. 14Angkasigoro mi nga-min a yay Dios a namaorong nabyaykoni Jesus a Katawan ay paorongonna kami namaot mabyay bana ha pa-makiasa-sa mi koni Jesus. Anorinanamaot a gaw-on na komoyo, ta bi-sa pari-pariho na tamon awiton itawkona. 15 Yadtin halban ampangyarikomi ay ha ikaabig moyo, ta pigawha patoloy lomako anan lomako amaabotan nin kaabigan nan Dios aymama-lah anan mama-lah anamaot amaki-salamat ha Dios kanya lalo yanporiwon.

Angkabyay nin Main Katotpol16 Ya-rin a bara-nan a kay kami

angka-hominan nin kohaw nakom.Maskin yay lota lalaman mi kotpatoloy angkapoy, yay ispirito mi ayampakhawon anamaot inawlo-awlo.17 Yay angkalayam min kadya-dyaanhawanin a maitoring malo-paw tankado-domali bongat ay mamongapara komi nin sangkaligawan a hominpanganggawan tan homin kaparakanya daog nan lako a dawdya-dya. 18 Nga-min, yay hilap mi aynakasintro ha bawbagay amakalangitambo ha bawbagay a makalotata yay bawbagay a angka-kit aymain panganggawan, balo ta yaybawbagay a kay angka-kit ay hominpanganggawan.

51 Tanda tamo, no mahira ana

yadtin lota tamon lalaman a kaalim-bawaan kot balin pandomalian, maintamon ba-yon lalaman ha langit apa-hal balin homin pa-ngahira ta gi-nawa na mismon Dios, ambo tawo.2 An-omaloloy tamo lolog iti tamoot konan yadtin lota lalaman, taampakata-taga-nan tamon ma-biyantamoy nan ba-yon lalaman a panlan-git. 3 Nga-min, no biyan tamoy nanba-yon lalaman ay ambo odtaw kaka-kalolwa tanay na-bati a bilang ha na-lapyangan. 4 Iya, lo-gan iti tamo ot

2 Corinto 5:5 314 2 Corinto 5:21konan yadtin lota lalaman a pa-halbalin pandomalian ay an-ialoloy ta-moy kadya-dyaan a andalanan tamo,ambo bana ta labay tamoy nan ma-hominan lota lalaman, nokay yaylabay tamo ay ma-biyan anan yadtawlalaman panlangit. No anorin, yaylalaman tamon main pa-ngahira kotma-hagilyan anan lalaman a hominpa-ngahira. 5 Yay Dios a namipari-hado kontamo para konan ya-rin aybinyan na tamoy nan Ispirito na bi-lang garantya a talagan hagilyan naylalaman tamo.

6 Kanya pirmin makhaw a nakommi. Tanda mi a lo-gan iti tamoot konan yadtin lota lalaman aykay tamo ot niabot ha kamainannan Katawan. 7 Ampagbiyay kaminmain pa-masimala ha Dios, ambo habawbagay a angka-kit. 8 Makhawnaor a nakom mi, tan mas labaymin ibati yadtin lota lalaman ta pi-gaw itaw kami na mi-wan konanKatawan. 9 Kanya ampag-inakitanmin ma-palilikot yay Dios, mag-in itikami ot ha lota lalaman o itaw anaha langit. 10 Nga-min, halban tamoay kailangan omarap koni Cristo notomoklo yay nan manosga ta pigawtanggapon nin balang a-sa yay mara-pat ayon ha ginwa na, labah man odoka, lo-gan biyay na iti ha lota.

Pa-maki-sondo ha Dios a An-iparalan koni Cristo

11 Bana ta tanda min mali-mokonan Katawan ay ampag-inakitanmin kombinsiwon a tawtawo hapangangaral mi. Tanda nan Dios amalinis a pa-magkatawo mi, tan am-pasimala akon tanda moyoy namaotodti. 12 Anhalitaon midti ambo paraporiwon mi a sawsarili mi, nokaypara main kamon maipagmahi-ban tongkol komi, tan main kamonmaiobat konlan tawtawon yay an-ipagmahi-ban la kot bawbagay apanlikol bongat, ambo yay maptog apa-magkatawo. 13No wari man ta an-isipon lan bilang hawhira a olo mi tamasyado kamin mainakit, homin bali

na ta ya-rin ay para konan Dios. Kotno ambilbionmoyoy namaot a hostoyisipmi, tandamoyo a yay gawgawamiay para ha ikaabig moyo. 14Nga-min,yay labi ni Cristo a ampanogo komiha main min pa-magsirbi, bana takombinsido kami a hi Jesus ay natipara ha halban. Kanya halban aypa-hal nailaming ha pa-ngamati na.15 Tan bana ta nati yay naor para hahalban, dapat lolog biyay tamo iti halota ay kay tamoy na magbiyay paraha sarili tamo, nokay para koni Cristoa nati tan pinaorong nabyay alang-alang kontamo.

16 Kanya hawanin, yay pa-makabilbi mi ha hinoman a tawo ayambo anan ayon ha klasin ingkatawona. Hin yadtaw, anorin a pa-makabilbi mi koni Cristo, balo tahawanin ay ambo ana. 17 Palibhasahinoman a nakiasa-say na koni Cristoay a-sa yay nan ba-yon pinalsa nanDios. Yay dati nan pa-magkatawo aynaalih ana, ta halban ay naba-yoy na.18 Ya-rin halban kot gawa nan Dios.Tan ginwa nay paralan, para ipaki-sondo na tamo kona, ha pormidyo niJesu-Cristo. Bi-sa impa-taya na komiyay katongkolan para ipaki-sondoa tawtawo kona. 19 Yay labay kontotolon: Hin ginwa ni Cristo a paralannin maipaki-sondo a tawtawo konanDios ay iti syimpri konay Dios, kanyayay Dios mismo ay ginomwa paralanpigaw ipaki-sondo a tawtawo ha sarilina, kanya maari nay nan lingwanana kawkasalanan nin tawtawo. Bi-saimpa-taya na komi yay totoro no pa-no maipaki-sondo yay tawtawo haDios.

20Kanyahawhogona kami ni Cristotan bilang yay Dios mismo a ampaki-totol komoyo ha anhalitaon mi:Hawanin, bilang impagka-lalaman niCristo ay andawaton min maki-sondokamoy na ha Dios. 21 Palibhasa alang-alang anaor kontamo ay impaako naynanDios yay kawkasalanan tamo koniCristo a homin ka-kasalanan, pigawha main tamon pa-makiasa-sa kona

2 Corinto 6:1 315 2 Corinto 6:17kot mag-in tamon maptog ha arapannan Dios.

61 Bilang kalamoan nan Dios ha

main nan gawa, an-ipaki-totol mi ko-moyo a ando moyo sayangon yayinganga-ron impa-kit nan Dios ko-moyo. 2 Nga-min, wanan Dios haMasanton Kasolatan,“Ha tama a panaon ay nilngo koy

dawat mo.Ya-rin yay awlon pa-milipyas a

dinandan kata.”Tandaan moyo, hawanin ana-rin atama apanaonpara long-onna tamonDios, ta hawanin ana-rin awlo a labaynan Dios ilipyas yay tawon malabaytompol kona.

3 Kanya ampa-lilihan mi halbanbawbagay a maari pangibatan ninmain kay labay tompol koni Jesuspigaw kay ma-pintasan a pa-magsirbimi konan Katawan. 4 Masbali, hahalban paralan ay an-ipa-kit mi ahikami kot ma-magsirbi nan Dios: hapa-mag-agwanta nin kadya-dyaan,kairapan tan bawbagay a kapa-pali-mo, 5 maski anlatigowon la kami, an-ipapriso o anrindiwon, maskin ha pa-magpagal mi, ha pa-magpoyat tanpa-mag-agwantan bitil. 6 An-ipa-kitmi ot a ma-magsirbi na kamin Dios:ha main min malinis a pamimiyay, hakaronongan tongkol ha kaptogan, hapangangabot, ha kaabigan nakom, hapangongo-na nin Masanton Ispiritonan Dios komi, ha maptog a pa-manglabi, 7 ha pangangaral ninkaptogan, ha kapangyarian nan Diosa an-ibi na komi, ha main min pa-makamaptog a pa-hal armas ha mi-dobali gamot para panlaban tanpandipinsa, 8 [ha maptog min pa-magsirbi kona,] an-igalang la kami oan-iparingoy man, amporiwon o an-itsismis man, maski an-ibilang kaminma-manglingo-lingo ay kaptogansyimpri a anhalitaon mi. 9 An-itoring kami man ambo bilbi, balo

ta bilbin-bilbi kami syimpri. Maga-maga maki-ka a biyay mi, kot biliwonpa, angkabyay kami ot. Ampadya-dyaon kami man, kay anamaotangkadiritsan mati. 10 Andomalankami man ha kawkaloloan, kaysyimpri angkaalih a kaligawan mi.Mangairap kami man pago, kotbalo lako a angka-payaman mi habawbagay tongkol ha katotpol. Maskihomin a homin kami ha kabi-biyay,ikonmi syimpri halban bagay a an-ibinan Dios.

11 Hikamoy tawtalakaka ison haCorinto, kay kami ampag-alangan hapa-maki-totol mi komoyo, ta talaganmabli kamo komi. 12 Kay kami am-pagkolang ha labi mi komoyo, kotola-no hikamoy nay antomambangankomi. 13Ampaki-totol ako komoyo bi-lang impagka-ama moyo: Komon ito-balo moyoy namaot komi yay klasinpa-manglabi mi komoyo.

Ando Miasa-sa a Antompol tan KayAntompol

14 Hikamoy antompol, ando kamolomoob ha pa-miasa-sa konlan kayantompol koni Jesus. Nga-min, yaylabah tan doka ay ambo dapat pi-lamoon, tan anorin anamaot hahawang tan doblom, ambo doman?15Anorin ot bongat kapara koni Cristotan hi Satanas*, kay hila maari ma-pi-sondo, kanya ambo dapat miasa-saa antompol tan kay antompol koniCristo. 16 Yay timplo nan Dios ayambo namaot marapat lamoan nindios-diosan. Hikamo man, [dapathomin kamon pa-makiasa-sa ha dios-diosan,] ta hitamo kot pa-hal timplonan Dios a angkabyay. Hiyay mainhalita yadti:“Mi-wan ako konla

tan ipagkalamo ko hila. Hikoymag-in Dios la tan hilay mag-in tawtawo ko.”

17 Kanya wanan Katawan kontamo,“Omalih kamo

* 6:15 6:15 Ha Griego: “Beliar,” a a-sa ot a ngalan ni Satanas. Kot ha Tagalog tan English, Belial a ha-way.

2 Corinto 6:18 316 2 Corinto 7:12tan ki-hakapolok konlan tawta-

won ambo maka-Dios.Anyakamay karokaan ay paka-

dayoan moyo,ta pigaw tanggapon katamo.

18 Hiko a ipag-Ama moyotan hikamoy ipag-awa-nakko, yadti a wanan Katawan aMakapangyayari ha halban.”

71 Mangablin tawtalakaka, bana ko-

nan ya-rin a pawpangako nan Dioskontamo, dapat linisan tamoy sar-ili tamo ha halban bagay a ampa-makasalanan ha lalaman tan kaisipantamo. Pag-inakitan tamon magbiyaynin main li-mo ha Dios anggan mag-in hostoy pa-makabanal tamo.

Yay kaligawan ni Pablo2 Komon iorong moyoy datin pa-

milalabi tamo. Tanda moyoy na-maot a homin kamin pinangwaan nindoka komoyo, ni nilingo ohinaol-haolman. 3 An-ibalita kodti, ambo banata ambaraan katamo a main kamonanorin a ola-lom kongko, nokay an-ipalino kon bongat a main kon sar-ili. Hinalita koy na a mabli kamonmasyado komi, tan ha biyay man okamatyan ay kalamomoyo kami. 4Hi-ban a pa-masimala ko komoyo tanpirmi katamoy namaot an-ipagmahi-ban. Kanya lako may andalanan mindawdya-dya, malisway ot a nakommi,tan pono-pono kamin kaligawan.

5 Hin itaw kami na ha probin-syan Macedonia ay homin kaminkapa-painawa, ta maskin ayti kamibomling ay poro kagolowan a an-omarap komi. Kino-kontra la kamintawtawo, bi-sa aborido ot a main minkawkaisipan bana komoyo. 6 Kot yayDios a ampamin kaliswayan nakomha tawon golo-goloy isip ay pinal-isway nay nakom mi ha kala-latoni Tito. 7 Ambo bongat yay kala-lato na a nakapam komin kaliswayannakom, nokay laloy na hin imbalitana a nilomisway anamaot a nakomna bana komoyo. Imbalita na komi

a hi-ban kanoy nakom moyon ma-paki-kitan ako, tan an-ikalolo moyoynangyari ison komoyo hin yadtaw. Bi-sa hawanin ay an-ipag-inakit moyokoy na payti. Kanya mas lalo konnilomiga.

8 Maski man na-hakitan koykanakoman moyo ha insolat ko kotkay ko ampangombabalyan a sinolatkodtaw. Halos nangombabali kohin o-na ta tanda kon na-palolokatamo, kot balo ha kado-domalibongat a panaon. 9 Anodtaw paman, angkalilikot ako hawanin, ambobana ta na-palolo katamo, nokaybana ta ya-rin kaloloan moyo kotpinangibatan pinangombabalyantan binokotan moyo yay nagawamoyon kasalanan. Yay anorin a klasinkaloloan ay ibat konan Dios, kanyakay kami naka-pirwisyo komoyo.10 Nga-min, yay klasin kaloloana ibat konan Dios ay pangibatanpangombabalyan tan bokotan nintawo yay kasalanan, bi-sa yay risoltanin ya-rin ay kalipyasan. Ya-rinay ambo ka-paombabali! Kot yaykaloloan lan tawtawon makamondo[ay homin awit a kabo-bokot hakasalanan,] kanya yay ogotan ninya-rin ay kamatyan [a pa-makihiyayha Dios anggan-angga.] 11 Hawanin,biliwon moyoy kaabigan risoltanin ya-rin kaloloan moyo a ibatkonan Dios: Nag-in kamon mainakitta ginwa moyoy halban rimidyo,pigaw kay kamo mailaming konanyadtaw nangyarin karokaan. Sinisimoyoy sarili moyo tan nahalak ola-no ma-parosawan kamo. Mahi-bananamaot a nakom moyon ma-kit lakoy naman. Pinag-inakitan moyonitoynong yay tawon nagkasalanan,kanya pinarosawan moyo ya. Konanya-rin halban ay pinaptog moyo aambo kamon kalaming ha kasalanana ginwa nan ya-rin kapara moyo.

12 Kanya katamo sinolatan hinyadtaw, ambo bongat bana konanyay ginomwa kasalanan o yay

2 Corinto 7:13 317 2 Corinto 8:15pinangwaan kasalanan, nokay mo-na mo-na para komoyo pigaw ma-patnagan moyo no pa-noy inakit mipara komoyo ha arapan nan Dios.13Kanya ya-rin a ginwamoyo aynaka-palisway nakom mi.

Lalo kami ot nalilikot labah banaha na-kit min kaligawan ni Tito,ta nilomisway a nakom na banaha kaabigan moyon halban kona.14 Impagmahi-ban katamoy naorkona; tan kay koy namaot na-paringoyan. Nga-min, no pa-nokaptog a halban imba-balita mikomoyo ay na-paptogan anamaot niTito, a potog anaor yay impagmahi-ban mi kona tongkol komoyo. 15 Tanmas lalo na kamon ampabliwonhawanin bana ta angka-panomtomannay kaho-honol moyon halban, patiyay abig nin panananggapmoyo konaa main awit hoston li-mo tan rispito.16 Hi-ban a kaligawan ko ta talaganangka-pasimalaan katamo.

8Kata-tambay konlan kaparan an-

tompol1 Hawanin, tawtalakaka, labay min

ibalita komoyo yay inogotan nin yaykaabigan nan Dios a impa-kit na kon-lan gawgropon antompol ha probin-syan Macedonia. 2 Ampakaranashila man nin matindin kadya-dyaanbana ha grabin panonobok a an-dalanan la, kot ha dobali nin main lanmatindin kairapan, maligan-maligahila ot syimpri tan abirtoy gamotla ha pa-mami nin lako a tambay.3 Losob ha nakom lay pa-mami ambobongat ayon ha kababaan la nokayholok ot. Ma-paptogan ko-rin, 4 banata impaki-totol lan pilit tanggaponmiyay tambay la, pigaw maka-pakiasa-sa hilay namaot manambay kon-lan kaparan antompol ha Jerusalem.5 Kay mi inola-lom a maholok ot isona gaw-on la, ta mo-na ha halbanay inhoko lay main lan sawsarili ko-nan Katawan tan nagpahakop ana-maot komi ayon ha kalabayan nan

Dios. 6 Kanya pinaki-totolan mi hiTito a tambayan na kamon ipagpa-toloy yay paninipon moyon kwarta,bana ta hiyay nag-ompisa nin ya-rin gawa moyon kaabigan. 7 Tandakon ampango-na kamo ha halbanbagay: ha katotpol, ha pangangaral,ha pangingintindi nin tama a totoro,ha kahipogan tan ha pa-manglabimoyo komi. Komon konan ya-rin pa-mamin tambay ay manalonggaringkamoy namaot.

8 Ambo ha anmandawan katamo,nokay an-ibalita kon bongat komoyoypa-mag-inakit lan laloma ninmakatambay pigaw maipa-kit moyoynamaot a yay labi moyo kot talaganmaptog. 9 Tanda moyo man yaykaabigan nan Katawan tamon Jesu-Cristo, ta maskin pinakamayaman yakot alang-alang kontamo ay nag-inyan mairap pigaw ha pa-mag-in nanmairap, kot ma-payaman na tamo.

10 Kanya tongkol konan ya-rinpa-mami moyon tambay, oyay mai-wawali ko: Labah para komoyo noipagpatoloy moyo-rin inompisawanmoyo hin taon, ta hikamo a o-nan nagdisisyon mami tan hikamoot a o-nan namisagawa. 11 Kanyayarion moyoy inompisawan moyopigaw yay inakit moyo hin o-naay magpatoloy anggan ha mayari;mami kamo ayon ha kababaan moyo.12 Nga-min, no matibolos a nakommoyon mami, tanggapon nan Dios ababa moyon ibi, ta kay na antaga-nan a mami tamo no homin tamonmaibi. 13 Ambo ha labay kon ma-ganohan hilay laloma ta hikamoyma-pabyatan, 14 nokay pari-pariho tamokomon manga-pitatambay. Hawaninta sagana kamo, marapat bongat atambayan moyo hila ha main lankailangan, ta pigaw no wari manta hikamoy namaot a mangailanganta hila kot sagana ay tambayan lakamoy namaot. Ha anorin a sistima,pari-pariho tamon kay ma-pairapan.15 Wanay naor ha Masanton Kasola-tan,

2 Corinto 8:16 318 2 Corinto 9:8“Yay tawon nanipon nin malaom ay

kay ya nagkasobra, tan yaynanipon nin daoto ay kay yaynamaot nagkakolang.”

Hila ni Tito a Inhogo ha Corinto16 Ampaki-salamat ako ha Dios a

ampami namaot nin inakit koni Titopara tambayan kamo a bilang ha pa-mag-inakit ko komoyo. 17 Ambo bon-gat tinanggap nay impaki-totol mintambayan kamo, nokay talagan datinay nan disisyon a mako ison banaanaor ha pa-mag-inakit na para ko-moyo. 18 An-ipaki-ka mi konay a-saykapara tamon antompol a bilbi iti ninhalban gawgropon antompol koni Je-sus bana ha pangangaral na nin Labaha Balita. 19 Poyra ot ison, hiya otsyimpri a pinili lan manglalamo komiha pa-ngawit min yadtin tambay haJerusalem. Yadtin pa-ngasiwa mi nintawtambay moyo ay pangibatan ma-pori yay Katawan tan paka-kitan ana-maot nin inakit moyon tomambay.

20 Ampag-ingat kamin kay ma-pintasan ha pa-ngasiwa nin yadtinmalaom a tambay. 21 Nga-min,yay labay min gaw-on ay yadtaw amarapat, ambo bongat ha hilap nanKatawan nokay ha hilap anamaot nintawo.

22 Kanya, a-sa ot a kaparan antom-pol a an-ipaki-ka mi konla ni Titoison. Lako a bisis mi yay nan na-hobokan tan na-kit a main nan inakittomambay. Kot hawanin, mas laloyan mainakit bana ta hi-ban a pa-masimala na komoyo. 23 No tongkolanamaot koni Tito, hiya a kalamo-lamo ko tan katambay ha pa-magsirbiko komoyo. Hilay namaot a lowaykaparan antompol a an-ipaki-ka mikona ay hawhogo lan gawgropon an-tompol iti, tan yay gawgawa la ay haikarangal ni Cristo. 24 Kanya, ipa-kitmoyo konla a talagan anlabyon moyohila pigaw ma-tandaan lan gawgro-pon antompol iti a kay kami nalingoha impagmahi-ban mi konla tongkolkomoyo.

9Tambay ha Kaparan Antompol

1 Ambo anan kailangan solatankatamo ot tongkol ha pa-mamin tam-bay konlan kaparan antompol haJerusalem. 2 Tanda ko syimprin mat-ibolos a nakom moyon tomambay,kanya an-ipagmahi-ban kodti konlantaga probinsyan Macedonia. Imbalitako konla a hikamo ha probinsyanAcaya ay handa anan mamin tam-bay hin taon ot. Kanya lako konlaa nangaligatgat bana ha inakit moyo.3 Anodtaw pa man, ampao-nawon kohawanin hiladtin kapara tamon an-tompol ison komoyo pigaw kay kamima-ringoyan ha impagma-mahi-banmi tongkol komoyo nokay maipari-hado moyoy nay labay moyon ibintambay a bilang ha imbalita ko konla.4Nga-min, no main tawtaga Macedo-nia a ki-ka kongko ta ma-lato mi ka-mon ambo parihado ay ma-ringoyankami tan anorin kapara komoyo banata impagmahi-ban ko paot a handakamoy na. 5 Kanya naisipan konkailangan ipaki-totol ko konlan hi-ladtin kapara tamon antompol a mo-na hila ison komoyo pigaw tambayanla kamonmaiparihado anan daan yayimpangako moyon tambay, ta pigawkala-lato ko ay ma-patnagan a tala-gan abirtoy gamotmoyo ha pa-mami,ambo nin bilang na-pilitan kamonbongat.

6 Oyay panomtomon moyon alim-bawa: Yaymangmolan daoto ay daotoanamaot a ma-lapot na, balo ta yaymangmolan lako ay lako anamaot ama-lapot na. 7 Kanya no anyay na-pagpasyawan nin balang a-sa komoyoa labay nan ibi ay yadtaw a dapatnan ibi, tan kailangan yay pa-mamina ay ambo mabyat ha nakom na oangka-pilitan yan bongat. Nga-min,anlabyon nan Dios yay tawon am-pamin main awit kaligawan. 8 Babanan Dios a gaw-on na kamon saganaha balang klasin payabol, pigaw pirmikamon bastanti ha halban bagay tan

2 Corinto 9:9 319 2 Corinto 10:12sagana kamo ot para makatambay haanyakamay labah a gawa. 9 Wanaynaor ha Masanton Kasolatan tongkolha tawon maka-Dios, “Abirtoy gamotnan tambayan hilay mangairap, tanhomin panganggawan a main nankaabigan.” 10Hawanin, yay Dios ama-mamin bini konlan ma-malbwat tanpa-mangan ha halban tawo ay hiyaot syimpri a mamalakô nin maipaptomoyo a maiparis ha bini, pigaw lalonmama-lah a bonga nin main moyonkawkaabigan. 11Pasaganaon na kamoha halban bagay a an-ibi na komoyopigaw lako a maitambay moyo hakapara. No anorin, ma-pasalamatanyay Dios bana ha tambay moyo konlaa ipa-wit moyo komi. 12 Yadtin pa-mamimoyon tambay ay ambo bongatipamno ha pawpangangailangan lantawtawo nan Dios, nokay pangibatananamaot nin lako a maki-salamat haDios. 13 Nga-min, hilay makatanggapnin yadtin tambay moyo ay poriwonlay Dios bana ta ma-kit la a potog yayan-ibalita moyon anhonolon moyoyLabah a Balita tongkol koni Cristo, tanbana ta abirtoy gamot moyon tam-bayanhila pati ot a lawlaloma. 14Banakonan ya-rin idawat la kamo ot tanmahi-ban a nakom lan ma-bilbi kamobana konan homin kapantay a kaabi-gan nan Dios a angka-kit komoyo.15 Pasalamatan tamo yay Dios banaha inimbi na kontamon payabol a kayma-ma-min isipon.

10Yay Obat ni Pablo Konlan Ampa-

maroroka Kona1 Main ison komoyo a ampanalita

a hikodtin hi Pablo ay makapoykanoy nakom no kaarap kamo, kotbalo matpol kano no ambo kamonkaarap. Hawanin, alang-alang hakaaypaan nakom tan kapasinsyawanni Cristo, 2 an-ipasi-singa-ro ko ko-moyo a ando la ko tana komon pili-ton ma-panalitaan katamon mabyatha pa-mako ko ison, ta tanda konmain akon katpolan nakom omarap

konlan hiladtaw ampanalita a an-honolon mi ot yay daan min pa-magkatawo. 3 Potog a tawo kaminbongat, balo ta ambo ibat ha sarili miyay an-ipangontra mi ha karokaan.4 Nga-min, yay anggamiton min pa-hal armas a an-ipangontra mi hakarokaan ay ambo ibat ha sarili mi,nokay ibat konan Dios. Kanya maka-pangyarian yadti ta baba nan hi-raon yay anyakaman a angga-gotanni Satanas. 5 Kanya angka-daog mikawkapilosopowan tan balang klasinpa-magma-mata-gay nin tawo a kon-tra ha pa-maka-bilbi konan Dios, tanansopilon mi balang lingon kaisipanpigaw ma-honol hi Cristo. 6 Tanhandami nanparosawanhilay halbanangkomontra ison komoyo, no losobanay kaho-honol moyo koni Cristo.

7 Anhomilap kamo doman haitsoran panlikol bongat? Ambo dapatanorin. Hinoman komoyo a an-ibilang nay sarili nan hogo ni Cristoay dapat pakaisipon na a no pa-nonhiya kot hogo ni Cristo ay anorinkami namaot. 8 Maski man haywamoyo ampisobra ko ha dapat konpa-magparangal ha kapangyarian kobilang hogo nan Katawan ay kay kosyimpri ma-paringoyan. Nga-min,potog a inimbi nan Katawan yadtinkapangyarian komi, kot para haikaabig moyodti, ambo para ikahiramoyo. 9 Ando moyo komon isipon aanlili-mowon katamo ha sawsolat ko.10 Wanlay naor laloma, mabyat tanmatpol ako kano ninmani-tirmino hasolat, anta no kaarap ana ay makapoykano, tan ambo maronong mangaral.11 Hinoman a ampanalita anorin aydapat nan tandaan: No anyay an-ibalita mi ha solat ay ya-rin syimpri agaw-on mi no kaarap kamoy na.

12 Ha a-say bagay balo, potoga ambo kamin matpol, ta kay mimagwa nin ipantay o iparis a mainmin sarili konlan hila-rin a ampi-pangalsan sarili lan bangko. Mak-itil yay pangingisip lan hila-rin, tayay panokatan la nin kaabigan la

2 Corinto 10:13 320 2 Corinto 11:10ay nangibat ot bongat ha sarili lanisip, kanya nangangga hila ha pa-mikokompara ha a-sa tan a-sa. 13 Kotno hikami, kay mi labay misobra haan-ipagparangalan mi nokay yay an-ipagparangalan mi ay yadtaw bongatimpa-taya nan Dios komi, tan hakopkamoy na ison. 14 No komon ta kaykami niabot ison komoyo, ison ma-halita a nilampas kami ha imbalitami. Kot yay potog, naiabotmi namaotkomoyoy Labah a Balita tongkol koniCristo. 15 Kay kami ampisobra ha an-ipagparangalanmi ta kaymi an-ilamoa pinagpagalan lan laloma. Nan-gangga, an-omasa kami a no komhawanay katotpol moyo ay ma-tambayanmoyo kamin lalon lomako a ma-kamin logar para mangaral ayon ha kal-abayan nan Dios para komi. 16 Noanorin ay maipangaral mi ot yayLabah a Balita tongkol koni Cristo halawlogar a lampas ot ison komoyo,ta hikami, kay mi an-ipagparangalanyay pinagpagalan anan laloma.

17 Wanay naor ha MasantonKasolatan, “Hinoman a malabaymagmahi-ban ay yay ginwa nanKatawan a dapat nan bongatipagmahi-ban.” 18 Nga-min, yaytawon talagan marapat ay amboyadtaw hiya mismo a ampamibalitaa karapat-dapat ya konan Katawan,nokay yay tawo a amporiwon nanKatawan.

11Hi Pablo tan Hilay Ampagkonwari

Aw-apostolis1 Komon ma-pagpasinsyawan

moyo ko ta magmahi-ban akoy na-maot nin daoto, maski man lomwahakon ambo hostoy pangingisip.Pagpasinsyawanmoyo kon talaga, 2 taangkagwa kodti bana ta ampangimonako komoyo alang-alang konan Dios.Nga-min, kaalimbawaan moyo ay a-say dalagan homin mantsay pori aimpaki-trato kon ipaambali konannobyo a homin laloma no ambo hi

Cristo. 3 Yay an-ikahalak ko ay ola-no mailingoy kaisipan moyo, tanpangibatan ma-lingwanan moyoymaptog tan hosto moyon kaho-honolkoni Cristo, a bilang ha nangyari koniEva a nailingo bana ha katosowannan olay [a homin laloma no ambohi Satanas]. 4 Nga-min, matibolosa nakom moyon antanggaponhilay pawpalson mangangaral, antahakalako a an-iaral la tongkol koniJesus, ambo bilang ha an-iaral mi.Bi-sa ampananggap kamon lalomanispirito, [kot yadti ay ambo ana yayIspirito nan Dios a tinanggap moyohin yadtaw]. Tan maskin hakalakoytotoro la dinan ha Labah a Balita aintoro mi komoyo ay antanggaponmoyo syimpri.

5 An-angan-anganon kon amboakon hoyot ni daoto konlan hila-rina konwari kot na-pakalabah hilanaw-apostolis. 6 Maari nin amboakon mahosay manalita, kot baloambo akoy namaot hoyot ha tinandatongkol ha tama a totoro. Impa-kitmidti komoyo ha halban paralan tanha halban ginwa mi ison komoyo.

7 Hin impangaral ko komoyoyLabah a Balita a naibat ha Dios aykay katamo pinangwanan sostinto.Masbali nagpakaaypa akon nagtra-baho bana ta labay kon maita-gaykamo. Mahalita wari a kasalanankodti? 8 Hilay antompol koni Cristoha lawlaloman logar a nama-witsostinto kongko lo-gan kon nangaralison komoyo. Kanya, bilang akoynan nagsamantala ha laloma, bastamakapagsirbi ko komoyo. 9 Hin na-gipit ako ha pangangailangan lo-gankon ison komoyo, ni a-sa komoyo ayhomin akon na-pabyatan, ta mainnakalato kaparan antompol ibat haprobinsyan Macedonia a namno ninpawpangangailangan ko. Paibathin ibat ay kay katamo pinabyatanha anyakamay bagay, tan patoloyanorin a gaw-on ko. 10 Maptog hiCristo a ampango-na kongko, kanyakaptogan anamaot yadtin an-ibalita

2 Corinto 11:11 321 2 Corinto 11:27ko: Homin maka-patgon kongkokonan yay an-ipagmahi-ban ko akay ko nagpasostinto komoyo haintiron probinsya moyon Acaya.11 Maari isipon moyo no anongkotkay ko ampasostinto komoyo. Ola-no ola-lomon moyon kay katamoampabliwon. Tanda nan Dios atalagan mabli kamo kongko.

12 Ya-rin balo a kay ko pa-mangwansostinto komoyo ay patoloy kongaw-on, pigaw hila-rin a ampagko-konwari aw-apostolis tan labaymagmahi-ban ay kay la mahalitaa yay sistiman pangangaral la kotpariho komi. 13 Hila-rin ay ambopotog a aw-apostolis, nokay ma-manglingo-lingon mangangaraltan ampagko-konwari bongat aaw-apostolis ni Cristo. 14 Amboka-paka-ngap ya-rin anorin, tamismon hi Satanas ay ampagko-konwari yan a-say malinggas aanghil. 15 Kanya, ambo ka-paispantano hilay tawtawon anggamiton nakot ampagkonwari hilay namaot amaptog hilan mangangaral. Yayogotan la ay parosa nan Dios ayonha gawgawa lan karokaan.

Dawdya-dya a dinalan-dalanan niPablo

16 An-oliton ko, ando moyo komonisipon a ambo hostoy main konkaisipan no magmahi-ban akoynaman nin daoto. Kot no wari taanorin a iti ha isip moyo, iti na-rinkomoyo, basta pagpasinsyawanmoyoko tanan long-on ta pigaw hiko manay makapagmahi-ban akoy namaotdaoto. 17 Yay anhalitaon ko ha pa-magmahi-ban ko ay kay nangibat ko-nan Katawan, nokay pa-maghambogana nin a-say pa-hal ambo hostoypangingisip. 18Bana ta lako a tawtawoison a yay an-ipagmahi-ban la aybawbagay a makamondo, hiko manay magmahi-ban akoy namaot ninanorin. 19 Nga-min, angkalilikotkamon manglongo konlan maiparisha ambo hostoy pangingisip bana

ha kalaspotan la. Bi-sa hay wamoyoot konan ya-rin kot mawmaronongkamo. 20 Ampagpa-pasinsyawanmoyo maski an-aliponon la kamo,an-agrabyadowon, an-abosowon,ampaghambogan o anta-tampalonot. 21 Hawanin, maski man wari ma-pintasan la koy naman nin makapoy,tanggapon koy na ta kay mi mababagaw-on a bilang anorin ha angga-gaw-on la komoyo.

Anodtaw pa man, no main hilanmaipagkohaw nakom magmahi-ban,ma-halita ko a main akoy namaotmaipagmahi-ban maskin lomwahkaongowan yay anodtin pa-mibalitako. 22 No wari ta an-ipagmahi-banlay Hebreo hila, hiko man Hebreokoy namaot. No wanlay Israelitahila, hiko man. Halitaon la maylawlipi hila ni Abraham, hiko manlipi nay namaot. 23No anhalitaon la amangangaral hila ni Cristo, mas laloko. (Halita anan bilang ongo yadti!)Mas lako a pa-magpagal ko parakonan Katawan dinan hila, lako a bisisakon gina-garoti, mabotbot naprisobana ha pangangaral, tan mabotbotko ot an-arapon a kamatyan. 24 Limaybisis a hitotlompolo tan siyam la konnilatiko nin hilay kaparan Israelita.25 Nitloy bisis akon gina-garotinbaston a pa-marosa lan taga Roma,tan ninghan bina-batibat ot ninbato anggan hin pa-nabot la natikoy na. Nitloy bisis kon na-ranasannawatak a barkon nilolanan ko, tanninghan nanagaawlo tan nikakayabikon malotaw-lotaw ha taaw. 26 Hapa-mako-pako kon mangaral aymabotbot kon andalanan a sari-saria klasin piligro: ha kawkabatwan,konlan tawtolisan, konlan kaparakon Israelita tan anorin kaparakonlan ambo Israelita, piligro ot hasyodad, ha poyran logar, ha taawtan konlan ampagkonwari kaparanantompol. 27 Dinalanan koy sobranpagal tan irap, mabotbot a poyat,matindin bitil tan lata. Mabotbotakon ampagsakripisyon kay mangan,

2 Corinto 11:28 322 2 Corinto 12:11tan ampagdya-dya anamaot ha layoppalibhasay homin akon maipangla-ban ha layop. 28Poyra ot ison, inawlo-awlon angka-pabyatan a nakom koha pangingisip ha halban groponantompol. 29 Nga-min, no mainkaparan antompol a angkomapoy aykadamay akoy namaot nin ya-rin,o no main nakapagkasalanan, na-pakabyat ha nakom ko-rin.

30 No kailangan kon magmahi-ban,nanganggan ipagmahi-ban ko ay yaybawbagay a kolang ako ha kababaan.31 Kay ko ampangalotoy. Tanda nadtinin Dios a Ama nan Katawan tamonJesu-Cristo. Poriwon yan anggan-angga. 32 Hin itaw ako ha syodadDamasco ay impagwardyawan nangobirnador a kahakopan ni Ari Aretasyay pawpoltan padir mamalikol syo-dadpara dakpon ako. 33Kot yay ginwalan kalamoan ko ay inggawa la ko habakol, bi-sa la ko in-ogoh ha a-saydorwangan nin padir syodad, kanyanakalibri ko.

12Yay Na-kit ni Pablo a Bilang nan

Tinaynop1 Angka-pilitan akon magmahi-

ban, maskin hominmaibin abig yadti.Kanya banggiton ko ot yadtin tongkolha bawbagay-bagay a impa-kit nanKatawan a bilang kon tinaynop tanyay lawlaloma ot a impatnag nakongko. 2 Main akon tanda a a-saylalaki* a antompol koni Cristo a biglainawit ha ikatlon langit, labin-a-pat ataon anay nakalabah. Kay ko masig-oro no pati lalaman na o ispirito nanbongat a inawit. Yay Dios bongata magtanda nin ya-rin. 3 Oliton ko,tanda kon yadtin lalaki ay bigla in-awit ha Paraiso. Kot kay ko balomasigoro no pati lalamanna o ispiritonan bongat a inawit, ta Dios bongat amagtanda nin ya-rin. 4Main yan nal-ngo itaw nin hawhalita a kay maiba-likah tan bawal habtan nin hinoman

a tawo. 5 No wari ta nangyari yadtiha laloman tawo ay maipagmahi-banko ya, kot bana ta kongko nangyari,kay ko labay nin ipagmahi-ban. Nan-ganggan yay ibalita ko ay no ayti kokolang ha kababaan. 6 Kot no warita labay koy namaot magmahi-ban,kay ko lomwah makolang-kolang, tapawpotog man syimpri a ibalita ko.Anorin man, ampa-lilihan ko-rin, takay ko labay a yay isipon lan tawokongko kot holok ha talagan angka-kit la kongko tan angkalngo.

7 Hawanin, pigaw kay toma-gay anakom ko ha kalakan impa-patnagnan Dios kongko, nagkamain akona-say matindin lalayamon a pa-halpinayagan nan Dios nin ri-rindiwonako nin a-say hogo ni Satanas pigawkay toma-gay a nakom ko. 8 Nitloybisis kon dinawat konan Katawan aalihon na-rin lalayamon ko. 9 Kotyay obat na kongko, “Sapat a tam-bay ko komo, ta lalon ma-patnaganhosto a kapangyarian ko ha mainmon kakapoyan.” Bana ta anorin,mas labay kon ipagmahi-ban a mainkon kakapoyan, ta pigaw yay kapang-yarian ni Cristo kotmagpirmi kongko.10 Kanya maliga ko maskin andoma-lan ako ha kawkakapoyan, pa-noya-toya, pangangailangan tan pa-na-damsak, mag-in ha kawkairapan habiyay alang-alang koni Cristo. Nga-min, no maka-no odtaw a makapoyako ay itaw na koy namaot ambiyanni Cristo nin kohaw.

Yay Inakit ni Pablo Para Konlan TagaCorinto

11 Ampag-in akoy na ingat bi-lang ambo hostoy isip bana konanya-rin a pa-magmahi-ban ko. Kothikamoy bara-nan kanya ko angka-gawa orin. Nga-min, dapat komonhikamoy mamori kongko, ta angganoman tawo kon pa-hal homin kwintaay tanda moyo syimpri a kay koangka-hoyot ha anyakaman magba-gay konlan hila-rin a konwari kot

* 12:2 12:2 Yay antokoyon ni Pablo konan yadtin lalaki ay yay sarili na.

2 Corinto 12:12 323 2 Corinto 13:4na-pakalabah a aw-apostolis. 12 Yaygawgawa ko hin ison ako komoyo aypamilbian a talagan a-sa kon apostol,ta na-kit moyo-rin ha kapasinsyawanko, ha bawbagay a ka-paka-ngap a bi-lang ha ambo basta-bastan gawgawako a pawpamilbian kapangyarian nanDios. 13 Hawanin, main kamo warima-halita a ginwa ko konlan lawlalo-man gropon antompol a kay ko ginwakomoyo, poyra konan yay kay ko pa-mangwan sostinto komoyo? No wariman ta doka ya-rin komoyo, komonpatawaron moyo ko.

14Hawanin ay handa akoy nan tiba-won kamo. Yadti nay pamitlon bisiskon pa-mako ison komoyo. Bilangdati, kay katamo pabyatan, ta hikamoa tatala ko, ambo yay kama-mainmoyo. No bilang ha awa-nak, ambohilay dapat manipon para konlanma-toantawo la, nokay hilaymatoantawoa manipon para konlan awa-nak la.15 Kanya, maliga kon ika-min yaymain kongko, tan maskin biyay koay handa kon ibi para komoyo. Kotno maka-noy mas mahi-ban a labinan-ipa-kit ko komoyo, ison ana ingatbilang amba-wahan moyoy labi moyokongko.

16 Tanda moyo a kay katamopinangwanan sostinto, kot ola-nomain mamibalita a a-sa ko syimprintoso ta hinaol katamo ha lalomanparalan. 17 Anongkot, main warikonlan inhogo kon nako ison komoyoa ginamit ko para pag-intirisankatamo? 18 Potog, impaki-totol kokoni Tito a mako ya ison komoyo hinyadtaw, bi-sa impalalamoan ko ya otha a-say kaparan antompol. Pinag-intirisan na kamo doman ni Tito?Tanda moyon kay na magwa ya-rinta pariho kamin pa-magnanakom tanpa-mag-oogali hamainmin gawgawa.

19 Ola-no an-isiponmoyoy naman aandipinsawan mi bongat a main minsarili. Tanda nan Dios yay anhalitaonmi, tan ayon yadti ha kalabayanni Cristo. Mablin tawtalakaka, yayhalban anggaw-on mi ay para omgot

a katotpolmoyo. 20Hawanin, angkali-mo ko, ola-no pa-mako ko ison aymain akonma-kit ha gawamoyo a kayko ma-gostowan, kanya pangibatanmain akon gaw-on komoyo a kaymoyoy namaot ma-gostowan. Ola-no main komoyo a ampiaaway,ampi-iinggitan, main aw-amot olo,mawmakasarili, ampi-parorokaan,ampitsi-tsismisan, ampagma-mata-gay o ampigogolo. 21 Ola-no yadtipa-mako kon oman ison ay aboloyannan Dios a miparingoy ako isonkomoyo. Nga-min, kailangan konikalolo hiladtaw lako a ginomwa ninkasalanan a kay la ot pinangom-babalyan a bilang ha gawgawa lanimoralidad, ha pa-maki-lalaki o pa-mabayi, tan lawlaloma ot a gawgawaa mawmaalay.

13Hoyot a Bawbibilin ni Pablo

1 Yadti nay pangatlon pa-makoko ison komoyo. Ha balang hom-bon, kailangan paptogon nin lowao toloy [tistigo ta ya-rin a wana haMasanton Kasolatan]. 2 Hin yadtawot ay pinaka-bibilinan katamoy na,tan hawanin, oliton koy naman yayimbalita koy na hin pamilwan pa-mako ko-son. Kot bana ta marayoako komoyo ay an-ipao-na koy naha solat yay labay kon ibalita kon-lan nagkasalanan hin yadtaw ot tananorin kapara komoyon halban: Hapa-mako kon oman ison ay hominakoy nan ilibri ha parosa konlan hilaydapat parosawan. 3 Gaw-on ko-rin talabay moyoy naor ma-paptogan nodoman ta hi Cristo kot ampanalitanin an-iparalan kongko. Tanda moyoa ambo yan makapoy ha anggaw-on na komoyo, nokay makapang-yarian ya komoyo. 4 Maskin bi-lang homin yan kababaan hin im-pasak la ya ha kros, balo ta ha ka-pangyarian nan Dios ay angkabyay yahawanin. Anorin kapara, bilang kaminamaot nin makapoy alang-alang ha

2 Corinto 13:5 324 2 Corinto 13:14pa-makiasa-sa mi kona, kot ha pa-noro mi komoyo ay iti komi yay ka-pangyarian nan Dios bana ta kalamomi hi Cristo.

5 Sorion moyoy pa-magbiyay moyota pigaw ma-paptogan moyo nodoman ta talagan antompol kamokoni Cristo. Kay moyo domanangkaintindyan ha mismon sarilimoyo no doman ta talagan ampamaliya hi Jesu-Cristo ha nakommoyo? Nokai ay ambo potog a katotpol moyokona. 6Hikami balo, ampasimala akonbilbion moyo kamin talagan maptoga apostolis ni Cristo. 7 Andawaton koha Dios a komon kay kamo gomwakarokaan. Kot yay tatala mi konanyadti ay ambo para bilbion kamintama ha ginwa mi komoyo, nokaybana ta labay mi biig tama komon aanggaw-on moyo, maski man kay namangyari yay impao-na mi [tongkolha pa-marosa mi bilang komoyo].8 Nga-min, [no anhonolon moyoykaptogan, kay mi kamo parosawanta] kay mi maari kontrawon yaykaptogan, nokay masbali ampag-inakitan min somolong orin. 9Maligakami no mangakhaw kamoy na hakatotpol maski man lomwah kaminmakapoy ha kay mi pa-marosakomoyo. Kanya naor, yay dawat miay komon magbiyay kamon hominkapintasan. 10An-isolat koy nan daanyadti lo-gan kay ko ot ison komoyo, tapigaw kala-lato ko ison ay ambo anankailanganmag-in akon istrikto ha pa-migamit nin kapangyarian a inimbinan Katawan kongko. Kapangyarianyadti para pa-goton a main moyonkatotpol, ambo nin para hiraon kamo.

11 Ya-rin tana, tawtalakaka. Komonpakaabig kamo tan pakaliswayonmoyoy nakom moyo. Miasa-sa kamotan misosondo. Ha anorin, yayDios a ibatan nin maptog a labi tanlabah a pa-misosondo ay lawah yanison komoyo. 12 Miaasikaso kamonawit nin pa-milalabi bilang tawtawo

nan Dios*. 13 Halban kapara moyonantompol iti ay angkomostawonla kamo. 14 Hikamoy halban,komon patoloy moyon matanggapa kaabigan ni Jesu-Criston Katawan,yay labi nan Dios tan yay pa-makiasa-sa nan Masanton Ispirito nan Dios.

* 13:12 13:12 Ha Griego: Miaasikaso kamon awit nin banal a alok.

Galacia 1:1 325 Galacia 1:17

Solat ni Pablo KonlanAntompol haGalacia

1 Hiko hi Pablo a nag-in apostol,ambo bana ta yadti kot gawa nintawo o kari inhogo ako nin hinomana kaparan tawo, nokay bana ta in-hogo ako ni Jesu-Cristo mismo tanyay Dios Ama a namaorong nabyaykona. 2 Yadti ay solat ko komoyonhikamoy gawgropon antompol a isonha probinsyan Galacia. Kalamo konampangomosta komoyo hilay halbankaparan antompol iti.

3 Patoloy moyo komon matang-gap a kaabigan tan kaliswayan nakoma ibat konan Dios Ama tan konanKatawan tamon Jesu-Cristo. 4 Inimbini Jesu-Cristo a main nan biyay banaha main tamon kawkasalanan, pigawilipyas na tamo ha kawkarokaan ninyadtin mondo hawanin. Ginwa nadtiayon ha kanakoman nan Dios a Amatamo. 5 Poriwon yay Dios anggan-angga. Amen.

Asa-say Potog a Labah a Balita6 Tawtalakaka, ampag-ispanta ko

komoyo, ta kaaalih kon bongat ayambokotan moyoy nay Dios a nana-way komoyo paramaka-pakiasa-sa hakaabigan ni Cristo. Nga-min, yayampi-polon moyo hawanin ay lalo-may nan aral a hay wamoyo kotyay Labah a Balita ot. 7 Yay potog,homin anan laloman Labah a Balitano ambo yay malipyas tamo banabongat ha katotpol koni Cristo. Kotmain aw-Israelitanmangangaral [ibatha Jerusalem,] a ampaka-pagolon isipmoyo bana ta ampa-lahan la yayLabah a Balita tongkol koni Cristonin lingo [ta labay la ot ipahonol yaykawkapanogoan nin Israelita.] 8 Kottandaan moyo, no wari ta hikamiman ni Bernabe o maski a-say anghilwari a ibat ha langit a mangaral ko-moyo nin konwari Labah a Balita a

hakalako konan yay impangaral mikomoyo ay parosawan na yan Diosanggan-angga. 9 Imbalita mi nadtikomoyo tan hawanin ay an-oliton ko:Hinoman a ampangaral komoyo ninkonwari Labah a Balita a hakalako hatinanggap moyo komi ay parosawanna yan Dios anggan-angga.

10 Hawanin, anyamay ma-halitamoyo ha an-ipangaral ko? Kaparantawo doman o yay Dios a labaykon ma-palilikot? Ola-no haywamoyo [bilang ako konlan hila-rinmangangaral a] tawoy labay kon ma-pagostowan. No komon ta tawoylabay kon ma-pagostowan, kay kokomon nag-in ma-magsirbi ni Cristo.

Andipinsawan ni Pablo a Pa-makaapostol Na

11 Tawtalakaka, labay kon tandaanmoyo a yay impangaral ko komoyonLabah a Balita ay kay nangibat hatawo. 12 Ambo tawoy namibalitao kari namitoro kongko nin yadti,nokay mismon hi Jesu-Cristo a nami-patnag kongko.

13 Na-balitaan moyo no pa-noyklasin pa-magbiyay ko hin iti ko otha rilihyon min Israelita: Grabi a pa-na-damsak ko ha gawgropo lan an-tompol a piniasa-sa nan Dios ta labaykon ma-min hila. 14Nag-in akon masmahonol ha rilihyon min Israelitadinan konlan karamilan kaidad ko,ta mas pinag-inakitan kon ma-honolyay naiknawan min kaogalian.

15 Kot ha kaabigan nan Dios kongkoay pinili na koy nan mag-in apostol,hin iti ko ot ha tiyan nan nanay ko, tabi-sa hina-wayan na ko para magsirbikona. 16 Kanya, hin ya-rin a impat-nag nay na kongko yay Anak na tapigaw ipangaral ko ya komoyon amboIsraelita, hinomonol akon tampol ninkay koy na naki-pa-no ha hinoman,17 ni kay ko nako konlan antom-pol koni Cristo ha syodad Jerusalem,para magpatoro ot konlan hilay o-nakongkon nag-in apostolis. Masbali

Galacia 1:18 326 Galacia 2:10nako ko ha nasyon Arabia bi-sa nag-boltay na ha syodad Damasco. 18 Balota pa-makalabah nin toloy taon aynako ko ha Jerusalem para maki-bilbikoni Pedro, kot labinlimay awlo konbongat itaw kona. 19 Homin akoynan na-kit konlan laloma ot a aw-apostolis hin yadtaw no ambo hi San-tiago a talakaka ni Jesus a Katawan.

20 Yadtin an-isolat ko komoyotongkol ha pa-makaapostol ko aypotog. Tanda nan Dios a kay koampangalotoy.

21 Pa-makayari, nako ko ha probin-syan Siria tan ison ha probinsyan Cili-cia para mangaral*. 22 Balo ta haJerusalem pati ha probinsyan Judeaay ambo la ko ot bilbi ha lopa hinya-rin nin hilay gawgropon antompolkoni Cristo. 23 Angkaba-balitaan lanbongat a hiko a datin ampana-damsakkonla ay ampangaral anahawaninnintongkol ha katotpol a ampag-inakitankon hiraon hin o-na. 24 Kanya, pinorila yay Dios bana ha ginwa na kongko.

2Binilbi Pa-makaapostol ni Pablo

1 Pa-makalabah nin labin-a-pata taon ay nako koy naman haJerusalem. Hin ya-rin, kalamokoy na hi Bernabe tan inawit koynamaot hi Tito. 2 Nako ko itawbana ta impatnag nan Dios a dapatakon mako. Pinaki-kitan ko hilayambilbion pawpoon lan antompol ninhikami-hikamin bongat. Impalinoko konlay tongkol konan yay Labaha Balita a an-ipangaral ko komoyonambo Israelita [a malipyas kamo banabongat ha katotpol koni Cristo ninambo anan kailangan pahakop hakawkapanogoan min Israelita patinay pa-makogit]. Ginwa ko-rin takay ko labay ma-hominan sirbi yaypinagpagalan ko hin yadtaw tanhawanin. 3 Kot kinomompormi hilaynamaot ha an-ipangaral ko ta hi Tito

a kalamo ko, maski man ambo miyan kaparan Israelita ay kay la yaminandawan nin pakogit. 4 nokayyay nangyari ay main naki-lamoitaw nin omnoy kaparan Israelitaa nagkonwari antompol anamaot,ta labay lan manmanan yay klasinkalibriwan mi bana ha katotpol mikoni Jesu-Cristo. Yay apos la aypahonolon la tamoy halban bilangaw-alipon ha kawkapanogoan minIsraelita. 5 Kot ni daoto ay kay kamikinomompormi konla ta pigaw yaykaptogan nin yay Labah a Balita aypatoloy maipangaral komoyo.

6 Hila man a ambilbion pawpoonlan kaparan antompol itaw haJerusalem ay homin hilan impa-laha dapat kon ipangaral. (Anha-wayanko hila man pawpoon, balo ta ambomaalaga kongko no hino hila, ta yayDios ay homin yan angkilingan.)7 Masbali, binilbi lan hila-rin apawpoon a hiko yay pina-tayaan nanDios paramangaral nin Labah a Balitakomoyon ambo Israelita, a bilangsyimpri koni Pedro a pina-tayaananamaot nin Dios para mangaralkonlan kapara min Israelita. 8 Nga-min, no pa-no na ya tinambayanDios hi Pedro ha gawgawa na bilangapostol konlan kapara min Israelitaay anorin kaparay namaot kongko,tinambayan na koy namaot bilangapostol komoyon ambo Israelita.9 Kanya naor, hi Santiago, hi Pedrotan hi Juan a an-itoring pawpoon,hin na-patnagan la a pina-tayaanna kon Dios nin yadtin maalagangawa ay ginawang lay gamot mi niBernabe nin kinomosta, pamilbiannin main min pa-miasa-sa ha pa-magsirbi. Nanga-pisosondo kaminipagpatoloy mi ni Bernabe yaypangangaral komoyon ambo Israelita,ta hilay namaot ay konlan kaparamin Israelita. 10 Yay impaki-totol lanbongat ay patoloy min panomtomonhilay mawmairap ha gropo lan

* 1:21 1:21Hin nangaral hi Pablo ha Cilicia, kalamohiladtin ansolatan nan taga Galacia konlan naabotannan aral, ta no minghan yay Cilicia ay an-itoring kahakopan nin Galacia.

Galacia 2:11 327 Galacia 2:21antompol ha Jerusalem. Yadtinamaot talagay ampag-inakitan kongaw-on.

Hin Sinita ni Pablo hi Pedro11 Ninghan, hin nagbisita hi Pe-

dro itaw komi ha syodad Antioquia,sinita ko ya ha piaarapan nin halbanbana ta main yan nagawa a lingo.12 Nga-min anodti nangyari: Hin kayhila ot nakalato a aw-Israelita a in-hogo ni Santiago ay ampakipanganyay namaot bilang komi, konlan ka-para moyon ambo Israelita a antom-pol*. Balo ta hin nakalato hilay naay pinma-lilih yay na hi Pedro ta kayyay na nakirongon nangan bana taangkali-mo yan ma-pintasan nin hi-ladtaw kapara min Israelita a ampi-pol ot a kasalanan no makipanganha ambo Israelita. 13 Pati hilay lalo-man kalamoan min kaparan Israelitaa antompol ay nakialig anamaot anakoni Pedro a konwari kay ampakipan-gan, anggan pati ana ingat hi Bernabeay naayat anamaot nin nagkonwari.14 Kanya, hin na-kit kon ambo tamaa ginwa la ta ambo ayon ha kaptogannin yay Labah a Balita, wangko koniPedro ha piaarapan lan halban, “Nohika a a-say Israelita, kot nagawamonbokotan yay riglaminton rilihyon ta-mon Israelita ta nakipangan kay nakonlan ambo Israelita, anongkot manhin bandan hoyot, impa-kit mo hatigo mo a ambo hilan marapat paki-lamoan anggan kay la honolon a rili-hyon tamon Israelita?”

Israelita may Ambo ay MaitoringMaptog Bana ha Katotpol koni Jesus

15 Hawanin, hikami in-abingIsraelita ay ambo bilang komoyonambo Israelita a an-itoring minmakasalanan [bana ta homin kamonkawkapanogoan nan Dios]. 16 Anorinman, tanda mi na hawanin a kayna an-itoring Dios maptog a a-saytawo ha paralan nin kaho-honol ha

daan a kawkapanogoan na, nokayha paralan bongat nin katotpolkoni Jesu-Cristo. Kanya, tinompolkami namaot koni Jesu-Cristo pigawmaitoring kami namaot maptog bananaor konan yadtin katotpol mi koniCristo, ambo bana ha kaho-honolha kawkapanogoan. Palibhasayhomin anaor tawon maitoringmaptog ha paralan nin kaho-honolha kawkapanogoan. 17 Hawanin talabay min maitoring na kamin Diosmaptog bana ha katotpol bongat koniCristo, bi-sa wanlan laloman kaparakon Israelita a kasalanan mi kanoya-rin ta kay kami na anhomonolha intiron kawkapanogoan, labaydoman totolon a hi Cristo no-nin aampangibatan nin pa-magkasalanan?Disnodon ambo, [ta ambo kasalananno bokotan yay laloman riglamintonin rilihyon Israelita bana koniCristo.] 18 Balo ta mag-in akoynaman makasalanan, no boltawonkoy naman yay kaho-honol hakawkapanogoan bilang paralan paramalipyas, anta binokotan koy na-rin.19 Hawanin, bana ta tanda kon amboyay kaho-honol ha kawkapanogoannan Dios a paralan para malipyas tahomin anaor ampakahonol, kanyaintoring koy nay sarili kon natiha kawkapanogoan nin ambo ananobligadon honolon ya-rin, pigawmasbali makapagbiyay ako parakonan Dios. 20Yay pa-hal ko hawaninay nati nin kalamo ni Cristo ha kros,balo ta angkabyay ako ot syimpri,kot ambo anan hikoy ampagbiyaynokay, hi Cristo ana a iti kongko.Kanya, lolog angkabyay ako ot konanyadtin lota lalaman ay ampagbiyayako ayon ha main kon katotpol konanAnak nan Dios a ampanglabi kongkotan namida-ton nin main nan biyayalang-alang kongko. 21 Kay koy namagbolta ha kaho-honol ha daan

* 2:12 2:12 Riglaminto nin rilihyon Israelita a bawal makipangan konlan ambo Israelita. Kot intoro naynan Dios ninghan koni Pedro a hilay antompol koni Cristo ay maari ananmakipangan. Anodtaw paman,karamilan konlan antompol a Israelita hin yadtaw ay an-itoring la ot kasalanan odti.

Galacia 3:1 328 Galacia 3:14

a kawkapanogoan bilang paralanpara malipyas ta no boltawon kodti,anggaw-on kon homin kwinta yayinganga-ro nan Dios kongko. Nga-min, no komon ta maitoring tamonmaptog bana ha kaho-honol hakawkapanogoan, lomwah a hominkwinta yay pa-ngamati ni Cristo.

Katotpol a Kailangan, Ambo ana yayKawkapanogoan

31 Hikamoy taga probinsyan Gala-

cia, bilang kamon makolang-kolang!Anongkot naayat kamo nin bokotanyay kaptogan, anta hay lino kon im-pahawang komoyo yay kanaboan ninpa-ngamati ni Jesu-Cristo ha kros[a pinangibatan ambo anan kailan-gan yay daan a kawkapanogoan.]2 Labay katamon paisipon tongkol ko-nan yadti: Tinanggap moyo wari aIspirito nan Dios bana ha kaho-honolmoyo ha daan a kawkapanogoan nanDios? O bana doman ta tinompolkamo hin nalngo moyo yay Labah aBalita? 3 Talagan makolang-kolangkamoy na doman? Anta hin omp-isa tinompol kamo koni Cristo pigawmag-in maptog ha tambay nin Ispir-ito nan Dios, anongkot man hawaninlabay moyon mag-in maptog ha sarilimoyon paralan? 4 Homin ana warikwinta yay halban dinalanan moyondawdya-dya bana ha katotpol moyo?Paalagawonmoyo komon yadti! 5Haywamoyo doman, kanya na inhogo ninDios yay Ispirito na komoyo tan an-aboloyan nan makagwa kamon ka-paka-ngap a bawbagay ay bana taanhonolon moyo yay daan a kawka-panogoan? Ambo doman yay potogay bana ta pini-pol moyo yay Labah aBalita hin nalngo moyo?

6 Bilyon tamoy alimbawa tongkolkoni Abraham. Wanan MasantonKasolatan, “Tinompol ya konan Dioskanya intoring na yan maptog.”7 Intonsis, malino a hilay tawtawonmain anamaot katotpol a bilang koniAbraham ay hila-rin a an-itoring

potog a lipi ni Abraham. 8 Nabanggitanan daan ha Masanton Kasolatana pati hikamoy ambo Israelita ayitoring anamaot maptog no mainkamon katotpol. Ya-rin a labaynan totolon nin Dios konan yadtinmagandan balita a hinalita na koniAbraham hin wana, “Bana komo aymiabot a payabol ko konlan tawtawoha halban nawnasyon.” 9 Kanyahawanin, balang tawo a antompolay an-itoring nan Dios maptog akapariho ha inimbi nan payabol koniAbraham bana ha katotpol na.

10 Kot balo halban ampasimala hadaan a kawkapanogoan bilang par-alan para mag-in maptog ha hilapnan Dios ay kalamo ha inhompana, ta wana ha Masanton Kasolatan,“Yay tawon kay anhomonol ha balangnakasolat ha Libron Kawkapanogoanay inhompa ana.” 11No-nin, malinonhomin tawon maitoring maptog hahilap nan Dios ha paralan nin kaho-honol ha daan a kawkapanogoan na,ta wana ot ha Masanton Kasolatan,“Yay tawonmaptog ha hilap nan Diosay ampagbiyay nin main katotpol.”12 Kot ha Libron Kawkapanogoan haMasanton Kasolatan ay homin naka-solat a kailangan a katotpol. Nokayanodti a wana, “Yay tawon maka-honol ha halban nakasolat ha LibronKawkapanogoan ay biyan yan biyayhomin anggawan.”

13 [Kot bana ta homin tawonmaka-honol ha intiron kawkapanogoan,halban ay kabilang ison ha hompanan Dios.] Balo ta yay hompa a parakomon kontamo ay inako nay na niCristo hin nati ya ha kros, ta nakaso-lat haMasanton Kasolatan, “Inhompayay balang tawo a impasak ha kros.”14Nangyari orin ta pigaw yay payabola impangako nan Dios koni Abrahamkot miabot anamaot komoyon amboIsraelita bana naor ha katotpol moyokoni Jesu-Cristo, ta pigaw ha paralannin main tamon katotpol ay pari-pariho tamoy namaot matanggap yayimpangako nan Dios a Ispirito na.

Galacia 3:15 329 Galacia 3:27Yay Kawkapanogoan nan Dios ay

Kay Maari Pangibatan a Mahira yay Im-pangako Na

15 Tawtalakaka, [ipa-kit ko ko-moyoy kaalagawan nin yay pangakonan Dios ha pa-mami nan kason-doan koni Abraham] konan yadtinalimbawa a ampangyari kontamontawtawo: Maskin a-say pini-sondoanbongat nin tawo, no pinaptogan laynadti nin pawpirma la ay kay anamaari alihan nin kwinta o pa-lahannin hinoman. 16 Mas lalon potog hinnangako yay Dios koni Abraham tankonan yay mag-in lipi na. Pansi-non moyo, kay na hinalita “ha lawlipina”, nokay wana, “konan yay mag-in lipi na”, labay totolon, a-sa bongata homin laloma no ambo hi Cristo.17 Hawanin, oyay ma-halita ko: Hinimpangako nan Dios a main yan ibinpayabol ha tawtawo ha halban naw-nasyon bana koni Cristo, ya-rin yayginwa nan kasondoan koni Abraham.Pinaptogan na ot yadtin kasondoankanya kay na hiraon. Maskin in-imbi na ot yay kawkapanogoan pa-makalabah nin a-pat a yatos tantolompolo (430) a taon paibat hinnangako ya, kaymaari pangibatan ya-rin nin mag-in homin anan kwintayay pangako na hin o-na. 18 Kanya,ya-rin a pawpayabol a impangako nanDios ay kay matanggap ha paralannin kaho-honol ha daan a kawka-panogoan na. Nga-min, no komon taanorin, lomwah a homin anan kwintayay pangako. Kot yay Dios, binyanna yan pawpayabol hi Abraham bananaor ta impangako na.

19 Malamang main mamastang: Noanorin, anongkot man no-nin in-imbi na ot Dios yay kawkapanogoan?Inimbi nadti pigaw ma-tandaan noanyay kasalanan tan yadtin kawka-panogoan ay impahonol bongat lologkay ya ot impangabing yay impan-gako nan Dios a mag-in lipi ni Abra-ham, a homin laloma no ambo hiCristo. Ha pa-mami nan Dios ninkawkapanogoan konlan kaparan aw-

Israelita, namihogo yan aw-anghilpara ibi yadti ha a-say mangabotlaya homin laloma no ambo hi Moises.20 Kot hin nangako yay Dios koniAbrahamay ambokailanganninmainmangabotlay ta yay Dios a nangakoay asa-sa. [Kanya mas maalaga ya-rinpangako dinan ha kawkapanogoan.]

Nanganggawan anay Tatala nanDios ha Pa-mami nan Kawkapanogoan

21 Hawanin, isipon moyo wari akontra yay kawkapanogoan nan Dioskonan yay pangako na? Disnodonambo! No yay kawkapanogoan a in-imbi nan Dios kot ma-honol komon,mag-in paralan ya-rin para magka-main biyay a homin anggawan. Noanorin, maari komon mag-in maptoga tawo ha hilap nan Dios ha paralannin kaho-honol konan ya-rin. 22 Kotwana haMasanton Kasolatan: Halbantawo ay inaboloyan nan Dios mag-inalipon nin kasalanan pigaw Israelitamay ambo, yay katotpol bongat aparalan para matanggap nin balangtawon antompol koni Jesu-Cristo yayimpangako nan Dios.

23 Kot hin homin ot tawon maaritompol koni Cristo ta kay ot naipatan-daan yay Labah a Balita tongkolkona ay hakop kami ot a aw-Israelitanin kawkapanogoan nan Dios, taampana-gan ot anggan maipatnagana a yay katotpol koni Cristo a par-alan para maitoring maptog a tawo.24Kanya, yay kaalimbawaan nin daana kawkapanogoan nan Dios ay ya-rina ampaggobyirno komi para maitan-doro kami koni Cristo, pigaw maitor-ing kamin maptog bana ha katot-pol kona. 25 Kot hawanin ta maarikami nan tompol bana ta impatan-daan anay Labah a Balita, ambo kaminan kailangan gobyirnowan ot ninkawkapanogoan.

26 Kanya halban moyo, Israelitamay ambo ay pari-parihon nag-inanan awa-nak nan Dios bana ha ka-totpol moyo koni Jesu-Cristo. 27Nga-min, halban moyo a impakiasa-sa koni Cristo ha paralan nin pa-

Galacia 3:28 330 Galacia 4:16maotismo ay an-ipagbiyay moyoynay bilang biyay ni Cristo. 28 Kanya,konan Dios ay parihoy na, Israelitaman o ambo, alipon man o ambo,lalaki man o babayi, ta asa-sa kamoynay halban bana ha pa-makiasa-samoyo koni Jesu-Cristo. 29 Hawanin,Israelita kamo man o ambo, nonakiasa-sa kamoy na koni Cristo alipi ni Abraham ay kabilang kamo halawlipi ni Abraham, tanmakatanggapkamoy namaot nin impangako nanDios kona.

41 Oya ot a pamialimbawaan ko

tongkol ha daan a kawkapanogoan:Yay a-say anak a mananawil, maskihiyay mag-ikon nin intiron kama-main nin natin matoantawo na, kotbalo lolog anak ya ot, kapa-halan naay bilang ot bongat ha alipon. 2 Nga-min, lolog anak ya ot ay hakop yanin hilay ampangalaga kona tan am-pangasiwa nin main nan kama-mainanggan ha idad a intakda nan tatayna. 3 Anorin kaparay namaot kominIsraelita, hin kay kami ot tinompol,kaalimbawaanmi ay awa-nak a hakopot nin yadtaw naiknawan a kawka-panogoan tongkol ha bawbagay itiha mondo. 4 Kot hin nakalato anaypanaon a intakda nan Dios, inhogonay Anak na iti ha kalotaan. In-abingya nin a-say babayi tan nagbiyayyan hakop ha kawkapanogoan, 5 paramalibri a tawo ha pa-makaaliponnin daan a kawkapanogoan ta pigawmaari tamon mag-in awa-nak nanDios.

