ทปรกษา ดร.บรรเจอดพร สแสนสข ทปรกษาบรรณาธการ รศ.ประภาภทร นยม กองบรรณาธการ ณภทร ชยชนะศร เขมเพชร ระหวางงาน สวรรณา มวงสวย ดนตา ทองทบ

โชตกา นตยนนภ ศภสร จนทรศรสรยะวงษ ผสนบสนน สำนกงานคระกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ขอขอบคณ หนงสอ ดวยรกบนดาล นทานสขาว หนงสอพมพ

เนชนสดสปดาห ฉบบท ๙๗๘ จดทำโดย สถาบนอาศรมศลป

สวสดผอานทกทานครบ

ขอตอนรบสฤดฝน วารสารวถพทธฉบบน นอกจาก

ผอานจะไดอานเรองราวตวอยางดๆ ทเกดขนในภมภาคของ

ตวเองแลว เรายงไดคดเลอกบทความดเดน ๘ เรองจาก

๘ ภมภาค มาจดเรยงไวใหในคอลมภบทความดเดน ซงได

ลงอยในวารสารทกฉบบทแจกจายไปตามแตละภมภาค โดย

เนอหาแตละบทความนน สะทอนภาพ ความรสก และความ

ลำบากของสงทเกดขนไดดเลยทเดยว

ขณะทเขยนบทบรรณาธการอยน ตวผมกกำลงปวย

เปนหวดตอนรบหนาฝนพอด ความไมสบายนมนทำใหเหนอย

และลา แตมนกลบทำใหมสมาธมากขน อาจเพราะคดวาถา

เขยน เสรจไว กไดพกไว เลยทำใหมความตงใจมากขนกวา

ตอนทสบายๆ

ผมเลยนกถงคำพดของศลปนทานหนงทวา งาน

ศลปะทดมนตองเกดจากความลำบาก เปนอะไรทฟงแลว

แปลกแตมานกดก ใช ไมวาจะเปน นกวทยาศาสตร อยาง

สตเฟน ฮอวกง ทเปนคนพการ กคดทฤษฏอศจรรยไดเพราะ

ความลำบากทเจอ เศรษฐระดบโลกอยาง มารค ซคเกอรเบรก

ผคดคน facebook ขน กเกดจากความลำบากในการเขา

สงคมของเขา คณตน โออช กสรางตวจากความลมเหลว

ครงแลวครงเลา อาจคดไปถงประเทศอยาง ญปน ทอย

ทามกลางความลำบากจากอทกภย แตใจส กไดสรางความ

ประทบใหโลกไดเหนเชนกน

ทผมยกตวอยางมาไมใชวา ความสบายเปนสงทไมด

แตบางครงความลำบากกชวยใหเราพบศกยภาพทซอนอย

และใชชวตอยางเตมท ณ เวลานน งานเขยนหลายๆ ชนใน

วารสารน กเปนตวอยางทชดเจนมากวาความพยายามทจะ

กาวเดนในความลำบากนนมพลงและสรางสรรคแนวทางดๆ

อยางเหลอเชอ ถงบางคนอาจยงไมพบทางออก แตเขากได

พบกบการมชวตอยางแทจรง ณ ตอนนนแลว แตถาหาก

ความลำบากนนมากเกน การพกไวกอน รอใหฟนตวขนมาแลว

ลยมนอกท กเปนสงทด ซงผมวามนสำคญพอๆ กบความ

กลาทจะไมหนจากความลำบากเลย

สดทายน ขอบอกขาวดกบผทสงบทความเขามาทก

ทานวา ทาง สพฐ. จะจดสงประกาศนยบตรใหแกผเขยนทก

ทานทไดลงในวารสารฉบบน เพอเปนการขอบคณและเปน

กำลงใจใหกบทกคนครบ แลวพบกนใหมในฉบบหนาครบ

ขอเปนกำลงใจใหกนและกน

ขอบคณครบ

รวมตชม และเสนอแนะเพอปรบปรงวารสารวถพทธ

ผานทางจดหมาย หรออเมล ทกองบรรณาธการวารสารโรงเรยนวถ

พทธ สถาบนอาศรมศลป ๓๙๙ ซ.อนามยงามเจรญ แขวงทาขาม

เขตบางขนเทยน กทม. ๑๐๑๕๐ www.arsomsilp.ac.th

ภาคกลาง-ตะวนออก

๒

คำกลาวทวา “ความงดงามของมวลรวม

ขนอยกบการขดเกลาสวนยอยใหงดงาม” การศกษา

ไทยตองการใหเยาวชนไทยมจตใจทละเอยดออน

โดยมจตสำนกและเหนความสำคญของการม

จตอาสาและเสยสละความสขสวนตนเพอความสข

สวนรวม สำนกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ตระหนกเหนถงความสำคญดงกลาว

จงไดดำเนนการพฒนาผบรหารใหมความรความ

เขาใจเกยวกบการบรหารจดการ การเรยนการ

สอน และการดำเนนชวตของนกเรยน ตามหลก

ธรรมพรหมวหารส (เมตตา กรณา มทตา อเบกขา)

และการกน อย ด ฟงเปน ขององคพระสมมา

สมพทธเจา ใหกบโรงเรยนวถพทธทมจตอาสา

ทสมครเขารวมโครงการ โรงเรยนวถพทธเนนจต

อาสา รน ๑ ปการศกษา ๒๕๕๒ จำนวน ๕๑

โรงเรยน ซงเปนโรงเรยนทผานการศกษาดงาน

จากมลนธพทธฉอจ ไตหวน ดวยความสนใจและ

เขาใจ กระจายอยทกภมภาคของประเทศไทยดวย

ความสมครใจ ยนดรบการพฒนาอยางเปนระบบ

และตอเนอง จากสำนกงานคณะกรรมการการ

ศกษาขนพนฐาน โดยมลนธพทธฉอจ ไตหวน

ประเทศไทย พรอมทงศกษาดงานแลกเปลยนเรยนร

ณ โรงเรยนพทธฉอจ เชยงใหม รวมกลมจดทำ

แผนการพฒนาในแตละภมภาค จนสามารถเปน

แบบอยางใหกบโรงเรยนทมความสนใจนำไปเปน

ภธร จนทะหงส ปณยจรสธำรง

สำนกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา

แบบอยางได เพอเปนการประกาศถงความมจต

อาสา จงไดดำเนนการ “เปดบานเลาขาน

สงดๆ วถพทธเนนจตอาสา” ใหกบโรงเรยนใน

เครอขายไดศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนรถงวธ

การบรหารจดการ การเรยนการสอน การดำเนน

ชวตของนกเรยนและบคลากรทเกยวของ จนเปน

ทยอมรบของโรงเรยนวถพทธและโรงเรยนทสนใจ

ทวประเทศ ไดมการรองขอจากโรงเรยนทสนใจ

ใหเปดรบสมครโรงเรยนวถพทธเนนจตอาสา รน ๒

จงเปนกำลงใจทจะพฒนาตอยอด จงไดดำเนน

การเปดรบสมคร

โรงเรยนทสมครใจเขารวมโครงการ

โรงเรยนวถพทธเนนจตอาสากวา ๒๐๐ โรงเรยน

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา เขารบการ

พฒนาการบรหารจดการ การเรยนการสอนและ

การดำเนนชวตของนกเรยน มการศกษาดงาน

แลกเปลยนเรยนร ถอดบทเรยน จดทำแผนการ

พฒนาอยางเปนรปธรรม รวมกนพฒนาโดยโรงเรยน

วถพทธเนนจตอาสา รน ๑ จบมอกนรวมกลม

พฒนา จำนวน ๒๕ กลม รน ๑ : รน ๒ ใน

อตราสวนโดยประมาณ ๒ : ๗ - ๙ รน ๑ และ

รน ๒ ยนดผลดกนเปนเจาภาพในการเยยมชม

เปดบานแลกเปลยนเรยนรโรงเรยนภายในกลม

เพอการพฒนาทยงยนตอไป

เหลยวหลงแลหนา

อยางมนใจ

๓

บทความ หนา

พทธชยนต ๔

ท ไทยอาจตกขบวนรถไฟบญในเวทโลก

บทความดเดน

เรองของสาม ๖

ภาคเหนอตอนบน : ลำพน เขต ๑

ชวตทเลอกเกดไมได ๑๐

ภาคเหนอตอนลาง : พจตร เขต ๒

ไขเปดและสกร(รตวแลวไดด) ๑๓

ภาคอสานตอนบน : ขอนแกน เขต ๕

“ลอมรก”คนดคนเกงทมสข ๑๖

ภาคอสานตอนลาง : ศรสะเกษ เขต ๓

จตอาสา ๑๙

ภาคประตอสาน : นครราชสมา เขต ๔

วถพทธวถทางแหงปญญา ๒๔

พฒนาตงแตยงเลกๆ

ภาคกลาง-ตะวนออก : ตราด

เปดหเปดตาเปดใจอะไรๆกงาย ๒๗

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน : สพรรณบร เขต ๓

ใจส ไมทอแมหนพการ ๒๙

ภาคใตตอนลาง : สงขลา เขต ๒

บทความภาคกลาง-ตะวนออก

คำชมของแม ๓๒

ชลบร เขต ๑

ดใจทฉนเปนมะเรง ๓๕

ฉะเชงเทรา เขต ๒

ยวพทธธรรม ๓๙

ปทมธาน เขต ๒

คณธรรมสรางสรรคได ในโรงเรยน ๔๑

อยธยา เขต ๒

เลกนอยกมคา...ตองทำใหสำเรจ ๔๔

อยธยา เขต ๒

สข...จาก...สวม ๔๙

ปทมธาน เขต ๑

บนทกความด ๕๓

ปทมธาน เขต ๑

เสยงจากตนไม ในโรงเรยน ๕๕

สงหบร

หยอดกระปกวนนเปนเศรษฐในวนหนา๕๗

สงหบร

เดกไทยกบหวใจจตสาธารณะ ๕๙

ชลบร เขต ๓

PK.ยวชนจตอาสาพฒนาชมชน ๖๓

นนทบร เขต ๒

ผ ใหคอ...ผเบกบาน ๖๖

อางทอง

ความด ๖๘

จนทบร เขต ๑

ไกกบฟาง ๗๐

อางทอง

คนจนเจอ... ๗๓

อางทอง

สารบญ

บทความ หนา

เปนเวลากวา ๓ ปแลว ทไดทราบขาววา

ชาวพทธในประเทศศรลงกาไดตระเตรยมงานเฉลม

ฉลองครงยงใหญทสดในประวตศาสตรพทธศาสนา

เนองในมหาอภสมย “พทธชยนต ๒,๖๐๐ ปแหง

การตรสร” โดยไดมการนำเรองเขาพจารณาใน

รฐสภา ในคณะรฐมนตร ในคณะผนำฝายพระสงฆ

มขาวใหทราบถงการเตรยมการกนมาโดยตลอด

อยางตอเนอง โดยในการฉลองครงนไดมกจกรรม

โหมโรงมาอยางตอเนอง และจะเรมตนเฉลมฉลอง

ใหญในวนวสาขบชา ๒๕๕๔ (Vesak ๒๐๑๐) น

ในทางฝายรฐบาลกไดมการตงเปาหมายในทาง

พฒนาสงคมและประเทศชาตเขามาผนวกใน

โอกาสนดวย ประธานาธบดของศรลงกา ไดให

สมภาษณสอมวลชนตางประเทศ เมอครงไปรวม

ประชมสหสวรรษแหงการพฒนา ทองคการ

สหประชาชาต ณ ประเทศสหรฐอเมรกา วาจาก

นไปเขาจะใชหลกพทธธรรมในการบรหารประเทศ

ใหเกดการพฒนาทยงยน รฐบาลไดตงใหมคณะ

กรรมการ Sri Sambuddhatva Jayanthi ขนมา

ดำเนนงานเรองน โดยมแผนปฏบตการ ๒๐ แผน

งานดวยกน นอกจากนยงไดทราบวาประเทศพทธ

ศาสนาอนๆ กมความเคลอนไหวเรองนไมนอย

พทธชยนต

ทไทยอาจตกขบวนรถไฟบญ

ในเวทโลก

เชนกน ทงประเทศพมา และอนเดย จงมกไดยน

วาผทเดนทางไปในประเทศเหลานจะกลบมาเลา

ดวยความตนเตนดใจถงการเฉลมฉลองทไดไป

พบเหนมา

ผเขยนเองกไดประกาศขาวความเคลอนไหว

เหลานใหชาวพทธในประเทศไทยไดทราบมากวา

๒ ปแลวเชนกน ทงการตงวงพดคย การบรรยาย

การทำเวบไซต เฟซบค การสรางเครอขาย โดย

เมอวสาขบชา ๒๕๕๓ ทผานมากไดรวมมอกบ

สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา ทไดรบการ

สนบสนนจาก สสส. ในการแถลงขาวเปดตว

โครงการ ๒๖๐๐-๘๔ พทธชยนตเฉลมราช และ

ไดมองคกรชมชนตางๆ เขารวมฟนวถชาวพทธ

เปนปฏบตบชาเกดขนหลายแหง และจะเฉลมฉลอง

ตอเนอง ๓ ป ไปจนถงวสาขบชา ๒๕๕๖ สพฐ.

เองกมแผนงานใหโรงเรยนวถพทธทวประเทศได

เขารวมกจกรรมพทธชยนตฟนวถพทธวนพระ

เสถยรธรรมสถานกไดดำเนนกจกรรมเนองในโอกาส

พทธชยนตนมากมายหลายกจกรรมมาอยางตอเนอง

ลาสดพระภกษสงฆและคฤหสถชาวพทธททำงาน

ดานพทธศาสนากบสงคม กไดรวมกลมกนกอตง

“เครอขายพทธชยนต สงฆะเพอสงคม” ขน และ

จะเดนทางไปศกษาดงานทประเทศศรลงกาใน

ชวงวสาขบชา ๒๕๕๔ น แลวจะกลบมาขยายผล

กบภาคเครอขายใหรวมกนเฉลมฉลองดวยการ

ปฏบตบชาตอไป

แตเปนทนาแปลกใจใหตงขอสงเกตวาใน

ประเทศไทยเองซงเปนประเทศพทธศาสนาแนวหนา

ของโลกกลบไมมความเคลอนไหวใดๆ ในเรองน

ในระดบประเทศเลย ไมมการตระเตรยมงานหรอ

ประกาศขาวใหชาวพทธในประเทศไทยไดรบทราบ

และเตรยมการเฉลมฉลองแตอยางใด ไมวาจะ

เปนทางฝายรฐบาลหรอองคกรคณะสงฆ เหนจะม

แตบคคลและองคกรภาคประชาชนคนเลกคนนอย

เทานนทพยายามทำงานเรองน จงเกดคำถามวา

รฐบาลและองคกรคณะสงฆไทย มความจรงใจท

จะจดเตรยมงานและดำเนนงานเรองนหรอไมเพยงใด?

หรอจะมเพยงพทธศาสนกชนคนเลกคนนอย

ระดบลางเทานนทมสทธาแทจรงในพระรตนตรย

และมงปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนจรงๆ

จงๆ มองอกมมหนงกเปนโอกาสดทเราจะลกขน

มานำทำกนเอง จงขอเชญชวนพวกเราชาวโรงเรยน

วถพทธ ไดมารวมกนสรางสรรคกจกรรมดๆ

เปนปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนเถด

โดยเฉพาะการฟนฟวถชาวพทธทเชอมรอยบาน-

วด-โรงเรยน (ครอบครว-ศาสนา-การศกษา) ให

ยอนคนกลบมาเปนวถชวตทอบอนปลอดภย

อกครง (หลงจากถกรฐบาลมคำสงสำนกนายกฯ

๒ ฉบบ วางยาทำลายวถชาวพทธไปนานกวา ๕๐ ป

แลว) เพอนำพาครอบครวชมชนสงคมประเทศชาต

ไปสการพฒนาทยงยนรวมกนสบตอไป ขออนโมทนา

ตอบญอนเปนมหากศลนดวย (หากสนใจขอมล

เพมเตมเขาไปทเวบไซต www.moralproject.net)

ธรรมอาสาสมครเครอขายพทธชยนต สงฆะ

เพอสงคม

ขออนโมทนาและเจรญพร

พระมหาพงศนรนทร ฐตวโสวดสทศนเทพวราราม ราชวรมหาวหาร

ประธานโครงการ “เยาวชนไทย ทำด ถวายในหลวง”

ธรรมอาสาสมคร เครอขาย ๒,๖๐๐-๘๔ พทธชยนต-เฉลมราช

๕

บทความดเดน

ฉนเปนครในโรงเรยนมธยมประจำตำบล

ซงภายหลงยกฐานะเปนโรงเรยนประจำอำเภอตาม

ฐานะของตำบลทเลอนขนเปนอำเภอ และเปน

เรองปกตทครโรงเรยนในชนบทหลายๆ โรงตอง

เคยมประสบการณเชนเดยวกบฉน นนคอ ไดทำ

หนาทนอกเหนอจากการสอน และงานทวานเองท

ทำใหสงดๆ เกดขนในชวตของการเปนครไดอยาง

ไมนาเชอ ดงเรองทฉนจะเลาตอไปน

วนนน ขณะทกำลงเขนรถไปยงบรเวณผลไม

ผกสดของหางสรรพสนคาในตวจงหวด ฉนกได

ยนเสยงรองทก

“สวสดครบอาจารย”

ฉนหนไปทางทศทมาของเสยงกพบเดก

หนมผวคลำในชดพนกงานของหางยนยมนยนตา

เปนประกายอยบรเวณชงตวงสนคา

“อาว! สาม สวสดลก เปนไงมาไงนะถงได

มาทำงานทน” ฉนรบไหวพลางทกดวยความดใจ

หลงจากไตถามทกขสขของกนและกนไดสกพกก

มลกคาเขามาฉนจงขอตวพลางอวยชยใหพร

ใหกำลงใจแลวจงเขนรถออกมา ใจกประหวดถง

อดต

สามเปนศษยเกาทเพงจบชน ม.๖ จาก

โรงเรยนไปไดประมาณ ๒ ป แมของสามชอ “นาง”

เปนมายลกตดสามคน เปนชายลวน สามเปนคน

เลก นางมาจากดนแดนทราบสง ไรญาตขาดมตร

โชคดทครเกาโรงเรยนเราทานหนงไดเมตตาให

นางอาศยในสวนลำไย และอนญาตใหเกบผกขางรว

ผกบงในหนองนำมาขายพอเปนรายไดเลยงชพ

นอกเหนอจากการดแลสวน ตอนนนสามยงเลก

มาก แมของเขามกจะมผกพนบานมดเปนกำๆ

หรอไมกมเหดตามฤดกาลมาขายใหคณะคร โดย

กระเตงเอาสามมาดวย พวกเราหลายคนกจะชวย

อดหนน แมมไดกนเอง กเอาไปฝากเพอนบาน

บาง เพอชวยใหนางพอมรายได บางครงกมขนม

แบงใหสาม ระหวางทขายของใหคร นางจะปลอย

ใหสามคลานเลนซกซนบนสนามหญาหนาหองพกคร

โดยทเขามไดงอแง กวนใจแตอยางใด นนเปน

ภาพทตดตาพวกเรามาตลอด

เรองของสาม

ภาคเหนอตอนบนลำพนเขต๑

จาก๘ภมภาค

บทความดเดน

เรอง

เกษร แซเหลยว

โรงเรยน

ปาตาลบานธพทยา

อ.บานธ จ.ลำพน

๖

วนเวลาผานไป ในทสดสามกไดเขามา

เรยนตอชน ม.๑ ในโรงเรยนของเรา ในขณะท

พชายคนกลางเรยนชน ม.๔ ระหวางนนเราได

ทราบวาแมของเขาตดโรคราย แตดวยความหวง

ลก นางพยายามดแลรกษาตวเอง ประกอบกบม

องคกรกศลเขามาชวยดแล สขภาพของนางจง

ดขนและสามารถเชาแผงขายผกในตลาดสดทำให

มรายไดเพมขน สามตดแมและรกแมมาก เรามก

จะพบเขาชวยแมขายผกในตลาดในวนหยด หรอ

หลงเลกเรยน

เมอสามเรยนชน ม.๓ ฉนจงมโอกาสได

สอนเขา ฉนไมแปลกใจทเขาเรยนคอนขางออน

แนนอน สภาพความเปนอยเชนนนจะใหเดกสมองด

เหมอนเดกทมาจากครอบครวทเพยบพรอมได

อยางไร สามเรยนผานมาจนถงปลายป หลงจาก

การสอบผานพนไป กมการสอบซอมสำหรบนกเรยน

ทตด ศนย ตด ร สามเองกเปนหนงในนน

วนสดทายของการสอบซอม เมอครฝาย

วดผลรวบรวมเอกสารหลกฐานตางๆ กพบวาสาม

ไมมาสอบแกตว นนหมายความวาเขาจะไมจบ

ชน ม.๓ ตอนนนเปนเวลาเลกเรยน คณะครสวนใหญ

ตางกกลบบานเกอบหมด ฉนจงอาสาไปตาม

ตวให ฉนขบรถยนตถามทางชาวบานไปตลอด

ในทสดกเจอทอยของสามในสวนลำไย ฉนองไป

ชวครกบภาพทเหน

เบองหนาฉนเปนยงขาวเกาๆ มผาผวยขง

กนแบงใตถนเปนสองสวน และดานหนากเปนผา

ผวยขงแทนประต ผานนคงเปนของทไดรบบรจาค

สามชวยครจดกจกรรมของหองสมด

๗

บทความดเดน

มาเพราะมขอความของผบรจาคปรากฏบนผนผา

นนดวย ใตตนลำไยมเตาไฟและมหมอแขวนทกง

ลำไย มกองฟนอยขางเตา จกรยานเกาๆ พงอย

ขางตนลำไยถดไป นอกนนไมมสงของมคาใดๆ

แมของสามใหเหตผลวาทเขาไมไดไปสอบ

ซอมเพราะนางตองใชรถไปพบแพทยตามนดและ

บงเอญรถเสยกวาจะซอมเสรจกลบมารบลกกไมทน

เวลา และรถจกรยานทเคยใชกยางรว ชางซอม

ไมอยจงไมสามารถไปสอบแกตวได ฉนจงนดให

เขาไปสอบในวนถดไป โดยทางวชาการอนโลมให

เปนพเศษ และยำใหเขาไปใหได สามรบปาก ใน

ทสดเขากเรยนจบชน ม.๓ พรอมกบเพอนๆ สวน

พชายจบชน ม.๖ กสมครเขาเปนทหารเกณฑ

เพอแบงเบาภาระของแม

เปดภาคเรยนใหม ฉนไปจายตลาด พบ

สามชวยแมขายผกในตลาด ฉนพยายามโนมนาว

ใหสามเรยนตอชน ม.ปลาย โดยชใหเหนความ

จำเปนตางๆ สามตดสนใจเรยนตอ แตเพยงสปดาห

เศษๆ เขากหายไป เมอพวกเราไปตามตว ทงแม

และสามใหเหตผลวาไมมเงน แมจะไดรบยกเวน

คาเลาเรยนแตกยงมคาใชจายอนๆ รออยอกมาก

ประกอบกบผลการเรยนทคอนขางออน เขาเกรง

วาจะไปไมรอด ทำใหเสยเวลาเปลา เมอทงสอง

ยนกรานเชนนนพวกเรากจำตองยอมรบ แมลกๆ

ในใจจะเปนหวงกตาม

แตหลงจากนนไมกวน ดวยความชวยเหลอ

ของมลนธศภนมต องคกรกศลทไดดแลครอบครว

ของสาม ทำใหสามกลบเขามาเรยนอกครง ครงน

สามดมงมนและพยายามมากขน พวกเราคณะคร

ในโรงเรยนกพยายามชวยเทาทจะทำได บางคน

ใหงานพเศษทำพอมรายไดเปนคาขนม บางกสง

ซอผกผลไมจากแม แมของเขามรายไดมากขน

ทำใหความเปนอยดขน สงผลถงสตปญญา ฉน

ทราบขาวดวยความยนดวาสามเรยนผานขนชน

ม.๕ และ ม.๖ โดยไมตดศนยเลย

เมอสามเรยนชน ม.๖ เขากอาสามาชวย

งานหองสมด ซงสามารถชวยแบงเบาภาระงาน

ของฉนไดมาก เมอถงหนาหนาวฉนจงใหรางวล

เปนเสอกนหนาว วนเสาร อาทตย เขามกจะมา

ขอใชคอมพวเตอรในหองสมดเพอทำงานสงคร

จนสนทกบครเจาทหองสมดอกคน ซงครทานนน

กเมตตาสามไมนอย เธอมกจะมขนมมาฝาก

บางครงกหอขาวกลางวนมาเผอ และคอยดแล

ชวยเหลอใสใจความเปนอยพอๆ กบครทปรกษา

ของเขา ทนอกจากจะมงานพเศษใหทำพอมรายได

เปนคาขนมแลว ครทานนยงใชเวลาชวโมงโฮมรม

สอนพเศษใหแกเดกๆ ในกลมทปรกษา ทำใหพวก

เขามผลการเรยนดขน โดยเฉพาะสาม เมอฉนได

ตรวจงานทมอบหมาย ฉนกรสกประหลาดใจแกม

ยนดทงานคนควาของสามถกตอง ครบถวน สมบรณ

ดกวาเพอนทกคนในหอง เมอฉนนำเรองนไปคย

กบครทปรกษาของเขา กไดรบคำยนยนวาเขาเรยน

ดขนทกวชา มผลการเรยนสงขนจากเดมมากกวา

เทาตว คราวประชมผปกครองแมของสามพรำ

จรงอยเราอาจจะดใจภาคภมใจมความสขทนกเรยนของเราสามารถ

สอบเขาเรยนตอในมหาวทยาลยทดเดนดงหรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถสงใหเดกบางคน

ของเราทเรยกไดวาชวตเรมตนดวยการตดลบได ไปถงฝง ไดยนอย

ททเหมาะสมเชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสขมาก

ยงกวาหลายเทานก

๘

ขอบคณคณะครอยไมขาดปาก สามมเพอนมาก

ขน เขาราเรง แจมใส เหมอนวยรนทวไป นยนตา

ไมอมทกขเหมอนกอน แตในชวงน เองพชาย

คนกลางของสามไดเสยชวตดวยอบตเหต พวก

เราและเพอนบานตางเปนธระชวยกนจดงานศพ

สวนสามตองคอยปลอบใหกำลงใจแมและคอย

ดแลใกลชดยงขน

สามเรยนดขนตามลำดบ เขายงคงเปน

เดกนารก สภาพ เจยมตว ยงชวยงานหองสมด

และงานของครอยางสมำเสมอ เชนเดยวกบทพวก

เราไดพยายามชวยกนดแลเอาใจใสสาม แมของ

สามเองกพยายามตอบแทนบญคณของครดวย

การฝากผลไม หรอผกพนบานมาให หรอเวลาฉน

ไปอดหนนซอผก นางมกจะไมคดเงน จนฉนตอง

พยายามปฏเสธและอธบายใหเขาใจถงเหตผลท

รบของนางไมได ซงนางกเขาใจดแตกยงขอแถม

นนแถมนใหจนได

ฉนเขนรถพลางคดไปพลาง สามเลาวา

หลงจากจบชน ม.๖ อายครบ ๑๘ ป เขาไดสมคร

เขาเปนทหารเกณฑทนทเพอสทธประโยชนในการ

ทำงานอน ชวงเปนทหารแมจะมเบยเลยงไมมาก

นกแตสามกสามารถเจยดเงนมาแบงใหแมไดชนใจ

เมอไดหยดพกกลบบาน เขาจะแวะมาเยยมโรงเรยน

เสมอ สามแตงกายสะอาดสะอานดดขนและมเคา

หลอคมเขมไมนอย เมอปลดประจำการเขาจงสมคร

เขาทำงาน ณ หางสรรพสนคาแหงน แรกเขา

ทำงาน เขาไดรบมอบหมายใหฝกเปนพนกงาน

มหนาททวๆ ไป ไมนานกไดเลอนใหมาทำหนาท

ณ จดชงตวงสนคา ไมตองเดนไปเดนมาทำให

เหนอยนอยลง แมรายไดไมสงนก แตสามกพอใจ

งานททำเปนอยางยง เพราะทำใหเขาไดอยกบแม

คอยดแลยามเจบปวย หรอไปพบแพทยตามนดใน

ชวงทไดหยดงาน และดานหลงของหางมศนย

อาหารราคาถก หากใชจายอยางประหยดพอจะม

เงนเกบอยบาง

ไดฟงเชนนนกรสกยนด เมอนำเรองนไป

เลาใหเพอนครฟง พวกเราตางดใจและหมดหวง

จรงอย เราอาจจะดใจ ภาคภมใจ มความสข

ทนกเรยนของเราสามารถสอบเขาเรยนตอใน

มหาวทยาลยทด เดน ดง หรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถ

สงใหเดกบางคนของเราทเรยกไดวาชวตเรมตน

ดวยการตดลบไดไปถงฝง ไดยนอยททเหมาะสม

เชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสข

มากยงกวาหลายเทานก

และสดทาย ฉนเชอวาอนาคตของสามคง

ไมใชแคตำแหนงพนกงานชงตวงสนคาเทานน

ความเปนเดกด ความซอสตย ความสภาพ ความ

เจยมตวและความอดทนจะตองสงผลใหเขาไดไป

ไกลกวานนอยางแนนอน

ขอบคณความเมตตา ความเอออาทร และ

จตวญญาณของความเปนครของพวกเราทกคน

และองคกรภายนอกทเกยวของทำใหมสงดๆ เชนน

เกดขนในรวปาตาลบานธพทยา

สามและเพอนๆ ถาย

ภาพเพอทำเปนปกสมด

บนทกการอาน

๙

บทความดเดน

ภาคเหนอตอนลางพจตรเขต๒

ทกคนเมอเกดมากตองอยากมอาการครบ ๓๒ อยากสวย อยากหลอ อยากรปรางด อยากรวย ฯลฯ แตผมมความตองการอยางเดยว คอ ตลอดชวตของผมขอแสงสวาง อยาใหดวงตาของผมมแตความมดสนทเลยครบ ผมพยายามมองแตทำไมวนนผมจงมอง

