7
Δημοσιεύτηκε στο medΝutrition ( http://www.mednutrition.gr) Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και των κυττάρων του αίματος. H χορήγηση συμπληρώματος β-καροτένιου μειώνει την δραστικότητα της υπεροξειδικής δισμουτάσης στα λευκά αιμοσφαίρια και την συγκέντρωση της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης στον ορό αίματος σε ανθρώπους. Εισαγωγή Τα καροτενοειδή, είναι μια κατηγορία φυσικών χρωστικών ευρύτατα διαδεδομένες στα φυτά, των οποίων το χρώμα κυμαίνεται μεταξύ κίτρινου και κόκκινου. Αρκετές έρευνες έχουν αναγνωρίσει τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες τους. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η κατανάλωση καροτενοειδών από φρούτα και λαχανικά συνδέεται με πρόληψη από διάφορες χρόνιες ασθένειες [1,5]. Ειδικότερα, με την κατανάλωση β-καροτένιου μέσω διατροφής, φάνηκε ο κίνδυνος προσβολής του πληθυσμού από καρδιαγγειακές ασθένειες, εμφράγματα και μερικές μορφές καρκίνου να είναι κατά πολύ μειωμένος [4-8]. Η σχέση του β-καροτένιου με την πρόληψη ασθενειών και ο ρόλος του ως αντιοξειδωτικό, αύξησε το καταναλωτικό ενδιαφέρον για συμπληρώματα β-καροτένιου. Οι απόψεις για την χρήση και τις επιδράσεις του β-καροτένιου ως συμπλήρωμα διατροφής διίστανται. Πλέον, στις έρευνες που έχουν διεξαχθεί πάνω στην χρήση συμπληρωμάτων β-καροτένιου και έδειξαν ευεργετικά αποτελέσματα για τον ανθρώπινο οργανισμό, ήρθαν πλέον να προστεθούν και εκείνες που είτε δεν έδειξαν κάποιο όφελος είτε έδειξαν τοξικές παρενέργειες. Η Woman’s Health Study, μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή έρευνα μελέτησε την επίδραση καθημερινής πρόσληψης 50 mg β-καροτένιου ή της placebo δόσης σε 39.876 ηλικίας 45 ετών και άνω σε σχέση με καρκίνο και καρδιαγγειακές ασθένειες [9]. Καμία στατιστικά σημαντική διαφορά δεν προέκυψε σε σχέση με την εμφάνιση των νόσων αυτών ή θνησιμότητας εξαιτίας τους κατά την διάρκεια των δυο χρόνων της έρευνας. Σε αντίθεση με την έλλειψη ευεργετικών επιδράσεων σε έρευνες σε υγιείς πληθυσμούς [10], τα αποτελέσματα κάποιων άλλων μελετών παρέμβασης με συμπλήρωμα β-καροτένιου σε άτομα, που βρίσκονταν σε αυξημένο κίνδυνο για να νοσήσουν από κάποια μορφή καρκίνο, έδειξαν αυξημένη θνησιμότητα. Συγκεκριμένα, η beta-Carotene and Retinol Efficacy Trial (Omenn et al., 1993) μελέτησε την καθημερινή επίδραση συμπληρώματος 30 mg β-καροτένιου και 25000 Ι.U. ρετινόλης ή placebo δόσης σε 18.314 άντρες και γυναίκες που είτε ήταν καπνιστές είτε ήταν εκτεθειμένοι σε αμίαντο [11]. Τα αποτελέσματα ήταν 17% αυξημένος ρυθμός θνησιμότητας και 28% υψηλότερο ποσοστό επιπολασμού καρκίνου του πνεύμονα στην ομάδα των ατόμων που δόθηκαν τα συμπληρώματα σε σχέση με την ομάδα που δόθηκαν placebo. Άλλη μια σημαντική έρευνα ήταν η Alpha-Tocopherol, Beta-Carotene trial (1994) κατά την οποία χορηγήθηκε καθημερινά σε 29.133 άντρες καπνιστές ηλικίας μεταξύ 58 έως 76, 20 mg β-καροτένιου ή placebo δόση για τουλάχιστον 5 χρόνια [12]. Τα αποτελέσματα ήταν μια αύξηση 18% σε καρκίνο του πνεύμονα, 23% αύξηση σε καρκίνο του στόμαχου και 8% στην συνολική θνησιμότητα. Τα αντικρουόμενα αποτελέσματα όλων των επιδημιολογικών μελετών και των μελετών παρέμβασης οδήγησαν σε διεξαγωγή νέων ερευνών, που μελετούν τις επιδράσεις συμπληρωμάτων β-καροτένιου σε εκείνες τις κυτταρικές λειτουργίες που είναι απαραίτητες για την πρόληψη ασθενειών, έτσι ώστε να γίνει καλύτερη διερεύνηση και κατανόηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των συμπληρωμάτων β-καροτένιου. Μια τέτοια έρευνα διεξήχθη από τους Carla R. McGill, Nancy R. Green, Margaret C. Meadows, Sareen S. Gropper. Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθούν οι επιδράσεις της χορήγησης συμπληρώματος β-καροτένιου στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και τ... http://www.mednutrition.gr/print/1178 1 of 5 02/08/2013 17:07

Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

  • Upload
    tmanos

  • View
    24

  • Download
    4

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Τα συμπληρώματα διατροφής από συνθετικές βιταμίνες πολλές φορές είναι επιζήμια για την υγεία χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το β-καροτένιο και η βιταμίνη Ε.Τα Συμπληρώματα Διατροφής της Ελληνικής Εταιρείας Πρόληψης Υγείας και Περιβάλλοντος Vitamelia δεν είναι συνθετικές βιταμίνες ή χημικές ουσίες, αλλά συμπυκνωμένες φυσικές τροφές σε αφυδατωμένη μορφή, η οποίες είναι εξαρχής πολύ πλούσιες σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, ενζυμα κλπ. Τέτοιες υπέρ-τροφές είναι το γνωστό σε όλους υπποφαές, η Ελληνική Μαστίχα, το Φύκος Spirulina κλπ.

Citation preview

Page 1: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

Δημοσιεύτηκε στο medΝutrition (http://www.mednutrition.gr)

Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα τουορού και των κυττάρων του αίματος.H χορήγηση συμπληρώματος β-καροτένιου μειώνει την δραστικότητα της υπεροξειδικής δισμουτάσηςστα λευκά αιμοσφαίρια και την συγκέντρωση της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης στον ορό αίματοςσε ανθρώπους.

ΕισαγωγήΤα καροτενοειδή, είναι μια κατηγορία φυσικών χρωστικών ευρύτατα διαδεδομένες στα φυτά, τωνοποίων το χρώμα κυμαίνεται μεταξύ κίτρινου και κόκκινου. Αρκετές έρευνες έχουν αναγνωρίσει τιςαντιοξειδωτικές ιδιότητες τους. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η κατανάλωσηκαροτενοειδών από φρούτα και λαχανικά συνδέεται με πρόληψη από διάφορες χρόνιες ασθένειες[1,5]. Ειδικότερα, με την κατανάλωση β-καροτένιου μέσω διατροφής, φάνηκε ο κίνδυνος προσβολήςτου πληθυσμού από καρδιαγγειακές ασθένειες, εμφράγματα και μερικές μορφές καρκίνου να είναικατά πολύ μειωμένος [4-8]. Η σχέση του β-καροτένιου με την πρόληψη ασθενειών και ο ρόλος του ωςαντιοξειδωτικό, αύξησε το καταναλωτικό ενδιαφέρον για συμπληρώματα β-καροτένιου.

Οι απόψεις για την χρήση και τις επιδράσεις του β-καροτένιου ως συμπλήρωμα διατροφής διίστανται.Πλέον, στις έρευνες που έχουν διεξαχθεί πάνω στην χρήση συμπληρωμάτων β-καροτένιου και έδειξανευεργετικά αποτελέσματα για τον ανθρώπινο οργανισμό, ήρθαν πλέον να προστεθούν και εκείνεςπου είτε δεν έδειξαν κάποιο όφελος είτε έδειξαν τοξικές παρενέργειες. Η Woman’s Health Study, μιατυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή έρευνα μελέτησε την επίδραση καθημερινής πρόσληψης 50 mgβ-καροτένιου ή της placebo δόσης σε 39.876 ηλικίας 45 ετών και άνω σε σχέση με καρκίνο καικαρδιαγγειακές ασθένειες [9]. Καμία στατιστικά σημαντική διαφορά δεν προέκυψε σε σχέση με τηνεμφάνιση των νόσων αυτών ή θνησιμότητας εξαιτίας τους κατά την διάρκεια των δυο χρόνων τηςέρευνας.