6 Hawanin, ta awa-nak na tamoynan pari-pariho, Israelita may ambo,inhogo nan Dios yay Ispirito ninAnak na nin mamali ha nakom tamo.Yadtin Ispirito na a mamipanakomkontamon homa-way nin “Ama ko”konan Dios. 7 Kanya hawanin, ambotamoy nan alipon nin daan a kawka-panogoan nokay awa-nak na tamoynan Dios. Bi-sa, bana ta awa-nak natamoy na, ibi nay namaot kontamoyay pa-hal tawil a impangako nan

ibi ha balang anak na [bana ha pa-makiasa-sa tamo koni Cristo.]*

Yay An-ikahalak ni Pablo TongkolKonlan Taga Galacia

8 Hin ambo moyo ot bilbi yay Dios,bilang kamon alipon a ampagsirbi hadawdios-diosan. 9 Kot hawanin taambilbion moyoy nay Dios -- o masmarapat paytin halitaon, hawanin taambilbion na kamoy na -- anongkotman ta mako kamo ha a-say namana klasin paralan a homin kapang-yarian tan homin kwinta, para maka-pilipyas ha kaparosawan? Labaymoyoy nay naman doman paalipon?10 Nga-min, anhonolon moyo yaydaan a kawkapanogoan min Israelitata main kamon awlo, bolan, panaonpista tan taon a an-ipagngilin moyoayon ha daan min kawkapanogoan.11 Angkahalak ako para komoyo taola-no yay pa-magpagal kon nangaralkomoyo ay masayang bongat.

12 Tawtalakaka, an-ipaki-totol konlabah a nakom komoyo a aligonmoyoko a kay ana ampasimala ha daana kawkapanogoan para malipyas, tanag-in akoy nan bilang komoyo a kayna binyan Dios nin kawkapanogoanna. Hawanin, ando kamo mangisipta homin kamoy namaot ginwa dokakongko. 13Angka-panomtomanmoyoot sigoro a nagkadipirinsya ko hinyadtaw, kanya ison ako komoyo tantoloy naipangaral yay Labah a Balitakomoyo. 14 Anodtaw pa man, kaymoyo ko minata-mata o binaliwalabana ha main kon dipirinsya a a-say panonobok kongko. Nokay mas-bali tinanggap moyo ko nin bilangpanananggap ha a-say anghil nanDios o bilang koni Jesu-Cristo mismo.15 Hawanin, ayti man anay kahi-banan kaligawan moyo hin yadtaw?Tanda ko a hin yadtaw, no maari bon-gat, hokiton moyoy mata moyo paramagamit ko. 16 Hawanin balo, an-ibilang moyo koy na wari kakontrabana ta an-ibalita ko komoyoy kapto-gan?

Galacia 4:17 331 Galacia 4:3117 Hila-rin ampangaral nin

hakalako ison komoyo, an-ipag-inakit la kamo man pago kot ambomaganday tatala la. Nga-min, labaylan hiraon a magandan pa-miasa-satamo pigaw hila tanay ipag-inakitmoyo. 18 Labah komon a main pirminampag-inakit para komoyo ambokapag no ison ako, basta magandatanay tatala la. 19 Mabli kon awa-nak*, bana ta angkahalak ako parakomoyo ay ampagdya-dya akoynaman a bilang ha pa-manglayamtiyan nin a-say mangangabing, talabay kon ma-kit komon hosto aogali ni Cristo ha biyay moyo. 20 Nomaari bongat, labay ko komon a isonako hawanin komoyo pigaw malngomoyo mismo ha bosis ko no pa-no kokaaborido bana komoyo.

Kaalimbawaan nin yay Loway KlasinAnak ni Abraham

21 Hikamo a malabay nin pahakopha daan a kawkapanogoan nan Dios,kay moyo doman angkaintindyanyay nakasolat ha Libron Kawka-panogoan? 22 Oyay a-say kaalim-bawaan a nakasolat ison: Main lowayanak a lalaki hi Abraham. Yay a-sa ayhi Ismael a anak na koni Agar a alipon,tan yay ikalwa ay hi Isaac a anak nakonan kaambali na mismo a hi Saraa ambo alipon. 23 Yay anak na konanalipon ay naipanganak yan ayon haparalan nin tawo [ta hay wana isonmatoor yay pangako nan Dios.] Kotbalo yay anak na konan kaambali naay naipanganak ayon ha impangakonan Dios koni Abraham. 24 A-sayalimbawa yadti. Yay kaalimbawaannin hiladtin loway nanay ay lowaykasondoan [a ginwa nan Dios paraipakiasa-sa yay tawtawo kona]. Yayo-nan kasondoan ay hin inimbi nakoni Moises a kawkapanogoan itawha Bakil Sinai. Ya-rin ay pa-halhi Agar. Bi-sa halban anhomonolkonan ya-rin a kawkapanogoan ay

maitoring aw-alipon a pa-hal awa-nak ni Agar. 25 Agar anamaot a ha-way la ha Bakil Sinai itaw ha Arabiaanggan hawanin. Kaalimbawaan otni Agar ay yay syodad Jerusalemhawanin, bana ta kamainan ya-rinnin hilay kapara kon Israelita a pa-hal aw-alipon ta ampahakop hila otha kawkapanogoan. 26 Balo ta hiSara a ambo alipon ay pa-hal yayikalwan kasondoan. Kaalimbawaanna ay yay ba-yon Jerusalem a itawha langit tan hiyay pa-hal nanaytamon halban ambo alipon ninkawkapanogoan. 27 Wanay naor haMasanton Kasolatan,“Lomilikot ka, babayin kay nakapan-

ganak!Angganon kay mo na-halian

nanglayam tiyan ta kay kanaor nanganak, homolyak kayna ha kaligawan!

Nga-min, maskin pino-layan kan do-mali nin kaambali mo,

kot ha lomato a panaon ay maslako a mag-in awa-nak mo di-nan ha a-say babayin kay na-halian pino-layan kaambali.”

28 Tawtalakaka, bilang koni Isaac,hitamo man ay nag-in awa-nak nanDios ayon ha pangako na koni Abra-ham. 29 Hawanin, no pa-no yadtinhi Isaac a naipanganak ayon ha kal-abayan nin Ispirito nan Dios, kotpina-pairapan hin yadtaw ni Ismaela anak ni Abraham ayon ha sarilinan kalabayan, anorin anamaot ka-para hawanin, [ampairapon la tamoynamaot nin hilay alipon nin kawka-panogoan]. 30Anodtaw pa man, wanaha Masanton Kasolatan, “Paalihonmoy babayin alipon tan yay anakna, ta ya-rin anak nan alipon ayambo yan dapat kitawil konan anaknin yay ambo alipon.” 31 Kot hi-tamo tawtalakaka, kapa-halan tamoay ambo anak konan alipon nokaykonan kaambali a ambo naor alipon.

* 4:19 4:19 Ha Griego: “makalog kon awa-nak.” Halita odti nin pa-mabli.

Galacia 5:1 332 Galacia 5:18Kanya makatanggap tamon payabol aimpangako nan Dios koni Abraham.

5Ando Payagan Mapirdi a Kalibriwan

1 Tawtalakaka, bana ta inlibrina tamoy na ni Cristo ha daan akawkapanogoan, kailangan panga-gotan tamo yadtin kalibriwan tanando tamo payagan nin paaliponoman ha anyakaman a bagay.

2 Kot no wari ta paalipon kamoot ha kawkapanogoan, ta pakogitkamo bana ta hay wamoyo kailan-gan ot para mag-in maptog ha hi-lap nan Dios, hiko mismo hi Pablo aampamibalita komoyo a kay moyoyna ma-pakinabangan yay ginwa niCristo. 3An-ibalita kon omanha hino-man a pakogit amag-in yan obligadonhomonol ha intiron daan a kawka-panogoan nan Dios. 4 Bi-sa, hino-man komoyo a anhomonol ha daan akawkapanogoan bilang paralan paramag-in maptog ha hilap nan Dios aynakihiyay yay na koni Cristo tan bi-nokotan nay na yay inganga-ro nanDios. 5 Hikami balo a iti koni Cristoay ampasimala ha tambay nin Ispir-ito na a gaw-on na kamin maptognin Dios bana ha katotpol mi koniCristo. 6 Nga-min, ha pa-makiasa-sa nin hinoman a tawo koni Jesu-Cristo ay homin anan kwinta konanDios no dati yan kogit o ambo, nokayyay maalaga ay yay katotpol tamo aangka-kit ha pa-manglabi ha kapara.

7 Hin yadtaw ay anhomonol kamoha kaptogan kot main paytin nan-gayat komoyo nin tomgon. 8 Ya-rina pangangayat la komoyo ha lingontotoro ay disnodon ambo ibat ha Diosa nana-way komoyo. 9Ya-rin a lingontotoro la ay maiparis ha pampalbagkonan yadtin kahalitaan, “Yay daotoa pampalbag a inlaok ha arina ayangka-palbag nay intiro.” 10 Anorinman, bana ha pa-makiasa-sa tamokonan Katawan, ampasimala ako akay maoman a main moyon kaisipantongkol konan yadtin bagay. Balo ta

yay hinoman a ampaka-pagolon isipmoyo bana ha lingon totoro na ayparosawan na yan Dios maskin hinoya man.

11 No hikoy namaot, tawtalakaka,no komon ta an-ipangaral ko ot akailangan nin pakogit para malipyas,kay la koy na komon anda-damsakonnin hilay kapara kon Israelita. Nga-min, no potog a an-ipangaral ko-rin,kay lay na komon kasorawan yay pan-gangaral ko tongkol ha pa-ngamati niCristo ha kros. 12Kot hila-rin ampaka-pagolon isip moyo tongkol ha pa-makogit, manganoman no pakaponhilay na ingat!

13 Tawtalakaka, hina-wayan na ta-mon Dios pigaw malibri ha daan akawkapanogoan. Kot ando moyogamiton yadtin pa-milibri na kon-tamo para libri moyoy nan gaw-on adoka a ilig nin lalaman. Nokay mas-bali magsirbi kamo ha a-sa tan a-sabana ha labi. 14 Nga-min, yay intironkawkapanogoan nan Dios ay angka-hakopan ana nin yadtin a-sa bongata kasogoan: “Labyon moy kapara ninbilang ha pa-manglabi mo ha sarili.”15Balo ta no yay ogali moyo ay bilangmangaramsak a ayop a ampikakay-atan tan ampihaha-malan, mag-ingatkamopigawkaymahira a pa-miasa-samoyon hikamoy antompol.

Yay Kalabayan nin Ispirito nan Diostan yay Ilig nin Lalaman Tamo

16 Oyay an-ipaka-bibilin ko: Mag-biyay kamo ha tambay nin Ispiritonan Dios ta pigaw ambo yay dawdokaa ilig nin lalaman a magwa moyo.17 Nga-min, kontra ha kalabayan ninIspirito nan Dios yay doka a aw-ilignin lalaman tamo, tan kontray na-maot yay Ispirito nan Dios ha daw-doka a ilig nin lalaman tamo. Angka-pi-kontran kalabayan hiladtin lowa,kanya kay tamo basta magwa yaylabay tamo komon gaw-on. 18 Kot noampahakop tamo ha Ispirito nan Diosay ambo tamoy nan hakop nin daan akawkapanogoan.

Galacia 5:19 333 Galacia 6:1219 Mapatnag yay doka a gawa

a ibat ha aw-ilig nin lalaman,alimbawa: [pa-mabayi o pa-maki-lalaki,]* imoralidad, tan lawlalomaot a gawa a ambo dapat tan maalay,20 pa-magsamba ha dios-diosan,paniniblot, soran ampamali hanakom, pa-mipoporpya, pangingi-mon, amot olo, pa-makasarili, pa-mihihiyay ha gropo, pa-mikakampi-kampi, 21 inggit, [pa-mangmati hakapara,]* pa-maglahing, doka aklasin pa-miliga-liga, tan lalomaot a kawkarokaan. An-oliton koyimbalita ko komoyohin yadtaw: Hilayanggomwa nin anodtin bawbagay aykay hilamaipaki-lamo konlan ampag-arian nan Dios.

22 Kot no yay Ispirito nan Dios aampango-na kontamo, oyay mag-inbonga ha biyay tamo: pa-manglabi,kaligawan, kaliswayan nakom, ka-pasinsyawan, kabaitan, kaabigan, pa-makamaptog, 23 kaaypaan nakom tanpa-makasopil nin sarili. Yay tawonanodti klasin ogali ay homin ka-panogoan nan Dios a angkakontra na.24 Balang tawo a kahakopan ni Cristoay impakiasa-sa nay sarili na ha pa-ngamati ni Cristo ha kros, kanya an-intoring nay namaot nati a sarili na,pati na yay datin dawdoka a ilig tanapos. 25Binyan na tamon Ispirito nanDios nin ba-yon biyay, kanya dapatmagbiyay tamo ayon ha pangongo-nana. 26 Ando tamo magla-laspot, mi-daog-daogan o miiinggitan.

6Pa-mitatambay ha Pawproblima

1 Tawtalakaka, no main komoyoa nakapagkasalanan, hikamo aampango-nawan Ispirito nan Dios adapat mamitoynong kona. Tan gaw-on moyodti ha mapalna a pa-maki-totol. Balo ta mag-ingat kamo ta ola-no hikamoy namaot a matokso ninmakapagkasalanan. 2 Pitatambayanmoyon awiton a pawproblima moyo,ta no anorin a gaw-on moyo ay ma-honol moyoy ampanogoan ni Cristo a

dapat milalabi. 3 Hawanin, hinomana ampangisip a mas maalaga yadinan konlan laloma anta ambo ayanloko-lokowon nay main nan sarili.4Dapat sorion nin balang a-sa a mainnan sarilin nagwa, ta no labah aymaikalilikot na ha lalo nakom na ninambo anan kailangan ikompara otkonlan laloma. 5 Nga-min, balanga-sa ay main pa-hal kanya-kanyanrisponsibilidad a kailangan nanbalatayon.

6 Yay tawon antoroan nin Halitanan Katawan ay dapat mami yay na-maot konan ampanoro kona nin hal-ban lawlabah a bagay a main kona.

7 Ando kamo malingo hapangingisip moyo: Yay Dios ay kayya maloko-loko nin hinoman. Nga-min, no anyay inmola nin tawo,yadtaw syimpri lapton na. 8 Yayanhomonol ha doka a ilig nin lalamanay ma-tanggap nay kamatyan a pa-makahiyay ha Dios anggan-anggabana konan ya-rin kaho-honol naha sarili na. Kot yay anggomwaayon ha kanakoman nin Ispirito nanDios, yay matanggap na ay biyay ahomin anggawan bana syimpri hakaho-honol na ha Ispirito nan Dios.9 Kanya, ando tamo homawa ningomwa kaabigan, ta pa-makalatonin intakda a panaon ay laptontamoy kaabigan nomagpatoloy tamo.10 Kanya naor, kada main tamonoportonidad, gomwa tamon kaabiganmaskin ha hinoman a tawo, lalon-laloy na konlan kaparan antompolkoni Cristo.

Hoyot a Bibilin a Sinolat NaMismo niPablo

11 Biliwon moyo, mangahi-ban anaodtin lawlitra ta hikoy na mismoyampanolat hawanin.

12 Main konlan kapara konmangangaral a Israelita a labayot mamagosto konlan kapara minIsraelita a kay antompol koni Cristo.Kanya ampiliton la kamon hikamoyantompol nin dapat ot pakogit antaambo kamon Israelita. An-ipilit lan

Galacia 6:13 334 Galacia 6:18bongat orin pigaw ma-pa-lilihanlay pana-damsak lan kapara minIsraelita a kay antompol. Nga-min, andamsakon yay hinoman aampangaral a sapat anay pa-ngamatini Cristo ha kros nin ambo anankailangan pakogit, tan homonol hadaan a kawkapanogoan nan Dios.13 Kay lay nan lamang angka-honolyay intiron kawkapanogoan, bi-salabay la kamo ot maipakogit ta pigawmaita-gay lay sarili la no maayatla kamo. 14 Hiko balo, homin akonlaloman labay ita-gay no ambo yaypa-ngamati nan Katawan tamon Jesu-Cristo ha kros. Bana konan yadtinpa-ngamati na, yay ampaalagawonnin hilay tawtawon makamondo ayhomin anan kwinta para kongko, tapa-hal naipasak ana ha kros. Tananorin anamaot kapara, homin akoynan kwinta konlan hila-rin a tawonmakamondo, ta bilang akoy namaotanan naipasak ha kros. 15 Hitamoyiti na koni Jesu-Cristo ay ambo ananmaalaga no kogit tamo o ambo, nokayyay maalaga ay yay bina-yowan anaypa-magkatawo tamo. 16 Halban tawoa ampagbiyay ayon konan yadtintotoro ay matanggap lay kaliswayannakom tan inganga-ro nan Dios; hila-rin a ma-halita maptog a aw-Israelitaa tawtawo nan Dios.

17 Paibat hawanin ay ando moyoyna komon pagolowon a isip ko. Haraganay bawbiya ha lalaman ko pamil-bian nin pa-na-damsak la kongko bi-lang ma-magsirbi ni Jesus a Katawan.

18 Tawtalakaka, patoloy moyokomon matanggap a kaabigan nanKatawan tamon Jesu-Cristo. Amen.

Efeso 1:1 335 Efeso 1:18

Solat ni Pablo konlanantompol haEfeso

1 Hiko hi Pablo, apostol ni Jesu-Cristo bana ta yadti a kalabayan nanDios.

Solat kodti komoyo a nag-in baw-banal a tawtawo nan Dios ha syodadEfeso amawmaptog ha pa-makiasa-sakoni Jesu-Cristo.

2 Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom aibat konan Dios a Ama tamo tan koniJesu-Criston Katawan.

Pawpayabol bana ha pa-makiasa-satamo koni Cristo

3 Poriwon tamo yay Dios a Amanan Katawan tamon Jesu-Cristo, banata inimbi na kontamo a halban paw-payabol a natanggap tamo ha Ispiritona ibat ha langit bana ha pa-makiasa-sa tamo koni Cristo. 4Nga-min, ba-yopinalsay babon lota ay pinili na tamoynan mag-in awa-nak na bana koniCristo, para mag-in tamon banal tanhomin kapintasan ha main nan ara-pan. 5Ha main nan labi ay intatala natamoy nan daan paramag-in awa-nakna bana anaor koni Jesu-Cristo. Yadtiay ayon hamain nanmagandan tatalatan kalabayan. 6Kanya poriwon tamoyay Dios ta ha ka-paispantan kaabi-gan na ay nainga-rowanna tamobanaha pa-makiasa-sa tamo koni Cristo aanlabyon nan Anak.

7 Dinondon na tamo niCristo ha paralan nin daya nantinomolo. Kanya na-patawad anaykawkasalanan tamo gawa nin kayma-ma-min a kaabigan nan Dios. 8Yadtinkaabigan na ay imbo-bo na kontamonin sagana ta binyan na tamonnangasasari a klasin karonongan tanpangingintindi. 9 Bi-sa impatandaanna kontamo hawanin panaon yaysikriton plano na ta anorin a mainnan magandan tatala. Plano na,10 a halban ha langit tan iti ha lota

ay biig nan piasa-sawon ha aypakapangyarian ni Cristo ha panaon aintakda na.

11 Hawanin, hikamin aw-Israelitaa impakiasa-sa nay nan Dios koniCristo ay main kamin matanggap apa-hal tawil a ibi nan Dios. Nga-min, pinili na kami na hin kalin-oo-nawan ot para mag-in awa-nak na, tayadti a tatala na tan hiyay anggomwanin halban bawbagay ayon ha mainnan plano tan kalabayan. 12 Hikamia o-nan pinomasimala koni Cristoay intatala nan Dios nin magbiyaypara mapori ya ha main nan kapa-paispantan kaabigan.

13 Hikamoman a ambo aw-Israelitaay kabilang anamaot konan yadtintatala na ta pinomasimala kamoy na-maot koni Cristo hin nalngo moyoytama a totoro, yay Labah a Balitatongkol ha kalipyasan. Bi-sa, hintinompol kamo ay binyan na kamonDios nin Masanton Ispirito na ayonha main nan pangako, bilang tataka pamilbian a tawtawo na kamoyna. 14 Yay Ispirito nan Dios yay in-imbi kontamon garantya a matang-gap tamo yay pa-hal tawil a impan-gako na. Ma-panga-gotan tamodtiangganha panaon ahitamoy tawtawonan Dios ay ilipyas nay na [ha halbankarokaan.] Poriwon ya ha main nankapa-paispantan kaabigan!

Yay dawat ni Pablo15 Hawanin, paibat hin na-

balitaan koy main moyon katotpolkoni Jesus a Katawan tan yay pa-manglabi moyo ha halban kaparatamon antompol, 16 ay patoloyakon ampaki-salamat ha Dios banakomoyo. Pirmi katamon an-ilamoha kada-dawat ko. 17 Yay dawatko konan Dios Ama a sangkata-ta-gayan a namihogo koni Jesu-CristonKatawan tamo ay magkamain kamokomon nin hoston pangingintinditan pa-maka-tanda tongkol konanDios ibat ha Ispirito na. 18 Tankomon ma-hawangan a kawkaisipanmoyo pigaw maintindyan moyo

Efeso 1:19 336 Efeso 2:11yay an-asahan tamon pangako nakontamo hin hina-wayan na tamotan yay kalakan kawka-paispantanpawpayabol a ibi na kontamo a pa-hal tawil nin balang nag-in banal atawo na. 19 Tan komon maintindyanmoyo ot yay homin kapantay akapangyarian na a anggamitonna ha kata-tambay na kontamonantompol. Yadtin kapangyarian nanhomin kapantay 20 ay ginamit na hinpinaorong nan nabyay hi Cristo. Bi-sa pinatoklo na ya ha wanan na itawha langit para kalamo nan mag-ari.21 Kanya mata-gay a kapangyarianni Cristo konlan halban ampi-pamoon, konlan ampaggobyirno,konlan main kawkapangyarian tankonlan main angka-hakopan. Yayngalan na a pinakamata-gay hahalban ngalan, ambo bongat hawaninnokay anggan ha lomato a panaon.22 Halban bawbagay ay inigwa nanDios ha aypa kapangyarian na, tanhiyay ginwa nan impagkaolo ninhitamoy halban antompol. 23 Bi-sa hitamoy halban antompol ayimpagka-lalaman ni Cristo, kanyahitamo bilang pawpartin impagka-lalaman na ay kapnoan ni Cristo, kothiya syimpri yay pinakakapnoan ninhalban bawbagay ha aytimay logar.

2Yay dati tan yay ba-yon kapa-halan

1 Yay kaalimbawaan moyo aypinaorong na kamon nabyay ninDios bana ta hin yadtaw, yay kapa-halan moyo ay nati bana ha pa-magkasalanan tan pangongontramoyo kona. 2 Anorin a klasinbiyay moyo hin yadtaw ta angka-wit kamo ha oso nin yadtin mondota hinonol moyo hi Satanas, yaypoon lan dawdoka a ispirito iti hahilong nin langit. Hiya a ampag-ari anggan hawanin ha biyay lantawtawon kay anhomonol ha Dios.3 Anorin tamoy namaot konla hin

yadtaw. Nagbiyay tamo ayon ha aw-apos tamon makalaman ta hinonoltamoy dawdoka a ilig nin lalaman tankaisipan tamo. Kanya yay natoraltamon pa-magkatawo hin yadtaway bilang konlan lawlaloman tawonmakasalanan a paparosawan nan Diosha matindin hobhob na.

4 Anodtaw pa man, hobol yaninganga-ro yay Dios, kanya impa-kit na kontamo yay sangkahi-bananpa-manglabi na. 5 Nga-min, maskihin pa-hal nati tamo bana naor hakasalanan tamo ay inlamo na tamoha ba-yon biyay ni Cristo. (Tandaanmoyo a nalipyas tamo bana bongatha kaabigan nan Dios.) 6 Bana ha pa-makiasa-sa tamo koni Jesu-Cristo aybilang tamoy namaot anan pinaorongnabyay nin Dios kalamo ni Jesu-Cristo, tan pa-hal pinatoklo na tamoynamaot ha langit para mag-ari ninkalamo ni Jesu-Cristo. 7 Ginwa nanDios yadti pigaw ha lomato a paw-panaon ay maipa-kit na yay kay ma-ma-min a kaabigan na bana ha labina kontamon nakiasa-sa koni Jesu-Cristo. 8 Ha kaabigan nay naor ninDios ay inlipyas na tamo bana hakatotpol tamo koni Cristo. Yadtinkalipyasan tamo ay kay nakwa ha sar-ili tamon pa-mag-inakit, nokay rigalonan Dios yadti. 9 Iya, kay makwayadtin kalipyasan ha sarilin gawa tapigaw kaymaipagmahi-ban nin hino-man. 10 Nga-min, hitamo ay pinalsanan Dios tan binyan anaor nin ba-yonbiyay, bana ha pa-makiasa-sa tamokoni Jesu-Cristo. Ginwa nadti, pigawmagbiyay tamo nin anggomwa kaabi-gan ta yadti ay intatala nay nan daannin Dios para gaw-on tamo.

Nanga-piasa-sa Bana koni Cristo11 Hikamoy ambo Israelita, isipon

moyoy dati moyon kapa-halan: In-abing kamoy naor nin ambo Israelita,tan anha-wayan la kamon “Ambokogit” nin hilay kapara kon Israelitabana ta para konla, yay pangongogitay pamilbian a tawtawo na hilanDios, anta panlikol bongat orin a

Efeso 2:12 337 Efeso 3:6gawa nin tawo. 12 Hin kay kamoot tinompol ay homin kamon kata-tanda tongkol koni Cristo, tan ambokamon kabilang komin Israelita atawtawo nan Dios. Kanya ambokamon kalamo ha kawkasondoan nanDios komi a main awit pawpangako.Homin kamon pag-asa hin yadtaw,tan nagbiyay kamo iti ha mondonin homin kata-tanda tongkol haDios. 13 Kot hawanin, bana ha pa-makiasa-sa moyo koni Jesu-Cristo,hikamo a dati kot marayo ha Diosay nipaka-dani kamoy na kona banaha daya ni Cristo. 14 Hi Jesu-Cristoa pinangibatan nin main tamon pa-misosondo, ta hikamin aw-Israelitatan hikamoy ambo Israelita aypiniasa-sa na ta hinira na yay pa-hal padir a namihiyay kontamo.15 Hin insakripisyo nay lalamannan mati ay inalihan nan alagayay kawkapanogoan komin Israelitabilang paralan nin kada-dani haDios, ta panay yadtin mawmandatan rawriglaminto. Kanya hawanin,naalih ana-rin a harang ha pa-milalamo tamo hikamoy amboIsraelita tan hikamin Israelita. Nga-min, apos nan piasa-sawon natamo bilang a-say ba-yon klasintawo ha paralan nin katotpol tamo.Kanya hawanin, main tamoy nanpa-misosondo. 16 Impaki-sondo natamon pari-pariho konan Dios haparalan nin pa-mida-ton na nin mainnan lalaman para mati ha kros. Yadtia paralan nan pa-ngalih nin datin kaytamo pa-misosondo. 17 Nako hi Jesusiti ha babon lota ta impangaral na yayLabah a Balita tongkol ha pa-maki-sondo ha Dios, komoyon hikamoyambo Israelita a datin madayo haDios tan komin aw-Israelita a dati nanmadani ha Dios. 18 Hawanin, banakoni Cristo ay pari-pariho tamoy nanmakadani konan Ama ha tambay ninMasanton Ispirito na.

19 Kanya hawanin, kay kamoyna an-itoring laloman tawo o daw-dayowan, nokay kapara mi kamoynan tawtawo nan Dios tan pari-

pariho tamoy nan impagka-pamilyana. 20 Balang antompol ay pa-halbawbato a an-ipatong ha pondasyona homin laloma no ambo halbanlan aw-apostolis tan pawpropita nanDios. Balo ta hi Jesu-Cristo a pa-halpinakapondasyon. 21Bana kona,maintamon pa-miasa-sa a bilang bawbatoa an-isa-salansan ha pamama-donganggan mayari yadtin masagradontimplo nan Katawan. 22 Bana naorha pa-makiasa-sa moyo koni Jesu-Cristo ay inlamo kamoy namaotkonan yadtin pa-hal an-ipa-dong aan-iwanan nan Dios, ta an-iwanankamoy namaot Masanton Ispirito na.

3Yay pangangaral ni Pablo konlan

ambo Israelita1 Kanya naor, an-idawat katamo,

tawtalakaka, hiko hi Pablo anakapriso hawanin bana ha kasi-sirbiko koni Jesu-Cristo para komoyonambo Israelita. 2 Malamang tandamoyoy na a pina-tayaan na kon Diospara iabot komoyo yay Labah a Balitatongkol ha inganga-ro na komoyo.3 Impatandaan nan Dios kongko yaysikriton plano na. (Binanggit koynadti konan yadtin solat. 4 Kanya hapa-masa moyo ay ma-tandaan moyoytongkol ha pa-makaintindi ko konanyadtin sikriton plano na tongkol koniCristo.) 5 Kay na impatandaan odtinin Dios konlan tawtawo hin o-nanpanaon, kot hawanin ay impanakomanaor nin Ispirito na komin bawbanala aw-apostolis tan ha pawpropitanmangangaral na. 6Yay sikriton planona a impatandaan na ay: Ambobongat hikamin Israelita a ambiyannan Dios pawpayabol a pa-hal tawilnin balang tawo na, nokay patihikamoy ambo Israelita. Kabilangkamoy na komi a impagka-lalamanni Cristo. Tan kalamo kamoy namaotmakatanggap pawpangako nan Diosbana ha pa-makiasa-sa moyo koniCristo bana ha katotpol moyo haLabah a Balita.

Efeso 3:7 338 Efeso 4:67 Ha kaabigan nan Dios ay ginwa

na konmangangaral nin yadtin Labaha Balita; ginwa nadti ha main nankapangyarian. 8 Hikoy nay pinaka-maaypa ha halban tawtawo nan Dios,kot binyan na ko ot syimpri ninyadtin pribilihyo para ipangaral ko-moyon ambo Israelita yay sagana apawpayabol ni Cristo a kay maabotisipon, 9 tan para ipahawang ha hal-ban no pa-no maka-paki-lamo konanyadtin sikriton plano na. Naboyota panaon a insikrito nadti nin Diosa namalsa nin halban bawbagay [haparalan ni Jesu-Cristo.]* 10 Nga-min,yay labay nan Dios ay hitamoy halbanantompol koni Jesus a gamiton napara ipa-kit na hawanin konlan hilayaw-anghil a ampi-pamoon tan kon-lan laloma ot a main kapangyarianha langit, yay sangkaronongan naa angka-patnagan ha nangasasari aparalan. 11 Yadti ay ayon ha tatala nahin kalin-oo-nawan ot a insagawa nayna ha pa-mako na iti ni Jesu-CristonKatawan tamo. 12 Kanya hawanin,bana ta ampakiasa-sa tan antompoltamo koni Jesu-Cristo ay main tamoynan kohaw nakom tan pa-masimalanin domani ha Dios ha main tamonkada-dawat. 13Amotor, an-ipaki-totolko komoyo a ando komon komapoya nakom moyo angganon ampagdya-dya ako bana ha pangangaral ko ko-moyon hikamoy ambo Israelita tayadti ay ikarangal moyo.

Yay labi ni Cristo kontamo14 Kanya ampanalimokor akon an-

domawat konanAmananKatawan ta-mon Jesu-Cristo. 15 Hiyay Ama a am-pangaligan nin pa-magkaama ha hal-ban an-itoring pamilya ha langit mano ha lota. 16 An-idawat ko kona a hamain nan kapangyarian a kayma-ma-min ay pakhawon na komon a ba-yonpa-magkatawomoyoha pangongo-nanin Ispirito na. 17 Tan komon mamalihi Cristo ha nakom moyo bana hamain moyon katotpol kona. Komonmagpatoloy anamaot a labi moyotan lalon mag-in ma-got nin bilang

nangyamot anan malalo, 18 pigawhikamo tan halban anan bawbanal atawo nan Dios ay maintindyan moyoyay kahi-banan labi ni Jesu-Cristokontamo a kay mahokat ha kalawan-gan, ha kaanlohan, ha kalaloan tan hakata-gayan. 19 Anggano man potoga kay maabot nin isip tamo yay labini Cristo kontamo, komon lalon ma-pa-lahan a tandamoyo tongkol konanyadtin labi na kontamo pigaw mag-in tamon hosto ha halban kaabigan abilang ha kaabigan nan Dios.

20Hawanin, poriwon tamo yay Diosa makagawa nin sobran-sobra ot hahalban andawaton o an-isipon tamobana ha kapangyarian na a anggami-ton nay namaot ha pamama-yo nakontamo. 21 Poriwon tamo yay Diosha halban panaon tan anggan-angganin hitamoy halban antompol koniJesu-Cristo. Amen.

4Yay pa-miasa-sa lan antompol bana

koni Jesu-Cristo1 Kanya hawanin, hiko a nakapriso

bana ha pangangaral ko tongkol koniJesus a Katawan, oyay an-ipaki-totolko komoyo: Komon magbiyay kamonmarapat ayon ha tatala nan Dios hapa-na-wayna komoyobilang tawtawona. 2 Magbiyay kamon maaypa anakom, mabait, mapasinsya tan mi-aabot kamo ha a-sa tan a-sa banaha labi. 3 Pag-inakitan moyon in-gatan yay pa-miasa-sa moyo a in-imbi nin Ispirito nan Dios pigaw pa-toloy a main moyon pa-misosondo.4 Nga-min, [hikamoy halban antom-pol ay asa-sa, bana ta] pa-hal paw-parti kamo nin asa-say lalaman niCristo, asa-say Ispirito a ampango-na komoyo, tan asa-say pag-asa moyobana ta pari-pariho na kamon hina-wayan nin Dios. 5 Asa-say namaot aKatawan, asa-say katotpol tan asa-saybaotismo, 6 asa-say namaot a Dios ahiyay Ama tamon halban antompol.Hiya a makapangyayari ha halban,

Efeso 4:7 339 Efeso 4:25anggomwa ha halban, tan ison ya ko-moyon halban.

7 Yay balang a-sa kontamo aypinayabolan ni Cristo nin kanya-kanyan kababaan ayon ha tanda nantama para kontamo. 8Wanay naor haMasanton Kasolatan:“Hin noli ya ha langit ay nangawit

yan golpin bawbihag tan naminin lako a pawpayabol hatawtawo.”

9 Nabanggit iti ha Masanton Kaso-latan a noli hi Jesus ha langit, labaytotolon no-nin ay nonaoy yay na yapoiti ha lota.* 10 Yay nonaoy iti ha lotaay hiya syimpri a noli ha sangkalinta-ta-gayan pigaw ma-patnagan amain nan kapangyarian ha aytimanmaglogar. 11 Ginwa na a mainkontamon antompol a pinayabolannan mag-in apostol, main propita ama-mipatanda panakom nan Dios,main anamaot ma-miabot nin Labaha Balita ha nangasasari a logar, mainpastor, tan ma-noro ha tawtawonantompol ha Dios. 12 Impayabolnadtin kawkababaan pigaw hitamoytawtawo na ay maiparihadon hostopara ha pa-magsirbi kona tan ma-pa-got tamo ha katotpol, hitamoyhalban impagka-lalaman ni Cristo.13 Ha anodtin paralan, manga-piasa-sa tamoy na anggan mag-in pari-pariho a katotpol tan tinanda tamotongkol konan Anak nan Dios, mag-inanan homin pa-magkolang a maintamon pa-magkatawo, ta maabottamoy nay hoston pa-magkatawo abilang ha pa-magkatawo ni Cristo.14 No anodti, ambo tamoy nanbilang konlan awa-nak a maganohma-wit nin maski anyamay klasinlingon tawtotoro ta maialimbawahila ha baloto a angkaitolak-tolaknin alon o angkaipa-pahpah ninlopot. Kay tamoy na malingo ninkatosowan tan tawtaktika nin tawta-won ampanglingo-lingo. 15 Masbaliibalita tamon lawah yay kaptogan ninmain awit labi pigaw mag-in tamon

bilang koni Cristo ha halban bagay ahiyay impagkaolo tamon antompol.16 Bana kona, hitamoy impagka-lalaman na ay main tamon pa-miasa-sa nin bilang ha pawpartin lalamana nanga-pikakabit ha pawpilpoan.No yay balang a-sa kontamon aw-impagka-partin lalaman ni Cristo ayanggaw-on nay dapat nan gaw-on ayhomi-ban tan komhaw yay impagka-lalamanni Cristo banahamain tamonpa-milalabi.

Pamama-yon kaisipan17 Kanya yay an-ibibilin tan an-

ipilit kon labay nan Katawan komoyoay ando kamoy na magbiyay ninbilang konlan kay naka-bilbi konanDios. Nga-min, yay pa-mag-iisip laay homin kwinta. 18 Homin hilanpangingintindi tongkol ha Dios tankay la tinanggap a ba-yon biyay a an-ibi na, bana ta kay la ya angka-bilbigawa nin katiboyan olo la. 19 Hominhilay nan karingoyan, kanya ampo-layan lay sawsarili la nin gomwa hal-ban klasin imoralidad. Kay hila an-hawa gomwa kawkasalanan a kapa-pariril.

20 Kot hikamo, ambo anorin a na-pag-aralan moyo tongkol koni Cristo.21 Nga-min, na-tandaan moyoy nayay Labah a Balita tongkol kona tanna-toroan kamoy na bana ha pa-makiasa-sa moyo kona, ta yay kap-togan ay ison koni Jesus. 22 Kanyaalihon moyoy na yay dati moyon pa-mag-oogali a ibat ha daan moyon pa-magkatawo, ta yadti ay ampiparokabana ha dawdoka moyon aw-ilig aampanglingo-lingo komoyo. 23 Tandapatmama-yo kamoy nan lamanninkaisipan. 24 Pa-hal iholot moyoy nayba-yon pa-magkatawo moyo a bilangpinalsa na kamon oman nin Dios ninkapariho na a talagan maptog tanbanal.

25 Kanya alihon moyoy nay ogalimoyon magalotoy ta kaptogan anayhalitaon moyo ha a-sa tan a-sa,

* 4:9 4:9 O maari anamaot labay totolon ha Griego: ha lalo nin lota.

Efeso 4:26 340 Efeso 5:13bana ta pari-pariho tamon impagka-pawpartin lalaman ni Cristo. 26 Nowari man ta main kamon amot olo,pakaingat kamon kay magkasalanan.Tampol moyon alihon orin a amotolo moyo nin ando ana taga-nanhomlop a awlo, 27 pigaw kay moyoma-biyan tyansa hi Satanas nintoksowon na kamo. 28 No wari tamain komoyon mahiba, itgon nayna-rin. Masbali magtrabaho ya tangamiton nay gamot na ha anyakamana marangal a gawgawa pigaw mainya ot maitambay ha ampangailangan.29 Ando kamo manalita nin dawdoka,nokay yay halitaon moyon bongatay no anyay labah a makatambay hakapara a mitama ha sitwasyon pigawmakapamin abig konlan makalngo.30 Ando kamo gomwa nin bawbagaya pangibatan lomolo yay MasantonIspirito nan Dios ta inhogo ya komoyobilang tatak nan Dios a ampamaptognin pa-nondon na komoyo ha lomatoa awlo. 31 Alihon moyoy halbanhakit nakom, amot olo tan hobhob.Ando kamoy na magmata-gay ninbosis, mamaroroka tan mamahkitkanakoman nin kapara. 32 Masbalipakaabig kamo ha a-sa tan a-sa,milalabi tan mipatatawaran ninbilang ha pa-matawad nan Dioskomoyo alang-alang koni Cristo.

5Tawtawon na-hawangan anay kaisi-

pan1 Kanya pangaligan moyo yay

Dios ha anyakamay anggaw-on moyobilang awa-nak na a mabli kona.2 Magbiyay kamon malabi ha kaparaa bilang ha pa-manglabi ni Cristokontamo ta inimbi nay biyay naalang-alang kontamo bilang da-ton amabangloh a ka-palilikot konan Dios.

3 Bilang banal a tawtawo nanDios ay ambo tamon dapat gomwa omamanggitmannin anyakamay gawaa mawmarawal o aw-imoralidad, nimag-in maagom. 4 Ando kamoynamaot mangamit nin mawmarawal

a halita, ni manotol-totol nin hominkwinta, o mangaalina nin ambomagandan alina. Masbali mitototolkamo nin bawbagay a maipaki-salamatmoyohaDios. 5Oyay tandaanmoyo: Yay tawon ampamabayio ampaki-lalaki o anggomwa ninanyakaman ot a mangarawal a gawao maiinggiton ay ambo kabilang hakaarian nan Dios tan ni Cristo. Nga-min, yay kaiinggit ay an-itoring pa-magsamba ha dios-diosan.

6 Ando kamo palingo ha hominkwintan pa-ngatoynongan nin hi-noman, a wana, ambo kano ninkasalanan no gomwa nin anorin habina-banggit ko. Ta yay potog, ya-rina klasin gawgawa ay pangibatan paro-sawan nan Dios ha matindin hobhobna hilay tawtawon kay anhomonolkona. 7 Kanya ando kamo kiasa-sa ha main lan anggaw-on. 8 Nga-min, kaalimbawaan moyo hin yadtaway iti kamo ha karobloman bana hakawkasalanan moyo. Kot hawaninay iti kamoy na ha hawang banata iti kamoy na koni Jesu-CristonKatawan paibat hin tinompol kamokona. Kanya magbiyay kamoy nanmahonol ha Dios bilang tawtawonna-hawangan anay kaisipan. 9 Nga-min, yay pa-hal bonga ha biyay nintawon ampango-nawan nin Ispiritonan Dios ay panay gawgawa a labah,marapat tan maptog. 10 Kanya pag-aralan moyo no anyay ka-palilikotkoni Jesu-Criston Katawan pigaw ya-rin a gaw-on moyo. 11 Ando kamokiasa-sa ha gawgawa a kay hominangkaibin abig a bilang ha gawgawalan tawtawon kay ot na-hawangan akawkaisipan. Masbali, ipa-kit moyokonla yay lawlabah a gawa pigaw ma-kit lay kalingowan la. 12 Nga-minka-paringoy maskin banggiton bon-gat yay bawbagay a angga-gaw-onlan paari. 13 Yay gawgawa lan hi-ladtin tawtawon kay ot na-hawangana kaisipan, no ikompara ha gawgawanin tawtawon iti na ha hawang ayma-patnagan a doka. Bi-sa, no ma-

Efeso 5:14 341 Efeso 5:33patnagan la a doka a gawgawa la ayma-hawangan a kaisipan la. 14 Kanyawanan Dios,“Hikamo a pa-hal angka-lok

o pa-hal nati bana ha mainmoyon kawkasalanan moyo,

mibangon kamoy na pigaw hawan-gan ni Cristo a main moyonkawkaisipan.”

15 Kanya pakaingat kamo ha pa-magbiyay moyo. Magbiyay kamonbilang ha tawtawon maronong, ambobilang konlan homin kata-tandatongkol ha Dios. 16 Yay panaonmoyo ay gamiton moyo ha ikaabignin a-sa tan a-sa ta masyadoy nandoka a lalakon panaon. 17 Andokamo kialig-alig konlan tawtawonkay ampangintindi nokay intindyonmoyoy kalabayan nan Katawan.

18 Ando kamo maglahing ta pangi-batan a mahira a biyay moyo. Mas-bali pag-inakitan moyon ma-pango-nawan kamon hosto nin Ispirito nanDios. 19 Mitototol kamo ha a-satan a-sa nin main awit kawkantannakasolat ha Halita nan Dios tanlaloma ot a kawkantan pamomori,pati ba-yon kawkantan maka-Dios.Magkanta kamo tan mamori koniJesu-Criston Katawan nin losob hanakom. 20 Lawah tamon pasalamatanyay Dios Ama ha halban bawbagayha ngalan nan Katawan tamon Jesu-Cristo.

Tongkol ha Pa-miambali21 Pahakop kamo ha a-sa tan a-sa ta

iti ma-kit a kaga-galang moyo konanDios.

22 Hikamoy bawbabayi, pahakopkamo ha kaambali moyo a bilangha pa-magpahakop moyo konanKatawan. 23 Nga-min, yay lalakiyay ampamoon konan kaambalina a bilang anamaot koni Cristoa ampamoon kontamon halbanantompol a impagka-lalaman na tanhiyay Ma-milipyas tamo. 24 Kanyano pa-non hitamoy antompol kotampahakop koni Cristo ay anorinanamaot komoyon bawbabayi, dapat

pahakop kamoy namaot ha kaambalimoyo ha anyakaman magbagay.

25 Hikamoy namaot kaparanlawlalaki, labyon moyoy kaambalimoyo a bilang ha pa-manglabi niCristo kontamon antompol. Inimbinay biyay na alang-alang kontamo,26 pigaw gaw-on na tamon banal atawtawo na pa-makayari na tamonnilinis ha paralan nin halita natan nin pa-maotismo ha lanom.27 Ginwa nadti pigaw hitamoy halbanantompol ay maiparihado na tamonomarap painsan kona nin bilang ha a-say babayin ikakahal a na-pakaganda,homin pikas, kolobot o anyakaman ota makasta, [labay totolon, banal tanhomin kapintasan]. 28 Kanya dapatlabyon nin balang lalaki a kaambalina nin bilang ha pa-manglabi naha main nan sarili. Ta hinomana ampanglabi ha kaambali na aybilang nay nan lamang anlabyon amain nan sarili. 29 Nga-min, homintawon kay ampanglabi ha sarili nanlalaman. Masbali ampapanganon tanan-alagaon nadti a bilang anamaotha pa-mag-inakit ni Criston Katawankontamon antompol. 30 Nga-min,hitamo ay pawparti nin impagka-lalaman na a [pa-hal bawbotoltan laman.]* 31 Nga-min, wana haMasanton Kasolatan, “Yadti a bara-nan no anongkot ibati nin lalakiyay tatay tan nanay na ta ki-tapolyay na konan kaambali na, kanyamag-in hilay nan asa-sa.” 32 Yadtinbinanggit ko ay main malalo akanaboan, kot para kongko, yay a-say labay nan totolon ay yay tongkolha pa-makiasa-sa ni Cristo kontamonantompol. 33 Anodtaw pa man, mainya ot syimprin labay totolon tongkolha pa-miambali. Kanya hikamoylawlalaki a main kaambali, balang a-sa komoyo ay labyon nay kaambalina a bilang nin pa-manglabi na hamain nan sarili. Hikamoy namaot abawbabayi, igalang moyoy kaambalimoyo.

Efeso 6:1 342 Efeso 6:186

Tongkol ha awa-nak tan mawma-toantawo

1 Hikamoy awa-nak, pakahonolkamo ha mawmatoantawo moyoalang-alang konan Katawan ta yadtia marapat. 2 Nga-min, wana haMasanton Kasolatan: “Igalang moytatay tan nanay mo.” Yadti a o-nankapanogoan nan Dios a main lamonin pangako, ta wanan impa-lah:3“pigawmag-in labah a pa-halmo tanomanloh ot a biyay mo iti ha lota.”

4 Hikamoy namaot a mawma-toantawo, ando moyo pa-moton a ololan awa-nakmoyoha ambo tama apa-mahonol. Nokay pahi-banon moyohila nin main awit pa-mitandorotan pa-noro ayon koni Jesu-CristonKatawan.

Tongkol ha aw-alipon tan aw-amo5 Hikamoy namaot a aw-alipon,

pakahonol kamo ha aw-amo moyo itiha lota nin main hoston kaga-galang,li-mo tan malinis a kanakoman abilang hi Cristo yay anhonolon moyo.6 Gaw-on moyodti, ambo bongatno angka-kit la kamo o pigaw warima-gostowan lay kasi-sirbi moyo,nokay bana ta an-itoringmoyoy sarilimoyo nin ma-magsirbi ni Cristo tananhomonol ha kalabayan nan Diosnin losob ha nakom. 7 Magsirbikamo konla nin matibolos a nakom taibilang moyon kasi-sirbi koni CristonKatawan, ambo bongat ha tawo.8Tandamoyoy namaot a yay Katawana tomobalo ha balang kaabigan aginwa nin balang a-sa, alipon ya mano ambo.

9 Hikamoy namaot a aw-amo,pakaabig kamoy namaot ha aw-alipon moyo. Ando moyo hila lili-mowon ta tanda moyo a halban tamoay anhomonol ha asa-say Katawana itaw ha langit tan hiya ay hominangkilingan.

Yay impagkaarmas tamo laban koniSatanas

10 Tawtalakaka ko, yay hoyota maiwawali ko ay pakhawonmoyoy nakom moyo ha paralannin pa-makiasa-sa moyo koni Jesu-Criston Katawan tan ha tambaynin kapangyarian na a an-ibi nakomoyo. 11 Bilang impagka-hondalonan Dios, pa-hal iholot moyoykompliton impagkaarmas a inimbinan Dios komoyo ta pigaw ma-paglabanan moyoy tawtaktika niSatanas. 12 Nga-min, yay kalabantamo ay ambo tawo, nokay hilaykay angka-kit a ampi-pamoon tanmain kapangyarian [a kakampi niSatanas,] tan ampango-na konlantawtawon makasalanan a iti ot hakarobloman, a homin lalomano ambohilay halban dawdoka a ispirito ha ta-gay. 13 Kanya pa-hal iholot moyoykompliton impagkaarmas a inimbinan Dios komoyo, pigaw manalokamo ha panaon angkalabanon nakamo ni Satanas, tan pa-makayarimoyon maki-laban ay makhaw kamoot nin nakaodong.

14 Kanya dapat pirmi kamonhanda. Yay dapat moyon impagka-sintoron ha pa-maki-laban ay yaykaptogan. Bi-sa yay pa-hal iholotmoyon pamprotiksyon kolop ayyay pa-makamaptog. 15 Yay dapatmoyon impagkaapin ayi ay yay pa-makaparihado moyon pirmi ninmamiabot nin Labah a Balita nanDios a ampangibatan nin pa-maki-sondo kona. 16 Holok ha halban,panga-gotan moyoy katotpol moyota yadti a impagka-kalasag moyopara ma-patgon tan mai-lop moyoyay pa-hal andortan pawpana a an-ipaniro ni Satanas komoyo. 17 Bi-sa yay gamiton moyon impagka-helmet ay yay pa-milipyas nan Dioskomoyo. Tan yay dapat pakaga-gotanmoyon impagka-ispada a inimbi nanMasanton Ispirito nan Dios laban hakarokaan ay yayHalita nanDios. 18Bi-sa pirmi kamoy namaot domawatkonanDios ha paralannin anyakamayklasin kada-dawat tan pa-midaing

Efeso 6:19 343 Efeso 6:24nin halban bawbagay ha tambaynin Ispirito nan Dios. Pakaingatanmoyon kay homawa nin domawattan ando lingwanan idawat a halbantawtawo nan Dios. 19 Komon idawatmoyo koy namaot a biyan na kon Diosnin kababaan ha pananalita, pigawmakhaw a nakom kon mamiabot ninLabah a Balita tongkol koni Jesus a ba-ba-yo na impatandaan Dios. 20 Nga-min, a-sa kon hogo ni Jesu-Cristo paraipangaral yadtin Labah a Balita, kothawanin anaor ay nakapriso ko banaha pangangaral ko. Kanya idawatmoyo ko a maipangaral kodti ninhomin alangan ta yadti a dapat kongaw-on.

Hoyot a hawhalita21 No hikoy namaot a labay

moyon ma-tandaan, hi Tiquico anaymamibalita komoyo nin halbantongkol ha kapa-halan ko tan yayangga-gaw-on ko. Hiya ay mablitamon talakaka tan a-sa yay namaota maptog a ma-magsirbi koni Jesu-Criston Katawan. 22 An-ihogo ko yakomoyo pigaw ma-tandaan moyoypa-hal mi iti tan pigaw ma-pakhawnay namaot a nakom moyo.

23 Tawtalakaka, biyan na kamokomon nin Dios Ama tan ni Jesu-Criston Katawan nin kaliswayannakom, tan komon pa-goton nay pa-milalabi moyo nin main awit ma-gota katotpol. 24 Komon patoloy moyoynamaot matanggap a kaabigan nanDios, halban moyo a ampanglabikonanKatawan tamon Jesu-Cristo ninlabin homin panganggawan.

Filipos 1:1 344 Filipos 1:20

Solat ni Pablo KonlanAntompol haFilipos

1 Hiko hi Pablo tan hi Timoteo,parihon ma-magsirbi ni Jesu-Cristo.

Solat midti komoyon taga Filiposa nag-in anan bawbanal a tawtawonanDios banaha pa-makiasa-samoyokoni Jesu-Cristo, laloy na komoyonmawma-moon tan mawma-magsirbiha gropo moyon antompol.

2 Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom aibat konan Dios a Ama tamo tan koniJesu-Criston Katawan.

Pa-maki-salamat tan Kada-dawat3 Ampaki-salamat ako konan Dios

topo ma-panomtoman katamo. 4 Habalang kada-dawat ko ay pirmikatamoy namaot an-idawat a halbannin main awit kaligawan, 5 bana taampakiasa-sa kamo ha pa-miabotnin Labah a Balita tongkol koniCristo paibat hin tinanggap moyodtianggan hawanin. 6 Angkasigoro koa yay Dios a nag-ompisan magandanpamama-yo ha biyay moyo ay hiya ota mamipatoloy anggan mayari na-rinha awlon pa-mako nan oman iti niJesu-Cristo.

7 Marapat bongat a anorin a pa-masimala ko para komoyo bana tamabli kamo kongko. Ampakiasa-sakamo kongko lolog iti ko ha pris-owan tan anorin kapara no andipin-sawan tan an-odongan koy Labah aBalita. Kanya kalamo kamoy namaotampananggap nin kaabigan a an-ibinan Dios kongko. 8Tanda nan Dios nopa-noy angkalayam kon kalongowankomoyon halban bana ta anlabyonkatamo nin bilang ha pa-manglabi niJesu-Cristo komoyo.

9 Yay dawat ko para komoyo aykomon mas lalon mama-lah a labimoyo nin main awit karonongan tanmalawang a pangingintindi 10 ta pi-gaw tanda moyon pilion no anyay

pinakalabah, ta pigaw ma-lato nakamo ni Cristo ha awlon pa-mako nanoman iti nin mawmalinis a konsinsyatan homin kapintasan. 11 Tan an-idawat ko ot a yay biyay moyo aymamonga nin poro kaabigan ha tam-bay ni Jesu-Cristo, ta ya-rin a maka-pamin karangalan tan kaporiwan ko-nan Dios.

Nakapamin Abig a Pa-makapriso niPablo

12 Labay kon ma-tandaan moyo,tawtalakaka, a yay nangyari kongkoay lalon nakapamin abig ha ikasolongnin pangangaral nin Labah a Balita.13 Nga-min, nibantog ha intironpalasyo iti tan ha halban tawo iti ayay pa-makapriso ko ay bana ha kasi-sirbi ko koni Cristo. 14 Kanya banakonan yadtin pa-makapriso ko, lakokonlan tawtalakaka konan Katawan akinomhaw a nakom kanya kay hilayna angkali-mo, nokay masbali lalonnagkamain hilan kohaw nakom ninmamiabot Halita nan Dios.

15 Kot balo, main laloman ampan-garal tongkol koni Cristo nin mainawit inggit tan pangongontra. Kothilay laloma ay main labah a tatala.16 Hiladtaw ampangaral tongkol koniCristo bana ta labay lan makadaog aymain laok a ambo labah a tatala, tahay wanla no lalo lan ma-pa-lahan airap ko lo-gan kon nakapriso. 17Hilaynamaot a laloma ay ampangaral banaha main lan labi, palibhasay tandalan intatala na kon Dios para dip-insawan koy Labah a Balita. 18 Kotmaski anyakaman wari a tatala la hamain lan pangangaral, maganda mano main laok ambo labah ay maligako syimpri bana ta angkaipangaral hiCristo.

Iya, tan patoloy a kaligawan ko,19 ta tanda kon yay ogotan ninyadtin pa-makapriso ko ay malibri kosyimpri bana ha dawdawat moyo tanha tambay nan Masanton Ispirito niJesu-Cristo. 20 Ampaka-apos-aposonko tan ampasimalaan a kay ko komonmakagawa anyakaman magbagay a

Filipos 1:21 345 Filipos 2:12ikaringoy ko. Nokay patoloy komona main kon hoston kohaw nakom,lalon-laloy na hawanin para ma-parangalan ko hi Cristo, mag-in habiyay ko o kamatyan man. 21 Nga-min para kongko, yay biyay ko aypara koni Cristo, bi-sa mati ko manay pakinabang ko syimpri. 22 Kotno wari ta magpatoloy ot a biyayko, ma-pa-lahan ot a bonga nin pa-magpagal ko. Kanya kay ko mahalitano anya yay pilion ko. 23 Angkapiknaa kaisipan ko, ta hi-ban syimprinakom kon omalih ana konan yadtinmondo para maipagkalamo koy nahi Cristo ta ya-rin ay lalon labahpara kongko. 24 Anodtaw pa man,kailangan syimpri a patoloy ot abiyay ko ta ikaabig moyo. 25 Bana taanodti, angkasigoro kon patoloy akoot mabyay nin maipagkalamo moyonhalban pigaw ma-tambayan katamonlalonmag-inma-got, tan lalon lomigaha main moyon katotpol. 26 Kanyaha pa-magbolta kon oman isonkomoyo ay lalo moyo yan poriwonhi Jesu-Cristo bana ha kata-tambayna kongko.

27 Hawanin, maski anyamaymangyari kongko, pag-inakitanmoyonmagbiyay nin ayon ha Labah aBalita tongkol koni Cristo. Ha anorin,ma-tibaw katamo man o kai ay ma-balitaan ko a ampagpatoloy kamo ninasa-say kanakoman tan pari-parihomoyon an-ipag-inakit nin odonganyay katotpol a ayon ha Labah aBalita. 28Ando kamo mali-mo konlanampangontra komoyo ta pa-maptogorin konla a hila ay parosawan,balo ta hikamo ay ilipyas nan Dios.29 Inimbi komoyoy pribilihyo ambobongat tompol koni Cristo nokaymagdya-dya anamaot para kona.30 Hawanin anaor ay andomalananamaot komoyoy pangongontra abilang ha na-kit moyon dinomalankongko tan anggan hawanin ayangka-balitaan moyon andomalan otkongko.

2Ipag-oliran hi Cristo

1 Tawtalakaka, ambo doman banaha pa-makiasa-samoyo koni Cristo ayangkomhaw a nakom moyo? Ambodoman anggomalahgah kamo ot banaha labi na? Ambo doman main ka-mon pa-makiasa-sa ha Ispirito nanDios? Ambo doman main kamoy na-maot nin labi tan inganga-ro ha a-sa tan a-sa? 2 Kanya komon miasa-sa kamon kaisipan, lalon milalabi,misosondo, tan magkamain nin pari-parihon tatala pigaw mahostoy kali-gawan ko. 3 Ando kamo gomawanin anyakamay bagay para daogonmoyon bongat a kapara o bana hapa-magmata-gay. Nokay masbalimagpakaaypa kamo ta mas paala-gawon moyoy laloma dinan ha sar-ili. 4 Ambo kapag sarili moyon bon-gat a intindiyon moyo, nokay isiponmoyoy namaot a ikaabig lan laloma.5 Yay dapat pa-mag-iisip moyo ayyay bilang pangingisip ni Jesu-Cristo.6 Nga-min, maskin ison konay pa-maka-Dios ay kay na kinawa-nan im-bati a pa-makapantay na konan Dios,7nokay naglalaman yan tawo tan nag-biyay nin bilang a-say alipon. 8 Hapa-maglalaman nan tawo ay nag-pakaaypa ya tan nag-in yan mahonolanggan ha kamatyan, maski yay ka-matyan na kot ha kros. 9 Kanya inta-gay na yan hosto nin Dios tan inimbina kona yay ngalan pinakamata-gayha halban ngalan, 10 pigaw ha ngalanni Jesus, halban pinalsa ha langit mano ha lota, pati hilay nati na ay man-alimokor nin somamba kona. 11 Tanhalban ay bomilbi a hi Jesu-Cristoay Katawanpigawma-parangalan yayDios Ama.

Dapat Ma-kit ha Biyay Moyoykawkaabigan

12 Kanya, anlabyon kon tawta-lakaka, tanda kon lawah kamon ma-honol, ambo bongat hin ison ako,nokay mas laloy na hawanin ta kaykoy na ison. Kanya ipagpatoloy

Filipos 2:13 346 Filipos 3:2moyon ipag-inakit a main moyonkalipyasan ninmain awit hoston kali-mowan ha Dios. 13 Tandaan moyo ayay Dios a ampami komoyo nin apostan kababaan para magwa moyoymain nan kalabayan.

14 Ha anyaman a gawa, ando kamomagriklamo ni ki-porpya, 15 ta pigawyay biyay moyo bilang awa-nak nanDios ay mag-in malinis tan hominpa-magkolang. No anorin, hominmaipintas komoyo anggano man itikamo ha botlay nin tawtawon man-gayangat a kaisipan tan dawdoka agawa. Kanya kaalimbawaan moyo aybawbitoon a ampakapamin hawangha mondo, 16 ta an-iabot moyo konlayay Halita nan Dios a ampakapaminbiyay a homin anggawan. Bi-sa haawlon pa-mako nan oman iti ni Cristoay maipagmahi-ban katamo, ta kaal-imbawaan ko ay naki-lomba nolayo onagtrabahonin kaynasayang apinag-pagalan.

17 No kailangan ibi koy biyay kobilang pa-lah ha an-ida-ton moyo haDios tan ha kasi-sirbi moyo kona banaha main moyon katotpol, maliga kosyimprinmati tan patoloy akonmaki-lilikot komoyon halban. 18 Anorinkapara, dapat maliga kamoy namaottan maki-lilikot kamo kongko.

Tongkol ha Pa-mag-inakit ni Timo-teo

19 Ampasimala ako koni Jesus aKatawan a ha maparah a panaonay aboloyan nan ma-pa-ka ko isonkomoyo hi Timoteo, pigaw mag-in may-om a kaisipan ko no ma-tandaan koy namaot yay kapa-pa-hal moyo. 20 Homin laloman bilangkona a kaasa-sa kon kanakomannin ampag-inakit para komoyo.21 Nga-min, hilay laloma ay biigsarili lan ikaabig bongat a an-isiponla, ambo yay bawbagay para koniJesu-Cristo. 22 Kot tanda moyoy natan na-hobokan no pa-no kaptoghi Timoteo. Tinambayan na ko hapangangaral nin Labah a Balita abilang ha kata-tambay nin a-say anak

ha matoantawo na. 23 Kanya naoramplanowon kon hiyay pa-kaon koison komoyo no ma-tandaan koy naymangyari kongko. 24 Ampasimalaako konan Katawan a hiko man kotaboloyan nan maka-ka anamaot isonkomoyo ha maparah a panaon.

Tongkol ha Pa-mag-inakit niEpafrodito

25 Naisipan kon kailangan koyay nan paboltawon ison komoyohi Epafrodito a talakaka tamo ainhogo moyo para tambayan ako hapawpangangailangan ko. Kalamo-lamo ko ya ha pangangaral tankaparan yan pa-hal hondalo ni Cristo.26Hi-ban a nakom nan ma-paki-kitankamoy halban, ta golo-goloy kaisipanna bana ta na-balitaan moyonnagmasakit ya. 27Talagannagmasakityan grabi tan naga ot nati. Kotinomabig ya bana ha inganga-ronan Dios kona, tan inganga-ro na otkongko pigaw ambo patong-patong akaloloan ko.

28 Kanya mapilit ko yay nanpaboltawon ison komoyo, ta pigawpa-maka-kit moyo kona ay malilikotkamoy na tan pigaw ma-ba-wahananamaot a pa-mag-aborido kotongkol komoyo. 29 Kanya tanggaponmoyo ya komon nin main mahi-ban akaligawan alang-alang ha pa-miasa-sa tamo konan Katawan. Igalangmoyoy tawon bilang anorin kona.30 Nga-min, bana ha kasi-sirbi nakoni Cristo ay naga ya nati, ta intayanay biyay na ta hiyay nangwan logarmoyo para manambay kongko.

3Paralan Para Mag-in Tawo nan Dios

1 Hawanin, tawtalakaka, pakaligakamo bana ha pa-makiasa-sa moyokonan Katawan. Kay ko anhawa olit-oliton isolat odtin bawbagay komoyota ikaabig moyodti.

2 Mag-ingat kamo konlan pa-halaw-aso, [yay labay totolon,] hilayanggomwa doka tan ampangaral a

Filipos 3:3 347 Filipos 3:18kailangan ot pakogit [ta yadti kanoyparalan para mag-in tawo nan Dios].3 Tandaan moyo a ambo hila, nokayhitamoy potog a tawtawo nan Diosbana ta ansomamba tamo kona hapangongo-na nin Ispirito na, tan yayan-ita-gay tamo ay hi Jesu-Cristo, takay tamo ampasimala ha paralan akinaogalian gaw-on ha lalaman.

4 Hawanin, no komon ta makwayadti ha anorin a klasin kinaogaliana kapanogoan komin Israelita, hikoman ay main akoy namaot komonbastantin ma-pasimalaan. Tan nomain ampangisip a maari yan po-masimala ha anorin a bawbagay, masampaka-lamang ako komon. 5 Nga-min, kinogit ako hin ikawalon awlopaibat hin in-abing ako. A-sa konpotog a Israelita a ibat ha lipi niBenjamin. Talagan lihitimo kon Is-raelita a anha-wayan anamaot “He-breo”. A-sa kon mahonol ha kawka-panogoan nan Dios ta kabilang akoha pinakaistrikton gropo nin rili-hyon mi a anha-wayan “Pariseo”.6 Ha pa-mag-inakit kon makahonol,dina-damsak koy naor hilay antom-pol koni Cristo. No pi-totolan yaypa-mag-in maptog bana ha kaho-honol ha kawkapanogoan nan Dioshomin maipintas kongko. 7 Kotanorin man, bana koni Cristo, ya-rin halban kaho-honol ko ha kawka-panogoan a intoring kon pakina-bang hin yadtaw ay intoring koy nanhomin kwinta. 8 Talagan halban baw-bagay a maitoring maalagá ay biigkoy nan an-ibilang homin kwinta, tahomin anan laloman pinakamaalagáno ambo yay pa-maka-bilbi ko koniJesu-Cristo a Katawan ko. Alang-alang kona, yadtaw halban dati konampaalagawon ay binokotan ko ta an-itoring koy nan bilang dolmong ta pi-gaw maka-pakiasa-sa ko koni Cristo,9 tan maibilang akon iti kona. Kaykoy na ampasimala a mag-in akonmaptog banaha kaho-honol ha daan akawkapanogoan nan Dios nokay banaana ha katotpol ko koni Cristo. Yay

pa-mag-in konmaptog ay ibat ha Diosbana ta tinompol ako koni Cristo.

10 Yay apos ko hawanin ay ma-bilbikon labah hi Cristo tan lalo kon ma-ranasan yay main nan kapangyarianta norong yan nabyay, tan apos koot mag-in bilang kona ha pa-mag-agwanta nan dya-dya ha kaho-honolna anggan ha kamatyan. 11 Ya-rinhalban ay an-aposon ko ta an-omasako a hiko man ay paorongon mabyay.

Kaalimbawaan Pa-magbiyay ninKristyano ay Pa-maki-lomba

12 Kay ko anhalitaon a naabot koynay halban ya-rin an-aposon ko okari pirpikto koy na. Nokay mas-bali patoloy akon ampag-inakit pi-gaw matoor yay tatala ni Jesu-Cristopara kongko hin hina-wayan na konmag-in tawo na. 13 Tawtalakaka, an-oliton ko, kay ko an-itoring a nang-yari nay an-aposon ko nokay yadtiyay a-say bagay a anggaw-on ko: Kaykoy na an-isipon a nawnakalabah tayay antatalawon ko ay bawbagay aan-arapon. 14 No bilang ha lom-baanmolayo, diritsoy kapo-polayo koangga konan yay popolayowon pigawmatanggap koy primyo nan Dios, tayadti a bara-nan no anongkot hina-wayan na kon magbiyay ha langitbana ha pa-makiasa-sa ko koni Jesu-Cristo.

15 Anorin komon a pawpa-mag-iisip nin hitamoy ma-got ana ha ka-totpol. Kot no wari ta main ot bawba-gay a hakalakoy pangingintindi moyoay ipatnag na ot syimprin Dios orinkomoyo. 16 Kot yay bawbagay ana-tandaan tamoy na ay kailanganpatoloy tamon honolon [tan pari-parihon pag-inakitan.]*

17 Tawtalakaka, miasa-sa kamonmakialig ha alimbawa a na-kit moyoha biyay ko tan mangimaton kamokonlan hilay ampagbiyay anamaotayon ha impa-kit min alimbawa.18 Nga-min, mabotbot kon imbalitakomoyo hin yadtaw, tan hawanin an-itangih kon totolon anaman komoyoa lako hilay ampagkonwari antompol,

Filipos 3:19 348 Filipos 4:13kot balo angka-patnagan ha main lanpa-magbiyay a kontra hila ha totorotongkol ha pa-ngamati ni Cristo hakros. 19Yay ogotan la ay kaparosawana homin panganggawan, ta yay an-ipagdios la ay yay dawdoka a aposnin lalaman. Bi-sa an-ipagmahi-ban la ot yadtaw bawbagay a dapatkomon kot ikaringoy tan homin hilanlaloman piniisip no ambo bawbagaya makamondo. 20 Kot hitamo aypa-hal ambo anan taga mondo tayay talagan logar tamo ay ha langit.Itaw yamangibat yay ampakata-taga-nan tamon Ma-milipyas a hi Jesu-Criston Katawan. 21 Hiya a managilinin yadtin lota tamon lalaman,pigaw mag-in bilang ha lalaman na amarangal. Gaw-on nadti ha main nankapangyarian ta baba nan pahokoona halban bawbagay kona.

4Pawpa-lah a Bibilin ni Pablo

1 Tawtalakaka a talagan mablikongko tan angkalongowan ko,hikamoy an-ikalilikot ko tan pa-halprimyo kon korona, komon patoloykamon paka-got ha pa-makiasa-samoyo konan Katawan. 2 Hawanin,labay kon ipaki-totol komo Euodiatan komo Sintique a mi-sondo kamoyna komon, lalo paot pariho kamonantompol konan Katawan. 3 Bi-sa hika a maptog kon kalamoanison ha pa-magsirbi konan Katawan,an-ipaki-totol koy namaot komo akomon tambayan mon ma-pi-sondohila-rin loway babayi. Kalamo kohilan nagpagal ha pangangaral ninLabah a Balita, anorin kapara koniClemente tan laloma ot a nakita-tambay kongko. Yay ngawngalan lanhila-rin ay nakasolat itawha libro nanDios a paka-kitan nin ngawngalantawtawon binyan nan biyay a hominanggawan.

