ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

16 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

2

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

aògß aâjàûŠùe _é[ôaú ùjCQò ùKak GKcûZâ mûZ Mâj ù~CñVûùe aòKgòZ Rúa^ejòQò ö @ù^K cjûKûgúd aÉê _eò _é[ôaú @ûKûeùe ùMûfûKûe ö Zùc c¤ RûY ù~Cˆÿ¯ Rk Gaõ Zek fûbû _é[ôaúe @bý«eeê aûjûeKê C\þMúeY ùjûA[ûG ö GjûiìPûG ù~ _é[ôaúe _é ù\geê ̂ òcÜKê Zû_cûZâû @Zý]ôK ùjûA[ûG ö _é[ôaúe MbúeZcLYò ùKak _ûo KòùfûcòUeeê Kcþ Mbúe _~ðý« iúcòZ ö Gjò Kû~ðýKkû_ _é[ôaúe@bý«eKê bfbûaùe RûYòaû _ûAñ aêSûA[ûG ö @ûùc RûYòùP ù~ bìeì_ _âûdZüùKøYiò ̂ òŸòðÁ eì_ eLô ̂ [ûG ö ùiMêWÿòKe @ûKûe @aòeZ _eòaˆÿðòZ ùjûA[ûG ö ajòRð̂ òZgqò c¤eê ùMûUòG ~òGKò gòkûMêWÿòKê ùicû^ue _âKéZ @aiÚòZòùe \êaðk Gaõ bMÜKeò[ûG ö \ßòZúd _âKûe ùjCQò @«Rð̂ òZ gqò ~òGKò bMÜgòkûMêWÿòKê Cybìcòeê iÚû^û«eòZKeò ̂ òcÜbìcòùe io ôZ Keò[ûG ö Gjò \êAUò _âKòâdû gòkûMêWÿòKê bMÜ Keòaûùe Gaõ ̂ ìZ^bìeì_ Zò@ûeò Keòaû_ûAñ \ûdú ùjûA[û«ò ö @ûc _ûAñ @Zò \eKûeú céˆÿòKûe MV^ _ûAñùiMêWÿòK c¤ ùKùZKûõgùe \ûdú ö Gjò _ûVùe @ûùc _é[ôaúe @bý«e i´§ùe@¤d^ Keòaû Gaõ _é[ôaúe C_e bìZßKÉeKê MV^ Keê[ôaû _\û[ðMêWÿòKê @¤d^Keòaû ö Zêùc c¤ Pì‰úðba^ Gaõ Gjûe _âKûe icû^úKeY _âKòâdû Gaõ céˆÿòKûeMV^ I ~[û[ðZû i´§ùe gòlû fûb Keòa ö CùŸgý

Gjò _ûV @¤d^ Keòiûeòaû _ùe Zêùc ilc ùja : _é[ôaúe @bý«ee _âZýl iúcúZ _~ðýùalY aêSûAaû ö ùcûU, Zû_cûZâû, N^Zß I ·_ @^êiûùe bì@bý«ee aòbò̂ Ü ÉeMêWÿòKê Zêk^û

Keòaû ö gòkû I LYòR _\û[ð c¤ùe _û[ðKý \gðûAaû ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

17bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

MV^ _âYkú @^êiûùe gòkûMêWÿòKê aMðúKeY Keòaû ö Pì‰úðba^ g±Kê aêSûAaû Gaõ C_~êq C\ûjeY ij Zû’e _âKûe MêWÿòKê a‰ð̂ û

Keòaû ö bìcòe C_eòbûMKê _eòaˆÿð^ Keê[ôaû aòbò̂ Ü icû^úKeY _âKòâdûKê aêSûAaû ö g~ýû ^òcÜúKeY I C^ÜZòKeY c¤ùe _û[ðKý ù\LûAaû ö céˆÿòKû MV^ ijòZ Pì‰úðba^Kê i´§òZ Keòaû Gaõ céˆÿòKû MV^Kê iûjû~ý Keê[ôaû aòbò^Ü KûeYMêWÿòKê aêSûAaû ö2.1 _é[ôaúe @bý«e

_é[ôaúe aòeûU @ûKûe I @bý«ee MV^e _eòaˆÿòðZ _âKéZò KûeY ù~ûMêñ _é[ôaúe@bý«e i´§ùe _âZýl _~ðýùalY Keòaû i¸a ^êùjñ ö ~\òI LYò L^^ Kò́ û^kKì_ L^^ _âKòâdû \ßûeû @ûùc _é[ôaú @bý«ee KòQò KòùfûcòUe MbúeZû _~ðý«_~ðýùalY KeòaûKê ilc ùjûA[ûC ö _é[ôaú _éÂe ^òcÜKê Zû_cûZâû \îZ MZòùe aé¡ò_ûC[ôaû ù~ûMêñ _é[ôaú bòZùe _âZýl _~ðýùalY iúcòZ ùjaû_ûAñ \ûdú ùjûA[ûG ö_é[ôaúe @bý«eùe Zû_cûZâû GùZ @]ôK ùjûA[ûG ù~ ^kKì_ L^^ _ûAñ aýajéZù~ ùKøYiò ~ª_ûZò Zekò ~ûA_ûùe ö Gjò KûeY c¤ Mbúe ̂ kKì_ L^^Kê _âZòùeû]Keò[ûG, G_eòKò _é[ôaúe @bý«ee _\û[ðMêWÿòKê _âZýl bûùa ù\Lòaûùe _âZòa§KiéÁò Keò[ûG ö

PòZâ. 2.1. _é[ôaúe @bý«ee aòbò̂ Ü ÉeKê \gðûC[ôaû iùK¦òâK cŠk_é[ôaúe aòeûU @ûKûe I MbúeZû @^êiûùe Zû_cûZâûe aé¡ò _é[ôaúe @bý«eKê

_âZýl bûùa _~ðýùalY KeòaûKê iúcòZ Keò[ûG ö2.2. _é[ôaú @bý«ee iõeP^û

C_ùe \ò@û~ûA[ôaû (PòZâ2.1ù\L) _é[ôaúe @bý«ee iùK¦òâK ÉeMêWÿòKê\gðûCQò ö _é[ôaúe ùK¦âKê ùNeò ejò[ôaû iaêVûeê bòZe ÉeUòKê ùK¦â (Core) Kêjû~ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

18 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

Gjûe aýûiû¡ð _âûd 3500 KòùfûcòUe ö 9.5 eê 14.5 N^Zß aògòÁ Gjò ùK¦âcŠkUòiaêVûeê @]ôK N^Zß aògòÁÉe Gaõ ùKùZK iÚkùe G_eòKò Gjû @]ôK ùjûA[ûG öGjû aòùghbûaùe ùføj I ^òùKf \ßûeû MVòZ ùjûA[ûG ö ùZYê iû]ûeY bûùaGjûKê ^òù` (Nife - Nickel + Ferrum) Kêjû~ûG ö ùKûe aû ùK¦âcŠkUò \êAUòC_Ée \ßûeû MVòZ ö @«iÚ ÉeUò KVòò̂ ö (2.1 PòZâe C2) Gaõ ajòüiÚ ÉeUò @¡ðZek(2.1PòZâe C1) ö ùKûe (ùK¦âcŠk)Kê ùNeò ejò[ôaû ÉeUòKê cýû+f (Mantle)Kêjû~ûGö ~ûjûKò 2900 KòùfûcòUe ùcûUûe GK akd Gaõ Gjû ùaiòKþ iòfòùKU\ßûeû MVòZ ö cýû+fe cêLý MV^Kûeú _\û[ðMêWÿòK ùjùf cýûM^òiò@cþ I iòfòK^þ öùi[ô_ûAñ Gjò ÉeKê iòcû Kò´û (Sima- Silica + Magnesium) Kêjû~ûG ö Gjò ÉeeN^Zß 3.3 eê 5.7 bòZùe ùjûA[ûG ö _é[ôaúe ajòüiÚ ÉeUò cýû+fKê ùNeò ejò[ûG ö~ûjûKê @gàcŠk aû KâÁ ùaûfò Kêjû~ûG ö @gàcŠke cêLý MV^Kûeú _\û[ðMêWÿòKùjùf iòfòKû (Si) Gaõ @ûfêcò^ò@c (Al) ùZYê Gjò ÉeKê iò@ûf (sial) Kêjû~ûG ö

@gàcŠke ajòüiÚ @õgKê bìZßK Kêjû~ûG ö ~ûjûKò iû]ûeY bûùa 8 eê 40KòùfûcòUe ùcûU ö ùKûe, cýû+f I bìZßK ùjCQò _é[ôaú @bý«ee Zò^òùMûUò cêLý iùK¦òâK

Ée ö ùKûe ùjCQò iaêVûeê bòZùe [ôaû Ée Gaõ @Zý]ôK N^Zß aògòÁ ö Gjû

aòùgh bûùa ^òùKf I ùføj \ßûeû MVòZ ö cýû+f ùjCQò ùKûe I @gàcŠk c¤aˆÿðú Ée ö Gjû iòfòK^þ I cýûMþù^iò@c

\ßûeû MVòZ ö bìZßK ùjCQò _é[ôaúe ajòüiÚ Ée I aòùgh bûùa Gjû iòfòK^ I @ûfêcò^ò@c

\ßûeû MVòZ ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú:1. _é[ôaúe @bý«ee KòQò KòùfûcòUe _~ðý« _âZýl _~ðýùalYKê iúcòòZ Keê[ôaû

_â]û^ KûeYMêWÿòK ùfL ö2. _é[ôaú @bý«ee Zòù^ûUò Éee ^ûc ùfL ?

(K) ....................., (L) .....................,(M) .....................3. _é[ôaúe iaêVûeê bòZùe [ôaû Éee ^ûc ùfL ?

.................................................................................................4. ùKûee N^Zß ùKùZ ?

.................................................................................................

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

19bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

5. ùKCñ ÉeUò _é[ôaúe bìZßK ?.................................................................................................

6. _é[ôaúe iaêVê _Zkû Éee ^ûc ùfL ?.................................................................................................

2.3 _é[ôaú @bý«ee Zû_cûZâû, Pû_ I N^Zß :Zû_cûZâû

LYò I Mbúe Kì_ùe MbúeZû aé¡ò ijòZ Zû_cûZâûùe aé¡ò _eòflòZ ùjûA[ûG ö_é[ôaú @bý«eeê C\þMúeY ùjC[ôaû fûbûeê Gjû ù\LôaûKê còkò[ûG ~ûjûKò _é[ôaúeùK¦â@ûWÿKê Zû_cûZâû aé¡ò _ûG ùaûfò RûYòaûùe iûjû~ý Keò[ûG ö aòbò^Ü _~ðýùalY\gðûA[ûG ù~ Zû_cûZâûe aé¡òe jûe _é[ôaúe _é ù\geê ùK¦â _~ðý« icû^ ùjûA^[ûG ö

Gjû ùKùZK iÚû^ùe @^ý iÚû^ @ù_lû @]ôK \îZ ùjûA[ûG ö @ûe¸ùe Gjû_âZò 32 còUe MbúeZû aé¡òùe jûeûjûeò 10 ùifþiò@i aé¡ò _ûA[ûG ö \gKòùfûcòUeMbúeZûùe Zû_cûZâûùe Gjò aé¡òjûe iÚòe ejò[ûG ö ~ûjûKò _âûdZü 3000ùifþiò@iùjûA[ûG Gaõ 40 KòùfûcòUe MbúeZûùe Gjû 12000ùifþiò@i ùjaö Gjò jûeùe_é[ôaúe @bý«e GK Zek @aiÚûùe ejòa ö Z[û_ò Gjû ùjûA ^[ûG KûeY ^òcÜùe^òc{òZ [ôaû gòkûMêWÿòK @ù^K KòùfûcòUe ùcûU aògòÁ gòkûMêWÿòKe ·_\ßûeû Zekò~ûG ö@]ôK Zû_cûZâûùe ~ûjûKò C_eòiÚ icû^ ]eYe gòkû @ù_lû iéÁ @]ôK ejò[ûG ö GKfûbû aògòÁ aûiûfUþ gòkû ~ûjûKò bì_éÂùe 12500 ùifþi@iùe Zek @aiÚûùe ejò[ûGZûjû 32 KòùfûcòUe MbúeZûùe 14000 ùifþi@iùe Zek @aiÚûùe ejò[ûG öZekòaû _ûAñ Gjû @]ôK Cˆÿû_ ùZRÄòâ@Zû \ßûeû C_ô^Ü ùjûA[ûG ö @ûYaòK ùK¦âaògòÁ LYòR _\û[ðe LŠ aòLŠòZ ù~ûMêñ ù~Cñ ùZRÄòâd egàò Cˆÿû_ eì_ùe C_ô^ÜùjûA[ûG Gjû ùjCQò Zûjûe _eòYûc ö

Gjò NUYûe @^ý GK \éÁû« ùjCQò bìKµ Zewe flY ö GMêWÿòK _ê^ü ̂ ò½òZKe«ò ù~ aòbò̂ Ü Éee MV^ùe bò̂ ÜZû, Zû_cûZâûe _eòaˆÿð̂ e jûe @ ê̂iûùe ùjûA[ûG ö~\òI C_e 100 KòùfûcòUeùe Zû_cûZâûe aé¡ò _âZò KòùfûcòUeùe 120ùifþiò@iùjûA[ûG Kò«ê _eaˆÿðú 300 KòùfûcòUeùe KòùfûcòUe _âZò 200ùifþiò@i ùjûA[ûG öKò«ê Gjûe ^òcÜKê Gjû ùKak KòùfûcòUe _âZò 100ùifþiò@i ùjûA[ûG ö Gjò_eòZû_cûZâûe aé¡òjûe _éÂûeê ̂ òcÜKê ùK¦â@ûWÿKê jâûi _ûA[ûG ö ùK¦âùe Zû_cûZâûe jòiûaKeò ù\Lû~ûAQò ù~ Gjû 30000 ùifþiò@i I 50000 ùifþiò@i c¤ùeejò[ûG ö G_eò GK @]ôK Zû_cûZâû _é[ôaúe @bý«eùe ejò[ôaûe KûeY ùjCQòeûiûd^òK _âZòKòâdû ö Gjû @]ôK ·_ @aiÚû I ùZRÄòâd C_û\û^e aòNU^ ù~ûMêñùjûA[ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

20 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

·_C_eòiÚ gòkûMêWÿòKe @Zý]ôK IR^ ù~ûMêñ _é[ôaúe _éÂù\geê ùK¦â@ûWÿKê ·_

c¤ aé¡ò _ûA[ûG ö ùijò KûeYeê Mbúe @õgùe ·_ @Zý]ôK ùjûA[ûG ö icê\â_ˆÿ^ùe aûdêcŠke ·_ @ù_lû 3 eê 4 ̂ òdêZ _eòcûYe @]ôK ùK¦âùe ùjûA[ûG ö@]ôK Zû_cûZâûùe ̂ òcÜùe [ôaû _\û[ð _é[ôaúe ùK¦â bûMùe Zek @aiÚûùe ejò[ûG öGjò Zek_\û[ð @]ôK ·_ ù~ûMêñ KVò^ @aiÚû _ûA[ûG Gaõ i¸aZü _äûÁòK @aiÚûùe[ûG öN^Zß

·_ aé¡ò ù~ûMêñ I _é[ôaúe ùK¦â@ûWÿKê IR^ò@û _\û[ðe @aiÚòZò ù~ûMêñ _é[ôaúeÉeMêWÿòKe N^Zß Kâcgü aé¡ò _ûA[ûG ö _âKéZùe _é[ôaúe @bý«eiÚ _\û[ðMêWÿòK@]ôK N^Zß aògòÁ ~ûjûKò _ìaðeê Kêjû~ûAQò ö _ûVý @«MðZ _âgÜûakú:1. _é[ôaúe ùK¦âùe Zû_cûZâû ùKùZ ?

