СИЛЛАБУС .docx

ВАЗОРАТИ МОЛИЯИ ЉУМЊУРИИ ТОЉИКИСТОНДОНИШКАДАИ МОЛИЯ ВА ИЌТИСОДИ

ТОҶИКИСТОН

Кафедраи назарияи иќтисодї

Шӯрои илмӣ-методии Донишкадаи молия ва иќтисодиТоҷикистон

муҳокима ва тасдиқ карда шудааст. Раиси Ш ӯрои илмӣ–методӣ, н.и.и., дотсент___________

СИЛЛАБУС (БАРНОМАИ КОРЇ-ТАЪЛИМӢ)

аз фанни назарияи иќтисодї

PAGE \* MERGEFORMAT6

ДУШАНБЕ-2015

Силлабус дар асоси Стандарти давлатии тањсилоти олии касбии Љумњурии Тољикистон, ки аз тарафи Вазорати маориф ва илми ЉТ тасдиќ шудааст, тартиб дода шудааст.

Силлабус дар маљлиси кафедраи назарияи иќтисодї муњокима ва тасдиќ крда шудааст.

«26» августи соли 2015с, дар суратљаласаи №1

Мудири кафедра___________ н.и.и, дотсент Убайдов Ф.С.

Аз љониби Шўрои илмї-методии кафедраи назарияи иќтисодї маќул дониста шудааст.«26» августи 2015 с. Суратмаљлиси №1 Раиси ШИМ-и кафедраи назарияи иќтисодї______________ д.и.и, профессор Ќандиёрова Д.О

Сардори РТМБНТК ______________Нуралиев А.Н.

Тартибдињандагон:

Шакли тањсили рўзонаКурси 1: нимсолаи 1Миќдори кредитњо - 4Шакли санљиш-имтињон


МУНДАРИЉА

1.Маълумоти умумї оиди омўзгорони кафедра, ки аз назарияи иќтисоддарс медиҳанд…………………………………………………………………………………

2. Сарсухан. Маќсад ва вазифањои фани таълимї

………………………………………

3. Мундариљаи дарсњои лексионї (наќшаи лексионї) ба њар як мавзўъ бо нишон додани раќамњои адабиётњои асосї ва иловагї ва сањифањои онњо ………………….

4. Мазмуни мавзўњои фан……..……………………………………………………………

5. Мундариљаи дарсњои амалї (семинарї, лабораторї) ……………………….

6.Машќхо барои КМРУ, нишондодњои методї оиди кушодани моњияти онњо бо нишон додани њаљми соатњо барои иљрои њар як машќ ………………………………

7. Номгўи корњои мустаќилонаи донишљўён,бо нишондоди адабиётњо, мўњлати супоридани он ……………………………………………………………………………..

8. Шартњои омода намудани реферат ва номгўи онњо

9. Номгўи саволњои санљишї барои тайёрї ба рейтингњо ва имтињонњои љамъбастї

10. Руйхати адабиётњои асосї

11.Номгўи адабиётњои муќарраршуда ва воситањое, ки донишљў њатман бо онњо бояд ба дарс њозир шавад ………………………………………………………………….

12. Натиљањои интизоршаванда аз хатми курс …………………………………………

13.Сиёсати курс, яъне маљмўъи талаботњо, ќоидањои рафтори донишљўён дар дарс, алоќа бо устодон ва дигар донишљўён, ки иљроиши онњо аз нуќтаи назари муаллим самаранокии баланди сифати раванди таълимро таъмин менамояд …………………


14. Низоми бањодињї балли рейтингии дастовардњои таълимии донишљўён, ки дар донишкада мављуд аст……………………………………………………………………….

1. МАЪЛУМОТИ УМУМЇ ОИДИ ОМЎЗГОРОНИ КАФЕДРА, КИ АЗ НАЗАРИЯИ ИЌТИСОД ДАРС МЕДИҲАНД

Љадвали 1.

НОМ ВА НАСАБРўзњои машѓулиятњои лексиониву амалї Алоќаи

иттилоотї:Дарси аудиторї КМРУ КМД

Кафедраи назарияи иќтисодї

Донишкадаи молия ва иќтисоди

Тољикистонкучаи

Нахимова 64/1 бинои 3-юм утоќї 402

Курс 1Семестр 1Миќдори кредит 4Лексия 2


КМРУ 1КМД 1Шакли назорати љамъбастї

Имтињон

2. САРСУХАН МАЌСАД ВА ВАЗИФАЊОИ ФАНИ ТАЪЛИМЇ

2. 1. Нусха аз стандарти давлатии тањсилот

Фани назарияи иќтисодї поягузорї тамоми илмњои иќтисодиёт ба њисоб рафта, барои дар донишљў ташаккул додани дониши муккамали иќтисодї муњим мебошад. Фанни назарияи иќтисодїдоираи саволњои зеринро дар бар мегирад: предмет ва методи назарияи иќтисодї, мафњумњо ва ќонунњои иќтисодї, назарияи истењсолот, моликият ва модели низомњои иќтисодї, хусусиятњои мол, назарияи нархи мол, вазифањо ва таркиби бозор, раќобат ва шаклњои он, механизми ташаккули мувозинати бозорї, шаклњои ташкили соњибкорї, назарияи идораи ширкат, худтанзикунии иќтисодиёт, мувозинатии бозорї, назарияи некуањволии ањолї.

2. 2. Маќсад ва вазифањои фанни таълимї.Таълими фанни «назарияи иќтисодї» барои тахассусњои иќтисодї

дар Стандарти давлатии тањсилоти мактабњои олї пешбинї шудааст. Фанни мазкур яке аз ќисмњои сикли фаннњои умумикасбї ба њисоб меравад. Маќсади нињоии азхуд намудани фан-ин барои мутахассисони оянда ташаккули донишњои назариявї ва малакаи амалї аз асосњои иќтисодиёт, бо бањисоб гирифтани хусусиятњои тараќќиёти он дар мамлакатњои гуногун мебошад.

Дар низоми тайёр намудани кадрњои тахассуси иќтисодї фанни назарияи иќтисодї мавќеи муњимро ишѓол менамояд, ки он пайдарпайи ва мутаносиб омўхтани фаннњои таълимиро таъмин менамояд.


Донишњои азхуднамудаи донишљён барои амиќтар омўхтани фанњои дигари сикли таълимї кўмак менамояд.

Вобаста аз маќсад дар љараёни омўзиши фанни «Назарияи иќтисодї» вазифањои зерин њал карда мешавад:

- њосил намудани низоми дониш оиди мафњумњои асосии назарияи иќтисодї, принсипњо ва ќонуниятњои амали иќтисоди бозорї

-азхуд намудани шаклњо ва усулњои тадќиќ намудани љараёнњои иќтисодї;

- муайян намудани наќш ва ањамияти мактабњои алоњидаи иќтисодї дар азхуд намудани њодисањои иќтисодї;

-асоснок намуданинаќши мамлакатњои алоњида дар тараќќиёти љараёни њамгирої.

Фанни назарияи иќтисоди бо фанњои таърихи иќтисод, таърихи афкори иќтисодї, математика љомеашиносї, тањлили иќтисодї ва ѓайра алоќамандї дорад.

3.МУНДАРИЉАИ ДАРСЊОИ ЛЕКСИОНЇ (НАЌШАИ ЛЕКСИОНЇ) БА ЊАР ЯК МАВЗЎЪ БО НИШОН ДОДАНИ РАЌАМЊОИ АДАБИЁТЊОИ АСОСЇ ВА ИЛОВАГЇВА САЊИФАЊОИ ОНЊО;3.1. Наќшаи таќвимї, мавзўи таълимї бо таќсимоти соатњо аз фанни назарияи иќтисодї

Љадвали 2.

