WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE - KLASA VIII a, b

Drodzy Uczniowie!

W związku z zawieszeniem zajęć lekcyjnych do 10.04.2020 r. będziecie uczyć się samodzielnie w domu wykorzystując wskazówki podane przez nauczyciela.

Zgodnie z zaleceniami Ministra Edukacji Narodowej dotyczącymi nauczania zdalnego zachęcam Was do aktywnego korzystania z platformy  https://www.gov.pl/web/zdalnelekcje oraz https://epodreczniki.pl zapoznając się z materiałami przygotowanymi dla Was przez MEN oraz uczestnictwa w lekcjach wiedzy o społeczeństwie poprzez stronę internetową szkoły.

Poniżej zamieszczane będą na bieżąco tematy poszczególnych lekcji zapisywane w formie zeszytu przedmiotowego.

Notatki i wykonywane ćwiczenia należy przepisywać do zeszytu przedmiotowego Kompletność zostanie sprawdzona na pierwszej lekcji wiedzy o społeczeństwie po wznowieniu zajęć dydaktycznych.

W przypadku jakichkolwiek pytań proszę kontaktować się mailowo na adres renatarams@interia.pl. Proszę wpisać w tytule wiadomości swoje imię i nazwisko.

Lekcja – 18.03.2020 r. (środa)

Temat: Poznaj mnie a zrozumiesz. Naród a mniejszości narodowe-lekcja utrwalająca.

(Jesteście świeżo po teście, który sprawdzał waszą wiedzę i umiejętności z działu „Wspólnota narodowa”. Wyniki zostaną wam przedstawione na pierwszych zajęciach po powrocie do szkoły.)

Zapoznaj się z materiałem pod takim samym tematem na stronie https://epodreczniki.pl.(zakładka https://epodreczniki.pl/a/poznaj-mnie-a-zrozumiesz-narod-a-mniejszosci-narodowe/)

Następnie wykonaj poniższe ćwiczenia (odpowiedzi zapisz w zeszycie).

Ćwiczenie 1

I. Wybierz jedną prawidłową odpowiedź. (zapisuj w zeszycie numer pytania i jedną odpowiedź)

1. Samorząd gminny przywrócono w Polsce w roku:a) 1989b) 1990c) 1998d) 1999. 

1

2. W Polsce obowiązuje podział terytorialny kraju na:a) gminy, powiaty i województwa (trójstopniowy)b) gminy i powiaty (dwustopniowy)c) gminy i województwa (dwustopniowy)d) województwa (jednostopniowy). 3. Wspólnotę samorządową tworzą:a) pełnoletni mieszkańcy gminyb) wszyscy mieszkańcy gminy, w tym dzieci i młodzieżc) władze gminyd) osoby zatrudnione w danej gminie na umowę o pracę. 4. Organami powiatu są:a) rada powiatu i wybierany przez nią wojewodab) rada gminy i zarządc) rada powiatu i wybierany przez nią zarząd ze starostą na czeled) sejmik i wybierany przez nią zarząd ze starostą na czele. 5. Od 1999 roku Polska dzieli się na:a) 15 województwb) 16 województwc) 17 województwd) 18 województw. 6. Samorząd województwa ma dwa organy i są to:a) sejmik województwa i zarządb) rada województwa i zarządc) wojewoda i marszałek województwad) rada gminy i zarząd. 7. Wojewoda jest przedstawicielem:a) samorządub) prezydenta RPc) rządud) ministra spraw wewnętrznych i administracji. 8. Kadencja wójta, burmistrza i prezydenta miasta wynosi:a) 2 latab) 3 latac) 4 latad) 5 lat. 9. Duża, niesformalizowana grupa społeczna związana wspólną tradycją, kulturą i historią, której członkowie najczęściej posługują się jednym językiem i mają wspólne pochodzenie, to:a) zbiorowośćb) wspólnotac) naródd) sekta. 10. Przykładem państwa wielonarodowego jest:a) Finlandiab) Polskac) Wielka Brytaniad) Japonia. 

2

11. Niechęć i wrogość wobec obcych, szczególnie wobec innych narodów, jest określana jako:a) nacjonalizmb) ksenofobiac) internacjonalizmd) kosmopolityzm. 12. Grupa ludzi, która różni się od pozostałych mieszkańców danego państwa pochodzeniem narodowym, językiem, kulturą i religią, jest określana jako:a) naródb) mniejszość religijnac) diasporad) mniejszość narodowa. 13. Liczebność mniejszości narodowych w Polsce szacuje się w przybliżeniu na:a) 10 mlnb) 800 tys.c) 100 tys.d) 5 tys. 14. Trzy największe mniejszości narodowe zamieszkujące obszar Polski to:a) Rosjanie, Niemcy, Francuzib) Niemcy, Białorusini, Ukraińcyc) Litwini, Anglicy, Czesid) Czesi, Słowacy, Białorusini. 15. Funkcjonujący w świadomości społecznej utarty, schematyczny obraz rzeczywistości, odnoszący się m.in. do innych ludzi, to:a) nacjonalizmb) ksenofobiac) stereotypd) rasizm. 16. Mniejszością etniczną zamieszkującą terytorium Polski nie są:a) Kaszubib) Romowiec) Niemcyd) Łemkowie. 17. Organizacja, której członkowie w 1995 roku uchwalili tzw. konwencję ramową o ochronie mniejszości narodowych, to:a) Organizacja Narodów Zjednoczonychb) Rada Europy c) Parlament Europejskid) Sojusz Północnoatlantycki. 18. Postawa społeczno-polityczna oparta na miłości do własnego kraju i jego tradycji, połączona z szacunkiem do innych narodów, jest określana jako:a) nacjonalizmb) szowinizmc) rasizmd) patriotyzm. 19. Liczebność Polonii na świecie szacuje się na:a) około 50 mlnb) około 25 mln

3

c) około 15 mlnd) około 1 mln. 20. Największe skupisko Polonii na świecie występuje w:a) Kanadzieb) Rosjic) Brazyliid) USA. 21. Największa organizacja polonijna w USA to:a) Senat Polonii Amerykańskiejb) Kongres Polonii Amerykańskiejc) Biblioteka Polskad) Związek Polaków w USA. 22. W Europie – poza Polską – najwięcej Polaków mieszka na terytorium:a) Litwyb) Irlandiic) Niemiecd) Ukrainy. 23. Twórcą narodowego socjalizmu (nazizmu), ruchu politycznego w Niemczech po I wojnie światowej, jest:a) Paul von Hindenburgb) Adolf Hitlerc) Rudolf Hessd) Heinrich Himmler. 24. Zbrodnie ludobójstwa oraz zbrodnie wojenne osądza:a) Międzynarodowy Trybunał Praw Człowiekab) Rada Bezpieczeństwa ONZc) Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadzed) Trybunał Sprawiedliwości w Hadze. 25. Termin określający wymordowanie europejskich Żydów w latach II wojny światowej to:a) noc kryształowab) dżihadc) Holokaustd) Holocen. 26. Miejsca przymusowej izolacji ludności żydowskiej, tworzone przez władze niemieckie na okupowanych przez III Rzeszę ziemiach Polski i ZSRR w latach 1939–1944, to:a) obózb) gettoc) miejsce odosobnieniad) osiedle. 27. Nazwa stowarzyszenia, które skupia osoby pochodzenia żydowskiego ocalałe od Zagłady w II wojnie światowej, brzmi:a) Stowarzyszenie „Dzieci Niczyje”b) Stowarzyszenie „Nasz Dom”c) Stowarzyszenie Dziecid) Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu”. 

4

28. Konspiracyjna organizacja społeczna pomagająca Żydom założona w 1942 roku przy Delegaturze Rządu RP na Kraj, to:a) Rada Pomocy Żydom, kryptonim „Żegota”b) Pomoc Żydomc) Rada Pomocyd) Polska Pomoc. 29. Tytuł honorowy, przyznawany przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie instytucjom i osobom bezinteresownie ratującym Żydów w czasie II wojny światowej, to:a) Sprawiedliwy Człowiekb) Sprawiedliwy Obywatelc) Sprawiedliwy wśród Ludzi Światad) Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. 30. Naród, który nie ma własnego państwa, to:a) Serbowieb) Etiopczycyc) Łotyszed) Baskowie.

Ćwiczenie2.

II. Krzyżówka –„ Małe ojczyzny i wspólne państwo” (wypisz odpowiedzi haseł do zeszytu)

Pionowo: 2) przekazywanie z pokolenia na pokolenie kultury, obyczajów i zwyczajów, 3) mniejszość narodowa w Polsce, która przybyła w XVI wieku w wyniku prześladowań religijnych; także sąsiedzi Polski, 4) osoby, które musiały opuścić swój kraj z powodu prześladowań na tle politycznym, rasowym, religijnym i narodowościowym, 6) zrozumienie dla poglądów i przekonań odmiennych od moich, 9) największa mniejszość etniczna zamieszkująca Polskę, 10) rozproszenie jednego narodu wśród innych.

