Upload
yetta
View
54
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Έρευνα Αγοράς για τα Τουριστικά Λεωφορεία 18 Δεκεμβρίου 2006. Χορηγοί Μελέτης. Περιεχόμενα. Πώς Μετακινούνται οι Ευρωπαίοι; Ποιοτικά Χαρακτηριστικά των Τουριστικών Λεωφορείων Πόσο έχει απελευθερωθεί η Αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Η Ελληνική Αγορά - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Έρευνα Αγοράς για τα Τουριστικά Λεωφορεία
18 Δεκεμβρίου 2006
Χορηγοί Μελέτης
Περιεχόμενα
Πώς Μετακινούνται οι Ευρωπαίοι;
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά των Τουριστικών Λεωφορείων
Πόσο έχει απελευθερωθεί η Αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η Ελληνική Αγορά
Συμπεράσματα & Προτάσεις για την Αγορά Τουριστικών
Λεωφορείων
Πώς Μετακινούνται οι Ευρωπαίοι;
Μερίδια αγοράς Λεωφορείων και άλλων μέσων
EΕ25 Μετακινήσεις επιβατών ανά μέσο -εκ. Χιλιομετρικοί Επιβάτες
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
50001
99
5
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Αυτοκίνητο Τρένο
Μηχανή Λεωφορείο
Τραμ & Μετρό Αεροπλάνο
Πλοίο
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
Αυτοκίνητο Αεροπλάνο Λεωφορείο
Τρένο Πλοίο
Κατανομή χερσαίων μετακινήσεωνανά μέσο και χώρα στην Ευρώπη
0%
20%
40%
60%
80%
100%
EL HU SK IE LV EE CY LU AT PL DK ES LT IT FI BE CZ MT PT SE DE SI UK FR NL
Μηχανή Λεωφορείο Τρένο Αυτοκίνητο0%
20%
40%
60%
80%
100%
1995 2003
Λεωφορείο Αεροπλάνο
Τρένο Πλοίο
Ανά χώρα, 2003 ΕΕ25 1995 - 2003
Χρήση μέσων μεταφοράς ανά χώραΑυτο- Λεω- Τρένο Tραμ & κίνητο φορείο Μετρό
EL 71,5 25,1 1,8 1,6HU 59,6 24,0 13,2 3,2SK 70,7 21,9 6,5 0,9IE 74,8 20,2 5,0 -LV 73,2 18,7 5,6 2,5EE 79,5 18,2 1,4 0,8CY 82,3 17,7 - -LU 82,3 14,1 3,6 -AT 75,9 13,8 7,7 2,6PL 86,1 13,2 8,7 2,0DK 80,4 11,9 7,7 0,1ES 82,3 11,7 4,6 1,3LT 86,5 11,5 1,9 -IT 82,7 11,4 5,3 0,7FI 83,8 10,8 4,7 0,7BE 82,8 10,3 6,2 0,7CZ 73,7 10,1 7,0 9,2MT 90,0 10,0 - -PT 86,6 9,4 3,0 0,7SE 81,7 8,9 7,7 1,7DE 84,8 6,7 7,1 1,5SI 89,4 6,1 4,5 -UK 87,5 6,1 5,3 1,1FR 85,4 4,9 8,3 1,3NL 86,5 4,4 8,2 0,9
Χιλιομετρικοί επιβάτες %στις κατηγορίες Λεωφορείων κα
Τουριστικών Πούλμαν για το 2003
Πηγή: Eurostat
Μερίδιο αγοράς μαζικών μετακινήσεων
Τρένο
42%
Αερο-
πλάνο8%
Λεωφο-
ρεία50%
Τρένο
27%
Λεωφο-
ρείο38%
Αερο-
πλάνο35%
1970 2003
Χιλιομετρικοί Επιβάτες
Αυτοκίνητα Ι.Χ. Στην ΕΕ
Κάτοχοι ανά 1.000 κατοίκους Αύξηση % 1995 - 2003
Χώρες 1990 1995 20031995 - 2003
PT 187 258 572 121,7%EL 171 211 348 64,9%IE 227 265 374 41,1%ES 309 362 441 21,8%UK 360 374 452 20,9%FI 389 372 436 17,2%NL 368 364 425 16,8%IT 483 529 593 12,1%AT 387 447 498 11,4%SE 421 411 454 10,5%DK 309 319 351 10,0%BE 388 422 464 10,0%DE 447 495 541 9,3%FR 415 433 468 8,1%CY 304 414
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
110%
120%
130%
PT EL IE ES UK FI NL IT AT SE DK BE DE FR CY
Πηγή: Eurostat
Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν
1995 2000 2001 2002 2003 1995 - 2003IT 87.1 93.3 94.8 96.5 97.6 12.1%DE 68.5 69.0 68.7 68.0 67.5 -1.5%ES 39.6 50.3 51.7 50.1 49.3 24.5%UK 44.3 47.0 47.0 47.0 47.0 6.1%FR 41.6 40.0 41.3 42.2 42.7 2.6%PL 34.0 31.7 31.0 29.3 30.0 -11.8%EL 20.2 21.7 22.0 22.4 22.5 11.4%HU 16.6 18.7 18.6 18.9 18.7 12.7%AT 14.8 14.8 14.8 14.8 14.8 0.0%BE 13.1 13.2 13.5 13.6 13.7 4.6%PT 11.3 11.8 11.2 9.9 10.5 -7.1%SE 8.5 10.1 10.3 10.1 10.5 23.5%CZ 11.8 9.4 10.6 9.7 9.4 -20.3%DK 10.6 9.1 9.0 9.0 9.0 -15.1%SK 11.2 8.4 8.3 8.2 7.8 -30.4%FI 8.0 7.7 7.7 7.7 7.7 -3.8%NL 8.0 7.5 7.6 7.2 7.4 -7.5%IE 5.2 6.1 6.3 6.4 6.5 25.0%LV 1.8 2.3 2.3 2.4 2.6 44.4%LT 3.3 2.3 2.3 2.5 2.6 -21.2%EE 2.1 2.6 2.5 2.3 2.3 9.5%SI 2.5 1.6 1.5 1.1 1.1 -56.0%LU 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 0.0%CY 0.6 0.7 0.7 0.7 0.7 16.7%MT 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.0%
Εκ. Χιλιομετρικοί Επιβάτες .
Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν
-60.0%
-50.0%
-40.0%
-30.0%
-20.0%
-10.0%
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
LV IE ES SE CY HU IT EL EE UK BE FR AT LU MT DE FI PT NL PL DK CZ LT SK SI
1995 - 2003
Αύξηση χιλιομετρικών επιβατών για Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν
Πηγή: Eurostat
1970 1980 1990 2000 2003 2004 2000 - 2003CY 1.6 2.3 2.9 3.3 3.2 13.8%UK 84.2 83.3 78 85.3 96.1 99.8 12.7%PT 5.9 8.5 12.1 19.8 21.7 9.6%LU 0.6 0.6 0.8 1.1 1.2 1.3 9.1%MT 1.1 1.2 1.2 9.1%CZ 20.3 26 18.9 20.6 19.9 9.0%IE 2 2.7 4 7 7.4 7.4 5.7%IT 32.9 58.1 77.7 88 92.7 92.9 5.3%FI 8.1 9 9.3 9.9 10.4 10.7 5.1%BE 16.2 19.6 15.6 14.7 15.1 15.3 2.7%LT 10.5 15.2 15.1 15.5 14.4 2.6%ES 30.7 42.6 45.8 54.7 56 57 2.4%FR 41 59 70 85.7 87.1 88.4 1.6%DE 63.9 95.8 100.4 84.9 85.9 86.5 1.2%DK 5 7.4 8.1 14 14.1 14.2 0.7%PL 66.4 92 82.6 82.8 82.7 0.2%HU 22.2 26.1 17.9 17.9 17.4 0.0%NL 9.5 11.2 12.1 11.4 11.3 11.2 -0.9%SK 10 14.3 10.9 10.6 8.9 -2.8%EL 10.5 18 21.4 28 27.1 -3.2%SI 2.5 3.1 2.3 2.2 2.3 -4.3%LV 11.5 11 10.7 -4.3%SE 14.3 12.69 14.6 14.4 13.7 13.4 -4.9%AT 6.8 9 9.4 9.9 9.2 9.4 -7.1%EE 6.4 7.9 6.1 5.4 5.3 -11.5%
1,4 εκατ εργαζόμενοι σε 245.000 επιχειρήσεις
Τα οχήματα (λεωφορεία και τουριστικά πούλμαν) του ευρωπαϊκού στόλου ανέρχονται στις 723.700 (στοιχεία 2002)
Απόθεμα οχημάτων
Λεωφορεία & Τουριστικά Πούλμαν
Το λεωφορείο είναι το πιο ασφαλές μέσοΈτος 2002 BE DK DE EL ES FR IE IT LU NL AT PT FI SE UK
Σκοτώθηκαν σε 30 μέρες 1353 463 6842 1634 5347 7655 378 6736 62 987 956 1668 415 560 3581από τους οποίους:- οδηγοί 1034 310 4717 979 3139 5241 211 4112 41 731 624 943 280 378 2053- περαστικοί 187 90 1239 376 1431 1549 81 1436 15 159 172 386 95 124 720- πεζοί 132 63 873 279 776 866 86 1188 6 97 160 339 40 58 808
Τύπος οχήματος:- αυτοκίνητο ή ταξί 809 246 4005 793 3117 4864 202 3515 52 479 524 716 267 379 1832- μοτοποδήλατο 232 62 1044 396 784 1450 44 1191 0 191 135 359 29 49 628- λεωφορείο 10 4 12 9 15 11 1 13 0 1 5 8 3 5 26- ποδήλατο 108 52 583 14 96 223 18 364 1 169 80 57 53 42 133- τρακτέρ 1 0 25 43 16 20 0 23 0 2 12 30 2 3 1- νταλίκα 16 5 86 23 173 132 3 249 3 11 12 18 5 13 63- φορτηγό, άνω 3.5 τόννων 48 29 126 72 342 80 17 36 19 140 12 8 72- άλλο 129 65 961 284 804 875 93 1381 6 98 169 340 44 61 826
Επιπλέον, ατυχήματα λεωφορείων στην Ελλάδα, για το 2004:
ΙΧ: 12 Αστικό ΔΧ: 259Τουριστικό: 39 Υπεραστικό ΔΧ: 78Σχολικό: 17 ΚΥ, ΕΛΑΣ, Δημ. Οργ.: 16
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά των Τουριστικών Λεωφορείων
Τάσεις τουρισμού διεθνώς Υψηλή ταχύτητα μεταφοράς Προϋπολογισμός διακοπών σημαντικότερος από απόσταση Τρομοκρατία - Πόλεμος - Ασθένειες : επιδρούν Προσωρινά & Τοπικά Internet & Low Cost Carriers : περιορισμός group traveling => ζήτηση για mini
bus ή / και ταξί Πιο συχνά, μικρότερης διάρκειας και πιο μακρινοί προορισμοί => ζήτηση
μεταφορικών μέσων Μεταφορά: αύξηση χιλιομέτρων που ταξιδεύουν οι τουρίστες - Εναλλαγή
αυτοκινήτου και αεροπλάνου– ΙΧ: σύμβολο status, πόρτα - πόρτα, πολύ προσιτά– Αεροπλάνο: low cost carriers, ‘επιδοτούμενο’ καύσιμο– Τρένα υψηλής ταχύτητας: καινούρια, γρήγορα και προσιτός τρόπος επίγειας
μεταφοράς Απελευθέρωση αγοράς Λεωφορείων και Πούλμαν:
– άρση του πλαφόν, η κατάργηση των αρχών και άλλων περιορισμών πολλών διεθνών υπεραστικών υπηρεσιών και απελευθέρωση του cabotage.
