Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Βιβλία και άρθρα των Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν επιλεγμένα από τονΠαν. Βήχο

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράμσι κ.α.(Άρθρα και βιβλία)

Σάββατο, 24 Σεπτεμβρίου 2011

Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

"Οι κατηγορίες είναι μορφές του είναι,χαρακτηριστικές της ύπαρξης" ΚΑΡΛΜΑΡΞ

Ο György ή Georg Lukacs (1885-1971)υπήρξε ένας από τους σημαντικότερουςμαρξιστές συγγραφείς του 20ού αιώνα. Ο

Lukacs γεννήθηκε στη Βουδαπέστη και, στη νεανική τουπερίοδο, έχοντας διαβάσει marx, επηρεάστηκε περισσότερο απότο έργο των Kierkegaard και Max Weder, όπως φαίνεταιάλλωστε και από τα πρώιμα κείμενά του (βλ., ιδιαίτερα, Η ψυχήκαι οι μορφές - A Ielek es a formak, Kiserletek, Βουδαπέστη1910, αναθεωρημένη γερμανική έκδοση Die Seele und dieFormen, Essays, Βερολίνο 1911, επίσης, Θεωρία τουμυθιστορήματος. Ιστορικοφιλοσοφική δοκιμή περί των μορφώντου μεγάλου έπους - Die Theorie des Romans. Eingeschichtphilosophischer Versuch uder die Former der grobenEpik, Στουτγάρδη 1916). Με τα έργα αυτά προαναγγέλλεται μιαμακρά σειρά δημοσιεύσεων που, στις επόμενες δεκαετίες, θακαταστήσουν τον Lukacs έναν από τους κυριότερους

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Γίνετε μέλος Google FriendConnect

Είστε ήδημέλος;Σύνδεση

Μέλη (37)Περισσότερα

»

Αναγνώστες

ΠαναγιώτηςΒήχος

Προβολήπλήρουςπροφίλ

Πληροφορίες

► 2013 (8)

► 2012 (110)

▼ 2011 (266)► Δεκέμβριος (13)

► Νοέμβριος (3)

► Οκτώβριος (59)

▼ Σεπτέμβριος (191)Ο Μαρξισμός του Henri

Lefebvre

Αρχειοθήκη ιστολογίου

0Κοινή χρήσηΠερισσότερα Επόμενο ιστολόγιο» Δημιουργία ιστολογίου Συνδεση

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

θεωρητικούς της λογοτεχνίας στον 20ό αιώνα. To ΠΟΛΙΤΙΚΟΚΑΦΕΝΕΙΟ προσπαθεί να παρουσιάσει τα σοβαρότερα άρθρατων μεγάλων διανοητών του πλανήτη μας και σήμεραδημοσιεύουμε το δεύτερο άρθρο του György Lukacs, το ΗΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ. Το πρώτο: Η ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΙΝΑΙ θα το βρείτε εδώ:http://anatolikos.com/oplostasio/ontologia153.htm Θαακολουθήσουν και άλλα.

Ο Lukacs σπούδασε στα πανεπιστήμια της Βουδαπέστης, τουΒερολίνου και της Χαϊδελβέργης. Στην περίοδο πριν από τονΠρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, από τους ηγέτες τηςσοσιαλδημοκρατίας, μεγαλύτερη εντύπωση του άσκησε η RosaLuxemburg. Το 1918, έχοντας στραφεί στο μαρξισμό και υπό τηνεπίδραση της Ρωσικής Επανάστασης, έγινε μέλος του ουγγρικούΚομμουνιστικού Κόμματος και, το 1919, υπήρξε μέλος τηςουγγρικής σοβιετικής κυβέρνησης, ως κομισάριος Πολιτισμού καιΕκπαίδευσης. Μετά την πτώση της ουγγρικής σοβιετικήςκυβέρνησης, κατέφυγε στη Βιέννη, όπου έμεινε για δέκα χρόνια.Εκεί έγραψε το έργο του, Ιστορία και ταξική συνείδηση: Σπουδέςστη μαρξιστική διαλεκτική (Geschichte und Klassenbewustsein:Studien uber Marxistischen Dialektik), 1923, το οποίο έμελλε ναεπηρεάσει γενεές μαρξιστών, ιδιαίτερα μέσω της έννοιας τηςαλλοτρίωσης, αν και αργότερα, το 1928, ο Lukacs, υπό τηνκριτική της Τρίτης Διεθνούς, το αποκήρυξε.

Από το 1929 έως το 1933, ο Lukacs έμενε στο Βερολίνο, εκτόςαπό το διάστημα 1930-31, όπου επισκέφθηκε το ΙνστιτούτοMarx-Engels στη Μόσχα. Το 1933, εγκατέλειψε το Βερολίνο καιεπέστρεψε στη Μόσχα, επισκεπτόμενος το ΙνστιτούτοΦιλοσοφίας. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, συγγράφει το έργο,Ο νεαρός Hegel. Περί των σχέσεων διαλεκτικής και οικονομίας(Der junge Hegel. Uber die Beziehungen von Dialektik undOkonomie, Ζυρίχη-Βιέννη, 1948, 2η αναθεωρημένη έκδοση: Ονεαρός Hegel και τα προβλήματα της κεφαλαιοκρατικήςκοινωνίας, Βερολίνο 1954). Μετά τον πόλεμο, το 1945,εγκαταστάθηκε στην Ουγγαρία, όπου και έγινε μέλος τουκοινοβουλίου και καθηγητής Αισθητικής και Φιλοσοφίας τουΠολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης. Έργο αυτής τηςπεριόδου αποτελεί H καταστροφή του Λόγου. Η πορεία τουανορθολογισμού από τον Schelling στον Hitler - Die Zerstorungder Vernunft. Der Weg des Irrationalismus von Schelling zuHitler, 1955), όπου υποβάλλει σε κριτική πολλαπλά ρεύματασκέψης του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, όπως την

Αριστερά και Θρησκεία, ηΘεολογία τηςΑπελευθέρωση...

Ιστορικό Λεξικό τουΕλληνικού ΕργατικούΚινήματος ...

Κοστάντσο Πρέβε: Τ Ο ΑΣ Ι Γ Α Σ Τ Ο Π Α Θ ΟΣ

Λουδοβίκος Φόιερμπαχ:«Η ουσία τουΧριστιανισμού»

Ι. Ρούμπιν: Βασικάχαρακτηριστικά τηςθεωρίας της ...

Π. Βρανίτσκι: Ιστορία τουμαρξισμού. τ. Α΄

Β. Α. ΒΑΖΙΟΥΛΙΝ: Μήπωςείναι νωρίς ναπαραδοθεί ο ...

Λέον Τρότσκι: ΟΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

Επ. Ξενόπουλος - ΗΔιαλεκτική τηςΣυνείδησης

Ρόζα Λούξεμπουργκ - 1 90 5

Άγνκες Χέλερ – Ένστικτοκαι επιθετικότητα

Ακαδημία ΕπιστημώνΕΣΣΔ: ΑισθητικήΜαρξιστική - Λε...

Μαρεϊ Μπούκτσιν: ΔύοΦιλοσοφικά δοκίμια

Μ. Ροζεντάλ: Προβλήματαδιαλεκτικής στο"Κεφάλαιο"...

Ο Διαλεκτικός Υλισμός τουΑνρύ Λεφέβρ

Ουίλιαμ Ζ. Φόστερ:Ιστορία των ΤριώνΔιεθνών

Alain Badiou - Η ηθική

Ρ. Λάντορ: Συνέντευξη μετον Καρλ Μαρξ, ηγέτητης ...

Σον Σέγιερς: Ο μαρξισμόςκαι ο ρόλος τηςθρησκείας...

Λεόν Τρότσκ: Πώς οισοσιαλιστές μάχονται τηθρησκε...

Ουΐλλιαμ Φόστερ: Ηιστορία του παγκόσμιουσυνδικαλ...

Φερνάντο Κλαουντίν: Ηκρίση του παγκόσμιουκομμουν...

Φραντς Μέριγκ – ΡόζαΛούξεμπουργκ: μελέτες

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

ψυχανάλυση, τον υπαρξισμό και το δομισμό. Το έργο του αυτόθα μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, στα ακόλουθα χρόνια. Το1956, ο Lukacs λαμβάνει ενεργά μέρος στην ουγγρική εξέγερση,διατελώντας υπουργός Πολιτισμού κατά τη διάρκειά της. Για τολόγο αυτό συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Ρουμανία, απ΄ όπουτου επετράπη να επιστρέψει στην Ουγγαρία το 1957, χωρίςόμως και να αναλάβει τα προηγούμενα καθήκοντά του. Από τότεκαι μέχρι το θάνατό του, στις 4 Ιουνίου του 1971, ασχολείται μετη συγγραφή φιλοσοφικών έργων και την κριτική αντιπαράθεσημε σύγχρονα ρεύματα σκέψης.

Ο Lukacs συνέγραψε περισσότερα από 30 βιβλία καιεκατοντάδες δοκιμίων και άρθρων. Από τα σημαντικότερα έργατου, εκτός από τα προαναφερθέντα, είναι: Περί τηςιδιαιτερότητας ως αισθητικής κατηγορίας I-VI (Uber dieBesonderheit als Kategorie der Asthetik I-VI, Βερολίνο 1954-56),Κείμενα κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας (Schriften zurLiteratursoziologie, 1961), Περί της οντολογίας του κοινωνικούΕίναι (Zur Ontologie des gesellschaftlichen Seins, μεταθανάτιαέκδοση σε τρεις τόμους: "Hegel" - "Marx" - Eργασία", Ντάρμστατ1971-73). Το άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύεται για πρώτηφορά στο Ελληνικό Διαδίκτυο και γράφτηκε τον Ιανουάριο του1953 στη Βουδαπέστη.

Όλες οι τάσεις στις οποίες αναφερθήκαμε μέχρι τώρα ξεκινώνταςαπό τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις βρίσκουμε επίσης, είναιαυτονόητο, στη Δυτική Γερμανία. Με παραλλαγές στις οποίεςαξίζει να σταθούμε λόγω του σημαντικού ρόλου που παίζεισήμερα η Γερμανία. Πρώτα απ’ όλα, η Δυτική Γερμανία είναι τοεπίκεντρο του φαινομένου που υπήρξε ο φασισμός. Γνωρίζουμεότι οι συμμαχικές δυνάμεις κατοχής όχι μόνο δεν εξουδετέρωσαντις κοινωνικές και ιδεολογικές ρίζες, αλλά διέσωσαν καιδιατήρησαν με κάθε τρόπο, για τον αγώνα ενάντια στην ΕΣΣΔ,τα στοιχεία του ναζιστικού κινήματος και του ιδεολογικού τουρεύματος που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακόμα. Παρ’ όλααυτά, τόσο εξωτερικά όσο εσωτερικά, ένα είδος ανάνηψης ήταναπαραίτητο, για να αποκτήσει ένας οπαδός του Χίτλερ τηνιδεολογία του Τρούμαν ή του Αϊζενχάουερ. Αρκεί νααναφερθούμε στις διαφορές στην ιδεολογική δομή που

πάνω στ...

Έβαλντ Ιλιένκοφ: Μιαδιεισδυτική ματιά τουΈβαλντ ...

Διαλεκτική - Προβλήματα& διερευνήσεις

ΒΙΚΤΟΡ ΣΕΡΖ: Τι πρέπεινα ξέρει κάθεεπαναστάτης

Πάουλ Φρέλιχ: ΡόζαΛούξεμπουργκ - Η ζωήκαι το έργ...

Μια συζήτηση με τον ΕτιένΜπαλιμπάρ για τηνκατάστ...

ΙΣΤΒΑΝ ΜΕΣΑΡΟΣ:

Ντελα Βόλπε Γκ.: Για τηδιαλεκτική

Ζαν Μπαμπύ: Οιθεμελιώδεις νόμοι τηςκαπιταλιστική...

Ι.Σ. ΚΟΝ: «Ο φόβοςμπροστά στους νόμουςτης ιστορί...

Ρόζα Λούξεμπουργκ - Τιείναι πολιτική οικονομία

Κρις Χάρμαν:ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣΖΟΜΠΙ

Πολιτική Οικονομία – ΖανΜπαμπύ (Τόμος 1 και2)

Πάουλο Φρέιρε - Η αγωγήτου καταπιεζόμενου

Ε. Μαντέλ: ΜαρξιστικήΠραγματεία τηςΟικονομίας

Φρήντριχ Ένγκελς: Για τηνεξουσία

Φρειδερίκος Ένγκελς: ΟΡόλος της Βίας στηνΙστορία...

Λουδοβίκος Φόυερμπαχκαι το τέλος τηςκλασσικής γε...

Φ. Ένγκελς. Αντι-Ντίρινγκ

Φ. Ένγκελς. Σύνοψη του"Κεφαλαίου"

Ένγκελς: Σοσιαλισμός,Ουτοπικός καιΕπιστημονικός

Καρλ Μαρξ: Ολόκληροι οιτρεις τόμοι τουκεφαλαίου!...

Ρόζα Λούξεμπουργκ - Ηζωή και το έργο της

ΛΕΝΙΝ: Περί Πολέμων καιΠατριωτισμού

ΛΕΝΙΝ: Στη Μνήμη τηςΚομμούνας

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

υπάρχουν μέσω της ταυτότητας πάνω στα ουσιώδηπροβλήματα. Αν αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είναι γιατίμπορούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία των διανοητώνπου προετοίμασαν και εδραίωσαν το χιτλερισμό.