Σε αντίθεση με την έλλειψη ευεργετικών επιδράσεων σε έρευνες σε υγιείς πληθυσμούς [10], τααποτελέσματα κάποιων άλλων μελετών παρέμβασης με συμπλήρωμα β-καροτένιου σε άτομα, πουβρίσκονταν σε αυξημένο κίνδυνο για να νοσήσουν από κάποια μορφή καρκίνο, έδειξαν αυξημένηθνησιμότητα. Συγκεκριμένα, η beta-Carotene and Retinol Efficacy Trial (Omenn et al., 1993) μελέτησετην καθημερινή επίδραση συμπληρώματος 30 mg β-καροτένιου και 25000 Ι.U. ρετινόλης ή placeboδόσης σε 18.314 άντρες και γυναίκες που είτε ήταν καπνιστές είτε ήταν εκτεθειμένοι σε αμίαντο [11].Τα αποτελέσματα ήταν 17% αυξημένος ρυθμός θνησιμότητας και 28% υψηλότερο ποσοστόεπιπολασμού καρκίνου του πνεύμονα στην ομάδα των ατόμων που δόθηκαν τα συμπληρώματα σεσχέση με την ομάδα που δόθηκαν placebo. Άλλη μια σημαντική έρευνα ήταν η Alpha-Tocopherol,Beta-Carotene trial (1994) κατά την οποία χορηγήθηκε καθημερινά σε 29.133 άντρες καπνιστέςηλικίας μεταξύ 58 έως 76, 20 mg β-καροτένιου ή placebo δόση για τουλάχιστον 5 χρόνια [12]. Τααποτελέσματα ήταν μια αύξηση 18% σε καρκίνο του πνεύμονα, 23% αύξηση σε καρκίνο τουστόμαχου και 8% στην συνολική θνησιμότητα.

Τα αντικρουόμενα αποτελέσματα όλων των επιδημιολογικών μελετών και των μελετών παρέμβασηςοδήγησαν σε διεξαγωγή νέων ερευνών, που μελετούν τις επιδράσεις συμπληρωμάτων β-καροτένιουσε εκείνες τις κυτταρικές λειτουργίες που είναι απαραίτητες για την πρόληψη ασθενειών, έτσι ώστε ναγίνει καλύτερη διερεύνηση και κατανόηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας τωνσυμπληρωμάτων β-καροτένιου. Μια τέτοια έρευνα διεξήχθη από τους Carla R. McGill, Nancy R.Green, Margaret C. Meadows, Sareen S. Gropper. Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθούν οιεπιδράσεις της χορήγησης συμπληρώματος β-καροτένιου στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και

Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και τ... http://www.mednutrition.gr/print/1178

1 of 5 02/08/2013 17:07

Page 2: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

των κυττάρων του αίματος και στην συγκέντρωση του σεληνίου σε υγιείς ενήλικες. Το σελήνιο, ένασημαντικό ιχνοστοιχείο, λειτουργεί σαν συστατικό της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης (ήυπεροξειδάσης της γλουταθειόνης), που μαζί με την υπεροξειδική δισμουτάση, την καταλάση και τηνμυελοϋπεροξειδάση αποτελούν το αντιοξειδωτικό αμυντικό σύστημα του οργανισμού.

Σχεδιασμός έρευναςΣτην συγκεκριμένη έρευνα εξετάστηκαν 22 άντρες και γυναίκες, ηλικίας μεταξύ 21 και 45 ετών. Στοδείγμα επιλέχτηκαν άτομα τα οποία δεν διέτρεχαν κάποια σοβαρή λοίμωξη, ήταν μη καπνιστές και οιγυναίκες που συμμετείχαν δεν βρίσκονταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης. Στην αρχική ημέρα τηςέρευνας (baseline) συλλέχθηκαν πληροφορίες για την διατροφική αξιολόγηση των συμμετασχόντωνκαι πάρθηκε δείγμα αίματος. Στην συνέχεια έγινε καθημερινή χορήγηση συμπληρώματοςβ-καροτένιου, δόσης 30 mg, για 60 ημέρες.

Η διατροφική αξιολόγηση έγινε μέσω ερωτηματολογίων συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων [13](υπολογίστηκαν κυρίως τα ισοδύναμα φρούτων και λαχανικών που καταναλώνονταν καθημερινά) ενώσυγχρόνως δόθηκαν οδηγίες για την διατήρηση των ίδιων διατροφικών συνηθειών και κατά τηνδιάρκεια της έρευνας. Η συλλογή δειγμάτων του αίματος έγιναν κατά την ημέρα 0 (baseline) πριν τηνχορήγηση συμπληρώματος και στην 10η, 20η, 30η και 60η ημέρα της χορήγησης συμπληρώματος.

H ανάλυση της υπεροξειδικής δισμουτάσης στα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια έγινεφασματοφωτομετρικά. Η ανάλυση της δραστικότητας της καταλάσης στα ερυθρά και λευκάαιμοσφαίρια βασίστηκε στην μέθοδο της Aebi [14]. Για την ανάλυση του πλάσματος σε καροτενοειδή,τα δείγματα πλάσματος τα οποία προστατεύτηκαν από υπεριώδης ακτινοβολία και αναλύθηκανσύμφωνα με την μέθοδο του Thompson [15].

