Ժամանակակից քաղաքակրթությունը չտեսնվածճնշում է գործադրում բնության վրա:

Արդյունաբերական թափոններով բնական միջավայրիաղտոտումը վնասակա ազդեցություն է գործում

մարդկանց, կենդանիների, բույսերի, հողի, շենքերի ևշինությունների վրա, իջեցնում է մթնոլորտիթափանցիկությունը, բարձրացնում է օդի

խոնավությունը, մեծացնում է մառախլապատ օրերիթիվը, փոքրացնում է տեսանելիությունը, առաջ է

բերում մետաաղկան իրերի կոռոզիա:

Շրջական միջավայրի աղտոտման տակհարկ է հասկանալ միջավայրիհատկությունների (քիմիական, մեխանիկական, ֆիզիկական,

կենսաբանական և դրանց հետ կապվածտեղեկատվական) փոփոխությունը, որոնք տեղի են ունենում բնական կամ

արհեստական գործընթացներիարդյունքում և հանգեցնում են

միջավայրի ֆունկցիայիվատթարացմանը` ցանկացած

կենսաբանական կամ տեխնոլոգիականօբյեկտի առումով: Իր գործունեությանմեջ օգտագործելով շրջակա միջավայրիզանազան տարրեր` մարդը փոխում է

դրանց որակը: Հաճախ այդփոփոխությունները արտահայտվում ենաղտոտման ոչ բարենպաստ ձևերով: Իրենց մասշտաբներով մարդածինփոփոխությունները համադրելի ենդառնում բնականների հետ, իսկ մի

շարք դեպքերում անգամ գերազանցումեն դրանք:

Աղտոտման բնականգործընթացները բնությանմեջ անտիպոդներ ունեն, որոնք ընդունակ ենչեզոքացնել բնական

աղտոտման ազդեցությունը, իսկ մարդու ստեղծած շատնյութեր տարաասեռ են

բնականներիհամեմատությամբ: աղտոտման բնական

աղբյուրները սովորաբարհեռացված են մարդուբնակության վայրերից, այնինչ մարդածիններըտեղադրված են խիտ

բնակչությամբ շրջաններում:

Մթնոլորտի աղտոտմանմասշտաբների մեծացումը

պահանջում է այն աղտոտումներիցպաշտպանելու արագ և

արդյունավետ միջոցներ, ինչպեսնաև` օդի աղտոտումներիվնասակար ազդեցության

կանխումը: Մթնոլորտը կարող էառանց վնասակար ազդեցությանարտահայտման պարունակել

աղտոտումների որոշակի քանակ, քանի որ տեղի է ունենում նրամաքրման բնական գործընթաց:

Օդի աղտոտման հետ կապված վնասակարազդեցության որոշման առաջին քայլը հանդիսանում էօդի որակների չափանիշների մշակումը, ինչպես նաև`

որակի ստանդարտները:

Որակի ստանդարտները որոշում են օդի որակիմակարդակները և սահմանային թույլատրելի

արտանետումները (ՍԹԱ), որոնք անհրաժեշտ էպահպանել` անվտանգ կայնքի ապահովման համար:

Վերահսկող մարմինները պարտավոր են որակական ևքանակական վերահսկողություն իրականացնել:

Մթնոլորտի վիճակի բարելավման այլ մոտեցում էհանդիսանում առաջավոր տեխնոլոգիական

գործընթացների կիրառումը, վնասակար նյութերիփոխարինումը անվնասներով, հումքի մշակման չորեղանակների փոխարեն խոնավների կիրառումը:

Որպես կանոն, արդյունաբերական

ձեռնարկություններումօգտագործվում ենգազամաքրման ևփոշեորսման

գործընթացներ կամսարքեր` փոքրացնելույկամ կանխելու համար

արտանետմանմեծությունը:

Գազամաքրմանգործընթացները կարողեն նաև քայքայել կամ

փոխել նրանց քիմիականկամ ֆիզիկականհատկություններն

այնպես, որ այն դառնապակաս վտանգավոր:

Որոշ դեպքերում օգտագործում են մթնոլորտումնոսրացման մեթոդը: Ծխնելույզները պետք էբավականաչափ բարձր լինեն (300-350 մետր)`

աէրոդինակիմ ստվերների գոտում շենքի շուրջը օդիհոսանքի ճանապարհով խառնուրդների լավ

նոսրացումն ապահովելու համար: Բացի դրանից, անհրաժեշտ է հաշվի առնել արտանետումների

ջերմաստիճանը և խողովակների տեղը: Ձեռնարկությունները կառուցում են քամոտ վայրերում:

