ราคา ผลผล�ต และการแข่�งข่�นโครงสร�างการตลาด (Market Structure)

ตลาดในทางเศรษฐศาสตร�สามารถเก�ดข่��นได�เสมอในท"กหนท"กแห�ง ถ�าม$อ"ปสงค� และอ"ปทานต�อส�นค�า ก&ย่�อมม$ตลาดเก�ดข่��นในท"กสถานท$(

ถ�าจั�ดประเภทข่องตลาดตามการแข่�งข่�นจัะแบ่�งตลาดออกได�เป,น 4 ประเภท ค-อ

1. ตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� (Perfect Market)

2. ตลาดผ.กข่าดสมบ่.รณ์� (Pure Monopoly)

3. ตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าด (Monopolistic Competition)

4. ตลาดผ.�ข่าย่น�อย่ราย่ (Oligopoly)

ตลาดท��ง 4 ประเภทน$� อาจัแบ่�งได�เป,น 2 กล"�มใหญ่�ๆ ค-อ1. ตลาดสมบ่.รณ์� (Perfect Market) ได�แก� ตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�2. ตลาดไม�สมบ่.รณ์� (Imperfect Market) ได�แก�ตลาดผ.กข่าดสมบ่.รณ์� ตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าด และตลาดผ.�ข่าย่น�อย่ราย่

1. ตลาดแข่�งข่นสมบู�รณ์� (Perfect Competition)เป,นร.ปแบ่บ่ตลาดท$(ม$การแข่�งข่�นในอ"ดมคต�ข่องระบ่บ่เศรษฐก�จัแบ่บ่ท"นน�ย่ม (Capitalism) ก2าหนดให�การแข่�งข่�นในตลาดข่��นก�บ่กลไกตลาดเสร$ ได�แก� กลไกข่องอ"ปสงค�และอ"ปทานในตลาด ล�กษณ์ะข่องตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�ม$ด�งน$� 1. ม$ผ.�ซื้-�อและผ.�ข่าย่จั2านวนมาก (very large numbers of firms in the industry)

2. ส�นค�าเหม-อนก�นท"กอย่�าง ( identical products) ส�นค�าท$(ม$ล�กษณ์ะเหม-อนก�น ท"กอย่�างเร$ย่กว�า “Homogeneous product”

3. ผ.�ข่าย่แต�ละราย่ไม�สามารถม$อ�ทธิ�พลต�อราคาได� (price taker)

4. ผ.�ข่าย่เข่�า-ออก จัากอ"ตสาหกรรมโดย่เสร$ (freedom of entry and exit)

5. ผ.�ซื้-�อและผ.�ข่าย่ต�างร. �สภาพข่องตลาดส�นค�าอย่�างด$ (perfect knowledge of the market)

กลไกราคาข่องตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�- เส�นอ"ปสงค� ม$ล�กษณ์ะข่นานก�บ่แกนนอน แสดงให�เห&นว�า ในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�น��น ผ.�ซื้-�อและผ.�ข่าย่แต�ละราย่ไม�ม$อ�ทธิ�พลเหน-อราคาส�นค�า ราคาส�นค�าก2าหนดโดย่กลไกราคา ท$(มาจัากด"ลย่ภาพข่องอ"ปสงค�และอ"ปทานอย่�างแท�จัร�ง

เส�นอ"ปสงค�ท$(ข่นานก�บ่แกนนอนหมาย่ถ�ง เม-(อใดท$(บ่ร�ษ�ท ก ข่าย่ผ�าไหมข่องตนในราคาส.งกว�า Po จัะข่าย่ไม�ได�เลย่ และบ่ร�ษ�ท ก ก&ไม�ม$ความจั2าเป,นต�องข่าย่ผ�าไหมในราคาท$(ต2(ากว�า Po เพราะข่าย่ได�หมดอย่.�แล�วในราคา Po

ความหมายข่องรายรบูทั้�งหมด(TR), รายรบูเฉล��ยต�อหน�วย (AR) และรายรบูหน�วยส�ดทั้ าย (MR)1. รายรบูทั้�งหมด (Total Revenue, TR) ค-อ จั2านวนเง�นท$(ผ.�ข่าย่ได�ร�บ่ท��งหมดจัากการข่าย่ส�นค�า ก�อนห�กค�าใช้�จั�าย่ใดๆ

TR = PxQ ; P ค-อ ราคาส�นค�าต�อหน�วย่ Q ค-อ ปร�มาณ์ส�นค�าท$(ข่าย่ได�

ท��งหมด2. ราย่ร�บ่เฉล$(ย่ต�อหน�วย่ (Average Revenue, AR) เน-(องจัากการข่าย่ส�นค�าในแต�ละหน�วย่จัะข่าย่ได�ในราคาเด$ย่วก�นด�งน��น ราย่ร�บ่เฉล$(ย่ต�อหน�วย่จั�งม$ค�าเท�าก�บ่ราคาน��น

AR = TR/Q ซื้�(งในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� = P

3. รายรบูหน�วยส�ดทั้ าย (Marginal Revenue : MR) ค-อ ราย่ร�บ่ท$(เปล$(ย่นแปลงไป เน-(องจัากม$การข่าย่ส�นค�าเพ�(มข่��นอ$ก 1 หน�วย่ ผ.�ผล�ตแต�ละราย่จัะข่าย่ส�นค�าแต�ละหน�วย่ได�เพ�(มข่��นในราคาท$(เป,นอย่.�ในตลาด ราย่ร�บ่ท$(เพ�(มข่��นเม-(อข่าย่ส�นค�าได�เพ�(มข่��นแต�ละหน�วย่จั�งเท�าก�บ่ราคาข่องส�นค�าน��น

MR = TR = P = AR Q

การค2านวณ์ราย่ร�บ่ (Revenue) ในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�ต�วเลข่สมมต�ข่องบ่ร�ษ�ท ก ข่าย่ผ�าไหมไทย่ (หน�วย่:

บ่าท) P Q TR = PxQ AR= TR/Q MR = TR

∆Q 300 300 300 300

10 11 12 13

3000 3300 3600 3900

300 300 300 300

- 300 300 300

จัากตารางข่�างต�น จัะเห&นได�ว�า ในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� เส�นอ"ปสงค� ม$ราคาข่าย่ราคาเด$ย่ว (P) ราย่ร�บ่เฉล$(ย่ต�อหน�วย่ (AR) และเส�นราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่ (MR) ล�วนม$ค�าเท�าก�บ่ 300 ท��ง 3 เส�น จั�งเป,นเส�นเด$ย่วก�น

ปร"มาณ์lส"นค า

ราคา

300

D = AR=MR=P

ด"ลย่ภาพข่องหน�วย่ผล�ตในระย่ะส��น (The Firm’s Short-run Equilibrium Output)

ด"ลย่ภาพข่องหน�วย่ผล�ตในระย่ะส��น เป,นการศ�กษาถ�ง ปร�มาณ์การผล�ตข่องหน�วย่ผล�ตว�าควรจัะผล�ต ณ์ จั"ดใด

จั�งจัะได�ก2าไรส.งส"ด เน-(องจัากในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� หน�วย่ผล�ตม$หน�าท$(ย่อมร�บ่ราคาท$(ก2าหนดในตลาด การ

ปร�บ่ต�วต�อความเคล-(อนไหวข่องตลาด หน�วย่ผล�ตจัะท2าได�โดย่การปร�บ่ปร�มาณ์ส�นค�าท$(เสนอข่าย่อย่�างเด$ย่วเท�าน��น

ด�งน��น หน�วย่ผล�ตจัะมองว�า ณ์ ระด�บ่ราคาหน�(ง ๆหน�วย่ผล�ตควรผล�ต

ส�นค�าจั2านวนเท�าไร จั�งจัะได�ร�บ่ประโย่ช้น�มากท$(ส"ด และ อะไรเป,นเคร-(องบ่�งช้$�ว�า หน�วย่ผล�ตได�มาถ�งด"ลย่ภาพใน ระย่ะส��นเร$ย่บ่ร�อย่แล�ว

