ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

1

การศกษาความสมพนธระหวางประเทศทฤษฎกระแสทางเลอกมมมมองในการอธบาย

ปรากฏการณการตอสดานสทธมนษยชนอยางไร กบกรณศกษาโรงงานไฟฟาถานหนกอใหเกด

กระบวนการตอสเพอสทธมนษยชนของจนตนา แกวขาว อยางไร

เกรนน า

ในระบบความสมพนธระหวางประเทศภายใตยคโลกาภวตนน เปนไปไมไดเลยทนกศกษาหรอผ

ศกษาความสมพนธระหวางประเทศจะละเลยการมอง การอธบายถงปรากฏการณตางๆทเกดขนในการเมอง

โลก หากแตในงานเขยนชนนจกกลาวถงประเดนทางดานสทธมนษยชนทอยภายใตการไดรบอทธพลจาก

โลกาภวตน เปนทรกนดอยวาในสงคมโลกเรามบรรทดฐานเกยวกบสทธมนษยชนทมงปกปองสทธตางๆ

ของเหลามนษยชาตอนแตละคนพงม ภายหลงจากทมการประกาศบรรทดฐานเกยวกบสทธมนษยชนใน

ปฏญาณสากลทวาดวยสทธมนษยชนของสหประชาชาต (Universal Declaration of Human Rights)ท าให

หลกสทธมนษยชนมความเปนรปธรรมมากขน เรมมคนกลาวอางสทธของตนตามกฎหมายและหลกสทธ

มนษยชนตางๆมากขน ในปจจบนนเราจงไดยนวาทกรรมตางๆเกยวกบสทธมนษยชนเกดขนมากมาย

ตลอดจนปรากฏการณการเรยกรองสทธตางๆในสงคมโลก

ในงานเขยนชนนจกกลาวถงบคคลทมบทบาทเกยวกบดานสทธมนษยชนเพอเปนกรณศกษา

ตวอยางใหเหนถงความพยายามในการตอสกบอ านาจรฐ อ านาจทน การพฒนาตางๆทไดรบอทธพลมาจาก

โลกาภวตน โดยมนยยะในการอธบายเชงความสมพนธระหวางประเทศเขามาจบประเดนดวย และงานเขยน

ชนนจะกลาวถง ประวตของนกสทธมนษยชน ความส าเรจ อปสรรคหรอความลมเหลว รวมทงหลกสทธ

มนษยชนทเกยวของ และทฤษฎทางความสมพนธระหวางประเทศในมมมองของทฤษฎกระแสทางเลอกอน

แตกตางจากการอธบายในทฤษฎกระแสหลก

ในประเดนตางๆทจกอธบายน ตองการจกชใหเหนปรากฏการณหนงๆทางสงคม ซงในทาง

รฐศาสตรเราเรยกวา กระบวนการเคลอนไหวทางสงคม(Social Movement) ในประเดนทางสงคมมการ

เรยกรองสทธตางๆมากมายของบคคลทถกละเมดสทธมนษยชน สทธมนษยชน1กลาวไดวาเปนสทธของคน

1 สวาง กนศรเวยง. “สทธมนษยชนในกระแสโลกาภวตน.” คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย . ม.ป.ป. social.cru.in.th/glo/Lesson/WordXP/9.doc%E0%B8% (26 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

2

ทเกดขนตามธรรมชาต และสทธทเกดขนจากการรบรองโดยสากลทเกดขนภายหลง กลาวคอทกคนมสทธ

ในการมชวตของตนตามธรรมชาต มสทธในความเปนมนษยหรอความเปนคนของแตละคน โดยบคคล

องคกรหรอรฐจะลวงละเมดไมไดถงแมวาจะยงไมมกฎหมายรบรองกตาม ภาพรวมของการมสทธมนษยชน

ในทนกคอ การมสทธ (Rights), เสรภาพ (Freedom), ศกดศรความเปนมนษย (Human Dignity)รวมถงความ

เสมอภาคและการเลอกปฏบต (Equality and Discrimination) การตระหนกถงสทธมนษยชนนเองกอใหเกด

การเคลอนไหวแหงสทธ ซงเปนปจจยใหเกดการรวมกลม รวมตวในการเรยกรอง การแสดงออกของภาค

ประชาสงคม และในกรณศกษานเองจกกลาวถงนกสทธชมชนผตอสเพออนรกษสงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต ในจงหวดประจวบครขนธ ทชาวบานเรยกกนวาพหนอย จนตนา แกวขาว

ภมหลง

ในอ าเภอ บอนอก บานกรดและบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธอนเตมไปดวยความอดม

สมบรณของผนปาและผนน า ชาวบานใชชวตกนทามกลาง น า นา ปา ดน อนเปนทรพยากรธรรมชาตท

ชาวบานไดใชเปนฐานและเปนทนในอาชพประมงและท าสวน ชาวบานมความสามารถมภมปญญาในการ

ใชชวตและหากนกนมาอยางยาวนานรนสรน แตแลววนหนงมโครงการขนาดใหญหลายโครงการเขามา

จดการทรพยากรอนล าคาของชาวบาน ไมวาจะเปนโรงถลงเหลก โรงไฟฟาถานหน ซงแตละโครงการลวน

เปนโครงการอตสาหกรรมขนาดใหญทงสน มโครงการตางๆมากมายทรอการไดรบอนมตในการด าเนน

โครงการอยางตอเนองอนอยภายใตนโยบายแผนพฒนาชายฝงดานตะวนตก(Western Seaboard) รฐบาลเหน

ความส าคญในการพฒนาทคาดวาจะไดรบเงนจากภาษของโครงการอตสาหกรรมมากกวาภาษของ

ประชาชน ใหความส าคญของเงนตรามากกวาประชาชน จงมการผลกดนใหเกดโครงการอตสาหกรรมตางๆ

ขนมาอยางลนเหลอ เพราะภาษจากโรงงานอตสาหกรรมเพยงโรงเดยวมคาเทยบเทากบเงนทประชาชนจาย

ภาษในแกรฐทงจงหวด สงผลใหเกดการแยงชงทรพยากรธรรมชาตจากชมชน สงแวดลอมถกท าลายมากขน

อนเปนผลกระทบตอชมชนชาวบานในจงหวดประจวบครขนธ หลงจากนนเรมมการรวมตวกนเกดขนของ

ภาคประชาชนเกดการรวมตวของชาวบาน เกดกลมเคลอนไหวทไมเหนดวยคดคานการกอสรางโรงงาน

ไฟฟา เกดการตอสและความรนแรงขน มแกนน าหลายคนเสยชวตจากการตอสกบทนนยม ชาวบานถกจบ

หากแตพวกเขากยงคงตอส แมมเพยงแกนน าบกเบกไมกคนการตอตานกเรมขยายเปนวงกวางทงจงหวด

ขอมลขาวสารตางๆถกกระจายไปอยางรวดเรว หนงในแกนน าผตอสเพออนรกษสงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาตนคอ พหนอย จนตนา แกวขาว ผตอสโดยมแผนดน ความหวง และมวลชน

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

3

จนตนา แกวขาว แรกเรมไมใชคนพนทอ าเภอ บานกรด จงหวดประจวบครขนธ แตเปนคนหวหน

หลงจากทเธอแตงงานจงยายถนฐานมาอาศยอยและท ามาหากนทบานกรด จนตนา แกวขาว เปดรานขาย

ของเลกๆของเธอ เธอไมไดท าอาชพหลกเหมอนคนในพนททประกอบอาชพชาวประมงและท านา ในขณะท

ทนนยมเรมเขาคกคามในจงหวดของเธอ ท าใหชาวบาน ชาวนา ชาวสวน รวมทงเธอเดอนรอน จนตนา แกว

ขาว และชาวบานจงลกขนมาปกปองบานเมองของเธอดวยความรและมอเปลา

การตระหนกในศกดศรความเปนมนษยและความเทาเทยมกนในสงคมท าใหจนตนา แกวขาว เรม

เขามาตอสรวมกบมวลชน เธอเหนการถกละเมดและความเหลอมล าระหวางคนรวยกนคนจน สทธในการ

ไดรบการปฏบตตอรฐไมเทากน สทธการไดรบการพจารณาคดอยางเปนธรรมไมเทากน จนตนา แกวขาว

เกดการเรยนรจากกรณการละเมดตางๆทเกดขนไมใชแคภายในจงหวดของเธอแตทวทงประเทศ ไมวาจะ

เปนการละเมดในแมเมาะ การละเมดของชนกลมนอยแนวชายแดน ไทย พมา การสรางทอกาซ ท าใหเธอเรม

ศกษามากขนจนกระทงรเกยวกบเรองโรงไฟฟาถายหนทก าลงเกดขนในจงหวดของเธอในปพ.ศ.2540(ค.ศ.

1997) การรบรเกยวกบการคมคามของทนนยมท าใหเธอกาวเขามาเปนแกนน าชาวบาน เขามาเสยสละเพอ

สวนรวม เปนผน าคน จนกระทงมเครอขายกลมเคลอนไหวตางๆมากขนรวมกนตอสเพอสทธชมชนกบเธอ

ความส าเรจของการตอสของจนตนา แกวขาว

ในฐานะประธานกลมอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตหนกรด-บอนอก คอสามารถ

หยดโครงการโรงไฟฟาถานหนขนาด 1,400 เมกกะวตต ของบรษท ยเนยน เพาเวอร ดเวลลอบเมนท จ ากด

ได ซงเธอและชมชนตอสมากวา15ป เธอด าเนนการตางๆเพอตอสกบแหลงทน เพอตอสกบกลมทนทมการ

ละเมดและบดเบอนขอเทจจรงตางๆในการสรางโรงไฟฟาไมวาจะเปนการท าขอมลเทจเกยวกบการจดท า

EIA มการประมลโครงการและกลาวอางสทธเหนอทดนอนไมใชทดนของตน มการใชทดนสาธารณะของ

ประชาชนอยางผดกฎหมายซงมการรวมกนของขาราชการในการออกเอกสารสทธอยางผดกฎหมาย สงท

เธอและชาวบานท าไดมเพยงการรวบรวมหลกฐานเพอยนตอส านกงานคณะกรรมการปองกนและ

ปราบปรามการทจรตแหงชาต(ป.ป.ช.)ท าตามกระบวนการเพอตรวจสอบขาราชการ ซงส านกงาน

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมการชมลวาฉอโกงทดนอนตองคนแกรฐเมอป

