“СУРГУУЛИЙН ӨМНӨХ БОЛОВСРОЛЫН

СУРГАЛТЫН ЦӨМ ХӨТӨЛБӨР”- ИЙН

ХЭРЭГЖИЛТИЙН ЯВЦ, АНХААРАХ ЗАРИМ АСУУДАЛ

З.БОЛОРМАА (Нийслэлийн боловсролын газар Бодлого

зохицуулалтын хэлтсийн ахлахмэргэжилтэн, дэд.проф)

28 1 дугаар зүйл. Аймаг, нийслэлийнболовсролын газар

28 11. Аймаг, нийслэлийн боловсролын газардараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ.

28 11.1. Боловсролын тухай хуультогтоомжийн хэрэгжилтийг орон нутгийнхэмжээнд зохион байгуулах

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ БОЛОВСРОЛЫН ТУХАЙ

11.4.Сургуулийн өмнөх болон бага, суурь,бүрэн дунд боловсролын цөм хөтөлбөрийгөмчийн бүх хэлбэрийн боловсролынсургалтын байгууллага дагаж мөрдөнө.

11.5.Сургуулийн өмнөх болон бага, суурь,бүрэн дунд боловсролын цөм хөтөлбөрийгболовсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйнбайгууллага боловсруулж, боловсролынасуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төвбайгууллага хянан батална.

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ БОЛОВСРОЛЫН ТУХАЙ

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬСУРГУУЛИЙН ӨМНӨХ БОЛОВСРОЛЫН ТУХАЙ

12 дугаар зүйл. Багш, түүний эрх, үүрэг

12.8.3. сургуулийн өмнөх боловсролынстандарт, сургуулийн өмнөх боловсролынсургалтын талаар баримтлах бодлогыгхэрэгжүүлж, заах арга, мэргэжлийн урчадвараа байнга дээшлүүлэх;

СУРГАЛТЫН ЦӨМ ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ

Сургалтын цөм хөтөлбөрийг цэцэрлэг тус бүр өөрийн сургалтын хөтөлбөрөөр хэрэгжүүлнэ. Багш нар сургалтын хөтөлбөрөө хүүхэд бүрийг хэрхэн хөгжүүлж төлөвшүүлэх арга замаа тодорхойлсон үзэл баримтлалдаа тулгуурлан боловсруулна.

1. Эрхэмлэх зүйлс

2. Байгууллагын үйл ажиллагааны зохион байгуулалт (анги

зохион байгуулалт, өдрийн дэглэм, сургалтын орчин,

ажлын төлөвлөлт, хүүхдийн хөгжлийн ахицын үнэлгээ)

3. Хамт олны соёл, хүүхдийг хөгжүүлж төлөвшүүлэхэд хүн

бүрийн үүрэг оролцоо хувь нэмэр

4. Эцэг эхийн үүрэг, оролцоо хувь нэмэр, бусад хүмүүстэй

хэрхэн хамтарч ажиллах чиглэл

Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын

цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зөвлөмж 78-93

ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ХҮҮХЭД БҮРИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛ ЯМАР БҮТЭЦТЭЙ БАЙХ ВЭ?

Цэцэрлэгийн хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх үзэл баримтлал нь өөрийн хуримтлуулсан туршлага,

практикаар нотлогдсон онолд суурилна.

Хүүхэд гэж

хэн бэ?

Хүүхэд хэрхэн

суралцдаг вэ?

Багш, насанд хүрэгчид хүүхдэд

дэмжлэг туслалцаа үзүүлэхдээ юуг

анхаарах вэ?

Арга зүй Орчин Үнэлгээ

БАГА НАСНЫ ХҮҮХДИЙН СУРАЛЦАХ ҮЙЛИЙН ОНЦЛОГ

Хүүхэд хайр,

халамжтай, тайван,

амгалан, чөлөөтэй,

хөдөлгөөнтэй, байх

нөхцөлд идэвхтэй

суралцдаг.

Даган дуурайх

нь хүүхдийн

суралцах гол

үйл явц

болдог.

Хүүхэд бодит

амьдралын

орчны үйл явцад

томчуудтай

хамтран

оролцоогоор

илүү хурдтай

суралцдаг.

Хүүхэд бусадтай

санаагаа

солилцож байж

хорвоо

ертөнцийн

талаарх

мэдлэгээ

бүтээдэг.

Аливаа зүйлд

өөрийн дур

сонирхлоор

дуртай, баяр

баясгалантай,хөг

жилтэй оролцох

тохиолдолд илүү

бүтээлчээр

суралцдаг.

Хүүхэд

сонирхсон,

сэтгэлийг нь

хөдөлгөсөн

зүйлийг удаан

хугацаанд

мартдаггүй.

Хүүхэд бүхий л

мэдрэхүйнхээ

тусламжтайгаар

туршлага

хуримтлуулбал

илүү суралцан

хөгждөг.

СУРГУУЛИЙН ӨМНӨХ

БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН

ТАЛААР БАРИМТЛАХ

БОДЛОГО

2013.08.23. А/327 тоот

тушаал

Фриед

рихФребел

Хүүхэд

гэж

хэн бэ?

Хүүхэд хэрхэн

суралцдаг вэ?

Насанд хүрэгчид хүүхдэд дэмжлэг туслалцаа

үзүүлэхдээ юуг анхаарах вэ?

Арга зүй Орчин Үнэлгээ

“Хүүхэд

бол

Бүтээгч”

гэж үзэж

байсан нь

өнөөгийн

“Хүүхэд

бол

үйлийн

эзэн” гэж

үзэж

байгаатай

төстэй юм.

