Στρατηγική Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης - Περιοδικό Διοικητική Ενημέρωση - Κ ΠΑΡΙΣΣΗΣ 2004

Η ΑΡΑΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΝΙΚΗ ∆ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Τυ Κωνσταντίνυ Παρίση

Εισαγωγή

ρς “ηλεκτρνική διακυέρνηση”, κατά πιστή µετά$ραση τυ αγγλικύ ρυ “e-government”, αλλά και ρθτερς, κατά τη γνώµη κρυ$αίων Ελλήνων θεωρητικών,

πλην µως σπανιτερα απαντώµενς, “ηλεκτρνική διίκηση”, απ άγνωστες λέ/εις και έννι-ες πριν απ µια δεκαετία, σήµερα έ2υν σ2εδν ταυτιστεί µε την πρσπάθεια εκσυγ2ρνισµύτης ελληνικής δηµσιας διίκησης.

Τ περιε2µεν τυ ρυ ηλεκτρνική διίκηση (ή διακυέρνηση) είναι λίγ ως πλύ γνω-στ. ρς ανα$έρεται στη 2ρήση της τε2νλγίας αι2µής (κυρίως απ τυς τµείς της πληρ-$ρικής και των τηλεπικινωνιών), τσ στις εσωτερικές-ενδστρε$είς σ και στις ε/ωτερι-κές-ε/ωστρε$είς διεργασίες της δηµσιας διίκησης, µε σκπ αλλά και απτ απτέλεσµα τηναπδση στην κινωνία, την ικνµία και τ ίδι τ κράτς, 6ελτιωµένων διικητικών πρϊ-ντων και υπηρεσιών. Ιστρικά, η ηλεκτρνική διίκηση απτελεί συνέ2εια τυ ηλεκτρνικύ ε-πι ειρείν (“e-business”, σύµ$ωνα µε τν ρ πυ καθιέρωσε Lou Gestner, Πρεδρς και ∆.Σ.της I.B.M. απ τ 1993 έως τ 2002, για να περιγράψει την παρ2ή υπηρεσιών στν ιδιωτικ τ-µέα µε την ευρεία 2ρήση πληρ$ρικών συστηµάτων)1. Καθώς µως τ ηλεκτρνικ επι2ειρείνµετα$έρεται στ δηµσι τµέα, επανακαθρίOεται και διαµρ$ώνεται ανάλγα µε τις ανά-γκες της δηµσιας διίκησης, ώστε τελικά πρκύπτει ένας ε/ λκλήρυ νές τµέας ανάπτυ-/ης της πληρ$ρικής και της διικητικής επιστήµης, η ηλεκτρνική διίκηση. Παράλληλα,δια$ρπιείται και απώτερς στ2ς της πρσπάθειας καθώς, αντί της 6ελτίωσης της κερ-δ$ρίας, πυ απτελεί τν απώτερ σκπ τυ ηλεκτρνικύ επι2ειρείν, πως και κάθε πρ-σπάθειας στη διίκηση επι2ειρήσεων, απώτερς στ2ς της ηλεκτρνικής διίκησης είναι η κα-λύτερη ε/υπηρέτηση της κινωνίας και τυ δηµσίυ συµ$έρντς.

Απ την άλλη πλευρά, ρς στρατηγική πρέρ2εται απ την τέ2νη τυ πλέµυ, κάτι πυκαθιστά αναπ$ευκτ να ανα$ερθύµε επιγραµµατικά στη στρατιωτική θεωρία και ρλγία.

πυρήνας τυ κλασικύ ρισµύ περί στρατηγικής τέθηκε απ τν Dietrich von Bü low καιαναπτύ2θηκε απ τν Antoine-Henri Jomini, στρατιωτικύς θεωρητικύς τυ 19υ αιώνα, πυρισαν τη στρατηγική ως την τέ2νη της συνλικής διε/αγωγής πλέµων, αντί της διε/αγωγήςµεµνµένων µα2ών2. Σύµ$ωνα µε τυς πρώτυς αυτύς ρισµύς, στρατηγική είναι η τέ2νη

∆IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 27

" Κωνσταντίνς Παρίσης είναι δικηγ'ρς, Υπψή+ις ∆ιδάκτρας ΠανεπιστηµίυΑθηνών.

της καθδήγησης των στρατευµάτων, παράλληλα µε τις γραµµές επικινωνίας και ενάντιαστν ε2θρ, µε τρπ ώστε να /επερνιύνται λα τα είδη εµπδίων, τσ $υσικών σ και τε-2νητών.

Στη σύγ2ρνη στρατιωτική θεωρία και πρά/η ρς είναι πι ευρύς. Τ Υπυργεί Άµυναςτων Η.Π.Α. ως στρατηγική ρίOει την τέ2νη και επιστήµη της ανάπτυ/ης και 2ρήσης των απα-ραίτητων πλιτικών, ικνµικών, ψυ2λγικών και στρατιωτικών δυνάµεων, τσ κατά τηδιάρκεια της ειρήνης σ και κατά τη διάρκεια τυ πλέµυ, µε σκπ να ε/ασ$αλιστεί η µέγι-στη υπστήρι/η σε πλιτικές πυ θα αυ/ήσυν τις πιθαντητες και τις επιθυµητές συνέπειες τηςνίκης και θα µειώσυν τις πιθαντητες ήττας. Επίσης, τ Oxford English Dictionary ρίOει ωςστρατηγική την τέ2νη τυ σ2εδιασµύ και διεύθυνσης στρατιωτικών κινήσεων και επι2ειρήσε-ων ευρείας κλίµακς κατά τη διάρκεια µιας εκστρατείας.

Σηµειωτέν τι ρς στρατηγική διακρίνεται απ δυ συγγενικύς αλλά µη ταυτσηµυςρυς. Μετά τν 19 αιώνα, πάνττε στα πλαίσια της θεωρίας τυ πλέµυ και σε συσ2έτιση µετην έννια της στρατηγικής, παράλληλα µε τη στρατηγική γίνεται ανα$ρά στν ρ τακτική, πίς ανταπκρίνεται στ 2ειρισµ των δυνάµεων κατά τη διάρκεια της µά2ης, καθώς καιστν τρπ ανάπτυ/ης των δυνάµεων σε δεδµένη 2ρνική στιγµή, στα πλαίσια πάνττε πρ-καθρισµένης στρατηγικής. Επίσης, στενά συνδεδεµένη έννια µε τη στρατηγική απτελεί τδ'γµα (“doctrine”), τ πί συντίθεται απ τις γενικές αρ2ές διε/αγωγής των επι2ειρήσεων,σε κάθε στάδι ή $άση ανάπτυ/ης της στρατηγικής. Έτσι, ενώ η στρατηγική καθρίOει τη συ-νλική πρσέγγιση στην επίτευ/η τυ στ2υ και η τακτική καθρίOει τις συγκεκριµένες ενέρ-γειες σε κάθε $άση ανάπτυ/ης της στρατηγικής, τ δγµα καθρίOει σε κάθε περίπτωση τυςκαννες εµπλκής, µε 6άση τυς πίυς θα διε/α2θύν ι επι2ειρήσεις.

Εκ πρώτης ψεως, η έννια της στρατηγικής δεί2νει να µη συµ6ι6άOεται εύκλα µε τη διι-κητική επιστήµη, η πία έ2ει ως αντικείµεν τη µελέτη και τη 6ελτιστπίηση της ργάνωσηςκαι λειτυργίας της δηµσιας διίκησης, καθώς η στρατηγική συνδέεται άρρηκτα µε την ύπαρ-/η αντιπάλυ, έννια /ένη πρς τ γνωστικ αντικείµεν της διικητικής επιστήµης. Έτσι, καιαυτς ακµη πρ6ληµατισµς για τη 2άρα/η στρατηγικής $αντάOει ίσως ως κάτι τ “/εν-$ερτ”, ως άλλη µια πρσπάθεια µετάγγισης στη διικητική επιστήµη µιας πρ6ληµατικής πυπρέρ2εται απ την επιστήµη της διίκησης επι2ειρήσεων, τ γνωστικ αντικείµεν της πίαςαπτελεί τ έντνα ανταγωνιστικ περι6άλλν της ιδιωτικής ικνµίας.

Στην πραγµατικτητα, µως, πρ6ληµατισµς για τη 2άρα/η στρατηγικής απλώς αλλάOειτην πτική αντιµετώπισης των διικητικών πρ6ληµάτων. Η κρατική µη2ανή τίθεται απέναντιστν εαυτ της, απστασιπιείται και αναOητά, ειδικά στα πλαίσια της συOήτησης για τη 2ά-ρα/η και την υλπίηση στρατηγικής για την ηλεκτρνική διίκηση, τν καλύτερ τρπ α/ι-πίησης ενς νέυ και µάλλν απρσδκητυ “συµµά2υ”, της τε2νλγίας αι2µής, στ διαρ-κή αγώνα για την, κατά τ δυνατ, ε/άλειψη των 2ρνίων – αλλά και των νέων – πρ6ληµάτωντης.

Σε αυτ τ πλαίσι, είναι αναγκαία η διατύπωση ενς ρισµύ περί στρατηγικής ειδικά γιατην ηλεκτρνική διίκηση, πίς, α$ενς πρέπει να δίδει τη δυναττητα για την ανάπτυ/ητης συOήτησης µε απκλειστικ αντικείµεν τη 6έλτιστη α/ιπίηση της σύγ2ρνης τε2νλ-γίας, αλλά, απ την άλλη πλευρά, πρέπει και να µπρεί να εντα2θεί συστηµατικά στη διαλγι-κή της διικητικής επιστήµης.

Μπρύµε, λιπν, να ανασυνθέσυµε και επανακαθρίσυµε τ περιε2µεν της στρατη-γικής, και δη της εθνικής στρατηγικής για την ηλεκτρνική διίκηση, ως την κατάστρωση και ε-κτέλεση ενς µεσπρθεσµυ εθνικύ σ2εδίυ, τ πί θα επιτρέψει στη δηµσια διίκηση ναεπιλύσει κάθε διικητικ πρ6ληµα πυ είναι δυνατ να επιλυθεί µε τη συνδρµή της πληρ-$ρικής και των τηλεπικινωνιών, µέσα στ 2ρνικ διάστηµα τυ σ2εδιασµύ. Η 2άρα/η ε-

28 ∆IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH

θνικής στρατηγικής για την ηλεκτρνική διίκηση υπ αυτήν την έννια τυ ρυ στρατηγική,κατά την ικνµία της πίας, ύτε υπερτιµώνται ι δυναττητες της πληρ$ρικής και τωντηλεπικιωνιών, ύτε µως και καταλείπεται εκτς στρατηγικών στ2ων η επίλυση λων ανε-/αιρέτως των πρ6ληµάτων πυ πράγµατι µπρύν να επιλυθύν µε τη συνδρµή της τε2ν-λγίας, απτελεί τ περιε2µεν της συOήτησης, στην πία $ιλδ/εί να εντα2θεί η παρύσαεισήγηση.

