ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ · 2017-08-16 · από Αμερική σε Ελλάδα. periodiko @ekirikas.com Krinos Foods, LLC., 47-00 Northern Blvd. LIC, NY 11101 • Παράδοση

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟsd Σάββατο 19 - Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013

Ο πλήρης κατάλογος των ομογενών που «έφυγαν», όπως δημοσιεύθηκαν στις σελίδες του «Ε.Κ.»

Μοναδική υπηρεσίαΜπορείτε να μου αναφέρετε μια μοναδική υπηρεσία

που ο «Εθνικός Κήρυκας» προσφέρει στην Κοινότητα; ήταν η ερώτηση που υπέβαλε Αθηναίος δημοσιογράφος που με επισκέφτηκεπρόσφατα στο γραφείο μου.

Βεβαίως, του απάντησα χωρίς καθυστέρηση. Είναι η δημοσιοποίηση τηςείδησης του θανάτου των ανθρώπων μας.

Πώς αλλιώς, πρόσθεσα, θα πληροφορηθεί η Κοινότητα ότι ένα από τα μέλητης μεγάλης αυτής οικογένειας «έφυγε», αν δεν δημοσιευτεί στον «ΕθνικόΚήρυκα»;

Και επιπλέον, πώς αλλιώς θα μετρηθεί το πέρασμά του από τη γη; πώς οιαπόγονοί του και ο ιστορικός του μέλλοντος θα εντοπίσουν τα στοιχεία του ανδεν τυπωθούν στις σελίδες της εφημερίδας;

O συνομιλητής μου συμφώνησε πως όντως έτσι είναι. Γιατί ενώ πολλέςειδήσεις, π.χ. για την Ελλάδα, υπάρχουν διάσπαρτες σε διάφορα ΜΜΕ, τα νέατης Κοινότητάς μας, οι χαρές και οι λύπες των ομογενών μας, μόνο ο «ΕθνικόςΚήρυκας» ενδιαφέρεται να τα καταγράψει. Βασική αποστολή του «ΕθνικούΚήρυκα» είναι η ζωή της Κοινότητας.

Ομως, συνέχισε ο συνομιλητής μου, μάλιστα με ύφος ειδικού, δεν έχειαλλάξει αυτά τα δεδομένα η επανάσταση στην τεχνολογία;

Αριστη ερώτηση, του απάντησα. Ετσι είναι. Μόνο που η τεχνολογία πολλαπλασιάζει, δεν αφαιρεί τη μοναδικότητα αυτών των υπηρεσιών της εφημερίδας: Με την ανάρτηση των κηδειών, μνημοσύνων και ψηφισμάτωνστην ιστοσελίδα της, καθώς και με την ανάρτηση, σε ψηφιακή μορφή,ολόκληρης της εφημερίδας, όπως ακριβώς είναι στην έντυπη έκδοση, κάθεμέρα στην ιστοσελίδα μας έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής συγγενείς καιφίλοι των νεκρών που βρίσκονται μακριά, είτε σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ,είτε στην Ελλάδα και την Κύπρο ή σε όποιο σημείο της Γης κι αν βρίσκονται.

Οντως, συμφώνησε, έχοντας αντιληφθεί πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει η νέα τεχνολογία.

Αντώνης Η. Διαματάρης

Αγαπητοί αναγνώστες,το σημερινό «Περιοδικό» αποτελεί ένα αφιέρωμα τιμής και σεβασμού στους ομογενείς που «έφυγαν» το 2012 και που το πέρασμά τους

θα ζει για πάντα όχι μόνο μέσα στις καρδιές των δικών τους αλλά και στις σελίδες της εφημερίδας.

Το αφιέρωμα αυτό αποτελεί ένα προσκλητήριο, ένα μνημόσυνο, έναν αποχαιρετισμό σε αυτούς που «έφυγαν»

από εμάς που έχουμε απομείνει.

Η κάθε μια και ο κάθε ένας από εκείνους που τα ονόματά τους θα διαβάσετε στο αφιέρωμα αυτό

είχε τη δική του οικογένεια, τη δική του ιστορία, τη δική του ταυτότητα.

Ολες και όλοι, άσχετα από ηλικία και αιτία θανάτου ήταν γονείς, αδελφές και αδέλφια, παιδιά, φίλοι, κάποιων από εμάς.

Ηταν όμως και μέλη αυτής της Κοινότητας.Ηταν αδέλφια όλων μας.

Ας είναι αιωνία η μνήμη τους.

το βιβλίοείναι φίλος(718) 784-5255

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Η Νεκρολογία ως οφειλή για τον άνθρωπο που έφυγε αλλά και την κοινωνία μας Σελίδα 3

Δυο σκέψεις για τον θάνατο Σελίδα 4

Τοπικές παραδόσεις και έθιμα περί νεκρού και κηδείας Σελίδα 5

Θεολογικές και πολιτιστικές προσεγγίσεις του θανάτου Σελίδα 6

Ταφή, καύση, μακαρία και μνημόσυνα Σελίδα 7

Γιατί διπλασιάστηκαν οι πρωτοσέλιδες νεκρολογίες το 2012; Σελίδα 8

Περισσότερες νεκρολογίες στα πρωτοσέλιδα του «Ε.Κ.» το 2012 Σελίδα 9

Νέες υπηρεσίες του «Εθνικού Κήρυκα» στην Oμογένεια το 2012 Σελίδα 13

Τα Γραφεία Τελετών ενσκήπτουν με σεβασμό στον ανθρώπινο πόνο Σελίδα 17

Νικόλαος Κυριακίδης: Σε επικοινωνία με τους ομογενείς Σελίδα 22

Ο πλήρης κατάλογος των ομογενών που «έφυγαν» το 2012 Σελίδα 23

Ταφικά έθιμα στη σύγχρονη εποχή στην Ελλάδα Σελίδα 27

Απαντήσεις σε λειτουργικά και τελετουργικά θέματα Σελίδα 30

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση η αποτέφρωση στην Ελλάδα Σελίδα 38

Aφιέρωμα σε αυτούς που «έφυγαν» το 2012

Το ανά χείρας αφιέρωμα στους ομογενείς που «έφυγαν» το 2012 μάςπαρέχει τη δυνατότητα να αποτίσουμε για μια ακόμη φορά φόρο τιμής. Ταθέματα που προβάλλονται μάς παρέχουν τη δυνατότητα να μάθουμε περισ-σότερα για τις παραδόσεις και τα έθιμα της κηδείας, της μακαρίας, των μνη-μοσύνων. Παράλληλα, αναφέρεται και στον ρόλο των Γραφείων Τελετών καιμας παρέχει έναν χρήσιμο οδηγό.

Επίσης, απαντάμε σε συνηθισμένες αλλά και ασυνήθιστες ερωτήσειςσχετικά με τις λειτουργίες και τελετουργίες, μαθαίνουμε τα πάντα γύρω απότο τι επιτρέπει και τι δεν επιτρέπει η Εκκλησία και Θρησκεία μας, για τηνΚοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία επιτρέπεται η αποτέφρωση στηνΕλλάδα και τέλος συνομιλούμε με έναν από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτεςΓραφείων Τελετών στην Αθήνα για το πώς γίνεται ο επαναπατρισμός νεκρούαπό Αμερική σε Ελλάδα.

[email protected]

Krinos Foods, LLC., 47-00 Northern Blvd. LIC, NY 11101 • www.krinos.com

Παράδοση και Νοστιμιά

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 19 - ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013

Του Αρη Παπαδόπουλου

Συνηθίσαμε να θεωρούμε τη νε-κρολογία στη γραπτή τουλάχιστονμορφή της σαν ένα σύντομο επική-δειο, σαν εξαργύρωση της ηθικήςοφειλής που έχουμε στον άνθρωπόμας, που έφυγε από τη ζωή.

Είναι σωστό. Και το οφείλουμε.Ωστόσο, η νεκρολογία μπορεί ναείναι κάτι περισσότερο από μίαηθική οφειλή. Μπορεί να είναι μίαγραπτή εξιστόρηση της ζωής καιτης προσφοράς των ανθρώπων πουαποδήμησαν. Τέτοιες νεκρολογίεςεξελίχθηκαν σε λογοτεχνικά κείμεναή σε βιογραφικά, αποκαλύπτονταςλεπτομέρειες της ζωής του θανόνταπου δεν ήταν γνωστές στο ευρύ

κοινό.Οι νεκρολογίες επίσης αποτελούν

ένα είδος ιστορικής καταχώρησης,ειδικά αν αυτές αφορούν καλλιτέ-χνες, επιστήμονες, πολιτικούς ή άλ-λους επώνυμους ανθρώπους.

Ειδικά όμως για μία Κοινότητα,όπως η ελληνική Ομογένεια στιςΗΠΑ, οι νεκρολογίες μπορούν νασυνθέσουν το πάνθεον των ανθρώ-πων της δικής μας μειονότητας. Οχιμόνο των ομογενών που είχαν με-γάλη προσφορά στις τέχνες και τιςεπιστήμες, για τους οποίους ενδε-χομένως γράφονται ακόμη και ότανείναι εν ζωή, αλλά και των πιοαπλών ανθρώπων της Κοινότητάςμας.

Ο κάθε άνθρωπος που ήρθε στον

Κόσμο αυτό και αναχώρησε, πάνταπρόσφερε κάτι. Ισως όχι ορατό μετην πρώτη ματιά. Εδώ προσφέρειυπηρεσία η νεκρολογία. Εμπλουτι-σμένη από μαρτυρίες συγγενών, φί-λων και ανθρώπων του περιβάλ-λοντός του μπορεί να φτιάξει τηναληθινή εικόνα του ανθρώπου πουήρθε στον Κόσμο, δούλεψε, πρόκο-ψε, άφησε απογόνους και έφυγεικανοποιημένος από αυτή τη ζωή.

Και παρά τα όσα λένε κάποιαιερά βιβλία δεν υπάρχει μάταιη ζωή.Κάθε άνθρωπος έρχεται στον Κόσμο,να μάθει πρώτα, να διδαχτεί, νααποκτήσει εμπειρίες και να προ-σφέρει. Η ψυχή του διαλέγει πούθα μεταφερθεί στη Γη και έτσι είναικαι παραμένει μοναδική και μετά

το θάνατό του. Επομένως η ψυχήτου δεν υπήρξε ανώνυμη. Εχει αφή-σει το σημάδι της στο χρόνο καιαυτό το σημάδι μόνο μία νεκρολογίαμπορεί να αναδείξει.

Αυτά δεν είναι κατεξοχήν θέματαεπιστημονικά αλλά φιλοσοφικά. Μεσυνέχεια από τα προϊστορικά χρόνια.Ετσι ήταν και έτσι θα είναι.

Ολοι οι πολιτισμοί από το βαθύπαρελθόν λατρεύουν και τιμούντους νεκρούς τους. Μόνο που σή-μερα οι δικοί μας νεκροί στην επώ-νυμη εποχή μας οφείλουν να έχουνκάτι περισσότερο από έναν επική-δειο. Οφείλουν να έχουν μία γραπτήπλακέτα που να θυμίζει στους ζων-τανούς ότι κάποτε ήταν κι αυτοίπαρόντες. Κι αυτή την πλακέτα θα

προσπαθήσει να γράψει ο «ΕθνικόςΚήρυκας». Οσες περισσότερες πλα-κέτες, τόσο περισσότερη ιστορίατης Ομογένειας με τη συνεισφοράτης στην ιστορία των ΗΠΑ.

Ολων των ανθρώπων της Κοινό-τητας. Από τον πλέον επώνυμο μέχριτον πλέον ανώνυμο. Γιατί ακόμηκαι αυτός που έζησε στη σκιά έχειμιλήσει πέραν του εαυτού του καισε κάποιους άλλους ανθρώπους.Κάτι σωστό είπε, κάποια συμβουλήθα έδωσε.

Οφείλουμε να το ανακαλύψουμε.Ετσι διαμορφώνεται το πάνθεον τηςελληνικής Ομογένειας. Αυτό μπορείνα κάνει η νεκρολογία. Να ζωντα-νέψει τους νεκρούς στον γραπτότης λόγο.

Η Νεκρολογία ως οφειλή για τον άνθρωπο που «έφυγε» αλλά και την κοινωνία μας

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 3

Του Θεοδώρου Καλμούκου

Η σημερινή έκδοση του «Περιοδικού»που είναι αφιερωμένη σαν μία έκ-φραση μνημοσύνης στα πρόσωπα που«έφυγαν» από κοντά μας για «χώραμακρινή και αρυτίδωτη» όπως στοχά-στηκε ο Ελύτης, αναγκαστικά στρέφειτη σκέψη μας στο μεγάλο μυστήριο,αλλά και μαρτύριο του θανάτου.

Να ξεκινήσουμε τις σκέψεις μαςαπό το ότι ο θάνατος είναι η κοινήτραγική πραγματικότητα όλων μας ήαν προτιμάτε ο έσχατος εχθρός μας,άσχετα από την ηλικία, την καταγωγή,τη μορφωτική, επαγγελματική και οι-κονομική κατάσταση και καταξίωσήμας ή το επίπεδό μας γενικά, αφού ηπικρή πραγματικότητα είναι αυτή πουστοχάστηκε και έγραψε ο Αγιος Ιωάν-

νης ο Δαμασκηνός στη ΝεκρώσιμηΑκολουθία, πως «επελθών γαρ ο θά-νατος πάντα ταύτα εξηφάνισται».

Ο θάνατος είναι το μεγάλο καιαναγκαστικό αναπόφευκτο της πορείαςτου βιολογικού μας επεισοδίου με-τρητής και περιοριστικής διάρκειας,από την γέννα μας μέχρι τον τάφομας. Μιλούμε για ένα βιολογικό φαι-νόμενο, το οποίο συνηθίσαμε να τοονομάζουμε ζωή, αινιγματικό και δυ-σεξήγητο και σ’ αυτούς ακόμα τουςειδήμονες της βιολογίας και της ια-τρικής, το οποίο το διερχόμαστε στη-ριγμένοι στο νόμο των πιθανοτήτωντης ανά πάσας στιγμής, αφού είναιδυνατό, κι έχει συμβεί και συμβαίνεικαθημερινά, να περάσουμε από τηζωή στο θάνατο. Κι αυτό μπορεί ναγίνει εν ριπή οφθαλμού, είτε μ’ ένα

θανατηφόρο αυτοκινητικό, είτε απόανακοπή καρδίας ή κι ακόμα από φο-νικό, όπως συνέβη λίγο πριν τα Χρι-στούγεννα με το ομαδικό φονικό στοσχολείο του Κονέκτικατ. Ολα είναιδυνατά και όλα πιθανά να συμβούναπό στιγμή σε στιγμή, πράγμα τοοποίο μας καθιστά στιγμιαίες αιωνιό-τητες.

Και κάτι άλλο ακόμα, από τη στιγμήπου γεννιόμαστε είμαστε μελλοθά-νατοι. Κάθε μέρα που περνά και χά-νεται μέσα στον ατέρμονα στροβιλισμότου χρόνου, μας φέρνει μια σπιθαμήόλο και πιο κοντά στον τάφο, όσο κιαν προσπαθούμε να στομώνουμε τονφόβο μας μπροστά στο «σκάνδαλο»και το άγνωστο του θανάτου. Η ζωήκαι ο θάνατος συνυπάρχουν στις ιστο-ρικές μας υπάρξει εν χρόνω και τόπω,

με μια λέξη αυτό που ονομάζουμεύπαρξη στον χωρόχρονο. Οταν ο άν-θρωπος πεθαίνει σημαίνει ότι βγαίνειαπό τον χρόνο, όχι όμως κι από τηνύπαρξη με την οποία έχει την αναφοράτου στον αιώνιο Θεό, τον δημιουργότης ζωής. Εξερχόμενος ο άνθρωποςαπό τον χρόνο κατ’ ουσία βγαίνει απότη σχέση του με τον κόσμο με την έν-νοια της δημιουργίας-κτίσης, αλλά καιτων συνανθρώπων του, με τους οποί-ους κοινωνούσε τη ζωή έστω ως ένααίνιγμα εφήμερο και επικαιρικό μεημερομηνία λήξεως.

Οποιαδήποτε απόπειρα αντικειμε-νοποίησης του θανάτου σκοντάφτειθαρρώ «στο ανόμοιο και ανεπανάλη-πτο» του κάθε ανθρώπου, διότι τοκορμί του ανθρώπου έχει τη δική τουμοναδικότητα και είναι τόσο άγιο καιιερό όσο κι αυτό που λέμε ψυχή καιτο ένα δεν μπορεί να υπάρξει αυτο-νομημένα χωρίς το άλλο, γι’ αυτόείναι λάθος οποιαδήποτε απόπειραεισαγωγής οιασδήποτε μορφής δυι-σμού, μ’ άλλα λόγια η καλή πνευματικήψυχή και το κακό υλικό σώμα. Δενπρέπει να ξεχνούμε ότι η ψυχή δενείναι άυλη κατά τους πατέρες, είναιυλική, είναι απλώς πνεύμα «λεπτό-σωμο». Να θυμίσουμε ακόμα και την7η Οικουμενική Σύνοδο, αλλά καιτον Γρηγόριο τον Παλαμά. Μ’ άλλαλόγια, η ψυχή δεν είναι εντελώς άυλη,είναι υλική, είναι άυλη σε σχέση μετο σώμα, διότι «μόνος παντί άυλοςεστί ο Θεός». Κι ακόμα να έχομε πάν-τοτε κατά νουν ότι ο άνθρωπος δενσώζεται μόνο ως ψυχή, αλλά σώζεταιως «πρόσωπο» με την οντολογική έν-νοια του όρου.

Το νόημα της ύπαρξης θα μπορούσενα ερμηνευθεί (μερικώς έστω) απότον βαθμό της σύναψης σχέσης μετον Θεό δια της δυναμικής της πίστηςκαι της αγάπης και με τους ανθρώπουςμε την δυναμική της αυθυπέρβασηςτου «εγώ» για τη συνάντηση με τον«άλλον», με τον οποίον κοινωνείς τηζωή μετέχοντας στην ίδια ανθρωπι-νότητα, αλλά έχοντας συνάμα κοινόεχθρό, τον θάνατο.

Συνηθίζουμε να λέμε πως ο τάδεή ο δείνα πέθανε και κάθε φορά πουτο ακούω προσωπικά διερωτώμαι δη-λαδή τι πάει να πει πέθανε και γιατί;Τι ακριβώς συνέβη; Πού είναι το κορμί

του ανθρώπου, τι θα απογίνει όταντοποθετηθεί υπό γη και γίνει ένα μαζίτης; Μα τι θα απογίνει ο νους του αν-θρώπου, η διάνοιά του, η σκέψη του,ο στοχασμός του; Τι θα απογίνουν ταμάτια του, αυτά τα ολοφώτεινα πα-ράθυρα της ύπαρξής του με τα οποίαέβλεπε τον κόσμο-κόσμημα της δημι-ουργίας, τα αγαπημένα του πρόσωπα,τα δέντρα, τη γη, τη θάλασσα, τις λί-μνες, τα ποτάμια, τα λουλούδια, ταπουλιά, το φεγγάρι και τα αστέρια; Τιθα απογίνουν τα ώτα του με τα οποίαάκουγε τις φωνές των συνανθρώπωντου, τους ήχους των οργάνων και τωντραγουδιών, το κλάμα και τη φωνήτων παιδιών και εγγονών του; Τι θααπογίνει αυτό που συνηθίσαμε ναλέμε «καρδιά», δεν εννοώ βέβαια τηναντλία του αίματος, αλλά το «κέντρο»του, με το οποίο αγαπούσε, πονούσε,ερωτευόταν, οριζόταν σαν ύπαρξη ξε-χωριστή που δεν έμοιαζε με καμίαάλλη;

Πεθαίνοντας λοιπόν ο άνθρωποςβγαίνει από τον χρόνο, που σημαίνειότι μπορεί να παύει η λειτουργία τωνβιολογικών του δράσεων και εκφάν-σεων, δεν βγαίνει όμως κι από τηνύπαρξη, δηλαδή από τον τρόπο τουκατ’ αλήθειαν υπάρχειν, ο οποίοςείναι όμοιος με τον τρόπο του υπάρ-χειν του Θεού. Αυτός ο τρόπος τουκατ’ αλήθειαν υπάρχειν του ανθρώπουείναι εκείνος ο οποίος δεν είναι δυ-νατόν να πάψει να υπάρχει διότι έχεισυνάψει σχέση «συνύπαρξης» με τονΘεό, την Αιτιώδη Αρχή των υπαρκτώνκαι των υπάρξεων. Με την έννοιααυτή λοιπόν ο Θεός είναι η αρχήπριν από την αρχή των υπαρκτών, κιο άνθρωπος υπάρχει ως «σχέση» χα-ρισματική και αγαπητική αλήθειαςκαι όντως ζωής, με την Οντως Ζωή,τον Θεό, ξεπερνώντας τη φθορά καιτον θάνατο.

Και για να ολοκληρώσουμε τούτεςτις σκέψεις να πούμε ότι το αντίδοτοστον βασανισμό του θανάτου είναι ηβεβαιότητα της Ανάστασης του Χρι-στού. Βέβαια θα αφήσουμε αναπάν-τητο το ερώτημα τι γίνεται μ’ εκείνουςπου δεν πιστεύουν στον Χριστό; Γι’αυτό όμως το θέμα θα ασχοληθούμεσε ξεχωριστό σχόλιο μελλοντικά. Γιατώρα ας το έχουμε μόνο ως κέντρισμαγια προβληματισμό και σκέψη.

Δυο σκέψεις για τον θάνατοΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ4 ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΑΝΑΚΑΛΥΨΕτις Απαντήσεις του Θεού στην Αγ. Γραφή

• Γιατί υπάρχει τόση Αναταραχή και Τρομοκρατία σήμερα;• Πού είναι ο Θεός όταν ο Κόσμος Υποφέρει και Πεθαίνει;• Υπάρχει κάτι το Καλύτερο στο Μέλλον, πέρα απ’ αυτό το Χάος;• Υπάρχει Ζωή μετά τον Θάνατο;• Πώς μπορώ να Ζήσω Περισσότερα Χρόνια Ευτυχισμένος:

Zήτησε τα μαθήματα ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ. Προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ

Greek Voice of Hope, Box 67, Madera, CA 93639 (860) 742-5341www.greekvoice.org email: [email protected]

ΑΠΟ ΤΟ 1973

GEORGE L. STAMATIADES, DirectorStamatiades Funeral Home

ΑΝΝΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ

MICHAEL A. HEREDIA

ΣΑΒΒΑΤΟ 19 - ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 ΑΦΙΕΡΩΜΑ 5

Των Θεοδώρου Καλμούκουκαι Δημήτρη Τσάκα

Η ενασχόληση με το θέμα του θανά-του με αφορμή την αφιέρωση τουανά χείρας «Περιοδικού» σ’ εκείνουςπου «έφυγαν» από κοντά μας, μαςέδωσε την ευκαιρία να θυμηθούμεκαι να καταγράψουμε με τον καλόφίλο και συνάδελφο, Δημήτρη Τσάκα,κάποιες θύμησες και εμπειρίες απότις συνήθειες και τα έθιμα των ιδιαί-τερων πατρίδων μας. Από τη Λέσβο,τη δική μου γεννήτρα γη και από τηνπονεμένη αλλά εξόχως ένθεη και αφο-σιωμένη στην πίστη του Χριστού καιστις παραδόσεις του Ελληνικού Γένους,Βόρειο Ηπειρο, γεννήτρα γη του Δη-μήτρη Τσάκα. Καταθέτοντας λοιπόντις προσωπικές εμπειρίες και θύμησεςαπό τη Λέσβο, όντας εκεί σε παιδικήκαι εφηβική ηλικία, να ξεκινήσω μετη θέση πως στη Λέσβο το μαντάτοότι κάποιος βρισκόταν «μικρόν προτου τέλους», δηλαδή ήταν μελλοθά-νατος, κυκλοφορούσε ευρέως απόστόμα σε στόμα σε όλους τους φίλους,γνώριμους και συγχωριανούς, οι οποίοιέσπευδαν με εκδηλώσεις συναλληλίαςνα εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τουςεπισκεπτόμενοι τον ασθενή στο νο-σοκομείο ή στην οικία του.

Οταν συνέβαινε το μοιραίο καιεπερχόταν ο θάνατος, χτυπούσε ηκαμπάνα της εκκλησιάς πένθιμα καιλυπητερά και μετέδιδε το θλιβερόμαντάτο, ενώ όλοι όπου κι αν βρί-σκονταν, κι ό,τι κι αν έκαναν σταμα-τούσαν και έκαναν το σημείο τουσταυρού, λέγοντας την ευχή «ο Θεόςνα τον συγχωρέσει».

Στη συνέχεια, μαζεύονταν στο σπίτιοι στενότεροι συγγενείς και φίλοι και

έπλεναν και «άλλαζαν τον νεκρό»,δηλαδή τον έντυναν με τα πιο επίσημακαι καλά του ρούχα. Ερχόταν το φέ-ρετρο, τον τοποθετούσαν μέσα, τονστόλιζαν με φρέσκα λουλούδια απότις αυλές και τα περβόλια και τοπο-θετούσαν το φέρετρο πάνω στο μεγάλοτραπέζι του σαλονιού. Αναβαν το θυ-μιατό καίγοντας διαρκώς το λιβάνι,άναβαν επίσης κεριά και τοποθετούσανκι ένα εικόνισμα του Χριστού «για ναείναι κι ο Χριστός στη νεκρική μαςσυντροφιά για να μας θυμίζει τηνΑνάσταση», όπως έλεγαν.

Η είδηση κυκλοφορούσε αστρα-πιαία, ενώ τοιχοκολλούσαν σε τοίχουςστο δρόμο ή σε κολώνες της ΔΕΗ τηναναγγελία του θανάτου και την ώρατέλεσης της κηδείας. Μέσα στην πόλητης Μυτιλήνης το αγγελτήριο του θα-νάτου δημοσιευόταν και στις ημερήσιεςεφημερίδες. Ας μου επιτραπεί τούτηη ιδιωτική παρένθεση, αλλά θυμάμαιπολύ ζωντανά την αείμνηστη μητέραμου η οποία άρχιζε πάντοτε την ανά-γνωση της εφημερίδας από τη σελίδατων αγγελιών θανάτου και κηδειών,διότι ήθελε να γνωρίζει ποιοι απότην πόλη της Μυτιλήνης «έφευγαν»καθότι στενοχωριόταν αν ήταν γνωστοίτης και δεν το πληροφορείτο να πάεινα τους «κατευοδώσει», όπως έλεγε.

Εν τω μεταξύ, άρχιζε η προσέλευσητων ανθρώπων αρχής γενομένης απότους γείτονες, και στη συνέχεια όλοιοι συγχωριανοί αφού η πίκρα και ηθλίψη του θανάτου μοιραζόταν όπωςκι η χαρά και γινόταν κοινή υπόθεσηόλων.

Καθισμένοι γύρω-γύρω από το λεί-ψανο οι συγχωριανοί θλίβονταν, πεν-θούσαν και συμπονούσαν μαζί με τηνοικογένεια του εκλιπόντος, ενώ ανα-

φέρονταν στη ζωή του, στις συνήθειέςτου, στην όλη του βιωτή. Παλαιότεραυπήρχαν και τα λεγόμενα μοιρολόγια,τα οποία συνήθως ήταν αυτοσχέδιακαι λέγονταν από γυναίκες συνήθωςκαι αναφέρονταν εγκωμιαστικά γιατον νεκρό και τα οποία λάμβαναν τημορφή θρηνωδίας. Οι νεότερες γυ-ναίκες της οικογένειας ή οι γειτόνισσεςαναλάμβαναν τον λεγόμενο «νεκρικόκέρασμα» το οποίο ήταν λίγο κονιάκκαι πικρός καφές. Ολοι μαζί ξημέρωναντον νεκρό, δηλαδή έκαναν ολονυκτίαπότε λέγοντας προσευχές, πότε μοι-ρολόγια και πότε δίνοντας ευχές οένας στον άλλον του είδους «να είστεγεροί και σιδερένιοι και να έχετε τηνευχή του».

Την άλλη μέρα κιόλας γινόταν ηκηδεία. Σήμαινε νεκρικά η καμπάνα

και μετέβαινε στο σπίτι ο ιερεύς, τρίαιεροπαίδια κρατώντας τον σταυρό καιτα εξαπτέρυγα, ο καντηλανάφτης μετο θυμιατό και οι ιεροψάλτες, όπουγινόταν Τρισάγιο «για να σηκώσουντον νεκρό» κατά την συνήθη έκφραση.Μετά, παλικάρια του χωριού σήκωναντο φέρετρο με τον νεκρό ενώ έφηβαπαιδιά προπορεύονταν σηκώνονταςτα στεφάνια, ακολουθούσαν τα ιερο-παίδια, οι ιεροψάλτες, ο ιερεύς, τοφέρετρο με τον νεκρό, οι συγγενείςτου νεκρού και στη συνέχεια εκατον-τάδες συγχωριανών, σχηματίζονταςμία μακρόσυρτη νεκρική πομπή. Οιιεροψάλτες έψελναν το αργό «Αγιοςο Θεός, Αγιος Ισχυρός, Αγιος Αθάνατοςελέησον ημάς». Οταν η πομπή περ-νούσε από την αγορά έκλειναν τακαταστήματα προς τιμή του νεκρού.

Οσοι χωριανοί δεν προλάβαιναν ναπάνε από το σπίτι να συνοδεύσουντον νεκρό, πήγαιναν απευθείας στονναό και τον περίμεναν. Τελείτο η Νε-κρώσιμη Ακολουθία και στη συνέχειαόλοι μαζί σχημάτιζαν πομπή προς τοκοιμητήριο όπου έβαζαν στο στόματου νεκρού ένα κομμάτι από κεραμίδι,ο ιερεύς τον περιέχυνε με λάδι καιχώμα λέγοντας «γη ή και εις γην απε-λεύσει», που πάει να πει «ήσουν γη,χώμα και στη γη επιστρέφεις». Τελείτοκαι πάλι Τρισάγιο και γινόταν η κά-θοδος στον τάφο και το σκέπασμα μετο χώμα και από πάνω τα λουλούδιακαι τα στεφάνια.

Ακολούθως, γινόταν η καθιερωμένημακαρία. Πολλές φορές για πρακτικούς

Τοπικές παραδόσεις και έθιμα περί νεκρού και κηδείας

Συνέχεια στη σελίδα 6

Funeral Homes

Serving the Bay Ridge Communityfor Five Generations

We are the only Establishment in Bay Ridgethat does all preparations here, at our Funeral Home

Call us toll-free at 1-800-640-3772and ask about our Guaranteed PrePlan

We accept Credit Cards and Insurance • FDIC Insured • Medicaid Protected

9620 Third AvenueBrooklyn, New York 11209 • (718) 238-3600

PRIVATE ATTENDED PARKING LOTwww.mclaughlinandsons.com

S. Templeton Tuttle Founder - DoverDean T. Tuttle Founder - Randolph Twp. N.J. Lic. 2405

Dean G. Tuttle Manager NJ Lic. No. 3987 Todd M. Tuttle Director NJ Lic. No. 4344

Ralph S. D'Agostino Jr. Director NJ Lic. No. 4329

272 Route 10, Randolph Twp, NJ 07869

Tel.: (973) 366-7400 • Fax (973) 366-3262

www.Tuttlefh.comE-mail: [email protected]

Serving the Greek American community with respect and dignity.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ6 ΑΦΙΕΡΩΜΑ


Ο θάνατος, αυτή η κοινή μας ακραίατραγική πραγματικότητα, η εντελώςαναπόφευκτη και κατ’ ουδένα λόγο,προσεγγίζεται από διάφορες θεολο-γικές και πολιτιστικές παραδόσεις καιαντιληπτικές, ενίοτε κατά τρόπο δια-μετρικά αντίθετο. Συγκεκριμένα, οθάνατος στη Δυτική Θεολογία καιπολιτιστική νοοτροπία και αντιληπτι-κή, αντιμετωπίζεται και προσεγγίζεταιπολύ διαφορετικά από ό,τι στην Ορ-θόδοξη Ανατολή, στην οποία μάλιστατις τελευταίες δεκαετίες έχουμε τάσειςμίμησης της Δύσης.

Οταν πεθάνει κάποιος συνηθίζουμενα λέμε, πολύ λανθασμένα, τη γνωστήφράση ότι «ο Θεός τον πήρε». Οτανμάλιστα πρόκειται για νέον ηλικιακάάνθρωπο, τα όσα νεκρολογικά λέ-γονται από τα χείλη Ορθόδοξων επι-σκόπων και ιερέων είναι από τραγε-λαφικά, μέχρι κακόδοξα. Ιδού μερικά:Ο αποθανών ή η αποθανούσα «ήτανμπουμπούκι ή λουλούδι όμορφο καιτο έκοψε ο Θεός για να στολίσει τονκήπο του» ή ότι «τον ήθελε κοντάτου» και τέτοια παρόμοια τα οποίαεμφανίζουν τον Θεό ως αίτιο του θα-νάτου, μη γένοιτο, διότι κάτι τέτοιοείναι βλάσφημο και κακόδοξο, αφού

ο Θεός είναι η πηγή της ζωής, ο Ζωο-δότης και δεν μπορεί να αυτοαναιρεθείκαι να γίνει αίτιος του θανάτου, μ’άλλα λόγια δεν μπορεί να πάει ενάντιαστον εαυτό του.

Εάν λοιπόν το παρόν εκλαϊκευμένοκείμενο κατορθώσει να κεντρίσει τησκέψη και τον προβληματισμό μαςκαι να εμπεδώσει ότι ο Θεός είναι ηπηγή της ζωής, τότε ίσως αρχίσουμεμία αλλιώτικη προσέγγιση του θανά-του, αλλά και έκφραση της θλίψηςκαι του πόνου που προκαλεί ο θάνα-τος.

Ο άνθρωπος της Δύσης ευρισκό-μενος μπροστά στο ανερμήνευτο γε-γονός και την «αλογία» του θανάτου,προσπαθεί να τον ωραιοποιήσει, ανυ-ποψίαστος πως έτσι ουσιαστικά τον«ειδωλοποιεί» και τον απωθεί όσοπιο πολύ μπορεί. Αρνείται να δεχθείδηλαδή ότι επίκειται ανά πάσα στιγμή.Γι’ αυτό στα νεκροπομπεία σήμεραστολίζουν και καλλωπίζουν τον νεκρό,αν είναι γυναίκα της βάφουν και τανύχια, της κάνουν μοντέρνο χτένισμαγια να φαίνεται όσο το δυνατόν πιοόμορφη και φυσιολογική, προσπα-θώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να ξε-γελάσουν τον θάνατο, αλλά και τονίδιο τους τον εαυτό.

Αυτή λοιπόν η Αγγλοσαξονική αν-

τιμετώπιση του θανάτου κάνει τουςσυγγενείς του αποθανόντος ιστάμενοιδίπλα στο φέρετρό του στο νεκρο-πομπείο αντί να θρηνούν και νακλαίνε όπως θα ήταν το φυσιολογικό,να λένε στους επισκέπτες, «δείτε πόσοωραίος φαίνεται λέτε κι είναι ζωντα-νός». Μιλούμε δηλαδή για μία έσχατηςμορφής ωραιοποίηση του θανάτουπου φτάνει μέχρι το σημείο της άρ-νησής του. Κι έτσι απωθείται η έκ-φραση και η εξωτερίκευση της θλίψηςκαι του πένθους ως κάτι που δενπροσιδιάζει σε «ψύχραιμους και πο-λιτισμένους ανθρώπους», ανυποψία-στοι πως θλίψη που δεν εκφράζεταικαι δεν εκδηλώνεται ενδεχομένως ναμεταποιηθεί και να καταλήξει ακόμακαι σε κατάθλιψη, η οποία δημιουργείνευρωτικές καταστάσεις, ψυχωτικέςσυμπεριφορές και μπορεί να φτάσειμέχρι σε προχωρημένο στάδιο με-λαγχολίας και απόγνωσης.

Μεσολαβεί δε τρομακτικά μεγάλοχρονικό διάστημα, κάποιες φορές καιμια ολόκληρη εβδομάδα, από τηνημέρα του θανάτου του ανθρώπου,μέχρι την ημέρα της κηδείας και τουενταφιασμού του, ενώ γίνεται και ηδέουσα ετοιμασία του σώματος μετην αφαίρεση του αίματος και τηναντικατάσταση του με συντηρητικά

υγρά και φάρμακα.Απεναντίας, η Ορθόδοξη Θεολογία

και παράδοση θεωρεί την έκφρασητης θλίψης και του πένθους ως κάτιτο εντελώς φυσιολογικό και απαραί-τητο και μάλιστα η έννοιά του υπάρχειδιάχυτη στη Νεκρώσιμη Ακολουθίαπαρά το γεγονός ότι τόνος και η ση-μαντική της έχουν αναστάσιμη καιελπιστική χροιά. Στον ύμνο, λόγουχάρη, «θρηνώ και οδύρομαι όταν εν-νοήσω τον θάνατον» ομιλεί ο ιερόςΔαμασκηνός ο συγγραφέας και ποι-ητής της Νεκρώσιμης Ακολουθίας,όχι απλά για θρήνο, αλλά για θρήνοέντονο ο οποίος γίνεται οδυρμός. Κιακόμα είναι χαρακτηριστικό το τρο-πάριο του τελευταίου ασπασμού πουλέγει: «ποίος χωρισμός ω αδελφοί,ποίος κοπετός, ποίος θρήνος εν τηπαρούση ροπή, δεύτε ουν ασπάσασθετον προ μικρού μεθ’ ημών, παραδί-δοται τάφω γαρ, καλύπτεται λίθω,σκότει κατοικίζεται νεκροίς συνθά-πτεται», που πάει να πει, «ω ποίοςχωρισμός, ποίο γοερό κλάμα, ποίοςθρήνος αδελφοί, ελάτε να φιλήσετεεκείνον ο οποίος πριν λίγο ήταν μαζίμας, διότι θα παραδοθεί στον τάφο,θα σκεπαστεί από λίθο, θα κατοικείπια με το σκοτάδι και θα είναι θαμ-μένος με τους νεκρούς». Γίνεται δη-

λαδή λόγος για θρήνο και οδυρμόαπό μέρους των επιζώντων, επειδήακριβώς ο θάνατος είναι χωρισμός, οπιο πικρός χωρισμός.

Οταν ο Απ. Παύλος παραγγέλλειστην εσχατολογική του επιστολή προςΘεσσαλονικείς απότμηση της οποίαςδιαβάζεται στη Νεκρώσιμη Ακολουθίακαι τους συμβουλεύει «ίνα μη λυπείσθεκαθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελ-πίδα» το λέγει θέλοντας να τονίσειτην προσμονή και την επαγγελία τηςΑνάστασης ως προϋπόθεση της οποίαςθέτει την πίστη στην Ανάσταση τουΧριστού. Λέγει χαρακτηριστικά πως«ει γαρ πιστεύομεν ότι Ιησούς απέθανεκαι ανέστη, ούτε και ο Θεός τουςκοιμηθέντας δια του Ιησού άξει συνΑυτώ», που σε ελεύθερη απόδοσηπάει να πει πως «εάν πιστεύομε ότι οΧριστός πέθανε και αναστήθηκε, έτσικαι ο Θεός μέσω του Ιησού θα ανα-στήσει τους νεκρούς».

Να τονίζουμε επίσης πως η Θεο-λογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας δενείναι μία ανερμάτιστη θανατολογία,ένας ολοφυρμός και κοπετός δίνονταςτην εντύπωση μίας απέλπιδας θρη-νωδίας, αλλά απεναντίας είναι η υπαρ-κτική πίστη στον Αναστημένο Χριστό,ο οποίος μεταποίησε τον θάνατο σεζωή και μάλιστα σε περισσό της ζωής.

Θεολογικές και πολιτιστικές προσεγγίσεις του θανάτου

λόγους λόγω στενότητας της οικίαςμπορούσε να γίνει σε εστιατόριο, ήζαχαροπλαστείο ή και καφενεία ακόμα,ανάλογα βέβαια με τις περιστάσεις.

Η τελετουργία συνεχιζόταν και τοβράδυ μετά την κηδεία στο σπίτι τουνεκρού για να μην μείνουν μόνοι τουςσυγγενείς του, αλλά έσπευδαν οι γεί-τονες και οι συγχωριανοί και μοιρά-ζονταν το πένθος και τη θλίψη.

Επιστρέφοντας στο σπίτι, όλοιέπλεναν τα χέρια τους κι άφηναν λίγονα τρέξει το νερό για πάρει μαζί τουτην αγριάδα του θανάτου, ενώ έκανανδιάφορες συζητήσεις για τον θάνατο,διερωτώμενοι τι θα βρει άραγε εκείπου θα πάει, πώς θα είναι τα πράγματαστον ουρανό και στον παράδεισο.

Η σύζυγος του αποθανόντος έβαζεπλέον μαύρα φορέματα, πολλές φορέςγια το υπόλοιπο της ζωής της, οικόρες του για τρία χρόνια έως ότουγινόταν η ανακομιδή των λειψάνωντου, δηλαδή η εκταφή, το πλύσιμο, ηπεριποίηση των οστών και η τοποθέ-τησή τους μέσα σε οστεοφυλάκιο, ενώο γιος του μεταστάντος φορούσε μαύρηγραβάτα, καθώς και μαύρο περιβρα-χιόνιο επί σαράντα μέρες.

Σε λίγες μέρες γινόταν ο μαρμάρι-νος τάφος, τοποθετείτο ο σταυρός καικάθε αποσπερνό η σύζυγος, η κόρη

και οι συγγενείς του αποθανόντος επίσαράντα μέρες πήγαιναν στο κοιμη-τήριο και άναβαν το καντήλι. Στη συ-νέχεια, επί τρία χρόνια είτε συνέχιζενα πηγαίνει η σύζυγος ή ανέθεταν σεκάποια γυναίκα επί πληρωμή και άνα-βε κάθε εσπέρας το καντήλι γιατί«δεν έπρεπε να μείνει το μνήμα σκο-τεινό και δίχως φως ο νεκρός», όπωςέλεγαν χαρακτηριστικά.

Στη Βόρειο ΗπειροΟ Δημήτρης Τσάκας έγραψε για

τη Βόρειο Ηπειρο:Το τελετουργικό μέρος της κηδείας

στη Βόρειο Ηπειρο τηρούνταν με ευ-λάβεια ακόμη και την περίοδο που τοσταλινικό καθεστώς του αλήστου μνή-μης Εμβέρ Χότζα απαγόρευσε δια νό-μου την ελευθερία πίστεως και κατε-δάφισε τους ναούς. Μόλις πέθαινεκάποιος χτυπούσαν λυπητερά οι καμ-πάνες που έχουν απομείνει, είτε τασήμαντρα και οι σειρήνες και οι χω-ρικοί παρατούσαν τις εργασίες στουςαγρούς και έφευγαν πιο νωρίς. Συνή-θως γνώριζαν τον λόγο γιατί ότανήταν κάποιος ετοιμοθάνατος δεν κρα-τιόταν μυστικό. Αν όμως δεν γνώριζαντην ύπαρξη κάποιου ετοιμοθάνατου,τότε η αγωνία ξεπερνούσε τα όριατης αντοχής της ανθρώπινης ύπαρξης.Οι πιο κοντινοί συγγενείς συγκεντρώ-νονταν στο σπίτι και αργότερα περ-νούσαν και οι γείτονες και οι άλλοι

συγχωριανοί. Οι γυναίκες κάθοντανστο ίδιο δωμάτιο με τον νεκρό καισυχνά μοιρολογούσαν και σε πολλέςπεριπτώσεις καλούσαν σε βοήθειατις μοιρολογίστρες, είτε τις πιο ηλι-κιωμένες.

