คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖

(ส าหรบเดกอาย ๓-๕ ป)

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ

�������� �������������

��������������

๑๓ ตค ๔๖

๑

ความน าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ส าหรบเดกอาย ๓ - ๕ ปฉบบน

จดท าขนส าหรบผทมหนาทรบผดชอบอบรมเลยงดและพฒนาเดกวย ๓-๕ ป ในสถานศกษาหรอสถานพฒนาเดกปฐมวยไดมความรความเขาใจในการพฒนาเดก สามารถน าปรชญาการศกษาปฐมวยและหลกการของหลกสตรลงสการปฏบต บรรลผลตามจดหมายของหลกสตรทตองการใหเดกวย ๓-๕ ป ไดพฒนาทกดานอยางสมดลทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา

เดกอาย ๓-๕ ปเปนวยทรางกายและสมองของเดกก าลงเจรญเตบโต เดกตองการความรก ความเอาใจใส ดแลอยางใกลชด เดกวยนมโอกาสเรยนรจากการใชประสาทสมผสทงหาไดส ารวจ เลน ทดลอง คนพบดวยตนเอง ไดมโอกาสคดแกปญหา เลอก ตดสนใจ ใชภาษาสอความหมาย คดรเรมสรางสรรค และอยรวมกบผอนอยางมความสข ผทรบผดชอบจงมหนาทในการอบรมเลยงดและจดประสบการณใหเดกไดพฒนาเตมตามศกยภาพ สงเสรมใหเดกสงเกตส ารวจ สรางสรรค และยงเดกมความกระตอรอรนยงท าใหเดกเกดการเรยนร ผรบผดชอบจงตองสงเสรม สนบสนน ใหความรก ความเขาใจ ความเอาใจใสเดกวยนเปนพเศษ เพราะจะเปนพนฐานทชวยเตรยมพรอมใหเดกประสบความส าเรจในการเรยนและในชวตของเดกตอไป การน าหลกสตรสการปฏบตของสถานศกษาหรอสถานพฒนาเดกปฐมวยแตละแหงจงมความส าคญ อยางยงตอการพฒนาเดก และถอเปนหนาทของบคลากรทเกยวของทกฝายจะตองศกษาและท าความเขาใจในเอกสารหลกสตรและคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ น

เอกสารคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย ๓-๕ ปฉบบนแบงออกเปน๒ ตอน คอ ตอนท ๑ เปนความรพนฐานเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ประกอบดวยแนวคด หลกการจดการศกษาปฐมวย และสาระส าคญของหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช ๒๕๔๖ ตอนท ๒ เปนการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยประกอบดวยขนตอนการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การจดประสบการณ การเขยนแผนการจดประสบการณสอสงเสรมพฒนาการเดก การประเมนพฒนาการ และการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวยนอกจากนไดเพมสาระทเกยวกบการใหความชวยเหลอเดกทมปญหา บทบาทผเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตร รวมทงการจดการศกษาส าหรบกลมเปาหมายเฉพาะ และการเชอมตอของการศกษาระดบปฐมวยกบระดบประถมศกษาปท ๑ไวในตอนท ๒ อกดวย

๑๓ ตค ๔๖

๒

ตอนท ๑ความรพนฐานเกยวกบ

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖

๑๓ ตค ๔๖

๓

บทท๑แนวคดและหลกการจดการศกษาปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ จดท าขนโดยยดแนวคดและหลกการจดการศกษาปฐมวย ดงน

แนวคดการจดการศกษาปฐมวยหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ พฒนาขนมาโดยอาศยแนวคดตอไปน๑. แนวคด เก ยวกบพฒนาการเดก พฒนาการของมนษยเปนการเปลยนแปลงท

เกดขนในตวมนษย เรมตงแตปฏสนธตอเนองไปจนตลอดชวต ซงครอบคลมการเปลยนแปลงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ พฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา จะมความสมพนธและพฒนาอยางตอเนองเปนล าดบขนตอนไปพรอมกนทกดาน เดกแตละคนจะเตบโตและมลกษณะพฒนาการแตกตางกนไปตามวย โดยทพฒนาการเดกปฐมวยบงบอกถงการเปลยนแปลงทเกดขนในตวเดกอยางตอเนองในแตละวย เรมตงแตปฏสนธจนถงอาย ๕ ป

พฒนาการแตละดานมทฤษฎเฉพาะอธบายไวและสามารถน ามาใชในการพฒนาเดก อาททฤษฎพฒนาการทางรางกายทอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวามลกษณะตอเนองเปนล าดบขน เดกจะพฒนาถงขนใดจะตองเกดวฒภาวะของความสามารถขนนนกอน หรอ ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาทอธบายวาเดกเกดมาพรอมวฒภาวะ ซงจะพฒนาขนตามอายประสบการณ คานยมทางสงคม และสงแวดลอม หรอทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ ทอธบายวาเดกจะพฒนาไดดถาในแตละชวงอายเดกไดรบการตอบสนองในสงทตนพอใจ ไดรบความรกความอบอนอยางเพยงพอจากผใกลชด มโอกาสชวยตนเอง ท างานทเหมาะสมกบวยและมอสระทจะเรยนรในสงทตนอยากรรอบ ๆ ตนเอง

ดงนน แนวคดเกยวกบพฒนาการเดก จงเปนเสมอนหนงแนวทางใหผสอนหรอผทเกยวของไดเขาใจเดก สามารถอบรมเลยงดและจดประสบการณทเหมาะสมกบวยและความแตกตางของแตละบคคล ในอนทจะสงเสรมใหเดกพฒนาจนบรรลผลตามเปาหมายทตองการไดชดเจนขน

๒. แนวคดเก ยวกบการเรยนร การเรยนรของมนษยเรามผลสบเนองมาจากประสบการณต างๆท ได รบ การ เปล ยนแปลงพฤตกรรมเกดขนจากกระบวนการทผเรยนมปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว โดยผเรยนจะตองเปนผกระท าใหเกดขนดวยตนเองและการเรยนรจะเปนไปไดด ถาผเรยนไดใชประสาทสมผสทงหา ไดเคลอนไหว มโอกาสคดรเรมตามความตองการและความสนใจของตนเอง รวมทงอยในบรรยากาศทเปนอสระ อบอน

๑๓ ตค ๔๖

๔

และปลอดภย ดงนน การจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร จงเปนสงส าคญทจะชวยสงเสรมการเรยนรของเดก และเนองจากการเรยนรนนเปนพนฐานของพฒนาการในระดบทสงขน ทงคนเราเรยนรมาตงแตเกดตามธรรมชาตกอนทจะมาเขาสถานศกษา การจดท าหลกสตรจงยดแนวคดทจะใหเดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวยตวเดกเอง ในสภาพแวดลอมทเปนอสระเออตอการเรยนร และจดกจกรรมใหเหมาะสมกบระดบพฒนาการของผเรยนแตละคน

๓. แนวคดเกยวกบการเลนของเดก การเลนถอเปนกจกรรมทส าคญในชวตเดกทกคนเดกจะรสกสนกสนาน เพลดเพลน ไดสงเกต มโอกาสท าการทดลอง สรางสรรค คดแกปญหาและคนพบดวยตนเอง การเลนจะมอทธพลและมผลดตอการเจรญเตบโต ชวยพฒนารางกาย อารมณจตใจ สงคม และสตปญญา จากการเลนเดกมโอกาสเคลอนไหวสวนตางๆของรางกาย ไดใชประสาทสมผสและการรบร ผอนคลายอารมณ และ แสดงออกถงตนเอง เรยนรความรสกของผอนการเลนจงเปนทางทเดกจะสรางประสบการณเรยนรสงแวดลอม เรยนรความเปนอยของผอนสรางความสมพนธอยรวมกบผอน กบธรรมชาตรอบตว ดงนน หลกสตรการศกษาปฐมวยฉบบนจงถอ “การเลน”อยางมจดมงหมาย เปนหวใจส าคญของการจดประสบการณใหกบเดก

๔. แนวคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคม บรบททางสงคมและวฒนธรรมทเดกอาศยอยหรอแวดลอมตวเดก ท าใหเดกแตละคนแตกตางกนไป หลกสตรการศกษาปฐมวยฉบบนถอวาผ สอนจ าเปนตองเขาใจและยอมรบวาวฒนธรรมและสงคมทแวดลอมตวเดกมอทธพลตอ การเรยนร การพฒนาศกยภาพ และพฒนาการของเดกแตละคน ผสอนควรตองเรยนรบรบททางสงคมและวฒนธรรมของเดกทตนรบผดชอบ เพอชวยใหเดกไดพฒนา เกดการเรยนร และอยในกลมคนทมาจากพนฐานเหมอนหรอตางจากตนไดอยางราบรน มความสข

สบเนองจากพระราชบญญตการศกษาแห งชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ผนวกกบแนวคด๔ ประการดงกล าวข างต น ท าใหหลกสตรการศกษาปฐมวยก าหนดปรชญาการศกษาใหสถานศกษาหรอสถานพฒนาเดกปฐมวยไดทราบถงแนวคด หลกการพฒนาเดกปฐมวยอาย ๓-๕ ปทงนผรบผดชอบจะตองด าเนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยของตน และน าสการปฏบตใหเดกปฐมวยมมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคทก าหนดในจดหมายของหลกสตร หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ไดก าหนดปรชญาการศกษาปฐมวยไวดงน

๑๓ ตค ๔๖

๕

ปรชญาการศกษาปฐมวยการศกษาปฐมวยเปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกดถง ๕ ป บนพนฐานการอบรม

เลยงดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการของ เดกแตละคน ตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคม-วฒนธรรมทเดกอาศยอย ดวยความรกความเอออาทร และ ความเขาใจของทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวตใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอตนเองและสงคม

หลกการจดการศกษาปฐมวยการจดท าหลกสตรการศกษาปฐมวยฉบบน ยดหลกการจดการศกษาปฐมวย ดงน๑. การสรางหลกสตรทเหมาะสม การพฒนาหลกสตรพจารณาจากวยและประสบการณ

ของ เดก โดยเป นหลกสตรทมงเน นการพฒนาเดกทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจสงคม และสตปญญา โดยอยบนพนฐานของประสบการณเดมทเดกมอย และประสบการณใหมทเดกจะไดรบตองมความหมายกบตวเดก เปนหลกสตรทใหโอกาสทงเดกปกต เดกดอยโอกาส และเดกพเศษไดพฒนา รวมทงยอมรบในวฒนธรรมและภาษาของเดก พฒนาเดกใหรสกเปนสขในปจจบน มใชเพยงเพอเตรยมเดกส าหรบอนาคตขางหนาเทานน

๒. การสรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของเดก สภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรจะตองอยในสภาพทสนองความตองการ ความสนใจของเดกทงภายในและภายนอกหองเรยนผสอนจะตองจดสภาพแวดลอมใหเดกไดอยในททสะอาด ปลอดภย อากาศสดชน ผอนคลายไมเครยด มโอกาสออกก าลงกายและพกผอน มสอวสดอปกรณ มของเลนทหลากหลาย เหมาะสมกบวย ใหเดกมโอกาสไดเลอกเลน เรยนรเกยวกบตนเองและโลกทเดกอย รวมทงพฒนาการอยรวมกบคนอนในสงคม ดงนน สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยนจ ง เป น เสมอนหนงสงคมทมคณคาส าหรบเดกแตละคนจะเรยนรและสะทอนใหเหนวาบคคลในสงคมเหนความส าคญของการอบรมเลยงดและใหการศกษากบเดกปฐมวย

๑๓ ตค ๔๖

๖

๓. การจดกจกรรมทสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก ผสอนมความส าคญตอการจดกจกรรมพฒนาเดกอยางมาก ผสอนตองเปลยนบทบาทจากผบอกความรหรอสงใหเดกท ามาเปนผอ านวยความสะดวก ในการจดสภาพแวดลอมประสบการณและกจกรรมสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกทผสอนและเดกมสวนทจะรเรมทง ๒ ฝาย โดยผสอนจะเปนผสนบสนน ชแนะ และเรยนรรวมกบเดก สวนเดกเปนผลงมอกระท า เรยนร และคนพบดวยตนเองดงนน ผสอนจะตองยอมรบ เหนคณคา รจกและเขาใจเดกแตละคนทตนดแลรบผดชอบกอน เพอจะไดวางแผน สรางสภาพแวดลอม และจดกจกรรมทจะสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกไดอยางเหมาะสม นอกจากนผสอนตองรจกพฒนาตนเอง ปรบปรงใชเทคนคการจดกจกรรมตางๆใหเหมาะกบเดก

๔. การบรณาการการเรยนร การจดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยยดหลกการบรณาการทวา หนงแนวคดเดกสามารถเรยนรไดหลายกจกรรม หนงกจกรรมเดกสามารถเรยนรไดหลายทกษะและหลายประสบการณส าคญ ดงนน เปนหนาทของผสอนจะตองวางแผนการจดประสบการณในแตละวนใหเดกเรยนรผานการเลนทหลากหลายกจกรรม หลากหลายทกษะหลากหลายประสบการณส าคญ อยางเหมาะสมกบวยและพฒนาการ เพอใหบรรลจดหมายของหลกสตรแกนกลางทก าหนดไว

๕. การประเมนพฒนาการและการเรยนรของเดก การประเมนเดกระดบปฐมวยยดวธการสงเกตเปนสวนใหญ ผสอนจะตองสงเกตและประเมนทงการสอนของตนและพฒนาการการเรยนรของเดกวาไดบรรลตามจดประสงคและเปาหมายทวางไวหรอไม ผลทไดจากการสงเกตพฒนาการ จากขอมลเชงบรรยาย จากการรวบรวมผลงาน การแสดงออกในสภาพทเปนจรง ขอมลจากครอบครวของเดก ตลอดจนการทเดกประเมนตนเองหรอผลงาน สามารถบอกไดวาเดกเกดการเรยนรและมความกาวหนาเพยงใด ขอมลจากการประเมนพฒนาการจะชวยผสอนในการวางแผนการจดกจกรรม ชใหเหนความตองการพเศษของเดกแตละคน ใชเปนขอมลในการสอสารกบพอแม ผปกครองเดก และขณะเดยวกนยงใชในการประเมนประสทธภาพการจดการศกษาใหกบเดกในวยนไดอกดวย

๖. ความสมพนธระหวางผสอนกบครอบครวของเดก เดกแตละคนมความแตกตางกน ทงน เนองจากสภาพแวดลอมทเดกเจรญเตบโตขนมา ผสอน พอแม และผปกครองของเดกจะตองมการแลกเปลยนขอมล ท าความเขาใจพฒนาการและการเรยนรของเดก ตองยอมรบและรวมมอกนรบผดชอบ หรอถอเปนหนสวนทจะตองชวยกนพฒนาเดกใหบรรลเปาหมายทตองการรวมกน ดงนน ผสอนจงมใชจะแลกเปลยนความรกบพอแม ผปกครองเกยวกบการพฒนาเดก

๑๓ ตค ๔๖

๗

เทานน แตจะตองใหพอแม ผปกครอง มสวนรวมในการพฒนาดวย ทงน มไดหมายความใหพอแม ผปกครองเปนผก าหนดเนอหาหลกสตรตามความตองการ โดยไมค านงถงหลกการจดทเหมาะสมกบวยเดก

จากแนวคดและหลกการจดการศกษาปฐมวยทส าคญเกยวกบพฒนาการของเดกทมความสมพนธและพฒนาอยางตอเนองเปนขนตอนไปพรอมกนทกดาน แนวคดเกยวกบการเรยนรทยดใหเดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวยตวเดกเองในสงแวดลอมทเปนอสระเออตอการเรยนรและจดกจกรรมบรณาการใหเหมาะสมกบระดบพฒนาการของผเรยนแตละคน โดยถอวาการเลนอยางมจดมงหมายเปนหวใจส าคญของการจดประสบการณใหกบเดก และแนวคดเกยวกบวฒนธรรมและสงคมทแวดลอม ซงมอทธพลตอการเรยนร การพฒนาศกยภาพและพฒนาการของเดกแตละคน และจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ หมวดตางๆหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ จงก าหนดสาระส าคญและโครงสรางของหลกสตรการศกษาปฐมวยขน ซงจะกลาวรายละเอยดตอไป

๑๓ ตค ๔๖

๘

บทท ๒สาระส าคญของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖

(ส าหรบเดกอาย ๓-๕ ป)หลกการ

เปนหลกส าคญในการจดประสบการณการเรยนร ซงผสอนจ าเปนตองศกษาหลกการของหลกสตรใหเขาใจ เพราะในการจดประสบการณใหเดกอาย ๓-๕ ป จะตองยดหลกการอบรมเลยงดควบคกบการใหการศกษา โดยตองค านงถงความสนใจและความตองการของเดกทกคนทงเดกปกต เดกทมความสามารถพเศษ และเดกทมความบกพรองทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคมสตปญญา รวมทงการสอสารและการเรยนร หรอเดกทมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแล หรอดอยโอกาส เพอใหเดกพฒนาทกดานทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาอยางสมดล โดยจดกจกรรมทหลากหลาย บรณาการผานการเลนและกจกรรมทเปนประสบการณตรงผานประสาทสมผสทงหา เหมาะสมกบวย และความแตกตางระหวางบคคลดวยปฏสมพนธทดระหวางเดกกบพอแม เดกกบผเลยงดหรอบคลากรทมความรความสามารถในการอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกปฐมวย เพอใหเดกแตละคนไดมโอกาสพฒนาตนเองตามล าดบขนของพฒนาการสงสดตามศกยภาพและน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางมความสข เปนคนดและคนเกงของสงคม และสอดคลองกบธรรมชาต สงแวดลอมขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม ความเชอทางศาสนา สภาพเศรษฐกจ สงคมโดยความรวมมอจากบคคล ครอบครว ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน สถาบนศาสนาสถานประกอบการ และ สถาบนสงคมอน

หลกการของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ มสาระส าคญ ดงน๑. สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลมเดกปฐมวยทกประเภท๒. ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส าคญ โดยค านงถงความแตกตาง ระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคม และวฒนธรรมไทย๓. พฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนและกจกรรมทเหมาะกบวย๔. จดประสบการณการเรยนรใหสามารถด ารงชวตประจ าวนไดอยางมคณภาพและมความสข๕. ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดก

๑๓ ตค ๔๖

๙

จดหมายหลกสตรการศกษาปฐมวยมงใหเดกมพฒนาการทเหมาะสมกบวย ความสามารถ และความ

แตกตางระหวางบคคลทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา เมอเดกจบการศกษาระดบปฐมวย เดกจะบรรลตามมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคทก าหนดไวในจดหมาย ๑๒ ขอและในแตละชวงอายผสอนจะตองค านงถงคณลกษณะตามวยของเดกดวย มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ จะครอบคลมพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ดงน

๑. รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด๒. กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน๓. มสขภาพจตด และมความสข๔. มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม๕. ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกก าลงกาย๖. ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย๗. รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม และความเปนไทย๘. อยรวมกบผอนไดอยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคม ในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข๙. ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย๑๐. มความสามารถในการคดและการแกปญหาไดเหมาะสมกบวย๑๑. มจนตนาการและความคดสรางสรรค๑๒. มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความร

คณลกษณะตามวยคณลกษณะตามวยเปนความสามารถตามวยหรอพฒนาการตามธรรมชาตเมอเดกมอายถงวย

นนๆ พฒนาการแตละวยอาจจะเกดขนตามวยมากนอยแตกตางกนไปในแตละบคคล ทงนขนอยกบสภาพแวดลอม การอบรมเลยงด และประสบการณทเดกไดรบ ผสอนจ าเปนตองท าความเขาใจคณลกษณะตามวยของเดกอาย ๓-๕ ป เพอน าไปพจารณาจดประสบการณใหเดกแตละวยไดอยางถกตองเหมาะสม ขณะเดยวกนจะตองสงเกตเดกแตละคนซงมความแตกตางระหวางบคคล เพอน าขอมลไปชวยพฒนาเดกใหเตมตามความสามารถและศกยภาพ หรอชวยเหลอเดกไดทนทวงทในกรณทพฒนาการของเดกไมเปนไปตามวย ผสอนจ าเปนตองหาจดบกพรองและรบแกไขโดยจด

๑๓ ตค ๔๖

๑๐

กจกรรมเพอพฒนาเดก ถาเดกมพฒนาการสงกวาวย ผสอนควรจดกจกรรมเพอสงเสรมใหเดกมพฒนาการเตมตามศกยภาพ

คณลกษณะตามวยซงเกดในเดกวย ๓-๕ ปทน าเสนอตอไปนมทงสวนทน ามาจากหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ และสวนทคนควาเพมให ซงผสอนสามารถศกษาจากแหลงเรยนรอนๆเพมเตมไดอก

คณลกษณะตามวยอาย

พฒนาการอาย ๓ ป อาย ๔ ป อาย ๕ ป

๑.ดานรางกาย

๑.๑ กลามเนอใหญ- รบลกบอลทกระดอนจากพนดวยแขนทงสอง- เดนขนลงบนไดไดดวยตนเอง

- กระโดดขน ลงอยกบทได

- วงตามล าพงได

- รบลกบอลไดดวยมอทงสอง

- เดนขน ลงบนไดสลบเทาได

- กระโดดขาเดยวอยกบทได

- วงและหยดไดคลอง

-รบลกบอลทกระดอนจากพนไดดวยมอทงสอง- เดนขน ลงบนไดสลบเทาไดอยางคลองแคลว- กระโดดขาเดยวไปขางหนาอยางตอเนอง- วงไดรวดเรวและหยดไดทนท

๑.๒ กลามเนอเลก- ใชกรรไกรตดกระดาษใหขาดได

- เขยนรปวงกลมตามแบบได- รอยลกปดขนาดใหญได

-ใชกรรไกรตดกระดาษใหอยใน แนวเสนตรงตามทก าหนดให- เขยนรปสเหลยมตามแบบได- รอยลกปดขนาดเลกได

- ใชกรรไกรตดกระดาษใหอยในแนวเสนโคงตามทก าหนดได- เขยนรปสามเหลยมตามแบบได- ใชเชอกรอยวสดตามแบบได-ใชกลามเนอเลกไดด เชน ตดกระดมเสอ ผกเชอกรองเทาฯลฯ

๑.๓ สขภาพอนามย

- มรางกายแขงแรงสมบรณ มน าหนก สวนสง และมเสนรอบศรษะตามเกณฑ

-มรางกายแขงแรงสมบรณมน าหนก สวนสง และมเสนรอบศรษะตามเกณฑ

- มรางกายแขงแรงสมบรณ มน าหนก สวนสงและมเสนรอบศรษะตามเกณฑ

๑๓ ตค ๔๖

๑๑

คณลกษณะตามวย (ตอ)อาย

พฒนาการอาย ๓ ป อาย ๔ ป อาย ๕ ป

๒.ดานอารมณและ จตใจ

๒.๑ การแสดงออกทางดานอารมณ

- ชอบทจะท าใหผใหญพอใจและไดค าชม- แสดงอารมณตามความรสก

- ชอบทาทายผใหญ

- เรมควบคมอารมณไดบางขณะ

- รกคร/ผสอน

- ควบคมอารมณไดดขน มเหตผล

๒.๒ ความรสกทดตอตนเองและผอน

-เรมรบทบาทหนาทของตนเอง

-เรมรจกเลอกเลนสงทตนชอบสนใจ

- รบทบาทหนาทของตนเอง

-รจกเลอกเลนสงทตนชอบ สนใจ

-เรมรจกชนชมความสามารถและผลงานของตนเองและผอน

- รบทบาทหนาทของตนเองและหนาททไดรบมอบหมาย

-รจกเลอกเลน ท างานตามทตนชอบสนใจและท าได

- รจกชนชมในความสามารถ และผลงานของตนเองและผอน

๒.๓ คณธรรมและจรยธรรม

- เรมแสดงความรกเพอนและสตวเลยง

-ไมท ารายผอนเมอไมพอใจ

- เรมรวาของสงใดเปนของตนและสงใดเปนของผอน

- เรมรจกเกบของเลน- เรมรจกการรอคอย

- เรมตดสนใจในเรองงายๆได

- แสดงความรกเพอนและสตวเลยง

- ไมท ารายผอนและท าใหผอนเดอดรอน

-ไมแยงหรอหยบของของผอนมาเปนของตน- รจกเกบของเลนเขาท- รจกการรอคอยอยางเหมาะสมกบวย- รจกการตดสนใจในเรองงายๆและเรมเรยนรผลทเกดขน

- แสดงความรกเดกทเลกกวาและสตวตางๆ

- ไมท ารายผอนและไมท าใหผอนเสยใจ-ไมหยบของของผอนมาเปนของตน

- รจกจดเกบของเลนเขาท- รจกการรอคอยและเขาแถวตามล าดบกอนหลง- รจกการตดสนใจเรองงายๆและยอมรบผลทเกดขน

๑๓ ตค ๔๖

๑๒

คณลกษณะตามวย (ตอ)อาย

พฒนาการอาย ๓ ป อาย ๔ ป อาย ๕ ป

๓. ดานสงคม

๓.๑ การชวยเหลอตนเอง

- ลางมอได

-รบประทานอาหารไดดวยตนเอง

-เรมรจกใชหองน า หองสวม

- แตงตวได

- รบประทานอาหารไดดวยตนเอง โดยไมหกเลอะเทอะ- รจกท าความสะอาดหลงจากเขาหองน า หองสวม

- เลอกเครองแตงกายของตนเองไดและแตงตวได

- ใชเครองมอ เครองใชในการรบประทานอาหารได

- ท าความสะอาดรางกายได

๓.๒ การอยรวมกบผอนและการมคณธรรมจรยธรรม

- ชอบเลนแบบคขนาน(เลนของเลนชนดเดยวกนแตตางคนตางเลน)- ยดตนเองเปนศนยกลาง- เรมปฏบตตามกฎ กตกางาย ๆ

- รจกท างานทไดรบมอบหมาย

- เลนรวมกบผอนได

- เรมชวยเหลอผอน-ปฏบตตามกฏ กตกาทตกลงรวมกน

- มความรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย

- เลนหรอท างานรวมกนในกลมยอยได

- รจกการใหและการรบ-ปฏบตตามกฎระเบยบของสถานศกษา

- ตงใจท างานทไดรบมอบหมายจนส าเรจ

๓.๓ การอนรกษวฒนธรรมและสงแวดลอม

- เรมรจกแสดงความเคารพ

- ทงขยะไดถกท- ไมท าลายสงของเครองใช

- รจกแสดงความเคารพ

- ทงขยะไดถกท- รกษาสงของทใชรวมกน

- แสดงความเคารพไดเหมาะสมกบโอกาส-ทงขยะไดถกท-ชวยดแลรกษาสงแวดลอมรอบตว

๑๓ ตค ๔๖

๑๓

คณลกษณะตามวย (ตอ)อาย

พฒนาการอาย ๓ ป อาย ๔ ป อาย ๕ ป

๔.ดานสตปญญา -ฟงแลวปฏบตตามค าสงงายๆได- บอกชอของตนเองได

- รจกใชค าถาม “อะไร”

-ขดเขยเสนอยางอสระได

-จบคสตาง ๆ ไดประมาณ ๓-๔ ส-ยงคดสงทเปนนามธรรมไมได

-จ าแนกสงต างๆดวยประสาทสมผสทงหา-อยากรอยากเหนทกอยางรอบตว

- วาดภาพตามความพอใจของตน

- สนทนาโตตอบ / เลาเรองดวยประโยคสน ๆ ได-เลยนแบบทาทางการเคลอนไหวตาง ๆ

- เรยนรจากการสงเกตและเลยนแบบผอน

- ฟงแลวปฏบตตามค าสงทตอเนองได-บอกชอ นามสกลของตนเองได

-ชอบถาม “ท าไม”

- เขยนภาพและสญลกษณตามความตองการของตนเองได- ชและบอกสไดประมาณ ๔-๖ ส-พดเกยวกบ “เมอวานน” “วนน”“พรงน”- จ าแนกสงตาง ๆ ดวยประสาทสมผสทงหาได- ส ารวจและทดลองเลนกบของเลนหรอสงของตาง ๆ ตามความคดของตนได-วาดภาพตามความคดสรางสรรคของตนได- เลานทานหรอเรองราวตามจนตนาการได- เคลอนไหวทาทางตามความคดสรางสรรคและจนตนาการได- เรยนรจากการสงเกต ฟงดวยตนเอง

- ฟงแลวน ามาเลาถายทอดได- บอกชอ นามสกล อาย ทอยของตนเอง ได-ชอบถาม “ท าไม” “อยางไร” “ทไหน”- เขยนชอ นามสกลของตนเองตามแบบได-บอกและจ าแนกสตาง ๆ ได-บอกเวลา “เมอวานน” “วนน”“พรงน”- จ าแนกสงตาง ๆ ดวยประสาทสมผสทงหา ไดด-ใชสงของรอบ ๆ ตวเปนสงสมมตในการเลน /เลนบทบาทสมมตตามจนตนาการ

- วาดภาพตามความคดสรางสรรคของตนได- เลานทาน เลาสงทตนคดหรอเรองราวตามจนตนาการได- เคลอนไหวทาทางตามความคดสรางสรรคและจนตนาการได

คณลกษณะตามวยทส าคญๆของเดกปฐมวยทยกมากลาวขางตนนเปนสงทผ สอนตองตระหนก เพราะเดกในแตละชวงอายมลกษณะส าคญทเดนแตกตางกนไป ถาผสอนไมเขาใจยอมท าใหการพฒนาเดกไมเกดผลตามจดหมายของหลกสตรได อาท เดก ๓ ขวบชอบยดตนเองเปนศนยกลาง การจดสอ วสดใหเดกวยนตองมเพยงพอทจะสนองความตองการ ไมเกดการรอคอยนานจนเกนไป หรอเดก ๓ ขวบตองการการฝกกลามเนอใหญเพมขน เนองจากรางกายอยในชวงทตอง

๑๓ ตค ๔

๑๔

พฒนาทางกลามเนอใหญและกลามเนอเลก เรมรจกใชพลง สามารถควบคมรางกายได การจดจกรยานสามลอใหเดก ๓ ขวบไดขเลนจงเหมาะสมกบวย หรอเดก ๔ ขวบชอบทาทายผใหญซงผสอนจ าเปนตองเขาใจและควรใหเดกไดรบรเรองขอบเขตและวนยในการเลนอยางสม าเสมอ ดงนนพฒนาการเดกทกดานจงมความส าคญเทาเทยมกนและเดกตองไดรบการพฒนาอยางตอเนองในสภาพบรรยากาศทเอออ านวยตอพฒนาการและการเรยนรของเดก ดงไดกลาวไวขางตน

โครงสรางของหลกสตรเพอใหการจดการศกษา เป นไปตามหลกการ จดหมายทก าหนดไวใหสถานศกษาและ

ผทเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกปฏบต ในการจดหลกสตรสถานศกษาปฐมวยจงก าหนดโครงสรางของหลกสตรการศกษาปฐมวย ดงน

โครงสรางหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖อายต ากวา ๓ ปอาย ๓-๕ ป

ประสบการณส าคญ สาระทควรเรยนร ดานรางกาย เรองราวเกยวกบตวเดก ดานอารมณและ จตใจ ดานสงคม

เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก

สา ะการเรยนร

ย

ร

ชวงอา

ดานสตปญญา ธรรมชาตรอบตว สงตางๆรอบตวเดก

ขนอยกบอายเดกทเรมเขารบการอบรมเลยงดและรบการศกษา

ระยะเวลาเรยน

๖

๑๓ ตค ๔๖

๑๕

๑. การจดชนหรอกลมเดก ใหยดอายเปนหลกและอาจเรยกชอแตกตางกนไปตามหนวยงานทรบผดชอบดแล เชน กลมเดกทมอาย ๓ ป อาจเรยกชอ อนบาล ๑ กลมเดกทมอาย๔ ป อาจเรยกชออนบาล ๒ กลมเดกทมอาย ๕ ป อาจเรยกชอ อนบาล ๓ หรอเดกเลก ฯลฯ

๒. ระยะเวลาเรยนใชเวลาในการจดประสบการณใหกบเดก ๑-๓ปการศกษาโดยประมาณทงนขนอยกบอายของเดกทเรมเขารบการอบรมเลยงดและใหการศกษา

๓. สาระการเรยนร สาระการเรยนรของหลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย ๓-๕ ปประกอบดวย ๒ สวน คอประสบการณส าคญและสาระทควรเรยนร ทงสองสวนใชเปนสอกลางในการจดประสบการณ เพอสงเสรมพฒนาการทกดานทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงจ าเปนตอการพฒนาเดกใหเปนมนษยทสมบรณ โดยผสอนหรอผจดการศกษาอาจจดในรปแบบหนวยการสอนแบบบรณาการหรอเลอกใชรปแบบทเหมาะสมกบเดกปฐมวยรวมทงตองสอดคลองกบปรชญาและหลกการจดการศกษาปฐมวย

๓.๑ ประสบการณส าคญ จะชวยอธบายใหผสอนเขาใจวาเดกปฐมวยตองท าอะไรเรยนรสงตางๆรอบตว อยางไร และทกประสบการณมความส าคญตอพฒนาการของเดก ชวยแนะผสอนในการสงเกต สนบสนน และวางแผนการจดกจกรรมใหเดก ประสบการณส าคญทก าหนดไวในหลกสตรมความส าคญตอการสรางองคความรของเดก ตวอยางเชน เดกเขาใจความหมายของพนท ระยะ ผานประสบการณส าคญการบรรจและเทออก ดงนนผสอนจงวางแผนจดกจกรรมใหเดกเลนบรรจทราย/น าลงในภาชนะหรอถายเททราย/น าออกจากภาชนะตางๆ ขณะเลนทรายเลนน า เดกจะเรยนรผานประสบการณส าคญซ าแลวซ าอก มการปฏสมพนธกบวตถ สงของ ผใหญและเดกอน ฯลฯ ผสอนทเขาใจและเหนความส าคญจะยดประสบการณส าคญเปนเสมอนเครองมอส าหรบการสงเกตพฒนาการเดก แปลการกระท าของเดก ชวยตดสนใจเกยวกบการจดสอ และชวยวางแผนกจกรรมในแตละวน