Βε6αίως, τ αν και σε πι 6αθµ η εισαγωγή συστηµάτων ηλεκτρνικής διίκησης στηνκρατική µη2ανή είναι πράγµατι ικανή να λύσει τα 2ρνίOντα πρ6λήµατα της δηµσιας διί-κησης, απτελεί ε/αιρετικά ενδια$έρυσα και σηµαντική συOήτηση, η πία συστηµατικά θαέπρεπε ίσως να πρηγηθεί της συOήτησης για τη 2άρα/η της στρατηγικής. Ωστσ, α$ενς ηδυναµική της σύγ2ρνης τε2νλγίας, πυ παρέ2ει διαρκώς νέα µέσα και τρπυς επίλυσηςτων διικητικών πρ6ληµάτων, και α$ετέρυ η πραγµατικτητα της διαρκύς εισαγωγής συ-στηµάτων ηλεκτρνικής διίκησης, και µάλιστα µε σηµαντικ ικνµικ 6άρς για τν εθνικπρϋπλγισµ, επι6άλλυν την άµεση έναρ/η της δεντλγικής συOήτησης για τη στρατηγι-κή, παράλληλα µε την ντλγική και ταυτ2ρνα α/ιλγική συOήτηση για τις δυναττητες ε-πέµ6ασης.

Πι συγκεκριµένα τώρα, πριν τη 2άρα/η στρατηγικής απαιτείται ρθλγική, επίκαιρη καισε 6άθς απτίµηση της υ$ιστάµενης κατάστασης, τσ στ επίπεδ εντπισµύ των διικητι-κών πρ6ληµάτων, σ και στ επίπεδ διάγνωσης των πραγµατικών δυναττήτων της τε2ν-λγίας. Τ επµεν 6ήµα είναι καθρισµς των τελικών στ2ων, ι πίι είναι απαραίτητνα ιεραρ2ηθύν 2ρνικά, κινωνικά, αλλά και στη 6άση α/ίας – κστυς. Ακλυθεί η διατύ-πωση των γενικών αρ2ών της ηλεκτρνικής διακυ6έρνησης (αντίστι2ων µε τ “δγµα”, στηνκλασική θεωρία περί στρατηγικής). Μετά την λκλήρωση της πρώτης αυτής $άσης, ι συνθή-κες καθίστανται πλέν ώριµες για την πρταση και επιλγή των άµεσων και έµµεσων πλιτι-κών, των µέτρων και των δράσεων (των “τακτικών”, πως θα λέγαµε στην κλασική θεωρία πε-ρί στρατηγικής), ι πίες θα είναι τ ρατ και υλπιήσιµ απτέλεσµα της πρσπάθειας,και των πίων η ρθή επιλγή απτελεί τν αυτσκπ τυ σ2εδιασµύ.

∆υστυ2ώς, µως, πως και σε πλείστες άλλες περιπτώσεις στη 2ώρα µας, έτσι και σε ,τι α-$ρά την ηλεκτρνική διίκηση, η πρά/η πρηγήθηκε τυ σ2εδιασµύ3. Έτσι, 2ωρίς υσιαστι-κά κανένα σ2εδιασµ, ιδίως κατά την περίδ 1996 – 2004, εκδηλώθηκε πληθώρα δράσεων καιαναπτύ2θηκαν αρκετές πρωτ6υλίες πυ πρώθησαν την ηλεκτρνική διίκηση (ι γνωστ-τερες απ τις πίες εί2αν ως σκπ τη 6ελτίωση της ε/υπηρέτησης των πλιτών), ι πίες -µως ήταν ασύνδετες µετα/ύ τυς και απσπασµατικές. Κι ενώ δεν έλειψαν ι αναOητήσεις γιαέναν ευρύτερ σ2εδιασµ, η συOήτηση πτέ δεν κατέλη/ε σε αυτ πυ θα µπρύσαµε να 2α-ρακτηρίσυµε εθνική στρατηγική, είτε κατά τν ως άνω ρισµ, είτε κατά πια άλλη έννια,παρά περιρίστηκε στη διατύπωση γενικών πρθέσεων και αριστλγικών πρσεγγίσεων.αρακτηριστική είναι σ2ετικά πρσ$ατη δήλωση τυ Γ.Γ. ∆ηµσιας ∆ιίκησης τυΥΠ.ΕΣ.∆.∆.Α., Β. Ανδρνπυλυ, σύµ$ωνα µε τν πί, στις αρ2ές τυ 2004, “τ µεγαλύτε-ρ εµπ'δι της διάδσης τυ e-government στη ώρα µας, (…) ήταν η απυσία εθνικύ στ' υκαι συγκεκριµένης στρατηγικής…”4.

Έτσι, ι πρσπάθειες εισαγωγής συστηµάτων πληρ$ρικής στη δηµσια διίκηση, 2ι µ-ν δεν /εκίνησαν απ µια κεντρική και συντνισµένη επιλγή στ2ων, αλλά και υδέπτε µέ2ρισήµερα εντά2θηκαν, έστω και εκ των υστέρων, σε έναν ρθλγικ συνλικ σ2εδιασµ, πυνα περιλαµ6άνει τις ενδεδειγµένες δράσεις σε λκληρ τν δηµσι τµέα. Έτσι, λγω της έλ-λειψης λκληρωµένυ σ2εδιασµύ, 2ι µν δε διαθέτυµε, ως 2ώρα, ένα συνλικ πλαίσιδράσης – δηγ για τη µετά6αση στην ηλεκτρνική διίκηση, αλλά στερύµαστε και τυ πλαί-σιυ α/ιλγησης των δράσεων και των πρωτ6υλιών πυ αναπτύσσνται.


Σε µια πρσπάθεια περισστερ ριθέτησης τυ κενύ πυ πρέπει να αναπληρωθεί, πα-ρά $ιλδ/ώντας να διατυπώσυµε µια λκληρωµένη πρταση εθνικής στρατηγικής για τηνηλεκτρνική διίκηση, δεδµένυ τι τ τελευταί δεν µπρεί παρά να είναι τ απτέλεσµασυλλγικής εργασίας επιστηµνων απ δια$ρετικύς επιστηµνικύς 2ώρυς, θα πρτεί-νυµε στη συνέ2εια της παρύσας ένα πλαίσι στρατηγικής, τ πί θα ακλυθεί τη µεθ-δλγία πυ τέθηκε ανωτέρω. Έτσι, αρ2ικά θα επι2ειρήσυµε µια συνλική πρσέγγιση τυOητήµατς της κακδιίκησης, έννιας πυ περικλείει σ2εδν τ σύνλ των υ$ισταµένωνπρ6ληµάτων της δηµσιας διίκησης. Στη συνέ2εια, αντί της απτίµησης των δυναττήτωντης τε2νλγίας και της ιεράρ2ησης των τελικών στ2ων, κάτι πυ επιτάσσει η ως άνω µεθ-δλγία αλλά δεν είναι δυνατ να γίνει στα πλαίσια της παρύσας εισήγησης, θα τεθεί τ συ-νλικ ερώτηµα για τ ρλ της ηλεκτρνικής διίκησης ως µέρς της λύσης τυ πρ6λήµατςτης κακδιίκησης. Ακλυθεί η διατύπωση των γενικών αρ2ών της ηλεκτρνικής διίκησης,ι πίες κατέστη πρσπάθεια να πρσαρµστύν στις απαιτήσεις της 2ώρας µας. Τέλς, η ει-σήγηση καταλήγει µε συγκεκριµένες πρτάσεις ανά τµέα δράσης, πυ 6ε6αίως δεν είναι δυ-νατ να αναλυθύν εκτενώς στα πλαίσια µιας εισήγησης πως η παρύσα, µπρύν µως νααπτελέσυν τ αντικείµεν α/ιλγησης και ιεράρ2ησης, καθώς και α$ρµή για περαιτέρωσ2εδιασµ και ανάλυση.

I. Τ πρληµα και αύλς κύλς της κακδιίκησης

Σε λ τν κσµ, τα συστήµατα δηµσιας διίκησης θεµελιώθηκαν πάνω σε κινές, κατά τµάλλν ή ήττν, 6ασικές αρ2ές, πως η πλυεπίπεδη ργάνωση, η ιεραρ2ική δµή, συ-

γκεντρωτισµς, άλλτε σε αρµνική συνύπαρ/η και άλλτε σε ανταγωνιστική σ2έση µε τις πε-ρι$ερειακές δµές, και διικητικς καταµερισµς. Έτσι, στ σύνλ τυς, τα διά$ρα γρα-$εικρατικά συστήµατα µε τις παραλλαγές τυς παρυσιάOυν παθγένειες πυ, αν και εµ$α-νίOνται σε δια$ρετικ 6αθµ απ 2ώρα σε 2ώρα, είναι λίγ ως πλύ κινές.

ι σ6αρτερες απ τις σύγ2ρνες παθγένειες της ελληνικής δηµσιας διίκησης, πως α-πτυπώθηκαν πρσ$ατα στ “Παρατηρητήρι Ε/υπηρέτησης τυ Πλίτη”, την έρευνα τυΕργαστηρίυ ∆ιικητικών Επιστηµών τυ Πανεπιστηµίυ Αθηνών για τ επίπεδ ε/υπηρέτη-σης των πλιτών απ την ελληνική δηµσια διίκηση, είναι η εµ$άνιση $αινµένων δια$θράς,τ υψηλ κστς ε/υπηρέτησης, ι 2ρν6ρες διαδικασίες, ι άσκπες µετακινήσεις των π-λιτών, τα δυσδιάκριτα ρια αρµδιτητας µετα/ύ των υπηρεσιών, η πλυνµία, συγκεντρω-τισµς, η διά2υση της ευθύνης και η αναπτελεσµατικτητα των ελέγ2ων. Τσ τ Παρατηρη-τήρι Ε/υπηρέτησης τυ Πλίτη, σ και σύγ2ρνες έρευνες και δηµσκπήσεις για τις κινω-νικές τάσεις και αντιλήψεις, έ2υν απδεί/ει επίσης τι ι ίδιι ι πλίτες απδίδυν τη δυσα-ρέσκειά τυς κυρίως στη διά6ρωση, τη µερληψία των στελε2ών της κρατικής µη2ανής και τηδεκτικτητα σε ε/ωτερικές παρεµ6άσεις, στ υψηλ κστς της ε/υπηρέτησης, στις περίπλ-κες, 2ρν6ρες και άσκπες διαδικασίες, στη µη $ιλική αντιµετώπιση απ τυς δηµσίυς υ-παλλήλυς και στη µειωµένη ικαντητα τυ πρσωπικύ.

Απ την άλλη πλευρά, τα σηµαντικτερα εµπδια πυ αντιµετωπίOει κάθε µεταρρυθµιστι-κή πρσπάθεια, τα πία έ2υν τη δυναµική να δηγήσυν σε λκληρωτική απτυ2ία ακµηκαι καλσ2εδιασµένες, κατά τα άλλα, πρωτ6υλίες, απτελύν παράγντες πως $6ςτυ πλιτικύ κστυς, ι συνδικαλιστικές κινητπιήσεις ευρείας κλίµακας, η δυσ$ήµηση τηςµεταρρυθµιστικής πρσπάθειας, τα $αινµενα δια$θράς και διαπλκής, ενίτε δε και ι τ-πικές και κινωνικές ιδιαιτερτητες, ταν δε λαµ6άννται σ6αρά υπψη σε επίπεδ σ2εδια-σµύ.