– Αύξηση ανταγωνισμού μεταξύ λεωφορείων και των coach operators
Πλεονεκτήματα λεωφορείων - πούλμαν Χρησιμοποιούν εθνικό δίκτυο – δεν χρειάζονται ιδιαίτερη υποδομή
Συμπληρώνουν τις άλλες μορφές μεταφοράς αεροπλάνο, τρένο
Πόρτα – Πόρτα
‘Κοινωνικό’: επικοινωνία με τον οδηγό, guide, άλλους επιβάτες
Ευελιξία: διαφορετικά επίπεδα ποιότητας, ανάλογα με πελάτη
Μπορούν να εξοπλισθούν πλήρως με οπτικοακουστικά μέσα, που να
μετατρέπουν την παραδοσιακή περιήγηση σε εμπειρία πολυμέσων
Φιλικό προς το περιβάλλον και με καλύτερη απόδοση από το ΙΧ και αεροπλάνο
Ασφαλέστερη μορφή μεταφοράς
Χαρακτηριστικά κλάδου Έως 2% ΑΕΠ ευρωπαϊκών οικονομιών 160.000 άτομα απασχολούνται άμεσα από ευρωπαϊκές εταιρίες
τουριστικών λεωφορείων. Έμμεσα: άλλοι 480.000 (tour operators, ξεναγοί, ειδικευμένοι ταξιδιωτικοί πράκτορες)
Οι επιχειρήσεις τουριστικών λεωφορείων είναι γενικά μικρού και μεσαίου μεγέθους
Το λεωφορείο βοηθά στην ανακούφιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης: ένα λεωφορείο μπορεί να αντικαταστήσει 40 αυτοκίνητα Ι.Χ.
Η μέση απόσταση ενός ταξιδιού με λεωφορείο είναι μεταξύ 100 και 500 χλμ, χαρακτηριστικά μεγαλύτερη από το μέσο όρο ενός ταξιδιού με τρένο, συνήθως μικρότερο από τις αεροπορικές αποστάσεις
Το 68% των επιβατών τουριστών λεωφορείων μένει σε ξενοδοχείο
Χρήστες τουριστικών λεωφορείων
Συνήθως νέοι και συνταξιούχοι
Διακοπές με λεωφορείο και ημερήσιες εξορμήσεις: κυρίως για
ηλικιωμένους
Σημαντικό ρόλο , ανεξαρτήτως ηλικίας επιβατών, στις μεταφορές
(διακοπές) από και προς το αεροδρόμιο και τα ξενοδοχεία
Η ηλικία επίσης δεν παίζει μεγάλο ρόλο για τα λεωφορεία που
μισθώνονται από ομάδες
Το εισιτήριο του λεωφορείου με κανονικές υπηρεσίες είναι γενικά
πολύ ανταγωνιστικό σε σύγκριση με τα άλλα μέσα μεταφοράς.
Μπορούν να προσελκύσουν άτομα με μικρό προϋπολογισμό ...
... δεν μπορούν όμως να ανταγωνιστούν τους low cost carriers
Niche: Υπερήλικες & άτομα με ειδικές ανάγκες
Δημογραφική μεταβολή: το 2001 στην ΕΕ των 15 περιέλαβε 62 εκατ
ανθρώπους άνω των 65 (1960: 34 εκατ). Μέχρι το 2010 αυτό θα
φτάσει το 21% (81 εκ.) και μέχρι το 2020 30% (115 εκ.).
Στην ΕΕ των15 περίπου 45 εκατ είναι άτομα με ειδικές ανάγκες
Περίπου το 20% των ενηλίκων έχουν κάποια μορφή αναπηρίας όπως
– 70% έχει δυσκολία στο περπάτημα και / ή ανέβασμα σκάλας
– 41% έχει χάσει την ακοή του
– 24% έχει χάσει την όρασή του
Ένα στα τέσσερα (25%) νοικοκυριά έχουν ένα μέλος με ειδικές ανάγκες
Χωρίς ‘διπλομέτρημα’, περίπου 35% (135 εκ.) του πληθυσμού της
Ευρώπης το 2020 θα είναι είτε άτομα με ειδικές ανάγκες είτε
υπερήλικοι είτε και τα δύο
Προσβασιμότητα
Το concept Πόρτα - Πόρτα Η μεταφορά πόρτα – πόρτα έχει παραδοσιακά δοθεί μόνο στα άτομα με ειδικές ανάγκες Δεν υπάρχει κανένας λόγος, χρησιμοποιώντας συνδυασμό mini bus ή ταξί και λεωφορείων,
να μην μπορεί να δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως υπηρεσίες τροφοδοσίαςcould not be used as feeder services to scheduled or touring coach services.
Αυτό θα ενίσχυε πολύ την ελκυστικότητα των λεωφορείων για τα ηλικιωμένα και άτομα με ειδικές ανάγκες.