№ Номгўи мавзўњо Таќсимот мувофиќи њафта

КМД

њамагїДарсхонаи

таълимїКМРУ

Раќами

њафта

Лексия соат

Машѓулияти амалї

Кори мустаќилон

а - соат1 2 3 4 5 6

1 Предмет ва методи 1-2 4 4 4 12


http://pmoi.at.ua/load/nazarijai_iktisodi/nazarijai_iktisodi/mavzwi_1_predmet_va_metodi_nazarijai_i_tisodji/73-1-0-27

назарияи иќтисодї2 Назарияи умумии

истењсолот3-4 4 4 4 12

3 Моделњои низомњои иќтисодї ва асосњои моликият

5-6 4 4 4 12

4 Тавсифи умумии иќтисоди бозорї

7-8 4 4 4 12

Санљиши фосилавии 15 Муносибатҳои бозорӣ,

моҳият, вазифаҳо ва сохтори бозор.

9-10 4 4 4 12

6 Механизми бозор ва унсурњои асосии он 11-12 4 4 4 12

7 Раќобат ва шаклњои он13-14 4 4 4 12

Санљиши фосилавии 2

8 Худтанзимкунии низоми иќтисодї ва таъмини мувозинатии бозорї

15-16 4 4 4 12

Имтињони љамбастї

Њамагї 16 32 32 32 96

КМРУ – кори мустаќилонаи донишљўён бо роњбарии муаллимКМД – кори мустаќилонаи донишљўён

4. МАЗМУНИ МАВЗЎЊОИ ФАНЌИСМИ 1. МУЌАДДИМА, МАЌСАД ВА МАФЊУМИ НАЗАРИЯИ

УМУМИИ ИЌТИСОДЇ

Мавзўи 1. Предмет ва методи назарияи иќтисодї.1.Иќтисод њамчун мафњуми хољагидорї ва илмї2.Пайдоиш ва марҳилаҳои асосии инкишофи назарияи иқтисодӣ.

3. Афкори иќтисодию иљтимоии халќи тољик4. Предмет ва услубҳои назарияи иқтисод5. Мафҳумҳо вақонунҳои иқтисодї, сират ва низоми онҳоАдабиёти асосї№ 1.Сањ.3-17.№2. Сах.35-58.№3. Сањ.9-18.


http://pmoi.at.ua/load/nazarijai_iktisodi/nazarijai_iktisodi/mavzui_3_model_oi_nizom_oi_i_tisodji_va_asos_oi_molikijat/73-1-0-29



http://pmoi.at.ua/load/nazarijai_iktisodi/nazarijai_iktisodi/mavzui_2_nazarijai_umumii_istekhsolot/73-1-0-28

http://pmoi.at.ua/load/nazarijai_iktisodi/nazarijai_iktisodi/mavzui_2_nazarijai_umumii_istekhsolot/73-1-0-28

http://pmoi.at.ua/load/nazarijai_iktisodi/nazarijai_iktisodi/mavzwi_1_predmet_va_metodi_nazarijai_i_tisodji/73-1-0-27

№4. Сањ. 5-15.№5. Сањ. 4-13.№6. Сањ. 6-17.

Мавзўи 2. Назарияи умумии истењсолот.1. Истењсолот, шакл ва хусусиятњои он.2. Раванди истењсолот ва таркиби он.3. Масоили мањдудияти захирањо ва талаби беинтињои инсон.4. Омилњои истењсолот, шакл ва хусусиятњои он.Адабиёти асосї№ 1.Сањ.70-78.№2. Сах. 59-87.№3. Сањ.20-31.№4. Сањ.28-40.№5. Сањ. 42-55.№6. Сањ. 26-36.

Мавзўи 3. Моделњои низомњои иќтисодї ва асосњои моликият1. Моњият, омил ва унсурњои низомњои иќтисодї 2. Мазмуни иќтисодии моликият. Объект ва субъекти он.3. Намудњо ва шаклњои моликият дар шароити муосир.4. Шакл, усул ва хусусиятњои ѓайридавлатї ва хусусигардонии моликияти давлатї. Адабиёти асосї № 1.Сањ.20- 25. №2. Сањ.95-119. №3. Сањ.32-43. №4. Сањ. 41-54. №5. Сањ. 56-70.

Мавзўи 4. Тавсифи умумии иќтисоди бозорї1. Заминањои паїдоиш, моњият ва мавќеъи хољагии бозорї дар инкишофи љамъият.2. Мол, њамчун мањсули хољагии бозорї. Хусусият ва шаклњои зуњуроти мол.3. Арзиш.4. Пул њамчун шакли инкишофи муносибатњои молї.5. Вазифањои пул ва моњияти иќтисодии онњо.6. Назарияи нархи мол. Намудњои нарх ва вазифањои он.Адабиёти асосї№ 1.Сањ.32 -41№2. Сањ.44-54. №3. Сањ.56-62.№4. Сањ.72-86.

Мавзўи 5.Муносибатњои бозорї: моњият, вазифањо, сохтор.1. Бозор, шароит ва принсипњои ташкили он.2. Вазифањои бозор ва омилњои муайянкунандаи он. 3. Шакл ва намудњои бозор. 4. Зерсохти бозор, моњият ва унсурњои он.Адабиёти асосї№ 1.Сањ.42-50.№2. Сањ.191-206.


№3. Сањ.65-90.№4. Сањ.68-82. №5. Сањ. 87-101.№6. Сањ. 70-84.

Мавзўи 6. Механизми бозор ва унсурњои асосии он1. Механизми бозор, моњият ва хусусиятњои он.2. Тақозо, қонуни тақозо ва омилњои муайянкунандаи он.3. Арза, қонуни арза.4. Чандирии тақозо ва арза. Адабиёти асосї№ 1.Сањ.58-60.№2. Сањ.222-238.№3. Сањ.92-105.№4. Сањ.84-96. №5. Сањ.102-112.№6. Сањ.85-94

Мавзўи 7. Раќобат ва шаклњои он1. Мафњум ва моњияти раќобат2. Раќобати комил: љињатњои мусбї ва манфии он3. Раќобати нокомил ва шаклњои он4. Ќонунњои зиддимонополї ва танзими иќтисодїАдабиёти асосї№ 1.Сањ.3-17.№2. Сањ.35-58.№3. Сањ.9-18.№4. Сањ. 5-15.№5. Сањ. 4-13.№6. Сањ. 6-17.

Мавзўи 8.Худтанзимкунии низоми иќтисодї ва таъмини мувозинатии бозорї1. Хусусияти вазъияти иќтисодити бозорї2. Моделњои мувозинатї дар мактабњои асосии иќтисодї3. Некуањолии љамъиятї ва самаранокї4. Моделњои муосири мувозинатии бозорї5. Шаклњо ва фишангњо дар механизми худтанзимкунии низоми бозорїАдабиёти асосї№ 9.Сањ.87-90.№ 9. Сањ.91-96.№ 10.Сањ.337-353 .

5. Мундариљаи дарсњои амалї (семинарї, лабораторї) – номгўи саволњо, супоришњо ва корњои лабораторї бо

нишон додани сарчашмањо, љадвали омўхтани маводњо барои тайёрї ба дарсњои амалї

Љадвали 3.Мавзўи дарс КМРУ КМД

Мазмуни вазифа Адабиётњои тавсияшуда

Шакли назорат

Мўњлати супоридан

Бањо (балл)


1 2 3 4 5 61. Маќсад ва мафњумњои муњими назарияи умумии иќтисодї

Омўхтани предмет ва методи назарияи иќтисодї,

[1,2,4, 7, 13] Пурсиши таъљил

Њафтаи 1-2 5

2.Назарияи умумии истењсолот

Шаклњои асосї ва омилњои истехсолот. Вазифањои истењсолот. Шаклњои ташкилї-њуќуќии истењсолот.

