Η επίδραση της άσκησης στην υγεία και ευρωστία των ασκούμενων

• Άνθρωποι όλων των ηλικιών μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους,να ενισχύσουν την ψυχική τους υγεία και να βελτίωσουν τη μυοσκελετική τους λειτουργία με συνεχή συμμετοχή σε μέτρια σωματική δραστηριότητα και άσκηση.

• Αερόβια άσκηση μέτριας έντασης, όταν εκτελείται τακτικά για 30-60 λεπτά είναι αποτελεσματική στη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων του αίματος και των επιπέδων χοληστερόλης και των συνεπακόλουθων κινδύνων για την υγεία.

• Η φυσική δραστηριότητα μέτριας έως υψηλής έντασης μειώνουν κατά 25% περίπου τον κίνδυνο εγκεφαλικού ,ενώ σωματικά δραστήριοι άνθρωποι έχουν 35% μείωση του σχετικού κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου ή του μαστού.

ΣΤΟΧΟΙ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Στόχοι :

• Υιοθέτηση της “δια βίου άσκησης”

• Να ερευνηθούν και να εμπεδωθούν οι τρόποι σύνδεσης υγείας-άσκησης

• Εφαρμογή αποτελεσματικού τρόπου άσκησης

• Παρότρυνση της σχολικής κοινότητας για υιοθέτηση σωστού τρόπου ζωής

• Ενίσχυση της αισιόδοξης στάσης για τη ζωή

Μεθοδολογία :

• Καταμερισμός μαθητών σε ομάδες

• Συζήτηση στην τάξη

• Πρωτογενής έρευνα (Σύνταξη ερωτηματολογίων, εξαγωγή συμπερασμάτων)

• Δευτερογενής έρευνα (Εύρεση πληροφοριών, αξιοποίηση δεδομένων/στοιχείων)

ΟΡΙΣΜΟΙ

ΑΣΚΗΣΗ ονομάζεται οποιαδήποτε μορφής μυϊκή προσπάθεια για την οποία απαιτείται κατανάλωση ενέργειας.

ΥΓΕΙΑ είναι η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας.

• Το μυοκάρδιο αυξάνεται σε μέγεθος και δύναμη μετά από συστηματική άσκηση. •Η καρδιά των αερόβια αθλούμενων σημαίνει ότι σε κατάσταση ξεκούρασης χρειάζεται να χτυπά λιγότερες φορές για να στείλει την ίδια ποσότητα αίματος σε σχέση με την καρδιά των μη αθλούμενων. •Σε καταστάσεις μέγιστης προσπάθειας, η παροχή αίματος αυξάνεται και η καρδιακή συχνότητα είναι υψηλή. Έτσι περισσότερο οξυγόνο στέλνεται στους μυς, βελτιώνοντας την απόδοσή τους. •Προλαμβάνει την υπέρταση και οδηγεί στην μείωση της αρτηριακής πίεσης του αίματος.

ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ •Βελτιώνει την κατάσταση των μυών. •Αυξάνει την μυϊκή μάζα την δύναμη και την αντοχή. •Αυξάνεται ο αριθμός των μιτοχονδρίων(εργαστήρια παραγωγής ενέργειας του σώματος ). •Διατηρείται η σωστή στάση του σώματος, όπως και η ευλυγισία και η ευκινησία για περισσότερο χρόνο και βελτιώνεται η ποιότητα ζωής.

ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

• Βελτιώνει την διάθεση, προκαλώντας έκκριση ενδορφινών στον εγκέφαλο. • Δημιουργεί αίσθημα ευεξίας κάνοντας τον

άνθρωπο να νιώθει εσωτερική πληρότητα, ισορροπία, αυτοπεποίθηση και σιγουριά.

• Μειώνει τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης.

• Μπορεί να βελτιώσει την νοητική λειτουργία. • Μειώνει τον κίνδυνο της νόσου του Αλτσχάιμερ.

ΜΟΡΦΕΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

Οι ασκήσεις κατηγοριοποιούνται γενικά σε τρεις τύπους ανάλογα με τη γενική επίδραση που έχουν στο ανθρώπινο σώμα:

• Αερόβιες ασκήσεις, όπως η ποδηλασία, το περπάτημα, το τρέξιμο, η πεζοπορία, το τένις, οι οποίες αυξάνουν την καρδιαγγειακή αντοχή.