Υπάρχουν αυτοί που προετοίμασαν τον Χίτλερ ωθώντας τονανορθολογισμό στα άκρα, αλλά που στη διάρκεια της δικτατορίαςτου έζησαν μια ζωή αποτραβηγμένη, ήσυχη και άνετη,προσέχοντας να μη συνεργαστούν άμεσα με το καθεστώς, είτεμε τη θέλησή τους είτε για προσωπικούς και τυχαίους λόγους. Οτύπος αυτός αντιπροσωπεύεται από τον Γιάσπερς {Jaspers}.Ακόμα και σήμερα, η δοκιμασμένη αρχή της φιλοσοφικής τουσκέψης κάνει θαύματα: υιοθετούμε απόλυτα ορισμένεςαντιδραστικές τάσεις της μόδας και ταυτόχρονα τιςπροσαρμόζουμε στη «χρυσή τομή» ενός μικροαστικού σαλονιούδιανοουμένων. Ο Γιάσπερς υπήρξε υπαρξιστής,ανορθολογιστής, οπαδός του Κίρκεγκορ {Kierkegaard},νιτσεϊστής: στη Γερμανία του Χίτλερ κανείς δεν θα μπορούσε νατο κατακρίνει. Σήμερα – ο Χίτλερ έχει πέσει – ο Γιάσπερςανακαλύπτει τον ορθό λόγο. Φυσικά, όπως και παλιότερα με τονανορθολογισμό, ο ορθός λόγος χρησιμοποιείται για τηναπόρριψη του μαρξισμού. Η απόρριψη αρχίζει με τρόπο«πρωτότυπο»: στην πραγματικότητα, ο μαρξισμός δεν είναιπαρά μαγεία που παίρνει τη μορφή επιστήμης. «Η καταστροφήείναι δημιουργική. Εισάγοντας το κενό, πιστεύω ότι κατέχω τοΟν. Όμως αυτό στην πραγματικότητα, σαν σκέψη και σαν πράξη,είναι μια επανέκδοση της μαγικής συμπεριφοράς υπό τοκάλυμμα μιας ψευδοεπιστήμης. Στους μαρξιστές, η μαγείααντιστοιχεί στη βεβαιότητα ότι γνωρίζουν περισσότερα από τουςάλλους». Η «πρωτοτυπία» του Γιάσπερς συνίσταται λοιπόν στονα χρησιμοποιήσει μια λεξούλα της μόδας όπως η «μαγεία» ηοποία, στον αιώνα της σημασιολογίας, αποδίδει στο μαρξισμόμια ενοποιητική και καταστροφική χροιά. Πέρα από αυτό, ηεπιχειρηματολογία χρονολογείται πριν από τρία τέταρτα τουαιώνα, από τον Ντίρινγκ {Duhring} για την ακρίβεια, και ηαπόρριψη της επιχειρηματολογίας αυτής βρίσκεται ήδη στο Anti-Duhring του Ένγκελς. Ο Γιάσπερς αγνοεί τα βασικά τουμαρξισμού και κυνηγά τα φαντάσματα που εκείνος δημιούργησε.

Ενάντια στη «δεισιδαιμονία της γνώσης» που υποτίθεται ότι είναιο μαρξισμός, ο Γιάσπερς προτείνει το δικό του ανορθολογισμό,προσαρμοσμένο στις σύγχρονες τάσεις: να γυρίσουμε στη«πρωταρχική πράξη» της «οντολογίας». «Έτσι, η γλώσσα όλωντων πραγμάτων γίνεται αντιληπτή, ο μύθος αποκτά νόημα, η

Β.Ι. ΛΕΝΙΝ: ΓΙΑ ΤΗΔΥΑΔΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ

Β.Ι. Λένιν: Γράμματα γιατην τακτική

Β.Ι. Λένιν: ΜιαΠρολεταριακήΠολιτοφυλακή

Β.Ι. Λένιν: ΜΕΣΑ ΣΕ 12ΧΡΟΝΙΑ

Β.Ι. Λένιν: ΟΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΣΟΒΙΝΙΣΜΟΣ ...

Β.Ι.ΛΕΝΙΝ: Για τον Μαρξκαι το μαρξισμό

Β. Ι. Λένιν:ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΡΙΤΙΚΗΣ»

Β. Ι. ΛΕΝΙΝ: Τακαθήκοντα τωνΕνώσεων Νεολαίας

Λένιν: Οι επαναστάτεςπρέπει να δουλεύουνστα αντι...

Β. Ι. Λένιν. Φιλοσοφικάτετράδια (Άπαντα τ. 29)

Λούκατς: Ο μαρξ και οΓκαίτε

Το κείμενο που ακολουθείείναι από συνέντευξητου ...

ΛΟΥΚΑΤΣ: Η ΣΚΕΨΗΤΟΥ ΛΕΝΙΝ

Λούκατς: “Η σκέψη τουΛένιν” + “Ο Λούκατς καιο στ...

Γκέοργκ Λούκατς Τακτικήκαι Ηθική

Γκεόργκ Λούκατς: Οι δυοΕποχές του ΑστικούΥλισμού...

Γκέοργκ Λούκατς: Ιστορίακαι ταξική συνείδηση

AΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΤΙΕΝΜΠΑΛΙΜΠΑΡ

Georg Lukacs: ΗΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΙΝΑΙ

Georg Lukacs : Ηκαταστροφή του Λόγου

ΝΙΚΟΛΑΙ ΜΠΟΥΧΑΡΙΝ:ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΟΥΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Ν. Μπουχάριν: Η γενικήθεωρία της αγοράς καιοι κρ...

Ν. Μπουχάριν: Οιοικονομικές ρίζες τουιμπεριαλισμ...

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

λογοτεχνία και η τέχνη γίνονται το Όργανον της φιλοσοφίας(Σέλινγκ {Schelling}. Όμως η γλώσσα του μύθου δεν συγχέεταιπλέον με γνώση. Αυτό που διακρίνουμε στο στοχασμό, αυτό πουμας παροτρύνει κατόπιν στη δράση, αυτό δεν πρέπει να σβήσει,ούτε όμως πρέπει να πάρει χαρακτήρα γνώσης, ακόμα κι αν ηλογική απαιτεί αποδείξεις αλήθειας. Η δοκιμασία αυτή τηςαλήθειας δεν μπορεί να είναι αναμέτρηση με την εμπειρία,πρέπει να λάβει χώρα μέσα στο δικό μας ον, και η λυδία λίθοςείναι: είμαστε περισσότερο ή λιγότερο ο εαυτός μας με τηδοκιμασία αυτή;». Και σε σχέση με τα προηγούμενα, ο Γιάσπερςδιευκρινίζει το δεσμό που ενώνει την παλιά του φιλοσοφία με τηνκαινούργια: «Πριν λίγες δεκαετίες, μίλησα για φιλοσοφία τηςύπαρξης, και πρόσθετα τότε ότι δεν επρόκειτο για μια καινούργιαφιλοσοφία, ιδιαίτερη, αλλά για μια φιλοσοφία αιώνια, μοναδική,που, καθώς ξεστράτισε για λίγο στον καθαρό αντικειμενισμό,έπρεπε να ξαναβρεί τον τόνο της κύριας ιδέας του Κίρκεγκορ. Θαπροτιμούσα σήμερα να ονομάσω τη φιλοσοφία αυτή “φιλοσοφίατου ορθού λόγου” γιατί μου φαίνεται απαραίτητο να υπενθυμίσωτον παμπάλαιο χαρακτήρα της φιλοσοφίας: αν χαθεί ο ορθόςλόγος, χάνεται και η φιλοσοφία». Η υπογράμμιση της κυριαρχίαςτου λόγου είναι η μόνη εγγύηση ότι θα γεννηθούν πραγματικοίμύθοι: «Ο μύθος είναι η συνήθης γλώσσα της υπερβατικήςαλήθειας. Η δημιουργία ενός αυθεντικού μύθου είναι ηπραγματική αποκάλυψη, η πραγματική διαφώτιση της ύπαρξης.Ο μύθος αυτός κλείνει μέσα του τον ορθολογισμό, ελέγχεται απότον ορθό λόγο. Χάρη στο μύθο, την εικόνα και το σύμβολο,μπορούμε να φτάσουμε σε βαθύτερη κατανόηση ακραίωνκαταστάσεων». Όπου το φρούριο αυτό δεν υπάρχει, πρέπει νακάνουμε μεταβολή. Μόνο που υπάρχει ο κίνδυνος, κατά τονΓιάσπερς, να έρθει στο φως όχι ένας «αδύναμος μηδενισμός»,αλλά μια «ισχυρή μαγεία». Με τον τρόπο αυτό, ο Γιάσπερςχρησιμοποιεί τον παλιό διαχωρισμό μεταξύ λευκής και μαύρηςμαγείας για να εισαγάγει στη φιλοσοφία τη γραμμή των αρχηγώντου Ψυχρού Πολέμου: το «μάθημα» της εγκληματικής πολιτικήςτου Μονάχου πρέπει να οδηγεί στην απόκρουση κάθε σοβαρήςδιαπραγμάτευσης με την ΕΣΣΔ ως “appeasement”. Αυτό που οΓιάσπερς αμέλησε στον ιδεολογικό αγώνα κατά του ναζισμού,γίνεται στον αγώνα του κατά του μαρξισμού. Ο παραλληλισμόςδικαιώνεται, πόσο μάλλον που η πολιτική του Τσάμπερλεν{Chamberlain}, ήταν τόσο συγγενής προς την πολιτική του Χίτλερόσο ο ανορθολογισμός του Γιάσπερς ήταν προς το ναζιστικόανορθολογισμό.

Λούξεμπουργκ: Δυομελέτες πάνω στοΚεφάλαιο του Κα...

Ρόζα Λούξεμπουργκ - Τιείναι πολιτική οικονομία

Ρόζα Λούξεμπουργκ :Στονυχτερινό άσυλο

ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ:Οργανωτικά ζητήματατης ρωσικής...

ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ:KAI TΩPAKATAΔIKAΣTE ME

Ρόζα Λούξεμπουργκ: Βίακαι Νομιμότητα

ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ:8 ΜΑΡΤΗ: ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣΓΥΝΑΙΚΑΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ

Λ. Tρότσκι: H ΠOΛITIKHTOY KOMMATOΣΣTHN TEXNH

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΜΑΡΞΙΣΜΟΣΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΤΡΟΤΣΚΙ: Η ΤΡΑΓΩΔΙΑΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΟΠΑΣΙΦΙΣΜΟΣ ΩΣ ΟΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣ...

Λ. Τρότσκι: Για τουςφοιτητές και τουςδιανοούμενο...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΗΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑΣΥΓΧΥ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΜΙΑΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ Λ.ΤΡΟΤΣΚΙ ΓΙΑ ΤΗΝΕΛΛΑΔ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΗΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑΤΗΝ ΔΙΑΛΕΧΤΙΚΗΜΕΘΟΔΟ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑΣΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣΛΑΟΥΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΑΝΑΜΕΣΑΣΤΟΥΣ ΚΟΚΚΙΝΟΥΣΚΑΙ ΤΟΥΣ ΛΕΥΚΟΥΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: Η ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΚΑΤΩ ΤΑΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΡΟΖΑΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΓΙΑ ΤΙΣΕΝΩΜΕΝΕΣΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ...

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Η προτίμηση που έχει ο Γιάσπερς για το μύθο, δεν τον εμποδίζεινα προσεγγίζει τη σημασιολογία, αφού οι συνεχείς αναφορές τουστον Καντ {Kant} είναι εξίσου αγνωστική και ανορθολογιστική μετην κύρια κατεύθυνση της σημασιολογίας, και γνωρίζουμε τηνκαθαρά ανορθολογιστική πλευρά της σκέψης του Βιτγκενστάιν{Wittgenstein}. Κάτω από τη διάτρητη μάσκα του ορθολογισμού,εκφράζονται, και στους μεν και στον δε, η απελπισία, ηαδυναμία, η αυτοκαταστροφή του λόγου. Έτσι, για τον Γιάσπερς,ο «ορθός λόγος» είναι a priori μη-ιστορικός (με αφορμή ότι οΜαρξ αναγνωρίζει τον ορθολογισμό της ιστορίας, ο Γιάσπερς τονχαρακτηρίζει σχετικιστή) και είναι το αντίθετο κάθε αιτιατήςγνώσης – «δεν αναγνωρίζω αιτιότητα παρά μόνο στοπαράλογο», γράφει – είναι λοιπόν απόλυτα αδύναμος μπροστάστην πραγματικότητα. Αυτό που ο Γιάσπερς εννοεί ως φιλοσοφίατου λόγου είναι ο παλιός ανορθολογισμός με νέο ένδυμα: η ίδιαπαλιά φιλοσοφία της σύγχυσης, προσαρμοσμένη όπωςπαλιότερα στις διανοητικές και ηθικές ανέσεις μιας μικροαστικήςαυτάρεσκης ιντελλιγκέντσιας.

