339
იი. იიიიიიიიიიიი იიიიიიიიი იიიიიიიი იიიიიიიიიი იიიიიიიიიიიი იიიიიიიიიიი იი იიიიიიიი იიიიიიიიიი იიიიიიიიი იი იიიიიიი იიიიიი იიიიიიი იიიი იიიიიიი, იიიიიი იიიიიიიიი, იიიიი იიიიიიიიიი იიიიიიიიი იიიიიიიიიიი იი იიიიიიი (იიიიიიიიი იიიიი) იიიიიიი 1

ფინ. ინსტიტუტები და ბაზრები - Tsigni

  • View
    126

  • Download
    8

Embed Size (px)

DESCRIPTION

book

Citation preview

.

, , ( )

2012 . , , - . ; ; ; , ; ; . . I. : . .

. .

: ; ; ; ; ; ; ; .

: . , , . , .

, .

, , ( ) , , (, - ) , . , , , , , . , (, , , , ..). , , .

: 1. . , ; 2. .

: () , , .

, . .

2. : , , . , - .

3. . () .

. : ( , , ); , - .

( , ), , .

, , .

, . : , , , . . . :

1. , ;

2. ;

3. ;

4. ;

5. ;

6. . . , . , , , , , . , , , , . , , , , .

_ , , , , , , , . . , -, , , -, . - , , , (, ), . - ( ), , , , . , - - _ , .

1

, , : , , , , .. , . . , 1000 , , . , , _ . , , . , .

, , , , . , .

, , , .

, , , . , .

, , . , , , . . , , . .

: ; ; ; ; ; ; ; : (), () (). ( - ) .

, . - , , , , .. , , . , ( ) , . , .

, - ; .

, , ( ). , . . , , . . , . . , . , .

. . , .

(), -. , . - , , , . , , , , , . , , . .

. , , , ( ) . , , . ( ). , . , -, . .

, ~, . , . , , , .

, , .

. , , .

50- 1966 . 1973 , , , , . 80- , , - : 1987 25 2722 . . 1987 19 , .. ~, - 500 , 22%-, . 1994 - 400- . , .

, , . , . . ( ) , (.. , ). , .

. . , ( ) ( , ). ~ ( ) . , , , 10 . 1- 10 ~ .

, . .

, ~. . , . . . , , , (), , () . , ( ) .

, . . () , , .

- , , , , - , . , . . , . -.

, : ) , ) , .

, : ) , ; 2) ; 3) ; 4) .

, , , .

, , , . , . , . , .. . , , .. . , , , , , , . , , .. .

, , , , . . - , .

. , .. .

- , - .

- , . , , . , , , , , .. , , , . .

, , ( ) .

, , . , .

, , .. , , ~ , . . -, .

, , . . , , - . , .

. , . , . , ( - , ).

( ). . , , ( ) . , - ( ), ( , ..).

, ( ) , . , , . , . . - . ~ - .

, , - . , - , , , . -2 . 50-70- , . -.

, , , - , .. , . , . , (, - ), . . - . 40 , , . , , . , . , . .

, :

1. . , . , , ;

2. . , ;

3. . . . ( ) , ( ). .

, . , , .. . , .

, , . . , , () . , . ~ . .

, , .. . , , , , . . - . , . , - - . , - .

. . - .

.

, () , . A .

:

. K, -, , .. , . , , . , . , ;

. - . , , . .

. , , , , , , ( ) . , . K -, .

, -, .

, . , -, .

, , - .

- , , , , , , .

, , .

, .

- -, , , , , , - ..

: 1. , . , ; 2. , , . , . .

. . : () ; ; .

. , , . ( -) , 24 .

, . . . .

. () . , : -, , , , , . , . , . , , - .

( , ) ( , ).

, . , . A, .. , , . E , .

.

10%, 90% .. G ( ), , , , . E .

, -, . M . E , . . , ~.

, - , , .

- , , . , , , .

, . , . . , . , . .

, 4-5 ( , B ~, , , ~).

, , , - : . , , , . . , . , . . ( ), (), , , . , , , . , .

() . , , , , , , . .

, , , . . , , .

- ; , .

, .

, - , .

, , . . , ; .. , , .

, .

1967 . , . .

, , . .

, , , .

, .

2. , . . . . . . . . . , . , . , , ., , . , , . ( 1), ; . - - , . . , , , , , , () ( ) () .

, , , (.. ), . , ()_ ( ) . , ~- , -, , . . .

, , , - . , , .

, . , , , , , , , , . , - , , . - . . 10- . , .

. . - , . 10- , , , .

, () .

: , : , . . . . . (.. ), , .

, . , . () . , , , , , .

. , , . , . , , . , , .

( ). ~ (, ..) ~-, . , , , ., . . , . , . . , . . , . : . () . , . , . , , , , .

. , , . . - , . ( ) . , . . , , , , .

. . - , . , () , .

. . . , .

, . .. . , , , , , . , , , . . , . (, ) .

, . , , . .

. , . , . , : 1. (), 2. 3. . , , . : , . : , , , , , . . . , , , - .- - (Depository savings institutions, thrift institutions) , - (S&Ls) . - , , . - . , . , . , , , , . , , , , . , , , , , . , . , . , , . , , , , . : , . - , , , . , , . - (mutual fund) , ( .. ,, ) , , . , . , . , A . .

, . , (NAV Net Asset Value), .

NAV . , , . - (investment banks) , , . , . , , , . , , . , , , . , , , .

2. , . : ; , . . . . ( ) , () . , - . .. : - , .

. , . - (, ), - (, , ) (, ) . , , . - 12000 , . .

, , . - , - .

. , ; - , : , , ..

.

- -, .

- . , . - ( ) . . - . - 2000 _ . 50-60- - , , 60- 80- - , . (25 ). , , , , , . - , , .

1980 - . 80- - , - , . , , , , , - , , .

-20 - . : 1. ; 2. , . - , .

. - . ( ), . - . : . - 500 , - . - , (1980 ) . , 60- 80- - . 80- . , . .

. ; - 13000- . . : , , .., . 1980 , , . .

. ( ) , . , , . , . , . : .

, , ( ). , ( ) . , . - 1,8 , - . .

, , . , . . . , , , .

. , . , . - , . . - . .

. , () () .

. . , , , , . . , ~ (Ford Motor Credit) ~ . .