พ.ศ.2552(ค.ศ.2009)โดยมจนตนา แกวขาวเปนผตรวจสอบเปนพยานใหแกส านกงานคณะกรรมการปองกน

และปราบปรามการทจรตแหงชาต การตอสของกลมอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตหนกรด-

บอนอกภายใตกระบวนการตามกฎหมายมาอยางยาวนาน สามารถทจะยบย งโครงการโรงไฟฟาถายหนนได

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

4

ท าใหประชาชนในจงหวดประจวบครขนธมสทธในการมชวตอยโดยไมตองตกอยในมลพษของโรงงาน

อตสาหกรรม ไมเกดการกระจกตวของรายไดแตในกลมทน มการกระจายรายไดอยางแทจรง ไมตองสญเสย

ทรพยากรและสงแวดลอม เปนตน

จดเปลยนทถอเปนอปสรรคครงส าคญของจนตนา แกวขาว

ดงทกลาวขางตนถงแมวาโครงการโรงไฟฟาถานหนไดถกยกเลกไป เปนททราบกนวาการ

เคลอนไหวของประชาชนกมกจะตองประสบกบการด าเนนคดในทางกฎหมายดวยขอหาตางๆ หากแตสงท

เปนจดส าคญหนงๆของชวตจนตนากคอ การถกฟองทเกดขนจากคดลมโตะจนจ านวน 2,000 โตะ เมอวนท

13 มกราคม 2544(ค.ศ.2001) ซงเปนวนฉลองงานเลยงครบรอบสามปของโครงการโรงไฟฟาถายหน บรษท

ยเนยน เพาเวอร ดเวลลอปเมนต ทมโครงการขนาด 1,400 เมกะวตต เนอท 1,200 ไร ใน ต.ธงชย อ.บาง

สะพาน จ.ประจวบครขนธ จนตนา แกวขาว ถกกลาวหาวาเปนคนน าชาวบานจ านวนหลายคนไปลมโตะ

จนและรวมกนใชของเนาเสยสกปรกขวางปาและเทลงบนโตะอาหารซงขณะนน ก าลงจดงานเลยงอาหารกน

อนเปนการกระท าผดฐานบกรกและไดมการแจงความด าเนนคดกบจนตนา โดยทตอมาทางอยการกได

ฟองรองเปนคดในชนศาล อนมนยยะส าคญทนาพจารณาเกยวกบความแตกตางของค าพพากษาทขดกน

ระหวางศาลชนตนกบศาลอทธรณและศาลฎกา

ค าพพากษาของศาลชนตน หมายเลขแดง 3283/25462 เมอวนท 20 กนยายน 2546(ค.ศ.2003) โดยม

ค าพพากษายกฟอง มค าพพากษาโดยสงเขปดงน

1. ศาลชนตนพจารณาตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 25403 ทบญญตเรองสทธและ

เสรภาพของปวงชนชาวไทยเอาไวในหมวดท 3 มาตรา 39 วรรคหนง4 อนเกยวของกบเสรภาพในการแสดง

2 ค ำพพำกษำคดลมโตะจน. 3283/2546 (ศาลชนตน, 20 กนยายน 2546).

http://www.enlawthai.org/data/decision/Jintana%20Baangrood_ProvincialCourtDecision.

pdf

3 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540

http://www.senate.go.th/web-senate/Senate/maincons.htm

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

5

ความเหน มาตรา 445 อนเกยวกบเสรภาพในการชมนมโดยสงบ และ มาตรา 466 อนเกยวกบสทธของชมชน

ในการจดการทรพยากร ซงบทบญญตแหงรฐธรรมนญมเจตนารมณ เพอพฒนาการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยในรปแบบทตองการใหประชาชนเขามามสวนรวมในทางการเมองมากกวารฐธรรมนญฉบบ