Хүүхэд бол угаасаа

төрөхдөө л “Ухаалаг

авьяаслаг амьтан”,

гэхдээ мөн хөгжиж буй

хүн. Хэрэв аливаа зүйл

мэдрэхүйд нь тусахаар

байвал, өөрөөр хэлбэл

бүх мэдрэхүйгээрээ

хүртэж мэдрэх

боломжтой

тохиолдолд хүүхэд

аливааг ойлгож хүлээж

авах чадвартай.

Тоглоом ба суралцах

үйлд зориулсан

материалуудаар хүүхэд

өөрөө суралцах,

амжилтад хүрэх

боломжтой , харин

тэдэнд дэмжлэг

туслалцаа хэрэгтэй гэж

үзэж байлаа.

Хүүхдээс асран-

харилцагч хүн (том)

рүү хандах сэтгэлийн

нандин холбооны

хамаарал ба тэрхүү

сэтгэл хөдлөл бүхий

харилцаа нь бага

насны хүүхдийн

сургалтын үйл явцад

ач холбогдол

үзүүлдэг.

Хүүхдийг

хүмүүжүүлэхдээ эцэг

эхтэй түншлэн

хамтран ажиллах

шаардлагатай.

Сэтгэлийн нандин

холбоо: СӨБ-ын

сургалтын цөм

хөтөлбөр -17-р хуудас

Эцэг эхтэй түншлэн

хамтран ажиллах:

“СӨБ-ын сургалтын

талаар баримтлах

бодлого”- ын зорилгод

тусгасан.

Цэцэрлэг бол

ажил хөдөлмөр,

гэр бүл, хүүхдийн

асаргаа

хамгаалалт

хосолсон

“Амьдрал

цогцоороо

байх” тийм

загвар

байгууллага

байна.

Хүүхдийг

сургамжлах,

хичээллүүлэх нь

гол биш, тоглоом

бол бага насны

хүүхдийн мөн

чанарт зохицсон

сургах,

хүмүүжүүлэх

хэрэгсэл.

Ажиглалт,

баримтжуу

лалт нь бага

насны

хүүхдийн

сургалтын

үйл явцыг

сурган

хүмүүжүүлэх

үүднээс

дэмжих

аргууд юм.

“Хүүхэд үйлийн

эзэн”-Хүүхэд төвт

сургалтын

дидактик үндэс

II. БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫГ ТОДОРХОЙЛСОН НЬ

1. Анги зохион байгуулалт

А. Нас тус бүрээр

Б. Холимог насаар

Төрийн өмчийн цэцэрлэг- нас насаар

Төрийн бус өмчийн цэцэрлэг- холимог бүлгээр

3 хүртэл нас

3-4 нас

5 нас

3 хүртэл нас

3-5 нас

2-3 нас

4-5 нас

Одоогийн байдлаар:- Ихэнх цэцэрлэг нэгдсэн нэг өдрийн дэглэмтэй байна.Үзэл баримтлалдаа өдрийн дэглэмийг тусгахдаа:

-Хүүхдийн нас, сэтгэц, бие махбодын онцлогийг харгалзан амралт, ачааллыг зохистой зохицуулахаас гадна хэдийд ямар хэлбэрийн ажлыгзохион явуулбал хүүхэд бүрд өгөөжтэй байхаар төлөвлөнө.

(Buuvei.mn сайтын зөвлөмжөөс харах)

- Сургалтыг зохион байгуулах чиглэлээр үндсэн ба хувилбарт сургалтыг танхимын болон танхимын бус орчинд ганцаарчилсан, хэсэг бүлгээр, нийтийг хамарсан хэлбэрээр хүүхдийн оролцоог ханган явуулна.

БСШУ-ны сайдын А/493 дугаар тушаалын хавсралт

2. ӨДРИЙН ДЭГЛЭМ

БЭЛТГЭГДСЭН ОРЧИН

Фриедрих Фребел Хүүхэд дэлхий ертөнц (амьдрал), өөрийнхөө тухай мэдлэгийг өөрийн үйл ажиллагаа болох тоглоомын явцад өөрөө эзэмшдэг.

ВАЛЬДОРФИЙН ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ТОГЛООМ НААДГАЙ

III.ХАМТ ОЛНЫ СОЁЛ, ХҮҮХДИЙГ ХӨГЖҮҮЛЖ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХЭД ХҮН БҮРИЙН ХУВЬ НЭМЭР

•Үзэл баримтлалд хүүхдийн төлөө хариуцлага хүлээх ёстой багш болон бусад ажилтнуудын мэдрэмж, мэргэжлийн чадамж ямар байхыг тодорхойлсон байна.

•Ажлын байрны тодорхойлолтод тусгасан ажил үүрэгтэй давхцуулахгүйгээр хүн бүр хүүхдийг хөгжүүлж төлөвшүүлэхэд ямар хувь нэмэр оруулах, тэдний ажлыг хэрхэн үнэлж дүгнэх талаар тодорхой шийдэлд хүрсэн байна.

СУРГАЛТЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ

1. Хичээлийн жилийн бүтэц, сургалтын төлөвлөгөө ялгаатай юу?

2. Ямар бүтэцтэй байх вэ?3. Өдрийн дэглэм гэж юу вэ?

ХИЧЭЭЛИЙН ЖИЛИЙН БҮТЭЦ

Улирал I II III IV

Хичээллэх 7 хоног

(ангиар)Сар IX X XI I IV

7 хоног 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Анги

I

9 долоо

хоног

А

32II А

III А

33IV А

VА

Тайлбар: Хичээлийн жилийн төгсгөлийн 7 хоногт Бага, дунд боловсролын тухай хуулийн 9

дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан үйл ажиллагааг зохион байгуулна.