Σχετικά με την στατιστική ανάλυση, τα δεδομένα αναλύθηκαν μέσω των στατιστικών προγραμμάτωνSAS και Instat. Οι διαφορές μεταξύ baseline και των δειγμάτων τα οποία πάρθηκαν μετά την παροχήσυμπληρωμάτων συγκρίθηκαν με ANOVA και με post-Hoc Test. Η στατιστική σημαντικότηταορίστηκε για p<0,05 και τα αποτελέσματα εκφράστηκαν ως μέση τιμή±τυπικό σφάλμα (Mean ± SEM).

Αποτελέσματα

Από τα 22 άτομα που ξεκίνησαν στην έρευνα, 2 άτομα δεν ολοκλήρωσαν το πρωτόκολλο για λόγουςυγείας. Το μέσο ύψος των συμμετεχόντων ήταν 1,72±0,09m και 71,8±14,4 kgr. Η μέση καθημερινήπρόσληψη των φρούτων ήταν 1.28±0,75 ισοδύναμα και των λαχανικών 1,98±0,75. Παρενέργειεςαναφέρθηκαν από το 30% των συμμετασχόντων, οι οποίες ήταν κυρίως γαστρεντερικές διαταραχές.

Οι συγκεντρώσεις β-καροτένιου στο πλάσμα του αίματος φαίνονται στον πίνακα 1. Όσο αφορά τοφύλλο δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ αυτών κατά την ημέρα 0 (baseline). Ακόμη δενυπήρξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δυο φύλλα και κατά την διάρκεια χορήγησηςτων συμπληρωμάτων με εξαίρεση την 10η ημέρα όπου οι γυναίκες είχαν στατιστικά σημαντικάαυξημένο επίπεδο β-καροτένιου σε σχέση με τους άνδρες. Τέλος, η συγκέντρωση β-καροτένιου στοπλάσμα αυξήθηκε στατιστικά σημαντικά την 10η, την 30η και την 60η ημέρα σε σχέση με την ημέρα 0ενώ η αύξηση από την 30η στην 60η ημέρα δεν θεωρήθηκε στατιστικά σημαντική.Η δραστικότητα υπεροξειδικής δισμουτάσης στα ερυθροκύτταρα εκφράζεται παρακάτω στααποτελέσματα του πίνακα 2 με δυο μονάδες δραστικότητας, units/mL εκχυλίσματος και units/gαιμοσφαιρίνης. Η δραστικότητα της καταλάσης εκφράζεται σε k/g Hb. Η δραστικότητα τηςυπεροξειδικής δισμουτάσης και της καταλάσης στα λευκά αιμοσφαίρια εκφράζεται σε units/mgπρωτεΐνης. Όπως φαίνεται η αύξηση της υπεροξειδικής δισμουτάσης στα ερυθροκύτταρα την 30η και60η ημέρα σε σχέση με την ημέρα 0 (baseline) δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική. Όμως υπήρχεστατιστικά σημαντική μείωση στην δραστικότητα της υπεροξειδικής δισμουτάσης στα λευκάαιμοσφαίρια την 30η ημέρα (4,69 ±0,41 Units/mg) και την 60η (5,98± 0,33 Units/mg) σε σχέση με τηνημέρα 0 (7,54 ±0,62 Units/mg).

Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και τ... http://www.mednutrition.gr/print/1178

2 of 5 02/08/2013 17:07

Page 3: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

Οι τιμές για την δραστικότητα της καταλάσης φαίνεται επίσης στον πίνακα 2. Γενικότερα δεν υπήρξεστατιστικά σημαντική διαφορά στην δραστικότητα κατά την διάρκεια της χορήγησης τουσυμπληρώματος τόσο στα ερυθρά όσο και στα λευκά αιμοσφαίρια.Οι συγκεντρώσεις της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης και του σεληνίου στον ορό του αίματος atbaseline και στην 20η και στην 45η και στην 60η φαίνονται στον πίνακα 3. Η συγκέντρωση τηςγλουταθειονικής υπεροξειδάσης ελαττώθηκε στατιστικά σημαντικά μεταξύ της ημέρας 0 (baseline) (63± 4 Ng/mL) και 45ης ημέρας (48 ± 4 Ng/mL) και μεταξύ baseline και 60ης(49 ±5). Οι συγκεντρώσειςτου σεληνίου και της μυελοϋπεροξειδάσης στον ορό του αίματος δεν διέφεραν στατιστικά σημαντικάμεταξύ baseline και της περιόδου της χορήγησης του συμπληρώματος. Όσο για την συγκέντρωσητης αιμοσφαιρίνης, αυτή δεν άλλαξε στατιστικά σημαντικά. Τέλος, δεν υπήρξαν διαφορές στολιπιδαιμικό προφίλ των συμμετασχόντων ή λιπιδαιμικών παραγόντων κατά την διάρκεια της έρευνας.Συγκρίσεις με αντίστοιχες έρευνες

