4 1

Budget in Brief

ថវិកាសង្ខេប

ថវិកាសង្ខេប

2015

Budget in Brief

ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា Kingdom of Cambodia

ជាតិ សាសនា ព្រះម្ហារសព្ត Nation Religion King

ព្រសួខង្សដ្ឋរិចច និខហិរញ្ញវតថុ Ministry of Economy and Finance

នាយរដ្ឋឋ នថវកិានីយរម្ម ននអគ្គនាយរដ្ឋឋ នថវកិា General Department of Budget, Budget Formulation Department

ច្បាប់ស្តពីហីរិញ្ញវត្ថសុ្ម្រាប់ការម្ររប់ម្ររងឆ្ន ាំ២០១៥ ម្រត្វូបានររៀបច្បាំរៅក្នងុបរកិារណ៍ដែលក្ម្ពជុាបាននងិក្ាំពងុរ្វើែាំរណើររៅរលើរនលងននលទ្ធិ

ម្របជា្បិរត្យ្យនងិនតី្រិែឋ ម្រពម្ទាំងធានានងិរក្ាបាននូវ ស្នដភិាព ស្ថ ិរភាពនរោបាយ្ សាម្រគភីាព នងិការបម្រងបួបម្រងមួ្ជាត្ ិ រោយ្ដអែក្

រលើភាពចាស់្ទុ្ាំខាងនរោបាយ្។ ទ្នទឹម្នងឹរនេះ រស្ែឋក្ិច្បចក្ម្ពុជាក្៏បានឈានែលែ់ាំណាក្ក់ាលននការអភិវឌ្ឍថ្មីមួ្យ្ រកឺ្ាំពងុកាល យ្ខ្លួនជា

ម្របរទ្ស្ច្បាំណូលម្្យម្ក្ម្រមិ្ត្ទប និងស្ថ តិ្ក្នុងែាំរណើរននការផ្លល ស់្បដូរជារច្បនាស្ម្ពន័ធ។

Law on Financial Management for 2015 has been prepared in the context that Cambodia is moving on the path of democracy and rule of law while peace, political stability, solidarity and unity of the nation have been en-sured and preserved based on the political seniority. Furthermore, Cambodian economy is at a new stage of de-velopment, transformation process of becoming a lower middle income country.

ទសសន វិជា និខង្ល ការណ៍ននការង្រៀបចំថវិកាឆ្ន ២ំ០១៥ Philosophy and Principle of 2015 Budget Preparation

១-រោរពឲ្យបាននូវម្រក្បខ្ណឌ ា៉ា ម្រក្ូរស្ែឋក្ិច្បច ដែលបានក្ាំណត្់

២-បរងកើនការអារភាា ប់ថ្វិការៅនឹងរោលនរោបាយ្

៣-ម្របឹងដម្របងម្របមូ្លច្បាំណូលឲ្យអស់្លទ្ធភាព នងិអស់្ស្កាក នពុល

៤-ររៀបច្បាំម្រក្បខ្ណឌ ច្បាំណាយ្រោយ្ដអែក្រលើលទ្ធភាពថ្វិកា៖

ម្របសិ្ទ្ធភាពទាំងក្ម្រមិ្ត្ វិភានន ៍ និងក្ម្រមិ្ត្ម្របត្ិបត្តិការ/បរច្បចក្រទ្ស្

៥-អារភាា ប់ការែាំរ ើងម្របាក្រ់បៀវត្ស នងិការដក្ទ្ម្រម្ងម់្របពន័ធរបៀវត្ស រៅ

នងឹការដក្ទ្ម្រម្ងម់្របពន័ធរែឋបាលសាធារណៈ ការដក្ទ្ម្រម្ងហ់រិញ្ញវត្ថសុាធារណៈ

នងិការម្របយ្ទុ្ធម្របឆ្ាំងនងឹអាំរពើពកុ្រលយួ្

៦-បនដពម្រងងឹរោយ្ម្របុងម្របយ្ត័្នខ្ពស់្ ក្នងុការម្ររប់ម្ររងបាំណលុសាធារណៈ

1. Strictly follow pre-specified macroeconomic framework1

2. Strengthen the linkage between budget and policy

3. Collect revenues as efficiently and effectively as possible

4. Prepare expenditure framework based on the affordability of budget and improvement in allocation and technical efficiency

5. Link the increase in wage and wage system reform with public administration reform, public finance re-form and the fight against corruption.