Οι άνδρες κάθονταν στον διπλανόοντά και έπιαναν την κουβέντα με τησυνοδεία τσίπουρου και ελληνικούκαφέ. Τα παιδιά φιλοξενούνταν σεσπίτια συγγενών, διότι τα μοιρολόγιακρατούσαν μέχρι αργά το βράδυ καικάθε φορά που έρχονταν κάποιοςσυγγενής από μακριά ξεσπούσαν καιπάλι.

Εν τω μεταξύ, στο σπίτι του εκλι-πόντος το ίδιο βράδυ άρχιζαν οι προ-ετοιμασίες και για την μακαρία, διότιη παράδοση το ήθελε μετά τον εντα-φιασμό να επιστρέφουν όλοι από τοσπίτι του νεκρού για να παρηγορή-σουν. Την ημέρα της κηδείας εργά-ζονταν μόνο εκείνοι οι οποίοι δενείχαν άλλη επιλογή. Κι αυτό διότιήθελαν να αποδώσουν όλες τις τιμέςστον εκλιπόντα και να τιμήσουν τηνοικογένειά του. Αμέσως μετά τον εν-ταφιασμό οι οικείοι αραδιάζονταν οένας μετά του άλλου στην είσοδο τουνεκροταφείου και δέχονταν τα συλ-λυπητήρια εκείνων που έρχονταν απόμακριά, είτε και των συγχωριανώνπου δεν είχαν συγγένεια.

Στη συνέχεια, κατευθύνονταν στο

σπίτι του νεκρού, έπλεναν τα χέριακαι τα τίναζαν προς τα πίσω (να μείνειπίσω το κακό) και μετά τα σφούγγιζαν.Ακολούθως, εισέρχονταν στο δωμάτιονα χαιρετούσαν τους οικείους και εξέ-φραζαν τα συλλυπητήρια.

Οι πιο κοντινοί παρέμεναν και γιατην μακαρία. Η ατμόσφαιρα εξαρτιότανσε μεγάλο βαθμό από την ηλικία τουεκλιπόντα. Οταν είχε ήδη «φάει τακαρβέλια του», όπως είθισται να λένεγι’ αυτούς που πέθαιναν σε μεγάληηλικία τότε η κουβέντα γινόταν πιοχαλαρή. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις,ειδικά όταν ο εκλιπών ξεπερνούσεκατά πολύ τον μέσο όρο ηλικίας τουχωριού τότε τα παιδιά του και τα εγ-γόνια του επικαλούνταν την επιθυμίατου να μην κλάψουν και να μαυρο-φορεθούν. Ελεγαν μάλιστα ότι «άφησεαμανάτι αντί να μοιρολογήσουν νατραγουδήσουν και να τους ξεπροβο-δήσουν με κλαρίνα και βιολιά».

Σε παρόμοιες περιπτώσεις έρρεεπερισσότερο τσίπουρο σε σημείο πουμερικοί ξεχνιόντουσαν και δημιουρ-γούσαν εύθυμες καταστάσεις και χρει-αζόταν η παρέμβαση των μεγαλυτέρωνγια να τους επαναφέρουν στην τάξη.

Εν τω μεταξύ, όλα τα βράδια μέχρικαι το 40ήμερο μνημόσυνο οι συγγε-νείς και οι φίλοι τα βράδια επισκέ-πτονταν την οικογένεια, τους έδινανκουράγιο και προσπαθούσαν να μην

τους αφήσουν μόνους με τον πόνοκαι την θλίψη που προκαλεί ο θάνατος.Η παράδοση το ήθελε το πένθος νακρατήσει τουλάχιστον έναν χρόνο. Οιγυναίκες -σύζυγοι, μανάδες και αδελ-φές- κρατούσαν τα μαύρα ρούχα πε-ρισσότερο από έναν χρόνο, ενώ μερι-κές περνούσαν το υπόλοιπο της ζωήςτους μαυροφορεμένες. Ακόμη και μετην πάροδο του ενός είτε και περισ-σοτέρων χρόνων οι γυναίκες είθισταινα φορούν πάντα μαύρη μαντίλα.

Οι άνδρες και τα παιδιά έβαζανστο πέτο του σακακιού μια μαύρηκορδέλα, ενώ τα κορίτσια και κυρίωςοι έφηβες έβαζαν μια μαύρη κορδέλαστα μαλλιά. Μερικοί άνδρες άφηνανκαι μούσι, το οποίο το κρατούσανόλη την περίοδο που η οικογένειαπενθούσε.

Τον πρώτο χρόνο μετά τον θάνατοοι οικείοι ήταν υποχρεωμένοι να απέ-χουν από τις γιορτές, από τους γάμουςκαι τα πανηγύρια. Μάλιστα, τη χρονιάαυτή ακόμη και οι συγγενείς απέ-φευγαν να τελούν μυστήρια γάμουκαι αρραβώνων. Ακόμη και όταν ήτανπρογραμματισμένοι εκ των προτέρωναπέφευγαν να πάρουν κλαρίνα καιβιολιά.

Στις περιπτώσεις που οι τεθλιμμένοιήταν υποχρεωμένοι να παραστούνστα μυστήρια δεν χόρευαν και δενγελούσαν όπως όλοι οι άλλοι.

Τοπικές παραδόσεις και έθιμα περί νεκρού και κηδείαςΣυνέχεια από τη σελίδα 5



Οχι λίγες φορές γίνεται λόγος ήεγείρονται ερωτηματικά γύρω απότην καύση των νεκρών, ενώ υπάρ-χουν άνθρωποι οι οποίοι κακίζουντην Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποίααντιτίθεται στην καύση του ανθρώ-πινου σώματος. Οι λόγοι τους οποίουςεπικαλούνται συνήθως οι υπερασπι-στές της καύσης των νεκρών είναι ηέλλειψη χώρων για καθιέρωση και-νούργιων κοιμητηρίων ή για επέ-κταση των υπαρχόντων ιδιαίτεραστις μεγαλουπόλεις. Κι ακόμα προ-σπαθούν να αποφύγουν τη διαδι-κασία του προσκυνήματος του νε-κρού, τη Νεκρώσιμη Ακολουθία, τονενταφιασμό και τα λοιπά της κηδείαςόχι τόσο για οικονομικούς, όσο γιασυναισθηματικούς λόγους, ενώ λαν-θασμένα ανάγουν το θέμα «σε κοι-νωνικό».

Θα πρέπει να υπογραμμίσουμεότι πρόκειται κατ’ ουσία για καθαρώςθεολογικό, ανθρωπολογικό και πνευ-ματικό θέμα. Κατ’ αρχήν ο λόγοςεδώ είναι για την ιερότητα του σώ-ματος ως έργον και είδος του Δημι-ουργού Θεού και το οποίο δεν είναιένα απλό περιχάραγμα πηλού, αλλάτο ένζωο μυστήριο, ανεξήγητο ακόμακαι ως βιολογικό σύνολο και μηχα-νισμός και σ’ αυτούς ακόμα τους ει-δικούς της βιολογίας και της ιατρι-κής.

Η τοποθέτηση της Χριστιανικήςπίστης είναι ξεκάθαρη για το αν-θρώπινο σώμα, το οποίο δεν είναιένα απλό πήλινο σκεύος, ούτε μίαπεριοριστική φυλακή της ψυχής κατάτους Πλατωνικούς, αλλά είναι «ναόςτου ενοικούντος εν ημίν Αγίου Πνεύ-ματος». Μ’ άλλα λόγια, το σώμα μαςδεν είναι μια χούφτα γης, αλλά είναι«κατοικητήριο του Θεού» το οποίοως δημιούργημά Του το κατασκεύασε«καλώς λίαν» και ως τέτοιο, δηλαδήως «Θεϊκό είδος», του αξίζει κάθετιμή, σεβασμός και φροντίδα όχιμόνο όταν λειτουργούν εναρμονι-σμένα και συγχρονισμένα τα βιολο-γικά του όργανα και συστατικά, αλλάκι όταν ο άνθρωπος πεθαίνει, δηλαδήόταν βγαίνει από τον χρόνο, αλλάδεν βγαίνει από την ύπαρξη ως ον-

τολογικό είναι και υπάρχειν.Η καύση του ανθρώπινου σώμα-

τος θα μπορούσε να λογιστεί και ωςμία κατά πρόσωπο εναντίωση ή καιβλασφημία του Θεού-Δημιουργούαφού το έχει μέσα του την δική Του«πνοή ζώσα». Επίσης, η ανάστασητων νεκρών η οποία αποτελεί βασικήπίστη μας, προϋποθέτει είδος τι σώ-ματος «τεθεωμένου», απαλλαγμένουαπό οποιαδήποτε μορφή φθαρτό-τητας και αναγκαιοκρατίας. Ταάφθαρτα και αδιάφθορα ιερά λεί-ψανα των αγίων, όχι μόνο τα οστάαλλά και τα ολόσωμα μετά της σαρ-κός αυτών, είναι μία θεατή απόδειξητης ιερότητας ή κι ακόμα θα τολ-μούσα να πω της θεϊκότητας τουανθρώπινου σώματος.

Και κάτι άλλο ακόμα, με τη σάρ-κωση του Θεού-Λόγου, το κορμί τουανθρώπου απόκτησε μία άλλη διά-σταση, ασύλληπτη ενδεχομένως στοπερατό μυαλό μας.

Τα μνημόσυναΑναπόσπαστο στοιχείο της Ορ-

θόδοξης Πίστης και Παράδοσης μαςείναι η τέλεση των μνημοσύνων.Στο ερώτημα γιατί κάνουμε τα μνη-μόσυνα, η βασική απάντηση είναιδιότι με αυτά βρισκόμαστε σε επι-κοινωνία με τα αγαπημένα μας πρό-σωπα που έφυγαν από κοντά μας,αλλά και διότι τα μνημόσυνα παρέ-χουν ένα είδος ανακούφισης, «ώνησιντινά», στους νεκρούς, όπως λέγει οΑγιος Νικόλαος Καβάσιλας.

Ο δίσκος με τα κόλλυβα από τοσιτάρι είναι το ορατό σημείο ανα-φοράς και ενότητας ημών των ζώντωνμε τους κεκοιμημένους, ενώ ο σίτοςέχει εσχατολογική σημασία διότιόταν φυτεύεται στη γη αναζωογο-νείται και βλαστάνει, κι έτσι το σώματου ανθρώπου θα αναστηθεί και θααναζωογονηθεί εν τη αναστάσει.

Τα μνημόσυνα τελούνται «τριή-μερα» αναγωγικά για την Αγία Τριά-δα, αλλά και συμβολικά για τηντριήμερο ταφή και ανάσταση τουΧριστού.

Επίσης, τελούνται τα «εννιάμερα»επειδή στις εννιά μέρες αρχίζει πλέοννα προχωρεί η αποσύνθεση του σώ-ματος. Στη συνέχεια, τελούμε τασαράντα, τα τρίμηνα, τα εξάμηνα,

τα εννεάμηνα και τα ετήσια. Η κατ’ εξοχήν ημέρα των μνημό-

συνων είναι το Σάββατο το οποίο τοέχει καθιερώσει η Εκκλησία ως ημέραμνημοσύνης των κεκοιμημένων διότιη Κυριακή είναι χαρμόσυνη και ανα-στάσιμη ημέρα. Κατ’ οικονομία, τε-λούνται σήμερα τις Κυριακές τα μνη-μόσυνα και βασικώς για πρακτικούςλόγους επειδή το Σάββατο λόγω τωναπασχολήσεων οι συγγενείς και οιφίλοι του τεθνεώτος δυσκολεύονταινα μεταβούν στο ναό για το μνημό-συνο.

Μνημόσυνα δεν τελούνται απότο Σάββατο του Λαζάρου μέχρι τηνΚυριακή του Θωμά, καθώς επίσηςκαι κατά τις Δεσποτικές και Θεομη-τορικές εορτές.

Υπογραμμίζεται ότι η Εκκλησία

έχει θεσπίσει τα Ψυχοσάββατα ταοποία είναι αφιερωμένα στους κε-κοιμημένους και κατά τα οποία γί-νονται τα μνημόσυνα.

Η μακαρίαΤο γεύμα που προσφέρεται έπειτα

από τον ενταφιασμό, γνωστό ως μα-καρία, έχει συμβολικό χαρακτήρακαι προσφέρεται από τους συγγενείςγια την ψυχή του κεκοιμημένου.Σήμερα προσφέρεται ψάρι αλλά ταπαλιότερα χρόνια προσφερόταν φα-σολάδα, ενώ όσοι συμμετέχουν σ’αυτό «συγχωρούν» τον απελθόνταεπαναλαμβάνοντας τη γνωστή ευχή«ο Θεός να τον συγχωρήσει ή οΘεός να τον αναπαύσει».

Να τονίσουμε ότι δεν ήταν εξ’αρχής Χριστιανική συνήθεια και πα-ράδοση το γεύμα της μακαρίας, αλλά

την υιοθέτησε η Χριστιανική παρά-δοση από την ελληνική αρχαιότητα,όπως άλλωστε και πολλές άλλες συ-νήθειες και έθιμα.

Συγκεκριμένα, το έθιμο του γεύ-ματος της μακαρίας συναντάται στονΟμηρο, αλλά και στους Ρωμαίους,τους Βαβυλωνίους και άλλους λαούς,οι οποίοι όχι μόνο ετοίμαζαν «νε-κρικά γεύματα», αλλά συνέτρωγανκοντά ή ακόμα και πάνω στους τά-φους των αγαπημένων τους νεκρώνπιστεύοντας πως και ο νεκρός συμ-μετέχει στο σύνδειπνο. Ακόμα, οιΑιγύπτιοι αλλά και άλλοι λαοί όπωςοι Ιάπωνες, άφηναν φαγητά πάνωστους τάφους πιστεύοντας ότι ηψυχή θα πήγαινε στον τάφο έστωκαι υπό μορφή πτηνού για να φά-γει.

Ταφή, καύση, μακαρία και μνημόσυνα

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΜΑΧΗ ΜΕΤΑΞΥΧΡΙΣΤΟΥ & ΣΑΤΑΝΑ

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συναρπαστική εξιστόρηση της κατα-πληκτικής αγάπης και φροντίδας του Θεού για το λαό Του από τηνεποχή της Δημιουργίας μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία το Ιησού. Ησυγγραφέας μας βοηθάει να κατανοήσουμε τη σπουδαιότητα τουμεγάλου αγώνα, η έκβαση του οποίου αφορά την ευτυχία ολόκλη-ρου του σύμπαντος. (800 σελίδες). Τιμάται $10 (προπληρωτέα πε-ριλαμβανόμενων τα ταχυδρομικά). Αποταθείτε:Greek Voice of Hope, Box 67, Madera, CA 93639 (860) 742-5341www.greekvoice.org email: [email protected]

Country Arts in Flowers535 Hempstead Turnpike, West Hempstead, NY 11552

Tel.: 516-483-3363 Fax: 516-538-5155

Toll Free: 1-800- 357-1532 www.countryartsinflowers.com • e-mail: [email protected]

Δευτέρα έως Σάββατο 9 π.μ. - 6 μ.μ. και Κυριακές 9 π.μ. - 2μ.μ.

We specializing in Weddings & all Occassions“We create what others have yet to imagine”

• We accept all credit cards • Orderning on line• International deliveries

Για 60 ολοκληρα χρόνια εξυπηρετούμε με συνέπεια και μεράκι την Ελληνοαμερικανική και μη κοινότητα σε Long Island, Brooklyn και Queens

Ο Νίκοs και ο Θωμάς Φλουσκάκος σας εξυπηρετούν προσωπικά.

BE GOLD.SEND FTD


Της Μάργκαρετ Σάλιβαν από τη «New York Times»

Πεθαίνουν με πιο γρήγορους ρυθ-μούς οι επιφανείς άνθρωποι αυτέςτις ημέρες ή μήπως είναι η φαντασίασας; Ισως να διερωτάσθε γι’ αυτόεάν είστε τακτικός αναγνώστης τηςέντυπης έκδοσης «New York Times»,όπου οι πρωτοσέλιδες νεκρολογίεςτον περασμένο χρόνο έγιναν κάτιλιγότερο από σπάνιο.

Στην πραγματικότητα, ο αριθμόςτων πρωτοσέλιδων νεκρολογιών δι-πλασιάστηκε το 2012 που ήταν 30σε σχέση με το 2011, που ήταν 14.

Η τάση άρχισε με τον Τζο Πα-τέρνο, τον επί πολλά χρόνια διαιτητήποδοσφαίρου στο πανεπιστήμιο ΠενΣτέιτ τον περασμένο Ιανουάριο καιτελείωσε με την Τζεν Χάρις, τηνερωμένη, η οποία αποδείχθηκε δο-λοφόνος το περασμένο Σάββατο.

Ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο θα-νάτους, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκανως πρωτοσέλιδες ειδήσεις συμπε-ριλαμβανομένου και του εκδότητων «Times» Αρθουρ Οκς Σουλ-τσμπέργκερ, του συνθέτη ΜάρβινΧάμλις, του καλλιτέχνη Λερόι Νέι-μαν και της συγγραφέως Νόρας Επ-χρον.

Ποτέ, κατά τα περασμένα 15χρόνια, δεν είχαν δημοσιευθεί πε-

ρισσότερες από 14 πρωτοσέλιδεςνεκρολογίες μέσα σ’ ένα έτος καθότι10 με 12 ήταν ο καθιερωμένος αριθ-μός τους, οπότε φέτος οι 30 είναιένα μεγάλο άλμα. Ρώτησα τον ΝτινΜπάγουε, τον υπεύθυνο ειδήσεων,ο οποίος είναι το κορυφαίο στέλεχοςστην απογευματινή συνεδρίασηστην οποία γίνονται οι επιλογέςγια την πρώτη σελίδα και είπε ότιμία καλογραμμένη νεκρολογία γιακάποιο επιφανές πρόσωπο είναι μίακαλή επιλογή για την πρώτη σελίδα.

Οπως τόνισε, «οι καλύτερες νε-κρολογίες της ‘New York Times’είναι πράγματι θαυμάσιες δημοσιο-γραφικές παρουσιάσεις» και συμ-πλήρωσε «πετούν στην πρώτη σε-λίδα». Καθώς οι εφημερίδες εξακο-λουθούν να διαφοροποιούνται απόάλλα πολλά Μέσα Ενημέρωσης πουυπάρχουν διαθέσιμα, ανέφερε πως«βλέπουμε πιο προσεκτικά για πράγ-ματα που κάνουμε καλύτερα απόοποιονδήποτε άλλον». Οι νεκρολο-γίες πολύ συχνά ανήκουν σ’ αυτόντον τομέα.

Ο κ. Μπάγουε είπε ότι οι «Times»έχουν ευλογηθεί με ένα δυνατότμήμα νεκρολογιών το οποίο έχειτρεις δημοσιογράφους, έναν βοηθόειδήσεων, επτά συγγραφείς και ένανβραβευμένο με Πούλιτζερ τον Ρόμ-περτ ΜακΦάντεν, ο οποίος εργάζε-

ται αποκλειστικά σε υψηλών προ-διαγραφών νεκρολογίες.

Ο Γουίλιαμ ΜακΝτόναλντ, οοποίος είναι επικεφαλής του τμή-ματος νεκρολογιών, είναι ικανοποι-ημένος με την εμφάνιση τόσο πολ-λών νεκρολογιών στην πρώτη σελίδακαι μου είπε ότι «θέλουμε να προ-ωθήσουμε τα είδη μας». Πρόσθεσεπως «οι νεκρολογίες, είναι μία από

τη σειρά των προϊόντων μας», ενώσυμπλήρωσε πως «έχουμε πολύ κα-λούς συγγραφείς και πολύ καλά θέ-ματα».

Οπως ανέφερε, βασικά «οι νε-κρολογίες είναι δημοσιογραφικέςπροσωπογραφίες οι οποίες ανοίγουνπαράθυρα στο πρόσφατο παρελ-θόν».

Επίσης, ο κ. Μπάγουε εγκωμίασετην ποιότητα συγγραφέων όπως της

Μαργαλίτ Φοξ. Είπε ότι «εάν δειςτον όγκο της εργασίας της για τονχρόνο θα διαπιστώσεις ότι είναι μίασυλλογή από καλαίσθητες ιστορίες.

Το 2012 η κ. Φοξ έγραψε πρω-τοσέλιδες νεκρολογίες για την υπεύ-θυνη του περιοδικού, Χέλεν ΓκούρλιΜπράουν, την συγγραφέα ΜορίςΣέντακ και την ποιήτρια ΑδριανήΡιτς».

Το ταλέντο και το χιούμορ τηςεμφανίστηκαν πλήρως στη νεκρο-λογία της Μπράουν, η οποία άρχιζεως εξής: «Η Χέλεν Γκούρλι Μπρά-ουν, η οποία ως συγγραφέας του‘Σεξ και το ανύπαντρο Κορίτσι’ συγ-κλόνισε στις αρχές του 1960 τηνΑμερική, με την είδηση ότι οι ανύ-παντρες γυναίκες όχι μόνο έκανανσεξ αλλά το ευχαριστιόντουσανυπερβολικά, και η οποία ως εκδότρια

του περιοδικού ‘Cosmopolitan’ αφιέ-ρωσε τις επόμενες τρεις δεκαετίες,λέγοντας σ’ αυτές τις γυναίκες πώςνα το ευχαριστιούνται ακόμα πε-ρισσότερο - πέθανε τη Δευτέρα στοΜανχάταν. Ηταν 90 χρόνων, ανκαι μερικά μέρη της ήταν νεότε-ρα».

Ο κ. Μπάγουε είπε ότι κοιτάζειγια αρκετά ποιοτικά στοιχεία σεμία νεκρολογία όταν την προορίζειγια την πρώτη σελίδα. «Φυσικάπρέπει να πρόκειται για μία σπου-δαία προσωπικότητα», τόνισε, καιπέρα από αυτό μερικές φορές τογράψιμο την ανεβάζει στο σημείοεκείνο που γίνεται ένα μικρό μά-θημα ιστορίας.

Επίσης, όταν ένας κριτικός μου-σικής, λόγου χάρη, χρησιμοποιείτις γνώσεις και την ειδίκευσή τουγια να γράψει μία νεκρολογία γιακάποιον συνθέτη, αυτό μπορεί ναείναι κριτήριο για την επιλογή ναδημοσιευθεί στην πρώτη σελίδα.

Κατά τα 15 τελευταία χρόνια η«New York Times» δημοσίευσε πρω-τοσέλιδα νεκρολογίας κατ’ αναλογίααριθμών ως εξής: 2012 - 30, 2011- 14, 2010 - 11, 2009 - 13, 2008 -11, 2007 -14, 2006 - 11, 2005 -13, 2004 - 10, 2003 - 13, 2002 -13, 2001 - 9, 2000 - 9 , 1999 - 10και 1998 - 13.

Γιατί διπλασιάστηκαν οι πρωτοσέλιδες νεκρολογίες το 2012;

A. K. MACAGNAF u n e r a l H o m e

495 Anderson Avenue, Cliffside Park, NJ 07010

Tel.: (201) 945-7100

MICHAEL P. ONORATOFuneral Director, N.J. Lic# 4177

ANTHONY S. MACAGNA JR.N.J. Lic# 3242

Από την άκρη της πόλης έως την άκρη του κόσμου

RIGAS FLOWER MART Inc.TEL.: (718) 843-3581

112-02 Liberty Avenue, Richmond Hill, NY 11419

Specializing in Funerals and Weddings Arrangements

Flowers/Fruit BasketsTeddy Bears and Balloons for all Occasions

Custom made flowersAll major credit cards accepted by phone

LITRASFUNERAL HOME

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΕΛΕΤΩΝΚαθιερωμένο από την Οικογένεια LiTRas

1-800-BGLITRA83-15 Parsons Blvd., Jamaica, NY 11432

Για την πιό δύσκολη στιγμή της Ζωής. Οταν φεύγουν για το αιώνιο ταξίδι τα αγαπημένα πρόσωπα,

αποταθείτε στο Litras Funeral Home,που για περισσότερα από 75 χρόνια εξυπηρετεί τον Ελληνισμό,

με πιστότητα και αξιοπρέπεια, ακολουθώντας με κάθε λεπτομέρεια τις ελληνοχριστιανικές μας παραδόσεις.

MAIN OFFICE 24 Hour

1(718) 658-4434Το πιο χαμηλό κόστος μεταφοράς στην Ελλάδα και Κύπρο.

Οι προσωπικές υπηρεσίες της οικογένειας Λήτρα,στην περιοχή σας, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση.

Ποτέ, κατά τα περασμένα 15 χρόνια, δεν είχαν δημοσιευθεί περισσότερες από 14

πρωτοσέλιδες νεκρολογίες μέσα σ’ ένα έτος καθότι10 με 12 ήταν ο καθιερωμένος αριθμός τους,

οπότε φέτος οι 30 είναι ένα μεγάλο άλμα


Του Δημήτρη Τσάκα

Από την έρευνα της τελευταίαςτριετίας προκύπτει ότι το 2012 εί-χαμε περισσότερες νεκρολογίες σεσχέση με τα δύο προηγούμενα χρό-νια και το πιο σημαντικό περισσό-τερες νεκρολογίες ως πρωτοσέλιδατου «Εθνικού Κήρυκα». Η συχνότητατων πρωτοσέλιδων νεκρολογιών δια-φέρει από μήνα σε μήνα και αριθ-μητικά είναι εφάμιλλη των πρωτο-σέλιδων νεκρολογιών της «New YorkTimes» (βλέπε σχετικό άρθρο πουδημοσιεύεται στην παρούσα έκδο-ση).

Συγκεκριμένα, είχαμε 41 πρω-τοσέλιδες νεκρολογίες από τις οποίεςοι δέκα σχετίζονταν με δυστυχήματακαι άλλα τραγικά συμβάντα, ενώ οιυπόλοιπες 31 ήταν αφιερωμένες σεπροσωπικότητες της Ομογένειας πουμε τον έναν είτε τον άλλον τρόποέχουν επηρεάσει και συνάμα αγγίζειτην ζωή πολλών συνανθρώπων, είτεέχουν αφήσει ανεξίτηλα ίχνη σταγράμματα, στις τέχνες, στον πολιτι-σμό και σε διάφορους άλλους το-μείς.

Η συχνότητα των νεκρολογιώνπου δημοσιεύονται στην πρώτη σε-λίδα, είτε ακόμη και στις ομογενει-ακές σελίδες, διαφέρει από μήνασε μήνα.

Παραθέτουμε ανά μήνα τις νε-κρολογίες που δημοσιεύτηκαν στηνπρώτη σελίδα του «Εθνικού Κήρυ-κα».

Περισσότερες νεκρολογίες στα πρωτοσέλιδα του «Ε.Κ.» το 2012

Σύμφωνα με το Λεξικό τηςκοινής νεοελληνικής, Νεκρο-λογία είναι σύντομο δημοσί-ευμα στον Τύπο, που αναφέ-ρεται στη ζωή και στο έργοτου νεκρού και που εξαίρει τιςαρετές του ή και την προσφοράτου στην κοινωνία.

Στη γραπτή της μορφή, ηνεκρολογία σήμερα μπορεί νααποτελεί άρθρο εφημερίδας ήπεριοδικού (είτε ως κανονικόπεριεχόμενο των συντακτώντης, είτε ως πληρωμένη κατα-χώρηση), ενώ στην προφορικήτης μορφή, έναν επικήδειολόγο. Μια νεκρολογία περιέχειβιογραφικά στοιχεία και πλη-ροφορίες για τη ζωή του προ-σώπου, καθώς επίσης και γιατην προσφορά του στην κοι-νωνία. Δεδομένου ότι για μιακαλογραμμένη νεκρολογία χρει-άζεται προσεκτική έρευνα, οιεφημερίδες σε αρκετές περι-πτώσεις έχουν προετοιμάσεινεκρολογίες για γνωστούς πο-λιτικούς, καλλιτέχνες μεγάληςηλικίας, όσο αυτοί είναι εν ζωή,έτσι ώστε όταν πεθάνουν ναμπορούν να δημοσιεύσουν τηνεκρολογία σε πολύ σύντομοχρόνο. Συνηθισμένο περιεχό-μενο είναι: Πλήρες όνομα (επί-σημο, ψευδώνυμα, χαϊδευτικά),ημερομηνίες και τόπος γέννη-σης, θανάτου, αιτία θανάτου,οικογενειακή κατάσταση, σύν-τομη περιγραφή της καριέραςτου και για ποιον λόγο ο άν-θρωπος αυτός ήταν γνωστός.

Στον ελληνικό Τύπο, γρά-φονται νεκρολογίες για ορι-σμένα σημαντικά πρόσωπα σεμη τακτική βάση, ενώ σε ορι-σμένες περιπτώσεις στον ξένοΤύπο, ιδιαίτερα τον αγγλόφωνο,η νεκρολογία είναι τακτικό άρ-θρο κάθε ημέρας (σε εφημερί-δες) ή κάθε εβδομάδας (σεεβδομαδιαία περιοδικά).

Λόγω του ανταγωνισμού τωνεντύπων, για να παρουσιάσουντα θέματά τους το συντομότεροδυνατό, σε κάποιες περιπτώσειςέχουν δημοσιευθεί νεκρολογίες,ενώ ακόμη ο άνθρωπος ήτανζωντανός.

Τι είναι ηΝεκρολογία

Ιανουάριος

Απεβίωσε σε ηλικία 76 ετών οπαπάς του λαού και συνάμα λογο-τέχνης Αναστάσιος Διακοβασίλης.Ο θάνατός του προκάλεσε θλίψηκαι συγκίνηση στην κοινότητα τουΑγίου Νικολάου στο Φλάσινγκ, ενώτο Ελληνικό Τμήμα του «ΡόναλντΜακΝτόναλντ Χάουζ», τον τίμησεεπτά μήνες μετά τον θάνατό τουαναγράφοντας το όνομά του στο«Δέντρο της Ζωής».

Απεβίωσε ο διάσημος σκηνοθέτηςΘεόδωρος Αγγελόπουλος.

Φεβρουάριος Απεβίωσε σε ηλικία 76 ετών ο

Δημήτριος Κωτσάκης από το Σικάγο,ο οποίος ήταν ευρύτερα γνωστόςως παιδαγωγός, πατριώτης και φι-λάνθρωπος.

Ο ομογενής Χαράλαμπος Ιωάννουκαταπλακώθηκε από το δέντρο τοοποίο προσπαθούσε να κόψει στηφάρμα του στο «schoharie Creek»στο Κόμπλεσκιλ της Νέας Υόρκηςστη φάρμα της οικογένειας Ιωάννουστο «schoharie.

Την τελευταία του πνοή στο νο-σοκομείο όπου νοσηλευόταν τις τε-λευταίες ημέρες άφησε ο ΜιχάληςΒόρκας, σε ηλικία 63 ετών.

Η Ρόζα Φιλιππούση πάλεψε ηρωι-κά με την επάρατη νόσο και εξέ-πληξε την ιατρική κοινότητα, διότιέζησε δέκα φορές περισσότερο απόόσο προέβλεπαν οι γιατροί για τηνασθένειά της.

Απεβίωσε ο ομογενής Τζέιμς Μιά-δης σε ηλικία 82 ετών, στο Νοσο-κομείο «Paoli», της πόλης Devonστην Πενσιλβάνιας.

Μάρτιος

Ο Τάσος Αλιφέρης, ο γιατρός καιδήμαρχος της Τήλου, ο οποίος έχεισώσει τις ζωές δεκάδων συγγενώντων ομογενών άφησε την τελευταίατου πνοή στο Νοσοκομείο «ΜάουντΣάιναϊ» του Μανχάταν, όπου νοση-λευόταν.

Ο φιλέλληνας βουλευτής της ΝέαςΙερσέης, Ντόναλντ Πέιν, έχασε τηνπολύμηνη μάχη με την επάρατηνόσο, βυθίζοντας σε πένθος την οι-κογένεια και στην ομογένεια.

Απεβίωσε αιφνιδίως ο ΣωτήρηςΒοζίκης, 32 ετών, στο σπίτι του στηΝέα Υόρκη, βυθίζοντας στη θλίψηκαι τον πόνο τους αγαπημένους τουγονείς, τον πατέρα του γνωστό λο-γοτέχνη Πάνο Βοζίκη, την μητέρατου Ελένη, τα αδέλφια του Σπύροκαι Βάνα και τους πολλούς συγγενείςκαι φίλους.

Ο 24χρονος ομογενής ΤζορτζΚαντάκης από το Νορθ Χάλιντοντης Νέας Ιερσέης, σκοτώθηκε ότανο οδηγός του αυτοκινήτου στο οποίοεπέβαινε έχασε τον έλεγχο και έπεσεπάνω σε δέντρο.

Απρίλιος

Ο π. Ιωάννης Κεφάλας, ιερατικώςπροϊστάμενος της κοινότητας τουΑγίου Ιωάννη στο Μπλου Πόιντ τουΛονγκ Αϊλαντ, την Κυριακή των Βαϊ-ων άφησε την τελευταία του πνοήσε ηλικία 68 ετών στο νοσοκομείο«Μάουντ Σάιναϊ» του Μανχάτανόπου νοσηλευόταν.



Ο 31χρονος Μιλτιάδης Ντουζό-πουλος, εν βρασμώ ψυχής μαχαίρωσεθανάσιμα τον πατέρα του ΝικόλαοΝτουζόπουλο, στην πόλη Χεγκε-γουίτς του Σικάγου, αναστατώνονταςτην Ομογένεια.

Θλίψη και συγκίνηση προκάλεσεστα ηγετικά στελέχη και στα μέλητης Χιακής Ομοσπονδίας Αμερικήςο αιφνίδιος και πρόωρος θάνατοςτου Παντελή Σγουρού, ιδρυτικούστελέχους της οργάνωσης και πρώηνπροέδρου της. Ο Παντελής Σγουρόςπέθανε το απόγευμα του Σαββάτου28 Απριλίου, σε ηλικία 75 ετών.

Μάιος

Σίγησε η λύρα και η φωνή τουεπιφανή ομογενή μουσικού και ιδι-αίτερα κορυφαίου της ποντιακήςλύρας και μουσικής, Στιβ (Στέφανου)Πεσιρίδη, ο οποίος απεβίωσε απόκαρδιακή πάθηση σε ηλικία 49 ετών.

Απεβίωσε ο Βασίλειος Ράπτης,ένας από τους αγωνιστές του Επουςτου ’40 και στυλοβάτης αρκετώνομογενειακών οργανώσεων και κοι-νοτήτων.

Εφυγε αιφνίδια και πρόωρα απότη ζωή σε ηλικία 55 ετών ο ΓιάννηςΖγόνης, από την πόλη Μπέτφορνττου Νιου Χαμσάιρ, βυθίζοντας στηθλίψη και τον πόνο την οικογένειάτου, τη σύζυγό του Αφροδίτη, τατρία τους κορίτσια την Βίκυ, τηνΛίτσα και την Θέμι, τους γονείς τουΕυθύμιο και Βασιλική.

Η Ανν Πλαγιανού, η υψίφωνοςπου τραγούδησε στις πιο φημισμένεςσκηνές του Κόσμου, με τον ΠλάσικοΝτομίνγκο και άλλα αστέρια τηςόπερας, τη Δευτέρα 21 Μαϊου βρέ-θηκε νεκρή στο διαμέρισμά της στοΜανχάταν.

Νεαρός μοναχός, 26 ετών, αυτο-κτόνησε στο Μοναστήρι του ΑγίουΑντωνίου στην Αριζόνα, το οποίοίδρυσε ο ιερομόναχος Εφραίμ,πρώην ηγούμενος της Μονής.

Ιούνιος

Οι ελληνικής καταγωγής ΓκλόριαΛεωνίδα, 52 ετών, στέλεχος εταιρείαςηλεκτρικών ειδών και Ντρου Κυ-ριακίδης, 45 ετών, μουσικός, ήτανανάμεσα στους έξι νεκρούς που σκό-τωσε εν ψυχρώ ο Ιαν Σταβίσκι (ianstawicki), στην πόλη Σιάτλ στηνπολιτεία Ουάσιγκτον.

Ο θρυλικός ποδοσφαιριστής καιπροπονητής Αλκέτας Παναγούλιαςτο απόγευμα της Δευτέρας άφησετην τελευταία του πνοή στο σπίτιτου στην πολίχνη Βιένα της Βιρτζί-νια, έχοντας στο προσκεφάλι τουτην σύζυγό του Βάνα, τα παιδιάτου Δέσποινα και Γιάννη και τις εγ-γονές του, Μικέλα και Ζωή.

Απεβίωσε σε ηλικία 83 χρόνων,ο ομογενής Αντριου Σαρρής, έναςαπό τους πιο σημαντικούς κριτικούςκινηματογράφου.

Απεβίωσε σε ηλικία 84 ετών οΗλίας Γυφτόπουλος, κορυφαίος ομο-γενής καθηγητής του ΠολυτεχνικούΙνστιτούτου Μασαχουσέτης, γνωστόως το MiT της Βοστώνης.

Ιούλιος

Ο διακεκριμένος καθηγητής καισυγγραφέας Δημήτριος ΓεωργίουΚούσουλας, το πρωί της Τρίτης 3Ιουλίου 2012 άφησε την τελευταίατου πνοή στην οικία του στην πόληΜπεθέσντα του Μέριλαντ, έχονταςστο προσκέφαλό του τα παιδιά τουκαι τον εγγονό του.

Ενα 4χρονο αγόρι πνίγηκε στηνπισίνα των συγγενών του στο Ντάγ-κλας Μάνορ του Κουίνς, την ώραπου γιόρταζαν την 4η Ιουλίου. Πρό-κειται για τον Χρήστο Βουλκούδη,του Νικολάου και της ΒασιλικήςΒουλκούδη, ένα χαριτωμένο αγο-ράκι, το οποίο ανέσυραν αναίσθητοαπό την πισίνα μέλη της οικογένειάςτου.

Η καρδιά του Δημήτρη Μαγγού-ραβδου, τον πρόδωσε το βράδυ τηςΤρίτης 10 Ιουλίου κατά τη διάρκειαενός επαγγελματικού ταξιδιού στοΜέξικο Σίτι του Μεξικού.

Ο πρώην πρόεδρος της Παμμα-κεδονικής Ενωσης Αμερικής και συ-νάμα πρώην πρόεδρος του ΣυλλόγουΘεσσαλονικέων Νέας Υόρκης, Σω-τήριος Πρώιος, το μεσημέρι της Τε-τάρτης 25 Ιουλίου έχασε σε ηλικία81 ετών την πολύμηνη μάχη με τηνεπάρατη νόσο.

Αύγουστος

Ο Πήτερ Γιάννος ή ΠαναγιώτηςΓιαννόπουλος, ένας επιφανής ομο-γενής επιστήμων, φιλάνθρωπος, οι-κογενειάρχης και πέρα ως πέρα ελ-ληνιστής και ελληνολάτρης απεβίωσεσε ηλικία 80 ετών.

Η 30χρονη Μαρία Πανταζοπού-λου, από το Λαβάλ, πνίγηκε σε πο-ταμό του Κεμπέκ, 60 περίπου μίλιαβόρεια του Μόντρεαλ, στον Καναδά,την ώρα που πόζαρε για φωτογρα-φίες του γάμου της.

Περισσότερες νεκρολογίες στα πρωτοσέλιδα του «Ε.Κ.» το 2012Συνέχεια από τη σελίδα 9


Ο ομογενής Αλέξανδρος Μοτσέ-νιγος, 41 ετών, από το Γουέστοντης Μασαχουσέτης, βρήκε τραγικόθάνατο όταν αυτοκίνητο χτύπησετο ποδήλατό του και τον έριξε κάτω.Ηταν οικονομικός αναλυτής και αν-τιπρόεδρος της εταιρείας «Globalservices Markets & Trends».

ΣεπτέμβριοςΟ ομογενής Θωμάς Αθανασάτος

τα ξημερώματα της Τετάρτης πυρο-βόλησε τον αδελφό του, Τζέιμς, μεχειροποίητο όπλο και στη συνέχειααυτοκτόνησε.

Τραγικό θάνατο βρήκαν η 23χρο-νη Αλέξα Χριστάκου, από την πόληΛόουελ της Μασαχουσέτης, και οMichael Gazeaud, 36 ετών, όταν ημοτοσικλέτα στην οποία επέβαινανανετράπη.

Απεβίωσε αιφνιδίως σε ηλικία65 ετών, προφανώς από καρδιακήπροσβολή, ο Ντάγκλας Αντερσον, οοποίος ήταν μέχρι πρότινος διευ-θυντής του Ελληνικού ΗμερήσιουΣχολείου της κοινότητας Αγίας Τριά-δος του Λόουελ.

Η καρδιά του 64χρονου - κατάδήλωση της Αναστασίας Κώτση -Βασιλείου Βασιλείου δεν μπόρεσενα αντέξει τον πόνο που προκάλεσεο τραγικός θάνατος του μεγαλύτερουαδελφού του Κώστα. Τον πρόδωσεστις 27 Σεπτεμβρίου και τρεις περί-που μέρες πριν το 40ήμερο μνημό-συνο του αδελφού του.

Οκτώβριος

Πέθανε ο Ονούφριος Αργυρός,πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Ερει-κουσίων Αμερικής.

Απεβίωσε η μακροβιότερη Ελλη-νοαμερικανίδα που ζούσε στις Ηνω-μένες Πολιτείες. Πρόκειται για τηνΜαίρη Δημάκη από το Μαϊάμι τηςΦλόριδας.

Απεβίωσε σε ηλικία 79 ετών ηΓλυκερία Γκατζογιάννη-Οικονόμου,αδελφή του γνωστού συγγραφέαΝίκου Γκατζογιάννη.


Kallinikos Funeral Services, Inc.Τοwers Funeral Home, Inc.

2681 Long Beach Road, Oceanside, New York 11572

Τel: (516) 764-5191 • Fax: (516) 766-9454

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΕΛΕΤΩΝ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΤΟΥ NASSAU

καθώς και των περιοχώνBrooklyn, Queens και Suffolk

Στην υπηρεσία της Ομογένειας από το 1994

ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ

William C. KallinikosKrissie Kallinikos

George Frangiadakis FuNERAL DIRECTORS


Περισσότερες νεκρολογίες σταπρωτοσέλιδα του «Ε.Κ.» το 2012

Κοιμήθηκε με την πένα στο χέρι,επάνω στο τετράδιο των σημειώσεωνκαι την Αγία Γραφή ο πρωτοπρε-σβύτερος - καθηγητής Γεώργιος Δη-μόπουλος, ιερατικός προϊστάμενοςτου Ευαγγελισμού της Θεοτόκουστο Γουίλκις Μπαρ της Πενσιλβά-νιας.

Τραγικό θάνατο βρήκε η ομογε-νής Μαριάννη Κωτσιοπούλου, 49ετών, από την πόλη Μπρόκτον τηςΜασαχουσέτης σε αυτοκινητικό δυ-στύχημα.