Τ πρακτικ απτέλεσµα της ύπαρ/ης των παθγενειών, απ τη µια πλευρά, και της µα-κρ2ρνιας αδυναµίας για ε/άλειψή τυς, απ την άλλη, είναι η 2αλάρωση της σ2έσης εµπι-στσύνης κράτυς – πλίτη και η παγίωση της δυσαρέσκειας των πλιτών, καθώς και τυ αι-σθήµατς δυσπιστίας και κα2υπψίας απέναντι στυς δηµσιυς λειτυργύς.

pπιες, µως, και αν είναι κατά περίπτωση ι αιτίες για τη µειωµένη απδση των µεταρ-ρυθµιστικών πρσπαθειών, ι τπθετήσεις απ την πλευρά των πλιτών συγκλίνυν πάνττεστη διαπίστωση τι η κακδιίκηση είναι 6αθύτερ απτέλεσµα δυ παραγντων, της έλλει-ψης πλιτικής 6ύλησης και της έλλειψης διικητικής ικαντητας απ την πλευρά της εκάστ-τε κυ6έρνησης. ι πλίτες, δηλαδή, απδίδυν πάνττε την αναπτελεσµατικτητα της δηµ-σιας διίκησης στην ανεπάρκεια της πλιτικής ηγεσίας, πεπίθηση πυ ενίτε εκ$ράOεται καιεκλγικά. Ωστσ, τ $αινµεν είναι αυττρ$δτύµεν, α$ύ δηγεί τυς πλίτες σε α-δια$ρία για τη µεταρρυθµιστική πρσπάθεια, γεγνς πυ µε τη σειρά τυ δηγεί, κατά κα-ννα, σε ακµα µικρτερη πλιτική 6ύληση, καθώς η µεταρρύθµιση τίθεται εκτς των κεντρι-κών πλιτικών Oητηµάτων και στ2ων.

II. Η ηλεκτρνική διίκηση ως µέρς της λύσης

∆εδµένυ τι τ δια2ρνικ Oητύµεν κάθε µεταρρυθµιστικής πρσπάθειας δεν µπρείπαρά να είναι η αναδιργάνωση µε ρυς σύγ2ρνυς και δηµιυργικύς, σε ,τι η έννια

σύγ ρν µπρεί να ανα$έρεται σε κάθε επ2ή, στ2ς της µεταρρυθµιστικής διαδικασίας εί-ναι µετασ2ηµατισµς της δηµσιας διίκησης µε τρπ ώστε να είναι απτελεσµατική, να δια-κρίνεται απ α/ιπιστία, να είναι µικρτερη σε µέγεθς, ευέλικτη και ευπρσάρµστη στις ε-κάσττε νέες απαιτήσεις, αλλά κυρίως να έ2ει στ επίκεντρ τυ ενδια$έρντς τυς πλίτες,ώστε να σ2εδιάOει τις δράσεις και τις υπηρεσίες της µε 6άση τις ανάγκες και τις πρσδκίεςτυς.

Στα πλαίσια αυτής της πρσπάθειας, η ηλεκτρνική διίκηση µπρεί να απτελέσει τ νέµντέλ πυ θα επαναπρσδιρίσει τη σ2έση µετα/ύ διίκησης και πλιτών, καθώς η τε2νλ-γία έ2ει σήµερα την ικαντητα να παί/ει τ ρλ τυ καταλύτη, επιτα2ύνντας σηµαντικά τηµετά6αση απ τη “γρα$εικρατική” διίκηση στ απτελεσµατικ κράτς. Τύτ, δε, 2ι µνλγω της τε2νλγίας καθαυτής, αλλά και εκ τυ γεγντς τι η εισαγωγή της σύγ2ρνης τε-2νλγίας απτελεί α$ρµή για µεταρρυθµίσεις, 2ωρίς τις πίες δεν είναι δυνατή η α/ιπίη-ση της τε2νλγίας.

Έτσι, η εισαγωγή της ηλεκτρνικής διίκησης είναι ικανή να συµ6άλει απ$ασιστικά στηνεπίλυση τυ πρ6λήµατς της κακδιίκησης, και µάλιστα σε τρία επίπεδα. Σε πρώτ επίπεδ,η ηλεκτρνική διίκηση απτελεί α$ρµή για τη θεσµική 6ελτιστπίηση, καθώς δεν είναι δυ-νατή η α/ιπίηση µεγάλυ µέρυς των δυναττήτων πυ παρέ2ει η τε2νλγία 2ωρίς πρη-γύµενη αντικειµενικπίηση της διικητικής δράσης, απλπίηση των διαδικασιών και τυπ-πίηση, τσ τυ διικητικύ πρϊ'ντς, δηλαδή τυ ε/ατµικευµένυ σε κάθε περίπτωση α-πτελέσµατς της διικητικής δράσης, σ και τυ τρ'πυ παρ2ής των διικητικών υπηρε-σιών (της διαδικασίας “παραγωγής” τυ διικητικύ πρϊντς). Σε δεύτερ επίπεδ, η εισα-γωγή των σύγ2ρνων συστηµάτων καθαυτή, α$ενς επιτα2ύνει καθριστικά τις διαδικασίεςµέσω της 6ελτιστπίησης της ρής των πληρ$ριών και της απλπίησης τυ τρπυ παρα-γωγής τυ διικητικύ πρϊντς, και, α$ετέρυ, παρέ2ντας µεγάλ γκ δεδµένων για τντρπ, τ 2ρν και τ κστς παραγωγής τυ διικητικύ πρϊντς, παρέ2ει ικανά στατιστι-κά στι2εία πάνω στα πία µπρεί να 6ασιστεί µια αντικειµενική α/ιλγηση, τσ τυ συν-λικύ πλαισίυ δράσης και απτελεσµατικτητας της δηµσιας διίκησης σ και των λει-τυργών της. Σε τρίτ επίπεδ, καθιστά αναµ$ί6λα πι εύκλη την εισαγωγή νέων, περαιτέ-


ρω µεταρρυθµίσεων, και διτι τ έδα$ς έ2ει ήδη πρλειανθεί, και διτι ι ικανπιηµένι π-λίτες είναι πι επιεικείς απέναντι στη διίκηση και τη ίδια τη µεταρρυµιστική πρσπάθεια, αλ-λά και διτι, κυρίως, κάθε τρππίηση τυ λγισµικύ, µε τρπ ώστε τα υπλγιστικά συ-στήµατα να ανταπκρίννται καλύτερα στις απαιτήσεις, απαιτεί πλύ λιγτερ 2ρν για να ε-πι$έρει τα επιθυµητά απτελέσµατα, και µάλιστα µε τρπ καθλικ και 2ι απσπασµατικ.

III. Βασικές αρ#ές της ηλεκτρνικής διίκησης

Α. Επανασ#εδιασµς µε άση τις πρσδκίες και τις επιλγές των πλιτών

ι πλίτες Oητύν υπηρεσίες υψηλής πιτητας, σε µικρ 2ρν και µε ελά2ιστ κστς.Επίσης, $ρείς ευέλικτυς, πυ θα µπρύν να πρσαρµOνται στις µετα6αλλµενες ανάγκεςτης κινωνίας. Για να επιτευ2θεί αυτ, τσ ι ργανικές µνάδες κάθε $ρέα, σ και η δια-δικασία επικινωνίας και αλληλεπίδρασης των δηµσίων $ρέων µετα/ύ τυς, πρέπει να λει-τυργύν µε τρπ ώστε ι πλίτες να είναι σε θέση να λαµ6άνυν τις παρε2µενες υπηρεσίες2ωρίς να 2ρειάOεται να καταλά6υν πώς λειτυργεί τ κράτς, και πλύ περισστερ, 2ωρίς ναε/υπηρετύν εκείνι τις ανάγκες τυ, καλύπτντας µε δική τυς πρσπάθεια την ανεπάρκειακαι τα ργανωτικά κενά τυ κράτυς (λ.2. συλλέγντας δικαιλγητικά για να υπ6ληθύν α-π τη µια υπηρεσία στην άλλη).

Έτσι, στα πλαίσια της ηλεκτρνικής διίκησης, η παρ2ή υπηρεσιών ανασ2εδιάOεται γύρωαπ τις ανάγκες των πλιτών και 2ι µε 6άση τις ανάγκες της γρα$εικρατίας. πλίτης πρέ-πει να ρωτάται για τ επίπεδ ε/υπηρέτησης, να ε/υπηρετείται µε τν λιγτερ επι6αρυντικγια εκείνν τρπ, να υπλγίOεται ως “πελάτης” πυ πρέπει να µείνει ευ2αριστηµένς και ναέ2ει τη δυναττητα να εισακύεται ταν ίδις πρτείνει λύσεις ή έ2ει παράπνα, µέσα απ θε-σµθετηµένυς τρπυς ανάδρασης (“feedback”).

Β. ∆ιαρκής διεύρυνση της παρ#ής υπηρεσιών απ απσταση

Τ σύνλ των παρε2µένων υπηρεσιών πρέπει να πρσανατλιστεί στην ανάγκη να παρέ-2εται σ τ δυνατ µεγαλύτερς γκς υπηρεσιών 2ωρίς τη µετακίνηση τυ πλίτη. Για να γί-νει αυτ, πρέπει να ψη$ιπιηθεί και ανατα/ινµηθεί ηλεκτρνικά τ σύνλ της διικητικήςπληρ$ρίας.

Σκπς, ευνητα, είναι πλίτης να ε/υπηρετείται για σ τ δυνατν µεγαλύτερ εύρς υ-πηρεσιών 2ωρίς να πρέπει να επισκε$θεί κάπια δηµσια υπηρεσία, αλλά αντίθετα να ε/υπη-ρετείται πλήρως µέσω της σταθερής και κινητής τηλε$ωνίας (τηλε$ώνηµα, fax, SMS, MMS,Bluetooth, WAP), τυ διαδικτύυ (www, email, WiFi), της ψη$ιακής τηλερασης, της αναλ-γικής τηλερασης (teletext) και τυ τα2υδρµείυ.

Γ. Απυγή κινωνικών απκλεισµών 5

Τα νέα µέσα παρ2ής υπηρεσιών πρέπει να είναι 6λικά, εύ2ρηστα και πωσδήπτε πρ-σ6άσιµα απ ανθρώπυς µη ε/ικειωµένυς µε την τε2νλγία, ώστε να τα 2ρησιµπιεί τ µε-γαλύτερ µέρς των πλιτών. ανασ2εδιασµς τυ τρπυ παρ2ής των υπηρεσιών λαµ6άνειυπ’ ψη τα άτµα µε ειδικές ανάγκες, τυς αναλ$ά6ητυς, τυς ηλικιωµένυς, τα παιδιά, τυςµετανάστες, τυς µγενείς, τυς κατίκυς απµακρυσµένων περι2ών και λυς, γενικά, -συς έ2υν ανάγκη συναλλαγής µε τ κράτς αλλά διαθέτυν περιρισµένες δυναττητες πρ-σ6ασης στις νέες υπηρεσίες, ή α/ιπίησης τυ νέυ τρπυ παρ2ής των υπηρεσιών. Επίσης,τ σύνλ, σ2εδν, των συναλλαγών µε τ δηµσι παρέ2εται και απ one stop shops, δηλαδή


απ ενδιάµεσες υπηρεσίες πυ µπρύν να διεκπεραιώσυν συναλλαγές µε λυς τυς δηµ-σιυς $ρείς.

