ΤΟ ΔΕΡΜΑ - Public.gr · 2017. 12. 22. · Μίλαν Κούντερα, συγγραφέας Σουρεαλιστικό, απομαγεμένο, στα όρια του αμοραλισμού,

TO Δ

ΕΡΜ

ΑCU

RZIO

MAL

APAR

TE

ISBN:978-618-03-0835-8

ΒΟΗΘ. ΚΩΔ. 80835

ΤΟ ΔΕΡΜΑCURZIO MALAPARTE

Γραμμένο αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, το Δέρμα έγινε το εμβληματικό αριστούργημα που καθιέρωσε τον Κούρτσιο Μαλαπάρτε ως έναν από τους σύγχρονους κλασικούς συγγραφείς. Με πρωταγωνιστές τους ανθρώπους της Νάπολης, λαό ταλαιπωρημένο από τα δεινά του πολέμου, πεινασμένο, θρησκόληπτο, εκπορνευμένο, που παλεύει με έναν σχεδόν ποιητικό τρόπο να επιβιώσει, ο Μαλαπάρτε ασκεί δριμεία κριτική σε υψηλούς κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες, φωτίζει με ειρωνεία και χιούμορ τη διαφορά ανάμεσα στους ελευθερωτές Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους, και συνοψίζει τα δεινά των συρράξεων και του φασισμού – την απώλεια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ίδιας της ανθρώπινης ιδιότητας.

Το δέρμα μας, ετούτο το καταραμένο τομάρι. Εσάς ούτε που σας περνάει από τον νου για πόσα είναι ικανός ένας άνθρωπος, για τι ηρωισμούς και για τι ατιμίες είναι ικανός, προκειμένου να σώσει το τομάρι του. Ετούτο, ετούτο το σιχαμερό πετσί, βλέπετε;

Το Δέρμα καταδικάστηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και συμπεριλήφθηκε στα απαγορευμένα αναγνώσματα.

Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τη Λιλιάνα Καβάνι, με πρωταγωνιστές τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, τον Μπαρτ Λάνκαστερ

και την Κλαούντια Καρντινάλε.

Ο Κούρτσιο Μαλαπάρτε, ψευδώνυμο του Κουρτ Έριχ Σούκερτ, γόνος της ένωσης του πλούσιου σάξονα Έρβιν Σούκερτ και της λομβαρδής Εβελίνα Περέλι, γεννήθηκε στις 9 Ιουνίου 1898 στο Πράτο. Μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου, στον οποίο και πολέμησε, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στη δημοσιογραφία. Από το 1922 ο Μαλαπάρτε ήταν ενεργό μέλος του Φασιστικού Κόμματος. Εξέδωσε τα πρώτα του βιβλία τη δεκαετία του 1920, αλλά κέρδισε τη διεθνή αναγνώριση με τα δύο αριστουργήματά του, το Καπούτ (1944) και το Δέρμα (1949). Αποστασιοποιημένος από τον φασισμό ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Μαλαπάρτε θα αποκτήσει κομμουνιστική κομματική ταυτότητα, θα δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον μαοϊσμό, ενώ λίγο πριν από τον θάνατό του θα ασπασθεί τον καθολικισμό. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, πέθανε στη Ρώμη τον Ιούλιο του 1957.Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί επίσης το Καπούτ.

Τ Ο Δ Ε Ρ Μ ΑC U R Z I O M A L A P A R T E

Μ Ε Τ Α Φ Ρ Α Σ Η : Π Α Ν Α Γ Ι Ω Τ Η Σ Σ Κ Ο Ν Δ Ρ Α Σ

Στο Δέρμα ο πόλεμος δεν έχει ακόμη

τελειώσει, αλλά η έκβασή του έχει ήδη

κριθεί. Οι βόμβες εξακολουθούν

να πέφτουν, αλλά πλέον πέφτουν σε μια

διαφορετική Ευρώπη. Εχθές κανείς δεν

χρειαζόταν να αναρωτηθεί ποιος ήταν

ο θύτης και ποιο το θύμα. Τώρα, ξαφνικά,

το καλό και το κακό έχουν καλυμμένα

πρόσωπα, ο νέος κόσμος είναι ακόμη

σχεδόν άγνωστος… Ο αφηγητής αυτής

της ιστορίας είναι σίγουρος μόνο για ένα

πράγμα: είναι σίγουρος πως δεν μπορεί

να είναι σίγουρος για τίποτα. Η άγνοιά του

γίνεται σοφία.

Μίλαν Κούντερα, συγγραφέας

Σουρεαλιστικό, απομαγεμένο, στα όρια

του αμοραλισμού, αυτό το βιβλίο του

Μαλαπάρτε υπήρξε λογοτεχνική τομή και

άνοιξε τον δρόμο για πολλούς συγγραφείς

από τον Καπισίνσκι ως τον Τζόζεφ Χέλερ.

