မာတကာ

စကားခး. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁နဒါနး. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃အႏစခပ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅

၁။မတဆကႏငေနာကခအေၾကာငးအရာ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၁၁.၁။ျမနမာႏငငတြငးရဆငးရႏြမးပါးမႈႏငစးပြားေရးအသးအပြငမားခစားခြငဖယၾကဥခရျခငးအေျခအေန. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၁၁.၂။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငဆငးရႏြမးပါးမႈေလာ႔ခေရး. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၃

၂။ပဂၢလကက႑၏ေျပာငးလလာေနေသာအခနးက႑. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၆

၃။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငေကာငးမြနေသာဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြကတြနးအား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၉၃.၁။ပမတာဝနသရေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆသ႔ဥးတညေရြ႕လားမႈ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၉၃.၂။ျမနမာႏငငတြငးရစးပြားေရးလပငနးမား၏လမႈတာဝနသမႈအေျခအေန. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၂၂၃.၃။ျမနမာႏငငအတြငးရလမႈစးပြားလပငနးမားလကရအေျခအေန. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၂၅၃.၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးနညးလမးျဖင႔ခဥးကပပ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၂၈

၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏လကရအေျခအေန. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၂၄.၁။ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအနးကပေလလာျခငး. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၂၄.၂။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကက႑အလကအခြင႔အလမးမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၉

၅။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၀

၆။ေကာငးမြနေထာကကေသာဝနးကင. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၆၆.၁။ဥပေဒမေဘာငမားႏငမဝါဒမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၆၆.၂။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကျမႇငတငမညအဖြ႕အစညးမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၉၆.၂.၁။DICAႏငအျခားအစးရအဖြ႕အစညးမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၉၆.၂.၂။စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႔မား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၆၃၆.၂.၃။စးပြားေရးလပငနးမားကေျမေတာငေျမႇာကေပးေသာအဖြ႕အစညးမား၏အခနးက႑. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၆၅၆.၂.၄။ဖြ႔ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၆၆

၇။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏင႔လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြကဗဟာေျမာကမေဘာင. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၇၀

၈။နဂးႏငေလလာမတသားခရသညအခကအလကမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၁

ေနာကဆကတြ၁။အလားအလာရေသာလပငနးမားအားဆနးစစမႈမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၃

ေနာကဆကတြ၂။ဆနးစစသညနညးစနစ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၄

ေနာကဆကတြ၃။အျခားႏငငမားရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၈

ေနာကဆကတြ၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား-ျမနမာႏငငမနမနာ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၉၁

ေနာကဆကတြ၅။ရြပရြပခြခြဥးေဆာငသမား(ခနပယမား)ႏငဆကသြယရနအခကအလကမား.. . . . . . . .၁၁၄

ေနာကဆကတြ၆။အကးအကားအခ႕. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .၁၂၁

ပမားႏင႔ဇယားမားစာရငး

ပ၁။ျမနမာႏငငတြငးရဆငးရႏြမးပါးမႈအေျခအေန . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၁၃ပ၂။လမႈစးပြားလပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏ဝေသသလကၡဏာမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၂၇ပ၃။စးပြားေရးလပငနးအမးအစားမားကႏႈငးယဥျခငး. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၂၈ပ၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအခကအလကမားစစညးအဆင႔သတမတျခငး . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၄ပ၅။ဆနးစစထားေသာစးပြားေရးလပငနးမား . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၅ပ၆။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအမးအစားမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၅ပ၇။လပငနးမား၏က႑အလကတညရမႈ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၉ပ၈။လမႈေရးအရသကေရာကမႈအတမအနကႏငစနစပငးေျပာငးလမႈ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၃၈ပ၉။က႑အလကႏငလပငနးအမးအစားအလကအခြငအလမးမား . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၄၁ပ၁၀။လမႈေရးအကးသကေရာကမႈေကာငးမားေပၚထြနးေစေရးအတြကပဂၢလကရငးႏးျမႇပႏမႈပစ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၂ပ၁၁။ျမနမာႏငငတြငးရလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၃ပ၁၂။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကျမႇငတငေနသညအဓကအဖြ႕အစညး/ပဂၢလမား. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၅၉ပ၁၃။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားျမင႔တငေရးအတြကဗဟာေျမာကမေဘာင . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၇၉ပ၁၄။အဓကအႀကျပခကမားႏငေရ႕ေျခလမးမားအကဥးခပ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၀ပ၁၅။အလားအလာရေသာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားဆနးစစခက. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၃ပ၁၆။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအသငရမႈကဆနးစစအဆငသတမတသညနညးလမး . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၈၇ပ၁၇။အာရတကအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားျမႇငတငျခငး . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ၉၀

ေငြေၾကးအမးအစားမား

₤-စတာလငေပါင€-ယရ₭-ျမနမာကပ$-အေမရကနေဒၚလာ

၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၁၅ရကေန႔ေငြလလယမႈႏႈနးထားမား(OANDA)

အေမရကန၁ေဒၚလာ=ျမနမာကပေငြ၁၃၄၇.၈၀အေမရကန၁ေဒၚလာ=စတာလငေပါင၀.၇၄၉၀၃

အတေကာကအသးအႏႈနးမား

ADB အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ

CDC ဓနသဟာယဖြ႔ၿဖးေရးေကာပေရးရငး

CSR စးပြားေရးလပငနးမား၏လမႈေရးတာဝနသမႈ

Danida ဒနးမတႏငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးပးေပါငးေဆာငရြကမႈေအဂငစ

DFID ယေကႏငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးဝနႀကးဌာန

DICA ရငးႏးျမႇပႏမႈႏငကမၸဏမားညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန

GDP စစေပါငးျပညတြငးထတကန

GIIN ကမၻာလးဆငရာလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားကြနရက

GIZ ဂာမနႏငငပးေပါငးေဆာငရြကေရးအဖြ႔

HDI လသားဖြ႔ၿဖးမႈအညႊနးကနး

ICSB စးပြားေရးလပငနးငယမားဆငရာႏငငတကာေကာငစ

IFC ႏငငတကာဘ႑ာေရးေကာပေရးရငး

JETRO ဂပနနငငျခားကနသြယမႈႏငရငးႏးျမႇပႏမႈျမင႔တငေရးအဖြ႕

KfW ဂာမနႏငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ

LIFT အသကေမြးဝမးေကာငးမႈႏငစားနပရကၡာဖလေရးရနပေငြ

MCRB ျမနမာ႔စးပြားေရးက႑တာဝနယမႈရေစေရးအေထာကအကျပဌာန

MIC ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရင

MoC စးပြားေရးႏင႔ကးသနးေရာငးဝယေရးဝနႀကးဌာန

MYEA ျမနမာႏငငလငယစြန႔ဥးတထြငလပငနးရငမားအသငး

NGO အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား

NLD အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ

PSDC ပဂၢလကက႑ဖြ႔ၿဖးေရးေကာမတ

SDGs ေရရညတညတ႔ေသာဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာရညမနးခကမား

SME အေသးစားႏင႔အလတစားစးပြားေရးလပငနးမား

UK ယႏကတကကငးဒမး

UMFCCI ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငကနသညမားႏငစကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငးခပ

UN ကလသမဂၢ

UNDP ကလသမဂၢဖြ႔ၿဖးေရးအစအစဥ

USAID အေမရကနႏငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးေအဂငစ

1

စကားခး

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆသညမာ ျမနမာႏငငအတြက ဆေလာေသာအယ

အဆသစတစရပျဖစပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသညဆငးရႏြမးပါးသမား၊

စးပြားေရးဆငရာအခြငအလမးမားတြငဖယၾကဥခရသမားရငဆငေတြ႔ႀကေနရေသာျပနာမားကေျပလည

ေစရနအတြကေခတေရ႕ေျပးၿပးဆကလကခ႕ထြငႏငသညနညးလမးမားျဖငစနစတကေျဖရငးလပေဆာငေပး

ႏငေသာလပငနးသေဘာအရခငမာသညရငးႏးျမႇပႏမႈမားျဖစပါသည။ယငးတ႔သညအကးအျမတျဖစထြနး

ေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏တနဖးျမႇငကနစညေစးကြကမားတြငဆငးရႏြမးပါးသမားကေစးကြကေပါကေစး

ထကပမရရေစျခငးျဖငဝငေငြအခြင႔အလမးအသစမားကေဆာငၾကဥးေပးႏငပါသည။၄ငးတ႔သညဆငးရႏြမးပါး

သမားအတြကကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊အးအမ၊ ေငြေရးေၾကးေရး၊ ေရသန႔ရငးေရးႏင ေခတမမလာစနစ

ျဖစေပၚလာေစေရးစသညအဓကေသာနယပယမားရလအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငမညကနစညႏင

ဝနေဆာငမႈမားကလညးေဖာေဆာငေပးႏငပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညပမန

အားျဖင႔ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကအကးျဖစထြနးေစမည႔ကစၥရပမားကဂရတစကလပေဆာငေပးႏငေသာ

အကးအျမတရကာတထြငဆနးသစေသာလပငနးမားျဖစပါသည။

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသည-ဆငးရႏြမးပါးသမား၊စးပြားေရးလပငနးမားႏင႔

အစးရတ႔အတြက-သးဥးသးဖလယအကးျဖစထြနးေစပါသည။ဤနညးအားျဖငဆငးရႏြမးပါးမႈကေလာခႏင

ေစျခငး၊ လအမားအေနျဖင ပါဝငအကးခစားခြငရသည စးပြားေရးစနစတစခ ျဖစထြနးလာေစျခငး၊ ေရရည

တညတ႔ေသာဖြ႔ၿဖ းေရးဆငရာရညမနးခကမားကျပညဝေစျခငးစသညျဖင႔အစးရလပေဆာငမည႔အစအစဥမား

ေအာငျမငေစရနကလညးကညေပးပါသည။

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈမားကပဂၢလကက႑ကလပေဆာင

ၾကေသာလညးအစးရႏငအျခားအဖြ႕အစညးမားသည ၄ငးရငးႏးျမႇပႏမႈမားတးတကလာေစရန ကညေပးႏင

ပါသည။ယခေလလာခကအစရငခစာတြင ျမနမာႏငငတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

အတြကေကာငးမြနေသာပတဝနးကငတညရႏငမႈအေျခအေနကခြျခမးစတျဖာသးသပထားပါသည။စးပြားေရး

လပငနးအသငးအဖြ႔မား၊ လမႈအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမား၊ ဖြ႔ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႔အစညးမားအေနျဖင႔

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကျမင႔တငရနစတပါဝငစားမႈအားေကာငးေနေၾကာငးလညး

ေတြ႕ရရပါသည။

အစးရႏင႔ပဂၢလကက႑အၾကားပးေပါငးေဆာငရြကျခငးျဖင၄ငးအယအဆကျမနမာႏငငတြငထပမ

ျမႇင႔တငႏငေရးအတြကအႀကျပခကမားကလညးယခအစရငခစာတြငေအာကပါအတငးေဖာျပထားပါသည။

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာဥးေဆာငအဖြ႔အစညးတစရပထေထာငရန

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာဆမားက စးပြားေရးလပငနးအသငးအဖြ႔မားက

ေပးအပျခငးအပါအဝငသျမငနားလညမႈျမင႔တငေရးႏင႔မဝါဒဆငရာေစ႔ေဆာမႈမားျပလပရန

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ နညးပညာအေထာကအကျပအဖြ ႔ ထေထာင

ထားရရန

2

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးႏင႔လမႈအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငးဆငရာရနပေငြ

တစရပထေထာငရာတြငပ႔ပးကညရန

ယခအစရငခစာတြငအစးရအေနျဖင႔လပေဆာငဖြယမား၊အဓကဆေလာသကဆငေသာအခကမားက

ေအာကပါအတငးအႀကျပထားပါသည။

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအသအမတျပစနစတစခထေထာငရန

• အစးရဌာနမားတြငပ႔ပးကညမည႔ရးမား၊ဆကသြယရနပဂၢလမားသတမတထားရရန

• အစးရဆငရာ ဝယယမႈမားတြငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏင႔ လမႈစးပြား

လပငနးမားကဥးစားေပးရန

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကတကခငမာသည႔မဝါဒမားႏင႔ဆြေဆာင

အားေပးသညအစအစဥမားခမတရန

၂၀၁၈ခႏစမတလမေမလအတြငးေတြ႕ဆခ႔ေသာအစညးအေဝးမားတြင ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈ

ေကာမရငႏင႔ႏငငေတာအစးရ၏ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးေရးေကာမတ၊လပငနးေကာမတမားသညအဆပါအႀက

ျပခကမားက ေယဘယအားျဖင ေထာကခခ႔ၿပးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမားအတြက

ဗဟာေျမာကမေဘာငအေကာငအထညေဖာေရးကညႇႏႈငးလပေဆာငရနDICAကတာဝနေပးအပခ႔ပါသည။

ယခက႔သ႔ျမနမာႏငငတြငးရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကဆနးစစေလ႔လာထား

ေသာပထမဥးဆးအစရငခစာကေရးသားျပစခ႔သည႔အတြကယေကႏငငမႏငငတကာဖြ႔ၿဖးေရးဝနႀကးဌာနႏင႔

ဓနအဖြ႕တ႔က မမတ႔ကအထးေကးဇးတငရေၾကာငးေျပာလပါသည။အမားအကးဝငအကးခစားခြင႔ ရေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားကျမင႔တငရနအတြကဖြ႔ၿဖ းမႈမတဖကအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင႔ထပမ၍ပ႔ပးေဆာငရြက

သြားၾကမညဟလညးေမာလင႔ပါသည။

ေအာငႏငဥး

ညႊနၾကားေရးမးခပ၊ရငးႏးျမႇပႏမႈႏင႔ကမၸဏမားညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန

စမကနးႏင႔ဘ႑ာေရးဝနႀကးဌာန

အတြငးေရးမး၊ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရင

3

နဒါနး

ပဂၢလကက႑အေနျဖင႔ဆငးရႏြမးပါးသမားႏင႔လ႔အသငးအဝငးကအက းျပႏငေသာနညးလမးမားစြာ

ရပါသည။ အခ ႕ေသာ ပငမစးပြားေရးလပငနးမားသည ၄ငးတ ႔၏လပငနးမားတြင ဆငးရႏြမးပါးသမား

ပါဝငလပကငေစျခငး သ႔မဟတ ၄ငးတ႔အတြက ကနစညႏင ႔ ဝနေဆာငမႈမားက ဖနတးျခငး စသညတ႔

လပေဆာငၾကပါသည။ လမႈစးပြားလပငနးမားႏင႔အျခားစပြားေရးလပငနးမား၏ လမႈတာဝနသမႈမား (CSR)

မတဆင႔လပေဆာငေသာစးပြားေရးဆငရာလမႈအကးေဆာငမႈမားသညအစဥအလာအရလပေဆာငသည႔

ပစမားျဖစပါသည။ သ ႔ေသာယငးသ ႔ ခဥးကပလပေဆာငရမ ျဖင ႔ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ျဖစေပၚေနေစေသာ

စနစတညေဆာကပ၊ သကေရာကမႈပစမားအား ေျပာငးလႏငမည မဟတသက႔သ ႔ ခ ႕င ႔ေသာ လမားစ

ရငဆငေတြ႕ႀကေနရေသာျပနာျဖစသည႔စးပြားေရးႏင႔လမႈေရးဆငရာအခြင႔အလမးမားမရရေနျခငးကလညး

ေျဖရငးေပးႏငမညမဟတေပ။

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားမာတမထးျခားပါသည။ယငးတ႔တြငလမႈေရးဆငရာ

အက းသကေရာကမႈသာမက စးပြားေရးအရအေျခခငကာ လပငနးခ႕ထြငလပကငႏငမ ႈကပါ ေပါငးစပ

ထည ႔သြငးထားပါသည။ ထ ႔အျပင ဆငးရႏ ြမးပါးသမားႏင ႔ ဝငေငြနညးပါးသမား၏အခကအခမားက

ရညရြယခကထားေျဖရငးေပးပါသည။ယငးတ ႔သညဆငးရႏြမးပါးသမား၏ လအပခကမား ျပည႔ဝေစရန

ပမ ျမင ႔မားေသာ ဝငေင ြမ ား ၊ ပ မေကာငးမ ြနေသာ ဝနေဆာငမ ႈမ ားက ဖနတးေပး ျခငး ျဖင ႔ မမတ ႔၏

ပငမစးပ ြားေရးလပငနးမားတြင ထည ႔သြငးေပါငးစပလပေဆာငေပးေသာ လပငနးမား ျဖစ ၾကပါသည။

ဆငးရႏ ြမးပါးသမားႏင ႔ ဆကစပလပကငသညဆရမ ႏ င ႔ မလေလာကပါ။ အမားႏင အက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားသညဆငးရႏြမးပါးသမားႏင ႔ ထေတြ႔လပေဆာငရာတြငယငးတ ႔ ရငဆငေနရေသာ

အခကအခမားအတြက ေရရ အဆငေျပေစမည ေျဖရငးဖြယနညးလမးမားက ေဖာေဆာငေပးပါသည။

ဤသ႔ျဖငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားေၾကာငဆငးရႏြမးပါးသမား၊စးပြားေရးလပငနးမား

ႏင႔ လ႔အသငးအဝငးတ႔အၾကား သးဥးသးဖလယအကးျဖစထြနးေစမႈပင ျဖစပါသည။ ထ႔ေၾကာငယငးသည

အမားအကးဝငေသာတးတကမႈမားႏင႔ေရရညတညတ႔ေသာဖြ႕ၿဖးမႈမားကျမင႔တငကာလ႔အသငးအဝငးႏင႔

စးပြားေရးစနစအေပၚတြငနကနကရႈငးရႈငးအကးသကေရာကမႈရေစပါသည။

အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရးက ခ႕ထြငရာတြင

ထးျခားေျပာငးလသည႔အသြငျဖင႔ ေဆာငရြကေပးႏငပါသည။ကမၻာအႏ႔အျပားမသာဓကမားအရအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသညအလြနပငအကးသကေရာကမႈၾကးမားေၾကာငး ေတြ႕ရပါသည။

လမႈေရးအကးရညေမာေသာ ရငးႏးျမႇပႏမႈ ရနပေငြမျဖင လပေဆာငေသာအမားႏငအကးဝေသာသည

စးပြားေရးလပငနးဆငရာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားေၾကာင႔အလပအကငမား၊ စးပြားေရးဆငရာအခြင႔အလမးမားက

ေပၚေပါကေစကာဆငးရႏြမးပါးသမားအတြက ပမ ျပည႔စ ၾကြယဝမႈက ျဖစေစပါလမ ႔မည။ယငးတ႔ေၾကာင႔

ဆငးရႏြမးပါးေသာ စားသးသမား၏ လအပခကမားက ျပည႔ဝေစသည႔ ကနစညႏင ႔ ဝနေဆာငမႈမားက

ေပၚေပါကေစၿပးျမနမာႏငငတစဝမးရဆငးရႏြမးပါးေသာလ႔အသငးအဝငးမမသားစမားအတြကပမျပည႔စေသာ

ဘဝကျဖစေစေပသည။

4

ကၽြနမအေနျဖင႔ ဓနအဖြ႕မ ပတာဘရငးဘလ၊ ေဒၚဝငဝငထကလင၊ ဥးေအာငေကာၿဖးႏင႔ ၄ငးတ႔၏

လကေထာကမား၊ ေဒါကတာေအာငသရ၊ ေဒၚဆေဝထြနး၊ ဂြနနသန ကးဆကကာ၊အာမငေဘာငဝါ ႏင

ဝါရငကာရာဂါတာ တ႔ပါဝငေသာအတငပငခအဖြ႕တ႔က ေစးကြကေလလာမႈျပလပျခငးႏင႔ ျမနမာႏငငတြင

ပထမဥးဆး ျပလပ ျခငး ျဖစသည႔ အမားႏင အက းဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက ၄ငးတ ႔၏

ေလးေလးနကနကဆနးစစေလ႔လာလပေဆာငခကမားအတြကေကးဇးတငပါသည။

ထ ႔အျပင ယခေလ႔လာခကတြင ပါဝငေပါငးစပ လပေဆာငခ ႔ေသာသမား အားလးကလညး

၄ငးတ႔၏ ပါဝငေဆာငရြကမႈ၊ စတပါဝငစားမႈ ႏင႔ တငပငေဆြးေႏြးမႈမားတြငအခနေပးပါဝငခ႔မႈမားအတြက

ေကးဇးတငေၾကာငး ေျပာၾကားလပါသည။ အထးသျဖင ႔ ကမၸဏမား၊ ျမနမာႏငင လငယစြန ႔ဥးတထြင

လပငနးရငမားအသငးႏင႔ ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငင ကနသညမားႏင႔ စကမႈလကမႈလပငနးရငမား

အသငးခပတ႔ ဥးေဆာငေသာ စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား၊ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏ သမား

ႏင အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားတြင ရငးႏ းျမႇပႏသည ဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာဘဏမား၊

အက းသကေရာကမႈကေမာမနးကာအၾကဥာဏအေထာကအကမားေပးအပသညအဖြ႕အစညးအမးမး၊DICA

ႏငအျခားကယစားလယဌာနမားမတဆငပါဝငခသညအစးရ၊ႏငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

ႏငအက းသကေရာကမႈကရညရြယကာရငးႏးျမႇပႏမႈတ႔ကအားေပးျမႇငတငသညဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကမားကလညး

ေကးဇးတငအပပါသည။

ဤေလလာခကသည ကမၸဏမားအေနျဖင ျမနမာႏငငအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားပမေဖာေဆာငလာၾကေစရနအကအညျဖစေစမညဟေမာလငပါသည။

Dr.GailMarzetti

Head,DFIDMyanmar

5

အႏစခပ၁။ အေျခခအေၾကာငးရငး - ျမနမာႏငငအတြငးရ

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

အတြကအလားအလာမားကစးစမးရာေဖြရနႏင

ယငးလပငနးမားအေနျဖင ေစးကြက အေပၚ

နားလညသေဘာေပါကမႈ တးတကေကာငးမြန

လာေစေရးကရညရြယကာဤစာတမးကေရးသား

ျပစထားျခငး ျဖစပါသည။အမားႏင႔အကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ ရငးႏျမပႏမႈ

ရပဝနးတစခပမအားေကာငးလာေစမညမဝါဒပငး

ဆငရာအၾကျပခကမားကလညးေဖာျပေပးထား

ပါသည။1

၂။ အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးဆတာဘာလ။

G20အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးမေဘာငပါအသးအႏႈနးအရအမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားသည“လ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေနနမ႔ပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေန

သည႔သမားအတြက(peopleatthebaseoftheEconomicPyramid)ကနစညမား၊ဝနေဆာငမႈမားႏင

အသကေမြးဝမးေကာငးမႈအခြင႔အလမးမားကစးပြားေရးအရခငမာသည႔အေနအထား၊ဆကလကခ

႕ထြငႏငသညအတငးအတာျဖငဖနတးပေဖာေပးလကရပါသည။

၃။ အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညျမနမာႏငငအတြငးဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးမားလပေဆာင

ရာတြငလအမားအေနျဖင႔ပါဝငအက းခစားခြင႔ရေစရနအဓကကေသာအခနးက႑တစရပမလပေဆာင

ေပးၿပးဆငးရႏြမးပါးသမား၊အစးရႏငပဂၢလကက႑တ႔အတြကသးဦးသးဖလယအကး ျဖစထြနးမႈ

(triplewins)ကဖနတးေပးႏငပါသည။

၄။ ဤလပငနးမားတညရေနသာပစသးရပမာလပငနးစပစမား(businessmodels)၊လပေဆာငမမား

(activities)နင႔လမႈစးပြားေရးဆငရာကနဦးလပေဆာငမႈမား(socialenterpriseinitiatives)ၿဖစပါသည။

အမားႏင႔အကးဝငေသာလပငနးပစပငဆငထားေသာကမၸဏမားသညဝငေငြနညးပါးေသာသမား၏

လအပခကမားကယငးတ႔၏ ပငမလပငနးေဆာငရြကမႈအတြငးထညသြငးေပါငးစပထားၿပး ထသ႔

လပေဆာငျခငးအားျဖငေစးကြကအတြငးမအကးအျမတရရရနလညးေမာမနးထားၾကသည။အမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရး လပေဆာငခကမားတြင ဝငေငြနညးပါးေသာသမား ပါဝငေနေသာလညး

၄ငးတ႔သညစားသးသ(customer)သ႔မဟတကနစညပပးေပးသ(supplier)စသညအပငးမားတြင

1 ဤပငမစာတမးအျပငအျခားဆကစပစာတမးတစခကလညးေရးသားျပစထားၿပးဓနမေတာငးချခငးအားျဖငသးျခားရရႏငပါသည။ထစာတမးတြငေရြးခယထားသညအလားအလာရေသာလႊမးၿခစးပြားေရးကမၸဏမား၊ေမးခြနးလႊာမားႏငအမတေပးအကျဖတမႈမား၊ လႊမးၿခစးပြားေရးက႑ဆငရာလပငနးခနပယမားျဖင သကဆငေသာ ေနာကခအခကအလကမားႏင ဤနယပယအတြငးရအေရးပါေသာ ပါဝငေဆာငရြကသမား၊ လႊမးၿခစးပြားေရးလပငနးတစရပအျဖစ အသငရေနမႈက ဆနးစစေသာ ခဥးကပမႈမားအေၾကာငးအေသးစတကကျပစေရးသားမႈမားပါဝငပါသည။

6

သသာထငရားစြာပါဝငေနျခငး မရေပ။လပေဆာငခကမားက ေယဘယအားျဖင ေကာပရတလမႈ

တာဝနသမႈဆငရာ(CSR)ရနပေငြမားအပါအဝငလပငနးတြငးေကာပရတအရငးအျမစမား(internal

corporateresources)သ႔မဟတေထာကပ႔ေငြမားကေငြေၾကးပ႔ပးေပးပါသည။လမႈစးပြားေရးဆငရာ

ကနဦးလပေဆာငမႈမား (social enterprise initiatives) ကေယဘယအားျဖင လမႈရညမနးခကမား

ျပညမေစရနထေထာငၾကျခငးျဖစၿပးယငးတ႔မအမားအားျဖငစးပြားေရးအကးအျမတမားရရျခငးမရေပ။

၅။ အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးသညစးပြားေရးတးတကမႈျဖစစဥအတြငးအားလးပမပါဝငႏငေစပါသည

-ဤေလ႔လာမႈကျမနမာႏငငအတြငးစးပြားေရးႏငလမႈေရးဆငရာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမားအလငအျမန

ျဖစေပၚေျပာငးလေနခနတြငလပေဆာငထားျခငးျဖစပါသည။ျမနမာႏငငတြငလဦးေရ၏သးပတစပခန႔

(၃၂%)သညႏငင၏ဆငးရႏြမးပါးသတမတမဥးေအာကတြငရပတညေနထငလကရပါသည။2၂၀၁၆

ခႏစတြငလတစဦးခငးအလကစစေပါငးျပညတြငးထတကန(GDP)တနဖးမာအေမရကနေဒၚလာ၁၁၉၅

ရခၿပးျမနမာႏငငမာကမၻာဒးယားႏငငၿပးေနာကအေရ႕ေတာငအာရႏငငမားအတြငးဒတယအဆငးရဆး

ႏငငျဖစေစခသည။ 3 ဝငေငြနမပါးသမားသညအရညအေသြးေကာငးၿပး ေစးႏႈနးသငတငေသာ

ဝနေဆာငမ ႈမ ားက ရယသးစ ြရနႏ င ဝငေင ြေကာငးမ ြ နေသာ အလပအကငအခြ ငအလမးမား

ရာေဖြရာတ႔တြငႀကးမားေသာစနေခၚမႈမားႏငရငဆငေနရသည။

၆။ ဤေလ႔လာမႈတြငလပငနးေပါငး၁၇၆ခကဆနးစစအကျဖတထားၿပးအမားႏင႔အကးဝငေသာလပငနး

ပစမား၊ေစ႔ေဆာလပေဆာငမႈမားႏငလပေဆာငမႈမားအျဖစအလားအလာရေသာလပငနးေပါငး၅၆ခ

ကေတြ႕ရခရသည။ထကမၸဏ၅၆ခကအေသးစတကကေလလာဆနးစစခ႔ရာတြငလမႈဆငရာအက း

သကေရာကမႈကယျပန႔ နကရႈငးမႈရသည႔အျပင ေငြေၾကးအကးအျမတ ေကာငးစြာရရလကရသည႔

ဆနးသစတထြငမႈရေသာစပစမား(innovativemodels)၊ကနဥးလပေဆာငမမား(initiatives)ႏင႔

လပေဆာငမႈမား(activities)ပငဆငထားသညကမၸဏေပါငး၂၁ခကေတြ႕ရခရသည။အမားႏင႔အက း

ဝငေသာစးပြားေရးအေၾကာငးသျမငႏးၾကားမႈနညးပါးေသာလညးအစးရ၊စးပြားေရးလပငနးမားႏင

ဖြ႕ျဖး တးတကေရးမတဖကမားတြင ျမနမာႏငငအတြငးဤအေျခခသေဘာတရားကပမတကကြစြာ

အားေပးျမႇငတငလေသာစတပါဝငစားမႈမားရေနပါသည။

၇။ ဤေလ႔လာမႈတြင ျမနမာႏငငအတြငးရအမားႏင႔အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည စတင

ျဖစထြနးစအေျခအေနတြငသာ ရေနေသးၿပးဤလပငနးမား၏အေျခခသေဘာတရားႏငယငးတ႔၏

အကး ေကးဇးမားအေၾကာငး နားလညသေဘာေပါကမႈ နညးပါးေနေသးသညကလညး ေတြ႕ရခရ

သည။လမႈစးပြားေရးလပငနးမား၏တညဆယဥေကးမႈတစရပကညႊနးဆထားသညမာအမားႏင႔

အက းဝငေသာ စးပ ြားေရးဆငရာ အစအစဥမားသည လမႈစးပ ြားေရး လပငနးမားအေၾကာငး

ေဆြးေႏြးမႈမားႏငခတဆကေနျခငးပငျဖစပါသည။ဤလပငနးက႑အတြငးရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားနညးပါး

ေနၿပးရငးႏးျမပႏရနအခြင႔အလမးေကာငးမားရာေဖြရနခကခေနသညဟလမႈအကးဥးတညသည

ရငးႏးျမႇပႏသမားကဆၾကသည။စကပးေရးဆကစပလပငနးမား၊ေငြေၾကး၊ပညာေရး၊စြမးအငႏင

2 အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၊‘ကနးဂဏနးမားကေျပာျပေနေသာျမနမာႏငင’https://data.adb.org/dashboard/myanmar-numbers(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၈ရကေန႔တြငရယၾကည႐ႈခသည)

3 ကမၻာဘဏအခကအလက၊‘လတစဦးခငးအလကဂဒပ(လကရUS$)’၊https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၈ရကေန႔တြငရယၾကည႐ႈခသည)

7

ကနးမာေရး လပငနးမားတြငသာမကအမယာႏင ကနသြယေရးလပငနးမားတြငအခြငအလမးမား

ရေနေသာလညးခရးသြားလပငနးႏငအထညခပလပငနးမားတြငမအခြငအလမးမားနညးပါးေနေသး

သည။အစးရ၊စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မား၊ရငးႏး ျမႇပႏသမားႏင ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမားကအမားႏင႔

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားက အားေပး ျမႇငတငရန စတဝငစားလကရၿပးလကေတြ႕

ေဆာငရြကမညခငမာေသာေျခလမးမားကရာေဖြလကရသည။

၈။ က႑အလကပါဝငသည႔အခးအစားႏငအရညအေသြး-စစမနေသာသ႔မဟတအလားအလာရေသာ

စပစမားကပငဆငထားသညကမၸဏေပါငး၅၆ခတြငစကပးေရးဆကစပလပငနး၂၃ခ၊ေငြေၾကး

လပငနး၁၂ခ၊စြမးအငလပငနး၆ခ၊ကနးမာေရးႏငကနသြယေရးလပငနး၅ခစ၊ခရးသြားလပငနး၃ခ

ႏငပညာေရးလပငနး၂ခပါဝငေနပါသည။ဤသ႔ျဖန႔ကကတညရေနမႈတြငပညာေရးလပငနးက႑ရ

ကယျပန႔ေသာအလားအလာမား၊ျမနမာႏငငအတြငးရေစးကြကလအပခကအေျခအေနမားအရကမၻာ

လညခရးသြားလပငနးႏငအမယာက႑တ႔ရပမကယျပန႔ေသာအလားအလာမားထငဟပေပၚလြငေနျခငး

မရေပ။လပငနးမား၏အရညအေသြးမာလညးျပနာတစရပျဖစေနပါသည။ရမတျမင႔ျမင႔မားမား

ပငဆငထားေသာလပငနးမားတြငအေသးစားေခးေငြလပငနး၄ခ၊စကပးေရးဆကစပလပငနး၃

ခ၊ကနးမာေရးလပငနး၁ခႏငကနသြယေရးလပငနး၁ခပါဝငသည။အျခားလပငနးမားမာအမား

ႏင႔အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမားအျဖစသတမတႏငရနအနမဆးအမတ လအပခကက

ျပညမရမသာရခသည။ထ႔ေၾကာငပမကယျပန႔ေသာလမႈအကးသကေရာကမႈႏငပမေကာငးမြနေသာ

စးပြားေရးအကးခစားခြငမားကရရရနအတြကလပငနးစပစမားအဆငျမႇငတငရနအလြန ႀကးမား

ေသာအေျခအေနတစရပရေနေပသည။ဆနးစစအကျဖတခေသာကမၸဏစစေပါငး၏သးပႏစပခန႔

(၆၃%)သညဆငးရႏြမးပါးသမားက ဥးတညလပေဆာငလကရကာအမားအားျဖင အေသးစား

ေခးေငြလပငနးက႑မျဖစသည။အျခား၂၉%သညလညးဆငးရႏြမးပါးသမားကေစးကြကပပးသ

မားအျဖစဥးတညထားလကရသည။ထ႔အတ၄%မာအလပသမားမားအျဖစပါဝငေစၿပးအျခား၄%

ကလညးရယယာရငမားအျဖစရညရြယထားလကရသည။ကမၸဏႏစခတြငမပစမတမးစရေနသည။

၉။ စးပြားေရးအရရပတညႏငမႈမာခငမာအားေကာငးသည-လပငနးေပါငး၂၀သညအေမရကနေဒၚလာ

၁သနးႏင ၁၀သနးအၾကား ဝငေငြရရလကရသည။အခြနမေဆာငမအရငးႏႈတၿပးအျမတေငြမာ

၃%မ၂၀%အၾကားရေနသည။ဝငေငြႏငအျမတေငြမားတးလာရနလညးေမာမနးထားၾကသည။

အျမတရရႏငစြမးတြငအမားႏင႔အကးဝငေသာ စးပြားေရးစပစက ပငဆငထားသည ကမၸဏမားမာ

အျမငမားဆးျဖစၿပးထ႔ေနာကတြငအစပးမႈမားႏငလပေဆာငမႈမားရေနေသာကမၸဏမားရပတည

လကရသည။ စကပးေရးဆကစပလပငနးမားသည အျမတရရႏငစြမးအပငးတြင အျမငဆး၌

ရပတညလကရ ၿပး ယငးေနာကတြင ပညာေရး၊ကနးမာေရးႏင အေသးစားေခးေငြလပငနးမား

ရပတညလကရသည။ကမၸဏအမားစမာအျမတအစြနးမားရာေဖြႏငၾကေသာလညးအနညးငယမာမ

ျဖညစြကေငြေၾကး ပပးမႈမားက လအပေနသည။ ေငြေၾကးပပးမႈရရရန မခကခဟ ကမၸဏအမားစက

ယၾကညထားၿပးအထးသျဖငယငးတ႔၏လမႈအက းျပစပစမား(socialimpactmodels)နင႔စးပြားေရးအရ

ရပတညႏငမႈအပငးမား (commercial viability) က ပမလသမားလာေသာအခါတြင ျဖစႏငသည

ဟလညးယၾကညၾကသည။ဤအေျခအေနအရအသအမတျပမႈသ႔မဟတ ေထာကခမႈကသာမက-

အကးသကေရာကမႈကြငးဆကမား(impactchains)ကထငထငရားရားကကနနမတတမးျပစရန

8

လအပေနေပသည။အခ႕ေသာ ကမၸဏမားကလညး လပငနးအစအစဥမား ျပနလည သးသပရန၊

ခဥးကပမႈအသစမားကစမးသပရနႏငမမတ႔၏တနဖးကြငးဆက (valuechain)အတြငးမဆငးရ

ႏြမးသမားကတက႐ကပပးရနတ႔အတြကေငြေၾကးေထာကပမႈမားလအပေပလမမည။

၁၀။အမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရး လပငနးစပစမား (inclusive businesmodels)သညဆငးရ

ႏြမးပါးသမားႏင ဝငေငြနညးပါးသမားစြာကကယကယျပန႔ျပန႔ ကညေထာကပေပးႏငသည- စက

ပးေရးဆကစပလပငနးမားသည ပမနအားျဖင ေတာငသလယသမား ၃၀၀ မ ၃၀၀၀အထ ကည

ေထာကပေပးႏငရနရညမနးေဆာငရြကလကရသည။အေသးစားေခးေငြလပငနးမားကလညးယခ

အခါတြငအနညးဆးသးစြသ၇၀၀၀၀ရရရနရညမနးထားသည။

စကပးေရးဆကစပလပငနးမားႏငကနးမာေရးက႑တြင နညးပညာႏင မဘငးဖနးကအေျခခသည

လပငနးမားသညလႊမးၿခမႈအျမငဆးျဖစၿပး၇၀,၀၀၀မ၃သနးအထရသည။

ျဖစရပအားလးတြင ၂၀၂၀ ခႏစ မေရာကမအခနအတြငး ကညေထာကပေပးႏငမႈ ျမငတကလာရန

ေမာလငထားၾကသည။စးပြားေရးႏငလမႈေရးဆငရာအဆးၾကႏငေျခမားကေျဖရငးသညဆနးသစ

တထြငမႈမားႏင ဝငေငြမား ျမငတကလာမႈတ႔ေၾကာင သသာထငရားေသာ လမႈဆငရာအကးသက

ေရာကမႈတစရပလညးရေနပါသည။

၁၁။အမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညအသြငကးေျပာငးေနေသာ စးပြားေရးက႑၏

အဓကစနေခၚခကအခ႕ကေျဖရငးႏငပါသည။ျမနမာစးပြားေရးသညအဓကကေသာစနေခၚမႈမားက

ရငဆငရလကရၿပးပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအတြကပမေကာငးမြနေသာလပငနးရပဝနးတစခ

ေပၚေပါကလာလကရသည။4စးပြားေရးတးတကမႈကအားေပးျမႇငတငေသာဥပေဒ၊နညးပညာအသစ

မားသည စြန႔ဦးတထြင စးပြားေရးလပငနးမားကထြကေပၚလာေစျပး ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးတကမႈက

ေမာငးႏငလကရသည။ လအမားစကလညး ေစးကြကအခြငအလမးသစမား၏အကးေကးဇးက

ရယရန၊ လပငနးသစမားစတငရနႏင မမတ႔၏အမားနညးတျဖစေနေသာ ကမၸဏမားအတြငး သ႔

ဆနးသစတထြငမႈမားယေဆာငလာရနစတအားထကသနလကရသည။လပငနးကစၥမားကထးျခား

စြာလပေဆာငျခငးအားျဖင လမႈအသငးအဝငးႏင စးပြားေရးလပငနးမားအတြက ပမေကာငးမြနေသာ

အလပမားက လပေဆာငလေသာဆႏၵမာလညး ႏငငအႏ ႔ ပ႕ႏ ႔လကရသည။ လမႈစြန႔ဦး တထြင

စးပြားေရး လပငနးမား ေပၚထြကလာလကရၿပးအထးသျဖင စးပြားေရး ဥးစားေပးသည လငယမား

အၾကားတြင ျဖစသည။ အမားႏ င ႔ အကးဝငေသာ စးပ ြားေရးလပငနးမားသည စ ြန ႔ဦးတထြင

စးပြားေရးသမားမားအတြက၄ငးတ႔လပငနးမားကေကာငးစြာလပေဆာင၍အျမတအစြနးရယႏငေသာ

နညးလမးသစတစရပျဖင ခ႐ န စညးမဥးေဟာငးမားႏ င မတကြ ျပားေသာ အေနအထားတြင

ရပတညႏငေစလမ႔မည။

4 ကမာၻ႕ဘဏ၏၂၀၁၈ခႏစစးပြားေရးလပႏငစြမးေလလာမႈစစတမးတြငျမနမာႏငငသညအနမဆးႏငငမားအၾကားပါဝငေနၿပးကမၻာတစလႊားရႏငငေပါငး၁၉၀အနကမအဆင၁၇၁တြငရပတညခသည။ကမၻာဘဏ၊‘၂၀၁၈ခႏစအတြငးစးပြားေရးလပႏငစြမး-ျမနမာစးပြားေရးပ႐ဖင’၊http://www.doingbusiness.org/~/media/WBG/DoingBusiness/Documents/Pro-files/Country/MMR.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၈ရကေန႔တြငရယၾကည႐ႈခသည)

9

၁၂။အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးက႑ကအားေပးျမႇငတငလပေဆာငသမား-ဤစာတမးသညအမား

ႏငအကး ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးကအားေပးမညသသာထငရားေသာအခနးက႑တစရပတြင

ပါဝငႏငေသာလပငနးအသငးအဖြ႕မားအတြကရညရြယပါသည။ယငးတ႔မာ

• စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မားသညအမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေၾကာငးနားလည

သရမႈကျမႇငတငျခငးႏငလႈ႕ေဆာေဖာျပျခငး၊အသအမတျပျခငးတ႔ကပမအားေကာငးေစမညဆေပး

စနစတစရပစတငဖနတးျခငးတ႔တြငစတဝငစားေပလမမည။

• လမႈအကးျပ ရငးႏးျမပႏသမားသည ျမနမာႏငငအတြငး၌ ရငးႏးျမပႏမႈမားစြာ ျပလပရျခငး

မရေသးေပ။ေကာငးမြနေသာရငးႏးျမပႏမႈသာဓကမားလငလငျမနျမနထြကေပၚလာၿပးအသ

အမတျပသာဓကမားတြငပးတြရငးႏးျမပႏျခငးျဖင႔ရငးႏးျမပႏမႈဆငရာစြန႔စားရမႈမားကရနပေငြ

အဖြ႕အစညးတစခမတစဆငမေဝႏငပါက၄ငးတ႔ကအေထာကအပ႔ျဖစေစလမ႔မည။

• အမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကတတပပေဆာငရြကသညနညးပညာအက

အညေပးလပငနးမားမာအလြနနညးပါးလကရၿပးပပးေဆာငရြကသမားႏငအႀကေပးအဖြ႕မား၏

အလပမားတြငအမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးစဥမားႏငပမနးကပစြာခတဆကရနလအပ

ေနေသာေၾကာငDaNaFacilityအေနျဖငဤလအပခကကဦးေဆာငျဖညဆညးေပးႏငေပသည။

• ရငးႏးျမပႏမႈႏင ကမၸဏမားညႊနၾကားမႈဦးစးဌာန (DICA)လကရေဆာငရြကလကရေသာ

အခနးက႑အရလႊမးၿခစးပြားေရးလပငနးအစအစဥမားကစြမးစြမးတမဥးေဆာငဥးရြကျပႏငသက႔သ႔

အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားေပးျမႇငတငရာတြငလညးအစးရအားအေထာက

အကျပႏငေပသည။

• စကမႈဝနႀကးဌာနအေနျဖငလညးအမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအလြနေသးငယ

ေသာအဆင၊အေသးစား၊အလတစားအဆငလပငနးမား၊အာဆယလပငနးစဥမားႏငခတဆက

သညအခနးက႑တြငပါဝငႏငေပသည။တစခနတညးတြငစးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရး

ဝနႀကးဌာနအေနျဖငကနသြယေရးက႑အတြငးမအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားက

အေထာကအကျပႏငေပသည။

• ဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကမားသညအမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးကညျခငးတြင

စတဝငစားလကရၿပးနညးလမးအမးမးျဖငအေထာကအကျပႏငေပသည။

၁၃။မဟာဗဟာမေဘာငတစရပ-ဤစာတမးတြငအစးရ၊ပဂၢလကက႑ႏငအျခားေဆာငရြကသမားက

အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးကအားေပးျမႇငတငႏငမညအႀကျပခက၈ခကကေရြးထတ

ေဖာျပထားသည။ယငးတ႔မာ-

၁။အမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊လမႈစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈအကးျပရငးႏး

ျမႇ ပႏမႈမားအတြကဦးေဆာငအဖြ႕တစရပ(steeringgroup)တညေထာငကာဖြ႔ၿဖ းေရးမတဖကမား

ထမအကအညမားရယေဆာငရြကျခငး

၂။အမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးႏင႔ဆကစပလႈ႕ေဆာေဖာျပမႈမားအေၾကာငးအမားျပညသပမ

သရေစရနေဆာငရြကျခငး

10

၃။အမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား ထေထာငရနႏင ႔ အကးသကေရာကမႈမားက ေစာင ႔ ၾကည႔ေလ႔လာရန နညးပညာအကအညမားပ႔ပးေပးျခငး

၄။ဌာနေပါငးစတ႔တြငအမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးအေထာကအကျပေကာငတာတစခစတငဖနတးေပးျခငး

၅။အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးေထာကခခကသ႔မဟတအသအမတျပမႈစနစတစရပ(inclusive business accreditation orcertificationsystem)စတငဖနတးေပးျခငး

၆။စကမႈလပငနးဆငရာမဝါဒမားတြငအမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးဆငရာနညးလမးမားႏင႔သတမတခကမားကအဆပါလပငနးမားအားအကးခစားခြင ႔ရေစနငမည႔ မ၀ါဒမားအျဖစဥးစားေပးထည႔သြငးေရးဆြျခငး

၇။အစးရ၏ဝယယမႈမား(publicprocurement)တြငအမားႏင႔အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏ထတကနပစၥညးမားကဥးစားေပးဝယယျခငးျဖင႔ထပစၥညးမား၏ဝယလအားကျမႇင႔တငေပးျခငး

၈။အမားႏင႔အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားေရးလပငနးမားအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈရနပေငြအဖြ႕တစရပတညေထာငျခငး

၁၄။ေရ႕လပငနးစဥ-မဟာဗဟာေျမာကအႀကျပခကမားအား ျမနမာရငးႏးျမပႏမႈ ေကာမရင (MIC)ႏငပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈေကာမတတ႔မေထာကခခကေပးထားၿပး ျဖစသည။ MIC ၏အတြငးဝန႐း ျဖစသညDICAသညလပငနးစဥေရးဆြျခငးကအေထာကအကျပရနႏငလကေတြ႕ေဖာေဆာငမႈမားက ညႇႏႈငး ေဆာငရြကရနတ႔အတြကစစဥလကရပါသည။ဤမဟာ ဟာကလကေတြ႕ ေဖာေဆာငသည႔အစအစဥမားတြငအစးရ၊ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမားႏငရငးႏးျမႇပႏသ

မားလညးပါဝငၾကမညျဖစပါသည။

11

၁။မတဆကႏငေနာကခအေၾကာငး၁.၁။ျမနမာႏငငတြငးရဆငးရႏြမးပါးမႈႏငစးပြားေရးအသးအပြငမားခစားခြငဖယၾကဥခရျခငး

အေျခအေန

၁။ ျမနမာႏငငသညလငျမနစြာ ေျပာငးလလကရပါသည။ ၁၉၆၀ ျပညႏစအေစာပငးကာလမားတြင

ျမနမာႏငငသည စးပြားေရးအရအာရတကတြင ထပဆးမဥးေဆာငေနသည ႏငငမားအနကတစခ

အပါအဝငျဖစခၿပးလတစဥးခငးစဝငေငြတြငအငဒနးရားႏငငထက၃ဆပမမားျပားၿပးထငးႏငငထက

၂ဆပမမားျပားသည။သ႔ေသာလညးႏစ၅၀ၾကာစစတပ၏အပခပမႈႏငဆရယလစဝါဒစမးသပမႈ၏

စမခန႔ခြမႈအမားမားေၾကာင႔ထအရာမားအားလးေျပာငးလခရသည။၂၀၁၀ခႏစေရာကရခနတြငျမနမာ

ႏငင၏လတစဥးခငးစGDPသညအာရတကတြငအနမဆးျဖစခသည။၂၀၁၀ေရြးေကာကပြ၊၂၀၁၁

ခႏစတြငအရပသားတစပငးအစးရတစရပသ႔အသြငကးေျပာငးမႈႏင၂၀၁၅ခႏစတြငအမ းသားဒမကေရစ

အဖြ႕ခပ (NLD) ဥးေဆာငေသာအစးရတစရပက ေရြးေကာကတငေျမႇာကခသည ေနာကပငးတြင

ျမနမာႏငင ႏငယငး၏ စးပြားေရးတ႔သညအေကာငးဘကသ႔ သသသာသာေျပာငးလလာေၾကာငးက

ေတြ႕ရပါသည။

၂။ ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအတြကအခြငအလမးမား ႏငအတားအဆးမား - ျမနမာႏငင၏

ဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈအေျခသညအလြနနမ႔ပါးေနဆျဖစေသာလညးႏႈနးအားျဖင႔အာရတကရဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈႏႈနး

အျမငဆးႏငငမားတြငပါဝငပါသည။လဥးေရ၅၃သနး၊ပမးမအသက၂၇ႏစ၊စာတတေျမာကမႈႏႈနး

၉၃%နးပါး၊ ပထဝအေနအထားအရဗဟာေျမာကတညရေနမႈႏင႔အာဏာရငစနစကဆန႔ကငသည႔

အစးရတစရပရေနျခငးေၾကာင ျမနမာႏငငသညအမားအားျဖင႔မထးေဖာကရေသးသည႔ေစးကြကက

ရာေဖြေနသညရငးႏးျမႇပႏသမားကစားသးသေစးကြကတစရပႏငေကာငးမြနေသာလပသားေစးကြက

တစရပျဖင႔ဆြေဆာငႏငသညတညေနရာတစခ ျဖစလာႏငပါသည။ 5 သ႔ရာတြင ျမနမာႏငငသည

စးပြားေရးလပကငရနခကခသည႔ႏငငမားတြငလညးပါဝငေနပါသည။ကမာၻ႕ဘဏ၏၂၀၁၈စးပြားေရး

လပေဆာငမႈဆငရာေလလာခကအရျမနမာႏငငသညကမာၻတစဝမးရစးပြားေရးစနစ၁၉၀အနက၁၇၁

ခေျမာကတြငအဆငနမကစြာရပတညေနပါသည။6ပမ၍ေရရညတညတႏငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကေရး

အတြကအဓကအဟန႔အတားမားတြငစညးၾကပမႈဝနးကင၊အေျခခအေဆာကအဦအားနညးမႈ၊ဖြ႕ၿဖးမႈ

နမကေနသညေငြေၾကးက႑တစရပႏငသငေလာသညလပသားကၽြမးကငမႈမားမရျခငးတ႔ပါဝငပါသည။

ထ႔ျပငအာဏာရငအပခပမႈသမငးေၾကာငး၊လကရႏငငေရးႏငလမႈအဖြ႕အစညးဆငရာစနေခၚမႈမား

ေၾကာငႏငင၏ဂဏသတငးအေပၚထခကေနဆျဖစသည။

5 ကမာၻ႕ဘဏ‘စးပြားေရးလပေဆာငမႈ၂၀၁၈-ျမနမာႏငင၏စးပြားေရးပရဖင’http://www.doingbusiness.org/~/media/WBG/DoingBusiness/Documents/Profiles/Country/MMR.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၈ရကေန႔တြငရယခသည။)

6 ဝငေငြနညးပါးသမားအားဆငးရႏြမးပါးမႈမဥး၏၂၀%အတြငး ေနထငၾကသမားအျဖစအဓပၸာယဖြငဆထားပါသည။ ျမနမာ ႏငငစမကနးႏငဘ႑ာေရးဝနႀကးဌာန ႏင ကမာၻ႕ဘဏ ‘ျမနမာႏငငရ ဆငးရႏြမးပါးမႈအေျခအေနက စစစေလလာျခငး’ ၂၀၁၇ ခႏစဒဇငဘာလ http://documents.worldbank.org/curated/en/82958151237561 0375/pdf/121822-REVISED PovertyRe-portPartEng.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၉ရကေန႔တြငရယခသည။)

12

၃။ ျမနမာႏငငတြငဆငးရႏြမးပါးမႈ ျမငမားေနဆျဖစသည။ဆငးရႏြမးပါးမႈႏႈနးမားကဆငးလာမႈအခ႕

ရေသာလညးျမငမားေနဆျဖစသည။မၾကာေသးမကလပေဆာငခေသာကမာၻ႔ဘဏ၏စစတမးတစခအရ

၂၀၀၅ခႏစကနခနတြငအမေထာငစမား၏၄၈.၂%သညဆငးရႏြမးပါးမႈမဥး၏ေအာကတြငရေနခ႔ၾကၿပး

၂၀၁၅ခႏစတြငမဆငးရႏြမးပါးမႈမဥးေအာကတြငအမေထာငစ ၃၂.၁%ရေနသည။ ၂၀၁၅ခႏစတြင

အျခားေသာအမေထာငစ ၁၄%မာ ဝငေငြနညးပါးသမားျဖစၾကကာဆငးရႏြမးပါးမႈအတြငး ျပနလည

ေရာကရသြားႏငၾကသည။ 7 အမေထာငစမား၏ သးပတစပခန ႔ကယငးတ ႔အေနျဖင အစားအစာ

အရညအေသြးကေလာ႔ကာခ းျခေခၽြတာေနၾကရသညဟဆၿပး၈%ကမယငးတ႔တြငစားစရာမရေတာဟ

ဆသည။ဆငးရႏြမးပါးမႈသညအခ းမညစြာျဖငေကးလကေဒသမားတြငပမျမင႔မားေနသည။ေကးလက

ေဒသမားတြငေနထငသမားအနက၃၈.၈%သညဆငးရႏြမးပါးၾကၿပး ၿမ႕ႀကးမားႏင ၿမ႕နယမားတြင

ေနထငသမားအနကဆငးရႏြမးပါးသ ၁၄.၅% ရသည။အေရ႕ေတာငအာရအတြငးရႏငငမားအနက

ျမနမာႏငငသညေကးလကႏငၿမ႕ျပႏစခစလးတြငဆငးရႏြမးပါးမႈအျမငဆးႏငငျဖစသည။

၄။အမနးခငးအာဆယႏငငမားႏငႏႈငးယဥပါကလေနမႈအဆငအတနးနမကလကရသည။ျမနမာႏငင

သည၂၀၁၆ခႏစရ ေနာကဆးရလသားအရငးအျမစဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဆငရာအစရငခစာတြငလသား

အရငးအျမစ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဆငရာအညႊနးကနး (HDI) ၀.၅၅၆၉ရၿပး ႏငငေပါငး ၁၈၈ႏငငအနက

အဆင၁၄၅တြငရသည။8လသားအရငးအျမစဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဆငရာအစရငခစာမားအရ၁၉၉၀ခႏစ

အထသ႔ျပနလညၾကညရႈပါကျမနမာႏငငသညရပတညမႈအဆငတးတကလာခပါသည။ျမနမာႏငင၏

HDIသည၁၉၉၀ခႏစတြင၀.၃၅၃ရခပါသည။သ႔ရာတြငျမနမာႏငင၏HDIသညအာဆယ၁၀ႏငင

အနကအနမဆးျဖစၿပးအေရ႕အာရႏငပစဖတေဒသအတြငးရ၂၄ႏငငအနကျမနမာႏငငထကHDI

နမကသညမာပါကစၥတန၊ပါပအာနယးဂနႏငေဆာလမြနကၽြနးစတ႔သာရၾကသည။ဖြ႕ၿဖးမႈအဆငတ

ျဖစေသာကေမာၻဒးယား ႏင လာအျပညသ႔ဒမကရကတစသမၼတႏငငတ ႔မာမ အေတာအသင ပမ

ေကာငးမြနေသာHDIအဆငမားရၾကၿပးအဆင၁၄၃ႏင၁၃၈တ႔တြငအသးသးရပတညလကရၾက

သည။၂၀၁၆အစရငခစာတြငေမြးစမေမာမနးသကတမး၆၆.၁ႏစ၊ပမးမေကာငးေနခန၄.၇ႏစႏင

၅ႏစေအာကကေလးသငယေသဆးမႈကေမြးဖြားလာသညကေလးငယ၁၀၀၀လင၅၀ဥးအျဖစေဖာျပ

ထားသည။ျမနမာႏငင၏၂၀၁၅HDIသညလသားအရငးအျမစဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအလယအလတရသည

အပစအတြငးရႏငငမားတြငပမးမ၀.၆၃၁ေအာကတြငရၿပးအာရပစဖတေဒသရႏငငမားတြငပမးမ

၀.၇၂၀ေအာကတြငရခပါသည။

7 ဝငေငြနညးပါးသမားအားဆငးရႏြမးပါးမႈမဥး၏၂၀%အတြငး ေနထငၾကသမားအျဖစအဓပၸာယဖြငဆထား ပါသည။ ျမနမာႏငငစမကနးႏငဘ႑ာေရးဝနႀကးဌာန ႏင ကမာၻ႕ဘဏ ‘ျမနမာႏငငရ ဆငးရႏြမးပါးမႈအေျခအေနက စစစေလလာျခငး’ ၂၀၁၇ ခႏစဒဇငဘာလ http://documents.worldbank.org/curated/en/82958151237561 0375/pdf/121822-REVISED PovertyRe-portPartEng.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၉ရကေန႔တြငရယခသည။)

8 ကလသမဂၢဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ‘ဇယား၁-လသားမားဆငရာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအညႊနးကနးႏငယငး၏အစတအပငးမား’,http://hdr.undp.org/en/composite/HDI%20(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၉ရကေန႔တြငရယခသည။)

13

ပ၁-ျမနမာႏငငတြငးရဆငးရႏြမးပါးမႈအေျခအေန

ဆငးရႏြမးပါးမႈႈႏႈနးမား ကမာၻ႕ဘဏ၏ခန႔မနးတြကခကမႈ၂၀၁၇(%)

စစေပါငး(တြကခကခနညႇထားသညပမးမ) ၃၂.၁

ၿမ႕ျပ ၁၄.၅

ေကးလက ၃၈.၈

ဝငေငြနညးပါးသမား ၁၄.၀

လ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေနနမပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသမား(ဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမား)

၄၆.၁

မတခက-ဝငေငြနညးပါးသမားအားဆငးရႏြမးပါးမႈမဥး၏၂၀%အတြငးေနထငသညအမေထာငစမားဟအဓပၸာယဖြငဆထားပါသည။

အရငးအျမစ-‘ျမနမာႏငင၏ဆငးရႏြမးပါးမႈအေပၚစစစေလလာခကတစရပ’

၁.၂အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရး

၅။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအဓပၸာယဖြငဆျခငး-အမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားဆသညမာဆငးရႏြမးပါးသမား ႏင ဝငေငြနညးပါးသမားအတြကအကးေကးဇး

ျဖစထြနးေစရနအဓကထားစေရးဆြထားသညစပစလပေဆာငမႈမားမတဆငဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခရာတြင

အကအည ေပးသည စးပြားေရးလပငနးမားျဖစပါသည။ G20အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားဆငရာမေဘာငပါျပဌာနးခကမားအရအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသည

“လ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေနနမပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသမားအတြက

စးပြားေရးအရအေျခခငမာၿပးအႀကးစားအတငးအတာျဖငျဖစေစဆကလကခ႕ထြငႏငေသာအတငး

အတာျဖငျဖစေစကနပစၥညးမား၊ဝနေဆာငမႈမားႏငအသကေမြးဝမးေကာငးမႈမားေထာကပေပးသည။”

ယငးတ႔သညသးစြသမား၊ကနပစၥညးေပးသြငးသမားသ႕မဟတလပသားမားအျဖစဆငးရႏြမးပါးသမားက

ဥးတညေဆာငရြကၿပးယငးတ႔၏လပေဆာငခကမားသညစးပြားေရးအရျဖစထြနးႏငပါသည။ယငးတ႔

သညဆငးရႏြမးပါးသမား ႏင ဝငေငြနညးပါးသမား၏ ျပနာမားအတြကကယျပန႔ေသာအတငး

အတာျဖင႔စနစတကရသညဆနးသစေသာေျဖရငးမႈနညးလမးမားဖနတးေဖာေဆာငပါသည။အမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညလမႈစးပြားလပငနးမားႏငတညသညဝေသသလကၡဏာမား၊

လမႈေရးတာဝနသမႈႏငတညေသာစတနဖးမားရၾကေသာလညးယငးတ႔သညအမားႏငအကးဝငေသာ

ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကျမႇငတငရနအထးရညရြယထားသညသးျခားပစတစမးျဖစပါသည။

၆။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏ပစမား-G20မေဘာငတြငအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမား၏ပစ၃မးကခြျခားသတမတထားပါသည -စပစမား၊လပေဆာငခကမားႏင

14

ေစ႔ေဆာလပေဆာငမႈမား။စပစ(Model)တြငကမၸဏတစခသညအဓကစးပြားေရးလပငနးတြငဆငးရ

ႏြမးပါးသမားအားသးစြသမား၊လပသားမား ႏငကနပစၥညးေပးသြငးသမားအျဖစတကရကဆကဆ

ေဆာငရြကျခငးျဖငေစးကြကအကးအျမတမားရရရနဥးတညၿပးေဆာငရြကပါသည။အမားႏငအကး

ဝငေသာ စးပြားေရးလပေဆာငခကမား (Activities)သညယငးႏငအေတာအသင တညေသာလညး

ေစးကြကအက းအျမတမားအတြကအစဥအျမရညရြယသညမဟတဘလပငနးလညပတမႈမားအတြက

ဆငးရႏြမးပါးသမားႏငစးပြားေရးဆငရာဆကဆေရးသညအဓကမဟတေပ။လပေဆာငခကမားအတြက

ရနပေငြမားအားCSRရနပေငြမားအပါအဝငေထာကပေၾကးမားသ႔မဟတလပငနးအတြငးရစးပြားေရး

ဆငရာအရငးအျမစမားျဖငေငြေၾကးပပးပါသည။လမႈစးပြားလပငနးမားမာတတယအမးအစားျဖစၿပး

ေယဘယအားျဖငအကးအျမတမား ရယျခငးမရဘ လမႈေရးဆငရာ ရညမနးခကမားအထေျမာက

ေစရန ရညရြယကာတညေထာငၿပး ရရလာသညအကးအျမတမားကလညး လပငနးတြင ျပနလည

ရငးႏးျမႇပႏပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးပစမားသည လမႈေရးဆငရာအကး

သကေရာကမႈအျမငဆးျဖစေၾကာငးရငးလငးစြာေတြ႕ျမငႏငၿပးယငးတ႔သညအလယအလတသ႔မဟတ

အႀကးစားအရြယအစားရေသာႏငငတကာႏငျပညတြငးကမၸဏမားျဖစႏငပါသည။

၇။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညလ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေန

နမပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစသည႔ ေအာကေျခ ၄၀%ေသာ ျပညသမားအတြကအကးေကးဇး

ျဖစထြနးေစျခငးျဖငဆငးရႏြမးပါးမႈက ေလာခပါသည။ ျမနမာႏငငတြင လဥးေရ၏၄၀%ေကာသည

ဆငးရႏြမးပါးသမားသ႔မဟတဝငေငြနညးပါးသမားျဖစေသာေၾကာငအဆပါဥးတညခကသညျမနမာ

ႏငငအတြကအထးအေရးႀကးပါသည။

၈။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညလ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေန

နမပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသမားအေနျဖငလအပသညကနပစၥညးမားႏငဝနေဆာငမႈမားအား

ရယရာတြငႏငဝငေငြေကာငးစြာရရသညအလပအကငမားရာေဖြရာတြငေတြ႕ႀကေနရသည႔အခကအခ

မားအားစးပြားေရးအခြငအလမးမားအျဖစအသးျပပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားႏငသကဆငသညျမနမာႏငငရအဓကစနေခၚမႈမားမာေအာကပါတ႔ျဖစပါသည-

• အထးသျဖငေကးလကေဒသမားႏငလငယမားအၾကားတြငအခနျပညအလပအကငမရရႏငမႈ

ျမငမားေနျခငး

• လပစစဓာတအားႏငခကျပတရနေလာငစာရရႏငမႈအနညးငယသာရျခငး

• သကဆငရာကၽြမးကငမႈမားနမကေနမႈႏငကၽြမးကငမႈဆငရာသငတနးမားေစးၾကးျမင႔ေနမႈ

• ေငြေၾကးအရငးအႏးမားမရရႏငျခငး

• အေျခခကနးမာေရးဝနေဆာငမႈမားရရႏငမႈဆငရာျပနာမားႏငအရညအေသြးဆငရာျပနာ

မား

• သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ စနေခၚမႈမား၊အထးသျဖင ၿမ႕ႀကးမားတြင ေရႀကးေရလျခငးႏင

မနတငးမားအပါအဝငရာသဥတေျပာငးလမႈ၏ဆးကးမားကေရာကႏငေျချမငမားျခငး

• အခ႕ေသာေဒသမားတြငလျခမႈမရျခငး

15

၉။က႑အလကအခြငအလမးမား-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကေစးကြက

ေကာငးမားရရႏငသညက႑အခ ႕ရပါသည။ယငးတ႔တြငအထးသျဖငလယယာစးပြားလပငနး၊ခရးသြား

လပငနးႏငကၽြမးကငမႈသငတနးပ႔ချခငးမားႏငဆကစပေနေသာအလပအကငရာေဖြျခငးမားစသည႔

ေကးလကဝငေငြစပစမားႏငအထးသျဖငကနးမာေရး၊ပညာေရး၊စြမးအင၊အေသးစားေငြေခးလပငနး

ႏငၿမ႕ျပအမရာမားအတြကသးစြသဆငရာစပစမားပါဝငပါသည။

၁၀။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညဆငးရႏြမးပါးသမား၊ပဂၢလကက႑ႏငအစးရတ႔