Πρσ$ρ παράδειγµα για την ρθή ε$αρµγή της αρ2ής µπρεί να µας παράσ2ει θεσµςτων Κ.Ε.Π.6. pπως είναι γνωστ, σήµερα υπάρ2υν περίπυ 2ίλια Κ.Ε.Π., τα πία είναι διά-σπαρτα σε λυς τυς δήµυς και τις νµαρ2ίες της 2ώρας. Καθώς σκπς ίδρυσης και λει-τυργίας των Κ.Ε.Π. δεν είναι µν, στα πλαίσια της δεύτερης ως άνω αρ2ής, περιρισµςτων µετακινήσεων των πλιτών πρς τις δηµσιες υπηρεσίες, αλλά και, στα πλαίσια της τρίτηςαυτής αρ2ής, η πρσέγγιση και ε/υπηρέτηση των ανθρώπων πυ έ2υν ανάγκη να συναλλα-γύν µε τ δηµσι αλλά δυσκλεύνται να µετακινηθύν, επι6άλλεται η µη ε/άρτηση της λει-τυργίας των απµακρυσµένων Κ.Ε.Π. απ τ κριτήρι της σ2έσης λειτυργικύ κστυς – α-/ίας. Ήτι, τ Κ.Ε.Π. πυ λειτυργεί λ.2. σε κάπι απµακρυσµέν ρειν 2ωρι µε λιγστύςυπερήλικες κατίκυς, πυ ι µετακινήσεις πρς τα αστικά κέντρα είναι σ2εδν αδύνατες γιαπλλύς µήνες τ 2ειµώνα, έ2ει σα$ή λγ ύπαρ/ης και λειτυργίας ακµη κι αν πραγµατ-πιεί µια ως δυ συναλλαγές την ε6δµάδα. Έτσι, η συνέ2ιση της λειτυργίας τυ δεν µπρεί σεκαµµιά περίπτωση να ε/αρτηθεί απ την “παραγωγικτητά” τυ, αλλά απ τν κινωνικ ρ-λ πυ επιτελεί, καθώς απτελεί την µναδική και αναντικατάστατη πύλη 2ρήσης των δυνατ-τήτων πυ πρσ$έρει η ηλεκτρνική διίκηση στυς κατίκυς.

∆. Επανα#άρα*η-ελτιστπίηση τυ συστήµατς δια#είρισης της πληρρίας

Η πληρ$ρία, δηλαδή τ σύνλ των δεδµένων πυ 2ρησιµπιείται πρκειµένυ η δη-µσια διίκηση να επιτελέσει τ έργ της, 2ωρίOεται σε δυ κατηγρίες: Tη δηµσια πληρ$-ρηση και τα πρσωπικά δεδµένα. Η δηµσια πληρ$ρηση πηγάOει ε/ λκλήρυ απ τηνπρωττυπη και παράγωγη νµθεσία, η πία ριθετεί τα δικαιώµατα και τις υπ2ρεώσειςκράτυς και πλίτη, πρσδιρίOει τ είδς και τ περιε2µεν των συναλλαγών πλίτη – κρά-τυς και καθρίOει τις διαδικασίες ε/υπηρέτησης τυ πλίτη. Τα πρσωπικά δεδµένα συµπε-ριλαµ6άνυν τ σύνλ των πληρ$ριών πυ α$ρύν τν κάθε πλίτη ατµικά και είναι α-παραίτητες για να διεκπεραιωθύν ι συναλλαγές τυ µε τ κράτς.

Η ηλεκτρνική διίκηση 6ασίOεται στην αναδιάρθρωση τυ συστήµατς δια2είρισης τηςπληρ$ρίας µε τρπ ώστε να µπρεί να α/ιπιηθεί απ τα πληρ$ριακά συστήµατα.Έτσι, η δηµσια πληρ$ρηση ψη$ιπιείται, ανατα/ινµείται και παίρνει εύληπτη µρ$ή, ώ-στε πλίτης να γνωρίOει σε ελά2ιστ 2ρν και µε απλά λγια ,τι α$ρά τις συναλλαγές τυµε τ δηµσι. Απ την άλλη πλευρά, τα πρσωπικά δεδµένα ψη$ιπιύνται παράλληλα σελες τις υπηρεσίες, µε κινή λγισµική πλατ$ρµα ή µε τη 2ρήση µετα-δεδµένων (meta-data),γεγνς πυ επιτρέπει τη 6αθµιαία ελα2ιστπίηση της διακίνησης εγγρά$ων και τη διασταύ-ρωση στι2είων.

Τα άµεσα απτελέσµατα της 6ελτιστπίησης τυ συστήµατς δια2είρισης της πληρ$-ρίας είναι η θεαµατική επιτά2υνση των συναλλαγών, απ την πρώτη κιλας ηµέρα. Περαιτέρω,σε πρώτη $άση, καθίσταται δυνατή η διακίνηση των εγγρά$ων µετα/ύ των υπηρεσιών και 2ιτων πλιτών. Σε δεύτερη $άση, µως, καθίσταται δυνατή η δηµιυργία αυτµατπιηµένωνδιαδικασιών διασταύρωσης στι2είων, ώστε σύνθετες συναλλαγές να διεκπεραιώννται 2ωρίςκαν τη διακίνηση εγγρά$ων. Τ τελικ απτέλεσµα είναι η ακρι6ής και α/ιπιστη ε/ατµικευ-µένη πληρ$ρηση, αλλά και η πλήρης ε/υπηρέτηση, σε ελά2ιστ 2ρν.

Ε. Φιλικ πρσωπ

Τ $ιλικ πρσωπ ανα$έρεται στν τρπ µε τν πί η διίκηση συνλικά αντιµετωπί-Oει τν πλίτη ταν εκείνς απευθύνεται σε αυτήν. Περιλαµ6άνει τις πρσλαµ6άνυσες πυ


παίρνει πλίτης και απ τη συµπερι$ρά των $υσικών πρσώπων απέναντί τυ, δηλαδή τωνλειτυργών της διίκησης, και την εικνα των 2ώρων επιτπιας ε/υπηρέτησης, αλλά και την ευ-2ρηστία των συστηµάτων απµακρυσµένης ε/υπηρέτησης.

Σε επίπεδ $υσικών πρσώπων, η διασ$άλιση της $ιλικής αντιµετώπισης τυ πλίτη (µεευγένεια, διάθεση κατανησης, υπµνή κ..κ.) πρέπει να στηρίOεται κυρίως σε δράσεις και µέ-τρα πρληπτικής $ύσης, πως είναι η διαρκής παρτρυνση τυ πρσωπικύ, η ενθάρρυνση καιεπι6ρά6ευσή τυ ανάλγα µε την πιτητα αντιµετώπισης τυ πλίτη, η εναλλαγή των πρσώ-πων σε ρλυς ώστε να απ$εύγεται η πνευµατική και ψυ2ική κπωση λγω της επανάληψηςκαι τυ αντικειµένυ της εργασίας κ.α.. Ωστσ, τ επίπεδ ε/υπηρέτησης δεν µπρεί παρά ναελέγ2εται και µετά την παρ2ή της υπηρεσίας, µέσω θεσµθετηµένων διαδικασιών ελέγ2υ τυεπιπέδυ ικανπίησης των πλιτών και συνλικής πιτητας τυ παρε2µένυ έργυ.

Σε επίπεδ µνίµων υπδµών, ρητέν κατ’ αρ2ήν τι η διικητική επιστήµη έ2ει απδεί/ειπως τ περι6άλλν εργασίας είναι καθριστικς παράγντας απδτικτητας για τυς υπαλ-λήλυς. Ε/άλλυ, ι ίδιι ι πλίτες τείνυν να σέ6νται και να εµπιστεύνται περισστερ τκράτς ταν και εκείν δεί2νει τι τυς σέ6εται. Η ε/ασ$άλιση αµ$τέρων αυτών των επιδιώ-/εων είναι ευκλτερ να επιτευ2θεί στις νέες µνιµες υπδµές (call centres, one stop shopsκλπ), και τύτ µέσω ενιαίας αισθητικής, ειδικά µελετηµένης 2ωρθέτησης µε σκπ τη µέγιστηλειτυργικτητα, 2ωριστής ταυττητας (brand name) για τις νέες υπηρεσίες, ιδιαίτερα $ιλικύς2ώρυς υπδ2ής των πλιτών κλπ. Σε παλαιτερες υπδµές, απ την άλλη πλευρά, πυ δενµπρύν να γίνυν πι εκτεταµένες επεµ6άσεις, η καθαριτητα, η απκατάσταση των 2ώρωνκαι η κατά τ δυνατ ανανέωσή τυς ίσως σε πλλές περιπτώσεις να είναι τ ίδι σηµαντικές µετην εισαγωγή υπλγιστικών συστηµάτων.

Τέλς, τ $ιλικ πρσωπ α$ρά και τις υπηρεσίες πυ παρέ2νται απ απσταση. Η πα-ρ2ή των υπηρεσιών απ απσταση πρέπει να ακλυθεί τις ίδιες αρ2ές, δηλαδή τηλε$ωνικήε/υπηρέτηση µε ευγένεια, διαδικτυακύς τπυς µε ειδικά µελετηµένη και ενιαία αισθητική,µενύ εύ2ρηστα και $ιλικά απέναντι στ 2ρήστη, τα2εία εµ$άνιση των σελίδων κλπ.

ΣΤ. .αρτγράηση τυ διικητικύ συστήµατς, σ#εδιασµς απ µηδενική άση

Επειδή, πως ανα$έρθηκε, στη 2ώρα µας δεν έ2ει µέ2ρι σήµερα υιθετηθεί και ακλυθη-θεί συγκεκριµένη στρατηγική για την ηλεκτρνική διίκηση, αλλά κι επειδή κανένα διικητικσύστηµα δεν είναι ίδι µε κάπι άλλ, η στρατηγική για την ηλεκτρνική διίκηση πρέπει νασ2εδιαστεί απ µηδενική 6άση, σύµ$ωνα µε τις ιδιαιτερτητες τυ ελληνικύ διικητικύ συ-στήµατς. Αυτ, 6ε6αίως, δε σηµαίνει τι πρέπει να αγνηθεί η υ$ιστάµενη κατάσταση ή η διε-θνής εµπειρία, αλλά τι αντιθέτως ι 6έλτιστες πρακτικές πυ τυ2ν έ2υν υιθετηθεί πρέπεινα καταγρα$ύν και να επανα/ιλγηθύν µε 6άση τις παραδ2ές και τις αρ2ές τυbenchmarking.