Wall Street Journal

8734_TO DERMA_CV.indd 1-2,5 13/10/2017 12:09

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η πανούκλα .......................13

Η παρθένα της Νάπολης ..........57

Οι περούκες ...................... 79

Τα σάρκινα ρόδα ...................111

Τα τέκνα του Αδάμ ............... 166

Ο μαύρος άνεμος ................. 194

Το γεύμα του στρατηγού Κορκ ... 236

Θρίαμβος της Κλορίνδας ......... 286

Η πύρινη βροχή ....................321

Η σημαία ......................... 340

Η δίκη ............................ 380

Ο νεκρός θεός .................... 414

Aυτοβιογραφικά τεκμήρια ........ 423

Σημειώσεις του μεταφραστή ..... 431

Η πανούκλα

Ήταν οι ημέρες της «πανούκλας» στη Νάπολη. Κάθε απόγευ-

μα στις πέντε, έπειτα από μισάωρη άσκηση στον σάκο της

πυγμαχίας κι ένα ζεστό ντους στο γυμναστήριο του PBS, του

Peninsular Base Section1, ο συνταγματάρχης Τζακ Χάμιλτον κι

εγώ κατηφορίζαμε με τα πόδια προς τον ναό του Αγίου Φερδι-

νάνδου, ανοίγοντας δρόμο με αγκωνιές ανάμεσα στο πλήθος το

οποίο, από τα ξημερώματα έως την ώρα απαγόρευσης της κυ-

κλοφορίας, συνωστιζόταν πολύβουο στην οδό Τολέντο2.

Ήμασταν καθαροί, πλυμένοι, καλοταϊσμένοι, ο Τζακ κι εγώ,

μέσα στο τρομερό ναπολιτάνικο πλήθος, το άθλιο, το βρόμικο,

το πεινασμένο, το ρακένδυτο, που μελίσσια στρατιώτες των

απελευθερωτικών στρατών, μια πανσπερμία φυλών, το έσπρω-

χναν και το έβριζαν σε όλες τις γλώσσες και τις ντοπιολαλιές του

κόσμου. Απ’ όλους τους λαούς της Ευρώπης, στον ναπολιτάνικο

είχε πέσει τιμητικά ο κλήρος να απελευθερωθεί πρώτος· και για

να γιορτάσουν ένα τόσο επάξια κερδισμένο έπαθλο, οι καημένοι

μου οι Ναπολιτάνοι, έπειτα από τριών χρόνων πείνα, επιδημίες

και σφοδρούς βομβαρδισμούς, είχαν αποδεχτεί πολύ ευχαρί-

στως, και προς χάριν της πατρίδος, την πολυπόθητη κι επίζηλη

δόξα να παίξουν τον ρόλο του νικημένου λαού, να τραγουδούν,

να χειροκροτούν, να πηδούν από τη χαρά τους μες στα ερείπια

των σπιτικών τους, να ανεμίζουν σημαίες ξένες, εχθρικές ίσαμε

την προηγούμενη μέρα, και από τα παράθυρα να ραίνουν με άν-

θη τους νικητές.

Ωστόσο, παρά τον καθολικό και ειλικρινή ενθουσιασμό, δεν

[ 13 ]

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·13

TO Δ

ΕΡΜ

ΑCU

RZIO

MAL

APAR

TE

ISBN:978-618-03-0835-8































Wall Street Journal

8734_TO DERMA_CV.indd 1-2,5 13/10/2017 12:09

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η πανούκλα .......................13

Η παρθένα της Νάπολης ..........57

Οι περούκες ...................... 79

Τα σάρκινα ρόδα ...................111

Τα τέκνα του Αδάμ ............... 166

Ο μαύρος άνεμος ................. 194

Το γεύμα του στρατηγού Κορκ ... 236

Θρίαμβος της Κλορίνδας ......... 286

Η πύρινη βροχή ....................321

Η σημαία ......................... 340

Η δίκη ............................ 380

Ο νεκρός θεός .................... 414

Aυτοβιογραφικά τεκμήρια ........ 423

Σημειώσεις του μεταφραστή ..... 431

υπήρχε ούτε ένας Ναπολιτάνος, σε ολόκληρη τη Νάπολη, που

να νιώθει νικημένος. Δεν μπορώ να πω με ποιον τρόπο είχε γεν-

νηθεί μες στην ψυχή του λαού αυτό το παράδοξο συναίσθημα.

Δεν χωρούσε αμφιβολία ότι η Ιταλία, συνεπώς και η Νάπολη, εί-

χε ηττηθεί στον πόλεμο. Βεβαίως, είναι αρκετά πιο δύσκολο να

χάνεις έναν πόλεμο παρά να τον κερδίζεις. Όλοι ξέρουν πώς να

κερδίζουν τον πόλεμο, αλλά δεν είναι όλοι τους ικανοί να τον

χάνουν. Όμως δεν αρκεί να χάσεις τον πόλεμο για να έχεις το δι-

καίωμα να νιώθεις ηττημένος λαός. Μες στην παμπάλαια σοφία

τους, θρεμμένη από πολλαπλές οδυνηρές εμπειρίες ανά τους

αιώνες, και μες στην ανυπόκριτη σεμνότητά τους, οι καημένοι

μου οι Ναπολιτάνοι δεν σφετερίζονταν το δικαίωμα να νιώθουν

ηττημένοι ως λαός. Αλίμονο, αυτό αποτελούσε μια σοβαρή έλ-

λειψη τακτ. Μα μπορούσαν να απαιτούν οι Σύμμαχοι να απελευ-

θερώνουν τους λαούς και ταυτόχρονα να τους υποχρεώνουν να

νιώθουν ηττημένοι; Ή ελεύθεροι ή ηττημένοι. Θα ήταν άδικο

να κατηγορηθούν επειδή ο ναπολιτάνικος λαός δεν αισθανόταν

ούτε ελεύθερος ούτε ηττημένος.

