240
МІНІСТЕРСТВО ОСВІТИ І НАУКИ УКРАЇНИ ЗАПОРІЗЬКИЙ НАЦІОНАЛЬНИЙ ТЕХНІЧНИЙ УНІВЕРСИТЕТ В.М. Кириченко ПРАВОЗНАВСТВО Курс лекцій Рекомендовано Міністерством освіти і науки України як навчальний посібник для студентів вищих навчальних закладів Киів – 2007

ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

МІНІСТЕРСТВО ОСВІТИ І НАУКИ УКРАЇНИЗАПОРІЗЬКИЙ НАЦІОНАЛЬНИЙ

ТЕХНІЧНИЙ УНІВЕРСИТЕТ

В.М. Кириченко

ПРАВОЗНАВСТВО

Курс лекцій

РекомендованоМіністерством освіти і науки Українияк навчальний посібник для студентів

вищих навчальних закладів

Киів – 2007

Page 2: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

УДК 340(075.8)ББК 67.99(4Укр)я73 П 68

Гриф наданоМіністерством освіти і науки України

(Лист № 14/18.2#306 від 09.02.2006 р.)

Рецензенти:Лукашевич В.Г. – доктор юридичних наук, професор, Заслужений

юрист України, перший проректор Гуманітарного університету„Запорізький інститут державного муніципального управління”;

Пєтков В.П. – доктор юридичних наук, професор, Заслуженийюрист України, ректор Кіровоградського юридичного інститутуНаціонального університету внутрішніх справ;

Тимченко С.М. – доктор історичних наук, кандидат юридичнихнаук, професор, ректор Запорізького національного університету.

Кириченко В.М.П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової літератури,

2007 — 240 с.

ISBN 966K364K418K4

У навчальному посібнику відповідно до програми навчальної дисKципліни „Правознавство” системно викладено теоретичні положеннятеорії права та основні визначення і правові поняття головних галузейправа України: конституційного, цивільного, сімейного, трудового, адмKіністративного, кримінального, а також система судових та правоохоронKних органів.

Зміст посібника відповідає нормам Конституції та чинному законоKдавству України.

Для студентів та викладачів вищих навчальних закладів.

ISBN 966K364K418K4 © Кириченко В.М., 2007. © Центр учбової літератури, 2007.

Page 3: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

3

�����

�������� ................................................................................................................4

��� � 1. ������ ������� ���� � ��� ..........................................................5

��� � 2. ������ ������ ������ � ������� ��������, �������

����� ��� � ��������� � ���� ������� ...................................24

��� � 3. ��������� ���� �� ������. ����� �������� ���� �

� ������� ������������ � ����� ............................................34

��� � 4. !���� ��� � �����"����� ����� ������ .........................67

��� � 5. ������ ��� ������ ��� ������ ..............................................104

��� � 6. ������ � ������� ��� ������ ................................................132

��� � 7. ������ ��������� ��� ������ ................................................149

��� � 8. ������ �� � ���������� ��� ������ .................................191

��� � 9. ������ ���� ������� ��� ������ ........................................212

!����� ����������� � ������������� � ������� .......................................230

Page 4: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

4

������ #������� ����$����� ���� � ���� � $��" ������ �

�%������&���� ���%����� ��� ����� ����� ��� � ���� ������ ������� ������ ���� ����� � � ����.

���������� �� �������� �������� ������� ��, �������� ���%" ���, ���' $ ���, � ��� ��� ������ �������� ����� ��� ��� ��%� �������� ���������� $��� $ �������" ������" ������ ������ �, ����������" �������� $ ����� �������������� � (���� ������� ������� ���, � � ��"� $�� �������� ����������, %$���" $��������" �������� $ ����� ���$��� ���, �� ��������� ���, ��� ����, � �����, �������, �� � ��������, ���� �����, ���� $ ����� ������� ������� � �����"������� � ������� .

#����� � ��� � ������ �������� ����$����� ��������� � ��������� �$��������� $ $����� � �'��� ���������-�������� ����, ��%��� ������ �� $���� �������� ����� ���, $���������� ������ $���� � ������� � � ������� , �������� ������������ ������ $����������� � ���� ����� � �������� $ � $��" ���$�� ���.

)���&��� �����( ���� ("���� ���� ����� �, ������� �������� � � ���� – ����� �� ��������� ��%������ ���(�� ���� � ������� (" ��� � �%�����" �������� ������ ����� �����.

#�������� ����� ���� � ������������ � ���� ��� �� ������� ����� „����$������”, ���� �����&���� � )��� $����� �� �������� ��"� ����� �� �������� � � ���� �& ������, *� ����’��������� + � ��������� ��� �� ���� ������. # � �����%�& ���� ����� ��$������ $� ��� �������" ������� � ���$����� $���������. /�� $��$�� ��, *� ���� �������� ���� �%����&���� ��'� �������� ����� � $������� �������� $ �����" ��$� � � ��������" ���. ����� �������� ����� ����������� ����� & �%��’�$����� ��������� � �������� ���� � �� $ ��*�� ��� ��� ��$����� � � ���� ������ .

:��������� %$�� ������ �������� ��������� � � $���� ������, ��� � �$�����" �� � #��"����� ;�� ������, ���$����� ������ � �% ���� + � ��� � ������, ���� � ��������, ������ ��� %����, ������( � � ������-������� ������� �� ������� $���������.

)���'�&���� ���� ���� � ������� �������" ���������-������" �� � � ���� ����� � ��������, �� ���������������� ��� � ������� ���� � � �� ������������ ��� �$��������� �������� ��� ������� �������� ������� ��.:�� $������� � ����� ��� ��� ������ ��$������, ����� �������, �$��� ���� �� �'��� �������� ���*, *� � ����� ���� ������� ������� �" ��*��� $���&���.

Page 5: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

5

������ 1. ������� ������� ����� � �

�� � 1. + ��� ���� ��� � ������ ��� ����" ����. ���� �����. 2. �������, �$���, ���� ��� $� �� ���, ���� (���� � � ������. 3. !����� ��� ������ $���������. 4. ����� �����: �������, �$���, �������� � ����. 5. ����� � �������. !�%’&���, �%’&��� $� �� ����� ������.

=������ (���.

1. ����� � ��� � � � ������� ���� ����� ���. � �� � �� �� ����� ���� ������ �& ��������� � ������� � � ������. >��

���������� � �"���� ���� ����" � ������ $� ����&���� $ ��������� ��� ����" ����.

���� ���� ���� – �� �������� ��������� � � ���� � ��� �������� �!�" � �����������, # ������ ��� ������� �������� ��������� �!��� � � $������#���� ����� ������� � ��$ �� ���� ������ ������.

)����� ��� �$��� ��� ��� ����� & ������� ����������� ���� ����" � ������, ������ �������� � ����� ��� ����� ��$����� �� ������ � � $��" ����&��" �%�����".

�� ��� ��� ����� ���� �� ���� ���� – ��������� ����� ��� �����, �� ��$� $������� $ �����%�� �" ��������� $%�$������� (�"����� � � ����'���), $ (����� ���$�, ������� ������ � ���� ��� � �������.

%������!�� � �� ������� ��� ���� ����� ���: 1) !����� ���� (���� � � ) – �� $������%��’�$��� ,

(������� ��$���� , ��������� �� ���� ����� ������� � $%�$����� �� ���������� ����� ����� ����� ���, �� � ������� � ���������-������" ��". A������, ���� ��� ��$�& �������� ������ *�� ��� ����� ������ � ��� ��"���;

2) �� ���� ���� (���� �� ��) – �� ������ ����� ���, *� C���������� � ������" � ���� ����� ��������" ��� �����, � �� ���, ��� ���, ��%�� $��, ���������� � ������������, ������ � �������� � $%�$����&����, ��������, ����� '���� �������� ��� � ����� ���������� �����. A���� ���� , $$����, ��$( ����� ������������, ���� ������ �� ������

Page 6: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

6

�� &����� � �� ������ �����. A������, �����������, *� %��"�� – �� �����;

3) �����"�� ���� (���� �����"��� �� ��) – �� ����� ����� ��� � �����" ����� ��������� � $���� � ������ ������, �� ������� � � � � ������� D��. E� ���� ��� ����" ���� $( ����� � ���*����" ����" "�������, �����, ��������, %������ � – D %� �, >�� , ���� , #��", � ����" �����$". A���� ��� � � ��������� � ������� � �����" � ���" ������ %� �'�� ��� � ���� ���� $� � � ������� � ��������� ��� � ���" ����� �. A������, �� ��� � ���" ���� ������ �%��’�$�� ���������� ������ �’��� �$ � � ���� �������, �%��’�$�� ����������� "��������� ������������ ����;

4) ���� ����� ���� (���� ��� ����� �� ��� ��", ���������� � ��", ��&�� �$’#� �� ��� ��) – �� ����� ����� ���, *� ����������� ��� ����" ���� � �������� ���� $� �, �� ����� ��$�& %� �� �� ��& �� �%��’�$������ "������. E� ���� ��� ����" ���� $�"����� �� � ���$ $�� ������ � ������" ��" (������, ���������, ��������), *� �������� � ���� ����� �%’&�������. A������, ����� )��� $����� �� �������� ��"� ����� �� ���������;

5) ���� � � � ���� – �� ����� ����� ��� �����, ��� ����" ����, �� $�� ���� � ���� ��� � ������ ���� ��� %����$����� ���������� %� ���������� � � ����� ��� �� ����� ���. )���� � ����� � � �� $������� ���� � � ������ �������� $������� ����� ����� ���. >���� � �������� % ��' $������� ������� � � $����. A������, $���� – ���������� ���� ������ ���� � � �� $���� � , ����� � – $���� ��� A���� � �.

#������� % ��'��� ��� ����" ���� $%�$����&���� ����������� $��%��: ���������� ������, ���� ��� $ %��� �%’&���� ������� ������. A������, ���������� $ ���� � ��� �, � �������� � � ������. :���� $%�$����& � ���� ����� ���.

����, � �� �� ���$����" �� ���� ����� ��� ������#���� �� ��&�� ���� ����� ��� �� #����’����� �� �' ��!, � ���� �� � �����$ �� ������ � ��������� ��������.

!���� �� " ��� ����" ���� ��% ��' ��'������� $���*��� ��� ���� ����� & ����� ��� ����� ���� . #��� �$&��� ��� � ������ ��� ������ ����������, �" ������ � % ��'��� ����� � $% ������: *� $%�����& %� ��$����& ����, �� ��� $�����& %� $�"���& �����. A������, �� ����, �� ����� �������� �� ����� � �, *� �������� � ����� ���%��� ������, ���������� �� � �� ���.

Page 7: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

7

*���� � ���� � � � ���� �� �� � !�� ������� ��� ��: 1) � ����'����� – ����� ��� �������������, ���� ��������

%� ��$������ �������, ������ ����� (��������� � �� ������ �����;

2) � +���! �����&����� �� �� – ����� ��� $�� �������� � ���� ����" �������" ��", ����� ���� , �� ������, �� ���� ��������� (���� ��������� � (��� ���� ����� �����. ��� *� ���� ��� ������ ���� ���� ������� ��������� ��������� ������� (����$���� ���������� � ( ����( F�-F� ;���� � ���� �� #������ 18 ������ 1756 ����: “G "�� � %�, *�% � ���� � ����� ����� �������� ������, �� *��� � $�$�� ���� ������ ������������ � ��...E�� ������...%�� %� ��% ��' �������� ������ $ %���-���� ������" , ����, &�����, ���%" ���� �����”;

3) � �+��! �� – ����� ��� ��������� ��% ��' ����� ���� ��� � �������, �� � ������� �������� ������, ����� ���� ��������� �������� �� ���� ��� � �������;

4) � �������� �� ��� ��� – ����� ��� & ���� $������ ������� ����� ���, ����� ���� �� � ����� �����" �����, ���� % ��' %�������� "�����;

5) � �����$�� � $��������� – ����� ��� $%�$��������� ���������� ����� ������, ������ ����� – ����� ����������� ������ (���������� �� �"�������).

����, ����� ���� "������$������ �� �� ����� ���$������� � ������ ���������� ���� ����" � ������, �� � $��� ������� � $������� � $%�$����� ���������� ���� �����.

2. �������, ��� ��, �������� � ����� � � , "��� +������ � '��� ����, �� �����, & ��������� ���� ������ ��$�����. =�������

���� (����&���� � ������� ���� $������ ���� ����� �� ���%����� ���������� ��������� ���� ����" � ������. ����� ���� ������ �& ��������� � ������� � � ������, $� ������� �"����� $"��� ���" � ������. >�� ���������� �"���� ���� ����" � ������ $� ��������� $ ��������� ��� ����" ����, ����� ���" ���� ��� � ��� ��� �& ����.

� �� – �� ������ � � �����$��’�������, +�� ���� ���� �����, ��� �������� �� � �������� ��� � � ���� ��� �' ��! ���, ��� ��� ����!!�� � � � �$��’���� �� ������ � ��������� � ������ !�� ��������� ���������� �������.

Page 8: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

8

# ������� � � ������ ���� ��$������� �� $�������� ���� ���*� �� ������������� ������, ��%�� �������� ���*� (����).

G� $�������� ���� ���*� ���� "������$�&���� ������ ���%���� � �%C������� ��� ����� ��� �����, ��%�� $������� � � ����� ������������ ��� �� " ����������" ��%’&�� �. ) ���" ��$�� � ������: ��� ������; ��� ��� ����" �� ��������; ��� �� �, �����; ��� ������.

-����� ���/� – �� ��� � ������ , �� ��� #���� �� � � �����$��’������� ��������, � � � ��� ��������, ��� �������� $� � �������� ��� �' ��!, ��� �� ' !�� ���! �����!��� � ����� ���� ���� ���������� ���������� , ������ �� � �����!� ��� ���������� ������� �������� � ��#� ���� � � $������!���� �' ��!.

���� �� ��� ���� ���*� �������� &�� ��� �%’&�������� � ��%’&��������.

�$’#������ � �� – �� ������ � � �����$��’������� �!��� ��� � � , �������� � ����� '��� � � � � ��� ��'��� �� ������ ����� ��������� ��$’#�� � � .

)��������� ��� �� ������� ����������� ������ ����������&���� ����"���� � � �%’&�������� �� ��%’&�������� ���. >�%��, ���� ���� ��� & $������ ��'���&���� � �� ������ ���������� �(��� ����&� ������� , ��� & �%’&�������. �������� �� ������� & � ���� �� ��� ��� �����, ������ ����, ��� ������ � �'�� (����� �%’&������� � ������� , *� �������� �� �� �����. ���� � �� ���� ����&���� ���������� ����� � � ��� $�&���� � ����� �� ��%’&��, �� ��& ��%’&�������.

��$’#������ � �� – �� � ������ � ������ � ��$ �� ��'������� ��"��!� �� ����� ��, ��� � �� �" �� ��&�� ��$’#���� � ���� ���� � �' �� � � ������ ���&���� � �.

�%’&������ ��%’&������ ���� � ��� �$&��$�’�$� . A � ���� �%’&�������� ��� $��%������� ��%’&����� ��� � �������� ����� �������. H�% ��� % ��' ����� ���%��� �������� ��� ����, ���%" ��� ��$������� �$��� (��������� , ��$����� ����), *� ���� "������$����.

� �� ��� � ��� � �� ��� ��: 1) � � �����$��’���������, ��%�� � � ����� ��� ��'���&���� �

�� " ������ � ����� ������ ������ ����������� ���� %�$ ������ � ��$����� � � �������� �� ���" ����;

2) ��� ��������, ��%�� ���� ����&���� $ ���� �� $������%��’�$����" ����� ����� ���, *� ��$����� ���, �%��’�$�� � � ���� ���� ��� �������, �������" �� % � �������" ���� �;

Page 9: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

9

3) +�� ��� ���� �������, ��%�� $� �� ���� ��� � ��� ��$������ (������� $�� ������ � ����� ������� �������� ��������;

4) �����������, ��%�� ���� �������� � � ��� ������� �$&�����’�$��", �$&�����������" �$&��� ���" ����, �� � & � ����� &����" ������� �, ������& &��� (���� � � �& � ��� ����� '�� ���������, *� �����& �������� ��� � ���$ ���;

5) �' �� � $�����������, ��%�� $���� �����, �� ��$������� ������� �� ����� , � ������&���� ������� � �� ������. ���� �"�����&���� �������� ��������;

6) �������������, ��%�� ���� ������& �� ��������� ���� ����" � ������ � ����� �����& ���� ������ ��� ��� � �� ���;

7) �� � ��� ���$�� � �� ���������, ��%�� ���� �� ��& ������ ��� ���%��� ������, ��& ����� ������� ������ ��� ��� $���� ���� ������� �� ����'���� ��� ���%�� �'�" �����. �� � ����, ���� ��������& %��� � � ����� ���� ������ �� ��� ����� ����� (��������� ���).

!��� ��� ������� ���* %� ������� ( ����( � ���& ������ ��� ��% ��' ������" � �� ���" �������, � ������ %� �����������, *� ��������� �"�� ������, ��$����� ���%���� ������� � $�’�$��, *� �������� � �� �' "�����������.

:�� ��$�� ��� ������� � ������� ��� �� � %��� �� ���� %������� ��� �����%� � (��� ����� ��� � ��� ������ ���� , �� � ��%����� ���� �� ������� ��� � �� ������ ������������� ������.

�������� � � ��� ���� � ��, � ����!�� � �� ����'����: 1) ���� ���& � �����" (���", *� ( ������ ���� �������

��������� �; 2) ���� ���� ������ ��$ ������� ����� (����� �����

��������� (�� ���, �� ���, $�’�$�� %� � ���� ��� ��%’&�� �, �� ��$����& ���� $� ���);

3) $ (�������� ����� $��� ���� ������& �� ���������, *� �%�������& ��� �� �'�� ��� ����� ������.

� � $� ��� ��� ���������� ��$����� ������� ����� �� ��$�� ��� ��� �������� ��-� $����.

��'� ���� ���� � �� ����� � �������� �������� � � : 1) �� ����" – ���� ��$��&���� �� ������ ��������" �������

��������" ����, *� ����������� ���� ������ ��� �������� ����.

I����� � ���� ��$������ ���, ��� ��� �.+��� J.K������ � “+� (��� ����� ������� ��� �”. )��������� �� ���� %����$ �, ���� �����: “#'� ���� & ��'� ����, $����� � $��� �'�� �����, ����, $� ��

Page 10: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

10

���� ��$��&���� ���� ������ ������ ����� �'��� ����.” L��'� �����, ���� �������� � ������ � ��� ��� ���� ��’�$�&���� �� $��� ������ ���� ������;

2) � � �������� ����" – ���� ��$����&���� �� $�������$������ ������� � � � � $���� �����, ������ � ��� ������ ���'���� ��� $%�$������� �����% � ������ � �� ������������� ���� ����� � � ����, �� ������" ���� ��%’&�� �.

����� $ ��� ���� ��� ���� ���� ��� � ����, �� �������, ������ � �' � �"��� �� ��$�� ��� ������� ���, � ���" ���" � ���� �� ��� � �� , �� ����� %� ���� ������� %����� ��$�������� ��� ���� $� � �������-��� ������� ����� ���� ����� � �( � ��� $( ����� � ������ $��� � � � �$�����" ���������-������" �� �, �'�" (���" ���.

>��� �����, ���� ��� ��� %��������� ���� �����%�& ����������� � $��" (��� ����� � �� � $���� $����� � � ��������" �%�����, ���� � � ��� �������� ���� ������.

) ������� ��� ���� ��� ��� � ��� ���’�$�� ������ ��� ���� $� ��. G�*� ���� ��� ��� � ���� �& � ������ ��� ���� ������� ' �$��� ��������� , �� $� �� ��� ��$��&, � ���� ��������� � �$��� ��������� $�"����� �� � �%’&������� ���$. ����, ����$ $� �� ��� ���� � $�&���� ���� ���� ���.

�� ������� � � �����#���� ��� ���������� � ����� �������, � �������! ���� ��"��!#���� ����!� ��� ���������� �������; �� ���� ���� � � �� !����� � � , �$��’���� � � $����.

%������!�� � ��� ������ � � : 1) ���� ����-���������", � ����� � ��%��&���� ������ ��,

��� ����, ����� ���� ��� � �������� ��� ���; 2) ����� ����-!�����", *� "������$�& ���� �� �����( ���

������� ��� ��������� (��� ����� �������, ���%" ���� ���%�� (���� ������� ���� �����).

;��� ��� � ���� ���� ����� � ��%��&���� � ���� (���� �". 3������ � � – �� ������� � ���� ������ � � � ���������

��������, ��� ���� � !�� "��� �������� � ���� ���� ���� ����� � �����������, � ��' �����$� �� ��� ��� ���������� �������.

J���� � ��� ��� ����� � $�������� ��� � ���� ����-������� . � � �������� ���� +������ � � – �� � ���� �� #���� � � �

��&�� ���� ����� ���/ �� #����� +��� � ������.

Page 11: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

11

4� � � �������� ����� +�����" � � ���!� !��: 1) ��� �������� – ���� �"�����& � $"�*& ��� ������, �����,

������; 2) �� ��� ������-�� �������� – ���� $%�$����& ���������

������" ��%’&�� � � ��� '���� �����" ������ ���" ��� ����" ���%���;

3) ������� – ���� �����& ���������� ������ �� �������"������ ���� ������������� ���� �����, ��"���& � ��� $�$�� ����� ���� ����� ���;

4) ��+�� ��"�� (������� �����) – ���� �(����& ����� ��� ���� $��������;

5) ��������-��#�� ��"�� – ����� �� ����� �� ��&���� $ ����� $��� $��� � ������, ��$�& � %�$���(� ��� , ��� ����-�������� '��"� � $��%� $��������� �����% ������ � ���" ����� ���� ����� ���;

6) ������������� (���� � ����) – ���� ��� ������& �� ������� $���.

����� ����-!����� +������ � � – �� � ���� ���� � ������ ������ � ��������� ��������.

4� ����� ����-!������ +�����" � � � ��' �� ��������� � ������ .

1) %��������� +������ – �� (���� �, �� �������� � ����������� ���� ����" � ������ '��"�� $�� ������ %���� ����� ��� ��%’&�� � � ��" �� �'�" ���$�" �� �������" ���. A������: ����� E�� ������ ������� ������ �(������� ��� ��, �� � � ���% $� ������ ��� ������ �������� ��� �� -������ ��������� %������. # ���� ����� ���������� (���� � � ������ � �����������-���������� � �����������-���� ��� (���� �.

1.1) %����������-�� ������� +������ ��� ������&���� � ����, *� ����� ��� $�� ������ � � �������, *� ��� (������ ������� � �����" ���" � ��� ���� ������� ����� ���� ����� . A������, ��.2 ��������� � ������ $�� ���& �� ����� ���� � �'�� ������.

1.2) %����������-�� ���� +������ ��$�& � $��� ��� ��� $%�$������� (���� ������� � ���� ���� ��$����� ���� ����" � ������, ��������� � ����� ��� ���������� ����" ��� � ��� ������ $�’�$��. A������, ����� ��� ������ ��� $�� ������ ���� �������� ������� , ��, � ���� �����, �������& ��$����� � ����&������.

2) ������ +������ �������� � $"��� � ���� ���� ������� ���� ����" � ������ '��"�� �������� ��� ���� '� �����"

Page 12: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

12

��%�$�����" � ��� ����� � �" �%’&����, � ��������� ����'���" ��� ��%’&�� �. A������, ��.186 ���� ������� ������� ����� ��������& ��� ��� ��%���. >�� ���� ���� $"�*& ���%� ���� ��� � � $��������� $$ "���.

;��������� � �"����� (���� � � ��� ���’�$� � � ��%��. �"����� (���� � ��� ������� $%�$������ �������� � � ������������ (���� �.

����� �����, *� ��������� ����� ��� ������ � ���� ����" � ������, ������ %��� � ������ ��������� � �����" (���" (������").

4'��� � � – �� �����$ �����&����� �� '���� � � �������� ��� � � , /� ������� �� �' �� � ��� � !�� � � �����$��’������ �� �����.

%������!�� �����&�! � �����&�� +��� ('��� ) � � . � � ����� '���� (����� ��$�� ��� ���� % ���� ����������� ���� $� � � �$&��� � �������" ������� � � ���" ������� ���, �� � ���� ����� ��� ��&���� � ���$ , � ����$ , �������� � ����� �����. )��� '� (���� ��� �$����� �������� ���, � ���" ���� $%�$����& ���& �( � ��� �������.

5 � ���� ����� �����!�� � �� +��� ('��� ) � � : 1) � ����" ���� " – �� �������� �%�������� ������� ���" ���

�(������� �� ��� ������ ����� ��� �����, *� �� �'�� � $�����, $����� %����$����� $��������� �������� �������� ���, ����� ����� ��� $������%��’�$������ $������ ��� ���� ���&���� � $%�$����&���� �������. � ���� ���" ����" �� �� � ������" ����" �� (��� ��� $���� �&���� � ���;

2) � ����" (�����", ������ �����") ������� – �� � '���� �������� %� �� � ���������� ����� $ ���������� �����, ��� ��& �%��’�$����� ��� ��� '���� ��� %��" ���� � ��%�������. !������ ��������� �� ������� ��� �������� ������������ � ����� � ������ (/��� �, !I/, L�� �). � ����� � ������ ������ �� (��� ��� �� $�������&����;

3) ��� �����" ����� – �� ��������� ��������, � ����� $���� ����� ����� ��� ������������� $ �������� ��� � ����" ��%’&�� � $%�$����&���� �������. A�% ��' ��'������ �������� ����������� �������� & ����������� ����� � � ��������� ��� ;

4) ��� �����-� ����" �� – �� �( � ���� ��������� �������� �����������" ���� � ������, � ����� $�� ����� ������ ����� ��� $������� "������, *� $%�$����&���� �������. A��������-����� ��� & �������� ��% ��' $���'���� (����� �������� ���. � ������ ��� ������ % ��'��� �'�" ���� ���������-������� �� & �������� �������� ���.

Page 13: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

13

) ��������� ���� ��� �� ���������-����� ��� ��� ������� � �� ����� �����: $���� � �$���� ���.

� ��� – �� ��� �����-� ����" ��, ��"����" �� ��� � ���� ���� �� � $� ���� ���� �+�������, ���" ����!# � "� '����&� �+�� ���������� �������, � # ��/� !����� ���� � ���$����" ����� ��"�����.

� ���#! !�����! ����! � ���� �����!���� � ���: 1) ����������� – �� ��������, �������� $��� ������, ���� �&

����*� �������� ���� �����&���� � ���%������ �������, � ����� �������������� ������� ' $ �� ����� $��� ���� ��� � ������� � �(�� ���� $� � (���� ������� ���� � ������, ��������� ������ � �������� ������ ������ ���������;

2) ����������"�� � ���� – �� $����, *� ������� ���� ����������, $� ��, ��������� �� ������ ��������� �;

3) �� ����� � ���� – �� $����, � ���%" �� ��� ������� ���" ����� ��$�& ��������� �. A������, �.3 ��.88 ��������� � ������ $���& $��� ��� �������� #��"����� ;�� ������, ���� %��� ���� ���� $�����;

4) ������ – $����, � ���" �%’&�������� ��������$������ ����� �����, *� ������������ ����� �(��� ���� ����" � ������. �������, �� ������, ��������� ������� ������ ���$ $���������. A������, E�� ����� ������ & ������� ��� ������ $���������, ���� ������ ������ – ���� ������� $��������� ��*�.

5) ���� "�� (�������) � ���� – �� �� �' $����, *� ���������� � ����� � � �������� ��������� ���" $��� � ��������� � ���" ���� ��������� �.

���� �� $����, ������� � $����� (������ ) $���� ���� ������� � � ��%�� �������� ����.

��� ����� ��� – �� ��� �����-� ���� ���, ��"���� ������� '����� � �� �' ����� �� � �� � ���� �� � � ����� ��� � �����.

�� %�$ ������� � �$���� ��� ���� ���'� �������� ����, � � %���-���� $���, �� ������ ������ ���� ����. # �'��� �$ � �$���� ��� ��$������ ��� ������ $ ������� ���� ��������� � ������� ��������. � �$���� ��� �� ������ $� ����� %� ��������� ����� $��� �.

Page 14: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

14

� ��'�� �� !������ ���� ��� ����� ��� �����!���� � : 1) � � ���� – ��'�������� � ��� ������� � � �������� ������.

:� ��", $����� � � ��%’&�� �, *� �" �����, � ���������: — �������� #��"����� ;�� ������; — ��$� ���$����� ������; — ��������, ��$���������� �% ���� + � ��� � ������; — ��� ��������� ����� !��� ������, #��"������ !���

������, M���������� �������� ������, ��*�" ��� � ������;

2) ������ – ��'�������� � ����� �(��� ���� ����" � ������. :� ��" � ���������: — ������� �, ��$ ���, �������� ��$� � � �������, �������"

��� ��� �, �'�" ���� � ���������� ��������� ���� $ ���� ����� �������;

3) ������� – ���� ���� ��� � ������� � ������ �� � ��������-������� ����� ������ . :� ��" � ���������: — � '���� �������� �"��� � �����" ��; — � '���� ��������" ��� ��� � � �����" ��; — �������� ��$� ����� �� � �� � � �%����" �������"

�� � ���� �; 4) ��� ���� – ������������ � ���� ��� ���������" � ����&����,

������, ���� $� � ��'���&���� � �" ��� ���� �. :� ��" � ���������: — �������� ��$� ������� � �� � ���� � �������"

� ����&����, ������ ���� $� �. )���� � �$���� ��� & ��������� ��������� �������

$���������.

3. ������ � � � ������ � ���� ���� ����$������ ��$� $��& ������� “����� ������” � “������

���”. !����� ���, � � �� �� � � ������� �������, � ��%���& ��

������ ��� �� " ������" ���* � �" �$&��� �, � ���� ����� '�� %����� ((����), ��������� ��� �� ������� ������" ����.

!������ ��%���� ��� �& ������ $������, ���� *� ��$����& % ��' ����� ����� �������� ������ �$��� ����� ��� �������� $�������� �� � ������ .

Page 15: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

15

������ � � – �� �����&�� +�� � � , �� � ������#���� #����! � ����'�����! ���� �� ��� � �������� (�+����� ���) �� � � ������, ��� ������, �������� �� � ��� �� � � .

# ����� ��$��� �� ��� � ����� ����� �� ������ � – ������� � ����� �������� ����������.

����� � ������ ����!� ��� – �� ���������� ������ ������� ���������� �������, �������� ��� � ������ ��� ��. A������, ���$� ��� ������ ��� ������ ������& ����� � ���%��� ������� � ������� ( $����" ��������" �� %.

���� � ������ ����!� ��� – �� ���������� � ��$�� � ������ ������ � � � ��������� ��������. +���� � ���� �& � ������, ��, ���� ����� ���� $� ����& �� � ������������ �����. :�� ������ ���$ ��� "�������� �� � �% � ����� � �������� ����������.

�������� ����������� ��������� ������� ��� & ���$� ���. 7 ���� � � – �� ���������� � ����� ���, /� ����!!�� ������

������ �+�� ���������� ������� ����� ���$����� ������. ) � ����, ��� ��� ���� � ����� � ������ ���$ ���, ���� %����� ������ � ��������� . 4� �������� � ����" � � �������� � ��: ��������� ���, �� � ��������, ��� ����, �������, � �����, ( ������, ���� ����� ����, ���������� ���$ ��� � �' .

7 ���� � � �����!���� � : 1) ��+��!!�� � ���� – �� ��������� �������� ������,

�%��’�$���� ������ ������� ��� (��������� ���, �� � ��������, ��� ����, ���� ����� ����);

2) ������ ���� � ���� – �� $�� ������ ������� $��������� ���� ������ ��� (��� �����, ���� ������, �� � ��������� � �' �������);

3) ����� ���� � ���� – �� � %$ ���( �����" ��$������ ������ ���$ ��� $%�$������� ���� ����� ������� ����� ��� ���� �� �'��� ���� ���� ����" � ������ (�������, ������ ���, $�������, � �����, ( ������ ���� � �' ).

N�� % ��' ��$����� ������ ���, ��� % ��'� ���$�� � ����� ��� � ��% .

M��$� ���, � ���� �����, ����&���� $ ������� � ���. 8������� � � – �� ��������� ��� �� #����’�� ��� � �����

��� ������ � ���� � � , /� ����!!�� ������ ������ ��������� ��������. A������, ���$� ��� ������ ��� �����& �� ��������, �� ������� ��� ������� , ������� ���������� ���, ������� $�%��’�$������ ��� � �' .

Page 16: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

16

8�������� � � �����!���� � : 1) � ������ – �� ����� ��� ������ �� ��� &� ���$ ( �������

�������); 2) ��'� ������ – � ����� ����� ���, *� ������ �� � $��" ���$��

( ������� ��������). :�� ��� ����� ���" ������� � ���, *� ��������� % ��' ��$���

����� ���� ����" � ������, � � ���$� ���, ��������� � ����$� ���. ��� ���� � � – �� ��� �� � ���� � ���� � � , �� �$’#��#

���� � � , /� ����!!�� ��������� �������� ������� ���. A������, � ����$$� ��� ������ ��� & �������� ����, ( �������� ��� – %�� ����� ����.

G�*� ������ ��� – �� ����� '�� ���� $� � � ��%���� ���, �� ������ $��������� – �� $��� '�� (��� ���$� � $�� ������ ����������� ���� ��, ������ ��� ������" ������. !����� ��� ������ $��������� �� �� ���������, �� $� �� (���, ��%�� $���������� & �������� (����� �������� ���. ���� $���������� �$&�����’�$� , �� �� ������ ���*. + � ���� ������ ���� � �� ����� .

��-���'�, ���� ���� ��������� ��%����� ������� ��� ������& ���� ���, ���� ���� ��������� ��%����� ������� $��������� – ���������-������� ��.

��-�����, $ �%����� ������ $��������� '��'�, � � ������ ���, ���� *� $� ������ �����& � ��%� ���� ���������� ��������� (������� � � , ������ � ������� ��������� ��������, ��������� ���������).

��-����&, ������� ������� ��� � �� $��&���� % ��'�� �������� ����� ����� , � � ������� ������� $���������.

��-��������, ���$ ������� $��������� (��������� ��'� $ �$���� ������� �������� ���������� �� ���� &������ ������.

��-�’���, � ������ ��� �� ��"���&���� ������� ��� �������� ���� ��.

������ � ���� ���� – �� ���������� ������� ��� ������ ����� ��� �����-� ����� ����, /� # �����&���! +���! � � ��$�� ����� ��� � ����� ���.

;�$� $����� ����$������� � ���������� ��������� ������� $���������.

7������ ��� (� ����� ) ������ � ���� ���� – �����%�& ��� � ���������-������" �� � $ ���$���� �$����. 7 ���� � ���� ���� – �� ����� �%’&����� ���������-������" �� �, �� "������$������ &�� ��� $� ��� � (����.

*���� ��� (��$��� ��"� , �# ���� ) ������ � ���� ���� �����%�& ��$�'����� ���������-������" �� � �

Page 17: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

17

$������� � � ��������� ������� ($������� ) � ��� ��%’&�� $��������� � ������ �����������" ���� �.

)���������� ����&���� $ ������� � ������ ���������" �� �, ��������" ��������� ������ � � $� ������� ��� ���, � $�’�$�� $ ��� �������� ���$��������� � � ����� ����� $�����������. >��� �� � � ��� �����& ���%" �� ��� ���������� ���� � � ��� �������, � �� �� � ������ � '��"�� �������� $� � ���������, ��%�� $� ������� ��������$� � $���������.

������ ��� ��� � ���� ���� – �� ��������� �' ���� �� ��� /�� ������� ��� � ������ ����� ��� �����-� ����� ����, �������� �� � ������ �����&���� ����'������ &����� �������� #���� ��� ������ ���� $� �� �$������.

>���� ��� � ������� � � ������ ��$� $����� ��� ������ (���� ��������$� �: �������� �, ����( �� � � ������ �� �.

8����� ��� – �� �$’#� ��� ��� �����-� ����� ���� $�� ����� �� ������ � �$����� � �������������, �+ �������, ��������� �� ��&��� �����.

L�������� � ���� %��� �( � ����, ��%�� $� ��������� � � ��� �����������" �������" ���� �, %� ���( � ����, �� ����������� �����������, �������� ��������, ��������� $�����, �������� ���� � ����. # ���'��� ������ $% ����� ���������" �� � & �( � ���� (����� �" ������������ ���� � ��" ���� ��������� ��� ��� '��� ��������" ���� (�������, �( � ���� � ���� ������), � ������� – ���� ���� � ���� ��� �����- �(���� ���� "�����.

9��+�� ��� – �� �������� ����$� (�������� ��$�'�����" � ������, �� ��� ��� � �� ���� ���) ��� �����-� ����� ����, /� � !�� �������" ����� ����!� ��� � �������� �������� ��� ������� ���.

E�� ��� ��������$� � ���� $� ��������� � ���� �������. � ��$����� ����( �� � ������&���� &����� $��������� ��, ���� $���� �& �( � ���� "�����. *�� ���+�� ��"��� ����: �������, ������, ��������� ���������.

9������ ��� – �� ��������, � ������ ������� ��� �����-� ����� ����, ������ �$’#� ���� �� , � ����� ��� ����� ������ ����/�!���� � ��������� ����� ����� � ���"��� �$�$��, �� $�� ����� ������.

+���� ������ �� � & �������� ���������� ���������" �� �, �" �� ( �� �, ��������� � �������� $��������� ������" %��� � ����������� ���� �� �� ��" ���� %$� ��� ���������� ����( �� ���� ��%���.

Page 18: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

18

4. � ���� ����: �������, ��� ��, ������ � ��� G� %��� ��� $$����� ���%����� ����� ��� ����" ���� & �����

���, �� & ��������� ��������� ������� ���. # �� �� ��� ������" ���� � � �� " �'�" ��� ����" ���� "������$���� �� ��� ��:

1) �' ���-�� � ��� , ��%�� ����� ��� %� ������������� ������� (�������, '��"�� ��������� $����), %� ���� �������� (��$������) ��� (�������, '��"�� ���( �� � � ��������� ��������). �� � ����, �������� ���� ��� $%�$����&���� ����� ��������� �������;

2) � � �����$��’������" � ���, ��%�� ����� ��� ��'�������� � �� " ������ � ���� ����" � ������ ��$����� � � �" ��� %���;

3) +�� ��� ���� �������, ��%�� � ����� � ���� ����$���� $�� �������� ��� �%��’�$�� ������ � ���� ����" � ������, ���� ���� �, *� $������������ � �����" ����'��� ������ �����;

4) �����������, ��%�� ���� ����� ���� �& ���%���� ���������. �� � ����, ���� ���� ����$����� ���’�$� $ �'���, ��������� � � ��� ������� �� �������� �� � ��������� ���.

=��� � � – �� � � �����$��’������, +�� ���� ���� ���� � ���� ��������, ��� ������� $� � �������� �� �' ��! � ������ �� � ����!� ��� ���������� ������� &����� � ��� �� �� ���� � !������ � � � ���� ��� � ��� !������ �$��’�����.

A���� ��� ���� ����� ���������. !������� ������� ����� – �� �� ����� '�� ��%����, *� "������$�&���� ���� ��� � � � ����$����� ���’�$��" ��� $ ����� �������" �����.

� ������� � ��� ������& ������� � ���������� ��������� ������� �����, $� ��� $ ���� ��������� ����� & � ����$, �����$�� � � ���� �.

7������ – �� � ���� ���� � � , �� ������� �����, �$�� ����, � � �� ���� ���� ��$’#��� � � � !�� ��"��!� �� ���� � � � �$��’����, �� � �� � ��������� ��#� ����.

4��������� – �� � ���� ���� � � , /� ���� � # � �� � ���� �������� ��$’#�� �� � ������� �� � ��� � �������� �$�� ���.

� ����� – �� � ���� ���� � � , �� ���$ � # !����� � ����� ����� ��� �� ������� ��� � ��� ��������, �� � ���� � ���������.

>��� �����, �� �������� ����� ��� ��� ��� ��������� ���� $ ������, ��������� � ���� ����������� �������. O� ���� ������� �

Page 19: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

19

������ ��������������� “��/� – �� – �� �&�”. >�/� (� ����$) ������ ���� �%������, �� (�����$�� �) ���� �������� $���������� � � � ����� ���, �� �&� (���� �) ������� $$���� ����������� ��� ���. A������, ��.335 ���� ������� ������� ������ ��������: “�"������ � � ���$��� � �������� � ������� ����%� – ��&���� �%�������� ��� � ���� � �� ����" ��� �.” ���$�� � �������� � ������� ����%� – � ����$; �%��’�$�� ���$����� $’������� ��� ���"������� ��������� � �������� ����%� – �����$�� �; �%������� ��� � ���� � �� ����" ��� � – ���� � $ ���������� �%��’�$��.

� ���� � ����� ���& ���� ��� ������&���� $��� � ��� ��� ������" ����. E� �%����� ����& ��� �� �" � ���� ����, ��%�� ����( �� � ���� ��� � ����� � ���� ��� �� � &� �� �'�� �$���.

*����!�� � �� ��� ��� � � : 1) � +������� ����! ������ ����! ���� � � ������� � :

— ���������� (� ����� �����), *� ����������� ��� � �%��’�$�� ��%’&�� �;

— � ���������, *� ����������� ��� � �� � ���� ������� $ ����'���� ��� $ ���������� �%��’�$� �;

2) � ������� � ������ ����!� ��� (� � ������ � � ) � ������ � ����� ��������� �����, �� � ����������, ��� ������ � �'�" ���$�� ���.

� ���� �����, ���$�� ����� ��� � ������ � �� �����: — � ��� ����, *� ����������� %��� ������ ����� ���,

��� � �%��’�$�� ��%’&�� �; — ������ ����, *� ������������ �������, (���� ������

��� $� � ��� � �%��’�$� �, ����������" � ����" ���; 3) � +������� ����� ���� ������ ����� ��� ��� ������� �

� ����� � ����� – ����� ����� ���. 3.1. *�� ��� ���� ������� � :

— ����-� � � , �� $�� ������ ������ ���������, � ���" %$������ �������� � ���� ����� ���� �;

— ����-�������, �� $�� ������ ��" �� , ������ �������� ���;

— ��� ����� ����, �� � ����� ���������, *� ��$����� � � , $����� ������" ���$�� ���, ������" ������� �, �������, (���� $��%� �������� ����������;

— ����-�+������, *� � ����� ���� �� ������ ��$������ ������" ������ � � ������.

Page 20: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

20

3.2. =���-� ��� �������� %�$���������� ��������� ����� ��� ����� � ���� ��� � ������� �����!���� � � �� ����:

3.2.1. � ����� ��� � ����� �������: — ��$��’���!��, *� $�� ������ �%��’�$�� ��%’&�� �; — � $����!��, *� � ����� $%����� � $� ������� ��" ��

�'�" � �; — ������� '�!��, *� �� ����� ��%’&�� � �������

�����; 3.2.2. � +���! � �������� $ ' ��� �������� ��$’#����:

— ���� ����� (� ��������), *� ����$���� $�� ������ ����� � ��� �%��’�$� � ��%’&�� � �� ��������� �����" � �"�����;

— �����������, *� ����������� ��� �%��’�$�� ��%’&�� �, �� $ �" $����� ��������� �" ����������.

L������ � �' �����%� ����( �� � ���� ���. A������: $ �(���� �%����� ���������� – $���� , ���� ��� , �������� ; $ ���� ��� � � � �� – ���� �� , ������� ��*�.

5. � ���� ��������. ��$’#���, �$’#��� � ����� � ���������. -����� + ���

!��� ��� � ������� ����������� � $���� ������: ��� � �����,

���������, ������ ����� � �'��� � ��������. )��� ����� ���� ����" � ������ %���&���� � � ���� ���� ��� ���� �" �$����� �������� � ��������, %� ����� ��������. � ���" ����� ������ ����&� ���� ��� ���� ����� �%��& ��� � $������, ��% ������ �����%������ "������.

� ���� �������� – �� �������� �� ��� �� � � ��������� ��������, �� ����� ���� � !�� ��$’#������ � � � !����� �$��’����, /� � $������#���� �' ��!.

!�������� ����� ������ ��������� �� ��������: ��%’&���; �%’&���; $� �� ����� ������.

��$’#��� � ��������� – �� �� ����� � ����� �������, ��� # ������� ��$’#������� � � � !������ �$��’�����. !�%’&�� � ����� ������ ������� %��� �� � � ��� ��. ���� $ ��" & ������������ ���%�� (��� &� ���), �'�� – $�%��’�$��� ���%�� (��� &� �%��’�$��).

Page 21: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

21

4� ��$’#���� � ��������� � ��' ��: 1) +������ ���$� (��������, ��$��� ��������, ���%� %�$

����������); 2) !����� ���$� (� ����&����, ���� $� � � ������� � $��"

(��� ������� ); 3) �' ��� � ��� ���� �� ��� ���; 4) ���� ���� ���������� (����, �� �, �������� � ���� �����

��� ���, ������� ��� ������ � �' ). !�%’&��� ����� ������ ������ ����� �� ������%’&��� ���, ��%��

$��� ��� %��� ��� ��� ��� �%��’�$� �, $� ������� �" � � ����� ��� � ����� �������� � ���� ���� ��� $ ���� � �.

� ����$’#������� – �� ��� � !���� �� ��������, �� ������� � ��������: � ��� ������ � �#� ������.

� ��� ������ – �� � ������ ���$� � �� ��$’#������ � � � !����� �$��’����.

4�#� ������ – �� � ������ ���$� ������ ���� � $�� �� � � �����"�� ��"��!� �� ��$’#������ � � � ������� �� !����� �$��’����.

��� &� $ (��� ������ � &$������ & ������� ������, ��$�� � ������ ���$� ����� !����� ������ ������� � ���#�� � �����&����.

����$��� ��� � &$��� ���, �� ������, ��&���&���� � ��� � ���% . ����$��� ��� � � &$��� ��� & %��������� ������������, ��� ���� ���% ���� �� ����������� ������ �����, �� �%��� �%��’�$� �. A������, ���� �������� � ����� �� � ������� *� �� �$��&, *� ���% �%��’�$���� ����� ����� �.

#��������� � �%��� ����$������ � &$������ ��*� � $� � ( $����" ��������" �� %.

����$��� ��� ( $����� ���%� �����& $ ������� ��������� �������&���� �� ������. ����$��� ��� ( $����� ���%� ���� %��� �%����� $ � '����� ���� (��$%������ ��� $���� ���� ����� %� $������ ������ � ���� ���, ��$%������ %��� �����" ���).

: &$��� ��� ( $����� ���%� $������ � � �� � �� � ���� ���" ����� $�����’�. ) $������ ������� ���� � &$��� ��� ���& $ ����������� ������ ��� (18 ��� �). ���%, *� �����& ���" ���� "����%�� %� �����������, $ � '����� ���� ���� %��� ��$�� ��� &$�����. A�� &$��� ���%� ������ %��� ��� ��� ��� �%��’�$� �, �� �" ��� $� � $� ������� �' ���%�.

����$��� ��� � &$��� ��� ��������� ���%� �������� ��������, $ ������� �������� ��&���� � ������������ $ �� � �� �� &�. �%��� ����$������ � &$������ ��������� ���%� ������ ���� ����� "�����.

Page 22: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

22

#�� ���� $� ������� � ���� � � �, *� $( ����� � ���� ��������" ��������".

�$’#��� � ��������� – �� � ��� ����, ������ � ��&� ���� ���� $� � , � ����� ���� ��' ��$’#�� �� ����� !��, ����!!���� �� ������!���� � ����������.

L��'� �����, �%’&��� ����� ������ – �� ��, � *� �������� ��%’&����� ��� ������� �%��’�$�� ��%’&�� � ������" � ������.

%������!�� � �� ��� �$’#���� � ���������: 1) � ��� ���� $� � (��� , ��'��, � ����� , $����, ���, ������� �

� �' ���� ��� � ����� ); 2) ������ $� � (����� � ���� ��� ������ � �� ��$������); 3) �� ��$’#���� � ��������� (%���-�� �������� $���� ������

�����); 4) ������ � ��������� ��$’#���� � ��������� (�������� ���

�������� $������ ����� ���). !�%’&����� ��� ������� �%��’�$�� ������ � ����� ������

������� $� �� ����� ������. )� �� ����� ������ �& ������� "�����. ;�$� $����� ��������� (������� $� ��.

-�����" ����� � ��������� – �� � +����� �� � ��� � � � ��$’#������ � � � !����� �$��’���� �� �� ������.

3 ������" ����� � ��������� – �� � � ������� ��$’#����, ���� ���������, � ���" � ����#���� ��$’#������ � � � !����� �$��’���� �����.

=�������� (������� $� �� �������� . ���'�� – $���� '��'�� ������� � ����� ����$����� � ��� ��� �����������, �� ������� $� �� ��%’&�������� ���.

)� �� ��%’&�������� ��� �����& � ��% �� ��������� : 1) $� ������� ���� � �; 2) ������ �����" � � � � $�%��’�$���� ��%’&��; 3) ������ � ��������� ����'����� ���. -����� �$��’���� – �� ���$ ��� ����! � � ��

���$����� �������� ��$��’�� ���� ��$’#�� , ��� ��� ������� ��"��!� �� � ������ � ������� '����� ��$’#�� , � � $������� ��'������! �' ����� ������.

)� �� ��������" �%��’�$� � �����&: 1) $� ������� ���� � � � ������� ������������� ��%’&��; 2) ��������� � � �����" � �; 3) ���������� ���� � ������. >��� �����, ��������� $� �� ����� ������ ��$��& ��, ��

����� ������� ������ � �%������, (������� $� �� ����� ������ ���$�& ��, �� ���� � �%����� � ����� � � ������ .

Page 23: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

23

� ������ ��� ����������, $� �� �� ���������� ����� ������ & ������� (���.

-����� + ��� – �� ���$ ���� ��������! � ����� ���� �������� '���#�� �$�� ����, ��� ������!!�� ����������, ����� �� ��������� � ���������.

L������ � $� �����%� ����( �� � ��������" (�� �. )����� � � � ���� ��$� $����� �� ��� !������ + ����:

1) � �������� �����#� ������� (��� ��� ������� � !����� ���� � !����� ��.

-����� ���� - �� �$�� ���� $� ���/ , ����������, �� � ��������� ���� �� � ��'��� �� ���� ��$’#���� � ���������, �� � � �� ���� ���� � �� !�� ����� � ���� � ����� ("����%, ������, �� ��� �, $�������� ��*�).

-����� �� – �� �$�� ����, � �� ��� ���� � ��'��� �� ���� ��$’#���� � ���������. #��� ��� ������� � ����� �� ������� �� .

� ������ �� – �� ��, /� ��"��!!���� � ������ � ����� � ����� �� � ����� ���. 4� � ������� �" � ��' ��:

— !����� ��� – �� ����� �� � � ��%’&��, �������� � ���������� �����" ��������" ��� �� � (���� $��� ��� ������ � ��%���);

— !����� ������ – �� ����� �� � � ��%’&��, *� ������ �� ��������" ��� �� � ��$����� � � �� ��� ($�" �� ���%�, ������ � �������).

=�� ������ �� – �� ��, /� �������� ������� ����� � � ����� ���. )����� � � ������� �" ���� ����� ��%�$������� ���� ��� ������� � ��������� � $������.

2) � � ������ � ���� �� ������� (��� ��� ������� � � ������!!�� (�������� �������� ������), � ������!!�� ($� � ���� �������� ������) � � ��������!�� (��$ ����� '��%�).

Page 24: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

24

������ 2. ������ � ����������� � � ����� �������, � ����� �������� � !������ ������ �������

�� �

1.������� ���� ������ ������ � ������� ��������. 2.����� �� ����� ��: �������, �$��� � ����. 3.��������'����: �������, �$��� � ����. 4.=������ � ���� ���� ���: �������, �$��� � ����.

1. ������� � ��� � ����������� � � ����� ������� ���� �� ��� ���� ���*� ������& �� �� �'� �������� �� �����

�����, ��� ���� %��� ��$������� (����� ��$�� & ���%" �� ��� ���) %� ��������� (����� ���& ���� ������ %��� %�$��������). ��� � � � �� �' � (��� ����������� ���& �������� �� ������, *� �"����&���� ������� �����������, *� ���’�$�� $ ���������� ��� ����. E� �������� ���� %��� �� �������, ��$����� ���� ����, � � �� ������ �, ������. >� �� �'� �������� �� ��� ������" ���* � ���� ����� ���� %��� � ��� &� ������ � ���� �����, �������� �� ������ .

G�*� ��$��� ���� �%’&������� ����� ���, �� �� � ��$��� ���� ��� ��%’&������� ���� � ����� � ����, *� ����&���� ������ ��� ���. ������ ��� ��� – ��������� �������� ���. E� $�������� ���, *� ���� – ��������� � ������ � � ������, �� �� ��� ����� �� ��� ���.

� ����������� – �� �� (+�� ) ���������� ���������, /� ������� � ��$� ���������� �������, ��������, �����", ��", ����" � �������, ��� � ������!�� �� ������ �!���, ���� ����� ��� � ���������� � ������ � ������� �� $ ' ���� � � , +�� � ������ � ������ ����!� ���.

������ ��� ��� $������ �� ���& � „�������” ������ , ��� �$&�����’�$� $ �'��� ����� (����� ��� �������� �������� � � ������ . � ������ ������ , �� � �'�" (���" ���� ����� �� ������ , $�"����� ���& � ��%������ � $� ���� ���� ����" � ������ – ������ �� , ��� ���� , ��"��� ��*�. >��� ������ ��� ��� ������ �$&��� & $ ����, �$&��$%��������.

A � �� �� � � �'�" (��� ���� ����� �� ������ , ������ ��� ��� �& �� � ���%����� ������� � ��%������ �%’&�� ������ – ���� �� ������� ������" ����, ����� ������, $����������, ������ ����� ���, ���� ����, ������ ������� � � ����.

Page 25: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

25

# � � ���, ����� , "������, $� ��� ������ ������ $��% ��'��� $������ ��, ���� %��� ����� �� ������ � ���� ����� – ����� ����, ��� ���� �������� �� ������� ����, ��� ���� '� ������ ��%�$������.

������ � ����������� ��� #���� � ��� �������� ���������: 1) ������� ������ �; 2) ������� ���"���� �. � ��� �������� – �� ���������� ��", ��������, ����",

��������", ��� +���!���� � ������ �� � ������� �� � ������� � ������ ������� ���������� .

����� ������ � (����&���� � �����������, � ��$����� �������� � ������������ � ��%������ ������� � ������ , � ����� �$�������� ��$����� ��% ��' � ����" $���*�" �������-������" ���� � �������� �������� , �������� �������" $����� ������� ����������, ��$����� � (���� ������� ������ ���. >��� ����� ������ � � ��%���& ���%��� , ����&� ������� "����������� �������-������" ���*. ���%��� ��� ������� ������ � & ��, *� ��� ��$��%��&���� ��������&���� � ���� ���� �� ��� ��� ������� ���������� – ��������, ��� ������� ��� ��� %� �'��� �%’&������� �������.

!���� ����� ������ � �����& � ��%� ������� � ��� �� ���, ��$������ �� ������� $������������" � ������� �� �������� ������" ����� ���� ����� , � ���� ���, ��� ������ $�������$���" ���� � ��������� ��� �� ������ �� �������� ���, ���� � ������� ������ ������������� ���� �����, �������� ��������$��, ���� $��, �� � �������� ��������" ��� ������ ��*�.

A � �� �� � � ������� ������ �, �� "������$�& �������� �� ������" ���* $ %��� ���� ����� � � ���� %� ������" ���� ��� ����" ����, ����� ���"���� � "������$�& �������� �� ������" ���* $ %��� ������" ���� � �.

����� ���"���� � (����&����, �� ������, ���" ���, ���� � ��%��& ���� �����"����, ����� ����$ ����� ��� $������ ����� �, $����, �� ��� ���%� �������� �� ����� ���� � � $ ����� $��� ����� ����� . L ���� �� �� � �����, *� ����� ���"���� � �� � �%���� %�������� � ��� ����� � � ��& ���������� ���� � �������� ������ ������ . ����� ���"���� � – ��% ��' „��$���������” (��� ��� �������� ���, ������� �������� �� � ���� ����� � �������.

>��� �����, � ��� ���������� – �� ���������� � ����� ��������, �����", ������, � ���!, ��� �����!�� � �����������, ������!���� � ��� ����" ����.

:�� ��$�� ��� ����, *� ��� ������ ��� ���, ��� ���� %��� ��$������� �� � $������.

Page 26: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

26

� ��� ��������� � ����� �����#���� � : 1) %������; 2) ���(�� ���; 3) ������. @���� ��������� – �� ������ ��� $���, ���, ���� �, ������� �,

������ �, ���� � � �'�" ������ ���" ���"���� ���" ������� �������� ��� ������������� ���� ����� � ������ ������� � %����� ��� ������� �������.

��+���"� ��������� – �� ������ ��� ���(�� ���" ������" $���, ������ �, ���� �, �� ���, ������, ����� �, �� "������ ��� ���������� � � ���� ���� ����� � (��������� $����� ���(�� �� � � ������� ������.

= ���� ��������� – �� ������ ��� ������" $���, ���� �, �������, �� ���, ���� � ������ � ����� �-������ � � ������ ������� � %���� ������� ������� ������������� ���� �����.

� �������� �� � ������� � ���� ��������� ��'� ������� � : 1) �����; 2) �������; 3) ���� ������. � ��� ��������� – �� ������ ��� ���, *� "������$�& �������

��� �������� ������ �����. 7���� ��������� – �� ����� ������ � � ����� ���"���� �, *�

"������ ��� ������ ����� �������� �����. 8����� ��� ��������� – �� ������ ��� ������" $���, ���� �

������ ����������� ��%’&�� � ������ ������� �� %����� ���. � ��� ������ – �� ���������� � ����� ��������", /�

������ !�� ���! ���������� ������������ � ������ ������ " ���$ ' !�� � � ����" +��� �� � ���$�� ���$�, ��&� � "� '����&� ���� ���� ��������.

��������� ��� ���� �� ���� � ����� ������� �� ' !��: 1) � ���� �� ��� ��� ������ ������������ � ���%���; 2) � ���� ������ ������ ������� � �������" �� %, �"

�������� ��� � ��� � ���� ��� �� ����� ������" ������ �; 3) � ���� ������� � ������� $����� ��������; 4) � ���� ����� ��%��� �����"������" ����$��������" ���� � �

�������" �� %; 5) �� ��� ������� $���������, ������ � ���� $�������

�����������. ����, � ��� ������ – �� ���$��� �� ��� � � ������

�������� ������� ��� � � � ������ ����� ��� "��� �����. !������� ������� �������� �& ������� "�����. )����� � � ��� �

(��%’&��) ������� �������� �� ��� ����� �:

Page 27: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

27

1) ������ �������� ���� �����; 2) ������ �������� ��� ����� �����; 3) ������ �������� ���%�. ������� $ ��" ��%’&�� � ������� ���� � ����� , "������ ����,

(���� � �. �. ����, � ��� ��������� � � ��� ������ – �� �� ������ �� ���,

�������� � ������������ ���"����� ������� � � , " ������� ���$� � ��' � ������ � ����� �����.

> ���� ��� $������ � ���*��� � ��� ������� �� ������ � ������� �������� ������ �������� ����� ������ ��%���� ������� ������ � ���� ����� ������������� ���� �����.

2. � ����� ������� : �������, ��� �� � ��� ����� �� �����, �� ��� $$������, ������&���� ��� ������, � ����

���� �������� ������. > �������� ����� �� �����, *� ������&���� ������ ���, � ��� #���� � ����! ��������!. ������ ����� ��� ���� ��$�����, �� ��� ���� $���� ������ ���� ������" �� ����������" ��%’&�� �, *� ������������� �" �� ��� ��� �����, �����%��� ������ ��� ������� $ ��%�� ������� ��� ���.

����� ����� �� ����&���� $ ���" ����������" $ ���&� �������� ��� ��� �:

1) ����� �� ����� ��; 2) ����� �� ��������� (��������'����). � ����� ������� – �� ��������� ����� , ���$��� , $ ' � �

������� ������� ���$, �� �� ��������� ����� � � ����� ��� $� �������� ������ � � � ������ �' ��, ��! � ���#���� � ������#����.

��� �� � ������� ��������: 1) ����& �%’&������ ������ ��� ���%" �� ���; 2) ����& %�� ��� �������� ���; 3) � ���� �& ������� ������������� ���� �����; 4) �����&���� �"�����&���� �������; 5) � ���� �& ������ ���� ���. )� ������� ����� ��� ����� ���, ��%’&�� �����& � �(��� � � ���

������& �� � ��% � � � � $���� �� ���� ����� � (������" ��������"). ����� �� ����� �� ������ %��� � �(�� �������� ���������� � ���� ��� ������� ������" ����. !�� ��� � �� ��� ����� ����

Page 28: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

28

����� ��� �����& � ����, *� ��� �������� ���� ��� ����� ��� � $����� ����� ���, *� �����& �������� ���, ���� ���, �������� ��� �� ��%�.

� ����� ������� $�� # � ��� ����: 1) � �+��! ���������� ������� – ������ ��, ��� ����,

��� ��� ��*�; 2) � ��$’#�� �� – � ���� ��� �������" ���� �, ���������"

�%’&����, ��� ����" �� �����, �������; 3) � ��$’#������! ������! (��$�� �� ������ ���$� � �����

����): — ��������� (��%�� ���% ����� '��� �������� �

���%" ����� ��������� ������� $���������); — $����� (��%�� ���%��� $���� $� ������� ����� �����

%�$ ��$��� � ���� � �); — ���(��� ��� (��%�� ������ �������� ������ �, *�% ��

� �� $������ � � �'�" ��%’&�� �); — ��� ���� (��%�� $� ������ ����$ ���" ����� $���$��

� ���� ������� � �$ �������� ��������'����); 4) � �$’#������! ������! (��%�� $ (����� $��� '����� ������)

– � � (����� – �������� � �) %� %�$� ���� (����� – �������� � � ���);

5) � +���! �����&����� ����� – ( $��� (� ���� ��), ���%��� (���), ������� (�����������);

6) � ��'�� �� �� ������ �' �� � � ������� �������� – �"����, $�"�����, ��������;

7) � +��� ��#! � � ���� ���� �� � – ���������� $����������� %� ������������ $�����������.

3. � �����&����: �������, ��� �� � ��� ������������� ����� ���� ������ ����� ���, *�

"������$�&���� ����'����� ���� ���. ����� $ ��� � ���� ����� ��� & ��������'����. ��������'���� & �������� ����� ���� ����� ���.

� �����&���� – �� ��������� ��$�������, �����, ����� ��� ����� ������� ����� ��$’#�� , � ��� ����� � ���� ����� ���$ � # !����� ������ �������.

����� ��������'���� ���������, ��� ���� ���� ������ ���������� ���� ������� %� ����������� ��%’&�� � ������ ��, � ������� � �� . H�% ��$��� �� �� �'� � � ��������'�����, ���%" ��� ���������, �� �& ��� �$��� ��������'����.

Page 29: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

29

4� �������� ��� � � �����&���� � ��' ��: 1) �������� ��$���������� (&���������), ��%�� $��� ���� '����

���� ����� � �������, �� �"���������� $����� ('��� ���� %��� ��������, ���� ����� �� ( $�����);

2) � �����&����� ��'� $��� ������ ����� – � � �� %�$� ���� ���. :����, ����������, %����, ������, �� ������, ��� ��� %� ���%��� ��������� �� & ��������'������ � ���� ��� �� ������ �������� �� � ����� ��������� � ���� ������� ;

3) ����� ������ �����, ��%�� �� � ���� ������� %�$���������� ����'���� ��������� ����� ���. : ����, �� ���������� $����������� �� ���&���� ��������'�����;

4) �������� �����, ��%�� �������� �� ���%�������� �������� ���%� �� ��������� � ���� ���� ��� �� �. ��� ���� ��� �������� ��� , ���� ���% ������ %�� �%��� �� �� ����� ���, �� ������ �������� ����;

5) ������� ������ ��$’#�� , ���� ������ ��������'����, ��%�� � � $ � ��� ����� ���" ����� $�����’� ��� �����& "����� ����" � �, ����& ���� � �����%�& �" ��� ���;

6) !����� � �� �����, ��%�� $ ���� �������� �����%�&���� ���� ��� � � ��������� � ���� ������� ;

7) �������" ��’���� ��' ������ � ���� ���� ��$��������� � ���� ��, *� ��������, ��%�� �� ��� ��� $������� ��� ��� � �����, �� �'��� ��������.

# ����� ��� "�� % ��� &� $ �$���" ��*� �$�� �� ��$����& ��$������ � ����, �� ��������'����. �$��� ��������'���� ������ �� $������ � ��������� , ��������.

)����� � � ������� ���� ����� '� ������� �� ��%�$���� ��������'���� ��� ����� � $������ ���������. N.1. ��.11 ���� ������� ������� ������ �& ������� $������.

������ – �� ���$ ���� 9���� ����� ������� ��������� ��$������� ����� ����� (�� $� $�����������), ������� ��$’#���� �������.

) $������� ���’�$� ��% ��' ��%�$��� ��� ���� ����� ���%�, ���� �������� � ���� ����� ��, ���� ���, ������ �� , ��� ���� , �������� � ���%��� ��� ������. )������� & � ���� ���� ���� ��������'����.

��������� �& $��� '�� �"�� ��� $ $�������, �� � � �& ���'� ���� �� ���� ����� ��%�$����.

Page 30: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

30

�������� – �� ��������� &������ ����� ��� ����� ����� (�� $� $�����������), /� ���&�# ������ ��&��, ��� 9���� ������ ������, ��� � � .

�������� ������� � � �� ���: 1) ������ ����� – �� ��������'����, �� �������� �

�������� �� ���������� �������, ���� ���, ��� ���%��� �������, � ����������� ������� ����� ���;

2) �������� �� – �� ��������'����, �� �������� � �������, �������, � �������, ������� � �' ���� ������� ��;

3) �������� – �� ��������'����, *� $� ��������� � �(�� ������" ���%����" ��������" � ������.

:�� ���� *�% �� �� �'� ��������� � ���� %��� ��$��� ��������'�����, ���%" ���, *�% ���� � ���� ��� ������ � $��� �$���. #��� ��$������� � ���������� ��������'���� � � ����'��� �'�" ��� ����" ���� ��������� ������� “���� ��������'����”.

��� � �����&���� – �� ���������� � �������� � � ���� ��� � �$’#�������� � ��$’#�������� � ����, � � ������� ���� ��������� ��$������� ����� ���� #���� ��������� � �����&�����.

��� � �����&���� ���!� # ����� ��������: 1) �%’&��; 2) �%’&������ �������; 3) ��%’&��; 4) ��%’&������ �������. �$’#�� � �����&���� – �� � ���� ��� � �������, ��

�"���������� ������ ��� � �� �����& ��� ��������'����. �$’#����� ����� � �����&���� – �� $��� '�& ��������

������������ � ����, ��� �����& � �%’&��, *� �"�����&���� ������ ���, $��& ���� '���� �� ������& $���$� $��� ���� '����. #�� � �����: � � �� %�$� ���� ���, ���� ���� ��%�$���� � '� ���� ��� ���, ��������� $�’�$�� � � ����, � ���, ��, ���� %, $��%�, �%������ � ����� � ���&��� ��������'����. >�%�� �%’&����� ������ �����& �� $� ������ ��������'����.

��$’#�� � �����&���� – �� ��� ���$��� ( $��� �� ������� ���%. ; ���� ��� ���$������ ( $����� ���%� $������ � � �� � ��, ���� ( $������ � ���" ����� $�����’�, ����� � �'�" �%�����. J $����" �� % ��� ����� � �������, �� % %�$ ���������� � ��$����" �������. L������ ���� ������� „������ ���%”, „������ ���%”, „����%�� ���%”, „���� ����� ��%’&��”.

!� � $$�����, *� ��%’&���� ���� ��� � ��������'��� ������ %��� �� � ���� ( $��� ���%�, � ������ � �������� �����, ���� $� �, �� ���� �� ������ %��� ��%’&���� $����� �.

Page 31: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

31

��$’#����� ����� � �����&���� – �� ����� '�& ���"���� ��� �������� ��%’&�� �� ��������� ������������ � ���� � ���� ��� �� �. >�%�� ��%’&����� ������ �����&, ���� ������� ��������'����.

��� � �� ��$’#������� ������ # ��� ��������'���, ����� � ��� �������� ��������'����.

�� ����! ��� ������� ���" ��� �������� ���%� �� ���&���� ��� ���� ���� ��%�$������� � ���� ���� ���� ��%�$�����" ��� �� � � (��� ������ %� ���%�������� .

5����� �����#���� � ����" � ������". ����� # ������, ��*� ���% ��� ������� ���� ���� ��%�$������

"����� ����� � ����, �����%�� ���� ���� ���� ��%�$���� ��� ��� %�� �" ������.

=������ # ������, ��*� ���% ��� ������� ���� ���� ��%�$������ "����� ����� � ����, �����%�� ���� ���� ���� ��%�$���� ��� ��� "�� �� %��, �� �� ���� �������� �" ������.

=��$��'����� ��� ���&� ��������'���� �& � ��� ��� , ���� ���% �����%�� ������ ���� ���� ��%�$�����" ��� �� � ����� � ����, �� ��������� ��$�"����� � �" $��% ����, %� �� �����%�� ��������� ������ ���" ��� �� �, "�� ������ %�� ���� �" �����%����.

)����� � � ��������� ������ � ��$� $����� � �� ��� ���$��'�����, �� � ������������� ��$ �����.

����� – �� ����� '� �������, *� � ��%������� � �� ������ ���%� ��������� �� �� �������� ��������'����.

��� – �� �������� ���%�, ���� ����& ��������'����, ��� %���� ��$�����, �� ����� ��� �����.

+���� ��� %��$�� $ $�������. G�*� ����� ���$�& ��� ����&���� ���%, �� �����& ��������'����, �� ��� ���$�& ��, �� ���� ����� ��%’&�� ��������'����.

4. -���� ������ �������: �������, ��� �� � ��� ����� $ �������" $��% � $%�$������� ����� ���� ����� ��� �

%�����%� $ ��������'������ & ������� � ���� ���� ���. =������ � ���� ���� ��� ��������&���� ������������� ������ ������ ���’�$� $ $� �������� ��������� �������. =������ � ���� ���� ��� & ��� ���� ��������'����.

-���� ������ ������� – �� ���$ ���� � ���� ������ � � ������ �� � ������ ���$� ��������� � ���� � ������� � �����&����.

Page 32: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

32

-���� ������ ������� �����#���� � : 1) ������������ (��$������); 2) �������������� (��������). �������� !���� ������ ������� – �� ���� ��� ��������

����" �%��’�$� � ������������ ���� �������, ������� �������, ���������� ����� � ������� ���%��.

%����������� !���� ������ ������� – �� �����( �� ����� ������� � � ������� ��������'����� ���� ��� �������-�������� �������, *� "������$������ $��������� ������������ � ���� ��%’&�� ��������'����, ��������� � ��������� �%��’�$�� ������ �� ��$%������ ����������� ��� ��� ���%������, ��������, ���� $� ����� "������ $ ���&�� ��������'����.

-���� ������ ������� � ������#���� ������� ��� � ��: 1) �����& � ���� ��� ������� ��������'����; 2) �������� � ������ ��������� � ���� ������� & ����

��������'����; 3) �����%�& ��������� ��$%������ ��������'��� �����"

��� ����" %�� (���%����", ������" %� ��"����"); 4) ����������� �� ��������� � ���� ������� $� ����&����

���� ���� ������������� � �� ���%�� � ���� � � ���� ����� $ ������������� ������;

5) ��$���� ������ ��� �� ���� $ ��� � ��������� �������, � (���" ������" ����� ���������" $"�� �;

6) $���� ���’�$� $ �(��������� ��$�����" ������" ������ �, �� ���’�$� $ ��������� � ���� ���� ���;

7) ������� ��������� &� $"�� � ��������� ������� � ����" ���.

)����� � � ����, �� ���� ���$ $��������� ���� �� ����� ����, *� ����'��, ���� ��� ��������'���� ������� ($�����, ��������) ��$� $����� ��� !������ ������ �������:

1) ����� ��� ������ ������� �����& � $�������� $"�� � ���� ������� ������� �� ( $����" �� %, �����" � ���&� $������. #�� �����%�&���� ���� ������ �������� $�������&���� � ���� � �������� �������;

2) ������ ���� ������ ������� �����& � ������ � �����" ( $����" � ��������" �� % �� � ��������" �������� $ �� � ������� ��������'���� (��%�� ���������). )�������&���� ����� � ������ ��������� ����� ��� �� �� %, �� �� � ���������� �� �� ����% ;

3) ������� ������ ������� �����& � ������ ��� ����-������" �������� � ( $���� �� �������� ���%� $ ����'����

Page 33: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

33

����� ���" $�%��’�$��, $��� ���� ��$����� ���� ������� '����, ���� ����'���� ���%����" ������" ���;

4) �������� � ������ ������� �����& � ������� �� � ���� &� � ����&����, ������, ���� $� � ������� ����" �������� � ��� ���� $ �������� ������� ����" �������� �, �� ������, $ ����'���� ����� ����� '����� ��$�������.

G�*� ���� ��� ������� ������ ��������� $���� ������ '����, �� $�������&���� ���� � ��� ��� ������ �������, *� �����& � �%��’�$�� ���� ��� %� ������� � �'������� $���� '����.