9 дүгээр зүйл. Бага, дунд боловсролын стандартын хэрэгжилт

9.1.Суралцагчийн мэдлэг, чадвар, төлөвшил, сурлагын ахиц, өөрчлөлтийг сургалтын

явцад болон анги дэвших, сургууль төгсөхөд нь шалган үнэлж боловсролын стандартын

хэрэгжилтийг дүгнэнэ.

БАГА БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ

Суд

лагд

ах

уун Хичээл

Анги Нийт

цагI II III IV V

Судлагдахууны нийт

цаг

Сур

гал

ты

г

дэм

жи

х

үй

л

аж

ил

лага

а

Үйл ажиллагааны

нийт цаг

Жилийн нийт цаг

Долоо хоногийн дундаж нийт

ачаалал

Өдрийн ачаалал

СУРГУУЛИЙН ӨМНӨХ БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ

Сургалтыг

зохион

байгуулах

чиглэл

Сургалтын

зохион

байгуулалт

Бүлэг

зохион

байгуу

лалт

Үндсэн

сургалтын нэг

хичээлийн

жилийн

үргэлжлэх

хугацаа

Хувилбарт

сургалтын нэг

хичээлийн жилд

үргэлжлэх хугацаа

1. Хөдөлгөөн,

эрүүл мэнд

Хүүхдийн

хөгжлийн

онцлогт

тохирсон

хугацаа,

давтамжтай,

нэгдмэл

агуулгаар

хүүхэд

бүрийг

хамруулан

зохион

байгуулна.

Бага

Дунд

Ахлах

Бэлтгэл

Холимог

38 долоо хоног

(9 дүгээр сарын 1-

нээс 6 дугаар

сарын 1)

38*5*8=1520 цаг

/Цэцэрлэгийн

багшийн хүүхэдтэй

ажиллаж буй нийт

хугацааг хүүхэд

бүрийг хөгжүүлэх

цаг хэмээн үзнэ./

Ээлжийн бүлэг

болон явуулын

багш

3 нас-240 цаг

4 нас-280 цаг

5 нас-360 цаг

Явуулын бүлэг

4 нас-280 цаг

5- нас-360 цаг

2. Хэл яриа,

харилцаа

3. Байгаль,

нийгмийн орчны

талаарх мэдлэг

төсөөлөл

4.Математикийн

энгийн төсөөлөл

5. Урлал, уран

сайхан

ХӨТӨЛБӨР 137

ЖИЛД 1520 ЦАГ

1 долоо хоногт6 хөгжүүлэх үйл

ажиллагаа

228 цагийн үйл

ажиллагаа

38 долоо хоногт

15 хувь1 өдөрт 15-30

минутыг

зарцуулдаг. 8х60=480 минут

30/480*100=6.25%

Хөдөлгөөн, эрүүл

мэнд

Хөгжим, дүрслэх урлаг

Зан чанар, харилцаа

Хэл яриа

Байгаль нийгмийн орчин

Математикийн энгийн төсөөлөл

Өдрийн дэглэм: Суралцах чадварыг өндөр байлгахад чиглэгдсэн ажиллах, амрах цагийн

хуваарь.

Өдрийн дэглэмийг боловсруулахад хүүхдийн насыгголлохоос гадна эрүүл мэндийн байдал, цаг улирал, байгаль,цаг уурын онцлогийг харгалзан үзнэ. Янз бүрийн өвчнөөрөвчилж эдгэрсэн архаг өвчтэй хүүхдийн нойрсолт, зугаалга,хооллох, үйл ажиллагаанд оролцох хугацаанд өвөрмөцөөрхандана.

Өдрийн зөв дэглэм буюу хоногийн туршид явагдах үйлажиллагааны үргэлжлэх хугацаа, ээлжлэх солигдох байдал,амралт зэргийг тодорхой дэглэм дараатай явуулах нь их тархиныбор давхаргад нөхцөлт рефлекс тогтох үндэс болж ингэснээрээхүүхэд үйл ажиллагааны нэг хэлбэрээс нөгөөд шилжих үйлийгхөнгөвчилж өгнө. Түүнчлэн хүүхдийг сахилга баттай, нягт нямбайболгон бие бялдар, эрүүл мэндийг бэхжүүлнэ.

Тухайн цэцэрлэгийн ажиллах хугацаатай уялдуулж, энэхүү

үлгэрчилсэн дэглэм дээр тулгуурлан бусад бүлгийн өдрийн дэглэмийг

тогтооно. Өдрийн дэглэмийг тогтоохдоо орох хичээлийн тоо, үргэлжлэх

хугацаа, хүүхдийн нойрсох хугацааг тус тус харгалзана.

ӨДРИЙН ДЭГЛЭМ

№ Үйл ажиллагааны төрөлХугацаа

Үйл ажиллагааны бүтэцБага, дунд Ахлах, бэлтгэл

1 Өглөөний хүлээн авалт 8.00 -9.00 8.00 -9.00Мэндлэх, ярилцах Эрүүл мэндийн ажиглах, тандах Тоглох,

ном үзэх, зурах, урлах

2Тойргийн цаг

9.00-9.15 9.00-9.15Өдрийг таатай эхлэх уур амьсгал бүрдүүлэх Шинэ мэдээлэл

өгөх, тоглох Хүүхдэд сэтгэл санаагаа илэрхийлэх боломж

олгох гэх мэт.