ด"ลย่ภาพระย่ะส��นข่องหน�วย่ผล�ต พ�จัารณ์าออกได�เป,น 3 กรณ์$1. กำ$าไรส�งส�ด (Profit-maximizing Case) ในสภาวะการณ์�ปกต� โดย่แย่กเป,น ก2าไรเก�นปกต� และก2าไรปกต�2. ข่าดทั้�นน อยทั้��ส�ด (Loss-minimizing Case) ถ�าสถานการณ์�ทางธิ"รก�จัอย่.�ในภาวะเลวร�าย่3. กำรณ์�ล มเล"กำกำ"จกำาร (Close-down Case)

ด"ลย่ภาพระย่ะส��นจัะเป,นเคร-(องบ่�งช้$�ว�า ณ์ จั"ดใดธิ"รก�จัควรจัะล�มเล�กก�จัการ

ราคา, ต นทั้�น และรายได

จ$านวนผลผล"ต

E ค(อ จ�ด Shutdown Price

กำราฟแสดงด�ลยภาพข่องหน�วยผล"ตในระยะส�น

AFC

AVCATC

MC

MR1MR2MR3MR4

P1P2

P3P4

1. กรณ์$ได�ก2าไรส.งส"ด 1.1 ก2าไรเก�นปกต�ด"ลย่ภาพระย่ะส��นข่องหน�วย่ผล�ตในตลาดท"กประเภท ก2าหนดท$(จั"ด MC = MR แต�เน-(องจัากในตลาดแข่�งข่�น

สมบ่.รณ์�ค�า MR = P ด�งน��นด"ลย่ภาพระย่ะส��นข่องตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� ค-อ MC = P ในกรณ์$ท$(จั"ดต�ดข่องเส�น MC ก�บ่ P อย่.�ส.งกว�า ATC หน�วย่ผล�ตจัะได�ก2าไรส.งส"ด

P = MC

P >ATC

1.2 กรณ์$ได�ก2าไรปกต� ด"ลย่ภาพข่องหน�วย่ผล�ตจัะเปล$(ย่นแปลงไป ถ�า

ราคาส�นค�าลดลง หร-อต�นท"นการผล�ตส.งข่��น เม-(อใดก&ตามท$(ราคาส�นค�าลดลงเท�าก�บ่ต�นท"นเฉล$(ย่ต�อหน�วย่ (P=ATC) ณ์ จั"ดด"ลย่ภาพข่องการผล�ต หมาย่ความว�า หน�วย่ผล�ตอย่.�ในด"ลย่ภาพท$(ได�ร�บ่ก2าไรปกต� (normal profit)

2. กำรณ์�ข่าดทั้�นน อยทั้��ส�ดถ�าราคาส�นค�าลดลงต2(ากว�าเส�น ATC หน�วย่ผล�ตจัะประสบ่ก�บ่การข่าดท"น แต�เป,นการข่าดท"นในต�นท"นคงท$( ด�งน��นน�กเศรษฐศาสตร�ย่�งคงแนะน2าให�ผล�ตต�อไป ตราบ่ใดท$(ราคาย่�งคงอย่.�ส.งกว�าต�นท"นผ�นแปรเฉล$(ย่ ( ATC>P>AVC) แสดงว�าราย่ร�บ่ท$(ได�ร�บ่ย่�งสามารถ

ช้ดเช้ย่ต�นท"นคงท$(ได�บ่างส�วน โดย่ย่�งคงผล�ตท$(จั"ด P=MC

3. กำรณ์�ล มเล"กำกำ"จกำาร

ถ�าราคาส�นค�าในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�ลดลงเร-(อย่ๆ จันกระท�(งต2(ากว�าเส�น AVC

หมาย่ถ�ง ราย่ร�บ่รวมท$(ได�น�อย่กว�าต�นท"นผ�นแปรเฉล$(ย่ธิ"รก�จัควรจัะเล�กก�จัการ

P<AVC Out of business

เส�นอ"ปทานข่องหน�วย่ผล�ตในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�

เส�นอ"ปทานข่องหน�วย่ผล�ตในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� ก&ค-อเส�น MC (เส�นต�นท"นหน�วย่ส"ดท�าย่) โดย่เร�(มต�นท$(จั"ดต�ดระหว�างเส�น MC ก�บ่เส�น AVC ข่��นไปตามเส�น MC

โดย่ท$(ความส�มพ�นธิ�ระหว�างราคา ก�บ่ปร�มาณ์ค-อ เม-(อ ราคาส.งข่��น ธิ"รก�จัก&ม$ความต�องการเสนอข่าย่เพ�(มข่��น

และเม-(อรวมเส�น supply ข่องแต�ละธิ"รก�จั ก&จัะเป,นเส�น supply ข่องอ"ตสาหกรรม

ด"ลย่ภาพข่องหน�วย่ผล�ตในระย่ะย่าวห�วใจัส2าค�ญ่ข่องการผล�ตในระย่ะย่าวภาย่ใต�ตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์� ค-อ การเข่�า-ออกข่องหน�วย่ธิ"รก�จัในอ"ตสาหกรรม (Entry & Exit) โดย่ม$ก2าไรเก�นปกต�เป,นส�(งจั.งใจัให�หน�วย่ผล�ตนอกอ"ตสาหกรรมเข่�ามาด2าเน�นก�จัการแข่�งข่�นก�นมากข่��น เม-(อม$การผล�ตส�นค�าก�นมากข่��นท2าให�เส�น Supply เคล-(อนย่�าย่ออกไปทางข่วา ราคา

ด"ลย่ภาพในตลาดจัะลดต2(าลงเร-(อย่ๆ จันกระท�(ง ต2(ากว�าATC และหน�วย่ผล�ตบ่างส�วนก&จัะเร�(มมองหาหนทางใหม�ในการผล�ต จัะเก�ดการย่�าย่ออกจัากอ"ตสาหกรรมในบ่างส�วน ท2าให�เส�น Supply เคล-(อนมาทางซื้�าย่ และเก�ดด"ลย่ภาพใหม�ในตลาด โดย่ท$(ในระย่ะย่าวด"ลย่ภาพจัะเก�ดท$( P= ATC ซื้�(งเป,นจั"ดท$(หน�วย่ผล�ตจัะได�ร�บ่ก2าไรปกต� (normal profit) เท�าน��น

กำราฟแสดงด�ลยภาพข่องหน�วยผล"ตในระยะยาว

LACSAC1

SAC2

SAC3

SAC4

MR, LMR

จั2านวนผลผล�ต

ราคา, ต�นท"น, ราย่ได�

LMC

ตลาดแข่�งข่นไม�สมบู�รณ์� (Imperfect Markets)

ตลาดแข่�งข่�นไม�สมบ่.รณ์� เป,นตลาดท$(ข่าดล�กษณ์ะข่องตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�อย่�างน�อย่ข่�อใดข่�อหน�(ง น�(นค-อ

1. ม$ผ.�ข่าย่จั2านวนไม�มาก เน-(องมาจัากม$การก$ดก�นทางการค�า2. ส�นค�าท�(วไปม$ล�กษณ์ะไม�เหม-อนก�นท"กประการ (Heterogeneous Products) เช้�น เคร-(องหมาย่การค�า และการโฆษณ์า3. ความร. �ในเร-(องความเคล-(อนไหวข่องตลาดไม�สมบ่.รณ์�4. การเข่�าหร-อออกจัากอ"ตสาหกรรมในความเป,นจัร�งท2าได�ย่าก

ตลาดแข่�งข่�นไม�สมบ่.รณ์� แบ่�งได�เป,น 3 กล"�ม

1. ตลาดท$(ม$ผ.�ข่าย่คนเด$ย่ว (Monopoly) หร-อตลาดผ.กข่าดสมบ่.รณ์�2. ตลาดผ.�ข่าย่มาก (Monopolistic Competition) หร-อตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าด3. ตลาดผ.�ข่าย่น�อย่ (Oligopoly)