�� � ���$�����, ���& *� ���� ��� � ��������� � ���� ������� � ����. ������ &� ����� ��� �� & �����, �� ���������� ������ � ���� ���� ���.

)����� ��$� $�����: 1) � ���� ���� ���, ��� ������� ����� �������� ����; 2) � ���� ���� ���, ��� �������� � ��������'��� ����� � �'

����� �������� �; 3) � ���� ���� ���, �� ���� ��������'��� �������&����

�� � ���������� ������ (������ ��������� ����� ���). >��� �����, �� ���� ��������� � ���� ������� ��� '���� ��� � �

� $�����, ��������� ��� � � � (���� �, ���� &���� � ����� ����, ���: � �� �� � ��������'��� � ���� ����� .

Page 34: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

34

������ 3. 9���������"��" � 5� ���. �� �� �' ���� �� � � ��������� � ������ ��� � 5� ���

�� �

1.)���� $��� ��������� ����� ��� ������. 2.��������� ���-������� ����� ������ ��������� � ����� . 3.��������� ���-����� ������ ���� $� � $� ������� ��������

���� � ����� (#��"��� ;� ������, ���$����� ������, ������� ��� � ����� ).

4.��������� �� ������ � ������� ������������ � ����� .

1. � � ���� � � � ����������"���� � � 5� ��� � ������ �� �������� ��� ���� ���� ���$$� & ��������� ���

����, ��� ���� ���� ����� ��$�������� ��% ��' ����� ���� ��� � �������, ���:

1) ������ ��������� ����� ���; 2) ������� ����� ������ ���������; 3) �������� ���� �; 4) ������� ���� $� � (���� ������� ���� � �������� ����; 5) ������ ��������� �������� ���� $� � � �������

������������ � ����� . A����� '� �����( �� �$��� ��������� ����� ��� ������&���� �

������� � ����� �������� ����������. ������� � ������ ����!� ��� ����������"���� � � #

���$���� ���� ���������� �������, /� ����� !�� � ������ �� ��� ��� � +��������� ��� ������� ���������� �� �.

���� ����������"��–� ������ ����!� ��� – �� ���������� �����$�� � � ��$��, � �������! ���� ��������!���� ��������� ��������, /� �� ������� ����� ����������"���� � � .

:������� �������� ��������� ����� ��� ������ � � ����� ��$�� ��� ���� ���������–����� ���, *� � ����� ��������� ���–����� �������� �����, �� � ��$���:

1) ��������� � ������; 2) ��������� �� $����; 3) $����� $����; 4) �������� #��"����� ;�� ������; 5) ��$� ���$����� ������; 6) ��������, ��$���������� �% ���� + � ��� � ������;

Page 35: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

35

7) ��� ���� � � ������� ������������, ��*� ���� ��������� � ������� � �(�� ��������� ����� ���;

8) � '���� ��������� ����� !��� ������ ��*�. ���%���� � ��� � ������ ������ ��������� ����� ��� ������

��� �& ��������� � ������, �� %�� ������� #��"����� ;��� ������ � �� �’�� � ��� � 28 ������ 1996 ����.

9���������� – �� �������" � ��� �' ��, ���" ��"� #���� ��/�� ���� �������� �� ��� �' �� $� � ��� � ���, ���� � # ���������" � �' ���" � , ����� +���� ��� � ��������� �� ��� �' ���� �� � � �� ������, ������ �����–������ ����" ����", ������� � � � �$��’���� ��� ��, � # � "��/� !����� ����, ���$���� ������� � ���$���� ������ ��"�����.

����, ��������� � ������ & ������� �������� $����� ������, ������ ���� �����. )� ��� � ������� „��������� ���� ��” �����%�& �%’&����� ���� ������ � ��������� ��� � &���� � ��.

)����� "����������� ��������� ����� ��� ������ �& ��$� � I ��������� � ������, ���� �& �$�� „)���� $���” ����&���� $ 20 �����.

A��%" ��� � �� ����, *� ��%���� ���� � �� $��� � ����� ��� � ��%������ $� ��� ����� ��$� ��, ��� ���� � ������� �����& $����� ��� ������ – $���� $��� ����? :��� ���� � $���������� ��'� ��������� � ������ � �$"����. L�' ������ ����'����� !;!; �$�� $������ ��$� �� ��$����� � ���� ��� �� ���� $� ���.

� ��������� �" D ����� �, # ���� �, ;�� ������ J����� � � � �& �$�� „)��� ��������� ����� ���”, /$��%���� – „)��� ������”, �����$��� , �� �, ����, +������, �$%������ � �. – „)���� ��������” %� „)���� ��������”.

/�� �� $ $� ��� ��$� �� „)���� $���” ��������� � ������ ��������, *� ��� � ����� ��� ��� ��� ��������� ���� ��, ��$����� � ��, *� ��� ���� � $�������&���� ��'� ���� �$ � �.3 ��.5.

>��� � „��������� ���� ��”, $������� � ����� ��������� � ������ �� � ����� � ��% �( � ����� ������� ����� ��������, *� �%��� ������& � $� � �"��� �����" *��� $� ��� ����� �������.

A�% ��' ��������� $’����&���� ��� ��$������ ������� „��������� ���� ��”.

9���������"��" � – �� ������ ��������, ��� !�� ��'������� � ���� � $�������� ��' ��� � � � ���$� �!���, ��������� �' �� ��"��!� �� � ������ + ������ ��������� ������� �� � �������� � �� �����������.

��� ���� ��������� ���� �� ������ �����& � � ��� ������� �������" ��� ���� – ������", ������ ���" � ���� ����" � ������ ��

Page 36: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

36

�������� � ���� ����� , � ���� $�� ����� %����� ����� �� ���$ �� �������� ��� ������, ����� ���� ��� � ��� ����� ��" ������� ����� ��������� �, ��� ���� ��� & ���������� ���� ��*�� ��������� ���� %$�� ���$����� $���������.

>��� ����� ��������� ���" ���� ������� ���� � � ����� �����, *� $�� ������ $���� $��� ��������� ����� ���, � ���" $������ ������ �������� ���������� ��������� ���� ������, *� � ��%����� �� ���� ���.

������� ������� ����������"���� � � 5� ���: 1) �������, $� ��� $ ����, �����, �� ����� $�����’�, �����

� �� ���, ��������� ��� %�$��� ��$������� � ����� ����*�� ��� ����� � �� ��� (�.1 ��.3 ��������� �);

2) ������� �������� ������� ����, $� ��� $ ���� ���� & ��� &� ������� ���� &����� �������� ���� � ����� (�.2 ��.5 ��������� �);

3) ��$������ (���� ���������� ������ �� �� �����, ����������, ��$������, ������������, ��� �����, ������� ������ $ �����%� ������� (����� ���� ��� (��.��.1, 2, 5 ��������� �);

4) ���� $� � � ���� ��� �������� ���� %���&���� � $��" �� ��� �� � $��������, �������� � ������ (��.6 ��������� �);

5) ��$���� ��������� � ������� ������������ (��.7 ��������� �);

6) ������� ���"������� ���, $� ��� $ ���� $�� ���&���� $���� � ���������� ��� ����, ���� � � %�$��������& $��������� ���� ��������� � (��.��.8, 19 ��������� �);

7) ��$���� ��������� ����� ������������� ���� �����, ���� ��$�����, ���%��� ���� ������� � (��.��.11, 13, 14 ��������� �);

8) �������, $� ��� $ ���� ���� ���� ����� � ����� C�����&���� � $��" ��� ������, ������ ���� � ������ ���� %����� ����� , $%����� ���$���, ���%��� ��� ������ � ������� , �� $%�������� ��������� &� $����� ������ (��.15 ��������� �);

9) ������� ��$���� ���������� ���� �������� (��.10 ��������� �);

10) ��$���� ����� $�� (��� ������� ��������� $"���� ��� �� " ��%’&�� � ��� ������� ������������, ��� ����� ����������� ������ �� (��.13 ��������� �);

11) �������, $� ��� $ ���� ����� � ��������� ���, $ ����� $���� � �%��’�$��� ��� ���" ���� #��"����� ;��� ������, ��������� ������ �� �������� $��������� (��.9 ��������� �);

12) ��$������ �������" (���� � ������: $%�$������� ������ ���� %�$���� � �������� ������ ���� � ������ � ������� � ������;

Page 37: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

37

$"��� ������� ���� ������� ����� � � ����� ������, �%���� ������, $%�$������� �� ������ ���� � �(���� ���� %�$����; $� ������� $��� '������ ������ � ������� (��.��.16, 17, 18 ��������� �);

13) �������, $� ��� $ ���� ������� ������� � ����� C�����&���� � $��", � ���� ��� �� ���" � "�� �� ���� %��� �����'���� ��%��� ��, *� �� �����%���� $�����������. � ���� ����� ����� �������� ���� � ����� � ������� ������������, �" ������ ���%� $�%��’�$� � ��� ��'� � � ���� , � ���" ���������� � � ���� %, *� �����%��� ��������� &� � $����� ������ (��.13 ��������� �);

14) $�� ������ � ����� �������" ������ � ������ :�������� ����� ������, :�������� M��% ������ :�������� M ��� ������ (��.20 ��������� �).

>��� �����, ���� $��%��� ��������, *� ��$� � I ��������� � ������ „)���� $���” ����� $�& ������� ' ������ ����������� ����� – ��� ����� ������� ���� ����� , ���' $ ���, ������ ������ ����" ����� ��� ���, ��$��& (���� ���� ���, (���� �� � ��������-������� ������ ������, �������� (���� ������� ����, ������ ��� ������ ������ � ������ �� ���%���.

�������� ����� $"�*& ��������� ���� �� $%�$����& ���� ��% ��� ���. E�� ������� ��������� ����� ��� �& ���%����� � ���� $"����: �������� $� � � ��$� � I ��������� � ������ ������� � ���� � �$ �"������ �" � �������������� ��(������� .

!� � $$�����, *� ����� ����%��& � ���� � ������ '��"� �� $���������� ��������� ����� ���. /��� ��������� ���� �� �� $�������� �� ������� ������������ ��������� �, ��& ����� ��� � ���� ��� , ���� ��������� � �������&���� �� ���������, �� ���� �������.

A ��� ������� ��������� �� ����� ������ � ��� �� ��� $������, ��� ����'������. )�����, ���� �� ��� � ������� ���� &���� ������� ���� ������ ����&���� � � ������� ����, ���� ��� ����, *� ����� ��%��� �� � ��%����� ������ � ��� ���� �����. A� ��� $�&���� ������ � ��� ������� ��$��� �� ����, ��� ���� �������� %�$������������ & ��'� ������� ��� ���$�������� ���, �� ���& �� �'��� � ���� ����. �� ��� , �� ������ � ��� � ��� ��������� �� �����, �� ���������� � ������� ������������.

����, ���������� ����� ������������ ���������� ������ ���� ��%�������, ��� '���� ���� � ���'� ����� $������ � � �����.

Page 38: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

38

2. 9���������"��-� ����" �� ��� �!��� � ��� ���� � 5� ��� ���' � � �������� ��� ��� ������ ���������, ���%" ���

��������� $� �� ������ „�����”, „���%”, „���������”. ������� „�����” �$��& �������� % ���� ��� "�����������

��%’&��. �!�� – �� $��������� '�� ����� , �� � ���� � �����!

�������, ����!� �� " ����������� �� �� �� � ��, ������� ������������! ����! � ��� ���� ����� ���� � ������� ��� �� ��$� ���$����.

!����� ����, �� � �������, �� �� ������ ���� ������, ��"����� $ �������� � ���������� �� " �����, *� ������ � )��� .

������� „���%” ����&���� � ���� ��� ����� "����������� ��%’&��.

���$ – �� ������ ���� ���� ��� ���������� ���� ���� �� ��/�� �� ��������" �!���, ��� �+���� �� � ������ ����������� '����.

������� „���������” ����&���� �������� ������, *� �& ������� $�’�$�� $ ����-��%��� �������. � ����" ���" �����" ����� ������� � ���� �& ���� � „� �����”.

7�� ���� – �� ���$ , �� ���$�� # � �� ��� !����� ���� ����� ��’��� � �� ��������! �' ��!, /� �� ����� ���# ���� ����� � � ������� ���������� ��� ����� .

���, *� ����%����� � ������� � ������, $ ����� ������� ������� ������ �� ��� &� $ ����" ������ �:

1) �������� ������; 2) ��$��� �������� �� � ��� ; 3) ���%� %�$ ���������� (������). A���� '� ��������� �� ���� ��� ��� � ���%��� ����������

������ „������”, „�����”, „�� ”, „���� �����”, „� "��”, „���� �����”. E� �$��&, *� � $� �� ���� ��"�������� ���� ��� ���%��� ������� �'�" ����� �� % %�$ ����������, �� ����%����� � ������� � ������.

E��������� ��$� ��� ��������� � ������ & ��$� � II „���, ���%��� � �%��’�$�� ������ ���������”, *� �� ����� ��� �� ������ ��" ���� ����� �'�" ��������� ���" ������ �. E�� ��$� � ��% ��'�� $ �%�����. >�, $ 161 ���� ��������� � ������ 48 � ������� ��� � ����� ��$� � , *� �������� ���� ������� �� $� ���. �� � ���� ���� ��������� *��� ��� ���%�� ������ $�� ����� � �'�" �����" ��������� � ������.

Page 39: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

39

;�$��%���� ��������� )���� �'�� ������ ��"����� $ ����, *� ���% �� ���� ������ �� ����������� ���� ���� ����� %�$ ������" �� ��� ���%��. ����� �� ���� ��$%���� �� ��������" ��� – �� �������& �� �������.

� ��.3 ��������� � ������ ��$��, *� ����� & „����*�� ��� ����� � �� ���. ��� ���%��� ������ � �" ���� � ��$����� $� �� �������� ��� � ������� ������. :���� � ���� �& ����� ������� $ ���� � ���� ���. ����������� $%�$������� ��� ���%�� ������ & �������� �%��’�$��� ������”.

��������� �� ���, ���%��� �%��’�$�� �$������� ���������, ���� *� ���� ��$����� � ��� ������ � ���� ����� . O" $� �� �& �� ��������� "�����, ��$���&���� ��������$�&���� � �'�" ���$�" ��� – �� � ����������, ��� ������, ���������, � �������, $���������, ( �������� � �'�". G�*� � ��������� � ������� ��� ������ ��������� �$�� �� ��� %������� ���%�, �� � ���$�" ��� ��������� �������� ��%’&��� ����� ������ – �������, ��� �����, ����%��� , ������ ���%�, � �����������%��� , ������ ��*�.

#����� � ���������, *� $� ��� ��.22 ��������� � $�� ���� � � � ��� ���%��� ������ ��������� �� & ����������. A����, �� $�� ������ ��� ���%��� ������ ���� ��� ��$������� � ��������������. /�� � ���� ���"������� ��������� ���" ���� �� ����� ��� � ���������-����� �������, �� $�� ������ ���, ���%��� �%��’�$�� ������ ���������, ������ � ���� ��� ��������� � ������ �� ���������� �� ����������.

� ��$����� �������� ������ ������ ��������� ������ $������ �& �� ��'� $������ �%��� ��� ���%�� ���%�, � � ������ ���, �� ������������ ������ ��� ��� ���%�� ���%� � �������.

��������� ������ �� ����������"��-� ������ ��������� � � � ���$� �!��� #:

1) � �������� � � ���� ������ � �� � � � ���$�, ��� �������� ��� �� ��'� ����� � � . ����� �� ����������� ���� �� ����� �� ��������� , ��$�& �����& ��� ���%��� ���%�, ������� ��� � $������ ���� ������. >��� � ��������� � ������ $’������� ��� ����� �����, �� % ��' ����� � ���� ���� � �������� ��������� ���' $ ��� )���� � ������ � ��� ������, �� %�� ������� M��������� /��%��&� ��A 10 ������ 1948 ����, + ��������� ���� ��� ���������� ��� ���� ��� (1966 �.), + ��������� ���� ��� ������ �� , ��� ��� �������� ��� ������ (1966 �.), R��������� � ������� � ��� $"��� ��� � �������" ���%�� ������ (1950 �.), ���( ���� 17 ����� 1997 ���� #��"�����

Page 40: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

40

;��� ������. ��� ���%��� ������ ���������, �������'�� � $����" � �'�" ��������" $�� ���� � ��������� � ������, ����%�����, ���� �����, � � � �������-������� $"�����;

2) ������� ������'�� ����� � �����&����� �������" ��������" ��� ���%�� ������ � ����� ��� �" �� � � ��������� (��.21 ��������� �). E�� ������� �$��&, *� �� ���� ��$������ � ������, *� ���� ����� ��� ����� ���%���� � � ���������;

3) ������� ����� ������ � � � ���$� ���$ (��.��.3, 24, 68 ��������� �). E�� ������� �$��&, *� �� �������� & � ����� ����� $�����, *� ����� $�%��’�$��� ���"����� ������������ ��������� � � $��� � ������, �� ������� � ��� ���%��� �'�" �����. ��� ���%��� ��$������ $ �� � �������, ��$����� � � ���, ��� , ��"�������, � ��� ���������, �������� ����, ����, �������� �� ��� � � ��*�. ; �� ��� ��� ���%�� ������ �������'�&���� ������ ��������� &�, � ��� ���%��� � �" ���� � ��$����� $� �� �������� ��� � ������� ������, �� � ���� �& ����� ������� $ ���� � ���� ���;

4) ������� #����� � � � �$��’����� �!��� � ��� ���� (��.23 ��������� �). E�� ������� �����& � ����, *� �� ������� %��� ��� %�$ �%��’�$� �, �� �� ������� %��� �%��’�$� � %�$ ���. �'� � ������ ��� $� � �%��’�$� � $� ��������� ���, �� �� � ���� ����. � ���� ����� $� ������� ��� �������& � �� �' �%��’�$��. >�, $� ��� ��.50 ��������� � ����� �& ���� � %�$����� ��� ����� $�����’� ���� ���, $� ��� ��.66 ����� $�%��’�$��� �� $��� ���� '���� ������ , � �'��������� $��� ��� $%����;

5) ������� � ���� ��� � � � ���$� �!��� � ��� ���� (��.22 ��������� �). E�� ������� �����& � ����, *� ��������� �� ��� ���%��� ���������� ������� �� ������ %��� ������ ��� �������� ����" $��� � %� ��� ������� $� � �� �����" $��� � �� ������&���� $������� $� ��� � �%���� ������" ��� ���%��.

��� � ��� �%��’�$� � � ��� �%��’�$�� ������ � ��� �%��’�$�� ��������� ���’�$�� $ ���, *� ��� �������� ���� ������ ��� "�������� ��� $� ������������� ��� ������� ���� �����. G� ����� ������������� ���� ����� ����� � ������� $ �� � �'���, �� ����� ��� ������� ���� ����� ��� � ������� ��'� $ ����, "�� �� ���, �� ���, ������� �� ���� ������.

Page 41: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

41

����, �� ����������"��-� ����� �� ����� ���$� �����!�� � � ����, ����������'�� � � �, � �������! ���� � 9���������� ���� � !���� ������� � � , ���$�� � �$��’���� �!��� � ��� ���� , � ��' � ���� �� ��"������, ��$�� ��'������� � ��, �������, ������� ���� � �����' ���� ������������, �����������, ���������� � ��&��� ���� ������ ����������, $� � ��; ������� ���� ���$��! �" � �������� � ��' � ����������� � ��&�� � �����.

:� ��������� ����� ������ ��������� �"����� ��'� $���� ��� �� " ��%’&����� ��� �%��’�$��, �� � ��%’&�� � ���� ��� �������� $� ������� $����� � � �������� ���� ��" �� �'�" ���(�� ���" (���� �, ����������� ������*, "������ ����� ������, � �� ���� ��������, �'�" �%�����.

��������� ���� ����� ��������� – &�����, ����� ����� �������� ��� �� ".

4� ������� � ������ �� ���� ������ � �� ������� ��������, �� ��������� ���� $� �� ���������, � ��:

1) �����������; 2) $���� ����$��� ���; 3) �������� �������� ������; 4) ��������� �� ���, ���%��� � �%��’�$�� �������; 5) ���� � ��� ���%��; 6) � ���� �� ����� �����. )$���� �������� �%’&���& ��, *� �������� �" ����� ���������

$�’�$�� � � ������� � � ������� � � ���� � �� ���������. ����� ������ ������� ������& ����� ���� � ���������� �(������ ������ ������� � ���� ����� � ����� . M������� ��������� �������� ������ & ������ ��� � �%��’�$�� ������, �� %�$���������� ��$����� �� ������*� � ���� ����� , � �� ��������� ���%��� � ���� ������� . ���, ���%��� � �%��’�$�� ������ ��������� & �������������� ������� ������ ��������� � ������. # ��������� )��� ��� ���%��� ������ ��$��������� �� �� ����� ������� ����� ��������, �� �� , *� ������ ����� � � ���������, ������ ��$����� � � � ������� ������ � & ��� ���������� � ������'����.

9���������"�� � � , ���$�� � �$��’���� � !�� ����� !����� ���$�������:

1) ���� �������� �� � ����� $�����" ����� ������, %�$���������� $ ��������� �. !�� ��������� � ��$��& �� �" $� ��, �� �%���;

2) ���� ������� �������� %�$���������� � ������� � $�’�$�� ��������� ������; �' � ����� ��� ��������� � �������

Page 42: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

42

� $�’�$�� %� ������� ���� � ������, %� ������� �������" � ���������" ���� $� �, %� ������� � � ��%��;

3) ��������� �� ���, ���%���, � �%��’�$�� �� ������������ �� �������� �$ �� �$. #��� � ��� ���� ���. M�������� �� ���� � ��������� �� ��'� � � ����" ��������� ���" �%��’�$� �, � � � ����" ��������� ���" ��� ���%��;

4) $� �� �%��� ��������� ���" ���, ���%�� � �%��’�$� � ��� �� " ������� ������ , � ��� �� �� ��%’&����� ��� ������� �%��’�$�� � $��" ������� � ���������" ����� ������" �������� $ ����� $� ���� $ ����� �%�����;

5) ����� ��� ��������� ���" ���, ���%�� � �%��’�$� � $%�$����&���� �� �� ���� ���� �������� $�������� (�� $%��������� $����� $��%��) �������� ���������, �� ���� �������� ���� ����� ����. ��������� �� ���, ���%��� � �%��’�$�� �"���������� � ���� ����� ������ �� " ���$�� ���.

������� � ������ �� ����� ��������� ����� �����, ���%���� �%��’�$��� ������ ��������� & ���� ��� � ���%� ����������.

������, ���’�$� $ ������������ � ����� , ��������� ��������� �, )���� ������ „��� ����������� ������” � � 18 � ��� 2001 �., „��� ������� ����� ��$��� �” � � 4 ������ 1994 �. � �' ���������-����� ���.

)��� ������ „��� ����������� ������” ��$��& ����������� ������ �� „������� $�’�$�� � � ( $����� ���%�� �������, *� $�"����� �� � ���� � �" �$&���" ���" � �%��’�$�"”.

���� � ����������� & ��� �’&���� ����� ������. !�.4 ��������� � ������ ��������, *� � ����� ���& &���� �����������, ��%�� �����, �� % ��' ��� �����, ��"����� $ ��$������ ���������� ���������� �� ��$�& ���� ����� ���������� (% ����$��).

M���������� & �������� ����������� ����������� �������� ������ ��������� � ����� . � ����" �� ��� ��� ���� – �� ������ "��� ��$’#������� !������ � � � �$��’�����.

� ���� ����� 5� ��� �� ��� ������ A����#���� � � ��� ������ �:

1) #����� ��� ����� – ���������� ������ ������, *� ������& ������ ��� ���������� �� � ��������-������� ����" ������� ������ %� ���� ����� ����������. G�*� ��������� ������ �%�� ��$������ ����������, %� �����, ��$����� – ����������� ����������, �� � ����" �������" $ ������� ���� ��$������ � ���� ��������� ������;

Page 43: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

43

2) � ��$�� ��! ���������� ��� ��� $����� ����� . # ���� ��� �� ���� � ��������� ��� ����� �����& $�����, *�% ���� ����� �� $��'���� $ ����� ���������� �� � ������ %���-���� ������;

3) ����'������� ���$ ������ ��� ���� 5� ��� ��� ����� 5� ���. # ����� ���& ������, *� ������ � ����'����� !;!; – ��$%������ ����������, ��������� ������� $ ��� ������. M�������� ������ �� ���� %��� ��$%������ ���������� � �������, �� �� ������������� ������;

4) ���� ��� � � ��� ���� 5� ��� � ����� ��� ����� , ��%�� ����� ��������� ������ ����� ��� ��$��&, ��� ���� ����������� ������ %� $� ���� �����������;

5) ����'������� ���� ������� � $���� ��� ����� 5� ��� ��$����� �� ���%�� %�$ ���������� ���� ��� �������� '��%� $ ����������� ������, %� �%���� ���������� ������ ���� �������� (����� ���) � ���� ������� ��������� ��� ����� 5� ��� ����� $ �������� ���� ��� ���������� ���������� ������ ������ ���������. L��'� �����, ������� �� ��$ ����� '��%� �� �����& � ������� ��� ���%�;

6) ������� ��� � ����� ��� �� 5� ��� ��$����� � � � ����, ������� ��� �%���� ���� ���������� ������;

7) �$��'���� ��� ����� 5� ��� ��� ��'�� �� ����� ��'�� ��� ��� ���� 5� ���. M�������� ������ �& ���� �������� � %���-�� � ���� , $%�� ���� ��� ����� ������� $�’�$�� $ ���������� �������.

)� ��� $ ��. 3 )���� ������ „��� ����������� ������” � � 18 � ��� 2001 ���� ��� �� �� 5� ��� ���� !����:

1) �� �������� ����'����� !;!;, �� � ������ �������'���� ��$������� ������ (24 ������ 1991 �.) ���� ��� �������� � ������� � ������;

2) ���%� ��$����� � � ���, ������� '� ��, ��� �����", ��� � ���" � �'�" ���������, ��� , ��� ����� � ��� ������ ��"�������, �������� ����, � ��� ���������, �����" �� �'�" �$��, �� � ������ �%���� ������� )���� ������ „��� ����������� ������” (13 ������� 1991 �.) �������� � ����� �� %��� ��������� �'�" �����;

3) ���%�, �� ���%��� � ������ � ���� ��� ��������� � ��� 13 ������� 1991 ���� ���� � ������ ��������� ����'����� !;!; $�$� 1974 ���� ������ ����� '� " ���� ������

Page 44: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

44

������� ���� „��������� ������”, ���� � �� ���" �� %, �� ���%��� �$�� $ %����� � ������, ��*� � ������ ���%���� � ������ ���� �� ������� ������ ���;

4) ���%�, �� �%��� ����������� ������ � ���� ��� �� $��� � ������ � � �������" ������� � ������.

#�� '���� �����, ���’�$��" $ ������������, ������� �� ��������� � ���$����� ������, ��� ����� � & ��� � � $ ����� ����������. #������� � '��� $ ����� ���������� �����&���� � ����� ����� '� " ���� � ����� ��&���� � �� � ��� ������ ���� *��� �� %, �� ���� ��� ��������� � ����� , � � + � �������� $��������" ����, ���������� ������������ � ���������� ������� ������ *��� �� %, �� ��������� $ ��������.

4������� ��, ��� �����'�!�� ��� ������ 5� ��� #: 1) ������ ��������� ������; 2) �� ������ ��� ����� ��� �� ���������� ������; 3) ������ ��������� ������ ��� ���$�� $ ������; 4) �������� ���� ������ ��������� ������; 5) ����$��� �������� ������; 6) ������������ ������; 7) ����%���� ������; 8) ���� ������ ���%� �����; 9) ���� ������ ���� �� ���; 10) ���� ������ ���%� � ���������� � ������. 7�� ������ 5� ��� � $�� #����: 1) � � �'�����. � � � � � &� ����� )���� ������ „���

����������� ������” � ���& � ��� ������ � �� %. M���������� ������ $��%��& ���%: — %���� %� ���� $ %��� � ���� � ������ �� ��������� %���

��������� ������; — �� �������� � ������� � ������ � � �� % %�$ ����������

(����� �), �� � $�����" � ����" ��������� � ������� � ������;

— �� �������� � ������� � ������ � � ��$��� �, �� ���� ��� � $�����" � ����" ��������� � ������� � ������, �� �%�� $ ���������� ���������� ������� $ %��� �;

— �� �������� � ������� � ������, ������ $ %��� � ���� ���� ����� % ����� � ����� �� �������� � ����� , �� �%�� $ ���������� ���������� ������� $ %��� �, %� �%�� $ ���������� ����������� ���� $ %��� �, ����� ���� ����� % ����� � ����� �� �������� � ����� ;

Page 45: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

45

— �� �������� � ������� � ������ � � ��$���� � �����, �� ���� ��� � $�����" � ����" ��������� � ������� � ������ �� �%�� $ ���������� ���������� ���� $ %��� �, ���� & ��$�����;

— ����������� �����, $����� � ������� � ������, �%�& $ %��� � ���� ��� ��� ($���);

2) � ������ ����� ����'�����. )� ��� $ ��.8 )���� ���%, �� �� %� "�� %� ���� $ �� %��� �, � � �� %%, ������ �� %�� %� ����� ��������� %� ���� ��� �������� �� 16 ����� 1990 ���� � ������� � ������ � ���� ��� �� ��.5 )���� ������ „��� ��������������� ������”, ���� � �'�" ������� �", *� �"����� �� ����� ���������� A������ ;����%� �� (�A;), )" ���-���������� A������ ;����%� �� ()�A;), ���������� ������, ���������� !�� � ������� ;����%� ��, )��������� ������, ���������� ;�������� !�� � ������� �����%� �� (�;!;), & ���%�� %�$ ���������� %� ��$�����, *� �$�� $�%��’�$��� ��������� ��$���� �����������, � ���� $��� ��� �%���� ���������� ������, ���� �� � �� ��&��������� ��������� ������;

3) �� ����� ��"����� � ��� ����� . L��$����� %� ����� ������ %��� $ �" ����������� ������� �� ���������� ������ $ ���� ��� �����" ����: — ��$���� ��������� ��������� � � $��� � ������; — $�%��’�$��� ��������� ��$���� ����������� %�

������%����� � ��$������ ���������� ; — %�$�������� ��������� � $�����" � ����" � ������� �

������ �������� ����� " �’��� ��� �. E� ���� �� ��'���&���� � �� %, �� ����%����� � '��% $ ����������� ������ ������� ���� �� ����. :�� �� %, ���� ���� ����� % ����� %� �������� � ����� , ��� ���� � ����& ��� ����;

— �������� ��$���� � ���� ��� ��������� � ����� . E� ���� �� ��'���&���� � �� %, �� ���� � ������ ����������� ����'����� !;!; $�$� 1974 ����, � �� ��� ��� ���� ��� %� �������� �������� � ������� � ������, ���� � �� %, ���� ���� ����� % ����� � ����� %� �������� � ����� ;

— ����� ��� �������� ����� %� �� ��$�� ��� � �%��$ ���������� ��� �� �������. E� ���� �� ��'���&���� � �� % �� ���� ���� ( $��� ����� �� (�� � , ���" , � � );

Page 46: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

46

— ���� ��� $�����" ���� ������� ($��% �� ���, ���� �, ������� �, ��"��� � � �� � ���� �'�). E� ���� �� ��'���&���� � �� %, ����� ���� ����� % ����� %� �������� � ����� .

!���*���� ������� ��������� �� ���������� ������ $�������&���� �� �� %, �� ���� ��$��� $����� ����� �������, � �� %, ��������� ���" �� ���������� ������ ��������� �������� ������ ��� ������.

4� ��� ����� 5� ��� �� ��"� !���� ���$�, ���: — ������ $����� ����� ������ �� ������� �������; — $������ � ����� �� ��$%������ ��� $ �������� �������

$������ (�� ���'���� %� $����� �������� ); — ������� � ������� � �'�� ������ � ����, ��� ��$�����

$����������� ������ ������ $�������. :��� �%���� ���������� ������ & �� ������ � ���� �����

��$� ���$����� ������; 4) �� ����� ���������� � ��� ������ 5� ���. ���%, �� � ���

���������� ���������� ������ �� �%�� ��$������ ���������� ���� $��� ��� ���������� � ���������� ������, ��&����&���� ����������� ������ ��$����� � � ����, ������& ��� ���� ��� � ����� �� $ ��������. ���%, �� � ��� ���������� ���������� ������ �%�� ��$������ ����������, ���������� � ������ � ���� ��� ��������� ���� $��� ��� ���������� � ���������� ������, ��&����&���� ����������� ������.

:��� �%���� ���������� ������ & �� ��&���� � �%���� ���%�� ���������� ������;

5) �� ����� �����������. :����, �� & ��$����� %� ���%�� %�$ ���������� ��� ����������� �������� ������ (%� ��������, ���� $ ����� & ����������� ������, ������ ��$�����) ��& ����������� ������ $ ������� �%���� ������� � '���� ��� �����������, ��$����� � � ����, ������& ��� ���� ��� � ����� �� $ ��������;

6) �� ����� ��� �������� � �����! ����� �� ������ ���. :����, �� & ��$����� %� ���%�� %�$ ����������, �� ���� ���������� �� �� �� � ������� ������� ������ �� �� ��"���&���� � ������ � ������� ������ ������ %� �������� %������ � ������� ����, �� "�� %� ���� $ %��� �–��"����� � & ����������� ������, ��& ����������� ������ $ ������� ����������� �� ��, � ������� %� ��'������ �� ���� �������;

Page 47: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

47

7) �� ����� ��� �������� ����� � ���$�!, ���� ��! ���� ���#� ���!. L��$����� %� ���% %�$ ����������, �� ������& � ����� � $�����" � ����", ��$�� ����� ��� &$�����, �� ���� ���������� �� �� ��������� ������, �%��& ���������� ������ $ ������� �%���� ������� �������� � '���� ��� ����������� �� ��;

8) � ��’���� � ���$�� ���� � ��� ������ 5� ��� ����� �� �$�� $ ����� �����. +����� ������, ���� $ ���"��� ������ ����� � �� %���� ��������� � � $��" ������" ���". # ���" �����" �����, �� & ��$����� %� ���%�� %�$ ���������� �%��& ���������� ������ $ ���������� ���� $ %��� �, ���� & ����������� ������;

9) �� ����� ��� �������� $ �������� . G�*� �� �’� ������ & ��$��� %� ���% %�$ ����������, %����� � �������� ������� ��$���� ��������� ������, �� ����� ��$����� � � � ��� �� ��������� � � ��� ���� ����� ��������� ��$�&���� ����������� ������.

A%���� ���������� � ���� � ��� � � 15 �� 18 ��� � ���� � �%������ � ���� $ �"���� $�����;

10) � ��&�� ���� �, �����%����" � ��������� ��������� ������.

7�� ������ 5� ��� ������#����: 1) �� ����� ����� � ��� ����� 5� ���. M�������� ������,

���� ���"� � ���� ��� ��������� $ ������, ���� ����� $ ���������� ������ $ ���� ����������. #�" � $ ���������� ������ ���� ������&����, ��*� ���% �%�� ��$���� ����������� %� ������ ���� � ��� ��������� � ��$���� �����������. A� ������&���� ��" � $ ���������� ������ ���%�, ��� � ����� ���������� �� �%��������� � ���� ���� � ���� %� �������� ���� � ����� & �%���������� ����� ����, *� �%�� ������� � ����& ��������.

:��� ���������� ���������� ������ & �� ������ � ���� ����� ��$� ���$����� ������;

2) �� ����� �� �� ��� ����� 5� ���. M���������� ������ ����&����, ��*�:

— ��������� ������ � ��� ���������� ��� ������ ��� ��%��� ���� �%�� ���������� �'�� ������;

— ��$����� �%�� ���������� ������ �� ��� �� �������" ���� � ������ �������� ��� ���������� ��$������ ���������� %� ������ � ��� � ����� � � �����;

Page 48: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

48

— ��$����� �%�� ���������� ������ ���������� ����� %� ������ �%��’�$��, �� ��& �� �����& � ����� ��$���� �����������;

— ���% �%�� ���������� ������ ���� ��� ������ �� ���� ���������" � �������� %� (��'���" �������� �;

— ��������� ������ %�$ $���� �������" ���� � ������ ��%��� ���� ������� � � ������� ����%�, � ��%��� � ����%� %�$����, �����"����� �����, ����� ����� � %� ����� �������� ���� �� ����� � ������� ������������ �'�� ������;

3) � ��&�� ���� �, ���$ ����� ��'� ����� ����� �� 5� ���.

G� ��� $$������ ��*�, ��� ���%��� ������ ��������� & ����� �������� ������ ���%������ � ����� . ) ��"������ "������ � ������� , $� �������� � �������" �(��" ����&� ������� ���� � ���� ��� ���� �’��� �������� ��� � � � ���$�:

1) ��� ������ (���$����) � � � ���$�� & ��� ���������� ������ ���� � ����� � � �������, � ���� ����, *� ��� �������� �������� ������. :� ��" ��� $� ��� ��������� � ������:

— ���� � ����� (��.27); — ���� � ����� �� ���� � ����� (��.28); — ���� � ���%��� � ���%���� ���������� ��� (��.29); — ���� � ���������� ��� ���� (��.30); — ���� � �&����� ���������, ����(����" ��$��� � �'��

������������ � (��.31); — ���� � ���������� � ���%���� � � ����� ����� (��.32); — ���� � ���%��� ���������� � � ����� ��% � � ��� ���������

(��.33); — ���� � ���%��� ����� ����, � � ���� �������� ����" ������ �

��������� (��.34); — ���� � ���%��� �� ������� � ������ ���� (��.35). E ��� ������ �� � �����, *� � $�����" � ����" $�"�������

� ������� � ������, ��$����� � � ����, & ���� ��������� ������, ��$������ �� ���%�� %�$ ����������;

2) ��������� � � � ���$�� � ��%����� � �� �������� ����� ��� ��%’&�� � �(�� ����� ��� �������, ��� ���� $����� � � �������� ������ ���%�. # ���������, ��� ������� ����� ������������ ��'� �������� ������. :� ��� �����" ��� ���%�� ��������� � � �������:

Page 49: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

49

— ���� � ���%��� �%’&����� � ��� ���� ��� � � �������� ���� $� � (��.36);

— ���� %��� ����� � ����� �� ��������� ������, � �������������� � � �����" ��(�������", � ���� �%���� %��� �%���� �� ���� � �������� ���� � ���� � � ������� ������������ (��.38);

— ���� $%������ �����, %�$ $%��� ��������� $%���, � �����, ��"��� ��������� � (��.39);

— ���� �������� ���� ����� �� ��������� ������� $�������� %� ���%���� $�������� �� ���� � �������� ����, ���� � � ������� ������������ � �������" ����%���" �� % ��" ���� � (��.40);

3) ���������� � � "������$���� �" ��%’&�� � �� ������ � ������ ���", �������� ������" � ������. :� ��" $� ��� ��������� � ������:

— ���� �������� ������� (��.41); — ���� ������� � ����������� �%’&���� ��������� �������

����� ������, �������� � ���������� ������� (��.��.13, 41); — ���� � � ����&������� � ���� ��� (��.42); — ���� � ���� (��.43); — ���� � ����� ��� $"���� ����" ������ ���" ��� ����"

������ � (��.44); — ���� � � �������� (��.45); 4) ���� ���� � � � ���$�� ���’�$� $ ������� &� ��� �����

������. E� �$��&, *� ����� �& ���� � � ���� � ���� ����� ��� ����� $"��� $ %��� ���� ����� ������. !�� ��� ���, $�� ���� ��������� &�, ��������:

— ���� � ��� ����� $"��� (��.46); — ���� � ����� (��.47); — ���� � ������ � ����&��� � ���� ��� ��%� ���&� � �’� (��.48); — ���� � �"����� $�����’�, ������� �������� � �������

���"����� (��.49); — ���� � %�$����� ��� ����� $�����’� ���� ��� (��.50); 5) �������� � � � ���$�� & � ��� ��"������ �����%����

���� ��������� ������� ������ �� ��"����" � ������� ����� ����� � ������ ������. )� ��� ��������� � �� ��" ������:

— ���� � ��� �� (��.53); — ���� � ���%��� � ���������, "��������, ������� ��"� ����

�������� (��.54); — ���� � ��$������ ���&� �������������, ������� � �������

(��.54).

Page 50: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

50

������ ��� ������� ����$����� ���’�$� $ �"� �� �%��’�$���. E�� �$&��$�’�$�� �%��’�$� � $ ����� ���%����, ���� $ ������� ���� ������� � ��� ���& ��������� ���–������ $�� ������ � ��.23 ��������� � ������, � �� � $$��&����, *� ���� ����� �& �%��’�$�� ����� ���� �������.

9���������"�� �$��’���� �!��� � ��� ���� – �� ��� ������� 9���������#! �' �� �� � �� �� ���$����� �$��’������� ��������.

# ��������� � ������ �%��’�$�� ������ ������� (����������� � �%�������� �%��$ , �� � ������� ��'� 6 ����� (��.��.51, 53, 65-68).

4� ��� � ��' ��: 1) ���"����� ������������ ��������� � � $��� � ������ (��.68); 2) �� ������� � ��� ���%���, ����� � �� ��� �'�" �����

(��.68); 3) �� $��� ���� '���� ������ , �������� � ���*�� (��.66); 4) �������� ������ $%���, ������ ������ � ��� �� �

������� ��� � ��"��� (��.67); 5) $"��� # ���$��, ��$������� � ������� ����� � � ����� ������

(��.65); 6) '������ �������" ������ � (��.65); 7) �������� ������ $������ ��������� ��� �� (��.53); 8) �$&�� �%��’�$�� ��������, %��� � � ��� (��.51). 9���������� 5� ��� ��� ����� � ��' � ���� � � � ���$�

�!��� � ��� ���� , ��� �� ������� ��$�! ������� ���, ��������, ���� � �����, /� � $������!�� �� � ��� ��! " ������.

;�$� $����� ������ �� , ��� ���� , ������ �� � ������� ���� �. B��������� � ���� – �� ���� % ����%�����, ������ ���� ��

���� �����, ���� � ����� ��$���� � $"���� � $��" (��� ������� �& $%�$������� ���� ��� �����%� ������ ������ ���� ����� � � ����.

��������� � ���� – �� ��� ������ ����� $� ���%�� ��� ������ � ������� , *� �� $%������ $�����������, ��$���� ����� &����� �������� ����, � ���������� ��� �������" ���� � �������� � �" �%’&������.

8��������� � ���� – �� ������ �� %����� �� ��� ���� ������ �����, � ����� ��� �%��’�$����� ������ � � ���$���, $%�$������� � ������ ��$����� ���, �������� ������ �� � � ��$����� ���������� �� �, �� " ��� ���" ���� � �� ������" ���'�� ������.

-����� � ���� – �� �������-����� $��%�, *� $%�$������� $� ������� � �"����� ���, ���%�� �%��’�$� � ������ ���������.

Page 51: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

51

4� ��� � ��' ��: 1) ���� � ��������� � ��� � '���, � � �� %�$� ������� ���� �

�������� ����, ���� � � ������� ������������, �������" ����%���" �� % (��.55);

2) ���� � � �'�������� $ �"���� ������ �� ���� � � ������� ������������ ���� ����� � �������� '����, $����� ��$������ � '�����, � ��� �� %�$� ���� ��� $$�����" ���� � �� % (��.56);

3) ���� $��� ���� ��� �%��’�$�� (��.57); 4) ���� � ������ �������� (��.59); 5) ���� �� ��������� ���� $������ ��$���������� �� ��$�

(��.60); 6) ������� ���$���� � ����������� ������ (��.62); 7) ���� �� �� ����� ����� ��%� ����" %��$���" (��.63); 8) ���� � �������������� �%������� ��������� ���" ��� ���%��

(��.64). >��� �����, ���� � & � &� �����, �� �& $���� $� ������

���%" ���� � �������� ����� ������� ����" � � � �����%����� � ��������� � � � $���" ������ ��������� �� ������� � ������ .

3. 9���������"��-� ���� ������ �� ��� ��� � ��"������ �' ����

�� � � 5� ��� (*����� % 5� ���, ������� 5� ���, ����� �� �� � 5� ���)

:����� ��� � ����� %���& ���� ���� $� � � ���� ��� �

� ���� ���" �������������" ������� �, $�� �����" � ��������� �. ���'�� $ ��" �����&���� ���� $� � �������� ����, �� $� ��� ��.6

��������� � $� ����&���� � $��" ��� �� �� � $��������, �������� � ������. # ���� ��� �� ����� ��� �� ��$��&���� ������ �������" ���� �, �� $� ������� ������� ����: &����� $��������� ����, ����� ��������� � ������� ����. !�� � ������ ����� & ��%’&���� ��������� ���-������" � ������ $ ������� ���� $� � $� ������� �������� ���� � ����� .

:����� ������� �����&���� �������� � ������� ���" ���� �. )� ��� $ ��.8 ��������� �, � ����� ��$�&���� � & ������� ���"������� ���. E� �$��&, ��-���'�, *� ����� $���������, ��������� � ������� ���� $� ������� ���� ����������� � ����������" ��������� &� ���" � ���� ��� �� $��� � ������. L, ��-�����, ��� ���� ��������� � ������ �&

Page 52: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

52

����*� �������� ����, �� �� $���� � �' ���������-����� ��� ������ ��������� � ����� ��������� � � ���� ��� ��.

)� ������� �������� ���� ��� '����� � ��� $������ � � ����, �� $�������� ��$��� ��&���� &��� ������ ��� � � ��������� ������, *� �� $� ������� – (������ &��������� %� $ ������������ ��������� ��� �� ����.

G� ��� $$������ &��� ������ ��� $ ��������� ��� �� ���� $� ����&���� $����������, ���������� � �������� ������ �������� ����, *� �����%�& �������� $� � ����, � ��� ��$������ ��� �" ����������, �& $���� $��% ��� ��������� � ���� � ����" ���", ����������� ��� ������ ����� , ��������$��, ���� �.

� � ���� ����� �� �������� ��$��� �� ���� ���� � �� �������� ���� �& %��� � ������ ����� ����, ��$������. :�� �$�������� �" � � ��������� &� �����%��� ������ ��������� �������, ���" �� � $� ������ ���������� #��"����� ;�� ���$�����, � $� ������ �" ��%�� �, ���� #��"����� ;�� � �� ����� ���� ���$����� „� ����”, � ���������� ���������� ���������� #��"����� ;��, ����� ���$����� #��"����� ;�� � (������� ���� � ���������, ������� ���� � �'�.

��������� � ���� �%������& ��� ���������� ������� ����� ����. >�, &����� $��������� ������ & #��"��� ;� ������, ��*�� ������ ��������� ���� & �% ��� + � ��� � ������, ����� ������ & ���$����� ������, ���� �� ��� �� �"����� %�$���������� �� ������ $ � ��� ����. ��������� &� ��$����� ���� ����������� ���� �, �� $� ������� ��������� � ����� .

;�$��� � ���� ���� ���%" ����, %� ��� %�$ ����� '� " ������� �� ���� $%������ ����������� (���� ���� ��� �������� ������ ���& �� ��������$��.

:����� ��� � ����� ��� $�&���� � $��" ������ $� � � �������� $� �. >��� ��$��� � �������� ���� $� ����&���� �� ��'� �� ����$���� � � ��*��� ������ ����, �� �� ������� � � � ������� ����������� ������ �������� ����. >�, �������� ����� ���� �������� ������ �����" (���� � ����� ���� � � ���", � , � ���� �����, ������ ����" ���������� �������� ���������� �����, ���� ���� � �$� �� � ���������� .

���� � �� ���� �& ���� ����� ��������. >�, �� � #��"����� ;��, �� ��*��� ��������������� ����� ����, ������ � ���� ;��, ������������ ����� ���� � � ���". #������ ��� ��� $�& ������ ����" ���������� ����$ � ���� ����� � �%��� �� � ���� �. !���� ��� ��$��� ��& ���� ����������� � � ����������� ������ ������� ���� � ������� �����.

Page 53: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

53

>��� ����$�������� ����������� ��$��� � �������� ���� ����� ��� �������� ���������� � ����� ������ $%�$����& �� ��������� (���� �������.

A � ���� ����������, ���� $���������� ��� $����� ������� �������� ���� � ����� �� ��������� ���-�������� ��������.

�������� ����������"��-� ������ ��������� �' ���� �� � � 5� ��� ����� # � �� ������������, �� �� ����� ���# � ���� ��� � �������� � 9���������� � ���� ���� � ��, �� #����� '��� �� �, � ��"��!#���� ����� � ����������'���� ������ �� �����������, ������� �� � � ���������� � � � ���� �����, ����� ����� � ������� �� � �� � ������ � � �����' ���� ��� �, ������ ��� � � $��������� � � � ���$� �!��� �� � "��/�� ���� ����� ��������, � ����! ��������� ����� ���� �� '����.

*����� % 5� ���

)������� ��� � ����� ���������� &����� ������ –

#��"����� ;��� ������. !���� #��"����� ;�� ������ � ������� �� � ������� ��$����� ��.75 ��������� � ������, )����� ������ „��� ���� �� ��� � � #��"����� ;�� ������” � � 4 �� ��� 1995 ����, „��� ����� �������� ������ ������” � � 22 %���$�� 2002 ���� � �'��� $���������� ����.

��������� &� ������ ��$��&���� ���� ��� #��"����� ;�� �� &������ $������� ��������, ���������������, ����� ������ ����� �������� $��������� ���� � ����� . #������� �� �� ��������� � �"����� ��������� $��� � � ������� � ������. A ����� �'��� ����� $��������� ���� � ����� ������� ���&.

) ��������� &� ������ – #��"��� ;� ������ – ������� ����������. E� �%�������� �� ����� "������� �'�� ������, �� � � �� �� � � (����� � �� �& ������� ��������" ��������.

H��� $� ��� ��������� � #��"����� ;�� ������, �� � � & ��������� $ � ������ �%������� ��������� &� ��� ����� $ ������� ������� ���� � ��������� ���� , $�����, �% ���� + � ��� � ������, $�������� ��$������ ��������� � ����� ��� �� $� ������, *� �& $���� ����� ����� ��"����� $ ��� ���� ��������� ���" ����������.

#��"��� ;� ������ (����&���� '��"�� ��%�� �. ��������� ���� ���� #��"����� ;�� – 450 ������ �, �� �%������� � ����� $�������, � �����, ������� ��%������ ��� �&���� ����������� ������� � 5 ��� �. #��"��� ;� ������ & ���������� $ ����� �%���� �� ���' � � ���" ������ � � �� ��������� ����� �����, ��%�� 300 ������ �.

Page 54: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

54

A���� ������� ������ $� ������� ���� ����������� � ���� �� � ����� . #��� �� ������ %��� � ������ � ����% %� ��� �'�� �������������� ����.

#��"��� ;� ������ $� ����& ��� (���� �, �� � ��������� ������� ������ ������� �� � ������� .

��������� +�������� *������� % � #: 1) � ���� �� +������ (�������� $� � �� ��������� � ������,

��������� $��� �, �������� �� ��" $� �, �������� %� ���$�������� �" ������� );

2) ��� ���� +������ ((�������� ���� � ��������� � ������� ����, (�������� �����" �����������" ��������, ���$������ %� �%���� � �����, $� ������� $ ���� �'�" ���� � �������� ����, ��� '���� �����, *� ���������� ������� ������ ������, )%�����" !�� ������, $%�$������� (�������� ���� � � ������� ������������);

3) +������ � � ���������� ������! (�������� $ � ���� ��� �% ���� + � ��� � ������, ������������ �������� $ ���������� ��������� ���" ��� ���%�� ������ ��������� � �" $"���, %�������-( ������� ��������, ������������ �������� $ � ���� ��� ���� � ���������� ��*�).

���� (���� � �& �� � ���%����� �������, ���� ���� ��������� $� ������� (������).

��������� � ������, $����� ��.��.85, 87, 88, 89, $�� ���& $ #��"����� ;��� '����� ���� ���������� � � $��" �(��" ����� ���.

= "� '����&��� ������ '������ *������� % � 5� ��� #: 1) � � ���� ���" �+�� – �������� $� � �� ��������� � ������,

��������� $��� �, $���������� :�������� %������ ������; 2) � �����&������������" �+�� – �����'���� $ �������

���$����� ������ ���� � ��� � ������� ����, ���( �� � ������� � � �������" ������� �;

3) �� ��� � +���� ��� �� ��� ����� ���� �� �. #��"��� ;� �& $���� � ���$������ ���$������� ������ ����’&�-� � ��� ������ � �'�" ��*�" �������" �� %;

4) �� ��� � +���� ��� �� ��� ������ �� �. #��"��� ;� ���$��& ������� ����� ��������� ����� !��� ������, �%��& ���� � ��� � $������ �������� �;

5) ��"������ � � ���������� ������! $ � ���� ��� �% ���� + � ��� � ������, ��������� ��$���� � ����� �� �% ���� + � ��� �. J����� ������������� �������� & ���� � ���� ��� ������������� #��"����� ;�� ������ $ ��� ������;

Page 55: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

55

6) �������� ������� 5� ��� $ ����� � ������� ���%����� ��������� ( �� ������).

#��"��� ;� ������ $� ����& �' �����������, �� � ���� ��� �� ��������� � ������ � ������ �� �� ������.

������� ��%��� #��"����� ;�� ��������&���� ��������� &� � )����� ������ „��� �������� #��"����� ;�� ������” � � 27 ����� 1994 ����. �������� ���� $� ���� (����� ��%��� #��"����� ;�� & ��� �, �� ����&���� $ �������" $� ���, $� ��� ��� ��� �, ��������" �� ���" ���� ����" ��� � � #��"����� ;��. )� ���� ����������� � ������. )����� $� ���� ����������� $ � '����� % ��'��� � � ��������� ����� ����� #��"����� ;��.

G� ��� $$������ ��*�, ��� &� $ ������� '�" (���� � �������� & $������� (���� �, ��%�� ���������, $� � � �������� $��� �.

����� ��������, ����� � �� ��� ��� � ����� � ��� !�� � ���� ���� �������.

* 5� ��� ��� ��� #���� � � ��� �� �": 1) � ���� �� ����� ��� , ��%�� �������� �( � ���� �����$�� � ���

���������, $� �� �� �������� $���� �� #��"����� ;�� ������. >�� ����, � ���� ��� �� ��.93 ��������� � � )���� ������ „��� �������� $� � �� ��������� � ������” � � 8 ������ 2004 ���� �������:

— ���$������ ������; — ������� ������� ������; — �% ���� + � ��� � ������; 2) ���$� � ����������. #�� ���� %��� �������

������������ ��� ����, ������� � ���� ��� � ��� � �, � � ��������, ��������� �����" – (" �� �. A���� '� ���' ���� ��� � $���������� ������� $% ������, ��� � ��$���� #��"����� ;�� ������ ������� ������� $����������;

3) ������# �$�������� � ����������. ��������� �� ��$����� $���������� �%������&���� � ��� ���" #��"����� ;��. ��� ����� ��� � �������� ������� � ��$��&���� �������� ��� ���, ����� �' ������ ���� ��$������ �%��������� $�����������;

4) �$�������� � ���������� � ���� ��� � �� ���� *������� % � (������ $�����������).

— �� ��&��� ��� ��� $����������� #��"��� ;� $���"���& ����� �� ���� � � ���, �� ������ �� � � ��� � �������� ������� ������������� $����������� (��*� �� &), �� ������ �� ��������� ��� ����, �%������& ������ ���������

Page 56: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

56

$����������� ���� �������� (������, ��$� ��, ���� , ������� ���� ���� ��� �" ��������);

— �� � � ����� ��� ��� (���� & �������� � ��$���� $�����������) #��"��� ;� ��������� ��������� �%��������� $����������� � $� ����& ��������� ����������. � �$ ���%" ����� ������ �%����������� �������� � ���������� ������ ���� , �� � ������� %� �������;

— C��# ��� ��� $����������� (��� & ���%��’�$�����) ����������� ��'� ��� , ���� ���%" �� ����� �� ���������� �$�������� ��$��������� $����������� $ �'��� $�����;

5) ��"����� � ���� (� ��$����� ������� �� �������� ������) $� ����&���� �����������. ) $������ �������, $��� �& ������� �"������ ������� % ��'��� ���� � �������� (��%�� 50 � ����� � + 1 �����). :��� $���� ���� %��� �"���� ���� �������� ����� � �������� � (��� ( ���� % ��' ���). ��������� $��� � �����&���� M������ #��"����� ;�� ������;

6) ����� ��� � ���� ��������� 5� ���, ���� �������� 15 �� � � ��� �������� $���� � �����& ����, %����� �� �������� � �( � ����� ������������ %� ������& $��� $ ������ $��������� �(������������ �����$�� ��� �� #��"����� ;�� ��� ���������� ��$�����. >�� ���� ���$����� �$��&���� ����� � ���������� ���.

� �$ ��*� ���$����� ������ �������� ������������ ������ �� �������� $��� ��� ���������� ��$�����, $��� ���&���� ��� �"������ �& %��� � ������� � �( � ��� ������������. G�*� � � �� ���������� ��$����� $��� $��� ��������� #��"����� ;��� ������ �� ���' �� ���� �������� � � �� ��������� ����� �����, ���$����� ������ $�%��'�$��� ���� � ������ � �( � ��� ����������� �������� ������ �� �;

7) ����!����� � ����. � ����� ���$������� ������ $���� � �' ���, ������� #��"����� ;���, ��%� ������� � �( � ���" ��������" ������", ����� & „�( � ���� � ���� ������”, „# ������ #��"����� ;�� ������”, ���� �$��� – „M���� ������” „�������� ���’&�”. )������ � &� ��� � �����& � ����, *� ������������ �, ���� �����, �� ������� �� � ��� ����� $���� �� $������������;

8) � $ ��� � ����� ��������. # ���� ��� �� ��.94 ��������� � ������ $��� �%��& ������� ����$ ������ �� � $ ��� ���� �( � ����� ������������, ��*� �'� �� �����%���� ���� $�����, �� �� �� '� ��� ���� ���%� ������.

Page 57: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

57

������� 5� ��� ��������� ���-������� ����� ���$����� ������ ����� � ���

���& ���������-������ $�� ������ � ��� �������'���� ��$������� ������.

)����� ������ „��� ���$����� ������” � � 5 ����� 1991 ���� � ����� %��� $��������� ����� ���$����� ������, ���� ��$����� ����*�� �������� ���%�� ���������� ������ ����� ��������� ����. )����� ������� ����� ���$����� %��� �������� ��.19 ��������� ����� �������� � � #��"����� ;��� ������ � ���$������� ������ „��� ������ $��� ���� $� � � (���� ������� �������� ���� � ������� ������������ � ����� � ��� �� �� ��������� ����� ��������� � ������” � � 18 ������ 1995 ����, $ ���� ���$����� ������ ��$����� ����� ������ ����� �������� ��������� ���� � ����� .

A��'� ��.102 ��������� � ������ 1996 ���� ��$����, *� ���$����� ������ & ����� ������ ������& � � �� ��� .

G� ��� ������ ���$����� ������& ������ ��������� ������� ����, ������� ����� � � ����� ������, ��������� ��������� �, ��� ���%�� ������ ���������. ���$����� ������ �� ������� �� ������ $ $�� �����" ��������� &� � ��� ����, *� � ���� �$�����&���� $ ��������� ��$��� �� ����. ���$����� ������ ������& ��������� (���� �, ��%�� $%�$����& %��� �$&��� � � � ������ �������� ����.

# ���� ��� �� ��.103 ��������� � � )���� ������ „��� ��%��� ���$����� ������” � � 5 %���$�� 1999 ���� ���$����� ������ �%��&���� ��������� ������ � ����� $�������, � ����� ������� ��%������ ��� '��"�� �&����� ���������� ������� � �’��� ��� �.

���$������� ������ ���� %��� �������� ��������� ������, ���� ����� 35 ��� �, �& ���� ������, ������& � ����� �������� ������ ����� " ����� ���� ��%�� � ��� � � ����� & �������� �����.

����������� ���$����� ������ ���������� �� � $� '� � � ����$ 30 �� � � ��� �( � ����� �����'���� ��$����� � ��%�� �, $ ������� ������� ������� ������ � ���������� $� ��� #��"����� ;�� ������. ���������� ���$����� ������ �� ������� $� ����& M���� ��������� ����� !��� ������.

��������� � �����%�& $��%� $"���� �������� ������ ���$����� ������, � � �������&���� ����� ������������� � ���� �� �������� ����" ����������.

)���� ���$����� ������ �"�����&���� $����� $%�� �&���� $ ��� ��� ���, ��*� ���$����� ������ �� %�� �������� $ ���� � ������� �� ������.

Page 58: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

58

������ '���� ������� 5� ��� ������#���� �������� � ��:

1) � ������; 2) ����������� ��������� ���� ����������� $ ����� $�����’�; 3) �������� $ ���� � ������� �� ������; 4) ����� . : ���� ��� ���$����� ������, �� ���’�$� $ ��������� ��� ����"

����������, �%����&����. # � �� �& ��� ��� �'�� �������������� ����, �% ���� ����� � ����" �������� ���� �� � �%’&�����" �������, ���� $������ �'�� ��������� %� � ����&�������� � ���� ���.

A ������� � "� '����&� ������ '���� ������� $�� ���� � ��������� � ������ ($����� � ��.106), ��'� ��$���� )����� ������ „��� ���$����� ������”, „��� � ������ �������� ������”, „��� �%����� ������”, „��� ����������� ������” � �. �� ���" ������:

1) � �+�� � $��������� �' ����� ����������� 5� ���. ���$����� & #��"����� M���������������� )%�����" !�� ������, �����& ;�� �� ������� %�$���� � �%����� ������, ������� �� #��"����� ;�� ������ ������ ��� �����'���� ���� � ��� �����& � '���� ��� ����������� )%�����" !�� � �$ $%������ ���� � ����� ������;

2) � �+�� �����&���� ��������. ���$����� ������ ���������& ������ � � �������" � ������". ���������� ����� � &� (���� � – ��� ������� $��� '������ ������ � ������� ������, ������� ��������� �, ������� � �������" ������� �, ��� '���� ������ ��� ��$���� ��$����" �����, ���$������ $� ������� ��� �����������" ������������ ������ � �'�" �����" � �������" ���� $� �", ��������� � ���" � �������" ����� �����������" ���������� � ��$����" �����;

3) � �+�� �����&���� ��������. ���$����� ������ ���$��& ������������� ��(������� *��� $� � � ��������� �, ������&, ������ $�& � �� ��& � � ������� � �' �������� ����� ��������� ����; � �����& $����, ������� #��"����� ;��� ������; �& ���� ���� *��� ��������� #��"����� ;��� $��� � $ �������� ����������� �" � ��������� ��$���� #��"����� ;��� ������;

4) /�� +���� ��� ��� � �� ��� �' ���� �� �. ���$����� ������ ���$��& $ $����� #��"����� ;�� ������ ����’&�-� � ��� � �������& ���� ����������� �����& � ������; ���$��& $ ������� ����’&�-� � ��� ���� � �% ���� + � ��� � ������, ��� ���� � �'�" ���������" ���� � ��������� ����,

Page 59: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

59

��� � � �����" �������" �� � ���� � � �������& �� �����������; ���$��& $ $����� #��"����� ;�� M���������� �������� ������; ���$��& ������� ����� ��������� ����� !���, �������� ����� A� ������� ��� ������ $ ����� ����%����� �� ���������; $� ����& ���'� ���$������ � ����� ���(�� ����� ���� ������� � 5 ��� �;

5) � �+�� � ����� � � � ���$� �!��� � ��� ���� . ���$����� ������ �����& � '���� ��� ��������� �� ���������� ������ ���������� ���������� ������, ��� ����� �������� � ����� ; $� ����& ����������;

6) �� � ����, ���$����� ������ �& ��$�� ����������, *� ����� ��� ������ �� ���� ��� �� �� �' ��, ���: �������& ��* � ������ $����, ��* ���������� ���� � �' ��* ���� ��� $���� ���� ����; ��������& ��������� ��������; ��������& ���$�������� � �$��� ��������& ����.

���$����� ������ $� ����& � �' �����������, �� ��� ����� � � �� ���� �������� ���� ����������� �'�� ���%� %� �����.

)� ������� ���� �����������, ���$����� ���& ��$� � ��$����������, �� & �%��’�$������ �� �������� � �� � ������� � ������. ����� ��� ���$����� ��� �������� � ������ ����’&�-� � ��� � � � ���, *� � ���� �& $ � �������� �� � ���� ��������.

� �$ ������������ ���������� ���������� ���$����� �������� ���� �%��’�$� � � ��� �� �� �%���� ������ � ���� ���$����� �����&���� � ����’&�-� � ���. E �%��’�$�� ����’&�-� � ��� ���� ��������� �� 90 �� �. /�� ��� ����� � � �� ���� ��������� ����������� ���$����� ������ �����%��� �������: 2, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 22, 26, 27 ��.106 ��������� � ������.

>��� �����, ���� $$�����, *� ���� ���$����� ������ & ���� &� � ���� ����-��� ������� ���� ������, ��� ����������� ��������� &� ������, ��� $� � ���������� ���$����� �����%�& �������� � �� �� � $ �'��� � ���� �������� ����.

*���� �� �� � 5� ���

��� &� $ ��% ��' ������" ��� ������ ���%��� ��� ����-

���� $� ����� "������ & ���%��� ��������� ����. :� ����� ��� �� ��$��%����� �� ��$�������� $��� ��� �������� ����. /�� ��$����� � ��, ������� ��� � ����� ������ ��$�����. E� ������&���� ���, *� ���� $� � � ���� ��� � &� ���� %$�&���� � &����" ��� %���-���� ����� �������" ��� ������ ����� ���.

Page 60: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

60

H� �����&���� � ��� ��������� ���� � ������ &����� �������� ����, �� ���� ��$��&���� ���' $ ��� ����� � ������� ��������� ���� – $%�$������� ��� $� � ��� ���%�� ������ ���������.

+�� � ���� ����� ����& � ����� ��$������ ��� ��������" � ��$�������" (���� �, �� ������� ��'� ������� � ��� �� $% �&���� $ (���� ��� �'�" � ��� ����.

*���� �� +������ "������$�&���� ���, *� � ����� %�$���������� ��������� �������� ������� � �' ��� $��������� ����.

%������ +������ "������$�&���� ���, *� ��� �������� �� � $��������� ���� ����� ��������� ���� � � ����� ��� ������ ����� ���� ���, ���� � ���� �� ��$����������.

��$’#�� �� ����� ���� �� � � 5� ���, �� $� ������� � (���� �, &:

1) ����� $������ ��������� � – ��* ����� � ������ ���� � ��������� ����;

2) ����� ���� ����� ��������� � – �������� ����� �������� ��������� ����;

3) � ���� ����� �������� ��������� ����. � ����� ��������� ��%’&��� ��������� ���� ��������� &����

������� ���� �. #������ � ��� � ������ �� ���� � ���������� ��$� � VI ��������� � ������ „�% ��� + � ��� � ������. L�' ����� ��������� ����.” � ���" � &� ������� ��$��&���� ������� (�������� ������" �� ������� �.

�����& ������� 9 $���� �������� 5� ��� – ��*�� ����� ����� ���� ��������� ����, ���� � ���� ������ ����� ���$������� ������, � ������������ � �$� ���� #��"��� � ;� ������. � ����� � ������� �% ��� + � ��� � ����&���� ��������� &�, $����� � ���� ���$����� ������. ���� $� �, �����������, (���� � ������� � ������� �% ���� + � ��� � ������ ��$������� ��������� &� � $����� ������.

�% ��� + � ��� � ������ � ���" ���&� ��������� � ���& �������� � ��$����������, �� � �����& ����’&�-� � ��� �� & �%��’�$������ �� ��������.

:���� � ��� �% ���� + � ��� � � ��� � ������� � ������� ���� ��� ���� ���� ���� �� �� ����� ���� �� �. O" ������ �����%��� ��$�� ���$����� ������ „��� ������� ���������" ���� � ��������� ����” � � 15 ������ 1999 ���� �� ���� �"�����:

1) � � �������; 2) ������ ��� ���� (������ ����%�);

Page 61: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

61

3) �������� ����� ��������� ���� $ ���� ����� ������� (/�������������� ��� ���, (��� �������, ����� ��� �������� �"�����, !D� ��*�).

��� ���� � ���������" ���� � ��������� ���� � ������������ ������� ���$��& � ����� ���$����� ������ $ ������� ����’&�-� � ���.

!�������� ����������� ����� ��������� ���� $�������& ��� ���� � ���� ����� �����, �" (���� � ��$������� ��$�� ���$����� ������ „��� $����� ��������� ��� � � ��������, �'�� ���������� ���� �������� ��������� ����” � � 12 %���$�� 1996 ����.

)����� � (���� � ���������" � � ������� � �'�" ���� � �������� ��������� ���� ��������&���� ���������� ��� $��� �����, �� $������������ ���$������� ������. � ��" ���������" �����%�&���� � ���� ���� ��� ��� ���� � ���������" ���� � �������� ��������� ���� ����� ���$������� $ ��$������ ���&� � ������� .

��������� � � � �������, ��� ��� � ����% ��� $�&���� ����$ ������ ���� ��$ �, ������� � � �'�" ��������� - ������" �� �, �� � ������� ������ � ��&���� � � + � ������� ����� � ������.

E������� ����� ��������� ���� ������ ��� ���� ������� ��� �����, *� �����������, ������ $������ � �� ��������� � �������, ������������ $�����������, ���� ��������� ����� � ������������ �����, ���� ���" ��������� ��� ��" $�������& �% ��� + � ��� � ������.

#����� ���� � ������ ���� � ��������� ���� � � ����� ������� �' ��� ������ ���, �� $� ������� �������� ���� � �%����" ����", ����" /��������� ;����%� �� ����, � � ��" ��&� !�������� .

+ ���� ������ �� � ���� � – �� ������ ����� ��������� ���� � ��� ��", �� �� ��� ����� ����������� ������� ������ ������� � � �� ��� ��$����������, *� � ��� � ������� � � ���� ���� �� � ��������-������� ����� ������ .

������� ����� � �����" �������" �� � ���� � ��������&���� ��������� &� ������, )����� ������ „��� � ���� ������ �� � ���� �” � � 9 �� ��� 1999 ���� � �'��� $�����. � ����� � ������� ���� ��������� ���� ���� ���$����� ������, �% ���� + � ��� �, ���� � ��������� ���� ��*��� � ���.

!�� � ���� ������ �� � ���� � ��� $���� ������� ��&����� ������ $� � �������� $� � � $� ������ �������� ����, ��������� � ������ ��%����� �� � ��������-������� ������ ������ ������ (��.132 ��������� �).

+ ���� ������ �� � ���� � �������� ������ � ���� ���" �� � ���� �, �� ���$������� � ����� $� ��������� $ �����

Page 62: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

62

���$������� ������ $ ������� �% ���� + � ��� � ������ � ����� ���������� ���$�����. #��� � ���� ���� ����� ���$������� ������ �% ����� + � ��� � ������, � �$� �� � � ���������� ����� ��������� ���� ��*��� � ���.

+ ���� ������ �� � ���� � � �$� �� � � ���������� ���� ��� � ����� ����������, ���������" �� � ���� ����� �������� �� �%������ ����.

M����� (������� ���� � �����" �������" �� � ���� � � ��$����� �" ���������.

������ '���� ������ �������� �' ���� ������ ��� ������!���� ��������� 5� ��� � ��:

1) ����'���� ��������� � $��� � ������; 2) ����� ����������, ��������� (��� ���� ����� ����������; 3) ��$���� ����� ��� &$�����; 4) ���$�� � ��������� �� �'�� �����; 5) �%���� $������ ���� �%����������� ������ ����; 6) $ ������ � � ����� ���$����� ������ $ � ����,

�����%����" )����� ������ „��� � ���� ������ �� � ���� �” � $����������� ��� ������� ����%�;

7) ����������� ����� �� % ��' ��� (�� �������) ����� � � ���� ���� ���;

8) ������ $��� ��� $� ������� $ ����� $ ������ %�����; 9) � �$ ����� . ����, � ���������� �������� ���� ��$�����, *� ����� ��

�� # ������� � �����"��! +���! #���� �' ���� �� � 5� ���, ��� � # ��� � ��� ��&� �" +������, ��� ��"��!!���� �������! �� ��� ����� ���� �� � � ���� �� ���� ������ � ������ ��� ����� � ��� ��� � ����� � ��&�� ��� �����-� ����� ���� � �������! �' ����� �� ������ � ����! � ��� ��� � � � ���$� �!��� � ��� ���� .

4. 9���������"�� ������ ��������� � ������ ��� � 5� ��� ����� $ ������� '�" ������� � ������������, ��� �����,

������� ������ & �������� $� � �������� ���� � � �� ������� ����" ����� � ���� �, �� ���� �%�����.

+ ����� ������������ – �� ��� $ (��� ���������� � ����� , ���� ��� ���� ������&���� � ����� ����� ��� '�� ��������� �����

Page 63: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

63

� ������� $������. ������� � ������ ��� – �� ������ ����������, �� �' ���� �� �.

;�$� ��� UL ��������� �, )����� ������ „��� � ����� ������������” � � 21 ����� 1997 ����, ���� R����������� "�� &� ��� � ����� ������������, ��������� ;��� R����� 15 ������ 1985 ���� ���( ������ #��"����� ;��� ������ 17 ����� 1997 ����, *� �� �'�, ���� �����, �� ����� �� �������� $���������, ��$����� $��� (���� ������� � ������� ������������.