Poziomo: 1) ten, kto kocha swoją ojczyznę, ale również szanuje inne narody, 4) nieprzyjazne postawy, oparte zwykle na stereotypach, charakterystyczne dla rasizmu czy ksenofobii, 5) Polacy mieszkający poza granicami kraju, którzy poczuwają się do wspólnoty ze swoją ojczyzną, 7) naród – ofiara Holokaustu, 8) historycznie ukształtowana wielka zbiorowość oparta na wspólnocie kultury, języka i tradycji, 11) jednostka geograficzna wyodrębniona na podstawie cech geograficznych, ale również języka, kultury, religii, 12) mniejszość narodowa

5

mająca swoich przedstawicieli w Sejmie, 13) język właściwy dla ludności jakiegoś regionu, np. dla Śląska albo Wielkopolski.

Lekcja – 19.03.2020 r. (czwartek)

TEMAT. PAŃSTWO I DEMOKRACJA.

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Państwo” na stronie https://epodreczniki.pl. (zakładka https://epodreczniki.pl/a/panstwo/)Następnie wykonaj poniższe ćwiczenia ( 8 zadań), które znajdują się w w/w platformie (odpowiedzi zapisz w zeszycie).Realizacja tego tematu ma również formę utrwalającą, ponieważ temat ten już zrealizowaliśmy na zajęciach w szkole (pierwszy po sprawdzianie z działu „Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej”).

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Polska państwem demokratycznym” – aktualny jest na stronach od 128-133 – szczególnie zwrócić uwagę na infografikę dotyczącą Konstytucji RP str. 130-131, (cały tekst konstytucji RP- str.199);

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Demokracja” na stronie https://epodreczniki.pl. (zakładka https://epodreczniki.pl/a/polska-to-my-demokracja/DxqjxjAXn

II. Przepisać do zeszytu podane niżej notatki dwóch jednostek lekcyjnych ;

Lekcja – 25.03.2020 r. (środa)

TEMAT. POLSKA PAŃSTWEM DEMOKRATYCZNYM.

1. Polska jest państwem prawa, ponieważ wszyscy obywatele i organy władzy muszą przestrzegać prawa (zbiór norm postępowania obowiązujących na terytorium danego państwa). Normy prawne zawarte są w aktach prawnych np. ustawach.

2. Ustrój państwa demokratycznego gwarantuje konstytucja (najważniejsza ustawa zasadnicza w państwie). Obecnie obowiązująca konstytucja w Polsce została uchwalona w 1997 r.

3. Hierarchia aktów prawnych w Polsce:a) Konstytucja (ustawa zasadnicza), zawiera:

- moc prawną- treść- tryb uchwalania i zmian

b) Ustawy (uchwala je parlament-obowiązują na terenie całego kraju)c) Umowy (ich ranga zależy od sposobu ratyfikacji, czyli uznania ich za

obowiązujące)- jeżeli podpisze ją prezydent, ranga umowy jest niższa niż ustawy- jeżeli podpisze ja prezydent i zatwierdzi parlament to umowa ma wyższą rangę niż ustawa

d) Rozporządzenia (mają charakter wykonawczy ustaw).Lekcja – 26.03.2020 r. (czwartek)

6

TEMAT. KONSTYTUCJA - NAJWAŻNIEJSZY AKT PRAWNY W PAŃSTWIE.

1. Konstytucja określa:a) Zasady ustroju państwab) Kompetencje organów władzy (zadania, uprawnienia)c) Wolności, prawa i obowiązki obywateli

2. Konstytucję uchwala sejm i senat, jako Zgromadzenie Narodowe . Potem odbywa się referendum powszechne, które ją zatwierdza.

3. Polska konstytucja składa się z 13 rozdziałów i 243 artykułów (a te dzielą się na ustępy). Preambuła – krótki uroczysty wstęp do konstytucji

4. Zasady ustroju Polski zawarte w konstytucji:a) Zasada suwerenności narodu (naród ma władzę);b) Zasada przedstawicielstwa (obywatele powołują w wyborach posłów,

senatorów, którzy podejmują decyzje w ich imieniu);c) Zasada republikańskiej formy rządów (wybrane przez obywateli organy

władzy: prezydent, parlament);d) Zasada trójpodziału władzy

– władza ustawodawcza (sejm, senat);–władza wykonawcza (prezydent, rząd)– władza sądownicza(sądy, trybunały)

e) Zasada decentralizacji władzy publicznej (władze centralne przekazują samorządom prawo do podejmowania decyzji)

f) Zasada państwa prawa (wszystkich obowiązują przepisy prawa, szczególnie osoby rządzące);

g) Zasada pluralizmu politycznego (w państwie można swobodnie tworzyć liczne partie polityczne i inne organizacje);

h) Zasada wolności i praw człowieka i obywatela (wszyscy równi wobec prawa bez względu na płeć, wiek, wykształcenie, rasę, wyznanie).

Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Konstytucja RP” na stronie https://epodreczniki.pl. (zakładka https://epodreczniki.pl/a/konstytucja-rzeczypospolitej-polskiej/D1GtYKfV2)

III. Wykonać ćwiczenia str. 133./ Ćw. 4, 5, 6, 7, 8, (odpowiedzi zapisać do zeszytu).

**********

7

W ZWIĄZKU Z PRÓBNYMI EGZAMINAMI ÓSMOKLASISTYW TYGODNIU PRACY 30.03.2020. – 03.04.2020.

REALIZOWANY JEST TYLKO JEDEN TEMAT LEKCYJNY

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Polska państwem demokratycznym” – aktualny jest na stronach od 134-135 – szczególnie zwrócić uwagę na TABELE: „Kompetencje Sejmu i Senatu” oraz „Zasady wyborów do Sejmu i Senatu” ;

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Władza ustawodawcza - Sejm i Senat” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://epodreczniki.pl/a/wladza-ustawodawcza---sejm-i-senat/DnJHVNwWN

II. Przepisać do zeszytu podane niżej notatki dwóch jednostek lekcyjnych ;

Lekcja – 02.04.2020 r. (czwartek)

TEMAT. WŁADZA USTAWODAWCZA – SEJM I SENAT.

1. Władzę ustawodawczą w RP sprawuje parlament, który składa się z:a) Sejmu - 460 posłówb) Senatu – 100 senatorów

2. Obie izby obradują oddzielnie, ale w szczególnych sytuacjach obradują wspólnie jako Zgromadzenie Narodowe (np. odebranie przysięgi od nowo wybranego prezydenta).

3. Parlamenty pełnią władzę ustawodawczą we wszystkich państwach demokratycznych. Parlament może być jednoizbowy np. w Szwecji, bądź dwuizbowy np. Polska, Francja, W. Brytania.

4. Parlament powoływany jest na drodze wyborów powszechnych. Głosować mogą obywatele, którzy ukończyli 18 lat ( czynne prawo wyborcze ). Aby zostać posłem trzeba mieć ukończone 21 lat, a senatorem – 30 lat (bierne prawo wyborcze ).

5. Kadencja, czyli czas pełnionej władzy przez parlament wynosi 4 lata.

6. W wyborach do parlamentu obowiązują określone zasady, określane w ordynacji wyborczej. Do głównych zasad należą:

a) Zasada powszechności - (głosuje każdy obywatel RP, który ukończył 18 lat)b) Zasada bezpośredniości – (w wyborach należy uczestniczyć osobiście)c) Zasada tajności – (głosowanie odbywa się anonimowo)d) Zasada równości - (każdy oddaje tylko jeden głoś, każdy głos ma taką samą

wartość)e) Zasada wolności – (mamy prawo głosować na kogo chcemy oraz uczestniczyć

w wyborach bądź nie)

8

f) Zasada proporcjonalności – (ile dana partia polityczna otrzyma głosów w głosowaniu, tyle proporcjonalnie otrzymuje miejsc w Sejmie)

g) Zasada większości – (kandydaci na senatorów z największą ilością głosów w swoich okręgach wchodzą do Senatu).

Koalicja –współpracujące ze sobą ugrupowania polityczne (partie)np. w parlamencie.

Opozycja –nie zgadzające się ze sobą ugrupowania polityczne np. w parlamencie.

7. Kompetencje-funkcje parlamentu (Sejmu i Senatu):a) Funkcja ustawodawcza – (tworzenie nowego prawa poprzez uchwalanie

ustaw);b) Funkcja ustrojodawcza – (kierowanie się zasadami ustrojowymi, które

gwarantuje konstytucja);c) Funkcja kreatywna – (zatwierdzanie składu rządu, powoływanie sędziów

Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Człowieka, Rzecznika praw Obywatelskich);

d) Funkcja kontrolna – (kontrola działalności rządu i innych organów państwa).

III. Wykonać ćwiczenia str. 138./ Ćw. 2, 3, 4, 5, (odpowiedzi zapisać do zeszytu).

********

Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Władza ustawodawcza - Sejm i Senat” na stronie https://epodreczniki.pl. (zakładka https://epodreczniki.pl/a/wladza-ustawodawcza---sejm-i-senat/DnJHVNwWN

W ZWIĄZKU Z PRZERWĄ ŚWIĄTECZNĄW TYGODNIU PRACY 06.04.2020. – 08.04.2020.