ตลาดผ.�ข่าย่คนเด$ย่ว (Pure Monopoly) ม$ล�กษณ์ะด�งน$�

1. ม$ผ.�ข่าย่คนเด$ย่ว (Single seller) หมาย่ถ�ง ในอ"ตสาหกรรมน$�ม$ผ.�ผ.กข่าดราย่เด$ย่ว2. ส�นค�าท$(ผล�ตทดแทนก�นไม�ได� (no close substitute)

3. ผ.�ข่าย่เป,นผ.�ก2าหนดราคา4. สามารถย่�บ่ย่��งไม�ให�ม$ผ.�ข่าย่ราย่ใหม� เข่�ามาแข่�งข่�นในอ"ตสาหกรรมข่องตนเป,นอ�นข่าด (blocked entry)

เน-(องจัากผ.�ผ.กข่าดเป,นเพ$ย่งผ.�เด$ย่วท$(ผล�ตส�นค�าออก จั2าหน�าย่

เส�นอ"ปสงค�ท$(ผ.�ซื้-�อม$ต�อผ.�ผ.กข่าด จั�งเป,นเส�นเด$ย่วก�บ่เส�นอ"ปสงค�ท$(ผ.�ซื้-�อม$ต�อ

อ"ตสาหกรรม ล�กษณ์ะข่องเส�นอ"ปสงค� จัะลาดลงจัากซื้�าย่ มาข่วา เพราะถ�งแม�ผ.�ผ.กข่าดจัะม$อ�ทธิ�พลในการก2าหนด

ราคาส�นค�าในตลาดได� แต�ก&ไม�สามารถควบ่ค"มปร�มาณ์การ ซื้-�อข่องผ.�บ่ร�โภคได� ปร�มาณ์ข่าย่(ปร�มาณ์ซื้-�อข่องผ.�บ่ร�โภค)

จัะเป,นเท�าใดจัะข่��นอย่.�ก�บ่อ"ปสงค�ท$(เป,นอย่.� แต�ผ.�ผ.กข่าดจัะ ก2าหนดปร�มาณ์ข่าย่ก&ได� ถ�าปล�อย่ให�ราคาเป,นไปตามสภาพ

อ"ปสงค�ท$(เป,นอย่.� ผ.�ผ.กข่าดจัะต�องเล-อกท$(จัะก2าหนดราคา หร-อปร�มาณ์ อย่�างใดอย่�างหน�(ง แต�จัะไม�สามารถก2าหนด

ท��งราคาและปร�มาณ์ข่าย่พร�อมๆ ก�นได�

เส�นอ"ปสงค� และราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่ในตลาดผ.กข่าดเส�นอ"ปสงค�ในตลาดผ.กข่าด

ความส�มพ�นธิ�ข่องราคา (P) ราย่ร�บ่รวม(TR) ราย่ร�บ่เฉล$(ย่ (AR) และราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่(MR) ในตลาดผ.กข่าด

P Q TR AR MR

87654321

345678910

2428303028241810

87654321

-420-2-4-6-8

เส�นราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่ข่องผ.�ผ.กข่าดเส�นอ"ปสงค�หร-อเส�น AR ข่องผ.�ผ.กข่าดเป,นเส�นท$(ลาดลงจัากซื้�าย่มาข่วา จัะม$ผลท2าให�ราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่ไม�ใช้�เส�นเด$ย่วก�บ่เส�นอ"ปสงค� เน-(องจัากในตลาดผ.กข่าดการข่าย่ส�นค�าเพ�(มข่��นข่องผ.�ผ.กข่าดจัะเก�ดข่��นได�ก&ต�อเม-(อผ.�ผ.กข่าดลดราคาส�นค�าให�ต2(าลง และการลดราคาให�ต2(าลงจัะเก�ดข่��นก�บ่ท"กๆ หน�วย่ข่องส�นค�าท$(ข่าย่ ไม�ใช้�เฉพาะหน�วย่ท$(ข่าย่เพ�(มข่��นเท�าน��น ด�งน��น ราย่ร�บ่ท$(เพ�(มข่��นเม-(อข่าย่ส�นค�าเพ�(มข่��นหน�(งหน�วย่ (MR) ข่องผ.�ผ.กข่าด จั�งเท�าก�บ่ราย่ร�บ่ข่องส�นค�าหน�วย่น��น (ซื้�(งเท�าก�บ่ P) ห�กด�วย่ส�วนข่องราย่ร�บ่ท$(ลดลงข่องส�นค�าหน�วย่ก�อนๆ ท$(เคย่ข่าย่ได�ในราคาท$(ส.งกว�าราคาในข่ณ์ะน$� ด�งน��น MR จั�งม$ค�าต2(ากว�า P ด�งร.ป

เส�น AR และ MR ในตลาดผ.กข่าดเส�นอ"ปสงค�ต�อส�นค�าข่องหน�วย่ผล�ต

ค-อเส�นอ"ปสงค�ต�อส�นค�าข่องอ"ตสาหกรรมน�(นเอง และค�าราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่ (MR) ท$(ได�ร�บ่เม-(อข่าย่ส�นค�าได�มากข่��น จัะเพ�(มข่��นน�อย่กว�าราคาส�นค�า (P>MR) ในการท$(ผ.�ผล�ตในอ"ตสาหกรรมผ.กข่าดต�องลดราคาเพ-(อเพ�(มปร�มาณ์การข่าย่ให�มากข่��น ท2าให�ราย่ร�บ่ส�วนท$(เพ�(มข่��น ค-อ MR ม$ม.ลค�าต2(ากว�าราคา ส�วนราคาและราย่ร�บ่เฉล$(ย่ ต�อหน�วย่ (AR) ม$ค�า เท�าก�น

D = AR

MR

รายรบู

ปร"มาณ์ส"นค า

ด�ลยภาพระยะส�นข่องผ� ผ�กำข่าดสมบู�รณ์�

MR D=AR

MCACราคา,ต นทั้�

น

ปร"มาณ์ ส"นค า

Q

P

O

A

BC

ด�ลยภาพระยะส�นข่องผ� ผ�กำข่าดคนเด�ยว ม$หล�กในการพ�จัารณ์าด�งน$�ให�การผล�ตอย่.�ท$(จั"ด MC = MR

ด"ลย่ภาพระย่ะส��น ค-อจั"ดการผล�ตท$(ท2าให�ได�ก2าไรเก�น ปกต� (super normal profit) จัากร.ป ด"ลย่ภาพการ

ผล�ตข่องผ.�ผ.กข่าดจัะอย่.�ท$(ปร�มาณ์ส�นค�า Q หน�วย่ ซื้�(งเป,นจั"ดท$( MR = MC ราคาข่าย่ค-อ OP ม.ลค�าก2าไรเก�นปกต�ค-อ พ-�นท$( PABC เพราะว�าราย่ร�บ่ท��งหมดค-อพ-�นท$( PAQO และต�นท"นท��งหมด ค-อ CBQO ห�กลบ่ก�นได�ก2าไรเก�นปกต�ค-อ พ-�นท$( PABC

ด�งน��นจั�งเห&นได�ว�า ก�จัการท$(ผ.กข่าดม$ผ.�ข่าย่ราย่เด$ย่ว ไม�ได�ม$ความสามารถข่��นราคาได�ตามใจัช้อบ่อย่�างท$(เข่�าใจัก�นโดย่ท�(วไป เพราะม$ข่�อจั2าก�ดมากมาย่น�(นเอง

การว�เคราะห�ตลาดผ.กข่าดในระย่ะย่าวส�(งท$(แตกต�างก�นอย่�างช้�ดเจันระหว�างตลาดผ.กข่าด และ

ตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�ในระย่ะย่าวก&ค-อ เร-(องข่องการเข่�ามาข่องหน�วย่ธิ"รก�จัใหม�ๆ ในอ"ตสาหกรรม เพราะการเข่�ามาข่องธิ"รก�จัใหม�ๆ จัะถ.กข่�ดข่วางด�วย่เหต"ผลต�างๆ นาๆ แต�ไม�ได�หมาย่ความว�าในระย่ะย่าวผ.�ผ.กข่าดจัะย่�งคงนโย่บ่าย่การผล�ตไว�ตามเด�ม ในระย่ะย่าวผ.�ผ.กข่าดม$โอกาสปร�บ่ข่นาดการผล�ตและข่นาดข่องโรงงานท$(ใช้�ให�เหมาะสมได�ตามท$(ต�องการ ค-อจัะเปล$(ย่นจัากการผล�ตท$(จั"ด