3 Өглөөний дасгал 9.15-9.30 9.15-9.30 Дасгал хийх бэлтгэл, дасгалаа хийх

4 Өглөөний цай 9.30-10.00 9.30-10.00 Гар угаах, ширээ засах, хураах, цайлах

5

Сургалтын үйл ажиллагаа

10.20-11.00 10.00-11.30

Сургалтын үйл ажиллагаанд бэлдэх

Аль нэг чиглэлээр зориуд зохион байгуулахсургалтын үйл

ажиллагаа явуулах

Тоглох

6Зугаалга

11.00-12.00 11.30-12.10Өөртөө үйлчлэх хөдөлмөр

Ажиглах, ярилцах

Хөдөлмөрлөх, тоглох

7Өдрийн хоол

12.00-13.00 12.10-13.00Ариун цэвэр, эрүүл ахуй

Ширээ засах, хураах

Хооллох

8Нойрсолт

13.00-15.20 13.00-15.20Өөртөө үйлчлэх хөдөлмөр

Үлгэр зохиол, хөгжим сонсох

Нойрсох

9 Эрүүлжүүлэх, чийрэгжүүлэх цаг 15.20-16.00 15.20-16.00Цэгт массаж хийх Массажны зам дээр алхах

Давсан зам, нар, ус агаар гэх мэт.

10 Оройн цай 16.00-16.30 16.00-16.30Ширээ засах, хураах

Цайлах

11 Чөлөөт үйл ажиллагаа 16.30-17.00 16.30-17.00 Хөгжөөн баясгах ажил, Тоглох

12Оройн таралт

17.00-18.00 17.00-18.00Тоглох, тоглоомоо хураах

Эцэг эхтэй ярилцах

Зураг оруулахын ач тус юунд орших вэ?

СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨР ЯМАР БҮТЭЦТЭЙ БАЙХ ВЭ?

СЭДВИЙГ ХЭРХЭН СОНГОХ ВЭ?

СЭДВИЙН БОЛОВСРУУЛАЛТЫН БҮТЭЦ, БҮРЭЛДЭХҮҮН

СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨРИЙН ТОГТОЛЦОО

Зорилго, зорилт

Судлах агуулга буюу судлагдахуун

Явуулах арга зам (зохион байгуулах

хэлбэр, арга, сурах орчин/хэрэглэгдэхүүн, үйл ажиллагааны хувилбар зэрэг)

Үнэлгээ

Агуулга Түвшин - I Түвшин - II Түвшин - IIIБ

АЙ

ГА

ЛЬ

, Н

ИЙ

ГМ

ИЙ

Н О

РЧ

ИН

1.Орчны юмсыг

сонирхож, ажиглах,

судлах

Орчны юмсыг

сонирхоно, нэрлэнэ.

Орчны юмсын онцлог,

шинж чанарыг судална.

Орчны юмстай

харьцаж, холбоо

хамаарлыг туршиж

мэднэ, ойлголтоо

хэрэглэнэ.

2.Ургамал, амьтныг

ажиглаж, судлах,

тэдгээртэй

зохистой харьцах,

ялгах, арчлах

Орчныхоо ургамал,

амьтныг сонирхож,

ажиглана, нэрлэнэ.

Орчны ургамал,

амьтдыг онцлог

шинжээр нь ялгана.

Бусадтай хамтран

ургамлыг арчилж

хамгаална.

3.Улирал, цаг

уурын өөрчлөлтийг

сонирхох, таньж

мэдэх

Байгалийн үзэгдэл /

цас, бороо, салхи/-

ийг нэрлэнэ.

Ямар улирал болж

байгаа, тухайн үед цаг

агаар, амьтан,

ургамалд гарч буй

өөрчлөлтийг мэднэ,

тайлбарлана.

Улирал, цаг

агаарын

өөрчлөлтөд хувцас,

тоглоомоо

тохируулна.

4.“Хүн орчин”-ы

тухай таньж мэдэх

Өөрийгөө болон гэр

бүлээ танилцуулна,

ойр орчныхоо

хүмүүсийн хийж буй

үйлийг ажиглана,

сонирхоно, нэрлэнэ.

Өөрийн аймаг, хот,

сумыг нэрлэнэ, хүмүүс

төрөл бүрийн ажил

хөдөлмөр хийдэг тухай

мэднэ, ярина.

Өөрийгөө монгол

\казак\ хүн гэдгийг,

бусад үндэстнээс

ялгагдах

онцлогтойг мэднэ.

Жагсаалын алхалтын

дасгал

Бие халаалтын алхалтын дасгал

Тэнцвэр хадгалах

Орон зайд хөдөлгөөнөө удирдан алхах

Гар хөлийн хөдөлгөөнийг зохицуулан алхах

Биеийн галбирыг зөв хөгжүүлэх дасгалууд багтана.

1.Сэдэвт алхалт

2.Гимнастикийн алхалт

Үндсэн хөдөлгөөнийг хөгжүүлэх алхалтын

дасгал

Бие халаалтын алхалтын төрлийг

спортын болон гимнастикийн

хэрэглэлтэйгээр олон хувилбартай

зохиож хөдөлгөөнийг

идэвхжүүлэх тухай ойлголт. /цагираг, бөмбөг, вандан

сандал, саваа мод, саад, дарцаг гэх

мэт./

ЦАРЦАА

ТОГОРУУ

АНААШ

БААВГАЙ

СЭДЭВТ АЛХАЛТ

Өсгий дээр

алхах алхалт

Хөлийн улны дотор

гадна

талаар алхах алхалт

Энгийн алхаа

Хөлийн өлмий дээр

алхах алхалт

Гар хөлийн

хөдөлгөөн чөлөөтэй,

сулласан байдалд

хийгдэж цээж цэх

байна. Алхалтуудын

дунд, гүйлтийн дараа

тус тус хийгдэнэ.