ไมคอยชดเจน จนตองลกไปทกระดานดำแลวจอง

มองใกลๆ ผมไดยนเสยงหวเราะ เสยงพดของ

เพอนๆ วาไอบกตาบอด ผมรสกเจบปวดทกครง

เมอไดยนเสยงของเพอน หรอการกลนแกลงจาก

เพอนๆ โดยการเอารองเทา กระเปาหรอแวน

กนแดดของผมไปซอน

เดกชายสหรฐ หนโชต ชอเลน บก ผมเกด

ทกรงเทพฯ ในชมชนสามคค เขตบงกม หรอท

เรยกกนวาสลม พอกบแมผมแยกกนอย แมผมม

สามใหมหลายคน ผมมอาการทางสายตาคอ

รมานตาเลกมาตงแตเกด คณหมอบอกวาอาการ

แบบนมหนงในลานเทานน ทำใหในชวงเวลา

กลางวนผมจะมองไมคอยเหนถาไมใสแวนกนแดด

ทดำมากๆ ผมเรยนทโรงเรยนประพาสวทยา เขต

บงกม จงหวดกรงเทพฯ ตงแตชนอนบาลจนถง

ชนประถมศกษาปท ๒

ทกวนทผมตนขนมาผมจะไดยนเสยงยาย

กบแมทะเลาะกนดากนเสยงดง เมอผมเดนออก

มาขางนอกบานเพอจะเดนไปโรงเรยนผมกไดยน

เสยงดากนของชาวบาน วงไลเอามดแทงกน บางคน

กเมายาฯลฯ สภาพความเปนอยจะเปนอยางน

ทกวน เมอกลบจากโรงเรยนมาถงบานกตองลาง

จาน ถบาน ซงถาวนไหนผมทำงานชายายกจะต

ทเลอกเกดไมได

ทกๆ วนผมจะไดฟงแตเสยงทะเลาะกนดากน

จนผมเคยชน และทำใหผมไมอยากอยบาน

เมอผมไปโรงเรยนผมกจะไดรบความ

เจบปวดจากเพอนๆ ผมมปญหาทางสายตา เวลา

ผมลงไปเขาแถวจะมเพอนทนสยดๆ จะเขามาจง

ผม บางคนกเอาเทาออกมาขวางทำใหผมหกลม

ผมรสกนอยเนอตำใจวาผมเกดมาทำไม ไมเหมอน

คนอน เมอเขาหองเรยนผมกเรยนไมทนเพอน

มองกไมคอยเหนตองไปนงตดกบกระดานดำ

เพอนๆ กหวเราะกนอยางสนกสนาน ผมโกรธ

มาก ผมอยากตอยหรอเตะเพอนๆ แตผมกทำไมได

เพราะผมสเขาไมได ผมไมอยากไปโรงเรยน

โรงเรยนเหมอนนรก ผมไมมความสขเลย ผมจง

ไมยอมไปโรงเรยนอก ตอนนนผมเรยนอย

ชนประถมศกษาปท ๓ ภาคเรยนท ๑ แมผมต

ทกวน และเมอทำอยางไรผมกไมยอมไปโรงเรยน

แมจงจบผมขงไวในหอง ผมรองไหผมเสยใจทำไม

ไมมใครเขาใจผม ทกคนไมเคยถามความรสกของ

ผมวาผมรสกอยางไร เมอผมออกมาจากหองได

ผมกหนไปอยกบลงในชมชน ลงไมมครอบครว

ลงมลกษณะเหมอนผหญง ลงมอาชพขบรถเมล

รบจาง ตอนเชาผมจะขนรถเมลไปกบลงทงวน

สวนแมผมทำอะไรไมไดเพราะเกรงใจลง และอกอยาง

แมคงเบอทจะตามผมอก เพราะแมมสามใหมท

ตองคอยดแล เมอผมไมไปเรยนหนงสอผมจงตอง

ตกซำชนประถมศกษาปท ๓ ทกคนคงคดวาผมคง

ไมรสกอะไร เพราะทกคนรมกนดดาวากลาววา

ผมเกเร ไมรกเรยน เปนเดกไมด ผมจะนงเงยบ

ตลอดเวลาทโดนด ดา และในเวลาตอมากไมม

ชวต

เรอง

สหรฐ หนโชต

โรงเรยน

วดหวยเรยงใต

อ.บางมลนาก จ.พจตร

๑๐

ใครเขาสนใจเรองการไมไปเรยนหนงสอของผมอก

ไมมใครเขาอยากดแลผม แตจรงๆ แลวไมมใคร

รความในใจของผมเลยวาผมมความคดอยางไร

“ผมอยากรองตะโกนดงๆ วาผมอยากเรยน

ผมอยากมเพอน ผมอยากเลนฟตบอล ผมอยาก

เลนตะกรอ ผมอยากรองเพลง โดยเฉพาะเพลง

ลกทง ผมอยากเลนคอมพวเตอรซงผมไมเคยได

เลนเลย เพราะทกคนรงเกยจผมวาผมตาพการ

ความรสกนไมมใครรจรงๆ แมแตแมของผม”

แตชวตผมกเปลยนแปลงไปเนองจากยายตอง

ไปเยยมทวดทปวยอยทโรงพยาบาลพจตร ยายพา

ผมมาดวย ผมเหนทวดนอนอยในหอง ICU ผมรสก

สงสาร ผมจงไมยอมกลบบานกบยาย ผมอยกบ

นองสาวของยาย ๒ คน ทชอยายตน และยายตอย

ยายทงสองคนพดคยกบผมเรองการเรยน ยาย

เขาใจผมในหลายๆ เรองทผมมความรสกเปน

ปมดอย ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองความ

เชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมมใครแกเกนเรยน

ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองการม

ความเชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมม ใครแก

เกนเรยน

เดกชายสหรฐ หนโชต

๑๑

บทความดเดน

จนทำใหผมอยากเรยนโดยไมคำนงถงอายทมาก

กวา เพอน ยายจงใหผมไปเรยนท โรงเรยน

วดหวยเรยงใต หม ๓ ต.วงกรด อ.บางมลนาก

จ.พจตร โดยแมผมไดทำเรองยายจากโรงเรยน

เดมมาให ผมเรมเรยนใหมในชนประถมศกษาปท

๓ ผมมเพอน ๕ คน เพอนทกคนไมมใครลอเลยน

หรอกลนแกลงผมเลย เพอนใหความชวยเหลอ

ผมไดทำกจกรรมของโรงเรยน ผมไดเลนวงดรยางค

(ตกลอง) เลนตะกรอ เลนฟตบอล เลนคอมพวเตอร

ผมไดแสดงออก เตนประกอบเพลงเกยวขาวเกยวรก

ไดรองเพลงลกทงแขงขนการประกวดรองเพลงใน

งานโตะเจาทวดหวยเขน ผมไดท ๓ ผมดใจมาก

ยายทงสองกดใจและบอกผมวา “บกทำไดแลว”

ทกคนไมรงเกยจผม ครทกคนใหโอกาสผม คร

ทกคนใจด เขาใจผม บางครงผมมองไมคอยชด

ผมเดนชนขาวของตก ครกเขาใจ ผมมความสข

มากครบ

เมอกลบถงบานตอนเยน ผมกชวยยายทงสอง

ดแลทวดซงออกมาจากโรงพยาบาลแลว ทวดอย

โรงพยาบาล ๗ เดอน ตอนนทวดมสขภาพดขน

กำลงหดเดน ผมเหนยายทงสองคนดแลทวดเปน

อยางดทำใหผมคดถงครอบครวของผมททะเลาะ

กนทกวน จนบางครงเมอผมไมมเงนเพราะแมไมให

ผมเหนเพอนผมเดนยา ผมกอยากทำบาง เพราะ

มนเปนการหาเงนไดงาย ถาผมยงอยทกรงเทพฯ

ผมกคงเปนเหมอนเพอน

ตอนนผมอยชนประถมศกษาปท ๔ ผมอย

กบยายทงสองคน ผมมความสขดครบ แตผมเรม

มปญหาดานสายตาอก ผมตองกลบไปกรงเทพฯ

เพอไปหาคณหมอทโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา

คณหมอตรวจและขยายรมานตาใหกวางขนอก

คณหมอบอกผมวาจะขยายรมานตาอกไมไดแลว

ตองปลอยใหตาคอยๆ หลบลงไป ความหมายกคอ

มองไมเหนนนเอง คณพระชวยผมดวย ผมไมอยาก

มองไมเหน ผมกำลงมความสขกบการไดเรยน

หนงสอ ไดมเพอน ไดเลนกฬา ไดมสงคมเพอนฝง

ผมกลวครบถาวนนนมาถง วนทตาของผมเรม

หลบลง ผมจะทำอยางไร จะมใครทตองการ

ผมบาง โดยเฉพาะครอบครวของผม ผมจงคดวา

ในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยนหนงสอ ผมตอง

พยายามเรยนถงแมผมจะเรยนไดไมเทาเพอน

ผมกจะพยายาม เพอทตอไปในอนาคตผมจะตอง

อยคนเดยวผมจะไดไมเงยบเหงา ผมจะพยายาม

จดจำสงทดๆ เพอทจะเกบไวในความทรงจำของ

ผมตลอดไป

ผมชอบทองบทอาขยาน “เดกนอย” ทคณคร

ใหทองตอนเยนกอนกลบบานมากครบ เพราะเมอ

ทองบทอาขยานแลวทำใหผมคดถงการทตอง

ชวยเหลอตนเองใหมากครบ

เดกนอย

เดกเอยเดกนอย

ความรเจายงดอยเรงศกษา

เมอเตบใหญเจาจะไดมวชา

เปนเครองหาเลยงชพสำหรบตน

ไดประโยชนหลายสถานเพราะการเรยน

จงพากเพยรไปเถดจะเกดผล

ถงลำบากตรากตรำกจำทน

เกดเปนคนควรหมนขยนเอย

ผมอยากจะบอกกบทกคนวา ไมวาเราจะ

เกดมาเปนอยางไร เพราะเราไมสามารถเลอกเกด

เองได แตเมอเกดมาแลวเราตองเลอกการดำเนน

ชวตของเราในวถทางทดไดครบ

ผมจงคดวาในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยน

หนงสอ ผมตองพยายามเรยน ถงแมผมจะ

เรยนได ไมเทาเพอนผมกจะพยายาม

๑๒

ภาคอสานตอนบนขอนแกนเขต๕

ทานผอานทรกทงหลายครบ กระผมมโอกาส

ไดอานหนงสอ วารสารโรงเรยนวถพทธ “ร ตน

และเบกบาน” แลวมความรสกประทบใจมาก

เพราะเปนสอทดในการแสดงออกถงคณงามความด

ของสถาบนการศกษา ซงเปนสถาบนทางสงคม

ทสำคญสถาบนหนง ในการพฒนาคณภาพชวต

ของคนในสงคมทกชนชน และคดวาถามโอกาสด

จะขอสงบทความไปรวมลงพมพดวย และในทสด

ผมกมโอกาสเขยนบทความ (เปนครงแรก) เมอ

ทานผอำนวยการโรงเรยนบานหนรอง (ผอ.ประสทธ

นาสรวงษ) ไดบอกกระผมวา โรงเรยนบานหนรอง

นาจะมบทความลงพมพในวารสาร “ร ตน และ

เบกบาน” บาง และทานกไดโปรดมอบหมายให

กระผมเปนผเขยนดวย กเปนอนวา ใจถงบญดวย

กนทกฝายแลวละครบ

ผมพยามคดวาจะเขยนเรองเกยวกบอะไรด

ในทสดผมกคดออก เมอคณครวไสย รำเพยพล

นำไขเปดไปโชวและแสดงความชนชมนกเรยน

คนหนงทหนาเสาธง (ในวนท ๒๖ มกราคม ๒๕๕๔)

แลวบอกวา เปนนวตกรรมใหมของโรงเรยน เปน

ผลงานของนกเรยน ทไดใชความอดทน เพยร

พยายาม เลยงเปดอยแรมป จนกระทงแมเปดได

ตกไขออกมา และเปนทนายนดทไขเปดมขนาดโต

เปนพเศษ

เรอง

ชยรตน คดถก

โรงเรยน

บานหนรอง

อ.เวยงเกา จ.ขอนแกน

ไขเปดและสกร

(รตวแลวไดด)

ครและนกเรยนโรงเรยนบานหนรอง กบโครงการโรงเรยนพอเพยง

ผมความเพยรพยายาม และใจรกในงานเกษตร

๑๓

บทความดเดนบทความดเดน

ทานผอานครบ การทใครคนใดคนหนง

มความเพยรพยายามในทางทชอบแลวประสบผล

สำเรจในสงทมงหวงนน ไมวาจะเปนเรองเลกหรอ

เรองใหญ นบวาเปนเรองทนาชนชมยนด และนา

ตดตามถามถงใชไหมครบ ผมเองกเชนกน ผมได

ขอดไขเปดขนาดจมโบ และเรมถามถงเรองราว

ความเปนมาของไขทนท จงไดรวา...

กอนทจะมาเปนไขเปดจมโบนน โรงเรยน

บานหนรองไดดำเนนโครงการโรงเรยนพอเพยง

เปนแหลงเรยนร ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มกจกรรม

ทดำเนนการ คอ ปลกผกสวนครว เลยงปลา เลยง

เปด เลยงกบ เลยงหมแมพนธ โดยการนำของ

ผอ.ประสทธ นาสรวงษ และมคณครนวตร

แพนทพย เปนผรบผดชอบดแลโครงการ มนกเรยน

ทมความอดทน เพยรพยายาม และรกในงานการ

เกษตรอยจำนวนหนง และคนสำคญทเปนหลก

คอ ด.ช. พลตร ดอนสแกว มชอเลนวา ด.ช. ป

นกเรยนชน ม.๒ แมวา ด.ช. ป จะไมไดเกดเปน

ลกคนรวย และเปนคนเรยนไมเกง แตปกเปนคน

ขยน อดทน และมใจรกงานเกษตร (โดยเฉพาะ

การเลยงเปด และสกร ทงหมบานและหมปา)

ผมในฐานะเปนคร (ทยายมาใหม) มความสนใจ

และไดตดตามการดำเนนงานนอยางใกลชด ลาสด

วนท ๒๗ มกราคม ๒๕๕๔ ผมกไดพบกบขาวด

อกครง เมอแมหมปาไดตกลกใหอกตง ๙ ตว

คณครนวตร แพนทพย ไดเลาใหฟงวา

ด.ช. ปไดเขามามสวนรวมในโครงการตงแตไป

พ.ศ. ๒๕๕๑ เปนตนมา ไดพยายามจดจำคำสอน

ของคร และลงมอปฏบตดวยความตงใจ ทกๆ วน

ไมเวนแมวนหยด จะเหน ด.ช. ปมาดแลสตวเลยง

อยเปนประจำ และไดสงเกตเหนวาปเปนคนนสย

ด.ช. ป อวดโฉมไขเปด

ใหญพเศษ

๑๔

ไมเหมอนคนอน (หากเปรยบเทยบกบนกเรยนรน

เดยวกน) กลาวคอ ด.ช. ปมความเปนผใหญ

เปนตวของตวเอง มใจรกในงานทตนเองทำ ถง

แมจะมคนมองวาการเลยงเปดและสกรเปนงาน

สกปรก นารงเกยจ แต ด.ช. ป กไมสนใจ และ

ในทสด ด.ช. ปกกลายเปนคนทเพอนๆ ยอมรบ

และครทกคนใหการยกยอง เมอผลงานของเขา

ปรากฏออกมา เพราะไขเปด (ใหญ) และลกสกรนน

ทำใหทกคนไมวาครหรอนกเรยน มความสขไป

ตามๆ กน

เมอพจารณาเรองนแลว จะเหนวา หากผใด

คนพบตวตนทแทจรงของตนเอง รวาตนมความ

สามารถระดบใด เหมาะทจะทำงานลกษณะใด ม

ใจรกในงานททำ มความอดทน เพยรพยายาม

และครนคดไตรตรองในการทำงานแลว ผนนก

ยอมมความสขในงานททำ และมโอกาสประสบ

ผลสำเรจ คอมชวตทเปนสขในสงคมได

สมดงธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธ

เจาทรงตรสวา สต คอ ความระลกได สมปชญญะ

คอ ความรตว และหลกธรรมทนำไปสความสำเรจ

คอ อทธบาท ๔ ประกอบดวย

๑. ฉนทะ คอ ความพอใจในสงทคดจะทำ

(ในทางทดงาม)

๒. วรยะ คอ ความขยนหมนเพยร มานะ

บากบน ไมยอทอ จนกวาจะประสบผลสำเรจ

๓. จตตะ คอ ความตงใจ มใจจดจอตอ

งานททำ ไมละเลยหนาท มความกระตอรอรน

“รตวแลวไดด”

“รอยรพนรไมเทารตวเอง”

“รอยมพนมไมเทามสต”

๔. วมงสา คอ การใชปญญาพจารณา

ใครครวญ ไตรตรอง งานททำอยางรอบคอบ

ดงนน จงขอสรปจบสงทายบทความน

ดวยคำวา “รตวแลวไดด” “รอยร พนร ไมเทา

รตวเอง” “รอยม พนม ไมเทามสต” และกราบ

อาราธนาคณพระศรรตนตรย เหลาเทพเทวา และ

สงศกดสทธทงหลาย ตลอดจนอำนาจบารมแหง

องคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โปรดดลบนดาล

ใหทานผอานทงหลาย จงประสบความสขสวสด

พพฒนมงคล ทกทาน เทอญ... สวสด

หมปาและลกๆ ทง ๙ ตว

๑๕

บทความดเดน

ภาคอสานตอนลางศรสะเกษเขต๓

สงคมทกวนนคนสวนใหญตองดนรนเพอ

ความเปนหนง เพอชยชนะ เพอประโยชนของตนเอง

สงเหลานไดปลกฝงมาถงเดกๆ ทจะเปนเยาวชน

และพลเมองของชาตในอนาคตใหมความเหนแก

ตวมากขน ใสใจแตเรองของตนเอง ทำใหมจตใจ

แขงกระดางขาดความเอออาทรตอผอน หากตง

คำถามไปถงสถานศกษาซงเปนสถานทบมเพาะ

วชาความรแกเยาวชนวา เปาหมายของการจดการ

ศกษาทแทจรงคออะไร การเปนคนเกง ด มสข

ใชหรอไม หากตองใหบรรลตามเปาหมายดงกลาว

แลวเดกควรไดรบการดแลใสใจอยางครอบคลม

ในทกๆ ดาน แตในทางปฏบตจรงๆ นนตอง

ยอมรบวาสถานศกษาสวนใหญมความชนชมยนด

กบคนเกงมากกวาคนด เพราะมการยกยองประกาศ

เกยรตคณแกนกเรยนทเรยนเกงไดลำดบท ๑

นกเรยนทสอบตดมหาวทยาลยชอดง รวมถง

นกเรยนทสรางชอเสยงดานวชาการแกสถานศกษา

สวนนกเรยนททำความดนนมการกลาวถงเพยง

สวนนอยหรอแทบไมมการกลาวถงเลยกวาได ท

สำคญกรอบของคำวา “คนด มความสข” มแคไหน

แคการมาเรยนทกวน เขาแถวรวมกจกรรมหนา

เสาธงทกครง ตดผมแตงกายถกระเบยบ ไมเคย

ถกตดคะแนนความประพฤต สงเหลานคงยงไม

เพยงพอ เพราะสงคมในปจจบนตองการเยาวชน

คนรนใหมทเปนไดมากกวานน มากกวาการทำ

ความดเพอตนเอง แตควรเปนการทำความดเพอ

คนรอบขาง คนทดอยโอกาสมากกวา จงจะสามารถ

เรยกไดวา “เปนทงคนดและมความสข (ใจ)”

“ลอมรก” เปนกจกรรมหนงของนกเรยนท

เหนคณคาของการทำกจกรรมจตอาสาทรวมกลม

“ลอมรก”

คนด คนเกง ทมสข

เรอง

สพรรณ ใจนวน

โรงเรยน

ศรตระกลวทยา

อ.ขขนธ จ.ศรสะเกษ

สงคมในปจจบนตองการเยาวชนคนรนใหม

ท เปนไดมากกวาการทำความดเพอตนเอง

แตควรเปนการทำความดเพอคนรอบขาง

คนทดอยโอกาสมากกวา

๑๖

กนแลวเรยกตวเองวากลม “D-Youth” ไดทำรวมกน

โดยในทกวนหยดสดสปดาหแทนทเดกกลมนจะ

ใชเวลาวางเหมอนกบเดกวยรนทวไป เชน ด

โทรทศน เลนเกม Chat Face Book Hi5 การไป

เทยวตามหางสรรพสนคาหรอสถานทเทยวตางๆ

หรอแมแตการใชเวลาไปกบการเรยนพเศษ แต

เดกกลมนกลบนำเวลาทวางจากการทำการบาน

หรอการทบทวนบทเรยนไปดแลชวยเหลอผสงวย

ในแตละหมบานหมนเวยนเปลยนกนไป

กจกรรมนเรมจากการสำรวจขอมลผสงวย

ในชมชน ทำใหไดรวาผสงวยหลายคนทบตรหลาน

ไปทำงานตางจงหวดถกปลอยใหดแลตนเอง

ตามลำพง หลายคนตองดแลทงตนเองและหลาน

ตวเลกทพอแมทงไวใหเลยง และหลายคนมความ

ชรามากไมสามารถชวยเหลอตนเองได พวกเขา

จงเขาไปชวยดแลเพอสรางกำลงใจ ความหวงและ

ความสขแกผสงวยเหลานน โดยการไปชวยดแล

ทกอยางทสามารถชวยเหลอได ไมวาจะเปนการ

ทำกบขาว ชวยจดเกบกวาดบาน ทำความสะอาด

หองนำ หองครว หองนอน บบนวดคลายความ

เจบปวดเมอยลา หรอแมกระทงการพดคยเปนเพอน

คลายเหงา นอกจากน เดกๆ กลมนยงแบงปน

เงนคาขนมและขอรบบรจาคทนทรพยจากเพอนๆ

นองๆ หรอผทเหนคณคาในกจกรรมทพวกเขา

ทำ เพอนำไปจดซอสงของทจำเปนมอบแกคณตา

คณยายทพวกเขาไปดแล ไมวาจะเปนเครองดม

บำรงสขภาพ อาหาร เครองนงหมและผาหมท

คณตาคณยายหมแลวบอกวา “เปนผาหมทอน

ทสดในโลก”

ถาถามวาทำแบบนแลวพวกเขาไดอะไร

เพราะสงทพวกเขากำลงทำอยนนมวยรนอกหลาย

คนบอกวาเสยดายเวลาดๆ มคาของชวงชวตวยรนท

เอาเวลาไปหมกมนอยกบคนแกไมมความบนเทง

จรรโลงใจเลยสกนด เดกกลมนตอบเปนเสยง

เดยวกนวา การไดทำกจกรรมอยางนกเหมอนกบ

การเอาความรกของพวกเราทกคนไปลอมรอบมอบ

ใหกบคณตาคณยายทใครอาจไมไดสนใจมากมาย

๑๗

บทความดเดน

เพราะคดวาชวตของทานเหมอนไมมประโยชน

อะไร ทำอะไรใหกไมได เพราะแมแตชวยเหลอ

ตวเองยงทำไดไมมากหรอทำไมไดเลย มแตจะ

สรางภาระและความยงยากใจ แตสำหรบพวกเขา

ไดมากกวาทใหทานไปเสยอก มนเปนความรสก

ทไมสามารถอธบายใหคนอนรบรได หากแต

ตองมประสบการณดวยตนเอง จงจะรวาคณคา

ของคนและความสขทแทจรงเปนอยางไร พวกเขา

บอกวาพวกเขาตางหากทโชคดทสดทไดรบของขวญ

ชนใหญจากทานเหลานน นนคอการไดเหนรอยยม

ทนยนตาบอกใหรบรไดวาทานมความสขตนตนใจ

มากแคไหน พรอมกบเสยงหวเราะทฟงแลวไพเราะ

ทสดซงนานมาแลวคณตาคณยายอาจไมเคยได

ยมหรอหวเราะอยางมความสขอยางนมากอนเลย

การกระทำทบรสทธใจของพวกเขาทไม

เคยหวงคำยกยองชมเชย และประกาศเกยรตคณ

จากผใดทงสน มเพยงความภาคภมใจเลกๆ ท

เดกกลมนยดถอและทำกจกรรมตอไป ดวยกำลง

ของพวกเขา ไมวาจะเรองของขอจำกดดานเวลา

และกำลงทรพยทมเพยงนอยนด แตพวกเขากคด

ไมผดเลยทไดรวมกลมกนทำสงดๆ เพอคนอนแบบน

อยากเหนเพอนเยาวชนไทยมาชวยกนลอมรว

ความรก ดกวาการลอมรวลวดหนามหรอการลอม

ทะเลาะววาทตกน กลม D-Youth จงเปนเยาวชน

ทไดทำสงดๆ ทนอกจากสมควรไดรบการกลาว

ขานวาเปน “คนด” แลว พวกเขายงเปน “คนเกง”

ทกำลงจะจบการศกษาและเขาศกษาตอในระดบ

อดมศกษาอยางภาคภม และอยในสงคมไดอยาง

มความสข

สงคมตองการเยาวชนคนแบบไหน

ไมสนใครฉนเกงแยงแขงขน

ไมรจกเอออาทรและแบงปน

ตองเปนฉนเปนหนงไมพงใคร

คนทเกงและดมความสข

บางเปนทกขแถมเลวเอาแตเบง

เกงเรองดหรอเรองเปนนกเลง

เอาตวเองตงไวเหนอผใด

สงคมตองการเยาวชนคนแบบน

เปนคนดทเกงมความสข

รประยกตความคดจตสดใส

เปนเดกไทยนำใจเลศประเสรฐจรง

แตสำหรบพวกเขาไดมากกวาท ใหทานไปเสยอก

มนเปนความรสกท ไมสามารถอธบายใหคนอน

รบร ไดหากแตตองมประสบการณดวยตนเอง

จงจะรวาคณคาของคนและความสขทแทจรง

เปนอยางไร

๑๘

ภาคประตอสานนครราชสมาเขต๔

คณยาย “เหรยญ เทพศร” ยมแกมปรเผย

ใหเหนฟนซเดยวทเหลออยในปากเมอเหนคณหมอ

คณครและนกเรยนมาเยยมถงบาน เมอแรกทาน

ทำหนางงๆ วามใครทไหนกนมากมายมาตะโกน

เรยกชอโหวกเหวกอยหนาบาน คณยายมอาย

๙๔ ป ซงทจรงแลวพวกเราควรจะเรยกทานวา

คณยายทวดหรอคณยาทวดมากกวา เดมคณยายเปน

จตอาสา

เรอง

ประสาท ยอดอานนท

โรงเรยน

บานทาเลอนสามคค

อ.ปากชอง

จ.นครราชสมา

ลกชาวนาและเปนเลอดเนอเชอไขของชาวโคราช

รอยเปอรเซนต ทกวนนคณยายอาศยอยในชมชน

แหงนมานานกวา ๓๐ ป ทานเปนผสงอายคนเดยว

ในชมชนนและชมชนใกลเคยงทมอายเกน ๙๐ ป

แมสงขารจะรวงโรยไปตามกาลเวลา แตทานเปน

ผทมสขภาพรางกายทแขงแรงด คณยายเดนเหน

มาตอนรบพวกเราและลกนงแคลวคลอง ห ตา

คณยายเหรยญ เทพศร

อาย ๙๔ ป

๑๙

บทความดเดน

มองเหนเปนปกต และพดคยกบพวกเราไดยนชดเจน

ผวพรรณผองใส ยมแยมอยตลอดเวลาขณะทพดคย

ปจจบนคณยายมลกสาวและลกเขยคอยดแล

ลกเขยของคณยายเองกเปนผสงอายเชนกน และ

เพงจะไดรบเลอกใหเปนประธานชมชนหมาดๆ

คณยายมชวตในวยชราอยางเปนปกตสข ไมเคยม

ทกขรอนนอนไข กนอาหารทกอยางไดเหมอนท

คนอนๆ กน ไมเลอกและไมเฉพาะเจาะจง

เมอกอนคณยายจะตกบาตรพระตอนเชาทกวน

สวดมนตบาง ไปวดบาง แตเดยวนคณยายไมตอง

ไปตกบาตรตอนเชา (คงจะไปไมไหวแลว) ไม

สวดมนตและไปวดกไมไหวแลว โรงพยาบาลกไมม

ความจำเปนอะไรทจะตองไป พวกเราสงเกตวา

คณยายเปนคนเรยบงาย สมถะ ไมชางพด กรยา

มารยาทเรยบรอย คณยายมความออนนอมถอมตน

พยายามจะลงมานงทพนกบพวกเรา แตพวกเราก

ตอนคณยายใหขนนงบนตงจนได

คณยายปย ยาสงเนน อาย ๗๗ ป อาศย

อยในชมชนนมานานเชนกน ทบานมลกหลานคอย

ดแล คณยายปวยเปนอมพฤกษมาหลายป ทกๆ วน

คณยายพยายามดแลตวเองอยางด คณยายเปน

อกคนหนงทยมแยมแจมใสอยเสมอ ภาพทคณคร

ผอ.ประทบใจมากคอกรยาทคณยายปยใชมอขาง

หนงประคองแขนอกขางหนงรบไหวพวกเรา รวม

ถงเวลาททานกำลงใหศลใหพรพวกเราดวย

คณยายสมบรณ กบคณตาจนทร อยบาน

เดยวกนกบพสาวอกคนหนงของคณตาจนทร

ทกทานมอายคนละกวา ๘๐ ป แตยงทำงานเลยง

ชพไดอยางแคลวคลอง ทกบายคณยายทงสอง

และคณตาจะขบรถกระบะเกาๆ ออกไปขายของ

ตามสถานทตางๆ คณยายคณตาเลาวา มลกหลาน

หลายคนตางเลาเรยนกนสงๆ มงานทำเปน

หลกแหลง ลกบางคนเปนขาราชการแตไมคอยได

กลบมาบาน นอกจากวนปใหม วนสงกรานตเทานน

ทบานหลงนผสงอายทง ๓ ทานจงตางดแลพงพา

กนเองตามลำพง

ชมชนบานนอยทงสวางเปนชมชนขาง

โรงเรยน มผสงอายเทาทสำรวจไดประมาณ ๖๒ คน

ผสงอายทมอายนอยทสดมอาย ๖๒ ป และทมอาย

มากทสดคอคณยายเหรยญ อาย ๙๔ ป โดยเฉลย

ผสงอายในชมชนนมอาย ๗๕ ป สวนใหญแลว

เปนคนเกาแกของตำบลจนทกตงแตครงทนำยง

ไมทวม และโดยมากเคยทำงานอยในคลงแสง

นอกนนหลายทานเคยเปนคนงานในโรงงานทอ

กระสอบ ซงสมยนนถอวาเปนโรงงานททนสมย

มากและรงเรอง บนปลายชวตของผสงอายทบาน

นอยทงสวางน จงมกจะเปนขาราชการบำนาญบาง

เปนพอคาแมคาขายของเลกๆ นอยๆ บาง รบจางบาง

และมอกจำนวนไมนอยททานนงกนนอนกน

อนเนองดวยอาการเจบไขไดปวยและดวยความ

ชราภาพ

บายวนนนเปนวนพฤหสบดกลางเดอน

กมภาพนธ ป ๒๕๕๓ เปนวนทมแดดจดและอากาศ

รอนมาก พวกเราจากชมรมจตอาสามอสมครเลน

ของโรงเรยนซงมคณคร ผอ. คณครประจำชนและ

ภาพตรงกลาง : แพทย

หญงรตนา ยอดอานนท

แ พ ท ย เ ช ย ว ช า ญ

โรงพยาบาลปากชอง

นานาและ เ จ า หน าท

โ ร งพยาบาลส ง เสร ม

สขภาพตำบล หนอง

สาหราย กบนกเรยนท

ออกไปเยยมบานผสงอาย

ในชมชนบานนอยท ง

สวาง

๒๐

นองๆ ชน ป.๑ ป.๒ จนถงพ ม.๓ ตางพากนเดน

แถวฝาเปลวแดดแยกยายกนเขาไปในชมชน มง

ตรงไปยงบานของผสงอายแตละทานพรอมกบคณ

หมอและคณะเจาหนาทจากโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตำบล (เดมเปนศนยแพทยชมชน) ตามท