SMC = MR มาอย่.�ท$(จั"ด LMC = MRและในข่ณ์ะเด$ย่วก�น ผ.�ผ.กข่าดก&จัะเล-อกใช้�โรงงานท$(ให�ต�นท"นต�อหน�วย่ท$(ต2(าส"ด ส2าหร�บ่ปร�มาณ์การผล�ตด�งกล�าว

กำราฟแสดงด�ลยภาพข่องหน�วยผล"ตในระยะยาว

LACSAC1

SAC2

SAC3

SAC4

MR, LMR

จั2านวนผลผล�ต

ราคา, ต�นท"น, ราย่ได�

LMC

SMC1SMC2

SMC3

ตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าด (Monopolistic Competition)เป,นตลาดท$(ม$สภาพคล�าย่คล�งก�บ่ความเป,นจัร�งมาก ล�กษณ์ะข่องตลาดม$ด�งน$�1. ม$ผ.�ข่าย่จั2านวนมาก2.ส�นค�าแตกต�างก�นเล&กน�อย่แต�ทดแทนก�นได� ความแตกต�างข่องส�นค�าอาจัเก�ดจัากต�วส�นค�าเองหร-อการบ่รรจั"ห$บ่ห�อ หร-อการโฆษณ์า3. ม$การเข่�า-ออกจัากตลาดได�อย่�างเสร$4.ผ.�ข่าย่แต�ละคนไม�ม$อ�ทธิ�พลต�อระด�บ่ราคาส�นค�า

ลกำษณ์ะเส นอ�ปสงค� เส นรายรบูเฉล��ยและเส นรายรบูหน�วยส�ดทั้ าย

- เส�นอ"ปสงค� ลาดลงจัากซื้�าย่ไปข่วาเป,นการบ่�งบ่อกว�าส�นค�าข่องผ.�ผล�ตแต�ละราย่ม$อ2านาจัผ.กข่าดในส�นค�าข่องตนเอง

ได�บ่�างหร-ออ$กน�ย่หน�(งค-อ การทดแทนก�นข่องส�นค�า ทดแทนก�นได�แต�ไม�สมบ่.รณ์� และเส�นอ"ปสงค�เป,นเส�นเด$ย่ว

ก�บ่เส�นราย่ร�บ่เฉล$(ย่ (โดย่ท�(วไปเส�นอ"ป-สงค�ในตลาดน$�เป,น เส�นท$(ม$ความย่-ดหย่"�นมากกว�าเส�นอ"ปสงค�ในตลาดผ.กข่าด

แต�ม$ย่-ดหย่"�นน�อย่กว�าเส�นอ"ปสงค�ในตลาดแข่�งข่�นสมบ่.รณ์�

MR

D

MCATCรายรบู, ต นทั้�น

ปร�มาณ์ส�นค�า

P

ATC

Q

- เส�น ราย่ร�บ่หน�วย่ส"ดท�าย่ (MR) หาได�ในท2านองเด$ย่วก�บ่เส�นMRในตลาดผ.กข่าดท"กประการ ***ตลาดช้น�ดน$�น�ย่มการโฆษณ์าและการส�งเสร�มการข่าย่ เพ-(อ

เพ�(มอ"ปสงค� เพราะถ�าประสบ่ผลส2าเร&จั อ"ปสงค�จัะเพ�(มข่��นโดย่ไม�ต�องลดราคา (เส�น

อ"ปสงค�จัะ Shift ข่��นไปทางข่วาม-อ จัะท2าให�ได�ก2าไรมากข่��น หร-อข่าดท"นน�อย่ลง

ถ�งแม�การโฆษณ์าจัะท2าให�ต�นท"นเพ�(มข่��น เส�น Supply

จัะ Shift ซื้�าย่จัาก So เป,น S1 แต�ถ�าการโฆษณ์าท2าให�เส�นDemand Shift จัาก Do เป,น D1 จัากกราฟ จัะท2าให�ราคาส�นค�าเพ�(มข่��นจัาก Po เป,น P1

ราคา

ปร"มา ณ์

DoD1

S

Q0 Q1

P1

P2

ด"ลย่ภาพระย่ะส��นในตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าดม$หล�กในการพ�จัารณ์า ด�งน$� จั"ดผล�ตท$(ด$ท$(ส"ด อย่.�ท$( MC=MRและการพ�จัารณ์าก2าไรจัะพ�จัารณ์าต�นท"นเข่�ามาเก$(ย่วข่�องด�วย่1. ก2าไร

- ก2าไรเก�นปกต�-ก2าไรปกต�

2. ข่าดท"นน�อย่ท$(ส"ด3. การย่กเล�กก�จัการ

ด"ลย่ภาพในระย่ะย่าวในระย่ะย่าวผ.�ผล�ตในตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าดจัะได�ร�บ่ก2าไรปกต� ณ์ ระด�บ่การผล�ตท$( LMC =MR(แต�ในทางปฏิ�บ่�ต�ผ.�ข่าย่ในตลาดก�(งแข่�งข่�นก�(งผ.กข่าด อาจัได�ก2าไรเก�นปกต�ได�แม�เวลาผ�านไปนานๆ ถ�าผ.�ผล�ตสร�างให�บ่ร�ษ�ทม$ช้-(อเส$ย่งต�ดตลาดเป,นเวลาย่าวนาน)

ตลาดผ.�ข่าย่น�อย่ราย่ (Oligopoly)

ม$ผ.�ข่าย่ประมาณ์ 3-4 บ่ร�ษ�ท ท$(ครอบ่ครองส�ดส�วนการข่าย่ในตลาดสาเหต"ท$(ท2าให�เก�ดตลาดผ.�ข่าย่น�อย่ราย่1. การประหย่�ดจัากข่นาด2. การก$ดก�นทางการค�า ท2าให�ผ.�ผล�ตราย่ใหม�เข่�าส.�ตลาดไม�ได�3. การควบ่ก�จัการ

ผ.�ผล�ตแต�ละราย่ม$ความส�มพ�นธิ�ก�น การต�ดส�นใจั ข่องผ.�ผล�ตราย่หน�(งจัะกระทบ่ต�อราย่อ-(นๆ เสมอ

ลกำษณ์ะข่องตลาดผ� ข่ายน อยรายทั้��ปรากำฎออกำมาจะม� 2 ลกำษณ์ะ ค(อ1. ม�กำลย�ทั้ธ์�ทั้างกำารตลาดต�อกำน (Interrivalry) ตลาดผ.�ข่าย่น�อย่ราย่จั�งม$ความผ�นผวนในเร-(องข่อง ราคา ปร�มาณ์ และผลก2าไร2. ม�ความร�วมม(อกำน (Incentive to Form) เพ-(อลดความผ�นผวนทางด�านราคา ปร�มาณ์การผล�ต และก2าไร หน�วย่ธิ"รก�จัในตลาดจั�งร�วมม-อก�น โดย่

2.1 Cartel ค-อ การรวมต�วก�นอย่�างเป,นทางการ เช้�น OPEC, สมาคมธินาคารไทย่

2.2 Collusion ค-อ การรวมต�วก�นอย่�างไม�เป,นทางการ หร-อเร$ย่กว�า การฮั้��วก�น

บ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�(NATIONAL ACCOUNT)

บ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต� ก&ค-อ บ่�ญ่ช้$ข่องช้าต� ซื้�(งม$ข่�อม.ลเก$(ย่วก�บ่1) ม.ลค�าส�นค�าและบ่ร�การท$(ประช้าช้นท"กคนช้�วย่ก�นผล�ตในรอบ่ป=ท$(ผ�านมา เร$ย่กว�า ผล�ตภ�ณ์ฑ์�ประช้าช้าต� (national product)