သးဥးသးဖလယအတြကအက းျဖစထြနးေစေသာအခြငအလမးမားေဖာေဆာငေပးပါသည။အစဥအလာ

အားျဖငဆငးရႏြမးပါးသမား၏လအပခကမားအားအစးရႏငအရပဘကအဖြ႕အစညးမားကသာေျဖရငး

ေဆာငရြကေပးႏငမညဟယဆခၾကေသာလညးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားေပၚထြနး

လာျခငးျဖငယငးသ႔မဟတေၾကာငးေတြ႕ျမငႏငပါသည။ပဂၢလကက႑သညအကးအျမတရရႏငမည

ေစးကြကတစခအျဖစဆငးရႏြမးပါးသမားအား ရႈျမငခၾကျခငးမရေသာေၾကာင ပမနအစဥအလာအရ

ဖြ႕စညးထားသညပဂၢလကက႑သညဆငးရႏြမးပါးသမားႏငထေတြ႕ဆကဆရနတန႔ဆငးေနခသည။

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည သးစြသမားအျဖစဆငးရႏြမးပါးသမား၏လအပ

ခကမားက ျဖညဆညးေပးျခငးသ႔မဟတယငးတ႔ႏငကနပစၥညးေပးသြငးသမားသ႔မဟတလပသား

မားအျဖစ ထေတြ႕ဆကဆျခငးျဖငအကးအျမတရရႏငေအာင ဖြ႕စညးစမႏငေၾကာငး သျမငနားလည

သည။ထသ႔သျမငနားလညမႈသညစးပြားေရးလပငနးမားအတြကေစးကြကသစမားေဖာေဆာငေပးၿပး

ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြက လေနမႈအဆငအတနး ပမ ျမငမားလာေစရနအကအညေပးကာဆငးရ

ႏြမးပါးမႈကေလာချခငးျဖငလ႔အဖြ႕အစညးအေပၚအကးျဖစထြနးေစၿပးအစးရ၏မဝါဒပနးတငမားက

အထေျမာက ေအာငျမငေစသည။ယငးသညသဘာဝပတဝနးကငအေပၚလညးအကးေကးဇးမား

ျဖစထြနးေစႏငပါသည။ျမနမာႏငငတြငမေဝရနအေလးေပးေဆာငရြကမႈႏငBoPအတြကအလပျဖစ

သညဖြ႕ၿဖ းေရးဆငရာခဥးကပမႈနညးလမးသစမားကစမးသပကငသးရနျမနမာအစးရ၏အျမငကယမႈ

တ႔ေၾကာငျမနမာႏငငတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရနအခြင

အလမးမားမားျပားစြာရေနပါသည။

16

၂။ပဂၢလကက႑၏ေျပာငးလလာေနေသာအခနးက႑၁၁။စးပြားေရးရပဝနးကအဆငျမႇငတငျခငး-ကမာၻ႔ဘဏ၏စးပြားေရးလပေဆာငမႈေလလာခကအရျမနမာ

ႏငငသညယငး၏စးပြားေရးရပဝနးကအဆငျမႇငတငႏငေရးမားစြာလပေဆာငရနလအပေနေသးေၾကာငး

ေတြ႕ရပါသည။၂၀၁၈အစရငခစာအရျမနမာႏငငသညႏငငေပါငး၁၉၀အနကအဆင၁၇၁ျဖစကာအမ

နးခငးႏငငမားအၾကားတြငအဆငအနမပါးဆးျဖစေနသည။အေရ႕ေတာငအာရရျမနမာႏငင၏အနးစပဆး

ရငးႏးျမႇပႏမႈယဥၿပငဖကႏငငမားသညျမနမာႏငငႏငႏႈငးယဥပါကပမ၍သသသာသာေကာငးမြနသည

စးပြားေရးလပေဆာငႏငမႈအဆငမားရၾကပါသည။ဗယကနမႏငငသညအဆင၆၈ရရၿပးကေမာၻဒးယား

ႏငငသညအဆင၁၃၅ရရကာလာအျပညသ႔ဒမကရကတစသမၼတႏငငသညအဆင၁၄၁ရရခသည။

ထငးႏငငသညအဆင၂၆ရရခၿပးမေလးရားႏငငသညအဆင၂၄ရရခသည။အေရ႕အာရႏငပစဖတေဒသ

အတြငးစးပြားေရးလပေဆာငႏငမႈအဆငပမနမကသညႏငငဟ၍အေရ႕တေမာသာရသည။9ျမနမာႏငင

တြငစးပြားေရးလပေဆာငရာ၌ေတြ႕ၾကရသညအႀကးမားဆးအဟန႕အတားမားတြငေငြေၾကးႏငေျမယာ

ရယအသးျပႏငမႈအေနအထား၊တညၿငမေသာလပစစဓာတအားႏင႔ကၽြမးကငလပသားမရျခငး၊ဝနပေစ

ေသာစညးမဥးစညးကမးမား၊ႏငငေရးမတညၿငမမႈ၊အခြနမား၊သယယပ႔ေဆာငေရးကနကစရတမား၊ႏင

ရငးႏးျမႇပႏသမားအတြကအကာအကြယမရျခငးတ႔ပါဝငပါသည။

၁၂။ ၂၀၁၁ ခႏစရ စးပြားေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမား စတငခခနမစကာ ျမနမာႏငငအစးရသည

ပဂၢလကက႑ကအေထာကအပေပးရနအစအမအခ႕ကေဖာေဆာငခသည။ယဥၿပငျခငးကအတားအဆး

ျဖစေစသညအျပအမမားက၂၀၁၅ခႏစယဥၿပငမႈဥပေဒျဖငစညးၾကပၿပးႏငငျခားကမၸဏမား၏ပငဆငမႈ

အေပၚကန႕သတထားျခငးမားအားေျဖေလာေပးရနႏင ေကာပရတစမခန႔ခြမႈဆငရာစခနစႏႈနးမားႏင

ရယယာရငမားအတြကအကာအကြယမားသတမတထားရရနအတြက၂၀၁၇ခႏစကမၸဏမားဥပေဒက

ေရးဆြခသည။အျခားႀကးပမးမႈမားတြင၂၀၁၅ခႏစSMEလပငနးမားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဥပေဒမတဆင

အေသးစားႏငအလတစားစးပြားေရးလပငနးမား(SMEမား)ႏင၂၀၁၄ခႏစ ျမနမာအထးစးပြားေရးဇန

ဥပေဒမတဆငအထးစးပြားေရးဇနမားအတြငးအေသးစားကနထတလပမႈမားကအားေပးျမႇငတငရာတြင

အာရစးစကခပါသည။၂၀၁၃ခႏစဆကသြယေရးဥပေဒသညပြငလငးျမငသာသညေလလလပငနးစဥတစခ

အသးျပေစျခငးမတဆငဆကသြယေရးလပငနးအားႏငငျခားကမၸဏမားအတြကလမးဖြငေပးခပါသည။

၂၀၁၆ေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမားဥပေဒတြငျမနမာႏငင၏ေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမားေခတမ

တးတကေစေရးႏငႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမားအားဆြေဆာငႏငေရးအတြကအေျခခမားခမတေပးထား

သည။၂၀၁၃ခႏစေငြေၾကးသကေသခလကမတမားလလယေရာငးဝယေရးဥပေဒသည၂၀၁၅ခႏစတြင

ရနကနစေတာအတခနးဖြငလစႏငေရးကအေထာကအကျပခပါသည။

၁၃။ ျပျပငေျပာငးလမႈမား လပေဆာငခေသာလညး စးပြားေရးအသငးအဝငးကမအားေပးျမႇငတငသည

စးပြားေရးရပဝနးတစခေပၚထြနးလာႏငေရးအတြကျပျပငေျပာငးလမႈမားထပမလပေဆာငရနလအပေနေသး

သညဟယၾကညလကရပါသည။ျပညေထာငစျမနမာႏငငကနသညမားႏငစကမႈလကမႈလပငနးရငမား

အသငးခပ၏၂၀၁၇ခႏစဒဇငဘာလတြငေကာကယခေသာစစတမးအရအဓကအတားအဆးမားမာ-

9 ကမာၻ႕ဘဏ‘စးပြားေရးလပေဆာငမႈ၂၀၁၈-ျမနမာႏငင၏စးပြားေရးပရဖင’http://www.doingbusiness.org/~/media/WBG/DoingBusiness/Documents/Profiles/Country/MMR.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၂ရကေန႔တြငရယခသည)။

17

အစးရတြငရငးလငးျပတသားသညစးပြားေရးမဝါဒမားမရျခငး(ေျဖၾကားသ၇၇%)၊ေလကငသငတနးေပး

ထားသညဝနထမးမားမရျခငး (၇၇%)၊ခန႔မနး၍မရေသာဥပေဒ ျပဌာနးမႈဝနးကငတစရပ (၇၄%)၊ႏင

ခန႔မနး၍မရေသာစညးမဥးစညးကမးေဖာေဆာငမႈ(၇၂%)တ႔အျဖစအႏစခပေဖာျပထားပါသည။

၁၄။စကမႈဇနမား၏အလားအလာနညးပါးျခငး - ျမနမာႏငငတြငစကမႈဇနမားစြာရၿပး ေယဘယအားျဖင

အလတစားႏငအႀကးစားကမၸဏမားရေသာအထးစးပြားေရးဇန၃ခရပါသည။သ႔ရာတြငဇနအခ ႕သညသာ

လပငနးလညပတလကရပါသည။ဇနမားအတြငးရကမၸဏမားသညပမနအားျဖငကနၾကမးမားအားျပညပမ

မာယပါသည။ ဥပမာအားျဖငအထညခပလပငနးမားသညအထညအလပမားကတရတႏငငမသ႔မဟတ

ၾကားခလမားမတဆင႔ ေကးလကေဒသမားမတငသြငးပါသည။ထသ႔ေသာကမၸဏမားသညအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးျဖစလာရနအလားအလာအနညးငယသာရသည။အဓကလမႈေရးဆငရာ

ရႈေထာငမာလပငနးခြငစခနစႏႈနးမားက ျမႇငတငကာလပသားမားအတြကလပအားခမားတျဖညးျဖညး

တးျမႇငေပးရနျဖစသည။ေလလာမႈတြငအဆပါဇနမားအားထညသြငးေလလာခရာအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစ မရသေလာကသာေတြ႕ခရသည။ ထ႔ေၾကာငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာအခြငအလမးမားသညအဓကအားျဖငတညေထာငၿပးသားစကမႈဇနမား၏ျပငပ

တြငသာတညရပါသည။

၁၅။ကမၸဏအမားစသညေသးငယၿပးကနထတစြမးအားနညးပါးပါသည။၂၀၁၅မစတငကာအရနအဟန

ျပညဝသညပဂၢလကက႑တစရပစတငျဖစထြနးေပၚေပါကလာခပါသည။ယငးမတငမကစးပြားေရးက႑

သညအဓကအားျဖငအစးရပငစးပြားေရးလပငနးမား၊စစတပကတညေထာငသညလပငနးမားသ႔မဟတ

တပမေတာအႀကးအကမား၏အေပါငးအပါမားသ႔မဟတေဆြမးမားမပငဆငသညလပငနးစႀကးမား၏

လကထတြငသာရခသည။ ထ႔ျပင ႏႈငးရအားျဖင႔လႈပလႈပရားရားအရနအဟန မရသညအေသးစားႏင

အလတစားကမၸဏမားအမားအျပားရခပါသည။ယေန႔တြငDICAႏငမတပတငထားသညကမၸဏေပါငး

၆၇၀၀၀ရၿပး SME လပငနးဖြ႕ၿဖးေရးစငတာႏင မတပတငထားသည ကမၸဏ ၁၂၆၀၀၀ရကာေဒသႏရ

အစးရမားႏငမတပတငထားသညတစစတတစပငးတရားဝငစးပြားေရးလပငနးေပါငး၁၀၀၀၀၀ခန႔ရသည။10

ထ႔ျပငအစးရပငစးပြားေရးလပငနးေပါငး၆၀၀ခန႔ႏငတပမေတာပငကမၸဏ၁၀၀ခန႔လညးရသည။ကမၸဏ

မား၏ခန႔မနးေျခ၈၀%ခန႕တြငဝနထမး၁၀ဥးေအာကရၿပးကမၸဏ၄၀%ခန႔သညသာႏစစဥဝငေငြ

အေမရကနေဒၚလာ၁၀,၀၀၀အထကရသညဟတငျပခၾကသည။11အေသးစားစးပြားေရးလပငနးမားသည

ထတလပႏငစြမးနညးပါးၿပးအခ ႕ေသာအလတစားမသားစစးပြားေရးလပငနးမားသညလတတေလာတြင

ဆနးသစတထြငမႈမားကလပေဆာငခေသာေၾကာငဝနထမးပမခန႔အပႏငၿပးဆငးရႏြမးပါးမႈမဥးအထက

ရေသာဝငေငြမားေဖာေဆာငေပးႏငၾကသည။

10ကမၸဏဥပေဒသစတြင အေသးစားကမၸဏမားအား ဝနထမး ၅၀ ေအာကရၿပး ႏစစဥဝငေငြ ျမနမာကပ သနး ၅၀ ($၄၅၅၀၀)ေအာကရသညကမၸဏမားအျဖစအမးအစားသတမတထားသည။

11ထပတနးကမၸဏ၁၀၀၀အေပၚ၂၀၁၆ခႏစဝငေငြခြနဆငရာအကျဖတသးသပခကအရကမၸဏ၄၀ခန႔သညအေမရကနေဒၚလာသနး၅၀ထကမားျပားေသာဝငေငြရၿပးကမၸဏ၁၀၀ခန႔သညအေမရကနေဒၚလာ၁၀သနးမသနး၅၀အတြငး၊ကမၸဏ၂၁၀တ႕သညအေမရကနေဒၚလာ၃သနးမ၁၀သနးအတြငးႏငကမၸဏ၆၅၀တ႔သညဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၅သနးမ၃သနးအတြငးရၾကေၾကာငးေတြ႕ရပါသည။ဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၅သနးေအာကရသညကမၸဏမားအားစာရငးအတြငးထညသြငးေဖာျပချခငးမရပါ။အဆပါကနးဂဏနးမားအရဝငေငြအမနတကယရရေနေသာကမၸဏအေရအတြကသညမတပတငထားသညကမၸဏအေရအတြကထကမားစြာနညးပါးပါသည။

18

၁၆။ လမႈေရးအကးသကေရာကမႈေကာငးမားရသည႔ စးပြားေရးလပငနးမားအတြကအခြငအလမးမား

မၾကာေသးမကာလအတြငးအစးရသညစးပြားေရးကပမပြငလငးလာေစရနဥပေဒမားႏငစညးမဥးစညး

ကမးမားခမတခပါသည။ယငးသညစြန႔ဥးတထြငမႈကလညးအေထာကအပေပးခကာအမားႏငအကး

ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားမေဖာေဆာငေပးသညအလားအလာမားအေပၚအျပသေဘာျဖငတန႔ျပနခ

သည။ႏငငတစဝမးရ ျပညသမားသညေစးကြကအခြငအလမးသစမားကအသးခရန၊စးပြားေရးလပငနး

သစမားစတငရနသ႔မဟတယငးတ႔၏လကရကမၸဏမားအတြငးသ႔ဆနးသစတထြငမႈမားပမယေဆာင

လာရနစတအားထကသနေနၾကသည။စးပြားေရးလပငနးမားသညပမ၍တာဝနယမႈရေသာလပငနးဆငရာ

အေလအထမားကျဖညးျဖညးမနမနလကခကငသးလာၾကကာအခငးခငးအျပနအလနေလလာသငယရန

ကြနရကမားကလညးတညေထာငလာၾကၿပးထးျခားေသာလပေဆာငမႈမားျဖငစးပြားေရးလပငနးမားအား

မညသ႔ပမေကာငးစြာလပေဆာငႏငေၾကာငးသလမႈပမျမငမားလာေၾကာငးတငျပမႈအခ႕ရပါသည။

၁၇။စတဝငစားဖြယျဖစစဥတစခမာ၂၀၁၆ခႏစမစတငကာလမႈစးပြားေရးလပငနးမားေပၚထြကလာျခငး

ျဖစသည။လမႈေရးဆငရာစြန႔ဥးတထြငမႈသညအထးသျဖငလငယမားအၾကားတြငႀကးထြားလာေနၿပးအမား

ႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးသညလပငနးရငမားအေနျဖငစစတပအပခပခစဥကတညေထာင

ခေသာလပငနးစႀကးမားႏငယဥ၍ကြျပားစြာရပတညႏငေစမညနညးလမးသစတစရပျဖစသည။လမႈစးပြား

လပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေပၚစတဝငစားခရမႈသညတစခါတစရ

ျပညပမစးပြားေရးပညာတတေျမာကသညလငယမားႏငေျဖရငးျခငးမျပရေသးသညလမႈေရးျပနာမား

အားသျမငနားလညမႈတ႔ေပၚတြငမားစြာမတညပါသည။ယငးအားသးျခားလြတလပေသာလမႈစးပြားလပငနး

မားအေပၚအစးရမပမလကခလာျခငးႏငအေထာကအပေပးျခငး၊နညးပညာေျပာငးလမႈ၊မဘငးဖနးက႑

ျဖစထြနးတးတကလာျခငးတ႔ႏငတကြမတညသညနညးလမးမားကလပေဆာငလသညခငမာသညဆႏၵမား

တ႔မလညးအားေပးျမႇငတငေပးပါသည။သ႔ရာတြငလမႈစးပြားလပငနးအမားစသညေသးငယၾကၿပးစးပြား

ေရးအရေအာငျမငမႈႏငလမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈအနညးငယသာရေနဆျဖစသည။

၁၈။ ေကးလကေဒသရအလားအလာမားက ရာေဖြေဖာထတရန လအပခက - ရနကနတငးေဒသႀကး

အတြငးစးပြားေရးလပေဆာငရနကနကစရတသညမားစြာႀကးျမငေသာေၾကာငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားႀကးထြားျဖစထြနးလာရနအခကအခရႏငပါသည။အထး

သျဖငလယယာစးပြားက႑တြငေကးလကေဒသမား၌လမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈႏငအတငး

အတာႀကးမားေသာစးပြားေရးလပငနးမားကရာေဖြရနပမအလားအလာရႏငသညဟရငးႏးျမႇပႏသအခ ႕က

ဆၾကသည။ကၽြႏပတ႔၏ေစးကြကနယပယတငးတာမႈေလလာခကတြငလယယာစးပြားလပငနးမားျပားစြာ

ပါဝငေနျခငးကေထာကရႈကာယငးအခကကအတညျပႏငပါသည။သ႔ရာတြငေကးလကေဒသမား၌မမ

တ႔ကယမမတ႔အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသ႔မဟတလမႈစးပြားလပငနးမားအျဖစသတ

မတထားေလမရေသာေၾကာငအလားအလာရေသာအမားႏငအကးဝငသညစးပြားေရးလပငနးမားအား

ရာေဖြရာတြငအခကအခရၿပး လမႈအကးသကေရာကမႈက ရညမနး၍ ရငးႏး ျမႇပႏသမားအေနျဖင ခရး

သြားလာေရးႏငေျမယာရယေရးကနကစရတမားျမငမားၿပးအခ ႕ေဒသမားတြငလျခ ေရးဆငရာစးရမပပန

ဖြယမားရေသာေၾကာငေဝးလသညေဒသမားတြငလပငနးသစမားေဖာေဆာငရနတန႔ဆငးေနၾကသည။

19

၃။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငေကာငးမြနေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအတြကတြနးအား၁၉။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးသညလတတေလာကာလအတြငးဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခ

ႏငရနစးပြားေရးကအားေပးျမႇငတငသညခဥးကပမႈမားအတြကအလြနအေရးႀကးေသာျဖညစြကအစတ

အပငးသစတစရပျဖစသည။ မၾကာေသးမႏစမားအတြငး လ႔အခြငအေရးမားက ပမေလးစားလကနာၿပး

လပငနးရငမားအတြကသာမကဆငးရႏြမးပါးသမားႏငသဘာဝပတဝနးကငအတြကပါအကးေကးဇး

ျဖစထြနးေစမညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားမတဆငစးပြားေရးဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈအတြကတြနးအားမား

ပမမားျပားလာခသည။အဆပါစပစမားတြငပမတာဝနသရေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊လမႈစြန႔ဥးတထြင

စးပြားေရးလပငနးမားႏငတညသညစတနဖးမားျဖစထြနးေပၚေပါကလာေစမညစးပြားေရးဆငရာလပေဆာင

ခကမားကတးခ႕ႏငေရးအတြကႀကးပမးမႈအမးမးတ႔ပါဝငပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားသညအဆပါလပေဆာငခကမားအတြကထးျခားအဖးတနသည ျဖညစြကအစတအပငးသစ

တစရပျဖစကာအမားႏငပမအက းဝငေသာစးပြားေရးဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈမတဆငဆငးရႏြမးပါးမႈကေလာခႏင

ေစမညခဥးကပမႈနညးလမးသစတစရပျဖစပါသည။

၃.၁ပမတာဝနသရေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆသ႔ဥးတညေရြ႕လားမႈ

၂၀။ ျမနမာႏငင၏သမငးေၾကာငးအရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ႏငအေထြေထြ

စးပြားေရးလပငနးမားသညတာဝနသစြာလပငနးလပေဆာငႏငေရးအတြကစနေခၚမႈမားကရငဆငၾကရပါ

သည။အဆပါစနေခၚမႈမားသညျမနမာႏငင၏အာဏာရငစနစ၊တငးရငးသားပဋပကၡမားႏငစးပြားေရး

အရအဆကအစပမရသးျခားတညရေနမႈဟေသာရညလားသညသမငးေၾကာငးရာဇဝငေၾကာငေပၚေပါက

လာျခငးျဖစသည။ေခတႏင႔မေလာညေတာ႔ေသာတရားဥပေဒႏငစညးမဥးစညးကမးဆငရာဝနးကငတစခ

ေၾကာင လငစငထတေပးျခငး ႏင မတပတငျခငးဆငရာ ကစၥရပမားတြင ရႈပေထြးၿပး နားလညရနခကခ

သည စနစမားေပၚေပါကလာေစကာအကငပကျခစားမႈမား ျဖစပြားေစသည။ ထ႔အျပငတစခါတစရ၌

စးပြားေရးလပငနးမားတြငကေလးလပသားမားခန႔အပထားျခငးႏငအလပခန႔အပရာတြင ခြျခားဆကဆ

သညအေလအထမားရပါသည။ယခငကရခ႔ေသာအားနညးသညစညးမဥးစညးကမးဆငရာဝနးကငသည

လညး ျပညသလထ ႏငသဘာဝပတဝနးကငအေပၚ စးပြားေရးဆငရာ လပေဆာငခကမား၏ ဆးကး

သကေရာကမႈမားကအကာအကြယေပးရနသ႔မဟတေလာခရနလပေဆာငေပးႏငျခငးမရခ႔ေပ။အထးသျဖင

သဘာဝသယဇာတမားထတယသညလပငနးမားရလပငနးခြငအေျခအေနမားသညဆးရြားၿပးလပသား

မားႏငသးစြသမား၏ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးအတြကအကာအကြယအနညးငယမသာရသည။ယငးသ႔

ေသာအခကမားသညလကနကကငပဋပကၡမား၊အထးသျဖငစးပြားေရးဆငရာလပေဆာငမႈမားအတြငး

အတငးအကပခငးေစမႈမားႏငအျခားေသာလ႔အခြငအေရးခ းေဖာကမႈသမငးေၾကာငးရေသာျမနမာႏငင၏

တငးရငးသားလနညးစျပညနယမားတြငပမဆးရြားသည။ေကာပရတစမအပခပမႈအတြကေခတမစခန

စႏႈနးမားလညးမရျဖစေနသည။၂၀၁၇ခႏစတြင ျမနမာႏငငသညႏငငတကာပြငလငးျမငသာမႈအဖြ႕၏

20

အကငပကျခစားမႈဆငရာျမငေတြ႕ရမႈအညႊနးကနးတြငႏငငေပါငး၁၈၀အနကအဆင၁၃၀ရရခသည။12

ရလဒတစခအျဖစျမနမာႏငငရစးပြားေရးလပငနးမားသညတာဝနယမႈရစြာလညပတႏငေရးအတြကပမန

စနေခၚမႈမားစြာကရငဆငၾကရရသာမကဘပဋပကၡေၾကာငထခကမႈရသညဖြ႕ၿဖ းဆႏငငမားတြငျဖစတတ

သညသးျခားထပဆငစနေခၚမႈမားကပါေတြ႕ၾကၾကရသည။

၂၁။မၾကာေသးမႏစမားအတြငးအစးရႏငပဂၢလကက႑တ႔သညတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနး

ဆငရာအေလအထမားကပမအားေပးေထာကခလာခၾကသည။အထးသျဖင၂၀၁၁ခႏစအတြငးစးပြားေရး

ႏငႏငငေရးဆငရာျပျပငေျပာငးလမႈမားစတငခခနမစကာစးပြားေရးလပငနးမားႏငမဝါဒခမတသမား

အၾကားတြငစးပြားေရးလပငနးမားတာဝနယမႈရေရးအယအဆကလကခမႈပမမားျပားလာခသည။၂၀၁၃

ခႏစတြငျမနမာႏငငသညလာဘေပးလာဘယမႈမားႏငဆကစပျပနာမားကေျဖရငးရနအဂတလကစား

မႈတကဖကေရးဥပေဒကထတျပနခသည။သ႔ရာတြင၄ငးသညပဂၢလကထကအစးရအရာရမားေပၚတြင

ပမအာရစးစကထားသည။NLDအစးရသည၂၀၁၆ခႏစတြငအာဏာရရခနကတညးမစတငကာအကငပက

ျခစားမႈမားႏငလာဘေပးလာဘယမႈမားတကဖကျခငးကအထးအေလးထားေဆာငရြကခပါသည။သ႔တင

အစးရအထကပငးမားတြင တးတကေအာငျမငမႈရသေလာက ေအာကေျခအဆငမားတြငအကငပက

ျခစားမႈမားဆကလကျဖစပြားေနဆျဖစသည။တာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတင

ရာတြငေနာကထပအေရးပါသညေျခလမးတစရပမာစးပြားေရးဆငရာလပေဆာငခကမား၏လမႈေရးႏင

သဘာဝပတဝနးကငဆငရာဆးက းသကေရာကမႈမားကကာကြယရနႏငေလာခရနအတြက၂၀၁၆ခႏစ

တြငပတဝနးကငထခကမႈဆနးစစျခငးဆငရာလပထးလပနညးမားကထတျပနချခငးျဖစသည။

၂၂။ျမနမာႏငငတြငတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးမားထြနးကားလာေစေရးအတြကႀကးပမးရာတြင

အဓကၾကေတြ႕ရသညအခကအခမာတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးတစခဆသညမာမညသ႔ ျဖစ

ေၾကာငးကျမနမာကမၸဏမားအၾကားတြငနားလညသေဘာေပါကမႈမရျခငးျဖစသည။ျမနမာစးပြားေရးက႑

တာဝနယမႈရေစေရးအေထာကအကျပဌာန (MCRB)ကတာဝနယမႈရေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအား

“ႏငငတကာစခနစညႊနးမားအရတာဝနယမႈရေသာလမႈဘဝႏငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာစြမးေဆာငမႈ

မားအပါအဝငႏငအျပညျပညဆငရာ လ႔အခြငအေရးႏငအလပသမားစခနစညႊနးမားႏင ဥပေဒတ႔က

လကနာသည စးပြားေရးလပငနးေဆာငရြကမႈမား” ဟအဓပၸာယဖြငဆထားသည။13အႏစသာရအားျဖင

ယငးသညဥပေဒအားေလးစားလကနာျခငး၊အခြနေဆာငျခငး၊လာဘေပးလာဘယမႈႏငအျခားအကငပက

ျခစားမႈမားကေရာငကဥျခငး၊ဝနထမးမား၏အခြငအေရးမားႏငလ႔အခြငအေရးမားကေလးစားလကနာျခငး၊

သးစြသမားႏငအျခားစးပြားေရးလပငနးမားအားကငဝတႏငအညဆကဆျခငးႏငသဘာဝပတဝနးကငအား

အေလးထားျခငးတ႔ ျဖစသည။ MCRB ၏အဓပၸာယဖြငဆမႈအျပင ျပညေထာငစသမၼတ ျမနမာႏငင

ကနသညမားႏငစကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငးခပ(UMFCCI)၊တာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးဆငရာ

12အျပညျပညဆငရာပြငလငးျမငသာမႈအဖြ႕ ‘အကငပကျခစားမႈမားအညႊနးကနး၂၀၁၇- ျမနမာ’,https://www.transparency.org/country/MMR(၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၉ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

13 ျမနမာစးပြားေရးက႑တာဝနယမႈရေစေရးအေထာကအကျပဌာန‘ျမနမာစးပြားေရးက႑တာဝနယမႈရေစေရးအေထာကအကျပဌာနအေၾကာငး’http://www.myanmar-responsiblebusiness.org/about.html(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၉ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

21

အေလအထမားကအားေပးျမႇငတငသညစးပြားေရးလပငနးႀကးအခ႕ႏငပဂၢလကက႑မလပငနးအမား

အျပားတ႔ကတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆသညမာစးပြားေရးဆငရာအဓကလပေဆာငမႈမား၏

အစတအပငးတစရပအျဖစပရဟတလပငနးအခ႕ကလပေဆာငသညကမၸဏမားျဖစသညဟဆကလက

ေပါငးစပ၍အဓပၸာယေကာကယေနၾကဆျဖစသည။စးပြားေရးလပငနးမား၏ပရဟတလပငနးေဆာငရြကမႈ

မားသညအေတာအသငမားျပားေကာငးမားျပားႏငပါသည။သ႔ရာတြငပရဟတလပငနးမားေဆာငရြကျခငး

သညတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကမားႏငအျပနအလနဆကႏြယေနမႈမရ

ေပ။ကငဝတႏငမညေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာေဆာငရြကခကမားကဖးကြယရနလဒါနးေပးကမး

သညသမငးေၾကာငးအစဥအလာတြငအျမစတြယေနသညပရဟတလပငနးအားအသးျပျခငးသညစးပြားေရး

လပငနးမားအေနျဖငႏငငတကာစခနစႏႈနးမားကလကခကငသးလာေစေရးအကအညေပးရနအတြက

စနေခၚမႈတစရပျဖစေစႏငသည။

၂၃။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏အယ

အဆမားစြာအေပၚအေျခခထားတညေဆာကထားသည။ ဥပမာအားျဖငတာဝနယမႈရေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားႏငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတ႔ႏစခစလးသညႏငငတကာႏငသကဆငရာ

ႏငငအလကဥပေဒမားႏငစညးမဥးစညးကမးမားကေလးစားလကနာၿပးပြငလငးျမငသာမႈႏငတာဝနခမႈ

တ႔ကအားေပးသညစးပြားေရးဆငရာလပေဆာငခကမားကရညညႊနးသည။သ႔ရာတြငအမားႏငအက းဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညထမသာမကဘဆငးရႏြမးပါးသမား၏ျပနာမားအားသသာကယျပန႔

သည႔အတငးအတာျဖင႔ေျဖရငးေဆာငရြကပါသည။အေသးစားစးပြားေရးလပငနးမားသညလညးတာဝန

ယမႈရစြာေဆာငရြကေကာငးေဆာငရြကႏငေသာလညးယငးတ႔မာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားမဟတၾကေပ။တာဝနယမႈရစြာေဆာငရြကျငားေသာလညးအလယအလတတနးစားသ႔မဟတ

လခမးသာလတနးစားမားႏင႔သာထေတြ႕ဆကဆသညအႀကးစားစးပြားေရးလပငနးမားသညလညးအမား

ႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားမဟတၾကေပ။ စးပြားေရးအရ ရပတညႏငၿပး၊အကးအျမတ

ရရႏငေသာ၊ ပြငလငးျမငသာေသာ၊သဘာဝပတဝနးကင၊ လမႈေရး၊အစးရ၏ ဥပေဒမားႏင စညးမဥး

စညးကမးမားက ေလးစားလကနာေသာအႀကးစားစးပြားေရးလပငနးမားသညလညးတာဝနယမႈရသည

စးပြားေရးလပငနးမားျဖစေကာငးျဖစႏငေသာလညးယငးတ႔သညဆငးရႏြမးပါးသမား၏ျပနာမားက

ေျဖရငးေဆာငရြကေပးႏငျခငးမရပါကအဆပါသမားရးကစပစမားသညေအာငျမငေသာေအာငျမငျငားလညး

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားမဟတေပ။

၂၄။ျမနမာႏငငတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားေပၚေပါကလာေရးအတြကတာဝနယမႈ

ရေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငေရးသညအေရးပါသညအေျခခအတျမစတစချဖစေသာ

ျငားလညးယငးသ႔လပေဆာငရမျဖငလအမားအေနျဖငကယကယျပန႕ျပန႕အကးခစားခြငရရႏငမည

စးပြားေရးက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကေသခာေစရနမလေလာကေပ။ပြငလငးျမငသာမႈ၊တာဝနခမႈႏငလ႔အခြင

အေရးမားကေလးစားလကနာမႈရေစေရးအတြကအားေပးျမႇငတငသညဥပေဒမားႏငစညးမဥးစညးကမးမား

ေရးဆြခမတျခငးသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအေျခချဖစပါသည။အကင

ပက ျခစားမႈမားရေနျခငးေၾကာင ေကာငးစြာလညပတႏငေသာေစးကြကမား၏ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအေပၚ

အဟန ႔အတားမား ျဖစေနသည အေျခအေနမားတြင တာဝနယမႈရ ေသာ စးပ ြားေရးလပငနးဆငရာ

22

အေလအထမားကကငသးေဖာေဆာငျခငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားခငမာစြာ

ျဖစထြနးေပၚေပါကလာေရးအတြကမရမျဖစလအပပါသည။သ႔ရာတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

က႑ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကေသခာေစရနအတြကတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညပငဆငးရ

ႏြမးပါးသမား၏ျပနာမားကေျဖရငးေဆာငရြကေပးရမညျဖစသည။အလြယဆရပါကမနကနစြာလပငနး

ေဆာငရြကျခငးသည ေကာငးကးရရေစမည လပငနးေဆာငရြကျခငးႏငမတညေပ။တာဝနယမႈရေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားသညထခကမႈမရေစေရးစသညအေျခခသေဘာတရားေပၚတြငအေျခခထားေသာ

လညးယငးတ႔တြငေကာငးကးရရေစရနရညရြယေဆာငရြကသညစးပြားေရးဆငရာစပစမားဖနတးေရး

ဟေသာ ရညမနးခကမားရေနမညဟ မေသခာေပ။ ပဂၢလကက႑ရ ေဆာငရြကခကမားအားလးတြင

တာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးဆငရာစခနစႏႈနးမားကကငသးသငေသာလညးအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားအားကမၸဏအခ႕(အနညးငယ)တြငသာကငသးသညကေတြ႕ရေလရ

သည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးဆငရာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လပေဆာငသည လပငနးမားသည

တာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးမားျဖစၾကေသာလညးတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးတငးတြင

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားရၾကသညမဟတေပ။အမနစငစစ၊တာဝန

ယမႈရေသာသမားရးကစးပြားေရးလပငနးမားစြာတ႔သညဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးႏငအမားႏငအကး

ဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈတ႔အေပၚတကရကအေထာကအပျဖစေစရနမေသခာေပ။

၃.၂ျမနမာႏငငတြငးရစးပြားေရးလပငနးမား၏လမႈတာဝနသမႈအေျခအေန

၂၅။ စးပြားေရးလပငနးမား၏ လမႈေရးတာဝနသမႈအား ေယဘယအားျဖင ကမၸဏတစခ၏အသားတင

အကးအျမတမေသးငယေသာအစတအပငးတစခ(ဥပမာ၁%-၃%ခန႔)သ႔မဟတတစႀကမတစခါစာ

ရနပေငြအခ႕ကအသးျပကာလမႈေရး၊သဘာဝပတဝနးကငသ႔မဟတေငြေၾကးအကးအျမတလကငငး

ျပနလည မရရေသာအျခားလပေဆာငခကမားက ေငြေၾကးပပးျခငးျဖစသညဟ ရႈျမငၾကသည။ကမာၻ

တစဝမးတြငCSRအားေရရညတညတမႈ၊လမႈေရးဆငရာစြမးေဆာငရညသ႔မဟတတညသညစတနဖး

မားကသ႔ေသာအဓပၸာယသစမားအျဖစ ယဆၾကေသာလညး ျမနမာကမၸဏမားအၾကားတြင CSRအား

အလအတနးျပလပျခငး၊အထးသျဖငဘာသာေရးအေဆာကအဦမား၊ပညာသငဆအေထာကအပမား

ႏင ကမၸဏႀကးမား၏ ဝနထမးမားအတြက အမရာမား ေထာကပေပးျခငးတ႔ႏငပမဆကစပ၍ နားလည

သေဘာေပါကၾကသည။ 14 ထသ႔နားလညသေဘာေပါကပအရအလအတနးျပလပသညပမာဏသည

ကမၸဏအေနျဖငတာဝနယမႈရသညစးပြားေရးလပငနးတစခအျဖစစြမးေဆာငႏငျခငးသ႔မဟတလမႈေရး

ႏငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာအကးေကးဇးမားရရေစေရးအတြကCSRရနပေငြမားကအသးျပျခငး

တ႔ထက ပမအေရးပါေနပါသည။15 ယေန႔အခါတြင ႏငငေပါငးစပါဝငေသာ ကမၸဏမားႏငအမးသား

အဆင ကမၸဏႀကးအခ႕တ႔တြင CSRအစအစဥမားရၾကပါသည။အေမရကနကနသညႀကးမားအသငး

14 ျမနမာႏငငရ အလဒါနျပလပျခငးမားသည ၾကြယဝမႈႏငမသကဆငဘ ေထရဝါဒ ဗဒၶဘာသာဆငရာ ကငသးမႈဓေလမား၊ ႏငကသလျပျခငး၊ႏငအေျခခလမႈဖလေရးအတြကအစးရ၏ရငးႏးျမႇပႏမႈအေတာအသငနညးပါးမႈတ႔ေၾကာငျဖစသည။

15ဤအခနးသညVickyBowman၏စာတမးကအေျခခထားပါသည(၂၀၁၈ခႏစေဖေဖာဝါရလ)‘ျမနမာႏငငရCSRလပငနးမား၏အရႈပအေထြးမားက ေျဖရငးျခငး’ လကရ အေျခအေနအတြငး မျဖစမေန CSR လပငနးေဆာငရြကရန သတမတခကမားအေပၚသတထားေဆာငရြကေရး

23

ကသ႔ေသာအခ႕လပငနးအသငးအဖြ႕မားသညCSRထးခၽြနဆမားကေပးၾကပါသည။16သ႔ရာတြငCSR

လပငနးမားသည လမႈေရးအရေကာငးမြနသညအကးသကေရာကမႈမား ရႏငေသာလညး ထသ႔ေသာ

လပငနးမားအားအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးဆငရာလပေဆာငခကတစခအျဖစသတမတႏငမည

မဟတေပ။မညသ႔ပငဆေစကာမကမၸဏႀကးမားအေနျဖငယငးတ႔၏CSRအစအစဥမားကအသးျပကာ

ဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမားအားပစမတထားဥးတညေဆာငရြကသည႔စးပြားေရးလပငနး

ပစသစမားတညေထာငသညအခါစးပြားေရးအရရပတညႏငစြမးရသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစခ

ေဖာေဆာငမႈအစတအပငးတစရပအျဖစအရြယအစား ႏင ဆေလာမႈတ႔ကထညသြငး စဥးစားျခငးျဖင

ယငးကအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကမားအျဖစအမးအစားခြျခား

သတမတႏငပါသည။

၂၆။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကတစခအျဖစCSRလပငနးမားက

ဗဟာေျမာကအသးျပျခငး

CSRလပငနးမားကဗဟာေျမာကေဆာငရြကျခငးသညစးပြားေရးလပငနး၏လပေဆာငခကႏငတကရက

ဆကစပေနေသာလမႈအက းျပလပငနးမားျဖစသည။CSRအားကမၸဏတစခ၏အဓကလပငနးႏငခတဆက

ျခငးျဖငCSRအသးစရတ၏အရညအေသြးသညအေသအခာပမေကာငးမြနလာေစသည။ဗဟာေျမာက

CSRအေပၚကၽြႏပတ႔၏အဓပၸာယဖြငဆခကကအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာG20

မေဘာငမရယထားပါသည။ဗဟာေျမာကCSRဆငရာအယအဆသညလပငနးအတြကေကာငးမြနသည

CSRလပေဆာငခကသ႔မဟတလမႈအသငးအဝငးအတြကေကာငးမြနသညCSRလပေဆာငခကတ႔အၾကား

ခြျခားသတမတသညMCRB၏မေဘာငႏငနးစပပါသည။ဗဟာေျမာကCSRသညစးပြားေရးႏငဆကစပမႈ

မရေသာပရဟတသကသကျဖစသညလပေဆာငခကမား၊ စးပြားေရးအရမျဖစမေနေဆာငရြကရသည

လပေဆာငခကမား၊သ႔မဟတႏငငေရးသ႔မဟတစးပြားေရးဆငရာအကးေကးဇးမားရရရနအသးျပသည

လပေဆာငခကမားႏငကြျပားျခားနားပါသည။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ကလသမဂၢ လပငနးမားရ လ႔အခြင

အေရးမားအတြကကမာၻလးဆငရာသေဘာတညခကတြင ပါဝငျခငးေၾကာင CSR လပငနး ပမတးျမႇင

လပေဆာငရနတြနးအားတစရပရလာခသည။ ကမၸဏႀကး မားစြာတ႔ ပါဝငလာၾကေသာလညးယငးတ႔၏

CSRလပငနးမားေဆာငရြကမႈအေပၚေနာကဆကတြဆကလကေဆာငရြကမႈအနညးငယသာရသည။

၂၇။ဤေလလာမႈသညCSRအတြကမျဖစမေနသးစြရနသတမတထားရျခငးကအားမေပးေပ။အခ ႕ေသာ

နငငမားႏငျခားနားသညမာ ျမနမာႏငငတြင CSRအသးျပရနအတြကအခြနမေဆာငမအကးအျမတ

ရာခငႏႈနးတစခကဥပေဒအရသတမတထားျခငးမရေပ။MICထသ႔ရငးႏးျမႇပႏမႈအတြကအဆျပခကမား

တငသြငးသည ကမၸဏမားအားယငးတ႔အသးစရတ၏ ရာခငႏႈနးတစခအား CSR လပငနးမားအတြက

သတမတထားရရန တကတြနးအားေပးသည။ သ႔ရာတြငယငးသည ဥပေဒအရသတမတခကတစခ

မဟတေပ။သ႔ေသာလညးအစးရအဖြ႕အစညးအတြငးမပဂၢလမားစြာႏငပဂၢလကက႑မပဂၢလတစခ႕က

ထသ႔ ေသာသတမတခကမးအမနစငစစ ရေနသညဟကယကယျပန႕ျပန႕ ယၾကညေနၾကသည။

အလအတနးျပလပျခငးသညေကာငးမြနသညဟ၍လမႈေရးစတနဖးတစခအျဖစယဆထားၾကၿပးယခင

16 ျမနမာႏငငရအေမရကနကနသညႀကးမားအသငး‘AMCHAMCSRထးခၽြနလပငနး(ACE)အသအမတျပေရးအစအစဥ’,http://www.amchammyanmar.com/accm/asp/general.asp?MenuCatID=7&MenuItemID=120&SponsorID=0 (၂၀၁၈ ခႏစဇလငလတြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

24

အစးရမားလကထကကပဂၢလကက႑၏ရငးႏးျမႇ ပႏမႈဆးျဖတခကမားအားထနးခပျခငးခခရသညလမႈ

အဖြ႕အစညးတစရပအတြငး CSR လပငနးမား ေဆာငရြကရနအတြက မျဖစမေနသတမတခကတစရပ

ထားရပါကယခငအေလအထေဟာငးမားဆသ႔ျပနလညသြားသညဟရႈျမငခရႏငသည။17လမႈအဖြ႕အစညး၊

ပဂၢလကက႑ႏငအစးရတ႔သညCSRအသးစရတမားအားအေရအတြကထကအရညအေသြးကအေလး

ေပးသငသည။ ထ႔ေၾကာငဤေလလာမႈတြငအစးရအေနျဖင မဝါဒပငးဆငရာအားေပးျမႇငတငရန ႏင

ကမၸဏမားအေနျဖင လပငနး၏အဓကလညပတမႈမားႏငဆကစပေနေသာအရြယအစားႀကးမားသည

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးဆငရာလပေဆာငခကမားတညေထာငရန ဗဟာေျမာက CSRက

အသးျပသငေၾကာငးအဆျပထားပါသည။ ထ႕ျပင CSR လပငနးမားကအစရငခတငျပရာတြငအဆပါ

CSRလပငနးမားမာလမႈအဖြ႕အစညးႏငမညသ႔ဆေလာမႈရေၾကာငးအေလးနကထားတငျပသငပါသည။

၂၈။ဖြ႕ၿဖးေရးအတြကအလအတနးျပလပသညစတဓာတကအားေပးျမႇငတငျခငး

အမနးခငးႏငငမားတြငCSRအသးစရတမားသညလမႈေရးဆငရာကနစညမားအမနတကယေဖာေဆာငမႈ

ႏင႔ခငမာစြာဆကႏြယေနသည။ဥပမာအားျဖငအႏၵယႏငငတြငမျဖစမေနသတမတထားသညCSRဆငရာ

ေငြေၾကးသးစြျခငးမားကလကနာေဆာငရြကမႈမရေသာကမၸဏမားထမရနပေငြမားကပေရာဖကရငနယ

လမႈစးပြားလပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအသးျပသညရနပေငြတစခ

အတြငးေပါငးထည႔ကာပမခငမာအားေကာငးေသာလမႈေရးဆငရာအကးေကးဇးမားရရႏငေစသညရငးႏး

ျမႇပႏမႈမားအတြကအသးျပသင မသငအေပၚ ေဆြးေႏြးမႈတစခ ရပါသည။ ျမနမာႏငငအေနျဖင ပဂၢလ

တစဥးခငးစ၏ပရဟတအလမားမတဆငရရသညမားျပားသညေငြေၾကးပမာဏမားကလမႈေရးအရပမ

ထေရာကအကးရစြာမညသ႔အသးျပႏငမညျဖစေၾကာငးႏငပမေကာငးမြနသညလမႈေရးဆငရာအကး

ေကးဇးမားရရႏငရနအဆပါရနပေငြမားအားစနစတကအသးျပေရးအတြကလမႈစးပြားလပငနးမားႏင

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကေထာကပအားေပးရနအလေငြမားကစစညးႏငျခငး

ရမရတ႔မာစတဝငစားဖြယျဖစသည။

၂၉။စစမနသညဖြ႕ၿဖ းေရးဆငရာရညရြယခကမားအတြကျမနမာႏငငအတြငးရႀကးမားသညလဒါနးမႈမားက

အားေပးျမႇငတငရနအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအသးျပျခငး။အထကတြငေဖာျပခ

သညအတငးျမနမာႏငငသညကမာၻေပၚတြငအလအတနးအရကေရာဆးႏငငျဖစပါသည။ကမာၻ႕ေပးကမး

လဒါနးမႈအညႊနးကနးအရလဥးေရ၏၉၁%သညပရဟတလပငနးအတြကလဒါနးေပးကမးၾကေၾကာငး

ခန႔မနးတြကခကထားၿပး၂၀၁၅ခႏစမစတငကာလဒါနးေပးကမးမႈမားသသသာသာတးပြားလာခေသာ

ေၾကာငလမႈအဖြ႕အစညးအတြငးေမာလငခကေရာငျခညတစချမငေယာငလာႏငေစရနအေထာကအက

ျပခသည။18

17 ျမနမာႏငငသည ကမာၻေပၚရ အဆငးရဆးႏငငမားတြင ပါဝငေသာလညး ၂၀၁၆ ခႏစတြင တစကမာၻလးရ လဒါနးေပးကမးမႈအမားဆးႏငငျဖစသည။CharitiesAidFoundation,‘ျမနမာႏငငသညအလအတမးအရကေရာဆးႏငငျဖစသည။’,၂၀၁၆ခႏစေအာကတဘာလ ၂၅ ရက၊ https://www.cafonline.org/about-us/blog-home/giving-thought/how-giving-works/2016-world-giving-index-showsmyanmar-is-most-generous-nation(၂၀၁၆ခႏစဇလငလ၉ရကေန႔တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

18 Charities Aid Foundation, ‘ျမနမာႏငငသညအလအတနးအရကေရာဆးႏငငျဖစသည။’ ၂၀၁၆ ခႏစ ေအာကတဘာလ၂၅၊https://www.cafonline.org/about-us/blog-home/giving-thought/how-givingworks/2016-world-giving-index-shows-myanmar-is-most-generous-nation(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၉ရကေန႔တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

25

၃၀။ျမနမာကမၸဏမားအေနျဖငလဒါနးမႈမားမအကးေကးဇးပမရရႏငေစရနအားသာခကအျဖစအသးခ

ႏငပါသည။သ႔ေသာလဒါနးမႈအမားစကမဖြ႕ၿဖ းေရးအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈမားအျဖစအသးမျပၾကေပ။အစးရ

အတြကစနေခၚမႈမာပဂၢလကက႑၏ေစတနာအေလာကလပေဆာငမႈမားကအခြနဆငရာအကးခစားခြင

ေပးဆြေဆာငျခငးမားသ႔မဟတမျဖစမေနလပေဆာငရနစညးမဥးမားခမတျခငးမားမတဆငမဟတဘ

ရနပေငြမားအား ေနာကဆကတြအခြငအလမးမား ပမေပၚထြနးလာေစမည႔ေနရာမားတြင ရငးႏး ျမႇပႏ

ႏငေစမညအခြငအလမးမားေပးအပကမးလမးျခငးျဖငထနးေကာငးႏငမညနညးလမးတစရပကရာေဖြရန

ျဖစသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားကခ႕ထြငျခငးသည

အဆပါအခြငအလမးမားျဖစၾကသည။အဘယေၾကာငဆေသာယငးတ႔သညအေျခခအကးအျမတမား

ျဖစထြနးေစၿပးတၿပငနကတြငလမႈေကာငးကးမားလညးျဖစထြနးေစေသာေၾကာငျဖစသည။ျဖစႏငသည

နညးလမးတစရပမာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားအတြက

အသအမတျပသညစနစတစခဖနတးကာအဆပါကမၸဏမားတြငရငးႏးျမႇပႏသညရနပေငြတစခထေထာင

ရနျဖစသည။ထသ႔ေသာအစအစဥတစချဖငပဂၢလကက႑၏အေထာကအပကအားေပးျမႇငတငႏငၿပး

ထသ႔ေထာကပျခငးအတြကအခြနဆငရာအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးအခ႕လပေဆာငႏငသည။

၃.၃ျမနမာႏငငအတြငးရလမႈစးပြားလပငနးမား၏လကရအေျခအေန

၃၁။ျမနမာႏငငတြငမၾကာေသးမႏစမားအတြငးလမႈစးပြားလပငနးမားအေပၚစတဝငစားမႈပမျမင႔မားလာခ

သည။၂၀၁၆ႏင၂၀၁၇ခႏစတ႔တြငျမနမာႏငငလငယစြန႔ဥးတထြငလပငနးရငမားအသငး(MYEA)ကလမႈ

စးပြားလပငနးမားႏငစပလဥး၍လဥးေရ၁၅၀၀ခန႔စတကေရာကသည႔အခမးအနားႀကးႏစခကကငးပ

ခသည။လမႈစးပြားလပငနးမားအားေထာကပ႔ကညရနအသင႔ရေနသည႔ေျမေတာငေျမႇာကေပးသည႔အဖြ႕

အစညးမား၊ေငြအရငးအႏးမတညေပးသမားႏငဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမားရၾကသည။ယငးတ႕၏ဖြ႕ၿဖးမႈက

တးတကလကရၿပးတငးမာမႈေလာနညးလာသညစးပြားေရးက႑၊မဘငးဖနးက႑အလငအျမနႀကးထြား

လာမႈႏငအာဏာရငစနစေအာကတြငႏစေပါငးမားစြာႀကးျပငးလာခၿပးလ႔အဖြ႕အစညးကပမေကာငးမြန

ေစလၾကသမားမေပးအပသညအခြငအလမးမားကအေထာကအကျဖစေစသည။19

၃၂။စတအားထကသနမႈမားရေနေသာလညးလမႈစးပြားလပငနးအမားစကလပေဆာငေနသမားမာစးပြားေရး

အရကၽြမးကငသမားမဟတဘ စတကးယဥဝါဒ (idealist) မားသာျဖစသညဟကၽြမးကင သအခ႕က

ဆၾကသည။ရလဒအေနျဖင ျမနမာႏငငအတြငးလညပတေနသညလမႈစးပြားလပငနး၅၀၀ေအာကခန႔

ရရာတြငယငးတ႔အနက၃၀၀ခန႔တြငသာအကးအျမတရရသညလပေဆာငမႈမားရၾကၿပးထလပငနးမား

အနကတြငပငအမားဆး ၃၀%သညသာေငြေၾကးအရေရရညရပတညႏငမညျဖစေၾကာငး ခန႔မနး

ထားပါသည။20လကရတြငအဆပါလမႈစးပြားလပငနးအမားစသညတစႏစလငဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ

၅၀၀၀၀ေအာကသာရရၾကၿပး လပငနးအနညးငယမသညသာလင လပငနးအရြယအစား တးခ႕ႏငမည

19လြနခသည၃ႏစအတြငးျမနမာႏငငတြငမဘငးဖနးအသးျပသညအမေထာငစ၁၃%ရခရာမယခအခါအမေထာငစ၉၂%တြငမဘငးဖနးမားရလာၾကသည။

20အမနးခငးအႏၵယႏငငတြငဤသ႕ေသာစးပြားေရးဘကသ႕ပမတမးညြတသညလမႈစးပြားလပငနးပမာဏသညပမမားျပားသညကစတဝငစားဖြယေတြ႕ျမငႏငပါသည။

26

အလားအလာရပါသည။ေနာကဆကတြတစခအေနျဖငလမႈစးပြားလပငနးအနညးငယမသညသာအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနး-ဆလသညမာသသာသညလမႈေရးအက းသကေရာကမႈရေသာေငြေၾကး

အကးအျမတရရေနသညလပငနး-ျဖစလာမညအလားအလာရပါသည။21

လမႈစးပြားလပငနးတငးသညဆငးရႏြမးပါးသမား၏လအပခကမားကေျဖရငးၾကသညမဟတေပ။ျမနမာ

ႏငငတြငနညးပညာနယပယအတြငးယငးတ႔ကယယငးတ႔လမႈစးပြားလပငနးဟေခၚေဝၚေသာသ႔မဟတ

လမႈစးပြားလပငနးအျဖစထညသြငးေရတြကျခငးခရေသာအေရအတြကတးတကလာေနသညတညေထာငစ

လပငနးမားစြာရပါသည။အခ႕မာစးပြားေရးလပငနးအရေအာငျမငဖြယရၿပးအခ ႕မာမရေပ။အဆပါလပငနး

မားသညအေရးႀကးသညလမႈေရးဆငရာကစၥရပမားက ေဆာငရြကေကာငးေဆာငရြကႏငေသာလညး

အမားစ၏စးပြားေရးဆငရာပစမားမာဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမားကအာရစးစကျခငးမရဘ

အလယအလတတနးစားမားကပမအာရစးစကေသာေၾကာငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

တြငမပါဝငေပ။YangonImpactHubမ၂၀၁၈ခႏစေဖေဖာဝါရလတြငထတျပနခ႔သည႔ရနကနလမႈစးပြား

လပငနးမား၏ေဂဟစနစလပတျပကေဖာျပခကအရရနကနတြင လမႈစးပြားလပငနး ၆၈ ခ ရသညဟ

စာရငးျပစကာေနာကထပျဖစစဥ၅၂ခအေပၚအခကအလကမားေဖာျပထားသည။လပငနးေပါငး၆၈ခ

အနက၃၁%တ႔သညခ႕တသညလမႈအသငးအဝငးမားကပစမတထားေဆာငရြကသညဟဆၾကၿပးကန

လပငနးမားမာဝငေငြအလယအလတရသမားႏငအျခားေစးကြကမားကပစမတထားသညဟဆသည။22

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြငပါဝငႏငမညလမႈစးပြားလပငနးမားရပါသည။မၾကာခဏ

ကးကားေဖာျပေလရသညဥပမာလပငနးတစရပမာProximityDesigns ျဖစသည(ေအာကေဖာျပပါပ၂

တြငၾကညရႈပါ)။

၃၃။လမႈစးပြားလပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအစအစဥမားက

ခနညႇရနလအပခက-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးမားကအားေပး

ျမႇငတငသည စြန႔ဥးတထြငသမားသည လမႈစးပြားလပငနးမားတြင ရငးႏးျမႇပႏၾကသည စြန႔ဥးတထြငသ

မားႏငတညသညအခကမားစြာရၾကသည။ယငးတ႔ႏစမးစလးသညစးပြားေရးဘကသ႔တမးညႊတ ၾကၿပး

လမႈေရးအက းသကေရာကမႈရရရနႀကးပမးၾကသည။ယငးတ႔အားလးသညဖြ႕ၿဖ းတးတကေရး၊အက းအျမတ၊

ဆနးသစတထြငမႈႏငေစးကြကလအပခကမားကတန႔ျပန ျဖည႔ဆညးႏငေရးအတြကရညမနးၾကသည။

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားအေၾကာငးကသးျခားစေဆြးေႏြး

မညအစားဤေလလာခကတြငယငးတ႔အားအတတကြေဆြးေႏြးရနအဆျပပါသည။ဥပမာအားျဖငလမႈ

စးပြားလပငနးမားလပေဆာငေနသမားအေနျဖငယငးတ႔၏က႑အတြကဆြေဆာငမႈရသည႔အက းခစားခြင

မားအေၾကာငးအစးရႏငေဆြးေႏြးလသညအခါေသးငယေသာလညးအမားႏငအကးဝငသညစးပြားေရး

က႑အတြငးမေကာငးစြာအေျခခငေလးစားဖြယရသည႔အမႈေဆာငပဂၢ လမားႏင႔အတလကတြလပေဆာင

21အခကအလကမားအား Yangon Impact Hub, MYEA, ႏင လမႈေရးအကးေမာရငးႏးျမႇပႏသမား၏ ကယစားလယမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားတြငအေျခခထားပါသည။

22 Impact Hub Yangon, ‘လမႈစးပြားလပငနးမား - ရနကန၏ ဝနးကငအေျခအေနအေပၚ လပတျပကေဖာျပခက’ ၂၀၁၈ ခနစေဖေဖာဝါရလ၁၄ရက၊https://issuu.com/ihyangon/docs/yangon_social_enterprise_ecosystem_(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၉ရကေန႔တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

27

ပါကပမေအာငျမငႏငပါသည။23အထကတြငေဖာျပထားသညပ၂တြငျမနမာႏငငရလမႈစးပြားလပငနးမား၏

ဝေသသလကၡဏာမားကေဖာျပကာယငးတ႔အားအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊လကရ

စးပြားေရးလပငနးမားႏငNGOမား၏လပေဆာငခကမားႏငႏႈငးယဥေဖာျပထားပါသည။

ပ၂-လမႈစးပြားလပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏ဝေသသလကၡဏာမား

ဝေသသလကၡဏာမား NGO မား (အခ႕ေသာ စးပြားေရး လပငနးဆငရာ လပေဆာငခက မား)

လမႈစးပြားလပငနးမား အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား (အမးအစားအားလး)

သမားရက ကမၸဏမား

အေသးစားစးပြားေရး လပငနးမား အေျချပ (အမားႏငအကးဝင ေသာ ပဏာမလပငနးမား)

ဖယၾကဥထားျခငးမားက ေျဖရငးရနအတြက အစးရဝနေဆာငမႈမား အဓက ေပးအပသည အဖြ႕အစညးအျဖစ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာ တညေထာငမႈ ႏင အကးသကေရာကမႈ

စးပြားေရးလပငနးမား ပမာဏ

<၂၀% ၁၀၀% ၁၀၀% ၈၀-၁၀၀% ၁၀၀% ၁၀၀%

ဝငေငြမား (အေမရကနေဒၚလာ သနးေပါငး)

၀.၀၂-၁.၀ ၀.၅-၃.၀ ၃-၃၀၀ ၁-၅၀ ၁-၅၀၀

သာမန အကးအျမတ ေမာမနးခကမား

မရ ၀% <၃--% ၀-၅% ၈-၃၀% ၅-၃၀%

အကးအျမတမား အသးျပမႈ

မရ မရ ျပနလညရငးႏးျမႇပနျခငး ျပနလညရငးႏးျမႇပႏျခငး ျပနလညရငးႏးျမႇပနျခငး၊ ရယယာရငမားထ ခြေဝျခငးမား

ျပနလညရငးႏးျမႇပနျခငး၊ ရယယာရငမားထ ခြေဝျခငးမား

ေငြေၾကးပပးမႈ ေထာကပေငြ ေထာကပေငြ ေထာကပေငြမား ႏင စးပြားေရးလပငနး

စးပြားေရးလပငနး စးပြားေရးလပငနး စးပြားေရးလပငနး

ပမန ရငးႏးျမႇပနမႈ လအပခက (အေမရကနေဒၚလာ သနးေပါငး)

၀.၀၂-၅ <၀.၁ ၀.၁-၁.၀ ၁၀-၂၀၀ ၀.၅-၃၀ ၀.၅-၅၀၀

ပမန ရငးႏးျမႇပႏသမား ဖြ႕ၿဖးေရး မတဖကမား၊ လမႈေရး အဖြ႕အစညး မား၊ CSR

ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမား၊ မတေဆြမား၊ မသားစမား၊ CSR

ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမား၊ မတေဆြမား/ မသားစမား၊ ေငြအရငးအနး မတညသမား၊ လမႈေရး အကးရညေမာ ရငးႏးျမႇပနသအခ႕

အစးရ၊ ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမား၊ ဘရားေကာငးမား၊ ပဂၢလက ေငြအရငးအႏး မတညေပးသမား၊ ကးသနးေရာငးဝယေရး ဘဏမား

လမႈေရးအကးရညေမာ ရငးႏးျမႇပႏသမား၊ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမား၊ ဘဏမား၊ ကယပင ေငြေၾကးပပးျခငး

ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမား၊ ဘဏမား၊ ကယပင ေငြေၾကးပပးျခငး

စးပြားေရးလပငနး အသားေပး ေဆာငရြကမႈ

မရ မရ-နမပါး နမပါး-အသငအတင အသငအတင အသငအတင-ျမငမား အသငအတင-ျမငမား

လမႈေရးဆငရာ အကးသကေရာကမႈ

လမႈေရးဆငရာ ျဖန႕ၾကကႏငမႈ

အေသးစား - အလတစား (<၅၀၀)

အေသးစား (<၁၀၀) အေသးစား-အလတစား (၅၀-၃၀၀)

အႀကးစား (၁၀၀၀ - ၅၀၀၀၀)

အလတစား-အႀကးစား ရညရြယထားျခငး မရပါ

လမႈအဖြ႕အစညးအေပၚ အကးသကေရာကမႈ

အေသးစား - အလတစား

အေသးစား အေသးစား-အလတစား အႀကးစား အလတစား-အႀကးစား ရညရြယထားျခငး မရပါ

ေျဖရငးေဆာငရြကမႈ လမႈေရးဆငရာ လအပခက မားသာ

လမႈေရးဆငရာ လအပခကမားက ပထမဆး ေဆာငရြက

လမႈေရး ႏင လပငနး ဆငရာ လအပခက တ႔က တၿပငနက ေဆာငရြက

လပငနးဆငရာ လအပခကမားသာ (အဓက)

အျခား

က႑မား (ျမနမာႏငငအတြက ပမန)

အမားအားျဖင လမႈေရး၊

အားလး အားလး၊ သ႔ရာတြင အမားအားျဖင IT, ကနသြယေရး၊ လယယာစးပြား၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး

အမားအားျဖင လမႈေရးဆငရာ က႑မား

အားလး၊ သ႔ရာတြင အမားအားျဖင လယယာစးပြား၊ ကနးမာေရး၊ ပညာေရး ႏင ဘ႑ာေရး

အားလး၊ သ႔ရာတြင အမားအားျဖင လယယာစးပြား၊ အေျခခအေဆာကအဦ ၊ ကနထတလပေရး၊ ခညမငႏင အထညခပ၊ ခရးသြားလပငနး

ေစးကြကအရြယအစား

ျမနမာႏငငအတြငးရ စစေပါငး အဖြ႕အစညး အေရအတြက ခန႔မနးေျခ

၃၀၀-၅၀၀ ၅၀-၁၀၀ ၀ ၃၀-၁၀၀ ၂၀၀၀၀၀

ဥပမာ Yangon Blakehouse Proximity ယေကရ အကဥးေထာငမားက ႀကးၾကပသည လမႈစးပြားလပငနး တစချဖစေသာ Caritas-Germany

Mandalay Snacks, Golden Sunlight, Awba, Yoma Agricul-ture, Ondoctor, Vision Fund, Greenlight Planet

23 ဖလစပငႏငငတြငတကၾကြအားေကာငးသညလမႈစးပြားက႑သညလမႈစးပြားလပငနးမားဆငရာအထးဥပေဒတစရပထတျပနေရးအတြက ၂၀၁၂ ခႏစကတညးမ စတငကာ ႀကးပမးခေသာလညး အဆပါ အယအဆအား အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားပါဝငေစရနထညသြငးၿပးမသာေအာငျမငမႈအခ႕ရရခသည။