/�� $ �$�����" ������" �� � �� ����� ��� ��, *� ������ ��� ���� ��� � ������� ������������ � ����� *� �� ��� '��� �� � ���. >�, ��.5 ��������� � ������ ��������&, *� ��� � ����� $� ����&���� ����$ ����� �������� ���� � ����� � ������� ������������, ��%�� ���� ��$������ � ����������. /�� � ��.6 ��������� � ������� ��� � ���� $� ������� �������� ���� ������ $���������, ��������� � ������� ����, ��.7 ��������� )���� ��'� ��$�& �����& ������� � ������� ������������, *� ������ ���� ������������ � ���� ��� ��� ������*�.

����, ���� $��%��� �������� ��� ��, *� ����� ���� *� �������� �� ��$������ *��� ��%��� ����� � ������� ������������ � ������� � ����� $��������� ������� ������� � � ������� ������������ $ $��'��� „���������” ����� , *� � ������ �$��& %�$��������& �������� � � ���� ��� ���� � �������" �� % � ������� ������������ ��������� ���� � ���% � �����" �������" �� � ���� �.

������� � ������ ��� � 5� ��� ��"��!#���� � ������ �: 1) � ���� �. + ����� ������������ & (����� ����

�������� � ����� �� ������ � ������� $������; 2) � ��������. >������ ��� ������ � �" ����� $�%��’�$� � ��� �

����� � � ���� ����� $ $����������� ������ � � ���" ����" ����������;

3) �� ������. : ���� ��� ���� � � ������� ������������ �& ���� �������� $��%�� ������ �(���� �, %��� � ������� ��� ������� �����$�� �;

4) ������ �������. ����� � ������� ������������ & ����� ������. ������� ���� � '���� ���� ����������� "�����;

5) ��#� ��� �������� � �' ���� ��������. >������ ��� ������ � �"� ����� ������ � ��� � ���" ���������� ������. N���$ �� ������������ ������������� ������ � ������ ������ ����������� �����. + ����� ������������ �& � ��� $ ��"������ $������������" ������ ��� ����-������ ����� ����������� ��$�����;

Page 64: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

64

6) ��$������. #� ����� � ������� ������������ �%������� ��������� � ���� ��� �� �����������" $�� ��%������ ��� ������;

7) � �����, �� ��� ��"��� � � ��� ����-+�� ������ � �����"�����. + ����� ������������ � �� ���� � � ������. ����� � ������� ������������ ���� ���� ������� ������ ������� ����� ������, ������ $������%��’�$��� ����� ���. #��� ���� ����� ��������� ���%� � ��� � ����� ���( ��������;

8) ����������� � ������ ������� ��� ������ ������ ��� �� �� �� ��� � ��� ���� ���$. ������������ ����� � ������� ������������ � �" ������ ���%� $�%��’�$� ��� ������ $� ����� ����� ��������� ��� ���� ��%���;

9) �' ���� ������� � � ���� ��������� � ������ ���. :���� � ������& � ����� ������������ '��"�� ������ ���� ���, ( �������� ������ ��� ���� – ������ ����� ����������� ��$�����, $� �������" � ���" ������� ����� ������;

10) ������� � ����� � � ��������� � ������ ���. ����'���� ��� ������� ����� ������, �� ���� � & � ������ ��� �������� ��$�����.

!����� � ������� ������������ � ����� %���&����, ���' $ ���, � ���� ��� �� �� � ��������-������� ������ ��� ��, ��� ������� �� ��������� � ���������� ����.

4� ������� ��������� � ������ ��� ������: 1) ������� ��� �����; 2) � �����, ����*�, � ��� ��; 3) � �������, ����*���, � ����� �����; 4) ������� ����� � �������, ����*���, � ����� ���; 5) ���� � �%��� ���, *� ������������ �� ��� �������

������� ����" ����� � �, ����*, � ��; 6) ����� ������� $� � ��������. � � ��" $ ������� ��� ��� $ � '����� ������� ����� ������

� �� %� � ����� ��� ������ ����������� ����� � � �� ���. ��������� ��%’&���� � ������� ������������, �������� ��� &�

���� (���� � ���������� & ������� ��� ����� ���, ����*, � ��. �� ������ ����! ��� �! �����!�� ����� �, �� �%’&���

���� ���� ���������� � ���" ���, ����*, � ��, *� & ����� ���� �� � ��������-������� ������ ��������� %� ��%��� ���� �%’&����� ����� � � ����" � �, *� ���� &����� �� � ��������� �����.

Page 65: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

65

!�� � � ������� � �� ������ '� ��� $������ ��� ������� � ����� � ����� �� ����������� ������. ��������� +�� �� $������������ ������������� ������ ����� ��� #:

1) � ������ ��(�������, � '���� ����� & �%��’�$������ �� �������� � � ���� �� � ������� �;

2) $���� $%��� ������� $ � ���� ���������, � '���� ���" ������ ��"�������� ������ � ������� ������������ � �" � ������� ;

3) ���� � ������ � � ����, ��%�� ���� � � ���� ��$���� � �� %���-����� ������, � ��������� �� � ���� � ������� ������������.

4) �������� ���"���, ��%�� $���"������� ������� ������ ������� ������ � � ���� ���" �� � �������" �� % � ������� ������������. M������� ���"��� ����������� �� � �'� ������ �$� � � � �����$�� �, �� ��������� $ ��$������� ��" ���"��, � ������� �%��’�$������ ��$����� ������ � ������� ������������.

#������ ����� ������� � ������� ������������ & ��������, ����/��, ������ �. :� �" ����� �"����� �������, �� �%������� ��������� � ���� ���� ������� � � ����� $�������, � ����� ������� ��%������ ��� '��"�� �&����� ���������� ������� � 5 ��� �. ������� ����� ������ � ��$����� )����� ������ „��� ����� ������ � � �����" ��” � � 11 ����� 2002 ����.

�%��� � ����� ��� & ������ � ������� ������������, *� ������������ �� ��� ������� ������� ����" ����� � �, ����*, � ��.

K�������� ������� � ������� ������������ & ����� ��� �� �� ���������, ����/��� � ������� , ��%�� ������� ��� ����, � �� ��, ����� ��� � �' �������� ���� ������� �����. �%��� � ����� ��� �� ��������� ��������" ���� �.

!������� � ������� ������������ & ��������", ����/��", ������" ����� , ���� & �������� �������� ���%�� ��" ������� ����" �������. # � �%��&���� ��%������, $� ����& ���� ����������� � ���� �� � ����� , ���� ������& � $� ����" �� �����& ��������� ��� ��� ��" ��.

M����� �%����" � ������" �� �%������� � ��� �" � ���� ���" ��.

A��'� , �� ������� � ������� ������������ ������ �� �� � ���� ��� ��� � �������. O"� � ����� ��$��&���� ��������� &� )����� ������ „��� ����� ������� $� � ��������” � � 11 ����� 2001 ����.

Page 66: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

66

) � � ���� ����� � ������ ����������� �� ����� ������� $� � ��������:

1) � ����� � ����*� ��� ����; 2) ������ � ������� ��� ����; 3) ��� ���� � ������� �; 4) %������� ��� ����; 5) ��� ���� ���� � � � ��". ���� $� ���-������� �������� � ������� ������������ & ��, *�

���� ����� & ���������� ���%�� ���� �� ��� ������� �������������, � ���" ���" � ��� ����� ��� ������ � ���� ���� ��� $ ���� � ���� ��� � ���� ��� �� $����.

�� � ����, ����� � ������� ������������ $����� ������ ������� ����� ����������� ���� � ��������� ����, � �$ $� ������� ���" ���� � ���������� � ���� ���� ����� ��������� ����.

+��� ����� ( ������� ������� � ������� ������������ & ��"��� ����"��� ����, ��"��� � �����" %����� �, �' ��'��, $����, ������� �������, *� & � ������� ������� ����" ����� � �, ����*, � ��, ���� � � � ��", ���� �%’&��� �"���� �� ����� ������� , *� ����%����� � ����� �� ������" �%����" ��.

����� � ������ ���%� � ������� ������������ � ���" ����" ���������� �������� �������� � �' ���. ;�� � ������� ��� ���� � ����" $� ����" �������� � '����, � ����� , ����*� , � ��� ������ ������ ��$����������.

Page 67: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

67

������ 4. ���� �� � � ��������� �� �� 5� ��� �� �

1. ��������� � ����� : �������, ������ �$��� � ��������. 2. !���� ������ ������. !��� $������ �������� �. 3. ��������� ���� !�� ������. 4. �������, ������ $����� �����"������" ���� � ������. 5. ����$"��� ����� ������.

1. � ����� � 5� ���: �������, ������� ��� �� � ������� ��������� &� ������ �������'��� ��� ��, *� ����� & ��� ���,

����� �����. >��� ���� $ ���������" � ��� ����� (���� � ������ $��& �"���� ���, ���%�� � $�����" ������ � �������, ( $����" � ��������" �� % � � ����������" �������, $%�$������� ���"������� ��������� $������� � ����������� �������, %�����% $ $������� � �'��� ��������'������. >�� � ���� ��� �������� �$���� � ���������! ��������!. ) ����� $� ���� ��� %������� ����&���� $ � ����" �������" ������ � ((���� �), ���" ��: 1) ��������� ���� ��������; 2) ���������; 3) $%�$������� �������� ������" � '���; 4) ������������� �����; 5) ���������, ��$������ � ��$�� ������ $����� �; 6) ����� ��������� �������� � $"���� � ���� �����" ��� ����" ����"; 7) �"���� ����������� ������� %�$���� �������; 8) %�����% $ $������ ��� ��*�.

���� ��� � ��� ����� �$���" ������ � � ������� $��& ���������.

� ����� – �� ���$����" �� �' ���� ���������, ��� ������� �� &����� ������ � ���&���� � ������ � �� ���� ������ ������, ����� �����, ��������� � ����� ����� �� �.

���������, � � �� �� � � � ������� ���� � ��������� ����, $� ����&���� � ������ ��$���� � $����� ���������� � (��� .

��������� $� ����&���� � � ���� ��������� � ������ ���������&���� $����������� ��� �������� �, ��� ����, �����������, ��������� ��� � ���� ����� �����������. � ����� – �� ����!��� ���� ���������. !���, $� ��� $ ��.6 ��������� � ������, & ����� ����

Page 68: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

68

� ���� ���� � ��� ��$����� � � $��������� � ��������� ����. :��������� (���� � ��� �, ���� ����������� ��" (���� � �'��� ������ �� ��������� ���%�� �� ������&����. !���� � ���� ��� ��'���&���� � �� ����� �������, *� �������� � ����� .

� ����� � ������#���� ��� ��� �, *� � �� $����� � ���� ��� ���� � � �����"������� � ������� .

��-��&�, ���� $� ����&���� '��"�� ��$����� ��� '���� � ������" $� ����" ��� ����" ���� �������� ���� � $"���� ��� $�����" ������ � ( $����", ��������" �� %, ������; ��$����� � ������" $� ����" ���� �����" ���� ������ ����������" $����� $"�� � ������� �� �� %, �� ���� � ������� $������, %� ������������� �������"; ��� '���� �����������" ���� �, *� �������� � � �������� �����������" ����� ������.

��-���, ��$���� ��� '���� � ������" $� ����" ��� ����", ���� �����" � �'�" ���� C�����&���� � ��������� ���" $��".

��-���#, ��������� $� ����&���� � ���� ��� �� $��������� ������, � ����� ����( �����" �� � (E��, ���, M��), �� ������� ������������ �������, ����������� (���� �������� ��$����� � '���, �� �������� ���.

��-�������, ����� � '���� �"�������� ����� ����� ������. #��� �%��’�$��� �� �������� � �� � ������� � ������. E � '���� & � %� $����� � ���� � �������� � ���� .

>��� �����, ���, $� ������� ��������� � $��" ���"������� ���, $%�$����& $"��� ��������" ��������� &� � $����� ������ ��� ���%�� ������ ���������, ��� $�����" ������ � ��������" �� %, ������ � ���� ����� ������.

:�� % ��' ���%����� ��$�� ��� ��� ������� � ������� ������ � ��������� ������� „����� ���”, „���������” „�����������”. �� � ������ �����#���� ��������� ���� �� ������ � ���&���! ������ �� �. ���� �� – �� � �� ������ �� ��� � ���� ��"��!� �� &���� !������"�� ������ '����. ������� „������� ����” $���� '��'� ������� „���������”, ���� *� ����� ��� ������&���� � %����" �'�" � �" ����. >�, �������, �� ���� $�%��’�$� �$�������� ������ ������� � �� $���� ������ ���������. A ����� ���" �$������� ������ #��"������ !��� ������ �����& ��� �� ��$’������� $ ����� $��������� $���������, �� & �%��’�$������ ��� �������� �� � ����� $������ �������� �.

������� „�����������” �����& � ��%� � ���� ��� ��� � *��� ��$����� ��� '���� ����, � �������" �� �"���� ��������� �, ���� � � �'�" ��%’&�� �, �� ��� $���� ���� ��� �%��’�$��, �������� � ����������

Page 69: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

69

� ������� $ �����. >�, �������, ������ ���, � �������, �� ��� ������ %��� ����� � ��������� �� ���" � �.

� ����� � ����� ����������� �& %��� ��%������ � �����������" �������", � ���" � ��%����� ��� ����-����� ���, ������� ��� � ���� ������� ���� ����� � ���� �� ��� ���� � �� ���.

!����� ������� � ��������� � ����������� ������� �� �����%��� � ��� ��$��&���� �� � $����.

4� �������� � ����� ���$���� �������: 1) ��"������ � ����� ����!��� �� ��. E�� ������� $�� ������ � ��.124 ��������� � ������, ��.5 )���� ������ „��� �������� � ������” � ��������� � ��.6 E�� ������ ��.16 ��� ������, �����%�&, *� ��������� � ����� $� ����&���� ��������� ����� ���������� (���� � ��� �, ����������� ��" (���� � �'��� ������ �� ��������� ���%�� �� �����������. A� ������&���� ���� ��������� ��$������" � ���%����" ��� �. (�.5 ��.125 ��������� � ������); 2) ��� ��'����� ���� � �������� �� ��&� � ����. E�� ������� $�� ������ � ��.��.126, 129 ��������� � ������, ��.3 )���� ������ „��� ����� ���� �”, ��.14 )���� ������ „��� �������� � ������” �����%�&, *� ���� ��� $� ������ ��������� ��$���� ��� '���� ����� � ���� � ����� $����, ��"����� $ ������� ���� ��$�� ��� � ����������, �� C���������� � ���% �����, ������� � �%’&�������� ���� ����� �� " �%����� �����.

!���� �& %��� ��$������ �� � � ������� ��$�� � �������� �, $"����� �, �'�" ������ � �������� �������, �� � � ���������� � ���� � ��������" �� ( $����" �� %.

#������� � $� ������� ���������, ����� � ��� %� ���� � %���-���� �����, ������ �� ���� �� ���� �, $%�����, $%�� ����, ����������� ��'������ �(���� � ����, �������� �� �'�� �����%�� $ ����� $���� '���� �" ��������� �� �������� � ����������� ��� ���� $%�����&���� �����%�& ��$����� $����� � ���� ���� ���.

������ ��� ��'����� ���� � # ����� �� ����: ��-��&�, ��$���� ��� �" � � ������ ����� � $��" ���� � �������� ���� ����� ���, ����%���" �� %, ���������" ���� $� �, $��% � ������ �(���� �, ������" �������. >�%�� ��$���� ��� � � ������ �� $����� ��������� � $��������; ��-���, ��$���� ��� � � ������� � ���� � ������������ ��$�� ������ ����������, ���� � � ������� � ����� ������ � �������� $� ����; ��-���#, ��$���� ��� �" � � ��� � ��*��� � ��� ��$���� ��� � ���� ����� ����, $����� ���� � ���� � � ������ ����.

Page 70: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

70

��������� � ������ ��� ��'����� ���� �� ���������� ������ �� ��"������ ���� ���#� ��������� #:

- ���%����� ������� �" ���$������, �%����, ����������� �� � ���� ������� $� �������;

- �" ��$� ���� ��� ���������� ���; - ����� ������� �������� $� ������� ���������; - �&����� ������ � ���� ��� �������� � '���; - � ���� ���� ��� $ ������� �� ���� �� ���� %� �������� � ��� '����

���������" ����; - ��������� ���%" ���" ���� ��� � ������� ��� �; - ������ ���� ���� ��� ���� $%�$������ ���� �; - (���� ������� ���� � ���� ������� ������������; - ��$���� $����� $��%� $%�$������� ���%����� %�$���� ���� �, �" � ���,

���, ���� �' $��%� �" �������� $"����; 3) �' �� ��� ��������� . )� ��� $ ��.10 ��������� � �������� ����� � ����� & �������� ���. !�.10 )���� ������ „��� �������� � ������” �����%�&, *� $��������� �'�" ��� � ���������� $� ����&���� � �����" � �������, ��$�����" $�����. )�����, � ���� ��� �� ��.9 E�� ������ � ��.19 ��� ������ ����������� ����������� ���������� ����� %� ����� % ��'��� �������� ������ � ������� .

������ #��"������ !��� � ������� � � 1 ������� 1996 ���� W9 „��� $��������� ��������� � ������ ��� $� ������ ���������” �� � ��$’�������, *� ����������� �& ����������� ���������� �����. �'� $ ���������� �� %, �� %����� ����� � ��$���� �����, ��� $�%��’�$��� $�������� ��� ��������� ���������� � �'� ���� � �������, ��$������� $�����.

� �����", ���� �������� �'�� �� �������� , �� ��������� % ��' ��� �������� $$�����" �� � ��������-������� ����" ������� �� �������" ����� �, �� ����� ��� � �������� �%��$ �������� ����� %� ���� � �" ���" �������� ������& � ��� �� ����������, ���� $ ���" �� �������� % ��'��� �������� ���� � ������� , ���� ���� ���� ������������ � ���� ����� � �������� �������� � �������� ������ . �%������� ��� ���%� � ����������� � ���� �����, ���%C������� � ���� � $���'��� �������� & ������� ����'����� ������������� $����, *� ���� �� �������� �������� � '���� � ��� ��� � ���� �� ������ � ���� ���� � ���� .

#�"����� $ $� ��� ��.6 )���� ������ „��� ����”, �� ���� , ������� ������" $� ��� ������ ������ ����� �� ���������� ��� ������ �����, � �$ �����%� – �'�� �� ������� ����� � �%��$ , ���%" ���� ��� �������� �" ���(�� ���" �%��’�$� �;

Page 71: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

71

4) ������ � ��������. ������� $������� � �������� ��.129 ��������� � ������ �� ������ $ �������" ������� � $� ������� ��������� � ����� .

� � $���� ��� �������� ��$�� �� ����� ���"����� ��������� �������� �������� ��������� �, $��� � ������ � �'�" ���������-������" �� � �� � ��������� ����������� ��������, � ����&������ � ���� $� ���, ��������� ���%�� � ���������.

������� $������� ����� ��� �& $ ��������� ���" �������� (��.��.6, 129), )���� ������ „��� �������� � ������” (��.14), ���� $�� ����� � � ���$����� ������������� $��������� .

!��� �������� $������� �����& � ����, *�, ��-���'�, ��� � ����� � ������� ��� ��� '��� ���� ������� �������� $���������� ����� ���� ������ ��� �� ���������" ����� ������; ��-�����, ��� � ���� ��� ���� � ���������� ������� $���������� $� ����&���� � ��$���� � $����� ���������� � (��� .

������� $������� ��'���& ���� � � � �� " ��%’&�� � �������� �������: �����, ��������, � ��������, $"�����, ������ ����, ��� ������ ��$��� � ���� ��, �"� " ���������� � �'�" �� %, *� %����� ����� � �������� $� ��� .

;�� $� � �������� $������� $%�$����&���� ����� ���� ���: — ������ ��� ��������� ������" ������� (� ��� �����,

����� ����� ������" $ �������������� �%�������); — ������������ � ���� ������� $ ������� �� ����;

5) ������� ���� �� ������ ������� ������ ��� � ����� � ����. ��������� � ����� $� ����&���� � �������" � ����� �� " ������ � �������� ������� ����� $����� ����� ��$����� � � ��� , ���, ������� '� ��, � ������ ����, ��� �����", ��� � ���" �'�" ���������, �� �������� �� ��� ������ ��"�������, �������� ����, ���� "������ $����, � ��� ��������� � �'�" �%�����.

E�� ������� �����%����� ��.129 ��������� �, ���� � ��%������ � ��.7 )���� ������ „��� �������� � ������”, ��.6 E�� ������ � ��.16 ��� ������.

; �� ��� ����� $����� – �� ������� $��������� ��������, $�� �����" � $��������� , �� �� " �������, �� � ��%’&��� ����� ������ �����&���� ������� ��� �������� $"���� �" ���, ���%�� $�����" ������ � ��$������ ������������� �����.

������� � ����� ����� ����� �� � �� $��&���� ������ � � ������� � ����� ����� $�����. #��� �$��& �� ����� �� " �������, �� ������� ����� ����� � � � �� �' � ����� , � ����� ������������� ����� � �%��’�$���. )����, $��������� �����, ���� � �� ��� �������� � ������� � �� �%��’�$�� $ ��"������ �" ������������� ������*. A "�� �� ���� %��� $� ������� � � �%��’�$�� ������������ $����;

Page 72: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

72

6) � $��������� ��������� ����. E�� ������� $�� ������ � ��.��.62, 129 ��������� � ������, ���� � ��%������ � ��.15 ��� ������.

=�������� $� �� ����� �������� ��������� �� ���������: — � "�� �� $�%��’�$��� �������� ���� �������� ��� � �������

$������ (�.2 ��.62 ��������� �); — �%���������� �� ������ C���������� � ���$", �������"

��$������ '��"�� (�.3 ��.62 ��������� �); — �� ���� �� *��� ���������� ���� ���%� ��������� � �� �������

(�.3 ��.62 ��������� �); — �������� ��� ���� ��� ���%� � ������� $������ �� ����

C���������� � �����*����" (�.3 ��.62 ��������� �); — $ �%���������� �� ���� ���������� �� $ ������ �� ����������

��� '���� ���� ������ ����� � �( � ����� ��$������ ���� ������ � ������� $������, ���� ��%� ��� �������� � $��%" ������ �(���� � � � %���-���" �( � ���" ��������", *� �� ���% & $�������� (�.2 ��.15, ��.22, �.1 ��.237, ������ 2 4 ��.327 ��� ������).

� �$ �������� ������ ���� �� ������������� ����� � �'������& ���� ���� ������� '����, $���� %�$� ������� $��������� (�.4 ��.62 ��������� �); 7) �� � ������� ����� � ���$� � � ��� ���� ��� ����� �� ��� � � ������� ��� ���� �� �������������. E�� ������� �����& � ����, *� � �������� $� ��� ������ � � ��%�� ������������ �� � �� �������: � ���� ������� ���������� – ������ �%���������� ������ $"����, � ��� ������ ���������� – ��$��� � ���� ��. ��� ����� ���� $ ���� � � �����& ���� ������ ��$�� � $ ��������� ��" $��% �, �� �����%��� ������������ $�����.

)����� ��� $%�$����& � �� ���������� ��������� ������ � ������� *��� ����� ���$ �, �" ���� ������ $������� ��������, ���� ������& ���� &� ���% �����, ������� � �%’&�������� ���� ������ �%����� ����� ��������� $�������, �%C���������� ������������ � '����; 8) ����� ��� �' ����� �$����� ����� � ��� �������. E�� ������� $�� ������ �.5 �.3 ��.129 ��������� � ������. �������� %��� ����� � ���� ����� ���$ �, ���& ���� ���� � ������� $ ������� $��������� ���� ������� $���� � �� ������� *��� � ��������. � ��������� �%����������, �������� $�%��’�$��� ��������� ������� $���� ����� ����� '� � �����������, ��� C�����&���� � ��$���� �� " �%����� ����� (������ 1 2 ��.264 ��� ������); 9) � $��������� �$����� ������ � � � � ����. !��� ����� �������� �����& � ����, *� ���� ���% ���� ���%���� $"�*���� � � �%���������� � ������� $������. ;$�� $ ��� ��������� &� ��������,

Page 73: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

73

*� ����� �& ���� � ������ ��������, ��%�� ������ ��� ( $����" �� % ������� ������� (����� ) �������. � �����", �����%����" $�����, �� ������� ��&���� %�$��'�����.

)��� $�%��’�$�& ���%�, �� ��������� � $����, �� �����, �������� ����� �� ���'��� ������ �%����������� � �������� ��$’������ �� ���� ��� $"����� (��.21 ��� ������). :�� $%�$������� ��� � $"��� � � �%���������� � ����� ������� �������� ��� ��� '��� ���� � ���" � �'�" �������" ����" � & ������� (��.59 ��������� �). � �����", �����%����" $�����, ������ �������� ������ ����� �' ���%�, �� ���� ��*� �������� ��� ��. :���� ��$��& ���� ��%’&�� �, �� ������ ����� ������ �������� � �" �����������; 10) �� ������ ������� ������ � "��� ����� +����� ��� ���������� � ��$ ��. E�� ������� �������'���� � ��.129 ��������� � ������ �����%�& � ����� ��� ������� ���������, $ �������� ����� �, ���� �� ���������� ������� �"����� �������� �&���� , %� *�% $��% ��� ��$����'���� � �������� ��� ����� ������� ����� �� %, �� $��������� �� ����, ���� �&���� �����������.

; '���� ����� ���� � �� " �����" �������'������ ��%� ���, �� � � '��� ��� �����������. O" $� �� ���� %��� �������� �� � ��� �������� $��%�� ������ �(���� �. A��%C�������� �%������� ������� ���������� ���� ������� � ������ �� �������� ������ ��*�����*�� �����, ��� ���� �� ����& ��%�� ������ ����'���� ������������� $����.

)��� ������ „��� �������� � ������” ��$��&, *� ��� ��$���� ���� " � �������� ������� ( ���&���� ��"� ����� $��%��, �� � $�’�$�� $ ���, *� �� ����& $����" ( ������" �����, �� �������� � ������� �%��$ *� �� $� ����&���� � ����� ; 11) � $��������� ������"���� � � � ��"���� ��� '���� �&���� ���. E�� ������� $�� ������ �.8 �.3 ��.129 ��������� � ������ �& ������ $������ ��� �������� $���� ���� $ $"���� ��� $�����" ������ � ������� ���� $� �, $� ������ $������� �����������, ����������� �������� ������������ � $%�$������� ��$����� ������� � � ����� .

D������� – �� (��� ��������� ������� ���� ���'�� ����� �, *� �� �%��� $������ ����, ����� ��*�� ����� �. /����� ���� ��� �� ���� ������������� ��������� ���& ������ �� ����� %� �%�������� ���� ���� ���, �� & � ���� , ��%�� ���� ����� � �����& � ������ ��$���� ������� '��� ����� ����� ����� ���� ����� �.

9 � ��� – �� (��� ��������� ������" �������, *� �%��� ������� , ����� ��� ���� ����� �. !�� ��� ���� ����� � �� ���� ��������� ������ �� �����; 12) �$��’��������� �&��� ���. !����� � '���� – �� ������� '�� �� $� ������� ���������, ��� �"���&���� ����� ����� ������. !�.124

Page 74: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

74

��������� � ������, ��.403 ��� ������ � ��.14 E�� ������ �����������, *� �����, � '����, �"�� ������� ����, *� �%��� $������ ����, & �%��’�$������ ��� �������� �� � ������ �������� ����, ������ � ������� ������������, �" ��������� ���%��, �%’&������� ������� �" ���� $� �, ��������� ���������� ���%�� � �� � ������� � ������.

:���� $%�$����& ����� ������� �������� ����� ���� ���� � '���. :�� �������� ���" (���� � � ��"� $� ������ & ���� ��� ����� ������ ���%�, �� �%��’�$� � ���" �"����� �������� ������" � '���. �� � ����, $ ���������� ������" � '��� �����%��� $����� � ���� ���� ���.

2. ���� ������ 5� ���. ��� � � ����� !������� !���� ������ ������ ����& ��%�� ������ ��� �� " ��� � ������,

������� ���" & &��� $��� ���� $� � � ������� � �� ����" ������������� $� ������� ������ ����.

# ���� ��� �� ��������� � � )���� ������ „��� �������� � ������” � � 7 ������ 2002 �. ������ ������� ������ ������� ��������� ���� !�� ������, ���� & &����� ������ ��������� ���� �������� � � ����� , � ���� $������ �������� �.

>��� � „�������� �” � ������� $ ��������� �$��& – �������'���� ����, ����������� ���� ������ �� ��� ���� ����� ���*�, ��$’������� ����� ������. =������� � ��� � ��'���&���� � �� ����� �������, *� �������� � ����� .

# ���� ��� �� �.1 ��.125 ��������� � ������ ��� � $������ �������� � � ����� %���&���� $ ��������� ������� ������ ���� � $� �.

������� ���� � � ����� !������� �� �������: 1) � ���� ����; 2) ����� �� ����, /����� ���� ��� ������; 3) ��* ���� � $��� ����; 4) #��"����� !�� ������. )����� ������ „��� �������� � ������” %��� �����%����

(���� ������� ��� ����� ���� ������, �� � '����� ��������� ����� !��� ������ � � 11 ������ 2003 �. �� ��������� $���� %��� ��$��� ����, *� �� � ���� �& ��������� � ������.

Page 75: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

75

!��� $������ �������� � ����������� � �� ������� ���$������� ������ $ ������� + � ��� ����� � ������, ����������� $ M������ #��"������ !��� ������ %� ������� � ���� ����� ��*��� ���� � $������ ����.

������� ���

+ ���� ���� & �������� ����� � ������ ��� � $������ �������� �.

E� ������& ���' $ ��� $ ����, *� ���� ��� ����� � ��� ��$������� �� ���� ���� , ��� ��� , ���������� � �� � ������� �����, $ �������� ��", �� � ������ $����������� �� ��������� � �'�" ��� �.

��������� � � ������ �� �� � ����� , �� ��$������� ��� ��� � ���� ���� ����� #:

1) ����� ; 2) ����� � � ��"; 3) � ��� � � �������� ; 4) � ������ ���� ��� $�� �. ��������� ����� ������ �� �� #: 1) ���������� ���� /��������� ;����%� �� ����; 2) ���������� ���� �%�����; 3) ���������� ���� � �� ��&� !���������. ��������� ������ ������� �� �� # ���'�� ���, *�

����������� � �����" � ���� ��� �� ��$� ���$����� ������. !����� �� � ��������" ��� � ��� $�"������� � ��� � (��������, ���� �" (���� � ���� *� ��������� ���� $������ �������� �.

) ����� ������������ � ������ ��� & ����� ���'�� ����� � ��$����& �����, � ������ ������������ $����� �� ���� � �������� . + ������ ��� ����&���� $ ���� � � ������� ����, ������ � $������� ������ ����. � � ������� ��� , � ����� � ��� ��� ���� � ������*�& �’��������, ���� %��� ���$����� % ��'� ������ $������� ������ ����. M���� � $������� ������ ���� ���$������� � ����� ������� � �’��� ��� � $ ���� ���� � � $� ��������� $ ����� ���$������� ������ $ ������� M����� #��"������ !��� ������ ( *��� ���� � $����" ��� � – ������ � ���� ����� ��*��� ���� � $������ ����) � � ���� ��������� � ;�� ���� � ������ (*��� ���� � $����" ��� � – ��������� � � ���� ���� ��� ���� �).

Page 76: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

76

D������"�� ���. D������"��" �� 5� ��� /����� �� ���� – �� ���� ������ ���� ������� ������� ��� �

$������ �������� �. #��� & ����� ��*��� � ��� ��� � �����" ��� � ��$����� �������� #��"������ !��� ������. � ������ ��� � $������ �������� � � ����� � ��� $���� � ���� � $��� ����� �� ����.

D������"���� � � ������ �� �� #: 1) ����� �� ���� �%����� ( � �$ ���%" ����� $� ��� ����� �����

���� �%��� ������ ����������� ����� �� $���� ����, ������� ��� �������� � ���" ��'���&���� � ��� ��� ���� � �%��� );

2) ����� �� ���� � �� ��&� � !���������; 3) /����� ���� ��� /��������� ;����%� �� ����; 4) # ������ ����� �� ���� ��� �� � � ����� ���� ��� # �������-

+������" !�� ������; 5) /����� ���� ��� ������. D������"���� ����� ����� ���� �� �� #: 1) ����� �� ���������� ����; 2) ����� �� �� � ������� ����. /����� �� ���� � $��� ���� ����������� � ����� ���" �����"

� ���� ��� �� ��$� ���$����� ������. A ������� � ����� (���� ���& 8 ����� ���" ��� �, ����� �� �� � ������� ���� *� �� ������� . # ����� ���" ���" ����������� ����� ����. � ���� $������� ����� ����� ���� ������&���� ����� ��� � ��� ����" ����" � ����� ��� � ���� �����" ����". � ���� ���� � $������ ����� ����� ���� ������ ����������� ����� ���� $ ��$����� ������" ������ � ���� $ ����������� ���� � $� &� � ���" � ���� ���� ���� ����� ������� �������� �. !��� ������ ���� ���� ������� ��������� � � � �� ��� *��� ��$����� ���� �����", ��� ����", �����������" � �� � ��������" ����.

D������"�� ��� ��"��!!�� � �� ������ '����: 1) ��$������� ����� � ����� ����� ������� � ���� ��� ��

������������� $����; 2) ��$������� �� ���' � ����� � �����, ��$���� $����� ( �� �

����� ���" �����������" ��� �); 3) ������ � �� $���� ������ ���������, ������� �$��������

������ �������; 4) ����� ��������� �������� � $�������� $���������

� ������ ����; 5) $� ������� �' �����������, �����%��� $�����.

Page 77: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

77

:� ����� ����� ����� ���� �"�����, �� ������, �%�� #��"����� ;��� ������ � ����� ���� %�$��������, ����� ���� � ���� $��������. # ���� ��� �� ��.25 )���� ������ „��� �������� � ������” /����� ���� ��� ������ � & � ���� :

1) ������� ���� � ��� ����" ����"; 2) ������� ���� � ���� �����" ����"; 3) � �������� ������� ����. D������"��" �� 5� ��� ��$����& �����, � ������ �� ����

� �������� , � ����� ����� ������� � ���� ��� �� ����� ������������� $����. �������� �� �����, �� ��$�������� �%������ � � ��������� ����� ����� ����� �� ����� ���'�� ����� �.

M���� /����� ����� !��� ������ � ���� $�������� ���$������� � ����� ������� � �’��� ��� � $ ����� ���� � � ���� ����� ����� ����� ���� � $� ��������� $ ����� ���$������� ������.

:�� ��� '���� ���� $� ���" ����� � ����� ���" ���" � & ���$�� � ����� ����� ����. � $�����" ����� ���" ���" (�� � /����� ����� ���� ������) ��� ��$����� ����, ��$�����" ������������ $�����, �����%��� ������ ��� ��������� ���� ��������", �� �� ���� � ������� ���������� ���� *� �� $��������.

*�/� ����� ����� �� ��� 5� ���

� ������ ��� � $������ �������� � � ��� ��* ���� � $��� ����.

)� ��� $ )����� ������ „��� �������� � ������” ��/��� ������� �� � �� ����� ����� ��� ���� #:

1) #�*�� ������������ ��� ������; 2) #�*�� �� � ��������� ��� ������; 3) �' ��* ���� � $��� ����, *� ����������� ���$�������

������ � �������, ������������ ��� )�����. � ��*��� ���� � $������ ��� ������ ����������� ����� ���� $

��$����� ������" ������ � ���� $ ������ ���� � $� &� � ���" � ���� ���� ���� ����� ������� �������� �.

*�/�" ����� ����� ��" �� ��"��!# � �� ������ '����: 1) ��$����& � ��� ����� ������� ����� � ���� ���� �������

�������� �, ���� �' ����� � �����", ��$�����" ������������ $�����;

2) ���� � �� $�& ������ ���������, ����& � �$�����& ������ �������;

3) ��& ��������� �������� � $�������� $��������� ����� ������� � ���;

4) $� ����& �' �����������, �����%��� $�����.

Page 78: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

78

;�$���� ���� � ��*��� ���� � $������ ��� $� ����&���� ����� ����. M���� ��*��� ���� � $������ ���� � ���� $�������� ���$������� � ����� $ ���� ���� � ����� ���� ������� � �’��� ��� � $� ��������� $ ����� ���$������� ������. +����� %��� ���$���� � � ����� ��������. � ��*��� ���� � $������ ��� ��� ��� '���� ���� $� ���" ����� � & ���$�� �, ��� ��� '���� $�����" ����� � � ������� � ���� ���" ���� � $����" ��� � – ������ ��*��� ���� � $������ ����, ���� �����&���� �� � �'� ���" �$ � � � �. #�*�� ���� � $����� ��� �& �( � ���� ��������� ���� „# ���� ������������� ����������”, � ����� ��%� ������� ���� �� ������� �������, � ���� ��� ��*��� ���� � $������ ���� � ���� ���" ���� � $����" ��� � � �' ���� ��.

*������" �� 5� ��� !�.125 ��������� � ������ ��$�����, *� ����*�� ������� ������

� ������ ��� � $������ �������� � & #��"����� !�� ������. # � $� ����& ��������� $%�$����& ������� $��������� $��������� �� � ����� $������ �������� �.

5 ��� � *�������� ��� 5� ��� �!��: 1) ����� ��� � ��� ����" ����"; 2) ����� ��� � ���� �����" ����"; 3) ����� ��� � �����������" ����"; 4) ����� ��� � �� � ��������" ����"; 5) � ������ ����� ����� �. # ���� ��� �� ��.47 )���� ������ „��� �������� � ������”

*������" �� 5� ��� ��"��!# � �� ������ '����: 1) ��$����& � ��� ����� ������� � '���� $�����" ��� � �

����", � �������" �� ���� � �������� ������������ $�����; 2) ��������& � ������� ��������� ��� � �� �' �����, ��$������

����� $������ �������� � � ��� ����� �������; 3) � �����", �����%����" )�����, ��$����& �' �����,

���’�$� $ ���������� �%�������; 4) �& ���� ��$’������� $ ����� $��������� $��������� �

����� �$�������� ������� ������� � �� $� ������� ���������;

5) �& �������� *��� ������� �� � �������� � � ����", � ���" $�������&���� ���$����� ������, �$�� �������� $��� %� �'��� $������;

Page 79: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

79

6) ��& $ $��������� #��"����� ;�� ������ �������� ������ ��� �������� ��� �������� ���$������� ������ ����" ���������� $ ����� $�����’�;

7) $����&���� �� ��������� ����� !��� ������ � �����" ���������� � ��� � $������ �������� � ��� $� ������ ���� ��������� ���� � � *��� ��������� ����� $��� �, �'�" ������" �� �, ���� *��� �( � ����� ��������� ��������� � � $��� � ������;

8) ���� � �� $�& ������ ���������, ����& � �$�����& ������ �������, $��������� � ���" $ �������� $��������� $���������;

9) � ���" ����" ���������� ��� '�& ������, *� ��������� $ � �������" ������� � ������;

10) ���������& ���� $������ �������� � � $�����" $ ����� �'�" �����;

11) $� ����& �' �����������, �����%��� $�����. ;�$���� � �������� ����, � �������" $����� �� � ��������

#��"������ !��� ������, � �%��&���� � ������" ���". #��"����� !�� ������ �����& M���� #��"������ !��� ������, ���� �%��&���� �������� #��"������ !��� ������ ������� � �’��� ��� � '��"�� �&����� ����������. # � �� ���� %��� �%���� � �� ����� % ��' � � � �� ������ � ����. :� ����� #��"������ !��� ������ �"����� ���� #��"������ !��� ������, �%�� � ����� %�$��������, � ��� ��� ���" ��������&���� ��$�� ���$����� ������. :�� ��$�’�$��� ����� '� " ���� $� ���" ����� � ������� #��"������ !��� ������ � & ���$�� � #��"������ !��� ������, ��� ��� '���� �����, ��$�����" ��������� &� � )����� ������ „��� �������� � ������” � & ������ #��"������ !��� ������, ���� & ����� ����� ������ �����&���� � � �� �����%�, �� �� ���' �� ���� �$ � ��� � ��� .

#��"����� !�� ������ $�"������� � � �� ��&� , �& �� � �( � ���� ��������� ���� – „D������� #��"������ !��� ������”, � ����� ��%� ��&���� ��� �(���� � ��� $� ������� ��������� � ����� � ���� $� � � ������� ������� �������.

� ����" �� ��� ����

!��� � $����� ��� $� ������� ��������� ����������� �����

(����� $� ���� ������� ) & ��� ��� ������� ���� � ����� , �� ������ $� ������� ���������.

��� # ��� ����� ���$ �� ������ �� �, ��� � ����� ������ '������ ��"��!� �� � ����� � ������� �� ���� �$��’���� �

Page 80: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

80

��+���"��" ������ � 9���������"���� ��� � �� � � � ����� !�������.

������� ����� ���� � ��$��&���� ��������� &� ������, )����� ������ „��� ����� ���� �”, „��� ��������� ���� !�� ������”, „��� �������� � ������”, „��� �������� $"��� ��� ���� � ���� �����"������" ���� �”.

�� ��� ���� – �� ���������� � � � �$��’�����, � �������� ������ � ���� ������ �������� ����� �$ ��� ����, �� ������ '���, � ���" �� ��������� � ������ �������.

>��� ����� & &����� ��� �� " ���� � ������, ��$����� � � ����, � ����� ��� ���� �������. R�� ��� ������ ���� � $%�$����&���� &������ � � ���� ������� �� ������ � � ����� ���� . )� ��� ��.127 ��������� � ������ � ����� ���� ���� %��� ������������� ��� ( �� ���� ��� � &� ���� � ��������� ������, �� �����'�� 25 ��� �, ���� �& ��*� �������� ��� �� ��� ��%��� � ���$ ��� �� ���' �� ��� ����, ������& � ����� �� ���' �� 10 ��� � � ����� & �������� �����.

:������ ������ �� ������" ������ � ���� � *��� ����, � �� � ���(�� ����� � ��� ������������� $�����. >�, � ���� ��� �� )���� ������ „��� ����� ���� �” � � ������ ���� � ������� ���� ������� %��� �� ���'� 25 ��� �, ����� ����� ��*��� ���� � $������ ���� – 30 ��� �, #��"������ !��� ������ – 35 ��� �, ��������� ����� !��� ������ – 40 ��� �.

!�� ��%��� ������ $ ��������� ���� ��� ��� ��� ���� � � �����" ��� � ������� %��� 3 ����, ����� ���" ��� � – 5 ��� �, � ���� ���� �� ���'� 3 ��� � � ���� ���� ; ��*��� ���� � $������ ���� – � ���� ��� 7 5 ��� �; #��"������ !��� ������ – 10 5 ��� �; ��������� ����� !��� ������ – 10 ��� � ���������, ������� �� ���������� ��%��� $ ���� ������ .

!���� ������� %��� ������������� ��$������ ���� � � ������, � � ���� � ��*��� � ��� � � � %���-����� $��� '����� ������. � ����� � ������� � � $�%��’�$��� ��������� � ���� $�����. N���$ ��, $ ������ %���, �� ���� � $���������� ���� �%�������. )� ��� ��.127 ��������� � ������ ��� �� � # � � :

1) ������ �� ��� ������ ��� � %� ���(�� ���; 2) %��� ����� � %���-�� � ��� ���� � � ������� (�������%���

� �� �, � ����� ��*�); 3) ��� �������������� ���� (�������, %��� �������� � ������

���); 4) $���� %���-�� �' ������� �����; 5) ��������� �'� �������� ��%���, �� � �������, ����������

�������.

Page 81: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

81

) �'��� %���, ��$���� ��� ���� � $%�$����&���� $ ��������� � ����� � ���" �"���� � ������� , �� ���� ���" $� ��� ��.126 ��������� � ������ ������:

1) ������ ������ ����. D�$ $���� #��"����� ;�� ������ ����� �� ���� %��� $������� �� $��'������ �� �"������ ����� �%������������ ������;

2) ������ ������� � ����� �� � ��� �� ���; 3) � $��������� ���$����� $������ ���� � ������ �� ����". �����$

%� ��������� *��� ���� �, �������� � ���� ����� ��&���� �� $�����;

4) ������!� ����� ����. !��� �% ����� ����� %�$�������� $ �������� ���� � ��������� ����� !��� ���� �, ����'� ���$�����" � �����.

:�% � ������ � � ����� ���� $� ����&���� $ ��$������� ������� ��� ( �� ����� �����. ������ ��� ���$������ ���� � ����� ������� #�* �� ����� �. ���'� ���$������ � ����� ���(�� ����� ���� ������� � 5 ��� � $� ����& ���$����� ������. �� �' ���� , �� � ���� � ��������� ����� !��� ������, �%������� #��"����� ;��� ������ %�$��������. !��� $� ��������� $ ����� ������, *� ���� �%�� %� ���$���� � � ���� ����� ��.126 ��������� � ������.

3. 9���������"��" �� 5� ��� ��������� ���� !�� ������ & &����� ������ ��������� ����

�������� � � ����� , ���� ��� '�& ������ ��� � ���� �� ��� $��� � � �'�" ������" �� � ��������� � ������ �& �( � ��� ��������� ��������� � � $��� � ������.

!���� ��������� ����� !��� ������, ��%�� ������� (��������, (���� ������� ��������� � ��$��&���� ��.��.147-153 ��������� � � )����� ������ „��� ��������� ���� !�� ������” � � 16 ������ 1996 �.

M������� $������ ��������� ����� !��� & ��������� $%�$������� ���"������� ��������� �, �� ��������� )���� ������ � �� � ������� � ������.

4��������� 9���������"���� ��� 5� ��� $ ��#���� � ������ �:

1) ���"������� ���; 2) ��$������� ; 3) ����� ������ ;

Page 82: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

82

4) � ���������� ���� �; 5) ������� ; 6) ������� ���% ����� ��$����� ����; 7) �%C���������� ��������" ��� � '���. ��������� ���� !�� ������ �� �"����� �� ������� ��� � $������

�������� � ��������� � ��������� ��$�� �� � � �� $� ����&, ��%�� �� ��$����& ���������" ���� �����" %� ��� ����" ���, �� & ����� ����, ��� ���� �� ��������� ����� &� ��� ��� � $������ �������� �.

9���������"��" �� ��"� # �&���� � # �������� � � ��� ��� ��:

1) ��������� ����� $��� � � �'�" ������" �� � #��"����� ;�� ������, �� � �% ���� + � ��� � ������, ������" �� � #��"����� ;�� /��������� ;����%� �� ����;

2) � ���� ����� ��������� � ������ �����" � �������" ������� � �� ��" � �������" ������� �, *� ��������� �� #��"����� ;�� ������ ��� ����� $���� � �%��’�$��� ���;

3) ��������� ��������� ���� ��������� ��$�� ������ ��$����� ����� ��� �������� ���$����� ������ $ ����� � ������� �� ������, ��$�����" ��.��.111 151 ��������� � ������;

4) �( � ����� ��������� ��������� � � $��� � ������. !� � $������� ����, *� ��������� ���� !�� �& ����������� ��

��'� ��$���� ����������� ����� $���� ����� ���, �� � ������� �", ��������� ����� � '����� �" � �. ; '���� ����������, �������� ������ ��������� ���� !���� �� ������ ����������� '��"�� ��������� ���� �, ��� ����� ���� �� ���� ��� ����������� � � ����������.

; '���� � �������� ��������� ����� !��� ������ �������� $$�����" ����� & �%��’�$������ �� �������� � ������� � ������, ���������� � �����, *� �� ������ %��� ������� .

:� ���������� ��������� ����� !��� �� ������ ������ $������� �� � ���� � �������� ����, ���� � ���� /��������� ;����%� �� ���� � ���� � � ������� ������������, ���� �' ������, � ������ �� ��������� � ��� � $������ �������� �.

� )��� ������ „��� ��������� ���� !�� ������” ��$���� (���� $�������� �� ��������� ����� !���. >���� $���������� & ��������� ��� ������ � ��������� ��� $��������.

9���������"�� �� ��� – �� �������� ������ ��� � 9���������"���� ��� �� ���� ��� � ������ �� ("��� ������ ����'���) ������������"���, �� ���� ����� ����������"����� ��'� ����� ������, �� ���$������� �+���"���� ���� ����� 9���������� � � ����� 5� ���.

Page 83: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

83

��������� ���� ������� & ���� $�������� #��"����� ;�� ������ ��� ����� �������� *��� ��������� ��������� ����� ��������� ��$�� ������ ��$����� ����� ��� �������� ���$����� ������ $ ���� � ������� �� ������.

��$’#�� �� � � � ����������"�� �� ��� � ��� ��: 1) ��������� � '��� ��������� ���� !���� ��� ��������� �� ��� $��� �

� �'�" ������" �� � &: — ���$����� ������; — �� ���' � � 45 ������" ������ � ������; — #��"����� !�� ������; — ������������ #��"����� ;�� ������ $ ��� ������; — #��"��� ;� /��������� ;����%� �� ����;

2) �� ������� � ��������� ���� !���� *��� � ���� ����� ��������� � ������ � ���" � �������" ������� � ������ �� ��" � �������" ������� �, *� ��������� � #��"���� ;�� ��� �� $���� � �" �%��’�$��� ��� &:

— ���$����� ������; — �% ��� + � ��� � ������;

3) ��������� ��������� ���� ��������� ��$�� ������ ��$����� ����� ��� �������� ���$����� $ ����� � ������� �� ������ &:

— #��"��� ;� ������; 4) �( � ����� ��������� ��������� � � $��� � ������ &:

— ���$����� ������; — �� ���'� � � 45 ������" ������ � ������; — ������������ #��"����� ;�� ������ $ ��� ������; — #��"����� !�� ������; — �% ��� + � ��� � ������; — ����� �������� ����; — #��"��� ;� /��������� ;����%� �� ����; — ����� � ������� ������������ 9���������"�� �������� – �� �������� ������ ��� �

9���������"���� ��� �� ���$������� �+���"���� ���� ����� 9���������� � � ����� 5� ��� � ����! � $��������� � ��� ��� �� � ����� ����������"��� � � � ���$� �!��� � ��� ���� , � ��' � � !������ ���$�.

��$’#�� �� � � � ����������"�� �������� #: 1) �������� ������: 2) ��$��� �������� �� � ��� ; 3) ���%� %�$ ����������; 4) ������� ���%�.

Page 84: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

84

!���� ���������� � ����" $ ��������� ���� ������� � ��������� ���� $��������� �� ������� ������*���� � ���� ��� ����" � '���� � ��� �. !��� �� ������ ��������� � ���� ������� $ ��$������ ���������� %� ������������, $ �������� � ���� ������� $ �%�$� �� ����� ��� ��$���� ����, �������� � '��� � �� ������� � ��������� ���� !����. ��������� ���� !�� $ ��$������� ��$����� ���� �����& � '���� ��������, �� ��%� ������� � „# ����� ��������� ����� !��� ������” � �'�" �( � ���" ������" ������, �� � ���� � ��� & �%��’�$������ �� ��������. +��� �� �����, *��� ���" ��������� ���� !�� ������� � '���� %� �� ��������, $%�� ������ � �" � 100 ��� �.

J�������� ����� ��������� ����� !��� � �� $��&���� � � (�������� �'�" ������" ���� �. ��������� � ������ ��$��& ���� ��������� ����� !��� � ������� ���� (��������. )� ��� $ �.1 ��.148 ��������� � ��������� ���� !�� ����&���� $ 18 ���� �, ���" ���$����� �� ' ��� ���$����� ������, #��"��� ;� ������ � $’�$� ���� � ������.

!����� ��������� ����� !��� ������ ���� %��� ��������� ������, ���� � ���� ���$������ ����� 40-� ����� � ��, �& ��*� �������� ��� �� ��� ��%��� $ ("�� �� ���' �� 10 ��� �, ������& � ����� �������� ����� " 20 ��� � � ����� & �������� �����. ��� ����� ���� ��������� ����� !��� ������ ���$������� � 9 ��� � %�$ ��� %��� ���$������� � ��������� �����.

M���� ��������� ����� !��� ������ �%��&���� � ���� ������ ��������� $� ��� ��������� ����� !��� ������ $ ����� ���� � ��������� ����� !��� ������ �&���� ����������� ��'� � ���� ���� ���� �����. A ��� �� ���� � �%������� �� ���� $�������.

!���� ��������� ����� !��� ������ ��� ����� � ����� ����& �������, �� ����&���� � $� ��� #��"����� ;��, $ ����� ���$����� ������, ����’&�-+ � ���, M����� #��"������ !���, �� � $� '� �� ����$ � ���� � ��� ���$������ ������ ��������� ����� !���. !���� ��������� ����� !��� ��� ������� ����" �%��’�$� � � $� ��� ���� ������� %��� ��������� � ��� � � ��� �������� $��.

� �����" ���������� ���������� ���� , ���$������� ���$������� ������ %� #��"����� ;��� ������, ���$����� %� #��"��� ;� � � ������ ���� � ���$����� �'� ���%� � �� �����, �%����� $’�$��� ���� � ������ – � ���� ������ ���� �.

A��%" ��� $$�����, *� ������ ��������� ���� ��$� �� VIII ��������� � ������ „���������” � ���� � ��������� ����� !��� �� ��'���&����, $ ������ ��������. >�, $� ��� ��.149 ��������� � ������ � ���� � ��������� ����� !��� ��'�������� ���� � ��$������� � ������������ , � ����� *��� $� ������� $ �����, �����%��� ��.126 � ������ *��� ����� ����� , ��$���� � �.2 ��.127 ��������� �.

Page 85: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

85

�������� ��%�� � M�����, $������� � M����� ��������� ����� !���, ���$������ ������� � ����� � ���� �, ��� ���� ������� �� � �" ����������� ��$����� ���������� ��������� ����� !��� ������, ���� %�� ��������� 5 %���$�� 1997 ���� � � ���� )���� ������ „��� ��������� ���� !�� ������”. � �������� ������� ��$����� ��������� ���������� �������" $� ��� !���; ������� ��������� ��������� ���" ����� i ��������� ���" $������� � � ������� ��������� ���" ����������; ������� ��$����� ���� ��������� ���� !����; �' ������ ���� $� � � ������� ��������� ����� !���.

4. �������, ������ i � � ��� � ���������� �� ��� 5� ��� ��� &� $ �������" ����� '� " (���� � ������ & �����"�����

(���� �, �� �����& � $%�$������ ��������� ����� �������, �� ������� %�$����, �������� ������� � �������� � �"����� ��������� ���" ��� ������ ��������� , ���� � ��������� ����'���" ���.

�����"����� (���� � ��$���� � ����� ���� �� �'��� ������������� ����� � �����"����� � � ������� ������.

� ��������� �� �� – �� �' ��� �� ��, �������� � � ���� i +�����#! ���� # ����� � �������, �����'���� � �����&���, � ���� � ������ � � i �������� ��� ��, !������ ���$, ���������� � �' �� � ������.

E ������� �� �� � ���������� �� ��� #: 1) $� ������� ���� $$�����" ��*� (���� �, �� � ���������

�$����� �����"������� � ���� ���; 2) ���� ��� � ��" ��� �������� $$�����" (���� � � ���� ���"

�������-�����" ����������, $����� ��������� ������ ����� ��� (� ��������� ���� �������� "������), �%��’�$��� ��� ��������;

3) ������ ��� %�$���������� $�������� � $� $"��� ������� ($������� ���%�, ��'�, ��$%������ ��� ��*�);

4) ����%����� �"���� � ������� � � ���%����� �������� ��������� � �������, $� ������� ��'� � ����� $���� � � ������������ ��� �������.

�����"����� ����� $�%��’�$� ��������� � �, *� ���� �������������, ���������� � �"������ ���$������.

Page 86: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

86

)� ��� ��.2 )���� ������ „��� �������� $"��� ��� ���� � ���� � �����"������" ���� �” � � 23 ������ 1993 ���� � ������� � ���������� �� ��� � ��' ��:

1) ����� ����������; 2) ����� ����� '� " ����; 3) ����� ����%� %�$����; 4) ���� �����; 5) ����� �"����� ��������� �������; 6) ����� � ������� �������� ������; 7) ����� �������� ��������� ����%�; 8) ����� �������� ����������-��� $ ����� ����%�; 9) ����� ��%��� �"�����; 10) ����� �������� � ����� �"�����; 11) �' �����, �� $� ������� ����$������� %� �����"�����

(���� �. :��� �����"����� ����� ���� ���� ����� ������� � ������� .

>�, � �������� ����%� %�$����, ���� � ����� '� " ����, ���� � $ �������� ������, ��������� � � � � & ���� � $��� � ���$� ��, ���� ���� ���� $� ������� ���������-��$'����� � ���� ���.

�� �� ���� ���

���� �� 5� ��� – �� � �����"��" ���� ����� ��" �� �

�' ���� �� �, /� �# � ������� � ���������� �� ��� �' �� � � $������# ������� ����'���� ���������� � ����, � ���� �� ��� ������� ����� �� � ���������" � �' ���" � , � � � ���$�� �!���.

��������� $��& ���%���� � ��� � ������ �������" ���� � ������, ��� �� � ����������&���� ������� � %� ����� � ��� , ��� ���� �� � ���� ��� & ��������� ������� ��������� ������� � � � ���� ����. ������� ������� ���� $� � � ������� ���� � ���������� & ��$� � VII ��������� �, )��� ������ „��� ����������” � � 5 ������� 1991 ����, $ $� ��� ����� � 17 � ��� 2002 ����, ���� ���� �����-�����������, ��� ����-�����������, �����������-����������� $���������� � �' $���� ������.

��������� ������ �������� &���� ������ $���� ������� ���� �, �� ��%����� � ���� ��� �� ��������� ������ �� � ��������-������� ������ ��� �� ����� $ � ������������� ���������*�" �������� � ��*�����*�� M���������� ��������� ������.

Page 87: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

87

������� „��������” �����&����: M���������� �������� ������ � ���� $������� �, ���'�" ��� ���� � � ��� ���� � ��������, �������� � �%�����, ���� �, ������� � ����� �� � � �� � �.

������� �� ��� ���� ��� ��� !��: 1) M������� ��������� ������; 2) ���������� /��������� ;����%� �� ����; 3) ���������� �%����� � ���� ���� �� ��" ���������� � ��

��&� !���������; 4) � ������ ��������� # �������-+������" !�� ������

� ������ ���������� ��� �� �; 5) � ��� , ����� , � ������ � ������ ���������� ��� $�� �; 6) ���� ��� ���������� (��������"����� , ��������� ,

���������� $ ����� ������ $ ���������� ���� �����-���������� $��������� � ���� �' ).

� �������� �� " ���� ���������� �����%��� �� �� , �� %�$���������� $������� ��$�� ������� $����� �.

A ����� �������� � �� ���" ���������� ������ ���$������ �������� ������, �� ���� ��*� �������� ��� ��. ���������� ����� ���� %��� ���% � ��� �� �����' 25 ��� � $ ����� ��%��� � ��������� �� ��� �� ���'� 3 ����, ���������� �%��� – � ���� ��� �� �����' 30 ��� � �� ���' 7 ��� �.

��� ����� ���������� $����� � � ����� � ���� ��%��� ������������ ���� ����, ��%�� ���� ���� ���������� $���� �������������� ��� ���� �� ��������� ����%����.

4�� � �������� ���� ��� ��� ������� 10 �� ���� �����: 1) �������� ����� ����� � ������; 2) �������� ����� ����� �: 1-�� ����, 2-�� ����, 3-�� ����; 3) ���'�� ����� ����� �; 4) ����� ����� �; 5) �����'�� ����� ����� �; 6) ����� 1-�� ����, 2-�� ����, 3-�� ����. ���� ���� ��������� ����� ����� � ������, ��������� �����

����� � 1, 2 i 3-�� ��� � ������������ ���$������� ������, �' ���� ���� – M��������� ���������� ������.

;�%��� ��������� � ������� � ����� ��������& M������� ���������, ��� �����& M��������� �������� ������, ���� ���$��&���� � ����� ���$������� ������ $ $����� #��"����� ;�� ������ � $� ����&���� $ ����� ���$������� ������. #��"��� ;� ������ ���� ��������� ����� �� M���������� ��������� ������, *� ����� $ ��%�� $� ������� ���� $ �����. !���� ���������� M���������� �������� ������ – 5 ��� �, �� � � ���� ���$������ � ��������� �����.

Page 88: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

88

# ���� ��� �� ��.121 ��������� � ��.5 )���� ������ „��� ����������”, � ���� ��� ���� ��� � �� +������:

1) � �������� ��������� �%���������� � ��� ; 2) ������������� ������ � ��������� %� ������ � ��� �

�����", ��$�����" $�����; 3) ����� $ ���������� $��� � ������, �� ���������

���������-��$'����� � ���� ���, � $����, �������� �� �����; 4) ����� $ ���������� $��� � ��� ������� ������" � '��� �

���� �����" ����", ���� ��� $�������� �'�" $"�� � ����������� "������, ���’�$��" $ �%�������� ���%����� ���%��� �������;

5) ����� $ ���������� $���������� $��� �. )� ������� ����� $ ���������� $���������� �������

$��������� ������ ��������� ���� � � ������� ������������, ��� ������� ��� ���, ����������� ���� $� ���, � ����&������, �������� � ���� $� ��� ��$����� � � (��� ������� , � ������������� � �������� ��������� ��� ���������� (��� ����'���� $���� �� ��� ����� ������ ������ ��� ����������� � ��� ���:

1) ������ ����� � ������� ��, ���� ���������� $����, $����&���� �� �����, ���� ���� ���� %� �� ��*�����*��� �����. � ����� ������� ����������� ������� � ��$���� � '���� �� � � �������� ���%�;

2) ����� ����� ��� �������� ����'��� $���� ��������� � ������� � (��� ����� �� ������ � ���% , �� ��������� ����'���� , %� ��*�����*��� ����� �� ������ � ���% , �� �������� ������� ����'����;

3) �� ��� ����� $ ������� �������� ����'��� $����, ������ ��" ����'��� ����, *� �� ��������, ��������� � �������� ����, ��������� ���� $� � %� ������ � ���% , �� �� ��� ������������� ������� ����'���� $����, � ����& ��� �������� ��$�����;

4) ���� ��� ����� ��� ������� ���� ����������, ���������� ��� �� � �������� ��������'���� %� ��� ����'���� ���� ������ ����� ��������� *��� �������� ���%� %� ��������� � �$ ����'���� ���� $����.

/��� �������������� �������� ������ %��� $�������, �%C����������, ������������, �������� ���������, ���� � ����� ������ �������� � � ��$’������� ������� ���������. � ��" ��" �%��’�$���� $$��&����, ��� ��� ��������� $���� ����'���, � ����

Page 89: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

89

�����& ����'���� � *� � ���� ����� ������ ���% %� ���� ���� ����� ��� ���� ��������.

����, �������� ���� � ���������� � ����'���� $���� �& � �%������ ��'� � �����%����" $����� (���".

�� �� �����&��� �� � �� �� �����&��� �� � ( �� �*�) – �� � ��������� �� ��

�' ���� ����� ���� �� �, ��� � !�� &���� ������ '���� �� ����� ��� � � �� � ���������� ���������.

*� �� � ���������� ��������� #: 1) �� � �������; 2) ���������-��$'����; 3) ���� �����-����������; 4) �������; 5) �"����� (� ����� ���" $��"); 6) ���� $� ���-�����. ������ �� ��� �����&��� �� � ��� #���� � ���� � ���: 1) + � �������� ����� '� " ���� ������ (�� +#!); 2) ����� ��� (������ ����� ���) ����� '� " ���� � �����,

�%����", � �������� , � ��" ��&� !�������� ; 3) � ��� (����� ) � �� �� (����� ���) � � �� � �� �� ����� '� "

����. ����� ����� '� " ���� � ���������� + � �������� ����� '� "

���� ������, ��� ������� ���� $� ����& + � ��� ����� '� " ���� ����� � ����� ���$��& ���$����� ������ $ ������� ����’&�-� � ���.

: ���� ��� +#! – %���(���� �����, � "�� ���� ��� '�&���� '����� ���� �����. )����� � � ����� � � ������� � ������ ���� � ����� '� " ���� � ��� ����� ����%�, �� �$&��� ��� � � ��%�� ��� ��� '��� ��������" � ��" $����.

4� �������� ���'$ �*� � ��' ��: 1) � � � �; 2) � ���$� �� ���������� �� ���� (�� �� � ���$� ��, � $����); 3) � ���$� �� �� %�����% $ ���� $����� $������ ���; 4) ����� '� � ����; 5) $%�$������ ����%�; 6) ������ $����. #������ ��% ��'�� ����������� �������� ���� � ����� '� "

���� & � � � �.

Page 90: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

90

������� � 5� ��� – �� �' ���" ��$�#��" �� � ����� ���� �� �, ���" � ��/ # '����, ����’�, � � � ���$�� ��� ��, �� ������, ����� ������/�, ������� ���������� � �' �� �� ����� ���� ����� ��.

������� ������� � ������� � � � � & ��������� �, )���� ������ „��� � � � �” � � 20 ������ 1990 ����, „��� ���������-��$'����� � ���� ���” � � 18 ������ 1992 ����, „��� ������ � ��"” � � 30 ������ 1993 ����, „��� ����� ����%� � ����" �������� �� " � ���� ��� ������� ��� �������� �� "” � � 24 � ��� 1995 ����, „��� �� � ��������� ����� $ ���%��, $� �������� $ � ��� ��$%������ ��� ” � � 1 ������ 1994 ����, ��$ ���$����� ������ „��������� ��� + � �������� ����� '� " ���� ������” � � 17 ������ 2000 ���� � �' ���������-����� ���.

��������� � � ����� ������� #: 1) � �������� �������� ������ � ����� ; 2) $%�$������� ���%����� %�$���� �������, $"��� �" ���, ���%��

$�����" ������ �; 3) ������������ ���������� ��������'���; 4) �"���� $%�$������� ����������� �������; 5) ���������, ��$�� ������ ��$������ $����� �, ��$'�� �� %, �� �"

�������; 6) $%�$������� %�$���� ���������� ��"�; 7) $"��� ������� � � $�������" �������; 8) �"���� ���%����" �������" �%`&�� �; 9) %�����% $ ������ &� � ���� $����� $������ ���; 10) �������� ���� �����" ������ �� � ��������" ��������; 11) ����� ������� �������� ��������, � ����&�����,

���� $� ��, �������. :�� �������� ��*�$$�����" $���� � �������� � � � � �������

������ �������� �������: 1) ����� ��� �������. M������ �� $����� – %�����% $

$������ ���. :� �� ����� �"����� � ���$� �� ������ ��$'���, ���� ������ � � � � � ����" �������� �� ", ����%� %�����%� $ ��$������ �% ��� ������� �, ����%� %�����%� $ ������ ����� $������� ��*�;

2) ������� ��� ����� $������. M������ �� $����� – �"���� $%�$������� ����������� ������� � ���������� %�$����, $��% ���� � ���������� ��������'���. :� �� ����� �"�����: �� � ������� ����% � � � � (� ���$� �� �"����� ����������� �������, ���������, ��&���� ���� � � ��� ���� ��%���, � �������" �������� � � � � � ��*�), :����� ����% �"�����, ��������-������ ����% � � � �;

Page 91: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

91

3) � ������ �������. M������ �� $����� – %�����% $ $������ ��� � $%�$������� ����������� ������� � $� $�������, ��� �������, ��������� � ������� �������� . :� �� ����� �"����� ���� �� ������ ���$�� ����%�;

4) ������� ������. M������ �� $����� – $%�$������� ������������ ������� , $%�������� � �������, ���%����� %�$���� ( $����" �� %. :����� ����% �"����� & &����� � ���$� ��� � � � �, ���� � & � $��" ���( �������� $ �"���� ��'� �, �������" $ �������� ������� � ��� $%�$������� ���%����� ������� %�$���� ������� � ��������" �� %;

5) ����� ���� ������� �������. M������ �� $����� – $%�$������� ����������� ������� � �%’&��" ������� �", �� ���� ���%���� ����������������� $������ %� ���������� � � ���" ����� ��", ������ ����� $%��������, ������(�. !��� ��� � ���$� �� � � � � ����������� +#! ������ $ ��$���� �% ���� + � ��� � ������. :� �" ����� ���� ������ � ���$� �� ����� '� " ���� � $�����" �%’&��".

�� � ����, � �� " �%����" �����" ����� ��� %�����%� $ ���� $����� $������ ���, $%�$������� ����������� � � �� ���������� �����" $"�� � � ���������� ���� ����" ����� � ������� � ���$� �� '������� �������� „D�����”.

� �������� �������� ����%� �"����� ��� +#! ������ ��� �"����� � ������������� ���'���" ��'� �, � ���" ���� � � ���� �, �"����� ������� ��������" �� % � ���%����� %�$���� ( $����" �� % �������� ���� ��� � ���$� �� � � � � „>���”.

� �������� ����� �� �� %�����% $ ���� $����� $������ ��� � �� " �%����" ��� ���������� ���������������" ����� �, � �� �� � %��(�������, ���� $����" $�������" ���������, $������� �$%��&��" $������ �, ������� � ������� ���������-��$'�����" $"�� � � �� ���" � � �������� � ���$� � '������� �������� „!�� �”.

��� �%��’�$�� � � � � ��$����� )����� ������ „��� � � � �”, ���� �������, � ���� $��#���� ��������� �������:

1) $������� ; 2) ���� $�� ����� �� ���%������ ; 3) ��� ����� ������������ ; 4) �$&��� � $ ��������� ����������, ����������� ���� $� ���

���������; 5) ������� ; 6) ���������� � � ���� ��� � � � � $ %��� ��� �����" ��� �, ��" � �

�'�" ���������" �%’&����.

Page 92: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

92

N���� $���������� ��& ���� ��� ����� � � � � � �����" �����" $���������� $"��� ( $������ ������, ���� ��� $��%� � ���������� $%���. O" $���� ������ & �%��’�$������ ��� �������� ��������� � ��������� ���%��. ��� ���� � � � � ��� ������� ��������" � ����� �%��’�$� � ����&���� � ���� $����� � ���� ���". #������� � � ���� ��� � � � � ����� $ ��%�� � ���� ���� ��� $� ��� $ $�����������.

A ����%� � � � � � ���������� �������� ������, �� $ ������ ���%������, � ������ ��������� ��������, ��� �� � � ����, ( $����� � ��������� ����� $�����’� $��� ��������� �%��’�$��, ������� $����� � ��� ���� � � � �. ���%�, ��������� � ����%�, �������&���� ���� ��� $���� � � � �. A� ������ %��� ������� � ����%� �� � � � � ���%�, *� �� '� $���������� $ �������� $������ �� $�"������� � � �� ������.

A���� $ ���������� $������� � � ������� � � � � $� ������� ����� ����������.

���'$ $������ 5� ���

���'$ $������ 5� ��� ( �� �@5) – �� �' ���"

� ���������" �� � ����� ������ ���� �����, ���" � $������# �' ��� $������ 5� ���.

4��������� �@5 ��"��!#���� � ���� ��� �� )��� � ������ „��� !���%� %�$���� ������” � � 25 %���$�� 1992 ����, „��� ��$� ������ ����� ������” � � 22 %���$�� 2001 ����, „��� �������$� ������� � ���� ���” � � 26 ������ 2002 ����, ��$� ���$����� ������ „��� �������� $ � ���� ��� !���%� %�$���� ������” � � 22 ������ 1998 ���� A����#���� � � ��� ������ �:

1) $������� ; 2) ����� �� ��� � ����� ���%�; 3) ��$��� ����� ; 4) � ���� ������� ����� ������ ������; 5) ��&����� &������� � � ����� ������ ; 6) ��&����� ������� � ����� �� �. �������� � � ���� �@5 #: 1) $"��� ��������� ������� ����, ��������� ����� ���,

������� ����� � � ����� , ������ �����, ������-��"� ����� � �%�������� ������ �� ������, �������" ������ � ��� ������� � � ��$� �������-� ������� � ������� ��$����" ���� ����" ����%, ������� $ %��� ������" ���� $� �, ���� � �� %;

Page 93: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

93

2) ������������, ���������, ���������� � ��$������ $����� � ����� ���� � %�$���� ������, ������$��, ������ � � ���� $����� $�������� � ������� � �(�� ����� ��� � ������ ��, �'�" ����������" � �, �� %�$���������� ��������� $���$� ����&�� ������� ������� ������.

)� ��� $ ������ $������� !D� $� ����& ��$� �������, �������$� ������� � �(���� ���-�� ����� ��%���. D��� ����� � ������� � ��$��%���� $"�� � *��� $"���� �������" �&����� ������ � �'�.

������� �@5 ��� !��: 1) E�������� ����� ��� !D�; 2) ����� ��� !���%� %�$���� /��������� ;����%� �� ����; 3) ��� ����� ����� ���; 4) ����� � �������� �������$� ���; 5) � ������ (��������; 6) ������ , ������-���� �� � �' ������� !���%� %�$����. ;�$�'����� ������� ��� ��������� � ���� � !D� ���� ��

$% ����� $ �� � ��������-������� ����� ��$��� ��� ������. !D� �����& M���� !���%� %�$���� ������, ���� ���$��&����

���$������� ������. :� ���� � !D� ���������� � �������� �, ��%��� ��� � ����� �� �

����� �������� ������, �� $ ������ � ������ � ��������� ��������, ��� �� � � ����, ( $����� � ��������� ����� $�����’� $��� �(������� ��������� ����%�� �%��’�$��.