Τα καροτενοειδή της διατροφής (μέσω φρούτων και λαχανικών) εξαιτίας των αντιοξειδωτικών τουςιδιοτήτων θεωρούνται ευεργετικά πάνω στην πρόληψη ορισμένων ασθενειών. Ενεργά μόριαοξυγόνου που σχηματίζονται ως παραπροϊόντα του αερόβιου μεταβολισμού είναι δυνατόν ναπροκαλέσουν ζημιά στα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών, τις πρωτεΐνες και το DNA. Αυτά ταπαραπροϊόντα που σχηματίζονται θεωρούνται πως παίζουν σημαντικό στην παθογένεση ασθενειώνόπως καρκίνου και καρδιαγγειακών ασθενειών.

Τα άτομα που συμμετείχαν στην συγκεκριμένη έρευνα κατανάλωναν καθημερινά μια μέση ποσότητα3,26 ισοδυνάμων φρούτων και λαχανικών. Η συγκεκριμένη ποσότητα συμφωνεί με τα αποτελέσματακαι άλλων ερευνών στον πληθυσμό της Αμερικής και είναι μικρότερη της προτεινόμενης ποσότηταςπου συνιστά το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου [16]. Η μέση πρόσληψη των καροτενοειδών μέσω τηςδιατροφής από τον πληθυσμό των Η.Π.Α. έχει υπολογιστεί στα 2,3 mg καθημερινά ενώ ένα 10%αυτού καταναλώνει λιγότερο από 0,5 mg.

Οι συγκεντρώσεις του ορού αίματος που μετρήθηκε κατά την baseline αυτής της έρευνας είναι πολύκοντά στις τιμές που αναφέρονται από την έρευνα του NHANES III (National Health and NutritionExamination Survey) για τον αμερικάνικο πληθυσμό ενώ δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές στηνσυγκέντρωση β-καροτένιου ανάμεσα στα δυο φύλλα. Οι συγκεντρώσεις του ορού αίματος σεβ-καροτένιο αυξήθηκε σημαντικά μετά την χορήγηση του συμπληρώματος. Επίσης, παρατηρήθηκεπως η αύξηση αυτή σταμάτησε μετά την 30η ημέρα της έρευνας. Αντίστοιχα αποτελέσματαπροέκυψαν και από την έρευνα των Constantino et al. (1988) [17], όπου υπήρξε αύξηση στα επίπεδατου β-καροτένιου στον ορό του αίματος μετά από 4 μήνες χορήγησης συμπληρώματος δόσης 15 mgενώ στην συνέχεια μέχρι το τέλος της δεκάμηνης χορήγησης δεν άλλαξε αισθητά η συγκέντρωση.

Σχετικά με την δραστικότητα των ενζύμων μετά την χορήγηση των συμπληρώματος β-καροτένιου,δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές στην δραστικότητα της καταλάσης και της υπεροξειδικήςδισμουτάσης στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Συγκεκριμένα η δραστικότητα της καταλάσης στα ερυθράαιμοσφαίρια ήταν σε όλη την διάρκεια της έρευνας μέσα στα όρια των προτεινόμενων τιμώνδραστικότητας για την καταλάση. Επίσης, οι συγκεντρώσεις της μυελοϋπεροξειδάσης δενμεταβλήθηκαν κατά την διάρκεια της χορήγησης συμπληρωμάτων.

Σε αντίθεση με τα παραπάνω συμπεράσματα, η δραστικότητα της υπεροξειδικής δισμουτάσης σταλευκοκύτταρα μειώθηκε σημαντικά κατά την διάρκεια της χορήγησης του συμπληρώματοςβ-καροτένιου όπως και της συγκέντρωσης της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης στον ορό του αίματος.Οι λόγοι που παρατηρήθηκαν αυτές οι μειώσεις δεν είναι γνωστοί. Η υπεροξειδική δισμουτάση, ηκαταλάση και η γλουταθειονική υπεροξειδάση αποτελούν την βάση της αντιοξειδωτικής άμυνας τωνοργανισμών των θηλαστικών. Η υπεροξειδική δισμουτάση καταλύει τον σχηματισμόυδρουπεροξειδίων από υπεροξειδικές ρίζες. H γλουταθειόνη και η καταλάση καταλύει την μετατροπήτων υδροϋπεροξειδίων σε νερό και υδρογόνο. Η χορήγηση συμπληρώματος β-καροτένιου είναι

Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και τ... http://www.mednutrition.gr/print/1178

3 of 5 02/08/2013 17:07

Page 4: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

δυνατόν να δράσει ως ένας άμεσος μεταφορέας των ενεργών μορίων οξυγόνου και να μειώσειταυτόχρονα την ανάγκη του οργανισμού για συγκεκριμένα αντιοξειδωτικά ένζυμα. Ταυτόχρονα, τοβ-καροτένιο είναι δυνατόν να μειώνει την σύνθεση κάποιων αντιοξειδωτικών ενζύμων και τον χρόνοζωής τους. Η γνώση για όλους τους παραπάνω μηχανισμούς βρίσκεται ακόμη προς διερεύνηση.