ဘဏ

လပင

နးေဆ

ာငရြက

ႏငေသ

ာ

ဆနး

သစသ

ညအ

သြငက

းေျပ

ာငးမ

ႈ

ဆနးသစသညအသြငကးေျပာငးမႈ

ပရဟတလပငနးမား(လဒါနးမႈမား)

ဆငးရႏြမးပါးသမားႏင ဝငေငြနညးပါးသမားအတြက အရြယအစားႀကးမားသည စနစတကလမႈေရးအကးသကေရာကမႈမား(ႏင အမားႏင အကးဝငေသာ လမႈအဖြ႔အစညးအတြက အကးေကးဇးမား)

CSR(ဗဟာေျမာကႏင

သမား႐းက)

လမႈစးပြားလပငနးမား(အကးသကေရာကမႈ ပထမဥးစားေပး

အကးအျမတအတြကျဖစေစ၊အကးအျမတအတြက မဟတဘျဖစေစ)

သမား႐းက စးပြားေရးလပငနးမား(ေငြေၾကးအကးအျမတအတြက

လမႈေရးဆငရာ အကးသကေရာကမႈကေပးဆပရသည)

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမား

လပေဆာငခကမားႏင ပဏာမလပငနးမား(အကးသကေရာကမႈေၾကာငအျမတအစြနးရရေစၿပး ထသ႔

အျပနအလနျဖစသည)

ရယယ

ာရငမ

ားအ

တြက

ေငြေၾ

ကးအ

ကးအ

ျမတ

28

၃.၄အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးနညးလမးျဖငခဥးကပပ

၃၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညသမားရးကCSRလပငနးမားႏငNGOမားမ

ဥးေဆာငသည လမႈစးပြားလပငနးမား၏ ျဖည႔ဆညးဘကျဖစပါသည။ ေဖာျပခသညအတငးအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည လ႔အသငးအဝငးအတြငး စးပြားေရးအေျခအေန နမပါးကာ

ဝငေငြအနညးဆးျဖစေနသမား ရငဆငေနရသည ျပနာမားအတြကအရြယအစားႀကးမားေသာ၊ ေခတ

ေရ႕ေျပးေသာ၊စနစတကရေသာပဂၢလကက႑ေျဖရငးမႈနညးလမးမားျဖစပါသည။

ပ၃-စးပြားေရးလပငနးအမးအစားမားကႏႈငးယဥျခငး

စးပြားေရးအေျခခမဥးႏငဆငးရႏြမးပါးသမား၊ဝငေငြနညးပါးသမားအတြကအက းေကးဇးမားအၾကားတြင

တစစတစခရရေရးအတြကအျခားတစခကေပးဆပရျခငးမရေပ။ယငးသညမညသမေနာကကကနေန

ခ႔ျခငးမရသည႔လ႔အဖြ႕အစညးတစချဖစလာေရးအတြကပဂၢလကက႑၏အကအညမားျဖစသည။

၃၅။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကလမႈေရးဆငရာရလဒ

မားရရႏငေစရနရညရြယသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးသညစးပြားေရးက႑ဖြ႕ၿဖး

တးတကမႈကအမားႏငပမအက းဝငလာေစေရးအတြကပဂၢလကက႑မလပေဆာငေသာခဥးကပမႈတစရပ

ျဖစသည။အားလးမဟတေသာလညးအခ႕ေသာအမားႏငအကးဝငသည စးပြားေရးလပငနးမားအား

ရာသဥတေျပာငးလမႈ၏အကးဆကက ေျဖရငးရနႏငသဘာဝပတဝနးကင ေရရညတညတမႈ ရေစေရး

အတြကထနးသမးေဆာငရြကရနပစေရးဆြထားသည။စးပြားေရးလပငနးမားသညဆငးရႏြမးပါးသမားႏင

ဆကစပအလပလပကငရမသာရၿပး၄ငးတ႔ေတြ႔ႀကေနရသည႔ျပနာမားအတြကေရရညတညတေသာ

ေျဖရငးမႈနညးလမးမားကေဆာငၾကဥးေပးႏငမႈမရပါကယငးလပငနးမားအားအမားႏငအကးဝငေသာ

29

စးပြားေရးလပငနးမားအျဖစမသတမတႏငေပ။

၃၆။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသညအကးအျမတရရႏငမႈအေပၚ ထခကေစျခငး

မရဘလမႈေရးအက းသကေရာကမႈမားကအထေျမာကေစသည။လမႈစးပြားလပငနးမား၏ခဥးကပမႈမားႏင႔

ကြာျခားသညမာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညလမႈေရးအကးသကေရာကမႈမား

ရရေစေရးကစးပြားေရးအရျဖစထြနးႏငမႈထကဥးစားေပးျခငးမရေပ။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားသည လမႈေရးဆငရာအကးေကးဇးမားႏငတကြ စးပြားေရးအကးအျမတမားပါရရရန

ရညမနး ေဆာငရြကၾကသည။တစခရရေရးအတြကကနတစခက ေပးဆပရျခငး မးမရဘ ရရလာသည

အကးအျမတမားအားလပငနးတြငျပနလညရငးႏးျမႇပႏရနႏငရယယာရငမားအၾကားခြေဝရနအသးျပ

သည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတစခအျဖစသတမတျခငးခရရနႀကတငလအပသည

အေျခအေနတစရပအျဖစအခြနေဆာငၿပးလမႈေရးႏငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာကာကြယေစာငေရာကမႈ

မားကအေလးထားသညတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနးတစချဖစရနလအပသညကအထးေျပာရန

မလအပေပ။အထကပါပ၃တြငေဖာျပခသညအတငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအား

ေငြေၾကးႏငလမႈေရးဆငရာအကးအျမတမားအၾကားစစညးဆကစပမႈတစရပအျဖစနားလညသေဘာ

ေပါကႏငသည။

၃၇။ ရငးႏးျမႇပႏမႈ၏အကးအျမတရရႏငမႈအေပၚ ထခကမႈမရေစေရးအတြကအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားတြငဆနးသစတထြငႏငစြမး ျမငမားရန လအပသည။အမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာနညးလမးမားကအသးျပရာတြငဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမား၏

ေစးကြကမားက ဝနေဆာငမႈေပးရနအတြက နညးပညာ ႏင စးပြားေရးဆငရာဆနးသစတထြငမႈတ႔က

အသးခရန လအပသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည လပသားမားအေပၚ

အျမတထတျခငးျဖင မဟတဘဆနးသစတထြငျခငးျဖင ကနကစရတမားအား ေလာခသည။ ပမ၍

အေရးႀကးသညမာယငးတ႔၏စးပြားေရးလပငနးမားသညအနာဂတေစးကြကမားကဥးတညေသာေၾကာင

ပမ၍ေရရညတညတေလရသည။ဝငေငြမားျမငတကလာသညႏငအတအာရတကရေအာကေျခ၄၀-၆၀%

ကဝနေဆာငမႈေပးေရးသညကမၸဏႀကးထြားတးတကမႈႏငအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးေရးတ႔အတြက

ပမ၍အေရးႀကးလာပါသည။

၃၈။စပစမား၊လပေဆာငခကမားႏငပဏာမလပငနးမား-အထကတြငေဖာျပခသညအတငးအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားတြင ပသ႑ာန ၃ မးရပါသည။ယငးတ႔မာ စပစမား၊ လပေဆာင

ခကမား ႏင ပဏာမလပငနးမားတ႔ျဖစၾကသည။ ျမနမာႏငငရ ပမနစပစမားသည ဝငေငြအေမရကန

ေဒၚလာ၅၀၀,၀၀၀မ ၃၀သနးအထ ရရၾကၿပး ေထာငခေသာအလပအကငမား ဖနတးေပးကာသးစြသ

သနးေပါငး မားစြာထသ႔ ေရာကရၾကသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ စပစ

အမားစအားအလတစားကမၸဏမားမ ဖနတးချခငးျဖစေသာလညး ႏငငတကာကမၸဏအခ႕အပါအဝင

ပမ ႀကးမားသညကမၸဏမားသညဆငးရႏြမးပါးသမား၏ေစးကြကသ႔ဝငေရာကရနအတြကဆနးသစ

တထြငမႈမားကလညးလပေဆာငၾကၿပးလ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေနနမပါးကာဝငေငြ

အနညးပါးဆးျဖစေနသမားအတြကတညေသာစတနဖးမားကဖနတးေပးရနသကဆငရာစးပြားေရးလပငနး

အမးအစားမားကတညေထာငၾကသည။ စတငတညေထာငစလပငနးမားသည စးပြားေရးအရအကး

30

ျဖစထြနးေအာငျမငမႈ နမ႔ပါးေနေသးေသာေၾကာငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားတြင

ပါဝငေလမရပါ။24

၃၉။ဆငးရႏြမးပါးသမားႏငထေတြ႕ဆကဆမႈမား-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးဆငရာစပစမား၊

လပေဆာငခကမားႏငပဏာမလပငနးမားရသညကမၸဏမားသညဆငးရႏြမးပါးသမားအားကနပစၥညး

ေပးသြငးသမား၊ ျဖန႔ျဖးသမား၊သ႔မဟတဝနထမးမားအျဖစထေတြ႕ဆကဆကာအလပအကငသစမား

ႏင ပမျမငမားသညဝငေငြမားဖနတးေဖာေဆာငေပးၿပးသးစြသမားအျဖစထေတြ႕ဆကဆကာေစးႏႈနး

ခသာသညကနစညမားႏငဝနေဆာငမႈမားေပးအပသည။အခ႕ေသာစပစမားတြငဆငးရႏြမးပါးသမားအား

ရယယာရငမားအျဖစလညးဆကစပလပကငသည။ဆငးရႏြမးပါးသမားအားကနပစၥညးေပးသြငးသမားအျဖစ

ဆကစပလပကငသညစပစကအသးမားၾကၿပးအထးသျဖငလယယာစးပြားလပငနးမားတြငေတြ႕ရပါသည။

အဆပါလပငနးမားတြငတနဖးျမႇငကနစညေစးကြကမားအတြငးပါဝငသညေတာငသလယသမားမားသည

သမားရးကကမၸဏမားအတြကကနပစၥညးေပးသြငးသညေတာငသလယသမားမားထကဝငေငြ၄၀%အထ

ပမရရၾကပါသည။သးစြသအျဖစထေတြ႕ဆကဆသညစပစမားတြငေဝးလေခါငဖားသညေဒသမားတြင

ေငြေရးေၾကးေရးဆငရာဝနေဆာငမႈမား၊ကနးမာေရးႏငပညာေရးဝနေဆာငမႈမား၊မရမျဖစလအပေသာ

အာဟာရထတကနမားႏငေနေရာငျခညလပစစစြမးအငတ႔ကေထာကပေပးသည။

၄၀။ တညသည စတနဖးမား - Nestle ႏင Unilever တ႔ကသ႔ေသာ ႏငငတကာကမၸဏႀကးမားသည

တညသညစတနဖးမားသတမတထားရသညအယအဆကေဖာေဆာငေရးဆြလာခၾကသည။အမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားနညးတတညသညစတနဖးမားထားရျခငးသညလညးစမခန႔ခြမႈဆငရာ

ဗဟာတစရပျဖစၿပးအဆပါဗဟာအရကမၸဏမားသညလမႈေရးဆငရာျပနာမားမစးပြားေရးအခြင

အလမးမားက ရာေဖြေဖာထတသည။ တညသည စတနဖးမားထားရျခငး ႏငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအယအဆမားသညဆငတၾကေသာလညးတညသညစတနဖးမားထားရသည

အယအဆသည ထတကနမားက BoP ေစးကြကမားသ႔ တးျမႇငေရာငးခေရးအေပၚ ပမအာရစးစကၿပး

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညဆငးရႏြမးပါးသမား၏ျပနာမားအတြကေျဖရငးမႈ

နညးလမးမားေပးအပႏငမညစးပြားေရးလပငနးဆငရာဗဟာမားကပမအေလးေပးသည။

၄၁။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည ျမနမာႏငငအတြကအယအဆသစတစရပ

ျဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင လမႈစးပြားလပငနးမား ႏင CSR ရနပေငြပပးထားသည လပငနးမားစြာရၿပး

ဆငးရႏြမးပါးသမားအားအကအညေပးသည ခငမာအားေကာငးသညအစဥအလာတစရပရေသာလညး

ယငးအားအဓကစးပြားေရးစပစမားမတဆငလပေဆာငသညအေလအထတစရပထြနးကားမႈမရေသးေပ။

မညသ႔ပငဆေစကာမက႑အႏ႔အျပားတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမား၊

လပေဆာငခကမားႏငပဏာမလပငနးမားကကငသးႏငမညအလားအလာရေသာကမၸဏအနညးဆး၅၀မ

၆၀အထရေနၾကၿပးျဖစသည။အဆပါကမၸဏမားအနကအခ ႕သညႏငငတြငးရအႀကးမားဆးကမၸဏမားတြင

ပါဝငၾကၿပးစးပြားေရးလပငနးလပေဆာငစဥတြငယငးတ႔ေၾကာငျဖစထြနးေပၚေပါကလာသည႔လမႈေရးဆငရာ

24 ရပတညႏငမႈႏငအကးျဖစထြနးေအာငျမငမႈတ႕သညကြျပားျခားနားပါသည။ရပတညႏငမႈသညအေပါငးလကၡဏာေဆာငသညအကးအျမတမား ရရရန လအပၿပး အကးျဖစထြနးေအာငျမငမႈသည ရငးႏးျမပႏမႈမားက ဆြေဆာငရန သသာျမငမားသညအကးအျမတမားရရနလအပေလရပါသည။

31

အကးသကေရာကမႈကထငရားေပၚလြငေစျခငးသညယငးတ႔၏အမတတဆပထငရားေစသည႔ဗဟာ၏

အစတအပငးတစရပအျဖစအေရးပါသညဟယဆၾကသည။ယငးတ႔သညလမႈေရးအကးသကေရာကမႈ

ပမမားျပားသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစသစမားကရာေဖြရနအတြကဆနးသစတထြငရာတြငလညး

စတဝငစားမႈရၾကသည။တစခနတညးတြငအစးရသညလညးဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈအားပမ၍အမားႏငအက းဝင

ႏငေစေရးအတြကဆငးရႏြမးပါးမႈကေလာခရနႏငလ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေနနမပါးကာ

ဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသမားအတြကဝငေငြမားႏငဝနေဆာငမႈမားဖနတးေပးရနလလားပါသည။

ျမနမာႏငငအတြကအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက ဗဟာတစရပတြငအဓက

နယပယ၅ရပပါဝငမညျဖစသည။

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ စပစမား ေရးဆြရန စတပါဝငစားသည

အမႈေဆာငအရာရခပမား (CEOမား)ရေသာကမၸဏမားကခြျခားသတမတျခငး၊ယငးတ႔အား

အသအမတျပျခငး ႏငယငးတ ႔၏အကးသကေရာကမႈကအမတတဆပအမညကပရာတြင

အကအညေပးျခငး

• ပဂၢလကက႑၏အစဥအလာျဖစေနသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာအစအစဥမားအားေျပာငးလ

ျခငးျဖငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားေရးဆြရနနညးပညာအေထာက

အပပစအခ႕မတဆငပဂၢလကက႑အားအကအညေပးျခငး

• ထသ႔ေသာကမၸဏမားတြငပမရငးႏးျမႇပႏရနအတြကေငြေရးေၾကးေရးအငစတကးရငးမားအား

တကတြနးအားေပးျခငး

• ကနပစၥညးမား ႏင ဝနေဆာငမႈမားအားအဆပါ ကမၸဏမားထမ ဥးစားေပးဝယယရနအစးရ၏

ပစၥညးဝယယမႈစနစကအသးျပျခငး ႏငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ပါးနပသည႔ဆြေဆာငမႈမားထားရျခငး

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏငတကြ လမႈစးပြားလပငနးမားအတြက မဝါဒ

အေထာကအပမားသတမတေဖာေဆာငျခငး

32

၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏လကရအေျခအေန

၄.၁။ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအနးကပေလလာျခငး

၄၂။ ေလလာမႈအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအျဖစလညပတေနၿပးျဖစေသာ

သ႔မဟတအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားျဖစလာရနအလားအလာရေသာကမၸဏ ႏင

စးပြားေရးလပငနးေပါငး၁၇၆ခကဆနးစစခသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအား

ခြျခားသတမတရနအသးျပသညနညးစနစတြင မလ ႏငတဆင႔ခရရသည႔အခကအလကမားအား

ေပါငးစပစစညးျခငး၊ကၽြမးကငသမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးမား၊ေမးခြနးမားႏငအတြငးကကအကျဖတ

ဆနးစစမႈမား ပါဝငပါသည။ကၽြႏပတ႔အေနျဖင လပငနးရငမား၊ စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား၊

သကဆငရာအစးရအာဏာပငမား၊နညးပညာပပးမႈေအဂငစမားႏငဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမားအားအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားကအေထာကအပေပးရာတြငယငးတ႔၏

ေဆာငရြကမႈမားႏငစပလဥး၍ေတြ႕ဆေမးျမနးခပါသည။25

၄၃။ကမၸဏေပါငး၁၇၆ခအနက၅၆ခမာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအမနတကယ

ျဖစေၾကာငးသ႔မဟတ ျဖစလာရနအလားအလာရေၾကာငးခြျခားသတမတႏငခၿပးကမၸဏ၉၄ခတ႔မာ

သမားရးကစးပြားေရးလပငနးမားျဖစကာကမၸဏ၁၆ခတ႔မာအစးရမဟတေသာအဖြ႕အစညးမား(NGO

မား)ႏငဆကစပေနသညလမႈစးပြားလပငနးမားျဖစ၍ကမၸဏ၁၀ခတ႔တြငCSRလပငနးမားပါဝငေၾကာငး

ခြျခားသတမတႏငခပါသည။ထ႔ေနာကတြငေလလာမႈအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

ဆငရာစျပပစမားျဖစလာရနအလားအလာရသညဟကနဥးအေနျဖငခြျခားသတမတႏငမညကမၸဏ၅၆

ခကစစစေလလာခပါသည။ယငးတ႔အနကကမၸဏ၄၈ခတ႔အားအမတေပးသညနညးလမးတစချဖင

ဆနးစစခကာအေကာငးဆးရမတမားရရခသညကမၸဏ၄၁ခတ႔အားႏ႔စပအတြငးကေသာေတြ႕ဆ

ေမးျမနးမႈမားမတဆငထပမဆနးစစခပါသည။26

25 ရပတညႏငမႈႏငအကးျဖစထြနးေအာငျမငမႈတ႕သညကြျပားျခားနားပါသည။ရပတညႏငမႈသညအေပါငးလကၡဏာေဆာငသညအကးအျမတမား ရရရန လအပၿပး အကးျဖစထြနးေအာငျမငမႈသည ရငးႏးျမပႏမႈမားက ဆြေဆာငရန သသာျမငမားသညအကးအျမတမားရရနလအပေလရပါသည။

26ကမၸဏ ၄၀ မကယစားလယမားအား ေတြ႕ဆေမးျမနးခၿပးကမၸဏတစခကမအျခားရရႏငသညသတငးအခကအလကမားကအေျခခကာအကျဖတဆနးစစခပါသည။

33

၄၄။အမတေပးနညးလမးသညအမားႏငအကး

ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏လကရအေျခအေန

အားပမေကာငးမြနသညရပလးတစချဖငေဖာျပေပး

ပါသည။27

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးတစခ

အျဖစသတမတႏငရနကမၸဏတစခတြငေအာကပါ

ရမတမားရရမညျဖစသည-

• စစေပါငးရမတအနမဆး၃.၀

• စးပြားေရးဆငရာရမတအနမဆး၁.၃

• လမႈေရးအကးသကေရာကမႈဆငရာ ရမတ

အနမဆး၁.၅

• ဆနးသစတထြငမႈဆငရာရမတအနမဆး၀.၃

ကမၸဏအားလးသညယငးတ႔၏အလားအလာကအျပညအဝမသရၾကေသးေသာေၾကာငအဆပါစႏႈနးမားအား

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးတစချဖစလာရနအလားအလာေပၚတြငအေျခခထားပါသည။

ရမတမားအေပၚ ပမ၍အတြငးကက စစစေလလာရာတြငလယယာစးပြားလပငနးမားဆငရာ စပစမား၏

အားသာခကကအထးသျဖငေငြေၾကးအရျဖစထြနးႏငမႈတြငေတြ႕ရၿပးကမၸဏမားအေနျဖငခရးသြားလပငနး၊

ပညာေရးႏငကနးမာေရးဆငရာလပငနးမားတြငမအေတာအသငအားနညးသညကေတြ႕ရသည။စပစမား၊

ပဏာမလပငနးမားႏငလပေဆာငခကမားအားစစစေလလာရာတြငလယယာစးပြားလပငနးမားႏငေငြေရး

ေၾကးေရး ကမၸဏမားသည ရမတအမားဆးျဖစေၾကာငး ေတြ႕ရရၿပး ခရးသြားလပငနးဆငရာ စပစမားသည

ရမတအနမဆးျဖစေၾကာငးေတြ႕ရသည။အမးအစားအားျဖငစပစမားသညလပေဆာငခကမားႏငပဏာမ

လပငနးမားထကရမတပမရရၾကသည။အခကအလကမားအရဆနးသစတထြငမႈ၊လမႈေရးဆငရာအကး

သကေရာကမႈႏငစးပြားေရးအရေရရညတညတႏငမႈတ႔ကပမတးတကေကာငးမြနလာေစေရးအတြကနယပယ

တစခရေၾကာငးေတြ႕ရသည။ရမတမား၏အႏစခပကေအာကပါပ၄တြငေဖာျပထားၿပးပမ၍အေသးစတ

ကသညအခကအလကမားအားေနာကဆကတြမားအတြငးေဖာျပထားသည။

27 ႏႈနးထားသတမတသညကရယာသညကမၸဏႏငစးပြားေရးလပငနးတ႕၏စးပြားေရးအရရပတညႏငမႈ(စစေပါငးရမတ၏၄၂%)၊ျဖန႔ၾကကႏငမႈ။အတမအနကႏငစနစတကေျပာငးလမႈတ႕ကအာရစးစကသညလမႈေရးအကးသကေရာကမႈ(စစေပါငးရမတ၏၄၅%)၊ ႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈက ေရရညတညတစြာ ေလာခရန ဆနးသစတထြငျခငး ႏင ႀကးထြကလကရၿပး အဆးၾကႏငေျခေလာခထားသညစးပြားေရးလပငနးအတြကတထြငဆနးသစမႈ(စစေပါငးရမတ၏၁၃%)တ႕ဆငရာသတငးအခကအလကမားကအသးျပထားပါသည။ကမၸဏတစခခငးစ၏စြမးေဆာငရညအားသကဆငရာက႑အတြကခနညထားေသာအေရအတြကႏငအရညအေသြးဆငရာအညႊနးကနးမားျဖငနမပါး(၁မတသ႕မဟတ၂မတ)၊အသငအတင(၃မတသ႕မဟတ၄မတ)၊ႏငျမငမား(၅မတသ႕မဟတ၆မတ)ဟသတမတထားပါသည။အၿပးသတရမတ(သတမတထားသညအတငးအတာႏငႏႈနးထားမား၏ေျမာကလဒ)သညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏငစပလဥး၍ကမၸဏမား၏အားနညးခကမားႏငအားသာခကမားက တကစြာ ေဖာျပပါသည။ အလားတ ကရယာတစခအား အစးရ ေငြေၾကးပပးမႈ ေပးအပရာတြင အေျခခတစခအျဖစဖလစပငႏငငႏငတရတႏငငရနရးျပညနယရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအသအမတျပသညစနစတ႕တြငအသးျပထားပါသည။

34

ပ၄-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအခကအလကမားစစညးအဆငသတမတျခငး

စစေပါငးIBအဆငသတမတခက

အေရးပါမႈ အမားဆး

ရရႏငသည

ရမတ

သတမတခကႏင

ကကညရန

ကန႕သတခက

(အနမဆး)

ပမးမ က႑

လယယာ

စးပြား

ဘ႑ာေရး ကနသြယေရး ခရးသြား

လပငနး

ကနးမာေရး ပညာေရး စြမးအင

ျဖစစဥအေရအတြက စစေပါငး=၂၁ ၈ ၅ ၂ ၁ ၃ ၁ ၁

ျခငလႊမးျခသညIB

အဆငသတမတခက

၁၀၀% ၆.၀၀ ၃.၀ ၃.၄၅ ၃.၇၀ ၃.၆၂ ၃.၅၄ ၃.၀၄ ၃.၂၁ ၃.၀၁ ၃.၅၀

စးပြားေရးအရ

ေရရညတညတႏငမႈ

(ဝငေငြ၊အကးအျမတ

ရရႏငမႈ၊ဘဏလပငနး

ေဆာငရြကႏငမႈ၊

အဆးၾကႏငေျခ

ေလာချခငး)

၄၂% ၂.၅၂ ၁.၃ ၁.၃၁ ၁.၆၂ ၁.၄၉ ၁.၃၇ ၀.၇၂ ၁.၁၁ ၁.၁၆ ၁.၂၉

လမႈေရး

အကးသကေရာကမႈ

(ျဖန႔ၾကကမႈ၊နကရႈငးမႈ၊

စနစတကေျပာငးလမႈ)

၄၅% ၂.၇၀ ၁.၅ ၁.၇၂ ၁.၆၈ ၁.၇၃ ၁.၇၆ ၁.၈၀ ၁.၇၁ ၁.၄၃ ၁.၇၄

ဆနးသစတထြငမႈ

(စးပြားေရးလပငနး၊

နညးပညာ၊လမႈေရး၊

သဘာဝပတဝနးကင)

၁၃% ၀.၇၈ ၀.၃ ၀.၄၁ ၀.၄၀ ၀.၃၉ ၀.၄၂ ၀.၅၃ ၀.၄၀ ၀.၄၃ ၀.၄၇

အရငးအျမစ-ကြငးဆငးစစတမးေကာကယမႈရလဒမားႏငေမးခြနးမား

၄၅။ ေလလာမႈအရအမနတကယ သ႔မဟတအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးကမၸဏ၅၆ခအနက၂၁ခတ႔သညအမနတကယအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားက

လညပတေဆာငရြကၾကေၾကာငးေတြ႕ရသည။ကမၸဏ၂၁ခအနက၈ခတ႔တြငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားရၾကၿပး၉ခတ႔တြငပဏာမလပငနးမားပါဝငကာ၄ခတြငလပေဆာင

ခကမား ပါဝငသည။အျခား ကမၸဏ ၃၅ ခ တ႔တြငအေသးစားမြမးမရန သ႔မဟတ ပမရငးလငးသည

စးစကမႈတစခထားရရနလအပမညအလားအလာရေသာစးပြားေရးလပငနးမားရၾကပါသည။ကမၸဏေပါငး

၅၆ ခအနက ၂၈ ခတ႔တြင စပစမားရၾကၿပး ၁၇ ခတ႔တြင ပဏာမလပငနးပစမားရကာ ၁၁ ခတ႔တြင

လပေဆာငခကပစမားရၾကသည။28(ေအာကပါပ၅ကၾကညရႈပါ။)

28 အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားအားအႀကးစားကမၸဏမား၊အကးအျမတအတြကေဆာငရြကသညပဏာမလပငနးမား ႏင ခ႕ထြငထားသည လမႈစးပြားလပငနးမား ႏင CSR ရနပေငြမားမ စးပြားေရး လပငနးမားက အေထာကအပေပးသညကမၸဏႀကးမား၏လပေဆာငခကမားကေတြ႕ျမငႏငပါသည။

35

ပ၅-ဆနးစစထားေသာစးပြားေရးလပငနးမား

စစေပါငး

အမနတကယအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသ႔မဟတအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

အမားႏငအကးမဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

စစေပါငးအခြ စပစ ပဏာမလပငနး လပေဆာငခက

စစေပါငးအခြ သမားရးက

လမႈစးပြားလပငနမား CSR

ကနဥးေစာငၾကညေလလာခက

၁၇၆ ၅၆ ၂၈ ၁၇ ၁၁ ၁၂၀ ၉၄ ၁၆ ၁၀

ထပမဆနးစစေလလာခက*

၉၈ ၆၄ ၃၈ ၁၅ ၁၁ ၃၄ ၂၄ ၅ ၅

အလားအလာရေသာ** ၅၆ ၅၆ ၂၈ ၁၇ ၁၁

အမနတကယအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

၂၁ ၂၁ ၈ ၉ ၄

အရငးအျမစ-ကြငးဆငးစစတမးေကာကယမႈရလဒမားႏငေမးခြနးမား

၄၆။ လ႔အသငးအဝငးအတြငး စးပြားေရးအေျခအေန နမပါးကာ ဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသမားက

ပစမတထားေဆာငရြကျခငး-ကမၸဏေပါငး၂၁ခတ႔အနကအခ႕တြငစးပြားေရးလပငနးမားစြာရၾကသည။

လ႔အသငးအဝငးအတြငး စးပြားေရးအေျခအေန နမပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသမားအား သးစြသ

မားအျဖစထေတြ႕ဆကဆသညစးပြားေရးလပငနး၁၄ခရၿပးကနပစၥညးေပးသြငးသအျဖစထေတြ႕ဆကဆ

သညစးပြားေရးလပငနး၇ခရကာလပသားမားႏငရယယာရငမားအျဖစထေတြ႕ဆကဆသညလပငနး

၁ခစရပါသည။(ေအာကပါပ၆ကၾကညရႈပါ)။

ပ၆-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအမးအစားမား

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအမးအစားမား

စပစမား ၆၀%

လပေဆာငခကမား ၂၀%

ပဏာမလပငနးမား ၂၀%

စစေပါငး ၁၀၀%

36

လ႔အသငးအဝငးအတြငးစးပြားေရးအေျခအေနနမပါးကာဝငေငြအနညးပါးဆးျဖစေနသညသမားႏင

ထေတြ႕ဆကဆျခငး

ကနပစၥညးေပးသြငးသမား ၂၉%

လပသားမား ၄%

ျဖန႔ျဖးသမား ၀%

သးစြသမား ၆၃%

ရယယာရငမား ၄%

စစေပါငး ၁၀၀%

အရငးအျမစ-ကြငးဆငးစစတမးေကာကယမႈရလဒမားႏငေမးခြနးမား

၄၇။အမနတကယအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနး၂၁ခတ႔သညအဓကအားျဖငလယယာစးပြား

ႏငေငြေရးေၾကးေရးက႑တ႔တြငစစညးေနပါသည။လပငနး၂၁ခတ႔အနကလယယာစးပြားလပငနးမာ၇

ချဖစၿပး၅ခတ႔မာေငြေရးေၾကးေရးက႑တြငျဖစကာကနးမာေရးက႑တြငလပငနး၅ခရ၍ကနသြယေရး

ႏငစြမးအငက႑တ႔တြငလပငနး၂ခစရၿပးပညာေရးႏငခရးသြားလပငနးက႑တ႔တြငလပငနး၁ခစ

ရပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအမနတကယျဖစေသာသ႔မဟတ ျဖစလာရန

အလားအလာရသညကမၸဏ ၅၆ခတ႔သညလယယာစးပြားလပငနး ႏင ေငြေရးေၾကးေရးက႑တ႕တြင

အဓကတညရၾကသည။ကမၸဏ၂၃ခတ႔သညလယယာစးပြားက႑တြငျဖစၿပး၁၂ခတ႔သညေငြေရး

ေၾကးေရးက႑တြငျဖစကာစြမးအငက႑တြင၆ခ၊ကနးမာေရးႏငကနသြယေရးက႑မားတြင၅ခစျဖစ၍

ခရးသြားလပငနးက႑တြင၃ချဖစၿပးပညာေရးက႑တြင၂ချဖစသည။(ေအာကပါပ၇ကၾကညရႈပါ။)

ပ၇-လပငနးမား၏က႑အလကတညရမႈ

ေလလာခသညကမၸဏ၅၇ခအနက

အမနတကယအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအနက

လယယာစးပြားေရး ၄၀% ၃၃%

ဘ႑ာေရး ၂၁% ၂၄%

စြမးအင ၁၁% ၉%

ကနးမာေရး ၉% ၁၄%

ကနသြယေရး ၉% ၁၀%

ပညာေရး ၃% ၅%

ခရးသြားလပငနး ၅% ၅%

ကနထတလပငနး ၂% ၀%

စစေပါငး ၁၀၀% ၁၀၀%

အရငးအျမစ-ကြငးဆငးစစတမးေကာကယမႈရလဒမားႏငေမးခြနးမား

37

၄၈။အမနတကယအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကလညပတလပေဆာငေနသညကမၸဏ

မားသညစးပြားေရးအရခငမာအားေကာငးၾကသည။ယငးတ႔သညဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၁သနးမ၁၀

သနးရၾကၿပးအခြနမေပးေဆာငမအျမတအစြနး၃%မ၂၀%အထရၾကသည။ခန႔မနးထားသညအတငးပင

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမားရသည ကမၸဏမားသည ၈%အထကရၿပး

ဝငေငြအမားဆးျဖစကာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမပစ မားသည၂%မ

၁၀%ရကာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကမားသည၂%မ၅%အထ

ရရၾကသည။29အကးအျမတရရႏငမႈသညလယယာစးပြားလပငနးတြငအျမငဆးျဖစၿပးယငးေနာကတြင

ပညာေရး၊ကနးမာေရးႏငအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားျဖစသည။ေလလာသမားကဝငေငြမား

ႏငအျမတအစြနးမားသညေနာငႏစမားအတြငးပမျမငတကလာမညဟယၾကညၾကသည။ကမၸဏအမားစ

သညဘဏလပငနးေခးေငြရယႏငၾကၿပးကမၸဏအခ႕သညစးပြားေရးဆငရာေငြေၾကးပပးမႈထပမလအပ

ေနသည။ 30 ကမၸဏအမားစကယငးတ႔၏ လမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈမား ႏင စးပြားေရးအရ

ျဖစထြနးႏငမႈတ႔ကပမ၍လသမားလာသညႏငေငြေၾကးပပးမႈရရရနအခကအခရမညမဟတဟဆၾက

သည။အသအမတျပလကမတထတေပးသညအစအစဥတစခေဖာေဆာငပါကယငးတ႔အေနျဖငလအပမည

ရနပေငြမားရရႏငရနအေထာကအကျဖစမညဟလညးမတခကျပခၾကသည။အခ႕ေသာကမၸဏမားက

ယငးတ႔အေနျဖင ေထာကပေငြပပးမႈအေမရကနေဒၚလာ၁၀၀,၀၀၀မ၁သနးကအထးသျဖငအကး

သကေရာကမႈဆနးစစေလလာခကမား၊လပငနးအစအစဥသးသပျပငဆငျခငးမား၊ခဥးကပမႈနညးလမး

သစမားေရ႕ေျပးစမးသပျခငးႏငယငးတ႔၏တနဖးျမႇငကနစညေစးကြကမားအတြငးဆငးရႏြမးပါးသမား

အားတကရကပပးျခငးတ႔အတြကလအပႏငသညဟဆၾကသည။

၄၉။ကမၸဏ၂၁ခတ႕သညလထထေစးကြကထးေဖာကဝငေရာကႏငမႈျမငမားပါသည။လယယာစးပြားေရး

ဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈမားသညပမနအားျဖငေတာငသ၃၀၀ဥးမ၃၀၀၀ဥးကခနရြယလပေဆာငသည။

အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးပစမားသညအနညးဆးေဖာကသည၇၀၀၀၀ဥးကပစမတထားပါသည။

လယယာစးပြားေရးႏငကနးမာေရးက႑တ႔အတြငးနညးပညာႏငမဘငးဖနးမားေပၚတြငအေျခခသည

စးပြားေရးလပငနးမားသညသေဘာသဘာဝအားျဖင လဥးေရ ၃သနးအထထသ႔ ေရာကရႏင ပါသည။

ျခင၍ဆရပါကကၽြႏပတ႔၏ေလလာမႈအတြငးပါဝငသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး၂၁

ခတ႔သညအမေထာငစေပါငး၅၀၀၀၀အတြကဝငေငြရရမညအခြငအလမးသစမား၊အမေထာငစေပါငး

၆၀၀၀၀၀ ထသ႔ ေငြေရးေၾကးေရးဆငရာ ဝနေဆာငမႈမား၊ အမေထာငစေပါငး ၃သနးထကနးမာေရး

သတငးအခကအလကမားေပးအပ၍လေပါငး၁၀၀၀၀ထကၽြမးကငမႈသငတနးမားပ႔ခေပးေနပါသည။31

အဆပါကနးဂဏနးမားသညသသာမားျပားေသာလညးက႑အားလးရBoPမားအားပစမတထားရာတြင

29 ဝငေငြမားႏငအကးအျမတဆငရာကနးဂဏနးမားအားပါဝငသညကမၸဏမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားတြငေဆြးေႏြးတကဆငခပါသည။ အခ႕ေသာ ျဖစစဥမားတြင အကးအျမတ ရရႏငမႈအား အမနတကယပမာဏထက ေကာလြန၍ ခန႕မနးထားပါသည။ယငးတ႔အားပါဝငသညကမၸဏမားႏငေဆြးေႏြးကာျပနလညျပငဆငထားပါသည။

30 ဘဏလပငနးေဆာငရြကႏငမႈဆသညမာကမၸဏတစခအေနျဖငစးပြားျဖစေခးေငြထတေပးသညအဖြ႕အစညးမားထမေခးေငြမားရရႏငမႈကရညညႊနးပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြာေးရးလပငနးမားအတြကစေပါငးအညႊနးကနးတြငဘဏလပငနးေဆာငရြကႏငမႈအတြကသတမတထားသညနညးပညာ၊ေငြေၾကးႏငဘဏလပငနးဆငရာစခနစႏႈနးမားကေဖာျပထားပါသည။

31ကနးဂဏနးမားသညအညႊနးသေဘာသာျဖစၿပးကမၸဏ၏စးပြားေရးအစအစဥမားႏငကမၸဏတာဝနရသမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားကအေျခခထားပါသည။

38

တးတကေအာငေဆာငရြကရနလအပေနေသးသည။သ႔ရာတြငလယယာစးပြားေရးက႑တြငမမားစြာ

မလအပလေပ။

ပ၈-လမႈေရးအရသကေရာကမႈအတမအနကႏငစနစပငးေျပာငးလမႈ

က႑ ျဖန႔ၾကကေရာကရမႈ အတမအနက စနစပငးေျပာငးလမႈ အလားအလာ

ထတလပေရးက႑မား

လယယာစးပြားေရး သင-ျမင သင-ျမင သင-ျမင ျမင

ခညမင၊အထညခပ မရ မရ မရ နမ

စကမႈလကမႈ မရ-နမ မရ-နမ မရ-နမ နမ

လမႈေရးက႑မား

ပညာေရး နမ နမ နမ သင-ျမင

ကနးမာေရး သင-ျမင နမ-သင နမ သင-ျမင

အမရာ မရ မရ မရ သင-ျမင

ေရသန႕ရငးေရး၊ေခတမမလာစနစႏငအျခားအသးျပမႈမား

မရ မရ မရ နမ

ဘ႑ာေရး သင-ျမင နမ-သင နမ-သင ျမင

အေျခခအေဆာကအဦ

စြမးအင နမ-သင သင သင သင

သယယပ႔ေဆာငေရး မရ မရ မရ နမ

ကနသြယေရး နမ-သင နမ နမ နမ-သင

အရငးအျမစ-ကြငးဆငးစစတမးေကာကယမႈရလဒမားႏငေမးခြနးမား

၅၀။လမႈေရးအရအကးသကေရာကမႈအမနတကယေတြ႔ရရပါသည။ဝငေငြမားေဖာေဆာငေပးေနသည

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားတြင ခငမာအားေကာငးသည လမႈေရးဆငရာအကး

သကေရာကမႈရေရးအတြကအဓကအစတအပငးမာအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပ

ေဆာငမႈမားမေရာကရခငႏငႏႈငးယဥလငေရာကရလာၿပးခနတ႔တြငဝငေငြမားတးျမငလာျခငးျဖစသည။32

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ မေဘာငမားအရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားအျဖစသတမတႏငရနအတြက ပမနအားျဖငအနညးဆးဝငေငြ ၂၀% ျမငတကလာေစရန

သတမတခကထားရပါသည။လယယာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမားအရဆငးရႏြမးပါးသမား ႏင

ဝငေငြနညးပါးသညေတာငသမားအတြကဝငေငြ၄၀%အထတးတကလာသညကေတြ႕ရသည။

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအဆငသတမတခကမားသညစနစတကအကး

သကေရာကမႈကလညးအရညအေသြးခြျခားသတမတပါသည။ဤအေၾကာငးအရာအတြငးအခ႕ေသာ

ကမၸဏမားသညအဆငသတမတခက ျမငမားစြာရရၾကၿပးအျခားကမၸဏမားမာမအကးသကေရာကမႈ

32 သးစြသဆငရာစပစမားတြငယငးကတငးတာရနပမခကခပါသည။

39

က ျမႇငတငႏငေရးအတြက စးပြားေရးလပငနးအစအစဥသစမား ပစေရးဆြအေကာငအထညေဖာႏငၾကၿပး

ထသ႔လပေဆာငရနဆႏၵရၾကပါသည။ကနပစၥညးေပးသြငးသမားႏငလပသားမားက ပစမတထားသည

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငသးစြသမားကပစမတထားသညအမားႏငအကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားအၾကားရလမႈေရးဆငရာအတငးအတာ၊စနစတကေျပာငးလမႈႏငဆနးသစ

တထြငမႈတ႔က ႏႈငးယဥရန မလြယကေပ။ ထ႔ေၾကာင ေလလာမႈတြင လမႈေရးဆငရာအတငးအတာအား

အဆငသတမတခကအျမင၊အလယအလတ၊အနမဟ၍သာေဖာျပၿပးကနးဂဏနးအားျဖငမေဖာျပေပ။

၅၁။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည ပမနအားျဖငသမားရးက စးပြားေရးလပငနး

မားထကဆနးသစတထြငမႈ ပမအားေကာငးပါသည။ကၽြႏပတ ႔၏ဆနးစစေလလာမႈတြငဆနးသစ

တထြငမႈအား နညးပညာပငးဆငရာ စခနစႏႈနးမားတြငသာမကဘ စးပြားေရးလပငနးစဥမားရဆနးသစ

တထြငမႈမား၊ (CSR ကအသးျပထားသညဆနးသစတထြငမႈမားအပါအဝင) လမႈေရးဆငရာအကး

သကေရာကမႈ ႏငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာအကးသကေရာကမႈတ႔တြငပါအေျခခထားပါသည။

ျမနမာႏငငတြငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား၏ဆနးသစတထြငမႈအလားအလာက

ျမႇငတငႏငမညအေျခအေနတစခရပါသည။ယငးသ႔ျမႇငတငႏငရနအတြကပမျမငမားသညအသပညာမား

မေဝဖလယမႈ၊နညးပညာပပးမႈမားႏငတကြကာလရညစြန႔စားရငးႏးျမႇပႏမႈ(patientriskcapital)တ႔ကပါ

လအပပါသည။33

၄.၂။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကက႑အလကအခြငအလမးမား

၅၂။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြငက႑၊ကမၸဏ၏ဆနးသစတထြငမႈႏငဗ ဟာေျမာက

ဥးတညမႈတ႔ေပၚမတည၍ပသ႑ာနအမးမးရၾကပါသည။ေဖာျပခသညအတငးအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားအားလယယာစကပ းေရးႏငေငြေရးေၾကးေရးက႑တ႔တြငပမမားျပားစြာ

ေတြ႕ျမငရပါသည။ပဏာမလပငနးမားအားလမႈေရးဆငရာက႑မားတြငပမအေတြ႕မားၿပးလပေဆာငခက

မားအားကနသြယမႈက႑တြငပမေတြ႕ရရပါသည။

33 ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားတြင ကမၸဏတာဝနရသမားသည အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအၾကား အသပညာဗဟသတမားပမမေဝရနေတာငးဆထားပါသည။

40

ပ၉-က႑အလကႏငလပငနးအမးအစားအလကအခြငအလမးမား

က႑ စစေပါငး အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမား

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးမား

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကမား

အလားအလာရသညအနာဂတရငးႏးျမႇပႏမႈမား

အလားအလာရေသာ

အမနတကယ

အလားအလာရေသာ

အမနတကယ

အလားအလာရေသာ

အမနတကယ

အလားအလာရေသာ

အမနတကယ

ကနထတလပေရးက႑မား

လယယာစးပြားေရး ၂၀ ၈ ၁၂ ၆ ၆ ၂ ၂ ၀ ျမင

ခညမငႏငအထညခပ

၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ နမ

စကမႈလကမႈ ၃ ၀ ၀ ၀ ၁ ၀ ၂ ၀ နမ

လမႈေရးက႑မား

ပညာေရး ၂ ၁ ၁ ၁ ၁ ၀ ၀ ၀ ျမင

ကနးမာေရး ၆ ၃ ၁ ၁ ၃ ၂ ၁ ၀ သင

အမရာ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ျမင

ေရသန႕ရငးေရးႏငေခတမမလာစနစ

၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ နမ

ဘ႑ာေရး ၁၂ ၅ ၆ ၅ ၂ ၀ ၄ ၀ ျမင

အေျခခအေဆာကအဦ

စြမးအင ၇ ၁ ၁ ၁ ၅ ၀ ၁ ၀ သင

သယယပ႔ေဆာငေရး ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ ၀ နမ

ခရးသြားလပငနး ၀ ၁ ၀ ၀ ၀ ၁ ၀ ၀ သင

ကနသြယေရး ၅ ၂ ၂ ၀ ၁ ၁ ၂ ၁ နမ

စစေပါငး ၅၆ ၂၁ ၂၄ ၁၄ ၁၈ ၆ ၁၄ ၁ ျမင

၅၃။လယယာစးပြားလပငနး ႏင ေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

ဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈအတြကအခြငအလမးေကာငးမားေဖာေဆာငေပးၿပးပညာေရး၊အမရာမားႏငကနးမာေရး

က႑တ႔အတြကအခြငအလမးမားကမရာေဖြေဖာထတရနလအပေနဆျဖစသည။(လာမညစာမကႏာရ)

ပ၉တြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားက႑အလကအႏစခပေဖာျပထားပါသည။

သ႔ရာတြငဤေလလာမႈသညျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတငးအေပၚဘကစျခ

ငသးသပခကတစခကေပးအပရနရညရြယထားျခငးမဟတေၾကာငးဂရျပရမညျဖစသည။ထ႔ျပငေအာကပါ

41

ဥပမာမားသညအညႊနးသေဘာသာျဖစပါသည။ဇယားတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ

ရငးႏးျမႇပႏမႈမားလပေဆာငရနအတြကမညသညက႑မားတြငအလားအလာပမျမငမားေၾကာငးကလညး

ေဖာျပထားပါသည။ကမၸဏဥပမာမားကေနာကဆကတြမားတြငထပမေဖာျပထားပါသည။

၅၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားစြာတ႔သည ျမနမာႏငင၏ နညးပညာႏင မဘငးဖနး

ေတာလနေရးမားမထြကေပၚလာသညအခြငအလမးမားကအသးျပၾကသည။မဘငးဖနးမားႏင စမတ

ဖနးမားအလငအျမနတးပြားလာျခငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအခြင

အလမးသစမား ေပၚေပါကလာေစပါသည။မဘငးဖနးမား ႏင စမတဖနးမားထးေဖာကဝငေရာကမႈသည

ကမာၻေပၚတြငအျမငဆးတြငပါဝငၿပး ႏငင၏ဆကသြယေရးက႑ကေျဖေလာျခငးမျပရေသးမ ၂၀၁၁

ခနစတြငအမေထာငစမား၏၂%သာမဘငးဖနးမားရခရာမယခအခါတြင၈၉%ရေနၿပျဖစသည။34၂၀၁၁

ခႏစတြငလဥးေရ၏၁%သာအငတာနကအသးျပခရာမယခအခါတြငအငတာနကအသးျပသ၂၅%

ရလာၿပျဖစသည။35မဘငးနညးပညာသညေစးကြကသစမားေပၚေပါကလာေစျခငးႏငကာလၾကာျမငစြာ

ရေနၿပးသားကမၸဏမားႏငယဥၿပငႏငမညဆနးသစတထြငေသာနညးလမးမားဖနတးေပးျခငးျဖငစြန႔ဥး

တထြငသလပငနးရငမားအတြကအလားအလာသစမားက ေဖာေဆာငေပးေနပါသည။ နညးပညာသည

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအၾကားရဆနးသစတထြငမႈမားအတြကအဓကကရယာ

တစချဖစသည။အထးသျဖငအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးက႑ႏငကနးမာေရးက႑တ႔တြငမဘငးဖနးမား

အားစပစတစခႏငပဏာမလပငနး၂ခတ႔၌ကနးမာေရးဆငရာေဆြးေႏြးတငပငမႈမားအတြကအသးျပ

သည။ယငးတ႔အားလယယာစးပြားလပငနးတြငလညးအသးျပၿပးအနညးဆးစပစ၃ခတ႔တြငကမၸဏမား

သညအဓကလပငနးတစခအျဖစျဖစေစထပတးျဖညစြကသညဝနေဆာငမႈတစခအျဖစျဖစေစေတာငသ

မားထသတငးအခကအလကမားေပးအပသည။

၅၅။ဆနးသစတထြငမႈမားအားပမလပေဆာငႏငမညေနရာမားရေနပါသည။ဖနတးရာ(Phandeeyar)သည

နညးပညာအသားေပးတညေထာငစကမၸဏမားကအရနအဟနျမႇငတငေပးသည ျမနမာႏငငအေျခစက

အဖြ႕အစညးတစချဖစသည။ 36ယငးကလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားမ ပးတြေငြေၾကးပပးၿပး

အေမရကနအေျခစကFounderInstituteႏငခတဆကေနသည။37လကရအခနထတြငဖနတးရာသည

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေပၚအာရစးစကျခငးမရေသးဘလကေတြ႕အားျဖင

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစသ႔မဟတပဏာမလပငနးတစစတစရာႏငလညး

ဆကစပမႈမရေသးေပ။ သ႔ရာတြင ဖနတးရာသညယငးထသ႔ ကမၸဏမားအေနျဖင ၄ငးတ႔၏ စးပြားေရး

လပငနးဆငရာပစမားအားဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမားအတြကပမ၍ဆေလာမႈရရနမညသ႔

34 Freedom House, ‘အငတာနကေပၚရ လြတလပမႈ ၂၀၁၇’, (ႏငငတကာဆကသြယေရးသမဂၢမ အခကအလကမားက အေျခခထားပါသည။)၊chrome-extension://oemmndcbldboiebfnladdacbdfmadadm/

https://freedomhouse.org/sites/default/files/FOTN%202017_Myanmar.pdf (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၁ ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခပါသည)။

35 FreedomHouse,‘အငတာနကေပၚရလြတလပမႈ၂၀၁၇’

36အမညသည‘ဖနတးရာေနရာ’ဟအဓပၸာယရပါသည။

37သတငးအခကအလကမားပမရရႏငရနဖနတးရာ၏‘About’စာမကႏာhttps://phandeeyar.org/about/ကၾကညရႈပါ။(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခပါသည)

42

လပေဆာငႏငေၾကာငးအၾကဥာဏအကအညလာေရာကေတာငးခသညအခါတြငမ ပါဝငပတသကလာ

ႏငသညအလားအလာရသည။

၅၆။လယယာစးပြားလပငနးဆငရာဆနးသစတထြငမႈမား။ ေကးလကေဒသအလပအကင ဖနတးေရး

အစအစဥအမားစသည ေတာငသမားအေနျဖငယငးတ႔၏ ထတကနမားအား ေဒသႏရေစးကြကမား

သ႔မဟတကနသညမားထေရာငးခရနအားေပးသည။ထသ႔ေသာကယပငအလပအကငဆငရာအစအစဥ

မားသည ဝငေငြရရေစေသာလညး ေရရညလပေဆာငႏငေလမရဘ ရရသည ဝငေငြမားသညလညး

အနညးငယသာျဖစေလရသည။လယယာစးပြားက႑အတြငးရဆနးသစသညအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားသညခဥးကပမႈတစခကကငသးၿပးအဆပါခဥးကပမႈတြငဆငးရႏြမးပါး

သညေတာငသမားအားပမႀကးမားသညကမၸဏမားကတနဖးျမႇငကနစညေစးကြကရထတကနေထာကပ

ပ႔ေဆာငေရးကနထရကမား(သမားရးကကနထရကျဖငစကပ းေမြးျမျခငးမဟတ)ႏငထေတြ႔ဆကဆျခငး

ျဖင ပမနေစးကြကႏႈနးထားမားထက၂၀% ပမျမငမားသည မားျပားၿပး ေရရညတညတေသာဝငေငြမား

အေသအခာရရေစသည။ထသ႔ေသာခဥးကပမႈတစခသညေယဘယအားျဖငရငးႏးျမႇပႏမႈတစခလင

အနညးဆးလေပါငး၃၀၀၀အတြကအလပအကငရရေစသည။

၅၇။လယယာစးပြားက႑အတြငးစတဝငစားဖြယေကာငးသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားဆငရာျဖစစဥအခ႕ရပါသည။ယငးသ႔ရသညအနကGoldenSunlandသညဆနစပါးစကပးရာတြင

ေျမယာစမခန႔ခြမႈ၌ဆနးသစတထြငမႈမားလပေဆာငခပါသည။MandalaySnacksသညငရတသးမႈအႏရာယ

ကေလာခႏငရနအတြကေနေရာငျခညျဖငအေျခာကခထားသညေအာဂနစဟငးခတအေမႊးအႀကငမား

က ထတလပပါသည။ Yoma Agricultureသညဟငးသးဟငးရြကမား ထတလပရာတြင ထတလပမႈ

စကဝနး ဆငရာဆနးသစတထြငမႈမား လပေဆာငခပါသည။ ၾသဘာသည ထတလပမႈႏႈနး ျမႇငတငရန

အတြကသတငးအခကအလကနညးပညာဆငရာဆနးသစတထြငမႈမားကအသးျပပါသည။အမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာစပစမားအားလးသညသမားရးကၾကားခကနသညမားေနရာ

တြငအစားထးသညအေနျဖငပ႔ကနလပငနးမားအားအသားေပးေဆာငရြကျခငးမတဆငရရသညပမ

မားျပားေသာအျမတအစြနးမားအားလကဆငကမးေဝငေပးသည။စပစမားအားလးတြငတနဖးျမငမားသည

သးႏမားႏငပမ းစကသ႔ေသာအဓကပ႔ကနမားပါဝငသည။သေတသနအရလယယာစးပြားက႑အတြငး

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားထပမ လပေဆာငရန သသာသည

အလားအလာရေၾကာငးေတြ႕ရသည။

၅၈။ဆငးရႏြမးပါးသမား ေငြေရးေၾကးေရးဆငရာအခြငအလမးမားအားလကလမးမအသးခႏငေရးသည

ဝနေဆာငမႈ လအပေနေသးေသာေစးကြကႀကးတစချဖစသည။ ၂၀၁၆ ခႏစကတညးမစတငကာမဘငး

ေငြေၾကးက႑ကတးခ႕ခေသာလညးလဥးေရ၏ထကဝကခန႔သညေငြေရးေၾကးေရးဆငရာဝနေဆာငမႈမား

မရရၾကေပ။မတပတငထားသညအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညး၁၆၇ခတ႔သညအမားအားျဖင

NGOမားႏငဆကစပေနၿပး၁၅ခမ၂၀ခတ႔ကသာစးပြားေရးလပငနးမားအျဖစသတမတခြျခားႏငေသာလညး

ယငးတ႔သညအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးဆငရာ ရငးႏးျမႇပႏမႈအားလး၏ ၇၅% ႏင စစေပါငး

ကနရေနသည ေခးေငြ၏ ၄၅%ေကာက ကယစားျပသည။သတငးအခကအလကနညးပညာ ဆငရာ

ဆနးသစတထြငမႈမားသညလြနခသည၂ႏစအတြငးအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားအႀကးအကယ

43

တးပြားလာျခငး၏အဓကအေၾကာငးအရငးျဖစသည။38

၅၉။ စးပြားျဖစလပကငသညအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးအမားစသညအလယအလတတနး

စားမားအတြကအေျခခေခးေငြဝနေဆာငမႈမားေပးကာမဘငးေငြေၾကးလပငနးမားတြင ပါဝငေသာလညး

ယငးတ႔အနကအခ႕ကသာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအျဖစယဆႏငသည။ယငးတ႔

သညမဘငးဘဏလပငနးကသ႔ေသာထတကနသစမားကဖနတးေနကာေဖာကသညမားအားပညာေပးျခငး

ႏငအာမခလပငနးကသ႕အျခားေသာဝနေဆာငမႈမားကေပးအပလကရပါသည။ျမနမာႏငငတြငအေသးစား

ေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမားသညလဥးေရ၂သနးထေရာကရၾကၿပးသနး၃၀အထတျဖညးျဖညး

တးခ႕ေရာကရရနအလားအလာရေသာလညး ႏငငတြငးရအဓကအေသးစားေငြေရးေၾကးေရး လပငနး

မားႏငအမးမးေသာေလလာမႈမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားအရပစမတထားေဆာငရြကေရးႏငလမႈေရး

ဆငရာအကးသကေရာကမႈအားျဖငစနေခၚမႈမားရေနပါသည။အျမငဆးေခးေငြအရြယအစားကျမနမာ

ကပ၁၀သနးအထတးျမႇငလကသညအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားဆငရာစညးမဥးစညးကမး

မားအေပၚလတတေလာျပျပငေျပာငးလမႈမားအရအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

မားရသညအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမားသညသမားရးကအေသးစားေငြေရးေၾကးေရး

အဖြ႕အစညးမားထကအလပအကငမားပမဖနတးေပးႏငသည။ယငးသညထတကနသစမားျဖငေစးကြက

သစမားကလညးရာေဖြေဖာထတေပးႏငကာေနေရာငျခညစြမးအငသ႔မဟတလယယာစကပးေရးဆငရာ

ကနၾကမးမားအတြကေခးေငြမားေပးအပျခငးျဖငပမႀကးမားသညလမႈေရးဆငရာအက းသကေရာကမႈမားက

ေဖာေဆာငႏငသည။ဥပမာအားျဖငရးမဘဏသညဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမားထေရာက

ရသညလယယာစကပးေရးဆငရာေငြေၾကးပပးမႈထတကနမားေပးအပပါသည။အျခားေသာအမားႏင

အကးဝငသညအေသးစား ေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားတြင ACLEDA, Fullerton, LOLC, Proximity

Finance,ႏငVisionFundတ႔ပါဝငပါသည။

၆၀။ျမနမာႏငငအားလပစစဓာတအားရရေစျခငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ

ရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြကအခြငအလမးတစရပျဖစသည။ လဥးေရ၏၆၅%ေကာတ႔သည ဓာတအားေပး

ကြနရကမလပစစဓာတအားက မရရၾကဘ ဖေယာငးတင၊ ေရနဆ၊အေပါစားဘကထရမားႏင ဒဇယ

မးစကမားကအားထားေနရသည။အမေထာငစ၄.၅သနးခန႔သညဖေယာငးတင၊ေရနဆ၊ဘကထရမား

ႏငဒဇယတ႔အတြကအေမရကနေဒၚလာသနး၂၀၀သ႔မဟတတစလလင၃.၇၀ေဒၚလာအသးျပရသည။39

ေနေရာငျခညစြမးအငစနစမားအတြကေစးကြကသည၂၀၁၄ခႏစတြင၉%ရခရာမ၂၀၁၆ခႏစတြင၂၆%

38ကနးဂဏနးမားအား အေသးစားေငြေရးေၾကးေရး အဖြ႕အစညးမား ႏင ေအာကစဖ႕ဒလပငနးအဖြ႕၊ ၂၀၁၇ ျမနမာႏငင ဆငရာအစရငခစာ၊စာမကႏာ၈၉-၉၂ႏငဆငးရႏြမးပါးသမားကအကအညေပးရနေဆြးေႏြးတငပငသညအဖြ႕၊ျမနမာႏငငရအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမား-က႑ဆငရာအကျဖတေလလာမႈ၊၂၀၁၃ခႏစဇနနဝါရလအပါအဝငအမးမးေသာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးဆငရာေလလာခကမားတြငအေျခခထားပါသည။

39 စြမးအငအသးျပမႈဆငရာ ကနးဂဏနးမားအား ျမနမာႏငငမးလငးေရးပဏာမလပငနးရ ဝနထမးမားႏင ေဆြးေႏြးမႈ မားအေပၚအေျခခထားပါသည။ DVB, ‘ျမနမာႏငင၏ ေကးလကေဒသတြင ဖေယာငးတငမား၊ ေရနဆ ႏင ဘကထရမားျဖင မးထြနးေနဆျဖစသေလာ?’http://www.dvb.no/news/rural-burma-still-lit-candles-kerosene-batteries/74832ကၾကညရႈပါ(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။PVMagazine၏‘ျမနမာႏငင၏ဆလာအသကလမးေၾကာငး’၂၀၁၈ခႏစဇနနဝါရလ၂၀ရကhttps://www.pv-magazine.com/2018/01/20/the-weekend-read-myanmars-solar-lifeline/ကလညးၾကညရႈပါ(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

44

ရလာခသည။ ဓာတအားေပးကြနရကျပငပေစးကြက၏လငျမနစြာ ႀကးထြားေနသညအစတအပငးသည

သးသေလာကေပးစနစျဖစသည။ယငးသညကမၸဏမားအေနျဖငေဖာကသညမားထသ႔တကရကေငြေၾကးပ

ပးေပးေစႏငသညနညးပညာတစချဖစသည။ေနေရာငျခညစြမးအငစနစသးသညအမသးစနစအမားစသည

မးလငးေရးက ပမအာရစးစကေသာလညးဆငးရႏြမးပါးသမား၏လအပခကသည မးလငးေရးသာမက

အသးျပသမားအေနျဖငမးဖမား၊ေရခေသတာမား၊ေနေရာငျခညစြမးအငသးေရစပစကမားႏငမဘငးဖနး

အားသြငးကရယာမားအတြကပါ လအပပါသည။ ၿမ႕ျပနယပယမားတြင မးလငးေရးသညကးေကာ

အသငးအဝငးမားတြငလညးလအပေနပါသည။စြမးအငက႑အတြငးရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးဆငရာစပစမားရသညကမၸဏမားတြငBrighterLight,GreenlightPlanet,SolarHomeႏင

Sunlabobတ႔ပါဝငပါသည။

၆၁။ကနးမာေရးက႑ရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစအမားစတ႔သည ဖနး

သ႔မဟတ Facebook မတဆင ေဖာကသညမားထအၾကဥာဏမားေပးၾကပါသည။အျခားႏငငမားကသ႔

မဟတဘျမနမာႏငငတြငယခအခနထကနးမာေရးေစာငေရာကသညေဆးရ၊ေဆးဝါးကသသမားသ႔မဟတ

ေဆးဝါးမား၏ကနကစရတမားႏငျဖန႔ျဖးမႈတ႔တြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

မားမရေသးေပ။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစဥပမာတစခမာOnDoctorျဖစၿပး

ယငးသညကနးမာေရးဆငရာသတငးအခကအလကမားျဖန႔ျဖးျခငးျဖငဝငေငြမားရရပါသည။Doctorson

Callသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးျဖစလာရနအလားအလာရေသာလညးေဖာကသည

မားထမဝငေငြမားရရရနအခကအခမားရေနပါသည။KoeKoeTechသညလမႈစးပြားလပငနးတစချဖစၿပး

ကယဝနေဆာငအမးသမးမား ႏငအေစာပငးကေလးငယဖြ႕ၿဖးေရးအတြကအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးတစချဖစလာမညဆဆအေျခအေနတြငရပါသည။KoShweသည

ေဖာကသညမား၏သြားကနးမာေရးကေျဖရငးေဆာငရြကသညတစခတညးေသာအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးတစချဖစပါသည။နညးပညာစႀကမားအသးျပျခငးျဖငလထထ

ေရာကရႏငမႈအေတာအသငျမငမားေသာလညးလမႈေရးဆငရာအတငးအတာအရျပညသလထ၏ကနးမာ

ေရးအေပၚအမနတကယအကးသကေရာကမႈကဆနးစစရဥးမညျဖစသည။ ေကးလကေဒသမားတြင

ကနးမာေရးဆငရာဝနေဆာငမႈမားျဖန႔ကကႏငမႈႏငအရညအေသြးအားနညးျခငးတ႔ေၾကာငဤက႑အတြငး

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈမားလပေဆာငရနေကာငးမြနသညအလား

အလာရပါသည။မညသ႔ပငဆေစကာမကနးမာေရးက႑ႏငလယယာစကပးေရးဆငရာအၾကေပးသည

က႑မားတြငတကၾကြသည ေဖာကသညမား (active client) ႏငတကၾကြမႈ မရသညေဖာကသညမား

(passiveclient)အၾကားေရာေထြးႏငေျခရသညကဂရျပသငပါသည။တကၾကြသညေဖာကသညမားဆသည

မာဝနေဆာငမႈေပးအပသမားထခဥးကပလာသမားျဖစၿပးတကၾကြမႈမရသညေဖာကသညမားဆသညမာ

အသးခမႈနညးလမးကရယရမရယၿပးအသးျပျခငးရမရကဝနေဆာငမႈေပးအပသအေနျဖငမသႏငသမား

ျဖစသည။တကၾကြမႈမရသည ေဖာကသညမား ရေနျခငးေၾကာင မမဝနေဆာငမႈ လထထေရာကရသည႔

အတငးအတာအားအစရငခတငျပရာတြငအမနတကယရသညပမာဏထကပမေဖာျပမႈျဖစေစႏငသည။

45

၆၂။ပညာေရးက႑အတြငးNGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးအခ႕ရေသာလညးအမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမားအလြနနညးပါးပါသည။အစးရ၏ ပညာေရးဆငရာ