Καθώς βάδιζα πλάι στον συνταγματάρχη Χάμιλτον, ένιωθα

εντελώς γελοίος μέσα στην εγγλέζικη στολή μου. Οι στολές του

Ιταλικού Απελευθερωτικού Σώματος ήταν παλιές αγγλικές στο-

λές χακί, που τις είχε παραχωρήσει η Βρετανική Διοίκηση στον

στρατάρχη Μπαντόλιο, και τις είχαν ξαναβάψει, ίσως επιχειρώ-

ντας να κρύψουν τις κηλίδες αίματος και τις τρύπες από τα βλή-

ματα, με ένα πυκνό πράσινο χρώμα, το χρώμα της σαύρας.

Ήταν, πράγματι, στολές παρμένες από τους βρετανούς στρατιώ-

τες που είχαν πέσει στο Ελ Αλαμέιν και το Τομπρούκ. Στο τζά-

κετ μου ήταν ορατές οι οπές από τρία βλήματα πολυβόλου. Η

φανέλα, το χιτώνιο αλλά και το σώβρακό μου ήταν λερωμένα με

αίμα. Ως και τις αρβύλες μου τις είχαν πάρει από το πτώμα ενός

άγγλου στρατιώτη. Όταν τις πρωτοφόρεσα, ένιωσα κάτι να τσι-

μπάει την πατούσα μου. Στην αρχή πίστεψα ότι είχε ξεμείνει

κολλημένο κάποιο κοκαλάκι του νεκρού. Ήταν ένα καρφί. Κα-

[ 14 ]

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·14

λύτερα, ίσως, να ήταν στ’ αλήθεια κάποιο κοκαλάκι του νεκρού·

θα ήταν πιο εύκολο να το αφαιρέσω. Χρειάστηκα μισή ώρα να

βρω τανάλια για να αφαιρέσω το καρφί. Δεν μπορείς να πεις: εί-

χε τελειώσει ωραία για εμάς αυτός ο ηλίθιος πόλεμος. Καλύτερο

τέλος δεν μπορούσε να υπάρξει. Ο εγωισμός μας, ως ηττημέ-

νων στρατιωτών, ήταν άθικτος· τώρα πια πολεμούσαμε στο

πλευρό των Συμμάχων για να κερδίσουμε από κοινού τον πόλε-

μό τους αφού είχαμε χάσει τον δικό μας, και ήταν, άρα, φυσικό

να φοράμε τις στολές των συμμάχων στρατιωτών που εμείς είχα-

με σκοτώσει.

Όταν επιτέλους κατάφερα να αφαιρέσω το καρφί και να ξα-

ναφορέσω την αρβύλα, ο λόχος του οποίου έπρεπε να αναλάβω

τη διοίκηση είχε κιόλας συναχθεί στο προαύλιο του στρατώνα. Ο

στρατώνας ήταν ένα παλαιό μοναστήρι στα περίχωρα της Τορέ-

τα, πίσω από τη Μερτζελίνα3, ερειπωμένο από τους αιώνες και

τους βομβαρδισμούς. Το προαύλιο, με μορφή περιστυλίου, πε-

ριστοιχιζόταν στις τρεις πλευρές του από μια στοά στηριγμένη

σε ισχνούς κίονες από γκρίζο τόφο, και στην τέταρτη πλευρά

από έναν ψηλό κίτρινο τοίχο, διάσπαρτο με κίτρινες κηλίδες

μούχλας και μεγάλες μαρμάρινες πλάκες όπου, κάτω από μεγά-

λους μαύρους σταυρούς, ήταν χαραγμένες μακροσκελείς στήλες

με ονόματα. Σε κάποια παλαιότερη επιδημία χολέρας, το μονα-

στήρι είχε διατελέσει λοιμοκαθαρτήριο, κι εκείνα τα ονόματα

ανήκαν στους χολεριασμένους νεκρούς. Στον τοίχο έγραφε με

μεγάλα μαύρα γράμματα: Requiescant in pace*.

Ο συνταγματάρχης Παλέζε ήθελε να με συστήσει ο ίδιος

στους στρατιώτες μου, με μία από εκείνες τις απλοϊκές τελετές

που τόσο πολύ αγαπούν οι γηραιοί στρατιωτικοί. Ήταν ένας

άντρας ψηλός, αδύνατος, με κάτασπρα μαλλιά. Μου έσφιξε το

χέρι αμίλητος και χαμογέλασε αναστενάζοντας θλιμμένα. Οι

στρατιώτες (σχεδόν όλοι τους ήταν νεότατοι, είχαν πολεμήσει

[ 15 ]

* Λατινικά στο πρωτότυπο: Αναπαυθήτωσαν εν ειρήνη.