() , . . , , , , , . , , . , .

() - , ; , , . , , , .

, . . , 500 , . , . . .

. , , , , 3 : : , . - , , , , - .

, . -, .. .

~ . , . .

2 : , . . , .

, . . , , . , .

, . , .

. , . , , , . .

2005 .; 50 663 610 ( ). 42 491 190 . , 28 , .

, . 70- , .

. . , , . , .

. , 1998 . 1,2 3- - . 20 000 . . , .

: . , . - . , XXI , .

- . , . , . , , .

. , , . .. , , . , .

, , . , . , , , , , . , 70- , .

, , , , . , . , . , .

, . .

. , :

, , .

_ ( ) (, ).

_ , .

_ .

_ , .

, ( ), . . , ( , ). . .

, - .

3. . .

: ; ; .

.

. - - , , .

, . . . 30 - . , . .

, 3, 6 12- . . .

, , . , . , ( ) . , . .

, , . 1961 , .. . 1961 , ~ , . . 300 . , () , .

, . 60- , , . .

- , . ( ). , , , , ~. , , . , , . , , , , , . ~ , , .. . , , .

(): -, ). , . , .. , , . , , 1 , . , , , . , , , , . . 1963 . .

, . . : , . , . , . - - : , , . , .

. , - , . , () . .

: ; ; . , . . ( ) .

. , , . - , , . . , .

: () . - . . . , , ~ , . , , .

, , . . , , .

. , , .

, , , . : ? , . , . , . . . , .

: . , , ~ . , . , . , ~ . .

. , , . , , . , , . , , (, ) , .

, .

1. ;

2. ;

3. ;

4. , ;

5. .

, , . . , .

; : , .

- , , . , 70-80- - , , . , , , . . -, , .

, . , , . , , . , . , , , , . , , (, ), .

, ( 1/5-), . , , . ; , . , , . , , , . , . . , , . , .

, .

, .

:

1. ( , );

2. ( , );

3. ( , );

4. ;

5. ;

6. .

, . . () , . - ( 100 ), . , .

. , . . .

. , (, ) . -, . , , , (, ) , . , , , . , , .

. , . : , .. - . 4- . , , . . - . : (Federal National Mortgage Fssociation, _ FNMA, Fanie Mae) (Covernment National Mortgage Association, GNMA, Ginnie Mae), (Federal Home Loan Mortgage Corporation, FMLMC; Fveddie Mae), . . . . , . 1970 , . , , . , , (, ) , , , , (, ), , , . GNMA , . ( 400 ).

, . , . 70- 80%- , . , 2/3 .

. , , . , . , , . 10%- , , 12%- . 1975 - , .. , (, ). ( ) 5%- . 6 , . , 6- . , , , , .

, . , - , . .

. , , , , 3 : : , . - , , , , - .

, . -, .. .

~ . , . .

2 : , . . , .

, . . , , . , .

, . , .

. , . , , , . .

2005 .; 50 663 610 ( ). 42 491 190 . , 28 , .

, . 70- , .

. . , , . , .

_ , , , . .

. . . (.. ) , , . . , , . . .

. , - .

-20 70- . (1976 .), - . . . 70- - . .. . , . , , .

, , , , _ .

: , . , . , . , , . . - . , : , .

:

1. ;

2. .

, . . . - . , . . -.

. , 2-10%- . . , . . .. , , ; , ( ), , , , . , , , .

. , -; , , , , , . - . , . , , ( ).

, . . . , - , .

: , , .

. , .

, , .

. . . ~ ;

~ .

? 2 :

_ ;

.

, .

, ~ - , , .

:

( ) , ( ) .

? , .

, , , - . . , . . . . .. . , , .

. - , 0- . - . ~- -, ~- , , . , . : 3 , 2 . , . . , , . , , . .

, . ( -) ( -) , .

, , . 80- () , , 1973 . 1981 . , .

3. . .

: ; ; .

.

. - - , , .

, . . . 30 - . , . .

, 3, 6 12- . . .

, , . , . , ( ) . , . .

, , . 1961 , .. . 1961 , ~ , . . 300 . , () , .

, . 60- , , . .

- , . ( ). , , , , ~. , , . , , . , , , , , . ~ , , .. . , , .

(): -, ). , . , .. , , . , , 1 , . , , , . , , , , . . 1963 . .

, . . : , . , . , . - - : , , . , .

. , - , . , () . .

: ; ; . , . . ( ) .

. , , . - , , . . , .

: () . - . . . , , ~ , . , , .

, , . . , , .

. , , .

, , , . : ? , . , . , . . . , .

: . , , ~ . , . , . , ~ . .

. , , . , , . , , . , , (, ) , .

, .

1. ;

2. ;

3. ;

4. , ;

5. .

, , . . , .

; : , .

- , , . , 70-80- - , , . , , , . . -, , .

, . , , . , , . , . , , , , . , , (, ), .

, ( 1/5-), . , , . ; , . , , . , , , . , . . , , . , .

, .

, .

:

1. ( , );

2. ( , );

3. ( , );

4. ;

5. ;

6. .

, . . () , . - ( 100 ), . , .

. , . . .

. , (, ) . -, . , , , (, ) , . , , , . , , .

. , . : , .. - . 4- . , , . . - . : (Federal National Mortgage Fssociation, _ FNMA, Fanie Mae) (Covernment National Mortgage Association, GNMA, Ginnie Mae), (Federal Home Loan Mortgage Corporation, FMLMC; Fveddie Mae), . . . . , . 1970 , . , , . , , (, ) , , , , (, ), , , . GNMA , . ( 400 ).

, . , . 70- 80%- , . , 2/3 .

. , , . , . , , . 10%- , , 12%- . 1975 - , .. , (, ). ( ) 5%- . 6 , . , 6- . , , , , .

, . , - , . .

. , , , , 3 : : , . - , , , , - .

, . -, .. .

~ . , . .

2 : , . . , .

, . . , , . , .

, . , .

. , . , , , . .

2005 .; 50 663 610 ( ). 42 491 190 . , 28 , .

, . 70- , .

. . , , . , .

_ , , , . .

. . . (.. ) , , . . , , . . .

. , - .

-20 70- . (1976 .), - . . . 70- - . .. . , . , , .

, , , , _ .

: , . , . , . , , . . - . , : , .

:

1. ;

2. .