အသးစရတသည ၂၀၁၇ဘ႑ာေရးႏစမ ၂၀၁၈ဘ႑ာေရးႏစတြငဘကဂက၏၈.၄% တးတကလာခ

ေသာလညးအသးစရတမားသည အမနးခငးႏငငမားႏငႏႈငးယဥပါက နမကေနဆျဖစကာ ကလသမဂၢ

ပညာေရး၊သပၸႏငယဥေကးမႈအဖြ႕မအၾကျပတငျပထားသညအဆငထက၂၀%နမကေနဆျဖစပါသည။40

အစးရအသးစရတနညးပါးျခငးႏငမဘမားအေနျဖငယငးတ႔၏ကေလးငယမားအတြကေကာငးမြနသည

ပညာေရးရရေစလမႈတ႔ေၾကာငပဂၢလကက႑အတြကႀကးမားသညအခြငအလမးမားရေနပါသည။သ႔ရာတြင

ပဂၢလကက႑အေနျဖငဗဒၶဘာသာဘနးေတာႀကးသငေကာငးမားရပညာေရးအေပၚအေထာကအပမား

ေပးသညထကေကာလြနေသာရငးႏးျမႇ ပႏမႈအနညးငယသာရေနၿပးဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကဝနေဆာငမႈ

ေပးသညဟ၍မရေသးေပ။ပညာေရးက႑အတြငးပဂၢလကက႑မအေထာကအပမားအားအမားအားျဖင

NGOမားမဥးေဆာငသည။ သ႔မဟတကမၸဏဝနထမးမားအတြကပညာသငဆမားေပးအပသညCSR

ရနပေငြမားပါဝငပါသည။ပညာေရးက႑အတြငးလမႈစးပြားလပငနးအနညးငယသာရေနပါသည။ယငးတ႔

အနကအဆငျမငပညာေရးႏငေကာလပပညာေရးတ႔တြငKantKaw,အထညခပလပသားမားအတြက

ကၽြမးကငသငတနးမားပ႔ခရာတြငGoodJob,စြန႔ဥးတထြငမႈအတြကသငတနးပ႔ခရာတြငOpportunities

Now,ေကးလကေဒသဖြ႕ၿဖးေရးအတြကအသပညာမားျဖန႔ျဖးေပးရာတြငGreenWaveႏငတကသလ

ေကာငးသားမားအတြကလြတလပစြာအသးျပႏငသညeTekkathoဒဂစတယစာၾကညတကတ႔ပါဝငပါ

သည။သ႔ရာတြငအဆပါစပစမားသညအရြယအစားအားျဖငေသးငယၿပးေထာကပေငြပပးမႈမားေပၚတြင

မားစြာအားထားေနရကာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ ပဏာမ လပငနးမားအျဖစ

သတမတႏငျခငးမရေပ။

၆၃။အျခားႏငငမားတြငဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမားအတြကဆေလာသညပညာေရးစနစ

တစခေဖာေဆာငရာတြငစးပြားေရးဆငရာဆနးသစသညသာဓကမားရေသာလညးျမနမာႏငငတြငမထသ႔

ေသာအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစအနညးငယမသာရသည။ပညာေရးက႑အတြငး

ပဂၢလကက႑၏ပါဝငမႈနညးပါးရျခငးမာေငြေၾကးပပးမႈအခြငအလမးမားမရျခငးသ႔မဟတအစးရ၏တားျမစ

ကန႕သတျခငးမားေၾကာငမဟတဘဆနးသစသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားရသညစြန႔ဥးတထြငသ

လပငနးရငမားမရျခငးေၾကာငျဖစသည။41ေလလာမႈတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ

ရငးႏးျမႇ ပႏမႈတစခကသာေတြ႕ရခရသည။ယငးသညနညးပညာဆငရာသငတနးပ႔ခမႈမားလပေဆာငကာ

အလပအကငမား ရရေရးကအာမခေပးၿပးသငတနးပ႔ခမႈ ကနကစရတမားအားလကခကမၸဏမားႏင

သငတနးသားမားမမေဝကခသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစချဖစသည။ထပစကကငသးျခငး

40 ျမနမာတငးမ၊‘ကာကြယေရးအသးစရတသည၂၀၁၇-၁၈ျပညေထာငစအစးရဘကဂကအဆျပခကတြငတတယေျမာကအျမငမားဆး ျဖစသည။’, https://www.mmtimes.com/national-news/nay-pyi-taw/24755-defenceexpenditure-ranks-third-in-2017-18-union-budget-proposal.html(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

41လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏသအမးမးႏငIFCတ႕သညေကာငးမြနသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားတြငရငးႏးျမႇပႏရနစတဝငစားၾကသည။ဥပမာအားျဖငျမနမာႏငငအတြကIFC၏ဗဟာတြငပညာေရးက႑အတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငအျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမားပါဝငေသာလညးယငးသ႔ေသာရငးႏးျမႇပႏမႈမလပေဆာငရေသးေပ။

46

အားျဖငကေလးငယမား၏အေစာပငးပညာေရး၊နညးပညာဆငရာသငတနးပ႔ခမႈမားအျပငအလပအကင

မားႏငခတဆကေပးျခငးစသညအခနးက႑မားတြငပဂၢလကရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားကပမတးျမႇငလပေဆာင

ႏငရနအခြငအလမးမားရေနပါသည။ေကာငးစြေလ႔ကင႔ေပးထားသည႔ဆရာဝနမားႏငသနာျပမားနညးပါး

ေနျခငးေၾကာငေကာငးစြာေလ႔ကင႔ေပးထားသည႔ေဆးဝါးဆငရာဝနထမးမားႏငကနးမာေရးေစာငေရာကသ

မားသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးကမၸဏမားအတြကစးပြားေရးအခြငအလမးေကာငး

တစချဖစႏငပါသည။

၆၄။တနဖးနညးအမရာမားသည ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လပေဆာငႏငမည႔အခြငအလမးနယပယတစရပ

ျဖစပါသည။ျမနမာႏငငတြငရနကနႏငအျခားၿမ႕ႀကးမားသ႔ေရႊ႕ေျပာငးေနၾကသညလငယလဥးေရမားစြာ

ရပါသည။ရနကနတငးေဒသႀကးတြငကးေကာ၄၃၀၀၀၀ေကာရေနၿပးတကခနးေပါငး၁၀၀၀၀၀အထ

လအပေနပါသည။42 လဥးေရတးပြားလာမႈႏင ၿမ႕ျပသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးလာၾကသဥးေရ ျမငတကလာမႈေၾကာင

ျမနမာႏငငတြင၂၀၄၀ခႏစသ႔ေရာကရခနတြငအမရာယနစေပါငး၁၅.၇သနးခန႔လအပမညျဖစသည။43

လအပခကႏင ေထာကပေပးအပႏငမႈအၾကားတြငကြာဟမႈႀကးမားေနၿပးတနဖးနညးအမရာမားႏငဆနး

သစသညေငြေၾကးပပးမႈအစအစဥမားသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကခငမာ

သညရငးႏးျမႇပႏမႈအခြငအလမးမားျဖစသည။44သ႔ရာတြငဤက႑အတြငးစတဝငစားမႈမားစြာမရသည

ကေလလာမႈအတြငးေတြ႕ရခရသည။

၆၅။စညပငသာယာဝနေဆာငမႈမားတြငလညးအလားအလာေကာငးမားရသည။ဖလစပငႏငငတြငမနလာ

ေရေပးေဝေရးလပငနးသညမနလာၿမ ႕၏ဆငးရသားရပကြကမားတြငေနထငေသာမသားစေပါငး၂.၈သနး

သ႔သန႔ရငး၊သကသာ၊စတခကးစားရေသာေရသန႔ရငးေရးႏင႔ေခတမမလာစနစကေဆာငၾကဥးေပးအပ

ႏငရနအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈၾကးမားစြာျပလပခ႔သည။ယငးစမကနးသညဆငးရႏြမးပါးသမားသ႔ေရေပးေဝ

ေရးတြငအေအာငျမငဆးပဂၢလကရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားအနကတစချဖစသည။မနလာေရေပးေဝေရးလပငနး

သညရနကနႏင႔မႏေလးၿမ႕မားတြငရငးႏးျမႇပႏရနအခြင႔အလမးမားကစးစမးလကရသည။သ႔ေသာလညး

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးပစရငးႏးျမႇပႏမႈမးကစဥးစားေနျခငးမးမရေပ။ျမနမာႏငငရ

ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကဆေလာသည႔အေျခခကသည႔ဝနေဆာငမႈဆငရာ(လပစစ၊ေရသန႔ရငးေရး၊

ေခတမမလာစနစ၊ဖနးစသည)ရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြကမနလာေရေပးေဝေရးလပငနး၏အေတြ႕အႀက

မားကရယအသးျပႏငမည႔အလားအလာမားလညးေတြ႕ရရသည။

42 ျမနမာတငးမ ‘ကးေကာအစစမားအတြက တနဖးနညး အမရာမား ရနကနတငးအစးရ ေဆာငၾကဥးေပးမည’, ၂၀၁၆ ခႏစႏဝငဘာလ ၁၇ ရက၊ https://www.mmtimes.com/national-news/yangon/23723-yangon-govt-to-offer-low-cost-hous-ing-to-real-squatters.html(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

43 NwalႏငPanuwatwanich,‘ျမနမာႏငငရလမႈအမရာမား-ျပနာမားႏငေရ႕သ႕လမးခရနမား’,၂၀၁၈ခႏစဇြနလhttps://www.researchgate.net/publication/325985922_social_housing_in_myanmar_issues_and_way_forward (၂၀၁၈ ခႏစဇြနလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။ေအာကစဖ႕ဒစးပြားေရးလပငနးအစရငခစာ၊ ျမနမာႏငငဆငရာ၂၀၁၇ခႏစအစရငခစာ၊စာမကႏာ၁၃၅-၁၄၇ကလညးၾကညရႈပါ။

44အခကအျခာကသညစးပြားေရးလပငနးလပကငရာေနရာတစခအတြငး၆၀စတရနးမတာရေသာအပခနးတစခနးပါယနစတစခသညရနကနၿမ႕တြငတစလလင၄၀၀၀ခန႕ကသငမညျဖစၿပးဘနေကာကၿမ႕တြင၂၀၀၀သာကသငမညျဖစသည။

47

၆၆။အထညခပလပငနးႏငခညမငက႑တ႔အတြငးအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားမရေပ။

အစးရကဤက႑အားအလပအကငသစမားႏငဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈတ႔အတြကအရငးအျမစတစချဖစလာေစရန

ေမာလငေနပါသည။ သ႔ရာတြင စစေပါငးအလပအကငေပးအပႏငမႈတြငလကရ လပသားထ ၅၀၀၀၀၀

သာရၿပးအေတာအသငနညးပါးေနပါသည။ သ႔ေသာအခ႕ေသာခန႔မနးခကမားအရယငးသည ၂၀၂၀

ခႏစသ႔ေရာကရလင၁.၅သနးအထျမငတကလာႏငပါသည။45ျမနမာႏငငရအထညခပလပငနးမားသည

တနဖးတးျမႇငမႈမားစြာမရဘ ဝငေငြအခြငအလမးမား နညးပါးေသာေၾကာငဤက႑၏ဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာ

အက းသကေရာကမႈမာေမးခြနးထတဖြယျဖစသည။ေလလာမႈအတြငးဤက႑တြငအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာျဖစစဥတစစတစရာကမေတြ႕ရခရေပ။မညသ႔ပငဆေစကာမဆနးသစတထြငမႈ

မားျဖငပမမားျပားသညလပအားခမားေပးႏငမညဝနးကငတစခေဖာေဆာငႏငၿပးအေရးအႀကးဆးအျဖစ

ေဒသတြငးဒဇငးပစမားႏငကနၾကမးမားကပမအသးျပျခငးျဖငျမနမာႏငငရထတလပမႈမားအတြငးတနဖး

တးျမငမႈကပမျမႇငတငႏငမညဆပါကအလားအလာအခ႕ရပါသည။46၂၀၁၆ခႏစတြငADBသညျမနမာ

ႏငငႏငဘဂၤလားေဒရႏငငတ႔ရအထညခပက႑မားအေပၚေလလာမႈတစခလပေဆာငခပါသည။အဆပါ

ေလလာမႈတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာရငးႏးျမႇ ပႏမႈေရြးခယစရာနညးလမးမား

ကရာေဖြေဖာထတခပါသည။သ႔ရာတြငအဆျပထားသညရငးႏးျမႇပႏမႈမားသညအျပညအဝေပၚေပါကလာမႈ

မရေသးေပ။

၆၇။ ကနသြယမႈက႑တြငအလားအလာအခ႕ရပါသည - ေလလာမႈသည ကနသြယမႈက႑အတြငးရ

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြငးရငးႏးျမႇပႏမႈႏစခကေတြ႕ရခပါသည။CityMart

သညယငး၏ေထာကပပ႔ေဆာငေရးကြငးဆကအတြငးဆငးရႏြမးပါးသမားႏင ထေတြ႕ဆကဆျခငးျဖင

ယငးတ႔အတြကဝငေငြဆငရာအခြငအလမးမားဖနတးေပးေနပါသည။ထ႔ျပငProximityDesignsသည

ေနေရာငျခညစြမးအငသးေရစပစကမား၊အမရာမားအတြကအမေဆာကပစၥညးမားႏငလယယာစကပး

ေရးဆငရာကရယာမားကသ႔ေသာထတကနမားျဖငဆငးရႏြမးပါးသမားအားအေထာကအပေပးပါသည။

CityMartကမၸဏ၏စမခန႔ခြမႈဌာနသညယငး၏လမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈကျမႇငတငရနဆႏၵ

ရေသာေၾကာငယငး၏လပငနးဆငရာစပစသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတစချဖစလာ

ရနေကာငးမြနသညအလားအလာရပါသည။သ႔ရာတြငယငးသ႔လပေဆာငရနအရြယအစား၊ပစမတထားမႈ

ႏငဆငးရႏြမးပါးသမားအတြက ဝငေငြမားက ျမႇငတငရနဆနးသစတထြငမႈမားထပမ လပေဆာငရန

လအပမညျဖစသည။

၆၈။ခရးသြားလပငနးက႑သညႀကးထြားလာလကရေသာလညးဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးအေပၚအက း

သကေရာကမႈအနညးငယသာရၿပးအေသးစားလပငနးတစခအျဖစသာ ရေနေသးပါသည။ မညသ႔ပင

ဆေစကာမအဆပါက႑တြငအလားအလာမားရေနပါသည။ႏငငတကာမခရးသြားဧညသညမားဝငေရာကမႈ

45 Fibre 2 Fashion.com, ‘အထညခပလပသားမားအတြက ေဘးကငးလျခေရး လမးညႊနခကမား ျမနမာအစးရ ထတျပန’http://www.fibre2fashion.com/news/apparel-news/myanmar-govt-launches-garment-workers-safety guidelines-242002-newsdetails.htm,(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

46လပသားအမားစသည(အသက၁၈ႏစမ၂၃ႏစအတြငးရ)အမးသမးငယမားျဖစၾကသည။အလပအကငအေျခအေနမားသညေရရညအလပအကငဖလမႈအရသငတငေလာကပတပါသည။သ႔ရာတြငလပအားခမားမာမနညးပါးၿပးအထညခပလပသားမားသညပမနအားျဖငတစလလင၂၀၀၀၀၀ကပ(၁၅၀ေဒၚလာ)ခန႔ရရၾကသည။

48

သည၂၀၁၂ခႏစတြင၁.၁သနးရခရာမ၂၀၁၆ခႏစတြင၃.၄၉သနးသ႔ျမငတကလာခၿပးခရးသြားလပငနး

ဆငရာ ေရရညစမခကအရ ၂၀၂၀ ခႏစတြင ၇.၅သနးအထ ျမငတကလာရန ခန႔မနးထားပါသည။47

သ႔ရာတြငကနးဂဏနးမားသညအမနးခငးႏငငမားႏငႏႈငးယဥပါကနညးပါးေနေသးပါသည။ဥပမာအားျဖင

ထငးႏငငသည၂၀၁၇ခႏစတြငႏငငျခားခရးသြားဝငေရာကမႈ၃၅သနးရခပါသည။48ခရးသြားလပငနးသည

၂၀၁၇ခႏစတြငအလပအကငေပါငး၅၇၀၀၀၀သ႔မဟတအလပအကငစစေပါငး၏၂.၆%ကတကရက

အေထာကအကျပခသည။တကရကမဟတသညအကးသကေရာကမႈမားမစစေပါငးအလပအကငရရမႈ

အေပၚခရးသြားလပငနးက႑သည၅.၇%အေထာကအကျဖစေစခပါသည။49ခရးသြားလပငနးက႑အတြငး

လပအားခမားသည နမကလကရၿပး ခရးသြားလပငနးအား စးပြားေရးလပငနးတစခအျဖစတကၾကြစြာ

လပေဆာငေနသည ေဒသမားတြငဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာကလာျခငးကလညး မေတြ႕ျမငရေပ။ သ႔ေသာ

ခရးသြားလပငနးက႑သည နယပယအတငးအတာအားျဖငအကးသကေရာကမႈမားစြာ ျဖစေပၚေစရန

အတြကအလြနေသးငယေနျခငးေၾကာင ျဖစေကာငးျဖစႏငပါသည။ ခရးသြားလပငနးအားအဓကထား

လပေဆာငရနအထးကကညသညေဒသမားတြငခရးသြားလပငနးသညယငးေဒသရဆငးရႏြမးပါးသမားႏင

ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးတ႔အေပၚအကးသကေရာကမႈတစခရႏငပါသည။ခရးသြားလပငနးကမၸဏ

အခ ႕သညသဘာဝပတဝနးကငေရရညတညတေရးကျမႇငတငရနအတြကCSRလပငနးမားကလပေဆာင

ၾကၿပးအခ ႕ကမလထအေျချပခရးသြားလပငနးကအေထာကအပေပးၾကပါသည။အျခားႏငငမားတြငကသ႔

ခရးသြားလပငနးသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားအတြကအလား

အလာရႏငပါသည။ သ႔ရာတြင ေလလာမႈအရ ခရးသြားလပငနးက႑အတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကအနညးငယကသာေတြ႕ရခရပါသည။ျမနမာႏငငတြငရႈခငးမား၊

ဇဝမ းစမးကြမားႏငတငးရငးသားယဥေကးမႈမားေရာယကတညရေနျခငးေၾကာငသဘာဝအေျခခခရးသြား

လပငနးလပေဆာငရနအတြကအလားအလာမားရေနပါသည။သ႔ရာတြငဗယကနမ၊ထငးႏငင၊မေလးရား

ႏငအငဒနးရားႏငငတ႔ႏငယဥၿပငႏငေရးအတြကခရးသြားလပငနးဆငရာဝနေဆာငမႈကနကစရတမား

ေလာခရန၊အရညအေသြးျမႇငတငရနႏင(ခရးသြားလာမႈဆငရာခြငျပခကမားအပါအဝင)ခရးသြားဧညသည

ဝငေရာကသြားလာႏငမႈကျမႇငတငရနလအပပါသည။ထ႔ျပငပမေကာငးမြနသညသဘာဝပတဝနးကငထ

နးသမးေစာငေရာကမႈလပငနးမားလပေဆာငရနလအပေနၿပးေနရာမားစြာတ႔တြငသဘာဝပတဝနးကင

သန႔ရငးေရးလပေဆာငရနလအပပါသည။ခရးသြားလပငနးကမၸဏမားအတြကအဓကစနေခၚမႈတစရပမာ

တးခ႕ႏငေသာသ႔မဟတ ပတကးယႏငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမား ဖနတးေရးျဖစသည။

47 ျမနမာႏငငဟတယႏငခရးသြားလာေရးဝနႀကးဌာန၊‘ခရးသြားလပငနးက႑ႏစရညစမကနး၂၀၁၃-၂၀၂၀’၂၀၁၃ခႏစဇြနလ။http://themimu.info/sites/themimu.info/files/documents/Core_Doc_Myanmar_Tourism _Master_Plan_2013-2020.pdf (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၁ ရကေန႕တြင ဝငေရာကၾကညရႈခသည)။ The Telegraph, ‘ရဟငဂာမားအေပၚလမးတနးသတျဖတမႈမားရေနေသာလညး ျမနမာႏငငသ႕ခရးသြားဝငေရာကမႈ၁၈%ျမငတက’၂၀၁၈ခႏစေဖေဖာဝါရလ၂၂ရက၊https://www.telegraph.co.uk/travel/news/tourism-to-myanmar-up-despite-rohingya-crisis/(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

48 Thaiwebsites.com,ထငးႏငငခရးသြားလပငနးဆငရာကနးဂဏနးမား၂၀၀၀-၂၀၁၈၊http://www.thaiwebsites.com/tourism.asp(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

49 ကမာၻ႕ခရးသြားလပငနးေကာငစ၊ ၂၀၁၈ ခႏစ စးပြားေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈ - ျမနမာႏငင၊ ၂၀၁၈ ခႏစ မတလ၊ htt-ps://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-impact-research/countries2018/myanmar2018.pdf (၂၀၁၈ ခႏစဇလငလ၁၁ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

49

ထ႔ေၾကာငခရးသြားလပငနးက႑အတြငးအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမား

သညယငးတ႔၏တနဖးျမႇင ကနစညေစးကြကမား

အတြငးဆငးရႏြမးပါးသမားကပါဝငေစႏငၿပးဆငးရ

ႏြမးပါးမႈအဆငထက ပမျမငမားသည ဝငေငြမား

ေဆာငၾကဥးေပးႏငမသာဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရး

ကအေထာကအကျပႏငမညျဖစသည။လေလာက

သည အကးသကေရာကမႈမား ရရေရးအတြက

သဘာဝအေျခခ ခရးသြားက႑ဆငရာအမားႏင

အကး ဝငေသာ စးပြားေရးလပငနး စပစမားအား

ပဂ၊အငးေလးကနသ႔မဟတရနကနတ႔ကသ႔ေသာ

အေျခကၿပးသားခရးသြားလပငနးနယပယမားႏင

နးကပစြာတညေထာငထားရရနလအပပါသည။

၆၉။ ရနကနၿမ႕ျပငပရဆနးသစတထြငမႈမားအား

ထညသြငးစဥးစားခေလမရေပ-ပဂၢလကက႑သည

အမရာမားႏငရးခနးေနရာမား၊ယာဥေၾကာပတဆ႔မႈ

ႏင ဝနပေစေသာ စညးမဥးစညးကမးမားေၾကာင

ရနကနၿမ႕ရထတလပေရးကနကစရတမား ျမငမား

ျခငးကၿငးတြားေလရၾကသည။သ႔ရာတြငရနကနၿမ႕

ျပငပတြင ပဂၢလကက႑သည လပငနးလပေဆာင

ရာတြင အေျခခအေဆာကအဦ၊ကၽြမးကငသည

လသားအရငးအျမစမားႏငဆနးသစသည စြန႔ဥး

တထြင လပငနးမားဆငရာအဓကစနေခၚမႈမားက

ရငဆငၾကရပါသည။ ေလလာမႈတြင မႏေလးတငး

ေဒသႀကးအတြငးႏငရမးျပညနယရေနရာအခ ႕တြင

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားက

ရာေဖြရနႀကးပမးခသည။အဆပါနယပယမားတြင

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအခ႕

ကသာေတြ႕ရႏငေသာလညးသငတငသညႀကးပမး

အားထတမႈမားလပေဆာငၿပးအားေပးျမႇငတငပါက

ရနကန ျပငပယငးေဒသမားတြငလညးအမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားပမျဖစထြနး

ေပၚေပါကလာမညဟယဆပါသည။

50

၅။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမား

၇၀။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ႏင လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားသည

အျပနအလနျဖညစြကအားျဖညေပးၾကပါသည-

ယငးတ႔ႏစခစလးအား ပဂၢလကက႑ရငးႏးျမႇပႏမႈမတဆင လမႈေရး ႏငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာ

အက းသကေရာကမႈရေစေရးအတြကပစေဖာထားျခငးျဖစသည။လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈသည

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက ေငြေၾကးပပးရာတြငအေရးပါသညအရငးအျမစ

တစချဖစေလရသည။50 သ႔ရာတြင လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈတငးသညအမားႏငအကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကမဟတေသာေၾကာငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇ ပႏမႈသညမားစြာ

ပမကယျပန႔ေသာအယအဆတစချဖစသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ေငြေၾကးပပးမႈကအဓကအားျဖငဘဏမား၊ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသ

မားထမရရသည။ထ႔ျပငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားလပေဆာငသညကမၸဏမားသည

ယငးတ႔ကယယငးတ႔ေငြေၾကးပပးၿပးတစခါတစရတြငဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကမားထမအေသးစားေထာကပေၾကး

ဆငရာ ေငြေၾကးပပးမႈရရသည။ ျမနမာႏငငတြငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားသညအေသးစားပမာဏမားျဖစၾကၿပးအဓကအားျဖငကယတငေငြေၾကးပပးမႈႏငလမႈေရး

အကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားကေတြ႕ျမငရသည။

၇၁။ကးသနးေရာငးဝယေရးဘဏမားသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြငရငးႏးျမႇပႏမႈ

ျပလပျခငးမရၾကေသးေပ-

၂၀၁၂ ခႏစကတညးမ စတငကာ ျမနမာအစးရသည ကးသနးေရာငးဝယေရးဆငရာ ေခးေငြမား ဖြ႕ၿဖး

တးတကလာေစရနႏငေခတမသညဘဏလပငနးစနစတစခဆသ႔ဥးတညေဆာငရြကရနအဆငအခ႕

လပေဆာငခသည။မညသ႔ပငဆေစကာမမၾကာေသးမႏစမားအတြငးအခ ႕ေသာပဂၢလကဘဏမားအလင

အျမနတးခ႕လာခေသာလညးေငြေၾကးစနစသ႔လကလမးမမႈသညအထးသျဖငေကးလကေဒသမားတြင

အဓကစနေခၚမႈတစရပျဖစေနဆျဖစသည။အဖြ႕အစညးတစခသ႔မဟတႏစခမလြလငကးသနးေရာငးဝယ

ေရးဘဏမားသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားထသ႔ ေငြေခးငားျခငးအနညးငယ

မသာ ရၾကခသည။ ေယဘယအားျဖငအေပါငပစၥညးေပးအပထားရရနသတမတထားျခငး၊ဘဏမား၏

ေငြေၾကးဆငရာစြမးရညႏငလပငနးဆငရာစြန႔စားလပကငလမႈမရျခငးေၾကာငစးပြားေရးဆငရာေခးေငြ

ထတေပးျခငးမားအေပၚအဟန႕အတားမားျဖစေစသည။ သ႔ေသာအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားထသ႔စးပြားေရးဆငရာေခးေငြထတေပးမႈႏႈနးနမကျခငးမာအဆပါလပငနးမားသညအျမတ

အစြနး မားစြာ ရရႏငၿပးဆငးရႏြမးပါးသမား၏ေစးကြကမားအေၾကာငးအေသးစတအခကအလက

50လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏျခငးသညႏငငတကာတြငအလငအျမနႀကးထြားလာေနသညလပငနးတစချဖစၿပးကမာၻအႏ႔တြငပငဆငမႈအေမရကနေဒၚလာ၁၁၄ဘလယရမညဟခန႔မနးထားပါသည။မၾကာေသးမကာလအတြငးကးသနးေရာငးဝယေရးဘဏမားသညလညးယငးတ႕၏ကယပငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏမႈရနပေငြမားတညေထာငလာၾကပါသည။

51

ဗဟသတမားစေဆာငးထားျခငးျဖငဆးရႈးႏငေျခကေလာခရနပစေရးဆြထားသညကမသရျခငးေၾကာင

ျဖစသည။ကၽြႏပတ႔၏ေလလာမႈအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကသးသန႔

ရညရြယခကျဖငခဥးကပေဆာငရြကသညဘဏတစခကေတြ႕ရခရပါသည။အဆပါဘဏသညလယယာ

စးပြားေရးလပငနးတြငအဓကအာရစးစကသညေဒသတြငးရအေသးစားဘဏတစချဖစပါသည။

၇၂။ႏငငမားစြာပါဝငေသာဖြ႕ၿဖ းေရးဘဏမားသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ေခးေငြထတေပးျခငးအနညးငယသာရခပါသည။ကမာၻ႕ဘဏ၏ ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာ ဌာနခြ

ျဖစသညႏငငတကာဘ႑ာေရးေကာပေရးရငး(IFC)ႏငအာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ(ADB)တ႔သညအာရတက

တြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကေငြေၾကးပပးေပးႏငရနအဓကအလားအလာရသည

ႏငငမားစြာပါဝငေသာ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမားျဖစၾကသည။ သ႔ရာတြငအဆပါအဖြ႕အစညး ႏစခစလးသည

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားထကအေျခခအေဆာကအဦႏငစမကနးဆငရာေငြေၾကး

ပပးေရးတ႔တြငပမ၍အာရစးစကပါသည။IFCသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြင

ရငးႏးျမႇပႏမႈ၃ခလပေဆာငခသည။ယငးတ႔အနက၂ခမာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားတြင

ျဖစၿပးစစေပါငးအေမရကနေဒၚလာသနး၂၀ျဖစကာတစခမာလယယာစးပြားလပငနးတြငျဖစၿပးအေမရကန

ေဒၚလာ၁၀သနးျဖစသည။ADBႏငယႏကတကကငးဒမး၊ဂာမန၊ျပငသစႏငနယသာလနတ႔မႏစႏငင

ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမားသည ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြငရငးႏးျမႇပႏမႈ

မျပလပရေသးေပ။

၇၃။ကယတငေငြေၾကးပပးျခငးမလြလငျမနမာႏငငရအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက

အဓကအရငးအျမစသညလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားျဖစသည။ကမာၻလးဆငရာလမႈေရးအက း

ရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားကြနရက(GIIN)ကလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငးအား“လမႈေရးႏင

သဘာဝပတဝနးကငဆငရာအက းသကေရာကမႈမားႏငတကြေငြေၾကးဆငရာအျမတအစြနးမားပါရရေစရန

ရညရြယခကျဖငကမၸဏမား၊အဖြ႕အစညးမား ႏင ရနပေငြမားအတြငး ရငးႏးျမႇပႏမႈမား”ဟအဓပၸာယ

ဖြငဆထားပါသည။51လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားအားလထအေပၚတကရကသကေရာကမႈ

အနညးငယျဖငသဘာဝပတဝနးကငဆငရာရညရြယခကမားအတြကလပေဆာငႏငၿပးထသ႕မဟတဘ

လထအတြက ဝငေငြပမျမငမားလာေစျခငး စသညအကးေကးဇးမားအတြကလညး ရညရြယခကထား

လပေဆာငႏငသည။

51ကမာၻလးဆငရာလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏမႈမားကြနရက‘လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပနမႈဟသညမာအဘယနညး?’https://thegiin.org/impact investing/need-to-know/#what-is-impact-investing (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၀ ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။

52

ပ၁၀-လမႈေရးအကးသကေရာကမႈေကာငးမားေပၚထြနးေစေရးအတြကပဂၢလကရငးႏးျမႇပနမႈပစ

သမားရးကရငးႏးျမႇပႏမႈ ကမာၻတစဝမးတြငအေမရကနေဒၚလာ၁၆၅ထရလယ

အကးရညေမာရငးႏးျမႇပနမႈ ကမာၻတစဝမးတြငအေမရကနေဒၚလာ၁၁၄ဘလယ

လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈ ပရဟတလပငနးအတြက အာရတကအတြကအေမရကနေဒၚလာ၁၅ဘလယခန႔ရမညဟခန႔မနးထားSEအတြက

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအတြက

အရငးအျမစ-ADB၏အစရငခစာမားႏငကမာၻလးဆငရာလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားကြနရကတ႔မခန႔မနးတြကခကမႈမား

၇၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြငး လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားတြင

ပရဟတလပငနး၊NGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးမားအတြကရနပေငြပပးျခငးမား၊အမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားႏငပဏာမလပငနးမားအတြကရနပေငြပပးျခငးမားဟ၍

အသြင ၃ မးရပါသည။ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏျခငးသညအရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမား

သ႔မဟတပဂၢလမားထသ႔လဒါနးသညအသြငမားျဖစေလရၿပးသာမနအားျဖငပရဟတအဖြ႕အစညးမား

သ႔မဟတေငြအရငးအႏးမတညေပးသမားထမသ႔မဟတCSRရနပေငြမားမတဆငရရသည။ယငးသည

သာမနအားျဖင အေသးစားပမာဏျဖစၿပး အေမရကနေဒၚလာ ၁၀၀၀၀ မ ၁၀၀၀၀၀အၾကားျဖစကာ

ေယဘယအားျဖင ေထာကပေၾကးအျဖစေပးအပသည။ ဒတယေျမာကအသြငက အထးတာဝနျဖင ႔

လပေဆာငမႈမားကတြနးအားေပးေမာငးႏငၿပး လမႈေရးဆငရာ စြန ႔ဥးတထြငသ လပငနးရငမားထ

ရညရြယေလ႔ရကာအျမတအစြနးအနညးငယသာရရရနအာမခသည။ယငးသ႔ေသာေငြေၾကးပပးမႈမားသည

ေထာကပေငြ ပစျဖငျဖစေလရၿပးသာမနအားျဖငအေမရကနေဒၚလာ ၁၀၀၀၀၀ မ ၁သနးျဖစသည။

ယငးက ေငြအရငးအႏးမတညေပးသမား၊ ေဖာငေဒးရငးမား၊ စတငတညေထာငသည ကမၸဏမားတြင

အာရ စးစကေသာ လမႈေရးအကးရညေမာ ရငးႏးျမႇပႏသမား သ႔မဟတ လထရနပေငြမားမတဆင

ရရႏငသည။52တတယေျမာကအသြငသညအႀကးစားအတငးအတာျဖငလညပတေနသညအကးအျမတ

ရရႏငေသာလမႈစးပြားလပငနးမား(အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးမား)၊

ဗဟာေျမာကCSR(အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပေဆာငမႈမား)သ႔မဟတအမားႏငအကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားျဖငရငးႏးျမႇပႏမႈျဖစသည။ေငြေၾကးပပးမႈမားကလမႈေရးအကး

ရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားႏငစးပြားေရးဆငရာဘ႑ာေရးအဖြ႕အစညးမားထမရရႏငသည။

၇၅။လမႈစးပြားလပငနးမားအတြကပရဟတလပငနးႏငအထးတာဝနျဖင႔လပေဆာငမႈမားမေပးအပေသာ

အေထာကအပမား၊အမားအားျဖငေထာကပေငြပစမားသညျမနမာႏငငရလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏး

ျမႇပႏမႈဆငရာအဓကအမ းအစားျဖစသည။ေအာကပါပ၁၀တြငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈအမ း

အစားမားကအႏစခပေဖာျပထားၿပးလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈ၊အကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈ

52လထရနပေငြမားသညလအပခကတစခသ႕မဟတလမႈေရးစမကနးတစခအားအငတာနကျဖငေၾကညာျခငးျဖစၿပးအေသးစားတစဥးခငးထညဝငမႈမားတြငအဓကအေျခခကာပမနအားျဖငလကငငးအကးအျမတမားရရရနေမာမနးထားျခငးမရေပ။

53

ႏငသမားရးကရငးႏးျမႇပႏမႈတ႔အေပၚတစကမာၻလးႏငအာရတကရရငးႏးျမႇပႏမႈအခကအလကမားက

ေဖာျပထားပါသည။

ပ၁၁-ျမနမာႏငငရလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမား

ေငြေၾကးပပးသအမးအစား

ကမၸဏအမးအစား အေပးအယတစခလငရငးႏးျမႇပႏသညပမာဏ

ေမာမနးအကးအျမတ

ရနပေငြအမးအစား

လကရရနပေငြနမနာမား

ျမနမာႏငငအေပၚစတဝငစားဖြယရသညအဖြ႕အစညးမား

ပရဟတ

လပငနး

ေငြအရငးအႏးမတညသမားႏငေဖာငေဒးရငးမား

NGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးမား၊CSR

$၂၀၀၀၀မ$၃၀၀၀၀၀

၀%နးပါး ေထာကပေငြ

လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမား

တာဝနယမႈရၿပးအမားႏငအကးဝငေသာပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးေရးအတြကႏစႏငငအကအညမား

လမႈေရး/သဘာဝပတဝနးကငဆငရာလပငနးတာဝနမားရသညကမၸဏမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမား

$၂၀၀၀၀၀မ$၃၀၀၀၀၀

၁-၅% ေထာကပေငြ ဓန၊RBF

ေငြအရငးအႏးမတညေပးသမားႏငအျခားအဖြ႕အစညးမား

စတငတညေထာငသညနညးပညာကမၸဏမား

$၁၀၀၀၀၀မ$၁သနး

၀.၅% ေထာကပေငြမား၊ရယယာအခ႕

Rockstart Aavishkar,အျခား

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမား

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားႏငပဏာမလပငနးမား

$၅၀၀၀၀၀မ$၃၀သနး

၅-၁၅% ရယယာမား(တစခါတစရေခးေငြမား)

Insitor,Rockstar,Omidyar,အျခားအဖြ႕မား

Unitus,respons-Ability,Aavishkar,BambooFinance,BlueOrchard,Leapfrog,အျခားအဖြ႕အစညးမား

အငစတကးရငးဆငရာေငြေၾကးပပးမႈ

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမား

$၃သနးမ$၅၀သနး

၅-၂၀% ရယယာ၊ေခးေငြ၊အဆးၾကႏငေျခအာမခမား

IFC,CDC,အျခားအဖြ႕အစညးမား

ဂာမန၊ျပငသစ၊ေနာေဝ၊ဆြဒင၊ဆြစဇာလန၊ယေက၊ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမား၊အျခားအဖြ႕အစညးမား

သမားရးကေငြအရငး

အႏးရနပေငြမား

သမားရးကရနပေငြ ဖြ႕ၿဖးေရးအသားေပးအေသးစားကမၸဏမား

$၃သနးမ$၁၀သနး

>၈% ရယယာမား၊ေခးေငြမား

EMIA,GoldenRock,ျမနမာႏငငရအၾကေပးအဖြ႕အားလး

အျခားအဖြ႕အစညးမား

သမားရးကေငြအရငးအႏးရနပေငြ

အႀကးစားကမၸဏမား $၁၀သနးမ$၃၀၀သနး

>၁၅% ရယယာမား၊ေခးေငြမား

MandalayCapital,AndamanCapital

အျခားအဖြ႕အစညးမား

အရငးအျမစ-စစတမးေကာကယမႈအဖြ႕၏စစညးမႈ

54

၇၆။ျမနမာႏငငတြငအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈအနညးငယကသာေတြ႕ခရပါသည-

ျမနမာႏငငသ႔အကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသညအဖြ႕အစညး ၁၀ ခခန႔လာေရာကၾကေသာလညးအခ႕

သညသာအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားကတကၾကြစြာ

ေဆာငရြကလကရပါသည။အျခားေသာ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသအမားစသည NGO

မားမ ဥးေဆာငသည လမႈစးပြားလပငနးမားထ ေထာကပေၾကးရနပေငြမား ေပးအပၾကသည သ႔မဟတ

နညးပညာအေျချပစတငတညေထာငသညလပငနးမားတြငရငးႏးျမႇ ပႏၾကသည။ယငးလပငနးမားအနက

အနညးငယမကသာအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအျဖစအမးအစားသတမတႏငသည။

ကမာၻလးဆငရာ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားကြနရက၏ ခန႔မနးတြကခကမႈအရ ၂၀၁၆

ခႏစတြငလမႈေရးအကး ရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားႏငဆကစပရငးႏးျမႇပႏသမားသညလမႈေရးအကး

ရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈအေမရကနေဒၚလာ၅၆သနးသာလပေဆာငခသညသ႔မဟတထသ႔လပေဆာငခသည

ဟတငျပခၾကသည။ ထ႔ျပင ေငြအရငးအႏးမတညေပးသမား ႏငဆကစပရနပေငြမားသညအေသးစား

ရနပေငြမားတြငအေမရကနေဒၚလာ၉သနးခန႔အသးျပခသည။မညသ႔ပငဆေစကာမဤပမာဏ၏အစတ

အပငးအခ ႕(၅ပ၁ပခန႔)ကသာအမနတကယရငးႏးျမႇပႏချခငးျဖစၿပးအမားအားျဖငအေသးစားေငြေရး

ေၾကးေရးလပငနးမားတြငျဖစသည။

လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားစြာတ႕သည ႏငငတြငး၌ ရးတစခဖြငလစရန လေလာကသည

လပငနးမား မေတြ႕ရေသာေၾကာင ေစးကြကအား ႏငငျပငပ၊အမားအားျဖင စကၤာပ၊ အႏၵယ၊ သ႔မဟတ

ထငးႏငငတ႔မေန၍ ဝနေဆာငမႈေပးပါသည။အျခားသတ႔မာမယငးတ႔အေနျဖင ပမႏ ႔စပသည ႀကတင

လ႕လစကထတေလလာမႈလပေဆာငရနအားျဖစေစမညေအာငျမငခေသာအေၾကာငးအရာမားမရျခငး

ေၾကာငေစးကြကကမသးသပရေသးေပ။ေအာကပါပ၁၁တြငျမနမာႏငငရလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏး

ျမႇပႏမႈမားအေၾကာငးျခင၍ေဖာျပထားပါသည။

၇၇။ျမနမာႏငငတြငတကၾကြစြာေဆာငရြကေနသညအဓကလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇ ပႏသမားတြင

ေအာကပါတ႔ပါဝငပါသည-

• အေသးစားလမႈစးပြားလပငနးမားႏငစတငကာစနညးပညာဆငရာကမၸဏမားအတြကေငြအရငးအႏး

မတညေပးသမား၊ဥပမာ-AnthemAsia,RONOC,Rockstart

• ရငးႏးျမႇပႏမႈတစခလငအေမရကနေဒၚလာ၂၀၀၀၀မ ၆၀၀၀၀၀အထရသည ရငးႏးျမႇပႏမႈမားျဖင

ဓနအဖြ႕၊စးပြားေရးက႑တာဝနယမႈရေစေရးဒနးမတရနပေငြ၊ႏငၾသစေၾတးလ၏စးပြားေရးလပငနးမား

အေထာကအကျပရနပေငြ ထကသ႔ေသာႏစႏငငဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားမေပးအပသည

ေထာကပေငြမား

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားႏငပဏာမလပငနးမားတြငအာရစးစက

လပေဆာငသညလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမား၊ ဥပမာ - Insitor ၊ Impact Asia Fund

သ႔မဟတOmidyarNetwork53

53အာရတကရ အျခားေသာ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပနမႈ ရနပေငြမား ႏင ျမနမာႏငငတြငး မရေသးဘ ဝငေရာကလာရနစတဝငစားသညရနပေငြမားတြငAavishkaarVentureManagement,BambooCapital,BlueOrchard,CreditSuisseSouth-east Asia Impact Fund, Proterra Invest,QuadriaCapital, responsAbility Investments,TriLincGlobal,Uberis Capi-

55

• ဖြ႕ၿဖးေရးႏငနညးပညာတ႔ကပမအသားေပးသညရငးႏးျမႇပႏမႈမားျဖငအျခားေသာလမႈေရးအကး

ရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမား(ဥပမာAllMyanmarAdvisers,AndamanCapital,GoldenRockႏင

MandalayCapital)

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ စပစမား ႏငအျခားသေဘာတညမႈမားရ

ရငးႏးျမႇပႏမႈမားတြငအာရစးစကသည ႏစႏငင ႏင ႏငငမားစြာပါဝငေသာ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမားမ

အဖြ႕အစညးဆငရာရငးႏးျမပႏသမား၊ ဥပမာ - IFC (အေသးစား ေငြေရးေၾကးေရးလပငနးမားတြင

သေဘာတညမႈ၂ခ)ႏငCDC(လယယာစးပြားလပငနးတြငသေဘာတညမႈ၁ခ)။54

၇၈။သေဘာတညမႈမားရရႏငေရးတြငစနေခၚမႈမားရပါသည - ျမနမာႏငငတြငလမႈေရးအကးရညေမာ

ရငးႏးျမႇပႏရနအတြက ခငလသညအေၾကာငးအရငး ရမည လမႈစးပြားေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈ

လေလာကစြာရေသာအလားအလာရသညကမးလမးခကအနညးငယမသာရသညဟလမႈေရးအက းရညေ

မာရငးႏးျမႇပႏသမားကဆသည။ယငးသညမနကနေကာငးမနကနလမမညျဖစေသာလညးဤေလလာမႈမ

ရရသညအယအဆအရ လမႈေရးအကး ရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားသည ရနကနၿမ႕ ႏငအခ႕ေသာ

က႑မားတြငအာရစးစကမႈလြနကေနၿပးႏငင၏အျခားေသာအစတအပငးမားသ႔မဟတဂရမျပမသည

က႑မားရအခြငအလမးမားကမေတြ႕ျမငၾကေပ။စနေခၚမႈမားရေနသညမနေသာလညးဤေလလာမႈသည

ျမနမာႏငငရ လမႈေရးအကး ရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈဆငရာ ရႈျမငပမားက တးတကလာေစရနအကအည

ေပးႏင ၿပး ရငးႏး ျမႇ ပႏမႈမား၏အလားအလာရေသာအရြယအစားႏငစပလဥး၍အခ႕အရာမားက

သရေစႏငသည။ယငးသ႔ေသာအျပသေဘာေဆာငသညဘကသ႔ရႈျမငပေျပာငးလလာေစေရးအတြကအမား

ႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြငးရေကာငးမြနသညရငးႏးျမႇ ပႏမႈမား၏သာဓကမား၊ျမနမာ

ႏငငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇ ပႏမႈဆငရာညလာခကသ႔ေသာအခမးအနားမားႏငလမႈေရးအက း

ရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပး ျမႇငတငေရးအေပၚ

အစးရ၏အေလးေပးေဆာငရြကမႈအသစတ႔တြငအေျခခရမညျဖစသည။55

tal, ႏင Patamar Capital (ယခင Unitus Impact)တ႕ပါဝငၿပးယငးတ႕သည ျမနမာႏငငတြင ေစးကြက ပမဖြ႕ၿဖးလာခနတြငရငးႏးျမပနလၾကသည။

54လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏရန စတဝငစားသည အျခားႏစႏငင ႏင ႏငငမားစြာပါဝငေသာ ရနပေငြမားတြင ယေက၏ပဂၢလကက႑ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ (CDC)၊ နယသာလန၏ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ (FMO)၊ ျပငသစ၏ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ (AfD) ႏင ယငး၏ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးေရးအဖြ႕အစညး(DEG)၊ဒနးမတဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၊ဆြဒင၏SWEDFund,ေနာေဝ၏NorFund,ဆြစဇာလနႏငင၏စးပြားေရးက႑ ဖြ႕ၿဖးေရး အဖြ႕အစညး (SECO) ႏင ဖငလန၏ FinFund တ႕ ပါဝငပါသည။ သ႕ရာတြင ယေန႕အခနအထျမနမာႏငငတြငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပနသညရနပေငြအနညးငယမသာရပါသည။

55 ဒတယအႀကမေျမာက ျမနမာႏငင လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏမႈ ညလာခက ၂၀၁၈ ခႏစ ေဖေဖာဝါရလ ၂၇ ရကတြငရနကနၿမ႕၌AsianVenturePhilanthropyNetworkမကငးပခပါသည။

56

၆။ေကာငးမြနေထာကကေသာဝနးကင

၆.၁။ဥပေဒမေဘာငႏငမဝါဒမား

၇၉။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငမညမဝါဒမားေရးဆြေဖာေဆာင

ရနလအပေနေသးသည -အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရာတြင

၂၀၁၆ခႏစျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒ၏တးတကမႈအေျခအေနကအေျခခကာေဆာငရြကရနႏင

အဓကဝနႀကးဌာနမား၏သကဆငရာစရငဆးျဖတခြငမားအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားက ျမႇငတငေရးအတြကယငးတ႔ႏငလကတြေဆာငရြကရနတ႔ လအပလမမည ျဖစသည။

လကရဥပေဒႏငမဝါဒဆငရာဝနးကငတ႔သညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပး

ျမငတငေရးတြငအေတာအသငအားနညးေနၿပးပဂၢလကက႑ကအားေပးျမႇငတငရာတြငလညးေယဘယ

အားျဖငအလားတအားနညးေနပါသည။ျမနမာႏငငသည၂၀၁၁ခႏစအတြငးစးပြားေရးဆငရာျပျပင

ေျပာငးလမႈမားလပေဆာငၿပးခနမစတငကာထေရာကသညလပငနးဆငရာမဝါဒမားကတျဖညးျဖညး

အေကာငအထညေဖာလာခသည။၂၀၁၆ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒသညယငးသ႔အေကာငအထည

ေဖာလာမႈ၏အေရးႀကးသညသာဓကတစရပျဖစၿပးဥးစားေပးက႑ခြမားႏငစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ

စပစမားကျမႇငတငရနရညရြယသည႔အကးခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမားကခြငျပထားသည။ထ႔ျပင

လကရဥပေဒမားေအာကတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမငတငရာတြင

အခြငအလမးအနညးငယသာရေနပါသည။မညသ႔ပငဆေစကာမဝနႀကးဌာနမားအေနျဖငဥပမာအားျဖင

စးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရးဝနႀကးဌာန(MoC)၏ပ႔ကနျမငတငေရးမတဆငသ႔မဟတအစးရ၏

ပစၥညးဝယယမႈမားတြငဥးစားေပးျခငးျဖငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပး

ျမႇငတငရနအျခားေသာခဥးကပမႈမားကလညးကငသးႏငပါသည။အဆပါခဥးကပမႈမားအားစညးမဥး

စညးကမးသစမားႏငမဝါဒပငးဆငရာေဆာငရြကခကမားျဖငထပမခ႕ထြငႏငေသးသည။သ႔ရာတြင

ယာယအားျဖငယငးတ႔သညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအေထာကအပေပးရန

အတြကအဓကအခြငအလမးမားအျဖစရေနပါသည။

၈၀။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအသအမတျပလကမတထတေပးေရးအတြက

ကမၸဏ ဥပေဒမ စတငေဆာငရြကျခငးသညသငေလာေကာငးမြနမညျဖစသည - ကမၸဏဥပေဒသည

စးပြားေရးစနစအတြငးပဂၢလကက႑၏အခနးက႑ကသတမတၿပးNGOမားမပကငသညလမႈစးပြား

လပငနးမားကသ႔ေသာအကးအျမတအတြကမဟတသညစးပြားေရးအသငးအဖြ႕မားအပါအဝငကမၸဏ

အားလးအေနျဖငမတပတငရနသတမတထားပါသည။56

56 ၁၉၁၄ခႏစကမၸဏအကဥပေဒကအစားထးသညဥပေဒသည၂၀၁၈ခႏစၾသဂတလ၁ရကေန႕တြငစတငသကေရာကပါသည။ကမၸဏမားအားလးက အလကထရြနနစ မတပတငစနစျဖင ျပနလည မတပတငရမည ျဖစၿပး မတပတငျခငးမရသညကမၸဏမားအားဖကသမးႏငသည။မတပတငသညစနစသစသညမတတမး၃မးရသညပမရႈပေထြးသညစနစတစခေနရာတြငအစားထးပါသည။ျမနမာတငးမ‘ၾသဂတလ၁ရကေန႕မစတငကာကမၸဏမားအားလးအေနျဖငျပနလညမတပတငရမည’၊၂၀၁၈ခႏစဇြနလ၂၅ရကကၾကညရႈပါ။(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)အာဆယSMEအဖြ႕အစညး,‘စကမႈဝနႀကးဌာန၊SMEဖြ႕ၿဖးေရးစငတာ’,http://www.asean-sme-academy.org/resource/ministry-of-industry-sme-de-velopment-center/(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

57

မညသ႔ပငဆေစကာမအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသညအလတစား သ႔မဟတ

အႀကးစားျဖစေသာေၾကာငအကးအျမတအတြကမဟတသညအသငးအဖြ႕အမးအစားမားတြငမပါဝင

ေၾကာငး ေသခာေစရနအေရးႀကးမညျဖစသည။အေသးစားႏငအလတစားစးပြားေရးလပငနးမားက

အကအညေပးရနအတြက စကမႈဝနႀကးဌာန၏ေအာကတြင SME ဖြ႕ၿဖးေရးစငတာဟအမညရသည

ဌာနတစခကတညေထာငခသည။ ထ႔ေၾကာငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

အဓကအစတအပငးမာယငးတ႔အားကမၸဏဥပေဒ၏ေအာကတြငထညသြငးကာDICAႏငပးေပါငး၍

အသအမတျပလကမတမားထတေပးမႈကကငတြယၿပးSMEဖြ႕ၿဖးေရးစငတာ၏ေအာကတြငထားရရန

ျဖစသည။

၈၁။အကးခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမားအားရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒႏငခတဆကႏငပါသည-

၂၀၁၆ခႏစျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒသညရငးႏးျမႇပႏမႈမားကအားေပးျမႇငတငရာတြငအေရးပါ

သည မတတငတစချဖစၿပး စးပြားေရးလပငနးမားအား မဟာဗဟာေျမာက တကတြနးအားေပးသည

စမတတစချဖစလာပါသည။၂၀၁၇ခႏစတြငစတငသကေရာကသညအဆပါဥပေဒတြငရငးႏးျမႇပႏမႈ

ဆငရာလပငနးစဥကထညသြငးေဖာျပထားၿပးအစးရအေနျဖငစးပြားေရးလပငနးမားအားဗဟာေျမာက

နညးလမးတစချဖငဆြေဆာငရနစကမႈလပငနးဆငရာမဝါဒကအသးျပႏငေစသည။အတအကဆရပါက

ဥပေဒသစတြင ကမၸဏမားအတြက ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရငမ ခြငျပထားသညအခြနဆငရာ

အက းခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမားႏငအေကာကခြနကငးလြတခြငမားကသ႔ေသာေယဘယဆနသည

အက းခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမားကဖယရားကာ၄ငးတ႔အစားဥးစားေပးက႑မားႏငဖြ႕ၿဖ းေရးဇနမား

အတြငးရအမးသားအကးစးပြားက ကယစားျပမညဟ ယဆရသည စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ပစမတထားသညအက းေကးဇးမားအားေပးအပေဖာျပထားပါသည။57ဥပေဒသညအားေပးျမႇငတငမည႔

ယႏရားတစခကတညေထာငသည။သအရအားျဖငအဆပါအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငမႈမားအား

ဥပမာအားျဖငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအပါအဝင ပမကယျပန႔သည စးပြားေရး

လပငနးမားအတြကပါတးခ႕ေပးအပႏငသည။သ႔ရာတြငယငးသ႔လပေဆာငရနအတြကဥပေဒျပငဆငမႈ

မားလပေဆာငရနလအပႏငပါသည။မညသ႔ပငဆေစကာမအနာဂတတြငရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒႏငယငး၏

စညးမဥးစညးကမးခကမားအေပၚ ျပငဆငေျပာငးလမႈမားသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမား သ႔မဟတအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကအားေပးျမႇငတငသည စးပြားေရး

လပငနးမားအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈဆငရာအကးခစားခြငမားေပးအပႏငသညအလားအလာရပါသည။

57 အခြနဆငရာအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငမႈမားအားဇန၁၊၂။ႏင၃တ႕အတြက၃ႏစ၊၅ႏစႏင၇ႏစစာအသးသးေပးအပခသည။ဇန ၁အတြငးရ ၿမ႕နယမားသညဖြ႕ၿဖးမႈအနမပါးဆးျဖစကာဇန ၃အတြငးရ ၿမ႕နယမားသညဖြ႕ၿဖးမႈအျမငမားဆးျဖစပါသည။ဇန၃အတြငးရၿမ႕နယမားစြာတ႕သညရနကနႏငမႏေလးတငးေဒသႀကးတ႕အတြငးရပါသည။(BakerMcKenzie,‘ျမနမာႏငငရငးႏးျမပနမႈ ဥပေဒေအာကတြငသတမတထားသည ဇနမား’) ၂၀၁၇ ခႏစမတလ၊ က ၾကညရႈပါ။ (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)အားေပးျမငတငသညက႑မားတြငလယယာစကပးေရးႏငဆကစပဝနေဆာငမႈမား၊ပညာေရး၊ကနးမာေရး၊ကနထတလပေရး၊ဆကသြယေရး၊ခရးသြားလပငနး၊ႏငအျခားက႑မားပါဝငပါသည။(BakerMcKen-zie ‘ျမနမာႏငငရငးႏးျမပႏမႈဆငရာစညးမဥးစညးကမးမား’)၊၂၀၁၇ခႏစဧၿပလ၁၀ရက၊က ၾကညရႈပါ။ https://www.bak-ermckenzie.com/en/insight/publications/2017/04/myanmarinvestment-rules; (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၂ ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

58

၈၂။သကဆငရာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမားကအားေပးျမႇငတငရနအတြကအသးျပထားျခငး

မရေသာလညးမၾကာေသးမကထတျပနသညဥပေဒအခ ႕သညသကဆငရာစးပြားေရးလပငနးအခြမားက

အားေပးျမႇငတငေရးကအာရစးစကလာခသည။လတတေလာဥပမာႏစရပတ႔တြင၂၀၁၅ခႏစSMEဖြ႕ၿဖ းေရး

ဥပေဒ ႏင ၂၀၁၄ ခႏစအထးစးပြားေရးလပငနးမား (SEZ မား) ဆငရာ ဥပေဒတ႔ ပါဝငသည။အဆပါ

ဥပေဒမားတြငSEZမားအတြငးတညရသညSMEမားႏငစးပြားေရးလပငနးမားအေပၚဥးစားေပးစမ

ေဆာငရြကရနသတမတထားသည။သ႔ရာတြငက႑သ႔မဟတစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစေပၚလက၍

ခြျခားျခငးမျပေပ။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငဆေလာႏငသညအျခားဥပေဒမားတြင

ပစၥညးဝယယမႈဥပေဒမၾကမးပါဝငၿပးယငးတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကဥးစား

ေပးရနအစအမမားကထညသြငးႏငဖြယရသည။ထ႔ျပငလမႈစးပြားလပငနးမားဆငရာဥပေဒသစတစရပ

ႏငစပလဥး၍ မၾကာေသးမကေဆြးေႏြးပြမားသညအေျခခရလဒ ၃ ခက ျဖစထြနးေစေသာ ကမၸဏမား

အတြကအကးခစားခြငမားသတမတေပးႏငသည။အဆပါဥပေဒမားႏငစညးမဥးစညးကမးမားအတြငး

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအစအစဥမားကေပါငးစပထညသြငးရနအေရးႀကး

ပါသည။

၈၃။ အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ႏင လမႈစးပြားလပငနးမားအတြက ဥပေဒေရးရာ

အစအမမားအားသဟဇာတျဖစေစရနေဆာငရြကသငပါသည-MYEAသညလမႈစးပြားလပငနးမားအတြက

သးျခားဥပေဒတစရပထားရရနအဆျပထားၿပးၿဗတသေကာငစသညယငးသ႔ေသာဥပေဒတစရပအတြက

ဥပေဒေရးရာလမးညႊနခကတစခကျပငဆငထားသည။လမႈစးပြားလပငနးမားဆငရာဥပေဒတစရပအေၾကာငး

ေဆြးေႏြးၾကရာတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကထညသြငးစဥးစားသငၿပးအထကတြင

ေဖာျပခသညအတငးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအား NGO မတပတငျခငးမားႏင

ရငးလငးစြာခြျခားထားသငပါသည။ယငးသ႔လပေဆာငရာတြငလပငနးအမးအစား၂ရပစလး-အမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအမးအစား၃မးႏငသမားရးကCSRလပငနးမားျဖငအေထာကအပ

ေပးထားသညစးပြားေရးလပငနးမားကကမၸဏဥပေဒ၏ေအာကရစညးမဥးစညးကမးမားအတြငးအကး

အျမတအတြကမဟတသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာအသငးအဖြ႕မားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားအားထည

သြငး ခၿပးျဖစသညအတငး ေပါငးစပထညသြငးျခငးျဖငအေကာငးဆး လပေဆာငႏငပါသည။ လမႈစးပြား

လပငနးမား၊အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငစပလဥး၍ေပါငးစပဥပေဒတစရပထားရလင

ပေကာငးမညျဖစေသာလညးလမႈစးပြားလပငနးမားအတြကအထးဥပေဒတစရပထားရရနကၽြႏပတ႔အေန

ျဖငအၾကမျပလေပ။ထ႔ျပငအထကတြငေဖာျပခသညအတငးလပငနးအမးအစားႏစရပစလးကကမၸဏ

ဥပေဒ၏ေအာကတြငထားရရနအၾကျပတငျပလပါသည။ပရဟတလမႈစးပြားလပငနးမားႏငစးပြားေရးဘက

သ႔တမးညြတသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးဆငရာပဏာမလပငနးမားအျဖစထညသြငးေရတြက

ႏငေသာလမႈစးပြားလပငနးမားအၾကားတြငကြကြျပားျပားသတမတခြျခားထားရနလညးအခငအမာလအပ

ေနပါသည။ ေပါငးစပခဥးကပသည နညးလမးတစရပကကငသးျခငးအားျဖငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားႏငစးပြားေရးဘကသ႔တမးညြတသညလမႈစးပြားလပငနးမား-ဆလသညမာ၊အမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငပဏာမလပငနးမားသညအကန႔အသတျဖငသာရေသာအစးရ

ရနပေငြမားအတြကယဥၿပငေနသညသးျခားပစမားအျဖစမဟတေတာဘစးပြားေရးဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈအတြက

သာမနအကးခစားခြငေပးျခငးဆငရာဖြ႕စညးပတစခ၏အစတအပငးတစရပျဖစလာမညျဖစသည။

59

၆.၂။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကျမႇငတငမညအဖြ႕အစညးမား

၈၄။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားက ေထာကခသညအဖြ႕အစညးမား။ ေအာကပါ

အပငးမားတြငျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငႏငသည

အဖြ႕အစညးမားႏငေထာကခသမားကေဖာျပထားသည။ယငးတ႔တြငရငးႏးျမႇ ပႏသမားႏငအစးရဌာန

မားအျပငစးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား၊ေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမားႏငဖြ႕ၿဖးေရး

မတဖကအဖြ႕အစညးမားပါဝငပါသည။ေအာကပါပ၁၂တြငအဓကကေသာအဖြ႕အစညးမားကျခင

သးသပေဖာျပထားၿပးဥးစးဥးေဆာငႏငသညအဖြ႕အစညးမားအားအဝါေရာငျဖငမတသားထားသည။

ပ၁၂-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကဗဟာေျမာကမေဘာင

အစးရအဖြ႕အစညးမား စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မား

ေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမား/ၾကားခအဖြ႕အစညးမား

လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမား

ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမား

DICA MYEA ဓနအဖြ႕ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈရနပေငြမားေရြးခယပါ

DFID

MOC UMFCCI YangonImpactHub,စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးရငးႏးျမႇပႏမႈအဖြ႕

ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏမား(ဥပမာ-IFC,ADB)

ၾသစေၾတးလ၊ဒနးမတ

SMEဖြ႕ၿဖးေရးစငတာ ေဒသအလကအသငးအဖြ႕မား(ဥပမာMRCCI)

MCRB ကးသနးေရာငးဝယေရးဘဏမား

ဥေရာပသမဂၢ၊ဂာမန၊ဂပန၊အေမရကနျပညေထာငစ

က႑အလကဝနႀကးဌာနမားကေရြးခယပါ

က႑အလကအသငးအဖြ႕မားကေရြးခယပါ(ဥပမာျမနမာႏငငစကပးေရးကြနရက၊ျမနမာအမးသမးလပငနးရငမားအဖြ႕အစညး)

ၿဗတသေကာငစ* အာရပရဟတအကးတလပငနးကြနရက

LIFT

အျခားအဖြ႕အစညးမားကသတမတရန

ႏငငျခားစးပြားေရးလပငနးအသငးအဖြ႕မား

အျခားအဖြ႕အစညးမားကသတမတရန

အျခားအဖြ႕အစညးမားကသတမတရန

အျခားအဖြ႕အစညးမားကသတမတရန

၆.၂.၁။DICAႏငအျခားအစးရအဖြ႕အစညးမား

၈၅။ စးပြားေရးျမႇငတငေရးကအမးမးေသာအစးရအဖြ႕အစညးမားမ ကငတြယေဆာငရြကၾကသည။

ရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒေအာကရစညးမဥးစညးကမးခကမားတြငဥးစားေပးက႑မားႏငဥးစားေပးေဒသမား

တြငရငးႏးျမႇပႏသညကမၸဏမားအတြကအခြနဆငရာအက းခစားခြငမားေပးအပထားသည။SMEဖြ႕ၿဖ း

ေရးစငတာသညေခးေငြအေထာကအကမားအပါအဝငအမ းမ းေသာအက းခစားခြငမားေပးအပပါသည။

လယယာစကပ းေရးကသ႔ေသာဝနႀကးဌာနမားမတဆငအျခားေသာအက းခစားခြငမားလညးရပါသည။

60

၈၆။MICႏင DICAတ႔တြငအေရးပါသညအခနးက႑မားကယစရၾကပါသည။စမကနးႏငဘ႑ာေရး

ဝနႀကးဌာနတ႔၏အစတအပငးျဖစသည DICAသည ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရင၏အတြငးေရး

မးရးအျဖစေဆာငရြကပါသည။၂၀၁၆ခႏစဥပေဒတြငအေမရကနေဒၚလာ၅သနးေအာကရငးႏးျမႇပႏမႈမား

အားျပညနယႏငတငးေဒသႀကးေကာမရငမားထသ႔လႊေျပာငးေပးအပထားေသာလညးျမနမာႏငငရငးႏး

ျမႇပႏမႈ ေကာမရငသည ရငးႏးျမပႏမႈသစမားက ခြငျပေပးရနတာဝနယေဆာငရြကလက ရပါသည။ 58

ေကာမရငတြငရငးႏးျမႇ ပႏမႈႏင႔ႏငငျခားစးပြားဆကသြယေရးဝနႀကးဌာနဝနႀကးကဥက႒အျဖစဥးေဆာငၿပး

သဘာဝသယဇာတႏင ပတဝနးကငထနးသမးေရး ဝနႀကးဌာန၊အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာနတ႔က