.................................................................................................2. _é[ôaúe ùK¦âùe ·_e _eòcûY ùKùZ ?

.................................................................................................3. _é[ôaúe ùK¦â @ûWÿKê N^Zß KûjóKò aé¡ò _ûG ?

.................................................................................................2.4 _é[ôaúe bìZßKe _\û[ð :

@gàcŠke ajòüiÚ @õgKê bìZßK Kêjû~ûG ö _é[ôaúe Gjû GK @Zò aògòÁ @õg öKûeY Gjû cYòhcû^u \ßûeû @]ôKéZ ö bìZßKe _\û[ð gòkû \ßûeû MVòZ ö gòkûMêWÿòKaòbò^Ü _âKûee ö ùiMêWÿòK Mâû^ûAUþ _eò gq, KŸðc _eò ̂ ec Gaõ ùMûWÿò _eò jêMêkû ögòkûMêWÿòK ew, IR^ I gq \éÁòeê aòbò̂ Ü _âKûee ö aòbò̂ Ü LYòR _\û[ð\ßûeû gòkûMêWÿòKMVòZ ö ùiMêWÿòK GK Kò́ û @ù^K LYòR _\û[ðe cògòâZ Kò́ û ùbøZòK cògâY ö @^ý_lùeLYòR _\û[ðMêWÿòK \êA Kò´û @]ôK C_û\û^e GK ̂ òŸòðÁ jûeùe MVòZ ö ùiMêWÿòKe GK^òŸòðÁ eûiûd^òK MV^ ejòQò ö 2000eê @]ôK LYòR _\û[ð \ßûeû bìZßK MVòZ Kò«êGMêWÿòK c¤eê Q@Uò @]ôK _eòcûYùe còkò[ûG Gaõ _é[ôaúe GA ajòüiÚ @õge @]ôKûõgbûM MV^ Keò[ûG ö GMêWÿòK ùjùf ù`fþi_ûe, KßûUðRþ, _ûAùeûKþiò̂ , @ûµòùaûfþi,@bâ I @fòbûA^ ö

Mâû^ûAUþ GK gòkû I Gjûe LYòR _\û[ð MêWÿòK KßûUðRþ ù`fi_ûe I @bâ ijòZcògòKeò ejò[ôaû ù~ûMêñ Gjû gq gòkû ö Gjò LYòR _\û[ð MêWÿòKe @^ê_ûZùe _eòaˆÿð^

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

21bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

ù~ûMêñ aòbò^Ü ew I \éXÿZû aògòÁ Mâû^ûAUþ ù\Lû~ûG ö ]ûZa [ôaû LYòR _\û[ðMêWÿòKê]ûZa LYòR Kêjû~ûG ö ùjcûUûAU ùjCQò ]ûZa LYòR _\û[ðe GK cêLý ùføj _òŠ ö]ûZa _òŠMêWÿòK ]ûZê aògòÁ LYòR _\û[ð ~ûjûKò fûbR^K bûùa L^^ Keû~ûA[ûGö@ûc _ûAñ gòkûMêWÿòKe ~ù[Á @]ôK @[ðù^÷ZòK _âû]û^ý ejò[ûG ö2.5 gòkûe _âKûe ùb\ :

MêY, _\û[ðe @ûKûe Gaõ MV^ _âYûkú @^êiûùe gòkûMêWÿòK _eÆeVûeê _é[K öMV^ _âYûkú @^êiûùe gòkûMêWÿòKê Zò^òùMûUò ùgâYúùe aòbq Keû~ûG ö

(K) @ûùMÜd gòkû(L) ÉeúbìZ gòkû(M) eì_û«eòZ gòkû

@ûùMÜd gòkû

@ûùMÜd g±Uò fûUò^ g± “AMþ^òi” @[ðûZþ @MÜòeê @ûiò@Qò ö @ûùMÜd gòkû cýûMþcû_eò @]ôK _eòcûYùe Cˆÿ¯ Zek _\û[ðe gúZkúKeY \ßûeû MVòZ ùjûA[ûG ö cýûMþcûg±Uò MâúKþ g± (Dough) W`þ g±eê @û^úZ ö Gjû _é @ù_lû ̂ òcÜiÚ gòkûMêWÿòK C_ùe@]ôK ·_ I @Zý]ôK Cˆÿû_ ùjZê Zek @aiÚû _ûA[ûG ö @ûùc iVòKþ ùKùZ MbúeZûùecýûMþcû MVòZ ùjûA[ûG RûYò^ûjêñ ö Kò«ê i¸aZü Gjû 40 KòùfûcòUe bòZùe aòbò̂ ÜMbúeZûùe MVòZ ùjûA[ûG ö Zek gòkû N^Zßùe aé¡ò KeûA[ûG ~ûjûKò bìZßKùe`ûU iéÁò Keòaûe KûeY ùjûA[ûG ö Gjò `ûU _ûgßðùe C_eòiÚ ·_\ßûeû bìZßK \êaðkùjûA[ûG ö ùZYê GMêWÿòK c¤ù\A cýûMþcû Lêaþ ùRûeùe aûjûeKê aûjûeò @ûiò[ûG ö@^ý _lùe C_eòiÚ @Zý]ôK ·_ ù~ûMêñ Gjû aûjûeò _ûeò ^[û«û ö

ù~ùZùaùk cýûMþcû _éÂbûMêKê C\þMúeY ùjûA[ûG ZûjûKê fûbû Kêjû~ûG ö@ûùMÜd gòkûMêWÿòK Zk cýûMþcû KVò̂ ùjaûeê bì_éÂe ^òcÜbûMùe Kò́ û _éÂbûMùeMVòZ ùjûA[ûG ö

ù~ùjZê ùiMêWÿòK _é[ôaúe _â[c bìZßKe @õg aòùgh Gaõ @^ýû^ý gòkûMêWÿòKùi[ôeê MVòZ ùjûA[ûG ùi[ô_ûAñ ùiMêWÿòKê icÉ gòkûe R^K Kò´û _âû[còK gòkû ùaûfòKêjû~ûG ö ijRùe KjòaûKê Mùf icÉ gòkû @ûùMÜdgòkûeê iéÁ KûeY GK icdùeKò´û @^ý icdùe ùicûù^ bì_éÂKê C\þMúeY ùjûA @ûiò[û«ò ö GK ^ìZ^ ùgâYúe@ûùMÜdgòkû Gùa c¤ MVòZ ùjCQò ö GMêWÿòK aòùgh bûùa gq I aòeûU KûeYùicûù^ cýûMþcûeê iéÁò I ù\LôaûKê ÇUúKûKûe ö

ùiMêWÿòKe ù\Lû~ûC[ôaû _âYûkú C_ùe ^òbðe Keò @ûùMÜdgòkûMêWÿòKê ajòùbð\úKò´û RßkûcêLú gòkû Gaõ @«ùbð\ú gòkû bûaùe aòbûMúKeY Keû~ûAQò ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

22 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

(K) ajòðùbð\ú @ûùMÜd gòkûMêWÿòK bì_éÂùûe fûbû gúZkúKeY ù~ûMêñ MVòZ ùjûA[ûG öù~ùjZê _é[ôaúe Cˆÿ¯ @bý«eeê aûjûeò @ûiò fûbû \îZ bûaùe @]ôK gúZkùjûA[ûG ö LYòR ÇUúK MêWÿòK Gjò gòkûMêWÿòKê @Zò iêlà bûaùe MV^ Keò[ûGGjò gòkûMêWÿòKê c¤ RßûkûcêLú gòkû Kêjû~ûG ö Gjò gòkûMêWÿòKe @Zò iû]ûeYC\ûjeY ùjCQò Mûùaðû I aûiûfþU ö Gjò gòkûMêWÿòK RßûkûcêLú [ôaû iÚû^ MêWÿòKùeù\Lû~ûG ö bûeZe ùWKû þ̂ cûkbìcòe ùeMêe céˆÿòKû Gjò fûbûeê C_ô̂ Ü ùjûAQò ö

(L) @«ùbð\ú @ûùMÜdgòkûbì_éÂe ^òcÜùe cýûMþcû KVò̂ ùjùf @«ùbð\ú @ûùMÜdgòkû MVòZ ùjûA[ûG öbì_éÂe ̂ òcÜùe gúZkúKeYe jûe @Zò c^Úe ùjûA[ôaû ùjZê gòkûMêWÿòKe aéjZÇUúKûKûe MVòZ ùjûA[ûG ö@Zò Mbúeùe ùjC[ôaû @«ùbð\ú gòkûMêWÿòKê _ûZûkòK gòkû ùaûfò Kêjû~ûG GaõKcþ Mbúee @«ùbð\ú gòkûMêWÿòKê jûA_ûaòiûf (Hypabyssal) aû C__ûZûkòKgòkû ùaûfò Kêjû~ûG ö Mâû^ûAUþ I ùWûùfeûAU @«ùbð\ú gòkûe iû]ûeYC\ûjeY ö Gjò \éÁòeê ùi[ô_ûAñ @ûùMÜd gòkûMêWÿòKê ùiMêWÿòKe MV^ _âYûkú@^êiûùe (K) _ûZûkòK, (L) C__ûZûkòK, (M) RßûkûcêLú gòkû bûaùe aMðúKeYKeû~ûA[ûG ö aòeûU KVò^ Mâû^ûAUþ gòkûe Éì_ Cbd jòcûkd I ùWKû^þcûkbìcòùe ù\Lû~ûG ö

PòZâ. 2.2 (@ûùMÜd gòkû)Gùa @ûùc PòZâ 2.2Kê ù\Lôaû ö Gjû \gðûCQò ù~ cýûMþcû gúZk ùjùf aòbò̂ Ü

@ûKéZò I @ûKûee gòkû iéÁò Keò[ûG ö Gjû bìZßK c¤Kê _âùag Keòaû_ûAñ @ûagýKùjC[ôaû iÚû^ C_ùe ^òbðe Keò[ûG ö @«ùbð\ú @ûùMÜdgòkû MêWÿòKe iû]ûeY Êeì_ùjCQò aûù[ûfò[þ, iòfþ I WûAKþ ö aûù[ûfò[þ MêWÿòK ùjCQ«ò KVò^ cýûMþcûe aòeûUaÉê ö @ûKûe @^êiûùe GMêWÿòK aòbò^Ü _âKûee ùjûA[û«ò ö ùKùZK @ù^K KòQò gj

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

23bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

gj KòùfûcòUe _~ðý« aòÉéZ Gaõ KòQò jRûe KòùfûcòUee ùcûU ö ùiMêWÿòK iû]ûeYZücêLý _aðZMêWÿòKe ùK¦âbûMKê MV^ Keò[û«ò ö ù~_eò PòZâùe ù\LûA \ò@û~ûAQò ö^òdêZ ^òdêZ ahðe ld _ùe ùiMêWÿòK bì_éÂùe @^òdcòZ M´êR @ûKéZòe QûZ_eò@ù^K icdùe ù\Lû~ûA[û«ò ö iòf ùjCQò _ìaðeê [ôaû gòkûÉe MêWÿòK c¤ùe KVò̂cýûMþcûe @û^êbìcòK @«ü _âùag ö ùijò_eò WûAKþ ùjCQò @]ôKû]ôK bûùa Cf´MV^, ~ûjûKò @Ì KòQò còUeeê @ù^K KòùfûcòUe f´ _~ðý« Gaõ KòQò ùi+òcòUeeêgj gj còUe ùcûU _~ðý« aòÉéZ ùjûA[ûG ö

eûid^òK MêY C_ùe ̂ òbðe Keò @ûùMÜd gòkûMêWÿòK @cæúd I lûeúd gòkû bûaùeaòbûMúKeY Keû~ûAQò ö GMêWÿòK @cæúd Kò´û lûeúd fûbûe KVò̂ úKeY ̀ kùe MVòZùjûA[ûG ö @cæúd @ûùMÜd gòkûMêWÿòK 65 gZûõg Kò́ û Z\ê¡ßð iòfòKû \ßûeû MVòZ ùjûA[û«ò öGjò gòkûMêWÿòK jûfêKû ewe KVò^ I @Zò gq ùjûA[ûG ö Gjò @cæúd gòkûe \éÁû«ùjCQò Mâû^ûAUþ ö lûeúd @ûùMÜdgòkûùe 55 gZûõg Kò́ û ZûjûVûeê Kcþ iòfòKû ejò[ûGGaõ @]ôK _eòcûYe ùføj I cýûMþù^iòdc ejò[ûG ö Gjò gòkûMêWÿòK Kkûewe IPì‰ðúba^ ^òcòˆÿ @Zý« \êaðk ö Mûùaðû, aûiûfUþ I ùWûùfûeûAU Gjò lûeúd gòkûeC\ûjeY ö

cýûMþcû Kò́ û fûbû_eò Cˆÿ¯ Zek _\û[ðe KVò̂ úKeY \ßûeû @ûùMÜdgòkûiéÁò ùjûA[ûG ö

bì-_éÂùe fûbûe gúZkúKeY ù~ûMêñ ajòùbð\ú @ûùMÜdgòkû MVòZùjûA[ûG ö C\ûjeY : aûiûfUþ Mûùaâû ö

bì-_éÂe ^òcÜùe cýûMþcûe KVò^úKeY ù~ûMêñ @«ùbð\ú @ûùMÜdgòkûMVòZ ùjûA[ûG ö C\ûjeY : Mâû^ûAUþ ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú : 2.3

1. LYòR_\û[ð g±e iõmû ùfL ö.................................................................................................

2. _é[ôaúe bìZßK C_ùe aòÉéZ bûaùe ù\Lû~ûC[ôaû ù~ùKøYiò Zòù^ûUò LYòR_\û[ðe ^ûc ùfL ö.................................................................................................

3. ^òcÜfòLôZ _âùZýK _ûAñ GK GK g± ùfL öa) @Zò Mbúeùe [ôaû @«ùbð\ú @ûùMÜdgòkû ö

........................................................................................