2. ราย่ได�ท$(ประช้าช้นท"กคนได�ร�บ่ในรอบ่ป=ท$(ผ�านมา เร$ย่กว�า ราย่ได�ประช้าช้าต� (national income)

3 ราย่จั�าย่ท$(ประช้าช้นท"กคนได�จั�าย่ออกไปในรอบ่ป=ท$(ผ�านมา เร$ย่กว�า ราย่จั�าย่ประช้าช้าต� (national expenditure)

บูญชี�ประชีาชีาต" ม�ด วยกำน 8 แบูบู ดงน��1. ผล"ตภณ์ฑ์�มวลรวมในประเทั้ศ (Gross Domestic Product, GDP) ค-อ ม.ลค�าข่องส�นค�าและบ่ร�การข่��นส"ดท�าย่ท$(ผล�ตข่��นได�ใหม�ด�วย่ป?จัจั�ย่การผล�ตท$(อย่.�ภาย่ในประเทศ ส�นค�าและบ่ร�การใดก&ตามท$(ผล�ตข่��นภาย่ในประเทศใด ก&น�บ่เป,นผลผล�ตภาย่ในประเทศน��น โดย่ไม�ค2าน�งว�าทร�พย่ากรท$(น2ามาผล�ตส�นค�าน��นเป,นกรรมส�ทธิ�@ข่องช้นช้าต�ใด พลเม-องข่องประเทศน��นหร-อช้าวต�างช้าต�2. ผล"ตภณ์ฑ์�มวลรวมประชีาชีาต � (Gross National Product : GNP)

หมาย่ถ�ง ม.ลค�าข่องส�นค�าและบ่ร�การข่��นส"ดท�าย่ท��งหมดท$(ผล�ตข่��นใหม� ด�วย่ป?จัจั�ย่การผล�ตท$(ถ-อกรรมส�ทธิ�โดย่ประช้าช้นข่องประเทศน��น ภาย่ในระย่ะเวลา 1 ป= เช้�น GNP ข่องประเทศไทย่ ก&ค-อ ส�นค�าและบ่ร�การท"กช้น�ดท$(ผล�ตข่��นโดย่ประช้าช้นไทย่และทร�พย่ากรข่องประช้าช้นไทย่ ท��งท$(ผล�ตข่��นภาย่ในและภาย่นอกประเทศ ค.ณ์ด�วย่ ราคาข่องส�นค�าและบ่ร�การน��น( ซื้�(งเป,นราคาตลาด)

** ช้าวต�างช้าต�ท$(น2าป?จัจั�ย่การผล�ต (ได�แก� ผ.�ประกอบ่การ เง�นท"น และแรงงาน ผลตอบ่แทนได�แก� ก2าไร ดอกเบ่$�ย่ และเง�นเด-อน) เข่�ามาต��งโรงงานผล�ตส�นค�าในประเทศไทย่ หร-อม$กรรมส�ทธิ�ในป?จัจั�ย่การผล�ตในไทย่ ผลผล�ตท$(ได�จัะไม�รวมอย่.�ใน GNP ข่องไทย่ (แต�รวมอย่.�ใน GDP ข่องไทย่) ในทางตรงข่�ามคนไทย่น2าป?จัจั�ย่การผล�ตท$(ตนเป,นเจั�าข่องออกไปผล�ตส�นค�าในต�างประเทศ หร-อม$กรรมส�ทธิ�ในป?จัจั�ย่การผล�ตในต�างประเทศ ผลผล�ตท$(ได�จัะรวมอย่.�ใน GNP ข่องประเทศไทย่ฉะน��น GNP จัะเท�าก�บ่ GDP ก&ต�อเม-(อไม�ม$การเคล-(อนย่�าย่ป?จัจั�ย่การผล�ตระหว�างประเทศ แต�ถ�าม$การเคล-(อนย่�าย่ป?จัจั�ย่การผล�ตระหว�างประเทศแล�ว ส�วนต�างระหว�าง GDP ก�บ่ GNP จัะเท�าก�บ่ส�วนต�างระหว�างผลตอบ่แทนป?จัจั�ย่การผล�ตข่องไทย่ในต�างประเทศ และผลตอบ่แทนป?จัจั�ย่การผล�ตข่องช้าวต�างช้าต�ในไทย่ ซื้�(งเร$ย่กว�า ราย่ได�ส"ทธิ�ข่องป?จัจั�ย่การผล�ตจัากต�างประเทศ (net factor income from abroad) เข่$ย่นเป,นสมการได�ด�งน$�

GNP = GDP+ ราย่ได�ส"ทธิ�ข่องป?จัจั�ย่การผล�ตต�างประเทศ

3. ผล"ตภณ์ฑ์�ในประเทั้ศส�ทั้ธ์ � (NDP) ค-อผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมในประเทศ ห�กด�วย่ค�าเส-(อมราคา (depreciation or capital consumption allowance) NDP = GDP - Depreciation4. ผล"ตภณ์ฑ์�ประชีาชีาต"ส�ทั้ธ์" (Net National Product , NNP) ค-อ ผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต� ห�กด�วย่ ค�าเส-(อมราคา (depreciation or capital consumption allowance) NNP = GNP - Depreciation

การหา NNP เป,นแนวค�ดทางเช้�งทฤษฎี$ เน-(องจัากการหาค�าเส-(อมราคาท$(ถ.กต�องตรงก�บ่ความเป,นจัร�งข่องระบ่บ่เศรษฐก�จัท��งหมดท2าได�ย่าก น�กเศรษฐศาสตร�จั�งน�ย่มใช้� GNP และ GDP มากกว�า NNP และ NDP เพราะถ-อว�าในแง�สถ�ต� GNP และ GDP ม$ความถ.กต�องมากกว�า

5. ราย่ได�ประช้าช้าต� (National Income, NI) หมาย่ถ�ง ราย่ได�ท$(เก�ดข่��นจัร�งจัากการผล�ต NI และ NNP ม$ความหมาย่ใกล�เค$ย่งก�นมาก กล�าวค-อผล�ตภ�ณ์ฑ์�ประช้าช้าต�ส"ทธิ� (NNP) เป,นการพ�จัารณ์าราย่ได�ตามราคาตลาด (NNP at market prices) ส�วนราย่ได�ประช้าช้าต� (NI) เป,นการพ�จัารณ์าราย่ได�ตามราคาป?จัจั�ย่การผล�ต (NNP at factor costs)(* ราคาป?จัจั�ย่การผล�ต (factor costs ) หมาย่ถ�ง ค�าใช้�จั�าย่ท$(จั�าย่ให�ป?จัจั�ย่การผล�ต ได�แก� ค�าจั�าง ค�าเช้�า ดอกเบ่$�ย่ และก2าไร ส�วนราคาตลาด (market prices) เป,นราคาป?จัจั�ย่การผล�ตบ่วกด�วย่ภาษ$ทางอ�อมธิ"รก�จั (indirect business tax) )

NI = NNP – ภาษ$ทางอ�อมธิ"รก�จั (กรณ์$ไม�ม$การเก&บ่ภาษ$ทางอ�อมธิ"รก�จั NI = NNP)