ไดนดหมายไว

ในบรรดาผสงอายของชมชนแหงนเกอบ

ทงหมดจะเปนคนไขของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำบล ดงนนคณหมอและเจาหนาทของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลจงรจกผสงอายในชมชน

ทกคน รวาใครเปนใคร อยทไหน มสขภาพอนามย

ดรายอยางไร และเปนผรเรมชกชวนใหโรงเรยน

มาทำงานเกยวกบผสงอาย โดยในป พ.ศ. ๒๕๔๙

คณหมอไดมาชวนใหโรงเรยนสงนกเรยนไปรวม

โครงการเยยมบานผสงอายในชมชน ทางโรงเรยน

จงไดสงนกเรยนจตอาสาจำนวนหนงพรอมกบ

คณครใหไปเยยมบานผสงอายรวมกบคณหมอ

ในปเดยวกนนนทางสำนกงานเขตพนทการศกษา

ไดคดเลอกและสงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนของ

เราเปนโรงเรยนแกนนำโรงเรยนวถพทธ และได

เขารวมโครงการโรงเรยนคณธรรมชนนำในปตอมา

ป ๒๕๕๑ โรงเรยนไดรบรางวลดเยยม

จากการประกวดโครงงานเยาวชนไทยทำดถวาย

ในหลวง จากสำนกงานเขตพนทการศกษา มหวขอ

โครงงานชอ “เยาวชนไทยใสใจผสงอาย” ในปน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลไดเสนอแนะ

และเปดโอกาสใหโรงเรยนสงนกเรยนจตอาสาไป

ชวยดแลผสงอายในวนพฤหสบดทโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลทกสปดาห ดวยเปนวนท

คณหมอนดตรวจผสงอายกลมทปวยเปนโรค

เบาหวานและโรคความดนโลหตสง งานทเดกๆ

ไปทำ เชน ชวยเจาหนาทวดความดนโลหต ชวย

วดรอบเอว ชงนำหนก ชวยบนทกขอมลและดแล

ชวยเหลอผสงอายในขณะทกำลงรอรบการตรวจ

เปนตน คณหมอเรยกเดกๆ จตอาสาเหลานวา

“คณหมอนอยจตอาสา”

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๒ โรงเรยนไดรบ

เกยรตใหเขารวมงานแสดงนทรรศการผลงาน

นกเรยน โครงงานคณธรรม “เยาวชนไทยใสใจ

ผสงอาย” ระดบประเทศ ทโรงแรมแอมบาสเดอร

พทยา จงหวดชลบร และนบแตนนนกเรยนจตอาสา

ตวนอยๆ กคอยๆ ขยายผลจากนกเรยนกลมเลกๆ

ทเปนแกนนำ ไปสแนวคดทพยายามจะสงเสรม

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวม

กนอยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจก

กตญญตอผอน หรอแมแตกตญญตอสง

ตางๆดวยความรคณ ใครๆทวานนกจะไมม

ทางทำอะไรในทางทรายได

๒๑

บทความดเดน

ใหนกเรยนทกคนเปนจตอาสาทจะไปดแลผสงอาย

อกทงมความมงมนตงใจวาจะบรรจกจกรรม

“จตอาสาดแลผสงอาย” น ไวในหลกสตรของ

โรงเรยนดวย

วนทจะไปเยยมคณยายเหรยญ คณยายปย

คณยายจนทรและคณตาคณยายทานอนๆ นน

แมจะเปนถนทคนเคย เดกๆ สวนใหญยงอดทจะ

ตนเตนไมไดทจะไดออกไปเดนเลนในชมชนทงท

เปนบานชองของตวเองเปนสวนใหญ แตไปคราวน

มเพอนๆ ไปดวยมากมาย มคณครไปดวย โดย

เฉพาะเดกๆ ทไมไดอาศยอยในชมชนจะรสก

ตนเตนเปนพเศษ แตอยางไรกตาม เดกๆ ตางชวย

กนรกษากตกาเปนอยางด เชน เดนแถวไปเงยบๆ

เปนระเบยบเรยบรอย และชวยกนเกบขยะในชมชน

ใหดวย คณตาคณยายใจดทกคน บางคนหาก

แขงแรงดทานจะออกมาตอนรบชวนคยถามไถ

บางทานทเจบปวยเดกๆ จะไปชวยบบนวดใหบาง

กจกรรมหลกคอ การใหเดกออกไปเยยมเยยนให

คณตาคณยายไมเหงา นอกนนกชวยกนทำความ

สะอาดรอบบรเวณบานบางเลกๆ นอยๆ

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวมกน

อยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจกกตญญตอ

ผอน หรอแมแตกตญญตอสงตางๆ ดวยความ

รคณ ใครๆ ทวานนกจะไมมทางทำอะไรในทางท

รายได มแตจะคอยตอบแทนคณดวยการเออเฟอ

เกอหนนอยเสมอ ไมวาสงนนจะเปนดนนำลมฟา

หรอบดามารดา ปยาตายาย

โรงเรยนของเราไดดำเนนตามแนวทาง

โรงเรยนวถพทธมาแตตนกอนทคณคร ผอ. จะยาย

มาอยทน เสยอก กจกรรมจตอาสาเยยมบาน

ผสงอายนเกดขนภายหลง เปนแนวคด เปนแนว

ทางหนงในการปลกฝงใหนกเรยนมความกตญญ

กตเวทตอผมพระคณและตอสงตางๆ ซงกไดดำเนน

มาตอเนองอยางคอยเปนคอยไป

ดวยความมงหวงอยากใหนกเรยนเปนเดกด

มความออนนอมถอมตน มความกตญญ มความ

มงมนตงใจใฝเรยนเพอตอบแทนพระคณของบดา

มารดาครอาจารย ตลอดจนผมพระคณทงหลาย

ในสงคม ซงหลายทานเตมเปยมไปดวยความเมตตา

กรณา

อยากใหนกเรยนเหนคณคาและรกตนไมท

ใหรมเงา ใหลมหายใจแกเราทกววนและตลอด

เวลา อยากใหนกเรยนรกแมนำลำธารทเราไดใช

ประโยชนมานบมถวนนานมาแตครงปยา อยาก

ใหนกเรยนรกธรรมชาตเพราะเราทกคนเปนสวน

หนงของธรรมชาต และอยากใหนกเรยนรกโรงเรยน

รกชมชนของตน รกเพอนพอง ใหพดแลนอง นอง

เคารพพ ใหมความภมใจในความเปนเรา และ

ชวยกนทำใหชมชนผาสกรมเยน

โลกทกวนนวนวายเพราะผคนไมกตญญ

ตอกนและไมกตญญตอธรรมชาตดงทหลวงพอ

สอน กจกรรมนกเรยนจตอาสาเยยมบานผสงอาย

มแนวคดทจะปลกฝงใหนกเรยนมจตสำนกและ

เหนคณคาของผสงอายหรอปยาตายายทงหลาย

สงไรทอย ใกลตวคนเรามกมองไมเหนคณคา

เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางทเรา

เหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

๒๒

เย ยมบ านคณยายป ย

ยาสงเนน อาย ๗๗ ป

ทานปวยเปนอมพฤกษ

ซงถอวาเปนผมบทบาทสำคญตอเดกๆ ในปจจบน

หลายทานเปนทงพอและแมของเดกๆ หลายทาน

รบภาระตองเลยงดลกหลานทงทอายกมาก หลาย

ทานมชวตอยลำพงคนเดยวไมมใครดแล ทานม

ชวตอยและยงชพดวยเงนเบยยงชพผสงอายเดอน

ละไมกรอยบาท

ตวอยางคณยายทานหนงอายเจดสบกวา

อยกบหลานสาวตวเลกๆ เดนเหนไปทใดกไม

สะดวก ทานไดแตลกนงหรอคลานไปมาอยใน

กระทอมแคบๆ เทานน แมของเดกมสามใหม ม

ทอยและทำงานไมเปนหลกเปนแหลง

คณตาทานหนงเดมทมอาชพเปนยามเฝา

โรงงาน คณยายขายของเลกๆ นอยๆ ในตลาดสด

เชาหองแถวเลกๆ อยเลยงหลานอกหาหกคน

ปจจบนทานเกษยณอายแลว

สงใดทอยใกลตวคนเรามกมองไมเหน

คณคา เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางท

เราเหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

ชมรมจตอาสาดแลผสงอายอยากใหเดกๆ

ไปเยยมคณตาคณยายบานอนแลวหนกลบมาดท

บานของตนเอง วาเราไดดแลปยาตายายทอยกบ

เราทกวนอยางไร อยากใหเดกๆ รกปยาตายายท

บาน หรอใครทมคณพอคณแมกอยากใหรกคณพอ

คณแมใหมาก อยากใหผสงอายทกทานไดรบการ

ดแลและมความสขเชนเดยวกบคณยายเหรยญ

ลองคดดวาถาไมมตนไมใบหญาและดอกไมรม

ทางโลกนจะสวยสดงดงามไดอยางไร เสมอนเรา

ไมเหนคณคาของสงใกลตวฉนนน

กอนจะลาคณตาคณยายทกๆ ทานกลบ

ในวนนน คณคร ผอ. คณครประจำชน นกเรยน

และคณหมอตางพรอมใจกนกราบคณตาคณยาย

ทกคนทไดไปเยยม ทกทานจะใหศลใหพรคลายๆ

กน มคณยายเหรยญทานเดยวทใหพรไมเหมอน

ทานอน

คำอำนวยอวยพรของทานแฝงไวดวย

ภมปญญาอยางเตมเปยม

“ขอใหลกใหหลานทกคนอยเยนเปนสข

มความเจรญ ทำนอยกไดนอย ทำมากกไดมาก”

๒๓

บทความดเดน

ภาคกลาง-ตะวนออกตราด

ความสขแทอยหนใดบนโลกนตามคนหาทกททกสถานหาลาภยศมากมายมาเนนนานกมอาจพบพานความสขจรง

นบตงแตผมกาวเขามาเปนครอนบาลของ

เดกๆ โรงเรยนบานคลองมะนาว จงหวดตราด

ผมไดเรยนรอะไรตางๆ มากมาย โดยเฉพาะการอย

อยางมความสขดวยวถแหงธรรมของพระพทธองค

ผมไมคาดคดวาจะไดพลดพรากจากบานมาอย

ไกลถงขนาดน ดวยความเมตตาของทานอาจารย

ทำใหผมไดมาพกอาศยอยทวดคลองมะนาว แมจะ

ไมมบานพกครแตผมกอยได ผมคดเสมอวา

ไมวาเราจะอยแหงไหนตราบใดทเรายงหายใจได

เรากสามารถจะอยเพอพฒนาตนเองและสรางสรรค

สงทดงามเปนประโยชนไดเสมอ

โรงเรยนแหงนนบวาเปนโรงเรยนทนาอย

มาก เพราะครทกคนอยดวยกนเหมอนครอบครว

เปนพเปนนองกน มวฒนธรรมทเออเฟอเกอกล

รบฟง เขาใจ ดวยความรกและและจรงใจ ซงจรงๆ

แลวทกสงคมกเปนสงคมแหงความสขได เพราะ

สงคมแหงความสขนนเกดมาจากสมาชกทกคน

ชวยกนทำใหเกดขนจรง

ผมเปนผชายเพยงไมกคนทเลอกมาเรยน

ดานการศกษาปฐมวย ผมคดวาการพฒนามนษย

ควรเรมตนตงแตเรมปฏสนธและคลอดออกมาจาก

ทองแมเปนเดกตวนอยๆ หายใจได บางคนอาจ

คดวาการสอนเดกเลกนนไมตองใสใจอะไรมาก

จะสอนอะไรกได แตจรงๆ แลว วยนเปนรากฐาน

สำคญของชวตเลยทเดยว เพราะการพฒนาเดกๆ

กเหมอนการปลกตนไมทตองอาศยการบำรงรกษา

ใหสมบรณแขงแรงตงแตแรกเรม หากดแลไมด

ไมรวธดแลรกษา ตนไมนนกอาจออนแอถกทำลาย

หรอลมตายลงไปได ครจงมหนาทสำคญในการ

เปนผดแลตนไมแหงความฝนทจะเตบโตขนไปเปน

พลงอนยงใหญทจะสรางสรรคสงตางๆ ใหกบโลก

ผมไดนำหลกธรรมของพระพทธองคตาม

วถพทธมาพฒนาเดกอนบาลใหเขาใจถงความจรง

ความด ความงามของสรรพสงทงหลาย โดยฝกฝน

ใหเดกๆ รจกสงเกต คดพจารณาสงตางๆ ทเกดขน

วถพทธ

วถทางแหงปญญา

พฒนาตงแตยงเลกๆ

เรอง

คระคน ทรายะลนลดากร

โรงเรยน

บานคลองมะนาว

ต.ไมรด อ.คลองใหญ

จ.ตราด

๒๔

อยเสมอ ฝกคดใครครวญถงความเปนมาเปนไป

ของสรรพสงทงปวง ทงทเปนประโยชนและโทษท

จะเกดขนแกตนเอง ผคนรอบขาง และสงตางๆ

บนโลกใบน ฝกกน อย ด ฟงเปน ฝกคดหาวธ

จะทำใหสงคมนาอยและสงบสข เรมตนจากหอง

เรยน โรงเรยน และครอบครว ฝกเอาใจเขามา

ใสใจเรา อยาทอดทงใครไป หรอรงเกยจใคร ไม

วาเขาจะเปนใครกตาม กควรใหโอกาสเขาในการ

พฒนาตน เพราะไมมใครเกดมาสมบรณพรอมทก

อยาง เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสง

ตางๆ ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรม

แหงความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

โรงเรยนของผมตงอยเนนเขาบรรทดทกน

อยระหวางประเทศไทยกบประเทศกมพชา หอง

เรยนอนบาลของผมกเปนหองสเหลยมเหมอน

โรงเรยนรฐบาลทวๆ ไป ผมคดวาผมจะจดหอง

เรยนอยางไรด ใหเดกๆ รสกอบอนและมความ

สขสอดคลองกบวฒนธรรมวถพทธ ผมจงเรมตน

จดสภาพแวดลอมใหเหมอนบาน มกจกรรมและ

มมตางๆ ของหองเรยนทสงเสรมวฒนธรรมวถ

พทธ ทใหเดกๆ ไดเขาไปเรยนร โดยใหเดกๆ ได

สมผสและเหนคณคาในสงทเขามกอน

หมบานคลองมะนาวเปนหมบานเลกๆ อย

รมทะเล เดกๆ ทนจงผกพนกบทองทะเลมาก

ผมจงนำสงทมอยแลวตามธรรมชาตในหมบานมา

บรณาการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดกๆ

ของเลนตางๆ ภายในหองไดมาจากผลตผลตาม

ธรรมชาต เชน กอนหน ลกสน ลกตนเปด ทอน

ไมเลกๆ เปนตน ผมนำของเลนเหลานมาสอนให

เดกๆ รจกคณคาของการเกดมาของสงตางๆ อย

เสมอ เพราะกวาเขาจะเกดมาได และเสยสละมา

ใหเราไดเลนไดเรยนร เขามพระคณกบเรา เรา

ตองขอบคณและดแลรกษาเขาใหด เดกกจะเรม

ซมซบถงความรกความเมตตาและทะนถนอมสงของ

ตางๆ มากขน

ในวนหยดหรอหลงเลกเรยนผมมกจะพา

เดกๆ ไปเดนสำรวจชายทะเล หากพบขยะกชวยกน

เกบใสถงไปทง หากพบเปลอกหอยทพดมาตาย

ตามชายหาดกจะนำมาทำเปนสอการเรยนการ

สอนในหองเรยนอยเสมอ เดกๆ จงเลนกนอยางม

ความสข เพราะสอตางๆ ในหองเปนของทเรา

ชวยกนเกบและประดษฐขนมาเอง

กจกรรมวฒนธรรมวถพทธทผมไดนำมา

จดในหองเรยนเลกๆ ใหเดกๆ ไดฝกฝนและเรยน

รมมากมาย เชน การวนเทยนแหงปญญา การฝก

คดถงและเขาใจผอน การฟงธรรม การฟงนทาน

แหงธรรม การฝกนงสมาธ การรองเพลงธรรมะ

กจกรรมเดนตามเสนทางแหงธรรมนำปญญา

นอกจากนยงมโครงการเดกดวถพทธทมอบหมาย

ใหเดกๆ ทกคนชวยกนสอดสองดแลเพอนๆ

รวมถงพนองของเราเปนใหเดกด รกและเมตตา

ตอผอนอกดวย

เมอครงทผมไดสญเสยยายทผมรกไป ผม

ไดนำเรองความตายมาสอนเดกๆ เดกๆ ใหความ

สนใจอยางมาก ถามผมวาทำไมยายถงตาย ผม

บอกเดกๆ วา ความตายเปนของธรรมดา คนเรา

เกดมาตองตายทกคน เราตองทำความดไว หาก

เราทำความดจะไดขนไปเปนนางฟาเทวดาบน

สวรรค มความสข และหากทำชวมากจะตกลงไป

นรก อยอยางทกขทรมาน ผมไดเลาถงวานรก

สวรรคเปนอยางไร เดกๆ ตนเตน พดคยและ

ซกถามสงตางๆ มากมาย ผมฟงแลวกประทบใจ

เพราะไมม ใครเกดมาสมบรณพรอมทกอยาง

เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสงตางๆ

ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรมแหง

ความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

๒๕

บทความดเดน

อยางตงใจ พอไปถงนองแบมบอกวา “ขอใหคร

กอนหนไปสวรรคคะ” เดกๆ พากนหวเราะเพราะ

นองแบมบอกอธษฐานใหผมไปสวรรค ความตาย

ใหอะไรเรามากจรงๆ เพราะทำใหเรารวามนม

เกดขน ตงอย และดบไป ความตายกสอนคณธรรม

เดกๆ ไดอยางนนเอง ขอบคณยายทเฝาเลยงดผม

หลานกำพราของยาย จนทำใหผมไดมาสอนธรรมะ

เดกๆ อนบาลในวนน

เราสามารถสมผสความสขไดจากการเรยน

รธรรมะ เพราะธรรมะคอธรรมชาต มเหตมผล

มทมาทไป เราจงเรยนรธรรมะไดจากทกๆ อยาง

ไมวาเราจะเปนใครหรอทำอาชพอะไรกสามารถ

ฝกปฏบตธรรมไดตลอดเวลา

การเปนครจงเปนหนาททยงใหญ เพราะ

ไมเพยงแตพฒนาเดกอยางเดยวเทานน แตครยง

เปนผทเรยนรและพฒนาตนเองดวย เดกตวเลกๆ

ใหอะไรเรามาก เราตองขอบคณเขาหลายๆ อยาง

เพราะนอกจากเราจะไดฝกฝนอบรมใหเขาไดเปน

คนด คนเกง และอยรวมกบผอนอยางมความสข

แลว เดกๆ เองกกำลงสอนธรรมะใหกบเราเชน

เดยวกน

วฒนธรรมวถพทธจะสำเรจสอดคลองเปน

หนงเดยวอยางแทจรงไดเมอทกๆ สวนของสงคม

ชวยกนอยางจรงจงและจรงใจ เรมตนจากตวเรา

หองเรยนเลกๆ โรงเรยน ครอบครวของเรา ขยายไป

ใหมากขนๆ แลวสงคมของเรากจะนาอย เดกและ

เยาวชนกจะเตบโตขนอยางมคณคา และเมอเรา

มาชวยกนคดด ทำด พดดแลว ความสขกจะ

กระจายไปยงหวใจของเราทกๆ คนไดอยางแนนอน

ความสขนนเกดไดทใจหนอ

สขทใจรจกพอไมโลภหลง

สขทไดสรางประโยชนดวยซอตรง

วถพทธแหงพระพทธองคพาสขเอย

นองบว “ทำไมยมทตไมมเมย มลก ละครบ”

นองแนก “นรกมจรงๆ ครบ”

นองนน “หนอยากอยสวรรคคะ”

นองบว “นรกกบสวรรคหางไกลมากนะครบ”

นองชอป “เดยวใครขโมยของคนอนกตก

นรก มไฟเผาดวย”

นองมงคด “ทำไมยมทตตองลงโทษคนอน

ดวยละครบ แลวยงงยมทตไมตกนรกหรอครบ”

นองการฟว “เคาเอายายไปทงทไฟหรอครบ”

นองเพลง “หนอยากเปนนางฟาคะ”

นองบว “ลงฟนของหนทำความชวลงนรกครบ”

นองหนนา “หนอยากเปนเดกดคะ”

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขน

สวรรค แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

จากนนผมใหเดกๆ ทำกจกรรมวนเทยน

แลวอธษฐานถงคณยายวา “ขอใหคณยายของคณ

ครกอนหนไปสวรรคครบ/คะ” เดกๆ อธษฐาน

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขนสวรรค

แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

๒๖

โรงเรยนบานหนองจกยาวของเราเปน

โรงเรยนขนาดเลก มนกเรยนเพยง ๖๕ คน คร

๗ คน เทานน แตทกวนฉนในฐานะครใหญ ทกคน

มกเรยกฉนอยางน ซงฟงแลวอมเอมกวาคำวา

ผอำนวยการเปนไหนๆ ตองหนกใจทกวนเมอมอง

เหนขยะชนเลกชนนอยเกลอนกลาดในชวงพก

กลางวน เมอมองดในถงขยะซงโรงเรยนไดจำกด

ใหมอยจดเดยวคอทโรงอาหารแลวกตองถอนใจ

สารพดถงพลาสตก แกว หลอด ฯลฯ ลองกะด

ดวยสายตาและสงเกตการทงขยะของนกเรยน

คนหนงไมตำกวา ๕ ชน รวมๆ แลว ๓๐๐ กวา

ชนโดยประมาณ กอนเขาชนเรยนตอนบายกตอง

ระดมกำลงนกเรยนเกบกนทกวน เราทำอะไรได

มากกวานไหม ในฐานะผนำ

ฉนลองถามนกเรยนและครวาขยะมนมา

จากไหน ทกคนตอบคลายๆ กนวาจากแมคา

ฉนเขมงวดกบของทแมคานำมาขาย โดยบอกวา

ใหขายของทไมเปนขยะ ขอรองไมใหขายของเลน

พอเราหามสงโนน กเปลยนเปนอนน พอครไปดก

แอบกซอน นอกจากนนกเขมงวดกบครเวร ซงก

สะอาดเปนบางวน มนเกดอะไรขน กโรงเรยนของ

เราทกคนไมใชหรอ ไมใชโรงเรยนของครใหญนะ

ทำไมไมคดเหมอนเรา หรอวาฉนพดอะไรทเขา

ไมเขาใจ สงหามแมคามาขายเลยดไหม กฉนมน

ครใหญน แลวถาครวา แมคาบน ชาวบานมา

โวยวายวาลกเขาไมมขนมกน ทำอยางไรละ เมอ

คดไมออก ฉนกเลยทำเรองอน แลวมนกเปนปญหา

ทซอเวลาไปเรอยๆ

เหมอนฟาเบกทางสวรรค วนหนงเจอ

หนงสอเลมหนงของ ดร.วรพฒน ภเจรญ เขาเปน

ใครไมเคยรจก อานไปเรอย มการพดถงองคกร

แหงการเรยนร การเปลยนแปลงองคกร และมคำวา

เราตองเปดห คอ ฟงกนอยางลกซง เปดตา ด

ดวยความเขาใจ และเปดใจ รบความคดเหนของ

ทกคน เหมอนจะไดอะไรแตยงไมทนไดทำอะไรก

มโอกาสไดไปอบรมจตตปญญา ไดเรยนรการใช

สนทรยสนทนา การฟงอยางลกซง (Deep listening)

