Yaratıklar içerisinde sevilmeye en layık olanı Yaratıklar içerisinde sevilmeye en layık olanı

ise tanrının “eşref-i mahlukat” olarak yarattığı ise tanrının “eşref-i mahlukat” olarak yarattığı

insandır.insandır.

Bu yüzden, Yunus’un insan sevgisi çok geniş Bu yüzden, Yunus’un insan sevgisi çok geniş

kapsamlı olup bütün insanları kapsamlı olup bütün insanları

kucaklamaktadır.kucaklamaktadır.

Onun en büyük hedefi bu sevgiyi ve bu aşkı Onun en büyük hedefi bu sevgiyi ve bu aşkı

toplum içerisinde hakim kılmaya çalışmaktır.toplum içerisinde hakim kılmaya çalışmaktır.

““Ben gelmedim davi’yiçün, benim işüm Ben gelmedim davi’yiçün, benim işüm

seviyiçünseviyiçün

Dostun evi gönüllerdir, gönül yapmaya Dostun evi gönüllerdir, gönül yapmaya

geldim.”geldim.”

diyen Yunus barışı, mutluluğu sevgide diyen Yunus barışı, mutluluğu sevgide

aramıştır.aramıştır.

O toplumda karşılıklı sevgi ve saygının O toplumda karşılıklı sevgi ve saygının

hakim olmasını ister. hakim olmasını ister.

İnsanları sevmeyi kendisine şiar edinen İnsanları sevmeyi kendisine şiar edinen

kimse başkasının kalbini kırmaz.kimse başkasının kalbini kırmaz.

“Ak sakallı hoca, bilimez hali nicedir

Emek yimesün hacca bir gönül yıkarsa”

“Gönül Çalab’ın tahtı, Çalab gönüle baktı

İki cihan bedbahtı, kim gönül yıkarısa”

“Birkez gönül yıkdunsa kılduğun namaz değül

Yetmişiki millet dahı, elini yüzünü yumaz degül.”

Her vesileyle onların gönlünü almaya, Her vesileyle onların gönlünü almaya,

güldürmeye mutlu etmeye çalışır. güldürmeye mutlu etmeye çalışır.

Yunus Emre’ye göre Tanrı mekanı durumundaki Yunus Emre’ye göre Tanrı mekanı durumundaki

insan kalbini inciten kimse, iki cihanda da insan kalbini inciten kimse, iki cihanda da

bedbahtır , kötüdür ve ümitsizdir.bedbahtır , kötüdür ve ümitsizdir.

Üstelik gönül kıran kimsenin ibadeti makbul Üstelik gönül kıran kimsenin ibadeti makbul

değildir. değildir.

Bu beyitler bu düşüncenin ifadeleridirBu beyitler bu düşüncenin ifadeleridir

Gönül yıkmamaya çok önem veren Yunus Emre

insanın başkaları ile ilişkilerinde kendisini ölçü

almasını istemiştir

İnsana,kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa

başkalarına da öyle davranmasını tavsiye eder.

“Sen sana ne sanursan, ayruklara anu san

Dört kitabın manası, budur eğer varsa”

Onun için Yunus Emre insanlara daima iyilikle Onun için Yunus Emre insanlara daima iyilikle muamale etmeyi, kendisine kötülük yapanlaramuamale etmeyi, kendisine kötülük yapanlara dahi iyilikle karşılık vermeyi prensip edinmiştir.dahi iyilikle karşılık vermeyi prensip edinmiştir.

– ““Acı dirligüm isteyen, tatlı dirilsün dünyedeAcı dirligüm isteyen, tatlı dirilsün dünyede– Kim ölümüm isterse, bin yıl ömür virülsün.”Kim ölümüm isterse, bin yıl ömür virülsün.”

beyiti onun bu düşüncesini ifade etmiştir.beyiti onun bu düşüncesini ifade etmiştir.

Yunus, insanların doğruluktan ayrılmamalarını tavsiye

eder.

Doğruluğun hem ferdin Hakk’a vasıl olmasında

hem de sosyal barış ve mutluluğun temininde son

derece önemli olduğunu vurgular.