[1,2,4,7, 13] Баромад дар гуруњ

Њафтаи 3-4 5

3. Моделњои низомњои иќтисодї ва асосњои моликият

Намудњо ва моделњои низоми иќтисодї. Элементхои низоми иќтисодї. Моликият, шакл ва намудњои он. Моликият ва моделњои ташкили низомњои иќтисодї.

[2, 7] Пурсиши таъљили дар шакли муњокима

Њафтаи 5-6 5

4. Тавсифи умумии иќтисоди бозорї

Пайдоиш ва моњияти истењсолоти молї. Мол, хусусиятњо ва шаклњои амалии он. Пул, вазифањои пул.

[2, 3,11] Фаъолона иштирок намудан дар пурсиши синфї

Њафтаи 7-8 5

5. Муносибатњои бозорї: моњият, вазифањо, сохтор

Элементњои иќтисоди бозорї, ташаккули механизми бозор. Таркиб, намудњо, вазифањои бозор.

[1,2,4,7, 13] Омода намудани слайдњо

Њафтаи 9-10,

5

6.Механизми бозор ва унсурњои асосии он

Ќонуни таќозо. Ќонуни арза. Мувозинатии бозорї. Чандирї ва маънидоди он.

[1,2,3,4,5,6] Омода намудани слайдњо

Њафтаи 11-12

7. Раќобат ва шаклњои он

Шаклњои раќобати нокомил.Монополия ва таъсири он ба иќтисодиёт. Олигополия, монополия, монопсония ва намудњои он.

[1,2,4,7, 10] Пурсиши таъљили дар шакли муњокима

Њафтаи 13-14

5

8. Худтанзимкунии низоми иќтисодї ва таъмини мувозинатии бозорї

Моњияти омилњои истењсолот. Аќидањои мактабњои иќтисодї оиди омилњои истењсолот.

[1,2,4,7, 9] Баромад дар гурўх

Њафтаи 15-16

5

Њамагї 40

6.Машќхо барои КМРУ, нишондодњои методї оиди кушодани моњияти онњо бо нишон

додани њаљми соатњо барои иљрои њар як машќ


Донишљў бояд машќњои зеринро омўхта дар давоми дарсњои амалї конспект дар дафтари махсус намояд ва ба устод дар давоми дарс супорад:

Машќи 1. Предмет ва методи назарияи иќтисодї (њафтаи 1-2)1.Иќтисод њамчун мафњуми хољагидорї ва илмї2.Пайдоиш ва марҳилаҳои асосии инкишофи назарияи иқтисодӣ.

3. Афкори иќтисодию иљтимоии халќи тољик4. Предмет ва услубҳои назарияи иқтисод5. Мафҳумҳои қонунҳои иқтисодї, сират ва низоми онҳоАдабиёти асосї№ 1.Сањ.3-17.№2. Сах.35-58.№3. Сањ.9-18.№4. Сањ. 5-15.№5. Сањ. 4-13.№6. Сањ. 6-17.

Машќи 2. Назарияи умумии истењсолот (њафтаи 3-4)1. Истењсолот, шакл ва хусусиятњои он.2. Раванди истењсолот ва таркиби он.3. Масоили мањдудияти захирањо ва талаби беинтињои инсон.4. Омилњои истењсолот, шакл ва хусусиятњои он.Адабиёти асосї№ 1.Сањ.70-78.№2. Сах. 59-87.№3. Сањ.20-31.№4. Сањ.28-40.№5. Сањ. 42-55.№6. Сањ. 26-36.

Машќи 3. Моделњои низомњои иќтисодї ва асосњои моликият (њафтаи 5-6)1.Моњият, омил ва унсурњои низомњои иќтисодї 2.Мазмуни иќтисодии моликият. Объект ва субъектони моликият.3.Намудњо ва шаклњои моликият дар шароити муосир.4.Шакл, усул ва хусусиятњои ѓаїридавлатї ва хусусигардонии моликияти давлатї. Адабиёти асосї № 1.Сањ.20- 25. №2. Сах.95-119 №3. Сањ.32-43. №4. Сањ. 41-54. №5. Сањ. 56-70.

Мавзўи 4. Тавсифи умумии иќтисоди бозорї (њафтаи 7-8)1.Заминањои паїдоиш, моњият ва мавќеъи хољагии бозорї дар инкишофи љамъият.2.Мол, њамчун мањсули хољагии бозорї. Хусусият ва шаклњои зуњуроти мол.3.Арзиш.4.Пул њамчун шакли инкишофи муносибатњои молї.5.Вазифањои пул ва моњияти иќтисодии онњо.


6.Назарияи нархи мол. Намудњои нарх ва вазифањои он.Адабиёти асосї№ 1.Сањ.32 -41№2. Сањ.44-54. №3. Сањ.56-62.№4. Сањ.72-86.

Мавзўи 5.Муносибатњои бозорї: моњият, вазифањо, сохтор (њафтаи 9-10)1.Бозор, шароит ва принсипњои ташкили он.2.Вазифањои бозор ва омилњои муайянкунандаи он. 3.Шакл ва намудњои бозор. 4.Зерсохти бозор, моњият ва унсурњои он.Адабиёти асосї№ 1.Сањ.42-50.№2. Сах.191-206.№3. Сањ.65-90.№4. Сањ.68-82. №5. Сањ. 87-101.№6. Сањ. 70-84.

Мавзўи 6. Механизми бозор ва унсурњои асосии он (њафтаи 11-12)1.Механизми бозор, моњият ва хусусиятњои он.2.Тақозо, қонуни тақозо ва омилњои муаїянкунандаи он.3.Арза, қонуни арза.4.Чандирии тақозо ва арза. Адабиёти асосї№ 1.Сањ.58-60.№2. Сах.222-238.№3. Сањ.92-105.№4. Сањ.84-96. №5. Сањ.102-112.№6. Сањ.85-94

Мавзўи 7. Раќобат ва шаклњои он(њафтаи 13-14)1.Мафњум ва моњияти раќобат2.Раќобати комил: љињатњои мусбї ва манфии он3.Раќобати нокомил ва шаклњои он4.Ќонунњои зиддимонополї ва танзими иќтисодїАдабиёти асосї№ 1.Сањ.3-17.№2. Сах.35-58.№3. Сањ.9-18.№4. Сањ. 5-15.№5. Сањ. 4-13.№6. Сањ. 6-17.

Мавзўи 8. Худтанзимкунии низоми иќтисодї ва таъмини мувозинатии бозорї(њафтаи 15-16)1.Хусусияти вазъияти иќтисодити бозорї2Моделњои мувозинатї дар мактабњои асосии иќтисодї


3.Некуањолии љамъиятї ва самаранокї 4.Моделњои муосири мувозинатии бозорї5.Шаклњо ва фишангњо дар механизми худтанзимкунии низоми бозорїАдабиёти асосї№ 9.Сањ.87-90.№ 9. Сањ.91-96.№ 10.Сањ.337-353 .

7. Номгўи корњои мустаќилонаи донишљўён, бо нишондоди адабиётњо, мўњлати супоридани он

Љадвали 4.