• Αναερόβιες ασκήσεις, όπως η προπόνηση με βάρη, που αυξάνουν τη βραχυπρόθεσμη μυϊκή δύναμη.

• Ασκήσεις ελαστικότητας, όπως οι διατάσεις, που βελτιώνουν το εύρος κίνησης των αρθρώσεων.

ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ

• Η αερόβια ή καρδιαγγειακή άσκηση αναφέρεται στην άσκηση που περιλαμβάνει ή βελτιώνει την κατανάλωση οξυγόνου από το σώμα.

ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ

Η αναερόβια άσκηση είναι η μορφή άσκησης, πολύ μικρής διάρκειας και πολύ υψηλής έντασης, που βελτιώνει τη μέγιστη δύναμη και αυξάνει την μυϊκή μάζα.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία ενός πληθυσμού:

1)Γενετικοί ( ηλικία, κληρονομικότητα)

2)Περιβαλλοντικοί (τρόπος διαβίωσης, κατοικία, συνθήκες εργασίας)

3)συνθήκες ζωής (διατροφή, κάπνισμα, άσκηση, χρήση εθιστικών ουσιών)

Δείκτες της καλής φυσικής κατάστασης

• Αντοχή

• Δύναμη

• Ευλυγισία/ευκαμψία

• Ταχύτητα

• Σύνθεση σώματος

ΑΣΘΕΝEΙΕΣ

• Τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ιδιαίτερα η στεφανιαία νόσος περιορίζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης κ’ η παχυσαρκία συνδέονται άμεσα με την έλλειψη άσκησης.

Ασκηση και καρδιαγγειακά νοσήματα. • Η συστηματική φυσική δραστηριότητα έχει

βρεθεί ότι επιβραδύνει την εξέλιξη της αθηρωμάτωσης (η εναπόθεση αθηρώματος στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών) συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και οδηγεί σε αύξηση της τιμής της υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης, και ελάττωση των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα.

• Επίσης ,αυξάνει την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη, ελαττώνει το μυοκαρδιακό έργο και τις απαιτήσεις του μυοκαρδίου σε οξυγόνο σε ηρεμία και υπομέγιστη κόπωση και εμφανίζει ευνοϊκά αποτελέσματα στο μεταβολισμό των λιπιδίων .

Παχυσαρκία

• Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην οποία η υπερβολική αποθήκευση λίπους μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου.

Προσοχή!!! • Μεγάλο ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας στην

Ελλάδα.

• Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ

χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης

του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) κυρίως

ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης

ινσουλίνης . Μπορεί να προκαλέσει

καρδιαγγειακή νόσο, χρόνια νεφρική

ανεπάρκεια, βλάβες του αμφιβληστροειδούς,

βλάβες των νεύρων,κ.ά.

Καρκίνος

• Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες. Συνήθως προσβάλλει ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, υπάρχουν όμως και μορφές καρκίνου που εμφανίζονται ακόμη και σε παιδιά.

• Το αυξημένο λίπος σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου παχέος εντέρου, νεφρών, οισοφάγου, ενδομητρίου, θυρεοειδούς και στήθους.

Οστεοπόρωση

Η οστεοπόρωση είναι μια πολυπαραγοντική σκελετική διαταραχή η οποία

χαρακτηρίζεται από τη μείωση της οστικής μάζας με αποτέλεσμα την

αυξημένη πιθανότητα κατάγματος.

• Η συστηματική άσκηση είναι η μόνη παράμετρος η οποία ταυτόχρονα

μπορεί να αυξήσει την πυκνότητα της οστικής μάζας και της μυϊκής μάζας

καθώς και να βελτιώσει τη μυϊκή δύναμη και τη δυναμική ισορροπία του

ατόμου. Όχι μόνο καθυστερεί τις επιπτώσεις της οστεοπόρωσης αλλά

συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του πόνου της πλάτης, στη μείωση του

φόβου της πτώσης ενώ αυξάνει την ικανότητα πραγματοποίησης

καθημερινών δραστηριοτήτων και τη γενική εικόνα υγείας του ασκουμένου.

• Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δίνεται στην πρόληψη της

οστεοπόρωσης. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η συστηματική άσκηση

στη νεαρή ηλικία είναι σημαντικός παράγοντας μείωσης

πιθανότητας εμφάνισης οστεοπόρωσης σε μεγαλύτερη ηλικία.