သ႔ေသာ ဝနႀကးဌာနမားႏင ဥးစးဌာနမားမအဖြ႕ဝငမားပါဝငသည။ စးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရး

ဝနႀကးဌာနသညဒတယဥက႒အျဖစေဆာငရြကၿပးUMFCCIသညပဂၢလကက႑ကကယစားျပသည။

MIC၏လပပငခြငမားတြငအေမရကနေဒၚလာ၅သနးအထကရေသာျပညတြငးႏငႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈ

မားအားလးက ျပနလညသးသပျခငး ႏင စကမႈဇနမားက ခြငျပေပးျခငးတ႔ ပါဝငသည။59 DICAသည

ႏငငျခားကမၸဏမားႏငျပညတြငးကမၸဏမားမတပတငျခငးကတာဝနယေဆာငရြကသည။ႏငငျခားရငးႏး

ျမႇပႏသမားသညႏငငျခားရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒအရအကးခစားခြငမားအတြကသတမတခကႏငကကည

ေစရန DICAတြင မတပတငရမညျဖစၿပး ျပညတြငးကမၸဏမားသညယငးတ႔၏ လပေဆာငမႈအေပၚ

အကးခစားခြငရရေရးအတြကMICထမခြငျပခကရယရမညျဖစသည။60ထ႔ေၾကာငျမနမာႏငင၏ရငးႏး

ျမႇပႏမႈဆငရာဥးစားေပးလပငနးမားအားအဓကအားျဖငMICႏငDICAတ႔တြငအေကာငအထညေဖာပါ

သည။MICအေနျဖငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအက းခစားခြငမားသတမတ

ထားရေရးအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒကျပငဆငရနလအပႏငပါသည။

ျမနမာႏငငရစးပြားေရးလပငနးမားမတပတငျခငးအတြကဗဟဌာနတစခအျဖစႏငMIC၏အတြငးေရးမး

ရးအျဖစDICAသညေအာကပါတ႔တြငအဓကကသညအခနးက႑မပါဝငလာႏငပါသည-

• ကမၸဏမတပတငျခငး၏ဆႏၵအေလာကေဆာငရြကႏငသညအဆငတစရပအျဖစအမားႏငအက းဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအသအမတျပျခငး၊

• ရငးႏးျမႇ ပႏမႈဥပေဒဆငရာစညးမဥးစညးကမးမားအတြငးအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားဆငရာစခနစႏႈနးမားေပါငးစပထညသြငးျခငးျဖငယငးစးပြားေရးလပငနးမားထအက းခစားခြငမား

ေပးအပျခငး

• MoCႏငပးေပါငးကာအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအျခားေသာအက းခစားခြင

မားကကနဝနႀကးဌာနမားႏငညႇႏႈငးေပးအပျခငး

58 Berwin Leighton Paisner, ‘ျမနမာႏငငရငးႏးျမပႏမႈဥပေဒဆငရာ လမးညႊနခက’၊ စာမကႏာ ၂ www.blplaw.com/me-dia/international/myanmar/BLP’s_guide_to_Myanmar_Investment_Law.pdf (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၂ ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

59 Charltons, ‘ျမနမာႏငငရငးႏးျမပနမႈေကာမရင’, https://www.charltonsmyanmar.com/investing-in-myanmar/myanmar-investment-commission(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

60 ရငးႏးျမပႏမႈႏငကမၸဏမားညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန ‘ျမနမာႏငင ရငးႏးျမပႏမႈ ဥပေဒ -တရားဝငဘာသာျပနဆခက -အပငး ၈’www.dica.gov.mm/sites/dica.gov.mm/files/document-files/myanmar_investment_law_official_translation_3-1-2017.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၂၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

61

၈၇။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအစးရထမေထာကခအားေပးမႈ-

DICAသညအစးရအဖြ႕၏ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖ းတးတကေရးေကာမတ(PSDC)ႏငေဆြးေႏြးရာတြငဆခက

တစခအျဖစ ေဆာငရြကႏငပါသည။ PSDCသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ

အေထြေထြမေဘာငတစခက ခြငျပေပးရနအတြကအသငေတာဆးအဖြ႕အစညးျဖစမညျဖစသည။ 61

PSDCတြငဒတယသမၼတတစဥးမဥက႒အျဖစေဆာငရြကၿပးစမကနးႏငဘ႑ာေရးဝနႀကးဌာန၊MoCႏင

အျခားေသာအဓကကသညဝနႀကးဌာနမားႏငတကြDICAႏငUMFCCIတ႔မအဖြ႕ဝငမားပါဝငသည။

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက ေရ႕ဆကေဆာငရြကႏငေရးအတြက PSDC၏

ေထာကခအားေပးမႈသညအလြနအေရးႀကးမညျဖစပါသည။

၈၈။စးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရးဝနႀကးဌာနသညလညး စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတင

ရာတြငအခနးက႑တစရပမပါဝငမညျဖစသည။MoCသညပ႔ကနမားျမႇငတငေရးႏငစားသးသအကာ

အကြယေပးေရး၊ပ႔ကနမားႏငအခြနစာရငးမားအားစမခန႔ခြေရး၊လငစငထတေပးသညလပထးလပနညး

မားသတမတထားရေရး၊ႏငငျခားကနသြယမႈျပပြမားတြငပါဝငေဆာငရြကရနအတြကညႇႏႈငးေဆာငရြက

ေရးႏငျမနမာႏငင၏အမးသားပ႔ကနဆငရာမဟာဗဟာကေရ႕ဆကေဆာငရြကေရးတ႔အတြကတာဝန

ယပါသည။62ပ႔ကနဆငရာမဟာဗဟာတြငလယယာစကပးေရးထတကနမားကသ႔ေသာကနပစၥညး

မားအားဥးစားေပးအျဖစသတမတထားေသာလညးယငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

ဆငရာစပစျဖငထတလပသညကနပစၥညးမားႏငပမ၍သမားရးကဆနေသာနညးလမးမားျဖငထတလပ

သညကနပစၥညးမားအၾကားတြငခြျခားသတမတထားျခငးမရေပ။MoCအေနျဖငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငႏငသညနညးလမးအမးမးရပါသည။MoC၏ပ႔ကနတးျမႇငေရး

မဟာဗဟာသညက႑တစခအတြကသာျဖစေသာလညးအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက

အားေပးျမႇငတငရနအတြကယငးကတးခ႕ႏငပါသည။ထ႔အတြကဝနႀကးဌာနအေနျဖငအသအမတ ျပ

လကမတထတေပးသညစနစကတညေထာငၿပးသညႏငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားမ

တဆင ႏငငျခားႏင ျပညတြငးမ သးစြသမားထသတငးအခကအလကမားထပမေပးအပရနဆႏၵ

ရေကာငးရမညျဖစသည။ထ႔ျပငMoCသညကနသြယမႈျပပြမားတြငထတကနမားကအားေပးျမႇငတငသည

အခနးက႑မတဆငကနပစၥညးမားကဥးစားေပးသတမတေရးအတြကစနစအေျခခတစခရပါသည။ယငး

အေနျဖငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမားမ ထတလပသည ကနပစၥညးမားကအားေပး

ျမႇငတငရနအတြကအဆပါစနစအေျခခကအသးျပႏငပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

ဆငရာအသအမတျပလကမတမားရရထားသညကမၸဏမားထသ႔အေကာကခြနသ႔မဟတလငစငဆငရာ

လပထးလပနညးမားအားလငျမနစြာလပေဆာငေပးျခငးကသ႔ေသာအျခားအက းခစားခြငမားေပးအပရန

လညးျဖစႏငေျခရေကာငးရႏငပါသည။

61 MIC ႏင PSDC တ႕သည ယငးတ႕၏ ၂၀၁၈ ခႏစ မတလ ႏင ေမလအတြငး ကငးပခသည အစညးအေဝးမား အတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမငတငရနမဝါဒဆငရာအၾကျပတငျပခကမားကေထာကခအားေပးခကာအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအစအစဥကဆကလကျမငတငရနDICAအားတာဝနေပးအပခသည။

62 ျမနမာအလငး၊ ‘စးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရးဝနႀကးဌာန၏ ႏစႏစတာအတြငး ေဆာငရြကမႈမား’၊ ၂၀၁၈ ခႏစ ဧၿပလ ၂၂ရက။ http://www.globalnewlightofmyanmar.com/performance-two-years-ministry-commerce/ (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ၂၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

62

၈၉။ SME ဖြ ႔ ၿဖးေရးစငတာသညအေသးစားစးပြားေရးလပငနးမားပါရသည႔အမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငႏငပါသည။စငတာသညအဓကအားျဖငအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးျဖစလာရန လေလာကသညအရြယအစားမရေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏငလကတြ

ေဆာငရြကပါသည။သ႔ရာတြငယငးသည-

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာသတငးအခကအလကမားမေဝျခငး

• ယငး၏ေခးေငြအစအစဥအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားရသညSMEမားက

ဥးစားေပးျခငး

• SME မားအား ပမ၍အရြယအစားႀကးမားသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ႏင

ခတဆကေပးျခငးတ႔ကလပေဆာငႏငပါသည။

၉၀။SMEဖြ႕ၿဖးေရးစငတာသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအာဆယ၏ဗဟခက

တစချဖစသည SMEလပငနးမားဆငရာအာဆယ ေကာမတအတြက ျမနမာႏငငဆငရာကယစားလယ

အဖြ႕အေနျဖငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရာတြငအေရးပါသညအခနး

က႑တစရပတြငပါဝငပါသည။အဆပါစငတာသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏင

ပတသကသညယခငအာဆယေဆြးေႏြးပြမားတြင ပါဝငခၿပးအာဆယရအမားႏင အကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကမားကဥးေဆာငရနႏငအဆပါျဖစစဥမားအတြငးျမနမာႏငငရ

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရနသတမတထားျခငးခရသည။အမား

ႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားစြာတ႔သညSMEမားမဟတၾကေသာလညးအမားႏငအကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာႏငငတကာရေဆြးေႏြးပြမားမအခြငအလမးမားကပမ၍ဗဟာေျမာက

အသးခႏငေစရနSMEဖြ႕ၿဖးေရးစငတာအေနျဖငအဆပါကစၥရပႏငပတသကေသာျပညတြငးေဆြးေႏြးပြ

မားတြငပမ၍အျပညအဝပါဝငလာရနလအပပါသည။ထသ႔လပေဆာငျခငးျဖငဌာနသညျမနမာႏငင၏

အမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကျမႇငတငရာတြငပမ၍ဆေလာမႈရလာမညျဖစသည။

၉၁။က႑အလက ဝနႀကးဌာနမားသညအထးသျဖငအမားျပညသဆငရာ ကနပစၥညးဝယယမႈတြင

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအား ဥးစားေပးျခငးျဖငယငးလပငနးမားအားအားေပး

ျမႇငတငရာတြငပမပါဝငလာႏငပါသည။အစဥအလာအားျဖငျမနမာႏငင၏ဝနႀကးဌာနမားသညယငးတ႔၏

သကဆငရာက႑မားအတြငး စးပြားေရးလပငနးမားအားအားေပးျမႇငတငေရးထက မဝါဒႏင စညးမဥး

စညးကမးပငးဆငရာတ႔တြငအဓကအာရစးစကသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏင

အဆေလာဆး ဝနႀကးဌာနမားတြင လယယာစကပးေရး၊ ဟတယႏင ခရးသြားလာေရး၊ ပညာေရး၊

ကနးမာေရးႏငစကမႈဝနႀကးဌာနတ႔ပါဝငသည။အဓကအားျဖငစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတင

ျခငးအား ပဂၢလကက႑ကနသြယေရးအသငးအဖြ႕မားမ လပေဆာငၿပး ဝနႀကးဌာနမားသည လငစင

ထတေပးျခငးႏငႀကးၾကပစစေဆးျခငးကသ႔ေသာပတဝနးကငေကာငးမြနေစေရးဆငရာအစတအပငးမားက

ကငတြယေဆာငရြကကာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရာတြငကနသြယမႈျပပြမားသ႔မဟတ

စးပြားေရးဝနေဆာငမႈမား ေပးအပျခငးတ႔မတဆငသာ ပါဝငေဆာငရြကသည။ ထသ႔ဆခရာတြငအဆပါ

ဝနႀကးဌာနမားသညအစးရတငဒါမား စမေဆာငရြကျခငးကသ႔ေသာ စးပြားေရး လပငနးမားကအားေပး

ျမႇငတငရာတြငဆကစပေနသညအျခားေသာလပငနးမားကေဆာငရြကပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာ

63

စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရာတြငအစးရဆငရာဝယယမႈမားကအသးမျပေသာလညးယငး

တ႔ကအသးျပႏငပါသည။အစးရအေနျဖင ဝယယမႈမားကအသးျပကာအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖး

တးတကေရးကအားေပးျမႇငတငျခငးႏငစပလဥး၍ေလလာမႈတစခလပေဆာငရနဆႏၵရႏငပါသည။

၆.၂.၂။စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား

၉၂။စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မားသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကေထာကခ

သညအဖြ႕အစညးမားအျဖစခငမာအားေကာငးသညအခနးက႑တစရပတြငပါဝငႏငပါသည။မညသ႔ပငဆ

ေစကာမအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအသပညာမားသညအေျခတညစသာျဖစၿပး

ယငးကအားေပးျမႇငတငရနအတြကခငမာသညအစအစဥမားမာအကန႔အသတႏငသာရေနေသးသည။

စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မားအေနျဖငအသပညာဖလယျခငးမားကေဆာငရြကရန၊က႑အလကႏင

အေၾကာငးအရာအလကအလပရေဆြးေႏြးပြမားစစဥကငးပရန၊သတငးအခကအလကအေၾကာငးအရာမား

ျပငဆငရနႏငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာဆေပးပြမားကငးပရနတ႔အတြကနညး

ပညာႏငေငြေၾကးဆငရာပပးကညမႈအခ ႕လအပမညျဖစပါသည။မႏေလးတငးေဒသႀကးကနသညမားႏင

စကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငးခပကသ႔ေသာေဒသခြအဆငအသငးအဖြ႕မားသညရနကနျပငပတြင

အေရးပါသညအခနးက႑တစရပမပါဝငႏငပါသည။UMFCCIသညမဝါဒပငးဆငရာျပျပငေျပာငးလမႈမား

လပေဆာငရနစညးရးလႈ႕ေဆာသညအဖြ႕အစညးအျဖစအေရးပါသညအခနးက႑တစရပမပါဝငႏငၿပး

ယငး၏က႑အလကအခ ႕အဖြ႕မားသညလယယာစးပြားေရး၊အထညခပႏငခရးသြားလပငနးတ႔ကသ႔ေသာ

က႑မားရကမၸဏမားႏငႏးေႏာဖလယျခငးမားကအားေပးျမႇငတငႏငပါသည။MYEAသညက႑အားလး

တြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးႏငစပလဥး၍ရြပရြပခၽြခၽြဥးေဆာငသညအဖြ႕အစညးတစခ

ျဖစလာႏငပါသည။

၉၃။ ျပညေထာငစသမၼတႏငငကနသညမားႏငစကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငးခပသညအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ဆစညးရာဗဟတစခက ဖြ႕စညးတညေထာငႏငသည။63 UMFCCI

သညပဂၢလကက႑၏အကးစးပြားမားကကယစားျပသညတစႏငငလးဆငရာအဖြ႕အစညးျဖစသည။

ယငးသညကနသြယေရးႏငရငးႏးျမႇပႏဆငရာသတငးအခကအလကမားမေဝျခငး၊အလပရေဆြးေႏြးပြ

မားႏငေလလာေရးခရးစဥမားကကမကထျပျခငး၊စးပြားေရးဆငရာအကအညေပးျခငး၊စးပြားေရးလပငနး

မားအားခတဆကေပးျခငးႏငကနသြယေရးျပပြမားမတဆငစးပြားေရးဆငရာအခြငအလမးေပါငးမားစြာ

ေဖာေဆာငေပးျခငးတ႔ျဖင စးပြားေရးအသငးအဝငးကအကအညေပးပါသည။ယငးတြငအဖြ႕ဝငေပါငး

၃၀၀၀၀ခန႔ရကာအစးရဌာနေပါငး၁၆ခ၊နယစပကနသြယေရးအဖြ႕အစညး၉ခႏငအျခားဆကစပအဖြ႕

အစညးမားစြာ ပါဝငပါသည။ယငးသည ကလသမဂၢကမာၻလးဆငရာသေဘာတညခက (UN Global

Compact)ကလညးလကခထားပါသည။64ဗယကနမအစရေသာအျခားႏငငမားရအဖြ႕အစညးမားကသ႔

63 UMFCCI၏ဥးေဆာငသမားႏငအေသးစတေဆြးေႏြးတငပငၿပးေနာကတြင

64ကမာၻလးဆငရာ သေဘာတညခကအတြက ေဆြးေႏြးမႈအား အခနး ၃ တြင ၾကညရႈပါ။ စာမကႏာ ၂ www.blplaw.com/me-dia/international/myanmar/BLP’s_guide_to_Myanmar_Investment_Law.pdf (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၂ ရကေန႔တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည။)

64

မဟတဘ UMFCCIတြင လမႈစးပြားလပငနးမား၊အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏင

စပလဥး၍သးသန႔ေဆာငရြကသညယနစတစခမရေပ။မညသ႔ပငဆေစကာမယငးတြငကမာၻလးဆငရာ

သေဘာတညခကမား၊ကမၸဏကတကဝတမားစသညတ႔ႏငစပလဥး၍တာဝနယေဆာငရြကသညယနစ

တစခရပါသည။အဆပါယနစအားအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကဆခကတစခ

ျဖစလာေစရနအဆငျမငတငႏငကာ UMFCCIအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား

ဆငရာလပေဆာငခကမားကညႇႏႈငးေဆာငရြကႏငပါသည။ယငးသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားတြငရငးႏးျမႇပႏရနအလားအလာရသညက႑အလကအသငးအဖြ႕မားတြငလညးဆခကမား

ထားရတညေထာငႏငပါသည။

၉၄။ MYEAသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငသည စးပြားေရး

အဖြ႕အစညးတစချဖစလာႏငသည။65UMFCCIသညပမ၍သမားရးကျဖစသညစးပြားေရးလပငနးမားက

ကယစားျပေသာလညးMYEAသည UMFCCI၏ေအာကရအသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင လငယစြန႔ဥး

တထြငသမား၏ဆနးသစတထြငမႈႏငစြမးအငတ႔ကကယစားျပပါသည။ယငးသညလမႈစးပြားလပငနးမား

အတြကေဆာငရြကေနၿပးျဖစကာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငပမနးစပစြာဆကစပ

ေဆာငရြကလသည။MYEAသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငကာ

လမႈစးပြားလပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကဥးစားေပးသညမဝါဒ ျပျပင

ေျပာငးလမႈမားလပေဆာငရနေထာကခအားေပးႏငသည။သ႔ရာတြင၄ငးအဖြ႕အစညး၏အဖြ႕ဝင၂၀၀၀

အနကအလားအလာရသည စးပြားေရးလပငနးမားကအလငအျမနဆနးစစခရာတြငယငးတ႔အနက

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစအနညးငယသာရေၾကာငးေတြ႕ခရၿပးMYEA၏

အဖြ႕ဝငမားသညဆငးရႏြမးပါးသမား၏လမႈေရးျပနာမားအတြကေျဖရငးမႈနညးလမးမားထကလမႈ

စးပြားလပငနးမားႏငနညးပညာပငးဆငရာလပငနးမားတြငပမပါဝငပတသကပါသည။မညသ႔ပငဆေစကာမ

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအစအစဥသညလမႈေရးဆငရာအက းေကးဇးမားႏင

စးပြားေရး လပငနးမားဆငရာအေလအထေကာငးမားက ေပါငးစပေဆာငရြကေသာေၾကာင MYEA၏

ဥးေဆာငအဖြ႕ဝငမားအၾကားတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေပၚအားေကာငးသည

စတဝငစားမႈက ျဖစေစၿပးMYEA၏အဖြ႕ဝငမားသညအျခားေသာအသငးအဖြ႕မား၏အဖြ႕ဝငမားထက

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေပၚပမစတဝငစားၾကပါသည။MYEAသညလတတေလာ

တြငလမႈစးပြားလပငနးမားႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတ႔အတြကရညရြယသည

ေကာမတတစခကဖြ႕စညးခပါသည။

65 MYEA၏ဥးေဆာငသမားႏငအေသးစတေဆြးေႏြးတငပငၿပးေနာကတြင

65

၆.၂.၃စးပြားေရးလပငနးမားကေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမား၏အခနးက႑

၉၅။စးပြားေရးလပငနးမားကေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမားသညအဓကအားျဖငလမႈစးပြား

လပငနးမားႏငသမားရးကစးပြားေရးလပငနးမားတြငအာရစးစကပါသည။တကၾကြစြာေဆာငရြကေနသည

စးပြားေရးလပငနးမားက ေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမားမာအနညးငယမသာရၿပးအမားစ

သညလယယာစကပးေရးက႑အတြငးရကမၸဏမားကအေထာကအပေပးပါသည။ယငးတ႔တြင AAT

BusinessCentre,ActionAid,AgriProFocus,ConyatCreate,Greenovator,ႏငMercyCorpsတ႔

ကသ႔ေသာအတငပငခကမၸဏမားႏငNGOမားပါဝငပါသည။အျခားအဖြ႕အစညးမားမာThuraSwiss,

Hamsa Hub ႏငWinrock တ႔ကသ႔ေသာအေထြေထြစးပြားေရးအၾကေပးကမၸဏမား ျဖစၾကပါသည။

ခရးသြားလပငနးက႑တြငHansSeidelFoundationကလပေဆာငေနသက႔သ႔ပငစးပြားေရးလပငနးမား

ကေျမေထာငေျမႇာကေပးသညဖနတးရာကသ႔ေသာအျခားအဖြ႕အစညးမားသညနညးပညာသစမားတြင

အာရစးစကသညသ႔မဟတSMEမားအတြကအေထြေထြစးပြားေရးအကအညေပးအပသညစႀကမားက

တညေထာငခၾကသည။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေပၚအာရစးစကသညအဖြ႕အစညး

ဟ၍မရသလအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးလပေဆာငသညကမၸဏမားမေဖာေဆာငေပး

ႏငသညလမႈေရးအကးေကးဇးမားကလညးထညသြငးစဥးစားၾကျခငးမရေပ။မၾကာေသးမကMyanmar

Impact Hub မ ေကာကယခေသာ စစတမးတစခအရရနကနၿမ႕တြငလကရလပေဆာငေနသည လမႈ

စးပြားလပငနးမားအတြကခတဆကေဆာငရြကေပးေသာအဖြ႕အစညး၁၀ဖြ႕ရၿပးယငးတ႔အားလးသညလမႈ

စးပြားလပငနးမားထသ႔ေငြေၾကးအေထာကအပႏငေငြေၾကးမဟတသညအျခားေသာအေထာကအပမား

ေပးအပလကရပါသည။ စစတမးေကာကယသညစာရငးတြင Impact Hub,Micro Empire,Myanmar

ResponsibleTourismInstitute,Rockstart,SocialEnterprisesDevelopmentAssociationMyanmar,

StepsMyanmarႏငYangonCollectiveတ႔ပါဝငပါသည။66

၉၆။အမနစငစစ Rockstart ႏင Yangon Impact Hub တ႔မလြ၍အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားဆငရာရညမနးခကတစခသတသတမတမတရေသာစးပြားေရးလပငနးမားကေျမေထာငေျမႇာက

ေပးသညအဖြ႕အစညးမားမရေသးေပ။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြငစတဝငစားမႈ

ရသညျပညပမလညပတေနေသာပဂၢလကက႑ႏငလမႈစးပြားလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငေသာအစ

အစဥမား ရပါသည။ သ႔ရာတြငယခအခနထအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား၏အကး

ေကးဇးမားအေပၚေဆြးေႏြးပြတစခဥးေဆာငကငးပသညအစအစဥမရေသးပါ။ADB၏မေခါငစးပြားေရး

ေရ႕ေဆာငလပငနး (MBI)သညဤအပစအတြငး ပါဝငၿပး ေစးကြကမားတညေဆာကေရးသညလညး

ယငးကသ႔ပငပါဝငသည။အျခားအပစမားတြငဘနေကာက၏ANDEကြနရက၊အမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးေဆာငရြကမႈကြနရက ႏင ကလသမဂၢဖြ႕ၿဖးမႈအစအစဥ (UNDP) ႏင DFIDအပါအဝင

ႏစႏငငအလရငအဖြ႕အစညးအခ႕တ႔မအေထာကအပေပးထားသညအစၥတနဘလအေျခစကစးပြားေရး

လပငနးမားဆငရာ တကတြနးခကတ႔ပါဝငသည။အျခားေသာႏငငမားတြငအမားႏငအကးဝငသည

စးပြားေရးလပငနးမားအားအခငအမာေထာကခအားေပးသညအဖြ႕အစညးအခ ႕ရေသာလညးယငးတ႔သည

ျမနမာႏငငတြငအမနတကယလႈပရားေဆာငရြကမႈ မရၾကေပ။အလားတပင ျမနမာႏငင လမႈစးပြား

66 ImpactHubYangon,‘လမႈစးပြားလပငနးမား-ရနကန၏ဝနးကငအေျခအေနဆငရာလပတျပကေဖာျပခက’

66

လပငနးမားဖြ႕ၿဖ းတးတကေရးအသငးက၂၀၁၇ခႏစကနခနတြငထညေထာငခေသာလညးယငးအဖြ႕သည

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ ေရ႕ေဆာငလပငနးမား ေဆာငရြကသည လမႈစးပြား

လပငနးမားကမညမကယစားျပမညျဖစေၾကာငးသ႔မဟတNGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနး

မားကသာအာရစးစကမညဟသညက ရငးလငးစြာ မသရေသးေပ။ဓနအဖြ႕သညဤစးပြားေရးလပငနး

အမးအစားအတြကဥးတညသည႔အေထာကအပမားေပးအပျခငးကစတငရသာရေသးသည။

၆.၂.၄ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမား

၉၇။ျမနမာႏငငရဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြင

စတဝငစားမႈ ျပသၾကေသာလညးအဆပါလပငနးမားအတြကရညရြယေဆာငရြကသညအေထာကအပ

အစအစဥဟ၍မရၾကေသးပါ။67

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ စတဝငစားမႈ ျပသခၾကသည ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖက

အဖြ႕အစညးအခ႕ရပါသည။

၉၈။ADB–ADBသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကသးသန႔အကအညေပးျခငး

မလပေဆာငရေသးေသာလညးယငး၏အမားျပညသက႑ဆငရာ ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအဖြ႕သည

ျမနမာအစးရမအကအညေတာငးခပါက ပါဝငကညေဆာငရြကလာႏငသည။ ADB၏ ပဂၢလကက႑

လပငနးလညပတေရးအဖြ႕သညလယယာစးပြားလပငနးႏငလမႈေရးက႑မားရအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာျဖစႏငေျခရေသာရငးႏးျမႇပႏမႈမားတြငစတဝငစားမႈရေသာလညးရငးႏးျမႇပႏမႈ

တစစတစရာလပေဆာငပါကသသာသညအရြယအစားရရနလအပမညျဖစသည။

၉၉။ၾသစေၾတးလ-ၾသစေၾတးလႏငင၏အကအညေပးေရးအစအစဥမားကႀကးၾကပစမသညၾသစေၾတးလ

ႏငငျခားေရးႏငကနသြယေရးဌာနသညေရရညတညတေသာဖြ႕ၿဖးတးတကေရးရညမနးခကမားအထ

ေျမာကေရး၊ေရရညတညတေသာစးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကတကတြနးႏႈးေဆာေရးႏငဆငးရႏြမးပါးမႈ

ေလာခေရးတ႔အတြကမရမျဖစလအပေသာမတဖကအျဖစပဂၢလကက႑အားသတမတခသည။အကအည

ေပးေရးအစအစဥမားတြငတညေသာစတနဖးမားႏငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ

အယအဆကလညးရညညႊနးေဖာျပထားပါသည။

ျမနမာႏငငရပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအတြကအေထာကအပမားတြငစးပြားေရးလပငနးမတဖက

ေဆာငရြကမႈမားဆငရာအစအစဥတစခ ႏင ေစတနာဝနထမးအစအစဥတစခတ႔ ပါဝငပါသည။ယငးတ႔

မတဆငၾသစေၾတးလႏငငသညDICAတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာရးတစခက

အေထာကအပေပးႏငမညျဖစသည။

၁၀၀။ဒနးမတ-ဒနးမတႏငင၏အကအညေပးေရးဆငရာေအဂငစျဖစေသာDanidaမ ျမနမာႏငငတြင

အေကာငအထညေဖာေနသည ဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ ၇ ခအနက ၃ ခသညအထးဆေလာပါသည။ယငး

အစအစဥမားမာတာဝနယမႈရေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ ရနပေငြ၊ ျမနမာႏငငရ စးပြားေရး

67 ဤအခနးကျမနမာႏငငရအဆပါေရြးခယထားေသာအဖြ႕အစညးမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးမားေပၚတြငအေျခခထားပါသည။

67

လပငနးမား ေစာငၾကညေလလာေရးစနစႏင ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမားအတြက ဒနးမတရငးႏးျမႇပႏမႈ ရနပေငြတ႔

ျဖစၾကပါသည။

၁၀၁။ ဥေရာပသမဂၢ - EUသညအဆျပထားသည နညးပညာအကအညေပးေရး နညးလမးႏင ရငးႏး

ျမပႏမႈရနပေငြအားအေထာကအပေပးရနစတဝငစားမႈရေကာငးရႏငပါသည။ယငးသညစးပြားေရးႏင

ကးသနးေရာငးဝယေရး ဝနႀကးဌာနႏင ပးေပါငးကာ ကနသြယမႈျမႇငတငေရးလပငနးမားရ အမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားက ဥးစားေပးသတမတကာDICA ရအဆျပထားသညအမားႏင

အက းဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ အေထာကအပစငတာတြင လပေဆာငရန ဝနႀကးဌာနရ

ဝနထမးမားအားအကအညေပးမညျဖစသည။

၁၀၂။ ဂာမန - ဂာမနႏငင၏ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏျဖစသည KfWသည ဂာမန ရငးႏးျမႇပႏေရး

ေကာပေရးရငး၏ ရငးႏးျမႇပႏမႈတစချဖစေသာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရး ဝနေဆာငမႈတစချဖစသည

ACLEDAMFI မလြ၍ယခအခနအထ ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားက

အေထာကအပေပးျခငးမရေသးေပ။သ႔ရာတြငယငး၏အေရ႕ေတာငအာရAavishkaအမားႏငအကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇ ပႏမႈရနပေငြအတြကအေထာကအပေပးရာ

တြငျမနမာႏငငပါဝငႏငပါသည။ထ႔ျပငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသညရမးျပညနယ

အတြငးရလယယာစးပြားလပငနးမားႏငသဘာဝအေျခခခရးသြားလပငနးတ႔အတြကဂာမနႏငငပးေပါငး

ေဆာငရြကေရးအဖြ႕(GIZ)၏တနဖးျမႇငကနစညေစးကြကဖြ႕ၿဖ းတးတကေရးအစအစဥမအေထာကအပမား

ကရရေကာငးရရႏငပါသည။GIZသညဥေရာပသမဂၢမလညးအေထာကအပေပးသညယငး၏ကမာၻလးဆင

ရာအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားေဆာငရြကမႈကြနရကမတဆငျမနမာႏငငတြငးရအမား

ႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမဝါဒအစအစဥကအကအညေပးရနထညသြငးစဥးစားႏငပါသည။

၁၀၃။ ဂပန - ဂပနႏငငသည ျမနမာႏငငရအႀကးမားဆး ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးျဖစၿပး ဂပန

ႏငငတကာ ပးေပါငးေဆာငရြကေရး ေအဂငစ (JICA) ႏင ဂပနႏငငျခားကနသြယမႈ ႏင ရငးႏးျမႇပႏမႈ

ျမႇငတငေရးအဖြ႕တ႔၏ ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအစအစဥအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားအတြကအေထာကအပေပးျခငးကထညသြငးရနစတဝငစားေကာငးဝငစားႏငသည။

ဥပမာအားျဖင JICA မ ရနပေငြပပးထားေသာDICA ရ ဝနထမးမားသညအဆျပထားသညအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအကအညေပးေရးဌာနက ပပးကညႏငပါသည။ JICA

သညအဆျပထားသည နညးပညာအေထာကအပ နညးလမးကလညး ပးတြေငြေၾကးပပးႏငၿပး JETRO

သညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏငစပလဥးသညအသပညာမားဖလယျခငး ႏင

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအား ဆေပးျခငးတ႔တြင စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား

ႏငပးေပါငးေဆာငရြကႏငပါသည။

68

၁၀၄။ IFC -ကမာၻ႕ဘဏ၏ပဂၢလကက႑ဆငရာဌာနခြသညကမာၻတစဝမးရအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအစအစဥကအဓကအားေပးျမႇငတငသညအဖြ႕အစညးျဖစၿပးယငး၏ရငးႏး

ျမႇပႏမႈမား၏၁၀%ခန႔သညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားတြငျဖစသည။68ျမနမာႏငငတြင

IFCသညအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးက႑တြငရငးႏးျမႇပႏမႈ၂ခႏငလယယာစးပြားေရးက႑တြင

ရငးႏးျမႇပႏမႈတစခလပေဆာငခသည။

လယယာစးပြားေရး၊ပညာေရး၊ခရးသြားလပငနး၊စြမးအငႏငအမရာက႑တ႔ရအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားတြငထပတးရငးႏးျမႇပႏမႈမားလပေဆာငလာႏငပါသည။

၁၀၅။ LIFT -အသကေမြးဝမးေကာငးမႈႏင စားနပရကၡာဖလေရးရနပေငြသည ႏစႏငငအလရငအဖြ႕

အစညးမားစြာႏငဥေရာပသမဂၢတ႕မအေထာကအပေပးထားသညအလရငအဖြ႕အစညးမားစြာပါဝငေသာ

ရနပေငြတစချဖစသည။ယငးသည BoPအတြကအကးရေစသည ပမ ႀကးမားၿပး စးပြားေရးက ပမ

အသားေပးသညလပငနးမားအားေငြေၾကးပပးေပးရနစတဝငစားလာႏငသည။

၁၀၆။ ယေက - DFIDသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအစအစဥက

ခငမာစြာအားေပးျမႇငတငသည ဌာနတစချဖစသည။ ျမနမာႏငငတြင ၾကြယဝမႈမေဝေရး လပေဆာငသည

စးပြားေရးလပငနးမားဟေသာအစအစဥ၏ေအာကတြငDFIDသညဓနအဖြ႕ႏင ျမနမာစးပြားေရးက႑

တာဝနယမႈရေစေရးအေထာကအကျပဌာနတ႔ကေငြေၾကးပပးပါသည။ဓနအဖြ႕သညဝါးလပငနး၊အထညခပ

လပငနးႏင ခရးသြားလပငနးက႑မားတြငအမားႏငအကးဝငၿပးတာဝနယမႈရေသာစးပြားေရးလပငနး

ဆငရာ လပေဆာငခကမားကအားေပးျမႇငတငပါသည။ ျမနမာစးပြားေရးက႑တာဝနယမႈရေစေရး

အေထာကအကျပဌာနသညတာဝနယမႈရေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာအေလအထမားကအားေပး

ျမႇငတငပါသည။DFIDသည ဓနအဖြ႕မတဆငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက

နညးပညာအကအညမားေပးအပျခငး၊မဝါဒဆငရာလပငနးမားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈ

ရနပေငြတစခအတြကအေထာကအပေပးျခငးတ႔ျဖငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ယငး၏အေထာကအပမားကတးျမငရနဆႏၵရေကာငးရႏငပါသည။

၁၀၇။UNDP -ကလသမဂၢဖြ႕ၿဖးမႈအစအစဥ၏ ျမနမာႏငငဆငရာဗဟာသစတြငေရရညတညတေသာ

ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးရညမနးခကမား(SDGမား)အထေျမာကေရးအတြကနညးလမးတစရပအျဖစအမား

ႏငအက းဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကျမႇငတငရနအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏အခနး

က႑တြငပမအာရစးစကႏငပါသည။UNDP၏တစကမာၻလးရစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာေတာငးဆခက

အစအစဥတြငယငး၏အမားျပညသဆငရာအားေပးျမႇငတငေရးအစအစဥအတြငးျမနမာႏငငမအမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာျဖစစဥအခ႕ကလညးထညသြငးႏငသည။ထ႔ျပငအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအေထာကအပေပးသညေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမားတြငပမ

ရငးႏးျမႇ ပႏရနကလသမဂၢေငြအရငးအႏးဖြ႕ၿဖ းတးတကေရးရနပေငြတြငလညးထညသြငးစဥးစားႏငသည။

68 ၂၀၀၅ခႏစမစတငကာIFCသညအေမရကနေဒၚလာ၁၆ဘလယေကာကကတကဝတျပခၿပးႏငငေပါငး၉၀ေကာရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးေပါငး ၅၃၀ ေကာႏင လကတြေဆာငရြကခသည။ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ နယပယအတြငး IFC၏လပေဆာငခကမားႏငစပလဥး၍သတငးအခကအလကမား ပမရရႏငရန http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/Topics_Ext_Content/IFC_External_Corporate_Site/Inclusive+Business က ၾကညရႈပါ(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၂ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခသည)။

69

၁၀၈။အေမရကနျပညေထာငစ- ျမနမာႏငငရအေမရကနႏငငတကာဖြ႕ၿဖးေရးေအဂငစ(USAID)၏

လပငနးမားသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားထကလမႈစးပြားလပငနးမားႏငသမားရးက

လမႈေရးဆငရာလပငနးမားကပစမတထားေသာလညးအထးသျဖငေငြေၾကးလကလမးမမႈဆငရာႀက းပမးမႈ

မားတြငထပမရာေဖြေဖာထတႏငသညနးကပသညခတဆကမႈမားရေနပါသည။

၁၀၉။ကမာၻ႕ဘဏ-ကမာၻ႕ဘဏအေနျဖငဤအစရငခစာအတြငးအဆျပထားၿပးအစးရမအားေပးေထာကခ

ထားသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအသအမတျပလကမတထတေပးရာတြင

အေထာကအပေပးျခငးျဖငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားအတြက

ပမအားေပးကညသည ဝနးကငတစခ ေပၚထြနးလာေရး လအပခကကယငး၏ မဝါဒလပငနးအတြငး

အေလးေပးေဆာငရြကႏငပါသည။ထ႔ျပငဝငေငြမားဖနတးေရးဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈမားႏငအထးသျဖင

ကနးမာေရး၊ ပညာေရး ႏငအမရာက႑တ႔တြငဆငးရႏြမးပါးသမား ႏင ဝငေငြနညးပါး သမားအတြက

ကနကစရတသကသာသည ဝနေဆာငမႈမား ရရႏငေစျခငးျဖင BoP ဆငရာ ေျဖရငးမႈနညးလမးမား

ဖနတးေပးသညဆနးသစေသာပဂၢလကက႑ပဏာမလပငနးမားတြငရငးႏးျမႇပႏရနအစးရ-ပဂၢလက

ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈတစခကအသးျပကာဘ႑ာေရးဆငရာ နညးလမးတစခကတညေထာငရာတြင

ဥးေဆာငပါဝငရနလညးထညသြငးစဥးစားႏငပါသည။

70

၇။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ႏင လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြကဗဟာေျမာကမေဘာင

၁၁၀။ မဝါဒပငးဆငရာအေထာကအပအတြက ႏငငတကာမ ပပးကညမႈ ေကာငးစြာရပါသည။ ႏငင

မားစြာတ႔တြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားအတြကအကး

ခစားခြငမားသတမတထားရၾကပါသည။ ဥပမာအားျဖငအာရတကတြင ဖလစပင၊တရတ၊ မေလးရား၊

ထငး ႏငငႏင စကၤာပတ႔၌အကးခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမား ႏငအသအမတျပသည စနစမားက

ကယစသတမတထားရၾက ပါသည။ ဗယကနမ ႏငအငဒနးရားတ႔ကသ႔အျခားႏငငမားတြငအမားႏင

အကး ဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမားအတြကညႇႏႈငးအဖြ႕အစညးမားရၾကပါသည။တရတ၊ အႏၵယ၊

အငဒနးရား၊မေလးရား၊စကၤာပ၊ထငးႏငငႏငဗယကနမတ႔တြငလမႈေရးအကးေမာရငးႏးျမႇပႏမႈရနပေငြ

မား ရၾကပါသည။တရတႏငင၏ ရနရျပညနယတြငအစးရသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရနအတြကအဆပါ ရနပေငြမားအားတစစတတစပငးအားျဖငအားေပး

ျမႇငတငပါသည။ ပါကစၥတနႏငင အစးရႏငရနရးအစးရတ႔သညယငးတ႔၏ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရး

အစအစဥမားအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြကအေထာကအပမားက

ထညသြငးထားၾကပါသည။အာဆယႏငG20တ႔တြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ

မဝါဒညႇႏႈငးအဖြ႕အစညးမားကတညေထာငထားၾကပါသည။လကတငအေမရက၊အာဖရကႏငစးပြားေရး

က႑ညႇႏႈငးေဆာငရြကေရးႏငဖြ႕ၿဖ းေရးအဖြ႕အစညးတြငပါဝငသညႏငငမားတြငလညးအမားႏငအက း

ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကတကၾကြသညပပးမႈမားကေတြ႕ျမငႏငပါသည။ျမနမာႏငငသည

ေနာကကၿပးမပါဝငလာခေသာလညးယငးသညမဝါဒဆငရာအက းခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမား၊ရငးႏး

ျမႇပႏမႈအားေပးျမငတငျခငးမား၊အသပညာမားမေဝျခငးႏငစးပြားေရးလပငနးမားဖြ႕ၿဖ းေရးႏငေျမေတာင

ေျမႇာကေပးျခငးတ႔မတဆငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအေထာကအပေပးသညစနစ

မားတညေထာငရာတြငတကၾကြစြာျဖငအမလကလာခပါသည။

၁၁၁။ျမနမာႏငငတြငပမ၍ဗဟာေျမာကသညခဥးကပမႈနညးလမးတစရပကအခငအမာပငဆငထားပါ

သည-

ဤေလလာခကတြငအစးရအေထာကအပ၊နညးပညာႏငေငြေၾကးဆငရာအေထာကအပ၊ရငးႏးျမႇပႏမႈ၊

အားေပးျမႇငတငမႈႏငအသပညာေပးျခငးတ႔မတဆင ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားကေထာကပအားေပးႏငသညအခြငအလမးအခ ႕ကေထာကျပထားပါသည။၄ငးစနစမားအား

MIC ႏင PSDC တ႔မတဆငအစးရမအားေပးေထာကခထားသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားဆငရာ ဗဟာေျမာက မေဘာငအတြငး ေပါငးစပထညသြငးထားပါသည။ဤလပငနးစဥအား

အကအည ေပးရာတြငအစးရ၊ စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား၊ လမႈေရးအကး ရညေမာရငးႏးျမႇပႏ

သမား ႏင ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားသညအဓကကေသာအဖြ႕အစညးမားတြင ပါဝငပါသည။

အစးရဘကတြငDICAသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာအစအစဥကရြပရြပခၽြခၽြ

ဥးေဆာငသြားရနလလားမႈကေဖာျပထားၿပးပဂၢလကက႑တြငမMYEAႏငUMFCCIတ႔သညအဆပါ

71

အခနးက႑အတြကတာဝနယေဆာငရြကေကာငးေဆာငရြကႏငပါသည။ထ႔ျပငအစအစဥအားေရ႕ဆက

ေဖာေဆာငေရးႏငျမနမာႏငငရဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈအားအမားႏငပမ၍အကးဝငလာေစေရးအတြကဖြ႕ၿဖ းေရး

မတဖကမားသညအေရးပါသညအခနးက႑တြငပါဝငႏငပါသည။

၁၁၂။ ေအာကတြင ေဖာျပထားသည မဝါဒဆငရာ မေဘာငသည ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငေရးအတြကဗဟာေျမာကဥးတညခကမားကခမတထားပါသည။

အသပညာေပးျခငးက ပ မတးခ႕ရနအတြကထပမလပေဆာငမႈမား ေဆာငရြကခ ၿပးျဖစကာ ၄ငးက

အေကာငအထညေဖာရနအတြကအဆငမား ေဖာေဆာငခၿပးျဖစသည။69ဤအခနးတြင ရညရြယခက

ျပညဝသည ရလဒမား ရရေအာငျမငေၾကာငး ႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ

ေဆာငရြကခကမားက ဂရတစကအားေပးပပးေၾကာငးတ႔က ေသခာေစရနအတြက မဝါဒဆငရာ ျပျပင

ေျပာငးလမႈပဏာမလပငနး၏အစတအပငးတစရပအျဖစျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားႏငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားကအေထာကအပေပးရနအဓကကသညအၾကျပ

တငျပခကမားကအစဥလက ေဖာျပထားပါသည။ ျပျပငေျပာငးလမႈမားတြင စးပြားေရး ပတဝနးကင၊

ေငြေၾကးဆငရာ ဝနေဆာငမႈမား၊ လသားအရငးအျမစမား ႏင စးပြားေရးဆငရာ ဥပေဒမားႏင စညမဥး

စညးကမးမားအားအဆငျမႇငတငျခငးတ႔လညးပါဝငရမညျဖစသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားဆငရာအၾကျပတငျပခက ၈ ခတ႔သညအစးရ၊ ပဂၢလကက႑ႏင ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကမား

ကသ႔ေသာအဖြ႕အစညးမားႏငသကဆငၿပးအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကအေထာကအပ

ေပးရနအတြကအစးရ-ပဂၢလကပးေပါငးေဆာငရြကမႈပစသစတစရပကေပၚေပါကလာေစႏငသည။အဆ

ျပခကမားတြငအသပညာေပးျခငးမအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊လမႈစးပြားလပငနးမား

ႏင လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈမားကအားေပးျမႇငတငရန ပမခငမာသညအစအမမားအထ

ပါဝငပါသည။ျခငလႊမးျခသညမဝါဒဆငရာမေဘာငတစခႏငအစးရႏငပဂၢလကအဖြ႕အစညးမားအေန

ျဖငအဆပါ မေဘာငတြင မညသ ႔အဝငခြငကျဖစေၾကာငး နားလညသေဘာေပါကမႈက ေသခာေစရန

ေအာကပါပ၁၃တြငဗဟာေျမာကခဥးကပမႈ၊အၾကျပတငျပခကမားႏငအဓကအကးစးပြားပတသက

ဆကႏြယသမား၏အခနးက႑မားကတငျပထားပါသည။မေဘာငတြငအစးရ၊ပဂၢလကက႑ႏငဖြ႕ၿဖ းေရး

မတဖကအဖြ႕အစညးမားအတြကလမးညႊနခကမားေဖာျပထားပါသည။70အၾကျပတငျပခက၁မ၄တ႔အား

တစႏစကာလခန႔ျဖငေရတတြငေဖာေဆာငမညဟေမာမနးထားေသာလညးအၾကျပတငျပခက၅မ၈

တ႔ကမ၂ႏစမ၃ႏစအတြငးရအလယအလတကာလအတြငးေဖာေဆာငရနေမာမနးထားသည။

69အဆပါေျခလမးမားတြငရနကနႏငမႏေလးတ႕တြငအႀကးစားအလပရေဆြးေႏြးပြ၂ခကငးပျခငး၊ျမနမာႏငငစကပးေရးကြနရကႏငအမးမးေသာမဒယာမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးမားပါဝငပါသည။အဓကကေသာအစးရအရာရမားထထပမသတငးေပးပ႔ရနအတြကသးျခားအလပရေဆြးေႏြးပြတစခအားPSDေကာမတလပငနးေကာမတမားျဖင၂၀၁၈ခႏစဧၿပလတြငကငးပခပါသည။

70 မေဘာင၏ ပဏာမမၾကမးက ၂၀၁၇ ခႏစ ဒဇငဘာလတြင MIC အတြငးေရးမးရးထသ႕ တငျပခပါသည။ ပမ၍ ျပညစသညမေဘာငအား၂၀၁၈ခႏစမတလ၂၀ရကတြငကငးပခေသာMICအစညးအေဝးႏင၂၀၁၈ခႏစဧၿပလတြငကငးပခေသာPSDေကာမတအစညးအေဝးႏငတကြစးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရးဝနႀကးႏငအဖြ႕တ႕ႏငအထးအစညးအေဝးတ႕တြငေဆြးေႏြးတငပငကာေထာကခအားေပးခပါသည။

72

၁၁၃။အၾကျပတငျပခက၁-

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊လမႈစးပြားလပငနးမားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏး

ျမႇပႏမႈမားကအားေပးျမႇငတငရနအတြကပကငဥးေဆာငသညအဖြ႕တစခကတညေထာငရန။အဖြ႕အတြငး

အစးရ၊ပဂၢလကက႑ႏငစးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား၊ရငးႏးျမႇ ပႏသမားႏငဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကအဖြ႕

အစညးမားမပါဝငၾကပါသည။ပကငဥးေဆာငသညအဖြ႕သညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈပဏာမလပငနးမားအတြကဗဟာေျမာကဗဟခကတစခ

အျဖစေဆာငရြကသြားမညျဖစသည။ယငးသညေအာကပါတ႔တြငဥးေဆာငက႑မပါဝငမညျဖစသည-

• လပငနးအစအစဥတစရပကေရးဆြျခငး

• ကတကဝတမားအေကာငအထညေဖာေဆာငမႈကေစာငၾကညေလလာျခငး

• ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးအတြကပဂၢလကက႑၏ပါဝငကညမႈမားကအစရငခတငျပျခငး

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားက အားေပးျမႇငတငရနအတြက ပဏာမလပငနး

အသစမားကအားေပးျမႇငတငျခငး

• အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာဗဟာတစရပကအေကာငအထညေဖာေရးအတြက

ရနပေငြမား ပမရာေဖြျခငး ႏင ေထာကပမႈဆငရာ ေရြးခယစရာနညးလမးသစမားကထပမေရးဆြ

ဖနတးျခငး

အစးရ ႏင ပဂၢလကအဖြ႕အစညးမား ပါဝငေသာ ပကငဥးေဆာငသညအဖြ႕သည DICA, UMFCCI,

လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈ၊ ပဂၢလကက႑၊ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႔စညးမား၊အမားႏငအကး

ဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားက ေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမား ႏင ဓနအဖြ႕ကသ႔ေသာ

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက နညးပညာအကအညေပးေရးအဖြ႕အစညးမားမ

ကယစားလယမားျဖငအစးရ-ပဂၢလကမတဖကအဖြ႔တစခအျဖစေဆာငရြကမညျဖစသည။အျခားအစးရ

အဖြ႕အစညးမားတြင MoC, SME ဖြ႕ၿဖးေရးစငတာႏငတကြလယယာစကပးေရး၊ကနးမာေရး၊အမရာ

ႏင ပညာေရးဆငရာက႑အလကဝနႀကးဌာနမားပါဝငမညျဖစသည။ပကင ဥးေဆာငသညအဖြ႕သည

တစႏစလငေလးႀကမေတြ႕ဆမညျဖစသည။71

၁၁၄။အၾကျပတငျပခက၂-

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငဆကစပလႈ႕ေဆာေဖာျပမႈမားအေၾကာငးအမားျပညသ

ပမ သရေစရန သျမငနားလညမႈ တးခ႕ျမႇငတငျခငး။ ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားအေၾကာငးအသပညာမားသညဖြ႕ၿဖးဆျဖစကာအကးစးပြားပတသကဆကႏြယသမားထသ႔

ယငးလပငနးမား၏အကးေကးဇးမား ႏငအေကာငးဆးအေလအထမားအေၾကာငးအသပညာေပးရန

မားစြာလအပေနပါသည။ဤကစၥႏငစပလဥး၍အစးရအဖြ႕အစညးမားႏငစးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕

71 စကတငဘာလတြငဓနအဖြ႕သညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပႏမႈႀကးၾကပအဖြ႕ တညေထာငျခငးဆငရာ အယအဆစာတမးမၾကမးက DICA, ျမနမာႏငင ကနသြယမႈ ျမငတငေရးအဖြ႕အစညး၊ စကမႈႀကးၾကပေရး ႏင စစေဆးေရးဥးစးဌာန၊ အေသးစားစကမႈလပငနးမား ဥးစးဌာနတ႕မ ညႊနၾကားေရးမးခပမားထ တငျပခသည။သကဆငရာညႊနၾကားေရးမးခပမားထမခငမာအားေကာငးသညအေထာကအပမားကအေျခခကာႀကးၾကပအဖြ႕က၂၀၁၈ခႏစစတတေျမာက၃လအတြငးတညေထာငမညျဖစသည။

73

မားသညအေရးပါသညအခနးက႑တစရပတြငပါဝငႏငပါသည။အထးသျဖငMYEAသညအေရးႀကးသည

အခနးက႑တစရပတြင ပါဝငႏငၿပး UMFCCI ႏငယငး၏က႑ဆငရာ ေကာမတအသးသးတ႔ႏငတကြ

ျမနမာစကပ းေရးကြနရကႏငအျခားအသငးအဖြ႕မားကသ႔ေသာပဂၢလကစးပြားေရးကြနရကမား၊ေဒသအဆင

စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မား ႏင ႏငငတကာစးပြားေရးအသငးမားပါဝငပါသည။ အမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားအေထာကအပေပးေရးအစအစဥသညစးပြားေရးလပငနးအခငးခငးႏငစးပြားေရး

လပငနးမားႏင မဝါဒ ခမတသမားအၾကား ႏးေႏာဖလယမႈမားမတဆငအသပညာမားဖနတးေရး ႏင

ထတျပနေရးတ႔မတဆငစးပြားေရးအသငးအဖြ႕မားထရနပေငြမားႏငကၽြမးကငမႈမားေပးအပႏငသည။

ခငမာသညဥပမာတစရပအျဖစအမးသားအဆငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ

ဆမား ပမနေပးအပျခငး ႏငအာဆယအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာဆေပးပြ

မားတြင ပါဝငေဆာငရြကျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။အာဆယ စးပြားေရးလပငနးအၾကေပးေကာငစႏငတကြ

အာဆယညလာခတ႔သညအမတတဆပအမညေကာငးဖနတးရာတြငအကအညေပးႏငပါသည။ယငးသည

လမႈေရးဆငရာတနဖးျမငမားသညရငးႏးျမႇပႏမႈမားအားအမတတဆပေကာငးဖနတးရာတြငအကအည

ျဖစေစရသာမကဘဆငးရႏြမးပါးသမားအားအားေပးကညသည ႏငငတစႏငငအျဖစ ျမနမာႏငင၏

ဂဏသတငးကလညးျမငတကလာေစပါသည။

၁၁၅။အၾကျပတငျပခက၃-

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဖြ႕ၿဖ းေရးႏငအက းသကေရာကမႈေစာငၾကညေလလာေရး

တ႔အတြကနညးပညာအကအညမားေပးအပရန။ရငးႏးျမႇပႏဖြယအခြင႔အလမးေကာငးမားရာေဖြျခငးႏင

ပစခ ျခငးတ႔သညအႀကးမားဆးစနေခၚမႈျဖစသညဟလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားကဆၾကသည။

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးစမခန႔ခြသမားအားေကာငးမြနသညအက းသကေရာကမႈဆငရာ

အကျဖတသးသပမႈမားလပေဆာငျခငးႏငရလဒမားကတငးတာရနသငေလာသညေစာငၾကညေလလာေရး၊

အစရငခတငျပေရးနညးလမးမားျဖင႔ယငးတ႔၏စးပြားေရးအစအစဥမားကျမႇငတငရနႏငလမႈေရးတနဖးက

အျမငဆးျမႇငတငရနတ႔အတြကအကအညေပးရနမားစြာလအပေနပါသည။စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ေနာကထပနညးပညာပငးဆငရာအကအညမားေပးအပရာတြငေငြေၾကးပပးမႈကစစဥရန၊ကမၸဏႏင

ရငးႏးျမႇ ပႏမႈဆငရာအဆးၾကႏငေျခမားကေလာခရန၊အစးရကနထရကမားတြငဝငေရာကေလလဆြေရး

အတြကအသင႔ျဖစေအာငျပငဆငေပးရန၊ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကအကးျဖစထြနးေစသညတနဖးျမႇင

ကနစညေစးကြကမားအတြငးသ႔ဝငေရာကရန၊စးပြားေရးလပငနးမားသ႔မဟတလပငနးစမားအားအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားျဖငတးခ႕ရနအၾကဥာဏမားပါဝငႏငပါသည။ထသ႔ေသာနညးပညာ

ပပးမႈမားအားထေရာကစြာအသးျပႏငေရးအတြကအထးသျဖငအကယ၍စးပြားေရးလပငနးမားေအာငျမင

လာသညအခါ ျပနလညေပးေခႏငေသာေထာကပေၾကးမားတြငတတႏငသမအေျခခသငပါသည။ 72

ပဂၢလကက႑အားအကအညေပးျခငးအျပငနညးပညာအကအညေပးသညနညးလမးမားသညစးပြားေရး

ဆငရာအသငးအဖြ႕မားမတဆငအစးရႏငဗဟာေျမာကမဝါဒလပငနးမားႏငသတငးအခကအလက

ဖလယျခငးမားကလညးေငြေၾကးပပးႏငပါသည။

72အေမရကနႏငငတကာဖြ႕ၿဖးေရးဘဏသညလအမားစအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာအခြငအလမးအစအစဥ၏အစတအပငးအျဖစႏငႏငငစပါဝငေသာဖြ႕ၿဖးေရးရနပေငြတ႕မတဆငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကျပနလညေပးေခႏငသညေထာကပေၾကးမားပါဝငသညေအာငျမငေသာအစအစဥတစခကေဖာေဆာငခပါသည။

74

၁၁၆။အၾကျပတငျပခက၄-

အစးရအဖြ႕အစညးအမးမးအတြငး ပ႔ပးကညေရးရးမားတညေထာငရန။ DICAေအာကရအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအေထာကအပေပးေရးရးတစခသညအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာ ကစၥမားအတြကဘကစဝနေဆာငမႈမားေပးအပႏငကာအသအမတျပျခငး၊

ဆြေဆာငမႈမားႏငအျခားအေထာကအပမားဆငရာစစမးမႈမားကကငတြယေျဖရငးေပးႏငသည။အႏစသာရ

အားျဖငယငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈေရးဆငရာစြန႔ဥးတထြငမႈက

ျမႇငတငအားေပးရနအစးရညႇႏႈငးေဆာငရြကေရးအဖြ႕တစခအျဖစေဆာငရြကႏငသည။73အဆပါအဖြ႕သည

MoCႏင SMEဖြ႕ၿဖးေရးစငတာႏငတကြသကဆငရာက႑အလက ဝနႀကးဌာနမားအတြငးအဖြ႕ခြမား

သ႔မဟတဌာနမားရမညျဖစသည။ယငးသညအဓကကေသာစးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕ႀကးမားအတြငး

တြငလညးအေထာကအကျပယနစမားရႏငပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားသည

စမကနး ႏငဘ႑ာေရးဝနႀကးဌာနမတဆင MIC သ႔မဟတ PSDC ထသ႕သတငးေပးပ႔ကာအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ တးတကမႈအေျခအေနအေပၚ ႏစစဥအစရငခစာမား ေပးအပ

သြားမညျဖစသည။ဤလပငနးစဥသညအာဆယအခမးအနားမားတြင ႏငငတကာအစရငခတငျပျခငးက

လညးအကအညေပးမညျဖစကာSDGမားေအာငျမငေရးအတြကပဂၢလကက႑၏အေထာကအပ႔မားက

ခြျခားသျမငႏငေစမညျဖစသည။အဆပါရးအဖြ႕မားအားေငြေၾကးပပးရနအတြကဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕

အစညးမားထ ခဥးကပေဆာငရြကႏငပါသည။ ရညညႊနးကးကားခကမား ပါဝငသည႔ စးပြားေရး ပစက

လပေဆာငရနအစအစဥတစခကဓနအဖြ႕အကအညျဖငမၾကမးေရးဆြႏငပါသည။

၁၁၇။အၾကျပတငျပခက၅-

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးေထာကခခကသ႔မဟတအသအမတျပလကမတထတေပးသညစနစ

တစရပ စတငဖနတးေပးျခငး။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားကအေထာကအပေပးရန

အတြကအစးရမအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငရာတြငမညသညလပငနးမားသညအမနတကယအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားျဖစေၾကာငးသတမတသည စနစတစခ လအပသည။အမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားသည လ႔အသငးအဝငးအတြငး စးပြားေရးအေျခအေနနမပါး၊ ဝငေငြ

အနညးပါးဆးျဖစေနသမားကပစမတထားကာယငးတ႔ေတြ႕ၾကေနရသညျပနာမားအတြကစးပြားေရး

အရေျဖရငးမႈနညးလမးမားေပးအပသညလပငနးမားျဖစသည။အက းခစားခြငမားအားမနကနစြာေပးအပ

ေၾကာငးေသခာေစရနအတြကအသအမတျပျခငးႏငအသအမတျပလကမတထတေပးျခငးဆငရာစနစ

တစခကအသးျပႏငပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအားအသအမတျပသည

သ႔မဟတအသအမတျပလကမတထတေပးသညစနစမားကဖလစပငႏငတရတႏငငတ႔တြငေဖာေဆာငခ

ၾကၿပးျဖစကာျမနမာႏငငတြငလညးယငးကခနညႇအသးျပႏငပါသည။အဆပါစခနစႏႈနးမားအားလမႈေရးႏင

စးပြားေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈကလႊမးျခႏငရနသာမကအႀကးစားႏငအေသးစားလပငနးမားရ

ဆနးသစတထြငမႈမားအတြကပါခနညႇျပငဆငႏငသည။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအား

73အငဒနးရားႏငငအစးရသညစးပြားေရးဆငရာညႏႈငးေဆာငရြကေရးဝနႀကးဌာနေအာကတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပငနးအဖြ႕တစခကတညေထာငခသည။ဖလစပငႏငငတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာအေထာကအပအား ရငးႏးျမပႏမႈဘတအဖြ႕မတဆင ညႏႈငး ေဆာငရြကပါသည။ထငးႏငင ႏင စကၤာပႏငငတ႕တြငမသးျခား၊အစးရမေငြေၾကးပပးသညလမႈစးပြားလပငနးဆငရာရးမားမတဆငေဆာငရြကပါသည။

75

အသအမတျပျခငးသ႔မဟတအသအမတျပလကမတထတေပးျခငးတ႔အားကမၸဏမားအေနျဖငယငးတ႔၏

လပငနးမားကမတပတငသညအခါတြငဆႏၵအေလာကေဆာငရြကႏငသညပစျဖငေပးအပသငၿပး၄ငးက

ကမၸဏတစခလးအတြကမဟတဘထတလပမႈဆငရာလပငနးတစခခငးစအတြကအသးခသငသည။MYEA

သညကမၸဏမားအားအသအမတျပသညစနစေအာကတြငမတပတငလာေစရနအားေပးေထာကခသည

အခနးက႑မပါဝငႏငပါသည။74

၁၁၈။အၾကျပတငျပခက၆-

စကမႈလပငနးဆငရာမဝါဒမားတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးဆငရာနညးလမးမားႏငသတမတ

ခကမားကအဆပါလပငနးမားအားအကးခစားခြငရေစႏငမည မဝါဒမားအျဖစ ဥးစားေပးထညသြငး

ေရးဆြျခငး။ပဂၢလကက႑အတြကအစးရ၏ဘကစခဥးကပမႈအား၂၀၁၈ခႏစဧၿပလတြငထတျပနခသည

ျမနမာႏငငေရရညတညတေသာဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအစအစဥတြငထညသြငးထားပါသည။ဤစာတမးက

ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးမေဘာငႏငလပငနးအစအစဥတ႔တြငအဓကအေျခခထားၿပးအမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရနအတြကအခြငအလမးမားစြာေပးအပထားပါ

သည။အစးရသည၂၀၁၆ ျမနမာႏငင ရငးႏးျမႇပႏမႈ ဥပေဒ ႏင ၂၀၁၇ ျမနမာ ကမၸဏမား ဥပေဒတ႔က

ထတျပနျခငးျဖင စးပြားေရးက႑ကေျဖေလာေပးရနအေရးပါသညအဆငမားက လပေဆာငခပါသည။

ရလဒတစခမာရငးႏးျမႇ ပႏမႈဥပေဒ၏ေအာကတြငပစမတထားသညရငးႏးျမႇပႏမႈဆငရာအက းခစားခြငေပး

ဆြေဆာငမႈမား ျဖစသည။အျခားႏငငမားတြငကသ႔ပင ကမၸဏမားထသ႔အစးရ၏အေထာကအပမား

ေပးအပရာတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကထညသြငးႏငၿပးရငးႏးျမႇပႏမႈဥပေဒ၏

ေအာကရစညးမဥးစညးကမးမားအတြငးေပါငးစပထညသြငးႏငပါသည။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားသညလကရစကမႈလပငနးႏငရငးႏးျမႇပႏမႈဆငရာမဝါဒမားအတြငးရမညသညေနရာတြင

အဝငခြငကျဖစႏငေၾကာငးႏငအဆပါအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမားအားအသအမတျပလကမတ

ထတေပးျခငးသ႕မဟတအခြနဆငရာအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငျခငးမားကသ႔အျခားေသာအမားႏင

အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငသည မဝါဒမားႏင မညသ႔ခတဆကႏငမည

ျဖစေၾကာငးဆးျဖတႏငေရးအတြကပမ၍ျပညစေသာေလလာမႈတစခလပေဆာငရနအဆျပထားပါသည။75

၁၁၉။အၾကျပတငျပခက၇-

အစးရ၏ ဝယယမႈမားမတဆငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားမ ထတကနမားအတြက

ဝယလအားကခငမာအားေကာငးေစရန။အစးရမားသညကနပစၥညးမားႏငဝနေဆာငမႈမားအားဝယယ

ရာတြငရနပေငြအမားအျပားကအသးျပၾကေသာလညးအဆပါဝယယမႈမား၏လမႈေရးဆငရာအေရးပါမႈက

ဂရျပမေလမရေပ။အစးရ၏ဝယယမႈမားသညအမားႏငအကးဝငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကသသသာသာ

အားေပးျမႇငတငေသာအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားရသညကမၸဏမားကအထးအကအည

74တစနညးအားျဖငMYEAသ႕မဟတUMFCCIတ႕တြငအသအမတျပသည စနစတစခကထားရႏငသည။သ႕ရာတြင ပမခငမာအားေကာငးသညလကခမႈရလာရနႏငျဖစႏငေျခရေသာဘကလကသညကယစားျပမႈမားကေရာငကဥႏငရနအတြကအစးရမႀကးၾကပေဆာငရြကရနလအပမညျဖစသည။

75 ဥပမာအားျဖငယေကတြငအစးရသညလမႈေရးဆငရာရငးႏးျမပႏသမားအတြက၂၀၁၃ခႏစတြငအခြနေျဖေလာမႈ၃၀%ကမတဆကခပါသည။

76

ေပးႏငပါသည။76 ထ႔ေၾကာငအစးရအဖြ႕အစညးမားအေနျဖငတတႏငသမအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားမဝယယျခငးကဥးစားေပးသညဝယယမႈဆငရာစညးမဥးစညးကမးမားထားရရနအၾက

ျပတငျပအပပါသည။အစးရေလလမားအတြကလမႈေရးဆငရာဝယယမႈစညးမဥးစညးကမးမားကလညး

အသးျပႏငပါသည။ေလလာမႈတစခလပေဆာငျခငးသညအစးရအဖြ႕အစညးအမးမးအေနျဖငအမားႏင

အကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာစပစမား၊ပဏာမလပငနးမားႏငလပေဆာငခကမားရသည

ကမၸဏမားထမအစးရဆငရာဝယယမႈမားစတငလပေဆာငႏငရနအတြကအကအညေပးႏငပါသည။

၁၂၀။အၾကျပတငျပခက၈-

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားဆငရာလမႈေရးအကးရညေမာ

ရငးႏးျမႇပႏမႈရနပေငြတစခထေထာငရန။ပဂၢလကက႑ႏငဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈအသစမားက

အရနအဟနျမႇငတငျခငးျဖငစးပြားေရးလပငနးမားကအေထာကအပေပးရနအတြကမေဘာငတြငအစးရ

အေနျဖငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈစးပြားလပငနးမားကပစမတထားသည

လမႈေရးဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈရနပေငြတစခဖနတးေရးတြငပပးကညရနေတာငးဆထားပါသည။အဆပါ

ရနပေငြအားလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပနသမား၊ဖြ႕ၿဖ းေရးဘဏမားႏငကးသနးေရာငးဝယေရးဘဏ

မားႏငလကတြကာအသအမတျပထားသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ေငြေၾကးပပးရနေဆာငရြကႏငပါသည။ေငြေၾကးပပးမႈအားပသဏၭာနေျပာငးလႏငသညေထာကပေငြအျဖစ

စစဥႏငပါသည။အဆပါေထာကပေငြတြငကမၸဏမားသညေအာငျမငမႈအေပၚအေျခခ၍ျပနလညေပးေခ

ရသညကာလရညရငးႏးျမႇပႏမႈအျဖစအသးျပရနအတြကအျခားေသာအဖြ႕အစညးမားထမေထာကပေငြ

မားႏငတကြရယယာမားႏငေၾကြးၿမမားပါလကခရရၾကသည။77၃ႏစမ၅ႏစသကတမးရမညကနဥး

ရငးႏးျမႇပႏမႈအစအစဥတစခအတြကအညႊနးသေဘာရညမနးသညမာအေမရကနေဒၚလာ၃၀သနးမ၅၀

သနးရေသာရနပေငြတစရပျဖစသည။ ရနပေငြကအစးရမတညေထာငကာ ျပငပအဖြ႕အစညးမားမ စမ

ခန႔ခြမညျဖစသည။ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားထမကနဥးေထာကပေငြမား၊ေဒသတြငးသ႔မဟတ

ႏစႏငငဖြ႕ၿဖ းေရးဘဏမားထမေနာကထပေငြအရငးအႏးမား၊ေဖာငေဒးရငးမားမထညဝငေငြမားႏငCSR

ရနပေငြမားျဖငရနပေငြကတညေထာငႏငပါသည။

၁၂၁။အငစတကးရငးဆငရာကတကဝတမားက ခငမာအားေကာငးေစျခငးႏင လပငနးအစအစဥ

တစရပေရးဆြျခငး။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးအစအစဥတြငထညသြငးထားသညအေျခခမမား

ႏင အမားႏငအက းဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ လပငနးအစအစဥတစရပ ေရးဆြေရး

အယအဆတ႔အား ေယဘယအားျဖငအစးရ၊ စးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား ႏင ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖက

76 ဥပမာအားျဖငဖလစပငႏငငတြငပညာေရးဥးစးဌာနသညမသနစြမးသမားအတြကအလပအကငအခြငအလမးမားေဖာေဆာငေပးေနသည အကးအျမတအတြက လပေဆာငေသာ ႀကးမားသည လမႈစးပြားလပငနးမ စာသငေကာငးမားအတြက ထငခမားႏငစားပြမားဝယယပါသည။

77အေမရကန ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးေရးဘဏသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက ျပနလညေပးဆပႏငသညေထာကပေၾကးအစအစဥတစခကေအာငျမငစြာေဖာေဆာငခပါသည။

77

အဖြ႕အစညးမားမ ေထာကခအားေပးခၾကပါသည။78 မညသ႔ပငဆေစကာမ ဗဟာေျမာကမေဘာငအား

ျမနမာႏငငေတာအစးရထမတရားဝငေထာကခအားေပးရနလအပၿပးအဖြ႕အစညးအမးမးတ႔၏အကး

စးပြားမားကလညးထညသြငးစဥးစားရမညျဖစသည။ လပငနးစဥကအရနအဟနျမႇငတငရနအတြက

ေအာကပါအစအမမားကအဆျပထားပါသည-

• အၾကျပတငျပခကမားကအေကာငအထညေဖာရနအတြကMIC ထမ ေထာကခမႈ ရယကာ PSDC

ထသ႔တငျပရန။

• အဆပါအၾကျပတငျပခကမားမေရးဆြျပငဆငခသညပထမအဆငအေကာငအထညေဖာေရးအစအစဥ

(၂၀၁၈-၂၀၂၀)အတြကဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားထခဥးကပရာတြငႏငေငြေၾကးပပးမႈမားက

ညႇႏႈငးေဆာငရြကရာတြငDICAႏငအျခားအစးရအဖြ႕အစညးမားအားအကအညေပးရန။79

• ပမခငမာအားေကာငးသညအသပညာမားႏငအဓကကေသာအကးစးပြားပတသကဆကႏြယသမား

ထမကတကဝတမားတညေဆာကရနအတြကအၾကျပတငျပခက၁၊၂၊ႏင၄တ႔အေပၚအခငအမာ

အေျခခကာအေကာငအထညေဖာေရး ႏင မတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငး၍ကနဥး လပငနး

အစအစဥတစရပျပငဆငရန။

အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအတြကဆကလကေဆာငရြကျခငး။ဓနအဖြ႕သညအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမား၊လမႈစးပြားလပငနးမားႏငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငးတ႔ဆငရာဥးေဆာင

ပကငမညအဖြ႕အတြကအယအဆစာတမးတစရပကအၿပးသတျပစခၿပးျဖစသည။အယအဆစာတမးအား

DICAႏငMIC၊SMEဖြ႕ၿဖ းေရးစငတာ၊MoCႏငစကပးေရး၊ေမြးျမေရးႏင႔ဆညေျမာငးဝနႀကးဌာနဟေသာ

အဓကကသညအစးရအဖြ႕အစညးေလးခႏငတကြအျခားေသာသကဆငသမားကခြငျပခၿပးျဖစပါသည။

ယငးသညေစးကြကနယပယေလလာမႈကထတျပနရနဥးစားေပးသတမတမညျဖစၿပးအမ းသားအဆငႏင

ႏငငတကာအခမးအနားမားတြငမေဝရနအတြကအေၾကာငးအရာမားျပငဆငရနရလဒမားကအသးျပမည

ျဖစသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငးတ႔

အတြကေဆာငရြကရာတြငျမနမာႏငင၏တးတကမႈအေျခအေနအားႏဝငဘာလတြငေနျပညေတာ၌ကငးပ

မညအေသးစားႏငအလတစားစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအာဆယညႇႏႈငးေကာမတအခမးအနားတြင

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပေဆာငခကမား၏အစတအပငးတစရပအျဖစ မေဝေဖာျပသြား

မည ျဖစသည။80 ဓနအဖြ႕သည ျမနမာႏငငရတာဝနယမႈရၿပးအမားႏငအကးဝငေသာပဂၢလကက႑

ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးႏငမဝါဒမားကအေထာကအပေပးရနအသငျဖစေနပါသည။ဓနအဖြ႕သညဤမေဘာင

အတြငးအၾကမးဖဥးေဖာျပထားသညျခငလႊမးျခ ေသာအမ းသားအဆငအစအစဥႏငအျပညအဝခတဆက

ခနညႇထားၿပးျဖစသည အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏင လမႈေရးအကးရညေမာ

78 ပထမအဆငအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ မေဘာငအားကစလစသည ပစျဖငအေကာငအထညေဖာရနအေမရကနေဒၚလာ၅သနးဘကဂကလအပမညဟခန႕မနးထားၿပးလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမပနမႈရနပေငြအတြကအေမရကနေဒၚလာ၃၀သနးမ၅၀သနးအထခန႕မနးထားပါသည။

79ယငးအားအလြတသေဘာကငးပသညဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကPSDဖရမမတဆငအေကာငအထညေဖာႏငပါသည။PSDဖရမသညပးေပါငးေဆာငရြကေရးမတဖကအဖြ႕အတြကPSDလပငနးအဖြ႕အျဖစေဆာငရြကပါသည။

80အစးရႏငပဂၢလကက႑မပါဝငသမားအတြကအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးစြမးေဆာငရည ျမငတငသညအခမးအနားကလညးျပငဆငလကရပါသည။

78

ရငးႏးျမႇပႏမႈမားကအေထာကအပေပးမညအစဥ

လကလပေဆာငခကမားကျပငဆငခပါသည။ယငး

တ႔တြင ေစးကြကအေထာကအပ၊ကြနရက ခတ

ဆကျခငးႏငတကြ စးပြားေရးဆငရာသေဘာတည

ခကမား၊ရငးႏးျမႇပႏမႈမားကလႈ႕ေဆာျခငးႏငအက

အညေပးျခငးဆငရာအစအမမား၊ လမႈေရးအကး

သကေရာကမႈမားကေငြေၾကးပပးရာတြငအကအည

ေပးျခငး၊ လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငး

ႏငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

ဆငရာ နညးပညာပပးမႈ စမကနးတစခ ျပငဆင

ျခငးတ႔ပါဝငသည။စးပြားေရးဆငရာသေဘာတည

ခကမား၊ ရငးႏးျမႇပႏမႈမားက လႈ႕ေဆာျခငးႏင

အကအညေပးျခငးဆငရာ လပေဆာငခကမားက

အေထာကအပေပးရနအတြကဓနအဖြ႕သညျမနမာ

ႏငငရ လမႈေရး အကးရညေမာ ရငးႏး ျမႇ ပႏမ ႈ

အေထာကအပႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြား

ေရး လပငနးဝနးကငတစရပ ဖြ႕ၿဖးတးတကလာ

ေရးအတြက ၂၀၁၈ ခႏ စ စကတငဘာလတြင

ေထာကပေငြပပးမႈကာလတစရပကစတငခသည။

ေထာကပေငြမားအား ၂၀၁၈ ခႏစေႏာငးပငးတြင

အၿပးသတရနေမာမနးထားပါသည။ပ၁၃(ေနာက

ထပ စာမကႏာ)တြင အမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ မေဘာငတစရပက

အေကာငအထညေဖာရာတြငပါဝငသညအဓကက

ေသာလပငနးမားႏငအဖြ႕အစညးမားကအႏစခပ

ေဖာျပထားပါသည။

SME

စငတ

ာ

R1

R2a

R2b

R4 R5 R6 R7

R7

R3R8

အမ

ားႏင

အက

းဝငေ

သာ

စးပြာ

းေရး

လပင

နးမ

ားအ

တြက

အေထ

ာကအ

ကျပ

အဖြ႕

အမ

ားႏင

အက

းဝငေ

သာ

စးပြာ

းေရး

လပင

နးမ

ားအ

ားအ

သအ

မတျပ

ျခငး

/အသ

အမတ

ျပလ

ကမတ

ထတ

ေပးျခ

ငး

မဝါဒမ

ား ႏ

င ဆ

ြေဆာင

မႈမား

အစး

ရ၏ ပ

စၥညးဝ

ယယ

မႈတြင

အမ

ားႏင

အက

းဝငေ

သာ

စးပြာ

းေရး

လပင

နးမ

ားအ

ား ဦ

းစား

ေပးျခ

ငး

ပ ၁၃

- အ

မား

ႏငအ

ကးဝ

ငေသ

ာ စး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

မား

ျမႇငတ

ငေရး

အတ

ြက ဗ

ဟာေ

ျမာက

မေဘ

ာင

အမ

ားႏင

အက

းဝငေ

သာ

စးပြာ

းေရး

လပင

နးမ

ား၊ လ

မႈစးပ

ြားလ

ပငနး

မား

၊ လမႈေ

ရးအ

ကးရ

ညေမ

ာရငး

ႏးျမ

ပႏမ

ႈမား

မတဆ

င ဆ

ငးရႏ

ြမးပါ

းမႈေလ

ာခေ

ရး ႏ

င အ

မား

နငအ

ကးဝ

ငေသ

ာ ဖြ႕

ၿဖးတ

းတက

ေရး

ႀကးၾက

ပမႈအ

ဖြ႕

စးပြာ

းေရး

ႏင က

းသနး

ေရာင

းဝယ

ေရးဝ

နႀက

းဌာန

အျခ

ားေသ

ာ အ

စးရ

ဝနႀက

းဌာန

မား

ႏင

အဖြ႕

အစည

းမား

အမ

ားႏင

အက

းဝငေ

သာ

စးပြာ

းေရး

လပင

နးမ

ား/လ

မႈစးပ

ြားလ

ပငနး

မား

အတ

ြကနည

းပည

ာအက

အည

ေပးေ

ရး အ

ဖြ႕ (ဓ

နအဖြ႕

မတဆ

င ျဖ

စႏငသ

ည)

R1, R

2, R

3, R

8 အ

မား

ႏငအ

ကးဝ

ငေသ

ာ စး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

မား

ဆငရ

ာ အ

စအစဥ

က အ

ကအ

ညေပ

းရန

စတဝင

စားမ

ႈရသည

ဖြ႕ၿဖ

းေရး

မတဖက

အဖြ႕

အစည

းမား

အသ

ပညာမ

ားပမ

ကယ

ျပန႔ေ

စျခင

း(အ

မား

ႏငအ

ကးဝ

ငေသ

ာစး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

ဆငရ

ာသ

တငး

အခ

ကအ

လက

ဖလ

ယျခ

ငး၊ B

2B)

အသ

ပညာမ

ားပမ

ကယ

ျပန႔ေ

စျခင

း(အ

မား

ႏငအ

ကးဝ

ငေသ

ာစး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

မား

ကဆ

ေပးျခ

ငးမ

ား ႏ

ငအ

သအ

မတျပ

ျခငး

)

အတ

ြငးေရ

းမးရ

း

ေဒသ

အလ

က အ

သငး

မား

(ဥပမ

ာ - M

RCCI

)

ႏငငျ

ခားစ

းပြား

ေရး

လပင

နးအ

သငး

အဖြ႕

မား

အမ

ားႏင

အက

းဝငေ

သာ

စးပြာ

းေရး

လပင

နးမ

ား ႏ

ငSE

ေငြေ

ၾကးပ

ပးမႈ

ရနပေ

ငြ

MAN

ကသ

႔ေသာ

က႑

အလ

ကစး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

အဖြ႕

မား

လမႈေ

ရးအ

ကးရ

ညေမ

ာရင

းႏးျမ

ႇပႏသ

မား

၊ က

းသနး

ေရာင

းဝယ

ေရး

ဘဏ

မား

ႏင

ဖြ႕ၿဖ

းေရး

ဘဏ

မား

မတခ

က -

R1, R

2 တ

႕သည

ျမနမ

ာႏငင

ရ အ

မား

ႏငအ

ကးဝ

ငေသ

ာ စး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

မား

က စ

နစတ

က အ

ားေပ

းျမငတ

ငရန

အစး

ရ၊ စ

းပြား

ေရး အ

သငး

အဖြ႕

မား

၊ ရငး

ႏးျမ

ပႏသ

မား

ႏင

ဖြ႕ၿဖ

းေရး

မတဖက

အဖြ႕

အစည

းမား

ထ

အၾက

ျပခ

ကမ

ားျဖ

စသည

။

DIC

AM

YEA

UM

FCC

I

MW

EA

79

အဓက အၾကျပခကမား အဓက ေဆာငရြကခကမား အဓက တာဝနယ ေဆာငရြကသည အဖြ႕အစညးမား

အျခား ပါဝင ပတသကသည အဖြ႕အစညးမား

၁ အစးရ၊ ပဂၢလက က႑၊ ရငးႏးျမႇပႏသမား ႏင ဖြ႕ၿဖးေရး မတဖက အဖြ႕အစညးမား၏ ပးေပါငး ပါဝငမႈျဖင အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနး/ လမႈ စးပြား လပငနး/ လမႈေရး အကး ရညေမာ ရငးႏးျမႇပနမႈ ဆငရာ ႀကးၾကပေရး အဖြ႕ (ဘတအဖြ႕) တစခ တညေထာငရန

မတဖက အဖြ႕အစညးမားထ ခဥးကပျခငး၊ လပငနး တာဝန သတမတခက (TOR) မား ျပငဆငျခငး၊ စေပါငး ထားသည လပငနး အစအစဥ မၾကမး ေရးဆြ ျပငဆငျခငး၊ ပထမ အႀကမ အစညး အေဝး ကငးပျခငး၊ MIC ႏင PSD တ႔မ တဆင အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးဆငရာ မဝါဒ မေဘာင တစခက ေထာကခ အားေပးျခငး၊ ႏစစဥ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား အေကာင အထည ေဖာျခငး ဆငရာ အစရငခစာမား ျပငဆငျခငး၊ ေဒသ ဆငရာ ေလလာမႈ ခရးစဥမား စစဥျခငး

ဓနအဖြ႕ DICA (အစးရ အတြက)၊ MYEA (စးပြားေရး အသငး အဖြ႕မား အတြက)၊ ဓနအဖြ႕ (ဖြ႕ၿဖးေရး မတဖကမား အတြက)

၂ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား ႏင စပလဥး၍ အသပညာမား ခ႕ထြငရန၊ (B2B အပါအဝင) အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား ဆငရာ အသပညာ ဗဟသတမား မေဝမႈ၊ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးဆငရာ ဆေပးျခငးမား၊ စးပြားေရး အသငး အဖြ႕မား ႏင စးပြားေရး ေကာငးမားမ တဆင အမားနင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား ဆငရာ အမတတဆပ ကပျခငး တ႔က အားေပး ျမႇငတငရန

အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား အေၾကာငး သတငး အခကအလက အေၾကာငးအရာ မား မေဝျခငး၊ အာဆယ မဝါဒ အစညးအေဝးမားတြင တကေရာက ပါဝငျခငး၊ ABAC အမားႏင အကးဝင ေသာ စးပြားေရး လပငနးမားဆငရာ ဆေပးပြမား ႏင အာဆယ ညလာခ၏ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမားဆငရာ အခမးအနားတြင တကေရာက ပါဝငျခငး၊ ျမနမာႏငငဆငရာ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား ဆေပးပြတစခ စစဥျခငး၊ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးဆငရာ ေလလာခက တစခ ႏင အႏစခပ ဘာသာျပနဆမႈ တစခက အၿပးသတ ေဆာငရြကျခငး၊ ႏင (ဖြ႕ၿဖးေရး မတဖက အဖြ႕အစညးမားထသ႔ အပါအဝင) ေလလာမႈက ထတျပန ေၾကညာျခငး

စးပြားေရး အသငး အဖြ႕မား

MYEA, MWEA, UMFCCI,

MRCCI, DICA, MoC, SME

စငတာ၊ ဓနအဖြ႕

၃ ကမၸဏမားအား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ႏင အကး သကေရာကမႈ ဆနးစစ ေလလာရာတြင အကအည ေပးရန၊ အငစတကးရငးမားအား မဝါဒပငး ဆငရာ လပငနးမားႏင စပလဥး၍ အကအည ေပးရန အတြက နညးပညာ အကအည ေပးေရး အဖြ႕ တစခ တညေထာငရန

အယအဆ စာတမး ႏင ToR မား ျပငဆငျခငး၊ ေငြေၾကး ပပးမႈ အတြက ဖြ႕ၿဖးေရး မတဖကအဖြ႕ အစညးမားထ ခဥးကပျခငး၊ အမားႏင အကးဝင ေသာ စးပြားေရး လပငနးမား အတြက ဓနအဖြ႕ အတြငး အထး ရနပေငြ ပပးမႈ တစခက ပစမတထား ေဆာငရြကျခငး

ဓနအဖြ႕ DICA, MYEA

၄ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား ဆငရာ အကအည ေပးေရးအဖြ႕ (အစအဆး ပါဝငသည အေထာကအကမား) က DICA တြင တညေထာငကာ အစးရ အဖြ႕အစညးမား ႏင စးပြားေရး အသငးအဖြ႕မားတြင အဖြ႕ခြမား ထားရရန

ToR မား ႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး အစအစဥ က ျပငဆငျခငး (ဓနအဖြ႕)၊ အကအည ေပးေရး အဖြ႕မား ႏင ဗဟမားက အားေပး ကညျခငး

DICA MoC, SME စငတာ, MYEA,

MWEA, UMFCCI, MRCCI,

ဓနအဖြ႕

၅ DICA ႏင SME စငတာတ႔တြင အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား အသအမတျပ လကမတ ထတေပးေရး (အသအမတ ျပေရး) စနစတစခ တညေထာငရန

အယအဆ စာတမးက ျပငဆငျခငး၊ အယအဆ စာတမး ႏင ToR မားက အားေပး ကညျခငး၊ အသအမတ ျပသည စနစက တညေထာငျခငး

DICA, SME စငတာ

ဓနအဖြ႕ထမ အကအညမား

၆ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနး လပကငသည ကမၸဏမားက အထး ပစမတ ထားေသာ လကရ အစအစဥမား အတြငး (အခြနဆငရာ အကး ခစားခြငေပး ဆြေဆာငမႈမား အပါအဝင) အကး ခစားခြငေပး ဆြေဆာငျခငး မားက ထညသြငးရန

ျဖစႏငေျခရသည ဆြေဆာငမႈမားႏင စပလဥး၍ ေလလာမႈ တစခ လပေဆာငရန ျပငဆငျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာသည ဝနႀကး ဌာနမားႏင အကး ခစားခြငေပး ဆြေဆာငမႈ မားအား ေဆြးေႏြး တငပငျခငး၊ ဝနႀကး ဌာနမားႏင ညႇႏႈငး ေဆာငရြကျခငး၊ အကး ခစားခြငေပး ဆြေဆာငမႈမားက ေထာကခ အားေပးျခငး

DICA ဓနအဖြ႕၊ DICA, MOPF, UM-FCCI တ႔ထမ ေလလာမႈ အတြက အကအညမား

၇ အစးရဆငရာ ဝယယမႈမားတြင အမားနင အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား ႏင SE ကမၸဏမားက ဥးစားေပးရန ႏင ယငးတ႔ထမ ဝနေဆာငမႈမား ဝယယရန

(ကနးမာေရး၊ ပညာေရး၊ အမရာ ႏင လယယာ စကပးေရး တ႔အတြက တာဝနယသည ဝနႀကးဌာန မားက ဥးစားေပးကာ) ျဖစႏငေျခ ရသည ဥးစားေပး ပစၥညး ဝယယမႈ ဆငရာ အေလအထမား ႏင စပလဥး၍ ေလလာမႈ တစခ လပေဆာငရန ျပငဆငျခငး၊ ဥးတညခကမားႏင စပလဥး၍ ကတကဝတမားက အားေပး ေထာကချခငး၊ ႏစစဥ ေစာငၾကည ေလလာမႈ အစရငခစာမား ျပငဆငျခငး

MOPF ဓနအဖြ႕၊ MOPF, MoH, MOE, MoALI တ႔ထမ ေလလာမႈ အကအညမား

၈ လမႈေရး အကး ရညေမာ ရငးႏးျမႇပႏသမား၊ ကးသနး ေရာငးဝယေရး ဘဏမား၊ ႏင ဖြ႕ၿဖးေရး ဘဏမား၏ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးဆငရာ ရငးႏး ျမႇပႏမႈ မားျဖင ပးတြ ေငြေၾကး ပပးရန အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနး ႏင လမႈ စးပြား လပငနးဆငရာ ရနပေငြမား ထေထာငမႈက အကအည ေပးရန

အယအဆ စာတမး၊ ဖြ႕ၿဖးေရး မတဖကမားထမ ကတကဝတ မားက ျပငဆငျခငး၊ ရနပေငြ အေထာကအပ ေပးသည ပဂၢလက က႑ ႏင ေဖာငေဒးရငးမား အတြက အခြနဆငရာ ဆြေဆာငမႈ မား ရာေဖြျခငး၊ ရနပေငြအား ပဂၢလက က႑ထ အသေပးျခငး၊ ရနပေငြ ထေထာငျခငး၊ ႏစစဥ အစရငခစာမား ျပငဆငျခငး

ဓနအဖြ႕၊ DICA MOPF, UMFCCI

80

ပ၁၄-အဓကအၾကျပခကမားႏငေရ႕ေျခလမးမားအကဥးခပ

81

၈။နဂးႏငေလလာမတသားခရသညအခကအလကမား

၁၂၂။လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငးျဖငအေထာကအပေပးထားသညအမားႏင ပမအကးဝင

ေသာစးပြားေရးဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈမားအတြကခငမာအားေကာငးသညအလားအလာတစရပရပါသည-

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား၏ေစးကြကႏငစပလဥး၍ဤနယပယေလလာမႈအရ

ျမနမာႏငငတြငအမားနငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဖြ႕ၿဖ းတးတကလာရနခငမာအားေကာငးသည

အလားအလာတစရပရပါသည။ေလလာမႈအရအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအလား

အလာရသညျဖစစဥ၅၆ခေတြ႕ရခၿပးယငးတ႔အနကကမၸဏ၂၁ခတ႔သညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးဆငရာ စပစမား၊ ပဏာမလပငနးမား ႏင လပေဆာငခကမားကတကၾကြစြာေဖာေဆာငလက

ရပါသည။အထးသျဖငလယယာစးပြားေရး၊ေငြေၾကးႏငစြမးအငက႑မားတြငအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားအတြကဆနးသစသညစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစအခ႕ရႏငၿပးျဖစေသာလညး

ကမၸဏမားႏငရငးႏးျမႇပႏသမားအတြကလယယာစးပြား၊ကနးမာေရး၊ပညာေရးႏငအမရာမားဆငရာ

အာမခရသညအခြငအလမးမားလညးရေနပါသည။

၁၂၃။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ စတဝငစားမႈ ျမငမားစြာ ရေနပါသည -

အမနးခငးႏငငမားႏင ႏႈငးယဥပါကအသပညာအားနညးေနေသးေသာလညးအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးပငဆငမႈအမ းအစားကျမႇငတငရနအထးသျဖငစးပြားေရးဆငရာအသငးအဖြ႕မား၊အစးရ

အဖြ႕အစညးမားႏငဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကမားအၾကားတြငခငမာအားေကာငးသညစတဝငစားမႈရပါသည။ျမနမာ

ႏငငရအားေကာငးေသာလဒါနးေပးကမးမႈအစဥအလာတစရပကလမႈအဖြ႕အစညးအတြကေကာငးကး

ျပသည႔အေလ႔အထတစခသ႔အသြငေျပာငးေပးႏငမည႔အယအဆတစရပအျဖစအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားအားရႈျမငၾကျခငးကပဂၢလကက႑၏ဆနးသစေသာထေတြ႔လပေဆာငမႈမားႏင႔

ထေရာကစြာခတဆကေပးႏငေပသည။

၁၂၄။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏျခငးတ႔က

အေထာကအပေပးရနမဝါဒမေဘာငတစရပရပါသည။ေစးကြကနယပယတငးတာသညေလလာမႈတစရပ

ႏငတကြအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငေရးအတြက ဗဟာေျမာက

မေဘာငတစရပ ေရးဆြျပငဆငမႈကအစးရမ ေထာကခအားေပးၿပးယခအခါတြငအလယအလတကာလ

လပငနးအစအစဥတစရပကျပငဆငႏငၿပျဖစသည။

၁၂၅။မနကနသငေလာသညမဝါဒဆငရာကရယာမားႏငေငြေၾကးထညဝငမႈတ႔ျဖင ျပညသသနးေပါငး

မားစြာတ႔၏ဘဝမားကအသြငေျပာငးလေပးရနအတြကပဂၢလကက႑ရအရငးအျမစမားကအသးခႏငၿပး

ယငးတ႔အတြကအလပအကငမား ပမလကလမးမရရေစျခငး၊ ဝငေငြတးပြားလာေစျခငး ႏငအသကေမြး

ဝမးေကာငးမႈမားတးတကေကာငးမြနလာေစျခငးတ႔က ျဖစေစႏငပါသည။သ႔ရာတြငအကးခစားခြငေပး

ဆြေဆာငမႈမားႏငျပျပငေျပာငးလမႈမားလပေဆာငရနအစးရအဖြ႕အစညးမား၏အငစတကးရငးဆငရာ

စြမးရညမားကသရနားလညေရးသညအလြနအေရးႀကးမညျဖစသည။

82

၁၂၆။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားဆငရာ ဝနးကငတစခကအဖြ႕အစညးတစခ

တညးျဖင ႔ တညေဆာကရန မျဖစႏငေပ။ထသ ႔

တညေဆာကႏငေရးအတြကအစးရ ႏင ပဂၢလက

က႑ႏစရပစလးႏငတကြဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕

အစညးမားႏင လမႈေရးအကးရညေမာ ရငးႏး

ျမႇပႏသမားထမညႇႏႈငးႀကးပမးမႈမားကပါလအပ

ပါသည။ဤသ႔ႀကးပမးေဆာငရြကၾကရာတြငဆက

စပသကဆငသမားႏင ႔ အတြငးကက ေဆြးေႏြး

တငပငေရးသည အေရးႀကးသည အစတအပငး

တစရပျဖစမညျဖစပါသည။

၁၂၇။အစးရ ႏင ပဂၢလကက႑ႏစရပစလးတြင

ၾသဇာရကာ ရြပရြပခၽြခၽြ ဥးေဆာငမညအဖြ႕အစညး

မားကခြျခားသတမတေရးသည ျပျပငေျပာငးလမႈ

မားကေဖာေဆာငရာတြငအဓကအခကျဖစသည။

အဓကကေသာ ရြပရြပခၽ ြခၽ ြဥးေဆာငမည အဖြ႕

အစညးမားသညDICA၊စကမႈဝနႀကးဌာန၏စကမႈ

ႀကးၾကပေရးႏငစစေဆးေရးဥးစးဌာန၊ႏငMYEA

တ႔ျဖစၾကပါသည။

၁၂၈။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားသညအက းအျမတရရႏငရမညျဖစၿပးလမႈေရး

အကးေကးဇးရရမညျဖစကာ ႀကးမားသညအရြယ

အစားျဖငေဆာငရြကႏငစြမးရရမညျဖစသည။MSME

မားအေပၚတြငအာရစးစကမႈလြနကေနပါကအခြင

အလမးအခ႕ကလကလြတဆးရႈးရႏငပါသည။

၁၂၉။ ေဒသႏရအေျခအေနက နားလညသေဘာ

ေပါကရန ႏင အထးသျဖင လအပသည ျပျပင

ေျပာငးလမႈမားက ဓာတကေပးႏငေသာ သ႔မဟတ

အတားအဆးျဖစေစႏငေသာေဒသတြငးစးပြားေရး

အေလ႔အထမားက နားလည သေဘာေပါကရန

လအပပါသည။

ပ ၁၅

- အ

လား

အလ

ာရေသ

ာ အ

မား

ႏငအ

ကးဝ

ငေသ

ာ စး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

မား

အား

ဆနး

စစခ

က

ကမၸဏ

မား

က႑

IB စပစ

IB လ

ပေဆ

ာငခ

ကIB

ပဏ

ာမလ

ပငနး

IB စပစ

IB လ

ပေဆ

ာငခ

ကIB

ပဏ

ာမလ

ပငနး

သမာ

းရးက

စး

ပြားေ

ရးလ

ပငနး

မား

NGO

မား

မဦး

ေဆာင

သည

SE

မား

သမာ

းရးက

CS

R လ

ပငနး

ေရ႕ဆကစစစေလလာျခငး မျပေတာ

သည ကမၸဏမား

အလ

ားအ

လာ

ရသည

IB စ

ပစ၊

လပေ

ဆာင

ခက

၊ ပဏ

ာမလ

ပငနး

အမန

တက

ယ IB

စပစ

၊လ

ပေဆ

ာငခ

က၊ ပ

ဏာမ

လပင

နးIB

မဟ

တသ

ည က

မၸဏမ

ား

ေတြ႕ဆ

ေမးျမ

နးျခ

ငးမ

ားႏင

ေနာ

ကထ

ပ သ

တငး

အခ

ကအ

လက

မား

အေပ

ၚ အၿပ

းသတ

ဆနး

စစေလ

လာခ

က

page

2 o

f 2

Ikea

လယယာစးပြားေရး/စားေသာကကန

ပညာေရး/ ကၽြမးကငမႈမား

လမႈေရးအကာအကြယေပးေရး

အထညခပ/ ရးဖနပမား

စကမႈလကမႈလပငနး

ဘ႑ာေရး

စြမးအင

ကနးမာေရး

အမရာမား

ေရ

ကနသြယေရး

ခရးသြားလပငနး

အျခား

Impa

ct Te

rra/G

olde

n Pa

ddy

IFD

C (In

tern

atio

nal F

er-

tiliz

er D

ev. C

ente

r)Ja

pane

se H

andi

crafts

Baga

nJa

tapa

raJ-

SAT

Ko S

hwe

KoeK

oe T

ech/

May

May

LOLC

MA

EXM

anda

lay

Snac

ksM

-Pite

san

/ Oor

edo

Mya

nmar

Bel

l Com

pany

Nag

ar P

yan

On

Doc

tor

Peps

iCo

Prox

imity

(tra

de&fi

nanc

e)Re

nt 2

Ow

nSa

thap

ana

Sona

lika

Sunk

inSu

nlab

obSw

ayne

e G

roup

TeaS

pend

erTo

yo B

atte

ries

Turq

uois

e M

ount

ain

UM

G -

Fina

nce

Visi

on F

und

Mya

nmar

Yom

a/M

yfoo

d In

d M

M

Yom

a Ba

nk

Sith

ar C

o�ee

Gro

up

1

1

1 1

1 1

1 1 1 2012

76

20

00

00

2414

141

912

36 21

8 2318 56

35

2

1

1

11

11

1

1 1

11

1 1

111

11

1

1

1

11

1

1 1 1

1 1 1

1 1 1 1 1

1

11

1

11

1

1 11

111 1

1 11 1 11 1

11 1 1 11

1 11

11 1

1

1 1 1

11 1

1

1 111 1

အလ

ားအ

လာရ

သည

IB က

မၸဏမ

ားအ

ေပၚ အ

ႏစခ

ပ ဆ

နးစစ

ေလလ

ာခက

စစေပ

ါငး

83

ေနာကဆကတြ၁-

အလားအလာရေသာလပငနးမားအားဆနးစစမႈမား

မတခကမား-(၁) IBသ႕မဟတIBမဟတေၾကာငးတငးတာသညစခနစႏႈနးမားတြငဘ႑ာေရးအရရပတညႏငမႈႏငႀကးထြားမႈအလားအလာ၊ဆငးရႏြမးပါးသမားအားပစမတထားျခငး၊

အဓကစးပြားေရးလပငနး၏တမးညြတမႈ၊အႀကးစားလမႈေရးအကးသကေရာကမႈအတြကေဆာငရြကျခငးတ႔ပါဝငသည။(၂) ဤျခငသးသပခကသညဘကစျပညစသညဟမဆလဘဤေလလာမႈကလပေဆာငခသညစာေရးသမားအေနျဖငအလားအလာရသညIBကမၸဏမား၊CSRသ႔မဟတ

SEလပငနးမားအားလးကဆနးစစအကျဖတခသညဟဆလျခငးမရေပ။ျမနမာႏငငတြငဤမမကပမမားျပားသညSEသ႔မဟတအလားအလာရသညIBကမၸဏမားစြာရေနႏငပါေသးသည။

(၃) ဆနးစစအကျဖတမႈအားလပေဆာငခရာတြငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈရလဒမား၊(ဝကဆကမားအပါအဝင)အမားျပညသထသ႔ထတျပနထားသညသတငးအခကအလကမားႏငကၽြမးကငပညာရငမား၏အျမငမားကအေျခခကာစာေရးသ၏အကျဖတေလလာမႈတြငအေျခခထားပါသည။

84

ေနာကဆကတြ၂-

ဆနးစစသညနညးစနစ၁၃၀။ အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာနယပယေလလာမႈသညဓနအဖြ႕၏ဗ ဟာေျမာက

လပငနးမားတြငတစစတတစပငးအျဖစပါဝငပါသည။ဓနအဖြ႕သညDFIDကရနပေငြပပးထားသည႔ၾကြယဝမႈ

မေဝေရးအစအစဥဆငရာအစတအပငး၃ခအနက၁ချဖစကာဆနးသစတထြငေသာပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖး

တးတကေရးအစအစဥတစရပျဖစပါသည။ယငးသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား၏

အလားအလာကေဖာျပႏငေရးအတြကအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာေစးကြကနယပယ

ေလလာမႈတစခကေဆာငရြကခပါသည။အဆပါေလလာမႈအားႏငငတကာႏင ျပညတြငးအတငပငခ၄ဥး

တ႔ပါဝငသညအဖြ႕မလပေဆာငခပါသည။81ေလလာမႈအတြငးစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစမားကစးစမး

ေလ႔လာခ႔ၿပးအဆပါစပစမားအေၾကာငးေဖာျပခကမားေရးသားခ႔ပါသည။အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားအတြက ရငးႏး ျမႇပႏမႈေစးကြကဆငရာ သးသပခကတစခ လပေဆာငခသည။ ေလလာမႈတြင

လမႈေရးအကးရညေမာရငးနးျမႇပႏသမား၊စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မား၊ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားႏင

စးပြားေရးလပငနးမားကေျမေတာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမား၏လပေဆာငခကမားကလညးဆနးစစ

ေလလာခသည။ယငးသညလပငနးမားႏငရငးႏးျမႇ ပႏမႈမားကအားေပးျမႇငတငရနအစးရ၏မဝါဒမားကလညး

ထပမေလလာဆနးစစခသည။ထ႔ေနာကတြငအစးရႏငအျခားအဖြ႕အစညးမားထသ႔အမားႏငအက းဝငသည

စးပြားေရးလပငနးမားကမညသ႔အားေပးျမႇငတငႏငေၾကာငးအၾကျပတငျပခကမားေပးအပခသည။

၁၃၁။ ေလလာမႈတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၏အလားအလာႏငစပလဥး၍ ကမၸဏ

မားအား ေစာငၾကညေလလာရနအတြက မရငးအခကအလကမားကအသးျပခပါသည။အမားႏငအကးဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးတစခအျဖစသတမတႏငရနလအပသည႔အခကမားအေပၚနားလညသေဘာေပါကမႈ

ရငးရငးလငးလငးျဖစၿပးသည႔ေနာကတြငအဖြ႕သညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားျဖစလာရန

အလားအလာရသည ကမၸဏ ၁၇၆ ခ ပါဝငေသာ စာရငးတစခက ျပစခ႔ပါသည။ လမႈေရးအကး ရညေမာ

ရငးႏးျမႇပႏမႈမား ႏင ေကာငးမြနေထာကကေသာဝနးကငဆငရာသတငးအခကအလကမားအားအမား

ျပညသထထတျပနထားသည ေလလာမႈမားႏငတကြ ထတေဝရနကန႔သတထားသည ေလလာမႈမားအေပၚ

ဆနးစစေလလာခကႏငအကးစးပြားပတသကဆကႏြယသမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးမားမရရပါသည။

ထ႔ေနာကတြငအဖြ႕သညစးပြားေရးအရရပတညႏငမႈဆငရာကနဥးစာရငးတစခႏငကမၸဏမား၏စးပြားေရး

လပငနးမား၏ရညရြယထားသညလမႈေရးဆငရာအက းသကေရာကမႈမားကထပမေစာငၾကညေလလာရန

အတြကအမတေပးအကျဖတသညနညးလမးတစခကအသးျပခပါသည။တစခါတစရကမၸဏမားႏငေတြ႕ဆ

ေမးျမနးမႈမားလပေဆာငရာတြငအဖြ႕သညစးပြားေရး သ႔မဟတ လမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈတ႔က

မညသ႔ျမႇငတငႏငေၾကာငးအၾကျပျခငးမားႏငလမးညႊနမႈမားလပေဆာငေပးသည။

81 ေဒါကတာအာမငေဘာငဝါသည အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏငစပလဥး၍ ႏ႕စပသည အေတြ႕အၾကရေသာအဖြ႕ေခါငးေဆာငျဖစပါသည။ ThuraSwiss မ ဆေဝထြနးသည စးပြားေရးလပငနးဆငရာ ဆနးစစေလလာမႈ လပေဆာငရာတြငအကအညေပးခၿပး Jonathan Keesecker သည စကမႈလပငနးမဝါဒဆငရာ ကၽြမးကငသတစဥးျဖစသည။ ThuraSwiss မေအာငသရသညစးပြားေရးလပငနးႏငမဝါဒဆငရာအၾကဥာဏမားေပးအပပါသည။အဖြ႕ကဓနအဖြ႕ရအမားႏငအကးဝငေသာဘ႑ာေရးဆငရာ ဥးေဆာငပဂၢလျဖစသည ဝငဝင႔ထကလႈင၊ ႏင ဓနအဖြ႕မ အဖြ႕ေခါငးေဆာငျဖစသ ပတာဘရငးဘလတ႕မလမးညႊနပါသည။

85

၁၃၂။ အဖြ႕သညဥးတညျပငဆငထားသည႔ေမးခြနးမားအားအသးျပကာကမၸဏမားထမအခကအလကမား

တကရက စေဆာငးရယခပါသည။ ေမးခြနးမားအား ေတြ႕ဆေမးျမနးခသည ကမၸဏမားမျဖစေစ ကမၸဏႏင

ေတြ႕ဆေမးျမနးၿပးေနာကအဖြ႕မျဖစေစျဖညစြကခၿပးပဂၢလကက႑အေနျဖငေမးခြနးမားကတရားဝငေျဖၾကားရန

တန႕ဆငးေနေၾကာငးေတြ႕ရပါသည။82ကမၸဏအမားစတ႔သညေငြေၾကးဆငရာအခကအလကမားကမေဝရန

တြန႔ဆတေနၾကၿပးလမႈေရးအက းသကေရာကမႈမားဆငရာေဖာျပခကမားသညပျပငဆနေနေလရေသာလညး

ကမၸဏမားသညေယဘယအားျဖငရငးလငးၿပးလမးညႊနထားသညေမးခြနးမားကမေျဖၾကားၾကသည။ကမၸဏ

ဆငရာေဖာျပခကမားတြငကမၸဏမားမေပးအပသညသတငးအခကအလကမားသ႔မဟတအငတာနကမ

ရာေဖြထားသညသတငးအခကအလကမားကအႏစခပေဖာျပထားသည။

၁၃၃။ အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမားက ေရြးခယရနအတြက ေမးခြနးမားမ

အခကအလကမားႏငစေပါငးအမတသတမတသည႔နညးလမးမအခကအလကမားကအသးျပကာအလားအလာ

ရသည ကမၸဏမားကဆနးစစသးသပခပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား၊ လမႈစးပြား

လပငနးမား ႏင CSRအေၾကာငး ေရးသားေဖာျပခကမားသညအမားအားျဖငသရပေဖာေရးသားပမးျဖစၿပး

ျဖစစဥေလလာခကတစခခငးစကအသးျပသည။ဤေလလာမႈသညျဖစစဥဥပမာမား၊ေမးခြနးမားႏငေတြ႕ဆ

ေမးျမနးမႈမား မတဆင တကရကအခကအလက စေဆာငးရယျခငးျဖင ခြျခားေဖာျပထားသည။ ထ႕ေနာက

ကမၸဏမားအၾကားတြငႏႈႈငးယဥသးသပခကမားလပေဆာငရနအတြကသတငးအခကအလကမားကပြငလငး

ျမငသာသညအညႊနးကနးမားျဖငစစစေလလာပါသည။ထ႔အတြကအဖြ႕သညအလားအလာရေသာကမၸဏမား

အားပမ၍သပၸနညးကအကျဖတဆနးစစႏငေရးအတြကေပါငးစပအမတေပးစနစတစခကဖနတးခပါသည။

အလားတစနစတစခအားဖလစပငႏငတရတႏငငရနရးျပညနယရအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

မားကအသအမတျပသည စနစတြငလညးအသးျပထားပါသည။ ျမနမာႏငငတြငလညးအမားႏငအကး

ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအသအမတျပရနအတြကယငးကအသးျပရနအဆျပထားပါသည။အမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအမတေပးျခငးမားအတြကစခနစႏႈနးမားႏငအတငးအတာမားက

ေအာကပါဇယားႏစခတြငေဖာျပထားပါသည။

၁၃၄။ရမတမားသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာရငးႏးျမႇပႏမႈမား၏အရညအေသြးက

ေဖာျပပါသည။အမတေပးသညစနစျဖင႔ေအာကပါစစစေလလာမႈမားကလပေဆာငခပါသည။ပထမဆးအေနျဖင

ကမၸဏတစခလးမဟတဘစးပြားေရးလပငနးမားကသတမတထားသညစခနစႏႈနးမားျဖငစစစေလလာကာ

ေငြေၾကးအကးအျမတ(စစေပါငးရမတ၏၄၂%)၊လမႈေရးအကးသကေရာကမႈ(စစေပါငးရမတ၏၄၅%)ႏင

ဆငးရႏြမးပါးမႈကေရရညတညတေသာပစျဖငေလာခရာတြငႏငေရရညတညတေသာႀကးထြားတးတကေနသည

စးပြားေရးလပငနးတစခတညေဆာကရာတြငကမၸဏတစခမဟတဘရငးႏးျမႇပႏမႈတစခ၏ဆနးသစတထြငမႈ၏

အကးသကေရာကမႈ (စစေပါငး ရမတ၏ ၁၃%) တ႔က ေဖာျပသည။ ထ႔ေနာကကမၸဏတစခခငးစ၏ စြမး

ေဆာငရညအားနမက(၁မတသ႔မဟတ၂မတ)၊အလယအလတ(၃မတသ႔မဟတ၄မတ)၊ႏင ျမငမား

(၅မတသ႔မဟတ၆မတ)အျဖစႏႈနးထားသတမတပါသည။အမတမားအားက႑အလကခနညႇထားသည

82 ေနာကဆကတြ၆တြငအကးအကားလမးညႊနခကမားစာရငးတစခကေဖာျပထားၿပးေနာကဆကတြ၅တြငမေတြ႕ဆေမးျမနးခသညအဖြ႕အစညးမားစာရငးကေဖာျပထားသည။

86

အေရအတြကႏငအရညအေသြးဆငရာအညႊနးကနးမားျဖငတြကခကပါသည။83ေနာကဆးအေနျဖငရမတမား

(သတမတထားသညအတငးအတာမားႏငႏႈနးထားမား၏ေျမႇာကလဒ)သညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေ

ရးဖြ႕ၿဖ းတးတကမႈႏငစပလဥး၍ကမၸဏမား၏အားနညးခကမားႏငအားသာခကမားကတကစြာေဖာျပပါသည။

83 ဥပမာအားျဖငလမႈစးပြားလပငနးမားအတြငးရလ ၃၀၀ေအာကလမႈေရးဆငရာ ျဖန႔ၾကကႏငမႈသည ၀ ျဖစၿပး နမပါးဟေသာသတမတခကသည ၃၀၀မ ၁၀၀၀ ျဖစကာ၊အသငအတငသည ၁၀၀၀မ ၃၀၀၀ ျဖစ၍ ျမငမားသည ၃၀၀၀အထကျဖစသည။ဝငေငြမားအတြကသတမတခကမားတြငအေမရကနေဒၚလာ၅၀၀၀၀၀ေအာကကနမပါးအျဖစသတမတၿပး၊အေမရကနေဒၚလာ၅၀၀၀၀၀မ၅သနးကအသငအတငအျဖစသတမတကာ၊အေမရကနေဒၚလာ၅သနးအထကက ျမငမားအျဖစသတမတသည။အကးအျမတရရႏငမႈသတမတခကမားအားကမၸဏ၏စစေပါငးအျမတသည၅%ေအာကေလာနညးလငနမပါးဟသတမတၿပး၅%မ၁၅%ကအသငအတငဟသတမတကာ၁၅%အထကကျမငမားသညဟသတမတပါသည။

ပ၁၆-အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအသငရမႈကဆနးစစအဆငသတမတသညနညးလမး

စေပါငးဆနးစစအဆငသတမတသညကရယာ

ကမၸဏ

အဆငသတမတခက

(၁-၆)

ရမတ

စးပြားေရးအကးအျမတမား ၄၂% ၀.၀၀

ကမၸဏ ၁၆% ၀.၀၀

အရြယအစား ၄% ၀.၀၀

အကးအျမတရရႏငမႈ ၆% ၀.၀၀

ဘဏလပငနးေဆာငရြကႏငမႈ ၆% ၀.၀၀

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ ၂၆% ၀.၀၀

စမခန႔ခြမႈ ၅% ၀.၀၀

ဝငေငြ(လကရ) ၅% ၀.၀၀

ႀကးထြားမႈ(၃ႏစ) ၃% ၀.၀၀

စးပြားေရးလပငနးဆငရာအဆးၾကႏငေျခမားကေျဖရငးေဆာငရြကျခငး ၆% ၀.၀၀

အကးအျမတရရႏငမႈ ၇% ၀.၀၀

လမႈေရးအကးသကေရာကမႈ ၄၅% ၀.၀၀

ျဖန႔ၾကကေရာကရမႈ ၂၀% ၀.၀၀

အကးခစားရမညသမား ၁၁% ၀.၀၀

ပစမတထားေဆာငရြကျခငး ၆% ၀.၀၀

အမးသမးမားကအားေပးကညျခငး ၃% ၀.၀၀

အတမအနကႏငဆေလာမႈ ၁၃% ၀.၀၀

ကနပစၥညးေပးသြငးသ(လပသား၊ျဖန႔ျဖးသ)စပစမား ၀.၀၀

မလပေဆာငမ/လပေဆာငၿပး ၄% ၀.၀၀

အၿပငအဆငမား ၆% ၀.၀၀

ေရရညတညတမႈ၊အဆးၾကႏငေျခမားကေျဖရငးျခငး ၅% ၀.၀၀

သးစြသစပစမား ၀.၀၀

(ဝငေငြတးတကမႈအပါအဝင)ထတကန၏ဆေလာမႈ ၅% ၀.၀၀

ထတကန၏ကနကစရတတတႏငမႈ ၃% ၀.၀၀

ေဖာေဆာငသညနညးလမးမား၊ဆငးရသမား၏အဆးၾကႏငေျခမားကေျဖရငးေဆာငရြကျခငး ၅% ၀.၀၀

ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးႏငအားလးပါဝငေရးအတြကစနစပငးျပျပငေျပာငးလမႈ ၁၂% ၀.၀၀

က႑အေပၚအကးသကေရာကမႈ ၄% ၀.၀၀

ပထဝအေနအထားအရအကးသကေရာကမႈ ၃% ၀.၀၀

ဆေလာမႈႏငအသြငေျပာငးလျခငး ၅% ၀.၀၀

ဆနးသစတထြငမႈ ၁၃% ၀.၀၀

စးပြားေရးလပငနးမား ၄% ၀.၀၀

နညးပညာ ၃% ၀.၀၀

လမႈေရး(လပသားစခနစႏႈနးမား၊CSR,အစရသည) ၃% ၀.၀၀

သဘာဝပတဝနးကင ၃% ၀.၀၀

စစေပါငး ၁၀၀% ၀.၀၀

87

88

ေနာကဆကတြ၃-

အျခားႏငငမားရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

၁၃၅။ ေကာငးမြနေထာကကေသာ ဝနးကငတစရပကအဆငျမႇငတငျခငးသညအမားႏငအကးဝင ေသာ

စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈကလႈ႕ေဆာေပးႏငပါသည။အစးရ၊စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မား၊ရငးႏးျမႇပႏသမားႏင

ဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားအားလးသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကဝနးကင

တစရပဖနတးရာတြငအဓကကေသာအခနးက႑မားတြငပါဝငၾကပါသည။မဝါဒပငးဆငရာအေထာကအပ

အမားစအားရငးႏးျမႇပႏမႈ တးျမႇငေရးအဖြ႕အစညးမား၏လပေဆာငခကမားႏင ခတဆကထားၿပးရၿပးသား

အေထာကအပအစအစဥမားတြငအေျခခထားပါသည။ ပ ၂၂တြင ေရြးခယထားသည အာရႏငငမားရ

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာမဝါဒမားအေပၚျခငသးသပခကတစခကေဖာျပထားပါ

သည။84

ဥပမာ-

• ဖလစပငႏငငသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးစပစမားရသညကမၸဏမားကအားေပး

ျမႇငတငရနအတြကရငးႏးျမႇပႏမႈဘတအဖြ႕မတဆငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားက

အသအမတျပေရးစနစတစခကတညေထာငခပါသည။ဘတအဖြ႕တြငလညးအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာယနစတစခရပါသည။

• တရတျပညသ႔သမၼတႏငင၊ရနရးျပညနယသညလယယာစးပြားေရးက႑အတြငးရအမားႏငအကး

ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရနႏငယငးတ႔တြင ရငးႏးျမႇပႏရနအတြက ADB

ထမေခးေငြတစခရရခပါသည။

• အငဒနးရားႏငငသည စးပြားေရးက႑ညႇႏႈငးေဆာငရြကေရး ဝနႀကးဌာန၏ေအာကတြငအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာလပငနးအဖြ႕တစခကတာဝနေပးအပဖြ႕စညးထားပါသည။

• ထငးႏငငသည လမႈစးပြားလပငနးမား ႏငအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

ေငြေၾကးဆငရာအကးခစားခြငမားႏငအသအမတျပသညစနစတစခတ႔ကတညေထာငထားရခပါ

သည။

• စကၤာပႏငငသညလမႈေရးဆငရာျပနာမားကေျဖရငးရနအတြကလမႈစးပြားလပငနးမားကအားေပး

ျမႇငတငလကရပါသည။

• တရတ၊ကရးယား၊ဂပနႏငထငးႏငငတ႔သညADBႏငပးေပါငးကာကေမာၻဒးယား၊လာအ၊ ျမနမာ

ႏငဗယကနမႏငငတ႔ရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားႏငဆကစပေနေသာႏငငျခား

ရငးႏးျမႇပႏမႈမားကအေထာကအပေပးရနအတြကျဖစႏငေျခရသညအစအစဥတစရပကေဆာငရြက

လကရပါသည။

84အာရတကရ အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားဆငရာ သတငးအခကအလကမားအား www.inclusivebusi-nesshub.org/micro-site/inclusive-business-in-asia/ တြင ပမရယႏငပါသည။ (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၃ ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခပါသည)။

89

• ဗယကနမႏငငသညယခအခါတြငယငး၏SMEလပငနးမားျမႇငတငေရးအစအစဥအတြငးအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကအက းခစားခြငေပးဆြေဆာငမႈမားကထညသြငးစဥးစား

ေနၿပျဖစသည။

• အာဆယအတြငးေရးမးရးႏငအာရပစဖတေဒသစးပြားေရးပးေပါငးေဆာငရြကမႈဖရမတ႔သညSME

မားကျမႇငတငရနအယအဆတစရပအျဖစအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကသတမတ

ထားရခကာ ၂၀၁၇ ခႏစတြင ေဒသတြငးအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမားဆငရာ

ဆေပးျခငးမားကလပေဆာငခၿပး၂၀၁၈ခႏစတြငလညးဆကလကလပေဆာငသြားမညျဖစသည။

• အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားႏငစပလဥး၍အာဆယ၏ လပငနးမားအားအစးရ

ဖြ႕စညးပမားႏငအာဆယစးပြားေရးအၾကေပးေကာငစတ႔မတဆငပးေပါငးျမႇငတငေဆာငရြကပါသည။

• G20သည၂၀၁၅ႏင၂၀၁၆ခႏစအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအဓက

ေဆြးေႏြးမႈအေၾကာငးအရာတစရပအျဖစအာရစးစကခၿပးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

ဆငရာမေဘာငတစခကေရးဆြခကာယခအခါတြငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေရးလမးညႊနခကတစခကအၿပးသတေဆာငရြကေနပါသည။

• ၾသစေၾတးလ၊ကေနဒါ၊ျပငသစ၊ဂာမန၊အႏၵယ၊လကတငအေမရက၊နယသာလန၊ဆြဒင၊ဆြစဇာလန၊

အေမရကနျပညေထာငစႏငအာဖရကတကတစခြငရႏငငမားတြငလညးရငးႏးျမႇပႏမႈဆငရာဗဟာ

မားႏငဖြ႕ၿဖးေရးအေထာကအပမားဆငရာခဥးကပမႈမား၏အစတအပငးတစရပအျဖစအမားႏငအက း

ဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအေၾကာငးကေဆြးေႏြးလကရပါသည။

• စးပြားေရးအသငးအဖြ႕မားသညယငးတ႔၏အဖြ႕ဝငမားအၾကားတြငအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားအေၾကာငးအသပညာမားမေဝျခငးကအားေပးျမႇငတငရာတြငအေရးပါသညအခနးက႑

တစရပမပါဝငႏငၿပးဘဏမားႏငလမႈေရးအက းရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားသညအမားႏငအက းဝင

ေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကသးသန႔ေငြေၾကးပပးမႈအစအစဥမားႏငရငးႏးျမႇ ပနမႈရနပေငြမား

တညေထာငလကရပါသည။85

• ဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမားသညSDGမားအထေျမာကေအာငျမငေရးအတြကပဂၢလကက႑

ဆငရာဗဟာမားကအေထာကအပေပးရာတြငတညသညစတနဖးမား၊လမႈစးပြားလပငနးမား၊ႏင

ဗဟာေျမာကCSRတ႔ကသ႔ေသာအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးသ႔မဟတအလားတ

အယအဆမားကအေလးေပးေဆာငရြကလကရပါသည။86

85 ဥပမာအားျဖင IFC သည ယငး၏ တစကမာၻလးဆငရာ ရငးႏးျမပႏမႈမား၏ ၁၀% က အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားတြင ရငးႏးျမပနခၿပး Credti Suisse သည တရတႏငင ႏင အေရ႕ေတာငအာရအတြက အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး လပငနးမားဆငရာ ေငြေၾကးပပးမႈ အစအစဥတစခက တညေထာငထားရ ပါသည။ www.ifc.org/wps/wcm/con-nect/Topics_Ext_Content/IFC_External_Corporate_Site/Inclusive+Business (၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ ၁၃ ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခပါသည)။

86 ADBမ၂၀၁၆ခနစတြငစစဥကငးပခေသာဒတယအႀကမေျမာကအာရတကရအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာဖရမတြင အာရတကရ အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအေၾကာငး ေဆြးေႏြးခသည။ www.inclusivebusi-nesshub.org/micro-site/inclusive-business-in-asia/ib-asia-forum/က ၾကညရႈပါ။ (၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၃ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခပါသည)။

အာရတကရ အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရး လပငနးမား အတြက အကး ခစားခြငမား

အမား ျပညသထ အသပညာ ေပးျခငး

ပဂၢလက က႑ အစးရ က႑

IB မားတြင ရငးႏး ျမႇပႏမႈ ျဖစစဥမား

IB မားက အားေပး ျမႇငတငရန စးပြားေရး အသငး အဖြ႕မား ေပၚေပါက လာမႈ

လမႈေရး အကး ရညေမာ ရငးႏး ျမႇပႏမႈ

IB မားအား အသအမတျပ လကမတ ထတေပးျခငး ႏင အသအမတ ျပျခငး

IB မဝါဒ ဆငရာ အကး ခစားခြငေပး ဆြေဆာငမႈမား

IB ေငြေၾကး ပပးမႈမား

IB လပငနး အဖြ႕/ဗဟ

တရတ/ ရနဟငး

ေကာငးမြန အခ႕ ယခ အခနတြင ဆေလာမႈ မရေသး

အားေကာငး တညေထာငၿပး ရပါသည ရနရး ဆငးရ ႏြမးပါးမႈ ေလာခေရး အဖြ႕၏ ေအာကတြင

အႏၵယ အလြန အားေကာငး

အမားအျပား အားေကာငး အလြန အားေကာငး

အခ႕ အခ႕ ဗဟ အဖြ႕အစညး မရေသးပါ

အငဒနးရား အခ႕ အခ႕ ေပၚထြနးလာ အခ႕ ေဆြးေႏြးဆ ေဆြးေႏြးဆ မရပါ ရပါသည

ျမနမာ ႏနယေသး အလြန နညးပါး

ခငမာ အားေကာငး သည စတဝငစားမႈ မား ေပၚေပါကလာ

အားနညး ေနဆ ျဖစ ေသာလညး စတဝငစားမႈ ရ

အဆျပ ထားၿပး အဆျပ ထားၿပး အဆျပ ထားၿပး အဆျပ ထားၿပး

ပါကစၥတန စတငရမ အခ႕ ယခ အခနတြင ဆေလာမႈ မရေသး

အခ႕ IB မားအား အစးရ၏ ဆငးရ ႏြမးပါးမႈ လြတေျမာကေရး ဗဟာ၏ အစတ အပငး အျဖစ ထညသြငးထား

ဆငးရ ႏြမးပါးမႈမ လြတေျမာကေရး မေဘာင၏ ေအာကတြင ေရ႕ေျပး စမးသပ ၿပး

မရပါ

ဖလစပင အားေကာငး အားေကာငး အားေကာငး ေပၚထြနးလာ တညေထာငၿပး IB မားသည ရငးႏး ျမႇပႏမႈ ဥးစားေပး အစ အစဥ၏ အစတ အပငး ျဖစ

အစးရ ရနပေငြ မရေသးပါ

ရငးႏး ျမႇပႏမႈ ဘတအဖြ႕ (BOI) ၏ ေအာကတြင အစဥလက သတမတ ထားသည ရြပရြ႔ပခၽြခၽြ ေဆာငရြကမႈ အဖြ႕

ထငးႏငင အားေကာငး အမားအျပား အားေကာငး အားေကာငး လမႈ စးပြား လပငနး မား အတြက တညေထာငၿပး

ထငးႏငင လမႈ စးပြား လပငနးမား ရး

ဗယကနမ ေကာငးမြန အခ႕ ပပးမႈ ေကာငး အခ႕ ရပါသည

အာဆယ ေပၚထြနးလာ ေပၚထြနးလာ ဆေလာမႈ မရ IB လပငနး အဖြ႕

90

ပ၁၇-အာရတကအတြငးအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကျမႇငတငျခငး

အရငးအျမစ-စာေရးသမား

91

ေနာကဆကတြ၄-

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား-ျမနမာႏငငမနမနာ

၁၃၆။ ေအာကပါတ႔တြင ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစမား၊ ပဏာမ

လပငနးမားႏငလပေဆာငခကမားတြငရငးႏးျမႇပႏမႈမား၏ဥပမာအႏစခပကေဖာျပထားပါသည။အဆပါ

ဥပမာမားသညအညႊနးသေဘာသာျဖစၿပး ျမနမာႏငငရအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမား၏

သေဘာသဘာဝကေဖာျပရနအတြကသာရညရြယျခငးျဖစသည။

လယယာစးပြားလပငနးမားဆငရာဥပမာမား

၁၃၇။ၾသဘာသညေတာငသလယသမားမားအတြကအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