6. Continue strengthening public debts management

ព្របខណឌ ម៉ា ព្រូង្សដ្ឋរិចច (២០១៣-២០១៥) Macroeconomic Framework (2013-2015)

ស្ចូ្បនាក្ររស្ែឋក្ចិ្បចស្ាំខាន់ៗ

Key economic indicators

2013

អន.ុ Act.

2014បា៉ាន.់

Est.

2015ពា.

Forecast

អស្ស្ នថ្លបច្បចបុបនន (ពានល់ានររៀល)

Nominal GDP (Billions Riel) 61,414 67,643 74,444

ក្ាំរណើនអស្ស្ ពិត្ (%)

Real GDP Growth (%) 7.4% 7.0% 7.0%

អស្ស្ ស្ម្រាប់ាន ក្់ (ែុលាល រ)

GDP per capita (USD) 1,043 1,130 1,225

អម្រាអត្ិអរណា (ម្្យម្ម្របចាាំឆ្ន ាំ)

Inflation Rate (Year Avg.) 3.0% 3.5% 3.5%

អម្រាបដូរម្របាក្់ (ររៀល/ែុលាល រ)

Exchange Rate (Riel/USD) 4,025 4,050 4,050

ឱនភាពរណនចី្បរនដ (%អស្ស្) Current Acc. Deficit (%GDP)

-12.5% -11.1% -10.3%

ទុ្នបម្រមុ្ងអនតរជាត្ិ (លានែុលាល រ)

Int. Foreign Reserves (Millions USD)

3,564 4,593 5,144

ថ្វិកាឆ្ន ាំ២០១៥ ជាថ្វិកាានច្បរិត្ដក្ទ្ម្រម្ង់ នងិដក្លម្ែទាំងដអនក្

ររៀបច្បាំ ទាំងដអនក្ខ្លឹម្សារ រែើម្បីបរម្រម្ើជាឧបក្រណ៍ែ៏ានម្របសិ្ទ្ធភាព

រ ល្ើយ្ត្បរៅនឹងរោលនរោបាយ្អាទិ្ភាពរបស់្រានរោឋ ភបិាលនងិ

បាំណងម្របាថ្នន របស់្ម្របជានន ក្នងុបរកិារណ៍ ស្ាហរណក្ម្មសីុ្នរម្រៅ

ក្នុងត្ាំបន់ ការ វិវឌ្ឍននស្ក្លភាវបូនីយ្ក្ម្ម ក្៏ែូច្បជាការពម្រងងឹ

ស្ម្ត្ថភាពម្ររប់ម្ររងការអភិវឌ្ឍរស្ែឋក្ិច្បច-ស្ងគម្ ឱយម្រស្បរៅនឹង

ែាំណាក្់កាលថ្មីរបស់្ក្ម្ពុជា។

Budget 2015 is a budget with in-depth reform charac-teristics and with the improvement of both preparation process and its contents to serve as an effective tool for responding to the priority policies of the government and to the desire of the people in the context of the re-gional integration, globalization, as well as the man-agement capacity for economic and social develop-ment, in line with the new phase of Cambodia.

ង្សចរតីសនិនដ្ឋឋ ន Conclusion

ររម្រាងច្បាំណាយ្ Projected Expenses

2015ច្បប. BL

(លានររៀល ) Millions Riel

%ក្ាំរណើន

%Change

%អស្ស្

% GDP

ច្បាំណាយ្ច្បរនដថ្វកិារែឋ

Total Current Expenditure 9,806,600 12.46 13.17

បនទុក្បុរគលិក្

Wage Expense 4,767,596 23.40 6.40

មិ្នដម្នបនទកុ្បុរគលកិ្

Non-Wage Expense 5,039,004 3.76 6.77

-ថ្វកិាថ្នន ក្ជ់ាត្ ិ

National Budget 9,275,161 12.17 12.46

បនទុក្បុរគលិក្

Wage Expense 4,566,407 20.71 6.13

មិ្នដម្នបនទកុ្បុរគលកិ្

Non-Wage Expense 4,708,754 4.97 6.33

-ថ្វកិាថ្នន ក្រ់ម្រកាម្ជាត្ ិ

Sub-national Budget 974,335 65.30 1.31

បនទុក្បុរគលិក្

Wage Expense 201,189 149.19 0.27

មិ្នដម្នបនទកុ្បុរគលកិ្

Non-Wage Expense 773,146 51.98 1.04

សូចនាររ (%ផសស)

Indicators (%GDP)

2014 ច្បប. BL.