๑๓ ตค ๔๖

๑๖

ประสบการณส าคญส าหรบเดกอาย ๓-๕ ป จะครอบคลมพฒนาการทง ๔ ดาน คอ๓.๑.๑ ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย เปนการสนบสนนให

เดกไดมโอกาสดแลสขภาพและสขอนามย รกษาความปลอดภย พฒนากลามเนอใหญและกลามเนอเลก ดงนประสบการณส าคญ(ดานรางกาย) ตวอยางกจกรรม

การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ• การเคลอนไหวอยกบท เชน ตบมอ ผงกศรษะ ขยบตา เคาะเทา เคลอนไหวมอและ

แขน มอและนวมอ เทาและปลายเทาอยกบท ฯลฯและ การเคลอนไหวเคลอนท เชน คลาน คบ เดน วง กระโดด ควบมา กาวกระโดด

เคลอนทไปขางหนา-ขางหลง ขางซาย-ขางขวา ฯลฯ• การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ เชน เคลอนไหวพรอมเชอก ผาแพร ฯลฯตามจนตนาการหรอ

ตามค าบรรยายของผสอน ฯลฯ• การเลนเครองเลนสนาม เชน เลนปนปายเครองเลน ขจกรยานสามลอ ฯลฯการประสานสมพนธของกลามเนอเลก• การเลนเครองเลนสมผส เชน รอยลกปด ตอภาพตดตอ ฯลฯ• การเขยนภาพและการเลนกบส เชน เขยนภาพดวยสเทยน สน า เปาส ทบสฯลฯ• การปนและประดษฐ สงตางๆ เชน ปนดนเหนยว ดนน ามน ประดษฐเศษวสด ฯลฯ• การตอของ บรรจ เท และแยกชนสวน เชน เลนทราย น า ตอกอนไม/บลอก/พลาสตกสรางสรรค ฯลฯการรกษาสขภาพ• การปฏบตตนตามสขอนามย เชน ลางมอกอนรบประทานอาหาร ท าความสะอาดหลงจาก

เขาหองน า หองสวม รบประทานอาหารกลางวนทครบหาหมการนอนกลางวน เลนอสระ เลนเครองเลนสนาม ดแลรกษาความสะอาดของของเลน ฯลฯ

การรกษาความปลอดภย• การรกษาความปลอดภยของตนเอง

และผอนในกจวตรประจ าวนเชน เลนเครองเลนทถกวธ การระวงรกษาตนขณะเจบปวยเปนไขหวด ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๑๗

๑.๒ ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณและจตใจ เปนการสนบสนนใหเดกไดแสดงออกทางอารมณและความรสกทเหมาะสมกบวย มความสข ราเรงแจมใส ไดพฒนาคณธรรมจรยธรรม สนทรยภาพ ความรสกทดตอตนเองและความเชอมนในตนเองขณะปฎบตกจกรรมตางๆ ดงนประสบการณส าคญ(ดานอารมณและจตใจ) ตวอยางกจกรรม

ดนตร• การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร เชน ท าทาตามจงหวะ เสยงดนตร ฯลฯ

• การเลนเครองดนตรงาย ๆ เชน เลนเครองดนตรประเภทเคาะ ประเภทต ฯลฯ

• การรองเพลง เชน รองเพลงผก ผลไม เพลงแปรงฟน ฯลฯสนทรยภาพ• การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม เชน เขยนภาพตามความคดสรางสรรค แสดงความ

คดเหนตอผลงานศลปะ ฯลฯ• การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ข าขน และ

เรองราว/เหตการณทสนกสนานตางๆเชน ฟง/เลาเรองราว/เหตการณสนกสนานตางๆและเลนบทบาทสมมต ฯลฯ

การเลน• การเลนอสระ เชน เลนอสระตามมมเลนในหองเรยน เลนอสระ

กลางแจง ฯลฯ• การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม เชน ท าศลปะเปนรายบคคล ศลปะแบบรวมมอ

เลนเสร เลนอสระในมมเลนเปนรายบคคลหรอกลมยอย ฯลฯ

• การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยน เชน เลนตามมมเลนในหองเรยน เลนกลางแจง ฯลฯคณธรรมจรยธรรม• การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ เชน ไปท าบญทวด มสยด โบสถ ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๑๘

๓.๑.๓ ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม เปนการสนบสนนใหเดกไดมโอกาสปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมตางๆรอบตวจากการปฏบตกจกรรมตางๆผานการเรยนรทางสงคม เชน การเลน การท างานกบผอน การปฏบตกจวตรประจ าวน การแกปญหาขอขดแยงตางๆฯลฯ ดงน

ประสบการณส าคญ(ดานสงคม) ตวอยางกจกรรมการเรยนรทางสงคม• การปฏบตกจวตรประจ าวนของตนเอง เชน แตงตว ลางมอ รบประทานอาหาร ฯลฯ

• การเลนและการท างานรวมกบผอน เชน แบงกลม๒-๔ คน รวมกนประดษฐเศษวสด ฯลฯ

• การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต เชนวางแผนเลอกท ากจกรรมศลปะ ท างานศลปะตามทวางแผนไว ฯลฯ

• การมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ และความตองการของตนเองและผอน

เชน เลอกท ากจกรรมศลปะตามความสนใจเลอกมมเลนตามความสนใจของตน ฯลฯ

• การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน

เชน สนทนาอภปรายเกยวกบเหตการณในนทานแสดงความคดเหน/รบฟงความคดเหนของเดกอน ฯลฯ

• การแกปญหาในการเลน เชน เลนเกมการศกษา แกปญหา/ขอขดแยงขณะเลนอสระกบเดกอน ฯลฯ

• การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอยและความเปนไทย เชน รดน าด าหว ท าบญตกบาตรในวนส าคญตางๆ ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๑๙

๓.๑.๔ ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา เปนการสนบสนนใหเดกไดรบร เรยนรสงตางๆรอบตว ดวยประสาทสมผสทงหา ผานการคด การใชภาษา การสงเกตการจ าแนกและเปรยบเทยบ จ านวน มตสมพนธ(พนท/ระยะ) และเวลา ดงน

ประสบการณส าคญ(ดานสตปญญา) ตวอยางกจกรรมการคด• การรจกสงตาง ๆ ดวยการมอง ฟง สมผส ชมรส

และดมกลนเชน ชมรสผลไม สมผสผววตถเรยบ-ขรขระ ฯลฯ

• การเลยนแบบการกระท าและเสยงตาง ๆ เชน เคลอนไหวเลยนแบบทาทางสตวชนดตางๆบคคลทชอบเลยนเสยงสตว ฯลฯ

• การเชอมโยงภาพ ภาพถาย และรปแบบตางๆ กบสงของหรอสถานทจรง

เชน ใชบลอกกอสรางเปนสวนสตวหลงจากไปทศนศกษาทสวนสตว ปนดนเปนตวสตวตางๆ ฯลฯ

• การรบร และแสดงความรสกผานสอ วสด ของเลนและผลงาน

เชน เขยนภาพระบายส ปนดน ฯลฯ

• การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสด ตาง ๆ เชน ประดษฐเศษวสด เคลอนไหวเชงสรางสรรคโดยใชวสดประกอบ ฯลฯ

การใชภาษา• การแสดงความรสกดวยค าพด เชน ใหเดกพดแสดงความรสก ความคดเหน ความ

เขาใจในสงตางๆ ฯลฯ• การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของตนเอง

หรอเลาเรองราวเกยวกบตนเองเชน ใหเดกเลน/ท างานรวมกนเปนกลม ฯลฯ

• การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และความสมพนธของสงตาง ๆ

เชนใหเดกอธบายสงตางๆทตนสนใจหรอสงทคด ฯลฯ

• การฟงเรองราวนทาน ค าคลองจอง ค ากลอน เชน ฟงนทาน/เรองราวตางๆ/ค าคลองจอง/ค ากลอน ฯลฯ• การเขยนในหลายรปแบบผานประสบการณท

สอความหมายตอเดก เขยนภาพ เขยนขดเขยเขยนคลายตวอกษร เขยนเหมอนสญลกษณเขยนชอตนเอง

เชน เขยนภาพ เขยนชอตนเอง เขยนบตรอวยพรเขยนภาพนทาน/เรองนทาน ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๒๐

ประสบการณส าคญ(ดานสตปญญา) ตวอยางกจกรรมการใชภาษา(ตอ)• การอานในหลายรปแบบ ผานประสบการณท

สอความหมายตอเดก อานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอนทาน/เรองราวทสนใจ

เชน อานนทาน อานปายและสญลกษณทเดกสนใจอานนทานใหเพอนฟง ฯลฯ

การสงเกต การจ าแนก และการเปรยบเทยบ• การส ารวจและอธบายความเหมอน ความตางของ

สงตาง ๆเชน ส ารวจวตถสงของตางๆและสนทนาเกยวกบลกษณะของวตถสงของนนๆ เกบรวบรวมวตถสงตางๆทสนใจและสนทนารวมกน ฯลฯ

• การจบค การจ าแนก และการจดกลม เชน จบคความเหมอนความตางของสงตางๆ จ าแนกชนดของผก/ผลไม/เครองใชตางๆ ฯลฯ

• การเปรยบเทยบ เชน ใชวตถของจรงเปรยบเทยบยาว-สน ฯลฯ• การเรยงล าดบสงตางๆ เชน เรยงล าดบขนาดลกบอล เรยงล าดบขนาดดนสอ ฯลฯ• การคาดคะเนสงตางๆ เชน คาดคะเนชอเรองนทาน ฯลฯ• การตงสมมตฐาน เชน ตงสมมตฐานกอนทดลอง จม-ลอย ฯลฯ• การทดลองสงตางๆ เชน จม-ลอย แมเหลกกบวตถตางๆ หนก-เบา การปลกพช

ฯลฯ• การสบคนขอมล เชนใหเดกออกไปศกษานอกสถานท สมภาษณบคคล

ตางๆ ฯลฯ• การใชหรออธบายสงตางๆ ดวยวธการท

หลากหลายเชน ใหเดกส ารวจกอนไมรปทรงตางๆและน ามากอสรางเปนเกาอ โตะ โทรศพทหรอสงตางๆ ฯลฯ

จ านวน• การเปรยบเทยบจ านวน มากกวา นอยกวา เทากน เชนจดสอ วสดของจรงใหเดกเปรยบเทยบจ านวน

ประกอบอาหาร ชง ตวงสวนผสม ฯลฯ• การนบสงตาง ๆ เชน นบจาน/ชาม นบถวยน า รวบรวมสงตางๆ และนบจ านวน ฯลฯ• การจบคหนงตอหนง เชน จบคถวยกบจานรอง ชอนกบสอม แผนรองปนกบดน

ฯลฯ• การเพมขนหรอลดลงของจ านวนหรอปรมาณ เชน จดสอ อปกรณใหเดกเลน นบจ านวนเพมขนหรอลดลง ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๒๑

ประสบการณส าคญ(ดานสตปญญา) ตวอยางกจกรรมมตสมพนธ (พนท/ระยะ)• การตอเขาดวยกน การแยกออก การบรรจ และ

การเทออกเชน เลนทราย-น า กอสรางบลอก ฯลฯ

• การสงเกตสงตาง ๆ และสถานทจากมมมองทตาง ๆ กน

เชน ใหเดกเลนปนปายเครองเลนสนาม ลอดอโมงค และสนทนากบเดกเกยวกบพนท/ระยะจากมมมองตางๆ ฯลฯ

• การอธบายในเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน

เชน ส ารวจสงตางๆทคนเคยและอธบายต าแหนงทอยของสงนนๆ ฯลฯ

• การอธบายในเรองทศทางการเคลอนทของคนและสงตางๆ

เชน เลนส ารวจสถานททคนเคยและอธบายถงทศทางระยะทางของสถานทนนๆ ฯลฯ

• การสอความหมายของมตสมพนธดวยภาพวาดภาพถาย และรปภาพ

เชน ใหเดกเขยนภาพดวยสเทยน สน า ดหนงสอภาพกบเดก ฯลฯ

เวลา• การเรมตนและการหยดการกระท าโดยสญญาณ เชน เคลอนไหวเรว-ชาและหยดตามจงหวะสญญาณ

ทดลองขจกรยานสามลอและหยดตามสญญาณ ฯลฯ• การเปรยบเทยบเวลา เชน ตอนเชา ตอนเยน

เมอวานน พรงน ฯลฯเชน เชอมโยงระยะเวลากบการกระท าและเหตการณตางๆทบทวนกจวตรประจ าวนทท า ฯลฯ

• การเรยงล าดบเหตการณตาง ๆ เชน ใหเดกท ากจกรรมประจ าวนตามล าดบอยางสม าเสมอทกวน เลนเกมเรยงล าดบเหตการณ ฯลฯ

• การสงเกตความเปลยนแปลงของฤด เชน สงเกตอากาศแตละวน สนทนาเกยวกบสภาพอากาศฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๒๒

๓.๒ สาระทควรเรยนร สาระในสวนนก าหนดเฉพาะหวขอไมมรายละเอยดทงนเพอประสงคจะใหผสอนสามารถก าหนดรายละเอยดขนเองใหสอดคลองกบวย ความตองการความสนใจของเดก อาจยดหยนเนอหาไดโดยค านงถงประสบการณ และสงแวดลอมในชวตจรงของเดก ผสอนสามารถน าสาระทควรเรยนรมาบรณาการ จดประสบการณตางๆใหงายตอการเรยนร ทงนมไดประสงคใหเดกทองจ าเนอหา แตตองการใหเดกเกดแนวคดหลงจากน าสาระการเรยนรนนๆมาจดประสบการณใหเดกเพอใหบรรลจดหมายทก าหนดไว นอกจากนสาระทควรเรยนรยงใชเปนแนวทางชวยผสอนก าหนดรายละเอยดและความยากงายของเนอหาใหเหมาะสมกบพฒนาการของเดก สาระทควรเรยนรประกอบดวยเรองราวเกยวกบตวเดก เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆรอบตวเดก ดงน

๓.๒.๑ เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอ นามสกล รปราง หนาตาของตน รจกอวยวะตางๆ และวธระวงรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย มสขอนามยทด เรยนรทจะเลนและท าสงตางๆดวยตนเองคนเดยวหรอกบผอน ตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก และแสดงมารยาททด ทงน เมอเดกมโอกาสเรยนรเรองราวเกยวกบตนเองแลว เดกควรจะเกดแนวคดดงน

ฉนมชอตงแตเกด ฉนมเสยง รปรางหนาตาไมเหมอนใคร ฉนภมใจทเปนตวฉนเอง เปนคนไทยทด มมารยาท มวนย รจกแบงปน ท าสงตาง ๆ ดวยตนเอง เชน แตงตวแปรงฟน รบประทานอาหาร ฯลฯ

ฉนมอวยวะตาง ๆ เชน ตา ห จมก ปาก ขา มอ ผม นวมอ นวเทา ฯลฯและ ฉนรจกวธรกษารางกายใหสะอาด ปลอดภย มสขภาพด

ฉนตองรบประทานอาหารทมประโยชน ออกก าลงกาย และพกผอน เพอใหรางกายเจรญเตบโต

ฉนเรยนรขอตกลงตาง ๆ รจกระมดระวงรกษาความปลอดภยของตนเองและผอนเมอท างาน เลนคนเดยว และเลนกบผอน

ฉนอาจรสกดใจ เสยใจ โกรธ เหนอย หรออน ๆ แตฉนเรยนรทจะแสดงความรสกในทางทด และเมอฉนแสดงความคดเหน หรอท าสงตาง ๆดวยความคดของตนเองแสดงวาฉนมความคดสรางสรรค ความคดของฉนเปนสงส าคญ แตคนอนกมความคดทดเหมอนฉนเชนกน

๑๓ ตค ๔๖

๒๓

๓.๒.๒ เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรไดมโอกาสรจกและรบรเรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆทเดกตองเกยวของหรอมโอกาสใกลชดและมปฏสมพนธในชวตประจ าวน ทงน เมอเดกมโอกาสเรยนรแลวเดกควรเกดแนวคด ดงน

ทกคนในครอบครวของฉนเปนบคคลส าคญ ตองการทอยอาศย อาหารเสอผา และยารกษาโรค รวมทงตองการความรก ความเอออาทร ชวยดแลซงกนและกน ชวยกนท างานและปฏบตตามขอตกลงภายในครอบครว ฉนตองเคารพ เชอฟงพอแมและผใหญในครอบครวปฏบตตนใหถกตองตามกาลเทศะ ครอบครวของฉนมวนส าคญตาง ๆ เชน วนเกดของบคคลในครอบครว วนท าบญบาน ฯลฯ ฉนภมใจในครอบครวของฉน

สถานศกษาของฉนมชอ เปนสถานททเดกๆมาท ากจกรรมรวมกนและท าใหไดเรยนรสงตางๆมากมาย สถานศกษาของฉนมคนอยรวมกนหลายคน ทกคนมหนาทรบผดชอบ ปฏบตตามกฏระเบยบ ชวยกนรกษาความสะอาดและทรพยสมบตของสถานศกษาสวนครรกฉนและเอาใจใสดแลเดกทกคน เวลาท ากจกรรมฉนและเพอนจะชวยกนคด ชวยกนท ารบฟงความคดเหน และรบรความรสกซงกนและกน

ทองถนของฉนมสถานท บคคล แหลงวทยากร แหลงเรยนรตางๆทส าคญ คนในทองถนทฉนอาศยอยมอาชพทหลากหลาย เชน คร แพทย ทหาร ต ารวจ ชาวนาชาวสวน พอคา แมคา ฯลฯ ทองถนของฉนมวนส าคญของตนเอง ซงจะมการปฏบตกจกรรมทแตกตางกนไป

ฉนเปนคนไทย มวนส าคญของชาต ศาสนา และ พระมหากษตรย มวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณหลายอยาง ฉนและเพอนนบถอศาสนา หรอมความเชอทเหมอนกนหรอแตกตางกนได ศาสนาทกศาสนาสอนใหทกคนเปนคนด ฉนภมใจทฉนเปนคนไทย

๓.๒.๓ ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดรจกสงมชวตทเปนตนไม ดอกไม สตวรวมทงความเปลยนแปลงของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคน ฯลฯแนวคดทควรใหเกดหลงจากเดกเรยนรธรรมชาตรอบตว มดงน

ธรรมชาตรอบตวฉนมทงสงมชวตและสงไมมชวต สงมชวตตองการอากาศ แสงแดด น าและอาหารเพอเจรญเตบโต สงมชวตสามารถปรบตวใหเขากบลกษณะอากาศฤดกาล และยงตองพงพาอาศยซงกนและกน ส าหรบสงไมมชวต เชน น า หน ดน ทราย ฯลฯมรปราง ส ประโยชน และโทษตางกน

ลกษณะอากาศรอบตวแตละวนอาจเหมอนหรอแตกตางกนได บางครงฉนทายลกษณะอากาศไดจากสงตางๆ รอบตว เชน เมฆ ทองฟา ลม ฯลฯในเวลากลางวนเปน

๑๓ ตค ๔๖

๒๔

ชวงเวลาทดวงอาทตยขนจนดวงอาทตยตก คนสวนใหญจะตนและท างาน สวนฉนไปโรงเรยนหรอเลน เวลากลางคนเปนชวงเวลาทดวงอาทตยตกจนดวงอาทตยขน ฉนและคนสวนใหญจะนอนพกผอนตอนกลางคน

สงแวดลอมตามธรรมชาตรอบตวฉน เชน ตนไม สตว น า ดน หนทราย อากาศ ฯลฯ เปนสงจ าเปนส าหรบชวตตองไดรบการอนรกษ สงแวดลอมทมนษยสรางขนรอบๆตวฉน เชน บานอยอาศย ถนนหนทาง สวนสาธารณะ สถานทตาง ๆ ฯลฯ เปนสงทใชประโยชนรวมกน ทกคนรวมทงฉนชวยกนอนรกษสงแวดลอมและรกษาสาธารณสมบตโดยไมท าลายและบ ารงรกษาใหดขนได

๓.๒.๔ สงตาง ๆ รอบตวเดก เดกควรจะไดรจกสงของเครองใช ยานพาหนะและการสอสารตาง ๆ ทใชอยในชวตประจ าวนของเดก ทงนเมอเดกมโอกาสเรยนรแลวเดกควรเกดแนวคด ดงน

สงตางๆรอบตวฉนสวนใหญมส ยกเวนกระจกใส พลาสตกใสน าบรสทธ อากาศบรสทธ ฉนเหนสตางๆดวยตา แสงสวางชวยใหฉนมองเหนส สมอยทกหนทกแหงทฉนสามารถเหน ตามดอกไม เสอผา อาหาร รถยนต และอน ๆ สทฉนเหนมชอเรยกตางๆกน เชน แดง เหลอง น าเงน ฯลฯ สแตละสท าใหเกดความรสกตางกน สบางสสามารถใชเปนสญญาณ หรอสญลกษณสอสารกนได

สงตาง ๆ รอบตวฉนมชอ ลกษณะตาง ๆ กน สามารถแบงตามประเภทชนด ขนาด ส รปราง พนผว วสด รปเรขาคณต ฯลฯ

การนบสงตาง ๆ ท าใหฉนรจ านวนสงของ และจ านวนนบนนเพมหรอลดได ฉนเปรยบเทยบสงของตางๆ ตามขนาด จ านวน น าหนก และจดเรยงล าดบสงของตาง ๆตามขนาด ต าแหนง ลกษณะทตงได

คนเราใชตวเลขในชวตประจ าวน เชน เงน โทรศพท บานเลขท ฯลฯฉนรวบรวมขอมลงาย ๆ น ามาถายทอดใหผอนเขาใจไดโดยน าเสนอดวยรปภาพ แผนภม แผนผงแผนท ฯลฯ

สงทชวยฉนในการชง ตวง วด มหลายอยาง เชน เครองชง ไมบรรทดสายวด ถวยตวง ชอนตวง เชอก วสด สงของอน ๆ บางอยางฉนอาจใชการคาดคะเนหรอกะประมาณ

เครองมอเครองใชมหลายชนดและหลายประเภท เชน เครองใชในการท าสวน การกอสราง เครองใชภายในบาน ฯลฯ คนเราใชเครองมอเครองใชตางๆชวยอ านวยความสะดวกในการท างาน แตขณะเดยวกนตองระมดระวงในเวลาใชเพราะอาจเกดอนตรายและเกด

๑๓ ตค ๔๖

๒๕

ความเสยหายไดถาใชผดวธหรอใชผดประเภท เมอใชแลวควรท าความสะอาด และเกบเขาทใหเรยบรอย

ฉนเดนทางจากทหนงไปยงทหนงไดดวยการเดนหรอใชยานพาหนะ พาหนะบางอยางทฉนเหนเคลอนทไดโดยการใชเครองยนต ลม ไฟฟา หรอคนเปนผท าใหเคลอนทคนเราเดนทางหรอขนสงไดทงทางบก ทางน า ทางอากาศ พาหนะทใชเดนทาง เชน รถยนตรถเมล รถไฟ เครองบน เรอ ฯลฯ ผขบขจะตองไดรบใบอนญาตขบขและท าตามกฏจราจรเพอความปลอดภยของทกคน และฉนตองเดนบนทางเทา ขามถนนตรงทางมาลาย สะพานลอย หรอตรงทมสญญาณไฟ เพอความปลอดภยและตองระมดระวงเวลาขาม

ฉนตดตอสอสารกบบคคลตางๆไดหลายวธ เชน โดยการไปมาหาสโทรศพท โทรเลข จดหมาย จดหมายอเลคทรอนคส ฯลฯ และฉนทราบขาวความเคลอนไหวตางๆ รอบตวดวยการสนทนา ฟงวทย ดโทรทศน และอานหนงสอ หนงสอเปนสอในการ ถายทอดความร ความคด ความรสกไปยงผอาน ถาฉนชอบอานหนงสอ ฉนกจะมความร ความคดมากขน ฉนใชภาษาทงฟง พด อาน เขยน เพอการสอความหมายในชวตประจ าวน

๑๓ ตค ๔๖

๒๖

ตอนท ๒การจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

๑๓ ตค ๔๖

๒๗

บทท ๓การจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

สถานศกษาเปนหนวยงานทจดการศกษา เปนแหลงของการแสวงหาความร จงตองมหลกสตรเปนของตนเองคอหลกสตรสถานศกษาทครอบคลมภาระงานการจดการศกษาทกดาน หลกสตรสถานศกษาจงประกอบดวยมวลประสบการณตางๆทสถานศกษาแตละแหงวางแผน

หลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนหลกสตรทเกดจากการทสถานศกษาน าสภาพตางๆทเปนปญหา จดเดน เอกลกษณของชมชน สงคม ศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน คณลกษณะทพงประสงค เพอการเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต มาก าหนดเปนสาระและจดกระบวนการเรยนรใหเดกบนพนฐานของหลกสตรแกนกลาง และเพมเตมสาระตามความถนด ความสนใจของเดกปฐมวย โดยความรวมมอของทกคนในสถานศกษาและชมชนมการก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย หรอจดหมาย(มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค)เพอน าไปสการออกแบบหลกสตรสถานศกษาใหมคณภาพเพอพฒนาเดกขนตอนการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

๑.ศกษาท าความเขาใจเอกสารหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖และเอกสารหลกสตรอนๆ รวมทงศกษาขอมลเกยวกบตวเดกและครอบครว สภาพปจจบน ปญหาความตองการของชมชนและทองถน

๒.รวมกนจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โดยมขอเสนอแนะเปนแนวทางจดท าตามหวขอ ดงน

๒.๑ วสยทศน ภารกจ เปาหมาย หรอ จดหมาย(มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค)๒.๒ โครงสรางหลกสตร

๒.๒.๑ สาระการเรยนรรายป๒.๒.๒ เวลาเรยน

๒.๓ การจดประสบการณ๒.๔ การสรางบรรยากาศการเรยนร๒.๕ สอและแหลงการเรยนร๒.๖ การประเมนพฒนาการ๒.๗ การบรหารจดการหลกสตร๒.๘ อนๆ

รายละเอยดทเสนอแนะมดงน

๑๓ ตค ๔๖

๒๘

๒.๑ วสยทศน ภารกจ เปาหมาย หรอจดหมาย(มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค)• วสยทศน สถานศกษาปฐมวยจ าเปนตองก าหนดวสยทศนซงเปนการคดไป

ขางหนา เปนอนาคตทพงประสงค เปนภาพทพงปรารถนาในอนาคตทวางอยบนพนฐานความจรงมเอกลกษณเปนของสถานศกษาของตน ท าใหบคลากรทเกยวของเกดศรทธา/ความคดในการพฒนาเดกปฐมวย ทงนการก าหนดวสยทศนกบนโยบายควรเปนการก าหนดรวมกนระหวางบคลากรในสถานศกษา พอแม ผปกครอง รวมทงคณะกรรมการสถานศกษาแสดงวสยทศนทปรารถนาใหสถานศกษาปฐมวยพฒนาเดก วสยทศนทดตองมความชดเจน สอดคลองกบนโยบายของสถานศกษาและมระยะเวลาทแนนอน

• ภารกจ หรอ พนธกจ สถานศกษาปฐมวยจ าเปนตองก าหนดงานหลกทส าคญหรอวธด าเนนงานเพอใหบรรลวสยทศนในระยะเวลาทแนนอน

• เปาหมาย เปนการก าหนดความคาดหวงดานคณภาพทเกดกบผเรยน และการด าเนนงานดานอนๆ ซงสอดคลองกบจดหมายหรอมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖(หลกสตรแกนกลาง) และวสยทศนทสถานศกษาก าหนด การก าหนดเปาหมายสามารถก าหนดไดทงเชงปรมาณและคณภาพ

• จดหมาย หรอ มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค เปนการก าหนดความคาดหวงทจะเกดกบเดกหลงจากจบหลกสตรแลว ในบางกรณอาจก าหนดรวมอยในเปาหมายแตถาเปาหมายก าหนดในภาพรวม อาจแยกออกมาก าหนดเปนจดหมายตางหากได ซงจะมองในลกษณะทเปนองคประกอบทส าคญของหลกสตร กลาวคอ เปนจดหมายของหลกสตรโดยตรง

การก าหนดจดหมายหรอมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคจะก าหนดโดย น าจดหมายของหลกสตรแกนกลาง มาก าหนดเปนจดหมายของหลกสตรสถานศกษาโดยตรง และสถานศกษาอาจก าหนดมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคเพมขนอกดวย

มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคในหลกสตรสถานศกษาทกมาตรฐาน จ าเปนตองน ามาวเคราะหและก าหนดตวบงชและสภาพทพงประสงคในแตละชนป ใหเหนภาพชดเจนดงตวอยางตอไปน

๑๓ ตค ๔๖

๒๙

ตวอยางการวเคราะหมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค (ก าหนดตวบงชและ สภาพทพงประสงค)มาตรฐานท ๑ รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด

ตวอยางสภาพทพงประสงคตวอยางตวบงช

๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบตวบงชท ๑มน าหนก สวนสง และเสนรอบศรษะตามเกณฑ

น าหนกและสวนสงตามเกณฑเสนรอบศรษะตามเกณฑ

ยอมรบประทานอาหารทมประโยชน

รบประทานอาหารทมประโยชนไดบางชนด

รบประทานอาหารทมประโยชนไดหลายชนด

ลางมอได ลางมอหลงจากใชหองน า หองสวม

ลางมอหลงจากใชหองน า หองสวม และกอนรบประทานอาหาร

บอกความตองการเมอจะขบถาย ขบถายเปนเวลา

พกผอนเปนเวลา

ตวบงชท ๒รจกรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย

ปฏบตตนใหปลอดภย ระมดระวงความปลอดภยของตนเองและผอน

๑๓ ตค ๔๖

๓๐

มาตรฐานท ๒ กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน

ตวอยางสภาพทพงประสงคตวอยางตวบงช

๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบตวบงชท ๑เคลอนไหวร างกายอย างคลองแคลวและทรงตวไดด

วงแลวหยดได ว งและหยดได โดย เสยการทรงตวเลกนอย

วงอยางรวดเรวและหยดได โดยไมเสยการทรงตว

กระโดดขนลงอยกบทได กระโดดขาเดยวอยกบทได กระโดดขาเดยวไปขางหนาไดอยางตอเนอง

เดนขนบนไดสลบเทาได เดนขน ลงบนไดสลบเทาได

เดนขน ลงบนไดสลบเทาไดอยางคลองแคลว

เดนตามแนวทก าหนดได เดนตอเทาไปขางหนาตามแนวได

เดนตอเทาถอยหลงตามแนวได

ตวบงชท ๒ใชมอไดอยางคลองแคลว โยนลกบอลได โยนลกบอลไปขางหนาได โยนลกบอลไปขางหนา

ไดอยางมเปาหมายรบลกบอลโดยใชมอทงสองและล าตวชวย

รบลกบอลไดโดยไมใชล าตวชวย

รบลกบอลทกระดอนจากพนได

ลากเสนมลกษณะเปนวงกลม

เขยนรปส เห ลยม มมมชดเจน

เขยนรปเปนสามเหลยมมมมชดเจน

ตดกระดาษขาดจากกนได ตดกระดาษตามแนวเสนได

ตดกระดาษตามแนวเสนไดโดยไมมรอยหยก

รอยวสดทมรขนาดใหญได รอยวสดทมรขนาดเลกได รอยวสดทมรขนาดเลกได

๑๓ ตค ๔๖

๓๑

มาตรฐานท ๓ มสขภาพจตด และมความสขตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑แสดงออกทางอารมณอยางเหมาะสมกบวยและสถานการณ

ราเรง แจมใส อารมณด

เรมแสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบบางสถานการณ

แสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบบางสถานการณ

แสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบสถานการณ

ตวบงชท ๒มความรสกทดตอตนเองและผอน

เรมมความมนใจในตนเอง ม ค ว ามม น ใ จ ใน ตนเอง

มความมนใจในตนเองและกลาแสดงออก

พงพอใจในตนเอง ชนชมความสามารถและผลงานของตนเอง

พงพอใจในตนเองชนชมความสามารถและผลงานของตนเองและผอนไดบาง

พงพอใจในตนเอง ชนชมความสามารถและผลงานของตนเองและผอน

๑๓ ตค ๔๖

๓๒

มาตรฐานท ๔ มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงามตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑ม ว น ย ใ น ต นเองและมความ รบผดชอบ

เรมรจกเกบของเลนของใช

เกบของเลน ของใชเขาทได จดเกบของเลนของใชเขาทไดเรยบรอย

ท างานทไดรบมอบหมาย รบ ผดชอบงานท ได รบ มอบหมายจนส าเรจ

มงมนทจะท างานใหส าเรจดวยตนเอง

ตวบงชท ๒ซอสตยสจรตและยอมรบความ ผดพลาดของตนเองและผอน

เรมรวาของสงใดเปนของตนเองและสงใดเปนของผอน

ไมแยงหรอหยบของผอนมาเปนของตนเอง

ไมหยบของผอนมาเปนของตนเอง

เรมรจกการขอโทษ รจกขอโทษและใหอภย รจกขอโทษและใหอภยตวบงชท ๓มความเมตตากรณาและชวยเหลอแบงปน

เรมแสดงความรกเพอนและสตว

แสดงความรกเพอนและสตวเลยง แสดงความรกเพอนเดกทเลกกวาและสตวตางๆ

เรมแบงปนสงของ แบงปนและเรมชวยเหลอผอน

แบงปนและใหความชวยเหลอผอน

ตวบงชท ๔รจกประหยด ไมท าลายสงของเครองใช รกษาสงของทใชรวมกน รจกใชสงของ/เครองใช

/ น า/ไฟอยางประหยด

๑๓ ตค ๔๖

๓๓

มาตรฐานท ๕ ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกก าลงกายตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑สนใจและมความสขกบศลปะดนตร และการเคลอนไหว