Зорилго: Биеийн

чангарсан булчин

сулрах, амрах

Хөлийн өлмий дээр,

өвдөг нугалахгүй,

алхалт жижиг, цээж

цэх, гэдэс татсан

байна. Гарын

хөдөлгөөнтэй

хийгдэнэ. /ташаанд,

дээш өргөх, алдлах/

Зорилго: Тавхайн

хэсгийн хөгжил,эвсэл

сайжрах,тэнцвэр

хадгалах чадвар, бие

галбиржих

Хөлийн өсгий дээр,

өлмийг газар

хүргэхгүй, өвдөг

нугалахгүй, алхалт

жижиг, цээж цэх, гэдэс

татсан, гарын

хөдөлгөөнтэй хамт

хийнэ. /нуруу, толгойн

ард авах, алдлах/

Зорилго: Тэнцвэр

хадгалах, тэсвэр

хатуужил, авхаалж

самбаа хөгжих

Хөлийн тавхайн

хэсгийг шагайн

хэсгээр дотогш

эргүүлж, улны гадна

талаар алхах, хөлийг

өвдгөөр нугалан

нийлүүлж улны

дотор талаар тавьж

алхана. /гарын

хөдөлгөөн ташаанд/

Зорилго: Тэсвэр

хатуужил, авхаалж

самбаа, тавхайн

хэсгийн булчин, яс,

үе холбоосын бат бөх

чанар хөгжих

2. ГИМНАСТИКИЙН АЛХАЛТ

Хавсралттай алхалт

/урагш/

Хавсралттай алхалт

/хажуу тийш, баруун,

зүүн тийш/

Өвдөг өндөр өргөж

алхах алхалт

Хөлийг солбиж алхах

алхалт

Алхалтын хөлийг

/баруун/ өлмийнөөс

бүтэн ул руу тавьж

биеийн жинг алхалтын

хөл дээр авна. Хойд

хөлийг /зүүн/ өвдгөөр

нугалан өргөж, өлмий

жийж алхалтын хөлний

өвдөгний дотор талд

байрлуулж зогсолт хийнэ.

Нугалсан хөлийг эгцлэн

алхаж дасгалыг эсрэг

хөлөөс давтана. /гарын

хөдөлгөөн ташаанд/

Зорилго: Тэнцвэр

хадгалах, тэсвэр

хатуужлын чанар сайжрах

Хоёр хөлийн өлмий

дээр бага зэрэг зогсож,

баруун хөлийг өвдгөөр

нугалан өргөж, зүүн

хөлийн урдуур зөрүүлж

эгцлэн,өлмийнөөс

бүтэн ул руу тавьж, их

биеийг алхсан зүг рүү

эргүүлж өгнө. Дасгалыг

эсрэг хөлнөөс давтана. /Гарын хөдөлгөөн

ташаанд, алдалсан,

нурууны ард авсан

байрлалд/

Зорилго: Хөдөлгөөний

эвсэл, авхаалж самбаа

хөгжих

Б.Б Хоёр хөлийн өсгийг

нийлүүлж, өлмийг

салгаад цээж цэх, гарыг

ташаанд авч зогсоно.

1 -Алхалтын хөл / баруун/

өлмийнөөс бүтэн ул руу

тавигдаж биеийн жинг

авна. Зүүн хөлийг

өлмийгөөр жийж хойш

тавина. 2-Зүүн хөлийг

татаж алхалтын хөлтэй

зэрэгцүүлэн хавсарч

тавих буюу б.б-д орно. 3-

4 т дасгалыг эсрэг хөлөөс

давтана.

Б.Б Хоёр хөлийн өсгийг

нийлүүлж, өлмийг салгаж

зогсоно.

1-Алхалтын хөл / баруун/

өлмийнөөс бүтэн ул руу

өсгийг дотогш дарж

байрлуулна. 2-Зүүн

хөлийг татаж алхалтын

хөлийн өсгийд өсгийгөөр

нь нийлүүлж тавих буюу

б.б-д орно. 3-4 т дасгалыг

эсрэг хөлөөс давтана.

/Гарын хөдөлгөөн

ташаанд, алдалсан, алга

ташсан, нурууны ард

авсан байрлалд/ /

Зорилго:

Биеийн галбир, хөдөлгөөний эвсэл

сайжрах, булчингийн үйл ажиллагаа

идэвхжих

Хагас суулттай

алхалт

Бүтэн суулттай

алхалтСпорт алхаа

Вальсын алхаа

Алхалт энгийн,

гарыг цээжний

хажууд тохойгоор

нугалан урагш хойш

хөдөлгөнө. Цээж

цэх, хөл гарыг

хурдан хурдан

хослуулан

хөдөлгөнө.

Зорилго: Авхаалж

самбаа, хурдны

чанар хөгжих

Б.б Хоёр хөлийн өлмий

дээр гарыг ташаанд авч

зогсоно. 1- Алхалтын

хөлийг / баруун /

өлмийнөөс бүтэн ул руу

шилжүүлж өвдгөөр

нугална. Зүүн хөлийг

өвдгөөр хажуу тийш

нугалан өлмийг

алхалтын хөлийн

шилбэний ард өргөж

байрлуулна. 2 –Зүүн

хөлийг алхалтын хөлийн

ард өлмийгөөр тавьж,

баруун хөлийг өвдгөөр

хажуу тийш нугалан

өргөж зогсоно.