2015 ច្បប. BL.

ច្បាំណូលច្បរនដ

Current Revenue 0.84 0.89

ច្បាំណាយ្ស្រុប

Total Expenditure

1.05 1.49

ច្បាំណាយ្ច្បរនដ

Current Expense 0.87 1.31

ច្បាំណាយ្ម្លូ្ន

Capital Expenditure 0.18 0.18

ចំណាយបនទុរបុគ្គ ិរ និខមិ្នមម្នបនទុរបុគ្គ ិរ ឆ្ន ២ំ០១៥

Wage and Non-wage Expenses 2015

ចំណូ -ចំណាយថ្នន រ់ង្ព្កាម្ជាតិ ឆ្ន ២ំ០១៥ Sub-national Revenue and Expenditure 2015

ចំមណរព្រសួខអនុវតតថវិការម្មវិធី ជាភាគ្រយននចណំាយ

ចរនតថ្នន រជ់ាត ិឆ្ន ២ំ០១៥ Share of Ministries with Program

Budget as % National Current Budget 2015

4.45% 1.21%

0.72%

17.07%

1.27%

11.03%

0.38%

1.62%

1.38% 3.49%

ថ្ វកិាម្និ

ដម្នក្ម្ម វ ិ្ ី

ស្របុ

ម្រក្ស្ងួរស្ែឋក្ចិ្បច នងិហរិញ្ញវត្ថុ MEF)

ម្រក្ស្ងួររៀបច្ប ាំដែនែ ីនររបូនយី្ក្ម្ម នងិស្ ាំណង ់ MLMUPC)

ម្រក្ស្ងួយ្តុ្ត ិ្ ម្ MOJ)

ម្រក្ស្ងួអបរ់ យ្ ុវនន នងិក្ ី MOEYS)

ម្រក្ស្ងួការ រ នងិបណតុ េះបណាត ល វជិាា នវីៈ MLVT)

ម្រក្ស្ងួស្ខុាភបិាល MOH)

ម្រក្ស្ងួក្ចិ្បចការនារ MWA)

ម្រក្ស្ងួក្ស្កិ្ម្ម រកុា ម្របា ់នងិរនសាទ្ MAFF)

ម្រក្ស្ងួអភវិឌ្ឍន ៍ននបទ្ MRD)

ម្រក្ស្ងួសាធារណការ នងិែកឹ្នញ្ាូន MPWT)

Total Non-PB

2 3

Budget in Brief

ថវិកាសង្ខេប

Budget in Brief

ថវិកាសង្ខេប

វស័ិ្យ្ /អនុវស័ិ្យ្ Sector/Sub-sector

2014 បា៉ាន.់ Est.

2015 ពា. Forecast

ក្ស្កិ្ម្ម Agriculture 29.70% 29.00%

ែាំណាាំ Crops 17.50% 17.09%

នលអល Fisheries 7.05% 6.94%

ឧស្ាហក្ម្ម Industry 25.31% 26.18%

វាយ្នភណ័ឌ ,ស្ាំរលៀក្បាំពាក្ ់នងិ

ដស្បក្រនើង Textile, Wearing

Apparel & Footwear

10.09% 10.45%

ស្ាំណង់ Construction 8.28% 8.76%

រស្វាក្ម្ម Services 39.21% 39.43%

ពាណិនាក្ម្ម Trade 8.96% 8.90%

ស្ណាឋ ោរនិងរភាននយី្ោឋ ន Hotels & Restaurants

5.14% 5.36%

ហិរញ្ញវត្ថុ Finance 1.72% 1.75%

អច្បលនម្រទ្ពយ និងនាំន ួ Real Estate & Business

6.16% 6.26%

ព្របខណឌ ហិរញ្ញវតថុសាធារណៈឆ្ន ំ២០១៥ Public Finance Framework 2015

ច្បាំណចុ្បរលច្បរធាល ជាងររននថ្វិកាឆ្ន ាំ២០១៥ រកឺាររផ្លត ត្ការយ្ក្ច្បតិ្តទ្កុ្ោក្ព់រិស្ស្រៅរលើការត្រម្លើងរបៀវត្សម្ន្រនតរីានការសីុ្វលិនងិក្ងក្ាល ាំង