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

24 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

b) bì_éÂKê C\þMúeY ùjC[ôaû GK Cˆÿ¯ @Vûkò@û Zek _\û[ð ö........................................................................................

4. WûAKþ I iòfþ Kò_eò MVòZ ùjûA[û«ò ?a) ................................... b) ................................

5. VòKþ Cˆÿe _ûAñ VòKþ () PòjÜ \ò@ öa) @ûùMÜdgòkû MêWÿòK Gjò KûeYeê MVòZ ùjûA[û«ò

i) gúZkúKeYii) Zû_úKeYiii) gúZkúKeY Kò́ û Zû_úKeY ^êùjñ

b) ^òcÜfòLôZ ùKCñUò @«ùbð\ú @ûùMÜdgòkûe GK C\ûjeY-i) Mâû^ûAUþii) aûiûfUþiii) Mûùaâû

c) _âû[còK gòkûMêWÿòK Gjò KûeYeê ùjûA[ûG-i) @aùl_Yii) KVò̂ úKeYiii) eì_û«eY

ÉeúbìZ gòkû aû @alò¯ gòkûGjò gòkûMêWÿòK KâcûMZbûùa @aùl_e io ôZ ù~ûMêñ MVòZ ùjûA[ûG ö Gjò

@aùl_MêWÿòK _ìaðeê ejò[ôaû @ûùMÜdgòkû, eì_û«eòZ gòkû Kò´û _êeûZ^ @alò¯ gòkûeldòZ _\û[ðeê ùjûA[ûG ö @alò̄ gòkûMêWÿòKe Ée [ûG Kò́ û ÉeúbìZ ieo^û ejò[ûG öÉeMêWÿòKe iÚìkZße bò^ÜZû KòQò còfòcòUeeê @ù^K còUe _~ðý« ùjûA[ûG ö ùZYê GjògòkûMêWÿòKê c¤ ÉeúbìZ gòkû ùaûfò Kêjû~ûG ö iû]ûeYZü Gjò gòkûMêWÿòKe ÉeMêWÿòKc¤ùe ùKùZK _âKûee Rúaûgà ejò[ûGö Rúaûgà ùjCQò ÉeúbìZ gòkûe Éeùe _âûKþHZòjûiòK icde _âûYú Kò´û Cnò\e KVò̂ @õg Kò́ û PòjÜ Kò́ û iõfMÜ ùjûA ejò[ôaû@õg ö @alò̄ gòkûMêWÿòK _é[ôaú _éÂùe aòÉéZ bûùa @aiÚòZ, Kò«ê iõKú‰ð MbúeZûc¤ùe ejò[ûG ö

gòkûe _âùZýK _\û[ð _â[ùc gòkûeê bûwò~ûA[ûG I Zûjû_ùe _âaûjòZ Rk,iûcê\âòK ùiâûZ, jòcaûj Kò́ û aûdê \ßûeû ùMûUòG iÚû^eê @^ý iÚû^Kê _eòaûjòZ ùjûA[ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

25bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

ù~Cñ _âKâòdû \ßûeû gòkûMV^ Keê[ôaû _\û[ð io ôZ ùjûA[ûG ZûjûKê @_ùl_Y Kò́ ûiod Kêjû~ûG ö Gjû jâ\ Kò́ û aûdêKéZ @alò¯ gòkû bûaùe PòjÜòZ ùjûA[ûG Gaõùicû^ue iod ^\ú, jâ\, jòcaûj ^òKUùe Kò́ û ceêiÚkúùe ~[ûKâùc MVòZùjûA[ûG ö

@aùl_MêWÿòK _âûdZü ̀ _þiû, aòzò^Ü, jûfêKû gòkû_\û[ð aògòÁ ö _âû[còK ÉeùeGMêWÿòK aûfêKû Kò́ û KŸðc _eò Kò«ê KûkKâùc GMêWÿòK gq ùjûA \éXÿbûùa iõfMÜùjaû ̀ kùe @Zý]ôK Pû_\ßûeû I iõù~ûMKeòaû _âKâòdû \ßûeû ÉeúbìZ gòkûùe _eòYZùjûA[û«ò ö @ûe¸ùe @aùl_e iod iû]ûeYZü @û^êbìcòK ùjûA[ûG Kò«ê bìZßKePk^ ù~ûMêñ _ùe aùuA ~ûA[û«ò ö aûfêKû _[e, KŸðc gòkû, Pì̂ _[e I ùWûùfûcûAUþ@alò̄ gòkûe C\ûjeY ö _eòaj^ Keê[ôaû _eòaûjKcû^u \ßûeû @aùl_MêWÿòK i{òZùjûA ejò[ûG ö aòbò^Ü @ûKûee @aùl_MêWÿòK @^êKìk @aiÚûùe iõù~ûMúKeY _\û[ð\ßûeû _eòiúcòZ ùjûA[ûG ö KùMæûcùeUþ ùjCQò Gjò _âKûe @alò¯ gòkûe C\ûjeY öGjò _âKûe iõù~ûMúKéZ _\û[ðe MV^Kê @alò¯ gòkûe ~ûªòK MV^ ùaûfò Kêjû~ûG öCnò\ I _âûYúcû^u Vûeê @û^òZ ùR÷aòK _\û[ðe iõù~ûMúKeY \ßûeû ùR÷a iéÁ @alò¯gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö ùKûAfû I Pì^_[e ùjCQò ùR÷aòK @alò¯ gòkû ö @aùl_MêWÿòK c¤ eûiûd^òK _âKâòdû `kùe ùjûA[ûG ö Rkùe ùicû^ue \âaYeê LYòR_\û[ðMêWÿòKe _âZýl @aùl_Y ù~ûMêñ iéÁò ùjC[ôaû @alò¯ gòkûMêWÿòKê eûiûd^òK iéÁùaûfò Kêjû~ûG ö Gjò _âKûe @alò¯ gòkûe C\ûjeY ùjCQò Rò_þic ùi÷§a faY,^ûAùUâU ö jòcûkd, @ûŠòRþ _âbéZò _é[ôaúe aòeûU bwúK _aðZcûkûMêWÿòK @alò¯ gòkû\ßûeû MVòZ ö

@alò̄ gòkûe iod ù~ûMêñ _é[ôaúe icÉ _Uê R^òZ bìcò MVòZ ùjûAQò öùi÷§a Mûùwd icZk I Mwû aâjà_êZâ ZâòùKûYbìcò MêWÿòK Gaõ icÉ ^\ú C_ZýKû IZû’e icZk bìcòMêWÿòK @alò¯ gòkûe iod RûZ bìcòe C\ûjeY ö

@aùl_e @^êKâc iod \ßûeû @alò¯ gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö Gjò gòkûMêWÿòK ÉeúbìZ iõeP^û aògòÁ ö ùi[ô_ûAñ GMêWÿòKê ÉeúbìZ

gòkû ùaûfò Kêjû~ûG ö @alò̄ gòkû ù~CñVûùe ̂ òc{òZ ùjûA ejò[ûG ùiVûùe _âûKþ HZòjûiòK

~êMe _âûYú I Cnò\e KVò^ @õg Kò´û ùKøYiò PòjÜ fûMò ejò[ûG,ZûjûKê Rúaûgà Kêjû~ûG ö

eì_û«eúZ gòkû_ûaðZý @okùe @]ôKûõg gòkû _eòaˆÿð̂ e _âcûY \gðûA[ûG ö GjòMêWÿòK KûkKâùc

eì_û«eúZ Kò́ û gòkûe _eòaˆÿðòZ eì_ ö @alò̄ Kò´û @ûùMÜdgòkû C_ùe _ZòZ Cˆÿû_

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

26 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

Kò´û Pû_e _âbûaùe eì_û«eòZ gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö icÉ _âKûe _âûKþ @aiÚòZ gòkûC_ùe _Wÿê[ôaû @Zý]ôK Pû_ I @Zý]ôK Zû_ Gjûe ew, KVò̂ Zû, iõeP^û I MV^Kê_eòaˆÿð^ Keò[ûG ö ù~Cñ _âKâòdû \ßûeû Gjò _eòaˆÿð^ NUò[ûG ZûjûKê eì_û«eY Kêjû~ûGGaõ Gjò _âKâòdûùe MVòZ ùjC[ôôaû iaðùgh C_ôû\Kê eì_û«eòZ gòkû Kêjû~ûG ö

Zû_cûZâû, Pû_ iùuûP^ I eûiûd ò̂K _âZòKâòdû aògòÁ _\û[ðe ù~ûM\û^ eì_û«eY_ûAñ \ûdú aûjK ö @]ôK Cˆÿû_ ù~ûMñê gòkûùe [ôaû LYòR _\û[ð MêWÿòKùe _ê̂ ü ÆUúKKeYùjûA[ûG ö Cˆÿû_ \ßûeû ùjC[ôaû _eòaˆÿð^ _âKâòdûKê Zû_R Kò́ û iõfMÜ eì_û«eYKêjû~ûG ö ù~ùZùaùk Zek cýûMþcû Kò´û fûbû Zûjûe PZêü_ûgßðiÚ gòkû ijòZ iõfMÜùjûA[ûG ùiùZùaùk ùiMêWÿòK eì_û«eòZ gòkûùe _eòaˆÿòðZ ùjûA[û«ò ö icû^ bûaùe@Zý]ôK Pû_ \ßûeû ù~Cñ eì_û«eòZ gòkû MVòZ jêG ZûjûKê MZògúk Kò´û @ûokòKeì_û«eY Kêjû~ûG ö ùiäUþ, ̂ òiþ, iòÁ, cûeþaf I júeû eì_û«eòZ gòkûe Cˆÿc C\ûjeY öeì_û«eòZ gòkûMêWÿòK ù~Cñ _âû[còK gòkûeê iéÁò Zûjû Zêk^ûùe @]ôK KVò̂ I gq öeì_û«eòZ gòkûMêWÿòKe C\ûjeY 2.1 iûeYúùe ùicûù^ iéÁò ùjûA[ôaû _âû[còK gòkûMêWÿòKij \gðû~ûAQò ö

iûeYú 2.1

_âû[còK gòkû Zûe eì_û«eòZ _eòaˆÿòðZ eì_

gòkûe ^ûc gòkû _âKûe eì_û«eòZ gòkûe ^ûc

Pì̂ _[e @alò¯ gòkû cûeþafþ

ùWûùfûcûAUþ @alò̄ gòkû cûeþafþ

aûfêKû_[e @alò¯ gòkû KßûUðRûAUþ

KŸðcgòkû @alò¯ gòkû ùiæU

ùiæU eì_û«eòZ gòkû `ûAfûAU / iòÁ

ùKûAfû @alò̄ gòkû Mâû`ûAU / WûAcŠ

Mâû^ûAUþ @ûùMÜdgòkû ò̂iþ

`ûAfûAUþ eì_û«eòZ gòkû iòÁ

icMâ _é[ôaúùe aòbò^Ü _âKûee eì_û«eòZ gòkû ù\Lû~ûG ö bûeZùe eûRiÚû^aòjûe I c¤_âù\gùe cûeþafþ ù\Lû~ûG ö ùijò_eò IWÿògû, @û§â_âù\g I jeòdûYûùeaòùgh bûùa ùiæU ù\Lû~ûG ö jòcûkde Kûwþeû I Kêcûdê^ @okùe aòbò^Ü eweùiæU ù\Lû~ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

27bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

@alò̄ gòkû Kò´û @ûùMÜdgòkû Kò´û G_eòKò eì_û«eZ gòkû C_ùe Zû_Kò´û Pû_ _Wÿòùf eì_û«eòZ gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö

@]ôK Cˆÿû_ ̀ kùe GK gòkû ù~Cñ _âKâòdûùe _eòaˆÿòðZ ùjûA[ûG ZûKêZû_R eì_û«eY Kêjû~ûG ö

aòÉéZ bìPk^ icdùe _Wÿê[ôaû @Zý]ôK Pû_\ßûeû gòkû _eòaˆÿð̂ _âKâòdûKêMZògúk eì_û«eY Kêjû~ûG ö

2.6 gòkûe @û[ð^úZòK MêeêZß :\úNðKûkeê c^êhý _é[ôaú _é ijòZ IZüù_âûZü bûùa RWÿòZ ö icd I _âûaò]ôK

_âMZò ijòZ c^êhý gòkû I LYòR _\û[ðKê aòbò^Ü bûaùe aýajûe KeêQò ö^òcÜùe gòkûMêWÿòKe _âû]û^ý CùfäL Keû~ûCQò :a) céˆÿ òKû- gòkûeê céˆÿòKû iéÁò ùjûA[ûG ö Kéhò C_ôû\^ _ûAñ @^êKìk @aiÚû

céˆÿòðKû ù~ûMûA[ûG ö ~ûjûKò c^êhýcû^u _ûAñ Lû\ý I gòÌMêWÿòK _ûAñKoûcûf ù~ûMûA\òG ö

b) Méj ò̂cðûY _\û[ð- aòbò̂ Ü _âKûe Méj^òcðûY _\û[ðe C› ùjCQò gòkû ö_âZýl Kò´û _ùeûl bûùa Gjû gòkûeê còkò[ûG ö Mâû^ûAUþ, ^òiþ, aûfêKû_[e, cûaðf I ùiäU Méj ^òcðûYùe aòùgh bûùa aýajéZ ùjûA[ûG öùgßZ cûeþafþ \ßûeû ZûRþcjf MVòZ ö \òfäúe fûfþKòfäû I @ûMâû fûfþaûfêKû _[e \ßûeû ̂ òcòðZ ö bûeZe aòbò^Ü @okùe Méje QûZ _ûAñ ùiæUaýajûe Keû~ûG ö

c) LYòR_\û[ðe C›- @û]ê^òK ibýZûe cìk\ê@û ùjCQò LYòR _\û[ð ö@Zò cìfýaû^ iê^û, _äûUò^cþ, eì_û, Z´û, @ûfêcò^òdcþ I ùføj _eò ]ûZaLYòR _\û[ð còkò[ûG ö Gjò ]ûZa _\û[ð MêWÿòK gòkûeê còkò[ûG ö

d) Koûcûf- @ù^K gòÌ _ûAñ Koûcûfþ bûaùe ùKùZK ̂ òŸòðÁ gòkû I LYòR_\û[ð aýajéZ ùjûA[ûG ö iòùc+ gòÌ I Pì̂ _[e NYûùe aòbò̂ Ü _âKûeegòkû I LYòR _\û[ð aýajéZ ùjûA aòbò^Ü _\û[ð C_ôû\òZ ùjûA[ûG öMâû`ûAUþ _ûZâ ̂ òcðûYùe Gaõ ù_^þiòfþ C_ôû\^ùe Koûcûf bûùa aýajéZjêG ö

e) cìfýaû^ _[e- aòbò̂ Ü eì_û«eòZ Kò́ û @ûùMÜdgòkûeê cìfýaû^ _[e I]ûZa _\û[ð còkò[ûG ö @kuûe, ^òcðûYùe júeû GK cìfýaû^ _[ebûaùe aýajéZ ùjûA[ûG ö Gjû GK eì_û«eúZ gòkû ö icû^ bûaùe@^ýû^ý cìfýaû^ _[e MêWÿòK ùjfû eZÜ_[e, eêaò (eqa‰ðe cYò)iû`ûdûe (Êz^úkcYò) ö GMêWÿòK aòbò^Ü _âKûee gòkûeê còkò[ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

28 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

f) RûùkYú _\û[ð- ùKûAfû, LYòRùZ÷k, _âûKéZòK Mýûiþ I @ûYaòK LYòR_\û[ð eì_ùe RûùkYú _\û[ð aòbò^Ü gòkûeê còkò[ûG ö

g) iûe- ùKùZK gòkûeê iûe c¤ còkò[ûG ö _é[ôaúe ùKùZK @okùe_âPêe bûaùe ù\Lû~ûC[ôaû ̀ iþ`eûAU LYòR _\û[ðeê ̀ iþù`UòKþ iûecòkò[ûG ö

gòkû I LYòR _\û[ð ùjCQò icÉ ]ûZa _\û[ð, cìfýaû^ _[e KVò^RûùkYú I gòÌ ^òcòˆÿ Koûcûfe cêLý C› ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú- 2.4

1. gòkû KûjûKê Kj«ò ?.................................................................................................