Κατά πολύ δυσκολότερη είναι μια τέτοια μετάβαση για τονΧάιντεγκερ {Heidegger}: όχι μόνο στήριξε ιδεολογικά την άνοδοτου ναζισμού, αλλά υποστήριξε ευθέως και ενεργά τον Χίτλερ.Για το λόγο αυτό, δεν μπορούσε να του δοθεί εύκολα αμνηστίακαι να καταταγεί στην υπηρεσία μιας νέας φιλοσοφικήςβαρβαρότητας, κάτω από τις συνθήκες που επιστρατεύθηκαναυτοί που δήθεν πολέμησαν ενάντια στον Χίτλερ, χωρίς ναπρέπει να απαρνηθούν στο ελάχιστο τις «κατακτήσεις» τουςκατά τη διάρκεια της ιδεολογικής προετοιμασίας του φασισμού,κοντολογίς, να ενταχθούν και πάλι στη δημόσια ζωή, έχονταςαλλάξει και παραμένοντας ταυτόχρονα οι ίδιοι. Ο Χάιντεγκερξέφυγε από την κατάσταση αυτή χρησιμοποιώντας ένα όπλοαπό το οπλοστάσιο του Κίρκεγκορ: το μη γνώσιμο {incognito},που θα αποτελέσει στο εξής το κέντρο της σκέψης του. Για τονΚίρκεγκορ, η κατάσταση ήταν σχετικά απλή: από γενική άποψη,γιατί το μη γνώσιμο ήταν γι’ αυτόν μια αναγκαία συνέπεια τουανορθολογισμού και της απανθρωπιάς της σχέσης με το Θεόκαι, από προσωπική άποψη, γιατί δεν είχε τίποτα το επιλήψιμονα κρύψει.

Ο Χάιντεγκερ όμως γνωρίζει πολύ καλά (οι φιλόσοφοι πουαρνούνται και περιφρονούν τον κόσμο είναι συχνά στην ιδιωτικήτους ζωή πολύ πρακτικοί άνθρωποι) ότι στην εποχή όπουσυμμαχούν το Βατικανό και η Γουόλτ Στριτ, ο αθεϊσμός δεν είναιένα εμπόρευμα που πουλάει και βγάζει έτσι τα ανάλογα

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΔΥΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝΜΠΟΥΧΑΡΙΝ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣΡΩΣΙΚΗΣΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

ΜΑΡΞ – ΚΑΟΥΤΣΚΙ - ΤΟΚΕΦΑΛΑΙΟ Επίτομοεκλαϊκευμέν...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΓΙΑ ΤΟΝΓΚΡΥΝΣΠΑΝ

ΤΡΟΤΣΚΙ: Η ΑΡΧΗ ΤΟΥΤΕΛΟΥΣ ΤΑΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣΤΑΛΙΝ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΗΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙΤΟ ΣΤΑΛΙΝΙΚΟΚΑΘΕΣΤΩΣ Σ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΓΙΑ ΤΟΕΒΡΑΪΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟΣΚΑΙΜΠΟΛΣΕΒΙΚΙΣΜΟΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΠΩΣ Ο ΣΤΑΛΙΝΝΙΚΗΣΕ ΤΗΝΑΡΙΣΤΕΡΗ ΑΝΤΙΠΟΛΙ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΕΘΝΗΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ:ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: Η ΤΡΙΤΗΔΙΕΘΝΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝΛΕΝΙΝ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣΙΝΤΕΛΙΓΚΕΝΤΣΙΑ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: Ο ΘΑΝΑΤΟΣΤΟΥ ΛΕΝΙΝ ΚΑΙ ΗΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΤΗΣ ...

Ο ΤΡΟΤΣΚΙ ΓΙΑ ΤΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΗΠΡΟΔΟΜΕΝΗΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ:"ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ"

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΗΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥΜΑΓΙΑΚΟΒΣΚΙ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΤΕΧΝΗΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙΤΕΧΝΗΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

συμπεράσματα. Όχι με τη μορφή μιας ανοιχτής ρήξης με τοναθεϊσμό και το μηδενισμό του Sein nud Zeit, αλλά δηλώνονταςκατηγορηματικά ότι το κύριο έργο του δεν είναι ούτε μηδενιστικόούτε αθεϊστικό. Παρά το φόρο τιμής στις θρησκευτικές τάσεις τηςεποχής, δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη θεολογία τουΚίρκεγκορ για προσωπικούς λόγους. Αυτό που επιδιώκει, είναινα συνάγει από τη θεωρία του για την ιστορία και το χρόνο τοβασικό μη γνώσιμο ως ουσία κάθε ιστορικότητας (πράγμα πουστην ουσία δεν είναι παρά μια σύγχρονη παραλλαγή της άποψηςτου Κίρκεγκορ ότι η παγκόσμια ιστορία υπάρχει μόνο για τοΘεό). Σήμερα, η ιστορία είναι ο τόπος «περιπλάνησης», τουοντολογικού μη γνώσιμου. «Όταν ξεσκεπάζεται μέσα στο Είναι,το Ον υποχωρεί. Όταν διαφωτίζει το Είναι, το Ον χάνεται. ΤοΕίναι δημιουργείται μέσα στην πλάνη, περιβάλλει ένα Ον πουπεριπλανάται, και έτσι γεννά… το Σφάλμα. Είναι ο ουσιώδηςχώρος της Ιστορίας. Μέσα σε αυτόν, η ιστορική ουσίααυταπατάται σχετικά με το όμοιό της. Κάθε φορά που το ΟΝ,στην περιπλάνησή του, ενδιαφέρεται για το ίδιο, ο κόσμοςδημιουργείται ως ένα αιφνίδιο και απρόσμενο γεγονός. Κάθεπερίοδος της παγκόσμιας ιστορίας είναι μια περίοδοςπαραπλάνησης».

Συναντάμε εδώ τη βάση και την οντολογική δικαίωση τηςσυμπεριφοράς του Χάιντεγκερ κατά την περίοδο του Χίτλερ. Στοδοκίμιό του για τον – ή μάλλον κατά του – ουμανισμού, η ίδιασκέψη παίρνει μια μορφή πιο απτή. Διαστρέφοντας τονΧέλντερλιν {Holderlin}, ως συνήθως, ο Χάιντεγκερ, αφούυπογραμμίσει ότι οι σχέσεις του με το αρχαίο ελληνικό πνεύμαήταν «κάτι εντελώς διαφορετικό από τον ουμανισμό», συνεχίζει:«Για αυτό το λόγο, οι νέοι Γερμανοί που γνωρίζουν τονΧέλντερλιν έχουν σκεφθεί και βιώσει μπροστά στο θάνατο κάτιδιαφορετικό από αυτό που παρουσιαζόταν στο ευρύ κοινό ωςγερμανική νοοτροπία». Ο Χάιντεγκερ αποσιωπά το γεγονός –αυτό που προκύπτει εξίσου σαφώς από το μη γνώσιμο τηςιστορικής οντολογίας – ότι, επί Χίτλερ, οι νέοι δεν βρίσκοντανμόνο σε μια κατάσταση «μπροστά στο θάνατο», αλλάσυμμετείχαν έμπρακτα στις δολοφονίες, στα βασανιστήρια, στιςλεηλασίες και στους βιασμούς του καθεστώτος. Προφανώςθεωρεί περιττό να το αναφέρει, γιατί το μη γνώσιμο καλύπτει ταπάντα: ποιος είναι σε θέση να γνωρίζει εάν ένας μαθητής τουΧάιντεγκερ, συνεπαρμένος από τον Χέλντερλιν, «σκεπτόταν καιβίωνε» όταν έσπρωχνε γυναίκες και παιδιά στα κρεματόρια; Ούτεκανείς μπορεί να γνωρίζει τι «σκεπτόταν και βίωνε» ο ίδιος ο

ΒΑΡΚΕΛΩΝΗΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΑΝΑΤΟΛΒΑΣΙΛΙΕΒΙΤΣΛΟΥΝΑΤΣΑΡΣΚΙ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΛΕΩΝΤΟΛΣΤΟΪ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΣΤΗ ΜΝΗΜΗΤΟΥ ΣΕΡΓΚΕΙΓΙΕΣΕΝΙΝ

ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ Λ.ΤΡΟΤΣΚΙ ΣΤΗ ΤΖΟΑΝΛΟΝΤΟΝ

Τρότσκι: Για τημακροχρόνια δυναμικήτης καπιταλισ...

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΜΙΚΡΟΑΣΤΟΙΚΑΙΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΣΜΟΣ

ΤΡΟΤΣΚΙ: "ΑΠΟ ΜΙΑΑΜΥΧΗ ΣΤΟΝΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣΓΑΓΓΡΑΙΝΑ...

Αντόνιο Γκράμσι: έναάρθρο στο Avanti

Οι αδιάφοροι, του ΑντόνιοΓκράμσι

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΡΑΜΣΙ(1891-1937)

Α. Γκράμσι - Η έννοια τηςμεγάλης δύναμης

ΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΡΑΜΣΙ: ΗΟργάνωση τηςΚουλτούρας

Η ζωή και το έργο τουΑντόνιο Γκράμσι

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣΜΠΛΟΚ

ΤΡΟΤΣΚΙ: TAMAΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥΟΚΤΩΒΡΗ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΚΑΡΛΛHΜΠKΝΕΧΤ ΚΑΙΡΟΖΑΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ

Τρότσκι: Η ηθική τους καιη ηθική μας

Τρότσκι: ΗΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑΤΗ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΜΕΘΟΔΟ

ΤΡΟΤΣΚΙ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΗΔΙΑΡΚΗΣΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΛΕΝΙΝ: NA TI EINAI OKOMMOYNIΣΜΟΣ

Λένιν: Γράμμα προς τοσυνέδριο (Η Διαθήκη)

ΛΕΝΙΝ: ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Λένιν: Ποια πρέπει να

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Χάιντεγκερ όταν παρότρυνε τους φοιτητές του στο Φράιμπουργκνα ψηφίσουν τον Χίτλερ. Δεν υπάρχει τίποτα στην ιστορία πουνα μπορεί να γίνει γνωστό μονοσήμαντα: η ιστορία είναι μιαγενική παραπλάνηση.

Ο σκοπός του Χάιντεγκερ είναι τριπλός: να απορρίψει τηνευθύνη της υποστήριξής του στον Χίτλερ, να περισώσει τηνπαλιά υπαρξιακή του κατεύθυνση και, τέλος, να δώσει τηνεντύπωση ότι οι προσαρμογές που κάνει σήμερα για τηναμερικανική πολιτική αντιστοιχούν στις ιδέες που πάντα είχε.Αλλά οι ακροβασίες αυτές δεν μπορούν να γίνουν με τηνεντιμότητα ενός επιστήμονα. Σε άρθρο του στη Neue Rundschau,ο Καρλ Λέβιτ {Karl Lowith}, παλιός μαθητής του Χάιντεγκερ,αποκαλύπτει την απάτη: «Δεν μπορούμε να υπερβούμε μιαναντίφαση ούτε με αλλαγή προοπτικής ούτε με διαλεκτικό κόλπο.Στον επίλογο της τέταρτης έκδοσης του Τι είναι η μεταφυσική;,αναφέρεται ότι σχετικά με την αλήθεια του Οντος ότι το Ον είναι“βέβαια” χωρίς το Είναι, “όμως” δεν υπάρχει ποτέ. Είναι χωρίς τοΟν. Στην Πέμπτη έκδοση που δημοσιεύτηκε έξι χρόνια αργότερα,το “όμως”, που υπογραμμίζει την αντίθεση, εξαφανίστηκε και το“βέβαια” αντικαταστάθηκε με το “ποτέ” – δηλ. το όλο νόημα τηςφράσης άλλαξε στο αντίθετό του, χωρίς αυτό να διατυπωθεί. Τιθα σκεφτόμαστε για ένα θεολόγο που τη μια φορά θαυποστήριζε ότι ο Θεός υπάρχει χωρίς τη δημιουργία και την άλληότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς αυτή; Πώς να εξηγήσεικανείς ότι ένας γλωσσοπλάστης που ζυγίζει με προσοχή τιςλέξεις του όπως ο Χάιντεγκερ προέβη σε μια τόσο ριζική αλλαγήσε ένα τόσο κρίσιμο σημείο; Παρ’ όλα αυτά, μόνο η μία από τιςδύο διατυπώσεις μπορεί να είναι αληθινή».

Που βαίνει αυτή η φιλοσοφία; Στην περίοδο πριν το φασισμό,καλλιεργούσε μια βαθιά έχθρα απέναντι στον ορθό λόγο. Όταν οΧάιντεγκερ γράφει σήμερα ότι «η σκέψη αρχίζει μόνο ότανέχουμε κατανοήσει μέσω της εμπειρίας ότι ο ορθός λόγος πουεξυμνείται εδώ και αιώνες είναι ο πιο επίμονος εχθρός της»,απλώς βγάζει τα πιο ακραία συμπεράσματα αυτού που ήδηεξυπακουόταν στη «διαίσθηση των Ουσιών» του Χούσερλ{Husserl}. Και καθώς, όπως ήδη αποδείξαμε, η φαινομενολογίαήταν στις αρχές της συγγενής με τη θεωρία του Μαχ {Mach}, οΧάιντεγκερ καταλήγει χωρίς ιδιαίτερο κόπο κοντά στησημασιολογία. Επικροτώντας τη θεωρία του Μαχ, τηφαινομενολογία και τη σημασιολογία ταυτόχρονα, μπορεί σήμερανα κάνει την ανάλυση της γλώσσας μέθοδο φιλοσοφικής σκέψης.«Η σκέψη συμπυκνώνει τη γλώσσα στο απλό γεγονός της

είναι η ονομασία τουκόμματό...