3 – Баруун хөлийг зүүн

хөлийн урд өлмий дээр

буулгаж б.б-д орно.

Б.б Хоёр хөлийг

нийлүүлж өвдгөөр

хагас нугалан,гарыг

нурууны ард

зөрүүлэн авч цээж

цэх байна. Өвдгөөр

нугалсан хэвээр,

хоёр хөлийн өлмий

дээр алхана.

Зорилго: Хөлийн

жижиг булчин,

нурууны эгцрэл

сайжрах, тэнцвэрээ

хадгалах

Б.б Хоёр хөлийн

өвдгөөр бүтэн

нугалан, өлмий дээр

сууж, гарыг өвдгөн

дээр тавьж цээж цэх

сууж алхалтыг

гүйцэтгэнэ.

Зорилго: Тэсвэр

хатуужил, тэнцвэр

хадгалах чадвар

сайжрах

Алхалт дунд

бөхийлт хийж алхахХол хол алхалт

Ухарч алхах алхалт

Алхалтын хөлийг

/баруун/ урагш

өсгийнөөс бүтэн ул

руу гэсэн байдлаар

хол тавьж, гарыг

урагш хойш хүчтэй

савж, цээж урагш

тэмүүлсэн байдалд

алхана.

Гарыг цээжний

хажууд тохойгоор

нугалан урагш хойш

хөдөлгөн, хөлийг

хойш нь өлмийнөөс

бүтэн ул руу тавьж

ухарч алхана.

Зорилго:

Орон зайгаа

баримжаалах,

авхаалж самбаа,

хөдөлгөөний эвсэл

сайжрах

Баруун хөлийн

өлмийг жийж,

гадагш нь эргүүлэн

алхаж нуруугаар

хотойн, толгойг

гэдийлгэн алхах

явцад цээжээр

урагш бөхийж

гарыг алгаар газар

хүргэнэ. Цээжээр

дээш босож, зүүн

хөлөөс алхаж

дасгалыг давтан

хийнэ.

Зорилго: Уян

чанар сайжрах,

хөлийн булчинг

сунгаж өсөлтийг

дэмжих

Газар ижил

хэмжээний зайтай

эгнүүлэн тавьсан

дарцаг буюу саадыг

сүлжиж олон төрлийн

үйлдэлт алхалтыг

хийх ойлголт.

Газар эгнүүлэн

тавьсан бөмбөг, саваа

мод, вандан сандал,

зураас, цагираг, олс,

15-20 см өндөртэй

саадыг давж алхах

үед хэрэглэнэ.

Хэрэглэлийн

хоорондын зай 30-40

см, өндөр нь 0-25 см,

5-6 ширхэг байна.

Уртааш нь тавьсан нэг

хэрэглэлийн / олс / урт

2-3 м байна.

15-20 см,20-25 см

өндөртэй, 25-30 см

өргөнтэй 2-3 м урт

вандан дээгүүр

тэнцвэр хадгалж олон

төрлийн хувилбарт

алхалтуудыг хийж

гүйцэтгэнэ.

20-30 см өргөнтэй 2-3

м урттай хоёр

зураасны хооронд

биеийн тэнцвэрийг

хадгалан олон

төрлийн хувилбарт

алхалтыг хийж

гүйцэтгэнэ.