:� ��� � !D� � ���������: �� ���% �����-� �����������%��� , ��� �����, �� ������� $ ��������� ���������, ���� � �����������%��� ��������� ����%�.

���� ���� �������� $ � ���� ��� !D�, ���������� ��� $��������� $� ����&���� ��� ����� #��"����� ;�� ������ $ ����� �%����� �������� %�$���� � ���$������� ������, ����$ ���� ���� ���$����� ������� ���%� – ������������� ���$����� ������ $ ����� �������� $ � ���� ��� !D� � ������������� ��� ��������� ������.

#�*�� ����� $ ���������� $���������� $��� � !���%�� %�$���� $� ����& M��������� �������� ������ � ���������� ���� ��������� /��������� ;����%� �� ����, �%�����, � �� ��&� � !���������.

�� �� �' ���� �� ������ ���'$�

A���� �� UU ���� ��� � $�’�$�� $ $����������� ���������

������� � ����� %�� ������� :����� ������� ����% (�� – :�!),

Page 94: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

94

�� $�$ ��� �& ������� � ��� � ������ ���� � ����� ��� %�������-���������� � ��������.

:�! ������ � ����� � ������� ��������� ��������� &�, ��������� �������� � �'��� $����� ������ � ���������–�������� ���� ���� � �������� ���� � � ������� ������������ $ ����� �����������.

������� ����� :�! ��$����� )����� ������ „��� ������� �������� ����%� � ����� ” � � 4 ������ 1990 ����.

4� ������� �� ��� 4�� � ��' ��: 1) :����� ������� �� � ���� � ������; 2) ������ ������� �� � ���� � � /������� � ;����%� � ����,

�%����", � ��" ��&� � !�������� ; 3) ������ ������� ������ � � ����", � ��", ����" � � ��". :�! ������ �����& M���� �������� ��������� �� � ���� �

������ (�� – :�/), ����� ���$��& � $� ����& $ ����� ���$����� ������ $ ������� ����’&�-� � ��� ������.

���! ��������� �� �� 4�D �������!�� � : 1) �%� � ������ � ����� �; 2) ����� ��� ��������� ���������� $��������� ��������

����� �; 3) $��������� ��������� ���� � $ ����'���� ����������

$���������; 4) $��% ���� $������ � �'�� ��������'�����, � ��������

$����� �� ��������� � ��������� � � � �, �" ��$������, ����������, ��$�� ������ � ����������� � ����" ��� �� � ������� ��������'����.

����� $ �������" ����� � ��������� � ���� � :�! ������ & �����"����� (���� �, ��� $� ������� ����� ��������� � � � � �� ���� $� ��� �"����� �� � ���� ���" ����������" � ���$� � � ��������� ����%� � ������ %�����%� $ ���������� ��������'������ $� ������� �������� $ ���������� ���������� $���������, ��������� ���������-��$'�����, ���� �����-����������� � �"������ (���� �.

# ���� ��� �� ������� $��������� �� ���� ������� ��"��!# � ��������� ��������� � � ���� � ��� ��:

1) �� � ������� � ���� ���; 2) ���������-��$'���� � ���� ���; 3) �������� �� �����; 4) %�����% $ ������ &� � ����" :�!; 5) $%�$������� %�$���� ��� ���� � ���� � :�! � $"��� �" � � ��������-

��" �������, ���’�$��" $ ��������� ���� �������" �%��’�$� �; 6) �"���� ���%����� � ������������ %�$����.

Page 95: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

95

5. � ��� ����� �� �� 5� ��� �����% � ������ ������� � $ ����$"����� � ������� ������&����

� ��� ��$��� �$&�����’�$��" ������ �. ��-��&�, �� $����� � ��, *� ��������� �"����� ���

������� ������ ���� ����� $ ������� � ������� ������� � ��������� �����, ������ ����� ����-����� ����'���� ��������� �� ��� � ������� ( $����" ��������" �� %, ���� ���� %�� $"��� �������.

��-���, � $�’�$�� $ ���, *� $%�$������� ��� ���%�� ������ & �������� �%��’�$��� ������ ���� ��������� � �������" ������ � $ ��� ������ ���� ����� $ �� ������ � ����� '���� ��� ���� ���������� ������.

��-���#, ����$"��� �������� & ��$������� � � �������" ���� � ���� ���� & ���������� ��� �� ", "�� �����%�& $"���� ����" ��� ���%��.

������� � ���������� ��������� & ����� ������� �������� ( $����� � ��������� ���%�, ���� $"��� ( $����" �� % � � �%����������.

����$"��� (���� �, ��� ��������� ������ (+ � �������� ����� � ������ � ���� ����� � � ���") � �������� (�������) �����, �& %��� �������", $�����:

1) ��$’������� �������� �"� " ��� � �%��’�$� �; 2) ����� ��������� ��������; 3) ������������� � ��� � �����"������" ����" ��*�.

5������ '���" *������� % � 5� ��� � � � �!��� L������� ������������� $ ��� ������, ����� � ��$������"

&����������" ����" �$����� „��%��������”, (����&���� � �����������" �����" ��� , ���� ����� �������� $"���� ��� ������ ���������� �(������ , ���� ��� ���� �����& �����% � ��������" ��"� $�" �" $"����.

E�� �������, ��&������ � ��% ���� �������� ������ � �������� ����������� ���� �����, �������& ������� � � ���� � ���’��'�& ����������� . : ���� ��� ������������� ��������$�& ���� ������, ��$���& ������ �� ��� ��� ������� %�$���������� �������� � �"����� ��� ���%�� ������, ��$'������ �% $����� ������� ��� ����'���� ������ ����, ��������� ���%�� �" ��� ���%��. E� � ���� ��� ������� & ����$"�����, �����"�������.

Page 96: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

96

L������� ������������� #��"����� ;�� ������ ������& ��������� (��%��� ����) $��%�� $"���� ��� ���%�� ������ � ���� � � � ��������& ����� �� ����� ���" $��% � $"���� ��� ������. # � ������& ��$��������, ����� ��$����� ���������, ���� %�$���������� �����& ����� � � �������.

!���� ������������� #��"����� ;�� ������ $ ��� ������ ������&���� ��.��.55, 85, 101, 105 ��������� � � )����� ������ „��� ������������� #��"����� ;�� ������ $ ��� ������” � � 23 ������ 1997 ����, „��� ������� ����%�” � � 16 ������ 1993 ����.

>��� � ���������� ������������� #��"����� ;�� ������ $ ��� ������ – 5 ��� �. # � ���$��&���� � ����� � $� ����&���� $ ����� #��"����� ;��� ������ �&���� ����������� '��"�� ������ %������ �.

������������ ���� %��� ���$������ ��������� ������, ���� ����� 5 ��� � ������& � ����� , � ���� �%���� ����� 40 ��� �, ����� & �������� �����, �& ����� ������ ����� , ���� � ����$"����� � ������� � �� �& �������� $ �������� $������, ��*� �� ����� ��� �� ���'�� � �� $��� � ������������ $����� �������.

# � �� ���� ��� ��������������� ����, �% ���� ����� � ��������� �������� �� ���������� ��%��� � ����" �������� ���� %� � ������� ������������, �%’&���� �������, � � ����&����", � ������", ���� $� �" ��$����� � � (��� ������� , �� � ����������, ������� %� �'�� ������� � ������� . # � ���� �� ���� %��� ������ %���-���� ��� ������ ��� �.

���'�� ���%��, �%���� � �� ����� � ���� 1998 ���� %�� ������ A.L.

������������ �������&���� ����� ������������ � ���� �� ����������. # � �� ���� %��� %�$ $���� #��"����� ;�� ������ ����������� �� ���� ������ � ���� ������� %� � ����� $"��� �� � ���������� ���������, *� ��������� � �������� �������, $�������, $��'������, � ����� �%'���, ���� ���%������ ������. ���� ����� ����� ����� ����� ���� ����'��� � ���� M��������� �������� ������.

������������ $� ����& ���� � ���� ��� ��$����� � � �'�" �������" ���� � � �������" �� %. :�� ��� $� � ����" (���� � � � �� ����� � ���� ���� ��������� &�.

5������ '���" � # � ��: 1) ��� �������� ������� ���$������� ������, M������ #��"�����

;�� ������, ����’&�-� � ����� ������, ������� ��������� ����� !��� ������, #��"������ !��� ������ � ��*�" ���� � $����" ��� � ������, M��������� ����������

Page 97: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

97

������, ��� ������ �'�" �������" ���� �, ���� � � ������� ������������, �%’&���� �������, � ����&����, ������, ���� $� � ��$����� � � (��� ������� , �" ��������� � ����%����� ���%��;

2) %��� ������� � � $� ����" #��"����� ;�� ������, �% ���� + � ��� � ������, ��������� ����� !��� ������, #��"������ !��� ������ � ��*�" ���� � $����" ��� � ������, ����� � M��������� ���������� ������ � �'�" ����� ����" ���� �;

3) $�������� �� ��������� ����� !��� ������ $ ������� ��� � ���� �� ��� ��������� � $��� � ������ � �'�" ���������-����" �� �, �� ���������� ��� ���%�� ������ ���������, ���� ��������� ��������� � ������ � $��� � ������;

4) %�$���������� � �� ����� ����� �������� ����, ����� � ������� ������������, � ����&����, �������, ���� $� � ��$����� � � (���� ������� , %��� ������� � � �" $� ����";

5) � �$��������� $ ����������, � ���� ���� �&�����, � �������� �" ��� � � ����" �������� ���� � � ������� ������������, �%’&�����" �������, � � ����&����", � ������", ���� $� �" ��$����� � � (���� ������� , ����" ����������, ��������, �� $�"������� � ���";

6) ������ � � �������" �� % ���� � �������� ���� � � ������� ������������, � ����&����, ������, ���� $� � ��$����� � � (���� ������� �������� ���������� ����� ��� � ������� � �����������" � �����������" �� � ����&����, ������, ���� $� �, ��� ����� ���� � �� � ��� ���� � ��������� ����� ���, ��������$ ����� � ���� ���" ������� �;

7) ������ � � �������" � ����%���" �� % ����" %� ��������" �������� *��� �%�����, �� ����� ������� � ���� ;

8) � �� ����� � %���-���� �� � ��� ������� $������" ������������ ��’�$�����, ������� � �%����� $��������� ������ � ������� ����������� � ������ ������"�����, ���" ����� � ��� , �������� �� %, �� �� ����%�����, � ��������� �(���� � *��� ���� �" �������;

9) $�������� �� ���� $ $���� ��� $"��� ��� ���%�� ������ ���������, �� $ ����� $�����’� �� $ �'�" ������" ������ �� ������ ����� $��%��� ����� ���, ���� ���%���� %� ����$ ����� ���������� %��� ����� � �������� ������ � �����" � �������, ����������" $�����;

10) �������� � � ���� �� ����� ��� �������� ������������� � �$ ��������� ����'��� ��� ���%�� ������ ��������� ��� ������ ���� ������ $"�� �;

Page 98: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

98

11) ����� ���� ��� ��������� ����������" ��� ���%�� ������ ��������� � ���� ����� ��������� ������, � ���� ���� ����, *� $� ������� ���������-��$'����� � ���� ��� ��*�.

������������ $� ����& ���� � ���� ��� � � ���� � �������� ��� ����'���� ��� ���%�� ������ ���������, �� ������& $ ���������� $���������� ������� ������, ��$��� �, �� % %�$ ����������, ������" ������ � � $ ������ � � �����.

J����� �������� ������������� � (��� ����'���� ��� ���%�� ������ ��������� & ��� � ��� ���:

1) ��������� ��� ������ �������������; 2) ������ �� ���� � �������� ����, ���� � � �������

������������, �%’&���� �������, � ����&����, ������, ���� $� � ��$����� � � (���� ������� � �" �������" ����%���" �� %.

H�� ��� �������� ���'��� ������ ������������ ���������& #��"��� � ;� ������ ����� �� ��� ��� ��������� � $"���� ��� ���%�� ������ ��������� � ����� ��%’&����, �� ������ � ��� %� %�$� ���� ��� ����'���� ��� ���%��� ������ ���������, � ��� ������� ����� �� � $��������� *��� $"���� ��� ���%�� ������ ���������. � �$ �����%� � � ���� ���������� ���� ���� ����� �� $ ������" ����� ��������� � ����� ��� ���%�� ������ ���������.

>��� �����, ������� ������������� & �(�������� ����$"����� ������, ���� � � ��& ������ ���� � $%�$������ ��� ������ � ����� .

�� �� !������ 5� ���

A�$����� � ��, *� � ���� ��� ���� � ����� � ������ ����& $

��������� �����"������" � � (�"���� ���; � ��������� ����'����� ��� %� �������� ������, $"��� ��������� ����� ������� �� ������� %�$����; � �������� �����������; $%�$������� ���� $������� ), ����� ����� �, %�$������ ��� ���� �������� ������*� � ������ $%�$������� ��� ���%�� ������ ��������� ����� ��� ������ �� ����-$��������" ���� � ������.

������� �� ��� !������ �� �������: 1) + � �������� ����� � ������; 2) ������� ��� ����� ����� �:

— M������ ����� ��� ����� � + � ������� ����� � � /������� � ;����%� � ����;

— �%��� , �������� � !������������� � ��� ����� ��� ����� �;

Page 99: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

99

— ����� , ����� � � ��" ����� ��� ����� �; — � ��� (� �� �%������ $������) ����� ��� ����� �;

3) ������ � ����&���� („�������’���”, „L�(���� ���� �����”), ������� � ���� $� �, *� ������ �� �(��� ����� ��� + � ������� ����� � (������-���� �� ��������, ����� ������� ��(���� $������������" ��% �, �������� �� �� $ ���%��� ������� ��������$�, ��*�).

��������� � ���� �� ��������� �� ��� !������ #: 1) � ���� ��� $ $%�$������� ���������; 2) � ���� ��� $ ��������� ��������; 3) � ���� ��� $ �������� � '��� (����� �), ������� ������"

���� �. ������ ������ � ������� ���� � ����� � ��������� ��������� �,

)���� ������ „��� �������� ����%�” � � 24 %���$�� 1998 ����, „��� ���� �” � � 2 ������� 1993 ����, „��� ����� ��&���� � �� � ������������� ����” � � 24 ������ 1994 ����, „��� �������� �����������” � � 21 �� ��� 1999 ����, ��$ ���$����� ������ „��������� ��� + � �������� ����� � ������” � � 30 ������ 1997 ���� � �' ���������-����� ���.

+ � �������� ����� � ������ (�� + �’��� ������) & ���������� ������ ��������� ����, ���� �����& + � ���, ����� ���$��& � ����� $� ����& $ ����� ���$����� ������ $ ������� ����’&�-� � ��� ������.

+ �’��� ������ & �������� (��������) ������ � ������ ���������" ���� � ��������� ���� $%�$������� ��� $� � �������� ������� ��� ����.

+ �’��� ��������& ����& �����$�� � *��� ���������� � ����� ������� ��(����, �����& ��$����� ������� ����, ����& ������� $��� � � �'�" ���������-������" �� �, *� ���������� ��� ���%�� ������, � ������ � � ����������� �������� �����, ��������� ����� ������ ��*�. N���� � ��� � ���� ��%�� ������� ������ � ��&���� � �� � � � ������� � �'�" ���������" ���� � ��������� ����, �� �%����� ��������� ���� ��'� � ��� �" ��&���� � � + �’��� .

+ �’��� $� ����& ��%��� $ ��������$� � $��������� ������, ����& �����$�� � ��� ���� ����( �� �, ���� R����� ����( ���� ���$�� $��������� ������, ���� �� ����� ����� �( � ����� ������ $% ���� � $��������� � ������ � ������, ��$’������� ������� $��������� �������� �����, � ����&�����, �������, ���� $� ��.

��� + �’��� � & ������������ � ����" ��������� ������� � ��� $"��� ��� �������" ���%�� ������.

� ���� + � ������� ����� � ������ ������� :����� ������� ����%, �� $� ����& ���&����, ����� ������������ ��������� ��������

Page 100: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

100

� '��� ��� � � �'�" ���� � (�������" �� %), �������� ���" �������� � �������" ������� �. #����� ��������� �������� ��� ������� ��� �������" �%��’�$� � �%��’�$��� ��� �� " ���� �, ���� $� �, �������" �� %, ������� ��������" �� % � ������� � ������.

)�����, ������� � + � �������� ����� �, � ��� �������� � �� , ���� ��� $������ ������� ��� (� ���� ) ����� ����� �.

:� ��������� ���� � ����� � �"����� ���� ����� ���� �� � ��&���� � �� � ��� ������ ���� (;/E!).

=�� � � � 5� ���

# ������ ����$"����" ���� � ������ � ��� ������� ���� ��. =�� � � � 5� ��� – �� ������ �� ��� � ��� ���� ���$, � ���

���� ��� �$��’���� �������� �� � � , � ��' + ���, /� � !�� !����� �� �����, � ������� ��&� ��� � ���� �� � ����! � ��� �� ��� � ����� ���������� (����).

������� ������� � ������� ���� �� & ��������� �, )��� ������ „��� ���� �” � � 2 ������� 1993 ����, ��$ ���$����� ������ „��� ����������� � ������� ���� �� � ����� ” � � 23 ������ 1998 ���� � �' ���������-����� ���.

: ���� ��� ���� �� �������� � �"����� ������� , ��� $�����" ������ � ( $����" ��������" �� %, �������� � $� ����� $������� � $��% ���� ��������'���.

��������� ������ �� ��������� ��� � �� #: 1) ������� $������� ; 2) ������� ��������� �&���� ���������" ���� ����" � �; 3) ������� ��������� �%’&������� �����; 4) ������� �� ������� ���� ���� ������ � ��������. ������� ��� � ����� �� ��� �� �������: 1) ������ ���� ��� �������; 2) ������ ���� ��� �" ��; 3) ������ ���� ���. + � �������� ����� � ������ �� ���� ����� � �������

� �� ������� ���� ��� �������, � ���� �� ����� ��� ����� � – ������� ���� ���� � ���� ���.

A��� ���� ���� %��� ��������� ������, ���� �& ��*� �������� ��� ��, ����'�� �������� � ������ � ���� ��� � ������ �� � ��������� ���� �� �������� '���� � ��� �, ���� ��� ( �� ���� ���� ������ �� ������ � ���� $������ ���� ����� � ���� ���. A� ���� %��� ���� ���� ���%, �� �& ����� ���.

Page 101: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

101

A��� �� �� ���� ����%���� � '�� �'�" �������", �������", ���������" � ����&���� � ���� $� �, $������ � ����&�������� �������������� � ���� ���, ���� ��������� �'� �������� ��%���, $ �������� ���������� � �������.

A ���� �� � �����&���� �������� ���� ����" � � � ����� . :��������, �(������ ��������� ��������� ���� ����, ���� ������� �������� ����.

� ��" �������" �����", �� ���& ���� �� �, ���� ��� � � ���������� ������������� ��������� ���%�� ��������" ���� � � �����" ��, $ �������� – ������������� �������� � ������������� �������������� ������.

�� � ����, �� ���� ���� $�� �����" ���� �������� $��� �� � ���������, $�� ���� ��������� ���%�� �����" ���� $� � $ �%�����, ���� ��%��$� ���& ���� �� �$�� $ ��� �����& �����% � ������� ���" � � (������� – ������ � �� $��� � �"����� $�����’� � �" $�������� $ �������� ������, �� ��� �������" �����, �������� �������� �, �������� � �������" ����� � ���� �' ���%�).

A��� ��� ������� � ������ ���%� ���� ���� �������� � ���� � ���� ��� � �, �� � ������ $����� �� �" ����������.

:����� ���� ��� ������� $� ��� $ ��.34 )���� ������ „��� ���� �” ���� ���� ������� 21 ���� ���� � �, ��������� $ ���" &:

1) ���� ������ ����; 2) ��������� � � �� �"����� ��������� ���; 3) ������ �� ����� ��� ���� � ���*���; 4) �������� $%����� � ������� ����"����� ���; 5) $�� ������ � ����� ��� � �������� � � ������� $ ��". �������� ���� �� �� ����� ����� �������� �� �� � �, ��

�������� ���� ��, $ �������� ���� �� ����� ��� ���� � ���*��� � ������ $"�� � �� �"����� ��������� ���.

:����� ���� ��� � �������" ���� ����" �" �" ������ ��%� ��� $�� ������ ������� ��� ��� � ������� $ �������� �, *� $%�� ������ � ����" (���� ��� ��������� $%�� ������ � ���� ����" �" �" 75 ��� �).

A��� ��� � ���� ���� �� ��" � �, ������ $ ����'����� ����������" ��. 9 ��*�$$������� )���� �����, & ��� ������. # ���� � ������� ���� ����� � � �� ���������� �� �������� ������ %��� ������� � ��� .

Page 102: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

102

D��� �� � 5� ��� !�.59 ��������� � �����%����, *� ��� $%�$������� ��� � $"���

� � �%���������� � ����� ������� �������� ��� ��� '��� ���� � ���" � �'�" �������" ����" � ����� � & �������.

D��� �� – �� ��+���"�� ��� ���� �$’#� ���, ������ �� ������ � ����� � � � ���$� �!��� � ��� ���� , ���� ����� � ����� ������� +������� � !������ ���$, � � �� �� ��&� !����� �������

������� ������� � ������� �������� & ��������� �, )��� ������ „��� ��������” � � 19 ������ 1992 ����, ��$ ���$����� ������ „��� ���� $"��� *��� � ���*���� � ��� ��%��� ��������” � � 30 ������� 1999 ����, �' ���������-����� ��� � ������ ���������" �%’&����.

/������� $� ����& ���� � ���� ��� � �������" ���"������� $����, ��$������� , ��������$��, ���� $�� ���( ���� ����� .

/������� ���� %��� ��������� ������, ���� �& ��*� �������� ��� ��, ��� ��%��� $ ("�� ����� %� ��� ���� ����� �� ���'� ���" ��� �, ���� ��� ( �� �� �����, �& �� ������ ��� ���� � $����� ���������� � ���� ��� � ������� ������� ����� ������.

/����� �� ���� ������� � ��� , ��������� , ��������� ���� � , ����" ����� '� " ����, !���%� %�$����, ����" ��������� ����� ���. /������� �� ���� %��� ���%, �� �& ����� ���. /����� ���� ��� ��� ���� %� � ����" ��� ���� � $ ���� �� %, �� ���� ��*� �������� ��� ��.

)���������� �����%�& � $� (���� $� ������� ���������� � ������� . /����� �& ���� � ���� ������ ��������� � ���� ���, ���� � ������� ���& ��������� %��� %� �%’&�������� $ �'��� ������� � ����� �, ( ���, ������� � �' �������� �%’&�����. >� �%’&����� & ���������� ���%�� ��&��������� + � ��������� ����� � ������ � � ��� � $��" ��%��� ������ , ������������, ����� ������ ������� .

#�*�� � ���� ���(�� ����� �%’&����� ����� � & !� �� ����� � ������, �� $����� � ������ 1990 ���� � ���������� $’�$� , *� ��$���� �� �� ��%��� ����, ���������, ��$����� ���� $� �.

D��� ���� ��������� # ������ ����!, ��������� �� �� ��#� ��������� #:

1) $"��� ������� � ������ � $����, ������������ �� ���� ��$����� ����� � ��� ;

2) ����� ��������� �, ��� ��� ��$’������ $ ��������" �����; 3) ������� $��, ���� � �'�" �������� � �������� "������; 4) ������������� ������ � ( $����" ��������" �� % � ��� � �

�'�" �������" ����";

Page 103: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

103

5) ������ $%�$������� � ����&�������� � ������� . � � �� $� ������� ���(�� ���� � ������� ����� �& ���� ���

�%��’�$��. # � $�%��’�$��� ���"����� ������������ ����� ������� $���������, �������������� �� �����%��� $����� $��%� $"���� ��� $�����" ������ � ������� ��������" �� %, �� �& ��� �������������� ���� ����������� � '���� ���% , � ������" ���� ������� ���������.

)���������� ��������& ���� ��"� $�� �������� $"���� ���������� � ������� . ���(�� �� ���, �����, � �� ��� ����� $"�*����� $�����, ���� ��� ���� $%������� ��������� � ���� � ���� ���, ������� � � �����, ���� ��� ���� � ��������, *� ��������� ��������� �&�����. ) ��" ����� ���� �� ������ %��� ������ �� �� ���. :��������, ���’�$� $ ��������� ����������� ���������, �� � ������� ������, ��$����'���� �� ��������� %�$ ���� $����. )%�����&���� ������"������� ����(����" ��$��� ����� � � $�’�$�� $ ���������-��$'������ � ���� ��� %�$ ���� � � ���� ����� ��������. /������ �����&���� � �� ��� ��� $ �'��� �������� �������. /����� �� ���� ���������� �� ���� ������, ���� ����� � �'�� � ���� ������� %� ���������� �� $���������� � $�’�$�� $ ������ ��� ��������� �������� �������� � ��������� ���%�. � �� " �����" ���� ���� ���� ����� ����� ���� %��� ����'�� � ���� M��������� ���������� ������, ���� $���������, ���������� /��������� ;����%� �� ����, �%�����, � �� ��&� � !���������.

/�������� � ���� ��� ���� %��� �������� � '����� ��� ( �� ���-������� ����� ��� � � ��������, ����� �� ������ �������� � �����":

1) $�������� ����� $ �������� $������ – � ��� �%���� ������� $������ ����;

2) �%������� ����� � &$������ %� ��$���� ����� ��� &$�����;

3) ����� ���������� ������; 4) ���%��� ����'���� ����� )���� ������ „��� ��������”,

�'�" $��������" �� �, ������� �����.

Page 104: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

104

������ 5. ������ ���������� � � 5� ���

�� � 1.�������, ��������, (���� � ������ ��� ������ ��� ������. 2.)���� "���������� ��� ������ $���������. E�� �����

������ ������. 3.E�� ����-����� � �������. !�%’&��� � �%’&��� ��� ����"

����� ������. 4.������� (���� ��� ������� � ����� . !�%’&��� ��� �������

� $"��� �" ���. 5.)�%��’�$���� ����. E�� ����-����� ��������: �������, ���� �

(����. 6.!������ ����. !�������� $ $����� $ $��� ���. 1. �������, �������, +������ � ������ ���������� � � 5� ��� � ������ ���&� ����&� ������� ���%� �������� � � ��%�� � ����

� �������, �� ����������� ������ ���. E�� ���� ����, �� ���� � � ����, �����& � ���� ��� � ������� ���������� �� �" ������ � � ���� ���" ������" ������ �, �� $%�$����� � ���&�� $� ����� �������� �������� �� ������ ��� ���� $���������.

E�� ���� ���� – ��� $ ���� ���" ���$�� �� �������� ��� ������, �� ������& ����� ����� ������" � ������ $ ����� ( $����" ��������" �� % � ������ � � ����. )�����, ���% � �$�����, *� ��� ���� ���� – �� ������� ����, ����� ������� ����� & $"��� �������" ������ �. � � ������", �� ������������& ������� ����, ����� �� ��� �� %��� ���� . ������� ���� ������& ���� ��� � ������� � $��" �������� � ��%’&�� �.

E�� ���� ����, �� %���-�� �' ���$� ���, "������$�&���� ��������� ������� �������� ����������.

������� ���������� � � �� � ���� � � # ���������� �������, /� ����!!���� "��� ��� ��.

E�� ���� ���� ������& '����� ���� � $���� ���" ���� ����" � ������, $�����, �� ����� � ������, �� ����� � ������� � ���%��� ������� � �������.

� "���� �������� – �� � ���� ��������, /� ���’�� �� � � ��'����!, � $�����, ���������, ������� ���� � �����'����� � "� .

Page 105: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

105

� "���� �������� � ������� �����!���� � � ���: 1) ����� � �������, ���’�$� $ ����� ��� ��� ������ ���%� –

�� � ������� ������� (� ��%����� ������� ��$��� � ���� ����" %�� � � ����������� ���%��, ��%�� $�� ������ ���� ��� %�� $ ���������� ��������);

2) ����� � �������, ���’�$� $ ����"���� ��� � � ����" �� % �� �'�" – �� � ������� � ���$ ������% �� (�������� � ����� ������� � ��� �� -������, �������, ����).

���$���� ��� "���� �������� ����� !�� � ���� ��"�����! ���$�! �� ���$����� � � � ���$� /�� ��� "����� $� �.

���$���� ��� "���� �������� �����!���� � � ���: 1) ���%��� ������� � �������, ���’�$� $ �������� (��������

���� � �� �); 2) ���%��� ������� � �������, �� ���’�$� $ �������� ($"���

���� , � ����� � ����� ������ �). G�������� � ��� ����!!���� ��/�� �� ���� ��������: 1) ��������" �� % � � ��%��; 2) ������� � � ��%��; 3) ������� $ ���������� ���%��; 4) ������� ( $������ %� ���������� ���%��. 5� ���� �� ��������-� ����� ������� ��'��� $��� +������

���$�: 1) �������� ������; 2) ��$��� �������� �� � ��� ; 3) ���%� %�$ ����������; !����� ���$�: 1) ����� �����; 2) /������� ;����%� � ����; 3) ����� � ������� ������������; 4) ��$��� ������; 5) �' ��%’&��� ��%� ����� ��� (���� $� �, � ����&����,

�������). ���� ���� ��� ������� �������� ���������� & ���%" ����, �����

�� ��������� ������ � �������� ������ ��������� ������" ���� �� ������ � ������� ���$ . ����� $ ���������, ����� ���$� ������ ��� �� � �����( ���� ����� �������� ����������.

������� ������ ��� ����-�������� ���������� �"����& ������ ��� ������" $��% � ������ � ������ � ����� � ���%��� ������� � �������, �� � ���� � ��%������ � ��� ����-������" ����".

G�������-� ����" ���� ���������� ��� ����" ����� ������ & ����������� ������ &�, *� � ������#���� � ���� ��� � ��:

Page 106: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

106

1) !���� ������� �� ������, �� � �����"����� � ��� ��'�����. E� �$��&, *� ������� � ���� ���" ����� ������ �� ��� �������� � ����� ������������ *��� �%���� � $� ������� ��� ����" ��� � ��������� �������� ��� ����" �%��’�$� �, ���� ���� �� ����%����� � � ��%�� � %���-�� � ������� � $������� (����� – ��%������ ����� � ����������� );

2) �������������� �����. E� �$��&, *� ������� ��� ����-������" � ������ ������ � ��� � ������ ��$��� ���� ��� %� �������, ��������� ��� ����� ������� �������� � �����;

3) ����� ���&���� �����. E� �$��&, *� %���-�� ���$��������� � � �������� ��� ����" ����� ������ ���� � $��$ ��� '��� � �������� ������� (����$ $������, ������������ �� ����������� ���);

4) � "����-������� ��"��" � ��� ���������� ������ � � �����&��� . E� �$��&, *� � ������ ����� ������, ���� �� ������& ����" �%��’�$� �, ����'�& ��� �'�" ������ � ��� ����" ����� ������ %� ������& ����'���� *��� �" ��������� ��� $� �, �����&���� $��������� �%�������", �� ��� ���" � �������� ��� ��� ����'��� $"�� � $"����, �� ���� �������� ������� "�����, *� ���������� � � ��������� ����'����� ���, �"���������� $����� ������� �� %�� ������ ���� ������.

) ��������� ������� ���������� ��� ����-������" � ������ � ��� ���’�$� �������� ��� ������ ���, �� ���� ��$������ $������ ��� $�������� ��� ����-������" ����.

� ��.3 E�� ������ ������� ������ (�� – E� ������) $�� ����� �� ��������-� ���� �������:

1) �������������� �� �������� ���� ��� � �+�� ���$������ '���� �!���, ��%�� � "�� �� �& ��� ��������� � ���%���� � � ����� ����� ( $����� ���%� %�$ �� $����, �� � ����� �, �����%����" ��������� &� � $����� ������;

2) �������������� ���$ ������ � � �� ������, ��� ��� ���, ��� �������� 9���������#! � � ��� �� 5� ���, ��%�� ���� ������� � ����� & ������'���. #� ���� ������� ���� � ���� ����� � ��� ����%����� � � �"������ ��� ������;

3) ���$� ������, ��%�� ������� � ������ ��$��� � ���" $���� ��� '���� ������ ������� �������� � ���� $� ���, ��������� ��� ����� ������ ��������;

4) ���$� ����#�������� ���������, �� �� � $����� � �����, ��%�� ���� ���% � ��� � ��%�� � ����&�������� � ������� , �� � ����� �, *� �����%��� $����� (�������,

Page 107: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

107

��� ���� � � � � $� ��� )���� ������ “��� � � � �” �� �& ��� $������ � ����&�������� � ���� ���);

5) �����" � ���� ���������� � � � �������, ��%�� � �$ ����'���� ��� ������ ��� �� ������� ���� � ���% �����&���� ������� $"���;

6) �� ���������, �$����������� � ���������, ��%�� ����������� ������ ��� ������ $��������� � ���" ���� ��� ���� �� " �� % � ��� ����" � ������".

���� $ ��*�$$������� ���� $��%��� ��������, *� �������� � �� – �� ���������� � ����� ���, ��� ����!!�� � � � � !������ ������� � "���� � ���$���� ��� "���� �������� � ����! � �������� � ��� ����� � ������� ����$ � �������� �� ������ ���������� �������.

G������� � �� ������# � +�����", �������" ��� ����� �� �������� ���������, � ��:

1) ����������, �� �����& � ����, *� ��� ���� ���� $� ����& ���������� �������� ������ � ������, *� ������ �� ���� �������;

2) �������, �� �����& � ����, *� $%�$����& $"��� ����'���" ��%’&������" ��� ����" ���, '��"�� �" � ��������� �� ��� ��������� � �'�������� $����� '����;

3) �����'�� ����-�������, �� �����& � $�������� �� ��������'��� $��% � ��� ����-�������� $"����, ��� $� ����& ��"����� ����� � ���� �����'� ����� ��� � $��% �& �����'�� ��������'����� $ ���� %���;

4) �����'�� ����-������!!��, �� �����& � ���������� �� ����� ���� ����� ��� �'�" �� %, ���� $��% ���� $� ������� ���� ������� ���" � ���, ���� ��� ��� ���������� $��������� �� ��������'��� � ��� ����-������" ���� �.

E�� ���� ���� �� ���$� ��� – �� � ��� ����������� ������, �� �& $��� '�� &�� ��� � ����� '�� ��(����� � �. 4� ������� ���������� � � � ��' ��:

1) ��������-� ���� ����, �� & ���������� ������� ����� ���. ���%��� ��� ��" ����� ����� ��� �����& � ����, *� ������� % ��' ��� ��� ����-������" ���� �& �����$������� "�����, ��%�� �& ���%� ������ ��� ��%��� �� �� � ����� ���. / �� ������ �����& � ��������� ��� ����-������� �����, ��� ����� �� ��������, �� ���� � %� ���&, %� � � �& % ��' �� ��������� "�����, � � � �'�" ���$�" ���;

2) ��������-� ���� ���������, ��%�� ���� ��� ����-������" ����, *� ��������� ����� �� ���� ��� ����� �������

Page 108: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

108

(�������, ��� ����-������� ��������� �� � ����� ������� ��� ������� , ������� ��� ����� � ���� ������� ��*�);

3) ��������-� ���� ��� ����, �� & ������ ��� ������� �, *� ��������� ����� �� ���� ��� � ������� (�������, ������ ����, $�%��’�$���� ����, ������� ���� ��*�);

#������ ������ ��� ������ ��� & ���������� ���$ ��� ������ ���, ����� �� �������� �$������ � ��������� &���� � � �� ���, �� ������&���� � E� ������.

G������� � �� ��� #���� �: 1) � � ����� � �����, �� � ����� ��� ����-����� �����, *�

��'������ ���� � � � ���� ������ ��� ����" ����� ������ ���������� ������ ��� ������ ���, ��%’&�� �, �%’&�� �, $� ��� � � ���� ����������, $� �� � ���������� ��� ����" ����� ������, $� ������� ��� ����" ��� � �" $"��� ��*�;

2) ���$����� � �����, �� � ����� ��� ����-����� �����, *� ��'������ ���� � � ��'� � �������� ����� ������� (�������, ���%��� ������� , ����� , $�%��’�$��� , ������� ��*�).

2. � � ��� � �������� ���������� � ���� ���� . G�������" ����� 5� ���

������� ��� ������ $��������� � ��� ���’�$�� $ ��������

��� ������ ��� �� ���$ ���. G�*� ��� ���� ���� – �� ������ ��� ����-������" ����, �� ��� ���� $���������� �� ������ ���������" �� �, � ���" � ���� ���& �� ����� ��� ����-����� �����.

����, �������� � ���� ����� – �� ���������� ��� �����-� ����� ���� ����� !������ ����, ��� ������� ��������-� ���� ����.

������ ��� ������ $��������� �������� ��������� � ������ (�.1 ��.4 E� ������). # �� ����" $����� ��� ����-����� $��� ���������� � ������ ������� (��.��.13, 14, 41), ���%����" ��������" ���, (��.��.3, 21, 23, 24, 27, 28, 29, 31, 32), � ������ ������������� ������� (��.��.41, 54), � ����&�������� � ������� (��.42) ��*�. ��������� � �� ��� ��*�� ��������� ����� ���� %��� $������� %�$���������� �� �����������

Page 109: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

109

��� ����-������" � ������, ��� ���� & ���������-������� ���� ������ � �.

�������� ���� ��� ������ $��������� ������ & E�� ����� ������ ������, ��������� 16 � ��� 2003 ���� ���� �%�� ������� $ 1 � ��� 2004 ����. E� ������ & ��� &� $ (��� ����( �� � ��� ������ $��������� ����& ��%�� &����� $��������� ��, � ����� ��������$���� ��� ����-����� �����. # � ����&���� $ '���� ����, *� �"������� 90 ���, 1308 �����.

5 ����� ��&�" “� � ���� ����'����” �������� ������ ��������� *��� ��� ������ $��������� ������, � ���� ���������� ���, �%��’�$� � � ���� �" $� ������� $"����. A����� � &� ����� ���� ����� ���� $���� ��������� ��� ( $���� � �������� ���%�, �%’&��� ��� ����" ��� (��� , ����, � �� �����, ������ ��� %��). ����� ��$� �� ���������� ���� ������, /��������� ;����%� �� ���� � ������� ����" ����� � ��� ����" � ������", ���� ��������, �������������, ������ � ���� ��.

9��� �� “���$���� ��� "���� � � +������� ���$�” ������& ���%��� ������� ��� ( $����� ���%� (�� , *� $%�$������� �������� ������� � ��� ���� %���� ( $����� ���%�). =�������� (��������� � &� ����� & ��$� � II ��������� � ������ ��� ��� ������ ���������. ��������� �� ���%��� ��� ������ ���� ��� ���������� �� ����� ������, $� �� ���" ��$'����� ��������$����.

=�� �� ����� ������ “� �� �� ������ � ��&� ����� � � ” ����������� ���� ������� � �' ����� ���, �� �� ���� ����� ��� � ����������� ����� ����� (���� ���), ���� ����������� ����� $�������� � ������ ��� � �����������������" �����% (��( ���$��), ���� ����������� ����� $�������� � ������ ��� $%����� (�����( � �) ��*�.

=�� �� ����� �������� “� �� ��������� ����� �� ������” $�� ���� $���� ��������� ��� ���� ������������� ������� � � �������, ���’�$� $ ����� ������������� ������� � �������� �%’&���: �� ��� $������� �����$�� �, ������������� ���������" � ����"��, �����( ��� $$������, ������ ��� �&�����, ����������� ���� ��*�.

9��� �’�� “��$��'�� ���� � ��” ������& � ������� �������� �% ��, $�%��'�$���, ���� ���� �, �������" ������� � ��������, ���������� � $%�$������� �������� $�%��’�$��, ���� ����� $���� ��������� ��� ����� � (���� �������, �����, ������� �������, $� �� � ��$ �����).

A�% ��' ����� ����� ��������� ������� ���� $�%��'�$�� – ����� ���� (��� ���-�����, ����, ����, � ����, ��� � � ��*�) � ������� ���� (��%� �� �% ���� ���������, �������� � � � ������" ������" ���%� %�$ �� ���������, � �'�������� ��*�).

Page 110: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

110

9��� &��� “�� ���� � ��” �"����& $�������� ����������� � ������ ���’�$��" $ �������� ����� (��������� $ $����� � $ $��� ���, �������� $��� ��, �������� ����� � ��*�).

>� �������� $������ $� �� E� ������. ��� � E� ������ ���� ��� ������ $��������� & ���� �'

������� $���� ������, *� �������� � ���� ��� �� ��������� � � E� ������ (�������, ! ������ ������ ������, )�������� ������ ������, )���� ������ “��� ���� ���”, ”��� $����”, ”��� � �� ����� (������ % ���” � �' ).

#���'� ��.4 E� ������ $�� ���, *� � �$ ������ �� #��"����� ;�� ������ ������� $����, ���� ������& ��� ��� � ������� ��'�, � � ��� ������, ��%’&�� $��������� � � ���� $�%��’�$��� ����� ������ $���� ��� �������� $� � �� E� ������, �� ����� ��$�������� ��������.

:������� ��� ������ ��� & � ������ ��������, *� ��������� ��� ��� � �������, $��� � �%��’�$��� ��� ���" ��� #��"����� ;��� ������. ��� ����� � �������� ����� � �& ��*� �������� ����, ��� ����� $ $����� ������, ��%�� ��*� � ������� � ��������� ������� � ������� �' �����, � � � , *� ��������� � ���� ���� ���� ��� ������ $���������, �� � ���� ��� �� ��.10 E� ������ $������������ ����� � ���� ����� � ��������� ��������.

K�������� ��������� ��� ������ $��������� & ���� � �$���� ���������-����� ���, ���:

1) ��$� � ��$���������� ���$����� ������; 2) �������� � ��$���������� �% ���� + � ��� � ������; 3) ��$� � � '���� � � ������� � �'�" ���������" ���� �

��������� ����, ���� � ���� /��������� ;����%� �� ����; 4) � '���� ��������� ����� !��� ������. :�� $�������� ������� � ������� ��� ������ $���������

����$���������� ������, � ���� ���� �����, ��� ��� '��� ��� ����-������" ����� ���������������� ���� � $���� � ���� � ���.

/���� � $����, $� ��� �.1 ��.8 E� ������, ���� ��� � ���, ��*� ��� ��� � ������� �� ���������� ��� ��������, �'��� ���� ��� ������ $��������� %� ���������, ��� ���� ����������� �������� ������ E� ������, �'�" �� � ��� ������ $���������, *� ��������� ��� %� $ $� ���� ��� ��� � �������. ��� $�������� ���� � $���� ����$��������� ���� � � ���� ����� �������� (�������, �������� � '��� ) $�%��’�$��� ��$��, *� � � $�������& ���� � $����, $��%��� �������� � ��������� ����� ������� $����.

� �$ ����������� ���������� ���� � $���� ��� ���������� ��� ����" � ������ (�������, ����$ � ����� ��� ����, *� ���������

Page 111: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

111

��� %� � �������), �� $� ��� �.2 ��.8 E� ������ $�������&���� ���� � ���. !��� ��� ���� � ��� �����& � ����, *� � ���� ���� ����$��������� ���� ��� ��� '��� ����� ������� ��"����� $ $�����" $��, ������� � $� ��� $��������� ������, ����� ������������ , ��%����� ����� � ��$������ .

��� � ��� ������ $��������� �� ������ ��� ������ ��� E� ������ ����'� � �� � $����, � ���� ���� $���� � ������ �%����� (��.7 E�) � ����� � (��.6 E�).

)���&� & ������ ����� ���, ��� �� ���������� ���� ��� ������ $���������, �� & �������� � ���� � �(�� ��� ����" � ������. )���� ���� %��� $( ������� � � ���� ����� �������� .

��� ������ �������� $��������� ��$����& ������������� �� ��'� � �������, �� �� ����������� ���� ��� ������ $���������, ���� � �������� � � �������� �� � ��� ������ $��������� ���������� ���� � ������� � ������ ��$���.

3. G�������-� ���� ��������. ��$’#��� � �$’#��� ���������

� ��������� G�������-� ���� �������� – �� ��������� ��������, �������� ��

��� �� ���������� � � , �� ����� ���� # ������� ��������� � � � �$��’�����.

:�� ��� ����-������" � ������ "��������� & �����( �� �$���, �� ��� $����� �" $-��� � �'�" ��� � ������" � ������, *� �������� � ���� ����� . )�����, �� � �$��� �� ���%������ :

1) ��� ����-����� � ������� – �� ����� � ���%��� ������� � �������;

2) ������� ��" � ������ "������$������ ������� � ��������� ��� � ��������� � �� ���;

3) ������� ��� � �%��’�$�� ��%’&�� � ��� ����-������" � ������ ��������, $� ������� %� ������������ � � ���� ��������" (�� �.

E�� ����-����� � ������� ��������� $ ����" �������" ������� � %� ����� (���������) – ��%’&�� �, �%’&�� � $� ���.

��$’#�� �� ��������-� ����� ������� # +������ � !����� ���$�, ��� ����� !�� ��' ��$�! � ����� �������� � ���� � "� �� ���$����� ��� "����� � �. # ������" �����" ��%’&���� $$�����" � ������ ���� %��� �����, /������� ;����%� � ����, ������� ���

Page 112: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

112

������, ��$��� ������ � �' ��%’&��� ��%� ����� ���. � ��� ����" ����� ������" $���� ������� %��� �� ���'� ���" ��%’&�� � (�� �������), ���� *� �� � ������� � � ���%��.

�!�� �� �� ���� ��������� ������� �� ' #���� +������! ���$�! (��.24 G9).

:� ( $����" �� % ������� �������� ������, ��$��� �������� � ���%� %�$ ����������. :�� ����, *�% �������� ��%’&���� ��� ����" ����� ������, ( $��� ���%� ������ ����� �� ��������! � ����$’#������!, �� ���!� # � ��$� � ��� ������ � �#� ������.

G�������! � ��� �����! � ��� #���� � ������ +������� ���$� � �� �������� � � � ����� �������� �$��’����.

E�� ��� ����$��� ��� ( $����� ���%� �����& � ������ �� ��������� �������&���� � ������ �� ����� . E�� ��� ����$��� ��� �� ���� ����-����� �� ��� ��$�&���� $ �� � ��������� ������, �� ���� %��� � ����� ����� $�����. #�� $�� ���&���� � ��� ������ $��������� �� � �� ��� �� " ��� ������� ��$����� � � ��"�������, ��� ������ �������� ����, ������ � �� ������� �������� , ��� , ��� ��, ����, ��� � ���" ������ �, ���� � "������ $����, � ��� ��������� ��*�. ����� ��������� �������� ����� ����� �� ���� %��� ��$%������ ��� ����� ����$������ , �� ���� %��� �%������� � � �.

G�������! �#� �����! +������� ���$� � ��� #���� �� � ������ ������ ���� � $�� �� �� ��$� ��������� � � � � �����"�� �� ��"��!� ��, � ��' � ������ ������ ���� ����!� �� �� ��$� �������� �$��’����, � �����"�� �� ������� �� � ����� ������ ������� � �� �� ������� ���.

�%��� ��� ����� � &$������ $������ � � � �� � ���" ����� $�����’� ( $����� ���%�. #�"����� $ ����� ��$� $����� ��� ��� � $����� � ��� ����� � &$������ :

1) ������ ��� ��� � &$��� ��� (��.31 E�); 2) ������ ��� ��� � &$��� ��� (��.32 E�); 3) ���� ��� ��� � &$��� ��� (��.34 E�); 4) �%����� ��� ��� � &$��� ��� (��.36 E�); 5) ��� &$��� ��� ( $����� ���%� (��.39 E�). I ����� �#� ������ "������ ��� ( $����" �� % � ��� �� 14 ��� �

(���� ��� ���%), �� ���� ���� ����� ��� ������� �� %� ��%���� ��������, *� $����������� �" �����%� � �����&���� �������, *� �& �������� ��� ��� � ���� �& ( $������, ��"����� �� ��� ������ ��$����� ���� ������. +��� ��� ���% �� ���� ��� ����-������� � ���� ������� $ $���� ��� '����. ) �� � ���� ���� ���� %���� (���������� ) %� �� ����.

Page 113: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

113

=����� ������� �#� ������ "������$�&���� ���, *� $ ( $����� ���%��, � � � � � 14 �� 18 ��� �, ��$��&���� ���� ������� �� �� , ��'� ���� � � �����%��� $�����. #��� ���� ���� ������� �� %� ��%���� �����, ��$���������� ���&� $��% ���� ����� %� ������� &�, $� ������� ���� ������� %� ���" ������ ��� � ���� �����, ���"���, ���� ������� ����� �� %�� �����" � �'�" ( ������" ������ ��$���������� ���� ��*�. A������� ��� ���% � ���� �& $ $��� ��� ��� '����, ��*� ��� �& ���� �� $��% ���. ���� � ��� ����� ���&, $��� �� ��� '��� ������ %��� � �'������ �� %����� (������������) %� � �����������.

���� ������� �#� ������ – �� $��� ��� ( $����� ���%� ������ � ��� �%���� $� ������� %���-�� ����� � ���%��� ������� ���, %��� � ��%� � ��������� %���-�� �%��’�$��.

����� ��� ���� � &$��� ��� �%��& ( $��� ���% $ ����������� ������ ���, ��%�� $ 18 ��� �. )� ��� $ ������ $����������� � �$ ��&���� � '��%� ( $����� ���%�, �� �� ������ ������ ��� ���� � &$��� ��� � ��� ���& $ ������� ��&���� � '��%�. ���� ��� ��� � &$��� ��� ���� %��� ��� �������� �� � ���% , �� $���� �� �’� %� %����� ������, ���� ( $��� � ���% , �� ������ 16 ��� � ����& $ �������� ��������� %� %�& $������ � ����&�������� � ���� ���.

A���� ������ ��� ����� � &$������ ���������� $ � '����� ����� �� �� � � ������� $ $���� $ ����������� ���%� $ ��������� $����� %��� � (���������� �) %� � ���������, � �$ ��*� ���� $���� ���&, $ � '����� ����.

�$��'�� ������� �#� ������ ��$��&���� ����� *��� ( $����" �� %, �� �������� � ���" ���� ��$�� $�����’�, *� ����&�� �����& � �" $��� ��� ��� �������� $������ ����" � � %� ������� ����. >��� ��� ���� �%������ ��� ���� � &$��� ��� ( $����� ���%�, ��*� ��� $������& ��������� ������, ����������� $��%��, ���������� ��������� ��� ������ ��%� �� ���� � �’�, ���� �'�" �� %, ���" ��� $ $����� $�%��’�$� ���������, � ������� ���� ���� ������*�.

A� ( $����� ���%��, ��� ��� � &$��� ��� ���� �%�����, ��������&���� � �������. #�� ���� ����� ��� ������� ��'� �� %� ��%���� ��������. �������� *��� ��$���������� ����� � �' ��������, *� ��"����� $ ��� �� %��" ��%�����", ���������� ���%��, �� �%����� � � &$������ , $ $����� � ���������. �������� $��% ���� ����, ���� �, ������� �, �'�" ��"�� � ���%�, ��� ��� � &$��� ��� ���� �%�����, � ��$���������� ���� $� ����&���� � �����������. # ��� ���� ��, � ��������� ���� �������� ��$������ �� � ( $��� � ���% , �� �%����� � ��� ��� � � &$������ , ����� ��� ��������� � ��$���������� $��% ����, ���� &�, ������� &� � �'��� ��"����. ���%, �� �%����� �

Page 114: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

114

��� ��� � � &$������ , ����� ��� � ���� �& $ ����'���� ��� ��������, ��������� $ $����� � ���������, � $ '����, *� $��� ��� �' � ���% .

3����� ���$ ��'� $��� ���� � ���� ���#� ���!, ��*� ��� ���� ��� "��� �����, �� ����� ���" ����� ��$��� $�����’� �� ��������� ��$��� ��� �������� $������ ����" � � �� ������� ����. J $��� ���% ��$�&���� ��� &$����� $ ������� �%���� $������ ���� � '����� ���� ��� ��. A� ( $����� ���%��, �� ��$�� ��� &$�����, ��������&���� �� �, *� ��������� �� ����� ��� ��������� ������� %���-���� �������. ) '����, $��� ��� ��� &$����� ( $����� ���%��, � ���� ���� ���� �� ��� %� $���, ���� $�%��’�$��� $� ������� $ ��� �����. � �$ �������� �� $������ ��� �'���� ���" ����� ���� ( $����� ���%�, ��� ��$��� ��� &$�����, ��� �������& ���� � ��� ��� � � &$������ .

�������� ������" ���%����" ��������" � ������, *� ����������� ������� ��� ����� $�����������, �� � ( $����" �� %, ��������� � $���� �� ���� $� � – ������ , ���������� , �������� , ���������� �������� � �' ���� $� �. /�� ��� ����, *�% � ���� $� � ���� ��%’&���� ��� ����" ����� ������, ���� ������ %��� ��������� ���%�� � ��� �� �$���:

1) �� ��� ��"� #�����, ��%�� ������� ���% ������ ��� ����� ���������, �� "������$�&���� ���� ��� ������� ��� ����" �$&��$�’�$� � ���� � ��������� ���%� � �" ����������� (���� ������� ��(����� � &� (����� ����� ���, ��������� � ���$� ��), ����� ���� $�����, �� $�� ���� ������� %� �'�� ��������� ����������;

2) �#�� ��� � ��� ��������� � ����� �����, ��%�� ������� ���% �& %��� ���� $��� �������, '��"�� $�� ������ (��� �� ���������. :����� ��&���� � ��������� ���%� $� ����&���� � � ���� )���� ������ “��� ������� ��&���� � ��������" �� % � ( $����" �� %-� ����&�� �” � � 15 ����� 2003 ����. =������ ���% ���&���� ��������� $ ������� �� �������� ��&���� � � �������� �� R������ ��������� ��&���� � ����&���� ���� $� � ������, $ ����� ��� ��� ���� %��� ��%’&���� ��� ����" � �'�" � ������;

3) � ������� ��������� � ��� ������ � �#� ������, ��%�� ������� ���% ������ ��� ��� ����-������ ������ ��� %��� ��$���� �������� ��� ����" ����� ������;

4) � ������� � "����� �������������, ��%�� ������� ���% ������ ��� ���& ����, � ���������� � � ��� ���������, ������, /��������� ;����%� �� ����, ������� ����� ������ � �'�" ��������" �� % ����� �� ��� $ ����� ������� . �� �

Page 115: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

115

����, ������� ���% ������ ��� ����� �� ( ����� ��������� (%��� �� ��'�����, �"���� � %���);

5) � �����"� � "��� ������ ������� � ��$��’�� �����, ��%�� ������� ���% ������ ����� ����� ��� � ���� ���� ��� $ $�%��’�$����� �� � ����� �����, ��*� �'� �� ���������� $�����;

6) �� ��� � ���������� �$��� �� �� ����� �����, ��%�� ���� ������� ���% ������ ��� ���& ����������, ��� � ����� ��$ ��� � �� ���� $� ���-������ (���� � "����� �� � ������� . =������ ���%, �� � �������, ���� ��� ��������� ����������. =������ ���%, *� & � ����&�������� ����������, ���� ��� ������ ��� (( �����) ����������;

7) � ������ $��� ����� ��� � ������ ��� � ���, ��%�� ������� ���% � � ����� ��� �& ���� %��� �������� ��� ������ �������, $"�*�� ���� ��� � � ���� ��� $ �$�� � ��%� $�%��’�$���.

���� ��.80 E� ������ ��������&, /� !�����! ���$�! ���� #���� �� ��� ���, ������ � � �#���� � � ��� ��������� � ����� �����. -���� ���$ � ���#���� ��������! � ��� �����! � �#� �����!, ��'� $��� ����� ��� � ������ ��� � ���.

E�� ��� ����$��� ��� ��������� ���%� ��$��&���� "������� $� ���� �� � ������� , *� �����%��� ������� %� $����������� ��������� � � �������� ���� $� �. ��� �����, ����� ���� � ������� , ����� � ���" ��������&���� $�����, ������� ���% ���� $� ������� � ��� �������� ��� ���� ������ ��$���� (� ���$ �).

E�� ��� ����$��� ��� ��������� ���%� �����& $ ������� �� ��������� �������&���� $ ��� �������� �� &������ ��������� ��&���� $���� ��� �� ����������.

E�� ��� � &$��� ��� ��������� ���%� �����& �������� $ ����������� � ��� ��� ����� ����$������ $� ����&���� ����$ ������� ���� � ��������� ���%� %� ����$ ����" ������ �. =������ ���% ���� ��� �� ���� ���� (��������, ���$�����), �� ��� ��� �������� (���������� ��, ���� ���, $���� $%���). )$���� ����� ������ %��� �� ����� ������, �� �������%�����.

Page 116: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

116

-����� ���$�, $����� � � ������� �" ���������, �����!���� � : 1) !������ ���$ ��� ����� � � (����������� � � ����

��������" �������� �); 2) !������ ���$ ��$������� � � (����������� ��$��������

���� ���$����� ������, ����� �������� ����, ����� ���� /��������� ;����%� �� ����, ����� � ������� ������������).

������� ���������, ���� $� ���-����� (���� � ������� ����� ��������" �� % ��������� ��� ������������� E� ������, ������� ��������� � ������� ����� ��������" �� % ��%� ����� ��� ������������� ��������� &� � $����� ������.

=������ ���% � ����& ������ � ��&���� � ������ ����� � � �������, ������������ $�����. :� &������ ��������� ��&���� ��������� � ������ ��� ���� $� ���-������ (���� ��������� ���%�, �� ����������, � ��� $�"�������, ����� ����� ���, ( � � � ������������, ������� � ������� �������� �� ��� �������, ���� �' � ������ , ��������� $�����.

=������ ���%� ������ ����������� � (��� ��������, ������ � � �'�" (���", �����%����" $�����.

C�� ������ # �� ��� ���, ������ &����� �$’#� ��� ���$ (�� ������), ��� � !�� � �� � �� ��� � ����� ��� �����. >�������� ���� %��� �������� � ��� &� ���%��, ��*� �'� �� ���������� $�����. #��� ��� ������� � � ����&������ � ��� ����&������ .

5�� ����! # �� ��� ���, ������ ���#! $� ������� ���$ �� (� ������� ��), ��� �� $���� �� ��� � �� ������ ��!, &����� �$’#� ��� (��������) ������� � "� �� ��������� ����, ���� ����� � ������� ��, � ����� ����� � "� .

*�� !������ ���$: 1) � $������� �� +�� �� ������ ��$� $����� ��� ���,

����� ���� � �' ��� ������� ���%�; 2) � $������� �� � ���� ��������� ��$� $����� ������"�� �

��������"��. ������ ����� & ��%’&��� � ����&�������� � ������� , � �� ���� ���%���� (� ����&����, �������� ��������). A������� ����� ���������� ���%�� & �%’&����� �������, %���� �� ���� $� �, ����� �������� ���� � ������� ������������;

3) � $������� �� ��� � ��� ������ ��������� ��$� $�����: ����� �� , ������ , ����� ���-������ , ������� ���%�, *� � ��� � � ���� ���������.

: ���� ��� ��������� ���%� ���� %��� ��������� � ��$����� ������ $� � ($�����, ���&�����, ��� ��, ��� �����, ������������) ��

Page 117: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

117

� �� �� � ��������� ���%�. )���� $��� ���������� ��������� ���%� ��$��&���� ��.��.104-112 E� ������.

:�� ���������� ��������� ���%� �����%���� � ��� ���������. ��&�� �� ��� # ��"����� �&���� �� ���������, ��� ������ ������� ������� ��������� ���%�, ��� %� � ���� ���� ����. #�$� ���%� $�%��’�$� ������ �������� ��� ������ ��� �� ����, *� $� ����& ������� ��&���� �, ���� ������� �� &������ ��������� ��&���� � ������ ��� ��, *� ������� ���% ����%��& � ������ ���������� � ������� . 4���� �� ��� # ���� ����� $$������� ������ $ ����������� $ ������, ���� $� ����& ������� ��&���� �, ������� � ��������� !������ ���$� � ����������� ������� ����� � ���������� ��������� ���%�. ) ������� ���$������ ��� � � �� ��� ����"����� ����������� *��� ����� ��� ������ ��������� ���%�. #�� ������& � ��� � � ��� ��������� ���%�, ��%� ��& � $��%" ������ �(���� � ��� �������� ��� ���������� ��������� ���%� � ��� ������� ����� $������� ���������� ����� �� ���. C���� �� ��� # �������� � #����� �' ����� �#��� � ���� �� ��������� !������ ���$�. L ��� $ ����� ������� ������� ���% & ����, � ���� ��� ���� ���������.

�%’&���� ��� ����" ����� ������ ��& ��� ��, $ ������� ���� �������� � $� ��������� ��� ��� ��� � �%��’�$��, ��%�� ��� ��, *� & ��������� %� ��$������� � ������� ������ � ��� ������ �%�����. ���� � � �$’#���� ��������-� ����� ������� �����!�� � ��� ���� � ��� ��� ���� $� � , � ����� ���� ��$’#��� ����� !�� ��' ��$�! � � �� ���� � ���� ��������. �������� ������ &� ����� �%’&�� & ���� �%�����$��� ���, ��%�� ������ ��� � ���� � ���������� %� ����"����� � � ��� &� ���%� �� �'�� � ������� �������������� �� ��������� %� �'�� �����.

4� �$’#���� ��������� � ��������� ��������: 1) ���, ��%�� �������� ���� ������ �� ��, *� $��� $����������

���� �����%� ����� *��� ���" ������ ������� ��� ��� ��� � �%��’�$��. #��� ������� ���� ���� ������ ����&� ������� ���� �����;

2) ��&�, � �!��� �������� � ����� � ���; 3) �� � �������, �� �������� $ ������� � �� �'��� ����������

(���; 4) ������ �� ��������� �����, ������ ���������, ��+�� ���; 5) ���$���� ��� "���� $� � , �� ���" ������ �����, $�����’�,

�����, � �� ���, �’�, � ��� ������ �, ���%�� � ���%��� ���������� ���, %�$��� ������.

E�� ����-����� ����� �� �� ��% �� ���������� ��� ����" ����� ������. #���������, $� � � ���������� ��� ����" ����� ������

Page 118: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

118

� �%������� � � ���� !������ + ����, *� ��� ������� � !����� �� � !����� ����.

-����� �� – �� � �� !����� + ���, ���������� ���� � ��'��� �� ���� �!�" � ���'�# ����� � ���� � �����. : �, *� ���������� � ���� ��� �� $����, ��$������ ����� �����, � � �, *� ���������� �������� $���� – ������� �����.

-����� ���� – �� � �� !����� + ���, /� � �� !�� ��� ��'�� �� ���� +������� �� !������ ���$ (�������, ������� ���* ���" ����� "������).

������� ��������-� ����� ������� # �������� ��$’#������ � � " �$��’���� ��$’#���� � ��� �������.

����, *� ������� �������� � ���% , �$��&���� ��$’#������� ��������� � ���, � ���� ���� ����� ���� �%��’�$�� �'�� ���%� – ��$’#������� ��������� �$��’�����. )� ������� ��%’&�������� ��� ������ ��� – �� ��� $� � ���� $� ��� ����$ �������� ������������ ���%� � �, *� ��$����� ������ ��� ������ ����� ���. ���% $� ����& ���& ��� ���� ���� � ����, � ������ ��$��� �� ���%����, �� ����$ �'�" �� %-���������� �. E�� ����� �%��’�$�� �& ����������� � ���", ����������" ��������� %� ���� ��� ������ $���������, $%�$��������� � ���� ����� $��%�� $�"������ � $��������� ���� �.

���� ���% �& ���� � $"��� ����� ��� ������ ��� � �$ ���� ����'����, ����$���� %� ����������. ;�$� $����� �� ������ (���� $"���� – �������� ��� � ���������� ���. :� �������� ���� (���� $"���� � ������� � ���� ��� �����������" ������� ���� � – ���, ����� �������� ���� ������, ����� ���� /��������� ;����%� �� ����, ����� � ������� ������������ � ���� �� �. >�, $� ��� ��.16 E� ������ ���% ���� $��������� �� ���� $ ��$���� ���:

1) ��$���� ���; 2) ��$���� �������� ��� �����; 3) ���������� � �, �� ����'�& ����; 4) � ��������� ������*, ��� ������ �� ����'����; 5) ��������� �������� �%��’�$�� � ���� ; 6) $� � ����� ���'����; 7) � �'�������� $%��� � � �' �����%� � �'�������� �������

'����; 8) � �'�������� �������� (���������) '����; 9) ��$���� ��$������� � '����, � � �� %�$� ���� �� ����� ����

/��������� ;����%� �� ���� %� ����� � ������� ������������, �"� " �������" ����%���" �� %.

A��������� �� (��� $"���� ��� ����" ��� �����& � ���%����" � �" ������� ���� $� �, *� $� ����&���� ���� ����� ���, %�$ $��������

Page 119: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

119

�� �������" � �'�" �����������" ���� �. !�.19 E� ������ ��$����& ������� � (���� ���$"���� ��� ����" ���.

4. ������� � +��� � � �� ������ � 5� ���. ��$’#��� � � �� ������ � � ���� �� � �

��� &� $ (�����������" � ����$�� ��� ������ ��� & �����

� ��, ��%�� ������ ��� ������" ����, �� $%�$������� $��������� ������ � ���%� '��"�� %�$������������ ������ � � �, *� ����%��& � �(�� �� �������.

5 ������� ������� � � � �� �� ������ # ���� �� �������� ����������. X��� $������ �%�������� ���, *� ���� ������� �������� $�� ���& �(������ � ���� ����� ������ �� � �������. ���� ������� ������� �� ��������" ��� ������, & %�������� ����� � "�� �� ���� ���� ����'����. ������� ���� ������� � ��%����� � ��. 316 E� ������: ”� ��� �� ������ # � �� ���$� � �� (� "��), ��� ��� ��"��!# �������� � � ���� � ���#! ����!, ��� ��'�� �� ���� ��&�� ���$.”

U�������� �$���� ��� ������� & ��, *� ���� ���& ��� �� ��% ��$����� � � � ������ � � ���%��. ��� � E� ������ �������� ���������� � ������ ������� $� ����&���� )����� ������ “��� ���� ���” � � 7 ������ 1991 ����.

���� ������� – �� ������� ����, �� ���� �& $%�$������� ��%� ���� ������, ���� �& ���� ����. )� ��� ��.41 ��������� �, ��.319 E� ������ ������ �� ���� �������������� ���� ������� � '���� ����, ���%��� � � ����� �������, ������� ���� �����, ��� �'���� ������ ��� ����� � � ������� ����� $��� .

;�$� $����� ���� ������� � �%’&�������� ��%’&�������� ��$�� �� .

� �� �� ������ � �$’#�������� �� ����� – �� ���������� � ����� ���, ��� ����!!�� � � ����!!�� ��������� �������� /�� ��������, ������� ��� � �����' ��� � "���.

� �� �� ������ � ��$’#�������� �� ����� – �� � �������� � ��� � � � ��'������� ���������� �� ���� �������, ������� ���� � �����' ���� � "���.

Page 120: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

120

����� � � �� ������ $� ��� $ ��.317 E� ������ ��������� $ ����" ������������� ������:

1) � � �������� – �� �������� $�� ���� ������ ��� (�������� ������������� ������� ������ �� � ��� (�����). #���� ��� ���� %��� $������ � ��$������, �� “���� ����� ���” $���� & � ���� $������;

2) � �� ������� ��� – �� �������� $%�$����� ������ ��� ��������� $ ��� (���) �������" �����������, '��"�� �� �����������. ����������� ���� $� ��������� '��"�� �������� (������" � � (�������, ����������� �����% ���), ���� '��"�� �������� ��������" � � (�������, ����� ��� � ������ �������� � � ���� � ������� � ���� ���" ���%��� �);

3) � �� �����' ��� – �� �������� $%�$����� ������ ��� ��$����� (������ �������� ���� ��� (���). #�$������ (������� ��� ��� �����& � $� � �� ( $����� ������� , � �� ������� $��*����. =������ ���� ��� ���� %��� ��$���� '��"�� ������ ��� ������� �' � ���% %� '��"�� � ����� � � ��� � � �.

�� $$���� ����������� � ����� ��������� ��������� “�� ��” ���������� ������. ��� �����, $��������� �����& ������'� ��� � �������� ��� %�$� �������� ��$%������ �� �%������� ��� ������� .

A $� �� ��� ������� �� �������� � ��� ��������� ������ � � ���$�"������� ���. !� � ���� $$�����, *� ������ �& �� � ���� ���� ������� , � ���� ���� �%��’�$��. )�����, � � $�%��’�$��� ��������� ����, *� ���� �������, ��*� �'� �� ���������� ��������� %� $�����. # � ���� ���� ��$�� ���������� $��*���� � ���������� ��'�������� ���, ��*� �'� �� ���������� ��������� %� $�����. !�. 319 E� ������ ��$��&, *� ������ ����� &, �������&����, ��$������&���� ����� � ������ ��$���, �����, � ���, ��$������ ��" ���������� ������ �� �� �.

A ������� � ����� $� ��� ��.��.324-327 E� ������ ������ �� +��� �� ������:

1) �� ������ 5� �������� � ��, ��%�� $����, �� ���, ����(���� ��� ���, ���� � �' ������� �������, �� $�"������� � ���" ������� � ������, ������� ������� �� ��������������� '���(�, ��������� (��������) ������ ���� $���;

2) ��� �� �� ������, ��%�� ����� � ���%��� ������� %�� ���������� ( $����� �� ��������� ���%� (��� %������, ��������� $��%� � �'� ���� ���������� � ����%������ ���$������);

Page 121: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

121

3) �' �� �� ������, ��%�� ����, � ���� ���� ���'�� ��'��, ���%" �� ��� �������� ������� ����" (���� � (&��� ���������� ������, ������� $�’�$��, �������� $������� �����������, ��'�� ��������� %������);

4) ����� ��� �� ������, ��%�� ����, *� ������� ������� ��� � ����� ���, ����*, � �� ���%" ��� ��� $%�$������� ������ ����� ��� ������ ��$����� � ���� ���� ������� �.

G9 5� ��� � ��� # ��$’#���� � � �� ������ � 5� ���, �� ���" � ���������:

1) ���������� ����, ���� $� ����& ���� ��� ������ ����$ ��(�������, #��"���� ;�� ������, � ���� ���;

2) ( $��� ���%� – �������� ������, ���� ��$��� �������� ���%� %�$ ����������, �� ������������ ��������� $ ��������� ������ �������� � ���%������ ���������� ����� $ ��������, ������������ � $��� ;

3) ������� ���%� – � ���$��� , ��$��� , �� ��� , � ���$��� $ ��$������ ������� ��� ��*�;

4) ����� �����, �� $� ����& ���� ��� ������ ����$ ����� �������� ����;

5) /������� ;����%� � ����; 6) ������� ��� ������ ���, ����*, � ��; 7) ��$��� ������ � �' ������� ��� ����" � ������. A��%" ��� � �$�����, *� �� ��%’&��� ��� ������� & � �� �����

$�����.

��������� � ������ �������� ������� ������'���� (������������ ) �������� ������� , ���� ��� ����� �����& � ����, *� � "�� �� ���� %��� ���������� ��$%������ ��� ������� . A $"��� ��� ������� �������� ����� �� � ���� ��� ������ ���, � �'�" ���$�� ���, $�����, ���� �������, �� � ����������, ���������, � �������, ��������� ��*�.

)%�$������� �"����� � $"��� � ������ ������� � ����� , ��� ���� ���� ��� '�& ��� ��� $����. ��-���'�, ���� $%�$����& ��% ��� ��� � ������ ������� � ���� ����� , *� �����&���� '��"�� $���������� ����������� � ������ ������� . ��-�����, ���� $%�$����& � ��������� ����'���" � ������ ������� , ��*� ��� �����&����, � ����������� �� � ���� ������� �� %, �� & ������� � ���" ����'����". >��� ����� �� ��������-� ����� � ������ � � �� ������ �����#���� ���������� ���$ ����� ��������� � ���� ������ � ��$��, ��� � �������!���� � ��’���� �� ��$������ ���� ��� � � ���&������ � ������ ��� � ���������� �� � ���� � "����� �������� ����� �� ������.

Page 122: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

122

E�� ���� $���������� $%�$����& �������� � �'�� ������� � �� ����� $"���� ��� ������� . )"���, �� ������, $� ����&���� �����, ������������ %� �����������, '��"�� ������ ��$���, �� ��� ������� � ������-����� � $�%��’�$���� - ����� .

4� �����-� ����� ������� ��������: 1) ����� ��"��" �����, ��%�� �����%����� �������� ����� ���

$ ������ ��$������� ����� ���; 2) ��� ����" �����, ��%�� ����� ������ �� ���� " �� %, ���

�������� ����'��� � $� ������ ������������� ����������� � ��$���������� �����;

3) ����� �� ���� ��� � � �� ������, ��%�� ��$����� �� ����� ������ ��� ��� ��$���� ���� ��� ������� , ��*� �� ���� ������&���� %� �� ��$�&���� �'�� ���%��, ���� � �$ ����� ��� ��������, ���� $�� ���& ���� ���� ������� .