สนใจและมความสขขณะท างานศลปะ

สนใจและมความสขกบเสยงเพลง ดนตร และ การเคลอนไหว

สนใจ ชนชม และมความสขกบเสยงเพลงดนตร และการเคลอนไหว

ตวบงชท ๒แสดงออกทางดานศลปะ ดนตรและการเคลอนไหวตามจนตนาการ

สรางสรรคผลงานศลปะ แสดงทาทาง / เคลอนไหว ประกอบเพลง จงหวะ และดนตร

ตวบงชท ๓รกการออกก าลงกาย สนใจและมความสขในการชม / เลน / ออกก าลงกาย

มาตรฐานท ๖ ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวยตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑ปฏบตกจวตรประจ าวนไดดวย ตนเอง

เรมแตงตวดวยตนเอง แตงตวไดดวยตนเอง เลอกเครองแตงกายของตนเองและแต งตวด วย ตนเอง

รบประทานอาหารไดดวยตนเอง

รบประทานอาหารได ด วยตนเองโดยไม หกเลอะเทอะ

รบประทานอาหารด วยตนเองอยางถกวธ

๑๓ ตค ๔๖

๓๔

มาตรฐานท ๗ รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม และความเปนไทยตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

สนใจธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว ทงขยะถกท

ไมท าลายสาธารณสมบต

ตวบงชท ๑ดแลรกษาธรรมชาตและสงแวดลอม

ชวยดแลรกษาสงแวดลอมรอบตว แสดงความเคารพได

รจกกลาวค าขอบคณ และ ขอโทษตวบงชท ๒มสมมาคารวะและมารยาทตามวฒนธรรมไทย ปฏบตตนไดเหมาะสมตาม

กาละเทศะ

มาตรฐานท ๘ อยรวมกบผอนไดอยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ตวอยางสภาพทพงประสงคตวอยางตวบงช

๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบตวบงชท ๑เลนและท างานรวมกบผอนได เรมรจกรอคอย รจกรอคอย รอคอยตามล าดบกอน-หลงได

เรมเลนกบเดกอน เลนรวมกบเดกอนได เลนหรอท างานรวมกนเปนกลมได เรมปฏบตตามขอตกลงงาย ๆ

ปฏบตตามขอตกลงรวมกน

เรมรจกการเปนผน าผตาม

เปนผน าผตามทด

ตวบงชท ๒ปฏบตตนเบองตนในการเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

๑๓ ตค ๔๖

๓๕

มาตรฐานท ๙ ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวยตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑สนทนาโตตอบ /เลาเรองใหผอนเขาใจ

สนทนาโตตอบ / เลาเรองดวยประโยคสน ๆ

สนทนาโตตอบ / เลาเรองเปนประโยคอยางตอเนอง

สนทนาโตตอบ / เลาเปนเรองราวได

ฟงและปฏบตตามค าสงงาย ๆ ฟงแลวปฏบตตามค าสงทตอเนองได

ฟงแลวน ามาถายทอดได

ตวบงชท ๒อ า น เ ข ย น ภ า พ แ ล ะสญลกษณได

สนใจเร องท ผ อนอ าน ใหฟง

เปดและท าทาอานหนงสอ เปดและท าทาอ านหนงสอพรอมทงเลาเรองไปดวย

ขดเขยเสนอยางอสระได ขดเขยนเปนเสนคลายตวหนงสอ

เขยนชอของตนเอง / ค า / ขอความทลอกแบบหรอจ ามา

มาตรฐานท ๑๐ มความสามารถในการคดและการแกปญหาไดเหมาะสมตามวยตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑มความคดรวบยอดในการเรยนรสงตาง ๆ

จ าแนกสงของ ไดตามสรปทรง

จ าแนกสงของไดตามสรปทรง ขนาด

จ าแนกสงของไดตามสรปทรง ขนาด น าหนก

ตวบงชท ๒แก ป ญหาในการเล นหรอท ากจกรรมตางๆ

ขอความช วยเหลอเมอมปญหา

พยายามแกปญหาดวยตนเองหลงจากไดรบค าชแนะ

พยายามหาวธแกปญหาดวยตนเอง

เรมตดสนใจในเรองงาย ๆ

รจกตดสนใจในเรองงายๆและเรมเรยนรผลทเกดขน

ตดสนใจในเรองงาย ๆและยอมรบผลทเกดขน

๑๓ ตค ๔๖

๓๖

มาตรฐานท ๑๑ มจนตนาการและความคดสรางสรรคตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑ท างานศลปะตามความคดของ ตนเอง

สรางผลงานตามความคดของตนเอง

สรางผลงานตามความคดของตนเองโดยมรายละเอยดเพมขน

สรางผลงานตามความคดของตนเองโดยมรายละเอยดเพมขนและแปลกใหม

ตวบงชท ๒แสดงท าทางตามความคดของ ตนเอง

แ ส ด ง ท า ท า ง ต า มจนตนาการ

แสดงท าทางตามความคดจนตนาการอยางอสระ

แสดงทาทาง เลนบทบาทสมมตตามจนตนาการและความคดสรางสรรค

ตวบงชท ๓เลาเรองราวหรอนทานตามความคดของตนเอง

เลาเรองตามจนตนาการ เลานทานหรอเรองราวตามจนตนาการได

เลานทาน เลาสงทตนคด หรอเลาเรองราวตามจนตนาการได

มาตรฐานท ๑๒ มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความรตวอยางสภาพทพงประสงค

ตวอยางตวบงช๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ

ตวบงชท ๑สนใจเรยนรสงตางๆรอบตว

ร วมก จกรรมด วยความ สนใจระยะเวลาสน ๆ

รวมกจกรรมดวยความสนใจไดนานขนอยางมความสข

รวมกจกรรมดวยความสนใจ ตงแตตนจนจบอยางมความสข

มความสนใจชอบใหอานหนงสอใหฟง

มความสนใจในการอานเขยน

รกหนงสอและมความสนใจในการอาน เขยน

ตวบงชท ๒แสวงหาค าตอบดวยวธการทหลากหลาย

ใชค าถามได ถามค าถามเกยวกบเรองทสนใจ

ถามค าถาม / แสดงความคดเหนเกยวกบเรองทสนใจ

แสวงหาค าตอบ /ขอสงสยตาง ๆ

แสวงหาค าตอบ/ขอสงสย ดวยวธการตาง ๆ

แสวงหาค าตอบ/ขอสงสย ดวยวธการตาง ๆ ทหลากหลาย

เ รมเชอมโยงความร และทกษะตาง ๆ ใชในชวตประจ าวน

เชอมโยงความร และทกษะ ตาง ๆ ใชในชวตประจ าวนได

เชอมโยงความรและทกษะตาง ๆใชในชวตประจ าวนไดด

๑๓ ตค ๔๖

๓๗

๒.๒ โครงสรางหลกสตร๒.๒.๑ สาระการเรยนรรายปการก าหนดสาระการเรยนรรายป สถานศกษาสามารถท าไดโดยยดจดหมายหรอ

มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของหลกสตรการศกษาปฐมวย(หลกสตรแกนกลาง)เปนหลก ในการก าหนดสาระการเรยนรรายป

สาระการเรยนร ประกอบดวย สาระทควรเรยนรและประสบการณส าคญ ผ จดท าห ล กส ต รสถานศกษาจะตองวางแผนลวงหนาวาเดกแตละชวงวยควรจะเ ร ยน ร อะไรและดวยประสบการณส าคญใดบางเพอใหบรรลมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคตามทสถานศกษาก าหนด โดยอาศยความรความเขาใจในคณลกษณะตามวย/พฒนาการของเดกปฐมวย หลกการจดการศกษาปฐมวย และประสบการณของผสอน มาชวยก าหนดสาระทควรเรยนรรายปแยกตามชวงอาย ๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบ ทงนขนอยกบระดบอายทสถานศกษาจดอย และก าหนดประสบการณส าคญทคาดวาเดกควรจะไดเรยนรสาระตางๆผานประสบการณส าคญนนๆ ทงนผจดท าหลกสตรควรตรวจสอบสาระทควรเรยนรอกครงวาครอบคลมหวเรองทระบไวในหลกสตรแลวหรอไมและท าเชนเดยวกบประสบการณส าคญ

๑๓ ตค ๔๖

๓๘

ตวอยางตารางการวเคราะหสาระการเรยนรรายปส าหรบเดก ๔ ขวบตวอยาง

สภาพทพงประสงคตวอยางสาระการเรยนรพฒนาการ มาตรฐาน ตวอยาง

ตวบงช๔ ขวบ สาระทควรเรยนร ประสบการณส าคญ

ระบพฒนาการวาเปนดานใดอาทพฒนาการดานรางกาย/พฒนาการดานอารมณและจตใจ/พฒนาการดานสงคม/พฒนาการดานสตปญญา

น ามาตรฐานทระบในจดหมายของหลกสตรมาใส โดยพจารณาใหตรงกบพฒนาการ เชนในชองแรกระบพฒนาการดานรางกาย ในชองมาตรฐานควรน ามาตรฐานทระบไวในจดหมายขอ ๑ หรอ ๒มาใสใหตรงกน

ระบตวบงชทจะเปนตววดเพอใหเกดมาตรฐาน(ไดจากการทบคลากรในสถานศกษารวมกนก าหนดจากมาตรฐานของหลกสตร)

ระบสภาพทพงประสงค หรอความสามารถ หรอพฤตกรรมของเดกแตละวย โดยใหสอดคลองกบตวบงช ทก าหนดไวแลว

ก าหนดสาระทควรเรยนรส าหรบเดกโดยยดมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคและตวบงชทสถานศกษาก าหนดเปนหลก และเมอวเคราะหครบทกมาตรฐานแลวควรจะไดตรวจสอบใหครอบคลมสาระทหลกสตรก าหนดไว ทง ๔ เรอง (อนงสาระทควรเรยนร ไมจ าเปนตองมครบทกมาตรฐานถาไมสามารถก าหนดสาระได ใหเวนไวแตตองก าหนดประสบการณส าคญ)

ก าหนดประสบการณส าคญทคาดวาเดกจะไดใชประสบการณนนในการเรยนรสาระตางๆทกลาวมาแลวเทานน(ไมจ าเปนตองทกประสบการณส าคญ แตเมอเดกไดเรยนรตลอดปแลว เดกไดผานประสบการณส าคญทกขอ)โดยน ามาจากหลกสตรแกนกลาง ซงไดจดกลมประสบการณส าคญไวภายใตพฒนาการแตละดาน ดงนนตองใหสอดคลองกบพฒนาการทก าหนดไวในชองแรกของตารางการวเคราะห

๑๓ ตค ๔๖

๓๙

ตวอยางสาระการเรยนรรายปส าหรบเดก ๔ ขวบสภาพทพงประสงค สาระการเรยนรพฒนาการ มาตรฐาน ตวบงช

๔ ขวบ สาระทควรเรยนร ประสบการณส าคญดานรางกาย มาตรฐานท ๑

รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด

ตวบงชท ๑ร จ ก ร ก ษ า ส ข ภ าพอ น า ม ย แ ล ะ ค ว า มปลอดภย

๑.รบประทานอาหารทมประโยชนไดบางชนด๒.ลางมอหลงจากใช หองน าหองสวม๓ .ระม ด ระ ว งคว าม ปลอดภยของตน เองและผอน

๑.อาหารทมประโยชน๒.ความสะอาดของรางกาย๓.ความปลอดภย

๑.การปฏบตตนตามสขอนามย

๒ .การรกษาความปลอดภยของตนเองและผอนในกจวตรประจ าวน

ดานอารมณและ จตใจ

มาตรฐานท ๔มคณธรรมจรยธรรม และมจตใจทดงาม

ตวบงชท ๑มวนยในตนเองและ มความรบผดชอบ

รบผดชอบงานทไดรบมอบหมายจนส าเรจ

ความรบผดชอบในหองเรยน

การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยน

ดานสงคม มาตรฐานท ๖ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย

ตวบงชท ๑ปฏบตกจวตรประจ าวนไดดวยตนเอง

๑.แตงตวไดดวยตนเอง๒ .รบประทานอาหารได ด วยตนเองไม หกเลอะเทอะ

๑.การแตงกาย๒.การรบประทานอาหาร

การปฏบตกจวตรประจ าวนของตนเอง

ดานสตปญญา

มาตรฐานท ๑๐มความสามารถในการคดและแกปญหาไดเหมาะสมกบวย

ตวบงชท ๑มความคดรวบยอดในการเรยนรสงตางๆ

จ าแนกสงของไดตามสรปทรง ขนาด

๑. ส๒.รปทรงเรขาคณต๓.ขนาดใหญ- เลก

๑.การรจกสงตางๆดวยการมอง ฟง สมผส ชมรสและดมกลน๒.การจบค การจ าแนก และการจดกลม

เมอไดโครงสรางหลกสตรเปนรายปแลว กอนน าไปจดประสบการณในหองเรยนควรน าสาระการเรยนรรายปทวเคราะหไวพรอมกบมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคหรอตวบงชในแตละพฒนาการมาจดเปนหนวยการจดประสบการณตลอดป ในกรณทสถานศกษาใชรปแบบการจดประสบการณแบบหนวย (Unit) เพอสะดวกในการจดประสบการณแตละสปดาหเมอก าหนดหนวยการจดประสบการณตลอดปแลว เปนหนาทของผสอนในแตละชนเรยนจดท า

๑๓ ตค ๔๖

๔๐

แผนการจดประสบการณของตน ซงจะน าไปสรายละเอยดของการสอนในแตละชน (ดรายละเอยดวธการในบทท ๕ การเขยนแผนการจดประสบการณ )

๒.๒.๒ ก าหนดเวลาเรยน เวลาเรยนส าหรบเดกปฐมวยจะขนอยกบสถานศกษาแตละแหง สวนใหญจะจด

๒ ภาคเรยน : ๑ ปการศกษา หรอ ๒๐๐ วน : ๑ ปการศกษา ในแตละวนจะใชเวลา ๕-๖ ชวโมงโดยประมาณ

เมอสถานศกษาปฐมวยก าหนดโครงสรางหลกสตรแตละชวงอาย อนประกอบดวยมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ตวบงชและสภาพทพงประสงค สาระการเรยนรรายปและเวลาเรยนแลว เพอใหเดกบรรลจดหมายหรอมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคตามทหลกสตรก าหนด ผสอนควรค านงถงพฒนาการตามวยของเดกเปนส าคญ เพราะประสบการณทเดกไดรบบางอยางอาจตองใชเวลา มาตรฐานบางขออาจไมปรากฏชดเจนในชวงอาย ๓ ขวบหรอ ๔ ขวบ แตอาจไปปรากฏชดเจนในชวงอาย ๕ ขวบ นอกจากนสาระทควรเรยนรทง ๔ เรองในแตละปควรยดหลกการเรยนรเรองทอยใกลตวเดกกอน ควรประกอบดวยสาระทควรเรยนรตามหลกสตรแกนกลางและสาระทควรเรยนรอนเกดจากความสนใจของเดกปฐมวยซงผสอนไมได วางแผนไวลวงหนา ดงนนสถานศกษาปฐมวยจงสามารถยดหยนสาระทควรเรยนรนอกเหนอจากทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางได และควรใหเดกเรยนรผานประสบการณส าคญตามทหลกสตรก าหนด โดยจดในรปกจกรรมตางๆในแตละวน

๒.๓ การจดประสบการณ การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย มรปแบบและวธการทหลากหลาย ทงนผสอนตองพจารณาถงแนวการจดประสบการณทหลกสตรแกนกลางก าหนด โดยค านงถงพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และ สตปญญา รวมทงความสนใจ ความสามารถ และสภาพแวดลอมของเดกปฐมวยเปนหลกในการก าหนดหนวยการจดประสบการณและแผนการจดประสบการณ ซงจะกลาวตอไปในบทท ๕

หลกสตรสถานศกษาปฐมวยควรก าหนดการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยแตละชวงอายใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการ คอ เหมาะกบอาย วฒภาวะ ระดบพฒนาการ และลกษณะการเรยนรของเดก ทงนเดกปฐมวยจะเรยนรผานประสาทสมผสทงหา มโอกาสลงมอกระท า เคลอนไหว ส ารวจ สงเกต ทดลอง เลน สบคน คดแกปญหาดวยตนเอง ผสอนตองก าหนดการจดประสบการณใหเหนเปนรปธรรมในหลกสตรสถานศกษาของตน

๒. ๔ การสรางบรรยากาศการเรยนร เปนหนาทของผจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยจะก าหนดสภาพแวดลอมทงภายใน ภายนอกหองเรยน ทชวยสรางบรรยากาศการเรยนรใหเกดกบเดก ผสอนสามารถเขยนแผนการจดสภาพแวดลอมภายในหองและสภาพแวดลอมภาย

๑๓ ตค ๔๖

๔๑

นอกหองของสถานศกษาปฐมวย พรอมทงเขยนค าอธบายประกอบ ซงแผนผงสภาพแวดล อมสามารถจดท าได หลายรปแบบ โดยค านงถงหลกการจดสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวยทใหมทงมมเลน/ศนยเลนตางๆ นอกจากนการสรางบรรยากาศการเรยนรทางดานจตภาพถอวามความส าคญไมยงหยอนไปกวาสภาพแวดลอมทางกายภาพ หลกสตรสถานศกษาควรเขยนใหเหนเปนรปธรรม เพอเปนแนวทางส าหรบผสอนจะไดถอเปนหลกปฏบตในสถานศกษาของตน

๒.๕ สอและแหลงการเรยนร การจดการศกษาปฐมวยตองอาศยสอและแหลงการเรยนรเพอใหเดกปฐมวยไดพฒนาตามจดหมายของหลกสตร ผสอนในระดบปฐมวยควรจดเตรยมสอและแหลงการเรยนรอยางหลากหลายทมอยในทองถน ชมชน และแหลงอนๆ เนนสอท เหมาะกบวยพฒนาการของเดก รวมทงบรบทของสงคมและวฒนธรรมทเดกอาศยอย อาจจดท าและพฒนาสอการเรยนรขนเอง หรอน าสอตางๆทมอยรอบตวเดกมาใชใหเปนประโยชน

๒.๖ การประเมนพฒนาการ สถานศกษาปฐมวยมหนาทจดท าแนวปฏบตในการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยใหทกฝายถอปฏบตรวมกน โดยใหสอดคลองกบการประเมนพฒนาการทระบไวในหลกสตรแกนกลางซงใหหลกการดงน

๒. ๖.๑ ประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานและน าผลมาพฒนาเดก๒. ๖.๒ ประเมนเปนรายบคคลอยางสม าเสมอตอเนองตลอดป๒. ๖.๓ สภาพการประเมนควรมลกษณะเชนเดยวกบการปฏบตกจกรรมประจ าวน๒. ๖.๔ ประเมนอยางเปนระบบ มการวางแผน เลอกใชเครองมอและจดบนทกไวเปนหลกฐาน๒. ๖.๕ ประเมนตามสภาพจรงดวยวธการหลากหลายเหมาะกบเดก รวมทงใชแหลง

ขอมลหลายๆดาน ไมควรใชการทดสอบวธการประเมนทเหมาะสมทสดและควรใชกบเดกปฐมวย คอ การสงเกตและบนทกขอมล

เกบไวในรปแบบตางๆ เชน แบบบนทกสน แบบสงเกต แบบมาตรวดประมาณคา ฯลฯ ควรเกบขอมลอยางเปนระบบ อาจท าในรปแบบของแฟมผลงานเดก ทงน ขนอยกบการก าหนดรวมกนของบคลากรทเกยวของกบการจดท าหลกสตรสถานศกษา

๒.๗ การบรหารจดการหลกสตร ก าหนดวธการน าหลกสตรไปใช ตลอดจนการสงเสรม สนบสนน เพอใหการจดการศกษาปฐมวยในสถานคกษาบรรลผล เดกมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด

๑๓ ตค ๔๖

๔๒

๓. ตรวจสอบหลกสตรของสถานศกษาปฐมวย เมอสถานศกษาด าเนนการจดท าหลกสตรสถานศกษาเสรจแลว ควรก าหนดใหมการประเมนกอนน าหลกสตรไปใช อาจใหผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒทางการศกษาปฐมวยตรวจสอบคณภาพของหลกสตร องคประกอบตางๆของหลกสตรทจดท า แลวประเมนระหวางด าเนนการใชหลกสตรเพอตรวจสอบวาน าไปใชไดดเพยงใด ควรปรบปรงแกไขเรองใด และประเมนหลงการใชหลกสตรครบแตละชวงอาย ๓ ขวบ ๔ ขวบ ๕ ขวบเพอสรปผลหลกสตรทจดท าและจะไดปรบปรงพฒนาใหดขน

แนวทางการตรวจสอบวสยทศนของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย๑) วสยทศนมความสอดคลองกบสภาวะปจจบนหรอไม๒) วสยทศนทก าหนดไดจากการส ารวจความคดเหนของผเกยวของหรอไม๓) วสยทศนแสดงสงทตองการในอนาคตหรอไม๔) วสยทศนมก าหนดเวลาหรอไม๕) วสยทศนสอดคลองกบปรชญาการศกษาทหลกสตรแกนกลางก าหนดไวหรอไม

ฯลฯแนวทางการตรวจสอบภารกจของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ๑) ภารกจมขอก าหนดทสะทอนความคดดานการจดการศกษาปฐมวยหรอไม ๒) ภารกจสะทอนการปฏบตงานของสถานศกษาและชมชนหรอไม

๓) ภารกจสอดคลองกบวสยทศนหรอไมฯลฯ

แนวทางการตรวจสอบเปาหมายของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย๑) เปาหมายสอดคลองกบวสยทศนและภารกจในการจดการศกษาปฐมวยหรอไม๒) เปาหมายมความชดเจนและสอดคลองกบจดหมายหรอมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค

ของหลกสตรการศกษาปฐมวยมากนอยเพยงใดฯลฯ

แนวทางการตรวจสอบสาระการเรยนรรายปของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย๑) สาระการเรยนรรายปทก าหนดครอบคลมสาระทควรเรยนร ๔ เรอง และประสบการณส าคญทกขอ สอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวยหรอไม๒) สาระการเรยนรรายปทก าหนดเหมาะกบชวงอายของเดกปฐมวยหรอไม๓) สาระการเรยนรรายปทก าหนดตอบสนองจดหมายหรอมาตรฐานคณลกษณะ ทพงประสงคของหลกสตรการศกษาปฐมวยมากนอยเพยงใด ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๔๓

แนวทางการตรวจสอบการจดประสบการณและการสรางบรรยากาศการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

๑) สถานศกษาจดประสบการณพฒนาเดกในแตละชวงอายเหมาะสมกบวยและวฒภาวะของเดกมากนอยเพยงใด

๒) สถานศกษาตอบสนองความตองการ ความสนใจของเดกมากนอยเพยงใด๓) สถานศกษาก าหนดรปแบบการจดประสบการณทเหมาะสมกบวยของเดก

สอดคลองกบปรชญาการศกษาปฐมวย หลกการ และแนวการจดประสบการณของหลกสตรการศกษาปฐมวยหรอไม

๔) สถานศกษาก าหนดสภาพแวดลอมภายใน ภายนอกและสรางบรรยากาศทเออตอการเรยนรและพฒนาเดกชดเจนมากนอยเพยงใด

๕) สถานศกษาจดบรรยากาศการเรยนรของสถานศกษาสอดคลองกบปรชญาการศกษาปฐมวยของหลกสตรการศกษาปฐมวยหรอไม

ฯลฯแนวทางการตรวจสอบการประเมนพฒนาการเดกของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

๑) สถานศกษาก าหนดวธการประเมนพฒนาการเดกสอดคลองกบหลกการประเมนของหลกสตรการศกษาปฐมวยหรอไม

๒) สถานศกษาเนนการประเมนพฒนาการเดกตามสภาพจรงมากนอยเพยงใด๓) สถานศกษาก าหนดวธการแสดงหลกฐานการเรยนร พฒนาการ และ

การสะทอนตนเองของเดกชดเจนหรอไม ฯลฯ

๑๓ ตค ๔๖

๔๔

บทท ๔การจดประสบการณ

การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย ๓-๕ ป จะไมจดเปนรายวชา แตจดในรปของกจกรรมบรณาการผานการเลน เพอใหเดกไดรบประสบการณตรง เกดการเรยนร ไดพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา กจกรรมทจดใหเดกในแตละวนอาจใชชอเรยกกจกรรมแตกตางกนไปในแตละหนวยงาน แตทงนประสบการณทจดจะตองครอบคลมประสบการณส าคญทก าหนดในหลกสตรการศกษาปฐมวย และควรยดหยนใหมสาระทควรเรยนรทเดกสนใจและสาระทควรเรยนรทผสอนก าหนด เมอเดกไดรบประสบการณส าคญและท ากจกรรมในแตละหวเรองแลวเดกควรจะเกดแนวคดตามทไดเสนอแนะในหลกสตร

ส าหรบการน าแนวคดจากนวตกรรมตางๆมาใชในการจดประสบการณ ผสอนตองท าความเขาใจนวตกรรมนนๆ แตละนวตกรรมจะมจดเดนของตนเอง แตโดยภาพรวมแลวนวตกรรมสวนใหญจะยดเดกเปนส าคญ การลงมอปฏบตจรงดวยตวเดกจะเปนหวใจส าคญในแตละนวตกรรมตอไปนคอตวอยางของนวตกรรมทเขามามบทบาทในสถานศกษาปฐมวย

การสอนแบบโครงการ ( Project Approach ) คอ การทเดกศกษาสบคนลงลกในเรองทเดกสนใจหรอทงผสอนและเดกสนใจ โดยเดกเปนผลงมอปฏบต สบคนขอมล เพอหาค าตอบจากค าถามของตนเอง ภายใตการชวยเหลอ แนะน า โดยการอ านวยความสะดวกและสนบสนนจากผสอน แบงเปน ๓ ระยะคอระยะเรมตนโครงการ ระยะพฒนาโครงการ และระยะสรปโครงการ ซงในแตละระยะจะประกอบดวยการอภปราย การออกภาคสนาม การสบคนการน าเสนอ และการจดแสดง

การสอนภาษาโดยรวม/ธรรมชาต (Whole Language) นวตกรรมนมปรชญาความเชอวาการสอนภาษาใหกบเดกนนตองเปนการสอนภาษาทสอความหมายกบเดก ผสอนตองเปนแบบอยางทดทงการพด การฟง การอาน การเขยน เดกจงจะสามารถเรยนรภาษาไดดและเดกควรอยในสภาพแวดลอมทเตมไปดวยภาษาทสอความหมาย มการจดสอเพอใหเดกไดเรยนรผานกระบวนการเลนไดอยางเปนธรรมชาตทสด ไมใชการท าแบบฝกปฏบต

การสอนตามแนวคดวอลดอรฟ (Waldorf) แนวคดนเชอวา เดกปฐมวยเรยนรจากการเลยนแบบ ผสอนตองเปนแบบอยางทดกบเดก จดมงหมายของวอลดอรฟ คอ ชวยใหมนษยบรรลศกยภาพสงสดทตนม พฒนามนษยใหเปนมนษยทด มสงคมทสมบรณ โดยเนนในเรองจตวญญาณความรสก เนนการสรางเจตคตในตวเดก เนนสอ วสด อปกรณทท าจากธรรมชาต

๑๓ ตค ๔๖

๔๕

การสอนตามแนวคดนโอ-ฮวแนนส (Neo-Humanist) แนวคดนเชอวา เดกเปรยบเสมอนกงไมไผออนๆทดดได เพราะฉะนนจงควรใหความสนใจกบการศกษาระดบอนบาลยงกวาการศกษาระดบใดๆ การจะเปนมนษยทสมบรณไดนนเกดจากศกยภาพ ๔ ดาน คอ รางกาย จตใจความมน าใจและวชาการ กระบวนการเรยนรจะอาศยหลก ๔ ขอ คอคลนสมองต า การประสานกนของเซลลสมอง ภาพพจนตอตนเองและการใหความรสก

ผสอนระดบปฐมวยตองศกษาและท าความเขาใจในหลกการจดประสบการณ แนวการจดประสบการณ และรปแบบการจดกจกรรมประจ าวน เพอน าหลกสตรลงสการปฏบต ดงน

๑. หลกการจดประสบการณหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ไดก าหนดหลกการจดประสบการณไวดงน๑.๑ จดประสบการณการเลนและการเรยนรเพอพฒนาเดกโดยองครวมอยางตอเนอง๑.๒ เนนเดกเปนส าคญ สนองความตองการ ความสนใจ ความแตกตางระหวางบคคล

และบรบทของสงคมทเดกอาศยอย๑.๓ จดใหเดกไดรบการพฒนาโดยใหความส าคญทงกบกระบวนการและผลผลต๑.๔ จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนอง และเปนสวนหนงของ

การจดประสบการณ ๑.๕ ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการพฒนาเดก

๒. แนวทางการจดประสบการณหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ไดใหแนวทางการจดประสบการณ คอ

๒.๑ จดประสบการณ ใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการ คอเหมาะกบอาย วฒภาวะและระดบพฒนาการ เพอใหเดกทกคนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ

๒.๒ จดประสบการณ ใหสอดคล องกบลกษณะการเรยนรของเดกวยนคอ เดกไดลงมอกระท า เรยนรผานประสาทสมผสทงหา ไดเคลอนไหว ส ารวจ เลน สงเกต สบคน ทดลองและคดแกปญหาดวยตนเอง

๒.๓ จดประสบการณในรปแบบบรณาการ คอ บรณาการทงทกษะและสาระการเรยนร๒.๔ จดประสบการณใหเดกไดรเรม คด วางแผน ตดสนใจ ลงมอกระท า และน าเสนอ

ความคดโดยผสอนเปนผสนบสนน อ านวยความสะดวก และเรยนรรวมกบเดก๒.๕ จดประสบการณ ให เดกมปฏ สมพนธ กบ เดกอน กบผใหญภายใตสภาพแวดลอม

ทเออตอการเรยนร ในบรรยากาศทอบอนมความสขและเรยนรการท ากจกรรมแบบรวมมอในลกษณะตางๆกน

๑๓ ตค ๔๖

๔๖

๒.๖ จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงการเรยนรทหลากหลายและอยในวถชวตของเดก

๒.๗ จดประสบการณทสงเสรมลกษณะนสยทดและทกษะการใชชวตประจ าวนตลอดจนสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมใหเปนสวนหนงของการจดประสบการณการเรยนรอยางตอเนองสม าเสมอ

๒.๘ จดประสบการณทงในลกษณะทมการวางแผนไวลวงหนาและประสบการณทเกดขนในสภาพจรงโดยไมไดคาดการณไว

๒.๙ ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจดประสบการณทงการวางแผนการสนบสนนสอการสอน การเขารวมกจกรรม และการประเมนพฒนาการ

๒.๑๐ จดท าสารนทศนดวยการรวบรวมขอมลเกยวกบพฒนาการและการเรยนรของเดกเปนรายบคคล น าขอมลทไดมาไตรตรองและใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาเดกและการวจยในชนเรยน

๓. การจดกจกรรมประจ าวนกจกรรมส าหรบเดกอาย ๓-๕ ป สามารถน ามาจดเปนกจกรรมประจ าวนไดหลาย

รปแบบ เปนการชวยใหทงผสอนและเดกทราบวาแตละวนจะท ากจกรรมอะไร เมอใด และอยางไรการจดกจกรรมประจ าวนมหลกการจดและขอบขายของกจกรรมประจ าวน ดงน

๓.๑ หลกการจดกจกรรมประจ าวน๓.๑.๑ ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมแตละกจกรรมใหเหมาะสมกบวยของเดก

ในแตละวนและยดหยนไดตามความตองการและความสนใจของเดก เชนวย ๓ ขวบ มความสนใจชวงสนประมาณ ๘ นาทวย ๔ ขวบ มความสนใจอยไดประมาณ ๑๒ นาทวย ๕ ขวบ มความสนใจอยไดประมาณ ๑๕ นาท

๓.๑.๒ กจกรรมทตองใชความคด ทงในกลมเลกและกลมใหญ ไมควรใชเวลาตอเนองนานเกนกวา ๒๐ นาท

๓.๑.๓ กจกรรมทเดกมอสระเลอกเลนเสร เชน การเลนตามมม การเลนกลางแจง ฯลฯ ใชเวลาประมาณ ๔๐-๖๐ นาท

๓.๑.๔ กจกรรมควรมความสมดลระหวางกจกรรมในหองและนอกหอง กจกรรมทใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจกรรมทเปนรายบคคล กลมยอย และกลมใหญ กจกรรมทเดกเปนผรเรมและผสอนเปนผรเรม และกจกรรมทใชก าลงและไมใชก าลง จดใหครบทกประเภท

๑๓ ตค ๔๖

๔๗

ทงนกจกรรมทตองออกก าลงกายควรจดสลบกบกจกรรมทไมตองออกก าลงมากนก เพอเดกจะไดไมเหนอยเกนไป

๓.๒ ขอบขายของกจกรรรมประจ าวน การเลอกกจกรรมทจะน ามาจดในแตละวน ตองใหครอบคลมสงตอไปน

๓.๒.๑ การพฒนากลามเนอใหญ เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอใหญ การเคลอนไหว และความคลองแคลวในการใชอวยวะตางๆ จงควรจดกจกรรม โดยใหเดกไดเลนอสระกลางแจง เลนเครองเลนสนาม เคลอนไหวรางกายตามจงหวะดนตร

๓.๒.๒ การพฒนากลามเนอเลก เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของ กลามเนอเลก การประสานสมพนธระหวางมอและตา จงควรจดกจกรรมโดยใหเดกไดเลน เครองเลนสมผส เลนเกมตอภาพ ฝกชวยเหลอตนเองในการแตงกาย หยบจบชอนสอม ใชอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร พกน ดนเหนยว ฯลฯ