ในอดต คดนเกยวของกบความมงหมายในการมสวนรวม แสดงออกทางการเมอง จงตองพจารณา

พยานหลกฐานดวยความละเอยดออนมใหผหนงผใดหรอคนดถกรงแกโดยกลไกทางกฎหมาย

2. ในคดอาญาตองสนนษฐานไวกอนวา ผตองหาหรอจ าเลยไมมความผด ทานวาในการพจารณาคด

นน ศาลจะน าพยานหลกฐานใดมาฟงลงโทษจ าเลยไดกตอเมอพยานหลกฐานนนไมมขอต าหน ขอบกพรอง

3. ในการวนจฉยของศาลทานไดวนจฉยวาพยานโจทกบางสวนมคดความกบคณจนตนา และคดยง

อยในการพจารณาของศาล เปนผลใหค าเบกความขาดความนาเชอถอ รวมทงยงม การเบกความของพยาน

โจทกทขดกน สวนหนงใหการวาเหนจนตนา แกวขาวเปนผน ากลมคดคานเขามาในบรเวณงานแลวไปยน

บงการใหมการเทของเสย หากแตอกสวนหนงของพยานกมการใหการวาไมไดมการสงจากจ าเลย เปนการ

กระท าของกลมผคดคานเอง

4. กลาวไดวาพยานหลกฐานของโจทกโดยเฉพาะพยานบคคลลวนเปนผทเกยวของกบบรษททงสน

ไมวาจะเกยวของโดยเปนพนกงานหรอมผลประโยชนในทางอน อาท เปนผรบจางมาจดอาหารในงานเลยง

5. การพจารณาพยานหลกฐานของโจทกจงตองใชความระมดระวงและเมอพจารณาโดยละเอยด

แลวกเกดขอสงสยวาพยานดงกลาวถกปนแตงขนมา เพอใสรายจ าเลยหรอไม

6. ตามทวนจฉยนศาลไดตดสนวาพยานหลกฐานของโจทกเทาทน าสบมาทงหมดยงไมพอฟงวา

จ าเลยกระท าความผดตามทโจทกฟอง จงพพากษายกฟอง

4 มาตรา ๓๙ บคคลยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน การพมพ การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน 5 มาตรา ๔๔ บคคลยอมมเสรภาพในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธ 6 มาตรา ๔๖ บคคลซงรวมกนเปนชมชนทองถนดงเดมยอมมสทธอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปะหรอวฒนธรรมอนดของทองถนและของชาต และมสวนรวมในการจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลและย งยน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

6

ค าพพากษาศาลอทธรณภาค 7 หมายเลขแดงท 2355/25487 เมอวนท1 สงหาคม 2548 (ค.ศ.2005)

โดยมค าพพากษากลบค าพพากษาศาลชนตนลงโทษจ าคก เปนเวลา 6 เดอน ไมรอลงอาญา มค าพพากษา

โดยสงเขปดงน

1. ศาลวนจฉยวาจ าเลยเปนคนรายคนหนงทรวมกนบกรกเขาไปในทดนของบรษทตามทโจทกฟอง

หรอไม

2. พยานโจทกเบกความวาขณะทพยานก าลงจดเตรยมอาหารและตงโตะเพอเลยงแขกทจะมา

รวมงาน จ าเลยซงเปนประธานกลมคดคานการกอสรางโรงไฟฟาหนกรดไดเดนน าพวกของจ าเลยอกหลาย

สบคนเขามาบรเวณทเกดเหตทมการตงเวทดนตรและโตะอาหาร เมอจ าเลยกบพวกเดนไปถงบรเวณโตะ

อาหาร จ าเลยพดวา “พวกเราเอาน าปลาวาฬใสเลย” พรอมกบชนวไปบรเวณโตะ หลงจากนน พวกของจ าเลย

กไดเทน าปลาวาฬและขวางปาสงปฏกลในบรเวณงานเลยง

3. มพยานจ านวน 4 คน ใหปากค าในชนสอบสวนตอเจาหนาทต ารวจวาเหนจ าเลยเปนผสงการ

หากแตในชนศาลกลบเบกความแตกตางไป บางคนเหนวาเดนผานไปเฉยๆ ไมไดชนวหรอพดอะไร บางคน

เหนวาจ าเลยไมไดสง

4. ศาลวนจฉยแลวเหนวา แมพยาน 4 คน จะเบกความแตกตางกบค าใหการในชนสอบสวน "กอาจ

เนองจากพยานโจทกเหลานเกรงกลวตออทธพลของจ าเลย หรอมฉะนน อาจกลบใจเบกความเพอชวยเหลอ

ใหจ าเลยพนจากความผด" ซงเมอไดพจารณาค าใหการของจ าเลยทง 4 คนแลวเหนวาสอดคลองเชอมโยงกบ

ค าเบกความของพยานโจทกปากอนๆ จงเชอวาทง 4 คน "ใหการตอพนกงานสอบสวนตามความเปนจรงยง

กวาค าเบกความของพยานโจทกเหลานในชนพจารณา"

5. อกทงพยานโจทกเหลานกไมเคยมสาเหตโกรธเคองกบจ าเลยมากอน ทงบางคนกปฏบตการตาม

หนาท ไมมเหตระแวงสงสยวาจะกลนแกลงปรกปร าใหรายจ าเลย

7 ค ำพพำกษำคดลมโตะจน. 2355/2548 (ศาลอทธรณภาค 7, 1 สงหาคม 2548).

http://www.enlawthai.org/data/decision/Jintana%20Baangrood_AppealCourtDecision.pdf

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

7

6. ทจ าเลยน าสบวาไมไดเขาไปในบรเวณทเกดเหตกคงมเฉพาะตวจ าเลยเบกความลอยๆ เปนพยาน

ปากเดยว จ าเลยไมมพยานหลกฐานอนมาสนบสนนในขอน ทงๆ ทอางวาขณะเกดเหตมพวกของจ าเลยอย

ดวย พยานจ าเลยจงมน าหนกนอยกวาไมอาจหกลางพยานหลกฐานของโจทกได

7. ขอเทจจรงรบฟงไดวาจ าเลยกบพวกอกหลายคนไดเขาไปในบรเวณทเกดเหตซงเปนของ

ผเสยหาย แลวจ าเลยกบพวกใชของเนาเสยและสงปฏกลขวางปาใสเวทแสดงดนตร โตะอาหาร อนเปนการ

รบกวนการครอบครองอสงหารมทรพยของผอนโดยปกตสข การกระท าของจ าเลยจงเปนความผดตามท

ฟอง ทศาลชนตนพพากษายกฟองมานนไมตองดวยความเหนของศาลอทธรณภาค 7 พพากษากลบวาจ าเลยม

ความผดตามฟอง ตามประมวลกฎหมาย มาตรา 365(2) ประกอบมาตรา 362 ใหจ าคก 6 เดอน ไมรอลงอาญา