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·15

γενναία εναντίον των Συμμάχων σε Αφρική και Σικελία, και για

τον λόγο αυτόν οι Σύμμαχοι τους είχαν επιλέξει για να σχηματί-

σουν τον πρώτο πυρήνα του Ιταλικού Απελευθερωτικού Σώμα-

τος) έστεκαν στοιχισμένοι στο κέντρο του προαύλιου απέναντί

μας, και με κοίταζαν ίσια στα μάτια. Φορούσαν κι αυτοί στολές

παρμένες από τους άγγλους στρατιώτες που είχαν πέσει στο Ελ

Αλαμέιν και το Τομπρούκ, οι αρβύλες τους ήταν αρβύλες σκο-

τωμένων. Τα πρόσωπά τους ήταν ωχρά και ρουφηγμένα, τα μά-

τια τους άσπρα και ακίνητα, καμωμένα από ύλη μαλακιά και

θαμπή. Με κοιτούσαν, έτσι μου φάνηκε, χωρίς να παίζουν καν

το βλέφαρο.

Ο συνταγματάρχης Παλέζε έκανε ένα νεύμα με το κεφάλι

του, κι ο λοχίας φώναξε: «Λόχος, πρρροσ’χή!». Το βλέμμα των

στρατιωτών βάρυνε πάνω μου με μια ένταση οδυνηρή, σαν το

βλέμμα νεκρής γάτας. Τα μέλη τους κοκάλωσαν, τινάχτηκαν

στη στάση της προσοχής. Τα χέρια που κρατούσαν σφιχτά τα

τουφέκια ήταν άσπρα, άψυχα· το πλαδαρό δέρμα κρεμόταν από

τα ακροδάχτυλά τους όπως το δέρμα σε πολύ φαρδύ γάντι.

Ο συνταγματάρχης Παλέζε άρχισε την ομιλία του λέγοντας:

«Σας παρουσιάζω τον καινούργιο σας λοχαγό…», κι όπως μιλού-

σε, κοιτούσα αυτούς τους ιταλούς στρατιώτες που φορούσαν

στολές παρμένες από τα πτώματα των Άγγλων, τα άψυχα χέρια

τους, τα χλωμά τους χείλη, τα άσπρα τους μάτια. Εδώ κι εκεί,

στο στήθος, στην κοιλιά, στα πόδια, οι στολές τους ήταν σπαρ-

μένες με μαύρους λεκέδες αίματος. Ξαφνικά συνειδητοποίησα

με φρίκη πως αυτοί οι στρατιώτες ήταν νεκροί. Απέπνεαν μιαν

αμυδρή οσμή από μουχλιασμένο ύφασμα, σάπιο πετσί, σάρκα

που έχει ξεραθεί στον ήλιο. Κοίταξα τον συνταγματάρχη Παλέ-

ζε, ήταν κι αυτός νεκρός. Η φωνή που έβγαινε από τα χείλη του

ήταν υγρή, ψυχρή, γλοιώδης, σαν τα απαίσια γουργουρητά που

βγαίνουν από το στόμα ενός νεκρού εάν ακουμπήσεις το χέρι

σου στο στομάχι του.

«Διατάξτε ανάπαυση» είπε στον λοχία ο συνταγματάρχης Πα-

[ 16 ]

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·16

λέζε όταν τελείωσε τον σύντομο λόγο του. Οι στρατιώτες χαλά-

ρωσαν στο αριστερό τους πόδι σε μια στάση μαλακή και κουρα-

σμένη, και με κοίταξαν ίσια στα μάτια, με ένα βλέμμα γλυκύτε-

ρο, πιο απόμακρο. «Και τώρα» είπε ο συνταγματάρχης Παλέζε «ο

καινούργιος σας λοχαγός θα σας πει δυο λόγια». Άνοιξα τα χείλη

μου, κι ένα απαίσιο γουργουρητό βγήκε από το στόμα μου, ήταν

λόγια βαριά, παχύσαρκα, πλαδαρά. Είπα: «Είμαστε οι εθελοντές

της Ελευθερίας, οι στρατιώτες της νέας Ιταλίας. Πρέπει να πολε-

μήσουμε τους Γερμανούς, να τους διώξουμε από το σπίτι μας, να

τους πετάξουμε έξω από τα σύνορά μας. Τα μάτια όλων των Ιτα-

λών είναι καρφωμένα πάνω μας· πρέπει να ξανασηκώσουμε από

τη λάσπη τη σημαία μας, να γίνουμε παράδειγμα σε όλους μέσα

στην τόση ντροπή, να φανούμε αντάξιοι της ώρας που πλησιά-

ζει, της αποστολής που μας αναθέτει η πατρίς». Όταν τελείωσα

την ομιλία μου, ο συνταγματάρχης Παλέζε είπε στους στρατιώ-

τες: «Τώρα ένας από σας θα επαναλάβει τα όσα είπε ο λοχαγός

σας. Θέλω να σιγουρευτώ ότι καταλάβατε. Εσύ» είπε δείχνοντας

έναν στρατιώτη «επανάλαβε όσα είπε ο λοχαγός σας».

