ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ

’’’’ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ’’ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ’’

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑΘΕΜΑ : ’’ : ’’ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΤΗΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ’’ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ’’

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Σ. ΚΑΠΙΔΑΚΗΣΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Σ. ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ

ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΤΑΝΤΗ ΛΟΥΚΡΕΤΙΑ Β2002ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ: ΤΑΝΤΗ ΛΟΥΚΡΕΤΙΑ Β2002021021 ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΜΑΡΙΑ Β20020ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΜΑΡΙΑ Β200207474

ΕΞΑΜΗΝΟ: ΣΤ’ΕΞΑΜΗΝΟ: ΣΤ’

1.1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ?ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ?

Ο όρος ‘ψηφιακές βιβλιοθήκες’ έκανε πολύ Ο όρος ‘ψηφιακές βιβλιοθήκες’ έκανε πολύ πρόσφατα την εμφάνιση του, κυρίως έπειτα από πρόσφατα την εμφάνιση του, κυρίως έπειτα από την ευρεία διάδοση του Διαδυκτίου και των την ευρεία διάδοση του Διαδυκτίου και των υπηρεσιών του.υπηρεσιών του.

Μια ψηφιακή βιβλιοθήκη ασχολείται με την Μια ψηφιακή βιβλιοθήκη ασχολείται με την δημιουργία, την διαχείριση, τη μεταφορά και την δημιουργία, την διαχείριση, τη μεταφορά και την αποτελεσματική χρήση της πληροφορίας.αποτελεσματική χρήση της πληροφορίας.

Μια ψηφιακή βιβλιοθήκη αποτελείται από Μια ψηφιακή βιβλιοθήκη αποτελείται από αντικείμενα, τα ψηφιακά αντικείμενα (αντικείμενα, τα ψηφιακά αντικείμενα (digital digital objectsobjects). ).

Όλα τα ψηφιακά αντικείμενα έχουν την ίδια Όλα τα ψηφιακά αντικείμενα έχουν την ίδια βασική μορφή, αλλά η δομή ενός συνόλου βασική μορφή, αλλά η δομή ενός συνόλου ψηφιακών αντικειμένων εξαρτάται από το ψηφιακών αντικειμένων εξαρτάται από το περιεχόμενο των πληροφοριών που περιεχόμενο των πληροφοριών που περιέχει.περιέχει.

1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥΥΛΙΚΟΥ

Ένα έργο ψηφιοποίησης καλό θα είναι να Ένα έργο ψηφιοποίησης καλό θα είναι να διαθέτει σαφώς καθορισμένους στόχους.διαθέτει σαφώς καθορισμένους στόχους.

Δεν είναι ορθό να αρχίσει ένα έργο Δεν είναι ορθό να αρχίσει ένα έργο ψηφιοποίησης, αν δεν έχει προηγηθεί έρευνα ψηφιοποίησης, αν δεν έχει προηγηθεί έρευνα παρόμοιων έργων.παρόμοιων έργων.

Κατά τον σχεδιασμό επιβάλλεται η καταγραφή Κατά τον σχεδιασμό επιβάλλεται η καταγραφή των πόρωντων πόρων ..

1.2 1.2 ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕΡΗ ΜΙΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕΡΗ ΜΙΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Τα βασικά συστατικά μέρη μιας τυπικής ψηφιακής Τα βασικά συστατικά μέρη μιας τυπικής ψηφιακής βιβλιοθήκης είναι τα ακόλουθα : βιβλιοθήκης είναι τα ακόλουθα :

Διεπαφές με τον χρήστη Διεπαφές με τον χρήστη ((User interfaceUser interface)) : : ((α) για τους χρήστες της βιβλιοθήκηςα) για τους χρήστες της βιβλιοθήκης(β) για τους βιβλιοθηκάριους και τους διαχειριστές (β) για τους βιβλιοθηκάριους και τους διαχειριστές

συστήματος συστήματος

Αποθήκη δεδομένωνΑποθήκη δεδομένων ((Repository)Repository) :: Αποθηκεύουν και διαχειρίζονται ψηφιακά Αποθηκεύουν και διαχειρίζονται ψηφιακά

αντικείμενααντικείμενα και άλλες πληροφορίες. και άλλες πληροφορίες.

Σύστημα τιτλοποίησης (Σύστημα τιτλοποίησης (HandleHandle systemsystem))::

Οι τίτλοι είναι γενικού σκοπού προσδιοριστές για Οι τίτλοι είναι γενικού σκοπού προσδιοριστές για αναγνώριση πληροφοριακών πηγών.αναγνώριση πληροφοριακών πηγών.