, . . . - . , . . -.

. , 2-10%- . . , . . .. , , ; , ( ), , , , . , , , .

. , -; , , , , , . - . , . , , ( ).

, . . . , - , .

: , , .

. , .

, , .

. . . ~ ;

~ .

? 2 :

_ ;

.

, .

, ~ - , , .

:

( ) , ( ) .

? , .

, , , - . . , . . . . .. . , , .

. - , 0- . - . ~- -, ~- , , . , . : 3 , 2 . , . . , , . , , . .

, . ( -) ( -) , .

, , . 80- () , , 1973 . 1981 . , .

4. . . . .

. .

, . . , , . , . .

, : 1000 , ? , , . 1000 . . 10%, 1000 1100 . , . : 1. , , . 2. , . , . .

, , .

, , 1000 , , .

: , ? : .

, , . , , , .

, ; , .

, . , .

: 10%-, 1000 1100 . :

(1 + 0,1) 100 = 1100 , 1000 , .. . , , 1000 .

1000 : 1,1 = 909,1 , 10%- (. . 1000 ) 909,1 .

. , C0 C1 . , r-. . , r :1 = (1 + r),

(1+r) : ; . , , , : 1 = 1 : (1 + r).

, 1000 1000 , , . , . .

, 1- ( 1- , , ).

C1- 1 , :

(PV) = C1.

1- (r) .

r , - .

, (C1) (PV) :

PV =

, (), . . . . C0 = _ .

C0 ; . , ..

NPV =

, .

, 1000 , 1100 , 8-, .. r = 0,08. : C0 = 1000 , C1 = 1100 , 1100 :

NPV = C0 = - 1000 + 1018,52 = 18,52 18,52 C0_ , , , .

(1000 18,5) = 981,5 .

, . , . , , , :

PV =

:

NPV = C0 +

.

, (, , ..) , . , 1 .

, , . . , 1000 , 1000 100 (10%), .. i :

i = = 0,1 = 10%

1000 10%- 1100 :

1100 (1 + 0,1) = 1100 .

:

1100 (1+0,1) = 1212 , 1000 (1+0,1) (1+0,1) =

= 1000 (1+01)2 = 1210 .

, .. , :

120 (1+0,1) = 1000 (1+0,1)3 = 133,1 .

, i~ _ 0,1- 10%- , n~ :

1000 (1+i)n .

~ .

-3 1000 =

() , 1 n~ ~- .

PV ( ) =

, 10 1 , , , .

, _ i~- . , . . . , . , . , 1000 , 25 126 , : 126 ( PV = 126 (1+i)), 126 , PV = 126 (1+i)2, .. , 25 126 (1+i)25-. 1000 , :

1000 =

EMBED Equation.3

EMBED Equation.3 , :

LOAN = LOAN ( ); FP - ; N _ .

, LOAN, FP N i- . ( , ), , , , ( ), .

. , , , . . . , . . , . .

Ic =

Ic_ ; P_ ; C_ .

, . , , , , , . , , . .. , .

. : , .

, , - , . , , .

. , , . , , , . : . , 1000- 10%- , 1000 1200 . , 100 , 1200 1000 = 200 : .

=

.. 30%, 10%- , , .

, t+1 , :

RET =

RET t t+1 , P1 _ t , Pt+1 t+1 , C _ .

, :

1) Ic ( ):

2) , ,

g .

PET :

PET = Ic + g , Ic , g. , .

, . :

1. , , , ;

2. , , ;

3. , ;

4. , ;

5. , , .

, , , , , , . ( ). , , .

. . , , . . , . . : 1. , , 2. , . , I = Ir + , :

I = I - , 5%- (=5%) 3%- (=3%). 2%-, .. Ir =5%-3% =2%.

8%-, 10%- ? , 8%- , 10%- . , 2%- ; .. 2%- . : Ir = 8% - 10% = -2%.

, (-2%) : , 2%- , 2%- . , .

, ~ . , .

, , , . 5. . . . . . . , . .

. , . , . , . , () . , ( , _ ).

( ), ( ), ( ), ( ), , , . . , , , _ , .

, , . , , , , , ..

- , ,, , () `~. . . V `~, . . , `~ `~...

, `~. `~ , ( ).

.. VII-VI , , .

, - - , ( ). O , . () , 400 (, ) , . _ . 330 (), ( ) , () , . . , , ..

, () - . , XX 20- . , ( , ).

. ( , ), `~ , `~ , (- XXI 100 ) ( ) ,, .

: . , . . () . . , 4 ( , , ). , 3 ( , ). , ( , , , , ). - , .

, (., () , , ), . , -, , _ - . .

. - . , , - .

. , . , .

. . , , . . , , , , . , . , . . . . , . .

(M3) M2 , .

(M2)

, .

(M1)

, .

(M0) ; , .

/ / ; ; ( ) . #1

2012 30 1 M01,274

2 M12,691

1,535

291

765

3 M23,695

1,274

2,421

4 M36,786

1,274

2,421

3,091

, , . , . M3-, , . M3- M2-.

M0 _ M2 _ M0 +

M3 _ M2 + , , (M) (MB) .

M = m X MB (1)

m ( M M3- m M3 ), (M) (MB) . , , 1- , 1 1 .

, , . , . - , . .

. M M2- M M3- . , . 1 , 1 . .

. , . .

, , , .

, , , (C) (ER) . , . :

c = {C/D}= e = {ER/D}= , ( ). : R = RR + ER (2)

(R) (RR) (ER). , (RR) (r) (D):

RR = r X D (3)

(r X D) (2)- :

R = (r XD) + ER (4)

, - (r) 1- . 1 1 . -, , (ER=0) r=0,10 800 . 80 800 .

(MB) (C) (r). (4)- , :

MMB = R + C = (r X D) + ER + C (5)

: ) 1 ; ) 1 , . , , , .

, , c = {C/D} ( ) e = {ER/D} ( ) , -5 :

MMB = (r X D) + (e X D) + (c X D) = (r + e + c) X D (6)

-(6) :

(7)

( ): MM = D + (c X D) = (1 + c) X D (8)

-8 D- -7 :

(9)

, , :

(10)

(c), (e) (r).

, .