Ο στρατιώτης με κοίταξε, ήταν χλωμός, είχε τα άψυχα, λεπτά

χείλη των νεκρών. Είπε αργά, με ένα ανατριχιαστικό γουργουρη-

τό στη φωνή: «Πρέπει να φανούμε αντάξιοι όλης της ντροπής

της Ιταλίας».

Ο συνταγματάρχης Παλέζε με πλησίασε, μου είπε χαμηλό-

φωνα: «Καταλάβανε» και απομακρύνθηκε αμίλητος. Κάτω από

την αριστερή του μασχάλη, ένας μαύρος λεκές από αίμα απλω-

νόταν αργά αργά στο ύφασμα της στολής του. Κοιτούσα τον

μαύρο λεκέ ν’ απλώνεται σταδιακά, ακολουθούσα με το βλέμμα

μου εκείνον τον γέρο ιταλό συνταγματάρχη που φορούσε τη

στολή ενός νεκρού Εγγλέζου, τον παρακολουθούσα να ξεμα-

κραίνει αργά κάνοντας να τρίζουν τα παπούτσια ενός νεκρού

άγγλου στρατιώτη, και το όνομα Ιταλία βρόμαγε μες στο στόμα

μου σαν κομμάτι σάπιο κρέας.

[ 17 ]

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·17

«This bastard people!» έλεγε μέσ’ από τα δόντια του ο συνταγ-

ματάρχης Χάμιλτον ανοίγοντας δρόμο μες στο πλήθος.

«Γιατί το λες αυτό, Τζακ;».

Φτάνοντας στο ύψος του Αουγκουστέο4, στρίβαμε συνήθως,

κάθε ημέρα, στην οδό Σάντα Μπρίτζιντα, όπου το πλήθος ήταν

πιο αραιό, και σταματούσαμε μια στιγμή να πάρουμε ανάσα.

«This bastard people» έλεγε ο Τζακ σιάζοντας τη στολή του,

που είχε τσαλακωθεί από το τρομερό στριμωξίδι του πλήθους.

«Don’t say that, μην το λες αυτό, Τζακ».

«Why not? This bastard, dirty people».

«Αχ, Τζακ! Είμαι κι εγώ ένας μπάσταρδος, είμαι κι εγώ ένας

βρομιάρης Ιταλός. Αλλά καμαρώνω που είμαι ένας βρομιάρης

Ιταλός. Δεν φταίμε εμείς που δεν γεννηθήκαμε στην Αμερική.

Είμαι σίγουρος ότι θα ήμασταν bastard dirty people ακόμη κι

αν είχαμε γεννηθεί στην Αμερική. Don’t you think so, Jack?»

«Don’t worry, Μαλαπάρτε» έλεγε ο Τζακ «μη στεναχωριέ-

σαι. Life is wonderful».

«Ναι, η ζωή είναι μεγαλειώδης, Τζακ, το ξέρω. Αλλά μην το

λες αυτό, don’t say that».

«Sorry» έλεγε ο Τζακ χτυπώντας το χέρι του στον ώμο μου

«δεν ήθελα να σε προσβάλω. Είναι τρόπος του λέγειν. I like

Italian people. I like this bastard, dirty, wonderful people».

«Το ξέρω, Τζακ, ότι τον αγαπάς αυτό τον φτωχό, δυστυχι-

σμένο, υπέροχο λαό. Κανένας λαός στη γη δεν υπέφερε ποτέ τό-

σο πολύ όσο ο ναπολιτάνικος. Βιώνει την πείνα και τη σκλαβιά

είκοσι αιώνες τώρα, και δεν βαρυγκομάει. Δεν καταριέται κανέ-

ναν, δεν μισεί κανέναν – ούτε καν τη μιζέρια του. Ο Χριστός

ήταν Ναπολιτάνος».

«Μη λες κουταμάρες» έλεγε ο Τζακ.

«Δεν είναι κουταμάρα, Τζακ. Ναπολιτάνος ήταν ο Χριστός».

«Τι έχεις πάθει σήμερα, Μαλαπάρτε;» έλεγε ο Τζακ κοιτάζο-

ντάς με μέσα από τα αγαθά του μάτια.

«Τίποτε. Τι να έχω πάθει;».

[ 18 ]

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·18

«Κακόκεφος είσαι» έλεγε ο Τζακ.

«Γιατί να είμαι κακόκεφος;».

«I know you, Μαλαπάρτε. Είσαι κακόκεφος σήμερα».

«Λυπάμαι για το Κασίνο5, Τζακ».

«Στον διάολο το Κασίνο, the hell with Cassino».

«Λυπάμαι, αληθινά λυπάμαι για ό,τι συμβαίνει στο Κασίνο».