Σύστημα αναζήτησης (Σύστημα αναζήτησης (SearchSearch systemsystem))

««Τα παραπάνω μπορούν να αξιοποιηθούν Τα παραπάνω μπορούν να αξιοποιηθούν από ποικίλα υπολογιστικά συστήματα τα από ποικίλα υπολογιστικά συστήματα τα

οποία συνδέονται μέσω ενός δικτύου οποία συνδέονται μέσω ενός δικτύου υπολογιστώνυπολογιστών».».

Ένα έργο ψηφιοποίησης ηχητικού υλικού έχει άμεση Ένα έργο ψηφιοποίησης ηχητικού υλικού έχει άμεση επίδρασηεπίδραση::

((αα)) στην επιλογή των αντικειμένων που πρόκειται να στην επιλογή των αντικειμένων που πρόκειται να ψηφιοποιηθούν.ψηφιοποιηθούν.

(β) στην διαχείριση του έργου, στα μεταδεδομένα, και (β) στην διαχείριση του έργου, στα μεταδεδομένα, και στην προβολή των αποτελεσμάτων του έργου στο στην προβολή των αποτελεσμάτων του έργου στο διαδύκτιο. διαδύκτιο.

Με τέτοιου είδους εργασίες ασχολούνται πολλοί Με τέτοιου είδους εργασίες ασχολούνται πολλοί φορείς ,ένας από αυτούς είναι η Βιβλιοθήκη του φορείς ,ένας από αυτούς είναι η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου.Πανεπιστημίου Κύπρου.

2. Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 2. Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥΚΥΠΡΟΥ

Ιδρύθηκε το 1992Ιδρύθηκε το 1992 και αποτελεί σήμερα την και αποτελεί σήμερα την μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της Κύπρου. μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της Κύπρου.

Πέρα από την συμβατική της αποστολή, Πέρα από την συμβατική της αποστολή, δραστηριοποιείται και με ψηφιακά αντικείμενα.δραστηριοποιείται και με ψηφιακά αντικείμενα.

Έχει σημαντικότατη εμπειρία στον τομέα της Έχει σημαντικότατη εμπειρία στον τομέα της ψηφιοποίησης ηχητικού υλικού.ψηφιοποίησης ηχητικού υλικού.

2.1 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ 2.1 ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

Απαραίτητοι για το έργο ψηφιοποίησης ηχητικού Απαραίτητοι για το έργο ψηφιοποίησης ηχητικού υλικού είναι οι πόροι.υλικού είναι οι πόροι.

Ορισμένες κατηγορίες, είναιΟρισμένες κατηγορίες, είναι:: Προσωπικό (για την ψηφιοποίηση, για την Προσωπικό (για την ψηφιοποίηση, για την

τεκμηρίωση, προγραμματιστές, κ.α)τεκμηρίωση, προγραμματιστές, κ.α)

ΥλικόΥλικό (εξυπηρετητές ,σαρωτές, κ.α)(εξυπηρετητές ,σαρωτές, κ.α)

Λογισμικό (Λ.Σ ,εφαρμογές Β.Δ, αναζήτησης κ.α)Λογισμικό (Λ.Σ ,εφαρμογές Β.Δ, αναζήτησης κ.α)

Αναλώσιμα (γραφική ύλη, μελάνια εκτυπωτών) Αναλώσιμα (γραφική ύλη, μελάνια εκτυπωτών) Διαχειριστικές ανάγκες (προσφορές, συνεργασία)Διαχειριστικές ανάγκες (προσφορές, συνεργασία)

Αποθηκευτικά μέσαΑποθηκευτικά μέσα (σκληροί δίσκοι, οπτικά και (σκληροί δίσκοι, οπτικά και μαγνητικά αποθηκευτικά μέσα)μαγνητικά αποθηκευτικά μέσα)

Δικτυακή υποδομή (καλώδια ,κάρτες δικτύου, Δικτυακή υποδομή (καλώδια ,κάρτες δικτύου, δρομολογητές) δρομολογητές)

Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου διαθέτει Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου διαθέτει κάποιους από αυτούς, ενώ για τους υπόλοιπους κάποιους από αυτούς, ενώ για τους υπόλοιπους

απαιτείται η απόκτηση τους.απαιτείται η απόκτηση τους.

2.2 ΜΟΡΦΟΤΥΠΟ ΚΑΙ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΗΧΗΤΙΚΟΥ 2.2 ΜΟΡΦΟΤΥΠΟ ΚΑΙ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΗΧΗΤΙΚΟΥ

ΥΛΙΚΟΥΥΛΙΚΟΥ

Μεταφορά σε ψηφιακή μορφή με φορέαΜεταφορά σε ψηφιακή μορφή με φορέακαταγραφής το καταγραφής το DVDDVD..