. , , . , :

r = = 0,10

C = = 400 D = = 800 ER = = 0,8 M = = C + D = 1,200 : c = 400 / 800 = 0,5e = 0,8 / 800 = 0,001

:

2,5 , 0,10- , 0,5- , 0,001-, 1 2,5 (M3) .

. , , _ c, e r . , , - , .

. , . , (, ), , , . , .

. , 0,10- 0,15- ( ). :

2,3 2,5- .

. , . . , 10%- 5%- :

2,72 2,5-, .

, .

. , . , , . , , . .

, 0,5- 0,75-, , , :

, 2,5- 2,06-. , .

. ( ) , , . , , .

. , 0,001- 0,005-

2,5- 2,48-.

, .

, . , . . , .

. , . , .

. , _ , , .

1. r((

2. r((

3. MB((

4. MB((

5. c((

6. c((

7. e((

8. e((

. , . , .

, , , , . , . , - , , .

. 312 . . , 9%- , 10%- 0,9%- . , 0,1%-, 10%- 0,01%- .

. , , _ . , 2012 2012 0,9%-. .

, 12 . .

. , .

, - .

? , . , , .

, , . , - - , .. . _ _ . , .

, . , . .

, . . , .

, . , . , , .

. . , .

. 1, (AD1) (AS1). , ,

, , , , . AS1- AS2-. , 1- -2 , (AS1) - (AD1) . Y1- Y2-. P1- P2-. . . , . , , , , , , . , . (. ), .

() (, , , ..) , . , -- (. ) .

. (. , , , , ..) , , , . , , .

( , ) . , 2005 1 , . .

. . , . , 3%-, , . . , 3%-, . , . .

AD1- AD2-. , , AD2 AS . , .

, , , :

AD= C+I+G+(X-M)

AD , C , I , G , X , M .

. . , . . , , , .

, .

. .

, , , .

- . ., , . : . . , .

, : (G) (T) . (MB) (B).

DEF = G T = MB - B

, , 100 , , 10 . , 100 . . , , 100 , 100 . 100 , .

, : , . , .

, ( ) . . . . , . , , . , .

, .

? , . . . , . , , .

, . , ( ), .

- ` , ~.

, .. - . .. , , . , .

, . , . . - 6 , 9-11 .

. ( 6%- ) - . . , , .

, . .

( ) , . , . ( ), . , , . .

. - , . , , , ( ). .

, . , . , . (. , , ), , .

_ . , ( ) . , .

, . - . , . .

. , .

, 2010 . 5 . 24 , 125 , 25 6.5 . , , . , . . - , , , , . 2010 -, 8 . , . , . , .

, , . . , . . . . , , . . . 5 / 2011 57 15 . 2011 - . , - . . , +/- 1.5 . . / , . , , , . 2- 5- . - . , , ` ~ ` ~ F- , - F . , - ` ,~ ` ,~ ` ,~ . - `~ ` ,~ , ` .~ - , , , .

, - . , . - , , , .

, , - - .

- , : 1. ; 2. ; 3. .

- , , , . , .

- , - , . , - , , .

- . , - , .

, . . . - , , .

- . , . . , .

- , . , , , . - : , .

- , - . , - - . , ; : 1. ; 2. .

- , - , , - , , .

- , : 1. - 2. - .

6. .

.

.

.

.

. . .. `~ , .. `~ . .. `~ .

. 1991 2- . , ( ) , (, , , ) .

.. `~ 1991 . , . , 1991 5 1993 179 . 1994 , 500 700 1994 500 . , 1994 226- .

, 1994 , . 1994 , :

;

, 5%- 8%- 100 . 50%- 10%-. .

1995 . - , . . .

1995 , . 226- 1995 101- .

, - . . , , , - , .

, , () , , .

- , , .

.

- : () , , .

. -, , ; , , , . , , . - .

, . , , - , . . , .

, (, , .) . ( ) ( ) . .

() _ - , , ` ~, .

() , . , : - , , .

. 1995 , . 1995 ( , - ) , . , , . , 60% 1500 . . .

1997 . . 173 , .

. 1997 , , 2000 5 . , . , 2003 , 2007 1 12 . .

, :

(`~, `~, `~ .) . , _ , . . 2012 1 19 , 2 . 2011 21.8 11.2 . , , 20.1% (6.9 ). - - 2011 51.4%- , 3.1 2010 .

- - 4.5 7.0 . , .

, . 13.2 (3,663.8 ), - 21.4 (2,540.9 ). . , , , - - 20.4 . , , . , 61.5 . 4.4 5.8 41.1 . , 31 , 2012

#

1.. ` ~4,296,218,082

2. ` ~3,355,709,328

3. ` ~ 429,214,618

4.. `~965,148,293

5.. ` ~ 685,358,883

6. ` ~343,523,646

7.. ` ~

8.. ` ~396,891,648

9. 120,042,870

10. 470,333,011

11. 19,465,876

12. 49,065,578

13. ` ~153,799,793

14.. ` ~173,420,611

15. `~34,317,701

16.. ` ~ 25,794,311

17.. ` _ ~92,478,300

18.. ` ~75,547,280

19.. ~ 13,965,962

11,700,295,791

: . . , . , . .

1. , , . . . . , 8 . - , 12 .

2. . , , . (12 ) . - . . , , . , , - . .

. .. .

(1) ; (2) ; (3) ; (4) .

, , . ( ) . , .

. , AMEL - .

AMEL .

3. . , . : ) 15%-; ) 25%-; ) 25%-; ) 25%-; ) 25%-.

4. . , , . .

, :

. , . - , 2%- .

. , . , , . , ( ) , , , . , , , 30 . 10%- .

. , . - , . , , . , , . , 30 . , 60 , . 30%- .

. , - , , , . 90 . 120 . 55%- .

. , . 150 . 150 , , . . 100%- .

5. . , , , , , . , , , , .

, , 5%- . , , - 25%- .

6. . , , , -. .

. , . , . , . , . , . .

7. . - . . . - . - -.

8. . . , , , . 50%-. . - . .

, . , . , - , .

, , , - .

, . - - .

. _ - - .

. , - () . - . , - , - .

_ `~ . - , . - . .

, - . .

- . , . . , .

. , . , - , - .

, , . , - . , .

. , , . , .

, , .

, , , , ` ~ .

_ , . . , - , . , , . . , . , .

. , . , , .

. , , . , , , . . , .

. . .

. . .

6. .

.

.

, , .

.