«The hell with you» έλεγε ο Τζακ.

«Ειλικρινά, είναι κρίμα που έχετε μπει σε μπελάδες στο Κα-

σίνο».

«Shut up, Μαλαπάρτε».

«Sorry. Δεν ήθελα να σε προσβάλω, Τζακ. I like Americans.

I like the pure, the clean, the wonderful American people».

«Το ξέρω, Μαλαπάρτε. Το ξέρω πως τους αγαπάς τους Αμε-

ρικανούς. But, take it easy, Malaparte. Life is wonderful».

«Στον διάολο το Κασίνο, Τζακ».

«Oh, yes. Στον διάολο η Νάπολη, Μαλαπάρτε, the hell

with Naples».

Μια παράξενη οσμή υπήρχε στον αέρα. Δεν ήταν η μυρωδιά

που κατεβαίνει την ώρα του ηλιοβασιλέματος μέσα από τα δρο-

μάκια του Τολέντο, από την πλατεία Ντέλε Καρέτε, από την

Αγία Τερεζέλα ντέλι Σπανιόλι. Δεν ήταν η τηγανίλα ούτε η μυ-

ρωδιά από τα μαγερειά και τα ουρητήρια, φωλιασμένα μες στα

βρομερά κι ανήλιαγα καντούνια των Σπανιόλικων6, όπου ανη-

φορίζουν από την οδό Τολέντο προς τον Άγιο Μαρτίνο7. Δεν

ήταν η κίτρινη, θαμπή, γλοιώδης οσμή, καμωμένη από χίλιες

δυο απόπνοιες, από χίλιες δυο θολές αναθυμιάσεις, de mille

délicates puanteurs*, όπως έλεγε ο Τζακ, που τα μαραμένα

λουλούδια, στοιβαγμένα στα πόδια της Παρθένου μες στα προ-

σκυνητάρια στις γωνιές των σοκακιών, απλώνουν κάποιες ώρες

της ημέρας σε ολόκληρη την πόλη. Δεν ήταν η μυρωδιά του νο-

τιά, από πρόβειο τυρί και χαλασμένο ψάρι. Δεν ήταν ούτε εκεί-

[ 19 ]

* Γαλλικά στο πρωτότυπο: Χίλιες δυο λεπτές δυσοσμίες.

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·19

νη η τσικνίλα που, νωρίς το βράδυ, απλώνεται παντού στη Νά-

πολη μέσα από τα μπορντέλα, εκείνη η μυρωδιά στην οποία ο

Ζαν-Πολ Σαρτρ, καθώς βάδιζε μια μέρα στην οδό Τολέντο,

sombre comme une aisselle, pleine d’une ombre chaude

vaguement obscène*, αισθανόταν την parenté immonde de

l’amour et de la nourriture**. Όχι, δεν ήταν εκείνη η τσικνίλα

που σκεπάζει τη Νάπολη γύρω στο λιόγερμα, τότε που la chair

des femmes a l’air bouillie sous la crasse.*** Ήταν μια οσμή

με εξαιρετική καθαρότητα κι ελαφράδα: στεγνή, απαλή, διάφα-

νη, μια οσμή σκονισμένης θάλασσας, αλμυρής νύχτας, η οσμή

από αρχαίο δάσος χάρτινων δέντρων.

Λεφούσια από γυναίκες αχτένιστες και φτιασιδωμένες, που

είχαν στο κατόπι τους αμέτρητους νέγρους στρατιώτες με

ασπριδερά χέρια, ανεβοκατέβαιναν την οδό Τολέντο σκίζοντας

το πλήθος με τις διαπεραστικές τσιρίδες τους: « Έι, Τζο! Έι,

Τζο!». Στο έμπα των στενών είχαν ακροβολιστεί, η καθεμιά τους

όρθια πίσω από την πλάτη μιας καρέκλας, οι δημόσιες κομμώ-

τριες, οι «χτενίστρες». Στις καρέκλες, με τα μάτια κλειστά και

το κεφάλι ακουμπισμένο στη ράχη της καρέκλας τους, ή γερτό

στο στήθος τους, κάθονταν καλογυμνασμένοι νέγροι με μικρό

και στρογγυλό κεφάλι, με κίτρινα λουστρίνια που γυάλιζαν

όπως τα πόδια στα επίχρυσα αγάλματα των Αγγέλων στην εκ-

κλησία της Αγίας Κιάρας. Οι «χτενίστρες» ούρλιαζαν, φώναζαν

η μια την άλλη με παράξενες λαρυγγικές κραυγές, ή τραγουδού-

σαν, ή ξελαρυγγιάζονταν καβγαδίζοντας με τις κυράτσες που εί-

χαν ξεπροβάλει στα παράθυρα και τα μπαλκόνια όπως σε θεω-

ρείο, και την ίδια στιγμή βύθιζαν τη χτένα στα στριφτά, πυκνά

μαλλιά των νέγρων, τραβούσαν προς τη μεριά τους τη χτένα

χουφτώνοντάς την και με τα δυο τους χέρια, έφτυναν στα δό-

[ 20 ]

* Σκιερή σαν μασχάλη, γεμάτη από μια σκιά θερμή, απροσδιόριστα αι-σχρή.

