43
ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ.

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ΕΝΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ Β΄ΕΠΙΠΕΔΟ

Citation preview

Page 1: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΣΕΝΑΡΙΟ

∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ

ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ.

Page 2: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η διερευνητική, η συνεργατική µάθησηκαι η ανάτυξη δεξιοτήτων, είναι οσκοός του σχολείου ου θααελευθερώσει τη γνώση και θαοδηγήσει τους µαθητές σε γόνιµαµονοάτια.

Page 3: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

∆ιδακτικό σενάριο.Σύµφωνα µε το νέο αναλυτικό πρόγραµµα

Τάξη: Α΄ τεχνολογικού λυκείου

∆ιδακτικό Αντικείµενο: Λογοτεχνία

∆ιάρκεια: 4 διδακτικές ώρες

∆ηµιουργός: Κουλίνου Θεοδώρα Πε02

Page 4: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΣκοόςΣκοός::Οι µαθητές να εκτιµήσουν και να κατανοήσουν ότι ηλογοτεχνία είναι κάτι ζωντανό ου τους αφορά και ναδιαιστώσουν ότι αοτελεί συνδετικό κρίκο µεταξύ τωνλαών.

Να ροκληθεί συγκινησιακή φόρτιση αό ένα

λογοτεχνικό κείµενο. Ο εµλουτισµός της διδασκαλίας µε σύγχρονες καιρωτοοριακές µεθόδους διδασκαλίας και ηενεργοοίηση της φαντασίας, του χιούµορ, του γούστουκαι της δηµιουργικότητας των µαθητών/τριών.

Page 5: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΣτόχοιΣτόχοι::Να κατανοήσουν καλύτερα και να αολαύσουν βαθύτερα οιµαθητές το κείµενο µέσα αό την αρατήρηση, την εεξεργασία, τηδιερεύνηση, την ανταλλαγή.

Να ροσεγγίζεται η λογοτεχνία µε τρόο αλό δηµιουργικό και ναδηµιουργεί αισθητική αόλαυση.

Να γνωρίσουν οι µαθητές µορφές και αξίες του ολιτισµού ουσυνδέονται τόσο µε τη ζωή, την αράδοση και τη φυσιογνωµία τουέθνους, όσο και µε το ευρύτερο ολιτισµικό εριβάλλον στηνευρωαϊκή ή την οικουµενική του διάσταση.

Να αοκτήσουν οι µαθητές ανάλογα µε την ηλικία τους ορισµένεςγνώσεις αναφορικά µε τα λογοτεχνικά είδη, την εξέλιξή τους, τηνειδική χρήση του λόγου και την τεχνική, κατά ερίτωση και σεσχέση µε το είδος του κειµένου, την εοχή, και τα ρεύµατα.

Να βιώσουν το λογοτεχνικό κείµενο ως οικείο, µέσα αό τηδηµιουργία ενός ολυτροικού κειµένου αξιοοιώντας τις

δυνατότητες των ΤΠΕ (ψηφιακός γραµµατισµός).

Page 6: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

∆ιδακτικές∆ιδακτικές εισηµάνσειςεισηµάνσεις::

Θα εισηµανθούν τα χαρακτηριστικά των αραλογών.

Θα ροσεχτεί η δοµή της αραλογής µε στόχο τη διερεύνηση τουαοτελέσµατος.

Θα αξιοοιηθούν τα σχόλια του σχολικού βιβλίου.

Θα αναδειχθεί ο ρόλος της µάνας, η θέση της κόρης, η κοινωνική καιολιτισµική τους αράδοση.

Θα τονιστεί η δύναµη των αισθηµάτων, αράονο – κατάρα, όρκος –υόσχεση, µέσα σε συγκεκριµένο κοινωνικό ολιτικό λαίσιοσυγκεκριµένης κοινωνίας.

Θα εισηµανθούν τα υερφυσικά στοιχεία, αό τον κόσµο τουραγµατικού στον κόσµο του αραµυθιού και της φαντασίας.