4 Pakaliga kamon pirmi konanKatawan. An-oliton ko, pakaligakamo. 5 Ipa-kit moyoy pangangabotmoyo ha halban tawo. Madani yay

nan makalato a Katawan. 6 Andokamo maaborido ha anyakamaybagay, nokay ipatandaanmoyo konanDios a halban pawpangangailanganmoyo, ipakikwa tan idawat moyo-rin kona nin main awit pa-maki-salamat. 7Bi-sa matanggapmoyo ibatkonan Dios yay kaliswayan nakom akay maabot isipon tan pangibatankay maaborido a main moyonkawkanakoman tan pawpangingisipbana ha pa-makiasa-sa moyo koniJesu-Cristo.

8 Tawtalakaka, yay hoyot konbibilin komoyo ay pag-inakitanmoyon isipon yay bawbagay apotog, yay gawgawa a marangal,matoynong, malinis, ka-palilikotha kapara tan marapat, tan yaybawbagay a talagan labah tan dapatmapori. 9 Patoloy moyon isagawayadtaw na-pag-aralan tan tinanggapmoyo kongko ha halita man o ha na-kit moyo ha biyay ko. Ha anorin,yay Dios a ampangibatan nin maintamon kaliswayan nakom ay lawahison komoyo.

Pa-masalamat ni Pablo ha Impa-witlan Tambay Kona

10 An-ikalilikot kon labah konanKatawan ta pa-makalabah ninnaboyot a panaon ay ninghan ana-man a naipa-kit moyo a main moyonpa-mag-inakit para kongko. Tandakon kay kamo ampaka-lingwan,kanya bongat ta kay kamo nagkamainlogar nin mami kongkon tambay hinnakalabah. 11 Na-halita kodti, ambobana wari ta ampangailangan ako.Nga-min, na-pag-aralan kon mag-in kontinto ha anyakamay pa-halko. 12 Tanda ko no pa-no mabyayha kairapan tan ha kainomayan.Na-pag-aralan kon arapon a halbanbagay: maskin ayti ko mi-wan tanmaskin anyay pa-hal ko, angkabhoyo angka-bitilan man, mainomay oampangailangan man. 13Mababa konarapon a halban bawbagay bana ta hiCristo a ampamin kohaw kongko.

Filipos 4:14 349 Filipos 4:2314 Kot anorin man, talagan labah

yadtin ginwa moyon kata-tambaykongko ha main kon pawpangan-gailangan. 15 Tanda moyo man,hikamoy taga Filipos, hin ba-ba-yokon ampangaral nin Labah a Balita aykay homin laloman gropon antompola ampama-wit tambay kongkonokay hikamon bongat, ta nama-wit kamoy naor nin tambay kongkohin inomalih akoy na ha probinsyamoyon Macedonia. 16 Tan maski hinitaw ako ot ha syodad Tesalonica, aparti ot nin probinsyamoyo ay nama-wit kamoy nan pawpangangailanganko nin ambo kapag ni-ninghan. 17Kayko an-ibalita yadti bana wari ta labay-labay kon main akon matanggap.Nokay yay labay ko ay mapa-lahana tanggapon moyon tobalo a bonganin kaabigan moyo. 18 Hawanin,na-tanggap koy nay halban impa-wit moyo kanya sagana akoy na.Mawanay akoy na bana ha na-tanggap kon impa-wit moyo koniEpafrodito. Kaalimbawaan nin ya-rin impa-wit moyo ay mabanglon da-ton a talagan karapat-dapat tan ka-palilikot konan Dios. 19Hawanin, yayDios anamaot a mami komoyo ninhalban pawpangangailangan moyoayon ha kayamanan nan kay ma-ma-min a an-ibi na komoyo bana koniJesu-Cristo. 20 Poriwon tamo yay Diosa Ama tamo anggan-angga. Amen.

Hoyot a Pawpakomosta21 Ikomostamoyo kohahalban ison

a nag-in banal a tawtawo nan Diosbana ha katotpol la koni Jesu-Cristo.Komosta kamoy namaot, wanlan hi-lay tawtalakaka tamo ha katotpol akalamo ko iti. 22 Halban lay namaotkaparan antompol iti, lalo hilay ampi-wan ha palasyo nan impirador ayangkomostawon la kamoy namaot.

23 Hikamoy halban, komon patoloymoyon matanggap a kaabigan nanKatawan tamon Jesu-Cristo. Amen.

Colosas 1:1 350 Colosas 1:18

Solat ni Pablo konlanantompol haColosas

1 Hiko hi Pablo, apostol ni Jesu-Cristo bana ta yadti a kanakoman nanDios. Kalamo ko iti hi Timoteo akaparay namaot antompol.

2 Solat kodti para komoyo ison hababalin Colosas a nag-in bawbanal atawo nan Dios tan maptog a tawta-lakaka bana ha pa-makiasa-sa moyokoni Cristo.

Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom aibat konan Dios a Ama tamo [tan koniJesu-Criston Katawan.]*

Kada-dawat tan pa-maki-salamat3 Hamainmin kada-dawat para ko-

moyo, lawah kamin ampaki-salamatha Dios a Ama nan Katawan tamonJesu-Cristo, 4 ta na-balitaan mi yaytongkol ha katotpol moyo koni Jesu-Cristo tan yay pa-manglabi moyoha halban nag-in tawtawo nan Dios.5 Anorin a anggaw-on moyo bana taampasimalaan moyon ibi nan Diosyay an-ita-gan na para komoyo halangit. Ya-rin odtaw nalngomoyo hinimpangaral komoyoy tama a totoroa homin laloma no ambo yay Labaha Balita tongkol koni Jesus. 6 Niabotorin komoyo tan halos ha intiroynanmondo, kanya ampama-yoy ogalilan hilay tawtawon tinompol nin bi-lang anamaot ha ampangyari komoyopaibat hin nalngo tan naintindyanmoyo yay kaptogan tongkol ha kaabi-gan nan Dios. 7Yay namitoro komoyonin yadti ay hi Epafras a mabli minkaparan ma-magsirbi ni Cristo, ta an-tambayan na kamoy naor bilang a-say maptog a ma-magsirbi ni Cristo.8 Imbalita na ot komi yay tongkol hapa-manglabi moyo a ibat konan Ispir-ito nan Dios.

9 Kanya naor, paibat hin nalngomidti tongkol komoyo, lawah mi ka-mon an-idawat ha Dios. Andawaton

mi a pa-lahan na ot a karonongantan pangingintindi moyo a ibat haIspirito na anggan mahostoy tinandamoyo tongkol hamainnan kalabayan.10Ha anodti ay makapagbiyay kamonmarapat tan lawah ka-palilikot konanKatawan, hosto ha halban klasingawgawa kaabigan, tan lalo moyonma-bilbi yay Dios. 11 An-idawatmi ot kona a yay homin kaparankapangyarian na a mamakhaw ninmain moyon kanakoman, pigaw ma-pagpasinsyawan moyo tan maag-wantawan nin main kaliliktan yayanyakaman a kawkairapan. 12Patoloyanamaot komon a pa-masalamatmoyo konan Ama, ta imbilang natamon marapat para maka-paki-lamo nin mananggap ha pa-haltawil a an-ita-gan na kontamontawtawo na itaw ha ampag-arian nansangkahawangan.

13 Nga-min, inlibri na tamoy naha pa-makaalipon konan yay ampag-ari ha karobloman ta inlipat na ta-moynaha ampag-arianninmabli nanAnak. 14 Yay daya nin Anak na aimpanondon na kontamo, labay to-tolon, pinatawad nay na a main ta-mon kawkasalanan.

Homin maka-pakipantay koni Jesus15 Hi Cristo yay pa-hal litrato

nin yay Dios a kay angka-kit, tanhiyay impagka-kalingkakaan nin hal-ban pawpinalsa. 16 Impapalsa nanDios konay halban bawbagay ha lan-git tan ha lota, halban angka-kit tanhalban kay angka-kit, kabilang ison aaw-ispirito, labahmaydoka, a ampag-ari tan ampamoon, main katongkolantan main kapangyarian. Ya-rin hal-ban ay pinalsa nay naor ni Jesus tanintatala ot para kona. 17 Hiya ayhiyay na ba-yo ot pinalsay halban,tan bana kona, halban ay ampagpa-toloy nin main kaayosan. 18 Hiyayimpagka-olo nin iglesia na a hominlaloma no ambo hitamoy antompol apa-hal lalaman na. Hiyay nag-ompisanin yadtin iglesia, ta hiyay no-nanpinaorong nabyay a kay ana mati,

Colosas 1:19 351 Colosas 2:6pigaw ha halban bawbagay ay hiyaymanalonggaring. 19Nilabay nan Amaa yay halban pa-maka-Dios na ay biiganamaot iti konan Anak na. 20 Tannilabay na ot a yay Anak na a mag-inparalan para ipaki-sondo konay hal-ban pawpinalsa, ha lota o ha langitman. Kanya nati yay naor hi Cristoha kros, tan yay daya nan tinomolo aginwa nan paralan nin Dios Ama paraipaki-sondo na tamo ha sarili na.

21Hin yadtaw, madayo kamo konanDios, tan kakontra na kamo bana hakarokaan nin kawkaisipan tan gaw-gawa moyo. Kot hawanin, impaki-sondo na kamoy nan Dios kona, 22 tainimbi nay lalaman ni Jesus nin matipigaw maiarap na kamo kona nin ba-nal, homin kapintasan tan homin pa-magkolang. 23Balo ta kailangan mag-patoloy kamo nin maptog tan ma-got hamainmoyon katotpol tan andomoyo po-layan nin maalih yay pag-asamoyo a nangibat ha Labah a Balitaa nalngo moyo. Yadtin Labah a Balitaay an-ipangaral ha halban tawtawoha balang lawlogar tan hiko hi Pabloay nag-in mangangaral nin yadti.

Katongkolan ni Pablo para konlanambo Israelita

24 Kanya ko an-ikalilikot yay pa-magdya-dya ko hawanin alang-alangkomoyo, ta ha anodtin paralan aydalanan koy kapnoan nin pa-magdya-dya ni Cristo a kailangan ot dalananalang-alang ha iglesia na, labay to-tolon, halban antompol a impagka-lalaman na. 25 Nga-min, nag-in akonma-magsirbi para ha iglesia na, tapina-tayaan na kon Dios nin ipan-garal komoyon ambo Israelita yayHalita na. 26 Yadti yay tongkol hasikriton plano na a kay na impatan-daan nin naboyot a panaon kon-lan honol-honol a hinirasyon nintawo hin yadtaw, nokay hawanin nanbongat impatandaan kontamon nag-in tawtawo na. 27 Kanya hitamoytawtawo na konan yadtin panaon,yay intatala nan Dios pamipatan-daan a kalamo kamoy namaot payti,

hikamoy kaparan antompol a amboIsraelita nin makatanggap yadtin na-pakagandan kaabigan a implano na.Yadtin plano na a kay impatandaanhin o-na a homin laloma no ambo yaypa-mi-wan nay namaot ni Cristo hakanakoman moyon ambo Israelita aantompol kona, a pangibatanninpag-asa moyon maka-paki-lamo anamaotha glorya. 28 Kanya, ha pangangaralmi tongkol koni Cristo ay ambibilinantan antoroan mi balang tawo ayonha halban min karonongan, pigawbalang tawon ampakiasa-sa koni Jesu-Cristo ay maiarap mi konan Dios ninhomin kapintasan. 29 Yadti naor atatala ko, kanya ako ampagpagal tanampag-inakit ayon ha kapangyarianni Cristo a ampami kongko nin ambobastan kababaan.

21 Labay kon ma-tandaan moyo

no pa-no kahi-ban a pa-mag-inakitko para komoyo tan anorin kaparakonlan hilay antompol ha Laodicea,pati konlan laloma ot ha lalomanlawlogar a kaparamoyon kay ot naka-kit kongko nin pirsonal. 2 Ampag-inakit ako pigaw halban moyo ayma-pakhaw a main moyon katot-pol, tan manga-piasa-sa kamo hamain moyon pa-milalabi. No anorin,mag-in kamon sigoradon-sigorado hamain moyon pangingintindi, ta ma-tandaan moyon labah yay bawbagay-bagay a kay impatandaan hin yadtawtongkol ha Dios Ama tan koni Cristo.3Hi Cristo a ampangibatan nin halbankaronongan tan pangingintindi.

4 An-ibalita kodti pigaw kay kamomailingo nin hinoman a tawonampigamit nin hawhalita a ka-paayat. 5 Anggano man kay ko isonkomoyo, ison syimpri a kanakomanko. Angkalilikot ako ha maayosmoyon pa-milalamo tan ha ma-gota katotpol moyo koni Cristo.

Ando palingo ha kawkapilosopowan6 Bana anaor ta tinanggap moyo

hi Jesu-Cristo nin Katawan moyo,

Colosas 2:7 352 Colosas 2:21magbiyay kamon main pa-makiasa-sa kona: 7 Panga-gotan moyo yaytanda moyo tongkol kona, pa-halipondasyon moyoy biyay moyo kona,pa-goton moyoy main moyon katot-pol ayon ha intoro komoyo, tan lalomoyo ot pa-lahan orin nin main awitpa-maki-salamat ha Dios.

8 Mag-ingat kamo pigaw kay kamomabihag nin hinoman ha paralan ninlingon totoro a kapilosopowan tanhomin kwinta, ta ambo ayon ha to-toro ni Cristo nokay nawnaiknawanbongat a tototolon tan rawriglamintonin kamondowan. 9 Pa-lilihan moyo-rin ta hi Cristo a naglalaman tawo ayiti konay halban pa-maka-Dios, 10 tanbana ha pa-makiasa-sa moyo kona ayhosto kamoy na ha hilap nan Dios. HiCristoy poon nin halban pawpinalsa aampamoon tan main kapangyarian.

11 Bana ha pa-makiasa-sa moyokoni Cristo ay pa-hal kogit kamoynamaot ana, [pamilbian a tawtawona kamon Dios a bilang komin Is-raelita.] Balo ta yadtin pa-hal pa-makogitmoyo ay ambogawanin tawoha lalaman, nokay gawa ni Cristo hapa-ngalih na nin dawdoka a ilig ninlalaman moyo. 12 Nga-min, hin bi-naotismowan kamo ay pa-hal intabona sawsarili moyo kalamo ni Cristo,tan pa-hal pinaorong kamon nabyaykalamo na, [labay totolon, binyan nakamon ba-yon biyay] bana ta ampi-pol kamo ha kapangyarian nan Dios,ta pinaorong nay naor nabyay hi Je-sus.

13 Hin yadtaw ay pa-hal nati kamobana ha kasalanan tan kay kamoanhomonol ha kawkapanogoan nanDios komin aw-Israelita. Kot hawaninay binyan na kamoy naor Dios ba-yonbiyay bana ha pa-makiasa-sa moyokoni Cristo tan pinatawad nay naa halban tamon kawkasalanan, 14 tapinolak nay na yay kawkasalanan anakalista kontra kontamo. Inalihannan kwinta yadtin listawan ta pa-halimpasak anamaot ha kros ni Cristo.15 Ha pa-ngamati ni Cristo ha kros

ay tinalo nay namaot hilay dawdokaa ispiriton ampamoon tan main ka-pangyarian. Hiladti ay bilang bawbi-hag a imparada na, pa-mipatnag hahalban a dinaog na hila.

16 Kanya ando moyoy na intindyonno main manosga komoyo banata main kamon angkanon o an-inomon a bawal kano, o bana takay moyo ansilibrawon yay tinaon-taon a pawpista min Israelita, oyay pista kada ba-yon bolan o yayAwlon Pa-mainawa. 17 Nga-min, ya-rin a datin kawkapanogoan a inimbinan Dios ay bilang ha a-say anino apa-matanda hin yadtaw tongkol habawbagay amakalato, kot hawanin itiyay na hi Cristo a hiyay dapat tamonhonolon. 18 Ando kamo palingo tamapirdiwan kamon primyo ha dobalibiyay, no ki-pol kamo konlan hilaymapilit manoro tongkol ha lingonklasin pa-magmaaypa tan ha pa-magsamba ha aw-anghil. Bi-sa yayilig la paot pag-aralan ay bawbagay-bagay a kay angka-kit. Yay anorin atawtawo ay mangalaspot bongat taampo-na konlay makamondon isip.19 Homin hilan rilasyon koni Cristo aimpagka-olo nin hitamoy antompol.Hawanin, no pa-non ha olo angkaibata kahi-hi-ban tan pa-miasa-sa ninbalang parti nin lalaman ha paralannin aw-oyat tan pawpilpoan, anorinanamaot kapara koni Cristo, ta hiyayampangibatan nin kohaw tan pa-makiasa-sa nin halban impagka-partin lalaman na ayon ha kalabayannan Dios.

Yay Ba-yon Biyay koni Cristo20 Tawtalakaka, bana anaor ta pa-

hal nati tamon kalamo ni Cristo,ambo moyoy nan kailangan hon-olon a makamondon rawriglaminto.Anongkot man ampagbiyay kamo bi-lang hakop kamo ot nin kamondowanta ampahakop kamo ot ha naiknawana rawriglaminto, 21 a bilang wanlanan-ibawal, “Ando mo tigoon odti”,“Ando mo tawayan orin” o “Ando mo

Colosas 2:22 353 Colosas 3:16ga-gotan odtaw.” 22 Anta halban ya-rin bawbagay ay talagan ginwa paraka-minon. Yay anorin a pa-mibawalay kawkasogoan tan tawtotoro bon-gat tawo. 23 Yay anorin a kawklasinkasogoan ay bilang hay wamoyoy nalawlabah ta an-ipangaral lay naor yaytongkol ha pa-magsamba ha anyamaylabay lan tawon sambawon, tongkolha pa-magmaaypa tan tongkol ha pa-madya-dya ha sarilin lalaman. Antahalban ya-rin ay omogot bongat hapa-magosto nin sarili lan dawdokaa apos, ambo ha marangal a pa-magbiyay.

31 Kot hawanin, bana naor ta pa-

hal pinaorong kamon nabyay kalamoni Cristo, pag-inakitan moyoy baw-bagay a makalangit ta itaw ya hiCristo nin antoklo hawanan nanDios.2 Lawah moyon pakaaposon yay baw-bagay a makalangit, ambo yay baw-bagay a makamondo. 3 Nga-min, pa-hal nati kamoy na ha daanmoyon pa-magbiyay tan main kamoy nan ba-yon biyay a nakaharya konan Dioskalamo ni Cristo. 4 Palibhasay hiCristo a ampangibatan nin ba-yonbiyay tamo kanya ha pa-mako nanoman iti ha kalotaan, hitamo manay ma-kit kalamo na tan maka-paki-lamo ot ha main nan karangalan.

Yay Daan tan Ba-yon Pa-magbiyay5 Bana ta anorin, alihon* tamoy

na ha main tamon pa-magkatawo yayaw-apos amakamondo, bilang yaypa-maki-lalaki o pa-mabayi, yay lalomaot a gawgawa imoralidad, dawdokaa ilig lalaman, dawdoka a apos, tanyay kagamgaman a an-ibilang ana-maot pa-magsamba ha dios-diosan.6Yay anodtin gawgawa ay antiplononnan Dios kanya parosawan na hilaykay anhomonol kona. 7 Hin yadtaw,anorin anamaot a pa-magbiyay moyota ampango-nawan kamo nin anorina dawdoka a apos.

8 Kot hawanin, alihon moyoy naha pa-magkatawo moyo yay halbandawdoka a gawa, bilang anamaot haamot olo, hobhob, pa-na-damsak,pa-maroroka tan pa-ngiinsolto.9Ando kamoy namaotmi-pangalotoy.Nga-min, inalih moyoy nay daanmoyon pa-magkatawo, pati na yaydati moyon gawgawa. 10 Inhagilimoyoy nay ba-yon pa-magkatawoa patoloy amba-yowan nan Dios,anggan yay pa-mag-oogali moyo aymag-in bilang kona a namalsa ninyadtin ba-yon pa-magkatawo moyo,ta pigawmag-in hosto a pa-makabilbimoyo kona. 11 Bana konan yadti,ambo anan maalaga no Israelita tamoman o ambo, kogit man o ambo,sibilisado man o ambo, alipon mano ambo. Ambo anan yay ingkatawotamoy maalaga nokay hi Cristo yaypinakamaalaga ha halban, tan iti yaha balang antompol.

12 Hikamo ay pinili nan Dios, ginwanan bawbanal a tawo na tan mablikamo kona. Kanya dapat mainganga-rowon kamo, maabig, ma-ngaaypa anakom, mapangabot tan mapasinsya.13 Miaabot tan mipapatawaran kamono main nakagwa nin ikahakit ninmain moyon kanakoman. No pa-nona kamo pinatawad ni Cristo, anorinanamaot a dapat nin pa-matawadmoyo ha a-sa tan a-sa. 14 Kot yaypinakamaalaga ha halban ay milal-abi kamo, ta pigaw mahostoy mainmoyon pa-miasa-sa. 15 Bi-sa yaykaliswayan nakom a ibat konan Diosay lawah mango-na komoyo, ta kino-tana na kamo para magkamain ka-mon labah a pa-miasa-sa bilang paw-parti nin impagka-lalaman ni Cristo.Lawah kamoy namaot maki-salamatha Dios. 16 Itanom moyo ha mainmoyon kawkanakoman yay tawtotoroni Cristo. Mitotoroan tan miwawali-wan kamo ayon ha halban klasinkaronongan, nin gomamit anamaotkawkantan nakasolat ha Halita nanDios tan lalomaot a kawkantanpamo-

* 3:5 3:5 Ha Griego: patyon.

Colosas 3:17 354 Colosas 4:10mori, pati ba-yon kawkantan maka-Dios. Magkanta kamo konan Katawannin losob ha nakom tanmain awit pa-maki-salamat kona. 17Ha anyakamana gaw-on moyo o halitaon, halban aybiig moyon gaw-on alang-alang koniJesus a Katawan, tan banaha ginwanaay maki-salamat kamon lawah konanDios Ama.

Labah a pa-makiasa-sa bilang an-tompol

18 Hikamoy bawbabayi, balang a-sakomoyo pahakop kamo ha kaambalimoyo ta yadti a marapat bilang an-tompol konan Katawan.

19 Hikamoy namaot kaparanlawlalaki, balang a-sa komoyo labyonmoyoy kaambali moyo, tan andomoyo hila biyan hakit nakom.

20 Hikamoy namaot a aw-awa-nak,homonol kamo konlan matoantawomoyo ha halban bagay ta yadti kot ka-palilikot konan Katawan.

21 Hikamoy namaot a tawtatay,ando kamomisobra ha pa-mitoynongmoyo konlan awa-nak moyo ta pigawkay komapoy a main lan kanakoman.

22 Hikamoy namaot a aw-alipon,honolon moyo ha halban bagay hilayaw-amo moyo iti ha lota. Angka-kitla kamo man o kai, magsirbi kamoambo para pagostowan a tawo, nokaypagsirbiwan moyo hilan maptog ninmain awit li-mohaDios. 23Haanyaka-man a gaw-on moyo, gaw-on moyonlosob ha nakom a bilang yay Katawana ampagsirbiwan moyo, ambo bon-gat kapag tawo. 24 Tanda moyoman a matanggap moyoy tobalo nanKatawan a an-ita-gan na komoyo bi-lang awa-nak na, bana ta hi CristonKatawan yay talagan ampagsirbiwanmoyo. 25 Kot yay tawon anggomwakasalanan ay ma-parosawan ya ayonha doka a ginwa na, ta yay Dios ayhomin angkilingan.

41 Hikamoy namaot a aw-amo, ibi

moyo konlan aw-alipon moyo yay

tama tan marapat. Tandaan moyo ahikamo man ay main Amo ha langit.

Laloma ot a bawbibilin2Magpatoloy kamonmag-inakit ha

kada-dawat nin losob ha nakom tanawit a pa-maki-salamat. 3 Ilamomoyokami namaot ha main moyon daw-dawat a komon biyan na kami ot Diosnin aw-oportonidad nin makapan-garal, pigawmaibalita mi yay tongkolkoni Cristo a kay impatandaan hino-nan panaon. Yadtin pangangaralko a nag-in bara-nan no anongkotnakapriso ko hawanin. 4 Idawat moyoa maipahawang kon labah yay an-iaral ko ta yadti talagay dapat kongaw-on.

5 Pakaabig kamo ha main moyonpa-maki-tatawo konlan hilay kayantompol, tan gamitonmoyoy balangoportonidad moyo nin maipa-kitkonla a antompol kamo. 6 Kailanganyay pananalita moyo ay pirminmaayos, yadtaw makapamin abigkonlan ampanglongo. Ha anodtinparalan ay mag-in kamon maronongmangobat nin marapat ha balangmamastang.

Pawpangongomosta7 Hawanin, no tongkol anamaot

ha main kon pa-hal, hi Tiquico anaymamibalita komoyo nin halban. Hiyaay anlabyon min kaparan antompol akalamoan koy namaot nin ampagsirbikonan Katawan tan maptog ha mainnan pa-magsirbi. 8An-ihogo ko ya ko-moyo pigaw ma-tandaan nay namaota main moyon kawkapa-halan tanpigaw ma-pakhaw nay main moyonkawkanakoman. 9 Kalamo na hiOnesimo a ka-babali moyo, tan an-labyon tamon kaparan antompol amaptog anamaot konan Katawan. Hi-lay mamibalita komoyo nin halbanampi-pangyari iti komi.

10 Angkomostawon na kamo niAristarco a kalamo kon nakapriso.An-ipaabot nay namaot ni Marcos apinghan ni Bernabe yay pangongo-mosta na komoyo. Hiya odtaw

Colosas 4:11 355 Colosas 4:18antokoyon ko a tanggapon moyonlabah ha pa-mako na ison komoyo.11Angkomostawon na kamoy namaotni Jesus a anha-wayan Justo. Hiladtibongat tolo a kaparan Israelita akalamo kon ampangaral tongkol hapa-mag-ari nan Dios. Bana konla aykinomhaw a nakom ko.

12 Angkomostawon na kamoynamaot ni Epafras a ka-babali moyotan kaparan ma-magsirbi ni Cristo.Pirmi na kamon an-ipag-inakitidawat a mag-in hostoy katotpolmoyo tan mag-in ot hostoy kaho-honol moyo ha balang kalabayan nanDios. 13 Ampaptogon ko a talaganhi-ban a pa-mag-inakit na parakomoyo, pati konlan hilay antompolha Laodicea tan ha Hierapolis.14Angkomostawon na kamoy namaotni Lucas a anlabyon tamon doktor tanhi Demas.

15 Ikomosta la kami namaot konlankaparan antompol ha Laodicea tankoni Ninfas, pati ha gropo lan antom-pol a ampititipon ha bali na. 16 Nomayari moyon basawon yadtin solat,ipabasa moyoy namaot ha gropo lanantompol ha Laodicea. Anorin ana-maot kapara ha solat ko konla, ba-sawon moyoy namaot. 17 Tan ipak-ibalita moyo koni Arquipo a asika-sowon nan labah yay gawa a impa-taya nan Katawan kona.

18 Hawanin, hikoy na mismo hiPablo a ampanolat nin yadtin hoyota pangongomosta: Komosta kamo?Yadti a pamilbian a yadtin solat kotpotog ibat kongko. Panomtomonmoyo a iti ko ha prisowan. Patoloymoyo komon matanggap a kaabi-gan nan Dios ha main moyon biyay.Amen.

1 Tesalonica 1:1 356 1 Tesalonica 2:6

O-nan solat ni Pablo konlanantompol haTesalonica

1 Hiko hi Pablo, kalamo ko iti hiSilas tan hi Timoteo.

Solat kodti komoyon groponantompol ha syodad Tesalonica akawkaparan iti konan Dios Ama taniti koni Jesu-Criston Katawan.

Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom [aibat konan Dios a Ama tamo tan koniJesu-Criston Katawan.]*

Yay Katotpol tan Pa-magbiyay lanAntompol ha Tesalonica

2 Ampasalamat kamin pirmi haDios bana komoyon halban, tankalamo kamoy namaot ha an-idawat mi. 3 Ha pa-maki-salamat mikonan Dios a Ama tamo ay pirmimin ampanomtomon yay labah agawgawa moyo bana ha main moyonkatotpol, yay pa-magpagal moyogawa ninmainmoyon labi tan yay pa-magpasinsya moyo bana ta an-omasakamon lomato yanomanyayKatawantamon Jesu-Cristo. 4 Tawtalakakaa anlabyon nan Dios, tanda mi apinili na kamo para mag-in tawtawona. 5 Nga-min, in-abot mi komoyoyay Labah a Balita nin ambo hapananalita bongat, nokay main awitnin kapangyarian tan pa-maptog ninMasanton Ispirito nan Dios, tan mainawit kasigoradowan. Na-kit moyodtiha klasin pa-magbiyay mi alang-alang ha ikaabig moyo hin ison kamikomoyo. 6 Inalig moyo kami tan yayKatawan, ta maski man dina-damsakkamo bana ha pa-mi-pol moyo haLabah a Balita ay maliga kamo otsyimpri gawa nin Masanton Ispiritonan Dios. 7 Kanya, hikamoy namaotay nag-in alimbawa konlan halbankaparan antompol ison ha probinsyamoyon Macedonia tan ha probinsyanin Acaya. 8 Nga-min, bana komoyonidatak anay Halita nan Katawan ha

Macedonia tan Acaya. Ambo bongatya-rin, nokay pati yay tongkol hakatotpol moyo ha Dios ay nibantoganamaot ha tawtawo ha halbanlawlogar a kina mi, kanya ambo anankailangan ibalita mi ot odti konla.9 Hilay na mismoy ampamibalita nopa-no kaabig a pa-nanggap moyokomi, tan no pa-no moyo binokotan apa-magsamba moyo ha dios-diosanta yay potog a Dios a angkabyayanay anhonolon tan ampagsirbiwanmoyo. 10Hawanin, antaga-nanmoyoynamaot ana yay pa-makon oman itinin Anak na a mangibat ha langit,a pinaorong nan nabyay, a hominlaloma no ambo hi Jesus amamilipyaskontamo ha matindin hobhob tanparosa nan Dios ha lomato a panaon.

2Yay Pa-magsirbi ni Pablo konlan An-

tompol ha Tesalonica1 Tawtalakaka, mismon hikamoy

magtanda a yay pa-mako mi ison ko-moyoparamangaral ay kaynasayang.2Tandamoyoynamaot a dina-damsaktan iniinsolto kami itaw ha syodadFilipos ba-yo kami nako ison komoyo.Anodtaw pa man, binyan na kaminDios nin kohaw nakom para ipatan-daan anamaot ison komoyo ha Tesa-lonica yay Labah a Balita a naibatkona, anggano man lako anamaot anangontra komi hin ya-rin. 3 Yaypangangaral mi ay kay nangibat halingon pangingisip o doka a apos opa-mangloko-loko. 4 Masbali am-pangaral kami bana ta na-hobokanna kami nan Dios tan pina-tayaanpara ipangaral yay Labah a Balita.Nga-min, yay labay min ma-palilikotay ambo tawo nokay yay Dios amagtanda nin lawlaman kaisipan mi.5 Tanda moyo a nika-ka-noman aykay mi imparalan ha pa-molabolaa pangangaral mi, tan tistigo yayDios a homin kami namaot tatalanmangamgam komoyo. 6 Kay mi na-maot inapos a galangon moyo kamio ni hinoman, anggano man mas

1 Tesalonica 2:7 357 1 Tesalonica 3:3holok ot ison a maari min dawa-ton komoyo bilang aw-apostolis niCristo. 7 Masbali ha pa-makiasa-sami komoyo ay maingat kami bilangha a-say nanay a ampangalaga konlanawa-nak na. 8 Hi-ban a pa-manglabimi komoyo, kanyamatibolos a nakommi nin ambo bongat ipangaral ko-moyo yay Labah a Balita a ibat haDios, nokay maski ibi ot pati biyaymi alang-alang komoyo bana ta mablikamo komi. 9 Angka-panomtomanmoyo ot sigoro, tawtalakaka, yay pa-gal min nagtrabaho. Nga-min, hapangangaral mi nin Labah a Balita aibat ha Dios ay halos awlo-yabi kamiot nagpagal naningkap ipagkabyaymi, ta kay mi labay a main komoyoa ma-pabyatan no wari ta pasostintokami komoyo.

10 Tistigo mi yay Dios tan anorinanamaot kapara komoyo, no pa-nokami kabanal,maptog tanhomin kap-intasan ha pa-maki-tatawo mi ko-moyon antompol. 11 Tanda moyoynamaot no pa-no mi winawaliwan,pinakhaw a nakom tan binibilinanyay balang a-sa komoyo a bilanganggaw-on nin a-say tatay ha sarilinan awa-nak. 12 Ginwa midti pigawma-tambayan kamon magbiyay ninmarapat konan Dios a nana-way ko-moyo para maka-paki-lamo ha mainnan kaarian tan karangalan.

13 Pirmi kami namaot ampaki-salamat ha Dios bana ta hin tinang-gap moyo yay Labah a Balita a im-pangaral mi ay kay moyo imbilangodti nin basta hawhalita a naibat hatawo, nokay pini-pol moyo a yadti ayHalita nan Dios, tan ya-rin a tama.Kanya mahi-ban a ipikto nan yadtiha biyay moyon hikamoy antompol.14 Tawtalakaka, ampakaranas kamoynamaot nin bilang na-ranasan lan hi-lay gawgropo lan tawtawo nan Diosa kaparan antompol koni Jesu-Cristoitaw ha probinsyan Judea. Anda-damsakon la kamo nin kawka-babalimoyo bana ha katotpol moyo nin bi-lang anamaot konlan hilay kaparan

aw-Israelita a taga Judea a dina-damsak anamaot nin kapara ot aw-Israelita. 15 Aw-Israelita ot a namap-ati koni Jesus a Katawan tan konlanpawpropita nan Dios, bi-sa hawaninay aw-Israelita ot syimpri a ampana-damsak komi. Talagan kay la angka-palilikot yay Dios, tan kontra hila hahalban tawo. 16Nga-min, ambawalanla kamin mangaral konlan ambo Is-raelita ta kay la labay a malipyashila-rin. Kanya sobra-sobray naykawkasalanan lan laloman kaparanIsraelita, kanya kay hilamaka-pa-lilihha matindin hobhob tan parosa nanDios.

Pina-ka ni Pablo hi Timoteo ha Tesa-lonica

17 Tawtalakaka, angganon nipa-dayô kami komoyo nin maantor apanaon, yay nakom mi ay lawah isonkomoyo. Kanya ampag-inakitan minma-kit kamoy naman ta masyadokami nan angkalongo komoyo.18 Plano min tomibaw ison komoyo.Hiko mismo hi Pablo, ambo bongatninghan akon nagplanon makoison komoyo. Kot pirmi na kaminanhadlangan ni Satanas. 19 Hikamoypag-asa mi, kaligawan tan pa-halkorona min maikarangal ha arapannan Katawan tamon Jesu-Cristo hapa-mako nan oman iti. 20 Potog ahikamoy karangalan tan kaligawanmi [bana ha katotpol moyo.]

31 Hawanin, hin kay kami na nakat-

pol, nagdisisyon kamin hikami nayma-bati iti ha syodad Atenas, 2 ta hiTimoteo tanay ihogomi ison komoyo.Kapara yan antompol, ampagsirbi haDios tan kalamoan mi ha pangan-garal nin Labah a Balita tongkol koniCristo. Naisip min ihogo ya ko-moyo pigaw pa-goton nay katotpolmoyo tan pakhawon a nakom moyo,3pigaw angganoman anda-damsakonla kamo ay homin komoyo amadisko-rahi. Tanda moyoy na a hitamoy

1 Tesalonica 3:4 358 1 Tesalonica 4:11antompol ay talagan domalan ha pa-na-damsak. 4 Nga-min, hin kalamomoyo kami ot ay impa-pao-na mi nakomoyo a hitamo ay da-damsakon abilang naor ampangyari na hawanin.5Kanyahin kay koynanakatpol, pina-ka koy na hi Timoteo ison komoyo tapigaw ma-tandaan ko no pa-noy naykatotpol moyo. Naaborido ko ta ola-no natokso na kamoy na ni Satanas.Nga-min, nowari ta binokotanmoyoykatotpol moyo, sayang bongat a pa-magpagal mi para komoyo.

6 Hawanin, nakalato yay na itihi Timoteo ibat ison komoyo, awitnay magandan balita tongkol ha ka-totpol moyo tan pa-manglabi moyoha kapara. Imbalita na ot a pirmimoyo kamin angka-panomtoman tanhi-ban kano a nakom moyon ma-kitkamin oman, a bilang syimpri komi ahi-ban anamaot a nakom min ma-kitkamon oman. 7 Kanya, tawtalakaka,bana ha na-tandaanmi tongkol ha ka-totpol moyo ay nilomisway a nakommi ha dobali nin halban kawkaira-pan tan pa-na-damsak a andalananmi. 8 Hawanin ay magalahgah kaminaman ta patoloy a kaho-honol moyokonan Katawan. 9 Kanya hominsapat a halita para paki-salamatanmi yay Dios ha halban kaligawana angkalayam mi bana komoyo noampanomtomon mi kamo ha arapannan Dios. 10 Awlo-yabi min ampaka-dawat-dawaton a komon ma-pipi-kittamoy naman ta pigaw ma-tambayanmi kamo ha anyakaman a kakolanganmoyo ha main moyon katotpol.

11 Aboloyan na komon nin Diosa Ama tamo tan ni Jesu-CristonKatawan tamo a maka-ka kami naison komoyo. 12 Tan komon lalo nanpa-lahanKatawan a labimoyo angganmahostoy pa-manglabi moyo ha a-satan a-sa tan ha halban ot tawtawo ninbilang ha pa-manglabi mi komoyo.13Ha anorin ay pakhawon nay nakommoyo tan gaw-on na kamon banal tanhomin kapintasan ha hilap nan Dios aAma tamo angganha pa-makon omaniti ni Jesu-Cristo a Katawan tamo nin

kalamo hilay halban banal a tawtawona.

4Yay klasin Pa-magbiyay a Ka-

palilikot Konan Dios1 Tawtalakaka, bana ta na-tandaan

moyo komi no pa-no kamo dapatmagbiyay nin ka-palilikot konanDios, an-ipaki-totol tan an-iwawalimi komoyo alang-alang koni Jesusa Katawan a komon lalo moyoot pakaabigon yay anorin a pa-magbiyay. 2 Tanda moyoy naykawkapanogoan a intoro mi komoyoa naibat koni Jesus a Katawan. 3 Yaylabay nan Dios ay magpakabanalkamo, kanya pa-lilihan moyoygawgawa imoralidad. 4 Balang a-sa komoyo ay pakaingatan moyoymain moyon sarili nin mag-in banaltan marangal a pa-miambali moyo.5 Ando moyo payagan a ma-pango-nawan kamon mawmarolmong aapos a bilang konlan tawtawon kaymagbilbi ha Dios. 6 Kanya hinomankomoyo ay ando dapat gomwa ninambo tama o magsamantala hakapara laloy na ha anodtin bawbagay,ta sigoradon baloon na yan Katawanha doka a ginwa na. Impa-pao-nami nan imbalita odti komoyo hinyadtaw tan impaka-bibilin. 7 Nga-min, hina-wayan na tamonDios ambopara gomwa doka nokay para mag-inbanal. 8 Kanya yay kay ampananggapkonan yadtin tawtotoro mi ay ambotawoy kay na antanggapon nokay yayDios a nami kontamo nin MasantonIspirito na.

9 Kot yay tongkol ha pa-manglabiha kaparan antompol, ambo anakomon kailangan solatan kamo ottongkol konan yadti, bana ta na-toroan na kamoy nan Dios nin milal-abi. 10 Potog anaor a anlabyon moyoyhalban kaparan antompol ha intironprobinsyan Macedonia, balo ta an-ipaki-totol mi ot syimpri a komonlalo moyon pa-lahan a pa-manglabimoyo. 11 Pag-inakitan moyoy namaot

1 Tesalonica 4:12 359 1 Tesalonica 5:10magbiyay nin matinok, tan andokamo kiomon-omon ha biyay lanmain biyay. Magtrabaho kamomaskin mabyat a trabaho, [pigawmain kamon ipagkabyay] a bilangimbibilin mi komoyo. 12 Anodti gaw-on moyo pigaw igalang la kamo ninhilay kay antompol koni Cristo tanpigaw kay moyoy na ipasimala aipagkabyay moyo ha laloma.

Yay Pa-mako nan Oman Iti ninKatawan

13 Tawtalakaka, labay mi namaotipatandaan komoyo yay mangyarikonlan kawkaparan tinompol a natina, ta pigaw kay kamo lomolo a bilangampangyari konlan homin pag-asa hadobali biyay. 14Ampi-pol tamo a hi Je-sus ay nati tan norong nabyay, kanyaampi-polon tamoy namaot a paoron-gonnanDiosmabyayhilay tawonnatina a tinompol koni Jesus ta ipaki-lamona hila koni Jesus.

15 Hawanin, oyay ibalita mi ko-moyo a halita ni Jesus a Katawan:Ha pa-mako nan oman iti, hitamoyantompol a angkabyay ot ay kay tamomo-na konlan hilay tinompol a natina nin homakbat kona. 16 Nga-min,konan ya-rin a panaon, monaoy yayKatawanmangibat ha langit ninmainmalngo makhaw a ha-way, tan bosisnin poon lan aw-anghil tan tonoytrompita nan Dios. Hilay tinompolkoni Cristo a nati na ay paorongonyapon mabyay. 17 Bi-sa, hitamoyantompol a angkabyay ot konan ya-rin a panaon tan hilay pinaorongnabyay ay sabay-sabay tamon biglama-wit ha lolom pigaw homakbat ko-nan Katawan itaw ha ta-gay. Kanyalawah na tamoy nan ipagkalamoananggan-angga. 18 Kanya gamitonmoyodtin totoro ha a-sa tan a-sa pi-gaw ma-palisway a nakom nin balanga-sa komoyo.

5Pa-nala-ran ha Pa-mako nan Oman

Iti nin Katawan

1 Tawtalakaka, ambo koy nankailangan isolat komoyo yay tongkolha panaon nin kala-lato nan Katawan.2 Nga-min, talagan tanda moyoyna a yay kala-lato nan Katawan aybigla a bilang ha kala-lato nin a-say mahiba ha yabi [nin kay an-ola-lomon]. 3 No maka-no odtawhalitaon lan tawtawo, “Matinok tanhomin dapat kali-mowan,” ay itawana ingat bigla lomato a kahiraan la.Kay hila maka-pa-lilih bana ta ya-rin kahiraan ay bigla naor lomato abilang ha pa-manglayam tiyan nina-say babayin mangangabing. 4 Kothikamo, tawtalakaka ay ambo ananbilang konlan hilay kay antompol akapa-halan kot iti ot ha karobloman.Kanya kay kamoma-biglaan ha awlonkala-lato nan Katawan a bilang hapa-makabigla nin tawo ha kala-latonin a-say mahiba. 5 Nga-min, halbanmoyo ay kabilang ana ha tawtawon itina ha hawang o ha awlo. Pari-parihotamoy nan ambo iti ha karobloman oha yabi. 6Kanya ando tamo ipag-ogalia biyay nin tawon angka-lok [a hominan-intindyon] a bilang ha anggaw-on lan lawlaloma, nokay kailanganlawah tamon nakahanda [ha kala-latonan Katawan] tan lawah pakatino.7 Karamilan ay yabi a an-ikaka-loknin tawtawo, tan karamilan ay yabinamaot ampaglahing a lawlasinggiro.8 Kot kontamon iti na ha hawang,kailangan pakatino tamo. [Ha pa-maki-laban tamo ha tokso,] kailanganpa-goton tamoy katotpol tan labi amaiparis ha pa-miholot lan hondalonin pamprotiksyon kolop. Bi-sakailangan asa-sawon tamoy naypa-masimala konan Dios a ilipyasna tamo ha karokaan ta yadti apa-hal helmet tamo. 9 Nga-min,intatala na tamon Dios ambo paramananggap matindin hobhob tanparosa na, nokay para ilipyas na tamobana konan Katawan tamon Jesu-Cristo. 10Nati ya para kontamo pigawmaipagkalamoan na tamo, mag-inha nati tamo man o angkabyay ot

1 Tesalonica 5:11 360 1 Tesalonica 5:28ha pa-mako nan oman iti. 11 Kanyapatoloy kamon mi-wawaliwan pigawlomisway a main moyon kanakoman,tan mitatambay nin mag-in ma-got akatotpol nin balang a-sa.

Pawpa-lah a Wawali tan Pangongo-mosta

12 A-sa ot a labay min ipaki-totolkomoyo, tawtalakaka, igalang moyohilay ampag-inakit para komoyo abilang konlan hilay ampamoon tanampanoro ha gropo moyon antompolkonan Katawan. 13 Ibi moyoy hostonkaga-galang konla nin main awit alabi bana ha anodtin trabaho la. Mi-lalamo kamo nin main labah a pa-misosondo.

14 An-ibibilin mi namaot komoyo,tawtalakaka, a wawaliwanmoyo hilaymangatamlar, pakhawon moyo hi-lay mangakapoy a nakom, tambayanmoyo hilay mangakapoy [ha katot-pol] tan pagpasinsyawan moyoy hal-ban tawtawo. 15 Mag-ingat kamo pi-gaw homin komoyo a matokson bo-malo ha hinoman a nakagwa dokakomoyo, nokay lawah kamonmi-pag-inakit nin gomwa kaabigan ha a-satan a-sa tan anorin kapara konlanhalban tawtawo.

16 Lawah kamon pakaliga, 17pirmindomawat, 18 tan pasalamatan moyoyDios ha halban ampangyari komoyota yadti a labay nan Dios nin gaw-onmoyo ha pa-makiasa-sa moyo koniJesu-Cristo.

19 Ando moyo kontrawon a gawanin Ispirito nan Dios. 20 Andomoyo basta-bastawon a an-ibalitalan propita a ma-mibalita ninimpanakom nan Dios, 21 nokay dapatsorion moyoy halban ta no anyayay labah, ya-rin a itanom moyo hanakom. 22 Pa-lilihan moyoy halbanklasin kawkarokaan.

23 An-idawat mi konan Dios a am-pakapamin kaliswayan nakom a pak-abanalon na kamo. Komon ingatannay namaot a ispirito moyo, kanako-man tan lalaman pigaw homin ni

daoto a kapintasan a ma-kit komoyoha pa-mako nan oman iti ni Jesu-Criston Katawan tamo. 24Maptog yayDios a nana-way komoyo, kanya gaw-on ta gaw-on nadti komoyo.

25 Tawtalakaka, idawat moyo kaminamaot.

26 Ikomosta moyo kami konlan hal-ban talakaka tamo ison nin mainawit pa-milalabi bilang tawtawo nanDios*. 27 An-ipaka-bibilin ko ko-moyo alang-alang konan Katawan abasawonmoyodtin solatmi ha halbankaparan tawtawo nan Dios ison.

28 Patoloymoyo komonmatanggapa kaabigan nan Katawan tamon Jesu-Cristo. Amen.

* 5:26 5:26 Ha Griego: nin main awit banal a alok.

2 Tesalonica 1:1 361 2 Tesalonica 2:3

Ikalwan solat ni Pablokonlan antompol haTesalonica

1 Hiko hi Pablo, kalamo ko iti hiSilas tan hi Timoteo.

Solat kodti komoyon gropon an-tompol ha syodad Tesalonica a ka-paran iti konan Dios a Ama tamo taniti koni Jesu-Criston Katawan.

2 Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom aibat konan Dios a Ama tamo tan koniJesu-Criston Katawan.

Yay Panonosga nan Dios3 Tawtalakaka, kailangan lawah

min pasalamatan yay Dios bana ko-moyo. Marapat min gaw-on yadtibana ta lalon ampag-in ma-got a ka-totpol moyo tan laloy namaot angka-pa-lahan a pa-milalabi moyo. 4Kanyalawah mi kamon amporiwon ha gaw-gropo lan kaparan antompol konanDios bana ha kapasinsyawan moyotan katotpol ha dobali nin daw-damsak tan dawdya-dya a andalan-dalanan moyo [bana naor ha katot-pol moyo koni Jesus]. 5 Oyay pamil-bian a maptog yay Dios ha mainnan panonosga: Ibilang na kamonmarapat ha main nan kaarian tayadti naor a bara-nan no anongkotkamo ampag-agwanta ha kawkadya-dyaan. 6 Tan matoynong anamaotyadtin gaw-on nan Dios: Baloon nankadya-dyaan hilay kay antompol aampamadya-dya komoyo. 7 Hikamoynamaot a ampadya-dyaonhawanin aybiyan nan kapainawawan a bilang ibinay namaot komi ha panaon ma-kityay na hi Jesus a Katawan nin anlo-mato ibat ha langit nin kalamo hi-lay aw-anghil nan makapangyarian.8 Makalato yan sabay a ampanila-dila a apoy, ta parosawan na hilaykay ambomilbi ha Dios tan kay an-homonol ha Labah a Balita tongkolkonan Katawan tamon Jesu-Cristo.9 Yay ibi nan parosa konla ay homin

panganggawan a pa-magdya-dya apa-makahiyay konan Katawan tan hamain nan kalinggasan tan kapang-yarian. 10 Mako yan oman iti konanya-rin a awlo ta tanggaponnayparan-gal tan pamomori nin hilay halbanbanal a tawtawo na tan antompolkona. (Kalamo kamoy namaot isonbana ta tinompol kamoha imbalitamikomoyo tongkol kona.)

11 Kanya naor, pirmi mi kamonan-idawat konan Dios tamo a komongaw-on na kamon marapat ha pa-na-way na komoyo. Aboloyan na komona magwa moyoy halban anlabay-labayon moyon kaabigan tan lalomaot a gawgawa a bonga nin mainmoyon katotpol ha tambay nin mainnan kapangyarian. 12 Ha anorinay ma-parangalan hi Jesu-Cristo aKatawan tamo bana komoyo tan ma-parangalan kamoy namaot bana hapa-makiasa-sa moyo kona. Mang-yari yadtin halban bana ha kaabigannan Dios tamo tan ni Jesu-CristonKatawan.

2Yay Tawon Sangkarokaan a Kakon-

tra nan Dios1 Tawtalakaka, hawanin ay labay

min ipatandaan anaman komoyo yaytongkol ha pa-mako nan oman itini Jesu-Criston Katawan tamo tanyay pa-nipon na kontamo para maki-lamo kona. 2 An-ibibilin mi ko-moyo a ando ta ando kamo ma-biglaan o ma-golowan a isip moyono main ampanalita a nakalato anayawlon ilato ni Cristo, maski man hal-itaon la komoyo a impabalita ninIspirito nan Dios o laloman ispir-ito, o wanla wari a hinalita o sino-lat mi kano. 3 Ando kamo palingoha hinoman maskin anyamay par-alan lan pa-manglingo-lingo. Nga-min, ya-rin a awlo ay kay lomatoanggan kay ot mangyari yay kako-kontra nin lako a tawtawo konan Diostan anggan kay ot lomtaw yay a-saytawon sangkarokaan a komontra ko-nan Dios a intatalay na ha impyirno.

2 Tesalonica 2:4 362 2 Tesalonica 3:44 Yay gaw-on na ot ay kalabanon nayhalban an-itoring dios tan ansamba-won nin tawo, tan ibilang nan mata-gay a sarili na konlan hila-rin halban.Kanya lomoob yan tomoklo ha timplonan Dios para pasamba ha tawtawo taibalita nan hiya yay Dios.

5 Kay moyo doman angka-panomtomana imbalita koyna yadtinhalban komoyo hin kalamo moyoko ot? 6 Tanda moyoy namaot amain ot ampamondan ha kaloltawnan yadtin tawon sangkarokaanpigaw painsan ya ot lomtaw hapanaon a talagan intakda para kona.7 Main anan gawgawa a ibat hakapangyarian nan yadtin tawonsangkarokaan, balo ta sikrito ot, bananaor tamain ampaghadlang kona, tanpatoloy yan ma-hadlangan anggankay ya alihon orin ampaghadlangkona. 8 Kot no alihon yay nayampamondan kona ay lomtaw anayadtin tawon sangkarokaan. Balota ha pa-mako nan oman iti ninKatawan nin main awit hawang aampakapolag ay patyon na yadtintawon sangkarokaan ha payhop nanbongat.

9 Yay kaloltaw nan yadtin tawonsangkarokaan ay kagagaw-an ni Sa-tanas, tan biyan na yan halban klasinkapangyarian, kanya makagawa yangawgawa a ka-paka-ngap a maka-palingo [ta konwari pamilbian ka-pangyarian nan Dios]. 10Gamiton nayhalban klasin karokaan, para malingona hilay tawtawon paparosawan nanDios, bana ta kay la tinanggap tan kaypinaalagawan yay kaptogan tongkolkoni Jesu-Cristo a makabi konla ninkalipyasan no komon ta pini-pol la.11 Kanya aboloyan na hilay na ingatDios nin malingo pigaw mi-pol hilayna ingat ha kawkagalotoyan. 12Kanyahalban la ay parosawan nan Dios banata kay la pini-pol yay kaptogan tamasnilabay lay karokaan.

Pinili nan Dios Para Ilipyas

13 Tawtalakaka a anlabyon ni Jesu-Criston Katawan, marapat bongat alawah kamin magpasalamat ha Diosbana komoyo. Nga-min, hin kalin-oo-nawan ot ay pinili na kamoy nanDios para ilipyas na ha paralan ninkapangyarian nin Ispirito na a am-pamabanal komoyo tan ha paralannin pa-mi-pol moyo ha kaptogan[tongkol koni Jesu-Cristo]. 14 Yadtibara-nan no anongkot hina-wayanna kamoy naor nin ilipyas ha par-alan nin pangangaral mi nin Labah aBalita ta pigaw mailamo na kamo hakarangalan nan Katawan tamon Jesu-Cristo. 15 Kanya, tawtalakaka, mag-patoloy kamo ha kaho-honol konanKatawan tan patoloy moyon panga-gotan yay halban aw-aral a intoro mikomoyo, ha halita o ha solat.

16 Hi Jesu-Cristo mismo a Katawantamo tan yay Ama tamon Dios aynanglabi kontamo. Ha main naninganga-ro ay binyan na tamon ko-haw nakom a kay manganggawan tanpag-asa a makatanggap nin lawlabaha bagay. 17 Komon biyan na kamonkaliswayan nakom, tan tambayan nakamo pigaw maibalita tan magawamoyo yay halban bawbagay a labah.

3Yay Pa-midadawat ha Dios nin Hilay

Antompol1 Yay hoyot min an-ipaki-totol ko-

moyo, tawtalakaka ay komon idawatmoyo kami pigaw yay halita ni Jesu-Criston Katawan ay tampol miabot hahalban lawlogar tan paalagawon ladtinin bilang ha ginwa moyo. 2 Idawatmoyoy namaot a ilipyas na kaminDios ha tawtawon doka tan man-gatiko a isip. Nga-min, ambo halbanay ampi-pol ha Labah a Balita.

3 Hi Jesu-Criston Katawan ay ma-pasimalaan yan pakhawon nay katot-pol moyo tan ingatan na kamo koniSatanas. 4 Hi-ban a pa-masimala mia bana ha pa-makiasa-sa tamo konanKatawan ay anhonolon moyoy nay

2 Tesalonica 3:5 363 2 Tesalonica 3:18bawbibilin mi komoyo tan patoloymoyon honolon.

5 Komon toroan na kamonKatawannin mas lalon maintindyan a labi nanDios tan maalig a pa-magpasinsya niCristo.

Dapat Magtrabaho6 Tawtalakaka, ha ngalan nan

Katawan tamon Jesu-Cristo ay an-imanda mi komoyo a ando kamoy namakiasa-sa ha hinoman a talakakaha katotpol a ambo ayos a biyaybana ha katamlaran, tan kay labayhomonol ha tawtotoro a in-abotmi komoyo. 7 Nga-min, tandamoyoy namaot a dapat moyo kaminaligon. Naimatonan moyo hinison kami komoyo a ambo kaminmatamlar. 8 No ha pa-mangan, kaykami basta nakipangan nin kay mibinayaran. Masbali, nagpagal kaminin halos awlo-yabi ha paniningkapnin maipagkabyay mi, pigaw hominkomoyo a ma-pabyatan. 9 Ginwamidti pigaw main kamon pangaligan,ambobana ta homin kamin karapatan[nin mananggap sostinton maibatkomoyo]. 10 Nga-min, maskin hinison kami ot komoyo ay imbibilin mina komoyo a ando moyo biyan pa-mangan hilay kay labay magtrabaho.11 Ambanggiton midti komoyo banata na-balitaan mi a main komoyoa ambo ayos a biyay bana hakatamlaran, ta kay ampagtrabahonokay ampakiomon-omon ha biyaylan main biyay. 12 Ha ngalan nanKatawan tamon Jesu-Cristo, an-imanda tan an-ipaka-bibilin mi hahinoman komoyo a main anorin aogali a kailangan tominok yay na tamagtrabaho pigaw ma-sostintowannay sarili na.

13 Tawtalakaka, ando kamohomawa gomwa nin kaabigan. 14 Kothinoman a kay labay homonol habawbibilin mi konan yadtin solat,tandaan moyoy tawon anorin taando kamoy na kiasa-sa kona pigawmaringoy ya. 15Balo ta ando moyo yaibilang nin kaaway, nokay wawaliwan

moyo ya nin bilang pa-mangwawaliha sarilin talakaka.

Hoyot a Hawhalita16YayKatawan a ampangibatannin

kaliswayan nakom ay hiya komon amami komoyo nin kaliswayan nakomha halban panaon tan maskin haanyamay ampangyari ha biyay moyo.Hiya komon a patoloy manglalamokomoyon halban. 17 Hawanin, hikoyna mismo hi Pablo a ampanolat ninyadti: Komosta kamo? Anodti aanggaw-on ko ha halban sawsolat ko,pamilbian a ibat kongko. Anodti apanonolat ko.

18 Hikamoy halban, komon patoloymoyon matanggap a kaabigan nanKatawan tamon Jesu-Cristo. Amen.

1 Timoteo 1:1 364 1 Timoteo 1:16

O-nan solat ni Pablo koniTimoteo1 Hiko hi Pablo, apostol ni Jesu-

Cristo bana ta inhogo na kon Dios aMa-milipyas tamo tan ni Jesu-CristonKatawan a pag-asa tamo. 2 Solatkodti komo Timoteo a an-itoring konanak ta tinompol ka koni Jesu-Cristobana ha pangangaral ko. Patoloymo komon matanggap a kaabigan,inganga-ro tan kaliswayan nakom aibat konan Dios a Ama tamo tan ko-nan Katawan tamon Jesu-Cristo.

Pa-lilihan a lawlingon totoro3 Hin yadtaw ba-yo ko nako ha

probinsyan Macedonia ay impaki-totol ko komo a ma-bati ka yaponha syodad Efeso, para mandawanmo hilan tomgon a ampanoro ninlawlingon totoro. 4 Ibalita mo otkonla a ando la sayangon a orasla ha tawtototolon tan ha kay ma-ma-min a pinangibat-ibatan lawlipi.Yadti ay ampangibatan bongat ninpa-mididiskosyon tan kay makatam-bay ha pa-noro tongkol ha katot-pol a ayon ha kalabayan nan Dios.5Nga-min, yay tatala nan Dios ha an-ipanogo na kontamo ay para magka-main tamon pa-manglabi a ampan-gibat ha maptog a kanakoman, hamalinis a konsinsya, tan ha katotpol aambo nin konwari. 6 Main tawtawondinomayô ana konan yadtin bawba-gay, tan nasanay ha pa-midibati ahomin maibin abig. 7 Labay lanmag-in ma-noro nin kawkapanogoannan Dios, anta kay la tanda a anha-halitaon la ni angkaintindyan yaytama a kanaboan nin ampagpilitanlan itoro.

8 Tanda tamo a labah yaykawkapanogoan nan Dios, balo takailangan gamiton ha talagan dapatpigamitan. 9 Tandaan tamo a kayginawa yay kawkapanogoan paraha tawtawon maptog, nokay parakonlan kontra ha kawkapanogoan

tan konlan kay anhomonol, konlankay ambomilbi ha Dios tan konlanmakasalanan, konlan kontra hakabanalan tan konlan ampanoya-toyaha bawbagay a maka-Dios, konlanampangmati ha tatay o nanay la o halaloman tawtawo, 10 para ot konlananggomwa kapa-pariril a gawa tankonlan ampakiongo-ongo ha kaparalan lalaki o kapara lan babayi,konlan kawkidnaper tan konlanmangagalotoy, tan konlan tawtistigoa ampaghompa nin kagalotoyan,tan konlan laloma ot a anggomwabawbagay a ambo ayon ha tama atotoro. 11 Yadtin tama a totoro ayyay ayon konan yay ka-paispantanLabah a Balita a ibat konan Dios asangkaabigan, a impa-taya na kongkopara ipangaral.

Pamimilbi otang nakom konan Dios12 Ampaki-salamat ako konan

Katawan tamon Jesu-Cristo bana taintoring na kon marapat hin pinilina ko para magsirbi kona, tan banata binyan na ko ot kababaan parakonan yadtin katongkolan. 13 Pinilina ko maskin pinaroroka ko ya hinyadtaw, tan bilang kot yan dina-damsak tan impa-paringoy hin ginwako-rin ha tawtawon anhomonolkona. Anodtaw pa man, ininga-rowan na ko bana ta hin yadtawkay ko angkaintindyan a anggaw-on ko ta kay ko ot tinompol kona.14 Imbo-bo nan Katawan kongkoyay kay ma-ma-min a kaabiganna ta binyan na kon katotpol tanpa-manglabi bana ha pa-makiasa-sa ko koni Jesu-Cristo. 15 Oyay a-say kaptogan a dapat tanggapontan pi-polon nin halban: Hi Jesu-Cristo ay nako iti ha babon lota,para ilipyas a tawtawon makasalananha sigoradon kaparosawan. Tanhikoy nay pinakadoka ha halban.16 Kot maskin hikoy pinakadoka ayininga-rowan na ko ot ni Jesu-Cristopigaw maipa-kit na yay pasinsyanan homin kapantay ta pigaw mag-in alimbawa konlan hilay homonol

1 Timoteo 1:17 365 1 Timoteo 3:3nin tompol kona ta bi-sa magkamainanamaot biyay a homin anggawan.17 Hawanin, yay Dios a Ari anggan-anggga, a homin kamatyan, a kayangka-kit tan hiyan bongat a Dios[a sangkaronongan,]* poriwon tansambawon yan anggan-angga. Amen.

Bibilin koni Timoteo18 Timoteo, anak ko, oyay an-

ibibilin ko komo: Pakatandaan moyadtaw imbalita komo a hola ibatha Dios tongkol ha pa-magsirbi mokona. Panga-gotan mo-rin pigaw ma-paglabanan moy halban bawbagay akontra ha tama a totoro, 19 tan in-gatan moy namaot a katotpol motan yay main mon malinis a kon-sinsya. Nga-min, main tawtawo apino-layan lan ma-yangatan a kon-sinsya la, kanya hinira lay katotpolla. 20 Kabilang konlan hila-rin ay hiHimeneo tan hi Alejandro. Impaolayko hilay nan padya-dyaon ni Satanasta pigaw maka-tanda hilan kay man-alita nin kontra ha Dios.

2Totoro tongkol ha kada-dawat

1 Mo-na ha halban, dapat idawattamoy halban tawtawo, iabot tanidaing a pawpangangailangan la ko-nan Dios nin main awit pa-maki-salamat. 2 Anorin anamaot a gaw-on moyo para konlan aw-ari tan kon-lan halban ampamoon ha gobyirno tapigawmakapagbiyay tamonmatinok,malisway a nakom, talagan maptogkonan Dios tan marangal ha halbanbagay. 3 Yay anodtin klasin dawatay maganda tan ka-palilikot konanDios a Ma-milipyas tamo. 4 Nga-min,labay na, halban tawo ay malipyastan maka-tanda nin kaptogan. 5 Asa-sa bongat a Dios, tan asa-say namaota impagka-taytay nin tawtawo konanDios a homin laloma no ambo hi Jesu-Cristo a naglalaman tawo. 6 Inimbinay biyay na para ipanondon ha hal-ban tawo ha kawkasalanan. Yadtinkaptogan ay impatandaan ha tama apanaon. 7Pinili na koy naor Dios para

mag-inmangangaral, apostol tanma-noro nin yadtin katotpol tan kapto-gan konlan ambo Israelita. [Tistigoko hi Cristo]* yadtin an-ibalita ko aypotog, ambo nin kagalotoyan.

8 Kanya yay labay ko, ha ayti-man a logar a ampititiponan para so-mamba, hilay lawlalaki dapat mango-na nin domawat ha Dios nin mainmalinis a nakom, tan homin hobhobo hakit nakom ha kapara. 9 An-ipaki-totol koy namaot konlan baw-babayi a ha pa-mag-ayos la ha mainlan sarili ay ando sobrawan yay artiha doloh tan habot, nokay pakahin-hin hila tan pakaingat. Yay da-pat lan ipagpaganda ay ambo ala-has a bilang ha balitok o pirlas omangablin ayhing, 10 nokay yay gaw-gawa a kaabigan bana ta anodti amarapat ha tawon maka-Dios. 11 Haoras nin pa-mag-aral Halita nan Dios,dapat hilan mamakatinok tan ampa-hakop hosto. 12 Kay ko ampayagana main babayin manoro o mango-na konlan lawlalaki, nokay dapat hi-lan mamakatinok. 13 Nga-min, hiAdan yapon a o-nan pinalsa ba-yo hiEva, 14 tan ambo hi Adan a nalingo,nokay hi Eva a nalingo kanya yanagkasalanan. 15 Anodtaw pa man,yay babayi, bana ha panganganak naay ilipyas na yan Dios no magpatoloyya ha main nan katotpol koni Jesus,ha pa-manglabi ha kapara, tan ha pa-magpakabanal nin maingat ha mainnan pa-magbiyay.

3Yay dapat mamoon ha gropo nin an-

tompol1 Potog yadtin anhalitaon: Hino-

man a lalakin malabay mag-in ma-moon ha gropo nin antompol aylabah yadtin gawa a an-aposon na.2 Yay ma-moon ha gropo nin an-tompol ay kailangan homin maipin-tas kona, asa-say kaambali, sohitonay sarili, matino, marangal, ma-panalabat, maronong manoro, 3 kayampaglahing, ambo maramsak, [kay

1 Timoteo 3:4 366 1 Timoteo 4:5labay magkakwartan ibat ha kawka-haolan,]* nokay dapat mapangabot,ambo ma-makiaway tan ambo lopankwarta. 4 Kailangan labah yay na-maot mangawit pamilya, pati konlanlaloma ot a kalamoan na ha bali, an-honolon tan an-igalang la yan awa-nak na. 5 Nga-min, no kawkalamoannamismo ha bali kot kay na kababaanpango-nawan, pa-no na man ma-pango-nawan a gropo nin tawtawonan Dios? 6Dapat ambo yan ba-yo hakatotpol, ta ola-no magmata-gay ya apangibatanparosawannaya ingat ninDios a bilang nangyari koni Satanas.7 A-sa ot, kailangan an-igalang yaynamaotninhilay tawtawoa ambonanka-gropo ha katotpol pigaw kay yama-pintasan tan kay ya mipaloob haka-lot ni Satanas.

Yay dapat mag-in katambay hapangongo-na ha gropo nin antompol

8 Hilay namaot a mag-in katambayha pangongo-na ha gropo ninantompol ay kailangan marangalhila, ma-pasimalaan a hawhalitala, kay ampaglahing tan kay labaymagkakwartan ibat ha kawkahaolan.9 Kailangan ma-got a pa-mi-polla ha totoro a impatandaan nanDios kontamo [tongkol koni Jesus,]tan malinis a main lan konsinsya.10 Kailangan obsirbawan hila yaponno doman ta marapat hilan mag-in katambay ha pangongo-na hagropo nin antompol ba-yo hilabiyan katongkolan. 11 Anorinanamaot kapara konlan kaambali la,kailangan marangal hila, ambo ma-nira nin kapara, sohito lay sarili tanmaptog ha halban bagay. 12 Hilaykatambay ha pangongo-na ha groponin antompol ay kailangan asa-say kaambali tan labah mangawitpamilya, pati konlan laloma ot akalamoan la ha bali. 13 Nga-min,no maptog hila ha pa-magsirbi labilang katambay ha pangongo-na hagropo nin antompol ay igalang hilatan makhaw a nakom lan mamibalita

nin tongkol ha katotpol la koni Jesu-Cristo.

Yay na-pakaalagan bagay a ampi-polon tamo

14 [Timoteo,] ampasimala ako atampol akon maka-ka ison komo. An-odtaw pa man, an-isolat ko syimpriyadtin bawbibilin ko komo 15 ta pi-gaw, no wari man ta maabala ako aytanda moy na no anyay dapat monipag-ogali konlan impagka-pamilyanan Dios, a homin laloma ha hal-ban gawgropo nin antompol ha Diosa angkabyay. Kapa-halan la ay to-rok tan pondasyon nin kaptogan.16Homin doda a na-pakaalagá yadtinampi-polon tamo a impatandaan nanDios kontamo:Yay Dios ay naglalaman tawo.

Impatandaan mismo nin Ispiritona a hiya kot maptog.

Na-kit yan aw-anghil.Impangaral ya maski konlan ambo

Israelita.Ampi-polon ya nin lako a

tawtawo ha intiron mondo,tan tinanggap ya ha langit.

