1

ศาสตราจารย ดร.สชาต ประสทธรฐสนธ

ประธานอำานวยการศนยอบรมการวจย นานาชาต

(ไอ อาร ท ซ)สงวนลขสทธตาม

กฎหมาย

2

สถตสำาหรบการวเคราะหตวแปรหลายตว

(Multivariate statistics)

1( ) ความนำา (2) สถตสำาหรบตวแปรตวเดยวความเปนตวแปรเชงปรมาณความเปนตวแปรเชงคณภาพ

3

(3) สถตสำาหรบตวแปรสองตวความเปนตวแปรอสระ/ตวแปรตามมาตรวดเชงปรมาณ/เชงคณภาพ

(4) ความเชอมโยงระหวางสถตตวแปรตวเดยว/ตวแปรสองตว/ตวแปรหลายตว

การเพมตวแปรปญหาทเกดจากการใชตวแปรหลายตว

4

(5) หลกการสถตสำาหรบตวแปรหลายตว

บทบาทของตวแปรควบคมคณสมบตของตวแปร

5

(6) การวเคราะหถดถอยพหแบบปกต (ordinary multiple

regression analysis)วตถประสงค

ขอมลทตองการ/คณสมบตของตวแปร

การนำาเสนอทถกตองไดมาตรฐานสากล

6

ตวอยางสมการSAT = b0 + b1EDU + b2FEX + B3KN +

b4INC + b5MPSในทน

SAT = คะแนนความพงพอใจในงานสงเสรมหลงการสงเสรม

EDU = จำานวนชนปการศกษาของเกษตรกรFEX = รายจายครอบครวทเพมขนKN = คะแนนความรในดานการดแลพชINC = รายไดทเพมขนMPS = คะแนนทรพยสนในครอบครองทเพม

ขน

7

SAT = 0.548E-06 - 0.015EDU + 1.042E-05FEX (2.172) (-0.733) (2.881) - 3.47E-03KN - 4.669E-06INC - 4.639E-03MPS (-0.188) (-1.910) (-2.356)

Rsq = 0.853 SEE = 0.992 F = 202.526 Sig. of F = .000

หมายเหต: ในวงเลบคอ คาของ t ; E-03 หมายถง ตองหารเลข ขางหนาดวย 1000, E-04 หารเลข

ขางหนาดวย 10,000 เปนตน

8

7( ) การวเคราะหถดถอยพหแบบขนตอน

(stepwise regression analysis)วตถประสงค

ขอมลทตองการ/คณสมบตของตวแปร

การนำาเสนอทถกตองไดมาตรฐานสากล

9

ตวอยางสมการCHILD = b0 + b1AGE + b2REDU +

b3SPEDU + b4WHITE + b5BLACK + b6MANG

+ b7TECH + b8SERV + b9PRE + b10OP ในทน

CHILD = การมบตร AGE = อาย REDU = การศกษาสงสดของผตอบ SPEDU = การศกษาสงสดของคสมรส WHITE = ความเปนคนผวขาว BLACK = ความเปนคนผวดำา MANG = การประกอบอาชพเปนผจดการ TECH = การเปนชางเทคนค SERV = การมอาชพดานบรการ PRE = การประกอบอาชพทอาศยความชำานาญ OP = การประกอบอาชพระดบผปฏบตการ

10

CHILD = 2.608 + 2.772E-02 AGE – 9.252E-02 REDU (7.532) (7.930) (-4.978) - .326TECH - .368WHITE (-2.811) (-2.212)

R = .379, Rsq = .144, SEE = 1.48, F = 32.834 , Sig. = .000

หมายเหต: ในวงเลบคอคาของ t

11

8( ) การวเคราะหถดถอยพหแบบเชงชน

(hierarchical regression analysis)

วตถประสงค

ขอมลทตองการ/คณสมบตของตวแปร

การนำาเสนอทถกตองไดมาตรฐานสากล

12

ตวอยางสมการ

SNEED

=b0 + b1SMOK + b2DRIN + b3EXER +b4HCHE

….(1)

SNEED

=b5 + b6SMOK + b7DRIN + b8EXER + b9HCHE

b10RHS + b11FMHS + b12HWOR ….(2)

SNEED

=b13 + b14SMOK + b15DRIN + b16EXER + b17HCHE +b18RHS + b19FMHS + b20HWOR + b21AGE

+ b22SINGL + b23MARR + b24PEDU + b25SEDU

+ b26CEDU ….(3)

13

ในทน  SNEE

D= ความตองการบรการการใหคำาแนะนำาชวยเหลอเพอสงเสรมสข

ภาพของประชาชน  

SMOK = การสบบหร  DRIN = การดมสรา  EXER = การออกกำาลงกาย  HCHE = การตรวจสขภาพประจำาป  RHS = ภาวะสขภาพของผตอบ  FMHS = ภาวะสขภาพของสมาชกในครอบครวทตองการการดแล  HWO