Θα αναδειχθεί ο ρόλος της οίησης στην ενότητα των λαών.

x2

Page 7: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Slide 6

x2 ΚΟΥΛΙΝΟΥ ΘΕΟ∆ΩΡΑ xandros; 4/1/2012

Page 8: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΑαραίτητοΑαραίτητο υλικόυλικό –– µέσαµέσα: :

1.Τετράδιο σηµειώσεων. 2.Αξιοοίηση συνδυασµού λογισµικών.3.Αξιοοίηση διαδραστικού ίνακα.4.Λογισµικό κλειστού τύου, σώµατα κειµένων και ανοικτού τύου.5.Προγράµµατα εεξεργασίας κειµένου, ειλεγµένοι διαδικτυακοί τόοι.6.Πρόγραµµα εεξεργασίας εικόνας.7.Η/Υ µε σύνδεση στο διαδίκτυο, φυλλοµετρητής, λογισµικό

αρουσιάσεων.

*Σηµειώνεται ότι το διδακτικό σενάριο δηµιουργήθηκε για τους µαθητές τουτεχνολογικού Λυκείου, η τάξη αοτελείται αό δίγλωσσους µαθητέςδιαφορετικών ηλικιών και οι ερισσότεροι Ροµ αό τα σχολεία «∆εύτερηςΕυκαιρίας» έχουν όµως την ααραίτητη εξοικείωση µε τους Η/Υ και ότι θααξιοοιηθεί ο οµαδικός τρόος εργασίας ου διδάσκεται στην ευέλικτηζώνη των projects.

Page 9: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΟργάνωσηΟργάνωση µαθητώνµαθητών::

Οι µαθητές θα εργαστούν σε 3 οµάδες στην αίθουσα τουσχολικού εργαστηρίου Η/Υ. Οι οµάδες θα συγκροτηθούνµε βάση την ειθυµία τους και καθεµία θα αοτελείταιαό 4-5 άτοµα.

Οι οµάδες θα κατανείµουν ρόλους και εργασίες και θαέχουν την ευκαιρία να συζητήσουν, να ανταλλάξουναόψεις, να κρίνουν και να εικοινωνήσουνταξιδεύοντας στο διαδίκτυο.

Page 10: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΠροετοιµασίαΠροετοιµασία:: 2 διδακτικές ώρες

Οι µαθητές θα αρακολουθήσουν σε αίθουσα µεδιαδραστικό ίνακα power point και θα ασκηθούν στηνανάγνωση του κειµένου µε σκοό την εξοικείωσή τους, µε τη γλώσσα του κειµένου.Θα εντοισθεί ο ρόλος της µάνας, η θέση της κόρης, ορόλος του Κωνσταντή, αδελφού – ρωταγωνιστή, ηδύναµη της κατάρας, η αξία του όρκου και θακαταγραφούν τα υερφυσικά, αραµυθιακά στοιχεία. Θα διαβαστούν τα σχόλια του βιβλίου, τα αράλληλακείµενα και θα τονιστεί η αξία της αραλογής ως κοινόστοιχείο των βαλκανικών λαών.

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/251/1853,5949/

Page 11: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΥλοοίησηΥλοοίηση διδακτικούδιδακτικού σεναρίουσεναρίου. . «Tου νεκρού αδελφού»

Προσέγγιση Οµαδοσυνεργατική µε κατευθυνόµενηαυτενέργεια

Page 12: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Είναι δηµοτικό τραγούδι, που ανήκει στην κατηγορία των

παραλογών.

Είναι αφηγηµατικό, επικό και συγχρόνως λυρικό ποίηµα.

Το κυρίαρχο πρόσωπο είναι ο αδελφός και ο τίτλος µας

προετοιµάζει για τον θάνατο του.

Η ανάσταση του νεκρού και η εκπλήρωση του όρκου

είναι το κυρίαρχο θέµα.