4Hilay ma-noro kalingowan

1Malinon impatandaannin IspiritonanDios [konlanma-mibalita na] a hahoyot a panaon aymain omalih ha ka-totpol la koni Cristo. Nga-min, hon-olon lay aw-ispiriton ampanglingo-lingo, tan pi-polon lay lawlingon to-toro a ibat koni Satanas, 2 ta mailingohila ha pa-magkonwari nin tawtawoa mangagalotoy tan bawbonal a kon-sinsya. 3 [Hila-rin a mamitoro ninkawkagalotoyan ay] ibawal lay pa-magkaambali tan ibawal lay namaot alaloman pawpa-mangan, anta pinalsanan Dios ya-rin para kanon nin mainawit pa-maki-salamat nin tawtawonantompol tan magtanda nin tama atotoro. 4 Halban bagay a pinalsa nanDios ay labah, tan homin anan pa-mangan a dapat itoring bawal bastaipaki-salamat tamo konan Katawan.5 Palibhasay halban pa-mangan ay

1 Timoteo 4:6 367 1 Timoteo 5:8mag-in anan marapat kanon bana haHalita nan Dios tan bana ta an-ipaki-salamat kona.

Yay labah a ma-magsirbi ni Jesu-Cristo

6 No itoro mo konlan kaparan an-tompol yadtin bawbinanggit koy naay a-sa kan maptog a ma-magsirbini Jesu-Cristo. Ha anorin, pati sar-ili mo ay pa-hal ampapanganon moha pa-mibalita nin tongkol ha ka-totpol tan tama a tawtotoro a an-honolon mo. 7 Pa-lilihan moy tawto-totolon a ambo maka-Dios tan hominkakwinta-kwinta. Masbali sanayonmoy sarili mo ha kaho-honol konanDios. 8No sanayon a lalamanninmag-irsisyo ay daoto bongat a pakinabang,kot pakinabang ha halban bagay nosanayon tamoy sarili tamo ha kaho-honol konan Dios, ta yay impan-gako nan Dios kontamon pakinabangay ambo bongat konan yadtin biyayhawanin, nokay anggan ha dobalibiyay. 9 Potog yadtin an-ibalita a da-pat pi-polonninhalban. 10Yadti bara-nan no anongkot tamo ampagpagaltan ampagdya-dya*, bana ta ampasi-mala tamo ha Dios a angkabyay. Hiyaa Ma-milipyas nin halban tawo, lalokonlan hilay antompol kona.

11 Patoloy mon itoro tan ipahonolyadtin bawbagay. 12 Ando mo paya-gan a basta-bastawon ka nin hino-man bana ha kalagoan mo. Mas-bali, pag-inakitan mon mag-in labaha alimbawa konlan kaparan antom-pol ha main mon pananalita, ha pa-mag-oogali, ha pa-manglabi ha ka-para, [ha kaho-honol ha Ispirito nanDios,]* ha katotpol tan ha malinis apa-magkatawo. 13Yay panaon angganmakalato ako ay gamiton mo ha pa-masa nin Halita nan Dios, ha pangan-garal tan ha pa-noro. 14 Ando mo po-layan nin kay gamiton yay kababaana inimbi nan Dios komo. Tinanggapmodti hin imparna lay gamot la haolo mo nin hilay ampamoon ha gropo

nin antompol, ta imbalita la komoyay impanakom nan Dios [tongkolha pa-mag-in mon ma-magsirbi na].15 Pag-inakitan mon gaw-on yadtinbawbibilin ko komo. Pakaasikasowonmoy gawgawa mo pigaw ma-kit laykato-tobo mo ha pa-magsirbi mo.16 Pakaingatan moy sarili mo tan yaytotoro mo [nin ando malingo]. Pa-toloy mon isagawa yadtin bawbagaypigaw hika tan hilay ampanglongokomo ay pari-parihon malipyas.

5Labah a panonoro

1 Ando mo panalitaan hilaylawlalakin matokling, nokay paki-totolan mo hilan labah nin bilangmon tatay. Anorin kapara konlanlawlalakin mangalago, wawaliwanmo hilan bilang talakaka mo. 2 Hilaynamaot a bawbabayin matokling,itoring mo hilan nanay mo. Bi-sahilay bawbabayin mangalago, itoringmo hilay namaot tawtalakaka ninhomin awit doka a isip.

Aw-obligasyon ha babayin balo3 Igalang [tan tambayan] mo hi-

lay bawbabayin balo a talagan hominanan angka-pasimalaan iti hamondo.4 Kot no yay balon babayi ay mainawa-nak o aw-apopo, hiladti a da-pat mo-na mo-nan manostinto kona,pamilbian nin pa-maki-Dios la tankato-tobalo otang nakom, bana tayadti ay [labah tan]* ka-palilikot haDios. 5 Yay balon babayi a hominanan kaka-kanayon ay ha Dios ya tanaampasimala, tan andomawat tan am-patambay kona awlo-yabi. 6 Balo tayay babayin balo a honol-honol ha ilignin lalaman, maskin angkabyay ya otay bilang yay nan nati. 7 Ipahonolmo konlan kapara tamon antompolyadtin bawbibilin pigaw kay hila ma-pintasan. 8Hinoman a kay ampanos-tinto ha kawkanayon na, laloy naysarili nan pamilya ay binokotan nayna a katotpol na. Mas doka ya ot

* 4:10 4:10 Ha laloman kopya nin Griego: amparorokaon.

1 Timoteo 5:9 368 1 Timoteo 5:25dinan konlan kay antompol ha Diosa maronong manostinton sarili lanpawpamilya tan kawkanayon.

9 Yay maari ilamo ha listawannin bawbabayin balo [para mag-in ma-magsirbi nan Katawan tanmananggap sostinto] ay yay paibatidad a-nom a polo a taon mamata-gay tan kay ana nagkaambalin oman.10 Kailangan bilbi ya ha gawgawakaabigan: Na-pahi-ban nay awa-nak na ha kaabigan, abirtoy balinmamahanda maski ha dawdayo,ampagsirbi ha kaparan antompol,matatambayon ha mangairap, tanpirmin mainakit ha halban klasingawa kaabigan. 11 Ando moilamo ha listawan nin bawbalo [asostintowan] hilaymangalago a balonbabayi, ta ola-no madaog yay aposlan magsirbi koni Cristo nin iliglalaman la ta magkaambali hilanoman. 12 No anodti mangyari aymakapagkasalanan hilay na ingatbana ta mahira lay o-nan pangakola [a magsirbi konan Katawan ninhomin kaambali]. 13 A-sa ot, [nomain hilan ampasimalaan a sostintonibat ha kaparan antompol ay] ola-no maka-tanda hilan tomamlar tanmana-tambali. Yay doka ot isonay ola-no mag-in hilan tsismosatan ma-makiomon ha biyay lanmain biyay, tan ola-no manotol-totol hila ot nin ambo dapat totolon.14 Kanya yay wawali ko ay magkaam-bali hilan oman a mangalago abawbabayin balo, pigaw manganakhila tan pagawan lay pamilya lata pigaw homin hilan maipintashilay kontra kontamo. 15 An-ibalitakodti ta main anan bawbabayinbalo a natokson hinomonol koniSatanas. 16 Hawanin, hinoman a[lalaki o]* babayin antompol a mainkanayon a babayin balo ay kailangansostintowan na ya pigaw kay ma-pabyatan a gropo nin antompol, tayay dapat bongat sostintowan ningawgropon antompol ay hiladtawbongat bawbabayin balo a talagan

homin anan angka-pasimalaan iti hamondo.

Tongkol konlan ampamoon ha groponin antompol

17 Hilay namaot a ampamoonha gropo nin antompol a labahmamoon ay lalon marapat biyanrispito tan sostinto, nanglaloy nahilay mainakit ha pangangaral tan hapanonoro Halita nan Dios. 18 Wanaynaor Masanton Kasolatan: “Andomo bosalan a baka lo-gan yan an-ipamailik.” Wana ot, “Yay trabahadoray dapat opaan.”

19 [Timoteo,] ando mo basta tang-gapon yay anyakaman a an-ibara la-ban ha a-say ampamoon ha groponin antompol, poyra no main lowa otoloy tistigo. 20 Bi-sa, no main kon-lan hila-rin a ampamoon a anggomwakasalanan, pangaralan mo hila haarapan lan kaparan antompol pigawmali-mo hilay namaot a laloma ningomwa doka. 21 Ha arapan nan Diostan ni Jesu-Criston Katawan pati kon-lan bawbanal a anghil na ay am-bibilinan kata a kailangan honolonmodtin bibilin nin homin kan ipoyrao kilingan. 22 Ando kay namaot an-timano mamiparna nin gamot ha hi-noman [para biyan yan maalagan ka-tongkolan ha gropo nin antompol].Mag-ingat ka pigaw kay ka malamingha kasalanan lan laloma. Tan ingatanmoy namaot a sarili mo pigaw kayma-yangatan a konsinsya mo.

23 Oya ot, ambo bongat lanom a in-omon mo, nokay minom kay namaotnin daoto a alak obas a makatambalha hakit losok mo tan ha laloma ot amabotbot mon angkalayam.

24 Yay kawkasalanan nin lalomantawtawo ay mapatnag ana ba-yo mi-abot ha howis, kot yay kawkasalanananamaot nin laloma ay ma-tandaanbongat ha bandan hoyot. 25 Anorinkapara, main gawgawa kaabigan amapatnag ana hawanin, kot yay gaw-gawa kaabigan nin hilay laloma a

1 Timoteo 6:1 369 1 Timoteo 6:18ambo mapatnag hawanin ay ma-tandaan ta ma-tandaan syimpri.

61 Hilay antompol koni Cristo a aw-

alila ay dapat igalang lay aw-amo la,ta pigaw kay ma-paroroka a Dios tanyay totoro tongkol kona. 2 Hilay aw-alila a main aw-amo a antompol ana-maot koni Cristo ay ando la basta-bastawon a aw-amo la bana ta mita-lakakahila ha katotpol. Masbali dapatlan pakaabigon a pa-magsirbi la, banata hilay aw-amo a ampakinabang hapa-magsirbi la kot kapara lan antom-pol tan anlabyon nan Dios.

Tongkol ha pa-maki-porpya tan pa-manglabi ha kwarta

Itoro tan ipagawa modtin baw-bagay. 3 Hinoman a ampanoro ninhakalako konan yadti, tan amboayon ha Halita nan Katawan tamonJesu-Cristo tan ha totoro tongkolha pa-maki-Dios, 4 ya-rin a tawo ayampi-donong-donong, homin tanda,mailig ki-porpya tan ki-diskosyontongkol ha anya-anyan hawhalita.Yadti a ampangibatan inggit, away,paninira, lingon aw-ola-lom 5 tanpa-mipoporpya bana ta lingoy naykaisipan la ta binokotan lay naykaptogan. Hay wanla, yay pa-maki-Dios ay paralan para yomaman.[Pa-lilihan moy tawtawon anorin.]*6 Mahi-ban anaor a bintahi nin pa-maki-Dios no main kakontintowan.7 Nga-min, hin nilomwah tamo ibatha tiyan nin nanay tamo, homintamon awit. Tan sigorado, painsanno mati tamo, homin tamoy namaotsyimprin ma-wit. 8 Kanya no maintamon pa-mangan tan doloh, dapatmag-in tamoy nan kontinto. 9 Kothilay tawtawon malabay yomaman[ha maskin anyay paralan] ay ma-ngaganoh matokso tan mipaloob haka-lot ni Satanas. Angka-wit hilanin aw-apos lan ambo maganda aikahira la tan pangibatan mi-ka hilaha impyirno. 10 Nga-min, yay pa-manglabi ha kwarta ay ampangibatan

nin halban klasin kawkarokaan. Hakaaapos magkamain lako a kwartaay main anan nipadayo ha katotpol,kanya inomogot hila ha kalakan aw-irap nakom.

Hoyot a bawbibilin koni Timoteo11 Balo ta hika, Timoteo, a

tawo nan Dios, pa-lilihan mo-rina dawdoka a gawa. Masbali pag-inakitan mon magbiyay nin maptog,mahonol ha Dios, main katotpol,malabi, mapasinsya tan mapangabot.12 Magpatoloy ka ha katotpol monin bilang kan ampaki-lomba haa-say na-pakaalagan lombaan, tanpag-inakitan mon matanggap yaybiyay a homin anggawan. Yadti aimpangako nan Dios komo hin hina-wayan na ka tan bana konan yadtiay pinaptogan moy katotpol mo haarapan nin lako a tawo. 13 Ha ngalannan Dios Ama a ampamin biyay hahalban tan ha ngalan ni Jesu-Cristo anamaptog ha arapan ni Poncio Pilatoay an-ibibilin ko komo: 14 Honolonmoy an-ipanogo ko komo nin hominkalingowan tan homin kapintasananggan ha kala-lato nan Katawantamon Jesu-Cristo. 15 Pa-kaon yanoman iti nin Dios ha panaon a intakdana. Yay Dios ay sangkaabigan, tanhiya bongat a sangkata-ta-gayan aDios, Ari nin halban aw-ari tan Poonnin halban pawpoon. 16 Hiya bongata homin kamatyan, tan itaw ya hasangkahawangan a kay ma-paka-daniwan tawo. Kay ya na-na-kit nintawo, tan ni hinoman a tawo ay kaymaka-kit kona. Iti konay karangalantan kapangyarian anggan-angga.Amen.

Totoro para ha tawtawon mayaman17 Tongkol anamaot konlan man-

gayaman, wawaliwan mo hilan andomagmata-gay, tan ando pomasimalaha kayamanan a main pa-ngapaso.Nokay yay Dios bongat [a angkabyay]a dapat lan pasimalaan ta sagana yanampami kontamo nin halban bawba-gay a maikalilikot tamo. 18 Masbali,

1 Timoteo 6:19 370 1 Timoteo 6:21toroan mo hilan gomwa abig pigawmag-in hilan mayaman ha gawgawakaabigan, tan abirtoy gamot la hapa-mami tan pa-nambay. 19 Yadtinkagogwa lan kawkaabigan ay bilangha paninipon nin kayamanan a mag-in lanmagandanpondasyonha dobalibiyay, ta pangibatan matanggap layay biyay a homin anggawan.

20 Timoteo, pakaingatan moyimpa-taya nan Dios komo. Pa-lilihan moy pa-notol-totol ninbawbagay a ambo ka-palilikot haDios tan kay makabin abig, tanyay pa-ngatoynongan a ayon hamakamondon “karonongan”. 21 Nga-min, main anan hinomonol konanya-rin a palson karonongan, kanyanipaka-dayo hila ha tama a katotpol.Patoloy mo komon matanggap akaabigan nan Dios. Amen.

2 Timoteo 1:1 371 2 Timoteo 1:16

Ikalwan Solat ni Pablo koniTimoteo1 Hiko hi Pablo, apostol ni Jesu-

Cristo bana ta yadti a kanakoman nanDios. Inhogo na ko para mangaraltongkol ha biyay a homin anggawan aimpangakonanmatanggap tamokoniJesu-Cristo.

2 Solat kodti komo Timoteo a an-labyon ko bilang sarilin anak.

Patoloy mo komon matanggap akaabigan, inganga-ro tan kaliswayannakom a ibat konan Dios Ama tankonan Katawan tamon Jesu-Cristo.

Pa-maki-salamat tan Pa-mangwawali

3 Awlo-yabi, kada an-idawat kataay ampaki-salamat ako konan Dios aansambawon kon malinis a konsin-sya a bilang kasa-samba lan kapapo-papoan ko. 4 Angka-panomtomankoy kata-tangih mo hin imbati kata,kanya hi-ban a nakom kon ma-kitkatay na pigaw mahostoy kaligawanko. 5 Angka-panomtoman koy na-maot yay maptog a katotpol mo koniJesus a bilang syimprin katotpol nanpapo mon hi Loida tan nanay mon hiEunice. Sigorado ko a ison ot komoangganhawanin yay anodtaw a katot-pol. 6Kanya ta an-ipapanomtoman kokomo a pag-inakitanmon gamiton hapa-magsirbi konan Dios yay kababaana impayabol na komo hin imparnakoy gamot ko ha olo mo. 7 Nga-min,binyan na tamon Dios nin Ispirito na,ambo para mali-mo tamo, nokay paramagkamain tamon kapangyarian, pa-manglabi tan pa-makasohito ha sarili.

8 Kanya ando mo komon ikaringoyyay pangangaral tongkol koni Jesus aKatawan. Ando moy namaot komonikaringoy yay pa-makapriso ko [banaha kaho-honol ko kona], nokay ha

kapangyarian nan Dios ay makiasa-sa ka kongko nin magdya-dya ana-maot bana ha pangangaral nin Labaha Balita. 9 Inlipyas na tamon Diostan hina-wayan para mag-in banala tawtawo na. Ginwa nadti ambobana ha gawgawa tamon kawkaabi-gan, nokay bana ha main nan tatalatan kaabigan. Hin kalin-oo-nawanot, ba-yo pinalsay halban ay intatalanay nan gaw-on yadtin kaabigankontamo ha paralan ni Jesu-Cristo.10 Kot impa-kit nan bongat yadtinkaabigan na kontamo hin hi Jesu-Cristo aMa-milipyas tamo ay naglala-man tawo. Tinalo nay kamatyantan impatandaan na iti konan yadtinLabah a Balita a main biyay a hominanggawan.

11 Pinili na kon Dios para mag-in mangangaral nin yadtin Labaha Balita tan para mag-in apostoltan ma-noro konlan ambo Israelita.12 Yadti a bara-nan no anongkot itikon ampagdya-dya hawanin [ha pris-owan]. Anodtaw pa man, kay ko an-ikaringoy a anodti nangyari kongkobana ta bilbi ko yay ampasimalaanko a homin laloma no ambo hi Jesu-Cristo, tan angka-sigoro ko a main-gatan na yay impa-taya ko kona*anggan ha hoyot a awlo. 13 Gaw-onmon pangaligan ha pa-noro mo yaytama a aral a intoro ko komo, tanmagpatoloy ka ha katotpol tan pa-manglabi a tinanggapmo bana ha pa-makiasa-sa mo koni Jesu-Cristo. 14Hatambay nin Masanton Ispirito nanDios a ampi-wan kontamo, pakain-gatan mo yay Labah a Balita a impa-taya nan Dios komo.

15 Tanda mo a pino-layan la koyna nin halos halban lan hilay tagaprobinsyan Asia a antompol koni Je-sus, pati na hi Figelo tanHermogenes.16 Balo ta hi Onesiforo yay mabot-bot namakhaw nakom ko, kanya an-idawat ko konan Katawan a komonpayabolan nan abig a pamilya na, ta

* 1:12 1:12 Maari anamaot: yay impa-taya na kongko.

2 Timoteo 1:17 372 2 Timoteo 2:18maskin nakapriso ko ay kay na ko in-gkaringoy. 17Masbali, hin nakalato yaiti ha syodad Roma ay pinag-inakitanna kon tiningkap anggan ha na-kit nako. 18 Tanda a tanda moy namaot yaykawkaabigan a gi-ginwa na kongko hasyodad Efeso. Payabolan na ya komonabig nin Katawan ha awlon kala-latonan oman.

2Yay Kaalimbawaan nin Kaho-honol

koni Cristo1 Kanya anak ko, pakhawon moy

katotpol mo bana ha kaabigan aantanggapon tamo koni Jesu-Cristo.2 Yadtaw bawbagay a nalngo mon in-toro ko tan pinaptog anamaot ninlako a tawo, yadtaw syimpri a da-pat mon itoro ha tawtawon ma-pasimalaan tan maronong anamaotmanoro ha laloma.

3 Pagpasinsyawan moy namaota dawdya-dya bilang a-say maptoga impagka-hondalo ni Jesu-Cristo.4 Aligon moy ogali hondalo akay angkaliwa ha gawgawa ambopanghondalo pigaw ma-palilikot nayopisyal na a namili kona. 5 Bilanganamaot ha a-say ma-maki-lombamolayo, kay ya manalo tan kay ma-biyan primyo no kay na honolon ariglaminto nin paikap. 6 Oya ot aa-say alimbawa: Yay ma-malbwat anagpagal ay dapat bongat a hiyaymo-nan makinabang ha bonga nintawtanamanna. 7Paka-isiponmodtinan-ibalita ko ta ipaintindyan nanKatawan komo yadtin halban.

8 Panomtomon mo hi Jesu-Cristo anorong nabyay tan ibat ha lahi ni AriDavid ayon ha Labah a Balita a an-ipangaral ko. 9 Bana ha pangangaralko nin yadti ay ampagdya-dya akohawanin tan nakabalol ot nin bilanga-say kriminal. Balo ta yay Halita nanDios ay kay maari balolon ta patoloysyimprin angkaipangaral. 10 Kanyaampagpasinsyawan koy halban dya-dya alang-alang ha tawtawon pinili

nan Dios, pigaw matanggap lay na-maot yay kalipyasan a iti koni Jesu-Cristo tan maka-paki-lamo ha gloryanin homin anggawan. 11 Oyay a-saykaptogan a ma-pasimalaan tamo:No potog a an-itoring tamo yay sarili

tamo nin nati nin kalamo niJesu-Cristo,

morong tamoy namaot mabyaybilang pa-morong nan nabyaypara maka-paki-lamo tamokona.

12 Tan no ampagpasinsyawan ta-moy dawdya-dya alang-alangkona,

mag-ari tamoy namaot ninkalamo na.

Kot no ibalita tamo a ambo tamo yanKatawan,

ibalita nay namaot ha lomatoa panaon a ambo tamo yanKatawan.

13 No wari man ta hitamo kot ambomaptog ha main tamon katot-pol,

maptog ya ot syimprita kay ya ampangoman.Yay Kaho-honol a Ka-palilikot Konan

Dios14 Ipapanomtoman mo ya-rin a

kaptogan konlan antompol ison, tanalang-alang konan Katawan ay bibili-nan mo hila a pa-lilihan lay pa-mi-poporpya tongkol ha tawtirmino.Yadti ay homin maibin abig, nokaypangibatan bongat mahira a katotpollan ampakalngo. 15 Pag-inakitan monpatoloy mag-in karapat-dapat konanDios, a-say ma-magsirbi na a homindapat ikaringoy tan maptog a ma-noro nin kaptogan... 16Pa-lilihanmoypa-notol-totol nin bawbagay a amboka-palilikot ha Dios tan kay maka-pamin abig. Nga-min, yay anggomwanin anorin ay lalon ampipaka-dayoha Dios, 17 tan yay tawtotoro la ayangkomalat nin bilang ha kaka-kalatnin masakit a kansir. Lowa konlanampanoro nin anorin ay hi Himeneotan hi Fileto. 18Dinomayô hilay na hatama a totoro ta an-ibalita lan nayari

2 Timoteo 2:19 373 2 Timoteo 3:10anay pa-morong mabyay nin hilayni-kati. Ha anodti ay anhiraon laykatotpol lan laloma. 19Kot yay pa-halpondasyon tamon halban antompola inigwa nan Dios ay matibay, tananodti a nakasolat ison: “Bilbi nanKatawan a tawtawon ikon na.” tan“Hinoman a ampamibalita a hi Cristoa Katawan na ay dapat tomgon ana hapa-mangwa doka.”

20 Maialimbawa tamo ha nan-gasasari a hawhangkap ha bali nina-say mayaman. Ambo halban aygawa ha balitok tan pilak, nokaymainanamaot gawa bongat ha kayo o lota.Main hawhangkap para ha pawpilia pamigamitan, tan main anamaotpang-ordinaryo. 21 Kanya hinomana ampoma-lilih ha kawkarokaan ayialig yan bilang ha a-say mablinkahangkapan. Nakapolok ya parakonan Katawan, karapat-dapat hasirbisyo na tan pirmin handa haanyakaman a labah a gawgawa.22 Kanya paka-dayo ka ha dawdokaa ilig nin mangalago. Pag-inakitanmon lalon mag-in maptog ha mainmon pa-magkatawo, lalon omgot hakatotpol tan ha labi, tan magpatoloyha labah a pa-maki-sondo nin kalamohilay andomawat konan Katawan ninmain malinis a kanakoman. 23 Pa-lilihan moy pa-midibatin hominmaibin abig a bilang ha ilig lantawtawon kolang a tinanda. Tandamoy nan lamang a pangibatan orinnin golo. 24Nga-min, ambo magandaha a-say ma-magsirbi nan Katawana maki-golo-golo, nokay dapat yanmapangabot ha halban, maronongmanoro tan mapasinsya. 25Kailanganitoynong na hilay angkomontra hatotoro na nin main awit kaaypaannakom, ta hapa no yadti paralannan Dios para mangombabali hilata bilbion lay nay kaptogan. 26 Noanorin, maka-boloh hilay na ha pa-hal ka-lot ni Satanas. Nga-min,nilingo na hila para homonol hakalabayan na.

3Yay Mangyari ha Hoyot a Panaon

1 Paka-tandaan modti: Ha hoyot apanaon ay magkamain grabin kadya-dyaan. 2 Karamilan ha tawtawo halomato a panaon ay mawmakasarili,lawlopan kwarta, mawmalaspot,ma-magmata-gay, ma-maroroka,sawsobirbyo ha matoantawo la,homin otang nakom, ambo maka-Dios, 3 homin inganga-ro, kayampaki-sondo ha hinoman, ma-niranin kapara, homin pa-makasohitoha sarili, tan kay masopil nin hino-man, tini-tiplon lay kawkaabigan,4 tawtraidor, oloy-olo, hawhambogtan anhomonol ha dawdoka a iligdinan malabi hila ha Dios. 5 Konwarirawrilihyoso hila, anta kay angka-kit ha biyay la a main ipikto a pa-makarilihyoso la. Mag-ingat kamoha anorin a kawklasin tawo. 6 Mainkonlan hila-rin a ampanaktika pigawmakaloob hila ha bawbali, ta lingo-lingowon lay bawbabayin maparahmi-pol. Maayat la hiladtin bawbabayia angka-golowan bana ha nagawalan kawkasalanan tan angka-witnin nangasasari a dawdoka a ilig.7 Ampag-aral hila man anan ampag-aral, balo ta mika-ka-noman ay kayhila makaintindi nin kaptogan. 8 Nopa-no hi Janes tan hi Jambres kotkinomontra koni Moises hin yadtaw,anorin anamaot kapara konlanhiladtin tawtawon ma-manglingo-lingo, angkomontra hila ha tama atotoro. Doka anay isip la, tan na-paptogan a lingoy katotpol la. 9 Balota kay magpatoloy orin a angga-gaw-on la ta ma-tandaan syimpri ninhalban a main lan kawkaongowan abilang nangyari konlan hiladtaw hiJanes tan hi Jambres.

Hoyot a Bawbibilin10 Kot hika, tanda a tanda mo

yay an-itoro ko, pa-mag-oogali ko,tatala ko ha biyay, katotpol ko, pa-magpasinsya ko, pa-manglabi koha kapara tan pa-mag-agwanta kon

2 Timoteo 3:11 374 2 Timoteo 4:15dawdya-dya, 11 yay pa-na-damsakla kongko tan yay dawdya-dya adinalanan ko ha Antioquia, Iconio tanListra. Lako man orin a dinalanankon pa-na-damsak, kot inlipyas nakon Katawan ha halban nin ya-rin.12 Tan balang tawon ampagbiyay ninmahonol koni Jesu-Cristo ay dalanannay namaot a pa-na-damsak. 13 Kothilay dawdoka a tawo tan hilay ma-manglingo-lingo ay padoka ananpadoka. Patoloy hilan manglingo-lingo, bi-sa hila man ay patoloyangkalingo.

14 Balo ta hika, Timoteo, patoloymon honolon yay tawtotoro a na-pag-aralan mo tan ampi-polon moa tama, lalo paot ta bilbi mo hilaynanoro komo. 15 Kanya paibathin anak ka, kabisado moy nayMasanton Kasolatan a ampaka-pitorono pa-no magkamain kalipyasan haparalan nin katotpol koni Jesu-Cristo.16 IntironMasanton Kasolatan ay Diosa namipanakom para solaton odtita pigaw magamit ha pangangaral,pa-nita ha kawkalingowan, pa-mitoynong tan pa-mitandoro hamaptog a pa-magbiyay, 17 ta pigawyay tawo nan Dios ay homin pa-magkolang tan parihadon labah habalang gawgawa kaabigan.

41 Timoteo, main akon ibibilin komo

ha arapan nan Dios tan ni Jesu-Criston Katawan. Hi Cristo amanosgaha tawtawon angkabyay man o natina ha pa-mako nan oman iti tan hapa-mag-ari na. 2 Kanya ipangaralmoy Halita nan Dios, tan kailanganparihado ka ha anyakamay panaon.Pangaralan, itoynong tan wawaliwanmo hila ha paralan nin mapasin-syan panonoro. 3 Nga-min, lomato apanaon a kay lay na long-on tawtawoyay tama a totoro, nokay ha aposlan ma-honol lay dawdoka a ilig aymangwa hilan manoro konla a mami-toro bongat nin labay lan long-on.4 Kay lay na long-on a tama a totoro

nokay tawtototolon tanay arapon la.5 Balo ta hika, Timoteo, ingatan moysarili mo ha halban bagay tan ag-wantawan moy dawdya-dya. Gaw-onmoy katongkolan mo bilang mangan-garal nin Labah a Balita, tan isagawamoy balang dapat mon gaw-on ha pa-magsirbi mo konan Dios.

6 Yay biyay ko ay pa-hal idada-ton ana, ta kay ana maboyot ayipapati la koy na. 7 Ha pa-magsirbiko konan Katawan ay nag-inakitako nin bilang ha a-say ma-maki-lomba molayo, kanya ma-halita koa naabot koy nay panganggawan,tan kay ko binokotan a katotpol ko.8 Kanya hawanin, main anan an-ita-gan kongko a korona bilang primyonmatanggap nin balang tawon maptogkona. Yay Katawan a maptog a howisa mami kongko nin yadtin primyoha awlon pangongokom, tan ambobongat kongko nokay pati konlanhalban an-omapos a makalato yay na.

Pawpirsonal a Impaki-totol ni Pablo9 [Timoteo,] no maari mako ka

iti kongko ha maparah a panaon.10 Nga-min, imbati na koy na ni De-mas ta nawili yay na ha lawliga-liganangkaibi nin babon lota. Itaw yay naha syodad Tesalonica. Hi Cresente na-maot ay nako yan probinsyan Galacia,tan hi Tito ay ha probinsyan Dalma-cia. 11 Hi Lucas bongat a kalamoanko. Kaon mo hi Marcos ta ipaki-kamo ya ha pa-makomo iti, tamahi-bana maitambay na kongko ha trabahopara konan Katawan. 12 Hi Tiquicoay inhogo ko ha syodad Efeso. 13 Pa-mako mo iti, awiton moy alimonmonko a imbati ko konli Carpo itaw hasyodad Troas. Awiton moy namaota lawlibro ko, laloy na yadtaw sawsi-nolat ha mablin klasin papil. 14 Na-pakadoka a ginawa na kongko ni Ale-jandro a panday nin tanso. Paro-sawan na yan Katawan ha karokaan agi-ginwa na. 15Mag-ingat kay namaotkona ta masyado yan kontra ha an-ipangaral tamo.

2 Timoteo 4:16 375 2 Timoteo 4:2216Hin primiro kon indipinsa a sarili

ko ha korti, homin akon kalamoan tapino-layan la kon halban. Ando latana komon pagbayaran odti konanDios. 17 Anorin man, yay Katawan akalamoan ko tan namakhaw nakomko, kanya naipangaral kon hosto yayLabah a Balita konlan halban amboIsraelita itaw ha korti. Inlipyas nakoy namaot ha sigoradon kamatyan apa-hal hinamham ha boboy nin liyon.18 Yay Katawan a patoloy mamilipyaskongko ha anyakaman a karokaan,tan hiyay namaot a mangawit kongkoha langit a kaarian na. Poriwon tamoyan anggan-angga. Amen.

Pawpakomosta19 Ikomosta mo ko konlan mi-

ambalin Priscila* tan Aquila, tan hahalban kapamilyawan ni Onesiforo.20 Nagpaka-bati hi Erasto ha syodadCorinto. Hi Trofimo namaot ay im-bati ko ha syodad Mileto ta main yanmasakit. 21 Piliton mon maka-ka itiba-yo panaon layop.

Angkomostawon la ka ni Eubulo,Pudente, Lino, Claudia tan hilay hal-ban tawtalakaka ha katotpol iti.

22 Patoloy na komon pakhawon niJesu-Criston Katawan a nakom mo,tan komon patoloy monmatanggap akaabigan na. Amen.

* 4:19 4:19 Ha Griego: Yay ginamit ni Pablo iti ay “Prisca” a alo-alo ni Priscila.

Tito 1:1 376 Tito 1:16

Solat ni Pablo koniTito1 Hiko hi Pablo, ma-magsirbi nan

Dios tan apostol ni Jesu-Cristo. In-hogo na ko para pakhawon koy katot-pol nin balang tawo a pinili nan Dios,tan para itoro yay kaptogan a mami-toro konla hamaptog a pa-maki-Dios,2 pigaw magkamain hilan pag-asa habiyay a homin anggawan. Yay Diosa kay ampangalotoy ay impangakonadti ba-yo na ot pinalsay mondo.3 Bi-sa, ha panaon a intakda na, im-patandaan nadti tongkol ha biyay ahomin anggawan ha pangangaral ninHalita na. Impa-taya nay naor odtikongko nin Dios a Ma-milipyas tamota inhogo na ko para ipangaral kodti.

4 Solat kodti komo, Tito, a an-itoring kon sarili kon anak, ta tinom-pol ka koni Jesu-Cristo bana ha pan-gangaral ko. Patoloy mo komonmatanggap a kaabigan, [inganga-ro]*tan kaliswayan nakom a ibat ko-nan Dios Ama, tan koni Jesu-CristonKatawan a Ma-milipyas tamo.

Yay gawa ni Tito ha Creta5 Tito, imbati kata ison ha

polo Creta ta pigaw ayoson moybawbagay-bagay a kailangan otayoson, tan pigaw mamili ka ninlawlalakin main anan idad a ma-pa-tayaan nin mamoon ha gropo lanantompol ha balang babali ayon haimbibilin ko komo. 6 Ha pamimilimo, pilion mo yadtaw kay hominmaipintas kona tan asa-say kaambali.Kailangan hilay awa-nak na ayantompol anamaot, kay ma-pintasansawsotil o mawmatiboy a olo. 7 Nga-min, yay a-sayma-moon ha gropo ninantompol ay kailangan kay hominmaipintas kona bilang pina-tayaannan Dios. Kailangan ambo yan oloy-olo, ambo ma-nga-mot a olo, amboma-minom alak, ambo maramsaktan kay labay magkamain kwartaa mangibat ha ambo magandan

paralan. 8Nokay kailangan labah yanmananggap bisita, labay-labay naygawgawa kaabigan, matino, maptog,banal tan angkasopil nay sarili na.9 Yay Halita nan Katawan a biig ma-pasimalaan ay kailangan ampanga-gotan nan maigot ayon ha intorokona, pigaw maiwawali nadti konlankapara na tan pigaw maipa-kit naynamaot konlan angkomontra konanyadti a kalingowan la. 10 Nga-min,lako a ampanoro balo ta angkomontraha tamaa totoro, ampanotol-totol ninhomin maibin abig tan ampanglingo-lingo ha kapara. Karamilan konlanhiladti ay hilay kapara kon Israelita apabor ha pa-makogit [ta hay wanlakot ya-rin a paralan para mag-in tawo nan Dios]. 11 Kailanganpatgonon hila bana ta main hilananlingowon a intiron kapamilyawan,bana ha an-itoro lan ambo marapat,boga tanan makapagkwarta hila.12 A-sa konlan propita la a kaparalan taga Creta a mismon nanalitanin anodti, “Yay tawtaga Creta aypirmin ampangalotoy, bawbilangogali maramsak a ayop, mangatamlartan lawlo-noh.” 13 Potog yadtinimbalita na. Kanya, kailanganistriktowan mon pangaralan hilaytinompol pigaw mag-in tama a mainlan katotpol, 14 tan pigaw kay layna intindyon a tawtototolon lankapara kon Israelita tan yay an-ibawallan hilay tawtawon binomokot hakaptogan. 15 Nga-min, hinoman amalinis anay kaisipan, halban bagayay an-itoring nay nan malinis, kanyahomin anan bawal. Balo ta konlanmayangat ot a kaisipan tan kayantompol, homin bagay a an-itoringlan malinis palibhasay mayangatot a pa-mag-iisip la tan konsinsya.16 Anhalitaon la a bilbi lay nay Dios,kot yay gawgawa la ay kontra haanhalitaon la. Ka-pasora hila tansawsobirbyo, tan ambo hilan karapat-dapat gomwa nin anyakaman a labaha gawa.

Tito 2:1 377 Tito 3:42

Yay dapat ipag-ogali nin balang a-sa1 Balo ta hika, Tito, kailangan itoro

mo yadtaw togma ha tama a totoro:2 Wawaliwan mo hilay lawlalaki amain anan idad a magpakatino, mag-biyay nin marangal tan sopilon laymain lan sawsarili. Kailangan map-tog hila ha main lan katotpol, hamain lan pa-manglabi, tan mapag-agwanta. 3 Hilay namaot a baw-babayi a main anan idad, wawali-wan mo hilan magbiyay nin mara-pat a bilang tawtawo nan Dios, andomamaroroka ha kapara, ambo da-pat mailig ha alak, nokay mag-inmaronong manoro nin kawkaabigan4 pigaw maitandoro lay bawbabayinmangalago nin manglabi ha kaambalitan awa-nak la. 5 Kailangan toroanla ot hiladtin bawbabayin mangalagonin sopilon a main lan sawsarili,pakalinis ha kawkaisipan, pakahipoglaloy na ha gawgawa ha bali, pakal-abahnin ogali tanmag-inmahonol hakaambali ta pigaw kay ma-parorokaa Halita nan Dios. 6 Wawaliwanmo hilay namaot a lawlalakin man-galago nin sopilon a main lan sawsar-ili. 7 Hika man, Tito, ha halban baw-bagay ay dapat mag-in kan alimbawaha kagogwa kaabigan. Ha panonoromo, kailanganmaptog ka, sinsiro [tandapat homin nailaok lingon totoro].8 Yay hawhalitaon mo ay kailanganmarapat, yay kay ma-pintasan ta pi-gaw hilay kontra kontamo ay ma-paringoyan bana ta homin hilan ma-halita laban kontamo.

9 Hilay namaot a aw-alila, wawali-wan mo hilan pakahonol ha aw-amola. Kailangan ma-palilikot lay aw-amo la ha halban pa-magsirbi la.Ando hila kiobat-obat konla, 10 tanando manga-kakwa nin ambo lanikon. Nokay kailangan, ma-pa-tayaanhila ha halban bagay, ta pigaw hahalban gawgawa la ay maipa-kit layay kagandawan totoro nan Dios aMa-milipyas tamo.

11 Nga-min impa-kit nan Dios akaabigan na kontamo pigaw komonhalban tamon tawtawo ay mailipyasna. 12 Kanya yadti kaabigan na aampamiakay kontamo nin bokotananay pa-magbiyay a ambo maka-Diostan yay aw-apos a makamondo, tanmagbiyay anan main panonopil hasarili, maptog tan maka-Dios mintrasiti tamo ot konan yadtin mondo.13 Dapat magbiyay tamon anodti lo-gan anta-ganan tamoy kaligawan aan-asahan tamo, yay ma-kit tamoykalinggasan ni Jesu-Cristo ha mainnan kala-lato. Hiya ay Dios a Maka-pangyayari tan Ma-milipyas tamo.14 Inimbi nay biyay na para kon-tamo, ta pigaw dondonon na tamo hahalban karokaan, tan pigaw linisonna tamo para mag-in tawtawo na amainakit gomwa kaabigan.

15 Ipangaral modti halban konla,tan gamiton moy main mon karap-atan ha pa-mangwawali tan pa-nita.Ando mo payagan a basta-bastawonka nin hinoman.

3Yay dapat ipag-ogali nin Kristyano

1 [Tito,] ipapanomtoman mokonlan kaparan antompol a kailan-gan pahakop tan homonol hilaha gobyirno tan konlan halbanampamoon. Kailangan handa hilaynamaot gomwa nin anyakaman agawgawa kaabigan. 2 Wawaliwan mohilan ando mamaroroka ha hinomantan ando makiaway, nokay kailanganmag-in hilan mabait tan mapangabotha halban tawtawo. 3 Nga-min,hitamo man, hin yadtaw ay kolangha pangingintindi tongkol ha Dios,sawsotil, ma-ngaparah mailingo,alipon nin nangasasari a klasin ilignin lalaman tan doka a liga-liga.Nagbiyay tamo ha karokaan taninggit, tini-tiplon la tamonin kaparantawtawo, tan tini-tiplon tamo hilaynamaot hin yadtaw. 4 Anodtaw pa

Tito 3:5 378 Tito 3:15man, hin impa-kit nan Dios a Ma-milipyas tamo yay kaabigan tan pa-manglabi na kontamo ay 5 inlipyas natamo. Yadtin pa-milipyas na ay ambobana ha nagawa tamon kawkaabigan,nokay bana bongat ha inganga-rona kontamo. Ha pa-milipyas nakontamo, nilinisan na tamo kanyaimpangabing tamon oman tan bina-yowan nin Masanton Ispirito na.6 Nga-min, bana ha pa-makiasa-satamo koni Jesu-Cristo a Ma-milipyastamo, imbo-bo nan hosto nin Dioskontamo yay Masanton Ispirito na.7 Kanya hawanin, intoring na tamoynan kay nagkasalanan bana naorha kaabigan na kontamo, kanyamatanggap tamo yay biyay a hominanggawan a an-asahan tamo.

8 Yadtin tawtotoro ay ma-pasimalaan, kanya labay kon pirmimon ipangaral pigaw hilay antompolkonan Dios ay magpatoloy nin mag-inakit gomwa kaabigan. Labahyadtin tawtotoro tanmakabin abig hahalban tawtawo. 9 Balo ta pa-lilihanmoyklasin pa-midibati a kaymakabinabig, yay tawtototolon tongkol hapawpinangibatan lawlahi, tan yaypa-mididiskosyon tan porpyawantongkol ha kawkapanogoan ninkapara kon aw-Israelita, ta yayaw-anodti ay biig homin maibinpakinabang tan homin kwinta. 10 Kotno main tawo a ampanira ha pa-miasa-sa lan antompol banaha lingontotoro, sitawon mo yan minghan omilwa. Bi-sa no kay ya manglongo,itakwil mo ya, 11 bana ta tanda mo adoka yan tawo ta ampagpatoloy yakonan ya-rin a kasalanan anta tandanay nan doka orin.

Pa-lah a bawbibilin12 Pa-kaon ko hi Artemas o hi

Tiquico ison komo. Pa-makalatoison nin hinoman konla, pag-inakitanmon tomombok tampol kongko hababalin Nicopolis ta itaw ako mi-wanlolog panaon layop. 13 Pag-inakitanmon ma-tambayan hi Apolos tan hi

Zenas a abogado ha main lan pa-mibwat. Sigorowon mon komplitohila ha main lan pawpangangailan-gan. 14 Kailangan maka-tanda hilaynamaot a kaparan antompol ison ninmag-inakit ha lawlabah a gawa pi-gaw makatambay hila konlan talaganampangailangan. Anorin a dapat langaw-on pigawyay biyay la aymamon-gan kaabigan. 15 Angkomostawon laka nin halban kawkalamoan ko iti.Ikomosta mo kami namaot ison kon-lan tawtalakaka ha katotpol a am-panglabi komi. Halban moyo, komonpatoloy moyon matanggap a kaabi-gan a ibat konan Dios. Amen.

Filemon 1 379 Filemon 20

Solat ni Pablo koniFilemon1 Hiko hi Pablo, nakapriso bana

ha pangangaral ko tongkol koni Jesu-Cristo. Hi Timoteo, a talakaka tamokonan Katawan, a kalamo kon am-panolat nin yadti. Solat midti mo-na mo-na komo Filemon, anlabyonmin amigo tan kaparan ma-magsirbinan Katawan, 2 para komoy namaotApia a mabli min talakaka ha ka-totpol, tan komo Arquipo a kaparanimpagka-hondalo ni Jesu-Cristo, tankonlan halban anan kaparan antom-pol a ampi-pagsamba ison ha bali mo,Filemon.

3 Patoloy moyo komon matanggapa kaabigan tan kaliswayan nakom, aangkaibat konan Dios a Ama tamo tankoni Jesu-Criston Katawan.

Yay katotpol tan labi ni Filemon4 [Filemon,] lawah katan an-ilamo

ha dawat ko, tan ampaki-salamat akokonan Dios tamo bana komo. 5 Nga-min, angka-balitaan ko yay tongkolha katotpol mo koni Jesus a Katawan,tan yay pa-manglabi mo konlan hal-ban tawtawo nan Dios. 6 An-idawatko konan Dios, a ha pa-makiasa-sa mo konlan tawtalakaka ha katot-pol ay ma-tambayan mo hila, pigawlalo moyon maintindyan yay halbankaabigan, a angkatanggap tamo banaha pa-makiasa-sa tamo koni Jesu-Cristo. 7Hi-ban a kaligawanko, tan ki-nomhaw a nakom ko, hin na-balitaankoy pa-manglabi mo konlan tawtawonan Dios, ta bana komo talakaka ayna-liswayan a main lan kanakoman.

Yay an-ipaki-totol ni Pablo8 Hawanin, bana ta a-sa kon hogo

ni Cristo, maari ko komon imandakomo, no anyay dapat mon gaw-on.9 Anodtaw pa man, alang-alang halabi, mas labay kon ipaki-totol yadtikomo. Hiko hi Pablo, amatokling ana,tan nakapriso bana ha pangangaral

ko tongkol koni Jesu-Cristo ay 10 an-ipaki-totol ko komo hi Onesimo, abilang koy nan anak bana ta naitan-doro ko yan tompol koni Cristo, lologiti ko ha prisowan. 11 Hin yadtaway kay mo ya na-pakinabangan, tanilomayah ya. Balo ta hawanin,mahi-ban a maibi nan pakinabang komo,tan anorin anamaot kapara kongko.

12 Ampaboltawon ko ya komo,kanya komon tanggapon mo ya, ninbilang hiko mismo a antanggaponmo. 13 No para kongko, labay kokomon iti ya tana kongko, ta hiya amangwan logar mo para tomambaykongko, lo-gan kon nakapriso banaha pangangaral ko nin Labah aBalita. 14 Kot kay makwan nakomko a gaw-on kodti, nin kay ipatawokomo, ta yay labay ko gomwa kanabig ambo bana ha kapilitan, nokayibat komon ha sarili mon nakom.15 Maari plano nan Dios a nipadayokomo hi Onesimo nin domali apanaon, pigaw ha pa-magbolta nakomo ay maipagkalamoan mo yaynan anggan-angga. 16 Hawaninay maibilang mo yan ambo kapagalipon, nokay mas labah ana haalipon, ta a-sa yay nan anlabyon atalakaka konan Katawan. Talaganmabli ya kongko, kot lalon-laloyna komo, bana ta ikon mo ya tanikon na yay namaot nin Katawan.17 Kanya, no lamang ta an-itoringmo kon kalamoan mo, tanggaponmo ya komon, nin bilang hikoyantanggapon mo. 18 Anyakaman anag-in kasalanan na, o kari otangna komo ay hikoy nay hi-nowanmo. 19 Hikoy na mismo hi Pablo aampanolat yadti: Hikoy mamayarkomo. Kay koy na komon labaybanggiton komo, a otang nakommo kongko yay pa-maka-bilbi mokoni Cristo. 20 Kanya, talakaka,pakonswilowon mo ko komon, alang-alang ha main tan pa-miasa-sa konanKatawan, ta gaw-on modtin an-ipaki-totol ko komo, a tanggapon mokomon hi Onesimo, pigaw lalon ma-

Filemon 21 380 Filemon 25liswayan a nakom ko, gawa nin kaho-honol mo bana konan Katawan.

21 Ansolatan kata, ta angka-sigorokon gaw-on moy an-ipaki-totol kokomo, tan tanda kon maholok ot isona gaw-onmo. 22A-sa ot, magparihadokaynamaot komonnin kwarton kaka-lokan ko ison komoyo, ta ampasimalaakon makapagbolta ko ison bana hakada-dawat moyo.

Pangongomosta23 Angkomostawon na ka ni

Epafras, a kalamo kon nakapriso banaha pa-magsirbi na koni Jesu-Cristo.24 Angkomostawon la kay namaot niMarcos, Aristarco, Demas tan hi Lucasa kawkalamoan ko ha pangangaral.

25 Patoloymoyo komonmatanggapa kaabigan nan Katawan tamon Jesu-Cristo.

Hebreo 1:1 381 Hebreo 1:14

Yay solat konlanHawhebreo

Nanalita yay Dios a imparalan konanAnak na

1 Hin o-nan panaon, nanalita yayDios konlan kapapo-papoan tamo ninlako a bisis tan ha nangasasari a sis-tima, a imparalan na konlan paw-propita na. 2 Kot hawanin hoyot apanaon ay nanalita ya kontamo, ninimparalan konan Anak na. Yay Anakna a pinapalsa na nin sansinakban,tan hiyay intatala nan mag-ikon ninhalban. 3 Angka-kit konan Anak yaykalinggasan nan Dios, ta no pa-noyay Dios, anorin nay namaot. Hiyayampag-ingat ha intiron mondo hakapangyarian nin main nan halita.Pa-makayari nan ginwa a paralan,pigaw ma-linisan tamo ha main ta-mon kawkasalanan, tinomoklo ya hawanan nan Dios a Makapangyayariitaw ha langit.

Mas mata-gay yay Anak nan Dioskonlan aw-anghil

4 Ginwa nan Dios, a mas mata-gayyay Anak konlan aw-anghil, tan ma-kit yadti bana ta yay ha-way na konaay “Anak”, kot konlan aw-anghil ay“anghil” bongat. 5 Nga-min, mainnakasolat ha Masanton Kasolatan ahinalita nan Dios, [a nitama konanAnak na hin in-abing ya ha mondo,]kot nika-ka-noman ay kay na hinalitayay anodti ha hinoman a anghil na,wana:“Hika a Anak ko. Hawanin ay an-ipa-

kit ko a hikoy Ama mo.”Anodti ot a wana:

“Hikoy Ama na, tan hiyay Anakko.” 6 Tan wana ot ha pa-mihogo na iti ha babon lotakonan yadtin Anak na, a pa-hal kalingkakaan nin halban,

“Dapat yan sambawon nin halbanlan aw-anghil ko.” 7 Kot

tongkol konlan aw-anghil, an-odti wanan Dios,

“Hilay aw-anghil ay ihohogo konbongat, a maari kon gami-ton bilang lopot o kari apoy.”8 Balo ta konan Anak na, an-odti wanan Dios,

“Yay trono mo, O Dios ay homin pan-ganggawan, tan yay pa-mag-ari mo ay matoynong.

9 Angkalilikot ka ha matoynonga gawgawa, balo ta antiplononmoy karokaan. Kanya hikoa Dios tan Dios mo syim-pri, binyan katan karangalan,a pangibatan mas maliga kakonlan kawkalamoan mo.”

10 Wana ot Dios konan Anak na,“Hika, Katawan, a namalsa nin babon

lota hin kalin-oo-nawan ot,tan hika syimpri a ginomwanin kalangitan.

11 Ya-rin halban ay biig mainpanganggawan, kot hika baloay magpatoloy anggan-angga.Iya, ya-rin halban ay biig an-domaan a bilang ha doloh,

12 tan pa-hal lolonon mo a bi-lang ha a-say alimonmon amaanloh, ta hagilyan nin ba-yo. Kot hika, ni daoto ay kayka mangoman, tan homin kanpanganggawan.”

13 Hila balo a aw-anghil, nika-ka-noman ay kay na hinalita nin Dios hahinoman konla yay anodti [a bilangha nakasolat tongkol konan Anak na],“Iti ka tomoklo ha wanan ko, ta taga-

nan mon igwa ko ha aypa ka-pangyarian mo hilay kawkon-tra komo*.” 14 Anya hilaman no-nin a aw-anghil? Aw-ispirito hila a ma-magsirbinan Dios, ta ihohogo na hila,para tomambay ha tawtawonmakatanggap nin kalipyasan.

2Panga-gotan tamoy tama a totoro

* 1:13 1:13 Ha Griego: Iti ka tomoklo ha wanan ko anggan igwa ko ha aypa nin ayi mo hilay kawkontrakomo.

Hebreo 2:1 382 Hebreo 2:141 Kanya, [bana ha kata-gayan ka-

tongkolan ni Jesus ay] kailangan maslalo tamon panga-gotan hosto yaytotoro tongkol kona a nalngo tamo,pigaw kay tamo mitalon. 2 Nga-min, maskin yay kasogoan nan Diosa imbalita lan aw-anghil koni Moi-ses ay potog, ta hiladtaw a kinomon-tra o kay nakahonol konan ya-rinay nananggap nin parosan marapatkonla. 3 Kanya, mas lalon kay tamoynamaot maka-pa-lilih ha parosa, nopo-layan tamon bongat yadtin na-pakaalagan kalipyasan, lalo paot tayadtin kalipyasan ay o-nan imbalitamismo ni Jesu-Criston Katawan, bi-sa hilay nakalngo kona ay pinaptoganlay namaot yadti kontamo ha pan-gangaral la. 4 Tan yay Dios mismoa namaptog ha an-ipangaral la, tabinyan na hilan kababaan nin mak-agwa nin kawka-paka-ngap a gawa,a bilang ha nangasasari a mawmila-gro a pamilbian nin main nan ka-pangyarian, tan binyan na hila ot ninlawlaloman kababaan, a magwa la hapangongo-na nan Masanton Ispiritona. Yadti ay inimbi nan Dios konlaayon ha main nan kalabayan.

Naglalaman Tawo hi Jesus pigawmalipyas tamo

5 Hawanin, ambo ha aw-anghil im-pahakop nan Dios yay ba-yon mondo,a antokoyon mi, nokay ha tawo,6 ta oyay nakasolat ha a-say partinMasanton Kasolatan, wana:“Anongkot kari, O Dios, ampanom-

tomon mo ot a tawo?O hino ya kot para ipag-inakit

mo?7 Ginwa mo yan maaypa kon-

lan aw-anghil ha domali apanaon,

balo ta pa-makayari, mata-gaybilang ari a karangalan na tanposisyon.

[Ha halban mon pawpinalsa, ginwamo yan ma-moon,]*

8 ta inigwa moy halban ha aypanin main nan pamomoon.”

Hin inigwa nan Dios yay halban hapamomoon nin tawo, homin ni a-say bagay, a kay na inigwa ha pamo-moon nin tawo. Kot balo, kay tamoot angka-kit hawanin a ampamoonanay tawo ha halban. 9 Kot angka-kit tamodti koni Jesus. Ha do-mali a panaon ay ginwa na yan Diosnin maaypa konlan aw-anghil, pigawdalanan nay kamatyan, a pinangi-batan binyan na yan mata-gay a ka-tongkolan tan karangalan. Nga-min,bana ha kaabigan nan Dios ay nilabayna, a domalan hi Jesus ha kamatyanpara ha halban tawo.

10 Yay Dios a main karapatangomwa ya-rin, ta hiyay pinangibatannin halban bawbagay, tan para otkona yadtin halban. Apos na, a lakoa tawtawo a mag-in awa-nak na, amai-ka na ha glorya, kanya pinadalanna hi Jesus ha pa-magdya-dya, pigawhomin yan pa-magkolang bilangPoon nin main tamon kalipyasan.11 Hawanin, hi Jesus a ampamabanalkontamo, tan hitamo a anggaw-onnan banal ay asa-say Ama tamo.Kanya kay na ingkaringoy a ha-wayanna tamon tawtalakaka. 12Wanay naora nakasolat ha Masanton Kasolatan,“Ibalita ko konlan tawtalakaka ko

yay tongkol komo, O Dios,tan magkanta kon pamomorikomo ha main min pa-mititipon para somambakomo.”

13 Talagan nag-in yan bilang kon-tamo, ta wana,“Hiko man ay ampasimala ako konan

Dios.”Bi-sa wana ot,“Iti ko, kalamo hilay kaparan awa-

nak nan Dios a impa-taya nakongko.” 14 Hawanin, banata hilay antokoyon iti a awa-nak nan Dios, kot tawon mainlota lalaman, hi Jesus man aynag-in yan tawo a main lamantan daya. Ginwa nadti, pigawha pa-ngamati na ay alihannan kapangyarian hi Satanas,a binyan kapangyarian ha

Hebreo 2:15 383 Hebreo 3:13kamatyan, 15 tan pigaw ilibrina tamo ha kali-mowan hakamatyan, a ampangaliponkontamo lolog biyay. 16 Itima-patnagan a ambo hilayaw-anghil a an-ipag-inakitna, nokay tawtawo a bilangkontamon lawlipi ni Abra-ham. 17Kanya naor, ha halbanbawbagay ay nag-in yanbilang kontamon tawtalakakana, ta ya-rin a kailangan,pigaw hiyay nay PinakapoonPari tamo, a mainganga-rowon, tan maptog ha pa-magsirbi na konan Dios, tanpigaw hiyay paralan paramaalih a kawkasalanan tamontawtawo. 18 Kanya, bana tanagdya-dya yay namaot hintinokso ya, baba na tamontambayan hitamoy tawtawonandomalan anamaot hatawtokso.

3Mas mata-gay hi Jesus dinan koni

Moises1 Kanya hikamo, tawtalakaka, a

kaparan nag-in banal a tawtawonan Dios, tan hina-wayan na paramaipagkalamoan na ha langit, isiponmoyo hi Jesu-Cristo. Hiya yay inhogonan Dios, tan hiyay PinakapoonPari tamo ha katotpol a an-odongantamo. 2 Maptog ya konan Dios ananogo kona, a bilang koniMoises hinyadtaw a maptog anamaot ha mainnan pangongo-na konlan tawtawonan Dios, a pa-hal bali nan Dios.3 Hawanin, no pa-no yay tawon ma-ma-dong nin bali kot mas marangaldinan yay bali, anorin kapara, masmarangal hi Jesus dinan hi Moises.4 Balang bali ay main anaor namipa-dong, kot yay Dios yay pinangibatannin halban bagay. 5 Hin yadtaw, hiMoises ay maptog anaor bilang a-sayma-magsirbi ha gawgawa na konanyay pa-hal bali nan Dios. Kanya yaymaptog a pa-magsirbi na ay nag-in

pamilbian a potog anamaot yay an-ipapibalita nan Dios hin hinomonol apanaon. 6 Kot hi Cristo ay maptog yabilang Anak nan Dios, ha pangongo-na na konan yay pa-hal bali nan Dios,tan hitamo yadtin pa-hal bali nanDios, no patoloy tamon ampasimalakona, tan an-ikalilikot yay anta-ganan tamon aw-impangako na, ninkay komapoy a nakom anggan hahoyot a awlo.

Ando pakatiboy a olo7 Kanya ta anodti yay wanan

Masanton Ispirito nan Dios [konlankapapo-papoan tamo hin panaon anani Ari David, a insolat para kontamoynamaot],“No hawanin ta ka-totolon na kamon

Dios,8 ando kamo pakatiboy a olo, a

bilang konlan kapapo-papoanmoyo a kinomontra ha Dios[hin panaon ni Moises], ta hi-nobok lay kapasinsyawan nahin itaw hila ha disyirto.”

9 Wanay naor Dios,“Anggano man na-kit lan kapapo-

papoan moyo a kawka-paka-ngap a gawgawa ko, ha lolognin a-pat a polo a taon,hinobok la ko ot, no pa-no kaboyot ko hilan ma-pagpasinsyawan ha gawgawalan karokaan.

10 Kanya, mahobhob ako konlahin ya-rin a panaon, wangko,‘Lawah hilan andomayôha kalabayan ko, tan kayla labay pag-aralan yaykawkapanogoan ko.’

11 Kanya ha kahobhoban ko aypinaghompaan ko ha sarili ko,a kay hila makaloob ha logar aimparihado kon painawawanla komon nin kalamo ako.”

12 Kanya hikamo, tawtalakaka,pakaingat kamo, a homin tana komonkomoyo a domoka a pa-magnanakomnin ma-hominan katotpol, tapangibatan bokotan na yay Diosa angkabyay. 13 Nokay masbali

Hebreo 3:14 384 Hebreo 4:8mi-wawaliwan kamon inawlo-awlo,lo-gan an-ibi na ot Dios yadtinawlo para manglongo Halita na,pigaw kay homin komoyon maayatgomwa kasalanan, a pangibatanmag-in matiboy a olo moyo. 14 Nga-min, maka-paki-lamo tamon bongatkoni Cristo nin homin anggawan,no patoloy tamo ha ma-got a pa-masimala kona anggan ha hoyot aawlo. 15 Wanay naor ha MasantonKasolatan, a binanggit koy na,“No hawanin ta ka-totolon na kamon

Dios, ando kamo pakatiboy aolo, a bilang konlan kapapo-papoan moyo, a kinomontraha Dios hin panaon ni Moi-ses.”

16 Main hiladtaw a ha dobali nin nal-ngo lay nay bosis nan Dios ay ki-nomontra hila ot syimpri kona. Kotambo halban lan nilomikol ha nasyonEgipto ha pangongo-na ni Moisesay anodtaw. 17 Hawanin, hino hilaman odtaw namahobhob konan Dios,ha loob nin yadtaw a-pat a polo ataon? Ambo doman hila-rin ot anagkasalanan, kanya halban la aynati itaw ha disyirto? 18 Hino hilaman wari odtaw pinamibalitaan nanDios, nin awit pa-maghompa ha sarilina, a kay hila makaloob ha logar apainawawan, a impangako na konla?Ambo doman hila-rin ot syimpri ana-homin katotpol? 19 Kanya tandatamo, a kay hila nakaloob, bana tahomin hilay nan katotpol ha Dios.

4Yay pa-magpainawa nin tawtawo

nan Dios nin kalamo ya1 Yadtin impangako nan Dios,

a main a-say logar a ma-ka, parapainawawan nin kalamo ya ay mainanggan hawanin. Kot pakaingattamo, pigaw homin komon ni a-sakontamo, a mipabilang ha tawon kaymiabot ha logar a impangako nanDios. 2 Nga-min, in-abot anamaotyadtin magandan balita kontamo,a main a-say logar a painawawan,

a bilang in-abot anamaot konlankapapo-papoan tamon Israelita, balota kay la na-pakinabangan a nalngola, bana ta kay la pini-pol. 3Hawanin,hitamo balo a tinompol yaymakaloobnin painawa kalamo yay Dios. Balo tahiladtaw a na-hominan katotpol aykay hila nakaloob, ta wanay naor Diostongkol konla,“Ha kahobhoban ko ay inhompa kon

kay hila makaloob ha logar aimparihado kon painawawanla komon nin kalamo ako.”

Imbalita na-rin a [kay hila makaloob,anggano man ya-rin a logar ay mainana] ta paibat hin pinalsa nay babonlota ay nayari a halban bagay. 4 Nga-min, main nakasolat haMasanton Ka-solatan tongkol ha ikapiton awlo,“Nagpainawa yayDios ha halban gaw-

gawa na hin ikapiton awlo.”5 Bi-sa wana ot Dios, a an-oliton ko:

“Kay hila makaloob ha logar aimparihado kon painawawannin kalamo ako.” 6 Intonsis,main ya-rin a logar, tankailangan main lomoob itaw.Balo ta hilay kapapo-papoantamo, a no-nan nakalngonin yay magandan balitatongkol konan ya-rin a logaray kay hilay naor nakaloob,bana ha kay la pa-mi-pol.7 Kanya, pa-makalabah ninna-pakaanloh a panaon, hinpanaon ana ni Ari David aynami yay Dios oman nintyansa. Yadti antokoyonna ha halita “hawanin,” aimpanakom na koni Ari David,a an-oliton ko,

“Hawanin, no ka-totolon na kamonDios, ando kamo pakatiboy aolo.”

8 Tanda tamo, a anggano man kayhila nakaloob hilay pinango-nawanni Moises, nakaloob syimpri a aw-awa-nak la ha pangongo-na ni Jo-sue, a kahagili ni Moises. Kanya,yay tyansan makaloob a antokoyonnan Dios iti ay ambo tongkol konan

Hebreo 4:9 385 Hebreo 5:7yadtaw logar a pinangawitan ni Josuekonla, ta no komon ta yadtaw ana,kay nay na komon imbalita oman ninDios hin panaon ni Ari David, banata nakaloob hilay na itaw. 9 Kanyanaor, tanda tamo amain a-say logar, aitaw tamomakapagpainawa, hitamoytawtawo nan Dios, a bilang ha pa-mainawa nan Dios hin ikapiton awlo.10 Nga-min, hinoman a lomoob anaha logar a painawawan, a impangakonan Dios ay tomgon ana ha main nangawgawa, a bilang anamaot konanDios, a tinomgon ha main nan pama-malsa. 11 Kanya pag-inakitan tamo,tawtalakaka, a makaloob tamo konanya-rin logar a painawawan, ta pigawhomin komon kontamo a maipariskonlan kapapo-papoan tamo, a ni-paroka bana ha kay la pa-mi-pol.

12 Nga-min, yay Halita nan Dios ayangkabyay tan makapangyarian, tankapa-halan nin yadti aymasmataromdinan ispadan mi-dobali a tarom. Nopa-no yay ispada kot baba nan toy-hokon tan pihiyayon yay pawpilpoantamo tan otok ha botol, anorin ka-paray namaot yay Halita nan Dios,matolpoh nay main tamon kanako-man pati ispirito, tan tanda na patilawlaman kaisipan tamo tan taw-tatala. 13 Kay homin kontamon paw-pinalsa a maka-piari ha Dios, ta hal-ban bawbagay ay biig parada, tanma-patnag ha main nan paninilap. Oba-ton tamo kona yay halban ha maintamon biyay.

Hi Jesus a Pinakapoon Pari tamo14 Kanya, tawtalakaka, patoloy ta-

mon panga-gotan yay an-odongan ta-mon katotpol, bana naor ta main ta-mon a-say mata-gay a PinakapoonPari a nilomoob ana ha kalangitanitaw ha arapan nan Dios, a hominlaloma no ambo hi Jesus a Anak nanDios. 15 Nga-min, yadtin PinakapoonPari tamo ay angkaintindyan naymain tamon kawkakapoyan, bana tahiya man ay tinoksoy namaot hahalban klasin tokso, a bilang an-domalan kontamo, balo ta kay ya

nagkasalanan. 16 Kanya ando ta-moy na mag-alangan domani konanDios a mainganga-rowon, ta pigawmatanggap tamoymain nan inganga-ro, tan tambayan na tamo ha mainnan kaabigan, ha oras nin main ta-mon pangangailangan.

51 Balang pinakapoon pari nin

kaparan Israelita ay pinili ibatha kaparan tawo, tan binyankatongkolan para magsirbi ha Dios,alang-alang syimpri ha kaparan tawo,ta pigaw mamida-ton ya ha Dios ninrawrigalo tan aw-ayop anamaot apopoolan, para ha kawkasalanan nintawtawo. 2 Yay anodtin pinakapoonpari ay mapangabot ya konlanhilay homin tinanda, tan konlanhilay ampakapagkasalanan, banata hiya man kot tawo yay namaota main kawkakapoyan. 3 Banakonan ya-rin a kawkakapoyan na aykailangan mamida-ton yay namaotha Dios nin aw-ayop, para hasarili nan kasalanan, ambo kapagpara ha kasalanan nin tawtawo.4 Yay karangalan nin pa-mag-inpinakapoon pari ay kay makwa nintawo ha sarili nan kalabayan, nokayyay Dios yay ampangotana, a bilanganaor ha pa-ngotana na koni Aaron.

5 Anorin kapara, ha pa-mag-in nanPinakapoon Pari ni Cristo, ambo hiyaa namita-gay nin main nan sarili,nokay pinili na yan Dios, ta wana:“Hika a Anak ko, hawanin ay an-ipa-

kit ko a hikoy Ama mo.”6 Tan wana ot ha laloman parti ninMasanton Kasolatan,“Hikay pari anggan-angga, a bilang

ha pa-makapari nin yadtaw hiMelquisedec.”

7 Hin hi Cristo ay iti ot ha babonlota, dinomawat ya ha makhaw a bo-sis nin main awit kata-tangih, ta di-nomaing ya konan Dios, a maka-pipa-lilih komon kona ha kamatyan. Banata nagpahakop ya konan Dios, nilngona ya, ta pinakhawnaynakomnapara

Hebreo 5:8 386 Hebreo 6:10makaarap ha kamatyan. 8 Angganoman Anak na yan Dios, na-tandaanna, no pa-noy kaho-honol iti hababon lota ha main nan pa-magdya-dya. 9 Hawanin ta nakomplito nayna yay kawkailangan para ha ka-tongkolan na ay nag-in yay nan Poonnin kalipyasan a homin pangang-gawan, para ha halban anhomonolkona, 10 ta imbalita nay naor Dios, aPinakapoon Pari ya, a bilang ha pa-makapari ni Melquisedec.

Dapat mag-in hostoy kaho-honol haDios

11 Lako komon a labay kon ibalitakomoyo tongkol ha pa-makaparini Melquisedec tan ni Jesus, kotmairap yadtin ipahawang komoyo,bana ta matambangan kamoy nanmanglongo. 12 Ha kaboyotan moyoynan tinompol, dapat komon ampaka-pitoro kamoyna, kot bilang kailanganmoyo ot paytin main mamipalinonoman nin aw-o-nan aral, a intorokomoyo tongkol ha Halita nan Dios.Kapa-halan moyo ay bilang ot kolawa ampangailangan ot gatas, ta pa-hal kay moyo ot baba mangan ninmangatiboy a pa-mangan, [yay labaytotolon, mangairap a aral.] 13 Nga-min, yay pa-hal ampaggatas otay kay na ot angkaintindyan yaytotoro, a dapat tamon magbiyay ninmaptog, ta bilang yan kapiabing,[labay totolon, bilang yan ba-ba-yotinompol.] 14 Kot yay pa-hal matiboya pa-mangan ay para konlan naka-tanda ana, a maiparis ha hostoy na haidad, ta kabisado lay nan bilbion yaybalang gawa, no labah o doka.