Η καρδιά του Αντωνίου Γλυνούδεν άντεξε στα βάσανα και στιςαπειλές της εξώσεως από το «Coffeeshop» και την Πέμπτη 11 Νοεμβρί-ου, τον πρόδωσε. Οι φίλοι του φρόν-τισαν να γίνει η ταυτοποίηση καιαναγνώρισή του και συνάμα τουέκαναν μια αξιοπρεπή κηδεία.

Νοέμβριος

Ο Νικόλαος Λουρίκας σκοτώθηκετο πρωί της Τρίτης, καθώς προσπα-θούσε να καθαρίσει ένα ξεριζωμένοδέντρο στην περιοχή Hauppage τουΛονγκ Αϊλαντ. Ο εκλιπών ήταν ομοναδικός ομογενής και συνάμα τοτελευταίο θύμα του καταστροφικούτυφώνα «Σάντι» που έπληξε τη ΝέαΥόρκη, τη Νέα Ιερσέη και τις άλλεςΒορειοανατολικές Πολιτείες.

Απεβίωσε σε ηλικία 86 ετών στηΝέα Υόρκη ο πρωτοπρεσβύτεροςΕυάγγελος Τζαβαλάς, ένας εκ τωνπλέον επιτυχημένων και πολυτά-λαντων κληρικών της ΑρχιεπισκοπήςΑμερικής, ο οποίος υπηρέτησε απόπολλές θέσεις τόσο σε κοινότητες,όσο και στον τομέα της Νεολαίας.

Συνέχεια από τη σελίδα 11

a b

Εκπτωση για αγορά χώρου ταφής στο

Μαυσωλείο ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΗΦΜεριμνήστε τώρα για τη μεταθανάτια γαλήνη της ψυχής σας

καθώς και των αγαπημένων σας προσώπων

Ομορφιά • Μεγαλοπρέπεια • Ασφάλεια

Με την επίδειξη

ΠιστοποιητικούΚαταθέσεων

δικαιούστε

$1,0001,000ΕΚΠΤΩΣΗ για την αγορά χώρου για οικογενειακό

τάφο στο μαυσωλείο «St. Joseph’s»

($500 για αγορά χώρου ανά άτομο)

ΜαυσωλείοΑγίου Ιωσήφ

To Κοιμητήριο St. Michael’s προσφέρει μεγάλο εύροςεπιλογών, περιλαμβανόμενων των προσθηκών του Μαυσωλείουτου Αγίου Ιωσήφ, καθώς επίσης και τάφους, βάσεις γιααγάλματα και αποτέφρωση. Eνα από τα μεγαλύτερα δώρα που μπορείτε να κάνετε σεαυτούς που αγαπάτε είναι η αίσθηση της ασφάλειας, η γνώσηότι έχετε φροντίσει για όλα. Ως θρησκευτικό κοιμητήριο το St. Michaels’s είναι ανοιχτό σεάτομα όλων των θρησκειών. Με υπερηφάνεια σας γνωρίζουμεότι το όμορφα σχεδιασμένο Μαυσωλείο του Αγίου Ιωσήφ είναιστη διάθεσή σας.

Για περισσότερες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένου καιενός δωρεάν Οδηγού (Resource Guide), παρακαλώ καλέστε:

(718) 278-324072-02 Astoria Blvd.

East Elmhurst, NY 11370ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στο

www.stmichaelscemetery.comΘα είστε χαρούμενοι γι’ αυτή σας την κίνηση

O κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Π. ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ εξακολουθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Ομογένεια με τον καλύτερο τρόπο

(917) 687-9856

Γιανούλη Χαλεπά, «Κοιμωμένη». Α’ Νεκροταφείο Αθηνών



Το 2012 ο «Εθνικός Κήρυκας» βελ-τίωσε τις παρεχόμενες υπηρεσίες στηνΟμογένεια, ενώ μέσω των ιστοσελίδωντου www.ekirikas.com και www.the-nationalherald.com προσέφερε νέεςκαι μοναδικές υπηρεσίες στην Ομο-γένεια και στον απανταχού Ελληνισμό.Στις αρχές του έτους αποφάσισε νααναρτήσει στις ιστοσελίδες τις μικρέςαγγελίες, τις κηδείες, τα μνημόσυνα,τα ψηφίσματα και τις νεκρολογίες.

Οι κηδείες, τα μνημόσυνα και ταψηφίσματα αναρτώνται στην ιστοσε-λίδα μόλις προετοιμάζονται και έτσιμπορούν και οι λοιποί συγγενείς, φίλοικαι συμπατριώτες στην Ελλάδα, στηνΚύπρο, στη Βόρειο Ηπειρο, στην Πόληκαι σε όλο τον Κόσμο να πληροφο-ρούνται σε πραγματικό χρόνο τον θά-νατο κάθε ομογενή που επιλέγει τον«Εθνικό Κήρυκα» για να αναγγείλειτην θλιβερή αυτή είδηση.

Εξάλλου, πέρσι είχαμε αρκετές πε-ριπτώσεις που οι ομογενείς στην Αστό-ρια και στις άλλες περιοχές της Αμε-ρικής πληροφορήθηκαν από τους συγ-γενείς τους στην Ελλάδα, είτε καιστην Κύπρο, τις θλιβερές ειδήσεις πουσχετίζονταν με τους ομογενείς.

Οι κηδείες, τα μνημόσυνα και ταψηφίσματα αποτελούν νευραλγικότομέα του Τμήματος των Μικρών Αγ-

γελιών του «Εθνικού Κήρυκα» και συ-νάμα τον πιο ευαίσθητο και άκρωςσυγκινητικό τομέα.

Κι αυτό διότι σε πλείστες περι-πτώσεις οι ομογενείς επικοινωνούνμε τον «Εθνικό Κήρυκα» για να μοι-ραστούν την απώλεια τους προσφιλούςτους προσώπου και συνάμα να πλη-ροφορηθούν τη διαδικασία που πρέπεινα ακολουθήσουν ούτως ώστε να προ-ετοιμάσουν την κηδεία.

Τα ερωτήματα της πρώτης επικοι-νωνίας σχετίζονται με τα ομογενειακά

Γραφεία Τελετών, με τους ναούς καιτη νεκρώσιμη ακολουθία, με τα κοι-μητήρια, τα ανθοπωλεία, τα εστιατόριαγια τη μακαρία και άλλα παρεμφερή.

Το 2001 ασχολήθηκα μερικούς μή-νες με το Τμήμα των Μικρών Αγγελιώνκαι οι εμπειρίες και οι γνώσεις πουαπέκτησα υπήρξαν χρήσιμες για τηνεφημερίδα, διότι ανελλιπώς από τότε,τις Κυριακές, πέραν των δημοσιογρα-φικών μου καθηκόντων ασχολούμαικαι με το τμήμα των Μικρών Αγγελιώνκαι κυρίως προετοιμάζω τις αγγελίεςθανάτου και τα ψηφίσματα.

Η ενασχόληση με το νευραλγικόαυτό τμήμα μου έδωσε την δυνατότητανα αντιληφθώ καλύτερα την σπου-δαιότητα και τον ρόλο μιας νεκρολο-γίας. Εξάλλου, τα μηνύματα που λαμ-βάνουμε μετά τη δημοσίευσή κάθενεκρολογίας είναι ενθαρρυντικά. Οι

νεκρολογίες παρέχουν στους τεθλιμ-μένους την αίσθηση της δικαίωσης,της αναγνώρισης και επιβράβευσηςτων επιτευγμάτων του εκλιπόντα, με-τριάζουν και ανακουφίζουν τον πόνο.

Παράλληλα, παρέχουν τη δυνα-τότητα σε μας τους δημοσιογράφουςνα αντιληφθούμε καλύτερα την απο-στολή μας, να ενσκήπτουμε και νασυμμεριζόμαστε τον ανθρώπινο πόνο.

Η προετοιμασία μιας αγγελίας θα-νάτου δεν είναι εύκολη υπόθεση.Πρέπει να απαντήσει στα πέντε βασικά

ερωτήματα - ποιος, πότε, πού, τι καιγιατί - τα ίδια ερωτήματα που πρέπειαν απαντηθούν στη σύνταξη της εί-δησης. Στις περισσότερες περιπτώσειςοι αγγελίες θανάτου γίνονται δια τη-λεφώνου, είτε μέσω ηλεκτρονικώνμηνυμάτων και απαιτείται η διασταύ-ρωση των πληροφοριών με τα ΓραφείαΤελετών και σε μεμονωμένες περι-πτώσεις και με το Γραφείο του Ιατρο-δικαστή.

Οι οικείοι και οι συγγενείς πουεπικοινωνούν για την αγγελία θανάτουστις περισσότερες των περιπτώσεωνδεν αντέχουν τον πόνο και πρέπει νατους καθησυχάσεις για να μπορέσειςνα βάλεις τα πράγματα σε μια σειράκαι να προετοιμαστεί εντός των χρο-νικών ορίων του «dead line» η αγγελίαθανάτου για να προβληθεί στην άμεσηέκδοση της εφημερίδας.

Στη γενικότητα, τα άτομα που επι-κοινωνούν για την αγγελία θανάτουείναι αναγνώστες της εφημερίδας,είναι αγγελιοδότες είτε διαφημιστές,υποστηρικτές και φίλοι και σ’ αυτέςτις περιπτώσεις υπάρχει μεγαλύτερηοικειότητα και το έργο είναι πιο εύ-κολο.

Παράλληλα, υπάρχουν περιπτώσειςπου τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δι-σέγγονα που μπορεί να βρίσκονταιστη Νέα Υόρκη και σε άλλες πολιτείεςτης Αμερικής επικοινωνούν με τον

«Εθνικό Κήρυκα» διότι εκπληρώνουντην επιθυμία του γονέα, του παππούείτε και του προπάππου. Αυτές οι πε-ριπτώσεις έχουν ευεργετικές επιπτώ-σεις για τα παιδιά και τα εγγόνιαδιότι μαθαίνουν περισσότερα και ουκολίγες φορές μαθαίνουν άγνωστες γιατους ίδιους πτυχές της προσφοράςτου εκλιπόντος και συχνά ζητούν τηνβοήθειά μας να ανατρέξουμε στο αρ-χείο και να τους αποστείλουμε τιςσυνεντεύξεις, είτε τα δημοσιεύματαπου κατά καιρούς έχουν δημοσιευτείστην εφημερίδα.

Αλλοι αναζητούν φωτογραφίες απότο πλούσιο, μοναδικό και ανεπανά-ληπτο αρχείο του «Εθνικού Κήρυκα».

Οι περιπτώσεις αυτές φέρνουν πιοκοντά τα παιδιά και τα εγγόνια μετην εφημερίδα και την Ομογένειαδιότι η συντριπτική πλειοψηφία μετά

την καταχώρηση της αγγελίας θανά-του, είτε της δημοσίευσης της νεκρο-λογίας, γίνονται συνδρομητές, είτεστην εφημερίδα, είτε και στην ιστο-σελίδα.

Σε αρκετές περιπτώσεις, η αγγελίαθανάτου δίνεται από το ίδιο το ΓραφείοΤελετών, είτε από την οικογένεια καιτο Γραφείο, ταυτοχρόνως. Και αυτόδιότι αρκετοί ομογενείς προγραμμα-τίζουν από νωρίς όχι μόνο για τη δια-θήκη, αλλά και για την κηδεία, είτεσυμμετέχουν στα προγράμματα «Pre-

planning» των Γραφείων Τελετών ταοποία παρέχουν τη δυνατότητα προ-γραμματισμό και προπληρωμής τηςκηδείας και του ενταφιασμού.

Κατά κανόνα, οι ομογενείς ακο-λουθούν τις παραδόσεις της οικογέ-νειας και δεν αλλάζουν ούτε το ΓραφείοΤελετών, ούτε και τον ναό όπου τε-λείται η νεκρώσιμη ακολουθία. Κιαυτό διότι η σχέση με τον διευθυντήτου Γραφείου Τελετών που δημιουρ-γείται στις δύσκολες και κρίσιμες στιγ-μές του ανθρώπου αντέχει στον χρόνο.Η ευαισθησία, η συνέπεια και ο επαγ-γελματισμός με τον οποίο ο διευθυντήςρυθμίζει όλες τις λεπτομέρειες ξεκι-νώντας από τη διακομιδή της σορούαπό το Γραφείο του Ιατροδικαστή στοΝεκροπομπείο, τη διοργάνωση του

Νέες υπηρεσίες του «Εθνικού Κήρυκα» στην Oμογένεια το 2012Ενδιαφέροντα τα συμπεράσματα της έρευνας της τελευταίας τριετίας στον τομέα των κηδειών, μνημοσύνων, ψηφισμάτων

Οι σελίδες των Μικρών Αγγελιών του «Εθνικού Κήρυκα», στο διάβατου χρόνου βελτιώθηκαν τόσο ως προς τη δομή τους, όσο και ως προςτην εμφάνισή τους. Αν και η φιλοσοφία με την οποία στήνονται αυτέςοι σελίδες αλλάζει από τη μία εποχή στην άλλη, εν τούτοις οι σκοποί

παραμένουν αναλλοίωτοι, ενώ οι υπηρεσίες αναβαθμίζονται συνεχώς.


Οι σελίδες των Μικρών Αγγελιών προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες στους ομογενείς διότι τους έφερναν σε επαφή με την αγορά εργασίας, με την αγορά ακινήτων, με τους επαγγελματίες,

με τους δικηγόρους και με τα κοινωνικά. Αριστερά, η σελίδα των Μικρών Αγγελιών της 4ης Ιανουαρίου 1917, ενώ δεξιά της 28ης Απριλίου 1936.


MORMILE FLORIST239 N Long Beach Rd., Rockville Centre, NY 11570 • Τel.: (516) 766-7000

ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ • ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΑΝΟΙΚΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ

NATIONWIDE DISTRIBUTIONΔΕΚΤΕΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

www.mormileflorist.com

MARTIN A. GLEASONFUNERAL ΗOME, LLC

JOHN A. GOLDENTHOMAS A. GOLDEN III

Εξυπηρετούμε την Ελληνοαμερικανική Κοινότητα με σεβασμό και αξιοπρέπεια

149-20 Northern Blvd., Flushing, NY 11354Tel.: 718-359-6300 • Fax (718) 358-1309

36-46 Bell Blvd., Bayside, NY 11361Tel.: (718) 428-2210

10-25 150th st., Whitestone, NY 11357Tel.: (718) 359-1122

• 24ώρη λειτουργία

• Σε όλα μας τα γραφεία διαθέτουμε δωρεάν

μεγάλο χώρο πάρκινγκ

επισκεπτηρίου, του τρισάγιου, της νε-κρώσιμης ακολουθίας μέχρι τον εν-ταφιασμό και τη μακαρία αφήνει ανε-ξίτηλα ίχνη στους οικείους και στουςλοιπούς συγγενείς.

Οσον αφορά το ναό, οι ομογενείςπροτιμούν την κοινότητα στην οποίαείναι μέλη και σε αρκετές άλλες περι-πτώσεις επιστρέφουν στις προηγού-μενες κοινότητες στις οποίες έχουνμεγαλώσει οι ίδιοι, έχουν βαπτιστείκαι έχουν παντρευτεί. Κι αυτό διότιοι ομογενείς δε ξεχνούν την πρώτηκοινότητα με την οποία έρχονται σεεπαφή και στους κόλπους της οποίαςδιαμένουν σημαντικό μέρος της ζωήςτους.

Ο ενταφιασμός γίνεται ως επί τοπλείστον στα ίδια κοιμητήρια σταοποία έχουν ταφεί και άλλα μέλη τηςοικογένειας, είτε άλλοι συγγενείς,διότι οι ομογενείς θέλουν και ο τε-λευταίος τόπος κατοικίας να είναιπλησίον με άλλους συγγενείς και συμ-πατριώτες. Υπάρχουν περιοχές, κυρίωςεκτός Νέας Υόρκης, όπως στη Φλόριδα,στο Γούστερ της Μασαχουσέτης καιαλλού που υπάρχει ελληνικό κοιμη-τήριο εντός των ορίων του Κοιμητηρίουτης πόλεως.

Στο θέμα του ενταφιασμού, οι ομο-γενείς ακολουθούν την τελευταία επι-

θυμία του εκλιπόντα και αρκετές κη-δείες γίνονται στην Ελλάδα και στηνΚύπρο. Τα τελευταία χρόνια, λόγωκαι των δυσκολιών που έχουν ανακύ-ψει με την κατάργηση των απ’ ευθείαςπτήσεων με τη γενέτειρα, μειώθηκανοι κηδείες που γίνονται στην Ελλάδα.

Στο θέμα του ενταφιασμού οι ομο-γενείς επιμένουν στις παραδόσεις καιγι’ αυτό τα ποσοστά της καύσης καιτης αποτέφρωσης των νεκρών είναιαπειροελάχιστα.

Η έρευναΕν όψει της παρούσας έκδοσης

ερευνήσαμε το αρχείο του «ΕθνικούΚήρυκα» και διαπιστώσαμε με ιδιαί-τερη ικανοποίηση ότι η Ομογένειααποδίδει φόρο τιμής στα κεκοιμημένατέκνα της.

Οι περισσότεροι εθνικοτοπικοί σύλ-λογοι και οι αδελφότητες τουλάχιστονμια φορά τον χρόνο τελούν μνημόσυναυπέρ αναπαύσεως των ψυχών τωνκεκοιμημένων ιδρυτών, πρωτεργατών,

προέδρων, στελεχών και μελών τουΣυλλόγου και κατά κάποιον τρόποδιδάσκουν στις νεότερες γενιές τιςπαραδόσεις που σχετίζονται με τονθάνατο.

Από την έρευνα της τελευταίαςτριετίας προκύπτει ότι ένας στουςπέντε ομογενείς έχει προσφέρει πολλάστην Ομογένεια, στους συλλόγους καιστις κοινότητες. Εξάλλου, αυτό απο-δεικνύεται και από τα ψηφίσματαπου καταχωρούν οι σύλλογοι, οι αδελ-

φότητες και οι άλλοι ομογενειακοίφορείς. Για να είμαστε ειλικρινείς, τοποσοστό αυτό αδικεί την πραγματι-κότητα για δύο λόγους: Ο πρώτοςσχετίζεται με το γεγονός ότι πολλοίσύλλογοι επικαλούμενοι τις διατάξειςτου καταστατικού εκδίδουν ψηφίσματαμόνο για τους πρώην προέδρους, ενώάλλοι αποφεύγουν την καταχώρησηψηφισμάτων λόγου του κόστους πουσυνεπάγεται.

Από την έρευνα προκύπτει ότι το

Νέες υπηρεσίες του «Εθνικού Κήρυκα» στην Oμογένεια το 2012Συνέχεια από τη σελίδα 13

Αριστερά, οι Μικρές Αγγελίες όπως εμφανίζονται στην ελληνική ιστοσελίδα www.ekirikas.com,ενώ δεξιά η σελίδα των νεκρολογιών και των αγγελιών θανάτου, οι οποίες αναρτώνται στην αγγλική ιστοσελίδα

www.thenationalherald.com. Οι νεκρολογίες αυτές δημοσιεύονται και στην εβδομαδιαία αγγλόφωνη έκδοση «The National Herald».


2010 καταχωρήθηκαν 353 κηδείεςκαι αγγελίες θανάτου, 343 μνημόσυνακαι 78 ψηφίσματα. Το 2011 καταχω-ρήθηκαν 312 κηδείες, 289 μνημόσυνακαι 76 ψηφίσματα, ενώ το 2012 είχαμε396 κηδείες, 300 μνημόσυνα και 76ψηφίσματα.

Εκ πρώτης όψεως, τα νούμερααυτά μπορεί να θεωρηθούν ασήμαντα.Στην πράξη, όμως, έχουν σπουδαίασημασία διότι αποδεικνύουν περίτρανατο συμπέρασμα που προβάλλαμε πα-ραπάνω σχετικά με την αναβάθμισητων υπηρεσιών που παρέχει ο «ΕθνικόςΚήρυκας» στην Ομογένεια.

Αν σ’ αυτό συνυπολογίσεις τις υπη-ρεσίες που παρέχει η αγγλική έκδοσημε τη σελίδα των νεκρολογιών θαδιαπιστώσεις το αληθές του προανα-φερόμενου συμπεράσματος.

Μικρές αγγελίεςΤο τμήμα των Μικρών Αγγελιών

του «Εθνικού Κήρυκα», στο οποίο συ-νεπάγονται και οι κηδείες και τα μνη-μόσυνα είναι νευραλγικό και ζωτικότμήμα για την εφημερίδα, το οποίοπροσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίεςστους ομογενείς.

Οι μικρές αγγελίες χωρίζονται σευποκατηγορίες ξεκινώντας από τηναγορά εργασίας - ζητούνται εργαζό-μενοι, ζητούν εργασία, γραφεία ευ-ρέσεως εργασίας - τα προσωπικά - τιςπαντός είδους ενοικιάσεις και πωλή-σεις, εδώ και στη γενέτειρα, τους δι-κηγόρους, τους αρχιτέκτονες, τουςεργολάβους, τους πολιτικούς μηχανι-κούς, τις δημοπρασίες και μια σειρά

άλλων επαγγελμάτων.Η ανάρτησή τους στην ιστοσελίδα

παρέχει τη δυνατότητα στον χρήστητου διαδικτύου σε κλάσματα δευτε-ρολέπτου να μάθει περισσότερα γιατην αγορά εργασίας, των ακινήτων,και όχι μόνο. Αυτό είναι χρήσιμο διότιπαρέχει τη δυνατότητα στους εργο-δότες να προσλάβουν ομογενείς ερ-γαζόμενους και υπαλλήλους και στουςομογενείς να βρουν δουλειά είτε νααναζητήσουν μια καλύτερη ή και μεμεγαλύτερες απολαβές και ευεργετή-

ματα δουλειά. Ταυτόχρονα, οι ανα-γνώστες έχουν τη δυνατότητα νααναρτήσουν σε λιγότερο από πέντελεπτά τη μικρή τους αγγελία, κάνονταςκλικ στο «Post a Classified» και ακο-λουθώντας την οδηγία. Η καταχώρησηγίνεται έναντι αμοιβής μέσω πιστωτι-κής κάρτας. Η χρέωση είναι απόλυταασφαλής και το κόστος της αγγελίαςανά ημέρα είναι αντιστρόφως ανάλογομε τον αριθμό των ημερών που κατα-χωρείται η αγγελία. Αρα ακολουθείταιη ίδια πολιτική που ισχύει και για την

έντυπη έκδοση, όσο περισσότερεςημέρες γίνεται η καταχώρηση, τόσομειώνεται το κόστος ανά ημέρα.

Αν ο αγγελιοδότης παραγγείλειτην καταχώρηση της αγγελίας για μιαεβδομάδα και την επόμενη βρει τονεργαζόμενο που αναζητούσε μπορείανά πάσα στιγμή να διακόψει τηνκαταχώρηση και το οικονομικό τμήματης εφημερίδας τού επιστρέφει τηδιαφορά. Οσον αφορά τις Κηδείες,καταχωρούνται στην ιστοσελίδα τηνίδια στιγμή που το Τμήμα των Μικρών

Αγγελιών προετοιμάζει την αγγελίαθανάτου. Παράλληλα, καταχωρούνταιτα Μνημόσυνα, τα Ψηφίσματα τωνοργανωμένων φορέων, των οργανι-σμών και ιδρυμάτων και οι νεκρολογίεςπου δημοσιεύονται στην έντυπη έκ-δοση. Οσοι επιθυμούν να καταχωρή-σουν μια αγγελία θανάτου, είτε έναμνημόσυνο, πρέπει να επικοινωνήσουνμέσω τηλεφώνου στο (718) 784-5255ext 106 είτε μέσω του ηλεκτρονικούταχυδρομείου στο [email protected].

a b THADDEUS W. BAxTER • WAYNE C. BAxTER

DANFORD BAxTER • JAMES F. GAvIGAN - MANAGER

N.F. Walker, Inc.Merrick Funeral Home

2039 Merrick avenue, Merrick, NY 11566-3434

Tel.: (516) 378-0303VINCENT B. LANZA

ANNA MARIE LANZAVINCENT B. LANZA, JUNIOR

Funeral Directors

PARK FuNERAL CHAPELS2175 Jericho Turnpike

Garden City Park, NY 11040Tel.: (516) 747-4300

a b

Generations of Dignified Personal Service

Εξυπηρετούμετην Ελληνική Ομογένεια

με σεβασμό

Αριστερά, η σελίδα των αγγελιών θανάτου στην αγγλόφωνη ιστοσελίδα μας www.thenationalherald.com. Δεξιά, η ιστοσελίδα του «Εθνικού Κήρυκα» www.ekirikas.com, η οποία παρέχει τη δυνατότητα στους ομογενείς να διαβάσουν

σε πραγματικό χρόνο τις αγγελίες θανάτου, τα μνημόσυνα και τα ψηφίσματα. Παράλληλα, τους παρέχει τη δυνατότητα να διαβάσουν τις Μικρές Αγγελίες και να αναρτήσουν τις δικές τους αγγελίες.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ16

Προμηθευτείτε τα βιβλία σας από τον «Εθνικό Κήρυκα»

Ιστορικά • ΔοκίμιαΤαξιδιωτικά • Μελέτες

Μυθιστορήματα

$39.99

$40.99 $47.99 $43.99$26.99

$38.99 $25.99 $41.99

ΔΕΛΤΙΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣΤΗΛ.: (718) 784-5255 • ΦΑΞ (718) 472-0510

e-mail: [email protected] • [email protected]

Στην τιμή συμπεριλαμβάνονται έξοδα διεκπεραίωσης και ταχυδρομικά. Αποστείλατε την παραγγελία σας με επιταγή, στο όνομα:ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ (NATIONAL HERALD, INC.) 37-10 30TH STREET, L.I.C., N.Y. 11101-2614

ή χρεώστε την πιστωτική σας κάρτα: o VISA o MASTERCARD o AMERICAN EXPRESS o DISCOVER

ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΡΤΑΣ: ________________________________________ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΕΩΣ: ____________________________ΟΝΟΜΑ ΠΑΡΑΛΗΠΤΟΥ: ______________________________________________________________________________________ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ______________________________________________ΠΟΛΗ: ____________________________________________ΠΟΛΙΤΕΙΑ: ________________________________________________ΖΙΡ: ______________________________________________ΤΗΛ.: ____________________________________________________CELL: ______________________________________________ΦΑΞ:______________________________________________________E MAIL: ____________________________________________ΑΡΙΘ. ΒΙΒΛΙΩΝ: ____________

ΥΠΟΓΡΑΦΗ:________________________________________



Ασχολούμενος πολλά χρόνια με τοαστυνομικό ρεπορτάζ και καλύπτον-τας τα τραγικά συμβάντα που συγ-κλόνισαν την ελληνοαμερικανικήκοινότητα της τριπολιτειακής πε-ριοχής είχα την τύχη να γνωρίσωπολλούς ομογενείς που συμπαρί-στανται στον ανθρώπινο πόνο καιπροσπαθούν να τον απαλύνουν όσομπορούν. Αλλοι βρίσκονται στηνπρώτη γραμμή, άλλοι προσφέρουναπό το υστέρημά τους και άλλοιπροσφέρουν ηθική και ψυχολογικήσυμπαράσταση.

Τα θλιβερά γεγονότα και κυρίωςτα τροχαία με θύματα φοιτητές απότην Ελλάδα, την Κύπρο και κυρίωςοι περιπτώσεις που οι εκλιπόντεςήταν άποροι, άστεγοι, είτε ορφανάπαιδιά, τα οποία έχουμε προβάλει,έφεραν έντονα στο προσκήνιο τηφιλαλληλία, τη φιλανθρωπία τωνομογενών και Αμερικανών διευθυν-τών και στελεχών των Γραφείων Τε-λετών.

Σε αρκετές περιπτώσεις τα Γρα-φεία Τελετών αναλάμβαναν τη με-σολάβηση με το Γραφείο του Ιατρο-δικαστή, ούτως ώστε η ταυτοποίησηκαι η αναγνώριση -εν απουσία τωνάμεσων συγγενών- να γίνει απότους γνωστούς και φίλους.

Στη συνέχεια, αναλάμβαναν τηνκηδεία είτε τη διακομιδή της σορούστην Ελλάδα και στην Κύπρο, άλλοτεδωρεάν και άλλοτε επιβαρύνονταςτους φίλους, είτε και τους οργανι-σμούς μόνο με την κάλυψη των εξό-δων που δεν εξαρτούνταν από αυ-τούς.

Στις περισσότερες, αν όχι σε όλεςτις περιπτώσεις, μας προέτρεπαν ναδιατηρήσουμε την ανωνυμία καιαντί να επαινέσουμε τους ίδιους ναεξάρουμε την προσφορά των ατόμωνκαι φορέων που αναλάμβαναν τηνπρωτοβουλία για την τέλεση μιαςαξιοπρεπούς κηδείας.

Η προσφορά και η γενναιοδωρίατων ομογενών και Αμερικανών δι-ευθυντών των Γραφείων Τελετώντης Νέας Υόρκης έχει βραβευτεί απόομογενειακούς και αμερικανικούςφορείς.

Ο απόλυτος σεβασμός προς τονεκλιπόντα και τους τεθλιμμένους,η εχεμύθεια, η εντιμότητα, η σω-φροσύνη, η ευσπλαχνία και η φι-λαλληλία, η απλότητα και η υπέρτου δέοντος μετριοπάθειά τους απο-τελεί το μυστικό της επιτυχίας καιτης μακροζωίας των Γραφείων Τε-λετών. Ακόμη και στις περιπτώσειςπου οι ομογενείς συνταξιοδοτήθη-καν, είτε και στις περιπτώσεις πουπροέβησαν στην πώληση των Γρα-φείων τους, οι νέοι ιδιοκτήτες δια-τήρησαν τα ελληνικά, είτε τα αρχικάτους ονόματα, διότι το όνομα δενείναι ούτε απλή και ούτε ασήμαντηυπόθεση.

Το λειτούργημα του διευθυντήτου Γραφείου Τελετών -είτε του νε-κροπομπείου όπως είθισται να τοαποκαλούμε στην Αστόρια- είναιιερό, είναι εξίσου ιερό με εκείνοτου ιερέα. Ο διευθυντής είναι απότους πρώτους που μαθαίνει για τηναπώλεια μιας ανθρώπινης ύπαρξης.Είναι ο πρώτος που έρχεται σε επα-φή με τους γονείς, τα αδέλφια καιτους συγγενείς, ο πρώτος πουακούει το μοιρολόγι της μάνας, τηςαδελφής, της χαροκαμένης συζύ-γου.

Είναι ο άνθρωπος που τουςαφουγκράζεται με σεβασμό, τουςσυμβουλεύει και προσπαθεί να τουςκαθησυχάσει. Είναι αυτός που ανα-λαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις απότην παραλαβή της σορού από τοΝεκροτομείο, μέχρι τη διοργάνωσητου επισκεπτηρίου, της ΝεκρώσιμηςΑκολουθίας και τους ενταφιασμού.

Συνεννοείται μαζί τους, κάνει τοκαλύτερο γι’ αυτούς και από τηστιγμή που αναλαμβάνει την ευθύνηοι οικείοι είναι απόλυτα βέβαιοι ότιόλα θα πάνε καλά και ότι θα ξεπρο-βοδίσουν με τις τιμές που αρμόζουντα προσφιλή τους πρόσωπα.

Οι ομογενείς κατά κανόνα δεναλλάζουν εύκολα Γραφείο Τελετών.Στο ίδιο Γραφείο που ανέθεσαν τηνκηδεία του παππού τους θα αναθέ-σουν και την κηδεία του πατέρακαι ούτω κάθε εξής.

Εξάλλου, δεν είναι διόλου τυχαίοότι ομογενείς που γεννήθηκαν είτε

μεγάλωσαν στη Νέα Υόρκη και δια-βιούν σε άλλες απόμακρες πόλειςκαι πολιτείες αναθέτουν στον οικο-γενειακό διευθυντή την κηδεία.

Στην επιλογή του Γραφείου Τε-λετών παίζουν ρόλο πολλοί παρά-γοντες, ξεκινώντας από την παρά-δοση της οικογένειας, του χωριού,είτε και της περιοχής από όπου κα-τάγονται, διότι κατ’ αυτόν τον τρόποείναι πιο εύκολο για τους γνωστούςκαι φίλους να παραστούν στο επι-σκεπτήριο.

Οι ομογενείς προτιμούν τα Γρα-φεία που βρίσκονται πλησίον τωνκοινοτήτων στις οποίες ανήκουν καιέτσι δημιουργείται μια οικειότηταμε τους διευθυντές και τα στελέχη.

Οδηγός Γραφείων ΤελετώνΗ προσπάθεια κατάρτισης ενός

οδηγού με τα Γραφεία Τελετών πουσυνεργάζονται με τις ελληνικές κοι-νότητες δεν είναι εύκολη υπόθεση,αλλά περίπλοκη και χρονοβόρα,διότι σε όλη την επικράτεια τωνΗΠΑ υπάρχουν εκατοντάδες Γραφείαμε τα οποία συνεργάζονται οι ομο-

γενείς. Αν λάβουμε υπόψη μας ότιστην Αμερική υπάρχουν περισσό-τερες από εξακόσιες ελληνικές κοι-νότητες, ενορίες και μοναστήρια,θα διαπιστώσουμε ότι ο κατάλογοςαυτός θα εμπεριείχε περισσότερααπό χίλια γραφεία τελετών.

Επειδή είναι η πρώτη φορά πουεπιχειρούμε την κατάρτιση αυτούτου οδηγού θα αρκεστούμε στη μη-τροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρ-κης, με την προοπτική να κάνουμεκάτι πιο διευρυμένο στο εγγύς μέλ-λον.

Γραφείο Τελετών Αντωνόπουλος

Στεγάζεται στο ιστορικό «Josepha. Farenga and sons Funeral Home»στη διεύθυνση 38-08 της ΛεωφόρουΝτίτμαρς στην Αστόρια, το οποίοέχει παράδοση άνω των 135 ετών.Το τελευταίο ήμισυ του αιώνα είχεως έδρα την Αστόρια και είναι απότα ελάχιστα Γραφεία Τελετών πουδιατήρησε στο ακέραιο τον οικογε-νειακό του χαρακτήρα.

Το Γραφείο ανήκει στα αδέλφια

Κωνσταντίνο και Θωμά Αντωνόπου-λο.

Ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλοςείναι απόφοιτος της Σχολής Διοίκη-σης Επιχειρήσεων του Πανεπιστη-μίου st. John’s, ενώ το 1992 απο-φοίτησε από την «american acade-my-Mcallister institute of Funeralservices». Από την ηλικία των 16ετών εργαζόταν στο «Joseph a. Fa-renga and sons Funeral Home».Στις 22 Μαϊου 1994 Ιδρυσε το Γρα-φείο Τελετών Αντωνόπουλος και το1999 αγόρασε το «Joseph a. Farengaand sons Funeral Home».

Τον Ιούνιο του 2008 οι αδελφοίΑντωνόπουλοι, όπως έγραψε ο «Ε.Κ.»προέβησαν στην εξαγορά του «BasisFuneral Home», στον αριθμό 27-12της 23ης Λεωφόρου στην Αστόρια,το οποίο έχει εξυπηρετήσει τις ανάγ-κες πολλών ομογενών της περιοχής,καθώς επίσης και του «Peter R. an-gerame Funeral Home». Τα εν λόγωΓραφεία Τελετών ήταν οικογενειακούχαρακτήρα, ενώ το 1993 εξαγορά-στηκαν από το «service Corporationinternational», το οποίο έχει το με-γαλύτερο δίκτυο Γραφείο Τελετώνστις ΗΠΑ και έχει μετοχικό χαρα-κτήρα.

Ο κ. Αντωνόπουλος κατά τη διάρ-κεια της συνεντεύξεως που είχε πα-ραχωρήσει στον «Ε.Κ.» την εποχήεκείνη είχε εκφράσει τη χαρά καιτην ικανοποίησή του όχι μόνο γιατη διεύρυνση της επιχειρηματικήςτους δραστηριότητας, αλλά και γιατο γεγονός ότι μετά από μια δεκα-πενταετία το Γραφείο Τελετών «Ba-sis» απόκτησε και πάλι τον οικογε-νειακό του χαρακτήρα.

«Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένοςπου μου δόθηκε η ευκαιρία να επα-ναφέρω αυτό το υπέροχο ΓραφείοΤελετών στον τοπικό και οικογενει-ακό του χαρακτήρα. Είμαστε απο-φασισμένοι να διατηρήσουμε τονοικογενειακό του χαρακτήρα και ναπροσφέρουμε στους συνανθρώπουςμας τις μοναδικές υπηρεσίες πουπαρέχει μια οικογενειακή επιχείρη-ση», είχε τονίσει ο κ. Αντωνόπου-λος.

Τα τέσσερα γραφεία στεγάζονταιστο Γραφείο Τελετών «Joseph a. Fa-renga & sons», το οποίο βρίσκεταισε προνομιούχα θέση στην καρδιάτης ελληνοκρατούμενης Αστόριας.Εχει έξι αίθουσες και όλους τουςαπαραίτητους βοηθητικούς χώρους,καθώς επίσης και ιδιόκτητο χώροστάθμευσης των αυτοκινήτων.

Ο όμιλος του κ. Αντωνόπουλουπροσφέρει εργασία σε 15 εργαζό-μενους, μεταξύ των οποίων και ομο-γενείς.

«Stamatiades Funeral Home»To Γραφείο Τελετών «stamatia-

des Funeral Home» στεγάζεται στοκτίριο του «Thomas M. Quinn &

Τα Γραφεία Τελετών ενσκήπτουν με σεβασμό στον ανθρώπινο πόνο


Το Γραφείο Τελετών Αντωνόπουλος στεγάζεται στο ιστορικό «Joseph A. Farengaand Sons Funeral Home» στη διεύθυνση 38-08 της Λεω-φόρου Ντίτμαρς στην Αστόρια. Πάνω: Εξωτερική άποψη τουΓραφείου. Δεξιά, ο συνιδιοκτήτης και διευθυντής Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος.


sons», στη διεύθυνση 35-20 της Λε-ωφόρου Μπρόντγουέι στην Αστόριαμαζί με τα Γραφεία «David FuneralHome» και «Morisco Funeral Home».Τα εν λόγω γραφεία ανήκουν στο«Dignity Memorial Provider Net-work», στο οποίο συμμετέχουν 1,800αδειούχα γραφεία και θεωρείται τομεγαλύτερο δίκτυο στη Βόρεια Αμε-ρική.

Το Γραφείο Τελετών «stamatiadesFuneral Home» ιδρύθηκε από τονΓιώργο Σταματιάδη και εφέτος συμ-πληρώνει τέσσερις δεκαετίες.

Ο Γιώργος Σταματιάδης γεννή-θηκε στο Μανχάταν και διαμένειστο Λονγκ Αϊλαντ Σίτι. Μετά τηναποφοίτησή του από το ΛύκειοΜπράγιαν της Αστόριας άρχισε ναεργάζεται στα Γραφεία Τελετών. Το1963 πήρε την άδεια άσκησης επαγ-γέλματος και άρχισε να εργάζεταισε διάφορα Γραφεία. Εξι χρόνια αρ-γότερα (το 1969) παντρεύτηκε τηνεκλεκτή της καρδιάς του την Γαρυ-φαλλιά Τσακώνη, ενώ το 1973 αγό-ρασαν το πρώτο Γραφείο Τελετώνστο Λονγκ Αϊλαντ Σίτι, με την επω-νυμία «stamatiades Funeral Home».Το 1996 δέχτηκε την πρόταση συ-νεργασίας με την «service Corpo-ration international» (sCi) η οποίαέχει ένα δίκτυο με 2400 ΓραφείαΤελετών σε όλη την αμερικανικήεπικράτεια, ενώ σήμερα είναι αντι-πρόεδρος του «Thomas M. Quinnand sons Funeral Home».

«Από μικρός ενδιαφερόμουν γιατους συνανθρώπους μου και προ-σπαθούσα να καταβάλω κάθε δυνατήπροσπάθεια να τους βοηθήσω, νατους συμπαρασταθώ στις δύσκολες

στιγμές και να τους ελαφρύνω τονπόνο. Το επάγγελμά μου δεν απαιτείμια απλή και σκληρή εργασία, αλλάμια πολύ χρήσιμη για τον άνθρωποεργασία. Οι εργαζόμενοι στα ΓραφείαΤελετών και οι ιδιοκτήτες τους δενέχουν κίνητρο το κέρδος, όπως συμ-βαίνει με τις άλλες επιχειρήσεις,αλλά προσπαθούν να βοηθήσουντους συνανθρώπους στις δύσκολεςστιγμές της ζωής τους όταν πρέπεινα αποχωριστούν και να απευθύνουντον ύστατο χαιρετισμό στους οι-κείους και στα προσφιλή τους πρό-σωπα. Μπορεί το επάγγελμά μαςνα διαφέρει από εκείνο του γιατρούή του ψυχολόγου, στην πράξη όμως

έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικάγιατί εμείς, αν μη τι άλλο, συμπα-ραστεκόμαστε και προσπαθούμε ναελαφρύνουμε τον πόνο», είχε επι-σημάνει κατά τη διάρκεια της πρό-σφατης συνέντευξης στο Περιοδικότου «Ε.Κ.» ο ιδρυτής και πρόεδροςτου «stamatiades Funeral Home»,Γιώργος Σταματιάδης.

«Το λειτούργημά μας σου παρέχειτην ευκαιρία να βοηθήσεις τους συ-νανθρώπους σου στις πιο δύσκολεςστιγμές της ζωής τους. Τα ΓραφείαΤελετών αν και εκ πρώτης όψεωςασχολούνται με τη διευθέτηση τωνλεπτομερειών της κηδείας και τηςταφής ενός νεκρού, στην πράξη

όμως υπάρχουν για να προσφέρουντις υπηρεσίας τους στους τεθλιμμέ-νους και στους επιζώντες και γι’αυτό η ευγνωμοσύνη που εισπράτ-τουμε δεν είναι περιστασιακή, αλλάαντέχει στον χρόνο.

»Το Γραφείο Τελετών δεν είναιαπλά μια επιχείρηση, αλλά μια επι-χείρηση που σε κάθε της βήμα βιώνειτον ανθρώπινο πόνο και προσπαθείμε κάθε τρόπο να τον ελαφρύνεικαι να τον ανακουφίσει», πρόσθε-σε.

Ο Γιώργος Σταματιάδης είναι μέ-λος της εφορίας της Δημόσιας Βι-βλιοθήκης του Κουίνς και μάλισταείχε διατελέσει και πρόεδρός της,

ενώ με τις προσπάθειές του έχεικατορθώσει να βάλει το ελληνικόβιβλίο στα ράφια των βιβλιοθηκώνκαι μάλιστα προ ενός περίπου έτουςείχε βραβευτεί από το Ιδρυμα τηςΒιβλιοθήκης. Είναι συνιδρυτής τηςτοπικής εφημερίδας «Queens Ga-zette» και πρόεδρος πολλών ομογε-νειακών φορέων και έχει τιμηθείαπό πολλούς ομογενειακούς καιαμερικανικούς οργανισμούς για τοφιλανθρωπικό του έργο και την ενα-σχόλησή του με τα κοινά.