. () , , .

() . . , . , () , . .

() :

;

;

.

, :

1. - ;

2. ;

3. ;

4. - ;

5. .

() :

;

, , ;

;

;

;

;

;

.

` ~, , : , , - , .

. , , , , .. .

, , - .

, . . . , .

, , . - . .

, , . .

. : ) - ) - , , ` ~ . - .

, , .

. ` ~ , , - _ , , , - .

:

() ;

;

, .

(-) . , ( ) , . , () , .

() :

1. ;

2. - ;

3. ;

4. ;

5. ;

6. ;

7. - .

. , , .

, :

1. . , , . 14 . .

2. . , .

3. . , , : _ 250 , _ 135 . .

4. . 1913 - .. . , , . , , . , . , , . , . 1993 .

, 30- . .

, , , , , , , . , . , , , - .

- () , . , - , .

() , .

. , , . , . () () , , . () , (). - .

.

. , . . , -20 - 10922 , _ 2517, _ 559, _ 480, _ 270, _ 176, _ 140, _ 51, _ 33, _ 30, _ 36 ..

() - , . , ..

. , , , .

( 55- 85%-).

.

: , .

: - , , .- . - , . , . , , .

- , . - . . .

. . , . - , , . 2005 31 , 817 , 804 13,1 .

. , .

.

. , . .

( ) . .

3. .

, . .

4. - , , . - , , , .

5. - . ( ) , . . , RTGS- . . 2005 RTGS- 3 .

. . 3 - . , , - , . , . , , , . .

- , , . - , , , .

, . .

, - . - , . , 75-90 , 25-10 . - , .

- - ( _ .. ), - ( ).

. - , :

1. ( );

2. ( );

3. ( ).

- :

1. ;

2. () ;

3. .

- , . , . . , . , .

, , . , - , . , .

- ( - 1913 ) .

_ , . (, ), , ( ) ( ).

: , , , - . , , , : . . , .. . , , , .

, .

` ~ .

() .

, . , . .

. . , . . , , . - .

.

_ ( , ) - , -2 . - .

( ) ( ) , .

- . . . .

- , : - .

. , .

, : , , .

.

- . -. , .

, - : , .

, , . . 1991 . 1995 , .

, , . , , . , - .

7 . . -. .

- , , , , .

, , . . G . , -.

, . , . .

- , . : ) ; ) ; ) .

, - . 15 , 2006 .

, .

.

2011 93,9 . , :

1. . 1994 2004 - . 5 15%- . ( 7- 9%-). , 5 . 5 _ . 2005 1 836 . 2006 _ _ . 2006 2025 ( 48-48 40-40 ) , . , 2006 , .

. 2005 71 .

2. . 2006 1 475 , - (2006 1 ) 720 . 3 , : ) ) . , , . . () , -, - . _ BIS. , : , : 100%- , , . , , - 0,50%- . . 10-11% , . , . (SDR).2005 21,8 .

3. . () ; () ; () -. 2005 0,9 .

1. . . .

2. /. / . , , , . 2005 4 2004 31 2005 31 1,8250- 1,7925- .

1. . 2005 833 . . 2005 24 .

2. . - . 2005 , , 3 .

3. . (KfW) , 1990- . , .

, . , , - - , , .. 2005 27 .

, . , . 4 . 2006 2006 51 .

, , , _ .

- 2011 31 ( )

20112010

96,17588,406

-66,152-35,221

30,02353,187

320197

30,34353,384

435496

-1611-732

/ ()

-134,45929,473

/()

223-119

3,3891,237

()/

-132,33222,890

-23,034-22,815

()/

-125,02353,459

()/-119,84347,932

2011 31 ( )

2011

2010

:

1,690,3011,904,779

1,2147,674

D- 373,034394,538

151,269177,631

2,481,2191,456,563

11,49379,960

2,742954

:

124,997113,895

13,505190,039

562,361602,547

3,160329

27,01928,038

5,7021,410

43,3459,072

5,491,3614,967,429

:

:

761,636258,696

184,93396,489

1,350,7381,543,630

1,4991,369

:

1,753,5841,618,180

385,852204,252

573,818712,660

621280

442,128355,119

8,6184,991

5,463,4274,795,666

:

15,00015,000

-60,692

-59,659

17,60612,426

( )/ -4,67223,986

27,934171,763

5,491,3614,967,429

.

- .

- : () - ; ; : .

, : - , , , .

- ( , .) (, ). ( ), .

- , , ( , ) .

, .

, . , , , . ` ~ - . - , , . , - , - .

, , . 7.

, , .

.

.

. , , . , - , , .. . .

: , , , .

. , . .

, , , , - , - ; , 3%-. , , , , .

, . .

.

, : , , , , , , , , , , , , , .

: , , , , , , , .

- . : , : , , .

: , , ; , . , , .

- - , .

, - .

, , , . , .

, , .

, , , .

, , , , , , , () . . , . , . , .

, . : , , ( ). , . , .

, . , : . , , .

7.1

1

2

3

4

5

6

7

:

1. . . , . , .

:

;

, . , :

) ;

) ;

) ;

) , ;

) .

, , (-, ).

2. :

;

. :

) / ;

) ;

) ;

, , (, -, ).

3. . , , . , , . , . , , . , . , .

4. . . , : , ; ; . : , ; ; , ; ; ( ).

, :

;

. , , ; . . , ; . , ? . B, , .

, .

, . , . , .

, .

. , () . .

, . , , . . :

, , .

5. . :

;

.

6. . , .

:

, . . .

. , .

. , .

, .

: , , .

.

, , .

:

. , . . , .

.

:

, :). , , .

). ;

). ( ). :

). , , . , .

). , .

). , .

. , , , , , , . , .

, , :

). . ). . , ;

). () , , , , . , .

7. . , , .

1, , ;

2, , , , .

. , , , , , , .

, , . : .

, .

, .

, 80-90%- . 10-20%- .

, . 70-80%- . : .

- , - .

. , , .. , .

. , .

: ; : ; ; ; ; .

. , : . , , . , , , .

, , , - .

, , , .

. , , (.. , ), ( , ). , - : , , . . , , , , .

, .

, . , : , , , , . , .

, . , . : , ; ; .

. : , , , , , , .

, . , , . , .

- . . . , , . , , . , .

: ; ; ; .

, - , , ; , ; .