2. gòkûKê aMðúKeY Ke ö.................................................................................................

3. ^òcÜfòLôZ _âùZýKeê ùMûUòG ùfLûGñ g±ùe _âKûg Ke öa) Pû_\ßûeû MVòZ ùjC[ôaû eì_û«eòZ gòkûe _âKâòdû ö

........................................................................................b) Ée aògòÁ gòkû ö

........................................................................................c) @alò̄ gòkû @ûùMÜdgòkû C_ùe Zû_ Kò´û Pû_e _âbûaùe MVòZ gòkû ö

........................................................................................d) jâ\ùe io ôZ ÉeúbìZ gòkû ö

........................................................................................4. VòKþ Cˆÿe _ûAñ UòKþ () PòjÜ \ò@ ö

a) cûaðf ùjCQò-i) @alò̄ gòkûii) GK @ûùMÜdgòkûiii) GK eì_û«eòZ gòkûiv) GK _ûZûkòK gòkû

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

29bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

(b) @alò̄ gòkûe GK C\ûjeY ùjCQò-(i) Mâû^ûAUþ(ii) cûaðf(iii) aûfêKû_[e(iv) aûifþU

2.7 Pì‰ðúba^ K@Y ?Pì‰ðúba^ ùjCQò icÉ _âKâòdûe GK i¹òkòZ Kòâòdû ^òcòˆÿ GK iû]ûeY g±

~ûjûKò bì_é ^òKUùe aûjûeKê ù\Lû~ûC[ôaû gòkûKê _ûMe C_û\û^ MêWÿòK cû¤cùeùbøZòK C_ûdùe aòNU^ Keòaû Gaõ eûiûd^òK C_ûdùe @_NU^ Keòaûe KûeYùjûA[ûG ö Gjò C_û\û^MêWÿòK c¤ùe Zû_cûZâû, aéÁò_ûZ, Zêhûe_ûZ, KêjêWÿò Gaõae` ùjCQò _â]û^ ö bì_éÂùe _ûMe GK Kò´û GKû]ôK C_û\û^e iõÆgðùe gòkû@ûiòaû iùw iùw Pì‰ðúba^ @ûe¸ ùjûA[ûG ö _âKéZòùe iû]ûeYZü aòNU^ I @_NU^Cbùd còkòZ bûùa GKû icdùe Kû~ðý Keò[û«ò Gaõ _eÆeKê iûjû~ý Keò KûcKeò[û«ò ö @ûùc cù^eLôaû CPòZþ ù~ Pì‰ðúbìZ _\û[ðMêWÿòK (~[û: aòNUòZ I @_NUòZ)GK iÚû^ùe / Z[û Gjûe cìkiÚû^ùe) ejò[û@û«ò ö Gjò _âKâòdûùe cû¤ûKhðY gqòakùe Zùk _Wÿòaû ù~ûMêñ ùjûA[ûG cûZâ _\û[ðe _eòaj^ Kò́ û Pk^ _âKâòdû \ßûeûùjûA^[ûG ö

GK iÚû^ùe (cìk @aiÚòZòùe) aûjûeKê ù\Lû~ûC[ôaû gòkûMêWÿòKe aòNU^I @_NU^ _âKâòdûKê Pì‰ðúba^ Kêjû~ûG ö

2.8 Pì‰ðúba^e _âKûeùb\@ûùc Zò^ò_âKûee Pì‰ðúba^ RûYò[ûC ö1ö ùbøZòK Pì‰ðúba^2ö eûiûd^òK Pì‰ðúba^3ö ùR÷aòK Pì‰ðúba^

ùbøZòK Pì‰ðúba^gòkûMêWÿòK ùiMêWÿòKe MV^ùe ùKøYiò eûiûd^òK _eòaˆÿð^ ̂ Keò ùQûU ùQûU

LŠùe bûwò~òaûKê ùbøZòK Pì‰ðúba^ Kêjû~ûG ö ùbøZòK Pì‰ðúba^ _ûAñ ~ûªòK Pì‰ðúba^g± c¤ aýajûe Keû~ûG ö aòbò^Ü _âKûe iÚû^ùe aòbò̂ Ü C_ûdùe ùbøZòK Pì‰ðúba^NUò[ûG ö ùiMêWÿòKê C\ûjeY ij GVûùe aêSûA \ò@û~ûCQò ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

30 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

a) Éì_ aòNU^@ûùc icùÉ RûYòùQ ù~ Zû_aé¡ò I gúZkZû aé¡ò Kâcû^ßdùe ùjùf gòkûMêWÿòKe

_âiûeY I iõùKûP^ ùjûA[ûG ö Cˆÿ¯ ceêiÚkú @okùe \ò̂ e Zû_cûZâû @]ôK ùjûA[ôaûùaùk eûZòùe @Zò gúZk ùjûA[ûG ö Gjò ù\÷^òK Zû_cûZâûe aýa]û^ gòkûMêWÿòKeKâcû^ßd _âiûeY I iùuûP^ iéÁò Keò[ûG ö ~ûjû\ßûeû iõù~ûMiÚkúMêWÿòKê aòÉûeòZKeò[ûG ö _eòùghùe gòkûMêWÿòK ùQûU ùQûU LŠùe bûwò~ûA[ûG ö Gjò _âKâòdûKêÉì_ aòNU^ Kêjû~ûG ö

PòZâ 2.3 (iÚì_ aòNU^)b) @__ZâY

gòkûMêWÿòK iû]ûeYZü \êaðk Zû_ _eòaûjú ö gòkûe ajòüÉeùe @]ôK Cˆÿû_KûeYeê Gjû \îZ bûaùe _âiûeòZ ùjûA[ôfûùaùk bòZeÉe Zû_\ßûeû _âbûaòZùjûA^[ûG ö _âiûeY I iùuûP^ Kâcû^ßdùe ùjaû ù~ûMêñ gòkûe ajòüÉe _eòùghùecìk gòkûeê iùK¦âòK ùLûk_û bûaùe QûWÿò QûWÿò ~ûA[ûG ö Gjò _âKâòdû \ßûeû gòkûÉeùeùLûk_û QûWÿòaûUû _ò@ûRe Kâcû^ßd ùLûk_û QûWÿòaû ij icû^ ö Gjò _âKâòdûKê @__ZâYKêjû~ûG ö aòjûe (SûWÿLŠ) iòõjbìcò Ròfäûùe ùWûùfûeûAU gòkûe Éì_ùe ùMûfûKûebûaùe ùjûA[ûG ö cjûakú_êecþe Mâû^ûAUþ _ûjûWÿ aòùghZü Ké¾û^\úe fWÿê GaõRaf_êe ^òKUùe c\^ùcûj^ _ûjûWÿ Gjò @__ZâYe Cˆÿc C\ûjeY ö

PòZâ 2.4 (gòkûe Ée QûWÿòaû)

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

31bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

c) Zêhûe KòâdûgúZk Rkaûdêùe GK @Zò _â]û^ ùbøZòK Pì‰ðúba^ _âKâòdû ùjCQò ZêhûeKòâdû ö

gòkûMêWÿòKe i§ò bòZùe Rk ejò Kâcû^ßdùe ae` ùjûA I ae` Zekò ùiMêWÿòKê LŠLŠùe _eòYZ Keò[ûG ö Gjûe KûeY ùjCQò Rk ae`ùe _eòaˆÿòðZ ùjùf GjûeN^Zß 10 gZûõg aé¡ò _ûG ö gúZk @okùe gòkûMêWÿòK Gjò _âKâòdû \ßûeû ùQûU ùQûULŠùe aòLŠòZ ùjûA[ûG ö GjûKê Zêhûe Kòâdû Kêjû~ûG ö

PòZâ 2.5 (Zêhûe Kòâdû) gòkûMêWÿòKe aòNU^ ù~ûMêñ Gjû ùQûU ùQûU LŠùe _eòYZ jêG ù~Cñ[ôùe

eûiûd^òK MV^ùe ùKøYiò _eòaˆÿ ð^ ùjûA^[ûG ZûjûKê ~ûªòKPì‰ðúba^ Kêjû~ûG ö

gòkûMêWÿòKe \îZ Zû_úKeY I gúZkúKeY @ù^K i§ò I `ûU iéÁòKeò[ûG ~ûjûKò gòkûMêWÿòKê ùQûU ùQûU LŠùe bûwòaûùe iûjû~ýKeò[ûG ö Gjò _âKâòdûKê Éì_ aòNU^ Kêjû~ûG ö

gòkûe ajòü Éeùe Zû_cûZâûe _û[ðKý ù~ûMêñ iùK¦âòK ùKûhMêWÿòK ÉeÉe ùjûA QûWÿòaû Pì‰ðúba^ _âKâòdûKê @__ZâY Kêjû~ûG ö

@Zò gúZk @okùe gòkûMêWÿòKe i§òùe I ̀ ûUùe Rk ae`ùe _eòYZùjaû ù~ûMêñ aòLŠòZ ùjaû _âKâòdûKê ZêhûeKâòdû Kêjû~ûG ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú : 2.5

1. Zò^ò_âKûe Pì‰ðúba^e ̂ ûc ùfL ö(a)...................... (b)....................... (c).....................

2. ùKCñ @okùe ~ûªòK Pì‰ðúba^ @]ôK NUò[ûG ?................................................................................................

3. ^òùcÜûq _âùZýK Cqò _ûAñ C_~êq _âûaò]ôK g± \ò@ ö(a) _ò@ûR _eò _ûLêWÿû _ûLêWÿû ùjûA QûWÿê[ôaû gòkû Ée .........................

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

32 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

(b) iò§ò I `ûUMêWÿòKùe ae`úKeY I ZekúKeYùe Rk ae` ùjaû IZekòaû ù~ûMêñ _âgÉòKeY _âKâòdû ....................................................

(c) eûiûd^òK MV^ùe ùKøYiò _eòaˆÿð^ ^ ùjûA gòkû MêWÿòKe aòNU^........................................................................................

eûiûd^òK Pì‰ðúba^^ìZ^ ù~øMòK _\ûZð MV^ Kò´û ̂ ìZ^ _\[ðe MV^ \ßûeû gòkûMêWÿòKùe ùjC[ôaû

eûiûd^òK _eòaˆÿð^Kê eûiûd^òK Pì‰ðúba^ Kêjû~ûG ö@KèòKeY, Rk @_NU^ I @cæúd \âaY ùjCQò eûiûd^òK _âKâòdûe @«MðZ ö Rk I aûdê cŠkúd Mýûiþ iûjû~ýùe eûiûd^òK _âKâòdû \ßûeû gòkûMêWÿòKe

@_NU^Kê eûiûd^òK Pì‰ðúba^ Kêjû~ûG öeûiûd^òK Pì‰ðúba^ PûeòùMûUò cêLý _âKâòdû \ßûeû ùjûA[ûG ö

(a) @KèòKeYGjû ùjCQò GK _âKâòdû ù~Cñ[ôùe aûdêcŠke @cæRû^ gòkû ijòZ _âZòKâòdû Keò

@KþiûAWÿþ iéÁò Keò[ûG ö Gjò _âKâòdûKê @KèòKeY Kêjû~ûG ö ùføj LYòRùe Gjò _âKòâdûeaòùgh _âbûaKê ù\LôaûKê còkò[ûG, @û\ðâ aûdêùe [ôaû @cæRû^ gòkûMêWÿòKùe [ôaû ùføjùeYê ijòZ _âZòKâòdû iéÁòKeò ùføje _úZ Kò´û ùfûjòZ @KþiûAWÿþ MV^ Keò[ûG, GjûKêfêjûe Kkuò ùaûfò Kêjû~ûG ö icdû ê̂Kâùc gòkûMêWÿòKê iµì‰ð bûaùe Gjò Kkuò @_NU^Keò[ûG ö(b) @wûeúKeY

Gjû GK _âKâòdû ù~Cñ[ôùe aòbò^Ü _âKûee Kûùaðûù^Uþ MVòZ ùjûA[ûG ö G[ôeêùKùZK Kûùaðûù^Uþ Rkùe \âaúbìZ ùjûA[û«ò ö C\ûjeY Êeì_ ù~ùZùaùk@wûeKûcæ [ôaû aéÁòRk izò\â Pì̂ _[e c¤ùe _âaûjòZ ùjûA[ûG, ùiùZùaùk gòkûei§òMêWÿòK Kûùaðûù^Uþ @cæKâòdû \ßûeû _âiûeòZ ùjûA[ûG ö i§òMêWÿòK @ûKûeùe aé¡ò_ûA[ûG I Pì̂ \âaY bûaùe aûjûeò~ûA[ûG ö gòkûe Gjò _âKûe aòLŠ^Kê Kûùaðûù^i^aû @wûeúKeY Kêjû~ûG ö(c) Rkù~ûR^ (Hydration)

Gjò _âKâòdû ùjCQò ~ûjû\ßûeû gòkûùe [ôaû LYòR _\û[ð MêWÿòK Rk\ßûeû ùgûhòZùjûA[û«òö gòkûMêWÿòK \ßûeû Rk ùgûhòZ ùjaû ù~ûMêñ Gjûe N^Zß aé¡ò_ûG I ùeYêMêWÿòKùicû^ue @ûKûe jâûi Keò[û«ò ö C\ûjeY Êeì_ ù`fiþ_ûe Rk ù~ûR^ cû¤cùeKûIfò^þùe _eòaˆÿòðZ ùjûA[ûG ö Raf_êe ^òKUùe [ôaû aò§ý _aðZùe KûIfò^þ Gjòbûaùe MVòZ ùjûA@Qò ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

33bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

(d) \âaYRkùe ùKùZK LYòR _\û[ð \âaúbìZ ùjaû _âKâòdûKê \âaY Kêjû~ûG ö ùiMêWÿòK

ùi[ô_ûAñ \âaYùe aûjûeò ~ûA[û«ò ö Gjò _âKâòdû \ßûeû ùi÷§a faY I Rò_þi^þ aûjûeò~ûA[ûG ö

eûiûd^òK Pì‰ðú ba^ùe @KþiòKeY, @wûeúKeY, Rkù~ûR^ I \âaY_âKâòdû @«bêðq ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú : 2.6

1. ùKCñ @okùe eûiûd^òK Pì‰ðúba^ @]ôK _âbûagûkú ? ..........................2. Rò_þicþ Rkùe \âaúbìZ ùjaû ùKCñ _âKâòdûe @«MðZ ? ...........................3. ùKCñ eûiûd^òK Pì‰ðúba^ _âKâòdû ùføjùe Kkuò Keòaûùe iûjû~ý Kùe ?