Мавзўи дарс КМД

Мавзўи реферат Адабиётњо

Шакли назорат

Муњлати супоридан

1. Предмет ва методи назарияи иќтисодї

1. Мавќеи иктисод дар њаёти инсон ваљомеа.2. Марњилањои асосии инкишофи илми иќтисодї3.Ташаккул, инкишоф вахусусиятњои пайдошавии аќидањои иќтисодї4.Нахустин мактабњои иќтисодї5. Аќидањои иќтисодї дар афкори мутафаккирони форсу тољик6.Пойдоршавии назарияи иќтисодии муосир

(1;2;3;4;6;8)

Хаттї, њимоя ва тайёр намудани слайдњо

То оғози рейтинги

1-ум

2.Назарияи умумии истењсолот

1.Таркиби истењсолоти љамъиятї2.Истењсолот ва раванди он

(2;3;5;8)

Хаттї њимоя ва тайёр намудани слайд.


1-ум

3.Хамоњангсозии интихоб дар низомњои иктисодї

1.Зарурати икгисодии шаклхои гуногуни моликиятдорї2. Моликият дар маљмўи муносибатњои иќтисодй

(1;3;4;7) Хаттї ва њимоя

То оғози

рейтинги1-ум


3.Ѓайридавлати гардонидани моликият дар Тољикистон.4.Таърихи пайдоиши пул. 5.Вазифањои пул ва шаклњои он

4.Тавсифи умумии иќтисоди бозорї

1.Низоми иќтисодй ва унсурњои асосии вай.2.Мавќеи иќтисодї бозорї ва омехта.

(1;2;3;5;6)

Хаттї, њимоя ва тайёр намудани презентатсия

То оғози

рейтинги 1-ум

5.Муносибатњои бозорї, моњият вазифа ва сохтори бозорї.

1.Бозор, мохият ва шартњои амал кардани он.2.Вазифахои танзимгарии истењсолот, њавасмандгардонї ва иттилооти бозор.3.Сохтори бозор, меъёр ва омилњои муайянкунанкунандаи он.4.Инфраструктураи бозор ва наќши он дар ташкил ва тараќќиёти иќтисодиёти миллй.

(5;6;7)

Тайёр намудани презентатсия ва навиштани реферат


2-ум

6. Механизми бозорї, ракобати мукаммал ва номукаммали бозор.

1.Раќобат ва стратегияњои раќобатии фирма.2.Олигополия ва муборизаи нархї.3.Љамъиятњои сањомї ва сањмияњои онњо4.Назарияи соњибкорї нигоњ аз диди таърих ва имрўз5.Соњибкорї, моњият ва хусусиятњои ташкили он дар Љумњурии Тољикистон6. Наќш ва маќоми бизнеси хурд ва

(1;5;6;7) Омода намудани презентатсия ва навиштани реферат


2-ум


миёна дар иќтисодиёти миллї.

7. Шаклњои ташкили фаъолияти соњибкорї

1.Соњибкорї ва даромад6и фирма. 2.Таркиби даромади соњибкор.3Маќсадњои фирма. 4.Бозор ва раќобат5.Моликият ва шаклњои фаъолияти соњибкорї

(1;4;5;6;7)

Омода намудани презентатсия ва навиштани реферат


2-ум

8. Бозори омилњои истењсолот

1. Бозори замин.2. Бозори мењнат.3.Бозори сармоя ва фоизи ќарз.4. Иттилоот њамчун омили истењсолоти муосир.

(3;5;6;7)

Омода намудани

презентатсия ва

навиштани реферат


2-ум

8. Шартњои омода намудани реферат ва номгўи онњо

Донишљў бояд дар давоми семестр аз ин мавзўњо вобаста ба давраи рейтингњо 1 реферати ва марњилаи пеш аз имтињони љамъбастї 1 реферат дар маљмўъ 3 рефератро интихоб намуда нависад(њамагї 12 соат) ва ба тариќи зерин њимоя намояд:1. Реферати 1-ум хафтаи 5-ум, реферати 2-юм њафтаи 10-ум ва реферати 3-ум њафтаи 14-ум.2. Њачми реферат бояд аз 10 сањифа кам набошад, реферат дар листњои тоза навишта мешавад, дар њар як лист на камтар аз 25-28 сатр бояд бошад, дар реферат маълумотњои оморї ва иќтибосњо аз адабиётњо њатман бояд дарљ гардад.3. Реферат дар мавриди берун аз дарсї дар соатњои муќарраршуда дар назди кафедра њимоя мешавад.

1. Инсон ва иќтисод2. Мавќеи иктисод дар њаёти инсон ваљомеа.3. Марњилањои асосии инкишофи илми иќтисодї4. Ташаккул, инкишоф вахусусиятњои пайдошавии аќидањои иќтисодї5. Нахустин мактабњои иќтисодї6. Аќидањои иќтисодї дар афкори мутафаккирони форсу тољик7. Пойдоршавии назарияи иќтисодии муосир8. Мояњои тадќиќоти назарияи иќтисод.9. Талаботи иќтисодї: мазмун ва таркиб. Захирањои иќтисодї10. Услуби илми иќтисодї.11. Ќонунњои иќтисодй ва мафњумњои иќтисодї12. Захирањои иќтисодї ва омилњои истењсолот


13. Таркиби истењсолоти љамъиятї14. Истењсолот ва раванди он15. Моликият дар маљмўи муносибатњои иќтисодї16. Низоми иќтисодї ва унсурњои асосии вай17. Мавќеи иќтисодї бозорї ва омехта.18. Зарурати иќтисодии шаклњои гуногуни моликиятдорї19. Ѓайридавлатї гардонидани моликият дар Тољикистон.20. Пойдоршавии истењсолоти молї21. Арзиши истеъмолї ва арзиш.Мањсулот ва мол. 22. Хусусиятхои мењнати дар мол таљассумёфта.23. Андозаи арзиш. Назарияи арзиш.24. Ќонуни арзиш.25. Таърихи пайдоиши пул. 26. Вазифањои пул ва шаклњои он.27. Бозор, моњият ва шартњои амал кардани он.28. Вазифањои танзимгарии истењсолот, њавасмандгардонї ва иттилоотї бозор.29. Сохтори бозор, меъёр ва омилњои муайянкунанкунандаи он.30. Инфраструктураи бозор ва наќши он дар ташкил ва тараќќиёти иќтисодиёти миллї.31. Моњият, низом ва субъектхои иќтисоди бозорї.32. Механизми танзими иќтисоди бозорї.33. Мувозинати бозории арза ва такозо ва ташаккулёбии нархи бозорї.34. Раќобат дар низоми механизми бозорї. 35. Раќобати комил ва нокомил36. Ќисматњои назарияи иќтисодї37. Шартњои амал кардани бозор38. Принсипњои нархгузорї39. Ќонуни таклифот ва каљхаттаи он40. Ќонуни талабот ва каљхаттаи он41. Њаќиќати бањснопазири интихоби оќилона (сарфакорона). 42. Каљхаттаи (бетафовути): хусусиятњо ва намудњои асосии он. 43. Масъалањои асосии рушди инкишофи иќтисодиёт44. Умумияти назарияи судмандии миќдорї ва тартибї.45. Вазъияти мувозинати истеъмолкунанда (дар назарияи ординалистї).46. Мањдудсозии буљавї ва маънои иќтисодии он47. Илми назарияи иќтисодї ва њаёти воќеї48. Таѓироти даромади истеъмолкунанда ва нархи неъматњо.49. Интихоби технологияи истењсолї. 50. Намудњои асосии корхонањо инфиродї ва њамљоя51. Даврањои кўтоњ ва дароз дар фаъолияти «фирма».52. Соњибкорї ва даромади фирма. 53. Таркиби даромади соњибкор.54. Маќсадњои фирма. 55. Бозор ва раќобат56. Моликият ва шаклњои фаъолияти соњибкорї.57. Наќши таблиѓот барои иќтисодиёти Тољикистон58. Нарх ва нархгузорї59. Ањамияти иќтисодї ва иљтимоии НОБ-и дар Љумњурии Тољикистон60. Мувозинати фирма ва мувозинати соњањо.