REALIZOWANY JEST TYLKO JEDEN TEMAT LEKCYJNY

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Jak uchwala się ustawę?” – aktualny jest na stronach od 136 - 137 – szczególnie zwrócić uwagę na proces uchwalania ustawy ;

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Proces ustawodawczy – tworzenie aktów prawnych” na stronie https://epodreczniki.pl.

9

zakładka https://epodreczniki.pl/a/proces-ustawodawczy---tworzenie-aktow-prawnych/Dy0qTjW9V II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 07.04.2020 r. (środa)

TEMAT. JAK UCHWALA SIĘ USTAWĘ?

1. Proces uchwalania ustawy jest szczegółowo opisany w Konstytucji RP oraz regulaminach sejmu i senatu. W pracach nad ustawą uczestniczą organy władzy:

a) Ustawodawczej (sejm i senat)b) Wykonawczej (prezydent)c) Sądowniczej (Trybunał Konstytucyjny)

2. Wybory do Parlamentu zarządza prezydent RP nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji starego Parlamentu. Dzień wyborów wyznacza na dzień wolny od pracy i przypadający na 30 dni przed końcem kadencji starego Parlamentu. Ważność wyborów stwierdza Sąd Najwyższy.

3. Pracami obu izb Parlamentu kierują marszałkowie (w obecnej kadencji):a) Sejmu – Elźbieta Witekb) Senatu – Tomasz Grodzki

4. Jak powstaje ustawa? – proces uchwalania:I. Inicjatywa ustawodawcza (z propozycją nowej ustawy może wystąpić:

komisja sejmowa, grupa co najmniej 15 posłów, rząd, senat, prezydent, grupa 100tys.obywateli);

II. Sejm (projekt ustawy trafia do sejmu, który może zaproponować poprawki. Posłowie dyskutują o dokumencie następnie głosują nad jego przyjęciem);

III. Senat ( gdy projekt ustawy zostaje zaakceptowany przez sejm trafia do senatu. Tam jest opiniowany, a następnie omawiany w debacie. Następnie odbywa się głosowanie nad jego przyjęciem);

IV. Prezydent (jeżeli sejm i senat zaakceptują ustawę, zostaje ona przedłożona do podpisu prezydentowi):- jeżeli Prezydent nie wnosi zastrzeżeń, to podpisuje ustawę i przekazuje do opublikowania w Dzienniku Ustaw,- jeżeli prezydent ma zastrzeżenia do ustawy, to zgłasza weto i wówczas ustawa wraca do sejmu w celu ponownego rozpatrzenia,- Prezydent może również ustawę skierować do Trybunału Konstytucyjnego, aby ten sprawdził jej zgodność z Konstytucją RP

V. Podpisanie ustawy (prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dni, a w przypadku ustaw pilnych w ciągu 7 dni i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw);

VI. Ustawa (po podpisaniu ustawy przez prezydenta, akt ten zostaje opublikowany w Dzienniku Ustaw i staje się obowiązującym prawem.)

III. Wykonać ćwiczenia:

Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczenia

10

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Proces ustawodawczy – tworzenie aktów prawnych” na stronie https://epodreczniki.pl. (zakładka https://epodreczniki.pl/a/proces-ustawodawczy---tworzenie-aktow-prawnych/Dy0qTjW9V

W ZWIĄZKU Z MOŻLIWOŚCIĄ PRACY NA PLATFORMIE E-PODRĘCZNIKI, ZACHĘCAM WAS DO KORZYSTANIA Z TEJ FORMY UTRWALANIA MATERIAŁU. W KAŻDYM TYGODNIU UDOSTĘPNIAM WAM OKREŚLONE MATERIAŁY, NA KTÓRYCH MOŻECIE PRACOWAĆ, WASZA AKTYWNOŚC JEST WIDOCZNA DLA MNIE NA PLATFORMIE I OTRZYMUJECIE ZA TO DODATKOWE OCENY Z AKTYWNOŚCI. CZAS NA PRACĘ Z OKREŚLONYM MATERIAŁEM KOŃCZY SIĘ PO TYGODNIU PRACY, CZYLI W PIĄTEK. PÓŹNIEJ UDOSTĘPNIANY JEST NOWY MATERIAŁ, A STARY JEST USUWANY.

OCENY ZE SPRAWDZIANU, KTÓRY PISALIŚCIE 11.03.2020. Z DZIAŁU „WSPÓLNOTA NARODOWA” ZNAJDUJĄ SIĘ W DZIENIKU ELEKTRONICZNYM.

TYDZIEŃ PRACY 15.04.2020. – 17.04.2020.

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Prezydent i Rada Ministrów” – aktualny jest na stronach od 140-143 – szczególnie zwrócić uwagę na uprawnienia prezydenta i rządu ;

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Władza wykonawcza w Polsce. Prezydent RP, Rada Ministrów.” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://epodreczniki.pl/a/wladza-wykonawcza-w-polsce-prezydent-rp---rada-ministrow/

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 15.04.2020 r. (środa)

TEMAT. WŁADZA WYKONAWCZA – PREZYDENT I RADA MINISTRÓW.

1. Władzę wykonawczą w RP sprawują:a) Prezydentb) Rada Ministrów (rząd)

2. Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych (przez ogół obywateli), na 5-letnią kadencję (urząd ten może sprawować tylko przez dwie kadencje). Kandydat ubiegający się o stanowisko prezydenta RP musi mieć ukończone 35 lat.

11

3. Rada Ministrów (rząd), tworzony jest po wyborach parlamentarnych, na 4-letnią kadencję. Procedura tworzenia się rządu:

–prezydent wyznacza, czyli desygnuje osobę na urząd premiera (przewodniczącego Rady ministrów)– premier tworzy gabinet rządu (powołuje szefów resortów –ministerstw)– premier przedstawia sejmowi program działania rządu zwracając się do posłów o udzielenie mu wotum zaufania ( gdyby go nie uzyskał rząd podaje się do dymisji, czyli rezygnuje ze swojej funkcji).

4. Główne uprawnienia/kompetencje prezydenta RP: POLITYKA WEWNĘTRZNAa) Zarządza wybory do sejmu i senatu,b) Powołuje premiera i członków rządu,c) Przedstawia własne projekty ustaw,d) Ma prawo veta wobec ustaw uchwalonych przez parlament,e) Sprawuje zwierzchnictwo nad armią,f) W razie zagrożenia państwa może wprowadzić stan wojenny,g) Powołuje sędziów na stanowiskah) Nadaje tytuły naukowe,i) Nadaje polskie obywatelstwoj) Może korzystać z prawa łaski dla skazanych przez sąd,POLITYKA ZAGRANICZNAk) Reprezentuje państwo na zewnątrz,l) Zatwierdza, czyli ratyfikuje umowy międzynarodowe,m) Mianuje ambasadorów na terenie innych państw

5. Główne uprawnienia/kompetencje rządu: a) Zgłasza projekty ustaw (ustawa budżetowa) oraz wprowadza w życie te, które

uchwalił parlament;b) Sporządza projekt budżetu państwa (plan dochodów i wydatków) na kolejny

rok;c) Czuwa nad bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym państwa;d) Nadzoruje działalność administracji terytorialnej (województwa, powiaty,

gminy);e) Prowadzi politykę społeczną i kulturalną.

III. Wykonać ćwiczenia:Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Władza wykonawcza w Polsce. Prezydent RP, Rada Ministrów.” na stronie https://epodreczniki.pl. (zakładka https://epodreczniki.pl/a/wladza-wykonawcza-w-polsce-prezydent-rp---rada-ministrow/D1B2HSegY?showShareModal=1

Lekcja – 16.04.2020 r. (czwartek)

TEMAT. ROLA WŁADZY WYKONAWCZEJ W USTROJU III RP-UTRWALENIE WIADOMOŚCI.

12

Informacja dla uczniów:

I. Obecny temat będzie związany z utrwaleniem wiedzy na temat władzy wykonawczej RP. W związku z tym należy odpowiedzieć pisemnie do zeszytu na podane niżej pytania, przesyłając swoje prace do oceny na adres mailowy.

Tematy do opracowania:

1. Wyjaśnij na czym polega zasada kontrasygnaty i w jakich sytuacjach jest stosowana?

2. Czym jest tzw. Rada Gabinetowa i w jakich sytuacjach jest zwoływana?

3. Podaj przykłady trzech decyzji podjętych przez obecny rząd, które mają duży wpływ na życie Twojej rodziny. Określ, które ministerstwa przygotowały wprowadzone rozwiązania.

4. Podaj po dwa przykłady działań obecnego prezydenta Polski związanych z polityką wewnętrzną i polityką zagraniczną kraju. Skorzystaj z dostępnych źródeł informacji.

5. Odszukaj informacje na temat składu obecnie urzędującej Rady Ministrów. Podaj imiona i nazwiska premiera, wicepremierów oraz ministra edukacji narodowej.