.................................................................................................4. Pì^_[e @okùe ùKCñ eûiûd^òK _âKâòdû cêLýZü ù\Lû~ûG ? .................. ùR÷aòK Pì‰ðúba^

Cnò\, _âûYú I c^êhý \ßûeû ùR÷aòK Pì‰ðúba^ NUò[ûG ö(a) Cnò\

Cnò\MêWÿòK Cbd ~ûªòK I eûiûd^òK Pì‰ðúba^ùe iûjû~ý Keò[û«ò ögòkûMêWÿòKùe i§ò bòZeKê Cnò\e ùPeMêWÿòK _âùag Keò[ûG ö ùiMêWÿòK \úNð I ùcûUûbûaùe aé¡ò _ûA[ûG ö Gjò _âKûeùe ùiMêWÿòK gòkûMêWÿòK C_ùe Pû_ _âùdûM Keò[û«òI ùi[ô_ûAñ gòkûe i§òMêWÿòK _âiûeòZ ùjûA[ûG I ùQûU ùQûU LŠùe bûwò~ûA[ûG ö

PòZâ- 2.6 (gòkû C_ùe Cnò\e _âbûa)

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

34 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

_âûYúùKo ê@û, cìhû, ùVKê@û, CB I _òµêWÿò _eò _âûYú bìAñùe MûZ Keò gòkûKê aòLŠòZ

Keò[û«ò ö Gjò aòNUòZ gòkûMêWÿòK ijRùe ld ùjûA Kò´û _a^ AZýû\ò \ßûeû iÚû^PìýZùjûA[ûG ö _gêcû^ue Lêeû \ßûeû céˆÿòKû bûwò~ûG Gaõ Gjû céˆÿòKû ldùe iûjû~ýKeò[ûG ö ùKo ê@û I CBcû^ue bìcòKû aòùgh bûùa CùfäL^úd ö ùa÷mû^òKcû^u@^êiûùe GK GKe iÚû^ùe _âûd GK fl _Pûg jRûe ùKo ê@û ejò[ôaûe @ûgû Keû~ûGGaõ ùicûù^ \geê _¦e U^þ gòkûeûgòKê Cˆÿc céˆÿòKûùe _eòaˆÿð^ Keò_ûe«ò I ZûKê_é ù\gKê @ûYò[û«ò ö(C) c ê̂hý

aòbò̂ Ü _âKûe gòkûe Pì‰ðúba^ùe cYòhcûù^ @Zò _â]û^ bìcòKû MâjY Keò[û«ò öKéhò, Méj^òcðûY, eûÉû^òcðûY AZýû\ò Kû~ðýKkû_ icdùe @]ôK _eòcûYe gòkûKêbûwò[û«ò ö LYòR _\û[ðe L^^ _ûAñ Mˆÿð Keòaû \ßûeû Gjû Pì‰ðúba^Kê iûjû~ý Keò[ûGGaõ bûwòaû, \êaðk Keòaû Gaõ jêMêkû Keòaû Kû~ðý Keû~ûA[ûG ö

Cnò\, _âûYú I c^êhý _eò ùR÷aòK KûeKcûù^ c¤ ùbøZòK I eûiûd^òKPì‰ðúba^ Keòaûùe iûjû~ý Keò[û«ò ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú : 2.7

1. Pì‰ðúba^ \ßûeû ùKCñ _â]û^ _\û[ð MVòZ ùjûA[ûG ?(a) ........................ (b) .......................... (c) ..........................

2. céˆÿòðKûùe Rúaûõg ùKCñVûùeê @ûiò[ûG ?...........................................................................................

3. Pì‰ðúba^Kê iûjû~ý Keòaûùe c^êhýe \êAUò Kû~ðýKkû_e C\ûjeY \ò@ ö(a) ................... (b) ....................

2.9 Pì‰ðúba^ I céˆÿ òKû@ûù¸cûù^ Pì‰ðúba^ _âKâòdû i´§ùe @¤d^ Kùf I Gjò _âKâòdû \ßûeû aòbò^Ü

Rkaûdêùe I aòbò^Ü iÚû^ùe Kò_eò aòbò̂ Ü _âKûee bì-Êeì_ iéÁò ùjûA[ûG RûYòùf öKéhò I _é[ôaúe Lû\ý ù~ûMûY _ûAñ cìkbòˆÿò _â\û^ Keê[ôaû céˆÿòKû MV^ùe Pì‰ðúba^c¤ GK cêLý bìcòKû MâjY Keò[ûG ö _é gòkûe ~ûªòK Pì‰ðúba^ gòkûKê aòNUòZKeò[ûG I GjûKê iìlà ùeYêùe _eòYZ Keò[ûG ö Gjò lê\â _\û[ð MêWÿòK Rk iûjû~ýùeÉe bûaùe io ôZ ùjûA[ûG ö ùR÷aòK Pì‰ðúba^ Rúaûõg iéÁò Keò[ûG ö Gjò ùR÷aòK_\û[ð Cnò\ I _âûYúcû^ue Kòâdû iûjû~ýùe MVòZ ùjûA[ûG ~ûjûKò céˆÿòKû MV^ùeiûjû~ý Keò[ûG ö Pì‰ðúba^e aòbò̂ Ü _âKâòdû céˆÿòKûe MêY I aòbò^Ü ew fûMò iûjû~ýKeò[ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

35bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

gòkûMêWÿòKe aòNU^ aýZúZ céˆÿòKû MV^Kê Pì‰ðúba^ _âKâòdû CùfäL^údbûùa aýa]û^ ù\A[ûG ö

2.10 icû^úKeYbìcòe icû^úKeY Kò´û icû^ ÉeúKeY Keòaûùe ajòRð̂ òZ gqòMêWÿòK ̂ òeaòzò̂ Ü

bûùa Kû~ðý KeêQ«ò ö ld I iod c¤ùe i«êk^ aýaiÚû _âû¯ò _ûAñ ùiMêWÿòK ùPÁûKeò[û«ò ~ûjûKò GK icû^úKéZ aýaiÚû aêSûA[ûG ö C_ùeûq gqòMêWÿòK ù~Cñ _âKâòdûùeKû~ðý Keò[û«ò ZûjûKê icû^úKeY _âKâòdû Kêjû~ûG ö ^\ú, jòcaûj, _a^, icê\âZew I bìMbð Rk_eò icû^úKeY KûeKMêWÿòK Pì‰ðúba^, ld I iod _eò Zò^ò_âKûeeKòâdû iûjû~ýùe ùicû^ue Kòâdû iµû\^ Keò[û«ò ö ld\ßûeû bì_éÂe CZþ[ôZ @õgKê^òcÜÉeKê @ûYò[û«ò ö @ûMeê Kêjû~ûA[ôaû icû^úKeYe ajòüiÚ KûeYMêWÿòK \ßûeû _eòaûjòZldòZ _\û[ðe iod @a^c^ iÚû^MêWÿòKùe io ôZ ùjûA[ûG ö

@ûù¸cûù^ @¤d^ KeòùQ ù~ _é[ôaúe @«Rð^òZ gqò bì-_éÂùe cêLý bìcòeì_iéÁò Keò[ûG Gaõ ùiMêWÿòKê ajòRð^òZ gqò icû^ Keò[ûG ö

icû^úKeY Kû~ðýe \êAUò aòbûM ejòQò-(a) ^òcÜúKeY(b) g~ýûC^ÜZòKeY

(a) ^òcÜúKeY :ù~ùZùaùk LŠ LŠ Keòaû, eûµêWÿòaû aû KûUòaû _eò ld _âKâòdûMêWÿòK `kùe

gòkûMêWÿòK iÚû^û«eòZ ùjûA[û«ò ùiùZùaùk bìcòe CyZû jâûi _ûA[ûG ö GjûKê ̂ òcÜúKeYKêjû~ûG ö ̂ òcÜúKeY _â[ùc Pì‰ðúba^e Kû~ðýKê MâjY Keò[ûG ~ûjûKò NhðY I @ûo êWÿûR^òZ _\û[ðe Pk^Kê cû¤ûKhðY gqò\ßûeû iÚû^û«eòZ Keò[ûG ö Gjû c¤ ld Kû~ðýKê@«bêðq Keò[ûG ~ûjûKò icû^úKeYe KûeKMêWÿòK \ßûeû gòkû_\û[ð MêWÿòKe _eòaj^KêiìPûA[ûG ö gòkû ldòZ _\û[ðe Pk^ùe aé¡ò Cbd ld I _eòaj^ iûc[ðýKê aé¡òKeò[ûG ö(b) C^ÜZòKeY :

ldòZ _\û[ð \ßûeû ^òcÜbìcò @okùe @a^c^ iÚû^Kê_ìeY KeòaûKê iod Kêjû~ûG öiod @ûe¸ jêG ù~ùZùaùkicû^úKeY KûeYMêW ÿ òKùicû^ue gqò jeûA[û«ò Kò´ûùicû^ue aûUùe _âZòa§K PòZâ 2.7 (icû^úKeY _âKâòdû)

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

36 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

_ûA[û«ò ö Gjû `kùe ldòZ _\û[ðMêWÿòK @a^c^ iÚû^ùe io ôZ ùjûA[ûG ~ûjûKò^ìZ^ bì-eì_ ùKak iéÁò Keò^[ûG Zûjû ijòZ ùiVûùe [ôôaû bì-eì_Kê _eòaˆÿòðZ c¤Keò[ûG ö

Gùa PòZâKê ù\Lôaû ö Gjû icê\ûd icû^úKeY _âKâòdûKê Gaõ Gjûe \êAUòaòbûM ̂ òcÜúKeY I C^ÜZKeYKê aêSûCQò ö Pì‰ðúba^ I ld\ßûeû CZþ[ôZ @õgKê ̂ òeaòzò̂ Übûùa jâûi Keòaû Gjû \gðûCQò ö ldòZ _\û[ð aògòÁ cûUòM\û _eòaûjòZ ùjûA[ûG I^òcÜiÚ @okùe io ôZ ùjûA[ûG ö @^ý_lùe ^òcÜ @okùe _éÂbûM Gjò cûUòM\ûeiod \ßûeû Cyû ùjûA[ûG ö _eòùghùe GK icû^e ^òKUaˆÿðú Éee @aiÚû _âû¯ùjûA[ûG ö icû^úKeY _âKâòdû ùMûUòG KûeK \ßûeû iû]ôZ ùjûA^[ûG ö icû^úKeYeKûeKMêWÿòKe GKû iûwùe Kû~ðý Keòaû ̀ kùe Gjûjó ùjûA[ûG ö G_eòKò icû^úKeYeùMûUòG KûeK _ûAñ GK ̂ òŸòðÁ iÚû^ùe Kò´û ^òŸòðÁ icdùe Gjû @]ôK Kâòdûgúk ùjaûi¸a ùjûA[ûG ö

bì _éÂKê icZk Keòaû I PòKÑY Keòaû Kû~ðýKê icû^úKeY Kêjû~ûG~ûjûKò Cbd ^òcÜúKeY I C^ÜZòKeY ù~ûMêñ ùjûA[ûG ö

ld\ßûeû bì-_éÂe Pì‰ðúba^Kê ^òcÜúKeY I iod \ßûeû @a^c^eCyZûKê aé¡òKeòaû Kò´û _ìeY KeòaûKê C^ÜZòKeY Kêjû~ûG ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú1. bì_éÂKê icZk Keòaûùe ùKCñ _âKâòdû RWÿòZ ?

......................................2. ùKCñ \êAUò _âKâòdû icû^úKeY Keò[û«ò ?

(a) ....................... (b) ........................3. iod \ßûeû @a^c^e CyZû aé¡ò Keòaû Kò́ û _ìeY _ûAñ ùKCñ g± aýajéZ ?

................................................4. ^òcÜúKeY KûjûKê Kêjû~ûG ?