๓.๒.๓ การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม เพอใหเดกมความรสกทดตอตนเองและผอน มความเชอมน กลาแสดงออก มวนยในตนเอง รบผดชอบ ซอสตย ประหยด เมตตากรณา เออเฟอ แบงปน มมารยาทและปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทนบถอ จงควรจดกจกรรมตางๆผานการเลนใหเดกไดมโอกาสตดสนใจเลอก ไดรบการตอบสนองตามความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ตลอดเวลาทโอกาสเอออ านวย

๓.๒.๔ การพฒนาสงคมนสย เพอใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยางเหมาะสมและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ชวยเหลอตนเองในการท ากจวตรประจ าวน มนสยรกการท างาน รจกระมดระวงความปลอดภยของตนเองและผอน จงควรจดใหเดกไดปฏบต กจวตรประจ าวนอยางสม าเสมอ เชน รบประทานอาหาร พกผอนนอนหลบ ขบถาย ท าความสะอาดรางกาย เลนและท างานรวมกบผอน ปฏบตตามกฎกตกาขอตกลงของสวนรวม เกบของเขาทเมอเลนหรอท างานเสรจ ฯลฯ

๓.๒.๕ การพฒนาการคด เพอใหเดกไดพฒนาความคดรวบยอด สงเกต จ าแนก เปรยบเทยบ จดหมวดหม เรยงล าดบเหตการณ แกปญหา จงควรจดกจกรรมใหเดกไดสนทนาอภปราย แลกเปลยนความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก คนควาจากแหลงขอมลตางๆ ทดลอง ศกษานอกสถานท ประกอบอาหาร หรอจดใหเดกไดเลนเกมการศกษาทเหมาะสมกบวยอยางหลากหลาย ฝกการแกปญหาในชวตประจ าวนและในการท ากจกรรมทงทเปนรายบคคลและเปนกลม

๑๓ ตค ๔๖

๔๘

๓.๒.๖ การพฒนาภาษา เพอใหเดกไดมโอกาสใชภาษาสอสาร ถายทอดความรสก ความนกคด ความรความเขาใจในสงตางๆ ทเดกมประสบการณ จงควรจดกจกรรมทางภาษาใหมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกรกการอาน และบคลากรทแวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงนตองค านงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาทเหมาะสมกบเดกเปนส าคญ

๓.๒.๗ การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เพอใหเดกไดพฒนาความคดรเรมสรางสรรค ไดถายทอดอารมณความรสกและเหนความสวยงามของสงตางๆรอบตว โดยใชกจกรรมศลปะและดนตรเปนสอ ใชการเคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ ใหประดษฐสงตางๆอยางอสระตามความคดรเรมสรางสรรคของเดก เลนบทบาทสมมตในมมเลนตาง ๆ เลนน า เลนทราย เลนกอสรางสงตางๆ เชน แทงไมรปทรงตางๆ ฯลฯ

๓.๓ รปแบบการจดกจกรรมประจ าวนการจดตารางกจกรรมประจ าวนสามารถจดไดหลายรปแบบ ทงนขนอยกบความเหมาะสม

ในการน าไปใชของแตละหนวยงานและสภาพชมชน ทส าคญผสอนตองค านงถงการจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการทกดาน จงขอเสนอแนะสดสวนเวลาในการพฒนาเดกแตละวน ดงน

การพฒนาอาย ๓ ปชวโมง :วน(ประมาณ)

๔ปชวโมง :วน(ประมาณ)

๕ ปชวโมง :วน(ประมาณ)

๑. ทกษะพนฐานในชวตประจ าวน(รวมทงการชวยตนเองในการแตงกายการรบประทาน อาหาร สขอนามยและการนอนพกผอน)

๓ ๒ ๑/๒ ๒ ๑/๔

๒.การเลนเสร ๑ ๑ ๑๓.การคดและความคดรเรมสรางสรรค ๑ ๑ ๑๔.กจกรรมดานสงคม (การท างานรวมกบผอน) ๑/๒ ๓/๔ ๑๕.กจกรรมพฒนากลามเนอใหญ ๓/๔ ๓/๔ ๓/๔๖.กจกรรมทมการวางแผนโดยผสอน ๓/๔ ๑ ๑

เวลาโดยประมาณ ๗ ๗ ๗

๑๓ ตค ๔๖

๔๙

หมายเหต๑. สดสวนของเวลาในแตละวนทเสนอไวสามารถปรบและยดหยนได ขนอยกบผสอน

และ สภาพการณ โดยยดหลกการจดกจกรรมประจ าวนประกอบ๒. ตวอย างข อรายการการพฒนาทน าเสนอใหความส าคญกบทกษะพนฐานในชวต

ประจ าวน ทงนเนองจากการศกษาปฐมวยเปนการศกษาขนแรกทชวยใหเดกรจกชวยเหลอตนเองในกจวตรประจ าวน ซงชวงเดกอาย ๓ ปตองใหเวลาในการท ากจวตรประจ าวนมาก และเมอเดกอายมากขนเวลาทใหจะนอยลงเพราะเดกเกดทกษะการชวยเหลอตนเอง แตกจกรรมดานสงคมเดกทอายนอยยงยดตวเองเปนศนยกลาง ดงนนการใหเวลาในชวงวย ๓ ขวบจงใหเวลานอยและจะเพมขนเมอเดกอายมาก ทงนเพราะเดกตองการเวลาในการเลน ท ากจกรรมรวมกบคนอนมากขน เปนการฝกใหเดกอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

๓. การเลนเสรเปนสงทส าคญและจ าเปนส าหรบเดกปฐมวย ชวยฝกเดกใหรจกเลอกตดสนใจ คดแกปญหา คดสรางสรรค ในแตละวน เดกทกวยควรมโอกาสเลนเสร ๑ ชวโมง : วน

๔. กจกรรมทต องมการวางแผนโดยผ สอน จะช วยให เดก เกดทกษะหรอความคดรวบยอดในเรองใดเรองหนงตามทก าหนดไวในหลกสตร เชน ผสอนตองการใหเดกเกดความคดรวบยอดเกยวกบผลไม ซงผสอนตองวางแผนกจกรรมลวงหนา เวลาทใชในแตละวนทก าหนดไว

๓/๔ ชวโมง (๔๕ นาท) ในเดกอาย ๓ ขวบ มไดหมายใหผสอนสอนตอเนอง ๔๕ นาทใน ๑ กจกรรม เพอใหเดกเกดความคดรวบยอด ผสอนตองพจารณาวาเดกมชวงความสนใจสนจะตองจดแบงเวลาหลายชวงใหเหมาะกบเดกและเวลาทเหลอ เดกอาจถกสอนความคดรวบยอดเรองผลไมในกจกรรมอนๆ

๑๓ ตค ๔๖

๕๐

ตวอยางตารางกจกรรมประจ าวนตวอยางแบบท ๑ ตวอยางแบบท ๒

๘.๐๐-๘.๓๐ รบเดก ๘.๓๐-๙.๐๐ รบเดก๘.๓๐-๘.๔๕ เคารพธงชาต สวดมนต เคารพธงชาต สวดมนต๘.๔๕-๙.๐๐ ตรวจสขภาพ ไปหองน า ๙.๐๐-๙.๓๐ กจกรรมดนตรและจงหวะ๙.๐๐-๙.๒๐ กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ๙.๓๐-๑๐.๓๐ กจกรรมเสร๙.๒๐-๑๐.๒๐ กจกรรมสรางสรรคและการเลนตามมม ๑๐.๓๐-๑๐.๔๐ พก(รบประทานอาหารวาง)๑๐.๒๐-๑๐.๓๐ พก (ของวางเชา) ๑๐.๔๐-๑๑.๒๐ กจกรรมกลางแจง๑๐.๓๐-๑๐.๔๕ กจกรรมในวงกลม ๑๑.๒๐-๑๑.๓๐ พก (ลางมอ ลางเทา)๑๐.๔๕-๑๑.๓๐ กจกรรมกลางแจง ๑๑.๓๐-๑๑.๕๐ กจกรรมเสรมประสบการณ๑๑.๓๐-๑๒.๐๐ พก(รบประทานอาหารกลางวน) ๑๑.๕๐-๑๓.๐๐ พก(รบประทานอาหารกลางวน)๑๒.๐๐-๑๔.๐๐ นอนพกผอน ๑๓.๐๐-๑๕.๐๐ นอนพกผอน๑๔.๐๐-๑๔.๒๐ เกบทนอน ลางหนา ๑๕.๐๐-๑๕.๑๐ เกบทนอน ลางหนา๑๔.๒๐-๑๔.๓๐ พก (ของวางบาย) ๑๕.๑๐-๑๕.๓๐ พก (รบประทานอาหารวางบาย)๑๔.๓๐-๑๔.๕๐ เกมการศกษา ๑๕.๓๐-๑๕.๕๐ เลานทาน๑๔.๕๐-๑๕.๐๐ เตรยมตวกลบบาน ๑๕.๕๐-๑๖.๐๐ เตรยมตวกลบบาน

ตอไปนเปนแนวทางการจดกจกรรมตางๆ ซงผสอนสามารถน าไปปรบใชไดหรอน านวตกรรมตางๆมาปรบใชในการจดกจกรรมประจ าวนตามความเหมาะสมของสภาพแวดลอมและสถานศกษา

หมายเหต กจกรรมท จ ดให เดกในแต ละวนอาจใชชอเรยกกจกรรมแตกตางกนไปในแตละหนวยงาน

๑. กจกรรมเสร /การเลนตามมมกจกรรมเสร/การเลนตามมมเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกเลนอสระตามมมเลนหรอ

มมประสบการณหรอศนยการเรยน ทจดไวในหองเรยน เชน มมบลอก มมหนงสอ มมวทยาศาสตรหรอมมธรรมชาตศกษา มมบาน มมรานคา เปนตน มมตางๆเหลานเดกมโอกาสเลอกเลนไดอยางเสรตามความสนใจและความตองการของเดก ทงเปนรายบคคลและเปนกลม อนง กจกรรมเสรนอกจากใหเดกเลนตามมมแลว อาจใหเดกเลอกท ากจกรรมทผสอนจดเสรมขน เชน เกมการศกษา เครองเลนสมผส กจกรรมสรางสรรคประเภทตาง ๆ

๕๑

การจดกจกรรมเสร/การเลนตามมม อาจจดไดหลายลกษณะ เชน จดกจกรรมเสร โดยเปดโอกาสใหเดกเลอกท ากจกรรมสรางสรรค

และเลนตามมมเลนในชวงเวลาเดยวกนอยางอสระ จดกจกรรมเสร โดยเนนใหเดกเลอกท ากจกรรมสรางสรรคอยางนอย

๑-๒ อยาง หรอตามขอตกลงในแตละวน จดกจกรรมเสร โดยการจดมมศลปะหรอศนยศลปะใหเปนสวนหนง

ของมมเลน หรอศนยการเรยน ฯลฯ

ขอเสนอแนะ๑. ขณะเดกเลน ผสอนตองคอยสงเกตความสนใจในการเลนของเดก หากพบวามมใด

เดกสวนใหญ ไมสนใจทจะเลนแลว ควรสบเปลยนจดสอมมเลนใหม เชนมมบาน อาจดดแปลงหรอเพมเตม หรอเปลยนเปนมมรานคา มมเสรมสวย มมหมอ ฯลฯ

๒. หากมมใดมจ านวนเดกในมมมากเกนไป ผสอนควรใหเดกมโอกาสคดแกปญหาหรอผสอนชกชวนใหแกปญหาในการเลอกเลนมมใหม

๓. การเลอกเลนมม การเลนมมเดยวเปนระยะเวลานาน อาจท าใหเดกขาดประสบการณการเรยนรดานอน ผสอนควรชกชวนใหเดกเลอกมมอน ๆ ดวย

๔. สอ เครองเลนในแตละมม ควรมการสบเปลยนหรอเพมเตมเปนระยะ เพอไมใหเดกเกดความเบอหนาย เชน เกบหนงสอนทานบางเลมทเดกหมดความสนใจ และน าหนงสอนทานใหมมาวางแทน ฯลฯ

๒. กจกรรมสรางสรรคกจกรรมสรางสรรค เปนกจกรรมทชวยเดกใหแสดงออกทางอารมณ ความรสก ความคด

รเรมสรางสรรคและจนตนาการ โดยใชศลปะ เชน การเขยนภาพ การปน การฉก- ปะ การตดปะ การพมพภาพ การรอย การประดษฐ หรอวธการอนทเดกไดคดสรางสรรคและเหมาะกบพฒนาการ เชนการเลนพลาสตกสรางสรรค การสรางรปจากกระดานปกหมด ฯลฯ

การจดกจกรรมสรางสรรค ควรจดใหเดกท าทกวน โดยอาจจดวนละ ๓-๕ กจกรรม ใหเดกเลอกท า อยางนอย ๑-๒ กจกรรมตามความสนใจ

ขอเสนอแนะ๑. การจดเตรยมวสดอปกรณ ควรพยายามหาวสดทองถนมาใชกอนเปนอนดบแรก๒. กอนใหเดกท ากจกรรม ตองอธบายวธใชวสดทถกตองใหเดกทราบพรอมทงสาธตให

ดจนเขาใจ เชน การใชพกนหรอกาว จะตองปาดพกนหรอกาวนนกบขอบภาชนะทใส เพอไมให

๕๒กาวหรอสไหลเลอะเทอะ

๓. ใหเดกท ากจกรรมสรางสรรคประเภทใดประเภทหนงรวมกนในกลมยอย เพอฝกใหเดกรจกการวางแผน และการท างานรวมกนกบผอน

๔. แสดงความสนใจในงานของเดกทกคน ไมควรมองผลงานเดกดวยความขบขนและควรน าผลงานของเดกทกคนหมนเวยนจดแสดงทปายนเทศ

๕. หากพบวาเดกคนใดสนใจท ากจกรรมอยางเดยวตลอดเวลา ควรกระตนเรา และจงใจใหเดกเปลยนท ากจกรรมอนบาง เพราะกจกรรมสรางสรรคแตละประเภทพฒนาเดกแตละดานแตกตางกน และเมอเดกท าตามทแนะน าได ควรใหแรงเสรมทกครง

๖. เกบผลงานชนทแสดงความกาวหนาของเดกเปนรายบคคลเพอเปนขอมลสงเกตพฒนาการของเดก๓. กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

การเคลอนไหวและจงหวะ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายอยางอสระตามจงหวะ โดยใชเสยงเพลง ค าคลองจอง ซงจงหวะและดนตรทใชประกอบไดแกเสยงตบมอ เสยงเพลง เสยงเคาะไม เคาะเหลก ร ามะนา กลอง ฯลฯ มาประกอบการเคลอนไหวเพอสงเสรมใหเดกเกดจนตนาการ ความคดสรางสรรค เดกวยนรางกายก าลงอยในระหวางพฒนาการใชสวนตางๆของรางกายยงไมผสมผสานหรอประสานสมพนธกนอยางสมบรณ การเคลอนไหวของเดกมลกษณะตาง ๆ ดงน

๑. ชา ไดแก การคบ คลาน ๒. เรว ไดแก การวง๓. นมนวล ไดแก การไหว การบน๔. ขงขง ไดแก การกระทบเทาดง ๆ ตกลองดง ๆ๕. ราเรงมความสข ไดแก การตบมอ หวเราะ๖. เศราโศกเสยใจ ไดแก สหนา ทาทาง

ฯลฯทศทางการเคลอนไหว

๑. เคลอนไหวไปขางหนาและขางหลง๒. เคลอนไหวไปขางซายและขางขวา๓. เคลอนตวขนและลง๔. เคลอนไหวรอบทศ

๕๓

รปแบบการเคลอนไหว๑. การเคลอนไหวพนฐาน ไดแก การเคลอนไหวตามธรรมชาตของเดก ม ๒ ประเภท

๑.๑ การเคลอนไหวอยกบท ไดแก ตบมอ ผงกศรษะ ขยบตา ชนเขา เคาะเทาเคลอนไหวมอและแขน มอและนวมอ เทาและปลายเทา

๑.๒ การเคลอนไหวเคลอนท ไดแก คลาน คบ เดน วง กระโดด ควบมากาวกระโดด

๒. การเลยนแบบ ม ๔ ประเภท๒.๑ เลยนแบบทาทางสตว๒.๒ เลยนแบบทาทางคน๒.๓ เลยนแบบเครองยนตกลไกและเครองเลน๒.๔ เลยนแบบปรากฏการณธรรมชาต

๓. การเคลอนไหวตามบทเพลง ไดแก การเคลอนไหวหรอท าทาทางประกอบเพลงเชน เพลงไก เพลงขามถนน ฯลฯ

๔. การท าทาทางกายบรหารประกอบเพลง ไดแก การท าทาทางกายบรหารตามจงหวะและท านองเพลง หรอค าคลองจอง

๕. การเคลอนไหวเชงสรางสรรค ไดแก การเคลอนไหวทใหเดกคดสรางสรรคทาทางขนเอง อาจชน าดวยการปอนค าถามเคลอนไหวโดยใชอปกรณประกอบ เชน หวงหวาย แถบผารบบน ถงทราย ฯลฯ

๖. การเลนหรอการแสดงทาทางตามค าบรรยาย เรองราว ไดแก การเคลอนไหวหรอแสดงทาทางตามจนตนาการจากเรองราวหรอค าบรรยายทผสอนเลา

๗.การปฏบตตามค าสงและขอตกลงไดแก การเคลอนไหวหรอท าทาทางตามสญญาหรอค าสงตามทไดตกลงไวกอนเรมกจกรรม

๘.การฝกท าทาทางเปนผน า ผตาม ไดแก การเคลอนไหวหรอท าทาทางจากความคดสรางสรรคของเดกเอง แลวใหเพอนปฏบตตามกจกรรม

ขอเสนอแนะ๑. ควรเรมกจกรรมจากการเคลอนไหวทเปนอสระ และมวธการทไมยงยากมากนก

เชน ใหเดกไดกระจายอยภายในหองหรอบรเวณทฝก และใหเคลอนไหวไปตามธรรมชาตของเดก๒. ควรใหเดกไดแสดงออกดวยตนเองอยางอสระและเปนไปตามความนกคดของ

เดกเอง ผสอนไมควรชแนะ

๕๔

๓. ควรเปดโอกาสใหเดกคดหาวธเคลอนไหวทงทตองเคลอนทและไมตองเคลอนทเปนรายบคคล เปนค เปนกลม ตามล าดบและกลมไมควรเกน ๕ – ๖ คน

๔. ควรใชสงของทอยใกลตวเดก เศษวสดตาง ๆ เชน กระดาษหนงสอพมพ เศษผาทอนไม เขามาชวยในการเคลอนไหวและใหจงหวะ

๕. ควรก าหนดจงหวะสญญาณนดหมายในการเคลอนไหวตาง ๆ หรอเปลยนทาหรอหยดใหเดกทราบเมอท ากจกรรมทกครง

๖.ควรสรางบรรยากาศอยางอสระ ชวยใหเดกรสกอบอน เพลดเพลน และรสกสบายและสนกสนาน

๗.ควรจดใหมเกมการเลนบางนาน ๆ ครง เพอชวยใหเดกสนใจมากขน๘. กรณเดกไมยอมเขารวมกจกรรม ผสอนไมควรใชวธบงคบ ควรใหเวลาและโนมนาว

ใหเดกสนใจเขารวมกจกรรมดวยความสมครใจ๙. หลงจากเดกไดออกก าลงเคลอนไหวรางกายแลวตองใหเดกพกผอน โดยอาจให

นอนเลนบนพนหอง นงพก หรอเลนสมมตเปนตกตา อาจเปดเพลงจงหวะชาๆ เบาๆ ทสรางความรสกใหเดกอยากพกผอน

๑๐. การจดกจกรรมควรจดตามก าหนดตารางกจวตรประจ าวน และควรจดใหเปนทนาสนใจ เกดความสนกสนาน

๔. กจกรรมเสรมประสบการณ / กจกรรมในวงกลมกจกรรมเสรมประสบการณ/กจกรรมในวงกลม เปนกจกรรมทมงเนนใหเดกไดพฒนา

ทกษะการเรยนร ฝกการท างานและอยรวมกนเปนกลมทงกลมยอยและกลมใหญ กจกรรมทจดมงฝกใหเดกไดมโอกาสฟง พด สงเกต คดแกปญหาใชเหตผลและฝกปฏบต เพอใหเกดความคดรวบยอดเกยวกบเรองทเรยน โดยจดกจกรรมดวยวธตาง ๆ เชน สนทนา อภปราย สาธตทดลอง เลานทาน เลนบทบาทสมมต รองเพลง ทองค าคลองจอง ศกษานอกสถานท เชญวทยากรมาใหความร ฯลฯ

การจดกจกรรมเสรมประสบการณ สามารถจดไดหลากหลายวธ เชน๑. การสนทนา อภปราย เปนการสงเสรมพฒนาการทางภาษาในการพด การฟง

รจกแสดงความคดเหนและยอมรบฟ งความคด เหนของผ อน ซงสอทใชอาจเปนของจรง ของจ าลอง รปภาพ สถานการณจ าลอง ฯลฯ

๒. การเลานทาน เปนการเลาเรองตาง ๆ สวนมากจะเปนเรองทเนนการปลกฝงใหเกดคณธรรม จรยธรรม วธการนจะชวยใหเดกเขาใจไดดขน ในการเลานทานสอทใชอาจเปนรปภาพ หนงสอนทาน หน การแสดงทาทางประกอบการเลาเรอง

๕๕

๓. การสาธต เปนการจดกจกรรมทตองการใหเดกไดสงเกตและเรยนรตามขนตอนของกจกรรมนนๆ ในบางครงผสอนอาจใหเดกอาสาสมครเปนผสาธตรวมกบผสอน เพอน าไปสการปฏบตจรง เชน การเพาะเมลด การเปาลกโปง การเลนเกมการศกษา ฯลฯ

๔. การทดลอง / ปฏบตการ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดรบประสบการณตรง เพราะไดทดลองปฏบตดวยตนเอง ไดสงเกตการเปลยนแปลง ฝกการสงเกต การคดแกปญหา และสงเสรมใหเดกมความอยากรอยากเหนและคนพบดวยตนเอง เชน การประกอบอาหาร การทดลองวทยาศาสตรงาย ๆ การเลยงหนอนผเสอ การปลกพช ฯลฯ

๕. การศกษานอกสถานท เปนการจดกจกรรมทท าใหเดกไดรบประสบการณตรงอกรปแบบหนง ดวยการพาเดกไปทศนศกษาสอตางๆรอบสถานศกษาหรอสถานทนอกสถานศกษาเพอเปนการเพมพนประสบการณแกเดก

๖. การเลนบทบาทสมมต เปนการใหเดกเลนสมมตตนเองเปนตวละครตาง ๆ ตามเนอเรองในนทานหรอเรองราวตางๆ อาจใชสอประกอบการเลนสมมตเพอเราความสนใจและกอใหเกดความสนกสนาน เชน หนสวมศรษะ ทคาดศรษะรปคนและสตวรปแบบตางๆ เครองแตงกาย และอปกรณของจรงชนดตาง ๆ

๗. การรองเพลง เลนเกม ทองค าคลองจอง เปนการจดใหเดกไดแสดงออกเพอความสนกสนาน เพลดเพลน และเรยนรเกยวกบภาษาและจงหวะ เกมทน ามาเลนไมควรเนนการแขงขน

ขอเสนอแนะ๑. ควรยดหลกการจดกจกรรมทเนนใหเดกไดรบประสบการณตรงและมโอกาสคนพบ

ดวยตนเองใหมากทสด๒. ผสอนควรยอมรบความคดเหนทหลากหลายของเดกและใหโอกาสเดกไดฝกคด๓. อาจเชญวทยากรมาใหความรแทนผสอน เชน พอแม ต ารวจ หมอ ฯลฯ จะชวย

ใหเดกสนใจและสนกสนานยงขน๔. ในขณะทเดกท ากจกรรม หรอหลงจากท ากจกรรมเสรจแลว ผสอนควรใชค าถาม

ปลายเปดทชวนใหเดกคด ไมควรใชค าถามทมค าตอบ “ใช” “ไมใช” หรอมค าตอบใหเดกเลอกและผสอนควรใจเยนใหเวลาเดกคดค าตอบ

๕. ชวงระยะเวลาทจดกจกรรมสามารถยดหยนไดตามความเหมาะสม ทงนใหค านงถงความสนใจของเดกและความเหมาะสมของกจกรรมนน ๆ เชน กจกรรมการศกษานอกสถานทการประกอบอาหาร การปลกพช อาจใชเวลานานกวาทก าหนดไว

๕๖

๕. กจกรรมกลางแจงกจกรรมกลางแจงเปนกจกรรมทจดใหเดกไดมโอกาสออกไปนอกหองเรยนเพอออกก าลง

เคลอนไหวรางกายและแสดงออกอยางอสระ โดยยดความสนใจและความสามารถของเดกแตละคนเปนหลก กจกรรมกลางแจงทผสอนควรจดใหเดกไดเลน เชน

๕.๑ การเลนเครองเลนสนามเครองเลนสนาม หมายถง เครองเลนทเดกอาจปนปาย หมน โยก ซงท าออกมาในรปแบบ

ตาง ๆ เชน๕.๑.๑ เครองเลนส าหรบปนปาย หรอตาขายส าหรบปนเลน๕.๑.๒ เครองเลนส าหรบโยกหรอไกว เชน มาไม ชงชา มานงโยก ไมกระดก ฯลฯ๕.๑.๓ เครองเลนส าหรบหมน เชน มาหมน พวงมาลยรถส าหรบหมนเลน๕.๑.๔ ราวโหนขนาดเลกส าหรบเดก๕.๑.๕ ตนไมส าหรบเดนทรงตว หรอไมกระดานแผนเดยว๕.๑.๖ เครองเลนประเภทลอเลอน เชน รถสามลอ รถลากจง ฯลฯ

๕.๒ การเลนทรายทรายเปนสงทเดกๆ ชอบเลน ทงทรายแหง ทรายเปยก น ามากอเปนรปตาง ๆ ได

และสามารถน าวสดอนมาประกอบการเลนตกแตงได เชน กงไม ดอกไม เปลอกหอย พมพขนม ทตกทราย ฯลฯ

ปกตบอทรายจะอยกลางแจง โดยอาจจดใหอยใตรมเงาของตนไมหรอสรางหลงคาท าขอบกน เพอมใหทรายกระจดกระจาย บางโอกาสอาจพรมน าใหชนเพอเดกจะไดกอเลนนอกจากน ควรมวธการปดกนมใหสตวเลยงลงไปท าความสกปรกในบอทรายได

๕.๓ การเลนน าเดกทวไปชอบเลนน ามาก การเลนน านอกจากสรางความพอใจและคลายความเครยดให

เดกแลวยงท าใหเดกเกดการเรยนรอกดวย เชน เรยนรทกษะการสงเกต จ าแนกเปรยบเทยบปรมาตร ฯลฯ

อปกรณทใสน าอาจเปนถงทสรางขนโดยเฉพาะหรออางน าวางบนขาตงทมนคง ความสงพอทเดกจะยนไดพอด และควรมผาพลาสตกกนเสอผาเปยกใหเดกใชคลมระหวางเลน

๕.๔ การเลนสมมตในบานตกตาหรอบานจ าลองเปนบานจ าลองส าหรบใหเดกเลน จ าลองแบบจากบานจรงๆ อาจท าดวยเศษวสด

ประเภทผาใบ กระสอบปาน ของจรงทไมใชแลว เชน หมอ เตา ชาม อาง เตารด เครองครว

๕๗

ตกตาสมมตเปนบคคลในครอบครว เสอผาผใหญทไมใชแลวส าหรบผลดเปลยน มการตกแตงบรเวณใกลเคยงใหเหมอนบานจรง ๆ บางครงอาจจดเปนรานขายของ สถานทท าการตาง ๆ เพอใหเดกเลนสมมตตามจนตนาการของเดกเอง

๕.๕ การเลนในมมชางไมเดกตองการการออกก าลงในการเคาะ ตอก กจกรรมการเลนในมมชางไมนจะชวยใน

การพฒนากลามเนอใหแขงแรง ชวยฝกการใชมอและการประสานสมพนธระหวางมอกบตานอกจากนยงฝกใหรกงานและสงเสรมความคดสรางสรรคอกดวย

๕.๖ การเลนกบอปกรณกฬาเปนการน าอปกรณกฬามาใหเดกเลนอยางอสระหรอใชประกอบเกมการเลนทใหอสระ

แกเดกใหมากทสด ไมควรเนนการแขงขนเพอมงหวงแพ-ชนะ อปกรณกฬาทนยมน ามาใหเดกเลน เชน ลกบอล หวงยาง ถงทราย ฯลฯ

๕.๗ การเลนเกมการละเลนกจกรรมการเลนเกมการละเลนทจดใหเดกเลน เชน เกมการละเลนของไทย

เกมการละเลนของทองถน เชน มอญซอนผา รรขาวสาร แมง โพงพาง ฯลฯ การละเลนเหลานตองใชบรเวณทกวาง การเลนอาจเลนเปนกลมเลก/กลมใหญกได กอนเลนผสอนอธบายกตกาและสาธตใหเดกเขาใจ ไมควรน าเกมการละเลนทมกตกายงยากและเนนการแขงขนแพชนะ มาจดกจกรรมใหกบเดกวยน เพราะเดกจะเกดความเครยดและสรางความรสกทไมดตอตนเอง

ขอเสนอแนะ๑. หมนตรวจตราเครองเลนสนามและอปกรณประกอบใหอยในสภาพทปลอดภย

และใชการไดดอยเสมอ๒. ใหโอกาสเดกเลอกเลนกลางแจงอยางอสระทกวน อยางนอยวนละ ๓๐ นาท๓. ขณะเดกเลนกลางแจง ผสอนตองคอยดแลอยางใกลชดเพอระมดระวงความ

ปลอดภยในการเลน หากพบวาเดกแสดงอาการเหนอย ออนลา ควรใหเดกหยดพก๔. ไมควรน ากจกรรมพลศกษาส าหรบเดกระดบประถมศกษามาใชสอนกบเดกระดบ

ปฐมวยเพราะยงไมเหมาะสมกบวย๕. หลงจากเลกกจกรรมกลางแจง ควรใหเดกไดพกผ อนหรอน งพก ไมควรใหเดก

รบประทาน อาหารกลางวนหรอดมนมทนท เพราะอาจท าใหเดกอาเจยน เกดอาการจกแนนได

๕๘

๖.เกมการศกษา เกมการศกษาเปนเกมทชวยพฒนาสตปญญา มกฎเกณฑกตกางายๆ เดกสามารถเลน

คนเดยวหรอเลนเปนกลมได ชวยใหเดกรจกสงเกต คดหาเหตผลและเกดความคดรวบยอดเกยวกบส รปราง จ านวน ประเภท และความสมพนธเกยวกบพนท ระยะ เกมการศกษาทเหมาะสมส าหรบเดกวย ๓-๕ ป เชน เกมจบค แยกประเภท จดหมวดหม เรยงล าดบ โดมโนลอตโต ภาพตดตอ ตอตามแบบ ฯลฯ

ขอเสนอแนะ๑. การสอนเกมการศกษาในระยะแรก ควรเรมสอนโดยใชของจรง เชน การจบค

กระปองแปง ทเหมอนกน หรอการเรยงล าดบกระปองแปงตามล าดบสง – ต า๒. การเลนเกมในแตละวน อาจจดใหเลนทงเกมชดใหมและเกมชดเกา๓. ผสอนอาจใหเดกหมนเวยนเขามาเลนเกมกบผสอนทละกลม หรอสอนทงชนตามความ

เหมาะสม๔. ผสอนอาจใหเดกทเลนไดแลว มาชวยแนะน ากตกาการเลนในบางโอกาสได๕. การเลนเกมการศกษา นอกจากใชเวลาในชวงกจกรรมเกมการศกษาตามตารางกจกรรม

ประจ าวนแลวอาจใหเดกเลอกเลนอสระในชวงเวลากจกรรมเสรได๖. การเกบเกมทเลนแลว อาจเกบใสกลองเลก ๆ หรอใสถงพลาสตกหรอใชยางรด

แยกแตละเกม แลวจดใสกลองใหญรวมไวเปนชด

๕๙

บทท ๕การเขยนแผนการจดประสบการณ

การสอนในระดบปฐมวยนนไมสอนเปนรายวชา แตจดในรปแบบกจกรรมบรณาการใหเดกไดเรยนรผานการเลน ดงนนการจดประสบการณใหเดกไดพฒนาครบทกดานบรรลจดหมายตามหลกสตรนน ผสอนจ าเปนตองวางแผนการจดประสบการณและรหลกการเขยนแผนการจดประสบการณ เพอเปนแนวในการปฏบตจรงไดอยางมประสทธภาพ

จดประสงคของการเขยนแผนการจดประสบการณ๑. เพ อ ให ผ สอนวางแผนล วงหน าในการจดกจกรรมรวมกบเดกไดอยางเหมาะสม

และสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวย๒. เพอใหผสอนน าแผนการจดประสบการณไปใชในการจดกจกรรมประจ าวนใหบรรลผล

ตามจดหมายทก าหนดไว

การจดท าแผนการจดประสบการณการจดท าแผนการจดประสบการณใหบรรลจดหมายของหลกสตร ผสอนควรด าเนน

ตามขนตอนตอไปน๑. ศกษาหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ และเอกสารอนๆท

เกยวของ ผสอนตองศกษาหลกสตรการศกษาปฐมวยอยางละเอยด จนเกดความเขาใจวาจะพฒนาเดกอยางไร เพอใหบรรลตามจดหมายทหลกสตรก าหนดไว นอกจากนควรศกษาเอกสารทเกยวของเพมเตมเพอใหมความเขาใจยงขน เชน คมอหลกสตรการศกษาปฐมวยขอมลพฒนาการเดก พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ เปนตน

๒. ว เคราะห หลกสตรสถานศกษา ความสมพนธของมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค(จดหมาย) ตวบงช สภาพทพงประสงคของเดก ๓ – ๕ ป ผสอนตองวเคราะหความสมพนธของมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ตวบงช สภาพทพงประสงคของเดก ๓ – ๕ ป เพอน าไปพจารณาสาระการเรยนร