Γενικότερα, λίγες έρευνες έχουν διεξαχθεί πάνω στην επίδραση της χορήγησης συμπληρώματοςβ-καροτένιου στα αντιοξειδωτικά ένζυμα. Επιπλέον, τα αποτελέσματα αυτών των λίγων ερευνών είναιαντικρουόμενα. Οι Lawrol και O’ Brien (1995) [18]ανέφεραν μια μείωση της δραστικότητας τηςκαταλάσης σε έμβρυα κοτόπουλων που επωάστηκαν με χαμηλά επίπεδα β-καροτένιου και καμιάαλλαγή στην υπεροξειδική δισμουτάση δεν αναφέρθηκε. Σε αντίθεση, οι Blacely et al. βρήκαν μιαμείωση της ηπατικής υπεροξειδικής δισμουτάσης αλλά όχι την δραστικότητα της καταλάσης σεποντίκια στα οποία χορηγήθηκε δόση συμπληρώματος β-καροτένιου 10 φορές μεγαλύτερη από τησυνιστώμενη δόση [19].Η κατανάλωση σπανακιού, το οποίο περιέχει ένα μίγμα καροτενοειδών, μείωσε σημαντικά τηνδραστικότητα της καταλάσης στα ερυθροκύτταρα σε υγιείς ανθρώπους ενώ η κατανάλωση μίγματοςκαροτενοειδών μέσω συμπληρώματος δεν άλλαξε την δραστικότητα της καταλάσης, τηςυπεροξειδικής δισμουτάσης και γλουταθειονικής υπεροξειδάσης (Castenmiller et al., 1999) [20].Τέλος, στην πρώτη έρευνα που ασχολήθηκε με τις επιδράσεις της χορήγησης συμπληρώματοςβ-καροτένιου στα αντιοξειδωτικά ένζυμα σε υγιείς ανθρώπους, βρέθηκε ότι η 28ημερη υπερπλήρωσημε χορήγηση 15 mg β-καροτένιου σε 9 γυναίκες μετά από μια διατροφή χαμηλή σε πρόσληψηβ-καροτένιου δεν επηρέασε σημαντικά την δραστικότητα της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης αλλάαύξησε σημαντικά την συγκέντρωση της καταλάσης (Omaye et al., 1996) [21].ΣυμπεράσματαΗ συγκεκριμένη έρευνα έδειξε στατιστικά σημαντικές μειώσεις της συγκέντρωσης γλουταθειονικήςυπεροξειδάσης στον ορό του αίματος και της δραστικότητας της υπεροξειδικής δισμουτάσης σταλευκοκύτταρα με την χορήγηση συμπληρώματος β-καροτένιου. Πρόσφατα, στις Η.Π.Α. η PreventiveServices Task Force (2003) ανέφερε ότι « η χορήγηση συμπληρώματος β-καροτένιου έχει ως πιοπιθανό αποτέλεσμα να μην προσφέρει κάποιο σημαντικό όφελος για τον οργανισμό ενώ σε ορισμένεςπεριπτώσεις είναι δυνατόν και να προκαλέσει ζημιά σε κάποιες κατηγορίες ανθρώπων» [22]. Έχονταςυπόψη τα παραπάνω οι συγκεκριμένοι ερευνητές προτρέπουν την διεξαγωγή περισσοτέρων ερευνώνέτσι ώστε να διαπιστωθούν οι επιδράσεις της χορήγησης συμπληρωμάτων β-καροτένιου σε σχέση μετα κυτταρικά αντιοξειδωτικά συστατικά.Η χρησιμότητα των συστημάτων καταγραφής και παρακολούθησης θεωρείται πια δεδομένη, γι’αυτόκαι οι περισσότερες κυβερνήσεις επενδύουν υψηλά ποσά με στόχο την εκπαίδευση των πολιτών, τηνκαταγραφή και τη βελτίωση της Δημόσιας Υγείας.

[ Ημερομηνία καταχώρησης: 20.12.2007 | Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 18.07.2012 ]

Γράφει ο/η Κούτσικας Κωνσταντίνος, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Μ.Sc.