Λένιν: Οι αρχές τουσοσιαλισμού και οπόλεμος του ...

ΛΕΝΙΝ: NEA ΓΕΓΟΝΟΤΑΚΑΙ ΠΑΛΙΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Ο Λένιν για τουςαμερικάνους εργάτες

Κράτος και Επανάσταση(Β. Ι. Λένιν)

Λένιν: Τα ΆμεσαΚαθήκοντα τουΚινήματός μας

Λένιν: H Αρχή τηςΡωσικήςΕπαναστάσεως

Λένιν: Σχετικά με τη στάσητου ΕργατικούΚόμματος ...

Λένιν: Η Διπλή Εξουσία

Λένιν: Γράμμα προς τοΖηνόβιεφ

Λένιν: Oι Τρεις πηγές &Τα Tρία ΣυστατικάΜέρη του...

Λένιν: Μια ΠρολεταριακήΠολιτοφυλακή

Λένιν: Συμβουλές ενόςθεατή

Λένιν: Η τέταρτη επέτειοςτης ΟχτωβριανήςΕπανάστα...

Λένιν: Η ΕπανάστασηΜας

Λένιν: O καινούργιοςτύπος κράτους πουαναπτύσσετα...

Λένιν: Ο ταξικόςχαρακτήρας τηςεπανάστασης που έγ...

Λένιν: Τα καθήκοντα τωνΕνώσεων Νεολαίας

Λένιν: Τα καθήκοντα τουπρολεταριάτου στηντωρινή ...

Λένιν: ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΣΚΑΙ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΡΙΤΙΚΗΣ»

Λένιν: Θέσεις και εισήγησηγια την αστικήδημοκρατ...

Λένιν: Τα καθήκοντα τωνΕνώσεων Νεολαίας

Λένιν: Ένας από τουςβασικούς όρους για τηνεπιτυχ...

Λένιν: Η τέταρτη επέτειοςτης ΟχτωβριανήςΕπανάστα...

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

εκφοράς του λόγου. Έτσι, η γλώσσα είναι η γλώσσα του Οντοςόπως τα σύννεφα είναι τα σύννεφα του ουρανού. Χάρη στηνεκφορά του λόγου, η σκέψη χαράζει πάνω στη γλώσσα μικράαυλάκια, πιο μικρά και διακριτικά από αυτά που χαράζει οχωρικός με βήματα στον αγρό». Ιδού η γερμανική «ποιητική»,εκδοχή της σημασιολογίας. Όμως και εδώ, η άβυσσος τουανορθολογισμού είναι η ίδια, είτε η έκφρασή του είναι επίτηδεςποιητική είτε κοινότοπη.

Η προσέγγιση των μεθόδων παραπέμπει σε μια εκ τωνπραγμάτων γειτνίαση. Το Ον του Χάιντεγκερ, που αντιτίθεται στοΕίναι, δεν απέχει από αυτό που, κατά τον Νιτγκενστάιν, μπορείνα αποδειχθεί, αλλά όχι να ειπωθεί. Παρόμοιες μέθοδοι οδηγούνσε παρόμοια συμπεράσματα. Ο Χάιντεγκερ, που χαιρέτισε στοπρόσωπο του Χίτλερ την αυγή μιας νέας εποχής,γελοιοποιήθηκε για πάντα. Σήμερα, αν και πολύ πιοπροσεκτικός, θέλει πάλι να γίνει αρεστός στους κρατούντες τηςστιγμής, όπως στον καιρό του Χίτλερ. Η προσοχή με την οποίαεκφράζεται, η υπολογισμένη ασάφεια των λόγων του, αφήνει ναεννοηθεί την ιδέα μιας νέας εποχής – μιας άλλης νέας εποχής:«Είμαστε άραγε στην παραμονή της μεγαλύτερης αναστάτωσηςτης γης και του ιστορικού χώρου στον οποίο βρίσκεται; Είμαστεστο λυκόφως της νύχτας που προηγείται μιας νέας αυγής;Ξεκινάμε για ένα ταξίδι στο ιστορικό τοπίο στο βράδυ της γης; Ήμήπως η χώρα του βραδιού θα εμφανιστεί στην έξοδο; Αυτή ηΑνατολή, αυτή η χώρα όπου ανατέλλει ο ήλιος μήπως είναιτελικά, πέρα από Δύση και Ανατολή, και διαμέσου της Ευρώπης,ο αγαπημένος τόπος της μέλλουσας Ιστορίας; Είμαστε εμείς οισημερινοί άνθρωποι δυτικοί με μια έννοια που θα αποκαλυφθείπαρά μόνο στο πέρασμά μας στην παγκόσμια νύχτα; Τι μαςενδιαφέρουν όλες οι φιλοσοφίες της Ιστορίας που έχουνδημιουργηθεί με αποκλειστικά ιστορικό τρόπο, αν μαςτυφλώνουν με τον πεπερασμένο αριθμό των διδασκόμενωνιστορικών επιστημών που μπορούμε να ατενίσουμε με έναβλέμμα; Αν εξηγούν την Ιστορία χωρίς να αναλύουν τις βάσειςστις οποίες στηρίζεται η εξήγησή τους με την Ουσία της Ιστορίαςκαι αυτή με το ίδιο το Ον; Είμαστε πράγματι οι καθυστερημένοιπου είμαστε; Ή μήπως είμαστε ταυτόχρονα πρώιμοι σε έναπρωινό μιας εποχής εντελώς διαφορετικής που έχει αφήσει πίσωτης όλες τις παραστάσεις που έχουμε για την Ιστορία;». Ηερωτηματική μορφή, ο απαισιόδοξος τόνος, παραπέμπουν στησημερινή Γερμανία. Και τα δύο είναι αναγκαία: χωρίς τοναπαισιόδοξο τόνο, τι εντύπωση θα σχημάτιζε σήμερα η

Β. Ι. Λένιν: ΓΙΑ ΤΗΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΜΑΧΟΜΕΝΟΥΥΛΙΣΜΟΥ

Φ. ΕΝΓΚΕΛΣ: ΗΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝΚΥΡΙΟ...

Φ. Ένγκελς: Για τη θεωρίατης βίας

Φ. ΈΝΓΚΕΛΣ: ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ

Φ. ΈΝΓΚΕΛΣ: ΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣΠΑΝ-ΣΛΑΒΙΣΜΟΣ

Ο ΕΝΓΚΕΛΣ ΣΤΟΝΣΤΑΡΚΕΜΠΟΥΡΓΚ

Ο ΕΝΓΚΕΛΣ ΣΤΟΝΜΠΛΟΧ

Φ. Ένγκελς: Aφγανιστάν

Φ. ΈΝΓΚΕΛΣ: Η ΓΕΝΕΣΗΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥΚΡΑΤΟΥΣ

Φ. ΈΝΓΚΕΛΣ: ΗΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΗΣΑΤΟΜΙΚΗ...

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΦΡ.ΕΝΓΚΕΛΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟΤΟΥ ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ «Γ...

Φ. ΈΝΓΚΕΛΣ: Ο ΜΑΡΞΚΑΙ Η “ΝΕΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥΡΗΝΟΥ”...

Φ. ΈΝΓΚΕΛΣ: ΟΜΙΛΙΑΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥΚΑΡΛ ΜΑΡΞ

ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΈΝΓΚΕΛΣ: ΟΡΟΛΟΣ ΤΗΣΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝΕΞΑΝΘΡ...

ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΈΝΓΚΕΛΣ: ΓΙΑΤΟΝ ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ

Φ. Ένγκελς: ΓΙΑ ΤΟΚΥΡΟΣ

Καρλ Μαρξ: Η υπόθεσηΝετσάγιεφ

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ -ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΗΣΚΕΝΤΡΙΚΗΣΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΗ...

Μαρξ - Ένγκελς: ΤΟKOMMOYNIΣΤΙΚΟΜΑΝΙΦΕΣΤΟ

Καρλ Μαρξ: Για τηνεργάσιμη μέρα

Κ. Μαρξ: «Η λεγόμενηπρωταρχικήσυσσώρευση»

Καρλ. Μαρξ: TI EINAI HΔΙΕΘΝΗΣ

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

πνευματική «ελίτ», και ιδίως η γερμανική; Όμως, στοπαρασκήνιο αυτής της μελετημένης θολούρας, διακρίνουμε τοπερίγραμμα του «αμερικανικού αιώνα», του παγκόσμιου κράτους(χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στην περίπτωση που ο γερμανικόςιμπεριαλισμός θα ξαναγινόταν ανεξάρτητος και θα διεκδικούσεπάλι την παγκόσμια κυριαρχία, τα λόγια του Χάιντεγκερ δεν θαπερνούσαν ως «προφητεία»). Δεν αρκεί στον Χάιντεγκερ ηγελοιότητα στην οποία υπέπεσε με τον Χίτλερ, θέλει κι άλλη:πρόκειται για την πραγμάτωση της φιλοσοφίας του της ιστορίαςως «δόγμα του σφάλματος».

Αυτό που σίγουρα φαίνεται εκ πρώτης όψεως πιο σημαντικόείναι η προοπτική. Όμως αυτό δεν πρέπει να μας κάνει ναπαραμελήσουμε τη μέθοδο. Είδαμε ότι ο Χάιντεγκερ θέτει μιαιστορικότητα «αυθεντική» για να πολεμήσει πιο αποτελεσματικάτην αληθινή ιστορικότητα, που χαρακτηρίζει «χυδαία». Μετά τονπόλεμο, αυτή η τάση του επιβεβαιώνεται. Ενώ στο Sein und Zeit,που στην ουσία είναι μια πολεμική ενάντια στο μαρξισμό, καμίανύξη, ούτε η παραμικρή, δεν πρόδιδε αυτόν το χαρακτήρα, οΧάιντεγκερ αισθάνεται τώρα ότι δικαιούται, ότι είναι μάλισταυποχρεωμένος, να μιλήσει ανοιχτά για τον Μαρξ: «Αυτό που οΜαρξ αναγνώρισε, και που κατά μία έννοια προέρχεται από τονΧέγκελ, ως αλλοτρίωση του ανθρώπου, έχει τις ρίζες του στηνξεριζωμένη φύση του σύγχρονου ανθρώπου {…} Επειδή ο Μαρξμε την αλλοτρίωση αγγίζει μια σημαντική διάσταση της ιστορίας,η μαρξιστική θεώρηση της ιστορίας είναι ανώτερη από κάθεάλλη». Είναι αλήθεια ότι βιάζεται αμέσως να περιορίσει (όπωςόλοι οι εκλαϊκευτές αστοί της φιλοσοφίας της ιστορίας) τομαρξισμό στην υπεροχή της τεχνικής. Αλλά έτσι γίνεταιολοφάνερο ότι ο Χάιντεγκερ θεωρεί το μαρξισμό ως τονκυριότερο εχθρό του. Μέσα σε όλο αυτό εκδηλώνεται από τη μιαη γενικότερη εκστρατεία ανάσχεσης της αστικής φιλοσοφίας κατάτου μαρξισμού: όπως και ο Νίτσε, μετά την άρνηση τουΣοπενχάουερ {Schopenhauer} κάθε Ιστορίας, πίστευε ότι ήτανυποχρεωμένος να δημιουργήσει μια μυθολογική ψευδο-ιστορία,η φαινομενολογία προχωρά από τον ανιστορισμό του Χούσερλστην «αυθεντική» ιστορικότητα του Χάιντεγκερ, περνώντας απότον Σέλερ {Scheler}. Επιπλέον, η προηγούμενη παράθεσηαποδεικνύει ότι ο Χάιντεγκερ θέλει να δυσφημίζει κάθεσυγκεκριμένη και πραγματική γνώση της ιστορίας.

Πρόκειται εδώ για γενική τάση της εποχής. Ας ξαναδούμε τησυζήτηση μεταξύ του Σαρτρ {Sartre} και του Καμί {Camus}. Δενμας ενδιαφέρει εδώ το κατά πόσο ο Καμί ακολουθεί τον

Κ. Μαρξ: Κριτική τηςΠολιτικής Οικονομίας

Κ. Μαρξ: Από τον επίλογοστη δεύτερη γερμανικήέκδ...

Κ. Μαρξ: Η ιστορική τάσητης κεφαλαιοκρατικήςσυσσ...

Κ. Μαρξ: Η πάλη ανάμεσαστο κεφάλαιο και τηνεργασ...

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ: ΓΙΑ ΤΟΝ Π.Ζ. ΠΡΟΥΝΤΟΝ

Καρλ Μαρξ: «Η λεγόμενηπρωταρχικήσυσσώρευση»

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ: ΝΟΜΟΙ ΓΙΑΤΟ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΤΟΥΜΙΣΘΟΥ ΕΡΓΑΣ...

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ: ΜΙΣΘΟΣ,ΤΙΜΗ, ΚΕΡΔΟΣ

Κάρλ Μαρξ:Αποτελέσματα τηςάμεσης διαδικασίαςπαρ...