ម្របោបអ់ាវុ្ ម្ររបម់្របរភទ្, ទ្នទមឹ្នងឹការបរងកើនច្បាំណាយ្រលើស្ក្ម្មភាពអាទិ្ភាព និងការដក្ទ្ម្រម្ង់ស្ាំខាន់ៗ ក្នងុវិស័្យ្រែឋបាលទូ្រៅ វិស័្

យ្ការពារជាត្ិ ស្នតិសុ្ខ្នងិស្ណាត ប់ធាន ប់សាធារណៈ, វិស័្យ្ស្ងគម្ក្ិច្បច នងិវិស័្យ្រស្ែឋក្ិច្បច។ ជាក្់ដស្តង ថ្វិកាឆ្ន ាំ២០១៥បានបរងកើន

ច្បាំណាយ្បនទុក្បុរគលិក្ពីក្ម្រមិ្ត្រោល៤០%ននច្បាំណាយ្ច្បរនតស្រុប ឱយរ ើងរហតូ្ែល់ម្របាណ៤៨,៦២% ននច្បាំណាយ្ច្បរនតស្រុប ដែល

រស្ម ើម្របាណ៦,៤០% ននអស្ស្ក្នុងរោលរៅរលើក្ក្ម្ពស់្នវីភាពរបស់្ម្ន្រនដរីានការ នងិក្ាល ាំងម្របោប់អាវុ្ នងិរលើក្ក្ម្ពស់្រុណភាព

នងិម្របសិ្ទ្ធភាពននរស្វាសាធារណៈនូនម្របជាពលរែឋទូ្រៅ ទ្នទឹម្នងឹការបនតស្នស ាំស្ាំនច្ប នងិការរ្វើវិចារណក្ម្មច្បាំណាយ្មិ្នដម្នបនទុក្

បុរគលកិ្ នងិការធានាបានជាសារវនតនវូច្បាំណាយ្វិនិរោរ រែើម្បីម្រទ្ម្រទ្ង់ក្ាំរណើនរស្ែឋក្ិច្បចែូច្បដែលបានរម្រោងទុ្ក្។

The outstanding point of the budget 2015 is to focus particularly on the increase in salary of civil servants and the armed forces of all kinds, while also increasing the spending on priority activities and key reforms in the general administration sector, defense-security and public order sector, social sector and economic sector. Actual Budget 2015 has increased Wage Expense from a threshold of 40% to about 48.62% of the total current expenditure, which equals approximately 6.40% of GDP for the purpose of promoting the livelihoods of offi-cials and armed forces and to improve the quality and efficiency of public services to ordinary people, along with the continued savings and rationalize non-wage expenses and essentially guarantee the investment costs to sustain economic growth, as pre-specified.

សូចនាររថវិកា (%ផសស) Budget Indicators (%GDP)

2014 ច្បប. BL.

2015 ច្បប. BL.

ច្បាំណូលក្នងុម្របរទ្ស្ថ្វិការែឋ

Total State Domestic Revenue 15.52% 15.87%

ច្បាំណូលច្បរនដថ្វកិារែឋ Total Current Revenue

15.18% 15.69%

ច្បាំណាយ្ស្រុបថ្វិការែឋ

Total State Expenditure 20.90% 21.09%

ច្បាំណាយ្ច្បរនដថ្វកិារែឋ Total current Expense

12.87% 13.17%

អត្រិរក្ច្បរនត Current Surplus 2.31% 2.52%

ឱនភាពស្របុ Total Deficit -5.39% -5.22%

វស័ិ្យ្/អនុវស័ិ្យ្ Sector/Sub-sector

2014បា៉ាន.់ Est.

2015ពា. Forecast

ក្ស្កិ្ម្ម រនសាទ្ នងិនម្រពរ ើ Agriculture, Fishery & Forestry

0.6% 0.9%

ក្នុងរនាេះ ែាំណាាំ Crops 0.3% 0.4%

ឧស្ាហក្ម្ម Industry 2.9% 2.8%

ក្នុងរនាេះ ឧស្ាហក្ម្មកាត្រ់ែរ Garment Industry

1.2% 1.5%

ស្ាំណង់ Construction 1.1% 0.8%

រស្វាក្ម្ម Services 2.9% 2.8%

ក្នុងរនាេះ ពាណិនាក្ម្ម Trade 0.5% 0.5%

ស្ណាឋ ោរ និងរភាននីយ្ោឋ ន Hotels & Restaurants

0.4% 0.5%

អច្បលនម្រទ្ពយ និងនាំន ួ Real Estates & Business

0.6% 0.5%

ពនធរលើអលតិ្អលែក្ឧបត្ថម្ភ្ ន

Taxes on Products less Subsidies 0.6% 0.4%

ក្ាំរណើន អស្ស្ នថ្លរថ្រ Real GDP Growth

7.0% 7.0%

សូចនាររ (%ផសស) Indicators (%GDP)

2014 ច្បប. BL.