«Του Νεκρού Αδελφού» µία διαβαλκανική παράσταση του Σωτήρη Χατζάκη

http://www.hfc-tirana.com/wmt/webpages/index.php?lid=1&pid=61&apprec=14

http://www.onassis.gr/enim_deltio/44_09/event_1.php

http://reviewtheatre.wordpress.com/

Page 13: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

«Του νεκρού αδελφού»

Page 14: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η οικογένεια

Page 15: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Μάνα µε τους εννιά σου γιους και µε τη µια σουκόρη,

την κόρη τη µονάκριβη την ολυαγαηµένη,

την είχες δώδεκα χρονών κι ήλιος δε σου τηνείδε!

Στα σκοτεινά την έλουζε, στ' άφεγγα τη χτενίζει,

στ' άστρι και τον αυγερινό έλεκε τα µαλλιά της.

Page 16: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Το ροξενιό

Page 17: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Προξενητάδες ήρθανε αό τη Βαβυλώνα,

να άρουνε την Αρετή ολύ µακριά στα ξένα.

Οι οχτώ αδερφοί δε θέλουνε κι ο Κωσταντίνος θέλει.

«Μάνα µου, κι ας τη δώσοµε την Αρετή στα ξένα,

στα ξένα κει ου ερατώ, στα ξένα ου ηγαίνω,

αν άµ' εµείς στην ξενιτιά, ξένοι να µην ερνούµε.

- Φρόνιµος είσαι, Κωσταντή, µ' άσκηµα αιλογήθης.

Κι α µόρτει, γιε µου, θάνατος, κι α µόρτει, γιε µου, αρρώστια,

κι αν τύχει ίκρα γή χαρά, οιος άει να µου τη φέρει;

- Βάλλω τον ουρανό κριτή και τους αγιούς µαρτύρους,

αν τύχει κι έρτει θάνατος, αν τύχει κι έρτει αρρώστια,

αν τύχει ίκρα γή χαρά, εγώ να σου τη φέρω».

Page 18: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Το θανατικό και το ανακάληµα της µάνας.

Page 19: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Και σαν την εαντρέψανε την Αρετή στα ξένα,

κι εµήκε χρόνος δίσεχτος και µήνες οργισµένοι

κι έεσε το θανατικό, κι οι εννιά αδερφοί εθάναν,

βρέθηκε η µάνα µοναχή σαν καλαµιά στον κάµο.

Σ' όλα τα µνήµατα έκλαιγε, σ' όλα µοιρολογιόταν,

στου Κωσταντίνου το µνηµειό ανέσα τα µαλλιά της.

«Ανάθεµά σε, Κωσταντή, και µυριανάθεµά σε,

οού µου την εξόριζες την Αρετή στα ξένα!

το τάξιµο ου µου ‘ ταξες, ότε θα µου το κάµεις;

Τον ουρανό 'βαλες κριτή και τους αγιούς µαρτύρους,

αν τύχει ίκρα γή χαρά, να ας να µου τη φέρεις».

Page 20: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η ανάσταση και η συνάντηση µε την αδελφή.

Page 21: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Αό το µυριανάθεµα και τη βαριά κατάρα,

η γης αναταράχτηκε κι ο Κωσταντής εβγήκε.

Κάνει το σύγνεφο άλογο και τ' άστρο χαλινάρι,

και το φεγγάρι συντροφιά και άει να της τη φέρει.

Παίρνει τα όρη ίσω του και τα βουνά µροστά του.

Βρίσκει την κι εχτενίζουνταν όξου στο φεγγαράκι.

Αό µακριά τη χαιρετά κι αό κοντά της λέγει:

«Άιντε, αδερφή, να φύγοµε, στη µάνα µας να άµε.

-Αλίµονο, αδερφάκι µου, και τι είναι τούτη η ώρα;

Αν ίσως κι είναι για χαρά, να στολιστώ και να ‘ ρθω,

κι αν είναι ίκρα, ες µου το, να βάλω µαύρα να 'ρθω.

-Έλα, Αρετή, στο σίτι µας, κι ας είσαι όως και αν είσαι».

- Κοντολυγίζει τ' άλογο και ίσω την καθίζει.

Page 22: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Το ταξίδι της ειστροφής.