61. Афзалияти раќобати озод.62. Самаранокии иќтисодї дар иќтисоди бозорї. 63. Мувозинат дар соњаи раќобат.64. Камбудињои раќобати комил, нобарории бозор. 65. Таснифи таркиби бозор. 66. Шароитњои раќобати инњисорї.67. Фаъолияти соњибкорї дар ЉТ

9.Номгўи саволњои санљишї барои тайёрї ба рейтингњо ва имтињонњои љамъбастї

1. Марњилањои асосии инкишофи фан 2. Мавзўъи назарияи иќтисод 3. Иќтисоди сиёсї4. Экономикс5. Илми позитивї ва нормативї6. Микроиќтисод ва макроиќтисод7. Тарзи иќтисодии фикрронї8. Даврањои асосии инкишофи услубњо9. Мантиќи расмї њамчун услуби назарияи иќтисодї10. Диалектикаи материалистїњамчун услуби иќтисоди сиёсї11. Асосњои моделронї12. Моделњои иќтисодї ва экспериментњо13. Гуруњбандии моделњо14. Талабот 15. Неъматњои иќтисодї ва гурўњбандии онњо. 16. Манбаъњо ва намуди онњо.17. Мањдудияти манбаъњо.18. Интихоби иќтисодї. 19. Интихоби озод ва мустаќилияти истеъмолкунанда.20. Интихоби маќсад.21. Интихоби манбаъњо.22. Мафхуми хољагидории оќилона.23. Харољоти алтернативї.24. Мафњуми самаранокї. 25. Каљхаттаи имкониятњои истењсолї ва ќонуниятњои таѓирёбии он.26. Истифодабарии каљхатти имкониятњои истењсолї. 27. Хуќуќи моликият.28. Гирдгардиши неъматњои иќтисодї. 29. Намуди оддии гирдгардиш. 30. Наќши давлат дар гирдгардиш. 31. Маќсадњои иќтисодии љамъият. 32. Маќсадњои асосї, робитаи мутаќобила ва тавофути онњо. 33. Назарияи иќтисодї ва сиёсати иќтисодии муосир.34. Намудњои асосии низоми иќтисодї.35. Љамъияти анъанавї.36. Иќтисоди бозорї.37. Иќтисоди фармонфармої. 38. Низоми иќтисодии омехта. 39. Марњилањои тараќќиёти тамаддуни инсоният.40. Иќтисоди ќабл аз саноатї.41. Низоми саноатї. 42. Чамъияти баъдисаноатї.


43. Низоми бозорї.44. Ташкили бозор. 45. Харољотњои трансаксионї.46. Мазмуни иќтисодии раќобат.47. Худуди бозор.48. Таќозо.49. Таќозо ва нарх. 50. Каљхаттаи таќозои инфиродї. 51. Вазифањои таќозо. 52. Бурди истеъмолкунанда.53. Маљмўи таќозои бозорї.54. Арза. 55. Арза ва нарх. 56. Каљхаттаи арза.57. Вазифањои арза. 58. Бурди истењсолкунанда.59. Мувозинати таќозо ва арза. 60. Нархи мувозинатї. 61. Мувозинат ва навбат.62. Касру барзиёдатї.63. Танзими нархњо.64. Андозњои давлатї ва ёрии моддї ва оќибатњои онхо. 65. Устувории мувозинат.66. Мувозинати мутлаќ ва нисбї. 67. Номуайянии мувозинат. 68. Устувории мувозинатї мањаллї ва умумї.69. Модели торбофимонанд.70. Назарияи судмандии миќдорї(кардиналистї).71. Судмандї ва таќозо. 72. Судмандии умумї ва судмандии интињої. 73. Холати бо об ва алмос алоќаманд.74. Маќоми мувозинати истеъмолкунанда (дар назарияи судмандии миќдорї). 75. Судмандии интињоии мулоњизашавандаи истеъмолкунанда. 76. Принсипњои интихоби бењтарин.77. Таќозои функтсионалї ва ѓайрифунктсионалї.78. Самараи иљтимої. 79. Самараи мутахид гардидан ба аксарият. 80. Самараи иљтимої.81. Самараи нозпарвард. 82. Самараи Веблен. 83. Таќозои њаннотї ва нооќилона (камсамар).84. Интихоби истеъмолкунанда. 85. Каљхаттаи Энгел барои мамлакатњои тараќќикарда ва рў батараќќи.86. Каљхаттаи «Нарх истеъмол». 87. Хосил намудани функсияи таќозо аз функсияи судмандї.88. Самараи ивазнамудан ва самараи даромад барои гурўњњои гуногуни неъматњо. 89. Неъмати дараљаи поёнї. 90. Неъматњои якдигарро пурра кунанда ва якдигарро ивазкунанда.91. Муаммои неъматњои пастсифат. Аксуламали Гиффен.


92. Муавваз (субститут) ва таърифњои (комплименти) умумї ва тоза.93. Истењсолот бо як омили таѓирёбанда. 94. Омилњои истењсолот. 95. Даромади омилњо. 96. Мафњуми вазифањои истењсолї ва намудњои асосии он. 97. Мањсулоти умумї, миёна ва интињої.98. Ќонуни њосилнокии интињої пастшаванда.99. Њосилнокии миёна ва интињоии омилњо. 100. Ќоидаи харољотњои камтарин. 101. Ќоидаи зиёдсозии фоида (зиёдтарин).102. Таќсимоти даромад тибќи назарияи њосилнокии интињої.103. Каљхаттањои мањсулоти доимї. 104. Изокванта ва хусусиятњои он. 105. Меъёри интињоии иваз кардани техникї.106. Муайянкунии нарх ва њаљми истењсолот.107. Андозњо ва нархи инњисорї. 108. Нишондињандањои њокимияти бозорї. 109. Коэффитсенти А.Лернер. Шохиси (индекси) Герфиндал – Хиршман. 110. Оќибатњои иќтисодии инњисор. 111. Бохти некуањолии љамъияти, ба асосии мављудияти инњисор. 112. Субъекти моликият.113. Объекти моликият.114. Шаклхои моликият.115. Ѓайридавлатигардони ва хусусигардонии моликият.116. Низоми иќтисодї ва намудхои он.117. Назарияи иќтисод њамчун илм.118. Методология ва усулњои тадќиќоти иќтисодї.119. Мафњум ва ќонунњои иќтисодї,сират ва низоми онњо.120. Вазифа,маќсад ва маќоми назарияи иќтисодї121. Истењсолот, шакл ва омилњои он.122. Раванди истењсолот ва таркиби он.123. Истењсолот, шакл ва хусусиятхои он.124. Истењсолоти љомеавї, моњият ва шаклњои он.125. Масоили мањдудияти захирањо ва талаби беинтињои инсон.126. Омилњои истењсолот, шакл ва хусусиятњои он.127. Мењнат хамчун омили истењсолот.128. Сармоя хамчун омили истењсолот.129. Замин хамчун омили истехсолот.130. Соњибкорї њамчун омили истењсолот.131. Моликият асоси низомњои иќтисодї.132. Омилњо ва унсурњои низоми иќтисодї.133. Рушди низомњои иќтисодї.134. Давра ва тафриќабандии низомњои иќтисодї.135. Тамсилахои низоми иќтисодї.136. Моликият њамчун мафњуми иќтисодї.137. Субъект ва объекти моликият.138. Љанбањои иќтисодї ва хуќуќии моликият.139. Гуногуншаклии моликият дар шароити бозор.140. Моликияти хусусї, марњала,омилњо ва сирати рушди онњо дар Љумњурии Тољикистон.141. Ѓайридавлати ва хусусигардонии моликият, шакл ва хусусиятњои он.