Хэрэглэлийг

сүлжиж алхах

алхалт

Хэрэглэлийг давж

алхах алхалт

Вандан сандал

дээгүүр алхах

алхалт

Зураасны хооронд

алхах алхалт

Хэрэглэлийг сүлжиж

алхах алхалт

Хэрэглэлийг давж

алхах алхалт

Вандан сандал

дээгүүр алхах

алхалт

Зураасны хооронд

алхах алхалт

Бөмбөгийг ойлгож

алхах /вандан

сандал, газар/

Нүдээ аньж алхах

Хөлийн өлмий дээр

гарыг дээш өргөж

алхах

Хөлийн өлмий дээр

гарыг дээш буюу

адлан алхах

Бөмбөгийг дээш

шидэж барьж авахУхарч алхах Алга ташиж алхах

Нүдээ аньж алхах

Хөлийн өлмий дээр

алхах

Хажуу талаараа

алхах

Өсгий дээр гарыг

алдалж алхахӨсгий дээр алхах

Ямар нэг зүйл дээр

гишгэж алхах

Бөмбөг газар ойлгож

давж алхах /зураасны

хоёр талд, цагираг

дотор, саваа модны

хооронд/

Ухарч алхах Ухарч алхах

Бөмбөгийг саваа

модоор өнхрүүлж

алхах

Толгой дээрээ ууттай

элс тавьж алхах

Алхалт ба эргэлт

хослуулах

Бөмбөгийг ойлгож

алхах

Хэрэглэлийг

сүлжиж алхах

алхалт

Хэрэглэлийг давж

алхах алхалт

Вандан сандал

дээгүүр алхах

алхалт

Зураасны хооронд

алхах алхалт

Нүдээ аньж алхах

Хоёр хоёроороо

нуруугаа нийлүүлсэн

байдалд давж алхах

Өвдөг өндөр өргөж

алхах

Бөмбөгийг дээш

шидэж алхах

Ухарч алхахАлхалт ба суултыг

хослуулах

Бөмбөг ракетен дээр

ойлгож алхах

Бөмбөгийг хөлийн

хооронд хавчиж

алхах

Хажуугаараа хөлийг

солбиж алхах

Халбага дээр

теннисний бөмбөг

тогтоож алхах

Цагираг өнхрүүлж

алхахХавсралттай алхах

/урагш, хойш, хажуу

тийш/

4-5 удаа байрандаа

эргээд үргэлжлүүлэн

алхах

Бөмбөгийг дээш

шидэж барьж авч

алхах

Зөрж алхах

Хэрэглэлийг

сүлжиж алхах

алхалт

Хэрэглэлийг давж

алхах алхалт

Вандан сандал

дээгүүр алхах

алхалт

Зураасны хооронд

алхах алхалт

Бөмбөгийг сандлын

хоёр талд ойлгож

алхах

Цагираг өнхрүүлж

алхах

Бөмбөгийг вандан

сандал дээр ойлгож

барьж авах

Эрүүндээ бөмбөг

тогтоож алхах

Цагирагийг

толгой дээрээ

барьж алхах

/хэвтээ, босоо/

Саадыг давж

алхах

СЭДВИЙН ХҮРЭЭ

БИ – МИНИЙ ОРЧИН

БИОРЧИН

Миний гэр бүл Миний эх орон

Харах эрхтэн

Сонсох эрхтэн

Амтлах эрхтэн

Үнэрлэх эрхтэн

Жимс жимсгэнэ

Хүний биеийн арьс

Хувцаслалт

Баяр ёслол

Хөдөлмөр

Миний тоглоом

Миний найз

Миний аав ээжийн

хөдөлмөр

Цэцэрлэг

Багшийн хөдөлмөр

Туслах багшийн

хөдөлмөр

Сургууль

Хэм

Хур тунадас

Салхи

Бутлаг ургамал

Модлог ургамал

Тасалгааны ургамал

Өвөлждөг шувууд

Нүүдлийн шувууд

Мэрэгч амьтад

Загас

Шавж

Гэрийн тэжээмэл

амьтад

Хөдөлмөр

СЭДВИЙН БОЛОВСРУУЛАЛТ

1. Зорилго

2. Зорилтууд

3. Агуулгын задаргаа

4. Хөгжүүлэх үйл ажиллагаа (зорилго, арга, хэрэглэгдэхүүн, явц, үнэлгээ)

ХӨТӨЛБӨРИЙН АГУУЛГА нь академик шинжээс хүүхдийн СЭТГЭХҮЙН ХӨГЖИЛ, ТӨЛӨВШЛИЙГ түлхүү тусгасан байна.

Сэтгэхүйн үйлдэл: Олон янз байдаг бөгөөд анализ синтез, харьцуулах, хийсвэрлэх, тодруулах, нэгтгэн дүгнэх, ангилах, эмхлэн цэгцлэх гэсэн хэлбэрүүдээр илэрнэ.

УЛАМЖЛАЛТ ХИЧЭЭЛИЙН ТЕХНОЛОГИ

СЭТГЭХҮЙН ҮЙЛДЭЛ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХ ТЕХНОЛОГИ

Хувилбар 1

Маргаан

ярилцлага

Багш

хүүхдийн

нэмэлт

мэдээлэл

Урьдчилсан

мэдээлэл

Бие даасан

үйл

ажиллагаа

Дүгнэлт залруулга

БататгалДүгнэлт

даалгавар

Өмнөхийг

бататгах

ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ХӨГЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

Зорилго:

Шүд угаах дэс дарааллыг мэдэх;

Зөв угаах аргад сурах;

Амны хөндийн ариун цэврийг сахих.

Арга: Тайлбарлах,тоглоомын, биечлэн хийж үзүүлэх, бие

даан үйлдүүдэх арга

Хэрэглэгдэхүүн: Шүд угаах дэс дарааллыг харуулсан үзүүлэн, макет, шүдний зураг, ундааны савны ёроол, сойз, оо, савтай усЯвц:

ШҮДЭЭ ЗӨВ УГААГААРАЙ(Сургах тоглоом )

Үе

шат Насанд хүрэгчийн чиглүүлэг, дэмжлэг Хүүхдийн хийх үйлҮй

л а

жи

лл

ага

а:

1

Шүд угаах дэс дарааллыг харуулсан зургийг

ажиглаж, ярилцана. Насанд хүрэгчид шүд

угаах дэс дарааллыг биечлэн үзүүлнэ.

• Сойзоо усаар норгоод сойзны үсний урд

чигчий хурууны хумсан чинээ оо түрхэнэ.

• Шүдний гадна талыг дээш, доош шүүрдэх

хөдөлгөөнөөр

• Шүдний дээд, доод талыг татах хөдөлгөөнөөр

• Шүдний дотор талыг эргэлдэх хөдөлгөөнөөр

угаана.

• Шүдээ ганцхан удаа усаар зайлна.

• Сойзоо цэвэрлээд зориулалтын саванд

хийнэ.

3-4 настай хүүхэд

ундааны савны ёроол

болгон шүдний зураг

ашиглан шүд угааж

тоглоно.

Үе

шатНасанд хүрэгчийн чиглүүлэг, дэмжлэг Хүүхдийн хийх үйл

Үй

л а

жи

лл

ага

а:

2

5-6 настай хүүхдэд шүдний макет ашиглан

шүдээ зөв угаах аргыг заана.

Шүдийг зааврын дагуу

зөв угаана.

ҮНЭЛГЭЭ ХИЙХ ГЭДЭГ НЬ: ХҮҮХДИЙН ХӨГЖЛИЙН ТАЛААР МЭДЭЭЛЭЛ ЦУГЛУУЛАХ, ЦУГЛУУЛСАН МЭДЭЭЛЛЭЭ ЭМХЭТГЭН ЦЭГЦЛЭХ, ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ҮЙ Л ЯВЦ.