................................................ 2.11 céˆÿ òKû I Gjûe MV^

Cnò\cûù^ _êÁòiûe, Rk I ùbøZòK ijûdZû _ûAñ aýajûe I ^òbðe Keê[ôaûC_eòiÚ ÉeKê céˆÿòKû Kêjû~ûG öA céˆÿ òKû MV^e KûeK

céˆÿòKû MV^Kê ^òdªòZ Keê[ôaû _ûoùMûUò KûeK ùjùf @û\ògòkû, bìCyûaP,icd, Rkaûdê Gaõ Cnò\ I _âûYúRúa ö _ìùaðûq Zò̂ òùMûUòKê ̂ òÃâòd KûeK Kjòfûùaùk

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

37bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

_ùeûq \êAUòKê iKâòd KûeK Kêjû~ûG ö @û\ò _\û[ð I Rkaûdêe _âû]û^ý ajêZ @]ôKKûeY Gjò \êAUò @^ý KûeKMêWÿòKê _âbûaòZ Keò[ûG ö(a) @û\ògòkû

^òcÜiÚ gòkûeê céˆÿòKû C_ôZò fûb Keò[ûG Kò́ û aòbò^Ü LYòR _\û[ð [ôaû @û\ògòkûeêGjû C_ô̂ Ü ùjûA[ûG ö @û\ògòkû ùQûU ùQûU LŠùe bûwò~ûG Gaõ ùbøZòK I eûiûd^òKPì‰ðúba^ \ßûeû ]ôùe ]ôùe @_NUòZ ùjûA[ûG ö Gjû céˆÿòKûùe @ùR÷aòK LYòR _\û[ðù~ûMûA[ûG ö @û\ògòkû céˆÿòKû MV^e jûe, eûiûd^òK MV^, ew, MV^ aò^ýûiiõeP^û, LYòR _\û[ðe @aiÚòZò I CaðeZûKê c¤ _âbûaòZ Keò[ûG ö(b) bì-CyûaP

GK iÚû^e bì-Êeì_ @û\ò gòkû _\û[ðe ldcûZâûKê _âbûaòZ Kùe I bì-_éÂùeRk_âaûje jûeKê c¤ _âbûaòZ Kùe ö Gjò_eò bì-CyûaP _âZýlaû _ùeûl bûaùecéˆÿòKû MV^ùe iõ_éq bì-CyûaP _âZýl aû _ùeûl bûaùe céˆÿòðKû MV^ùe iõ_éq_âKâòdûMêWÿòKê _âbûaòZ Kùe ö @Ì Xûfê @ù_lú ZúL Xûfêùe bì_é Rk_âaûj ZúaâMZòùe ùjûA[ûG, ùi[ô_ûAñ ZúL Xûfê C_ùe Rk Kcþ _eòcûYùe ZkKê ùb\ò[ûG~ûjûKò céˆÿòKû MV^ _âKâòdûKê _âZòùeû] Keò[ûG ö Gjû ijòZ ZúL Xûfêùe \îZ Rk_âaûj ùKùa ùKùa Zûjûe _éÂKê céˆÿòKû MV^ @ù_lû @]ôK bûaùe ld Keò[ûG öGjûe KûeY ùjCQò _ûaðZý bì-Êeì_ùe ajk, _Zkû I @^êaðe cé̂ ÿòKû aòKgòZ ùjûA[ûGGaõ icZk I bìcòùe @]ôK aòKgòZ Cˆÿc Caðe céˆÿòKû ejò[ûG ö(c) icd

céˆÿòKû MV^ _âKâòdû @]ôK ]úe ö GK Cˆÿc aòKgòZ céˆÿòKû ùbøZòK, eûiûd^òKI ùR÷aòK _âKâòdû i¹òkòZ bûùa GK \úNð icde @a]ôùe ùgh I C_ôû\ bûaùe MVòZùjûA[ûG ö(d) Rkaûdê

Gjû aòùghbûùa aòPûeKê ù^ùf GK @Zò _â]û^ KûeK ö ~ûjûKò \úNð icd]eò Gjû ù~ ùKak @û\ò _\û[ðe _û[ðKýKê jâûi Keò[ûG Zûjû ^êùjñ Gjû c¤ céˆÿòKûbòZùe [ôôaû ùR÷aòK Kû~ðý Kkû_Kê _âbûaòZ Keò[ûG ö Gjò KûeK ù~ûMêñ ùMûUòGRkaûdê @okùe icû^ ]eYe \êAUò céˆÿòKû \êAUò @fMû @fMû @û\ò _\û[ðùe MVòZùjûA[ûG ö C\ûjeY Êeì_- Mâû^ûAUþ I aûfêKû _[e gêà eûRiÚû^ ceêiÚkúùe aûfêKûcé̂ ÿòKû iéÁò Keò[ûGö @^ý _lùe \êAUò bò̂ Ü _âKûee céˆÿòKû \êAUò Rkaûdê @okùeicû^ @û\ò _\û[ðeê aòKgòZ ùjûA[ûG ö C\ûjeY Êeì_ ùcøiêcú @okùe ÇUòKûKeMâû^ûAUþ fûùUeûAUþ céˆÿòKû I @û\âð @okùe @Y-fûùUeûAU céˆÿòKû MV^ Keò[ûG ö GK@okùe Pì‰ðúba^ _âKâòdû Gaõ Gjûe Kû~ðýKûeòZû I Cnò\ I _âûYú RMZe _âKûeùb\

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

38 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

_âZýl bûaùe Zû_cûZâûe EZêKûkú^ _eòaˆÿð̂ I aòZeY Gaõ NhðYe _âKéZò ijòZiõ_éq ö ùi[ô_ûAñ cé̂ ÿòKû MV^ _âKâòdûùe Rkaûdê GK _â]û^ bìcòKû MâjY Keò[ûGö

PòZâ 2.8 (céˆÿòKû MV^e KûeK icìj)Cnò\ I _âûYúRMZ

Cnò\ I _âûYú @û\ò _\û[ðKê _eòYZ céˆÿòKûùe _eòaˆÿð^ Keòaûùe iKâòd bìcòKûMâjY Keò[ûG ö céZCnò\ I _âûYú céˆÿòKûKê ùR÷aòK _eòcûY ù~ûMûA[û«ò ö ld _âKâòdûRúaûYê Kòâdû ijòZ cògò ùR÷aòK _\û[ðKê ùR÷aûgõùe _eòaˆÿòðZ Keò[ûG ö cé̂ ÿòKûe CaðeZû_ûAñ ùR÷aûõg \ûdú ö céˆÿòKûe Rk]ûeY lcZûKê aé¡ò Keòaûùe Gjû c¤ iûjû~ýKeò[ûG ö Gjò ùR÷aòK _\û[ð Cnò\ Rúa^Kê ijûdZû ù\aû_ûAñ céˆÿòKûKê iûjû~ýKeò[ûG ö Gjû a\kùe Cnò\ @ûaeY céˆÿòKûe cìfýaû^þ C_eòiÚ iÚeKê ldeê elûKeò[ûG ö Gjò cé̂ ÿòKû _éÂù\geê ùaûjò~òaû _eòaùˆÿð @]ôK @^ê_ûZe aéÁò_ûZKê cé̂ ÿòKûùe_âùag Keòaûùe iûjû~ý Keò[ûG ö Gjû c¤ Gjûe ajk @ûÉeY \ßûeû céˆÿ òKûRkúdaû¿e @]ôK aû¿úba^Kê _âZòùeû] Keò[ûG ö Gjò_eò céˆÿòKûKê _eòYZ I CaðeKeò[ûG ö

Rkaûdê, Cnò\ I _âûYúRMZ céˆÿòKû MV^e iKâòd KûeY ö @û\ò _\û[ð, bìCyûaK I icd céˆÿòKû MV^e _ùeûl KûeY ö

B. céˆÿ òKû icÉeGjû GK céˆÿòKû Ée ~ûjûKò bì_éÂ

ijòZ @]ôK bûùa icû«e ejò[ûG Gaõ@ù^Kûõgùe ^òŸòðÁ céˆÿ òKû MêY ]ûeYKeò[ûG, ZûjûKê céˆÿòKû icÉe Kêjû~ûG öcéˆÿòKû icÉe MêWÿòK ùjCQ«ò céˆÿòKûùeù\Lû~ûC[ôaû ^òŸòðÁ Ée ~ûjûKò ùbøZòKKò´û eûiûd^òK MV^ ùR÷aòK @õg Kò´ûiõeP^ûùe _é[Kþ ùjûA[û«ò ö céˆÿòKû c¤ PòZâ 2.9

céˆÿòKû icÉe I @û\ògòkû

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

39bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

ù\A Cfä´ KˆÿòðZ icÉe \gðûC[ôaû @õgKê céˆÿòKû _eòùz\òKû Kêjû~ûG ö

@ûi iõùl_ùe icÉee cêLý_âKûe I ùiMêWÿòKe aòùghZßKê _ê̂ ü aòPûe Keòaû ö

PûeòùMûUò cêLý icÉe ùjCQò _â]û^ ö A E B C. A icÉe ùjCQò iaêVûeêC_ùe [ôaû icÉe I Gjû ùR÷aòK _\û[ðùe icé¡ ö

Zûjû_ùe E icÉe ejòQò ö KŸðc _\û[ð I @ûfêcò^òdcþ I ùføje @KþiûAWÿþGjò icÉeeê aûjûeò~ûA ^òcÜ @ûWÿKê Rk\ßûeû ùb\ò[ûG Gaõ ajk_Uê I aûfêKûùeYêKê _Qùe QûWÿò~ûA[ûG ö A I E icÉeeê ̂ òcÜ @ûWÿKê ùb\ò @ûiò[ôaû KŸðc _\û[ð@ûfêcò̂ òdcþ I ùføj @KþiûAWÿþ I ùR÷aòK _\û[ðMêWÿòKê B icÉe MâjY Keò[ûG ö

B icÉee ZkKê C icÉe @aiÚòZ ~ûjûKò céˆÿòKûe GK @õg bûaùe aòPûeKeû~ûA^[ûG ö G[ôùe céˆÿòKûe @û\ò LYòR _\û[ð ejò[ûG ö

céˆÿòKû _eòùz\òKû ùjCQò icÉe _eò céˆÿòKûe Éee iõù~ûR^û, ~ûjûKòùbøZòK, eûiûd^òK I ùR÷aòK \éÁòùKûYeê _eÆeVûeê _é[Kþ ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú : 2.9

1. céˆÿòKû MV^e \êAUò iKâòd KûeKe ^ûc ùfL ö

(a) ............................... (b) ............................

2. céˆÿòKû MV^e Zò̂ òùMûUò _ùeûl KûeKe ^ûc ùfL ö

(a) ................. (b) .................. (c) .................

3. ^òcÜùe \ò@û~ûA[ôaû gì^ýiÚû^ùe C_~êq g± ù\A gì^ýiÚû^ _ìeY Ke ö

(ùR÷aòK _\û[ð, @ù~øMòK LYòR _\û[ð, ùR÷aòK Kû~ðýKkû_)

(a) @û\ò _\û[ð céˆÿòKû c¤ùe ............. ù\A[ûG ö

(b) GK @okùe Rkaûdê céˆÿòKû c¤ùe .............. _âbûa _KûA[ûG ö

4. ^òcÜfòLôZ _âùZýKUò _ûAñ ùbøùMûkòK g± \ò@ ö

(a) bìZßKþe MZògúk C_eòiÚ Ée KVò^ Zek I Mýûiúd _\û[ð \ßûeû MVòZ ö

(b) céˆÿòKûe aòbò̂ Ü Éee GK Cfä´ iõù~ûR^

(c) Rúaûõgùe icé¡ céˆÿòðKûe icÉe

(d) céˆÿòKû KùfûGWÿ Rcû ùjûA ejò[ôaû céˆÿòKûe icÉe

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

40 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

2.12 céˆÿ òKû ld_âûKéZòK KûeK (Rk, _a^ AZýû\ò) \ßûeû _ê^ü iÚû_^ @ù_lû céˆÿòKûe @]ôK

@_iûeYKê céˆÿòKû ld Kêjû~ûG öa) céˆÿ òKûlde _âKûeùb\ :

céˆÿòKûld ùjCQò Pûeò _âKûee ö (i) aûdê\ßûeû ld, (ii) _ZkûÉeúd ld, (iii)lê\â Rk]ûeúd ld, (iv) @a^ûkúd ld ö

(i) aûdê\ßûeû ldceêiÚkúMêWÿòKeê @]ôK _eòcûYe ieê iìlà céˆÿòKû _\û[ð I aûfêKû _a^ \ßûeû

\ìeKê _eòaûjòZ ùjûA[ûG Gaõ ^òKUiÚ Kéhòbìcò MêWÿòKùe aòùQA ùjûA ejò[ûG öGjò_eò ùiMêWÿòK CaðeZûKê ^Á Keò[ûG ö Gjò _âKûee ldKê aûdê\ßûeû ld ùaûfòKêjû~ûG ö _é[ôaúe ceêiÚkú @okùe I Gjûe PZêü_ûgßðùe Gjû NUò[ûG ö bûeZùeGK fl KòùfûcòUeeê D¡ßð bìcò [e ceêbìcú \ßûeû @ûzû\òZ I Gjû MêRêeûU, jeò@ûYû,_¬ûa I eûRiÚû^ eûRýe ùKùZK @okùe aòÉéZ ö Gjò @okMêWÿòK @]ôK bûaùeaûdê ld \ßûeû _âbûaòZ ö

(ii) _ZkûÉeúd ldRk ù~ùZùaùk GK _Zkû Ée bûaùe _âaûjòZ jêG Gjû céˆÿòKûe _Zkû

ÉeKê biûA^òG ö Gjò _âKûe ldKê _ZkûÉeúd ld Kêjû~ûG ö Gjò _âKûe ld ̂ \úg~ýûùe I a^ýû _âbûaòZ iÚû^ùe aòùgh bûùa ù\Lû~ûG ö icdû^êKâùc C_eòiÚcéˆÿòKû @_iûeòZ ùjaû\ßûeû @^êaðe ùjûA~ûG ö

(iii) lê\â Rk]ûeúd ld aû ^ûkúd ld_âaûjòZ Rk Kòâdû \ßûeû _é _\û[ð @[ðûZþ céˆÿòðKûe @_iûeYKê ^ûkúd ld

Kêjû~ûG ö Gjò _âKâòdû \ßûeû @ù^K iõLýK KòQò ùi+òcòUe MbúeZû aògòÁ lê\â Rk]ûeiéÁò ùjûA[ûG ö G[ôeê @]ôKûõg ùKak aûZýû icdùe Rk]ûeY Keò[ûG ö

(iv) @a^ûkúd ldù~ùZùaùk Xûfê ZkKê Rk GK ̂ ûkú bûaùe _âaûjòZ ùjûA[ûG Gjû céˆÿòKûKê

KûUò bùiA ù^A[ûG I ̂ ûk iéÁò Keò[ûG ~ûjûKò Kâùc @ù^K ùjûA[ûG I icdû^êKâùcaòÉú‰ð @okùe aòÉéZ ùjûA[ûG ö Gjò _âKûee ldKê @a^ûkúd ld Kêjû~ûG ö Gjò_âKûe KˆÿòðZ bìcòKê @^ê_ù~ûMú bìcò Kò́ û eûbûA^þ Kêjû~ûG ö @ûc ù\gùe Cˆÿe_âù\gI c¤_âù\g eûRýe P´f I ~cê^û \êAUò ^\úe eûbûA^þ aòùgh _âiò¡ ö

ùgùhûq \êA _âKûee ldùe ̂ òdªYKûeú KûeK ùjùf MZò I é_é Rk _âaûje_eòcûY ö céˆÿòKûe ldKûeòZû, Xûfê _âKéZò, céˆÿòKû MV^ I iõeP^û, ahðYe _âKéZò ICnò\ @ûÉeY ö aûdê\ßûeû ldùe ^òdªYKûeú KûeK ùjùf _a^e ùaM, aûe´ûe

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

41bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

Kò´û ]ìkòSWÿ I Cnò\e @ûÉeY Pì^_[e _eò \êaðk gòkû\ßûeû MVòZ icê\â C_KìkùecéˆÿòKû ld _ûAñ icê\â Zew\ûdúö Gjò _âKûe ld ùKek C_Kìkùe aòÉéZ bûùaù\Lû~ûG ö aòùghbûùa céˆÿòKû ld ̂ \ú ]ûeûe _eòaˆÿð^ \ßûeû c¤ ùjûA[ûG I ̂ \úg~ýûùe Gaõ _ûaðZý @okùe jòc_ûZ \ßûeû aòùghbûùa ùjûA[ûG ö