ค าพพากษาฎกา ท 13005/25538 เมอวนท 11 ตลาคม 2554(ค.ศ.2011) ศาลฎกาพพากษาจ าคก 4

เดอน ไมรอลงอาญา โดยมค าพพากษาโดยสงเขปดงน

1.ศาลฎกาวนจฉยขอเทจจรงแรกวา จ าเลยรวมกบคนรายดงกลาวมความผดตามฟองหรอไม โดย

พจารณาจากการเบกความจากพยานฝายโจทก มค าเบกความหลายปากสอดคลองกนถงแมวาจะมการขดกน

บางกเปนเพยงพลความไมเปนสาระส าคญ สวนทางจ าเลยมการเบกความเพยงพยานปากเดยวโดยปราศจาก

หลกฐานอนๆมาสนบสนนจงไมมน าหนกหกลางพยานโจทก

2.การฎกาของจ าเลยวา ธรรมชาตของคดทกลาวหาวาจ าเลยไมไดกระท าผดมใชการกระท าผดอยาง

คดอาญาสามญ การใชดจพนจวนจฉยคดของศาลอทธรณภาค 7 จงไมตองดวยเจตนารมณของกฎหมายไม

เปนสาระแกคดนน ศาลฎกาไมรบวนจฉย

3.ศาลพพากษาวาความผดตามฟอง แตจ าเลยมอบตวมเหตใหบรรเทาโทษ ลดโทษตามประมวล

กฎหมายอาญามาตรา 78 ลง 1 ใน 3 จากทศาลอทธรณภาค 7 มค าพพากษา ลงโทษจ าเลยใหจ าคกเปนเวลา 6

เดอน จงเหลอโทษจ าคก 4 เดอน ไมรอลงอาญา

จากการค าพพากษาของศาลชนตน ศาลอทธรณภาค 7 และศาลฎกา จะเหนไดวาการพจารณาของ

ศาลชนตนและศาลอทธรณ ศาลฎกามการตความตอขอเทจจรงและขอกฎหมายทแตกตางกนไป ประการ

8 ค ำพพำกษำคดลมโตะจน. 13005/2553 (ศาลฎกา, 11 ตลาคม 2554)

http://www.enlawthai.org/data/decision/Jintana%20Baangrood_SupremeCourtDecision.pdf

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

8

แรก สทธตามรฐธรรมนญ ประการทสอง ความนาเชอถอของพยาน ประการทสาม การใหปากค าในชนศาล

กบชนเจาหนาทต ารวจ อนน ามาซงผลของการตดสนทแตกตางกน กระบวนการตดสนนแสดงใหเหน

กระบวนการยตธรรมของประเทศไทยทกระทบตอประเดนทางสงคมเกยวกบสทธในการไดรบความเปน

ธรรมในการพจารณาคด มาตรฐานในการพจารณาคด อนท าใหเกดการถกเถยงกนอยางกวางขวางในวง

วชาการและภาคประชาชน ในทนเปนประเดนทเกยวกบสทธชมชนตามรฐธรรมนญและโทษตามกฎหมาย

อาญา สามารถหกลางกนไดมากนอยเพยงใด ในสาระส าคญของคดจนตนา แกวขาว ซงเธอยกสทธชมชน

ตามรฐธรรมนญฉบบ 2540 ขนตอส (โดยใหเหตผลวาท าเพอสวนรวม มไดเกดจากความแคนหรอขอพพาท

สวนตว) ซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 25509 ฉบบทใชในปจจบนไดรองรบสทธ

ชมชนไวใน หมวดท 3 สวนท 12 ดงนคอ

มาตรา ๖๖ บคคลซงรวมกนเปนชมชน ชมชนทองถน หรอชมชนทองถนดงเดมยอมมสทธ

อนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถนและ

ของชาตและมสวนรวมในการจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจาก

ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและย งยน

มาตรา ๖๗ สทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการอนรกษบ ารงรกษาและ

การไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ และในการ

คมครอง สงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอม เพอใหด ารงชพอยไดอยางปกตและ

ตอเนองในสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดภาพ หรอ

คณภาพชวตของตน ยอมไดรบความคมครองตามความเหมาะสม

การด าเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรง

ทงทางดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต และสขภาพ จะกระท ามได เวนแตจะ

ไดศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนใน

ชมชน และจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดเสยกอน

รวมทงไดใหองคการอสระซงประกอบดวยผแทนองคการเอกชนดานสงแวดลอมและ

สขภาพ และผแทนสถาบนอดมศกษาทจดการการศกษาดานสงแวดลอมหรอ

ทรพยากรธรรมชาตหรอดานสขภาพ ใหความเหนประกอบกอนมการด าเนนการดงกลาว 9 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 http://www.ombudsman.go.th/10/documents/law/Constitution2550.pdf