တစခအျဖစဘကစလႊမးျခေသာသတငးအခကအလကစႀကတစခကဗဟာေျမာကတညေဆာကလကရပါ

သည။ ၾသဘာအပစသညလယယာစကပးေရးဆငရာ ဓာတပစၥညးမား၊ ေျမၾသဇာမား၊ မးေစမား၊ ေငြေၾကး

ႏင စကပးထတလပေရးအၾကဥာဏမားအပါအဝင ထတကနမား ႏင ဝနေဆာငမႈအမးမး က ေတာငသ

လယသမားမားထေပးအပလကရပါသည။ေတာငသလယသမားမားႏငတကရကဆကစပေဆာငရြကသည

စပစတစခကအသးျပကာကမၸဏတြငကမၸဏပငအေရာငးဌာန၄၇ခ၊သးသန႔အေရာငးကယစားလယႏင

ကယစားလယခြ၅၀၀၀၊ေရြးခယထားသညအဓကကေသာေတာငသလယသမား၁၀၀၀၀ဥးႏငတးခ႕လပသား

၁၅၀၀ပါဝငေသာကယျပန႔သညျဖန႔ျဖးေရးႏငတးခ႕ေရးကြနရကႀကးတစခရပါသည။

၁၃၈။ကမၸဏသညယခအခါတြငသးႏအာမခမား၊ဒဂစတယကရယာမား၊ေထာကပပ႔ေဆာငေရးႏငအသပညာ

ဖလယျခငးႏငသငတနးပ႔ချခငးတ႔ကသ႔ေသာနယပယသစမားတြငထေတြ႕ဆကဆမႈကတးခ႕လကရပါသည။

ယခအခါတြငယငးသညအက းအျမတအတြကေဆာငရြကေသာလမႈစးပြားလပငနးတစချဖစသညVillageLink

ႏငပးေပါငးေဆာငရြကကာေဖာေဆာငလကရေသာထြကတးဟေခၚသညနညးပညာစၾကၤတစခမတဆငအမား

ႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစသစတစခက ရာေဖြစးစမးလပါသည။အပလေကးရငးတြင

ထတကနတစခခငးစအလက စကပးေမြးျမေရး နညးပညာ ႏငအခကအလကထညသြငးမႈမား၊ သးႏ

အထြကႏႈနးႀကတငခန႔မနးျခငးႏငသးႏမားဆငရာခ႕ယြငးခကမားရာေဖြျခငးအတြကစကပးဧရယာမား

ဆငရာ ၿဂဟတအခကအလကမား၊ မဘငးဖနးအေျချပလယထြနစကငားရမးမႈမား၊ ေစးႏႈနးဆငရာသတငး

အခကအလက၊ထတကနစစမနမႈရမရစစေဆးျခငးႏငေျမဆလႊာစစစေလလာခက၊ေရရညေဖာကသညမား

အတြကအစအစဥ၊ ေန႔စဥေဒသအလကမးေလဝသအေျခအေန၊အပလေကးရငးအေျချပသငတနးပ႔ချခငး၊

အခကအလကထညသြငးမႈမားအတြကအစအဆးပါဝငသညေငြေပးေခမႈမားႏငေျမပငဆငမႈနညးပါးေသာ

ေတာငသလယသမားမားႏငကနပစၥညးေပးသြငးသမားႏငဝယယမားအားခတဆကေပးျခငးစသညလပေဆာင

ခကမားပါဝငမညျဖစသည။

၁၃၉။၂၀၁၈ခႏစကနခနတြငၾသဘာသညေဖာကသည၂၀၀၀၀ခန႔ကဝနေဆာငမႈေပးရနစစဥထားၿပး၂၀၂၁

ခႏစေရာကရခနတြငယငး၏ေဖာကသညအေရအတြကက၃.၅သနးအထတးခ႕ရနစစဥေနပါသည။ထသ႔

ျဖစလာပါကၾသဘာ-VillageLinkသညဝငေငြနညးပါးသညေတာငသလယသမားမားအတြကအႀကးမားဆး

92

ကြနရကျဖစလာမညျဖစသည။အလားအလာရသညစပစ၏လမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈအားလကရ

တြငသးျခားအကးသကေရာကမႈေလလာခကတစခမတဆငအကျဖတသးသပလကရပါသည။

၁၄၀။EastWestSeedsသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကတစချဖစၿပး

ေတာငသလယသမားမားအား ပမ၍အရညအေသြးျပညမသည မးေစမား ေရာငးခရနသငတနးပ႔ခေပးကာ

ယငးတ႔၏ဝငေငြမားက ျမငတကလာေစသည။EastWestSeedsသညေကာငးစြာအေျခတညၿပးျဖစေသာ

ႏငငတကာမးေစကမၸဏႀကးတစချဖစကာခငမာသညဂဏသတငးတစခရၿပးေငြေၾကးအရေကာငးမြနသည

စြမးေဆာငရညရပါသည။

ယငးသညအာရတကတစခြငတြငႏစစဥဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၇၄သနးရၿပးျမနမာႏငငတြငလပငနးစတင

လညပတသညအဆငမားတြငဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၄.၇သနးရကာအဓကအားျဖငျပညပမတငသြငး

လာသညမးေစမားေရာငးချခငးျဖငဝငေငြရရသည။

၁၄၁။ ကမၸဏသည ကယပငမ းေစထတလပေရးစကရတစခကတညေထာငေနၿပးယငး၏ ျဖန ႔ ျဖးေရး

လမးေၾကာငးမားကတးခ႕လကရကာ၂၀၂၀ခႏစသ႔ေရာကရခနတြငယငး၏ေဖာကသညအေရအတြကက

၂၅၀၀၀သ႔တးခ႕ရနေမာလငထားပါသည။ကမၸဏကျမနမာႏငငရဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသည

ေတာငသလယသမားမားအတြကဟငးသးဟငးရြကမားစကပးထတလပျခငးသညရပတညႏငေသာဝငေငြ

အခြငအလမးတစရပျဖစသညဟယၾကညသည။ယငး၏စးပြားေရးဆငရာဗဟာတြငCSRလပငနးမတဆင

ေငြေၾကးပပးသည သသာမားျပားသညသငတနးပ႔ခမႈမားတစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငပါသည။ ေတာငသ

လယသမားမားသညအမ းမ းေသာဆနးသစတထြငသညနညးလမးမားျဖငစကပ းေမြးျမေရးဆငရာကနၾကမး

မား တးတကလာေစေရးအတြကသငတနးပ႔ခမႈ မားက ရရေနၾကပါသည။ယငးတ႔တြင ေရြ႕လားသတငး

အခကအလကဌာနမား၊အသအမတျပလကမတရရၿပးေသာအပငေရာဂါရာေဖြေရးဌာနမား၊စျပေတာငသ

လယသမားမား ဥးေဆာငသညတညးျဖတထားေသာ လမႈကြနရက ႏငအပလကေလးရငးဆငရာအဖြ႕မား၊

မ းေစမ းကြအမ းမ းႏငအဆငျမငကငသးမႈအေလအထမားကျပသသညျပပြမား၊စကပးေရးဝနႀကးဌာန၏

တးခ႕ဝနေဆာငမႈမားအတြကခတဆကမႈမားႏငေဒသႏရကနၾကမးေရာငးဝယသမားႏငကနသညမားမ

တဆငသတငးအခကအလကထတျပနျခငးတ႔ပါဝငသည။

၁၄၂။ကမၸဏသညေတာငသလယသမား၃၀၀ဥးအတြကသငတနးပ႔ခေပးပါသည။ေနာကဆးတြငသတငး

အခကအလကမားသညေတာငသလယသမား၂၅၀၀၀ဥးထသ႔ေရာကရႏငမညျဖစသည။ဟငးသးဟငးရြက

မားစကပးျခငးအားသးထပ၊သးညပစကပးျခငးတ႔ျဖငေဆာငရြကႏငကာအပဝငေငြရရႏငသညဟေသာ

အခကကအေျခခကာေတာငသလယသမားမား၏ဝငေငြမားက၂၀%မ၃၀%အထတးတကေစႏငမညဟ

ကမၸဏက ယၾကညပါသည။ ထ႔ျပငဟငးသးဟငးရြကမားသညအဓကအစားအစာမားထက ဝငေငြ ပမရရ

သညအရညအေသြးျမငထတကနမားျဖစသည။ဟငးသးဟငးရြကမားစကပးျခငးသညေျမကြကအနညးငယ

သာရသညေတာငသလယသမားမားအတြကေကာငးမြနသညစးပြားေရးတစချဖစေသာေၾကာငအထးသျဖင

ဆငးရႏြမးပါးသညေတာငသလယသမားမားႏငဝငေငြနညးပါးသညေတာငသလယသမားမားအတြကအေရးႀကး

ပါသည။

93

၁၄၃။ GoldenMyanmar Produceသည ေကာငးစြာတညေထာငထားသည ေအာဂနစဟငးသးဟငးရြက

တငပ႔သညကမၸဏျဖစၿပးယခအခါတြငအမားႏငအကးဝငသညစးပြားေရးလပငနးမားအတြငးသ႔ဝငေရာက

လာပါသည။GoldenMyanmarသညလယယာစကပ းေရးဆငရာကနၾကမးမားအဓကတငသြငးျဖန႔ျဖးသည

ကမၸဏျဖစသညမာလာၿမငကမၸဏႏငညအစမကမၸဏတစချဖစပါသည။ယငးသညအရညအေသြးျမငမားသည

လတဆတေသာျပငဆငၿပးအသးအႏမားႏငဟငးသးဟငးရြကမားတငပ႔သညကမၸဏတစချဖစကာဓာတ

ပစၥညးကငးစငသညအသးအနမား၊ဟငးသးဟငးရြကမားႏငအျခားကမၸဏထတကနမားေရာငးခသညGo

Greenလကလအေရာငးဆငမားကလညးလညပတေဆာငရြကပါသည။

၁၄၄။ယငးတြငဓာတပစၥညးကငးစငသညအသးအနမားႏငဟငးသးဟငးရြကမားထတလပသညကယပင

စကပ းေရးျခမားရပါသည။စကပ းေရးျခမားအားတစလအတြကတစဧကလငျမနမာကပေငြ၂၀၀၀၀(အေမရကန

ေဒၚလာ၁၄)ႏႈနးျဖငနညးပါးသညငါးရမးခမားျဖငငါးရမးမႈအေျခခကာေဒသခေတာငသလယသမား၈ဥးမ

လညပတေဆာငရြကပါသည။ ေတာငသလယသမားမားသညယငးတ႔၏လယယာထြကကနမားကGolden

Myanmarထေရာငးခကာပလထြကကနမားအားေဒသတြငးေစးကြကမားတြငေရာငးခၾကပါသည။ကမၸဏ

အေနျဖင ဝငေငြဆငရာ ကနးဂဏနးမားက ေဖာျပချခငး မရေသာလညးယငးသည ပါဝငပတသကေနသည

ေတာငသလယသမားမားအတြကအဆငေျပပေပၚၿပးအခ႕သညအနးအနားရပမဆငးရႏြမးပါးသညေတာငသ

လယသမားမားထလယထြနစကႏငသယယပ႔ေဆာငေရးဝနေဆာငမႈမားေပးအပၾကသညကေတြ႕ရပါသည။

၁၄၅။ GoldenMyanmarကေတာငသလယသမားမားအေနျဖင ဓာတပစၥညးကငးစငသည ထတကနမား

ေရာငးချခငးျဖင ပမမားျပားသည ဝငေငြမားရရသညဟအခငအမာေျပာဆပါသည။ ကမၸဏသည စတင

လညပတသညအဆငမားတြငရေနၿပး၂၀၂၀ခႏစသ႔ေရာကရခနတြငယငး၏ဝငေငြကႏစဆသ႔မဟတသးဆ

ျမႇငတငရနေမာမနးထားပါသည။ကမၸဏအားယငး၏ပ႔ကနဆငရာမတဖကကမၸဏမားမေကာငးစြာရႈျမငၾကၿပး

ေရာငးခမႈမားကတးခ႕ကာေစးကြကသစမားခ႕ထြငရနေမာလငထားသည။သ႔ရာတြငကမၸဏ၏ေငြေၾကး

ဆငရာ စြမးေဆာငရညက ဆးျဖတႏငေရးအတြက စစမးမႈမား လပေဆာငရန လအပမညျဖစသည။ Golden

Myanmarတြင ခငမာအားေကာငးသည CSRအစအစဥတစခရၿပးယငး၏အကးအျမတမား၏၁၀% က

အသးျပကာလမႈေရးဆငရာအမရာမားႏငရပရြာလထအေျခခအေဆာကအဦမားေဖာေဆာငျခငး၊ပညာေရး

စရတမားႏငကနးမာေရးေစာငေရာကမႈတ႔အတြကအကနအကချခငးတ႔လပေဆာငေနသညဟအခငအမာ

ေျပာဆထားပါသည။

၁၄၆။GoldenSunlandသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစချဖစၿပးဆနစပါး

စကပးေျမမားက ေပါငးစညးရနအတြကဆနးသစတထြငမႈမား လပေဆာငပါသည။ Golden Sunland

သညေဒသတြငးတြင ေပါငးစပထညသြငးထားသည စကၤာပအေျခစက ကမၸဏတစချဖစပါသည။ စမခန႔ခြမႈ

အဖြ႕သညဖလစပင၊ဗယကနမ၊တရတႏငအငဒနးရားႏငငတ႔တြငလပငနးလညပတမႈမားရကာဆနစပါး

လပငနးအတြငး ႏစေပါငး ၂၅ ႏစေကာအေတြ႕အၾကရပါသည။ ကမၸဏသည ျမနမာႏငင၏ဆနစပါး

ေစးကြကအေပၚ ထခကေနေစသည ျပနာႏစရပက ေျဖရငးျခငးျဖငအကးအျမတမား ရရရန ေမာမနး

ထားသည။ ပထမျပနာမာတဆငခေရာငးခသမားစြာ ရေနျခငးေၾကာင ေစးကြက ပကယြငးကာ နယစပ

ေဒသမားတြင ေစးႏႈနးေျပာငးလမႈမားေၾကာင ေစးႏႈနးအတကအက ျပငးထနကာ ျမနမာဆနစပါးအေနျဖင

ပ႔ကနေစးကြကမားတြငနာမညေကာငးမရျခငးတ႔ျဖစသည။ဒတယျပနာမာေျမယာမားအစတအပငးမား

94

အျဖစကြျပားစြာတညရေနျခငးေၾကာငအေျမာကအျမားထတလပရနအလြနခကချခငးျဖစသည။ကမၸဏသည

စေပါငးေျမမားရေသာေတာငသလယသမားမားထမဆနစပါးမားကတကရကဝယယကာေခတမထတလပေရး

နညးစနစမားေပးအပၿပးကနၾကမးမားအတြက ျပငဆငျခငးျဖငအဆပါကစၥရပမားက ရငဆင ေျဖရငးလက

ရပါသည။ယငးသညဆနစပါးကလညးျပျပငသန႔စငကာစကၤာပ၊ဘရႏငးႏငမေလးရားတ႔ရသးစြသေစးကြက

မားထ ေရာငးခပါသည။ ကမၸဏသညအေသးစား ေတာငသလယသမားမားအေနျဖငယငးတ႔၏ ေျမမားက

စေပါငးကာေျမဧက၁၀၀ခန႔အား ကမၸဏမားထ စမခန႔ခြေစျခငးျဖင စကမႈလယယာ၊ဆညေရသြငးျခငးႏင

အဖကပးႏမႏငးမႈမားကထေရာကစြာလပေဆာငႏငရနအားေပးပါသည။

၁၄၇။GoldenSunlandကလကရတြငပဂၢလကရငးႏးျမႇပႏသမားႏငအငစတကးရငးဆငရာရနပေငြမားမ

အေမရကနေဒၚလာ၃.၂သနး ရယယာထညဝငမႈျဖင ေငြေၾကးပပးထားပါသည။ ကမၸဏတြင စးပြားေရးအရ

ရပတညႏငသည စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစခအတြက ေကာငးမြနသည စးပြားေရးလပငနးအစအစဥ

တစရပရပါသည။သမားရးက ျပညတြငးပ႔ကနပမးမ၁မကထရစတနလငအေမရကနေဒၚလာ၅၀၀ႏႈနးက

အသးျပ၍တြကခကပါက ကမၸဏကယငးသည ထတလပႏငစြမး ၅၀% ျဖငလညပတလင ၂၀၁၉ ခႏစ၌

အေမရကနေဒၚလာ၁၂.၅သနးဝငေငြရရႏငၿပးထတလပႏငစြမးအျပညအဝျဖငလညပတလင၂၀၂၀ခႏစတြင

အေမရကနေဒၚလာ၂၅သနးရမညဟဆသည။ေရရညအစအစဥမာဆနစပါးႀကတခြစကမားပမတညေထာင

ထားရကာထတလပႏငစြမးက၁၅၀၀၀၀တနအထတးျမႇငရနျဖစသည။ကမၸဏသညအျမတအစြနး၁၄%မ

၂၀%ရရရနပစမတထားေဆာငရြကေနပါသည။ယခအခါကမၸဏတြငေျမဧက၁၃၀ျဖငေတာငသလယသမား

၇၀ဥးရကာယငးအား၂၀၁၈ခႏစတြငေျမဧက၁၅၀၀ျဖငေတာငသလယသမား၈၀၀ဥးသ႔တးခ႕ကာ၂၀၂၀

ခႏစတြငေျမဧက၁၅၀၀၀ျဖငေတာငသလယသမား၂၀၀၀၀ဥးသ႔တးခ႕ႏငရနေမာလငထားသည။ေတာငသ

လယသမား၄၀%မ၅၀%တ႔သညဆငးရႏြမးပါးသမားျဖစၿပးေျမဧက၂.၅ေအာကသာရၾကကာတစလလင

မသားစဝငေငြ၁၇၀၀၀၀ကပ(ေဒၚလာ၁၂၀)ေအာကရရၿပးယငး၏ထကဝကကဆနစပါးစကပးမႈမရရပါသည။

၃၀%ခန႔တ႔မာေျမ၅ဧကအထပငဆငသညဝငေငြနညးပါးေသာေတာငသလယသမားမားျဖစၾကသည။

၁၄၈။ႀကတငေရာငးချခငးပစတြငေစးႏႈနးကတငႀကသတမတထားၿပးကမၸဏအေနျဖငေစးကြကအေျပာငး

အလအတြက စြန ႔စားရနမလဘ ေတာငသလယသမားမားထသ႔ ပမျမငမားသည ေစးႏႈနးမားျဖင ေပးေခ

ႏငေစသည။ထ႔ျပငေတာငသလယသမားမားအေနျဖငထတလပမႈကတးျမႇငျခငးျဖငဝငေငြမားပမရရလာ

မညျဖစသည။ျခင၍ဆရပါကကမၸဏသညေတာငသလယသမားမား၏ဝငေငြက၃၀%မ၆၀%အထျမငတက

လာမညဟေမာမနးထားၿပးယငးသ႔ျမငတကလာမႈ၏ထကဝကခန႔မာေစးႏႈနးတးျမႇငေပးျခငးေၾကာငျဖစၿပး

ကနထကဝကမာထတလပမႈႏႈနး ျမငတကလာ ျခငးေၾကာငျဖစသည။ယငးသညအျခားေသာ ၿပငဖကအဖြ႕

အစညးမားမေပးေခႏငသညပမာဏထကျမငမားေနမညျဖစကာေတာငသလယသမားမားရရေနၾကပမာဏ

ထကလညးပမျမငမားမညျဖစသည။87

၁၄၉။ ကမၸဏႏငေတာငသလယသမားမားအတြကအကးရေစသညအဓကဆနးသစတထြငမႈတစရပမာ

ေတာငသလယသမားမားအား ရယယာရငမားအျဖစအကးေကးဇးရရေစမည SMEတစခတညေထာငရန

အကအညေပးျခငးျဖစသည။

87ကမၸဏသည တစခတညးေသာ ဝယယသျဖစၿပး ဝယယသည ေစးႏႈနးအမးမးရၾကေသာ အစဥအလာအရ ပြစားမားမ လြ၍ယဥၿပငဖကမရပါ။

95

၁၅၀။ ကမၸဏသည ျပညပတြင ျမနမာဆနစပါး၏ ဂဏသတငးအားနညးမႈက ေကာလႊားႏငေရးအတြက

အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာအမတတဆပအား ကရယာတစခအျဖစအသးခကာ

အျမတအစြနးမားႏငေတာငသလယသမားမား၏ဝငေငြမားကတးတကေစမညျဖစသည။GoldenSunland

သညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအမတတဆပ၏အေရးပါပႏငျဖစႏငေျခရသညအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားအသအမတျပသညစနစတစခ၏အက းေကးဇးမားကျပသေပးသည

နမနာတစချဖစသည။

၁၅၁။ Good Brothersသညအလားအလာရသည အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ

စပစတစချဖစၿပး ဝငေငြ နညးပါးသည ေတာငသလယသမားမား၊ ဝငေငြအလယအလတရရေသာေတာငသ

လယသမားမားႏငဆငးရႏြမးပါးသညေဖာကသညမားကထေတြ႕ဆကဆသညလပငနးပစတစခရပါသည။

Good Brothersသည ေတာငသလယသမားမားထလယယာစကပးေရးဆငရာ ဝနေဆာငမႈမား ျပညစစြာ

ေပးအပရနရညရြယသညကမၸဏအပစတစချဖစပါသည။ကမၸဏႏငယငး၏ရးခြမားကကယပငေငြေၾကးပပး

ကာေဒသႏရဘဏမားမေခးေငြမားကလညးအားထားပါသည။ယငးသည၂၀၁၄-၂၀၁၅ခႏစမားအတြငး

အခြနအျမငဆးေဆာငသမားစာရငးတြငကမၸဏေပါငး၁၀၀၀အနကအဆင၁၀၆ရရခပါသည။

၁၅၂။GoodBrothersအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနးသညအဓကအားျဖငအပစလကေခးေငြထတေပး

ျခငးမတဆငဝငေငြနညးပါးသညေတာငသလယသမား၁၅၀၀၀၀ကလယယာစကပးေရးေခးေငြမားေပးအပ

ကာသးႏမားရတသမးၿပးမေခးေငြျပနဆပေစျခငးႏငဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကေလာကထားခႏငစာရြက

စာတမးခမားကငးလြတခြင႔ေပးျခငးျဖင ေတာငသလယသမားမား၏ ရာသအလက ထခကလြယမႈဆငရာ

အဆး ၾကႏငေျခက ေလာခေပးသည။ Good Brothers ဓာတေဗဒလပငနးသည ေငြသားျဖငေပးေချခငးႏင

အရစကေပးေချခငးတ႔မတဆငေျမၾသဇာမားႏငစကပ းေရးကနၾကမးမားေရာငးခၿပးသငတနးပ႔ခရနအတြက

စမးသပျပသသညလယယာေျမမားထားရပါသည။GoodBrothersလယယာစကပ းေရးဝနေဆာငမႈမားသည

ေျမဆလႊာျပငဆငျခငး၊စကပ းျခငး၊ရတသမးျခငး၊စကပ းထတလပမႈကနၾကမးမား၊လယယာစကပ းေရးဆငရာ

ေခးေငြမား ႏငဆနစပါး ျပနလညဝယယေပးသည ေရြးခယစရာနညးလမးမားအတြက ေငြျပနလညေပးေခမႈ

သ႔မဟတ ႀကတငေငြေပးေခမႈဝနေဆာငမႈမားေပးအပျခငးျဖငစစေပါငးေျမဧရယာ၄၀၀၀၀ဧကခန႔ရေသာ

ဝငေငြ နညးပါးသည စပါးစက ေတာငသမား ႏင ဝငေငြအလယအလတရရသည စပါးစကေတာငသမားက

ဝနေဆာငမႈ ေပးပါသည။ ေတာငသလယသမားမားအေနျဖင စကယႏရားမား ႏင ကရယာမားကလညး

ငားရမးႏငပါသည။ထ႔ျပငျပညပသ႔ပ႔ေဆာငရနအတြကႀကတခြသန႕စငသညဆနစပါးႀကတခြစကတစခက

လညးလညပတေဆာငရြကပါသည။ႀကတခြစကတြငေတာငသလယသမားမားထမဆနစပါးမားကဝနေဆာငခ

ရယၿပးသ႔မဟတေစးႏႈနးအတကအကမားရသညအဆးၾကႏငေျခကအနညးဆးျဖစေစရနအတြကေတာငသ

လယသမားမားထမဆနစပါးမားကဝယယကာသေလာငထားရပါသည။ကမၸဏသညလကရအခါတြငအဆပါ

ဝနေဆာငမႈမားအတြကရမတသတမတသညသ႔မဟတအမတေပးသညစနစတစခအားစးပြားေရးလပငနး

တစရပအျဖစစတငမတဆကရနသငမသငစးစမးလကရပါသည။

၁၅၃။GreenTeaသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးတစရပ ျဖစကာ

ရမးျပညနယရစကပးေရးဆငရာသမဝါယမအသငးတစချဖစသည။GreenTeaသညအထးသြငးကနဆငရာ

အခြနမားကအခြငအေရးအျဖစအသးခကာေအာဂနစလကဖကစမးမားအားဥေရာပသ႔ထတလပတငပ႔သည

96

ယနစ၆ခပါဝငေသာလပငနးကြငးဆကတစချဖစပါသည။ယငးသညCityMartသ႔လညးေရာငးခမႈမားရပါသည။

၂၀၁၄ခႏစမ၂၀၁၆ခႏစအတြငးကမၸဏသညေတာငသလယသမား၇၀၀ဥးခန႔ႏငလပငနးေဆာငရြကခသ

ည။ကမၸဏ၏ဝငေငြသညအေမရကနေဒၚလာ၂၀၀၀၀၀ခန႔ျဖစပါသည။ျမနမာႏငင၏လကဖကေျခာက၈၂%

သည ရမးျပညနယမလာျခငးျဖစပါသည။သ႔ရာတြငလကဖကျခမားသညမေအာငျမငသညႏႈနး ျမငမားၿပး

လပသားမားအေနျဖငတရတျပညသ႔ေရႊ႕ေျပာငးလပကငရနပမအားသာေသာေၾကာငလပသားရားပါးမႈႏငရငဆ

ငရပါသည။ကမၸဏ၏ေအာငျမငမႈသညလကဖကေျခာကလပငနးအားေတာငသလယသမားမားအတြကလညး

အကးျဖစထြနးေစၿပးအျမတအစြနးရရႏငေစမည နညးလမးတစရပအျဖစ ျမနမာႏငငအတြက ဗဟာေျမာက

အေရးပါမညျဖစပါသည။ကမၸဏကယငးထတြငလပကငေနၾကသညေတာငသလယသမားမား၏ဝငေငြသည

၅၀%ေကာ တးတကလာခသညဟဆပါသည။ကမၸဏသညGIZထမနညးပညာပပးမႈလကခရရပါသည။

ကမၸဏသညလမႈစးပြားလပငနးတစချဖစၿပးစးပြားေရးအရရပတညႏငမႈမရေသးဘအရြယအစားေသးငယေနဆ

ျဖစေသာေၾကာငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြငးပါဝငမႈမရေသးပါ။သ႔ရာတြငယငး၏

အရြယအစားကတးျမႇငႏငသညအလားအလာရပါသည။

၁၅၄။ ImpactTerraသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးတစရပျဖစၿပး

ေတာငသလယသမားမားအတြကဖနးႏငFacebookအေျချပသတငးအခကအလကစနစတစချဖစပါသည-

Impact Terraသည ၂၀၁၆ ခႏစတြင စတငတညေထာငခၿပး ေတာငသလယသမားမားအတြက ဒဂစတယ

ဝနေဆာငမႈစၾကၤမား စတငခကာလငျမနစြာ ႀကးထြားလကရေသာအကးအျမတအတြက ေဆာငရြကသည

လမႈစးပြားလပငနးတစခ ျဖစပါသည။ စႀကမားသညသတငးအခကအလကေပးပ႔သညလမးေၾကာငး ၃ ခ

ျဖစေသာမဘငးအပလေကးရငးတစခ၊အငတာနကအပလေကးရငးတစခႏငFacebookစာမကႏာတစခတ႔မ

တဆငအသကေမြးဝမးေကာငးမႈမားႏငစားနပရကၡာဖလမႈတ႔ကတးတကေကာငးမြနလာေစသည။သတငး

အခကအလကမားတြငအမ းမ းပါဝငၿပးမးေလဝသ၊ေစးကြကႏငေစးႏႈနးဆငရာသတငးအခကအလကမား၊

ေျမယာျပငဆငျခငး၊မးေစမား၊ဆညေရသြြငးျခငး၊ေျမၾသဇာႏငပးသတေဆးအသးျပမႈ၊စမခန႔ခြမႈႏငေခးေငြ

ဆငရာသတငးအခကအလကမားကသ႔ေသာစကပးထတလပေရးဆငရာကစၥရပမားေၾကာငးအသပညာ

ဗဟသတမားပါဝငပါသည။

ေတာငသလယသမားမားအေနျဖငယငးတ႔၏ကယပငေငြေၾကးႏငစးပြားေရးဆငရာတြကခကမႈမားကလညး

မတတမးတငႏငပါသည။ကနးမာေရးႏင ေဖာေျဖေရးကသ႔ေသာစကပးေမြးျမေရးႏင မဆငသညသတငး

အခကအလကမားလညးရရႏငပါသည။ကမၸဏသညဒဂစတယလမးေၾကာငးမားမတဆငအခနႏငတေျပးည

ျဖစေသာသတငးအခကအလကမားႏငအသပညာဗဟသတမားေပးအပျခငးျဖငဝငေငြနညးသညေတာငသ

လယသမားမားကအကအညေပးပါသည။

၁၅၅။ ကမၸဏက ျမနမာႏငငရ ေကးရြာမား၏ ၄၇% ရ ေတာငသလယသမား ၂.၈သနးထသ႔ ေရာကရ

ၿပျဖစေၾကာငးႏငယငး၏Facebookစာမကႏာအားလေပါငး၂သနးခန႔မဝငေရာကၾကညရႈၾကသညဟ၍

ဆပါသည။ယငးတ႔၏အပလေကးရငးမားကအသးျပေနသညေတာငသလယသမားမားအေနျဖငအထြကႏႈနး

၄၀%အထႏငဝငေငြ၆၀%အထပမျမငတကလာသညဟ၍လညးဆပါသည။ကမၸဏ၏ေငြေၾကးဆငရာစပစတြင

ဝငေငြရရသညလမးေၾကာငး၂ခရၿပးအပလေကးရငးအသးျပသမားႏငသတငးအခကအလကမားေပးအပကာ

ေၾကညာတငသမားထမလညးဝငေငြမားရရပါသည။ကမၸဏသညယငး၏အသးျပသမားစြာရျခငးကအေျခခကာ

97

ဝငေငြလမးေၾကာငးသစမားကလညးရာေဖြလကရပါသည။ကမၸဏ၏ဝငေငြသညယခအခါတြငေၾကညာမားႏင

အခကအလကေရာငးခမႈမားမရရပါသည။ယခအခါယငးတ႔၏ကြနရကမားအတြငးေတာငသလယသမားမား၏

မဘငးဖနးအသးျပမႈကအကျဖတျခငးျဖငေခးေငြဆငရာအဆးၾကႏငေျခဆနးစစေလလာမႈမားလပေဆာငရန

အလားအလာရေသာႏငငျခားမတဖကအဖြ႕မားႏငေဆြးေႏြးလကရပါသည။ေခးေငြဆငရာအဆးၾကႏငေျခ

ဆနးစစေလလာမႈမအခကအလကမားအားေတာငသလယသမားမားထေခးေငြထတေပးသညအဖြ႕အစညး

မားအေနျဖငအဆးၾကႏငေျခဆနးစစေလလာႏငေရးအတြကအကအညေပးရနေရာငးခသြားမညျဖစသည။

ImpactTerraသညဤဗဟာကအသးျပျခငးျဖငေတာငသလယသမားမားအေနျဖငေခးေငြမားရရႏငေစေရး

အတြကအကအညေပးရန ရညရြယပါသည။ယငးသညအပလေကးရငးမားအသးျပမႈမတဆငလယယာ

စကပးေရးဆငရာသတငးအခကအလကမားက ေကာကယကာလယယာစကပး ေရးဆငရာ သေတသန

လပငနးမားအတြငအသးျပရနအခကအလကမားကေရာငးခေရးအတြကေရ႕ေျပးစမးသပမႈမားကလညး

လပေဆာငလကရပါသည။၂၀၁၇ခႏစအတြငးဝငေငြသညအေမရကနေဒၚလာ၅သနးခန႔ျဖစၿပးကမၸဏသည

ယငးပမာဏက၂ႏစမ၃ႏစအတြငး၂ဆျဖစလာေစရနေမာလငထားသည။သ႔ရာတြငကမၸဏသညလပငနးက

တးခ႕ရနအတြကအဓကကသညေငြေၾကးဆငရာစနေခၚမႈမားကရငဆငေနရပါသည။လကရအခနအထ

တြငကမၸဏအားဒတခလမ းပငရငမားႏငနယသာလနႏငငအစးရ၏ေထာကပေၾကးမားႏငေငြေၾကးပပးထား

ပါသည။

၁၅၆။ Mandalay Snacksသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစချဖစၿပး

ေနေရာငျခညျဖငအေျခာကခထားသညေအာဂနစဟငးခတအေမႊးအႀကငမားထတလပရာတြငဆငးရႏြမးပါး

သည ေတာငသလယသမားမား ပါဝငပါသည။Mandalay Snacksသညေအာဂနစဟငးခတအေမႊးအႀကင

မားကတငပ႔ၿပးဆငးရႏြမးပါးသညေတာငသလယသမားမား -အထးသျဖငအမးသမးမားအား-တနဖးျမႇင

ကနစညေစးကြကမားအတြငးပါဝငေစသညလယယာစးပြားကမၸဏတစချဖစပါသည။ကမၸဏသညယငးႏင

ေတာငသလယသမားမားအေပၚအဆးၾကႏငေျခမားကေလာခရာတြငအေထာကအကျဖစေစမညဆနးသစ

တထြငေသာစးပြားေရးလပငနးအမ းမ းကအသးခေဆာငရြကပါသည။သမားရးကကနထရကစာခပျဖငစက

ပ းေမြးျမျခငးကသ႔မဟတဘကမၸဏသညဟငးခတအေမႊးအႀကငမားအားရနကနရလကငငးေရာငးဝယသည

ေစးကြကမေစးႏႈနးမားျဖငဝယယေသာေၾကာငယငးသညေတာငသလယသမားတစဥးအေနျဖငကနသည

မားထမသမားရးကရရသညေစးႏႈနးထက၁၆%မ၂၃%ပမ ျမငမားသညႏႈနးထားျဖစသည။ယငးသည

ထ႔ေနာကထတကနမားကယငး၏ကယပငေနေရာငျခညစြမးအငသးစကရမားတြငအေျခာကခ၊သန႕စငၿပး

ေအာဂနစသမားရးကလမးေၾကာငးမားမတဆငအထးသျဖငျပညပေစးကြကမားတြငေရာငးခပါသည။ယခ

အခါတြငပ႔ကနမားသညေရာငးခမႈမား၏၈၀%ရေနပါသည။သ႔ရာတြငကမၸဏသညျပညတြငးေစးကြကက

ခ႕ထြငသညႏငအမယငးက၆၀%အထသ႔ေလာခရနေမာလငထားပါသည။

၁၅၇။ကမၸဏကယငး၏ဝငေငြမားသည၂၀၂၀ခႏစေရာကရခနတြငအေမရကနေဒၚလာ၁သနးမ၆သနး

သ႔ တးတကလာျဖစသညဟ ခန႔မနးထားၿပး ေတာငသလယသမား ၁၀၀၀ ခန႔ႏင ထေတြ႕ဆကဆျခငးျဖင

အျမတအစြနး၃၀%ခန႔ရရရနခန႔မနးထားပါသည။ကမၸဏကယငးအေနျဖငေတာငသလယသမားမားသည

ေစးကြကေပါကေစးမားထက ၂၀%မ ၃၀%ပမရရႏငေၾကာငးအာမခႏငသညဟ ဆပါသည။ယငးသည

ပမအရညအေသြးေကာငးမြနသည ထတကနမားျဖင ၾကားခကနသညမားက ဖယထတလကျခငးျဖငအျမတ

98

အစြနးမားတးျမငလာျခငးေၾကာငျဖစပါသည။ထ႔ျပငယငးသညကမၸဏအေနျဖငေတာငသလယသမားမား၏

ထတကန၏၆၀%ကဝယယမညဟကတျပကာပမ၍သပၸနညးကေသာစကပးမႈနညးစနစမားမတဆင

အထြကႏႈနးမားတးတကေစျခငးေၾကာငလညးျဖစပါသည။ယငးသညတစႏစတာလးဝငေငြရရေစရနအမး

အစား စလငသည စကပးထတလပမႈမားကလညးအေထာကအပေပးပါသည။ ထ႔ျပင ကမၸဏသညအမး

သမးမားထအမးသားမားထကအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငမႈမား ပမျမငမားစြာေပးႏငမည စနစတစခက

တညေထာငလပါသည။

၁၅၈။ ကမၸဏကေနေရာငျခညျဖငအေျခာကခေသာ ငရတသးမားသညကငဆာျဖစေစသည ငရတသးမ ႈ

မား ပါဝငသည အဆးၾကႏငေျခက ေလာခေပးေသာေၾကာင ကနးမာေရးအေပၚအကးသကေရာကမႈ

ရသညဟ ဆပါသည။ 88 ကမၸဏသည စစြတေသာ သ႔မဟတ ေကာငးစြာအေျခာကခထားျခငးမရေသာ

ဟငးခတအေမႊးအႀကငမားေၾကာင ျမနမာႏငငရ စားသးသမား အစာအမကငဆာျဖစပ ြားမႈက အကာ

အကြယေပးရနအတြကယငး၏ ထတကနမားသည ျပငပေစးကြကမားတြငအျမတအစြနးပမရရေသာလညး

ထတကနမား၏တစစတတစပငးကျပညတြငးေစးကြကအတြကခနလပထားရေရးမဝါဒတစရပကထားရပါသည။

၁၅၉။YomaFoodsသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစချဖစၿပးေနရပျပနလာသည

ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားတြက ဝငေငြရရႏငမညအခြငအလမးသစမား ေဖာေဆာင ေပးအပပါသည။ Yoma

Strategicသည စကၤာပႏငငရ ႀကးမားသည လပငနးစႀကးတစချဖစပါသည။ ကမၸဏသည ျမနမာႏငငတြင

စးပြားေရးလပငနး၄မးရပါသည။MyFoodသညYoma၏လယယာစးပြားလပငနးျဖစၿပး၆၀%ကYomaမ

ပငဆငကာ၄၀%ကဂာမနစညသြပအစားအစာကမၸဏမပငဆငသညအေမရကနေဒၚလာ၇၅သနးရေသာ

ကမၸဏတစချဖစသည။ ဂာမနလကလစားေသာက ကနလပငနးမားျဖစေသာ ALDI ႏင Edeka တ႔ႏင

အကးတပးေပါငးကာဥေရာပသ႔သကဆငရာလယယာစကပးေရးထတကနမားအတြကအခြနမေပးရသည

အားသာခကကအသးခ၍MyFoodသညထတပးထားသညဟငးသးဟငးရြကမား၊အထးသျဖငမႈမားႏင

ကၽြေခါငးသးမား၊ႏငေအးခထားသညလေမၼာသကာရညမားကရမးျပညနယတြငထတလပလကရပါသည။

၁၆၀။MyFoodသည၂၀၂၀ခႏစကနခနတြငအေမရကနေဒၚလာ၃၀သနးႏငအျမတအစြနး၁၅%ေကာရသည

ဝငေငြမားရရရနေမာမနးထားပါသည။ယငးသညရမးျပညနယအတြငးရဆငးရႏြမးပါးသႏငဝငေငြနညးပါးသည

ေတာငသလယသမား ၃၀၀၀ ဥးခန႔က ပါဝငေစကာေစးကြကေပါကေစးထက ၄၀%အထ ပမျမငမားသည

ဝငေငြမားေပးအပရနရညရြယထားပါသည။

၁၆၁။ကမၸဏသညဆနးသစသညစးပြားေရးလပငနးပစတစခကကငသးပါသည။ယငးသညတနဖးျမငမား

သည ပ ႔ကနေစးကြကမားႏင ခတဆကျခငးျဖင ေတာငသလယသမားမားအေပၚအဆးၾကႏငေျခမားက

ေလာခေပးပါသည။ကမၸဏသညအခမသငတနးမားပ႔ခေပးကာလကရႏႈနးထားမားထက ပမ ျမငမားသည

ခငမာေသာေစးႏႈနးမားျဖငေပးေခပါသည။ယငးသညသယယပ႔ေဆာငေရးႏငသေလာငေရးကနကစရတ

မားကေလာခရနအတြကမႈစကပ းရနေအာကခမားတငသြငးသမားအားေကာကရးမားအသးျပမႈကအားေပး

ပါသည။ ကမၸဏသညဆနစပါးအစားကၽြေခါငးသး စကပးရနအတြက ေတာငသလယသမားမားကအားေပး

ျခငးျဖငယငးတ႔၏ဝငေငြက ၃ဆေကာ ပမတးတကလာေစသည။ရမးျပညနယရထတလပေရးစကရသစ

88ကမာၻ႕ဟငးသးဟငးရြကစငတာ‘စကခငးအတြငးမတန႕ျပနအၾကျပခက’,၂၀၁၆ခႏစစကတငဘာလ။http://203.64.245.61/fulltext_pdf/FLYER/2016-2020/f0220.pdf(၂၀၁၈ခႏစဇလငလ၁၅ရကေန႕တြငဝငေရာကၾကညရႈခပါသည)။

99

တြင ေစးကြကေပါကေစးထက ပမျမငမားသည ေစးႏႈနးမားျဖင ေငြေပးေခကာဆငးရႏြမးပါးသႏင ဝငေငြ

နညးပါးသညေတာငသလယသမား၄၀၀၀ခန႔ထမေအာဂနစဟငးသးဟငးရြကမားတငသြငးမညျဖစသည။

ကမၸဏသညတရားမဝငလပသားမားေနရပသ႔ျပနလာေစေရးအတြကအားေပးရနထငးႏငငတြငသြားေရာက

ေၾကညာမညျဖစသည။ထ႔ျပငယငးသညျမနမာႏငငအလယပငးေဒသမားရေျခာကေသြ႕ၿပးပမဆငးရသည

ေဒသမားမလပသားမားကအသးျပျခငးျဖငလမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈပမရေစမညျဖစပါသည။

ပညာေရးက႑ရဥပမာမား

၁၆၂။ J-SATသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစချဖစၿပး ျပညတြငးႏင

ႏငငတကာအလပအကငရာေဖြေရးအတြကဆနးသစသည နညးလမးမားက ေဖာေဆာငပါသည။ J-Sat

အပစသညစးပြားေရးလပငနး၅မးရသညသငတနးပ႔ခေရးႏငအလပအကငရာေဖြေရးလပကငသညဂပန

ကမၸဏတစချဖစပါသည။ယငးသညဂပနႏငငရအလပအကငရာေဖြေရးကမၸဏတစခ၊သငတနးပ႔ခသည

အဖြ႕အစညးတစခ၊ ျမနမာႏငငသ႔ခရးသြားလာမႈမားအတြကဂပနေစးကြကတြငသတငးအခကအလကမား

ရရေစသညရပရငလပငနးတစခႏငကနကစရတအျပညအဝျပနလညရယသညစပစျဖငလမႈစးပြားလပငနး

အျဖစလညပတေသာ မကမျမငေကာငးတစခအပါအဝင ျမနမာႏငငရ ဂပနကမၸဏ မားအတြက ဝနထမး

ေခၚယခတဆကေပးသည အဖြ႕အစညးျဖစေသာ စးပြားေရးဆငရာအၾကေပးလပငနးတစခကလညပတ

ေဆာငရြကပါသည။ကမၸဏအေနျဖငလမႈေရးအက းသကေရာကမႈပမရရေရးအတြကရညရြယေဆာငရြကသည

ႏငအမအဆပါစးပြားေရးလပငနးမားအားအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစခအျဖစ

ေပါငးစပထညသြငးရနထညသြငးစဥးစားလကရပါသည။

၁၆၃။အလပအကငမား ရာေဖြေရးသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြကအဓက

ကၽြမးကငမႈနယပယတစချဖစပါသည။J-Satသညတစႏစလငေလာကထားသ၂၅၀၀၀ခန႔မေကာငးသား

၁၀၀၀ခန႔က ေရြးခယကာ ျမနမာႏငငရ ဂပနရငးႏးျမႇပႏသမားအတြကသငတနးပ႕ခၿပးယငးတ႔ကအလပ

အကငမားေပးအပပါသည။အေမရကနေဒၚလာ၅၆၀၀ခန႔ရသညသငတနးပ႔ခမႈကနကစရတမားအားအလပ

အကငခန႔အပမညကမၸဏမားမ၅၀%ကခၿပးေကာငးသားမားမကနကနကစရတမားကကခရပါသည။J-SAT

သညအလပအကငခန႔အပထားၿပးေနာကရရသညဝနေဆာငမႈမားႏငျမနမာႏငငရလမႈေရးဆငရာအကး

သကေရာကမႈတ႔ကေထာကျပကာဂပနကမၸဏမားအေနျဖငသငတနးပ႔ခမႈကနကစရတထကဝကကခရန

တကတြနးပါသည။ ေကာငးသား မားအေနျဖင ႀကတငေငြေပးေခရန မလအပဘအလပအကငရရၿပးေနာက

လစဥဝငေငြမား၏၆%ခန႔ျဖငအေသးစားအရစကေပးေခမႈမားျဖငျပနလညေပးဆပရပါသည။ေကာငးသား

မားအားအလပအကငခန႔အပၿပးေနာကထပမ၍သငတနးပ႔ခေပးပါသည။ေကာငးသားမား၏၄ပ၁ပခန႔သည

ဆငးရႏြမးပါးသညမသားစမားမလာၾကၿပးတစလလငမသားစဝငေငြ၁၈၀၀၀၀ကပ(၁၂၅ေဒၚလာ)ေအာက

သာရၾကကာ၄၀% တ႔သညလစဥမသားစဝငေငြ ၃၇၀၀၀၀ကပ (ေဒၚလာ၁၆၀) ေအာကရရသည ဝငေငြ

နညးပါးေသာမသားစမားမလာၾကပါသည။၃ပ၁ပခန႔မာမဝငေငြအလယအလတရရသညကမၸဏမားမျဖစၾက

သည။ကမၸဏသညအရြယအစားတးခ႕ရနအတြကစပစသစမားကစးစမးရာေဖြလကရကာနညးပညာအက

အညမားရာေဖြေနပါသည။

100

၁၆၄။J-Satတြငအျမတအစြနး၂၀%ခန႔ျဖငဝငေငြ

အေမရကနေဒၚလာ ၂သနးရပါသည။ ကမၸဏသည

၂၀၂၀ ခႏစေရာကရခနတြင ယငး၏ ဝငေငြအား

အေမရကနေဒၚလာ၅သနးသ႔တးျမႇငႏငရနႏင၂၀၂၅

ခႏစေရာကရခနတြငအေမရကနေဒၚလာ၁၀သနးသ႔

တးျမႇငႏငရန ရညမနးထားပါသည။ ကမၸဏသည

အရြယအစားတးခ႕ရနအတြကစပစသစမားစးစမး

ရာေဖြေနကာ နညးပညာအကအညမား ရာေဖြလက

ရပါသည။အရြယအစား တးခ႕ရနအတြကအဆျပ

ခကမားတြင ကရးယား ႏင ဥေရာပကမၸဏမားထ

ခဥးကပရန ပါဝငပါသည။ J-SATသည လပငနး

အစတအပငးအခ ႕ကျမနမာႏငင၏ကနကစရတပမ

သကသာသညေနရာမားသ႔ေရႊ႕ေျပာငးကာဘာသာ

စကားသငတနးပ႔ခမႈမားအတြကနညးပညာမားကပမ

အသးျပျခငးျဖငဆငးရႏြမးပါးသမား၏ကနကစရတ

မားက ေလာခရနႏငသငတနးပ႔ခမႈ ပစ၏အကး

အျမတ ရရႏငမႈက ျမႇငတငရန နညးလမးသစမား

မတဆကထညသြငးရနစစဥေနပါသည။ယငးသည

သငတနး ပ ႔ခမႈမားအားအကးအျမတ ပမ ျမငမား

သညအစတအပငးမားမေထာကကရနလညးရညရြယ

ထားပါသည။ယငးသညဂပနေဖာငေဒးရငးမားထမ

ေထာကပေၾကးမားရရႏငရနလညးရာေဖြလကရကာ

ျမနမာႏငငရ ရလဒအေျချပအစးရဆငရာဝယယမႈ

အခြငအလမးမားကလညး စးစမးလကရၿပး ၂၀၂၂

ခႏစတြငသငတနးပ႔ခမႈမား၏ျဖန႔ၾကကမႈႏငအလပ

အကငခထားမႈက၅၀၀၀သ႔တးခ႕ရနေဆာငရြက

လကရပါသည။အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးမားဆငရာအသအမတျပလကမတမား

ထတေပးျခငး၊အမတတဆပကပျခငးႏငအစးရဆငရာ

ပစၥညး ဝယယမႈမတဆငအေထာကအပမားသည

မဝါဒဆငရာမေဘာငေအာကတြငအဆျပထားသည

အတငး ကမၸဏမားအေနျဖင ဂပန ေစးကြကမား

အတြငးလငယမားအထးသျဖငအမးသမးမားအား

အလပအကငပမေပးအပႏငရနအကအညေပးမည

ျဖစသည။

101

စြမးအငက႑ဆငရာဥပမာမား

၁၆၅။ Greenlight Planetသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစချဖစၿပး

ေနေရာငျခညစြမးအငသးမးထြနးသညစနစမားအားအရစကေရာငးခေပးပါသည။GreenlightPlanetသည

အႏၵယႏငအျခားႏငငမားတြငလညပတေနသညေနေရာငျခညစြမးအငကမၸဏတစချဖစပါသည။ယငးသည

ျမနမာႏငငတြင စးပြားေရးလပငနး ၂ ခရပါသည။တစခမာ ေနအမမားအတြကအရညအေသြး ျမငမားသည

ေနေရာငျခညစြမးအငသးစနစမားအားအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးတစခႏငျပငသစႏငင၏Total

E&PMyanmarတ႔ႏငပးေပါငးကာေရာငးခသညလပငနးျဖစသည။ဒတယလပငနးမာဆနးသစသညအရစက

ဝယယမႈ ပစတစခကအေျခခကာအမသး ေနေရာငျခညစြမးအငစနစမားက ေရာငးခေပးပါသည။ဤပစ၏

ေအာကတြငေဖာကသညမား-အမားအားျဖငတစရကလင၄၀၀၀ကပ(၂.၈၀ေဒၚလာ)ေအာကရရသည

အမေထာငစမား-သညစနစကတပဆငရနကနဥးေငြေပးေခမႈ၁၀၀၀၀ကပျဖငစတငကာစနစ၏အရြယ

အစားေပၚမတည၍ကနရသညပမာဏမားကေန႔စဥကပ၁၀၀၀အထအရစကေပးေခပါသည။အလြသးစား

ျပလပျခငးက ေရာငရားႏငရနအတြကထတကနမားအားေငြေပးေခမႈအစအစဥေပၚမတည၍ ႀကးၾကပသည

စမတကတတစချဖငတပဆငထားပါသည။

၁၆၆။ ၂၀၁၇ခႏစတြငကမၸဏသညယနစ၁၀၀၀ခန႔ေရာငးခခကာဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၁သနးခန႔

ရရခသည။ ကမၸဏသညအကးအျမတရရႏငေသာလညးအျမတအစြနးမားသည နညးပါးလကရပါသည။

၂၀၂၀ခႏစေရာကရခနတြငတစႏစလငယနစ၁၀၀၀၀ခန႔ေရာငးခႏငရနေမာမနးထားပါသည။အကယ၍

ကမၸဏအေနျဖငစနေခၚမႈအမ းမ းကေကာလႊားႏငပါကေရာငးခမႈမားႏငအကးအျမတရရႏငမႈႏစခစလးက

ျမႇငတငႏငမညျဖစသည။အဓကစနေခၚမႈမာအစးရေထာကပေပးထားသညအရညအေသြးနမေနေရာငျခည

စြမးအငသးမးထြနးသညစနစမားေၾကာငေစးကြကပကယြငးမႈမားႏငေနေရာငျခညစြမးအငသးထတကနမား၏

ဂဏသတငးက ထခကေစမႈျဖစသည။အစးရသညကမာၻ႕ဘဏ ႏင IFC တ႔ထမအကအညျဖင သးစြသ

အေျချပ ေထာကပေငြမားအားအရညအေသြး ျမငမားသည စြမးအငရရႏငမႈက တးခ႕ရန ပဂၢလကက႑ရ

ကမၸဏမားအတြကအကးခစားခြငေပးဆြေဆာငမႈမားအျဖစေျပာငးလရနစဥးစားလကရသည။

၁၆၇။SolarHomeသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစချဖစၿပးမးထြနးႏငေရးမ

အတြကသာမကအသးခႏငသည။SolarHomeသည၂၀၁၆ခႏစတြငဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၄၀၀၀၀၀

ျဖင ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသအတြငးသးသေလာကေပးလပငနးမားစတငခၿပးျမနမာ၊အငဒနးရား၊ကေမာၻဒးယား

ႏငဖလစပငႏငငတ႔တြငေရာငးခမႈမားမတဆင၂၀၂၅ခႏစေရာကရခနတြငအေမရကနေဒၚလာ၉၁သနး

ဝငေငြရရရနႏငစစေပါငးအကးအျမတ၏၅၈%အားပစမတထားေဆာငရြကပါသည။အမေထာငစမားအား

မးထြနးျခငးအျပငSolarHomeသညမးဖမား၊တဗြနငေရခေသတာကသ႔ေသာအသးခပစၥညးမားအတြက

စြမးအငဆငရာထတကနမားကပမကယျပန႕စြာထားရလပါသည။InsitorသညမၾကာေသးမကပငSolar

Homeအတြငးဒတယေျမာကရငးႏးျမႇပႏမႈတစခလပေဆာငခပါသည။

၁၆၈။ စြမးရညအပစသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာ ပဏာမလပငနးတစရပ ျဖစၿပး

ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကသဘာဝေျမၾသဇာမား ေရာငးခပါသည။ဘကစပါဝငေသာ စြမးရည လမႈစးပြား

လပငနးသညလပငနးအမးအစားတစခအတြငးသဘာဝေျမၾသဇာမားထတလပေရာငးခကာအျခားလပငနး

102

တစခအတြငးမးခးမထြကေသာစြမးအငေျခြတာသညထငးမးဖမားကေရာငးခပါသည။မးဖလပငနးအားကာဗြန

ခရကဒစမားမတဆင႔ေငြေၾကးပပးၿပးလပငနးႏစခစလးသညအေတာအသငအရြယအစားေသးငယေနၾကသည။

၁၆၉။ ေအာဂနစေျမၾသဇာလပငနးသည ေကးရြာ ၂၀၀တြငတစႏစလငအပငအားေဆးလတာ ၁၂၀၀၀၀

ခန႔ကေရာငးခရၿပးႏစစဥဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၃၀၀၀၀၀ရၿပးယငး၏ေျပာၾကားခကအရအျမတအစြနး

ျမငမားသညဟဆႏငသည။စြမးရညအပစ၏အပငအားေဆးမားသညဓာတပစၥညးသးအပငအားေဆးမားထက

ကနကစရတသကသာေသာေၾကာငသဘာဝအပငအားေဆးမားသညဓာတပစၥညးအသးျပမႈႏငအသးစရတမားက

ေလာခရန ရညရြယသည။ စြမးရည ဇဝဓာတေျမၾသဇာသည ဓာတဓာတေျမၾသဇာမားထက ၃၀%ခန႔ ပမ၍

ကနကစရတသကသာၿပး ေတာငသလယသမားမားကအႏရာယမျဖစေစဘ ေျမဆလႊာအရညအေသြး ႏင

ဟငးသးဟငးရြကမား၏အရသာတ႔က ပမေကာငးမြနေစကာ သးႏမား၏ သပသညးမႈက တးျမႇငေပးသညဟ

ဆပါသည။ ျဖန႔ၾကကေရာကရမႈက ျမႇငတငရန ႏငဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကအပဝငေငြ ဖနတးေပးႏငရန

ကမၸဏသညယငး၏ေအာဂနစေျမၾသဇာႏငမးဖမားအား(ဝငေငြနညးပါးသညအမေထာငစမားမအမားစ

ပါဝငသည) ကယစားလယေပါငး၈၀၀ပါဝငေသာကြနရကတစခမတဆငေရာငးခကာအျမတအစြနး၂၅%

ခန႔ရရပါသည။ယငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာျဖန႔ျဖးမႈပစတစရပျဖစသည။

103

၁၇၀။ မးဖလပငနးသည ရပတညႏငေျခ ပမနညးပါးၿပး ျမနမာကပေငြ ၂၀၀၀၀ (၁၄ေဒၚလာ) ခန႔ ကနက

သညထတကနတစခအတြကစစေပါငးအျမတေငြ၁၅%မ၂၀%ရရပါသည။အဆပါထတကနေစးႏႈနးက

ေစးႀကးသညဟဆငးရႏြမးပါးသမားက ယဆၾကပါသည။ မးဖသညထငးႏငမးေသြးအသးျပမႈ ကနကစရတ

ေလာချခငးမတဆင ကနကစရတ ၆၀%ေလာခေပးႏငၿပးဆငးရႏြမးပါးသည အမေထာင စမားအတြက

တစႏစလငအေမရကနေဒၚလာ၁၂၀ခန႔စေဆာငးေပးႏငသည။ထ႔ျပငမးဖမားသညမးခးမားစြာမထြကေသာ

ေၾကာငအသးျပသမား၊အထးသျဖငအမးသမးမား၏ကနးမာေရးကထခကေစမႈမရေပ။ယငးတ႔သညပမ၍

ထေရာကေသာေၾကာငထငးႏငမးေသြးအသးျပမႈကလညးေလာခႏငပါသည။

၁၇၁။၂၀၁၇ခႏစတြငကမၸဏသညအဆပါထတကန၂ခတ႔မမတတမးတငထားသညဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ

၀.၇၁သနးအျပငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအျဖစသတမတထားျခငး မရသညအျခား

ထတကနမားမအေမရကနေဒၚလာ၁သနးခန႔ရရခပါသည။ယငးသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးမားမစစေပါငးအျမတေငြ၃၀%ခန႔ႏငအသားတငအျမတေငြ၁၅%ခန႔ရရခသည။ကမၸဏသည

လပငနးကတးခ႕ရနအတြကေငြေၾကးပပးမႈအသစမားရာေဖြေနသည။သ႕ရာတြငဝငေငြစးဆငးမႈအရြယအစား

အရထသ႔ေသာေငြေၾကးပပးမႈရရေရးသညေထာကပေငြမားတြငအေျခခရနလအပေကာငးလအပႏငပါသည။

ေငြေၾကးက႑ရဥပမာမား

၁၇၂။ACLEDAသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစချဖစၿပးစးပြားေရးလပငနး

စြမးေဆာငရညကျမႇငတငရနအတြကယငး၏လပငနးလညပတမႈမားတြငကေမာၻဒးယားမလပငနးနညးပညာ

မားကအသးျပပါသည။ ACLEDAMFIMyanmarသညကေမာၻဒးယားႏငင၏ ACLEDAဘဏႏငတကြ

ျပငသစ၏CompagnieFinancièredelaBRED,IFC,ႏငKfWတ႔မပငဆငေသာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရး

ကမၸဏတစချဖစပါသည။၂၀၁၇ခႏစစကတငဘာလအထတြငယငးသညေဖာကသည၅၈၀၀၀ဥးခန႔ထသ႔

ေခးေငြမားေပးအပခသည။ယငး၏ပငဆငမႈမားတြငအပစလကႏငတစဥးခငးေခးေငြမားအတြကအဓက

ေခးေငြထတကန ၂ မးပါဝငပါသည။ ေခးေငြအမားစတ႔သညတစဥးခငးစအတြက ျဖစေသာလညး ဝငေငြ

နညးပါးသမားအတြကလညးအေသးစားစးပြားေရးလပငနးေခးေငြအခ ႕ရပါသည။ေခးေငြမားအားအမားအားျဖင

ဝငေငြရရသညလပငနးမားအတြကအသးျပပါသည။ACLEDA၏အဓကလမႈေရးအကးသကေရာကမႈသည

ဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးသမားအတြကအလပအကငသစမားရရေစရနအကအညေပးျခငးႏင

ဝငေငြမားဖနတးေဖာေဆာငျခငးတ႔မျဖစပါသည။၂၀၁၈ခႏစမစတငကာေရ႕ေလာကတြငကမၸဏသည၃

ႏစမ၅ႏစအတြငးအေမရကနေဒၚလာသနး၅၀တးခ႕ေရးအစအစဥကအေကာငအထညေဖာရနစစဥထား

ပါသည။ရနပေငြအမားစအားယငး၏ကယပငရယယာမားမရရမညျဖစေသာလညးACLEDAသညကးသနး

ေရာငးဝယေရးဘဏမားထမေၾကြးၿမေငြအရငးအနးမားကျမႇငတငရနအခြငအလမးမားရာေဖြလကရပါသည။

၁၇၃။ Fullerton Financialသညအမားနငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစချဖစၿပး

ယငး၏ေခးေငြထတေပးသည စနစမားက ပမထေရာကေစေရးအတြကဆနးသစတထြငမႈမား မတဆက

ထညသြငးေဆာငရြကလကရပါသည။FullertonFinancialMyanmarသညစကၤာပ၏အစးရပငTemasek

Holdings,IFCႏင ျမနမာႏငင၏ဥးေဆာငလပငနးစႀကးတစချဖစေသာCapitalDiamondStarအပစတ႔မ

104

ပငဆငေသာအေသးစား ေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးတစချဖစပါသည။ယငးသည ရနကန၊ မႏေလး၊ ပခး

ႏငဧရာဝတတငးတ႔ရ ၿမ႕နယေပါငး၄၅ခတ႔တြငလပငနးလညပတၿပးရးခြ၁၄ခႏငအခြ၈ခတ႔ရပါသည။

ယငးသညရးခြမရသညၿမ ႕မားထေရြ႕လားအဖြ႕မားျဖငဝနေဆာငမႈေပးပါသည။Fullertonသညေဖာကသည

၉၀၀၀၀ဥးထသ႔ေခးေငြအေမရကနေဒၚလာ၁၅သနးေခးေပးထားပါသည။ယငးသည၂၀၁၇ခႏစတြငဝငေငြႏင႔

ကနကစရတညမသည႔အေျခအေနသ႔ေရာကရႏငခပါသည။

၁၇၄။Fullertonသညအပစလကႏငတစဥးခငးေခးေငြမား၊ဆလာဝယယမႈမားႏငအရစကဝယယမႈမား

သ႔မဟတအရစကေခးေငြမားကေပးအပပါသည။ေမာေတာဆငကယမားအတြကေငြေၾကးပပးရာတြငစးစက

လပကငသညရၿပးသားအဖြ႕အစညးမားႏငယဥၿပငရျခငးမားရေသာလညးFullertonသညအရစကဝယယ

သညလပငနးမားအတြကပမနညးပါးသညအတးႏႈနးမားျဖငေပးအပျခငးျဖငအလားအလာမားကေတြ႕ျမငရ

ပါသည။ သ႔ရာတြငယငးသည ေရ႕ေျပးစမးသပမႈတစခ လပေဆာငျခငးမတဆင ဆးရႈးႏငေျခမားကသတ

ႀကးစြာထား၍အကျဖတဆနးစစလကရပါသည။ကမၸဏသညအကးအျမတရရႏငမႈက ျမႇငတငရနဆနးသစ

တထြငမႈမားကလပေဆာငခပါသည။ယငးသညေခးေငြထတေပးျခငးႏငျပနလညေကာကခသညလပငနးစဥ

တ႔ကအေကာငးဆးျဖစေစရနအတြက ေဒသတြငးရ မဘငးေငြေၾကးဝနေဆာငမႈ ေပးအပသမား၊လြယက

သကသာဝယယႏငေသာကနစဆငမားႏငပးေပါငးရနစစဥလကရပါသည။ယငးသညေခးေငြထတေပးျခငးႏင

ျပနလညေကာကခသညလပငနးစဥတ႔ကပမထေရာကေစေရးအတြကလကေဗြစနစကလညးအသးျပပါသည။

ထ႔ျပငယငးသည ေရြ႕လားအဖြ႕မားကအကအညေပးသညအငတာနကေပၚတြင လပငနးေဆာငရြကမႈ က

အေျခခထားသညေခးေငြေစာငၾကညေလလာေရးစနစတစခကလညးတညေထာငခပါသည။

၁၇၅။ LOLC Myanmarသည အမားႏငအက းဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစခ ျဖစ ၿပး

ထတကနသစမားဆနးသစတထြငရန စးစမးရာေဖြလကရပါသည။ LOLCMyanmarသည သရလကၤာ၏

အႀကးမားဆး လပငနးစႀကးမားအနကတစခအပါအဝငျဖစေသာ LOLC၏ ကမၸဏအခြတစခ ျဖစပါသည။

ယငးသညပခးတငး၊မြနျပညနယႏငရနကနတငးေဒသႀကးတ႔တြငရးအခြေပါငး၃၀ေကာရကာေဖာကသည

၆၀၀၀၀အားအျခားအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးမားနညးတ ပမးမေခးေငြ ပမာဏ ၆၀၀၀၀