Yunus Emre:

“Kimde doğruluk var, Çalab anı sever

İki cihana yarar ol erün sermayesi” demiştir.

Yunus Emre, sosyal barış ve mutluluğun tesisi

için, insanları kin tutmamak, dedikoduculuk

yapmamak, gurur ve kibirden kaçınıp uzaklaşmak,

başka kimselerin kusur ve ayıbını araştırmamak,

fakir ve hastaları koruyup gözeterek, sahtekarlıktan

iki yüzlülükten sakınmayı herkese tavsiye etmiştir.

Ahlak kuralları ile yasalarına riayet etmelerinin de

gerekli olduğunu birçok beyitinde dile getirir:

“Giderdüm gönlümde kini, kindarın yokdur dini

Yarenler bu sözü, uludan işitdüm ahı” diyerek

insanlara kin tutulmaması gerektiğini ve onlara

her an sevgiyle yaklaşmanın önemini vurgular.

Yunus, bütün bu düşünceleriyle, ahlaken üstün

bir toplum hedeflemektedir. Gerçekten de onun

üzerinde durduğu bu prensiplerin yeterince

uygulandığı bir toplumda ne kavga, düşmanlık

ne de bir başka huzursuzluk söz konusu olur.

Böyle toplumlarda barış , mutluluk hüküm sürer.

Ancak bunun gerçekleşmesi için, toplumu oluşturan

her ferdin bu kuralları gönülden benimseyerek

uygulaması, gerçek bir sevgi, barış özlemi içinde

Yunus gibi yürekten, gönülden “beri gel dost

barışalum, yadısan bileşelüm” diyebilmesi gerekir.

İnsan olan yüreğindeki sevgi ve saygıyla yaşar.

Yunus Emre daima herkesin gerçek bir sevgiyle

birbirlerine bağlandığı, şahsi çıkar duygularının

kaybolduğu fedakarlık, diğergamlik ve karşılıksız

yardım etme duygusunun hakim olduğu adaletin,

kardeşliğin birlik ve beraberliğin hüküm sürdüğü

barış, huzur dolu toplumun özlemini çekmiştir.

Böyle toplumda ne ferdi ruhsal rahatsızlık

nede düşmanlık ve sosyal kutuplaşmalar

söz konusu olacak,herkes insanlığa bir şey

vermek için çalışacaktır.Bunun sonucunda

insanlar kalıcı barışa ve bitmez tükenmez

mutluluğa erişip çoşkun sevgiye ulaşacaklar

Yunus Emre insan olan herkese karşı; iyi, kötü

güzel çirkin, ırk milliyet ayırımı gözetmeyen

engin sevgiyle bağlıdır. Ondaki insan sevgisi,

insanda Allah’tan kopan bir parça ondan gelip

bedenleşmiş bir cevher olduğunu anlamasıdır.

İnsan Allah’tan kopmuş bir nur, kudrettir.

Asırlar geçtikçe kıymeti ve büyüklüğü anlaşılan

milli tarihimizin abide şahsiyeti Yunus Emre’nin

büyük değer taşıyan evrensel düşüncelerinden de

barış ve mutluluğa susamış olan müslüman Türk

insanının ve günümüz insanlığının alabileceği ve

uygulayıp ders alabileceği, gerekli çok şey vardır.

Ancak bir felsefe olmaktan çok yaşanan hayatta

uygulama sahasına konulduğu takdirde, kıymet

gösteren somut bir ahlak felsefesidir. Bundan

dolayı Yunus Emre’yi layıkıyla anlamak, ondan

yeterince yararlanabilmek için onun hayatını ve

ahlak anlayışını hayatımızda örnek alabilmeliyiz.

Bunun için onun gibi düşünebilmek, onun gibi

yüce bir aşkla Allah’a yönelebilmek, zahiri ve

maddi alemin sufli duyguların esaretliğinden,

köhneliğinden kurtulabilmek, onun gibi karşılık

beklemeksizin insanları yürekten sevebilmek ve

onun gibi haramdan kaçıp helale sığınabilmeli

Eğer bütün bunları ferdi, toplumsal hayatımızda

gerçekleştirme noktasında samimi bir gayret ve

çaba içerisine girebilirsek, işte o zaman Yunus

Emre’yi anmamız ve onun adına yıl ilan ederek

toplantılar tertip etmemiz gerçek hedefine ve de

amacına hak ettiği bir şekilde ulaştırabilmeliyiz.