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

9

สทธของชมชนทจะฟองหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวน

ทองถนหรอองคกรอนของรฐทเปนนตบคคล เพอใหปฏบตหนาทตามบทบญญตน ยอม

ไดรบความคมครอง

หลงจากทถกจ าคกได 59 วน จนตนาไดรบพระราชทานอภยโทษโดยและปลอยตวเมอวนท 8

ธนวาคม พ.ศ.2554(ค.ศ.2011) การถกจ าคกของจนตนา แกวขาว นนถอเปนปจจยทแสดงบทบาทของภาค

ประชาชนไปสสงคมสวนรวม แสดงจดยนของคนบานกรด บอนอกและบางสะพาน การตอสของเธอเปนท

ยอมรบของกลมชาวบานเองและกลมอนรกษอนๆ ถงแมวาจนตนาจะตองตดคก แตกลมเคลอนไหวอนรกษ

ทรพยากรสงแวดลอมหนกรด-บอนอก กยงคงเขมแขงตอไปได “มนคมคาหากวาการจ าคกเพยง 59 วนเมอ

เปรยบเทยบกบโครงการโรงไฟฟาขนาดใหญสามโครงการ ซงเปนเงนกวา 60,000ลานบาท” จนตนาไดเคย

กลาวไว หากไมเกดคดลมโตะจนเชอกนวาจะมกลมทนจากญปนเขามาลงทนภาคอตสาหกรรมหลาย

โครงการซงชาวบานเกรงวาหากมการท าโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญตางๆจะท าใหสงแวดลอมและ