H��� ��$��’�� ����-� ����� �����$�� � ����� � � �� ������, �� ����, $��% ��'���, $����� � �������", �� ������ %��� ���’�$� $ ��$����� ���� $�%��’�$����. :� ��" � ������� ��$��� ��� � �'�������� $%��� �; ��� ���������� �����, � ����" � ����������� $ ��������� ��� �'�.

#����� ���� ������ �������� %���-���" ����'��� ���� ��� ���������� ���� ��� $ ������ ��$������� ����� ��� �������� ���� ���� ��$����� ������ .

5. ��$��’�� ���� � ��. G�������-� ���� ������: �������, ���

� +��� ��$��’�� ���� � �� – �� ������ ��������-� ����� ���, ��� �

� � � !������ ������� ����!!�� � "���� �������� � �+�� ��� ��$���, � ��' � "���� �������� � ������� � ������� &��� � �� ��! !������ � +������� ���$.

������ ��$��’�� ������ � � �����#���� � : 1) � � ���� � �����, �� ����&���� $ ����, *� ��'�������� �

�� $�%��’�$���, �� �������� � ��� ����-������" � ������" (�������, ����� ��� ������� � ���� $�%��’�$��, � ����� �" ����������, �����% � �������� $�%��’�$��, � ���� ���� ��� ��%’&�� � $ ����'���� $�%��’�$�� � �" ����������);

2) ���$���� � �����, *� � ����� �����, �� ��������� �������� ����� ��� ����" $�%��’�$��.

Page 123: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

123

:� ��������� ���%����� ������ $�%��’�$������ ��� ������ �� ��������:

1) $�%��’�$��� *��� ������ ��� � ���� ��� (��� ���-�����, ������, ������� ��*�);

2) $�%��’�$��� *��� ������ ��� � ������ ���� � ���� � � (�����, �������� ���, ��$��� ��*�);

3) $�%��’�$��� *��� �������� ��% � (%�� ������� � ����, ������� � ��'���� ��%��� ��*�);

4) $�%��’�$��� *��� ����� ������ (������$����, $%�� ���� ��*�); 5) $�%��’�$��� *��� ����������� ��� ������������� �������

(� ���$ ���� ����� �, �������� ��������" ������" ��� ������������� ������� , ������ �� ������ � ��*�);

6) $�%��’�$��� $ %���������� " ������� � (�� ��� � ���� ���, ������ ��������� ��*�);

7) $�%��’�$��� $ ����������� " ������� � (��%� �� �% ���� �������, �������� � � � ������" ������" �'�� ���%� %�$ �� ��������� ��*�);

8) $�%��’�$��� $ �������� $�����’� � ����� ( $����� ���%�, ��� ( $����� %� ��������� ���%�;

9) $�%��’�$��� $ ��������� $���$� �����, $�����’�, ���� ( $����� ���%� %� ���� ��������� ���%�;

10) ��� ��� $�%��’�$��� (� �'�������� $����� '����); 11) ������� �� $�%��’�$��� (�%���� %� $%�������� ��� %�$ ���������

������� � �����). E�� ��� $�%��’�$��� & ��% ��' ��'������ ����� ��� ����-

������" � ������. ��$��’�� ��� ��� #���� �� ��$’#����, �$’#���� � ������.

� $�%��’�$�� , �� � %���-����� �'��� ��� ������ ����� ���'��� , %����� ����� �� ���'� ���" �� %, �� ��������� ���� ��%’&����. )� ��� ��.509 E� ������ ��$’#�� �� ��$��’�� ��� # �����, ��%�� ������ �� �& ���� ������ � � ������ ������� �������� ������ � � %� �������� � � ���, $�'���, ��%�� ������, �� $�%��’�$� ������� ������ ��������. �$’#��� ��$��’�� �� – �� � ���� �� � �, � ��� $� � ���" ��������� ��� � �%��’�$�� ��%’&�� �. ����� ��$��’�� ��� ������� ��� � �%��’�$�� ���� �.

)�%��’�$����-����� � �������, �� ������, ������������� � ������, ��������� ��$������ �����. � ������ ���������� $�%��’�$��� & �����%��� $����� ������� (���.

Page 124: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

124

��$��’�� ��� ����� !�� � � ��� ���� �:

1) � ����� �� (����� �� $�%��’�$���) � �'��� ���������; 2) $���������� � ��� ���������� � ���� ���� (�������, $

��� ���� � �������� ����, ����� ���� /��������� ;����%� �� ����, ����� � ������� ������������, $ � '���� ����);

3) � �� ��� $� ��� �� ��� ������ ���� (�"���� �������� ���� ������ ��� � � ��%�$����, $�" ��, ���%, $��� ���� '���� �' � ���% ).

)�%��’�$��� & ����� ��������, ���� ���� �"���������� $��%�� ����������� "������, �� ���" ���� � ������ �� $�� $���� � ��, *� $������������ � �� " �����", $ �������� ��", *� �������� $�����, ��������� %� "������� ����������" � ������ � �� $�� ���� ��� $%�$�������� � ��, *� $������������ ��'� ��� $%�$������� ��" $�%��’�$��, ��� ���" ���� %�$���������� ��������� $����� %� ���������. ����� �$������� �����%�� (�����) $%�$������� �������� $�%��’�$��.

)%�$������� �������� $�%��’�$�� – �� ����� ���� ������� ��� ������ ��� � ���� ��� �� ��.546 E� ������ ���� $%�$��������� ����������, �������, ���� &�, $�����, �����������, $������.

������� $�’�$��, *� ���& � � ��%’&���� $�%��’�$��, � ���� �� ���� %��� ��� ����. >�%�� �������� ����� �, ���� ��� � �%��’�$��, *� ���’�$���� ������ � ���� �� �'��� $�%��’�$������ ����� ���'����, ��������� ������ , �� ��� ���, ������� $�’�$�� � � ���� ��������, *� ����� �� '�, ���� ����&����.

)�%��’�$��� �������&���� ������� %� � ������� �%��$ � � ����", ����������" ��������� %� $�����. ��$��’�� ��� ������#����:

1) ��*� �������� ��������� ������� �����; 2) $ �������� ��� ���� � ���� ��� �������� %��������

���������� � ��������� (���'��, ��� ��*�); 3) ��� $�"���� $���� ���" ����� ���" �����; 4) ���� ��� $� ������� (���*���� %����) ���������� %������ � �

$�%��’�$���; 5) ��&����� %������ � �������� � ��� � ���% ; 6) $ �������� ��� ���� �������� � $�’�$�� $ �%�������, $ ���

���� $ ���� � �� � ���� �&; 7) $ ������ ���%� %������ %� ��������, ��*� ���� & ����$�����

���’�$��� $ �" ���%��;

Page 125: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

125

8) $ � �� �� &� ��������� ���%�-%������ �� ��������. :���� � – ��� $ ���������" ������ � ��� ������ ���. )� ��� ��.626

E� ������ ����� – �� ����������� ��� $� $���&� �����, ������ � � ��� ��������, ����� $� ��������� ��������� � � � �$��’�����.

������� ������ $���� & ���� � �, �� �� � � ���� %��� � ���� ����� ����. G�*� ��������� �������� %��� ������� �� � �, ��%�� ��$����, �� ���� ����� � ��$�&���� ��� �����.

4����� �� ' #���� �"���� � ���� ���� � ��� ����:

1) $������ � �; 2) ������������� ���� �; 3) ��������� ����������� $����� (���� ��������; 4) ���� � � &$������ ���� �. M������� ��������� ������� �������� & ���� ���� �, �������� �

���������� ������ ����, �� �� ���������� $����.

)� ���� %���-����� �������� & ��� � �%��’�$�� ���� �, ��������� ���. # ���� ��� �� ��. 638 E� ������ ����� � ���&���� ��������, ��*� ������� � ������� (��� ������� $���� $ �� " ������" ���� ��������. :���� � ����&���� '��"�� �����$�� � ��� &� ������� ������ ����� � (�(����) ��������� �����$�� � (������) ������ ��������.

; $���� �� ��� (��� � ��� � ������� � ����& �" ������� ������������ , ����, ����( �� �, *� $� ����&���� $ � $���� �$����. A������ '�� & ����( �� � $ ����� �$����:

1) � ��'�� �� ������� �$��’����� ��' ����� �� ������ �����!���� � ���������� � ���������. # ��������������� ������� ���� ������� �� ���� ��'� ����� ������, �'� – ��'� �%��’�$��� $���������� �� ������ (�������, ����� � ��$���). � �������������� ������� , ���" � ��� ������ ��� ������� % ��' ���, �%��� ������� �� ���� �$&����� ����� � �%��’�$��� (�������, ����� � ��� ��� ��� � ���� ���). :�������, � ���" %����� ����� % ��'� � � �� �������, *� �� ��� �$&����� ����� � �%��’�$��� & %���������� �� (�������, ����� � ��� ��� ��� � ���� ��� $ ����������� ����);

2) � ��'�� �� � ������� ���������� ��&���� ��� ������ �����!���� � ���� ��� � $����� ���. :� � ������" ������ ��������, � ���" ��� ������ $ �������� ��� �%��’�$�� ������ ������� � ���� ��� � �'�������� (�������, ��� ���-�����). :���� � ���&���� � �������, ��*� �'� �� ����������

Page 126: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

126

���������, $����� %� �� �����& $ ��� ��������. D�$������� ��$�&���� ����� �, $ ���� �������� � �'�������� %� �'��� $���� ����� ����� $ ������� $�%��’�$��� �� �����%���� (�������, ����� � �������);

3) � ��'�� �� ������� ���������� ������ ������ �����!���� � � ���� � �������� ����. ;������� & ��������, �� �%����� ���������� $������ $ ������� (�������� $� ������� �����" � �, ��%�� ������ ���������� ������� ���, ���'�� (�������, �������� $���, $%�� ����, ������$���� �����). �������������� & ��������, *� �%����� ���� $ ������� ���������� �������� $����. D ��' ��� ��� ����-������" ������� � & ��������������;

4) � ��'�� �� !������ ������ ����� ������ �����!�� � ������� � �������. ��������� ������ ��������, �� %�$���������� �������� � ���������� ��� � �%��’�$� � � � �������� ����������� ��������. !�.635 E� ������ ����'� ��� ��$������ ������� ������������ ��������. �������� � & ����� �, ������� ����� $�%��’�$������ �������� ������� ������ (� ������ ���� �) ������ ����� � � ��%������� (�������� ����� �) � ����", ����������" �������� � ���������;

5) � ��'�� �� � ������� ���� ���$ � ��� ��� ������ ������ �����!���� � ������, /� ��� ��� � ������ ���� ������, � ������, /� ��� ��� � ������ ������ ���$�. ������� % ��' ��� ������� � ����&���� � ������� ��������� �. :�������� � ������� ������� ���%� & ����� �, � ����� %������ $�%��’�$��� ������� �� � �%��’�$�� � ������� �� ��������� $ ���������, ������� ���%�, ��� ���������� %� �� ���������� � ������� .

���� � ������" �����" ������� �������� ���� �� $����� � � ��� ���� �, *� ������������. ������� % ��' ��� ���" ������� � ���� "����� ��$������� ������, � ����� ��� ������ – � ����&���� �$�� � ��%� �%��’�$�� $� ������� ����� ���� �, �������� ��% � %� ����� ������ �������, "�� �� ��� $���������. ����� ��%� ����� �������� & ��������� ��� �� " ������� �;

6) � ��'�� �� �����$� ��� ��� ������ �����!���� � �� #������'��� � ��#� ���. � �$&�����������" �������" ��"���&���� ���� �%�" ��������� �, � �������" ���&����� � (��������� ���� �������� %��� ����� � ���� ��� ������, �' ���� %� �������� � ����� � � ����, %� � . !(��������� � &� ��� &� �������� ����� ��$���� � (�������" %� �'�"

Page 127: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

127

��������" (���" (�������, ����� %���� ������� � �� &�� � $ %����).

� +���! ������ ��'��� $��� ������ � ����������. ��� (��� �������� ������&���� ��� $� ����� ����" ������������� ���� � (�������, � % ��'��� ����� � ���� ����&���� ����� � ��� �� -������ ��"���� ��� ).

������� +�� ������ ��� ��&���� �:

1) ����� �������� +���, �� $�������&���� � �$ ������� ������� � � � ���������� ���%��, � � ( $����� � ��������� ���%��, �� � ������� �, *� ����������� � � �� �" �������� (�������, ����� � � ����� � �������� ��������" ��% � � � � ����&������ �����������);

2) ��� � ���� � ������� �������� +���, �� �%��’�$��� � �����", �����%����" $����� (�������, ����� � ��� �� -������ ������ %������).

) ���������� %� �������� �������� $�%��’�$��� � ���� ��� �� ���� �������� � ����� E� ������, �'�" �� � ��� ������ $��������� ���& ��������-� ��� ������ �������, ��'� ��� ������� �����" ����:

1) ����; 2) ������������ � � (%�$� ������� ); 3) ������� '���� (�������, ��������); 4) ���������� $�’�$�� � � ����������� � &� '�����. %������ �� ��������-� ����� ������ ������� #:

1) ������ � ��� ������ . :���� �� � ���� ���� ��� ���& � �$ ����'���� ��������. ��$����� �� � ���� ���� ��� ���& � �����" �������� '���� ������ $�����’� �� ����, ���� � � $��� ����� '���� ������ ��� ��� ����-�������� �������� �� %���;

2) � ����� � ���� � . ) �������� � ���� ������� ���� $ $�%��’�$����" �� % ���� � ���� ���� ��� � ���� � ����� ���� . ) ��� ����� � ���� ������� �������� �& ���� $������� ��������� � ���� �� " %������ �, ������ �" %� ������ $ ��";

3) ������ � ��$��� � (� ���� ). !�%��� �� � ���� ���� ��� �& � ��� $ ���� ��� �� � ��������� %������ *� � ����������. � �$ ����������� � �'�������� $%��� � �������� %�������� �� � ���� ������� ������&���� ��������� (�������, $ ������� '���� �������� �� � � ��� � � 14 �� 18 ��� � � ���� ���� ��� ���� � � �� $ ������� � ����� �������

Page 128: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

128

���. G�*� ����� ��� � � �� �&, �� � �'������� ������� ��� '���� $�%��’�$� ���� %���� �� � ����������).

6. �� ���� � ��. �� ��� ��� � � ����� � � � ������� �� ���� � �� – �� ���������� ��������-� ����� ���, ���

����!!�� ��������, /� ����� !�� � ��’���� �� �� ��� ����. # ���� ��� �� ��.1216 E� ������ ��������� – �� ����" � ��� � �%��’�$� � (���*���) � � ( $����� ���%�, �� ������ (���������), �� �'�" �� % (�����&�� �).

��$’#�� �� �� ����� � ��������� # �� �� ���� � �� ��#����.

���%, � ��� ����� ���� $��'����� ����, � ��� #���� �� �� ����. !��������� ���� %��� � ���� ( $��� ���%, ��$����� � � � ��, ��� , ���� $�����’� ��*�.

���%�, �� ���" �� ���� ����"����� � ��� ����� ���������, � ��� !���� �� ��#�����. !����&����� �����& � ������ ����� ��������� �� �����'���� ���� �������� � �������� �������. !����&����� ������ %��� �� ( $��� ���%�, �� ������� ���%�, � ���� ���� �����. !����&����� ������ %��� ���%�, *� %��� � ����" � �� ����� ���������, ���� � �� ���������, $��� $ ���� ����� �������� � ��� ���� ����� . =� � !�� � � $��� �� ��#�����:

1) ���%�, �� ������ ��$%���� ����� ��������� �� %���-���� $ �������" �����&�� � %� ������� $�" � �"�& �����;

2) � ��� ����� � ��� %����, �� � ������ � ������� ���*��� %��� ��$%���� %��� �����" ��� � ������ ��";

3) %���� � ������ �� � ��, �� �"������� � � �������� �%��’�$�� *��� �������� ���������, ��*� �� ���������� �����.

+���, *� $��'����� � ��� ����� ��������� ����"����� �� �����&�� �, � ��� #���� �� /���! (�������� ����). !��*�� ����&���� $ ��� �%��’�$� � ��������� (�������, ���� %����). G�*� �����&���� �����& ���*���, �� � �����& �� ��� �%��’�$�� �� � �. ���� �����&��� – �������� ��� ���*��� %� � ��������� � � ���. !����&����, �� �������� ������ �� $ $��� ��� �� $����� ���*���, ������ ���� ��� ������ $ � ���� � ������� ���*��� ���& �� ������ ��� ���� � ���*���. !� ������ ��� ���� � ���*��� ���&���� � ��� $� ������ '����� ������� ���� �� $ ��� � ������� ���*���.

Page 129: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

129

���� � ��������� �����& � ���� � ������� ���*���. *������ �� /��� – �� ������ �����" �%����� (������ ���%� %� �����'���� ���%� ��������), $ ���" � � ���� ���" �� % �����& ���� �����&����. I ��� ������� �� /��� & ���� ����� ���%� %� ����, $ ����� �� �����'��� ��������. #���������� ��� � ������� ���*��� �& ������ $������, %� � �� � ������� ���*��� ��$��&���� ���� �����&�� �, ���� ��������� ���. ������ ������� �� /��� & �����& � ��� ��������� ���������. + ��� � ������� ���*��� ���� �� $% ����� $ � ���� ����� .

A����� ��� ������ $��������� ������������� �� ���� ��������� – $ $����� $ $��� ���. +������ �������� ��������� $ $��� ���, $ $����� (�������, ����� ��� ���������� $��� ��, �' ����� ��������&���� $ $�����).

�� ��� ��� � � ����� �& � ��� � ���" �����":

1) ��*� ���������� �� $��'�� $��� ��; 2) $��� � ��$��� ��� ����� (�������, ���� ���� ��� &$���

���%); 3) �����&�� , �� ��$� � $��� � , ������� �� � ������� ���*���

%� � ��������� �� ��������. !����&�� $ $����� ���$������� �� ���*��� � ������� �����.

)� ��� ��.��.1261-1265 E� ������ ��� ������� �’��� ��� �� ��#����:

��& ��� :

— � �� ���������, � ���� ���� $�� $ ����� ��������� � ������� � ��� ���� ����� ;

— �������� (����� � %� ������); — %����. 4�� ��� :

— � �� %��� � ������ ���������; — ���� %% � � � �� $ %��� %���, �� $ %�� ���� . C��� ��� :

— � �� ������ � � �� ���������. I����� ��� :

— ���%�, �� �������� $ ���������� ��� &� � �’&� �� ���' �� 5 ��� � �� ��� � ������� ���*���.

�’�� ��� :

— �' ����� ��������� �� '������ ������� ���� ������ �������, ������� ����� %������� ������� ���� ������ ������� � � ��� ��������� ����� � �����'��� ������� ���� ������;

Page 130: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

130

— ������� ���������, �� �� %��� ������ ���� � �’�. ��������� ���&���� �������� ��� %� ������$��� ���%, �� �� %�� ������ � �’� ���������, �� �� ���' �� 5 ��� � �������� � � ����� ���� ���� ��������, *� %�� ��� ��� &����� %� �������� �������� $��% � �� �������.

� ���" ��� &� ����� ��������� ��$� � ����� � ���*��� ������� $ �����&�� � $ $����� & ��������, ��%�� ����� & � �����.

�� ��� ��� � � ������� �& � ��� ��� , ���� ���������� ��� ���� ��$������&���� ����� ����� ��, *� ���� � ��� ���� ����� ����"����� �� ��" �� %, �� ��$���� � $��� � . � ������� # ���$���� �����'���� +������� ���$� � ��� �� ���#� �����.

:� $��� ��, ���� & ����������� � ���������, ������������� �� �� ����� ���� � ������ , �� �� %���-����� ��������, ���:

1) $��� � �& %��� �������� � ���� � &$����� ���%��; 2) $��� � ������� %��� �������� � (��� , *� ��$���� $�����; 3) $� �� $��� �� �& � ���� ��� ������ ������� $���������. )��� � ������� %��� �������� � ������� � (��� , $ $$�������

� ��� � ��� ���� �������. )��� � �& %��� ���%���� � ������� $��� ���� ���� ������ ���� ���� %� ������������ � �� �������� �� ����%���� ���%�� � ���� ����� ����� � ������� ������������, ��*� � ��������� ����� ���& ���� ��. :� ���� ������ ���� ������ ���� ���&���� ���� ������ $��� �� �� ���� ����, ��������� �������� �, ��������� � �������� ������, �������� � ���� $���� �"����� $�����’� ��*�.

E� ������ �������'�& ������� ���$�� � ������, � ���� ��� �� ����� $��� �� ���� ���$����� ������ �����&����� ���� %� � ��� ( $����" �� %, ��$����� � � ������� � ����� $ ���� ���%�� � �����", �������" � ������, ���� �'�" ������ � ��� ����" � ������. �� � ����, � � ���� %�$ $$������ %���-���" ������ ��$%���� ��� � ��������� %���-��� ���%� $ ���� �����&�� � $ $�����. � ����� �$ �� ���% �� ���� ������� ���� � ���������.

/�� ���%�� $��� �� �& ���� ��� : �� ���� ��$%���� ��� � ��������� �� %, �� ���� ���� � �%��’�$���� ����� � ���*�� . E� �������� �� � ������$��� � �� ���������, ������$��� ���� (�� ����) � ������$��� %����. #��� �������� ��$����� � � $� ��� $��� �� �������� �����, �� ����� % ������� $ ��" � �$ ��������� $ $����� (�%��’�$��� ����). �%��’�$��� ���� � ���*�� & ������ ��� ����� ���� &� ��� �� %, �� �� ������ $%�$������� ����� ��� �������.

Page 131: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

131

)��� �� ���� � %���-���� �� $� ����, ������� %� ������ ����� $��� �.

N���� ��� ���� $���������� $�� ���& ����� � $����� $��� �� – � ����� ���''�. # ���� ��� �� ��.1243 E� ������ �������� �& ���� ������ �� ����� $��� � *��� ���, ��� ������� �������� � ��� �� ����� ��� ���� ������� . � �$ ������� �� ������ $��� �� ���� � ��� �� ����� ��� ���� ������� � ��� ����� ������ $ �������� ����"����� �� ����, "�� ���� �������. ����, ���*�� � ����� �$ �� � �����&���� � �����&�� � �� �����& ���� � ���������. �'� � �$ ����� ��������� $ �������� ���� � ��������� ���� ���%�, $$���� ��������� � $��� � . � �$ ����� ������ $ �������� ���� �� ����& $%����� � �������� ���, $$������� � $��� � ��������.

����� $ �������" �������� ��������� ��� & �&����� $��� ��. >��� ���� ��, �' ������, ����%�� ���%, �� ���� ���& $��� �, �� ���, ���� ( $��� ���%, �� � �����& $��� � $� ��� $��� ��, �� ���� ��� �� � ������� ���*��� ��$����'���� � ������ *��� (��� ������� $��� ��, ���� $� ���, �������� %� $� �� $��� ��. :�� % ��' ������� ���% ����� $"���� ������ � $��� �� $%�������� �&���� $��� �� �����%�&���� ������ ��� ������� ��������� � ������, ���� ���� ���&���� ���� ���� %�$ �$��������� $ ���� $� ����. :��� $��� � �����'�&���� ���� ���� ��'� � ��� ����� $��� �� � ������� ���*���, � ���������� $ ����������" �� % � ���" �� �� �.

Page 132: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

132

������ 6. ������ ����"���� � � 5� ���

�� � 1.! ����� ���� ������: ������� � ������� �������� ����������.

)���� "���������� ! ������� ������� ������. ! �’� $ � ������ $�����������.

2.������� �������� � ���������� '��%�. I��%��� ����� �. 3.���%��� ������� ��� � �%��’�$�� ��������. +����

����� ������� ��������. 4.��� � �%��’�$�� �����, %��� ������. ��$%������

%��� �����" ���. 5.�� � � � �������.

1. ����"�� � �� 5� ���: ������� � ����� � ������ ����!� ���. � � ��� � �������� ����"���� ������ 5� ���. ���’� � ����"���

� ���� ������ ����"�� � �� – �� ���������� � ����� ���, ��� ����!!�� �

������!�� ���$���� " ���’�� �� � ���� � "���� �������� ��� ��, /� ����� !�� �� &�!$� " � ��'����� � ���’�. >�%�� �� ���� ������& � ������� � � ��������� *��� ������� ������� '��%�, ���%����" ������" � ������ � � %����� � � ����, �'��� �������, ���� ������& � �"�����& � ������� �����������, �� �� � � ������� ��*�.

� ���� ������ 5� ��� ���$ ���� � �� ������� ����"���� � � :

1) � ������� ��� ������� � � �����" � ������"; 2) � ������� ��� ����� � � ��� � � �����" � ������"; 3) ����'��%���� (������ �); 4) ���%�� ��%��� ��� ��� ������ �� '��%�; 5) ���%�� � ��$ ���� '��%�; 6) ������ ���%�� ��� ���������� ���������, �"���� �"

������ �, $�"������ ���������; 7) �$&�� ���%�� ���� � � �’� ���� ��� ������. %����!� ��� ����"��� ������� ��"��!#���� � ����!: 1) $� ������ � �’� �� ��� ������ �������� �� ���$� ���������"

�� %; 2) ����������� ������� �%��’�$�� ����� %�����, � ���� � �'���

������ � �’�; 3) ��%����� � �����" � ������ � ��������" $��", � �������"

Page 133: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

133

�$&���� ��%�� � �����, �$&���������� � �������; 4) $%�$������� ������ ������ � ������ ��"������, ������ ���

��"������ � ( $������ ��$�����. :������� � ������� ��� & ��������� �, ! ������ ������ � �'

���������-����� ��� ������. N������ �� �������� � ������� $��������� & � ������ ��������, $��� � �%��’�$��� ��� ���" ��� #��"����� ;��� ������. �������� ���������-������� ���� � � � ���$ & ! ������ ������ ������ (�� – !� ������), ���� %�� ��������� 10 � ��� 2002 ���� �%�� ������� 1 � ��� 2004 ����. ! ������ ������ ��$������ ������� $��������� ��. � ���� ����� ���& ������, ���� % �� ���������� ���� �����. ! ������ ������ – �� ��� $���, ���� �� ��� $"�*& ������������ ����, $%�$����& ����� ������ ��� ��� $� � ��������" ��� � '��%, � � �’�, � ���������� � %��� �����, � ���%���� ��"����� ����" � ���, � �� ���� ��������� $ ����, ���� �����& �������� � �’&� � $���� ���" ��� ����" (���� �.

!� ������ ����&���� $ 7 ��$� � �, 292 ����� �& ��� ���������: %���� 8. «� � ���� ����'����» ��$��& ������� � �’�, ����������

� �����" � ������, $� ������� � �����" ��� �������� � �����" �%��’�$� �, $"��� � �����" ��� � ������ �;

%���� 88. «K�!$. � � � �$��’���� ���''�» ��$��& ����� ������� ������� '��%�, ���%��� ������� ��� �%��’�$�� ��������, ���� ������� ��������, ��� �%��’�$�� �������� $ �$&����� ��������, '��%��� ����� �, ������� ���������� '��%�;

%���� 888. «� � � �$��’���� � ���, $ ��� � �����» �����%�& � ����� ���������� ��� �%��’�$� � %��� � � ���, ���%��� ������� ��� %��� � � ���, ��� %��� � � ��� � ����, �%��’�$�� %��� � � ��� $ �$&����� �������� (� ����� �%��’�$��);

%���� IV. «*� &��� ��� ���", ���$ ������ $ ����������� ������ ���» ��$��& ������� �����������, ������� ����������� �� �� � �������, ��� � �%��’�$�� �� ��� � � ��������� �, ������ �� � ����;

%���� V. «� � � �$��’���� ��&�� ������ ���’� � �����» ��$��& ���%��� ������� ��� � �%��’�$�� �'�" ���� � � �’� � ����� �, �%��’�$�� �� �������� �'�" ���� � � �’� � ����� �;

%���� VI. «� ������ ��� ����"���� ������ 5� ��� � ��������� � ���$ $�� ��� ����� . � ������ ��� � ����� ��������� �' � � ��'� ���� ������� � 5� ���» ��$��& ������� ������� ��$ ����� '��% � ������� ������ $ ��$������ � ��$��� � � ����� , ������� � ��������� �����������;

%���� VII. «��������� ����'����» ��$��&, *� ��� ������ �%��& ������� �������� $ �%����� ������� E�� ����� ��������

Page 134: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

134

������, ���� ��� ���������� ������� ������� ��� '��% � � �’� 1969 ���� � �'�" $��� �, �� ��������� !� ������.

! ������ ������ �� �& $��������� ����. E� �$��&, *� � � �� ���� ��'�������� � � �������, �� ������� �� �������, ���� � � �%�� ������� .

A � �� �� � � ��� ����", �������� (��%’&����) � �����" � ������ ���� %��� ��'� �����, �� � � �����" � ������" �& �� � ��������� ����� – �������, ����� �, ���� , %���, ������ ��*�. A$���� �����, �� & �������� � �����" � ������, ( $������ ���%�� �� ��������. =������ ���%� � � �����" � ������" ���� �� %�����.

F���� $ ������ � � �����" � ������ �� �� ����� *��� ������� (���� ��� ����, �� �� %���� *��� ����" � ���.

�������� � �����" � ������ & ��������, ��%�� ���%�, '��% � � ����� $��&�������� � ���� ��� �� $����, ���� ����� ���� � � � � ���� ������ (�� ��"����� ���� � � ������) � ��% �� � (%���� �) � � � ���� ������ (�� ���� �� ������ �����).

!� � $$�����, *� !� ������ �� ������& � ���� � ������� � � ����� ����� %���� � �������, � ����, ������� ���� ������, ���� ������ � � � �'��� ������� $ ��"��������. ! ���� � ������� ������ ������� $ (��� �������, ����������� '��%��. >� � � ������" ������� ����%��& ������ � ����� ����� �, ����� � � ����� �������. )-��� � � ������, $������" � ������� , !� ������ ������& ��'� � ������� � � ���"��, � ������ � �������, ��������. # ������� $ ��*��, ������, ������"��, ������� � ��� �����, $����, �'��� ������� ����� $���������� �� ������&. ����%����� ��" �� % � � ������" ������� � � *� �� �����&, ���� �� �& �������� $������.

! ���� � ������� ������ %��� ���������� ���� $ �������� ��� (���������) � � �" ��������, ���� �& %��� �������� � ������� � (��� . >��� ����� � & �%��’�$����� �� ��������, ��*� � � �� ���������� ������ ������� $��������� � �������� $��� ���� �����.

G� � ���� ���� ������ ������� $ � �’�. N.3 ��.16 )������ ������ � ��� ������, �� %�� ������� M��������� /��%��&� ��A 10 ������ 1948 ���� �$��& � �’� ��������� � �������� ��������� ���� �����. >�� � ��������� � ������� � ��.23 + ��������� ���� ��� ���������� � ��� ���� ��� 1966 ���� � � ��.10 + ��������� ���� ��� ������ �� , ��� ��� � �������� ��� 1966 ����.

) ������������ ����� � ����� ���� 13 � ����� � � ���. ) ���� � ��� ��� �� ���� $������ ����� $ �'�" � ����" ���� ������ ������� �. ! �’� ������& ������ ��� ���� (���� �, ��� � "��, �� � ���, ������� �� ����, ��� ��������� ��"����� ������.

Page 135: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

135

# ���� ��� �� ��.3 !� ������, ���’� # �������� � �������� ������� ���������� . M� ��� !�� ���$�, ��� ������� ��'�� !��, ���’�� �� �������� ��$����, � !�� �� #��� � � � �$��’����. >�%�� ������� � �’� �&���� ����$ (���������� �� �$��. �������� ���&���� � �’&� ��� , ���� ������ � ����� � � $�’�$�� $ �������, ��%����, � �������, ���%" �� ��� ������� $ %�����, � ���� � $ �'�" ������" ������ �� ��������� �� ����. :���� ���� ������� �� � �’� ����" %��� � ��� , ���� �� ���� $ ���� �� ������&.

! �’� ������&���� � � ���� '��%�, �������� ���� ������, �����������, ���� � �'�" � ����", �� $%�������" $����� ���", *� �� ��������� �������� $��� ����������� ���� �����. ����, � ����� ��������� ��� �� �������� � �’&� ����, *� �� ���������� �������� $��� ���� �����.

��� ���� � �’� �& ������ ���%. ���%, �� ������ '��%���� � ��, �& ���� � ��������� � �’�. ;$�� $ ���, � �’� ���� �������� ���%, �� ������ ������, ��$����� � � � ��.

���% ���� %��� ��������� $������ � � � �’� ��'� � �����" � �������, ����������" $�����. :���� �"�����& � �’�, ���������, ����������, %��� �����, ������& ����� ��� $� ������ � �’�.

���, *� �%��& ���% � � �’�, ��%�� � ���� ��� �� ������ %��� ������ �' � ���% . G�*� ����� %� ���%, �� �%����� � � &$������ , �� ���� ����� ��� $� ������� ���� ���, �� � ��� $� ������� %���� �� � ����������. ! ���� �%��’�$�� �� ������ %��� ��������� � �'� ���%�.

����� ������ � �����" � ������, ���� ����� ����������� ��� �, �& ���� � %�$��������& $�������� �� ���� $ $"����� ����� ��� �� �������, ���� �� ����� �� �� � � �������.

2. ����� ��� ���� � ��������� &�!$�. K�!$��" ����� � ��.21 !� ������ ����'� �&���� $�������� ������� '��%�, �

����� ���� ��� �(��������� ������ �$��� '��%�. K�!$�� # ����"��" ��!� '���� � ������� , � �#���� ��" � �' ����� �� �� �#�� ��� ���� ���������� �� ��.

��� ����� ����� „� ������” $�� ���&, *� '��% ������& � �’�, �� ���������� � �� ���������, ����� „���$” � �������& $�������� ��$���� ���� � ����� ���� ������� '��%�, �� $������& ���� ��%��� ����� "�����. � '��% ������ %��� ��'� � �� � ����� �, ��%�� ���%� � $��� ��� . � �����" �����" (�������, D���� �, M����� �) �������� ���'��� ��%����� �������� $� �� �� $���������, ���� ��� ���� '��% ���� %���

Page 136: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

136

$��&�������� � � ���%�� ��� &� ��� . �%C��������� �����%� ����� ������������ ���%" �� ��� ��������� ��� ������ $�� ���&, *� ��� ��� ������ ���� ��� ��$�������� �� %�����. A��� ��� ����� „'��%�” ���������� �� � ���� "���������� � ���� � ����� �'�" ��� � ���" � �����, � �������� $��� �'��� ���� �����.

A��%" ���� �$���� '��%� & ���� ��&���� � �������� ������ ��&���� � �� � ��� ������ ����, ���� *� %�$ ���� ��&���� � '��%� �� ������� ������ � ���&. >� $���� „��� ����� '��%” – �� ��%���� ������ �, �� � ��$�����& ���� ��� ��'� ��� &� �$��� '��%� – � ������� ���$� � ��� � ����� �, �� � ����� ���$ ���� ����� � �’�, �� �� ���� ������ ��������.

>��� �����, �� $��&������� �( � ����� ������ ������ ��������� � ��� ����� � ��� &� ������� �� ������& '��% �� & � ������ ��� ���������� � ��" ��� � �%��’�$� � ��������.

;�� � ���� �%��� �������� '��%� �� $%�������, �� � � �� �& �������� $������. E� �$��&, *� ��� � ���� �%��� '��%� & ���%����� ������ � ��� � ����� � �� ������& ��� � �%��’�$� � ��������. ���%�, �� � ��� � ����� �� ���� ��������� %�$ ��&���� � '��%�, ���� ���� ����� � �’�, �� �� ���� �������� ������ ��������.

5��� �� ��� ��� &�!$� #: 1) ��������� ���$ �� � ��� �#�� ��� &�!$� &�!$���� ����.

)��������� $ ��"������ ������� $� ���� , $���'���� ( $������ ��$����� ���� $��, ���� ���" �����, ��$�������, ��������� � ��� ������ ��$����� ������ '��%��� � � ��� � ��� �������� � � �������, ��� ����� � – � � � ������� ��� �. #���������� � $���� '��%���� � �� ��� � ��� � ����� � �� & � ����������� � � ��������� ����� �������� � ������� �����, & ��$������� ����������� � ������ � ����� ���� ���� $� �, ��" ( $ ���� ���" ������ �, �� � �%������� � ��".

:��������� '��%���� � �� & ��������� (����, ���� �������& � ���%� ���� � '��%. !�.23 !� ������ ��������& ������ ��� ������ �� '��%� ���%�, �� ������ 14 ��� �. O� ���� %��� ���� ���� � '��% $ � '����� ����, ��*� %��� ����������, *� �� � ���� �& �� �������. )�� ��� ����� ��� � '��% �& ��$�������� ����� $ ������� �������� ����������. ��� ������ ���� $��� ��� �& ��� ������ %��� � %� � ���������, ��� ����� �" $��������� �� ���� %��� � ������ ��� � ����� � $�������� $���. G�*� '��%���� � �� �� ������� � �, ���, �� ������� $ ��" ������� ����� �� ���� ����� $���. !�� ���� �%’&���� � �� ����� � ���� ����������.

�%������� *��� ����������� � �� ��� �������� '��%� $���������� �� ��������&. >��� �� �& $������ $��� � $���� � � � �� %, �� ������� '��%;

Page 137: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

137

2) �� #�� ����� ��� ���$, ��� ��'�!����. >��� � „� ��� $���” �"����& �� ��'� ���� �� '��%� $ ������ ���%��, � $���� ��� ��� �� ��� ���%�, �� ���� � & � ����, �� & ���������, �� & �������, ������ '��%���� � �� � �& � ���� ���� ��� $�����’�.

! ������ ������ $%�����& �����'���� �� '��%� � %���-�� � (��� �������� (( $������ �� ���"���� �����), ���� �����$ $ ������� %��� � � �'�" �� %. A��%" ��� $$�����, *� $��� �� �����%�& � ���� ������� ����, "�� �����'��� �'� ���%� �� '��%�. ������� ���� &� � �������� '��%� � � �������� ���� %��� ��$���� ����� '��%� ��� ����� (��.40 !� ������).

A� �� $ ���� ��� ��*�$$�����" ���� &�!$ �� ��'� $��� ��� ���", ��/� # � ���� !����� ���&���, ���:

1) ���$�� ��� � ��&���, ������ ���� &�!$�: � �� � ����� � ������ �������� ����%���� ��'� � ������ '��% , ��%�� ���� ���� ���� � ��������� '��% ��'� � ��� ���������� ������������ '��%�. ! ������ ������ �� � � ��& � ������ '��% �, � ���" �������� ����� ���� %��� �����, �� $��� ����� ��� ������ '��%� $ � ����� � ���� ��������, �� �� ��� ��������, �� ��������� � ������� � ������. >���, *� �� ���������� % ��.24 ��������� �, $ ���� �������� ������ & � ����� ����� $�����, �� ���� %��� � ��� ���� ���� ���� �� �%������ $ �$���� ��� � ���" ��������� � ��� ����� ��"�������; 2) ����� ��������. >�%�� � '��% � � ��%�� �� ������ ����%���� ���%�, �� & ������� ������ � � � ���� ������. / ���:

– � �� (������ �� , �������� �� ) %�� �����. ������ ����� & %�� �����, �� ���� �� ����" %��� �. A������� �� & %�� �����, �� ���� �� ���� �� � %� �� ������ %���;

– ����� �� %�� �����, � �� � ��, ����� � ���� ����, ���� �����;

– ���������� � ��������� ��� �����. �������� ���&� %���� ����� ���� � ������� ����������� �

'� ������� '��% � � � ���%��, �� & �������, �������� ������ � � � ���� ������ ���� $%���� ���" '��% � �������� � $��% ���� �����$� '���;

3) ���#� ������ ����� � ���, ��� ��'�#����, �� ��������� � �������� �������.

I��% ��&����&���� � $�� ���&���� !� ������� ��� '��%. :����� ��&���� � & �%��’�$����� ��������� '��%�, ���� %�$ ��� '��%� �� �������

Page 138: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

138

������ � ���&. I��% – �� �� ��� ������ ����. :����� ��&���� � '��%� $�� ���& ��������� � �’�, & �������������� ��������� (����, ���� ������& ���$���� � ��� �� ����� ��� ���� ������� � ����, �%��� � '��% , � ���$���� � %��� ���� *��� ������, �� %�� $�� (%�) ������� � '��% .

)�� ��� ��&���� � '��%� ���&���� � ���� � ����� ��� �� %���-����� ��������� ����� ��&���� � �� � ��� ������ ���� $ �"� � ��%����, ���%����. ) ������� ������ $��� ���%� �������� $�������� (�������� �� ��������). ��� ������ $��� ���� �������� ��&���� � �� � ��� ������ ���� $�%��’�$��� �$������� �� %, �� %���� ����������, $ �������� ������ ��&���� � '��%�, ��$’������ �� ��� � �%��’�$�� �� ��%������� �������� %���� � ���������� ��� � ���� ���� ��� $ ���"����� ����'��� �� ��&���� � '��%�. ���%�, �� ����� $��� ��� ��&���� � '��%�, ������ ��� ������ ��� ���� ��� ��� ����� $�����’�.

I��% ��&����&���� �� $� ������ ������ � ���� � � ��� ������ ���%�� $��� ��� ��&���� � '��%�. ������� ��� �������� � ��������� � ������ ��&���� � �"����� '��%� � �%��’�$�����. G�*� ������ %� "���� $ ��" �� $’������� � ����, ��$������ ��� ��&���� � '��%� �� �� �� ��%��� � ���� ��� $��� �������� ������ ���� ���� ������ ��&���� � '��%� *� �������� ���" � ��� �.

A����� ���� ���� �%��� �� $��*� ������ $ ��", �� �� ���� �� $��*� �������� %� ��� ��������� ��'��%���� �� $��*��. #��� ���� ���� ���&���� �� ����� �� $��* �� $��*� ���������, ��������. !������, �� ������, % ��'� ���" �� $��* �� ������&����.

N� ���������� ��� �%��’�$� � � �������� �������� $ ������� ��&���� � '��%� � ����" ;/E!�. I��%, $��&�������� � � �������� �������� (%�) ���������, ���&���� ����������.

���%�, �� ����� $��� ��� ��&���� � '��%�, ���� ��������, ���� ���� � �������� '��%���� ��������. G�*� '��% ��&����&���� $ �������� ����� ���%�� (��%�� � � � � � 14 �� 18 ��� �), � ������� $ ��� '��%���� �������� ���� %� $��� %��� � %� � ���������. # ���� �" ��� $���� � �������� '��%���� �������� ���� %��� ������� �� ����.

����, &�!$��" ����� �� ��� ���$, /� ����� !�� � &�!$� $� ���$�� !�� � &�!$�, �� ������ � � �����!� ��� ����� � "����� �������.

! ������ ������ ������ � ����� ��� ����� �� $� ��� (���� '��%���� ��������.

)� �� '��%���� �������� �����& � ���� ����� ��� � �%��’�$�� �������� ���� �� ������ *��� �"� " � ��� (������� ����� ������� ��������, ����������� ������, ���� � ��������, �������� ��$��� �

Page 139: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

139

��� ��� �'�). ���%��� � ������� ��������, ���� ���%��� � ������� %��� � � ��� �� ������ � ������� � '��%���� ������� . A� ������������ �%������� ��� ������, ���� ���������� ������ $ �������� � $���� ����� ��� ���� ���� ������*�.

I��%��� ����� � ����&���� � ������� � (��� ���� ���� ���� ���&����. F��� �' ����% �� ������ ���% ���� ����� �� � ����� � � ����� �� ����.

G�*� '��%��� ����� � �������� �� ��&���� � '��%�, � � �%��& ������� � ���� ��&���� � '��%�. G�*� '��%��� ����� � �������� ���������, � � �%��& ������� � ���� ���� ���� ������ ���� ������. ) ������� ������ $ �������� '��%��� ����� � ���� %��� $� �����, � %���-���� �� ��$ ����� %� ��$���� ��� ����� � �������� �������.

� ��.104 !� ������ ����������� ��������� ����� � � ���� ��� ���������� '��%�.

�� ���������� &�!$� �����#���� ��������� � ��������� ��' ���''��, /� ������ �� � �� ���� ������ !������ + ����.

� ���� ������ ���$ ���� � ������ ���� �� �� ��������� &�!$�:

1) ���� ��� ����� %� �����'���� � �������� ������� �������� ������ $ ��������;

2) ���� ��� ��$ ����� '��%�. I��% ���� ��$������� � �������� ������� %� ����$ ����� ;/E!�. �� �� %DG� ���� !�� &�!$ � � ��� ��� � �: 1) � �������! � ���! ���''�, ��� �� � # ���"; 2) � � ���! ����� �� ���''�, ��*� ������ $ ��������:

– ��$���� %�$� ��� � ����� �; – ��$���� ��� &$�����; – $�������� $ �������� $������ �� ��$%������ ��� �

����� �� ���'� �� ��� ����. � �� " ����" ����� �" ���� � ��$ ����� '��%� �����& $ �������

�%���� ������� � ���� ���� � '����� %� ������� ����. ���� ���� ��� ��" �%����� �� & „$���'�����” �� ��$ ����� '��%�. ���� $ ��" ������& ��'� ����, ��� ���% ���� $� ������ $ ������ ��$�����, ��%�� ��� �� ��� '�& ����������� �� ��� ����� �� � .

�� ���� # &�!$ � � ��� ��� � �: 1) � �������! � ���! ���''�, ��� � # ���". :� $��� �& %���

������ ��������� ����� � ��� ��, $ ��� $ ��" %����� �������� � �� �� � �" ������� � ��"���� %����� ����� ��� $ %��� �, "�� %��� �������� ������;

2) � ������� ����� � ���''�. A� ���� %��� ������ ��$�� ��� ��$ ����� '��%� �������� �� ����� ������� � ��������

Page 140: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

140

������ ���� � ��� ��������� ������. ��� ��$���� ����� ��� ��$ ����� '��%� ��� �& ��������� � ���

������ ��$�������, $’������ (����� �$&���� �������� $�%��’�$��� ����� $"�� � *��� �" ����������. I��% ��$���&���� ��'� � ���� �$ , ��*� ��� � ��� �� �������� ��� �������� ��� �����'��� �� ������ ��������� ��������. !�.115 !� ������ �����%��& �%��’�$��� ��� �������� ��&���� � ��$ ����� '��%�, $� �������� �����. ���� � '���� ���� ��� ��$ ����� '��%� – �� ��, ���� �������& '��%�� ����� ��������, �� ������ ��� ��$ ����� '��%� – �� �������� &����� (����, ���� $�� ���& ���������� '��%�.

F �� � ����� �, '��% � � ����� %��� ��$ ����, ���� ���� ����� �� ���� $��� ��� ���������� �"����� '��%�, $ �����, *� ����� $ ��" �� ����%��� � ��� ����� � ���������� '��% . ���������� '��%� $�� ���&���� ������� ������ �� ����� ��� '��%.

3. ���$���� ��� "���� � � � �$��’���� ���''�. � "����

� ���������� ���''� ��������, ��� ����%��& � $��&��������� '��% , �%��& ���%����"

��������" ��� � �%��’�$� �. ���%��� ������� ��� � �%��’�$�� – �� �� , *� �� ���� �������� $� ���. # ������ ���������� ���%����" ��������" � ������ � � ��������� �������� �������� � ����� ��� �%��� � $� ������ ���%����" ��������" ��� � �%��’�$� �.

)� ��� $ ��.��.49-56 !� ������ � ���$����� ��� "����� � � ���''� � ��' ��:

1) � �� � � �������� � $ ���������. +�� � ��� – ������� �����% �������� ���� � ��� ����� �. A�������� ������ & ��������� ������� '�� ��� ����� (���� &� � ���, ���, �� � ���, � "�� $� ������ �� ����. ;�� $� � ��� � ���������� � ��� � %��� ����� & $��������� ��$����� ���������� ��� � ��� � ����� � � ������ �����.

��� ���� ���� ������� � ���������� ���� %���, $ ��������" �%�����, ��� $���� $����� ������" ������� � $ �� ����� ���, ��%���� ����� � ��� ������ %� ���� ��$��� ��� �� $���� ������ ���� ���������� ��$ ����� '��%�. # ���� ����� � ���� ������� � � ��������� ������ %� ��$��� ��� �� �� ��������� ������ ���� ���� %��� �������� ��$ ����� '��%�;

2) � �� �'��� � ������� � ��� �� � ���#� ������ �������. L���� ����� ��� ���%� – �� ��������� ���&� �� ��� ������. N���� �

Page 141: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

141

������ ���� � ��� ���� � ����� �� ���&� ���� �������� , ����" $�����, �����%��. )������ ��� �� ������� ��� ����� �� '� �����" $�����, �� ������ $���� '���� � ���, ������� $ �������� � '��%�� �$�� ;

3) � �� �'��� � ������� � +������" � ������" �������, � $��%���� ��� ��, ����� ����" $� %������, � ��������� ���� ��� ��� � � ��������;

4) � �� �'��� � ������� � ����� �����/ � ��� ��&���� � '��%�. � ����� �$ ���� ;/E! ���& ���� �� ������ ��� '��%;

5) � �� �'��� � ������� � ������ �$��’����� � ������� ���&���� ��� �� '���� ���’�. �������� ���� ���� ����� ��� ��$��� ���� � � ��%�� �%��’�$�� � � �’� � ����� �$&���� $����, ������ � ����� . :� ����� ���� �������� ����� �������� � � �’� $ %��� ������ $ ��������, ��"������ ������ ������� $ ��������, ���� �����& ��%���� � �����" � ������ � $��" '��%��� ����� �;

6) � �� �'��� � ������� � ���$���� ���$��. )� ���� ����� ��� & ���� �: ��% � � ��� ����� ���������; ���������� '��%��" � ������; ������ $"�� �, �� �� $%������ $����� �� ��������� �������� $��� ���� ����� *��� � �������� '��%��" � ������.

���''� ��$��’�� ��: 1) �� ���� �� ������� ��%������ � �����" � ������ � �������"

�$&���� ��%�� , �����, ����%�, �$&����������; 2) �� ���� � �������� ��� ���� ���� $%�$������� ������; 3) �� �� � ������ ���� %��� ������� ����� ��� $%�������� ��

$�����’� ��������� $������� ������; ������ -���� – ����� ��� ��&����� ��������� $ $� �������� ��� �'�" ��� �%��’�$� �.

�� � ���%����" ��������" ��� �%��’�$� �, �������� ���� � ���� �� ����� ��� � �%��’�$��. ;�&���� � '��%� �� �������& ��� ������� � ����, ��� ������ ������ � ����� ��� �� ����� �������.

!� ������ ��������& �� ���� ������� ��������: ���%��� ������ ���� ��� ������� ����� � � �� ��� ��� �� ���� ��� ��������.

���$����! ��� ���! �� �����! �'���, ������� #: 1) ����, �%��� ������ $ ��" �� '��%�; 2) ����, �%��� ������ $ �������� $ �� '��%�, �� � � ����

�������� ������� %� � ������� ���������; 3) ����, �%��� ������ $ �������� $ �� '��%�, �� $ ��'��, ��

������ ��, ���� ���%����; 4) ��� ���� �������� �����������, � ���� ���� ��'������� ,

�� �� ��*� ���� %��� ����%� $ �"���� �� ����" ��'� � ��������;

Page 142: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

142

5) ���� � �������, ������ $ ���%��� $�����; 6) ��'��, ������ �� � �'�������� ���� ����� �� ��������

'����; 7) ���"�� ����, ������ $ �%��’�$��� %� ��%��� �����

���%����� ���"������. ����� $ �������� ����� ��� ��$������&����, ����� & �������&����

������� ���� �����, �� $ ��"������ ������ � � �’�, �������� � ���. E� �$��&, *� ���� ������� ������ $ �������� �� & �����, $� ������� ��� � � ���� ��'� � ���� ��� �� ����� �������.

�������! �������! �� �����! �� ' #���� � "��, � $��� ���''�� � � � &�!$�. ����� $ �������� �& � ��� ���� *��� ����� ���. �������� ������������ � ����� ����� � ����, �%��� $ �� '��%� � ���� �$ , ���� ���� $ ��" %�� $������ �������� ���'����� ����������, $� ������ ������ $ � ����, ������, "��� � �� $ �'�" ������" ������ �� �� ����� ����� $��% ��� (��"���).

)� ��� ��.61 !� ������ �%’&���� ��� �� ����� ��� ���� ������� �������� ������ %��� %���-�� ��� , $ �������� ��", �� �������� $ ��� ������ �% ��, ���� $��% �� ���, ���� �, ������� �, �' ��"���, ������ ����� $ �������� ������ �� � ������� %������ %� ������ � ���� ���%����� �"���� � %�� ����� (��������) �������.

+����, ������ $ �� '��%�, �������� ��$������&���� $ �$&���� $�����.

;�$ ����� '��%� �� �������& ��� �� ����� ��� ���� ������� � ���� �%��� $ �� '��%�. L �����, ��$����� � � ��$ ����� '��%� ����'�& �������� �& ���� � ��$��� � �� ����� ������� . N���� �������� � �� ��� � ��� �� � ������� & � �����, ��*� �'� �� �����%���� ��������� � � ����.

)����������� ���� �����%��� ��� � �%��’�$�� �������� �� �������� ���� ������. G� ������, ��� �%��’�$�� ������&���� ��%��� ����. � �$ ���������� ����� �%��’�$�� ����� � %� ������, *� �����%�& ���� ����� ��������, �& ���� �� ���� ������ ����� �������� (� ���� �) � � �'���, ��*� ����� � ���������� �" ����. E� ���� $%�� �&���� � ��� ��$ ����� '��%�.

9 ������ ���$, /� � !�� � �� � ���� ��� ( �������): 1) ������$��� ����� � �� ������. A�����$����� ���&����

��� $ ��������, ���� ����� ���� ����� � ��, ������������ $�����, %� & ��� ��� L, II �� LLL �����;

2) ����� � �� ������, � ���" $��% �� ���, ���� � � �' ��"��� ���� $ ����������� � � ���;

3) ������ � � �� �� ����� � �������� ����" ��� � � ��� ��������� ������ (��*� ����� �& ����� �� ( $������ ��

Page 143: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

143

���" ����� ��$����� – �� ���������� ������� '���� ��� �); 4) ����� �, $ ���� ������& �����, �� ���������� ������� ����"

��� � (��*� ����� �& ����� �� ( $������ �� ���" ����� ��$����� – �� ���������� ������� '���� ��� �);

5) ����� � %� ������, $ ��� ������& �����- ��� �. A� �& ��� � �������� ��� $ ��������, "�� ��� ��� ��������� �

'��%��" � ������", ���� ��� "�� ��� ������$����� � $�’�$�� $ ��������� ��� �������� $������, ��*� �� ���������� �����.

���� � �������� � ���� � $%�� �&���� $ ��$�������� ����� ��� � ����, ��*� � � %� ��� ���� ������$������ � '��% �� �������� ������ ���� � ��� ��$ ����� '��%�. A��%" ��� � �$�����, *� ���� �.4 ��.76 !� ������ ����'� �����%��� ���� � � ����� ����, "�� & ����$�����, $��$����'� ���� � $���������� ���������� � &� ���%���� � �'�" �����" R�����. ����$��� ����'�� ������, ����'� � ����� � ���� ���� � � ����� ��'� �������� ����" ��� � � � ��� ��$ ����� '��%�. ;�$� � � ���� � ��$��&���� ����� $ ��"������ ���� ������ � ������� ���� �%�" ���� �.

4. � � � �$��’���� $ ����� � ���". ���$ ������ $ ���������� � �

#$&�� ��� � �%��’�$�� ���� , %��� ������ C���������� �

��"������ ������ � � ��". E�� ��������� (�� $�� ���&���� ������ ;/E! ( ���&���� � �� ����� ��� ��������� ������.

D���� � �� $�%��’�$� ����� ���� ������ �$&��� ������� � ������� � ���� ���� ��������. D���� ��� ���� � �� ��� � �%��’�$�� *��� ����" � ��� ��$����� � � ����, �� ����%���� ���� � '��% � � ��%��. D���� ������������ � ����� ����� � ���� � �� �%��’�$�� *��� ����" � ��� � �����", ���� '��% � � ���� ��$ ����.

��� � �%��’�$�� %��� � � ��� ��� ������� � ���%��� ������� � ����� .

4� ���$����� ��� "����� � � � �$��’����� � ��' ��: 1) �%��’�$�� %��� � $%��� ������ $ ���������� %������ %�

�'��� $���� �"����� $�����’�; 2) �%��’�$�� %��� � ��� ������, �� �� � $� '� ������ � ���� � �

��� ��������� ������, $��&������� ��������� ������ � ��������� ���� ;/E!�;

3) ���� �%��’�$�� %��� � ��$����� �’�, �� %����� � �� $��*� ������;

Page 144: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

144

4) ���� �%��’�$�� %��� � ��$����� � ��� ��������� ������; 5) ���� %��� � � � � %���� ���� ����� ������ � � �'�" �� %, ��

�" ��$����� ���������; 6) ���� �%��’�$�� %��� � � ������������� � � ��� ������; 7) ���� �%��’�$�� %��� � � ���%���� ��"����� � ��$�����

������; 8) ���� %��� � � $"��� ������, � ���� ���� $�������� �� ����; 9) �%��’�$�� %��� � � �������� ��� $�����’� ������; 10) �%��’�$�� %��� � $%�$������ �������� ������� ������

$������ ��������� ��� ��, ������� �� �� ����� ����� �����; 11) �%��’�$�� %��� � ������ ������; 12) ���� %��� � � � ��� � %�$����'����� �� �������; 13) ���� ������ � $"��� ����" ��� � ������ �; 14) �%��’�$�� ������ (������ �� " ����� � ���) � �������� ���

%��� �. ���%��� ��� � �%��’�$�� ������ � %��� �����" ����� ������ �

��������� ������� �� ���������� � ���� ������ ��� %� �� ��� �" ���������. :��������� � ��� � �%��’�$�� ������ ����������� � ���� � �����", �����%����" $�����.

� "���� � � � �$��’���� $ ����� � ���" ���’�� �� � �� �����! � � ��� ����� ���� ����. ��� %�� ���� �������� ���� %��� � � ��� ���� %��� ��� ���� ��$� �����. +���� �������� �� " � ��� ��������� %����. ;�$�������� ��� %��� � � ��� $������& �" ���%���� � ���� ���� ��� $ ������ %�����: %���� �� � ���� ���� $ $�%��’�$��� ����" � ��� ($ �������� �������� �� "), � �� �� � ���� ���� $ $�%��’�$��� %��� �. A������� �� � �� ���� ����� ��� ��$���������� �����, ��� ���� ����%�� � �� � $��% ���, ������� � �� �'�� ��" �, �� � ����"���" ����� � ����������" $��% �.

��� �%��’�$�� %��� � � ��� $ ���� ������ �������� & �$&�����. D���� $�%��’�$� ��������� ����" �������� �� " � ���, ������ �� " � ���, *� �������� (�� 23 ��� �) � ������$����" ������ �� " � ���, *� �����%���� ���� ����� ��������. ) �'��� %���, ������ �� � �� $�%��’�$� ��������� ����" ������$����" %��� �, *� �����%���� ���� ����� ��������.

G� ������, �%��’�$�� $ ���� ������ �������� ����������� ��%��� ����. � �$ �"������ � � ����� �%��’�$�� $ %��� �, $ � ��� � �������� ������� ������ ���������� � �����.

�� ���� ����� ����� �������� �� � ����#: 1) ��� $�����’� � ���� ����� ��� ������; 2) ��� $�����’� � ���� ����� ��� ������ � ���� �; 3) ���� ��� � ������ � ���� � �'�" � ���, ������$����"

Page 145: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

145

����� �, �������, %��� �, �����, ���; 4) �' ����&� �%������. ;�$� � � ���� � � ���� ������ $ �����" �%����� �� ���� %���

���'�� $ ������������� � � ��� $��% ���� ����. /� ����� � ������� ����� *�� ����. �� � ����, %���� $�%��’�$� %��� ����� � ��������" �����" � ������ (� �$ "����%�, �� ���, $ ����� ��$����� $� %������ ������ ���� �'�).

D���� ������ %��� $� ����� � � ����� � ���� �, ��*� ��"�� ������ �%��� ������*�& �"� ��"��� � ���� $%�$����& �� �����%� ������. #���� � ���� � ���� %��� �������� $ ��������� ��� ������� ����� ��� ������� � ����"��� ����.

������ �� � �� $�%��’�$� ��������� %��� �, ��*� ���� ������$��� � �����%���� ���� ����� ��������. >��� �%��’�$�� �� �����&, ��*� %���� %��� ��$%���� %��� �����" ��� �� � ������� � %��� �����" ���".

!�. 164 !� ������ �����%�& ��$%������ %��� �����" ���, �� %��� ����, ��� ������& $ �������� ���� ������, ���� � � � %���, � ��$%���� ���� ���������.

���$ ������ $ ���������� � � – �� � �� !������ ������ ������� �������� $ �����, /� �� ������!�� ����� �$��’����� �� ����� ��! ���".

� ����� ��� ��$%������ %��� �����" ��� ���� � ������ ��������, "�� $ ������������ ���" ������, �� „�������”, „�"��������”, �� ������� �� ���� ����. >��� ���� �' �%������, �������, �"������ ���� �� %��� � � �������� ������, �� ������ �������� �� ��$%������ %��� �����" ���.

@ ���� ��'��� $��� ���$ ����� $ ���������� � �, ��/� ����: 1) �� $%��� ������ $ ���������� %������ %� $ �'��� $����

�"����� $�����’� %�$ ������� ������� �������� '���� � ��� � �� �������� *��� ��� %��� ������� � �������;

2) �"�������� � � �������� ����" �%��’�$� � �� ��"����� ������; 3) ������� ���������� $ �������; 4) & "��� ����� ������ ��� %� ��������; 5) ������� �� %���-���" ��� � �������� � ������, �����'���� ��

�� ��%������� � %����������; 6) $������ $ �������� �������� $������ *��� ������. ��� ���� %��� ���� ��� ������� �� ������ ��� ������, ��

��$%������ %��� �����" ��� � ��� ���� ������ $��� �� ������&. ��$%������ %��� �����" ��� $� ����&���� � ���� � ��������

������� ������� ��'� � ��� ������ ������ . L� � ����� ����� ��� ��$%������ %��� �����" ��� ���� %��� ���� $ %��� �, �� ���

Page 146: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

146

(� ���������) ������, ����� �� �� � �������, �������� $���, ��������, �� �����, ��*� ��� ������ 14 ��� �.

��$%������ %��� �����" ��� – ���� $ ����&��" �%������ ���%����" ��� ������� ���� �� ���� ��$����&���� ����� ��������� $ ����� ��������, ���� ���������� ����� �� �� � �������. G�*� %��� �����" ��� ��$%�������� �%��� %����, ����� �����&���� � � ������� ����� �� �� � �������. G� �� ����� �������� %��� �����" ��� ��$%�������� $��% ��'��� ���� , �������� ����� � , �� ������� ������ �� � '��% �� $��������� ��������.

D����, ��$%���� %��� �����" ���, ������� �� ���, *� C���������� � (�� ���� ������ $ �������, � ���� ���� – ��� ������ � � ��� � ��%������� ���� ����� ��������. ;$�� $ ��� ��$%������ %��� �����" ��� �� �$��& $� ������� � � �%��’�$�� *��� �������� ������. �������� $ ��$%������� %��� �����" ��� ��� ���� � ������ ��$��� %� $ ������ � � ������ ��� '��� ������ ��� ��������� � ���� � � ������.

)� ��� ��.169 !� ������ ������&���� ���������� � %��� �����" ���", ��*� ����� ������� ������� ������ ��*� ����� �� ���������. ���������� � %��� �����" ���" $� ����&���� � �������� ������� $ ��$���� ���%�, ��$%������ %��� �����" ���.

5. ���� � ������ ��� � � �� ��� � �������� �� � ��$�� �� ������� �������, ��%��

������ ��� ��������" ����, *� ��������� ���� ��� � �������, ���’�$� $ ������������ �� �� � �������, $� �������� (���� � �� �� � ������� ����������� �� �� � �������.

L������� �� �� � ������� ������ ����������� "�����. X��� ����� ������ �� � �����-�������, �� ��� ����-������� "�����, ���� �� � ��������-������� "�����, ��%�� ��������� � ������� � � ������ �� �� � �������, $ ������ %���, �� ����� � ����������� – $ �'���.

� $�’�$�� $ ��� $���� ��������� ��� �� �� � � ������ ���������� �� E�� ������ ������� ������ (��.��.55-79). � ! ������� ������ $��'�� ��'� ����� ��� �� �� � � ������� �� � ����, �� ��$%���� %��� ������� � ������� (��.��.243-251).

����, ���� � ������ ��� – �� � ���� +��� � ����� ���$����� ��� "����� � � "����� � � � �������� � �������� � ������������� ���$.

Page 147: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

147

#���������� �� �� � ������� $� ����&���� ������ �� �� � ������� , � ������" �����", �����. ����� � ���� � �� �� � ������� �����%���� �.1.3 �.1.4 ����� �� �� � �������, �� $��������� :������� ��� ����� ������ � ����" � �’� ����� , + � ��������� ��� �� ���� ������, + � ��������� �"����� $�����’� ������ � + � ��������� ��� ��� ����� ��� ���� ������ 25 ����� 1999 ����. )� ��� $$�����" ����� �� � � ������� ������������� �������� �� � ���� &� ���� �, ���� � � �� ��&� !���������, ���������� ��� ����� � ����", � ������", ����*��" ��.

�� � ��������&���� �� �������, �� �� ������ 14 ��� � (���� ���), � ������� – �� ������� � � � � � 14 �� 18 ��� � (�������� ���).

�� ����� �� � ����������� ������ ���� %��� $ �� $����� � ���� ������ ��� � &$��� ���%, �������� $ %��$���" � ��� ����� �� %. �� ��� � � ��������� $���� ���$��& ���� �� �� � � �������. A� �� ��� , ���� �� � �� � ������� ��������� �����.

�� ��� (� ���������) �& ���� $�%��’�$��� ��"������ � ��� �����, � �������� ��� ���� $�����’�, $"�*�� ���� ��� �������. �%��’�$�� $ �� �� � ������� ����������� %�$ �����.

A� ���� %��� �� �����, � ����������� ���%, �� �� ������ 18 ��� �, ��� &$���, ��$%���� %��� �����" ���, $������& ��������� ������ �� ����������� $��%��, ���� ���%, ������� ���� ��������� ������� ������.

���% ���� %��� $� ����� � � �%��’�$� � �� ��� %� � ��������� ������ $ ���%����� $����, $ $���� ���%�, �� ���� ���������� � ������� � $ $���� ����� �� �� � � ������� � �$ ���������� ��� ����" �%��’�$� �, � �$ ��� *���� � ��� ����� �� ��������� $���� %� $���� �"����� $�����’�.

���� ������#����: 1) � ��� ���������� � ��� ���� 14 ��� �. � ����� �$ �� �

��������� ���������&���� � � �������; 2) � �$ ����� � ��� �����; 3) � �$ ���������� � ��� ����� � ��"����� %����, � � ����

� '���� ����� �� �� � � �������; 4) � �$ ����� �� ���. ������ ��� ������#����: 1) � ��� ���������� � ��� ���� 18 ��� �; 2) � �$ ����� � ��� �����; 3) � �$ ����� � ���������; 4) � �$ ���������� � ��� ����� � ��"����� %����, � � ����

� '���� ����� �� �� � � �������;

Page 148: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

148

5) � �$ ��&���� � '��%� $ � ��� ���� ���%��. !�.252 !� ������ �����%�& ��� (���� �������� $"���� � ��� ��

������. �� � ��� ��� �����!�� ��� �� � ������� �����, �� #

�����! $� � ��&�� ����� ���$ ���� $ ����������� ������ ���, � ����� ��� � ���’! ��&�� ���$� (� ��� ����� ����� ����) � ��������� �����! ����������, � �� ��.

������ & ������������ (����� $%�$������� � ������ ��"������ ������, ��$%������ %��� ������� � �������.

A � �� �� � � �� �� � �������, *� ��������&���� ������ �� �� � � �������, ���� ����� � ����������" $����� �����", ������ ��������&���� $ ��������� ��� ������, *� ��������� � � ������ �� �� � ������� � ���%��, �� �� $���� �$��� ������ � ��"�����. :���� � ��� ������ & � $������� � ������� ��������. !������� �������� &, $ ������ %���, ���� �� �� � � �������, $ ������� – ��������� ��"������. ��������� �������� & ��������� � ���� � �’� ����� ������ $%�$������� �� � ������ ��"������. � ������ ���� ��� � � �������� & ���������� ������� ������ ���. :����, $������, ���� $��'����� � ��� ����� � � �’� ����'����� ���������� ��"������, �� ��� � �' � ����� � � ���� . :���� � ��� ������ ���� %��� �������� �� �%��’�$���� � ���� ��� �� �������� ��� ������.

:���� � ��� ������ �� & ����'����� �� ����������� ������. � ���� �����, ����������� ������ & � ������ ��� ���������� ����� ��������.

= � ��� ����� ����� ���� � ���� ������ ���� ��� ���� �$��’�����, � ��:

1) $%�$������ ������ ������, ������, "�������� ��*�; 2) �������� ����� ����� ��� ������, ( $������ � ��"������

��$�����; 3) $"�*�� ������, �� ��� � ������� �� �� ��� %� � ���������,

%�$ ���� ����" � �� ����������. 4����� �� � ��� � ������#����: 1) � �$ � ����� � � ����� ��"������ %� ������, �� ������ 14

��� �; 2) $ �$&���� $����� ���� �; 3) $ � '����� ���� � �$ ���������� ��"������� ����" �%��’�$� �

%� ��*� � � ��� ������� ������� ��������, �� ����'������� �������� �%��’�$� � $ ���������;

4) � �$ ���������� ������� ������ ���; 5) � �$ ����� ���� , %��� ���������� �� ������; 6) � �$ ����� ���������� ��"������.

Page 149: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

149

������ 7. ������ ������� � � 5� ���

�� � 1.)���� "���������� ��������� ��� ������. + ��� �������

$��� � ��� ���� � ������ ��������� ��� ������. 2.����������� �������� ��������: �������, �������, $� �� ����.

� ����� � ������� ���������� ��������� ��������. 3.;�%���� �� ���� ����. ������� ���� ��� � ��������. 4.���%������ ��� � ��� � ����� . 5.>����� ������� �. :������ ��� � ���� ��� � ���� ���� ���. 6.L���� ����� ��������� ������ �����.

1. � � ��� � �������� ������� � � 5� ���. ����� 9����� � ����� �� � �! � ������� ������� � � 5� ���

D�$ ��� �� ������ �� ���� ������ ����� ���� ������. !�� ���

���� $�%��’�$� ������ �������� � ��������� ������-��"� ����� ������������. �������� ���, ��� �� �������&���� � ������������� ���� , & ��$������� �������� � ������� �����, ��������� �" � ������������ ��� . >��� �����, ���� & �� ����� �������� � ���� ��� �����, ���������� � ��������� ���� ����" ��"����" %��, ���� ����� ������.

���� $ ��� �’&���" ��� ������� ��$������ ������������ ������ & ���� � ����. )� ��� $ ��.43 ��������� � ������ ����� �& ���� � ����, *� �����& ������ ��� $��%���� ��% � ����� �����, ��� � � � ���� �%��& %� � ��� � ���� �������&����.

:���� ������& ����� ��� ������� $� ������� ��������� ��� � ����, �����& � �� ��������� � ��%�� ���(�� � � ���� �������� � ������� , ��� $�& ������� ���(�� ���-��"� ����� ������, � �������� ����� �������� ��� � � ���� ��� �� ���� ����" �����%.

M������� ������ ��� $���� ��������� ��� ���� � ���� $ ��������� ���� ��������� ���, �� ��������$��� � ������ $��� � ��� ����, )���" ������ “��� $���� ��� ��������” � � 1 %���$�� 1991 ����, “��� ����� ��� ” � � 24 %���$�� 1995 ����, “��� �"����� ��� ” � � 14 ������ 1992 ����, “��� ��������� �������� �����” � � 1 ����� 1993 ����, “��� � �������” � � 15 ������� 1996 ����, “��� ���(�� �� �� ���, �" ��� � ���� � � ������� ” � � 15 ������� 1999 ����, “��� ���� $� � ��%������ �” � � 24 ����� 2001 ���� � �'�" ���������-������" ��". #$�� ������ � ������� ��� ����������� % ��' �� 500 ���������-�������� ���� ������, ���� $����� � ��� ��� ���������" �� �

Page 150: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

150

��������" ����������� � � ������� ��������� ������ � ������ � ������� ������������.

�� ����� �����, $�� ���� � ��" ���������" ��", ��������� &����, $ ��������� �������� ����������, ������� ������" �� �, �� � �& �$�� ��������� ���.

!�� ������� �������� ���������� & �������� � �$���� %���-���" ���$�� ���, � � � ���� �& � $������, �� ���� ���� ����" � ������ ����������� � &� �� �'�� ������ ������" ����.

����, ����� � �� – �� � �����"� � ���� � � 5� ���, /� ����!# ����� " ����� ���’�� �� � ���� ��������� ��������.

>����� � ������� $����� ��������� � ��� � ������ � ������, *� ��������� ������� ��������� ���. D����� ������������� ������ ��������� ���, ���� �%����� (���� ������" � ������.