• Οι μυοσκελετικές παθήσεις (ΜΣΠ) προσβάλλουν τους μύες, τους συνδέσμους, τους τένοντες, τις αρθρώσεις και τα οστά .Οι χρόνιες παθήσεις μάλιστα μπορεί να έχουν συχνά αποτέλεσμα τη μόνιμη αναπηρία.

Υπόταση-Υπέρταση

• Υπόταση είναι η χαμηλή αρτηριακή πίεση ,η οποία μπορεί να προκαλέσει μειωμένη αιμάτωση του εγκεφάλου με αποτέλεσμα την εμφάνιση αδυναμίας, ζάλης και λιποθυμίας.

• Η υπέρταση είναι η αυξημένη αρτηριακή πίεση, η οποία μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό, καρδιακά νοσήματα και χρόνια νεφρική νόσο.

Η επίδραση της σωματικής άσκησης σε άτομα με κατάθλιψη.

• Ο όρος κατάθλιψη χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ψυχολογική

κατάσταση, η οποία αναφέρεται στην αίσθηση λύπης, απελπισίας και

αδυναμίας επίτευξης των στόχων. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι

συναισθηματικά, σωματικά και νοητικά.

• Η κατάθλιψη αντιμετωπίζεται με δύο βασικές και καθιερωμένες

μεθόδους, τη φαρμακοθεραπεία και την ψυχοθεραπεία. Η σωματική

άσκηση προτείνεται ως εναλλακτική μέθοδος αντιμετώπισης του

προβλήματος και ιδιαίτερα για τη βελτίωση της ήπιας, μέτριας και βαριάς

κατάθλιψης.

Άσκηση και ανοσοποιητική λειτουργία.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι υπεύθυνο για την προστασία του οργανισμού από παθογόνα και η λειτουργία του καθορίζει το βαθμό αντίστασης του οργανισμού σε μικροβιακές μολύνσεις.

Η έντονη και μεγάλης διάρκειας άσκηση αντοχής προκαλεί παροδική μείωση του αριθμού και της λειτουργίας των λευκοκυττάρων ενώ μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Αντίθετα, η μέτριας έντασης και διάρκειας αερόβια άσκηση και η διατροφή παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη αλλά και στην αποκατάσταση της μειωμένης λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος μετά την άσκηση.

•

Φυσική κατάσταση -ακαδημαϊκή απόδοση

• Σύμφωνα με έρευνα που έγινε σε μαθητές της Γ' Λυκείου:

Οι μαθητές με ικανοποιητική φυσική κατάσταση έχουν στατιστικά σημαντικά υψηλότερο βαθμό πρόσβασης από τους μαθητές με ελλιπή φυσική κατάσταση. Επίσης, σημαντική φαίνεται να είναι η επίδραση της φυσικής κατάστασης στο βαθμό προσπάθειας των μαθητών, στο χρόνο προετοιμασίας, και στην εμφάνισή του άγχους κατάστασης.

Η θεραπευτική δράση της άσκησης με βάρη σε ασθενείς

• Είναι αδιαμφησβήτητο γεγονός πως η άσκηση με βάρη /αντιστάσεις επιδρά θετικά στην υγεία του ατόμου τόσο ως μέσο πρόληψης όσο και ως μέσο θεραπείας.

• Ειδικότερα, με την εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων μυικής ενδυνάμωσης σε ασθενείς με εκδήλωση καρδιαγγειακών και μεταβολικών παθήσεων παρατηρείται βελτίωση της μυϊκής δύναμης και αντοχής, αύξηση του βασικού μεταβολικού ρυθμού, βελτίωση της δράσης της ινσουλίνης και της ενδοθηλιακής λειτουργίας, διατήρηση -αύξηση της οστικής πυκνότητάς, ενώ προκαλούνται και οφέλη στην ψυχική διάθεση και την ποιότητα ζωής του ατόμου.

• Τέλος, γίνεται ιδιαίτερος λόγος για τη λειτουργία του μυϊκού συστήματος ως ενδοκρινούς αδένα που παράγει μια σειρά χημικών διαμεσολαβητών,οι οποίες δρούν είτε τοπικά είτε μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος σε άλλους ιστούς ασκώντας έντονη αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντιαθηρογόνο δράση.

1η πρωτογενής έρευνα

• Για τη διεξαγωγή της έρευνας μοιράστηκαν σε άτομα διαφόρων ηλικιών τα παρακάτω ερωτηματολόγια. Συμπληρώθηκαν ανώνυμα και μας οδήγησαν στα παρακάτω συμπεράσματα.