ကပမ၈၀၀၀၀ကပ(၄၂ေဒၚလာမ၅၅ေဒၚလာ)ျဖငဝနေဆာငမႈေပးပါသည။LOLCMyanmarကယငးတြင

ျပနဆပရန ပကကြကသည ေခးေငြဟ၍ မရေၾကာငးဆပါသည။ ကမၸဏသည ေခးေငြအမးအစား ၄ မးက

ေပးအပပါသည။ေန႔စဥပမနဝငေငြရသမားႏငတစေန႔လင၂၀၀၀ကပမ၁၀၀၀၀ကပ(၁.၄၀ေဒၚလာမ၇

ေဒၚလာ) ရရသည ေစးသညမားအတြကအပစလက ေခးေငြမားသည စစေပါငးပမာဏ၏၉၂%ရပါသည။

တစဥးခငး ေခးေငြအစအစဥတြငအေသးစားစးပြားေရးလပငနးမား စတငလသမားအတြက ျမနမာကပ ၁၀

သနးေခးေပးပါသည။LOLCသညမၾကာေသးမကေတာငသလယသမားမားထျမနမာကပ၁သနးမ၁၀သနး

(ေဒၚလာ၇၀၀မေဒၚလာ၇၀၀၀)ရသည ေခးေငြမားထတေပးေသာအစအစဥတစခကတညေထာငခကာ

ေငြေၾကးစမခန႔ခြမႈကသ႔ေသာအေၾကာငးအရာမားႏငစပလဥး၍ေငြေၾကးဆငရာသငတနးပ႔ခမႈမားပမေကာငးစြာ

လကလမး မေစခသည။အဆပါအစအစဥသည ရာသအလက ျပနလညေပးဆပရသညသေဘာတရားရၿပး

ေငြျပနလညေပးေခရာတြင ေျပာငးလြယျပငလြယရေစခသည။ LOLCသည ပခးတငးရဆနစပါးစကပးသ

ေတာငသလယသမားမားက အာရစးစကလကရ ၿပး အနာဂတတြင အျခားသးႏမား ႏင ေဒသမားသ ႔

တးခ႕သြားရန စစဥေနပါသည။ LOLCသည ၿမ႕ျပေဒသမားရလခစားမား၏ေငြေၾကးလအပခကမားက

105

ေျဖရငးေပးရနအတြက ဝနထမးေခးေငြမားကလညး ေပးအပပါသည။ ကမၸဏသညလယယာစကပးေရး

စကကရယာမားအတြကေခးေငြမားေပးအပရနထညသြငးစဥးစားေနေသာလညးစကကရယာမားေရာငးဝယလ

သမားအေနျဖငLOLCႏငပးေပါငးလျခငးနညးပါးၿပးတကရကသာေရာငးခလၾကသည။ကမၸဏသညယငး၏

ေခးေငြအစအစဥတစခလးအားဒဂစတယအသြငေျပာငးလေနကာေခးေငြထတေပးရနၾကာခနက၂ပတမ၃

ရက၄ရကအတြငးရရႏငေစရနေလာခေပးေနပါသည။

၁၇၆။LOLC၏အဓကေဖာကသညမားမာအမးသမးမားျဖစၿပးကမၸဏသညတစဥးခငးေခးေငြမားေပၚတြင

ပမအာရစးစကမညျဖစသည။ယငးအေနျဖငအမးသမးမားအားစတခယၾကညရသညစးပြားေရးမတဖကမား

အျဖစရႈျမငေသာေၾကာငေခးေငြထတေပးရာတြငအမးသမးမားကထပမဥးစားေပးေဆာငရြကသြားမညျဖစ

သည။ကမၸဏသညေခးေငြဆငရာဆးရႈးႏငေျခကေလာခရနအတြကယငး၏ေဖာကသညမားႏငနးကပသည

ဆကစပေရးမားတညေဆာကထားရပါသည။ကမၸဏသညအမးသမးဝနထမးမားအားရးမားတြငမဟတဘ

အမတြငးအေျချပေခးေငြအဖြ႕မားတြငခန႔အပထားရပါသည။

၁၇၇။ ကမၸဏသညအကးသကေရာကမႈ စစစေလလာခကတစခကတရားဝင လပေဆာငရျခငး မရေသး

ေပ။ကမၸဏတြငစစေပါငးပငဆငမႈအေမရကနေဒၚလာ၁သနးအထပထမဆးအႀကမဆးရႈးႏငေျခ၅၀%က

ကာမသည႔USAIDထမေခးေငြအာမခတစခရပါသည။ယငးသညကလသမဂၢစမကနးဝနေဆာငမႈမားရးႏငLIFT

တ႔မေငြေၾကးဆငရာဆးရႈးႏငေျခေလာခသညႏငငျခားေငြလလယမႈအကအညကလညးလကခရရခပါသည။

ထသ႔မဟတပါကရနပေငြမားကအဓကအားျဖငယငး၏ကယပငအရငးအျမစမားမရရပါသည။

၁၇၈။VisionFundသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစတစချဖစၿပးယငး၏ေဖာကသည

အေျခ ႏင ဝနေဆာငမႈေပးအပျခငးက တးခ႕ရန စစဥလကရပါသည။ Vision Fundအား ႏငငတကာNGO

တစချဖစသညWorldVisionInternationalမပငဆငၿပးယငးသညျမနမာႏငငတြငအႀကးမားဆးစးပြားေရး

ဆငရာအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးအဖြ႕အစညးျဖစသည။ယငးတြငကြျပား စလငမႈအမားဆး ကနပစၥညး

အခ႕ရၿပးမဘငးဘဏလပငနးအသးျပရာတြငဥးေဆာငကာသမားရးကအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးႏင

ေငြစျခငးဆငရာထတကနမားအျပငအေသးစားအာမခလပငနး ႏင ေငြလႊဝနေဆာငမႈမား ေပးအပပါသည။

၂၀၁၇ ခႏစအထတြင ကမၸဏတြငး ပငဆငမႈအေမရကနေဒၚလာ ၂၇သနးရကာ ၂၀၂၀ ခႏစကနခနတြင

အေမရကန ေဒၚလာ ၉၀သနးအျဖစသ႔ တးျမႇငရနအစအစဥ ေရးဆြထားပါသည။ ဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥအရ

ဝငေငြအားအေမရကနေဒၚလာ၇သနးရရာမ၂၀၂၀ခႏစတြငအေမရကနေဒၚလာ၂၇သနးသ႔ ျမႇင႔တငရန

ခန႔မနးထားပါသည။ယငးသ႔လပေဆာငရနအတြကအေသးစားအာမခလပငနး၊ ေငြလႊလပငနး၊ မဘငးဖနး

ေငြျဖညကတမားႏငေငြေတာငးခလႊာေပးေခမႈမားကသ႔ေသာတနဖးတးျမင႔ဝနေဆာငမႈမားတးခ႕ျခငးျဖင

လပေဆာငႏငပါသည။ကမၸဏသညမဘငးဘဏဝနေဆာငမႈကသ႔ေသာေဖာေဆာငေရးလမးေၾကာငးသစမား

စစဥျခငးႏငထေရာကမႈကျမႇငတငရနနညးပညာႏငစနစအဆငျမႇငတငမႈမားကမတဆကျခငးတ႔ကလညး

လပေဆာငေနပါသည။ထ႔ျပငယငးသညအနမဆးအေနျဖငအလပအကငသစအနညးဆး၅ခမ၁၀ခအထ

ေဖာေဆာငေပးႏငသညအေသးစားလပငနးရငမားဆငရာေခးေငြမားအတြကတစဥးခငးစးပြားေရးေခးေငြမားက

တးခ႕လကရပါသည။VisionFundသည၂၀၁၅ခႏစတြငေဖာကသည၄၈၀၀၀ရခရာမယခအခါေဖာကသည

၁၇၅၀၀၀ခန႔ရလာၿပျဖစၿပးပမးမေခးေငြပမာဏသညအေမရကနေဒၚလာ၂၅၀ခန႔ျဖစပါသည။ယငးသည၂၀၂၀

ခႏစတြငေဖာကသည၅၀၀၀၀၀အထတးခ႕ႏငရနစစဥထားပါသည။အဆပါေဖာကသညမားအနက၁၂%

106

တ႔သညအမးသားဆငးရႏြမးပါးမႈမဥးေအာကတြငရၾကၿပး၇၈%တ႔သညတစေန႔လငအေမရကနေဒၚလာ

၂.၅၀ရေသာဆငးရႏြမးပါးမႈမဥးေအာကတြငရကာ၈၅%အထကသညအမးသမးမားျဖစၾကသည။

၁၇၉။ကမၸဏသညယခငကဆငးရႏြမးပါးသမားထသ႔အပစလကေခးငားျခငးတြငအာရစးစကခေသာလညး

ယငး၏ေဖာကသညအေျခက တးခ႕မည စးပြားေရးဗဟာတြငအထညခပလပသားမား ႏင အေသးစား

လပငနးရငမားပါဝငပါသည။ယငးသညအမသးေနေရာငျခညစြမးအငစနစမား၊မးဖမား၊ေမာေတာဆငကယမား

ႏငစးပြားေရးေခးေငြမားကသ႔ေသာသးစြသေခးေငြမားေပးအပရနလညးရညရြယပါသည။ယငးသညပညာေရး၊

အေသးစားအာမခလပငနး၊လယယာစကပ းေရး၊ေငြလႊေျပာငးေပးအပမႈဆငရာေငြေၾကးပပးျခငးႏငအမတြငးမႈ

လပငနးမား ႏငလကမႈလပငနးမားအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေခးေငြမား ေပးအပမညျဖစသည။ ကမၸဏသည

ယငး၏အဖြ႕အစညးအတြငးရစာရငးကငစနစကေခတမတးတကေစရနေဆာငရြကလကရပါသည။ထ႔ျပင

တကဘလကမားတပဆငထားသညအေရာငးကယစားလယမားျဖငလထထေရာကရမႈကတးခ႕ျခငးႏငလေန

ထထပသညေဒသမားရဝနေဆာငမႈနညးပါးေနသညႀကးမားေသာေစးကြကမား-ဥပမာအထညခပလပသားမား

-တြငအာရစးစကျခငးတ႔ျဖငကနကစရတမားေလာခရနအခြငအလမးမားရာေဖြေနပါသည။ကမၸဏသည

ဆငးရ ႏြမးပါးမႈမ ရနးထြကႏငမႈဆငရာတးတကမႈအေျခအေနပမန စစတမးမား ေျဖဆၿပးယငး၏လပငနး

လညပတမႈမား၏ လမႈေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈမားအေပၚအစရငခတငျပပါသည။ ေဖာကသညမား

အေပၚပမႀကးမားသညသကေရာကမႈရေစရနအတြကရၿပးသားထတကနမားႏငဝနေဆာငမႈမားကအဆင

ျမႇငတငႏငမညနညးလမးမားကရာေဖြပါသည။

၁၈၀။ဝငေငြပမေကာငးမြနသညေတာငသလယသမားမားအတြကရးမဘဏ၏ေခးေငြမားသညဆငးရႏြမးပါးသ

မားကအကအညေပးႏငေသာေၾကာငယငးသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးျဖစႏငသညစပစ

တစချဖစပါသည။ ရးမဘဏသည ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသႏင ေျခာကေသြ႕ဇနမားရ ဝငေငြပမေကာငးမြနသည

ေတာငသလယသမားမား ႏင ဝငေငြနညးပါးသည ေတာငသလယသမားမားထလယယာစကပးေရးဆငရာ

ကရယာမားအရစကဝယယႏငရနေခးေငြမားေပးအပပါသည။စးပြားေရးဆငရာစပစသညရးရငးၿပးတကရက

ျဖစပါသည။ေငြေၾကးပပးမႈအားလယယာစကပးေရးကရယာမားေရာငးခသ၁၄ဥးမတဆငေပးအပျခငးျဖင

ရးမဘဏ၏ ျဖန႔ျဖးမႈ ကနကစရတမားက ေလာခႏငပါသည။အဆပါ ေရာငးခသမားသည ပမးမအားျဖင

၁၅%ရၿပး၃ႏစကာလအထရကာအတးႏႈနး၁၅.၃%ျဖငအရစကေရာငးခမႈတစခကသတမတထားရပါသည။

၁၈၁။၂၀၁၇ခႏစအထတြငရးမဘဏသညကရယာေပါငး၄၀၀၀ခန႔ကဝယယရနအတြကျမနမာကပ၁၄၀

ဘလယ(အေမရကနေဒၚလာ၉၈သနး)ကေပးအပခၿပးျဖစသည။ကရယာမားသညဝငေငြပမေကာငးမြနၿပးေျမ

ပငဆငမႈပမမားျပားသညေတာငသလယသမားမားထသ႔ေရာကရေသာလညးယငးကရယာမားအားျပနလည

ငားရမးေသာေၾကာင ဝငေငြပမနညးပါးသည ေတာငသလယသမားမားအတြကလညးအကးရေစပါသည။

ကမၸဏမလပေဆာငခသညအက းသကေရာကမႈဆနးစစေလလာခကအရဝငေငြပမေကာငးမြနသညေတာငသ

လယသမားတစဥးသညပမးမမသားစေပါငး၃၃စ၏လအပခကမားကျဖညဆညးေပးရနအတြကသ၏အရစက

စကကရယာမားကအသးျပေၾကာငးေတြ႕ရသည။ထ႔ေၾကာငဝငေငြပမေကာငးမြနသညေတာငသလယသမား

ဥးေရ၄၀၀၀ထသ႔ေရာကရသညကရယာမားသညအမနစငစစတြငေတာငသလယသမားဥးေရ၁၃၀၀၀၀

ထေရာကရကာယငးတ႔အနကအနမဆး ၆၀% တ႔သည ဝငေငြနညးပါးသမား ႏငဆငးရႏြမးပါးသမား

ျဖစၾကသည။တစဧကအတြကအသားတငပမးမဝငေငြသညျမနမာကပေငြ၁၅၀၀၀ျဖစၿပးပမခမးသာသည

107

ေတာငသလယသမားမားအတြကထ႔ထကအနညးငယပမရရၿပးဆငးရႏြမးပါးသညေတာငသလယသမားမားမာ

ထ႔ေအာကအနညးငယေလာနညးရရသည။

၁၈၂။ ရးမဘဏသည ခငမာအားေကာငးသည စးပြားေရးအကးအျမတမား ရရႏငမည စတဝငစားဖြယ

အမားႏင အကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစချဖစၿပး ဝငေငြေကာငးမြနသည ေတာငသ

လယသမားမားကပစမတထားကာဝငေငြနညးပါးသညအပစမားအတြကလမႈေရးအကးသကေရာကမႈရရေစ

ပါသည။စစေပါငးလကလမးမမႈသညျမငမားေသာလညးဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကဝငေငြတးတကေစျခငး

မတဆငလမႈစးပြားလပငနးမားအတြကအမနတကယအတြငးကကဝငေရာကႏငမႈအားကရယာမားထပဆင

ငားရမးသညဆနးသစတထြငမႈမားကအသးချခငးျဖင ျမႇငတငႏငသည။ယငးစးပြားေရးလပငနးသညဆငးရ

ႏြမးပါးသမားကပစမတထားရာတြငအဆငျမႇငတငရနလအပေနေသးေသာလညးအမားႏငအကးဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးအျဖစခြျခားသတမတႏငပါသည။

ကနးမာေရးက႑ဆငရာဥပမာမား

၁၈၃။ကေရႊသညကြမးစားသမားအတြကသြားတကေဆးမားထတလပေပးအပပါသည။ကေရႊသညအမားႏင

အက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနးတစရပျဖစၿပးယငးကကြမးစားသမားအတြကသြားႏငခ

တြငးကနးမာေရးထတကနမားေပးအပသညအက းအျမတအတြကရညရြယေသာလမႈစးပြားလပငနးတစခအျဖစ

၂၀၁၆ ခႏစတြငတညေထာငခပါသည။ ကမၸဏသညကြမးစားျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ ဆးရြားသည

ကနးမာေရး ျပနာမားအတြကေျဖရငးမႈနညးလမးမားေပးအပရန ႀကးပမးပါသည။တစႏစလငလဥးေရ

၄၀၀၀၀၀ခန႔သညခတြငးကငဆာကခစားရပါသည။ထ႔ျပငကြမးစားသမားအေနျဖငဘဝလကတြေဖာမားရရရန

ခကခေၾကာငးအမ းသားမားသာမကအမ းသမးမားကပါဆၾကသညလမႈေရးအရမႏစၿမ ႕မႈတစခရေနပါသည။

ကမၸဏ၏စးပြားေရးလပငနးဆငရာအစအစဥသညအဆပါလမႈေရးအရမႏစၿမ ႕မႈအားလပငနးထးေဖာကသည႔

ဗဟာတစရပအျဖစအသးျပပါသည။ယငးသညကြမးစားျခငးကအစားထးရနမရညရြယေပ။သ႔ေသာထ႔အစား

ယငး၏သြားတကေဆးႏငခတြငးသန႕စငေဆးမားကကယစားလယယကာေရာငးခရနကြမးယာဆင၁၅၀၀၀၀

ခန႔အနကအခ႕ကအသးျပပါသည။ကမၸဏသညယငး၏အဓကေဖာကသညမားအျဖစကနဥးအေနျဖငတကစ

ေမာငးႏငသမား၊ စကရလပသားမား ႏင ေဆာကလပေရးလပသားမားက ပစမတထားပါသည။ ေဖာကသည

မား၏၃၅%တ႔သညဆငးရႏြမးပါးသမားျဖစကာ၄၀%တ႕သညဝငေငြနညးပါးသမားျဖစၾကသည။ယငးသည

၂၀၁၈ခႏစတြငေဖာကသည၂၅၀၀၀၀၀ရရရနႏင၂၀၂၀ခႏစတြငေဖာကသည၁၀သနးရရရနေမာမနး

ထားသည။ကေရႊသည၂၀၁၈ခႏစတြငဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၁သနးရရရနခန႔မနးထားၿပး၂၀၂၀ခႏစ

တြငလညးသသသာသာတးတကလာမညဟယၾကညေနသည။ကမၸဏသညအလယအလတတနးစားအက း

အျမတပမာဏရရရနေမာမနးထားသည။

၁၈၄။ OnDoctorသညဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကကနးမာေရးသတငးအခကအလက ဝနေဆာငမႈမား

ေပးအပကာယငးဝနေဆာငမႈမားအတြကအျခားသမားမေပးေခေစသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရး

လပငနးဆငရာ စပစတစခ ျဖစသည။ OnDoctorသည နညးပညာအေျချပကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ

ဝနေဆာငမႈလပငနးတစချဖစၿပးယငးကစတြတစတြမပငဆငကာႏစဥးစလးသညဆရာဝနမားျဖစၾကသည။

108

CEOသညအျခား ေသာ ကမၸဏမားကလညးတညေထာငထားပါသည။ယငး၏ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ

စပစသညအျခားေသာအြနလငးကနးမာေရးကမၸဏမားႏငမတညေပ။OnDoctorသညကနးမာေရးသတငး

အခကအလကေပးအပသမားထမအခေၾကးေငြေကာကခၿပးလနာမားထမအခေၾကးေငြေကာကချခငးမရေပ။

OnDoctorတြငႀကးမားသညအသးျပသအေျခတစခရၿပးယငးတ႔ကကနးမာေရးဝနေဆာငမႈေပးအပသမားက

စတဝငစားၾကၿပးကမၸဏအတြကအခေၾကးေငြမားအားေၾကာျငာမားျဖင႔ေပးေခၾကသည။ကမၸဏသညအႏၵယရ

အလားတကမၸဏမားထမဤပစကရယချခငးျဖစပါသည။

၁၈၅။စးပြားေရးလပငနး၂မ းရပါသည။တစခမာဖနးအပလေကးရငးအသးျပကာကနးမာေရးဆငရာေဆြးေႏြး

တငပငမႈမားေပးအပျခငးျဖစကာကနတစခမာFacebookမတဆငကနးမာေရးသတငးအခကအလကမား

ေပးျခငးျဖစသည။ကနးမာေရးဝနႀကးဌာန၏ခြငျပခကအရကမၸဏသညေရြးခယထားေသာေဆးဝါးမားကလညး

အလကထရြနနစနညးပညာျဖင(ဖနးျဖင)ညႊနၾကားေပးႏငပါသည။ကမၸဏ၏တယလဖနးေဖာကသညအမားစမာ

အမးသမးမားျဖစၾကသည။အၾကေပးဝနေဆာငမႈမားအတြက ေငြေပးေခသမားမာကနးမာေရးျပနာမား

ရေနသမားမဟတဘတတယအပစကနးမာေရးဝနေဆာငမႈေပးအပသမားျဖစသည။ဒတယေျမာကစးပြားေရး

လပငနးသညဆးခ ၊အစားအစာစားေသာကမႈထနးခပျခငး၊ေလကငခနး၊မလလားအပေသာကယဝနမားႏင

အျခားအျဖစမားသညကနးမာေရးျပနာမားႏငသကဆငေသာအေၾကာငးအရာမားအေပၚFacebookေပၚတြင

သတငးအခကအလကမားေပးျခငးျဖစသည။သတငးအခကအလကအားလးက ကမၸဏမ ေစာငၾကညသည

သ႔မဟတဆငးရႏြမးပါးသမားႏငဝငေငြနညးပါးမားအတြကဆေလာမႈရေၾကာငးေသခာေစရနျပငဆငပါသည။

၁၈၆။OnDoctorသညထးျခားသညစပစတစချဖငလညပတေနသညစးပြားေရးအရရပတညႏငေသာစးပြားေရးလ

ပငနးတစချဖစပါသည။ယငးက၂၀၁၆ခႏစတြငသာတညေထာငခေသာလညးယခအခနတြငအက းအျမတမား

ရရေနၿပးျဖစသည။ဝငေငြမားဝငေရာကသညလမးေၾကာငး၃ခရပါသည။ယငးတ႔မာကနးမာေရးအာမခႏင

ကနးမာေရးဝနေဆာငမႈေပးအပသမား၏ မဘငးဖနးေၾကာျငာမားမ ရရသည ဝငေငြမား၊ ဖနးျဖင ဝနေဆာငမႈ

ေပးအပရာမရရသညဝငေငြမားႏငေငြေၾကးပပးထားသညေဆာငးပါးမား၊ဗြဒယဝနေဆာငမႈမားႏငဗြဒယ

ေၾကာျငာမားက႔သ႔ေသာကနးမာေရးအေၾကာငးအရာဆငရာသတငးအခကအလကမားမရရသညဝငေငြမား

ျဖစပါသည။၂၀၁၇ခႏစတြငကမၸဏသညဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၃၄၀၀၀၀ရလာခၿပးယငးတ႔မာပထမ

ဝငေငြလမးေၾကာငး ႏငတတယ ဝငေငြလမးေၾကာငးတ႔မျဖစသည။ ကမၸဏသည ၂၀၂၀ ခႏစတြင ဝငေငြ

အေမရကနေဒၚလာ၁သနးရလာၿပး၂၀၂၅ခႏစတြင၂.၂၅သနးရလာေစရနေမာမနးထားပါသည။ပထမ

တစႏစလညပတၿပးေနာကတြငအသားတငပမးမဝငေငြသည၆%ျဖစပါသည။ကမၸဏသည၂၀၂၀ခႏစတြင

အသားတငပမးမဝငေငြ၃၅%ရလာရနေမာလငေနပါသည။

၁၈၇။OnDoctor၏ဝနေဆာငမႈမားသညကနးမာေရးေစာငေရာကမႈရရႏငမႈအကန႕အသတရေနၿပးဆရာဝန

မားႏင ကယတငကယက ေတြ႕ဆရနအဆငမေျပသမားအတြက ဥးတညပစမတထားပါသည။ ေရႊ႕ေျပာငး

လပသားမားသညေဒသႏရေဆးခနးမားသ႔သြားေရာကႏငျခငးမရသညအႀကးမားဆးအစတအပငးမားအနက

တစခအပါအဝငျဖစသည။ကမၸဏသညလထထျဖန႔ၾကကေရာကရႏငမႈျမငမားပါသည။၂၀၁၇ခႏစကနခနတြင

ယငးသည ဖနးအပလေကးရငးတစခမတဆင ေဖာကသည ၇၀၀၀၀ ဥးက ဝနေဆာငမႈေပးေနၿပျဖစၿပး လမႈ

ကြနရကမားတြငေစာငၾကညသ၁သနးေကာရခၿပျဖစသည။ယငးသည၂၀၂၀ခႏစသ႔ေရာကရခနတြငဖနး

အပလေကးရငးမေဖာကသညဥးေရ၃၆၀၀၀၀ရလာရနႏငအဆပါႏစတြငပငလမႈကြနရကတြငေစာငၾကညသ

109

၂.၄သနးခန႔ ရလာရန ေမာလငထားပါသည။အသးျပသမား၏ ၁၀%ခန႔သညဆငးရႏြမးပါးသမားျဖစၿပး

၅၀% ခန႔သည ဝငေငြနညးပါးစြာ ရရသမားျဖစၾကသည။ကနအသးျပသမားမာအလယအလတတနးစား

သ႔မဟတ ခမးသာ သမားျဖစၾကသည။ ကမၸဏသညကနးမာေရးသတငးအခကအလကမားေပးအပျခငးျဖင

ဆငးရႏြမးပါးသမား၏ကနးမာေရးအမနတကယမညသ႔တးတကေကာငးမြနလာေစေၾကာငးကသရႏငေရး

အတြကအကးသကေရာကမႈစစစေလလာခကတစခလပေဆာငရနစစဥေနပါသည။

ကနသြယမႈလပငနးဆငရာဥပမာမား

၁၈၈။ City Martသည ႀကးမားသည ကနသြယေရးဆငရာ လပငနးတစခအတြငးဆငးရႏြမးပါးသမားႏင

ထေတြ႕ဆကဆပါသည။ City Martသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးတစချဖစၿပး BoP

ကန႔သတခကအထကတြင ရေနသအမားအျပားအပါအဝငအေသးစား စြန႕ဥးတထြငသလပငနးရငမား

ကသငတနးပ ႔ခကာယငးတ႔၏ ထတကနမားအား City Martအေရာငးဆငမားတြင ေရာငးခႏငေစသည

အခြငအလမးမားေပးေသာေထာကပေငြမားေပးသညအႀကးစားCSRအစအစဥတစခရပါသည။သ႔ရာတြင

ထသ႔ေသာလပေဆာငခကမားသညBoPရလတနးစားမားအတြကဥးတညကာသငတနးပ႔ခၿပးေစးကြက

အခြငအလမးမားေပးအပ၍အႀကးစားအရြယအစားသ႔သသသာသာတးခ႕ႏငမသာဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရး

အေပၚစနစတကအကးသကေရာကမႈရမညျဖစသည။CityMartသညယငး၏စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

အားအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာစပစတစခ၏အရြယအစားသ႔တးခ႕ကာယငးအား

ကမၸဏ၏အဓကဝငေငြရရသညအရငးအျမစတစချဖစလာေစမညပစတစခကရာေဖြေနဆျဖစသည။

၁၈၉။ProximityDesignsသညစးပြားျဖစကနသြယမႈျဖငဆငးရႏြမးပါးသမားအတြကမညသ႔အကးေကးဇး

ရရေစေၾကာငး ျပသပါသည။ယငးသညအမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးဆငရာ ပဏာမလပငနး

တစရပျဖစၿပးအသကေမြးဝမးေကာငးမႈမားက ျမႇငတငရန ရညရြယခကျဖင ေကးလကေန ျပညသမားႏင

အထးသျဖငေတာငသလယသမားမားထသ႔ထတကနမားႏငဝနေဆာငမႈမားပစေရးဆြကာေပးအပေနသည

အကးအျမတအတြကမဟတေသာလမႈစးပြားလပငနးတစချဖစသည။ယခအခနထတြငယငးသညဆနစပါး

စကပးမႈ မားအတြကအဓကေဒသမားျဖစသည ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသႏင ေျခာကေသြ႕ဇနမားတြငသာအာရ

စးစကေသးေသာလညးအျခားေသာေဒသမားသ႔ပါတးခ႕ရနအစအစဥမားရပါသည။

၁၉၀။ Proximityတြငအဓက စးပြားေရးလပငနး ၃ ခ ရပါသည။ Proximity Designsသည ျမနမာႏငငရ

ေတာငသလယသမားမား၏လအပခကမားႏငကကညေစရနျပနလညပစထတထားသည႔ဆညေရသြငးသည

ေရစပစကမားေရာငးခပါသည။ဒတယေျမာကစးပြားေရးလပငနးတြငေတာငသလယသမားမားထသ႔စာတမား

ႏငအျခား ဒဂစတယနညးပညာလမးေၾကာငးမားမတဆငအခမအၾကေပးသညလယယာလပငနးဆငရာ

အၾကေပးဝနေဆာငမႈတစခပါဝငပါသည။အၾကေပးဝနေဆာငမႈအတြငး ျမနမာကပေငြ၁၄၀၀၀(အေမရကန

ေဒၚလာ၉.၈၅) ျဖငေျမဆလႊာစစေဆးသညဝနေဆာငမႈအစအစဥတစခကလညးစတငခပါသည။အဆပါ

အစအစဥသည ေရ႕ေျပးစမးသပသညအဆငတြငသာ ရေနေသးပါသည။ Proximity ေငြေၾကးလပငနးသည

တတယေျမာကစးပြားေရးလပငနး ျဖစၿပးေတာငသလယသမားမားအတြကအမးမးေသာသးႏေခးေငြမား

ေပးအပပါသည။ယငး၏၂၀၁၇ခႏစစတတသးလတာအတြကအစရငခစာအတြငးကမၸဏ၏ေခးေငြပမာဏ

သညအေမရကနေဒၚလာ၁၅သနးရကာပမးမေခးေငြအရြယအစားသညအေမရကနေဒၚလာ၁၈၃ရသညဟ

110

ဆပါသည။ယငးတြင ျမစဝကၽြနးေပၚေဒသႏင ေျခာကေသြ႕ဇနမားအတြငး ေခးငားသ ၇၈၅၀၀ဥးရပါသည။

Proximityသညလယသမားမားအတြကအပလေကးရငးမားႏငစႀကမားထပမေပးအပေရးအတြကေရးဆြ

ဖနတးမညအစအစဥမားလညးရေနပါသည။

၁၉၁။လမႈစးပြားလပငနးတစခအျဖစႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနး

တစရပအျဖစProximityDesignsသညတစႏစလငေဖာကသည၂၀၀၀၀ဥးထသ႔ေနေရာငျခညစြမးအငသး

ေရစပစကမား ေရာငးခပါသည။အဆပါ ထတကနသညလယသမားမား၏ ဝငေငြမားအေပၚ ႀကးမားသည

အကးသကေရာကမႈရေသာလညးလပငနးသညစးပြားေရးအရစနေခၚမႈရေနၿပးကမၸဏ၏အေသးစားေငြေရး

ေၾကးေရးလပငနးဌာန ႏင ေထာကပေငြမားမ အေထာကအပမားမတဆငသာေငြေၾကးပပးႏငပါသည။

Proximityတြငယငး၏ထတကနမားႏငဝနေဆာငမႈမား၏အက းသကေရာကမႈမားကဆနးစစေလလာသည

ကယပငအဖြ႕တစဖြ႕ရပါသည။ဆညေရသြငးသည ေရစပစကမားအားဆနးစစေလလာရာတြငယငးတ႔သည

၄ ႏစသကတမးခၿပး မသားစတစစလင ႏစစဥ အေမရကနေဒၚလာ ၂၅၄ ႏႈနးျဖင ဝငေငြ ပမတးတက

ေစပါသည။ ေရဖနးစကမားအတြကမ ႏစစဥ ဝငေငြ တးတကမႈသညအေမရကနေဒၚလာ ၂၄၈ ျဖစသည။

ကမၸဏ၏လယယာလပငနးအၾကေပးဝနေဆာငမႈမားသညတစႏစလငအေမရကနေဒၚလာ၄၈၀ခန႔ဝငေငြ

တးတကလာေစၿပးသးႏအထြကႏႈနးက၁၀%မ၁၅%တးတကလာေစသည။ကမၸဏ၏၂၀၁၆-၂၀၁၇ဘ႑ာ

ေရးႏစအတြငး ProximityDesignsသညဆညေရသြငးျခငးဆငရာထတကန ၂၃၀၀၀ေရာငးခခၿပး ဝငေငြ

အေမရကနေဒၚလာ ၆၀၀၀၀၀ ရရခသည။ယငး၏ ၂၀၁၇ ခႏစအစရငခစာအတြငး Proximityကယငး၏

စးပြားေရးလပငနးမားအားလးတြငေဖာကသည၁၁၁၅၇၀ဥးရသညဟေဖာျပခပါသည။

၁၉၂။ Proximityအားအဓကအားျဖင ေထာကပေငြမား ႏငအလေငြမားျဖင ေငြေၾကးပပးပါသည။ ၂၀၁၆-

၂၀၁၇ဘ႑ာေရးႏစအတြငးစစေပါငးလပငနးလညပတမႈကနကစရတမား၏၄၅%ခန႔ကယငး၏ကယပင

ဝငေငြမားျဖငကာမၿပးအဆပါ ဝငေငြမားကအဓကအားျဖငဆညေရသြငးျခငးဆငရာ ထတကနမား ႏင

Proximityေငြေၾကးလပငနးမရရပါသည။Proximityသညအကးအျမတရရေရးကအသားေပးျခငးမရဘယငး၏

ပစမတသညလပငနးလညပတမႈကနကစရတမား၏၆၀%ကကယပငဝငေငြမားျဖငလညပတႏငရနျဖစၿပး

ကၽြမးကငသမားကယငးသ႔ျဖစလာရန၅ႏစခန႔အခနယရမညဟဆၾကသည။လကရအခနတြငProximity

ေငြေၾကးလပငနးသညယငး၏ ကနကစရတမားကယငး ကယတငကခပါသည။ Proximityသည CSR

လပငနးမားတြငအႀကးအကယ ရငးႏးျမႇပႏပါသည။ဆနးသစတထြငမႈႏငစပလဥး၍ယငးက ဒဂစတယ

နညးပညာလမးေၾကာငးမားမတဆငလယယာ လပငနးဆငရာအၾကေပးဝနေဆာငမႈ မားသညယငး၏

ေဖာကသညမားအၾကားတြငကတကဝတမားဖနတးႏငၿပးေဖာကသညမားအတြကေကာငးမြနသညအကး

ေကးဇးမားရရေစမညဟယၾကညပါသည။ေနေရာငျခညစြမးအငသးေရစပစကမားငားရမးသညလပငနးသည

အျခားေသာဆနးသစသညေျဖရငးမႈနညးလမးတစရပျဖစပါသည။

111

ေရသန႕ရငးေရးႏငေခတမမလာစနစဆငရာဥပမာမား

၁၉၃။ ျမနမာႏငငတြင ပတကးယအသးျပႏငမည ေအာငျမငသည အမားႏငအကးဝငေသာ စးပြားေရး

လပငနးဆငရာ စပစတစခရပါသည။ မနလာေရေပးေဝေရးလပငနးသည မနလာၿမ႕အေရ႕ပငးရဆငးရသား

ရပကြကမားတြငေနထငေသာအမေထာငစေပါငး၂.၆သနးထသ႔သန႕ရငး၊သကသာ၊စတခကးစားရေသာ

ေရသန႕ရငးေရး ႏင ေခတမမလာစနစက ေပးအပသည အမားႏငအကးဝငေသာအႀကးစား စးပြားေရး

လပငနး ဆငရာ စပစတစခရပါသည။အဆပါ ကမၸဏသညကမာၻတစဝမးရ ၿမ႕ျပေရေပးေဝမႈက႑အတြငး

အကးအျမတရရေနသညအနညးငယမေသာကမၸဏမားတြငတစခအပါအဝငျဖစပါသည။ဖလစပငႏငငရ

မနလာေရေပးေဝေရးလပငနး၏ ရငးႏးျမႇပႏမႈအားအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြက

စျပျဖစစဥတစရပအျဖစ ႏငငတကာတြငအသအမတျပထားၾကၿပး ကမၸဏသညဆငးရႏြမးပါးသမားအေပၚ

အေထာကအပေပးသညယငး၏ စပစအတြကအသအမတျပမႈမားစြာ ရရကာ ဆမားလညး ရရခပါသည။89

မနလာေရေပးေဝေရးလပငနးသည မၾကာေသးမကာလအတြငး ျမနမာႏငင၏ ေစးကြကအတြငးသ႔ဝငေရာက

လာခပါသည။သ႔ရာတြငရနကနႏငမႏေလးရယငး၏စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစသညဝငေငြအလယ

အလတရသည နယပယမားရ ေရစမထြကမႈက ျပျပငေရးတြင ပမအာရစးစကကာဆငးရ ႏြမးပါးသမား

အတြကဘကစပါဝငေသာဝနေဆာငမႈမားေပးအပျခငးမရေပ။မညသ႔ပငဆေစကာမဒဇငးပငးဆငရာျပျပင

ေျပာငးလမႈအခ႕လပေဆာငျခငးျဖငအဆပါရငးႏးျမႇပႏမႈသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

တစချဖစေကာငးျဖစလာႏငပါသည။ထ႔ေၾကာငကၽြႏပတ႔အေနျဖငမနလာေရေပးေဝေရးလပငနးအားအလား

အလာရသညအမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတစရပအျဖစသတမတထားပါသည။သ႔ရာတြငျမနမာ

ႏငငရယငး၏လကရလပငနးအေကာငအထညေဖာေနမႈအေျခအေနျဖငထသ႔ျဖစလာႏငမညမဟတေပ။

NGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးဆငရာဥပမာမား

၁၉၄။အထကတြငေဖာျပခေသာNGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးမားႏငCSRလပငနးမားအျပင

ထညသြငးေဖာျပထကသညလပငနးအခ႕ရပါေသးသည-

၁၉၅။KoeKoeTechသညအမးသမးမားအတြကကနးမာေရးဝနေဆာငမႈမားေပးအပပါသည။-KoeKoeTech

သညကယဝနေဆာငျခငးႏငအေစာပငးကေလးငယဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဆငရာသတငးအခကအလကမားျဖင

အဓကအားျဖငေကးလကေဒသရအမးသမးမားကပစမတထားသညကနးမာေရးဝနေဆာငမႈမားေပးအပ

ေနေသာအက းအျမတရရေရးအတြကေဆာငရြကသညလမႈစးပြားလပငနးတစချဖစပါသည။ကမၸဏသညယငး၏

Facebookစာမကႏာႏငတယလေနာႏငအရဒးတ႔ႏငပးေပါငးေရးဆြခေသာေမေမဟသညဖနးအပလေကးရငး

တစခတ႔မတဆငလြမားအားနညးသညကနးမာေရးဆငရာအေလအထမားအေၾကာငးေန႔စဥစာမားေပးပ႔ပါ

သည။ေဆးဝါးနယပယအတြငးရပညာရင၁၀၀၀၀ဥးႏငဖနးျဖငကနးမာေရးေဆြးေႏြးအၾကေပးသညပညာရင

၁၅၀၀ဥးတ႔ႏငခတဆကေပးသည။အဆပါကမၸဏသညအေျခတညစသာရေသးသည။ယငးကအသးျပသ

၁၂၀၀၀၀ဥးရေနၿပး၂၀၁၈ခႏစတြင၃၅၀၀၀၀ဥးရလာေစရနဥးတညေဆာငရြကလကရသည။ဝငေငြအား

အဓကအားျဖငသတငးအခကအလကမားအသးျပခ(အသးျပသတစဥးလင၁ေဒၚလာ)မရရသည။သ႔ရာ

89 အထးသျဖငမနလာေရေပးေဝေရးလပငနးတြငအဓကရငးႏးျမပႏသညအဖြ႕အစညးတစချဖစေသာIFCမေပးအပသညဆမားကၾကညရႈပါ။

112

တြငအသးျပသမား၏သးပတစပခန႔ကသာဖနးျဖငအၾကေပးေဆြးေႏြးသညဝနေဆာငမႈမားအတြကေငြေပးေခ

ၾကသည။ရလဒအျဖစအသားတငဝငေငြသညအေမရကနေဒၚလာ၇၀၀၀၀ခန႔သာရသည။သ႔ေသာလညးယငး

သည၂၀၂၀ခႏစတြငအသားတငဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၂၀၀၀၀၀၀ရရရနဥးတညေဆာငရြကလကရ

ပါသည။ကမၸဏအားအဓကအားျဖငဖြ႕ၿဖ းေရးမတဖကမားထမေထာကပေငြမားျဖငေငြေၾကးပပးထားပါသည။

၁၉၆။InlePrincessသညအေသးစားခရးသြားလပငနးကမၸဏတစချဖစပါသည။ယငးတြငဝနထမး၁၅၀ခန႔

ရကာCSRရနပေငြမားႏငအလေငြမားမတဆငေငြေၾကးပပးသညInleHeritageFoundationဟေသာလမႈ

စးပြားလပငနးတစခကတညေထာငထားပါသည။NGOဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးသညဧညသညမား

အေနျဖင ပမေကာငးမြနသညအေတြ႕အၾကမား ရရခစားႏငေစရနအတြကအခကအျပတသငတနးမား၊

အလအပေရးရာကသမႈမားႏငရးရာစားေသာကဆငမားႏငအျခားေသာတနဖးတးျမႇငဝနေဆာငမႈမားက

ေဖာေဆာငေပးအပကာဆငးရႏြမးပါးသညအေသးစားစြန႔ဥးတထြငသ၂၀ဥးခန႔ထသ႔လကဆငကမးျခငးျဖင

လေပါငး ၁၅၀ခန႔ကအလပအကင ရရေစခသည။ေဖာငေဒးရငးသညလေပါငး ၁၇၀ခန႔ကလညးဟတယ

လပငနးအတြငးရအလပအကငမားအတြကသငတနးပ႔ခခကာေစးဆင၃၁ဆငတ႔ႏငလကမႈေစးတနးတစခ

ဖြငလစထားပါသည။ေဖာငေဒးရငး၏လပငနးလညပတမႈဆငရာကနကစရတမား၏၉၁%ကအဖြ႕အစညး

တြငးရဝငေငြမားျဖငကာမေသာလညးလပငနးသညအရြယအစားတးခ႕ရနႏငမားျပားလေသာဆငးရႏြမးပါး

သမားအတြကဝငေငြပမျမငမားလာေစေရးကေဆာငရြကရာတြငႀကးမားသညစနေခၚမႈမားႏငရငဆငေနရပါ

သည။

၁၉၇။အခေၾကးေငြယကာဖနးျဖငကနးမာေရးေဆြးေႏြးအၾကေပးျခငး-DoctorsonCallတြငဖနးျဖငကနးမာေရး

ေဆြးေႏြးသည ေဖာကသညမားအတြက ၅မနစလင ၁၀၀၀ကပ (အေမရကနေဒၚလာ၀.၇၀)ကသငေသာ

စးပြားေရးလပငနးဆငရာ စပစတစခရပါသည။ယငးသည ေဆးပညာရပနယပယအတြငးရ ပညာရငမားႏင

ေဆြးေႏြးတငပငမႈမားအတြကလညးအနမဆးကသငေငြ ၅၀၀၀ကပျဖင ဝနေဆာငမႈမား ေပးအပပါသည။

ကမၸဏတြငတာဝနထမးေဆာငေနသညဆရာဝနမားရၿပးယငးတ႔သညေဆးဝါးမားကညႊနေပးကာအဆပါ

ေဆးဝါးမားအားကမၸဏ၏စငတာ၂၅ခတ႔တြငလကလေစးထက၂၀%မ၃၀%သကသာသညႏႈနးထားမားျဖင

ဝယယႏငပါသည။ ကမၸဏ၏ ဝငေငြမားက ဖနးေခၚဆမႈမား၊ ေဆးဝါးေရာငးခမႈမား၊အဖြ႕ဝငေၾကးမား ႏင

ထပဆငလမးညႊနခမားမရရပါသည။ယငးသညယငး၏ရၿပးသားစၾကၤမားကထေရာကစြာအသးျပႏငမည

အျခားေသာအဖြ႕အစညးမားႏငလညးေဆြးေႏြးလကရပါသည။ထ႔ျပငယငးသညပစမတထားသညေစးကြက

အပငးမားအတြငးသ႔ကနကစရတသကသာစြာထးေဖာကဝငေရာကႏငေရးအတြကေကးလကေဒသရမတဖက

အဖြ႕အစညးမားကရာေဖြလကရပါသည။

၁၉၈။ကမၸဏသညယခအခနအထအေမရကနေဒၚလာ၂၅၀၀၀၀ရငးႏးျမႇပႏခၿပးျဖစကာဆငခနးမားက၂၅

ခမ၃၀၀၀အထသ႔တးခ႕ၿပးအကးအျမတရရလာႏငေစေရးအတြကေနာကထပအေမရကနေဒၚလာ၃သနး

ထပမလအပမညဟ ခန႔မနးထားပါသည။ ကမၸဏတြင ေဖာကသညဥးေရ ၄၀၀၀၀ရၿပးအာမခကမၸဏမားထ

ဝနေဆာငမႈမားေရာငးချခငးျဖငဝငေငြမားကျမႇငတငႏငရနႀကးပမးေနေသာလညးအနမဆးေဖာကသညဥးေရ

၃၀၀၀၀၀ရလာသညအခါမသာစးပြားေရးအရရပတညႏငမညဟဆပါသည။စးပြားေရးဆငရာအခကအခမား

ရေနျခငးေၾကာငလကရအေနအထားတြငကမၸဏ၏စးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစသညအမားႏငအက းဝငေသာ

စးပြားေရးလပငနးတစခမဟတဘလမႈစးပြားလပငနးတစခသာျဖစေနေသးပါသည။

113

၁၉၉။မကမျမငမားကအကအညေပးမညဆနးသစတထြငမႈမားသညစးပြားေရးအရရပတညႏငေသာလညး

အရြယအစားပမတးခ႕ရနလအပပါသည။J-SAT၏မကမျမငမားအတြကလမႈစးပြားလပငနးသညမသနစြမး

သမား၏လအပခကမားကလညးတန႕ျပနသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတစခ၏သာဓက

တစရပျဖစသည။ကမၸဏသညသငတနးမားပ႔ခေရးႏငအလပအကငမားေပးအပေရးတ႔ျဖငအမားႏငအကး

ဝငေသာ စးပြားေရးလပငနးမားရၿပး ေကာငး ၃ ေကာငးတြငတစႏစလင မကမျမင ၁၀၀ ဥးက ေလကင

သငၾကားေပးသညလမႈစးပြားလပငနးတစခကလညးလညပတေဆာငရြကပါသည။ယငးသညအဆပါမကမျမင

မားအတြကအေၾကာျပငလပငနးတစခတြငလညးအလပအကငမား ဖနတးေပးပါသည။ ေကာငးမားသည

ႏစစဥဝငေငြအေမရကနေဒၚလာ၁၅၀၀၀၀ရၾကၿပးအျမတအစြနးအနညးငယရရၾကပါသည။သ႔ရာတြငစးပြားေရး

ဆငရာ စပစသညအရြယအစားအားျဖင ေသးငယေနၿပး ျမနမာႏငငရ မားျပားသည မကမျမငမားအတြက

အလပအကငႏငဝငေငြဆငရာေျဖရငးမႈမားေပးအပႏငျခငးမရေသးေပ။အေၾကာျပငလပငနးမား၏ေစးကြက

သညအကန႕အသတႏငရၿပးNGOမား၏ပစမားသညလညးေရရညတညတႏငျခငးမရေသာေၾကာငJ-Sat၏

ပငရငသညမကမျမငမားအတြကစးပြားေရးလပငနးတစခအျဖစေဖာေဆာငႏငမညအလပအကငအခြငအလမး

မားကစးစမးရာေဖြေနေသာလညးယေန႔အခနအထေအာငျမငမႈမရေသးေပ။

၂၀၀။ လြတလပစြာအသးျပႏငေသာ စာၾကညတကတစချဖစသည IT နညးပညာဆငရာ ေျဖရငးခက

တစခအားဆငးရႏြမးပါးသမားအသးျပျခငးမရၾကေပ။eTekkathoသညတကသလေကာငးသားမားအတြက

ဒဂစတယစာၾကညတကတစချဖစပါသည။ယငးသည၂၀၁၇ႏစလညပငးတြငအစးရတကသလ၂၄ခႏင

လထစာၾကညတက၆ခတ႔တြငလညပတပါသည။eTekkathoသငတနးပ႔ခမႈမားကေကာငးသားေပါငး၄၀၀၀

ေကာတကေရာကခၾကၿပးအေၾကာငးအရာေပါငး ၄၀၀၀၀၀ေကာက ေဒါငးလဒရယခၾကသည။ မညသည

ဝငေငြမရရျခငးမရေသာအက းအျမတရရေရးအတြကလပေဆာငျခငးမဟတသညအဖြ႕အစညးတစချဖစေသာ

eTekkathoသညဆငးရႏြမးပါးသမား ႏင ဝငေငြနညးပါးသည ျပညသမားအတြက စးပြားေရးအရရပတည

ႏငေသာပစျဖငေျဖရငးမႈနညးလမးမားကပစမတထားေဆာငရြကသညအဖြ႕အစညးမဟတသျဖငယငးသည

အမားႏငအက းဝငေသာစးပြားေရးလပငနးတစခမဟတေပ။eTekkathoသညNGOအေျချပလမႈစးပြားလပငနး

တစခသာျဖစပါသည။

114

ေနာကဆကတြ၅-

ရြပရြပခၽြခၽြဥးေဆာငသမား(ခနပယမား)ႏငဆကသြယရနအခကအလကမား

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာစပစမား၊ပဏာမလပငနးမားႏငလပေဆာငခကမားႏငတကြအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမား

• ACLEDA(အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• AWBA(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• CityMart(ကနသြယေရး)၊လကရတြငCSRလပငနးျဖစၿပးအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• EastWestSeeds(လယယာစးပြားလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခက

• FarmTech(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• Fullerton(အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• GoldenMyanmarProduce(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• GoldenSunland(လယယာစးပြားလပငနး-ဆနစပါး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• GoodBrothers(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• GreenlightPlanet(စြမးအငလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• ImpactTerra/GoldenPaddy/ShweTheeNan(ေတာငသလယသမားမားအတြကသတငးအခကအလကမား)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနး

• IntegratedSwanyeeSocialBusinessCo.Ltd.(လယယာစးပြားလပငနးႏငကနသြယေရး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနး

• InternationalFertilizerDevelopmentCentre(LIFTႏငခတဆကထားသည)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• J-SAT(ကၽြမးကငမႈဖြ႕ၿဖးေရးႏငအလပအကငခထားေရးလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• KoShwe(သြားႏငခတြငးကနးမာေရး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနး

• LOLC(အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• Malamay/GoldenMyanmar(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• MandalaySnacksLtd./ThreeStarChili(လယယာစးပြားလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• ManilaWater၊ယခအခါတြငသမားရးကစးပြားေရးလပငနးျဖစေသာလညးအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးျဖစသည

115

• MAPCO(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• MyanmarBelleGroup/ShinShinFood(လယယာစးပြားလပငနး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• MyanmarHillLodges(ခရးသြားလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခကႏငအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• OnDoctor(ကနးမာေရး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• Proximity(ကနသြယေရးႏငအေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာပဏာမလပငနး

• Total,CSR,အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခက

• Unilever(သးစြသမားအတြကထတကနမား)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာလပေဆာငခက

• VillageLink(AWBAႏငခတဆကလပေဆာငေနသညအငတာနကစၾကၤတစခ)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• WorldVisionFund(အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• YomaAgricultureGroup(လယယာစးပြားလပငနး)၊အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

• YomaFinance(ဘ႑ာေရး)၊အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာစပစ

NGOမားမဥးေဆာငသညလမႈစးပြားလပငနးမားႏငသမားရးကCSRလပငနး

• အသကေမြးဝမးေကာငးမႈသငတနးပ႔ခေရးစငတာ၊လမႈစးပြားလပငနး

• DoctorsOnCall,လမႈစးပြားလပငနး

• GraceWorksMyanmar,လမႈစးပြားလပငနး

• InlePrincess(ခရးသြားလပငနး),CSR

• KoeKoeTech/MayMay(ကနးမာေရး),လမႈစးပြားလပငနး

• Telenor(မဘငးဖနးအပလေကးရငးမား),CSR

• Total,CSR,အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

• Unilever(သးစြသမားအတြကထတကနမား),CSR,အလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနး

116

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာဆနးစစေလလာမႈအတြကစစတမးေကာကယခသညသမားရးကစးပြားေရးလပငနးမား

• BlueOcean,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• ChoChoIndustries,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• DawHlaTin(ဝကအေခာငးထတလပေရး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• EAM(ဆလာ),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• ElThitsar(ငါးဖမးလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• GeniusCoffee,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• KarenCoffee–SabananCompany(လယယာစးပြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• L-IFT,(အတငပငခကမၸဏ),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• LotusGarden(ခရးသြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MaharAwba(အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MandalayRegionMangoGroup/ThazinNweFamilyCo.Ltd,(လယယာစးပြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• ManilaWater;ယခသမားရးကစးပြားေရးလပငနးျဖစေသာလညးအလားအလာရသညအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးျဖစသည

• Matrix(အၾကေပးလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MemoriesGroup(ခရးသြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• M-Pitesan/Ooredoo,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyanmarEcoSolutions,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyanmarHandinHand(အလပအကငရာေဖြေရး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyanmarLiquidPetroleumGasGroup,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyanmarMakro(လယယာစးပြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyanmarOrientalBank(ဘ႑ာေရး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyKyats(ဘ႑ာေရး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• MyoTheinElectrics,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• NgweDingGar(လယယာစးပြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• OceanKing(လယယာစးပြားလပငနး/ငါးဖမးလပငနးမား),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• OK$(ဘ႑ာေရး/မဘငးေငြေၾကးလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• Opal(ခညမငလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• PhoeWa(လယယာစးပြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• PyaeMahar(အေသးစားေငြေရးေၾကးေရးလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• RoyalSuccess(ကနထတလပေရး/ရးဖနပလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

117

• SitharCoffeeGroup,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• StarTicketing(ခရးသြားလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• SweetDreams(ကနထတလပေရး/အရပလပငနး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• Syngenta,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• UnitedPacific(လယယာစးပြားလပငနး-ဆနစပါး),သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• WaveMoney(ဘ႑ာေရး),Telenorႏငခတဆကထားသည,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

• YomaStrategicHoldings,သမားရးကစးပြားေရးလပငနး

လမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏသမားႏငအျခားရငးႏးျမႇပႏသမား

• AnthemAsia

• အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ

• အာရပရဟတအကးတပးေပါငးမႈကြနရက

• ဧရာဝတဘဏ

• BaganCapital

• DANAInvestmentteam

• DeltaCapital

• EmergingMarketsInvestmentAdvisers

• ကမာၻလးဆငရာလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈကြနရက

• GoldenRock

• အျပညျပညဆငရာဘ႑ာေရးေကာပေရးရငး

• Insitor

• Leapfrog

• MyanmarAngelInvestmentNetwork

• MyanmarInvestment

• OmidyarNetwork

• OnetoWatch

• PatamarCapital

• ResponsibleBusinessFund

• RockstartImpact

• ကလသမဂၢေငြအရငးအႏးဖြ႕ၿဖးေရးရနပေငြ

• အာရပစဖတေဒသလမႈေရးအကးရညေမာရငးႏးျမႇပႏမႈအတြကကလသမဂၢစးပြားေရးႏငလမႈေရးေကာမရင

118

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအတြကလပေဆာငေနသညစးပြားေရးအသငးအဖြ႕မား

• အာဆယစးပြားေရးလပငနးအၾကေပးေကာငစ

• မႏေလးတငးေဒသႀကးကနသညမားႏငစကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငး

• မႏေလးတငးေဒသႀကးလငယစြန႔ဥးတထြငလပငနးရငမားအဖြ႕အစညး

• ျမနမာလယယာစကပးေရးကြနရက

• ျမနမာႏငငေျပာငးစကေတာငသအသငး

• ျမနမာသစသးဝလႏငဟငးသးဟငးရြကတငပ႔ေရာငးခမႈအသငး

• ျမနမာေကာကမကရတနာအသငး

• ျမနမာႏငငအမးသမးလပငနးရငမားအသငး

• ျမနမာႏငငလငယစြန႔ဥးတထြငလပငနးရငမားအသငး

• ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငကနသညမားႏငစကမႈလကမႈလပငနးရငမားအသငးခပ

• ၾသစေၾတးလ-ျမနမာကနသညမားအသငး

• ျမနမာႏငငရအေမရကနကနသညမားအသငး

• ျမနမာႏငငရၿဗတသကနသညမားအသငး

• ျမနမာႏငငရဥေရာပကနသညမားအသငး

• ဂပနျပညပကနသြယေရးအဖြ႕အစညး

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားဆငရာအေထာကအပမားတြငပါဝငသညသ႔မဟတအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားအားေပးျမႇငတငျခငးကလကခသညအစးရအဖြ႕အစညးမား

• ရငးႏးျမႇပႏမႈႏငကမၸဏမားညႊနၾကားမႈဥးစးဌာန

• စးပြားေရးႏငကးသနးေရာငးဝယေရးဝနႀကးဌာန

• ျမနမာႏငငရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရင

• ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးေရးေကာမတ

• SMEစငတာ

119

ေျမေထာငေျမႇာကေပးသညအဖြ႕အစညးမားႏငအသပညာဗဟသတဆငရာဆခကမား

• AATစးပြားေရးလပငနးစငတာ(မႏေလး)

• AgriProFocus

• ActionAid

• ၿဗတသေကာငစ

• BuildingMarkets

• BusinessCalltoAction

• စးပြားေရးလပငနးဆငရာဆနးသစတထြငမႈဖြ႕

• BusinessforPeaceprogram

• ဓနအဖြ႕

• DalbergConsult

• GlobalCompact

• ကမာၻလးဆငရာစမးလနးသညဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအဖြ႕အစညး

• ImpactTech

• အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားလပေဆာငမႈကြနရက

• မေခါငစးပြားေရးပဏာမလပငနး

• MercyCorps

• ျမနမာစးပြားေရးက႑တာဝနယမႈရေစေရးအေထာကအကျပဌာန

• ျမနမာႏငငလမႈစးပြားလပငနးဖြ႕ၿဖးေရးအဖြ႕အစညး

• ThuraSwiss

• Winrock,တနဖးျမႇငကနစညေစးကြကဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ

• YangonImpactHub

120

အမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးမားကအားေပးျမႇငတငရာတြငစတဝငစားေသာသ႔မဟတပါဝငပတသကေသာဖြ႕ၿဖးေရးမတဖကအဖြ႕အစညးမား

• အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ

• ဒနးမတသရး-DANIDA

• ၾသစေၾတးလသရး-DFAT/AusAID

• ႏငငတကာဖြ႕ၿဖးေရးဌာန

• ဥေရာပသမဂၢဖြ႕ၿဖးေရးပးေပါငးေဆာငရြကမႈအဖြ႕

• ႏငငတကာပးေပါငးေဆာငရြကေရးအတြကဂာမနလမႈအဖြ႕အစညး၊ပဂၢလကက႑ဖြ႕ၿဖးေရးအဖြ႕

• အျပညျပညဆငရာဘ႑ာေရးေကာပေရးရငး

• အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕အစညး

• အျပညျပညဆငရာေငြေၾကးရနပေငြအဖြ႕

• ဂပနႏငငတကာပးေပါငးေဆာငရြကေရးအဖြ႕အစညး

• KfW

• အသကေမြးဝမးေကာငးမႈႏငစားနပရကၡာလျခေရးရနပေငြ

• ကလသမဂၢဖြ႕ၿဖးေရးအစအစဥ

• USAID

• ကမာၻ႕ဘဏ

အျခားေသာကၽြမးကငသမား

• ArminBauer(ဖြ႕ၿဖးေရးႏငအမားနငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးဆငရာအတငပငခ)

• TomHarrison(အတငပငခ၊ဖြ႕ၿဖးေရးအတြကမတဖကအဖြ႕အစညး)

• JonathanKeesecker(ဖြ႕ၿဖးေရးအတငပငခ)

• ျမနမာဖြ႕ၿဖးမႈအဖြ႕အစညး

• SeanTurnell(ႏငငေတာအတငပငခပဂၢလအတြကအထးစးပြားေရးအၾကေပးပညာရင)

• MichaelWard(ဖြ႕ၿဖးေရးႏငအမားႏငအကးဝငေသာစးပြားေရးလပငနးအတငပငခ)

121

ေနာကဆကတြ၆-

အကးအကားအခ႕

• AsiaFoundation(Feb2018):Supporting the Transition - Understanding Aid to Myanmar

• AustraliaDepartmentofForeignAffairsandTrade(2015):The Business Partnership Platform

• AsianDevelopmentBank(Mar2017):Inclusive and Sustainable Growth Assessment for Myanmar, aspart of ADB’s Country Partnership Strategy 2017-2021

• AsianDevelopmentBank(May2016):Myanmar Country Strategy

• AsianDevelopmentBank(Feb2016):Second Asia Inclusive Business Forum

• AsianDevelopmentBank(June2015):Private Sector Development Framework for Myanmar

• AsianDevelopmentBank/InclusiveBusinessSweden(2016):Inclusive Business in the GarmentIndustry of Bangladesh, Cambodia and Myanmar

• AsianDevelopmentBankandCreditSuisse(June2018):Inclusive Business Financing, WhereCommercial Opportunity and Sustainability Converge

• AustralianChamberofCommerceinMyanmar–ResponsibleBusinessWorkingGroup(2016):Incentivising Shared Value in Myanmar

• BritishCouncil(2017):The Social Enterprise Guide

• BritishCouncil(2017):Education for Entrepreneurs - Report on Impact Assessment

• BritishCouncil(Nov2017):Developing a Social Entrepreneurship Strategy for Myanmar

• Bowman,Vicky(Feb2018):Untangling the Meaning of CSR in Myanmar, Myanmar Centre forResponsible Business

• CharitiesAidFoundation(Oct2016):World Giving Index 2016

• Centre for Asian Philanthropy and Society (CAPS), (Jan 2018): Doing Good Index 2018, http://caps.org/ our-research/doing-good-index-2018

• CSRAsia(June2013):Responsible and Inclusive Business in Myanmar

• Dahm,Henrich(Dec2017):Unleashing Entrepreneurship Potential, Myanmar Times

• DalbergConsult(2016):The Landscape of Impact Investing in South Asia – The Case of Myanmar

• DaNaFacility(March2018):Inclusive Business – How the Private Sector can do good for society whileenhancing its commercial bottom line, workshop material

• DaNaFacility(March2018):Inclusive Business Examples in Myanmar, workshop material

• DaNaFacility(March2018):Summary of the Inclusive Business Market Scoping Study, workshopmaterial

• DaNaFacility(March2018):Summary of the Policy Recommendations to Promote Inclusive Businessin Myanmar, workshop material

122

• DealStreet:Various articles in Myanmar

• DealStreet(Jan2018):Impact Investors Gain Momentum in Myanmar

• Devex(Dec2017):Social Enterprises in Myanmar

• Directorate of Investment and Company Administration: Website with foreign direct investment data

• Dove,Cavelle(2017):Giving Trends in Myanmar: More than merit making, Austrian Journal of South-East Asian Studies, 10(2), 205-222

• EnlightedMyanmarResearchFoundation(2017):Survey on Textile Workers in Myanmar

• FrontierMyanmar(Oct2017):Powerless turn to batteries for light

• FrontierMyanmar:Various articles

• G20FrameworkonInclusiveBusiness

• GermanSocietyforInternationalCooperation(2017):Socio-Economic Atlas for Myanmar

• GermanSocietyforInternationalCooperation(Dec2017):Private Sector Development in Myanmar

• GlobalCompactMyanmar:Website

• GovernmentofMyanmar(May2016):The Myanmar Investment Law

• GovernmentofMyanmar(June2017):The Myanmar Company Law

• GovernmentofMyanmar–MinistryofFinance(2015):The Financial Inclusion Roadmap

• GovernmentofMyanmar–MinistryofFinance(2017):The 1,000 Largest Tax Payers in Myanmar

• GovernmentofMyanmar–MinistryofIndustry(2015):The SME Law

• InternationalFinanceCorporation:The inclusive business website and various IB publications

• InternationalFinanceCorporation(Dec2017):Agribusiness investments in Myanmar

• InternationalFinanceCorporation(Nov2017):Myanmar annual report

• InternationalFinanceCorporation(June2016):Global Asia Initiative – Myanmar

• InternationalFinanceCorporation(2014):Myanmar’sMicrofinanceDevelopmentProgram

• InternationalLabourOrganization(2017):Entrepreneurship and MSME Support in Myanmar

• InternationalLabourOrganizationandMyanmarCentreforResponsibleBusiness(Feb2018):Promoting Employment for People with Disability in Myanmar

• Kaing,Onmar(2014):EnhancingSocialEnterprisesfortheRuralPoorinMyanmar

• LivelihoodsandFoodSecurityTrustFund(2015):Myanmar Agricultural Finance

• LivelihoodsandFoodSecurityTrustFund(2015):The Livelihood and Food Security Trust Fund

• Maillard,Emmanuel(2014):BuildingMarkets,OverviewoftheSMESectorinMyanmar

• MyanmarCentreforResponsibleBusiness(Feb2018):Indigenous People’s Rights and Business inMyanmar

• MyanmarInvestmentCommission:Various reports

123

• MyanmarTimes:Various articles

• MyanmarYoungEntrepreneursAssociation(Nov2017):Entrepreneurship – Key to Inclusive andSustainable Development in Myanmar - A White Paper

• OxfordBusinessGroup(2017):The Myanmar Report

• UnionofMyanmarFederationofChambersofCommerceandIndustry(Dec2017):TheMyanmarBusinessSurvey

• UKDepartmentforInternationalDevelopment(Oct2017):Economic Development in Myanmar

• UnitedNationsDevelopmentProgramme(2016):Myanmar Human Development Report 2016

• UnitedNationsDevelopmentProgramme(2017):Myanmar Annual Report 2016

• USAID(2016):Inclusive Economic Growth and Increasing Income in Burma

• VisionFund(March2018):The Market for Credit in Myanmar, Presentation at DaNa Facility inclusivebusiness workshop

• Wilson,Trever(Aug2014):Why corporate behaviour is under scrutiny in Myanmar, East Asia Forum,15 Aug 2014

• WorldBank(Oct2018):Piecing Together the Poverty Puzzle

• WorldBank(Sept2018):Myanmar’s Future Jobs – Embracing Modernity

• WorldBank(May2018):Myanmar Economic Monitor

• WorldBank(Oct2017):An Analysis of Poverty in Myanmar, Part 1 and 2

• WorldBank(2017):Results from the Myanmar Living Conditions Survey

• WorldBank(2017):Business Environment Enterprise Survey

• WorldBank(2016):Doing Business Report

• WorldBank(Jan2015):Myanmar Investment Climate Assessment

• WorldTravelandTourismCouncil(March2017):Myanmar report

• YangonImpactHub(Feb2018):Social Enterprise Snapshot

• YomaBank(Nov2017):Agrobusiness Finance Program – Progress Report 2017