Απ$ευκτέα είναι, α$ενς, η τυ2ν καθήλωση της νέας πρσπάθειας ε/ αιτίας παλιτέρωνεπιλγών και, α$ετέρυ, η αυτύσια ανέλεγκτη µετα$ρά λύσεων απ τ ε/ωτερικ, ι πίεςενδέ2εται να µην είναι κατάλληλες για τα ελληνικά δεδµένα.

Τ πρώτ 6ήµα στην πρσπάθεια αυτή είναι η λεπτµερής 2αρτγρά$ηση τυ διικητικύσυστήµατς. Με πρκαθρισµένη, κινή µεθδλγία, πρέπει να καταγρα$ύν η διικητικήδµή, τα επίπεδα ιεραρ2ίας, ισ2ύων τρπς εισαγωγής, δια2είρισης και διά2υσης της πληρ-$ρίας, καθώς και τ ιστρικ των µεταρρυθµιστικών πρσπαθειών. Με 6άση την λκληρω-µένη εικνα πυ σ2ηµατίOεται µε τν τρπ αυτ, ι τελικά πρκρινµενες λύσεις θα διαθέτυντη µέγιστη δυνατή ικαντητα πρσαρµγής στις πρϋπάρ2υσες υπδµές.

Στην πρσπάθεια αυτή, καθριστικής σηµασίας είναι η συµ6λή της δηµσιας δια6ύλευ-σης και της διε/αγωγής ειδικά σ2εδιασµένων πιτικών ερευνών.


0. Πρλεψη και αντιµετώπιση πρληµάτων

Τ σηµαντικτερ µέρς κάθε διικητικύ συστήµατς είναι ι άνθρωπι πυ υπηρετύνστη διίκηση. Έτσι, καµµιά πρσπάθεια δεν είναι δυνατ να πετύ2ει αν δε λη$θύν υπ’ ψη ιδυσκλίες πυ θα αντιµετωπίσυν εκείνι ακρι6ώς πυ θα κληθύν να αλλά/υν τν τρπ ερ-γασίας τυς µετά την εισαγωγή συστηµάτων ηλεκτρνικής διίκησης. Επιπλέν, κάθε πρσπά-θεια εισαγωγής καιντµιών, ιδίως στη δηµσια διίκηση, είναι λγικ κι αναµενµεν να πρ-καλέσει, σε µεγαλύτερ ή µικρτερ 6αθµ, αντιδράσεις.

Για τν λγ αυτν, απαιτείται σ2εδιασµς ειδικύ συστήµατς πρ6λεψης κρίσεων, κα-ταγρα$ής πιθανών αντιδράσεων και η πιλτική ε$αρµγή κάθε συστήµατς σε πραγµατικέςσυνθήκες πριν την τελική εγκατάσταση, ώστε να περιρίOνται στ µέγιστ δυνατ 6αθµ ιτρι6ές απ την εισαγωγή των καιντµιών. Επιπλέν, κατάλληλα ερευνητικά εργαλεία µπ-ρύν να επιτρέψυν την εκ των πρτέρων πρ6λεψη της έκτασης και έντασης των ενδε2µενωναντιδράσεων.

IV. Πρτάσεις

Στη συνέ2εια εκτίθενται πρτάσεις πυ α$ρύν τις σηµαντικτερες πτυ2ές ε$αρµγής τωνγενικών αρ2ών, πλην δυ Oητηµάτων: Tυ Oητήµατς τυ νµθετικύ και γενικτερα θε-

σµικύ εκσυγ2ρνισµύ, πυ δε θίγεται στην παρύσα διτι η διατύπωση λκληρωµένης ά-πψης στ συγκεκριµέν Oήτηµα απαιτεί την πρηγύµενη επιλγή των τελικών στρατηγικώνστ2ων, αλλά και τυ Oητήµατς της κατάρτισης τυ πρσωπικύ, πυ ευνητα απτελεί εκτων ων υκ άνευ µέρς της εισαγωγής συστηµάτων ηλεκτρνικής διίκησης.

Α. Νέες, ιλικές υπηρεσίες, µε επίκεντρ τν πλίτη

pπως ήδη ανα$έρθηκε, τ σύνλ των επιλέ/ιµων στρατηγικών απ$άσεων και τε2νικώνλύσεων πρέπει να είναι πρσανατλισµέν στην καλύτερη δυνατή ε/υπηρέτηση των πλιτών.Αυτ πρϋπθέτει, α$ενς τη διε/αγωγή ad hoc µελετών ανά υπηρεσία και τµέα παραγµέ-νυ έργυ, και α$ετέρυ τη διαρκή αναOήτηση καιντµιών πυ θα 6ελτιώνυν την ε/υπηρέ-τηση των πλιτών. Στ2ς είναι ι πλίτες να µπρύν να απλαµ6άνυν λες τις υπηρεσίεςπυ παρέ2ει τ δηµσι µε την ελά2ιστη δυνατή πρσπάθεια.

Κεντρική στρατηγική απ$αση πρς αυτήν την κατεύθυνση απτελεί η διαρκής επέκτασητων αυτµατπιηµένων ηλεκτρνικών συναλλαγών. Απ την άλλη πλευρά, ι δράσεις πυ πε-ραιτέρω µπρύν να ανατυ2θύν σε κατώτερ επίπεδ, πέραν των ήδη υ$ισταµένων, είναιπλλές, πως λ.2.: H διασύνδεση των συστηµάτων µε τν ιδιωτικ τµέα (π.2. η ηλεκτρνικήπληρωµή τυ κστυς για την παρ2ή κάπιας διικητικής υπηρεσίας µέσω τραπεOικύ λγα-ριασµύ ή πιστωτικής κάρτας)` η θεσµθέτηση “έ/υπνης” µαγνητικής Κάρτας Ε/υπηρέτησηςΠλιτών, στην πία θα κατα2ωρύνται λα τα απαραίτητα πρσωπικά στι2εία τυ πλίτη,ώστε να καθίσταται δυνατή η έκδση πιυδήπτε διικητικύ πρϊ'ντς απ πιδήπτεσηµεί ε/υπηρέτησης 2ωρίς την 2ρν6ρα αναOήτηση και υπ6λή πιστπιητικών` παράλ-ληλα µε την κλασσική τα/ινµηση, η ανατα/ινµηση της διαθέσιµης πληρ$ρίας µε 6άση καιτην καθηµεριντητα τυ πλίτη διά της σηγκέντρωσης της διικητικής πληρ$ρησης κάτω α-π “στιγµές Oωής” (π.2. λες ι διικητικές ενέργειες πυ πρέπει να κάνετε πρκειµένυ να πα-ντρευτείτε, ή τι πρέπει να κάνετε για να ιδρύσετε ένα σωµατεί κλπ)` διαρκής επικαιρπίησητων 6άσεων πληρ$ρησης τυ κινύ απ ειδική µάδα πυ θα απασ2λείται απκλειστικάµε τ έργ αυτ` δηµιυργία µιας διαδικτυακής πύλης για λκληρ τ κράτς, απ την πίαθα παρέ2εται πρσ6αση σε λες τις επιµέρυς υπηρεσίες` παρ2ή παράλληλων υπηρεσιών


στυς 2ρήστες της “µιας πύλης” και δυναττητα παραµετρπίησής της απ τ 2ρήστη µε 6ά-ση τις δικές τυ ανάγκες` εισαγωγή “έ/υπνων” και ειδικά παραµετρπιηµένων µη2ανών ανα-Oήτησης της διικητικής πληρ$ρίας, πυ θα επιστρέ$υν απτελέσµατα ιεραρ2ηµένα και α-/ιλγηµένα ως πρς τη σ2έση της απάντησης µε την τεθείσα ερώτηση` εισαγωγή λκληρωµέ-νων συστηµάτων δια2είρισης (διακµιστών) ηλεκτρνικύ τα2υδρµείυ και fax ανά υπηρε-σία, ώστε τ κάθε email και τ κάθε fax να απευθύνεται ατµικά σε συγκεκριµέν υπάλληλ,τν πί θα γνωρίOει εκ των πρτέρων πλίτης ανα6άθµιση τυ 1564, ενπίηση µε τ 1502και διαλειτυργικτητα µε τρίτα κέντρα παρ2ής πληρ$ρησης.

Άλλες ενέργειες, ι πίες επιπλέν θα συµ6άλυν και στην κατεύθυνση της απ$υγής κι-νωνικών απκλεισµών, είναι η καθλική παρ2ή ελεύθερης πρσ6ασης στ διαδίκτυ για τη2ρήση κυ6ερνητικών πυλών, η πρώθηση της διάδσης ασύρµατων µητρπλιτικών δικτύωνκαι η ταυτ2ρνη α/ιπίηση των δυναττήτων πυ παρέ2ει HELLAS-SAT για την πρ-σ6αση στ διαδίκτυ απµακρυσµένων περι2ών, πως της νησιωτικής 2ώρας, σε πηγές διι-κητικής πληρ$ρησης και ε/υπηρέτησης ε/ απστάσεως.

Β. Κεντρικς έλεγ#ς, απκεντρωµένες αρµδιτητες, δηµσια διαύλευση

Ως καταλληλτερ για τα ελληνικά δεδµένα, µε 6άση και την υ$ιστάµενη κατάσταση, µ-ντέλ ανάπτυ/ης της ηλεκτρνικής διίκησης πρτείνεται κεντρικς έλεγ2ς της µεταρρυθ-µιστικής πρσπάθειας µε απκεντρωµένες αρµδιτητες. Σε αυτ τ πλαίσι, η κυ6έρνηση, διάτων αρµδίων κεντρικών υπηρεσιών, θα πραγµατπιεί τ στρατηγικ σ2εδιασµ, θα έ2ει τηνπρωτ6υλία της πρώθησης των µεταρρυθµίσεων, θα ελέγ2ει την ε$αρµγή των επι2ειρησια-κών σ2εδίων και θα διασ$αλίOει τη διαρκή ανάπτυ/η και συνλική 6ελτίωση των συστηµάτων.Απ την άλλη πλευρά, ι .Τ.Α., τα Ν.Π.∆.∆. και ι απκεντρωµένες υπηρεσίες θα έ2υν τηνπρωτ6υλία αλλά και την ευθύνη για την υλπίηση των πργραµµάτων, καθώς εκείνι είναικαι ι τελικί παρ2είς των υπηρεσιών στυς πλίτες. Τέλς, για την επιτυ2ή 2άρα/η και υλ-πίηση της στρατηγικής, θα πρέπει να δθεί 6άρς στη δυναττητα παρέµ6ασης της Κινωνίαςτων Πλιτών, της επιστηµνικής και ερευνητικής κιντητας, καθώς και στην α/ιπίηση τηςαπδεδειγµένης εµπειρίας στελε2ών κι επι2ειρήσεων τυ ιδιωτικύ τµέα, µέσα απ θεσµθε-τηµέν διάλγ και καθρισµένες διαδικασίες δια6ύλευσης.