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

Ερωτηματολόγιο 1ης πρωτογενούς έρευνας.

1η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

Στην πρωτογενή έρευνα που πραγματοποιήσαμε, ερωτήθηκαν 58 άτομα, από τα οποία 9 είχαν άριστη ΕΦΔ, 21 άτομα είχαν ικανοποιητική, 20 είχαν μέτρια και 8 είχαν ελλιπή.

Ικανοποιητική(

1η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

Από τους ερωτηθέντες 28 από αυτούς είχαν καλούς αιματολογικούς δείκτες, 26 είχαν κακούς και 4 δεν ανέφεραν.

Δεν ανέφεραν

1η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

Στην πρωτογενή έρευνα ,όσον αφορά το βάρος, 2 ήταν ελλιποβαρείς , 21 ήταν κανονικοί, 25 ήταν υπέρβαροι και 8 ήταν παχύσαρκοι.

Δεν ανέφεραν

Δεν ανέφεραν

Ελλιποβαρείς

Κανονικού Κανονικού Βάρους

1η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

Στην πρωτογενή έρευνα, όσον αφορά το κάπνισμα, 22 ήταν καπνιστές και 36 ήταν μη καπνιστές.

Συμπεράσματα:

Από τους καπνιστές οι 11 είχαν κακούς αιματολογικούς δείκτες, ενώ οι 4 από αυτούς είχαν αυξημένο ΔΜΣ.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ Α.Δ. – Μ.Η.Φ.Δ.

ΕΛΛΙΠΗΣ (5)

ΜΕΣΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ Δ.Μ.Σ.- Μ.Η.Φ.Δ

Ελλιποβαρείς Παχύσαρκοι

Ελλιπής (4)

Ικανοποιητική (19)

Άριστη (10)

1η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

• ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

Παρατηρήθηκε πως αυτοί που είχαν άριστη έως ικανοποιητική ΕΦΔ (εβδομαδιαία φυσική δραστηριότητα) είχαν και σχετικά καλές αιματολογικές εξετάσεις και μειωμένο δείκτη μάζας σώματος, ενώ αυτοί που είχαν μέτρια έως ελλιπή ΕΦΔ είχαν σχετικά κακές αιματολογικές εξετάσεις και αυξημένο δείκτη μάζας σώματος.

2η πρωτογενής έρευνα

• Για τη διεξαγωγή της έρευνας μοιράστηκαν σε μεγάλο ποσοστό των μαθητών του σχολείου μας (ηλικίας 15-18 ετών) τα παρακάτω ερωτηματολόγια τα οποία συμπληρώθηκαν ανώνυμα. Στη συνέχεια τα μέλη του project τα μελέτησαν και έβγαλαν τα παρακάτω συμπεράσματα.

• Ερωτηματολόγιο

2ης πρωτογενούς

Έρευνας

Όνομα………………………………………………….. Ημερομηνία αποτύπωσης……………………………………

Τάξη………….. Ηλικία…………..

*Καλή αν υπερβαίνει τα 60 λεπτά

Ικανοποιητική αν κυμαίνεται μεταξύ των 60 και 30 λεπτών

Ελλιπής αν κυμαίνεται μεταξύ 30 και 15 λεπτών

Ανεπαρκής αν υπολείπεται των 15 λεπτών

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

ΦΥΣΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΕΥΤΕΡΑ

(σε min)

ΤΡΙΤΗ (σε

min)

ΤΕΤΑΡΤΗ

(σε min)

ΠΕΜΠΤΗ

(σε min)

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

(σε min)

ΣΑΒΒΑΤΟ

(σε min)

ΚΥΡΙΑΚΗ

(σε min)

Περπάτημα-Χρήση κλιμάκων

Χορός ή γυμναστήριο

Αθλητισμός σε σύλλογο

Κολύμβηση

Υπαίθριες φυσικές

δραστηριότητες

Άλλες κινητικές

δραστηριότητες

ΣΥΝΟΛΟ:

Μέση Ημερήσια Φυσική Δραστηριότητα*(σύνολο εβδομαδιαίου χρόνου/7):

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ:

ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ**[Βάρος(κιλά)/Ύψος(μέτρα)2] Βάρος: ΔΜΣ:

Ύψος:

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ:

2η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

56% 20%

20% 4%

Μ.Η.Φ.Δ

ΚΑΛΗ(69) ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ(25)

ΕΛΛΕΙΠΗΣ(25) ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ(5)

• ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Παρατηρήθηκε πως αυτοί που είχαν άριστη έως ικανοποιητική ΕΦΔ (εβδομαδιαία φυσική δραστηριότητα) είχαν και σχετικά μειωμένο δείκτη μάζας σώματος, ενώ αυτοί που είχαν μέτρια έως ελλιπή ΕΦΔ είχαν σχετικά αυξημένο δείκτη μάζας σώματος.