142. Асосњои хољагихои бозори(молї).143. Шакл ва намудхои хољагихои љамъияти.144. Истењсолоти молї, шакл ва заминањои густариши он.145. Тамсилањои кунунии истхсолоти молї.146. Неъмат – пояи асосии истењсолоти молї.147. Мол ва љанбањои асосии он.148. Шаклњои таърихии эхё ва тањаввули арзиш.149. Вазифа ва муомилоти пул.150. Заминањои пайдоиш ва ташаккули бозор.151. Бозор, вазифа ва таркиби он.152. Бозор, шароит ва принсипњои ташкили он.153. Вазифањои бозор ва омилњои он.154. Шакл ва намудњои бозор.155. Зерсохти бозор, моњият ва унсурњои он.156. Механизми бозор ва унсурњои он.157. Механизми бозор ва хусусиятњои он.158. Таќозо, таркиб ва омилњои он.159. Ќонуни таќозо ва хусусиятњои он.160. Каљхатти такозо ва омилхои муайянкунандаи он.161. Арза, моњият хусусият ва омилњои он.162. Ќонун ва каљхатти арза.163. Эътидолии таќозо ва арза.164. Чандирии таќозо ва арза.165. Раќобат,унсур ва механизми амали он.166. Раќобати комил, шароит ва омилњои муайянкунандаи он.167. Раќобати нокомил ва шаклњои он.168. Монополия ва шаклњои он.169. Олигополия ва намудњои он.170. Соњибкорї,вазифа ва хусусиятњои он.171. Соњибкорї њамчун фаъолият.172. Вазифа, субъект ва объекти соњибкорї.173. Соњибкорї ва моликият.174. Шаклњои фаъолияти соњибкорї.175. Шаклњои ташкилию њуќуќии соњибкорї.176. Омилњои муайянкунандаи фаъолияти соњибкорї.177. Бизнес ва шаклњои ташкили он.178. Музди кор њамчун нархи захира.179. Шакл ва низоми музди кор.180. Муносибатњои рентавї.181. Рентаи замин њамчун шакли нархи захира.182. Шакл ва механизми бавуљудоии рентаи замин.183. Рентаи тафриќавї.184. Ташаккули рентаи иќтисодии замин дар шароити бозор.185. Субъект ва намояндањои иќтисодї.186. Объект, нишондињанда ва маќсади иќтисод.187. Пул ва вазифањои он.188. Мол ва хусусиятњои он.189. Унсурњои асосии механизми бозор.190. Намояндањои иќтисодї.191. Неъмати иќтисодї.192. Нархи мувозинатї.193. Захирањо.Мафњум ва намудњои захирањо.


194. Ќуввањои истењсолкунанда ва муносибатњои истењсолї.195. Раќобат ва намудњои он.196. Мафњуми монополия. Бозори монополия.197. Бозори омилњои истењсолот.198. Бозори мењнат.199. Бозори замин.200. Бозори сармоя.

10. Руйхати адабиётњои асосї1. Исломов С. Назарияи иќтисод. Курси мухтасари лексия. Душанбе 2010.2. Гукасьян Г.М. Экономическая теория. - СПб.: Питер, 2004. – 4803. Курси назарияи иќтисодї. Эргашев А. Хаќбердиев М. Душанбе 2003.4. Назарияи иќтисод. Бобокалони И. Душанбе , 2009. 5. Экономическая теория/Под ред. А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича. -

СПб.:Питер, 2004. - 644 с.6. Экономика: Учебник/Под ред. А.С. Булатова. - М.: Издательство БЕК,

2004.-816с.7. Лисин B.C. Макроэкономическая теория и политика экономического

роста. -М.: Экономика, 2004. - 320 с.8. Общая экономическая теория/Под ред. И.Т. Корогодина. - Воронеж:

ВГУ,2003.-388 с.9. Курс экономической теории. / Под общ.ред.проф. Чепурина М.Н., проф.Киселёвой Е.А.

Киров, «АСА», 2012. 10. Курс экономической теории / Под ред. А.В. Сидоровича. - М.: ДИС, 2001.11. Экономика: Учеб. пособие для вузов/Под ред. А.Г. Грязновой. И.П.

Николаевой, В.М. Кадикова. - М.: 2001. - 822 с.12. Войтов А.Г. Экономика: общий курс: Учебник. - М.: 2000. - 581 с.13. Вахидов У.В. Экономическая теория (Политэкономия): Учебник. -

Душанбе: 2001.14. Основы экономической теории: Политэкономия: Учебник /Под ред.

Д.Д.Москвина. - М: 2000. - 528 с.

15. Исломов С. Назарияи иќтисод. Нуќоти муњим. Душанбе 2012

10.1. Адабиёти иловагї1. Брю С.Д.. Макконелл К.Р. Экономикс. В 2-х томах. - М.: Республика,1992.2. Экономическая теория национальной экономики и мирового хозяйства.Политическая экономия. - М.: 1998.3. Ядгаров Я.С. История экономических учений: Учебник. - М.: Инфра-М,1998.4. Основы рыночной экономики / Под ред. Камаева В.Д. - М.: МГУ, 1997.5. Фишер С.Г., Дорнбуш Р., Шмалензи Р., Экономика. - М.: Дело ЛТД, 1993.6. Чибриков Г.Г. Современная экономика. - Ростов-на-Дону: Феникс, 1998.7. Авдокушин Е.Ф. Международные экономические отношения. - М.: Экономика, 1998.


11. Номгўи адабиётњои муќарраршуда ва воситањое, ки донишљў њатман бо онњо бояд ба дарс њозир шавад(масалан, маљмўи

машќњо, калкулятор, ќалам, вараќ, дафтар ва ѓайрањо)Донишљў бояд њангоми ба дарс њозир шудан вобаста ба мавзўњои барномаи фанни назарияи иќтисодї китобу воситањои зеринро бо худ дошта бошад:1. Китобњои дарсї:1. Исоматов Б. Асосхои назарияи иќтисодї. Ќисми якум «Паёми ошно».Душанбе, 2001.2. Эргашев А. Мухатбердиев Х. Курси назарияи иќтисод. Душанбе: 2001.3. Муртазоев Н.А. Юсуфљонов З.Т.: Эшбоев А. Асосњои назарияи иќтисодї (Курси лексияхо, ќисми 1) Душанбе: 2001 4. Исоматов Б.: Каримбердиев О.: Мухатбердиев Х. Таърихи афкори иќтисод. Васоити таълимї. Душанбе: Паёми ошно: 2005. 228 сах.2.Воситањои ёрирасон:1. Каспаров С.Г.: Мамадназарбеков М.Н. Назарияи иќтисод. (Дар љадвалхо, василаи таълимї ва наќшахо) Ќисми 1. Душанбе 2004: 64 сах.2. Л..Х. Саидмуродов. Таърихи иќтисодии мамлакатњои хориљї. Васоити таълим барои факултетњои иќтисодии мактабњои олї. Душанбе «Маориф». 1983 с. С. 264 3. Абуалї ибни Сино. Тадбири манзил. Асархои мунтахаб: љилди 2.4. Бобокалони Исомат. Назаре ба афкори иќтисодии ниёгон. Душанбе «Амри илм»: 1998.5. Исломов Султонмурод. Таърихи назариёти иќтисодї. Китоби дарсї. Душанбе: «Ирфон»:20013.Лавозимот. Ќалам, ручка, 2 дафтар.

12. Натиљањои интизоршаванда аз хатми курсДонишљў баъди хатми курси назарияи иќтисодї бояд дониши

комили иќтисодї гирифта оиди мавзўъњои зерин тасаввуроти амиќ пайдо намояд:

Пайдоиш ва тараќќиёти назарияи иќтисодї. Мафњумњои иќтисодї ва ќонунњои иќтисодї. Мавзўи тадќиќотии назарияи иќтисодї. Усулњои омўзиши назарияи иќтисодї.