Βιβλιογραφία

Verlangier AJ, Kapeghian JC, el-Dean S, Bush M. Fruit and vegetable consumption and cardiovascularmortality. Med Hypotheses 1985;16:7–15.Acheson RM, Williams DRR. Does consumption of fruits and vegetables protect against stroke? Lancet1983;2:1191–3.Ziegler RG. A review of epidemiologic evidence that carotenoids reduce the risk of cancer. J Nutr1989;119:116–22.Steinmetz KA, Potter JD. Vegetables, fruit and cancer prevention: a review. J Am Diet Assoc1996;96:1027–39.Block G, Patterson BH, Subar A. Fruit, vegetables, and cancer prevention: a review of the epidemiologicalevidence. Nutr Cancer 1992; 18:1–29.Manson JE, Stampfer MJ, Willett WC. A prospective study of antioxidant vitamins and incidence of coronaryheart disease in women. Circulation 1991 ;84(II):2168.Gey KF, Stahelin HB, Eichholzer M. Poor plasma status of carotene and vitamin C is associated with highermortality from ischemic heart disease and stroke: basel prospective study. J Clin Invest 1993;71: 3–6

Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και τ... http://www.mednutrition.gr/print/1178

4 of 5 02/08/2013 17:07

Page 5: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

Bolton-Smith C, Woodward M, Tunstall-Pedoe H. Dietary intake by food frequency questionnaire and ratiosfor coronary heart disease risk. Eur J Clin Nutr 1992;46:85–93.Lee IM, Cook NR, Manson JE, Buring JE, Hennekens CH. β-carotene supplementation and incidence ofcancer and cardiovascular disease: the Women’s Health Study. J Natl Cancer Inst 1999;91: 2102–6Hennekens CH, Buring JE, Manson JE, Stampfer MJ, Rosner B, Cook NR, Belanger C, LaMotte F, GazianoJM, Ridker PM. Lack of effect of long-term supplementation with beta carotene on the incidence of malignantneoplasms and cardiovascular disease. N Engl J Med 1996;334:1145–9.Omenn GS, Goodman GE, Thornquist MD, Rosenstock L, Barnhart S, Gylys-Collwell I, Metch B, Lund B. Thecarotene and retinol efficacy trial (CARET) to prevent lung cancer in high-risk populations: pilot study withasbestos-exposed workers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 1993;2:381–7.The Alpha-Tocopherol Beta-Carotene Cancer Prevention Study Group. The effect of vitamin E and betacarotene on the incidence of 661 C.R. McGill et al. / Journal of Nutritional Biochemistry 14 (2003) 656–662lung cancer and other cancers in male smokers. N Engl J Med 1994;330:1029–35.Block G. Health habits and history questionnaire: diet history and other factors. Personal Computer SystemPacket, National Cancer Institute. Washington, DC: 1989.Aebi H. Catalase. In: Bergmeyer HU, editor. Methods in enzymology. New York: Academic Press, 1974. p.673–8.Thompson JN, Duval S, Verdier P. Investigation of carotenoids in human blood using high-performance liquidchromatography. J Micronut Anal 1985;1:81–91.Havas S, Heimendinger J, Reynolds K, Barabowski T, Nicklas TA, Bishop D, Buller D, Sorenson G,Beresford S, Cowan A. 5 a Day for Better Health: a new research initiative. J Am Diet Assoc 1994;94: 32–6.Costantino JP, Kuller LH, Begg L, Redmond CK, Bates MW. Serum level changes after administration of apharmacologic dose of β-carotene. Am J Clin Nutr 1988;48:1277–83.Lawlor SM, O’Brien NM. Modulation of oxidative stress by β-carotene in chicken embryo fibroblasts. British JNutr 1995;73:841–50.Blakely SR, Slaughter L, Adkins J, Knight EV. Effects of β-carotene and retinyl palmitate on corn oil-inducedsuperoxide dismutase and catalase in rats. J Nutr 1988;118:152–8.Castenmiller JM, Lauridsen ST, Dragsted LO, van het Hof KH, Linssen JP, West CE. Β-carotene does notchange markers of enzymatic and nonenzymatic antioxidant activity in human blood. J Nutr1999;129:2162–9.Omaye ST, Burri BJ, Swendseid ME, Henning SM, Briggs LA, Bowen HT. Blood antioxidant changes inyoung women following beta-carotene depletion and repletion. J Am Coll Nutr 1996;15:469–74.US Preventive Services Task Force. Routine vitamin supplementation to prevent cancer and cardiovasculardisease: recommendations and rationale. Ann Intern Med 2003;139:51–5.