C���� � ���������� – �� �������� ��' � �������� � �� ������ ����#���� , ��� ����, �� ��� ��� $� ������� '���� ��� �� ���, ����� � ����� � ������ ��$��’���#���� ������� �� ����� �$��� � ���� ���� � ��� �����&����� ������� �������, �� ���� $� ������� '���" ��� �� � ��$��’���#���� ��� ��� �� "��� � �!, � $������� �� � ��'��, ���$���� � $������� ����� �� � ��.

C���� � ����������, �� �� �' ����� �������, � !�� ���! �������, � ��:

1) ��$’#���. A��� &, $ ������ %���, ��� ����, $ �'��� – ��%��������;

2) �$’#���. �%’&���� �������" ����� ������ & ������ � ���� ��� �� ��$������ (���� ��� ��"��� � ����� );

3) �����. )� �� �������" ����� ������ ������� ��� �%��’�$�� ��� ���� � ��� �%��’�$�� ��%�������.

C���� � �� � ��' ����!# ��&� ��������� ��������, ��� ����� ���’�� �� � ������� � ���� �����!����:

1) ������'������; 2) ���(�� ���� � �������� � ���*���� ��� ( �� � ��� ���� �; 3) ������� ����� � ���� ������� ��� ���� �; 4) ���� ����� � ���� ������� ��� ���� � $ '����, $��� ���

� ����&�����, ������ , ���� $� �; 5) �������� ������ $ ���������� $��������� ��� ����; 6) � �'�������� '���� ��� ������ , ��*� � � �'����� $�����’�

��� ������� �������" �%��’�$� �, � ���� �' . ��������� ����� ������ ��������� ��� & ��������� �, ������

$��� � ��� ���� � �' $���� ������, �������� #��"����� ;�� ������, ��$� � ��$���������� ���$����� ������, �������� � ��$���������� �% ���� + � ��� � ������. ���%����� �������� &

Page 151: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

151

� ������ ��������, $���� � �%��’�$��� ��� ���" ���� #��"����� ;��� ������. >�, ������� ���( ����� %��$��� 50 ������� � ���� � $������ ����� ��A $ ����� ��� – + �������� ���� $� � ��� (+��). /�� ������� '� ���� � ��������� �������" � ������ � � ��& ������ $��� � ��� ���� ������ (�)��), ���� & ��$� ����� '�� ���������-������� ����, *� ������& ������ � ������� ��� ���� �. �)�� �������� 10 ������ 1971 ���� ���� �%�� ������� 1 ������ 1972 ����. ��$ ���� ���, � � �� � ��%��& �� ���%������ ��$����� ��������" ��� �, *� � �%������� � ����� . >��� ���� ���� 60 �$ � $� ����� � ����������. ) ����, *� ����'�� � ��� ���� ���������, � � ���������� ����� 3–/, 16–/, ���� $� ��� �$� ���� 15. )� ��� � �������� ���� �� ���� �������, �� ������" ����� $� �� ��������� �� ��� ��� �$ �.

A�� � ������ �� � ����%��� & 18 ��� (265 �����), ���: M�� 1. )���� ���������. M�� 2. ����������� ����� �. M�� 3. >������� ����� �. M�� 3-/. )%�$������� $������� ��� �������" ��� ���� �. M�� 4. ;�%���� ��. M�� 5. N� � ��������. M�� 6. A�������� ��� . M�� 7. ���� ��� . M�� 8. M��� � �������� �. M�� 9. M��� � ��� �������� � ��� ���� � ���� �����

� ���� ������� $ '����, $��� ��� � ����&�����, ������ , ���� $� �. M�� 10. >����� ������� �. M�� 11. �"���� ��� . M�� 12. ���� � ���. M�� 13. ���� ����� . M�� 14. � ���� ��� ��� ���� �, �� ��&������ ��%��� $ �������. M�� 15. L���� ����� ������ �����. M�� 16. ���(�� �� �� ���. ����� ��� ���� � � ����� ��

� ����&������, ��������, ���� $� ���. M�� 16-/. >������� ��������. M�� 17. :������ ��� ���� ���"�����. M�� 18. A���� �������� $ ���������� $��������� ��� ����. � $�’�$�� $ ���, *� $��� � ��� ��� $��������" �� � ��� ����

$��'&���� ��$ �)�� ���� $��%��� ��������, *� ������ ������ & �� $�������� ������ $��������� ��� ���� ������, ��'� $ %����� ��% ��' ������" $��������" ����, *� ���� ��$������ $������ � �������� ��������� ��� .

Page 152: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

152

2. 9���������" � �����" ������: �������, ������, ����� � ���. ���� �� � ����� ��������� ������� ������

���%��� ��� ��������� ��� & ��, *� � ����� ����� $ ������

������" ����, ����� $ $����� � �$������� ����, ������& ����������� ����� � � ��������� ����.

������� �������� ������������ �������� � ����������� �����, �" $� ��, ����� ������� , �������� $ ��������� ��$��&���� ����� II �)�� )����� ������ “��� ��������� �������� �����” � � 1 ����� 1993 ����.

A ���, ����� $���������� �� �& ��$������ ������ “����������� ����� �” “��������� ����”. /�� �� $ ������" ����, *� ��������� � �������, ���’�$� $ $���������� ����� �������� ��������, �& ������ ��� ��$����� ����������� ����� �, �� �������� ������� ��, *� � & � ���" ���� $� �, �� � � ���������, �������� ������������ ������.

����, ����������" ����� – �� ��� , /� ��� #���� ��' �� ������ ����#���� , ��� ����, �� ��� ��� $� ������� '���� ��� �� ��� � ������ ���������� � ������ ������� � ���� ���� � ����! ����!� ��� ���$�����, ������ � ���� ����-����������� ������� � ����'���� �������� � �������� � �� ���� .

9�������� ��� ����# ��$�! �������" ��� �����" ��, ���" ����!# � �� � �� ��������, /� " ����������" �����, �� � �' �����, � ��������, ����� ������ ����� � ���������" ������.

��������� ���� ���� %��� ����������, ���$����, ��� �������. !������� ���������� ����� ��������� ���(�� �� �� ���, �� �%’&������ ��� ������� ����������" ��������� � �������� ���������� �����, � ������� %� ���������� ���� �����, �� ���� �%’&������ ��� ���������� ���" ��������� � � �������� ���������� �����.

!������� ����� � ���$����� � �� & �������, �%’&����� ������ � %� �' ������������ ���� $� � ��%������ � � ���$�� �%’&����� ���(�� ���.

���� � ��� �������� � �� ����&���� � � � ������� ������ ��������� ���� �� ��� �������� �%’&������� � ����&����, ��*� ���� ������� � ���� � ���� �� �����������, �%’&������� ���(�� ��� �� �'��� ������������� ��������� ���������� ������.

����������� ����� � ����&���� � � ����&����", � ������", ���� $� �" ��$����� � � (��� ������� � ������������, �� �������������� ����� ���� � ���� ��� ��������� ���%�. ����������� ����� � ���� ���� �������� � ����������" � ���$� �" ����%����� � ���" ��������� � ��" � ���$� � �.

Page 153: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

153

����������� ����� � ����&���� � � ���� ������� $��������� ��&����&���� � ������� ������ ��������� ����.

����������� ����� � ����&���� � � �������� %� ������������ ��� ������, $ ��� &� �������, � ��� &� %� � ����� ���(�� ���� �� �'��� ������������� � ������������� �������� ���������� ������ $ �'��, � �$ � �������� ���" ���� � – ������������ �����*�", �%����� � ������������� �������� ����������.

������� ������������ �������� ��������� ��������� ����������. D���-�� $ ���� � �� �� '�, �� $ ��� � ��� �� $� ������ ������ � � ������������ ��������, %� � ������, ��$���� ���� ����������, �������� ��� �����& �'� ������� ��� ������ ��������� �, �� �������� ���� �� � ������ ��$����� ����������. ������ ������� ��������� � $ ����� ��$��%��, ������� %� �������� $� � �� ������������ �������� ��$��&���� �������� � �(�����&���� � ���� ���� ����������. :�� ������� ��������� � � �������� ������� ������������ �������� ������&���� ��%�� ��� � � $ ���������� � ���� �. ;�%�� ��� � � ����& ������ ������������ �������� $ ��"������ �����$�� �, �� �� �'�� � � ��� ���� �, *� �(�����&���� � ���� ���� ����������.

������ ������������ �������� �%������&���� � ��������� �������� � ���������� � ��$���� $�����" $%�� � ��������� ���������. � ��� �"������ ������� ������������ �������� � � � �����&���� ������������� ������������ ���� � �� � $� '� �� ����$ �’��� �� � $ ������� ���� �"������, ��*� �'� �� ���������� $%���� ��������� ���������.

����� ������������ ������ ��$��&���� �������� � ���" �"���� ��������� �. � ������������ ������� ������������� �$&�� $�%��’�$��� ���� � (��� ���� � ��%�������) *���:

1) $� � � ���� $� � ����%����� ��� ; 2) $%�$������� ������������ $������� ; 3) ��������� � ����� ��� , ����������� (����, �������,

��$� � � $��% ���� ���� � �'�" ��� � �������" ����� (�����, ��%���, ���� � ��*�);

4) ����������� ���� �, �������� �, � ���; 5) ����� ��������� ��������� � (������� , ��$��� � �

���������� ���%���� � ����&���� (��*� �� �����%���� �������);

6) ������ ��%���, �������� ��%����� ��� � � ��������; 7) ���� �"����� ��� ; 8) $%�$������� �������-��%�������, �����������, ���������

�%�����������, ���� $� � �$���������� � � �������� ��� ���� �;

Page 154: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

154

9) ���� � � ������� ���(�� ������ �� �'�" �������������" ���� $� � �����*�";

10) ���� ���������� (��� � ����� ��� � ����������� � ���� ( �� ���" (� ��������") �� �� ���'��� � ���� ��� .

A �������������� � ����&���� ����������� ����� � ����&���� $ � � ����� ��� &� $ ���� � � ���� ������ ����� � ��� ��&���� � � ����&����, ��*� $����������� �����%���� ��&���� �, %� � ��� � '���� ��� $������� � ����&����, ��*� ���� ��&���� � �� �����%����.

�� " �������", ���� *���� ��������" � � ����&����� ��� ���� � ������ %� ������������ ��� ���� ������� �$������� $ ����������� ���������.

����������� ����� � �%��& ������� � � ��� � ������� ���� �������� %� � � ���, $$������� � �����, � & �� ��� �������� ������ �������� %� ��������� �������, ��*� �'� �� �����%���� ���������.

5 �� ��� ��� ��� ����#���� ����������� ����� � $%�� �& ���� ��� �������� ������, � ���� ���� �������, %� ���� %��� ������������ $ $����� ���� �.

5 �� ����� �� ���� ����#���� ���� ��� ������������ �������� $%�� �&���� �������� ������ ���� � �, �� �� % ��'� ������ ����. � ��� ��� �� ������� ������ ��$����� ���������� ��� �������� ������ �� $� �� %� ���������� ������� ������������ ��������.

5 �� ����� ��� ����#���� ����������� ����� � � & �������� ������ ������ ���������� � �� �� �.

��������� ������������ �������� ��'�������� � �� " ��� ���� � � ����&����, ��$����� � � ����, �� & ���� ������ ���(�� ���, � & �%��’�$������ �� ��� ������ %� ������������� ��� �����, �� ��� ��� ���� � � ����&����.

)� �� ���������� �� ������������ ��������, �������� ������ ���� � � ������ ��������� � ���� $ �$&���� $����� ���� � � �������, ��$������� ����������� ���������.

�������� $ ��������� ������������ �������� $� ����&���� %�$���������� ��������, �� ���� �����, %� ������������� ���� ������������.

H�� ��� � ������, �����%��� ����������� ���������, �������, *� � ������, $� ����� ��� ���� ��������.

G�*� ������ %� ������������ ��� ���� ����'�� ����� ������������ ��������, ���(�� ��� *� ���� �����, ���� ���� ������� ������� %� ������������� ��� ����� ������ ��� �������� ��" ����'���, ��� ��$����&���� � �������� �����. � �$ � ����� ������� ����'���� %� ������������ $���� � $$������ ����� ���(�� ��� ���� ���� �������� ������� �� � � %� %�$� ���� ��� �������" �� % �� ����.

Page 155: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

155

G� ��� $$������ ���� � ���� & �������� ��������� ���� ����� ������� ������ ���� ��� $���� �� ���� � $���� '��"��. � ������� � % ��'��� ������ � ������� �������� � � ���� ���%������ ���������� (��� – ��������� ��������.

C����" ����� – �������" �������� ������� � � . G� ������� ������� � � "������$�&���� ������ ��� ������" ����, �� ��������� ������� ����������, $� �� � ���������� �������" ����� ������, & ���� $� ���-������� (����� $��������� ��� �������.

������� ��������� �������� �(���������� � �.1 ��.21 �)��. C����" ����� – �� ��� ��' � �������� � �� ������

����#���� , ��� ����, �� ��� ��� $� ������� '���� ��� �� ��� �� +������! ���$�!, � ���! � ������ ��$��’���#���� ������� �� �$���, ���� ���� ��#! ����!, � ����� ���� � ��� � �����&����� ������� �������, �� ���� ����#���� , ��� ����, �� ��� ��� $� ������� '���" ��� �� � �� +����� ���$ , ��$��’���#���� ���� ��� �� � ��������� � �$���� �� �� � � $������� �� ����� � ��, ���$���� �� ����� ��� �$���, ���$ ����� � ���� ������ �� � �!, ����������� ������� � ����! �����.

>������� ����� � & ��$������� �$&����� ������������� ��� ���� ������ � ����&����, �������, ���� $� � %� ������������ ��� ������. D�$ �$&���� ��� ���� � �������� ����� � ������ �� ����.

)��� ��$����& ��� ������ ������ �������� ����� � � ������ %� �������� � ��� ����" � ����&����", ������", ���� $� �", ��*� �'� �� �����%���� $�����������, ����������� ��������� %� ������ ���� �.

>������� ����� � ��� ���� ���%" ��� � �� $���� � � ������������ ��������, ���� ����&���� � � �� � �������� ���������� ��������. >������� ����� � � � ��� ������ �������� �& ���� �������, ���������� � "�����. # � ����&���� � � ���� ��������� $��������� ������������ ��������.

>������� ����� � ���� %�� � �� $���� ���� � � ��� ����-������" ������� �, $�����, �������� � �����. M������ � ����� � �������� �����& � ����, *� �%’&���� ��� ������ �������� & �������� � �, ������� ��$����� ��� , ���% ������& ����� ��%��� $ ������� �������, � ��� �� �� �%’&���� ��������� �������� & �� ������ ��� ��% ���� $ ������ ���� ��� ��� �� ����( �� &� $ �%��’�$����� � ������������� ������ ����� '����� ��������� ��$�������.

����� �� ( $� �� ���� ��) ������� ������ #: — � ���#� ������ – +������ ���$� (��������, ��$��� , ���%� %�$

����������), �� � $��������� ��$������� �������� “� ������”. !�%’&���� ��������� �������� ���� %��� ��� ����,

Page 156: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

156

���� �& ������� ����$��� ��� � &$��� ��� (������%’&��� ���), ��%�� $��� ��� ��� �%���� ���� ��� � ����� ������� $�%��’�$���. #�$������� ��� ���������� ������%’&������ ( $����" �� % & � �. ) $������ �������, �������� �������" ����� ������ ���� %��� ���%, �� ������ 16-� ����� � �� (��.188 �)��). G� �������, $ $����� ������ $ %��� � %� ���%�, �� �" $� ��&, �������� ����� � ������ ������ ���%�, *� ������� 15 ��� �. )���������� ���� ������&, *� $ $����� ������ $ %��� �, � � ����� � � ������ �� � ��%��� ������ ��������� ��� � ��� ���������� ���� 14-� ����� � ��;

— � ���� ������ – !���� ���$ (������ � ����&���� �� ���� $� �, ��� ���� �������� ���� $� �, � ����&���� %� ��������� �����, ���������� �������� ���%, �� �& ���� ������ ������ ��������), � ��' +����� ���$ , ��$�� ��&�" ��� ���� (�$��� ����).

����� ������� ������ ��� !�� �����, � ����� �������� ���� ��' � �������� � �$��� ����. ����� ��� ������� � �� �����:

1) ���$���� (�$��’������) �����, %�$ ���" �������� ����� � ����������. E� �� ����� – � ��� ��%���, ������ (���� � (��%�� ���� ��%��, ��� ����������� ��� ����), �� ������ ��%���, ���� ��� ;

2) � ����� (+ ����� �����) �����. E� ���� ���� ��& �%��’�$����� � ���� ��� �������� �" �� ��������� ��������. L��'� �����, �������� ����� � ���� %��� �������� %�$ ��������" ����. :� ��������" ���� � ���������: ��$������ ������ �����%����� � � �� ��������� � ��%���, ��� *���� ���(�� �, �' ��� ����-��%���� � ���� (�����, ������� ����, ���� $� � ����������� "������� �. �.).

A������, ����� �����%����� � � �� ��������� � ��%��� ��������&���� ��� �������� ���(�� ���" ������� ��� ����, ���� ����������� *��� �������� �����" (���� ������" �%��’�$� �. !���� �����%����� �� ���� ������*���� ����" � ��� �, � ������" �����", $ ����������� $ � ���� ���� ��� ����� ���(�� ���, '���� � ��� � (�� �����&���� �������" ����%��� �, ���� ��� ���� �). !���� �����%����� ��% ���� � �� ���� ������*���� ������ � ����. ������� ������ �� ��� ���� � ����� �����%����� �� ��������&����. E� ������ $�������&���� �� �������, �� �� ������� 18-� ����� � ��; ������" ���� � �� �, *� $� ����� ��* ������ $���� � ������������ ������� ������� � ��%���; �� % ����������" $ �'��� � ��� ��%���, � �'�" ������ � ��� ���� �. G�*� � ����$ (��$��������� ) ��� ��������� �

Page 157: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

157

��%��� ��� ���� �� %��� �%�������� �����%����� � ���� ������, �� ���&����, *� ��� ���� �������� � ��%��� %�$ �����%�����.

����� ��������� �������� �� ������ ��� �'���� ������*� ��� ���� � ��� ����� $ ������ $�����������. � ������������ �$ ���� ����� � ��$�&���� ��� �����.

)%�����&���� ������� ��������� �������� $ ���%��, �� � $ �������� ��������� �������� ��%�� ��������$� $ ����� $�����’�.

#��� �������" ������� � ��$� $����� � $������� � � ������ �������. # ���� ��� �� ��.23 �)�� �����" ����� ��'� $���:

1) %�$���������, *� ����&���� � ����$������ �����; 2) ���������, ��%�� �������� � ��$������ �����, ����������� $

����������� ���� �; 3) �������� � �� �������� ������ ��%���. � ��" �����", ���� � ��������� ������� ����� �� � � ��

�%������&����, ���&����, *� � � �������� � ����$������ �����. !�������� �������� ����� � ���������&���� � %�$���������, ��*�

� ��� $� ������ �� '� �%���������� ������ ������ � ������� ������������� � ������ � ����&����, �������, ���� $� � %� ������������ ��� ����, � ��� ���� �� �������� � � ���� ��� �" ����������.

>����� �������� � ������ ����� ����&���� � �����", ��*� ������ � ������� �� ������ %��� ��������� � ����$������ ����� $ ��"������ "������ �������� ��%���, %� ���� �� ��������, %� ������ � ��� ����, � � �'�" �����", �����%����" $�����������.

��� �����, �� ����� ������ �������� � ����� �� ���" %� �� �������" � ��� � ��� $� *���� �������� � ��������� ��� ����, $ ���� $%�� �&���� � ��� ��%���, �������� ����������.

��� �����, ������� � ��%���, �� ����$ ������� � �� ����� ����� ������&���� �� � ��� � �, �������� ��$������� ��� ��� (��$���), ���� �� ������*�& '���� � ��� �, �������� ��$������.

�������� ��������� �������� �(�����&���� ��$�� %� ��$����������� ������ �� ������������� ��� ����� ��� $�"����� ��� ���� � ��%���. A�$ �����'�&���� ��� ����� � � ��$�����.

C����" ����� ��'� $��� ��� ���" � ����" $� ��������" +���. 4��' ��� ��������� +��� # �$��’������� � � ��� ��� � �:

1) ��� ���� $������ �%�� ��% ���� �; 2) $ ������� ��%��� � ����" $ ���%������ ����������

�����( ����� � ������ ����� ������ ��� ; 3) ��� ������� ��������� �������� $ �������� �� ��; 4) ��� ������� ��������;

Page 158: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

158

5) � �����", ���� ��� ���� ������& � ������� � (��� ��������;

6) ��� ������ ��������� �������� $ ( $����� ���%��; 7) � �'�" �����", �����%����" $�����������. � �$ ������� ��������� �������� � � ��� ������ � ( $�����

���%��, ( $��� ���% ������ � �������� ����� $ ������� (�������� ����*���� ��� ���� �� ��%��� $��&������� �������� � ������� � (��� �������� ����� � � ����� $������� $ � ���� ����� ��������� � �������, ��$������� + � ��������� ��� ��� ����� ��� ���� ������.

4�� ��� ���� ������� ������ � ������ ��$��’�� ��" �� �� � �� ��������:

1) $��� ��� ��������� � ��%��� (��� ������� ��������� �������� � ������� � (��� , ������� ��������, ������ $��� �� ���� %��);

2) ������ %� �'�� ��������, *� ���� ���& ���%� (�� ������ ��� ���������);

3) ������� ������ (��*� ��� &); 4) � �������� % ��� �� �������� �� ������ (���

� �������$�%��’�$��"). ��� � ����� ������ %� ������������ ��� ���� ���� $�������

��� ���� ���� �' ���������, ������ ���" �����%���� $�����������, ���:

1) �������� ��� ��� �� (���� ��� ���, ��� ( �� �), ��*� �������� ��%��� �����%�& ������ ��� ( �� � %� ��� ��;

2) "����������� ��������� ��� �%���� � �����, �� $� *�&���� $ ���������;

3) ��������� � ��%��� (��� ������" ���� � �� �); 4) ��� ��� ��� ��� $�����’� (��� �� %, �� *� �� ������� 18-� �����

� �� �� �� %, �� ���������� � ��%��� $ '� ������� ������ ��� ��*�);

5) ��� ��� ��� $� ������� (��� �� %, �� $� �������� $ � ��� ��$%������ ��� );

6) "�����������, ��*� ��%�� ���’�$� $ ��������� (���� � ���� ���� � ���� ������ ���%�, ��$����������� ���'����� %� �'��� � ��������.

� � �� �������� ��������� �������� $%�����&���� ������ � � �� %, �� ��'��������� � ��%���, � �������� ��� �"�� ��� ��� �� ������ ����� ���, ��"�������, �������� � ���������, ������ ���" �� �����%���� $�����������.

Page 159: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

159

4� ��� ��� �$��� �� ���� $� ������� '���" ��� �� � ��$��’�� ��:

1) ��$’������ ��� ����� ���� ��� � �%��’�$��; 2) �$������� ��� ���� $ ������� ����� '����� ���������

��$������� � ����������� ���������; 3) ��$����� ��� ����� ��%��� � ���, $%�$������ ���� ���%" �����

��� ��%��� $��%��; 4) �������� �������� $ ��"� �� %�$����, ����%����� �� �� �,

������������� �"�����. �������� ��������� �� ����� ��������� � ������ #

���� ���'� . >����� ������ �������� � �� " ��� ���� �, �� ������� � � ����&���� , � ������ , ���� $� � �� " (��� ������� %� � ( $����� ���%� ���� �’��� �� �. >����� ������ �� %, �� ������� $ ��� ��������, �������� � ���� $ �������� � ���� ��%���. ��� �����, *� ����� � ��%��� ����'�, ������ ����� �(�����&���� �� � $� '� �’��� �� � � ��� ��������� �" � ��%���.

:� �������� ������ $�������� � ������ ��� ��%���, $�"������ � ������� $ ��� "� � ��%�� � � ����&���� , � ������ , ���� $� �; � ������ ��� ��������� �� ��� �� $��������.

� �.3 ��.21 �)�� $$�����, *� ���$����! +���! ������� ������ # ���� ��, � ����� ����� ���� � �, ���, �%��’�$�� � ���� ���� ��� ���� �, ����� ���� ������ $%�$������� � ���� $� � ��� ��� ����, ����� ��$ ����� ��������, � ���� ���� � ������������, ������ ������������� ������ ���� �. !(�� $��������� �������� ��$��&���� $����� ������.

>������� ������� & � $������� ��������� �������� � � ��� ������ ��%��������, $ ���� ��� ���� $�%��’�$�&���� ��������� ��%��� $ ������ ���� ��� ���, ��� ( �� &� %� � ���� � ���� $ � ������������� ������ ����� '����� ��������� ��$�������, ��%�������� $�%��’�$�&���� �������� ��� ������ $��% ��� ���� � $%�$������� ����� ��� , �����%��� $����������� ��� ����, ����������� ��������� � ������ ���� �.

����� ��� ���� ���� ��� ���$ � #: 1) � � ����&���� � ������� � (��� � ���" ���� ����"; 2) �%��& ������� $ ������� ���� � ������� %� $ ��� ��$������

�������� � ������� ; 3) ������� & � ������ ��� ������ ��$� %� ��$���������� ���

��������� � ��%��� ���� �'�" �������� �, ������� $���, �� ���� %��.

Page 160: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

160

����� ���� ��� ��� !��: 1) �%��� ��%���; 2) ������ �� ����� ��%��� � ����� � ��������; 3) ����� � � ��������; 4) ���, �%��’�$�� � �$&�� � ���� ���� ��� ���� �; 5) ����� ����� � ���� $� � ��� ; 6) � ����� ��� ���������� � � ��������; 7) ���%��� ����� ��� ; 8) ������� � ���� � �������� �; 9) ����� ��%����� ��� � � ��������; 10) �����%��� $�%��’�$��� ���� � ��� �������� � '����,

$��� ���� ��� ������ � �$ ������������ ��$ ����� ��������. N�� �� � �� $��&���� ������� � � $�������� ��������� ��������? ��-���'�, �� �%��’�$��� ������� (���. # ��� �� �������� ����� �

���� �������� �� � ������� �, �� � ��� � (��� . ��-�����, ������� ����&���� ��'� � �����", ����� �����%����"

$����� ������, �������� ����� � �� �& ���" �%������. ��-����&, ������� ���� %��� � ���� ���������, ��%�� �� ���������

����� �. >������� �� ����� � ����&���� � ������ �����, %�$��������, �� � �� �������� ������ ��%���.

��-��������, ������ ��� �����%���� � ������� ������� (�� �����%��� ������ $�����������) �%��’�$�� � ���, �� ��� ����, �� ������.

#������ ����� �������" ������� � & �" ��� ���, � ���� $� ����� �%��� ������� �������" � ������. /�� ��� ��� ��������� �������� �� �$��&, *� ������ � ������� �� ������ �����������. L ���� ����� $ ������� � ���� $� � �������� � ������� ( $����" �� % & ����������� ������� ���������� �������" � ������.

� ���������" ��", *� ������������ ��$ ����� �������" $�’�$� � ��� ���� � $ � ����&������, ��������, ���� $� ��� ����&���� � $� ���� ����� �: “���������� ��������� ��������”, “$� ������� ��� ����”, “$� ������� $ �����”. ������� “���������� ��������� ��������” & ��% ��' $������, ��%�� ������� ��������, ��� �"����& �� ������ ���������� �������" � ������.

��������� ������� ������ – �� � �������� "��� �� ��� ��'�� �� ����� � ���� �. :�������� ����� $��������� � ������" ���������� ��������� �������� & ������� ��������� ���� &� $� ������� ��������� �" ��������� ����� ��� � ����.

>������ $���������� ������ �����%�& � $�� � ����� ���������� ��������� ��������.

Page 161: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

161

���� �� ��������� ������� ������ – �� !����� + ���, /� ������!�� ������� � ���������� � ������ � �$��� ���.

5�� ���� �� ��������� ������� ������ ��� ������� ��. 36 9���. 5����� �� ��'� ������� � �� ����:

1) ��������� ������� ������ � � ��� ���� ���� "��� �����. :� � &� ����� ������ �� � �����:

— ���� ���� � (�.1 ��.36 �)��). ) � &� � ������ ���� %��� ���������� %���-���� �������� ����� � � %���-���� ��. M������ � ����, *� ������������� ���� � $ ������� ���������� ��������� $�’�$�� %��� �$&����. ��� ����� ���& $������, �� $ ���� � �������" ����� ������ ������� � � ����;

— $� ������ ������ (�.2 ��.36 �)��). ����� ���% ��� � ��$ ���: ��*� � ��� $� ������ ������ ��������� �������� ������ � ������� (������ ������������� ���� $ ���� � �� ����� ���� ����������, �� ���&����, *� � � ��������� �������� ��������&���� � ��" ���" ����", �� ��� � ����$������ �����;

— ����������� ��� ����, $ ���� $�����, � �'� � ����&�����, � �������, ���� $� � %� ����" � � ��%���� ����� (�.5 ��.36 �)��);

— � ���� ��� ���� � � ����������� � �'� ��%��� � �'� � ���� ��� �$�� $ � ����&������, ��������, ���� $� &�, ���� � ���� � � ����������� ��%��� � $�’�$�� $ $� ��� ������" ���� ��� (�.6 ��.36 �)��);

— � �����, �����%��� ��������� (�.8 ��.36 �)��); 2) ��������� ������� ������ � ����� ���� � ������

(��.��.38, 39 �)��) �� �� ���� $� ������� '����� ��� �� �� (��.��.40, 41 �)��);

3) ��������� ������� ������ � ����� ���� ����� ���$ (��.3, 4, 7 ��.36 �)��). A��� ��������� ���������� ������ ����� ������ ���%�, *� �� & �������� ��������� ��������. +����� ��� ���������� ��������� �������� $ � � ���� ���� " �� % �����%��� ���� ��.��.37, 45, 199 �)�� (���$�� %� ����� ��� ���� � � ������� ����%�; � ������ ���(�� ������� ��� ����; ���� �%�� ������� ������� ����� ��*�).

A�% ��' ��'������ � ������ & ���� ����. )���������� ��� ���� ������ $%�$����& ���� � ������ ��%���

� ��� ��%���, ���� $����, ���� %�$����'������� ����"��� � %���-��� �'� ��%���. >��� �������� ��&���� ������ ��� ��$ ���� �������� ����� � $ ���&� � � �����, *� ������ ���� �$����� $� �������� $ ������ %�����. # ���� ��� �� ��.38 �)�� ��� ���� �& ���� ��$ ���� %�$��������� �������� ����� �, �������� ���������'� ��� �� ������ %�

Page 162: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

162

������������ ��� ���� $ �� ���� . ��� ����� ��� ���� �� $�%��’�$��� ����� %���-�� ��������� *��� ����� � '����.

#����� %� ������������ ��� ���� ������� ��$ ���� �������� ����� � � �����, $����������� ��� ������ � �$ , ���� $�� ��� ���� ��� $� ������� $ ��%��� $ ������ %����� $������� �������� ��� ����������� ��%���. >� �������� ��� $������� ����� ��������:

1) �����$� � ���� � ��� ���������; 2) ����������� ����� � %� ������� � ��%��� � �'� � ���� ���; 3) ����� �� ��������� $����; 4) �������� ��� ��������� � �� � � ������� , � ���������

�������� ���������; 5) �� �� ���; 6) ������ $ ������� �� ���������� ��� 14-� ����� � �� %�

�������- ��� ���; 7) ������ $ "����� ������ ������ � ���� ��� �� ���������

�������� %� ��� ��� 1 �����; 8) ��" � � ���� �; 9) ������ � ��%��� $ ���������; 10) $ �'�" ������" ������. G�*� ��� ���� � ��� $� ������ ������ ������������ ��� $� �������

�� $��'�� ��%��� �� ����& ��$ ����� ��������� ��������, ������ %� ������������ ��� ���� �� ���� $� ������ ���� $ ������ �� '� $����, �� � ����� �, ���� � ���� � ��� $���'��� �'��� ��� ���� �����, � ���� ��� �� $����, �� ���� %��� � �������� � ������ ��������� ��������.

��� ���� �& ���� ���� � ��$������ ��� ����� ��$ ���� �������� ����� � $ ������ %�����, ��*� ������ %� ������������ ��� ���� �� ������& $���������� ��� ����, ����� ������������ �� ��������� ��������.

� ��� $� ������ ���� �� ������������ ������ %� ������������� ��� ����� ��� ���������� ��������� �������� ��� ���� ���� $��'��� ��%���, ������ �� ������������ ��� ���� ������� $� ������ $ ��� ��$�"���� ����� ������� ������.

#������ ��� ������ ������ � ��� ���� � $����������� ������� �%������� *��� ���������� ��������� �������� � ������ ��� �� $ ������ %�����. >� �%������� ��'�������� � ������" ���� � �� � �������� ���� ��, ��$������� � �������� � ��%��� %� ���������, ���� ��� �� %, $�������" �� �������" ��% � %�$ ��$%������ ��� (� ��� �� � �%����� ��� �������).

Page 163: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

163

H��� ��������" �������" ������� �, �� � ���� ��� �� ������� $��������� ���� �� ������ %��� ��$ ������ $ � � ����� ��� ����, �� � �����" ����� �.

)� ��� $ ��.39 �)�� ��������� �������� ����� � $ � � ���� ��� ���� ���� %��� ��$ ���� ���������� � �$ "����%� ��� ���� %� ���� ��� ����� , �� ����'������� �������� ��%��� $ ���������, ����'���� �������� %� ������������ ��� ����� $��������� ��� ����, ������������ �� ��������� �������� � � �����" �����%����" �.1 ��.38 �)��.

>������� $����������� ���������� ��������� ����� � � ���� $� ������� ��� ���� � $ � � ���� ������ %� ������������� ��� �����. E� ��� $ ������� '�" ���� � $"���� ��� ���� � � � ���%C��������" $� ������.

���� ��, � ����� �� ���� $� ������� '���" ��� �� � ��'��� ��������� � ������ , $�� ���� � ��.��.40, 41 �)�� � ������ � ������ � ������� .

4� �������� ���� � � ��' ��: 1) $� �� � ���� $� � ����%����� ��� , � ���� ���� � �� �� �,

������ $� �, %��������� %� �������( ������ � ����&����, �������, ���� $� �, ���������� ���������� %� '��� ��� ���� �. ��� ����� ��� ����, $ ���� ��$ ���� �������� ����� � $ $$�����" � ����, �������� ������ ���� �& ���� � �������� ��������� �������� � �$ ����������� ��������� � ��%���, ��*� ������ %� ������������ ��� ���� ��������� ��������� � ��%��� ��� ���� � ���� ���� ��� ( �� �;

2) ��������� ��� ���� ����� ��� ���� $��� � ���� %� �������� � ��%�� $ ����� $�����’� %� ���� ��� ����������� ��� ( �� �;

3) ����������� ���������� ��� ������ %�$ ������" ������ �%��’�$� �, ��������" � ����� �������� ��������� %� ������� ����� '����� ��������� ��$�������, ��*� �� ��� ���� �� '� $������������ $"��� ������� ������ ��������� �� ����������� ������;

4) ������ (� ���� ���� � ����� ��� � ��%�� % ��'� ����" ����� �������� ��%����� ���) %�$ ������" ������;

5) ��$’������� � ��%��� �������� % ��' � � �������" � ��� � � ���� ���� ��� ��������� ������$������ , �� �"���� � ������� �� �� ����� � ������, �� ��� ����� $ ��� ������, �� ������� ����$��� ��� � $�’�$�� $ �������� �� ����� %� ���(�� ���� $"���������, � ��� ��%��� (�����) $%�� �&���� �� � ��������� ����$������ %� ����������� ��� ����� ;

Page 164: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

164

6) ���������� � ��%�� ��� ����, ���� �� '� �������� �� ��%���;

7) ���� � ��%�� � �������$��� ��� , � ��� ����������� %� ���������� ��’�� ���;

8) �������� $ � ���� ��%��� ��$������ (� ���� ���� �� %����) ��� ������, ������������ $ ������� ����, *� �%�� ������� , �� ��������� �����, �� ��������� � ����� �"����� �������� �� � ���������� ��������� %� $��������� $"�� � ����������� ������.

A� ������&���� $� ������� ��� ���� $ � � ���� ������ %� ������������� ��� ����� � ��� �� ���� ��������� ������$������ ($ �������� ��$’������� � ��%��� �������� �������" � ��� � � ���� ���� ��� ��������� ������$������ ), ���� � ��� �� ����%����� ��� ���� � � ������ . E� ������ �� ��'���&���� � ������ ������ � �� �� � � ����&����, �������, ���� $� �.

4� ������� ���� � �� ���� ��� ������� ������ � ����� ���� �� ���� #:

1) �����$��� ���%� ����'���� �������" �%��’�$� � ��� ����� ��� ������ � ����&���� �� " (��� ������� � �" $���������, ��������� %�"������� � �" $���������, ���� ����%����� ���%�� �����" ���� �, �������" ��������" ������ �, ���� ������&�� ��������� $����, ����%����� ���%�� �������� ����������-��� $ ���� ����%� � ���� � ��������� �������� $ � ���;

2) ���&��� �����" � � ��� ������ � ����&����, �������, ���� $� � ���� ��� ���� $��% �� ��� ������&���� �����&���� %� � ��$� �", �����" � � ������������ $����� ��$� �� � � ������ $��% ���� ����;

3) ���&��� �����" � � ��� ������, ���� %�$���������� �%�������& ���'�� �� ����� � ����� , ��*� � � � ���� � ����� ��� ����� ��� �� �� ����� $ %��� ������ %� ������������� ��� �����;

4) �������� ��� ������, ���� ������& ��"��� (���� �, ��������� ���������, ����� ����� $ ������������ ��%���;

5) ��*� ��� ���� ��$��� ����, *� �� ������� �����%����� (� �����", ���� ��� ���� �������� � ��%��� $ �������� ������� �����%�����);

6) ��*� ��� ���� $�"���� $ ����'����� ���� ����" ����� ��������� � ��%��� (�������, ���� ���% $�"���&���� � �����, ��� �� $%������� �% ���� �������� ������� ���� �� $ ������� ����).

Page 165: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

165

��� � ��$��" � ���� ����� ������� �����" ������ � ��� ���� � ������ ����������� $ �'�" � ����. A������, ��.30 )���� ������ “��� ������� ����%�” ��$����� � �����, $� ��� ���" ���� ����������� ������ ����%.

� �$ $� ������� ��� ���� ���� ��� $� � � ���� $� � ����%����� ��� , � ���� ���� � �� �� �, ������ $� � �� �������( ������ � ����&����, �������, ���� $� �, ���������� ���������� %� '���, ��� ���� ��� ������� ��� ������� ���������� ������������ �� � $� '� � � $ �� � ��� .

) ���" ���� ��� ������� �������� ���� � $��'���� � ��%�� ��&���� ��� ����� $ % ��' ������� ��� ( �� &� ���������� ��� ��� .

�� ����� ���� � ������������ � �� � �� ��+�� ��� ���� � � � ��&���� � �$��� � #����:

1) � ������ – ��� ������� ���" % ��'� ������� �; 2) ���%�, � � �’� ���" ���& �'�" ��� ���� � $ ����� ����

$��% ����; 3) ��� ����� $ ������� %�$��������� ����� ��%��� � �����

� ����&���� , ������ , ���� $� �; 4) ��� �����, �� �������� � ��*�" ������ " ���� ����"

�������" $���" %�$ � ����� � � ����%�����; 5) ������� %�����" � �, ��� �� � ��� � ���%�, � ���"

��'���&���� ���� ��� )���� ������ “��� ����� ������ � � ���, ���� � �" ��� ������ $"����”;

6) ����� ���"�� �, �������" �������, ����������" $�$� � �� ��� $�������" �����$�� �;

7) ��� �����, �� � ���� � ����� � ����&���� , ������ , ���� $� � ������� �� ���� %� ���(�� ��� $"��������;

8) ���%� $ ���� ����������" $ ������, �������� �’��� ��� �, $ ��� �" ���������� � ���� ��� � ��� ��������� � ������;

9) ��� ����� $ ���� ����'� " � �����������%��� � ��������� ����%� � �� %, �� ���"����� ����������� (��� �������) ����%�, – �������� ���" ��� � $ ��� $� ������� �" $ ����%�.

�������� $ ������������� ��� $� ������� ���� ��� $� � � ���� $� � ����%����� ��� ������ %� ������������ ��� ���� �������& ��� ������ �'� ��%��� � ���� �� � ����&���� , � ������ , ���� $� �. � �$ � �������� ��%��� $ � ���� ���� ���(�� &� �� ���� ��� ��� %� � �$ � ����� ��� ���� � � ����������� � �'� ��%��� ������ %� ������������ ��� ���� $�%��’�$��� ������� �� � ��� �������� ����%� $������� ��� ������� ��� ������� ��� ���� $

Page 166: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

166

$$������� ���� ���(�� �, ���� ������ , ��� ( �� � � ��$� �� ����� ��� .

;�$ ����� ��������� �������� $ � � ���� ������ ���� %��� ���������, �� ������, ��'� $ ����������� $����� ���(�� ������� �����.

��� ��������� ��������� ��������, � �����%����" $����� �����", ��� ������ ������&���� ��" �� ������� � ��$� � � � ������ � % ��'� ������ " � �����" $��% �� �. A������, � �$ ���$��� %� ������ � � ������� ����%�, ��������� � ����������� (��� �������) ����%� – �� ���'� ���"� ������� ���������� $��% ���; ���� ��� ����'���� �������� %� ������������ ��� ������ $��������� ��� ����, ������������ �� ��������� �������� – � ��$� � , �����%������ ����������� ���������, �� �� ���'� ���� ������� ���������� $��% ���.

#����� %� ������������ ��� ���� ������� � ���� $� ������� ����� ��� ������ ������ �(������� ������� ������ $� ������ ��$�"����. � �$ $� ������� ��� ���� $ � � ���� ������ %� ������������� ��� ����� � � $�%��’�$��� ���� � ���� $� ������� ����� ���� ��� � ��$� ��� $� ������� $ ��%���. # �'�" �����" $� ������� ��� � ��$� ���&���� � ������ ��� ����.

3. %�$���" � � � "��� ���. ������� � ��� � �� ���������

� ������� ��� $�����’� ������, �� ���������� ( $����� ��$����� &

������� (���� &� ������. N������ ��� ��� $�&���� $ ��������� ���� ��������� ���, �%�������� ��%����� ���, ������������ ��� � ��������, ������� � *��� �"����� ��� ��*�.

#�$���� �������� $����������� ��������� � ���� ��%����� ��� �& ������ $������ ��� ���� �� �������� �����������. #���� � �)�� ������� “��%���� ��”, “��%���� ����”, “��%���� �������”, “��%�� $� �” ��$������� � $� ������� ��%����� ��� & ���� ���������.

%�$���� � ��� �� ' #���� � �, ������� ����� � ������ ������� ������� �� ���� ����� �$��’���� $� ��&� ������ "��� �$��� ����� � �!��� � ���� ������ �� � �!, � ��� �� �����&����� ������� ������� � ����������� � ������ ����� ��.

����� $ $������ �������� ��%����� ��� � $��������� $� ����&���� ���� ��$�������� � ����� ����, ���:

1) ��������� ��%���� ��; 2) ���������� ��%���� ��; 3) �������� ��%���� ��;

Page 167: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

167

4) ����������� ��%���� ��; 5) ������� � ��%���� ��; 6) � ���� ��%���� ��. )� ��� ��.50 �)�� ��� ��� ��� ����� �$����� � �� ��� ���� �

�� ���� ������*���� 40 ����� � �������. E� & $���� ����, �� �� $������ � � � ������ ��%���" �� � � ������� ��'���&���� ��� � �� " ��� ���� � ��$����� � � ����, �� ������� ���� ���� ���, ��������, ��$���� � � ����&����" � $��" (��� ������� , ���� ��$����� � � ������ ��%����� ��� � ���� ��%����� �����. ����, *����� ��%�� $ �’���������� ��%����� ����� �� ������ ������*���� 8, '����������� – 7 �����. � ����&����, ������� � ���� $� �, ������� ����������� ����� �, ������ ����������� ���'� ����� �������� ��%����� ���.

��������" �$���" � � �����%����� $����������� ��� �����" ������ � ��� ���� �. E ��� , ��������� $�����, ������ �%��’�$����� "����� �� ������ %��� $� ��� ������ ������������ �� ��������� ������� �. !��������� ��%����� ��� �� � �%��&���� � ��$� � ����� ��� – ��� & ���� �, �� ��� ������� � �������� ��%����� ���.

!������� ����� ��� ��%����� ��� ��������&����: ��� ��� ���� � � ��� � � 16 �� 18 ��� � – 36 ����� � �������; ��� ��� ���� � � ��� � � 15 �� 16 ��� � (��� � � � 14 �� 15 ��� �, �� ������� � ��� �� �� ���) – 24 ������ � �������; ��� ��� �, �� ������� �������� ��������� ���� � � ����� � � ������ ��, ��%���� �� �� ���� ������*���� �������� ���������� �������� ��%����� ��� (24; 36 �����) ��� �� % � ���� ����� � ��; ��� ��� ���� �, $�����" � ��%��" $ '� ������� ������ ��� – �� % ��'� �� 36 ����� � �������.

!��������� ��%���� �� ��������&���� ��� ���(��������-����������� ����� � ������ � �������" $��� �, �������" ��� ���� � � �����" �'�" ������ � ��� ���� �, ��� ���� ���’�$� $ $����� ������������� �������� ����������.

!������� ����� ��� ��%����� ��� ���� ������������� $ �"���� �����" ��'� � � � ����&����", ������" ���� $� �" ��� � ���, �� ���� � ��� � ��� �� 14 ��� � %� ������- ��� �.

=������" �$���" � � ��������&���� � ���� ��� �� ��.56 �)�� $ ������ � � ��� ������ �������� %� ������������ ��� ������. >� ���� ���� %��� �������� ��� �������� � ��%��� �� � ������ �������� ��� ������ �������" �%��’�$� �. ) ��������� ��%����� ��� ������� $���'���� �� �������� ��%����� ���, �� � ������ �� � ��%����� �����. #����� %� ������������ ��� ���� $�%��’�$��� ��������� �������� ��%���� �� � ���"��� �� ���� � ���, � ���, *� �& ������ �� 14 ��� �, ������- ��� � %� $� ����& ������ $ "����� ������ � �’� � ���� ��� ��

Page 168: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

168

��������� ��������. ��� ��������� ��%����� �� ���� ��� ����������� ������� ��� � ����������� ��� %� $����� � � ����% ���.

+ � ���� %� �������� ����� ��� ��������� ��%����� ��� $����������� �� ��$����. >��� ���� ��%����� ��� ��� �� ��%��� �������� ��%� �� ����� ��$������� � ���� $ $����� � � ��� ������ �������� %� ������������ ��� ������. ��� ����� ����� ��� ��%����� ���, �� ������, �� ���� %��� ���'�� 4 �����, ��%����� ����� – ���'�� 20 ����� ��� �’��� 24 ����� ��� '����������� ���� . � ������ � ����� , � ���� ��� �� ������� � ��� ������� �� �������, ����� ���� ��%����� ��� �� $$��&����.

:�� ������" ������ � ��� ���� � $ "������� ��� ������&���� � �"������ � � �%���������� ������ ��%����� ���, ���� �" ��%���� �� �$��&���� ������� ��� �$���� � ���. E�� ��� ��%����� ���, �� ������, ������& ��%��� %�$ ���� ������ ��$���� ���� ��������� ��%���� ���� �������, $ *� � ��� ����� ������������ ��������� � �������� ����� ��� �� 7 ��������" �� �. ����� $���������� ������& ������, ���� $ ��%��� � ����" ������������ ��%����� ��� ������� ��� ����� ���� ����������� �����.

��� ���� ����������� ��%���� ���� & �������� $ $�����" ����� ���������� ��%����� ���, �� � � ��������&���� ��� �%�������� ��� ��� ���� �. :� ���" ��� ���� � � ���������, �� ������, �� � ���������, ����� ������, ��"� ����, ������������ �������, ��� ����� �����"������" ���� � � �'�" �������" ������. =�������� � ������ ��� � �������� ��� ���� �� ������ � �� % $ ����������� ��%���� ���� � � ����&����" & ������ ����, ��% � � ���(�� �, ��$�����" ����������� ���������.

= �����" �$���" � � – �� ��%��, �� ������&���� ��� ������ ���� ��������� ��%���� ���� �������. >� ��%���, �� ������, $%������ $�����������. #����� %� ������������ ��� ���� ���� $���������� �" � ���������" �����" ��'� $ ��$���� ���(�� ������� ��� ����. ����� � � ���� $������� �� ��������" ��% �, ����������� ��.62 �)��, & ���������. E� �$��&, *� ������ %� ������������ ��� ���� �� �& ��� ��������� ������� ��%��� � �'�", �� �� ������", $ �" ����� $���, �����". ���������� ���" ��% � & ��$�������.

)���� � ��� ��� ��������" ��% � ��� ������� ��� ���� �� ���� ������*���� �������" ����� �������� ���" �� � � ���� 120 ����� � � �. #����� %� ������������ ��� ���� ������ ����� �%� � ��������" ��% � ������� ��� ����.

:� ��������" ��% � $%������� $����� �� ���" � ���; � ���, *� ���� � ��� �� ����" ��� �; �������� �� "; �� %, *� �������� � ������ "

Page 169: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

169

$�������� �� " '���" �� ���(�� ���-��"� ���" �����*" %�$ � ����� � � ����%�����.

+����� $������� �� ��������" ��% � � ���, �� ���� � ��� � � 3 �� 14 ��� � %� ������- ��� � ��'� $ �" $�����, ���� ��� �� $ �" $����� $ �����, *� �� �� ���������� �������� ��������� ��.

;�%�� � ��������� �� ��������&���� � ���� � ���*���� ������. �������� � ��������" ��% � '��"�� ����� � ����� �� ������&����. A� ���&���� ��������� ��%��, �� ������&���� ��� ������ � ����� ������������ %� ��������� ��%����� ���; ��%�� $ ��� �������� ��*�.

=����� �$���� � ��� ���&���� �� $ 10 ������ ����� �� 6 ������ ���� (��.54 �)��). ��� ��%�� � � ���� �� ��������� ����� ��� ��%��� ($� ��) �������&���� � ���� ������. ����� �� ������ �� ��'���&���� � ��� ���� �, ��� ���" ��� �����%���� ���������� ��%����� ���. >���� ��� � ���� ��%��� $� ���&���� $ ������ � ��" �����", ���� �� ���%" ��� $ ������ ����%�����, $����� � %�$��������" ����%�����", ���� � $� ���" ��%��" ��� 6-������� ��%����� ���� $ ����� ��" ���� ����.

>������� $����������� $%�����&���� $������� �� ��%��� � � ���� ��:

1) �� ���" � ���; 2) � ���, �� ���� � ��� �� 3 ��� �; 3) �������� �� " ��� ���� �; 4) �'�" ������ � ��� ���� �, �����%����" $�����������. #����� $������ ��� � ��������� $�����’�, ( $����" � ��$�����"

$� %������ ��� ���� � �& �� � ��������. ���� � � �������� & ����� $ ��������� ���" ��� ��� ����. # ��.45 ��������� � ������ $�� �����, *� �����, "�� ����&, �& ���� � � ��������.

I ��� ��������� �� ' #���� � �, ������� ����� � ������� ����� !�� ���������! �� ����� ��� ������ �$��’����� � ��'��� ����������� �� "��� � ���" ����.

G� ��%���� ��, �� � �������� �& � ��� ��� �. I����� � ���� ������ �� � �! ���$ ����� � �� ��� � �� ���������:

1) ����� � �$����� ��. ������� ��� � �������� "������� ������� ����$ 4 ������ � ��� ������ ��%��� ������� �� % ��'� 2 �����. + � ���� ��� �������� ������� � $��� �� ��$����. >���, �� ������, ������� ����� '����� ��������� ��$������� ��( ��� $� ����� ����� ��� ������� ��������&���� � � 30 "����� �� ��� &� ������. N� ������� ��������&���� ������� ����� '����� ��������� ��$�������. ��� ����� �������������� ������� $ ����� ��$�����. A ��� �� ���� ������ � �������� $ � ��� ��%���. ������ �� �����&���� � ��%���� ��. A ��" ��%��", �� $ ������ ����%����� ������� ��������� �� �������,

Page 170: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

170

��� ����� ������ ������� �' ������ ��� ��� "������� �������� ��%����� ���.

:�� �����" ������ � ��� ���� � ����������� ���� ��������� ���� ��� ������� �������, �� ������� ����$ �������� � ������ ��� ���������� � ��%���� �� (� � �� ��%��� � ��� �� � "������ ���� ����; � ������-��$����������" ��%��"; ���������-�'�� ����; � ��� *� ���� � ��� � ��� �� � ���� ����, ��� �������� ������). A � �� �� � � $������ ������� ��� � �������� "�������, *� �� �����&���� � ��%���� �� ���� �� �����&����, ���� ��� ������� �"����� � ��%�� � �� � ������� ���� .

2) /�����" (��'������") ���������. ������� � � ��%����� $� ��� ������� $ ������� $� ������ ��%��� � �������� � ���� �� ������ ��������� ��%����� ���. >���� ��� *�������� � �������� $������ � � �������� ��%����� ��� � ������ ��%���. # � ������� %��� �� ���'� ���� ���� �������� ��%����� ��� $ �������� ������� � ��%�� . A������, ��*� ��%���� ���� ����& 8 �����, ������ � ��%�� – 1 ������, �� ����� ��� *�������� � �$� ����� � �������� ����&: 16-1=15 �����.

3) /���'����" $��������" ��������� (������ ��) ��&���� ��� ����� � ��� $� ������ ��������� �����. ��� ����� ����� ��� *���������� %�$���������� � �������� � ���� ��� �� ��.70 �)�� ������ %��� �� ���' �� 42 ������. ��� �’���������� ��%����� ���� ��� ����� ������� �� ��" ���" �� � �������, ��� '����������� ��%����� ���� – ���� ��" ���� ����. )������ ��" ���� ���� & ��� ��. :����� ��" ���� ���� ��� �’���������� ��%����� ���� , �� ������, �& ������� � ���� $ $������ ��" ���� ����.

;�%�� � ��" �� �� $%�����&����. )������� ������" ��� ���� � �� ��%��� � � �� ����������� $ ��������� ��$�� ������ %� ������������� ��� ����� $ ��$���� ���(�� ������� ��� ���� � ����&���� ��'� � ���������" �����" (��� � ��������� ���" ����� ��", ����%����� �� � %� �������� �" ��� �� � ��*�). ����� � � ���� ��� $������� ��� ���� � �� ��%��� � ��" �� �� ��$����� $�����������, & ��������� ��$'������� ��������� �� � ����&.

����������� ��" ����� ��� ��� �� " ��� ���� � � ����&���� $ � � ���� ������ %� ������������� ��� ����� �� ������&����. E� ������� � ������" �����" ��'� � � ���� ��������� ���� ����� �������� �% ���� + � ��� � ������, $����� $ ����� ���&����� ��" ����� ��� �� ���������� %� ����%����� ���.

;�%�� � ��" ���� ���� ���� �������������, $ $����� ���� �, ������ �'��� ��� � �������� %� � ���'�� � (��� � ���� ����� ��$� � .

Page 171: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

171

4) �������� � ���$��� �� ������������� $����������� ������. !��������� ����� &:

— 1 � ��� – A���� � �; — 7 � ��� – ; $��� U�������; — 8 %���$�� – + �������� � ����� ����; — 1 2 ����� – :��� � �������� ��� ������ �����*�"; — 9 ����� – :��� ��������; — 28 ������ – :��� ��������� � ������; — 24 ������ – :��� ��$������� ������. A���%����� ����� & ��� � �� ����: — 7 � ��� – ; $��� U�������; — ���� ���� (��� ��) – ��" (#��������); — ���� ���� (��� ��) – >� ���. ; $��� U������� �������� & ��������� ����%���� ����. �� ��� �

����%�� �� , ������� �� & ��������� $ ������ � ��, *� � � �� ��%�� �� �����������.

) ������� ��� � ���" ����� �'�" (�����������") ���(�� �, $��&�������" � ����� , ��� ������� � ����&����, ������, ���� $� � ��& ���%�, �� ���� ����� � ���� �� ��� � �, �� ����" �� � � �������� �������� ���� ��� ���������� �" ������" ���� $ � ���������� $ � �� .

� �����", ���� ��������� %� ����%���� ���� $% �&���� $ ��" ���� ����, ��" ���� ���� ������������ � �������� � ��� ���������� %� ����%�����.

� ������� ����%�� �� ������&���� ��'� ��%��, $�������� ���� ��������� $ ����%����-��"� ���" ���� %� ������� ���%" �� ��� �%����������� �������� (��������, $�’�$��, � ��� ��*�), ���� ��� ����� ������� � ������-��$��������� ��%���.

;�%�� � ������� �� ����%�� �� �����&���� � ���� ����� ��$� � . ) %����� ��� ����, ���� ������ � $$���� �� , ���� ���� %��� ����� �'�� ���� � �������� (� ����). >��� � ���� ��&���� ��'� ��� ��� �����, ��%�� ���" � ��������� �� ����%���� ���� �� �����&���� �� � ������ ����� ��%����� ���. G�*� � ��� ���������� � ���" � ������ �����, �� � ���� $ ��� ��%��� �� ��&����.

5) /����� ��������. �)�� � )��� ������ “��� � �������” � � 15 ������� 1996 ���� ��������� �� ���� � �������:

— *�� �� � �������; — ������� � ������� � $�’�$�� $ �������; — ����� � �������; — ��� ��� � �������; — � ������� %�$ $%�������� $��% ���� ����.

Page 172: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

172

)�����������, ����������� ���������, ������ � ��������� ��������� ������ ������������� �' ���� � �������.

#� ��������, $���� ���� ����-�������� �����, ��$����� � � (��� ������� (��� ������������, �� ����%����� � �������" � ������" � ������� ��������� ��� ������ ���"�����, ���� ���� � �������� *�� ���� ��������� � �������.

O����� �������� – �� ����������� $����������� %�$��������� � �������� ��� ���� $ $%��������� $ ��� � ��� ��%��� (�����) $��% ���� ����.

H�� �� � ������� ������� ��������, �� ����%����� � �������" � ������" $ � ����&������, ��������, ���� $� ���, ���� ������� $ �������� ��������� � ( $����� ���%�.

>���� ��� � ������� ��$����� � � ����� � � ��( � � ��%��� ��$�"���&���� � ��������" ���". ����������� �������� *�� ���� � ������� $ ��%���" � ������� �� ����������� '��"�� �������� �������� � ������� � ��%���" ���" � �� % 7/6.

H�� �� � ������� ��������� $ �������� � ��������" � �������. H�� �� ������ � ������ ��&���� ��� ����� ����� ��� ��

���' �� 24 ������� �� $ � ���������� ��%���� � �, ���� � �� ��&���� $ ��� ������� ��������� ��������.

���%� � ��� �� 18 ��� � ��&���� *�� �� ������ � ������ ����� ��� 31 ��������� ����; ��� �� I II ���� – 30 �� �, ��� �� III ����� – 26 �� �; ��� ����, ������ ����, ������-������ ���� ��� ����� ��� �� � ������� ��� ����� – �� 56 �� �, ���� �'�� ������ �� ��� ���� �, ����� � ���" ���������� ��.6 )���� ������ “��� � �������” � �'��� $���������� ���� (�������, )����� ������ “��� � � � �”, “��� � �������� �%��’�$�� � � ������� ����%�”, “��� ����������”, “��� ����� ���� �”, “��� ����� �������� ������ ������”, “��� ������� ����%�” ��*�).

!�$�����, ���� ��������� ��� ����� � ������ ��&���� ������� ��� �� � ����������� ���� ���.

H�� �� ������� � ������ $ ��%��� $ '� ������� ������ ������ ��� ����� ��� �� 35 ��������" �� � ��&���� ��� �����, $������ � ��%��", ���’�$��" $ ��������� ������� � $�����’� '� �����" ����%����" (���� �.

H�� �� ������� � ������ $ ���%����� "����� ��%��� ��&���� ������� ������ �� ��� ���� �, ��%�� ���" ���’�$� $ � ���*���� �������-���� ���� � ������������� ���������� %� ������&���� � ���%����" ��������" �����( ���" ������ ���" ����" � ����" � ���*����� ��$��� ��� $�����’� – ����� ��� �� 35 ��������" �� � �

Page 173: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

173

��� ����� $ ����������� ��%���� ���� – ����� ��� �� 7 ��������" �� �.

H�� �� ������� � ������� $ %����� ��� ���� ������ ������� �������� $ *�� ���� �������� � �������� %� ������ � � ���. )���� ����� ��� *�� ���� �������� � ��������� � ������� �� ���� ������*���� 59 ��������" �� �, ��� ��� ���� �, $�����" � � �$����" � �����" ��%��" – 69 ��������" �� �.

���� ��� ���� � *�� ��� ������� � �������� � ������� ������ �������� � ���'�� � � ��%��� ���&, $ ������� ��������, � ��� $� ������ '���� � ��� � %�$��������� ��%��� � ����� � ����&���� .

H�� ��� � ������� � ���"��� ��� ���� ���� %��� ��� ���� � ������ %���-���� �������� $ �����, *� ������ %�$������� �� ����� ���������� �� ���'� 14 ��������" �� �. A����������� ������ *�� ���� � ������� �& %��� ���� ��� �����, �� ������, �� � ��� ��%����� ����, �� �� � $� '� 12 � ��� � � ��� $� ������ ��%����� ����, $ ���� ��&���� � ������.

4� ����� �������� � ��’���� � � �� ���� ������� � $��� ������ �� �������, �� $��%����� ��� �� %�$ � ����� � � ����%�����.

��� �����, �� $��%����� $����� ������� ��� ��, ��&���� ������� ������� � ������ � ��� �� �������:

— ��������" ���� � � ������ � '��� – ����� ��� 10 ��������" �� �;

— ��������" ���� � � ���' � '��� – ����� ��� 23 ������� �� ; — ����� ���" ���� � � ������ � � ���' � '���" – � � 4 �� 6

��������" �� � %�$ ��"����� ��" ���"; — ���� � ��������� $ ������� '���� – 21 ��������� ����; — ���� � ��������� $ ���'� '���� – 28 ��������" �� �. ��� �����, �� ��� '�� �������� � ��� �� " � �� �����"

���(�� ���-��"� ���" $��� � ��� ��, ��&���� ������� ������� � ������ ��� � �������� � ������� ���� � $������ ����� ��� 35 ��������" �� � �������� ����.

��� �����, �� ��� '�� �������� � ��*�" $���" ��� �� $ ��� ����� � $����� (����� ������, ������� ������� ������� � ������� � ��� ��:

— ��������" $����, �������� �%�������" ��% �, ������� $� � � � ���� � ��� ��", "�� ���&���� � ���'��� � ������� ����" � ��*�" $���" ��� �� 1 � 2 � �� � ������� � $ ��� ����� (����� ������ – 10 ��������" �� � *�� ���, 3 � 4 � �� � ������� � $ ��� ����� (����� ������ – 20 ��������" �� � *�� ���, ��$����� � � � �� � ������� � $ $����� (����� ������ – 30 ��������" �� � *�� ���;

Page 174: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

174

— ��� ��", "�� ���&���� � �������� �������" ����" ������� ������� � ������ � ���� ��� $% ��'�&���� � 10 ��������" �� � *�� ���;

— ��� ������� �������" ���� � ��$����� � � � ��� ������� � ��*��� $���� ��� �� – 30 ��������" �� �;

— ��� � �������� � $"���� ���������� ������� (��%���) ��������, �� �������� � ��*�" $���" ��� �� $ ��� ����� � $����� (����� ������ 1 � 2 � ��� ������� � – 2 � ��� , 3 � 4 � ��� ������� � – 4 � ��� .

��� �����, ����*���� �� ������� �������" ���� � � �� ������ $ � ������ %� %�$ � ����� � � ����%�����, ��� � �������� � ������� ���� � ��&���� ���� �$ � � � ������� ������� � ������ $ ��$�"���� 10 ��������" �� � � ������ ����.

��� �����, �� �������� %�$ � ����� � � ����%����� � �� ����� � ��� '�� ��������� ���� ������� ��� � ��������, ��&���� ������� ������� � ������ ����� ��� 30 ��������" �� � � $ �" %����� �������� �������" ��� � ������ – 1 � ����� � � ��%��� ���� � ������� $ ������ ���� � ��$� � 50 � ����� � ��������� $��% ���� ���� ��� ����.

C��� ������� ��&���� ��� ����� ��� $� ������ ������� ���" ��% �, ������� � ������� � � � �'�" �����", �����%����" $�����������.

���� ���� �������� & ���%����� ����� � ������� ���� �������: — � $�’�$�� $ �� �� ��� � ������� � ��� � � ���� ���������

�������� ����� ���: �� ����� � – 70 ��������" �� �, � ��� ����� � – 56 ��������" �� � (� �$ ��������� ���" % ��'� � ��� � � �$ ���������� ����� � – 70 ��������" �� �), �������� $ ��� ����� �;

— ��� ������� $ ������� �� ���������� ��� ���� ����� � �� � ��� $ �" %����� � ��� $� ������ � ������� � $�’�$�� $ �� �� ��� � �������;

— � �� , �� ����& �& ���" % ��'� � ��� � ��� �� 15 ��� � %� ������- ��� �. >� � ������ ��&���� $ �� %����� *�� ��� ����� ��� 5 ��������" �� � %�$ ��"����� ��" ���".

:������ � ������� � ���, �� ���� � ���, ������� ���� *�� �� � �������.

*������� $�� �$��'���� � �$����� �� �� �����%��� ������ $�����������. # ����" �����" � � ������� ������ ������� � �%��’�$������ �������, � �'�" – $ $����� ���� �.

# �%��’�$������ ������� � ������� %�$ $%�������� $��% ���� ���� �������:

— ���� %� %����, ���� ��"���& ������ %�$ ���� , *� ���� ���" % ��'� � ��� � ��� �� 15 ��� � %� ������ - ��� �, – ����� ��� �� 14 ��������" �� � *�� ���;

Page 175: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

175

— ����� ��� , � �� ����� ����%��& � ������������ � � ������ , – ����� ��� �� 14 ��������" �� �;

— ������� � ��� � ���%�, �� ���� ���%��� $����� ����� D��� �*����, ���� ���%�, � ���" ��'���&���� ���� ��� )���� ������ “��� ����� ������ � � ���, ���� � �" ��� ������ $"����”, – ����� ��� �� 14 ��������" �� � *�� ���;

— ������� ��� � ���%�, �� ���� ���%��� ������ $����� ����� D��� �*����, – ����� ��� 21 ��������� ���� *�� ���;

— ���� ����� $ � ��� � ��� �� LLL ����� – ����� ��� �� 30 ��������" �� � *�� ���;

— ��� �� L LL ���� – ����� ��� �� 60 ��������" �� � *�� ���; — ���%�, �� �����������; – ����� ��� �� 10 ��������" �� �; — ��� ����� � �$ ����� � ���" �� ���� %� �� '��%� (����� �

%� �������, %��� �, ������, %�� �, ������), – ����� ��� �� 7 ��������" �� � � �'�" � ���" – ����� ��� �� 3 ��������" �� � %�$ ��"����� ���, ���%" ����� ��� ����$�� �� � ��� ��"����� � �$�;

— � �'�" �����", �����%����" ������ $����������. ������� ����� � ������� � � ������� %�$ $%�������� $��% ����

���� ������& )��� ������ “��� � �������” ������� �% ���� + � ��� � ������ � � 14 �� ��� 1997 ���� W346. A �� � ������� %�$ $%�������� $��% ���� ���� $ ��� ������ $%�� �&���� ���� � ��� ��%��� (����).

4. ���$������� � �� '���� � ����� #�"������ ( $ ���� �� , ���"���� �� , � ��� � �' ���%������ ,

������ ���������� �������" � ������ � ��� � ����� �& ���� � �� ����� *��� �'�" ������ � ��� ���� �.

���%������ �������� ���������� ��� � ��� � ����� � ��%���� � ������" ���" �)�� (��. XII “���� � ���” ��. XIII “���� ����� ”) )���� ������ “��� �"����� ��� ” � � 14 ������ 1992 ����.

#���������� % ��' ����������" �����" ���� ��� ��� � ��� ���’�$�� $ ( $ ���� ����� ���%��������� � ������ ���� $�� ���������� � ���� (���� � ���������.

)����������� ��� ���� $%�������: 1) $��������� ��� � ��� � ����" ��%��" � ��%��" $

'� ������� %� ��%�$������� ������ ��� , ���� �

Page 176: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

176

� �$����" ��%��", �� � �����" � �$����" ��% � (��( $����" ��% � %� ��% � �� �� ������ � ��%������� �%�����������);

2) $������� � ��� �� � � ����� ����� *���� �����, �� ���" ������*�& ��������� ��� ��" ������ �����. M����� ����� � � ����� ����� *���� ���� � ��� �������� $ �'�� ��%���� – 10 ��, ��� ���� ����� – 7 ��. !���� �� ����� *����" ���� � �������� ������ ��� ��%��� �� ������ ������*���� 350 �� ��� � � ���� $ ��%���� �����"� � 175 �� – $ � �����;

3) $������� � ��� �� ��% � � � ���� �� $ �������� ��" ���$�� �������� ����������, �� �� ������&���� ���%����� ���%" �� ��� ��$����&���� �� ��������� $" �;

4) $������� �� ��% � � � ���� ��, �� ��������" ��% � ��% � � ��" �� �� , ��������� � � ��������� �� ���" � ��� � ���, *� ���� � ��� � ��� �� ����" ��� �;

5) � ���, *� ���� � ��� � ��� � � 3 �� 14 ��� � %� � ���- ��� � �, �� ������ $������� �� ��������" ��% � %� ���������� � � ��������� %�$ �" $����;

6) �� ���� � ��� � ���� ��� �� ��������� �������� $������� ����� ����% ���, ����� �%����������� %� ���������� �" � �'� ��%���, �� & ���'�� ������& ����� ������������" ����%����" (���� �, $ $%��������� ���������� $��% ��� $ ����������� ��%����;

7) � ���, �� ���� � ��� � ��� �� ����" ��� �, � �$ ����������� �������� ����������� ��%��� ������������ � �'� ��%��� $ $%��������� ���������� $��% ��� $ ����������� ��%���� �� ���������� ������� � �� ����" ��� �;

8) � � ���� ��������� �������� � ��� ��&���� ������� � ������ � $�’�$�� $ �� �� ��� � ������� ����� ��� 70 ��������" �� � �� ����� � 56 (� �$ ��������� ���" % ��'� � ��� � � �$ ���������� ����� � – 70) ��������" �� � � ��� ����� �, �������� $ ��� ����� �;

9) � �$ , ��*� ����� �����%�& ���'����� �������, � �� � �%��’�$������ ������� ��&���� � ������ %�$ $%�������� $��% ���� ���� ����� ���, ��$������ � ��������� ��������, �� �� % ��' �� �� ���������� ������� '����� ����� � ��;

10) $ %����� � ��� � ��� �� ����%����� �� � � ������ ��� ������� $ ������� ��� ���� ������� � ����" ��������� ��%����� ��� %� ����. ��� ����� $ ��� $%�� �&���� ���� � �������� �������� � ��� �� � ������� ��� ������� $ ������� �� ���������� ��� ���� ����� � ��;

Page 177: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

177

11) � ���, �� ��������� �����������" � ��� %�$���������� $ ���������� %������, ��&���� � ������ $ ��� ����������� ����� ��� 56 ��������" �� � (70 ��������" �� � – ��� ��������� ���" % ��'� � ���) $ ������� �������� �������� � ������������ �������;

12) � �� , �� ����& �& ���" % ��'� � ��� � ��� �� 15 ��� � %� ������- ��� �, $ �� %����� *�� ��� ��&���� ������� ������� � ������ ����� ��� 5 ��������" �� � %�$ ��"����� ��" ���";

13) � ���, *� ���� � ��� � ��� �� � ���� ����, �������, �� � $������ ������� ��� � �������� "�������, ������� ������� ��� �������� ������. E ������� ������� �� � �'� � � ����$ ��� ������ ����� ��� �� ���'� 30 "����� ����. ) ������� ���" % ��'� ������" � ��� ����� ��� ������� ��������&���� �� ���'� ������. ������� ��� �������� ������ ���������� � ��%���� �� ���������� $ ������ � $��% ����;

14) $%�����&���� � �������� � ��� � �������� � ��%��� $������� �� $��% ��� ���� $ ����� �, ���’�$��" $ �� �� ��� %� ���� ��� � ��� � ��� �� 3 ��� �, �������� ������ – $ ���� ��� ������ � ��� �� 14 ��� � %� ������- ��� �.

:���� �����& ����$��� � ����� � ��� $ �'��� ��������� ���� � ����. +������� ��������� �������� �������� ������ � ��� � � 15 �� 28 ��� �. #��� $����� ���� ��� ������*� � � ���������� $� � ���. !�� ���� ������*� ����� �& ������ ��� �����%���� ��%���& ���� �����. >��� ���%���� ����� ����� ���� ��& $���� ����, � ���� ���� � $��%�� ���������� � �������� ������. ���%��� ����� ��� ����� ������������� $ ����� $%�$������ �� ��������� ( $ ���� ���� ��$�����.