Η χωρητικότητα ενός Η χωρητικότητα ενός DVDDVD είναι 4,7 είναι 4,7 GBGB..

Αναλυτικότερα ένας ψηφιακός δίσκος (Αναλυτικότερα ένας ψηφιακός δίσκος (CDCD--ROMROM) ) χωράει χωράει :: μία ώρα περίπου σε αρχείο ήχου μία ώρα περίπου σε αρχείο ήχου AudioAudio ( (WAVWAV))

περίπου δώδεκα ώρες, ανάλογα με τον συντελεστή περίπου δώδεκα ώρες, ανάλογα με τον συντελεστή συμπίεσης και την ποιότητα ηχογράφησης του αρχείου συμπίεσης και την ποιότητα ηχογράφησης του αρχείου ήχου ήχου MPMP3. 3.

Η χωρητικότητα ενός Η χωρητικότητα ενός DVDDVD σεσε MPMP3 υπολογίζεται 3 υπολογίζεται σε περίπου πενήντα ώρες, σύμφωνα με τον σε περίπου πενήντα ώρες, σύμφωνα με τον αλγόριθμο συμπίεσης. αλγόριθμο συμπίεσης.

Ο μορφότυπος του αρχείου γίνεται σε Ο μορφότυπος του αρχείου γίνεται σε MPMP3.3.

Υπερτερεί έναντι του μορφότυπου Υπερτερεί έναντι του μορφότυπου AudioAudio με με

επακόλουθο να είναι ευκολότερα διαχειρίσιμο.επακόλουθο να είναι ευκολότερα διαχειρίσιμο.

Ο μορφότυπος αυτός Ο μορφότυπος αυτός έχει επιβληθεί παγκοσμίως έχει επιβληθεί παγκοσμίως σαν η εγκυρότερη μεταφορά αρχείων ήχου σε σαν η εγκυρότερη μεταφορά αρχείων ήχου σε ψηφιακή μορφή.ψηφιακή μορφή.

2.3 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ2.3 ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

Για την ψηφιοποίηση ηχητικού υλικού χρησιμοποιείται Για την ψηφιοποίηση ηχητικού υλικού χρησιμοποιείται ο ακόλουθος εξοπλισμός :ο ακόλουθος εξοπλισμός :

Σταθμός μεταφοράς και επεξεργασίας ήχουΣταθμός μεταφοράς και επεξεργασίας ήχου

Τα κασετόφωναΤα κασετόφωνα Ψηφιακή κονσόλαΨηφιακή κονσόλα Κάρτα ήχουΚάρτα ήχου Σταθμός μετατροπής ψηφιακών αρχείωνΣταθμός μετατροπής ψηφιακών αρχείων Σταθμός δημιουργίας Σταθμός δημιουργίας DVDDVD

Φάση της Ψηφιοποίησης

Φάση της Επεξεργασίας

Φάση της Μετατροπής

ΦάσηΔημιουργίας DVD

2.2.44 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΧΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

1. Φάση της ψηφιοποίησης1. Φάση της ψηφιοποίησης::

τοποθετούνται κασέτες και ο ήχος που τοποθετούνται κασέτες και ο ήχος που βγαίνει μεταφέρεται στο σταθμό μεταφοράς βγαίνει μεταφέρεται στο σταθμό μεταφοράς του ήχου της ψηφιακής κονσόλας. του ήχου της ψηφιακής κονσόλας.

το πρόγραμμα ‘το πρόγραμμα ‘NUENDONUENDO’ επεξεργάζεται ’ επεξεργάζεται τα ηχητικά ψηφιακά αρχεία σε αρχεία τα ηχητικά ψηφιακά αρχεία σε αρχεία wavwav..

Στο τέλος τα ψηφιακά αρχεία έχουν τις Στο τέλος τα ψηφιακά αρχεία έχουν τις

ονομασίες ονομασίες AudioAudio01_01 μέχρι 01_01 μέχρι AudioAudio016_01016_01

2. Φάση της επεξεργασίας2. Φάση της επεξεργασίας Τα αρχεία Τα αρχεία wavwav περνούν από την διαδικασία περνούν από την διαδικασία

‘‘normalizationnormalization’ σταθεροποίησης του ήχου.’ σταθεροποίησης του ήχου.

3. Φ3. Φάση της μετατροπήςάση της μετατροπής Τα αρχεία Τα αρχεία wavwav επιλέγονται μαζικά και επιλέγονται μαζικά και

μετατρέπονται σε μετατρέπονται σε MPMP3. 3.