City Tourism (Τουρισμός Πόλης) Τα λεωφορεία παίζουν σημαντικό ρόλο
– Στη Βιέννη το 15% των τουριστών φτάνει με λεωφορείο δαπανώντας € 145 – 218 / ημέρα, συνεισφέροντας περισσότερο από 15% στην τουριστική βιομηχανία της Βιέννης
– Η πόλη του Λονδίνου δέχεται ετησίως 2,8 εκ. επισκέπτες με λεωφορείο και συνεισφέρει στην κρατική οικονομία περίπου UKP 300 εκ
Τα λεωφορεία προκαλούν διάφορα προβλήματα στην πλειοψηφία των πόλεων (για παράδειγμα στην Βιέννη 250 τουριστικά λεωφορεία την ημέρα και σε ημέρες αιχμής 400):– Καταγγελίες κατοίκων– Οι συχνές στάσεις των λεωφορείων έχουν ως συνέπεια τη δημιουργία
κυκλοφοριακής συμφόρησης και θορύβου, καυσαέριο
Θέματα για την καλή λειτουργία των λεωφορείων στην πόλη:– Δρομολόγια λεωφορείων– Στάσεις αποβίβασης / επιβίβασης– Στάθμευση μικρής διάρκειας– Στάθμευση όλη τη νύχτα– Συγκεκριμένες ρυθμίσεις για Ιδιαίτερα Γεγονότα
Εξερχόμενοι τουρίστες, ανά μεταφορικό μέσο 2003Αερο-πλάνο
Πλοίο ΤρένοΛεω-
φορείοΑυτο-κίνητο
Άλλο
Slovakia 9% 0% 15% 29% 46% 1%Czech Republic 10% 0% 11% 21% 57% 2%Latvia 16% 4% 17% 20% 42% 1%Greece 9% 20% 2% 15% 54% 0%Germany 25% 0% 8% 11% 55% 1%Portugal 16% 1% 4% 10% 68% 0%Spain 13% 1% 6% 10% 70% 0%Denmark 32% 3% 5% 9% 49% 1%Belgium 26% 1% 5% 8% 60% 0%Slovenia 7% 1% 2% 7% 83% 0%Sweden 25% 3% 11% 7% 55% 0%Austria 28% 1% 7% 7% 56% 2%Finland 20% 5% 10% 6% 58% 1%Netherlands 22% 1% 3% 5% 68% 0%United Kingdom 45% 2% 6% 5% 42% 1%Luxembourg 36% 1% 6% 5% 52% 0%Norway 36% 5% 3% 5% 51% 1%Italy 18% 5% 11% 5% 62% 0%Ireland 60% 5% 3% 3% 28% 1%France 9% 1% 14% 2% 74% 0%
Πηγή: Eurostat
Αστεροποίηση Ξεπερασμένο σύστημα της IRU
Ποιός επιβαρύνεται το κόστος ταξινόμησης: ο κατασκευαστής ή
ο οργανισμός που ελέγχει το σύστημα;
Στη Γερμανία ισχύει το Gutegemeinschaft Buscomfort, το οποίο
προσδιορίζει την ταξινόμηση των αστεριών, αλλά μόνο το 5%
του γερμανικού στόλου έχει ταξινόμηση
Στην Ολλανδία ο εσωτερικός χώρος των λεωφορείων αλλάζει
ανάλογα με την εποχή: σχολικές εκδρομές με πολλά καθίσματα,
ταξίδια αναψυχής με λιγότερα καθίσματα, έτσι how to rate;
Στο Βέλγιο σκέφτονται να καταργήσουν την αστεροποίηση
Πλεονέκτημα κυρίως για τους πελάτες: σαφήνεια στο επίπεδο
άνεσης, τιμολόγηση.
Πόσο έχει απελευθερωθεί η Αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Βασικές Στρατηγικές Δομής Αγοράς Κλειστές αγορές
Προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων που δεν υπόκεινται σε ανταγωνισμό
Ελεγχόμενος ανταγωνισμός
Αποκλειστικά δικαιώματα για συγκεκριμένες χρονικές περιόδους μετά από ανταγωνιστική διαδικασία
ΑπελευθέρωσηΔεν υπάρχουν αποκλειστικά δικαιώματα, η αγορά λειτουργεί ελεύθερα
Αγορές ανοικτές στον ανταγωνισμό (2003)
Μέσο Χώρα
Λεωφορείο Δανία, Φιλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, και Αγγλία
Light rail Γαλλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Αγγλία
Μετρό Δανία, Γαλλία και Σουηδία
Railway Δανία, Γερμανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σουηδία, και Αγγλία
Λεωφορεία – Η απελευθέρωση με μια ματιά
Κλειστή Σε ΜετάβασηΕλεγχόμενος Ανταγωνισμός
Απελευθέρωση
- Αυστρία
- Βέλγιο
- Ελλάδα
- Λουξεμβούργο
- Γερμανία
- Ολλανδία
- Πορτογαλία
- Ιρλανδία
- Δανία
- Φινλανδία
- Γαλλία
- Ιταλία
- Ισπανία
- Σουηδία
- Μεγ. Βρετανία
Πηγές εσόδων των Μέσων Μεταφοράς
Νέο σχέδιο Κανονισμού ΕΕ για ώρες εργασίας οδηγών
Μείωση της μέγιστης ώρας οδήγησης των επαγγελματιών οδηγών από 74 ώρες την εβδομάδα σε 56, πλέον του κανονισμού ότι οι επαγγελματίες οδηγοί περιορίζονται σε 48 ώρες την εβδομάδα για 4 μήνες
Υποχρεωτική ελάχιστη ημερήσια ξεκούραση 11 ώρες (από 8) Υποχρεωτική ανάπαυλα 45 συνεχόμενες ώρες κάθε δύο
εβδομάδες (από 24 ώρες κάθε έξι μέρες)– Αυτό αίρει τον κανόνα δώδεκα ημερών, όπου οι οδηγοί μπορούν να
πάρουν το ρεπό τους στην αρχή μιας εβδομάδας και στο τέλος της επόμενης εβδομάδας, που τους δίνει μέχρι 12 διαδοχικές ημέρες στο δρόμο
– Κατά συνέπεια οι οδηγοί μπορούν να πάρουν τις περιόδους ανάπαυσής τους στο σπίτι: εργασία 12 ημέρες και επιστροφή σπίτι. Τώρα ξεκουράζονται ενώ ταξιδεύουν
Κατά συνέπεια: θα μπορούσε να βλάψει τους εργαζομένους, και να αυξήσει το κόστος, λόγω μείωσης ευελιξίας και επιπλέον λογιστικών προβλημάτων
Ιδιαίτερα οξύ το πρόβλημα για την Ελλάδα λόγω του σπαστού ωραρίου τουριστικών περιοχών
Η Ελληνική Αγορά
Τα τουριστικά λεωφορεία
Αγορά Λεωφορείων
Υπεραστικά Λεωφορεία
(KTEΛ)
Αστικά Λεωφορεία
(OAΣA, κτλ.)