ความคดเหนของทกคนมคาไมตองตดสนวาของ

ใครถกใครผด ไมตองสรป หรอโหวต การใชเวลา

ในการใครครวญปญหาตางๆ การฝกสต การอย

รวมกนอยางเขาใจ เขาถง มความเบาสบาย

ไมอดอด

เรอง

วชรา แสนโกศก

โรงเรยน

บานหนองจกยาว

ต.หนองโพธ

อ.หนองหญาไซ

จ.สพรรณบร

เปดหเปดตาเปดใจ

ภาคตะวนตก-ใตตอนบนสพรรณบรเขต๓

อะไรๆ กงาย

เมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ ถาเราพด

และฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการของกน

และกนเรานาจะทำอะไรไดงายๆ

๒๗

บทความดเดน

และเมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ

ถาเราพดและฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการ

ของกนและกน เรานาจะทำอะไรไดงายๆ และ

เหมอนโชคเขาขาง โรงเรยนไดรบงบบรจาคจาก

ชาวญปนผใจดทานหนง ใหตอเตมหองครวจาก

โรงอาหารซงเดมแมคาปรงอาหารมาจากบานแลว

นำมาขายในโรงเรยน ฉนกนำกจกรรม สนทรย

สนทนามาใชกบคร วาเราแกปญหาขยะและการ

ขายอาหารของแมคาอยางไรด โดยใชการพดทละคน

ทกคนตองพดโดยถอกอนหนรบฟง เมอพดจบ

ใหวางกอนหนลงกลางวงสนทนา สวนคนอนๆ

ฟงอยางตงใจไมพดแทรก ไมถาม และสบตา

ผพด หากใครพรอมใหหยบกอนหนมาถอไวแลวพด

ฉนรสกประทบใจมาก บางคนไมเคยแสดงความ

คดเหนในทประชม ซงฉนอาจไมเคยถามเขา พด

ตดบทกลวเกดความขดแยง เสยเวลา อะไรอก

หลายสาเหต และวนนทกคนพด ทกคนฟง ไมม

การสรป ไมมการตดสน ความคดเหนทกคนม

ความหมายเทาเทยม และคำตอบในการแกปญหาก

อยในตวของมนเอง และความคดเรากคลายๆ

กนคอ ไมตองมแมคาในโรงเรยน ใหจางแมครว

ไมตองมของขาย จะไดไมมขยะ โดยโรงเรยนจด

ใหมทงขนมไทยและผลไม

ฉนใชวธการนในการพดคยกบผปกครอง

กรรมการสถานศกษา นกเรยน ซงบรรยากาศเตม

ไปดวยความถอยทถอยอาศย ยมแยม เขาอกเขาใจ

และขอความรวมมอใหนกเรยนบรจาคคนละ ๑๐

บาทตอวน ทกคนกใหความรวมมออยางดยง

นอกจากนยงมผปกครองทวางมาชวยทำอาหาร

และนกเรยนทเปนแมครวอาสาวนละ ๓ คนใน

ชวงเวลา ๑๑.๐๐ น. ทกวนนผปกครองชมเชยการ

เปลยนแปลงของโรงเรยนเปนอยางมาก นกเรยน

อมทองและไมขาดเรยน เฝารอวนทตวเองจะได

มาเปนผชวยแมครว โรงเรยนไมมขยะ เศษอาหาร

เหลอนอยมาก ไมมเดกปวดทอง ไมมเงนหาย

เพราะไมไดนำเงนมาซอขนม ไมตองรบรบประทาน

อาหารเพอไปซอขนม เดกรจกรบประทานอาหาร

ทมประโยชน รจกผลไม

ทกวนเวลาเทยง นกเรยนของเราจะเขา

แถวมารบถาดอาหาร นงอยางเปนระเบยบพนม

มอเมอไดยนสญญาณระฆง กจะพดพรอมกนวา

“ขอขอบคณคณพอ คณแม คณคร แมครว ททำให

เรามอาหารรบประทานในมอน ขาพเจาขอสญญา

วาจะรบประทานอยางพอด ไมดง ไมเหลอ

ไมหก อาหารกลางวนวนนคอ Today lunch is

rice and curry…the fruit is apple…the sweet

is…ลอดชอง…” เมอผปกครองมาดกจะยม ฉนก

ยม คณครกยม กมนปลมกบการเปลยนแปลงของ

โรงเรยน และนคอบทพสจนวาฉนไดเดนมาถก

ทางแลว ตอไปนฉนจะไมยอทอตอการแกปญหาใดๆ

ในโรงเรยนอกแลว เพราะฉนคนพบแลววาการ

เปดห เปดตา เปดใจ อะไรๆ กจรงๆ

๒๘

ในชวตของคนเราจะมใครรวาจะมอะไร

เกดขนกบเราบางในระหวางทเราใชชวต คงไมม

ใครรเหตการณลวงหนาวาเราจะเปนอยางไร ทำงาน

อะไร แตตวเรารอยเสมอวาเรากใชชวตเหมอนๆ

กบคนทวไป มความตองการเหมอนกบทกคน

ไมวาจะอยในชมชน ในโรงเรยน เราทกคนกมความ

อยากไดอยากมเหมอนกนกบคนทวไป สงทเรา

อยากได ทกคนกอยากได สงทเราอยากม ทกคน

กอยากมเชนกน

แตวนหนงใครจะรวาจะมเรองอะไรรายๆ

เกดขนกบตวเราบาง หากสงนนไมเกดกบตวเรา

เองเรากคงไมรสกถงความเศรา ความเสยใจ เรา

ทกคนคงไมอยากมชวตโดยเปนภาระของใคร เรา

อยากทจะชวยเหลอตนเองไดเหมอนกบทกคน

ถงแมวาบางอยางเรากไมสามารถหลกเลยงได

มนเหมอนเวรกรรมทตดตวเรามาไมสามารถทจะ

หลกหนพน เราเคยมอะไรเหมอนกบคนอนๆ ม

รางกายทปกตสมบรณครบทกประการ แตแลว

ความปกตกกลบไมปกต ทกอยางเปลยนไปไม

เหมอนเดมอกแลว และเมอไรทเราจะกลบมา

เบกบานไดอกครง เมอไรทเราจะกลบมามชวต

ปกตเหมอนกบคนอนๆ คงไมมใครตอบเราได

นอกจากตวของเราและกำลงใจจากคนทรกเรา

นองเปล เปนนกเรยนโรงเรยนบานควน

ดนแดง อำเภอรตภม จงหวดสงขลา อาย ๑๐ ป

ชวตของนองเปลเมอกอนกปกตเหมอนกบคนอนๆ

สขภาพรางกายแขงแรงด เรยนหนงสอเขาโรงเรยน

เหมอนๆ กบคนอนในวยเดยวกน แตทนองเปล

ไมเหมอนกบคนอนๆ คอนองเปลมรางกายท

ไมปกต ขาของนองเปลผดปกต แตความผดปกต

นไมไดมมาตงแตเกด ตอนนองเปลเกดนองเปลก

มรางกายทปกตเหมอนกบเดกคนอนๆ วงเลนซกซน

เหมอนกบเดกทวๆ ไป แตความสขของนองเปลก

มไดไมนาน ขณะนนนองเปลเรยนอยชน ป.๓

วนหนงคณแมพานองเปลนงรถจกรยานยนตไปทำ

ธระและเกดอบตเหตทำใหนองเปลหลนลงจากรถ

จกรยานยนต ทำใหขาขางขวาพลกเสยรป การ

เดนของนองเปลกเลยผดปกตไปดวย ไมสามารถ

แมหนพการใจส ไมทอ

ภาคใตตอนลางสงขลาเขต๒

เรอง

บญญาพร จอกถม

โรงเรยน

บานควนดนแดง

ต.เขาพระ อ.รตภม

จ.สงขลา

๒๙

บทความดเดน

ทจะเดนแบบคนอนๆ ได เทาขางขวาจะตองเดน

ดวยหลงเทา การเดนชาลง วงไมได จากอบตเหต

ในครงนนทำใหนองเปลเปลยนไป จากคนทเคย

ราเรงแจมใส พดคยสนกสนานกไมมอกแลว จากคน

ทหนาตานารก กหนาบงทงวน กลายเปนคนขแย

เอาแตใจ ชอบอยคนเดยว เขากบเพอนๆ ไมคอยได

แยกตวออกจากกลมเพอน เพราะมความรสกวาเรา

ไมเหมอนคนอนๆ แลว นองเปลจะวงเลนเหมอนกบ

คนอนๆ ไมได เพอนๆ ในหองเรยนกไมเขาใจ

ความรสกของนองเปล ชอบตำหนเวลานองเปล

ไมชวยทำงาน ไมทำความสะอาดหองเรยน และ

ทกครงทถกเพอนวานองเปลกจะรองไหเปนประจำ

การเรยนของนองเปลกแยลง จนกระทงไดเลอนชน

ขน ป.๔ แตพฤตกรรมของนองเปลกยงไมเปลยน

กลบมพฤตกรรมทแปลกไปจากเดมอก คอเมอ

เวลาเลกเรยนหากนองเปลไมเหนคณพอมารอรบ

นองเปลกจะรองไหไมยอมหยดจนกวาพอจะมารบ

ไมยอมทจะกลบบานกบคนอนแมวาคนทมารบจะ

เปนพสาวกตาม ตองเปนคณพอเทานน

เมอคณครทกคนไดเหนพฤตกรรมของนอง

เปลในวนนนจงลงความเหนกนวาตองชวยใหนอง

เปลมชวตทกลบมาปกตใหได โดยการทครทกคน

จะไมเขมงวดกบนองเปลมาก ใหเรยนแบบสบาย ๆ

และพยายามพดใหเพอนในหองยอมรบนองเปล

ใหได ไมใหเพอนวา หรอดนองเปล ตองชวยเหลอ

นองเปลเวลาทำงาน ไมควรใหรบหนาทอนๆ มาก

แมนองเปลไมชวยทำงานกอยาตำหน เพอตอง

การใหนองเปลเกดความสบายใจเมอมาโรงเรยน

ใหเพอนๆ ในหองคอยชวยเหลอนองเปล เวลามา

โรงเรยนกจะชวยยกกระเปาให เวลารบประทาน

อาหารกจะชวยถอถาดอาหารให เพอใหนองเปล

เดนไดสะดวกไมตองกงวลทจะถอของ ทกคนใน

หองเรยนจะชวยเหลอนองเปล จนเกดเปนนสย

เพราะทกคนเรมทจะเหนใจนองเปล และนองเปล

ไมเคยขาดเรยนเลยแมวานองเปลจะมรางกายท

ไมปกตนถอวาเปนขอดของนองเปล

ในสวนของคณคร จะคอยใหกำลงใจนองเปล

ชนชมนองเปลเสมอเวลาทำกจกรรมในหองเรยน

แมวากจกรรมนนจะไมดเทาไร แตกจะคอยให

กำลงใจเสมอ ใหความเอนด คอยปลอบใจเวลาท

นองเปลเสยใจ เอาใจใส พดคย และคอยดแลใน

เรองของจตใจ กจกรรมใดทนองเปลทำไมไดกจะ

ไมใหทำ เพยงแตใหนงด

ในระยะเวลาไมกเดอน ตอนนนองเปลไดม

พฤตกรรมทเปลยนไปอยางเหนไดชด ยมไหว

ทกทายคณครทกคน หนาตาแจมใสเบกบาน

มาโรงเรยนอยางมความสขทกวน คณพอของ

นองเปลกมความสขทลกสาวมทาททเปลยนไป

นองเปลตงใจเรยนมากขน ทำกจกรรมกลมรวม

กบเพอนๆ ไดดขนกวาเดม คณครหลายคนกชม

วานองเปลนารกขนมาก อารมณกดขน เรมทจะ

พดคยกบคณครดวยแววตาทสดใส การรองไห

ขแยกลดลง เวลาทคณพอยงไมมารบกสามารถท

จะคอยไดโดยไมรองไหอก ถอเปนสงทดมากสำหรบ

นกเรยนคนหนงทไมสามารถอยกบเพอนๆ ได

มพฤตกรรมทเปลยนในทางทด คณครทกคนตาง

กภมใจทนองเปลกลบมาเปนคนเดมอกครง นก

เปนจตใจของนองเปลทสไมถอยแมวาหนจะพการ

หากใจเขมแขงเรากจะเอาชนะทกสงไดแมแตความ

พการของเรา

นแหละคอสงทเราเหลาคณครทกคนตอง

ชวยใหนกเรยนทอยในปกครองมความสขอยใน

สงคมใหไดโดยไมมผคนรงเกยจ ครและนกเรยน

กเปรยบเหมอนคนในครอบครวเดยวกน นกเรยน

กเหมอนลกๆ ของคณครทกคนในโรงเรยน เรา

จงไมสามารถทจะละทงนกเรยนทมปญหาได แมวา

เราทกคนไมสามารถลวงรไดวาชวตของเราจะม

อะไรเกดขนบางในภายหนา แตเราสามารถทจะ

อยรวมกบคนในสงคมไดโดยไมเปนภาระของใคร

ครจงเปนบคคลสำคญทจะตองกลอมเกลาจตใจ

นกเรยนใหอยรวมกนใหได

หากเราไมรจกตนตวกอน ความเบกบานก

คงไมตามมา

๓๐

อยางมความสข

ศษยถาม : การฝกปฏบตสต การอยในปจจบน เหมอนกบการ

เรยนวถชวตใหม เมอตองเรยนตอนอายมากจงเปนการลำบาก กวาเราจะ

คนเคยตองใชเวลา ทานมยทธศาสตรใด เพอฝกฝนนสยนตงแตยงนอย

ครตอบ : คำถามนเปนคำถามทเกยวของกบวฒนธรรมและความ

เจรญรงเรอง ทเรามกมนสยทจะวงไปตลอดชวต แตเราควรฝกปฏบตเพอ

เปนประโยชนตอมนษยชาต ไมใชการฝกปฏบตเพอกลมคนหรอวาปฏบต

จำนวนบางกลม บางคนเทานน เราวงอยเสมอ เพราะวาเราอาจมความ

กลว หรอความลงเลใจอยภายในใจของเรา เมอเราวงแบบนน เราจงไมม

เวลาดแลตวเราเองและดแลคนทเรารก เรามชวตดวยพลงนสยความเคยชน

แบบนน เพราะฉะนนจงเปนสงสำคญทเราจะมโอกาสเรยนรเพอทจะหยด

และอยกบชวตของเรา

การวงของเรากเหมอนกบเรองของ องคลมาล ทวงไลตามพระ

พทธเจา แลวเรยกใหพระพทธเจาหยด แตพระพทธเจายงเดนตอไป และ

เมอองคลมาลรองตะโกนใหพระพทธเจาหยด ทานไดหยดและหนกลบมา

ถามวา “เราไดหยดมานานแลว แตวาเธอยงไมไดหยด”

มพวกเราหลายคนทไมไดมเงนทองทรพยสนมากมาย แตสามารถ

อยอยางมความสขในชวตในขณะปจจบน เพราะฉะนนเราควรเรยนรทจะ

ไมวงไลตามไปตลอดชวต

พระพทธองคไดทรงตรสสอนถงวธการฝกปฏบตอยางมสต วธการ

มศลปะแหงการดำเนนชวต ศลปะแหงการปฏบต เราควรจะเรยนรใน

สงเหลานนแลวหยดวงในชวตของเรา เพอใหเราไดมเวลา มโอกาสเรยนร

ทจะกลบมาสมผสกลบมาดแล กลบมาใหความรกความหวงใยกบตวเราเอง

จากหนงสอ

“กลบบานทแทจรง กบ ตช นท ฮนห” (I have arrived I am home) (หนา ๑๙๖ - ๑๙๗)

หย ดแล ะอย ก บช ว ตของ เรา

อยางมความสข

ชลบร เขต ๑

เรอง

ดวงแข สระประเสรฐ

ต.บานสวน อ.เมอง

จ.ชลบร

คำชมของแม

ปจจบนดฉนอาย ๕๕ ป รบราชการ

ตำแหนงศกษานเทศก ดฉนเรมรบราชการครงแรก

เมอป พ.ศ. ๒๕๑๗ ถานบถงปจจบนกเปนระยะเวลา

๓๖ ปแลว ทกครงทดฉนเหนความสำเรจของลก

ศษย ของลก หรอความสำเรจเรองการงาน

ครอบครว ดฉนมกจะยอนไปถงอดตทจำไดอยาง

แมนยำเสมอ สงนนกคอ คำชมของแม ซงเปน

คำพดทสำคญของชวต เปนพลงทำใหเดกทคอน

ขางขาดโอกาสอยางดฉนไดมชวตทดในวนน

ขอยอนไปเมอคร ง เรยนอยชนประถม

ศกษาปท ๒ ดฉนจำไดเปนอยางดวา แมมกจะ

อวดเพอนบานเสมอวา ลกแมอานหนงสอเกง

อานหนงสอไดคลอง อานชดเจนไมตดขด ดฉน

จะปลมมากแมจะงงๆ วาเราเกงจรงร เปลา

เพราะดฉนคดวากมความสามารถเหมอนกบ

เพอนๆนนแหละ แตดวยคำชมของแม จงทำให

ดฉนพยายามทจะอานหนงสอใหเกง ใหเปนดง

คำชมของแมใหได โดยขยนอานหนงสอมากขน

อานหนงสอออกเสยงดงๆ เพออวดแม อวดพนอง

อวดเพอนๆแม จนรสกคอแหง เหนอยลาก

เปลยนเปนอาน ในใจแทน เมออานหนงสอเปน

ประจำ เปนเวลานานๆ กเรมตดใจในเรองราวทได

รบจากการอานนนเสยแลว ดฉนจะอานหนงสอ

เรยนทกเลมดวยความอยากรอยากเหน มาแทน

การอานเพออวดแม แมแตถงกบขาวททำจาก

หนงสอพมพทแมใสของมาจากตลาดทหลายคน

๓๒ ๓๓

เรยกวา ถงกลวยแขก ดฉนกจะแกะออกอาน จำ

ไดวาสมยนน บานดฉนไมคอยมหนงสอประเภท

อนๆ อาน นอกจากหนงสอเรยน จนกระทงคณ

ลงซงเปนพระ พชายของพอ ซงบวชและจำพรรษา

อยทวดเทพศรนทราวาส กรงเทพมหานคร ทาน

ทราบวาดฉนชอบอานหนงสอ โดยสงเกตจาก

พฤตกรรมของดฉน เมอเวลาทานมาบานท

จงหวดชลบร ทานมกใหดฉนหยบหนงสอใหทาน

อาน ดฉนจะจองมองปกหนงสอ แลวพลกไปมา

ดวยความสนใจ ทานกมกจะยกหนงสอบางเลม

ทงไวใหดฉนอาน และทกครงททานมาเยยมโยม

พอ (ปของดฉน) ทานกจะมหนงสอประเภท

ตางๆ ตดมอมาใหดฉนอานเปนประจำมไดขาด

หนงสอทไดรบจากทานมมากมายหลายประเภท

เชน หนงสอทแจกในงานศพซงเจาภาพถวายให

ทางวด จำไดวาเปนหนงสอกฎแหงกรรม ของ

ท.เลยงพบลย หนงสอเคลดลบตางๆ ในการ

ทำงาน หรอเรองราวดๆ ทเจาภาพประทบใจในผท

ถงแกกรรมและถายทอดออกมาเพอเผยแพรความ

ดของบคคลเหลานน รวมทงหนงสอจากญาตโยม

ทนำมาถวาย เชน หนงสอนทาน สภาษต คำพงเพย

หนงสอประเพณตางๆ ทงไทยและตางประเทศ

รวมทงหนงสอธรรมะดวย

หนงสอเหลาน ดฉนทราบวาทานหาซอมา

จากทองสนามหลวงเพอใหดฉนอานประดบสต

ปญญา (ครงนน ดฉนใฝฝนมากทจะไปสนาม

หลวงใหไดในสกวนหนง) ทกครงทดฉนไดรบ

หนงสอ ทานมกจะบอกกบดฉนวา รบอานนะ

ถาพบวาคำไหนเขยนผดใหแกไวดวย และแบง

ปนใหพนองอานดวยนะ ดฉนจะอานอยางรวดเรว

ดวยความสนใจ หากมเลมใด หรอเรองใดท

ประทบใจเปนพเศษดฉนจะอานซำแลวซำอก

เหมอนกบจะเกบบนทกไวใหอยในใจดฉนเลยท

เดยว เนองจากครอบครวดฉนเปนครอบครวทม

ฐานะพอมพอใชแตอยางประหยด สงอำนวย

ความสะดวกเพอความสข เชน โทรทศน หรอ

พดลม จงไมม จะมแตเพยงวทยทรานซสเตอร

เลกๆ เพยงเครองเดยวเทานน ททกคนในบานใช

รวมกนสำหรบฟงขาว ฟงเพลงและฟงนยาย ดฉน

จำไดวามสงหนงททกคนในครอบครวชอบฟง

เหมอนๆ กน คอ การฟงการเลาเรองจากคณ

อาคม ทนนเทศ (ถาเขยนผดขออภยดวย) นกจด

รายการวทยทสมยนนคนนยมฟงกนทวประเทศ

ซงดฉนจำไดแมนเลยวามเรองผชนะสบทศและ

สามกก

ในขณะนนดฉนไมรลวงหนาเลยวา การอาน

และการฟงน จะเปนประโยชนตอการประกอบอาชพ

ของฉนในเวลาตอมา จนกระทงเมอดฉนเรยนอย

ชนประถมศกษาปท ๖ คณครใหเขยนเรยงความ

สงตามหวขอทคณครกำหนดและบางครงกให

เขยนในสงทดฉนตองการเขยน ดฉนจะมความ

สขมากเพราะไดนำสงทไดอานสะสมไวอยาง

มากมาย มาปรงแตง เสรมตอ ขยายความคดเรอง

ราวทไดเขยน แลวถายทอดลงในเรยงความเพอให

คณครไดรบทราบเสมอๆ ดฉนมกจะรอวาเมอ

คณครอานเรยงความนนแลว จะมคำตชมอะไร

กลบมาบาง ซงทกครง คณครกจะเสรมสงทดฉน

เขยนและใหคำชมเสมอๆ (โดยเฉพาะคะแนนท

เปนความตองการของเดกๆ ในวยนน) ทกครง

ดฉนจะอานคำตชมของครและนำคำตชมเหลา

นนมาปรบปรงการเขยนเสมอๆ ดฉนเรมรสก

วาการอานและประสบการณทไดรบจากการอาน

ทำใหการเรยนรของดฉนงายขน เรวขน เชน เมอ

ดฉนฟงคณครสอนเรองใดหากเปนเรองทดฉนได

รบความรจากการอานมากอนแลว ดฉนจะ

สามารถเชอมโยงเรองทเรยนไปยงสงทเคยอานมา

๓๒ ๓๓

ประการสำคญตองสอดแทรกคณธรรมใหเดก

ดฉนเชอวาเดกๆ ทกคนจะพบกบความสำเรจ

มชวตทมความสข ไมทำใหสงคมเดอดรอน

ไมเปนภาระของชาต

แลวทำใหเขาใจเรองนนๆ ไดอยางรวดเรวและ

ชดเจน ซงคณลกษณะเหลานแมสงเกตเหนและมก

จะกลาวชมดฉนเสมอวา เปนคนเขาใจอะไรงาย

เรยนรเรว เพอเปนการยนยนวาแมไมแกลงชมดฉน

แมจงมอบใหจำเรองราวตางๆ ของแมและนองๆ

พรอมทงเปนทปรกษาของแมและพอ ในการ

ตดสนใจบางเรอง ซงดฉนรสกภมใจมากทแมและ

พอไววางใจดฉน

ตอมาไดทำหนาททภมใจอก คอเปนผอาน

หนงสอใหปฟง เนองจากขณะนนปอายประมาณ

๘๐ ปแลว โดยปกตปชอบไปวด ถอศลและอาน

หนงสอธรรมะเปนประจำ เมอปอายมากขนไปวด

ไมสะดวก ปจะเปดวทยฟงเทศ ฟงธรรมและอาน

หนงสอธรรมะประกอบ แตเนองจากปอายมาก

แลว สายตาปจงไมด ปตองการใหหลานมาชวย

อานหนงสอทปชอบใหฟง ดฉนจงอาสาอาน

หนงสอใหปฟ ง (ป ใหสตางคกนขนมดวย)

หนงสอทปชอบใหอาน จำไดวาเปนหนงสอของ

ทานพทธทาส ซงเปนเรองเกยวกบการสอนให

ปลอยวาง ไมตดยดในกเลสตณหาและมกจะม

คำวา ตวก ของก ปรากฏบอยๆ ในหนงสอ ขณะนน

ไมรวาหมายถงอะไร กอานแบบขำๆ ไปอยางนน

เอง นอกจากนกมหนงสอกฎแหงกรรม หนงสอ

สวดมนต หนงสอวรรณกรรมไทยเรองอเหนา

และหนงสอภาษาองกฤษ เปนตน คงสงสยวา

อานหนงสอภาษาองกฤษแลวปจะร เรองหรอ

ตอนนนดฉนกอานอยางมนใจตามประสาเดก คอ

คำไหนอานไดกเสยงดง ฟงชด คำไหนอานไมได

กแอบมองตาป ถาปหลบตากอานขามๆ คำนน

ไป กผานมาไดดวยดทกครง

ตอมาเมอดฉนเตบโตขน ไดเรยนในระดบ

ชนทสงขน ไดมโอกาสเลอกหนงสอทตนเองสนใจ

และชอบอานไดเอง ดฉนเรมสนใจอานเรองราวท

เกยวกบพฤตกรรมมนษยอยางมากมาย และพบ

วาตนเองเปนคนขสงสาร ไมกลาประพฤตสงทพอ

แม ครอาจารยหาม เพราะดฉนกลวบาปเปน

ทสด (นาจะเกดจากการอานหนงสอธรรมะใหป

ฟง) และเรมรวาการทดฉนเปนรกการอานเปน

ฐานการสรางโอกาสดๆ ในชวต ทงดานการใช

ชวตประจำวนและการงานอาชพ

จะดวยเหตผลใดคงพอเดาได ดฉนจง

ตดสนใจทจะเรยนคณะศกษาศาสตร เพอมาทำ

หนาทเปนคร เมอเปนครแลว ดฉนกพยายามเปน

ครทด พยายามสงเกตเดกและสรางแรงบนดาลใจ

ใหเกดแกเดกแตละคนใหเหมาะสม เพอใหเขาม

โอกาสเชนเดยวกบดฉน

มาวนน ดฉนเชอวาดฉนคนหาตวเองได

จากคำชมของแม จากการสนบสนนหนงสอดๆ

จากลง จากการใชใหอานหนงสอจากป ทงสาม

สงนดฉนอยากจะฝากถงพอ แม ครอาจารยและ

ผเกยวของทงหลาย หากทานมโอกาสไดสงเสรม

และพฒนาเดก ดฉนขอแนะนำวาทานควรคนหา

ศกยภาพและความถนดของเดกกอน รจกใหคำชม

รจกใหการสนบสนนทตรงความตองการของผรบ

อยางสมำเสมอ ประการสำคญตองสอดแทรกคณ

ธรรมใหเดก ดฉนเชอวาเดกๆ ทกคนจะพบกบ

ความสำเรจ มชวตทมความสข ไมทำใหสงคม

เดอดรอน ไมเปนภาระของชาต

ดฉนจงขอใหทานทงหลายไดกรณาใสใจ

เขาใจและเปนผสรางโอกาสใหแกเดก เชนเดยว

กบโอกาสทดฉนไดรบตอๆ ไป ขอใหคำพดของ

ทกทาน เปนคำพดทศษยฟงแลวสรางแรงบนดาลใจ

เปนคำพดทสรางสรรค เปนคำพดทผฟงฟงแลว

รสกอบอนและเปนคำพดทชนำแสงสวางใหแก

ชวตของเขาเหลานนเหมอนเชนคำชมของแม

ดฉน

๓๔ ๓๕

ฉะเชงเทรา เขต ๒

เรอง

วนทา

รงแสงธรรมโรงเรยน

วดแสนภมราวาส

ต.เมองใหม

อ.ราชสาสน

จ.ฉะเชงเทรา

ดใจทฉนเปนมะเรง

“หนมอายราชการอกตง ๒๐ ป กวาจะ

เกษยณอาย” นเปนคำพดของครวนทากบพๆ ทเปน

ผรวมงานในขณะรบประทานอาหารกลางวน ใน

ปการศกษา ๒๕๕๑ เหมอนประมาทในชวต วาฉน

ยงมชวตอกยาวนาน แตเปนความคดทผดถนด

เหมอนสายฟาฟาดลงมาในชวตทอาภพของครวนทา

ทสามเสยชวตดวยโรคมะเรงโพรงจมก ตองเลยงด

บตรชายเพยงคนเดยวแลวยงไมพอ ในวนท ๓๑

กรกฎาคม ๒๕๕๒ แพทยบอกผลการตรวจรางกาย

ครวนทาเปนโรคมะเรงเตานม นดผาตดวนท ๑๐

สงหาคม ๒๕๕๒ การปวยครงนอาจเปนผลจาก

กรรมเกาตงแตชาตปางกอนและประกอบดวยใน

ชาตนครวนทาทมเททำงานเพอสวนรวม ไมคอยม

เวลาพกผอนดวยความมงมนเสยสละทงในเวลา

ราชการและนอกราชการเพอโครงการโรงเรยนวถพทธ

จนโรงเรยนวดแสนภมราวาสไดรบการคดเลอกให

เปนโรงเรยนตนแบบวถพทธ ผานการประเมน

โรงเรยนวถพทธจากสำนกงานเขตพนทการศกษา

ฉะเชงเทรา เขต ๒ ในปการศกษา ๒๕๕๐ ผลอย

ในระดบด ไดรบการคดเลอกใหเปนโรงเรยนคณธรรม

๓๔ ๓๕

ชนนำ ครวนทาเปนแมงานในการจดกจกรรมเปด

บานใหโรงเรยนลกขายมาศกษาดงานถงแมจะเปน

ภาระงานทหนกแตครวนทากไมหวน หวงเพยงเพอ

ความประสานรวมมอกบครโรงเรยนเครอขายชวย

กนพฒนาเยาวชนใหมคณธรรมนำความรเพอเปน

พลเมองทดเปนกำลงสำคญในการพฒนาประเทศ

ชาตตอไป ทำใหรางกายทรดโทรม มกอนเนองอก

ทเตานม ผาตดในวนท ๑๐ สงหาคม ๒๕๕๒ ซง

อกสองวนจะเปนวนแมแหงชาต ทกปครวนทาจะ

นำดอกมะลอวยพรใหแม ในปน พชายอยจงหวด

ตราดจะมาหาแม กลบตองพานองสาวไปผาตด

เนองอกมะเรงเตานมแทน แทนทจะเปนวนทม

ความสขของแมแตตองมาเปนหวงอาการเปน

มะเรงของครวนทาแทน ผลการผาตดแพทยบอก

วาเปนมะเรงเตานมระยะท ๒B + เปนเนอมะเรง

ชนดเกรดพนธด แพทยบอกวาคณโชคไมดไมม

ฮอรโมนรบยาชนดรบประทาน ๕ ป หลงจากให

เคมบำบดแลว แตอาจจะดวยบญกศลจากการทมเท

ใหกบงานวถพทธมโอกาสไดเขาอบรมวปสสนา

กรรมฐานพรอมกบนกเรยนในกจกรรมโรงเรยนวถ

พทธหลายครง ครวนทาเปนคนชอบทำบญทอด

ผาปา ทอดกฐนเปนประจำ มเมตตากรณาตอสตว

และกอนทจะปวยครอบครวพไกและพแหมมครรน

พเคยพาไปทำบญทวดทาซง จงหวดอทยธาน ไดม

โอกาสอานหนงสอธรรมะทเปนการบรรยายธรรม

ของหลวงพอฤๅษลงดำเหมอนเปนการเตรยม

ความพรอม และอาจจะดวยกศลจากการทำบญ

ทางธรรมและวทยาทานทางการศกษาทำใหคร

วนทามจตใจทเขมแขงเพราะตงแตไดฟงแพทย

บอกวาเปนโรคมะเรงเตานม ครวนทาไมมอาการ

วตกกงวลหรอหวาดกลวตอโรคมะเรงรายเลย

สามารถยอมรบไดทนท ดวยวกฤตเปนโอกาส ใน

ขณะหยดพกรกษาตว สำนกงานเขตพนทการศกษา

ฉะเชงเทรา เขต ๒ แจงวา ครทานใดทมผลงานทง

นกเรยนปกตและเดกดอยโอกาส นกเรยนทมความ

ตองการพเศษและเปนทยอมรบของผรวมงาน

สามารถสงเขารบการคดเลอกเปน “ครดในดวงใจ”

ดวยความเปนคนทไมเคยหยดการทำงานพกผอน

ไมเปนหลงการผาตดอยกบบานจงรวบรวมการ

ทำคณงามความดพฒนาทงนกเรยนปกตและเดก

ดอยโอกาส นกเรยนทมความตองการพเศษ สงผล

งานเขาแขงขนผลจากเคยไดรบความไววางใจจาก

สำนกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต ๒

เชญใหเปนคณะทำงานพฒนาคณภาพ การศกษา

ของสำนกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต ๒

หลายครง และดวยความเปนทยอมรบทงผรวมงาน

๓๖ ๓๗

ในโรงเรยนและเพอนครตางโรงเรยนในการทคร

วนทาเปนบคคลผเปนทศรทธา ยกยอง ยอมรบของ

นกเรยน ของเพอนคร เปนแบบอยางของผมจต

วญญาณแหงความเปนคร เนองจากครวนทาเปน

ครทมมนษยสมพนธทด อารมณแจมใส ขยนหมน

เพยร มนำใจเออเฟอเผอแผ ประพฤตตนเปนแบบ

อยางทด จงไดรบการคดเลอกจากสำนกงานเขต

พนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต ๒ ใหเขารบรางวล

“ครดในดวงใจ” ทสำนกงานครสภา แตครวนทาไม

สามารถเขารบรางวลไดดวยตนเองตองมหนงสอไป

แจงใหครสภาสงโลรางวล ”ครดในดวงใจ” มาใหท

โรงเรยน เพราะแพทยนดใหเคมบำบด ๘ ครง หลง

ใหเคม ๑๐ วน ผมรวงหมดศรษะเกลดเมดเลอด

ขาวต ำ ห ามไปในท ชมชนจะเส ย งตด เช อ

ไดงาย ในชวงทอยในระหวางการรกษาไดกำลงใจ

จากทกคนในครอบครว ทานผบรหารโรงเรยนใจด

มเมตตามากขบรถไปรบสงเวลาไปทำงานจน

กระทงทกวนนทานกยงเมตตารบสง ทานบอกวา

ไมเปนไรไมตองเกรงใจ เพราะแผลผาตดยงมผล

ขางเคยงสะเทอนไมได ทานบอกวาเหลอเวลาอก

๒ ปกอนททานจะเกษยณใหนงรถไปทำงานกบ

ทานทกวน เพอนรวมงานในโรงเรยนเดยวกนและ

เพอนรวมงานทอยตางโรงเรยนกคอยเปนกำลงใจให

เพอนๆ ทจบจาก มหาวทยาลยบรพาไมเคยเจอกน

เลย ๒๐ ป พอทราบขาววาครวนทาปวยกมาเยยมท

โรงพยาบาลนแหละถงไดบอกวา “ดใจทฉนเปน

มะเรง” ไดรวามคนทรกและเปนหวงเราทงคนใน

ครอบครว เพอนรวมงานตลอดจนไดพบหนาเพอนท

จากกนไปถง ๒๐ ปเตมและไดรคณคาของการมสตร

ประโยชนของการเจรญภาวนาเพราะในระหวาง

ทำการรกษา เกดอาการเหมอนคนใกลตายมอเทา

เยนหายใจไมเตมปอด ตองใหนองสาวนำสงโรง

พยาบาลใกลบาน แตเนองจากเปนโรงพยาบาล

ขนาดเลกบอกวา ครวนทาไมหอบไมจำเปนตองใช

เครองชวยหายใจ มไวสำหรบคนไขฉกเฉนทม

อาการหอบน ครวนทาเปนโรคมะเรงศรษะโลนแพ

เคมบำบดหายใจไมออก เขายงบอกวาไมจำเปน

ตองใชเครองชวยหายใจ เกดอาการประมาณ ๑๗

นาฬกา ถง ๒ วน ผอำนวยการโรงพยาบาลบอก

วาผเขาหรอเปลา ทำไมเปนเวลาเดยวกนถง ๒ วน

ในเมอโรงพยาบาลบอกวาไมจำเปนตองใช ครวนทา

เลยถอดเครองชวยหายใจออก ใชวชาวถพทธทผาน

การอบรมวปสสนากรรมฐานทโรงเรยนวดแสนภม

ราวาสซงเปนโรงเรยนตนแบบวถพทธนำนกเรยนไป

อบรม ครวนทาไดมโอกาสอบรมกบนกเรยนดวย

จงรถงประโยชนและคณคาจรงๆ สามารถนำมา

ใชไดในยามใกลจะตายอยางน ซงครวนทาใชวธ

เจรญภาวนากำหนดลมหายใจทำใหมอาการ

หายใจไดเตมปอดรอดชวตมาไดจนทกวนน ถงแม

รางกายปวยแตใจไมปวย ไมเคยคดวาตวเอง โชค

รายทเปนมะเรง กลบคดวา “ดใจทฉนเปนมะเรง”

เพราะถาไมเปนมะเรงครวนทากอาจจะยงประมาท

ตอไปวา ชวตฉนยงอกยาวไกลกวาจะปลดเกษยณ

หรอกวาจะตาย ตอนนคนเราอาจจะตายวนาท

ตอไปกได เราควรเรงทำความดทกๆ วนาททม

โอกาสอยาประมาทในการทำความด เพราะอาจจะ

๓๖ ๓๗

ถงแมรางกายปวยแตใจไมปวย ไมเคยคดวาตวเอง

โชครายทเปนมะเรง กลบคดวา “ด ใจทฉนเปน

มะเรง” เพราะถาไมเปนมะเรงครวนทากอาจจะ

ยงประมาทตอไปวา ชวตฉนยงอกยาวไกลกวา

จะปลดเกษยณหรอกวาจะตาย

ไมโชคดเหมอนครวนทาทรอดพนจากอาการแพ

เคมบำบด อาจเสยชวตไปแลว ไมมโอกาสทำความ

ดตอไปกได ใครจะทราบอนาคตของเราได มนไม

แนนอน ความตายสแนนอนกวา คนเราทกคนจะ

ตายชาตายเรวมนกตองตายทกคน นอกจากนคร

วนทาไดคตเตอนใจจากการอานหนงสอของทาน

พระไพศาล วสาโล เรองธรรมะสำหรบผปวย

ครวนทาไดนำธรรมะของทานพระไพศาล วสาโล

มาปฏบตในชวตประจำวนดงนวา “เวลาเราเจบเรา

ปวยเราเลอกปวยอยางเดยว หรอสองอยาง ถาปวย

แคกายเราทกขแคอยางเดยว แตถาเราบนวาทำไม

ถงปวย หรอกงวลกบอนาคต เรากจะปวยสอง

อยาง คอปวยทงกายทงใจ เราควรยอมรบความ

จรงและทำในสงทเปนประโยชนทงตนเองและผอน

ใหดทสด ไมควรเสยเวลา เสยใจ ทำใหทกขใจ

เปลาๆ ตรงกบทพระพทธเจาตรสวา เราไมควรเอา

ทกขมาทบถมตน แตคนเรามกจะเอาทกขมาทบถม

ตน ปวยกายไมพอยงปรงแตงจนปวยใจ เหนอย

กายไมพอ ยงเอาความโกรธมาซำเตมจนปวยใจ”