4. Φ4. Φάση της δημιουργίας των άση της δημιουργίας των DVDDVD Τα αρχεία μεταφέρονται τόσο σε Τα αρχεία μεταφέρονται τόσο σε DVDDVD όσο και σε όσο και σε

διαφορετικό φάκελο διαφορετικό φάκελο directorydirectory για την διαχείριση για την διαχείριση τους. τους.

2.5 ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ2.5 ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ

Το λογισμικό επεξεργασίας ήχου Το λογισμικό επεξεργασίας ήχου NUENDONUENDO είναι είναι μια επαγγελματική πλατφόρμα.μια επαγγελματική πλατφόρμα.

Χρησιμοποιείται για την επεξεργασία και σύνθεση Χρησιμοποιείται για την επεξεργασία και σύνθεση του περιεχομένου των ψηφιακών αντικειμένωντου περιεχομένου των ψηφιακών αντικειμένων

Υποστηρίζεται από το πρωτόκολλο Υποστηρίζεται από το πρωτόκολλο ASIOASIO, το , το οποίο επιτρέπει την χρήση κάρτας ήχου με οποίο επιτρέπει την χρήση κάρτας ήχου με περισσότερο από ένα κανάλια.περισσότερο από ένα κανάλια.

2.6 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2.6 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ STREAMING AUDIOSTREAMING AUDIO

Τα ηχητικά ψηφιακά αρχεία έχουν μεγέθους 44 Τα ηχητικά ψηφιακά αρχεία έχουν μεγέθους 44 MbMb Ο χρόνος που απαιτείται για να κατέβει το αρχείο είναι Ο χρόνος που απαιτείται για να κατέβει το αρχείο είναι

αποτρεπτικός.αποτρεπτικός. Λύση το πρόγραμμα Λύση το πρόγραμμα WindowsWindows MediaMedia AdministratorAdministrator.. Διαθέτοντας ο χρήστης μια γραμμή Διαθέτοντας ο χρήστης μια γραμμή DialDial--upup στα στα

55Κ55Κbb, μπορεί να ακούσει ένα ψηφιακό αρχείο μέσω , μπορεί να ακούσει ένα ψηφιακό αρχείο μέσω του διαδικτύουτου διαδικτύου (κατεβάζει και ακούει). (κατεβάζει και ακούει).

Με την τεχνολογία Με την τεχνολογία Microsoft Advanced Streaming Microsoft Advanced Streaming Format Format το μέγεθος των αρχείων από 44 το μέγεθος των αρχείων από 44 MbMb μετατρέπεται σε 7.5μετατρέπεται σε 7.5MbMb..

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΧΗΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΧΗΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΣΤΗΝ Β.Π.Κ ΑΡΧΕΙΩΝ ΣΤΗΝ Β.Π.Κ

ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

11οο 392392 392392

22οο 527527 919919

33οο 391391 13101310

44οο 614614 19241924

55οο 848848 27722772

66οο 11881188 39603960

77οο 12271227 44374437

88οο 11001100 53615361

9090 12001200 65616561

1010οο 484484 70457045

Η παραγωγή των ηχητικών ψηφιακών αρχείων Η παραγωγή των ηχητικών ψηφιακών αρχείων βλέπουμε ότι αυξάνεται σταδιακά, αυτό οφείλεται βλέπουμε ότι αυξάνεται σταδιακά, αυτό οφείλεται

στο ότι ο εξοπλισμός δεν ήταν διαθέσιμος από την στο ότι ο εξοπλισμός δεν ήταν διαθέσιμος από την αρχή του προγράμματος. αρχή του προγράμματος.

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

1ο Τρ. 2ο Τρ. 3ο Τρ. 4ο Τρ.

2.8 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ2.8 ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι εξελίξεις της τεχνολογίας, διαδραματίζουν Οι εξελίξεις της τεχνολογίας, διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαφύλαξη πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαφύλαξη σημαντικών αρχείων και στην διάθεση τους σημαντικών αρχείων και στην διάθεση τους προς την επιστημονική κοινότητα.προς την επιστημονική κοινότητα.

Η εμπειρία της Β.Π.Κ , μας δείχνει ότι η Η εμπειρία της Β.Π.Κ , μας δείχνει ότι η διαχείριση ηχητικών ψηφιακών αρχείων, διαχείριση ηχητικών ψηφιακών αρχείων, μπορεί να γίνει μέσα από τα συστήματα μπορεί να γίνει μέσα από τα συστήματα αυτοματισμού βιβλιοθηκών από αυτοματισμού βιβλιοθηκών από Βιβλιοθηκονόμους και ΠληροφορικούςΒιβλιοθηκονόμους και Πληροφορικούς

www.library.ucy.ac.cy.grwww.library.ucy.ac.cy.gr