Ажиглалт бол хүүхдийн үйл

ажиллагаанд хөндлөнгөөс

оролцохгүйгээр үйл

гүйцэтгэх эсвэл тоглож байх

үед нь харж ажиглах үйл

явц юм.

Тэмдэглэх гэдэг нь

хүүхдийн үйл ажиллагаа,

зан төлөвийг ажигласнаа

баримтжуулах үйл

явц.

АЖИГЛАЛТЫН ҮЙЛ ЯВЦ

Канад

Мөчлөгт үйл явцГерман

5 алхам

Хөгжлийн чухал

шинж байдлыг

ялгаж харах

Ажиглаж буй

зүйлээ тэмдэглэх

Эргэцүүлэн бодох

Дүгнэлт

дэмжлэгийг

төлөвлөх

1. Байгаа байдлыг ажиглаж

тэмдэглэх

2. Эргэцүүлэн бодож тайлбар

хийх

3. Дүгнэлт, тодорхойлолтоо

бусадтай

хуваалцах,тайлбарыг бататгах

4. Хүрээг “Сурган хүмүүжүүлэх

narration”-тай холбох

5. Төлөвлөлтөө үнэлэх, явцыг

дахин эхлэх

Ажиглах

Баримтжуулах

Ярилцах,

үнэлгээ

дүгнэлт гаргах

Тодорхой

алхмуудыг

тодорхойлох,

шийдвэр

гаргах

Хэрэгжүүлэх

АЖИГЛАЛТЫН ТОВЧ ТЭМДЭГЛЭЛ: ЗАГВАР-1

2013.10.07.

С.Ану номын буланд сууж 2 ч номыг

дарааллан үзэж байна. Хуудсыг нэг нэгээр

нь эргүүлж зургийг анхааралтай харж

дууссаны дараагаар сагсанд буцааж

хийгээд гүйгээд явчхав.

2013.10.08. Цэцэг услагчид ус хийгээд цонхны тавцан руу 2 гараараа услагчийг

бариад явж байна. Цэцгүүдийг савнаас ус халитал услав. Шал руу дусалж буй усыг

хэсэг харж зогссоноо туслах багш руу очив. Тэгснээ зугаалгын цаг болж байсан тул

хүүхдүүд хувцаслахаар явлаа.

2013.10.09. Өөр хүүхдийн углаашийг өмсөж, хойш, урагш алхаж үзэж байна. Үүрээ ирж

“ Чи Үжингийн углаашийг өмсөөд байна“ гэж хэлтэл юу ч дуугарсангүй доош сууж

углаашийг тайлж тавиад номын булан руу явлаа. Өмнө нь үзэж байсан том номын

хуудсыг нэг нэгээр нь эргүүлэн дуустал үзэв.

Багшийн дүгнэлт Цаашид авах арга хэмжээ

Ном үзэх дуртай, ихэнхдээ ганцаараа

өөрийгөө саатуулж цагийг өнгөрөөж

байна. Багшид ойртож өөрийн санал

бодол, хүслээ хэлж чадахгүй байгаа нь

ажиглагдлаа.

Дуртай номынх нь тухай яриулах, номын

зургийг тайлбарлаж, өөрийн үгээр ярихыг

нь дэмжих, өөр хүүхэдтэй найзлах, дүрд

хамтдаа тоглох боломжийг бүрдүүлэх

АЖИГЛАЛТЫН ТОВЧ ТЭМДЭГЛЭЛ ЗАГВАР 2

Багш Хүүхдийн нас:3

Хүүхдийн нэр: Ч.Билгүүн 2013-10-5

Өглөөний 8.00-8.30

Ажиглалт хийсэн газар:

Ажиглалтын зорилго: Шинээр элсэн орсон Ч.Билгүүний өглөө ангид орох мөч болон

дасах үеийг ажиглах /цэцэрлэгт ирсэн 3 дахь өдөр/

Ээж нь Ч. Билгүүний гараас татаж

багшдаа очооч. Багш: Билгүүнд “Хоёулаа

зураг зуръя, ээжийгээ орой авах үед

үзүүлье” Гэтэл хүү багш руу хяламхийн

харж чимээгүйхэн багшийг дагаж ангид

оров. Багш, түүний ээжид “Ангид ороод

сонирхолтой зүйл хийхээрээ аяндаа

тайвширна.” гэж хэлээд анги руугаа

явлаа. Билгүүний ээж хүүхдээ орхиод

гарав.

Эргэцүүлэн бодох

Билгүүнд айж эмээсэн, ичингүйрсэн

мэдрэмж аль аль нь байна. Цаашид юу

болох нь сонирхолтой байгаа учраас

багшийг дагаж ангид орсон.

Дүгнэлт, дэмжлэг

Зурах, будах, ном үзэх зэргээр өөрт нь

сонирхолтой үйл ажиллагаанд чиглүүлж

хэсэг хугацаанд хамт байх

АЛЬ НЬ ОЛОН БЭ?

ХЭРЭГТЭЙ НЬ?

ЭРДЭМД УРВУУЛЖ ЧАДАХ НОМ

Бурхан багш нэг гартаа навч бариад “Минийгарт байгаа нь олон уу, бутанд байгаа ньолон уу? гэж асуугаад

“Миний хэлсэн зүйл бутанд байгаа олноосгарт байгаа төдийг л хэлсэн хэрэг. Бутандбайгаа навч шиг олон мэдлэгийг аяндаа олжавах хэрэгтэй дээ.” хэмээжээ.