. , , . , , , . , . , . , , . , , . , , .

, . : , , , , , .

. . , , , .

, .

: , , , .

7.1

: -, , -, , .

-:

- . , () , , .

;

- . , , () .

- (.. ) - .

, , , , .

. , :

, ;

;

, - .

, . , , . : , . , :

, ;

; .

, . :

;

.

(); , (); .

. ( ) , () . , ., , , . : , , ( ) ( ). ( ), , ( ) .

. . , , , . : , , () . , . , , , . , , (). . , , , . , . , , .

- . . , , . , , , . , , , . , , , ( , ) .

1998 , , . , , , . . , .

. , . , . , .

- . . , , . . , , . , .

. . . , . . , ( , ) . ( - ), - , - . , .

, , , . , , , , .

. , , , . . , : , , , .

. , . .

, . ( ..). , , . , , , , .

.. ( ) . , , . , . . , .

, , .

. , . , , . .

, . :

= + + (1),

, , , ( , , . , ), , . , () , (). , , . , , .

:

= + + + + + (2)

( + + + ), . ( + ) . . , . , : . , = + . .

( ) :

1. ( );2. ;3. ; , ( . .).

4. , : , , , .

5. . .

6. , .

7.

.

.

.

. . . . , , .

, , , .

, , .

.

, , .

, , .

, . , , .

:

1. , ; , ; ; ;

2. . ; , , .

3. . ; -; ; ; , , .

4. ( ) , . ; ; .

5. . ; ; ; ; .

6. - . - .

7. . .

, . - :

1. ( ) ;

2. , ;

3. , ;

4. - ;

5. , ;

6. ;

7. .

, .

1. ;

2. - ;

3. ;

4. .

; . . , , .

, - , .

, , .

- .

, , .

- , - , .

, , , , , , , .

:

1. ;

2. ;

3. ;

4. ;

5. ;

6. ;

7. ;

, , : , , , , ;

_ - . :

1. , ;

2. , , , ;

3. , ;

4. , - ;

5. , - ;

, , , , . , , .

, , . , , , , , , .

:

1. ;

2. ;

3. ;

4. ;

5. ;

6. ;

7. ;

8. ;

9. .

, , , , . , , , .

. . , . ( , , , ..) . , , , .

: , ` , ; , , , , , . , . .

. - . . , , . , .

- . , . (, ..). , , , .

. : , , , , , , :

1. (, , .);

2. - ;

3. ;

4. .

.

, , , .

, , . : , , , .

- , , .

, , , , .

, , .

, ; ; .

.

:

1. ;

2. ( , , , , ), ;

3. -;

4. , ;

5. ;

6. .

. . : , , , , , .

: ; - ; , ; .

, . - , .

, . , , , .

:

1. _ . ( );

2. ;

3. ;

4. , . - , , .

, , .

, , , :

1. ;

2. ;

3. .

, . , :

1. ;

2. ;

3. .

. . .

. , , .

, .

. , () .

, .

. , , . .

, , , . - , , , .

- .

. , . , .

, , .

, , - - .

, , , .

( ).

. . . , . , , .

, , . . . , , . , . . - . . , , , .

. , , , . , , .

:

;

; , ;

.

. , .

, , , - . , , . .

, :

1. , , .

2. , .

3. .

4. .

5. .

6. .

, , , .

, . . , .

: , , , , . , , , . , .

, .

. . , . :

( );

( ).

, , . .

:

. , .

. , , , , .

. .

. , .

. .

. .

. .

. , .

.

.

5 6 .

. , . .

, , , , . , .

:

, ;

, , ;

;

, ;

;

.

, :

( );

, ;

, , ;

, ;

, ;

;

.

, . . . .

.

. , , .

, .

:

;

;

;

. , ;

. , .

, , .

. . .

. , , . . . :

;

;

;

;

;

.

. . - , . . . . .

, , , .

, , , , :

;

( );

;

;

;

.

, :

1. ;

2. ;

3. ;

4. , , ;

5. ( ) ;

6. - .

. , . , .

. . . , , . . :

;

;

;

;

.

/ . , . , , , .

, , . , . , , . .

, , .

, . :

;

;

( ). , ;

, ;

;

( , );

;

;

;

- .

, . , , .

, . . , .

. , .

, . , . :

, ;

;

;

;

.

, , .

, , , , . . , . .

, . , . . .

, , , , .

, , - .

. :

, , , ;

. ;

;

;

, .

, , . , () .

. , . , . . , , . , , .

, . , , , . , . .

, . , , . , , _ .

, . : ; 2. . : , . . , .

. .

, . - . , . , , , .

- , .

, . : , ; , ; , .. , .

. . , , .

, , . , , . , , . , , , .

, , . , , , . . . , , .

, . , , . , .

, , , . .

, , , , . . , .

.

, , , , . , , . , , , . .

, , , , .

, . , . .- , (GAP) . : . , . .

, , .

, , . , , , .

, . - (), .

, , .

- . , , , .

. - , , . .

, .

1998 3 #118 , :

30%- ;

30%- ;

100%(10%-.

, .

, , , , , , , , , . .

, , , .

, .

, , , , . , , .

8. . .

.

. .

, .

. . - , , - , - . , , . , : , , , , .

: , ; , , , , , .

: , ( ) () .

, , .

, .

, , , () , , - .

, .

, .

, .

, .

. , , , - - .. : .

, . .

, , 24 , . () .

, - , .

- .

, . . , 1 , 1.6 . , , , . , 1 1.6 , 1 0.63 . -19 . , 1867 .

. , . . , .. , , .

, .

, . , . , .. ;

. ;

.

, ( ) ( ).

.

. , .

, . , , .

, , -19 -20 .

, . , , , , , .

. , . .

- . , . O, , . , . B . 1922 .

-20 30- 70- , . , .

, , , . , ; , , . , .

, - , , .

.

- . , , .

- - , .. , . , , .

- - 1944 1 22 . , -2 , .

- 1944 22 , 1945 27 , , . A , .

- ; 1. ; 2. ; , , 3. - -.

, -;

, - : .

- , , 1945 , 35 1 (31.1 ) .

, .

- , .

- - , . , . .

- - , , , , , , .. ( , .

, - , . .

- . ?

1. , - , . M . .

2. , , .

- - . -20 60- -, , , 1971 .

- , . . , , .