ΕΛΛΙΠΗΣ (25)

2η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

13%

64%

23%

Δ.Μ.Σ

ΕΛΛΕΙΠΟΒΑΡΕΙΣ(16) ΚΑΝΟΝΙΚΟΙ(79)

ΥΠΕΡΒΑΡΟΙ(29)

• ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στην πρωτογενή έρευνα, όσον αφορά το βάρος, 16 ήταν ελλιποβαρείς , 79 ήταν κανονικοί και 29 ήταν υπέρβαροι.

ΕΛΛΙΠΟΒΑΡΕΙΣ (16)

ΣΥΣΧΕΤΗΣΗ Δ.Μ.Σ. - Μ.Η.Φ.Δ.

ΕΛΛΕΙΠΟΒΑΡΕΙΣ (16)

ΚΑΝΟΝΙΚΟΙ(79) ΥΠΕΡΒΑΡΟΙ (29)

ΚΑΛΗ(69) 8 49 10

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ(25) 4 16 5

ΕΛΛΕΙΠΗΣ(25) 3 13 11

ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ(5) 1 1 3

ΕΛΛΙΠΟΒΑΡΕΙΣ

2η ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ

• ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

Παρατηρήθηκε πως αυτοί που είχαν άριστη έως ικανοποιητική ΕΦΔ (εβδομαδιαία φυσική δραστηριότητα) είχαν και σχετικά μειωμένο δείκτη μάζας σώματος, ενώ αυτοί που είχαν μέτρια έως ελλειπή ΕΦΔ είχαν σχετικά αυξημένο δείκτη μάζας σώματος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%87%CF%85%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1

• http://kardiologia.blogspot.gr/2007/10/blog-post_6850.html • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B2%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82_(%CE%B

1%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1) • http://www.peand.gr/page.asp?pid=119&lng=1 • https://osha.europa.eu/el/topics/msds/index_html • http://bioanadrasis.com/pa8hseis/myoskeletikes-pa8hseis/ • http://www.physiocosmos.gr/%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B7%CF%83%CE%B7-

%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7/

• http://www.incardiology.gr/pathiseis_paxisarkia/paxisarkia_somatiki-askisi.htm • http://www.incardiology.gr/pathiseis_paxisarkia/paxisarkia_somatiki-askisi.htm • Μελετάκος Π.,Ψυχουντάκη Μ.,ΤΕΦΑΑ,ΕΚΠΑ. • ΤΕΦΑΑ,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - Ευαγγελία Κουίδη αναπληρώτρια καθηγήτρια

αθλητιατρικής • Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης - Σάββας Τοκμακίδης, καθηγητής Eργοφυσιολογίας,ΤΕΦΑΑ

• Σπύρος Αθανασόπουλος,Καθηγητής Αθλητικής Φυσικοθεραπείας ΤΕΦΑΑ

• Wikipedia • Μελετάκος Π.,Ψυχουντάκη Μ.,ΤΕΦΑΑ,ΕΚΠΑ.

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!

Συντονιστές

• Ανδρεοπούλου Μαριλένα

• Δαρδαμάνης Τάσος

• Ζυμαράκη Μαριλένα

• Ζυμαράκης Πέτρος

• Κοτσίρη Αγγελική

• Νάνος Γιάννης

• Στεργιώτη Αναστασία

Υπεύθυνος καθηγητής:

Καμπισιούλης Νικόλαος

Συμμετέχοντες

• Ακριδόπουλος Τίμος

• Δούση Λυδία

• Ζαράνης Ιάσονας

• Ζουρούδης Παύλος

• Καλαμαρά Κατερίνα

• Κανατά Νέλη

• Κονδυλάτου Ανθή

• Ξηρού Νίκη

• Παπουτσή Φωτεινή

• Πολυχρόνη Σταυρούλα

• Πρωτόπαπας Γιάννης

• Σμπάνιος Γιώργος