๓. วเคราะหสาระการเรยนร ผสอนตองศกษาหลกสตรสถานศกษาในสวนทเปนสาระการเรยนรซงก าหนดไว ๒ สวน คอ สวนทเปนประสบการณส าคญและสวนทเปนสาระทควรเรยนร โดยผสอนจะตองวเคราะหและเลอกน ามาก าหนดหนวยการจดประสบการณ

๖๐

๔. ก าหนดรปแบบการจดประสบการณ เปนขนตอนทผสอนตองก าหนดรปแบบการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยซงมหลากหลาย รวมทงศกษาแนวคดจากนวตกรรมทผสอนตองการใชสอดแทรกลงในการจดประสบการณ ส าหรบรปแบบทนยมใชจดประสบการณในระดบปฐมวยศกษา คอ หนวยการจดประสบการณ ผสอนสามารถก าหนดหนวยการจดประสบการณเปนรายสปดาห บางสปดาหอาจใช หน วยตามความสนใจของเดก โดยพจารณาขอมลหลกสตรสถานศกษา ตวเดก สภาพแวดลอม สงคม-วฒนธรรมประกอบ ทงนสามารถยดหยนตามความเหมาะสม

ส าหรบการจดประสบการณแบบหนวย ผสอนตองก าหนดหวเรองโดยใชเปนแกนกลางในการจดประสบการณใหกบเดก การก าหนดหวเรองสามารถท าได ๓ วธคอ

วธท ๑ เดกเปนผก าหนดวธนผสอนจะเปดโอกาสใหเดกเปนผก าหนดหวเรองไดตามความสนใจของเดก

เชน ขณะทเดนผานแปลงดอกไม เดกๆแสดงความสนใจผเสอทก าลงเกาะดอกไมอยและตองการทจะเรยนร เ ร อ ง ผ เ ส อ ด งน น ผ สอนจ งน าเรองผเสอมาเปนหวเรองในการจดท าหนวยการจดประสบการณ

วธท ๒ ผสอนและเดกรวมกนก าหนดวธนเปนวธทก าหนดรวมกนระหวางผสอนก บ เ ด ก โดย ผ สอนกระตนใหเดก

แสดงความคดเหน แลวน าเรองทสนใจมาก าหนดเปนหนวยการจดประสบการณ เชน ผสอนอานนทานเกยวกบ“ชาง”ใหเดกฟง และมการสนทนา อภปรายเกยวกบเรองชาง ในทสดผสอนกบเดกจงตดสนใจรวมกนก าหนดเรอง “ชาง”เปนหนวยการจดประสบการณ

วธท ๓ ผสอนเปนผก าหนดวธนผสอนจะเปนผวางแผนก าหนดหนวยการจดประสบการณและสาระการเรยนร

ในแตละหนวยไวลวงหนาโดยพจารณาจากโครงสรางหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทจดท าไว หนวยการจดประสบการณนสามารถปรบและยดหยนไดตามความสนใจของเดก เชน ผสอนก าหนดหวเรอง“ยง”ไวลวงหนาแลว แตปรากฏวาเดกอยากรเรอง “ผเสอ” ผสอนสามารถยดหยนเปลยนเรองนนมาเปนผเสอไดและน าเรอง “ยง”ไปจดประสบการณในโอกาสตอไป

การก าหนดหวเรองหนวยการจดประสบการณ ควรมลกษณะ ดงน เหมาะสมกบวยและพฒนาการของเดก ตรงตามความตองการและความสนใจของเดก สอดคลองกบสภาพและการด าเนนชวตประจ าวนของเดก ผนวกคณธรรมและจรยธรรมเขาไปไดอยางผสมกลมกลน

๖๑

๕. เขยนแผนการจดประสบการณ ผสอนควรพจารณาเขยนแผนการจดประสบการณทผสอนน าไปใชไดจรงและเกดประโยชนตอเดกปฐมวยทผสอนรบผดชอบ ทงนจะตองสอดคลองกบหลกการจดการศกษาปฐมวย

๕.๑ น าหนวยการจดประสบการณมาก าหนดรายละเอยดสาระการเรยนรเมอไดหนวยการจดประสบการณแลว ผสอนก าหนดรายละเอยดสาระการเรยนร

ใหเขากบหวเรองหนวยการจดประสบการณ สาระการเรยนรประกอบดวยประสบการณส าคญและสาระทควรเรยนร ซงสาระทควรเรยนรในหลกสตรนนเปนสาระทไมไดก าหนดรายละเอยดของเนอหาให ทงนเพอประสงคใหสามารถยดหยนไดโดยงาย สะดวกตอการปรบใหเหมาะสมกบความสนใจและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก

๕.๒ สงเกตหรอระดมความคดจากเดกผสอนอาจสนทนากบ เดก เพ อจะได ทราบว าเดกมประสบการณเดมใน

หวเรองนนมากนอยเพยงใด เดกอยากทราบอะไรเพมเตม และผสอนควรตรวจสอบหลกสตรเพอเพมเตมสงทเดกควรเรยนรในหนวยหรอหวเรองนนๆ

ตวอยาง หนวย “ชาง”

๑.สงทเดกรแลว- ชางตวโต สเทา มงวง- กนออย- เตะบอล

๒.สงทเดกตองการร- ชางออกลกครงละกตว- ชางชอบอยทไหน

๓.สงทเดกควรร- การอนรกษชางไทย (มฐ.๗ รกธรรมชา

- ความสามารถของชางไทย (มฐ๑๒ มเ

กนผลไม ออยเตะบอล

ชาง

ความสามารถ

ต สงแวดลอมจตคตทดตอก

ตวโต สเทา

มงวง

วฒนธรรมและความเปนไทย)ารเรยนรและมทกษะในการแสวงหาความร )

๖๒

ตวอยางสงทเดกเรยนรหลงจากเดกเรยนรเรองชางแลว

๕.๓ เขยนแผนการจดประสบการณเมอไดขอบขายสาระทเดกตองการร

ตองเขยนแผนการจดประสบการณ โดยค านสภาพทพงประสงคในเดกแตละกลมอายทผสอนรกจกรรม และการประเมน

ส าหรบรปแบบการเขยนแผนการจดไวลวงหนา และเขยนแผนการจดประสบการณแบซงผสอนสามารถน าไปประยกตใชใหเหมาะสมก

เตนร า ออย)

ชาง

และสาระทผสงถงมาตรฐานบผดชอบ ป

ประสบการณบหนวย(Uniบเดกปฐมวยแ

กนผลใหญ

ตวโต

ความสามารถ

เตะบอล

ลากซง

วาดภาพ

ตกลก

กลวย

อนคดวาเดคณลกษณะระสบการณ

ผสอนสาt) แตคมอฉบละสถานศก

มนแกว

ทสด(สตวบก

กคทส

มาบษ

สเทา

มงา

มงวง ๔ ขา ครงละ ๑ ตว

ทอย

ในปา

ในเมอง

อนรกษ

ไมนามาเดนในเมอง

ไมตดงา

ไมท าราย

วรรเพมแลว ผสอนพงประสงค ตวบงช าคญทคาดวาจะเกด สอ

รถเขยนแผนการจดประสบการณนจะใหไวเพยง ๒ ตวอยางาของตนเองได ดงน

๖๓

ตวอยางการเขยนแผนการจดประสบการณ แบบท ๑

ชอหนวย(ระบชอหวเรองทจะใชในการจดประสบการณไดจากหลกสตรของสถานศกษาทก าหนดไวแลว หรอยดหยน ปรบเปลยนตามความสนใจของเดก )

สงทเดกรแลว สงทเดกตองการร สงทเดกควรร(ไดจากการสงเกต สนทนากบเดก และผสอนบนทกขอมลไว )

(ได จากค าถามท เดกถามผ สอน แสดงถงความอยากรในหวเรองนนๆของเดก)

(ไดจากการศกษาหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช ๒๕๔๖ ในสวนทเปนสาระทควรเรยนร และประสบการณส าคญ)

วน : (วนทท าการสอน) เวลา : (ตามตารางกจกรรมประจ าวน)

ชอกจกรรม : (ชอกจกรรมตามตารางกจกรรมประจ าวน)

จดประสงค : ๑. ๒.

๓. ๔. ฯลฯสาระการเรยนร :๑.สาระทควรเรยนร ( เปนสาระทถกก าหนดไวในหลกสตรของสถานศกษาทบคลากรสถานศกษารวมกนจดท า)

๒.ประสบการณส าคญ (เปนประสบการณส าคญทคาดวาจะเกดและถกก าหนดไวแลวในหลกสตรของสถานศกษาทบคลากรสถานศกษารวมกนจดท า)

วธด าเนนกจกรรม : ๑.

๒.

ฯลฯสอ : (ระบสอทใชในการด าเนนกจกรรม)การประเมน : (ระบวธการประเมนและสงทประเมน).บนทกหลงสอน :

(เปาหมายพฤตกรรมทตองการใหเกดกบเดกเมอท ากจกรรมในหนวยแลว ควรอยบนพนฐานของพฒนาการทง ๔ ดาน)

(ผสอนเขยนกจกรรมโดยระบการด าเนนกจกรรมเปนขนตอนตงแตตนจนจบโดยค านงถงวย พฒนาการชวงความสนใจของเดกและจดประสงคทตองการ)

๖๔

ตวอยางการเขยนแผนการจดประสบการณ แบบท ๒ *

ชอหนวย : (ชอหวเรองทจะน าไปสอนเดกไดจากหลกสตรหรอความสนใจของเดก )

จดประสงค : (เปาหมายพฤตกรรมทวไปทตองการใหเกดเมอเดกท ากจกรรมครบตามระยะเวลาทผสอนวางแผนไว อาจเปน ๑ สปดาห หรอ ๒ สปดาห ทงนควรอยบนพนฐานพฒนาการเดกและจดหมายทก าหนดไวในหลกสตรการศกษาปฐมวย/สถานศกษาปฐมวย)

สาระการเรยนร

วนท จดประสงค สาระทควรเรยนร

ประสบการณส าคญ

กจกรรม สอ การประเมน

๑ กจกรรม

(ระบชอกจกรรม เชนเคลอนไหวจงหวะ /เลนกลางแจง ฯลฯ และระบจดประสงคของกจกรรมเปนขอๆ)

(สาระทจะใหเดกเรยนร)

(ประสบการณ-ส าคญ ทคาดวาจะเกด)

( ด าเนนกจกรรมเปนขนตอนตงแตตนจนจบ ตองสอดคลองกบจดประสงคสาระการเรยนรชวงเวลาของกจกรรมทจดและหลกการจดการศกษาปฐมวย)

( ชอสออปกรณทใชในการท ากจกรรม)

(ระบประเมนอะไร ดวยวธใดตองสอดคลองกบจดประสงค )

บนทกหลงสอน :

หมายเหต * เปนการเขยนแผนการจดประสบการณแบบกงตาราง โดยภายในตารางจะเขยนกจกรรมทจดในแตละวนอยางละเอยดจนครบทกกจกรรมในแตละสปดาห

๖๕

๒. ตวอยางการเขยนแผนการจดประสบการณแบบท ๒ เฉพาะกจกรรมกลมยอย / กจกรรมในวงกลม / กจกรรมเสรมประสบการณ

ชอหนวย : ชาง *** จดประสงค : ๑.กลาแสดงความคดเหน

๒.ฝกทกษะในการฟงและพด ๓.ฝกการสงเกตและเปรยบเทยบ

๔.ฝกการท างานรวมกบผอนสาระการเรยนร

วนท จดประสงค สาระทควรเรยนร

ประสบการณส าคญ

กจกรรม สอ การประเมน

๑ กจกรรมกลมยอย /กจกรรมในวงกลม/กจกรรมเสรมประสบการณ๑. อธบายรปรางลกษณะของชางได

๒. เปรยบเทยบความเหมอนความตางของชางกบสตวอนได

๓. ท างานรวมกบผอนได

รปรางลกษณะของชาง

๑. การอธบายเกยวกบสงตางๆ(การใชภาษา) ๒. เปรยบเทยบขนาด รปราง ส(การสงเกตการจ าแนก และการเปรยบเทยบ )๓. การท างานรวมกบเดกอน(การเรยนรทางสงคม)

๑. สนทนารวมกบเดกเกยวกบรปรางลกษณะชาง

๒. เปรยบเทยบความเหมอนความตางของชางกบสตวอนตามความคดเหน๓.แบงกลมใหเดกวาดภาพ และแตละกลมน าเสนอดวยภาพเขยนตอกลมใหญ

-หนจ าลองชาง

- ภาพชาง

- สเทยน

- กระดาษ

สงเกต

๑. การพดอธบายรปรางลกษณะของชาง

๒. การเปรยบเทยบความเหมอนความตางของชาง

หมายเหต * ผสอนควรใหเดกมประสบการณจรงเกยวกบเรอง ชาง เชน พาไปทศนศกษาสวนสตว ดวดทศน** จดประสงคทยกมานนเปนจดประสงคทวไปของหนวยชางและน ามาเฉพาะสวนทสมพนธกบกจกรรมกลมยอย/ กจกรรมในวงกลม / กจกรรมเสรมประสบการณ

๖๖

บทท ๖สอสงเสรมพฒนาการเดก

สอ เปนตวกลางในการถายทอดเรองราวเนอหาจากผสงไปยงผรบในการเรยนการสอนสอเปนตวกลางน าความรจากผสอนสเดก ท าใหเดกเกดการเรยนรตามจดประสงคทวางไวชวยใหเดกไดรบประสบการณตรง ท าใหสงทเปนนามธรรมเขาใจยากกลายเปนรปธรรมทเดกเขาใจงาย เรยนรไดงาย รวดเรว เพลดเพลน เกดการเรยนรและคนพบดวยตนเองสอประกอบการจดกจกรรม

สอประกอบการจดกจกรรมเพอพฒนาเดกปฐมวยทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจสงคม และสตปญญา ควรมสอทงทเปนประเภท ๒ มต และ/หรอ ๓ มต ทเปนสอของจรงสอธรรมชาต สอทอยใกลตวเดก สอสะทอนวฒนธรรม สอทปลอดภยตอตวเดก สอเพอพฒนาเดกในดานตางๆใหครบทกดาน สอทเออใหเดกเรยนรผานประสาทสมผสทงหา โดยการจดการใชสอเรมตนจาก สอของจรง ภาพถาย ภาพโครงราง และ สญลกษณ ทงนการใชสอตองเหมาะสมกบวย วฒภาวะ ความแตกตางระหวางบคคล ความสนใจและความตองการของเดกทหลากหลาย ตวอยางสอประกอบการจดกจกรรม มดงน

กจกรรมเสร /การเลนตามมม๑. มมบทบาทสมมต อาจจดเปนมมเลน ดงน

๑.๑ มมบาน ของเลนเครองใชในครวขนาดเลก หรอของจ าลอง เชน เตา กะทะ ครก กาน า

เขยง มดพลาสตก หมอ จาน ชอน ถวยชาม กะละมง ฯลฯ เครองเลนตกตา เสอผาตกตา เตยง เปลเดก ตกตา เครองแตงบานจ าลอง เชน ชดรบแขก โตะเครองแปง หมอนอง กระจกขนาดเหนเตมตว

หว ตลบแปง ฯลฯ เครองแตงกายบคคลอาชพตาง ๆ ทใชแลว เชน ชดเครองแบบทหาร ต ารวจชดเสอผาผใหญชายและหญง รองเทา กระเปาถอทไมใชแลว ฯลฯ

โทรศพท เตารดจ าลอง ทรดผาจ าลอง ภาพถายและรายการอาหาร

๖๗

๑.๒ มมหมอ เครองเลนจ าลองแบบเครองมอแพทยและอปกรณการรกษาผปวย เชน หฟง

เสอคลมหมอ ฯลฯ อปกรณส าหรบเลยนแบบการบนทกขอมลผปวย เชน กระดาษ ดนสอ ฯลฯ

๑.๓ มมรานคา กลองและขวดผลตภณฑตางๆทใชแลว อปกรณประกอบการเลน เชน เครองคดเลข ลกคด ธนบตรจ าลอง ฯลฯ

๒. มมบลอก ไมบลอกหรอแทงไมทมขนาดและรปทรงตางๆกน จ านวนตงแต ๕๐ ชนขนไป ของเลนจ าลอง เชน รถยนต เครองบน รถไฟ คน สตว ตนไม ฯลฯ ภาพถายตางๆ ทจดเกบไมบลอกหรอแทงไมอาจเปนชน ลงไมหรอพลาสตก แยกตามรปทรงขนาด

๓. มมหนงสอ หนงสอภาพนทาน สมดภาพ หนงสอภาพทมค าและประโยคสน ๆพรอมภาพ ชนหรอทวางหนงสอ อปกรณตาง ๆ ทใชในการสรางบรรยากาศการอาน เชน เสอ พรม หมอน ฯลฯ สมดเซนยมหนงสอกลบบาน อปกรณส าหรบการเขยน อปกรณเสรม เชน เครองเลนเทป ตลบเทปนทานพรอมหนงสอนทาน หฟง ฯลฯ

๔. มมวทยาศาสตร หรอมมธรรมชาตศกษา วสดตาง ๆ จากธรรมชาต เชน เมลดพชตาง ๆ เปลอกหอย ดน หน แร ฯลฯ เครองมอเครองใชในการส ารวจ สงเกต ทดลอง เชน แวนขยาย แมเหลก เขมทศ

เครองชง ฯลฯ

๖๘

กจกรรมสรางสรรค ควรมวสด อปกรณ ดงน๑. การวาดภาพและระบายส

สเทยนแทงใหญ สไม สชอลก สน า พกนขนาดใหญ (ประมาณเบอร ๑๒) กระดาษ เสอคลม หรอผากนเปอน

๒. การเลนกบส การเปาส ม กระดาษ หลอดกาแฟ สน า การหยดส ม กระดาษ หลอดกาแฟ พกน สน า การพบส ม กระดาษ สน า พกน การเทส ม กระดาษ สน า การละเลงส ม กระดาษ สน า แปงเปยก

๓. การพมพภาพ แมพมพตาง ๆ จากของจรง เชน นวมอ ใบไม กานกลวย ฯลฯ แมพมพจากวสดอน ๆ เชน เชอก เสนดาย ตรายาง ฯลฯ กระดาษ ผาเชดมอ สโปสเตอร (สน า สฝน ฯลฯ)

๔.การปน เชน ดนน ามน ดนเหนยว แปงโดว แผนรองปน แมพมพรปตาง ๆ ไมนวดแปง ฯลฯ๕.การพบ ฉก ตดปะ เชน กระดาษ หรอวสดอนๆทจะใชพบ ฉก ตด ปะ

กรรไกรขนาดเลกปลายมน กาวน าหรอแปงเปยก ผาเชดมอ ฯลฯ๖. การประดษฐเศษวสด เชน เศษวสดตาง ๆ มกลองกระดาษ แกนกระดาษ

เศษผา เศษไหม กาว กรรไกร ส ผาเชดมอ ฯลฯ๗. การรอย เชน ลกปด หลอดกาแฟ หลอดดาย ฯลฯ๘.การสาน เชน กระดาษ ใบตอง ใบมะพราว ฯลฯ๙. การเลนพลาสตกสรางสรรค พลาสตกชนเลก ๆ รปทรงตาง ๆ ผเลนสามารถ

น ามาตอเปนรปแบบตาง ๆ ตามความตองการ

๖๙

๑๐.การสรางรป เชน จากกระดานปกหมด จากแปนตะปทใชหนงยางหรอเชอกผกดงใหเปนรปรางตาง ๆ

เกมการศกษา ตวอยางสอประเภทเกมการศกษามดงน๑. เกมจบค

จบครปรางทเหมอนกน จบคภาพเงา จบคภาพทซอนอยในภาพหลก จบคสงทมความสมพนธกน สงทใชคกน จบคภาพสวนเตมกบสวนยอย จบคภาพกบโครงราง จบคภาพชนสวนทหายไป จบคภาพทเปนประเภทเดยวกน จบคภาพทซอนกน จบคภาพสมพนธแบบตรงกนขาม จบคภาพทสมมาตรกน จบคแบบอปมาอปไมย จบคแบบอนกรม

๒. เกมภาพตดตอ ภาพตดตอทสมพนธกบหนวยการเรยนตาง ๆ เชน ผลไม ผก ฯลฯ

๓. เกมจดหมวดหม ภาพสงตาง ๆ ทน ามาจดเปนพวก ๆ ภาพเกยวกบประเภทของใชในชวตประจ าวน ภาพจดหมวดหมตามรปราง ส ขนาด รปทรงเรขาคณต

๔. เกมวางภาพตอปลาย (โดมโน) โดมโนภาพเหมอน โดมโนภาพสมพนธ

๕. เกมเรยงล าดบ เรยงล าดบภาพเหตการณตอเนอง เรยงล าดบขนาด

๗๐

๖. เกมศกษารายละเอยดของภาพ (ลอตโต)๗. เกมจบคแบบตารางสมพนธ (เมตรกเกม)๘. เกมพนฐานการบวก

กจกรรมเสรมประสบการณ /กจกรรมในวงกลม ตวอยางสอมดงน

๑. สอของจรงทอยใกลตวและสอจากธรรมชาตหรอวสดทองถน เชน ตนไม ใบไมเปลอกหอย เสอผา ฯลฯ

๒. สอทจ าลองขน เชน ลกโลก ตกตาสตว ฯลฯ๓. สอประเภทภาพ เชน ภาพพลก ภาพโปสเตอร หนงสอภาพ ฯลฯ๔. สอเทคโนโลย เชน วทย เครองบนทกเสยง เครองขยายเสยง โทรศพท ฯลฯ

กจกรรมกลางแจง ตวอยางสอมดงน

๑. เครองเลนสนาม เชน เครองเลนส าหรบปนปาย เครองเลนประเภทลอเลอน ฯลฯ๒. ทเลนทราย มทรายละเอยด เครองเลนทราย เครองตวง ฯลฯ๓. ทเลนน า มภาชนะใสน าหรออางน าวางบนขาตงทมนคง ความสงพอทเดกจะยน

ไดพอด เสอคลมหรอผากนเปอนพลาสตก อปกรณเลนน า เชน ถวยตวง ขวดตางๆสายยาง กรวยกรอกน า ตกตายาง ฯลฯ

กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ตวอยางสอมดงน๑. เครองเคาะจงหวะ เชน ฉง เหลกสามเหลยม กรบ ร ามะนา กลอง ฯลฯ๒. อปกรณประกอบการเคลอนไหว เชน หนงสอพมพ รบบน แถบผา หวง หวาย

ถงทราย ฯลฯการเลอกสอ มวธการเลอกสอ ดงน

๑. เลอกใหตรงกบจดมงหมายและเรองทสอน๒. เลอกใหเหมาะสมกบวยและความสามารถของเดก๓. เลอกใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของทองถนทเดกอยหรอสถานภาพของสถานศกษา๔. มวธการใชงาย และน าไปใชไดหลายกจกรรม๕. มความถกตองตามเนอหาและทนสมย๖. มคณภาพด เชน ภาพชดเจน ขนาดเหมาะสม ไมใชสสะทอนแสง๗. เลอกสอทเดกเขาใจงายในเวลาสน ๆ ไมซบซอน๘. เลอกสอทสามารถสมผสได

๗๑

๙. เลอกสอเพอใชฝก และสงเสรมการคดเปน ท าเปน และกลาแสดงความคดเหนดวยความมนใจการจดหาสอ สามารถจดหาไดหลายวธ คอ

๑. จดหาโดยการขอยมจากแหลงตางๆ เชน ศนยสอของสถานศกษาของรฐบาล หรอสถานศกษาเอกชน ฯลฯ

๒.จดซอสอและเครองเลนโดยวางแผนการจดซอตามล าดบความจ าเปน เพอใหสอดคลองกบงบประมาณททางสถานศกษาสามารถจดสรรใหและสอดคลองกบแผนการจดประสบการณ

๓.ผลตสอและเครองเลนขนใชเองโดยใชวสดทปลอดภยและหางายเปนเศษวสดเหลอใช ทมอยในทองถนนนๆ เชน กระดาษแขงจากลงกระดาษ รปภาพจากแผนปายโฆษณา รปภาพจากหนงสอนตยสารตาง ๆ เปนตน

ขนตอนการด าเนนการผลตสอส าหรบเดก มดงน๑. ส ารวจความตองการของการใชสอใหตรงกบจดประสงค สาระการเรยนรและกจกรรมทจด๒. วางแผนการผลต โดยก าหนดจดมงหมายและรปแบบของสอใหเหมาะสมกบวยและความ

สามารถของเดก สอนนจะตองมความคงทนแขงแรง ประณตและสะดวกตอการใช๓. ผลตสอตามรปแบบทเตรยมไว๔. น าสอไปทดลองใชหลาย ๆ ครงเพอหาขอด ขอเสย จะไดปรบปรงแกไขใหดยงขน๕. น าสอทปรบปรงแกไขแลวไปใชจรง

การใชสอ ด าเนนการดงน๑.การเตรยมพรอมกอนใชสอ มขนตอน คอ

๑.๑ เตรยมตวผสอน ผสอนจะตองศกษาจดมงหมายและวางแผนวาจะจดกจกรรมอะไรบาง เตรยมจดหาสอและศกษาวธการใชสอ จดเตรยมสอและวสดอน ๆ ทจะตองใชรวมกน ทดลองใชสอกอนน าไปใชจรง

๑.๒ เตรยมตวเดก ศกษาความรพนฐานเดมของเดกใหสมพนธกบเรองทจะสอน เราความสนใจเดกโดยใชสอประกอบการเรยนการสอน ใหเดกมความรบผดชอบ รจกใชสออยางสรางสรรค ไมใชท าลาย เลนแลวเกบ

ใหถกท

๗๒

๑.๓ เตรยมสอใหพรอมกอนน าไปใช จดล าดบการใชสอวาจะใชอะไรกอนหรอหลง เพอความสะดวกในการสอน ตรวจสอบและเตรยมเครองมอใหพรอมทจะใชไดทนท เตรยมวสดอปกรณทใชรวมกบสอ

๒.การน าเสนอสอ เพอใหบรรลผลโดยเฉพาะในกจกรรมเสรมประสบการณ/ กจกรรมวงกลม / กจกรรมกลมยอย ควรปฏบต ดงน

๒.๑ สรางความพรอมและเราความสนใจใหเดกกอนจดกจกรรมทกครง๒.๒ ใชสอตามล าดบขนของแผนการจดกจกรรมทก าหนดไว๒.๓ ไมควรใหเดกเหนสอหลายๆชนดพรอมๆกน เพราะจะท าใหเดกไมสนใจกจกรรมทสอน๒.๔ ผสอนควรยนอย ด านข างหรอดานหลงของสอทใชกบเดก ผสอนไมควรยน

หนหลงใหเดก จะตองพดคยกบเดกและสงเกตความสนใจของเดก พรอมทงส ารวจขอบกพรองของสอทใช เพอน าไปปรบปรงแกไขใหดขน

๒.๕ เปดโอกาสใหเดกไดรวมใชสอ

ขอควรระวงในการใชสอการเรยนการสอน การใชสอในระดบปฐมวยควรระวงในเรองตอไปน๑.วสดทใช ตองไมมพษ ไมหก และแตกงาย มพนผวเรยบ ไมเปนเสยน๒.ขนาด ไมควรมขนาดใหญเกนไป เพราะยากตอการหยบยก อาจจะตกลงมาเสยหาย แตก

เปนอนตรายตอเดกหรอใชไมสะดวก เชน กรรไกรขนาดใหญ โตะ เกาอทใหญและสงเกนไป และไมควรมขนาดเลกเกนไป เดกอาจจะน าไปอมหรอกลนท าใหตดคอหรอไหลลงทองได เชน ลกปดเลก ลกแกวเลกฯลฯ

๓. รปทรง ไมเปนรปทรงแหลม รปทรงเหลยม เปนสน๔. น าหนก ไมควรมน าหนกมาก เพราะเดกยกหรอหยบไมไหว อาจจะตกลงมา

เปนอนตรายตอตวเดก๕. สอ หลกเลยงสอทเปนอนตรายตอตวเดก เชน สารเคม วตถไวไฟ ฯลฯ๖. ส หลกเลยงสทเปนอนตรายตอสายตา เชน สสะทอนแสง ฯลฯ

๗๓

การประเมนการใชสอควรพจารณาจากองคประกอบ ๓ ประการ คอ ผสอน เดก และสอ เพอจะไดทราบ

วาสอนนชวยใหเดกเรยนรไดมากนอยเพยงใด จะไดน ามาปรบปรงการผลตและการใชสอใหดยงขน โดยใชวธสงเกต ดงน

๑. สอนนชวยใหเดกเกดการเรยนรเพยงใด๒. เดกชอบสอนนเพยงใด๓. สอนนชวยใหการสอนตรงกบจดประสงคหรอไม ถกตองตามสาระการเรยนรและทนสมย

หรอไม๔. สอนนชวยใหเดกสนใจมากนอยเพยงใด เพราะเหตใด

การเกบ รกษา และซอมแซมสอการจดเกบสอเปนการสงเสรมใหเดกฝกการสงเกต การเปรยบเทยบ การจดกลม

สงเสรมความรบผดชอบ ความมน าใจ ชวยเหลอ ผสอนไมควรใชการเกบสอเปนการลงโทษเดกโดยด าเนนการดงน

๑. เกบสอใหเปนระเบยบและเปนหมวดหมตามลกษณะ ประเภทของสอ สอทเหมอนกนจดเกบหรอจดวางไวดวยกน

๒. วางสอในระดบสายตาของเดก เพอใหเดกหยบใช จดเกบไดดวยตนเอง๓. ภาชนะทจดเกบสอควรโปรงใส เพอใหเดกมองเหนสงทอยภายในไดงายและควรม

มอจบเพอใหสะดวกในการขนยาย๔. ฝกใหเดกรความหมายของรปภาพหรอสทเปนสญลกษณแทนหมวดหม ประเภทสอ

เพอเดกจะไดเกบเขาทไดถกตอง การใชสญลกษณควรมความหมายตอการเรยนรของเดกสญลกษณควรใชสอของจรง ภาพถายหรอส าเนา ภาพวาด ภาพโครงรางหรอภาพประจด หรอบตรค าตดคกบสญลกษณอยางใดอยางหนง

๕.ตรวจสอบสอหลงจากทใชแลวทกครงวามสภาพสมบรณ จ านวนครบถวนหรอไม๖. ซอมแซมสอช ารด และท าเตมสวนทขาดหายไปใหครบชด

๗๔

การพฒนาสอการพฒนาสอเพอใชประกอบการจดกจกรรมในระดบปฐมวยนน กอนอนควรไดส ารวจ

ขอมล สภาพปญหาตางๆของสอทกประเภททใชอยวามอะไรบางทจะตองปรบปรงแกไข เพอจะไดปรบเปลยนใหเหมาะสมกบความตองการ

แนวทางการพฒนาสอ ควรมลกษณะเฉพาะ ดงน๑. ปรบปรงสอใหทนสมยเขากบเหตการณ ใชไดสะดวก ไมซบซอนเกนไป เหมาะสม

กบวยของเดก๒. รกษาความสะอาดของสอ ถาเปนวสดทลางน าได เมอใชแลวควรไดลางเชด หรอ

ปดฝนใหสะอาด เกบไวเปนหมวดหม วางเปนระเบยบหยบใชงาย๓. ถาเปนสอทผสอนผลตขนมาใชเองและผานการทดลองใชมาแลว ควรเขยนคมอ

ประกอบการใชสอนน โดยบอกชอสอ ประโยชนและวธใชสอ รวมทงจ านวนชนสวนของสอในชดนนและเกบคมอไวในซองหรอถง พรอมสอทผลต

๔. พฒนาสอทสรางสรรค ใชไดเอนกประสงค คอ เปนไดทงสอเสรมพฒนาการและเปนของเลนสนกสนานเพลดเพลน

๗๕

บทท ๗การประเมนพฒนาการ

การประเมนพฒนาการ หมายถง กระบวนการสงเกตพฤตกรรมของเดกในขณะท ากจกรรมแลวจดบนทกลงในเครองมอทผสอนสรางขนหรอก าหนดอยางตอเนอง เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมทเดกแสดงออกในแตละครง เปนขอมลในการพฒนากจกรรมใหเดกไดรบการพฒนาอยางเตมตามศกยภาพ

การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยเปนกระบวนการตอเนองและเปนสวนหนงของ กจกรรมปกตตามตารางกจกรรมประจ าวนและครอบคลมพฒนาการของเดกทกดาน ไดแก ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา เพอน าผลมาใชในการจดกจกรรมหรอประสบการณพฒนาเดกใหเตมตามศกยภาพของแตละคน ดวยเหตนผสอนซงเปนผทจะท าหนาทประเมนพฒนาการเดกจะตองเปนผทมความร ความเขาใจในพฒนาการเดกวย ๓-๕ ปเปนอยางด และตองเขาใจโครงสรางของการประเมนอยางละเอยดวาจะประเมนเมอไรและอยางไร ตองมความสามารถในการเลอกเครองมอ และวธการทจะใชไดอยางถกตอง จงจะท าใหผลของการประเมนนนเทยงตรงและเชอถอได การประเมนพฒนาการอาจท าไดหลายวธ แตวธทงายตอการปฏบตและนยมใชกนมาก คอ การสงเกต ซงตองท าอยางตอเนองและบนทกไวเปนหลกฐานอยางสม าเสมอ อาจกลาวไดวาผสอนหรอผเกยวของกบเดกตองค านงถงเรองตางๆ ดงตอไปน

หลกการประเมนพฒนาการของเดก๑. ประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานและน าผลมาพฒนาเดก๒. ประเมนเปนรายบคคลอยางสม าเสมอตอเนองตลอดป๓. สภาพการประเมนควรมลกษณะเชนเดยวกบการปฏบตกจกรรมประจ าวน๔. ประเมนอยางเปนระบบ มการวางแผน เลอกใชเครองมอและจดบนทกไวเปนหลกฐาน๕. ประเมนตามสภาพจรงดวยวธการหลากหลายเหมาะกบเดก รวมทงใช แหลงขอมลหลายๆดาน ไมควรใชการทดสอบ