61 Kanya hawanin, ando tamoy na

magpirmi ha kaa-aral nin yay aw-o-nan totoro tongkol koni Cristo, nokaymagpatoloy tamoy na ha tawtotorotongkol ha hoston kaho-honol haDios. Ando tamoy na olit-oliton pag-aralan yay aw-o-nan totoro a bilangha kabo-bokot ha klasin gawgawa a

mamiabot ha kaparosawan, yay to-toro tongkol ha katotpol konan Dios,2 yay totoro tongkol ha klasin pa-maotismo o yay pa-mibabon gamotha olo lan hilay an-idawat, o yaytongkol ha pa-morong mabyay ninhilay ni-kati, tan yay pa-ngokomnan Dios no ayti hila mi-ka anggan-angga. 3 Masbali magpatoloy tamoyna hawanin ha tawtotoro tongkol hahoston kaho-honol ha Dios. Gaw-onmi na-rin no iaboloy nan Dios. 4 (4-6)Nga-min, nomain kontamo a kaparanna-hawangan anay kaisipan tongkolkoni Jesus, nakaranas nin kalipyasana payabol nan Dios kontamo, nanang-gap anamaot nin Masanton Ispiritonan Dios, 5 (5) tan na-laman-lamanlay namaot a labah yay Halita nanDios, tan nakaranas nin kapangyariannan Dios a ipa-kit nan hosto ha lo-mato a panaon, 6 (6) ta bi-sa waribinokotan ladtin halban, imposibli hi-lay nan ma-paombabalin oman, banata bilang lan an-ipasak yay Anak nanDios nin paolit-olit tan an-iparingoyha arapan nin lako a tawo.

7 Nga-min, hitamoy halban apirmin ampakalngo Halita nanDios ay pa-hal lota a mabotbotangkaabagatan. Hawanin, mainkontamo a kapa-halan kot lota aantoboan nin lawlabah a tanaman ama-pakinabangan nin ampamalbwat.Yadti ay ambindisyonan nan Dios.8 Main anamaot pa-hal lota aantoboan bongat dawdikot tandawdowih, kanya an-itoring hominkwinta. Yadti ay ihompa nan Dios tabi-sa yay ogotan ay popoolan.

9 Kot, mablin tawtalakaka,anggano man anodti a sawsinolatmi, angka-sigoro mi syimpri alabah a pamimiyay moyo gawanin pa-milipyas nan Dios komoyo.10Matoynong a gawa nan Dios ta kayna anlingwanan yay gawgawa moyonkaabigan, tan yay pa-manglabimoyo kona a impa-kit moyo tananggan hawanin patoloy moyo otsyimprin an-ipa-kit ha kata-tambay

Hebreo 6:11 387 Hebreo 7:5moyo ha kaparan tawtawo nanDios. 11 Yay apos mi ha balang a-sa komoyo, tawtalakaka, ay komonpatoloy kamon mag-inakit ha mainmoyon katotpol anggan ha hoyota awlo, pigaw sigorado moyonmatanggap a halban an-asahanmoyon pawpangako nan Dios. 12 An-ibalita kodti komoyo pigaw kaykamo tomambangan, nokay masbalimagpatoloy kamo ta aligon moyohilay hin o-na a naka-tanggap ninpawpangako nan Dios bana ha mainlan katotpol tan pa-magpasinsya.

Sigorado yay pangako nan Dios13 Bilyon moyo hin nangako yay

Dios koni Abraham. Bana ta labaynan pa-goton a pangako na kona,naghompa ya koni Abraham ha sar-ili na, bana ta homin anan lalomanmas mata-gay ot kona. 14 Oyay im-pangako na koni Abraham, wana,“Payabolan ta payabolan katan abig,tan palabongon ta palabongon koylipi mo.” 15 Kanya, bana ta nag-pasinsya yan nana-gan hi Abraham,nangyari naor yadtin impangako nanDios kona. 16Hawanin, no tawoy am-paghompa, ambanggiton nay ngalannan Dios o maskin anya a mata-gay ha tawo, pa-mipa-kit a potoga anhalitaon na. Ha anodtin par-alan matgon yay anyakaman a pa-mi-porpya. 17 Bana ta anorin, impa-kit nay namaot Dios a ka-gotan pan-gako na, ta pinanompaan nadti talabay nan lalon ipaintindyan konlanhilay pinangakoan na a kay hominpangongoman a main nan plano.18 Anorin anamaot kapara kontamo,main loway bagay a kay mangomana ma-panga-gotan tamo: o-na, yaypangako nan Dios ta kay naor maaria mangalotoy ya, tan ikalwa, yadtinimpangako na ay pinanompaan naot. Kanya makhaw a nakom tamo,hitamoy pa-hal nagpakopkop kona,a matanggap tamoy ampasimalaantamon impangako nan ibi kontamoha lomato a panaon. 19 Yadtin am-pasimalaan tamo ay bilang ha a-say

angkla a sigorado tan ma-got, a pa-hal nakapondoy na ha dobali ninkortina a impagdibisyon ha pa-halMasagradon Tolda, [labay totolon, hakamainan nan Dios.] 20No-na yay nannilomoob itaw hi Jesus alang-alangkontamo. Hiya a Pinakapoon Paritamo anggan-angga a bilang anamaotha pa-makapari ni Melquisedec.

7Mata-gay a pa-makapari ni

Melquisedec1 Yadtin hi Melquisedec ay ari nin

Salem hin panaon ni Abraham, tana-sa ya ot a pari a ampagsirbi ko-nan Dios a sangkata-ta-gayan. Hiyayadtaw nanakbat koni Abraham hinnangibat ya ha pa-maki-laban ta na-pati na hilay aw-ari a kontra kona,ta bi-sa binindisyonan na hi Abra-ham. 2 Inimbi ni Abraham kona yayikamapolo a partin halban nakwa nahamain nan pa-maki-laban bana ta a-sa yan pari nan Dios.

Yadtin hi Melquisedec ay lowaymaiha-way kona. O-na, “Maptoga Ari” ta ya-rin a kanaboan ninngalan na. Ikalwa, “Ari nin Kati-nokan” bana ta ari ya nin Salem,a yay labay totolon kot katinokan.3 Homin binanggit a main yan tatayo nanay o lipi a maari nan ini-batan. Homin anamaot ma-paka-kitan nin main nan kapangabingan nikamatyan. Kanya ma-halita tamo ayadtin hi Melquisedec ay pa-hal pariyan anggan-angga bilang konan Anaknan Dios.

4 Isip-isiponmoyo a kata-gayan niningkatawo ni Melquisedec. Nga-min,mismon hi Abraham a pinakaamanin hitamoy Israelita ay inimbi nakonay ikamapolo nin yadtaw nakwana ha pa-maki-laban. 5 Tanda tamoa hiladtaw pinili ha lipi ni Levi paramag-in pawpari ay main hilan kara-patan ayon ha kawkapanogoan nanDios nin mananggap ikamapolo ninhalban angka-kitan tamon Israelitaa kawka-daya la, ta asa-say naor a

Hebreo 7:6 388 Hebreo 7:21ibatan tamon halban a homin lalomano ambo ha lipi ni Abraham. 6 Kot hiMelquisedec ay mata-gay ya ot konla,ta anggano man ambo yan pari ibatha lipi ni Levi ay binyan na ya niAbraham nin ikamapolo a parti. Bi-sabinindisyonan na ot hi Abraham, antamata-gay yay namaot hi Abraham tapinangakoan na yan Dios. 7Hawanin,homin doda a mas mata-gay yay am-pamindisyon konan yay ambindisy-onan.

8 A-sa ot a pamilbian a mata-gayhi Melquisedec ay hiladtaw pawpari aibat ha lipi ni Levi a ampananggap ninikamapolo ay biig main kamatyan.Kot hi Melquisedec a nananggap ninikamapolo a inimbi ni Abraham ayhomin mabasa ha Masanton Kasola-tan a hiya kot nati.

9 Bi-sa mata-gay syimpri hiMelquisedec koni Levi mismo apinangibatan lipi lan hila-rin pawparia main karapatan mananggap ninikamapolo, ta pa-hal kalaming yaha pa-mami nan papo na ha toora hi Abraham nin ikamapolo koniMelquisedec. 10 Nga-min, bilangkalamo ya syimpri hi Levi hinhinakbat ni Melquisedec hi Abraham,anggano man kay ya ot tinmawo hiLevi hin ya-rin a panaon, bana tanangibat yay naor ha lipi ni Abraham.

Yay pa-makapari ni Jesus ay masmata-gay ha pa-makapari lan lipi ni Levi

11 Hilay pawpari nin Israelita aypinili nay naor Dios ha lipi ni Levihin panaon ni Moises, bi-sa inimbinay naor yay klasin kawkapanogoankoni Moises a kailangan hila-rina pawpari ba-yo maisagawa yadti.Anggano man anorin, yay gawa lanpa-mida-ton nin hila-rin a klasinpawpari ay kay syimpri makatambaypara maitoring maptog yay tawo.Ta no maari orin, ambo ana komonkailangan namihogo ot yay Diosnin a-say hakalakoy klasin pari ahomin laloma no ambo hi Jesus.Yay pa-makapari na ay bilang koniMelquisedec, ambo ibat konanyadtaw hi Aaron a o-nan pari ibat ha

lipi ni Levi. 12Hawanin, ta hakalakoynay naor a klasin pa-makapari, kanyakailangan hakalakoy namaot anaykawkapanogoan. 13 Mapatnag ahakalakoy pa-makapari ni Jesus aKatawan tamo a antokoyon iti akahagili lan dawdaan a pari, bana tahakalakoy naor a lipi a inibatan na,tan konan ya-rin a lipi ay homin nika-ka-noman a nagsirbi ha altar bilangpari. 14 Tanda nin halban a naibat yaha lipi ni Juda a talakaka ni Levi, tankonan ya-rin a lipi ay kay homin yanbinanggit hi Moises a main mag-inpari ison.

15 A-sa ot a mamin kalinowan ahakalakoy nay klasin pa-maka-parihawanin ay bana ta yay nilomwah apari a hi Jesus ay pari yay naor bi-lang ha pa-makapari ni Melquisedec.16 Nga-min, ginwa yan pari ambobana konan yay daan a kasogoan nanDios tongkol ha inibatan nan lipi,nokay bana ha main nan kapang-yarian ta angkabyay yan anggan-angga. 17 Tanda tamo a ginwa na yanDios pari, ta wanay naor haMasantonKasolatan,“Hikay pari anggan-angga a bilang

ha pa-makapari nin yadtaw hiMelquisedec.”

18 Hawanin, yay daan a kawka-panogoan ay na-hagilyan ana, tayadti ay kay nakatambay ni nakabinpakinabang, 19 ta homin tawonmaibi-lang maptog bana ha kaho-honol hakawkapanogoan nan Dios. Kot maslabah yay ampasimalaan tamon ba-yon paralan a inimbi nan Dios kon-tamo paramag-in maptog, kanya am-pakadani tamoy na kona.

Yay pa-makapari ni Jesus ay hominpanganggawan

20 Mapatnag yay kaalagawan ninpa-makapari ni Jesus, ta hin ginwana yan Dios pari ay main awit pa-maghompa. 21 Kot hiladtaw pawparia naibat ha lipi ni Levi, hin ginwana hilan Dios pari ay kay na hilapinangakoan nin awit pa-maghompa.Kot hi Jesus, pinangakoan na yan

Hebreo 7:22 389 Hebreo 8:6main awit pa-maghompa, ta anodtia nakasolat ha Masanton Kasolatan ahinalita nan Dios kona,“Hikoy Katawan a ampangako nin

main awit pa-maghompatan kay mangoman a isipko: ‘Hikay mag-in parianggan-angga a bilang ha pa-makapari ni Melquisedec.’ ”22 Kanya konan yadtin pa-nompa nan Dios ay ginwana hi Jesus nin impagka-garantya nin a-say mas labaha kasondoan.

23 A-sa ot, lako hilay nay nag-inpawpari a naibat ha lipi ni Levi a na-hagilyan ana, bana ta no nati yay a-sa, hagilyan anaman laloma. 24Kot hiJesus, bana ta angkabyay yan anggan-angga ay kay yay na ma-hagilyanha main nan pa-makapari. 25 Kanyamailipyas nan hosto yay hinoman adomalan kona ha kada-dani ha Dios,bana naor ta lawah yan angkabyaypara idawat na tamo.

Yay pa-makapari ni Jesus ay hominpa-magkolang

26 Kanya hi Jesus a Pinakapoon Paria kailangan tamo bana ta banal ya,homin kapintasan, homin kasalanan,hakapolok kontamon tawtawonmawmakasalanan, tan hawanin ayginwa na yan Dios pinakamata-gayha langit. 27 Ambo yan bilang konlanpawpoon pari a naibat ha lipi ni Levia kailangan inawlo-awlon mamida-ton aw-ayop mo-na mo-na para hamain lan sarilin kasalanan, ta bi-sapara ha kasalanan lan tawtawo. Nga-min, hi Jesus ay inda-ton nay sarilina ninghan bongat para ha kasalanannin halban tawtawo, tan yadtin pa-mida-ton na ay hostoy na anggan-angga. 28Hawanin, hilay ambiyan ka-tongkolan bilang pawpoon pari ayonha kawkapanogoan ay tawonbongat amain kawkakapoyan. Kot hin bandanhoyot, pa-makayari nin pa-mami nanDios nin kawkapanogoan, yay binyannan katongkolan bilang Pinakapoon

Pari ay yay Anak na a homin pa-magkolang mika-ka-noman. Bi-sapinanompaan na ot a pa-mami konanin katongkolan.

Hi Jesus yay Pinakapoon Pari nin ba-yon kasondoan

81 Oyay pinaka-laman nin halban

kon imba-balita: Main tamonPinakapoon Pari a nakatoklo ha tronoha wanan nan Dios a sangkata-ta-gayan a itaw ha langit [a hominnaor laloma no ambo hi Jesus].12 2 Hiya a ampagsirbi ha potog aPinakamasagradon Logar, itaw hapa-hal Masagradon Tolda ha langit aimpa-dong nan Dios a Katawan, ambobilang konan yadtaw MasagradonTolda a impa-dong nin tawo hino-nan panaon a inalig bongat.3Katongkolan nin balang pinakapoonpari nin kaparan Israelita a mamida-ton haDios nin rawrigalo lan tawtawopati aw-ayop a popoolan para hakasalanan. Kanya anorin anamaotkapara konan yay Pinakapoon Paritamo, kailangan main yay namaotmaida-ton para ha kasalanan nintawtawo hin noli ya ha langit.4 Hawanin, no komon ta iti ya ot halota, kay ya komon maari mag-inpari, bana naor ta main anan pawparia ibat ha lipi ni Levi a ampamida-ton ayon ha daan a kawkapanogoannan Dios. 5 Yay pa-magsirbi lanhila-rin a pawpari ay pa-ngalig tanalimbawa bongat nin anggaw-on halangit. Nga-min, hin ipa-dong nay nani Moises odtaw Masagradon Toldaa pinagsirbiwan lan o-nan pawpari,binibilinan na yan Dios nin anodti,wana,“Ipagwa moy halban bawbagay ayon

ha palasta a impa-kit ko komoiti ha bakil.” 6 Hawanin, masmata-gay a pa-magsirbi ni Je-sus dinan konlan hilay paw-pari a kaparan Israelita, banata mas labah yay ba-yon ka-sondoan a inimbi nan Dioskontamo a imparalan na koni

Hebreo 8:7 390 Hebreo 9:5Jesus bilang impagka-taytay.Nga-min, yadtin ba-yon ka-sondoan ay ibat ha mas man-gagandan pangako nan Dios.7Nga-min, no komon ta ambokolang yay daan a kasondoanbilang paralan para maitoringmaptog a tawo ha hilap nanDios, ambo ana komon kailan-gan nin hagilyan ot nin ba-yo. 8 Kot na-kit nan Dios akay ladti na-honol nin hilaykaparan Israelita, kanya wanakonla a nakasolat ha Masan-ton Kasolatan,

“Lomato a panaon a hagilyan kon ba-yo yay inimbi kon kasondoankonlan aw-Israelita. Yadti aypara ot syimpri konlan hal-ban, maskin kahakopan hilahawanin nin Kaarian Israelo nin Kaarian Juda, wananKatawan.

9 Ambo bilang konan yay o-nankasondoan a inimbi ko kon-lan kapapo-papoan la hin in-alalayan ko hila ha kaaalihla ha Egipto. Bana naor takay hila nagpatoloy ha kaho-honol ha o-na kon kasondoankonla, kanya pino-layan kohila, wanan Katawan.

10 Oyay ba-yon kasondoan alabay kon gaw-on konlan aw-Israelita ha lomato a panaon,wanan Katawan. Ipaintindyanko konla yay kawkapanogoanko, tan itanom kodti ha mainlan kanakoman pigaw hon-olon la. Ipa-kit ko a hikoy Diosla tan hilay namaot a tawtawoko.

11 No mangyari na-rin, amboanan kailangan itoro ot hakapara la o ibalita wari hatawtalakaka la a dapat lakon bilbion, bana ta bilbi lakoy na nin halban, maaypao mata-gay man a main laningkatawo.

12 Nga-min, inga-rowan ko hila

ha main lan kawkarokaan,tan lingwanan koy naymain lan kako-kontra tankawkasalanan.” 13 Hinbinanggit nan Dios iti yay ba-yon kasondoan, imbilang nandaan yay o-nan kasondoan.Hawanin, maskin anyaka-may bagay a daan ana tanangkapaso ay madani nanmanganggawan.

9Yay ampagsambawan ha lota

1 Ha daan a kasondoan ay mainrawriglaminto hilay kaparan Israelitatongkol ha pa-magsamba, tan mainhilan impagka-bali nan Dios iti hababon lota. 2 Nga-min, ginomwa hi-lay kapapo-papoan tamo nin yadtawMasagradonTolda amain lowayparti:Yay o-nan parti a iti ha bandan poltaay anha-wayan “Masagradon Logar”.Ison a kamainan nan lamparawan tanyay lamisawan a ampamida-tonannin tinapay para konan Dios. 3 Yayikalwan parti ha dobali nin kortinanimpagdibisyon ay yay anha-wayan“Pinakamasagradon Logar”. 4 Hapartin anlooban nin ya-rin, itaw yaymakalog a altar a ampamoolan nininsinso. Bi-sa ha loob mismo nin ya-rin Pinakamasagradon Logar ay itawyay baol a anha-wayan “Baol nin Ka-sondoan” a pinototan anamaot ninbalitok ha lalo tan ha likol. Ha lalonin ya-rin baol ay nakaigwa odtawbilang koron a yari ha balitok apinamigwaan nin yadtaw tinapay adarinto a ibat ha langit a anha-wayan“manna”, tan ison anamaot odtawnamolong a baston nan yadtaw hiAaron, tan yadtaw loway tapyas abato a pinamisolatan nin yay mapoloa kasogoan nin kasondoan. 5Ha babonin ya-rin a baol ay main loway*istatwa nin anghil pamilbian a isonyay Dios. Bi-sa angka-halimbongannin pakpak la yay hakob nin baol aanha-wayan “Trono nin Inganga-ro”

* 9:5 9:5 Bilyon ha Exodo 25:18.

Hebreo 9:6 391 Hebreo 9:17bana ta ya-rin a ampamiwihikan nindaya ayop para makikwan inganga-rokonan Dios. Balo ta kay mi maipa-hawang yadti hawanin nin a-sa a-sa.

6 Anorin a ayos nin yay impa-dong lan pa-hal bali nan Dios ayonha daan a kasondoan. Bi-sa yayanggaw-on lan pawpari ay anlomoobhilan inawlo-awlo itaw ha o-nan partipara gaw-on lay sawsirbisyo la haDios. 7 Kot konan yay ikalwanparti, yay pinakapoon pari bongat amaari lomoob tan minghan bongatha a-say taon. Bi-sa kay ya maarilomoob itaw nin homin yan awitdaya nin ayop a ida-ton na ha Diospara ha sarili nan kawkasalanan tanpara ha kawkasalanan lan tawtawoa nagawa lan kay la tanda. 8 Haanorin a rawriglaminto, impatan-daan nin Masanton Ispirito nan Diosa kay ot naabriyan a dalan paramakaloob yay hinoman a tawo haPinakamasagradon Logar lolog mainot yay o-nan parti a impagka-harang.9 Yay anorin a palasta a main ot ha-rang ha kada-dani ha Dios ay kaalim-bawaan nin yay panaon a anhonolonot yay daan a kawkapanogoan. An-honolon la man yay kawkapanogoantongkol ha pa-mida-ton rawrigalotan aw-ayop a popoolan para hakasalanan ay kay hila ot maka-paka-dani konan Dios, palibhasay ambo otodtaw a talagan paralan makapan-glinis konsinsya nin hinoman a an-somamba ha Dios ha anorin a sis-tima. 10 Nga-min, ya-rin a klasinpa-magsirbi la ay kaho-honol bon-gat ha rawriglaminto tongkol ha pa-mangan, pa-minom tan sari-sari aklasin pa-manglinis tan laloma ota rawriglaminton panglikol a an-ipahonol konla lo-gan kay na ot bina-yowanDios a halban bagay tongkol hapa-magsirbi kona.

Yay daya ni Cristo11 Hawanin, nakalato anaor hi

Cristo a PinakapoonPari tamoamaminin mangagandan bawbagay, bonganin gawa nan impaki-sondo na tamo

ha Dios. Itaw ya hawanin ha ka-mainan nan Dios a a-say mas maran-gal tan mas pirpikton logar dinanyadtawMasagradon Tolda, ta yadti ayambo gawa nin tawo, labay totolon,ambo parti nin yadtin mondo. 12 Hapa-mako na itaw, ninghan yan bon-gat nilomoob ha kamainan nan Diosa ma-ha-wayan PinakamasagradonLogar, tan yadti ay hostoy na, takay ya nangawit nin basta daya ayopa bilang ha kanding o baka nokaypa-hal inda-ton nay sarili nan daya,ta ginwa nay paralan para malipyastamo anggan-angga. 13 Ayon ha daana kawkapanogoan, hinoman a nak-agwa nin anyakaman a an-ibawal ayan-ibilang yan mayangat a kay maarimakisamba. Kotmain sawsirimonyanpa-miwihik nin daya baka o kandingo nin lanom a nilaokan aboh nin a-say pinoolan a kilaw baka, a mag-inparalan para maka-pakisamba yay nata maitoring anan malinis a lalamanna. 14No hila-rin kot ampaka-palinis,balo-balo pay na yay daya ni Cristo, tainda-tonnahaDios a sarili na a hominkapintasan, ha pangongo-na nin yayhomin panganggawan a Ispirito nanDios. Yay daya na a manglinis ninmain tamon konsinsya ha gawgawatamon homin kwinta ha hilap nanDios, pigaw makapagsirbi tamoy nakonan Dios a angkabyay.

15 Kanya hi Cristo yay ginomwaparalan pigaw magkamain nin ba-yon kasondoan yay Dios ha tawtawo,ta ha kamatyan na ay binayarannay kasalanan tamon tawtawo patiyay nagawa tamo hin hakop tamoot nin daan a kasondoan, tan banakonan yadtin ba-yon kasondoan,balang tawo a hina-wayan nan Diosay matanggap na yay impangakonan Dios a pawpayabol a hominpanganggawan. 16Yay kaalimbawaannin yadtin ba-yon kasondoan aya-say tistaminto tongkol ha tawila kailangan ma-paptogan yapona nati nay mamatawil ba-yo ma-honol. 17 Nga-min, yay anorin

Hebreo 9:18 392 Hebreo 10:3a tistaminto ay ma-pakinabanganbongat no nati yay nay ginomwa.Kot lolog angkabyay ya ot ay hominot bisa odti. 18 Main ma-pikwaha alimbawa nin a-say tistamintokonan yay daan a kasondoan nanDios konlan aw-Israelita, ta kaynamaot nagkamain bisa odti anggankay hila nangmati nin aw-ayop tayay daya a namaptog ha main lankasondoan. 19 Nga-min, ayon habibilin nan Dios, anodti a ginwa niMoises: Hin nayari nan impatandaana balang kasogoan nan Dios konlanhiladtaw halban kaparan Israelita,nangwa yan daya nin bawbaka tankawkanding a nilaokan lanom, bi-sanamisawsaw ya iti nin a-say hanganin kayon isopo a kinolkolan ninmatibya a lana, ba-yo na winihikanyay Libron Kasogoan tan hiladtawhalban tawtawo. 20 Wana konlantawtawo hin ya-rin,“Yadti daya a ampamaptog nin

yay kasondoan nan Dios aan-ipahonol na kontamo.”21 Winihikan nay namaotni Moises nin daya yadtawMasagradon Tolda pati yayhalban gawgamit la ha pa-magsamba. 22 Nga-min,ayon ha kawkapanogoan aywihikan nin daya yay haloshalban bawbagay a kailangannin sirimonyan pa-manglinispigaw maitoring nan Diosyadti nin malinis, tan hominpa-matawad kasalanan nintawo no homin pinatolo adaya nin a-say da-ton a ayop apinati.

23 Halban itaw ha MasagradonTolda a in-alig ha bawbagay ha langitay kailangan linisan ha anorin a par-alan ba-yomagamit ha pa-magsamba,balo ta ha pa-magsamba tamo itaw halangit ay kailangan main mas maala-gan da-ton. 24 Hi Cristo ya-rin ada-ton, ta hiyay nilomoob mismo halangit, ambo ha Masagradon Tolda agawa nin tawo a in-alig bongat ha

potog a pagsambawan ha langit. Itawyay na hawanin ha arapan nan Dios,tan an-idawat na tamo. 25 Ambokailangan a ida-ton naymain nan sar-ili para ha Dios nin paolit-olit a bilangha pa-mida-ton lan pinakapoon parinin kaparan Israelita, a taon-taon an-lomoob ha Pinakamasagradon Logarha timplo para mamida-ton ha Diosnin daya ayop. 26Nga-min, no komonta anorin, kailangan yan mati hi Je-sus nin paolit-olit paibat hin pinalsaymondo. Kot ambo anorin, ta yayginwa na ay ninghan yan bongat nakoitin naglalaman tawo konan yadtinpanaon amadani nanmanganggawana mondo, pigaw alihon nay naor akawkasalanan tamo ta inda-ton naymismon biyay na. 27 Intakda nan Diosa minghan bongat mati tawo, balo tapa-makayari ay pa-ngokom. 28 Kanyahi Cristo man ay ninghan yan bongatnati ta inako nay kawkasalanan ninlako a tawtawo. Bi-sa mako yan omaniti, ambo anan bana ha kasalanan,nokay pigaw ilipyas na ha karokaannin yadtin mondo yay balang tawonampana-gan ha main nan kala-lato.

10Minghanan a pa-ngako ni Cristo nin

kasalanan1 Yay daan a kawkapanogoan nan

Dios ay pa-hal anino bongat ninmangagandan bawbagay a mangyariha lomato a panaon, ta ambo otison a disnodon paka-kitan ninhila-rin. Kanya no bilang ha pa-mida-ton nin ayop taon-taon ninhomin togon, a an-imanda ha daana kawkapanogoan ay ambo ot ya-rin a talagan paralan, para maaliha kasalanan nin tawtawon andomani,para somamba ha Dios. 2Nga-min, nokomon ta angkaalih a kawkasalananla ha anorin a anggaw-on la, hominhilay na komon ampanomtomontongkol ha main lan kawkasalanan,tan ambo ana komon kailangan ninmamida-ton hilan oman. 3 Kot yayampangyari ay ya-rin ana ingat

Hebreo 10:4 393 Hebreo 10:20a pa-mida-ton lan taon-taon yayampamipanomtom nin main lankawkasalanan. 4 Nga-min, yay dayalan bawbaka o kawkanding ay kaytalaga makaalih nin kawkasalanan.5Ya-rin a bara-nan no anongkot mainnakasolat ha Masanton Kasolatan abilang halita ni Cristo konan Dios hinba-yo ya nako iti ha babon lota,“Ambo aw-ayop o anyakaman ot

a bawbagay a maida-ton alabay mo, balo ta inimbi mokongko yadtin lalaman kopara homonol komo.

6 Bana naor ta kay kaangkalilikot ha aw-ayop aampoolan tan ha dawda-ton para ha kasalanan nintawtawo,

7 kanya wangko komo, ‘Iti ko, ODios, pigaw gaw-on koy kal-abayan mo ayon ha nakasolattongkol kongko ha Libron Ka-sogoan.’ ”

8 Ma-kit ha o-nan hinalita na a kay nalabay Dios tan kay ampaka-palilikotkona yay aw-ayop o anyakaman ota bawbagay a maida-ton, ni aw-ayopa ampoolan tan dawda-ton para hakasalanan, angganomanya-rin ay an-ipanogo ha daan a kawkapanogoanna. 9 Bi-sa wanan impa-lah,“Iti ko, O Dios, pigaw gaw-on koy

kalabayan mo.”Kanya yay daan a ogali nin pa-mida-ton aw-ayop ay inalih nan Dios, tayay inhagili na ay yay pa-mida-tonni Jesu-Cristo nin main nan sarili.10 Hawanin, bana ha kaho-honol niJesu-Cristo ha kalabayan nan Dios ayna-linisan tamoy na ha main tamonkawkasalanan, bana ta inda-ton naynaor amain nan lalaman nin ninghanbongat, tan yadti ay hostoy na.

11 Hila balo a pawpari a kaparanIsraelita ay awlo-awlo lan anggaw-ona sirbisyo la konan Dios tan mabot-bot hilan ampamida-ton nin parihon

klasin da-ton, anggano man ya-rinay kay makaalih nin kawkasalanan.12 Kot hi Cristo, ninghan na bongatinda-ton a main nan sarili para hakawkasalanan nin tawtawo, tan ya-rin ay hostoy na anggan-angga*. Pa-makayari ay tinomoklo yay na hawanannanDios. 13 Itaw ya hawanin taanta-ganannan igwaha aypa kapang-yarian na hilay kawkontra kona†.14 Ha ninghan bongat a pa-mida-tonni Cristo nin main nan sarili ay nilin-isan nay nan hosto anggan-angga yaybalang tawo a anggaw-on nan banal.15Mismon yay Masanton Ispirito nanDios a ampamaptog anamaot kon-tamo a nilinisan tamoy na ha maintamon kawkasalanan. Nga-min, mainnakasolat hin yadtaw nin anodti:16 “Oyay ba-yon kasondoan a

labay kon gaw-on konla halomato a panaon, wananKatawan. Ipaintindyan kokonla yay kawkapanogoanko, tan itanom kodti ha mainlan kawkanakoman pigawhonolon la.”

17 Bi-sa main ot nakasolat a wananimpa-lah:“Disnodon kay koy na panomtomon

a main lan kawkasalanan tankawkako-kontra.” 18 Kanyahawanin ta main anan pa-matawad nin kawkasalanan,ambo anan kailanganmamida-ton ot para hakawkasalanan.

Pomaka-dani ha Dios19 Kanya hawanin, tawtalakaka,

ando tamoy nan dapat mag-alangannin pomaka-dani ha Dios a pa-hallomoob ha Pinakamasagradon Logara kamainan na, bana ta na-linisantamoy na nin masagradon daya niJesus. 20 Yadti yay ba-yon par-alan a ginwa na para maka-paka-dani tamo ha Dios, tan magkamain

* 10:12 10:12HaGriego: yay halita “anggan-angga” aymaari anamaot tomokoy ha pa-mida-ton a bilanganodti: Kot hi Cristo † 10:13 10:13 Ha Griego: Paibat ya-rin antoma-gan ya anggan igwa ha aypa ninayi na hilay kawkontra kona.

Hebreo 10:21 394 Hebreo 10:37nin biyay a homin anggawan. Kaal-imbawaan nin pa-ngamati ni Jesusay yay pa-makapikna nin yadtaw ko-rtina a impagdibisyon ha Pinaka-masagradon Logar ha timplo, pamil-bian a maari tamoy nan pomaka-daniha Dios. 21 Bana naor ta main tamoynan Pinakapoon Pari a hi Jesu-Cristoa ampamoonha halban intoring pam-ilya nan Dios, 22 kanya pomaka-danitamoy na ha Dios nin main maptog anakom, awit ama-got a katotpol, banata malinis anay kanakoman tamo tana-linisan tamoy na nin masantondaya ni Cristo ha nagawa tamon daw-doka, tan pati yay lalaman tamo aymalinis anay namaot ta pa-hal naoy-ahan tamon malinis a lanom hinnagpabaotismo tamo. 23 Ando tamomaglowa-loway nakom ha an-ibalitatamon ampasimalaan tamo, nokaylawah tamon panga-gotan yadti banata maptog yay Dios a nangako kon-tamo. 24 Patoloy tamon mi-pag-inakit pigaw yay balang a-sa kon-tamo ay ma-wawalyan nin pa-lahanyay labi ha kapara tan yay kagogwakaabigan. 25 Tan ando tamo po-layan yay main tamon pa-maki-tiponha pa-magsamba a bilang ogali lanlawlaloma, nokay masbali patoloy ta-mon mititipon para mi-pakhawan ta-mon nakom, lalon-laloy na hawaninangka-kit tamon madani nay awlonilato ni Jesus a Katawan.

26 Hawanin, no main kontamo amagpatoloy ha kasalanan mayarinan na-tandaan tan tinanggap yaykaptogan tongkol koni Cristo, hominanan laloman maida-ton para ma-patawad a main nan kawkasalanan.27 Yay anorin a tawo ay nanganggataga-nan na tana yay kapa-pali-mon pa-ngokom nan Dios tan yaymatindin apoy a mag-in kahiraannin hinoman a angkomontra kona.28 Hin yadtaw, yay tawon kay nag-pahakop ha daan a kawkapanogoana inimbi nan Dios koni Moises ayhomin inganga-ron amparosawankamatyan, basta main tanan lowa o

toloy tistigo. 29 Kot hawanin, ambowari marapat bongat a mas holok ota parosan ibi nan Dios ha hinomankontamo a anggomwa nin bilang aw-anodti: ambokotan nay Anak nanDios, an-ibilang nan ambo maalagayay masagradon daya a namaptognin ba-yon kasondoan nan Dios tannanglinis kona ha kawkasalanan,bi-sa ambasta-bastawon na ot yayIspirito nan Dios a ampamiabotkontamon tawtawo nin inganga-rona? 30 Tanda tamo a parosawan hilayanggomwa nin anorin, ta bilbi tamoyay nanalita nin anodti,“Hikoy bomalo, hikoy mamarosa,

wanan Katawan.”Tan main ot nakasolat nin anodtitongkol ha pa-marosa na:“Hosgawon nan Katawan a tawtawo

na.” 31 Talagan kapa-pali-mono yay Dios a angkabyay kotparosawan nay tawo.

32 Hawanin, panomtomon moyoyay nakalabah a panaon hin hikamoay ba-yon na-hawangan nin tama atotoro, anggano man nairapan kamoha ambo bastan kawkadya-dyaanay naagwantawan moyo syimpri.33 No minghan, amparorokaon lakamo tan anda-damsakon ha arapanpobliko. Kot no minghan, hikamoynamaot a naki-damay-damay konlanlaloman antompol a anda-damsakon.34 Dinamayan moyo ko hin naprisoko. Main anamaot odtaw a hina-hamham lan tawtawo a kawkama-main moyo, kot maliga kamo otsyimpri ta tanda moyo man a maintamon mas magandan maipag-ikonitaw ha langit a kay mapirdi mika-ka-noman. 35 Kanya ando kamomaalihan nin pa-masimala ha Dios, taya-rin a pangibatan nin magkamainkamon mahi-ban a tobalo. 36 Nga-min, kailanganmagpasinsya kamo, tapigaw pa-makayari moyon mahonola kalabayan nan Dios ay matanggapmoyo yay impangako na kontamo.37Nga-min, wanan Dios,“Daoto tanay panaon, makalato yay

na a ampakata-taga-nanmoyo

Hebreo 10:38 395 Hebreo 11:13ta kay yay na magboyot.

38 Hawanin, yay tawon an-itoring kon maptog ay am-pagbiyay nin main katotpol,kot no wari ta bokotan na koay kay ko ya ikalilikot.”

39 Kot hitamo ay ambo tamon kabi-lang konlan tawtawon ambomokot haDios a omogot ha karokaan, nokaykabilang tamo konlan kaparan am-pagpatoloy ha main lan katotpol alipyas ha kaparosawan.

11Tawtawon main makhaw a katotpol

1 Yay katotpol ay a-say ma-got apa-masimala a potog mangyari yayan-asahan, tan kasigorowan anamaota main yay bawbagay a ampi-polontamo a kay angka-kit. 2 Bana taanorin a klasin katotpol lan hilaykalimpapo-papoan tamo ay nalilikotyay Dios konla. 3 Bana anamaot hakatotpol tamo, angkaintindyan tamoa ha halita nan bongat Dios ay pinalsanaymondo, kanya halban bawbagay aangka-kit ay kay nangibat ha angka-kit.*

4 Bana anamaot ha katotpol ni Abelay mas labah yay inda-ton na ha Diosdinan ha da-ton ni Cain a kaka na.Kanya bana konan yadtin katotpol niAbel, intoring na yan Dios maptogta tinanggap nay naor a da-ton na.Kanya, anggano man nati yay na hiAbel ay ampakabi ya ot kontamo ninaral bana ha katotpol na.

5 Bana syimpri ha katotpol ni Enocay ni-ka ya ha dobali biyay nin kayana dinomalan ha kamatyan. Kanyakay yay na na-na-kit ta kinwa nayay nay naor Dios, tan bi-sa na yakinwa ay impatandaan nay nan Diosa angkalilikot ya kona. 6 Yay Dios aydisnodon kay angkalilikot ha tawonhomin katotpol kona. Nga-min, hi-noman a domani kona ay kailanganmi-pol ya a main Dios tan mi-pol yay

namaot a tobaloon nan abig hilayampag-inakit nin ma-bilbi ya.

7 Bana ha katotpol ni Noe, nagka-main yan hoston li-mo ha Dios, tahinonol nay bibilin nan Dios konatongkol ha bawbagay a mangyarimaski kay na ot angka-kit. Kanyaginomwa yay naor a-say mahi-bana barko a anha-wayan arko, pigawintiron pamilya na kot mailipyas habaha. Bana ha main nan katotpol niNoe, na-patnagan a hilay tawtawonni-kati hin ya-rin a homin katotpolay talagan doka. Kot hi Noe ay in-toring na yan Dios maptog bilang hapa-mitoring nan maptog ha balangtawon main katotpol kona.

8 Bana anamaot ha katotpol niAbraham ay hinonol nay bibilin nanDios hin hina-wayan na yan makoha a-say logar a impangako na paramaipag-ikon na. Nako ya pati pamilyana maski kay na tanda no ayti kaonlan logar. 9 Bana syimpri ha mainnan katotpol ay ni-wan ya nin bilanga-say dayowan konan ya-rin a logara impangako nan Dios kona. Ni-wanhila ha tawtolda bongat, anorin ka-para ha nag-in nan anak a hi Isaac,bi-sa ha apopo nan hi Jacob a para-paran pinangakoan nan Dios nin bi-lang kona. 10Anorin a ginwa ni Abra-ham bana ta an-omasa yan mi-wankonan yay syodad a matibay a pon-dasyon ta yay Dios a namiplano tannama-dong. 11 Bana anamaot ha ka-totpol ni Sara a kaambali na ay nang-inaw ya bi-sa nagkaanak, angganoman lampas yay na ha idad, ta ni-pol ya a maptog yay Dios a nan-gako konla a magkamain hilan mal-abong a lipi. 12 Kanya naor, hi Abra-ham maskin halos homin yay nankababaan bana ha sobran katonta-wowan na ay nilomabong ot syimpria lipi na bilang kalako bawbitoon halangit tan boyangin ha liglig ambay akay mabilang ha kalakan.

13 Hiladtin halban tawtawon bi-* 11:3 11:3 O maari anamaot labay totolon ha Griego: ay nangibat ha kay angka-kit.

Hebreo 11:14 396 Hebreo 11:30nanggit ay nagpatoloy ha main lankatotpol anggan ha kamatyan la. Kayla man natanggap a impangako nanDios konla, balo ta bilang lay nanangka-tamolaw, kanya kombinsidohila tanmaligan nana-gan lolog biyayla, tan imbalita la a hila kot pa-haldawdayowan bongat tan ambo pir-maninti iti ha babon lota. 14Hawanin,hinoman a ampanalita nin anorin ayan-ipatnag na a an-aposon nay a-saylogar a maipag-ikon na para iwanan.15 Nga-min, no komon ta yay an-isipon lan logar kot yadtaw inibatanla, main hila ot komon oportonidadninmag-orong. 16Kot ambo odtaw, tayay an-aposon la ay a-say logar a masmaganda a homin laloma no amboyay langit. Kanya kay na an-ikaringoynin Dios a ha-wayan la yan Dios la, taimpagparihado na hilay nay naor ninsyodad a iwanan la nin kalamo ya.

17 Bana ha katotpol ni Abrahamay hinomonol ya hin hinobok na yanDios nin ida-ton nay anak nan hiIsaac. Inda-ton nay naor a ka-siya-siyan anak na, ha dobali nin main yanimpangako a Dios kona 18 nin anodtitongkol konan yadtin anak: “KoniIsaac mangibat a lawlipi mo.” 19Nga-min, ampi-pol ya a maski man patyonnahi Isaac para ida-tonhaDios ayma-paorong na ya syimprin Dios mabyay.Kanya bilang na yan tinanggap omanhi Isaac nin ibat ha kamatyan, ta hi-naar na yan Dios hin patyon nay nakomon hi Isaac.

20 Yadti hi Isaac, bana anamaot hakatotpol na ay binindisyonan na hilayawa-nak na a hi Jacob tan hi Esau paraha bawbagay a lomato.

21 Bana namaot ha katotpol ni Ja-cob ay binindisyonan na hilay lowayapopo nan lalaki a awa-nak ni Jose hinmadani yay nan mati, ta bi-sa sino-mamba ya konan Dios nin nakatokolha main nan baston.

22 Bana namaot ha katotpol ni Joseay binanggit na konlan kaparan Is-raelita hin madani yay nan mati yaytongkol ha pa-maalih nan Dios haEgipto konlanhalban lawlipi la, kanya

imbibilin na ot konla a ikambya abawbotol na itaw ha logar a impan-gako nan Dios konla.

23 Bana namaot ha katotpol lanmatoantawo ni Moises ay in-ari lahi Moises nin toloy bolan paibat hinin-abing ya ta na-kit lan labah yanklasin anak, tan kay hila nali-mon ki-nomontra ha kapanogoan nan ari a hiFaraon a halban kapiabing a lawlalakiay patyon.

24 Bana namaot ha katotpol ninyadtin hiMoises, hin iti yaynaha idaday tinanggiwan nay nan itoring la yaot anak nin yay namahi-ban kona ayay prinsisa a anak nan ya-rin ari a hiFaraon. 25Masbali pinili na amakiasa-sa ha kairapan lan kaparan Israelitaa tawtawo nan Dios, dinan makiasa-sa ya ha kaligawan lan tawtawonmakasalanan nin kado-domali bongata kaligawan. 26 Nga-min, mas labayna a pati hiya ay parorokaon anamaotalang-alang koni Cristo a an-asahanlan lomato, dinan maipag-ikon naykawkayamanan ha Egipto. Nga-min,yay an-asahan na ay yay tobalo nanDios ha lomato a panaon. 27 Bananaor ha katotpol na ay inomalih yaha Egipto nin kay nali-mo ha hobhobnan ari. Inagwantawannay kawkaira-pan, ta bilang nan angka-kit yay Diosa kay angka-kit. 28 Bana syimpri hakatotpol na ay impahonol na konlankaparan aw-Israelita yay kapanogoannan Dios a magkamain Pistan Pa-makalibri, tan impapiponah nay na-maot konla yay daya nin karniroha hamba nin pawpoltan bawbali la,pigaw kay hila maano nin yadtawanghil a inhogo mangmati konlankawkalingkakaan a lalaki ha Egipto.

29 Bana namaot ha katotpol lan aw-Israelita ay nakalipay hila ha anha-wayan “Ambay a Matibya” ta biglakinomlang yay lipayan la. Kot hi-ladtaw taga Egipto a nangamat konlaayni-ka-lilimohhin lomipayhilay na-maot komon ta bigla niorong oman alanom. 30Hin hakopon lan Israelita asyodad Jerico, bana syimpri ha main

Hebreo 11:31 397 Hebreo 12:3lan katotpol ay nayoba a padir nansyodad pa-makayari nin pitoy awlonnilibol la-rin ayon ha hinalita nanDios. 31 Bana namaot ha katotpol niRahab a a-say babayin datin ampami-lako pori hin yadtaw ay kay ya inlam-ing pinati hin pinati-pati lan Israelitahilay kapara nan taga Jerico a kaytinompol ha Dios, ta tinanggap nanlabah a nakomhiladtaw loway ispiyanIsraelita.

32 Ipagpatoloy ko ot wari? Kotkolang anay panaon para totolon koytongkol konli Gideon, Barac, Sam-son, Jefte, hi Ari David, tan hi Pro-pita Samuel tan hilay laloma ot apawpropita. 33 Bana ha katotpolla ay main konlan naka-daog ninpawpinag-arian, main namoon ninimpalalako lay katoynongan, mainnakatanggap pawpangako nan Dios,main anamaot odtaw kay naano tanaialop lay bawboboy lan lawliyon,34 main kay nati ha matindin amotnin apoy, main nakalibri ha tarom is-pada, main mangakapoy a pinakhaw,main anamaot odtaw nag-in matpolha main lan pa-maki-laban, tan mainanamaot naka-papolayo nin kawkal-aban ibat ha lawlaloman nasyon.35 Main anamaot bawbabayi, banaha main lan katotpol ay pinaorongnabyay a myimbron pamilya la a nati.

Main anamaot odtaw, bana hakatotpol la ay tiniro-tiro hila angganmati nin hilay kay antompol. Maarihila komon malibri ha kamatyanno bokotan lay katotpol la, kot kayla nilabay, ta mas maganda yaypinili la a yay pa-maorong nan Diosmabyay konla ha lomato a panaon.36 Main anamaot odtaw dinomalanha matindin pa-maroroka tan niri-rindin garoti, bi-sa main ot odtawbinalol nin tawtikala ta impriso.37 Hilay namaot a laloma ay bina-basyon bato anggan nati, mainanamaot odtaw pinikna nin galogari,main anamaot tino-tokso, tan mainpinati ha ispada. Hilay namaota laloma ay ampi-balang-balang

tanan nakadoloh kawkatat karniroo kanding bana ha kairapan, pa-madya-dya, tan pa-na-damsak konla.38 Anta hilay tawtawon makamondoa ampana-damsak konla, hila-rina ambo marapat maki-lamo konla.Main anamaot konlan antompol abana ha pa-na-damsak konla ay ampi-balang-balang hila tana ha disyirto,ha bawbakil, ha kawkwiba tan hayawyokib ha lota.

39 Bana ha katotpol lan hilay hal-ban bina-banggit ay nalilikot yay Dioskonla, balo ta kay la ot natanggapyay impangako na. 40 Nga-min, mainplano yay Dios a mas labah para kon-tamon tawtawohawanin, ta labaynanmailamo tamo konla ba-yo lamatang-gap a kakomplitowan nin pawpan-gako na.

12Pag-inakitan a kaho-honol koni Jesus

1 Hawanin, kapa-halan tamonantompol ay ma-maki-lomba molayoa na-palibolan nin malabong atawtawon ampangimaton kontamo,a homin laloma no ambo hila-rintawtawon binanggit a namaptogana ha main lan katotpol. Kanyakailangan, alihon tamoy anyakamayampaka-hadlang kontamo tanlaloy na yay kasalanan a pa-halampomolopot kontamo. No bilangha pa-maki-lomba, polayowon tamoydapat tamon polayowon nin mainpasinsya. 2 Pa-hal ipirmi tamoy hilapkoni Jesus ta hiyay pinangibatan ninmain tamon katotpol, tan hiya ot amama-got anggan mahosto. Banaha mag-in nan kaligawan ha lomatoa panaon ay inagwantawan na yaypa-makapasak na ha kros, tan kayna ingkaringoy yay anorin a klasinkamatyan na. Hawanin anaor ay itawyay na nakatoklo ha wanan nin trononan Dios. 3 Isipon moyoy alimbawana no pa-no na inagwantawan yaypangongontra lan mawmakasalananlaban kona, pigaw kay kamo komapoytan madiskorahi ha main moyon

Hebreo 12:4 398 Hebreo 12:18kaho-honol kona. 4 Ta hikamo, kaymoyo ot na-halian naki-laban hakasalanan anggan tinomolo a dayamoyo.

Pa-mitoynong nan Dios ha awa-nakna

5Maariwari a na-lingwananmoyoynadtin wawali a an-ibi nan Dios hahinoman komoyo a an-ibilang awa-nak na, a wana,“Anak ko, ando mo baliwalaon a

pa-mitoynong nan Katawankomo, tan ando ka madisko-rahi no ansitawon na ka.

6 Nga-min, hinoman a anlabyonnan Katawan ay an-itoynongna tan amparosawan palib-hasay an-itoring nan anak.”7Kanyano ampakaranas kamonin pa-mitoynong nan Dios,tanggapon moyo-rin bana taan-itoring na kamon awa-nakna. Nga-min, main wari anaka kay an-itoynong nin tatay?8 Kot no wari ta kay na kamoan-itoynong Dios a bilang haanggaw-on na ha balang anakna, kapa-halan moyo ay anaka kay ambilbion nin tatayta ambo nan anak. 9 A-sa ot, bana ta hilay mawma-toantawo tamo ha laman kotan-itoynong la tamoy naortan an-ibi tamoy rispito konla,mas lalon marapat a pahakoptamo konan Dios a Ama tamoha ispirito pigawmagbiyay ta-mon kalamo ya. 10Tanda tamoa yay pa-mitoynong lan maw-matoantawo tamo ay lologbongat nin omnoy taon tanayon ha tanda lan tama, kotyay pa-mitoynong nanDios aypara ha ikaabig tamo ta pigawmag-in tamon banal a bilangkona. 11 Lolog na tamon an-itoynong, ambo tamon ma-liga nokay an-ikalolo tamodti.Kot balo no malabah ana, ma-monga yadti nin labah a ogali

tan kaliswayan nakom konta-mon dinomalan konan ya-rina pa-mitoynong.

Paka-honolon yay tama a dalan12 Kanya hikamoy kaparan antom-

pol, no wari ta kinomapoy a nakommoyo, gamiton moyon oman yay pa-hal lawlopoy anan gamot moyo tantawtoor a kinomapoy. 13 Ipagpatoloymoyoy kaho-honol ha tama a dalanpigaw hinoman komoyo a kinomapoya katotpol ta nag-in bilang pa-hal pilay kot kay miparoka, nokaymasbali omabig yayna komon. 14Pag-inakitan moyon maka-paki-sondo hahalban tawtawo tan magbiyay ninbanal, ta yay tawon ambo banal aykay miabot ha logar a lawah ma-kit yay Katawan. 15 Mi-pag-atapkamo pigaw homin ni a-sa komoyo abokotan nay inganga-ro nan Dios tanpigaw homin ni a-sa komoyo a mag-in doka* a pangibatan magkamainkagolowan, ta lako ot a malamingha pa-magkasalanan o ha lingonaral. 16 Mi-pag-atap kamo syimpripigaw homin komoyon gomwa ninimoralidad, tan homin anamaotkomon komoyo a bilang koni Esaua ambo maka-Dios. Nga-min, inhagilina ha a-say yaong a pa-mangan yaykarapatan na bilang kalingkakaana main pribilihyon makatanggappayabol nan Dios. 17 Tanda moyoynangyari kona hin bandan hoyot, tahin labay nanmatanggap a bindisyonnan tatay na a payabolan na yanDios, kay inimbi kona, ta kay namaoman a nangyari anggano manpinangombabalyan nan main awitkata-tangih.

Loway klasin kada-dani ha Dios18 Hawanin, yay kada-dani tamo

ha Dios ay ambo bilang ha kada-danilan kapapo-papoan tamon Israelita,ta yay dinaniwan la ay kawka-pali-mon bagay a parti nin yadtinmondonangka-ga-gotan, a bilang alimbawa

* 12:15 12:15 Ha Griego: pigaw homin tomobo a yamot nin kapaitan.

Hebreo 12:19 399 Hebreo 13:6

konan yadtaw Bakil Sinai a mainmar-tan apoy, main ka-pali-mon karoblo-man tan makhaw a lopot. 19 Mainanamaot nalngo tonoy trompita hinyadtaw tan bosis nan Dios a am-panalita. Hin nalngo la-rin a bo-sis ay impasi-singa-ro la a no maariando na hilay na ka-totolon. 20 Nga-min, kay la mababa honolon a an-imanda konla ta pati ayop kano amido-ra bongat ha bakil ay dapatbasyowon bato anggan mati o karipanaon. 21 Talagan kapa-pali-moyna-kit la, ta maski hi Moises, wana,“Anggoygoy ako ha li-mo.”

22 Kot hawanin, ambo anan anorina kada-dani tamo ha Dios, ta pa-halkabilang tamoyna konlan tawtawohaBakil Sion, ha syodad a anha-wayanmakalangit a Jerusalem a kamainannan Dios a angkabyay tan hilay aw-anghil a kay mabilang. 23 Pa-hal ka-bilang tamoy na itaw ha pa-mititiponnin halban awa-nak nan Dios a pa-hal yay balang a-sa ay maitoringkalingkakaan tan yay ngawngalan kotnakalista ha langit. Pa-hal kalamotamoy nay Dios a howis nin halbantawtawo, tan kalamo tamoy namaothiladtaw tawtawon maptog a ni-katina hin o-nan panaon a ginwa nay nanDios pirpikto. 24 Kalamo tamoy na-maot hi Jesus a nag-in paralan nagka-main nin yay ba-yon kasondoan nanDios. Yay daya nan tinomolo† aypa-hal ampakirawat inganga-ro ko-nan Dios para kontamo, kanya masmaalaga odti dinan ha daya ni Abel aampakirawat nin katoynongan konanDios hin yadtaw.

25 Kanya mag-ingat kamo a andomoyo pagtolok-tolokan yay anhali-taon nan Dios, ta no pa-no kay naka-pa-lilih ha parosa hin yadtaw hilaytawtawon kay nanglongo konan yaynanalita iti ha babon lota, mas lalonkay tamo maka-pa-lilih ha parosa noyay ambokotan tamo kot mismon yayampanalita ibat ha langit. 26 Hin

nanalita yay Dios hin yadtaw ha BakilSinai ay nayogyog a lota, kot hawanin,oyay pangako na: “Minghan ko ot yo-gyogon ambo bongat yay lota nokaypati yay langit.” 27Ya-rin hinalita nanDios a “minghanna ot yogyogon”, yaylabay totolon ay biyan nan pangang-gawan yay halban pawpinalsa na amayogyog na, ta yay bawbagay a kaymayogyog tanayma-bati. 28Hawanin,bana ta an-ilamo na tamon Dios hahomin panganggawan a kaarian na akay mayogyog, bilbion tamon otangnakom kona pigaw ma-pagsirbiwantamo ya ha paralan a ka-palilikotkona, awit anamaot nin kaga-galangtan hoston kali-mowan. 29 Nga-min,kapa-halan nan Dios tamo ay apoy amakaopoh.

13Hoyot a wawwawali

1Magpatoloy kamohamainmoyonpa-milalabi bilang mita-talakaka ko-nan Katawan. 2 Ando moyo po-layana pa-nalabatmaski konlan hilay ambobilbi, ta main odtaw nakapanalabata kay la tanda a aw-anghil payti.3 Tambayan moyo hilay nakaprisobana ha katotpol, ta isiponmoyo a bi-lang hikamoy nakaprison kalamo la.Anorin kapara konlan hilay ampadya-dyaon, damayan hilay namaot tahikamo man ay maari makaranasanamaot nin bilang konla. 4 Yay pa-miambali ay dapat igalang nin hal-ban, tan kailangan pakaptog hilaymiambali ha a-sa tan a-sa. Nga-min parosawan nan Dios yay hino-man a ampamabayi o ampaki-lalaki,pati hilay laloma ot a anggomwa aw-imoralidad. 5 Ando kamo mag-inlopan kwarta, masbali mag-in kamonkontinto ha anyakaman a main ko-moyo, ta wana mismon Dios,“Kay kata ibati mika-ka-noman, tan

disnodon kay kata po-layan.”6 Bana ta anorin, makhaw a

† 12:24 12:24 Ha Griego: inwihik.

Hebreo 13:7 400 Hebreo 13:22nakom tamon ibalita yay an-odti:

“Yay Katawan a ampanambaykongko, kanya kay ko mali-mo, ta anyamay magawa ninkaparan tawo kongko?”

7 Panomtomon moyo hiladtaw ani-pamoon komoyo hin yadtaw a na-mitoro komoyo nin Halita nan Dios.Isipon moyoy labah a inogotan ninmain lan bawbiyay, tan panga-gotanmoyoy namaot a pini-pol la. 8 HiJesu-Cristo ay homin pangongoman,no pa-no ya hin yadtaw, hiya othawanin tan hiya ot anggan-angga.9 Kanya ando kamoy na palingo hanangasasari a tawtotoro a hakalakoha intoro komoyo. Mas labah a yaykatotpol tamo kot ma-pa-got bana hainganga-ro nan Dios, ambo bana hakaho-honol ha daan a kapanogoantongkol ha pawpa-mangan, ta ya-rinay kay ampakabin pakinabang kon-lan hilay anhomonol. 10 Ha rili-hyon nin Israelita ay main altar aampamida-tonan, tan hilay pawpariaymaari kipanganha lalomandawda-ton itaw. Hitamo man a antompolkoni Cristo ay main a-say pa-hal altartan yay pa-hal inda-ton para kontamoay hi Cristo. Balo ta kay hila maarimakiparti konan yadtin da-ton hilayampagsirbi ot ha datin altar. 11 Nga-min, ayon ha daan a kapanogoan,main ayop a an-ida-ton pigaw yaydaya na kot iloob nin pinakapoonpari ha Pinakamasagradon Logar parama-patawad a kawkasalanan, kot yaylalaman nin yadtin klasin da-ton ayan-ipoyra ta poolan ha likol nin ka-mainan lan aw-Israilita. 12 Anorinsyimpri a nangyari koni Jesus, ta hiyaman ay impoyra, ta pinati yay naorha likol syodad pigaw yay daya naa mag-in paralan para ma-linisan atawtawo ha main lan kawkasalanan.13 Kanya pa-hal lomikol tamoy na-maot ha syodad, [labay totolon, ibatitamo yay daan a kawkapanogoan] tamakiasa-sa tamo koni Jesus, angganoman ipa-paringoy la tamon bilang

ginwa la kona. 14Nga-min, ambo iti hababon lota a pirmamintin logar tamo,nokaymain tamon antaga-nan a tala-gan iwanan tamoha lomato a panaon.15 Hawanin, bana koni Jesus, pirmitamon mamida-ton konan Dios ninpawpamomori, labay totolon, pirmitamon ita-gay a ngalan na nin mainawit pa-masalamat. 16 Ando moyoynamaot kaliwawan gomwa kaabigantan tomambay ha kapara, ta yadtiay impagka-da-ton anamaot a ka-palilikot ha Dios.

17 Honolon moyo hilay ampamoonkomoyo tan pahakop kamo, bana tahila a ampangalalay ha katotpol ninbalang a-sa komoyo, bi-sa obatonladti konan Dios. Kanya pakahonolkamo pigaw maliga hila ha main lankatongkolan tan pigaw homin hilanikalolo, ta no main ay hikamoy nanlamang a homin makwan pakina-bang.

18 Ipakidawat moyo kami ha Diosta ampi-pol kami a malinis a mainmin konsinsya, ta ha halban bagayay labay min pirmin magbiyay ninmarangal. 19 Holok ha halban, an-ipaki-totol kon idawat moyo konmakabolta ison komoyo ha lalonmaparah a panaon.

20 Yay Dios anaor ay ampangibatannin halban kaliswayan nakom tannamaorong nabyay koni Jesus aKatawan tamo, a nag-in pinakamata-gay a pastol nin hitamoy pa-halkarniro, bana daya nay nag-ingarantya nin homin panganggawana kasondoan nan Dios kontamontawtawo. 21 Kanya an-idawat kokona a komon hostowon na kamo hahalban klasin gawgawa a labah pigawmagawa moyoy kalabayan na, ta haanorin ay magawa na ha biyay moyoyay bawbagay a kapa-palilikot konaha tambay ni Jesu-Cristo. Poriwontamo ya anggan-angga. Amen.

22 An-ipaki-totol ko komoyo,tawtalakaka, a pagpasinsyawan moyokomon long-on a wawwawali kokomoyo, ta ambo man syimprin

Hebreo 13:23 401 Hebreo 13:25maanloh yadtin solat ko. 23 Labaykoy namaot ipatandaan komoyo a hiTimoteo a kapara tamon antompolay binolohan ana ha pa-makaprisona. No tampol yan makalato itiay ipagkalamoan ko yan tomibawkomoyo. 24 Ikomosta moyo kami tanakonlan halban ampamoon komoyo,pati na konlan halban kaparantawtawo nan Dios. Hila man akaparan antompol a taga nasyonItalia ay angkomostawon la kamoynamaot. 25 Hikamoy halban, patoloymoyo komon matanggap a kaabigannan Dios. Amen.

Santiago 1:1 402 Santiago 1:18

Solat niSantiago1 Hiko hi Santiago, ma-magsirbi

nan Dios tan ni Jesu-Criston Katawan.Solat kodti komoyon kaparan an-

tompol a ibat ha labinloway lipi ta-mon Israelita a niboyak ha nan-gasasari a lawlogar. Komosta kamoyhalban ison?

Katotpol tan Karonongan2 Tawtalakaka, itoring moyon

biig kaligawan yay sari-sari apawpanonobok a anlomato habiyay moyo, 3 ta tanda moyo amag-in kamon lalon mapasinsyano ma-pagtagompayan moyo yaypawpanonobok ha main moyonkatotpol. 4 Kanya magpatoloy kamoha pa-magpasinsya pigaw ma-kit atalagan maptog kamon tawo nanDios, hosto tan homin pa-magkolang.

5 Kot no ampagkolang ha karonon-gan yay hinoman komoyo, makirawatya konan Dios ta biyan na ya manbana ta sagana yan mami tan kayyay namaot ampagriklamo. 6 Balota no ampakikwa ya, dapat main yanpa-masimala tan kay ya ampagdoda,ta hinoman a ampagdoda ay bilangyan alon ha ambay a no ayti-ayti an-itolak-tolak nin lopot. 7 Yay tawonanorin ay ando na isipon a mainyan matanggap konan Katawan, 8 tatawo yan homin asa-say kanakomantan paba-yo ba-yoy isip ha halbananggaw-on na.

Hilay Mairap tan Mayaman9 Hikamoy mangairap a antompol

ha Dios, ikalilikot moyo a inta-gay nakamon Dios bana ha katotpol moyo.10Hikamoy namaot a mayaman a an-tompol ha Dios, ikalilikot moyoy na-maot maskin inomaypa a kapa-halanmoyo bana ha main moyon katot-pol. Nga-min, yay biyay tamo tankayamanan ay mapasoy nan lamang

nin bilang bolak dikot. 11 Kati-tindin amot nin awlo, angkalanohanay dikot, bi-sa angkadabo a baw-bolak na tan angkapasoy main nanganda. Anorin anamaot ha tawonmayaman, bigla yan bongat mati bi-sa ma-bati nay main nan ampagkaa-balaan.

Panonobok tan Panonokso12 Makalma yay tawon ampagpa-

toloy nin maptog ha dobali nin paw-panonobok a andomalan kona. Nga-min, no ma-pagpasinsyawan na-rinaymakatanggap yan koronanin biyaya homin anggawan a impangako nanKatawan ha tawtawon ampanglabikona. 13 Hawanin, hinoman a an-domalan ha pawpanonobok ay ambonan dapat halitaon a antoksowon nayan Dios, ta yay Dios ay kay ya ma-tokso nin gomwa doka, kanya kayyay namaot manokso ha hinoman.14Kanya angkatokso yay tawo ay banata angkaayat ya tan angka-wit ha sar-ili nan doka a apos. 15Yay doka a aposno binyan logar ha nakom ay pan-gibatan nin pa-magkasalanan. Bi-sa,no ampango-nawan anan kasalanana tawo ay pangibatan parosawan yankamatyan a pa-makahiyay konanDiosanggan-angga.

16 Kanya, mablin tawtalakaka, andokamo malingon mangisip a antok-sowon na kamon Dios. 17 Nga-min, anyakaman a labah tan hosto aangkatanggap nin tawo ay angkaibatha langit, konan Ama a namalsanawlo, bolan tan bawbitoon a am-pakapamin hawang. Yay Dios ayhomin pangongoman, ta ambo yanbilang konlan hiladtin ampakapaminhawang a andomoblom no ming-han ta ampioman-oman nin logar.18 Sarili nan kanakoman a nag-in natamon awa-nak ha pa-manglongo ta-mon Halita na a biig potog, kanya hahalban pawpinalsa na, hitamoy nag-in pa-hal o-nan bawbonga a pinotipara ida-ton konan Dios.

Pa-manglongo tan Pa-misagawa

Santiago 1:19 403 Santiago 2:1119 Kanya, mabli kon tawtalakaka,

dapat yay balang a-sa ay alisto ha pa-manglongo nin Halita nan Dios, balota pa-palna ha pananalita tan andotampol omamot a olo. 20Nga-min, yaytawon ma-mot anay olo ay kay anaampakagawa nin tama ha hilap nanDios. 21 Kanya bokotan moyoy hal-ban dawdoka a ogali tan nangasasaria gawgawa karokaan. Tanggaponmoyon main kaaypaan nakom yayHalita nan Dios a impatandaan nakontamo, ta yadtin Halita na a maka-pilipyas komoyo.

22 Kot kailangan honolon moyoyHalita nan Dios, ta no nanganggakamon bongat ha pa-manglongo ayanloko-lokowon moyoy sarili moyo.23 Nga-min, yay tawon malongo-longo bongat ha Halita nan Dios ninkay na anhonolon, kaalimbawaanna ay a-say tawon ampangispiho.24 Angka-kit nay sarili na ha ispiho,balo ta kabo-bokot na, tampol nanangka-lingwanan a itsora na. 25 Kotyay tawon ampag-aral tan patoloyanhomonol ha pirpikton kasogoannan Dios, a homin laloma no amboyay Halita na a maka-pilibri kontamoha pa-magkasalanan ay ambo yanma-manglongo bongat a tampolampaka-lingwan nokay an-isagawana, kanya bindisyonan na yan Dios hagawgawa na.

26 No hay wanan a-sa komoyo kotrilihyoso ya, balo ta kay na ma-sopila dila na, anloko-lokowon nan bongata sarili na tan homin anan lamangkwinta yay pa-maki-Dios na. 27 Nga-min, yay pa-maki-Dios a maptog tanhomin kapintasan ha hilap nan DiosAma ay anodti: antomambay ha aw-olila tan bawbabayin balo ha kairapanla, tan ampag-ingat ha sarili nin kaymaayat ha dawdoka a gawa lan tawta-won makamondo.

2Homin Dapat Kilingan

1 Tawtalakaka, bana ta antompolkamo koni Jesu-Cristo a Katawan ta-mon sangkata-ta-gayan, dapat hominkamon angkilingan. 2 Alimbawa,lo-gan ampititipon kamo para so-mamba,main lomoob a-saymayamana nakasingsing balitok tan nakadolohmaganda, bi-sa main anamaot lo-moob a-say mairap a panay talo-noba ayhing na. 3 No asikasowon moyonlabah yay nakadoloh maganda, tawamoyo kona, “Tomoklo ka iti hamagandan totokloan,” bi-sa wari hal-itaon moyo konan yay mairap, “Om-dong ka tana ison, o mimlak ka tanaiti ha danin totokloan ko,” 4 ambodoman ison konan ya-rin ay mainkamon angkilingan, tan anhosgawonmoyo ya ta main kamon doka a isip?

5 Tandaan moyodti, anlabyon kontawtalakaka, ambodomanmo-namo-na nan pinili Dios hilay mawmairapiti ha mondo para mag-in maya-man ha katotpol tan maka-paki-lamoha ampag-arian nan Dios a impan-gako na konlan ampanglabi kona?6 Kot hikamo, no anorin a anggaw-on moyo, an-insoltowon moyo hi-lay mangairap. Ambo doman hilaymayaman a ampamairap komoyo tanampagdi-dimanda komoyo? 7 Tanambo doman amparorokaon la ot yaymarangal a ngalan ni Jesu-Cristo amain ikon komoyo?

8 Labah a anggaw-on moyo no an-honolon moyodtin pinakamaalagankasogoan a nakasolat ha MasantonKasolatan: “Labyon moy kaparamo bilang ha pa-manglabi mo hasarili.” 9 Kot no main kamonangkilingan, ampagkasalanan kamo,ta ayon ha kawkapanogoan nanDios ay kasalanan orin. 10 Hawanin,hinoman a ampag-inakit homonolha halban kawkapanogoan, balota kay na angkahonol a a-sa aynakapagkasalanan ya syimpri kontraha intiron kawkapanogoan. 11 Nga-min, yay Dios a nanogo, “Andoka mamabayi o maki-lalaki,” ayhiya ot syimpri nanogo, “Ando

Santiago 2:12 404 Santiago 3:1ka mangmatin tawo.” Kanya, noalimbawa ta kay ka ampamabayio ampaki-lalaki, kot nangmati kantawo, kay mo syimpri nahonol yaykawkapanogoan. 12 Kanya mag-ingatkamo ha main moyon anhalitaon tananggaw-on, bana ta yay ipanosga nanDios komoyo ay yay ba-yon kasogoan[tongkol ha pa-manglabi] a ampaka-pilibri komoyo ha pa-magkasalanan.13 Kanya, hinoman a homin inganga-ro ay kay na yay namaot inga-rowanDios ha lomato a pangongokom.Balo ta yay tawon mapainganga-roay ambo nan kailangan mali-mo haawlon pangongokom nan Dios.