ทรพยากรอนเปนสงทชาวบานหาเลยงชวตจะตองสญเสย ไมใชแคชวตของชาวบานแตยงรวมถงรนลกรน

หลานดวย

ทฤษฎทางความสมพนธระหวางประเทศกบการตอสของจนตนา

หากกลาวถงกรณของจนตนาอนเปนตวอยางของการตอสเพอสทธมนษยชน ดานชมชน ในแงมม

ของการอธบายปรากฏการณความสมพนธเชงอ านาจของเศรษฐกจทนนยมกบกลมชมชนในทองถนแลว ใน

ทฤษฎทางความสมพนธระหวางประเทศกจะมองวาเปนการตอตานทนนยมในลกษณะของ Post modernism

หรอทฤษฎหลงสมยใหม ทฤษฎหลงสมยใหม เปนทฤษฎทปฏเสธ และตอตานการเปนสมยใหม ใหสงสยตง

ค าถาม เพอใหเราพบกบค าตอบทแตกตางออกไป การมองแบบ Post-modernism มองวาการเปนสมยใหม

การพฒนาแบบตะวนตกเปนการสรางวาทกรรม ใหเราคด ท าตามโดยสมครใจ ท าใหเราเหนวาการเปนเชน

วานนเปนสงชอบธรรมและถกตอง ซงหากมองในกรณของการศกษานจะพบวาการเรมตนของโครงการ

อตสาหกรรมภายใตนโยบายแผนพฒนาเศรษฐกจชายฝงดานตะวนตก(Western Seaboard) ถกสรางวาท

กรรมจากรฐและกลมทนเพอใหเหนถงความส าคญของการพฒนาทางเศรษฐกจและภาคอตสาหกรรมดง

ประเทศทเรยกวาพฒนาแลว ซงแทจรงโครงการเหลานเองจะเปนแหลงดงเงนดดซบเงนและทรพยากรของ

ชาวจงหวดประจวบครขนธ จะเกดการกระจกตวของรายไดไปสทนมากกวาทจะไปหาประชาชน หากแต

กรณของการตอตานนเองแสดงใหเหนความตางทางความคดในลกษณะของ Post-modernism ทมมมมอง

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

10

ตอตาน ปฏเสธและรอถอนความคดทหวงเพยงแตผลประโยชนทางเศรษฐกจโดยไมสนใจความเปนอยของ

ประชาชนชาวบานทไดรบผลกระทบโดยตรง ไมไดเกดการมสวนรวมในการตดสนใจของภาคประชาชน

ชาวบานไมไดมสทธในการแสดงความคดเหนของโครงการจนกระทงมตไดรบความเหนชอบจนโครงการ

ไดเรมขน ในขณะทจนตนา แกวขาว ผเปนประธานแกนน าอนรกษทรพยากรสงแวดลอมบอนอก-หนกรด

ไดเรยนรและตระหนกถงการเกดขนของโรงไฟฟาจงไดรวมกลมชาวบานขนมาโดยสงผานอดมการณ

ความคดในแบบ Post-modernism ของเธอไปยงกลม จงเกดการรอถอนความคดทเหนดวยกบการพฒนาท

สรางโรงงานอตสาหกรรม จนตนาไดชใหชาวประจวบครขนธเหนวาชาวบานควรจะลกขนส และหากไมส

แลวสงทจะขนตามมากคอหายนะของทกคนในจงหวด กลาวคอการมองในแบบของทฤษฎ Post-

modernism ตองการใหเกดการเปลยนแปลงผานการตความใหมเพอรอถอนความคดเดมทครอบง าอย เปน

สงทเราอาจมองไมเหนหรอเราอาจมองขามไป และสรางนยามความหมายใหมทแตกตางออกไป และการ

เปลยนแปลงนอาจน าไปสสงทดกวากได นนคอการอธบายของ Post-modernism ซงในทางความสมพนธ

ระหวางประเทศเราเรยกทฤษฎแบบนวาทฤษฎกระแสทางเลอก(Alternative Theories) ทฤษฎกระแส

ทางเลอกมลกษณะในการปฏเสธ สงสย การอางของทฤษฎกระแสหลก และพยายามหานยามทแตกตาง

กระตนใหเกดความคดใหการตงค าถามทอาจมองขามไป และมองเหตการณตางๆในความสมพนธระหวาง

ประเทศวาไมไดมความเปนจรงอยางเปนกลาง แตขนอยกบการตความ ความคด ความเชอ การรบร และ

ผลประโยชน เชนเดยวกบในเรองสทธมนษยชนกเปนสงทเกดจากการรบรขนมาท าใหเกดการตความใน

เรองตางๆ ความรเรองสทธมนษยชนท าใหสามารถจ าแนกวาอะไรคอสทธทท าไดและควรไดรบ อะไรคอ

การละเมดและการลดรอนสทธ

นอกจากแรงผลกดนทางดานทนนยมโลกแลวกระแสโลกาภวตนเปนอทธพลหนงทนาพจารณา

โลกาภวตนท าใหเกดการสงผานขอมลในเรองสทธมนษยชน ท าใหเกดการแพรกระจายของแหลงเงนทนทว

โลก ตลอดจนความรในการจดการทรพยากรตางๆเพอสรางความมงคงใหแกประเทศตนเองดวยวาท

กรรมการพฒนาทถกสรางขนจากตะวนตกทงหลาย แตอยางไรกตามในงานเขยนชนนไมไดมจดมงหมายท

จะตอตาน เพยงแตตองการชใหเหนกระบวนการหนงๆ ปรากฏการณหนงๆบนความสมพนธระหวาง

ประเทศ ซงแมจะเกดขนภายในประเทศหนงๆแตกสามารถสงผลในระดบกวางขวางหรอระดบประเทศได

เชนจากกรณการยบย งโครงการโรงไฟฟาถายหนในจงหวดประจวบครขนธท าใหกระทบตอบรษททง

ภายในประเทศเองและการทจะมาลงทนของตางชาตดวย

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

11

ท าไมตองเปนจนตนา

ในสวนของงานเขยนนเหตทกลาวถงจนตนา แกวขาว เนองดวยวาเธอเปนนกสทธมนษยชน

ภายในประเทศและมการตอสมายาวนานกวา 15ป อกทงการกระท าของกลมและแกนน าเปนการใชสทธ

ชมชนตามรฐธรรมนญซงสามารถชใหเหนการมสวนรวมของภาคประชาชนทส าคญในการปกปองสทธของ

ตนเองหากทราบวาก าลงถกรฐและกลมทนก าลงลดรอนสทธอย นอกจากนจนตนา แกวขาว ยงเปนทยกยอง

และเปนผน าคนทนานบถอแกชาวบานและกลมอนรกษตางๆทวประเทศ และไดรบความสนใจจาก

หนวยงานองคกรเอกชนและเอนจโอตางๆมากมาย อนแสดงถงหลกฐานในความเปนหญงแกรงของเธอ

แมวาจะเปนเพยงแมคารานขายของช าเลกๆแตกสามารถเปนแกนน าของกลมได บทบาทในการด าเนนการ

ตามกระบวนการทางกฎหมายของเธอกเปนสงทแสดงใหเหนแลววาเธอมจตส านกสาธารณะ อนท าเผอ

ประโยชนสวนรวมในการรวบรวมหลกฐานตางๆเพอทจะด าเนนการตามกฎหมายในการยบย งโครงการทม

ชอบดวยกฎหมายอยางมานะและอดทน

สรป

กลาวโดยสรปขางตนไดชใหเหนตวอยางของปรากฏการณในประเดนดานสทธมนษยชนทไดเลา

ผานประสบการณการตอสของจนตนา แกวขาว ในการยบย งโครงการโรงไฟฟาถานหน ซงปรากฏการณท

กลาวนนเองเกยวเนองดวยหลกสทธมนษยชนอยางมนยยะในการพจารณา รวมทงในการพจารณาคด

กระบวนการยตธรรม ทยงคงมประเดนทตองหาค าตอบตอไป แตอยางไรกตามการตระหนกถงสทธ

มนษยชนภายใตกฎหมายและสทธตามธรรมชาตเปนสงส าคญ งานเขยนชนนเพยงกลาวในมมของสทธ

มนษยชนดานหนงของจนตนา แกวขาวเทานน ดงนนหากผศกษาสนใจในเรองสทธมนษยชนในประเดน

อนๆยอมตองพจารณาโดยมองปญหาในประเดนตางๆทกวางขวางมากขนหรออาจดจากปรากฏการณท

เกดขนในสงคมโลก ซงงานเขยนนไดอธบายในมมมองทางทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศไวดวย

เปนตน

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

12

บรรณานกรม “จนตนำ แกวขำว” ปลอยตวพรงน – สมชชำคนจนเตรยมรบขวญ “แกนน ำตำนเขอน” พนคก . 7 ธนวาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/12/38217 (21 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

25 เครอขำยรอง “มำรค” เลกประกำศ ก.อตฯ เรองโครงกำรสงผลกระทบรนแรง-จปลด 2 รมต. 24 กมภาพนธ 2553.

http://prachatai.com/journal/2010/02/27848 (17 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

กรรมกำรสทธไทย-อำเซยน เยยม “จนตนำ แกวขำว” แนะปฏรปกระบวนกำรยตธรรม. 21 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37530 (20 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

กรรมกำรสทธฯ เอเชย เผยสลดใจค ำตดสนคด “จนตนำ” ชเปนกำรยนยน “ใชสทธปกปองชมชน” ผดกฎหมำย. 17 ตลาคม

2554. http://prachatai.com/journal/2011/10/37456 (19 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

คดลมโตะจนโรงไฟฟำหนกรด บทเรยนจำก “จนตนำ” ใบรบประกนกำรตอสเพอชมชน ? 10 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37331 (16 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ครงหนงของพจนตนำ แกวขำว ณ ชำยแดนใต. 19 ตลาคม 2554. http://prachatai.com/journal/2011/10/37490 (20

ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ควำมเหนทำงวชำกำรคดจนตนำ แกวขำว. 20 ตลาคม 2554. http://prachatai.com/journal/2011/10/37509 (19

ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ค ำถำมตอค ำพพำกษำฎกำคด “จนตนำ แกวขำว” กระบวนยตธรรมไทยจะไปทำงไหนกน. 13 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37392 (17 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ค ำพพำกษำคดลมโตะจน. 3283/2546 (ศาลชนตน, 20 กนยายน 2546).