๗๖

ขนตอนการประเมนพฒนาการการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย จะตองผานขนตอนตางๆ ดงตอไปน๑. ศกษาและท าความเขาใจพฒนาการของเดกในแตละชวงอายทกดาน ไดแก ดานรางกาย

อารมณ จตใจ สงคม และ สตปญญา ดงปรากฏในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖อยางละเอยด จงจะท าใหด าเนนการประเมนพฒนาการไดอยางถกตองและตรงกบความเปนจรง

๒.วางแผนเลอกใชวธการและเครองมอทเหมาะสมส าหรบใชบนทกและประเมนพฒนาการ เชน แบบบนทกพฤตกรรมเหมาะทจะใชบนทกพฤตกรรมของเดก การบนทกรายวนเหมาะกบการบนทกกจกรรมหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน การบนทกการเลอกของเดกเหมาะส าหรบใชบนทกลกษณะเฉพาะหรอปฏกรยาทเดกมตอสงตางๆรอบตว เปนตนดงนน จงเปนหนาทของผสอนทจะเลอกใชเครองมอประเมนพฒนาการใหเหมาะสม เพอจะไดผลของพฒนาการทถกตองตามตองการ

๓. ด าเนนการประเมนและบนทกพฒนาการ หลงจากทไดวางแผนและเลอกเครองมอทจะใชประเมนและบนทกพฒนาการแลว กอนจะลงมอประเมนและบนทกจะตองอานคมอหรอค าอธบายวธการใชเ คร อ งมอน นๆอย า งละ เอ ยด แล วจ งด า เนนการตามขนตอนทปรากฏในคมอและบนทกเปนลายลกษณอกษรตอไป

๔. ประเมนและสรป การประเมนและสรปนนตองดจากผลการประเมนหลายๆครง มใชเพยงครงเดยว หรอน าเอาผลจากการประเมนเพยงครงเดยวมาสรป อาจท าใหผดพลาดไดผลการประเมนดไดจากผลทปรากฏในเครองมอประเมนและบนทกพฒนาการ เชน ประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกอาย ๓ ป ปรากฏวายงเดนขนบนไดสลบเทาไมได กตองมาตความหมายวาก าลงขาของเดกยงมไมพอทจะเดนสลบเทาขนบนได อาจสรปไดวาพฒนาการกลามเนอใหญยงไมแขงแรงเหมาะสมกบวยตองจดกจกรรมพฒนากลามเนอใหญสวนขาตอไป

๕. รายงานผล เมอไดผลจากการประเมนและสรปพฒนาการของเดกแลว ผสอนจะตองตดสนใจวาจะรายงานขอมลไปยงผใด เพอจดประสงคอะไร และจะตองใชรปแบบใดส าหรบรายงาน เชน ตองรายงานผบรหารสถานศกษา ผปกครอง เพอใหทราบวากจกรรมหรอประสบการณทสถานศกษาจดใหเดกนน สงเสรมพฒนาการของเดกแตละคนอยางไร เปนไปตามจดประสงคหรอไม เพอจะไดวางแผนชวยเหลอเดกไดตรงตามความตองการตอไป โดยสถานศกษาจะมสมดรายงานประจ าตวเดก ผสอนใชสมดรายงานนนเปนเครองมอหรอแบบรายงานผปกครองได และถาผสอนมขอเสนอแนะหรอจะขอความรวมมอจากผปกครองเกยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกกอาจจะเขยนเพมเตมลงไปในสมดรายงาน และตองค านงไวเสมอไมวาจะใชแบบรายงานใด ขอมลควรจะมความหมายเกดประโยชนแกเดกเปนส าคญการบนทกขอความลงในสมดรายงานประจ าตวเดก ผสอนควรใชภาษาในทางสรางสรรคมาก

๗๗กวาในทางลบ

๖. การใหผปกครองมสวนรวมในการประเมน ผสอนตองตระหนกวาการท างานรวมกบผปกครองเกยวกบการพฒนาเดกเปนเรองส าคญมาก ผสอนควรยกยองผปกครองทพยายามมสวนรวมในการพฒนาเดก ผสอนจะตองตอนรบผปกครองทมาสถานศกษา ขอบคณส าหรบความรวมมอ เขยนจดหมายถงผปกครองเพอรายงานเรองเดก พดคยดวยตนเองหรอทางโทรศพท สงเหลานจะท าใหผปกครองรสกถงความส าคญของตนเองและตองการทจะมสวนรวมกบผสอนในการพฒนาเดกของตน

การตดตอสมพนธอนดกบผปกครองควรจะเปนการตดตอสอสาร ๒ ทาง คอ จากสถานศกษาไปสบานและจากบานมายงสถานศกษา กระต นให ผ ปกครองแสดงความคดเหนทมประโยชนตอการจดประสบการณใหแกเดก เพราะผปกครองจะใหขอมลทถกตองเกยวกบตวเดก ซงผสอนสามารถน าไปใชเปนพนฐานในการจดกจกรรมทเหมาะสมเพอพฒนาเดกทกคนไดเปนอยางด ส าหรบการตดตอกบผปกครองอาจท าไดหลายวธเชน การตดตอดวยวาจา ไดแก การสนทนาดวยตนเอง ทางโทรศพท การเยยมบาน การประชมผปกครองการตดตอดวยวธอน เชน ปายตดประกาศ วารสาร ขาวสาร ตรบฟงความคดเหน เปนตนนอกจากนอาจใหผปกครองอาสาสมครมาชวยงานผสอนในสถานศกษา เชน เลานทานรองเพลงและอานหนงสอใหเดกฟง ชวยในเวลาเดกท ากจกรรมเสร ชวยสงเกตเดก บนทกพฒนาการและอนๆอกมากมายทจะกอใหเกดประโยชนแกเดก ซงสถานศกษาควรเปดโอกาสใหผปกครองมสวนรวมในการท างานกบผสอนเปนอยางยงวธการและเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดก

ในการสรปผลการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยแตละครง ควรใชวธการประเมนอยางหลากหลาย เพอใหไดขอมลทสมบรณทสด วธการทเหมาะสมและนยมใชในการประเมนเดกปฐมวย มดวยกนหลายวธ ดงตอไปน

๑. การสงเกตและการบนทก การสงเกต มอย ๒ แบบ คอ การสงเกตอยางมระบบไดแก การสงเกตอยางมจดมงหมายทแนนอนตามแผนทวางไว และอกแบบหนงคอการสงเกตแบบไมเปนทางการ เป นการสง เกตในขณะทเดกท ากจกรรมประจ าวนและเกดพฤตกรรมทไมคาดคดวาจะเกดขนและผสอนจดบนทกไว การสงเกตเปนวธการทผสอนใชในการศกษาพฒนาการของเดก เมอมการสงเกตกตองมการบนทก ผสอนควรทราบวาจะบนทกอะไร การบนทกพฤตกรรมมความส าคญอยางยงทตองท าอยางสม าเสมอ เนองจากเดกเจรญเตบโตและเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงตองน ามาบนทกเปนหลกฐานไวอยางชดเจน การสงเกตและการบนทกพฒนาการเดกสามารถใชแบบงาย ๆ คอ

๗๘

๑.๑ แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยางโดยบรรยายพฤตกรรมเดก ผบนทกตองบนทกวน เดอน ปเกดของเดก และวน เดอน ปทท าการบนทกแตละครง

ตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมเดก ตามหวขอประสบการณส าคญ ชอ ด.ญ. ไก สมบรณด เกดวนท ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๓๙ ชนอนบาลปท ๒/ ๑ ชอผสงเกต อาจารยรวมใจ พฒนาชาตการทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ

การประสานสมพนธของกลามเนอเลก

การรกษาสขภาพ การรกษาความปลอดภย ดนตร สนทรยภาพ

๔/๖/๒๕๔๕นองไก ท าทาทางวงเปนกระตายวงแขงกบเตาและหยดไดทนท เมอไดยนสญญาณหยด

๖/๖/๔๕นองไกปนดนน ามนเปนตวหนอน

๒/๖/๔๕นองไกลางมอหลงออกจากหองน าพดกบเพอนวา“ ตองลางมอใหสะอาดกอน ”

๔/๘/๔๕นองไกหยบผาขรวมาเชดน าทท าหกบนพนหองจนแหง

๒๑/๕/๒๕๔๕นองไกเดนเขามาทมมดนตร นงลงหยบไมตระนาดตซ าไปมา

๑๕/๗/๒๕๔๕นองไกชภาพในหนงสอนทานแลวหวเราะ พดวา“ ตลกจง”

การเลน คณธรรมจรยธรรม

การเรยนรทางสงคม การคด การใชภาษา การสงเกตการจ าแนก

การเปรยบเทยบ๑๕/๗/๔๕นองไกเลนรรขาวสารกบเพอน

๑๖/๖/๔๕นองไกแบง ของเลนใหเพอนทมมบลอก

๑๘/๘/๔๕กจกรรมในวงกลมนองไกยกมอถาม “ท าไมกระตายวงแพเตา”

๑๔/๘/๔๕นองไก หยบสอมขนมาแลวพดวา”เหมอนทหวผมเลย”

๑๕/๗/๔๕นองไก พดใหเพอนฟงวา”เมอคนดชางเพอนแกว นองไกเคยเหนชางทเขาดน”

๑๔/๕/๔๕นองไกยนกบเพอนแลวพดวา“เธอตวสงกวาเรา”

จ านวน มตสมพนธ(พนท/ระยะ) เวลา๑๘/๙/๔๕นองไกน าจานมาวางเทากบจ านวนผลไม

๒๐/๘/๔๕นองไกน าตวหนงสอไปสองกระจกแลวบอกวาตวหนงสอหวกลบ

๓๐/๙/๔๕นองไกเลาเรองแดรคคลาวา “เมอกอนเขาเคยเปนคนแลวกลายเปนผดดเลอด”

๗๙

๑.๒ การบนทกรายวน เปน การบนทกเหตการณหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน ถาหากบนทกในรปแบบของการบรรยายกมกจะเนนเฉพาะเดกรายทตองการศกษา ขอดของการบนทกรายวนคอ การชใหเหนความสามารถเฉพาะอยางของเดกจะชวยกระตนใหผสอนไดพจารณาปญหาของเดกเปนรายบคคล ชวยใหผเชยวชาญมขอมลมากขนส าหรบวนจฉยเดกวาสมควรจะไดรบค าปรกษาเพอลดปญหาและสงเสรมพฒนาการของเดกไดอยางถกตอง นอกจากนนยงชวยชใหเหนขอดขอเสยของการจดกจกรรมและประสบการณไดเปนอยางด

ตวอยางแบบบนทกรายวนชอ ด.ญ. ไก สมบรณด เกดวนท ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๓๙ ชนอนบาลปท ๒/ ๑ชอผสงเกต อาจารยรวมใจ พฒนาชาต วนทบนทก ๑๐ มถนายน ๒๕๔๕ เวลา ๑๐.๐๐ น.สถานท : มมบานพฤตกรรม : นองไกเลนท าอาหารกบนองนกอยในมมบาน นองไกน าจาน แกวออกมาเรยงกนบนโตะท

สมมตเปนโตะอาหารจ านวน ๒ ชด หยบผลไมพลาสตกมาวางบนจานตรงกลาง แลวหยบขนมปงของเลนจ านวน ๔ ชน แบงใสจานๆละ ๒ ชน เดกๆคยและหวเราะกน ท าทาทางรบประทาน ผลไม ขนมปง แลวชวยกนเกบจาน ขนมปงของเลน ผลไมพลาสตกเกบไวทเดมบนชนของเลน

ความคดเหนของผสอน : จากการเลน นองไกเรยนรการเชอมโยงสงของกบของจรง การเลนบทบาทสมมต(การคด) ภาษาจากการสนทนา (การใชภาษา) มประสบการณการเลนกบผอน (การเรยนรทางสงคม) เรยนรเรองจ านวนจากการแบงผลไม การจดจานเทาจ านวนคน (จ านวน

๘๐

๑.๓ แบบส ารวจรายการ ชวยใหสามารถวเคราะหเดกแตละคนไดคอนขางละเอยด เหมาะสมกบเดกระดบปฐมวย

ตวอยางแบบส ารวจรายการชอ ดช./ ด.ญ……………………. วนท……….เดอน…………..……….พ.ศ………..ค าชแจง แบบส ารวจรายการ โปรดกาเครองหมาย ลงในชองตรงกบพฤตกรรมของเดก

พฒนาการ พฤตกรรมเดก ครงท ยงไม พบเปน พบพบ บางครง บอย

หมายเหต

เดนขนและลงบนไดสลบเทาได ๑๒

ตดกระดมและรดซปได ๑๒

ดานรางกาย

ฯลฯ ๑๒

ภมใจในการพดวา “ฉนท าทงหมดนดวยตนเอง”

๑๒

ดานอารมณ และจตใจ

ฯลฯ ๑๒

ทงขยะเปนทเปนทาง ๑๒

ดานสงคม

ฯลฯ ๑๒

แยกสงทไมเขาพวกออกจากกลมได ๑๒

ดานสตปญญา

ฯลฯ ๑๒

หมายเหต ในชองพฤตกรรมผสอนสามารถก าหนดพฤตกรรมทตองการประเมนไดตามคณลกษณะทพงประสงคและคณลกษณะตามวย

๘๑

๒. การสนทนา สามารถใชการสนทนาไดทงเปนกลมหรอรายบคคล เพอประเมนความสามารถในการแสดงความคดเหนและพฒนาการดานการใชภาษาของเดกและบนทกผลการสนทนาลงในแบบบนทกพฤตกรรมหรอบนทกรายวน

ตวอยางแบบบนทกค าพดเดกชอ ด.ญ.ไก สมบรณด ชน อนบาล ๒/๑ อาย ๕/๕ ปวน เดอน ป รายการ หมายเหต๑๒ ม.ย. ๔๕ ตอนวนหยดหนชวยคณแมซกผา เวลาคณแมลางจานเสรจ หนกเอาจานไปเกบ๑๓ ก.ค. ๔๕ คณยายหนเปนคณครคะ คณแมหนกเปนคณครเหมอนกนคะ๒๖ ก.ค. ๔๕ หนเคยนงรถไฟไปหาคณยาย หนเคยนงรถทวร แลวหนกเหนนาเกลอ๑๐ ส.ค. ๔๕ หนเคยไปเทยวทะเลทสวนสยาม หนกไปถายรปกบพหม พกระตาย๑๓ ก.ย. ๔๕ วนเสารหนไปเทยวทะเล เกบเปลอกหอยทบางแสน หนไปกบคณแม กบพตอง๒๖ ก.ย. ๔๕ ตอนเยนคณยายมารบ คณยายอยบานเดยวกบหน คณแมไปท างาน

๓. การสมภาษณ ดวยวธพดคยกบเดกเปนรายบคคลและควรจดในสภาวะแวดลอมทเหมาะสมเพอไมใหเกดความเครยดและวตกกงวล ผสอนควรใชค าถามทเหมาะสมเปดโอกาสใหเดกไดคดและตอบอยางอสระ จะท าใหผสอนสามารถประเมนความสามารถทางสตปญญาของเดกและคนพบศกยภาพในตวเดกไดโดยบนทกขอมลลงในแบบสมภาษณ

๔. การรวบรวมผลงานทแสดงออกถงความกาวหนาแตละดานของเดกเปนรายบคคล โดยจดเกบรวมรวมไวในแฟมผลงาน (Portfolio) ซงเปนวธรวบรวมและจดระบบขอมลตางๆทเกยวกบตวเดกโดยใชเครองมอตางๆรวบรวมเอาไวอยางมจดมงหมายทชดเจน แสดงการเปลยนแปลงของพฒนาการแต ละด าน นอกจากนยงรวมเครองมออนๆเชน แบบสอบถามผปกครอง แบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกสขภาพอนามย ฯลฯ เอาไวในแฟมผลงาน เพอผสอนจะไดขอมลทเกยวกบตวเดกอยางชดเจนและถกตอง การเกบผลงานของเดกจะไมถอวาเปนการประเมนผลถางานแตละชนถกรวบรวมไวโดยไมไดรบการประเมนจากผสอนและไมมการน าผลมาปรบปรงพฒนาเดกหรอปรบปรงการสอนของผสอน ดงนนจงเปนแตการเกบสะสมผลงานเทานน เชน แฟมผลงานขดเขยน งานศลปะ จะเปนเพยงแคแฟมผลงานเดกถาไมมการประเมน แฟมผลงานนจะเปนเครองมอการประเมนตอเมองานทสะสมแตละชนถกใชในการบงบอกความกาวหนา ความตองการของเดก และเปนการเกบสะสมอยางตอเนองทสรางสรรคโดยผสอนและเดก

๘๒

ผสอนสามารถใชแฟมผลงานอยางมคณคาสอสารกบผปกครองเพราะการเกบผลงานเดกอยางตอเนองและสม าเสมอในแฟมผลงานเปนขอมลใหผปกครองสามารถเปรยบเทยบความกาวหนาทลกของตนมเพมขนจากผลงานชนแรกกบชนตอๆมา ขอมลในแฟมผลงานประกอบดวย ตวอยางผลงานการขดเขยน การอาน และขอมลบางประการของเดกทผสอนเปนผบนทกเชน จ านวนเลมของหนงสอทเดกอาน ความถของการเลอกอานทมมหนงสอในชวงเวลาเลอกเสร การเปลยนแปลงอารมณ ทศนคต เปนตน ขอมลเหลานจะสะทอนภาพของความงอกงามในเดกแตละคนไดชดเจนกวาการประเมนโดยใชการใหเกรด ผสอนจะตองชแจงใหผปกครองทราบถงทมาของการเลอกชนงานแตละชนทสะสมในแฟมผลงาน เชน เปนชนงานทดทสดในชวงระยะเวลาทเลอกชนงานนน เปนชนงานทแสดงความตอเนองของงานโครงการ ฯลฯผสอนควรเชญผปกครองมามสวนรวมในการคดสรรชนงานทบรรจในแฟมผลงานของเดก

ขอควรพจารณาในการเลอกเกบขอมลไวในแฟมผลงาน มดงน คอ๔.๑ ขอมลทแสดงถงระดบพฒนาการและความส าเรจเกยวกบกจกรรมทเดกกระท า

ซงไดมาจากเครองมอการประเมน๔.๒ ขอมลทรวบรวมจากผลงานตางๆของเดก อาจใหเดกชวยเลอกเกบดวยตวเดกเอง

หรอผสอนกบเดกรวมกนเลอก๔.๓ ขอมลของเดกทไดจากผปกครอง

๕. การประเมนการเจรญเตบโตของเดก ตวชของการเจรญเตบโตในเดกทใชทวๆไปไดแก น าหนก สวนสง เสนรอบศรษะ ฟน และการเจรญเตบโตของกระดก แนวทางประเมนการเจรญเตบโต มดงน

๕.๑ การประเมนการเจรญเตบโต โดยการชงน าหนกและวดสวนสงเดกแลวน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑปกต ในกราฟแสดงน าหนกตามเกณฑอายของกระทรวงสาธารณสขซงใชส าหรบตดตามการเจรญเตบโตโดยรวม วธการใชกราฟมขนตอนดงน

* เมอชงน าหนกเดกแลว น าน าหนกมาจดเครองหมายกากบาทลงบนกราฟและอานการเจรญเตบโตของเดก โดยดเครองหมายกากบาทวาอยในแถบสใด อานขอความท

* สาธารณสข,กระทรวง สมดบนทกสขภาพแมและเดก ๒๕๔๕

๘๓

อยบนแถบสนน ซงแบงภาวะโภชนาการเปน ๓ กลม คอ น าหนกอยในเกณฑปกต น าหนกมากเกนเกณฑ น าหนกนอยกวาเกณฑ ขอควรระวงส าหรบผปกครองและผสอนคอ ควรดแลน าหนกเดก อยาใหเบยงเบนออกจากเสนประ มเชนนนเดกมโอกาสน าหนกมากเกนเกณฑหรอน าหนกนอยกวาเกณฑได

** ขอควรค านงในการประเมนการเจรญเตบโตของเดก- เดกแตละคนมความแตกตางกนในดานการเจรญเตบโต บางคนรปรางอวน

บางคนผอม บางคนรางใหญ บางคนรางเลก- ภาวะโภชนาการเปนตวส าคญทเกยวของกบขนาดของรปราง แตไมใชสาเหตเดยว- กรรมพนธ เดกอาจมรปรางเหมอนพอหรอแมคนใดคนหนง ถาพอหรอแมเตย

ลกอาจเตยและพวกนอาจมน าหนกต ากวาเกณฑเฉลยไดและมกจะเปนเดกททานอาหารไดนอย

- ชวงครงหลงของขวบปแรก น าหนกเดกจะขนชา เนองจากหวงเลนมากขนและความอยากอาหารลดลง

๘๔

๘๕

๘๖

** ๕.๒ การวดเสนรอบศรษะ มความส าคญในการตดตามการเจรญเตบโตของสมอง ในเดกทมเสนรอบศรษะเลกกวาปกตเมอเปรยบเทยบกบวยอาจแสดงถงความผดปกตของสมอง เชน สมองเลกกวาปกตหรอกระโหลกศรษะเชอมเรวกวาปกต ซงหากวนจฉยไดเรวและสงตอเดกไปรบการรกษาทนทวงท อาจชวยแกไขความพการนได ในท านองเดยวกนถาเสนรอบศรษะวดไดมากกวาปกตเมอเปรยบเทยบกบวยเดก ซงแสดงถงเดกมหวโตผดปกตอาจเกดจากมน าในสมองมากกวาปกต โรคนหากวนจฉยไดเรวและเดกไดรบการรกษาทนทวงทกจะชวยแกไขเปนปกตไดเชนกน จงควรวดเสนรอบศรษะในเดกอายต ากวา ๒ ปทกครงทรบบรการการตรวจสขภาพขนาดรอบศรษะในเดกอายตาง ๆทารกแรกเกด- ๗ วนทารกอาย ๔ – ๕ เดอนเดกอาย ๑ ปเดกอาย ๑ ป ๖ เดอนเดกอาย ๒- ๕ ป

เสนรอบศรษะปกตของเดกแรกเกดประมาณ ๓๕ เซนตเมตรกระหมอมหลงปดอยางชาไมเกนอาย ๔ เดอนเสนรอบศรษะเพมขนอกปละ ๑ เซนตเมตรกระหมอมหนาปดอยางชาไมเกนอาย ๑ ป ๖ เดอนเสนรอบศรษะเพมขนอกปละ ๑ เซนตเมตร

วธวด ใชเทปวดตววดโดยใหดานหนาผานบรเวณคว ดานหลงผานบรเวณทายทอยสวนทโหนกทสด

๕.๓ การตรวจสขภาพปากและฟน คอการตรวจสอบและรกษาสงผดปกตของฟนและปาก การรกษาใหฟนและปากสะอาดและมสขภาพดอยเสมอ ผสอนควรแนะน าใหผปกครองพาเดกไปใหทนตแพทยตรวจอยางสม าเสมอปละ ๑-๒ ครง

นอกจากนผสอนควรเขาใจวธการดแลฟน ซงกระทรวงสาธารณสขไดพมพเผยแพรเพอแนะน าเดกและผปกครอง เพอดแลรกษาฟนเดกใหดอยเสมอ เชน การแปรงฟนไดแนะน าใหวางแปรงตงฉากกบตวฟน ถแปรงไปมาสนๆในแนวนอนใหทวถงฟนทกซในปากทงดานหนาและดานหลง ควรแปรงฟนทกครงหลงกนขนมหวานหรอหลงมออาหาร

๕.๔ การไดรบวคซนปองกนโรคขนพนฐาน การใหภมคมกนโรคตางๆแกเดกเปนสงส าคญและจ าเปน เพราะจะท าใหเดกไมเปนโรคตางๆ เชน โรคตบอกเสบ โรคโปลโอ บาดทะยกไอกรน และอนๆ ซงอาจจะท าใหเดกพการหรอถงแกชวตได ก าหนดเวลาการใหภมคมกนโรคท

** อนามยกรม กระทรวงสาธารณสข การดแลสขภาพเดกแรกเกด- ๖ ปส าหรบเจาหนาทสาธารณสข โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.๒๕๓๗

๘๗

กระทรวงสาธารณสขก าหนดไวในสมดบนทกสขภาพแมและเดก พ.ศ. ๒๕๔๕ มดงตอไปน คอวน เดอน ป/สถานทไดรบวคซนวคซน อายทควรไดรบ

ครงท๑

ครงท๒

ครงท๓

ครงท๔

ครงท๕

วคซนปองกนวณโรค แรกเกด*๖ ป

ฉดวคซนปองกนโรคตบอกเสบบ แรกเกด๒ เดอน๖ เดอน๒ เดอน

- กนวคซนปองกนโรคโปลโอ ๔ เดอน- ฉดวคซนรวมปองกนโรคคอตบบาดทะยก ไอกรน

๖ เดอน

หนงปครง๔ ป

๙-๑๒ เดอนฉดวคซนปองกนโรคหด หรอฉดวคซนรวมปองกนโรคหดคางทม หดเยอรมน

๖ ป **

ฉดวคซนปองกนโรคไขสมองอกเสบ เจอ

-หนงปครง (ฉด ๒ เขม หางกน๑-๒ สปดาห )- สองปครง

วคซนอนๆ……………

หมายเหต * กรณเดกไมมแผลเปนจากการฉดวคซนปองกนวณโรค บางรายอาจไมมภมตานทานเกดขนเดกจะไดรบการฉดวคซนอก ๑ ครงเมอเขาเรยนชนประถมศกษาปท ๑

** ตามแผนงานของกระทรวงสาธารณสข ใหบรการแกนกเรยนชนประถมศกษาปท ๑

๘๘

บทท ๘การจดสภาพแวดลอม

การจดสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย มความส าคญตอเดกเนองจากธรรมชาตของเดกในวยนสนใจทจะเรยนร คนควา ทดลอง และตองการสมผสกบสงแวดลอมรอบๆตวดงนน การจดเตรยมสงแวดลอมอยางเหมาะสมตามความตองการของเดก จงมความส าคญทเกยวของกบพฤตกรรมและการเรยนรของเดก เดกสามารถเรยนรจากการเลนทเปนประสบการณตรงทเกดจากการรบรดวยประสาทสมผสทงหา จงจ าเปนตองจดสงแวดลอมในสถานศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของหลกสตร เพอสงผลใหบรรลจดหมายในการพฒนาเดก

การจดสภาพแวดลอมจะตองค านงถงสงตอไปน๑.ความสะอาด ความปลอดภย๒.ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน๓.ความสะดวกในการท ากจกรรม๔.ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน หองน าหองสวม สนามเดกเลน ฯลฯ๕.ความเพยงพอเหมาะสมในเรองขนาด น าหนก จ านวน สของสอและเครองเลน๖.บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลนและมมประสบการณตาง ๆ

สภาพแวดลอมภายในหองเรยนหลกส าคญในการจดตองค านงถงความปลอดภย ความสะอาด เปาหมายการพฒนา

เดก ความเปนระเบยบ ความเปนตวของเดกเอง ใหเดกเกดความรสกอบอน มนใจ และมความสข ซงอาจจดแบงพนทใหเหมาะสมกบการประกอบกจกรรมตามหลกสตร ดงน

๑. พนทอ านวยความสะดวกเพอเดกและผสอน๑.๑ ทแสดงผลงานของเดก อาจจดเปนแผนปาย หรอทแขวนผลงาน๑.๒ ทเกบแฟมผลงานของเดก อาจจดท าเปนกลองหรอจดใสแฟมรายบคคล๑.๓ ทเกบเครองใชสวนตวของเดก อาจท าเปนชองตามจ านวนเดก๑.๔ ทเกบเครองใชของผสอน เชน อปกรณการสอน ของสวนตวผสอน ฯลฯ๑.๕ ปายนเทศตามหนวยการสอนหรอสงทเดกสนใจ

๘๙

๒. พนทปฏบตกจกรรมและการเคลอนไหว ตองก าหนดใหชดเจน ควรมพนททเดกสามารถจะท างานไดดวยตนเอง และท ากจกรรมดวยกนในกลมเลก หรอกลมใหญ เดกสามารถเคลอนไหวไดอยางอสระจากกจกรรมหนงไปยงกจกรรมหนงโดยไมรบกวนผอน

๓. พนทจดมมเลนหรอมมประสบการณ สามารถจดไดตามความเหมาะสมขนอยกบสภาพของหองเรยน จดแยกสวนทใชเสยงดงและเงยบออกจากกน เชน มมบลอกอยหางจากมมหนงสอ มมบทบาทสมมตอยตดกบมมบลอก มมวทยาศาสตรอยใกลมมศลปะ ฯลฯ ทส าคญจะตองมของเลน วสดอปกรณในมมอยางเพยงพอตอการเรยนรของเดก การเลนในมมเลนอยางเสรมกถกก าหนดไวในตารางกจกรรมประจ าวน เพอใหโอกาสเดกไดเลนอยางเสรประมาณวนละ๖๐ นาท การจดมมเลนตาง ๆ ผสอนควรค านงถงสงตอไปน

๓.๑ ในหองเรยนควรมมมเลนอยางนอย ๓ – ๕ มม ทงนขนอยกบพนทของหอง๓.๒ ควรไดมการผลดเปลยนสอของเลนตามมมบาง ตามความสนใจของเดก๓.๓ ควรจดใหมประสบการณทเดกไดเรยนรไปแลวปรากฏอยในมมเลน เชน

เดกเรยนรเรองผเสอ ผสอนอาจจดใหมการเลยงหนอน หรอมผเสอสตาฟใสกลองไวใหเดกดในมมธรรมชาตศกษาหรอมมวทยาศาสตร ฯลฯ

๓.๔ ควรเปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการจดมมเลน ทงนเพอจงใจใหเดกรสกเปนเจาของ อยากเรยนร อยากเขาเลน

๓.๕ ควรเสรมสรางวนยใหกบเดก โดยมขอตกลงรวมกนวาเมอเลนเสรจแลวจะตองจดเกบอปกรณทกอยางเขาทใหเรยบรอย

ตวอยางมมเลนหรอมมประสบการณทควรจดม ดงนมมบลอก

เปนมมทจดเกบบลอกไมตนทมขนาดและรปทรงตางๆกน เดกสามารถน ามาเลนตอประกอบกน เปนสงตาง ๆ ตามจนตนาการ ความคดสรางสรรคของตนเอง

การจดมมบลอกเปนมมทควรจดใหอยหางจากมมทตองการความสงบ เชน มมหนงสอ ทงน

เพราะเสยงจากการเลนกอไมบลอก อาจท าลายสมาธเดกทอยในมมหนงสอได นอกจากนยงควรอยหางจากทางเดนผานหรอทางเขาออกของหองเพอไมใชกดขวางทางเดนหรอเกดอนตรายจากการเดนสะดดไมบลอก

การจดเกบไมบลอกเหลาน ควรจดวางไวในระดบทเดกสามารถหยบมาเลน หรอน าเกบดวยตนเองไดอยางสะดวก ปลอดภย และควรไดฝกใหเดกหดจดเกบเปนหมวดหมเพอความเปนระเบยบ สวยงาม

๙๐

มมหนงสอในหองเรยนควรมทเงยบสงบ ส าหรบใหเดกไดดรปภาพ อานหนงสอนทาน ฟงนทาน

ผสอนควรไดจดมมหนงสอใหเดกไดคนเคยกบตวหนงสอ และไดท ากจกรรมสงบๆตามล าพงหรอเปนกลมเลก ๆ

การจดมมหนงสอ เปนมมทตองการความสงบควรจดหางจากมมทมเสยง เชน มมบลอก

มมบทบาทสมมต ฯลฯ และควรจดบรรยากาศจงใจใหเดกไดเขาไปใชเพอเดกจะไดคนเคยกบตวหนงสอและปลกฝงนสยรกการอานใหกบเดกมมบทบาทสมมต

มมบทบาทสมมต เปนมมทจดขนเพอใหเดกมโอกาสไดน าเอาประสบการณทไดรบจากบานหรอชมชนมาเลนแสดงบทบาทสมมต เลยนแบบบคคลตางๆ ตามจนตนาการของตน เชนเปนพอแมในมมบาน เปนหมอในมมหมอ เปนพอคาแมคาในมมรานคา ฯลฯ การเลนดงกลาวเปนการปลกฝงความส านกถงบทบาททางสงคมทเดกไดพบเหนในชวตจรง

การจดมมบทบาทสมมตน ควรอยใกลมมบลอกและอาจจดใหเปนสถานทตางๆ นอกเหนอจาก

การจดเปนบาน โดยสงเกตการเลนและความสนใจของเดกวามการเปลยนแปลงบทบาทการเลนจากบทบาทเดมไปสรปแบบการเลนอนหรอไม อปกรณทน ามาจดกควรเปลยนไปตามความสนใจของเดกเชนกน ดงนนมมบทบาทสมมตจงอาจจดเปนบาน รานอาหาร รานขายของ รานเสรมสวยโรงพยาบาล เปนตน ในขณะเดยวกนอปกรณทน ามาจดใหเดกตองไมเปนอนตรายและมความเหมาะสมกบสภาพทองถน

มมวทยาศาสตรมมวทยาศาสตรหรอมมธรรมชาตศกษาเปนมมเลนทผสอนจดรวบรวมสงของตางๆ

หรอสงทมในธรรมชาตมาใหเดกไดส ารวจ สงเกต ทดลอง คนพบดวยตนเองซงเปนการชวยพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหกบเดก

การจดมมวทยาศาสตรหรอมมธรรมชาตศกษาเปนมมทตองการความสงบคลายมมหนงสอ

จงอาจจดไวใกลกนได และเพอเราใหเดกสนใจในสงทน ามาแสดง ของทจดวางไวจงควรอยในระดบทเดกหยบ จบ ดวสดอปกรณเหลานนไดโดยสะดวก และสงทน ามาตงแสดงนนไมควรจะตงแสดงของสงเดยวกนตลอดป แตควรจะปรบเปลยนใหนาสนใจ