II. Odpowiedzieć pisemnie na pytania do zeszytu (przepisz pytania);

III. Po opracowaniu odpowiedzi na powyższe pytania, zrób zdjęcie notatkom w zeszycie , przerzuć je na komputer i prześlij w dokumencie Word jako załącznik na adres: renatarams@interia.pl. wpisując w temacie maila swoje imię i nazwisko.

NA WYKONANIE ZADANIA MACIE CZAS DO WTORKU (21.04.2020 r.)

Czekam na Wasze maile z załącznikami (jeśli będziecie mieli jakieś pytania jestem do Waszej dyspozycji pod w/w adresem mailowym).

MIŁEJ PRACY!

TYDZIEŃ PRACY 20.04.2020. – 24.04.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCHInformacja dla uczniów:

13

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Sądy i trybunały” – aktualny jest na stronach od 146-149 – szczególnie zwrócić uwagę na zasady działania sądów oraz hierarchię sądów polskich ;

Zapoznaj się z materiałem pod tematem „Struktura wymiaru sprawiedliwości w Polsce” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://epodreczniki.pl/a/struktura-wymiaru-sprawiedliwosci-w-polsce/D62nQfqI1

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 20.04.2020 r. (środa) / 21.04.2020 r. (czwartek)

TEMAT. WŁADZA SĄDOWNICZA – SĄDY I TRYBUNAŁY.

1. Władza sądownicza jest niezależna od innych organów państwa. Działalność sądów i trybunałów polega na rozstrzyganiu sporów i osądzaniu przestępstw na podstawie obowiązującego prawa, czyli wymiaru sprawiedliwości.

2. W Polsce funkcjonują sądy (hierarchia sądów):a) Sąd Najwyższy (można do niego zaskarżyć postanowienia bądź wyroki sądów

powszechnych i wojskowych). Rolą Sądu Najwyższego jest stwierdzenie ważności wyborów parlamentarnych i prezydenckich oraz ogólnopolskich referendów.

b) Sądy powszechne:- sądy rejonowe (działa na terenie jednej lub kilku gmin)- sądy okręgowe (obejmuje swoim zasięgiem obszar działalności kilku sądów rejonowych)- sądy apelacyjne (odejmuje teren obsługiwany przez kilka sądów okręgowych i odwołania od ich wyroków)

c) Sądy administracyjne: - wojewódzki sąd administracyjny - Naczelny Sąd Administracyjny (jest sądem II instancji rozpatrującym skargi i wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych ) d) Sądy wojskowe- wojskowy sąd garnizonowy (w hierarchii odpowiada sądowi rejonowemu)- wojskowy sąd okręgowy (w hierarchii odpowiada sądowi okręgowemu)

3. Zasady działania sądów:a) Zasada dwuinstancyjności postępowania (osoba, która nie zgadza się z

wyrokiem wydanym przez sąd I instancji, może się odwołać do sądu II instancji)b) Zasada niezależności sądów (sądy są niezależne od organów władzy

ustawodawczej i wykonawczej)c) Zasada niezawisłości sędziów (sędziowie nie mogą podlegać żadnym naciskom

podczas rozpatrywania spraw oraz powinni wydawać wyroki na podstawie obowiązującego prawa)Niezawisłość sędziowską gwarantuje Konstytucja RP, która mówi o:- Immunitecie sędziego (odpowiednich przywilejach)- Nieusuwalności sędziego (jedynie w przypadkach zapisanych w ustawie)

14

4. W procesach sądowych dotyczących spraw karnych ważną rolę odgrywa:a) Prokurator (stara się w trakcie rozprawy udowodnić zarzuty wobec oskarżonego i

doprowadzić do wydania przez sąd wyroku skazującego np. na pozbawienie wolności)

b) Adwokat - Obrońca (broni osobę, której postawiono zarzuty o popełnionym przestępstwie)

5. Zadania i rola trybunałów:a) Trybunał Konstytucyjny – ocenia ustawy, umowy międzynarodowe,

rozporządzenia. Jeśli sędziowie TK uznają przepisy niezgodne z konstytucją, to przestają one obowiązywać.

b) Trybunał Stanu – odpowiadają przed nim najwyżsi urzędnicy państwowi: prezydent, premier, ministrowie. Jeśli sędziowie TS stwierdzą, że doszło do złamania prawa, mogą daną osobę pozbawić stanowiska bądź skazać na inne kary.

III. Wykonać ćwiczenia:Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Struktura wymiaru sprawiedliwości w Polsce” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://epodreczniki.pl/a/struktura-wymiaru-sprawiedliwosci-w-polsce/D62nQfqI1

W związku z możliwością pracy na platformie e-podręczniki, zachęcam was do korzystania z tej formy utrwalania materiału. W każdym tygodniu udostępniam wam określone materiały, na których możecie pracować, wasza aktywność jest widoczna dla mnie na platformie i otrzymujecie za to dodatkowe oceny z aktywności (wpisywane do dziennika elektronicznego). Czas na pracę z określonym materiałem kończy się po tygodniu pracy, czyli w piątek. Później udostępniany jest nowy materiał, a stary jest usuwany. ********Ostatni temat z 16.04.2020 r. dotyczył utrwalenia wiadomości z roli władzy wykonawczej w ustroju III RP. Otrzymaliście do opracowania 5 zadań, z blisko tygodniowym czasem opracowania pytań i przesłania swoich prac na podany adres mailowy. Zdecydowana większość uczniów obu klas ósmych sumiennie wywiązała się ze swojego obowiązku, jednak określona część wykazała zupełną obojętność.

Bilans przedstawia się następująco :

KL. VIII a – nadesłanych 17 prac (w tym 2 w nieodpowiednim formacie-brak możliwości odczytu)KL.VIII b – nadesłanych 15 prac (wszystkie z możliwością odczytu)

Nadmieniam, że obie klasy ósme liczą po 23 uczniów, zatem wniosek sam się nasuwa.

15

Wszystkie oceny za wykonane, bądź niewykonane zadania znajdują się w dzienniku elektronicznym.

TYDZIEŃ PRACY 27.04.2020. – 30.04.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCH

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Organizacje obywatelskie” – aktualny jest na stronach od 152-155 – szczególnie zwrócić uwagę na organizacje pozarządowe, związki zawodowe, organizacje młodzieżowe, wolontariat

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 29.04.2020 r. (środa) / 30.04.2020 r. (czwartek)

TEMAT. ORGANIZACJE OBYWATELSKIE.

1. Prawo do swobodnego zrzeszania się, to jedno z najważniejszych praw obywatelskich zagwarantowanych konstytucją RP. Oznacza to wolność przystępowania do różnych organizacji np.:- partii politycznych- stowarzyszeń i fundacji- związków zawodowych

2. Zakładane stowarzyszenia i fundacje nazywane są organizacjami pozarządowymi, ponieważ działają niezależnie od władz państwa.Czym różni się stowarzyszenie od fundacji?(patrz tabela str. 152)

3. Organizacje pozarządowe w Polsce najczęściej wspierają:a) dzieci i młodzież (imprezy sportowe, dodatkowe zajęcia edukacyjne, koła

zainteresowań);b) ludzi starszych (pomoc, opieka);c) osoby chore i ubogie ( pomoc finansowa, hospicja, zbiórki żywności,

noclegownie, domy opieki)Oprócz tego wspierają:d) badania naukowe;e) ochronę środowiska

4. Rolą wolontariatu w Polsce (dobrowolna i bezpłatna działalność społeczeństwa lub określonych osób) jest przede wszystkim udzielanie pomocy innym.

5. Rodzaje wolontariatu (patrz tabela str. 154):a) stałyb) akcyjny

16

c) sportowyd) hospitacyjnye) szkolny

6. Organizacje młodzieżowe w Polsce:a) ZHP (Związek Harcerstwa Polskiego)b) ZHRP (Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej)c) ZMW (Związek Młodzieży Wiejskiej)

7. Rola związków zawodowych – dbanie o interesy pracowników (ochrona ich praw, zapewnienie korzystnych warunków zatrudnienia). Działają one w zakładach pracy, a przynależność do nich jest dobrowolna.

8. Związki zawodowe mają prawo do:a) prowadzenia negocjacji z pracodawcąb) organizowanie strajkówc) opiniowanie projektów aktów prawnych określających sytuację pracowników

9. Obecnie w Polsce najważniejszymi organizacjami związkowymi są:a) NSZZ Solidarnośćb) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowychc) Forum Związków Zawodowych

TYDZIEŃ PRACY 04.05.2020. – 08.05.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCH

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat „Media i opinia publiczna” – aktualny jest na stronach od 158-161 – szczególnie zwrócić uwagę na funkcje mediów, funkcje sondaży, media społecznościowe, funkcje reklamy.

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 04.05.2020 r. (środa) / 08.05.2020 r. (czwartek)

TEMAT 1/2: MEDIA I OPINIA PUBLICZNA.

