Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1821-1948

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ :ΜΗΣΙΟΥΛΗ ΓΙΑΝΝΗ &ΝΑΝΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Γεγονότα πριν από τον σχηματισμό του πρώτου ελληνικού κράτους.

Τα πρώτα ελληνικά σύνορα γραμμή Αχελώου-Σπερχειού. Βελτίωση των αρχικών συνόρων. Προσάρτηση των Επτανήσων στο ελληνικό κράτος. Δεύτερη επέκταση των ελληνικών συνόρων Θεσσαλία &

Άρτα. Βαλκανικοί πόλεμοι. Ά Παγκόσμιος Πόλεμος Μικρασιατικός πόλεμος. Ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Ίδρυση στα 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας της Φιλικής Εταιρείας με πρωτεργάτες τους : Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ και Εμμανουήλ Ξάνθος.

Κήρυξη της μεγάλης ελληνικής επανάστασης τον Μάρτιο του 1821.

Στις 22 Φεβρουαρίου οι Μεγάλες Δυνάμεις υπογράφουν το Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας, με το οποίο η Ελλάδα αναγνωριζόταν σαν κράτος κυρίαρχο και ανεξάρτητο.

Αναγόρευση του Όθωνα στα 1833 από τις Μεγάλες Δυνάμεις ως βασιλιά των ελλήνων, εγκαθιδρύοντας στη χώρα την απόλυτη μοναρχία.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ ΓΡΑΜΜΗ ΑΧΕΛΩΟΥ-ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ

Στα 1830 οι Μεγάλες Δυνάμεις και η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπογράφουν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου ( Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας), την πρώτη διπλωματική πράξη που αναγνωρίζει την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος καθορίζοντας παράλληλα και τα πρώτα ελληνικά σύνορα. Έτσι, με το τέταρτο Πρωτόκολλο του Λονδίνου (Φεβρουάριος 1830) τα σύνορα ορίζονται από τη γραμμή των ποταμών Αχελώου (Ασπροπόταμου) και Σπερχειού. Περιλαμβάνεται η «Νήσος Εύβοια ολόκληρος, αι Δαιμονόνησοι (Σποράδες), η νήσος Σκύρος και αι νήσοι αι εγνωσμέναι το αρχαίον υπό το όνομα Κυκλάδες, συμπεριλαμβανομένης και της νήσου Αμοργού». Η παραπάνω σύμβαση υπήρξε μια από τις σημαντικότερες διπλωματικές επιτυχίες της κυβέρνησης Καποδίστρια.

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

Δύο χρόνια αργότερα, χάρη και στου επιδέξιους χειρισμούς του κυβερνήτη Καποδίστρια, η Ελλάδα κατόρθωσε να επιτύχει βελτίωση των αρχικών συνόρων. Συγκεκριμένα, διεύρυνε τα σύνορά της ενσωματώνοντας όλα τα εδάφη νοτίως της γραμμής Αμβρακικού κόλπου-Παγασητικού κόλπου (συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, 1832 - πέμπτο Πρωτόκολλο του Λονδίνου 1831). Το ελληνικό κράτος θα περιελάμβανε τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, την Εύβοια, τις Κυκλάδες και τις Σποράδες.

ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Η πρώτη επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους ήρθε σε περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του με την ενσωμάτωση των Επτανήσων. Η Αγγλία πιεζόμενη σοβαρά από τους αγώνες των ριζοσπαστών Επτανησίων που αξίωναν ένωση με την Ελλάδα, πρόσφερε στον βασιλιά Γεώργιο τα Επτάνησα (1863). Έτσι, με τη συνθήκη που υπογράφτηκε στις 17/29 Μαρτίου 1864 ανάμεσα στις τρεις Δυνάμεις, την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, και στο ελληνικό βασίλειο τα Επτάνησα πέρασαν οριστικά στην ελληνική κυριαρχία στις 21 Μαΐου. Στις 23 Σεπτεμβρίου/5 Οκτωβρίου 1864 το IΓ' Ιόνιο Κοινοβούλιο υλοποίησε το σκοπό της σύγκλησής του αποφασίζοντας πανηγυρικά την Ένωση με την Ελλάδα σε "μία και αδιαίρετη πολιτεία υπό το συνταγματικό σκήπτρο του Γεωργίου A' ". Ο πολιτικός που δέσποζε την περίοδο αυτή ήταν ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ – ΘΕΣΣΑΛΙΑ & ΑΡΤΑ

Μετά από ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις, η Θεσσαλία (εκτός από την περιοχή της Ελασσόνας) και η επαρχία της Άρτας ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος το 1881. Η προσάρτηση πραγματοποιήθηκε σταδιακά και ο ελληνικός στρατός μπήκε στην πόλη του Βόλου στις 2 Νοεμβρίου 1881.