Τουριστικά Λεωφορείων - Πούλμαν
2005
Συνολικός αριθμός τουριστικών λεωφορείων:
5.453
Με μέση αξία λεωφορείου€ 150.000 (κόστος + άδεια),
η αξία του στόλου είναι ~ € 825.000.000
Τουριστικά λεωφορεία και αφίξεις
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05
Έτη
Το
υρ
ιστι
κά λ
εωφ
ορ
εία
0
2.000.000
4.000.000
6.000.000
8.000.000
10.000.000
12.000.000
14.000.000
16.000.000
Αφ
ίξει
ς
Tourist buses Arrivals
Τα στοιχεία για τα λεωφορεία για τα έτη 1995 – 2004 αντιπροσωπεύουν την τάση λόγω έλλειψης στοιχείων
Αναλογία αφίξεων / τουριστικών λεωφορείων
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04
Έτη
Ταξίδια Ελλήνων τουριστών ανά μέσο μεταφοράς
0,0%10,0%20,0%30,0%40,0%50,0%60,0%70,0%80,0%90,0%100,0%
2003200220012000
Αυτοκίνητο
Αεροπλάνο
Θάλασσα
Τρένο
Λεωφορείο
2000 2001 2002 2003Λεωφορείο 854.658 917.390 973.266 881.892 Τρένο 106.106 80.278 109.212 131.034 Πλοίο 1.217.651 1.165.938 1.191.062 1.168.233 Θάλασσα 576.313 588.080 472.001 511.202 Αυτοκίνητο 3.279.880 2.981.693 2.765.922 3.223.198 Σύνολο 11.214.558 10.549.368 10.049.660 10.949.226
Λεωφορεία – Εκ. Χιλιομετρικοί Επιβάτες
19.0
19.5
20.0
20.5
21.0
21.5
22.0
22.5
23.0
1995 2000 2001 2002 2003
Ανάλυση κατά περιοχή
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Θρ
άκη
Μα
κεδ
ονί
α
Ήπ
ειρ
ος
Θεσ
σα
λία
Κεν
τρικ
ήΕ
λλά
δα
Ιόνι
ο
Πελ
οπ
όνη
σο
ς
Αττ
ική
Κυ
κλά
δες
Κρ
ήτη
Δω
δεκ
άνη
σα
Νη
σιά
Β.
Αιγ
αίο
υ
Αφίξεις /Τουριστικά Λεωφορεία
Εθνικός ΜΟ
Οι αφίξεις αφορούν αφίξεις σε ξενοδοχεία, 2004
Τα τουριστικά λεωφορεία είναι τα στοιχεία του 2005
Καταχωρήσεις λεωφορείων – ηλικία στόλου
ΚαινούριαΜετα-
χειρισμένα
1997 78
1998 90 238
1999 52 337
2000 135 370
2001 209 334
2002 144 338
2003 36 320
2004 133 275
2005 206 178
2006 231 219
Πηγή: ΣΕΑΑ
Άνω των 5 ετών 750 13,8%
5 – 10 έτη 564 10,3%
Άνω των 10 ετών 4.157 75,9%
Σύνολο 5.453 100%
Βάσει των Καινούργιων:Καταχωρήσεις τουριστικών λεωφορείων
2000 – 2006: 1.094 καινούργια λεωφορεία
Καθώς η ηλικία των μεταχειρισμένων λεωφορείων είναι άγνωστη, ο κλάδος εκτιμά οτι υπάρχουν συνολικά 3.500 λεωφορεία άνω των 10 ετών
Ανάλυση ερωτηματολογίου – εταιρικό προφίλ
Αποτελεί: Εταιρίες
Αποκλειστική δραστηριότητα
15%
Τουλάχιστον το 50% του τζίρου
60%
20% του τζίρου 25%
Σύνολο 100%
=> Μέσο έτος ίδρυσης 1976
Εκμετάλλευση λεωφορείων:
- Όλο το χρόνο 44%
- Εποχιακά, μ.ο. 6-7 μήνες 56%
Σύνολο 100%
Σύνολο Λεωφορείων: 204
Γεωγραφική ανάλυση
- Αττική 71%
- Κέρκυρα 19%
- Θράκη 5%
- Θεσσαλονίκη 3%
- Ρόδος 2%
Σύνολο 100%
Ανάλυση ερωτηματολογίου – τα λεωφορεία
Θέσεις Αριθμός λεωφορείων
Μ.Ο. ηλικίας
Μέση τιμή αγοράς
Μ.Ο. Τωρινής
αξίας
Μ.Ο. Τιμής αδείας
<11 3 ΝΑ ΝΑ ΝΑ ΝΑ
11 – 16 16 9,7 62.540 38.250 50.000
17 -36 34 7,5 97.857 79.000 43.750
37 -56 142 6,2 137.176 109.188 41.154
>57 9 9,3 228.333 80.000 ΝΑ
Σύνολο 204* 6,8
Το 48% είναι με leasing
Ανάλυση ερωτηματολογίου –προσωπικό
Άτομο / λεωφορείο
Μόνιμοι Εποχιακοί Εξωτερικοί συνεργάτες
Σύνολο ατόμων ανά λεωφορείο
Οδηγοί 0,7 0,4 0,2 1,2
Συντηρητές 0,1 0,0 0,0 0,1
Άτομα καθαρισμού 0,1 0,0 0,0 0,1
Ανάλυση ερωτηματολογίου– market mix
Ιδιοχρησιμοποίηση
29%
Ενοικίαση71%
- Ημεδαποί
27%
- Αλλοδαπ
οί73%
Ανάλυση ερωτηματολογίου – market mix
23%
15%
27%
18%
3%
12%2%
Μονοήμερα ταξίδια (συμπερ. μισή μέρα)
Πολυήμερες περιηγήσεις
Τρανσφέρ (από αεροδρόμιο, λιμάνι)
Μεταφορά (από ένα σημείο σε άλλο)
Κοινωνικές εκδηλώσεις (πχ. γάμοι)
Shore excursions (πχ. κρουαζιερόπλοια)
Διεθνή δρομολόγια
Ανάλυση ερωτηματολογίου – οικονομικά στοιχεία
για 181 λεωφορεία Άθροισμα, 2005
ανά Λεωφορείο
% πωλήσεων
Καθαρές Πωλήσεις 15,210,979 84,039
Κόστος Πωληθέντων
-Αμοιβές κλπ. Οδηγών 3,623,746 20,021 24%
-Συντήρηση Λεωφορείων 830,226 4,587 5%
-Βενζίνη / Πετρέλαιο 1,756,924 9,707 12%
-Τέλη Κυκλοφορίας / Ασφάλιστρα 334,651 1,849 2%
-Άλλα 3,696,979 20,425 24%
Μεικτό Κέρδος 4,968,453 27,450 33%
=> με μέση μίσθωση/είσπραξη € 250 - 350 / ημέρα : 336 - 240 ημέρες=> Έσοδα:
- Γερμανία: € 100.000- Ιρλανδία: € 64.000
=> Σταθμισμένος Μ.Ο. Κόστους Κτήσης: € 133.000 (χωρίς την άδεια)
Τουριστικά γραφεία / τουριστικά λεωφορεία
Τουριστικά γραφεία %
Αττική 1.487 38%
Κρήτη 353 9%
Κεντρική Ελλάδα 210 5%
Ήπειρος 91 2%
Μακεδονία / Θράκη 773 20%
Νησιά Β. Αιγαίου 87 2%
Ιόνιο 308 8%
Κυκλάδες 201 5%
Δωδεκάνησα 217 5%
Πελοπόννησος / Σαρωνικός 236 6%
3.963 100%
Τουριστικά γραφεία ανά τύπο εταιρίας (2002):
- AE: 9,8%
- EΠE: 18,1%- OE: 13,0%- EE: 3,3%- Ατομική: 54,8%- Άλλη: 1,0%
Εκτιμήσεις TEOM / Τουριστικά γραφεία
Αριθμός Επιχει-ρήσεων
ΜΟ Λεωφορείων / Επιχείρηση
Σύνολο Λεω-
φορείων
TEOM 750 1.5 1.125
Τουριστικά γραφεία 950 4.5 4.275
5.400
Country benchmarksΤουριστι
κά λεωφορεία
ΕταιρίεςΜO ανά επιχεί-
ρηση
Κάτοικοι (εκ.)