Γραφείο Τελετών «Αποστολόπουλος»

Το Γραφείο τελετών «Αποστολό-πουλος» ιδρύθηκε το 1921 από τον

Τα Γραφεία Τελετών ενσκήπτουν με σεβασμό στον ανθρώπινο πόνο

Το Γραφείο Tελετών «Αποστολόπουλος» ιδρύθηκε το 1921 και στεγάζεται στο «Riverdale Funeral Home» στη διεύθυνση 5044 της Λεωφόρου Μπρόντγουεϊ στο Μανχάταν.

To Γραφείο Τελετών «Stamatiades Funeral Home» στεγάζεται στοκτίριο του Thomas M. Quinn & Sons, στη διεύθυνση 35-20 της Λε-ωφόρου Μπρόντγουεϊ στην Αστόρια μαζί με τα Γραφεία «David

Funeral Home» και «Morisco Funeral Home».Εξωτερική άποψη των Γραφείων ο Γιώργος Σταματιάδης ιδρυτής καιπρόεδρος του ομώνυμου Γραφείου Τελετών.



Γιώργο Αποστολόπουλο (George C.apostle) και λειτούργησε για πολλάχρόνια ως οικογενειακή επιχείρηση.Το 1936 η ιδιοκτησία πέρασε στοναδελφό του Νικόλαο Αποστολόπου-λο. Το 1960 ο Νικόλαος Αποστολό-πουλος με τον γιο του Γρηγόρη Απο-στολόπουλο (Gregory N. apostle)ίδρυσαν το «Riverdale FuneralHome» το οποίο σήμερα βρίσκεταιστη διεύθυνση 5044 της ΛεωφόρουΜπρόντγουεϊ στο Μανχάταν.

Σήμερα το Γραφείο Τελετών δι-οικείται από τον Γρηγόρη Αποστο-λόπουλο και τους γιους του, άρα μι-

λάμε για τρεις γενιές από την ίδιαοικογένεια που προσφέρουν τις υπη-ρεσίες τους στην Ομογένεια.

Ο Γρηγόρης Αποστολόπουλοςκατά τη διάρκεια της επικοινωνίαςμε τον «Εθνικό Κήρυκα» επεσήμανεότι το Γραφείο Τελετών ιδρύθηκεκαι λειτουργούσε πλησίον της κοι-νότητας του Αγίου Σπυρίδωνα, πουαποτελούσε πόλο έλξης για τουςΕλληνες μετανάστες που έρχοντανγια μια καλύτερη τύχη στη ΝέαΥόρκη. Αργότερα, στην ίδια περιοχήιδρύθηκε και η κοινότητα των ΑγίωνΑναργύρων Κοσμά και Δαμιανού

και του Αγίου Σπυρίδωνα.Πολλοί ομογενείς, που έχουν με-

τακομίσει σε άλλες ελληνοκρατού-μενες περιοχές, αναθέτουν στο Γρα-φείο Τελετών «Αποστολόπουλος»την ευθύνη για την κηδεία και σεαρκετές περιπτώσεις το επισκεπτήριογίνεται σε άλλα Γραφεία πλησίοντου τόπου κατοικίας του εκλιπόν-τος.

«Litras Funeral Home»To «Litras Funeral Home» στε-

γάζεται στο ίδιο κτίριο με το «ar-lington Benson Dowd FuneralHome» στη διεύθυνση 8315 Parsons

Blvd στην Τζαμέικα. Το ΓραφείοΤελετών βρίσκεται σε απόστασηαναπνοής από την κοινότητα τουΑγίου Δημητρίου Τζαμέικας. Το «Li-tras Funeral Home» ιδρύθηκε το1942 από τον Βασίλειο Λήτρα καιδιατηρεί ακόμη και σήμερα τον οι-κογενειακό της χαρακτήρα. O Βα-σίλειος Λήτρας είχε γεννηθεί στηΝέα Υόρκη και έλκει την καταγωγήτου από την Δορβιτσιά Ναυπακτίας.

«John G. Litras Funeral Director Corp.»

Το Γραφείο Τελετών «John G. Li-tras Funeral Director Corp. - Dahill

Funeral Home» βρίσκεται στη διεύ-θυνση 2525 της 65ης Οδού στοΜπρούκλιν και προσφέρει τις υπη-ρεσίες του στους ομογενείς του ΜπέιΡιτζ και των γύρω περιοχών.

Ιδρύθηκε από τον αείμνηστοΙωάννη Λήτρα και μετά τον θάνατότου την προεδρία και την διεύθυνσήτου έχει αναλάβει ο γιος του ΓιώργοςΛήτρας (George T. Litras), ενώ ημητέρα του Δωροθέα Λήτρα είναιαντιπρόεδρος του Γραφείου.

«Frederick Funeral Home»

To «Litras Funeral Home» στεγάζεται στο ίδιο κτίριο με το «Arlington Benson DowdFuneral Home» στη διεύθυνση 8315 Parsons Blvd στην Τζαμέικα. Το Γραφείο Τελετών

βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την κοινότητα του Αγίου Δημητρίου Τζαμέικαςκαι αποτελεί πόλο έλξης για τους ομογενείς.

To Γραφείο Τελετών «Frederick Funeral Home» βρίσκεται στη διεύθυνση 192-15 της Λεωφόρου Νόρδερν στο Φλάσινγκ και τέσσερα περίπου τετράγωνα από την Ελληνορθόδοξη κοινότητα του Αγίου Νικολάου στο Φλάσινγκ.



To Γραφείο Τελετών «FrederickFuneral Home» βρίσκεται στη διεύ-θυνση 192-15 της Λεωφόρου Νόρ-δερν στο Φλάσινγκ και τέσσερα πε-ρίπου τετράγωνα από την Ελληνορ-θόδοξη κοινότητα του Αγίου Νικο-λάου στο Φλάσινγκ. Το εν λόγωΓραφείο όπως αναφέρεται και στην

ιστοσελίδα του http://www.frede-rickfuneralhomeinc.com ιδρύθηκετο 1934 αρχικά στην Κορώνα, το1961 επεκτάθηκε στο Φλάσινγκ, το1976 στο Μπέισαϊντ και το 1980στο Σόισετ του Λονγκ Αϊλαντ.

«Tuttle Funeral Home»Το Γραφείο Τελετών «Tuttle Fu-

neral Home» βρίσκεται στη διεύ-θυνση 272 Highway 10, στο Ράν-τολφ της Νέας Ιερσέης ιδρύθηκε το

1936 αρχικά στο Ντόβερ της ΝέαςΙερσέης και το 1975 στο Ράντολφ,όπου την εποχή εκείνη μεγαλουρ-γούσε η Ελληνορθόδοξη Κοινότητατου Αγίου Ανδρέα στο Ράντολφ τηςΝέας Ιερσέης.

«McLaughlin & Sons Funeral Home»

Το Γραφείο Τελετών «McLaughlin& sons Funeral Home» ιδρύθηκετο 1883 και στις αρχές του περα-

σμένου αιώνα μεταφέρθηκε στοΜπέι Ριτζ του Μπρούκλιν.

Βρίσκεται στη διεύθυνση 96-20της 3ης Λεωφόρου στο Μπέι Ριτζτου Μπρούκλιν και πολύ κοντά στηνΕλληνορθόδοξη Κοινότητα του Τι-μίου Σταυρού στο Μπέι Ριτζ.

«N. F. Walker»Το Γραφείο Τελετών «N. F. Walker

Funeral Home» είναι ανεξάρτητοκαι διατηρεί στο ακέραιο τον οικο-

γενειακό του χαρακτήρα. Βρίσκεταιστη διεύθυνση 2039 Merrick ave,στο Μέρικ του Λονγκ Αϊλαντ καιεξυπηρετεί τις ανάγκες της κοινό-τητας του Αγίου Δημητρίου στο Μέ-ρικ και των γύρω περιοχών.

«Park Funeral Chapels»Το Γραφείο Τελετών «Park Fune-

ral Chapels» βρίσκεται στη διεύ-θυνση 2175 Jericho Turnpike στοΓκάρντεν Σίτι του Λονγκ Αϊλαντ και

Τα Γραφεία Τελετών ενσκήπτουν με σεβασμό στον ανθρώπινο πόνοΤο κοιμητήριο του Αγίου Μιχάηλ στην Αστόρια είναι ένα από τα κοιμητήρια στο οποίο έχουν ενταφιαστεί πολλοί ομογενείς,

ενώ άλλοι έχουν αγοράσει οικογενειακούς τάφους, είτε χώρους στα μαυσωλεία.

Το Γραφείο Τελετών «Conway Funeral Home», βρίσκεται στη διεύθυνση 82-19 της Λε-ωφόρου Νόρδερν στο Τζάκσον Χάιτς του Κουίνς και εξυπηρετεί τις ανάγκες της κοινό-

τητας των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Τζάκσον Χάιτς, καθώς επίσης των κα-τοίκων της Κορώνας, του Ιστ Ελμχερστ.



εξυπηρετεί τις ανάγκες των ομογε-νών που διαμένουν στο ΓκάρντενΣίτι και στις γύρω περιοχές.

«Conway Funeral Home»Το Γραφείο Τελετών «Conway

Funeral Home», βρίσκεται στη δι-εύθυνση 82-19 της Λεωφόρου Νόρ-δερν στο Τζάκσον Χάιτς του Κουίνςκαι εξυπηρετεί τις ανάγκες της κοι-νότητας των Αγίων Κωνσταντίνουκαι Ελένης στο Τζάκσον Χάιτς, κα-θώς επίσης των κατοίκων της Κο-ρώνας, του Ιστ Ελμχερστ και όχιμόνο.

«Martin A. GleasonFuneral Home»

To Γραφείο Τελετών «Martin a.Gleason Funeral Home» ιδρύθηκετο 1913 και διατηρεί τρία διαφορε-τικά γραφεία, το πρώτο στη διεύ-θυνση 149-20 της Λεωφόρου Νόρ-δερν στο Φλάσινγκ, το δεύτερο στοναριθμό 36-46 της Λεωφόρου Μπελστο Μπέισαϊντ και το τρίτο στοναριθμό 10-25 της 150ή Οδού στοΓουάιστόουν. Τα δύο τελευταία βρί-σκονται πολύ κοντά στις μεγαλώ-νυμες κοινότητες του Αγίου Νικο-

λάου στο Φλάσινγκ και του ΤιμίουΣταυρού στο Γουάιτστόουν.«Kallinikos Funeral services, Inc.»

To Γραφείο Τελετών «KallinikosFuneral services και Τοwers FuneralHome, inc.» βρίσκεται στη διεύθυνση2681 Long Beach Road, Oceanside,New York 11572 και εξυπηρετεί τιςανάγκες των ομογενών που διαμένουνστην Κομητεία Νάσο. Οι διευθυντέςτους William C. Kallinikos, KrissieKallinikos και George Frangiadakiαποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στηνεξυπηρέτηση των ομογενών.

To Γραφείο Τελετών «Martin A. Gleason Funeral Home», το οποίο βρίσκεται στον αριθμό 36-46 της Λεωφόρου Μπελ στο Μπέισαϊντ

πλησίον της κοινότητας του Αγίου Νικολάου Φλάσινγκ.

Το Γραφείο Τελετών «Park Funeral Chapels» στη διεύθυνση 2175 Jericho Turnpike στο Γκάρντεν Σίτιτου Λονγκ Αϊλαντ εξυπηρετεί τις ανάγκες των ομογενών που διαμένουν στο Γκάρντεν Σίτι.

Το Γραφείο Τελετών «McLaughlin & Sons Funeral Home» στη διεύθυνση 96-20 της 3ης Λεωφόρου στο Μπέι Ριτζ του Μπρούκλιν.

Το Γραφείο Τελετών «John G. Litras Funeral Director Corp. - DahillFuneral Home» στη διεύθυνση 2525 της 65ης Οδού στο Μπρούκλιν.Επάνω, εξωτερική άποψη του Γραφείου.Κάτω, στην είσοδο του Γραφείου δεσπόζουν τα πορτραίτα τωνιδρυτών Γιώργου και Σοφίας Λήτρα, γονέων του Ιωάννη Λήτρα.


Του Βασίλη Μαγαλιού

Οταν έρθει η «μαύρη» ώρα τηςκοίμησης ενός αγαπημένου προ-σώπου λίγοι είναι οι άνθρωποι μέσαστην οικογένεια του νεκρού πουέχουν το καθαρό μυαλό να κάνουνόλες εκείνες τις απαραίτητες, ανα-γκαίες και σκληρές για την στιγμήενέργειες για τον άνθρωπό τους.

Γι αυτό το λόγο υπάρχουν ταΓραφεία Τελετών που αναλαμβάνουντα πάντα για να μπορούν οι οικείοιάνθρωποι να πενθήσουν. Ενα απότα Γραφεία που υπάρχουν στην Αθή-να είναι και του Νικόλαου Κυριακίδημε 40ετή πείρα στο Α’ ΝεκροταφείοΑθηνών (οδός Αναπαύσεως 27) καιπολλά χρόνια ως Γενικός Γραμματέαςτης Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γρα-

φείων Τελετών (Π.Ο.ΓΡΑ.ΤΕ).Είναι ένας από τους ελάχιστους

ανθρώπους του χώρου που με τησυνέπειά του και τον επαγγελματι-σμός του καθησυχάζει όλη την οι-κογένεια που πενθεί. «Αυτό είναιπου θέλουν οι άνθρωποι. Να είναιήσυχοι ότι όλα θα γίνουν όπως πρέ-πει, με τον πλέον σωστό τρόπο καιεπειδή είμαστε σε δύσκολες οικο-νομικά μέρες και με οικονομικό τρό-πο», τονίζει ο κ. Νικόλαος Κυριακίδηςκαι μας αποκαλύπτει μερικά πρα-κτικά ...μυστικά του χώρου με απλέςκουβέντες και κυρίως ...έξω από ταδόντια. «Με τους Ελληνες της Αμε-ρικής έχουμε άριστη επικοινωνία.Εχουμε συνεργαστεί αρκετές φορέςκαι μάλιστα ήδη περιμένω ένανσυμπατριώτη μας που ‘κοιμήθηκε’

στην Καλιφόρνια, ενώ πριν λίγεςμέρες πήρα την τεφροδόχο ενόςαδικοχαμένου νεαρού. Πάντα βέβαιασε συνεννόηση και επικοινωνία τόσομε τους Ελληνες ομογενείς όσο καιμε το εκεί Γραφείο Τελετών», συμ-πλήρωσε ο κ. Κυριακίδης και φυσικάμας άνοιξε τον φάκελο «πως επα-ναπατρίζεται ένας θανόντας», τι πρέ-πει να κάνει ο Ελληνας της Αμερικής,που πρέπει να πάει όταν χάσει τονάνθρωπό του και τι αναλαμβάνειτο Γραφείο του: «Τα τελευταία χρόνιαέχουμε μία αύξηση των περιπτώσεωνεπαναπατρισμού νεκρών από τοεξωτερικό στην Ελλάδα. Σε ό,τι αφο-ρά την Αμερική η οικογένεια τουνεκρού που θέλει να επαναπατριστείο άνθρωπός τους και να ταφεί στηνπατρίδα μας πρέπει να δηλώσει τον

θάνατό του στην πρεσβεία μας εκείκαι το ίδιο να κάνει και στο δικόμας υπουργείο Εξωτερικών. Στη συ-νέχεια μιλάει με τους ιερούς τηςενορίας του και παράλληλα σε ένααπό τα πολύ καλά και ανθρώπιναέχοντας όμως επαγγελματισμό στηδουλειά τους εκεί Γραφεία Τελετών.Να τονίσω ότι με τα Αμερικής Γρα-φεία έχουμε πάρα πολύ καλή συ-νεργασία. Κατόπιν το εκεί Γραφείοθα έρθει σε επαφή - είτε τηλεφωνική,είτε ηλεκτρονική - με εμάς. Θα μαςδώσει τα στοιχεία του θανόντα καιτης οικογένειας. Από κει και πέραόλα θα πάρουν τον δρόμο τους».

Ετσι απλά, χωρίς πολλά - πολλάκαι χωρίς μεγάλη και πρόσθετο βά-ρος στην οικογένεια που πενθεί τονάνθρωπό της. Το μόνο που χρειάζε-ται να κάνουν είναι να αναθέσουνστα δύο Γραφεία Τελετών (στηνΟμογένεια και στην Ελλάδα) καιφυσικά ένα ...οικονομικό αντίκρισμα.Ολα τα άλλα ...«τα αναλαμβάνουμεεμείς από τα Γραφεία. Το εκεί Γρα-φείο θα πάρει τον νεκρό και θα τονβάλει στο αεροπλάνο στέλνοντάςμας το σχετικό ειδικό χαρτί γιατίχωρίς αυτό δεν μπορεί να μπει στοαεροπλάνο. Και το ειδικό αυτό χαρτίέχει πάνω το όνομα του ΓραφείουΤελετών που θα παραλάβει τον νε-κρό. Αν δεν υπάρχει αυτό τότε δενμπορεί να ταξιδέψει ο νεκρός. Δενμπορεί δηλαδή να είναι ‘ασυνόδευ-τος’ όπως λέμε. Με το χαρτί παρα-λαμβάνουμε εμείς τον νεκρό καικάνουμε τα πάντα ακόμα και χωρίςτην παρουσία της οικογένειας, ήκάποιου ανθρώπου του. Αν έρθει ηοικογένειά του ακόμα καλύτερα καιγια μας αλλά και χωρίς οικογένεια,εμείς θα είμαστε σαν οικογένεια».

Ο κ. Νίκος Κυριακίδης για πολλάχρόνια στο χώρο έχει και τα ...μυ-στικά του που μας λέει για να απο-φύγουμε: «Το κόστος στον επανα-πατρισμό ανεβαίνει ανάλογα με τοφέρετρο. Το βάρος της μεταφοράς.Η μεταφορά ενός φέρετρου απόπολύ βαρύ ξύλο είναι πολύ πιο ακρι-βή από τη μεταφορά ενός φέρετρουαπό ελαφρύ ξύλο. Αυτό που προ-τείνετε είναι από εκεί το φέρετρονα είναι από ελαφρύ ξύλο για ναέχει πιο φθηνά μεταφορικά και εμείςεδώ βάζουμε τον νεκρό σε φέρετρο100% ελληνικής παραγωγής πουκατασκευάζεται σύμφωνα με τα ευ-ρωπαϊκά πρότυπα και προδιαγραφέςκαι φυσικά υπάρχουν σε διάφορασχέδια και είδη. Με λίγα λόγια θέλειλίγη προσοχή στο τι ξύλο και τι βά-ρος έχει...».

Το γραφείο του κ. Κυριακίδη,αναλαμβάνει πλήρως την οργάνωσητης κηδείας με τρόπο που να υπά-γεται στις θρησκευτικές προτιμήσεις,τις αισθητικές ανάγκες και τις οικο-νομικές δυνατότητες και ανεξάρτητααπό τις τελευταίες, φροντίζουμε νασας παράσχουμε ένα συνολικό απο-

τέλεσμα που να χαρακτηρίζεται απόαξιοπρέπεια, επαγγελματισμό καισυνέπεια.Λόγω της μεγάλης ποικι-λίας οι τιμές για την τέλεση μίαςκηδείας διαφοροποιούνται ανάλογαμε το είδος και το εύρος παροχήςτων προσφερόμενων υπηρεσιών, πχ.τον τύπο φερέτρου, το είδος τουανθοστολισμού, την παροχή χορω-δίας ή και αρχιερατικής τελετήςκ.ά., όπως και το αντίστοιχο κοιμη-τήριο που θα πραγματοποιηθεί ηταφή, καθώς τα δικαιώματα ταφήςανά κοιμητήριο είναι διαφορετικά.

Και για να έχουμε μία ιδέα τωνυπηρεσιών που παρέχει το Γραφείο:

• Ορίζει την ημέρα και ώρα τηςκηδείας σε συνεννόηση με την οι-κογένεια, για το νεκροταφείο ή τηνενορία που επιθυμεί.

• Μεταφέρει τη σορό από το μέ-ρος θανάτου σε ψυκτικό θάλαμο,όπου θα παραμείνει μέχρι την τέ-λεση της κηδείας.

• Διαθέτει και πολυτελή νεκρο-φόρα, για όσους επιθυμούν να προσ-δώσουμε στην τελετή ή τη μεταφοράτης σορού στην επαρχία, μία υψη-λότερη αισθητικά εικόνα.

• Διευθετεί τα απαραίτητα έγ-γραφα για την έκδοση της άδειαςταφής και καθοδηγεί την οικογένειασχετικά με την είσπραξη των εξόδωνκηδείας από το εκάστοτε ασφαλι-στικό ταμείο.

• Αναλαμβάνει την αναγγελίατης κηδείας στις εφημερίδες πουεπιθυμεί η οικογένεια.

• Παρέχει στη διάθεσή της αυ-τοκίνητα και προσωπικό καθ’ όλητην πορεία της τελετής. Φροντίζειγια τη μεταφορά των συγγενών καιφίλων της οικογένειας από και προςτο νεκροταφείο με ενοικίαση ιδιω-τικών πούλμαν.

• Αναλαμβάνει τον ανθοστολισμότης εκκλησίας και του χώρου παρα-μονής της σορού.

• Παρέχει τη δυνατότητα επιλο-γής χορωδίας (Ευρωπαϊκή ή Βυζαν-τινή) που θα πλαισιώσει τη λειτουρ-γία της τελετής και θα της προσδώσειένα πιο ζεστό ύφος σε όσους τοεπιθυμούν.

• Δυνατότητα επιλογής για Αρ-χιερατική τελετή με την παρουσίαΑρχιερέα ή Αρχιμανδρίτη.

• Παραγγέλνει τα στέφανα πουθα κατατεθούν από την οικογένειαή τους λοιπούς συγγενείς και φίλους.

• Καταγράφει τα ονόματα τωνεπισκεπτών και των κατατεθειμένωνστεφάνων σε βιβλίο συλλυπητηρίωνπου παραδίδει στην οικογένεια μετη λήξη της τελετής και αναλαμβάνειτην εκτύπωση των αντίστοιχων ευ-χαριστήριων καρτών.

• Συνεργάζεται με τις διαθέσιμεςαίθουσες του εκάστοτε νεκροταφείου(εφόσον αυτές διατίθενται), είτε μεκάποιο εστιατόριο της προτίμησηςτης οικογένειας για την οργάνωσηδεξίωσης μετά την τελετή.

Νικόλαος Κυριακίδης: Σε επικοινωνία με τους ομογενείς

Συνεχίζοντας την παράδοση που εδραιώθηκε από τημητέρα μου Σοφία και τον πατέρα μου Γιώργο 80 χρόνια πριν, ο μόνος εν ζωή, του Γραφείου ΤελετώνLITRAS FAMILY OF FuNERAL DIRECTORSδράττομαι της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω τις χιλιάδες των οικογενειών που έχουν εμπιστευθείτην οικογένειά μας να φροντίσει για τις λεπτομέρειεςτης τελετής. Η μεγαλύτερή μας προτεραιότητα είναι να τηρήσουμε τις ελληνικές παραδόσεις, προσωπικέςπροτιμήσεις και αξίες.

Στην υπηρεσία σαςΒασίλειος Λήτρας

• ΕξΥΠΗΡΕΤΩ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ WESTCHESTER, BROOKLYNΚΑΙ ΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

• PRE-PLAN ARRANGEMENTS BY APPOINTMENT• ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ ΜΕ ΧΑΜΗΛΟ ΚΟΣΤΟΣ

117 Washington avenue, Pleasantville, N.Y. 10570

NATIONWIDE TOLL FREE

1-866 B LITRAS(1-866 725-4872)

Basil (Bill) LitrasΒασίλειος Λήτρας


Αναλυτικά όλοι οι Ελληνες ομογενείς που «έφυγαν» μέσα στο 2012 ανά μήνα με ονοματε-πώνυμα, τόπο γέννησης, ετών και ημερομηνία που απεβίωσε:

ΟΝΟΜΑ ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΕΤΩΝ ΑΠΕΒΙΩΣΕ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ Καστανιά Λακωνίας 71 Κυριακή 1ΣΟΦΙΑ ΦΩΤΙΑΔΗ Οχάιο 86 Δευτέρα 2ΑΘΑΝΑΣΙΟ (ΣΑΚΗ) ΙΓΝΑΤΙΑΔΗ Ελευθέρια Θεσσαλονίκης 56 Τετάρτη 4 ΜΕΡΟΠΗ ΖΗΡΟΥ Κακόβατο Ηλείας 87 Πέμπτη 5ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Αθήνα 60 Παρασκευή 6ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΑΥΡΑΚΗ Αθήνα 75 Κυριακή 8ΜΑΡΙΚΑ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ Βερβεράτο Χίου 89 Δευτέρα 9ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΧΕΙΛΑ Καμπιά Χίου 92 Τρίτη 10ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ Θέρμο Αγρινίου Αιτωλ/νίας 58 Τρίτη 10ΡΟΖΑ ΜΑΡΙΑ ΑΡΣΕΝΗ Ελασσώνα 77 Τετάρτη 11ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΕΤΡΙΝΑΣ Θήβα 70 Τετάρτη 11ΕΥΔΟΞΙΑ ΒΥΘΟΥΛΚΑ Κεφαλονιά 70 Τετάρτη 11ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΓΑΝΤΖΟΣ Αγιο Φλώρο Μεσσηνίας 74 Πέμπτη 12ΤΖΑΚ (ΚΥΡΙΑΚΟΣ) PiNiaT Κωνσταντινούπολη 99 Πέμπτη 12ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΟΥΝΔΡΟΥΚΑΣ Ελλάδα 81 Πέμπτη 12ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Θεσσαλονίκη 103 Παρασκευή 13ΣΤΕΛΛΑ ΔΙΑΚΟΥΜΗ Ελλάδα 76 Παρασκευή 13ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΙΤΣΑΚΗ Καβάλα 80 Παρασκευή 13ΚΩΣΤΑΣ ΓΚΙΝΗΣ Σωτήρα Αργυρ/ρου Β.Ηπείρου 96 Σάββατο 14ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΠΑΝΑΓΑΚΟΥ Αναβρυτή Σπάρτης 83 Δευτέρα 16ΠρωτοπρεσβύτεροςΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΒΑΣΙΛΗΣ Νίσυρο 75 Δευτέρα 16FRaNCEs PERRY Χίος 80 Πέμπτη 19ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Θεσσαλονίκη 85 Πέμπτη 19ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΑΤΟΣ Τσακαριτσιάνου Κεφαλληνίας 78 Παρασκευή 20ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΝΟΥΤΗΣ Ανώγεια Σπάρτης 89 Παρασκευή 20ΜΑΡΚΟΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ Βροντάδο Χίου 48 Παρασκευή 20ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΧΙΟΥ (Paulette Hios) Μπρούκλιν Κυριακή 22ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ (ΛΟΥΛΑ) ΒΕΛΛΙΟΥ Αυστραλία 51 Κυριακή 22ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΓΟΥΡΑΚΗ Ιταλία 55 Δευτέρα 23ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΠΑΣ Αργυροχώρι Ηπείρου 82 Δευτέρα 23ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΟΛΙΤΗ Δαφνώνα Χίου 69 Τετάρτη 25HELEN DaPHNiDEs 83 Τετάρτη 25ΤΖΟΝ ΜΠΑΡΟΥΔΟΣ Καναδά 48 Παρασκευή 27ΜΑΡΙΝΑ ΛΕΒΕΝΤΕΛΗ Κιάτο Κορινθίας 74 Σάββατο 28ΜΑΡΙΑ (ΡΑΟΥΝΑ) ΝΙΚΟΛΑΟΥ Πάνω Λεύκαρα Κύπρου 90 Κυριακή 29ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣΤΑΘΗΣ Χούνη Αρκαδίας 70 Δευτέρα 30ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΣ Ικαρία 71 Δευτέρα 30ΜΑΡΙΑ ΖΙΓΡΑ Βοβούσα Ηπείρου 96 Τρίτη 31ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ Σύμη 71 Τρίτη 31

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣΑΘΑΝΑΣΙΑ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ Σκαλοχώρι Κοζάνης 76 Τετάρτη 1ΝΙΚΟΣ ΠΕΤΑΚΑΣ (NiCK PETaKas) Σίφνο 83 Τετάρτη 1 ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΧΑΪΜΑΝΤΟΥ Ιμβρο 88 Τετάρτη 1 ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΑΜΠΑΚΗ 76 Παρασκευή 3 ΛΟΥΙΖΑ ΜΟΛΟΧΙΔΗ Βατούμ 83 Σάββατο 4 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (BasiL) CONsTaNT Λονδίνο 102 Σάββατο 4 ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΑΥΡΑΚΑΣ Νέα Υόρκη 58 Κυριακή 5 ΑΝΑΣΤΑΣΙOΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ Αχλαδόκαστρον Ναυπακτίας 90 Κυριακή 5 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΗΠΑ (ΤΣΙΠΑ) Πατρίκι Αμμμοχώστου 83 Κυριακή 5 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΛΑΡΓΥΡΟΣ Αγιο Γεώργιο Συκούση Χίου 78 Κυριακή 5 ΒΑΡΒΑΡΑ Τ. ΑΝΔΡΕΑΔΗ Κυριακή 5 ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Κεφαλάρι Κορινθίας 92 Δευτέρα 6 ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Αγία Βαρβάρα Κύπρου 82 Τρίτη 7 ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΕΤΣΑΣ Αγιο Πέτρο Ανδρου 86 Τρίτη 7 ΑΡΓΥΡΩ (FREDa) ΜΟΡΦΗ Αστόρια 78 Τρίτη 7 ΣΠΥΡΙΔΩΝaΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ Αγίο Βλάση Αγρινίου 77 Τετάρτη 8 ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ Κιούρκα (Αφίδναι) Αττικής 76 Τετάρτη 8 ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ Ρόδο 74 Κυριακή 12 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΛΚΑΝΑΣ Χράνους Μεγαλοπόλεως Αρκαδ. 72 Κυριακή 12 ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΠΣΑΤΗ Φιγιά Ευβοίας 102 Κυριακή 12

ΑΝΤΩΝΗΣ Σ. ΛΙΒΙΣΑΝΟΣ Σύμη Δωδεκανήσων 76 Κυριακή 12 ΜΥΡΣΙΝΗ ΧΑΤΖΑΝΔΡΕΑ Μυτιλήνη 99 Κυριακή 12 ΜΑΡΙΑ ΓΚΑΡΑΝΕ Αγιά Λάρισας 99 Κυριακή 12 ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΙΟΛΗ Καστοριά 83 Δευτέρα 13 ΗΛΙΑΣ ΜΑΡΙΝΟΣ Νίσυρος 92 Τρίτη 14 ΣΤΕΛΛΑ ΔΡΕΝΗ Μέγαρα 67 Τετάρτη 15 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΟΪΖΟΣ Νίσυρο 79 Τρίτη 14 ΜΙΧΑΛΗΣ Α. ΒΟΡΚΑΣ Βατυλή Αμμοχώστου Κύπρου 63 Τρίτη 14 ΑΛΚΜΗΝΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΚΟΥ Σπάρτη 84 Πέμπτη 16 ΡΟΖΑ ΦΙΛΙΠΠΟΥΣΗ Αγάπη Τήνου 54 Παρασκευή 17 ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ Σύμη Δωδεκαννήσου 75 Παρασκευή 17 ΕΛΕΝΗ ΚΑΚΑΛΟΥ Αθήνα 59 Παρασκευή 17 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ Ρειχέα Λακωνίας 97 Σάββατο 18 ΦΩΤΕΙΝΗ ΡΕΒΕΛΙΩΤΗ Κάψια Τριπόλεως Αρκαδίας 88 Σάββατο 18 ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΜΠΑΛΛΑ Αργίνια Κεφαλονιάς 81 Πέμπτη 23 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΪΔΑΝΗΣ Δομβραίνα Θήβας Βοιωτίας 70 Παρασκευή 24 ΜΑΡΘΑ ΚΟΥΣΟΥΛΑ Αναβρυτή Σπάρτης 97 Κυριακή 26

ΜΑΡΤΙΟΣΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΚΕΧΑΓΙΑ Μήλο 84 Πέμπτη 1ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΜΙΧΑΛΑΚΗ Χίο 92 Παρασκευή 2ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΚΑΜΠΟΥΡΗ Βασιλιόνικο Χίο 78 Παρασκευή 2ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ Kearny Νέας Ιερσέης 96 Σάββατο 3ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΒΑΘΑΣ Μυστρά Λακωνίας 95 Κυριακή 4ΧΡΥΣΩ ΟΡΡΟΣ Χανιά Κρήτης 89 Κυριακή 4ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΤΡΙΚΟΡΗ Ικαρία 83 Κυριακή 4ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΚΛΙΤΣΗ Μπρούκλιν 83 Κυριακή 4ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Πάτρα 60 Δευτέρα 5aNNELiEsE XELas Αστόρια 75 Tρίτη 6ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ Νίσυρος 75 Tρίτη 6ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΕΒΛΕΤΟΓΛΟΥ Θεσσαλονίκη 55 Τετάρτη 7ΠΛΑΤΩΝ ΜΠΑΣΤΑΝΟΣ Φράγγα Μαχαλάς Χίου 82 Παρασκευή 9ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΟΥΡΕΚΑΣ Φυτά Χίου 85 Παρασκευή 9ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΑΝΑΝΙΑΣ Ορά Κύπρου 94 Κυριακή 11ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ε.ΚΟΚΟΤΑΚΗΣ Κρήτη 87 Κυριακή 11ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΡΑΜΑΤΙΝΟΣ Καλόγερο Ρεθύμνης Κρήτης Δευτέρα 12ΟΜΟΡΦΙΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ Πειραιά 85 Δευτέρα 12ΜΙΧΑΛΗΣ Σ. ΑΞΙΩΤΗΣ Χώρα Χίου 65 Τετάρτη 14ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Γ. ΤΣΙΜΟΓΙΑΝΝΗΣ Συκούριο Λαρίσης 81 Τετάρτη 14ΛΑΖΑΡΟΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ Καλοχώρι Καστοριάς 82 Παρασκευή 16ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΚΟΠΟΥΛΟΣ Μικρό Χωριό Καρπενησίου 85 Παρασκευή 16ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΟΖΙΚΗΣ 32 Παρασκευή 16.ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΟΖΟΡΗ aπω Αιπεία Θουριάς Μεσσην. 96 Παρασκευή 16 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΡΙΦΤΑΚΗ Λαμπόκαμπο Λακωνίας 90 Σάββατο 17ΟΛΓΑ ΛΑΜΠΡΟΥ Σωτήρα Βορείου Ηπείρου 96 Κυριακή 18ΝΙΚ Κ. ΚΙΚΗΣ Αμμόχωστο Κύπρου 84 Κυριακή 18ΓΕΩΡΓΙΑ Η. ΠΕΡΓΑΝΤΗ Αθήνα 86 Τρίτη 20ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΥΓΙΑΜΑ Χίο 66 Τετάρτη 21ΔΑΦΝΗ ΤΕΜΠΕΛΗ Μαραθόκαμπο Σάμου 86 Πέμπτη 22ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΣΤΑΚΑ Βλάστης Κοζάνης 87 Πέμπτη 22ΤΟΜΑΣ ΓΡΑΜΕΝΙΔΗΣ Μπρούκλιν 82 Πέμπτη 22ΝΤΑΪΝΑ ΑΓΡΙΟΥ Καλάβρυτα 103 Παρασκευή 23ΣΤΙΒ ΔΑΚΗΣ (ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ) Αθήνα 77 Κυριακή 25ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΔΗΣ Λάρνακα Κύπρου 87 Δευτέρα 26ΑΝΝΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ Πασαλιμάνι Πειραιά 82 Τετάρτη 28ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΖΕΡΒΟΥΔΗ Χίο 69 Τετάρτη 28ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΡΑΤΣΙΟΥ Μόντρεαλ Καναδά 93 Πέμπτη 29ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Κύπρο 76 Παρασκευή 30ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Σ. ΚΑΛΟΓΕΡΑΣ Καμπιά της Χίου 61 Σάββατο 31ΑΝΔΡΕΑΣ (ΕΝΒΕΡ) ΤΖΙΤΖΑΣ Τίρανα 49 Σάββατο 31

ΑΠΡΙΛΙΟΣΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΡΑΣΣΟΥ Μπρούκλιν 86 Κυριακή 1ΠΑΛΑΣΑ (BEΡΑ) ΣΑΒΒΙΔΟΥ Ρωσία 94 Κυριακή 1ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΖΟΣ Αμφισσα 75 Κυριακή 1ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΡΑΦΤΗ Αθηένου Λάρνακος Κύπρου 95 Τρίτη 3 ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Γ. ΑΤΣΑΒΕ Κροκεές Λακωνίας 87 Τετάρτη 4

Ο πλήρης κατάλογος των ομογενών που «έφυγαν» το 2012


ΑΜaΛΙΑ ΚΑΡΙΤΕΝΟΥ Δολιανά Κυνουρίας 85 Τετάρτη 4 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΥ Καραβά Κύπρου 93 Δευτέρα 9 ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ ΨΥΧΟΓΙΟΥ Βροχίτσα Πύργου Ηλείας 97 Μεγ. Τρίτη 10 ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ Ανδρος 88 Μεγ. Τρίτη 10 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΛΩΤΣΟΣ Χίο 58 Μεγ. Πέμπτη 12 ΣΤΕΦΑΝΙ ΣΥΡΙΓΟΥ Νέα Ιερσέι 33 Μεγ. Πέμπτη 12 ΝΙΚΟΛΑΣ ΗΛΙΑΚΩΣΤΑΣ Αυστραλία από την Κάσσο 46 Μ. Παρασκευή 13 ΕΦΗ ΛΕΟΝΤΣΙΝΙΔΗ Ελάτα Χίου 72 Δευτέρα 16 ΦΩΤΕΙΝΗ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ Καστοριά 90 Τρίτη 17 ΤΖΟΝ ΓΚ. ΚΟΤΣΩΝΗ Μαϊάμι 81 Τρίτη 17 ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΑΠΕΤΑΝΟΥ Ελληνόκαστρο Καρδίτσης Τετάρτη 18 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ Νέα Υόρκη Πέμπτη 19 ΣΤΕΦΑΝΟΣ Ι. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ Μπρούκλιν 40 Πέμπτη 19 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΠΟΘΟΣ Ανδρο 74 Πέμπτη 19 ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΒΑΦΙΑ Καρδάμυλα Χίου 96 Σάββατο 21 ΟΝΟΥΦΡΙΟΣ ΑΡΓΥΡΟΣ Ερρείκουσα Κερκύρας Τετάρτη 25 ΑΚΡΙΒΟΥΛΑ ΠΟΛΥΜΕΝΑΚΟΥ Καστάνια Λακωνίας 97 Τετάρτη 25 ΜΕΤΑΞΟΥΛΑ ΙΩΑΝΝΟΥ 98 Πέμπτη 26 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΕΛΟΣ Αστόρια 82 Πέμπτη 26 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Κ. ΝΙΚΟΛΗΣ Σπάρτη 71 Πέμπτη 26 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΙΟΒΑΝΗ Δίβρη της Βορείου Ηπείρου 65 Πέμπτη 26 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΖΑΡΗΣ Κιλκίς 90 Παρασκευή 27 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΣΟΣ Καμπιά Χίου 85 Σάββατο 28 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΓΟΥΡΟΣ Καλλιμασιά Χίου 74 Σάββατο 28 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ Αθήνα 40 Κυριακή 29 ΚΩΝΣΤ/ΝΟΣ ΚΑΣΣΟΜΕΝΑΚΗΣ Χίο 85 Δευτέρα 30 ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΙΜΟΣ Αμπελικό Λέσβου 77 Δευτέρα 30 ΚΩΝΣΤ/ΝΟΣ ΑΝΔΡΟΜΑΝΑΚΟΣ Νάουσα Πάρου 77 Δευτέρα 30

ΜΑΪΟΣΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΚΟΣ Αρεόπολη Λακωνίας 93 Τρίτη 1 ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΟΜΑΖΟΣ 78 Τρίτη 1 ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΝΟΤΙΔΗΣ Ανω Επισκοπή Β. Ηπειρο 87 Τετάρτη 2 ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ Καλαβασό Κύπρου 93 Πέμπτη 3 ΜΑΡΙΑ ΜΑΚΡΗ Αθήνα 95 Δευτέρα 7 ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ Ηράκλειο Κρήτης 75 Δευτέρα 7 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Σ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ Αναβρυτή Λακωνίας 81 Τρίτη 8 ΤΣΑΡΛΣ (COsTas) ΠΑΠΠΑΣ Μπέισαϊντ 87 Τρίτη 8 ΧΡΗΣΤΟΣ Γ. ΓΙΩΤΗΣ Αθήνα 41 Τρίτη 8 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΖΕΪΜΣΟΝ Αργος 78 Τρίτη 8 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΥ Χανιά Κρήτης Τετάρτη 9 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΤΡΙΚΙΔΗΣ Σεβαστούπολη Ουκρανίας 85 Πέμπτη 10 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΡΟΣ Αγρίνιο 83 Σάββατο 12 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΑΜΠΑΛΗΣ Αλεξάνδρεια Αιγύπτου 86 Σάββατο 12 ΔΙΑΜΑΝΤΩ ΒΑΡΔΑΜΑΣΚΟΥ Μυστρά Λακωνίας Κυριακή 13 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Σ. ΓΑΓΚΙΝΗΣ Αγιο Γεώργιο Συκούσης Χίου 80 Τρίτη 15 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΖΟΥΛΗΣ Γιάννενα 73 Τετάρτη 16 ΝΙΚ MaNiOΣ Πολοβίτσα Λακωνίας 87 Τετάρτη 16 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ι. ΡΑΠΤΗΣ Ποντικάτες νομού Ιωαννίνων 85 Παρασκευή 18 ΡΗΓΟΠΟΥΛΑ ΖΑΒΟΛΑ Πηγάδια Καρπάθου 97 Παρασκευή 18 ΤΖΟΝ ΤΖΟΡΤΖ ΠΑΠΑΣΙΚΟΣ Αθήνα 84 Σάββατο 19 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΔΙΑΚΑΤΟΥ Μηνιές Κεφαλονιάς 79 Τρίτη 22 ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΤΣΟΥΔΑ Καλεσμένο Καρπενησίου 72 Πέμπτη 24 ΤΖΕΪΜΣ Λ. ΦΩΤΙΑΔΗΣ Νέα Υόρκη 93 Πέμπτη 24 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΛΑΓΙΑΝΟΥ Μπρούκλιν Δευτέρα 21 ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΑΤΕΧΗΣ Μαθράκι Κέρκυρας 79 Παρασκευή 25 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΥΜΑΡΑΣ Λήμνο 84 Κυριακή 27 ΝΙΚΗ ΔΟΥΣΗ Κοζάνη 70 Δευτέρα 28 ΑΓΛΑΪΑ ΖΩΪΔΟΥ Περιστέρι Ιωαννίνων 96 Δευτέρα 28 ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΙΑΤΡΟΥ Νέα Υόρκη 89 Δευτέρα 28

ΙΟΥΝΙΟΣΜΙΧΑΗΛ ΚΑΤΟΣ Μανχάταν 75 Παρασκευή 1 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΕΡΤΣΟΥΚΛΗ Μαζέικα Καλαβρύτων 71 Παρασκευή 1 ΘΩΜΑΗ ΠΑΝΙΔΗ Καστοριά 85 Τετάρτη 6 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΒΑΡΗΣ 92 Πέμπτη 7 Αρχιμανδρίτου κυρού