6. รายได ส�วนบู�คคล (Personal Income , PI) ค-อ ราย่ได�ท��งหมดก�อนห�กภาษ$ แตกต�างจัากราย่ได�ประช้าช้าต� (NI) ค-อ ราย่ได�ประช้าช้าต�เป,นส�(งซื้�(งไม�จั2าเป,นต�องเป,นราย่ได�ส�วนบ่"คคลท��งหมด เพราะแม�ราย่ได�จัะเก�ดข่��นแล�วก&ตาม แต�ถ�าหน�วย่ผล�ตไม�จั�าย่ราย่ได�ส�วนน��นให�แก�คร�วเร-อน ก&ไม�ถ-อเป,นราย่ได�ส�วนบ่"คคล ได�แก� ภาษ$ประก�นส�งคม ภาษ$เง�นได�บ่ร�ษ�ท เง�นก2าไรท$(ย่�งไม�ได�น2ามาจั�ดสรร เหล�าน$�จั�งไม�ถ-อเป,นราย่ได�ส�วนบ่"คคล นอกจัากน$� ราย่ได�ส�วนบ่"คคลย่�งรวมราย่ได�ท$(ร �บ่มาเปล�าๆ เช้�น เง�นโอนต�างๆ (เง�นโอนต�างๆ ได�แก� เง�นโอนร�ฐบ่าล เช้�น เง�นสงเคราะห�ทหารผ�านศ�ก เง�นบ่2าเหน&จับ่2านาญ่ เง�นประก�นส�งคม เป,นต�น เง�นโอนเอกช้น เช้�น เง�นบ่ร�จัาคการก"ศล เง�นถ.กลอตเตอร$( การได�ร�บ่มรดก การช้นะการพน�น เป,นต�น) 7. รายได ส�วนบู�คคลส�ทั้ธ์" (Disposable Personal Income , DPI) หร-อ ราย่ได�พ�งใช้�จั�าย่ได� ค-อ ราย่ได�ข่องบ่"คคลท$(สามาถน2าไปใช้�จั�าย่ได� เป,นราย่ได�ท$(แสดงถ�งอ2านาจัซื้-�อ (Purchasing power) ท$(แท�จัร�งข่องประช้าช้น ท$(สามารถใช้�จั�าย่หร-อเก&บ่ออมได� ราย่ได�ส�วนบ่"คคลส"ทธิ� (DPI) = ราย่ได�ส�วนบ่"คคล (PI) – ภาษ$เง�นได�บ่"คคลธิรรมดา

8. รายได เฉล��ยต�อบู�คคล (per capita income) ราย่ได�เฉล$(ย่ต�อบ่"คคล ค2านวณ์จัากผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�(GNP) หร-อราย่ได�ประช้าช้าต� (NI) หร-อราย่ได�ส�วนบ่"คคล (PI) หารด�วย่จั2านวนประช้ากร

ราย่ได�เฉล$(ย่ต�อบ่"คคล = ผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต� ป=ท$( n จั2านวนประช้ากรป=ท$( n

ว�ธิ$ค2านวณ์บ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต� ม$ 3 ว�ธิ$ค-อ

1. ค2านวณ์ในด�านการผล�ต2. ค2านวณ์ในด�านราย่จั�าย่3. ค2านวณ์ในด�านราย่ได�

โดย่กองบ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต� ส2าน�กงานคณ์ะกรรมการพ�ฒนาเศรษฐก�จัและส�งคมแห�งช้าต� (สศช้.) ม$หน�าท$(จั�ดท2าสถ�ต�ต�างๆ ตามระบ่บ่บ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต� เร�(มต��งแต�ป= 2493 เป,นต�นมา

1. กำารค$านวณ์ด านผลผล"ตว�ธิ$น$�ได�แก� การหาผลรวมม.ลค�าข่องส�นค�าและ

บ่ร�การข่��นส"ดท�าย่ท$(ประเทศผล�ตข่��นได�ในระย่ะเวลา 1 ป= การหาม.ลค�าผลผล�ตแบ่�งออกเป,น 2 ว�ธิ$ย่�อย่ ค-อ1) ค"ดเฉพาะม�ลค�าข่องส"นค าและบูร"กำารข่�นส�ดทั้ าย (final goods and services) รวมท��งส�วนเปล$(ย่นส�นค�าคงเหล-อด�วย่ ซื้�(งถ-อว�าเป,นส�นค�าข่��นส"ดท�าย่2) ค"ดแบูบูม�ลค�าเพ"�ม (Value added methed) ว�ธิ$น$�ค�ดข่��นมาเพ-(อข่จั�ดป?ญ่หาการน�บ่ซื้2�า (double counting) การค2านวณ์ตามว�ธิ$ม.ลค�าส�นค�าและบ่ร�การข่��นส"ดท�าย่จัะเก�ดป?ญ่หาการน�บ่ซื้2�าได�ง�าย่ เพราะอาจัม$การน2าม.ลค�าข่องส�นค�าข่��นกลาง(intermediate goods) รวมไว�ในราย่ได�ประช้าช้าต�ด�วย่ ท2าให�ม.ลค�าข่องผลผล�ตส.งกว�าความเป,นจัร�ง ด�วย่เหต"น$�การค2านวณ์ในด�านผลผล�ต น�กเศรษฐศาสตร�จั�งน�ย่มใช้�ว�ธิ$รวมม.ลค�าเพ�(ม

การค2านวณ์ราย่ได�โดย่ว�ธิ$รวมม.ลค�าเพ�(ม

ข่��นการผล�ต ม.ลค�าข่าย่ ม.ลค�าส�นค�าข่��นกลาง ม.ลค�าเพ�(มข่�าวสาล$แปDงข่นมป?งรวม

462030

04610

421420

(20 =ม.ลค�าผลผล�ต)

2. ว�ธิ$การค2านวณ์ด�านราย่จั�าย่ว�ธิ$น$�ค2านวณ์จัากราย่จั�าย่ท��งส��นท$(น2ามาซื้-�อส�นค�าและบ่ร�การข่องระย่ะเวลาเด$ย่วก�น ซื้�(งแย่กออกเป,น 4 ประเภท ค-อ

1) ราย่จั�าย่เพ-(อการอ"ปโภคบ่ร�โภคข่องภาคเอกช้น (C)

2) ราย่จั�าย่เพ-(อการลงท"นข่องภาคเอกช้นและร�ฐบ่าล (I)

3) ราย่จั�าย่เพ-(อซื้-�อส�นค�าและบ่ร�การภาคร�ฐบ่าล (G)

4) การส�งออกส"ทธิ� (X-M)

การค2านวณ์ราย่ได�ประช้าช้าต�ทางด�านราย่จั�าย่น$�ม$ค�าเท�าก�บ่ผลรวมข่องการใช้�จั�าย่ข่องบ่"คคลท��ง 4 กล"�ม ซื้�(งเข่$ย่นออกมาเป,นสมการได�ด�งน$�ราย่ได�ประช้าช้าต� = C + I + G + (X-M)

กำารค$านวณ์รายได ประชีาชีาต"จากำด านรายจ�าย( หน�วย่: )ล�านบ่าท

ราย่จั�าย่เพ-(อการอ"ปโภคบ่ร�โภคข่องภาคเอกช้นราย่จั�าย่เพ-(อการลงท"นราย่จั�าย่เพ-(อซื้-�อส�นค�าและบ่ร�การภาคร�ฐบ่าลการส�งออกส"ทธิ� GNPหกำ ค�าเส-(อมราคา NNP

หกำ ภาษ$ทางอ�อมธิ"รก�จั NI

267.265.980.21.4

414734.3

380.436.8

343.6

3. การค2านวณ์ด�านราย่ได� การค2านวณ์ราย่ได�ประช้าช้าต�ทางด�านราย่ได� เป,นการ

ค2านวณ์ราย่ได�รวมท��งหมดซื้�(งเจั�าข่องป?จัจั�ย่การผล�ตได�ร�บ่จัากการข่าย่หร-อการให�บ่ร�การป?จัจั�ย่การผล�ต

เหล�าน��น แก�หน�วย่ธิ"รก�จัต�าง ๆ เพ-(อการผล�ตส�นค�า และบ่ร�การ ได�แก� ค�าจั�าง ค�าเช้�า ดอกเบ่$�ย่ และก2าไร ร.ป

แบ่บ่ข่องบ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�ท$(ค2านวณ์ได�โดย่ว�ธิ$น$�ม$ด�งน$�

การค2านวณ์ราย่ได�ประช้าช้าต�ท��ง 3 ว�ธิ$ ม$หล�กการส2าค�ญ่อย่�างหน�(ง ค-อ จัะต�องรวมเฉพาะราย่ได�หร-อผลตอบ่แทนจัากป?จัจั�ย่การผล�ตท$(ม$ส�วนช้�วย่ให�การผล�ตส�นค�าและบ่ร�การเพ�(มข่��น ด�งน��น จั�งไม�รวมเง�นได�ท$(ได�ร�บ่มาเปล�าๆ โดย่ไม�ม$ส�วนท2าให�ผลผล�ตเพ�(มข่��น เง�นท$(ได�มาเปล�าๆ ถ-อเป,นการโอนอ2านาจัซื้-�อ (purchasing power) จัากบ่"คคลหน�(งไปย่�งบ่"คคลหน�(ง เง�นได�ประเภทน$� ได�แก� เง�นโอน (transfer payment) ซื้�(งม$ท��ง เง�นโอนร�ฐบ่าล เช้�น เง�นสงเคราะห�ทหารผ�านศ�ก เง�นบ่2าเหน&จับ่2านาญ่ เง�นประก�นส�งคม เป,นต�น และเง�นโอนเอกช้น เช้�น เง�นบ่ร�จัาคการก"ศล เง�นถ.กลอตเตอร$( การได�ร�บ่มรดก การช้นะการพน�น เป,นต�น

ความส2าค�ญ่และประโย่ช้น�ข่องบ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�

บ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�เป,นข่�อม.ลสถ�ต�ท$(จั�ดท2าข่��นโดย่อาศ�ย่แนวค�ดและทฤษฎี$ทางเศรษฐศาสตร�มหภาค ท$(สามารถพ�ส.จัน�และทดสอบ่ก�บ่ความเป,นจัร�งได� อ$กท��งเป,นข่�อม.ลสถ�ต�ท$(ม$ระบ่บ่มาตรฐานในการจั2าแนกราย่การและการค2านวณ์ บ่�ญ่ช้$ราย่ได�ประช้าช้าต�ท$(ประเทศต�างๆ จั�ดท2าข่��น จั�งสามารถใช้�เปร$ย่บ่เท$ย่บ่ก�นได� และใช้�ประโย่ช้น�ในการต�ดส�นใจัต�างๆ ในทางเศรษฐก�จัและส�งคมสร"ปประโย่ช้น�ข่องบ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�ด�งน$�1. ราย่งานภาวะเศรษฐก�จัข่องประเทศ เพ-(อให�ทราบ่ว�าการพ�ฒนาประเทศในระย่ะท$(ผ�านมาจันถ�งป?จัจั"บ่�นม$สถานการณ์�อย่�างไร 2. เป,นแนวทางในการวางแผนส�วนรวมข่องประเทศ เพ-(อก2าหนดเปDาหมาย่ข่องแผนพ�ฒนาเศรษฐก�จัและส�งคมว�า จัะเพ�(มข่��นในอ�ตราเท�าไรจั�งจัะเหมาะสม

3. ใช้�ประกอบ่การปร�บ่ปร"งแผนงานและโครงการต�างๆ เพ-(อให�บ่รรล"เปDาหมาย่ท$(วางไว� โดย่การว�เคราะห�เฉพาะเร-(อง เช้�น การใช้�จั�าย่ข่องร�ฐบ่าล ราย่ได�จัากภาษ$อากร การออม และการลงท"น เป,นต�น4. ว�เคราะห�ความแตกต�างข่องราย่ได�ระหว�างสาข่าการผล�ต ท��งในระด�บ่ประเทศ ระด�บ่ภ.ม�ภาค และจั�งหว�ด หร-อระหว�างกล"�มอาช้$พ เช้�น ระหว�างล.กจั�างก�บ่ผ.�ประกอบ่การอ�สระ เพ-(อประกอบ่การวางแผนการผล�ตข่องประเทศ ตลอดจันลดช้�องว�างข่องราย่ได�ข่องประช้าช้นในภ.ม�ภาคต�างๆ เป,นต�น5. ใช้�เปร$ย่บ่เท$ย่บ่ราย่ได�ข่องคนไทย่ก�บ่คนต�างประเทศ เพ-(อว�ดระด�บ่การพ�ฒนา โดย่ใช้�ข่�อม.ลผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�ต�อบ่"คคล (GNP per Capita)

6. การวางแผนการผล�ต การจั2าหน�าย่ ในภาคเอกช้น

ข่�อพ�งระว�งในการใช้�บ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�เพ-(อการว�เคราะห�ภาวะเศรษฐก�จับ่�ญ่ช้$ประช้าช้าต�เป,นเคร-(องม-อว�ดท$(ม$ประโย่ช้น�อย่�างย่�(ง และสามารถใช้�ว�ดก�จักรรมทางเศรษฐก�จัข่องประเทศได�อย่�างถ.กต�องพอสมควร แต�ก&ไม�ใช้�เคร-(องม-อว�ดสว�ด�การทางเศรษฐก�จัท$(สมบ่.รณ์� (economic wesfare) เน-(องจัากม$จั"ดบ่กพร�องด�งน$�1. ราย่ได�ประช้าช้าต�ไม�ได�รวมส�นค�าและบ่ร�การข่��นส"ดท�าย่ท$(ผล�ตได�ท��งหมดแท�จัร�ง เฉพาะส�นค�าและบ่ร�การท$(ผ�านตลาดเท�าน��นท$(จัะปรากฎีอย่.�ในราย่ได�ประช้าช้าต� แต�ย่�งคงม$ส�นค�าและบ่ร�การอ$กมากมาย่ท$(ไม�ได�ผ�านตลาด จั�งไม�ได�รวมอย่.�ในราย่ได�ประช้าช้าต� เช้�น การท2างานบ่�านข่องแม�บ่�าน การเพาะปล.กเพ-(อบ่ร�โภคเอง การสร�างท$(อย่.�อาศ�ย่เอง เป,นต�น 2. ราย่ได�ประช้าช้าต�ไม�ได�ค2าน�งถ�งการพ�กผ�อนหย่�อนใจั

3. ราย่ได�ประช้าช้าต�ว�ดปร�มาณ์ข่องส�นค�าและบ่ร�การแต�ไม�ได�ว�ดค"ณ์ภาพข่องส�นค�า4. ราย่ได�ประช้าช้าต�ไม�สามารถแสดงให�เห&นถ�งส�วน

ประกอบ่ข่องผลผล�ต สว�สด�การทางเศรษฐก�จัอาจั เพ�(มข่��น เน-(องจัากส�วนประกอบ่ข่องผลผล�ต

เปล$(ย่นแปลงท��งท$(ผลผล�ตคงเด�ม5. ราย่ได�ประช้าช้าต�ไม�แสดงให�เห&นการกระจัาย่ราย่ได�ระหว�างบ่"คคล6. ราย่ได�ประช้าช้าต�ไม�ค2าน�งถ�งค�าเส$ย่หาย่ท$(การผล�ตก�อให�เก�ดแก�ส�งคม

สร�ป การอ�างอ�งต�วเลข่ทางสถ�ต�บ่�ญ่ช้$ราย่ได�ประช้าช้าต�จัะต�องใช้�ด"ลย่พ�น�จัโดย่

รอบ่คอบ่ เน-(องจัากว�ธิ$การค2านวณ์ราย่ได�ประช้าช้าต�ย่�งม$ข่�อจั2าก�ด

รายได ประชีาชีาต"ทั้��เป4นตวเง"นและรายได ประชีาชีาต"แทั้ จร"ง

ราย่ได�ท$(ค2านวณ์โดย่ว�ธิ$ท$(กล�าวมาแล�ว เป,นราย่ได�ในร.ปต�วเง�น (money GNP) หร-อผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�ตามราคาป?จัจั"บ่�นหร-อราคาตลาด (GNP at current or market prices) ท��งน$�เพราะค2านวณ์จัากราคาป?จัจั"บ่�น น�(นค-อ ราย่ได�ข่องป=ใดก&ค2านวณ์จัากราคาในป=น��น การใช้�ราคาป?จัจั"บ่�นม$ข่�อเส$ย่ค-อ ราคาส�นค�าแต�ละป=ไม�เท�าก�น บ่างป=ส.งบ่างป=ต2(า