ครวนทานำแนวคดคดของทานพระไพศาล วสาโล

มาปฏบตวาชวตทเหลออกไมนานน “ถงแมเราปวย

เพราะมะเรง แตเรายงมสงดๆ ในชวต เราม

รางกายทเดนเหนไปไหนมาไหนได เรามใจท

สามารถสงบเยนดวยการทำสมาธภาวนาได เรายง

มโอกาสดๆ ทจะเกบเกยวความสขไดมากมาย

เพราะฉะนนอยามวเศราโศกเสยใจหรอกลดกลม

ขอใหเปดใจกวางเสมอเพอรบความสข”

จากเรองธรรมะสำหรบผปวยหนงสอของ

ทานพระไพศาล วสาโล ทำใหทกวนนครวนทาไป

ใหเคมบำบดครบตามทแพทยกำหนดทำให

รางกายแขงแรง มจตใจทเขมแขง ยงคงทำหนาท

เปนครวถพทธดวยความสข นำมงคลชวตมาสอน

นกเรยน ในขณะทนกเรยนนงสมาธทกวนจนทร

ยงมโอกาสเปนหวหนา “โครงการคายพฒนาคณ

ธรรมเยาวชนไทย เรารกในหลวง” โดยเปน

โรงเรยนแมขายนำครและนกเรยนลกขายอก ๗

โรงเรยน จำนวน ๑๓๐ คน ไปเขาอบรมวปสสนา

กรรมฐาน ณ ศนยปฏบตธรรมวดหวสวน อำเภอ

บางคลา จงหวดฉะเชงเทรา เปนเวลา ๓ วน ตง

แตวนท ๙-๑๑ สงหาคม ๒๕๕๓ เทากบใจเปนสข

แลวยงมโอกาสไดไปปฏบตธรรมสรางบญกศลเพม

ในวนท ๑๖ มกราคม ๒๕๕๔ ทผานมา โรงเรยน

วดแสนภมราวาส คดเลอกสงครวนทาเขารบรางวล

“ครดศรราชสาสน” ของเขตคณภาพการศกษาราช

สาสน ในงานวนครทผานมาทำใหครวนทามกำลง

ใจในการทจะมชวตตอจะบำเพญตนใหเปน

ประโยชนทงทางโลกและทางธรรม

ครวนทาขอเปนกำลงใจใหกบผปวยหรอผท

ประสบปญหาในชวต ไมวาจะมอาชพคร นกเรยน

หรอผทไดอานเรองราวชวตจรงของครวนทาอยา

ทอลกขนเถอะ ลกขนมาบำเพญตนให เปน

ประโยชนทงทางโลกและทางธรรม แมวาเวลาจะ

เหลอนอยนดกตาม ครวนทายงไมทอและทำได

แลวดงภาพทเหนขางลางนเปนภาพแหงความดท

เปนบญเปนกศลทไดทำหลงเขารบเคมบำบดเสรจ

แลวนำหนกลดไป ๑๘ กโลกรม แตดวยจตใจเขม

แขงขอ สานงานวถพทธและงานพฒนาคณภาพ

การศกษาใหดทสด จะทำแตความดยมรบความ

สขจนกวาจะสนลมหายใจ

๓๘ ๓๙

พอและแมของฉนถกฆาตาย ฉนกระเสอก

กระสนหลบหนเอาตวรอดมาได อาจเปนเพราะ

วาตวฉนเลกจงหลบหลกอาวธของมนมาได ฉน

กระโดดหนมาทามกลางความมดมด ดำดงลงทาม

กลางสภาพแวดลอมทแสนจะอดอด ทงนำครำ

กลนเหมน ซากเนาเปอยของเศษหญาและของใช

ทถกทงแลว สญชาตญาณคอยกระตนบอกหนไป

ใหไกลทสด นานเทาไร ไกลเทาไรประมาณมได

แตคดวาเปนเวลาหลายวนและระยะทางหลาย

ปทมธาน เขต ๒

เรอง

จำรส สทธพนธ

ต.คคต อ.ลำลกกา

จ.ปทมธาน

ยวพทธธรรม

กโลเมตร เหนอยและลาไปหมดทงตว แตฉนก

แขงใจหนตอไป หวนกกเขมอบอะไรกไดเขาไป

ในปากลงทองพอประทงความหว แตแลวเหมอน

ฟามาโปรด ทางขางหนามแสงสวางมากขนและ

มากขน ความอดอดและกลนเหมนลดนอยลงไป

เรอยๆ ไดกลนอากาศบรสทธผสมอยในสายนำ

แสนจะชนใจ เศษขยะเนาเหมนหายไปไหน มแต

พชนำทสมบรณอวบอวน เขยวขจ ผกบง ผก

กระเฉด ไดยนเสยงไมพายทพายกระทบกบลำเรอ

๓๘ ๓๙

เปนระยะๆ ดเหมอนวาเรอกำลงลองมาหาฉน

เสยงพดคยของคนพายเรอแววมา “ลำคลองบานเรา

กำลงใสสะอาดเหมอนเดม เหมอนเมอหลายปกอน

เพราะลกๆ ทโรงเรยนเขามกจกรรมรกคลอง

รกสภาพแวดลอม นาชนใจเหลอเกน และอด

ขอบคณทางโรงเรยนไมไดเลย” ฉนฟงแลวรสก

แปลกใจและไมคอยเขาใจ ลกๆ ทโรงเรยนคอ

ใครและโรงเรยนอะไร เดนทางไปขางหนาตอไป

เพราะดเหมอนวากำลงวงชาและเรยวแรงกำลง

กลบคนมา แวะพกผอนหนอยดไหม แถวนนาจะ

เปนทปลอดภยสำหรบฉน พลนหไดยนเสยง

ประสานของเดกๆ จำนวนมากรองเพลงหรอบท

สวดอะไรสกอยาง “อะระหงสมมา สมพทธโธ

ภะคะวา พระผมพระภาคเจาเปนพระอรหนต

บรสทธหมดจดจากกเลสเครองเศราหมองทง

หลาย” ฉนตดสนใจเขาไปใกล อากาศขางบน

ชางบรสทธเสยจรงๆ ชนใจมากๆ เลย อะไรกน

นน เดกๆ มากมายเขาใสชดสขาวสะอาดทงผ

หญงและผชายเขาสวดมนตเสรจแลว กำลงจบ

ไมกวาดมากวาดใบไมใบหญาแหงทหลนรวงอย

บนพ นดนรอบๆ อาคารหล งสวยงามด วย

ลวดลายกนกลายไทย ตายจรงเขากำลงกวาด

ลอมวงเขามา ฉนตดอยทามกลาง...ภาพหนง

ปรากฏขนในสมองฉนตกใจสดขดภาพทพอแม

ของฉนถกฆาตายดวยศตร เพยงไมกคนในคน

เดอนมด ความกลวเพมทวขนสดขดฉนจะตาย

ไหมเนยะ พวกเขาตองทำรายฉนแนๆ ทนใดนน

เสยงหนงพดขนอยางชดเจน

“นพวกเรา มาดลกกบตวนซนารกมากเลย

มนกระโดดขนมาจากคลอง พวกเรารบตอนมน

ไปลงคลองเรวๆ กลวรถทเขามาทำบญในวด

ไมทนมองเหนจะทบมนตาย”

“ซวๆ ... ลงไปลก ไปอยในคลองเรวเขาๆ”

เขาชวยกนตอนฉน ฉนจงทำตามทเขาเตอน

รบกระโดดลงไปอยในลำคลองทแสนสบาย...

ยงไดยนนำเสยงทเปยมไปดวยความเมตตาลอย

ตามหลงมา

“นโยม ครใหญ เยยมมากๆ เลย ตงแต

โรงเรยนวดธญญะผลของเราเปนโรงเรยนวถพทธ

และมโครงการยวพทธธรรม นเดกๆ ของเราทกคน

ไดรบการปลกฝงคณธรรมทสำคญตามวถของ

ชาวพทธไดอยางนาชนใจ เขามจตใจเมตตากรณา

มจตอาสาอนรกษสงแวดลอม เขาถงศาสนาอยาง

เหนไดชด อาตมาขอขอบคณและพลอยปลมใจ

กบโยมครใหญดวยจรงๆ”

ลำคลองบานเรากำลงใสสะอาดเหมอนเดม เหมอน

เมอหลายปกอน เพราะลกๆ ทโรงเรยนเขาม

กจกรรมรกคลอง รกสภาพแวดลอม นาชนใจ

เหลอเกน และอดขอบคณทางโรงเรยนไมไดเลย

๔๐ ๔๑

อยธยา เขต ๒

เรอง

สขสวสด

ขจรศลปโรงเรยน

นครหลวงอดมรชตวทยา

ต.นครหลวง อ.นครหลวง

จ.พระนครศรอยธยา

คณธรรม

สรางสรรค ไดในโรงเรยน

จากจดหมายของหลกสตรแกนกลางการ

ศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด ม

ปญญา มความสข ขอหนงระบวา “ใหผเรยนม

คณธรรม จรยธรรม และคานยม ทพงประสงค

เหนคณคาของตนเอง มวนย และปฏบตตนตาม

หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตน

นบถอ ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” โรงเรยน

นครหลวง “อดมรชตวทยา” สามารถปฏบตและ

ดำเนนกจกรรมตางๆ ของสถานศกษา เพอตอบ

สนองจดหมายขางตนอยางเตมภาคภมและสมฤทธ

ผลยง ซงขอนำมาเสนอเพยง ๒ กจกรรม ดงน คอ

กจกรรมทหนง ชอวา “วนธรรมสวนะ

นอมจตนำศษยเขาวด” โรงเรยนนครหลวง

“อดมรชตวทยา” ม โครงการในแผน

ปฏบตการประจำปตอเนองมาโดยผลต กลาวคอ

ทกวนธรรมสวนะหรอทกวนพระทตรงกบวนเปด

เรยนนกเรยนและครทปรกษาจะนำอาหารคาว

หวานไปตกบาตร ทำบญ ทวดตะโหนด อำเภอ

๔๐ ๔๑

นครหลวง จงหวดพระนครศรอยธยา ซงวดนเปน

วดในชมชน มอาณาบรเวณตดกบโรงเรยน โดย

กจกรรมทำบญตกบาตรน จะหมนเวยนไปครงละ

๑ หองเรยน ตามปฏทนปฏบตงานของโรงเรยน

เรมจากระดบชนมธยมศกษาปท ๑ จนถงระดบ

ชนมธยมศกษาปท ๖

การไปทำบญตกบาตรในวนธรรมสวนะ

ทกครงนกเรยนไดเรยนรขนตอนของศาสนพธ

จากมคนายก อบาสก อบาสกา และฝกหด

ตวแทนของหองทำหนาทอาราธนาศล กลาวคำ

ถวายทาน จนในทสดสามารถทำไดอยางมทกษะ

ในขณะเดยวกนนกเรยนสวนหนงจะทำหนาทยก

สำรบคาวหวาน เพอประเคนถวายเปนภตตาหาร

พระสงฆ และนกเรยนอกสวนหนงชวยปฏบตจด

ทำสถานทใหดราบรน สะอาดตา

ความสงบสำรวมเกดขนอยางนาอศจรรยใจ

ในขณะรวมกจกรรมโดยครมตองอบรม สงสอน

เพราะกาลและเทศะไดปลกมโนสำนกของ

นกเรยนไดเอง ขนตอนเสรจสนและกลบไปเขา

ชนเรยน เมอรบพรและกลาวคำบชาอำลาพระ

รตนตรยเรยบรอยแลว ซงจะมไดทำใหเสยเวลา

เรยนไปแตประการใด

จากกจกรรม “วนธรรมสวนะนอมจต

นำศษยเขาวด” ไดรบคำชนชมจากมคนายก

อบาสก อบาสกา และพระสงฆวาโรงเรยน

สามารถนำพาบตรหลานของชมชนใหกระทำด

สมเปนพทธศาสนกชน และเปนการปลกฝง

สรางสรรคคณธรรมใหกบนกเรยนอยางนาภมใจ

กจกรรมทสอง “เรยนร ทำได ขายเปน”

กจกรรมน เปนกจกรรมดเดนของโรงเรยนท

ดำเนนการตดตอกนมาถง ๗ ป สามารถปลกฝง

พฒนา และสรางสรรคใหนกเรยนเปนผมความ

รบผดชอบ ความพยายาม ความเสยสละ ความ

ซอสตย ความกระตอรอรน ความตรงตอเวลา

แสวงหาแนวทางในการประกอบอาชพและเปนผ

ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง วธการดำเนน

การทกหองเรยนจะคดผลตภณฑของหองขนมา ใน

ลกษณะทเรยกวา “หนงหองเรยน หนงผลตภณฑ”

และในทกวนพธของแตละสปดาห ในคาบเรยนท

๔ ทกหองเรยนจะนำสนคามาวางขายในบรเวณท

โรงเรยนจดไวให มการบรหารกจการของตนเอง

อยางเปนระบบ นบแตการลงทน การผลต การ

จำหนาย การทำบญชและการแบงผลกำไร

ในคาบเรยนประสบการณชวตจรงน เปน

เสมอนการจำลองอาชพ ชวต เหตการณ ททกคน

ตองปฏบตกนอยางจรงจง ดมชวตชวา ทกคนม

ความสข สนกกบบทบาททตางไปจากในชนเรยน

๔๒ ๔๓

ความสงบสำรวมเกดขนอยางนาอศจรรย ใจ

ในขณะรวมกจกรรม

เปนประสบการณตรงทเกดจากศกยภาพในตลาด

การคาทตองระดมคณธรรมทกประการดงกลาว

ขางตน เพอใหสมฤทธผล เรยนร ทำได ขายเปน

อนมผลตอบแทน คอ ความสข ความภมใจ

และผลกำไรของชวตทเปนประสบการณ คณ

ธรรมและเงนตรา

ตามท โรงเรยนนครหลวง “อดมรชต

วทยา” ไดจดกจกรรมทงสองลกษณะอนไดแก

ทางธรรม และทางโลกใหควบคกนไป ผลสมฤทธ

กคอ ผลพวงแหงคณธรรม จรยธรรม ทเกดและ

มนคงถาวรควบคไปกบความรในชนเรยนซงตาม

หลกสตรโรงเรยนของเรามงตระหนกถงความร

ต อ งค ค ณ ธ ร รม สมด ง บท ร อ ยก รอ งขอ ง

ศาสตราจารยอำไพ สจรตกล ทประพนธไววา

เมอความรยอดเยยมสงเทยมเมฆ

แตคณธรรมตำเฉกยอดหญานน

อาจเสกสรางมจฉาสารพน

เพราะจตอนไรอายในโลกา

แมคณธรรมสงเยยมถงเทยมเมฆ

แตความรตำเฉกเพยงยอดหญา

ยอมเปนเหยอทรชนจนอรา

ดวยปญญาออนดอยนานอยใจ

หากความรสงลำคณธรรมเลศ

แสนประเสรฐกอปรกจวนจฉย

จะพฒนาประชาราษฎรทงชาตไทย

ตองฝกใหความรคคณธรรม

๔๒ ๔๓

อยธยา เขต ๒

เลกนอยกมคา...

ตองทำใหสำเรจ

เรอง

อจฉรา

คหนทพงศโรงเรยน

วดลาดระโหง

ต.วดยม อ.บางปะอน

จ.พระนครศรอยธยา

๔๔ ๔๕

“ระยะทางแมวาจะสนแตถาไมเดนกไมม

วนถง งานแมจะเลกหากไมทำกไมมทางสำเรจ

เสรจสน” ไมวาจะทำงานอะไรกตามตองตง

ปณธานเอาไวเสมอวา “ตองทำใหสำเรจ” แมวา

งานนนๆจะเปนเพยงงานเลกๆ กไมควรดถกหรอ

มองขามความสำคญ ใหรบลงมอทำอยางตงใจ

ทนท เพราะจะเปนแรงบนดาลใจและกำลงใจท

จะทำใหเราสามารถทำสงทใหญกวาใหประสบ

ความสำเรจไดในอนาคตตอไป

ยคปจจบนทโลกกำลงวกฤต ประเทศไทย

เปนหนงทตองวกฤตตามโลกไปดวยอยางไมมทาง

หลกเลยง สงผลใหสภาพปญหาของสงคมไทยเปน

สงคมทกำลงปวยหนก เพราะถกรากเหงาทมาจาก

อารยธรรมตะวนตกครอบงำ สงผลใหวถชวตของ

คนไทยลมหลงสขนยม หลงเชอวตถนยม บรโภค

นยม เพราะคดวาจะทำใหประเทศทดเทยมอารยะได

และจากการสำลกเสรภาพอยางขาดสตปญญา

นยมลทธเอาอยางทำใหเกดปญหาสงคมขนอยาง

มากมาย จำเปนอยางยงททกคนทเปนคนไทย

โดยเฉพาะคร จะตองพยายามชวยกนแกปญหาท

เกดขน ดงนนแนวทางการแกปญหาของสงคม

ไทยจงตองหนกลบมาสรากเหงาและภมปญญาเดม

ของบรรพบรษ พรอมทงใชแนวปฏบตตนตามหลก

พทธศาสนาโดยเรมตนทโรงเรยนจะตองใหความร

ทกษะ แนวปฏบตตนของการเปนคนด มคณ

ธรรมจรยธรรมพนฐานใหฝงลกอยางตอเนอง

ผเขยนซงเปนชาวพทธคนหนงมองปญหา

สงคมแลวเกดความสงสารคนทรเทาไมถงการณ

พยายามครนคดและวางแผนทจะแกปญหาใน

ฐานะเปนสวนหนงของผจดการศกษา จงนำ

ปณธานของทานอาจารยพทธทาสทฝากไววา “ขอ

ใหศาสนกของศาสนาเขาถงหวใจของหลกธรรมของ

ศาสนาของตน ขอใหความรวมมอกนระหวางศาสนา

และประการสดทายขอใหมนษยถอนตวออกจาก

วตถนยม”(อนนต รตนภานศร. ๒๕๔๘:๑๗) มา

เปนแนวทางในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของ

นกเรยนและชมชน ซงตองใชเวลาและความ

อดทนสงทจะตองตอสกบสภาพแวดลอมทง

ภายในและภายนอกตลอดจนวฒนธรรมและแนวคด

พนฐานของคนรนใหมทชอบบรโภควตถนยม โดยม

การจดกจกรรมทสนบสนนโครงการโรงเรยนวถ

พทธทหลากหลายเพอทจะแกปญหาและขดเกลา

ลกษณะนสยของ ผเรยนใหเปนผทมอปนสยทด

งามและเปนมนษยทสมบรณ สวนโครงการและ

กจกรรรมทเดนๆ ทดำเนนการแลวประสบความ

สำเรจ นนคอ “โครงการเดกไทยใกลวด” จาก

โครงการดงกลาวของโรงเรยนมกจกรรมยอยๆ

หลายกจกรรมและกจกรรมทขาพเจาประทบใจและ

เหนคณคามากทสด นนคอ กจกรรมการเขาคาย

ปฏบตธรรม หรอทบางโรงเรยนเรยกกนวา “คาย

พทธบตร” นนเอง

กรณตวอยางทขาพเจาขอนำเสนอ คอ

จากอดตถงปจจบนขาพเจาผบรหารโรงเรยนวด

ลาดระโหง ท เปนโรงเรยนขนาดเลก ดำรง

ตำแหนงทนเปนเวลา ๙ ปเตม โดยไมยอมยาย

โรงเรยนหนปญหาหรอพฒนาตนเองใหเปนผ

บรหารโรงเรยนขนาดกลางหรอใหญขนตาม

ประสบการณทมอย บรหารงานในทามกลางของ

ความขาดแคลนทกๆ ดาน แตมอดมการณ พลง

กายและพลงใจในการพฒนาคณภาพการศกษา

และคณภาพของคน โดยปจจบนโรงเรยนม

นกเรยนทงหมด ๑๐๒ คน คร ๕ คน นกการ

ภารโรง (อตราจาง) จำนวน ๑ คน กอนทโรงเรยน

จะเขาโครงการโรงเรยนวถพทธ สภาพปญหาของ

โรงเรยนมมากมาย เชน ปญหาของบคลากร

สภาพแวดลอมของโรงเรยนท งภายในและ

๔๔ ๔๕

ภายนอก นกเรยนมความประพฤตไมเหมาะสม

ใชวาจาไมไพเราะ มนสยลกขโมย ครผชายสบ

บหร แตงกายไมเหมาะสมทเปนแบบอยางใหกบ

สงคมได ขาพเจาซงเปนบคคลทมรากบญของ

คณธรรมฝงลกมาตงแตเดกๆ เพราะปยา ตายาย

พาเขาวดทำบญ ฟงธรรมะ ตงแตจำความได

พอเหนสภาพปญหาปจจบนแลวคดวาจะทำ

อยางไรใหโรงเรยนของเราเปนแบบอยางทดใน

สงคมไดอยางเตมความภาคภม จงตดสนใจเขา

รวมโครงการโรงเรยนวถพทธตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๗

โดยจดประชมชแจงกบทกสวนทเกยวของกบการ

จดการศกษา ขนปายชอโรงเรยน “โรงเรยนวถ

พทธ” กอนสงอนๆ ทนทเพอใหทกคน เกดความ

ตระหนกและปรบสภาพสงแวดลอมทงภายใน

และภายนอกใหสวยงาม รมรน ใชแนวทางการ

บรหารจดการโรงเรยนวถพทธ มาเปนขนตอน

การดำเนนงานของโรงเรยน

จากการดำเนนงานตามขนตอนดงกลาว

ในขางตน สงทขาพเจาจะนำเสนอกรณตวอยาง

นนเปนสงทอยในขนดำเนนการพฒนาผเรยนและ

เปนสงทชวชวตนขาพเจาไมอาจลมได คอ ในป

พ.ศ. ๒๕๔๘ เหตเกดทหองเรยนชนอนบาลปท ๑

โดยมนกเรยนชายชนประถมศกษาปท ๕ คน

หนง เขาเขาไปเลนในหองเรยน พบเหนโทรศพท

ของคณครทมความสวยงาม ราคาคอนขางแพง

มเสยงเรยกเขาทไพเราะนาสนใจ ทำใหนกเรยน

คนนนเกดความอยากได จงนำโทรศพทของ

คณครไปซอนไวในพงหญาทรกขางบานพกของ

นกการภารโรง ทอยขางๆโรงเรยน คณครได

พยายามเดนหา วาตนเองนำโทรศพทไปวางไวท

ใด สอบถามนกเรยนทกคนวาใครพบโทรศพท

ของครบาง ไมมนกเรยนคนใดตอบคณครสกคน

เดยว พอตอนเยนนกเรยนกลบบานหมดแลว

คณครทานนนกยงเดนหาโทรศพทอย สวน

๔๖ ๔๗

นกการภารโรงกพยายามจะจบพรธนกเรยนคน

หนงทมลกษณะแปลกๆ กำลงเดนรอบๆ บรเวณ

โรงเรยน แลวนกเรยนคนนนกดเหมอนจะเดนมา

ชวยหาโทรศพทและพดขนวา “ครครบ ผมชวย

หาโทรศพทเอาไหมครบ” สกครนกเรยนคนนนก

นำโทรศพทมาคนใหแลวบอกวา “ผมพบโทรศพท

ของครวางอยขางหองอนบาลครบ” เชาวนรงขน

ขาพเจาจง เรยกเดกชายคนนนมาสอบถาม

เพราะโรงเรยนไมไดมหนาทสอนหนงสอเพยง

อยางเดยว แตตองสอนคนให เปนคนดดวย

นกเรยนคนนนพดจาวกวน ปฏเสธไมยอมรบวา

นำไปซอนไว จากนนนกเรยนกนำความทงหมด

ไปบอกกบผปกครองทบาน ทำใหผปกครองโกรธ

ขาพเจามาก บอกวาทำไมขาพเจาตองปรกปรำ

ลกของเขา ขาพเจาและ คณครเจาของโทรศพท

และนกการภารโรงพยายามชแจงใหผปกครองได

เขาใจ แตผปกครองไมยอมฟง บอกกบขาพเจาวา

ผมซอโทรศพทใหลกผมทกคน ซงแตเครองนนม

คณภาพดกวาของคณครอก ลกของผมคงไมได

เอาโทรศพทของคณครมาหรอก ขาพเจาบอกวา

“ความคดของครกคอเพยงจะตกเตอนและชให

เหนสงทผด เพอจะไดจดจำและไมทำอกใน

อ น า ค ต ” แ ต ถ า ผ ป ก ค ร อ ง ย ง โ ก ร ธ

หาวาขาพเจาปรกปรำและดหมนเหยยดหยาม

ขาพเจาในฐานะผบรหารโรงเรยน จงกราบ

ขอโทษพรอมกบยกมอไหวผปกครองดวยความ

เตมใจแตในสวนลกๆ ของขาพเจานนไมสบายใจเลย

เรองราวกยตลงแตทกคนกยงเคลอบแคลงใจอย

และแลววนเวลากมาถง ขาพเจาไดดำเนน

การพานกเรยนของโรงเรยนตงแตชนประถมศกษาป

ท ๓ ถงปท ๖ เขาคายปฏบตธรรม ณ วดสกก

จำนวน ๒ คน ๓ วน ซงเปนกจกรรมในโครงการ

เดกไทย ใกลวด ขาพเจาวางแผนงานโดยการนำ

ครผชาย และครผหญงเจาของโทรศพทเขาคาย

ปฏบต ธรรมพรอมกบนก เร ยนคนด งกล าว

นอกจากนนขาพเจาไดเชญชวนผปกครองและ

กรรมการสถานศกษาขนพนฐานให เขารวม

กจกรรมดวยจำนวน ๓ คน เพอจะไดชวยเหลอ

ดแลนกเรยนในเวลากลางคน จากการปฏบต

ธรรม พระอาจารยซงเปนพระวทยากรไดบรรยาย

ความร ดวดโอ แนวปฏบตตนของนกเรยนตอ

บดา มารดา คร อาจารย ศาสนาและประเทศ

ชาต ซงวนสดทายของการปฏบตธรรม พระ

อาจารยทานบอกวาวนนถอวานกเรยนทกคนท

เขาคายปฏบตธรรมเปรยบเสมอนดงผาขาวท

บรสทธ ใครทมสงผดหรอสงทไมดใดๆ ในอดต

และอยากจะสารภาพผดตอคร อาจารย ใหบอก

ครและถอวาการกลบไปบานและโรงเรยนในครงน

เปนการเรมตนชวตใหมทดอกครง ทนใดนนไมม

ใครคดมากอนวาเดกชายคนนนคลานเขามาหา

คณครเจาของโทรศพท แลวรองไหสะอกสะอน

พรอมกบพดวา “ครครบ...ผมขอโทษ” คณคร

เจาของโทรศพทตกใจมาก รบถามวาเธอขอโทษ

คณครเรองอะไร นกเรยนตอบวา “ผมเปนคนท

ขโมยโทรศพทของครไปซอนครบ” เทานนเอง

ขาพเจาและคณครทเหมอนมอะไรอยในใจ นานแลว

ไมสบายใจ รสกปลอดโปรงโลงใจจรงๆ ในขณะ

นนเองกรรมการสถานศกษาขนพนฐานทรวม

กจกรรมกไดรบทราบและสะทอนภาพความเปน

จรงใหผปกครองของนกเรยนคนนนไดรบทราบ

ถงพฤตกรรมทแทจรงของลกของเขา เมอกลบมา

จากการปฏบตธรรมขาพเจาบอกคณครทกคนวา

“เราตองเปนครทงรางกายและจตวญญาณ” อยาโกรธ

๔๖ ๔๗

นกเรยนทเขายอมรบผด อยาโกรธผปกครองทคด

วาลกของตนเองด เวรยอมระงบดวยการไมจองเวร

วนนเขายงไมรซงถงความรกความหวงดของเรา

แลววนหนงขางหนาเขาจะรเองและเขาใจเราเอง

จากนนขาพเจาไดประชมคร ชแจงถงการปฏบต

ตนเกยวกบการบรโภควตถนยม ควรใชโทรศพท

ทเหมาะสมกบวย สามารถใชสอสารไดกนาจะ

พอแลว สงใดทไมจำเปนควรหลกเลยง เพอเปน

ตวอยางทดและไมเปนสอใน การสงเสรมให

นกเรยนเปนขโมย วนนครทกคนใชโทรศพทรน

เกา วางหรอลมไวเปนวนๆ กไมหาย นอกจาก

นนยงทำใหสงของใดๆ ในโรงเรยนกไมเคย

สญหายอกเลย นคอผลของการจดกจกรรม

โรงเรยนวถพทธ วนนขาพเจาเปนผบรสทธมได

ปรกปรำและทำลายความรสกของผใด หลงจาก

นนขาพเจานำเรองราวทงหมดรายงานใหทานผ

อำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาฯ ไดรบ

ทราบถงคณคาของการดำเนนงานตามโครงการ

โรงเรยนวถพทธถงแมวาจะเปนกรณตวอยางท

เกดขนกบนกเรยนเพยงคนเดยวแตกมประโยชน

มากมายตอเพอนนกเรยนทปฏบตธรรมรวมกน

และนอกจากนนยงเปนอทาหรณ ใหเพอนๆ

นกเรยนทกคนปฏบตตนเปนคนด ไมผดศลหา

ถงแมจะไดเพยงขอหนงเทานน แตหนงขอนจะ

นำไปสขออนๆ ไดครบทงหา จะเปนพนฐานใน

การดำรงชวต ซงขาพเจา คดวาสงเหลานถา

ปฏบตไดอยางจรงจงเพยงหน งขอกอนกจะ

ประเสรฐทสดแลว เพราะทกวนนผใหญบางคนยง

ไมสามารถปฏบตตนตามศลหาทเปนศลพนฐาน

ไดครบทงหมดเลย แตหากถาทกคนไดหยดคด

ตงสต นำหลกธรรมของพระพทธศาสนามาใชใน

การปฏบตตน การปฏบตงาน ขาพเจาคดวา ทกคน

จะพบชวตทมความเยอกเยน ความสงบและ

ความสขเหมอนกบโรงเรยนของขาพเจา

จากการดำเนนงานตามโครงการโรงเรยน

วถพทธตลอดมาจนถงวนน นกเรยนทกคนของ

เรามพฤตกรรมทเปลยนแปลงไปในทางทดขน

เชน การพด การเดน การเรยน การนงและเลอก

รบประทานอาหาร ความเปนระเบยบวนย ความ

รบผดชอบมเพมมากขน แตสำหรบการบรโภค

วตถนยมถงแมวาจะถอนตวไมไดหมดทกเรองแต

ลดนอยลง หนมาดำเนนชวตตามหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง นอกจากนนยงเปนทชนชม

ของโรงเรยนอนๆ ทอยใกลเคยงในเรองความรก

ความสามคคของบคลากรในโรงเรยนและจาก

การดำเนนงานอยางตอเนองทไมหยดยง จาก

โรงเรยนวถพทธ เปนโรงเรยนคณธรรมชนนำ

ระดบเขตพนทการศกษา จากระดบเขตพนทการ

ศกษา ไดรบการประเมนผลการดำเนนงาน

โรงเรยนคณธรรมชนนำ จาก สพฐ. และ มจร.