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΙΛΕ 55 Πέμπτη 7 ΣΤΕΛΛΑ Μ. ΓΙΑΝΝΑΚΗ Νέα Υόρκη 70 Πέμπτη 7 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΡΙΑΝΤΟΥ Ποδογόρα Πρεβέζης 84 Παρασκευή 8 ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΜΑΝΕΣΗΣ Ανδρος 81 Σάββατο 9 πρωτοπρεσβύτερος ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ ΝΙΚΑΣ Φυλή Αττικής 80 Κυριακή 10 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΑΒΙΤΣ Κωνσταντινούπολη 86 Κυριακή 10 ΑΝΔΡΙΑΝΝΑ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ Πάτρα 88 Τετάρτη 13 ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΝΕΡΑΝΤΖΙΝΗΣ Κεφαλλονιά 39 Τετάρτη 13 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΤΟΣ Τραυλιάτα Κεφαλλονιάς 95 Πέμπτη 14 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΤΟΣ Τραυλιάτα Κεφαλλονιάς 95 Πέμπτη 14 ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ Νέα Υόρκη 39 Σάββατο 16 ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ Σφακιά Κρήτης 60 Κυριακή 17 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΙΓΚΑΣ Γλύνα Βορείου Ηπείρου 81 Κυριακή 17 ΒΑΣΙΛΙΚΗ (ΚΙΚΗ) ΒΕΛΕΝΤΖΑΘΕΟΧΑΡΗΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗΣ Ξάνθη 55 Κυριακή 17 ΑΛΚΕΤΑΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΙΑΣ 78 Δευτέρα 18 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΩΡΑΦΑ Ναύπακτο 79 Τρίτη 19 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡ. ΠΑΖΙΟΥΛΗΣ Καλαμπάκα Τρικάλων 82 Τετάρτη 20 ΧΑΡΗΣ Π. ΠΕΤΣΗΣ Μοναστήρι ΠΓΔΜ 88 Πέμπτη 21 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ Αρκεσίνη Αμοργού 82 Κυριακή 24 ΑΓΓΕΛΑ ΝΙΚΟΛΑΣ CLaRKE Αθήνα 49 Κυριακή 24 ΕΙΡΗΝΗ ΒΟΛΤΗ Ανδρος 102 Σάββατο 30 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΙΚΟΖΗΣΗΣ Σωπική Βορείου Ηπείρου 81 Σάββατο 30

ΙΟΥΛΙΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΗΚΟΣ Νέα Υόρκη 85 Τρίτη 3 ΒΑΡΒΑΡΑ ΜΑΤΡΑΚΑ aργος Ορεστικόν Καστοριάς 80 Τετάρτη 4 Πρεσβύτερος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣΝΙΚΟΛ. ΜΗΤΣΟ (Μητσόπουλος) Ελατού Ναυπακτίας 88 Τετάρτη 4 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΑΝΝΙΚΟΥ Φασκομηλιά Νέας Φιγαλείας 56 Πέμπτη 5 ,ΑΘΗΝΑ Γ. ΜΟΥΡΤΟΥ Περίστα Ναυπακτίας 85 Παρασκευή 6 ΣΕΒΑΣΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Σύμη Δωδεκανήσου 92 Δευτέρα 9 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΓΓΟΥΡΑΒΔΟΣ Σπάρτη Λακωνίας 46 Τρίτη 10 ΣΤΡΑΤΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Μυτιλήνη 87 Tετάρτη 11 ΠΑΝΩΡΑΙΑ ΤΗΛΙΓΑΔΑ - ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗ Νέα Υόρκη 79 Σάββατο 14 ΟΥΡΑΝΙΑ ΠΑΠΠΑ Νέα Υόρκη Δευτέρα 16 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΑΜΑΤ. ΣΙΔΕΡΑΚΗΣ Πυργί Χίου 46 Πέμπτη 19 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΚΩΣΤΙΔΗΣ Νέα Υόρκη 62 Πέμπτη 19 ΗΛΙΑΣ ΖΑΡΟΚΩΣΤΑΣ Αθήνα 66 Παρασκευή 20 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΓΑΓΙΑΣ Νεοχώριον Ναυπακτίας 75 Παρασκευή 20 ΦΩΤΙΟΣ ΒΑΣΙΛΑΤΗΣ Τεριάχι Πωγωνίου Ιωαννίνων 95 Κυριακή 22 ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΛΑΜΟΥΡΑΣ Αγραπιδόκαμπο Ναυπακτίας 63 Δευτέρα 23 ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΠΡΩΙΟΣ Θεσσαλονίκη 80 Τετάρτη 25 ΕΛΕΝΗ ΓΚΡΟΥΖΗ Σκάλα Κεφαλληνίας 69 Τετάρτη 25 ΜΑΡΙΑ NTOYNia Αθήνα 91 Πέμπτη 26 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΕΥΚΑΔΙΤΗΣ Χιονάτα Κεφαλληνίας 98 Πέμπτη 26 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΥΡΛΟΤΟΣ Αγιο Νικόλαο Βροντάδο Χίου 97 Πέμπτη 26 ΜΙΧΑΗΛ ΨΥΛΛΗΣ Παρπαριά Χίου 67 Παρασκευή 27 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ Τρίπολη 76 Πέμπτη 26 ΣΠΥΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΣ Αγία Ευφημία Κεφαλληνίας 79 Παρασκευή 27 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΟΥΖΑΚΗ Ληξούρι Κεφαλληνίας 89 Παρασκευή 27 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΤΟΣ Κεφαλλονιά 58 Τρίτη 31

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣΚΑΛΛΙΟΠΗ ΛΕΙΒΑΔΑ γένος ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Πύργο Σάμου Παρασκευή 3 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΝΤΑΚΗ Βόλο Παρασκευή 3 ΤΖΕΪΜΣ ΤΑΛΑΣ Jacksonville FL 84 Σάββατο 4 ΕΥΘΥΜΙΑ ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΑΝΝΗ Ελευθέριανη Ναυπακτίας 94 Σάββατο 4 ΚΥΡΙΑΚΗ (ΚΟΥΛΑ) ΠΑΤΡΟΥ Καρδάμυλα Χίου 84 Κυριακή 5 ΕΛΕΝΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ ΣΙΕΡΡΑ Νέα Υόρκη 42 Παρασκευή 10 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Αμάρυνθο Ευβοίας 79 Σάββατο 11 ΜΑΡΙΑ ΑΔΑΜΑΚΗ Πτολεμαϊδα Κοζάνη 84 Τετάρτη 15 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΟΥΛΑΣ Βογατσικό Καστοριάς 85 Τετάρτη 15 ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ Νέα Υόρκη 43 Πέμπτη 16

Ο πλήρης κατάλογος των ομογενών που «έφυγαν» το 2012


aNΔΡΕΑΣ ΑΣΩΝΙΤΗΣ Κέρκυρα 69 Πέμπτη 16 ΚΩΣΤΑΣ ΡΑΚΚΑΣ Θεσσαλονίκη 74 Πέμπτη 16 ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ ΜΩΥΣΗ Καλαμάτα 72 Παρασκευή 17 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΒΟΥΤΣΑ Χανιά Κρήτης 77 Παρασκευή 17 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΙΩΑΝ. ΚΛΩΤΣΟ Ελάτα Πυργί Χίου 67 Σάββατο 18 ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Νίκαια Πειραιά 84 Σάββατο 18 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΗΣ Παρπαριά Χιός 64 Κυριακή 19 ΑΘΗΝΑ ΤΡΥΦΩΝΑ Μαγούλα Σπάρτης 87 Τρίτη 21 ΝΙΚΟΣ Τ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Εμπορειό Νισύρου 87 Παρασκευή 24 ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΖΟΥΡΖΟΥΚΗΣ Κλαύσιον Ευρυτανίας 48 Παρασκευή 24 ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΛΟΚΥΘΙΑ Θολοποτάμι,Χίου 95 Παρασκευή 24 aΘΑΝΑΣΙΑ ΛΟΥΓΑΡΗ Αναβρυτή Σπάρτης 82 Σάββατο 25 ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ Μπρούκλιν ΝΥ 89 Δευτέρα 27 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΚΟΚΟΡΩΝΗΣ Παπαρούσι Ευρυτανίας 98 Τετάρτη 29 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ Δεμουτσαντάτα Κεφαλληνίας 73 Πέμπτη 30

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΔΑΚΗΣ Ρέθυμνο Κρήτης 86 Δευτέρα 3 ΛΕΜΟΝΙΑ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗ Αγιο Γεώργιο Συκούσης Χίου 79 Δευτέρα 3 ΣΤΙΒΕΝ Μ. ΠΟΥΛΟΣ Jersey City 90 Τρίτη 4 aΦΡΑΤΗ ΜΕΡΗ Κάλυμνο Δωδεκάνησα 75 Τρίτη 4 ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ Δερβιτσάνη Β. Ηπείρου 91 Τρίτη 4 ΤΖΕΪΜΣ ΓΚΑΛΑΣ (GaLiaTsaTOs) Νέα Υόρκη 82 Πέμπτη 6 ΠΕΤΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Αθήνα 77 Παρασκευή 7 ΘΕΟΓΝΩΣΙΑ (ΣΟΥΛΑ) ΓΚΑΥΡΟΥ Αθήνα 75 Παρασκευή 7 ΗΡΩ ΜΑΦΡΕΔΑ Νέα Υόρκη 82 Σάββατο 8 ΦΩΤΙΟΣ Γ. ΖΑΡΑΒΕΛΗΣ Σίδερα Ευρυτανίας 54 Δευτέρα 10 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΜΠΟΣΟΥΛΗΣ Αναβρυτή Λακωνίας 84 Δευτέρα 10 ΔΗΜΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Περίστα Ναυπακτίας 59 Τρίτη 11 ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΠΑΠΟΡΦΥΡΙΟΥ Αγιάσο Μυτιλήνης 75 Τρίτη 11 ΤΖΟΝ ΜΠΟΥΤΣΕΡΟΣ Νέα Υόρκη 88 Πέμπτη 13 ΕΛΠΙΔΑ Α. ΜΑΡΚΟΥ Καλογερά Κύπρου 91 Πέμπτη 13 ΘΕΟΔΩΡΟΣ Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Δερβιτσάνη Αργυρ. Β. Ηπείρου 90 Παρασκευή 14 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. ΚΑΛΑΚΟΣ Μπρούκλιν 53 Παρασκευή 14 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΑΤΑΚΗΣ Βαβύλη Χίου 91 Παρασκευή 14 ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΠΙΖΑΝΗΣ Λέρος 82 Παρασκευή 14 ΣΤΕΛΛΑ ΜΑΡΙΝΟΥ Καστοριά 82 Τετάρτη 19 ΙΟΥΛΙΑ ΒΟΝΑΚΗ Πλάκα Λήμνου 81 Τετάρτη 19 ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΓΚΟΡΟΣ Χειμάρρα Βορείου Ηπείρου 85 Πέμπτη 20 ΘΕΟΦΑΝΗ ΚΑΒΟΥΡΑ Αθήνα Παρασκευή 21 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΜΙΤΣΗΣ Σπάρτη 76 Σάββατο 22 CiNDY VaLENTis Νέα Υόρκη 41 Σάββατο 22 ΙΩΑΝΝΗΣ Τ. ΓΚΑΒΑΡΗΣ Νέα Υόρκη 81 Κυριακή 23 ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΑΤΕΧΗΣ ΛΟΥΜΠΗΣ Οθωνούς Κερκύρας 66 Κυριακή 23 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΤΣΙΜΙΚΛΗΣ Αιγάλεω 52 Κυριακή 23 ΔΡ. ΕΥΑΓ. ΜΙΧΕΛΗ-ΤΖΑΝΑΚΟΥ Αθήνα Δευτέρα 24 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΡΗ Χίο 69 Δευτέρα 24 ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ Μπατσί Ανδρου 76 Τρίτη 25 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΜΗΛΑΤΟΣ Στελιατά-Αντιπάτα Κεφαλλην. Τρίτη 25 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Αγιο Δημήτριο Ναυπακτίας 84 Τρίτη 25 iΩΑΚΕΙΜ ΚΑΜΒΥΣΕΛΗΣ Αντισα Μυτιλήνης Τρίτη 25 ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΝΔΗΣ Αργυράδες Κέρκυρας 71 Τετάρτη 26 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Χαραυγή Πωγωνίου 64 Πέμπτη 27

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΟΙΡΟΥΛΗΣ Βουκουρέστη Ρουμανίας 81 Δευτέρα 1 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΣ Αγρίνιο Αιτωλοακαρνανίας 68 Τρίτη 2 ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ Κρανίδι Αργολίδας 84 Τρίτη 2 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΛΟΥΣΙΑΔΗΣ Νίσυρο Δωδεκανήσου 92 Παρασκευή 5 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ Δαφνί Λακωνίας 60 Παρασκευή 5 ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΝΤΟΥΛΗΣ Πυργί Χίου 66 Παρασκευή 5 ΕΛΕΝΗ ΨΥΛΛΟΥ Χίο 81 Σάββατο 6 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ Κάψια Τρίπολης 94 Τετάρτη 10ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΕΣΗΣ Ερείκουσ Κέρκυρας 69 Πέμπτη 11 aΝΤΩΝΙΟΣ ΓΛΥΝΟΣ (ΖΟΧΟΣ) Καπαριά Ανδρου 75 Πέμπτη 11 MiΧΑΛΗΣ ΣΚΥΡΙΩΤΗΣ Λεπτόποδα Χίου 79 Σάββατο 13 MORFY LOUCas Θίσβη Θηβών Κυριακή 14 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΟΡΦΑΝΟΥΔΑΚΗΣ Δοξαρό Μυλοποτάμου 64 Δευτέρα 15 ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑΝΟΣ Αθήνα 82 Πέμπτη 18 aNΤΩΝΙΟΣ ΓΡΟΥΖΗΣ Σπαθί Σκάλας Κεφαλληνίας 47 Σάββατο 20 ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΚΑΓΙΑΝΤΑΣ Παρπαριά Χίου 74 Κυριακή 21

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Καλαμάτα 71 Κυριακή 21 ΡΩΞΑΝΗ ΤΖΙΤΖΙΚΑΛΑΚΗ Θυμιά Κεραμιών, Χανίων 84 Τετάρτη 24 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΒΑΜΒΟΥΡΗΣ Πειραιά 76 Πέμπτη 25 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΔΗΣ Κορησό Καστορίας 74 Δευτέρα 29 sTEPHaNiE ZORPas Νέα Υόρκη 37 Δευτέρα 29 ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ ΖΕΡΒΟΥ Επτάλοφο Κιλκίς 50 Τρίτη 30

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΑΛΛΑΣ Κεφαλονιά 64 Πέμπτη 1 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ Καλαμάτα 73 Πέμπτη 1 ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΠΟΘΟΣ Αργος 81 Παρασκευή 2 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗ Μαρκόπουλο Κεφαλληνίας 82 Σάββατο 3 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΚΕΛΗΣ Γεράκι Σπάρτης 102 Σάββατο 3 ETHEL KOMONs ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ Νέα Υόρκη 88 Σάββατο 3 KiKi GaMaNOs Μυριόφυτο Τουρκίας 98 Δευτέρα 5 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΟΥΡΙΚΑΣ Αιγάλεω Αττικής 66 Τρίτη 6 ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΣΙΡΗΣ Καρδάμαινα Κω 79 Τρίτη 6 CONsTaNNCE LaMBRaN Μπρούκλιν 90 Τετάρτη 7 ΕΥΔΟΚΙΑ ΜΙΧΑΗ Περιβόλι Γρεβενών 94 Τετάρτη 7 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΤΣΟΥΛΑ Νέα Υόρκη 76 Τετάρτη 7 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΙΔΗΡΑΣ Αθήνα 70 Πέμπτη 8 ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Λογκάστρα Σπάρτης 95 Πέμπτη 8 ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΟΣ Σπάρτη 79 Πέμπτη 8 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Κιάτο Κορίνθου 75 Σάββατο 10 LOU PaLiOs 64 Κυριακή 11 ΒΑΡΒΑΡΑ ΜΑΡΟΝΙΤΟΥ Φυτά Χίου 87 Κυριακή 11 ΟΛΓΑ ΧΑΛΒΑΤΖΗ Kορισό Καστοριάς 91 Δευτέρα 12 ΠΕΤΡΟΣ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Λογγά Μεσσηνίας 86 Δευτέρα 12 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΜΜΑΤΑΣ Περίστα Ναυπακτίας 66 Τρίτη 13 EΥΤΥΧΙΟΣ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗ Χανιά 64 Τρίτη 13 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΡΑΣΙΟΛΑΣ Λιτόχωρο Πιερίας 70 Τρίτη 13 MaRiE FERRis Οχάιο 89 Σάββατο 17 Δρ. ΟΡΕΣΤΗΣ Δ. ΦΙΝΑΛΗΣ Μπρούκλιν Κυριακή 18 KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΝΙΚΑΣ 45 Κυριακή 18 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΓΙΑΜΑΔΑΚΗ Χανιά Κρήτης 66 Δευτέρα 19 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΩΛΗΣ Τεριάχι Πωγωνίου Ιωαννίνων 78 Δευτέρα 19 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΟΥΡΖΟΥΚΗΣ Κλαυσί Ευρυτανίας 90 Τρίτη 20 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΕΛΑΣ Μαραθόκαμπο Σάμου 74 Πέμπτη 22 ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ ΧΑΝΤΖΗΣ Πλάτανο Ναυπακτίας 85 Πέμπτη 22 ΠρωτοπρεσβύτεροςΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Η. ΤΖΑΒΑΛΑΣ Νάσουα Ν. Χάμσαϊρ 86 Σάββατο 24 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΑΣΣΙΛΕΙΑΔΗΣ 80 Πέμπτη 29

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΟΡΟΡΟΣ Αναβρυτή Λακωνίας 98 Σάββατο 1 ΕΥΔΟΞΙΑ ΣΟΥΛΙΟΥ Καστοριά 89 Σάββατο 1 ΣΟΦΙΑ ΕΥΜΟΡΦΙΔΗ Σοχούμ Ρωσίας 88 Σάββατο 1 ΑΡΕΤΗ ΛΙΒΑΝΟΥ Καρδάμηλα Χίου 80 Δευτέρα 3 ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ Νίσυρο 91 Δευτέρα 3 ΔΙΑΜΑΝΤΙΝΑ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΥ Ποριαράτα Κεφαλονιάς 95 Τρίτη 4 ΛΑΜΠΡΟΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Στράνωμα Ναυπακτίας 84 Τετάρτη 5 ΙΩΑΝΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥ Μυτιλήνη 75 Τετάρτη 5 ΣΤΥΑΛΙΑΝΟΣ ΒΑΣ. ΚΟΓΧΥΛΑΚΗΣ Χανιά Κρήτης 83 Τετάρτη 5 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ Ελευθέριανη Ναυπακτίας 53 Σάββατο 8 ΜΙΧΑΗΛ ΦΟΥΓΙΑΞΗ Νικειά Νισύρου 71 Σάββατο 8 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΙΩΣΗΣ Βασιλόπουλο Αστακού Αιτ/νίας 57 Παρασκευή 7 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΙΝΟΥ Μανδράκι Νισύρου 89 Κυριακή 9 ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ Ντιτρόιτ Μίτσιγκαν 70 Δευτέρα 10 ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΖΗΣΙΜΑΤΟΣ Κοντογουράτα Κεφαλληνίας 84 Σάββατο 15 ΣΠΥΡΙΔΩΝΑΣ ΑΡΚΟΥΖΗΣ Ιθάκη 52 Κυριακή 16 ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΖΗΚΟΠΟΥΛΟΣ Καστοριά 57 Σάββατο 15 ΣΟΥΖΥ ΒΑΡΕΛΑΚΗ Λονγκ Αϊλαντ Τετάρτη 19 ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ Καλάβρυτα 84 Τετάρτη 19 ΘΕΟΔ. ΠΑΥΛΑΚΟΥ ΠΕΤΡΟΥΤΣΑ Μολάους Λακωνίας 70 Πέμπτη 20 ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΑΚΗ (το γένος ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ) Καστοριά 76 Τρίτη 18 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΑΝΔΩΡΟΣ Καρυά Κεφαλληνίας 84 Παρασκευή 21 ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΛΑΠΙΟΤΗ Φιλιατρά Μεσσηνίας 91 Τετάρτη 19 ΕΛΕΝΗ ΚΟΛΛΑ Αστόρια 60 Τετάρτη 26 aNNa ΠΑΡΣΟΝ Καλαβασό Κύπρου 93 Τρίτη 25

Πήχτωσε το βράδυ. Λιγόστεψε κι ο αχός απ΄ τα κυπαρίσσια.Ανάψανε οι λαμπάδες τ΄ ουρανού. Όλα ήταν γάλα ... γάλα ...λουλακί...και σπίθες. Το ποτάμι μουρμούριζε μες τον ύπνο τουκρυφά παραμιλητά. Το παιδί κείνο το βράδυ δεν κοιμήθηκε...ολόκληρο το βράδυ. Έγραψε το πιο πικρό, το πιο μεγάλο τουπαραμύθι.. Την αυγή ξεκίνησε. Ήταν παρηγορημένο. Είχε καταφέρει όλη τη νύχτα να μετρήσει τ' άστρα.. Να τα μετρήσει όλα...σιγά σιγά...ένα ένα...Όλα... Και τα βρήκε σωστά.

ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ ΜΕΝΕΛΑΟΣ

Ενα παιδί μετράει τ’ άστρα

ΔΕΛΤΙΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣΤΗΛ.: (718) 784-5255 • ΦΑΞ (718) 472-0510

E-mail: [email protected] • [email protected]

Στην τιμή συμπεριλαμβάνονται έξοδα διεκπεραίωσης και ταχυδρομικά. Αποστείλατε την παραγγελία σας με επιταγή, στο όνομα:ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ (NATIONAL HERALD, INC.) 37-10 30TH STREET, L.I.C., N.Y. 11101-2614

ή χρεώστε την πιστωτική σας κάρτα: o VISA o MASTERCARD o AMERICAN EXPRESS o DISCOVER

ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΡΤΑΣ: ________________________________________ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΕΩΣ: ____________________________ΟΝΟΜΑ ΠΑΡΑΛΗΠΤΟΥ: ______________________________________________________________________________________ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ______________________________________________ΠΟΛΗ: ____________________________________________ΠΟΛΙΤΕΙΑ: ________________________________________________ΖΙΡ: ______________________________________________ΤΗΛ.: ____________________________________________________CELL: ______________________________________________ΦΑΞ:______________________________________________________E MAIL: ____________________________________________ΑΡΙΘ. ΒΙΒΛΙΩΝ: ____________

ΥΠΟΓΡΑΦΗ:________________________________________

ΤΙΜΗ: $29.99

Προμηθευτείτε τα βιβλία σας από τον «Εθνικό Κήρυκα»• Ιστορικά • Δοκίμια • Ταξιδιωτικά • Μελέτες • Μυθιστορήματα

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ26


Στην Ελλάδα υιοθετείται η πρα-κτική του απλού ενταφιασμού. Ητελετή της κηδείας αποτελεί τρόποέκφρασης της αγάπης των ζωντανώνπρος τον εκλιπόντα. Οι χριστιανοίπιστεύοντας ότι το σώμα είναι προ-ορισμένο να αναστηθεί θάβουν τοννεκρό με «όλες» τις τιμές. Για αυτότο λόγο πριν από την ταφή τονλούουν, τον στολίζουν, τον ντύνουνμε λευκή στολή και τον τοποθετούνακάλυπτο σε «κλίνη» (φέρετρο).

Σύμφωνα με το νόμο ο νεκρόςθα πρέπει να παραμείνει άταφοςσε σπίτι συγγενικού προσώπου ήσε περιπτώσεις που έχει προηγηθείσοβαρή ασθένεια σε ειδικό θάλαμοτουλάχιστον 24 ώρες από τη διά-γνωση του θανάτου.

Ο θρήνος διαρκεί μια ημέρα.Πριν από την εκφορά αναγιγνώ-σκεται στην οικία του νεκρού ευχή«προς εκκόμισιν» από το ευχολόγιοτου Σεραπίωνος. Κατά την εκφοράτου και μέχρι την είσοδό του στονναό ψάλλεται καθ’ οδόν, ως εξόδιος,τρισάγιος ύμνος ίσως προς ομολογίατης πίστεως του θανόντος ή προςένδειξη ότι αυτός βρίσκεται ήδηκοντά στους αγγέλους. Παράλληλαψάλλεται ο τρισάγιος ύμνος εις τηνζωοποιό Τριάδα. Το λείψανο μετα-φέρεται από συγγενείς ή φίλουςστα χέρια σε μια προσπάθεια έκ-φρασης της εκτίμησης προς τον νε-κρό ή σε νεκροπομπή.

Στο ναό ο νεκρός τοποθετείταιμε το πρόσωπο προς τα ανατολικάμια και από εκεί έρχεται ο Σωτήρκαι εκεί είναι ο Παράδεισος τηςΕδέμ. Στη συνέχεια ψάλλεται πλη-ρέστερα νεκρώσιμος ακολουθία καιδίδεται ο τελευταίος ασπασμός.

Μετά την απόλυση ο νεκρός οδη-γείται στον τάφο. Πριν από τον εν-ταφιασμό ψάλλεται και πάλι σύν-τομη νεκρώσιμη ακολουθία του τρι-σάγιου και ενταφιάζεται ο νεκρόςμε το πρόσωπο προς τα ανατολικάμε την προσδοκία ότι από εκεί θαφανεί ο Χριστός για να κρίνει τουςνεκρούς και τους ζωντανούς. Τοσώμα περιχύνεται με έλαιο και μεχώμα σταυροειδώς από τον ιερέα.Η τελετή διαιρείται σε τρία μέρη:

• στην σύντομη ακολουθία εντόςτης οικίας και της εκφοράς

• στη νεκρώσιμη ακολουθία στοναό

• στην ακολουθία στο σημείοταφής και

•στην ταφήΚατά το τέλος του 5ου και αρχές

του 6ου αιώνα μ.Χ. η νεκρώσιμοςακολουθία εμπλουτίσθηκε με δια-φορετικά τροπάρια και κανόνες ενώδιαμορφώθηκαν διαφορετικές νε-κρώσιμες ακολουθίες για τις διαφο-ρετικές κοινωνικές τάξεις όπως π.χ.για τους κοσμικούς, τους μοναχούς,τους ιερείς, τα νήπια Η εκτενέστερηείναι εκείνη των ιερέων, στην οποίαείναι χαρακτηριστικό ότι αναγιγνώ-

σκονται 5 Αποστολικές και 5 Ευαγ-γελικές περικοπές. Για τους νεκρούςμοναχούς καθιερώθηκε επί Θεοδώ-ρου του Στουδίτου η ανάγνωση όλουτου Ψαλτηρίου. Σήμερα όμως τε-λείται για όλους η ακολουθία τωνκοσμικών. Μόνο στα μοναστήριατελούνται και οι άλλες ακολουθίες.

Σήμερα επαγγελματίες αναλαμ-βάνουν τη φροντίδα του νεκρού

σώματος. Το κόστος της ταφής εξαρ-τάται από τα υλικά που θα χρησι-μοποιηθούν (π.χ. φέρετρο, άνθη,δείπνο κλπ).

ΜνημόσυναΗ λέξη προέρχεται από τη λέξη

«ο κόλλυβος» που σημαίνει σταθμικόμέτρο για τον προσδιορισμό τουβάρους του χρυσού, όπως επίσηςκαι κάθε νόμισμα μικρής αξίας, δη-λαδή το πολύ λεπτό σε πάχος καιαξία νόμισμα. Με τις λέξεις «κόλλυ-βα» και «κόλλυβο» στην αρχή εννο-ούνταν κάθε είδος μικρού γλυκούαπό σιτάρι σε σχήμα πίτας ή τα«τρωγάλια» και τα «τραγήματα», δη-λαδή ξηρούς καρπούς (καρύδια,αμύγδαλα, σταφίδες, φουντούκιακ.α.) καθώς και τον «εψιτόν σίτον»κατά τον Βυζαντικό λεξικογράφοΣουΐδα.

Σύμφωνα με τη γνώμη μερικών

το έθιμο των κολλύβων οφείλεταιστην παλαιά συνήθεια της διανομήςνομισμάτων κατά τα μνημόσυνα. Ηδιανομή νομισμάτων - κολλύβωνσυνδέονταν με την ελεημοσύνηκατά τα χρόνια του χριστιανισμού.Αυτές τις ελεημοσύνες ελάμβαναν,από τα υπάρχοντα του αναπαυομέ-νου, οι πτωχοί, οι συγγενείς και οιφίλοι του μεταστάντος, οι πρεσβύ-

τεροι και οι διάκονοι. Ημερομηνίες μνημοσύνωνΑπό την εποχή των Αποστόλων

υπάρχει μια συγκεκριμένη μορφήμνημόσυνων. Το βιβλίο των Απο-στολικών Διαταγών που απηχεί σχε-δόν ολόκληρη την λατρευτική πα-ράδοση των Αποστολικών χρόνων,κάνει μια χρονική διάκριση τωνμνημοσύνων. Οι καθορισμένες ημέ-ρες για την τέλεσή τους από τηνημέρα που πεθαίνει κάποιος είναι:

• η τρίτη (συμβολίζει την 3ήμερηπαραμονή του Κυρίου στον τάφο)

• η ενάτη (κατά την ενάτη ημέραδημιουργείται η σάρκα ή διαλύονταιτα μέλη της)

• η τεσσαρακοστή (η Ανάστασητου κυρίου έγινε μετά από 40 ημέ-ρες, ή τότε αποσυντίθεται η καρδιά)

• τα τρίμηνα (Αγία Τριάδα)• τα εξάμηνα (Αγία Τριάδα)

• τα εννιάμηνα (Αγία Τριάδα) • ο χρόνος (Ανάσταση) και • κάθε χρόνο η επέτειος της

μνήμης.Ημερομηνίες κατά τις οποίες

δεν επιτρέπεται η τέλεση μνημοσύνων

Oσον αφορά την τέλεση μνημό-συνων υπάρχουν ορισμένες χρονικέςεκκλησιαστικές περίοδοι που δεν

επιτρέπονται. Ο λόγος που δεν επι-τρέπονται είναι γιατί σε αυτές τιςημερομηνίες επικρατεί το γεγονός«Χριστός» οπότε τίποτε άλλο δενμπορεί να χωρέσει στο μεγαλείοτης Δεσποτικής ημέρας. Eτσι, δενπρέπει να τελούνται μνημόσυνα μεκόλλυβα:

• από το Σάββατο του Λαζάρουμέχρι την Κυριακή του Θωμά

• σε όλες τις Δεσποτικές εορτέςδηλαδή προ της Χριστού Γεννήσεως,των Θεοφανείων, της Πεντηκοστής,της Υπαπαντής, της Μεταμορφώσεωςτου Σωτήρος κ.α.

• σε όλες τις Θεομητορικές εορ-τές

• σε όλες τις ημέρες της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής εκτός του Σαββάτουκαι της Κυριακής

• της Υψώσεως του Τιμίου Σταυ-ρού

• κατά την ημέρα της ιεράς πα-νηγύρεως του ναού

• κατά τις εθνικές εορτές δηλ.της 28ης Οκτωβρίου και της 25ηςΜαρτίου

• την ημέρα της πανηγύρεωςτου εκάστοτε ναού

Σε περίπτωση που ένα μνημό-συνο συμπέσει με τις παραπάνωημερομηνίες, μπορεί να τελεσθείανήμερα ένα τρισάγιο και να προ-ηγηθεί ή να ακολουθήσει τέλεσημνημοσύνου με κόλλυβα σε μια λει-τουργική ημέρα. Για τις αλειτούρ-γητες ημέρες της Αγίας και ΜεγάληςΤεσσαρακοστής μνημόσυνα μπορούννα τελεσθούν μόνο κατά τα Σαββα-τοκύριακα εκτός του Μεγάλου Σαβ-βάτου.

Σύγχρονα ΝεκροταφείαΗ θέση των σύγχρονων κοιμη-

τηρίων στην Ελλάδα συνήθως κα-ταλαμβάνουν συνήθως περιοχές μεεξαιρετική θέα. Οι τάφοι είναι ορ-γανωμένοι σε ευθείες γραμμές μεπροσανατολισμό Α-Δ.

Σε κάθε κοιμητήριο υπάρχει έναή περισσότερα οστεοφυλάκια ανά-λογα με της ανάγκες του νεκροτα-φείου. Σε κάθε οστεοθήκη υπάρχουντα λείψανα ενός ατόμου. Στην εξω-τερική του επιφάνεια αναγράφεταιτο όνομα του.

Σε κάθε νεκροταφείο υπάρχεισυνήθως ένας υπεύθυνος για τηνκαθαριότητα του χώρου και για τηνπαροχή πληροφοριών σε όποιονχρειάζεται βοήθεια (αναφορικά μετα σημεία άντλησης νερού, απόρρι-ψης άχρηστων αντικειμένων, φρον-τίδα του μνήματος κλπ).

Στρατιωτικά Νεκροταφεία, Ταφικές Πρακτικές

Στην Ελλάδα, υπάρχουν τόσοσυμμαχικά, όσο και γερμανικά πο-λεμικά νεκροταφεία. Τα γερμανικάείναι αυτά του Μάλεμε στην Κρήτη(βλ. παρακάτω) και το «ΓερμανικόΝεκροταφείο» του Διονύσου, κοντάστην Αθήνα. Το Γερμανικό νεκρο-ταφείο στο Διόνυσο ιδρύθηκε στις28 Σεπτεμβρίου του 1975 στη θέσηΡαπετζώνα, 30 χλμ. από την Αθήνα.Η περιοχή παραχωρήθηκε από τηνελληνική κυβέρνηση και σε αυτήνέγιναν οι ανακομιδές των λειψάνωντων Γερμανών στρατιωτών που είχαναρχικά ενταφιασθεί σε άλλες πε-ριοχές της Ελλάδας (εκτός από τηνΚρήτη). Περιλαμβάνει 68 ταφές τουΑ’ Παγκοσμίου Πολέμου και 9.905ταφές του Δευτέρου.

Σε πολλές περιοχές της χώραςέχουν ιδρυθεί πολεμικά νεκροτα-φεία, όπου έχουν ταφεί οι σύμμαχοιτης Ελλάδας (Βρετανοί, Γάλλοι, Αυ-στραλοί, Νεοζηλανδοί), που σκο-τώθηκαν στις επιχειρήσεις του Πρώ-του και Δεύτερου Παγκοσμίου Πο-λέμου. Ταφές του πολέμου 1914-18 έχουν γίνει στο «Στρατιωτικό

Ταφικά έθιμα στη σύγχρονη εποχή στην Ελλάδα

Το Α’ Νεκροταφείο, στην Αθήνα.



νεκροταφείο Θεσσαλονίκης». Εγ-καινιάστηκε το Νοέμβριο του 1915και περιλαμβάνει Βρετανικό, Γαλλι-κό, Σέρβικο, Ιταλικό και Ρώσικο το-μέα. Οι περισσότερες ταφές είναιστρατιωτών που πέθαναν στα νο-σοκομεία που λειτουργούσαν στηνπεριοχή.

Από τις αρχές του 1917, άρχισαννα γίνονται ταφές Βρετανών καιστο «Βρετανικό Νεκροταφείο τηςΜίκρας» στην Καλαμαριά (ΔυτικήΘεσ/νίκη).

Ταφές του Δευτέρου ΠαγκοσμίουΠολέμου έχουν γίνει και στο «Πο-λεμικό Νεκροταφείο Φαλήρου», κον-τά στην Αθήνα. Η θέση αρχικά επι-λέχθηκε ως χώρος ταφής για τιςαπώλειες της κοινοπολιτείας απότον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο (Δε-κέμβριος 1944-Φεβρουάριος 1945),αλλά σήμερα υπάρχουν και 2.028Βρετανικές ταφές.

Συμμαχικά νεκροταφεία υπάρ-χουν κι αλλού στην Ελλάδα (Πολε-μικό Νεκροταφείο Λέρου, Ρόδου,Πορτιανού, Στρατιωτικό Νεκροτα-φείο Λαχανά, Νέο Βρετανικό Νε-κροταφείο Σύρας, κ.ά). Ολα έχουντον τύπο που περιγράφηκε παρα-πάνω: Φροντισμένοι κήποι σε όμορ-φα σημεία της πόλης, με πλάκεςοργανωμένες σε σειρές και το Σταυρότης Θυσίας στο κέντρο του νεκρο-ταφείου. Σε κάποιες περιπτώσεις,υπάρχει κάποια επιγραφή που μνη-μονεύει τα ονόματα των νεκρών ήκάποιο επιτύμβιο γλυπτό.

Εκτός από τα οργανωμένα γερ-μανικά και συμμαχικά πολεμικά νε-κροταφεία, υπάρχουν ακόμη οι μα-ζικές ταφές Ελλήνων που εκτελέ-στηκαν από τις γερμανικές δυνάμειςκατοχής. Τέτοιες ταφές έχουν γίνειείτε μέσα στην περιοχή ενός πολι-τικού νεκροταφείου (για παράδειγ-μα, στο Γ’ Νεκροταφείο Κοκκινιάς,έχουν γίνει 200 ταφές Ελλήνων -οργανωμένες σε 8 σειρές από 25τάφους η καθεμιά - που εκτελέστη-καν την 1 Μαΐου 1944), είτε στηνύπαιθρο (παραδείγματος χάριν στηντοποθεσία Πολιόχουνι, μια κοιλάδαστην Αρκαδία, κοντά στην Τρίπολη,εκτελέστηκαν 204 Ελληνες στις 24Φεβρουαρίου 1944 και τάφηκανστην ίδια ακριβώς θέση από τουςσυγχωριανούς τους. Λίγοι μικροίσταυροί δηλώνουν το σημείο τηςθυσίας). Τέτοιοι χώροι ταφής υπάρ-χουν ακόμη σε μοναστήρια: Σταιστορικά νεκροταφεία στο ΜέγαΣπήλαιο και στην Αγία Λαύρα υπάρ-χουν ταφές μοναχών που εκτελέ-στηκαν το Δεκέμβριο του 1943 απότις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.

Περιπτώσεις μελέτηςa. ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΕΡΙΟΒΟ-

ΛΙΑ, ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΡΗΤΗΣ (ΟΡΘΟ-ΔΟΞΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ)

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου,

με καταπληκτική θέα στην παραλίατου Ρεθύμνου, βρίσκεται σε ύψωμαστην περιοχή Περιβολίων. Η ημε-ρομηνία ίδρυσής της δεν μας είναιγνωστή. Ωστόσο, σύμφωνα με τονΑ. Μαυράκη ήταν ήδη σε χρήση το182.

Στο ΝΔ τμήμα της βρίσκεται τομνημείο των Τεσσάρων Μαρτύρων(ονόματα: Γεώργιος, Αγγελής, Μα-νουήλ και Νικόλαος) οι οποίοι εκτε-λέστηκαν από τους Τούρκους στις

28 Οκτωβρίου 1824.Το 1963-1965, το Εκκλησιαστικό

συμβούλιο της ενορίας αποφάσισετην ανακατασκευή του παλαιού τά-φου των Τεσσάρων μαρτύρων καιτην ανανέωσή τους με άλλο «περι-καλή και μαρμαρόγλυφο». Ανάμεσαστα κλαδιά παριστάνονται σε διά-φορες θέσεις άγγελοι που κρατούναπό ένα στεφάνι και το καταθέτουντιμητικά σε κάθε έναν από τους 4Μάρτυρες.

Ενα σημείο που θυμίζει στουςκατοίκους των Περιβολίων τις δύ-σκολες ημέρες του πολέμου είναιτο παλιό οστεοφυλάκιο, το οποίοβρίσκεται στο δυτικό τμήμα, στομέσο περίπου του σύγχρονου κοι-μητηρίου. Εκεί είχαν ταφεί τα πτώ-ματα των εκτελεσθέντων από τουςΓερμανούς το 1941. Σήμερα, τα λεί-ψανά τους έχουν μεταφερθεί στηνπεριοχή των Μισιρίων, στο μνημείοτων πεσόντων πολέμου.

Σήμερα, το κοιμητήριο αποτε-λείται από 367 τάφους, οι οποίοιείναι διευθετημένοι σε σχεδόν ευ-θείες γραμμές. Στην πλειονότητατους είναι οικογενειακοί/χτιστοί τά-φοι από μάρμαρο ή άλλου είδους

υλικό (332). Οι υπόλοιποι είναι κοι-νοτικοί.

Υπάρχουν 3 κύρια οστεοφυλάκια.Δύο από αυτά είναι σχεδόν πλήρη.Το οστεοφυλάκιο το οποίο βρίσκεταισε χρήση βρίσκεται στη ΝΑ γωνίατου κοιμητηρίου.

ΤάφοιΤα μνήματα που βρίσκονται στο

κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου σταΠεριβόλια διακρίνονται διακρίνονταισε δύο βασικούς τύπους:

α) Χτιστοί τάφοι: Είναι συνήθωςιδιόκτητοι, οικογενειακοί. Είναι ορ-θογώνιοι αποτελούμενοι από μιαπλάκα, ένα κιβώτιο και ένα σταυρό,σχεδόν στο σύνολό τους κατασκευα-σμένα από μάρμαρο. Στην άνω επι-φάνεια της πλάκας χαράσσεται τοόνομα της οικογένειας, στην οποίαανήκει το μνήμα. Τα ονόματα τωνεκλιπόντων, τα λείψανα των οποίωνβρίσκονται μέσα στο μνήμα, χαράσ-σονται επίσης στο άνω σημείο τηςπλάκας, κάτω από το όνομα της οι-κογενείας στην οποία αυτό ανήκει.Σε κάθε τάφο είναι δυνατός ο εντα-φιασμός περισσοτέρων του ενός ατό-μων.

Η μεγαλοπρέπειά του εξαρτάταικυρίως από την οικονομική άνεσητης οικογένειας του εκλιπόντος. Τοεπιτρεπόμενο ύψος και βάθος τουμνήματος καθορίζεται από την Ελ-ληνική Νομοθεσία. Ειδικότερα, τούψος του «θόλου» δεν πρέπει ναξεπερνάει τα 2,5μ.. Για τους ενήλικεςοι διαστάσεις του τάφου είναι: 2.20X 1.0μ. και για τα παιδιά είναι:1.10 X 0.50μ. Η απόσταση μεταξύτων τάφων πρέπει να είναι τουλά-χιστον 0,50μ.

Το ορθογώνιο κιβώτιο, το οποίοβρίσκεται στο δυτικότερο σημείοτου τάφου περιέχει συνήθως φωτο-γραφίες του εκλιπόντος/ων, ένακαντήλι, εικόνα του Χριστού/Πα-ναγίας και άνθη. Σε ορισμένες πε-ριπτώσεις χαράσσονται λόγια πα-ρηγοριάς στην επιφάνεια της πλάκας(π.χ. μαντηνάδες, στίχοι, αποφθέγ-ματα κλπ).

Η φροντίδα των τάφων αποτελείυποχρέωση των οικογενειών στις

οποίες ανήκουν. Για παράδειγμα εί-ναι υπεύθυνοι για την καθαριότητάτου ή για την αντικατάσταση τωνάνθεων όταν αυτά μαραθούν.