Πρκειµένυ να 6ελτιωθεί τρπς συνλικής δια2είρισης και ανάπτυ/ης της ηλεκτρνι-κής διίκησης, πρτείνεται κατ’ αρ2ήν επαναπρσδιρισµς των αρµδιτήτων µετα/ύ τωνσυναρµδιων Υπυργείων, Εθνικής ικνµίας και ικνµικών, Εσωτερικών - ∆ηµσιας ∆ι-ίκησης και Απκέντρωσης, Ανάπτυ/ης, και Μετα$ρών και Επικινωνιών. Σε αυτ τ πλαί-σι, πρτείνεται η ίδρυση Γενικής Γραµµατείας Ηλεκτρνικής ∆ιίκησης στ ΥΠ.ΕΣ.∆.∆.Α., υ-π την απκλειστική ευθύνη και επιτελικ ρλ της πίας θα περιέλθει συνλικς στρατηγι-κς σ2εδιασµς για την ηλεκτρνική διίκηση, σε λκληρ τ κράτς, επµένως και των λι-πών Υπυργείων, καθώς και η ευθύνη διικητικής παρακλύθησης των υλπιυµένων πρ-γραµµάτων. Η Γραµµατεία αυτή θα πρέπει να υπστηρίOεται απ τ Στρατηγικ Σύµ6υλΗλεκτρνικής ∆ιίκησης, πυ µπρεί να είναι ένα συµ6ύλι ειδικών, ένα $υσικ πρσωπ ε-γνωσµένης γνώσης και κύρυς ή µια διαπανεπιστηµιακή επιτρπή, 2ι µως και ιδιώτης, κα-θώς, στην περίπτωση τυ ιδιώτη είναι ε/ ρισµύ αναµενµενη η σύγ2υση, στ πρσωπ τυσυµ6ύλυ, τυ δηµσίυ και τυ ιδιωτικύ (επι2ειρηµατικύ) συµ$έρντς, µε σ6αρτατεςενδε2µένως συνέπειες για τν υγιή ανταγωνισµ και την τήρηση της επι2ειρηµατικής ηθικής(business ethics).

Απ την άλλη πλευρά, ικνµικς έλεγ2ς της υλπίησης των πργραµµάτων, επίσηςσε ,τι α$ρά τ σύνλ της κρατικής µη2ανής, θα ασκείται απ τ Υπυρεί ικνµικών, ε-νώ τ Υπυργεί Ανάπτυ/ης θα έ2ει επικυρικ ρλ, πυ θα συνίσταται, α$ενς στην επι-


6ήθηση των $ρέων για την ε/εύρεση 2ρηµατδτησης απ κιντικύς πρυς, α$ετέρυστη διικητική δια2είριση ενς κεντρικύ συστήµατς πρµηθειών, και εκ τρίτυ στην απτί-µηση της απδσης των πληρ$ριακών συστηµάτων.

∆ε λησµνείται, 6ε6αίως, τι και αυτή ακµη η πρτεινµενη κατανµή αρµδιτήτων, η -πία είναι αναµ$ί6λα καλύτερη σε σ2έση µε την σηµερινή, ασύδτη πραγµατικτητα, δηµι-υργεί εκ των πραγµάτων συναρµδιτητες πυ, ε/ ρισµύ, συνεπάγνται τρι6ές και αγκυ-λώσεις. Ίσως δεν είναι πια πρώιµες ι συνθήκες για να πρταθεί η ίδρυση ενς απκλειστικάαρµδιυ Υπυργείυ Ηλεκτρνικής ∆ίκησης, µε απκλειστική την ευθύνη άσκησης τυ συ-νλυ των παραπάνω αρµδιτήτων, καθώς τ διικητικ και ικνµικ αντικείµεν της η-λεκτρνικής διακυ6έρνησης δικαιλγύν πλέν την ύπαρ/η ενς κεντρικύ κρατικύ $ρέασε ανώτατ επίπεδ. Ε/άλλυ, είναι δεδµέν τι ε$ε/ής – και στ διηνεκές – η 2ρήση της σύγ-2ρνης τε2νλγίας θα απτελεί αναπσπαστ κµµάτι της διίκησης.

Σε δεύτερ στάδι, απαιτείται η κατάρτιση στρατηγικών επι2ειρησιακών σ2εδίων ανάΥπυργεί, πάνττε υπ τν κεντρικ έλεγ2 της πρτεινµενης ως άνω κεντρικής κυ6ερνητι-κής δµής (Υπυργείυ ή Γενικής Γραµµατείας Ηλεκτρνικής ∆ιίκησης), η ανα6άθµιση τυΣυµ6υλίυ Πληρ$ρικής σε Εθνικ Συµ6ύλι Ηλεκτρνικής ∆ιίκησης και η καθιέρωση ει-δικύ υπηρεσιακύ συµ6ύλυ πληρ$ρικής ανά Υπυργεί. Σε εκτέλεση τυ σ2εδιασµύαυτύ, θα πρέπει να καταρτιστεί και να διατεθεί, υπ µρ$ή εγκυκλίυ στυς αρµδίυς $-ρείς, ένας “δηγς εισαγωγής συστηµάτων ηλεκτρνικής διίκησης”, µε καταγεγραµµένες ε-πακρι6ώς τις γενικές αρ2ές και διαδικασίες για την εισαγωγή πληρ$ριακών συστηµάτων.

Περαιτέρω, απαιτείται µια συνλική απγρα$ή συστηµάτων και λγισµικύ, 2ι µν µεπστικά αλλά και µε πιτικά 2αρακτηριστικά, και παράλληλα η κατάρτιση ενς δεσµευτικύ“Πλαισίυ ∆ιαλειτυργικτητας” για την µαλπίηση της ρής των δεδµένων ανάµεσα σεσυστήµατα δια$ρετικής σ2εδίασης και γενεάς. Η δράση αυτή θα πρέπει να συµπληρωθεί µετην κατάρτιση ενς “2άρτη λκληρωµένης δια2είρισης της πληρ$ρίας”, πίς θα καθ-ρίOει, τσ τν τρπ εισαγωγής των δεδµένων (π.2. πιά υπηρεσία εισάγει στ κεντρικ σύ-στηµα τ νµατεπώνυµ τυ πλίτη, πιά την ηµερµηνία γέννησής τυ, πιά τν αριθµ ταυ-ττητάς τυ, και λες αυτές ι ενέργειες, πτε γίννται, µε πιν τρπ και απ τυς υπηρε-τύντες σε πιά ακρι6ώς ργανική θέση κατά περίπτωση), σ και τις διεπα$ές µετα/ύ των συ-στηµάτων των δια$ρων υπηρεσιών, µε τρπ ώστε τ κάθε δεδµέν να καταγρά$εται µνµια $ρά, απ µια και µναδική αρµδια υπηρεσία, αλλά να είναι καθλικά διαθέσιµ.

Γ. Πρσανατλισµς στα απτελέσµατα

Η εισαγωγή κάθε συστήµατς ηλεκτρνικής διίκησης θα πρέπει να συνδεύεται απ ειδι-κ λγισµικ, πυ θα έ2ει ως απκλειστικ σκπ τη διαρκή ενηµέρωση της διίκησης για τ α-πτέλεσµα της διικητικής δράσης. Έτσι, θα πρέπει να σ2εδιαστεί ειδικ πρτυπ Ηλεκτρνι-κής Πληρ$ρησης της διίκησης (Management Information System), και παράλληλα να κα-ταρτιστεί δεσµευτική δηγία (υπ µρ$ή υπυργικής απ$ασης, κατπιν 6ε6αίως σ2ετικήςνµθετικής διάτα/ης) κλιµακωτών διαδικασιών διικητικής πληρ$ρησης και ανάδρασηςαπ την πλευρά της διίκησης (escalations). ∆ηλαδή θα πρέπει, σε κάθε υπηρεσία 2ωριστά, λειτυργς κάθε 6αθµίδας της ιεραρ2ίας να λαµ6άνει σε πραγµατικ 2ρν δεδµένα για τηναπτελεσµατικτητα και την παραγωγικτητα τυ δυναµικύ στην περι2ή ευθύνης τυ, η κά-θε δε 6αθµίδα να έ2ει στη διάθεσή της λα εκείνα τα δεδµένα πυ κατά περίπτωση απαιτύ-νται για να α/ιλγήσει τ πρσωπικ και τις διαδικασίες, ώστε να είναι σε θέση να λά6ει τιςπλέν ενδεδειγµένες απ$άσεις.

Απ την άλλη πλευρά, τα ίδια τα συστήµατα θα πρέπει να α/ιλγύνται διαρκώς ως πρςτην απτελεσµατικτητά τυς 6άσει αντικειµενικών αλλά και υπκειµενικών δεδµένων, λ.2.


τσ διά της πληρ$ρησης της διίκησης µε 6άση τα αντικειµενικά πσστά λάθυς και α-στ2ιών (downtime) κατά κατηγρία συστηµάτων, σ και διά στατιστικής επε/εργασίας τωναπψεων και εντυπώσεων των τελικών 2ρηστών (δηµσίων λειτυργών και κινύ), µε παρα-µέτρυς πως λ.2. η ευκλία 2ρήσης, 2ρνς ε/ικείωσης, η “$ιλικτητα” τυ περι6άλλντςεργασίας κλπ.

∆. Βέλτιστη σ#έση κστυς – α*ίας

Η επιλγή των λύσεων σε διαδικασίες, λγισµικ και υπλγιστικά συστήµατα θα πρέπει ναγίνεται µε 6ασικ κριτήρι τη µέγιστη δυνατή απδτικτητα. Με δεδµέν τν, µέ2ρι σήµερατυλά2ιστ, πλύ µικρ κύκλ Oωής των λύσεων και συστηµάτων πληρ$ρικής, κρίσιµς πα-ράγντας πρέπει να είναι και η πρπτική διατήρησης υψηλής απδσης στ 2ρν. Τύτ ση-µαίνει τι πρέπει ι επιλεγµενες λύσεις και να διασ$αλίOυν τη συµ6αττητα µε παλαιά συ-στήµατα, αλλά και να παρέ2υν εγγυήσεις για την κατά τ δυνατ µέγιστη συµ6αττητα µε νέασυστήµατα, σε 6άθς 2ρνυ.

Απ την άλλη πλευρά, απαιτείται να γίνεται ικνµικά ρθλγική επιλγή των συστηµά-των, ώστε τ κράτς να µην επι6αρύνεται ικνµικά περισστερ απ σ πραγµατικά 2ρει-άOεται, αγράOντας συστήµατα ανώτερα των πραγµατικών αναγκών και απαιτήσεών τυ.Αυτή η 6ελτιστπίηση της σ2έσης κστυς – α/ίας (value for money) θα πρέπει διαρκώς να εί-ναι Oητύµεν, 2ι µν για την επιλγή των πληρ$ρικών λύσεων αλλά και για την α/ιπί-ηση των δυναττήτων τυς στ έπακρ. Έτσι, κατά τις πρκηρύ/εις των έργων πληρ$ρικής,και ιδίως σε ,τι α$ρά την πρµήθεια υπλγιστικών συστηµάτων (hardware), δε θα πρέπει ναεπιλέγνται πωσδήπτε ι εκάσττε κρυ$αίες τε2νλγικά λύσεις (state of the art), αλλά ε-κείνες πυ διασ$αλίOυν δια2ρνικά τη µέγιστη απδση σε σ2έση µε τ κστς τυς.