R = ความวตกกงวลตอสขภาพ  

AGE = อายของผตอบ  SINGL = สถานภาพโสด  MARR = สถานภาพสมรส  PEDU = การศกษาระดบประถมศกษา  SEDU = การศกษาระดบมธยมศกษา  CEDU = การศกษาระดบอดมศกษา  bO, b5,

b13

= คาคงท  

b1, b2,, … , b4, b6 , … , b12, b14 , … , b26 = คาสมประสทธถดถอย

14

ตาราง การวเคราะหถดถอยแบบเชงชนความตองการบรการคำาแนะนำาเพอสงเสรมสขภาพของประชาชน

ตวแปร แบบจำาลอง 1

แบบจำาลอง 2

แบบจำาลอง 3

การสบบหร 7.05* 6.81* 5.83*การดมสรา -5.18* -5.50* -4.21*การออกกำาลงกาย -5.84* -5.67* -2.38*การตรวจสขภาพประจำาป

-4.72* -4.79* -4.11*

ตวคงท 75.63* 80.29* 66.67*R2 .03 .04 .11See 27.50 27.46 26.54F 6.78 4.67 7.48Sig. F .00 .00 .00

หมายเหต: * มนยสำาคญทางสถต p .05

15

(9) การวเคราะหเสนทาง (path analysis)

วตถประสงคขอมลทตองการ/คณสมบตของ

ตวแปรการนำาเสนอทถกตองไดมาตรฐาน

สากล

16

อาย

การศกษา

รายได

พฤตกรรมการใหบรการ

ความพอใจ

ในบรการ

การปรบปรงคณภาพ

+

+

+

+

+

+

ภาพ 1 ความสมพนธระหวางความตองการใหมการปรบปรงศนยสาธารณสขกบตวแปรตางๆ

17

ตวอยางสมการIMPROVE = β1 INCOME + β2 EDU + β3

SERBEH + β4 + SERSAT ...(1)

SERVSAT = β5 INCOME + β6 AGE + β7 SERVBEH ...(2)

SERVBEH = β8 AGE + β9 EDU + β10 INCOME ...(3)

INCOME = β11 EDU + β12 AGE ...(4)

18

ผลลพธทไดจากการวเคราะหIMPROVE = .286 EDU + .296 INCOME - .145 SERVSAT

-4838 5102 26( . ) ( . ) ( .7 6 )

R = .520, R2 = .271, SEE = 1.291, F = 32.390, Sig of F = .000

SERVSAT = .608 SERVBEH + .120 AGE (12.755) (2.523)

R = .629, R2 = .396, SEE = 6.542, F = 87.483, Sig of F = .000

SERVBEH = -.231 EDU (-2.291)

R = 0.139, R2 = .019, SEE = 7.597, F = 5.249, Sig of F = .023

INCOME = .289 EDU (7.769)

R = .289, R2 = .084, SEE = 36914.723, F = 60.357, Sig of F = .000

19

AGE

EDU

INCOME

SERVBEHH

SERSAT

IMPROVE

-.139

.054 .296

-.145

.286

ภาพ 2 เสนทางความสมพนธระหวางความตองการใหมการปรบปรงศนยบรการ สาธารณสขกบตวแปรตางๆทไดจากการวเคราะห

20

ตาราง 1 ผลของตวแปรอสระทงทางตรงและทางออมทมตอความตองการ ใหมการปรบปรงศนยบรการสาธารณสข

ตวแปรอสระ

ผลรวม

ผลเชงสาเหตผลทไมใช

สาเหตทางตรง

ทางออม

รวม

SERVBEH

- - -

SERVSAT

-14.5

- -

INCOME 29.6

00.7

3.03

EDU 286

087

373

AGE - - -

หมายเหต (ก ) ผลทางออมของรายไดเทากบ (.054 x - .145) = -(ข ) ผลทางออมของการศกษาเทากบ (.289 x 296. ) + (.0 5 4 x [-.145]) =(ค ) ผลรวมคอคาของสมประสทธความสมพนธจาก correlation matrix ระหวางตวแปรอสระตวนนๆ กบตวแปรตาม (IMPROVE)(ง ) ผลทไมใชสาเหต คอผลตางระหวาง (1) ผลรวม ลบออกจาก (2) คาของผลรวม ของผลเชงสาเหต

21

(10) การวเคราะหปจจย (factor analysis)

วตถประสงคขอมลทตองการ/คณสมบตของ

ตวแปรการนำาเสนอทถกตองไดมาตรฐาน

สากล

22

ตาราง เมตรกองคประกอบทไดหมนแกนแลว Rotated Component Matrix รายการ

Component1

การปรบปรงคณภาพ2

ความสะดวกสบาย3

คณภาพบรการ4

ราคาบรการIMP5 .696 - - -IMP1 .693 - - -IMP4 .689 - - -IMP2 .636 - - -IMP6 .626 - - -IMP8 .606 - - -IMP7 .558 - - -IMP3 .438 - - -PHC1 - .797 - -PHC9 - .774 - -PHC6 - .681 - -PHC10 - - .735 -PHC4 - - .726 -PHC2 - - .559 -PHC7 - - - .717PHC8 - - - .703PHC5 - - - .632PHC3 - - - .590

23

11( ) แบบจำาลองสมการโครงสราง

(Structural equation modeling)

ตวอยางสมการโครงสราง SEMMINORI

RELIGIO

SES

ALIEN

ANTIBEH

INC

EDU

MOMIN

FAMIN

BREL

ATREL

RBEH

ANOMIE

RESTLESS

POWLESS

DISCRI

SOVIO

POVIO