Yay Katotpol tan yay GawgawaKaho-honol ha Dios

14 Tawtalakaka, main wari kwintano anhalitaon nin a-say tawo a mainyan katotpol balo ta homin yay na-maot ha gawgawa kaho-honol haDios? Maka-pilipyas wari kona yayanorin a klasin katotpol? 15Alimbawata main babayi o lalaki a kaparanantompol koni Jesus a ampangailan-gan nin doloh tan homin yan ma-kan, 16 bi-sa main komoyo a man-alita kona, “Paliswayon moy nakommo. Komon kay ka ma-layopan tanpirmi ka komon mabhoy.” Kot no kaymoyo yay namaot biyan nin pangan-gailangan na, main wari kwinta orinhinalita moyo kona? 17 Anorin ana-maot kapara, no katotpol bongat tahomin kalamo a gawgawa kaho-honolha Dios, pa-hal nati orin a katotpol,[kanya kay maka-pilipyas.]

18 Maari main mamibalita nin an-odti, “Yay a-say tawo, main yan ka-totpol, yay a-say namaot ay mainyan gawgawa kaho-honol ha Dios.Parihoy nan lamang,” wana wari.Yay obat koy namaot kona ay an-odti: Maipa-kit mo wari kongkoymain mon katotpol nin homin hagawa? Balo ta hiko, maipa-kit kokomoy main kon katotpol ha paralannin gawgawa kaho-honol ha Dios.19 Wamo, ampi-pol ka a asa-sa yay

Dios. Ambo doka orin, [balo ta kolangno anorin bongat a klasin pa-mi-pol].Hila man a aw-ispiriton kampon niSatanas ay ampi-pol a main Dios, tananggomoygoy hila ot ha kali-mowankona. 20 Kanya, hinoman a kolangot ha pangingintindi, tandaan na ayay katotpol ay pa-hal nati no hominkalamo a gawgawa kaho-honol haDios. 21 Bilyon moyo hi Abraham akalimpapo-papoan tamo. Ambo do-man imbilang na yan Dios maptog atawo bana ha gawa na, ta hinonol naypinanogoan nan Dios hin inigwa nayanak nan hi Isaac ha altar para ida-ton konan Dios. 22 Iti moyo ma-kita yay katotpol ni Abraham ay mainkalamo a gawgawa, tan bana ha gaw-gawa na ay nag-in hosto a main nankatotpol. 23 Kanya natoor yay wanaha Masanton Kasolatan, “Pini-pol niAbraham a hinalita nan Dios, kanyaimbilang yan maptog a tawo.” Kanyahina-wayan na yan Dios amigo na.24 Iti tamo maintindyan a an-ibilangnan Dios maptog a a-say tawo banaha main nan gawgawa kaho-honol haDios, ambo bana ta anhalitaon nanbongat a main yan katotpol.

25 Anorin anamaot kapara konanyadtaw hi Rahab, a-say babayin am-pamilako pori, imbilang na yan Diosmaptog a tawo bana ha gawa na tatinanggap na ha bali na hilay inhogolan Israelita, tan intoro na konlaylaloman dalan pigaw kay hila ma-dakop.

26 Bilang syimpri ha tawo, nohomin yay nan inanawa, nati yayna, anorin ot bongat ha katotpol, nohomin yan kalamo a gawgawa kaho-honol ha Dios, nati syimpri, [kanyakay maka-pilipyas.]

3Yay Dila

1 Tawtalakaka, ando moyo apo-son a lako komoyoy mag-in ma-noro,ta tanda moyo man a hikamin am-panoro ay mas mabyat a pa-nosganan Dios komi no main kamin gawa

Santiago 3:2 405 Santiago 4:3a lingo dinan ha tawtawon antoroanmi. 2 Halban tamo ay mabotbot ma-lingo. Kot no wari ta main tawon kayampakapagkasalanan ha pananalitana, pirpikto yay nan tawo, ta babanay namaot anan sopilon a sarili na.3Bilang ot bongat pa-nopil ha kabayo,no binyan rinda a boboy na ay ma-pahonol tamo ya tan maipyoh no aytitamo labay. 4 Anorin anamaot habarko, angganon mahi-ban odti tanangka-wit nin makhaw a lopot aymababa na ot ipyoh nin piloto no aytina labay ipyoh ha paralan nin a-saymakalog bongat a timon. 5 Anorin otbongat ha dila nin tawo,makalogmanpago, kot mahi-ban a angkagawa nankalaspotan.

Isiponmoyo: A-saymakalog a apoyay ma-poolan nay malawang a tat-alon. 6 Yay dila nin tawo ay bi-lang anorin ha apoy. Pono-ponoyadti nin karokaan tan ampakahiranin intiron pa-magkatawo. Yadtinkapa-halan na bil'ang apoy ay ibatha impyirno, tan angkailaming nayhalban bagay ha biyay nin tawtawo.7 Mababa sopilon nin tawo a hal-ban klasin aw-ayop talon, manok-manok, konâ tan laloma ot a angk-abyay ha lanom, tan main anan na-sopil ha balang klasi, 8 balo ta hominot tawon nakasopil nin dila na. Yaydila nin tawo ay na-pakadoka tan kayma-patgon ha dawdoka a pananalita.Kaalimbawaan nin dila ay pono nindita a ampakamati. 9 Anggamitontamodti nin ipamori konan Dios Ama,bi-sa anggamiton tamoy namaot ninipamaroroka ha kaparan tawo antapinalsa na yay namaot Dios kaitsorana. 10 Ha asa-say boboy ay pari-hon angkaibat a pamomori tan pa-maroroka. Kot tawtalakaka, amboanorin a dapat mangyari. 11 Mainwari hobol ha bakil a ambokalan ninlanom a malahap tan lanom a makas-tay lahap? 12 Tawtalakaka, kay maaria mamongan olibo yay poon igos, okari mamongan igos yay poon obas.Kay namaot maari a yay a-say hobol

a maambal kot ambokalan lanom amatabang. Kanya dapat biig lawlabaha halita a lomwah ha boboy tamo.

Yay Potog a Karonongan13 Hinoman komoyo a maronong

tan ampakaintindi, kailangan ipa-kitna no-nin ha maayos a pa-magbiyayyay gawgawa na nin main awit pa-magmaaypa ta yadti a bonga ninkaronongan. 14 Balo ta no yay am-pamali ha nakom moyo ay inggittanmawmakasarilin apos, andomoyoipagmahi-ban a maronong kamo, tamaka-galotoy kamo palibhasay ambopotog. 15Yay anorin a klasin karonon-gan ay ambo ibat ha Dios nokayibat koni Satanas, makamondo tanmakasarili. 16 Nga-min, yay pa-miiinggitan tan pa-mi-daog-daoganay ampangibatan nin pa-migogolotan halban klasin kawkarokaan.

17 Kot yay tawon main karononganibat ha Dios ay mo-na mo-na mainyan malinis a kaisipan, bi-sa labahyan maki-tatawo, mapangabot, mag-anoh paki-totolan, mapainganga-ro,mainakit gomwa kaabigan, hominangkilingan tan kay ampagkonwari.18 Ampag-inakit yan magkamain pa-misosondo, kanya kaalimbawaan naay ampangmolan katinokan a ma-mongan kaabigan.

4Yay Ampakahira ha Labah a Pa-

misosondo1 Anyay ampangibatan nin pa-

mikokontra moyo tan pa-miaaway?Ambo doman ibat odti ha dawdokaa apos moyo a ampangolo-golo hamain moyon kaisipan? 2 Alimbawa,main kamon anlabay-labayon a kaymoyo makwa, ampangmatyan moyoyna pigaw makwa moyo. O kari mainkamon angkainggitan a kay moyomakwa, kanya ampikokontra kamotan ampiaaway. Yay bara-nan noanongkot kay moyo makwa a labaymoyo ay bana ta kay moyo an-idawatha Dios. 3Kotmaskinmain kamon an-idawat, kay moyo syimpri matanggap

Santiago 4:4 406 Santiago 5:5bana ta doka a tatala moyo ta labaymoyon gamiton ha main moyon daw-doka a ilig. 4 Ambo kamon maptogha Dios! Kay moyo doman tandaa kapag anlabyon moyoy bawbagaya makamondo ay angkakontra moyoyay Dios? Kanya hinoman a am-panglabi ha bawbagay a makamondoay kakontra nan Dios. 5 Ola-no haywamoyo, homin kwinta odtin wanaha Masanton Kasolatan: “Yay Ispiritonan Dios a iti kontamo ay ampangi-mon ya ta kay na labay a main yanka-hamham ha labi tamo.” 6 Kotanggano man anorin, mas lalo na ta-moy namaot ampa-kitan nin kaabi-gan na. Wanay naor ha MasantonKasolatan: “Kontra yay Dios konlanma-magmata-gay, balo ta hilay ma-pagmaaypa ay ampa-kitan na hilankaabigan.”

7 Kanya pahakop kamo konan Dios.Labanan moyo hi Satanas ha aw-ataki na ta domayô ya komoyo. 8 Tanpaka-dani kamo ha Dios ta paka-daniya komoyo. Hikamoy anggomwakasalanan, itgon moyoy pa-mangwâdoka. Hikamoy ampaglowa-lowayisip, asa-sawon moyoy nakom moyokonan Dios. 9 Mangombabali kamoyna, ilolo tan itangih moyoy nagawamoyon kawkasalanan. Hagilyanmoyoy kaoolihmoyo nin kata-tangih,tan yay kaligawan moyo nin kaloloanpamilbian nin pa-ngombabali moyo.10Magpakaaypa kamo ha arapan nanKatawan ta ita-gay na kamo.

Ando Mamaroroka ha Kapara11 Tawtalakaka, ando kamo mi-

parorokaan. Yay ampamaroroka oampanosga ha kapara ay anhiraonnay kasogoan tongkol ha labi ta bi-lang nan anhosgawon a lingo yadtinkasogoan. Hawanin, no anorin a pa-nosga na ha kasogoan ay kay yay naanhomonol ha kasogoan, nokay bi-lang yan a-say howis a ambaliwalaonnay kasogoan. 12 Asa-sa a namikontamon kawkapanogoan: yay Dios,kanya hiya bongat a maari manosga

no dapat ilipyas o parosawan a tawo.Kot hika, hino ka kot paramanosga hakapara?

Ando Ipagmahi-ban yay Plano haAwlon Dilap

13 Hawanin, long-on moyodti,hikamoy ampi-panalita nin anodti:“Hawanin o dilap mako kami haanodtin logar ta mi-wan kami itawnin a-say taon. Magnigosyo kamipigaw maka-kit nin lako a kwarta.”14 Angkasigoro moyo doman noanyay mangyari ha awlon dilap?Yay kaalimbawaan biyay tamo ayasok a angka-kit nin domali, bi-sahomin ana. 15Kanya yay dapatmoyonhalitaon ay anodti: “No iaboloy nanKatawan ta biyay ot, anodti o anodtawa gaw-on mi.” 16Halako, ampagmahi-ban kamo ta an-ipagsigoro moyo yaysarili moyon kababaan. Yay anodtinpa-magmahi-ban ay ambo labah.

17 Kanya hinoman a magtanda noanyay labah a dapat nan gaw-on tabi-sa kay na anggaw-on ay ampaka-pagkasalanan ya.

5Yay Bibilin Konlan Mawmayaman

1Hikamoynamaot amawmayamana ampagmahi-ban, tandaan moyodti:Lomolo kamoy na tan tomangih banaha kawkadya-dyaan a lomato komoyoha lomato a panaon. 2 Mahira akawkayamanan moyo tan yay daw-doloh moyo ay ma-min lan kanonnin aw-insikto. 3 Yay tinipon-tiponmoyon balitok tan pilak ay man-gopah ana, tan ya-rin pangongopahay pamilbian kaagoman moyo, kanyapangibatan ma-parosawan kamo haapoy. Ampanipon kamon kawkaya-manan para ha hoyot a panaon. 4Kottanda nan Dios yay kay moyo pa-mamin opa konlan ni-panglapot hapawpalbwatan moyo. An-itangih laykahaolan moyo konan Dios a Maka-pangyayari kanya nilngo nay kata-tangih la. 5 Iya, hikamoy mawmaya-man ay ampagbiyay nin mawanay

Santiago 5:6 407 Santiago 5:20tan ampi-pora-pora iti ha babon lota.Ampatabaon moyoy sawsarili moyoa bilang ha ayop a an-iparihado haawlon pa-mangmati. 6 Tan hilaylabah a tawo ay an-ipasintinsyawanmoyo ha korti tan an-ipapati anta kayhila anlomaban komoyo.

Pa-mag-agwanta tan Kada-dawat7 Hawanin, tawtalakaka, mag-

pasinsya kamon toma-gan angganha awlon kala-lato nan Katawan.Bilyon moyo hilay ma-malbwat.Ampagpasinsya hilan mana-gananggan ma-lapot lay maalaganbawbonga nin mawmola la ha bowat.Ampagpasinsya hila ot ha panana-gan nin abagat ba-yo mangmola tananorin anaman syimpri ha hoyota abagat para tomobo a inmola la.8 Anorin anamaot kapara komoyo,magpasinsya kamoy namaot mana-gan ha kala-lato nan Katawan.Pakhawon moyoy nakom moyo tamadani nay kala-lato na.

9 Ando kamo mi-pagriklamoha a-sa tan a-sa, tawtalakaka,pigaw kay na kamo hosgawon ninKatawan. Nga-min, madanin-madaniyay nan lomato para mangokom.10 Tawtalakaka, masbali aligonmoyo hilay pawpropita a nangaralha ngalan nan Katawan hin o-nan panaon. Pinagpasinsyawanlan inagwantawan a kawkairapan.11 Anhalitaon tamo hawanin amakalma hilay nakaagwanta hakawkadya-dyaan a dinalanan la. Na-tandaan moyoy pasinsya ni Job hapa-mag-agwanta nan kawkairapan,tan tanda moyoy namaot yaykaabigan ginwa nan Katawan konahin bandan hoyot. Nga-min, malabitan mapainganga-ro yay Katawan.

12 Kot holok ha halban, taw-talakaka, ando kamoy na magho-hompa nin halitaon “Tistigo koylangit” o “Tistigo koy lota,” oanyakaman ot a bagay a mabanggitbilang pa-maptog ha main moyonpa-maghompa. Tama anay iyano iya, kai no kai, pigaw kay

kamo makapagkasalanan ta bi-saparosawan nan Dios.

13 No main komoyon ampagdya-dya, dapat yan domawat ha Dios.No hinoy namaot a maliga, dapatyan magkantan pamomori ha Dios.14 No main komoyon ampagmasakit,kailangan ipa-ka na hilay ampamoonha gropon antompol para idawat laya tan lanawan la ya ha ngalan nanKatawan. 15 Yay kada-dawat a mainawit a katotpol a mamaabig konanyay main masakit ta paabigon nayan Katawan tan patawaron na yaot no main yan nagawa a kasalanan.16 Kanya ibalita moyo ha kapara anagawa moyon kawkasalanan, tanidawat moyo ha Dios yay balang a-sa tan a-sa komoyo pigaw omabigkamo ha main moyon masakit. Yaykada-dawat nin tawon maptog haDios ay mahi-ban a angkagawa.17 Bilyon moyo hi Propita Elias,tawo yay namaot bilang kontamo.Kot hin dinomawat yan losob hanakom konan Katawan para kaymangabagat ay kay naor nangabagatha loob nin toloy taon tan kapikna.18 Bi-sa, hin dinomawat yay namanpara mangabagat, nangabagatanaor, kanya tinomobo anamaytawtanaman tan ni-pamonga.

19 Tandaan moyodti, tawtalakaka:No main komoyon ampipadayô hatama a totoro, bi-sa main komoyonmag-inakit nin paboltawon ya,20 tandaan moyo a hinoman a maka-pibolta ha tawon nagkasalanan adinomayô ha kaptogan ay mailipyasna ya ha parosan kamatyan a pa-makahiyay konan Dios anggan-angga, tan tinambayan na ya pigawpatawaron nan Dios yay nagawa nanlako a kasalanan.

1 Pedro 1:1 408 1 Pedro 1:13

O-nan solat niPedro1 Hiko hi Pedro, apostol ni Jesu-

Cristo. Solat kodti komoyon hikamoypawpinili nan Dios para mag-intawtawo na a niboyak tan ampi-wanha pawprobinsyan Ponto, Galacia,Capadocia, Asia tan Bitinia. 2 Hinyadtaw ot ay pinili na kamoy nanDios Ama ta paibat hin ibat, tandanay na a halban. Hawanin bana tapinili na kamo, anggaw-on na kamonbawbanal nin main nan Ispirito, tapigaw mag-in kamon mahonol koniJesu-Cristo tan pigaw ma-linisan akawkasalanan moyo nin daya na.

Komon lalo nan pa-lahan Dios aangkatanggap moyon kaabigan tankaliswayan nakom a ibat kona.

Yay Hi-ban a Inganga-ro nan DiosKontamo

3 Poriwon tamo yay Dios a Amanan Katawan tamon Jesu-Cristo. Hakahi-banan inganga-ro na, kapa-halan tamo ay in-abing oman ninmain ba-yon biyay tan pag-asa banata pinaorong nan nabyay hi Jesu-Cristo. 4 Kanya maasahan moyonmakatanggap nin a-say tawil a hominpa-ngahira, homin maipintas tanhomin pangongopah. Yadti ay an-ita-gan ana komoyo ha langit. 5Hawaninanaor, bana ha katotpol moyo haDios ay an-ingatan na kamo ninmain nan kapangyarian lo-gan anta-ganan moyoy pa-milipyas na komoyoa handa nay nan ipa-kit ha hoyot apanaon.

6 Ikalilikot moyodti, anggano manhawanin ay maari main kamon an-ikalolo lolog konan yadtin maantor apanaon, bana ta andalanan moyoynangasasari a klasin panonobok.7 Nga-min, iti na ma-hobokan Diosno talagan maptog a katotpol moyo.Kaalimbawaan nin katotpol moyo aybalitok a an-iparalan ha apoy pigawma-kit no talagan poro. Yay katotpol

moyo ay mas maalaga dinan haporon balitok a main panganggawan.Kanya, no ma-kit nan Dios a talaganmaptog a katotpol moyo ay mapori,maita-gay tan ma-parangalan kamoha pa-mako nan oman iti ni Jesu-Cristo. 8 Hawanin, anggano man kaymoyo ot na-kit hi Jesus ay anlabyonmoyo ya, tan angganon kay moyo yaangka-kit hawanin ay antompol kamokona, tan kay halos ma-habtan akahi-banan kaligawan moyo a bilangkamoy nan itaw ha glorya, 9 bana tamain kamoy nan kalipyasan a bonganin katotpol moyo.

10 Hilay pawpropita nan Dios hino-nan panaon ay tinokoy ladtinpa-milipyas na, hin imbalita laytongkol ha kaabigan na a plano nanipa-kit komoyo hawanin. Sinorilan labah tan pinag-inakitan lanmaintindyan yadti, ta kay ot nangyarihin panaon la. 11 Labay la komonma-tandaan no pa-no tan maka-nomangyari yadtin impanakom ninIspirito ni Cristo a iti konla. Nag-minimpatandaannay nan daamkonla yaytongkol ha pa-magdya-dya ni Cristotan yay main nan karangalan pa-makayari nin yadtin pa-magdya-dyana. 12 Impatandaan nan Dios konlaa yadtaw bawbagay a impabalita nakonla ay ambo para ha sarili lanikaabig, nokay para ha ikaabig tamontawtawo nin yadtin hoyot a panaon.Hawanin anaor ay na-tandaanmoyoynadti konlan nangaral komoyo ninLabah a Balita. Ha pangangaral la aytinambayan hilan Masanton Ispiritonan Dios a inhogo nan ibat ha langit.Ya-rin a bawbagay ay an-aposon ma-tandaan nin maskin hilay aw-anghilkot ambo para konla.

Dapat magpakabanal13 Bana konan ya-rin halban kaabi-

gan nan Dios komoyo, ihanda moyoynay nakom moyo para makapagsirbikamo ha Dios. Mag-in komon ma-linoy kaisipan moyo, tan lawah ka-mon pasimala a matanggap moyoy

1 Pedro 1:14 409 1 Pedro 2:5payabol na ha pa-mako nan oman itini Jesu-Cristo. 14 Bana anaor ta awa-nak na kamoy nan Dios, kailanganhonolon moyo ya. Ando moyoy nahonolon a dawdoka moyon ilig a bi-lang ha anggaw-on moyo hin hominkamo ot tanda tongkol konan Dios.15 Nga-min yay Dios a nana-way ko-moyo ay banal, kanya magpakabanalkamoy namaot ha anyakamay gaw-on moyo. 16 Wanay naor Dios haMasanton Kasolatan, “Magpakabanalkamo ta hiko ay banal.”

17 Hawanin, ta anha-wayan moyonAma yay Dios a homin angkilingan,ta hosgawon nay tawtawo ayon hanagawa nin balang a-sa ay dapatmag-biyay kamo nin main hoston li-mokona lo-gan iti kamo ot ha babonlota. 18Nga-min, tandamoyo a dinon-don na kamoy na ha pa-magbiyay ahomin kwinta a natawil moyo konlankapapo-papoan moyo, tan yay im-panondon na komoyo ay ambo baw-bagay a main panganggawan a bilangha balitok o pilak, 19nokay yaymablindaya ni Cristo. Inimbi nay naor abiyay na a bilang a-say karniron pa-patyon a homin kapintasan omantsa.20 Talagan intatala nan Dios hi Cristohin kay ot pinalsay mondo paramag-in Ma-nondon tamo, kot alang-alang komoyo ay inhogo ya hawaninkapanaonan tamo ba-yo mangang-gawan a mondo. 21 Bana naor koniCristo ay ampasimala kamo ha Dios anamaorongnabyay kona tannamininkarangalan kona. Yadti yay bara-nanno anongkot main kamon katotpolkonan Dios tan pag-asa a biyan nakamon biyay a homin anggawan.

22 Hawanin, bana ta anhomonolkamoy na ha kaptogan ha tambay ninIspirito nan Dios ay na-linisan anaynakom moyo tan nagkamain kamonmaptog a labi ha kaparan antompol,kanyamilalabi kamon hosto ninmainawit malinis a kanakoman. 23 Nga-min, yay kapa-halan tamo ay in-abingoman, balo ta yadti ay ambo anannangibat ha tawo a main pa-ngamati

a bilang hin o-na tamon in-abing,nokay nangibat odti ha Dios a hominpa-ngamati, ha paralan nin Halita naa mabisa tan homin pangongoman.24 Wanay naor ha Masanton Kasola-tan,“Bilang bongat dikot a biyay nin tawo,

tan pa-hal bolak yay halban an-ipagmahi-ban tamo.

madabo a bolak, yay dikot aymalanoh.

25 Kot yay Halita nan Katawanay kay homin panganggawan.”

Yadtin antokoyon aHalita nanDios ayyay Labah a Balita a impangaral anakomoyo.

2Pamama-yon biyay tan kaalim-

bawaan ni Cristo1 Hawanin, alihon moyoy nay hal-

ban klasin karokaan nin main moyonpitatawo. Ando kamoy na man-galotoy, o magkonwari, o maing-git o mamaroroka. 2 No pa-nonyay kapiabing kot pirmin labay mag-gatas, anorin anamaot kapara ko-moyo, pirmi moyoy namaot komonolimonon mag-aral nin Halita nanDios pigaw tomobo kamo ha katotpolmoyo. 3 Nga-min, na-ranasan moyoynay kaabigan nan Katawan, [ambodoman]?

4 Domani kamo koni Jesus tahiyay pa-hal mahi-ban a bato aangkabyay tan ampakapamin biyaykontamo. Yadtin pa-hal bato apinakapondasyon nin bali ay impoyralan karpintiro, [ta hay wanla hominyan kwinta.] Balo ta yadti a pinilinan Dios tan maalaga ya kona.5 Hikamoy namaot a binyan ba-yonbiyay ay pa-hal bawbato a angkabyaya an-ipama-dong ha pa-hal bali nanDios. Anggaw-on na kamon Dios ninbawbanal a ma-magsirbi na a bilangkonlan pawpari hin o-nan panaon,ta pigaw maida-ton moyo kona yaydawda-ton a an-ipanogo nin Ispiritona komoyo a ka-palilikot konan Diosbana anaor ha katotpol moyo koni

1 Pedro 2:6 410 1 Pedro 2:21Jesu-Cristo. 6 Wanay naor Dios haMasanton Kasolatan:“Main akon pinili a a-say pa-hal

maalagan bato, para mag-inpinakapondasyon ha Sion ababalin tawtawo ko. Hinomana antompol kona ay disnodonkay ma-ringoyan.”

7 Hikamo ta antompol kamo kona aymaalaga ya komoyo, kot konlan hilaykay antompol ay mitama odtin wanaha Masanton Kasolatan,“Yay bato a impoyra lan karpintiro

ay yadtaw mismo a ginwapinakapondasyon nin bali.”

8 Wana ot:“Yadti yay baton piba-tolan lan

tawtawo tan toloy lanpipalokmaan.”

Bana ha kay la pa-mi-pol ha Halita naay miba-tol hila [tan toloy na hilanparosawan,] ta ya-rin a intatala nanogotan la. 9 Kot hikamoy antom-pol, yay kawkapa-halan moyo ay a-say lahi a pinili nan Dios, pawparia ma-magsirbi nan Ari ha langit, a-say nasyon a banal, tan tawtawo na.Ginwa na kamon Dios nin anorin pi-gaw ibalita moyoy sangkaabigan na.Hina-wayan na kamo pigaw omalihha pa-magbiyay ha karobloman, paramaipagkalamo na kamo ha main nankahawangan a homin kapara. 10 Hinyadtaw ay ambo kamon tawtawo nanDios, kot hawanin ay tawtawo nakamoy na. Hin yadtaw ay kay moyoot natanggap a inganga-ro na, kothawanin ay natanggap moyoy na.

Yay dapat ma-kit kontamon tawonan Dios

11 Mabli kon tawtalakaka, banata kaalimbawaan moyo kot daw-dayowan a ampi-wan domali iti hamondo, an-ipaki-totol ko komoyoa pa-lilihan moyoy dawdoka a ilignin lalaman, ta kontra orin hakanakoman moyo a bina-yowan nanDios. 12 Komon pirmin labah a pa-mag-oogali moyo, maski konlan kayantompol, pigaw baraan la kamo

man nin anggomwa doka ay ma-kit la syimpri yay labah a gawgawamoyo, pigaw ha anyakamay awlo aka-totolon na hilan Dios, bilbion laykapangyarian na bana komoyo.

13 Alang-alang konan Katawan,pahakop kamo konlan halbanampamoon komoyo: mo-na mo-nakonan ari, 14 bi-sa konlan gawgobir-nador a hawhogo na para mamarosakonlan anggomwa doka, tan paramamarangal konlan anggomwa abig.15 Nga-min, labay nan Dios a gomwatamon abig hitamoy antompolkona, pigaw hilay tawtawon kayampakaintindi ha tama a totoro ayma-patgon hila ha homin kwintanpananalita la kontra kontamo.16 Anggano man inlibri na tamo niCristo, ando moyo ipagbara-nan odtipara gomwa doka, nokay magbiyaykamon marapat bilang ma-magsirbinan Dios. 17 Galangon moyoy halbantawo tan labyon hilay talakaka hakatotpol. Magbiyay kamon mainhoston li-mo ha Dios tan main kaga-galang ha ari tamo.

Hi Cristo a ipag-oliran18 Hikamoy aw-alila, pahakop

kamo konlan aw-amo moyo ninmain hoston rispito, ambo bongatkonlan lawlabah tan mapangabotnokay pati konlan mangabayani.19 Nga-min, ka-palilikot konan Diosno ampagpasinsyawan moyoy pa-madya-dya la komoyo angganonhomin kamon nagawa a doka, banata labay moyon honolon a kalabayannan Dios. 20 Kot no wari ta ampadya-dyaon la kamo bana ha dawdoka agawa moyo, ta bi-sa pagpasinsyawanmoyo-rin, ma-parangalan kamowari? Kot no anggomwa kamon abigbi-sa ampadya-dyaon la kamo, balota ampagpasinsyawan moyo syimpri,ison konan ya-rin ay malilikotyay Dios. 21 Nga-min, hina-wayanna tamon Dios para magdya-dyatamoy namaot a bilang koni Cristo.Inagwantawan nay irap alang-alang

1 Pedro 2:22 411 1 Pedro 3:13kontamo, kanya hiyay alimbawa adapat tamon pangaligan. 22 Hominyan nagawa kasalanan, tan ni daotoa kagalotoyan ay kay homin kona.23 Hin tinoya-toya la ya, kay yabinomalo. Hin pinadya-dya la ya,kay ya nagbanta, nokay impasimalana tanay main nan sarili konan DiosAma a matoynong ha main nan pa-nosga. 24 Hiya mismo ay inako naykawkasalanan tamo hin impasak yaha kros, pigaw itoring tamoy naysarili tamo nin nati ha kasalanan tapigaw magbiyay tamoy nan maptog.Bana ha hawhogat na, hitamo ayinomabig. 25Nga-min, kaalimbawaantamo hin kay tamo ot hinomonolkoni Cristo ay kawkarniron nitalon.Kot hawanin ay nag-orong tamoyna kona. Hiyay pastol tan ma-moontamo.

3Tongkol ha pa-miambali

1 Hawanin, hikamoy bawbabayi,pahakop kamo ha main moyonkaambali. Nga-min, no main konla akay ot ampi-pol ha Halita nan Dios, tabi-sa ma-kit lay labah a ogali moyo aymaari maayat hilan tompol namaotmaski homin anan lamo a halita.2Harag anan ma-kit lay malinis a pa-magbiyay moyo nin main awit kaga-galang ha Dios. 3 Yay dapat moyonpag-inakitan ha pa-magpagandaay ambo yay panlikol a bilang hamaartin pangangayos habot, pa-miholot aw-alahas tan mangablindoloh, 4 nokay masbali pag-inakitanmoyoy gandan pa-mag-oogali ahomin pangongopah a angka-kit hapinon ogali tan kaaypaan nakom. Ya-rin yay klasin ganda a maalaga hahilap nan Dios. 5 Anorin yay klasinganda lan hilay banal a bawbabayia ampasimala ha Dios hin o-nanpanaon, tan nagpahakop hila hamainlan kaambali. 6 Bilang koni Sara,mahonol ya konan kaambali nanhi Abraham tan an-igalang na yanbilang amo na. Hawanin, no labah

anamaot a anggaw-on moyo tan kaykamoy na angkali-mo maskin anyamay mangyari, yay kapa-halan moyoay awa-nak ni Sara.

7 Hikamoy namaot a kapara konlalaki, abot-aboton moyoy kaambalimoyo nin main awit hoston kaga-galang bana ha main lan kakapoyan.Nga-min, tanda tamo a pariho tamohilan main karapatan ha payabol nanDios a biyay a homin anggawan.Gaw-on moyodti pigaw homin maka-hadlang ha kada-dawat moyo konanDios.

Pa-magdya-dya bana ha kagogwaabig

8 Hawanin, oyay bibilin kopara komoyon halban: Misosondokamo, midadamay tan milalabi abilang ha mita-talakaka. Kailanganmapainganga-ro kamo tan magalangha a-sa tan a-sa. 9 Ando moyobaloon doka hilay ginomwa dokakomoyo. No main mamarorokakomoyo, ando moyo hila parorokaon.Masbali idawat moyo a payabolanna hilan Dios nin abig, palibhasayhina-wayan na tamon Dios paratompol tan mananggap nin mainnan pawpayabol. 10 Wanay naor haMasanton Kasolatan:“Yay malabay mamaalaga nin main

nan biyay tan magpakaliga,kailangan sopilon nay dila nanin ando manalita doka tanando mangalotoy.

11 Kailangan bokotan naykarokaan ta gomwa yankaabigan, tan kailangan yaypa-misosondo ay pirmin pag-inakitan tan magpatoloykonanya-rin nin kaymadisko-rahi.

12 Nga-min, yay tawon map-tog ay lawah ambantayan nanKatawan tan anlong-on naydawat na. Kot yay tawonanggomwa doka ay kakontrana.”

13 Hawanin, hinoman wari a mana-hakit komoyo no yay ampag-inakitan

1 Pedro 3:14 412 1 Pedro 4:6moyon gaw-on kot labah? 14 Kot nowari man ta ampadya-dyaon la kamoha dobali nin kagogwa moyon abig,makalma kamo. Ando kamo mali-moha anyakaman a gaw-on la komoyotan ando moyodti pag-aboridowan.15 Masbali bilbion moyo tan igwa hanakom moyo a yay Dios a Katawanay banal, tan kailangan pirmi kamonhanda nin mangobat ha hinoman amamastang nin tongkol ha ampasi-malaan tamo, balo ta gaw-on moy-odti nin main kaaypaan nakom tankaga-galang. 16 Sigoradowon moyonpirmin malinis a konsinsya moyo, pi-gawnomainmanmangontra komoyota parorokaon lay labah moyon ogalibana ha kaho-honol moyo koni Cristoay ma-ringoyan hila. 17 Nga-min,mas labah ot a magdya-dya kamobana ha kagogwa moyon abig, noya-rin a kalabayan nan Dios, dinanha magdya-dya kamo bana ha ka-gogwa moyon doka. 18 Hi Cristo manay nagdya-dya anamaot tan nati yabana ha kawkasalanan tamo. Hiyaa homin ka-kasalanan ay nati yanminghanan para kontamon halbanmakasalanan, pigaw maipaki-sondona tamo ha Dios. Pinati ya ha mainnan lota lalaman, balo ta yay Ispiritona kot kay nati. 19 Yadtin Ispiritona ay nako konlan kawkalolwa lantawtawo a nati hin o-nan panaon,ta nangaral ya konla itaw ha logara pinamikolongan konla. 20 Hila-rinodtaw kawkalolwa lan tawtawo a kaytinompol ha Dios hin imbalita na koniNoe a magkamain lonop. Hin lo-gan nan anggaw-on ni Noe odtawmahi-ban a arko a impagawa nan Dioskona ay pinagpasinsyawan nan Diostinaga-nan hilay tawtawo nin tompolhila komon kona, kot wa-waloy tawoa nilomolan konan yay arko, kanyahila-rin bongat a nalipyas ha lonop.21 Yadtaw a lonop ay kaalimbawaannin pa-maotismo a homin laloma noambo yay kalipyasan tamo. (Kot yaypa-maotismo ay ambo pa-manglinisnin yangat ha lalaman, nokay a-say

pangako ha Dios ibat ha a-say mali-nis a kanakoman.) Kanya main ta-mon kalipyasan bana ta norong yannabyay hi Jesu-Cristo. 22 Itaw yahawanin antoklo ha wanan nan DiosAma, ta hiyay ampamoon ha halbanaw-anghil tan ha halban main ka-tongkolan tan kapangyarian ha lan-git.

4Pa-magpasinsya alang-alang konan

Katawan1 Bana naor ta hi Cristo ay

dinomalan ha pa-magdya-dya alang-alang kontamo hin naglalamanyan tawo, hitamo man ay dapathanda tamoy namaot magpasinsyaha anyakamay dawdya-dya. Nga-min, yay tawon ampagpasinsyaha dawdya-dya alang-alang konanKatawan ay binokotan nay na yaykawkasalanan. 2 Kanya lolog iti ya otha lota nan lalaman ay ambo anayaw-ilig nin tawon makasalanan aanhonolon na, nokay yay kalabayannaynanDios. 3Tama ana ahin yadtawkot sinayang moyoy panaon moyoha kagogwa nin bawbagay a anlabay-labayon nin tawtawon kay ambomilbiha Dios: Hin yadtaw ay nagbiyaykamo ha kapa-pariril a gawgawa tanlaloma ot a dawdoka a ilig, ha pa-maglahing, ha doka a klasin liga-liga, ha hawhandaan a main inomantan ha kawkarokaan a awit nin pa-magsamba ha dios-diosan. 4 Kothawanin ay ampag-ispanta hilay na,ta kay kamoy na ampaki-ki-ka konlaha pa-magbiyay lan pa-magdama-dama, kanya antoya-toyaon la kamo.5 Kot obaton la konan Dios ya-rin a angga-gaw-on la, ta handayan manosga ha halban tawtawo,angkabyay man o nati na. 6 Kanyanaor impangaral anamaot yay Labaha Balita tongkol koni Jesu-Cristokonlan tawtawon nati na, pigawmatanggap lay namaot komon yaybiyay a bilang ha biyay a an-ibi nanDios, anggano man yay lalaman la ay

1 Pedro 4:7 413 1 Pedro 5:2dinomalan ana ha kamatyan a parosanan Dios ha halban tawo.

Pangangamit pawpayabol nan Dioskontamo

7 Madani nay panaon a mangang-gawan anay halban bawbagay. Kanyamagpakatino kamo tan sohitowonmoyoy sarili moyo, pigaw hominmaka-hadlang ha kada-dawat moyoha Dios. 8Kot mo-na ha halban, mag-patoloy kamo ha pa-milalabi moyonin kay manglayop, ta yay labi aparalan pigaw ma-patawad maskinlako a kasalanan. 9 Komon pirminmatibolos a nakom moyon mama-handa tan mamapangan ha kawka-para. 10 Yay impayabol nan Dios akababaan ha balang a-sa ay gamitonmoyo ha ikaabig nin kapara, bilanglabah ama-ngasiwa ha impa-taya nannangasasari a pawpayabol kontamo.11Alimbawa, hinomankomoyo amainkababaan nin mangaral ay kailanganyay ipangaral na ay halita ibat haDios, tan hinoman amain payabol ninmanambay ay kailangan gaw-on naykata-tambay na ayon ha kababaana an-ibi nan Dios, pigaw ha halbanklasin kasi-sirbi moyo ay mapori yayDios bana ta iti kamo koni Jesu-Cristo.Ikon nan Dios a halban karangalantan kapangyarian anggan-angga.

Pawpanonobok a ampakalato kon-tamo

12 Mabli kon tawtalakaka, andomoyo pag-ispantawan yay matindinpawpanonobok a anlomato habiyay moyo, ta hay wamoyo yayampangyari komoyo ay ambokaramilan pangyayari. 13 Masbaliikaliga moyodti bana ta ha pa-mag-agwanta moyon dawdya-dyaay ampakiasa-sa kamo koni Cristoha dinalanan nan kawkadya-dyaanhin yadtaw, pigaw mag-in hosto yaykaligawan moyo ha panaon a ipa-kit nay na a main nan kalinggasan.14 No main ampanoya-toya komoyobana ha pa-makiasa-sa moyo koniCristo, makalma kamo bana ta yay

makapangyayarin Ispirito nan Diosay ison ya komoyo. Amparorokaonla ya man nin laloma, kot hikamoay amparangalan moyo ya. 15 Balota homin komon komoyo a yay pa-magdya-dya na ay bana ta alimbawama-mangmati yan tawo o mahibao doka a tawo o ma-makiomon-omon. 16 Kot no main komoyo ayay pa-magdya-dya na ay bana hapa-maka-Kristyano na, ando nadtiikaringoy. Masbali, parangalan nayay Dios ha pa-magbiyay na bilanga-say Kristyano.

17 Panaon ana nin pa-marosa nanDios, kot ampag-ompisa ya yaponkontamon aw-ikon na ta itoynong natamo. No hitamo a mismon impagka-pamilya na kot an-idalan na tamoy naha anodtin klasin kawkairapan, balo-balo pay nay ogotan lan hilay kayanhomonol ha Labah a Balita a naibatha Dios. 18 Wanay naor ha MasantonKasolatan:“No mismon hilay labah a tawo

ay an-idalan ha klasinpawpanonobok a halos kayhila malipyas, balo-balo paynay ogotan lan hilay ambomaka-Dios tan makasalanan!”

19 Kanya, hinoman komoyo a ando-malan ha dawdya-dya bana ta ya-rina kalabayan nan Dios ay ipasimalamoyoy sarili moyo konan Dios a ma-pasimalaan ta hiyay namalsa kon-tamo. Tan magpatoloy kamo syimpriha kagogwa moyon abig.

5Tongkol konlan ampamoon ha gro-

pon antompol1 Hawanin, hikamoy ampamoon

ha gropo moyon antompol ison,ambibilinan katamo bilang kaparamoyon ampamoon, tan bilang a-saytistigo ha pa-magdya-dya ni Cristo,tan kaatag anamaot ha karangalan naha pa-mako nan oman iti. 2 Alagaanmoyo hilay tawtawo nan Dios a impa-taya na komoyo a bilang kawkarnirota hikamoy pa-hal pawpastol la.

1 Pedro 5:3 414 1 Pedro 5:14Alagaan moyo hila nin ambo hakapilitan, nokay losob ha nakom,tan ambo bana ta intirisado kamonmagkamain nin kwarta ha ambomarapat a paralan, nokay bana ta an-ipag-inakit moyo hila. 3 Ando moyoynamaot pabyatan ha pamomoonmoyo hilay tawtawo nan Dios aimpa-taya na komoyo, nokay masbaliipa-kit moyo konlan hila-rin pa-hal ampastolan moyo yay labah aalimbawa. 4 Ha pa-mako nan omaniti ni Cristo a pinakapoon tamonpawpastol ay makatanggap kamoynamaot korona nin karangalan ahomin pangongopah.

5 Oyay namaot a bibilin kokomoyon hikamoy mangalago: Pa-hakop kamo konlan mawmatontawokomoyo. Bi-sa hikamoy halban aymagpahakop kamo ha a-sa tan a-sa.Magpakaaypa kamo bana ta wana haMasanton Kasolatan:“Kontra yay Dios konlan ma-

magmata-gay, balo ta hilaymapagmaaypa ay ampa-kitanna hilan kaabigan.” 6 Kanya,magpakaaypa kamo konanDios a Makapangyayari pigawha panaon a intakda na ayita-gay na kamo. 7 Ipa-tayamoyo konay halban ampag-aboridowan moyo bana ta an-ipag-inakit na kamo.

8 Sohitowonmoyoy sarili moyo tanpirmin mag-ingat, bana ta hi Satanasa kakontra tamo ay pa-hal maram-sak a liyon a malibol-libol ta ampan-ingkap yan maiha-mal. 9 Paglabananmoyo ya nin main ma-got a ka-totpol. Tanda moyo man a ambokapag hikamoy andomalan ha an-odtin pa-magdya-dya, nokay pati hi-lay halban kapara tamon antom-pol ha intiron mondo. 10 Kot pa-makayari nin yadtin pawpa-magdya-dya moyo a kado-domali bongat,yay Dios a ampangibatan nin hal-ban kawkaabigan ay pakhawon nan

oman a nakommoyo, lalo nan pakha-won tan pa-goton a katotpol moyo,tan gaw-on na kamon handa ha pa-magsirbi kona. Hiyay nana-way ko-moyo ha paralan ni Jesu-Cristo pi-gaw ipaki-lamo na kamo ha gloryaanggan-angga. 11 Ikon nan Dios ahalban karangalan tan kapangyariananggan-angga. Amen.

Hoyot a pawpakomosta12 Tawtalakaka, hi Silvano a an-

itoring kon maptog a talakaka ha ka-totpol a pinasolat kon yadtinmaantora solat. Impapisolat kodti ta labaykon pakhawon a nakom moyo tanipatandaan komoyoy tongkol konanyadtin maptog a inganga-ro nan Dioskontamo. Pirmi moyon panga-gotanyadti. 13 Angkomostawon la kamonin hilay kaparan tawtawo nan Diosa pinili anamaot bilang komoyo, tanampi-pagsamba iti ha syodad a kaal-imbawaan Babilonia. Angkomosta-won la kamoy namaot ni Marcos a bi-lang koy mam anak bana ta tinompolya koni Jesu-Cristo bana ha pangan-garal ko. 14 Miaasikaso kamon awitnin pa-milalabi bilang tawtawo nanDios*. Malisway tana komon pirmi anakom moyo, halban moyon antom-pol koni Jesu-Cristo. Amen.

* 5:14 5:14 Ha Griego: Miaasikaso kamon awit nin banal a alok.

2 Pedro 1:1 415 2 Pedro 1:17

Ikalwan solat niPedro1 Hiko hi Simon Pedro, ma-

magsirbi tan apostol ni Jesu-Cristo.Solat kodti komoyon binyan ninna-pakaalagan katotpol a bilang hainimbi namaot komi, bana ta maptogyay Dios tan yay Ma-milipyas tamonhi Jesu-Cristo. 2 Komon lalo nanpa-lahan nin Dios a angkatanggapmoyon kaabigan tan kaliswayannakom ibat kona, bana ha pa-maka-bilbi moyo kona tan koni Jesus aKatawan tamo.

Bibilin Konlan Pawpinili nan DiosPara Mag-in Awa-nak Na

3 Ha kapangyarian nan Dios aybinyan na tamon halban bawbagay akailangan tamo ha main tamon ba-yon biyay tan ha kaho-honol kona.Yay paralan nin pa-mami na ay yaypa-maka-bilbi tamo kona, ta kino-tana na tamo pigaw mailamo hamain nan karangalan tan kaabigan.4 Bana konan ya-rin a karangalantan kaabigan na ay pinangakoan natamo ot nin na-pakaalaga tan na-pakaimportantin pawpayabol, ta pi-gaw ha anorin ay magkamain tamonpa-mag-oogali a bilang ogali nanDios,bana anaor ta ambo tamoy nan kabi-lang konlan tawtawon makamondo aangkahira bana ha dawdoka a ilig la.

5 Kanya hawanin, pag-inakitanmoyon ma-pa-lahan yay katotpolmoyo nin kaabigan, bi-sa yay kaabi-gan ay pa-lahan nin pangingintindi.6 Yay pangingintindi ay pa-lahannin pa-nopil ha sarili. Yay pa-nopil ha sarili ay pa-lahan nin pa-magpasinsya. Yay pa-magpasinsyaay pa-lahan nin hoston pa-maki-Dios.7 Yay pa-maki-Dios ay pa-lahan ninpa-manglabi ha kaparan antompol.Bi-sa yay pa-manglabi ha kaparanantompol ay pa-lahan moyon labipara ha halban tawo. 8 No mainkamon anorin a lawlabah a ogali,

ta angka-pa-lahan anan angka-pa-lahan orin ay ambo sayang a pa-maka-bilbi moyo koni Jesu-Cristo aKatawan tamo, nokay mamonga odtinin kaabigan. 9Kot nomain antompola ambo anorin a ogali na ay pa-halbolag ya, ta kay na angka-kit no anyaymaalaga, tan na-lingwanan nay na anilinisan na yay nan Dios ha nagawanan kawkasalanan.

10 Kanya naor, tawtalakaka, banata hina-wayan na kamon Dios tanpinili para mag-in tawtawo na, pap-togon moyodti ha main moyon pa-magbiyay. No gaw-on moyodti, sig-oradon kay kamo mipa-lilih ha ka-totpol. 11 Ha anodtin paralan, ambobasta-bastay pa-nanggap nan Dioskomoyo itaw ha homin pangang-gawan a ampag-arian ni Jesu-CristonKatawan tamo tan Ma-milipyas.

12 Kanya, labay kon lawah ipa-panomtoman komoyo yadtin baw-bibilin, angganoman tanda moyoy natan nipa-got kamoy na ha tama atotoro. 13 Labah anay ipapanom-toman kodti komoyo lolog angkabyayako ot, pigaw ma-paaligatgat kata-mon gaw-on odti. 14 Nga-min, tandakon madani koy nan ibati yadtinlota lalaman [a kaalimbawaan kotbalin pandomalian]. Impatandaannadti kongko ni Jesu-Criston Katawantamo. 15 Kanya anggaw-on koy na-maot a halban paralan pigaw lawahmoyon ma-panomtoman yadtin baw-bagay, maskin itaw akoy na ha dobalibiyay.

Pa-maptog ha Pa-maka-Dios niCristo

16 Yadtaw intoro mi komoyo,hikamin aw-apostol, tongkol ha ka-pangyarian ni Jesu-Criston Katawantamo tan tongkol ha pa-mako nanoman iti ay ambo nin inimbintontawtototolon, nokay na-kit nin sarilimin mata yay karangalan nan hominkapara. 17 Nga-min, pinori tanpinarangalan na yan Dios Ama, tamain kamin nalngo a bosis ibat hagloryan sangkata-ta-gayan, a wana,

2 Pedro 1:18 416 2 Pedro 2:10“Yadti a anlabyon kon Anak a an-ikalilikot kon labah.” 18 Nalngo mi-rin a bosis ibat ha langit hin kalamona kami ni Jesus itaw ha masagradonbakil.

19 Ison lalon inomgot a pa-masimala mi ha impabalita nanDios konlan pawpropita na hino-nan panaon. Kanya labah nopakaintindyon moyoy imbalita lanpawpropita nan Dios, ta yadti hawangtamo ha karobloman anggan haawlon ma-kit tamoy na hi Cristo amaialimbawa ha kabontatala ha bok-lah. No pa-non yay kabontatala kotangka-kit a hawang na no palbangon,anorin anamaot kapara, pa-makalatoni Cristo ay ma-hawangan hosto amain tamon kawkaisipan. 20 Holokha halban, paka-tandaan moyo: Hahawhinalita lan pawpropita nan Diosha Masanton Kasolatan ay hominbasta nangibat ha sarili lan isip, tanhomin tawon maka-pipahawang ninanyakaman a hinalita lan pawpropitanan Dios ha Masanton Kasolatanno ha sarili nan bongat kababaan.21 Nga-min, yay halita lan bawbanala propita nan Dios hin o-nan panaonay kay basta nangibat ha nakom nintawo nokay ibat ha Dios, ta ha pa-mibalita la ay pinango-nawan hilanMasanton Ispirito nan Dios.

2Tongkol Konlan Pawpalson Mangan-

garal1 No pa-non hin yadtaw kot

nagkamain pawpalson propita a ni-pangaral konlan aw-Israelita, anorinanamaot kapara, magkamain namaotnin pawpalson mangangaral isonkomoyo. Mamiloob hilan pawpalsontotoro nin kay moyo tanda, tanyadti ay makahira nin main moyonkatotpol. Mismon hi Jesus a Katawana nanondon konla ha main lankasalanan ay kay la bilbion, kanyabigla anan bongat lomato konlaykaparosawan. 2 Tanda ko a lakoanamaot a makialig ha gawgawalan kapa-pariril, kanya pangibatan

lo-lo-pawon lan laloma yay tama atotoro a anhonolon tamo. 3Hila-rin apawpalson mangangaral ay swapangha kwarta, kanya lingo-lingowon lakamo ha mawmahmit a halita pigawpakinabangan la kamo. Naboyotna hilay nan sinintinsyawan Dios,kanya nakaparihadoy nay parosapara konla.

4 Hiladtaw anamaot aw-anghila nakapagkasalanan, kay na hilaininga-rowan Dios, masbali imbantakna hila ha na-pakaroblom a logarha impyirno. Itaw hilan nakatikalata an-ita-gan na hilan Dios haawlon pangongokom. 5 Maski hilaydawdoka a tawo hin panaon ni Noe aykay nay namaot ininga-rowan Dios,kanya pinaldog nay babon lota pigawmi-kati hilay kay hinomonol kona.Yay inlibri nan bongat ay hi Noe anangaral tongkol ha maptog a pa-magbiyay, tan hilay pitoy myimbronpamilya na. 6 Hilay namaot atawtawo ha loway syodad Sodomatan Gomorra ay inabagat na hilanapoy anggan nag-in hilan abo. Haanorin a ginwa nan Dios ay an-ipa-kit na ha dawdoka a tawo a mabyatyan mamarosa. 7 Kot hi Lot a a-say labah a tawo a ni-wan anamaotkonan yadtaw syodad Sodoma ayinlipyas na, palibhasay masyadonangkaaboridoy kaisipan ni Lot banaha angka-kit nan kapa-pariril agawgawa lan hiladtaw dawdoka atawo itaw. 8 (Nga-min ha pa-mi-wanna konanya-rin a syodad lan dawdokaa tawo ay awlo-awlo nan angka-ka-kit tan angka-kalngo a kawkarokaanla, kanya angka-pairapan a nakomnan yadtin maptog a tawo nan Dios.)9 Ya-rin halban a ni-pangyari ay isontamo ma-kit a tanda nan Katawan nopa-no na ilibri ha oras nin tawtoksohilay tawtawon maka-Dios, tan nopa-no na hilay namaot amparosawana dawdoka a tawo anggan ha awlonpangongokom. 10 Laloy na konlanhilay angka-wit ha kapa-pariril a ilignin lalaman tan ampamasta-basta ha

2 Pedro 2:11 417 2 Pedro 3:2hinoman a ampamoon.

Hilay pawpalsonmangangaral a bi-nanggit ko ayma-ngasolong tanman-gatiboy a olo, ni kay hila tana angkali-mon manoya-toya konlan pawpinal-san kay angka-kit. 11 Anta hilayaw-anghil, angganomanmasmakhawa kapangyarian la dinan ha tawoay kay hila ginomamit nin halitaa pa-maroroka ha pa-mibalita lankawkasalanan lan hiladti ha arapannan Katawan. 12 Kot hila-rin pawpal-son mangangaral ay maiparis hila haayop a homin isip a dadakpon tan pa-patyon. Nga-min, antoya-toyaon laybawbagay a kay la angkaintindyan,kanya omogot hila ha kaparosawannin kamatyan. 13 Ya-rin a kaba-yaran ha gawgawa lan karokaan. Hayilig la ha dawdoka a klasin pa-mi-liga-liga, ta anggaw-on la-rin maskinawlo. Kapa-paringoy tan ka-pahirapori a ma-kit hilan ampakirongonmangan komoyon antompol bana takaligawan lay manglingo-lingo. 14 Bi-sa, pirmin doka a isip la topo homilaphila ha bawbabayi. Kay hila anhawaha kagogwa doka, tan an-ayat-ayatonla ot hilay mawmakapoy ha katotpolha gawgawa lan karokaan. Nasanayhilay na ha kaagoman. Kanya in-hompa hilay nan Dios. 15Binokotan langa-min yay tama a totoro, kanya ni-talon hila. Inalig lay bilang ha ginwani Balaam a anak ni Bosor, a ginomwanin kontra ha kalabayan nan Diosbana ta nilabay nay kwartan insoholkona. 16 Kot nahaar ya ha main nandoka a gawa, ta yadtaw ampagkabay-owan nan asno [yay ginamit nan Diospara] manalita kona nin bilang bosistawo, ta hinaar na yadtin propita nanDios ha kaongowan na.

17 Yay kaalimbawaan lan hiladtinpawpalson mangangaral ay bobon ahomin lanom, tan lolom a hominabagat a an-ilpar bongat lopot. An-ita-gan nay nan Dios konla yay na-pakaroblom [a logar ha impyirno aiwanan la anggan-angga]. 18 Haykalaspotan lan manalita, anta homin

kwinta a anha-halitaon la. An-itorola a maari honolon yay kapa-pariril aaw-ilig nin lalaman a labay-labay langaw-on, kanya angkaayat lay tawta-won kay ot naboyot dinomayô hadati lan dawdoka a barkada, a am-pagbiyay ayon ha lingon panging-intindi. 19 Ha pangangaral la ayan-iba-balita la a magkamain kanonin kalibriwan yay tawo no homonolkonla, anta hila mismo ay ambo hilanlibri bana ta alipon hilan dawdoka ailig a kay la maalih-alih. Nga-min,alipon yay tawo nin anyakamay am-pangontrol ha biyay na. 20 Hawanin,no main tawtawon nakaalih ana hakawkarokaan gawa nin yadtin babonlota, bana ta na-bilbi lay na hi Jesu-Criston Katawan tan Ma-milipyas, tabi-sa natokson oman tan norong ana-man ha datin aw-ilig, yay kapa-halanla ay mas grabi ana ingat dinan hino-na. 21 Mas labah ot komon a kaylay na na-tandaan yay tongkol hamaptog a kaho-honol ha Dios, di-nan na-tandaan lay naor, ta bi-sa pa-makayari ay bokotan lay nan lamangyay masanton kapanogoan a intorokonla. 22 No nangyari orin, mitamakonla yadtin potog a kahalitaan:“Yay aso, mayari na ihoka yay pa-

manganay orongon na ta kanon oman.

Yay baboy anamaot, palyoonmoman,magbolta ya syimpri ha pinan-

glomaan.”Tongkol ha Kala-lato nan Katawan

31 Mangablin tawtalakaka, ikalway

nan solat kodti komoyo. Konanyadtin loway solat ay parihon mainakon an-ipapanomtoman komoyoninomnoy bawbagay, para paaligatga-ton katamon magkamain pirmin ma-linis a kaisipan. 2 Labay kon itanommoyo ha kanakoman moyodtin baw-bagay a impapibalita nan Dios kon-lan bawbanal a propita na hin o-nan panaon, tan yay kapanogoannan Katawan tamo tan Ma-milipyas

2 Pedro 3:3 418 2 Pedro 3:18a impapibalita na komin aw-apostola inhogo komoyo. 3 Mo-na mo-na,paka-tandaan moyo a ha hoyot apanaon ay main tawtawon ampag-biyay ayon ha main lan kawkapa-pariril a ilig a manoya-toya komoyobana ha katotpol moyo. 4 Wanlakomoyo, “Ambo doman nangako hiCristo a mako ya itin oman? Ayti yaman? Ni-kati nay kawkapapo-papoantamo, kot homin ot syimprin pan-gongoman paibat hin pinalsay babonlota.” 5Hilay tawtawon anorin ay kayla ambiyan-biyan nakom a gawginwanan Dios hin kalin-oo-nawan a hahalita nan bongat ay nagkamain lan-git tan lota, pinalwah nay lota halanom, tan pinalibolan na ot lanomyadtin mondo. 6 Bi-sa, lanom syim-pri a ginamit nan impamaldog hababon lota hin panaon nin mahi-ban a lonop, kanya ni-kati a halban.7 Hawanin, ha paralan anaman ninmain nan halita, yadtin babon lotatan yay langit ay ampagpatoloy, taan-ita-gan na para poolan ha awlonpangongokom, ta parosawan hilaydawdoka a tawo.

8Hawanin,mangablin tawtalakaka,ando moyo lingwanan odti: Para ko-nan Katawan, yay a-say awlo aymaaribilang sanlibon taon, o kari yay sanli-bon taon ay maari bilang a-say awlonbongat. 9 Kanya ambo tama yay wan-lan laloma a matantan ya kano yayKatawan ha impangako nan pa-makonan oman iti. Nokay ampagpasinsyayan mana-gan alang-alang kontamonhalban, ta kay na komon labay ninmain miparoka ha impyirno maskina-sa. Masbali, halban komon ay labaynan mi-pangombabali. 10 Yay awlonpa-mako nan oman iti nin Katawanay bigla a bilang ha a-say mahiba abigla anan bongat anlomato no yabi.Konan ya-rin a panaon, yay langitay bigla manganggawan nin mainkasabay makhaw a ogong. Halbanbagay ha ta-gay ay matonaw ha apoy,pati yadtin babon lota tan anyaka-man magbagay iti ha lota ay mi-ka-

poolan. 11 Hawanin, bana ta tandamoyo a manganggawan odtin bawba-gay, ambo wari marapat a yay klasinpa-magbiyay moyo ay banal tan ma-honol ha Dios, 12 lo-gan moyon anta-taga-nan a Awlo nan Dios, tan ampag-inakit anamaot pigaw maapora yaykala-lato ni Jesu-Cristo. Konan ya-rina awlo ay mahira a langit ha apoy, tanhalban bawbagay ha ta-gay ay man-gatotonaw ha ka-motan. 13 Balo tamain tamon anta-ganan a impangakonan Dios a ba-yon langit tan ba-yonlota a pag-arian anan biig kaabigan.

14 Kanya, tawtalakaka, lo-gan anta-taga-nan tamodti, pag-inakitanmoyoa ma-lato na kamon ampagbiyay ninmalisway a nakom,malinis tan hominkapintasan. 15 Isipon moyon ampag-pasinsya yay Katawan tamo nin an-ipa-mayà nay kala-lato na, ta am-biyan nan oportonidad malipyas atawtawo. Anodti namaot a insolat nakomoyo nin mabli tamon talakaka ahi Pablo ayon ha karonongan a in-imbi nan Dios kona. 16 Anorin otsyimpri a ambanggiton na ha hal-ban sawsolat na. Main bawbagay hasawsolat na a mairap maintindyan.Bi-sa hilay tawtawon kay ot na-toroan tan ampaglowa-loway nakomay ambiyan lan lingon kanaboan.Anodti namaot a anggaw-on la halawlaloman parti nin Masanton Ka-solatan, kanya pangibatan miparokahila. 17 Kot hikamo, tawtalakaka,bana ta tandamoyoy nadti, pakaingatkamo ta pigaw kay kamo ma-wit hakalingowan lan hila-rin dawdoka atawo a pangibatan maalih kamo hapa-hal moyon ma-got ana ha tamaa totoro. 18 Masbali aposon moyoyay klasin pa-magbiyay a mas lalomoyon ma-ranasan yay kaabigan nanDios, tan laloy namaot ma-bilbi hiJesu-Criston Katawan tamo tan Ma-milipyas. Hiyay dapat tamonporiwonhawanin tan anggan-angga. Amen.

1 Juan 1:1 419 1 Juan 2:8

O-nan solat niJuanHi Jesus a Ampamin Biyay Homin

Anggawan1 Yadtin solat ko komoyo ay

tongkol koni Jesu-Cristo a anha-wayan “Halita” a ampakapamin biyaya homin anggawan. Angkabyay yayna paibat ot hin kalin-oo-nawan.Nalngo mi ya, na-kit nin sarili minmata, naimatonan tan na-ga-gotanot. 2 Hiya syimpri yay biyay ahomin anggawan a impa-kit iti hamondo. Bana naor ta na-kit mi ya,ampaptogon mi tan an-ipamalita ahiya yay biyay a homin anggawan akalamoan nan Dios Ama hin kalin-oo-nawan ot, tan hawanin panaontamo ay impa-kit komi. 3 Yadtin na-kit tan nalngo mi ay an-ipamalita minaor komoyo, pigaw maka-paki-lamokamoy namaot komi ha main min pa-makiasa-sa konan Ama tan konanAnak na a hi Jesu-Cristo. 4 Kanyako an-isolat odti komoyo ta pigawmahostoy kaligawan tamo.

Dapat Magbiyay ha Hawang5 Oyay nalngo min impangaral ni

Jesus a labay min ipamalita komoyo:Yay Dios ay hawang, tan homin konani daoto a karobloman. 6 No anhali-taon tamo a main tamon pa-makiasa-sa ha Dios, anta ampagbiyay tamoha karobloman nin kasalanan ay am-pangalotoy tamo, tan kay tamo an-ipamiyay yay kaptogan. 7 Kot no am-pagbiyay tamohahawang abilang ko-nan Dios a sangkahawangan ay maintamon pa-miasa-sa, tan yay daya niJesu-Cristo a Anak na ay ampanglinisnin halban kawkasalanan tamo.

8 Kot no halitaon tamon homintamon kasalanan ay anloko-lokowontamoy main tamon sarili, tan hominkontamoy kaptogan. 9 Kot no an-ipagtapat tamoy kasalanan tamo,

ma-kit tamo a ma-pasimalaan tanmaptog yay Dios, ta patawaron naykawkasalanan tamo, tan linison nayhalban karokaan nin main tamonpitatawo. 10 Balo ta no halitaontamon kay tamo ampagkasalanan,ampalwahon tamon magalotoy yayDios, tan mapatnag a homin kontamoyay halita na.

2Hi Cristo a Antomambay

1 Mabli kon awa-nak,* an-isolatkodti komoyo pigaw kay kamomagkasalanan. Kot no main komoyoa makapagkasalanan, main tamonma-midawat konan Ama a hominlaloma no ambo hi Jesu-Cristoa homin kasalanan. 2 Inimbinay biyay na para ma-patawada kawkasalanan tamo, kot ambokapag yay kawkasalanan tamonhitamoy antompol ana, nokay patikawkasalanan nin halban tawtawo.

3 Angkasigoro tamo a talaganbilbi tamoy Dios no anhonolon tamoyay kawkapanogoan na. 4 Kot yaytawon ampanalita a bilbi na yay Diosanta kay ya anhomonol ha kawka-panogoan na ay a-sa yan magalotoy,tan homin konay kaptogan. 5 Kot yaytawon anhomonol ha halita nan Diosay talagan hostoy nay pa-manglabina ha Dios. Yadti pamilbian a talaganmain tamon pa-makiasa-sa kona.6 Hinoman a ampanalita a hiya kotampakiasa-sa konan Dios ay dapatyan magbiyay nin bilang anamaot hapa-magbiyay ni Jesu-Cristo.

Yay Ba-yon Kasogoan7 Tawtalakaka, ambo ba-yon ka-

sogoan yadtin an-isolat ko komoyo,nokay yadti yay daan a kasogoan atanda moyoy na paibat hin ompisakamon tinompol koni Cristo. Yadtindaan a kasogoan ay yay halita a nal-ngo moyo paibat hin ompisa, a dapattamon milalabi. 8 Anodtaw pa man,bilang ot syimprin ba-yon kasogoan

* 2:1 2:1 Ambo na hilan awa-nak nokay halita odti nin pa-mabli.

1 Juan 2:9 420 1 Juan 2:24yadtin an-isolat ko. Yay kaptogannin yadti ay naimatonan ana ha biyayni Cristo, tan angka-kit anamaot anaha biyay moyo, bana ta yay gawgawanin karobloman ay angkaalih ana ko-moyo, ta angka-hawangan kamoy nanin yay maptog a hawang ni Jesu-Cristo.

9 Hinoman a ampanalita a iti yayna ha hawang, anta antiplonon naykapara nan tawo ay mapatnag a itiya ot ha karobloman. 10 Kot yaytawon ampanglabi ha kapara ay am-pagpirmi ha hawang, kanya hominkona a maari pangibatan nin pa-magkasalanan. 11 Kot yay tawon am-paniplon ha kapara ay iti ya ot hakarobloman. Pa-hal anlomalako ya hakarobloman, kanya kay na tanda noayti kakaon na ta na-bolagan ya ninkarobloman.

12 Kanya katamo ansolatan, mablikon awa-nak, bana ta pinatawad naynan Dios a main moyon kasalananalang-alang koni Cristo. 13 An-isolatkodtin halban komoyon tawtataybana ta [malalo anay] pa-maka-bilbi moyo koni Cristo a angkabyayana paibat ot hin kalin-oo-nawan.Hikamo man aw-anakaba-yo, an-isolat ko syimpri yadti komoyo banata nadaog moyoy na [yay karokaan ahomin laloma no ambo] hi Satanas.Mabli kon awa-nak, an-isolat ko otyadti komoyo bana ta bilbi moyoynay Ama tamo.

14 Hikamoy namaot tawtatay, an-isolat ko ot yadti komoyo bana ta bilbimoyoy naor hi Cristo a paibat hinibat kot angkabyay ana. Hikamoman,aw-anakaba-yo, an-isolat ko ot yadtikomoyo, bana ta makhaw a katotpolmoyo, palibhasa yay halita nan Diosay ampagpirmi ha isip moyo, kanyanadaog moyo hi Satanas.

15 Ando moyo aroon yadtin mondoni yay bawbagay a iti ha mondo, tahinoman a ampangaro konan yadtinmondo ay homin yan pa-manglabikonan Ama ha langit. 16 Nga-min,halban bawbagay a makamondo a

bilang ha dawdoka a ilig nin lala-man, yay bawbagay a ampakatoksoha mata tan yay pa-magmata-gay aykay nangibat konan Ama nokay nan-gibat iti hamondo. 17Manganggawanyadtinmondo pati yay halban angkai-bogan iti ha mondo, kot yay tawonanhomonol ha kalabayan nan Diosay matanggap nay biyay a hominanggawan.

Yay Ma-ngontra koni Cristo18 Mabli kon awa-nak, madani

nay panganggawan nin yadtinmondo. Bilang ha nalngo moyo,lomtaw yay a-say ma-ngontra koniCristo a angkotanawon “anti-Cristo”.Hawanin anaor, lako hilay nayanlomwah a kontra kona, kanyatanda tamo a iti tamoy na ha hoyot apanaon. 19Dati tamo hilan kalamoan,balo ta ambo tamo hila talagan kaasa-sa bana ta hinomiyay hila. Nga-min,no komon ta talagan kaasa-sa tamohila, komon nagpirmi hila kontamo,kot hinomiyay hila kanyamapatnag ahalban la ay ambo tamo hilan kaasa-sa.

20 Kot hikamo ay pinayabolan niCristo ninMasanton Ispirito nanDios,kanya tanda moyoy intiron kapto-gan. 21An-isolat kodti komoyo, ambobana ta kay moyo ot tanda yay kap-togan, nokay bana naor ta tandamoyoy na, tan tanda moyoy namaota homin anyakaman a kagalotoyan aangkaibat ha kaptogan.

22 Kanya hinoman wari no-nin yayampangalotoy? Di yay tawon am-panalita a hi Jesus kot ambo ya hiCristo [a inhogo nan Dios], ambo do-man? Yay tawon anorin ay ya-rinanay angkotanawon anti-Cristo, takay na ambilbion yay Ama tan yayAnak na. 23Hinoman a kay ambomilbikonan Anak ay homin kona yay Ama,kot yay tawon ambomilbi konan Anakay ison anamaot kona pati yay Ama.

24 Kanya yay tama a totoro tongkolkoni Jesus a impangaral komoyopaibat hin tinompol kamo ay itanommoyo ha nakom moyo. No anorin a

1 Juan 2:25 421 1 Juan 3:13gaw-on moyo ay magpatoloy a pa-makiasa-sa moyo konan Anak tankonan Ama. 25 Tan yay pangako niCristo kontamo ay biyan na tamonbiyay a homin anggawan.

26 Yadtin sinolat ko komoyo aytongkol konlan malabay mamitalonkomoyo. 27 Kot hikamo ay ambo ka-monanorin konla, bana ta yay Ispiritonan Dios a inhogo ni Cristo komoyoay ampagpirmi komoyo. Kanya ambomoyon kailangan a main ot mami-toro komoyo, ta hiyay ampamitorokomoyo tongkol ha halban bagay adapat moyon ma-tandaan. Biig kap-togan a an-itoro na komoyo, ambokagalotoyan. Kanya, bilang intoronay na komoyo, magpatoloy kamonmakiasa-sa koni Cristo.

28Kanya,mabli kon awa-nak, lawahtamon kiasa-sa koni Cristo, ta pigawha pa-mako nan oman iti aymaliswaya nakom tamo tan kay tamomaringoyomarap kona. 29 Tanda moyo a hiyakot maptog kanya tanda moyoy na-maot a balang tawon maptog ay anaknan Dios.