๙๑

มมศลปะกจกรรมศลปะเปนกจกรรมทสามารถพฒนาเดกไดหลายดาน เชน ทางดานกลามเนอมอ

ซงจะชวยใหมอของเดกพรอมทจะจบดนสอเขยนหนงสอไดเมอไปเรยนในชนประถมศกษา นอกจากนยงชวยในการพฒนาทางอารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา เดกจะมโอกาสท างานตามล าพงและท างานเปนกลม รจกปรบตวทจะท างานดวยกนและสงเสรมจนตนาการ ความคดสรางสรรค ดงนนการจดใหมมมศลปะจงเปนทางหนงทจะชวยใหเดกไดพฒนามากขนและยงสนองความสนใจ ความตองการของเดกวยนไดเปนอยางด

การจดมมศลปะเปนมมหนงทเดกตองใชสมาธในการท างาน จงควรจดใหอยในบรเวณมม

ทตองการความสงบ เชนกน อาจจดเปนโตะส าหรบใหเดกท างานศลปะ โดยมผาพลาสตกหรอกระดาษปกนเลอะเทอะกอนท างาน และจดวางอปกรณท างานศลปะไวบนโตะ หรอจดใหมกระดานขาหยงส าหรบเดกเขยนภาพระบายสน า

สภาพแวดลอมนอกหองเรยน คอ การจดสภาพแวดลอมภายในอาณาบรเวณรอบ ๆสถานศกษา รวมทงจดสนามเดกเลน พรอมเครองเลนสนาม จดระวงรกษาความปลอดภยภายในบรเวณสถานศกษาและบรเวณรอบนอกสถานศกษา ดแลรกษาความสะอาด ปลกตนไมใหความรมรนรอบๆบรเวณสถานศกษา สงตางๆเหลานเปนสวนหนงทสงผลตอการเรยนรและพฒนาการของเดก

บรเวณสนามเดกเลนตองจดใหสอดคลองกบหลกสตร ดงน

สนามเดกเลน ควรมพนผวหลายประเภท เชน ดน ทราย หญา พนทส าหรบเลนของเลนทมลอ รวมทงทรม ทโลงแจง พนดนส าหรบขด ทเลนน า บอทรายพรอมอปกรณประกอบการเลน เครองเลนสนามส าหรบปนปาย ทรงตว ฯลฯ ทงนตองไมตดกบบรเวณทมอนตราย ตองหมนตรวจตราเครองเลนใหอยในสภาพแขงแรง ปลอดภยอยเสมอและหมนดแลเรองความสะอาด

ทนงเลนพกผอน จดทนงไวใตตนไมมรมเงา อาจใชกจกรรมกลมยอย ๆ หรอกจกรรมทตองการความสงบ หรออาจจดเปนลานนทรรศการใหความรแกเดกและผปกครอง

๙๒

บรเวณธรรมชาต ปลกไมดอก ไมประดบ พชผกสวนครว หากบรเวณสถานศกษามไมมากนกอาจปลกพชในกระบะหรอกระถาง

๙๓

๙๔

๙๕

บทท ๙การใหความชวยเหลอเดกทมปญหา *

เดกทมพฤตกรรมทเปนปญหาการอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกปฐมวย ผสอนและผเกยวของเปนผทมความส าคญ

อยางยง พฤตกรรมทเปนปญหาของเดกวยนเกดจากการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกรวมทงการปรบตวของเดกตอสงแวดลอม การปฏบตตอเดกทไมเหมาะสมอาจน าไปสปญหาพฤตกรรมของเดกได

เดกแตละคนแตกตางกนตามพนธกรรมและการอบรมเลยงด ถาผใหญเขาใจและชวยลด พฤตกรรมทเปนปญหาไดทนทวงทกสามารถขจดปญหานนๆได ทงนควรเขาใจหลกพฒนาการของเดก ใหความรก ความเขาใจและชวยปองกนปญหาพฤตกรรมทอาจเกดกบเดกไดดงน

๑. เราอาจพบพฤตกรรมทเปนปญหาเกดขนในเดกปกตทวไป๒. เดกทมพฤตกรรมทเปนปญหา คอ เดกทมพฤตกรรมทเบยงเบนจากปกต เกดขน

คอนขางบอยตอเนองเปนระยะและยากทจะแกไขภายในเวลาอนสน๓.เดกทควรไดรบการชวยเหลอพเศษ คอ เดกทมพฤตกรรมเบยงเบนจากปกตคอนขางรนแรง

และมผลตอการรบร และเรยนรในอนาคต ซงตองอาศยผเชยวชาญเฉพาะเจาะลงในการชวยเหลอ๔. เดกทมพฤตกรรมทเปนปญหายอมมพนฐานมาจากการอบรมเลยงดทไมถกตอง๕. การชวยเหลอเดกทมปญหาควรอาศยหลก ดงน

๕.๑ การชวยเหลอเดกทมปญหาตองหาสาเหตทเกดปญหาอยางถถวน โดยไมดวนสรป ใชเทคนคการศกษาเดกรายบคคลเพอใหเขาใจสาเหตอยางถองแท

๕.๒ควรใชหลกมนษยสมพนธในการรวมมอกบผปกครองและบคคลทเกยวของในการชวยเหลอเดกอยางถกตองและเหมาะสม

๕.๓ ควรใชหลกการปรบพฤตกรรมในขณะทมปญหาพฤตกรรมเกดขน๕.๔ควรใชหลกมนษยนยมเพอเปนก าลงใจในการชวยเดกทมพฤตกรรมทมปญหา

เชน เชอวาทกคนสามารถทจะปรบแกไขใหดขนไดถาใหโอกาส ใหการยอมรบในคณคาของมนษย การใหความรก ความนมนวล และความเอออาทร

๖. หากพบปญหาทรนแรงควรปรกษาผเชยวชาญหรอแพทย

* คณะกรรมการการศกษาเอกชน,ส านกงาน .เอกสารประกอบค าบรรยายหลกสตรการอบรมผบรหารและครโรงเรยนอนบาลเอกชน . กรงเทพ : โรงพมพครสภา, ๒๕๓๕

๙๖

พฤตกรรมทเปนปญหาทพบในเดกอนบาลปญหา ลกษณะทพบ สาเหต แนวทางชวยเหลอและแกไข

๑. เดกไมยอมไปสถานศกษา

-งอแง หงอยเหงา-อางวาไมสบาย ปวดทอง-ตนสาย แตงตวชา

๑. เดกยงปรบตวเขากบผสอน เพอน และตารางกจกรรมประจ าวนของสถานศกษาไมได

๒. พฤตกรรมบางอยางของเดกเมออยทสถานศกษาท าใหเดกอาย เชน ปสสาวะราดเนองจากยงถอดกางเกงไมเปน จงอายเพอนจนไมอยากมาสถานศกษา

๑. ผสอนเตรยมตวใหพรอมทจะรบเดก ในระยะแรกอาจจะใหผปกครองอยเปนเพอนกอน ชกชวนใหเดกท ากจกรรมกลม คอยใหก าลงใจและเสรมแรงคอย ๆ ใหเดกเขาใจตารางกจกรรมของสถานศกษาอยางคอยเปนคอยไป๒. ผสอนควรดแล พาเดก และชวยเหลอเวลาเดกไปเขาหองน า๓. ผสอนสนทนาซกถามพฤตกรรมของเดกและรวมกนแกปญหา

๒. เดกขาดสมาธอยเฉยไมได

-ไมคอยอยนง เคลอนไหวตลอดเวลา- มชวงความสนใจในการท าสงหนงสงใดนอยมาก

๑. กจกรรมการสอนของผสอนไมนาสนใจ ระยะเวลาไมเหมาะสมกบอายของเดก๒. เดกรบประทานน าตาลหรออาหารหวานจดมากเกนไป ท าใหมก าลงมาก๓. เดกเปนโรคภมแพรสกคนตามรางกาย

๑. ผสอนควรจดกจกรรมทนาสนใจและเหมาะสมกบความสามารถของเดก เปดโอกาสใหเดกมสวนรวมใน กจกรรมเสรมแรง เมอเดกท ากจกรรมเสรจสนลง๒. ลดน าตาลในอาหารทกชนดโดยเฉพาะควรงดเวนการรบประทานชอคโกแลต ทอฟฟ และน าอดลมทมรสหวาน๓. สงเกตอาการและแนะน าใหผปกครองพาไปพบแพทย

๓. เดกกดเลบดดนว

- เดกจะกดเลบตลอดเวลาทอยวางจนเลบกดแหวง- เดกดดนว

๑. เดกรสกเหงา วาเหว ไมมนคง ไมสบายใจ

๒. เดกถกต าหน บงคบขเขญมากเกนไป

๑.๑ หาสาเหตวามอะไรรบกวนจตใจเดก หาทางสมผสโอบกอดใหความรก ความอบอน เลานทานสอนใจ๑.๒ หากจกรรมทนาสนใจใหเดก อยาใหอยวาง๑.๓ ชแนะใหทราบถงอนตรายวาเลบทสกปรกอาจเปนสอน าโรคได๒. ผสอนไมควรข บงคบ ด เดกใหเกดความเครยดควรชกจงดวยวธนมนวล

๙๗ปญหา ลกษณะทพบ สาเหต แนวทางชวยเหลอและแกไข

๔. เดกพดตดอาง - จะพดตะกกตะกกออกมาเปนค าไดชาหรอซ ากน

๑. มสงทเดกตกใจยงอยในความรสกโดยผใหญหลอกหรอท าใหตกใจ๒. เผชญกบสถานการณใหมถกบงคบใหอยในระเบยบวนยมากเกนไป ท าใหปรบตวเขากบเพอนและสถานศกษาไมได

๓. เดกจะนกค าพดไมทนกบสมองสง ท าใหพดไมทน

๑. หลกเลยงไมใหเดกพบเหนเหตการณตนเตนตกใจเกนไป

๒.๑ ผสอนไมควรเขมงวดกบเดกในระยะแรกทเดกมาสถานศกษา ควรจดกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดเลอกเลนตามความสามารถ๒.๒ อยาแสดงความสนใจ ผดหวง สงสารอดอด๓. ผสอนชวยโดยเลานทานหรอใชค าพดทถกตองใหเดกฟงเปนตวอยาง๔. หากเปนตดตอกนเปนเดอน ควรปรกษาแพทย

๕. เดกเขากบเพอนไมได

๑. กาวราว ชอบรงแกเลนรนแรง กอเรองวนวายชวนทะเลาะ

๑. ขาดความรก ความสนใจจากพอ แม และผสอนท าใหเดกเปนคนไมรวมมอ๒. พอแมและผสอนเลยงดเดกอยางเขมงวด ชาเยนท าใหเดกเกดความเครยดและมาแสดงออกกบผอน๓. คนเคยกบการถกตามใจและคาดหวงจะไดสงตางๆจากผอนเชนเดยวกบพอแม๔. เดกเหนแบบอยาง วธการแสดงออกกาวราวจากบคคลแวดลอมและโทรทศน๕. ผเลยงดยแหยใหเดกเกดอารมณโกรธบอย ๆ๖. เดกเขากลมกบเพอนไมได

๑. ใหความรกความอบอนแกเดกอยางเพยงพอเชน ชกชวนใหรวมกจกรรมและอยใกล ๆเดกอยาปลอยใหอยกบเพอน ๆ ตามล าพง๒. ควรเลยงดเดกอยางประชาธปไตย โดยใชเหตผลตามวย ยอมรบฟงความคดเหนของเดก

๓. ผสอนแนะน าวธการเลยงดอยางถกตองแกพอแม

๔. ผใกลชดเดกควรแสดงทาทนมนวลกบเดก ไมควรใหดรายการโทรทศนทแสดงถงความกาวราว๕. หลกเลยงการยวยใหเดกโกรธ

๖. ผสอนควรฝกใหเดกไดมโอกาสเลนรวมกลมกบเพอนและชมเชยเมอท างานไดส าเรจเปนทยอมรบในกลม

๙๘ปญหา ลกษณะทพบ สาเหต แนวทางชวยเหลอและแกไข

๖. เดกขอจฉา -เรยกรองความสนใจเพอใหไดรบความเอาใจใส-รงแกคนทตวเองอจฉา แอบท ารายรางกายและสงของ-บางครงตอหนาท าเฉย ลบหลงหาทางแกลงดวยวธตาง ๆ

- แสดงพฤตกรรมกลบเปนเดกกวาอายจรง

๑. เกดจากมนองใหมและกลวไมไดรบความรกความเอาใจใสจากพอแมเหมอนเดม๒. เดกเกดความรสกวาไมไดรบความยตธรรม

๓. เพอเรยกรองความสนใจ

๑.๑ ควรท าความเขาใจใหเดกรวาเขาจะยงคงไดรบความเอาใจใสจากพอแมเหมอนเดม๑.๒ พอแมควรเตรยมพรอมโดยบอกใหเขารตงแตนองอยในครรภและใหเขามามสวนชวยดแลนอง๒. แนะน าพอแมใหเสรมความมนใจใหเดกโดยการกระท าหรอค าพดของพอแม ใหเวลาและใหความส าคญเสมอตนเสมอปลาย๓. ควรตามใจถาเขาท าตวเปนเดกอกครง ถาพอแมแสดงความรก ความเอาใจใสเชนเดมเดกจะกลบเปนตวของเขาเอง

๗. เดกชางฟอง - ฟองทกเรองจนเพอน ๆ ไมรก ๑. เปนเดกทรกความยตธรรม๒. เปนเดกทเชอฟงผสอน

๑. ผสอนควรรบทราบปญหาและใหเดกชวยกนแกไข๒. อยาปฏเสธการฟองของเดกหรอใชวธดหรอไลไปนงท เดกจะเสยใจและผดหวง ควรพดชแจงเหตผลใหเหมาะสมกบเหตการณโดยพจารณาวาการเลนของเดกจะเปนอนตรายหรอไม

๘. เดกชอบเลนอวยวะเพศ

- พบเวลานอนชอบลบคล าอวยวะเพศ ชอบนอนคว า

๑. เกดจากมปญหาไมสบายใจตองการการปลอบประโลม๒. ท าแลวรสกสบาย

๑. ไมแสดงใหเดกเหนวาเปนเรองนาละอายหรอรสกผดกบการกระท าแบบนน

๒. ไมควรใหอยล าพง ขณะนอนควรเบนความใสใจไปทางอน

๙. อาการตก -การเคลอนไหวของกลามเนอทเกดซ าๆอยางไมจงใจ ไมมจดหมายของใบหนา คอ ศรษะเกดโดยไมรตว เชน การกระพรบตาถ ๆ- กระแอมซ าๆกน ยกไหลไปมา หรอกรยาทท าซ า ๆ

๑. เกดจากการเกบกดความตองการบางอยางพบในครอบครวทคอยเขมงวดเดกในการเลยงด

๒. เกดจากการหดตวของกลามเนอรวดเรว๒.๑ สาเหตจากรางกายฮอรโมนในสมอง๒.๒ สาเหตดานจตใจ

๑.๑ คนหาสาเหตของความเครยดทเปนตวการท าใหเดกเกดอาการตก๑.๒ ไมใหความสนใจอาการผดปกตนน เบยงเบนความสนใจไปดานอน๑.๓ ควรท าบรรยากาศใหผอนคลายใหเดกรสกสบายใจและปลอดโปรง๑.๔ หากเปนตดตอกนและชวยเหลอแลวไมหายอาจแนะน าใหไปพบแพทย๒. เกดแลวหายเองได ไมควรไปย าควรใหเดกผอนคลายใหความเครยดลดลงถาแกไขไมดจะตดไปจนโตได

๙๙ปญหา ลกษณะทพบ สาเหต แนวทางชวยเหลอ และแกไข

๑๐. เดกชอบหยบของผอน

- พบในเดกอาย ๓-๔ ขวบ ชอบหยบของของเพอนไปโดยไมขออนญาต

๑. เกดจากความรสกอยากไดยงไมเขาใจเหตผล เพยงตองการอยากไดของคนอน

๒. เกดจากความวาเหวในจตใจไมไดรบความอบอนจากผเลยงด

๑. ควรสอนใหเรยนรสทธของผอน อาจโดยการเลานทานใหเดก เขาใจดวยวธนมนวลแตจรงจง และควรเอาใจใสอยางใกลชดกอนทเดกจะท าเปนนสย๒. ขอความรวมมอกบผปกครองชวยกนแกไข อาจใหเดกน าของเขามาใหเพอนและใหเพอนรจกการขออนญาตกอนหยบของผอน

๑๑. เดกทมปญหาการรบประทานอาหาร

- การนอน

-การขบถาย

- เบออาหารไมชอบอาหาร

- เดกไมยอมนอนกลางวน

-เดกไมยอมปสสาวะ- เดกปสสาวะบอยผดปกต

๑. เดกไมรสกอยากอาหาร

๒. บางคนไมเคยนอนกลางวนมากอน

๓. รงเกยจหองน า เคยนงแตกระโถน

๔. เดกเกดความกงวลและมปญหาในใจ

๑.๑ ปลกฝงลกษณะนสยทดในการกน และสรางบรรยากาศทดในการกน จดอาหารทนากน แตมคณคาโดยไมใหเดกรสกวาถกบงคบ๑.๒ เลานทานใหมสขนสยทดในการกนใหค าชมเชยเปนครงคราว๑.๓ ปรกษาผปกครอง ชงน าหนกสม าเสมอใหเดกทราบผล๒. ผสอนควรจดทนอนใหสะอาดบรรยากาศสงบ ชกชวนใหนอนเลน ๆ โดยผสอนเลานทานหรอรองเพลงใหฟง ใหเดกหลบตาใชมอลบศรษะเดกเบา ๆ๓.๑ ฝกเดกใหมสขนสยทดในการขบถายเชน การรกษาความสะอาด การถายเปนเวลารจกการนงสวมแทนนงกระโถน๓.๒ ไมควรเขมงวดเกนไปในการฝกขบถายและควรจดสภาพหองน าใหเดกอยากเขา๔.๑ ควรหาสาเหตและหาทางแกไขปญหาทเกดในใจใหความรก ความอบอนแกเดก๔.๒ อาจตองปรกษาแพทย

หมายเหต เดกปฐมวยจากบานมาสถานศกษาครงแรกจะน าสงของทเขาตดมาจากบาน เชน หมอน ตกตามาสถานศกษาดวย ไมเปนสงผดปกตของเดกวยน ผสอนควรอนญาตถาเดกจะน าของรกมาสถานศกษาดวยในระยะแรกทเรมมา เนองจากเดกตองมการปรบตวหลายดาน เมอเขาคนกบผสอนและสถานศกษาแลวเดกจะเลกไปเอง

๑๐๐

บทท ๑๐บทบาทผเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตร

การน าหลกสตรการศกษาปฐมวยสการปฏบตใหเกดประสทธภาพตามจดหมายของ หลกสตร ผเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตรในระบบสถานศกษา ไดแก ผบรหารผสอน พอแม หรอผปกครอง และชมชน มบทบาทส าคญยงตอการพฒนาคณภาพของเดก

๑. บทบาทผบรหารสถานศกษาปฐมวยการจดการศกษาแกเดกปฐมวยในระบบสถานศกษาใหเกดประสทธผลสงสด

ผบรหารสถานศกษาควรมบทบาท ดงน๑.๑ ศกษาท าความเขาใจหลกสตรการศกษาปฐมวยและมวสยทศนดานการจด

การศกษาปฐมวย๑.๒ คดเลอกบคลากรทท างานกบเดก เชน ผสอน พเลยง อยางเหมาะสม

โดยค านงถงคณสมบตหลกของบคลากร ดงน๑.๒.๑ มวฒทางการศกษาดานการอนบาลศกษา การศกษาปฐมวย

หรอผานการอบรมเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย ๑.๒.๒ มความรกเดก จตใจด มอารมณขนและใจเยน ใหความเปนกนเองกบเดกอยางเสมอภาค

๑.๒.๓ มบคลกของความเปนผสอน เขาใจและยอมรบธรรมชาตของเดกตามวย๑.๒.๔ พดจาสภาพเรยบรอย ชดเจนเปนแบบอยางได๑.๒.๕ มความเปนระเบยบ สะอาด และรจกประหยด๑.๒.๖ มความอดทน ขยน ซอสตยในการปฏบตงานในหนาทและการปฏบตตอเดก๑.๒.๗ มอารมณรวมกบเดก รจกรบฟง พจารณาเรองราวปญหาตางๆของเดก

และตดสนปญหาตางๆอยางมเหตผลดวยความเปนธรรม๑.๒.๘ มสขภาพกายและสขภาพจตสมบรณ

๑.๓ สงเสรมการจดบรการทางการศกษาใหเดกไดเขาเรยนอยางทวถงและเสมอภาคและปฏบตการรบเดกตามเกณฑทก าหนด

๑.๔ สงเสรมใหผสอนและผทปฏบตงานกบเดกพฒนาตนเองมความรกาวหนาอยเสมอ

๑๐๑

๑.๕ เปนผน าในการจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยรวมใหความเหนชอบ ก าหนดวสยทศนและคณลกษณะทพงประสงคของเดกทกชวงอาย

๑.๖ สรางความรวมมอและประสานกบบคลากรทกฝายในการจดท าหลกสตรสถานศกษา๑.๗ จดใหมขอมลสารสนเทศเกยวกบตวเดก งานวชาการหลกสตร อยางเปนระบบและม

การประชาสมพนธหลกสตรสถานศกษา๑.๘ สนบสนนการจดสภาพแวดลอมตลอดจนสอ วสด อปกรณทเอออ านวยตอการเรยนร๑.๙ นเทศ ก ากบ ตดตามการใชหลกสตร โดยจดใหมระบบนเทศภายในอยางมระบบ๑.๑๐ ก ากบตดตามใหมการประเมนคณภาพภายในสถานศกษาและน าผลจากการประเมน

ไปใชในการพฒนาคณภาพเดก๑.๑๑ ก ากบ ตดตาม ใหมการประเมนการน าหลกสตรไปใช เพอน าผลจากการ

ประเมนมาปรบปรงและพฒนาสาระของหลกสตรของสถานศกษาใหสอดคลองกบความตองการของเดก บรบทสงคมและใหมความทนสมย

๒. บทบาทผสอนปฐมวยการพฒนาคณภาพเดกโดยถอวาเดกมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตอง

สงเสรมใหเดกสามารถพฒนาตนตามธรรมชาต สอดคลองกบพฒนาการและเตมตามศกยภาพ ดงนนผสอนจงมบทบาทส าคญยงทจะท าใหกระบวนการจดการเรยนรดงกลาวบรรลผลอยางมประสทธภาพ ผสอนจงควรมบทบาท / หนาท ดงน

๒.๑ บทบาทในฐานะผเสรมสรางการเรยนร๒.๑.๑ จดประสบการณการเรยนรส าหรบเดกทเดกก าหนดขนดวยตวเดก

เอง และผสอนกบเดกรวมกนก าหนด โดยเสรมสรางพฒนาการเดกใหครอบคลมทกดาน๒.๑.๒ สงเสรมใหเดกใชขอมลแวดลอม ศกยภาพของตวเดก และหลกทาง

วชาการในการผลต กระท า หรอหาค าตอบในสงทเดกเรยนรอยางมเหตผล๒.๑.๓ กระตนใหเดกรวมคด แกปญหา คนควาหาค าตอบดวยตนเอง ดวย

วธการศกษาทน าไปสการใฝร และพฒนาตนเอง๒.๑.๔ จดสภาพแวดลอมและสรางบรรยากาศการเรยนทสรางเสรมใหเดก

ท ากจกรรมไดเตมศกยภาพและความแตกตางของเดกแตละบคคล๒.๑.๕ สอดแทรกการอบรมดานจรยธรรมและคานยมทพงประสงคในการ

จดการเรยนร และกจกรรมตางๆอยางสม าเสมอ๒.๑.๖ ใชกจกรรมการเลนเปนสอการเรยนรส าหรบเดกใหเปนไปอยางม

ประสทธภาพ

๑๐๒

๒.๑.๗ใชปฏสมพนธทดระหวางผสอนและเดกในการด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนอยางสม าเสมอ

๒.๑.๘ จดการประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบสภาพจรงและน าผลการประเมนมาปรบปรงพฒนาคณภาพเดกเตมศกยภาพ

๒.๒ บทบาทในฐานะผดแลเดก๒.๒.๑ สงเกตและสงเสรมพฒนาการเดกทกดานทงทางดานรางกาย อารมณ

จตใจ สงคม และ สตปญญา๒.๒.๒ ฝกใหเดกชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวน๒.๒.๓ ฝกใหเดกมความเชอมน มความภมใจในตนเองและกลาแสดงออก๒.๒.๔ ฝกการเรยนรหนาท ความมวนย และการมนสยทด๒.๒.๕ จ าแนกพฤตกรรมเดกและสรางเสรมลกษณะนสยและแกปญหาเฉพาะบคคล๒.๒.๖ ประสานความรวมมอระหวางสถานศกษา บาน และชมชน เพอให

เดกไดพฒนาเตมตามศกยภาพและมมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค๒.๓ บทบาทในฐานะนกพฒนาเทคโนโลยการสอน

๒.๓.๑ น านวตกรรม เทคโนโลยทางการสอนมาประยกตใชใหเหมาะสมกบสภาพบรบทสงคม ชมชน และทองถน

๒.๓.๒ ใชเทคโนโลยและแหลงเรยนรในชมชนในการเสรมสรางการเรยนรใหแกเดก

๒.๓.๓ จดท าวจยในชนเรยน เพอน าไปปรบปรงพฒนาหลกสตร / กระบวนการเรยนร และพฒนาสอการเรยนร

๒.๓.๔ พฒนาตนเองใหเปนบคคลแหงการเรยนร มคณลกษณะของผใฝรมวสยทศนและทนสมยทนเหตการณในยคของขอมลขาวสาร

๒.๔ บทบาทในฐานะผบรหารหลกสตร ๒.๔.๑ ท าหนาทวางแผนก าหนดหลกสตร หนวยการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร การประเมนผลการเรยนร

๒.๔.๒ จดท าแผนการจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญ ใหเดกมอสระในการเรยนรทงกายและใจ เปดโอกาสใหเดกเลน/ท างานและเรยนรทงรายบคคลและเปนกลม

๒.๔.๓ ประเมนผลการใชหลกสตร เพอน าผลการประเมนมาปรบปรงพฒนาหลกสตรใหทนสมย สอดคลองกบความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน

๑๐๓

๓. บทบาทของพอแมหรอผปกครองเดกปฐมวยการศกษาระดบปฐมวยเปนการศกษาทจดใหแกเดกทผสอนและพอแมหรอผปกครอง

ตองสอสารกนตลอดเวลา เพอความเขาใจตรงกนและพรอมรวมมอกนในการจดการศกษาใหกบเดกดงนน พอแมหรอผปกครองควรมบทบาทหนาท ดงน

๓.๑ มสวนรวมในการก าหนดแผนพฒนาสถานศกษาและใหความเหนชอบ ก าหนดแผนการเรยนรของเดกรวมกบผสอนและเดก

๓.๒ สงเสรมสนบสนนกจกรรมของสถานศกษา และกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาเดกตามศกยภาพ

๓.๓ เปนเครอขายการเรยนร จดบรรยากาศภายในบานใหเออตอการเรยนร๓.๔ สนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสมและจ าเปน๓.๕ อบรมเลยงด เอาใจใสใหความรก ความอบอน สงเสรมการเรยนรและพฒนาการ

ดานตาง ๆ ของเดก๓.๖ ปองกนและแกไขปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงคตลอดจนสงเสรมคณลกษณะ

ทพงประสงค โดยประสานความรวมมอกบผสอนและผทเกยวของ๓.๗ เปนแบบอยางทดทงในดานการปฏบตตนใหเปนบคคลแหงการเรยนร และม

คณธรรมน าไปสการพฒนาใหเปนสถาบนแหงการเรยนร๓.๘ มสวนรวมในการประเมนผลการเรยนรของเดกและในการประเมนการจดการ

ศกษาของสถานศกษา

๔. บทบาทของชมชนการปฏรปการศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดก าหนดให

ชมชนมบทบาทในการมสวนรวมในการจดการศกษา โดยใหมการประสานความรวมมอเพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ดงนน ชมชนจงมบทบาทในการจดการศกษาปฐมวย ดงน

๔.๑ มสวนรวมในการบรหารสถานศกษา ในบทบาทของคณะกรรมการสถานศกษาสมาคม / ชมรมผปกครอง

๔.๒ มสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาสถานศกษาเพอเปนแนวทางในการด าเนนการของสถานศกษา

๔.๓ เปนศนยการเรยนร เครอขายการเรยนร ใหเดกไดเรยนรและมประสบการณจากสถานการณจรง

๔.๔ ใหการสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรของสถานศกษา

๑๐๔

๔.๕ สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา ตลอดจนวทยากรภายนอกและภมปญญาทองถน เพอเสรมสรางพฒนาการของเดกทกดาน รวมทงสบสานจารตประเพณศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต

๔.๖ ประสานงานกบองค กรทงภาครฐและเอกชน เพอใหสถานศกษาเปนแหลงวทยาการของชมชน และมสวนในการพฒนาชมชนและทองถน

๔.๗ มสวนรวมในการตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษาท าหนาทเสนอแนะในการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

๑๐๕

บทท ๑๑การจดการศกษาส าหรบกลมเปาหมายเฉพาะ

เดกทเปนกลมเปาหมายเฉพาะ หมายถง เดกปฐมวยทมสภาพรางกาย สตปญญา อารมณหรอจตใจทแตกตางจากเดกปกตทวไป หรอมประสบการณส าคญในชวตทสงผลกระทบอยางรนแรงจนท าใหไมสามารถด าเนนชวตและพฒนาไดตามศกยภาพทแทจรงของ ตนได หากไมไดรบการปรบแนวทางการจดการศกษาใหเหมาะสมกบความตองการเฉพาะของเดก ความแตกตางดงกลาวนอาจเกดขนไดตลอดเวลา ตงแตอยในครรภ หรอเมอแรกเกด เมอเดกเขาสวยทารก วยเตาะแตะ หรอเมอเขาเรยนในสถานศกษาปฐมวยแลวและความแตกตางนกไมจ าเปนตองอยถาวร เดกปฐมวยจ านวนมากหากไดรบการจดการศกษาทปรบใหเหมาะสมควบคกบการบ าบดทจ าเปนตางๆ ตงแตเนนๆ กสามารถพฒนาจนใกลเคยงเดกปกต สามารถรบการศกษาเชนเดยวกบเดกปกตทวไปไดเมอโตขน สวนเดกบางคนซงมความบกพรองรนแรงหรอประสบการณทรายแรงจนตองไดรบการศกษาพเศษไปตลอดกยงมโอกาสพฒนาตาม ศกยภาพของตนใหมชวตทคณภาพได ในทางตรงกนขามหากถกละเลยในชวงตนของชวต เมอเดกเหลานเตบโตเปนผใหญอาจมความพการขนรนแรงหรอกอปญหาแกตนเองและสงคมไดมากมาย

เดกทเปนกลมเปาหมายเฉพาะหมายรวมถงเดกตาง ๆ ดงน คอ• เดกพการ เดกทมความบกพรองทางสตปญญาและ/หรอการเรยนรทางการไดยน ทางการเหนและทางอารมณ จตใจ สงคม เดกเจบปวยเรอรง• เดกทมความสามารถพเศษ• เดกดอยโอกาสทางเศรษฐกจและสงคม เชน เดกเรรอน เดกชาวเล• เดกทถกละเมดทางรางกาย จตใจ รวมทงการละเมดทางเพศ

เดกซงมความตองการพเศษเหลาน ทกคนมสทธเทาเทยมกบเดกทวไปในการไดรบการศกษาทมคณภาพ เพอใหไดรบโอกาสในการพฒนาและเตบโตเปนสมาชกทมคณภาพของสงคม การใหการศกษาทเหมาะสมแกเดกเหลาน นอกจากจะเปนการตอบสนองสทธ ขนพนฐานของมนษย ซงเปนหนาทโดยตรงของผสอนแลว ยงเปนการชวยปองกนปญหาสงคมอนอาจจะเกดขนมากมายหากเดกๆเหลานไมไดรบความชวยเหลอในระยะแรกเรมตงแตในระดบปฐมวยดวย

๑๐๖

แมจะจดรวมอยในกลมเปาหมายเฉพาะ ซงมความตองการพเศษ โดยมปรชญาและ หลกการจดการศกษารวมกน แตรายละเอยดของวธการและเทคนคในการจดการศกษาใหแกเดกแตละกลมนนตางกนมาก นอกจากน เดกทมความตองการพเศษในกลมเดยวกน เชน เดกเจบปวยเรอรงแตละคนยงมความแตกตางกนไปเชนเดยวกบเดกปกตทวไป ซงมอตราพฒนาการในแตละดานแตกตางกนไป ผใหการศกษาแกเดกแตละประเภทจงตองศกษา ท าความเขาใจและด าเนนการใหเหมาะสมส าหรบเดกแตละประเภทและแตละคน

การปองกน การดแลความปลอดภยทงทางรางกายและจตใจ และการจดสภาพแวดลอมทสงเสรมใหเดกไดพฒนาตามสมควรแกศกยภาพของตน เปนการปองกนเดกปฐมวยจากภาวะเสยงตอการมปญหา ความบกพรองใดๆทจะกระทบกระเทอนตอพฒนาการของตนในอนาคต ผสอนจงควรใหความส าคญแกการตรวจสอบความปลอดภยของสงของเครองใชอปกรณเครองเลน และสวนตางๆ ของอาคารสถานททเดกเขาไปใช รวมทงความสะอาดของอาหาร เครองใช และทอยอาศย ความปลอดภยน ควรครอบคลมถงความปลอดภยจากการขมเหง รงแก หรอลอลวงจากคนในสถานศกษาและคนแปลกหนาดวย