_âûKéZòK bûaùe Kò´û c^êhý Kòâdû \ßûeû céˆÿòKû @_iûeYKê céˆÿòKû ldKêjû~ûG ö

céˆÿòKû ld Pûeò_âKûee, aûdê\ßûeû ld, _Zkû Éeúd ld, ^ûkúdld, @a^ûkúd ld ö

céˆÿòKû ldKê _âbûaòZ Keê[ôaû KûeK MêWÿòK ùjùf _é Rk _âaûjeMZò I _eòcûY, Xûfê _âKéZò, céˆÿòKûe MV^ I iõeP^û Gaõ _a^eaûe´ûeZû I ùaM ö

2.13 céˆÿ òKû iõelY_âûKéZòK i´kcû^u c¤eê céˆÿòKû ùjCQò GK _â]û^ i´k ~ûjûKò _âZýl Kò´û

_ùeûl bûùa aòbò^Ü _âKûee Rúa^Kê ]eò eLô[ûG ö @ûjêeò c¤ céˆÿòKû MV^ GKc^Úe _âûKéZòK _âKâòdû ö céˆÿòKû ld _âKâòdû ùKak ù~ @Ì icd aýa]û^ c¤ùe G_eòGK iê¦e _âKéZòe C_jûeKê ^Á Keò\òG Zûjû ^êùjñ Gjû c¤ a^ýû, eûÉûNûU IùeffûA^þ, Rkaò\êýZþ gqò ù~ûR^û, Rkù~ûMûY I Rk Cùˆÿûk^ ùK¦âMêWÿòK _eò^ìZ^ iciýû iéÁò Keò[ûG ö

céˆÿòKû iõelY @ù^K MêWÿòG _¡ZòKê ù^A MVòZ ~ûjûKò céˆÿòKû @_iûeòZ ùjaûeêelû Kùe ö _é[ôaúe aòbò^Ü @õgùe bò^Ü bò^Ü _âKûee céˆÿòKû ldKê ^òdªY Keòaû_¡Zò MêWÿòK ^òcÜùe \ò@ûMfû ö(a) @eYý iêelû

céˆÿòKû lde GK cêLý KûeY ùjCQò @eYýùe @^òdªòZ bûùa aélMêWÿòK KUûùjaû ö ù~ùjZê céˆÿòKû _\û[ðMêWÿòKê i¹òkZ bûùa aéle ùPe ]eò eLô[ûG ùi[ô_ûAñGjò _âKûe aél KUûeê elû Keòaû ^òjûZò @ûagýK ùjûA[ûG ö @eYýKê iõelòZKeòaûKê MQKUûKê ^òùh] Keòaû _ûAñ ieKûe ùNûhYû KeòQ«ò ö Gjò céˆÿòKû iõelY_¡Zò icÉ _âKûe bì\égý _ûAñ C_~êq ö @eYýMêWÿòK c¤ ahðû iéÁòKûeú ~ûjûKò céˆÿòKûMV^ _âKâòdûKê Zßeû^ßòZ Keò[ûG ö(b) a^úKeY

céˆÿòKû iõelYe @^ý _¡Zò ùjfû ^\ú g~ýûe \êA _ûgßðùe _ZòZ bìcòùe I_ûaðZý Xûfêùe aélùeû_Y Keòaû ö Gjû Gjò @okMêWÿòKùe ùjC[ôaû @]ôK _eòcûYeldKê jâûi Keò[ûG ö ceêiÚkú @okùe Gjû c¤ _a^ \ßûeû ldKê ^òdªY Keòaûùe

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

42 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

ilc ùjûA[ûG ö ceêiÚkúe iúcûùe aélùeû_Y ù~ûMêñ ceêbìcòe aûfêKû\ßûeû Kéhò bìcò@]ôKéZ ùjaû a¦ ùjûA[ûG ö @ûc ù\gùe eûRiÚû^ jeòdûYû, MêRêeûU I _¬ûaùe[e ceêbìcòe aòÉûeKê @]ôK bûaùe aélùeû_Y \ßûeû ^òdªY Keû~ûA_ûeòQò ö(c) a^ýû ^òdªY

ahðûEZêùe ̂ \úMêWÿòKùe Rke _eòcûY @]ôK bûaùe aé¡ò _ûA[ûG ~ûjû`kùecéˆÿòKû ld @]ôK ùjûA[ûG ö a^ýû ̂ òdªY _ûAñ a§ ̂ òcðûY Keû~ûA[ûG Gaõ _eòYûcÊeì_ céˆÿòKû ldKê ùeûKû~ûA[ûG ö ^\ú ZkKê gêà @okKê ùK^ûf I @^ýû^ý RkiõelYe Cˆÿc ù~ûR^û _¡Zò \ßûeû ^ò@û~ûA[ûG ö(d) ù~ûR^ûa¡ _gêPûeY

_ûjûWÿe Xûfê MêWÿòKùe @Zý]ôK _gêPûeY céˆÿòKûKê jêMêkû I ù]ûAù^aûùeiûjû~ý Keò[ûG ö ~\ò GK ù~ûR^ûa¡ bûaùe _gêPûeY Keû~ûG Zûjûùjùf GjûGjò iÚû^MêWÿòKùe Cnò\ @ûzû\^Kê elû Keòaû ijòZ céˆÿòKû ldKê jâûi Keò[ûG ö(e) jòWÿ ^òcðûY

@a^ûkúd ld\ßûeû _âbûaòZ bìcòùe _âZòùeû]K Kò´û jòWÿ ̂ òcðûY Keû~ûA[ûG öGjò _¡Zò ù~ ùKak céˆÿòKû ldKê ^òdªY Keòaûùe iûjû~ý Keò[ûG Zûjû ^êùjñ Gjûc¤ céˆÿòKûe CaðeZû, Rk iõelY KeòaûKê I bìcòe XûfêKê icZk Keòaûùe iûjû~ýKeò[ûG ö(f) ùiû_û^úKeY

_ûaðZý Xûfêùe @iµì‰ð bûaùe aòKgòZ ùjûA^[ôaû _Zkû céˆÿòKûKê iõelYKeòaû _ûAñ ùiû_û^úKeY ùjCQò @^ý GK _¡Zò ö _ûaðZý @okùe Xûfê @õgùeùiû_û^ ^òcðûY KeòaûKê ùiû_û^úKeY Kêjû~ûG ö Gjû céˆÿòKû ldKê ̂ òdªY Keòaûùeiûjû~ý Kùe I Gjò iÚû^ MêWÿòKùe @û[ôðK \éÁòeê I ilc bûùa aòbò^Ü _âKûee giýC_ôû\^ Keòaûùe Rk i´kKê aýajûe Kùe ö(g) iùcûyùeLúd Pûh

MWÿûYò@û bìcòMêWÿòKùe céˆÿòKû iõelYe Gjò _¡Zò @Zý« C_ù~ûMú ö céˆÿòKûlde jûe jâûi Keòaû _ûAñ iùcûy ùeLûù\A bìcòKê iò@ûe Keò Pûh I KhðY Keû~ûG öGjò _¡Zò CaðeZû I céˆÿòKû Rkúdaû¿ elû Keòaû _ûAñ aýajéZ ùjûA[ûG ö(h) _…òPûh

Gjò _¡Zò gêà @okùe I @¡ð gêà @okùe Gaõ MWÿûYò@û icZk @okùeiaêVûeê @]ôK C_~êq ùjûA[ûG ö PûhRcòKê LŠ LŠ f´ _…òùe aòbq Keû~ûG IùMûUòG ahðùe ùMûUòG _âKûee Pûh ùMûUòG _…òùe Keû~ûG ö ùijò_eò @^ý _…òòUòPûh ̂ Keò QûWÿò \ò@û~ûG ö QûWÿò ù\A[ôaû Nûi beû _…òUò céˆÿòKû ldKê ̂ òdªY KùeI céˆÿòKûe CaðeZû elû Kùe ö _eaˆÿðú ahð Gjûe aò_eúZ _ââKâòdû Keû~ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

43bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

(i) giýe _~ðýûdKâcòK PûhcéˆÿòðKûe ld ùeûKòaû _ûAñ ùMûUòG _â\ˆÿ Rcòùe Kâca¡ bûaùe ùMûUòG _ùe

ùMûUòG giý _~ðýûdKâcòK bûaùe Keû~ûC[ôaû PûhKê _~ðýûdKâcòK Pûh Kêjû~ûG öiúcòZ Kéhòbìcòùe R^iõLýûe @]ôK Pû_ ùjZê KâcûMZ bûùa @]ôK bûaùe giýC_ô^Ü Keû~ûG ùiVûùe céˆÿòKûe CaðeZû iõelY Keòaû _ûAñ _~ðýûdKâcòK PûhKeû~ûG ö Gjò _¡Zò _é[ôaúe @]ôK iõLýK ù\gùe _âùdûM Keû~ûG ö(j) bìcòe _ê̂ üeê¡ûe

Rk ^ûkú\ßûeû Mˆÿð ùjC[ôaû bìcòKê icZk Keû~ûA I _ZòZ @^ûaû\ú bìcòKêKò´û eûbûA^þKê _eòaˆÿòðZ Keû~ûA céˆÿòKû ldKê ^òdªY Keû~ûG ö céˆÿòKû iõelYeGjò _¡Zò, ^\ú C_ZýKû I _ûaðZý Rk_âaûj @ok _ûAñ @]ôK C_ù~ûMú ö @ûcù\gùe P´f I ~cê^û ^\ú C_ZýKûùe aòÉú‰ð @okKê G_eò icZk Keû~ûAQò ö

@eYý iêelû, a^úKeY, jòWÿ, bìcò _ê^üeê¡ûe, a^ýû ^òdªY @]ôK_gêPûeY, ùiû_û^úKeY, _…òPûh, iùcûyùeLúd Pûh I _~ðýûdKâcòKPûh céˆÿòKû iõelY _¡Zòe @«bêðq ö

_ûVý @«MðZ _âgÜûakú : 2.10

1. a§^ú c¤ùe \ò@û~ûA[ôaû C_~êq g±Kê ù^A gì^ýiÚû^ _ìeY Ke ö(a) céˆÿòKû @ûzû\^e iµì‰ð @_þiûeYKê ............ Kêjû~ûG ö

(@a^ûkúd, _a^, _ZkûÉeúd ld)(b) ceêiÚkúe ajòiÚ @okùe céˆÿòKû iõelYe iaêVûeê C_ù~ûMú _¡Zò

ùjCQò ............ ö(_…òPûh, a^úKeY, jòWÿ)

(c) _Zkû Éeúd ld .............. KûeY \ßûeû aòùgh bûùa ùjûA[ûG ö(a^ýû, aéÁò_ûZ, @eYýld)

2. ^òcÜfòLôZ _âùZýKUò _ûAñ ùbøùMûkòK g± \ò@ ö(a) _âûKéZòK Kò´û c^êhý Kòâdû \ßûeû céˆÿòKû _\û[ðe @_iûeY(b) Rk^ûkú \ßûeû céˆÿòKûe @_iûeY(c) @eYýldòZ bìcòùe aélùeû_Y(d) ]ìkòSWÿ \ßûeû céˆÿòKû @_iûeY(e) iùcûyùeLúd icZk C_ùe bìcò KhðY

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

44 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

Zêùc K’Y gòLôf_é[ôaú ùMûUòG ùMûfûKûe aÉê ö Gjûe @bý«ee KòQò KòùfûcòUe _~ðý« _âZýl

_~ðýùalY iúcòZ ö bì_éÂeê ùK¦â@ûWÿKê Zû_cûZâû, Pû_ I N^Zß aé¡ò _ûA[ûG öbì@bý«eKê Zòù^ûUò iùK¦âòK Éeùe aòbq Keû~ûAQò ö bìZßK, cýû+f I ùKûeþ öbìZßK ùjCQò @Zò _Zkû I ajòiÚ Ée ö cýû+f ùjCQò c¤Ée, ùKûe ùjCQò iaêVûeêbòZùe [ôaû Ée I _é[ôaúe iaêVûeê @]ôK N^Zß aògòÁ Ée ö gòkû\ßûeû bìZßKþe _\û[ðMêWÿòKMVòZ ö GK Kò´û GKû]ôK LYòR _\û[ð \ßûeû gòkû MVòZ ö LYòR _\û[ðMêWÿòKe GK^òŸòðÁ eûiûd^òK MV^ [ûG ö ùiMêWÿòKe MV^ _âYûkú C_ùe ^òbðe Keò gòkûMêWÿòKêZòù^ûUò _âKûeùe aòbûMúKeY Keû~ûG ö @ûùMÜd, ÉeúbìZ I eì_û«eòZ ö@ûùMÜdgòkûMêWÿòK Zek fûbû Kò́ û cýûMþcûe KVò̂ úKeY \ßûeû MVòZ ùjûA[ûG ö Mâû^ûAUþ,aûiûfUþ, I Mûùaâû @ûùMÜdgòkûe C\ûjeY ö Zek _\û[ð bì-_éÂe ^òcÜùe KVò̂ùjûA @«ùb\ðú gòkû MV^ Kùe I bì_é C_ùe ajòùbð\ú gòkû MV^ Kùe ö @aùl_RcûùjûA ÉeúbìZ gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö GMêWÿòK ÉeúbìZ ùjûA[ûG I G[ôùe Rúaûgà[ûA_ûùe ö ùifþ, Pì^_[e I aûfêKû _[e ÉeúbìZ gòkûe C\ûjeY ö _ìaðeê ejò[ôaûgòkûMêWÿòK C_ùe Zû_ I Pû_ _Wÿòaû ù~ûMêñ eì_û«eòZ gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö gòkûMêWÿòK@cæcû^ue ajêZ \eKûeùe @ûùi ö ùicûù^ cìfýaû^ ]ûZa I _[e, Méj^òcðûYiûcMâú I RûùkYú @û¸cû^ue aýajûe _ûAñ ù~ûMûA[û«ò ö

bìcòeì_ i\ûiað\û _eòaˆÿòðZ ùjûA[ûG ö _éÂKê icZk Keòaûùe ajòRð^òZ gqòùiMêWÿòK C_ùe Kû~ðý Keò[ûG ö