Намудњо ва моделњои низоми иќтисодї. Элементњои низоми иќтисодї. Иќтисоди бозорї, низоми анъанавї. Низоми маъмурї-фармонфармої. Назарияи иќтисодиёти давраи гузариш. Шаклњои асосї ва омилњои истењсолот. Вазифањои истењсолот. Шаклњои ташкилї-њуќуќии истењсолот.

Моликият њамчун њодисаи иќтисодї. Ќонуни моликият ва ќонуни азхудкунї. Намудњои моликият ва шаклњои хољагидорї. Моделњои ташкили низомњои иќтисодї. Мол, хусусиятњо ва шаклњои амалии он. Пул, вазифањои пул. Назарияи нархи мол. Намудњо ва тарифњо. Элементњои иќтисоди бозорї, ташаккули механизми бозор. Таркиб, намудњо, вазифањои бозор. Моделњои иќтисоди бозор. Раќобати озод. Механизми таќозо ва арза дар шароити раќобати озод. Раќобати инњисорї, нокомил. Шаклњои раќобат дар шароити истењсолии монополї.


13.Сиёсати курс, яъне маљмўъи талаботњо, ќоидањои рафтори донишљўён дар дарс, алоќа бо устодон ва дигар донишљўён, ки иљроиши онњо аз нуќтаи назари муаллим самаранокии баланди сифати раванди таълимро таъмин

менамояд;

1. Асос барои азхуд намудани мафњумњои асосии фанни назарияи иќтисодї - ин бодиќќат гуш намудани маводњои лексионї мебошад. Хуб мешуд, ки лексия конспект карда шавад, инчунин фаъолона иштирок намудан дар муњокимаи масъалањо ва њал намудани мисолњо дар дарсњои машѓулиятњои амалї мебошад. Мустањкам намудани дониш ва људо намудани тарафњои муњими нуќтаи назар ба навиштани рефератњо ва лоињаи курсї мусоидат менамояд.

2. Кори мустаќилонаи донишљўён аз навиштани реферат аз рўи мавзўњои мувофиќ кардашуда бо муаллим иборат аст, бо истифодаи адабиётњое, ки муаллим тавсия додааст ва аз тарафи донишљў. мустаќилона интихоб карда шудааст. Инчунин иљро намудани вазифаи хонагї дар намуди њалли мисолњо муњим аст.

Диќќати муњимро ба гузаронидани тестњо, мисолњои амалї ва вазъияте. ки имконияти њалли алтернативї доранд, љалб карда мешавад.

СИЁСАТИ ФАН- ба дарс дер намондан;- дар ваќти дарс гап назадан: саќич нахоидан: рўзнома нахондан;- хомўш намудани телефони мобилї;- ба дарс бо либоси расмї омадан;- дар њамаи дарсњо њатман ширкат варзидан ва дар мавриди

беморї њуљчати корношоямї пешнињод намудан;- мавзўњои ширкат накардаро дар ваќти таъин кардаи устод

мустаќилона аз бар намуда супоридан;- мавриди иљро накардани супоришот бањои љамъбастии донишљў

паст карда мешавад;- дар љараёни таълим фаъолона иштирок намудан;- сариваќт ва суботкорона ба иљро расонидани вазифањои хонагї;- бо њамкасбон, устодон кушодаруй будан ва дар љараёни дарсњо

њамкорї намудан;- дар њамаи дарсњо робитањои тарафайнро дастгирї намудан;- иљрои ваъдаро ќатъиян риоя карда, дар рафтори њамарўза

даќиќкор будан;- ба сигору носкашї дар ўтоќњои дарсї роњ надодан.

СИЁСАТИ РАФТОР ВА АХЛОЌДар давоми љараёни таълим риоя намудани Кодекси маданї

кодекси ахлоќии донишљў, ќоидањои тартиботи дохили донишкада зарур аст

14. Низоми бањодињї балли рейтингии дастовардњои таълимии донишљўён, ки дар донишкада мављуд аст.

Мувофиќи ќисми 4-уми Низомнома оид ба низоми кредитии тањсилот дар муассисањои тањсилоти олии касбии Љумњурии


Тољикистон (дар ќарори нав), ки бо фармони Вазири маорифи ЉТ аз 27.08.2009 №1823 тасдиќ карда шудааст ва банди 29-30 ин Низомнома назорати азхудкунии њар як фан аз љониби донишљў дар доираи системаи холдињї-рейтингї (СХР) амали мегардад.

Шўрои илмї-методии Донишкадаи молия ва иќтисоди Тољикистон барои осонии њисобу китоби бал (хол)-њо чунин меъёрњои бањогузориро маъќул шуморида, истифода мебарад. Шўрои илмї-методии Донишкадаи молия ва иќтисоди Тољикистон наќшаи умумии СХР-гии дар љадвали №1 тањия ва пешнињод шударо њамчун асос ќабул менамояд. Факултет ва кафедрањо бошанд, наќшањо ва низомномањои амиќи бањодињии рейтингиро барои фанњои алоњида (вобаста ба дараљаи мураккабии омўзиши онњо ва барои њар як марњилаи санљишњои љорї ва фосилавї) дар доираи меъёрњои дар љадвали №1 овардашуда тартиб медињанд.

Низоми умумии холдињии рейтингї барои њисобу китобї бал (хол)-њо. Дар Донишкадаи молияи ва иќтисоди Тољикистон чунин

меъёрњои бањогузорї истифода карда мешаванд.Љадвали 5.

Њамчун намуна меъёрњои бахогузорї дар фанни микроиќтисод дар љадвали 2 нишон дода шудаанд.

Љадвали 6.


Марњил

аМеъёрњои бањогузорї

Хол (балл)-њои

имконпазир, то

I

Иштироки пурра дар дарс 10

фаъолнокї дар рафти дарс

10

Пеш аз мўњлати муќарраршуда супоридани корњои нимсолаи фаннї (хаттї ва ѓайра)

10

Пешнињоди реферат ва пурсиши он.

10

Санљиши фосилавї 0- 60љамъи марњилаи 1 0-100

II

Иштироки пурра дар дарс, 10

фаъолнокї дар рафти дарс

10

Пеш аз муњлати муќарраршуда супоридани корњои нимсолаи фаннї (хаттї ва ѓайра)

10

10

Санљиши фосилавї 0- 60љамъи марњилаи 2 0-100

III Имтињони љамъбастї 0-100

СИЁСАТИ БАЊОГУЗОРЇ

Кисмњои ташкилкунандаи

бахш Компоненты курса

Миќдоривазифањо Кол-во заданий

Вазнибахо, % Весоценки, %

Балли максималї Максимальный балл

Иштироки пурра дар дарс

64 0,4764*0,47=3

0Иштироки фаъолона дар саволу љавоб бо устод дар КМРУ

5 2 5*2=10

Тайёр ва њимоя кардани кори контролї, КМД

2 12 2*12=24

Тайёр ва њимояи реферат барои КМД

2 8 2*8=16

Санљишњоифосилавї (аттестатсия)

2 60 2*60=120

Њамагї: 200Имтињониљамъбас

тї:100

Дар Донишкадаи молия ва иќтисоди Тољикистон аз рўи натиљаи аттестатсияи љорї ба донишљў мувофиќи низоми холдињие, ки дар боло ќайд шудааст, бо назардошти сифати дониш ва малакаи ў аз њар як фан дар алоњидагї барои тафриќавї мегузоранд.