ในระดบ ดมากทกมาตรฐาน สำหรบวนน

โรงเรยนวดลาดระโหงเปน ๑ ใน ๑๐๐ โรงเรยนของ

โรงเรยนวถพทธชนนำ คณธรรมตนแบบ ของ สพฐ.

และ มจร. สามารถเปนแบบอยางดานคณธรรม

จรยธรรมไดอยางสมความภาคภมใจ การพฒนา

คณภาพคนและผลสมฤทธทางการเรยนดกขน

ตามลำดบ สงคมของโรงเรยนจงเปนสงคมทม

ความสข สงผลใหผปกครอง ชมชน มฝน

อดมการณและจตอาสาเพอพฒนาคณภาพการ

ศกษารวมกนอยางจรงจงและนเอง คอ เลกนอย

กมคา...ตองทำใหสำเรจ

“เราตองเปนครทงรางกายและจตวญญาณ”

อยาโกรธนกเรยนทเขายอมรบผด อยาโกรธ

ผปกครองทคดวาลกของตนเองด

๔๘ ๔๙

นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท ๖/๑

และ ๖/๒ โรงเรยนวดเปรมประชากร ไดรบมอบ

หมายใหเปนผดแลรกษาความสะอาดหองสวม

ชายหญงรวม ๒๒ หอง ทปสสาวะ ๑๘ ท

ทกคนเฝาสงเกตดการใชหองสวม ทปสสาวะของ

เพอนๆ นองๆ ตงแตเรมปฏบตหนาทในวนเปด

เรยนวนแรกในเดอนพฤษภาคม ๒๕๕๓ เปนตนมา

ตางกปฏบตหนาทของตนอยางตงใจ พรอมกบ

ตงคำถามกบครผรวมรบผดชอบเสมอวา

ปทมธาน เขต ๑

สข...

จาก...สวม

เรอง

ละเอยด ชนเงน

โรงเรยน

วดเปรมประชากร

ต.บางพน อ.เมอง

จ.ปทมธาน

“ทำไมตองเลอกหองถายดวย เหนวาไม

สะอาด ราดนำเสยหนอยกสะอาดแลว เทานกทำ

ไมไดหนอ”

“หรอเขาคดวามหนาทถายเทานน เขาจง

ไมทำใหสะอาด”

“หรอเขาคดวาสวมตองสะอาดไดเอง เขา

เคยคดไหมวา...ทำไมสวมถงสะอาด”

“ทำไมเขาจงพดวา ทำไมหองนไมสะอาดวะ

หองนกไมดเลย เปลยนหองใหมดกวา”

๔๘ ๔๙

“แลวคนทมนถายทงไวละ พอมนปวดใหม

กลบมา มนจะถามอกไหมวาทำไมหองนไมสะอาด”

“เราจะทำอยางไรกนดเพอใหทกคนเหนวา

สวมเปนของเราทกคน ทกคนมหนาทในการรกษา

ความสะอาดเทาๆ กน ไมใชเฉพาะพวกเรา”

ตางพากนวพากวจารณกนตามประสาของ

คนทำสวม แตกไมถอสาอะไร ปฏบตหนาทตาม

ภารกจกนตอไป เบอบาง บนบาง สนกบาง

เพราะบางวนถาคณครเผลอจะเลนนำกนเปยก

ปอนดวยความสนกและเยนฉำอรา

วนหนงครพาไปดสวมดๆ ทวดทาการอง

จงหวดพระนครศรอยธยา พรอมเลยงกวยเตยว

เรอหนาวดคนละ ๑ อม ทกคนยมแยมแจมใสไป

ตามๆ กน พอกลบจากวดทาการอง นกเรยนเกด

จนตนาการ ฝนเหนสวมทสะอาด สวยงาม รมรน

เกดขนในโรงเรยนของตนเพราะสงเกตพบวา

๑. บร เวณพนทของหองนำ หองสวม

ทปสสาวะ คอนขางกวางใหญและโลงแจงมากเกนไป

๒. บรเวณพนทของหองสวมชายชนแฉะ

มนำกกขง ไมสะอาด

๓. พนหองนำ หองสวมภายในไมแหง

ทำใหสกปรกงาย พนภายนอกกไมสะอาดเทาทควร

๔. ทวบรเวณพนทของหองนำ หองสวม

ทปสสาวะขาดการจดสภาพแวดลอมใหรมรน

สวยงาม

๕. ชวงบายมกลนสกปรกจากทปสสาวะ

หองสวมบางหองมสงปฏกลอย แสดงถงการใช

สวมไมถกตอง

ท กคนจ ง รวมต วกน เปน กล มอาสา

สมคร...พทกษความสะอาด มแนวคดในการปรบ

สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองสวม

ขน เสนอแนวคดตอตอคณครผเปนหวหนาทม

ครยนดสนบสนน ทงครและนกเรยนจงเรมภารกจ

ตางๆ ดงน

๕๐ ๕๑

๑. ประชาสมพนธเรองการใชสวมทถก

ตอง จดนทรรศการเคลอนทใหความรเรองการใช

สวม การดแลรกษาทำความสะอาดหองนำ หอง

สวม โดยมเจาหนาทสาธารณสขและคณครชวย

เปนกำลงสำคญ

๒. สาธตวธการใชและการทำความสะอาดสวม

๓. ประกวดคำขวญการใชสวม

๔. จดหาอปกรณการทำความสะอาดไว

ในหองสวม เชน แปรงขดสวมชนดมดามแขวน

กอนขจดกลน

๕. จดทำแหลงขอมลเรองตนไมดดกลน

ในหองนำ หองสวม โดยการสำรวจตนไมใน

โรงเรยน เลอกเฉพาะตนไมดดกลนในหองนำ

หองสวมกอน นำมาปรบเปลยนกระถาง พรอม

กบขอบรจาคเพมเตมจากคณคร ผปกครอง นำ

มาจดวางเรยงรายไวทวบรเวณหองนำ หองสวม

ทปสสาวะ เลนเอารมรน เยนสบาย แมวาบางวน

นองๆ จะเดดใบไมโรยไวตามทางเปนทระลก พๆ

กเกบกวาดและใหอภยแมวาจะมเสยงบนตามหลง

ไปบางเพราะบางคนเรมเหนอยและจะถอดใจแลว

แตปจจบนพนทสวนนกลายเปนทวงเลนของนองๆ

อนบาลถงประถมศกษาปท ๒ ไปแลว พๆ จงได

แตยนยมและถอนใจวา ทำไม ทำไม? ตองมาวง

เลนกนอยทหนาสวมดวยกไมร เฮอ...

๖. ในวนหยดเสารอาทตย ทงครและ

นกเรยนกมกจะชวนกนมาทำความสะอาดโถ

สขภณฑ อางทเปนภาชนะใสนำทมตะกอนเกาะ

เปนคราบอยนานนบป จนสะอาดหมดจด

๗. คณครสอนศลปะของโรงเรยนทาน

กรณามาบรรจงวาดภาพการใชสวมทถกวธใหดวย

เลนเอาเท...ไมเหมอนใครเลย เยยมจรงๆ

เทานนยงไมพอ กลมอาสาสมคร...พทกษ

ความสะอาด ยงตองการเปลยนสภาพภายใน

ภายนอกอก จนคณครตองอนมตเงนสนบสนน

จากโครงงานคณธรรมสำนกด เพอซออปกรณ

ตกแตง เชน สตกเกอร ภาพทวทศน เถาไม

เลอย(ปลอม) กระเชาดอกไม โดยคณครพา

นกเรยนไปเดนเลอกซอดวยตวเองในวนเสาร

อาทตยทสวนจตจกร ทามกลางผคนมากมาย ทง

เหนอย ทงรอน ทงหว กระหายสารพด แตทกคน

ทไดรวมงานกน ลวนมความสข สขทไดทำในสง

ทอยากทำ ทำในสงทดงาม ทำเพอสงคมสวน

รวม ทำเพอเพอนๆ นองๆ และตอบแทนคณ

ของโรงเรยนทไดอบรมบมเพาะใหไดเรยนรทง

ภาคทฤษฎและพฒนาทกษะชวตใดอยางเหมาะสม

จากสภาพเดมท ไมสวย ไมรมรน ไม

สะอาดนกกลบกลายเปนแหลงเรยนรเรองตนไม

ดดกลน ทกหอง ถกประดบตกแตงอยางสวยงาม

ทกคนมสวนรวมในการเขยนคำขวญเขาประกวด

คณครนำคำขวญทไดรบรางวลดเดน มาจดพมพ

และทำเปนสตกเกอรตดไวตามหองสวมทกหอง

ทงภายในและภายนอก เลนเอาเจาของผลงาน

เดนอานแลวยมดวยความภาคภมใจ ตางพากน

ชวนพอ แม พ นองและบรรดาญาตมาอาน มาด

ความเปลยนแปลงทเกดขน พรอมกบขาวการได

มมมองหนงในการพฒนาจตสำนกสาธารณะท

มอยแลว ไมจำเปนตองสรางใหมเพยงแตเรยนร

สบคน เลอกหยบสวนทเปนกศลขนมา

๕๐ ๕๑

ไดรบความสขทวกนทงคนทำสวม ผใชบรการ

จากสวมและสงคมแวดลอมในชมชน

“สข...จาก...สวม” มมมองหนงในการ

พฒนาจตสำนกสาธารณะทมอยแลว ไมจำเปน

ตองสรางใหมเพยงแตเรยนร สบคน เลอกหยบ

สวนทเปนกศลขนมาและสรางโอกาสใหกบเดกๆ

อยางถกทศ ถกทาง ความยงยนกจะตามมา

พฒนาได สรางสรรคตอยอดไดมากมาย สวนจะ

ใชวธการใดๆ นนขนอยกบปจจยหลายดาน เชน

ตายาว (มองไกล) หใหญ (ฟงมากๆ)

ใจกวาง (การเปดใจรบรท งดานบวก

ดานลบ) การสรางโอกาสใหเดกๆ ไดจดประกาย

ความคด ความฝน การขานรบของผใหญ ท

เลอกหยบ พจารณา พด คย และใหโอกาสเดกๆ

ในการแสดงความร ความสามารถท เหมาะ

ทควร แลวผใหญหรอครกจะไดเหนพฒนาการวา

มนษยทกคนโดยเฉพาะนกเรยนทเปนผฝกนน

เขามตนทนคณธรรมอยในตวตนแลวทกคน

รบรางวลชนะเลศโครงการสวมสขสนต ใน

โรง เร ยน ผ านการประเมนมาตรฐานส วม

สาธารณะ ยงทำใหทกคนภาคภมใจ ตางพากน

ชวยรกษาความสะอาด ชวยดแลตกเตอนกนเอง

ชวยสอนนองเลกๆ ในการใชสวมทถกตอง จน

ประสบความสำเรจหายเหนอยทสามารถสรางจต

จำนกในการมสวนรวมรกษาความสะอาดของ

หองสวมโรงเรยนไวไดอยางดเกนความคาดหมาย

ผลพลอยไดอกอยางหนงคอ การฝกทกษะ

การอ าน จาก. . .คำขวญท ตดไวท งภายใน

ภายนอกในหองนำ หองสวมและโดยรอบบรเวณ

เดกๆเลกๆ หรอพๆ ทอานไมคลองกจะมโอกาส

ฝกทกษะการอาน สงเกตสระ พยญชนะและตว

สะกดตามไปดวย นบเปนการสอนอานอกวธหนง

ทกวนน กลมอาสาสมคร...พทกษความ

สะอาด ทกคนกยงปฏบตหนาทของตนอยางเขม

แขง แตไมตองเหนดเหนอยทงกาย ทงใจเหมอน

ตอนแรกๆ นอกจากนทกคนยงมอกสงหนงท

ปรากฏขนในจตใจอยางไมรสกตวนนคอ ความ

สข...สขทเกดจาก...การทำสวม ซงพวกเขาบอก

วา สขทสามารถทำสวมให สะอาด สวยงาม

สะดวกสบาย ถกสขลกษณะและปลอดภย ทกคน

๕๒ ๕๓

เมอเอยถงคำวา “บนทกความด” เราคอน

ขางรสกตะขดตะขวงใจวา เอ! จะเปนการอวด

ตนเอง ยกยองตนเองหรอเปลา ทำใหไมอยากท

จะบนทกอะไรลงไป แตเมอไดลองเขยนดวาใน

แตละวนเราไดทำอะไรไปบาง บนทกลงไปใน

ทกๆ วน จงไดรวา บนทกนเองทสอนอะไรๆ

หลายอยางและอยางหนงกคอ ทำใหเราเรม

ระมดระวงการกระทำในแตละวน วาวนนทำอะไร

ดๆ บาง โดยเฉพาะในหนาทของความเปนคร

เราไดทำสงดๆ ใหเกดขนกบลกศษยเพยงพอหรอ

ยง พอทจะทำใหเขามพนฐานทด มความรและม

ปทมธาน เขต ๑

บนทกความด

เรอง

นนทนจ

เทยงพนโภคโรงเรยน

วดเปรมประชากร

ต.บางพน อ.เมอง

จ.ปทมธาน

ความดงาม พรอมทจะเตบโตเปนผ ใหญทม

คณภาพเปนทตองการของสงคม

จากทไดพบกบตนเองแลววา บนทกความด

นมประโยชนตอการปรบพฤตกรรมของคนได

ขาพเจาในฐานะผบรหารโรงเรยน จงไดกำหนด

แนวปฏบตใหคณครนำพาใหนกเรยนไดทำบนทก

ความด แรกๆ อาจจะมปญหาอยบาง แตตอมา

พบวานกเรยนใหความสนใจด ตงอกตงใจทจะ

ทำความด ประพฤตตนดขน มวนยตอตนเอง

และตอผอน เพอใหมเรองราวดๆ ไดบนทกไว สงให

คณคร สงใหผปกครองไดอาน เมอไดรบคำชมเชย

๕๒ ๕๓

ยงทำใหเกดความภาคภมใจและบนทกนเองยง

ทำใหเราไดคนพบวา เมอนำมาใหกลมเดกทคอน

ขางเกเร กาวราวและมกจะมความคดประชด

ประชนสงคม ประเมนคาตนเองตำ เหนวาตนเปน

คนไมด จงมกถกคณครวากลาวตกเตอนอย

บอยๆ เปนเดกๆ ทคณครหรอนกเรยนอนๆ จะ

รจกในแงของเดกไมด เมอเราใหเขาตองทำ

บนทกความดดวย เขามกไมคอยสบายใจนก แต

เมอคณครไดพยายามชแนะ พดคยใหเขาใจ

วาการทำดมวธตงมากมายและทำไดงาย เชน

เหนคณครถอของหนกๆ กรบกระวกระวาดมา

ชวยถอชวยยกอยาเขนอาย ชวยงานเพอนบาง

พดจาใหสภาพขน ไมใชถอยคำหยาบคาย ดาทอ

เอะอะ โ วยวาย ทำ ได เ ช นน ก ถ อ ว าด แล ว

พฤตกรรมเหลานกสามารถบนทกลงไปได เดกๆ

จงพยายามปรบปรงตนเอง เพอใหมขอความหรอ

เรองราวดๆ ของตนบนทกไดมากขน ซงในแตละ

วนพวกเขาไดลดพฤตกรรมแยๆ ลงไดมาก เรมม

ความภาคภมใจในตนเอง โดยเฉพาะอยางยงเมอ

คณครใหกำลงใจ ดแลอยางใกลชด ดงเชน เดกคน

หนงชอ เดกชายศศพงษ ลมลครบร ชอเลนวา

“พาย” นกเรยนชน ป. ๖/๒ ไดเขยนบนทก

ขอความ สวนหนงไวดงน

“ทกครง ทกวน ทผมใชความพยายามใน

การเขยนบนทกงายๆ น ผมรสกเบอเหมอนกน

แตเมอไดคยกบคณครละเอยด ทแนะนำใหผมทำ

ผมจงเขาใจแลววา การบนทกความด เปนการ

ประเมนตวผมเองวา ทำอะไรไปบาง แลวมอะไร

ผดพลาด ไมด ทตองแกไขในวนตอๆ ไปบาง

คลายๆ กบเปนการใหคะแนนตวเองและผมมก

จะบอกตวเองเสมอๆ วาพรงนและวนตอๆ ไป

เราตองไดคะแนนมากกวาน ความดอยางหนงท

ผมทำสมำเสมอ ทำทกวนทงทบานและทโรงเรยน

เปนความดทผมไมคดวา ผมจะทำไดเลยในชวต

ผมจงอยากอวดเพอนๆ ทกคนวา ผมทำความด

อยางหนงสำเรจแลว เปนความดทบนทกอยในใจ

และการกระทำของผมตลอดไป คอ การทำหองนำ

หองสวมใหสะอาด แตเดมนนผมทำไมเปน ทำไมได

รงเกยจดวยวาหองนำหองสวมนนสกปรก แตเมอ

ผมไดมาเปนอาสาสมครพทกษความสะอาดของ

โรงเรยน ผมกลบทำได ลางหองสวมได เกบขยะ

คดแยกขยะโดยไมรงเกยจ จนพอแมผมแปลกใจ

แอบตามมาดผมทโรงเรยนและไดขอบคณคณคร

ละเอยด ทชวยฝกฝนอบรมสงสอน เปลยนวธคด

และการกระทำของผมไดสำเรจ”

การทำบนทกความด จงถอเปนบทเรยน

หนงททรงคณคาของโรงเรยนวดเปรมประชากร

ซงเปนโรงเรยนทไดรบการคดเลอกใหเปนโรงเรยน

คณธรรมชนนำและยงเปนโรงเรยนทไดรบการ

ประเมนใหเปนโรงเรยนชนะเลศการประกวด

“สวมสขสนตในโรงเรยน” ประเภทโรงเรยนประถม

ศกษาขนาดใหญ จากสำนกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต ๑ ดวย

๕๔ ๕๕

ขาพเจามองเหนเงาครมของตนไมใหญ

ทโอบกอดโรงเรยนอนบาลเมองสงหบร เดมทมชอวา

โรงเรยนเมองสงหบร ไดกอรางสรางตวมาตงแต

ป พ.ศ. ๒๔๙๗ ตอมา ป พ.ศ. ๒๕๐๙ ไดรบคด

เลอกเปนโรงเรยนชมชน จง เปลยนชอ เปน

โรงเรยนชมชนเมองสงหบร และในป พ.ศ.

๒๕๓๗ ไดรบคดเลอกใหไดรบรางวลพระราชทาน

อาจเปนไปไดวา ตนไมใหญเหลานทขาพเจาได

เหน คอหลกฐานทบ งบอกความเปนมาอน

ยาวนานของโรงเรยน ความครมเขยวของใบไมท

สยายกงกานตานแดดกลาและสายลม พลกใบไหว

ระรกยามเมอลมพดผาน และทนยงมสนามหญาท

กวางขวางอกดวย

ขาพเจารสกถงความสดชน ไมแปลกเลย

ทำไมครและเดกๆ ทนถงราเรงแจมใส แววตา

สงหบร

เสยงจากตนไม

ในโรงเรยน

เรอง

ขนษฐา คำมาก

โรงเรยน

อนบาลสงหบร

ต.บางพทรา

อ.เมองสงหบร

จ.สงหบร

เปนประกาย อาจบางทเพราะภาวะแวดลอมเชนน

จงสงผลตอสขภาพใจของทกคน ใหผลงามตาม

ฤดกาล ขาพเจาชางโชคดเหลอเกนทไดยายมา

ประจำ ณ โรงเรยนแหงน นอกจากนขาพเจายง

ไดเหนภาพแหงความนารก สาวนอยในชดเนตรนาร

กำลงขะมกเขมนกบการทำความสะอาดบรเวณท

ตนรบผดชอบดวยสหนาทเบกบานแถมเธอยง

กลาวทกทายขาพเจาดวยคำวา “สวสดคะ

คณคร” แลวเธอกทำหนาทของเธอตอไป และนน

กเปนอกหนงความประทบใจ ทขาพเจามตอ

โรงเรยนแหงน

โรงเรยนแรกทขาพเจาสอบบรรจไดนน อยใน

จงหวดสมทรสาคร เปนเมองประมง เขตโรงงาน

อตสาหกรรม ในวยเดกหรอวยแสวงหาเปาหมาย

ในชวต ขาพเจามกเชอวาความเจรญของเมองนน

๕๔ ๕๕

จกมงานรองรบทด มความสะดวกสบาย มปจจย

แวดลอมอยางคนเมอง ขาพเจากเหมอนกบหนม

สาวอนๆ ทหลงไหลเขามาหางานทำในเมอง

เพยงโชคดวาขาพเจาสอบบรรจไดและมโอกาส

เลอกโรงเรยนในอนดบตนๆ และขาพเจากเลอก

โรงเรยนทอยทามกลางโรงงานอตสาหกรรม แทบ

ไมมตนไมใหญใหรมเงา ม เพยงปลองควน

โรงงานทสงเสยดขนไปบนฟาและปลอยควนดำ

ลอยโขมงไปไกล และปลองควนนนกไมเคยมวน

ไดหยดพก ไมวาสายลมจะพดมาจากทศทางใด

กหอบเอาความเหมนของควนโรงงานมาดวย

หอบเอากลนอาหารทะเลแปรรป กลนสารพด

กลน บางทนอาจเรยกไดวากลนแหงความเจรญ

กลนแหงความหวงของใครๆ หลายคนทดนดนมา

จากบานเกดเพอหางานทำ

นนอาจเปนเหตผลหนงทขาพเจาตองการ

ยายคนกลบสบานเกดและโรงเรยนทอดมไปดวย

รมเงาไมใหญแหงนไดกลาวทกทายขาพเจาตงแต

ครงแรกทกาวเขาสเขตโรงเรยน ขาพเจารสกด

เปนอยางยงเมอไดเหนปายทเขยนตดไวกบตนไม

รายรอบโรงเรยนเหมอนวาตนไมใหญเหลาน

กำลงกลาวเสยงเสวนาธรรมกบทกๆ คนทกาว

เขามาสสถานศกษาแหงน เชน อตตาห อตโน นา

โถ ตนแลเปนทพงแหงตน, กตญเจ สกต เสยโย

ทำความดไว ยอมจะดกวา, นหสาธ โกโธ ความ

โกรธไมดเลย ฯลฯ ขาพเจาเดนอานไปเรอยๆ

ดวยความรสกเหมอนกาวเขาสลานธรรมอนรมเยน

เพยงใครเปดใจใหกว างกพบวาแมตนไมก

สามารถทจะสอสารกบเราได ดวยถอยคำเรยบ

งายและเขาถงแกนแทแหงชวต ไมแปลกนก

สถานทอดมไปดวยตนไมนานาพนธ บรรยากาศจง

สงบงามและรมรน ยอมสงผลดตอสรรพชวตทง

หลายทงปวงทอาศยอยโดยรอบ ไมวาจะเปนนกบน

ฟาทลาเหนอยกไดหยดพก ไมวาครหรอนกเรยน

ตางไดรบความเปนมตรทดจากตนไมไมทางใดก

ทางหนง อยางนอยตนไมกสอนใหรวา การศกษา

นนกเหมอนรากของตนไมยง เราขยน ใฝเรยนร

เทาไหร รากของเรากจะหยงลกลงไปในดนเทานน

เหมอนคำกลาวทวา อฐคอฐานของบาน การ

ศกษาคอฐานของชวต และกลาวตอไปอกนดวา

ฐานทดนนตองหยงรากลกลงในดนจงสามารถ

หยดยอดแตกผลกงกานสาขาบนปลายฟากวางได

ขาพเจาเพยงหยดมองแผนปายทเขยน

พทธธรรมตดอยบนตนไม กใหรสกวาไดสมาทาน

รบศลจากพระผเครงศล ในภาวะอารมณเชนนน

โรงเรยนแหงนเหมอนลานธรรมเขาไปทกท ขณะ

นนใบไมใบหนงกรวงลงมา เพอบงบอกใหเรารวา

ใบไมรวงยงกลายเปนปยบำรงดน นกเรยนทกคน

ละจะทำอะไรเพอแผนดนบานเกดแหงนบาง...

นนส รวมทงขาพเจาดวย!

“การศกษานนกเหมอนรากของตนไม ยงเรา

ขยนใฝเรยนรเทาไหร รากของเรากจะหยงลก

ลงไปในดน”