3Talagan Malabi yay Dios Kontamo

1 Isipon moyo no pa-no kahi-banyay labi a imbo-bo nan Ama kon-tamo ta sokat angkotanawon na ta-mon awa-nak na! Kanya hawanin aykay la tamo ambilbion nin hilay kayantompol, bana ta ambo lan bilbi yayDios. 2 Pawpinabli, potog a hawaninay awa-nak na tamoy nan Dios, kotkay tamo ot tanda no pa-noy klasitamo ha lomato a panaon. Balo tatanda tamo a ha kala-lato ni Cristo aymag-in tamon bilang kona, ta ma-kittamo yay na ha talagan natoral nankapa-halan. 3 Kanya balang tawonmain nin anorin a an-asahan koniCristo ay linisan nay kanakoman naha halban karokaan, bana ta hi Cristoa ampakata-taga-nan na ay homin nidaoto a karokaan kona.

4 Yay tawon anggomwa kasalananay kay anhomonol ha kawka-panogoan nan Dios, bana ta yaykasalanan ay kako-kontra ha kawka-panogoan. 5Tandamoyo ahi Cristo aynako ya iti ha babon lota para alihonnay main tamon kawkasalanan, kothiya, homin ya ni daoto a kasalanan.6 Kanya yay tawon ampagpirmi koniCristo ay kay ya ampagpatoloy ningomwa kasalanan. Kot yay tawonampagpatoloy gomwa kasalananay kay na ot na-bilbi hi Cristo ninaintindyan no hino ya.

7 Mabli kon awa-nak, ando kamopalingo ha hinoman. Maptog bongata a-say tawo no anggomwa yan kaabi-gan a bilang anamaot koni Cristoa sangkaabigan. 8 Kot yay tawonampagpatoloy ha pa-magkasalananay kahakopan na ya ni Satanas, tapaibat hin ompisa, hi Satanas ay am-pagkasalanan ana. Yadti a bara-nanno anongkot yay Anak nan Dios kotnako ya iti ha lota, para hiraon naygawgawa ni Satanas.

9 Kanya yay tawon nag-in anananak nan Dios ay kay ya ampagpa-toloy gomwa kasalanan, bana ta yayba-yon biyay a ibat ha Dios ay ampag-pirmi kona. Kanya naor kay ya maarimagpatoloy nin gomwa kasalanan,bana ta nag-in yay nan anak nan Dios.10 Oyay pamilbian no hinoy awa-naknan Dios tan no hinoy awa-nak niSatanas: Hinoman a kay anggomwakaabigan ta kay ya ampanglabi hakaparan tawo ay ambo na yan anakDios.

Dapat Milalabi11 Yay aral a nalngo moyo paibat

hin ompisa ay anodti: Milalabi tamo.12 Ando tamo aligon yadtaw hi Cain akahakopan ni Satanas ta pinati nay alina. Anongkot pinati na ya? Bana tadawdoka a gawa na, kot yay ali na aylawlabah a gawa.

13 Kanya, tawtalakaka, ando tamopag-ispantawan, no antiplonon latamoy namaot nin hilay tawtawon

1 Juan 3:14 422 1 Juan 4:6makamondo. 14 Tanda tamo a datiay pa-hal nati tamo, kot hawanin aynagkamain tamoy nan ba-yon biyay,bana ta anlabyon tamo hilay ka-paran antompol. Hila balo a kayhomin pa-manglabi ha kapara ay pa-hal nati hila ot. 15 Nga-min, hino-man a tawon ampaniplon ha kaparaay bilang ot bongat ma-mangmatintawo, tan tanda moyo a yay ma-mangmatin tawo ay homin yan biyaya homin anggawan. 16 Iti tamo angka-bilbi yay labi nan Dios: Inimbi niCristo a biyay na alang-alang kon-tamo. Kanya dapat tamoy namaotibi a main tamon biyay alang-alangha tawtalakaka. 17 Kot no main tawoa bastanti ha kabi-biyay, ta maima-tonan nay talakakan ampangailanganbalo ta kay na ya an-inga-rowan, ma-halita na wari a main yan labi ibat haDios? 18 Mabli kon awa-nak, kailan-gan yay labi tamo ay ambo odtawnangangga tana ha halita o kaboboy-boboy bongat, nokay dapat potog tanma-kit odti ha gawgawa.

Kohaw Nakom nin Omarap KonanDios

19 Ha pa-milalabi tamo ha a-satan a-sa, ma-bilbi tamo a hitamo kotanhomonol ha kaptogan, tan toloymagkamain tamonkaliswayannakomdomani ha Dios. 20 Kanya no wari taangka-golowan a nakom tamo banaha nakalabah tamon kawkasalanan,isipon tamo a mas mainganga-rowonyay Dios dinan yay wanan nakomtamo, tan tanda na man a halbanbawbagay. 21Kanya pawpinabli ko, nomalinis a konsinsya tamo, kay tamomag-alangan domani ha Dios, 22 tananyakamay dawaton tamo kona ay ibina, bana ta anhonolon tamoy kawka-panogoan na, ta anggaw-on tamoyampaka-palilikot kona. 23 Oyay am-panogoan na: Tompol tamo konanAnak na a hi Jesu-Cristo tan milalabiayon ha impanogo ni Cristo kontamo.24 Yay tawon anhomonol ha kawka-panogoan nan Dios ay iti ya konanDios tan yay Dios ay ison yay namaot

kona. Tan ha paralan nin Ispirito naa inhogo na kontamo ay ma-bilbi aampagpirmi yay Dios kontamo.

4Yay Ispirito nan Dios tan yay Ispirito

Ibat koni Satanas1 Pawpinabli ko, ando moyo basta

pi-polon a hinoman a ampanalitaa ampango-nawan yan Ispirito nanDios, nokay hobokon moyo yapo, nodoman ta yay ispirito a ampango-na konla kot yay Ispirito nan Dios.Nga-min, lako hilay nay nilomtawha mondo a tawon ampagkonwari ahila kot propita a mangangaral nanDios. 2 Oyay pamilbian a yay Ispir-ito nan Dios a ampango-na ha a-saytawo: No yay Ispirito a ampango-nakona ay ambilbion na a hi Jesu-Cristokot naglalaman yan tawo, ya-rin yayIspirito nan Dios. 3Kot no yay ispiritoa ampango-na kona ay kay na ambil-bion a naglalaman yan tawo hi Jesu-Cristo, ya-rin a ispirito ay ambo ibatha Dios, nokay ispiriton [ibat koni Sa-tanas a ampango-na koni] anti-Cristo.Impatandaan ana komoyo a makalatoya-rin amangontra koni Cristo, tan itiyay na hawanin ha mondo.

4 Kot hikamo, mabli kon awa-nak,aw-ikon na kamoy nan Dios, tanangkadaog moyoy na hilay pawpal-son mangangaral, bana ta yay Ispir-ito nan Dios a iti komoyo ay masmakapangyayari ya koni Satanas, aampango-na konlan tawtawon maka-mondo. 5 Hilay pawpalson man-gangaral ay tawtawon makamondo,kanya makamondoy namaot a taw-totoro la, tan anlong-on hila nin hi-lay kapara lan makamondo. 6 Kothitamo ay aw-ikon nan Dios. Hi-noman a ambomilbi ha Dios ay am-panglongo ha an-ipangaral tamo, kothilay ambo nan ikon ay kay ampan-glongo ha an-ipangaral tamo. Ititamo ma-patnagan no yay a-say tawokot ampango-nawan yan Ispirito nanDios a ampangibatan kaptogan, o no

1 Juan 4:7 423 1 Juan 5:6ampango-nawan yan ispiriton [ibatkoni Satanas a] ampanglingo-lingo.

Yay Dios a Ibatan nin Maptog a Labi7 Pawpinabli ko, milalabi tamo

bana ta yay maptog a labi ay ibatha Dios. Yay tawon main maptog alabi ay anak yan Dios tan ambomilbiha Dios. 8 Kot yay tawon homin pa-manglabi ha kaparan tawo ay kayambomilbi ha Dios, ta yay Dios aymalabi. 9 Impa-kit nan Dios yay labina kontamo, ta inhogo nay ka-siya-siya nan Anak iti ha lota, para magka-main tamon biyay a homin anggawanbana kona. 10 Iti tamo na-tandaanyay potog a labi: Ambo bana ha pa-manglabi tamo ha Dios, nokay ha pa-manglabi na kontamo, ta inhogo naynaor a Anak na para akoon nay maintamon kawkasalanan.

11 Kanya, pawpinabli ko, bana taanorin na kalabin Dios kontamo, da-pat milalabi tamoy namaot. 12 Nika-ka-noman ay homin ot naka-kit ko-nan Dios. Kot no ampilalabi tamo,iti yay Dios kontamo, tan yay labi naa angka-kit kontamo ay mag-in ananhosto.

13 Ma-bilbi a iti tamo konan Diostan hiya ay iti namaot kontamo, banata inimbi nay Ispirito na. 14Na-kit mitan antistigosanmi a inhogo nanAmahi Jesus a Anak na pigaw mag-in Ma-milipyas nin tawtawon iti ha mondo.15Yay tawon ambomilbi a hi Jesus kotAnak nan Dios ay ison konay Dios,tan hiya man ay iti namaot konanDios. 16 Tanda tan ampi-polon tamoyay labi nan Dios kontamo.

Yay Dios ay malabi ya, tan yaytawon malabi ay iti ya ha Dios,tan ison yay namaot a Dios kona.17 Hawanin, no nag-in anan hostoylabi tamo ay malisway a nakom tamoha awlon pangongokom, bana ta lologiti tamo ot ha mondo ay bilang ta-moy na koni Cristo. 18 Nga-min, yaymaptog a labi ay homin anan awitkali-mowan, ta no hostoy nay labi ayangkaalih anay kali-mowan, ta yayan-ikali-mo ay kaparosawan. Kanya

no angkali-mo ot yay tawo ha parosanan Dios, pamilbian orin a ambo othosto a main nan labi.

19 Ampanglabi tamo konan Diosta hiya a no-nan nanglabi kontamo.20 Kot no main tawon ampanalita aanlabyon nay Dios, anta antiplononnay kapara, magalotoy ya, ta no yaykapara a angka-kit na kot kay na ma-labi, pa-no na man ma-labi yay Dios akay na angka-kit? 21 Yadti impanogoni Cristo kontamo: Yay tawon am-panglabi konan Dios ay dapat labyonnay namaot a kapara.

5Yay Maipanaog Tamo ha Karokaan

1 Yay tawon ampi-pol a hi Jesus yayCristo a inhogo nan Dios ay talagananak na yan Dios. Hawanin, balangtawon ampanglabi konan Dios bilangAma na ay natoral bongat a anlabyonnay namaot a kaparan awa-nak nanDios. 2 Oyay pamilbian a anlabyontamo hilay awa-nak nan Dios: no an-labyon tamo yay Dios tan anhonolontamoy kawkapanogoan na. 3 Nga-min, yay maptog a labi tamo ha Diosay angka-kit ha kaho-honol tamo hakawkapanogoan na, lalo paot ta ambomairap gaw-on yadti. 4 Nga-min,balang tawo a nag-in anak nanDios ayangka-daog nay kawkarokaan iti hamondo, tan yay paralan nin pa-naogtamoha karokaan iti hamondo ay yaykatotpol tamo koni Cristo. 5Nga-min,hinoman ot wari a maari makadaogha kawkarokaan iti ha mondo noambo yay tawon ambomilbi a hi Jesusyay Anak nan Dios?

YayToloyAmpamaptog a hi Jesus kotAnak nan Dios

6 Hi Jesu-Cristo ay nako iti hakalotaan. Nagpabaotismo ya halanom tan tinomolo a daya na hamain nan pa-ngamati. Ambo bon-gat ya-rin a binaotismowan ya halanom, nokay tinomolo ot anaor adaya na hamain nan pa-ngamati. YayIspirito nan Dios mismo a ampamap-tog konan yadti, tan yadtin Ispirito

1 Juan 5:7 424 1 Juan 5:21nan Dios ay ison konay halban kap-togan. 7 Hawanin, tolo hilay [itawha langit a]* ampamaptog no hinohi Jesus: [yay Ama, yay “Halita” [ahomin laloma no ambo hi Jesu-Cristomismo], tan yay Masanton Ispiritonan Dios. Hiladtin tolo ay asa-sa.8 Toloy namaot yay ampamaptog itiha lota no hino hi Jesus:]* yay Ispiritonan Dios, yay pa-maotismo koni Jesusha lanom, tan yay kato-tolo nin dayana ha main nan pa-ngamati. Yayampaptogon nin hiladtin tolo ay pari-pariho. 9Nopa-no tamo antanggaponyay pa-maptog nin kaparan tawo, dimas lalo tamon dapat pi-polon yaypa-maptog nan Dios a hi Jesus kotAnak na. 10 Yay tawon antompolkonan Anak nan Dios ay ampi-polonnay pa-maptog nan Dios. Kot yaytawon kay antompol konan Anak nanDios ay anggaw-on nan magalotoyyay Dios, ta kay na ampi-polon yaypa-maptog nan Dios tongkol konanAnak na. 11Oyay pa-maptog nan Dios:Inimbi na kontamon antompol konanAnak na yay biyay a homin anggawan,tan yadti ay matanggap bongat nintawo ha pa-makiasa-sa konan Anakna. 12 Kanya yay tawon an-iwanannan Anak nan Dios ay main yan biyaya homin anggawan. Kot yay kay an-iwanan Anak nan Dios ay homin yanbiyay a homin anggawan.

Yay Biyay a Homin Anggawan13 An-isolat kodti halban komoyon

hikamoy antompol konan Anak nanDios, ta pigaw tanda moyo a mainkamon biyay a homin anggawan, tanpigaw magpatoloy kamo ha mainmoyon katotpol kona. 14 Mahi-ban apa-masimala tamo konan Dios a long-on na tamo, no domawat tamo konanin maskin anyakaman a bagay ayonha main nan kalabayan. 15 Hawaninta tanda tamo a anlong-on na tamoha anyakamay dawaton tamo kona,

tanda tamoy namaot a an-ibi naybalang andawaton tamo kona.

16 Hawanin, no alimbawa ta maina-sa komoyo a ampakaimaton ha a-say talakaka a ampagkasalanan, ninklasin kasalanan a ambo pangibatanmi-ka ha impyirno*, idawat na ya haDios ta biyan na yan biyay a hominanggawan. Yay antokoyon ko ayyay pa-magkasalanan a kay maka-pi-ka ha impyirno. Kot balo mainpa-magkasalanan a maka-pi-ka haimpyirno. Hawanin, no main tawonampagkasalanan nin anorin a klasinkasalanan, kay ko an-ibalita a idawatmoyo ya. 17Halbannin doka a gawa aykasalanan, kot main kasalanan a kaymaka-pi-ka ha impyirno.

18 Tanda tamo syimpri a yay tawonnag-in anak nan Dios ay kay anaampagpatoloy gomwa nin kasalanan,nokay masbali an-ingatan nay sarilina, kanya kay na yamaano ni Satanas.

19 Tanda tamo a hitamoy antom-pol ay awa-nak na tamoy nan Dios,kot halban tawon makamondo ay ka-hakopan ni Satanas.

20 Tan tanda tamo ot a yay Anaknan Dios ay nako ya iti ha lota,tan binyan na tamon pangingintindipara ma-bilbi tamo yay potog a Dios.Hawanin anaor ay iti tamo konanpotog a Dios, bana ha pa-makiasa-satamo konan yay Anak nan hi Jesu-Cristo. Yadti yay potog a Dios tanma-mamin biyay a homin anggawan.

21 Kanya, mabli kon awa-nak, an-ipaka-bibilin ko komoyo a pa-lilihanmoyoy anyakamay dawdios-diosan.Amen.

* 5:16 5:16 Ha Griego: mi-ka ha kamatyan, labay totolon, ispiritwal a kamatyan a pa-makihiyay konanDios anggan-angga.

2 Juan 1 425 2 Juan 13

Ikalwan solat niJuan1 Hiko hi Juan, yay ambilbion ma-

toa nin hikamoy kaparan antompol.Solat kodti komo, a-say mapa-

galang a indo a pinili nan Diostan konlan awa-nak mo. Talaganmabli kamo kongko tan ambo bongatkongko, nokay pati konlan halbankaparan magtanda nin kaptogantongkol koni Cristo. 2 Anlabyon mikamo bana ta iti kontamoy kaptogan,tan yadti ay ampagpirmi kontamoanggan-angga.

3 Patoloy moyo komon matanggapa inganga-ro tan kaliswayan nakom aibat konan Dios Ama tan koni Jesu-Criston Katawan a Anak na, awit akaptogan tan pa-manglabi.

Yay Kaptogan tan yay Pa-milalabi4 Hi-ban a kaligawan ko, ta na-

tandaan kon hilay laloman awa-nakmo ay anhomonol ha kaptogan ayonha an-ipanogo nan Ama kontamo.5Kanya hawanin, mapagalang a indo,yay andawaton ko komo ay komonmilalabi tamoy halban. Yadtin an-isolat ko komo ay ambo ba-yon ka-panogoan, nokay datin kapanogoana nalngo tamo paibat hin tinompoltamo koni Jesus. 6 Yay pamilbiannin maptog a labi ay yay kaho-honoltamo ha kawkapanogoan nan Dios,tan oyay an-ipanogo na a na-pag-aralan moyoy na paibat ot hin o-na:Magbiyay tamon main pa-milalabi.

7 Nga-min, lako hilay nay man-gangaral a ma-manglingo-lingo a an-tomala iti ha mondo. Kay la ambil-bion a hi Jesu-Cristo kot naglalamanyan tawo. Hiladti ay ma-manglingo-lingo tan anti-Cristo [o kawkontra niCristo]. 8 Kanya mag-ingat kamo pi-gaw kay masayang yay pinagpagalanmin intoro komoyo, nokay masbalimatanggap min hosto yay primyo [aibi nan Dios komi].

9 Hinoman a anggomwa nin kontraha totoro ni Cristo, ta kay ya am-pagpatoloy ha kaho-honol ay hominkonay Dios. Balo ta yay tawon am-pagpatoloy ha totoro ni Cristo ayison konay Ama tan Anak. 10 Kanya,no main mako mangaral komoyo tahakalakoy itoro na, ando moyo yatanggapon ha bali moyo ni asika-sowon. 11Nga-min, ha oras nin asika-sowon moyo ya, bilang ot bongatampakiasa-sa kamo ha doka a gawana.

Hoyot a Hawhalita12 Lako ot komon a labay kon

ibalita komoyo kot kay koy na isolat.Ampasimala akon maka-ka ako isonkomoyo, pigaw ma-pitototol tamonarap-arapan ta pigaw mahostoy kali-gawan tamo.

13 Angkomostawon la kay namaotnin hilay awa-nak nin talakaka monbabayi a pinili nay namaot Dios bilangkomo. Amen.

3 Juan 1 426 3 Juan 15

Ikatlon solat niJuan1 Hiko hi Juan, yay ambilbion ma-

toa nin hikamoy kaparan antompol.Solat kodti komo, amigon Gayo a

talagan mabli kongko.2 Yay dawat ko para komo, mabli

kon amigo ay maligsa ka tana komonlawah, tan labah anamaot komon akapa-halan mo ha halban bawbagay abilang syimpri ha main mon katotpolkoni Cristo a labah anamaot. 3 Hi-ban a kaligawan ko hin nilomato hilaykaparan antompol ibat ison, ta im-balita lan patoloy a kaho-honolmo hakaptogan, tan an-ipamiyaymo yadtinkaptogan. 4 Homin anan homolokha kaligawan ko no ma-tandaan konhikamo a an-itoring kon awa-nak kokot ampagbiyay ayon ha kaptogan.

Pamomori koni Gayo5 Amigo, yay pananambay mo ison

konlan kaparan antompol koni Cristo,maski man konlan ambo mon bilbiay pamilbian a talagan maptog ka.6 Ha pa-mititipon mi iti nin hilay ka-paran antompol ay imbalita lan hilaynaibat ison, yay tongkol ha maptogmon labi. Komon patoloy mo hilanma-tambayan ha main lan kakaon haparalan a ka-palilikot konanKatawan.7 Nga-min, ampako hilan mangaraltongkol koni Cristo, tan kay hila am-pananggap nin tambay ibat konlankay ambomilbi ha Dios. 8 Kanya hi-tamoy antompol a dapat magsoportakonla, pigaw maka-pakitambay tamopara maipangaral yay kaptogan.

Tongkol koni Diotrefes tan hiDemetrio

9 Nanolat akoy na ison ha gropomoyon antompol, kot hi Diotrefes aykay ya ampanglongo kongko, ta yaylabay na ay hiyay bilbion ma-ngo-na.10Kanya ha pa-mako ko ison ay ibalitako ha gropo moyo yay anggaw-on nakomin pa-maroroka a homin ha kap-togan. Tan ambo ya ot kontinto ison,

ta pati hilay kaparan antompol a am-pako mangaral komoyo ay kay na an-halabaton, nokay masbali ampondanna ot hilay malabay manalabat konla,bi-sa no kay hila ampanglongo ay an-alihon na hila ha pa-makamyimbroha gropo moyon antompol.

11 Amigo, ando ka komon makialiggomwa doka, nokay yay labah a gawaa aligon mo, ta yay tawon anggomwaabig ay anak nan Dios, kot yay tawonanggomwa doka ay kay ambomilbi haDios.

12 No tongkol anamaot koniDemetrio, labah yay anhalitaon ninbalang a-sa tongkol kona, palibhasaymapatnag a anhonolon nay kaptogan.Hikami man iti ay ampaptogon mi-rin halita la, tan tanda moyo a potogyadtin an-ibalita mi.

Hoyot a Hawhalita13 Lako ot komon a labay kon ibalita

komo kot kay koy na isolat, 14 taampasimala akon kay na maboyot ayma-pi-kit ta tanma-pi-totol nin arap-arapan.

15 Malisway tana komon lawah amain mon kanakoman.

Angkomostawon la kan kawka-bilbi tamo iti tan ikomosta la kaminamaot nin a-sa a-sa ha balangkawka-bilbi tamo ison.

Judas 1 427 Judas 11

Solat niJudas

(ambo hi Judas Iscariote)1 Hiko hi Judas, ma-magsirbi ni

Jesu-Cristo tan talakaka ni Santiago.Solat kodti komoyo a kaparan kino-tana nan Dios Ama, ginwa nan baw-banal a tawtawona, tan an-ingatannaha main moyon pa-makiasa-sa koniJesu-Cristo. 2 Komon lalo nan pa-lahan Dios a angkatanggap moyoninganga-ro, kaliswayan nakom tanlabin ibat kona.

Tongkol Konlan Palson Mawman-gangaral

3 Mablin tawtalakaka, hi-bankomon a nakom kon solatan katamotongkol ha kalipyasan a inimbi nanDios kontamon pari-pariho. Kotnaisip ko hawanin, mas kailangankon isolat tan iwawali komoyo adapat odongan moyoy katotpol aminghanan nan impa-taya Dios kon-tamon banal a tawtawo na, tan parayna ha halban panaon. 4 Nga-min,main tawtawon nipalamo komoyonin kay moyo tanda a ampagkonwarihilan antompol. Hiladtin tawtawoay ambo maka-Dios, tan ambiyanlan lingon kanaboan yay inganga-ronan Dios tamo ta yay wanla, maarimagpatoloy ha gawgawa imoralidad.Kay la ambilbion yay ka-siya-siyanDios a Poon tamo tan yay Katawantamon Jesu-Cristo. Hin yadtaw ot aynakasolat ana haMasanton Kasolatana parosawan nan Dios hilay anorin atawtawo.

5 Maski man tanda moyoy nadti,labay ko ot syimprin ipapanomtomankomoyo: Potog inlipyas nan Katawanhilay o-nan kapara min Israelita hanasyon Egipto, balo ta hin hoyotay pinarosawan nan mati hilay kay

tinompol kona. 6 Isipon moyoy na-maot hilay aw-anghil a kay nagpa-toloy ha main lan katongkolan ta im-bati lay dapat lan kamainan. Yadtibara-nan kanya binalol na hilan Diosnin tikala a kay maboyto tan in-gkolong ha a-say na-pakaroblom alogar, ta an-ita-gan na hila ha kaparo-sawan ha awlon pangongokom. 7 Tanisipon moyo syimpri hilay tawtawoha syodad Sodoma tan Gomorra, patiha kawka-libol a bawbabali. Hilaman ay nagbiyay ha gawgawa imoral-idad [bilang ginwa lan hila-rin a aw-anghil], ta impaki-loko-loko lay sarilila ha ambo lan dapat pakiasa-sawan.Kanya inabagat na hilan apoy ninDios, pamilbian a parosawan nay na-maot hilay tawtawonmakasalanan haapoy a kay homin pa-nga-lop.

8 Anorin ot bongat konlan hiladtawtawtawo ison komoyo a ambo maka-Dios: Bana ha aw-apos lan kapa-pariril ay ampagkasalanan hilaha sarili lan lalaman, kay hilaampahakop ha main awtoridad,tan ampamaroroka hilan aw-anghil.9Anta ni hi Miguel a a-sa ha pawpoonlan aw-anghil ay kay ya nagkohawnakomhosgawon hi Satanas ninmainawit pa-maroroka hin impaglabannay katoynongan no hinoy dapatmag-ikon bangkay ni Moises hinyadtaw. Basta nanganggan wanakona, “Yay Katawan a mamarosakomo.” 10 Balo ta hila-rin tawtawonambo maka-Dios, basta la tanaamparorokaon a bawbagay a kay lamaabot intindyon. No anyadtawa ilig nin lalaman la ay basta latanan gaw-on, ta bilang hilan ayop[a kay anggamiton a isip]. Yadti naypangibatan nin main lan ikahira.

11 Ka-ka-roy ogotan lan hila-rin atawtawo! Nga-min, yay pa-magbiyayla ay bilang konan yadtaw hi Cain*.Bilang hilay namaot konan yadtaw hiBalaam†, ansomolong hila ha lingon

* 1:11 11 Istorya ni Cain: Genesis 4:1-16. † 1:11 11 Istorya ni Balaam: Bilang 22:1–24:25 tan 31:16.‡ 1:11 11 Istorya ni Core: Bilang 16:1-50.

Judas 12 428 Judas 25gawa bana bongat ha kwarta. Bi-lang hila ot konlan hiladtaw groponi Core‡, ta angkomontra hilay na-maot ha Dios, kanya miparoka hilaynamaot a bilang konla. 12 Kapa-halanlan hila-rin tawtawon ambo maka-Dios ay mawmantsa ha main moyonpa-mititipon mangan bilang ampilal-abin mita-talakaka konan Katawan.Matpol hilan kipangan-pangan ko-moyo, bi-sa sarili la bongat a tandala. Kapa-halan la ot ay lolom abastay nan bongat an-ilpar lopot ahomin angkaibin abagat. Bilang hi-lay namaot pawpoon kayon hominkabonga-bonga anta panaon ananpamomonga. Kaalimbawaan la ot aynatin kayo a binotbot ta kay ananlamang ampamonga. 13 Bilang hilanlalako a alon ha ambay, ta bi-sa yaypa-hal hobo a angka-bati ha liglig aykawkaringoyan bana ha gawgawa landoka. Kaalimbawaan nin ogotan la aybilang ha tawtaka bitoon a angkadaboha homin panganggawan a karoblo-man.

14 Hila-rin tawtawon ambo maka-Dios a antokoyon nan yadtaw hi Pro-pita Enoc. Hiya yay ika-nom§ a lahipaibat koni Adan. Wanan inhola hinyadtaw, “Biliwonmoyo, ta lomato yayKatawan, kalamo na hilay libo-libonbawbanal a anghil na, 15 ta hokomannay halban tawo. Parosawan na hi-lay halban ambo maka-Dios, bana hagawgawa lan kontra kona tan bana hahina-halita lan pa-maroroka kona.”16 Potog anaor ta hiladtin tawtawoay ogali lay nan mana-dalamorom,rawriklamador, ampango-nawan ninkapa-pariril a ilig, mawmalaspot tanmaronongmamolabola pigawmakwalay labay la.

Pawpaka-bibilin17 Kot hikamo, mablin tawtalakaka,

kailangan paka-tandaan moyodtawimpa-pao-na la komoyo nin hilay

apostolis nan Katawan tamon Jesu-Cristo. 18 Impatandaan lay nakomoyo a konan yadtin hoyot apanaon ay main lomwah a tawta-won manoya-toya ha Halita nanKatawan, ta anhonolon lay aw-ilignin lalaman la maskin kontra haDios. 19 Hila-rin a antokoyon isonay hilay tawtawon ampakihiyayana kontamo, ta ampango-nawanhilan aw-ilig a makamondo tahomin konla yay Ispirito nan Dios.20 Kot hikamo, mablin tawtalakaka,mitatambay kamon lalon omgot ana-pakamasagrado moyon katotpolkoni Jesu-Cristo. Domawat kamonpirmi ha tambay nin MasantonIspirito nan Dios. 21 Lawah kamoynamaot magpahakop konan Diospigaw patoloy moyon ma-ranasana labi na komoyo. Pakata-taga-nanmoyoy namaot a pa-mako nan omaniti nin Katawan tamon Jesu-Cristo, tahamainnan inganga-ro ay ibi ta ibi nakontamoy biyay a homin anggawan.

22 Inga-rowan tan tambayan moyohilay ampaglowa-loway nakom ninmain awit pa-mag-ingat. 23Dandanonmoyo hilay naalipon ha dawdokaa gawa, a bilang ha pa-nandan hatawon ma-poolan ana. Balo ta mag-ingat kamo nin kay la kamo maayat,tan tiplonon moyoy kawkarokaan aanggaw-on la, pati nay aw-ayhing laa pa-hal na-mantsawan nin main lankapa-pariril a gawa.

Pamomori24 Poriwon yay Dios a maka-piingat

komoyo nin kay kamo matokso,tan maiarap na kamo ha sarili nanin homin kapintasan tan pono ninkaligawan itaw ha glorya. 25 Hiyanbongat a Dios a Ma-milipyas tamoha paralan nan Katawan tamonJesu-Cristo*. Ikon nay kaporiwan,karangalan, kapangyarian tan pa-mag-ari paibat hin kalin-oo-nawan,hawanin tan anggan-angga. Amen.

§ 1:14 14 Ha Griego: “ikapito” ta kalaming hi Adan ha bilang. * 1:25 25 Ha laloman kopya ninGriego: Hiyan bongat a Dios a sangkaronongan a Ma-milipyas tamo.

Impatnag 1:1 429 Impatnag 1:15

Yay Impatnagni Jesu-Criston Katawan

koni Juan1 Yadti ay tongkol ha bawbagay-

bagay a impatnag ni Jesu-Cristokongko. Impa-taya nanDios odti konapara ipatandaan ha halban mawma-magsirbi na yay pawpangyayari adapat mangyari ha kay na maboyot apanaon. Kanya inhogo ni Jesu-Cristoa a-say anghil na para ipalino yadtikongko, hiko hi Juan a a-sa ha ma-magsirbi na. 2 An-isolat ko hawaninyadtin halban ni-ka-kit ko, tanampaptogon ko a yadti kot halita nanDios a pinaptogan anamaot ni Jesu-Cristo. 3 Makalma yay ampamasanin yadtin impapipatnag nan Diosa mangyari ha lomato a panaon,tan makalma hilay manglongo tanhomonol ha nakasolat iti konanyadtin libro, ta madani nan mangyariodti.

Yay Ompisan Halita ni Juan KonlanAntompol ha Pitoy Bina-babali

4 Ibat koni Juan,Para komoyon pitoy gropon an-

tompol ha probinsyan Asia:Patoloy moyo komon matanggap a

kaabigan tan kaliswayan nakoma ibatkonan Dios a angkabyay paibat hinibat, anggan hawanin tan anggan-angga, tan ibat anamaot konanMasanton Ispirito na a main pitoykapangyarian tan lawah itaw haarapan trono na, 5 tan ibat syimprikoni Jesu-Cristo, yaymaptog a tistigo,yay no-nan norong nabyay, tan Ariyan halban aw-ari ha intiron mondo.

Anlabyon na tamo, nilinisan tamoha main tamon kawkasalanan ha par-alan nin daya nan tinomolo, 6 tanginwa na tamon pa-hal aw-ari tanpawpari para magsirbi konan Dios aAma na. Poriwon ya ha main nan pa-mag-ari anggan-angga! Amen.

7 Bilyon moyo ta makalato yankasabay nin lolom, tan halban ay

maka-kit kona pati hilay namika lik-ing na. Halban tawtawo ha intironmondo ay mi-tangih-tangih bana haparosan ibi na konla. Mangyari tamangyari yadti. Amen.

8 Wanan Dios a Katawan a Maka-pangyayari a angkabyay paibat hinibat, anggan hawanin tan anggan-angga, “Hiko yay Alpha tan Omega,[labay totolon,] hikoy ompisa tanpanganggawan nin halban bawba-gay.”

Hin Nagpa-kit hi Cristo koni Juan9 Hiko hi Juan a kapara moyon

antompol tan kalamoan moyonampagdya-dya tan ampana-gan hamain nan pa-mag-ari ni Jesu-Cristo.Kalamoanmoyo ko ot ampagpasinsyaa bilang anamaot koni Jesu-Cristo.Imbantak ako ha Polo Patmos banaha pangangaral ko nin Halita nanDios tan yay kaptogan a impatnag niJesu-Cristo. 10A-say awlon Dominggohin ya-rin a itaw ako ay pinango-nawan na kon Ispirito nan Dios.Tongwa, main akon nalngo makhawa bosis a bilang tonoy trompitaha main kon bokotan. 11 Wananbosis, “[Hiko yay Alpha tan Omega,labay totolon, hikoy pinakao-na tanpinakahoyot ha halban.]* Isolat mo taigwa ha libro yaymi-ka-kitmo, ta ipa-wit konlan pitoy gropon antompolha probinsyan Asia: yay gropo haEfeso, Esmirna, Pergamo, Tiatira,Sardis, Filadelfia tan Laodicea.”12 Binomling ako ta biniliw kodtawampaki-totol kongko. Main akon na-kit pitoy mata-gay a lamparawan abalitok. 13 Ha pibotlayan nin ya-rin pitoy lamparawan ay main a-say bilang itsoran lalakin nakadolohnin maanloh anggan boor, tannakatagkoh yan malapar a gawaha balitok a niabot anggan kolop.14 Yay habot na ay sangkapotiana bilang kapotî nin kapah o kari“snow”. Yay mata na ay bilang dotanapoy. 15 Yay ayi na ay ampanglinô-linô tan ka-papolag a bilang tanso aantonawon ha pogon, tan yay bosis

Impatnag 1:16 430 Impatnag 2:10na ay an-ogong nin bilang alon alalako. 16 Main yan ga-got pitoybitoon ha wanan gamot na, bi-samain anlomwah ha boboy na ninna-pakatarom a ispadan mi-dobali atarom, tan yay lopana aymahawang abilang hawang nan awlo ha ogtiawlo.

17 Pa-maka-kit ko kona ay natombako ha danin ayi na nin bilang akoynan nati. Kot imparna nay wanangamot na kongko, ta wana, “Andoka mali-mo, ta hikoy pinakao-na tanpinakahoyot ha halban. 18 Hiko yaylawah angkabyay. Pinati la ko man,kot bilyon mo, hawanin ay angk-abyay akon homin anan pa-ngamatimika-ka-noman. [Amen.] Iti halalo kapangyarian ko yay kamatyantan yay Hades a kamainan lan ni-kati. 19 Kanya isolat moy bawbagaya angka-kit mo: yay ampangyari anahawanin tan yay mangyari ha lomatoa panaon. 20 Oyay sikriton kanaboannan pitoy bitoon a angka-kit mon ga-got ko ha wanan gamot ko tan yaypitoy mangata-gay a lamparawan abalitok: Hiladtin pitoy bitoon ay kaal-imbawaan nin hilay pitoy hogo konampangalalay konlan pitoy groponantompol, tan yadtin pitoy lampara-wan a angka-kit mo ay kaalimbawaannin hila-rin pitoy gropon antompol.”

Yay Solat Konlan Antompol ha Efeso2

1 [Wanan impatoloy ni Jesu-Cristokongko,] “Solatan mo yay hogo konampangalalay ha gropo lan antompolha syodad Efeso nin anodti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hiko amain ga-got nin pitoy bitoon hawanan gamot ko tan mala-lalako hapibotlayan nin yay pitoy mata-gaya lamparawan a balitok. 2 Tandakoy gawgawamoyo, yay pa-magpagalmoyo tan yay pa-magpasinsya moyo.Tanda kon kay moyo magawa kon-sintiwon ha gropo moyo hilay daw-doka a tawo. Hinobok moyoy naorhilay ampagkonwari aw-apostolis, bi-sa na-paptoganmoyon pawpalso hila.

3 Tanda kon an-agwantawan moyoydawdya-dya, mapasinsya kamo, tanalang-alang kongko ay ampagpagalkamo nin kay angkomapoy a nakom.4 Kot main akon kay na-gostowan ko-moyo: Nangoman anay labi moyo.5 Kanya panomtomon moyoy kahi-banan labi moyo hin yadtaw, tanombabalyon moyoy nagawa moyonkawkasalanan. Ibalik moyoy labah agawgawa moyo a bilang hin o-na, tano kay kamo mangombabali ay tam-pol katamon kaon, ta alihon ko hamain nan kamainan yay lamparawana kaalimbawan kot gropo moyo taitakwil katamoy na. 6 Anorin man,main ot a-say kaabigan komoyo: Yayantiplonon kon doka a gawgawa lanNicolaita ay antiplonon moyoy na-maot.

7 “Hinoman a ampakalngo, long-onmoyodtin an-ibalita nin Ispirito nanDios komoyon gawgropon antompol.

“Hinoman a manalo ha pa-maki-laban ha karokaan ay biyan ko yankarapatan mangan nin bongan kayonmakabin biyay itaw ha paraisonampag-arian nan Dios.”

Yay Solat Konlan Antompol haEsmirna

8 [Wana ot ni Jesu-Cristo kongko,]“Solatan mo yay hogo kon ampan-galalay ha gropo nin antompol hababalin Esmirna nin anodti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hikoypinakao-na tan pinakahoyot ha hal-ban, hiko a nati kot norong nabyay:9Tanda koy gawgawa tan pa-magdya-dya moyo. Tanda kon mairap kamo,kot ha dobali ya-rin ay talagan maya-man kamo. Tanda koy pa-marorokala komoyo nin gropo lan Israelita hababali moyo. Anhalitaon la a Is-raelita hila, anta tawtawo na hila niSatanas. 10 Ando moyo kali-mowanyay anyakaman a dawdamsak a lo-mato komoyo. Kay maboyot, yaylaloma komoyo ay ipakolong ni Sa-tanas bilang pa-nobok komoyo, kanyamagdya-dya kamon mapolo a awlo.Pakaptog kamo anggan ha kamatyan,

Impatnag 2:11 431 Impatnag 2:24ta biyan katamon korona nin biyay ahomin anggawan.

11 “Hinoman a ampakalngo, long-on moyodtin an-ibalita nin Ispiritonan Dios komoyon hikamoy gawgro-pon antompol.

“Hinoman komoyo amanalo ha pa-maki-labanha karokaan ay kay doma-lan ha ikalwan kamatyan.”

Yay Solat Konlan Antompol ha Perg-amo

12 [Wanay naman ni Jesu-Cristokongko,] “Solatan mo yay hogo konampangalalay ha gropo lan antompolha babalin Pergamo nin anodti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hiko amain na-pakatarom a ispadan mi-dobali a tarom. 13 Tanda ko [yaygawgawa moyo tan]* yay babalin an-iwanan moyo a maitoring kamainantrono ni Satanas. Anorin man, am-pagpatoloy kamo syimpri ha kaho-honol kongko. Kay moyo an-ibori akatotpol moyo kongko, maskin hinpanaon a hi Antipas a a-say map-tog kon mangangaral kot pinati isonha babali moyo a ampagpirmiwan niSatanas. 14 Kot balo, main omnoybagay a kay ko na-gostowan komoyo:Main laloma komoyo a ampi-pol halingon totoro a bilang ha totoro niBalaam. Anta hiya odtaw namitorokonan yadtaw hi Ari Balak para aya-ton hilay Israelita nin magkasalanan,kanya nangan hilan inda-ton ha dios-diosan tan ginomwa aw-imoralidad.15 Main anamaot komoyo a anorina anggaw-on la, ta ampi-pol hila ha[antiplonon kon]* lingon totoro lanNicolaita. 16 Kanya mangombabalikamoy na, ta no kai ay tampol akonmako ison, ta parosawan katamo hapa-hal ispadan anlomwah ha boboyko a kaalimbawaan kot halita ko.17 Hinoman a ampakalngo, long-onmoyodtin an-ibalita nin Ispirito nanDios komoyon gawgropon antompol.

“Hinoman komoyo amanalo ha pa-maki-laban ha karokaan ay biyan koyan yadtaw pa-mangan a nakaharyaa anha-wayan ‘manna.’ Biyan ko ya

ot mapoti a bato a main nakasolatnin ba-yon ngalan a homin lalomanmagtanda no ambo yadtaw bongat amismon binyan.”

Yay Solat Konlan Antompol haTiatira

18 [Wana ot ni Jesu-Cristo kongko,]“Solatan mo yay hogo kon ampan-galalay ha gropo nin antompol hababalin Tiatira nin anodti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hiko aAnak nan Dios a yay mata kot bilangdotan apoy, tan yay ayi kot ampangi-kirlap bilang tanso a pinalinô.19 Tanda koy gawgawa moyo, yaylabi moyo, yay kasi-sirbi moyo, yaykatotpol moyo tan pa-magpasinyamoyo. Tanda ko amasmainakit kamoha gawgawa moyo hawanin dinanhin o-na. 20 Kot balo, main omnoybagay a kay ko na-gostowan komoyo:Ampayagan moyo yay babayinpalsonmangangaral a ampagkonwaripropita nan Dios, anta kapariho nandoka nin yadtawRayna Jezebel, kanyaampami-pitoro tan ampanglingo-lingo ya konlan tawtawon ampagsirbikongko para gomwa aw-imoralidadtan para mangan inda-ton ha dios-diosan. 21 Binyan ko yan panaonpara pangombabalyan tan bokotanna-rin gawgawa nan imoralidad,kot kay na labay itgon. 22 Tandaanmoyo, ta aboloyan kon magmasakitya tan dosawon ko yan ambomakano-kanon pa-magdya-dya patihilay kawkalamoan nan anggomwaimoralidad, no kay la ombabalyontan itgon orin gawgawa lan karokaan.23 Ipapati ko hilay kapa-halan kotawa-nak na, [labay totolon, hila-rinanhomonol ha totoro na,] ta pigawma-tandaan lan halban gawgroponantompol a kabisado ko pati lamankawkaisipan tan kawkanakoman nintawo. Ibi ko ha balang a-sa komoyoyay kabayaran ayon ha gawgawamoyo.

24 “Kot komoyon laloma ison haTiatira a kay ampanglongo konan ya-rin lingon totoro nan palson man-

Impatnag 2:25 432 Impatnag 3:11gangaral, tan kay labay maka-tandanin anha-wayan lan mangalalo a to-toro ni Satanas, homin akoy nanlaloman ipagawa komoyo pigaw kaykamo ma-pabyatan. 25 Balo ta mag-patoloy kamon maptog ha ampanga-gotan moyo anggan ha lomato ako.26 Hinoman komoyo a manalo hapa-maki-laban ha karokaan tan an-homonol ha an-ipagwa ko anggan haoltimon oras nin biyay la ay biyanko hilan kapangyarian para mag-ariha nawnasyon. 27 Ya-rin a kapang-yarian ay kapariho ha tinanggap kokonan Ama ko. Mahigpit a pa-mag-ari la konlan angkomontra a pa-halgamitan hilan baston a pasak, kanyakapa-halan la kot kawkoron bongat amangaoomok. 28 Biyan ko hila ot ninpa-hal kabontatala.

29 “Hinoman a ampakalngo, long-on moyodtin an-ibalita nin Ispiritonan Dios komoyon gawgropon an-tompol.”

3Yay Solat Konlan Antompol ha Sardis

1 [Wanay naman ni Jesu-Cristokongko,] “Solatan mo yay hogo konampangalalay ha gropo lan antompolha babalin Sardis nin anodti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hiko amain pitoy kapangyarian nin Ispiritonan Dios tan main ot ga-got ha pitoybitoon. Tanda koy gawgawa moyo.An-itoring lay gropo moyo a angk-abyay, kot balo kapa-halan moyo aynati. 2 Mimata kamoy na, tan pakha-won moyoy anyakaman a bawbagaya labah a angkatla ot ison komoyoa maga-magay na mati. Nga-min,angka-kit kon yay gawgawa moyoay ambo hosto ha hilap nan Dios.3 Panomtomon moyodtaw aral a nal-ngo tan tinanggap moyo, ta hon-olon moyo. Ombabalyon tan bokotanmoyoynay kawkasalananmoyo. Nga-min, no kay kamo mimata, bigla akonlomato komoyo a bilang ha a-say

mahiba nin kay moyo tanda no anyayoras a ilato.

4 “Kot main syimprin omno ko-moyo ison ha babalin Sardis a ampag-ingat, ta kaalimbawan kot kay la mi-nantsawan a main lan doloh. Hila-rin a ipagkalamoan kon lomalakonnakamapoti a doloh ta hila-rin amarapat. 5 Hinoman komoyo a man-alo ha pa-maki-laban ha karokaan aypadolohan yan mapoti tan kay ko ali-hon angalannaha libron listawanninhilay binyan biyay homin anggawan.Bilbion ko ya ha arapan nan Ama kotan aw-anghil na.

6 “Hinoman a ampakalngo, long-on moyodtin an-ibalita nin Ispiritonan Dios komoyon gawgropon an-tompol.”

Yay Solat Konlan Antompol haFiladelfia

7 [Wana ot ni Jesu-Cristo kongko,]“Solatan mo yay hogo kon ampan-galalay ha gropo lan antompol ha ba-balin Filadelfia nin anodti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hiko abanal tan maptog. Ga-got koy pa-halsosi ni Ari David, [labay totolon, mainakon karapatan a bilang kona,] kanyaanyaman a abryan ko ay hominmaka-pihara, tan anyaman a ihara ko ayhomin makaabri. 8 Tanda koy gaw-gawa moyo. Anggano man da-raotoa kababaan moyo, hinonol moyoy to-toro ko tan kay moyo inbori a ka-totpol moyo kongko. Kanya kaalim-bawaan ay inabriyan koy a-say poltanma-pagpa-wanan moyo nin hominmaari mamihara. 9 Tandaan moyo:Pa-kaon ko komoyo hila-rin groponIsraelita a tawtawo ni Satanas. An-halitaon la man a aw-Israelita hila atawo nan Dios, kot para kongko ambopotog, nokay kagalotoyan orin. Patal-imokoron ko hila ha arapan moyo.Ison la ma-bilbi a inaro katamo.10 Bana ta hinonol moyoy bibilin konmagpasinsya, iatap katamo ha gra-bin kadya-dyaan a lomato ha int-iron kalotaan para hobokon a hal-ban tawtawo. 11 [Tandaan moyo:]*

Impatnag 3:12 433 Impatnag 4:3tampol akon makalato. Magpatoloykamon maptog ha ampanga-gotanmoyoy na, ta pigaw kay homin tawonmakakwa nin koronan ibi ko komoyo.12 Hinoman a manalo ha pa-maki-laban ha karokaan ay gaw-on ko yanbilang ha a-say to-rok ha timplo nanDios, bi-sa kay yay na omalih itawmika-ka-noman. Igwa kon palatan-daan konay ngalan nan Dios, tan patingalan syodad nan Dios a yay ba-yonJerusalem a ipataoy nan mangibat halangit. Igwa ko ot palatandaan konayay ba-yon ngalan ko.

13 “Hinoman a ampakalngo, long-on moyodtin an-ibalita nin Ispiritonan Dios komoyon gawgropon an-tompol.”

Yay Solat Konlan antompol haLaodicea

14 [Bi-sa wanay naman ni Jesu-Cristo kongko,] “Solatanmo yay hogokon ampangalalay ha gropo lan an-tompol ha babalin Laodicea nin an-odti:

“Oyay ibalita ko komoyo, hiko yay‘Amen’, [labay totolon,] yay maptogtan ma-pasimalaan mamibalitakaptogan, tan yay pinangibatan ninhalban pinalsa nan Dios. 15 Tandakoy gawgawa moyo. Kapa-halanmoyo ay ambo kamon malayop,tan ambo kamoy namaot ma-mot,[labay totolon, ambo kamon kontrakongko, kot balo ambo kamoynamaotmainakit para kongko.] Labahot komon a ma-mot kamo o karimalayop! 16 Kot bana anaor takapa-halan moyo kot maalimoom,ta ambo kamoy naor malayop niambo anamaot ma-mot ay iwa-wakatamo. 17 Nga-min, an-ibalita moyoa mayaman kamoy na, mainomay tanhomin kamoy nan pangangailanganni anyakaman. Kot kaymoyonbongattanda a para kongko kot tomaorkamo, ka-kainga-ro tan mairap takolang ha katotpol, bolag a kaisipantan pa-hal lapyang, [labay totolon,kolang kamo ha gawgawa kaabigan.]18 Kanya oyay wawali ko komoyo:

Ya-rin kayamanan moyo ay pa-halipanaliw moyoy na ingat nin poronbalitok a iti kongko a impadalan haapoy, [labay totolon, yay ma-got akatotpol] pigaw ma-halita a talaganmayaman kamo. Pa-hal manaliwkamo ot kongko nin mapoti a dolohpigawma-hakban a karingoyanmoyobana ha kapa-halan moyon lapyang.Iti kamo ot kongko pa-hal manaliwnin tambal a iponah ha mata moyopigaw maka-kit kamo. 19 Halbantawtawon anlabyon ko ay ansitawonko tan an-itoynong. Kanya pakainakitkamo, tan ombabalyon tan bokotanmoyoy kawkasalanan moyo. 20 Long-on moyo, ta iti ko ha polta ninangkomatok. Hinoman a manglongoha bosis ko tan abriyan nay polta aylomoob ako ta kirongo kon mangankona, tan hiya man ay kirongokongkon mangan. 21 Hinomana manalo ha pa-maki-laban hakarokaan ay maipagkalamoan kontomoklo ha main kon trono, [labaytotolon ha main kon pa-mag-ari,] tabilang yay namaot kongko a nanalokoni Satanas, tan nakatoklo hawaninha dani nan Ama ko ha main nantrono.

22 “Hinoman a ampakalngo, long-on moyodtin an-ibalita nin Ispiritonan Dios komoyon gawgropon an-tompol.”

4Yay Nakatoklo ha Trono

1 Pa-makayari ay lalomay namana na-kit ko: Na-kit koy a-say abirtonpolta itaw ha langit.

Bi-sa nalngo kon oman odtaw bosisa naki-totol kongko hin o-na a bilangtonoy trompita, wana, “Moli ka iti,ta ipa-kit ko komo no anya-anyay lo-mato a mangyari.” 2 Tongwa, pina-ka na kon Ispirito nan Dios itaw. Bi-sa main akon na-kit a-say trono halangit tan yay antoklo konan ya-rin.3 Yay itsora nan nakatoklo ha tronoay ampangirlap a bilangmablin bato a

Impatnag 4:4 434 Impatnag 5:8anha-wayan haspe tan kornalina. Bi-sa yay trono na ay na-palibolan nin a-say kabonlalangaw a bilang kolor ninmablin bato a anha-wayan esmeralda.4Ha ka-libol nan ya-rin trono aymainot lowampolo tan a-pat a trono, bi-sa ison hila nakatoklo a lowampolotan a-pat a ma-moon. Nakadolohhilan mapoti tan nakakoronan bali-tok. 5 Ison konan trono ha botlay am-pangibat a kawkorol, kawkimat tanmangakhaw a ogong. Bi-sa ha arapannan ya-rin trono ay main pitoy lam-parawan a andorta, a pamilbian ninpitoy kapangyarian nin Ispirito nanDios. 6 Ha arapan ot nin ya-rin tronoay main bilang alindayat a itsoranhamling a malinon bilang kristal.

Ha nanglibol nin ya-rin trono aymain a-pat a pinalsan angkabyay ahawhakalakoy itsora. Pono mata yayarapan tan bokotan nin lalaman la.7 Yay primiron pinalsan angkabyayay bilang liyon, yay ikalwa ay bilangkilawbaka, yay ikatlo ay kalopan tawotan yay ika-a-pat ay bilang agilannakapa-nat a pakpak. 8Hila-rin a-pata pinalsan angkabyay ay main hiyo-nom a pakpak, bi-sa intiron lalamanla ay ponomata pati hilong pakpak la.Yabi-awlon homin togon a pamomorilan anodti,“Banal, banal, banal yay Dios a

Katawan a makapangyayari.Hiyay Dios hin kalin-oo-nawan,

anggan hawanin tan anggan-angga!”

9 Lo-gan hiladtin a-pat a pinal-san angkabyay kot ampamin paran-gal, galang tan pa-masalamat konanya-rin nakatoklo ha trono a hominlaloma no ambo yay Dios a angk-abyay anggan-angga, 10 hilay namaota lowampolo tan a-pat a ma-moon ayanlomokob hila ha arapan nan tronota ansambawon la yay nakatoklo ison,yay angkabyay anggan-angga. An-iparna lay korona la ha arapan nantrono, ta wanla,11 “O Katawan, marapat kan man-

anggap nin parangal tan pa-maggalang.

Makapangyayari ka ta hikay namal-san halban bagay.

Ha main mon kalabayan ay pinalsamo hila tan patoloy ot mainhiladtin pawpinalsa angganhawanin.”

5Yay Kordero tan yay Nilolon a Papil

1 Bi-sa main akon na-kit a-saynilolon a papil ha wanan gamot nanyay nakatoklo ha trono. Main naka-solat ha mi-dobali nin yay nilolon apapil, tan dinalitan yadti nin pitoysilyon panghara. 2 Bi-sa na-kit koy a-say makapangyarian a anghil, a wanaha makhaw a bosis, “Hinoy mara-pat manira nin hila-rin pitoy silyotanmamoklat konan nilolon a papil?”3 Kot homin ha langit ni ha lota niha lalo lota a marapat nin mamoklatni mamiliw ha nakasolat konan yaynilolon a papil. 4 Tinomangih akonmasyado bana ta homin na-romogana marapat mamoklat tan mamasa omaskin mamiliw bongat ha nakasolatkonan yay nilolon a papil. 5 Tongwa,wana kongko nin a-sa konlan ma-moon, “Ando ka tomangih! Bilyonmoyay anbanhagan Liyon ibat ha lipi niJuda, a homin laloma no ambo yayMa-milipyas a lipi ni Ari David. Hiyaynanalo koni Satanas, kanya hiya amarapatmanira nin ya-rin pitoy silyotan mamoklat konan ya-rin nilolon apapil.”

6 Kot hin biniliw ko, yay na-kitko ay a-say Kordero a naka-dong hapibotlayan trono a na-palibolan ninhilay a-pat a pinalsan angkabyay ahawhakalakoy itsora tan hilay na-maot a ma-moon. Main yan bakasnin hogat, pamilbian a hiya kot pinatihin yadtaw. Main yan pitoy halatan pitoy mata, pamilbian a isonkonay pitoy kapangyarian nin Ispir-ito nan Dios a an-ihogo ha intironkalotaan. 7 Dinomani yay Korderota kinwa nadtaw nilolon a papil hawanan gamot nan yay nakatoklo hatrono. 8 Hin kinwa nadti, nilomokob

Impatnag 5:9 435 Impatnag 6:6ha arapan nan Kordero hilay a-pat apinalsan angkabyay a hawhakalakoyitsora tan hilay lowampolo tan a-pat a ma-moon. Balang a-sa konlanlowampolo tan a-pat a ma-moon aymain hilan ga-got a hiyo-san alpa tanyaong a balitok a pono nin insinso,a homin laloma no ambo yay daw-dawat lan banal a tawtawo nan Dios.9Kinanta ladtin ba-yon kanta:“Hika a marapat mangwa nin ya-rin

nilolon a papiltan manira nin sawsilyo.

Nga-min, pinati ka, tan yay daya moay impanondon mo komi

paramaipag-ikon na kaminDios,hikamin tawtawon ibat habalang lahi, halita, tribo tannasyon.

10 Ginwa mo kamin aw-ari tan paw-pari a ma-magsirbi nan Dios,

tan mag-ari kami ha kalotaan.”11 Hin hinomilap akon oman, nal-

ngo koy bawbosis nin libo-libo tanlaksa-laksa a aw-anghil. Na-palibolanlay trono, pati hilay nakapalibol ana-maot ha trono a a-pat a pinalsanangkabyay a hawhakalakoy itsora tanhilay ma-moon.12 Anodti a pamomori lan aw-anghilha makhaw a bosis:“Yay Kordero a pinati ay marapat

poriwonha tinanggap nan kapangyarian,

kayamanan, karonongan tankohaw,

tan marapat yan mananggapgalang, parangal tan papori.”13 Bi-sa nalngo koy pamomorinin balang pinalsan maininanawa a itaw ha langit,ha lota, ha lalo lota tan haambay. Halban pawpinalsaha aytimay logar ay anodti apamomori la:

“Ibi tamo konan nakatoklo hatrono tan konan Kordero apamomori, kaga-galang tankarangalan anggan-angga,

tan dayawon yan hominanggawan ha main nankapangyarian!” 14 Hawanin,

wanlan a-pat a pinalsanangkabyay a hawhakalakoyitsora, “Amen!” Bi-sanilomokob hilay naman ama-moon, ta sinamba la yayangkabyay anggan-angga.

6Yay Pa-nira nin Pitoy Silyo

1 Bi-sa na-kit kon hinira nan Ko-rdero yay o-nan silyo konan nilolon apapil. Tongwa, nalngo koy bosis nana-sa konlan a-pat a pinalsan angk-abyay a bilang kakhaw korol, a wana,“Mako ka iti, [ta biliwon mo]*!” 2 Pa-miliw ko, na-kit koy a-say mapoti akabayo, bi-sa yay nakalolan ay mainyan ga-got a pana. Binyan yan ko-rona, bi-sa nako yay nan pirmin am-pagtagompay, tan tatala nan talowona halban kalaban na.

3 Bi-sa, hin hinira nan Kordero yayikalwan silyo, nalngo kon nanalitayay ikalwan pinalsan angkabyay,wana, “Mako ka iti, [ta biliwonmo]*!” 4 A-say naman a kabayoynilomwah a kolor matibya. Yaynakalolan ay binyan yan kapang-yarian para gomwa paralan pigawmanga-pigigira ha intiron mondoa pangibatan mipapati a tawtawo.Yay inimbi kona ay a-say mahi-bana ispada.

5 Bi-sa, hin hinira nan Kordero yayikatlon silyo, nalngo kon nanalita yayikatlon pinalsan angkabyay, wana,“Mako ka iti, [ta biliwon mo]*!” Pa-miliw ko, na-kit koy a-say mangi-tit a kabayo, bi-sa yay nakalolanay main yan ga-got a titimbangan.6 Bi-sa nalngo koy bosis a naibat hatrono ha pibotlayan lan a-pat a pinal-san angkabyay a hawhakalakoy it-sora. Wanan bosis, “Kapikna halopbongat nin trigo a mahaliw ha opaninmanagaawlon pa-magtrabaho, bi-sa no mamoray klasin trigo ay han-halop tan kapikna. Kot balo ando mopabliwon yay alaganmantika tan alakobas.”

Impatnag 6:7 436 Impatnag 7:87 Hin hinira nan Kordero yay ika-

pat a silyo, nalngo koy bosis nanika-pat a pinalsan angkabyay, wana,“Mako ka iti, [ta biliwon mo]*!” 8 Pa-miliw ko, na-kit koy a-say kabayonmaholilang a kolor. Yay ngalannan nakalolan ay Kamatyan, bi-samain an-aloyon kona a yay ngalankot Hades, yay [labay totolon, ka-mainan lan nati.] Binyan hilan ka-pangyarian ha kaka-pat a parti nin in-tiron kalotaan, pigaw mangmati hilaha paralan nin ispada, bitil, pisti tanmawmaramsak a ayop.

9 Bi-sa hin hinira nan Kordero yayikaliman silyo, na-kit ko ha hilongaltar ha langit yay kawkalolwa lanpinati-pati bana ha katotpol la haHalita nan Dios tan bana ta pinap-togan la-rin. 10 Dinomawat hila ninmakhaw a bosis, wanla, “O Katawana Makapangyarian, banal tan map-tog! Pa-no ot kaboyot bi-sa mo hos-gawon tan parosawan hilay tawtawohamondo ani-pangmati komi?” 11Bi-sa, balang a-sa konla ay binyan ninmapoti a ayhing a maanloh, tan im-balita konla a painawa hila ot nindaoto ot a panaon, angganhamakom-plitoy bilang lan kapara lan antompoltan ma-magsirbi nan Dios a patyonanamaot bilang konla.

12 Bi-sa na-kit kon hinira nan Ko-rdero yay ika-nom a silyo. Tongwa,nanglayon nin makhaw. Bi-sa yayawlo ay nginomitit nin bilang doloha pangngilin. Yay bolan anamaot aytinomibya nin bilang katibya daya,13 tan yay bawbitoon ay ni-kalaglagha lota a hay wamo no bongan igos amaata a ampi-kadabo no ma-dalananmakhaw a lopot. 14 Yay langit aynapapah a bilang ha papil a biglanilolon, tan balang bakil tan polo aynaalihhadati lan kawkamainan. 15Bi-sa balang tawo, aw-ari, hilay maw-main katongkolan, hilay mangaya-man, hilay pawpoon militar tan hi-lay main kababaan, hilay alipon tanambo, halban la ay biig inomari, mainha kawkwiba tan main ha mawmahi-

ban a bato ha bakil. 16 Wanla habawbakil tan bawbato, “Bondagan lakami ta pigaw kay na kami na ma-kitnin yay nakatoklo ha trono, tan pigawmakaiwas kami ha matindin hobhobtan parosa nan Kordero. 17 Nga-min,nakalato anay awlo para ipa-kit nanDios a hobhob nan awit a parosa,kanya main wari makaagwanta?”

7Hilay 144,000 a Israelita a Tawtawo

nan Dios1 Pa-makayari orin ay main akon

na-kit a-pat a anghil a an-o-dongha a-pat a doyo nan mondo, ta am-pondan lay lopot a angkaibat ha a-pat a diriksyon nan mondo, ta pigawkay ana manglopot ha lota, ha am-bay tan ha aytiman magpoon kayo.2 Tongwa, main akoy naman na-kit a-say anghil a ampamata-gay ibat habandan baytan, awit nay pantataknan Dios a angkabyay anggan-angga.Hinoma-way yan makhaw konlan a-pat a anghil a binyan nan Dios ninkapangyarian paramanira ha lota tanha ambay. 3 Wana konla, “Andomoyo yapon hiraon a lota, ambaytan pati kawkayo, anggan kay mi ma-tatakan ha walong hilay ma-magsirbinan Dios tamo.” 4 Pa-makayari, nal-ngo ko a yay bilang lan na-tatakan aysanyatos tan a-pat a polo tan a-pat alibo (144,000) a naibat ha labinlowaylipi nin Israelita. Anodti yay kabilan-gan lan balang lipi:5 Ha lipi ni Juda 12,000ha lipi ni Ruben 12,000ha lipi ni Gad 12,0006 ha lipi ni Aser 12,000ha lipi ni Neftali 12,000ha lipi ni Manases 12,0007 ha lipi ni Simeon 12,000ha lipi ni Levi 12,000ha lipi ni Isacar 12,000 8 ha lipi ni

Zabulon 12,000ha lipi ni Jose 12,000ha lipi ni Benjamin 12,000.

Hilay Sangkalabongan a NakadolohMapoti

Impatnag 7:9 437 Impatnag 8:119 Pa-makayari, main akon na-kit

sangkalabongan a tawo a kay mabababilangon nin hinoman. Ibat hila habalang nasyon, ha halban tawtribo,lawlipi tan hawhalita. Naka-donghila ha arapan trono nan Dios tanha arapan nan Kordero. Nakadolohhilan mapoti a ayhing a maanloh, tanmain hilan ga-got bawbolong palma.10 Wanla ha makhaw a bosis, “Yaykalipyasan tamo ay ibat konan Diostamo a nakatoklo ha trono tan ibatanamaot konan Kordero.” 11 Bi-sa, hilay halban aw-anghil ay itawanamaot naka-dong ha ka-libol nantrono a na-palibolan lan a-pat a pinal-san angkabyay tan hilay ma-moon.Halban lan anghil ay nilomokob ninnakaarap ha trono ta sinamba layay Dios. 12 Wanla, “Amen! Ko-nan Dios tamo yay halban pamo-mori, karangalan, pasasalamat tankaga-galang anggan-angga, tan daya-won yan homin anggawan ha mainnan karonongan, kapangyarian tankababaan! Amen.” 13 Bi-sa pinas-tang na ko nin a-sa konlan ma-moon,“Tanda mo doman no hino hila-rinnakadoloh mapoti tan no ayti hilaibat?”

14 Obat ko kona, “Kay ko tanda,Sinyor. Hikay magtanda ya-rin.”

Kanya wana kongko, “Hila-rin anagpatoloy maptog ha dobali ninmatindin pa-na-damsak a dinomalankonla ha kalotaan. Pa-hal inoya-han tan pinapoti lay doloh la, [labaytotolon, naoyahan anay main lankawkasalanan] ha daya nan Kordero.15Kanya isonhila ha arapan trononanDios, ta ampagsirbi hila kona awlo-yabi hamain nan timplo. Mismon yayDios a nakatoklo ha trono yay man-galakop konla. 16Kay hilay na bomitilni lomata, ni magawgaw o magdya-dya ha anyakaman a amot. 17 Nga-min, yay Kordero a ison ha pibotlayantrono a pastol la. Itandoro na hila hahawhobol a ampakabin biyay, tan yayDios a mamonah nin balang lowa hamata la.”

8Yay Ikapiton Silyo

1 Hin hinira nan Kordero yay ikapi-ton silyo ay nagkamain katinokan halangit nin manga kapikna oras. 2 Pa-makayari, na-kit kon binyan hiyo-san trompita a pitoy anghil a pirminnaka-dongha arapannanDios. 3Mainot a-say anghil a nilomwah a mainga-got balitok a pamigaw-an insinso.Nako yan inomdong ha arapan al-tar. Binyan yan lako a insinso paraida-ton ha altar a balitok ha ara-pan trono, kasabay a dawdawat lanhalban banal a tawtawo nan Dios.4 Bi-sa, yay asok nin insinson ga-got nan anghil ay namaoli ha ara-pan nan Dios kasabay a dawdawat lanbanal a tawtawo nan Dios. 5 Bi-sanangwa yan bayah ha altar yay anghilta inigwa na ha pamigaw-an insinsoanggan napno odti, ta bi-sa indabona ha lota. Tongwa, nagkamain aw-ogong tan ni-pangorol, ni-pangimattan nanglayon.

Yay Pitoy Trompita6 Nagparihado hilay pitoy anghil

para patnoyon a tawtrompita la.7 Hin pinatnoy nan primiron anghila trompita na, nangabagat ha lotanin yilo tan apoy a main laok daya,kanya na-poolan a kakatlon parti ninkawkayo tan halban malaboyong adawdikot.

8 Bi-sa hin pinatnoy nan ikalwananghil a trompita na, nadabo haambay a a-say bilang itsoran mahi-ban a bakil a andorta. Kanya nag-in daya yay kakatlon parti nin am-bay. 9 Ni-kati yay kakatlon partinin intiron ampi-kabyay ha ambay,tan ni-kahira yay kakatlon bilang ninlawlolan pang-ambay.

10 Bi-sa hin pinatnoy nan ikatlonanghil a trompita na, nadabo ibatha langit a a-say mahi-ban a bitoona andortan bilang pinartan toyô hakakatlon parti nin intiron kawkabat-wan tan hawhobol. 11 Yay ngalannin ya-rin bitoon ay ngalan nin a-say

Impatnag 8:12 438 Impatnag 9:18klasin kayon na-pakapait a ampakala-son. Pinomait yay kakatlon parti ninintiron lanom, kanya golpin tawoy ni-kati ha pa-minom lan yadti.

12 Bi-sa hin pinatnoy nan ika-pata anghil a trompita na ay na-kit konnakbok a kakatlon parti nan awlo,kakatlon parti nin bolan tan kakatlonparti lan bawbitoon, kanya napirdiyay kakatlon parti nin hawang la.Dinomoblom ha kakatlon parti ninmanagaawlo tan homin hawang hakakatlon parti nin mikakayabi.

13 Bi-sa na-kit koy a-say anghil aanlompar ha pibotlayan langit tanlota, tan nalngo ko yan an-omaghaw,a wana, “O tomaor pay na, ka-ka-roymangyari konlan tawtawo ha lota nopatnoyon anay trompita lan tolo ot aanghil.”

91 Hin pinatnoy nan ikaliman anghil

a trompita na, na-kit kon nadabo halota a a-say naman a bitoon. In-imbi konan yadtin bitoon yay sosiha polta nan lobot a sangkalaloan.2Hin inabriyan nan bitoon orin lobot,nilomwah a makorpal a asok a bi-lang ibat ha mahi-ban a pogon, kanyadinomoblom yay awlo tan yay int-iron ta-gay bana ha asok. 3 Mainnilomwah dawdoron ibat ha asok bi-sa nidatak ha lota. Binyan hilan ka-pangyarianmailabmangayat a bilangkayat liyopan. 4 Binibilinan hilanando hiraon a dawdikot, o anyaka-may tanaman o poon kayo, nokayhiladtaw bongat a tawtawon homintatak nan Dios ha walong. 5 Balo takay hila pinayagan a dawdoron ninma-pati lay tawtawon ma-kayat la,nokay padya-dyaon hilan bongat haloob nin limay bolan. Mama-pailabhila nin bilang kailab kayat liyopan.6 Konan ya-rin a panaon, tingkaponlan tawtawo yay paralan para mati,kot homin hilan ma-romogan. Maskiman labay lay nanmati kot poma-lilihkonlay kamatyan.