β) Κοινοτικοί τάφοι: Απλά ορθο-γώνια ορύγματα. Η ανώτερη επι-φάνεια τους δεν ξεπερνάει το επί-πεδο του εδάφους. Διατίθενται συ-νήθως σε ανθρώπους που δεν έχουντην οικονομική δυνατότητα να προ-χωρήσουν στην αγορά ενός μνήμα-τος.

Οι διαστάσεις και το βάθος τουμνήματος είναι όμοια με εκείνα τουιδιόκτητου τάφου.

Συνήθως, δεν υπάρχουν φωτο-γραφίες του εκλιπόντος, εικόνες ήάλλα αντικείμενα. Σπάνια συναν-τάται ένας σταυρός στις απολήξειςτου οποίου είναι χαραγμένο το όνο-μα του τελευταίου εκλιπόντα.

Β. ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΑ,ΜΑΛΕΜΕ, ΚΡΗΤΗ

Στην Κρήτη υπάρχουν δύο με-γάλα πολεμικά νεκροταφεία: το«British and Commonwealth WarCemetery» στον όρμο της Σούδαςκαι το Γερμανικό νεκροταφείο,«Deutsche soldaten Friedhof» στοΜάλεμε.

Το Βρετανικό συμμαχικό νεκρο-ταφείο βρίσκεται στη ΒΔ γωνία τουκόλπου της Σούδας, στη θέση Βλητέ,5 χλμ. ανατολικά των Χανίων, σεμια όμορφη περιοχή, δίπλα στη θά-λασσα. Σε αυτό το νεκροταφείοέχουν ενταφιασθεί οι σύμμαχοι τηςΕλλάδας κατά το Δεύτερο ΠαγκόσμιοΠόλεμο (Βρετανοί, Αυστραλοί, Νε-οζηλανδοί) που σκοτώθηκαν, κατάτη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης,το Μάιο του 1941.

Η Μάχη της Κρήτης θεωρείταιένα από τα σπουδαιότερα γεγονότατου Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.Το πρωί της 20ης Μαΐου του 1941,το αεροδρόμιο του Μάλεμε έγινε οκύριος στόχος των γερμανικών δυ-νάμεων και δέχτηκε ένα ισχυρόβομβαρδισμό. Αμέσως μετά, χιλιάδεςΓερμανοί αλεξιπτωτιστές έπεσαν στοΜάλεμε, ενώ το απόγευμα της ίδιαςημέρας αλεξιπτωτιστές έπεσαν στοΡέθυμνο και στο Ηράκλειο. Απο-στολή τους ήταν η κατάληψη τωντοπικών αεροδρομίων και λιμανιών.Οι δυνάμεις άμυνας στο νησί (σύμ-μαχοι, η πρώτη τάξη της ΣχολήςΕυελπίδων, μικρή ελληνική στρα-τιωτική δύναμη και ντόπιος πληθυ-σμός) αντιστάθηκαν σθεναρά απέ-ναντι στον γερμανικό στρατό. ΗΚρήτη αντιστάθηκε για εννέα ημέ-ρες, καταλήφθηκε στις 29 Μαΐουτου 1941. Τόσο οι συμμαχικές, όσοκαι οι γερμανικές δυνάμεις είχαντεράστιες απώλειες.

H γη στην οποία τάφηκαν οισύμμαχοι παραχωρήθηκε από τηνΕλλάδα και έγινε ο τελευταίος χώροςανάπαυσης των νεκρών, τα λείψανατων οποίων συγκεντρώθηκαν απότέσσερα βασικά «Βρετανικά στρα-τιωτικά νεκροταφεία» που είχαν δη-μιουργηθεί από τις γερμανικές δυ-νάμεις κατοχής, κατά τη διάρκειατου πολέμου. Υπάρχουν 1527 ταφέςκαι οι περισσότερες από αυτές είναιΒρετανών, αλλά υπάρχουν και εκεί-νες Αυστραλών και Νεοζηλανδών.Εκτός από τους τάφους, υπάρχουνκαι μνημεία με τα ονόματα των αν-δρών που γνωρίζουμε ότι ενταφιά-σθηκαν σε ορισμένες ομάδες τάφων,αλλά των οποίων οι πραγματικοίτάφοι μέσα σε αυτές τις ομάδες δενμπορούν συγκεκριμένα να ορισθούν.Τα μνημεία αυτά φέρουν τις επι-γραφές «Θαμμένος κοντά σε αυτότο σημείο» και «Πιστεύεται ότι είναι».Το πρόβλημα αυτό δημιουργήθηκεγιατί οι γερμανικές δυνάμεις πουείχαν αναλάβει το έργο της μετα-φοράς των πτωμάτων από το πεδίοτης μάχης στους τέσσερις χώρουςταφής που είχαν ορισθεί, συχνάέχαναν τις στρατιωτικές ταυτότητεςτων νεκρών.

Το νεκροταφείο συντηρείται απότην Επιτροπή Πολεμικών νεκροτα-φείων. Υπάρχουν εκατοντάδες λευ-κές πλάκες στο έδαφος και ο χώροςμοιάζει με ένα τεράστιο κήπο γα-

Ταφικά έθιμα στη σύγχρονη εποχή στην Ελλάδα Συνέχεια από τη σελίδα 27


λήνης. Κεντρικό σημείο του νεκρο-ταφείου καταλαμβάνει - όπως καιστα υπόλοιπα συμμαχικά νεκροτα-φεία της Ευρώπης-ο Σταυρός τηςΘυσίας. Στο νεκροταφείο αυτό βρί-σκεται και ο τάφος του J. Pendlebury(10Ε), ενός μεγάλου αρχαιολόγου,ο οποίος δούλευε για τη ΒρετανικήΑντικατασκοπεία και εκτελέστηκεαπό τους Γερμανούς το 1941.

Υπάρχει, επίσης, ο τάφος ενόςΓερμανού στρατιώτη, του alfredHamann. Τάφηκε στο νεκροταφείοτης Σούδας, εξαιτίας ενός λάθους.Τα λείψανά του ανακαλύφθηκανκοντά στο Μάλεμε το 1956, κατάτη διάρκεια οικοδομικών εργασιώνστην περιοχή. Η στρατιωτική τουταυτότητα μετακινήθηκε από τοσώμα του και τα λείψανα του τά-φηκαν σε ένα κήπο στο Μάλεμε.

Το 1960, τα λείψανά του βρέθηκανξανά από την υπηρεσία ανακομιδώντης Volksbund. Το μόνο πράγμα πουβρέθηκε επάνω του ήταν το ρολόιτου, που ήταν κατασκευασμένο στηνΑγγλία. Για το λόγο αυτό πίστεψανότι πρόκειται για Βρετανό στρατιώτηκι έτσι τα λείψανά του παραδόθηκανστη Βρετανική Επιτροπή πολεμικώντάφων και μεταφέρθηκαν στο συμ-μαχικό νεκροταφείο της Σούδας.Πολύ αργότερα έγινε γνωστό ότιπρόκειται για το Γερμανό στρατιώτηalfed Hamann, που γεννήθηκε στις12 Μαρτίου του 1918 στην περιοχήτου Βερολίνου και πέθανε στις 20Μαΐου του 1941,την πρώτη μέρατης Μάχης της Κρήτης. Επειτα απόσυμφωνία, ανάμεσα στη Volksbundκαι στην επιτροπή της Κοινοπολι-τείας, αποφασίστηκε να μην μετα-φερθούν ξανά τα λείψανά του, αλλάνα παραμείνει στη Σούδα.

Ενα συμμαχικό νεκροταφείουπήρχε στο Ρέθυμνο, στην περιοχήτων Μυσσιρίων, έως το τέλος τουΔευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το

νεκροταφείο κατασκευάστηκε απότις γερμανικές δυνάμεις, κατά τηδιάρκεια της Μάχης της Κρήτης καιτης γερμανικής κατοχής. Ηταν έναςορθογώνιος χώρος, στο πίσω μέροςτου οποίου υπήρχε ένας λίθινος βω-μός και στη μέση του χώρου έναςξύλινος σταυρός, ύψους 3-4 μέτρων.Οι τάφοι (περίπου 100-150) ήτανδιευθετημένοι δεξιά και αριστεράενός διαδρόμου, που οδηγούσε απότην είσοδο του νεκροταφείου στοβωμό. Μετά το τέλος του πολέμου,τα λείψανα των συμμάχων μετα-φέρθηκαν στο νεκροταφείο της Σού-δας. Σήμερα στο χώρο αυτό, λει-τουργεί σχολείο.

Το Γερμανικό Πολεμικό Νεκρο-ταφείο βρίσκεται σε λόφο, πίσω απότο αεροδρόμιο του Μάλεμε (ύψωμα107), εκεί όπου πολλοί Γερμανοί

αλεξιπτωτιστές σκοτώθηκαν το Μάητου 1941, κατά τη διάρκεια τωνεπιχειρήσεων στην Κρήτη. Περιλαμ-βάνει 4.465 ταφές. Εκτός από τουςΓερμανούς που σκοτώθηκαν στοΜάλεμε, στο ίδιο νεκροταφείο με-ταφέρθηκαν στη δεκαετία του 1970τα λείψανα Γερμανών στρατιωτώνπου είχαν ταφεί σε άλλες θέσειςστην Κρήτη. Συγκεκριμένα στο Μά-λεμε μεταφέρθηκαν τα λείψαναστρατιωτών που είχαν αρχικά εντα-φιασθεί σε μαζικούς τάφους στο ΒΔτομέα του αεροδρομίου Ηρακλείου,μπροστά στο εκκλησάκι του Γαλατάστα Χανιά και στο νεκροταφείο τωνΓερμανών αλεξιπτωτιστών που είχανπέσει στο Ηράκλειο. Το νεκροταφείοαυτό βρισκόταν στην περιοχή Ατσα-λένιο Ηρακλείου, εκεί όπου σήμεραβρίσκεται το γήπεδο ποδοσφαίρουτης ομώνυμης ομάδας. Το νεκροτα-φείο στο Μάλεμε εγκαινιάστηκε επί-σημα το 1974 από τον Γερμανό Ger-icke, ο οποίος ήταν ένας από τουςαξιωματικούς, κατά τη διάρκεια τηςαρχικής φάσης της επίθεσης στην

Κρήτη, στις 20 Μαΐου του 1941.Το νεκροταφείο αποτελείται από

απλές πλάκες, τοποθετημένες πάνωστο έδαφος, μία πλάκα για κάθεδύο άνδρες. Στα ενδιάμεσα διαστή-ματα υπάρχουν μικροί λίθινοι σταυ-ροί. Πάνω στην πλάκα αναφέρεταιτο όνομα του στρατιώτη, ο βαθμόςτου και οι ημερομηνίες γεννήσεωςκαι θανάτου. Στην πλειονότητα τουςοι νεκροί δεν ξεπερνούσαν τα 18-25 χρόνια και οι περισσότεροι σκο-τώθηκαν την πρώτη μέρα της επι-θέσεως στο νησί.

Στο ίδιο νεκροταφείο έχει εντα-φιασθεί ο Bruno Brauer, Διοικητήςτου Φρουρίου Κρήτης από το Σε-πτέμβριο του 1942 έως τον Ιούνιοτου 1944. Μετά το τέλος του πολέ-μου δικάστηκε από τις ΕλληνικέςΣτρατιωτικές αρχές ως εγκληματίας

πολέμου, κρίθηκε ένοχος για επτάκατηγορίες και καταδικάστηκε σεθάνατο. Εκτελέστηκε στις 20 Μαΐουτου 1947 στην Αίγινα. Σεβόμενοιτην τελευταία του επιθυμία, τα λεί-ψανά του μεταφέρθηκαν στο Μά-λεμε και τάφηκαν εκεί.

Στο Μάλεμε λαμβάνουν χώραδύο μεγάλες επετειακές εκδηλώσειςμνήμης. Η πρώτη λαμβάνει χώρατην τρίτη Κυριακή του Νοεμβρίου,οργανώνεται από τη Γερμανική πρε-σβεία και είναι κάτι σαν λαϊκό μνη-μόσυνο. Η δεύτερη λαμβάνει χώραστις 20 του Μάη - ημέρα επετείουτης Μάχης της Κρήτης - και οργα-νώνεται από τους Βετεράνους Γερ-μανούς Αλεξιπτωτιστές. Δεν υπάρ-χουν στοιχεία για την τέλεση ιδιω-τικών μνημοσύνων.

Στην Κρήτη, υπάρχει, επίσης, τονεκροταφείο των Γερμανών αξιω-ματικών που έπεσαν στο Ρέθυμνο,στην περιοχή του Μασταμπά. Είναιοργανωμένο σε επίπεδα και οι τάφοιείναι απλές πλάκες πάνω στο έδαφοςκαι μικροί σταυροί πάνω από αυτούς.

Εως το τέλος του πολέμου, στοΡέθυμνο, στην περιοχή των Περι-βολίων, υπήρχε άλλο ένα γερμανικόνεκροταφείο, πάνω στο κεντρικόδρόμο που οδηγούσε από το Ρέθυ-μνο στο Ηράκλειο. Ηταν ένας ορ-θογώνιος χώρος, με ένα διάδρομοπου οδηγούσε από την είσοδο στοβωμό. Ο βωμός ήταν περίπου 2μ.ψηλός και επάνω του βρισκόταν ξύ-λινος σταυρός, ύψους 5-6 μ. Δεξιάκι αριστερά του διαδρόμου βρίσκον-ταν οι τάφοι των στρατιωτών. Υπήρ-χαν περίπου 350-400 τάφοι. Κάθετάφος είχε ένα μικρό σταυρό με τοόνομα του νεκρού και το κράνοςτου. Μετά τη λήξη του πολέμου, ταλείψανα των νεκρών μεταφέρθηκανστο Μάλεμε.

Εκτός από τα πολεμικά νεκρο-ταφεία, πολεμικά μνημεία μπορεί

κανείς να βρει παντού στην Κρήτη.Φτιάχτηκαν στη μνήμη των αθώωνθυμάτων των Γερμανικών βιαιοτή-των. Ενα τέτοιο μνημείο βρίσκεταιστο Ρέθυμνο, στη θέση Αμμος, σταΜυσσίρια. Στη θέση αυτή, 110 Ελ-ληνες εκτελέστηκαν από τους Γερ-μανούς Το μνημείο ονομάζεται σή-μερα «110 Μάρτυρες». Κατά τηδιάρκεια της κατοχής, στο σημείοαυτό υπήρχαν οι τάφοι των εκτελε-σθέντων, αλλά μετά το τέλος τουπολέμου τα λείψανά τους μεταφέρ-θηκαν στο πολιτικό νεκροταφείοτου Αγίου Γεωργίου στα Περιβόλια.Σήμερα, έχει τοποθετηθεί εκεί έναάγαλμα της Ελευθερίας και επιγραφήμε τα ονόματα των εκτελεσθέντων.

Αλλο τέτοιο μνημείο υπάρχειστην περιοχή Σφακάκι στο Ρέθυμνο,με τα ονόματα των Νεοζηλανδώνστρατιωτών, που σκοτώθηκαν στηΜάχη της Κρήτης.

Ωστόσο, στο νησί υπάρχουν καιταφές παλαιότερες εκείνων του Δευ-τέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι οποί-ες συνδέονται με τις τοπικές εξε-

γέρσεις των Κρητικών ενάντια στουςΤούρκους. Στο Ρέθυμνο, στην οδόΚριάρη σώζεται έως σήμερα ένα μι-κρό τμήμα ενός πολωνικού νεκρο-ταφείου, το οποίο περιλαμβάνει 18τάφους Πολωνών στρατιωτών πουσκοτώθηκαν για την ελευθερία τηςΚρήτης, στις επαναστάσεις εναντίοντων Τούρκων, κατά την περίοδο1897-1905.

Στις 25 Αυγούστου του 1898 στοΗράκλειο έγινε μια μεγάλη σφαγήαθώων ανθρώπων από τους Τούρ-κους. Εκατοντάδες άνθρωποι σκο-τώθηκαν κι ανάμεσά τους 17 Βρε-τανοί στρατιώτες, που ενταφιάσθη-καν στο πολιτικό νεκροταφείο τουΑγίου Κωνσταντίνου στο Ηράκλειο.

Στο νησί υπάρχουν ακόμη πολλοίτόποι μαρτυρίου, όπως για παρά-δειγμα το σπήλαιο του Μελιδονίου.

Τον Ιανουάριο του 1824, 340 γυ-ναικόπαιδα και 30 άνδρες κρύφτη-καν στο σπήλαιο για να σωθούναπό τους Τούρκους. Οι Τούρκοι,όμως, άναψαν φωτιά στην είσοδοτου σπηλαίου και οι Κρητικοί πέθα-ναν από ασφυξία. Τάφηκαν απότους συντοπίτες τους στο ίδιο σπή-λαιο, όπου θυσιάστηκαν.

Ωστόσο, ίσως ο γνωστότερος τό-πος μαρτυρίου της Κρήτης είναι ηΜονή Αρκαδίου. Το 1896, Τούρκοιπολιορκούσαν τη Μονή. Οι μοναχοίσυγκεντρώθηκαν στην πυριταποθή-κη του μοναστηριού και όταν οιΤούρκοι εισέβαλαν στο μοναστήρι,οι μοναχοί έβαλαν φωτιά στο μπα-ρούτι και μια τεράστια έκρηξη σκό-τωσε μαζί μοναχούς και Τούρκους.Σήμερα, στη μονή υπάρχει ένα οστε-οφυλάκειο με τα κρανία των μονα-χών του Αρκαδίου. Στις 8 του Νο-έμβρη μεγάλες εκδηλώσεις λαμβά-νουν χώρα στο Αρκάδι, φόρος τιμήςστη μεγάλη θυσία.

Πηγή: Εργαστήριο Γεωφυσικής

Το Γερμανικό Νεκροταφείο στη Ρόδο. Το Ελληνικό Νεκροταφείο στο Ρίμινι της Ιταλίας.


Ταφή, μνημόσυνο, κανδήλια, κε-ριά, κεκοιμημένοι, κηδείες, αβά-πτιστα μωρά και πολλά άλλα είναιμέσα στην καθημερινότητα του αν-θρώπου.

Λειτουργικά και τελετουργικάθέματα που άπτονται της ταφήςείναι σε άλλους γνωστά και σε άλ-λους άγνωστα, ενώ κάποια είναιγνωστά και κάποια τελείως άγνωστα,ή κάποια τα κάνουμε σωστά καικάποια όχι.

Με την πολύτιμη βοήθεια τωνιεραποστόλων του Ιερού Ναού τουΑγίου Ελευθερίου με απλές ερωτή-σεις και κατανοητές απαντήσεις λύ-νουμε πολλές από τις απορίες καιβάζουμε κάποια πράγματα στη θέσητους.

Τα λειτουργικά έκτροπα πουσυνδέονται με τα μνημόσυνα:

Τελευταία τείνει να επικρατήσειμια συνήθεια ισοπεδώσεως της Πα-ραδόσεως. Eτσι είθισται ορισμένοιαπό τούς πιστούς μας κατά τα μνη-μόσυνα των κεκοιμημένων τους ναμην προσκομίζουν στο ναό κόλλυβααλλά αντί αυτών κουλουράκια, πίτεςκαι διάφορα γλυκίσματα. Αντί τουπρόσφορου να προσκομίζουν έτοιμαβιομηχανοποιημένα πρόσφορα. Αντίτου προσφερομένου κόκκινου οίνουνα προσκομίζουν λευκό οίνο. Αντίτης πατερικής φιλανθρωπίας να εμ-φανίζεται μια τάση επιδείξεως καιδωρεάς προ σωματεία και ιδρύματαόχι με σκοπό τη χριστιανική βοήθεια.Στην ίδια σειρά τείνουν να ξεχα-σθούν και πολλές άλλες ακόμα πα-ραδοσιακές συνήθειες, όπως: συνε-χείς μνημονεύσεις των κεκοιμημένωνκατά τις Θείες Λειτουργίες· ψυχω-φέλιμες επισκέψεις στα κοιμητήριααφενός μεν για τη φιλοσόφιση τουμυστηρίου του θανάτου και αφ’ ετέ-ρου δε για την κοινωνία μετά τωνκεκοιμημένων μας· προσφορά προ-σφόρων καθ’ όλη τη διάρκεια τουεκκλησιαστικού έτους ιδιαιτέρως δεκατά τα ψυχοσάββατα· δωρεές καιφιλανθρωπίες στα εκκλησιαστικάκαθιδρύματα και τέλος τακτική τέ-λεση θείων Λειτουργιών, Τρισαγίωνκαι προσευχών.

Συνηθίζεται σήμερα το κόλλυβονα ανατίθεται στα γραφεία μνημο-σύνων και οι συγγενείς να εφησυ-χάζουν ότι εκτελούν το χρέος προςτον κεκοιμημένο τους. Οι ναοί, όταντελούνται μνημόσυνα τείνουν ναμοιάζουν με ανθόκηπους. Υπάρχειμια συνήθεια Δυτικής προελεύσεωςνα ωραιοποιείται ο θάνατος ή μεοποιοδήποτε τρόπο να περνά απα-ρατήρητος από τους ζωντανούς αν-θρώπους. Η συνήθεια αυτή των με-γάλων στολισμών πρέπει να περι-κοπεί και να επικρατήσει το πατε-ρικό μέτρο.

Στα παραπάνω πρέπει να τονί-σουμε και τη σημασία της συμμετο-χής των συγγενών των κεκοιμημένωνστη Θεία Ευχαριστία, η οποία συν-

δέεται άρρηκτα με το μυστήριο τηςμετανοίας. Δυστυχώς, συνηθίζεταισήμερα πολλοί από τους πιστούςμας όταν πρόκειται να τελέσουν τομνημόσυνο συγγενών τους, να μηνπροσέρχονται από νωρίς στο ναό,όπου τελείται το μνημόσυνο αλλάνα παρίστανται την τελευταία στιγμήπου θα διαβαστεί μόνο το δικό τουςμνημόσυνο. Με αυτό τον τρόπο πα-ραβλέπεται ένας βασικός παράγονταςπου ορίζει ότι η τέλεση του μνημο-σύνου συνδέεται άρρηκτα με τηνπροσφορά της αναιμάκτου Ευχαρι-στίας υπέρ αναπαύσεως των κεκοι-μημένων. Αυτό πάλι έχει σαν προ-ϋπόθεση ότι το μνημόσυνο πρέπεινα συνδυάζεται με προσευχή καιπροετοιμασία, για την κοινωνία τουΣώματος και του Αίματος του Χρι-στού, δηλαδή κοινωνία του Ποτηρίουμέσα στο όποιο συνευρίσκεται ηαληθινή κοινωνία των ζώντων καιτων κεκοιμημένων εν ονόματι τουεν Τριάδι θεού μας. Οταν λοιπόνέχουμε μνημόσυνο, οφείλουμε κυ-ρίως για τον κεκοιμημένο μας ναβρισκόμαστε από νωρίς στο ναό, ναπροσευχόμαστε υπέρ αναπαύσεωςτου καθ’ όλη τη διάρκεια του μυ-στηρίου της θείας Ευχαριστίας καιοπωσδήποτε να συμμετέχουμε σ’αυτό.

Ακόμη και οι φίλοι και γενικότεραοι προσκεκλημένοι στα μνημόσυναοφείλουν να καταθέσουν ως προ-σφορά την προσευχή τους, για τηνανάπαυση του κεκοιμημένου φίλου

τους. Σήμερα συνηθίζουν πολλοί ναπεριμένουν έξω από το ναό, μέχρινα φθάσει η ώρα να αρχίσει η ακο-λουθία του μνημόσυνου. Ομως τομνημόσυνο έχει ως σκοπό τελέσεωςτου την προσφορά της προσευχήςγια την ανάπαυση του κεκοιμημένου.Εάν γίνεται ως μια εκδήλωση κοι-νωνικού χρέους, τότε καμιά ωφέλεια

δεν αποκομίζει ο κεκοιμημένος γιατον όποιο και τελείται το μνημόσυνοκαι φυσικά ούτε και οι συμμετέ-χοντες ωφελούνται από αυτό.

Ενα ακόμη στοιχείο που πολλέςφορές τείνει να γίνει συνήθεια ειςβάρος της ωφελείας των μνημοσύνωνείναι και οι αναξίως προσερχόμενοιστα άχραντα μυστήρια. Πολλοί εκτων συγγενών του κεκοιμημένουσυμμετέχουν στα άχραντα μυστήριαμόνο για το θεαθήναι και για τα«μάτια του κόσμου». Τη συνήθειααυτή τη στηλιτεύουν πολλοί απότους Αγίους Πατέρες της Εκκλησίαςμας και υπάρχουν και ιεροί κανόνεςπου απαγορεύουν την χωρίς προ-ετοιμασία Θεία Μετάληψη.

Πρέπει ν’ ανάβουμε κανδήλικαι κεριά στους τάφους των κε-κοιμημένων μας και γιατί;

Το άναμμα του κανδηλιού στουςτάφους των κεκοιμημένων μας, αλλάκαι γενικά στα σπίτια των χριστιανώνδεν έχει να κάνει με μια διαιώνισηκάποιας τυπικής παραδόσεως. Toκανδήλι είναι σύμβολο και το φωςπου εκπέμπει συμβολίζει το φωςτου Χριστού, την ίδια την παρουσίατου Κυρίου στη ζωή μας, άλλα καιτην ελπίδα για την αιώνια ζωή, τηζωή όπως λέγεται του ανεσπέρουφωτός. Ως σύμβολο λοιπόν το καν-δήλι λειτουργεί στη ζωή των πιστώναναγωγικά, όπως και όλα τα άλλαείδη ευλάβειας (άναμμα κεριών,προσφορά θυμιάματος κ.τ.λ.).

Για το άναμμα των κεριών στους

τάφους των κεκοιμημένων αναφε-ρόμενος ο Αγιος Νικόδημος ο Αγιο-ρείτης λέει ότι: «Ανάπτονται κεριάδια την συγχώρησιν των αμαρτιώντων ταύτης προσφερόντων, όσονγάρ αυταί ανάπτουσιν εις τον Θεόνκαι εις τους Αγίους, τοσούτον συγ-χωρούνται αι αμαρτίαι εκείνων είτεζώντων είτε κεκοιμημένων, ως είπεν

ο Μάρτυς Δημήτριος εις τον αυτούπροσμονάριον, τον τας λαμπάδαςκλέπτοντα»

Και ο Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλόςσυμβούλευε: «Αδελφοί μου, να μηλυπάσθε δια τούς αποθαμένους σας,αλλά, αν αγαπάς τον αποθαμένονσου, κάμε ό,τι ημπορέσης δια τηνψυχήν του· σαρανταλείτουργα, μνη-μόσυνα, λειτουργίες, κερί, λιβάνι,λάδι, νηστείες, προσευχές, ελεημο-σύνη. Βάνει ο Θεός την ευσπλαγ-χνίαν του και τον σώνει τον αποθα-μένον σας και τον βάνει εις τον Πα-ράδεισον ή είναι ελαφροτέρα η κο-λασίς του. Και όσες γυναίκες φορείτελερωμένα διά τον αποθαμένον σαςνα τα εβγάλετε, διατί βλάπτετε καιτου λόγου σας, βλάπτετε και τουςαποθαμένους σας».

Τι γίνεται ως προς τα τριήμεραμνημόσυνα κεκοιμημένων τωνοποίων δεν έγινε η ταφή τηνπρώτη ή τη δεύτερη ή και τηντρίτη ημέρα από της κοιμήσεωςτων λόγω ανάγκης (εξ αιτίας μα-κρινών συγγενών που ζουν στηναλλοδαπή) ή μεσολαβήσεως Σαβ-βατοκύριακου (αυτό αφορά τιςμεγαλουπόλεις όπου τα κοιμητή-ρια παραμένουν κλειστά);

Είναι αλήθεια ότι στις μεγαλου-πόλεις συμβαίνει πολλές φορές τοπαραπάνω γεγονός. Πολλοί εκ τωνπιστών μας που γνωρίζουν τις σχε-τικές παραδόσεις για τα των κεκοι-μημένων και των μνημοσύνων τουςμας ρωτούν τι πρέπει να κάνουνκαι με ποιο τρόπο μπορούν να αν-ταποκριθούν στο ζήτημα αυτό. Ηαπάντηση είναι απλή, εφόσον ο κε-κοιμημένος δεν έχει ακόμη ταφείδεν γίνονται επιμνημόσυνες τελετέςεπί του τάφου του.

Μπορεί ωστόσο η οικογένεια,άμα τη τελετή του εκλιπόντος, ναπροσκαλέσει στο σπίτι της τον εφη-μέριο της ενορίας της και να τελέσει

ένα τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως.Ακολούθως μπορεί να ζητηθεί απότον εφημέριο να μνημονεύει συνε-χώς τον κεκοιμημένο τους σε κάθεΘεία Λειτουργία. Μπορούν δε νατου εκθέσουν και τον προβληματι-σμό τους σχετικά με τα τριήμεραμνημόσυνα του. Σίγουρα στις μεγα-λουπόλεις ο θάνατος προκαλεί έναπρόβλημα στους περιλειπομένουςσυγγενείς. Πολλές φορές καθυστερείη ταφή, λόγω της μη ευκόλου ευρέ-σεως τάφου σε κοιμητήριο. Η ανα-ζήτηση τάφου είναι ένα μεγάλοπρόβλημα. Εν κατακλείδι η απάν-τηση στο συγκεκριμένο ερώτημασυνίσταται στη συνεχή μνημόνευσηεκ μέρους του ιερέως κατά την προ-σκομιδή και κατά την τέλεση τηςΘείας Λειτουργίας υπέρ αναπαύσεωςτου κεκοιμημένου που μπορεί ναζητήσει η οικογένεια. Μάλιστα δεσ’ αυτήν την Θεία Λειτουργία θαείναι κατάλληλο για το κλίμα τηςπενθηφορίας να υπάρχει συμμετοχήγνωστών και φίλων και ει δυνατόνη μετάληψη των αχράντων μυστη-ρίων.

Μπορεί κάποιος από τους συγ-γενείς του αποθανόντος να τελέ-σει κάποιο από τα ιερά μυστήριατης Εκκλησίας μας όπως γάμου,βαπτίσεως, χειροτονίας, ευχελαί-ου;

Ολα τα μυστήρια και τις ακολου-θίες που τελεί η αγία μας Εκκλησίατα ιερουργεί στην προοπτική τηςσωτηρίας του ανθρώπου. Ποιά λοι-πόν διαφορά ή τι εξεζητημένο κάνειη Εκκλησία με το να ευλογεί πα-ράλληλα μια κηδεία, ή γάμο, ή βά-πτιση; Και πάλι τονίζουμε ότι τοερώτημα υποκρύπτει κάποια δόσηδεισιδαιμονίας. Αραγε η τέλεση τουγάμου ή της βαπτίσεως χρονικάμετά από κηδεία συγγενούς σε ποιάαντίθεση έρχεται με τη διδασκαλίατης Εκκλησίας μας; Η απάντηση

Απαντήσεις σε λειτουργικά και τελετουργικά θέματα


είναι σε καμία. Ισα - ίσα περιλαμ-βάνεται στον κανόνα της Εκκλησίαςπου αφορά τον αγιασμό όλων τωνεκφάνσεων της ζωής των παιδιώντης, είτε αυτός έχει να κάνει με τιςχαρές της ζωής, όπως είναι ο γάμος,η βάπτιση, η χειροτονία, το ευχέλαιο,είτε με τις λύπες όπως είναι η κηδείακαι το μνημόσυνο. Ολα τα μυστήριαέχουν τον αγιωτικό τους χαρακτήρακαι ως τέτοια πρέπει, να μην δια-φοροποιούνται σε ευχάριστα καιδυσάρεστα σύμφωνα με τα κοσμικάκριτήρια, αλλά να αντιμετωπίζονταιως αγιαστικά μέσα της χάριτος τουΘεού, ως μια παρουσία του Θεούστη ζωή μας. Αυτή η διαφοροποίησητων ιερών μυστηρίων και ακολου-θιών της Εκκλησίας μας ποτέ δενέγινε από την ίδια την Εκκλησία.

Οι πενθούντες πρέπει να πα-ραμένουν στο σπίτι τους και ναμην εξέρχονται παρά μόνον γιατο κοιμητήριο;

Εχει επικρατήσει σε μερικά μέρηεξ αιτίας κάποιων αντιλήψεων ηάποψη ότι όσοι πενθούν δεν πρέπεινα εξέρχονται από το σπίτι τους,για να πάνε πουθενά αλλού εκτόςαπό το κοιμητήριο. Η άποψη αυτήείναι πέρα για πέρα αντίθετη με τοπνεύμα της Εκκλησίας μας. Πουθενάστη διδασκαλία της Εκκλησίας μαςδεν αναφέρεται κάτι τέτοιο. Το πέν-θος δεν ξεπερνιέται με την απομό-νωση. Η ίδια ως κατάσταση είναιδαιμονική. Ο άνθρωπος καθήμενοςμόνος του χωρίς τη βοήθεια τωνσυνανθρώπων του και χωρίς εκκλη-σιασμό αισθάνεται τον απότομο εγ-κλεισμό του ως τιμωρία. Η έξοδοςτων πενθούντων καθίσταται ανα-γκαία και για έναν άλλο λόγο. Τοπένθος δεν είναι μια κατάστασηπου έχει σαν αποτέλεσμα το χάος,αλλά τη χαρά πού διαποτίζεται καιεπαυξάνει από την πίστη του ορθο-δόξου χριστιανού στην Ανάστασητου Χριστού μας. Οποιος από τουςπιστούς βιώνει βαθιά το γεγονόςτης Αναστάσεως δεν διαιωνίζει τοπένθος του για πολύ χρόνο.

Είναι αναγκαία η παρουσίαπολλών κληρικών και μάλιστααρχιερέως κατά την κηδεία;

Σύμφωνα με τους κανόνες τηςΕκκλησίας μας τα ιερά μυστήριακαι τις ιερές ακολουθίες τελεί οέχων κανονική και ακώλυτη ιερο-σύνη. Ετσι ο κάθε ακώλυτος ιερέαςέχει την εντολή από τον επίσκοπότου να τελεί όλα τα ιερά μυστήριακαι τις ακολουθίες όπως συμβαίνεικαι με την κηδεία. Κι εφόσον τοιερό μυστήριο των μυστηρίων, τηΘεία Ευχαριστία τελεί και μόνοςτου ο ιερέας πρεσβύτερος, πόσομάλλον μπορεί να τελέσει την ακο-λουθία της κηδείας που είναι τελετήκαι όχι μυστήριο. Συνηθίζεται όμωςκατά την κηδεία να προσκαλούνταικαι άλλοι ιερείς, για να λάβουν μέ-ρος. Αυτό φυσικά στα μικρά μέρηκαι ιδίως στις επαρχίες μας γίνεταιπολλές φορές και χωρίς πρόσκληση,όπως συνέβαινε παλαιότερα στηνΕκκλησία μας, όταν η ενορία απο-

τελούσε το σημείο αναφοράς καιτο κέντρο της ζωής των ανθρώπωνκαι στις χαρές και στον πόνο.

Οσον αφορά την παρουσία τουαρχιερέως στην κηδεία, εφόσον οεπίσκοπος προσκαλείται από αν-θρώπους με καθαρά κριτήρια πί-στεως και, όχι με κριτήριο την επί-δειξη και τον πλούτο, τότε θεωρείταιαναγκαία η παρουσία του επισκόπου.Συνηθίζεται μάλιστα, όταν κάποιοςκεκοιμημένος είχε καλή επαφή μετον επίσκοπο του και ήταν εγνω-σμένη η καλή πνευματική του κα-τάσταση, να παρίσταται ο επίσκοποςπληροφορούμενος την εκδημία απότους καλούς συμπρεσβυτέρους τουποιμένες των ενοριών. Η παρουσίατότε του επισκόπου φανερώνει τηνευχαριστιακή σύναξη της ενορίαςαπό το γεγονός της κοιμήσεως πουδηλώνεται εξωτερικά με τη σύναξηολόκληρου του κλήρου, δηλ. επι-σκόπου, πρεσβυτερίου και λαού.

Συμβαίνει, όμως, άνθρωποι πουθέλουν να επιδείξουν τα πλούτητους και τη ματαιοδοξία τους, ενώεκ των προτέρων δεν κατανοούν σεβάθος τίποτα από τα παραπάνω, ναπροσπαθούν για κάτι που προκα-ταβολικώς αγνοούν. Αλλες δε φορέςαναγκάζονται να προσκαλέσουν επί-σκοπο εξαιτίας κάποιων εισηγητώνπου τους υπαγορεύουν ότι για τοκαλό θα πρέπει να προσκληθεί κιένας επίσκοπος. Αυτό όμως θα συμ-βεί με ρηχότητα και χωρίς να κατα-νοηθεί η παρουσία του επισκόπουστη συγκεκριμένη τελετή.

Πώς γίνεται σήμερα μια κηδείασε πόλη και πώς στην επαρχία;Πώς γινόταν παλαιότερα μια κη-δεία;

Σήμερα μια κηδεία στην πόληγίνεται ως έξης: Αφού πεθάνει οάνθρωπος προσκαλείται αμέσως οιερεύς της ενορίας και διαβάζει τοπρώτο Τρισάγιον στον κεκοιμημένο,στον τόπο όπου o κοιμηθείς ξεψύ-χησε. Σε περιπτώσεις όπου η κοί-

μηση γίνεται σε νοσοκομείο η κλι-νική, το Τρισάγιoν διαβάζεται καιπάλι στο σπίτι του κεκοιμημένου.Κατόπιν ενημερώνεται το γραφείοκηδειών το οποίο και αναλαμβάνειόλα τα της κηδείας. Ορίζεται η ημέρατης εφοδίου ακολουθίας και ταφής,αφού πρώτα έχει ευρεθεί ο τάφοςκαι γίνεται η νεκρώσιμη ακολουθίαείτε στην ενορία του κεκοιμημένου,είτε στον κοιμητηριακό ναό όπου

και θα λάβει χώρο η ταφή. Μετάτην ταφή ακολουθεί, η δεξίωση, ταλεγόμενα «μακαριά». Και τέλος,αφού συλλυπηθούν συγγενείς καιφίλοι τους οικείους του κεκοιμημέ-νου αποχωρούν εις τα ίδια.

Στην επαρχία επίσης η κηδείασήμερα γίνεται κατά παρόμοιο τρό-πο. Η μόνη διαφορά βρίσκεται στησυμμετοχή συγγενών, φίλων καιγνωστών που θεωρείται επιβεβλη-

μένο καθήκον. Στην επαρχία η κη-δεία τελείται οπωσδήποτε στον ενο-ριακό ναό μιας και αποτελεί το γε-γονός του τόπου. Και τούτο συμ-βαίνει εν αντιθέσει προς την πόλη,όπου μια κηδεία περνά σχεδόν απα-ρατήρητη λόγω της απρόσωπης κοι-νωνίας στην οποία ζούμε εμείς οιάνθρωποι. Το γεγονός δε ότι οι πε-ρισσότερες κηδείες στις μεγαλου-πόλεις τελούνται στους κοιμητηρια-κούς ναούς, κάνει ακόμη πιο απρό-σωπη την κηδεία. Συμβαίνει και τοπαράξενο γεγονός στην ίδια πολυ-κατοικία να μην αντιλαμβάνονταικάποιοι το ποιος και πότε πέθανε.

Παλαιότερα η κηδεία ήταν τογεγονός της κοινωνίας. Παρέλυε θαλέγαμε η κοινωνία. Ολοι συμμετεί-χαν σ’ αυτήν. Η κηδεία ήταν υπό-θεση συγγενών και φίλων οι όποιοι,βοηθούσαν σε όλα. Δεν υπήρχαννεκροκομιστές, γιατί το να βαστάξεικάποιος το φέρετρο, ήταν φόροςτιμής και αγάπης προς τον κεκοι-μημένο. Οι γυναίκες βοηθούσαν στοσπίτι στα κεράσματα, στους καφέδεςτης παρηγοριάς, στην καθαριότητα,στην ετοιμασία του φαγητού γιατους οικείους του κεκοιμημένου,και τέλος στη «μακαριά». Αυτή απαι-τούσε μεγάλη ετοιμασία της τράπε-ζας του συγχωρητικού γεύματοςμετά την ταφή για όλον τον κόσμοπου συμμετείχε στην κηδεία. Αλλοιβοηθούσαν στο άνοιγμα του τάφου.

ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ

Ευχές και προσευχέςΗ ευχή είναι μια όμορφη έκφραση αγάπης, γεμάτη θετική ελπίδα, προνόηση και αισιοδοξία. Νομίζω, πως η ευχή είναι η πιο

επικοδομητική και σπουδαία έκφραση και θα σας εξηγήσω το λόγο. Τώρα στις γιορτές, όλοι λάβαμε και στείλαμε χιλιάδεςκάρτες, γεμάτες ευχές, γεμάτες με λίγες λέξεις: Αγάπη, χαρά, ειρήνη, υγεία και ευτυχία. Όλος ο κόσμος γυρεύει αγάπη, χαρά,ειρήνη, υγεία και ευτυχία, διότι τις χρειάζεται. Αυτές είναι πολύτιμες αξίες και αναγνωρίζεται η πολυτιμότητά τους ότανπάψουν να υπάρχουν. Όλος ο κόσμος ξεκινά τη μέρα του με ευχές. Η πρώτη ευχή είναι καλημέρα, καλό πρωί, μετά καλησπέρα,καληνύχτα, όνειρα γλυκά, καλό ταξίδι, ο Θεός μαζί σου, εις το επανιδείν, να τα εκατοστήσεις, Καλό Πάσχα, Καλά Χριστούγεννα,Καλή Πρωτοχρονιά, χαρούμενα γενέθλια, γειά σου, χρόνια πολλά και δύο χαιρετισμοί από την Καινή Διαθήκη: χαίρετε καιειρήνη σε σας. Η ευχή δεν είναι μόνο ευγενική έκφραση, ούτε φιλοφρόνηση. Ευχόμαστε για τρεις κυρίως λόγους. Πρώτον,δείχνουμε την αγάπη μας προς τους άλλους, δεύτερον, δίνουμε ελπίδα για το μέλλον, σ’ αυτόν που ευχόμαστε και τρίτον, κάτιμέσα μας, μας λέει πως αν το πιστεύουμε θα γίνει. Αυτό το πιστεύω, μας μεταφέρει στο δεύτερο μέρος του θέματός μας, τηνπροσευχή. Η καλή ευχή βγαίνει από την καρδιά του καλού Θεού και πάει στα ανθρώπινα χείλη. Ο Θεός θέλει μόνο ναευχόμαστε και να ευλογούμε τους άλλους, ακόμα και τους εχθρούς μας, όσο απίθανο και δύσκολο κι αν φαίνεται. Πρώτα, ναευλογούμε το Θεό, μετά το σπίτι μας και μετά όλον τον κόσμο. Η ευχή με πίστη στο Θεό γίνεται προσευχή. Παίρνω δυο λόγιααπό την Καινή Διαθήκη, επιστολή του Ιακώβου, 5:15-16, όσον αφορά την πίστη, την ευχή, την προσευχή και τα θετικάαποτελέσματά τους: «H μετά πίστεως ευχή θέλει σώσει τον πάσχοντα, και ο Κύριος θέλει εγείρει αυτόν, και αμαρτίας αν έπραξε,θέλουσι συγχωρηθή εις αυτόν. Εξομολογείσθε εις αλλήλους τα πταίσματά σας και εύχεσθε υπέρ αλλήλων διά να ιατρευθήτε.Πολύ ισχύει η δέησις του δικαίου ενθέρμως γενομένη.» Αυτό σημαίνει πως αν δίνεις ευχή αγάπης και αισιόδοξα ελπίζεις για τοκαλό του άλλου, θεραπεύεσαι.

