Кыргыздын залкар жазуучусу Чынгыз Айтматовдун

биографиясы

Чынгыз Айтматов 1928-жылы 12- декабрда

Талас областындагы азыркы Киров районуна караштуу

Шекер кыштагында партиялык кызматкердин уй

булосундо туулган. 1946-48-жылдары Жамбыл

шаарындагы зоо-ветеринардык техникумун, 1948-53-

жылдарда Фрунзедеги айыл чарба инистутун окуп

бутургондон кийин 1953-56-жылдары кыргыз мал чарба ветеринардык илим изилдоо инистутунда зоо техник болуп

иштеген.

1956- жылы ССР жазуучулар

союзунун мучолугуно кабыл алынып,

Москвадагы жогорку адабий

курска кирген. 1959-жылдан 1965-жылга чейин орус тилинде чыгуучу

«литературный Киргизстан» журналынын

редактору жана «правда» газетасынын

кабарчысы болуп

иштеген. Жана чыгармачылык

практиканы оздоштуруудо зор

роль ойногон

1965-86-жылдарда Ч. Айтматов Кыргызстан

киномотагравистер союзунун башкармасынын торагасы

болуп иштеп, кыргыз киносунун осуп онугуусуно

чон таасир эткен. 1986-жылдан бери кыргызстан

жазуучулар союзунун торагасы. Ч.Айтматов

чыгармачылык ишин айыл чарба инистутунда окуп

жургон мезгилдерде баштаган. Анын алгачкы

эле жарык коргон «Газетчи Деюйо», «Ашым»,

«Сыпайчы» аттуу ангемелери (1952) ошол

мезгилдин талабына жооп берген турмуштук зарыл

шарттарды корсоткон.

Психологиялык , Филасофиялык, нравалык жагдайлар

менен каармандардын жан дуйносун, алардын ортосундагы

конфиликтерди чагылдырган «Ак кеме» (1970)

советтик жана дуйнолук окурмандардын суйуктуу

чыгармаларына айланган.(1961), согушту жек коруу жана тынчтыкта

жашоо проблемасын козгогон «Саманчынын жолу» повести (1963),

комунистин жаркын образын тузгон«Биринчи мугалим» (1962),

1963-жылы «Повести гор и степей» деген китеби учун Лениндик жана 1968-жылы«жаныбарым Гулсары»

повести учун мамлекеттик сыйлыктардын лауриатты деген

ардактуу наамга ээболгон.

1958-жылы махабат темасыны козгогон «Жамийла»повессти Айтматовдун ысмын буткул дуйного таанытты. Ч.Айтматовдун тажрыйбасы, эстетикалык ачылыштары – бугунку кундо ааламды аралап, дуйнолук маданияттын орток кенчине айланган.

Жазуучунун «Кылым карытар бир кун» романында (1980) которулгон бир адамдын адам алдындагы жооптуулугу , милдетуулугу жана парзы. Романдагы негизги орунду элдерди тынчтыкта ынтымакта жашоого чакырган идея ээлейт. Бул чыгарма 1983-жылы сссрдин мамлекеттик сыйлыгына татыган.

Ч. Айтматовдун бут дээрлик чыгармалары киноэкрандан жана театр сахнасынан экинчи омур

алып, айрымдары союздук жана эл аралык киноФестивалда сыйлыкка татыктуу болду.

Ошондой эле баардык чыгармалары дуйнонун 80ден ашык тилдерине которулган.

1959-жылдан бери кпсстин мучосу. Советтик адабиятын онуктуруудогу ири салымы,

коомдук ишмердиги учун эки Ленин, Эмгек кызыл туу,

элдердин достугу Ордендери жана бир нече медалдар

менен сыйланган

СССР жогорку советинин 7-чакырылышынан бери депутат жана Париждеги Эвропа Академиясынын

анык мучолугуно (1983), Ысык-Кол форумунун

президенттигине (1986)шайланган.1987-жылы

польшанын «жылмаюу ордени» менен сыйланды.

Окурмандардын суймончулугуно айланган повест, промандардан.

1990-1994 жылдар арасында СССР дин

Люксенбургта посолу.2008-жылга

чейин Кыргызстандын Франция, Бельгия,

Люксенбург,Нидерландия мамлекеттерине посолу болгон. 1994-

жылдын 6-январынан тартып

ардактуу эс алууга чыккан.

Кыргыздын залкар жазуучусу Чынгыз Айтматов Торокулович сексен жашында 2008-жылдын 11-июнь айында бул омур

менен кош айтышты.

Жалал-Абад областтык китепкананын “Интернет-

китепкана” борбору тарабынан даярдалды.

К=\ъл бурганы\ыздар ъчън чо\ рахмат