Page 23: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Στη στράτα ου διαβαίνανε ουλάκια κιλαηδούσαν,

δεν κιλαηδούσαν σαν ουλιά, µήτε σαν χελιδόνια,

µόν' κιλαηδούσαν κι έλεγαν ανθρωινή οµιλία:

«Ποιος είδε κόρην όµορφη να σέρνει ο εθαµένος!

-Άκουσες, Κωσταντίνε µου, τι λένε τα ουλάκια;

-Πουλάκια είναι κι ας κιλαηδούν, ουλάκια είναι κι ας λένε».

Και αρεκεί ου άγαιναν κι άλλα ουλιά τούς λένε:

«∆εν είναι κρίµα κι άδικο, αράξενο µεγάλο,

να ερατούν οι ζωντανοί µε τους αεθαµένους!

-Άκουσες, Κωσταντίνε µου, τι λένε τα ουλάκια;

ως ερατούν οι ζωντανοί µε τους αεθαµένους.

-Αρίλης είναι και λαλούν και Μάης και φωλεύουν.

Page 24: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

- Φοβούµαι σ', αδερφάκι µου, και λιβανιές µυρίζεις.

- Εχτές βραδίς εήγαµε έρα στον Αί - Γιάννη,

κι εθύµιασέ µας ο αάς µε ερισσό λιβάνι».

Και αρεµρός ου ήγανε, κι άλλα ουλιά τούς λένε:

«Για ιδές θάµα κι αντίθαµα ου γίνεται στον κόσµο,

τέτοια ανώρια λυγερή να σέρνει ο εθαµένος!»

Τ' άκουσε άλι η Αρετή κι εράγισε η καρδιά της.

«Άκουσες, Κωσταντάκη µου, τι λένε τα ουλάκια;

- Άφησ', Αρέτω, τα ουλιά κι ό,τι κι α θέλ' ας λέγουν.

- Πες µου, ού είναι τα κάλλη σου, και ού είν' η λεβεντιά σου,

και τα ξανθά σου τα µαλλιά και τ' όµορφο µουστάκι;

- Έχω καιρό ' αρρώστησα και έσαν τα µαλλιά µου».

Page 25: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η ειστροφή της Αρετής στο σίτι.

Page 26: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Αυτού σιµά, αυτού κοντά στην εκκλησιά πρoφτάνoυν. Βαριά χτυπά τ' αλόγου του κι απ' εµπροστά της χάθη.Κι ακούει την πλάκα και βροντά, το χώµα και βοΐζει.Κινάει και πάει η Αρετή στο σπίτι µοναχή της.Βλέπει τους κήπους της γυµνούς, τα δέντρα µαραµέναβλέπει το µπάλσαµο ξερό, το καρυοφύλλι µαύρο,βλέπει µπροστά στην πόρτα της χορτάρια φυτρωµένα. Βρίσκει την πόρτα σφαλιστή και τα κλειδιά παρµένα, και τα σπιτοπαράθυρα σφιχτά µανταλωµένα.Κτυπά την πόρτα δυνατά, τα παραθύρια τρίζουν.«Αν είσαι φίλος διάβαινε, κι αν είσαι εχτρός µου φύγε,κι αν είσαι ο Πικροχάροντας, άλλα παιδιά δεν έχω,

κι η δόλια η Αρετούλα µου λείπει µακριά στα ξένα.- Σήκω, µανούλα µου, άνοιξε, σήκω, γλυκιά µου µάνα. - Ποιος είν' αυτός που µου χτυπάει και µε φωνάζει µάνα; - Άνοιξε, µάνα µου, άνοιξε κι εγώ είµαι η Αρετή σου».

Page 27: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η λύση του δράµατος.

Page 28: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Κατέβηκε, αγκαλιάστηκαν κι αέθαναν κι οι δύο.

Page 29: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η µάναη κόρηο αδελφόςη ξενιτιάη κατάραο όρκοςη ανάστασητα ουλάκιαη ζωήο θάνατος.

Page 30: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Το δηµοτικό τραγούδι.