1. Opinia publiczna, to poglądy członków społeczeństwa na różne zagadnienia. Aby je poznać bardzo często przeprowadza się sondaże, czyli badania opinii publicznej przez wyspecjalizowane instytucje:

a) CBOS –Centrum Badania Opinii Społecznejb) OBOP – Ogólnopolskie Biuro Opinii Publicznejc) TNS Polska (agencja badawcza, badanie opinii publicznej)d) Ipsos (instytut międzynarodowych badań)

17

e) GfK Polonia (firma zajmująca się badaniami rynkowymi)2. Funkcje sondaży:

a) Dostarczają informacjib) Oddziaływują na politykówc) Oddziaływują na społeczeństwo

Bardzo często wyniki sondaży są brane pod uwagę przez polityków, którym np. zależy na poparciu społecznym przy wyborach, dlatego w swoich działaniach próbują wykreować swój nienaganny wizerunek ( rola tzw. spin doktorów).

3. Mass media, czyli środki masowego przekazu, określane są czwartą władzą, ponieważ stoją na straży zasad demokracji (informują o wszelkich nadużyciach, korupcji, łamaniu prawa przez rządzących itp.).

4. Wyróżniamy media: - pisane (prasa), - audiowizualne (radio, telewizja), - interaktywne (Internet, multimedia)

5. Funkcje mediów: a) informacyjnab) opiniotwórczac) kulturalno-rozrywkowad) kontrolnae) kontakty z innymi ludźmi

6. W stacjach telewizyjnych wyróżnia się media :a) Publiczne (państwowe)b) Komercyjne (prywatne)c) Społecznościowe (Internet)

7. Podawane przez media wiadomości dotyczące różnych wydarzeń zawierają zarówno:a) Fakty (rzeczywiste wydarzenie, które miało miejsce)b) Komentarz/opinia (czyjeś zdanie na jakiś temat)

8. Reklama w mediach (przekaz, który ma zachęcić do zakupu określonego towaru, bądź skorzystania z usługi).

9. Funkcje reklamy :a) informacyjna (prezentuje produkt)b) perswazyjna (nakłaniająca)c) przypominająca (utrwalająca)

10. Reklama społeczna (kampanie informacyjne), czyli akcje mające zwrócić uwagę społeczeństwa na jakiś problem i przyczynić się do jego rozwiązania lub zmianę poglądów i zachowań ludzi (np. zachęta do badań profilaktycznych, zagrożenia w ruchu drogowym, uzależnienia itp.).

III. Wykonać ćwiczenia:Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Władza nad informacją” na stronie https://epodreczniki.pl. Zakładka https://epodreczniki.pl/a/wladza-nad-informacja/D1GLvnSUH

18

TYDZIEŃ PRACY 11.05.2020. – 15.05.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCH

Lekcja – 13.05.2020 r. (środa) / 14.05.2020 r. (czwartek)

TEMAT. POWTÓRZENIE I UTRWALENIE WIADOMOŚCI: „USTRÓJ RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ” - TEST WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI.

Informacja dla uczniów:

I. Należy zapoznać się z zadaniami podsumowującymi treści materiałowe z rozdziału V: „Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej” aktualny jest na stronie 165.

II. Odpowiedzieć pisemnie na pytania do zeszytu;

Celem lekcji jest powtórzenie i utrwalenie wiadomości z rozdziału V: „Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej”. Lekcja będzie polegać na samodzielnym opracowaniu w zeszycie odpowiedzi do pytań (od 1 – 13) z podręcznika ze str. 165 oraz wykonaniu 14 zadania podanego niżej. Wykonanie ćwiczeń w zeszycie i przesłanie swoich prac-testu na adres mailowy nauczyciela będzie podstawą do wystawienia oceny do dziennika.

***************Zad.14. Uzupełnij teksty brakującymi informacjami.

A) 1. Polską konstytucję uchwala …………i…………, określany jako………………………….....2. Po uchwaleniu konstytucji odbywa się ogólnopolskie……………………, które ją zatwierdza.3. Obecnie obowiązująca konstytucja została uchwalona w ………….roku.4. W hierarchii aktów prawnych konstytucja określana jest jako …………………………………5. Krótki uroczysty wstęp do konstytucji to ………………………

B) 1. W Polsce władzę ustawodawczą sprawuje ………..i …………, określany jako…………………2. Organ ten jest powoływany na ………kadencję.3. Izba niższa składa się z liczby ………posłów, a izba wyższa z liczby……… senatorów.4. Termin wyborów do organu władzy ustawodawczej zarządza ………………………..5. Ważność wyborów do organów władzy ustawodawczej stwierdza ………………………

C) 1. Zasady organizowanych wyborów określa się mianem ………........wyborczej.2. W organizowanych wyborach ważny jest w nich udział obywateli, czyli tzw. -………………3. Aby kandydować na urząd posła należy ukończyć ……lat, a senatora -……………lat.4. Władza sądownicza składa się z ………………….i …………………5. Za autora zasady trójpodziału władzy w ustroju demokratycznym uważa się …………………

D) 1. Prezydent RP pełni władzę ………………………………… w Polsce.2. Jest on powoływany w wyniku …………………., na okres …………lat.

19

3. Kandydat na prezydenta musi mieć ukończone …………..lat.4. W sytuacji śmierci prezydenta, obowiązki głowy państwa tymczasowo sprawuje………………5. Obecnie urzędującym prezydentem jest…………………………………………………..

E) 1. Prezydent swoją władzę sprawuje wspólnie z ……………………, określanym inaczej-rządem. 2. Na czele rządu stoi…………….., który jest powoływany przez ……….. …na okres ….lat. 3. W obrębie rządu działają różne …………………………np.: edukacji, zdrowia, rolnictwa itp. 4. Aby rząd mógł rozpocząć działalność, sejm podejmuje uchwałę o tzw. ………………zaufania. 5. Obecnym szefem rządu jest……………………………………………

********************

III. Po wykonaniu zadań podsumowania str.165 (odpowiedzi na pytania od 1-13) oraz zadania 14 zrób zdjęcie zadań, przerzuć je na komputer i prześlij w dokumencie Word jako załącznik na adres:

renatarams@interia.pl. wpisując w temacie maila swoje imię i nazwisko.

NA WYKONANIE ZADANIA MACIE CZAS DO PONIEDZIAŁKU - ( 18.05.2020 r.).

PROSZĘ O TERMINOWOŚĆ NADSYŁANYCH ZADAŃ

Czekam na Wasze maile z załącznikami (jeśli będziecie mieli jakieś pytania jestem do Waszej dyspozycji pod w/w adresem mailowym).

MIŁEJ PRACY !

W tym tygodniu w związku z podsumowaniem i utrwaleniem materiału „Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej”, nie będą udostępniane żadne materiały na platformie e-podręczniki.

TYDZIEŃ PRACY 18.05.2020. – 22.05.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCH

Informacja dla uczniów:

I. Rozpoczynamy rozdział VI „Sprawy międzynarodowe”. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat Organizacje międzynarodowe – aktualny jest na stronach od 168-171– szczególnie zwrócić uwagę na mapę – NATO w Europie-str.170 oraz tabelę organizacje międzynarodowe z udziałem Polski;

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

20

Lekcja – 20.05.2020r./21.05 2020r. (środa -8a/czwartek-8b)

Temat: Organizacje międzynarodowe.

1. Każde państwo prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną. Najważniejszym elementem polityki zagranicznej jest współpraca międzynarodowa. Aby zrealizować cele prowadzonej przez siebie polityki zagranicznej, państwa wysyłają do innych krajów swoich przedstawicieli:

a) Ambasadorów -reprezentuje państwo za granicą (patrz: tabela str.168-zadania ambasadora)

b) Konsuli – pomaga rodakom przebywającym w danym kraju (patrz: tabela str.168-zadania konsuli)

2. Większość państw świata należy do organizacji międzynarodowych. Polska jest członkiem największych organizacji międzynarodowych:

a) ONZ (Organizacji Narodów Zjednoczonych)b) NATO (Paktu Północnoatlantyckiego)c) UE (Unii Europejskiej)

3. ONZ - powstała w 1945r. Inicjatorzy, to państwa koalicji antyhitlerowskiej (na czele z USA, Polska była jednym z państw założycielskich). Organizacja ta zrzesza ponad 190 państw świata. Charakter organizacji-pokojowy. Siedziba znajduje się w USA w Nowym Jorku.

4. Główne organy ONZ to :(patrz tabela str.169)a) Zgromadzenie Ogólneb) Rada Bezpieczeństwac) Rada Społeczno-Gospodarczad) Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

5. NATO – powstało w 1949r.. Inicjator USA. Organizacja ta zrzesza obecnie 30 państw świata (jako 30 państwo, które przyłączyło się w marcu bieżącego roku jest Macedonia Północna). Charakter organizacji – militarny. Polska przystąpiła do struktur NATO w 1999r. Siedziba znajduje się w Belgii – Bruksela.