Καρλ Μαρξ: Η Αδιαφορίαγια την πολιτική

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Χάιντεγκερ στις λεπτομέρειες. Το σημαντικό είναι ότι αρνείταικατηγορηματικά πως έχει ανιστορική ή αντι-ιστορική θεώρηση,όμως ταυτόχρονα υπερασπίζεται την ατομικιστική και αναρχικήτου υποχώρηση από την πραγματική ιστορία στο όνομα μιας«υπερ-ιστορίας», όπως και ο Χάιντεγκερ εκθειάζει τηνιστορικότητα του Οντος ενάντια αυτής του Είναι. Ακόμα πιοσημαντικό, γιατί δηλώνει μια σωτήρια κρίση του υπαρξισμού,είναι η διαμαρτυρία του Σαρτρ και των οπαδών του ενάντια σεαυτή τη θέση του Καμί, στην οποία ο Σαρτρ αντιτάσσεταιδικαιολογημένα: «Η τωρινή μας ελευθερία δεν είναι τίποτα άλλοπαρά η επιλογή να αγωνιστούμε για να γίνουμε ελεύθεροι. Τοπαράδοξο της διατύπωσης αυτής εκφράζει το παράδοξο τηςιστορικής μας υπόστασης». Το παράδοξο, που συναντάμε στηφιλοσοφία του Σαρτρ, οδηγεί λοιπόν σε μια διαμαρτυρία, πουπροέρχεται από το ζωτικό ένστικτο που έχει παραμείνει υγιές σεέναν άνθρωπο του καιρού μας, ο οποίος δεν θέλει να είναισυνεργός στην παγκόσμια καταστροφή που ετοιμάζεται και οοποίος διακρίνει καθαρά το ρόλο του αγώνα της τάξης τουπρολεταριάτου και των κομμουνιστικών κομμάτων στον αγώναενάντια στον κίνδυνο του πολέμου. Ο Σαρτρ αναγνωρίζει κατάσυνέπεια τη βλαπτικότητα των ιστορικών απόψεων τουΧάιντεγκερ και του Καμί, αλλά χωρίς να παρατηρήσει(τουλάχιστον προς το παρόν) ότι αντιτάσσει έτσι σε μια θεώρησηυπαρξιακή και συνεπή μια παράδοξη και αντιφατική υπαρξιακήθεώρηση. Όλο το παράδοξο βρίσκεται στο γεγονός ότιχρησιμοποιεί την έννοια της ελευθερίας, στην αρχή με τηνορθόδοξη υπαρξιακή έννοια και κατόπιν (στην ίδια πρόταση) μετην πραγματική ιστορική της έννοια. Το πεπρωμένο του Σαρτρως διανοητή εξαρτάται από την κατεύθυνση στην οποία θαμπορέσει και θα θελήσει να λύσει αυτό το «παράδοξο».

Τον κυνισμό με τον οποίο ο Χάιντεγκερ καλύπτει τη δήθενποιητική δυσνόητη λογομαχία του, ο νομικός και θεωρητικός τουδικαίου του Χίτλερ, ο Καρλ Σμιτ {Carl Schmitt}, τον χρησιμοποιείχωρίς φτιασίδια. Με τον τρόπο που διατυπώνει σήμερα τηθεωρία του για το διεθνές δίκαιο, δεν βλέπουμε ότι υπηρετεί τοναμερικανικό ιμπεριαλισμό με τον ίδιο τρόπο που υπηρετούσε τονΧίτλερ. Πάντα με την ίδια επινοητικότητα, τον ίδιο κυνισμό καιτην ίδια τάση προς το παράδοξο όπως παλιότερα. Ο Σμιτ έχειόλες τις πιθανότητες να γίνει αρεστός και αποδεκτός από τα μέλητου Γενικού Επιτελείου της διεθνούς αντίδρασης και τηςπολεμοκαπηλείας. Όμως κι αυτός νιώθει (ή ένιωσε) την ανάγκηνα ξεπλύνει τις χιτλερικές αμαρτίες του. Και καθώς θέλει να

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

περισώσει, με τρόπο πολύ πιο ξεκάθαρο και αποφασιστικό απ’ότι ο Χάιντεγκερ, τον καρπό των προηγούμενων κόπων τουυπέρ της αντίδρασης, από τους οποίους θα επωφεληθεί αυτή τηφορά η μέλλουσα αμερικανική κυριαρχία (ή ενδεχόμενα ηγερμανική), το ιδεώδες ιδεολογικό του εργαλείο είναι επίσης τομη γνώσιμο. Στις παρατηρήσεις του σχετικά με μια ραδιοφωνικήομιλία του Καρλ Μάνχαϊμ {Karl Mannheim} αμέσως μετά τονπόλεμο, ο Σμιτ εξηγεί τον ρόλο του επί Χίτλερ τόσο «αθώα»που, σε όσους θέλουν να διαβάσουν προσεκτικά, φαίνεται οκυνισμός του και ο μηδενισμός του, σαν ένα είδος φιλοσοφικούδικαιώματος στο ψέμα: «Έμενε λοιπόν η σοφή και δοκιμασμένηπαράδοση της απομόνωσης στην ιδιωτική εσωτερικότητα,παρότι ήμασταν διατεθειμένοι σε έντιμη συνεργασία με το τότενόμιμο καθεστώς». Ο Σμιτ έχει μάλιστα το θράσος ναχαρακτηρίσει «επιπόλαια πνεύματα» όσους τολμούν ναασκήσουν κριτική στη στάση που είχαν απέναντι στο ναζισμόάνθρωποι σαν κι αυτόν. «Αν το μόνο που αξίζει είναι αυτό πουβρίσκεται κάτω από τους προβολείς της δημόσιας σκηνής, και ανλάβουμε υπόψη ότι το γεγονός της εμφάνισης και μόνο πάνωστη σκηνή αυτή σημαίνει την πλήρη πνευματική υποταγή, τότε τοεπιστημονικό έργο των δώδεκα αυτών χρόνων δεν αξίζειιδιαίτερη προσοχή» («ιδιαίτερη προσοχή» που δεν φεισθήκαμεστο βιβλίο αυτό για το «επιστημονικό έργο» του Καρλ Σμιτ επίΧίτλερ). Αυτό που γινόταν τότε στην εσωτερικότητα και στο μηγνώσιμο του Καρλ Σμιτ δεν μας το λέει φυσικά. Ο Σμιτ σηκώνειλίγο το πέπλο του μη γνώσιμου μόνο όμως ιστορικό γεγονός ότιτη στιγμή που οι Νιμέλερ {Niemoller}, Βέκερτ {Wieckert}, Νίκις{Niekisch} κλπ. (για να μην αναφερθούμε σε κομμουνιστές)έλεγαν «όχι» στο ναζισμό, ο Σμιτ επεξεργαζόταν το άγραφοδίκαιο των εθνών που έμελλε να δικαιολογήσει τις σφαγές του1934 και την εισβολή της Βέρμαχτ σε ουδέτερες χώρες.

Ο Σμιτ ξέρει ότι στην περίπτωσή του, το μη γνώσιμο αλά –Κίρκεγκορ – Χάιντεγκερ δεν πείθει. Έτσι, προσφεύγει σε έναιστορικό μοντέλο και σε ένα μάρτυρα (τον Χομπς {Gobbes}), πουθεωρεί σημαντικό: «Ο Χομπς αντίθετα, γράφει, το κατάλαβεκαλά. Ύστερα από έναν αιώνα θεολογικών έριδων καιευρωπαϊκών εμφυλίων πολέμων, η απελπισία του είναι πολύμεγαλύτερη από αυτή του Ζαν Μποντέν {Jean Bodin}. Ο Χομπςανήκει στους μεγάλους μοναχικούς άνδρες του 17ου αιώνα πουγνωρίζονταν μεταξύ τους. Κατάλαβε όχι μόνο την πολύμορφησημασία του σύγχρονου Λεβάθιαν, αλλά επίσης και τον τρόπονα συνδιαλλαγή μαζί του, καθώς και τη συμπεριφορά πουαρμόζει σε ένα άτομο που σκέφτεται ανεξάρτητα όταν έρχεται σε

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

επαφή με ένα τόσο επικίνδυνο θέμα. Σκέφτηκε, μίλησε, έγραψεπάνω σε αυτά τα επικίνδυνα θέματα με μια ελευθερία πνεύματοςανυποχώρητη και πάντα κρυφά, είτε κυνηγημένος είτε σεδιακριτική απομόνωση». Αυτό που ο Σμιτ παραλείπει ναυπογραμμίσει είναι ότι ο Χομπς εκφράστηκε υπέρ αυτού πουστην εποχή του ήταν προοδευτικό, ενώ ο Σμιτ εκφράζεταισυνεχώς υπέρ της πιο ακραίας αντίδρασης. Όμως υπάρχει καικάτι άλλο σε αυτή την αναλογία: η ομολογία του Σμιτ ότισυνεχίζει να είναι στρατευμένος στη δεξιά πτέρυγα τηςαντίδρασης. Η σκέψη του είναι η εξής: όπως δεν ενδιέφερε τονΧομπς αν η διάλυση του φεουδαλισμού και η συγκρότηση ενόςσύγχρονου, αστικού, συγκεντρωτικού κράτους ήταν έργο τωνΣτιούαρτ ή του Κρόμγουελ, έτσι δεν ενδιέφερε και τον Σμιτ αν ηαπερίφραστη δικτατορία του μονοπωλιακού καπιταλισμού είναιέργο του Χίτλερ, του Αϊζενχάουερ ή του αναγεννημένουγερμανικού ιμπεριαλισμού.

Για το λόγο αυτό, ο Σμιτ συνοψίζει την εξωτερική πολιτική τωνΗνωμένων Πολιτειών με τον τρόπο που είδαμε: εξίσου λακωνικάμε τον τρόπο που περιέγραψε την εξωτερική πολιτική τηςχιτλερικής Γερμανίας. Αποδεικνύει ότι για τις Ηνωμένες Πολιτείεςσήμερα, το δίλημμα «απομονωτισμός ή επεμβατισμός» είναιαναπόφευκτο: «Οι αντιφάσεις προέρχονται από τα άλυταπροβλήματα που θέτει η επέκταση ενός χώρου, και από αυτόσυνεπάγεται η πιεστική ανάγκη είτε να περάσουμε σε μεγάλαγεωγραφικά σύνολα που θα συνυπάρχουν με άλλα δίπλα τουςείτε να μετατρέψουμε τον πόλεμο σύμφωνα με το μέχρι τώραδιεθνές δίκαιο σε παγκόσμιο εμφύλιο πόλεμο». Υπό αυτό τοπρίσμα, ο Καρλ Σμιτ δημοσιεύει σήμερα παλιά και νέα δοκίμιαγια τον ανέκαθεν αγαπημένο του Δονόσο Κορτές {DonosoCortes}. Ποια είναι η ουσία; Ο ανταγωνισμός μεταξύ μαρξισμούκαι αστικής ιδεολογίας: ο μαρξισμός έχει κατανοήσει στο σύνολότης την ιστορική εξέλιξη από το 1848 μέχρι σήμερα, αλλά ηαστική ιδεολογία δεν κατανόησε το μαρξισμό. Ο Σμιτ αναφέρεισχετικά τα εξής: «Στη συνείδηση της συνέχειας υπάρχει μιααξιοσημείωτη ανωτερότητα και μάλιστα ένα μονοπώλιο τωνκομμουνιστών ιστορικών πάνω στους υπόλοιπους, που δενκατανοούν τα γεγονότα του ’48 και γι’ αυτή την ανικανότητά τουςχάνουν το δικαίωμα να σκιαγραφήσουν το σήμερα. Η αμηχανίατου αστού ιστορικού είναι τεράστια: από τη μια αποδοκιμάζει τησυντριβή της επανάστασης, γιατί δεν θέλει να είναιαντιδραστικός, και από την άλλη χαιρετίζει με ικανοποίηση τηναποκατάσταση της ηρεμίας και της ασφάλειας σαν νίκη της

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Τάξης». Σύμφωνα με τον Σμιτ, πρέπει να σπάσει αυτό τομαρξιστικό μονοπώλιο και να έρθουν στο φως «μη σοσιαλιστικέςσυνέχειες», δηλ. η χρυσή βίβλος των αντεπαναστάσεων, τωνπαραδόσεών τους και των επιτυχιών τους. Ο καταλληλότεροςιδεολόγος για να φέρει στο φως αυτή τη συνέχεια είναι ο ΔονόσοΚορτές: «Το σημαντικό είναι να αναγνωρίσουμε ότι ηψευδο-θρησκεία του απόλυτου ουμανισμού ανοίγει το δρόμοστην απάνθρωπη τρομοκρατία. Αυτό ήταν μια διαίσθησηκαινούργια, βαθύτερη από όλες τις μεγαλόστομες διακηρύξειςπου έχει κάνει ο Ζοζέφ ντε Μεστρ {Joseph de Maistre} πάνωστην επανάσταση, τον πόλεμο και το αίμα. Σε σχέση με τονΙσπανό, που κοιτάζει βαθιά στο χάος του τρόμου του ’48, ο ντεΜεστρ δεν είναι παρά ένας αριστοκράτης της Παλινόρθωσης, τηςμοναρχίας προ του 1789, που συνεχίζει και εμβαθύνει τον 18οαιώνα». Και ο Σμιτ συμπεραίνει ότι «το μονοπώλιο και ηερμηνεία του αιώνα προϋποθέτουν κάτι εξαιρετικά σημαντικό:την ιστορική νομιμότητα της εκ των πραγμάτων δύναμης, τοδικαίωμα στη βία και στην άφεση που δίνεται στο Πνεύμα τουκόσμου για όλα τα εγκλήματα που έχουν γίνει στο όνομά του».