Pì‰ðúba^ _âKâòdûùe gòkûMêWÿòK ùicû^ue ̂ òRe @aiÚû^ùe aòbò̂ Ü _âKûe _eòaˆÿð̂c¤ù\A ~ûA[û«ò ö Zû_cûZâû, Rkúdaû¿, Zêhûe AZýû\ò _ûM C_û\û^e _âbûa ù~ûMêñgòkûMêWÿòK \êaðk ùjûA[û«ò ö ùicûù^ `ûU iéÁò Keò[û«ò I ùQûU ùQûU _[e, ùMûWÿòI iìlà LŠùe aòLŠòZ ùjûA[û«ò ö GjûKê ~ûªòK Pì‰ðúba^ Kêjû~ûG ö Cˆÿ¯, gêà Kò´û@Zý« gúZk Rkaûdê @okùe Gjò _âKûe Pì‰ðúba^ aòùgh bûùa ù\Lû~ûG ö @KèòKeY,Kûùaðû^úKeY, Rkù~ûR^ I \âaY ù~ûMêñ Rk I Mýûiþ _âbûaùe gòkû _\û[ðMêWÿòKùeeûiûd^òK _eòaˆÿð^ ù\Lû~ûG ö GjûKê eûiûd^òK Pì‰ðúba^ Kêjû~ûG ö Gjò _âKûePì‰ðúba^ C¾ I @û\ðâ Rkaûdê @okùe aòùgh bûùa ù\Lû~ûG ö Cnò\, _âûYú KúU_ZwI c^êhý ùR÷aòK Pì‰ðúba^e KûeK I ùicûù^ Cbd ~ûªòK I eûiûd^òK Pì‰ðúba^Keòaûùe iûjû~ý Keò[û«ò ö

céˆÿòKû c^êhý_ûAñ @Y^òeì_òZ cìfý aògòÁ GK _âûKéZòK i´k ö KûeY _âZýl aû_ùeûl bûùa c^êhý G[ôeê Zû’e Lû\ý, aÈ I @^ýû^ý aÉê _ûA[ûG ö _é[ôaú _éÂKê@ûzû\^ Keò[ôaû @ùR÷aòK I _Pò~ûA[ôaû ùR÷aòK _\û[ðe GK _Zkû ÉeKê céˆÿòKûKêjû~ûG ö @û\ò _\û[ð, Rkaûdê, Cnò\ I RúaR«ê, Rk I icd AZýû\ò aòbò^Ü KûeK~ûªòK, eûiûd^òK I ùR÷aòK _âKâòdû \ßûeû GjûKê cìfýaû^ i´k bûaùe MV^ Keò[û«ò ö_eòYZ cé̂ ÿòKû aòbò̂ Ü MêY aògòÁ PûùeûUò icÉeKê ù^A GK _eòùz\òKû MV^ Keò[ûG ö

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

45bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

céˆÿòKû ld ùjCQò céˆÿòKû _\û[ðe ÊiÚû^eê Gjûe bMÜ I @_iûeYe _âûKéZòK_âKâòdû ö _âaûjòZ Rk, _a^, icê\â Zew I jòcaûj ùjCQ«ò Gjò lde _â]û^Kòâdûgúk KûeK ö _a^ \ßûeû ld, _ZkûÉeúd ld, ^ûkúd ld I @a^ûkúd ld_eò PûeòùMûUò C_ûdùe céˆÿòKû ld ùjûA[ûG ö

Rke MZò I ùaM Xûfê _âKéZò céˆÿòKûe MV^ I iõeP^û, ]ìkò SWÿe Kâcû^ßdZûI ahðYe _âKéZò C_ùe céˆÿòðKû @ûzû\^e @_iûeY ^òbðe Keò[ûG ö c^êhý Zû’e\êÃcð \ßûeû c¤ _âûKéZòK gqòKê iûjû~ý Keò céˆÿòKû lde iciýûKê aé¡ò Keò[ûG ö céˆÿòKûldKê ùeûKòaû _¡ZòKê céˆÿòKû iõelY Kêjû~ûG ö Gjò _¡Zò MêWÿòK ùjfû @eYý iêelû,a^úKeY, iùcûyùeLúd Pûh, ùiû_û^ I _…òPûh, jòWÿ Pûh, a^ýû ̂ òdªY AZýû\ò ö _âû«úd _âgÜûakú1. bì@bý«eKê ^ò‰ðd Keòaûùe _âZýl _¡Zòe @iêaò]ûMêWÿòK K’Y ?2. _é[ôaúe @bý«e I Gjûe N^Zß I _âùZýK Éee MbúeZû \gðûAaû _ûAñ GK

PòZâ @u^ Ke Gaõ PòjÜòZ Ke ö3. C_~êq C\ûjeY ij gòkû I LYòR c¤ùe _û[ðKý \gðû@ ö4. aòbò̂ Ü _âKûee gòkûMêWÿòKê ùicû^ue MV^ _âYûkú C_ùe ̂ òbðe Keò Keû~ûA[ôaû

aòbûMúKeYKê @ûùfûP^û Ke ö C\ûjeY iûjû~ýùe Cˆÿe \ò@ ö5. gòkû I LYòRe @[ðù^÷ZòK ùa÷gòÁý iõùl_ùe aêSû@ ö6. eì_û«eòZ I ÉeúbìZ gòkûe MV^ _âKâòdûKê Zêk^û Ke ö7. Pì‰ðúba^ K@Y ? aòbò^Ü _âKûee Pì‰ðúba^e ̂ ûc ùfL ö8. eûiûd^òK Pì‰ðúba^ Kò_eò ùjûA[ûG ?9. _û[ðKý \gðû@ ö

a) aòNU^ I @_NU^b) ^òcÜúKeY I C^ÜZòKeYc) @KèòKeY I \âaY

10. icû^úKeY _âKâòdûKê aêSû@ ö11. Pì‰ðúba^e GK _â]û^ KûeK bûaùe c^êhý Kò_eò Kûc Kùe ?12. GK iek PòZâ @u^ Keò ^òcÜfòLôZ Pì‰ðúba^ _âKâòdûKê aêSû@ ö

a) Éì_ aòNU^b) Zêhûe Kòâdûc) Cnò\ Kâòdû

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

46 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

13. céˆÿòKû _eòùz\òKûe GK iõlò¯ aòaeYú \ò@ ö GK PòZâ cû¤cùe Zêce Cˆÿe_â\û^ Ke ö

14. céˆÿòKû MV^ _ûAñ \ûdú aòbò^Ü KûeKMêWÿòKê @ûùfûP^û Ke ö15. céˆÿòKû ld K@Y ? aòbò^Ü bûaùe céˆÿòKû ld jêG aêSû@ ö16. céˆÿòKû iõelY ^òòcòˆÿ aýajéZ aòbò^Ü _¡ZòMêWÿòKê @ûùfûP^û Ke ö _ûVý @«MðZ _âgÜûakúe Cˆÿe : 2.1

1. bì_éÂe ^òcÜKê Zû_cûZâûe \îZ aé¡òö2. (a) @gàcŠk

(b) cýûù+f(c) ùKûe

3. ùKûe Kò´û ^òù`4. 11.00eê @]ôK5. @gàcŠk6. @gàcŠk2.2

1. 30000ceê 50000c ùifþiò@iþ2. icê\â _ˆÿ^ùe aûdêcŠkúd Pû_e 0.3eê 4 ^òdêZ MêY ö3. C_eòÉ gòkûe @]ôK _eòcûYe Pû_ I @]ôK IR^ _\û[ðe @aiÚòZ ù~ûMêñ ö2.3

1. LYòR _\û[ð ùjCQò GK _âûKéZòK bûaùe còkê[ôaû @ùR÷aòK _\û[ð, ~òG ùbøZòKMêY aògòÁ ùjûA[ûG I GK ^òŸòðÁ eûiûd^òK MV^ eLô[ûG ö

2. ù`fi_ûe / KßûWÿðRþ / _ûAùeûKþiò^ / @ûµòùaûùf / @bâ / IfòbûA^3. (i) _ûZûkòK gòkû

(ii) fûbû4. (i) ù~ùZùaùk bìZßKùe [ôaû Cf´ ̀ ûUMêWÿòKe ÉeMêWÿòKùe cûMþcû gúZk

ùjûA[ûG ùiùZùaùk WûAK iéÁò jêG ö(ii) ù~ùZùaùk Gjû @û^êbìcòK Éeùe KVò^ @aiÚû _ûA[ûG GjûKê iòfþKêjû~ûG ö

5. (i) gúZkúKeY(ii) Mâû^ûAUþ(iii) KVò̂ úKeY

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

47bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð2.41. gòkûMêWÿòK LYòR _\û[ðe cògâY I bìZßKe ^òŸòðÁ iÚû^ùe ù\Lû~ûG ö2. @ûùMÜd, ÉeúbìZ, eì_û«eòZ gòkû3. (i) MZògúk eì_û«eY

(ii) ÉeúbìZ gòkû / ÉeúbìZ gòkû(iii) eì_û«eúZ gòkû(iv) jâ\úd

4. (i) GK eì_û«eòZ gòkû(ii) aûfêKû _[e

2.51. a. ùbøZòK Pì‰ðúba^

b. eûiûd^òK Pì‰ðúba^c. ùR÷aòK Pì‰ðúba^

2. gêà I @Zò gúZk @okùe3. a. @__âZâY

b. Zêhûe _âKâòdûc. ùbøZòK Pì‰ðúba^

2.61. C¾ I @û\ðâ @okùe2. \âaY3. @KèòKeY4. Kûað̂ úKeY2.71. a. Cnò\

b. _âûYúc. c^êhý

2. gòkûùe `ûUMêWÿòK _âiûeòZ jêG I gòkûMêWÿòK bûwò~ûGö3. a. Kéhò

b. LYòL^^2.81. icû^úKeY2. ^òcÜúKeY Kò́ û CZþ[ôZ _éÂKê ^òcÜKê @ûYòaû3. C^ÜZòKeY4. ldòZ _\û[ð \ßûeû CZþ[ôZ @õgKê ^òcÜKê ù^aû

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

48 bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð2.91. a. Rkaûdê

b. Cnò\ I RúaR«ê2. a. @û\ògòkû

b. bìCyûaK Kò´û bìÊeì_c. icd

3. a. @ùR÷aòK LYòR _\û[ðb. ùR÷aòK Kû~ðýKkû_

4. a. céˆÿòKûb. céˆÿòKû _eòùz\òKûc. C_ecéˆÿòKûd. Pì‰ðúbìZ @û\ò gòkûe cŠk

2.101. a. _ZkûÉeúd ld

b. a^úKeYc. a^ýû

2. a. céˆÿòKû _eòùz\òKûb. @a^ûkúd ldc. a^úKeYd. _a^\ßûeû lde. iùcûyùeLúd Pûh

_âû«úd _âgÜûakúe iìP^û1. bì_éÂe ̂ òcÜùe Zû_cûZâûe \îZaé¡ò LYò L^^ Kû~ðýKkû_ KòQò KòùfûcòUe _~ðý«

_eòiúcòZ @]ôK Zû_cûZâû Mˆÿð L^^e ~ª_ûZòKê ZekûA ù\A[ûG ö2. 2.1 PòZâ ù\L ö bì @bý«ee ÉeMêWÿòK iùK¦âòK cŠk iûjû~ýùe \gðû~ûAQò ö3. gòkû ùjCQò LYòR _\û[ð \ßûeû MVòZ bìZßKe KVò^ @õg ùiMêWÿòK GK aû

GKû]ôK LYòR _\û[ðe ùbøZòK cògâY Kò´û iûcìjòK cògâY ~[û- Mâû^ûAUþ, GK aûGKû]ôK C_û\û^ \ßûeû MVòZ @ùR÷aòK _\û[ðKê LYòR _\û[ð Kêjû~ûG ö ~[û:-ù`fiþ _ûe, LYòR _\û[ðe @^ê_ûZùe _eòaˆÿð^ ùjaû \ßûeû, aòbò^Ü _âKûeegòkû iéÁò jêG ö

4. @ûùMÜdgòkû, ÉeúbìZ gòkû I eì_û«eòZ gòkû (_âùZýKe _eòbûhû C\ûjeY ij\ò@)

ùcûWÿêýf - 2_é[ôaúe _eòaˆÿ òðZ cêL

Uò®Yú (Notes)

49bìùMûk

_é[ôaúe @bý«e I Gjûe _\û[ð

5. gòkûe @[ðù^÷ZòK ùa÷gòÁýZû ù\L ö (Para 2.6)

6. _êeûZ^ gòkûMêWÿòKe aòLŠòZ @õge Pì‰ðúba^, ld I @aùl_Y ù~ûMê ÉeúbìZgòkû MVòZ ùjûA[ûG, ~ûjûKò fûMòejòaû, eûiûd^òK _eòaˆÿð^ I ùR÷aòK _\û[ðeiõfMÜòKeY ù~ûMêñ KVò̂ ùjûA[ûG ö @ûùMÜd I ÉeúbìZ gòkûe iõÆgðùe @ûiòcûMþcû @]ôK Zû_cûZâû I Pû_\ßûeû eì_û«eòZ gòkû MVòZ ùjûA[ûG ö

7. Pì‰ðúba^ ùjCQò GK _âKâòdû ~ûjû\ßûeû gòkû ÊiÚû^ùe aòNUòZ I @_NUòZùjûA[ûG ö (_ûeû 2.7 ù\L)

8. _ûeû 2.8 ù\L ö eûiûd^òK Pì‰ðúba^ aòhdùe ö9. (a) gòkûe aòNU^ ùbøZòK bMÜ Kò´û Zû_ûcûZâû Kò́ û Zêhûe Kòâdû ù~ûMêñ gòkû

LŠ LŠ ùjaû ö gòkûùe LYòR _\û[ðMêWÿòK bûwò~òaû aû \âaúbìZ ùjaû\ßûeûù~Cñ eûiûd^òK _eòaˆÿð̂ jêG ZûKê @_NU^ Kêjû~ûG ö _âùZýK _âKûeeC\ûjeY \ò@ ö

(b) _ûeû 2.8 ù\L (a) I (d) eûiûd^òK Pì‰ðúba^ aòhdùe10. _ûeû 2.10e (a) I (b) ù\L I 2.7 PòZâ ù\L ö11. _ûeû 2.8e (c) ùR÷aòK Pì‰ðúba^ ù\L ö12. PòZâ 2.3, 2.5 I 2.6 ù\L ö13. aòÉûeòZ bûaùe @ûùfûP^û Keòaûe aòhd MêWÿòK ùjfû céˆÿòKû _eòùz\òKûe @[ð

12.11 Sec Bùe \ò@û~ûAQò ö 2.9 PòZâ iûjû~ýùe Cˆÿe \ò@ ö14. aòhdMêWÿòK aòÉûeòZ bûaùe a‰ð^û Keòa @û\ògòkû, bì CyûaòK, icd, Rkaûdê,

Cnò\ I _âûYúRMZ (iKâòd I ^òÃâòd KûeK)Gjò _âùZýK _G+ MêWÿòKe _âû]û^ý aòùgh bûùa \gðû@ ö (2.11e Sec - A)

15. céˆÿòKû ld (2.12 Secùe \gðû~ûAQò ö céˆÿòKû lde _âKûe- aûdê\ßûeû ld,_ZkûÉeúd ld, @a^ûkúd ld (2.15 Sec ù\L)

16. a^úKeY, a^ýû ^òdªY, ù~ûR^ûKéZ _gêPûeY, bìcò _ê^üeê¡ûe, jòWÿPûh,ùiû_û^úKeY, iùcûy ùeLúd Pûh, _…òPûh, _~ðýûdKâcòK Pûh (2.13 Secù\L)