ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΕΚΕΙ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΠΕΤΡΕΣ;

Η έρευνα εθνογραφικής αρχαιολογίας

γύρω από την ανασκαφή της Στελίδας Νάξου

και κάποια πρώτα πορίσματα

Γ’ Διεθνές Κυκλαδολογικό Συνέδριο – Σύρος, Ερμούπολη 2016

Στέλιος Λεκάκης, McCord Centre - Newcastle University Κλαίρη Γιαννίρη, Πανεπιστήμιο Αθηνών Διονύσης Καλογερόπουλος, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Στόχοι της έρευνας

▸ Συλλογή πληροφοριών για την ιστορία και λαογραφία της περιοχής της Στελίδας και του χωριού Άγιος Αρσένιος

▸ Συλλογή προφορικών μαρτυριών και απόψεων των κατοίκων και των επισκεπτών της περιοχής σχετικά με την ανασκαφική δραστηριότητα τα ευρήματα που προκύπτουν

▸ Συζητήσεις σε σχέση με τους τρόπους διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού

▸ α’ φάση: Μάιος - Ιούλιος 2015 | β’ φάση: Ιούλιος 2016

Eρωτηματολόγιο ημιδομημένων συνεντεύξεων

Δημοσιεύσεις στον ηλεκτρονικό τύπο

http://bit.ly/1UlXNuj

http://bit.ly/1FherYo

Χώρος ενδιαφέροντος

Χρήσεις της Στελίδας

Αγριόχορτο “προβάτσα”

+ ποιμενική δραστηριότητα

Βαμβάκι + καπνόςΠατατόσπορος + πατάτα

Άτσαχας (τσακμακόπετρα)

Χρήσεις της Στελίδας

Ψάρεμα πέστροφας Συλλογή αλατιού

Ο Πύργος Στελίδας

Χωράφια ως κληρονομιά στα “ανεπρόκοπα παιδιά”

Αλλαγή δραστηριοτήτων

• 1960-1970: Υποχώρηση αγροτοποιμενικών δραστηριοτήτων

• Τουριστική δραστηριότητα από αλλοδαπούς και ημεδαπούς που ψάχνουν στα νησιά έναν χώρο απομόνωσης και επαφής με τη φύση

• 1958-1960: Μερική αποξήρανση λιμνοθάλασσας και κατασκευή αεροδρομίου Νάξου (1992)

• 1980: Σημαντικές διαφοροποιήσεις χρήσεων γης - οικοδόμηση

• 1990 κ.ε.: Τουριστικές μονάδες και θερινές κατοικίες

Στα όρια ή εκτός νομιμότητας;

Χάρτης δηλωμένων αυθαιρέτων, ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2012

Λιμνοθάλασσα

Λιμνοθάλασσα

• Μερική αποξήρανση λίμνης

• Αποκοπή από τη θάλασσα

• Κατασκευή περιφερειακού

• Κατασκευή αεροδιαδρόμου

Άγιος Αρσένιος

• Νοηματική και διοικητική σύνδεση με τον Άγ. Αρσένιο

• Στην παράδοση: Η Στελίδα ως πρώτη θέση του χωριού

• Σήμερα: Η Στελίδα ως τα “καλοκαιρινά” - χώρος τουριστικών δραστηριοτήτων για τους Αγερσανιώτες

Ευρήματα ερευνών Πύργου Στελίδας

https://stelida.mcmaster.ca

Παλαιολιθική αρχαιολογία και κράτος

• Η ελληνική νεοτερικότητα και το νεοκλασικό παράδειγμα

• Η υλικότητα του κλασικού παρελθόντος

• Τα στερεότυπα της ερμηνείας

• Το εκπαιδευτικό πλαίσιο

• Ψευδοαρχαιολογία και στερεότυπα

• Αποσπασματική έρευνα, μελέτη & αξιολόγηση παλαιολιθικών καταλοίπων στην Ελλάδα

• Δαρβινική θεωρία και εκκλησία

Το εκπαιδευτικό πλαίσιο: Βιβλίο Ιστορίας Α’ Γυμνασίου

Αρχαιολογίες των εμπλεκομένων κοινοτήτων - ενδείξεις

•Αρχαιολόγοι: «Είμαστε οι κακοί μπάτσοι. Στα μάτια των ντόπιων πάντα ήρωας είναι ο εξωτερικός ερευνητής, ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο, ο Renfrew στην Κέρο, ο Carter στη Στελίδα… Ο Έλληνας αρχαιολόγος … δεν είναι ήρωας, είναι ο μαλάκας που του επέβαλε τις ζώνες.»

•Ξενοδόχοι: «Συνομωσία, δεν θα μας αποζημιώσει κανείς» | «Γιατί να μην έχει προβληθεί παραπάνω; ... τώρα καλοκαιριάτικα, ποιος θα ασχοληθεί;»

•Ιδιοκτήτες: «Πότε τελειώνει η έρευνα;»

•Ενδιαφερόμενοι: «Βρήκαν τον άνθρωπο στη Στελίδα;»

•…

« »: Αποσπάσµατα συνεντεύξεων.

Αρχαιολογία και capital controls

•Η ανακοίνωση του δημοψηφίσματος κατά τη διάρκεια της εθνογραφικής έρευνας

•Παλαιολιθική αρχαιολογία + Eurogroup, Euroworking group, IOU, ΑΕΠ …

•Η χρυσή γουρούνα και τα γουρουνάκια, «για να σωθούμε όλοι»

•Η ιδιοκτησία των αρχαιοτήτων

Αρχαιολογία και capital controls

«Εκεί που σκάβετε, έχει καμιά σπηλιά να χώσουμε τα λεφτά, να μην τα έχουμε σπίτι; Όλα τα χωράφια στη Νάξο είναι γεμάτα»

Ευχαριστούμε!