)� ��� ��.��.196,197 �)�� )���� ������ “��� �������� ��� ������ ���������� � ��$����� ����� � ����� ” � ����� � � � 23 %���$�� 2000 ����, ����� ��� �� " � ����&���� ���� $� � ��������& %���� ������� � ��%��� ���(�� ��� ������ ����� , ���� �����& ����� �� ���'��� ��%����� � ��� � ����� �� ���'� ���" ��� �, ������� (" ����, *� $� ����� ������ ������ $���� – �� ���'� ����" ��� �. D���-�� ���� %� ������ �%������� ��� ���%�� ����� $����� � � � ��, �� � �����%����" $�����������, & ������������ ������� $ ��%�� � ���� ���� ���, ���������� $����� ������.

A ������� � ����&���� , � ������ , ���� $� � �& ������� ���� ����� �%� � �������� �� " ��� ���� �, �� �� ������� 18 ��� �, $ $$������� ��� �" ��������� (��.189 �)��).

Page 178: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

178

)� ��� ��.187 �)�� �������� �� � ������" ����� ������" ���� �������� � ���" �� ������ �� ", � ���$ �"����� ��� , ��%����� ���, � ������� � �����" �'�" ���� ��� ������������ � �����, ������������ $����������� ������.

��������� ���%��������� ��� �������� �� " &: 1) �� ������&���� ��������� � ��%��� �� % �����'� 16 ��� � (�� �

������" ������ �); 2) ������ � ��%��� �������� �� " $� ����&���� � ���� � ��� �"

������������ ��������� ������ � �����'���, �� ���������� ���� 21 ����, ���� *����� � ������� �%��’�$������ ��������� ������� ;

3) �� �� ��������&���� �����%������� ����� ��� ���'��� ������� � ��%���;

4) �" $%�����&���� $����� � ����" ��%��" � ��%��" $ '� ������� %� ��%�$������� ������ ��� , ���� � � �$����" ��%��";

5) �" $%�����&���� $����� �� � � ����� ����� *���� �����, �� ���" ������*�& ��������� ��� ��" ������ �����;

6) �" $%�����&���� $����� �� � ���", ��������" ��% � ��% � � ��" �� �� ;

7) ��� �������� �� " ��������&���� ���������� ��%���� ����, ���� ��� ����������� �� $ ������ ��%���� ����;

8) ��� �������� �� " ��������� �� ����� ��� ��%����� ���: ��� ��� ���� � � � � � � 16 �� 18 ��� � – 36 ����� � �������; ��� ��� ���� � � � � � � 15 �� 16 ��� � – 24 ������ � �������; ��� �������" � ��� �� �� ��� ��� � � � � � � 14 �� 15 ��� � – 24 ������ � �������.

9) *�� �� ������ � ������ ��� �������� �� " ����� ��� 31 ��������� ���� ��&���� � $������ ��� ��" �� (�� ������, � �� �), � ���'�� � � ��%��� � ������ ��&���� $ �" $���� �� ������ '����� ������� ���� �� %�$��������� ��%��� � ����� � ����&���� , � ������ , ���� $� �;

10) $� ������� �������� �� " ��� ���� � $ � � ���� ������ %� ������������� ��� ����� ������&����, �� � ��������� $������� ������� $� �������, � ���� $ $����� ������� (� �����) ��� � � � ����" �������� �� ";

11) $� ������� �������� ������ ������� �� ��'� $ ������ � � ����, �� $ � � ���� %��� �, ���������� � � ��������� � �������� ������, ���� �������" ���� � � �������" �� %, � ���" �������� ����� �������� $ ���������� $��������� ��� ���� � ������, ���� �������� ��������� �������� $

Page 179: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

179

�������� �� �, � ���� ���� � ����������, $�����& $�����’� �������� ������ %� ����'�& ���� $���� �������.

5. C��� �������� . 4�������� � � � ��� ��� ������ �������

!����� ����%������ �� ������� %�$ ������� ���� $������ ,

�$&���$��������� � � ����� � ��%�� . D�$ � �������� �� " ������ � ��������� ������� ������� ��$�������, %�$ ��������� ����������� ������� �� ��� ��������� ������� � &� ����, ��� ���� ���� $���&���� �� ����� �������� ������.

A�% ��' $������ �������� � $��������� & ������� � ��� . >����� ������� � & ���%" ���� ������ %���-���� ���� ����� ��� ��$����� � � (���� ������� � ���$���� $������� . >��� � “������ ������� �” $�������&���� � '������� ��$����� ��$�� �� . # ���'��� ������ ������ ������� � & ����� ��� ������� �� ��� �����& � ��%� �%��’�$�� ���� � ��������� ��������.

C��� �������� � # �����&��" � �����&��" ������. �����&��" ����� �$��& � �������� ��� ���� ���������

��$�������, ���� �����& � ��%� ������� �$&��� ������ ��� ���� ������ � ������ ��� .

� � �����&��� ������� �� � ��$�� �� ������ ��� �����, *� ������������ ������� (���� � ��� ����, ��%�� �� ������ ��� .

G� � ��� � ������ ������ ������� � ������& � �������" �����".

1) G� ���� $ �������" ������� � ��������� ��� – $%�$������� �������� �%��’�$�� ������������ ������� �� ��� . )%�$������� ������� �� ��� $�%��’�$� ������� �������" ����� ������.

2) G� ������� ��������� ��� – ������ ����, *� ������& ����� '� � �������� ��$�������, �%��’�$�� ���� � �������" ����� ������, ��������& $"��� $ $�"������ $ ��� "� � ��� � ������� ���� � ���� ���� ��� $ ����'���� ������� �� ��� .

3) G� ������� �������" ����� ������ ������� � ��� �������&���� � ���������� � ���� ���� ����� ��� ���������" ��� ���� � � ��������� �������� , � ���� ��� $� � �������" �%��’�$� � � $�’�$�� $ �������� �������� ���������, ���������, ���� "������$�&���� (������� ����� ���� ���� � �������"

Page 180: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

180

����� ������, � ���� ��������� ��� ������ ����� '����� ��������� ��$������� � � ����&���� , �� ���� �������.

4) G� (����� ����� �� – � ���� ��������� �� � �������� ����%������ ������� ������� �� ��� , ���� ���� %��� – ��$����, ������ �, �������.

>����� ������� � �� ����� ������ � �& ���������� � "�����, ��� ���� �����& � ��%� �%��’�$�� �� ��� ���� �, �� ������ %� ������������� ��� �����.

����, ���� �������� – �� ��� �������" ��� �� � � ����� �� #��������� �� ������ ������� ������, /� ���� � # ����� ����� ��� ���� ����� ������ +�����".

C��� �������� ���$ � #: 1) ����� ���� ��� ����; 2) ���&���� ����� �������� ��$��������� ������; 3) � ���*���� ������������� ��� ; 4) �������� ��"����� ���� ������� ��; 5) ��������� ����� �"����� ��� ; 6) ��������� ��"� �� %�$���� � ����%����� �� �� �; 7) $%�������� � $� ������ ������� � ����&����; 8) ��� �'���� ����� ������� �. !�.139 �)�� ��������� �%��’�$�� ��� ���� �, �� & $������� ���

�� " ��� ���� � � ����&����, ������, ���� $� � %���-���� (���� ������� . ����� � �%��’�$� �, �����%����� � &� ������ �� & ���������, ���� ���� ��������$������ � �����" ����� '����� ��������� ��$�������, �����" ���������" ��� ������� �� ��� , �������" �������", ��� ������� ��������.

�$��’���� – �� �� ���$����� ��������, /� ��� ����!#���� � ��������� ��� ������ �� �. � $������� � � ���� ����� ��� ��$� $����� ��� ���� �%��’�$� �: �%��’�$�� ������� ����� ���; �%��’�$�� ������� ����� ���; �%��’�$�� �������� ����� � �� �������.

� ����� ������� �$��’���� � �������� ��'� ������� � �� ����:

1) � , *� ���’�$� $ ��������� ��� ������ ����" �������" (���� �, ��������" � ����� ������ ��������� ��������, ��������;

2) � , *� ��������� $ ��$ � ��$��������� ������ %� ������������� ��� �����;

3) � , *� ���’�$� $ ���������� ������� $���������.

Page 181: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

181

>����� ������� � $%�$����&���� $���������� �����%����" $����������� ���� ����" ������" ����� � ������ � ��� ����:

1) ���� ������ ��� � ����� ��� – $������� � ��"���� � ��� ���� �� ������ �������� �� ����" �������" �%��’�$� �, � (������� � ����� �� ����� %���� ���� ��� �������;

2) ���� � �������� – �� ���� (��� ���� ������ ��$���� $���� ��� ���� � $�’�$�� $ ����������� ��� ��� "�� � ��%�� . )��������� $"�� � $�"������ & �����, �� �%��’�$��� ������ %� ������������� ��� �����. �)�� �� ��$��& �� �� $�$������ ����� �� $�"�����, *� ���� $�������� ������ �� ��� ���� �. #��� $�"������ �����%������ � �����" ����� '����� ��������� ��$�������, �����" ���������" ��� ������� �� ��� , ���� � ������" $���".

)"��� $�"������ ������ ��$��� ������: $ �����%�� ������ � ��� ���� � – � ������ � ���� ��� ; $ �(���� � � – � $���� , *� $������������ �� �� " ��� ���� � � ���� ��� , *� ���������� �����" ������ � ��� ���� � ����%��� �;

3) ���� ������ �����& � $�������� �� ����'��� � �������� ������� �� � ���� ���" $"�� � ���� ������ ��������� ������, ���� $"�� � ������� ������ ����������� ������ �������� �" ��� . !� (�� ���������� ��� ������ ����" �%��’�$� � ������� %��� $( �������, ��������� ������� ��$�� ������, ���� ������ %��� ������� ������ ��� $��������� ������� ������ ���������.

:������ ��� � ���� ���� ��� & ����� $ ��� � ��������� � ���� ������� � $�������&���� �������� �� ����'��� � �������� ������� ��. >��� � ������ ��� �� $��������� & ����'���� �������� ������� ��.

*���� ���&���� ��������� � ��, ������� ��� $� ��� ��'�� ����� ��� � �������� ���� ���� � ����� � ���� ������ �� � �!, ����������� � ������ ����� �� ������ �$��’����� # �������� ��� ���������.

) $� ������� ������� ������ ��������� ��%�������� �& ���� $���������� ��$���� $����������� $"��� ������� ������ ���������.

4�������� �� ��������� – �� ���$ ����" � ��� ����� – � ������ ��� � �� ���������� ������, /� � �������#���� �� ���, ����� � �� � �� ��"����� � �$���, � � ������ , ���" ������ �������� ��" ��������.

!�.147 �)�� �����%�& �� $"��� ��������� $ ����'���� �������� ������� ��: ���� $� �������.

Page 182: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

182

4�� � # �������� ��� � ���� ���$������ ��� "������ � ����.

���������� � �$��� �� �������� �� ��������� �� ������ ��$�! �� ��� ��"��" � ��, ���’�� ��" � ���������� � � ��������, /� ���&�# ����� ���������, ������ � ���������.

)��������� ��*��������" $"�� � ��������� & �����, �� �%��’�$��� ������ %� ������������� ��� �����.

:�� ������" ������ � ��� ���� � (��� ����� ����, ����������, � � � �, ������ ����%��� ��*�) $�����������, ������� ����������� ��� ������� �� ������������� � �' ���� ��������.

)����������� ��� ���� ���������� ������ ��$������ ������� �������� $����� ������� ����" ��������.

) ����� ����'���� �������� ������� �� ���� %��� $�������� � ���� ���� ������� ���� ���������. ����� ��������� ��������� ������ %� ������������ ��� ���� ������� $���� � � ����'��� �������� ������� �� ��������" ��������. :������ ���� ��������� ����&���� �� � $� '� ������ � ���� $ ��� ��������� ���������, �� � $� '� '���� � ��� � $ ��� ���� ��������.

:������ ���� ��������� �����'�&���� � ��$ (��$��������� ), � ����� � �%��’�$������ ������� ��$������ ������ $��������� ��������� ��� �����&���� ��� ������ � � ��$����� �������� ����" ��%���" �� �. ��� ���� �& ���� �������� ���� ��$ �� ����, ��� � � $ �������" ���� � %� �� ��*�����*�" ���� �.

!���� � � ������� ������ ��������� – ���� � �. �������� ����� ������ �� ��� ���� �� $�������&���� $"��� $�"������. :������ ���� ��������� �� �������� ������ �� $��������. E� $%���� �� ��'���&���� � ������ $� ������� $ ����'���� �������� ������� ��, ��� ���� �� �������� ���������� �������" � ������ � � ��������, � ����� ������ � ���� ��� �� $��������� ��� ���� �� �������� ������ $���� ��� ������� $� ������� ���� ��%����� � ���� � � ���� ����� $ (����������� ������� $��������� $ ��������� � � ���� ��� ����� ����� $����.

)����������� ���������� �������� ������� $����� ������� ������ ���������. G�*� �������� ���� $ ��� �������� ������� ������ ��������� ��� ���� �� %��� � ���� ������ ������� ������ ���������, �� � � ���&���� ����, *� �� �� ������� ������ ���������. :������ ���� ��������� ���� %��� $���� �� $� ������ ������ ���� ������, *� ���� $�������, ��*� ��� ���� �� �������� ������ ����'���� �������� ������� �� ������� ��%� �� ���� ���� ��� ����. :��������� $����� ������� ������ ��������� ������� �� $ ������ � � ����� ������ %� ������������� ��� �����, �� $

Page 183: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

183

���������� ��������� ��������� �� ���� �����. ��� ���� ���� �� ���� $��������� $ ���"���� ��� $����� $ ����� ������� ������ ���������.

��� ���������� $����� ������� ������ ��������� ���&���� ��$ (��$����������) ������ %� ������������� ��� �����. ��� ����, $ ����� ���������� %��� $���� ������� ���� ���������, ���&���� ����, *� �� �� ������� ������ ���������.

��� ����, ���� $��� ���� ����� '���� � ����&�����, ������ , ���� $� � ���� ���� ���� � ���� ���� ��� ��$����� � � ����, �� %�� � � ����������� �� ������� ����� � ���� ������� $ � ����, ����� $���� �� '����.

+��� ��� � ���� ���� ��� ��� ���� � ��$���� ��.��.130-138 �)�� � ������� � �$������� ����. N���� $���������� ��&���& ���� ���� � ���� ���� ��� ��� ���� � $ $"����� ������ � ������� ��� ����. L ���� �� �������� ��� LU �)�� �& �$�� “M��� � ��� �������� � ��� ���� � ���� ����� � ���� ������� $ '����, $��� ��� � ����&�����, ������ , ���� $� �.” E ���� � �������� � ����, *� � ���� ���� ��� ���� ����� � ���� $ ����� '����, � ���" �������, �����%����" $�����������, , �� ������, �%��������� ������ ������� $��% ��� ��� ����.

+��� ��� � ���� ���� ���, � � �� �� � � ������� �����, & �������������, ��� ���� � ���� ���� ��� ���� �� � ���� ��� ���� ����� �������� %� ������������ ��� ������, � ������ ����� ��� ������ $ $��� ���� '���� ���� ���� %� $�����’�.

� ��� ��� ������ ������� – �� �� !������ ������ �������, /� ��� #���� � �$��’���� ���#� ������ ������� ������ ��&���� �� �$����, � ������ ��&�" ������, ����� ����� � ������� ����.

���������� ��� ���� �� ���� ����� � ���� ������� ������� � ���� $ ������ ��� ���" ���� (����� ������� ������ ���������):

1) ���� ��� ������ � ����� '����; 2) ��������� ����� �� ��� ����; 3) ��������� $�’�$�� � � ����������� � &� � $��� ���� '�����; 4) ��� ��� ���� � $��� �� � '��� .

Page 184: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

184

C���� � ���� ����� ���$ � # � ��� � ��� ����� ������ ������� � ������ :

1) �$��'�� � ��� ��� ������ �������, �� �����& � ��%� �%��’�$�� ��� ���� � �'������� $%���� � ���" ����� ���������� � ������� $��% ���. E� � ���� ���� ��� �����& � �� " �����", �� � ��", ���� $����������� �����%��� ���� ���� ��� � ���� ���� ���;

2) ���� � ��� ��� ������ �������, �� �����& � ��%� �%��’�$�� ��� ���� � �'������� $%���� � ������� �%��$ ��$����� � � ��$� �� ���������� ��� $��% ���� ����.

)� ��� ��.134 �)�� ���� � ��� ��� ������ ������� � �������#���� � ��� � �, ��/�:

1) � � ��� ������ � ����&������, ��������, ���� $� � ������� ��������� ����� � ��� �$���� � ��%� ��� ������ ������ ���� ����� � ���� ������� $ $%�$������� � ���� ��� � �'�" � �������, �������" ���� ��� $%�� ���� %� ��� �'�" � ���;

2) ���� � �' � ����� %��� ������ ��� ������ � � $� � $ �$���� ��� ��� ��� %� $ �'��� �$����� ����������;

3) '���� $���� � ��� ��� ����, �� ���� �$��� � ���, ������ �����" � ���� ������� �������;

4) '���� $���� ��� ������, ���� %�� � �������$��� ��� ; 5) '���� $���� ���������, ������� $��*����� %� �������

$ ������� ���� � �, �� �(%���� �, ����% � (������� �), ���� ��������� �, ���� ������ ����� � �'�" ������� �, �����" � ����&������ ��� ������ � �����������;

6) � ���� ��� �� $��������� � ��� ���� �������� ����� ���� ���� � ���� ���� ��� $ '����, $��� ��� � ����&�����, ������ , ���� $� � ��� ������� �������" �%��’�$� �;

7) '���� $���� �� ��� ������� �������" �%��’�$� �; 8) ����%�� ���%, ���� � ��$������� $� ������ %� ���������

��� ���� � �'� ��%���; 9) ��� ���� � ����&����, �������, ���� $� � �� " (��� ������� ,

������ � �����&��� � ����� $��% ���� ���� ���� ���� � ����, *� ���$���� �� ������ �������� � $ ����'���� ����� � �� ������, $ �����, *� :������� %����� ������ � � ���� %������, ������� ���%� �������� (���� ������� �� ���� $%��������� ����� ��� � ����&������.

# ������" �����", ���� (������� ��$� � '���� $���� ������*�& ��� ����� ��� ��� ��� � �'�" � ������� ��.135 �)�� �����%�&���� � ���*�� ���� ��� � ���� ���� ��� ��� ����.

Page 185: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

185

�������� '���� ��� ������ ����������� ��%��� ���� �� $ ��$����������� ������ %� ������������� ��� ����� '��"�� � ��"����� $ $��% ���� ���� ��� ����, ���� $ � '����� ����.

)� ��� $ ������ $�����������, � ����&����� & ��%’&���� ���� ����� � ���� ������� � �$ $��� ���� '���� ��� ������ � $�%��’�$�� � �'������� ��� ������ ���� ��� $%���� $ ������� ���" � ����:

1) ��$������� $� �������, ����������� �� � ����������� � � ��%��� ��� ����;

2) ������������ (���������� $���� � ������ � ����� � � �� $� ������� ��� ����, *� �������������� % ��'������ ���� � ��%���;

3) $������ ���� �������� ������ %� ��$�"���� ��� $� ������ $ ��%���;

4) � �$ �'�������� $�����’� ��� ���� � � �� �������� ��� �������" �%��’�$� �;

5) �������, $��*���� �� ��� ��� ���%����" ����� ��� ���� � � �� �������� ��� �������" �%��’�$� �.

� �$ $��� ���� ������ ���� ��� ������ �������� '���� ��� ���� � ����& �������� �.

6. 8����� ���� " ���������� ����� ���� ��� ������� ��� ������ ����" �������" (���� � � � ����

�������� %� ������������ ��� ������ ������ ������� ���� ����������� �� � $���� ���� ������$�� ���. )��% ��'��� ���� ������ ���� ������� "�����, �� ������$�� ��� ������ ������� � � � ������ �����*�", �������� ���������� � ����&���� � ���� ��������.

L������ �� ���� ��$% ������� � � ��%’&���� �������" ����� ������: ���� ����� � ��������� .

8����� ���� ����� ���� – �� ���������� �� ��$�'����� ��' � �������� � �� ������ $� ������� '���� ��� �� ��� � ��� ��, ���’�� ��� �� � ������ ���� ��� ������� � ���� ���� , � ��� �����&����� ������� �������, ����������� � ������ �������, �� ��� � ������ � �� �, ������� '���" ����� �� ����� ���� � ��"� �� �$��’������ �� ����� �&����.

;�$���� ���� ������" �������" ���� � ������������ ����� UV �)�� � E�� ����-������������ ��������.

Page 186: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

186

)� ��� ��.221 �)�� ������ ����� ��$��������� ���� ������: 1) ��� � ��� $ �������" ���� � (�>!); 2) �������� (� ������) �����. �>! �%��&���� $������� $%���� (���(����� &�) ���������

��������� � ����&����, �������, ���� $� � $ ������� ��� �������" �� ���' �� 15 ����� �. ������� �%����, ������� ���, ���� ����� ���������� ��� � � ��$������� $%����. ��� ����� � ��� ��� ��% ���� � � ���� ��� � � ������ %��� �� ���'� �������� �� �����. �>! �& ������ ������������ $�$��.

��� ���� ���� $��������� �� �>! � ���� ������ ����� $ ���, ���� � � � $���� %� ������� %�� � $����� ��� ����'���� ����� ���, � ����" ��� ������ ������� ���� $��% ���� ���� – %�$ �%������� %���-���� �������. G�*� ��� ����� �����*��� $ ������" ������, �>! ���� ���� ��������. �� $���, *� ��"����� �� �>!, � ������� �%��’�$��� � ��&���� �.

�>! $�%��’�$� ��$������� �������� �� � � ������������ ����� $ ��� ������ $��� ��� ������, � ���� ���������� , ���� ���������� � ������ %� ������������� ��� �����. ;�$���� ����� ��� � �������� ��� ���� ������&���� ��'� $ ���� ��������� $����. ) %����� ��� ���� � � �� ��$����� ����� � � ���� ��� ���� �������� ���������� ���(�� ������� ����� %� �' ���%, � ���� ���� �����.

)� ���� �>! ���&���� ����������, ��*� � ����� %��� ������� �� ���'� ���" ������ �%���" �� �� ����� ���� �. A $� ��� �>! �������� ��������, ���� � �����&���� ������� %� ���� $��������� ���������. ) ������� ����� �>! �����& � '���� % ��' ��� ����� � �� ���� �, ������� " � $� ��� . ��� � � '���� ��� � � � ��������� ����� ��������� ��� ������ , �������� %� ������������� ��� �����.

� �$ ��$���� $ � '����� �>! ��� ���� �� ������ %� ������������ ��� ���� ������ �������� �� � '���� �� ���� � ������������ ����� $ ��� �������� �� ������� $ ��������� $� ���� ��� � � �� ���� ��� �.

; '���� �>! � ����& �������� �������� %� ������������ ��� ������ � ��������� ����� � ��� $� ������ ������ �� �, �����%����" � ���� ��������� �� ����. � ������ ���������� �������� %� ������������ ��� ������ � '���� �>! � ����������� �����, ��� ������ ���&���� ���� ������, *� �& ���� ���������� ����, � � ���� ����� ������� ��������� ������& � '���� �>! � ����������� �������.

:����� ����� &� $ ��$����� �������" ���� � & ����� (� ��� ) ����, �� ��$������� ����� $ $���� ��� ���� �� ������ %� �������������

Page 187: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

187

��� �����, ���� ���� �� $���� $ � '����� �>!, ���� ��������, ��*� � � ���&, *� � '���� �>! ���������� ������� $����������.

D�$���������� � ������" (� ����") ���" ��$��������� ������ ����� $ $����:

1) ��� ���� � � ����&����, ������, ���� $� �, �� �>! �� �%�������;

2) ��� ���� � ��� ���������� � ��%�� ��$����� � � � ���� ���������� ��������� ��������, $� �� ��� (���������� ������ $� �������, ����� $ �� ����'����� ������� %� �������� �������������� ��%���;

3) ��� ����, ��������� %�"����� � ����&����, �������, ���� $� �, �"� " $������� �, ��� ���" ��� ���� �, �� �%�������, $������������ %� ���$������� � ����� ������ �������� ���� � ����� ���, ���� ����������� ���� $� ��� � �'��� �%’&������� �������, $ ����� $� �������, $� �� ��� (���������� ������� $� �������, ����������� � �'� ��%���, ����� $ �� ����'����� ������� ������� ������� ����" ��������;

4) ������ %� ������������� ��� ����� ��� � �'�������� ��� ������ ���� ����� '����, $��� ���� � ����&�����, ������ , ���� $� �;

5) ��� ���� � � ����� $��������� $��������� ��� ����, ��� � ���� ��� �� ������� $��������� ���������� %��� ��� '��� �������� %� ������������ ��� ������ ���(�� ������ ������ � ����&����, �������, ���� $� � � ���" ����" �� ���.

D�$���������� � ������" (� ����") ���" ��$��������� ���� ����� ��� � ����� � �������� � ��%���:

1) ��� ���� �, $���'���" � ��%��� � ������� ����������� $ �'��� � ����&����, �������, ���� $� �;

2) ������" ���� � �� �, �� $� ����� ��*�� �������� $��� � ������������ ������� ������� � ��%��� � ��� � ����&�����, � �������, ���� $� �;

3) �� ���" � ���, � ���, �� ���� � ��� � ��� �� ����" ��� � %� ������- ��� �, �������" ���� � – $ ������� ������ � ��� �� 14 ��� �;

4) ��%����" ��� ���� � � ��� $� ������ ������ ����������; 5) ��� ���� �, ���� ���� ���� ����������� ��������� � ��%���; 6) �'�" �� %, $ ����� ������ %� ������������ ��� ����

� ���� ��� �� ������� $��������� $�%��’�$��� ������ �������� ����� �.

Page 188: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

188

��� ���� ���� $��������� $ $���� ��� ��� '���� ��������� ����� %�$���������� �� �������� (� ������) ���� � ���� ������ ����� $ ���, ���� � � � $���� %� ������� %�� � $����� ��� ����'���� ����� ���, � ����" ��� $� ������� – � � ������ ����� $ ��� �������� ��� � ��$� ��� $� ������� %� $ ��� ���� �������� ������, � ����" ��� ��������� ������� ���� $��% ���� ���� – %�$ �%������� %���-���� �������.

:�� $�������� ������ %� ������������� ��� ����� �� ���� � ������" ��������� $ ��� ���� ���� ����� '����, $��� ���� � ����&�����, ������ , ���� $� �, ��������&���� ����� � ���� � � $ ��� ��������� $��� ���� ��� ������ '����.

#�"������ �� �%������, *� � ���� ��� �� ��������� � ������ �������� � ��� � ��'���&���� � �� ����� �������, *� �������� � ����� , ��� ���� �& ���� $�������� �� ���� $ ��� '����� ��������� �����, �� $��������� �� ��� � � $ �������" ���� �.

A � �� �� � � ���� � ��� $��������� ������� $���������, �� $�$ �( � ��� �$����� ���� ��������, ����� ��� ����������� %� $� �� ���� ��� �� ��� & ������������ ������.

)����� ������ � � 18 ������ 1992 ���� ��� $� � ���� UV �)�� %�� ������� ��.242, �� %�� &����� ������, *� ���������� ������� ��$����� ���� � $ ������� ����������� %� $� �� ���� ��� . L ���� ��� �)�� �� �����%�& ������� ��$����� ���" ���� �.

������� ��$����� ����������" �������" ���� � ������&���� )����� ������ “��� ������� ��� '���� ����������" �������" ���� � (���(� �� �)” � � 3 %���$�� 1998 ����, ���� ��$��& ����� � ���� $� �� $��� (���� ������� ������� $"�� � �� ��� '���� � &� ������ � �������" ���� � ���������� � $� ������� �$&��� � ��� ����-�������" � ������ � ������ ����������� ��$% �������, *� �������� � � ����.

#����� ��������� ��������� $ ����� $��������� ������� $��������� ��� ����, �������� �������� ���� ����������" ������� � ���� � ����� ����������� ����" $� �� ������" ��� ����-������ ���" ���� ��� � ��%��� (������&���� $������������ � $�����" $%��" �� ���(����� � ���� � ��������� ��������� %� (��������� '��"�� $%����� � ���� �. #����� �������� ������� $ ������� �� ���'� �������� � ���� � ���� � ��������� ��������� � ����&����. :� ������ �(���������� � ���� ���� ���������� ����������� ������� � ����&���� %� ������������� ��� �����, ���� $�%��’�$��� �" ��$������� � ��� ������ � ������� � (��� ���������� � ��������� ��������� ��� ���& � '���� � ��������� ����� $ ��� �������� �����.

# �$ ���� ����, ���� ���������& ������� �����" ��� ���� � %� ���(�� ���, ������ � � ������ %� ������������� ��� ����� ��� �������� ��� ����� %� ������� � ����� � $�������� �����������

Page 189: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

189

������ ������� � '���� ��� ��$���� $ � '����� ������ %� ������������� ��� ����� %� ���� ������ ��$����� ����� $� �������, � ���� � � � ������ �� �� �'�� ����� # ����������" �����" ��� (���+����).

��� ���������� ����� ����� ������������ �������������� ���� �����" ��� ���� � %� ���(�� ���, $�%��’�$��� � ��������� ����� �������� ��� �(������� ������ %� ������������ ��� ����, ����� ��������� ���� � � ������� ������������ $ � ���� $�"������� � ����&����, ���� A� ������ ����%� ������������ ����������.

;�$���� ������������ ��������� ����� $� ����&���� ������! ������#!, �� ����&���� $ �������� � ������ ���������� � ���� � ������&���� � ����%������ � �� – � ���������, � ���$����� �� ������� ������ � �� – � �’���������, � �� �������� � �� – � ������������ ����� $ ������� ���������� ����� �����.

��������� ������ ����� ��$��������� ����%����� ��������� ��� � &� � �’���������, ���$���� � ������� ����� ���������� ��� � ��� – � ������������, ��������� ��� � &� � �� �������� � �� – � �’�������������� ����� $ ������� ��������� ��� � �. ) $����� ���� � � ������ ������ %��� ��������� .

; '���� ��������� ��� � � �(�����&���� ����������. #��� �& ��� ���� � �%��’�$���� ���� ������&���� � ������� ������, ��������� ��� � '�����. � ��� ��������� � '���� *��� ��� '���� ������������ ��������� ����� ������� ��� � � �������& ���� ��%���.

;�$���� ������������ ��������� ����� � �$ ����������� ��������� ��� � &� � '���� � $$���� ��*� ������ $� ����&���� ������ $�� '��, ���� ������&���� $ � � ����� ��� &� $ ���� � %� ��$������� ���������� � ��������� ����� ����&���� $ $������" �������� (" �� �, ������� � � �'�" �� % (����� �������, ����������� ���� � �������� ����, ���� � � ������� ������������).

; '���� �������� �% ����� ������� %��� �������� � ������������ ����� $ ��� ���� ���������. ) � '����� % ��'��� ���� � ��������� �% ���� ��� ����� ���� %��� ���������� �� ������� �� �. ; '���� �� ��������� ����� �����&���� % ��' ��� ����� � ��������� �% ����, ��� �(�����&���� ���������� � �����&���� �� � ���� ������. :�� � '���� & �%��’�$����� ��� ��������.

F��� $ ���� � ������������ ��������� ����� �� ���� �"������� � � ���� � ������� � �������� . � ��� ��������� �����%����" ��������" �������� ������� ������������ ��������� ����� ���� ���� $��������� $ ��������� � ��� '��� ����� ����� �� = ���� ����� ���'$� ���������� � ��������, �� ������&���� ���$������� ������ �& ���� � �� ����� � /������� � ;����%� � ���� � �� " �%����".

Page 190: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

190

A� ����� ����% ������������ ���������� � ��� ��$����� �� " ���� � � � ������������ ����� �����& ������� ���� ��������� �.

���� ������� ��������� �� ������� �� ��� '���� ������������ ��������� �����, �� �� ���� � $� % ��� '���� ����� ����� ���� %��� $��������� �� "�, *� �����%���� ��.44 ��������� � ������.

�� "� – �� ���� ���� ���������� �$������� ��������� �$��� � "� ���� � ������ ��. #��� �������&���� � ����"�� � ��%���, ���������� ����" �������" �%��’�$� � � �'��� �����% ���������� ��%��� $ ����� ��� '���� ������������ ��������� ����� (���(� ���).

Page 191: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

191

������ 8. ������ ������ ������� � � 5� ���

�� � 1.�������, �������, ����� �������� �� � ���������� ���

������. 2.:����� �� � ���������� ���. U���������� ������� ������

��� �� � ������� ��������'����. 3.������� ���� ��� ��������� ����� ��� � ���� �� �� ���'���� $

��������� �����. 4./�� � ��������-����� ����� � � �������. !�%’&���

�� � ��������" ����� ������. 5./�� � �������� ��� ���� ����.

1. �������, �����, ���� � ������ ������ ������� � � 5� ���

/�� � �������� ���� $��& ���%���� � ��� � ��"� $� ������

����������, ��� ���� ������& ���%" ���� ������� ����������� ����� ��� ��� ������ �������� � ���� ����� . A��& ���� ���$ ��������� �� ����������� �����, ��� % �� ����������� �� � ��������� �����. X��� ����� ��������� � ���� ��� �������� ��������� ���� �� " � �� �, � ������� ������������, �������" ���������" � ����&����, ������, ���� $� �. O"� � ����� ���� ��� � ������� � ��% �������� ����.

����, ������ ����� � �� 5� ��� – �� � �����"� � ���� � � , ������ � ����� ���, ��� ����!!�� ��������� �������� � �+�� �' ���-�� ��������� ��������� �� ��� ����� ���� �� � ���� �����.

/�� � �������� ���� �& �� � ������� ����� �������� ����������. ������� ������ ������� � ������ ����!� ��� # ��������� ��������, /� ����� !��, ����!!���� � ������!���� � �+�� �' ����� �� ������. ���%��������� � ������, *� ������� ������� �� � ���������� ��� & �� :

1) ���� �������� � ��$����� �������� �����-����� ������ � ������� ;

2) ��%’&���� ���" � ������ & ��������-��$�������� ����; 3) �" ����������, $� � �� ���������� & ��$������� �� �����,

��������, � ������������ � ������� ; 4) ���� $"�*�� �������� $��%��, � ���� ���� � �����������.

Page 192: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

192

����� $ ���������, ������ ���� � $� ����� �� � ��������� ����� ������������ (���� � � � ��& ����� ���������� ���� ����" � ������ %� ����� �� � ���������� ���. ���� ������ ������� � � – �� � ��$�, �����$� � ��"���, � �������! ���� ��"��!#���� � ����" ����� � ����� ������ ������� � � .

;��������� � ������ � �(�� ��������� ����� ��� ����������� $ ��������� �� � ��������-�������� ������. D������ �����-� ����" ���� – �� ���������� ��"���� ������, /� ��������� � ������ �����-� ����� ��� �, � �������! ���� ��� ����!#���� !����� �� �� � !����� ���� �� �� ����/� ����� � � ��������� �.

����� �� � ��������-�������� ������ ���������� ��� #���� � ���� �����������:

1) ������ – �������� ������� ���������� $�%��’�$��� ������ � �� �' � � $ ����, �����%����" ������� ������;

2) � $���� – �������� �����" ��������" �%��’�$� � �� ������ ��" �� �'�" � � $ ����, �����%����" ������� ������;

3) ������ – ��������� ��$� � ������ � �� �' � � %� ��������� � � �" �������� $ ����� %����� $ ����, �����%����" ������� ������.

����, ���� ��� ������� ������� � ������ �������� ���������� �& $���� � ����������� �� � �������� ���� � � �'�" ���$�� ���.

!������� �� � ���������� ��� – �� ����� '�� %���� ���$ . L���& *������'� �� �� �� ��$������ ����������" �������" �� � ���������� ���.

��-��&�, ��������� ������ ��� ����� $ ���� ������ &�, �� ��'�%� ��� � � �����. � ����� ������ � �� � ���������� ��� ��� �����:

1) � � ���� � �����, �� ��$����& ������� �� � ���������� ���; $� �� �� � ��������-������" ���� � �������; �� � ��������-������� ����� ��%’&�� � �� � ���������� ���; ���� ��� ����� � ���� ����� ���; ���� �� � ���������� ��������'���� ���� ��� � ���� ������� $ ���� ��������; $� �� �� � ���������� �������;

2) ���$���� � �����, �� ��$����& ���� ��� $� �� ����������� ������ � ������ ��, ��� ����-���������, �� � ��������-��� ����� � � ����$�� �(���;

3) ����� ���� � �����, �� ������& �� � ��������-������ � ���� ��� ��%’&�� � ����� ��� (�������, �� � ������� � ���� ��� ���� � ����� '� " ����, ���� � ������� �������� � �' ).

Page 193: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

193

��-���, ��������� ������ ��$� $����� $ ���� ������ &�, �� ����� ������ ����. � ����� �$ � �� � ���������� ��� ��� ����� �� ����� ��������:

1) ������� �������� ����%�; 2) ������� �� � ��������� � ���� ������� ; 3) ������� � ������� ������������; 4) ������� �� � ��������� ��� ������ �; 5) �� � ��������-������������ �������; 6) ��$� ����� �������; 7) ������� � ���$����� � �' .

2. 4'��� ������ ������� � � . E �������� 9����� 5� ��� �� ������ ����� � �����&����

� � �������� �� � ���������� ��� ��$�� ��� $��� '�� (����

�������� ���� ����. 4'��� ������ ������� � � 5� ��� – �� ��� �����-� ���� ���, /� ������� ������ �����-� ���� ����. L������ � $� ������ � ��� ����( �� � ���������-������" �� �, *� ������� ��%�� ������ �� � ���������� ���. ) ��������� ����� ����� ��� '�� & �� ����( �� �:

1) ��������� � ������ (�������� )���); 2) $������� ��� ������ (���� �� $����, �������, $�����

$����); 3) �������� #��"����� ;�� ������; 4) ��$� ��$���������� ���$����� ������; 5) �������� ��� ���� � ��������� ����: — �������� ��$���������� �% ���� + � ��� � ������; — ��$� ������� � ��� ���� � ���������" ���� � ���������

����; — ��� �������" ���� � ����� ���; — ��$���������� � �����" �������" �� � ���� � (�" ��� �); 6) �������� ��� � �����" ��, �" ��������" ���� �; 7) �������� ��$� ��� ���� � �������" � ����&����, �%’&����,

���� � ������; 8) � ������� ����� ������ $ �'��� ������� � �������-

����� ���, ���( ���� � ��$�� �������; 9) ��� ������" ���� �. �� ������ �� � ���������� ��� ���’�$� � � ��%��; �� ����

������ � ����" ��������� � � $��� � ������, *� ���� ��������

Page 194: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

194

���� ���; �������� ��� ��*�" ���� � �������� ��������� %$�� ��� ���������" �� � ���� � ������� � ������������; �������� ��� ��*�" ���� � ���� % ��'� �������� ���� ��'�% � � ��� ����� $ ����, *� ���������� ��%’&���� ������� � ������������.

#������ �������� �� � ���������� ��� & 9���� 5� ��� �� ������ ����� � �����&���� ( �� – 95�D�), ���� %��� �������� 7 ������ 1984 ���� ������� � � � 1 ������ 1985 ����. � ����� $��������� �����, *� ��������� �"�������� ���� ��� ���������� ���� ��� � ������� � �(�� �� � ��������" ��������'��� �� � ��������� � ���� ������� .

������ 95�D� ��� #���� � 5 ������: %���� 8. „� � ���� ����'����” � ����� $����� � �������

$��������� ��� �� � ������� ��������'����, ��������� � ����������� �������" ���� � ���� � � ������� ������������ *��� ��� '���� ����� ��� �� � ������� ����'����, �" $��% ����, ��������� � �������� ������ ����, *� �������� �" ��������, ���� ��� $��������� � $%�$������� ������ $������� ��� ��������� � ����" ��� �� � ������� ��������'����.

%���� 88. „D������ ����� � �����&���� � ������ ���� ������ �������” ����&���� $ )������ � ���%����� �����. � )���� � ����� $�� ���&���� ������� �� � ���������� ��������'����, ����� �������� �%’&������" ��%’&������" �$�� ����� �� � ���������� ���������, ������� ���� �� � ��������" �������� $���� ����� �" �������.

# ���%��� � ����� $�� �������� ���� �� � ��������" �������� � � � $��" ���$�" ��$����� ��������� $ �" $� �������, ���:

1) �"����� ��� � $�����’� ��������; 2) � , *� �������� � ���� ���; 3) �"����� �������, ����������� ��������" ������ �, �"�����

��’���� ���� � � ��������; 4) � ������������ , %�� ������ � � �(�� ����������� ������-

�����������" ������ �; 5) � � �������� ���������� , ����'���� ����������-�� ����"

����; 6) � �������� , � ���$ '��"����� ���������� $�’�$��; 7) � ���$ �������" ��� �������, �������-�����������

���������� � %���������; 8) � ���$ ������� , ����������� "�������, �(�� ������, � ���$

( ��� � � ����&������ � � ������� ; 9) � ���$ �������$� �, ����� ������� �, �������� � �

�����( �� �;

Page 195: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

195

10) � , *� �������� � ���������� ������� ��������� %�$����; 11) � , *� �������� � ����������� ������� ����� ���. %���� 888. „�� ��, ������� '��� ����� �� �� �� ��

������ ����� � �����&����” � ����� ����� � �������" ���� � �"� " �������" �� %, �� ��������� � ���" ������� ��$���� ���� ��� �� � �������� ��������'����. :� ��" ������ �� � ������� ��� � � ��� ��������" ��� ���" ���� � � ������� ������������, ������� ��� ���� � ������", ����*��", � ����" ��, ��� � � � ����" �������� �� ", ���� (� ��� ) ���� (���� ), ����� ����� '� " ����, ����� �������" ������ � � �' .

%���� IV. „��� '���� � �� � � �� ������ ����� � �����&����” � ����� $����� �������� ���������� � ����" ��� �� � ������� ��������'����, ������� ������� �������� �, $������� ��������'��� �, �" ���%����� �����, ����� �����, ��������� ����� �������� �. #�$��&���� ���� �� %, �� %����� ����� � ��������� � ���� ��� �� � �������� ��������'����, ������� �������� � ��$���� ����, ��������� ������������� ������� � ������ ���� ��� �� � �������� ��������'����.

%���� V. „*���� ��� ���� ��� �� � �� ��� ������ ������ ��������” $�� ���& ������ ��������� � ������� ���������� $ �������� �������� ���:

1) ��������� ������������; 2) ������� '��(�; 3) ������ ��������� �������; 4) ���( ��� � �������, ���'��; 5) ��$%������ ���� ������ ���; 6) $��������� �������" ��% �; 7) $��������� �� � ���������� ��'��; 8) � �'�������� ������� '����. ����, ������ ������ ������ ��� �� � ������� ��������'����

����������& ���� ����-����� � ���� ����-���������� �� � ������� ��� ��� ����� �������.

3. ������� � �������� �' ����� �� ������ � "��� ��������&���� � ����� ���! �� �!

A��%" �� ��� � ��$����� $� ��� ������ ������� ������ �

“����� ���” �%������� �������� �� � ���������� ���, ��� ������& ����������� ��� ����� �����" � ������. >��� � “�� � ���� �” �

Page 196: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

196

������� $ ��������� �$��& “����� ���”. >��� �������������� „�� � �������� ����” � ���� $����� ��� ���� �������� �� „����� ����� ����”. >��� � „����� ���” � %��������� ��$�� �� – �� � ���� ��� $ ��� ������ ������. ����� ��� �� � ��$������ �� � � ��� �������, �� ����&���� $ �$&��� ���" ��������� �. M������� ����� ��� &� �� " �������" �$�� ����� ��� & ����� ���� ������. 5� ������� ������ – �� #��� ����, /� ����# � ����� #���� �� ����� �� #���� "��� �����������.

4� �������� ����������� �� ��������� ������� � ��' ��: 1) ��$’#�� �� ������, ��%�� ������� ����� ������� ������, ���,

"�� ������&, ������& (���� � ��� ������ �����& � �%’&�� $ ����� ����������� ���� � ����� ���;

2) �$’#�� �� ������, ��%�� ��, � *� ��������� ����� ������ ����� ��%’&��, *� (���� ���& � � ��� �������;

3) �� ��������" �����, ��%�� �������� � �����������" ���� $����" �����, $"�� �, ������ �, ����� �, $ ��������� ���" $� ����&���� ����� � �%’&�� ���������� ����� $� �� � �����;

4) ������� ��’����, ��%�� �(���� � ��� ��%’&�� *��� ��$����������� ����� ������� ������ � $� � � �%’&�� .

����� ������ ������ �� %����� ��� ���*� $� ����&���� � ������ (% ���� ��� ����� ���), ��"� � (��"��������� ����� ���) � ���� ����� (��� ���� ����� ���). ) $� ���� ����������" ������� �, ����� �����" �$&��$�’�$� � � �$&��$������������ ������� '�� ��$�&���� ��� ���� ����� ���, ��%�� ����� ��� ������ � �" ����������. ����� $ ��� � ��� ������ ����� ��� & ������� ����� ���.

5 &������ �� ���� �' ��� �� ������ ����� #���� �� ��������� �� ��� �' ��, /� � ��' �� � ���� ����� �� � � ��������� �� ��� ��������� � ������ ��� �� � ��� ��� ���� ������ ��� �' ��! ������ '���. ���� $ � ��� �������� ���� ($�������, �������, �����), $%�� ���� $���� �$��� ��� ������ � ��������� ����� ���, �& �����( �� ��� �� ���������, (���� � ������, �������, �����%� � $��%� ��� ����� ������ � �%’&�� ����� ���.

)� ��� ���� ��� ���� ������ ��� �' ����� �� ������: 1) $�������� ($����������); 2) ��������-��$������� (����� ����� �����); 3) ������ (���������); 4) ����������-��������. ������� � ������� $ $$�����" ��� � ��������� ����� ��� ���&

����� '�� � $��� '�� �������. #���� '�� ������ "������$�&����

Page 197: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

197

����� ������ � ���� ��� �������� �������, $��� '�� – �������� � ��������� �������� ������������� ���� �����.

5 �������� �� ���� �' ��� �� ������ ����� #���� �� ��� ���� ����� ���-������ ��������� �� ��� �' ���� ����� ���� �� �, �� ������ � � � ������ ����� ��� � ����� � ������ $������������ ��������� ����� �����, ���� ����-��������� � ������ �����-���������� $����������. :������ ����� ��� $� ����&���� ���� ���� ������������� � �� ��������-��$��������� ������ ������ (��%’&���� ����� ���), �� ���" � ���������:

1) �% ��� + � ��� � ������; 2) � � �������, ������ ��� ����, �' ����� ��������� ���� $

���� ����� �������; 3) � ���� ������ �� � ���� �. 4�' ����� �� �����! �� ����� � �� ���: 1) � ���� ��� $ ��� $� � $���� (���� � ������; 2) ���� $� ����&���� ���� ���� ���������� ��� ����� ���������

������ � ��������� ���%��; 3) ����� � ��� $ ���������� ������, � � �� ��� ����

�������-���� �����������; 4) (���� � ������ ��%��� ����� �����" ���� � ��������������

���������-�������� ����. ����, �� �' ���� �� ������� ��� ������� �����+����

��������� �' ��, /� ������#���� � +��������� ��� ����� ������� '���� ������ (�� ���) � � ��� ��� ����� ���-�������� +�����", /� $��������, �� ������, �� �� � � �� � � ����� ��� ������� ����� !�� � ��������� ������� � ����! �� ������ ����� �������� � ��$������ ��������.

���� $� � �������� ���� � ����� $� ��� $ ��. 6 ��������� � $� ����&���� � $��" �� ��� �� � $��������, �������� � ������. #� � ���� ���� ������ �� ���% ������ � � ��%�� ���������� ��� ����, $��'����� ��� ����� ������ � ��� ��$�������, ���� ��� ������ ��� ������� ��� � ����.

#�� � ��$���� '��� ��$�� �� – �� $��� ��� ������ ��� $� ������� ���� ����, � ������� ��, �������� ����� � �" ��������� �� �����" � � ������ ����� ���. ;�� $� � ���� � �%��&���� '��"�� ������� %� $ ��������� � ���� ���" �����" �����, � ������������� ��������� ������, ��%�� ����$ ����� ���.

>��� �����, ��%’&��� ����� ��� ����$ ���� �������� � ����� ���, ����$ ����� ��� – � ���� ��� � ������� � ��� ��� �������. )� ��� ������&, *� ����� ��� & �����%�� ((�����) ��� $� � (�����) ����.

Page 198: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

198

#������ ��� & ���� ���� �������� �������� ���� �� ��������� (���� ��� &:

1) ���������� $�’�$� � � � ������������ �����������; 2) ������������ ��� �����" ���%��� � ���� $� ���-�����

$�����, ����, �������; 3) ������� ��� $� � $��� � � $�������������� ��'�% . #�������� ����� �"����&���� ��'��' �(�� � ������� �

����� . ��-���'�, �� � ������� �� $ ������ ������� �����������, �� $ ������������ ���� ������� � � ����, ���� $ ����������� ���� $� ���, ��� ������� ��� ���, ���(�� ����� �� ����. #������ ��� � ��" � ������" �& �������� ����$��������� $%�$���������� "�����. O� $����� �����& � $%�$������ � ������ ��$����� ������������� ���� ����� � ���" ������ � �������������� ����. ��-�����, �� ������ �, ��� ����-�������� � �� � ��������-��� ���� �(��. �� ���� � ��� �� �'�� ���� % ���� $� ��� �(������� � ������ . E� � ������� � � � $���� ��%’&���� � ���" ���� ��������� ����. ��� ����� ������ '� ���������������� �� ��������� ��������, �� ��������-��$�������� "�����. ��-����&, �� � ������� $ ������ �������������� � ������� � ��� ����, ���� $ �����������, � ���� ��� ���� �������& � ���� ��� �� " � ��� ����. D����� � �������, ������� ��� $%�$����& ����&� ���� ��� ���� $� ���" �������� #��"����� ;�� ������, ������" ������������" ���� �.

����, ����� �� �� – �� � ������ �' �� � �������! �� ��������� ��������� � ����� �� ������� � ���� ���� �� �.

��� ���� ������� ���, �� %���-���� �'�� ���� �����" ����������, � �$��&���� $��� ��� � ������� �'�" ����� ��� & �����( ���� �������� ���� �$�� , ������� ����� ��� – �� ��� �'&�� ����� ����� ������ � ������� � � ����, �� �� ���'���� � � ���� ������& $ �� �� ���'���� � � ����� ����� ����.

/������ ����������� $��������� ���� � „���� ��������� ����” $������& ���%" �� ��� ��$������� ������ ��� �� �� ���'���� ������ „���� ��������� ����” „���� ��������� ����� ���”. � � ����� �, �� ������, ��$�� ��� ���������, �� ��� $�& ����� ���� (���� � ������. )� ��� ������&, *� ����� ��������� ���� ������� & � ������ ��������� ����� ���. ����� �� �� ����� ��������� ����� ��� & ������ ��������� ����. A�� ��% ��' � ���� ������ &� �" ��$�������� & ��������� $�� ������ $ ����� �� ������ ���� � ��������� ����. >�, � � �������, ��� ����, � ���� ������ �� � ���� � � � ���� ���" ��������" ��$���� �� ����� ��������� ����. ���� ����� �� ���� ��$�� ��� �� � ���� � �������" � ����&����, ������, ���� $� �. #��� & ��'� ������ ��������� ����� ���.

Page 199: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

199

A � ���� ���������� ���� �����������, *� ������ ��������� ���� & ���� ��������� ����� ���, �( � ��� ��$���� ������ ��������� ����.

4. D������ �����-� ���� ���� � ��������. ��$’#��� ������ ������ � ���������

/�� � �������� ����, �� %���-�� �' ���$� ���, ��������

�������� ��������" ����, �� ��������� (�����������, $� �����, ����������) ����� � �������. D������ �����-� ��� ��� – �� �$��’������ � ���� ��������, /� ��� ������� � ������#���� �' ��!, ����! ����� # ����!� ��� ���������� �������, /� ����� !��, ����!!���� � ������!���� � �+�� ��$������� �� ������. A���� �� � ���������� ��� ��������$���� ����� ����� ���� ������, ������������ �� � �%��’�$���� ������ ����� ��� ��� �������" ��%’&�� �. /�� � ��������-����� ����� ���� � ���� �� � � � ���� (���� �. 4� ����" ����������:

1) ��+�� ��"��, ����������� ���" $%�$����&���� ���%" ���� $�’�$�� ��%’&�� �%’&�� ����� ���. A��� � %� „��������”, *� ����&���� � � ������ � ����� �����" � ������ ��� ���� �(����& �" ��� ������ ������� ����� ���;

2) �������, �� �������� � $%�$������� $������� � ������� �� � ��������� ����� �� . N���$ �" ��� $� � $%�$����&���� � �� ��%�� ��������-��$�������" ���� �, �"���� ���� ����" � ������, ���� , � ����� ���%�� �������;

3) � ������ ����, �� $%�$������� ������ ����� ��� ������ � �� � ��������-������" � ������, ��$����� �"���� � � ���� � ����� ����� � ��$�’�$�� $���� ��������� ����� ���;

4) ���� ����-�� ����, �� $%�$������� (�������� � �������, �������" ����%��� �, ����%��� � ���� � � ������� ������������ � ���� ���� ������ ������ � �������� �� ��� , ����������� �������, ������������ %�$����, ����� �� � �������.

4� +�����" ������ �����-� ����� ��� � ��' ��: 1) $%�$������� �(�������� � ������� ���� � ���������

����� ���; 2) $%�$������� ���� , � ����� , ���, ���%�� $�����’� ���%�; 3) �"���� ������� ���� ����" � ������ ���� ����� �

������ ����� �(��;

Page 200: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

200

4) ��"���; 5) �$&��� � $ ������ �'�" ���$�� ���; 6) �$&��� � $ ���������� ��� ������ ������ (����� ���� ,

��� � �� , ���������� �����, $����). >� ����� ��� %���(���� ����� ��� $������& ���� ��� � ����"

�� � ���������� ��� ������ ���������. ������ ������ �����-� ����� ���� – �� �� �����&�� $��� , ���� ����" ����� �� #����’����, �� #�������������� � �� #��� ��'����� ��� ���� � ���� ����. :� �������� ����&���� $ ����" ��������� �: � ����$�, �����$�� � ���� �. ;$�� $ ��� ����� �� � ���������� ��� �� ���� � ��������� ������ � ����� $�"������ %� $��� � ���� �� ���.

7������ ��$�& � (����� �����, $ ������� ���" �� � ��������� � &� ������.

4��������� – �� �(���������� � ������ ������ �, $%����, ��$��� � ������ ����� ���. :����$�� � ���� (������&���� � ������ ��$ ��� %� ����� � ����, *� ����� $ ��%�� ������� ���������.

� ����� ��$�& � $� �� �������� ������ � �$ ����'���� ��" �� �'�" �����, �����%����" ������. !� � $$�����, *� �� �� ����� � ����� ���� �. >�, �����, *� ��������� ����� ����� � ���� ���, ��"����� $ ����, *� �$&��� ������� � � ��*�-�������� ������� �� � ��������-����� ������� ��� ������ %�������� � $��" ������� ����� ����. !��� � � ����� ������ � ������� � ����" $������� "������, *� ������ �������� �������� ����%�.

� �������� �� ������� ������� ����� – �� ��%� ��� ��$������ $���� ��������� %� ( $����� ���%� $ �������� �� � ��������-������" �� ���������" �%��’�$� �. >� $����� (�����������, �� ������, � �����$�� � �����. � ������ ��� $�"������ & ��$���� ������ ��� � � (����� ��), *� ������������ �������.

� $�’�$�� $ ���, *� �� � ��������-����� ����� � $������ $ ���&� ���������� �������� ���, ����� ��������� $� ����, �" ����( ����� $ �����.

� ������ ����! ������: 1) �� , *� $�� ������ ������� ��������� ������� ��� ��%’&�� �; 2) �� , *� ��$����� (���� ������ ����� ������ � ������� ; 3) �� , *� ����������� ������� ���"������� �������� ����%�,

��� � �%��’�$�� �������" ����%��� �; 4) �� , *� ��$����� �����%� ������� $%�$������� $������� �

��������� ����� �� ; 5) �� , *� ��������� ����� ��� �������� ���$���, ���������

(���� ��� ������� ���;

Page 201: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

201

6) �����, *� ����������� ��� � �%��’�$�� ������� � �(�� ��������� � ��$�������� � ������� ������, � ���� ���� �� � �������� � ���� ���� ��� $ ����'���� ��������� ����" �%��’�$� �.

� �� �� $� ��$’#�� �� ���� �����: 1) ������� ����� �������-��������� ����; 2) �'�� �������� ��������-��$�������� �����; 3) �������� ����%�����; 4) �������� � ����&�����, �������, ���� $� ��; 5) ���������� �%’&������, � ����&�����, $����; 6) ��������. � +���! ������: 1) ��$��’���!�� (������!��) – � ����� $�%��’�$���� ��������

���� � � ��� ��������� �����%����" ���� ����; 2) � $����� – � ����� $%�������� �������� ��" �� �'�" � � $

����, *� ���� ��$���� ; 3) ������� '�!�� (��������, �����������) – � �����

������������ �� ��$������� ������ � ��� � ���" ����� ���� $ ����� ��$�����, �����, � ���������� �������� ������, *� ��� �����������;

4) ������!!�� (� ������ ����) – �� �����, *� $%�$������� $ ��������� $��% � ���� ������ %� ��������� ������ ������ ����� ��� ������ � ����� �����" � ������ %� $�"������ �� � ������� , *� $��������& �������� �� ������ �������;

5) ������ ��"�� – �� ����� �� �� ���� ��������-�%��’�$������ "������.

� � ������! � ��'����!: 1) � ��� ���� – �������� $�� ������ �������� ��� � �%��’�$� �,

���� � ���� ���� ��� ������ � ����� �����" � ������; 2) ������ ���� – ������������ ���� �� ��������� ����� ���

���’�$� $ ��� ����� ���� � �������. � ��'�! ��: 1) � ������ – � � ����� �����%�& � ���� ��� ������� �, � ���

��'���&���� �� ������� ���; 2) � � �� – � � ����� ���� �%��������� (������� �����) %� ��

�%��������� (%�$������� �����) %���-����� �������. � �������� � � �������: 1) � � ���� – ���� $����� $������; 2) ��'� ������ – ��������� ���� (���� � � �� " ���$�"; 3) � ������ – ��������� � ������� � ���" ��� &� ���$ ;

Page 202: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

202

4) ������� – ����� � �����" ���� � ��������� ����, ���� ���� � � ������� ������������.

� �������! ���� ���� ������: 1) ��$����� ; 2) %������ (� ������ ). � !�����! ����!: 1) ������� � $���"; 2) ������� � ��$"; 3) ������� � �������"; 4) ������� � � '����"; 5) ������� � ��$" ��*�. /�� � ��������-����� ���� � ����� %������� ��������� �

�� � ��������-������" � ������, ���� ��� ���� �����& � ����, *� ���� � � ��� ������ ��$��& ������ ����� ��� ������� $ ����" ����� �. ) ������� ������ ���� ����� � ���� � ������� � � �������� %�������� � ���" �� ������ �. G�*� �� ������� ��������� ����� �� � ��������-������" $�’�$� � � � ���� �� ������, �� ���� (���������. G�*� � �� $�’�$�� ������, �� ����, ��-���'�, ���������������, �� ���� ����& ����, ��-�����, �%����� "������ ��������" $�’�$� �, �� %����� �� � ��������-�������� � ��������.

D������ ����� � ���������� – �� ��������� ��������, ��� ����!!���� ��� �� ������ ������� � � &����� ������ � �������� ��$’#���� � �+�� �' ����� �� ������, /� ������� � ���������� ��' � ���� ��$’#�� �� � ����� ��’����� �' ���-�� ���� � ����.

������� ��� �� ������ ������ � ���������: 1) ���� �������� � ����� �� � ��������-������" ����; 2) "������$������ ���� ��� ���� �, *� ��������� ��%’&����

�� � ���������� ���; 3) $ $� ���� �������� � ��%� �� � ������� ��� �������

"������ ������� �%��’�$��; 4) & ����� ���� ����" � ������ �������" ���� �, ( $����" %�

��������" �� %, ���� $� � �� ��������; 5) $� ������� ��%’&������" ��� %� ��������� ��������"

�%��’�$� � � ����� ������" ��������&���� $%�$����&���� �������.

8���# ����� ������� �� ��+�� ��� ������ ������ � ���������:

1) $����� � � � ������ ��%’&�� � – ����� � ����� ; 2) $����� � � � � � �� – ���������� � ������������ ;

Page 203: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

203

3) $ $� ���� ����� ��� $�%��’�$��� ������� – ����� � ����� � � �� %�$� ���� ���;

4) $����� � � (���� �������� ���$������ – ���������� � �"����� ;

5) $ ���$���� ����� ��� – ���� ��� � ���������� ; 6) $ �(���� ����� ��� �������� ���$��� – ��� ����-�������� ,

�� � ��������-��� ���� , ������ �� � �' . D������ ����� � ���������� ����� !��, ����!!���� �

������!���� � � �� ���� ��������� '���#��� �$�� ���, /� ���$ ���� ��������! ������ �����-� ����� ���� � ��� ��"���� � ��� �� !������� + �� ��.

)����� � � � ���� ��$������� � $� ��� !������ + ����: 1) $ ���������� ��� ���� – ������������ , ����$� ���� �

������������� ; 2) $����� � � (���� �� ������ – ��$����� � ������� ; 3) $ "������� � � – �����$�� � %�$��������� � �; 4) $ "������� � � – ����� � ����� ; 5) $ ���$���� �$���� – ���� ��� � ���������� ; 6) $ ��$��� ��� ��� � �%��’�$� � – ����������� � %���������� ; 7) $ (���� ��� � ��"� $� �������� ���������� – ���������� �

�"����� ; 8) $����� � � � ������ ��%’&�� � – ����� � ����� ; 9) $����� � � ������� $�’�$�� (��� $ ����� ��%’&�� – �������

� � � ��� �. =������ � �, � ���� ����� ��� ������� � ����� �� � ������� �� .

����, ������� (��� ���� ������ ���������� �������� $������ ��� �� � ��������" ����� ������.

������� ������ ������ � ��������� ��� !�� – ��%’&���, �%’&���, $� �� ����� ������.

��$’#�� �� ������ ������ � ��������� � ��� !�� �' ��� �� ��, +������� � !������ ���$, ��� � ���!���� ������ �����-� ������ ��� �� ������ �$����� ������ '��� � �+�� �' ����� �� ������.

A��%" ��� ��$� $���� ������� „��%’&�� �� � ���������� ���” „��%’&�� �� � ��������" ����� ������”, �� %��$�� , �� �� ������ . !�%’&�� �� � ���������� ��� � ����������� ������ ���� �� %��� �������� ����� ������, � ��� �� �� ��%’&�� �� � ��������" ����� ������ (������� ������ ������" $�’�$� � � �(�� ����� ���, ��%�� � � �%��’�$���� � ��" %��� �����.

Page 204: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

204

:�� ���� *�% ��%’&�� �� � ���������� ��� ��� ��%’&���� �� � ��������" ����� ������, ���%" �� �� ��� �����:

1) ���� ��� �� � ��������-������� �����, *� �����%�& �� � ������� ��� � �%��’�$��. /�� � ��������-����� ����� � ������� � ������" �� � ���������� ���;

2) ���� ��� �� � ��������� ������%’&������ , ��%�� ����� ��� �� � ��������� ����$��� ��� � �� � ��������� � &$��� ���. /�� � ������� ����$��� ��� – �� $��� ��� ��%’&�� ��� ���� �%��’�$�� � �(�� ��������� ����� ���. /�� � ������� ����$��� ��� ( $����� ���%� �����& $ ������� ��������� �������&���� �� ������, ��������� ���%� – $ ������� �������� ��&���� � �������&���� $ ������� �� � �� �� �. /�� � ������� � &$��� ��� – �� $��� ��� ��%’&�� ������ � ��� ��� $���� ��� ���� ��� ��������� ������� � ����� �%��’�$�� � �(�� ��������� ����� ���. !������� � &$��� �� & �� � ������� ��� ���$��� ���, ��%�� $��� ��� ��%’&�� ����� $ ����'���� �� � ��������-������" ���� �������� � ���� �� ���;

3) ���� ��� �� � ���������� ���������� (���. 4� ��$’#���� ������ ������ � ��������� ��� �������: 1) ������� 5� ���, ���� $� ��� ��.102 ��������� � ������ &

����� ������ ������& � � �� ��� , & ������ ��������� ������� ���� ������� ����� � � ����� , ��������� ��������� �, ��� ���%�� ������;

2) �� �� ����� ���� �� �, �� & ��������� (� ��� ���$����� ������) (���� ������-���$����� ��� ��� ��������� ���� � ����� � ��� ������� � ��* , �������� , � ���� , ���� ��� (�������, ;� � � ��� � /��������� ;����%� �� ����, � � � �);

3) �' ���� ���'$�����, �� %����� �� ���% ������ ��������� �����, ����%����� � ����% � ������ ��������� �� $����� � (���� �. !�� ���� & �������� ����� ��������� ����� ������� ��"� $��, ����$ ��� ��� $�&���� ������� ���, �� ������� � ����� ������ ������ � ����� ���� � '����. )���� ��������� � ������� ����� ��������� ����%���� �����%��� )����� ������ „��� ������� ����%�” � � 16 ������ 1993 ����. ����� �������" ����%��� � ����( ������� $ ������ ��� � �����. ���� � $ 7 ������ � � ���� �& 3 ����. ���������� &����� �������� ��� ���� � �(�� �������� ����%� $� ����& M������ ����� ��� �������� ����%� ��� �% ��� + � ��� � ������ (M������������%), ��� & ���������� ������ �������-��������� ����;

4) ��� �� 5� ���, �� ��������� �� ������ ���%�, ��%�� ��� $���� ���� ���%��� , $��������������� ��� � �%��’�$�� � �(��

Page 205: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

205

��������� ����� ���. # �� � ��������-����� � ��� �������� ��� ���� ��� ����� ��� �������:

— ��� ����-������ �� (���� � ����, ��� ��); — ��� ���� ��� ���%��� (���� � ���%��� ��� � �, $ %���,

� ���� �); — ���%��� ��� ���%��� ($��������� ���%����" �����%). # �%��’�$�" �������, �� �������� � $�’�$�� $ ����������

(����, $�� ���&���� ������ ��� ���%" ���, ������ �" �������� ��: — ������ � �� ����; — ���� ����� � ���� ���� �; — �����" ������ �. ) ����� $� ���� �� � ��������-����� �%��’�$�� ��� ������� �

�� ����: — �%��’�$�� $� ������� ���� � � (��������� ������); — �%��’�$�� ����������� � � �����" � �, �� ��$� ������� ��

��������'���� (�� ����'���� ���������� �������); 5) ��������� � ���$ $�� ��� ����� , $ ����� $� ��� ��.26

��������� � $�� �������� � �� ��� ���%���, *� � $ ��������� ������, �� � ������ �, ����������" ���� ��������� &�, $����� ������ � ��������� ������;

6) �$’#� ��� ��� ��. N.1 ��.36 ��������� � �����%����, *� �������� ������ ��� $� ������� $"���� ����" ��� ���%��, ���� $��������� ��� �����", ������ ���", ���������" � �'�" ������ � ���� ���� � �%’&����� � ��� ���� ��� � � ���������� ���� $� �, �� �������� ���� �. 3 � &� ���� ���� ��������� � � ������� ���(�� �� �� ���. : ���� ��� ��� �����" ��� � � �%’&���� ������� �������������� )����� ������ „��� �%'&����� �������” � � 16 ������ 1992 ����, „��� ���(�� �� �� ���, �" ��� � ���� � � ������� ” � � 15 ������� 1999 ����, „��� ��� ���� ��� � � ����� ” � � 5 �� ��� 2001 ����. /�� � ��������-������� ����� ��" (������� � �� $��&���� � � �� � ��������-�������� ������ �������" �������� ���, *� � � ������" $ �'��� ��%’&���� ��� � � ��%�� ���� ��������� �������� � � ������� ��� , �� ���� �������-�����" ����������.

N���� $���������� �����%�&, *� ����� $%�$����& ��������� �" ��� $�����" ������ �, �������� �������" ���� � � ����%���" �� % � � ���� ��� �%’&����� �������, �� �������� �%’&���� ������� � � ���� ��� �������" ���� �, �� ������&����, �� � ����� �, �����%����" $�����;

7) �� �� � ���� ��� ��� ��� ��, �� �"����� �� ������� � ������� ������������. :� ��" ������:

— �������� ����*� , � ����� , ������ , ������� ��� ����;

Page 206: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

206

— %��� ���� ��� ���� � '���"; — � $���� �� �������� ��� ��� ������" �������� �"�����

$�����’�; — ��� ����������� � ������� �; — ��� ����������� ����� � �"����� �������; — �������� ����; — ����� ������� ��*�.

5. D������ �����-������� � �� /�� � ��������-��� ���� ���� �����& � ��%� ��$�� ���

�� � ���������� ��������'���� � ���� ���� �� � ��������� � ���� ������� . )� ��� ��.9 ���/� ������ ������ � �����&����� (���������) ���� #���� ����� �� , ���� (����� $� ���$��'� ) �� �� $�����������, �� ����� # � ��� ����" �����, �� ������, � � � ���$�� ��� ��, � ��� �������" ����� �� ������ � � ��� � ����� ���$ ���� ������ ����� ������ �������.

��� � �� ������ ������� � �����&���� #: 1) �������� ��$���������� �����, ��%�� �� � �������

��������'���� �������� � �������� ����� �������, *� �"���������� �� � ��������� $����� ����������� �� '����, ������� '���� �����������;

2) ����� ������, ��%�� ��������'���� "������$�&���� �� � � �� %�$� ���� ���, $%������ �� � ��������� $�����������. # ����� ��� ������������ �� ����� ��� � ����� ��� �� � ���������� ��������'����;

3) ��������, ��%�� ���� ��� � ���%� � ���� ����� ������� ���" ����� �������� �� ����� � ���� ���� ��� �� �. #�� ���& � (���" ������ ���%�������� . # ����� ��� ���� ������& ���� ��� �� � ���������� ���������;

4) � �����, ��%�� $ �������� ����������� ����'���� ���& �� � ������� � ���� ���� ���, *� �����& � �������� � ������� � ������� �� � ���������� ��������� ������� ���� � � �� �� � ���������� ���������.

/�� � �������� ��������'���� �� � � �� $���� � � $������ � ������� ������ ���������.

Page 207: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

207

��������� �$����, $ ����� $� ��������� ��$�������� �� � ��������" ��������'��� $����� � & �� :

— ��& ��� � . #�������� ����� ��������'���� %� � ������ ������ ��� �� � ������� ��������'����, %� � ���� ������ ������. � ������ ��� ��������� ����� � ��� �� �' � ������ & ���� �� ���� ����� ��%�$���� (��.9 ���/�, ��.��.1, 11 ��);

— �� ��� � . !��� %���-����� $������ ���� %��� ����������� � ���� $�����, ���� �� � ���������� ��������� – �� $�����, �� � �$������� ����;

— ���� ��� � . :������ ���� ������ � ���� ������� &���� – �� ���� ������ ������ ������, ������ �� � ��������� � ���� ������� %�$� � – �� ������ ������ ��� �� � ������� ��������'���� � �' $����;

— ������ ��� � . ) �������� $����� � �����%��� �������, ��������� ����� � ���" � ������� � ��.51 ��, $ $� ������� �� � ��������" ��������'��� �����%��� ���������, ����� � ���" � ����� ��.24 ���/� ���� �� & ���������;

— �’�� ��� � . /�� � �������� ��������� $�������&���� $ ����� ��"����� ��������'���, ������� – �� �������� �� $ �������� $������;

— &��� ��� � . ���� ���� ����� ��$��������� � ���� �����, � ���� ��� ��$��& ���$��& �� �� �'� ������� $ $�����, �� � ������� ����� ��$������� % ��' �� 40 ��%’&�� � (����� ������ � � ������� ������������);

— ���� ��� � . )����������� ���������� �� ������ ���� ������ � ���� ������� ����� �� � ��������� � ���� ���� ���, ��%�� �� � ������� � ���� ���� ��� ���& ��'� � ���� �$ , ��*� � ���� �� ����� $ ��%�� ���� ������ � ���� ������� .

A�$����� � ��, *� �� � ������� � ������� ��� ��������'���� $���� �"�� � � ��%��, ���� �� � $� ����� ���*. !��� � �� ������� � � ���� �����& � �����:

— ��-��&�, �� � ��������� ��������� – �� ����'���� $������%��’�$����" �����, �� � ��� � ���" �� &� ������, ������� ����� ��������� – �� ����'���� �������� ������� ��, �� � & � ���" ���������� ���� $� ���� ���������;

— ��-���, � $��������� ��� �� � ������� ����'���� �&���� ��$������ �� � ���������� ��������'����, ���������� ���� �������� �����, � ��� �� ��$������ ������� ������ ��������� � ������� � ���� � ����� � � ������ ���� ����� ���������"

Page 208: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

208

���� � � $��������� ���& ($ � �� ���� ��������, �������, ������ �.4 ��.40 �)��);

— ��-���#, ��*� ��������� �$���� ��%’&�� �� � ���������� ��������� & � �, ����� ���, ���� ���, �� �������� �$���� ��%’&�� ������� ������ ��������� & ����� ��� �� ����������� ��������� ���������;

— ��-�������, ��*� ��%’&���� ��$����� ���� ��� �� � ������� ��������'���� & ��� � (���� ������� ���� � � ��� ��������'����� ���& �� ���" ���� $� ���" $�’�$� �, �� ��%’&���� ��$����� ������� ����" ���� & ��� ���� ���������, � ����� ����& ��������'��� � � ���� �%��’�$���� ������ �� �� ���� $� �� $�’�$�� („�������-� �������”).