Ο Δονόσο Κορτές γίνεται έτσι ο πρόγονος μιας οποιασδήποτεμέλλουσας δικτατορίας του μονοπωλιακού καπιταλισμού. «Ημεγάλη θεωρητική του σημασία για την ιστορία τηςαντεπαναστατικής θεωρίας είναι η εγκατάλειψη τηςεπιχειρηματολογίας της προεπαναστατικής νομιμότητας και ησυγκρότηση όχι πια μιας πολιτικής φιλοσοφίας τηςΠαλινόρθωσης, αλλά μιας θεωρίας της δικτατορίας. Η προοπτικήαυτή ενθουσιάζει τον Σμιτ σε τέτοιο βαθμό που, εγκαταλείπονταςτο μη γνώσιμό του, διακηρύσσει ανοιχτά αυτό που στα μάτιακάνει τον ήρωά του τόσο γοητευτικό: «Η περιφρόνησή του γιατον άνθρωπο δεν έχει όρια. Η τυφλή του λογική, η αδύναμή τουθέληση, η γελοία ορμή των σαρκικών επιθυμιών του, τουφαίνονται τόσο αξιοθρήνητες που όλες οι λέξεις όλων τωνγλωσσών δεν αρκούν για να εκφράσουν όλη τη χαμέρπεια τουπλάσματος αυτού». Αυτή η απανθρωπιά, που ο Σμιτ μοιράζεταιμε τους θιασώτες αρκετών τάσεων του παρελθόντος και τουπαρόντος, δείχνει ξεκάθαρα την κοινωνική της βάση: ο Σμιτ είναιεχθρός των μαζών και της «μαζικοποίησης» που είναιτυφλωμένη από το μίσος. Η κοινωνική δημαγωγία του Χίτλερ, ηυποκρισία της οποίας σίγουρα δεν του ξέφυγε, ήταν για τον Σμιτ,όπως και για τον Σπένγκλερ {Spengler}, τον Ερνστ Γιούνγκερ{Ernst Junger} και άλλους, τυφλωμένη από το μίσος, και ο ίδιοςείναι υπερβολικά «δημοκράτης», υπερβολικά «πληβείος» (αυτή ηδήθεν αντίθεσή του στο καθεστώς δεν τον εμπόδισε να

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

υπηρετήσει τον Χίτλερ με όλες του τις πνευματικές δυνάμεις).Σήμερα, μετά την καταστροφή της κοινωνικής δημαγωγίας καιτην έμμεση απολογία, ο Καρλ Σμιτ ακολουθεί το νέο ρεύμα.

Αυτός ο κυνισμός της «μη γνώσιμης» σκέψης είναι πολύδιαδεδομένος ανάμεσα στους διανοούμενους της ΔυτικήςΓερμανίας. Φτάνει στο απόγειό του στο Ερωτηματολόγιο τουΕρνστ φον Ζάλομον {Ernst von Salomon}, που ίσως γι’ αυτόγνώρισε μεγάλη κυκλοφορία. Ο Ζάλομον ανήκει και αυτός στηνκατηγορία των διανοουμένων που βοήθησαν αντικειμενικά τηνέλευση του χιτλερισμού, που αργότερα είχαν «επιφυλάξεις» γιατο καθεστώς, και που, μετά το τέλος του πολέμου,προσπάθησαν να βρουν μια δικαιολογία στο δικό τους “j’ ai vecu”(βίωσα). Ο κυνισμός του Ζάλομον ξεχωρίζει από αυτόν τωνΧάιντεγκερ, Καρλ Σμιτ και Ερνστ Γιούνγκερ χάρη στην ειλικρίνειάτου. Δεν ωραιοποιεί το «βίωσά» του, προσπάθησε απλώς ναεπιβιώσει μέσα στο χιτλερικό καθεστώς, με τις ανετότερεςδυνατές υλικές συνθήκες, και η «αντίθεσή» του περιοριζόταν σεκάποιες «επιφυλάξεις» που εκδήλωνε σε πολύ οικείους κύκλους.Στον Ζάλομον, το μη γνώσιμο έχει ένα χαρακτήρα πεζό και υγιή,απαλλαγμένο από οποιονδήποτε υπαρξιακό μανδύα. Δεν είναιπαρά μια κωμωδία κάτω από το χιτλερικό καθεστώς.

Αντίθετα, ο Ερνστ Γιούνγκερ, του οποίου ο Εργάτης συνέτεινεπολύ περισσότερο στη γέννηση της ναζιστικής ιδεολογίας απόότι τα μυθιστορήματα του Ζάλομον, συμμετείχε πολύ πιο ενεργάστο καθεστώς (εξάλλου σε θέσεις μάλλον διακοσμητικές), όμωςεπιμένει ακόμα εντονότερα, κατόπιν εορτής, στην «αντίθεσή»του. Η αντίθεση αυτή παίρνει τη μορφή μιας αριστοκρατικήςδιαμαρτυρίας ενάντια στο «λαϊκίστικο» χαρακτήρα τουχιτλερισμού, όχι όμως ενάντια στην κοινωνική του δημαγωγία.Εκεί που ο Γιούνγκερ διαφοροποιείται από τον Σμιτ είναι ότανβάζει σε πρώτο πλάνο, εν όψει της δικτατορίας του κεφαλαίου,το ρόλο της πρωσικής αριστοκρατίας, των Γιούνκερς {Junkers}(βλ. το “Burgenland” στο μυθιστόρημα Heliopolis). Σε ότι αφοράτη φιλοσοφία, ο Γιούνγκερ χαιρετίζει στο μύθο και στη μαγεία ταχαρακτηριστικά σημάδια του αιώνα μας σε σχέση με τονπροηγούμενο αιώνα: «Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τουπνεύματος του 20ου αιώνα είναι η ανικανότητά του να δει αυτόπου ενώνει τη ratio με τα άδυτα. Μέσα στην υπεροψία του,φανταζόταν ότι η εξέλιξη προχωρούσε σε μια γραμμή που είχεχαράξει, σε ένα αρμονικό περιβάλλον προσεκτικά οριοθετημένο,που δημιούργησε και έλεγχε και που ονόμαζε Συνείδηση. Υπό

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

αυτές τις συνθήκες, ένα ξύπνημα ήταν αναπόφευκτο. Συνέβη τηνίδια στιγμή που οι ρίζες του ορθολογισμού άγγιξαν το λίκνο τουμύθου. Αυτό φαίνεται στις λέξεις, στη σκέψη, ακόμα και στιςεπιστήμες: όλα έγιναν πιο δυνατά από το μέτρο και τημετριοφροσύνη του ανθρώπου. Τότε, ύστερα από τρομερέςμονομαχίες, μυθικές μορφές βάδισαν κατά των ορθολογικώνμορφών, και στη λάμψη των πυρκαγιών εμφανίστηκαν κόσμοιονείρου και νυχτερινής μαγείας». Ο Γιούνγκερ κατατάσσεται μαζίμε τους ιδεολόγους που, όπως ο Γιάσπερς, ο Χάιντεγκερ και οΚαρλ Σμιτ, επικαλέστηκαν την ιδιότητά τους των«αντιστασιακών» επί Χίτλερ για να προσφέρουν στο νέοιμπεριαλισμό το όπλο του ανορθολογιστικού μύθου και ναπροσφερθούν οι ίδιοι σαν οι κήρυκές του.

Η συμπεριφορά του Ζάλομον κατά την περίοδο πριν τον Χίτλερήταν αυτή ενός περιθωριακού. Μπλεγμένος σε διάφοραγκρουπούσκουλα, ενοχοποιήθηκε για το φόνο του Ράτεναου{Rathenau} και συμμετείχε στην κίνηση Επιστροφή στη Γη,συμμετοχή που σήμερα χαρακτηρίζει ως «φρικτό αστείο», κάτιπου χαρακτηρίζει τον κυνισμό του και το μηδενισμό του. Όνταςμάρτυρας της αυξανόμενης επιρροής του κομμουνισμού στηνπερίοδο κρίσης που προηγήθηκε από την κατάληψη τηςεξουσίας από τον Χίτλερ (ο αδελφός του Μπρούνο έγινε μέλοςτου κόμματος), η κρίση τον ανάγκασε να αντιμετωπίσει τημαρξιστική ιδεολογία, την οποία ποτέ του δεν κατάφερε νακαταλάβει πραγματικά. Η συνάντηση αυτή τελείωσε με ρήξη,παρότι ο Ζάλομον δήλωσε ότι «κατά βάθος, ο κομμουνισμός έχειαπλούστατα δίκιο»: άλλο ένα σημάδι κυνισμού, η ομολογία αυτήδεν θα έχει συνέχεια. Γλιστρώντας στο χιτλερισμό, έζησε μιαήσυχη ζωή, χωρίς έννοιες. Ακόμα κι όταν τον απωθούσαν οιναζιστικές βιαιοπραγίες, παρέμενε απαθής, με μια απάθεια γιατην οποία απολογήθηκε στη γυναίκα του, σχετικά με τα πογκρόμτου Βερολίνου: «Μήπως επειδή ξέρουμε ότι δεν θα βρούμε καμίαανταπόκριση; Στην πραγματικότητα είμαστε ήδη νεκροί. Δενμπορούμε ούτε καν να ζήσουμε από τον εαυτό μας». Ύστερα,αφού διηγήθηκε ένα επεισόδιο που μόλις είχε βιώσει, κατέληξε:«Περπάτησα την Kurfurstendamm ως το σπίτι, μέσα σε μεγάληένταση, και είπα στον εαυτό μου: πρέπει να υπάρχει, θα έπρεπενα υπάρχει μια Τρίτη λύση – κι αν δεν υπάρχει, τι είναιπροτιμότερο, να είναι κανείς ηλίθιος ή δειλός;».

Αυτός ο γαλήνιος κυνισμός, που τον διαχωρίζει προς όφελός τουαπό το ρομαντικό, μυστικιστικό και στομφώδη μηδενισμό τουΓιούνγκερ και της παρέας του, επιτρέπει στον Ζάλομον να

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

σκιαγραφήσει την καθημερινή ζωή επί Χίτλερ, όπως και ναξεσκεπάσει με ρεαλισμό τη σκληρότητα και τη διαφθορά τωναμερικανών «ελευθερωτών». Όμως ο πυρήνας τουΕρωτηματολογίου είναι ο κυνισμός του «βίωσα». Γράφει οΖάλομον: «Τα κατάφερες πολύ καλά! Δεν έχεις λόγο ναπαραπονιέσαι! Πολύ λιγότερο από όλους όσους δεν γνωρίζεις.Και για εμένα ισχύει το ίδιο. Καλά τα καταφέραμε, Ίλε {Ille}, δενέχουμε λόγο για μνησικακία, ανήκουμε στους ελάχιστους πουδεν έχουν λόγο για μνησικακία». Η στάση του «βίωσα» ισχύειλοιπόν και για την περίοδο μετά τον πόλεμο. Η απάντηση όμωςτης κυρίας Ίλε είναι ακόμα πιο χαρακτηριστική, σαν μια σύνθεσηόλων όσοι έζησαν κάτω από τον Χίτλερ, σαν μια σύνοψη τωνπραγματικών αισθημάτων της μάζας: «Πρέπει να σου πω κάτιτρομερό! Εγώ δεν τα κατάφερα! Το ξέρω, όλο αυτό τον καιρόσκεφτόμουν ότι το σημαντικότερο ήταν να τα καταφέρουμε. Αλλάδεν τα κατάφερα. Δεν είμαι πια αυτή που γνώρισες παλιά. Ότικαλύτερο και πολυτιμότερο υπήρχε μέσα μου σκοτώθηκε, τοσκότωσαν. Αυτά τα δώδεκα χρόνια ήταν για εμένα φρικτά: πάνταπροσπαθούσα να μη στο δείξω. Πέρα από αυτό, αν θέλεις,περάσαμε καλά, περάσαμε καλά μέρα με τη μέρα». Και η κυρίαΖάλομον και αυτός ήξεραν και οι δύο πάντα με λεπτομέρεια τιέκαναν οι Ναζί, αλλά χωρίς ποτέ να «θελήσουν να μάθουν», γιανα μη διακινδυνεύσουν τη σχετική άνεση και ασφάλεια της ζωήςτους. Συνοψίζει ως εξής την ηθική κατάσταση που είχε προκύψει:«Αγαπώ τη ζωή και θέλω να την έχω ολόκληρη, αλλιώςκαθόλου. Η ζωή όμως απαιτεί αξιοπρέπεια: όχι μόνο έναπρόσωπο, χέρια και πόδια, αλλά αξιοπρέπεια! Αυτά τα δώδεκαχρόνια ήθελαν να με κάνουν να χάσω την αξιοπρέπειά μου. Τινόημα έχει η ζωή χωρίς αγάπη; Ήθελα να αγαπήσω την ημέρα,τη χώρα μου, τους Γερμανούς ανάμεσα στους οποίους ζούσα,εσένα, εμένα, αλλά δεν μπορούσα. Χρειάστηκε να μάθω ναπεριφρονώ τα πάντα, την ημέρα, τη χώρα μας, τους Γερμανούς,εσένα, εμένα»!