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

Στις 4 Οκτωβρίου 1912 η Οθωμανική Αυτοκρατορία κήρυξε τον πόλεμο κατά της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Την αμέσως επόμενη ημέρα, η ελληνική κυβέρνηση κήρυξε εκείνη τον πόλεμο ως μέλος του Βαλκανικού Συνασπισμού. Ύστερα από αρκετές επιτυχίες των συμμάχων στα πεδία των μαχών, ο Α‘ βαλκανικός πόλεμος τερματίστηκε και τυπικά με την υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου, με την οποία η Οθωμανική αυτοκρατορία υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά-βαλκανικά εδάφη της. Ωστόσο, σε ατμόσφαιρα καχυποψίας, η Ελλάδα και η Σερβία συμμάχησαν για να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις της Βουλγαρίας. Πράγματι, στα μέσα Ιουνίου 1913, ο βουλγαρικός στρατός επιτέθηκε ταυτόχρονα εναντίον τόσο των ελληνικών θέσεων όσο και των σερβικών. Ο Β‘ βαλκανικός πόλεμος ήταν πλέον γεγονός. Στη διάρκειά του, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε ολόκληρη την Α. Μακεδονία και τη Δ. Θράκη, φτάνοντας ως την Αλεξανδρούπολη.

Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα έχοντας ταχθεί στο πλευρό των νικητών, της Αντάντ, κατάφερε να επεκτείνει τα σύνορά της με μια σειρά από συμφωνίες. Συγκεκριμένα, η συνθήκη του Νεϊγύ (Νοέμβριος 1919) υποχρέωνε τη Βουλγαρία να παραιτηθεί από κάθε διεκδίκησή της στην Α. Μακεδονία και τη Δ. Θράκη (τα εδάφη αυτά δόθηκαν στην Ελλάδα) και να παραχωρήσει εδάφη της στη Ρουμανία και στη Σερβία. Παράλληλα, προβλεπόταν η δυνατότητα αμοιβαίας ανταλλαγής πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Ακόμη η συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920) επιβλήθηκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Τα νησιά Ίμβρος, Τένεδος και η Θράκη μέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης παραχωρούνταν στην Ελλάδα. Επίσης, ο σουλτάνος αναγνώριζε επίσημα την ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου και η Ιταλία παραχωρούσε στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός από τη Ρόδο. Η Αντάντ ανέθετε στην Ελλάδα τη διοίκηση της περιοχής της Σμύρνης για πέντε χρόνια. Στη συνέχεια, οι κάτοικοι της περιοχής θα αποφάσιζαν με δημοψήφισμα για την τύχη της. Τα Στενά τέθηκαν υπό διεθνή έλεγχο.

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ Οι διαδοχικές ελληνικές επιτυχίες στα πεδία

των μαχών είχαν σαν αποτέλεσμα την προώθηση του στρατού σε μια ζώνη εδαφών στη Μ. Ασία κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που όριζε η συνθήκη των Σεβρών. Η ζώνη αυτή οριζόταν από την γραμμή που σχηματιζόταν από τις πόλεις Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ.

Ωστόσο η Ελλάδα, λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τόσο την ζώνη της Σμύρνης όσο και την ανατολική Θράκη όπως όριζε η συνθήκη της Λοζάνης(24 Ιουλίου 1923). Με αυτή, επισημοποιήθηκε η τουρκική κυριαρχία στη Μικρά Ασία και στην Α. Θράκη, ενώ παραχωρήθηκαν στην Τουρκία και η Ίμβρος με την Τένεδο.

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Μετά τη λήξη του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου , η ηττημένη Ιταλία αναγκάστηκε να παραχωρήσει στην νικήτρια Ελλάδα τα Δωδεκάνησα. Έτσι στις 10 Φεβρουαρίου 1947 υπογράφεται στο Παρίσι συνθήκη ειρήνης μεταξύ των συμμάχων και των συνασπισμένων Δυνάμεων (και Ελλάδας) και της Ιταλίας, σύμφωνα με την οποία η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα νησιά της Δωδεκανήσου και τις παρακείμενες νησίδες. Στις 9 Ιανουαρίου 1948 με το άρθρο 1 του Νόμου υπ' αριθμ. 518 "Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα" της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων ορίζεται ότι: "Αι νήσοι της Δωδεκανήσου Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος, Λειψοί, Σύμη, Κως και Καστελλόριζον, ως και αι παρακείμεναι νησίδες, είναι προσηρτημέναι εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28 Οκτωβρίου 1947". Με τον νόμο αυτό, που αποτελεί τη ληξιαρχική πράξη της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στη μητέρα Ελλάδα, τερματίζεται το μεταβατικό στάδιο της ελληνικής στρατιωτικής διοίκησης. Η 7η Μαρτίου 1948 ορίζεται ως ημέρα της πανηγυρικής τυπικής ενσωμάτωσης.

ΠΗΓΕΣ

Wikipedia Εφημερίδα Έθνος Σχολικό εγχειρίδιο

Η Ελλάδα και τα σημερινά σύνορά της

ΤΕΛΟΣ