Πρκειµένυ να επιτευ2θύν ικνµίες κλίµακς στν τµέα αυτν, ενδεδειγµένες ενέρ-γειες απτελύν ενιαίς σ2εδιασµς για την $ωνητική και ηλεκτρνική πληρ$ρηση, η δια-µρ$ωση κατάλληλυ θεσµικύ νµικύ πλαισίυ για τις Συµ$ωνίες Επιπέδυ Παρε2µένωνΥπηρεσιών (Service Level Agreements), η ευρύτατη 2ρήση της τε2νλγίας τυ διαδικτύυ(web technology) ακµα και σε λγισµικ πυ δεν πρρίOεται για 2ρήση στ διαδίκτυ, καθώςκαι τ ενιαί περι6άλλν 2ρηστών (common user interface) στα πλαίσια εκάστυ $ρέα, ανε-/αρτήτως ειδικτητας και καθηκντων, για λα τα επίπεδα και τυς τµείς.

Ε. Ασάλεια

Η διασ$άλιση της ακεραιτητας τυ συνλυ των λγισµικών λύσεων, και ακµη περισσ-τερ, των 6άσεων δεδµένων, θα πρέπει να απτελεί ύψιστη πρτεραιτητα κατά τη 2άρα/ητης στρατηγικής. Η διασ$άλιση των δεδµένων, τσ απ εκύσιες ε/ωτερικές παρεµ6άσεις,σ και απ αστ2ίες των συστηµάτων, απτελεί στ2 πυ απαιτεί πρ6ληµατισµς για τκστς των 6έλτιστων λύσεων να έλθει σε δεύτερη µίρα, σε σ2έση µε την επάρκειά τυς στ θέ-µα της ασ$άλειας.

Σε επίπεδ καθηµεριντητας, την πρώτη πρτεραιτητα στν τµέα αυτν απτελεί η κα-θιέρωση ενς ενιαίυ Κώδικα ρήσης των υπλγιστικών συστηµάτων στη δηµσια διίκηση,πυ θα καθρίOει, µετα/ύ άλλων, σε πιές περιπτώσεις, µε πιν ακρι6ώς τρπ και απ πι-υς, ειδικά εντεταλµένυς υπαλλήλυς, επιτρέπεται η εισαγωγή και ε/αγωγή δεδµένων πρςκαι απ τα υπλγιστικά συστήµατα τυ δηµσίυ. Επίσης, απαιτείται ανασ2εδιασµς, απµηδενική 6άση, των επιπέδων πρσ6ασης στα δεδµένα ανά υπηρεσία και $ρέα, απλυτςέλεγ2ς (logging και real time automated monitoring) της διά2υσης της πληρ$ρίας απ κε-


ντρικά υσυστήµατα δια2είρισης της ρής, αλλά και η θεσµθέτηση ενς ενιαίυ συστήµατς ει-σαγωγής δεδµένων (data entry).

ΣΤ. Α*ιπιστία

Η α/ιπιστία πρέπει να είναι τ κύρι κριτήρι επιλγής µετα/ύ ισδύναµων, κατά τα λι-πά, λύσεων και συστηµάτων. Και τύτ διτι, σε ,τι α$ρά τα µη2ανήµατα (hardware), θαπρέπει να λη$θεί υπψη πως πρρίOνται για δηµσια 2ρήση και πλύωρη λειτυργία, κατάκαννα υπ την ευθύνη 2ρηστών 2αµηλής ε/ειδίκευσης.

Απ την άλλη πλευρά, τ λγισµικ θα πρέπει να παρέ2ει τις µέγιστες δυνατές εγγυήσειςσταθερτητας υπ πιεσδήπτε συνθήκες $ρτυ εργασίας. ∆ράσεις πρς την κατεύθυνσηαυτή απτελύν καθρισµς πρδιαγρα$ών των υπστηρικτικών υπδµών, καθώς και ηδηµιυργία ειδικών µη2ανισµών δια2είρισης κρίσεων πυ α$ρύν τα συστήµατα ηλεκτρνι-κής διίκησης.

0. Αυτελτίωση των συστηµάτων – διαρκής πρσαρµστικτητα και ευελι*ία

Θεµέλις λίθς της επιτυ2ίας κάθε εγ2ειρήµατς στ διηνεκές είναι η δυναττητά τυ να6ελτιώνεται απ τα σ$άλµατα και τις ανεπάρκειες πυ τυ2ν εκδηλώννται στην πρεία. Αυ-τ πρϋπθέτει, ιδίως σε επίπεδ λύσεων λγισµικύ, ειδικά σ2εδιασµέν κεντρικά σύστηµααυτµατης καταγρα$ής πρ6ληµάτων λειτυργικτητας και α/ιλγησής τυς, καθώς και θε-σµθετηµένες διαδικασίες διρθωτικών παρεµ6άσεων. Επίσης, θα πρέπει 2ι απλώς να είναιδυνατή, αλλά να πρωθείται συστηµατικά η ανάδραση (feedback) απ την πλευρά των τελικών2ρηστών, µε 6άση τις παρατηρήσεις και υπδεί/εις των πίων ειδική κατά περίπτωση µάδαθα ε/ελίσσει διαρκώς τα συστήµατα, ώστε να υπάρ2ει διαρκής έλεγ2ς της πιτητας και δια-τήρηση της α/ιπιστίας σε υψηλά επίπεδα.

Η. Πρώθηση της καιντµίας

καθριστικτερς παράγντας ανάπτυ/ης, τσ στν ιδιωτικ σ και στ δηµσι τ-µέα, συστατικς παράγντας της ίδιας της έννιας της ηλεκτρνικής δίκησης και έννια σύµ-$υτη και µε αυτήν ακµη την έννια της πρδυ, είναι η καιντµία. Ωστσ, η πρώθηση τηςκαιντµίας στη 2ώρα µας δυστυ2ώς δεν απτελεί δια2ρνικά κεντρική πλιτική επιλγή, θατλµύσε δε να πει κανείς, ύτε καν δευτερεύυσα πλτική επιλγή, σε 6αθµ πυ σπάνια γί-νεται ανα$ρά σε αυτήν και ακµη σπανιτερα αναλαµ6άννται υσιαστικές πρωτ6υλίες.

Η θέση στ συγκεκριµέν Oήτηµα, σε αντίθεση ίσως µε τ ύ$ς της υπλιπης εισήγησης, εί-ναι απλυτη και διατυπώνεται κατηγρηµατικά: ∆εν πρκειται να α/ιπιηθύν παρά ελά2ι-στες απ τις δυναττητες πυ πρσ$έρει στη διίκηση η σύγ2ρνη τε2νλγία, και δεν πρκει-ται να έ2υµε πραγµατικά πρσαρµσµένα συστήµατα στις ανάγκες της 2ώρας, αν δεν υπ-στηρι2θεί η έρευνα και η ανάπτυ/η της καιντµίας, τσ στν ακαδηµαϊκ 2ώρ, σ και στνιδιωτικ τµέα.

Ως πρς την πρώτη διάσταση, είναι ανάγκη να πρωθηθύν και να 2ρηµατδτηθύν διε-πιστηµνικές έρευνες και ειδικά ερευνητικά πργράµµατα, στα πία θα συµµετέ2υν επιστή-µνες απ τη διικητική επιστήµη, την πληρ$ρική, τις τηλεπικινωνίες, τη στατιστική, τη ν-µική, την κινωνιλγία, ενδε2µένως και απ άλλα επιστηµνικά πεδία πυ κατά περίπτωσηθα κριθεί απαραίτητ. Έτσι, η συOήτηση για την ηλεκτρνική διίκηση θα $ύγει απ τα σηµε-ρινά ρια, τα πία, ως επί τ πλείστν, καθρίOνται απ την αγρά µε 6άση τα σα είναι σεθέση να πρσ$έρυν ι υ$ιστάµενες εταιρείες πληρ$ρικής, και θα επεκταθεί σε νέυς τµείςαναOήτησης και καιντµων ε$αρµγών.


Πρσ$ρ έδα$ς, απ την άλλη πλευρά, για την επι6ρά6ευση της καιντµυ δηµιυρ-γίας στν ιδιωτικ τµέα, 2ι µως και µναδικ, µπρύν να απτελέσυν ι δηµσιι διαγω-νισµί πρµήθειας λκληρωµένων λύσεων πληρ$ρικής.

Πι συγκεκριµένα, σήµερα ι δηµσιες πρµήθειες για την ανάπτυ/η συστηµάτων και τηνπαρ2ή υπηρεσιών πυ έ2υν άµεση συνά$εια µε την ηλεκτρνική διίκηση κρίννται κατάκαννα µε τ σύστηµα της συµ$ερτερης πρσ$ράς, σύµ$ωνα τ πί ι υπ6αλλµενεςπρσ$ρές κατατάσσνται µε 6άση τη σ2έση τε2νικής αρτιτητας – κστυς, ενίτε δε και µετ σύστηµα της ικνµικτερης πρσ$ράς. Αυτ πυ γίνεται συνήθως, απ την πλευρά τωνπρσ$ερυσών εταιρειών, είναι να πρτείνυν έτιµες λύσεις λγισµικύ πυ καλύπτυν τις ε-λά2ιστες απαιτήσεις τυ εκάσττε διαγωνισµύ και ανταγωνισµς να µετα$έρεται στ πεδίτης ικνµικής πρσ$ράς. Τα δε κριτήρια της α/ιλγησης της τε2νικής πρσ$ράς πτέδεν περιλαµ6άνυν την καιντµία (λ.2. κριτήρια συνήθως απτελύν η σύνθεση της µάδαςέργυ, η πρηγύµενη εµπειρία τυ πρσ$έρντς, τ 2ρνδιάγραµµα υλπίησης, η µεθ-δλγία κλπ). Τ απτέλεσµα είναι τι τ κράτς κατά καννα πρµηθεύεται τν ελά2ιστ κι-ν παρανµαστή σε επίπεδ τε2νλγίας και λύσεων. Απ την άλλη πλευρά, καθώς η ανάπτυ-/η καιντµων λύσεων απαιτεί σ6αρή δέσµευση πρων, η πρώθηση της καιντµίας 2ι µ-ν δεν πρσ$έρει στις εταιρείες κάπι πλενέκτηµα, αλλά και τις καθιστά λιγτερ ανταγωνι-στικές.

Αν, µως, απ$ασιστεί να επι6ρα6ευθεί η καιντµς δηµιυργία, διά της αναγρευσηςλ.2. της καιντµίας σε τρίτ κριτήρι της α/ιλγησης (τε2νική πρσ$ρά – τιµή – καιντ-µία), ή αν έστω καταστεί αναπσπαστ µέρς της τε2νικής πρσ$ράς, τ κράτς πλέν δίνειτ έναυσµα για την εν µέρει µετατπιση τυ ανταγωνισµύ στ πεδί της καιντµίας, της έ-ρευνας και της ανάπτυ/ης.