, 1960-1970 , - 3.5 , . - . 1970 11 , , ( 20 30 ). , - , .

. 1969 - - .

60- . 1967 , 1968 . 1971 , . 1974 B- . 1974 -, , , , .

, - , .

-20 70-80 , - .

1976 . () - , 1978 1 .

- , . - .

.

- - , 1973 . .

- , - . .

(). .

, . , -, (SDR), , , - .

, .

, .. . , - , , .

, .

, .

, , , , 1982 182 , 1.5 .

, - . - . :

1. , .

2. () , : ..

. 1979 . . . , 1999 . 1999 1 , , - , . ( ) . , , . . . : 1) ;

2) ;

3) .

- . , , . , ( ).

, . , . , .

, .

- 26- , 129 , . .

.

1. . , , , , ;

2. . , , .

3. . , , ;

4. ;

5. , , .

, , . , :

1. , , . 1975-2005 ;

2. , , ;

3. ;

4. ;

5. , 80- ;

6. , , . ,, , . 1986 1987 , , , , , , , - , ., , . . .

, . , , , . , 1995 , 1997 . . , , , ( ) . 1997 , - - . , , . , . , , , . - , - . - , - , . , . . 1990- , , . , . , . , , . , . , , , 2008-2009 , , - . , , . , , , . , () , - . , 2010 , , . , . , - , , . . , , , . , .

, , :

;

;

; (SDR) ; ;

, , ;

, , ( );

.

, , , , / , ().

, - . -, , . , . . ( ) - , . - , . .

. . , , , . . . , - . - .

. , . , , - .

, , , ( ) .

, (-) 10 . . - 10 10 .

, , 10 .

, - , , - 10 . 10 .

- 10 , 10 , - .

, , . , , , . , .

. . . , , , .

, , . , -. - , , . , 10 , .. 10 , - ( 10 ). .

.

, : , .

. , . .

, , , . , . , , . , , . , . , , , . , , . , , , , .

, , . ( ) . , .. . , .

, , , .

. - . , . ( ) . , . , .

, . , , , . , ( ). , , . , , . , . , , . , . , . , . . , , , . , - - .

, . , , , , .

, .. , , , .. .

. :

- , , .

- , .

, - , .. . , - .

, .. . - , .

, :

1. ;

2. ;

3. .

. , .

: .

, .

, . , .

, , .

:

1. - ) ) , , ;

2. .

: , .

- , .

. , , .. , . , , .

, , , .. , .

, - , , - . - () .

. : , , , .

, . , - , , , . -.

:

, , , ( ).

, , - (, , , - .

, , . .

, , , , , , , , .. , , .

, .

, , - .

: .

, - ( ) - ( -) .

, , .

, - , - , , . , : , , , , - . . . , , . , , . , .

, , , , . , . , .

, , , . .

, , , . . 9.

. . .

.

.

. . , , . , . , .

, - , , , . , . , -, . , , (FASB Financial Accounting Standard Board) -, , .

, . , , .

, . . , , . M, .

, , . . . , .

, , . , , , . , , . - , . , . , , , , .. , .

- , . (BIS Bank for International Settlements) (). . , , . ()(IMF International Monetary Fund) , (International Bank for Reconstruction and Development, World Bank). - , , , .. . , , . ,

, , , : ; ( ); , , - (, , ) . A , , , ., : 1. , (, - ), 2. .

, , , , . , , . .. , , , .

, . , , , .

. 1980 - , Q~- . .

Q~- , . ( ), , . , , , . . , . : , ; . : ; ; ; ; .

: ; , , , , , , .

. , - , , , . , . .

- , , .

: ; ; , ; - ; ; , , - ; , , , , , , - .

, , , , .

, , , .

: ; ; .

: ; ; - ; ; ; ; , ; ; -; ; ; ; ; ; ; ; -; ; ; -; ; ; ; ; -; ; .

, . ; , , -, - .

- . .

.

, , , .

, , , , , .

, , , .

. , , , .

, , .

- - . - - , , , , , , , . , , , , : , , , , . , , . , - , - . . , .

- , , . . . , , , , , , , . : , .

, . , , , .. ~, ~ .

- , . , , , .

, , . , , .

- . 94/19/E , . .

:

1) . . 97%- 3600 . , 3600 , 100%- . .

2) . . , , .

3) , . . . , 5000 , 3000 . 2000 (5000-3000). 3000 , 2000 , 100%- .

, . , . , . , , .

. . ( ) , . - 1819, 1837, 1873, 1884, 1893, 1907 1929-1933 ..

, . .

: , , , . .

. . , , , , . , , . .

. . , . , , . , . , , .

, , , . , , .

. . , O ( ), . ( ) . , . , .

. , , , . , , ( ), , , . D , . , . 2007 , . , : , , . , . , , . , .

2007 (Dow Jones, NASDAQ, DAX, S&P500, NIKKEI ) . , 2007 14200 2008 7500 .

9.1

(2006 2008, )

2007 , , , , . , , . :

, , . , 2008 140 .

, . , :

1) ;

2) 20022008 , ;

3) 2008 ;

4) ;

5) . . - . , . G , , . , , . G , , , , , .

, , , - , . , , . , , , , . , , . .

- 184 , (1993 ). 1997 28,8 . - .

184 , , , , . , , , , , , .

. - . - , . . , , . ( ), , .

- , .

- . , , . - , . . . , , . , , . , , , . , . - , .

, . . , . .

. , .

-, . , .

, -. , , , . . , . :I. :1. , , 1998 , ., 1999.

2. , , 2003 , ., 2004.

3. , , 2007 , ., 2008.

4. , , 2011 , ., 2012.

5. , (1999 1 2000 31 ), ., 2001.

6. . . ., 2009.7. , - , , 1999.

8. , , , 2000.

9. M F E, FBK, H, , F B K , A, 1997. II. , , :10. ., , . ~, 2001, #2, . 3-7.

11. ., - , , . , . II, ., , 1998, . 111-116.

12. ., , . , 1998. #4-6.

13. ., - . , . . V, ., , 2000, .308-314.

14. ., , . , #1-2, 2003.. 44-49.15. ., , . #4, 2004. . 60-67.16. ., , , ., ~, 2006, . 279.17. . , . , , OI-, (HEP). ., 2006. 18. . , . ,., 2009.19. . . . 2006.20. ., ., - . , . , . I, ., . 1996.