Page 31: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

• Το ∆ηµοτικό τραγούδι ως λογοτεχνικό είδος

αντλεί το υλικό του από την προφορική λογοτεχνική

παράδοση, αυτήν που αναπτύσσεται από την ανάγκη

που έχει κάθε άτοµο και γενικότερα κάθε λαός να

εκφράσει τα συναισθηµατικά του και ψυχικά φορτία, τα

ιδανικά του, τους πόνους και τις χαρές του, ακόµα τις

εντυπώσεις και τις σκέψεις του µέσα στην

ευκολοµνηµόνευτη ποίηση.

• http://el.wikipedia.org/wiki

Page 32: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Τα δηµοτικά τραγούδια χωρίζονται σε τρία είδη:

α) παραλογές

β) ιστορικά (ακριτικά, κλέφτικα, ιστορικά, κλπ)

γ) τραγούδια µε κοινωνικό περιεχόµενο, αυτά δηλαδή πουαναφέρονται σε διάφορες εκδηλώσεις της ζωής (της αγάπης, νυφιάτικα, νανουρίσµατα, κάλαντα αποκριάς, της ξενιτιάς, τηςδουλειάς, µοιρολόγια, σατιρικά, κλπ)

Page 33: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΠαραλογέςΟι παραλογές είναι διηγηµατικά τραγούδια, όπου το επικό στοιχείοαναµειγνύεται µε το λυρικό και το δραµατικό. Αφηγούνται τιςδραµατικές κυρίως περιπέτειες της ανθρώπινης ζωής µε τον τρόποτων παραµυθιών. Τρεις είναι οι κυριότερες πηγές από τις οποίεςαντλούνται οι υποθέσεις τους, από αρχαίους µύθους καιπαραδόσεις σχετικές µε αγίους, δράκους, στοιχεία, βασιλιάδες καιπρίγκιπες, δαιµονικές µορφές και άλλα δηµιουργήµατα της λαϊκήςφαντασίας. (Οι ωραιότερες και πιο διαδεδοµένες από την οµάδα αυτήείναι “Του νεκρού αδελφού” και “Του γιοφυριού της `Άρτας”, όπουκυριαρχεί το τραγικό στοιχείο).

από περιστατικά της κοινωνικής ζωής, τα οποία προκαλούνσυγκίνηση στο λαό, όπως είναι οι ερωτικές ή οικογενειακές τραγωδίες(άτυχοι έρωτες, φόνοι, εκδικήσεις, προδοσίες, σκάνδαλα ηθικούπεριεχοµένου, ναυάγια πλοίων κ.α.)

από εθνικές και ιστορικές µνήµες που αναφέρονται σε πολέµους, λεηλασίες, σφαγές κτλ.

Το κυριότερο γνώρισµα της τεχνοτροπίας των παραλογών είναι ηδραµατοποίηση της αφήγησης, η οποία πετυχαίνεται: α) µε το διάλογοανάµεσα στους πρωταγωνιστές ή σε άλλα πρόσωπα, που µπαίνεισυνήθως στα καίρια σηµεία της αφήγησης, και β) µε τη γρήγορηδράση.

Page 34: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Φύλλα εργασίας2 διδακτικές ώρες

*Σηµειώνεται ότι οι παρακάτω διαφάνειες είναι ήδη σε φάκελο στην επιφάνειαεργασίας των Η/Υ που θα χρησιµοποιήσουν οι µαθητές.

Page 35: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Το ταξίδι στο διαδίκτυο και τη λογοτεχνία ξεκινά!Οδηγίες προς τους ναυτιλοµένους!

• Στην επιφάνεια εργασίας του Η/Υ, υπάρχειένα φάκελος µε το όνοµα «∆ΙΑΣ 1».

• Ανοιξτε τον φάκελο και πηγαίνετε στο φύλλοεργασίας της οµάδας σας.

• Συµπληρώστε το κοινό φύλλο για όλες τιςοµάδες και το φύλλο της οµάδας σας.

• Χωρίστε τους ρόλους σας, συνεργαστείτε καιπαρουσιάστε.