/�� � �������� ��������'���� �& ���� �������� ������ (����). ��� ������ ������� � �����&���� – �� ��� ������ ������ ������ � ���� ������ ���������� �$’#������� � ��$’#������� ��� �, � � ������� ���� ����� �� ' #���� ������ ������ � �����&�����.

!���� �� � ��������" ��������'��� ��� ������� � ���� $����� � �:

1) ������� ���� ����� ��%�$���� – � ������ ��� ( ���� ; 2) "������ '���� – � ���� ��� (������ ; 3) ��%’&�� ��������� – � ���%��� ����%�� (������ ); 4) ��������� – � ����$��� � ���������� ; 5) ���%������ ��������� � – � ������ %������ (� ������ ). ������ ��� � ������ ������� � �����&���� ���!� #: 1) �$’#�� ������ ������� � �����&���� – �� ��, � *�

��������� ��������. �%’&���� �� � ���������� ��������'���� & ���� ��� � �������, �� �������� � �(�� �� � ��������-���� $� ���� � ������� � ������� ����� ���, �� �"���������� �� � ���������� ���� ���. �%’&���� ��������'���� ������ %��� ��� ���%��� ������, �� $�����’�, ����� � �� ��� ��*�;

2) �$’#����� ����� ������ ������� � �����&���� – �� ������ ��� $��� '� " �$�� ���� ���� ��%�$������� �������� � �%’&��, *� �����& ��� ���������� � ���� (� � �� %�$� ���� ���), ���� ��� ���, ��������� $�’�$�� � � � ����� � ��� ����, � ���, ��, �%�������, �%������, ���� % ���&��� �� � ���������� ��������'����;

3) ��$’#�� ������ ������� � �����&���� – �� ����� ���%, �� ������ 16-� ����� � �� ������ ������� � $��� ���� �� � ���������� ���������. � ���/� �� ����&���� ���� �

Page 209: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

209

„( $��� ���%”, �����������&���� � ���� ���� � „���%”. /�� ��$����� � ��, ������ ���/� ����$���� ��$�& ��%’&���� ��������� �������� ( $���� ���%�. ��� ��, $�����, �� ���� ���� �$���, $�� ���� ���������. !���� ��%’&�� � ���%���� ��� ����� �������" �� %, �� ������ � ���� ���� ��� �� � ���� $ ����'���� �����" ����� ������ � ���, �� $ ��$%�$������� �" �������� �'��� ���%��, �������� � ��������;

4) ��$’#����� ����� ������ ������� � �����&���� �����& � ���" ����� ������� ��%’&�� �� ��������� �������������� � ����. �������� �$���� ��%’&������� ������� ����� & ���, �� ������& � (��� ������ %� ���%�������� . +�� � ����� & (������������ (���%��’�$������) �$���� ��%’&������� �������.

�%’&����� � ��%’&����� �$��� ����� �� � ���������� ��������'���� �����%��� � � ���� ���" �����" ���/�. ) �������� �� � ���������� ��������'����, ��%�� �������� ����� ���������, $����������� �����%��� �� � ������� � ���� ���� ���. A ���, ���/� �� � ����� ��$������ �� � ��������� � ���� ������� , �%��������� ��$ ���� � ��, *� �� � ��� & �� � �������� ���������, *� $�������&���� $ ����� ������"����� ��������'��� $��% ���� ��������'�����. A � ���� ������" � ����� � ��� ��( � � � ���� ������ � ���� $��%��� ��������, *� ������ ���� ������ ������� – �� �������� � ������ ��� � �������� ��$’#���� � ���$�, �� ������ ������ ����� � �����&����, � ���� ������ ������� ������, ��� ����� �� � �����&�����.

/�� � ������� � ���� ���� ��� ���& $ ����������� 16-� ����� � �� (��.12 ���/�). A� � ������� �� � ������� � � ���� ������� ���%�, �� � ���:

1) � ��� ������� ���%" ����� ; 2) � ��� ���%" ���� �%�����; 3) � ��� ���������� . H��� ���%�, �� ������ �� � �������� ��������'����,

$�������&���� ���������� $" �, *� �����& � ���� �� ����� ���, �%����� ���%����" %��, ���� ����" � �'�" ������" ������ �. !�.23 ���/� ��$��&, *� ������ ����� ��������� – �� � �� ������ �������, /� � �������#���� � ����! ����� ��� ���$�, �� ������ ������ ����� � �����&����, � ��' � ��$�� ��� �������! ����� � �����&��� �� � ��� � �����&�����, � � � ��&��� ���$ ��.

Page 210: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

210

*�� ������ ������ �������� $�� ���� � ��.24 ���/�. :� ��" ������:

1) �����'���� – ���������� � ������� � (��� ; 2) &� + – ���'��� ��������� � ������� ������; 3) ��� ��� ��������� ����� , ���� ��� $������� �������� %�

%�$�������� � �%’&���� �� � ���������� ��������'���� – $ � '����� ���� ��������� ��������� ������� � ����& ������ � ��� $� � $ �������� ��������� ���� ����'����� ������� $ � ��"������ ����� �� ��� $� � ����� �������;

4) ���+��� ��� ����� , ���� ��� $������� �������� %� %�$�������� � �%’&���� �� � ���������� ��������'���� – $ � '����� ���� �������� %�$����� ������ ����� ������� � ���� ��� ������. ���( ������ ���� %��� ��'� �������, ���� & � ������ � ������� ����'���, ��*� �'� �� �����%���� $����� ������;

5) ���$ ������ ����� ������ � � , ������ ����� ���������� – � ����� �� ����" ��� � $ ���%� %� ����������� ����'���� ������� ����������� ����� �������� ������������ $��%�� � ����� ��������;

6) ��� ��� �$��� – � ����� �� ���" � ��� � $ � �%������ �" $ � ���� ���� ���� ��%��� ���%�, �� ������ �� � �������� ��������'����, $ ��������� �� 20% �� $��% ��� � ��"�� ������;

7) ������ �����" �&� – ���$��&���� � ���� ����� � ���������" �����" $ ����� ���� �� � ��������" ��������'��� � ����� �� 15 � %;

8) �������� � ��'� 5� ��� – $ � '����� ���� � ����� '� " ���� %� !���%� %�$���� ������ ��$����" ������� �� % %�$ ����������.

/�� � �������� ��������� ���� %��� ������� �� � $� '� �� ����$ �� � ��� $ ��� �������� ��������'����, ��� ��������� ��������'��� – ����$ �� � ��� $ ��� ���� ���������. !�.213 ���/� ��������& ����� (������ ���%�), �� ���������� ��$������ ����� ��� �� � ������� ��������'����. :� ��" ������:

1) �� � ������� ��� � � ��� ��������" ��� ���" � ������", ����*��", � ����" ��;

2) ������� ��� ���� � ������", ����*��", � ����" ��; 3) ���� , � ��� ���� (���� ); 4) ����� ����� '� " ����, ����� �������" ������ � � �'

���������� ����� (�"� ������ ���%�).

Page 211: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

211

� ������ ��� ����'���� ����� ��� �� � �������� ��������'���� & ��������, ���� ����&���� ������������ ���%��, � �����&���� ��� � ����'�����, ��� ������� ������ ��" � �� �� � – ���� ����. �������� ������&���� ����� �� ������ � ���% , *� ��$����& ����� ��� �� � �������� ��������'����.

!��� ��� �� � �������� ��������'���� ��$����&����, �� ������, $ � ���� ���� �������� � 15-������ ����� $ ��� �������� ���������. !��� ��$����&���� � ������ � ���������� ���%�, �� ������&���� �� �� � ��������� � ���� ������� . �� ���� ���&���� �������, �� �����'�&���� ���$� � ��� $� ������ ��$����� �����, �� ��� � �������� ����" �� � �����&���� ���% , *��� ���� �������� ��������. ������� � ���� ��� �� � �������� ��������'���� ���� %��� ������� � ��� , � '���� ����� & � �����. )����������� ���������� ���� ������� �������� �������.

Page 212: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

212

������ 9. ������ ����� ������ � � 5� ���

�� � 1.������ ������� ������ ���� ������� ��� ������.

U���������� ���� ������� ������� ������. 2.�������, �$���, ���� � ���� $������. 3.���� ���� � ���� ���� ���. #��� ���� �����" ������. 4.���%������ ���� ������ � ���� ������� � �������

�������� �� ".

1. ������� ������� � ������ ����� ������ � � 5� ���. E �������� 9���� ������ ������ 5� ���

������� „���� ����� ����” �������� ��$������ � ���" $������",

���: 1) ���� ����� ���� �� ���$� ���, *� $�"����� �� � ���� �

� � ����� &������ $���������� �� – ���� ������� ������ ������;

2) ���� ����� ���� �� ���$� ��������� ����, *� $�"����� �� � ���� � ��"� $� ���������� ���� �����-������" � ������; ������� � ���$������ ���� ������� $���� ������� �������; ���� � ���� � ���� ������� ���; �������� �� $ ���� �����-������" ����, ������" ��������� � � ���� ������� ��� $��% ���" ����.

9���� ���� � �� � # � �� � ����� ���: 1) ����& ��%�� ������� (������ ���) ��������" ����, ����������"

� ���� ����� . A���� ���� ������� ��� – �� �$������ ����� ����� ���, �� & $������%��’�$������ �� ��������. E ����� $��% ��'��� ��������� �� ����� – $%�����. #��� $%�������� ���� ������ �����, ��� $������ � � %� $������� %�$� ���� ���, � � $���$�� $��������� $ �" �������� ���%����" ���������" $"�� � – ���� ������� �������;

2) ���� ����� ������������� ��'� ��*�� ������ $��������� ���� – #��"����� ;��� ������ $�� �������� � � ���� ���" $���". A �� �' ������ ����� %� ������ ���%� (�� �� ���$����� ������) �� �������� ������ ����� ���� ������� ���. >�� ���� �� ���� � �� $��&���� � � �'�" ���$�� ��� (�������, ����� ��� ������ ��� ������ ������������� ������ �����, ����� �� � ���������� ��� – �� �� �

Page 213: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

213

������ � ������� ������������). ����, ���� ����� ���� $�"����� �� � ���$ � ���� � ���� �����" $���". E� �� $��� ��$������ %� ����� ����;

3) �& �� � ������� ����� �������� ����������. N.2 ��.1 ���� ������� ������� ������ (�� – �� ������) ��$��&, �� ���� ���� ��%�$���� � ���� & $������� � �� ������� $������������ �� �� %, *� �" �������. )����� ������� – �� ������ ������� �, *� ��$������� ������ ���� ������� ���. !�� � �������, *� �������� � $�’�$�� $ ��������� $������ $���������� $ �� �����" ������, ��������� ����� ����� ������ � � . )��������� ������� �� ���������� ���%�, �� ������ $�����, & ������ � ������ ����!� ��� �������, *� �������� � $�’�$�� $ ��������� ����� $������.

����, ���� � �$�����, *� ���� ����� ���� �& �� �$���, �� $������%��’�$���� �������� ���, (������� ��$���� ��� ������� $%�$����� ���, ���� ������ � ���� ���� ������� ����� �������� ����������.

>��� �����, ����� ���� � �� �� � ���� � � – �� ������ , ���������� !������ ���, ��"����� *������! % �! 5� ���, /� ��� ����!!��, ��� ��������� ��$������� ����� # ������ �� � ��� ��� ��� � �������!���� � ���$, /� �� �������.

���� ����� ���� ������& ���� $����� � $� ����& ���� (���� �. � � ��� ����� ������ � � : 1) �"���� ���� ������ ��� ������, ���� ��� ������ � ������ ����

������, $"��� ��������� ������� ���� � � $�������" �������; 2) $%�$������� $"���� �����, $�����’�, ���� � � ����� �������, �"

��������� ���" ��� ���%��; 3) $"��� ������� , ����������� �������, ���� ���; 4) ��������� ����'��� ����������� , ���' $ ���, $����� �; 5) $%�$������� ���� %�$���� ������; 6) �������� ������, *� ���������� $������. 3������ ����� ������ � � : 1) ������ . #��� �"�����& ��������� ���� $"���� ���� ���

� ������� � � $�������" �������, *� ����������� �'��� ���$��� ���. A������, ����� ��� ������ ��� ��������� � �������, *� ��������� � �(�� ������� , � ���� ������� ��� ������������� ���� � $ $������ ����� ������� .

:� (���� � � ��� ������ � ��.1 �� ������, �� ��$��, *� „���� ������ ������ ������ �& ����� $������ ������ $%�$������� �"����� ��� ���%�� ������ ���������, ������� , �����������

Page 214: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

214

������� � ���������� %�$����, ���� ���, ��������� ����� ������ ������ � � $�������" �������, $%�$������� ���� %�$���� ������, ���� $��% ���� $������”;

2) ��������� . �������&���� � ����, *� ����� ���� ������� ���, $%�������� �������� ���� ���� ��%�$���� � � (%�$� ���� ���), � ��� �� �� ������� ������ ����� ���� ����� ���.

D ��' ��� ������� ��������� $%����� ���� ������� $���� ����, *� � � � ���� �& �" ��������� ��� ������, ����� ��� ����� ���, ���� � ���� ����, *� ��%������� � ���� ������� � �������. >�� ���� ���������� (���� � ���� �����-������" ���� � ��%��&���� � ����������� $����� �, �" ������*��� �� ������ ���������.

:��� ����� ���� ������� ��� ����� ������ �� �����������". E�, �������, ���� ��� ���%" ��� �%�����, *� ������& � ���� ���� ��� ��� ����� ����� $"��� � � $��������� �������� (��.36 �� ������), ���'���� $����� �������� (��.��.89-91 �� ������).

9���� ������ � �� �� � ���� � � ��� � ��� ����� �������, � ��:

1) ������ � �������� �$��&, *� ���& $������ – ���& ������� %�$ ��$ ��� � �� � $��� . >�%�� „� "�� �� ���� � ���� ��� $ � ����, �� � �� �������� �� ��$������ $����� �� ��������'����” (�.2 ��.58 ��������� � ������). )� �� ����� �������� ��$����&���� ���� � �.2 ��.4 �� ������;

2) ������ ������� ��� �� ��� � ����� �$��&, *� ���%�, �� ������� $�����, � �� ����� $����� � ������� ���� ������ � ���� ������� ��$����� � � ���� , �� �������� , ��"�������, �������� ����, $����� �����, � ������ ����, ���������� ��*�;

3) ������ ���$����� ������ ������� � � ������� ���� ���$� �$��&, *� „������� � ���� ���� ��� ���%� �& ���� ������� "�����” (�.2 ��.61 ��������� � ������) ������ ��'� ��� ���������� � � ��� ���������� ���%� ���� � (��� ������ �� ���%�������� (��.��.23-25 �� ������);

4) ������ ������������� ����� ����� ������ ������� �$��&, *� ���� ���%, ������ ����� ���� ����� � ���� ���� ��� ��� �� ���� %��� ����� $ ���� ��� �� $����� �� � (�.3 ��. 2 �� ������);

5) ������ ��� ����� �$��&, *� ���� ������ $��� $������& ������� , %�� �� � � ���� �������, �� �& � ��� ���������� ���% , �� ������ $�����, $��� ��� �� ( $��� ��������. M��� $� ���� ������� ��� �����& � ����, *� ���%, �� ������ $����� ��������� ������� , ���� %��� $� ����� � �

Page 215: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

215

���� ������ � ���� ������� $ �������� �� � ������ (�.1 ��.47 �� ������);

6) ������ �� ��������� (������ ��� ���) ������ ������� �$��&, *� �������, ��� $�������& ��� �� ���%� $�������, �& %��� � ���" $����, ���������� � ���� ������� $ ��"������ ������� ��������� $������;

7) ������ �������� ����� ����� ������ �$��&, *� $��������� $ $������ ��� ����������" � ��� �� �(��� ���� ����� ����" � ������� ��' � $ ��", �� ���� ������� ������� ���� ����� ��%�$����, ���%� ����'���� ��%� �� %� ������ ��� � �������, $����� ���� ���� � ������� ������� '���� %� ��������� ������ ������ ��� $��� ���� ���� '����.

���� ����� ���� $�"����� ���& � ��%������ � $��������� ������ ��� ���� ����� � ���� ���� ���, *� ����& ��%�� &���� ��������� ������� – ���� ������ ������ ������, ���� C�����&���� � ��������� � ������ � $�������$���" �������" ����" � ��������� ���.

�������� '����� ����� ������ � � # 9���� ����" ����� 5� ���, ���� ����&���� $ ���� �����" $��� �, *� ������� � ������ �����.

���� ������ ������ ������ %�� ��������� 5 �� ��� 2001 ����, *� �%�� ������� 1 ������� 2001 ���� ����&���� $ ���" ����� – )������ � ���%�����, �� ��� ������� � ��$� �� ���� . D��� ����� �� ��� ������� � ������, �� ��� ��� � ������� %$�. � �����" �����" ���� %� ������ ����� �� ��� ������� � ������, *� ���� ��(���� ��$������ (�������, � 2. ��.115 „������ �%������” � ����� 13 ����� �).

)���� ���%��� ������ �� ���’�$� � � ��%�� ��������� ����$����� �������� &�� ���, �� ��% ��' ��� �� ��� $�������� ������" �����. A� ���� $���������� ���� �����-������ �����, *� � ������� � ���%��� � ����� ��, �� $������'��� ��� ����� �� )������ ������.

� � ��� � ���� 9���� ������ ������ ����&���� $ 15 ��$� � �, � ���" $��������� �����, *� ����������� �������� $���� ��������� ���� ������� ���, � ��%����� $����� �� � ��� ���� � �, ���� ��� $���� � �� � ������� , � ����� ���� ������ � ���� ������� , ������� $������ �������, ���� ���� �����" ������, $���� $��� ���$������ ������ $� ������� � � ��", ���%������ ���� ������ � ���� ������� � ������� �������� �� " � ��� �'�.

���$��� � ���� 9���� ������ ������ ����&���� $ 20 ��$� � �, � ���" $��������� �����, *� ��$����, �� ��������� ���� ���� ��%�$����

Page 216: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

216

� ���� & $������� �� $"��� ���� ������� ������� ������ %��� $������� �� �� %, *� �" �������. ����� ��$� � ���%����� ������ ����������� ���� � ���� $����� �. ������ &� ����� ��� �� & ������� �%’&��, ��%�� ����� �� ��� ��� %��, � ����� , ���� ��� � �������, � �� �����& $�����. A������, ��$� � LL � ����� ���� $����� � ����� ����� � $�����’� ���%�.

� $�’�$�� $ ���, *� %������ % ��' ��� ���� ���%����� ������ ��������& ���� ����� � ���� ���� ��� $ ����� ���� $����� �, �" �������� "������$�&���� ����� �� ��� ����&����, �� ������, $ ���" ������� � – �����$�� � ���� �.

4��������#! � ��� #���� � ���� ���� ���$����� � �����, � ���" ���� � #���� ����� ���������� �����.

:�� ��������� �$�� ����� ����������� $������ $��������� �����������& ���� $ �������" ��� � �����$�� �:

1) ���� ��������� �$��& ��'� ���� $������ �� ��$����& ���� $� ��� (��.119 �� ������ „#%������ ����$ ���%����� ���”);

2) ������ ��������� �$��& ���� ����������� $������ ��$����& ���� $� ��, ��%�� �& ���� ��$������ (�.1 ��.185 �� ������ „��� �� ������ ���”);

3) $� ����� ��������� �$��& ��'� �� ���� $������, ��� ��$������ �$�� ����� $������ � ����& �� ���� �'�" ���$�� ��� %� �'�" � �$�����" �� � (��.271 �� ������ „����'���� ����� $��������� ��� �"����� ��� ”);

4) ������� ��������� �$��& �$��� ������� ����� $������ ����� '� � ���' � ����� ���� %� �$��& ��'� �� ���� $������, �$���, *� �%������� ���� $�����, ��$�& � ������ � ����� ���� %� � ����& �� �'�� ���� (��.115 �� ������ „������ �%������”).

) �������� $����� � $��� $����� � � ���� ���� ����� ��%�$������� ���������� ���� �. � ����#! � ��� #���� � ���� �� ��� ���$����� � �����, �� ���� � # �� � ���� ��� ��� � ������, � �� ����" � ���������.

) ����� ��$� ��� ������� ���� ���������, ���� ������� $����� ������� – ���%���� ������ �� ��������� %� ��������� ������� . � �� ������ $������������ � ������-��$���� � ���������� ���� �.

*������-���� ����! # � �����, �� �& ���� ��� ������� ��$�& ���� ����� � ��*� ��� . ;�$� $����� �� ���� ���� ���� �:

1) $ ������ (� � �����) ��*�� (���������) ����� ������� (� ����� „� �” „��”). � ����� �$ � $��� �����%��� ���� � ��* ��� ������� �������;

Page 217: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

217

2) $ ��������� ������� (� ����� „��”). � ����� �$ � $��� ��$��&���� � ���� ��* ��� �������, % ��'� $ ��� ��� �� ���� ���$����� �������.

D����� �����! # � �����, � �� � � ������� ��$ �� � �� %� � ��� ��� � �������" ������, $ ���" ��� �%��& ��'� ����.

)��� ����� ���� � � � ����� �� ������ & �������������.

2. �������, ��� ��, ��� � ��� ������� ������� $������ & ����� $ ���������" � ���� ������� ��� . #�

�' ���� �������� �� �� ��'� �%�������� ������ �����, ��$������� $� �� ������" ������� �, *� "������$���� ����, ������" ���� � ��*�.

# ���� ��� �� �.1 ��.11 �� ������ �������� ���� #���� ��������� ��$������� ����� ����� (�� $� $�����������), ������� ��$’#���� �������.

:��� ������ ��$����� � ��� ���������� �����: 1) ������� �� – �� ����� ��%�$���� ����� �� ������, �� $%������ $�����; 2) ������� $����������� – �� ����� (��� ��%�$������ ����� ��� ������, �� ������&���� � ������� � � �������� � �, ��� ����� ���� $�%��’�$� %�� ������� � ������ $����.

:�� ���� *�% ��������� � ���� %��� ��$����� $�������, ���� ������� � ����� �������� � ���� ���" �$��, �� � �� $����� ���� � � �'�" � ���. �� ������ � ��� �$��& �$���, �� ������� ������� „$�����”.

E ������� ��� � �� ������� #: 1) �������� ��$����������. �$��&, *� � � �� %�$� ���� ��� $��&

'���� �� ������& $���$� $����� '���� �%’&���, *� �"���������� ���� ������ $�����;

2) ����� ������. �$��&, *� $������� & ��'� �� � ����, ��� ����� �����%���� ���� ������ $�����. � � ��������� ��� ��$�� &���� ����'���� ���%�� ���������� ���� �����-������� �����;

3) ��������. �$��&, *� � ���� ���&���� $������� � ���� ��� , ���� � � �" ���%� & ��� � (��� ������ �� ���%�������� ;

4) � �����. �$��&, *� $������� & � ���� �� � ����, $ ��� ���� ������ $����� �����%����� ������ ��� ��$� � �������.

: ���� �� ���� ������� $�������, ��*� ���� �� �& "�� % ��� &� $ ��" �$��. ) �'��� %��� �� & $������� � ����, ��� (������� �& �� �$��� $������, �� �� �������� ���� ����� ��%�$����.

Page 218: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

218

)������ � $������ � � ��%�� $ ����� '���� $ $��� '���� �$����. � )���� � ����� �� ������ � ������ ��� �� $����� � � ���� ������ � �������� �� ������ �: 1) "����� ������� ���� ����� ��%�$������� $��������� � ����; 2) ��� ������� (��$%������ ��� ) ��$� � ���� ���� �, �����%����" $�����.

� ���� �������� ������� �����!���� � ����� � ������ (��.12 99 5� ���):

1) ������� ��������� ��'����� – $ �� �����%���� ������� � ��� ��$%������ ��� � ����� �� % ��' ���" ��� �, %� �'�, % ��' �’��� �������;

2) ������� ������� ��'����� – $ �� �����%���� ������� � ��� ��$%������ ��� � ����� �� % ��' �’��� ��� �;

3) ��'�� ������� – $ �� �����%���� ������� � ��� ��$%������ ��� � ����� �� % ��' ������ ��� �;

4) ���$���� ��'�� ������� – $ �� �����%���� ������� � ��� ��$%������ ��� � ����� ���� ������ ��� � %� ��� ����� ��$%������ ��� .

� ���� � ��� $���� & *��� ���%����, *� & ���������� � &� ����. # ���� ������� ��� – �� ���� $������. /�� �� � $$�����, *� �� ������� & ������� ��( � � &�, %����� &� ���& ����������� "������. � �� ������ � ������� 702 ����� $����� �, �� ���%" ��� � ���������� � � �������� $������, � � ������.

G� �� �� �� ��������� ������� „$�����” � „���� $������”? „)�����” – �� ������� ���*, ��� ��$��&����, ������� �, $ ��$�� � ��� ����-��� �����" ���� �����-������", „���� $������” – �� ������ ��� �� ���*� �������� $ ���� �����-������" ��$�� �. >��� ����� �� �� ���'���� ������ „$�����” „���� $������” �� �� �� ���'���� ���* � ������ ��� �� ���*�.

)������ ����� $������ �����& � ����, *� � � �& ������ ��� &������ � �"��� �� ��$�� ��� $� ��� $������, ���� ��������� �, &������ $��������� ���� ������� $����.

����, ��� ������� – �� ���������� ��� �������� ����� ����� � ����� �$’#������� � ��$’#������� ��� �, /� ���� � !�� �������� ��������� ��$������� ����� �� ��������.

������� ����������� ����� $������ ������� ���� ��������: �%’&�� $������ �%’&����� ������ $������ (�" ������ ��� �$����� �%’&�������� �$���� �����), ��%’&�� ��%’&����� ������ $������ (�" ������ ��� �$����� ��%’&�������� �$���� �����). � ����� &����� �%’&����� ��%’&����� �$��� � ��������� ���� $������.

�$’#�� ������� – �� ���� ��� � �������, *� �"���������� ���� ������ $����� � *� �����& $�����. !�.1 �� ������ � �����

Page 219: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

219

����� � �%’&�� �, �� ����%����� � � ���� �����-������� �"������: ��� ���%��� ������ ���������, ���� ���, ���������� ������� �������� %�$���, ���� ���, ��������� ���� ���� � ����� , ��� %�$��� ������.

!�� �%’&�� ��$����& ��$����� ��� ���� ���� ��� $������, $’������ ���� ���� ���� ��%�$���� ��� ���, �����& ������� � ��� ( �� � � ����, ���� � ��������� ���� � � ��� ���" ���� ���� ��%�$�����" �������. �%’&�� � � ��& ������ ���� ��� ��$������ ����� ������� $������, $����� � ��� �����& � $� �� �%’&������" ��%’&������" �$��, & ��" ���� ��� ��� ( �� � $����� �.

�$’#����� ����� ������� – �� $��� '�� ������ $������, *� "������$�&���� ���� ���� ��%�$������ � ����� (� &� �� %�$� ���� ���), ���� ���� ��%�$������� ��� ����, ��������� $�’�$��� � � � ����� ���� ���� ��%�$������� ��� ����, � ����, ����, �%��������, �����%��, ���� $��%�� �������� $������.

/�� �� �� $$���� �$��� �%’&������� ������� �"����� �� ������� ����� $������, ���� �� �� ���� ���� $������ ��� ��� ( �� �. � ���� � ���� ������� ��� ��*�$$���� �$��� ��� ������� � �%��’�$��� � (��������� .

4� �$��’������� ��� � � ��' �� � ���� � (��� � � %� %�$� ������� . E �$��� ��$������ � �����$�� � ���� ���%����� ������ �� %� ������& $ �� $� ��� ���� %��� ��������� ��� ��� ( �� � $������.

4� + ����� ������ ��� � � ��' �� ��, � ���, ���� % �������� $������, ��������� $������ � $��%� �������� $������. E �$��� ��� ����" ���� � $������ & �%��’�$������, ��*� $$���� � �����$�� � ���������� ���� %� �� ������, ��� �'�" – ���%��’�$������, ��� ���� ���� �� ��$� � �����$�� � ���� �� �������� � ��� ( �� � $������.

�%’&����� ������ ������� ����� ����������� $������ ���� $���� � $�. >��� ��� & �������� ������ &� ��$�������� ������" ���������" $����� �. #�������� �� " �$�� �%’&������� ������� ����� $������ �����& ����������� ���� ���%� � ��������� ��� $����� .

��$’#�� ������� – �� ( $��� ����� ���% � � � , $ ����� ���� ������ ���� ���� � ���� ���� ���, �� ������ $�����, ��� ����� ��� ������� ���� ���� ��%�$���� ����� � ���� � ������ ���.

� �� ������ ������� *��� ��%’&�� $������ �%’&��� � LV ��$� � „���%, �� � ����& ���� ���� � � ���� ������� (��%’&�� $������)” � ����� ���������� �� ���� ��%’&�� $������: $������ ���� �����, ���� ��� ��$������ ������� $ ��" ��� � $$����� �$���, �� "������ ��� ������� $ ��".

Page 220: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

220

����, $� ��� ��.18 �� ������ ��%’&�� $������ �� ������� ����� $������ "������$�&���� ����� �%��’�$������ �$����:

1) +����� ���$ – ��%�� ��%’&���� $������ ���� %��� � ���� �����. =������ ���%� �� ������ %��� ��%’&���� $������;

2) ���� ���$ – ��%�� $��� ��� ���%� � � �� �������� $������ ��� �������� ���� � � (%�$� ���� ���) ������� ����. ������ ��� ����� ��� ���%� �����& � ���� � $�’�$�� $ ��������� ��� $������;

3) ���$ , �� ���� # � ������� �������� ������� ��� ��������� ����� ����� � ����� ����. � �.1 ��.22 �� ������ ����� $$�����, *� „���� ���� � � ���� ������� � ������� ���%�, ���� �� �������� $������ ����������� 16 ��� �”. E�� � � �$����� $������ � ��� ���� ������ � ���� ������� . ) ����� $������, ��������� ����� � ���" �������� � �.2 ��.22 �� ������ (����� �%�����, %�����$�, $C��������, ��� ��, ��$% �, ��% � ��*�) � ���� ���� ��� ���& $ 14 ��� �.

��$’#����� ����� ������� – �� ����� '�� ������ $������, �� �"����& ���" ��� � ���� ��� ���%� �� ���� ���� ��%�$������� � ����, ����� ��� �����&����, �� ���� ��� �� �.

!�%’&����� ������ �& �$��’������ � + ����� ����� ��� ��. :� �%��’�$����" �$�� ��%’&������� ������� � ��������� ��� . #��

���%� – �� ������, �%��’�$��� �$�� %���-����� ����� $������, ��� ��$��& ��� ���� ��� ��%’&������� ������� $����� � ��� �� $� ��. )� ��� $ ��.23 �� ������ ��� – �� ���" ��� �������� ���%� �� ��������� � � �� %�$� ������� , �����%����� �� ������, � �� ��� �� �, ������� � +��� ������ $� ���$��'�����.

��.24 99 5� ��� �����# ������ � � ���: 1) ����" ������ – �� ���� ���% ��� ������� ���� ����

��%�$������ "����� ����� � ���� (� � %� %�$� ������� ), �����%�� ���� ���� ���� ��%�$���� ��� ��� %�� �" ������;

2) ������" ������ – �� ���� ���% ��� ������� ���� ���� ��%�$������ "����� ����� � ���� (� � %� %�$� ������� ), �����%�� ���� ���� ���� ��%�$���� ��� ��� "�� �� %��, �� �� ���� �������� �" ������.

Page 221: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

221

��.25 99 5� ��� �����# ���$��'����� � � ���: 1) �������� � ������������� – �� ���� ���% �����%��

������ ��� ������ ���� ���� ��%�$�����" ��� �� � ����� � ���� (� � %� %�$� ������� ), �� ��������� ��$�"����� � �" � ���������;

2) �������� ��$ ����� – �� ���� ���% �� �����%�� ��������� ������ ���� ���� ��%�$�����" ��� �� � ����� � ���� (� � %� %�$� ������� ), "�� ������ %�� ���� �" �����%����.

D�$ ������� �%��’�$����" �$�� �$�� ���& ����� $������ � � �" ������ ���� �� �� ���� ���������� �� � ���� ������� .

:� (����������" �$�� ��%’&������� ������� � ������� ����� � ���� �������.

����� ������� – �� ����� '�& ��������� ���%� �� �������� $������. +���� ��$�& � ��, ��� �������� ���%, �������� $�����.

��� ������� – �� �������� ���%� ��� %���� ��$�����, �� ����� ��� �����, �������� $�����.

J��������� �$��� ��%’&������� ������� ��"���&���� ��� ��� ( �� � $������ ��'� ��� , ���� ���� ��$� � �����$�� � � ���� ���� ����� ���� ������� ���.

3. 9���� ��� ������ �������. *�� ����� ����� ��� �� � ���� ������� $��� �������$��� ����&���� ���� � „���� ����

� ���� ���� ���” (�������, ��.2 �� ������ �$��&���� „� ���� ���� ������ � ���� ������� ”, ��$� � LL – „)��� ��� ���� ����� � ���� ���� ���”, ��$� � LX – „)� ������� � � ���� ������ � ���� ������� ”). ��� ����� �� � �� �� ��$����& ������� „���� ���� � ���� ���� ���”, ���& &������ ��$�� ��� *��� ����� ������� � ��� ���� ������� ���. ������� ���� ������ � ���� ������� & ��������� ��������, ��� "������$�&���� ���, *�:

1) ����� ��������� ���� ��$��� ���%� ������ � ������� $������;

2) ������ �� �� ��������� $������ �& �������� � ���� $������� � ���� � ���� � �%����������� ������ ����;

3) ��� � � �%������ ���%������, �������� %� �'��� "������ �%��&���� $ ��"������ ��� � ���� ������� $ �������� $�����;

4) ������ �������� $������, $ ���� ��������� � ���� ���� ��� � ���� ������� $��� .

Page 222: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

222

) ��"������ ���������� ���� $��%��� ��������, *� ����� ��� ������ ������� – �� ��� �� ���� !������ ������ �������, ���" ����� # � � ������ ��� � ���$�, /� ������ ������, � ���� �' ����� ������ � +��� �$��'���� ���$������, � "������ �� ��&��� � ����, /� ���� � #���� �$����� ����� ������ ���.

>��� �����, ���� ���� � ���� ���� ��� & ��� ���� ���&���� $������. # ���� ��� �� �.1 ��.2 �� ������, � ������ ���� ������ � ���� ������� & �������� ���%�� ���� ���� ��%�$������� � ����, ��� � ����� ���� $������. ) ����� ������� � � ���%��, �� ������ $�����, ������� � ���% ���� �, � �� ������� �%��’�$�� $� ������� %�����%� $ $������ ���, �������� �����( �� ���� ���� ����� �������.

9���� ���� � ���������� $�"����� ���� ��� $� � � ���� ������� ������ , �� $� ����&���� � �� � ���� ������� :

1) ����'���� ���� ������ �����; 2) ����������� ���%� �� �%�����������; 3) ������� �%����������� �������� ��������� ����� �� ����; 4) ������������ �%����������� ������ $ ���$������� �������

� ����� ���� � $����� ����; 5) �������� �������; 6) ��� ��� � �%����� ������� – ����� ���; 7) ���'���� �� $����� �������� . +������� ������ ���� ������ � ���� ������� & ������ ������

������ � $����� ���� �%����������� ������ ����. E�� �������� %$�&���� � ��.62 ��������� � ������ �� ��$��&, *� „���% ���&���� ���������� � ������� $������ �� ���� %��� � ��� ���� ������� �������, ���� �� ���� �� %��� �������� � $������� ������� ���������� �%���������� ������� ����”. >��� $� ��� �. 1 ��.61 ��������� � � "�� �� ���� %��� �� � ����������� �� ��������� � ���� ������� ������ ���� $ ���� � �� ��� ��������'����.

>��� �����, ����� ��� ������ ������� – �� �$’#������ � �� �' �� � ��� �� � �������" ������. ���� ���� � ���� ���� ��� � ��� ���’�$� $ ����� ��������� ���, �� ���� $� � ���� ��� $� � � ���� ������� . E �������� �� ���� � ����" ���� ������� $����, $����� � ��$� � IX „)� ������� � � ���� ������ � ���� ������� ” � �����" �����" ���%����� ������ ��.

)� ������� � � ���� ������ � ���� ������� � �����", �����%����" $�����, $� ����&���� �������� ����� (�.2 ��.44 �� ������). ���� ������ $��� �����%�& ���� � ����� � �����, ��� ������� ���" ���%, *� ������ $�����, � ������ ������ $� ����&����, � �'��� – ���� %��� $� ����� � � ���� ������ � ���� ������� .

Page 223: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

223

N���� ���� ����� $���������� �����%�& �� ��� ���������� �� ����� ����� ������ �������:

1) � $�’�$�� $ ��%��� ����� � ������ � � ��������� $������ �� � ��� (��.17 �� ������);

2) � $�’�$�� $ � ����� ������ (��.45 �� ������); 3) � $�’�$�� $ ����������� ������� $ ������ ��� (��.46 �� ������); 4) � $�’�$�� $ �������� ���%� � ������ (��.47 �� ������); 5) � $�’�$�� $ $� ��� �%������� (��.48 �� ������); 6) � $�’�$�� $ $� ������� ����� � ������ (��.49 �� ������); 7) � $�’�$�� $ $���������� ���������" $"�� � ��"������

"������ (��.97 �� ������); 8) ���� ��� � ����� $� ������� � � ���� ������ � ���� �������

�����%��� ������ ���%����� ������ �� ������ (�.2 ��.111, �.2 ��.114, �.3 ��.175, �.4 ��.212, �.2 ��.255, �.5 ��.258, �.6 ��.260, �.3 ��.263, �.4 ��.289, �.4 ��.307, �.4 ��.309, �.4 ��.311, �.3 ��.369);

9) � $�’�$�� $ ���� �� �� � � ���������� (��.��.85-87 �� ������).

������� $� ������� � � ���� ������ � ���� ������� ��$��&���� ���� �����-������������ �������� ������ (��.��. 7, 71, 72, 8, 9, 10, 111).

����, ���������� �� ����� ����� ������ ������� – �� �� ��� ������ �' ��, ���" � ���$� ��� �������#���� � � ������� � ������ ���� � � ������ ���� �� �' ����� ���� ���$�, �� ������ ������, � ��' �� ���� ��� � ��� �$��'��� ���$������, � "������ $� ��&��� � ����, ��� �������� � ����� � �������� ����� �������.

���� ����� � ���� ���� ��� �� �� � ����������� $ ��������. ���� ���� � ���� ���� ��� – �� �%��’�$�� ���%�, �� ���� � ������� $������, $$���� $"�� � ��������� ������ (�������). ������� – �� ��� $ (��� (��� �) ��� $� � ���� ������ � ���� ������� , � ������ ��� ���� $��������� & (�� �%���� �%���������� ������� $������ ����. ����, ������� „���� ������ � ���� ������� ” '��'� $ ������� „�������”.

!� � ���������, *� �� ���� � „�������” ��������� �������� ���� ������� ����, ��� �� �' ���$ ������� ��� ��� ��$������ ���� �, �� $������������ $ ����'���� ������ � ����, �������������� �' ���� ��.

������� �����& �������� $ ����������� $������ ���’�$�� $ ��� ����$������� �$��, �� �%��������� �������� �������� ��� ������� ������ %�$ �'���.

)����� ��$������ ������� ��� � �.1 ��.50 �� ������, $ ���� „��� ��� # � ���� ������, /� � �������#���� �� ����� �' �� �

Page 224: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

224

������ ��� � ���$�, ���� ��� �����! � �������� �������, � ����� # � ���$ ������ � ����� �$��'���� � � � ���$� � ��'�����”.

� %�����% $ $������ ��� ����� �����%�& �������� $"�� �, ����� ���" ����� � ��� ��� �& �������. #��� & ���%" ���� $��%�� �"����� ���� ����� � � $�������" �������. /�� ������� �& � ��� �� � ���� ���, � ���������� $�������", ���� $��% ���� �������� ����" $����� � �� $���������, �� �'��� ���%�� (�.2 ��.50 �� ������).

L���� � %�����%� $ $������ ��� � %����" ����" �� �� ��$����� � � �" ���� ������ ��� �� ����� ��� ��, *� ������� ��� ������� � ���� �� �������� �� %����� ��$������. / ����� ������� ��� ������� ��%��� $��������� *� % ��' ���������, �������& � ���� �� ������ ������� �%�$�, ������� �� ���� �����, ������ � �� $��� �. >��� $������ ������� ��$��&���� �� ���� ������ ���, ��������� ���, ��� ������� ���, ���&��� ��� ������� ��� ���� $��������� $ ������ �������� $�����. A��%" ��� � �� ����, *� � ������� �� �� ��$�� � $��'� ���& � ��� ��������, ��%�� $� ����� $��� ���� $� � �������. #������� ������� ���, ��$%������ ��� $ $������ ��������� ������� , � %����" ���� �" $���� $����� ���� ��� , ���� �����%��� ��� ����� ���� ������ (�������� ��%���, ��'�, �%������� ��� ), $���� ��$'���� ��������� $��������� '��(� � �'�" ������, �� ���’�$��" $ ��$%������� ��� .

�����%���� ������ ���� ������ $����������� ����� ���� ������ ��������� ����� �������. � ��.51 �� ������ ��$����� ������� ������ � ��� ����� � ��� � ������, ���� & ��������� �� � ����& '������� ���������.

�� �������! ��� �� ��"���� ������� ��� �������" ����� ����� � ����� � �$��’������" �� ��� �������" ������ ���� ��� ��, ��� &�� ��� � ������� ����� � �������� �� ��'����� (��������).

�� ������� ������ %��� ��� ( ���� $ ������� �$����, $�� ������� � ���� ������� $��� :

1) $ �������� ���$������ �������; 2) $ ��%’&����, �� ����� $�������&���� �������; 3) $ ������� ���$������ �������. L$ �$�����" ����( �� � ��'� ���' ($ �������� ���$������

�������) & ����������, �� �' & ��$������� ����������" ����%�� �����".

� ������ ���� ����� ��� ��� �� 12 ��� � ������, �� ��$���� ��.51 �� ������ ��� ������� � ��� �����:

1) ������ �������; 2) ������� �������;

Page 225: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

225

3) �������, *� ������ ���$������ �� ������ , �� ������� . ������� ��� ��� – �� �� ��� ���, /� ���� � !���� � �����

��&� �� � �����"�� ��� ��� � �� ��'��� $��� ��#� �� � ��&�� ��� ��.

:� � &� ����� ������ ������ ���� ������: 1) ��� ���� �$��� (��.56 99 5� ���) – ������������� �

����� � � 60 �� 240 ����� � �%������� �� % ��' �� ������ ������ � ����;

2) ��� ��� �$��� (��.57 99 5� ���) – ������������� � ����� � � '���� � ��� � �� ���" ��� � $ �%��’�$����� � ��"������ � ��"�� ������ � � 10 �� 20% $ ���� $��% ��� $���������;

3) ���'$��� �$��'���� �� ��"���������'$����� (��.58 99 5� ���) – ������������� � ����� � � '���� � ��� � �� ���" ��� � � � ��"������ � ��"�� ������ � � 10 �� 20% ���'����� $%�$������� $���������;

4) �&� (��.60 99 5� ���) – ������������� � ����� � � ������ �� '���� � ��� �;

5) �$��'���� ���� (��.61 99 5� ���) – ��������&���� � ����� � � ������ �� �`��� ��� � $ ��������� ���%� � ���� ����� – ��������" ������" � �������� ���� %�$ $���� � � � ���� ����� � � ������� $ �%��`�$����� $�������� �� ��� ;

6) ��� ��� � �������� ���� $ � ��"��� ��"���������'$����� (��.62 99 5� ���) – ���$��&���� � �����������%����� ��������� ����%� � ����� � � '���� � ��� � �� ���" ��� �;

7) ���$ ������ ���� � �����" ���� (��.63 99 5� ���) – ��������&���� � ����� � � ������ �� �`�������� ��� � � �%��&���� � ���� �����-��������" ������";

8) ������ ���$ ������ ���� (��.64 99 5� ���) – ���������� )����� ������ � � 22 ������ 2000 ���� „��� $� �� �������� ��� ��� ���� ��$%������� ��� ”. /���� ���������� ��� ��� ��$%������ ��� ���� %��� $� ���� ��$%������� ��� � ����� �� ���'� 25 ��� � (��.87 �� ������).

4� ����� ��� ��� – �� �� ��� ���, /� ���� � !���� ��� � ��������� ��� ����� � � �����"�� � �������� ���� �� ��'���.

:� � &� ����� ������ ������ ���� ������: 1) ���$ ������ ��"��������, ����� ������ �� ���, ���, ���� $�

�� ��+�� ��"���� �� �� (��.54 99 5� ���) – ���$��&���� ��'� ��� $������� ���%� $ ������ �� ���%���� ������ $�����. E� ������� & %�$���������;

2) ���+��� ��� � "� (��.59 99 5� ���) – ��������&���� $ ���� � ���%���� ���� �������� $������.

Page 226: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

226

4� ��� ��, ��� ��'��� ���� � ���� � �� �������, � �� � ����� � ��' �� � ������ ��� ��� ��:

1) &� + (��.53 99 5� ���) – ��������&���� � ���" � � 30 �� 1000 ������������" � � ��� � ��"�� � �������;

2) ���$ ������ � � �$�"� �� ����� ��� � $� � "� ���� �����! ��������! (��.55 99 5� ���) – ���$��&���� � ����� � � ���" �� �’��� ��� � �� ������� � � ������ �� ����" ��� � �� �������� �������.

� ��$’#����, � ����� � �������!���� ��� ���, ���� ����( ������� �:

1) � � ���� ��� ��� – $������������ �� %���-���� ���%�; 2) ����� ���� ��� ��� – ���$������� ��'� ������� ����

$�������". � ������ ���� ����� ��� ��� �� ������� ��� ������� �: 1) ������� – ��%�� �� �������, �� ���� ��$������ ����� �"

$���������. :� ��" ������: ��$%������ ��� �% ���� ���� ����� %� $������ ������ � ���� ���, �������� ��%���, ������ ��%���, ����%�� �%������� ��� � �����������%��� �, ��'�, �%������� ��� , ������� � ������� ������ %������ � �����������%��� �, ��$%������ ��� � ������ �����;

2) $��������� – ��%�� �� �������, �� �� ���� ��$������� ������ �" $���������. :� ��" ������: ��$%������ � ���������, ���� ������ $����, ����, ���� %� ��� ( �� ����� ����, ��� ��� ��$%������ ��� .

���$������ ������� $� ����&���� ����� $ ������� ������ ���, �� $�� ���� � ��.65 �� ������. ��-���'�, ������� � ���", ����������" � ���� � ���� ���%����� ������ ��; ��-�����, ��� ������� ��"���� ��������� )������ ������ ��; ��-����&, ��� ������� ���%���� ��"���� ������� ������� $������, ���%� ������� � �%������, *� ���’��'���� %� �%������� �������.

� $�’�$�� $ ���, *� $��� �� ���� �����%���� �� " ���%�������� ����������� ������ �������� $������, ���" �������" ����� � �� ���&, �� � � ��& ���� ���� ����������� *��� ��"����� ���������" �%����� ����������� ������ ��� ������������ ��� '���� � &� �� �'�� ���� ������ �����, ���� $ ������� ��$�����" � �� � ���� $� ������� � � ������� � ���� � �%����� (��$� � XII )������ ������ ��).

)� ������� � � ������� $�������&���� �������� � ������ �� %, �� ��$��� ������� �%���������� ������� ���� $������ �� � �%����� �������.

)� ������� � � � �%����� ������� $�������&���� �����, � ������� �� �� � (��.86 �� ������), �� �����'�&���� $����� ������ ��������

Page 227: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

227

������ ������ � �� %, %� ���������� (��.87 �� ������), ��� $� ����&���� ���$������� ������ �������� ���� ������ ��$������ ���%�.

4. ���$������� ����� ����� ������ ������� � ��� ��� �������������

����� $ ��������" ��� ����" ���* %���-����� �����������

���� ����� & $������ ��� �������� �� " � ����� . � $�’�$�� $ ��� $��������� �����%��� � ���� ������� ������ ���� ����� ��$� � (��$� � XV – „���%������ ���� ������ � ���� ������� � ������� �������� �� "”), ���� ��$��& ���%����� ������� ����� �������� �� ".

��-���'�, ���� ���� � � ���� ������� � ������� � �������� �� , ���� �� �������� $������ ����������� 16 ��� �.

��-�����, � � � � � 14 �� 16 ��� �, � ������� ���� ���� � � ���� ������� �� �� ���%�, *� ������� $�����, ��'� � , �� ������� ����%�$���� ' $������ (�������: ������ �%������, ������ ����� %� ��������� ������� � ����� �'��������, $C��������, ������ �, $"������� $������ �, ��� ���, ��% �, ��$% �, %�����$�, ������������� ��, "�� ������ ��*�).

#���������� � ���%������ , $��������� ��"���� $ ���"���� ���� "����������� ����� � ��: ���� ����� ���" ���" ������ �, � �������� ���������� ����&���� ���� ��, $���, ������ ��� ����� ����� ���. >� ���"���� �� ��$���'�� ��� ������� (�������� ���%� ���$������ �� ��$������ ������ � ��� ��� �������� (����� �$��� ���� ���� ��%�$���� ��� ����� �������� ��� ������ ���*, �� $�����, ������� �� ����� ���� ������.

#�"����� $ ����� �.3 �.1 ��.66 �� ������ �����%�&, *� �������� $������ �������� �� � & �%�������, �� ���’��'�& �������. E� ���� � �%��& �� ��� ������� � ���’��'���� � ���� ������� �������� �� " ��� ����� $ � ���� ���� ��� �� %, �� ������� $����� � ������ ������ � � .

!� � $������, *� ����� ��� ���%������ � ������� ������ �� �����&���� (�����������" $�� ���� ������� ��� ���� �������� �� ������ ���� ����� � ���� ���� ��� � ��" ���" $��", *� � ������ $������ . /�� � ������ ���������� ��������� � ����� )������ ������ �� $ ������ XV ��$� �� �& $������������ ���� $$������� ��$� �� �� ���%��� (���� ���) ���� �� � ���'���� �� $������ ���� �����-������� �����.

���%����� & ������� ���$������ ������� �������� �� �. !��, ���$����� ������� �������� ������, ������� ��"������ ����� ����

Page 228: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

228

����� ��"�����, ����� �������", � ���� ��$����� � �' ���%������ ���%� �������� ������.

:� �������� �� ", ��$���" ������� � ���&�� $������, ����� ������ %��� $������� �� ������� ��� ��� ��:

1) &� + (��.99 99 5� ���) - ��������&���� � ���" �� 500 ������������" � � ��� � ��"�� � ������� $�������&���� ��'� �� �������� �� ", *� ���� ����� ���� ��"��, ���� ��'�� %� ����, � ��� ���� %��� $������� ���������;

2) ��� ���� �$��� (�.1 ��.100 99 5� ���) - ���$��&���� �������� ������ � � � � � 16 �� 18 ��� � � ����� � � 30 �� 120 ����� � �%��&���� �� % ��' ���" ����� � ����;

3) ��� ��� �$��� (�.2 ��.100 99 5� ���) - ���$������� �������� ������ � � � � � 16 �� 18 ��� � � ����� � � ���" � ��� � �� ������ ���� $ � ���� ��%��� $ � ��"������ � ��"�� ������ � ���" � � 5 �� 10 % $��% ���;

4) �&� (��.101 99 5� ���) – ��������&���� �������� ������, ���� � ������ ������������ ������ ����� 16-� ����� � ��, � ����" $���� � � ����� � � 15 �� 45 � %;

5) ���$ ������ ���� � �����" ���� (��.102 99 5� ���) – ��������&���� � ����� �� % ��'� 10 ��� �, $ ���%���� ������ $����� � ����� �� 15 ��� �.

��� ����� ��$%������ ��� �� ���� %��� ���$����� �������� ������, ���� ����'� ������ $����� ��������� ������� . A������� �� , $������ �� ��$%������ ��� , � �%����� ���� � ���� ����" ��"����" ������".

� �� ������ �����%��� ������ ��� ���������� �������� ������ %�$ ���$������ �������, ��:

1) $� ������� � � ���� ������ � ���� ������� � ������� $ $���������� ���������" $"�� � ��"������ "������ (��.��.97, 105 �� ������);

2) $� ������� � � ���� ������ � ���� ������� � � �%����� ������� $ �����%������ � $�’�$�� $ $� ������� ����� � ������ (��.��.104, 106 �� ������).

������ $��������� ���" $"�� � &: ��-���'�, �������� �������� �� � $������ ����'� ��-�����, $����� �& ������ �� ������ � $����� � ��������� ������� (�.2 ��.12 �� ������).

4� ��������� � ���� ��������� � ���� � ���������: 1) $����������; 2) �%������� ��$� ��� ����������� ���%����" ����� �� ����� ���

�������� ������;

Page 229: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

229

3) ������ �������� ������ � � ����� %��� � �� �� %, �� �" $� �����, �� � � ����� ������ ����� �� ��������� ��������� $ ���� $�����, ���� ������" ������� � �"�& ���"���;

4) ��������� � �������� ������, ���� ����� 15-� ������ � �� �& ����, ��'�� %� $��% ���, �%��’�$�� � �'�������� $��� ���" ������" $%��� �;

5) ��������� �������� ������ �� ���� ����� �������-��"����� ������� ��� � ��� � �� �� � �� ���� ����������, �� � �����, *� �� ������*�& ����" ��� �.

# $������� � � ���������" �%����� ���&���� $������ � ���%������ �������� ������ ��� ���� $�������� �� ����� �������� ��� ��� ���������" $"�� � ��"������ "������. ����� $ ���� $"���� ���� ������ $��� ��& ���� ���� ���$����� �������� ������ ��"������. � �$ �"������ �������� ������, *� ������ $�����, � � $��������� �� ����� ���������" $"�� � ��"������ "������, � $"��� ����������� ����� � � �������&���� �� ���� ������ � ���� ������� .

:�� �������� �� " �����%��� % ��' �’�� ����� $� ������� � � � �%����� �������. A������, �� �������� ������, $��������� �� ��$%������ ��� , ���� %��� $�������� $� ������� � � � �%����� ������� $ �����%������ (� ����� � � ������ �� ���" ��� �). G� ������, �� ��" � ���'� ����� $�������&���� �� �� �, ����������, ������-���������� $� �������.

Page 230: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

230

������ ������� ��� � �������� ��� ���� ���

=�� �����-� ���� ���

1. ��������� � ������ � � 28 ������ 1996 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1996. - W30. – !�.141.

2. :����� � ��� �������� ������� ��� ������ � � 16 ����� 1990 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1990. - W31. – !�.429.

3. /�� �������'���� ��$������� ������ � � 24 ������ 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W38. – !�.502.

4. :����� � ��� �� ���������� ������ � � 1 ������� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W53. – !�.799.

5. ������ $��� � ��� ���� ������ � � 10 ������ 1971 �.// # ������ #��"����� ;�� ���������� ;!; – 1971. – :����� �� W 50. – !�.375.

6. ������ ������ ��� �� � ������� ��������'���� � � 7 ������ 1984 �. // # ������ #��"����� ;�� ���������� ;!; . –:����� �� W 51. – !�.1122

7. )��� �;!; “��� ���� � ���������� ;!;” � � 28 ������ 1989 �. // # ������ #��"����� ;�� �;!;. – 1989. - W45. – !�.631.

8. )��� ������ “��� ���� ���” � � 7 ������ 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W20. – !�.249.

9. )��� ������ “��� $���� ��� ��������” � � 1 %���$�� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W14. – !�.171.

10. )��� ������ “��� ���%��� ��� �� ��� � ���" ���� $� �” � � 23 �� ��� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W25. – !�.283.

11. )��� ������ “��� �% ������ ���” � � 4 ������ 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W36. – !�.469.

12. )��� ������ “��� ������������� � ������ ��(��������” � � 3 ����� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W33. – !�.443.

Page 231: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

231

13. )��� ������ “��� ���$����� ������” � � 5 ����� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W33. – !�.446.

14. )��� ������ “��� ��������������� � ������” � � 12 ������� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W46. – !�.617.

15. )��� ������ “��� �(���� �” � � 2 ������ 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1992. - W48. – !�.651.

16. )��� ������ “��� ����������” � � 5 ������� 1991 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1991. - W53. – !�.793.

17. )��� ������ “��� � � � �” � � 20 ������ 1990 �. // # ������ #��"����� ;�� �;!;. – 1991. - W4. – !�.21.

18. )��� ������ “��� ����%� %�$���� ������” � � 25 %���$�� 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1992. - W27. – !�.382.

19. )��� ������ “��� �%�&����� �������” � � 16 ������ 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1992. - W34. – !�.504.

20. )��� ������ “��� �� ����� ���'��� � ����� ” � � 25 ������ 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1992. - W36. – !�.529.

21. )��� ������ “��� �"����� ��� ” � � 14 ������ 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1992. - W49. – !�.668.

22. )��� ������ “��� ����� ���� �” � � 15 ������ 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1993. - W8. – !�.56.

23. )��� ������ “��� ��������” � � 19 ������ 1992 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1993. - W9. – !�.62.

24. )��� ������ “��� ��������� �������� �����” � � 1 ����� 1993 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1993. - W36. – !�.361.

25. )��� ������ “��� ���� �” � � 2 ������� 1993 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1993. - W39. – !�.383.

26. )��� ������ “��� �������� $"��� ��� ���� � ���� �����"������" ���� �” � � 23 ������ 1993 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1994. - W11. – !�.50.

Page 232: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

232

27. )��� ������ “��� �������� ���� ��� �� ���” � ����� � � � 11 ����� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W43. – !�.214.

28. )��� ������ “��� ����� ��&���� � �� � ������������� ����” � � 24 ������ 1993 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1994. - W14. – !�.78.

29. )��� ������ “��� ������� �������� ����%� � ������” � � 24 ������ 1993 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1994. - W15. – !�.84.

30. )��� ������ “��� ������� ���$�� $ ������ ���$�� �� ������ ������� ������” � � 21 � ��� 1994 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1994. - W18. – !�.101.

31. )��� ������ “��� ������� ����� ��$��� �” � � 4 ������ 1994 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1994. - W23. – !�.161.

32. )��� ������ “��� ����� ��� ” � � 24 %���$�� 1995 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1995. - W17. – !�.121.

33. )��� ������ “��� ��� ���� #��"����� ;�� ������” � � 4 �� ��� 1995 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1995. - W19. – !�.134.

34. )��� ������ “��� $�������� ������� “ � � 2 ������ 1996 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1996. - W47. – !�.256.

35. )��� ������ “��� ��������� ���� ��� ������” � � 16 ������ 1996 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1996. - W49. – !�.272.

36. )��� ������ “��� � �������” � � 15 ������� 1996 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1997. - W2. – !�.4.

37. )��� ������ “��� � ����� ������������ � ����� ” � � 21 ����� 1997 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1997. - W24. – !�.170.

38. )��� ������ “��� ������������� #��"����� ;�� $ ��� ������” � � 22 ������ 1997 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1998. - W20. – !�.99.

39. )��� ������ “��� ��%��� ������ � � �����" �� � ������", ����*��", � ����" ��� �” � � 14 � ��� 1998 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1998. - W3-4. – !�.15.

Page 233: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

233

40. )��� ������ “��� #�*� ��� ����� �” � � 15 � ��� 1998 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1998. - W25. – !�.146.

41. )��� ������ “��� ������� ��� '���� ����������" �������" ���� � (���(� �� �)” � � 3 %���$�� 1998 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1998. - W34.

42. )��� ������ “��� ������� �������� ����%�” � � 24 %���$�� 1998 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1998. - W36-37. – !�.243.

43. )��� ������ “��� ��%��� ���$����� ������” � � 5 %���$�� 1999 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1999. - W14. – !�. 81.

44. )��� ������ “��� � ���� ������ �� � ���� �” � � 9 �� ��� 1999 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1999. - W20-21. – !�.190.

45. )��� ������ “��� ���(�� �� �� ���, �" ��� � ���� � � ������� ” � � 15 ������� 1999 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 1999. - W45. – !�.397.

46. )��� ������ “��� ����������� ������” � � 18 � ��� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W4. – !�.65.

47. )��� ������ “��� ����� �������� ������ ������” � � 22 %���$�� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W42. – !�.212.

48. ���� ������ ������ ������ � � 5 �� ��� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W25-26. – !�.131.

49. )��� ������ “��� ��� ���� ��� � � ����� ” � � 5 �� ��� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W23. – !�.118.

50. )��� ������ “��� �"����� ��������” � � 26 �� ��� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W30. – !�.142.

51. )��� ������ “��� ����� ������� $� � ��������” � � 11 ����� 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W48. – !�.254.

52. )��� ������ “��� ��%��� ������" ������ � ������” � �18 ������ 2001 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2001. - W51-52. – !�.265.

Page 234: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

234

53. ! ������ ������ ������ � � 10 � ��� 2002 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2002. - W21-22. – !�.135.

54. )��� ������ “��� �������� � ������” � � 7 ������ 2002 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2002. - W27-28. – !�.180.

55. )��� ������ “��� ����� ������ � � �����" ��” � � 11 ����� 2002 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2002. - W31.

56. E�� ����� ������ ������ � � 16 � ��� 2003 �. // # ������ #��"����� ;�� ������. – 2003. - W40–44. – !�.356.

57. ��$ ���$����� ������ “��� ������� ���������" ���� � ��������� ����” � � 15 ������ 1999 �. // �������� ���’&�. – 1999. – 17 ������.

58. ������� �% ���� + � ��� � ������ “��� ������ ������ ��� ���� �” � � 27 �� ��� 1993 �. // )% ���� ������� ����� ������. – 1993. - W10. – !�.197.

����� ��� ���� ��

59. /���’���� #.D. ����� ��������� ���� � ����� . – �.: L� =��, 1997.

60. /�� � ������� � ���� ���� ��� � ����� : A������� ��� %���. / ) ���. =.�. D����. – U.: ������, 2000.

61. /������� >. >��� � ������ ���. – �� �, 1997.

62. /������ >.�. � �. ! ����� ���� ������: � �������. – �., 2002. - 304 �.

63. D�� �&� !.;. ��������� ��� ���� ������: A������� ��� %���. – �., 2003. – 210 �.

64. D��������]� /.�. !���%�]� � �����"��������]� ����]. – U., ������, 2002.

65. D ������ �.:., �������� #.#., � ���� ����� +.#. + ����� ������������. +�� ������� ����. – �., 2000.

Page 235: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

235

66. D � .;., ����$�� L.�. ���� $� � �������� ����%� � ����� : A������-���������� ��� %���. – ����: =������ � ������, 2000.

67. D���� � A.D. >������ ���� ������: � �������. – �.: # ��, 2003.

68. D���� =.�. /�� � �������� ����. – U.: ������, 2000.

69. D����&� R.+., D��� #.#. � �. E�� ���� � � ����� ���� ������: A������� ��� %��� / ) ���. #.#. #��������. – :������, 2003.

70. #������ /.!. /�������������� ���� �����] (�%*� ����).: ���%��� ����%��. – U.: ������, 2001. – 280 �.

71. #��������� #.!. >������ ���� ������. �������� ���� �. – U.: ������, 1998. – 140 �.

72. M�������� #.J. ��������� ��� ���� ������: �������� ���� �. – �., 2000. - 216 �.

73. M����� ����� L.�. /�� � �������� ���� ������. (������ ������ � �������). – �., 1998.

74. M����� ����� L.�. /�� � �������� ���� � ����� . – �., 1998.

75. M��'���� =.+., +���� � L.R. ����� ������� ���� � ����� . – �.: L� =��, 1997. – 20 �.

76. :����� � �������� ���� ��� � ����� . – �., 2002.

77. :������ ����� ��� � ����� : A������� ��� %��� / ) $�. ���. #.D. /��’����. – �., 1999.

78. :����� ����% � ����� . – �., 2002.

79. :���� � � ��� ������ ��������� ��� / ) ���. =.!. I��'�����, G.+. I�������. – �., 2000.

80. )%���� M.M., ������� ;./., >���*�� �.#., I���� #.�. /�� � �������� ���� ������. – �., 2001.

81. )���� ���� � ������ ���. / ) ���. #.#. ���&������. – �.: =� ���� L����, 2000. – 312 �.

Page 236: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

236

82. )�%��’�$���� ����. >��� � ������: A������� ��� %��� / ) ���. �.#. :$���. – �.: =� ���� L����, 2000. – 910 �.

83. ������� :.�. >������ ���� ������: ���� ���� � – �., 1999. – 188 �.

84. ������ +.!., +��'�� �.M. )���� ���� � ���: � �������. – �.: ������, 2002. – 353 �.

85. ������ +.!. >��� � ���: A������� ��� %���. – >����� ��, 1998.

86. ������� #.=., !����� �.!. ����$������: A������� ��� %���. – �.: /� �, 2002. – 400 �.

87. ����� .#. /�� � �������� ���� ������: ���� ���� �. – �.: #����� , 1998. – 208 �.

88. ������� #.�., ��$������ �.#. /�� � �������� ���� ������: � �������. – �.: =� ���� L����, 2003. – 544 �.

89. ��������� ��� ���� ������: � ������� / ) ���. #.J. ����� ��. – 3-& ���.: - �.: A���� ����, 2002.

90. ��������� ��� ���� ������. / ) ���. #.G. >� �, #.J. ����� ��, =.+. >�����. – �., 1999.

91. ��������� ��� ���� ������: � ������� / ) ���. =.+. >����, #.!. F���������. – �., 2002. – 544 �.

92. ���������� �./. ������ ��������� ����� ��� ������: �������� ���� �. – �.: 1999. – 56 �.

93. ���������� �./. ��������� ��� ���� ������: A������-���������� ��� %���. – �., 2001. – 116 �.

94. ����� #.�. ������ ������ ���: A������� ��� %���. #��. 3-�&, ���. �����. – �.: #����� , 2001. – 432 �.

95. ����� #.�. >��� � ���: ���� ���� � – �., 1996. – 208 �.

96. �������� #.#. ��������� ��� ���� ������. – �.: /� �, 2000. – 317 �.

97. ���� ����� ���� ������: )���� �����: � �������. / ) ���. #./. �������, +.L. +������. – �.: ����� ������, 2002.

Page 237: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

237

98. +���� #.+., A ���&� .#. ������ ������� � ������ � ���: A������� ��� %���. – �.: L����, 2001. – 144 �.

99. +���� � L.R. � �. ���� $� � ������" �����"������" ���� �: A������� ��� %��� – U.,2000. – 270 �.

100.+��'������� �.!. ���� ����� ���� ������. )���� �����: � �������. – �.: /.!.�., 2001.

101.+�������� #.#. ��������� ���� ������ � ����� ���� $� � �������� ���� � ������� ������������. – �., 1996.

102.+������ +.L., U������ +.L. !�� � �' �����"����� �����. �����"����� � ���� ���: $���� ������� : A������� ��� %���. – �., /� �, 2000. – 512 �.

103.+������ +.L., U������ +.L. �����"����� ����� � �����"����� � ���� ���: A������� ��� %���. – �.: /� �, 2002.

104.+������ #.#., +������ /.#. !������� � ������. – �., 2000.

105.+������ #. #. �����"����� �����. ���� ���� �. – �., =��, 1998. – 160 �.

106. +�� ������� ���� ������: � ������� / ) ���. #.J. ����� ��, �.J. J��������. – �., 2001.

107.A�����-��������� ������� ���� ������� ������� ������ � � 5 �� ��� 2001 �. / ) ���. +.L. +������, +.L. U������. – �., 2002.

108.�� ���� /. =. � �. >��� � ������ ���: A������� ��� %���. – �.: =� ���� L����, 2001. – 176 �.

109.���� $� � ������" � �����"������" ���� � / L.R. +���� � � �. – U.: ����, 2000. – 269 �.

110.������ ����$����� ������: A������� ��� %���. / � ���� !.#., +�$������ �. �., ���������� A.+., ����� ������ /.J. – U., �� ���, 2003. – 336 �.

111.������ ������ ���: A������� ��� %��� / ) ���. #.#. ������. – U.: A�. ����. ��. ������, 2001. – 260 �.

Page 238: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

238

112.������ ��������� ����� ��� ������: � ������� / ) ���. #.#. ���&������. – �.: =� ���� L����, 2000. – 287�.

113.� �������� �./., � �������� �.�. ���� ������������� ������� ������: A������� ��� %���. – �., 1998. – 336 �.

114.�����%��� ^.+. >����� ���: ���%��� ����%��. 3-� �$�., ����. � ���. – U., 2003. – 128 �.

115.����$������: � ������� / ) ���. #.#. ���&������. – 7-� ���., ����. – �.: =� ���� L����, 2003. – 736 �.

116.����$������: A������� ��� %��� / ) $�. ���. �.#. +������. – L�� ��, 2003. – 409 �.

117.���� ������� � ����� / ) ���. �.#. :$���, A.�. ��$�&�����. – �., /���� � :�! ������, 2000.

118.������ ���� ��� � ����� . – �., 2002.

119.���������� #.L. >������ ���� ������: � �������. #����� ����&, ���. � ���. – U.: ������, 2002. – 528 �.

120.;%������ �.+. ������ $������ ���� � ��� � ������: A������� ��� %���. #��. 5-�, $ $� ���. – �.: /� �, 2001. – 176 �.

121.;������� ).#. ! ������ ������ ������: A�����-��������� �������. – �.: L� =��, 2003. – 532 �.

122.!��������� :.�., +�"�&��� +.+. /������� ������: A������� ��� %��� – �.: L� =��,1997. – 224 �.

123.!����� �.!., ������� #.=., �� ��� A.+. ������ ��������� ����� ��� ������. – �������, 2000.

124.!����� �.!. !���� �����"����� ����� ������. A������-���������� ��� %���. – �������, 2002.

125.!���� �.J. >��� � ������ ���. – U., ������, 2001.

126.!��(��� #.!. !���� ������ ������ � ����� ��(���. – �.: =� ���� L����, 2001.

127.!��(���� ;.�. )"��� ���� , � ����� � ������ � � ��� ������ ��� . – �., 2001.

Page 239: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

239

128.!�� � �' �����"����� �����. �����"����� � ���� ���. – �.: /� �, 2000.

129.!��, �����"����� � ����$"��� ����� ������: A������� ��� %���. / #.!. ���������� � �. – �.: =� ���� L����, 2002. – 320 �.

130.!���%�]� � �����"��������]� ����] �����]: ���%���. / ��� ���. /.+. D������. – U.: �� �������� ���������" ���, 1999. – 350 �.

131.!���%�]� � �����"��������]� ����] �����]: ���%��� ����%�� / /.!. #������, #.#. ^����. – U.: �������, 2002.

132.>��� � ������ ���: A������� ��� %��� / ) $�. ���. !.. �������, #.#. ���&������ . – �.: =� ���� L����, 2002. – 368 �.

133.>������� !.+. !���� � �����"����� ����� ������: A������� ��� %���. – �.: E���� �������� � �������, 2004. – 304 �.

134.>��(���� ).#. >����� ��������� � ���. ���%��� ����%��. – :�����, 2004. – 176 �.

135.J������� �.J. ��������� ��� ���� ������: � �������. – �.: =� ���� L����, 2002. – 536 �.

136.J��� !.G., J��� R.L. A��� � � ����� : >��� � ������: A������� ��� %���. – �.: /.!.�., 2001. – 971 �.

137.J��� !.G., J��� R.L. !������ ����. – �., 2002.

138.E�� ���� ���� ������: /���� ���� ����: � �������: � ���" ���" / ) $�. ���. G.+. I�������. – >.1: )���� �����. – 520 �., >.2: ���%��� �����. – �.: L� =��, 2003. – 408 �.

139.I�������� M./. I�������� ;.D. ������ ����$�����: A������� ��� %��� / ) $�. ���. L.�. �� ����. – �., �����, 2004. – 376 �.

140.I������� �.#. ��������� ������: A������� ��� %��� – �.: #����� , 1998. – 336 �.

Page 240: ПРАВОЗНАВСТВОlibrary.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/CUL/35-Pravoznavstvo(KL)-Kirichenko.… · П 68 Правознавство: Курс лекцій. — К.: Центр учбової

НАВЧАЛЬНЕ ВИДАННЯ

Віктор Миколайович Кириченко

ПРАВОЗНАВСТВО

Курс лекцій

Керівник видавничих проектів – Б.А.СладкевичДрукується в авторській редкації

Дизайн обкладинки – Б.В. Борисов

Підписано до друку 04.12.2006. Формат 60x84 1/16.Друк офсетний. Гарнітура PetersburgC.

Умовн. друк. арк. 15.

Видавництво “Центр учбової літератури”вул. Електриків, 23

м. Київ, 04176тел./факс 425K01K34, тел. 451K65K95, 425K04K47, 425K20K63

8K800K501K68K00 (безкоштовно в межах України)eKmail: [email protected]

сайт: WWW.CUL.COM.UAСвідоцтво ДК №2458 від 30.03.2006