21. ., , ., ~, . 262.

22. ., : , ?, . ~, 1999, #3.

23. ., ., : , , , . , ., 2000.

24. ., , . ~, 1999, #11-12, . 23-25.

25. ., , , ., ~, 2004.26. ., ., . , , 2010.27. ., ., . . ,, 2010.28. . , . , . , . , ,, 2008.

29. . , . , , . , ,, 2007.30. ., ., , ., 2003.31. ., , ., ~ 2003.32. ., , , 2004.

33. . , , 2000.

34. . : , , 2000.

35. ., ., ., , , 2004. 36. . , , 2002.

37. ., , ~, ., 2003.38. .., , 1, - , , , 1999. . 590.

39. ., . ., , , - , 2004. . 584.

40. ., ., , -, , 2009.

41. ., , , 2- , , .. , , -, , 1997.

42. . . . . , 10- , , 2005.

43. .., .., , ., . , 1998. 44. .. , , , 2001.45. . : . , 2012. 3. . 63-66.46. .., , ., , 2002.

47. . ., . . , , 2- , , ., 2003.

48. . ., . ., : , , , , ., . 2000.

49. ., , ., . , 1998. 174 .50. - , . .., ., . , 1994. 51. . ., - . ., : 3- , -., ., 2000.

52. ., , , , ., , 1999.

53. . . , . . -. . . 2006.54. .., , ., . , 2000. 55. .., ., , , . . ., , 1996.56. ., , , ., . , 1990. 57. EExchange Rate Arrangments and Currency convertibety, Developments and Issnes, Wash., D.C., IMF, 1999.58. Kovzanadze I. Sistemic and Borderline Banking Crises. Lessons Learned for Future Prevention. iUniverse, Inc. New York Bloomington, 2010.59. Major Internatinal Financial Centres 2000, Central Banking. Annual Review, Central Banking Publication, London, 2000.III. :60. http://www.aaii.org 61. http://www.commersant.ge/?id=5458 ( )62. http://www.marketguide.com 63. http://dsbb.imf.org 64. http://web.worldbank.org

65. www.nyse.com 66. www.nasdaq.com 67. www.bloomberg.com 68. http://www.bondsonline.com 69. http://www.nbg.gov.ge 70. www.cepr.ge 71. www.economy-georgia.com 72. www.geoeconomic.com 73. www.geostat.ge 74. www.geplac.ge 75. www.mof.ge 76. http://www.nbg.gov.ge/index.php?m=178 ( . ., 2006.)safinanso Suamavlebi

safinanso Suamavlebi

fuladi saxsrebi

fuladi saxsrebi

fuladi saxsrebi

fuladi saxsrebi

fuladi saxsrebi

-:

-:

1.

2.

3.

4.

pirdapiri dafinanseba

#1

finansuri Suamavlebi

1.

2.

3.

4.

1.

2.

3.

4.

_

X

=

_ ;

_ ;

_ .

fasebis saerTo done

mSp

P1

P2

Y1

Y2

AS2

AS2

1

2

AD1

fasebis saerTo done

mSp

P1

P2

Y1

Y2

AD2

AS

AD1

fasebis stabiluroba

erovnuli banki

mewarmeebi

da politikosebi

mTavroba

gacvliTi kursis stabiluroba

eqspansiuri fiskaluri politika

sabazro saprocento ganakveTebi

oficialuri saprocento ganakveTebi

aqtivebis fasebi

molodini

gacvliTi kursi

Sida moTxovna

sagareo moTxovna

mTliani moTxovna

Sida inflaciuri zewola

importis fasebi

inflacia

CAMEL-is Sefasebis sistemis Sesaxeb

CAMEL-is sistemiT garesabanko zedamxedvelobis daskvnis mizania moqmedi komerciuli bankebis mdgomareobis analizi, romelic moicavs bankis kapitalis, aqtivebis, menejmentis, momgebianobisa da aqtiv-pasivebis marTva/likvidurobis Sefasebas. garesabanko zedamxedvelobis daskvna emyareba komerciuli bankebis mier erovnul bankSi warmodgenil angariSgebebs da bankis Sesaxeb mopovebul damatebiT informaciebs. garesabnko zedamxedvelobis daskvna da Sesabamisi reitingi dgindeba yvela komerciuli bankisaTvis da aris bankis finansuri mdgomareobis amsaxveli dokumeti, romelic gankuTvnilia saqarTvelos erovnuli bankis mier Sida moxmarebisaTvis. dabali reitingis (3,4,5) mqone bankebis garesabanko zedam-xedvwelobis daskvna unda moicavdes informacias bankSi arsebuli problemebisa da naklovanebebis Sesaxeb, maT donesa da seriozulobas. daskvnaSi agreTve unda ganisazRvros arsebuli problemebis warmoSobis wyaroebi, maTi aRmofxvrisaTvis gasatarebeli RonisZiebebi da rekomendaciebi. mTlianobaSi komerciuli bankis garesabanko zedamxedvelobis daskvnam unda moicvas bankis arsebuli finansuri mdgomareobis analizi, bankis saqmianobisa da riskis marTvis Sefaseba. Sefaseba 1-li da me-2 adasturebs, rom bankis sijansaRe Sefasebul iqna damakmayuofileblad.

saqarTvelos erovnuli banki da misi funqciebi

saqarTvelos prezidenti

parlaments warudgens er-ovnuli bankis sabWos wev-rebs 7 wlis vadiT

saqarTvelos parlamenti

siiT Semadgenlobis umrav-lesobiT irCevs erovnuli bankis 7 wevrs

erovnuli bankis sabWo 7kacis SemadgenlobiT

erovnuli bankis menejmenti

erovnuli bankis prezidents da vice-prezidents sabWos wardginebiT niSnavs saqar-Tvelos prezidenti

gansazRvravs qveynis fulad- sakredito da savaluto politikas

adgens qveynebis valutebis mimarT laris gacvliTi kur-sis gansazRvris wess

amtkicebs saqarTvelos erovnuli bankis biujets

waradgens wina-dadebebs erov. bankis saw. kapitalis moculobaSi cvlilebebis Sesaxeb

ixilavs, am-tkicebs da parlaments warudgens erov. bankis wliur angariSs

1.

r. kakulia, finansebis zogadi Teoria,