Αισθάνεσαι ωραία όταν εύχεσαι και ταυτόχρονα αρχίζει η θεραπεία μέσα σου. Γνωρίζω οικογένειες που προσεύχονται κάθεμέρα και βλέπω το ωφέλιμο αποτέλεσμα στους γονείς και στα παιδιά. Δυστυχώς, οι πιο πολλοί χριστιανοί δεν έχουνοικογενειακή προσευχή, αλλά ευτυχώς, αυτό μπορεί να ξεκινήσει από σήμερα, και γιατί όχι από τώρα. Άρχισε λοιπόν, λίγαλεπτά οικογενειακής προσευχής κάθε μέρα και ζήτησε απ’ το Θεό για το καλό της οικογένειάς σου και τον άλλων και θα δεις ταωραία αποτελέσματα της ευχής και της προσευχής από τον ουράνιο Πατέρα. Ο Θεός φροντίζει για όλους, αλλά υπάρχει μιαΘεϊκή δόση που δίνεται σ’ αυτούς που ζητούν και χτυπούν την πόρτα του ουρανού. Επίσης, η Καινή Διαθήκη λέει: «Πας ο αιτώνλαμβάνει, και ο ζητών ευρίσκει, και εις τον κρούοντα θέλει ανοιχθή» (Ματθ. 7:7). Αυτά από την Καινή Διαθήκη που στέλνουμεεντελώς δωρεάν σε όσους τη ζητήσουν. Εύχομαι και προσεύχομαι ο Θεός να σας δώσει Καλή Χρονιά με πίστη, υγεία και χαράκαι ν’αρχίσει από τώρα!

ΞΕΝΗ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

Τηλ. επικοινωνίας: 866 960 2140 Πέτρος Φιλακουρίδης


ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ 32

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ37-10 30th Street, Long Island City, NY 11101-2614

Tel: (718) 784-5255 • Fax: (718) [email protected] - www.ekirikas.com

«Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ'αυτό μένειν» Ηράκλειτος

ΟΙ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΜΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

50% Εκπτωση για 6 μήνεςΕπιπλέον απεριόριστη πρόσβαση στην ηλεκτρονική μας έκδοση

Παρακολουθείτε καθημερινά τα γεγονότα της Ομογένειας, της Ελλάδας και του Κόσμου.

Ενημερώστε τους φίλους και τους συγγενείς σας.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ. ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΩΡΑ!*Για νέους συνδρομητές μόνο. / Οι τιμές διαφέρουν ανά περιοχή / Η προσφορά λήγει στις 31 Ιανουαρίου 2013


Οι νέες κοπέλες έπλεκαν στέφαναμε λουλούδια που τα πρόσφεραν όσοιέρχονταν στον τάφο του κεκοιμημέ-νου. Ο θάνατος του κεκοιμημένουείχε έναν οικογενειακό χαρακτήρακαι ένωνε τους ανθρώπους. Η κηδείαγινόταν με πομπή. Η πομπή περνούσεσυνήθως από τους κεντρικούς δρόμουςτης πόλεως ή της επαρχίας. Οσοι δεσυναντούσαν στο δρόμο τους την κη-δεία κοντοστέκονταν. Οι άνδρες έβγα-ζαν τα καπέλα τους και σταυροκοπι-ούνταν. Τα παιδιά του ιερού βήματοςβαστούσαν τα εξαπτέρυγα και τοσταυρό. Οι ιερείς της ενορίας αλλάκαι των γύρω περιοχών χωριών καιπόλεων συμμετείχαν όλοι στην κηδείαφορώντας τα ιερά άμφια τους και ξε-κινώντας από το σπίτι του κεκοιμη-μένου μέχρι το ναό και το κοιμητήριο.Παλαιότερα δεν υπήρχε ανάγκη, γιανα ανακοινωθεί μέσω εφημερίδωνκαι αγγελτηρίων η κηδεία, γιατί μετην θανή αμέσως ενημερωνόταν οιερέας και χτυπούσε πένθιμα η καμ-πάνα. Σήμερα μόνο στα χωριά τηςελληνικής υπαίθρου γίνεται η νεκρώ-σιμη κωδωνοκρουσία.

Πότε πρέπει να γίνει η ταφήτου κεκοιμημένου;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώ-τημα σήμερα ιδιαίτερα στις μεγαλου-πόλεις εξαρτάται από το πότε μπορείνα βρεθεί ο τάφος. Αυτό σήμερα απο-τελεί και το μεγάλο πρόβλημα τωνανθρώπων που ζουν στις μεγαλου-πόλεις. Για τα μικρά μέρη, δηλ. τηνελλαδική επαρχία μας ο νόμος ορίζειη κηδεία να μη γίνεται πριν και πέραντου εικοσιτετραώρου. Δηλαδή η κη-δεία μπορεί και επιβάλλεται να γίνεικατά το πρώτο εικοσιτετράωρο καιμέσα σ’ αυτό για την αποφυγή τηςαποσυνθέσεως του λειψάνου και εξ’αυτού της κακοσμίας. Στις μεγαλου-πόλεις το πρόβλημα λύνεται με τουςκαταψύκτες των νεκροθαλάμων πουυπάρχουν στα νοσοκομεία καθώς καιστα κοιμητήρια, ή ακόμη και σταγραφεία κηδειών. Σε μια περίπτωσηόμως η ταφή προσώπου επιφανούςμπορεί να παραταθεί για τρεις του-λάχιστον ημέρες λόγω του προσκυ-νήματος που επιβάλλει η αγάπη τουλαού. Αυτό συμβαίνει σε πρόσωπαεκκλησιαστικά ως είναι οι επίσκοποι,μητροπολίτες, πατριάρχες καθώς καιπολιτικά και καλλιτεχνικά πρόσωπα.Στην περίπτωση αυτή γίνεται μια τα-ρίχευση, κοινώς «βαλσάμωμα» τουκεκοιμημένου που αποτρέπει την αλ-λοίωση και την κακοσμία. Τέλος, συ-νήθως οι ταφές στα δημοτικά κοιμη-τήρια γίνονται κατά το χρονικό διά-στημα προ της δύσεως του ήλιου.Ταφές κατά τη διάρκεια της νύκταςαπαγορεύονται.

Υπάρχει κάποια διαφορά στηνκηδεία των νηπίων;

Για τα νήπια από πολύ νωρίς ηΑγία μας Εκκλησία έχει θεσπίσει να

διαβάζεται μια ιδιαίτερη νεκρώσιμηευχή, «ο φυλάσσων τα νήπια Κύριε…» και όχι η ευχή «ο Θεός των πνευ-μάτων» που διαβάζεται στους μεγά-λους. Ως νήπια θεωρούνται τα παιδιάκάτω των επτά ετών. Τα παιδιά αυτάείναι άκακα και δεν έχουν τις αμαρτίεςπου έχουν οι μεγάλοι, όπως επίσηςδεν γνωρίζουν την έννοια της αμαρ-τίας. Για το λόγο λοιπόν αυτό επειδήυπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ τωνμεγάλων και των νηπίων, η αγία μαςΕκκλησία ορίζει η κηδεία των νηπίωννα έχει παρακλητικό και παρήγοροχαρακτήρα για τους γονείς που πονούνκαι είναι λυπημένοι για τα παιδιάτους. Μάλιστα στο Μέγα Ευχολόγιονυπάρχει και ειδικός αναπαύσιμος κα-νόνας που ψάλλεται στην κηδεία τωννηπίων πολύ διαφορετικός εκείνουπου ψάλλεται στους μεγάλους. Επίσης,και το αποστολο-ευαγγέλιον είναιδιαφορετικό. Σχετικά για την κηδείατων νηπίων παρατηρεί ο καθηγητήςτης Λειτουργικής Ιωάννης Φουντούλης«ότι αυτά τα παιδιά που είναι απαλ-λαγμένα και από αυτό το προπατορικόαμάρτημα και από τις προαιρετικέςαμαρτίες είναι ανεπίτρεπτο να απαγ-γέλουμε ευχές που έχουν να κάνουνμε άφεση αμαρτιών και ανάπαυσητων ψυχών τους. Αρκετή είναι γιατους γονείς ότι αναπαύονται τα παιδιάτους στους κόλπους του Αβραάμ».

Είναι αναγκαία η παρουσία τωνπενθούντων στο ναό και στη λα-τρεία της Εκκλησίας μας;

Για να ξεπεράσει ο άνθρωπος τοθάνατο προσφιλών του προσώπωνκαθίσταται αναγκαία η παρουσία του

στο ναό και στη λατρεία που τελείταισ’ αυτόν. Πολλές φορές συμβαίνει ναμας εξαγορεύονται άνθρωποι πουπενθούσαν ότι και μόνο η παρουσίατους στο ναό τους γαληνεύει, καιτους ηρεμεί. Το αληθινό φάρμακοτης παρηγοριάς δεν μπορεί κανείς νατο δώσει στον πονεμένο άνθρωποπαρά μόνο η Αγία μας Εκκλησία μετα μυστήρια και την λατρεία της.

Η καθημερινή τέλεση της ΘείαςΛειτουργίας υπέρ αναπαύσεως και ησυμμετοχή των συγγενών και φίλωνστα άχραντα μυστήρια κατόπιν κα-τάλληλης πνευματικής προετοιμασίαςπροσφέρουν μεγάλη ανακούφιση καιστους περιλειπόμενους ανθρώπουςαλλά και σημαντική ωφέλεια στουςκεκοιμημένους. Τα κλάματα και οιατελείωτες εκδηλώσεις πένθους μετα γνωστά ερωτηματικά, γιατί ναπάρει ο θεός τον δικό μας άνθρωποκαι πολλές φορές γιατί δεν τον έσωσεκαι τον πήρε νέο καθώς και, πολλάάλλα, αποτελούν εμπόδιο στο να ξε-περαστεί το πένθος σε βάθος. Ο πιστόςάνθρωπος φροντίζει και σ’ αυτήν τηδύσκολη ώρα του πένθους να πα-ρευρίσκεται, στο ναό και στη λατρείατης Εκκλησίας, γιατί γνωρίζει ότι μόνομε αυτή μπορεί να ξεπεράσει κάθεπρόβλημα της ζωής και του θανάτου.

Οταν συμπέσει κηδεία μέσα στοσπίτι που ετοιμάζεται για γάμο τίγίνεται;

Και το ερώτημα αυτό πολλές φο-ρές το αντιμετωπίζει η Εκκλησίαμας. Θα ήθελα να σημειώσω, ότιόλα όσα συμβαίνουν μέσα στη ζωήμας είναι καλοδεχούμενα. Οι πιστοί

μας δεν πρέπει να θεωρούν τον θά-νατο ως κάτι κακό. Ο θάνατος σύμ-φωνα με την ορθόδοξη διδασκαλίαθεωρείται κοίμηση. Κάνεις από τούςτεθνεώτες που φεύγει απ’ αυτή τηζωή δεν χάνεται, δεν εξαφανίζεται,αλλά ζει μέσα στην ουράνια κατοικίατου Θεού. Για τον λόγο αυτό μέσαστον ορθόδοξο ναό τελούνται συ-νεχώς και αδιαλείπτως όλα τα μυ-στήρια και οι ακολουθίες, χωρίς ναειδικεύεται κάποιος ναός σε ναόγάμων ή βαπτίσεων ή κηδειών ήμνημοσυνών. Ολα τελούνται μέσαστο ναό και με εναλλαγές και τηνίδια ήμερα, που ο κληρικός τελείμια κηδεία, την ίδια ήμερα τελείγάμο, ακολούθως τελεί βάπτιση,μετά κάτι άλλο. Αυτό δείχνει καιμόνο με μια απλή σκέψη, το πως ηΟρθόδοξη Εκκλησία μας αντιμετω-πίζει όλες τις περιπτώσεις της ζωήςτων πιστών της. Για το λόγο αυτόσε σπίτι που ετοιμάζεται να τελέσειγάμο, εάν συμπέσει κηδεία, λόγωτου αιφνίδιου και ξαφνικού της πε-ριστάσεως, το ένα δεν αναιρεί τοάλλο. Θα έλεγα μάλιστα ότι σε σπίτιπου έχει κάνει τόσες και τόσες προ-ετοιμασίες για το γάμο, με ό,τι αυτόσυνεπάγεται, είναι κρίμα να ανα-βληθεί το μυστήριο του γάμου λόγωπένθους. Το πένθος δεν πρέπει νατο αντιμετωπίζουμε ως κάτι πουφέρνει το σταμάτημα της ζωής. Ηπίστη μας, μας διδάσκει πως τουθανάτου ακολουθεί η Ανάσταση,που είναι η χαρά, η ζωή και η ευτυ-χία. Για τον λόγο αυτό σε περιπτώ-σεις που συμβαίνει κατά την ώρα

της προετοιμασίας του γάμου ναεπέρχεται ξαφνικά ένας θάνατος,να μην μπαίνουν στον πειρασμό οιμελλόνυμφοι και αναβάλλουν τογάμο τους. Στο επιχείρημα, που θατο χαρακτήριζα «γαιώδες», ότι πολλοίεκ των γειτόνων ή της ευρύτερηςκοινωνίας που ζείτε θα σας κακο-χαρακτηρίσουν γι’ αυτό που θα κά-νετε, δηλ. το να τελέσετε γάμο μετάτην κηδεία, θα έλεγα ως επιχείρημανα σκέπτεσθαι μάλλον ποιο είναιτο θέλημα του Θεού και όχι ποιεςείναι οι διαστρεβλωμένες πεποιθή-σεις και κανόνες των ανθρώπων.Πάνω από το θέλημα των ανθρώπωνείναι η φοβερά κρίση του Θεού,που είναι πάντα προς το συμφέροντου ανθρώπου.

Η ταφή - ενταφιασμός. Ποιάείναι η θέση της Ορθοδόξου Εκ-κλησίας μας για την καύση;

Επειδή τελευταίως πολλά ακού-γονται και λέγονται για το θέμα τηςκαύσεως των νεκρών, θεωρούμεσκόπιμο να αναφέρουμε τα πορί-σματα της ημερίδας πού οργάνωσεη Συνοδική Επιτροπή Δογματικώνκαι Νομοκανονικών Ζητημάτων μεθέμα: Ταφή ή καύση των νεκρών,που πραγματοποιήθηκε στις 3 Μαρ-τίου 1999.

Η Εκκλησία απορρίπτει την καύ-ση και οριοθετεί τον σεβασμό στοπρόσωπο και κατ’ επέκταση στοσώμα του ανθρώπου.

1. Η ταφή των νεκρών είναι πα-νάρχαιο έθιμο των πολιτισμένωνλαών. Στηρίζεται στην Αγία Γραφήκαι απορρέει από την πίστη ότι οάνθρωπος είναι πλασμένος από γη«και εις γην απελεύσεται». Ο Χρι-στιανισμός, και μάλιστα η ΟρθόδοξηΕκκλησία, είναι αντίθετος προς τηνκαύση των νεκρών και τάσσεταιυπέρ της ταφής, σε συνάρτηση μετην ιερότητα ψυχής και σώματος,κατά την χριστιανική δογματική δι-δασκαλία. Η ταφή αποτελεί «μα-κροχρόνιον ιερόν έθος», το οποίονο ίδιος ο Κύριος ετήρησε. Η Εκκλη-σία έχει την δική της Παράδοση. ηΠαράδοση δε αυτή αναβιβάζεται σεπεριωπή δόγματος.

2. Από πλευράς συνταγματικήςκαι νομικής κατοχυρώσεως των αν-θρωπίνων δικαιωμάτων και της δια-θέσεως του σώματος εκάστου, σύμ-φωνα με το άρθρο 13 του Συντάγ-ματος, οι υποστηρικτές επικαλούνταιτην συνταγματικά κατοχυρωμένηελευθερία της θρησκευτικής συνει-δήσεως και αξιώνουν αντί της ταφήςτην καύση. Εξ απόψεως συνταγμα-τικής δύναται να υπάρχει δυνατό-τητα επιλογής από τους πολίτες,της δυνητικής, όχι της υποχρεωτικής,καύσεως, ιδιαίτερα μάλιστα εις τουςαδιάφορους και αποκεκομμένουςαπό την Εκκλησία. Η επιλογή αυτήδεν δύναται να ισχύσει όμως για τα

Απαντήσεις σε λειτουργικά και τελετουργικά θέματα




πιστά μέλη της Εκκλησίας, διότι δεννοείται ένας πιστός Χριστιανός καιμέλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας ναδιακηρύττει ότι αποδέχεται την δι-δασκαλία της Εκκλησίας και ναφανεί στο θέμα αυτό ανυπάκουοςστους πνευματικούς του ποιμένες.Την θέση της, απέναντι σε εκείνουςπου θα επέλεγαν την καύση αντίτης ταφής, θα λάβει η Ιερά Σύνοδοςτης Ιεραρχίας της Εκκλησίας τηςΕλλάδος, ως μόνο αρμόδιο όργανο,όταν οι περιστάσεις το απαιτήσουν.

3. Είναι επιτακτική σήμερα όσοποτέ άλλοτε η ανάγκη της διασώ-σεως του ανθρωπίνου προσώπου.Ο σεβασμός στο ανθρώπινο πρόσωποεπιβάλλει τον σεβασμό και στο αν-θρώπινο σώμα. Επομένως, οφείλεταισεβασμός στο σώμα και μετά τοσωματικό θάνατο, ο δε σεβασμόςπρος το νεκρό σώμα αποδίδεται μετην ταφή και όχι με την καύση. Ηκαύση είναι βίαια επέμβαση στηνφυσιολογική φθορά με οικολογικέςσυνέπειες. Η εποχή μας σήμεραείναι τέτοια που να μην αποδέχεταιτην πολυτέλεια της αποκαθηλώσεωςτων άξιων και της παραδόσεως, μέσαστον ψυχρό αυτό κόσμο, όπου «εψύ-γη η αγάπη των πολλών».

4. Οι υποστηρικτές της καύσεωςεπικαλούνται λόγους χωροταξικούς,περιβαλλοντολογικούς και οικονο-μικούς ακόμη, προκειμένου να υπο-στηρίξουν τις θέσεις τους. Τα επι-χειρήματα αυτά δεν είναι ισχυρά.Δεν μπορούμε να εισαγάγουμε χρη-στικές μεθόδους, πού αλλοιώνουντην παράδοση μας, για να επιλύ-σουμε τα οποιαδήποτε προβλήματα.Γιατί απωθούμε άλλες εφικτές λύ-σεις; Ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί,σε συνεργασία, να βρούμε λύσειςστα προβλήματα που ανακύπτουν,όχι, όμως, αλλάζοντας τον παραδο-σιακό τρόπο ταφής και την φυσιο-λογική διαδικασία διαλύσεως τωνσωμάτων.

Η καύση των νεκρών, σε οποι-αδήποτε επιχειρήματα και αν στη-ρίζεται, βρίσκεται έξω από την Ορ-θόδοξη διδασκαλία και Παράδοση.Ας μείνουμε πιστοί σ’ αυτήν και τοαποστολικό λόγιο: «Το σώμα θάβεταιάδοξο, θα αναστηθεί όμως ένδοξο,ενταφιάζεται ανίσχυρο, θα αναστη-θεί όμως δυνατό. Ενταφιάζεται σώμαπου ήταν εμψυχωμένο από ζωικήφυσική δύναμη, θα αναστηθεί όμωςζωοποιημένο από το Πνεύμα τουΘεού».

Η περιποίηση και το στόλισματου τάφου:

Στις εκδηλώσεις αγάπης των αν-θρώπων προς τους κεκοιμημένουςτους περιλαμβάνεται και η περιποί-ηση των τάφων. Ετσι σήμερα αρκείκαι μια επίσκεψη στα κοιμητήριάμας, για να διαπιστώσει κανείς τουλόγου το αληθές. Πολλοί τάφοι είναι

μαρμάρινοι, άλλοι μοιάζουν με μαυ-σωλεία, άλλοι έχουν γλυπτά, άλλοιείναι καλλιμάρμαροι με πανάκριβεςποικιλίες μαρμάρων, άλλοι κοσμούν-ται με χαρακτικές ανάγλυφες πα-ραστάσεις, άλλοι μοιάζουν με εκ-κλησάκια. Πολλά σημειώσαμε αλλούγια τις ακραίες περιπτώσεις και επι-δείξεις. Ο τάφος όσο πλούσιος κιαν είναι, όσο κεκοσμημένος απόχρυσάφια και ασήμια εάν είναι, δενσώζει τον κεκοιμημένο. Πιθανόναυτό να εξυπηρετεί την ματαιοδοξίατων ανθρώπων που ζουν μακριάαπό το Θεό. Η αγία μας Εκκλησίαδεν αντιτίθεται σε κάτι όμορφο,συγχρόνως όμως λιτό και ανεπιτή-δευτο, σε κάτι κόσμιο και εύτακτο.Δεν συμφωνεί όμως με τη μαται-οδοξία η οποία είναι πλάνη. Σήμεραστις μεγαλουπόλεις και στα κοιμη-τήριά των δεν υπάρχει περίπτωσηνα συναντήσεις έναν απλό τάφο.Οι περισσότεροι τάφοι είναι μαρ-μάρινοι και επιτηδευμένοι. Σπανίωςσε χωριά ή στην επαρχία επισκε-πτόμενοι κοιμητήρια βλέπουμε καιτάφους που έχουν χώμα.

Σήμερα δε τείνει να εκλείψει καιτο σύμβολο του Σταυρού από τουςτάφους. Πολλοί γλύπτες το χαράσ-σουν. Αυτή η συνήθεια μας υπεν-θυμίζει ότι στη Δύση, όπου τα κοι-μητήρια είναι μικτά όλων των θρη-σκειών, υφίσταται ένας κανόνας πουορίζει να υπάρχει μια μαρμάρινη

πλάκα πάνω στην οποία μπορούννα χαράσσουν οτιδήποτε επιθυμούνοι συγγενείς, όχι όμως να διακρίνεταικαι να εξέχει ο Σταυρός. Ελπίζουμενα μην αποτελέσει αυτό την έναρξημιας μελλοντικής νέας για τα δεδο-μένα της πίστεως μας καταστάσεως!

Συναφές είναι και το στόλισματων τάφων με άνθη και γλάστρες.Το μέτρο καλό είναι να διακρίνεικαι αυτή την ωραία κατά πάντα συ-νήθεια. Υπάρχει όμως περίπτωσητα άνθη και οι γλάστρες να σκεπά-ζουν ολόκληρο τον τάφο. Πάντως οελληνικός λαός περιποιείται τουςτάφους των κεκοιμημένων του καιπροσπαθεί τακτικά να τους επισκέ-πτεται. Αυτή η εξοικείωση με τουςτάφους και τα κοιμητήρια δείχνειτην αγάπη των Ορθοδόξων προςτους κεκοιμημένους τους κι ακόμητη ελπίδα για την μέλλουσα ζωή.

Τακτικές επισκέψεις στα κοι-μητήρια:

Η επίσκεψη στον τάφο του κε-κοιμημένου μας δεν είναι μόνο γιατην ημέρα της ταφής. Οι συγγενείςκυρίως και κατόπιν οι φίλοι τουαποθανόντος στα πλαίσια της φι-λανθρώπου αγάπης τους μαζί με τιςαδιάλειπτες προσευχές τους επισκέ-πτονται κατά καιρούς και τον τάφοτου κεκοιμημένου τους. Αυτές οιεπισκέψεις τον πρώτο καιρό μετάτην κηδεία είναι τακτικές. Πηγαίνουνκαθημερινά στον τάφο. Δεν υπάρχει

συγκεκριμένο ωράριο κάθε πότεπρέπει να επισκέπτονται τον τάφο.Σε μερικά μέρη μέχρι τα εννιάμερα,όταν γίνεται και κόλλυβο, τον επι-σκέπτονται καθημερινά. Επειτα σεπιο αραιά διαστήματα. Αλλού είθι-σται καθ’ όλο το σαρανταήμερο απότης κοιμήσεως να επισκέπτονται κα-θημερινά τον τάφο.

Οι επισκέψεις στους τάφους καιτα κοιμητήρια γενικά δεν πρέπεινα εκλαμβάνονται μόνο ως έναςαπλός περίπατος όπως γίνεται σεπλατείες και δρόμους. Η παρουσίατου Ορθοδόξου Χριστιανού στοντάφο και στο κοιμητήριο είναι προ-σευχητική. Συνηθίζουμε στον τάφονα κάνουμε προσευχή για την ανά-παυση των κεκοιμημένων μας. Μά-λιστα και στο καθημερινό προσευ-χητάριό μας καλό είναι να υπάρχειμια προσευχή υπέρ αναπαύσεωςόλων των κεκοιμημένων μας καιαπανταχού της γης. Είναι μια πράξηφιλανθρωπίας και εκδήλωση τωναγαπητικών σχέσεών μας με τηθριαμβεύουσα Εκκλησία. Δεν προ-σευχόμαστε μόνο για τους ζωντα-νούς. Προσευχόμαστε και για τουςκεκοιμημένους για τους οποίουςυπάρχει και μεγαλύτερη ανάγκη νατους ενθυμούμαστε. Οι κεκοιμημένοιπεριμένουν την προσευχή μας, τηνοποία αισθάνονται «ως δρόσο αερ-μών». Για τον λόγο αυτό και η αγίαμας Εκκλησία θέσπισε τα ιερά μνη-

μόσυνα τα οποία τελούμενα σε συγ-κεκριμένες ημέρες από της κοιμή-σεως, μας υπενθυμίζουν ότι πρέπεινα προσευχόμαστε για τους κεκοι-μημένους. Και είναι αλήθεια ότισυμβαίνει πολλές φορές να ξεχνούμεκάποιον που δεν τον έχουμε κοντάμας. Τέλος, στο μεγαλύτερο από ταμυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίαςμας τη θεία Ευχαριστία, μνημο-νεύονται οι κεκοιμημένοι μας μαζίμε τους ζωντανούς, στη γνωστή ακο-λουθία της Προθέσεως όπου κατ’όνομα εξάγονται μερίδες γι’ αυτούς.Για τον λόγο αυτό εμείς οι χριστιανοίδίνουμε τα ονόματα των κεκοιμη-μένων μας στον ιερέα, για να ταμνημονεύει πρωτίστως στις ΘείεςΛειτουργίες και στις προσευχές του.

Τί γίνεται στην περίπτωση πουη μητέρα πεθάνει πριν το σαραν-τισμό;

Εξυπακούεται ότι στην περίπτωσηαυτή θα διαβαστούν οι ευχές πουαναφέρονται μόνο στο νήπιο καιόχι στη μητέρα και φυσικά το βρέφοςθα προσκομισθεί στο ναό απαραι-τήτως από τον πατέρα, εάν φυσικάζει, ή από τους άμεσους συγγενείςτου, γιαγιά, παππού, θείους, θείεςκ.τ.λ. Αλλωστε η ακολουθία του σα-ραντισμού δεν είναι για τη μητέρα,είναι για το νήπιο. Τέλος, οι ευχέςτου σαραντισμού δεν διαβάζονταισε κεκοιμημένους, όπως επίσης δενδιαβάζονται και άλλα ιερά μυστήρια:όπως Θ. Μετάληψις, Ευχέλαιον, Βά-πτισμα κ.λπ.

Πώς γίνεται η προετοιμασίατου μνημοσύνου; Ποιά η σημασίατης εξομολογήσεως, της νηστείας,της προσευχής, της φιλανθρω-πίας, της συνεχούς μνήμης θα-νάτου και της ανελλιπούς συμ-μετοχής στα άχραντα Μυστήρια;

Στην ορθόδοξη χριστιανική Εκ-κλησία τα μνημόσυνα υπέρ των κε-κοιμημένων συνοδεύονταν από ελε-ημοσύνες, έργα δηλαδή αγάπης απόθείες λειτουργίες και προσευχές. ΟιΑποστολικές Διαταγές συνιστούνόπως «εκ των υπαρχόντων» του κε-κοιμημένου μοιράζονται σε φτωχούς«εις ανάμνησιν αυτού». Και ο aγιοςΙωάννης ο Χρυσόστομος συνιστά«να σκορπίσεις για χάρη του τεθνε-ώτος τα δικά του» με την χριστιανικήπίστη και βεβαιότητα πως, αν ο κε-κοιμημένος ήταν αμαρτωλός, τα δο-σίματα διά της ελεημοσύνης θα έλυ-ναν τα αμαρτήματα του, και εάνήταν δίκαιος «ίνα προσθήκη γένηταιτου μισθού και αντιδόσεως». Κιάλλοι Πατέρες τα ίδια παραγγέλλουνπρος κάθε πιστό να πράττει τα ίδιαγια τους κεκοιμημένους του.

Μεγάλη σημασία έχει και η πνευ-ματική προετοιμασία των ζώντωνσυγγενών των κεκοιμημένων, οιοποίοι προκειμένου να τελέσουνμνημόσυνα καλό είναι να προσέρ-χονται στο ναό προετοιμασμένοι μεεξομολόγηση, νηστείες, προσευχές,

Απαντήσεις σε λειτουργικά και τελετουργικά θέματαΣυνέχεια από τη σελίδα 33


πράξεις φιλανθρωπίας και αγαθο-εργίας καθώς και συχνή θεία μετά-ληψη των αχράντων μυστηρίων. Κιαυτό συμβαίνει γιατί στο άγιο Πο-τήριο βρίσκεται ολόκληρη η πλάση,η ορατή και η αόρατη, η επί γηςστρατευομένη και η εν ουρανοίςθριαμβεύουσα Εκκλησία.

Γιατί συνηθίζεται να σκεπάζε-ται το κεφάλι των κεκοιμημένων;

Στο κεφάλαιο αυτό αναφέρουμεκαι την πολύ παλαιά συνήθεια νασκεπάζεται το κεφάλι των κεκοιμη-μένων. Το αναφέρουμε εδώ, γιατίαυτή η συνήθεια επικρατεί μέχρικαι σήμερα μαζί με το σάβανο. Ησυνήθεια αυτή διατηρείται και στιςμοναχικές διατάξεις, όπου το κεφάλιτου κεκοιμημένου από τη στιγμήπου ενδύεται ο κεκοιμημένος ταμοναχικά του, παραμένει καλυμμένομέχρι και αυτής της ταφής. Το ειδικόαυτό ύφασμα που εκάλυπτε την κε-φαλή του κεκοιμημένου έχει διά-φορα ονόματα όπως: «σουδάριονπροσώπου» κατά τον άγιο ΓρηγόριοΝύσσης ή «κάλυμμα της θήκης»κατά τον άγιο Ιωάννη το Χρυσό-στομο. Αυτά τα καλύμματα φαίνεται- σύμφωνα με τη μαρτυρία του αγίουΓρηγορίου Νύσσης τα έπαιρνε κατάτην ταφή ο πιστός λαός για ευλογία.Ετσι «τα σουδάρια των προσώπωναυτού εις φυλακτήρια των πιστώνδιετίλλετο». Ακόμη και καθ’ όληντην νεκρική πομπή της μεταφοράςτης οσίας Μακρίνας το πρόσωπότης παρέμεινε σκεπασμένο. Οτανέφθασε η ώρα της ταφής το πρόσωποτης ξεσκεπάστηκε. Η συνήθεια τηςκαλύψεως με το σάβανο συνεχίζεταιμέχρι και σήμερα. Καθ’ όλη τηνδιάρκεια των μεταφορών το λείψανοπαραμένει καλυμμένο. Η αποκάλυ-ψη του προσώπου γίνεται κατά τηνώρα της νεκρώσιμης ακολουθίας και

κατά τη στιγμή τηςταφής.

Υπογραμμίζουμετη συνήθεια να μηνέρχεται αντιμέτω-πος ο άνθρωπος μετους νεκρούς. Αυτόφανερώνει κάποιααποξένωση από τηνπραγματικότητα.Κάποιοι διατείνον-ται και λένε υπο-στηρίζοντας τοσφράγισμα των φε-ρέτρων ότι οι συγ-γενείς δεν πρέπεινα βλέπουν τον κε-κοιμημένο τους, γιανα μη χαλάσει η ει-κόνα που είχαν γι’αυτόν όπως ήταν ενζωή. Αυτή δεν είναισωστή αντιμετώπι-ση. Δυστυχώς τε-λευταίως παρατη-ρείται η ίδια κατά-σταση και σε εκκλη-σιαστικά πρόσωπα,επισκόπους και ιε-ρείς, γεγονός πουπροξενεί αλλοίωση

της ιεράς Παραδόσεώς μας. Γιατί τοποθετείται ιερά εικόνα

ή ευαγγέλιο στο σκήνωμα τουκεκοιμημένου;

Αφού ετοιμασθεί το λείψανο καιτακτοποιηθεί στο φέρετρο τοποθε-τείται και η εικόνα του ΔεσπότουΧριστού. Για τους κληρικούς κεκοι-μημένους αντί της εικόνας τοποθε-τείται πάνω τους το ιερό Ευαγγέλιο.

Η τοποθέτηση της εικόνος τουΧριστού δείχνει την πίστη των αν-θρώπων και της Εκκλησίας ότι μόνοο Χριστός σώζει.

Την εικόνα ή το Ευαγγέλιο τοασπάζονται όσοι προσέρχονται στονκεκοιμημένο.

Αυτή η τάξη επικρατεί και ότανο κεκοιμημένος βρίσκεται στο σπίτιτου και στο ναό. Συνηθίζουν δε οιπιστοί μας να βάζουν μαζί με τονκεκοιμημένο μια μικρή εικόνα τουΧριστού, ενώ στους κεκοιμημένουςιερείς μας τοποθετούν το ευαγγέλιο.

Τι οφείλει να κάνει η οικογέ-νεια για τον κεκοιμημένο τηςόταν έλθει ο θάνατος;

Πρώτο μέλημα της οικογενείαςτου κεκοιμημένου είναι να προσκα-λέσει τον Ιερέα για την τέλεση τουπρώτου Τρισάγιου. Για το Τρισάγιοναπαιτείται οπωσδήποτε θυμιατό. Ηπαρουσία του ιερέα στο σπίτι τουκεκοιμημένου παραμυθεί τους πεν-θούντας καθώς δίδει και αφορμήστον ποιμένα να παρηγορήσει καινα νουθετήσει καταλλήλως τα πνευ-ματικά του παιδιά. Το Τρισάγιονείναι μια προοιμιακή προσευχή πουκάνει η αγία μας Εκκλησία για τονκεκοιμημένο πριν την εξόδιο ακο-λουθία. Τρισάγια είθισται να τελούνκαι όσοι από τους ιερείς προσέρ-χονται στο σπίτι του κεκοιμημένουγια να συλλυπηθούν. Ολα αυτά είναιεκδηλώσεις αγάπης και συμπαρά-

στασης προς τους πενθούντας καιως τέτοιες πρέπει να κατανοούνταικαι να εκλαμβάνονται. Στην επαρχίατο δεύτερο Τρισάγιον στον κεκοι-μημένο γίνεται κατά την ώρα τηςεκφοράς από το σπίτι στο ναό, ωςεναρκτήριος ακολουθία για την εξό-διο ενν. ακολουθία που θα ακολου-θήσει. Στις μεγαλουπόλεις όπου τολείψανο μεταφέρεται από το σπίτιστο νεκροθάλαμο μέχρι την ώρατης κηδείας, το δεύτερο Τρισάγιονδιαβάζεται στο ναό πριν την έναρξητης ακολουθίας της κηδείας.

Κατά την κηδεία ορθοδόξουχριστιανού διαβάζεται κάτι στοσπίτι ή στον ναό;

Μια πολύ ωραία συνήθεια με μο-ναστική προέλευση είναι η ανάγνω-ση ολοκλήρου του βιβλίου του Ψαλ-τηρίου. Η ανάγνωση του Ψαλτηρίουσύμφωνα με τις μοναστικές διατάξειςδιαβάζεται για τους μοναχούς, ενώγια τους κεκοιμημένους ιερείς καιαρχιερείς διαβάζεται ολόκληρο τοΕυαγγέλιο, δηλαδή το λειτουργικόκείμενο. Η συνήθεια της αναγνώ-σεως του ψαλτηρίου κατά τις κηδείεςπου πέρασε και στην ενοριακή πράξηείναι έργο του αγίου Θεοδώρου τουΣτουδίτου. Ετσι σήμερα εξ επιδρά-σεως καλής διαβάζεται το Ψαλτήριονκαι στους λαϊκούς. Με τον τρόποαυτό τηρείται τάξη και ευπρέπειαστις κηδείες, αποφεύγονται δε οιπολυλογίες, τα σχόλια και κάθε εί-δους παρέκτροπα που δυστυχώςσυμβαίνουν και σ’ αυτές τις περι-

πτώσεις. Το διάβασμα του Ψαλτηρίουγίνεται από όλους τους παρευρι-σκομένους. Το ίδιο συμβαίνει καιμε την ανάγνωση του Ευαγγελίουστους κεκοιμημένους ιερείς, μόνοπου το διαβάζουν Ιερείς φορεμένοιτο επιτραχήλιον. Συνήθως το σκήνοςτων κεκοιμημένων ιερέων μεταφέ-ρεται στο ναό όπου τελείται η θείαΛειτουργία, γίνεται η ανάγνωση τουΕυαγγελίου από της Ωραίας Πύληςαπό τους ιερείς και ακολουθεί οασπασμός των πιστών. Τον κεκοι-μημένο ιερέα πλένουν, ενδύουν,διαβάζουν και μεταφέρουν μόνο οιιερείς και όχι οι λαϊκοί. Αυτή η τάξηαπαντά σε όλα τα παλαιά χειρόγρα-φα. Υπάρχει δε σημείωση ότι ο κάθεβαθμός ιεροσύνης τακτοποιεί τονκεκοιμημένο της τάξεώς του. Ετσιτον κεκοιμημένο επίσκοπο τακτο-ποιούν επίσκοποι, τον πρεσβύτεροαντίστοιχα πρεσβύτεροι και τον διά-κονο διάκονοι. Τον δε μοναχό ήμοναχή τακτοποιούν αντιστοίχωςμοναχοί ή μοναχές.

Πρέπει να στολίζεται με άνθηο κεκοιμημένος;

Προσφορά αγάπης προς τον κε-κοιμημένο αποτελούν τα άνθη. Οχιμόνο για τους ζώντες τα λουλούδια,αλλά και για τους κεκοιμημένουςμας. Στις επαρχίες και στα χωριά οκαθένας που θα προσκυνήσει τονκεκοιμημένο φέρνει μαζί του άνθητα οποία έχει καλλιεργήσει στηναυλή του. Στις πόλεις οι άνθρωποιπρομηθεύονται τα άνθη από τα αν-

θοπωλεία. Η προσφορά των ανθέωνστους κεκοιμημένους εντάσσεταιστην προετοιμασία και ευπρέπειάτους, την οποία εμείς οι ορθόδοξοιπολύ προσέχουμε.

Ο κεκοιμημένος πρέπει να θυ-μιατίζεται;

Η συνήθεια να θυμιάζεται ο κε-κοιμημένος είναι πολύ παλαιά. Οάγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στοέργο του, «Εις τον βίον της αγίαςΟλυμπιάδος» αναφέρει σχετικά περίτου θυμιάματος κατά τη νεκρώσιμηπομπή.

Αλλά και ο Τερτυλλιανός αναφέ-ρει για τη χρήση του θυμιάματοςκατά τις νεκρώσιμες ακολουθίες.

Επιτρέπεται να γίνεται κηδείαστους αυτόχειρες;

Το παραπάνω ερώτημα είναι πολύσοβαρό και πρέπει να εξετάζεταιαπό τον ιερέα με μεγάλη σύνεση.Πρωτίστως πρέπει να διαπιστώσει,εάν εκείνος που έπραξε την αυτο-χειρία, είχε σώας τας φρένας. Αυτόάλλωστε ορίζει και η απόκριση στο14ο ερώτημα στον Τιμόθεο Αλεξαν-δρείας: «Υπέρ αυτού διακρίναι οκληρικός οφείλει, ει το αληθές έκ-φρων ων πεποίηκε τούτο... Δει ουνπάντως τον Κληρικόν μετά ακριβείαςερευνήσαι, ίνα μη υπό κρίμα πέση».Το 14ο ερώτημα στον Τιμόθεο Αλε-ξανδρείας αφορά το, εάν επιτρέπεταινα τελείται θεία Λειτουργία και μνη-μόσυνο για εκείνον που αυτοκτό-

Με ταχυδρομική αποστολήΑνανεώστε τη συνδρομή σας για

MONO ME 60C την ημέρα*

ΓΙΑ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ Η.Π.Α.q 2 ΧΡΟΝΙΑ $ 488.00q 1 ΧΡΟΝΟ $ 322.00q 6 ΜΗΝΕΣ $ 189.00q 3 ΜΗΝΕΣ $ 125.00

MONO ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟq 1 ΧΡΟΝΟ $ 274.00q 6 ΜΗΝΕΣ $ 165.00

q 2 ΧΡΟΝΙΑ $ 374.00q 1 ΧΡΟΝΟ $ 208.00q 6 ΜΗΝΕΣ $ 120.00q 3 ΜΗΝΕΣ $ 83.00 q 1 ΜΗΝA $ 33.00

MONO ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ

q 1 ΧΡΟΝΟ $ 82.00q 6 ΜΗΝΕΣ $ 47.00q 3 ΜΗΝΕΣ $ 26.00

Εσωκλείστε επιταγή ή money order πληρωτέες στη διεύθυνση:

NATIONAL HERALD, Inc. 37-10 30th Street, L.I.C., NY 11101-2614

ή με χρέωση στην πιστωτική σας κάρτα: p American Express p Master Card p Visa p DiscoverAccount# .................................................................................................................................Expiration Date........................................................................................................................Signature .................................................................................................................................

ΟΝΟΜΑ-ΕΠΩΝΥΜΟ .............................................................................................................ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ............................................................................................................................ΠΟΛΗ ................................................ΠΟΛΙΤΕΙΑ ........................ZIP CODE ..........................TΗΛΕΦΩΝΟ............................ΦΑΞ ......................................................................................CELL ........................................E-MAIL ..................................................................................