Επίλγς

Ητα2ύτητα µε την πία ε/ελίσσνται τα γεγντα στν τµέα της σύγ2ρνης τε2νλγίας,γενικτερα, αλλά και στν τµέα της ηλεκτρνικής διίκησης, ειδικτερα, επι6άλλει κατ’

αρ2ήν την επισήµανση πως, πριν αρ2ίσει να γρά$εται η παρύσα εισήγηση, πρς τα τέλη τυ2004, αµέσως µετά την έκδση της ανακίνωσης για τη διε/αγωγή τυ πρώτυ Συνεδρίυ ∆ιι-κητικών Επιστηµ'νων, µελετήθηκαν διε/δικά, α/ιλγήθηκαν και λή$θηκαν υπψη µια σει-ρά απ πηγές, πως η λευκή ίλς για την Κινωνία της Πληρ$ρίας (2002, µε τίτλ “η Ελλά-δα στην Κινωνία της Πληρ$ρίας: στρατηγική και δράσεις”), τ επι2ειρησιακ σ2έδι καισ2έδι δράσης τυ ΥΠ.ΕΣ.∆.∆.Α. για έντα/η στ επι2ειρησιακ πργραµµα “Κινωνία τηςΠληρ$ρίας”, τα πργράµµατα “ΠΛΙΤΕΙΑ” (Ν. 2880/2001), “ΑΡΙΑ∆ΝΗ” και“ΣΥΕΥΙΣ”, τ πλαίσι λειτυργίας τυ 1564 (πρώην 1464, Τηλε$ωνικ Κέντρ Ε/υπηρέτη-σης Πλιτών), τυ 1502 (Κέντρ Τηλε$ωνικής ∆ιεκπεραίωσης Αιτήσεων), των Κέντρων Ε/υ-πηρέτησης Πλιτών (Κ.Ε.Π.) και τυ δικτύυ “Αθήνα – ‘195’” (Σύστηµα Ε/υπηρέτησης Πλι-τών τυ ∆ήµυ Αθηναίων), τ σύνλ των εισηγήσεων στις συνεδριάσεις τυ Συµ6υλίυ Πλη-ρ$ρικής, τ πλαίσι λειτυργίας τυ Συµ6υλίυ καθώς και συγκριτικές µελέτες τυ Εθνι-κύ Κέντρυ ∆ηµσιας ∆ιίκησης.

Επίσης, επισκπήθηκαν και λή$θηκαν υπψη, η Απ$αση τυ Συµ6υλίυ της Ε.Ε. γιατην Κινωνία της Πληρ$ρίας (98/253/ΕΚ), ι αρ2ές καθδήγησης τυ ..Σ.Α. “για πετυ-2ηµένη ηλεκτρνική διίκηση”, τ “πλαίσι ανάλυσης και µεθδλγίας” τυ ίδιυ ργανι-σµύ, τα συµπεράσµατα συµπσίων πυ πραγµατπίησε ργανισµς στν τµέα της ηλε-κτρνικής διίκησης κατά την περίδ 2002-2004, τ “e-government project” και η απτίµησηαπ τν ..Σ.Α. τυ συστήµατς ηλεκτρνικής διίκησης της Φινλανδίας.



Καθώς η έρευνα επεκτάθηκε σε πι ε/ειδικευµένα θέµατα, µελετήθηκε τ Πλαίσι ∆ιαλει-τυργικτητας Ηλεκτρνικής ∆ιίκησης (e-GIF) της Μεγάλης Βρετανίας, τ στρατηγικ σ2έ-δι των Η.Π.Α. για την ηλεκτρνική διίκηση, η Εθνική Έρευνα για τις Νέες Τε2νλγίες καιτην Κινωνία της Πληρ$ρίας (ΥΠ.ΕΘ.. 2002), η παγκσµια έρευνα τυ ΠανεπιστηµίυRUTGERS (New Jersey) για την ηλεκτρνική διίκηση στην αυτδιίκηση (2002), καθώς καισυνεδριακές παρυσιάσεις και case studies ιδιωτικών επι2ειρήσεων, ελληνικών και πλυεθνι-κών, πυ ειδικεύνται σε λύσεις ηλεκτρνικής διίκησης.

pσ πρ2ωρύσε 2ρνς πρς τ Συνέδρι, η ανάγκη τεκµηρίωσης των εκτιθέµενων α-πψεων επέ6αλε να λη$θύν υπψη και άλλα στι2εία, τα πία ήταν πρ$ανώς εκτς της ε-γκεκριµένης και υπ6ληθείσας περίληψης, πως τ σύνλ των ανακινώσεων της νέας κυ-6έρνησης, τσ για τ θεσµ των Κ.Ε.Π., σ και, γενικτερα, για την ηλεκτρνική διίκηση, ηαναµρ$ωση τυ πργράµµατς “ΠΛΙΤΕΙΑ – Η ΕΠΑΝΙ∆ΡΥΣΗ ΤΗΣ ∆ΗΜΣΙΑΣ∆ΙΙΚΗΣΗΣ” για την τριετία 2005-2007 (Μάρτις 2005), άρθρα στν τύπ κλπ.

Ωστσ, παρά την πρσπάθεια πυ κατα6λήθηκε, δεν κατέστη δυνατ η παρύσα, τελικήεισήγηση, να είναι, κατά τ 2ρν υπ6λής πρς δηµσίευση, σ επίκαιρη θα έπρεπε και ή-ταν ε/ αρ2ής επιθυµητ. Έτσι, σηµαντικά γεγντα πυ συνέ6ησαν µετά την κατάρτιση τυ6ασικύ κρµύ της εισήγησης, πως η αλλαγή της στρατηγικής της Ε.Ε. για την ηλεκτρνικήδιίκηση, πυ πέρασε απ τ “e-Europe2005 / e-Government 2005” στ “i2010”, η σύσταση ε-πιτρπής για τν καθρισµ της στρατηγικής και την ανάπτυ/η της πληρ$ρικής στΥΠ.ΕΣ.∆.∆.Α., η σύσταση στ ίδι Υπυργεί τυ Συµ6υλίυ Ηλεκτρνικής ∆ιακυ6έρνησης,καθώς και της ειδικής υπηρεσίας συντνισµύ και ε$αρµγής των έργων ηλεκτρνικής διί-κησης, τ Πργραµµα “ΘΗΣΕΑΣ” κ.α., δεν µπρεσαν να α/ιλγηθύν και να συνεκτιµη-θύν.

Η αδυναµία, µως, αυτή απτελεί περισστερ λγ αισιδ/ίας παρά απγήτευσης, κα-θώς καταδεικνύει την ύπαρ/η σηµαντικής δυναµικής και τα2είας ε/έλι/ης στ πραγµατευµε-ν Oήτηµα. Άλλωστε, δεν πρέπει να /ε2νύµε τι η 2άρα/η στρατηγικής δεν είναι παρά η αρ2ήτης πρείας. ∆ιτι, ακµη κι ταν καταλή/υµε στην πρώτη διαµρ$ωση µιας ενιαίας στρατη-γικής, µέ2ρι και την εµ$άνιση των πρώτων ρατών απτελεσµάτων στη 6ελτίωση της ε/υπη-ρέτησης τυ πλίτη 2ρειάOνται τυλά2ιστ δυ έως και παραπάνω απ τρία 2ρνια σ6αρήςκαι συντνισµένης πρσπάθειας, ενώ παράλληλα θα πρέπει να αντιµετωπίOνται νέες πρ-κλήσεις, πως είναι σήµερα η πρκληση της διατµεακής / διακυ6ερνητικής παρ2ής υπηρε-σιών ηλεκτρνικής διακυ6έρνησης (government to government ή “G2G”).

Ακµη κι ταν $τάσυµε, µως, να έ2υµε υλπιήσει τυς πρώτυς στ2υς, και πάλι θαείµαστε µν στην αρ2ή της πραγµατικά αέναης πρείας απτίµησης, τρππίησης των στ-2ων, αµ$ισ6ήτησης και επανασ2εδιασµύ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Gerstner, Jr., Louis V. (2002). Who Says Elephants Can’t Dance?2. Ενδεικτικά, λ. Azar Gat, The Development of Military Thought: The Nineteenth Century (1992),

Michael Howard (συλ. έργ) The Theory and Practice of War (1965), Peter Paret (συλ. έργ) Makers ofModern Strategy: From Machiavelli to the Nuclear Age (1986)

3. Αν ' ι η πρώτη, σίγυρα πάντως η σηµαντικ'τερη απ' τις πρώτες µελέτες πυ επε είρησαν να εντά-bυν τη συστηµατική αbιπίηση της πληρ+ρικής στην ευρύτερη πρληµατική για τη διικητικήµεταρρύθµιση στην Ελλάδα, είναι η “Έκθεση για τ πρ'γραµµα 1988-1992” τυ Κέντρυ Πργραµ-µατισµύ και "ικνµικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Βλ. Α. Μακρυδηµήτρη, Ν. Μι αλ'πυλυ, Εκθέσειςεµπειργνωµ'νων για τη δηµ'σια διίκηση 1950-1998 (2000), εκδ. Παπαgήση

4. Συνέντευbη στ δικτυακ' τ'π τυ πργράµµατς ∆ικτυωθείτε (http://www.go-online.gr/ebusiness/specials/article.html?article_id=1519)

5. Βλ. Αλέbανδρυ Γ. Ψυ γιύ Ηλεκτρνική διακυέρνηση και διικητική µεταρρύθµιση: Yπαρκτ'ς κίνδυνς περιθωριπίησης ατ'µων πυ δεν έ υν πρ'σαση (Καθηµερινή της Κυριακής, ηλεκτρ-νικ' αρ εί στη διεύθυνση www.kathimerini.gr).

6. " γρά+ων εί ε την τύ η να συµµετέ ει στην ιδιωτική µελετητική µάδα της KΑΠΑ Research Α.Ε. πυσ εδίασε, υλπίησε και διίκησε πιλτικά τα πρώτα τηλε+ωνικά κέντρα εbυπηρέτησης πλιτών, πυιδρύθηκαν τ 2000 (“1464” Αθήνας, Θεσσαλνίκης και Ηρακλείυ Κρήτης), τα πρώτα Κ.Ε.Π. της ώ-ρας, πυ ιδρύθηκαν τ 2001 (Κ.Ε.Π. πλ. Συντάγµατς στην Αθήνα, πλ. Αρισττέλυς στη Θεσσαλ-νίκη και Πειραιά), τ πρώτ λκληρωµέν δηµτικ' σύστηµα εbυπηρέτησης πλιτών (∆ίκτυ “Αθή-να - 195”, 2004), καθώς και τ πρώτ Κ.Ε.Π. αλλδαπών (∆ήµς Αθηναίων, 2005). "ι περισσ'τερεςαπ' τις θέσεις πυ ανα+έρνται στην παρύσα εισήγηση πρκύπτυν απ' τη εµειρία πυ απκµί-σθηκε στα πλαίσια αυτής της ενασ 'λησης, καθώς µέσω των δµών αυτών δκιµάστηκε στην πράbητ σύνλ της θεωρίας για την ηλεκτρνική διίκηση.


Documents

Στρατηγική Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης - Περιοδικό Διοικητική Ενημέρωση - Κ ΠΑΡΙΣΣΗΣ 2004