Aksi halde ne kadar toplantılar yapılsa ne kadar

yunus Emre yılları tertip edilse yine de Yunus

emre’den yeterince istifade etmemiz mümkün

değildir.Başka ifadeyle Yunus’un benimsediği

idealler ve hayat düsturları bize yansımadıkça

Yunus Emre’yi tam teşekküllü algılayamayız.

Fert ve toplum olarak ahlaki problemlerin elinde

kıvranan günümüz insanlığı özellikle müslüman

Türk gençliği sevgi, barış, mutluluğu elde etmek

istiyorsa Yunus Emre’yi öğrenip anlaması gerek.

Ondaki insan sevgisini Allah aşkını alarak bunu

kendi hayat tarzına ve benliğine yerleştirmelidir.

Yunus Emre’nin inanç görüşlerinin temeli tasavvufi

düşüncedir. Tasavvufta olgunlaşma vasıtalarından

biri de aşktır. Aşk tasavvufi açıdan mecazi ve ilahi

olmak üzere ikiye ayrılır.Geçici alemde mecazi aşk

yaşamayan yani insanları sevmeyen kimse manevi

ve ilahi aşka vasıl olması imkan dahilinde değildir.

İnsan Allah’tan kopup gelen bir parçadır. Varlık

sevilir çünkü Mevlanın yeryüzündeki parıltısıdır.

Yunus emre işte bu parçanın bütününe, Allah’a

aşıktır. Onu gönlünde bilmenin heyecanı, coskusu

ile doludur. Ruhu Allah’a vardıran büyük kuvvet

ilahi aşk, insanlığa duyulan derin ve içten sevgidir.

Mecaz hakikate götüren köprü kabul edildiğine göre

mecazi denilen insan aşkı da kulu bir gün Allah aşkı

ile donatıp ona ulaşmasını sağlar.Yeter ki bu aşk bir

vücud ihtirası olmasın.Nefsin her türlü arzusuna ve

isteklerine sırt çevirmeyi başarabilmiş, masiva alemi

içinde Allah aşkı ile donatılmış ilahi aşk sayılabilsin.

Yunus Emre’nin şaşırtıcı gözlem gücü, bağlandığı

tasavvuftan gelen hoşgörüsü, insan sevgisi, insana

verdiği önem onda hümanizma felsefesinin özünü

oluşturmuştur. Bu felsefe insanı insanla barıştırma

kendini bilme başkalarından üstün tutmama görüşü

ile donanmıştır.Bu onun ahlak anlayışının özüdür.

Büyük şair sahip olduğu derin tasavvufi duygu,

düşünce sayesinde,İslam’ın getirdiği evrensel

hakikatlere ulaşma imkanını bulmuş ve dinin

taassubundan kurtularak,din farkı gözetmeden

bütün insanlığı kucaklamış,onları hak bildiği

yola sevk ederek büyük halk adamı olmuştur.

O toplumların temel taşını fertlerin oluşturduğunun

bilincinde olduğundan daima ferdi esas alabilmiştir.

Şiirlerinde her zaman ferde hitap etmiştir. Dolayıyla

barış ve mutluluğun öncelikle insanları sevebilmekle

olacağını ileri sürmüştür. Allah’a ulaşılıp gidilen yol

önce insanları sevip onlarla yakınlaşmaktan geçmiştir.

Maddenin kıskacında bunalan manaya ve sevgiye

hasret günümüz insanlığının önünde Yunus Emre

barış ve mutluluk timsali olarak durmaktadır. Bu

yüzden son sözü yine o büyük şaire bırakmalıyız:

“Gelün tanışık idelüm, işün kolayunu tutalum

sevelüm sevilelüm dünyeye kimse kalmaz.”