6. Polska należy również do innych ugrupowań międzynarodowych :(patrz tabela str.169)a) Rady Europy (powstała w 1949r. należą do niej prawie wszystkie państwa

Europy);b) Grupy Wyszehradzkiej (powstała w 1991r., należą do niej Polska, Czechy,

Słowacja, Węgry);c) Rada Państw Morza Bałtyckiego (powstała w 1992r., zrzesza państwa nad

Morzem bałtyckim oraz Norwegię i Islandię)

Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczenia (podsumowujące)

Zapoznaj się z materiałami pod tematem: „Polska we współczesnym świecie” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://epodreczniki.pl/a/polska-we-wspolczesnym-swiecie/DcdCPnBfN

21

********Ostatni temat z 14.05.20 r. dotyczył powtórzenia i utrwalenia wiadomości z rozdziału V: „Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej”. Otrzymaliście do opracowania 14 zadań testowych, z blisko tygodniowym czasem opracowania pytań i przesłania swoich prac na podany adres mailowy. Zdecydowana większość uczniów obu klas ósmych sumiennie wywiązała się ze swojego obowiązku, jednak określona część wykazała zupełną obojętność.

Bilans przedstawia się następująco :

KL. VIII a – nadesłanych 12 prac / na 23 uczniów w klasie

KL.VIII b – nadesłanych 17 prac / na 23 uczniów w klasie

Wszystkie oceny za wykonane, bądź niewykonane zadania znajdują się w dzienniku elektronicznym i wpłyną na ocenę końcoworoczną.

TYDZIEŃ PRACY 25.05.2020. – 29.05.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCH

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat Unia Europejska – aktualny jest na stronach od 174-177– szczególnie zwrócić uwagę na mapę – Państwa członkowskie UE -str.175 oraz tabelę główne organy UE;

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 27.05.2020r./28.05 2020r. (środa -8a/czwartek-8b)

Temat: Unia Europejska.

1. Przyczyny integracji europejskiej:a) doświadczenia związane z I i II wojna światową,b) poczucie zagrożenia ze strony krajów bloku komunistycznego,c) odbudowa gospodarcza po zniszczeniach wojennych stworzenie ekonomicznej

przewagi dla rosnącej potęgi USA i ZSRR,d) utrzymanie pokoju w Europie.

2. Początki integracji europejskiej- państwa założycielskie to: Belgia , Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Luksemburg:

22

a) 1951r. – Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS)b) 1957r. – Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG)i Europejska Wspólnota

Energii Atomowej (Euatom)c) 1992r. – podpisanie traktatu w Maastricht (Holandia) i utworzenie w 1993r.

Unii Europejskej (UE)

3. Główny cel UE: (charakter organizacji – gospodarczy)a) przeciwdziałanie konfliktom w Europieb) promowanie wspólnych wartości i zasad demokracji,c) wyrównywanie poziomu rozwoju krajów UE,d) wspieranie rozwoju gospodarczego, naukowego i technologicznego państw

członkowskich

4. Ojcowie zjednoczonej Europy: (patrz: zdjęcia-notki biograficzne-str.175)a) Robert Schumanb) Konrad Adenauerc) Jean Monetd) Alcide De Giasperi

5. UE zrzesza obecnie 27 państw Europy (patrz mapa str.175). Polska przystąpiła do struktur UE w 2004 roku. W 2002 r. wprowadzono wspólną walutę państw członkowskich – euro, która obecnie obowiązuje w większości państw UE (19 państw).

6. Zasady funkcjonowania UE :a) zasada solidarności – organy UE i należące do niej państwa powinny

wspólnie wykonywać zadania wynikające z prawa unijnego,b) zasada subsydiarności (pomocniczości) – organy unijne zajmują się

określonymi zasadami tylko wtedy, gdy mogą zrealizować je skuteczniej niż państwa członkowskie

c) zasada równości – zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową poszczególnych krajów członkowskich

7. Instytucje UE i ich uprawnienia : (patrz: tabela str-177)a) Rada Europejska (naczelny organ polityczny)b) Rada Unii Europejskiejc) Komisja Europejskad) Parlament Europejskie) Trybunał Sprawiedliwość UE

III. Wykonać ćwiczenia:Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Unia Europejska. Cele i etapy integracji” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://epodreczniki.pl/a/unia-europejska-cele-i-etapy-integracji/DBLqR0tnw

23

Zachęcam Was do pracy na platformie e-podręczniki, Wasza aktywność jest oceniana. Czas na pracę z określonym materiałem kończy się po tygodniu pracy, czyli w piątek. Później udostępniany jest nowy materiał, a stary jest usuwany.

TYDZIEŃ PRACY 02.06.2020. – 05.06.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCH

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat Polska w Unii Europejskiej – aktualny jest na stronach od 180-182– szczególnie zwrócić uwagę na tabele –Prawa Obywatela UE -str.180 oraz tabelę Fundusze unijne w Polsce –str.181;

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 03.06.2020r./04.06. 2020r. (środa -8a/czwartek-8b)

Temat: Polska w Unii Europejskiej.

1. 1 maja 2004 roku, Polska przystąpiła do struktur Unii Europejskiej. Wcześniej w 2003 roku odbyło się ogólnokrajowe referendum, w którym 77% głosujących poparło wejście naszego państwa do UE.

2. Prawa obywatela UE:a) swoboda przebywania, osiedlania się oraz przemieszczania po wszystkich

krajach UE,b) możliwość kandydowania i głosowania w wyborach do Parlamentu

Europejskiegoc) możliwość zwracania się o pomoc do ambasad i konsulatów innych państw

członkowskich w trakcie pobytu poza granicami UE.

3. Jedną z korzyści wynikających z przystąpienia polski do UE jest możliwość uzyskania dotacji z funduszy unijnych. Środki te pochodzą z budżetu wspólnotowego, do którego wszystkie państwa członkowskie muszą wpłacać składki. Wysokość tych wpłat zależy od stopnia rozwoju gospodarczego danego kraju: bogatsi członkowie przeznaczają więcej środków finansowych, natomiast państwa uboższe - mniej (patrz: fundusze unijne w Polsce - tabela str.181)

4. Pod względem gospodarczym cała UE stanowi rynek wewnętrzny tzn, że pomiędzy tworzącymi ją państwami możliwy jest wolny przepływ:

a) towarówb) osóbc) usług

24

d) kapitału

5. Spośród możliwości jakie stwarza europejski rynek wewnętrzny, obywatele UE najczęściej korzystają ze swobody przepływu osób, aby ułatwić przemieszczanie się w granicach UE (m.in. w celu podjęcia pracy), utworzono tzw. strefę Schengen (wewnątrz strefy zniesiono kontrole na granicy między poszczególnymi krajami UE).

6. Unia Europejska daje wiele możliwości młodym ludziom, są to pewne inicjatywy, w których można wziąć udział np.:

a) Międzynarodowe wymiany młodzieżyb) Wolontariat europejskic) Inicjatywy młodzieżowe

III. Wykonać ćwiczenia:Sprawdź się wykonując na platformie ćwiczeniaZapoznaj się z materiałem pod tematem „Polska i Polacy w Unii Europejskiej” na stronie https://epodreczniki.pl. zakładka https://moje.epodreczniki.pl/a-shared-owner/DffOdDx6r/14Zrd9fV

Zachęcam Was do pracy na platformie e-podręczniki, Wasza aktywność jest oceniana. Czas na pracę z określonym materiałem kończy się po tygodniu pracy, czyli w piątek. Później udostępniany jest nowy materiał, a stary jest usuwany.

TYDZIEŃ PRACY 08.06.2020. – 10.06.2020.

Informacja dla uczniów:

I. Najpierw należy przeczytać z podręcznika zadany temat Problemy współczesnego świata– aktualny jest na stronach od 184-187– szczególnie zwrócić uwagę na tabele –Skutki globalizacji -str.185 ;

II. Przepisać do zeszytu podaną niżej notatkę ;

Lekcja – 10.06.2020r. (środa -8a/ 8b)

Temat: Problemy współczesnego świata.

1. W trakcie zimnej wojny na świecie ustalił się podział państw na zachodnie (kapitalistyczne), nazywane Pierwszym Światem oraz wschodnie (socjalistyczne),

25

czyli Drugi Świat. Kraje najuboższe , które nie zaliczały się do żadnej z tych grup zaczęto określać jako Trzeci Świat.

2. Kraje rozwinięte swoją pozycję na arenie międzynarodowej zawdzięczają m.in.:a) nowoczesnej gospodarceb) wysokiemu poziomowi wykształceniac) zgromadzonemu kapitałowid) sytuacji politycznej

3. Globalizacja-proces polegający na zacieśnianiu relacji między regionami świata, zwiększaniu przepływu ludzi, informacji, towarów i kapitału oraz szybkiemu rozprzestrzenianiu się różnych tendencji.

4. W gospodarce istotną rolę odgrywają korporacje międzynarodowe – duże firmy, które prowadzą działalność w wielu krajach. Niektóre z nich dysponują budżetem większym niż średnie państwa, takie jak Polska.

5. Skutki globalizacji : pozytywne, negatywne (patrz tabela str. 185)

6. Najtrudniejszą sytuację gospodarczą-polityczną maja państwa Trzeciego Świata, gdyż spotykają się z problemami:

a) głodu, biedy, choróbb) przeludnieniac) analfabetyzmud) zanieczyszczenia środowiskae) wojen domowychf) zadłużenia zagranicznego

7. W działaniach na rzecz ludności z państw najuboższych szczególna rolę odgrywa pomoc humanitarna, czyli wsparcie osób, które ucierpiały z powodu konfliktów zbrojnych lub klęsk żywiołowych.