2015 ច្បប. BL.

ច្បាំណូលថ្វិកាថ្នន ក់្ជាត្ិស្រុប

Total National Revenue 20.16 20.33

ច្បាំណូលក្នុងម្របរទ្ស្ថ្នន ក្ជ់ាត្ ិ National Domestic Revenue

14.68 14.98

ច្បាំណូលច្បរនតថ្នន ក្់ជាត្ ិ National Current Revenue

14.33 14.80

ច្បាំណូលម្ូល្ន Total Capital Revenue

5.83 5.54

ម្ូល្នក្នុងម្របរទ្ស្ Domestic Capital Revenue

0.34 0.18

ម្ូល្នរម្រៅម្របរទ្ស្ Foreign Capital Revenue

5.49 5.36

សូចនាររ (%ផសស) Indicators (%GDP)

2014 ច្បប. BL.

2015 ច្បប. BL.

ច្បាំណាយ្ថ្វិកាថ្នន ក់្ជាត្ិស្របុ Total National Expenditure 20.06 20.20

ច្បាំណាយ្ច្បរនតថ្នន ក្់ជាត្ ិ National Current Expenditure 12.20 12.46

ច្បាំណាយ្ម្លូ្នថ្នន ក្់ជាត្ ិ National Capital Expenditure 7.86 7.74

វិនិរោរសាធារណៈ

ហិរញ្ញបបទនក្នងុម្របរទ្ស្ Domestic Financed Investment

2.27 2.20

វិនិរោរសាធារណៈ

ហិរញ្ញបបទនរម្រៅម្របរទ្ស្

Foreign Financed Investment 5.11 4.95

ការទ្ូទត្់ម្របាក្់ខ្ច ី Loan payments 0.49 0.59

វិភាគ្ននមម្វិសយយង្ក្រនុខរងំ្ណនននន ផសស Sectoral contributions to the growth of GDP

មផនរសំខាន់ៗននង្សដ្ឋរចិចជា %ផសស (មម្នថៃបចចុបបនន) Important Shares of Economy as %GDP (at current price)

ចំណូ ថវិកាថ្នន រជ់ាតឆិ្ន ២ំ០១៥ ជា %ផសស National Revenue 2015 as %GDP

ចណំាយថវិកាថ្នន រជ់ាតិឆ្ន ២ំ០១៥ ជា %ផសស National Expenditure 2015 as %GDP

6,6

93

,37

7

8,5

94

,32

7

9,3

00

,31

7

10

,51

7,4

49

11,8

12

,53

0

10

,94

2,9

36

12

,40

5,7

43

13

,47

5,9

23

14

,16

7,4

49

15

,69

9,5

29

69

2,8

91

1,4

85

,55

7

1,6

93

,14

8

1,5

64

,36

5

1,8

72,3

44

-4,2

49

,55

8

-3,8

11,4

15

-4,1

75,6

06

-3,6

50

,00

0

-3,8

86

,99

9

-5,000,000

0

5,000,000

10,000,000

15,000,000

2011 2012 2013 2014 . 2015 .

លានររៀល Millions Riel

ច្បាំណូលក្នុងម្របរទ្ស្ថ្វកិារែឋ ច្បាំណាយ្ថ្វិការែឋស្របុ អត្ិររក្ច្បរនត ឱនភាពស្របុ

State Domestic Revenue Total State Expenditure Current Surplus Total Deficit

BL. BL.

47.86%

36.55%

13.31%

ច ំមណរជាភាគ្រយននចណំូ ចរន ថ្នន រជ់ាតមិម្សាថ ប យនព្បម្ ូចណំូ

% Share of National Current Revenue by Revenue Institutions

General Department of Customs

and Excise of Cambodia

General Department of Taxation

Other Tax Revenues

Non-tax Revenue