• Έχετε 2 ώρες, ζητήστε τη βοήθεια µου αν τηνχρειαστείτε.

Page 36: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

/

• Χρησιµοποιώντας τον παρακάτω

σύνδεσµο έχετε στη διάθεση σας το

ψηφιακό βιβλίο που µπορείτε να

χρησιµοποιήστε για να διαβάσετε ξανά

το κείµενο.

• http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/251/1845,5953/

Page 37: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Φύλλο εργασίας κοινό για όλες τις οµάδες.Βρες τη σωστή απάντηση

1. Ποιος/α είναι ο κεντρικός ήρωας; Η µάνα

Η αδελφή

Ο αδελφός

2. Ποιος αποφασίζει για τον γάµο της κόρης;Η µάνα και ο αδελφός

Η κόρη

Όλοι µαζί

3.Πώς αντιδρά η κόρη στον γάµο;∆εν δέχεται

∆εν αντιδρά

Παντρεύεται άλλον

4.Τι κάνει τον Κωνσταντή να σηκωθεί από τον τάφοΟ έρωτας

Η φιλία

Ο όρκος

5. Πού ορκίζεται ο Κωνσταντής;Στον ολυµπιακό

Στην Παναγία

Στον ουρανό και στους αγιούς µαρτύρους.

6. Πόσες φορές µίλησαν τα πουλάκια;Τέσσερις

Τρεις

Πέντε.

Χρησιµοποίησε το παρακάτω σύµβολο√ και τοποθέτησε το δίπλα στη σωστή απάντηση.

Page 38: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1η ΟΜΑ∆Α «Ορκισµένοι»

«Βάλλω τον ουρανό κριτή και τους αγιούς µαρτύρους, αν τύχει κι έρτει θάνατος, αντύχει κι έρτει αρρώστια, αν τύχει πίκρα γη χαρά, εγώ να σου τη φέρω» ορκίζεται οΚωνσταντής και για να εκπληρώσει την υπόσχεση του ανασταίνεται.

Στην αρχαιότητα ο ∆ίας ήταν προστάτης του όρκου (Ζευς Όρκιος) και η οργή τουήταν τροµερή όταν κάποιος θεός ή θνητός τον παρέβαινε.

1. ∆ηµιουργήστε ένα κείµενο στο word 200 λέξεων µε θέµα: «Οόρκος από την αρχαιότητα µέχρι σήµερα»

2. ∆ηµιουργήστε παρουσίαση power point 5 διαφανειών µε τοµύθο της «∆ήµητρας και της Περσεφόνης»Οι διαφάνειες σας θα περιέχουν εικόνες και κείµενο.

Προτεινόµενες διευθύνσεις:http://mythologia.8m.com/dias.html

http://www.jurisconsultus.gr/pubs/uploads/2955.pdf

http://el.wikipedia.org/wiki

http://www.hellenicpantheon.gr/enchyclo.htm

http://mythologia.8m.com/dimitra.html

Page 39: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

2η Οµάδα «Τα πουλάκια»

«Στη στράτα που διαβαίνανε πουλάκια κιλαηδούσαν, δεν κιλαηδούσαν σαν πουλιά,

µήτε σαν χελιδόνια, µόν' κιλαηδούσαν κι έλεγαν ανθρωπινή οµιλία:»

Στη δηµοτική ποίηση κάθε έµψυχο ή άψυχο µπορεί και µιλά και παίρνει µέρος στηδράση (πουλιά, δέντρα, άλογα κ.λ.π.)

1.∆ιαβάστε το δηµοτικό τραγούδι «Το γιοφύρι της Άρτας» καιδηµιουργήστε ένα κείµενο στο word 200 λέξεων µε θέµα: «Ηδηµοτική ποίηση και το υπερφυσικό στοιχείο»

2. ∆ηµιουργήστε µια παρουσίαση power point µε ταχαρακτηριστικά των παραλογών που υπάρχουν στο τραγούδιτου «νεκρού αδελφού».