Λόγος κάτοικοι /
λεωφ.
Αφίξεις τουριστών
(x 1,000)
Λόγος αφίξεις /
λεωφ.
Εξερχόμενα ταξίδια με
λεωφ.
Λόγος λεωφ/
ταξιδιού
Ελλάδα* 5.500 1.700 3,2 11,1 2.018 14.267 2.594 881.892 160
Αυστρία 6.500 1.300 5,0 8,2 1.262 19.373 2.980 537.378 83
Ολλανδία 5.000 490 10,2 16,3 3.260 9.646 1.929 810.000 162
Φιλανδία 2.000 400 5,0 5,2 2.600 2.840 1.420 350.000 175
Γερμανία 20.000 1.100 18,2 82,5 4.125 20.137 1.007 10.670.000 534
Ιρλανδία 4.859 1.787 2,7 4,1 844 6.982 1.437 99.000 20
Δανία 1.241 470 2,6 5,4 4.351 3.358 2.706 384.742 310
* ο αριθμός εταιρειών για την Ελλάδα είναι εκτίμηση από πηγές της αγοράς
Διάφορα Θέματα του Κλάδου Επίπεδο υπηρεσιών
– Χρήση παλαιών λεωφορείων;
– Ελλιπής μόρφωση οδηγών
– Απεριποίητα γραφεία, έλλειψη επαγγελματισμού από το προσωπικό
– Χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών της αλυσίδας των τουριστικών εταιριών
Εποχικότητα – ακολουθεί τον υπόλοιπο τουρισμό στην Ελλάδα Αυξημένα λειτουργικά έξοδα, κυρίως λόγω αύξησης τιμής καυσίμων Παράνομες / παράτυπες πρακτικές:
– Χαμηλοί μισθοί οδηγών
– Λεωφορεία χωρίς άδεια
– Παράνομα καύσιμα (από πλοία, θέρμανσης κλπ)
– KTEO
Περίπου 1.700 επιχειρήσεις Ελλάδα κατέχουν 5.500 τουριστικά λεωφορεία, δηλαδή περίπου 3,2 λεωφορεία ανά επιχείρηση
Προβλήματα στάθμευσης, κυρίως στην Αττική
Διάφορα Θέματα του Κλάδου– 2 Ελάχιστη έως καμία συνεργασία μεταξύ των μελών του κλάδου:
– δεν υπάρχει συνεταιρισμός αγορών για μείωση κόστους– δεν υπάρχει forum του κλάδου για συνεργασία
Δεν υπάρχει δυνατότητα επιβίβασης / αποβίβασης στα ξενοδοχεία Με το υπάρχον σύστημα αδειών, οι άδειες λειτουργούν ως
συνταξιοδοτικό ταμείο Έλλειψη marketing (μικρά τουριστικά γραφεία) Έλλειψη ενιαίας «φωνής» εκπροσώπησης Συνεπώς δεν υπάρχει ενιαία παρουσία προς Υπουργεία / ΟΤΑ
– Πού είμαστε σήμερα: σαφής εικόνα του κλάδου– Πού θέλουμε να πάμε: διατύπωση στρατηγικής με σκοπούς και στόχους– Πώς φθάνουμε εκεί: προτάσεις, σχέδιο εφαρμογής
Η επιχορήγηση ανανέωσε ένα μέρος του στόλου των τουριστικών λεωφορείων αναβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα της – πιθανώς όμως δημιουργώντας πρόβλημα σε μικρότερες επιχειρήσεις που δεν άδραξαν την ευκαιρία και παρέμειναν με παλιά λεωφορεία.
Θέματα ΚΤΕΛ Τα KTEΛ, όπως και τα λεωφορεία πολλών δήμων, αναλαμβάνουν
κάποιες εργασίες των τουριστικών λεωφορείων, πχ εκδρομές στην θάλασσα, σχολικές εξορμήσεις, δημόσια σχολεία και συνέδρια
– Ωστόσο, σύμφωνα με το νόμο 2446 το KTEΛ επιτρέπεται να κάνει τα παραπάνω ταξίδια με τους παρακάτω όρους:
• Εκδρομές στη θάλασσα εφόσον αυτό γινόταν πριν από το νέο νόμο
• Σχολικές εκδρομές χωρίς διανυκτέρευση
• Μεταφορά μαθητών δημοσίων σχολείων
• Συνέδρια εφόσον δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από τα τουριστικά γραφεία και μετά από έγκριση 3μερούς επιτροπής (ΕΟΤ, Υπουργείο, Εκπρόσωπος Κλάδου)
Επίσης τα ΚΤΕΛ μπορούν να ιδρύσουν γραφεία τουρισμού και μέσω αυτών να έχουν τουριστικά λεωφορεία που συχνά χρησιμοποιεί και ο ιδιωτικός τομέας των τουριστικών λεωφορείων τις περιόδους αιχμής – συνεργασία του κλάδου θα κράταγε τις δουλειές εντός του κλάδου
Αθέμιτος ανταγωνισμός από OAΣA με την γραμμή 400
Θέματα με τη λειτουργία του Κράτους
Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα ακριβή στατιστικά στοιχεία
Απαγορεύεται η στάση / στάθμευση μπροστά σε σημαντικά αξιοθέατα
Κακές συνθήκες χώρου άφιξης στο λιμάνι του Πειραιά (ειδικά για
επιβάτες κρουαζιέρας)
Κανένα ερέθισμα για τα τουριστικά λεωφορεία να γίνουν:
– Πιο καθαρά, φιλικότερα προς το περιβάλλον
– Πιο προσβάσιμα (αναβατήρας για αναπηρικό καρότσι κτλ.)