7 Yay itsora lan hila-rin doron aybilang kawkabayon handa ipaki-gira.Main hilan holot a bilang koronanbalitok tan bilang hilan lopan tawo.8 Maanloy habot lan bilang habotbabayi, tan yay ngipon la ay bilangngipon liyon. 9 Main hilan pampro-tiksyon ha kolop nin bilang gawa hapasak, tan yay tonoy pawpakpak la nolompar hila ay bilang tonoy nin ma-paspas a polayon karwahin an-ipaki-gira a anggoloyon nin lako a kabayo.10 Yay ikoy la ay bilang ikoy liyopana main timir, kanya ison ha ikoy laa kapangyarian la para mamadya-dyaha tawtawo ha loob nin limay bolan.11 Yay ari la ay yay anghil a ampag-bantay ha lobot a sangkalaloan. Yayngalan na ay Abadon ha halita He-breo, tan Apolion ha halita Griego,parihon labay totolon Ma-nira.

12 Ya-rin a nangyari ay yay o-nan grabin kadya-dyaan, kot main otloway ampalatoon.

13 Bi-sa hin pinatnoy nan ika-noma anghil a trompita na, nalngo koya-say bosis ibat ha a-pat a doyonin altar a balitok ha arapan nanDios. 14 Wanan yadtin bosis konanika-nom a anghil a main trompita,“Orkalan mo hilay a-pat a anghil anakabalol ha mahi-ban a KabatwanEufrates.” 15 Binolohan anaor hilaya-pat a anghil a nakaparihado parapatyon lay kakatlon parti nin intirontawo ha kalotaan konan ya-rin a orasnin ya-rin a awlo, ya-rin a bolan tanya-rin a taon. 16 Yay nalngo konbilang lan hondalo a nakakabayo akalamoan lan anghil ay lowanyatosa milyon. 17 Na-kit ko ha kawk-abayon impa-kit kongko tan konlanhilay nakalolan ison a main hilanhawholot pamprotiksyon ha kolop amain kolor apoy, kolor asol bilangsapiro, tan maholyaw bilang polbora.Yay olon kawkabayo la ay bilang olonliyon, bi-sa ha boboy la ay main otanlomwah apoy, asok tan dotan polb-ora. 18Bana konan yadtin toloy klasinanlomwah ha boboy la, kakatlon parti

Impatnag 9:19 439 Impatnag 11:3naor nin intiron tawtawo ay ni-kati.19 Bi-sa, ambo bongat yay boboy lanhiladtin kabayo a ampakamati, nokaypati yay ikoy la ta yadti kot bilang olaya main anamaot olon ampanakit.

20 Yay ni-katla a tawtawon kaynati konan ya-rin a kawkadya-dyaanay kay hila syimpri nangombabaliha doka a gawgawa la: Kay hilatinomgon somamba ha aw-ispiritonkampon ni Satanas tan ha rawri-bolton ginwa la ha balitok, pilak,tanso, bato o kayo a pari-parihonkay ampaka-kit ni ampakalngo ni am-pakalalako. 21 Ni kay hila nangom-babali ha gawa lan pa-mangmati, pa-migamit aw-orasyon, gawa imorali-dad tan paniniba.

10Yay Makalog a Babasawon

1 Tongwa, main akon na-kit a-saot a makapangyarian a anghil a am-ponaoy ibat ha langit. Napototanyan lolom, tan ha ka-libol olo na aymain kabonlalangaw. Yay lopa na aybilang hawang awlo, tan yay bitih naay bilang andortan to-rok. 2 Mainyan ga-got makalog a babasawon anakaabri. Indo-ra nay wanan ayi naha ambay tan yay wilin ayi na halota. 3 Hinoma-way ya ha makhawa bosis a bilang ongol liyon. Inobatya nin pitoy ogong nin korol. 4 Pa-makayari, isolat ko komon yay obatnin pitoy ogong nin korol, kot mainakon nalngo a-say bosis a naibat halangit, a wana kongko, “Isikrito mo-rin obat nin pitoy ogong nin korol.Ando mo isolat!”

5 Bi-sa, yay anghil a na-kit konnakado-ra ha ambay tan ha lota ayinta-gay nay wanan gamot na, 6 tainhompa na ha ngalan nan Dios aangkabyay anggan-angga, a namal-san langit, lota tan ambay pati int-iron bawbagay a ison, wana, “Hominanan makaabala. 7 Kapag pinatnoynay nan ikapiton anghil a trompita

na ay yarion nay nan Dios a sikri-ton plano na, ayon ha imbalita nahin yadtaw konlan pawpropita a ma-magsirbi na.”

8 Pa-makayari, nanalita yan omankongko yadtaw bosis a nalngo konibat ha langit, a wana, “Domani kakonan anghil a nakado-ra ha ambaytan ha lota, ta kowon moy ga-got nanbabasawon a nakaabri.” 9 Dinomanikoy naor konan anghil, ta wangkokona, “Kowon ko pa kano orin ababasawon.” Wanan in-obat kongko,“Kowonmoy na, ta kanonmo. Mapaitbalo yadti ha tiyan, kot lo-gan iti otha boboy mo ay mahamit yan bilangpolot.” 10 Kinwa ko yay makalog ababasawon ha gamot nan anghil, bi-sa ko kinan. Mahamit anaor a bilangpolot lo-gan iti ot ha boboy ko, kot hinnaitlon koy na ay pinomait ha tiyanko.

11 Bi-sa wana kongko, “Kailanganmamibalita kay naman nin bawba-gay a ipa-kit na ot Dios komo bi-lang propita na tongkol ha tawtawoha nangasasari a lawlipi, nawnasyon,hawhalita tan pati konlan aw-ari.”

11Yay Loway Ma-maptog

1 Hin ya-rin ay tinorolan na konanghil nin a-say hohokat a bilang bas-ton, ta wana, “Kaonmon hokaton yaytimplo nan Dios pati yay altar, tanbilangon moy tawtawon ansomambaitaw. 2 Ando moy na balo hokatonyay pinakalikol a balaybay nin tim-plo, ta inimbi ana-rin konlan amboIsraelita. Nga-min, ba-bastoson landakat-dakaton orin ha loob nin a-pata polo tan loway bolan pati nay in-tiron Masagradon Syodad Jerusalema kamainan anaor nin timplo. 3 Bi-sa ihogo ko,” wanan Dios, “hilayloway ma-maptog ko nin nakadolohsako, pamilbian nin pa-makapropitala, ta ha loob nin a-apat a polo tanloway bolan* ay ibalita lay ipanakom

* 11:3 11:3 Ha Griego: 1,260 a awlo.

Impatnag 11:4 440 Impatnag 11:19ko konla.” 4 Hila-rin ma-maptognan Dios ay hiladtaw pinagka-lowaypoon kayon olibo tan pinagka-lowaylamparawan ha arapan nan Dios ninintiron kalotaan. 5 Kapag mainmalabay mamirwisyo konla, mainlomwah apoy ha boboy la a man-gopoh konlan kaaway la. Anorin asistiman ipangmati la ha hinoman amalabay mamirwisyo konla. 6 Mainhila ot kapangyarian nin haraan yaylangit, para kay yapon mangabagat,lo-gan lan an-ibalita a impanakomnan Dios konla bilang propita na. Bi-sa main hilan kapangyarian gaw-ondaya a lanom, tan mamin anyakamana salot ha babon lota, balang oras alabayon la.

7 No mayari hilay nan mamap-tog, lomwah yay ka-pali-mon ayop amangibat ha lobot a sangkalaloan takalabanon na hila. Matalo na hilatan ma-pati. 8 Yay bangkay la ayison tana po-layan ha kalsada nan yaymahi-ban a syodad a pinamipasakananamaot konan Katawan tamo hakros, tanmaari yay namaot ha-wayan“Sodoma” o kari “Egipto” bana tasangkarokaan. 9Hilay tawtawon nan-gasasari a lawlipi, tawtribo, hawhalitatan nawnasyon ay biliw-biliwon la-rin bangkay lan loway propita ha loobnin toloy awlo tan kapikna. Kayla payagan a itabon ya-rin lowaybangkay. 10 Lomiga hilay tawtawo haintiron mondo bana ha pa-ngamatila. Magsilibrar hila tanmiririgalowanha kaligawan, ta hiladtin loway pro-pita ay masyado lan pina-pairapan atawtawo ha babon lota.

11 Balo ta pa-makayari orin toloyawlo tan kapikna ay paorongon nahilan Dios mabyay, kanya mibangonhila. Ambo makano-kanoy li-mo lantawtawon makaimaton konla. 12 Bi-sa malngo lay makhaw a bosis ibatha langit. Wanan bosis konlan lowaypropita, “Mako kamo iti!” Bi-sa, lo-gan ampangimaton hilay kawkaawayla, hiladtin lowa ay inawit nin lolommamaoli ha langit. 13 Ya-rin ot a

oras ay bigla manglayon makhaw.Kakapolo a parti nin ya-rin a syo-dad ay mahira, tan pitonlibo katawoymati. Hilay kay mi-kati ay mali-monmasyado, kanya bilbion la yay Dios halangit ha main nan kapangyarian.

14 Ya-rin yay ikalwan kadya-dyaan.Kot kay maboyot, homonol anayikatlo.

Yay Ikapiton Trompita15 Hin pinatnoy nan ikapiton

anghil a trompita na, main man-gakhaw a bosis ha langit. Wanla, “Yaykawkaarian ha sangkalotaan ay ikonnay nan Katawan tamo tan hi Cristo.Hiyay nay mag-ari anggan-angga.”16 Bi-sa, hiladtaw lowampolo tan a-pat a ma-moon a nakatoklo ha mainlan si-syo-san trono ha arapan nanDios ay nilomokob hilay naman tasinamba la ya. 17Wanla,“O Dios a Katawan a Makapangyayari

ha halban.Dios ka paibat hin ibat, hawanin tan

anggan-angga.Ampasalamat kami ta ginamit moy

kapangyarian mon homin ka-para,

ta hikay nay ampag-ari hawanin.18 Hilay tawtawo a kay ambomilbi

komo ha nangasasari a naw-nasyon ay ampanobhob hila,

kot nakalato anay panaon a ipa-kit moy nay matindin hobhobmo,

ta hosgawon mo hilay naynawni-kati.

Tan panaon anamaot ana a tobaloonmo hilay pawpropita a ma-magsirbi mo,

tan halban ot laloman bawbanala tawo mo tan balang mainhoston li-mo komo,

maaypa man o mata-gay a in-gkatawo.

Tan panaon ot a apoon mo hilay ma-mirwisyo ha babon lota.”

19 Tongwa, naabriyan a timplonan Dios ha langit, tan na-kit yayBaol nin Kasondoan. Hin ya-rin

Impatnag 12:1 441 Impatnag 12:17ay ni-pangimat, ni-pangogong, ni-pangorol, nanglayon tan nangabagatot golpin yilo.

12Yay Babayi tan hi Satanas a Pa-hal

Dragon1 Bi-sa main nilomwah ha langit

a a-say ka-paispantan palatandaan:a-say babayin nakadoloh nin bilanghawang nan awlo, bi-sa naka-dong yaha bolan, tan nakakorona yan labin-loway bitoon. 2 Kaorasan nay nanmangabing, kanya an-omaghaw ya hakailaban tan irap nin pa-manglayamtiyan.

3 Tongwa, main anaman nilomwahha langit a a-say ka-paispantan pala-tandaan: a-say sangkahi-banan adragon a matibya a main pitoy olotan mapolo a hala. Balang olo naay main korona. 4 Pinahpah ninikoy na yay kakatlon parti nin baw-bitoon ha langit, kanya nibasyo halota. Pa-makayari ay nako ya konanbabayin mangangabing para iha-malna yay kolaw pa-makalwah na. 5 Bi-sa nangabing anaor yay babayi nina-say lalaki a nakatakda anan daanpara mag-ari ha halban nawnasyonnin pa-hal gamitan na hilan baston agawa ha pasak, [labay totolon, hominmaari makatalo kona.] Hinamhamodtin kolaw ta inawit konan Dios hamain nan trono.

6 Kot yadtin babayi ay nolayo yapara mako ha disyirto, ha a-say logara imparihado nan Dios para kona,pigaw itaw ya maalagaan lolog san-libo tan lowanyatos tan a-nom-a-polo(1,260) a awlo.

7 Bi-sa, hin ya-rin ay nagkagira halangit. Ni-laban hi Miguel a poon lanaw-anghil kalamo hilay kahakopannan aw-anghil, tan yay dragon patihilay kampon na a datin aw-anghil.8 Natalo yay dragon pati hilay kam-pon na, kanya homin hilay nan karap-atan ha langit. 9 Indabo ha lota yadtinmahi-ban a dragon ahomin lalomanoambo yadtaw olay hin o-nan panaon

a anha-wayan Dyablo o Satanas a ma-manglingo-lingon tawtawoha intironmondo. Kalamo ot indabo ha lota hi-lay halban datin aw-anghil a kamponna.

10 Bi-sa nalngo koy a-say makhaw abosis ibat ha langit, wana,“Nakalato anay panaon nin pa-

milipyas nan Dios tamo hatawtawo. An-ipa-kit nay naa main nan kapangyarian tanpa-mag-ari, tan an-ipa-kit naynamaot ana ni Cristo a mainnan awtoridad, ta indaboana ha lota hi Satanas a ma-mibara konlan tawtalakakatamo ha katotpol. Nga-min,dati awlo-yabi na hilan an-ihombon konan Dios tamo.11 Balo ta kay hila nagpatalo,bana ha kapangyarian dayanan Kordero tan bana tapinaptogan la ot yay Halitanan Dios. Kay la kinawa-nana biyay la anggan hin pinatihila alang-alang ha mainlan katotpol. 12 Hawanin,lomilikot kamoy na, hikamoyiti ha langit! Kot hikamoy isonha lota pati ha ambay, ka-ka-ro kamo, bana ta nonaoykomoyo yay Dyablo awit amatindin hobhob na, ta tandana a maantor tanay panaonna.”

13 Hin na-kit nan dragon a ind-abo yay na ha lota, kinamat nayay babayin namiabing konan yadtawanak a lalaki. 14 Kot yay babayi aybinyan yan loway pakpak a bilangpakpak nin mahi-ban a agila, pigawmakalpar yan mako ha disyirto, itawha logar a ariwan na. Alagaan yaitaw nin toloy taon tan kapikna, pi-gaw malibri ya konan dragon. 15 Yayginwa nan dragon ay namibogah yangolpin lanomabilang a-say ilogpigawmaanol komon yay babayi. 16 Kotna-tambayan yay babayi, bana taninganga yay lota, kanya nahophoporin golpin lanom a imbogah nandragon. 17 Ambo makano-kanoy

Impatnag 13:1 442 Impatnag 13:15hobhob nan dragon konan babayi,kanya kina nan kinalaban a lalomanawa-nak nan babayi. Hiladti hilayanhomonol ha kawkapanogoan nanDios tan maptog a anggoma-got hakaptogan a impatnag ni Jesu-Cristo.*

13Yay Ma-moon a Pa-hal Ka-pali-mon

Ayop1 Hin ya-rin an-o-dong ako ha liglig

ambay, na-kit kon main nilomwah haambay a-say ka-pali-mon ayop. Mainyan pitoy olo tan mapolo a hala, bi-sa balang hala ay main korona, tan habalang olo ay main nakasolat ngalana pa-nginsolto konan Dios. 2 Bilangtigri yay lalaman nan yadtin ka-pali-mon ayop, yay ayi na ay bilang ayinoso, tan yay boboy na ay bilang boboyliyon. A-sa yan ma-moon a binyanni Satanas a pa-hal dragon nin ka-pangyarian na, trono na tan malawaknan kapangyarian mamoon. 3 Na-kitkon yay a-say olo na ay bilang na-hogatangrabi a halos nan ikamati, kotinomabig ot. Pinag-ispantawan la yatan toloy la yan hinonol nin tawtawoha intiron mondo. 4 Sinamba lanhalban tawtawo yay dragon a naminin kapangyarian konan ka-pali-monayop. Sinamba la yay namaot yadtinayop, ta wanla, “Homin makapan-tay konan yay ka-pali-mon ayop, tanhomin maari komalaban kona!”

5 Inaboloyan odtin ka-pali-monayop nin magha-hambog, mamasta-basta konan Dios, tan inaboloyanya ot nin gaw-on na-rin lolog a-pata polo tan loway bolan. 6 Binasta-basta nay naor yay Dios, yay ngalannan Dios, yay kamainan nan Diosha langit, pati hilay kalamo nanampi-wan itaw. 7 Inaboloyan ya otnin kalabanon tan talowon hilaybanal a tawtawo nan Dios. Binyanya ot nin kapangyarian mamoon

ha intiron tawtawon nangasasari alawlipi, hawhalita tan nawnasyon.8 Sambawon la yan halban tawtawoha kalotaan a kay nakasolat angawngalan la ha libron listawannin hilay binyan biyay hominanggawan. Yadtin libro ay ga-got nan Kordero a pinati ayon haintakda ba-yo ot pinalsay mondo.9 Hinoman a ampakalngo, long-onmoyodti: 10No yay tawo kotmamihagya, bihagon yay namaot. No yaytawo kot mangmati yan gomamitispada, patyon yay namaot ha ispada.Kanya, [ha anyakamay ampangyarikontamon] hitamoy banal a tawtawonan Dios, agwantawan tamo tanayapon tan paka-got ha main tamonkatotpol.

Yay Palson Propita a Pa-hal IkalwanKa-pali-mon Ayop

11 Bi-sa main akon na-kit a-sa ot aka-pali-mon ayop a nilomwah ibat halalo lota. Main yan lowayhala a bilanghalan karniro, kot yay bosis na ay bi-lang ongol dragon. 12A-sa yanpropitaa ampagsirbi konan ma-moon a pa-hal ka-pali-mon ayop, ta anggamitonnay halban kapangyarian nan yadti.Ampiliton nay intiron tawohamondonin somamba konan yay ma-moona ka-pali-mon ayop a na-hogatangrabi kot inomabig. 13 Ampakagwayan ambo basta-bastan mawmilagroyadtin ikalwan ka-pali-mon ayop, taampaka-pataoy yan apoy ibat ha lan-git para ipa-kit ha tawtawo. 14 Banaya-rin mawmilagron angkagwa na haarapan nan ma-moon a ka-pali-monayop ay angkalingo nay tawtawo itiha babon lota. Bi-sa ampagwaon nahilan ribolto nin yay ma-moon a ka-pali-mon ayop a na-tabtab kot nabyayot. 15 Binyan ya ot kapangyariana ma-biyan nan biyay yadtin riboltopigaw makahalita ya, tan maipapati

* 12:17 12:17 Ha laloman kopya nin Griego ay main birsikolo 18, a anodti nakasolat: “Bi-sa nako yaydragon nin inomdong ha liglig ambay.” balo ta homin yay o-nan parti nin 13:1, a wana “Hin ya-rinan-o-dong ako ha liglig ambay...”.

Impatnag 13:16 443 Impatnag 14:10nay hinoman a kay somamba ko-nan yadtin ribolto. 16 Ampiliton nanyadtin ikalwan ka-pali-mon ayop amarkawan ha wanan gamot o ha wa-long hilay halban tawo, mata-gay omaaypa man a ingkatawo, mayamano mairap man, alipon man o amboalipon. 17 Bi-sa, hinoman a kay pa-markan ngalan nan ma-moon a ka-pali-mon ayop o nomiron ngalan naay kay makahaliw ni makapaglako.18 Kailangan a karonongan konanyadtin ibalita ko: Yay main panging-intindi ay maintindyan na no hinoya-rin ma-moon a ka-pali-mon ayopa antokoyon iti, ha paralan nin pa-ngowintan nomiron ngalan* na, banata yadtin nomiron ngalan na ay nom-iron ngalan nin a-say tawo. Yadti ay666.

Pa-magkanta lan 144,000 a Lawlalaki

141 Yay homonol a na-kit ko ay yay

Kordero a naka-dong ha Bakil Sion,kalamoan na hilay sanyatos tan a-pat a polo tan a-pat a libo (144,000)a lawlalaki a ha walong la ay naka-solat a ngalan nan Ama nan Ko-rdero. 2 Bi-sa nalngo koy tonoy ibatha langit a bilang ogong nin mahi-ban a lanom tan tonoy nin makhawa korol. Yadtin makhaw a tonoyay tonoy nin lako a ampi-panogtogaw-alpa. 3 Bi-sa nagkanta hiladtinsanyatos tan a-pat a polo tan a-pat alibo (144,000) a lawlalaki nin a-say ba-yon kanta ha arapan trono tan kon-lan a-pat a pinalsan hawhakalakoyitsora tan konlan hiladtaw ma-moon.Hominmaka-tanda ya-rin kanta la noambo hila mismo a sanyatos tan a-pat a polo tan a-pat a libo (144,000)a lalakin nagkanta a homin lalomano ambo hilay dinondon ibat ha

kalotaan. 4Hiladtin lawlalaki ay nain-gatan lay pa-magkalalaki la nin ma-linis ta kay hila nakilalay ha babayio nagkaambali. Anhomonol hila ko-nan Kordero maskin aytimay kaonna. Dinondon hila ibat ha intirontawtawo ha sangkalotaan pigaw nobilang ha bongan tanaman, hilaykalin-oo-nawan impolok para ida-tonkonan Dios tan konan Kordero. 5 Kayhila nangalotoy nika-ka-noman, tanhomin maipintas konla ha arapantrono nan Dios.

Impamalita lan Aw-anghil yayTongkol ha Pangongokom

6 Bi-sa na-kit koy a-sa ot a anghila anlompar ha pibotlayan langit tanlota. Awit nay kay angkapaso aLabah a Balita para ipamalita ha in-tiron tawtawo ha babon lota ki anyamagnasyon, lipi, halita o klasin tawo.7 Wana ha makhaw a bosis, “Igalangmoyoy Dios tan parangalan ya, tanakalato anay oras nin pangongokomna. Sambawon moyoy namalsan lan-git tan lota, pati ambay tan halbanampangibatan lanom.”

8Mainhinomonol a ikalwan anghil,a wanan impa-pao-na,* “Mahira ana.Talagan mahira anay Babilonia, yaybantog a syodad. Nga-min, bana tainayat nay tawtawo ha halban naw-nasyon nin makiasa-sa kona ha pa-minom nin alak, [labay totolon, pa-magsamba ha ambo dios a maitor-ing] imoralidad, kanya kalamo hi-lanmaka-ranasmatindin hobhob nanDios.”

9 Bi-sa main hinomonol a ikatlonanghil, a wana ha makhaw a bosis,“Hinoman a ansomamba konan ma-moon a ka-pali-mon ayop tan haribolto na, tan nagpatatak ha walongo gamot ay 10 pa-hal painomonhilan alak a homin laok a maiparisha matindin hobhob nan Dios,tan yadtin alak ay nakaigwa ha a-say kopa a kaalimbawaan ot nin

* 13:18 13:18 Ha Griego, yay balang litra nin alpabeto ay main katombas nomiro, alimbawa: a = 1, b =2. Kanya ma-kwinta lay total nin lawlitran ngalan. * 14:8 14:8 Mabasa ha Impatnag 16:19 tan hahawhomonol a birsikolo a pinomtog odti.

Impatnag 14:11 444 Impatnag 15:3poot na. Nga-min, padya-dyaonna hila-rin a tawtawo ha apoy tanasopri a maimatonan lan bawbanala anghil tan yay Kordero. 11 Yayasok a angkaibat itaw ha apoy aampamadya-dya konla ay mamata-gay anggan-angga. Awlo-yabinhomin togon a ampadya-dyaon hila-rin a sinomamba konan ma-moona ka-pali-mon ayop tan ha riboltona, tan yay hinoman a nagpatatakngalan na.” 12 Kanya, kailanganpatoloy kamo ha pa-mag-agwantahikamoy banal a tawtawo nan Diosa anhomonol ha kawkapanogoan natan maptog ha katotpol koni Jesus.

13 Bi-sa nalngo koy naman a a-saybosis ibat ha langit, wana kongko,“Isolat modti: Makalma hilay tawta-won mati paibat hawanin nin am-pagsirbi konan Katawan.” “Potogorin,” wanan impa-lah nin Ispiritonan Dios, “ta maka-painawa hilayna ha main lan pa-magpagal, tanmatanggap lay naymain lan pinagpa-galan.”

Panaon Pangongokom nan Dios haKalotaan

14 Hin hinomilap ako, main akonna-kit a-say mapoti a lolom, bi-samain nakatoklo ison a yay itsora na aybilang konan yay Naglalaman Tawo.Nakakorona yan balitok tan mainyan ga-got a-say matarom a gagapas.15 Tongwa, main a-sa ot a anghil anilomwah ibat ha timplo ha langit, ahinoma-way ha makhaw a bosis ko-nan yay nakatoklo ha lolom. Wananimbalita kona a imparalan ha alim-bawa, “Mangapas kay na! Panaon anapara mangapas, ta mangaloto anaygagapason ha lota.” 16 Inhalok naynaor a gagapas nan ya-rin nakatokloha lolom ta ginapas nay gagapason halota, [labay totolon, tinipon na hilaytawtawo nan Dios.]

17 Bi-sa main anaman a-say anghila nilomwah konan timplo ha langit.Main yay namaot ga-got matarom agagapas. 18 Bi-sa, a-say naman aanghil a nilomwah ibat ha altar a

hiyay ampakaolay ha apoy. Hinoma-way yan makhaw konan ya-rin aanghil amain ga-gotmatarom a gaga-pas. Wanan imbalita kona a impara-lan ha alimbawa, “Gamiton moy naygagapas mo ta ipamoti mo ha aw-obas ha babon lota, ta mangalotoana.” 19 Ginamit nay naor anghila gagapas na, ta impamoti nan aw-obas ha babon lota. Bi-sa imbon-tok nay aw-obas ha a-say mahi-bana pamohpohan, [labay totolon, pa-marosa nanDios awit amatindin hob-hob na konlan tawtawon angkomon-tra kona.] 20 Pinohpoh odtin pa-halaw-obas ha likol nin syodad, bi-sadaya a dinomaloy ibat konan yadtinpamohpohan a nag-in bilang a-sayilog a ka-looy kabayoy kalaloan, bi-satolonyatos tan lowampolo (320) kilo-mitroy kaanlohan.

15Pitoy Anghil a Main Awit Hoyot a

Dawdya-dya1 Yay homonol a na-kit kon ka-

paka-ngap tan ambo basta-bastanpalatandaan ha langit ay tongkol hapitoy anghil a main awit pitoy klasinkawkadya-dyaan. Yadti nay hoyot, taiti na mangoltimoy matindin hobhobnan Dios.

2 [Hin hinomilap ako,] na-kitkoy naman yadtaw bilang alindayata itsoran hamling a main bilangampangitap-kitap a apoy. Ison kona-kit nin naka-dong hilay nanalo hapa-maki-laban konan ma-moon a ka-pali-mon ayop, ta kay la ya sinambaniyay ribolto na, ni nagpatatak ngalano nomiron ngalan na. Main hilan ga-got aw-alpa a inimbi nan Dios konla.3 Ampagkanta hilan bilang ha kantaniMoises ama-magsirbi nan Dios, kotkantay namaot odti patongkol konanKordero. Wanan kanta la,“O Dios a Katawan, makapangyayari

ha halban!Kawka-paka-ngap a gawgawa

mo tan homin kapara.Hika a Ari nin halban bawbanal.

Impatnag 15:4 445 Impatnag 16:11Matoynong tan maptog a main

mon pawparalan.4 Hino wari a kay mali-mo komo, O

Katawan?Tan hino wari a kay mamori ha

main mon ngalan?Hikan bongat yay talagan banal.

Halban tawo ha balang nasyon ay do-mani nin somamba komo,

ta mapatnag a matoynong a gawgawamo.”

5 Pa-makayari, na-kit konnaabriyan yay timplo ha langit, kanyana-patnagan yay PinakamasagradonLogar a kamainan nan Dios. 6 Bi-sanilomwah ibat ha timplo yay pitoyanghil a main awit nin pitoy klasindya-dya. Nakadoloh hilan pinontilan mapoti a sangkalinisan. Bi-sanakatagkoh hilan malapar a gawa habalitok aniabot anggankolop. 7Yay a-sa konlan a-pat a pinalsan angkabyayay inimbi na konla yay pitoy yaong abalitok a pono nin matindin hobhobnan Dios a angkabyay anggan-angga. 8 Hin ya-rin, yay timplo aypono asok a angkaibat ha kamainannan Dios a sangkalinggasan tanmakapangyayari. Homin makaloobkonan timplo anggan kay nayari orinpitoy klasin dya-dya a awit lan pitoyanghil.

16Yay Pitoy Yaong a Pono Matindin

Hobhob nan Dios1 Tongwa, main akon nalngo

makhaw a bosis ibat ha timplo. Wanakonlan pitoy anghil, “Mako kamoyna ta ibo-bo moyo ha lota a lamannin pitoy yaong a kaalimbawaan kotmatindin hobhob nan Dios.”

2 Nako yay naor a primiron anghil,ta imbo-bo na ha lota yay laman ninawit nan yaong. Bana konan yadti,hiladtaw tawtawon main marka nanma-moon a ka-pali-mon ayop tansinomamba ot ha ribolto na ay nagka-main grabi tanmangailab a hawhalnaa ampangnana.

3 Bi-sa imbo-bo nan ikalwan anghila lamannin awit nan yaong ha ambay,kanya yay lanom ay nag-in bilangmabata a daya nin natin tawo. Halbanmain biyay ha ambay ay ni-kati.

4Bi-sa imbo-bonan ikatlon anghil alaman nin awit nan yaong ha kawka-batwan tan ha halban ampangibatanlanom, kanya nag-in anamaot dayaa lawlanom. 5 Tongwa, nalngo konnanalita yay anghil a ampakaolay halanom, wana,“O Katawan a angkabyay paibat hin

ibat, hawanin tan anggan-angga!

Makatoynongan ka, ta marapat orinan-ibi mon parosa.

6Nga-min, bana ta nabo-bo a daya lanbawbanal a tawtawo mo patihilay pawpropita mo a pinatila,

kanya hawanin daya anamaot a an-ipainom mo konla, ta ya-rin amarapat konla.” 7 Bi-sa mainakon nalngo a-say naman abosis ibat ha altar, wana,

“O Dios a Katawan a makapangyayariha halban!

Talagan maptog tan matoynong apawpa-marosa mo!”

8 Bi-sa, hin imbo-bo nan ika-pat aanghil a laman nin awit nan yaongha awlo, nag-in bilang apoy katindiyay amot nan awlo pigaw ma-pilaha tawtawo. 9 Nangapipilah anaora tawtawo ha katindiwan amot, kotpinaroroka la ot yay Dios a main ka-pangyarian ha anodtin dawdya-dya,anta dapat komon mangombabali hi-lay na tan mamori konan Dios.

10 Bi-sa, hin imbo-bo nan ikalimananghil a laman nin awit nan yaongha trono nanma-moon a ka-pali-monayop, dinomoblom a intiron kaarianna. Nangakakayat lan tawtawo a dilala ha hakit a angkalayam la. 11Anorinman, kay hila syimpri nangombabaliha main lan dawdoka a gawa, nokaymasbali pinaroroka la yay Dios ha lan-git bana ha hawhakit a angkalayamla tan bana ha hawhalnan tinomobo-tobo konla.

Impatnag 16:12 446 Impatnag 17:512 Bi-sa, hin imbo-bo nan ika-nom

a anghil a laman nin awit nan yaongha malawang a Kabatwan Eufrates,naatyanan a kabatwan, kanya nagka-main pagpa-wanan hilay aw-ari amaibat ha baytan. 13 Tongwa, mainakon na-kit toloy doka a ispirito abilang itsoran tawtalakba: Yay a-saay nilomwah ha boboy ni Satanas apa-hal dragon, yay a-sa ay nilomwahha boboy nan ma-moon a ka-pali-mon ayop, tan yay a-say namaot aynilomwah ha boboy nin yadtaw ayopa palson propita la. 14 Hiladtin daw-doka a ispirito ay kawkampon ni Sa-tanas a ampakapagmilagro. Angkaonlay halban aw-ari ha intiron mondota tiponon hila para ha a-say labanankontra ha Dios, kot ison konan ya-rin a awlo ipa-kit nay nan Maka-pangyayarin Dios yay kapangyariannan homin kapara.

15 [Hawanin wani Jesus,] “Tandaanmoyo: Lomato akon bigla bilang hakala-lato nin a-say mahiba. Makalmayay tawon kaalimbawaan kot ampi-mata tan nakaayhing ha panana-gankongko, ta kay yamiparingoy ninmo-layon homin doloh ha kala-lato ko.”

16 Tinipon lay naor nin hiladtintoloy doka a ispirito hilay aw-ari itawha logar a anha-wayanArmagedon hahalita Hebreo.

17 Bi-sa, hin imbo-bo nan ikapitonanghil yay laman nin awit nan yaongha lopot, main makhaw a bosis ibatkonan trono itaw ha timplo ha langit,wana, “Nayari ana!” 18 Tongwa,nagkamain tawtonoy, ni-pangoroltan ni-pangimat. Nanglayon ot ninsangkakhawan. Yadti nay pinaka-makhaw a layon paibat hin pinalsaytawo. Talagan grabin kakhawan odti!19 Bana konan ya-rin, yay mahi-ban asyodadBabilonia ayna-pikatloy parti,tan biig nangawawatak anamaot asawsyodad ha balang nawnasyon.Kay na nilingwanan Dios a parosawanyay bantog a syodad Babilonia, taimpainom na konlan ampi-wan isonyay alak ha kopa na, [labay totolon,

imparanasan na konla] yay matindinhobhob na. 20 Hawanin, balang poloay nilo-lomdog, tan yay bawbakil ayniko-ko-hop kanya kay ana ma-kit.21 Bi-sa nangabagat nin mangahi-bana yilo a ampagtimbang nin mangalimampolo a kilo a balang a-sa, tannangadadaboan a tawtawo. Kanyapinaroroka la yay Dios bana konanyadti, palibhasay talagan grabi odtinpa-magdya-dya a inimbi nan Dioskonla.

17Yay Pa-hal Babayin Pota

1 Bi-sa dinaniwan na ko nin a-sakonlan hiladtaw pitoy anghil a nan-gawit nin pitoy yaong, ta naki-totolya kongko, wana, “Mako ka iti, ta ipa-kit ko komo no pa-no parosawan yaypa-hal bantog a babayin pota [a kaal-imbawaan nin yay makadios-diosan asyodad] a impa-dong ha lako a kawk-abatwan. 2 Pa-hal binabayi la yanhilay aw-ari ha mondo, tan hilay na-maot a tawtawo ha mondo ay pa-halnalahing ha alak na, [labay totolon,naayat na hila ha pa-magsamba haambo dios a maitoring] imoralidad.”

3 Hawanin, ha pangongo-na ninIspirito nan Dios, inawit na ko hadisyirto nin yadtaw anghil. Na-kit koy naor itaw a a-say babayinnakalolan ha a-say matibya a ayopa main pitoy olo tan mapolo ahala. Nakasolat ha intiron lalamannan yadtin ma-moon a pa-hal ka-pali-mon ayop a tawtitolo na a pa-ngiinsolto ha Dios. 4 Yay doloh nanbabayi ay kolor lila tan matibya abilang holot nin rayna, tan ponoyan aw-alahas a balitok, pirlas tanlaloma ot a mangablin bato. Mainyan ga-got a-say kopan balitok [akaalimbawaan kot] pono kawka-pariril tan kawkarolmongan ninmainnan pa-makapota. 5 Main nakasolatha walong na a a-say ngalan a mainsikriton kanaboan. Anodti nakasolat:Yay bantog a syodad Babilonia,

Impatnag 17:6 447 Impatnag 18:2yay nanay a ampangibatan nin pa-makapota tan kapa-pariril a gawa hababon lota. 6 Bi-sa na-kit ko a yadtinbabayin yadti kot kapa-halan na aynalahing nin daya lan hilay banal atawtawo nan Dios a impa-papati nabana ha main lan katotpol koni Jesus.

Naka-ngap akon masyado hinna-kit ko yadtin babayi. 7 Kotwanan anghil kongko, “Anongkotka ampaka-ngap? Ibalita ko komoysikriton kanaboan tongkol konan ya-rin babayi tan yay anlolanannan ayopa main pitoy olo tan mapolo a hala.8 Ya-rin na-kit mon ayop ay datinangkabyay, kot hawanin ay hominyay na. Balo ta lomwah yan omanorin ibat ha lobot a sangkalaloan,kot yay ogotan na ay ha hominpanganggawan a kaparosawan. Pa-makalwah nan oman, ma-kit layan tawtawon ampi-kabyay ha lotaa kay nakalistay ngawngalan halibron listawan nin hilay binyanbiyay homin anggawan hin ba-yo otpinalsay mondo. Paka-ngapan la-rinayop a datin angkabyay, ta maskinhomin yay na ay lomwah ya ot oman.

9 “Konan yadti, kailangan akaisipan a maronong mangintindi.Yay labay totolon nin pitoy olonan yadtaw ayop ay yadtaw pitoybakil a tinokloan nan syodad a in-alimbawa konan yadtaw babayinpota. 10 Ya-rin ot a pitoy olo ay pitoyari anamaot. Lima konlan hila-rina aw-ari ay nanganggawan anay pa-mag-ari la. Yay ika-nom ay ya-rin aampag-ari hawanin, tan yay ikapitoay ampalatoon ot, balo ta mag-ari ya man ay kado-domali bongat.11 Hawanin, yadtaw ayop a datinangkabyay kot hawanin ay homin yayna, ya-rin a ikawalon mag-ari. Kotbalo ibat ya syimpri konlan hila-rinpito, tan yay ogotan na ay mi-ka yasyimpri ha homin panganggawan akaparosawan.

12 “Yadtaw anamaot mapolo a ha-lan na-kit mo ay mapolo ot a ari a kay

ot ampag-ari, kot biyan hilan kapang-yarian mag-ari nin a-say oras kalamola yay ma-moon a ka-pali-mon ayop.13 Hiladtin mapolo a ari ay asa-saymain lan kanakoman, ta ihoko la ko-nanma-moon a ka-pali-mon ayop yaymain lan kapangyarian tan karapatannin mag-ari. 14 Kalabanon la yay Ko-rdero, kot talowon na hila, ta Poonyan halban pawpoon, tan Ari yan hal-ban aw-ari. Kaasa-sa na ha pa-nalo nahilay tawtawon hina-wayan tan pinilina a maptog kona.”

15 Wana ot anghil kongko, “Yayna-kit mon kawkabatwan a pinama-dongan konan syodad a in-alimbawaha babayin pota ay malabong atawtawon nangasasari a lawlipi,nawnasyon tan hawhalita. 16 Yay na-kit mon mapolo a hala nan ma-moona ka-pali-mon ayop a kaalimbawaankot aw-ari ay tiplonon la yay babayinpota. Hamhamon lay halban kama-main na, pati oltimon holot na. Bi-sa kanon la ot a laman na, ba-yoyay matla ay poolan la. 17 Nga-min,impanakom nan Dios konla a gaw-onla-rin kalabayan na a miasa-sa hilatan ihoko la konan ma-moon a ka-pali-mon ayop a pa-mag-ari la angganmatoor odtaw hawhalita nan Dios.18Yay bantog a syodad a in-alimbawakonan babayin pota a na-kit mo ayangkahakopan nay halban aw-ari haintiron babon lota.”

18Yay Pa-makahira nin Babilonia

1 Pa-makayari orin, na-kit konmain anaman a-say anghil ibat halangit a ampamaaypa. Main yanambo basta-bastan kapangyarian, tanna-hawangan a intiron kalotaan ninmain nan kalinggasan. 2 Wananin-aghaw ha na-pakakhaw a bosis,“Nahira ana! Talagan nahira anayBabilonia, yay bantog a syodad. An-iwanan la tanan aw-ispiriton kamponni Satanas, ta pa-hal kota yan hal-ban klasin dawdoka a ispirito. An-iwanan anamaot nin halban klasin

Impatnag 18:3 448 Impatnag 18:15manok-manok a mangarolmong tanka-pariril. 3 Anorin a inogotan na,bana ta ninom hilay tawtawo ha hal-ban nawnasyon nin alak na, [labay to-tolon, inayat na hila ha pa-magsambaha ambo dios a maitoring] imorali-dad, kanya kalamo hilan maka-ranasmatindin hobhob nan Dios. Pati hilayaw-ari ha mondo ay pa-hal binabayila ya. Hilay namaot a nawnigosyantiay niyomaman bana ta ampagpora-pora ya ha halban kawkalayawan ninlalaman.”

4 Bi-sa main akoy naman nalngo a-say bosis ibat ha langit, wana,“Hikamo a tawtawo ko, omalih kamoy

na konan ya-rin syodad,pigaw kay kamo malamingha kawkasalanan nan ya-rinpa-hal babayin pota tan haparosan ibi ko kona.

5 Nga-min, no pitotompangon akawkasalanan na, miabot anaha langit ha kalakan. Kay nama-lingwanan Dios orin gi-ginwa nan kawkarokaan.

6 No pa-noy pa-madya-dya na ko-moyo, anodtaw anamaot agaw-on moyo kona. Balo tadobliwon moyo yay gi-ginwana. Alimbawa, no pinadya-dya na kamon pinainom nina-say kopa ay ibalik moyodtikona nin doblin kadya-dyaan.

7 Bi-sa no pa-no ya kahakit nagla-laspot tan nagpora-pora,anorin anamaot kagrabi akadya-dyaan tan kaloloan aibalo moyo kona. Nga-min,wana ha sarili na, ‘Hiko araynannakatoklo! Amboakonbalo, tan homin kaloloan alomato kongko!’

8 Bana ta anorin na, ha asa-say awlo ay mitaon konaykawkadya-dyaan ta makalatoa masakit*, kaloloan tan bitil.Poolan ya anggan maopoh ta

makapangyayari yay Dios aKatawan a mamarosa kona.”

9 Bi-sa, hilay aw-ari ha babon lotaa kaalimbawaan kot namabayi tannaki-pora-pora kona, [labay totolon,nakiasa-sa kona ha pa-magsambaha ambo dios] ay tomangih hila tanmiaanito ha oras ma-kit lay asoka angkaibat konan ya-rin angka-poolan a syodad. 10 Itaw hilabongat nakaoodong ha madayo hakali-mowan lan ola-no mailamohila ha kadya-dyaan parosa kona.Nangangga wanla, “Tomaor, ka-ka-ro kay bantog a syodad Babilonia! Haloob bongat nin a-say oras ay nolyaria pa-marosa komo.”

11 Hila man a nawnigosyantiha mondo ay tangihan la ya tanmiaanito bana ha nangyari kona,nga-min homin anan manaliw ninlawlako la. 12 Homin hilay nanma-pamilakoan balitok la, plata,mangablin bato, pirlas, pinontilan mapoti, sida, mangablin tilaa kolor lila tan matibya, pati otsari-sari a kawkayon mabangloh,sari-sari a pangdikorasyon yari habangil elipanti o mangablin kayoo tanso o pasak o marmol, 13 patikanela, pawpabangloh, tawtambal aanha-wayan mira, aw-insinso, alak,mantika, arina tan trigo, bawbaka,karniro, kabayo tan karwahi, patiot tawtawon alila tan ambo alila.14 Halitaon lan nawnigosyanti kona,wanla, “Yay pawprotas a ampaka-labay-labayonmo ay homin ananma-tapol ison komo. Yay kainomayanmotan kaartiwan ay naalih ana komo,tan mika-ka-noman ay kay ana ma-kit oman orin ison komo.” 15 Hilaynawnigosyanti a biig niyomamangawa nin pa-maki-nigosyo la konanin ya-rin nangasasari a bawbagayay itaw hila tana nakaoodong hamarayo ha kali-mowan lan ola-nomalaminghila ha kadya-dyaanparosakonan ya-rin syodad. Tangihan la-

* 18:8 18:8 Ha laloman kopya nin Griego: kamatyan.

Impatnag 18:16 449 Impatnag 19:4rin tan miaanito hila. 16 Nanganggawanla tana, “Tomaor, ka-ka-ro ya-rinbantog a syodad! Dati na-parolohanhilay tawtawo ison nin pinon tilanmapoti, tan mangablin tila a kolorlila tan matibya, bi-sa pono hilanaw-alahas a balitok, mangablin batotan pirlas. 17 Ha loob bongat nina-say oras, ya-rin halban kalakankayamanan ay biig nin ni-kahira.”

Halban lay namaot kapitan ninpawpontin, pati pawpasahiro, hilaytawtripolanti tan laloma ot a yaytingkapan kot iti ha ambay ay itawhilan nakaoodong ha marayo. 18 Lo-gan lan antamolawon yay asok aangkaibat konan yay angka-poolan asyodad, wanlan an-iaghaw, “Hominmaka-pakipantay konan ya-rin a syo-dad ha kabantogan!” 19 Bana ya-rinay binyan lan gabok a olo la, pamil-bian nin main lan kaloloan. Tangi-han la ya, tan wanla ha main lan pa-miaanito, “Tomaor, ka-ka-ro ya-rinbantog a syodad! Ison niyomamana halban mawmain ikon pawpontina ampi-pagbyahi, bana ta masyadonmagastos a tawtawo ison. Ha loobbongat nin a-say oras, ya-rin halbanmain kona ay ni-kahira.”

20 Kanya hawanin, hikamoy ison halangit, lomiga kamo! Hikamoy na-maot a banal a aw-apostolis tan paw-propita, lomiga kamo syimpri! Nga-min, pinarosawan nay nan Dios hilaytawtawo konan ya-rin a syodad banaha pa-madya-dya la komoyo.

21 Hin ya-rin, main a-say maka-pangyarian a anghil a nangwan a-saybato a na-pakahi-ban a bilang batongigilingan, ta imbasyo na ha ambay,sabay halita, wana, “Anodti kakhawa pa-mibagsak konan yay bantog asyodad Babilonia, kanya kay yay nama-ma-kit oman. 22 Homin ananmalngo ison komo nin togtogan ninalpa, ampi-pagkanta tan laloma ot ainstrominto a bilang ha plaota tan

trompita. Tan homin anan ma-kitison ni anyakaman a klasin traba-hador. Ni tonoy gigilingan ay hominanan malngo. 23 Maskin hawanglamparawan ay homin anan ma-kit.Pati bosis lan nobyo tan nobya hakawkahalan ay kay ana ma-malngooman ison komo. Anorin a mangyarikomo, bana ta hilay nawnigosyantimo ay nag-in pinakabantog ha int-ironmondo, ta hinaol-haol lay halbannawnasyon ha paralan nin pa-ngamitnin aw-orasyon.”

24 Pinarosawan yay syodad Babilo-nia bana ta impaobat konay tinomoloa daya nin pawpropita tan laloma ot abanal a tawtawo nan Dios ison, pati ota dawdaya lan halban pinati-pati haintiron mondo.

191 Pa-makayari orin, nalngo koy

makhaw a bosis nin na-pakalabonga tawon ampamori itaw ha langit,wanla, “Poriwon yay Dios!* HiyayMa-milipyas tamo. Konan Diosa Katawan tamo yay kalinggasan,karangalan tan kapangyarian.2 Maptog tan matoynong a mainnan panonosga. Pinarosawan nay nayay syodad a in-alimbawa ha bantoga babayin pota, ta dinomoka hilaytawtawo ha intiron mondo bana hagawa na a maitoring pa-makapota,[labay totolon, pa-magsamba haambo dios.] Pinarosawan na ya otDios bana ha daya lan ma-magsirbina a tinomolo hin impa-papatihila ison.” 3 Bi-sa wanlay naman,“Poriwon yay Dios!† Mika-ka-nomanay kay matgon a kaaasok nan ya-rinsyodad.” 4Hilay namaot a lowampolotan a-pat ama-moon, tanhilay a-pat apinalsan angkabyay a hawhakalakoyitsora ay nilomokob hilan sinomambaha Dios a nakatoklo ha main nantrono, a wanla, “Amen! Poriwon yayDios!”‡

* 19:1 19:1 Ha Griego: Aleluya! † 19:3 19:3 Ha Griego: Aleluya! ‡ 19:4 19:4 Mabasa ha Impatnag20:4 tan ha hawhomonol a birsikolo a pinomtog odti.

Impatnag 19:5 450 Impatnag 19:20Madani nay Pa-hal Kahal nan Ko-

rdero5 Tongwa, main bosis naibat ha

danin trono nan Dios, a wana, “Pori-won moyo yay Dios tamo, hikamoyhalban ma-magsirbi na tan balangmain kali-mowan kona, mata-gay omaaypa man a ingkatawo.” 6 Bi-sanalngo koy naman odtaw bosis ninna-pakalabong a tawo a bilang ogongnin mahi-ban a lanom tan bilangot tonoy makhaw a korol. Wanlanimpa-pao-nan pamomori la, “Pori-won yay Dios!§ Yay Katawan ta-mon makapangyayari ay hiyay naymag-ari! 7 Pakaliga tamo tan lomi-likot, tan parangalan tamo ya banata madani nay pa-hal kahal nan Ko-rdero.* Parihadoy nay impagka-nobya na. 8 Pinaholot yan pinontilan mapoti a sangkalinisan.” Ya-rin pinon tilan mapoti ay pamilbiannin pa-makamaptog nin hilay banal atawtawo nan Dios.

9 Bi-sa wanan anghil kongko, “Iso-lat modti: Makalma hilay hinagyatmangapon ha pa-hal kahal nan Ko-rdero.” Bi-sa wana ot kongko, “Ya-rin a kaptogan a hinalita nan Dios.”10 Nilomokob ako ha arapan nananghil ta sambawon ko ya komon,kot wana kongko, “Ando mo gaw-onorin! A-sa koy namaot ma-magsirbinan Dios a bilang komo tan konlankawkalamoan mon antompol ha to-toro ni Jesus. Yay Dios a dapat monsambawon! Tandaan mo a yay totorotongkol koni Jesus ay yadtaw syimpria impanakom nin Ispirito nan Dioskonlan pawpropita.”

Yay Nakalolan ha Mapoti a Kabayo11 Tongwa, na-kit kon naabriyan a

langit, tan main itaw a-say kabayonmapoti a main nakalolan. Yay ha-waykonan ya-rin nakakabayo ay “Ma-pasimalaan tan Maptog,” ta yay pa-nosga tan pa-maki-laban na ay biigiti ha katoynongan. 12 Yay mata na

ay bilang dotan apoy, tan nakako-rona yan lako. Main yan ngalan anakasolat kona a hiyan bongat a mag-tanda kanaboan. 13 Yay doloh naay pono nin daya, tan yay a-say ha-way kona ay “Yay Halita nan Dios.”14 Antombok konay hawhondalo ibatha langit a nakaholot nin pinontilan mapoti a sangkalinisan, tanmangapoti anamaot a kawkabayonnilolanan la. 15 Ha boboy nan ya-rin anha-wayan “YayHalita nan Dios”ay main anlomwah nin matarom aispada, a gamiton na para talowonhilay tawtawo ha halban nawnasyon.Bi-samahigpit a pamomoon na konla,ta kaalimbawaan gamitan na hilanbaston a gawa ha pasak. Pa-hal dakat-dakaton na hilan bilang pamomoh-poh obas, pamilbian nin masyadonmatindin hobhob tan parosa nan Diosa Makapangyayari. 16 Ha balabal natan ha holot na ha paa ay nakasolata anodtin titolo: “Ari lan aw-ari, tanPoon lan pawpoon.”

17 Tongwa, main akon na-kit a-saynaman a anghil, kot yadti ay naka-dong ha awlo. Hinoma-way ya hamakhaw a bosis konlan mawmanok-manok a malopar-lopar ha ta-gay,wana, “Mako kamo iti! Mititiponkamo ha pangaponan a inhanda nanDios a Makapangyayari para komoyo.18 Ma-kan moyoy bawbangkay lanaw-ari, aw-opisyal militar, mawmainkapangyarian, hilay hawhondalotan pati ot kawkabayo la, pati naybawbangkay lan intiron tawtawoa homin pinili, ki alipon ki amboalipon, maaypa man o mata-gay aingkatawo.”

19 Bi-sa na-kit ko yay ma-moona pa-hal ka-pali-mon ayop tan hi-lay aw-ari ha mondo, kalamo layhawhondalo la. Nititipon hila parakalabanon yay nakakabayo pati hi-lay hawhondalo na. 20 Nabihag yayma-moon a ka-pali-mon ayop, pati

§ 19:6 19:6 Mabasa ha Impatnag 21:9 tan ha hawhomonol a birsikolo a pinomtog odti. * 19:7 19:7Mabasa ha Impatnag 21:9 tan ha hawhomonol a birsikolo a pinomtog odti.

Impatnag 19:21 451 Impatnag 20:12yay palson propita na a nama-pa-kit mawmilagro ha arapan nan ya-rinma-moon a ka-pali-mon ayop. Isonha mawmilagron ya-rin ay nailingona hiladtaw nananggap marka nanma-moon a ka-pali-mon ayop tansinomamba ot ha ribolto na. Hi-ladtin loway bihag ay imbasyon angk-abyay ha nanglawak-lawak a apoynin andortan polbora. 21 Hilay na-maot a kawkalamoan lan naki-labanay pinati hila ha ispada a anlomwahha boboy nan ya-rin nakakabayo. Bi-sa, halban lan manok-manok ay ni-kabhoy hilan nangan bawbangkay la.

20Yay Sanlibon Taon a Pa-mag-ari

1 Bi-sa main akoy naman na-kit a-say anghil a amponaoy ibat ha lan-git. Ga-got na yay sosi nan lobota sangkalaloan tan a-say mahi-ban atikala. 2 Hinampat na yay dragon,yadtaw olay hin o-nan panaon ahomin laloma no ambo yay Dyablo ahi Satanas. Bi-sa binalol na yan tikalapigaw kay ya maka-boloh lolog sanli-bon taon. 3Bi-sa imbasyo na ya konanlobot a sangkalaloan, ba-yo hinaraanna ya, tan sinilyadowan yay poltapigaw kay ya yapon makalwah paramanglingo-lingon tawtawo anggankay mayari yay sanlibon taon. Pa-makalabah balo orin sanlibon taonay kailangan iboloh ya nin domali apanaon.

4 Bi-sa main akon na-kit biig naka-toklo ha tawtrono a binyan karapatannin manosga. Na-kit ko ot a kalolwalan hiladtaw pino-tohan olo, bana hapa-maptog la tongkol koni Jesus tanbana ha pangangaral la nin Halitanan Dios. Hila-rin odtaw kay sino-mamba konan ma-moon a ka-pali-mon ayop tan ha ribolto na, ni kayla tinanggap a marka na ha walong oha gamot la. Pinaorong hilan nabyay,tan kalamo na hila ni Cristo nin mag-ari ha loob nin sanlibon taon. 5 Hilabalo a laloman ni-kati ay kay yapo

paorongon mabyay anggan kay ma-yari yay sanlibon taon. Ya-rin a na-kit ko ay yay anha-wayan o-nan pa-morongmabyay. 6Makalma tan banalhilaymaka-paki-lamokonan ya-rin o-nan pa-morong mabyay, ta kay hilayna mipalamo ha ikalwan kamatyan,[labay totolon, ha nanglawak-lawak aapoy.] Mag-in hilan pawpari a ma-magsirbi nan Dios tan ni Cristo, tankalamo hilay naor ni Cristo nin mag-ari lo-gan ya-rin sanlibon taon.

Yay Pa-makatalo ni Satanas7 Pa-makalabah orin sanlibon taon

ay iboloh yapo hi Satanas ha kolon-gan na. 8 Kaon nan lingowon hilayGog tan hilay Magog, [yay labay to-tolon, hilay tawtawon kontra konanDios ha a-pat a diriksyon nin mondo.]Tiponon na hila para ilamo ha pa-maki-laban. Kalakan lan doro a bi-lang kalako boyangin ha liglig ambay.9 Napno lay intiron kalawangan nanbabon lota, tan pinalibolan la yay am-pagkampowan lan banal a tawtawonan Dios pati yay syodad a mablikona. Balo ta inabagat na hilan Diosapoy, kanya ni-kaopoh hila. 10 Bi-sa,yay Dyablo a nanglingo-lingo konlaay imbasyo ya ha nanglawak-lawaka apoy nin andortan asopri, itaw hapinamibasyowan anamaot konanma-moon a ka-pali-mon ayop tan yaykalamo nan palson propita. Padya-dyaon hila itaw awlo-yabi nin hominanggawan.

Yay Oltimon Pangongokom11 Bi-sa main akon na-kit a-say na-

pakahi-ban a tronon mapoti tan yaynakatoklo konan ya-rin. Ha prisin-sya nan bongat, tongwa napapah yaylota tan yay langit, kanya disnodonkay ana ma-kit oman. 12 Bi-sa na-kit ko hilay nawni-kati, mata-gay omaaypa man a ingkatawo, a naka-dong ha arapan nan Dios. Binoklata lawlibro a pinamisolatan gawginwanin tawtawo. Bi-sa inabriyan ana-maot yadtaw libron listawan nin hilaybinyan biyay homin anggawan. Hilay

Impatnag 20:13 452 Impatnag 21:14ni-kati ay sinintinsyawan hila ayonha gawgawa la a biig nakasolat halawlibro. 13 Konan ya-rin a panaonay pinaorong anaor nabyay hilay ni-kati ha ambay, tan binolohan hi-ladtawga-got nanKamatyan a itawhaHades a logar lan nawni-kati, kanyasinintinsyawan hilay halban ayon hagawginwa la. 14 Pa-makayari, yayKamatyan tan yay Hades ay biig im-basyoy namaot ha nanglawak-lawaka apoy a yay ikalwan kamatyan.15 Balang tawo a yay ngalan kot kaynakasolat ha libron listawan nin hi-lay binyan biyay homin anggawanay itaw hila imbasyo konan ya-rinnanglawak-lawak a apoy.

21Yay Ba-yon Langit tan Ba-yon Lota

1 Yay homonol a na-kit ko ay ba-yon langit tan ba-yon lota, ta yadtindatin lota tan langit ay napapah ana,tan homin anan ambay. 2 [Mismonhiko hi Juan ay]* na-kit koy kaaaypanin yay Masagradon Syodad, yay ba-yon Jerusalem a naibat konan Diosha langit a nakahanda ana a bilangha a-say nobyan nakaholot anan na-pakagandan ayhing para ikahal hanobyo na. 3 Main akon nalngo a-say makhaw a bosis naibat ha langit,wana, “Hawanin, yay kamainan nanDios ay iti na konlan tawtawo. Mi-wan ya konla tan ipagtawo na hila, tamagpirmi yay na konla tan ipag-Diosla ya. 4 Ponahan nay balang lowa hamata la, tan homin anan kamatyan nikaloloan, kata-tangih o hakit, ta yaydawdatin bagay ay ni-kalabah ana.”

5 Bi-sa wanan yay nakatoklo hatrono, “Hawanin, amba-yowan koyhalban bawbagay.” Wana kongko,“Isolat modti ta yadtin hawhalita aypotog tan ma-pasimalaan.” 6 Wanaot kongko, “Nayari ana! Hiko yay Al-pha tan Omega, [labay totolon, hikoy]ompisa tan panganggawan nin hal-ban bagay. Yay hinoman a pa-hal

malata, ibi ko kona nin homin ba-yar yay lanom a ibat ha hobol a am-pakapamin biyay a homin anggawan.7 Hinoman a manalo ha pa-maki-laban ha karokaan ay maipag-ikonnay halban impangako, ipag-Dios nako, tan ipag-anak ko yay namaot.8 Kot hila balo odtaw angkali-monhomonol kongko tan hilay kay an-tompol, hilay anggomwa nin kawka-pariril a gawa, hilay ma-mangmatintawo, hilay ma-mabayi o ma-maki-lalaki, hilay anggomwa bawbagay aampalamoan aw-orasyon, hilay anso-mamba ha dios-diosan tan halban lanmangagalotoy, yay ogotan lan hila-rin ay ha nanglawak-lawak a apoya andortan asopri a yay ikalwan ka-matyan.”

Yay Ba-yon Syodad Jerusalem9 [Hawanin ay a-sa a-sawon ko

ot totolon a nangyari:] Dinaniwanna kon a-sa konlan hiladtaw pitoyanghil a main ga-got yaong a inibatannin pitoy hoyot a dya-dya, ta wana,“Mako ka iti, ta ipa-kit ko komo yaypa-hal nobyan kakahal nan Kordero.”10 Bi-sa, hin ampango-nawan na konIspirito nan Dios ay inawit na konanghil ha toktok nin na-pakata-gaya bakil, ta impatamolaw na kongkoyay mahi-ban tan Masagradon Syo-dad Jerusalem a ampamaaypa ibatkonan Dios ha langit. 11 Angka-kitkonan ya-rin syodad a kalinggasannan Dios, tan ampangirlap yan bilangha na-pakablin bato, bilang yadtawanha-wayan “haspe” a bilang kalinonkristal. 12 Pinalibolan yan mata-gaytan matibay a padir a main labin-loway polta, tan balang polta ay mainanghil a nakabantay. Ha balang poltaay a-sa a-san nakasolat a ngalan lanlabinloway lipi ni Israel. 13 Mainhitotloy polta ha halban diriksyonno ayti nakaarap yay padir: tolo habaytan, tolo ha mayanan, tolo habagatan tan toloy namaot ha libaba.14 Yay padir anamaot ay impatokloha labinloway bato a pondasyon. Ha

Impatnag 21:15 453 Impatnag 22:5balang baton pondasyon ay a-sa a-san nakasolat a ngalan lan labinlowayapostolis nan Kordero.

15 Yay anghil a naki-totol kongkoay main yan ga-got nin hohokat abalitok, ta ipanokat na konan syo-dad, pati pawpolta tan yay padira nakapalibol. 16 Yay syodad aykwadrado, ta parihoy hokat nin kaan-lohan tan kalawangan. Hin hinokatnan anghil yay syodad, yay kaanlo-han ay lowanlibo tan a-pat a yatos(2,400) a kilomitro, anorin anamaotkapara yay hokat nin kalawangan tankata-gayan. 17 Hinokat nay namaot akakorpalan nan padir. Yay hokat aya-nom a polo tan lima (65) a mitroayon ha hohokat tamon tawo a gi-namit nan anghil. 18 Yay padir aygawa ha mablin bato a anha-wayan“haspe”, kot yay mismon syodad ayporon balitok a anhominag nin bi-lang kalinon hamling. 19 Yay baw-bato a pinamatokloan padir nan syo-dad ay sadya pinaganda ta yay gi-namit ay halban klasin mangablinbato. Yay primiron bato ay haspe,yay ikalwa ay sapiro, yay ikatlo kalse-donia, yay ika-pat esmeralda, 20 yayikalima onise, yay ika-nom kornalina,yay ikapito krisolito, yay ikawaloberilo, yay ikasiyam topasyo, yayikamapolo krisoprasa, yay ikalabin-a-sa hasinto, tan yay ikalabinlowa ayamatista. 21Yay labinlowaypoltay na-maot nin padir ay labinloway pirlas tabalang polta ay gawa ha a-say mahi-ban a pirlas. Bi-sa, yay kalsada nansyodad ay poron balitok a anhominagnin bilang hamling.

22 Homin akon na-kit a timplo itawkonan ya-rin a syodad, ta itaw mismoyay ansambawon, a homin laloma noambo yay Dios a Katawan a Maka-pangyayari ha halban, tan yay Ko-rdero. 23Ambonankailangannin syo-dad yay awlo o yay bolan para maminhawang, ta mahawang ana bana halinggas nan Dios, tan yay Kordero na-maot a impagka-hawang itaw. 24 Yayhawang a ampangibat konan ya-rin

a syodad ay mamin hawang konlanintiron tawtawo a inlipyas ibat habalang nasyon. Bi-sa, hilay aw-ariha kalotaan ay ison la awiton a mainlan kayamanan tan laloma ot a baw-bagay a karangalan la. 25 Yay paw-poltan lomoob ha syodad ay abirtomanaga-awlo, [labay totolon, kay anaan-ihara] ta homin anan yabi itaw.26 Hila man a tawtawo ha balangnasyon ay awiton la syimpri itawa kayamanan tan laloman bawbagaya karangalan la. 27 Balo ta hominmakaloob ison ni hinoman a tawo aka-pariril ha hilap nan Dios o hino-man ot a anggomwa nin karingoyan,ni hilay mangagalotoy. Yay makaloobbongat ay hiladtaw tawtawon yayngalan kot nakasolat ha libro nanKordero a listawan nin hilay binyanbiyay homin anggawan.

221 Bi-sa impa-kit na ot anghil

kongkoy a-say malinis a kabatwan aampangibatan lanomaampakapaminbiyay. Yay lanom ay nanglinô-linô a bilang kristal, tan yadti ayampangibat ha trono nan Diostan Kordero. 2 Andomaloy yadtiha botlay kalsada nan syodad.Ha mi-dobali kabatwan ay mainpawpoon kayon ampakapamin biyay,a bolan-bolan kot ampamonganhakalako-hakalakoy klasin bonga.Yay bawbolong ay an-ipanambal nintawtawo ha balang nasyon. 3 Itawkonan ya-rin a syodad ay homin anani anyaman magbagay a maihompanan Dios.

Yay main itaw ay trono nan DiostanKordero. SambawonyayDios itawnin halban ma-magsirbi na. 4 Ma-kitla mismoy lopa na, tan yay ngalan naay nakasolat ha walong la. 5 Hominanan yabi itaw, kanya ambo lay nankailangan a lamparawan ni hawangnan awlo, ta mismo yay Dios aKatawan a impagka-hawang la, tanmag-ari hilay nan anggan-angga.

Lomato hi Jesus

Impatnag 22:6 454 Impatnag 22:206 Wana ot anghil kongko, “Yadtin

hawhalita ay potog tan ma-pasimalaan. Yay Dios a Katawannin hilay bawbanal a propita aynamihogo yan a-say anghil na paraipa-kit komoyon ma-magsirbi nayay kailangan mangyari ha kay namaboyot a panaon.”

7 Bi-sa wani Jesus, “Tandaan moyo:Tampol akoy nanmakalato. Makalmayay tawon anhomonol ha hola a im-panakom nan Dios a naisolat konanyadtin libro.”

8 Mismon hiko hi Juan yaynakalngo tan naka-kit nin yadtinbawbagay a insolat ko. Pa-makayarikon nalngo tan na-kit yadtin baw-bagay ay nanalimokor akon palokobpara somamba komon ha arapan nananghil a nama-kit kongko nin yadtinhalban. 9 Kot wana kongko, “Ando!A-sa koy namaot ma-magsirbi nanDios a bilang komo tan hilay kaparamon propita nan Dios, pati halbanlan anhomonol ha nakasolat konanyadtin libro. Yay Dios a dapat monsambawon!”

10 Wana ot kongko, “Ando moisikrito yay impatnag komo tongkolha pawpangyayari ha lomato apanaon a insolat mo konan yadtinlibro, ta madani nan mangyari odti.11 Hilay dawdoka ay magpatoloyhilay na ingat ha pa-makadoka, hilaymawmarolmong a isip ay isigi lay naingat a pa-makamarolmong la. Balota hikamoy anggomwa labah, itoloymoyoy kagogwa labah, tan hikamoybanal, itoloy moyoy pa-makabanalmoyo.”

12Wanay namanni Jesus, “Tandaanmoyo: Tampol akoy nan makalato.Awit koy kabayaran a itobalo koha balang a-sa ayon ha gawgawamoyo. 13 Hiko yay Alpha tan Omega,[labay totolon, hikoy] ompisa tanpanganggawan nin halban bagay, yaypinakao-na tan pinakahoyot ha hal-ban.

14 “Makalma hilay anhomonol hakawkapanogoannanDios, ta biyanhi-

lan karapatan lomoob ha syodad tanmangan bongan kayon ampakapaminbiyay. 15 Kot ma-bati ha likol syo-dad hilay kapa-halan kot aw-aso banaha gawgawa lan kapa-pariril, hilayanggomwa bawbagay a anlamoan aw-orasyon, hilayma-mabayi oma-maki-lalaki, hilay ma-mangmatin tawo, hi-lay ansomamba ha dios-diosan, tanhilay magalotoy ha halita tan hagawa.

16 “Hiko hi Jesus a nanogo ninanghil ko para ipamalita yadtin baw-bagay komoyon halban gawgroponantompol. Ibat ako ha lipi ni David.Kaalimbawaan ko ay na-pakahawanga kabontatala,” wani Jesus. 17 YayIspirito nanDios tan yay pa-hal nobyaa kakahal nan Kordero ay wanla,“Mako kay na iti!” Hikamoy am-panglongo, halitaon moyoy namaot,“Mako kay na iti!”

Hinoman a pa-hal malata, domanikamoy na, ta balang malabay aymatanggap nan homin bayar yaylanom a ampakapamin biyay.

Hoyot a Bibilin18 Hikoy naman yadti hi Juan, a

ampamibibilin ha balang ampakalngonin yadtin aw-impatnag tongkol halomato a panaon a nakasolat konanyadtin libro: Hinoman a mama-lahha nawnakasolat iti ay ipa-lah naynamaot Dios ha parosa na kona yaydawdya-dya a nabanggit iti konanyadtin libro. 19 Hinoman anamaota mama-wah nin nakasolat a impat-nag konan yadtin libro ay alihon naynamaot Dios yay ngalan na ha li-bron listawan nin hilay binyan biyayhomin anggawan, tan alihan ya ot ninkarapatan mi-wan ha MasagradonSyodad, tan kay ya makatanggaplaloma ot a bawbagay a nabanggit itikonan yadtin libro. 20 Oyay wani Je-sus, yay mismon ampamaptog konanyadtin bawbagay, “Talagan madanikoy nan makalato.”

[Wangkoy namaot,] “Amen.Makalato kay na komon Jesus aKatawan.”

Impatnag 22:21 455 Impatnag 22:2121 Hikamoy halban, patoloy moyo komon matanggap a kaabigan nan

Katawan tamon Jesu-Cristo. Amen.