8. Spośród polskich instytucji pomocowych najbardziej znane są:- Polska Akcja Humanitarna, - Polski Czerwony Krzyż, - Caritas Polska

TYDZIEŃ PRACY 22.06.2020. – 25.06.2020.

TEMAT REALIZOWANY NA DWÓCH JEDNOSTKACH LEKCYJNYCHLekcja – 24.06.2020r.-25.06.2020r. (środa/czwartek -8a/ 8b)

Temat: Konflikty zbrojne na świecie.

26

PRZEPISZ TYLKO TEMAT DO ZESZYTU ORAZ PRZECZYTAJ SOBIE UMIESZCZONY PONIŻEJ MATERIAŁ DOTYCZĄCY KONFLIKTÓW ZBROJNYCH NA ŚWIECIE

Wbrew powszechnym oczekiwaniom po zakończeniu II wojny światowej nie ustały konflikty zbrojne. Do dnia dzisiejszego wyliczono, że po 1945 r. miało miejsce około 2,5 tys. większych konfliktów zarówno międzypaństwowych - czyli działania zbrojne podejmowane przez jedno państwo przeciwko drugiemu, jak i konfliktów wewnętrznych, które były inspirowane z zewnątrz, a często prowadziły do wojen domowych. 

Współczesne konflikty zbrojne mają różne podłoże. Jedne z krajów walczą o uzyskanie niepodległości, inne o wpływy, a jeszcze inne przeżywają wojny domowe. Do najczęściej wymienianych przyczyn konfliktów, należą przede wszystkim różnice kulturowe, etniczne i religijne. Coraz częściej zalicza się do nich również zagrożenia ekologiczne. Mają one miejsce wtedy, gdy jedno z krajów użyje środka chemicznego, zagrażającego środowisku naturalnemu lub mieszkańcom państwa z nim sąsiadującego. Wojny domowe najczęściej wybuchają wtedy, gdy dochodzi do przewrotu politycznego w państwie, lub zatargu pomiędzy rządzącymi nim siłami. Istnieje wtedy zagrożenie bezpośredniego użycia siły wojskowej przez jedną lub obie walczące strony. Miejscem, gdzie najczęściej dochodzi do wojen domowych jest kontynent afrykański. W ubiegłym stuleciu, walki zbrojne miały miejsce przede wszystkim na terenie Algierii, Somalii, Sudany, Republiki Południowej Afryki, wreszcie zaś Rwandy, Liberii, czy Konga. Ich przyczyną, były przede wszystkim istotne różnice historyczne i ekonomiczne, pomiędzy zamieszkującymi te kraje plemionami. Wojny spowodowały, że znacząco zwiększyła się liczba uchodźców. Oblicza się, że w czasie działań w Rwandzie odeszło w kraju 2,5 miliona mieszkańców. 

W Afryce większość wojen, które toczy się obecnie ma swój początek w zdobyciu władzy lub terytorium. W ostatnich latach konflikty zbrojne miały państwa takie jak: Angola, Czad, Etiopia, Burundia, Demokratyczna Republika Konga, Liberia, Rwanda, Republika Konga, Somalia, Sudan, Sierra Leone, Senegal, Sahara Zachodnia oraz Uganda.Do głównych przyczyn wojen w Afryce należą: duże zróżnicowanie etniczne i religijne; granice w państwach kolonialnych, które nie pokrywają się z granicami narodowościowymi; niskie poczucie przynależności państwowej ( o wiele bardziej zachowana jest przynależność etniczna); bieda oraz problem głodu; niestabilność polityczna oraz despotyzm przywódców.

Na kontynencie azjatyckim jest kilka konfliktów. Największym starciem zbrojnym jest chyba wojna w Afganistanie, który początkowo walczył z najeźdźcami (Anglicy, Rosjanie) a obecnie jest to wojna domowa między poszczególnymi plemionami i klanami. Wojna wyzwoleńcza zakończyła się w 1989 roku, w Afganistanie od 1991 roku trwają wojny domowe. Od 1996 roku grupa Talibów rozpoczęła walki o przejęcie władzy w państwie. Starcia te trwają do dziś bez większych zwrotów. W wojnie zmieniają się tylko układy sił.Kolejnym konfliktem na terytorium Azji była wojna w Timorze Wschodnim. Rozpoczęła się ona 1975 roku. Kluczowym momentem był rok 1999, kiedy to Timorczycy mieli wypowiedzieć sie za autonomią w ramach Indonezji lub za pełną niepodległością terytorium

27

zajętego przez Dżakartę. Walki w Timorze toczyły się głównie o władzę i wpływy na tym terytorium.

Również wiele konfliktów zbrojnych można zaobserwować w Azji Mniejszej. Tutaj w ostatnim ćwierćwieczu wojnę lub starcia zbrojne stoczyły: Iran, Irak, Izrael, Paletyńczycy oraz Kurdowie. Ci ostatni, czyli Palestyńczycy i Kurdowie, walczą o niepodległość. Wszystkie te konflikty są lub były w ostatnim czasie bardzo naświetlone przez media. Należy więc wspomnieć o co tak naprawdę toczyły się te walki. Wojna iracko-irańska w latach 1980-1988. Powodem był spór o granicę, natomiast pretekstem wybuchu wojny pomoc Iranu dla Kurdów. Kolejny konflikt to konflikt palestyńsko- izraelski, którego powodem są trzy sporne sprawy: podział terytorialny, stworzenie państwa palestyńskiego oraz powrót uchodźców. Potyczki trwają ciągle. W wielu krajach graniczących z Izraelem powstały obozy uchodźców palestyńskich, które jednocześnie pełniły rolę ruchu oporu. W 1964 roku rozpoczęła swoją działalność Organizacja Wyzwolenia Palestyny. W 1987 roku została utworzona Autonomia Palestyńska, w której skład weszła Strefa Gazy i Zachodni Brzeg Jordanu. Z większości obszarów Autonomii wycofały się wojska izraelskie. Jednak Palestyńczycy chcą nie autonomii, ale suwerenności. Nie pomogła więc inicjatywa pokojowa państw zewnętrznych, które opracowały plan pokojowy tzw. mapę drogową, nie pomogły nawoływania polityków i ludzi Kościoła. Obydwie strony stoją twardo przy swoich warunkach i jeżeli nie dogadają się one między sobą to nie zakończą one tego konfliktu.Jest jeszcze jeden konflikt zbrojny w tamtym środowisku to sprawa niepodległościowa Kurdów. Walki o niepodległość tej niewielkiej grupy etnicznej rozpoczęły się jeszcze za rządów Saddama Husajna. Problem powrócił podczas interwencji USA w Iraku w 2000 roku. Wtedy Kurdowie dali znowu o sobie znać. To oni stali za niektórymi zamachami terrorystycznymi w Iraku w ostatnim czasie. Również sam Irak dwukrotnie w ostatnich latach przeżywał wojnę z USA. Pierwsza tzw. piaskowa burza w latach 90-tych XX wieku, kolejna to wojna przeciwko reżimowi Saddama Husajna i obawie przed produkcją broni chemicznej i biologicznej przez Irak w 2000 roku. Wojna ta zakończyła się już, chociaż oficjalnie wojska amerykańskie oraz koalicja stacjonuje w Iraku z powodu licznych zamachów terrorystycznych i nieustabilizowanej sytuacji politycznej. W 1967 roku doszło do pojedynku lotniczego izraelsko-syryjskiego, w czasie którego zostało zestrzelonych 6 samolotów syryjskich. W jego następstwie Naser zamknął Cieśninę Tiran dla żeglugi Izraelskiej, blokując dostęp do portu Eilat. Doprowadziło to do mobilizacji armii arabskich i izraelskiej i ich wyjścia na pozycje bojowe. Dnia 5 czerwca lotnictwo izraelskie zaatakowało niemal całe siły lotnicze Arabów. Natarcie lądowe trwało 6 dni - wojna sześciodniowa i przy minimalnych stratach Izraela zakończyło się błyskawicznym zwycięstwem Izraela na wszystkich frontach. Żydzi zajęli egipskie terytoria po Kanał Sueski. W listopadzie 1967 r. Rada Bezpieczeństwa uznała zabór tych ziem za niedopuszczalny i nakazała wycofanie się Izraelowi. Izrael nie podporządkował się rezolucji, a ponadto rozpoczął budowę nowych osiedli żydowskich - kibuców. Rewanż na to upokorzenie nastąpił w październiku 1973 roku i przeszedł do historii pod nazwą wojny Yom Kippur lub Ramadanu. Dyplomacji amerykańskiej udało się doprowadzić do separastycznego pokoju Izraela z Egiptem w 1979 roku w Camp David. Na mocy tego porozumienia Izrael wycofał się z Synaju, Izrael został

28

uznany przez Egipt i oba kraje nawiązały pełne stosunki dyplomatyczne. Pozostałe kraje arabski potraktowały pokój jako zdradę przez Egipt interesów arabskich i nie zmieniły swej polityki w stosunku do Izraela. Dopiero po wojnie w Zatoce Perskiej powstała nadzieja na kompromis. Od 1991 roku w Madrycie toczą się, z przerwami, rokowania z udziałem wszystkich stron konfliktu.