Προτεινόµενες διευθύνσειςhttp://el.wikisource.org/wikihttp://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/keimena_c/math/7-14.pdfhttp://www.logotexnia.info/poihsh/poihsh5.html

Page 40: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

3η Οµάδα «Οι προξενητάδες»

«Προξενητάδες ήρθανε από τη Βαβυλώνα, να πάρουνε την Αρετή πολύ µακριά σταξένα».

1. ∆ιαβάστε στην παρακάτω διεύθυνση το απόσπασµα από τον «Ερωτόκριτο»του Βιτσέντσου Κορνάρου και δηµιουργήστε ένα κείµενο 200 λέξεων στοword µε Θέµα: «Η θέση της κόρης- η απόφαση του γάµου»

2. ∆ηµιουργήστε µία παρουσίαση power point 5 διαφανειών µε εικόνες καικείµενο όπου θα παρουσιάσετε τα χαρακτηριστικά της δηµοτικής ποίησης.

Προτεινόµενες διευθύνσειςhttp://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGLA111/251/1846,

5985/http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/keimena_c/math/15-26.pdf

http://www.patakis.gr/Images/Files/5836.pdf

Page 41: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ενδεικτικές ασκήσεις

1.Περιγράψτε το είδος της οικογένειας έτσι όπως αυτό

αναπτύσσεται µέσα στο τραγούδι.

Γράψτε την απάντηση σας σε word και αναρτήστε την, στο

blog του σχολείου σας.

http://esperinoepalagan.blogspot.com/ (χρησιµοποιήστε

τους κωδικούς που έχετε στη διάθεση σας για όση ώρα

βρίσκεστε στο σχολικό εργαστήριο.)

Page 42: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

2.Περιηγηθείτε στη http://el.wikipedia.org/

και µαζέψτε πληροφορίες για το δηµοτικό τραγούδι.

3.Στη διεύθυνση http://www.komvos.edu.gr/ θα

αναζητήσετε το έργο «Λεονώρα» του Γερµανού ποιητή

Burger για να διαβάσετε ένα ακόµα ποίηµα µε το µοτίβο

του νεκρού καβαλάρη.

4.Περιηγηθείτε στο διαδίκτυο http://www.google.gr µε λέξεις

κλειδιά: πουλάκι – δηµοτικό τραγούδι.

Μαζέψτε τα τραγούδια και σχολιάστε σε 150 λέξεις.

Page 43: ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Βιβλιογραφία∆ικτυογραφία

http://www.nlg.gr/epet/all1.asp?id=1103&pg=../db/icon/1957/280.gif&pn=11http://www.academyofathens.gr/ecportal.asp?id=1605&nt=19&lang=1http://www.greek-language.gr/greekLang/literature/studies/grammatologies/16.htmlhttp://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/keimena_c/math/15-26.pdfhttp://www.patakis.gr/Images/Files/5836.pdfhttp://mythologia.8m.com/dias.htmlhttp://www.jurisconsultus.gr/pubs/uploads/2955.pdfhttp://www.google.gr/http://www.snhell.gr/http://www.doukas.gr/http://www.academyofathens.gr/http://el.wikipedia.org/http://www.hfc-tirana.com/wmt/webpages/index.php?lid=1&pid=61&apprec=14http://www.hfc-bucharest.com/wmt/webpages/index.php?lid=1&pid=61&apprec=17http://xantho.lis.upatras.gr/kosmopolis/index.php/estia/article/view/74172

http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showauthor&personsid=4596

Αίµος Ανθολογία Βαλκανικής Ποίησης, Αθήνα 2006: καταγράφονται παραλλαγές από Ελλάδα, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Ρουµανία, Σερβία και Σκόπια

Ισµαήλ Κανταρέ, Ποιος έφερε την Ντορουντίν;, εκδόσεις Ροές: αστυνοµικό θρίλερ, που στηρίζεται στην πιοφηµισµένη αλβανική λαϊκή µπαλάντα, τη Μπαλάντα της υπόσχεσης, παραλλαγή της παραλογής Τουνεκρού αδελφού