2χρόνια

WRΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1915

Τηλ.: (718) 784-5255 Φαξ: (718) 472-0510Toll Free: 1-888-KHRYKAS (547-9527) ext. [email protected]

Συν τον Eλληνικό

ημεροδείκτη

του 2013

*Η προσφορά ισχύει για συνδρομή 2 ΧΡΟΝΩΝκαι λήγει στις 31 Ιανουαρίου 2013

ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΑΣ ΕΚΔΟΣΗ

ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ:ΜΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ:

1 ΧΡΟΝΟ $42.901 ΧΡΟΝΟ $97.90

6 ΜΗΝEΣ $25.746 ΜΗΝEΣ $58.74

3 ΜΗΝEΣ $17.163 ΜΗΝEΣ $39.16



νησε. Η απόκριση του ΤιμοθέουΑλεξανδρείας είναι ότι, εάν είχεσώας τας φρένας, δεν επιτρέπεται.Πολλές φορές όμως συγγενείς καιφίλοι θέλοντας να επιβάλλουν τηντέλεση θείας Λειτουργίας μεταχει-ρίζονται ψέματα ότι δήθεν ο αυτό-χειρας δεν είχε τα λογικά του. Υπάρ-χουν φορές που κάποιος αυτοκτονείεξ αιτίας προσβολής και ενοχλήσεωςπου δέχθηκε από συνανθρώπουςτου, ή καθόλου απίθανο και απότην ολιγοπιστία ή και από υπερβο-λική λύπη. Σ’ αυτές τις περιπτώσειςπου ο αυτόχειρας είχε σώας ταςφρένας πρέπει η ποιμαίνουσα Εκ-κλησία να μην τελεί θεία Λειτουργία,ούτε και μνημόσυνα. Την παραπάνωθέση όμως διασκεδάζουν οι άνθρω-ποι ισχυριζόμενοι πάντοτε ότι υπήρ-χαν ψυχολογικά προβλήματα. Ετσικάποιοι ιερωμένοι και πολλές φορέςιδιαιτέρως στις μεγαλουπόλεις πουοι ενορίες είναι υπερμεγέθεις συμ-βαίνει να τελούν εν αγνοία τουςκηδείες προβληματικές, ως είναι καιτων αυτοχείρων. Ακόμη συμβαίνεινα υποστηρίζουν πολλοί προκειμέ-νου να δικαιολογήσουν τον οποι-οδήποτε αυτόχειρα ότι, για να φθά-σει στην πράξη αυτή, δεν πρέπεινα είχε σώας τας φρένας. Η δικαιο-λογία αυτών που λέγουν και πρε-σβεύουν αυτά δεν στέκει.

Αλλά και οι πιστοί άνθρωποι τηςΕκκλησίας πρέπει να προφυλάσσουντον κληρικό από το κρίμα που επω-μίζεται και να ενημερώνουν εγκαί-ρως τον ποιμένα, για να γνωρίζειτο τι πάει να πράξει.

Τελευταίως η αγία μας Εκκλησίαδείχνει μεγάλη φιλανθρωπία. Αυτήη αγάπη της Εκκλησίας μας δενπρέπει να εκλαμβάνεται ως αδυνα-μία, αλλά ως έχουσα και ασκούσααυτή τη φιλανθρωπία προς το συμ-φέρον των πιστών της. Δυστυχώςόμως και στο θέμα της αυτοχειρίαςη φιλανθρωπία πρέπει να ξαναβρείτη χαμένη της θέση. Με τον τρόποαυτό θα περιφρουρηθεί όχι μόνοτο χαμένο ποίμνιο ενν. της Εκκλη-σίας, αλλά και το ενυπάρχον πουπολλές φορές σκανδαλίζεται με τιςπράξεις και τις ενέργειες της ποι-μαίνουσας Εκκλησίας.

Επιτρέπεται να γίνεται ακο-λουθία σε αβάπτιστα νήπια;

Το θέμα αυτό απασχόλησε τε-λευταίως την Ιερά Σύνοδο «της Εκ-κλησίας της Ελλάδος, η οποία καιαπεφάσισε στα πλαίσια της φιλαν-θρώπου οικονομίας της να τελεί μιαμικρή ακολουθία εκκλησιαστικήςταφής των αβαπτίστων βρεφών, προ-κειμένου να παρηγορήσει τους γονείςτου αποθανόντος αβαπτίστου νηπί-ου. Για το λόγο αυτό εξέδωσε σχετικήΣυνοδική Εγκύκλιο την 27161. ΣτηνΕγκύκλιο τονίζεται ότι επιτρέπεταιη ταφή με την απόλυτο προϋπόθεση

ότι α) ο ένας τουλάχιστον από τουςγονείς να είναι χριστιανός ορθόδοξοςκαι να ζητήσει τούτο από την αρ-μόδια εκκλησιαστική του Αρχή καιβ) εξαντλήθηκαν όλες οι διευκο-λύνσεις που παρέχει η Εκκλησίαμας για την έγκαιρο βάπτιση τωνσε κίνδυνο ευρισκομένων βρεφών,το γνωστό βάπτισμα της ανάγκης(=αεροβάπτισμα). Η εκκλησιαστικήταφή με την τέλεση της νεκρωσίμουακολουθίας αποτελεί κατ’ ακρίβειανπρονόμιο των Ορθοδόξων Χριστια-νών που βρίσκονται σε κοινωνία μετην Εκκλησία, μία ιδιότητα η οποίααποκτάται, όπως είναι γνωστό, μετο μυστήριο του αγίου Βαπτίσματος.Για το λόγο αυτό και απαγορεύεταιη τέλεση της νεκρωσίμου ακολουθίαςστους αλλόθρησκους, τους κατη-χουμένους και γενικά τους αβαπτί-στους. Με την ίδια έννοια επιβάλ-λεται από την Εκκλησία το επιτίμιοτης στερήσεως των επικήδειων και

επιμνημοσύνων ακολουθιών στουςαιρετικούς και γενικά σ’ εκείνουςπου διαπράττουν σοβαρά εκκλησια-στικά αδικήματα.

Η Συνοδική εγκύκλιος απασχο-λείται επίσης και με το τι γίνεται μετην τύχη αυτών των αβαπτίστωνκεκοιμημένων βρεφών. Η κυριαρ-χούσα πατερική θεολογική άποψηείναι ότι τα αβάπτιστα βρέφη, εφό-σον είναι φορείς του προπατορικούαμαρτήματος, δεν μπορούν να ει-σέλθουν στην Βασιλεία του Θεού.Ως απαλλαγμένα όμως τα βρέφηαπό κάθε άλλη αμαρτία εξαιρούνται

της αιωνίου κολάσεως. Η σωτηρίαόμως αυτών επαφίεται στην δικαιο-κρισία και το έλεος του Θεού.

Σύμφωνα με τα παραπάνω τααβάπτιστα βρέφη των χριστιανώνγονέων συμμετέχουν ανεμπόδιστασε όλες τις μη μυστηριακές λειτουρ-γικές ακολουθίες της Εκκλησίαςόπως οι αρχαίοι κατηχούμενοι κυ-ρίως για παιδαγωγικούς και ψυχο-λογικούς λόγους. Είναι δε γνωστέςκαι οι υπέρ των κατηχουμένων δε-ήσεις της θείας Λειτουργίας, τηςοποίας το πρώτο μέρος χαρακτηρί-ζεται σήμερα ως «Λειτουργία τωνΚατηχουμένων».

Κατά συνέπεια μπορεί κατ’ αρχήνγια λόγους φιλανθρωπίας να τελεσθείγια τα αβάπτιστα βρέφη ανεμπόδισταη Νεκρώσιμη ακολουθία, η οποίαως γνωστόν δεν αποτελεί μυστη-ριακή Ακολουθία κι έχει ως πρωτο-γενή χαρακτήρα την παράκλησητων πενθούντων. Πολύ περισσότερο,

όταν πρόκειται για μια πληγή, όπωςαυτή του άωρου και αιφνίδιου θα-νάτου βρεφών, ο οποίος και αποτελείπολύ μεγάλη δοκιμασία για την κατ’οίκον Εκκλησία, που είναι η οικο-γένεια.

Τελείται θεία Λειτουργία κατάτη νεκρώσιμη ακολουθία; Ποιαείναι η ιστορία αυτής της παρα-δόσεως; Γιατί σταμάτησε αυτήνα τελείται;

Σύμφωνα με τα δεδομένα τηςλειτουργικής επιστήμης, τα μέχρισήμερα, κατά τους πρώτους αιώνεςμέχρι και τον 10ο αι. μ.Χ. δεν υπήρχε

συγκροτημένη μορφή νεκρωσίμουακολουθίας. Υπήρχε όμως μια πλού-σια ευχολογία, δηλ. πολλές νεκρώ-σιμες ευχές εις κεκοιμημένους, κα-θώς και πολλά αποστολοευαγγέλιαεις κοιμηθέντας, όπως επίσης καιοπισθάμβωνες νεκρώσιμες ευχές.Αυτό το λειτουργικό κενό στην Ιστο-ρία της λατρείας το καλύπτει η σύν-δεση της νεκρωσίμου ακολουθίαςμε τη θεία Λειτουργία. Παλαιότεραόλα τα μυστήρια ήταν συνδεδεμέναμε τη θεία Λειτουργία. Κι επειδή ηνεκρώσιμη ακολουθία έχει σχέσημε τη θεία Λειτουργία στο γεγονόςότι κατά την τέλεσή της (ενν. τηςθείας Λειτουργίας) υπάρχει άρρηκτοςδεσμός στρατευομένης Εκκλησίας,πού είναι η ζώσα, μετά της θριαμ-βευούσης που είναι η κεκοιμημένη.Κι αυτός ο δεσμός φαίνεται στοκοινό ποτήριο ζωής.

Κατά το ασματικό Τυπικό τηςΚωνσταντινουπόλεως γνωρίζουμε

ότι κατά την λειτουργία των στάσεων(liturgia stazionale) υπήρχε ως ιδι-αίτερος ύμνος το Τρισάγιον «Αγιοςο Θεός...» που εξυπηρετούσε ωςεφύμνιον κατά τις λιτανείες που ξε-κινούσαν από το σκευοφυλάκιονκαι κατευθύνονταν προς το ναό γιατην τέλεση της θείας Λειτουργίας.Οταν για τελευταία φορά ψάλλονταντο «Αγιος ο Θεός», στο ναό άρχιζε ηθεία Λειτουργία. Σύμφωνα με ταπαραπάνω θα λέγαμε ότι και το Τρι-σάγιον που ψάλλεται στη νεκρώσιμοακολουθία κατά την εκφορά τουκεκοιμημένου δείχνει την παλαιά

εκείνη τάξη της Εκκλησίας να τελείτη θεία Λειτουργία. Αλλωστε καιπολλά χειρόγραφα ανά τους αιώνεςμαρτυρούν περί αυτής της τάξεως,όπου κατά τη νεκρική πομπή γί-νονται τρεις στάσεις με νεκρώσιμεςαιτήσεις και κατά την τελευταία ει-σέρχεται η νεκρική πομπή στο ναό.Αυτή η σημερινή πράξη σύμφωναμε λειτουργικό κανόνα δείχνει τησυνύπαρξη παλαιών και νέων στοι-χείων λατρείας με την τελική επι-κράτηση των νέων και με την αδρα-νή συνέχιση των παλαιών τα όποιαδιατηρήθηκαν στην πράξη μόνοκατά τις μεγάλες εορτές του εκκλη-σιαστικού έτους και σε μερικές ακο-λουθίες. Αυτό πιστεύουμε ότι συνέβηκαι με τον Τρισάγιο ύμνο των νε-κρώσιμων ακολουθιών. Σε μια πρώτηπερίοδο αποτελούσε ύμνο της εξο-δίου ακολουθίας του ασματικού τυ-πικού με συνέχεια την τέλεση τηςθείας Ευχαριστίας και σε μια δεύτερηφάση παρέμεινε στη νέα προκύ-πτουσα νεκρώσιμη ακολουθία ωςύμνος εξόδιος και ψαλλόμενος κατάτη νεκρική πομπή του κεκοιμημένου.

Μπορούμε να υποθέσουμε ότικατά τους κατοπινούς χρόνους τουΧριστιανισμού, τότε που άρχισε νααυξάνει αισθητά ο αριθμός των πι-στών στο σώμα της Εκκλησίας, φυ-σικά και οι νεκρώσιμες ακολουθίεςαυξήθηκαν κατά τις ενορίες. Τότεήταν αδύνατον σε κάθε περίπτωσηκηδείας να τελείται και η θεία Ευ-χαριστία, διότι οι κανόνες της Εκ-κλησίας απαγορεύουν τη διπλή τέ-λεση αυτής από τον ίδιο ιερέα τηνιδία ημέρα. Ετσι πρακτικά εξηγείταιη αποσύνδεση της νεκρωσίμου ακο-λουθίας από τη θεία Ευχαριστία καιφυσικά της βαθμιαίας λειτουργικήςεξελίξεως της πρώτης, ώστε να κα-ταστεί μια ανεξάρτητη ολοκληρω-μένη ακολουθία. Απορία όμως γεν-νάται ευθύς αμέσως γιατί στο μο-ναστικό χώρο δεν διατηρήθηκε ηπαλαιά τάξη, ώστε κατά τις κηδείεςνα τελείται συναπτά και η θεία Ευ-χαριστία, παρόλο που στα μονα-στήρια τελείται καθημερινά αυτή;Νομίζουμε ότι εδώ θα πρέπει ναεπέδρασε η τάξη των ενοριών. Ετσιτο μόνο που διατηρήθηκε στα μο-ναστήρια ήταν μια ανάμνηση σταΕυχολόγια αποστολοευαγγελίων τηςλειτουργίας εις κεκοιμημένους ήόποια θεία Ευχαριστία μπορεί νατελούνταν τελικά σε χρόνο πού ακο-λουθούσε την ταφή. Αυτό θα γινότανπιθανόν με την καθημερινή τέλεσηθείας Λειτουργίας, - το γνωστό Σα-ρανταλείτουργον υπέρ αναπαύσεωςτου κεκοιμημένου, η οποία θα είχεδύο αναγνώσματα της ημέρας καιτης κηδείας. Τέτοια χειρόγραφη λει-τουργική παράδοση με διπλά απο-στολοευαγγέλια εντοπίζουμε σε πολ-λούς παλαιούς χειρόγραφους κώδικεςτου 10ου-12ου αι.

Σήμερα επεκράτησε να τελείται

Απαντήσεις σε λειτουργικά και τελετουργικά θέματαΣυνέχεια από τη σελίδα 35


η θεία Λειτουργία εις κεκοιμημένουςαρχιερείς και ιερείς. Αυτή η παρά-δοση έχει ως έρεισμα της τον χει-ρόγρ. κώδ. της Πατριαρχικής Βι-βλιοθήκης των Ιεροσολύμων, όπουυπάρχει τυπική διάταξη που υπα-γορεύει την τέλεση της θείας Λει-τουργίας εις κοιμηθέντας ιερείς.

Περί της κοινής τελέσεως μνη-μοσυνών κατά τα Σάββατα καιτις Κυριακές:

Ενα μεγάλο πρόβλημα που τα-κτικά παρατηρείται σε ορισμένουςναούς κι εκκλησιαστικές περιφέρειεςείναι: α) η υιοθέτηση τελέσεως μνη-μοσύνων ξεχωριστά κατά την ίδιαημέρα, γνωστών ως «ιδιωτικών» μνη-μοσυνών και β) η απόσπαση τωνμνημοσύνων από τον αρραγή σύν-δεσμό τους με τη θεία Ευχαριστία.

Και οι δύο περιπτώσεις σχετί-ζονται πρωτίστως με την απομά-κρυνση μας από τις Παραδόσεις τηςΕκκλησίας μας. Για την ΟρθόδοξηΕκκλησία η έννοια «ιδιωτικής ΘείαςΛειτουργίας» ή ακόμη «ιδιωτικώνμνημοσύνων» και μυστηρίων δενυφίσταται. Αρα η υιοθέτηση μιαςτέτοιας νεοφανούς συνήθειας είναιξένη στην καθ’ ημάς Παράδοση.

Εξαλλου η ξεχωριστή τέλεση τωνμνημοσύνων και μάλιστα η απο-σύνδεσή τους από τη Θ. Λειτουργίασυνιστά επίσης ένα υπαρκτό λει-τουργικό πρόβλημα. Κατά καιρούςέγιναν προσπάθειες, ούτως ώστε ναπεριορισθεί το πρόβλημα αυτό. Αλ-λες φορές έγιναν συστάσεις με αυ-στηρό τρόπο εκ μέρους της εκκλη-σιαστικής διοικήσεως ή δι’ εγκυκλίωνσημειωμάτων προς τους ιερείς καιάλλοτε από μεμονωμένες περιπτώ-σεις κληρικών που θέλησαν βάσειτης Ιεράς Παραδόσεως, να ενημε-ρώσουν με καλό τρόπο τους πιστούς,για το πώς είναι σωστότερο να τε-λούνται τα μνημόσυνα.

Ομως το πρόβλημα υφίσταται,γιατί η μεν εκκλησιαστική αρχή δενμπορεί να αστυνομεύει τους ναούς,για να επιβλέπει ποιος πράττει ορθάτα των εγκυκλίων της, από την άλληδε υπάρχουν πιστοί που, ενώ τουςεξηγείται ποια είναι η τάξη της λα-τρείας και ποιο το θεολογικό τηςνόημα, αυτοί επειδή δεν ικανοποι-ούνται αλλάζουν ναό ή πηγαίνουνκαι τελούν τα μνημόσυνα στα κοι-μητήρια, όπου βρίσκουν εκεί αυτόπου επιθυμούν. Αρα η κατάστασηαυτή, η απέχουσα κατά πολύ απότην Παράδοση της Ορθοδόξου Εκ-κλησίας μας, διαιωνίζεται πρωτίστωςαπό τους ιερείς που ασπάζονται τιςεπιθυμίες των πιστών και δεύτεροναπό τους πιστούς μας που πράττουνπάντοτε, όπως εκείνοι πιστεύουνότι είναι σωστό, κατά το συμφέροντους κι όχι όπως ορίζει η Εκκλησίαμας. Η κοινή τέλεσις των μνημοσυ-νών και μάλιστα κατά τη διάρκειατης Θείας Λειτουργίας θεωρείταιεπιτακτική στις ήμερες μας που ταπάντα τείνουν να ισοπεδώσουν τιςΟρθόδοξες Παραδόσεις μας. Η απόκοινού τέλεση των μνημοσύνων τηνίδια ημέρα και ώρα, αποτελεί πράξη

αγάπης πρωτίστως προς τους κε-κοιμημένους μας κι έπειτα προςτους συνανθρώπους μας. Η κοινήτέλεση των μνημοσυνών χαροποιείτο Θεό, τους κεκοιμημένους μαςκαι όλους εμάς τους ζώντας. Οπωςστο κοινό ποτήριο του Σώματος καιτου Αίματος του Χριστού είμεθαόλοι μαζί, στρατευομένη και θριαμ-βεύουσα Εκκλησία, γιατί να επι-τρέψουμε να υπεισέρχονται προ-σωπικές καταστάσεις και ιδιοτελήσυμφέροντα ματαιοδοξίας κι επι-δείξεως στην τέλεση των μνημοσυ-νών; Οταν τα μνημόσυνα τα τελούμεχωριστά αποδεικνύουμε ότι δεναγαπάμε τους συνανθρώπους μας

τους οποίους συνάμα και σκανδα-λίζουμε και πως δεν αντιλαμβανό-μαστε, ούτε βιώνουμε τον λόγο τουΧριστού που μας λέει «ίνα πάντεςεν ώσιν», ότι καλλιεργούμε την προ-βολή του υλικού πλούτου μας, όχιόμως και του πνευματικού μας, καιτέλος ότι με τις πράξεις μας αυτέςαπομακρυνόμεθα από τις ορθόδοξεςπαραδόσεις μας και προκαλούμεέτσι την πνευματική καταστροφήμας. Τέλος, τα μνημόσυνα δεν μπο-ρούν ποτέ να τελούνται ξεχωριστάαπό τη Θ. Λειτουργία της οποίαςείναι αναπόσπαστο κομμάτι. Κι αυτό,γιατί όπως είπαμε στη Θεία Λει-τουργία και μέσα στο Αγιο Ποτήριοβρίσκεται σύσσωμη η Εκκλησία, ηεν ουρανοίς και η επί γης.

Ακόμη κατά την τέλεση των μνη-μοσυνών πολλοί από τους συγγενείςτου κεκοιμημένου ρωτούν, ποιαώρα είναι κατάλληλη για την τέλεσητου μνημόσυνου και ποια ώρα οιίδιοι πρέπει να έλθουν στο ναόκατά την ήμερα της τελέσεως. Η

απάντηση και στα δύο ερωτήματαείναι: όσο γίνεται νωρίτερα. δενπρέπει να τελούμε μνημόσυνο στοναό κι οι συγγενείς να έρχονταιμόνο κατά την ώρα που τελείται τομνημόσυνο. Χρειάζεται η από νωρίςπροσέλευση στην όλη τέλεση τηςΘείας Λειτουργίας αναπόσπαστο μέ-ρος της οποίας αποτελεί η συμμε-τοχή στα άχραντα μυστήρια.

Η Μεγάλη Παρασκευή και οιεπισκέψεις των πιστών στα κοι-μητήρια:

Συνηθίζεται κατά τις ημέρες τηςΜεγάλης Εβδομάδος οι συγγενείςτων κεκοιμημένων να επισκέπτονταιτους τάφους των, να τους περιποι-

ούνται, να ανάβουν τα κανδήλιαμε λάδι, να θυμιάζουν και να τελούντρισάγια. Ιδιαιτέρως όμως οι επι-σκέψεις αυτές λαμβάνουν ένα πάν-δημο χαρακτήρα κατά την ημέρατης Μεγάλης Παρασκευής. Αυτή ηπαράδοση έχει πολύ παλαιά ερεί-σματα. Σχετικά αναφέρει ο Π. Τρεμ-πέλας περί της Μεγάλης Παρα-σκευής ότι είναι ήμερα αφιερωμένηστην τιμή των μαρτύρων και τωννεκρών.

Τα ΨυχοσάββαταΗ Αγία μας Εκκλησία όρισε και

κάποια ιδιαίτερα Σάββατα να είναιαφιερωμένα εξαιρετικά στις μνήμεςτων κεκοιμημένων μας και μάλιστα«των απανταχού της Οικουμένης»,τα όποια ονομάζει Ψυχοσάββατα.Η «δέησις υπέρ των κεκοιμημένωντω Σαββάτω των ψυχών» είναι γνω-στή ως Ψυχοσάββατο. Η δέησις γί-νεται κατά τον εσπερινό της Παρα-σκευής στον όποιο μνημονεύονταιόλες οι ψυχές των κεκοιμημένωνμας «απ’ αρχής και μέχρι των έσχα-

των» όπως αναφέρει και η εκτενήςσυναπτή.

Η αγάπη προς τους κεκοιμημέ-νους οδήγησε την Ορθόδοξη Εκ-κλησία στην καθιέρωση ιδιαίτερηςημέρας της εβδομάδας σ’ αυτούς.Ετσι το Σάββατο, ως επίσης και ταδύο Ψυχοσάββατα αφιερώνονταιστη μνήμη τους. Ολες αυτές οι ημέ-ρες οι προς τιμή των κεκοιμημένωνσυνδέονται με προσευχές υπέρ ανα-παύσεως αυτών. «Το Ψυχοσάββατομας υπενθυμίζει τη διάσταση τηςαιώνιας ζωής, που φωτίζει και τηνεπίγεια. Το Ψυχοσάββατο μάς υπεν-θυμίζει την υποχρέωση να θυμόμα-στε τους νεκρούς μας και να προ-

σευχόμαστε γι’ αυ-τούς». Επίσης μαςφέρνει στο νου καιτους επίκαιρους στί-χους του νεοέλληναποιητή Γεωργίου Δρο-σίνη:

Μήπως ό,τι θαρ-ρούμε βασίλεμα γλυ-κοχάραμα αυγής είναιπέρα; Κι αντί να έρθειμια νύχτ’ αξημέρωτηξημερώνει μια αβρά-διαστη μέρα;

Μήπως ειν’ αλή-θεια στο θάνατο

κι η ζωή μήπωςκρύβει την πλάνη;

ό,τι λέμε πως ζειμήπως πέθανε

κι είν’ αθάνατο ό,τιέχει πεθάνει;

Πόσα και ποια εί-ναι τα Ψυχοσάββα-τα;

Ψ υ χ ο σ ά β β α τ αστην εκκλησιαστικήμας παράδοση υπάρ-χουν δύο. Το ένα εί-ναι το Σάββατο προτων Απόκρεω και τοδεύτερο, το Σάββατοπρο της Πεντηκο-στής. Επίσης στη Βό-

ρειο Ελλάδα υπάρχει κι ένα τρίτοκαθιερωμένο ως Ψυχοσάββατο πουπιθανόν έχει να κάμει με τους εορ-τασμούς του πολιούχου της πόλεωςΘεσσαλονίκης, Αγίου Δημητρίου.Στη λειτουργική μας Παράδοσηέχουμε εκτός της Μεγάλης Εβδο-μάδας του Κυρίου μας κι άλλες εβδο-μάδες, ή άλλους κύκλους μεγάλωνεορτών που τείνουν να μοιάσουνπρος τη Μεγάλη Εβδομάδα του Πά-σχα. Αυτή είναι μία μιμητική καλήπράξη που άρχισε πολύ παλαιά καιείναι θα λέγαμε η γενεσιουργός μη-τέρα όλων των άλλων μεγάλων εορ-τών, σε υμνογραφία και νηστεία.Ετσι της εορτής του Αγίου Δημητρίουπροηγείται Μεγάλη Εβδομάδα πουκαθιερώθηκε τελευταίως ανελλιπώς,κάθε χρόνο στην αγιοτόκο Θεσσα-λονίκη, προνοία του οικείου Πανα-γιωτάτου Μητροπολίτου. Το Σάββατοπου προηγείται της Εβδομάδας τουΑγίου Δημητρίου, υπάρχει ως τρίτοΨυχοσάββατο για το οποίο κάναμελόγο παραπάνω. Επίσης εκτός των

παραπάνω Ψυχοσαββάτων σε ορι-σμένα μέρη, κυρίως στην κεντρικήΕλλάδα και σ’ αυτή την πρωτεύουσατων Αθηνών συνηθίζονται και άλλαδύο Σάββατα να αφιερώνονται στουςκεκοιμημένους, αποκαλούμενα κιαυτά ως Ψυχοσάββατα. Αυτά είναιτο Σάββατο μετά το Ψυχοσάββατοτης Απόκρεω δηλ. Το Σάββατο τηςΤυρινής κι επίσης το αμέσως επόμενοΣάββατο της πρώτης εβδομάδος τωνΝηστειών, το λεγόμενο Ψυχοσάβ-βατο των Αγίων Θεοδώρων.

Το πρώτο Ψυχοσάββατο. το μετάτην Κυριακή του Ασώτου Σάββατονλέγεται «Σάββατον των ψυχών» ή«Ψυχοσάββατον», διότι κατ’ αυτόη αγία μας Εκκλησία τελεί μνημό-συνα υπέρ πάντων των κεκοιμημέ-νων.

Το δεύτερο Ψυχοσάββατον είναιετήσιον μνημόσυνον υπέρ των ψυ-χών των κεκοιμημένων και η Εκ-κλησία μας το τελεί εννέα ημέρεςμετά την Ανάληψη του ΣωτήροςΧριστού, δηλ. το Σάββατο προ τηςΠεντηκοστής του Πάσχα.

Τι γίνονται τα στέφανα σε πε-ρίπτωση που ένας εκ των συζύ-γων πεθαίνει; Ή σε περίπτωσηδιαζυγίου;

Πρώτα η εκκλησία είχε κοινάστέφανα για όλο τον κόσμο. Εν συ-νεχεία το κάθε νέο ζευγάρι έφτιαχνετα δικά του στέφανα. Μέχρι σήμεραγια τα εν Ελλάδι δεδομένα μαςισχύει αυτό το έθιμο. Τα στέφανααπό τους νεονύμφους διατηρούνταισε ειδική θήκη. Αυτή συνήθως δια-τηρείται στην κρεβατοκάμαρα. Στοπαραπάνω ερώτημα η απάντησηπου συνήθως δίδει ο απλός λαός,είναι ότι κατά τον θάνατο ενός εκτων δύο η πρόληψη θέλει το ένααπό τα δύο στέφανα να μπαίνειμαζί του στον τάφο, ενώ άλλη πρό-ληψη λέει ότι τα στέφανα παραμέ-νουν μέσα στην κρεβατοκάμαρα μέ-χρι του θανάτου και του άλλου μέ-λους, οπότε τότε μπαίνουν και ταδύο στέφανα στον τάφο του δευτέ-ρου, δηλώνοντας έτσι ότι ο θάνατοςσταματάει το συγκεκριμένο ανδρό-γυνο. Αυτά όμως εντάσσονται στησφαίρα των προλήψεων και δενέχουν καμιά απολύτως σχέση μετην ορθόδοξη ζωή. Τα στέφανα,εφόσον επέρχεται θάνατος ή δια-ζύγιο, μπορούν οι άμεσοι συγγενείςνα τα προσκομίζουν στον ιερό ναό.Τα ίδια αυτά στέφανα μπορούν ναχρησιμοποιηθούν και σε άλλο γάμοή να τοποθετούνται στο χωνευτήρι,αφού πρώτα καούν. Για τον λόγοαυτό, σε παλαιότερες εποχές τα στέ-φανα ήταν λειτουργικά σκεύη τουναού. Αυτό σήμαινε ότι τα στέφαναήταν κοινά για όλους τούς πιστούςκαι όχι όπως συμβαίνει σήμερα όλανα ιδιωτικοποιούνται. Ετσι και τοερώτημα που μας τίθεται σε παλαι-ότερες εποχές δεν θα προέκυπτε.Τόσο η τελετή της ταφή όσο καιτης αποτέφρωσης των νεκρών ανα-φέρονται στις ανθρώπινες συνήθειεςσε όλη τη γη από αρχαιοτάτων χρό-νων.

Αρχικά τα στέφανα τα έδινε η εκκλησία στους μελόνυμφους και μετά το μυστήριοτα έπαιρνε πίσω. Στη συνέχεια το ζευγάρι έφτιαχνε δικά του και όταν κοιμόταν καιο δεύτερος σύζυγος τα έβαζαν μαζί του στον τάφο. Απαράδεκτο για την εκκλησίααφού το σωστό είναι ή να χρησιμοποιούνται ξανά ή να ρίχνονται στο χωνευτήρι.


Τόσο η τελετή της ταφής όσο καιτης αποτέφρωσης των νεκρών ανα-φέρονται στις ανθρώπινες συνήθειεςσε όλη τη γη από αρχαιοτάτων χρό-νων.

Σήμερα, η διαδικασία της απο-τέφρωσης έχει αλλάξει ριζικά σχεδόνσε όλο τον κόσμο (με εξαίρεση τηνΙνδία και λίγα άλλα κράτη) σε σχέσημε την ταφή που παραμένει σχεδόνη ίδια, όπως την παλιά εποχή.

Κατά την αρχαιότητα η αποτέ-φρωση των νεκρών γινόταν με τηνκαύση μεγάλης ποσότητας ξύλων.Στην εποχή μας, το γεγονός αυτόπραγματοποιείται σε ειδικές εγκα-ταστάσεις με την χρήση υπερσύγ-χρονων μηχανημάτων (κλιβάνων).

Πως γίνεται η αποτέφρωση

των νεκρών σήμεραΤα αποτεφρωτήρια των νεκρών

είναι υπερσύγχρονοι κλίβανοι οιοποίοι συνήθως λειτουργούν μεαέριο ή πετρέλαιο, εντός τωνοποίων εισέρχεται η σωρός μετο φέρετρο, αφού πρώτα έχουναφαιρεθεί όλα τα μεταλλικάαντικείμενα τόσο από την σωρόόσο και από το φέρετρο.

Ο χρόνος που χρειάζεταιγια την ολοκλήρωση της καύ-σης δεν ξεπερνά τη 1 με 1.30ώρα. Η εναπομείνασα τέφρασυλλέγεται και παραδίδεταιστους οικείους του νεκρού εντόςειδικής τεφροδόχου μαζί και ταμεταλλικά τυχόν αντικείμενα ταοποία δεν ήταν δυνατόν να αφαι-ρεθούν πριν την καύση.

Το συνολικό βάρος της εναπο-μείνασας τέφρας είναι περίπου 2με 3 κιλά, προϊόν της καύσης τηςσωρού, η οποία είναι εντελώς κα-θαρή και ακίνδυνη ακόμα και εάνη σωρός έπασχε από τυχόν μολυ-σματικές ασθένειες μιάς και πραγ-ματοποιείται κάτω από πολύ υψηλέςθερμοκρασίες.

Η αποτέφρωση των νεκρών τυγ-χάνει προτίμησης σε όλο τον κόσμογια πολλούς λόγους:

• Απαλλάσσει τις οικογένειες τωννεκρών από το θλιβερό γεγονός τηςυποχρεωτικής εκταφής της σωρούστα 3 χρόνια, καθώς και από τα αρ-νητικά συναισθήματα που σου προ-καλεί η μακάβρια θέα των οστώνκαι σε πολλές περιπτώσεις η ατελήςαποσύνθεση της.

• Δεν είναι πλέον απαραίτητατα έξοδα της κατασκευής και συν-τήρησης ενός τάφου.

• Αποφεύγεται η επιβάρυνσητου περιβάλλοντος (γης, και υδρο-φόρου ορίζοντα) των νεκροταφείωντα περισσότερα των οποίων είναι,δυστυχώς, εντός του οικιστικού ιστούτων πόλεων κ.α.

Ετσι παγκοσμίως τα ποσοστά τωνανθρώπων που επιλέγουν την απο-τέφρωση από την ταφή αυξάνεταισυνεχώς.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ταποσοστά αποτέφρωσης, σε μερικάκράτη όπως: Αυστραλία 48%. Γερ-μανία 56%, Τσεχία 67%, Κίνα 37%,Δανία 68%, Μ. Βρετανία 67%, Ια-πωνία 97%, Ελβετία 61%, Σουηδία63%, Ισπανία 21%, Ολλανδία 51%,Νέα Ζηλανδία 46%, Νορβηγία 57%,ΗΠΑ 21% κ.α.

Η αποτέφρωση στην ΕλλάδαΗ μελέτη της ιστορίας απο-

δεικνύει ότι στην ελ-ληνική αρχαιότη-

τα απαντιούνταικαι οι δύο τρόποι, τηςταφής και της αποτέφρωσης τωννεκρών. Χαρακτηριστικές είναι οιαναφορές στην Ιλιάδα και τα αρ-χαιολογικά ευρήματα με τεφροδό-χους, ληκύθους και σκεύη.

Μετά την εμφάνιση του Χριστια-νισμού στον Ελληνικό χώρο η ταφήεπεβλήθη της αποτέφρωσης. Η άπο-ψη ότι ο νεκρός πρέπει να ενταφιά-ζεται δεν είναι δόγμα, είναι αποτέ-λεσμα μακροχρόνιου πρακτικής, εί-ναι έθιμο.

Κατά τον Αναστάσιο Μαρίνο, Αν-τιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επι-κρατείας:

«… η αποτέφρωση των νεκρώνείναι μια μέθοδος καταστροφής τουπτώματος και εφόσον δεν προ-σκρούει στον ποινικό νόμο (ούτεδολοφονία είναι, ούτε προσβολήτης μνήμης του νεκρού) ούτε άλλως

πως απαγορεύεται, δεν βλέπω γιαποιον λόγο να απαιτείται ειδική διά-ταξη νόμου δια να ενεργηθεί. Αλ-λωστε, στα σύγχρονα δημοκρατικάπολιτεύματα ο πολίτης δύναται ναπράξει κάθε τι που δεν απαγορεύεταιρητά από τον νόμο και όχι μόνο ότιεπιτρέπεται από αυτόν».

Και συμπερασματικά αναφέρειστην εργασία του «Η καύση των νε-

κρών και στο Σύνταγμα»:«…τάσσομαι υπέρ

της απόψεως ότι

η καύση των νε-κρών δεν είναι δυνατόν

να καταστεί δια νόμου υποχρεωτική.Αντίθετα, οποίος θέλει έχει το δι-καίωμα να ορίσει με την διαθήκητου ότι επιθυμεί όπως το σώμα του,μετά τον θάνατό του, αποτεφρωθεί.Και η επιθυμία του αυτή πρέπει ναγίνει σεβαστή, η δε Πολιτεία δενμπορεί να απαγορεύσει, στην περί-πτωση αυτή, την καύση του πτώ-ματος. Εάν ο νεκρός δεν είχε ορίσειδια διαθήκης την επιθυμία του δύ-ναται να αποφασίσουν περί αυτούοι κληρονόμοι του».

Μετά από μακροχρόνιες προ-σπάθειες έχουν προωθηθεί στην Ελ-ληνική Βουλή δυο τροπολογίες δια-κομματικής υποστήριξης οι οποίες,ενώ έτυχαν της αποδοχής της πολι-τείας, δεν έχουν γίνει ακόμα νόμοιτου κράτους.

Ετσι παρά την ολοένα αυξανό-

μενη ζήτηση για αποτέφρωση τωννεκρών στην Ελλάδα η μη ύπαρξηακόμα κάποιου κέντρου αποτέφρω-σης νεκρών αναγκάζει τους συγγε-νείς, που επιθυμούν την καύση τουαποθανόντος, να έρχονται - μέσωγραφείων τελετών - σε επαφή μεκάποιο κέντρο αποτέφρωσης στοεξωτερικό και αφού συλλέξουν τααπαραίτητα έγγραφα να αποστέλ-λουν την σωρό εκτός Ελλάδος.

Ποια είναι τα απαραίτητα έγγραφα

1. Μια δήλωση του νεκρού ότι,όσο ζούσε, αυτή ήταν η επιθυμίατου ή υπεύθυνη δήλωση των οικείωνπρώτου βαθμού ότι αυτή ήταν ηεπιθυμία, εν ζωή, του αποθανόν-τος.

2. Πιστοποιητικό θανάτου (απόνοσοκομείο ή από γιατρού).

3. Η ταυτότητα του αποθανόν-τος.

4. Ληξιαρχική Πράξη θανά-του.

Το γραφείο τελετών, πουέχει αναλάβει:

• Προετοιμάζει την μετά-φραση των παραπάνω εγγρά-φων στο αρμόδιο γραφείο τουΥπουργείου Εξωτερικών στηνγλώσσα της χώρας που θαμεταφερθεί η σωρός.

• Επικοινωνεί με το απο-τεφρωτήριο για την ημερο-μηνία αποτέφρωσης.

• Αναλαμβάνει να προετοι-μάσει κατάλληλα την σωρό και

να την τοποθετήσει μέσα σε φέ-ρετρο το οποίο ασφαλίζεται μέσα

σε ειδικό κιβώτιο με μεταλλικήπεριτύλιξη για την καλύτερη και

ασφαλή μεταφορά του. Πριν τηναποστολή καλούνται οι αρμόδιεςυπηρεσίες να σφραγίσουν το κιβώτιομε την σωρό.

• Οργανώνει τη μεταφορά τηςμέσω αεροπορικής εταιρείας, μετα-φέροντας τη σωρό στο αεροδρόμιοκαι αφού η σωρός φτάσει στο αερο-δρόμιο προορισμού, το αποτεφρω-τήριο ή το γραφείο τελετών πουφέρετε ως παραλήπτης στο εξωτε-ρικό, παραλαμβάνει την σωρό τηνοποία μεταφέρει στο αποτεφρωτή-ριο.

Αφού γίνει η αποτέφρωση, η τέ-φρα αποστέλλεται εντός ειδικής τε-φροδόχου στην Ελλάδα και το συ-νεργαζόμενο γραφείο τελετών τηνπαραδίδει στους συγγενείς, οι οποίοικατά τα κρατούντα, μπορούν νατην φυλάξουν, να την διασπείρουν(σύμφωνα με την τελευταία επιθυμίατου) ή και να την τοποθετήσουνστο οστεοφυλάκιο του νεκροταφείουπου αναφέρει η εντολή ταφής.

Την σωρό συχνά συνοδεύουν στοεξωτερικό κάποια μέλη της οικογέ-νειας οι οποίοι παραλαμβάνουν καιτην τέφρα. Σε διαφορετική περί-πτωση το αποτεφρωτήριο την απο-στέλλει στους συγγενείς.

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση η αποτέφρωση στην Ελλάδα

ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟΑρ. Φύλλου57

15 Μαρτίου 2006Aρθρο 35

1. Επιτρέπεται η αποτέφρω-ση νεκρών, ημεδαπών ή αλλο-δαπών, των οποίων οι θρη-σκευτικές πεποιθήσεις επέτρε-παν τη μετά θάνατον αποτέ-φρωση.

2. Προϋπόθεση για την απο-τέφρωση είναι η προηγούμενηρητή, χωρίς όρο ή αίρεση, δή-λωση του θανόντος για τη σχε-τική επιθυμία του ή η αντί-στοιχη δήλωση των συγγενώντου, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας,έως και τον τέταρτο βαθμό,κατά σειρά τάξεως. Σε περί-πτωση διαφωνίας μεταξύ συγ-γενών που βρίσκονται στην ίδιατάξη, η σχετική απόφαση λαμ-βάνεται από τον Εισαγγελέα,στην περιφέρεια του οποίουφυλάσσεται ο νεκρός. Προκει-μένου για ανήλικα τέκνα, ηδήλωση γίνεται και από τουςδύο γονείς ή από εκείνον πουασκεί τη γονική μέριμνα κατάτα άρθρα 1510 επ. του ΑστικούΚώδικα.

3. Η άδεια αποτέφρωσηςχορηγείται από το Δήμο ή τηνΚοινότητα, όπου λειτουργεί τοΚέντρο, στο οποίο γίνεται ηαποτέφρωση.

4. Με προεδρικό διάταγμα,που εκδίδεται ύστερα από πρό-ταση των Υπουργών Εσωτερι-κών, Δημόσιας Διοίκησης καιΑποκέντρωσης, Περιβάλλοντος,Χωροταξίας και Δημοσίων Eρ-γων και Υγείας και ΚοινωνικήςΑλληλεγγύης, καθορίζονται οιχώροι δημιουργίας ΚέντρωνΑποτέφρωσης Νεκρών, οι όροικαι ο έλεγχος λειτουργίας τους,καθώς και ειδικότερες προϋπο-θέσεις αποτέφρωσης.

Για τον καθορισμό των χώ-ρων αποτέφρωσης νεκρών απαι-τείται γνώμη του οικείου Δήμουή Κοινότητας. Με κοινή από-φαση των ανωτέρω Υπουργώνρυθμίζονται ειδικότερα σχετικάζητήματα, καθώς και ζητήματαμε χαρακτήρα τεχνικό ή λε-πτομερειακό.

Φύλλο τηςΚυβέρνησης

ΣΑΒΒΑΤΟ 19 - ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2013 39

www.ekirikas.comΔΩΡΕΑΝ MAZI ME TON «ΕΘΝΙΚΟ ΚΗΡΥΚΑ»

Στο επόμενο ΠεριοδικόΣάββατο 26 - Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

Αφιέρωμα στον Γεώργιο Καυκούλη«Εκπαιδευτικός της Χρονιάς» για το 2012

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ ΣΑΒΒΑΤΟ 19 - ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 201340

Το Ελληνικό κοιμητήριο «ΜΟΡΦΕΥΣ» ακολουθεί πιστά την παράδοση και τα θρησκευτικά πιστεύω των Ελλήνων

και έχει αγιαστεί από τον π. James RousakisΓενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Μητρόπολης Ατλάντα

για την περιοχή Tampa Bay. Διαθέτουμε προνομιούχα και οικογενειακά μνήματα.

Το μοναδικό Ελληνικό κοιμητήριοστη Φλώριδα

Documents

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ · 2017-08-16 · από Αμερική σε Ελλάδα. periodiko @ekirikas.com Krinos Foods, LLC., 47-00 Northern Blvd. LIC, NY 11101 • Παράδοση