Αν και ούτε στην Ίλε δεν δείχνει ότι έβγαλε συμπέρασμα από μιατέτοια εμπειρία, αυτό το κατηγορητήριο είναι κάτι παραπέρα απόκριτικό και συναισθηματικό. Έχει, τουλάχιστον σαν δυνατότητα,μια θετική διέξοδο. Εκατομμύρια Ίλε, οι περισσότερες εξίσουελάχιστα συνειδητοποιημένες, που έζησαν τα ίδια γεγονότα,βλέπουν σήμερα με τρόμο ότι υπάρχει η προοπτική ενόςπολέμου και ότι ο φασισμός ξανασηκώνει το κεφάλι. Το «Χωρίς

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Εμάς» των μεταπολεμικών γερμανών είναι λίγο πολύ ησυγκινησιακή συνέπεια αυτού που έζησε η Ίλε φον Ζάλομον.Προς το παρόν, το «Χωρίς Εμάς» δεν εκφράζει τίποταπερισσότερο στις πλατιές μάζες από τον αυξανόμενο φόβο, τοφόβο για τη ζωή και για μια μοίρα στον ήλιο. Κι εδώ βλέπουμενα προβάλει ο φόβος ενός νέου βιασμού της ανθρώπινηςαξιοπρέπειας και της ακεραιότητας του ανθρώπου. Φυσικά, καισε αυτή την περίπτωση, υπάρχουν σποραδικές εκδηλώσεις μιαςπιο ανεπτυγμένης συνείδησης, διακηρύξεις και τοποθετήσειςόλων αυτών που είναι διατεθειμένοι να θυσιαστούν ώστε ηΓερμανία να μη γνωρίσει ξανά κάτι παρόμοιο με το χιτλερισμό.Βλέπουμε επίσης να αυξάνεται, αν και αργά και με το τίμημαμεγάλων αντιφάσεων, η συνείδηση ότι οι θιασώτες τουαμερικανικού ψυχρού πολέμου και του γερμανικού του γραφείουδιαχείρισης, της κυβέρνησης Αντενάουερ, ετοιμάζουν κάτι που,υπό μορφή δήθεν αντίθετη, θα μοιάζει τελικά στο χιτλερισμό.

Προς το παρόν, κυρίως στη Γερμανία, αλλά και στις άλλεςκαπιταλιστικές χώρες, οι φωνές αυτές καλύπτονται από τη«Φωνή της Αμερικής». Η προπαγάνδα αυτή, παρά τη ματαιότητάτης, παρουσιάζει ένα φοβερό κίνδυνο: η μάζα των αδύναμων καιτων δειλών, αυτών που παρασύρονται ή που πέφτουν θύματαεκφοβισμού, είναι τεράστια. Όμως η γενική κατάσταση έχειαλλάξει ριζικά: πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Χίτλερανέμιζε στο δρόμο τη σημαία του ανορθολογισμού, τηςκαταστροφής του λόγου. Σήμερα, είναι η σειρά του λόγου νακατέβει από τις πανεπιστημιακές έδρες και τα εργαστήρια στουςδρόμους για να υπερασπιστεί μπροστά στις μάζες τη σωστήυπόθεσή της. Αυτή η στρατηγική επίθεση της προοδευτικήςιδεολογίας, αυτή η ενεργός υπεράσπιση του λόγου, αποτελεί τονέο στοιχείο στη μεταπολεμική μας περίοδο.

Ο μεγάλος και πραγματικά καθοριστικός αντίπαλος τηςκαταστροφής του λόγου: ο μαρξισμός, εμφανίστηκε αρχικά γύρωστα 1848. Μετά το 1917, ο μαρξισμός, όχι μόνο έγινε η ιδεολογίατων λαών πάνω στο ένα έκτο της υφηλίου, αλλά, χάρη στολενινισμό, έφτασε σε ένα ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης, σεπερίοδο πολέμων και παγκόσμιων επαναστάσεων. Από καιρό,το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (βλέπε:Πολιτικό Καφενείο.http://anatolikos.com/oplostasio/koumounistiko-manifesto179.htm) ήταν ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα και πολυμεταφρασμέναέργα της παγκόσμιας γραμματείας, αλλά μετά το 1917 στηνευρύτερη διάδοση των γραπτών του Μαρξ και του Ένγκελςπροστίθενται τα γραπτά του Λένιν. Μετά το 1945, σημειώνεται

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

μια ποιοτική καμπή. Δεν υπάρχει ούτε μια χώρα όπου ημετάφραση και η διάδοση των έργων αυτών δεν προχώρησε μεγιγάντια βήματα, όχι μόνο στις λαϊκές δημοκρατίες και στην Κίνα,αλλά και σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, όπου οι οπαδοίτου κομμουνισμού αποτελούν το ένα τρίτο του πληθυσμού.Ακόμα κι εκεί όπου η οργανωτική δύναμη των κομμουνιστώνείναι ακόμα ελάχιστη, σημειώνεται ένα άλμα στη γνώση τουμαρξισμού-λενινισμού. Πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι σεόλες αυτές τις χώρες δεν διαδίδονται μόνο τα κλασικά έργα, αλλάυπάρχει και γοργή πρόοδος της καθαυτής μαρξιστικής έρευνας,που επιχειρεί να εξηγήσει επιστημονικά την ιστορία κάθε χώραςσύμφωνα με το πνεύμα του μαρξισμού-λενινισμού.

Αυτή η άνθηση ξεπερνά κατά πολύ τα κομμουνιστικά κόμματα: ηέλξη του μαρξισμού-λενινισμού επεκτείνεται όλο και περισσότεροπάνω στους προοδευτικούς διανοούμενους. Όλο καιπερισσότεροι φυσικοί επιστήμονες συνειδητοποιούν πόσομπορεί να τους βοηθήσει ο διαλεκτικός υλισμός, πόσο μάλλονπου στη Σοβιετική Ένωση, έχοντας επιλύσει συγκεκριμέναεπιστημονικά προβλήματα, ο διαλεκτικός υλισμός έχειπροχωρήσει σε ένα ανώτερο επίπεδο. Καλλιτέχνες καισυγγραφείς συνειδητοποίησαν το ίδιο για την τέχνη τους.Καταλαβαίνουμε γιατί λοιπόν η αντιδραστική αστική επιστήμη καιτέχνη έχει εξαπολύσει μια τέτοια επίθεση κατά τωνεπιστημονικών ανακαλύψεων και των πνευματικών κατακτήσεωντης ΕΣΣΔ (η διένεξη περί Λισένκο) και τους λόγους για τουςοποίους οι πνευματικές συζητήσεις στον «ελεύθερο κόσμο»υιοθετούν τόσο συχνά το στυλ του Κραβτσένκο: συζητούνλιγότερο για τα ίδια τα προβλήματα παρά για τις διώξεις πουυποτίθεται ότι υφίστανται οι «μη κομφορμιστές» επιστήμονες καικαλλιτέχνες στην ΕΣΣΔ, ώστε να μειώσουν, πιστεύουν, με τονεκφοβισμό, τη δύναμη της έλξης που ασκούν η προοδευτικήτέχνη και η επιστήμη. Όμως υπάρχουν και δυσκολίες: δεν θαήταν αδύνατον να εκπαιδεύσουν από έναν πράκτορα για κάθεπροβλεπόμενη περίπτωση ψέματος και δυσφήμισης; Δεν πάειπολύς καιρός που ο γερουσιαστής Γουάιλι {Wiley} είχε την ατυχίανα αγανακτήσει, στο όνομα της ελευθερίας της σκέψης, για τηντύχη του «γλωσσολόγου Αρακτσέγιεφ», που διώχθηκε από τονΣτάλιν, για αυτόν τον Αρακτσέγιεφ που υπήρξε, αλλά ο Γουάιλιδεν το γνώριζε, στρατηγός και πολιτικός επί τσάρου Νικολάουτου Β’, ώστε ο Στάλιν χρησιμοποίησε το όνομα και τις μεθόδουςτου για να καταστήσει περιφρονητέους όλους εκείνους πουεμποδίζουν την ελευθερία των επιστημονικών συζητήσεων.

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Το δεύτερο σκέλος της ενεργού και μαζικής υπεράσπισης τουλόγου είναι το Κίνημα για την Ειρήνη. Το παρατηρούμε εδώαποκλειστικά υπό την προοπτική του προβλήματος τηςκαταστροφής ή επαναθεμελίωσης του λόγου. Είναι σαφές ότι,όπως και την εποχή του Χίτλερ, η πολεμική προετοιμασίααποτελεί σήμερα τη μεγάλη κοινωνική μηχανή που καταστρέφειτο λόγο. Το ιδεολογικό πεδίο μάχης της είναι ο Ψυχρός Πόλεμος.Προϋποθέτει την εξάπλωση μιας θολής μοιρολατρίας, ενόςπανικού, ενός φόβου που παραλύει. Ένας αξιόπιστος μάρτυρας,ο Φόκνερ {Faulkner}, ανέφερε στην ομιλία του κατά την απονομήτου βραβείου Νόμπελ: «Η τραγωδία του καιρού μας είναι έναςγενικός φόβος που έχει κυριεύσει όλο τον κόσμο. Τον έχουμεμέσα μας τόσο καιρό, που σχεδόν τον αντέχουμε. Δεν υπάρχουνπια πνευματικά προβλήματα, υπάρχει μόνο η ερώτηση: πότε θαπηδήξω;». Ο γερμανός συγγραφέας Τσουκμάγιερ {Zuckmayer}λέει το ίδιο:

«Ποια είναι λοιπόν η πραγματική κατάσταση του σύγχρονουκόσμου; Για τη μεγάλη πλειοψηφία είναι ένας εφιάλτης. Πιστεύωότι το 90% των ανθρώπων που σήμερα ζουν στον κόσμο δενθέλουν ούτε ελπίζουν αυτό που απειλείται, και όμως είναιυποχρεωμένοι να αφήσουν τα πράγματα να εξελιχθούν χωρίςδυνατότητα αντίδρασης, όπως σε έναν εφιάλτη ξέρουμε ότιονειρευόμαστε, ότι είναι ένα άσχημο όνειρο που μας τυραννάεικαι μας εξουθενώνει, αλλά δεν μπορούμε να του ξεφύγουμε, δενμπορούμε να κουνηθούμε, δεν μπορούμε να φωνάξουμε, δενμπορούμε να ξυπνήσουμε».

Ο φόβος αυτός, αυτός ο εφιάλτης, ήταν το κύριο ιδεολογικόόπλο του ψυχρού πολέμου όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν τοατομικό μονοπώλιο. Αν και σήμερα έχουν μπει στο παιχνίδι καιάλλοι παράγοντες – ψεύτικες πίπες ειρήνης, «απελευθέρωση»των «καταπιεσμένων» λαών από το σοσιαλισμό κλπ., -, ηδημιουργία ενός αισθήματος πανικού παραμένει πάντα βασικόόπλο. Ο αιφνιδιασμός των μαζών, ακόμα και των κυβερνήσεων,αποτελεί την ουσία αυτής της στρατηγικής, όμως δεν μπορεί ναείναι ο κεραυνός εν αιθρία του 1914. Σήμερα, παραλύουν τηθέληση και τη λογική των ανθρώπων και εξαπλώνουν τηνένταση και το μόνιμο άγχος.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει κάτι καινούργιο, η αντίδραση των μαζώνείναι εντελώς διαφορετική απ’ ότι πριν τους δύο παγκόσμιουςπολέμους. Θυμόμαστε τα έξι εκατομμύρια υπογραφές για ένα

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

σύμφωνο μεταξύ των πέντε Μεγάλων Δυνάμεων. Το Κίνημα γιατην Ειρήνη δεν έχει αυτό καθεαυτό καμιά ιδιαίτερη ιδεολογία, δενκάνει διακρίσεις μεταξύ πολιτικών, φιλοσοφικών καιθρησκευτικών πεποιθήσεων. Καθολικοί και μουσουλμάνοιιερωμένοι, Κουάκεροι, ειρηνιστές, ουδετερόφιλοι, συνεργάζονταιμε σοσιαλιστές και κομμουνιστές. Όμως, αν έστω και λίγο τοΚίνημα για την Ειρήνη γνωρίσει τον «κομφορμισμό», η ίδια του ηύπαρξη, η εξάπλωσή του, η δύναμη που παίρνει, θέτουν καιλύνουν το μεγάλο δίλημμα: με το λόγο ή κατά του λόγου.Οπωσδήποτε, τα ερωτήματα και οι απαντήσεις είναι πολλώνειδών, ακόμα και εντελώς αντίθετες, ανάλογα με τα άτομα και τιςομάδες που συνυπάρχουν μέσα σε αυτό το καινούργιο κίνημα. Ημεγάλη και κοινή αρχή όμως, πέρα από τις διαφορές, είναι ηυπεράσπιση του ανθρώπινου λόγου, όχι μόνο της ύπαρξής του,αλλά και της αποτελεσματικότητάς του, της ικανότητάς του νατροφοδοτήσει την ιστορία, κάτι στο οποίο όλοι μαςσυνεισφέρουμε λίγο πολύ.