ด�งน��น จั�งไม�สามารถบ่อกให�ทราบ่ได�ว�าในแต�ละป=ผลผล�ตท$(แท�จัร�งข่องประเทศเปล$(ย่นแปลงไปอย่�างไรและเท�าไร การแก�ป?ญ่หาน$�ค-อ การปร�บ่เปล$(ย่นผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�ตามราคาป?จัจั"บ่�น ให�เป,นผล�ตภ�ณ์ฑ์�ประช้าช้าต�ตามราคาคงท$( โดย่ใช้�ด�ช้น$ราคา (price index)

ด�ช้น$ราคาท$(น�ย่มใช้�ในการปร�บ่ ค-อ ด�ช้น$ผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมภาย่ในประเทศ (GDP deflator) ซื้�(งม$ส.ตรด�งน$�ดชีน�ผล"ตภณ์ฑ์�มวลรวมภายในประเทั้ศ

= GDP ตามราคาป=ป?จัจั"บ่�น x 100

GDP ตามราคาป=ฐานส2าหร�บ่การปร�บ่ผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�ตามราคาป?จัจั"บ่�นให�เป,นราคาคงท$( ม$ส.ตร ด�งน$� real GNP ป=ท$( n = money GNP ป=ท$( n x 100

GDP deflator

ย่กต�วอย่�าง ก2าหนดให� money GNP ในป= 2535 ม$ม.ลค�า 1500, ล�านบ่าท

ด�ช้น$ราคาข่องป= 2535 เท�าก�บ่ 150

จังหา real GNP real GNP 2535 = money GNP 2535 x 100

GDP deflator 2535

= 1 500 x100 150

= 1,000 ล�านบ่าท

อตราความเจร"ญเต"บูโตทั้างเศรษฐกำ"จแสดงถ�งความสามารถในการผล�ตข่องระบ่บ่เศรษฐก�จัท$(เปล$(ย่นไปน��น แสดงได�ด�วย่อ�ตราความเจัร�ญ่เต�บ่โตทางเศรษฐก�จั (Economic Growth Rate : G) หมาย่ถ�ง อ�ตราการเปล$(ย่นแปลงข่องผล�ตภ�ณ์ฑ์�ประช้าช้าต�ท$(แท�จัร�ง โดย่อาจัจัะแสดงด�วย่อ�ตราการเปล$(ย่นแปลงข่องผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมภาย่ในประเทศท$(แท�จัร�ง หร-ออ�ตราการเปล$(ย่นแปลงข่องผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�ท$(แท�จัร�ง ระหว�างป=ต�างๆ ซื้�(งแสดงความส�มพ�นธิ�ได�ด�งน$�อ�ตราการเปล$(ย่นแปลงข่องผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมภาย่ในประเทศท$(แท�จัร�ง

G = real GDP ป=ท$( n - real GDP ป=ท$( n-1 x100 Real GDP ป=ท$( n-1

หร-อ อ�ตราการเปล$(ย่นแปลงข่องผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต�ท$(แท�จัร�ง G = real GNP ป=ท$( n - real GNP ป=ท$( n-1 x100 Real GNP ป=ท$( n-1ตวอย�าง ผล�ตภ�ณ์มวลรวมภาย่ในประเทศท$(แท�จัร�ง ในป= พ.ศ . 2538 เท�าก�บ่

3959000, , ล�านบ่าท และในป= พ.ศ 2539 เท�าก�บ่ 4106000, ,

ล�านบ่าท อ�ตราความเจัร�ญ่เต�บ่โตทางเศรษฐก�จัภาย่ในประเทศเป,นเท�าใดอ�ตราความเจัร�ญ่เต�บ่โตทางเศรษฐก�จั

= 4,106,000 – 3,959,000 x 100

3,959,000 = 3.71

รายได และกำารม�งานทั้$า เปDาหมาย่ข่องว�ช้าเศรษฐศาสตร� ค-อ

1. การให�ประช้าช้นม$การก�นด$อย่.�ด$2. ประช้าช้นส�วนใหญ่�ม$งานท2า

1. กำารให ประชีาชีนกำ"นด�อย��ด� หมาย่ความว�า ประช้าช้นม$ส�นค�าและบ่ร�การน2ามาอ"ปโภคบ่ร�โภคอย่�างพอเพ$ย่ง ไม�อ�ตค�ดข่�ดสน ราคาส�นค�าไม�ส.งจันเก�นราย่ได�ท$(ม$ ซื้�(งการท$(จัะบ่รรล"เปDาหมาย่น$�ได�น� �น ร�ฐบ่าลจัะต�องม$มาตรการทางเศรษฐก�จัสน�บ่สน"นให�ม$การผล�ตส�นค�าและบ่ร�การให�พอเพ$ย่งแก�ความต�องการข่องประช้าช้น ในเวลาเด$ย่วก�นก&ต�องพย่าย่ามควบ่ค"มไม�ให�ราคาส�นค�าส.งจันเก�นไป ด�งน��น นโย่บ่ย่าย่ให�ประช้าช้นก�นด$อย่.�ด$ ค-อ นโย่บ่าย่เพ�(มผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมประช้าช้าต� (GNP) หร-อนโย่บ่าย่เพ�(มผล�ตภ�ณ์ฑ์�มวลรวมในประเทศ (GDP) น�(นเอง

ค�าเฉล$(ย่ม.ลค�าส�นค�าและบ่ร�การต�อประช้ากร 1คน จั�งเป,นด�ช้น$ว�ดมาตรฐานการครองช้$พ (standard of living) ข่องประช้ากรในประเทศได� ว�ธิ$การค2านวณ์ GNP ต�อประช้ากร 1 คน ท2าได�โดย่การน2าม.ลค�า GNP หร-อ GDP มาหารด�วย่จั2านวนประช้ากรข่องประเทศน��น ก&จัะได�ค�าเฉล$(ย่ข่อง GNP หร-อ GDP ต�อประช้ากร 1 คน ตามตาราง

2. เพ(�อให ประชีาชีนส�วนใหญ�ม�งานทั้$า เป,นเปDาหมาย่ท$(ส2าค�ญ่พอๆ ก�บ่เปDาหมาย่แรก โดย่ร�ฐบ่าลจั2าเป,นท$(จัะต�องท2าให�ประช้าช้นส�วนใหญ่�ม$งานท2าควบ่ค.�ไปก�บ่การส�งเสร�มการผล�ตส�นค�าและบ่ร�การ ม�ฉะน��นจัะถ-อว�าร�ฐบ่าลไม�ม$ประส�ทธิ�ภาพ และม�กม$ผลกระทบ่ต�อร�ฐบ่าลในทางการเม-องเสมอ ตามทฤษฏิ$การจั�างงานในอด$ตเช้-(อว�า การผล�ตส�นค�าและบ่ร�การในระบ่บ่เศรษฐก�จัท2าให�คนม$งานท2ามากข่��น หมาย่ความว�า ย่�(งม$การผล�ตส�นค�าและบ่ร�การมากข่��นเพ$ย่งใด ก&ย่�(งม$ต2าแหน�งงานรองร�บ่คนงานเพ�(มมากข่��น จั�งเป,นผลท2าให�ประช้ากรในว�ย่ท2างานม$งานท2าเสมอ แต�เม-(อเก�ดการปฏิ�ว�ต�อ"ตสาหกรรมในศตวรรษท$( 20 ปรากฎีว�า การผล�ตส�นค�าและบ่ร�การท$(เน�นการแบ่�งงานก�นท2า (Division of labour) ท2าให�คนว�างงานเป,นจั2านวนมากและส�นค�าท$(ผล�ตออกมาก&ข่าย่ไม�ได� ท2าให�เก�ดส�นค�าล�นตลาด ด�งน��น แนวค�ดทางเศรษฐศาสตร�ระย่ะหล�งจั�งเช้-(อว�า การม$งานท2ามากข่��นน�าจัะม$ผลมาจัากการเปล$(ย่นแปลงข่องอ"ปสงค�ต�อส�นค�าและบ่ร�การในตลาด มากกว�าจัะเป,นผลจัากการเปล$(ย่นแปลงในด�านการผล�ตหร-อในด�านอ"ปทาน