W Europie, na kontynencie, na którym nie wyobrażamy sobie konfliktów i wojen od czasu zakończenia II wojny światowej toczy się bądź toczyło w ostatnich latach kilka poważnych starć zbrojnych. Najbardziej rozpowszechnionym przez media jest konflikt Basków, którzy próbują utworzyć swoje suwerenne państwo. Walki te rozpoczęły się 1959 roku. Z tymi starciami związana jest również działalność organizacji ETA, która po zawiesiła broń w 1998 r. Ale już rok później, czyli w 1999r. ETA ogłosiła powrót do walki zbrojnej. W 2000 roku była odpowiedzialna za serię zamachów bombowych w Hiszpanii. Innym ważnym konfliktem na arenie europejskiej była wojna Jugosławii, czego skutkiem było utworzenie niepodległych państw takich jak: Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Chorwacja. Próby odzyskania przez Jugosławię wpływu doprowadziły do licznych wojen domowych w nowo co utworzonych państwach. Jedną właśnie z takich wojen to wojna w Bośni. Była ona całkowitym zaskoczeniem dla międzynarodowej opinii publicznej. Skutkiem walk w Bośni były głównie czystki etniczne powiązane z śmiercią około 200 tys. osób. Bośnia i Hercegowina w 1991 ogłosiły niepodległość, ale już kilka miesięcy później Bośniacy zaczęli dokonywać aneksji autonomicznych prowincji, mordować i wysiedlać mniejszości etniczne. Państwo pogrążyło się w wojnie domowej. Interwencje państw zewnętrznych nie przyniosły skutku aż do 1995 roku, kiedy to USA rozpoczęło próby porozumienia między Serbią, Bośnią i Chorwacją. Są również starcia zbrojne w Europie, które zaczęły się na początku lat 90-tych XX wieku i trwają nadal. Najlepszym przykładem takich starć jest wojna w Czeczenii, która toczy się pomiędzy władzą centralną a dążącą do niepodległości republiką. Obecnie w Czeczenii nie ma spokoju, chociaż oficjalnie wojska rosyjskie wycofały się. Konflikt trwa nadal, ponieważ Czeczenii pragną stworzenia niezależnego państwa, a Rosja godzi się tylko na szeroką autonomię Czeczenów. Na kontynencie amerykańskim trwają konflikty zbrojne. Są to starcia w Peru czy Kolumbii. Powodem tych starć jest głównie walka o władzę i wpływy. Peru to arena krwawych konfliktów w latach 80-tych XX wieku. Wojna rozpoczęła się od wyboru na prezydenta Abimaela Guzmana, który w 1992 roku został aresztowany. Rok później to jest w 1993 roku walki ucichły a w Peru zapanował długo oczekiwany spokój. Kolumbia to kraj, w którym krew to codzienność od lat 80-tych XX wieku. W starciach tych biorą udział dwie powstałe jeszcze w latach 60-tych organizacje partyzanckie. Są to: FARC i

29

ELN. Obecnie gdy większość konfliktów słabnie wojna domowa w Kolumbii przeżywa właśnie swój rozkwit. Nie wiadomo ile jeszcze potrwa lecz pewne jest, że zginie w niej dużo niewinnych cywilów, którzy nie myśleli nawet o władzy. Stosowanie przemocy wobec człowieka jako jednostki oraz grup społecznych różniących się m.in. poglądami politycznymi, rasą kolorem skóry, wyznaniem jest stare, jak stara jest ludzkość. Występuje ona także i w świecie współczesnym. Różnica polega na tym, że współczesne społeczeństwa uważają stosowanie przemocy wobec ludzi, którzy nie popełnili czynów uważanych za przestępstwa za akty niehumanitarne i sprzeczne z poczuciem ogólnoludzkiej sprawiedliwości. Stąd też społeczność międzynarodowa, przerażona aktami ludobójstwa w okresie II wojny światowej stara się wypracować możliwe do powszechnego zaakceptowania prawa człowieka i ujawnić ich łamanie opinii publicznej.Plagą współczesnego świata, szczególnie w latach 60-tych i 70-tych stał się międzynarodowy terroryzm. Był on co prawda odpowiedzią na terroryzm państwowy, tzn. na stosowanie bezprawnych aktów przemocy przez władze niektórych państw (np. Izrael wobec Palestyńczyków na terytoriach okupowanych), ale w większości akcje terrorystyczne były skierowane przeciwko przypadkowym i niewinnym ludziom. Od 1968 r. do kwietnia 1974 r. nastąpiło swoiste apogeum terroryzmu, gdyż miał miejsce aż 507 akcji terroru, w wyniku których śmierć poniosło 520 osób.

Istnieje również terroryzm religijny np. średniowieczna sekta islamska assasynów, czy japońska sekta buddyjska Najwyższa Prawda Aum. Leksykalnie „terror” w sensie dosłownym oznacza: strach i grozę, stan wielkiej bojaźni i trwogi. Obecnie możemy rozpatrywać różne organizacje terrorystyczne w określonych nurtach. I tak: nurt anarchistyczno-lewacki to m.in. Czerwone Brygady we Włoszech, Frakcja Armii Czerwonej - RAF w Niemczech, Akcja Bezpośrednia we Francji; nurt separastyczno-narodowościowy to m.in. Irlandzka Armia Republikańska - IRA w Ulsterze, Wolność dla Kraju Basków - ETA obejmuje zasięgiem Hiszpanię i Francję; nurt komunistycznego ekstremizmu to m.in. Tupakamaros w Urugwaju, Rewolucyjna Akcja Ludu - ERP w Argentynie, Japońska Armia Czerwona; nurt narodowo-wyzwoleńczy to m.in. Czarny Wrzesień i Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny - LFP; nurt neofaszystowski - Nowy Ład we Włoszech; nurt skrajnej prawicy to m.in. Stowarzyszenie Obrony Ulsteru - UDA, Ochotnicze Siły Ulsteru - UVF; nurt religijny to przede wszystkim fundamentaliści islamscy np. Hamas obejmujący Strefę Gazy i Zachodni Brzeg, czy sekta buddyjska „Najwyższa Prawda Aum”. W Europie najbardziej rozpowszechnione stały się akcje terrorystyczne dwóch ugrupowań IRA i ETA.Irlandzka Armia Republikańska - IRA powstała w 1919 roku jako zbrojne ramię nacjonalistów irlandzkich w celu walki metodami terrorystycznymi o przyłączenie Irlandii północnej do niepodległej Republiki Irlandii. Po II wojnie światowej nie przejawiała aktywności. Ożywienie nastąpiło w połowie lat 50-tych, kiedy jej celem stało się załamanie brytyjskich rządów w Irlandii Północnej. Odpowiedzią na jej działalność było powstanie organizacji protestanckich walczących o utrzymanie panowania brytyjskiego. Zmienił się wówczas jej charakter, przekształciła się w organizację nacjonalistyczno-religijną, występując w obronie katolików. Na początku lat 70-tych IRA zawiesiła działalność zbrojną przechodząc

30

do walki politycznej. Wyodrębniła się z niej wówczas tzw. Tymczasowa IRA kontynuująca walkę zbrojną. Przeprowadziła ona szereg głośnych zamachów terrorystycznych na obszarze Irlandii Północnej i Wielkiej Brytanii. Do najgłośniejszych akcji należał zamach bombowy na siedzibę brytyjskich premierów w dniu 7 lutego 1991 roku, w którym na szczęści nikt nie zginął. Wolność dla Kraju Basków - ETA to baskijska organizacja terrorystyczna, która powstała w latach 30-tych w celu walki z hiszpańskim reżimem frankistowskim. Natężenie działań terrorystycznych ETA miało miejsce w pierwszej połowie lat 70-tych, zginął wówczas z ich rąk premier Hiszpanii C.Blanco. Koniec rządów F.Franco przyniósł zmianę sytuacji - w 1979 r. Baskowie otrzymali szeroką autonomię. ETA uznała ją za niewystarczającą i proklamowała walkę o niepodległe państwo Basków, ale straciła poparcie społeczne. Na początku lat 90-tych, zgodne współdziałanie policji francuskiej i hiszpańskiej rozbiło ETA i jej działalność praktycznie zamarła. Do najczęstszych metod likwidacji konfliktów zbrojnych, należą mediacje międzynarodowych organizacji, nakładanie wszelkiego rodzaju sankcji, a także poprzez interwencję zbrojną. Ta ostatnia miała miejsce między innymi dwukrotnie w Iraku, najpierw we wczesnych latach dziewięćdziesiątych, potem w roku 2003. Doszło wówczas do ostatecznego obalenia władzy Saddama Husajna. 

31