Source URL: http://www.mednutrition.gr/epidrasi-sympl-b-karotenio-sta-antioxeidwtika-enzyma-toy-oroy-kai-twn-kyttarwn-toy-aimatos

Επίδραση συμπλ. β-καροτένιο στα αντιοξειδωτικά ένζυμα του ορού και τ... http://www.mednutrition.gr/print/1178

5 of 5 02/08/2013 17:07

Page 6: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

Ιατρική – Βιολογία

Η βιταμίνη Ε αυξάνει τον κίνδυνοκαρκίνου του προστάτηΑποτελέσματα μεγάλης μελέτης δείχνουν αυξηση του κίνδυνου κατά 17%.Σουφλέρη Ιωάννα Α.ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 12/10/2011, 14:08 | ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 12/10/2011, 14:08

Την απόφαση να λήξει πριν από την ολοκλήρωσή της η κλινική δοκιμή που στόχευε ναδιερευνήσει τυχόν προστατευτική δράση της βιταμίνης Ε έναντι του καρκίνου τουπροστάτη, έλαβαν οι αρμόδιες αμερικανικές αρχές. Η απόφαση ελήφθη μετά τηδιαπίστωση ότι, αντίθετα με τις προβλέψεις, η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής μετην εν λόγω βιταμίνη αύξανε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου!

Η μελέτη

Η μελέτη, ο οποία ονομάστηκε SELECT (Selenium and Vitamin E Cancer PreventionTrial) άρχισε πριν από 10 χρόνια. Οι 35.000 εθελοντές που έλαβαν μέρος σε αυτήχωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: η πρώτη ελάμβανε 400 διεθνείς μονάδες βιταμίνης Εημερησίως, η δεύτερη σελήνιο, η τρίτη ελάμβανε σελήνιο και βιταμίνη Ε και η τέταρτηπου είχε ρόλο αρνητικού κοντρόλ έπαιρνε ένα χάπι χωρίς δραστική ουσία. Οι εθελοντέςπου συμμετείχαν στη μελέτη ήταν υγιείς και, το 2001, ο κίνδυνός τους να εμφανίσουνκαρκίνο του προστάτη εκτιμήθηκε να είναι ίσος με τον κίνδυνο του μέσου άνδρα.

Τα αποτελέσματα

Κατά τη διάρκεια της 10ετίας και ενώ μελέτη ήταν σε εξέλιξη διαπιστώθηκε ότι γιακάθε 1000 εθελοντές της ομάδας που ελάμβανε τη βιταμίνη Ε υπήρχαν 76 περιπτώσειςκαρκίνου του προστάτη, σε σχέση με τις 65 της ομάδας που ελάμβανε το χωρίςδραστική ουσία σκεύασμα. Αυτά ακριβώς τα ευρήματα οδήγησαν τις αρχές στηναπόφασή τους να αναστείλουν τη μελέτη. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση τωνερευνητών που συμμετείχαν σε αυτή: «Δεν υπάρχει πραγματικός λόγος για τους άνδρεςτου γενικού πληθυσμού να λαμβάνουν τις δόσεις βιταμίνης Ε που χορηγήθηκαν στημελέτη SELECT καθώς τα συμπληρώματα αυτά δεν έδειξαν οφέλη, αλλά πραγματικούςκινδύνους».

Οι συστάσεις

Η επιστήμονες δεν γνωρίζουν τον βιολογικό μηχανισμό που ενισχύει τον κίνδυνοεμφάνισης καρκίνου του προστάτη μέσω της λήψης μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης Ε.

PrintArticle - Το Βήμα Online http://www.tovima.gr/PrintArticle/?aid=424784

1 of 2 02/08/2013 17:06

Page 7: Μελέτες δείχνουν ότι Συνθετικά Συμπληρώματα Διατροφής είναι Επιβλαβή για την Υγεία

Και ενώ οι συμμετέχοντες στη μελέτη που ελάμβαναν τη βιταμίνη καλούνται ναεπισκέπτονται τον γιατρό τους για προληπτικές εξετάσεις στα επόμενα χρόνια, οιειδικοί επισημαίνουν ότι εμείς οι υπόλοιποι θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τασκευάσματα που αγοράζουμε χωρίς συνταγή και τα οποία υπόσχονται οφέλη για τηνυγεία μας, χωρίς όμως να παρέχουν τις απαραίτητες αποδείξεις.

© Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε.Το σύνολο του περιεχομένου και των υπηρεσιών του site διατίθεται στους επισκέπτες αυστηρά για προσωπικήχρήση. Απαγορεύεται η χρήση ή επανεκπομπή του, σε οποιοδήποτε μέσο, μετά ή άνευ επεξεργασίας, χωρίςγραπτή άδεια του εκδότη.

PrintArticle - Το Βήμα Online http://www.tovima.gr/PrintArticle/?aid=424784

2 of 2 02/08/2013 17:06