Το ξεκίνημα της Κίνησης για την Ειρήνη ήταν και είναι ακόμαπαντού αυθόρμητο και συγκινησιακό. Αυτό φαίνεται ξεκάθαραστην περίπτωση του κινήματος «Χωρίς Εμάς» στη ΔυτικήΓερμανία. Όμως τα πέντε εκατομμύρια υπογραφές της Έκκλησηςτης Στοκχόλμης αντιπροσωπεύουν μια στοιχειώδη διαμαρτυρίατων μαζών ενάντια στο έγκλημα που ετοιμαζόταν. Παρ’ όλααυτά, αυτή η έκρηξη είναι διαφορετική από εκείνες πουπροηγήθηκαν. Θα ήταν λάθος να κρίνουμε την έκτασή του μόνοποσοτικά. Αυτό που είναι πραγματικά καινούργιο, είναι η στιγμήκατά την οποία εκδηλώθηκε αυτή η έκρηξη αγανάκτησης. Ταπροηγούμενα μαζικά κινήματα κατά του πολέμου, πουεκδηλώνονταν κατά την Τρίτη ή τέταρτη χρονιά του πολέμου,συχνά ύστερα από βαριές ήττες, ήταν σχεδόν πάντα αποτέλεσματου μεγάλου βάρους της πολεμικής οικονομίας. Σήμερα, τοκίνημα ξεκινά πριν τον πόλεμο, αν και κατά τη διάρκεια τουψυχρού πολέμου. Πρόκειται λοιπόν για κάτι περισσότερο απόμια απλή αντίδραση σε τετελεσμένα ιστορικά γεγονότα, καθώςέχει προληπτικό χαρακτήρα. Μήπως αυτό δεν αρκεί για ναυψώσει το κίνημα πέρα από τη σφαίρα του αυθορμητισμού καιτου συναισθηματισμού; Κάθε απόπειρα πρόληψης σημαίνει μιασυνειδητή και ορθολογική θέληση να κυριαρχήσει πάνω σταμελλοντικά γεγονότα. Στον αυθορμητισμό εγγράφονται οιεμπειρίες των δύο παγκόσμιων πολέμων. Το αυθεντικάπρωτότυπο στοιχείο είναι η ύπαρξη του ορθολογισμού μέσαστον αυθορμητισμό.

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Ο Πιέτρο Νένι {Pietro Nenni}, αντιπρόεδρος του Κινήματος γιατην Ειρήνη, υπογράμμισε ότι μεταξύ της Έκκλησης τηςΣτοκχόλμης και της δεύτερης μεγάλης δράσης των οπαδών τηςειρήνης, την έκκληση για ένα σύμφωνο μεταξύ των πέντεΜεγάλων Δυνάμεων, υπήρχε η ίδια διαφορά που υπάρχει μεταξύαυθορμητισμού και συνείδησης, μεταξύ συγκίνησης καισυνειδητής χρήσης του ορθού λόγου. Η αφύπνιση του λόγου έχειδύο όψεις: από μια αναγνωρίζεται η ύπαρξη ενός αντικειμενικούσκοπού και από την άλλη η ανάγκη για ενεργό συμμετοχή γιατην επίτευξη αυτού του σκοπού. Αυτό αποδεικνύει ότι ακριβώς,σε ότι αφορά τον πόλεμο και την ειρήνη, ο ανθρώπινος λόγοςπρέπει να πάρει στα χέρια του τα γεγονότα, γιατί αλλιώς θακαταστραφεί η ανθρωπότητα, και να μην τα εγκαταλείψει ούτεστην ενδογενή πορεία τους ούτε σε εγκληματικές παρεμβάσεις.

Οι διαφορές στο βαθμό συνείδησης έχουν μικρή σημασία. Τοσημαντικό είναι το νόημα που εύκολα διαβάζει κανείς στα έξιεκατομμύρια υπογραφές. Οργανώνοντας όλο και πιολεπτομερώς την υπεράσπιση της ειρήνης (ορισμός της επίθεσης,προστασία της ανεξαρτησίας των λαών, προώθηση τηςδιαπραγμάτευσης ως γενικής μεθόδου για την επίλυσηδιενέξεων, παρουσίαση της ειρηνικής συνύπαρξης ως γενικήςμεθόδου για την επίλυση διενέξεων, παρουσίαση της ειρηνικήςσυνύπαρξης σαν δυνατής…) η Κίνηση οδηγεί σε γενικεύσεις όλοκαι υψηλότερες, κάνει έκκληση όλο και περισσότερο στην κριτικήικανότητα – ανεξάρτητα και αδιάφθορη – και στον ορθό λόγοεκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτός ο ορθολογισμός,αυτή η τάση προς τη διανόηση, όχι μόνο δεν αποθαρρύνουν,αλλά αντίθετα έλκουν τις μάζες. Ας σκεφτούμε ότι στον καιρό τουρεύματος του φασιστικού ανορθολογισμού, οι ελάχιστοι αστοίυπερασπιστές του λόγου έπρεπε να δικαιολογούνται για τονορθολογισμό τους, αλλιώς έδιναν εντύπωση ιδιόρρυθμων. ΤοΚίνημα αυτό για την εδραίωση του λόγου, αδιαχώριστο από τηνυπεράσπιση της ειρήνης, επεκτείνεται σε όλο και μεγαλύτερουςκύκλους και μάζες, χωρίς μάλιστα να διαφαίνεται η ιδέα μιας«ομοιομορφίας» στον τρόπο σκέψης των άλλων κινημάτων πουαναπτύσσονται παράλληλα με αυτό.

Οι αντικειμενικοί στόχοι του Κινήματος για την Ειρήνη δεντίθενται εδώ υπό συζήτηση, είναι η ίδια η ύπαρξή του που έχειπαγκόσμια ιστορική σημασία για την ανθρώπινη σκέψη:αντιπροσωπεύει την υπεράσπιση του λόγου ως μαζικούκινήματος. Ύστερα από έναν αιώνα αυξανόμενης κυριαρχίας του

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

ανορθολογισμού, η αποκατάσταση των δικαιωμάτων τουκαταστραμμένου λόγου δίνει την εκκίνηση της θριαμβευτικής τουπορείας στις μάζες. Όπως το Κίνημα για την Ειρήνη στοχεύει νααπομονώσει από τις μάζες τη μειοψηφία των μονοπωλιστών καιτων μιλιταριστών, έτσι και στο πεδίο της διανόησης υπάρχει τάσηαπομόνωσης αυτών που κατασκευάζουν ανορθολογικές καιαπάνθρωπες θεωρίες: γίνονται έτσι ακίνδυνοι για τη σκέψη καιτην ευαισθησία των λαών. Δεν αρκεί να ακούμε έναν Ντενί ντεΡουζμόν {Denis de Rougemont} να λυπάται επειδή οι όμοιοί τουέχασαν την επιρροή τους: όσο οι συνοπτικές ιστορίες και οιαστυνομικές ταινίες θα επιτελούν το έργο αυτό, με το οποίοεκείνος δεν μπορεί να αναμετρηθεί, η αποστολή για τηνυπεράσπιση του λόγου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχειολοκληρωθεί.

Αυτή η εξέγερση των μαζών υπέρ του λόγου είναι σήμερα τομεγάλο αντίδοτο στον πανικό του «ανθρώπου της μάζας».Αποτελεί την απάντηση στο φασιστικό ξέσπασμα τωνανορθολογικών ενστίκτων. Όμως, εκτός από εκστρατείαεκδίκησης, καταπνίγει τους μελλοντικούς χιτλερισμούς εν τηγενέσει τους. Ο στόχος του Κινήματος για την Ειρήνη δεν μπορείνα είναι η ανατροπή του καπιταλισμού: δεν μπορεί λοιπόν ναεξαλείψει τις βασικές αιτίες του πολέμου. Στόχος του είναι νααντιταχθεί με επιτυχία στους μερικούς πολέμους πουετοιμάζονται. Πριν από εκατό τουλάχιστον χρόνια, ο Μάρξέγραφε: «Το όπλο της κριτικής δεν μπορεί φυσικά νααντικαταστήσει την κριτική των όπλων, η υλικά δύναμη πρέπεινα ανατραπεί από την υλική δύναμη και η θεωρία γίνεται με τησειρά της υλική δύναμη όταν κυριεύει τις μάζες». Εμείς οιμαρξιστές γνωρίζουμε ότι, ακόμα και στη φιλοσοφία, ηαποφασιστική μάχη ανάμεσα στον ορθό λόγο και στο παράλογο,ανάμεσα στο διαλεκτικό υλισμό και τον ανορθολογισμό,περιχαράσσεται γύρω από το μαρξισμό και δεν θα έχει νικηφόροτέλος παρά μόνο με το θρίαμβο του προλεταριάτου πάνω στηναστική τάξη, την κατάρρευση του καπιταλισμού και τηνοικοδόμηση του σοσιαλισμού. Εννοείται ότι ένας τέτοιος στόχοςείναι πέρα από τους σκοπούς του Κινήματος για την Ειρήνη: δενείναι οι μεγάλες προσπάθειες για την αποκατάσταση του λόγουπου θα επιτρέψουν τη νικηφόρα έκβαση της τελικής ιδεολογικήςμάχης. Όμως αυτό δεν μειώνει σε τίποτα την παγκόσμια σημασίατου. Έχοντας αρχίσει την εκστρατεία του κινητοποιώνταςεξακόσια εκατομμύρια ανθρώπους, κινητοποιεί τώρα πολύπερισσότερους. Είναι η πρώτη μεγάλη επανάσταση της μάζας

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη ΑνάρτησηΑρχικήσελίδα

Αναρτήθηκε από Παναγιώτης Βήχος στις 3:12 π.μ.

ενάντια στο ντελίριο του ιμπεριαλιστικού παραλογισμού (irratio).Οι μάζες, έχοντας στρατευτεί για το λόγο, διακήρυξαν δημόσια τοδικαίωμα ελέγχου στις υποθέσεις που αφορούν το πεπρωμένοτου κόσμου. Δεν θα εγκαταλείψουν το δικαίωμα αυτό, δεν θαπαραιτηθούν από τη χρήση του ορθού λόγου για τη δική τουςυπόθεση, για το καλό της Ανθρωπότητας, δεν θα παραιτηθούναπό το δικαίωμα να ζουν σε έναν κόσμο που καθοδηγείται απότο λόγο και όχι στο χάος της πολεμικής παράνοιας.

Βουδαπέστη, Ιανουάριος 1953

Προτείνετέ το στο Google

Υποβολή σχολίου ως: Επιλογή προφίλ...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Καρλ Μαρξ: Ολόκληροι οι τρεις τόμοιτου κεφαλαίου!Καρλ Μαρξ: Ολόκληροι οι τρεις τόμοιτου κεφαλαίου! ΟI TΡΕΙΣ ΤΟΜΟΙ ΤΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ! «Οι φιλόσοφοι έχουν ερμηνεύσειτον κόσμο με διάφορου...

Ο Μάρξ για τις τράπεζες δημιουργούςχρήματος και το δημόσιο χρέοςΟ Μάρξ για τις τράπεζες δημιουργούςχρήματος και το δημόσιο χρέος (Κ.

Μάρξ, Κεφάλαιο, Τόμος Ι, σ. 779-781) «Τοσύστημα...

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ: «Το εβραϊκό ζήτημα»ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ: «Το εβραϊκό ζήτημα» ΟΛΟΚΛΗΡΟΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Ένα από τα σημαντικότερα κείμενατου νεαρού Μαρξ. Το πέρασμα από τ...

Αφιέρωμα: Μαρξισμός και θρησκεία -ΟΛΟΚΛΗΡΟΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ Γιατί θα έπρεπε ναασχολούνται σήμερα οι μαρξιστές με τη θρησκε...

Πάουλο Φρέιρε - Η αγωγή του καταπιεζόμενουΗ αγωγή του καταπιεζόμενου - Πάουλο ΦρέιρεΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Στα χέρια του ΠάουλοΦρέιρε η μόρφωση είναι άσκηση ...

Ρόζα Λούξεμπουργκ - 1 9 0 51 9 0 5 Δημοσιεύεται για πρώτη φορά στοΕλληνικό Διαδίκτυο Λιγοστοί θα είναι οι Έλληνεςεργάτες που ξέρουν ότι...

Καρλ Μαρξ - Η 18η Μπρυμαίρ τουΛουδοβίκου ΒοναπάρτηΚαρλ Μαρξ - Η 18η Μπρυμαίρ τουΛουδοβίκου Βοναπάρτη ΟΛΟΚΛΗΡΟ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ O Χέγκελ κάνει κάπου τηνπαρατήρηση ότι όλα τα μεγάλ...

Ε. Μαντέλ: Μαρξιστική Πραγματεία τηςΟικονομίαςΜαρξιστική Πραγματεία της ΟικονομίαςΟΛΟΚΛΗΡΟΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΤΟΜΟΙ! Το βιβλίο αυτότου Ερνέστ Μαντέλ είναι ένα έργο πο...

Κάτω το Σύστημα της Μισθωτής Εργασίας

Μαρξ - Ένγκελς - Λένιν - Τρότσκι - Γκράµσι κ.α. (Άρθρα και βιβλία): Georg Lukacs : Η καταστροφή του Λόγου

http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/georg-lukacs.html[23/4/2013 1:36:53 µµ]

Η διάσπαση του ΚΚΕΗ διάσπαση του ΚΚΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Ηπρώτη τούτη απόπειρα καταγραφής τωνπεπραγμένων της διάσπασης του ΚΚΕ τοΦεβρουάριο του 1...

Michael Lowy - Che Guevara, ΆπανταMichael Lowy - Che Guevara, ΆπανταΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Με πολλή δυσκολίαπαίρνει κανείς την πένα, όταν είναι να γράψει γιαμ...

Awesome Inc. πρότυπο. Powered by Blogger.