๕๖ ๕๗

สงหบร

หยอดกระปกวนน

เปนเศรษฐในวนหนา

เรอง

สคล ศรออน

โรงเรยน

วดลองกะเบา

ต.ทองเอน อ.อนทรบร

จ.สงหบร

สภาษตสอนหญงของสนทรภ บทกวทตรา

ตรงใจหลายๆ คน แตกเปนเรองปฏบตไดยาก

สำหรบใครหลายคนเชนกน สำหรบขาพเจาแลว

นอกเหนอจากสงจำเปนในชวตประจำวนแลว

หมายถง ปจจยสนนเอง เงนกสำคญไมแพ

สวนอนๆ เลย แตจะตองไดมาดวยความซอสตย

สจรต จากหยาดเหงอและแรงกายเราเอง บทกว

ขางตนไดอธบายถงหลกการใชทรพยอยางไม

ประมาท และหลายคนเหนวา เงนนนเปนปจจย

ทหาของมนษยเสยแลว ยงกวานนบางคนยงเหน

ปจจยทหา มากกวาชวตของตนเองอกตางหาก

คณเปนคนหนงใชไหมทชอบใชจายอยางฟมเฟอย

ขาดการประหยดอดออม ไมรจกประมาณในการ

จบจายใชสอย ถาคณเปนเชนนนชวตคณคงจะ

ยากลำบากมากเลยทเดยว การประหยด อดออม

มความสำคญตอชวตเรามาก ถอเปนรากฐานท

สำคญยงทจะทำใหเราประสบความสำเรจในชวต

ได จากการสงเกตผคนรอบขางเราหรอจากการ

อานการคนควาวจย พบวาผทพบความสำเรจใน

ชวตได มชอเสยงและรำรวยทกๆ สวนของโลกท

ประสบความสำเรจ ลวนมคณลกษณะนสยการ

ประหยดและอดออมอย โดยประหยดอดออมทง

๕๖ ๕๗

วนนผอำนวยการโรงเรยนวดลองกะเบา

ไดอบรมนกเรยนในตอนเชา ไดพดถงบทกวของ

สนทรภในหวขอการประหยด ออดออม และได

ยกตวอยางนายอภรกษ แตไมใชอภรกษผวา

ราชการกรงเทพมหานคร แตเปนคนเกบขยะแถว

พระรามส เดกยอดกตญญ คนตวเลก ๆ ทม

พฒนาการชากวาคนปกต เกบขยะมานานกวา

๑๖ ป ฝากเงนธนาคารวนละ ๒๐ บาท เพอเกบ

เงนใหคณแมไปผาตดโรคหวใจ บคคลผนไม

เพยงแตจะเปนคนยอดกตญญเทานน ยงมรจก

การอดออมอกตางหาก เพอปลกฝงคณธรรม

จรยธรรมดานการประหยดอยางยงยนใหแก

นกเรยน โดยวนปกตหลงจากกจกรรมหนาเสาธงทก

เชาเสรจสน กอนทจะมการเรยนการสอน “สวสด

ครบ/คะ คณคร ฝากตงค (เงน) คะ/ครบ” เสยง

นกเรยนท เตอนความทรงจำของของคณคร

ประจำชน นกเรยนทกคนจะมาเรยงแถวกนเพอ

ฝากเงนกบคณครประจำชน อยางนอยวนละ ๒

บาท หรอมากกวาน ขนอยกบเศรษฐกจของ

ครอบครว กอนสนเดอนนกเรยนกจะมาถอนเงน

จากคณคร ไปฝากกบธนาคารออมสน ทมารบ

ฝากเงนอยทโรงเรยนโดยตรง ปจจบนสถตยอด

เงนฝากทงหมด ๓๔๓,๑๑๓ บาท

ทานวาทองลกกวาเหว เพราะถาถมเหวยงมวนเตม

แตทองกนอะไรลงไปกไมเคยเตม

เวลา เงนทองและทรพยากร ทำใหเขาเหลานน

พบความสำเรจได แมรอบขางคนไทยเราจะพบ

คนจนทประสบผลสำเรจในชวตเปนสวนใหญ

ไมใชเพยงแตบทกวของสนทรภเทานนท

กลาวถงหลกการใชจายทรพยอยางประหยดและ

เปนหลกการใชชวตอยางถกตอง ซงคำสอนของ

พระสงฆองคเจาหรอปราชญชาวบานทขาพเจา

จดจำไว ม ๔ อยาง ๑. ใหฝงดน หมายถง ซอ

ทดน ปลกตนไม สรางอาคารทอยอาศย ๒. ให

ใชหนเกา หมายถง ทดแทนบญคณผมพระคณ

กตญญ กตเวท ๓. ใหใสปากงเหา หมายถง

ทรพยในการจบจายใชสอยในครอบครวอยางสาม

ภรรยา ๔. ใหทงลงเหว หมายถง เปนกองทนใช

จายประจำวน คาอาหาร คานำ คาไฟฟา ทาน

วาทองลกกวาเหว เพราะถาถมเหวยงมวนเตม

แตทองกนอะไรลงไปกไมเคยเตม นอกจากนยงม

คำสอนทางพระพทธศาสนาเกยวกบความมนคง

ของชวตครอบครวทวา ตระกลอนมงคงจะตงอย

นานไมไดหากไมปฏบตตามหลก ๔ ประการน

คอ ๑. ไมแสวงหาสงของทหายแลว ๒. ไมบรณะ

สงของทเกาครำครา ๓. ไมรจกประมาณในการ

ใชทรพยสมบต ๔. ตงบคคลไรศลธรรมเปน

หวหนาครอบครว คำสอนสองอยางน เปนคำ

สอนทไมลาสมยเลยทเดยว ในภาวะเศรษฐกจเชนน

๕๘ ๕๙

เรอง

สมพร นสยสข

โรงเรยน

วดดอนดำรงธรรม

ต.ดอนหวฬอ

อ.เมอง จ.ชลบร

เดกไทยกบหวใจ

จตสาธารณะ

ชลบร เขต ๓

๕๘ ๕๙

“รอบคอบ รคด มจตสาธารณะ” เปนคำขวญ

วนเดกประจำปพทธศกราช ๒๕๕๔ รอบคอบ คอ

ความไมประมาทในเรองตางๆ ซงเปนปจฉม

โอวาทของพระสมมาสมพทธเจาทใหไวกอนจะ

ดบขนธปรนพพาน รคด คอการใชความรหรอ

ปญญานำพาชวต สวนจตสาธารณะนนคอ การม

เมตตาตอกนเพอใหเมตตาธรรมชวยคำจนโลกไว

นนเอง ๓ คำน มเปาหมายใหเดกและเยาวชนของ

ไทยยคไอท ไดตระหนกร มงสการปฏบต ฝกหด

พฒนาตนทงกายและใจ ไมใหหลงใหลในอบาย

หรอสงยวย มอมเมา ทถาโถมเขามาจนหลงลม

ขาดสต เมามว ทำตวไรคา สรางปญหาตอสงคม

ทำไม? ความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตร

และเทคโนโลย การเตบโตทางเศรษฐกจ การพฒนา

สงคมและการเมองทกาวกระโดดกนอยทกวนน

จงไมสามารถทำใหคนมความสข ไมสามารถ

ทำใหสงคมเขมแขง อยเยนเปนสข ไมสามารถ

ทำใหสภาพแวดลอมและธรรมชาตอดมสมบรณ

ขนไดและทสำคญไมสามารถทำใหคนไทยมความ

สมานฉนทเกดสนตภาพขนมาไดเลย เราในฐานะ

คนไทยทกคนตองหนหนามารวมคดหาทศทาง

สรางเมลดพนธแหงไมตร โดยเฉพาะเดกไทยใน

วนนทจะตองเตบโตเปนไมหลก ไมผล แผเงา รมใบ

ยนตนเตบใหญ คำจนหนนนำประเทศไทยให

๖๐ ๖๑

คำวาชวตทด คอชวตทรกตนเองและรกผอน

อยางถกตอง

มนคงและสงางามอยไดบนโลกหลาทแขงขนและ

กาวไปโดยไรขดจำกด

มนษยทกผทกนามตองการมชวตทด คำวา

ชวตทด คอชวตทรกตนเองและรกผอนอยาง

ถกตอง การรกตนเองและรกผอนนนมไดขดแยง

กนเลย แตสามารถดำเนนควบคกนไปไดดวยการ

สรางหวใจแหงจตสาธารณะใหเกดขนในตวตน

และผคนรอบขาง เพราะจตสาธารณะ หมายถง

คณลกษณะทแสดงออกถงการมสวนรวมใน

กจกรรมหรอสถานการณทกอใหเกดประโยชนแก

ผอน ชมชนและสงคมดวยความเตมใจ กระตอรอรน

โดยไมหวงผลตอบแทน เราในฐานะผใหญในวนน

ไมวาจะเปนพอแม ผปกครอง คร อาจารย ผเปนใหญ

ในบานในเมองทงหลาย มหนาทตองเรงกระทำ

นำทางสรางวถ ชทางออก บอกทางเปน เหนทางสวาง

ใหแกเดกและเยาวชนชาตไทยไดเกดพลงศรทธา

รดวยใจอยางใครครวญและดวยการศกษาเรยนร

รวมกจกรรมทำใหเปนนสย เนนการพฒนาจาก

ดานในอยางแทจรง จนเกดความตระหนกรถง

คณคาของสงตางๆ โดยปราศจากอคต เกดความรก

ความเมตตาออนนอมตอธรรมชาต มนำใจ เสย

สละและมจตสำนกได ใสใจตอสงคมสวนรวม

ดงนนเดกไทยควรไดรบโอกาสจากพอแม ผใหญ

ทงหลาย คร อาจารยในทกสถานศกษา ดงเชน

ครของโรงเรยนวดดอนดำรงธรรม ทชวยสราง

โอกาสสรางกจกรรม นำสการฝกหดปฏบตอยาง

จรงจงใหเดกไทยภายในโรงเรยนไดเรยนรฝกฝน

ทำตวตนและหวใจใหเปนกลยาณมตรเกดจต

สาธารณะอยางมสตและปญญา มความรก

เมตตาตอตนเองและสรรพสงทงในฐานทเปนสวน

หนงและเปนหนงเดยวกบธรรมชาต ฝกความม

นำใจดวยการชวยเหลองานตางๆ ภายในบาน

หองเรยน โรงเรยน วด ชมชน รจกการแบงปน

สงของใหผทขาดแคลน รจกชนชมเมอเหนผอน

ไดด รจกใหอภยในความผดพลาดของผอน รวม

ชวยดแลปรนนบตพอแมญาตผใหญในบาน ฝก

ความเสยสละ ละวางความเหนแกตว ชวยเหลอ

เพอนมตร รวมทม เสรมงานกจการของสวนรวม

ในโอกาสและสถานทตางๆ ดวยจตเปนกศล

สละไดทงทรพยและแรงกายสรางบญเลกบญใหญ

ตอเพอนมนษย สตวทงหลายและสงแวดลอมรอบ

กายดวยใจเบกบาน ปลกเราจตสำนกของเดก

ไทยใหเกดความใสใจตอสงคมสวนรวมดวยการ

ฝกใหใชความรกความเมตตาทตนเองไดรบมา

ตลอดจากพอแม คร ญาตผใหญ

ธรรมชาตรอบกายและสงแวดลอมทง

หลายทกอประโยชนทงทางตรงและทางออมตอ

ชวตของเรามาตงแตเกดใหระลกถงพระคณ ม

๖๐ ๖๑

ความสำนกคดเกอหนนตอบแทนคณททำได

งายๆ ในชวตประจำวน เชน การใหความเคารพ

เชอฟง ชวยเหลอกจการงาน เชดถปดกวาด เกบ

ขยะเศษแกวตะปทขวางทาง ในโรงเรยน ละแวก

บาน ดแลรดนำตนไม ไมรงแกสตว ไมทำลาย

ทรพยสมบตของสวนรวม ไมกอความรำคาญใน

ทสาธารณะ เปนตน

กจกรรมทงหลายทเดกไทยของโรงเรยน

วดดอนดำรงธรรมไดรบการปลกฝง ไดรวมอย

รวมทำในกจกรรมเปนเพยงสวนหนงของแนวทาง

ในการสรางให เดกไทยมหวใจจตสาธารณะ

ดวยการใชกระบวนการเรยนการสอนของคร

ตามแนวทางจตตปญญาทเปนทงแนวคดและ

แนวปฏบต ทมจดมงหมายใหเกดการเรยนร เพอ

การเปลยนแปลงเดกไทยในระดบตางๆ คอ

เปลยนแปลงจากภายในตน เปลยนแปลงภายใน

องคกรและขยายไปสการเปลยนแปลงภายใน

สงคม โดยทการเปลยนแปลงดงกลาวไมใชการ

เ ป ล ย น แปล ง เ ล กๆ น อ ยๆ แต เ ป น ก า ร

เปลยนแปลงขนพนฐานอยางลกซงและเชอมโยง

ไปสการประยกตใชในชวตไดอยางสมบรณ ม

ความ แขงแรงขน พรอมจะเตบโตเปนเดกไทย

ท ม ห ว ใ จจ ตสาธารณะ และร เ ท าท นการ

เปลยนแปลงทเปนธรรมชาตของสรรพสง นำไปส

การเขาใจ การยอมรบ การเคารพในตนเอง ผอน

วฒนธรรมทแตกตางหลากหลาย สงแวดลอม

รอบกายและธรรมชาตของโลกได เพอทำให

ไมเปนคน ยดตด คดแคบสน

แตเปนคน สตมน และเขมแขง

มจตใหญ ใฝดงาม และแขงแรง

เพอเปนแหลง สรางกลยาณมตร

จตสาธารณะ

๖๒ ๖๓

การดำเนนกจกรรมจตอาสาโดยกลม PK.

ยวชนจตอาสาพฒนาชมชนไดดำเนนการมาอยาง

ตอเนอง จนในปจจบนเปนทยอมรบในชมชน

บางมวง ทเดกๆ อาศยอย ทำใหเกดมกระแส

เรยกรองจากกลมผสงอายและคนพการใหเดกๆ

กลบไปเยยมเยยนอก เดกๆ เมอรขาวตางดใจมาก

มกำลงใจในการทำงานเพมขน

กลม PK. ยวชนจตอาสาฯ ไดลงพนทไป

ใหบรการกบผมาถอศลทกวนพระ ไมเวนแม

กระทงโอกาสทสำคญในวนผสงอาย ซงไดรบเชญ

จาก อบต.บางมวง ใหเดกๆ ไปรวมกจกรรมเพอ

ใหบรการดานการนวดเพอสขภาพ มผใหญใจด

ทเหนความตงใจของเดกๆ กใหรางวลเปนสน

นำใจ ในการประชมเพอสรปงาน จงมมตตกลง

นนทบร เขต ๒

PK. ยวชน

จตอาสาพฒนาชมชน

เรอง

วลลา คงธรรม

โรงเรยน

วดพระเงน

(อศราวทยอปกรณ)

ต.บางมวง

อ.บางใหญ จ.นนทบร

๖๒ ๖๓

วาจะ นำรายไดสวนหนงแบงเขากองทนเพอนำ

ไปใชในการลงพนทเปนคารถและของเยยม

ครงลาสดทเดนทางไปเยยมบานคณตาแต

และคณยายทองสขทปวยเปนโรคไตและเบา

หวานทงค กรสกประทบใจเชนเดยวกบทไปบาน

คณยายจำปมา จรงๆ ตามปฏทนของกลม

PK.จะตองไปเยยมบานนตงแตเดอนพฤษภาคม

แตตองเลอนมาตลอดเพราะคณครตดการอบรม

รมาวาแกอยกนสองคนตายาย ลกๆ ของแกเสย

ชวตไปหมดแลว หลานๆ มแตกหางเหนไมสน

ใจมาดแลหรอเยยมเยยนเลยนบตงแตลกแกตาย

ไปและมามโรครมเราเขาไปอก เดกๆ กอยากไป

เยยม เพอใหกำลงใจ จนมาลงตวไปในวนจนทร

ท ๕ กรกฎาคม ๒๕๕๓ ทกคนเตรยมผลไมเพอ

ไปเยยมบานคณตาแตและยายทองสขตงแตเชา

พอตกบายกเดนทางไปพรอมกบกลม อสม.หม ๖

บางมวง เมอไปถงไดพบกบคณตาแต แกบอกวา

รอคอยเดกๆ มานานแลว พอดคณยายตนเดกๆ

เขาไปไหว อานหนงสอใหฟงและชวยนวดให ปา

ต อสม.ทไปดวยชวนแกคย ยายบอกดใจทเดกๆ

มาหา พดไปแกกรองไหไปดวย คงเปนเพราะเหน

เดกๆ แลวแกคงคดถงหลานของแก สกพกเดก

ผชายกไปชวยกนทำความสะอาดบาน พอดปาต

บอกวาคณยายอยากฟงพระสวดมนต รงทวาจง

อาสาสวดพาหง ๙ บท ใหฟง จนแกหลบไป ทกคน

จงชวนกนถอนหญาหนาบาน รวมดวยชวยกนทำ

อยางตงใจ โดยมคณตานงมองเดกๆ ทำงานดวย

ใบหนาทเปยมดวยรอยยมและมความสขอยาง

เหนไดชด

๖๔ ๖๕

คณตาบอกวาเดกๆ จะมาหา มาเยยม แกเลยรอ

วนนเหนเดกๆ มา คณยายถงกบดใจจนรองไห

ถาแกจะจากโลกน ไป แกคงไปอยางสบายและ

มความสขไมทรมาน

ตอนทเดกๆ ลงไปถอนหญา ขาพเจาม

โอกาสไดพดคยกบปาต ทกำลงยนคยกบญาต

หางๆ ทมาอยเปนเพอนกบคณตา มาอยไดสก

๒ - ๓ วนมาแลว เพงรวาจรงๆ แลวคณยาย

อาการหนกมาก จนคณตาตองหาคนมาอยเปน

เพอน ทานทำทาวาจะจากโลกนไปตงหลายครง

รสกงงมากเพราะเหนวาตอนทเดกๆ มานวดและ

สวดมนตใหฟง แกยงพดคยและถามเรองเดกๆ

อยเลย ถงนำเสยงจะไมชดนกแตกฟงรเรอง ปาต

บอกวา แกเหมอนมหวงเพราะคณตาบอกวาเดกๆ

จะมาหา มาเยยม แกเลยรอ วนนเหนเดกๆ มา

คณยายถงกบดใจจนรองไห ถาแกจะจากโลกน

ไป แกคงไปอยางสบายและมความสขไมทรมาน

เพราะตอนนกนและดมนำไมไดเลย พอไดฟงเรา

นรสกขนลกขนมาทนท เมอเดกๆ กลบมาสรป

งาน จงเลาใหเดกๆ ฟง เดกๆ รสกตกใจ แตก

ดใจทไดมโอกาสชวยทำใหคณยายมความสข

แมวาจะเปนเพยงชวงเวลาสนๆ ประมาณ ๓-๔

ชวโมงเทานนเอง เดกๆ ทกคนบอกวาคนนจะ

สวดมนตและนงสมาธ แผแมตตา ขอพรพระ

รตนตรยใหคมครองคณยาย

หลงจากนนอก ๓ วนตอมากทราบขาววา

คณยายไดเสยชวตแลว เดกๆ ไดฟงกเศรามาก

จงนดแนะกนวา ในวนเผาศพในวนจนทรท ๑๒

จะขออนญาตผปกครองไปรวมพธเผาศพคณยาย

ดวย ในวนงานคณตาดใจมากทเดกๆ มารวม

งานเพอสงใหคณยายไปสวรรค มชาวบานหลาย

กลมสงสยวาเดกๆ นกเรยนมาทำอะไรกน จงเลา

ถงความผกพนของเดกๆ กบคณยายใหฟง

แมจะระยะสนๆ ทกคนตางกชนชมในการทำงาน

จตอาสาของเดกๆ ยงมเสยงกระเซามาจาก

ผสงอายบางทานวา “ถายายไมโดนทงจะไปเยยม

ยายไหมเอย” เดกๆ ยมและตอบวา “ไปซครบ

ไปซคะ” มองดและฟงการโตตอบของเดกๆ แลว

คนทไดยนไดฟงกอดยมและรสกภมใจในตวของ

เดกตวนอยๆ ยวชนจตอาสากลมนไมได

งานจตอาสา ดเหมอนเปนเรองเลกๆ

หลายคนบอกวามนไมไดชวยอะไร แตวามน

สามารถเปลยนแปลงความคดของคนทคดวาตว

เองไมสามารถชวยอะไรสงคมไดเลย กจกรรมท

ทำใหเดกๆ รสกไดวา ถงเราไมใชหมอ รกษา

คนไขไมได แตอยางนอย กำลงใจของเดกๆ

กชวยได ใหได แมไมมากนก แตกสงผลใหม

ความสขใจทไดทำจรงๆ

หวงวาเรองเลาเราพลงเรองนคงเปนพลง

ผลกดนใหทกคนไดเหนเนอแทของความเปน

จตอาสานน วาขนอยทจตใจ คอม “จตอาสา” ท

ตองการชวยเหลอผอน หรอนกถงสวนรวม จะเปน

คร พอคา นกธรกจ ขาราชการ ทกคนกสามารถ

เปนผมจตอาสาไดตลอดเวลา หากมจตใจท

คำน งถ งส วนรวมอย เสมอ เราจำเปนตอง

ตระหนกอยเสมอวา “จตอาสา” นนไมใชเปน

อาชพ หากคอสำนกทสมควรมอยคกบความเปน

มนษยของเราจนกวาชวตจะหาไม

๖๔ ๖๕

ดฉนเปนครอยในโรงเรยนเลกๆ แหงหนง

ในจงหวดอางทอง โรงเรยนเกาครำครา ทรดโทรม

ไมสวยงาม ดไมทนสมยเหมอนกบโรงเรยนใหญๆ

ในเมอง มองไปทางไหนมแตความขาดแคลน

ผปกครองเดกทมฐานะคอนขางด กจะนำเดกไป

เรยนโรงเรยนใหญๆ เพราะเชอวาโรงเรยนใหญๆ

ครตองพรอม มความสามารถในการสอนมากกวา

โรงเรยนขนาดเลก ดฉนเปนครคนหนงทมองถง

ความเสอมถอยทจะเกดขนกบโรงเรยนขนาดเลก

แหงน ในทสดโรงเรยนทมไวสำหรบคนจนๆ กจะ

หมดไป แตเปนเรองทนายนดทคณะครในโรงเรยน

ของดฉนไมมความยอทอในการทจะใหความรกบ

เดกๆ ทกคนตางม งมนชวยเหลอกนฟนฝา

อปสรรคทถาถมเขามาอยางมากมายไมเคยบน

จากการทดฉนเปนคร เปนชาวพทธ จงเปน

เรองไมยากทจะนำวถแหงการใหมาใชในการเรยน

การสอน ซงเพอนครของดฉนกมความรสกไมตาง

กบดฉน ทกคนยนดทำหนาทสอนในโรงเรยนท

ขาดแคลนแหงนตอไป ไมมใครหนจากโรงเรยน

แหงน ถงแมจะรวางานททำจะหนก เพราะถงแม

โรงเรยนจะเลกครจะนอย การปฏบตหนาทจะ

เทากบโรงเรยนขนาดใหญทกประการกตาม ตอมา

โรงเรยนมเดกทดอยโอกาสไมวาจะเปนเดกชาว

บานทถกทอดทงพอแมแยกทางกนไมมใครเลยงด

อางทอง

ผ ใหคอ...ผเบกบาน

เรอง

สรนทร ผดงญาต

โรงเรยน

วดตาลเจดชอ

อ.เมอง จ.อางทอง

๖๖ ๖๗

เดกชาวปาชาวเขาไมมความพรอมทจะรบการ

ศกษา แตเขาตองไดรบการเรยนรเพราะเขาเปน

คนไทย เขาตองอานออก เขยนได คดเลขเปน

โดยเดกไดรบการชวยเหลอเลยงดจากการ

อปถมภของเจาอาวาสวด หลงจากนนโรงเรยนได

สมครเขารวมโครงการโรงเรยนวถพทธในคราว

เดยวกน จากการทโรงเรยนตองรบนกเรยนทม

ปญหามากมายเขามาเรยน ขาดแคลนทงทอยท

กน โรงเรยนเองกอยในภาวะทยำแย มครหลาย

คนในโรงเรยนเคยไดรบการตกเตอนจากผหวงด

วาโรงเรยนจะรบเดกทมปญหาเขามาทำไม

เพราะจะทำใหเหนอย สอนยาก และจะทำให

เกดปญหาวนวายภายหลง เพราะเดกทเปนชาว

บานกไมอยากเรยนรวมดวย ตวดฉนและเพอนคร

กลบไมคด อยางนน เพราะเรมเหนปญหาของ

ประเทศชาตภายในอนาคต การทมโอกาสทจะ

ชวยเหลอประเทศชาตในการสงสอนใหเดกทม

ปญหา เหลานไดเปนผใหญทดในภายภาคหนา

เรากควรจะตองทำ ในเมอมโอกาสทจะชวยเหลอ

กไมควรผลกภาระใหกบผอนหรอสงคม ดงนนคร

ทกคนจงแทบไมมวนหยด ตองทำงานตลอด ไมม

ปดเทอม แตกไมมใครทอถอย

โรงเรยนวถพทธแหงนไดนำหลกธรรมของ

องคสมมาสมพทธเจามาใชในการเรยนการสอน

ตลอดเวลา หลกธรรมสำคญททำใหโรงเรยนยง

คงเปนแหลงเรยนร ใหการศกษา ผปกครองให

ความไววางใจมากขนกคอการเปนผให ครทกคน

ตางใหความรกความอบอน ใหความปรารถนาด

แกผเรยนทกคน เดกบานเดกวดอยรวมกนได

การเรยนรมงพฒนาตามศกยภาพของผเรยน ม

เดกจำนวนไมนอยเรยนรชา เพราะไมเคยผาน

การพฒนาทางรางกายและสตปญญามาเลย ขาด

สารอาหาร อานหนงสอไมออก เขยนหนงสอไม

ได นคอปญหาทครทกคนในโรงเรยนจะตองชวย

กนแกไขใหนกเรยนเหลาน ไดรบการเรยนรทจะ

นำใหคณภาพชวตดขน แตในความดอยโอกาส

ของเดกเหลาน บางคนกลบมความสามารถ โดด

เดน ครกตองเตมเตมใหกบผเรยนใหไดรบความ

สขในการเรยน นอกจากครจะเปนผ ใหกบ

นกเรยนแลว คร ในโรงเรยนยงตองสอนให

นกเรยนรจกให รจกเสยสละ อดทน เพราะเดกท

มปญหาเหลาน จะมนสยเหนแกตว กาวราว

ตองการความอยรอด การใหเดกทำงานรวมกน

การเขาคายพทธบตรทกป การสอนใหเดกรจกอย

รวมกน เพอนชวยเพอน พชวยนอง ความสำเรจ

ในการสรางคนดเรมเหนผล นกเรยนเรมรจก

ระเบยบ วนย เรมรจกหนาท แมแตจะไมเตม

รอย แตดฉนคดวายงดกวาทจะปลอยใหเดกดอย

โอกาสเหลานตองเรรอนสรางปญหาใหกบสงคม

ในอนาคต

ดงนนจากการเปนผใหของครทกคนจง

ทำใหครทกคนเกดความสข ไมมครคนใดขอยาย

จากโรงเรยนทดอยโอกาส กลบชวยสรางโรงเรยน

และสรางเดกทดอยโอกาสใหมโอกาส ดงพทธ

ศาสนสภาษตทวา อคคสส ทาตา ลภเต ปนคค

ผใหสงทเลศ ยอมไดสงทเลศอก สขสส ทาตา

เมธาวสขโส ปราชญผใหความสข ยอมไดรบ

ความสข สขทเกดจากการใหโดยแท...

๖๖ ๖๗

ปราชญผ ใหความสข ยอมไดรบความสข สขท

เกดจากการใหโดยแท...

หากเอยถงความด ไมวาจะเปนความดจาก

การปฏบตด พดด ยอมกอใหเกดความสงบสข

โดยเฉพาะผทอยใกลชดเรายอมมความสข ความ

สบายใจ เพราะทงการพดและการกระทำของเรา

ไมกอใหเกดทกขแกเขาทงหลาย

ในความเปนครของขาพเจามองดลกศษย

ทกคนกเหมอนๆ กน เรยบรอยบาง ซกซนบาง

ตามประสาเดก แตมนกเรยนหญงคนหนงเธอด

เรยบๆ มความพเศษในดานคณธรรมสงอยใน

ตวเอง คอ เดกหญงจนทมา จนทศร เธออยกบแม

สองคน มบานพออยได แมมอาชพทำขนมจนหาบ

เรขาย เมอเธอขนมาเรยนอยในชนมธยมศกษาป

ท ๒/๒ ซงขาพเจาเปนครทปรกษา เธอเขามาขอ

ใหขาพเจาชวยขอยมจกรยานขมาโรงเรยน

เธอจงขจกรยานมาโรงเรยนทกวน ในแตละวน

เธอจะหอขาวกลางวนมารบประทานทโรงเรยน

คนเดยว ขาพเจาไดไปเยยมบานและพจารณา

ทนให ถงแมวาเธอจะไดรบทนจากโรงเรยนเธอก

ยงคงหอขาวมาเหมอนเดม เมอมนกเรยนคนอนๆ

มาเบกทนซออาหารกลางวนและอนๆ ขาพเจาจะ

จนทบร เขต ๑

ความด

เรอง

สกณา อศจรรย

โรงเรยน

วดขนซอง

อ.แกงหางแมว จ.จนทบร

๖๘ ๖๙

สอบถามจนทมาใหเบกทน เธอจะตอบดวยใบหนา

ยมแยมวา “หนจะเอาไวเบกใชเวลามความจำเปนคะ”

นานวนทำใหขาพเจาเหนความดทซอนอยภายใน

ความเรยบๆ ของเธอ ขาพเจาเหนความมวนย

ความมระเบยบ และความรบผดชอบ เพราะเมอ

สงเกตเวรวนศกรทกครงจะสะอาดเรยบรอย เพราะ

เธอเปนเวรประจำวนศกร จะเกบกวาดเรยบรอย

กอนจงจะกลบบาน ขาพเจาจงมอบหมายใหเธอ

ดแลชนหนงสอขางหลงหอง ซงปกตจะยงเหยง

เปนประจำ เมอมอบหมายใหเธอดแลทกเชา

เธอจะจดหนงสอเขาทเขาทางเรยบรอย หนาตาก

ยมแยม นอกจากนถาโรงเรยนมแขกสำคญๆ มา

แลวหองนำไมสะอาด ขาพเจาจะบอกใหเธอชวย

ลางหองนำครให เธอจะทำดวยความเตมใจและ

ผลงานของเธอเปนทยอมของครและเพอนๆ

ในหอง วาเธอลางหองนำสะอาดทสด นอกจาก

เธอจะมความดเหลานทสงเกตเหนแลวเธอยง

กตญญตอมารดาอยางยง เชน เพอนๆ ขอใหเธอ

อยโรงเรยนตอนเยนๆ เธอจะปฏเสธ เหตผลของ

เธอกคอ เธอจะตองไปชวยแมทำขนมจน เพราะ

แมเดนมาทงวนแลว ขาพเจาสงเกตเหนทกครงท

สอนทำอาหาร ขาพเจาจะแบงเปนสวนๆ ครบ

ทกคน เพอนๆ ของเธอจะรบประทานกนแตเธอ

จะเกบเอาไปฝากแม หรอแมแตครงทโรงเรยน

จายเงนเรยนฟรใหผปกครองมาลงชอรบเงนคา

เสอผาและอปกรณ เธอจะขออนญาตใหนามารบ

แทนแม เพราะเธอสงสารแมไมอยากใหแมตอง

เดนมา นแหละนำใจลกกตญญ เธอชางมความด

ซอนอย ในตวอยางนกไมถง เมอเวลาเรยน

ขาพเจากสอน สนทนาพดกบลกศษยเรองทกขสข

ของตวเองบาง แลววนหนงกอนสอบขาพเจากบอก

กบนกเรยนของขาพเจาวา ครเปดโอกาสใหเขยน

ตามสบายเลย อยากบอกอะไรครกเขยนมา หรอ

ครควรปรบปรงอยางไรนกเรยนกเขยนกนมา บาง

กบอกวาครสอนสนก บางกวาครบนมากไป กม

หลายเรองราวทพวกเขาจดจำกน แตจนทมาเธอ

กเขยนมาตามจรงของเธอ ในขอความทเธอเขยน

มามหนงประโยคทบอกวา “ครชอบหวงแตคนอน

ครดแลตวเองบางนะคะเดยวจะไมสบาย” นไง

ความดทซอนอยในตวเธออกหนงอยาง

คนเราทำความดไดตลอดเวลา มความด

ใหเราทำมากมาย ขอเพยงวาเราตองเหนความ

สำคญของความด

๖๘ ๖๙

เหนคำวาไกกบฟาง ผอานอาจจะคดถง

คนทมชอไกและอาจจะคดตอไปวาผหญงหรอ

ผชาย หรอคดวาเปนไกทกำลงถกอบดวยฟางก

เปนได ทงนแลวแตจะคด เอะ ! หรอไกนอนบน

กองฟาง หรอจะเปนเชอกฟางกไมทราบไดเชน

กน เรามาตดตามชอทงสองนกนดกวา บางคน

อาจจะไมชอบอานแตขอเชญชวนใหหนมาสนใจ

สกเพยงนดเผอจะไดขอคดดๆ จากเรองนพอ

สมควรท เดยว เพราะเกดจากการท เรานำ

โรงเรยนเขาสวถพทธอยางจรงจงนนเอง

สองชอนสมพนธกนอยางไรหรอ? ทมาและ

ทไป คอไกเปนสตวเลยงชนดหนง สวนฟางเปนมนษย

ทงสองชอมความเกยวของกนจนเปนเรองเลาทม

คตธรรมสอนใจใหผปกครอง ครและนกเรยนใน

โรงเรยนแหงน (โรงเรยนกระทมรายฯ) ไดนำมา

เปนขอคด เปนประสบการณ และเปนอทาหรณ

อยเสมอ เนองจากฟางเปนเดกนกเรยนชายตวเลกๆ

นารกแตซกซนมาก อาจเพราะดวยวยและการ

เลยงดทตามใจสงเสรมจากผปกครองสวนหนง

หลายครงทเพอนๆ ของฟางจะนำวรกรรมอน

สนกโลดโผนตนเตนเราใจมาเลาใหครฟง หลง

จากเหตการณผานไปพรอมกบเพอนๆ รวมแกง

บางคนซงครกฟงดวยความเปนหวง บางครง

กตกเตอนทงกลม รวมถงไปเตอนผปกครอง

ไกกบฟาง

เรอง

ฉตราภรณ ขำวงษ

โรงเรยน

กระทมรายฯ

ต.บานร อ.เมองอางทอง

จ.อางทอง

อางทอง

๗๐ ๗๑

บอกเลาพฤตกรรมเชนกรณทฟางแอบขบรถ

มอเตอรไซคไปกบเพอนขามไปอกหมบานหนงจน

เกดอบตเหตแตไมเปนอนตรายมากนก เพอน

มาเลาใหฟง ครจงไปพบผปกครองเพอบอกกลาว

ให ระมดระว งและด แล เอาใจใส ล กหลาน

เพราะอนตราย ผดคาด ผปกครองพดกบครวา

“ครจะเดอดรอนทำไม ผมยงไมเดอดรอนเลย

ไมบาดเจบอะไรมากมาย วนนมนไมขบ วนหนา

มนกตองขบ ถาไมขบแลวเมอไรมนจะเปน

ฝกประสบการณมนไมเปนไรหรอก” ครกไดแต

มองดดวยความหวงใย

วนหนงเพอนมาบอก (แกงเดม) “ครครบ

เบดเกยวปากผมเหมอนปลาเลย ดไมเกยวตา

คดถงครจงเพราะครบอกวาใหทกขแกทานทกขนน

ถงตว” ดวยความซกซนสนกสนานตามประสา ฟาง

ถกตามใจ ผปกครองซอเบดตกปลามาใหหลายคน

แถมชวนเพอนๆ ซออก ทงหมดไปตกปลากนใน

คลองไดปลามาเลกๆ นอยๆ กลบบานเดนเลน

คนเบดแกวงไปถกเพอน เกา คอชอเขา (เปน

ลกชายคนเดยวของบดามารดา) ถกตรงปากพอด

ครถามวา “เการสกอยางไรขณะทถกเบดเกยว

ปาก” เกาตอบวา “เจบสครบคร แลวรสกเสยว

แวบๆ เข าไปในหวใจ ว าถ าถกตาจะเปน

อยางไร” แมตองเสยใจมากและคดถงคำพดของ

ครเรองกรรมตามทนทครบอกเกอบทกครง “แลว

เธอจะทำอยางไรตอไป จะไปตกปลาอกไหม” “ไม

เลยครบ คดแตวาตอไปน ไมไปอกแลว กลว

เหมอนปลา เชอวาเวรกรรมมจรงดวยครบ”

ตกปลาผานไปมวธเลนซนแบบใหม (ทำ

บอยๆ ดวยเพราะครเหนเองและไดตกเตอนไป

พรอมคำขวาถาเกดอบตเหตครจะสมนำหนาถา

ไมเชอฟง) พวกเขาขจกรยานซงบนทองถนนโดย

จบมอกนและแขงกนทดสอบความเกงโดยม

พเจน ป.๖ ขบรถมอเตอรไซคตาม เมอฟางเหน

วามอเตอรไซคไวดดวยใหพเจน (มเพอนๆ อก

๔-๕ คนมาดวย) ใชเทาถบทายจกรยานใหวงไป

พรอมๆ กน ความขรขระของถนนประกอบดวย

ขอมอทไมแขงแรงพอ รถจงลมพรอมกบเกยว

จกรยานยนตลมลงไปดวย ฟางลอยกระเดนขาม

รถไปคลกฝนอยบนถนน ใบหนา ขอมอ หลงมอ

ปากจมกเตมไปดวยเลอด เพอนๆ ไปตาม

ผปกครองใหมาดอาการและรบนำสงโรงพยาบาล

หมอประเจด (โรงพยาบาลเอกชน) เพราะอาการ

หนกนาตกใจ ผปกครองเสยเงนไปหมนกวาบาท

ฟางปลอดภยนอนโรงพยาบาล 1 คน เพอดอาการ

ทางสมอง เพราะความซกซนความประมาทรเทา

ไมถงการณจงเกดเหตการณเชนนขน อก ๒ วน

ตอมาครไปเยยมทบานเมอทราบขาวมาจาก

เพอนๆ (เหตการณเกดขนเมอวนเสาร) เหนภาพ

ของฟางครสงสารจบใจ ผปกครองยกมอไหว

๗๐ ๗๑

ขอบคณครทมาเยยมและขอโทษครทพดไมดครง

ทครเตอนเรองรถมอเตอรไซค และเสยใจกบ

เหตการณน ตองเสยเงนมากมาย ตกใจ สงสารลก

แตถอวายงโชคดท ไม เปนอะไรไปมากกวาน

พรอมทงบอกวาตอไปนผมจะดแลวากลาวตก

เตอนเขาใหมากกวาน เขาตำรา “ววหายลอม

คอก” แตกยงไมสายเกนไป

สดทายคอจดสำคญของเรองทำไมมไกกบ

ฟาง ทมากคอสภาพใบหนาแขนขาหลงมอทบวม

แดง ปากแตกบวมเหมอนปากไกกนอาหารไมได

ยกเวนนำ-นม รมฝปากฉกขาด นาชายของฟาง

เลาใหฟงวานอกจากชอบตกปลาซกซนซงรถแลว

ฟางยงชอบตไกเปนชวตจตใจ ไกชนของฟางจะ

ถกนำมาตกนจนชอกชำเกอบทกตว ถาตวไหน

เปรยวมากจบไมได ฟางจะตอนไกลงนำ เมอไก

ตกนำจะบนหนไมได จบไดกนำมาขงตากแดด

ขาดนำ ถาตกนหวแตกฟางกเยบแผลเอง เหตการณ

นฟางยอมรบความจรงและยอมใหครถายรปมา

ใหเพอนๆ ดเพอเปนอทาหรณสอนใจใหผปกครอง

ฟางและเพอนๆ นำมาเตอนสตวาอยาประมาท

และควรเชอฟงคำเตอนของผอนทหวงดดวย

เมอฟางมาโรงเรยนไดตามปกต (ลาโรง

เรยน ๑ สปดาห) ครจงนำเหตการณตางๆ มา

พดคยและใหแงคดในเรองของศล ๕ ทครบอก

และใหพวกเราปฏบตตามพระธรรมคำสอนของ

พระพทธเจา พระองคตรสไวดแลวและชใหเหน

ถงกฎแหงกรรม ตามทโรงเรยนวถพทธของเรา

อบรมสงสอนใหรดรชว ทำดไดด ทำชวไดชว ตง

แตเหตการณนนมานกเรยนกลมนนและฟางกลาย

เปนเดกดไมซกซน ไมดอ ไมรงแกสตวอกเลยครง

หนงมตวหนอนใหญมากๆ (เขาเรยกกนวาตวไอ

แกว) รมกนตนพดดางพมใหญจนใบเกอบหมด

พวกเรามาพบกลบไมฆามนทงและชวยกนเกบไป

ใสตปลา (ไมมนำ) เลยงมนเอาไวด ไมกลาฆามน

สงสาร เพราะทกคนเชอเรองกฎแหงกรรมและ

สญญาวาจะปฏบตตามคำสอนของพระพทธเจา

ศล ๕ พาสงบสขทงกายใจของผปฏบตรวมทง

ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต ทกเชา

กอนเขาหองเรยนทกคนตองนงสมาธสงบกาย

วาจา ใจ สมาทานศล ๕ คอการรกษากาย วาจา

ใจ ใหเรยบรอยดงาม

๗๒ ๗๓

แปลกแตจรง และนาประหลาดใจอะไรเชนนน...