** Ακάθαρτη συγγένεια του έρωτα με την τροφή.*** Η σάρκα των γυναικών μοιάζει βραστή κάτω από τη λίγδα.

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·20

ντια της για να γλιστράει καλύτερα, έχυναν ποτάμια μπριγιαντί-

νη στην παλάμη τους, έτριβαν και ίσιωναν τις άγριες κόμες λες

κι έκαναν μασάζ στους ασθενείς τους.

Μπουλούκια ρακένδυτα παιδιά, στα γόνατα μπρος στα ξύλι-

νά τους κασελάκια με την επίστρωση από φλοίδες σεντέφι, κο-

χύλια και γυαλιά καθρέφτη, χτυπούσαν τα κασελάκια στο καπά-

κι με το πλάι της βούρτσας τους ξεφωνίζοντας: «Λουστράκος!

λουστράκος! shoe-shine! shoe-shine!», και στο μεταξύ, με το

ξέσαρκο αχόρταγο χέρι τους άδραχναν στον αέρα μιαν άκρη από

το παντελόνι των νέγρων φαντάρων που περνούσαν λικνίζοντας

τους γοφούς τους. Ομάδες μαροκινοί στρατιώτες έστεκαν κου-

κουβισμένοι στην αράδα πλάι στους τοίχους, τυλιγμένοι στις

σκούρες χλαίνες τους, βλογιοκομμένοι, με τα κίτρινα μάτια να

λάμπουν βαθιά μέσα στις σκοτεινές και ρυτιδιασμένες κόγχες

τους, εισπνέοντας με τα ξαναμμένα τους ρουθούνια τη στεγνή

μυρωδιά που πλανιόταν στον σκονισμένο αέρα.

Γυναίκες πελιδνές, σπασμένες, με μπογιατισμένα χείλια, με

ρουφηγμένα μάγουλα παστωμένα κοκκινάδι, φριχτές κι αξιο-

θρήνητες, είχαν πιάσει πόστα στις γωνίες των σοκακιών προ-

σφέροντας στους διαβάτες την ελεεινή πραμάτεια τους: αγόρια

και κορίτσια οχτώ με δέκα χρόνων, που οι στρατιώτες –Mαροκι-

νοί, Iνδοί, Aλγερινοί, Mαλγάσιοι– τα πασπάτευαν ανασηκώνο-

ντας το φουστάνι τους ή χώνοντας το χέρι ανάμεσα στα κουμπιά

των κοντών παντελονιών τους. Οι γυναίκες ξεφώνιζαν: «Two

dollars the boys, three dollars the girls!».*

«Πες μου ειλικρινά, θα σ’ άρεσε ένα κοριτσάκι των τριών δο-

λαρίων» έλεγα στον Τζακ.

«Shut up, Μαλαπάρτε».

«Δεν είναι κι ακριβό ένα κοριτσάκι για τρία δολάρια. Στοιχί-

ζει πολύ παραπάνω από ένα κιλό αρνίσιο κρέας. Είμαι σίγουρος

[ 21 ]

* Αγγλικά στο πρωτότυπο: Δύο δολάρια τ’ αγόρια, τρία δολάρια τα κο-ρίτσια!

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·21

ότι στο Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη ένα κοριτσάκι κοστίζει παρα-

πάνω απ’ ό,τι εδώ, έτσι δεν είναι, Τζακ;».

«Tu me dégoûtes»* έλεγε ο Τζακ.

«Τρία δολάρια μάς κάνουν μόλις τριακόσιες λιρέτες. Πόσο να

ζυγίζει ένα κοριτσάκι οχτώ με δέκα χρόνων; Είκοσι πέντε κιλά;

Σκέψου ότι ένα κιλό αρνί, στη μαύρη αγορά, κοστίζει πεντακό-

σιες πενήντα λιρέτες, δηλαδή πέντε δολάρια και πενήντα λεπτά».

«Shut up!» φώναζε ο Τζακ.

Οι τιμές των παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, εδώ και μερικές

ημέρες είχαν πέσει, και εξακολουθούσαν να κατεβαίνουν. Ενώ οι

τιμές της ζάχαρης, του λαδιού, του αλευριού, του κρέατος, του

ψωμιού, είχαν ανεβεί και εξακολουθούσαν να αυξάνονται, η τιμή

του ανθρώπινου κρέατος έπεφτε από μέρα σε μέρα. Μια κοπέλα

μεταξύ είκοσι και είκοσι πέντε χρόνων, που μέχρι πριν από μία

εβδομάδα άξιζε μέχρι και δέκα δολάρια, τώρα πια άξιζε μόλις

τέσσερα, μαζί με τα κόκαλα. Ο λόγος για αυτή την πτώση της τι-

μής του ανθρώπινου κρέατος στη ναπολιτάνικη αγορά εξαρτιόταν

ίσως από το γεγονός ότι στη Νάπολη συνέρρεαν γυναίκες απ’ όλα

τα μέρη της νότιας Ιταλίας. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι χονδρέ-