Αν ένα λεωφορείο επιδοτηθεί ως αναπηρικό (με 32% αντί για 25%)
δεν μπορεί να μετατραπεί σε ‘κανονικό’ – αποτρέπεται η ευελιξία
Τα υπεραστικά λεωφορεία
Αγορά Λεωφορείων
Υπεραστικά Λεωφορεία (KTEΛ κλπ)
Αστικά Λεωφορεία
(OAΣA, κτλ.)
Τουριστικά Λεωφορείων - Πούλμαν
Κλειστή αγορά / Μονοπώλιο στις Υπεραστικές Γραμμές Καμία κρατική πρόθεση για απελευθέρωση της αγοράς
(τουναντίον εξαγγελία για νέα σύμβαση ΚΤΕΛ μέχρι το 2016 με ανανεωμένη επιχορήγηση)
Λειτουργούν περίπου 3.500 λεωφορεία σε καλή κατάσταση
Περιστασιακά χρησιμοποιούνται σε τουριστικές επιχειρήσεις
Ευρύ δίκτυο σε όλη την Ελλάδα που προσφέρει καλές υπηρεσίες / στην ώρα τους
Οι σταθμοί των λεωφορείων είναι συχνά σε άθλια κατάσταση και με υπηρεσίες χαμηλού επιπέδου
Τα ΚΤΕΛ
Καταχωρήσεις λεωφορείωνΤουριστικά ΚΤΕΛ Ιδιωτικά Σχολικά Αστικά
1997 78 - 149 5 - 1998 90 9 113 40 87 1999 52 26 199 29 256 2000 135 14 88 61 243 2001 209 9 83 45 473 2002 144 16 99 17 38 2003 36 628 121 19 15 2004 133 459 104 26 296 2005 206 8 70 20 132 2006 231 2 49 19 59
Σύνολο 1.314 1.171 1.075 281 1.599
Τουριστικά ΚΤΕΛ Ιδιωτικά Σχολικά Αστικά19971998 238 118 94 92 15 1999 337 170 120 116 32 2000 364 191 134 152 27 2001 333 254 177 180 74 2002 338 521 201 168 182 2003 320 618 147 162 205 2004 275 150 125 175 113 2005 178 35 79 137 26 2006 219 22 67 92 4
Σύνολο 2.602 2.079 1.144 1.274 678
Καινούρια
Μεταχειρισμένα
-
100
200
300
400
500
600
700
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Καινούρια Μεταχειρισμένα
Τουριστικά - ΚΤΕΛ
-
100
200
300
400
500
600
700
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Τουριστικά
KTEΛ
Σύνολο καινούριων
τουριστικών - ΚΤΕΛ
για την περίοδο 2000 - 2006
Καταχωρήσεις λεωφορείων – ηλικία στόλου
Πηγή: ΣΕΑΑ
Βάσει των Καινούργιων:Καταχωρήσεις τουριστικών λεωφορείων
2000 – 2006: - 1.094 καινούργια τουριστικά λεωφορεία- 1.136 καινούργια ΚΤΕΛ
Τουριστικά ΚΤΕΛ
Και-
νούρια
Μετα-χειρι-σμένα
Και-νούρια
Μετα-χειρι-σμένα
1997 78 0
1998 90 238 9 118
1999 52 337 26 170
2000 135 370 14 191
2001 209 334 9 254
2002 144 338 16 521
2003 36 320 628 618
2004 133 275 459 150
2005 206 178 8 35
2006 231 219 2 22
Τουριστικά ΚΤΕΛ
Άνω των 5 ετών 750 13,8% 1.113 31.8%
5 – 10 έτη 564 10,3% 58 1.7%
Άνω των 10 ετών 4.157 75,9% 2.329 66.5%
Σύνολο 5.453 100% 3.500 100%
Σύγκριση Τουριστικών Λεωφορείων-ΚΤΕΛΤουριστικά ΚΤΕΛ
Αριθμός πούλμαν 5.453 3.500
Τέλη κυκλοφορίας (2006/ 50 θέσεων) 410 ευρώ 146 ευρώ
Κρατικές ενισχύσεις/ Επιδοτήσεις (για αντικατάσταση) Ν.3229 / 2004 Ν. 2963 / 2001
25% καινούργια - έως 1 έτους 20% + 10% (ειδικός λογ.) =30% 32% αναπηρικά - 1-5 ετών, 10% + 5%= 15%
- συνενώσεις έως 1 έτους 30% + 10% = 40%- συνενώσεις 1-5 ετών, 15% + 5% = 20%
Διάρκεια κινήτρων 4 χρόνια Μόνιμα
Κίνητρα/ Τέλη κυκλοφορίας & ταξιν. Κανένα Απαλλαγή για 3 έτη + απαλλαγή από τέλη ταξινόμησης για αγορά καινούργιου
Γκαράζ/ εγκαταστάσεις Καμμία 4.400 ευρώ ανά πούλμαν (σύνολο 30.000.000) Άρθρο 12,παρ. 3
Δυνατότητα του ενός κλάδου Καμμία Άδειες Γραφείων Γενικού Τουρισμού να εκτελεί έργο από τον άλλο 2446/ 2 (κατ’ εξαίρεση τα ΚΤΕΛ έργο τουριστικό για τουριστικό για μεταφορά μαθητών / εκδρομών χωρίς διανυκτέρευση)
Συμπεράσματα - 1 Παρατηρείται αυξανόμενη ζήτηση που μάλλον μπορεί να υποστηρίξει
υφιστάμενο αριθμό τουριστικών λεωφορείων Τα στοιχεία δεν υποστηρίζουν την άποψη της αγοράς ότι «υπάρχουν τόσα
πολλά τουριστικά λεωφορεία στην αγορά» Παρά τα όποια προβλήματα, πολλές εταιρίες επιβεβαιώνουν ότι μια
επαγγελματική προσέγγιση στη βιομηχανία των τουριστικών λεωφορείων μπορεί να την κάνει ελκυστική
Η αγορά των τουριστικών λεωφορείων λειτουργεί με συγκεκριμένο αριθμό αδειών («κλειστό επάγγελμα»)
Η κατάργηση των αδειών, ακόμα και μετά από πχ 15 χρόνια, είναι πολύ δύσκολη καθώς οι κάτοχοί τους έχουν επενδύσει σημαντικά ποσά σε αυτές
Συνεπώς δεν μπορεί κανείς να θέσει όρια τζίρου, αριθμού λεωφορείων κλπ. Από την άλλη πλευρά δεν είναι όλα τα λεωφορεία τα ίδια και χρειάζεται
τμηματοποίηση της αγοράς - οι επιτυχημένες επιχειρήσεις ήδη το πετυχαίνουν Η ΕΕ ευνοεί τον Ελεγχόμενο Ανταγωνισμό
Συμπεράσματα - 2 Τα Τουριστικά Λεωφορεία δεν μπορούν να εκτελούν έργο των ΚΤΕΛ.