การศกษาและฐานะ ไม ใชปจจยหลกทชวยใหคน

ประสบความสำเรจในการเลยงลกใหเปนคนดได

จรงหรอ

อางทอง

คน จนเจอ...เรอง

สรวย นำสนวเชษฐชย

โรงเรยนชมชนวดปราสาท

อ.ปาโมก จ.อางทอง

๗๒ ๗๓

ภาพของเดกผชายรางเลก ผวคลำ ผมหยก

แววตาเศราๆ สอฐ ไมเคยลบไปจากความทรงจำ

ของครเลย ครยายมาใหม จงเปนครคนใหม เปน

คนแปลกหนาของโรงเรยนน รวมทงนกเรยนบาง

คนมองครดวยสายตาแปลกๆ หวาดๆ ครกไม

เขาใจวามนมอะไร ครจะตองคนหาวาทนมอะไร

เยนวนหนงหลงเลกเรยน เดกผชายตวเลกๆ

ผวคลำ นงอยทขางขอบสนาม หลงจากทวงออก

กำลงกายแลว สกครครพละจงเรยกใหเขาไปชวย

สอนนกกฬาฟตบอล เขาสอนไดอยางคลองแคลว

ครแอบมองเขาดวยความประหลาดใจ เพราะ

หนาตาเขามความสขมาก ตางจากเวลาทเขานง

เรยนอยในหองเรยน แตเวลาของความสขชาง

แสนสนและหมดไป เพราะเมอไดยนเสยงพระ

สวดมนตทำวตรเยน เปนสญญาณวาหาโมงเยน

แลว เขาตองรบออกจากสนามเพอกลบบานและ

เปนเชนนทกวน

สงทเหนเขาในยามเชาของทกวน เขาจะ

เดนมาโรงเรยนและมาถงโรงเรยนสายมาก บางวน

ถงเวลาเขาเรยน เขาจะถกสภานกเรยนจดชอ

และปรบเปนปยใสตนไมครงละสามกโลกรม

แตเขากยงมาสายและถกปรบ มรายชออยในสมาชก

ทมาสายทกสปดาห สงทครไมเหนกคอการไปกน

อาหารกลางวนของเขา เขาไปกนขาวทไหนกบใคร

เพราะครไมเคยเหนหรอครมวยงมาทานขาวชา

แตเขามาทานขาวอมไปกอนหนาทครจะมา เสยงคร

สตรทานหนงทำโทษนกเรยน เรองไมทำการบาน

และมานงหลบในหองเรยน ครงแรกกไมใสใจ

คดวาเปนเรองธรรมดาระหวางครกบเดกเกเร แต

เพราะความเปนครประจำชนหองน จงไดรบ

ทราบ ไดยนเสยงครตำหน และเหนนกเรยนคนน

ถกทำโทษเกอบทกวน มนเกดอะไรขน จงเรยกมา

ถาม จงไดความวา เดกคนทไมทำงานสง ชอเดก

ชายสมเกยรต วนศกร มชอเลนวาขง เขาเลาวาท

ผมมานงหลบในหองเรยนเพราะวา ตองชวยพอ

แมทำอฐ ตอนเยนหลงเลกเรยนจนถงสามทม

และเชามดตงแตตสามจนถงเจดโมงเชา ไมม

วนหยด ซงขณะนนเขาเปนนกเรยน ชน ป.๖ คร

รสกสงสารจบใจ เขาเลาตอไปดวยนำตาอาบ

แกมวา ไมเคยมใครถามผม ผมไมกลาบอกคร

๗๔ ๗๕

คดวาถกครทำโทษกเจบแตตองทน ผมไมมทาง

เลอก บานผมจน แมเปนโปลโอ นองกบผมกำลง

เรยนหนงสอ เงนกตองใชทกวน ผมไมเคยมเงน

มากนขนมทโรงเรยน บางวนกหอขาวมากน บาง

วนกไมม ผมกอดทนและไมเคยบอกใคร ไมคด

วาจะมใครมาสนใจผม

ครฟงแลวอง รสกวามนมกอนอะไรไมรมา

จกทลำคอ ทำใหพดไมออก นำตาเจากรรมกำลง

เออขอบตาทรอนผาว แลวกไหลยอยลงมา เออมมอ

ไปกอดเขา ลบหลงเบาๆ แตไมมคำพดใดๆออกมา

จากปากของคร เพราะพดไมออกบอกไมไดจรงๆ

หลายวนตอมา ครจงเรยกหวหนาหองมา

นงคยกน ไดความวา ขงถกครหลายคนตำหน

เรองไมทำการบานและมานงหลบในหองตอน

บายๆทกวน บานเขาจนจรงๆ เปนบานพกคน

งาน อยในโรงอฐ ครจงไปเยยมบานขง สภาพ

บาน เปนบานพกเกาๆ คมแดดคมฝน อยหาง

จากโรงเรยนพอสมควร ในบานไมมเครองอำนวย

ความสะดวกใดๆ มแตของทเปนประโยชนจรงๆ

เชนหมอ หงขาว ทกคนตองไปทำอฐและเสยบ

หมอขาวทงไว เมอทำอฐเสรจขาวกสก อาหารท

กนประจำคอ มามา ไขและปลากระปอง บางวน

โชครายกคลกนำปลา แมสอนวาใหตงใจเรยน

จะไดมความรไมลำบากยากจนเหมอนพอ แม

หลายครงท แมกอดและขอโทษผมกบนองท

ทำใหเกดมาพบกบความลำบากยากจน แตผมก

ภมใจทครอบครวเราจนกจรง แตเราไมเคย

คดโกงใคร

ทโรงเรยนของเราดมาก มการประชม

พฒนาคณภาพงานทกวนจนทร ครจงนำเรอง

เสนอทประชม ไดผลเกนคาด หลงจากวนนน

แลว ขงหนาตาสดใส มความสขกบการเรยน

เพราะทางโรงเรยนทราบถงความจำเปน และได

ชวยเหลอใหเขาไดรบทนเดกขาดแคลน ไดทาน

อาหารกลางวนฟร เขาอยากไดรถจกรยานขมา

โรงเรยน ครแนะแนวจงซอใหหนงคน เขาดใจ

มากและขมาเรยนทกวน

การทำความดของเดกคนนไมตองมใคร

บงคบ เขาเปนเดกกตญญมาก เขามาแตเชา

ลดการทำอฐใหนอยลงในภาคเชา เพอนำเวลามา

การศกษาและฐานะไม ใชเครองชวดความสำเรจ

ของการเลยงดลก แตตวอยางทด คำสอนทด

และบญบารมของทกคนในครอบครวตางหากท

เปนตวหนนนำใหคนไปดหรอตกตำ

๗๔ ๗๕

กวาดถโรงอาหารโดยทไมมใครบอก ตอนกลาง

วนหลงจากททกคนกนขาวแลว เขากจะกวาดถ

โรงอาหารอกครงหนง ครจงถามเขาวาทำไมเธอ

ดจง เขาบอกวา แมสอนใหตอบแทนโรงเรยน ท

ผมไดกนขาวครบสามมอ

วนศกรจะเปนวนทเขามาโรงเรยนเชาเปน

พเศษเหมอนตงใจ จนครอดถามไมไดวา เกด

อะไรขน คำตอบทได ทำใหครตนตนใจยงนก ขง

บอกวา ผมเชอแลววากรรมด กรรมชวมจรง และ

ใหผลจรง ผมจะไปถวายปนโตบญในกจกรรม

ปนโตบญกบคร เพราะเมอกอนแมปวยบอย

เพราะเครยดเรองการเรยนของลก เงนไมมใช

ไมมอาหารหอใหลกไปกนทโรงเรยน แตวนน

ปญหาเหลานนหมดไปแลว ครหลายคนทรเรอง

ใหเงนกนขนม ไปแหลงเรยนรครกใหเงนไปใช

จาย ผมโชคดทเจอครดๆหลายคนในโรงเรยน ท

มนำใจชวยเหลอมาตลอด วนหยดกจางมา

ทำงานทสวนของโรงเรยน ทำใหมรายได

คณะครประชมประจำสปดาห แตบรรยากาศ

ในหองประชมคอนขางเครยด มการหารอเรองการจด

กจกรรมวนสำคญ คอ วนแมแหงชาต มการคด

เลอกแมดเดนและลกกตญญ ทานผอำนวยการ

ใหการบานหนงอาทตยใหไปหานกเรยนและแมท

มคณสมบตตามเกณฑ เปนบคคลทเปนทยอมรบ

ของสงคม เพอปองกนการครหา เมอวนนด

หมายมาถง ในวาระทจะพจารณา ครทกคนตาง

อภปรายคณสมบตของแมดเดนผานไป จนมาถง

ลกกตญญ ครแนะแนวจงเสนอชอเดกชายสม

เกยรต วนศกร พรอมทงใหเหตผลทเลอก ความ

๗๖ ๗๗

ความสงสารในชวตของขงจนกลนนำตาไมอย

ครเองกอานดวยความยากลำบากทสด ครไมได

ตนเตนกบการเปนพธกร แตครตนเตนทลก

กตญญคนนมประวตนายกยองมาก ครดใจและ

ภาคภมใจแทนพอ แมเธอ เพราะการศกษาและ

ฐานะไมใชเครองชวดความสำเรจของการเลยงด

ลก แตตวอยางทด คำสอนทด และบญบารม

ของทกคนในครอบครวตางหากทเปนตวหนนนำ

ใหคนไปดหรอตกตำ

สายตาทกคจบจองมาทแมลกทกอดกน

เชดนำตาใหกน เปนภาพทสะเทอนใจจรงๆ

ชางภาพตางถายภาพแหงความประทบใจนเกบ

ไวในกลองของตนเอง แตครกลบคดวาภาพนน

จะอยในกลองและมคนเหนกตอเมอนำมาอดภาพ

หรอเปดด แตสำหรบครอบครววนศกรและคร

แลวนาจะเปนภาพทอยในความทรงจำจนกวา

ชวตจะหาไม

อยากบอกวาความรสกของครตอนน ดใจ

ไมนอยกวาเธอเลยทครคนเธอจนเจอวา เธอเปน

อะไร ปญหาอยตรงไหน จะชวยแกไขอยางไรใน

ฐานนะทครเปนครแนะแนว เธอทเปนทงลกและ

ศษยของคร เธอมคณงามความดในตนเอง

มากมาย ตวเธอเองกเพงคนเจอตวเองกตอนมา

คยกบครนเอง เมอเรารจกตวเองแลวเรากจะม

ความสข ไมรสกนอยเนอตำใจ ไมคดวามปมดอย

จากนไป ครขอใหเธอกาวเดนไปขางหนาอยาง

มนคงและมนใจนะ เพราะชวตเธอมความกตญญ

เปนแสงสวางในชวตแลว ชวตทดในวนน ยอมม

ผลดตามมาอกมากในวนหนา

เหมาะสมของเขา ปรากฏวาคณะครในทประชม

เหนชอบหมดทกคน เพราะคณะครพยายาม

คนหาคณสมบตของเดกทงโรงเรยน เพอคดกรอง

ใหเหลอเพยงหนงเดยว ซงยากมาก

ครครบ ผมหไมฝาดใชไหมครบ ครใหผม

บอกแมมารวมงานวนแม ใหแมผมแตงตวสวยๆ

ครพยกหนา ขงเดนทำทางงๆ ออกไปจากหอง

พกครเงยบๆ

เชาวนท ๑๒ สงหาคม ๒๕๕๓ บรรยากาศ

ในการจดงานวนแม ทศาลาการเปรยญวด

ปราสาทคกคกมาก ตอนเชาแมลกไดทำบญ

ตกบาตร รวมกน ตอนสายลกๆ นำพวงมาลยบาง

ดอกมะลบาง มากราบแมของตนเอง ครทำหนาท

พธกรในงานนเอง ตนเตนจงเลย แอบมองหาวา

แมของขงมาไหม นงอยตรงไหน

ครเหนแลว แมของขงตวเลกๆ ผวคลำ

หนาตาเหมอนกนเลย ขาพการดวย เดนไมถนด

แตงตวดวยเสอผาทธรรมดามาก ผมกถกรวบ

ไวลวกๆ ไมมการตกแตง หนาตากปลอยตาม

ธรรมชาต ไมทาแปงแตงหนา ครแอบชมเชยขง

กบนองในใจ แมเขาชางโชคดเหลอเกนทมลกด

ขนาดน ถาเปนเดกบางคนอาจอายทแมไมสวย

แตงตวกไมสวย แตเดกสองคนนตรงกนขาม

เขามความสขกบการมาของแมในวนนยงนก

สงเกตจากแววตาและรอยยมของคนทงสาม

ครประกาศรายชอแมดเดนพรอมทงเชญ

ทานผอำนวยการมอบของทระลก จนมาถงราย

ของขง ปรากฏวาขณะทครอ านประวตมผ

ปกครองนกเรยนและครบางคนแอบรองไหดวย

เธอมคณงามความดในตนเองมากมาย ตวเธอ

เองกเพงคนเจอตวเองกตอนมาคยกบครน

เอง เมอเรารจกตวเองแลวเรากจะมความสข

ไมรสกนอยเนอตำใจ ไมคดวามปมดอย

๗๖ ๗๗

๗๘

ความเปนครนนเปนเรองของโลกเปนเรอง

ของมนษยเปนสวนรวม ถาเราจะพดวาสถาบน

ของครกหมายถงครทกคนในโลกทกำลงนำโลก

ไปอยางไร โลกนมนถกสรางขนดวยการศกษา

นนเองไมลกซงอะไรทจะมองใหเหนวาโลกนมน

สรางขนจากการศกษา คอคนเราไดรบการศกษา

อย างไร กทำไปตามท ได รบการศกษามา

เพราะฉะนนโลกมนกอยในสภาพอยางนนจงเรยกวา

การศกษาเปนสงทสรางโลกขนไมผดเลย ดงนน

มนจงไมใชเรองเลกนอย ไมใชเรองอาชพของคน

คนหนง ซงทำงานหาเลยงปากเลยงทองไปดวย

การสอนหนงสอ ขอใหมองเหนใหกวาง ใหไกล

วาครเปนสถาบนทใหญทครอบครองโลกเหมอนกบ

สถาบนอนบางอยาง เชน สถาบนตลาการ เปน

สถาบนทรกษาความเปนธรรม หรอกฎหมายของโลก

เปนสถาบนอนหนงซงใหญมาก แตคดวาไมใหญ

เทาสถาบนของพวกครบาอาจารยทเปนผอำนวย

การศกษา เพราะวามนปนโลกไดเตมท ถาการ

จากหนงสอ

ผแตง : พทธทาสภกข

คดยอจากหนา ๑๒๓-

๑๒๖ บรรยายแกชาว

วทยาลยครสงขลา ณ

สวนโมกขพลาราม วนท

๒๘สงหาคมพ.ศ.๒๕๑๘

ศกษาผด โลกนกเปนโลกของมนษยทผด ถาการ

ศกษาถกกเปนโลกทนาด

เมอพดถงการศกษา เรากจะนกถงเรอง

ของมนษยทงโลกมากกวา การททานทงหลายมา

ขอรองใหอาตมาพดอะไรสกอยาง สองอยาง

ในชวระยะเวลาน กไมมเรองอะไรควรพดยงไป

กวาเรองทจะชวยใหเขาใจความหมายของการศกษา

และการเปนครบาอาจารยใหลกซงเทานนเองเรอง

นอกนนกมสอนกนอยแลวทวๆไปในวทยาลยถา

พดโดยหลกวชาแลวกไมจำเปนทจะตองพดฉะนน

จงไดพดไปในเรองของอดมคต หรอสงทจะเปน

เครองกระตนใหการงานของครบาอาจารยนเปนไป

อยางเตมท คอสงสดตามความหมายของคำคำน

สมทเรยกวา ครเปนผเปดประตหรอเปนผนำ

วญญาณของสตวใหเดนไปถกทาง

ในครงทแลวมา ไดพดถงการเปรยบเทยบวา

ครเปนสถาบนทคมครองโลกอยางเดยวกบศาสนา

คอทอยในรปของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ

การศกษา

สมบรณแบบ

: คอวงกลมทคมครองโลกถงทสด

๗๙

หรอไมวางใจทจะเคารพนบถอตวเองมากถงอยางนน

ในเรองอายน วากนไมได บางทอายมาก

หวหงอกแลวไมรประสประสาอะไร ยงเปนเดกๆ

อย ไมมสตปญญาพอทจะเขาใจเรองของอดมคตได

เมอถอวาครบาอาจารยเปนคนมปญญา อบรมมา

อยางคนมปญญา กควรจะพดเรองทเปนอดมคต

กนได อยาใหไดกลายเปนครผเสอ ครผสงอะไร

เสยกอนแลวกมานกไดทหลงมนสายเกนไป

ครผเสออยางทพดมาแลวนน มเสอสวยๆ

มากเกนไปสำหรบแตงตวอวดคนอน ถาเปนไป

นานเกนไปมนกอาจกลบไมได เพราะฉะนนอยา

เปนเสยตงแตทแรกนจะดกวาเปนครตามอดมคต

ดวยการจดการศกษาใหสมบรณแบบ คอวาการ

ศกษาทไมเปนทาสของกเลสการศกษาทเปนทาส

ของกเลสมนกพาไปหาเรองทางวตถ คนกคอยแต

จะเปรยบทำคอรรปชนบางอะไรบางนการศกษา

ทเปนทาสของกเลส กระทงกเลสของคนผนนเอง

ใชการศกษาเปนเครองมอหาประโยชนอยางไม

ถกตองตามทำนองครองธรรม

การศกษาทเปนทาสของกเลส เปนการ

ทำลายสรางโลกทเลวขนมาถาครเรารหลกเกณฑ

เหลานไวตงแตทแรก รจดหมายปลายทางวาการ

ศกษาเปนอยางไรอาตมาเชอวา จะดมากทเดยว

จะไดเคารพ “เกยรตของคร” วาไดถกเปรยบไว

กบวงกลมของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ท

คมครองโลก เราเปนครหรอผใหวชา และมผรบ

เอาไปสอนตอๆ กนไปนคอขอความในครงทแลวมา

เพอจะชใหเหนการศกษาทสมบรณแบบ

ซงกไดมาจากคร ทเปนครสมบรณแบบ เปนการ

ศกษาทถกตองหรอสมบรณแบบแลวกมลกศษย

หรอผรบเอาไปอยางสมบรณแบบ เปนศษยทด

ตอมากเปนครทด แลวกใหตอไปเปนวงกลมท

คมครองโลกไวอยางไมมวนสนสด โลกนกจะเปน

โลกของมนษยหรอสตวทมใจสง เตมไปดวยสนตสข

สวนบคคล และสนตภาพโดยสวนรวมของสงคม

นเราจงพดเรองการศกษาทสมบรณแบบกนเสยให

เปนทเขาใจแจมแจง

มผใหธรรม-มธรรมสำหรบให-แลวกมผรบเอา

ธรรมะไปปฏบต-แลวกใหกนตอไปอก อยางไมม

ทสนสดบางคนอาจจะคดวานจะประจบพวกคร

เกนไปแลว หรอวาใหเกยรตพวกครเกนไปแลว

แตพดไปตามความรสกทแทจรง ตามทมองเหน

อยางทวาครเปนผสรางโลก

ทนบางคนอาจจะคดวา การพดกบครเปน

รายบคคลหรอครทยงเยาววยอยอยางนมนจะม

ประโยชนอะไร กอยากจะพดวา เปนการด ทจะ

พดใหรกนเสยตงแตตน ตงแตแรกเรมมนจะได

ตดอยในใจ มนจะไดเจรญงอกงาม แลวกฝงอย

ในใจตลอดเปนเวลานานใหเปนการเขาใจทถกตอง

ไปเสยตงแตทแรกเพราะมาเปนครนจะไดไมเสยใจ

ทหลง ครจะรจกทำตนใหเปนครทสมบรณแบบ

ไมสายเกนไปมนควรรตงแตแรกเรมเดมทอยางน

เหมอนกบวาเปนการหวานเมลดพชลงไปในจตใจ

สำหรบงอกงามขนมาเปนครทสมบรณแบบขอให

รบเอาไวในลกษณะอยางนกอนกได ถายงไมชอบ

บทความดเดน

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนปาตาลบานธพทยา ลำพน เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหวยเรยงใต พจตร เขต ๒

ภาคอสานตอนบน

โรงเรยนบานหนรอง ขอนแกน เขต ๕

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนศรตระกลวทยา ศรสะเกษ เขต ๓

ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานทาเลอนสามคค นครราชสมา เขต ๔

ภาคกลาง-ตะวนออก

โรงเรยนบานคลองมะนาว ตราด

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนบานหนองจกยาว สพรรณบร เขต ๓

ภาคใตตอนลาง

โรงเรยนบานควนดนแดง สงขลา เขต ๒

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนบานวนาหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนสมาคมพยาบาลไทย นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหวยไซ ลำพน เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลขนยวม แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนวดเวฬวน เชยงใหม เขต ๔ โรงเรยนบานใหมสามคค ลำปาง เขต ๓ โรงเรยนบานดอนสบเปอ นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหมอแปง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนทงหาราษฎรสามคควทยา เชยงราย เขต ๒ โรงเรยนแมอคอหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานเชยงบาน พะเยา เขต๒โรงเรยนบานแคมะกอก เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนวดกอซาว พะเยา เขต ๒ โรงเรยนบานบงตน เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนบานวงตม ลำปาง เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหางตลาด สโขทย เขต ๑ โรงเรยนบานใหมชยเจรญ พษณโลก เขต ๒ โรงเรยนบานเดนเหลก อตรดตถ เขต ๒ โรงเรยนบานทงมหาชย กำแพงเพชร เขต ๑ โรงเรยนวดทาขอย พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานดงเสอเหลอง พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานใดโพธ (เงน-ทองยอยอทศ) พจตร เขต ๑โรงเรยนบานเมองเกา พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานโปงววแดง พจตร เขต ๒ โรงเรยนบานกลาง เพชรบรณ ๓ โรงเรยนวดหนองเขนง นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนนวมนทราชทศ มชฌม นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนอนบาลตากฟา นครสวรรค เขต ๓ โรงเรยนบานหมนเทพ ชยนาท เขต ๑

รายชอโรงเรยนในวารสารวถพทธฉบบท ๔

๘๐

ภาคอสานตอนบน

สำนกงานเขตพนทการศกษา ขอนแกน เขต ๕ โรงเรยนเมองเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนชมชนไผลอม นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเพยง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเดอ นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานดอนกลอย อดรธาน เขต ๑ โรงเรยนอนบาลเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนบานโนนกง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานเสยววทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนสามหมอโนนทน ขอนแกน เขต ๒ โรงเรยนบานนาขาทา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาดวทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานโคกมนเหลาสวรรค อดรธาน เขต ๓ โรงเรยนบานบางปาหวาน สกลนคร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองผอ หนองคาย เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษา นครพนม เขต ๑

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนบานหนองแสง (หนองแสงราษฎรวทยา) มหาสารคาม เขต ๓ โรงเรยนบานทงแต ยโสธร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวงใหญ รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานนาเลา รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานบงมะล ศรสะเกษ เขต ๔ โรงเรยนบานประทนอายอง สรนทร เขต ๑ โรงเรยนเชยงใหมประชานสรณ รอยเอด ๓โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานนาแมด อบลราชธาน เขต ๒ โรงเรยนฆองชยวทยาคม กาฬสนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหวชางโคกมวง มหาสารคาม เขต ๒ โรงเรยนบานคลอมตรภาพ ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานเตย อบลราชธาน เขต ๑ ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานโปรงแดงนำฉาสามคค นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนบานฝายโบสถ นครราชสมา เขต ๕ โรงเรยนวดปอกแปก สระบร เขต ๑ โรงเรยนบานหงหอย นครพนม เขต ๒ โรงเรยนวดโพธระหต ลพบร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองบนนาก นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนอนบาลทาชางเฉลมพระเกยรต นครราชสมา เขต ๒สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลมณราษฎรคาลย นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนบานขามทะเลสอ นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนอนพรรพต สระแกว เขต ๒ โรงเรยนคลองตาหมน ปราจนบร เขต ๒ โรงเรยนบานใหมหนองไทร สระแกว เขต ๒ โรงเรยนบานสระคณ บรรมย เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานแชรออ สระแกว เขต ๒

ภาคกลาง-ตะวนออก

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต ๑

โรงเรยนวดแสนภมราวาส ฉะเชงเทรา เขต ๒ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต ๒ โรงเรยนนครหลวงอดมรชตวทยา อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดลาดระโหง อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดเปรมประชากร ปทมธาน เขต ๑โรงเรยนอนบาลสงหบร สงหบร โรงเรยนวดลองกะเบา สงหบร โรงเรยนวดดอนดำรงธรรม ชลบร เขต ๓ โรงเรยนวดพระเงน (อศราวทยอปกรณ) นนทบร เขต ๒ โรงเรยนวดตาลเจดชอ อางทอง โรงเรยนวดขนซอง จนทบร เขต ๑ โรงเรยนกระทมรายฯ อางทอง โรงเรยนชมชนวดปราสาท อางทอง

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนวดหนองกบ (ขนทองประชานเคราะห) ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานหนองหวา กาญจนบร เขต ๔ โรงเรยนวดเขารกษ กาญจนบร เขต ๒ โรงเรยนอนบาลสราษฎรธาน สราษฎรธาน เขต ๑ โรงเรยนวดวมลมรรคาราม ราชบร เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดแกนจนทน สมทรสงคราม โรงเรยนบานหนองคาง ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปากนำ สพรรณบร เขต ๓ โรงเรยนวดหนองบว กาญจนบร เขต ๑ โรงเรยนบานยางหก ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓ โรงเรยนอนบาลวดไชยชมพลชนะสงคราม กาญจนบร เขต ๑โรงเรยนบานคอกชางพฒนา ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหนองตาเยน ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปทมวนาราม สพรรณบร เขต ๒

ภาคใตตอนลาง โรงเรยนวดธารนำฉา นครศรธรรมราช เขต ๔ โรงเรยนบานเกาะนก สงขลา เขต ๒ โรงเรยนเรยวราษฎรอทศ สงขลา เขต ๒ โรงเรยนวดโบราณสถต นราธวาส เขต ๒โรงเรยนวดทงเฟอ นครศรธรรมราช เขต ๑ โรงเรยนบานปาไผ นราธวาส เขต ๑ โรงเรยนบานจำปา นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนวดควนกอ นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนบานทบชาง พงงา เขต ๒โรงเรยนบานควนพระสาครนทร พทลง เขต ๒โรงเรยนอาวลก กระบโรงเรยนวดทรายขาว สงขลา เขต ๑ โรงเรยนยโป (รงวทยา) ยะลา เขต ๑ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓โรงเรยนตำรวจตะเวรชายแดนชางกลปทมวนอนสรณ นครศรธรรมราช เขต ๒

โรงเรยนวดบางด ตรง เขต ๒