Մի շարք ձեռնարկություններում գազերնօգտագործվում են շենքերի ջեռուցման համար, իսկ

դրանց ավելցուկն ուղղվում է ջերմակենտրոն:

Մթնոլորտն աղտոտող նյութերը բազմաթիվտասնամյակների ընթացքում նշանակալի վնաս էինհասցնում շրջակա միջավայրին: Ըստ էրևույթին, նրանց վնասակար ազդեցության հետ հարկ կլինիհաշվի նստել նաև ապագայում: Բնակչության և

արդյունաբերական արտադրության հետագա աճըանխուսափելիորեն կհանգեցնեն աղտոտման վտանգի

մեծացմանը:

Այն հիմնական աղտոտող նյութերի, որոնցպարունակությունը կանոնակարգվում է

ստանդարտներով, հանդիսանում են ազոտիերկօքոսիդը (SO2), ազոտի օքսիդները (NO և NO2), ածխածնի օքսիդ (CO), գազային ածխաջրածիններ

(HC), ինչպես նաև` ծծմբաջրածինը (H2S), ծծմբածխածինը (CS2), ամոնիակը (NH3), զանազան

հալոգենպարունակող գազեր:

Գոյություն ունի գազային աղտոտիչներիձևավորման երեք հիմնական աղբյուրներ.

վառելանյութերի այրում, արդյունաբերականարտադրական գործընթացներ և բնական

աղբյուրներ: Վառելանյութի այրմանարդյունքումէ առաջանում ծծմբի երկօքսիդի

ամբողջ զանգվածի 78 տոկոսը: Ածխաջրածինները, որոնց առաջ գալու վտանգըկայանում է նրանում, որ դրանք միջանկյալնյութեր են հանդիսանում օզոնի ձևավորմանգործընթացում, մթնոլորտ մուտք են գործում

վառելիքի այրման և նավթամթերքներիվերամշակման դեպքում, բացի դրանից, շատ

ածխաջրածիններ անջատվում են բույսերի աճիև բազմացման գործընթացում: Ըստ

գիտնականների գնահատականների` բնականաղբյուրներից ամեն տարի անջատվում է 117 մլն. տոննա ածխաջրածին, իսկ նմարդածինաղբյուրներրից` 100 մլն. տոննա: Սակայն

քաղաքների մթնոլորտում առկաածխաջրածինները հիմնականում իրենցիցներկայացնում են այրման արդյունքներ:

Հայաստան ըգտնվում էԱնդրկովկասյան տարածաշրջանում:

Այդ պատճառովհանրապետությունում օդայինմիջավայրի որակը կախված է ոչմիայն տեղական աղբյուրներիարտանետումներից, այլ նաև` տարածաշրջանի մթնոլորտի

աղտոտման ֆոնային մակարդակից: Դրսից Հայաստան մուտք գործող օդիաղտոտման բոլոր տեսակներից

առավել զգալի է փոշին:

Կապված ստեղծված սոցիալ-էկոլոգիականիրավիճակի առանձնահատկությունների հետ`

ժամանակակից արդյունաբերությանը երկու պայման էներկայացվում: Նախ, արտադրությունը պետք է ոչմիայն նյութական բարիքներ ստեղծի, այլ նաև

վնասազերծի ի ր գործունեության արգասիքները: Երկրորդ` արտադրությանն արգասիքները

օգտագործումից հետո համեմատաբար հեշտությամբպետք է կրկին վերածվեն արտադրության

արգասիքների:

Աղտոտումից մթնոլորտի արմատական մեթոդ էհանդիսանում մինչև մթնոլորտ մուտք գործելը դրանցլիկվիդացումը: Դրա համար անհրաժեշտ է անթափոնարտադրության կիրառությունը, բուն արտադրության

մեջ տեխնոլոգիական գործընթացներիհերմետիկացումը, վնասակար մնացորդների

թափոնացումը:

Օգտվել եմ հետևյալ կայքերից ՝http://emanuelagjoyan.blogspot.com/2013/01/b

log-post_8617.htmlhttp://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2

&hId=624http://www.akumb.am/showthread.php/44765-%D5%84%D5%A9%D5%B6%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5

%AB%D5%B6-%D6%85%D5%A4%D5%AB-%D5%A1%D5%B2%D5%BF%D5%B8%D5%BF%D

5%B4%D5%A1%D5%B6-%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%

D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5

%A8