Дар вараќањои санљишњои фосилавї се катак мављуд аст, якум- барои гузоштани бањои тестї, дуюм- барои гузоштани холи њавасмандгардонї сеюм- барои гузоштани холи љаримавї. Бо назардошти аз љониби донишљў сари ваќт ва сифатнокииро кардан ё накардани вазифањои муќарраргардида холњои бањои тестии ў аз њисоби гузоштани холњои њавасмандкунї ва ё љаримавї кам ё зиёд карда мешаванд, дар натиља холи умумии санљиши фосилавї муайян карда мешавад. Ќайд кардан зарур аст, ки миќдори умумии холњои њавасмандгардонї ё љаримавї бояд дар доираи њадди аќали муайяншуда (56 хол барои як марњилаи санљиши) гузошта шавад. Дар сурати гузошта шудани холњои њавасмандгардонї холи тестї зиёд ва дар сурати гузоштани холњои љаримавї холи тестї кам мешавад.

Донишљуёне, ки бесабаб дар дарсњо иштирок накардаанд ва вазифањои дар боло ќайдшударо иљро накардаанд, ба имтиёзњои пешбинишуда њуќуќ надоранд.

Дар сурати гирифтани бањои ѓайриќаноатбахш (ѓайр аз њолатњое, ки бо сабаби беморї ба аттестатсия њозир нашудааст ва њуљатњои тасдиќкунандаи бемори пешниёод кардааст) донишљў барои такроран аз аттестатсияи љорї ва фосилавї гузаштан роњ дода намешавад.

Дар асоси љамъбасти натиљањои санљишњои љорї ва фосилавї Маркази баќайдгиранда рейтинги академии донишљўёнро муайян мекунад. Рейтинги баланд ба донишљў имконият медињад, ки ба имтиёзњои аз тарафи муассисаи тањсилоти олии касбї муќарраршуда соњиб шавад.

Санљишњои љорї ва фосилавї аз љониби устодони дарсдињанда ќабул карда мешаванд. Имтињони љамъбастї аз тарафи комиссияе, ки


кафедра таъсис додааст, ќабул мегардад. Саволномањои имтињони љамъбастї њамаи мавзўъњои фанро дар бар мегиранд.

Тамоми санљишњои љорї, фосилавї ва имтињони љамъбасты ба тарзи хаттї ва ё тавассути компютер ќабул карда шуда, натиљањои он дар Маркази баќайдгирї, деканат ва ќисми таълим нигоњ дошта мешаванд.

Дар рафти тайёр намудани саволномаи тестї устодони дарсдињанда бояд аз саволњои омехта истифода баранд, аз њисоби умумии саволњо 30%-ро бояд саволњое, ки љавоби хаттї металабанд, ташкил кунанд. Дар навбати худ њаљми ќиёсии холгузориро барои љавобњои дуруст муайян кардан зарур аст. Мисол, агар саволнома аз 10 савол иборат бошад, онгоњ аз 44 холи имконпазири тестї дар санљишњои фосилавї ба се саволе, ки љавоби хаттї талаб мекунад, 7 холї гузоштан мумкин аст, ки дар маљмуъ 21 холро ташкил медиёад ва 23 холи боќимондаро бањафт таќсим кардан лозим аст, ки он 3,3 хол ташкил медињад.

Њамин тарзи њисоб дар имтињони љамъбастї низ истифода бурда мешавад, вале агар дар (вобаста аз теъдоди саволњо) саволномаи имтињон 20 савол оварда шуда бошад, (30% ин 6 савол аст) аз 100 холи имконпазири тестї ба шаш саволи љавоби хатти талабкунанда 9 холї гузоштан мумкин аст, ки ин дар маљмўъ 54 холро ташкил мекунад. 56 холи боќимондаро ба чордањ таќсим кардан лозим аст, дар натиља ба як љавоби дуруст 4,0 холї гузошта мешавад.

Бањои љамъбастї љузъњои зеринро дар бар мегирад:- санљишњои рейтингии фосилавї-50%;- имтињони љамъбастї -50%;Бањои љамъбастї бо формулаи зерин њисоб карда мешавад:

Ич=[ (СФ1 +СФ2

)

2 ]⋅0,5+Ич⋅0,5дар ин љо:СФ1- эквиваленти ададии бањои санљиши фосилавии якум;СФ2- эквиваленти ададии бањои санљиши фосилавии дуюм;Иљ – эквиваленти ададии бањои имтињони љамъбастї.Ифодаи њуруфии бањои имтињонї ва эквиваленти ададии он аз рўи

холњои дар асоси вазни ќиёсии љавобњои дуруст бадастовардаи донишљў, ки бо фоиз ифода меёбанд, муайян карда мешавад (љадвали 7).

Љадвали 7.Ифодаи њуруфї ва ададии бањои имтињонї

Бањо(њуруфї)

Ифодаи ададии бањо

Фоизи љавобњои дуруст %

Ифодаи анъанавии бањо

А 4,0 95-100

Аъло


А- 3,6790-

94

В+ 3,3385-

89

ХубВ 3,080-

84

В- 2,6775-

79

С+СС-ДД-

2,332,01,671,331,0

75-74

65-69

60-64

55-59

50-54

Ќаноатбахш

Ѓ 0 0-49Ѓайриќаноатбахш

Дар асоси ифодаи ададии бањоњои аз фанњои алоњида гирифтаи донишљў, пас аз анљоми њар як семестр бањои умумии миёнаи ў (GPA) бо истифодаи услуби миёнаи арифметикии баркашида, ки дар Низомнома оварда шудааст, њисоб карда мешавад.

Барои аз курс ба курс гузаронидани донишљўён ва хатми муассисаи тањсилоти олии касбї њадди аќали холи миёна (GPA) муайян карда мешавад. Донишљў дар давоми тањсил бояд аз њадди аќали холи миёна (GPA) холи камтарро соњиб нашавад. Њадди аќали бањои миёна (GPA) дар вобастагї аз маќом ва рейтинги муассисаи тањсилоти олии касбї аз љониби Шўрои олимон муќаррар ва тасдиќ карда мешавад. Онгоњ метавонад вобаста ба соли тањсил тафриќавї бошад. Донишљўёне, ки њадди аќали холи миёнаи (GPA)-и онњо дар љамъбасти соли тањсил аз њадди аќали муќаррашуда кам аст, новобаста аз шакли маблаѓгузории муассисаи тањсилоти олии касбї (ройгон ва ё ѓайриройгон) бо пардохти маблаѓ барои њар як кредит фанњоеро, ки аз онњо холњои кофї ба даст наовардаанд, такроран меомўзанд ва имтињон месупоранд. Барои ин ќабил донишљўён дар наќшаи таълимии фардии соли тањсили оянда ворид намудани фанњо дар њаљми на зиёда аз 80% кредитњои солона иљозат дода мешавад.

Донишљўёне, ки аз ин ё он фан бањои (ѓайриќаноатбахш) мегиранд (дар сурате, ки шумораи онњо аз 2 фанни њатмї зиёд набошад), бо пардохти маблаѓ барои њар як кредит дар соли тањсили оянда ё семестри тобистона (агар ба ин фан шумораи њадди аќали донишљўён (на камтар аз 8 нафар) номнавис шаванд) ин фанњоро такроран омўхта, имтињон месупоранд (агар ин фанњо ба љумлаи фанњои њатмї дохил шаванд). Агар ин фанњо ба љумлаи фанњои интихобї дохил шаванд, донишљў бо хоњиши худ (бо маслињати эдвайзер) онњоро метавонад иваз намояд.

Донишљўе, ки аз 3 ё зиёда фанни њатмї бањои ѓайриќаноатбахш мегирад, аз муассисаи тањсилоти олии касбї хориљ мешавад.



Documents

СИЛЛАБУС .docx