ค ำพพำกษำคดลมโตะจน. 2355/2548 (ศาลอทธรณภาค 7, 1 สงหาคม 2548).

ค ำพพำกษำคดลมโตะจน. 13005/2553 (ศาลฎกา, 20 ธนวาคม 2553).

เครอขำยประจวบซดเวทรบฟงพดพ2010 แคปำห เตรยมขนบญชด ำปชป.หนนนวเคลยร . 7 มนาคม 2553.

http://prachatai.com/journal/2010/03/28011 (17 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

จำกคดจนตนำ...ถงเวลำปรบกระบวนกำรยตธรรม? 15 ธนวาคม 2554. http://ilaw.or.th/node/1310 (24 ธนวาคม

2554 ทเขาถง).

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

13

จนตนำ แกวขำว แกนกลมอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมบำนกรด. 12 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/quote/2011/10/37381 (17 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

จนตนา แกวขาว, สมภาษณโดย VoiceTV. เผยแนวทำงสเพอสงแวดลอม (8 ธนวาคม 2554).

จนตนา แกวขาว, สมภาษณโดย ณฏฐา โกมลวาทบ. รำยกำรทน..ตอบโจทย:ชวตหลงอสรภำพ (9 ธนวาคม 2554).

จนตนา แกวขาว, สมภาษณโดย โสภณ ฉมจนดา. รำยกำรลอเลนโลก (5 มถนายน 2554).

นายศรสวรรณ จรรยา. จ ำคก 'จนตนำ' 4 เดอนกบกำรแลกสทธชมชน-สทธสงแวดลอมกลบคนมำ นบวำคมยง. 13 ตลาคม

2554. http://prachatai.com/journal/2011/10/37396 (18 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

มตชน. ป.ป.ช.ออกมตคมครอง "จนตนำ แกวขำว" พยำนปำกเอกคดโรงไฟฟำบำนกรดหลงพนคก. 9 ธนวาคม 2554.

http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1323418254&grpid=00&catid=00 (24

ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ศำลฎกำสงจ ำชำวบำนนกอนรกษ "จนตนำ แกวขำว" 4 เดอน ไมรอลงอำญำ. 11 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37344 (16 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

ศนยขอมลและขาวสบสวนเพอสทธพลเมอง (TCIJ). กลมคำนทอกำซไทย-มำเลย ใหก ำลงใจ “จนตนำ แกวขำว” ถง

เรอนจ ำ. 19 ตลาคม 2554. http://prachatai.com/journal/2011/10/37476 (19 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

—. เครอขำยชำวบำนจำกอดรฯ เดนทำงมำเยยม “จนตนำ นกตอสเพอชมชน”. 27 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37630 (20 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

—. ชำวบำนประจวบฯ ยนหนงสอขอบคณเรอนจ ำฯ เอำใจใส “จนตนำ แกวขำว”. 14 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37422 (18 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

—. เปดปมคด กอนจ ำคกแกนน ำชำวบำนบำนกรด กฎหมำย: เครองมอกำรตอสบนควำมขดแยง. 21 ตลาคม 2554.

http://www.tcijthai.com/investigative-story/898 (25 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

สมชาย ปรชาศลปกล. อโมงคผำเมองเรองจนตนำ แกวขำว. 29 กนยายน 2554 .

http://prachatai.com/journal/2011/09/37139 (16 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

สมำชกวฒสภำยกคณะเขำเยยมนำงจนตนำ แกวขำว. 21 ตลาคม 2554.

http://thaingo.org/web/2011/10/21/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8

%B4%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B8%92%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E

ศภฤกษ โสฬสรงเรอง No.521912059 , 433126 Course , SEC.801

14

0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%82

%E0%B9%89%E0%B8%B2/ (22 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

สวาง กนศรเวยง. “สทธมนษยชนในกระแสโลกาภวตน.” คณะสงคมศำสตร มหำวทยำลยรำชภฏเชยงรำย . ม.ป.ป.

social.cru.in.th/glo/Lesson/WordXP/9.doc%E0%B8% (26 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

โสภณ พรโชคชย. ควำมเหนทำงวชำกำร: คณจนตนำ แกวขำว กบกฎหม. 27 ตลาคม 2554.

http://prachatai.com/journal/2011/10/37640 (20 ธนวาคม 2554 ทเขาถง).

อจฉรา รกยตธรรม. จนตนำ แกวขำว : ชวตคนไมใชเรอง “ทำงเทคนค”. 20 ตลาคม 2554.

http://www.localtalk2004.com/V2005/detail.php?file=1&code=c1_20102011_01 (23 ธนวาคม 2554

ทเขาถง).