μποροι είχαν ρίξει στην αγορά μια γερή παρτίδα Σιτσιλιάνες. Δεν

ήταν όλες τους φρέσκο κρέας, αλλά οι κερδοσκόποι ήξεραν πως

οι νέγροι στρατιώτες έχουν ραφινάτα γούστα, και προτιμούν το

κρέας όχι και πολύ νωπό. Ωστόσο, το σικελικό κρέας δεν είχε με-

γάλη ζήτηση, αφού μέχρι και οι νέγροι κατέληξαν να το απορρί-

ψουν – στους νέγρους δεν αρέσουν οι πολύ μελαχρινές λευκές γυ-

ναίκες. Από τις περιοχές της Καλαβρίας, την Απουλία, την Μπα-

ζιλικάτα, το Μολίζε, κατέφθαναν καθημερινά στη Νάπολη, πά-

νω σε κάρα που τα έσερναν ταλαίπωρα γαϊδούρια, πάνω σε συμ-

μαχικά φορτηγά και, τις πιο πολλές φορές, με τα πόδια, στρατιές

γεροδεμένα κι εύρωστα κορίτσια, σχεδόν όλα τους αγρότισσες,

δελεασμένες από την ιδέα του πλουτισμού. Κι έτσι οι τιμές του

[ 22 ]

* Γαλλικά στο πρωτότυπο: Μου φέρνεις αηδία.

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·22

ανθρώπινου κρέατος στη ναπολιτάνικη αγορά είχαν υποστεί ρα-

γδαία πτώση, και υπήρχαν φόβοι μήπως αυτό επηρεάσει σοβαρά

ολόκληρη την οικονομία της πόλης. (Τέτοια πράγματα στη Νάπο-

λη ήταν πρωτοφανή. Ήταν ντροπή, βεβαίως, μια ντροπή που

έκανε το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των ανώτερου επιπέδου

Ναπολιτάνων να κοκκινίζουν. Γιατί, όμως, δεν κοκκίνιζαν οι

συμμαχικές αρχές, που ήταν και τα αφεντικά στη Νάπολη;) Σε

αντιστάθμισμα, η τιμή του νέγρικου κρέατος είχε ανεβεί, κι αυτό

το γεγονός συνέβαλλε, αισίως, ώστε να αποκατασταθεί μια κά-

ποια ισορροπία στην αγορά.

«Πόσο κοστίζει σήμερα το νέγρικο κρέας;» ρωτούσα τον

Τζακ.

«Shut up» απαντούσε ο Τζακ.

Δεν είχα διόλου την πρόθεση να τον προσβάλω ούτε να τον

κοροϊδέψω, αλλά κι ούτε να φανώ ασεβής προς τον αμερικανικό

στρατό, the most lovely, the most kind, the most respectable

Army of the world.* Τι με ένοιαζε εμένα εάν το κρέας ενός

αμερικανού νέγρου κόστιζε παραπάνω από ενός αμερικανού

λευκού; Εγώ τους αγαπώ τους Αμερικανούς, όποιο χρώμα κι αν

έχει το δέρμα τους, και το απέδειξα εκατό φορές στη διάρκεια

του πολέμου. Λευκοί ή μαύροι, έχουν καθαρή ψυχή, πολύ κα-

θαρότερη από τη δική μας. Αγαπώ τους Αμερικανούς επειδή εί-

ναι καλοί χριστιανοί, ειλικρινείς χριστιανοί. Διότι πιστεύουν ότι

ο Χριστός στέκεται πάντοτε από τη μεριά εκείνων που έχουν δί-

κιο. Διότι πιστεύουν ότι είναι σφάλμα να έχεις άδικο, ότι είναι

ανήθικο να έχεις άδικο. Διότι πιστεύουν ότι μόνον αυτοί είναι

κύριοι, και ότι όλοι οι λαοί της Ευρώπης είναι λίγο πολύ ανέντι-

μοι. Διότι πιστεύουν ότι ένας νικημένος λαός είναι λαός ενό-

χων, ότι η ήττα είναι μια ηθική καταδίκη, είναι μια πράξη θείας

δικαιοσύνης.

[ 23 ]

* Αγγλικά στο πρωτότυπο: Ο πιο αξιαγάπητος, ο ευγενέστερος, ο πιοαξιοσέβαστος στρατός του κόσμου.

8734_DERMA 17-10-17 15:36 ™ÂÏ›‰·23

TO Δ

ΕΡΜ

ΑCU

RZIO

MAL

APAR

TE

ISBN:978-618-03-0835-8































Wall Street Journal

8734_TO DERMA_CV.indd 1-2,5 13/10/2017 12:09

/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 300 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile () /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

/CreateJDFFile false /Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /DocumentCMYK /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice

Documents

ΤΟ ΔΕΡΜΑ - Public.gr · 2017. 12. 22. · Μίλαν Κούντερα, συγγραφέας Σουρεαλιστικό, απομαγεμένο, στα όρια του αμοραλισμού,