Αντίθετα τα ΚΤΕΛ μπορούν να εκτελούν έργο Τουριστικών Λεωφορείων νόμιμα:– με τις δραστηριότητες τους στο πεδίο των σχολικών εκδρομών, εκδρομές στην
θάλασσα κτλ.
– μπορούν να ιδρύουν τουριστικά γραφεία και μέσω αυτών να εκτελούν έργο τουριστικών λεωφορείων και νοικιάζουν λεωφορεία και στα τουριστικά γραφεία
Η ζήτηση / ανάγκες επιβατών αλλάζουν Internet & Low Cost Carriers : περιορισμός group traveling => ζήτηση για
mini bus ή / και ταξί Εποχικότητα, έξοδα ενέργειας είναι μέρος των χαρακτηριστικών της
τουριστικής βιομηχανίας Προβλήματα με τη λειτουργία των λεωφορείων στις πόλεις Ελλιπής έλεγχος παρατυπιών (μισθοί, KTEO, καύσιμα, άδειες …) Η έλλειψη μιας «φωνής» εκπροσώπησης προκαλεί σύγχυση, ζημιώνοντας την
του κλάδου, αποτρέποντας τον τομέα να μπορεί να εστιάσει σε μελλοντικά πρότυπα και συνεργασίες.
Προτάσεις για τα Τουριστικά Λεωφορεία – 1 Ενιαίος Φορέας εκπροσώπησης Μια φωνή στα υπουργεία / τις νομαρχίες / τους δήμους
• Ακριβής εφαρμογή του διαχωρισμού του τομέα των τουριστικών λεωφορείων και υπεραστικών (KTEΛ)
• Επιδίωξη να αρθούν τα δικαιώματα των ΚΤΕΛ στα ταξίδια προς τις παραλίες, τις σχολικές εκδρομές, τα συνέδρια κτλ.
• Σε περίπτωση αποτυχίας, τα λεωφορεία των ΚΤΕΛ να μπορούν να μισθωθούν, αλλά από ένα επίσημο Τουριστικό Γραφείο
• Επιδοτήσεις για νέες αγορές: κάνοντας τα τουριστικά λεωφορεία ασφαλέστερα, πιο φιλικά προς το περιβάλλον και πιο προσβάσιμα
• Δημιουργία λεπτομερούς πρότασης σχετικά με τα δρομολόγια, τη στάθμευση κτλ, για την πόλη της Αθήνας και ...
• ... αντικατάσταση της γραμμής 400 στην Αθήνα με μια τύπου “Bus Turistic” με ανοιχτό διαγωνισμό
• Σύμβουλος της κυβέρνησης για διαχείριση αδειών
Κοινοπραξία Αγορών: Καύσιμα, Λάστιχα, Ανταλλακτικά, Ασφάλειες κτλ.
Συνεργασίες μεταξύ των εταιριών, ειδικότερα στην περιφέρεια
Νομική στήριξη Εκπαίδευση Ακριβές αρχείο των λεωφορείων που λειτουργούν στην Ελλάδα
(κατά προτίμηση ως μέρος του αρχείου τουριστικών γραφείων)
Επιχειρηματικότητα: Ανάπτυξη νέων αγορών και νέων προϊόντων
• Δημογραφικές μεταβολές
• Πόρτα - Πόρτα
• Bus Turistic
Προτάσεις για τα Τουριστικά Λεωφορεία – 2
Προτάσεις για Υπεραστικά Λεωφορεία
Η Ελεγχόμενη Απελευθέρωση, που υποστηρίζει και η ΕΕ, απαιτεί
λεπτομερή μελέτη για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να
επιτευχθεί. Θα πρέπει να μελετηθεί σε βάθος και να ληφθεί
σοβαρά υπόψη η εμπειρία των άλλων χωρών.
Με την προοπτική της Ελεγχόμενης Απελευθέρωσης, και με
δεδομένες τις επιδοτήσεις των ΚΤΕΛ, θα πρέπει να συνεχιστούν
οι αντίστοιχες και για τα Τουριστικά Λεωφορεία.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Η πλήρης μελέτη ευρίσκεται στις ιστοσελίδες:www.jbrhellas.gr/touristbuses
www.poet.gr
Χορηγοί Μελέτης
www.jbrhellas.gr/tourism
Βουκουρεστίου 31
106 73 Aθήνα
T: 210 3605002
F: 210 3606935