การเฝาระวง นอกจากการปองกนปญหาทอาจเกดขนไดแลว เนองจากปญหา บางอยางเกนวสยทผ สอนจะปองกนได จงตองด าเนนการเฝาระวงเพอชวยเหลอเดกใน ความดแลของตนดวย ดงนคอ

การเฝาระวงการลวงละเมดทางรางกาย จตใจ และ/หรอทางเพศ ผสอนควรสงเกต รองรอยบนรางกายและพฤตกรรมตางๆของเดกวาอาจจะสะทอนถงการถกลวงละเมดหรอไม เชน เดกมอาการซม เศรา หวาดกลวหรอหวาดระแวงหรอไม เดกมรอยซ า รอยไหมหรอ บาดแผลใหม ๆ บนแขนขา เนอตว โดยทเดกไมกลาบอกสาเหตหรอไม เปนตน

การเฝาระวงความพการ ผสอนควรบนทกน าหนก สวนสง และเสนรอบศรษะของเดกอยางสม าเสมอ เพอใหแนใจไดวาเดกมการเจรญเตบโตเปนปกต นอกจากนยงควรเทยบพฒนาการดานตางๆ ทงทางกลามเนอใหญ กลามเนอเลก ภาษา สตปญญา ตลอดจนทางอารมณและสงคมของเดกวาลาชากวาพฒนาการของเดกปกตทวไปหรอไม หากพบวาพฒนาการหยดชะงกหรอถดถอยลง หรอมการพฒนาทลาชาหางจากวยมาก กถอไดวาเปนสญญาณเตอนถงความบกพรองพการทอาจเกดขนได เชน อาย ๓ ขวบแลว ยงพดเปนค า ๆ ไดเพยง ๔-๕ ค า เทานน หรออาย ๕ ขวบแลวยงกระโดดไมเปน เปนตน

การคดแยกการมองเหนและการไดยนอยางงายๆ ในเดกทกคน ทก ๑-๒ ป กเปนวธการเฝาระวงความพการทไมตองลงทนลงแรงมาก แตสามารถปองกนหรอลดปญหาไดมาก

๑๐๗

การคนพบ การสงตอ และการใหความชวยเหลอ การเฝาระวงอยางเปนระบบจะชวยใหผสอนคนพบเดกทตองการความชวยเหลอ หรอการสงเสรมเปนพเศษไดแตเนนๆ เมอคนพบเดกแลว ควรมการสงตอใหแกนกวชาชพทเกยวของเพอตรวจสอบอยางละเอยดอกครง เชน เมอสงสยวาเดกอาจมปญหาการไดยน ผสอนอาจแนะน าใหผปกครองพาไปตรวจการไดยนทโรงพยาบาล หรอเมอสงสยวาเดกมพฒนาการทางสตปญญาลาชา เนองจากเดกไมสามารถเขาใจเรองตางๆในชนเรยนและไมสามารถพดสอสารกบเพอนและผสอนได ผสอนอาจแนะน าใหผปกครองพาไปตรวจระดบสตปญญาทโรงพยาบาล หรอเมอสงสยวาเดกถกคนในบานท ารายรางกาย ผสอนอาจพาเดกตดตอนกสงคมสงเคราะหใหด าเนนการพาเดกไปตรวจรางกายทโรงพยาบาล เปนตน

หลงจากพบปญหาทเปนอปสรรคตอการพฒนาของเดกแลว ทางสถานศกษา ทางบานและหนวยงานทเกยวของ เชน ทางโรงพยาบาลหรอกรมประชาสงเคราะห เปนตน ควรประสานงานกนเพอวางแผนรวมกนในการใหความชวยเหลอแกเดกตามสมควรตอไป

ในกรณทไมมหนวยงานใหความชวยเหลอในทองถน ผสอนควรปรกษานกวชาชพทเกยวของหรอขอใหเจาหนาททางการศกษาหรอทางการแพทยในระดบอ าเภอชวยประสานงานกบผเกยวของในระดบจงหวดเพอหาทางใหความชวยเหลอทเหมาะสมตอไป

ในกรณเดกทมความสามารถพเศษ ซงไมมหนวยงานในทองถนรองรบ อาจตดตอ ขอค าแนะน าจากคณะหรอภาควชาการศกษาปฐมวยในสถาบนอดมศกษาเพอพจารณาวาจะสามารถสงเสรมเดกไดอยางไรบาง

การปรบหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการพเศษของเดก ในการจดการศกษาใหแกเดกกลมเปาหมายเฉพาะ ผสอนตองระลกอยเสมอวาเดกทกคนไมวาจะเปนเดกกลมเปาหมายเฉพาะหรอไม ลวนมความตองการพนฐานเหมอนกนทงสน นนคอเดก จ าเปนตองไดรบการพฒนาทกดานเปนองครวม และการพฒนาเดกนนจะตองอยบนพนฐานของระดบพฒนาการในปจจบนของเดกเปนส าคญ เดกทมพฒนาการสงบางดาน ไมจ าเปนตองมพฒนาการสงระดบเดยวกนในดานอนๆเสมอไป เชน เดกทมความเฉลยวฉลาดทางคณตศาสตร อาจมความสามารถปานกลางในดานภาษา และเดกทมสตปญญาสง อาน เขยน คดเลขเกงมาก อาจขาดทกษะทางสงคม ไมรวธเลนรวมกบเดกอนกได ดงนน ผสอนจงตองพจารณาพฒนาการแตละดานของเดกของตนวาอยในขนใด และวางแผนการสอนทสอดคลองกบสภาพจรงของเดก

ผสอนซงสอนเดกกลมเปาหมายเฉพาะตองมความละเอยดออนและไวตอความรสก นกคดของเดกและใหความส าคญแกสงทมผลตอความรสกตอตนเองและตอโลกของเดก

๑๐๘

มากเปนพเศษ เชน เดกทเจบปวยเรอรงมกมความหวาดกลว กงวลในความเจบปวยของตน จงควรไดรบความรเกยวกบโรคทตนเปน การรกษา และผคนทเดกตองเกยวของ เชน หมอและพยาบาล ขณะทเดกซงถกพอแมทบตจนตองไปอยกบพอแมบญธรรม ยอมมความหวาดกลว ผคนและรสกวาตนมชวตทดอยกวาเดกอน จงควรไดเรยนรวาในโลกนคนอกมากมายทยงรกเรา และคนเราสามารถมชวตทดไดแมจะไมไดอยกบพอแมแทๆของตน เปนตน การใหการศกษาแกเดกทมประสบการณรายแรงในชวตจะตองท าควบคกบการบ าบด โดยผสอนควร เรยนรเทคนควธในการพดคย ปลอบโยนและสรางความมนใจใหแกเดกจากนกวชาชพท เกยวของ ในท านองเดยวกนผสอนทสอนเดกพการ เชน เดกตาบอด เดกแขนขาพการ กควรเรยนรเกยวกบธรรมชาตของเดกเฉพาะประเภท และ เทคนควธจากผสอนการศกษาพเศษเพอใหสามารถสงเสรมเดกเหลานไดเตมท

การจดการเรยนรวม การจดใหเดกปฐมวยทเปนกลมเปาหมายเฉพาะซงมความตองการพเศษเรยนรวมในชนเรยนปกตตองประกอบดวยการเตรยมการอยางระมดระวง ทงการเตรยมตวผสอน ตวเดกทจะเขารวมเรยน เพอนๆเดกปกตในชนเรยน ผปกครองเดกพเศษและผปกครองเดกปกต ตลอดจนบคคลตางๆในสถานศกษาและในชมชน ผบรหารจะตอง ดแลใหการเรยนรวมเปนเรองของชมชน ไมใชเฉพาะผสอนเรยนรวมและเดกทมความตองการพเศษเทานน

การจดการเรยนรวมทด าเนนการอยางเปนระบบและระมดระวงจะชวยใหการจดการศกษาเปนประโยชนแกทงตวเดกทมความตองการพเศษ เดกอนๆ ผสอน ผปกครอง บคคลตางๆในสถานศกษาและในชมชน

๑๐๙

บทท ๑๒การเชอมตอของการศกษาระดบปฐมวยกบระดบประถมศกษาปท ๑

การสรางรอยเชอมตอของการศกษาระดบปฐมวยกบระดบประถมศกษาปท ๑ มความส าคญอยางยง บคลากรทกฝายจะตองใหความสนใจตอการชวยลดชองวางของความไมเขาใจในการจดการศกษาทงสองระดบ ซงจะสงผลตอการจดการเรยนการสอน ตวเดก ผสอนผปกครอง และบคลากรทางการศกษาอนๆทงระบบ การสรางรอยเชอมตอของการศกษาระดบปฐมวยกบระดบประถมศกษาปท ๑ จะประสบผลส าเรจไดตองด าเนนการดงตอไปน

๑.บทบาทของบคลากรทเกยวของกบการสรางรอยเชอมตอระดบปฐมวยกบระดบประถมศกษาปท ๑

๑.๑ ผบรหารสถานศกษาผบรหารสถานศกษาเปนบคคลส าคญทมบทบาทเปนผน าในการสรางรอยเชอมตอ

โดยเฉพาะระหวางหลกสตรการศกษาปฐมวยในชวงอาย ๓-๕ ปกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานชวงชนท ๑ ชนประถมศกษาปท ๑ โดยตองศกษาหลกสตรทงสองระดบ เพอท าความเขาใจจดระบบการบรหารงานดานวชาการทจะเออตอการเชอมโยงการศกษาทงสองระดบ โดยการจดกจกรรมเพอสรางรอยเชอมตอ ดงตวอยางกจกรรมตอไปน

๑.๑.๑ จดประชม ผ สอนระดบปฐมวยและระดบประถมศกษารวมกนพฒนารอยเชอมตอของหลกสตรทงสองระดบใหเปนแนวปฏบตของสถานศกษา เพอผสอนทงสองระดบจะไดเตรยมการสอนใหสอดคลองกบเดกวยน

๑.๑.๒ จดหาเอกสารดานหลกสตรและเอกสารทางวชาการของทงสองระดบมาไวใหผสอนและบคลากรอนๆไดศกษาท าความเขาใจ อยางสะดวกและเพยงพอ

๑.๑.๓ จดกจกรรมใหผสอนทงสองระดบมโอกาสแลกเปลยน เผยแพรความรใหมๆ ทไดรบจากการอบรม ดงาน ซงไมควรจดใหเฉพาะผสอนในระดบเดยวกนเทานน

๑.๑.๔ จดเอกสารเผยแพรตลอดจนกจกรรมสมพนธในรปแบบตางๆระหวางสถานศกษา ผปกครองและบคลากรทางการศกษาอยางสม าเสมอ

๑.๑.๕ ระหวางทเดกอยในระดบปฐมวย ผบรหารควรจดใหมการพบปะท ากจกรรมรวมกบผปกครองอยางสม าเสมอตอเนอง เพอผปกครองจะไดสรางความเขาใจและสนบสนนการเรยนการสอนของบตรหลานตนไดอยางถกตอง

๑๑๐

๑.๑.๖ สถานศกษาทมเดกทงสองระดบควรจดกจกรรมทผสอน ผปกครองและเดกไดท ากจกรรมรวมกนในบางโอกาส

๑.๑.๗ สถานศกษาทมการจดการศกษาทงสองระดบ ควรจดปฐมนเทศผปกครอง๒ ครง คอกอนเดกเขาเรยนชนปฐมวย และกอนเดกจะเลอนขนชนประถมศกษาปท ๑ เพอใหผปกครองเขาใจการศกษาทงสองระดบและใหความรวมมอชวยเดกใหสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมใหมไดดขน

ตวอยางหวขอการปฐมนเทศ เชน การสอนอานเขยนในระดบอนบาลสอนอยางไร เมอไรเดกจงพรอมทจะเขยนหนงสอ งานวจยเกยวกบผลของการเตรยมความพรอมใหกบเดก เกดผลดอยางไร

๑.๒ ผสอนระดบปฐมวยผสอนนอกจากจะตองศกษาท าความเขาใจหลกสตรการศกษาปฐมวย และจด

กจกรรมพฒนาเดกของตนแลว ควรศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน การจดการเรยนการสอนในชนประถมศกษาปท ๑ และสรางความเขาใจใหกบผปกครองและบคลากรอนๆรวมทงชวยเหลอเดกในการปรบตวกอนเลอนขนชนประถมศกษาปท ๑ โดยผสอนอาจจดกจกรรมดงตวอยางตอไปน

๑.๒.๑ เกบรวบรวมข อมลเกยวกบตวเดกเปนรายบคคลเพอสงตอผสอนชนประถมศกษาปท ๑ ซงจะท าใหผสอนระดบประถมศกษาสามารถใชขอมลนนชวยเหลอเดกในการปรบตวเขากบการเรยนรใหมตอไป

๑.๒.๒ พดคยกบเดกถงประสบการณทดๆเกยวกบการจดการเรยนรในระดบชนประถมศกษาปท ๑ เพอใหเดกเกดเจตคตทดตอการเรยนร

๑.๒.๓ จดใหเดกไดมโอกาสท าความรจกกบผสอนตลอดจนสภาพแวดลอมบรรยากาศของหองเรยนชนประถมศกษาปท ๑ ทงทอยในสถานศกษาเดยวกนหรอสถานศกษาอน

๑.๓ ผสอนระดบประถมศกษาผ สอนระดบประถมศกษาตองมความร ความเขาใจและเจตคตทดตอการจด

ประสบการณของหลกสตรการศกษาปฐมวย เพอน ามาเปนขอมลในการพฒนาจดการเรยนรในระดบชนประถมศกษาปท ๑ ของตนใหตอเนองกบการพฒนาเดกในระดบปฐมวย ดงตวอยางตอไปน

๑๑๑

๑.๓.๑ จดกจกรรมใหเดกและผปกครองมโอกาสไดท าความรจก คนเคยกบผสอนและหองเรยนชนประถมศกษาปท ๑ กอนเปดภาคเรยน

๑.๓.๒ จดสภาพหองเรยนใหใกลเคยงกบหองเรยนระดบปฐมวย โดยจดใหมมมประสบการณภายในหอง เพอใหเดกไดมโอกาสท ากจกรรมไดอยางอสระ เชน มมหนงสอมมเกมการศกษา มมของเลน เพอชวยใหเดกชนประถมศกษาปท ๑ ไดปรบตวและเรยนรจากการปฏบตจรง

๑.๓.๓ จดกจกรรมสรางขอตกลงทเกดจากเดกรวมกนเกยวกบการปฏบตตน๑.๓.๔ เผยแพร ข าวสารด านการเรยนร และสรางความสมพนธทดกบ

เดก ผปกครอง และชมชน๑.๔ ผปกครองและบคลากรทางการศกษา

ผปกครองและบคลากรทางการศกษาตองท าความเขาใจหลกสตรของการศกษาทงสองระดบและเขาใจวาถงแมเดกจะอยในระดบประถมศกษาแลว แตเดกยงตองการความรก ความเอาใจใส การดแลและการปฏสมพนธทไมไดแตกตางไปจากระดบปฐมวยและควรใหความรวมมอกบผสอนและสถานศกษาในการชวยเตรยมตวเดก เพอใหเดกสามารถปรบตวไดเรวยงขน

๑๑๒

๒.ตวอยางการเชอมตอสาระการเรยนรภาษาไทยและคณตศาสตรในระดบปฐมวย(อาย ๓-๕ ป) กบ ระดบประถมศกษาปท ๑

สาระการเรยนรระดบปฐมวย(ประสบการณส าคญ)

สาระการเรยนรรายปกลมสาระการเรยนรภาษาไทยชนประถมศกษาปท ๑

๑. การอาน๑) การอานค าพนฐานซงเปนค าทใชในชวตประจ าวน ประมาณ ๖๐๐ ค า รวมทงค าทใชเรยนร ในกลมสาระการเรยนรอน๒) การอานแจกลกและสะกดค าในมาตราตวสะกดตางๆ และค าในชวตประจ าวนทสะกด ไมตรงตามมาตรา ค าทมตวการนต อกษรควบ อกษรน า๓) การผนวรรณยกตค าทมพยญชนะตน เปนอกษรกลาง อกษรต า อกษรสง๔) การอานและเขาใจความหมายของค าในประโยค และขอความสนๆ๕) การอานในใจ การจบใจความของเรองทอาน โดยหาค าส าคญ ตงค าถาม คาดคะเน เหตการณ ใชแผนภาพโครงเรองหรอแผนภาพความคด๖) การแสดงความรและความคดเกยวกบเรองทอาน๗) การน าความรและขอคดทไดจากการอานไปใชในชวตประจ าวน๘) การอานออกเสยงรอยแกวและรอยกรองถกตองตามอกขรวธและลกษณะค าประพนธ และการอานท านองเสนาะ๙) การทองจ าบทอาขยานและบทประพนธทประทบใจ๑๐) การเลอกอานหนงสอทเปนประโยชน ทงประเภทความรและความบนเทง๑๑) มารยาทการอานหนงสอ การถนอมรกษาหนงสอทงสวนตนและสวนรวม๑๒) การปลกฝงนสยรกการอานและมสขลกษณะในการอานหนงสอ

การแสดงความรสกดวยค าพด การพดกบผอนเกยวกบ

ประสบการณของตนเอง หรอเลาเรองราวเกยวกบตนเอง

การอธบายเกยวกบสงของเหตการณ และความสมพนธของสงตาง ๆ

การฟงเรองราว นทาน ค าคลองจอง ค ากลอน

การเขยนในหลายรปแบบผานประสบการณทสอความหมายตอเดก เขยนภาพ เขยนขดเขยเขยนคลายตวอกษร เขยนเหมอนสญลกษณ เขยนชอตนเอง

การอ านในหลายรปแบบผ าน ประสบการณทสอความหมายตอเดก อานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอนทาน/เรองราวทสนใจ ๒. การเขยน

๑) การเขยนค าในมาตราตวสะกดตาง ๆ ค าทใชในชวตประจ าวน และค าทสะกดไมตรงตามมาตรา๒) การคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด และการเขยนตามค าบอก๓) การเลอกใชค าเขยนเปนประโยคตรงตามความหมาย และเรยบเรยงเปนเรองสน ๆ ทแสดงความร ความคด ความรสก ความตองการ และประสบการณ๔) การเขยนค าคลองจอง๕) การตรวจทานและแกไขงานเขยน๖) การใชเลขไทย๗) มารยาทการเขยน การเขยนอยางเปนระเบยบสะอาด ลายมอสวยงาม อานงาย และไมขดเขยนในทไมสมควร๘) การปลกฝงนสยรกการเขยน ดวยการจดบนทกความรอยางสม าเสมอ

๑๑๓สาระการเรยนรระดบปฐมวย(ประสบการณส าคญ)

สาระการเรยนรรายปกลมสาระการเรยนรภาษาไทย (ตอ)ชนประถมศกษาปท ๑

๓.การฟง การด และการพด๑) การเลอกฟง เลอกดสงทเปนความรและความบนเทง๒) การเขาใจเนอเรอง การจบใจความจากถอยค า น าเสยง และกรยาทาทางของ ผพด การดสงทเปนความรความบนเทง๓) การพดแสดงความคดเหนเกยวกบสงทฟง สงทด๔) การพดทกทาย ขอบคณ ขอโทษ การยอมรบ การปฏเสธ โดยใชภาษาทสภาพ๕) การตงค าถามและการตอบค าถาม๖) การเลาเรองถายทอดความร ความคด และความรสก๗) การพดออกเสยงชดเจน ใชถอยค าเหมาะแกเรอง ใชภาษาทสภาพเหมาะสมแกบคคลและโอกาส๘) มารยาทการฟงและการด การฟงและดอยางตงใจโดยไมรบกวนผอน๔.หลกการใชภาษา๑) พยญชนะ สระ วรรณยกต และการประสมค า๒) หลกการอาน และเขยนสะกดค า๓) ความหมายของค า การเลอกใชค า และการเรยงล าดบค าในประโยคไดถกตอง๔) การเรยบเรยงประโยคเปนขอความสนๆ๕) การรจกภาษาไทยมาตรฐาน และภาษาถน๖) หลกการแตงค าคลองจอง๗) การใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอในการเรยน การแสวงหาความรจากแหลงการเรยนร และการท างานรวมกบผอน๘) การใชทกษะทางภาษาและเทคโนโลยการสอสาร ดานวทย โทรทศน วดทศน ในการพฒนาการเรยน

๕.วรรณคดและวรรณกรรม๑) นทาน เรองสนงาย ๆ สารคดสน ๆ ส าหรบเดก ปรศนาค าทาย บทรองเลนในทองถน และบทรอยกรองประเภทใหความรและความบนเทงตาง ๆ ทเหมาะแกวยของเดก๒) การแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอานอยางมเหตผล๓) การน าขอคดทไดจากการอานไปใชในชวตจรง

๑๑๔สาระการเรยนรระดบปฐมวย

(ประสบการณส าคญ)สาระการเรยนรรายปกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

ชนประถมศกษาปท ๑ การส ารวจและอธบายความ

เหมอน ความตางของสงตาง ๆ การจบค การจ าแนก และการจดกลม การเปรยบเทยบ เชน ยาว/สน

ขรขระ /เรยบ ฯลฯ การเรยงล าดบสงตาง ๆ การคาดคะเนสงตางๆ การสบคนขอมล การใชหรออธบายสงตางๆ ดวยวธการทหลากหลาย

การเปรยบเทยบจ านวน มากกวานอยกวา เทากน

การนบสงตาง ๆ การจบคหนงตอหนง การเพมขนหรอลดลงของจ านวนหรอปรมาณ

การตอเขาดวยกน การแยกออกการบรรจและการเทออก

การสงเกตสงตาง ๆ และสถานทจากมมมองทตาง ๆ กน

การอธบายในเรองต าแหนงของสงตางๆทสมพนธกน

การอธบายในเรองทศทางการเคลอนทของคนและสงตางๆ

การสอความหมายของมตสมพนธดวยภาพวาด ภาพถาย และ รปภาพ

การเรมตนและการหยดการกระท าโดยสญญาณ

การเปรยบเทยบเวลา เชน ตอนเชาตอนเยน เมอวานน พรงน ฯลฯ

การเรยงล าดบเหตการณตางๆ การสงเกตความเปลยนแปลงของฤด

๑. การบอกจ านวน การอานและการเขยนตวหนงสอ ตวเลขฮนดอารบก ตวเลขไทย แทนจ านวน๒.การเขยนในรปกระจาย หลกหนวย หลกสบ หลกรอย คาของตวเลขในแตละหลกและ การใช ๐ เพอยดต าแหนงของหลก

๓. การเปรยบเทยบจ านวนและการใชเครองหมาย = ≠ > <๔. การเรยงล าดบจ านวน๕. การนบเพมทละ ๑ และทละ ๒ การนบลดทละ ๑๓. การบวกจ านวนทมผลบวกไมเกน ๑๐๐๙. โจทยปญหาการบวก๑๐. การลบจ านวนทมตวตงไมเกน ๑๐๐๑๑. โจทยปญหาการลบ๑๓. การบวก ลบระคน๑๔. โจทยปญหาการบวก ลบระคนการวดความยาว๑. การวดความยาวโดยใชเครองวดทมหนวยไมใชหนวยมาตรฐานการวดน าหนก (การชง)๑. การชงโดยใชเครองชงทมหนวยไมใชหนวยมาตรฐานการวดปรมาตร (การตวง)๑. การตวงโดยใชเครองตวงทมหนวยไมใชหนวยมาตรฐานเวลา๑. ชวงเวลาในแตละวน (กลางวน กลางคน เชา สาย เทยง บาย เยน)๒. จ านวนวนในหนงสปดาห ชอวนในสปดาห ชอเดอนในหนงป และจ านวนวนในแตละเดอนเรขาคณต๑. การจดกลมรปเรขาคณตพชคณต๑. แบบรปของจ านวนทเพมขนทละ ๑ และทละ ๒๒. แบบรปของจ านวนทลดลงทละ ๑๓. แบบรปของรปเรขาคณตและรปอนๆทสมพนธกนในลกษณะของรปรางหรอขนาดหรอส

กจกรรมเสรมทกษะ กระบวนการทางคณตศาสตรผานสาระการเรยนร จ านวนและการด าเนนการ การวด เรขาคณต พชคณต

๑๑๕

บรรณานกรมการพฒนาชมชน, กรม กระทรวงมหาดไทยและสถาบนแหงชาตเพอพฒนาเดกและครอบครว

แนวทางการด าเนนงานโครงการพฒนาครอบครว มหาวทยาลยมหดล ๒๕๓๙.กลยา ตนตผลาชวะ รายงานการวจย เรองบทบาทของครปฐมวยในทศวรรษหนา (๒๕๔๑–๒๕๕๐)

วารสารการศกษาปฐมวย ปท ๑ ฉบบท ๓ กรกฎาคม ๒๕๔๐.คณะกรรมการการศกษาเอกชน, ส านกงาน เอกสารประกอบค าบรรยายหลกสตรการอบรมผบรหารและคร

โรงเรยนอนบาลเอกชน กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๓๖.คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน ขนตอนการพฒนาของเดกปฐมวย ตงแตปฏสนธถง ๕ ป

กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๔๓.คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน หลกการและขอเสนอแนะการประเมนผลเดกปฐมวยของ

สหรฐอเมรกา, กรงเทพฯ บรษท ท.พ พรนท จ ากด ๒๕๔๒.คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ กรงเทพฯ

บรษท พรกหวานกราฟฟค จ ากด ๒๕๔๒.คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน การเรยนรของเดกปฐมวยไทย: ตามแนวคดไฮสโคป

กรงเทพฯ บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ ากด ๒๕๔๓คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน นโยบายและแผนการศกษาส าหรบเดกปฐมวย (๐-๕ ป )

พ.ศ. ๒๕๔๕-๒๕๔๙ กรงเทพฯ บรษท พรกหวานกราฟฟค จ ากด ๒๕๔๔.คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน คมอการจดการศกษาระดบกอนประถมศกษา

กรงเทพฯ ศรเมองการพมพ จ ากด ๒๕๓๒.ม.ป.ป.คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน คมอครประกอบแผนการจดประสบการณ ระดบ

อนบาลศกษาถามอยางไรชวยใหเดก…คดเปน กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๓๗.คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน คมอการประเมนพฒนาการเดกระดบกอนประถม

ศกษา กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๔๐.คณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต, ส านกงาน การพฒนาครอบครว

บรษทอมรนทรพรนตง แอนด พบลชชง จ ากด (มหาชน)ฉนทนา ภาคบงกช เอกสารประกอบการศกษาวชา ปว.๕๔๑ การศกษาส าหรบผปกครอง

กรงเทพฯ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ๒๕๓๑ อดส าเนา.ทศนา แขมมณ และคณะ หลกการและรปแบบการพฒนาเดกปฐมวยตามวถชวตไทย.

โครงการเผยแพรผลงานวจย ฝายวจย, จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๒๕๓๕.

๑๑๖

ธระ สมตร และพรอนงค นยมคา รอใหถงอนบาลกสายเสยแลว กรงเทพฯส านกพมพหมอชาวบาน ๒๕๓๐.

นตยา ประพฤตกจ การพฒนาเดกปฐมวย หนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร ๒๕๓๖นตยา คชภกด เอกสารค าแนะน าการเลยงดลกหลาน (อาย ๖–๑๒ ป) ภาควชากมารเวชศาสตร ศาสตร

คณะแพทยโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล.เบญจมาภรณ กรรณวลล แปลและเรยบเรยง คมอตรวจสอบพฒนาการของลกนอย กรงเทพฯ

พมพสมตจ ากด ๒๕๔๐.ปยะลกษณ สมะ แสงยาภรณ แปลเรยบเรยง โลกของคนตวเลก (เตบใหญวยเยาว ๓-๖ ป)

กรงเทพฯ พมพดจ ากด ๒๕๓๖.ประมวญ ดคคนสน บานเดก การพฒนาเดกตามแบบมอนเตสซอร นตยสารลกรก

กรงเทพฯ อกษรสมพนธ ๒๕๓๐.ประมวญ ดคคนสน เมอลกรกไดครด กรงเทพฯ บรษทตนออ จ ากด ๒๕๓๖.พราวพรรณ เหลองสวรรณ ปฐมวยศกษา : กจกรรมและสอการสอนเพอฝกทกษะ

พฒนาการและการเรยนร ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย ๒๕๓๗.พชร ผลโยธน นวตกรรมใหมเรยนไปพรอมกบลก วารสารรกลก ปท ๓ ฉบบท ๓๒.วชาการ,กรม กระทรวงศกษาธการ หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช ๒๕๔๐ กรงเทพฯ

ครสภาลาดพราว ๒๕๔๐วชาการ, กรม กระทรวงศกษาธการ แนวการจดประสบการณระดบกอนประถมศกษา

กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๓๙.วชาการ , กรม กระทรวงศกษาธการ แนวการจดกจกรรมและสอการเรยนการสอน

ระดบกอนประถมศกษา กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๓๙.วชาการ, กรม กระทรวงศกษาธการ รางคมอบรหารจดการหลกสตร โครงการพฒนา

หลกสตรและการบรหารหลกสตรการศกษาขนพนฐาน โรงพมพกรมศาสนา ๒๕๔๔วชาการ, กรม กระทรวงศกษาธการ สารพนค าถามค าตอบเกยวกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช ๒๕๔๔ กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๔๕วชาการ, กรม กระทรวงศกษาธการ หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๔

กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๔๕วชาการ,กรม กระทรวงศกษาธการ หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ กรงเทพฯ

ครสภาลาดพราว ๒๕๔๖

๑๑๗

วชาการ, กรม กระทรวงศกษาธการ ผงมโนทศนและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรภาษาไทย กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๔๖

วชาการ, กรม กระทรวงศกษาธการ ผงมโนทศนและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร กรงเทพฯ ครสภาลาดพราว ๒๕๔๖

ศรยา นยมธรรม การเรยนรวมส าหรบเดกปฐมวย ภาควชาการศกษาพเศษคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ๒๕๓๔

ศกษาธการ, กระทรวง คมอประเมนพฒนาการเดกระดบอนบาลปท ๑-๓ จดท าโดยฝายกอนประถมศกษา, กองโรงเรยนสามญศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน, กรงเทพฯ ศรเมองการพมพ ๒๕๓๓

ศนยพฒนาการศกษาระดบกอนประถมศกษาและหนวยศกษานเทศก ส านกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรสงคราม เอกสารการอบรมผบรหารและครผสอนระดบกอนประถมศกษา ปการศกษา ๒๕๓๗ อดส าเนา

ศนยวจยมด จอหนสน สหรฐอเมรกา การเจรญเตบโตและพฒนาการของเจาตวเลกบรษท บรสตอล-ไมเยอร สควบบ (ประเทศไทย)

สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน, กรมการแพทย การเลยงและพฒนาเดก กรงเทพฯสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน ๒๕๓๙ อดส าเนา

สาธารณสข, กระทรวง สมดบนทกสขภาพแมและเดก ๒๕๔๕สาธารณสข, กระทรวง การดแลสขภาพเดกแรกเกด-๖ ป ส าหรบเจาหนาทสาธารณสข

โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร ๒๕๓๗สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย ฝกอบรมครและผเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกปฐมวย

หนวยท ๖–๑๐ กรงเทพฯ โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ๒๕๓๒สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย พฤตกรรมการสอนปฐมวยศกษา หนวยท ๖–๑๐

กรงเทพฯ ส านกเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ๒๕๓๔.สชา จนทนเอม จตวทยาพฒนาการ กรงเทพฯ ไทยวฒนาพานช ๒๕๓๖หรรษา นลวเชยร ปฐมวยศกษา หลกสตรและแนวปฏบต กรงเทพฯ โอเดยนโสตร ๒๕๓๕Bredekamp, S.& Copple, C.Editors. Developmentally Appropiate Practice in Early

Childhood Programs Revised Edition. NAEYC, : Washington D.C., 1997.Charlesworth, Rosalind. Understanding Child Development. New York : Delmar 1996Cherry, Harkness, B. and Kuzma K.Nursery School & Day Care Center Management

Guide 2nd ed. Belmont California : David S.Lake Publishers., 1987

๑๑๘

Gullo, Dominic F. Understanding Assessment and Evaluation in Early ChildhoodEducation. New york : Teachers College Press. 1994.

Hirsch, E. The Block Book. Washington, DC. NAEYC. 1984.Lowenfeld, V. Your Child and His Arts. New York : Macmillan. 1954.Peterson, Evelyn A. Early Childhood planning ,Methods,and Materials Boston : Allyn And Bacon.1996.Sobut,Mary A., Complex Early Childhood Curriculum Resource ; The Center for

Applied Research in Education,New York, 1991.

๑๑๙

ภาคผนวก พฒนาการทางศลปะ พฒนาการทางการอาน พฒนาการทางการเขยน พฒนาการทางคณตศาสตร พฒนาการทางการเลนบลอก ประมวลค าศพทในหลกสตรการศกษาปฐมวย

๑๒๐

พฒนาการทางศลปะ *ขนท ๑ ขดเขยนไมเปนระเบยบ (๓-๔ ป)เดกใชสเทยนหรอสน าขดเขยนระบายเปนเสนทขาดๆ วนๆ ซกแซก วนไปมา ตงแตยงควบคมมอ

ไมไดจนควบคมได เดกจะส ารวจใชสทไมเปนจรง เรมเขยนเปนวงกลม มเสนเปนแขนขาขนท ๒ เขยนภาพใหมความหมาย (๔-๗ ป)ภาพทเขยนมความหมายกบเดก ภาพคนจะใชวงกลมแทนศรษะ มเสนในแนวตง ๒ เสนแทน

แขนขาทงสองขาง บางครงมปาก แขน มอ เทา รองเทา ภาพวาดสงของตางๆจะอยอยางไมมระเบยบ ตรงไหนมชองวางกจะเขยนลงไป ใชสตามอารมณ เมออาย ๗ ปเดกจะวาดภาพของสงตางๆไดเหมอนกนทกครงทเดกวาด

ขนท ๓ เขยนภาพไดคลายจรง (๗ – ๙ ป)ภาพทองฟาจะเปนสฟาอยดานบน เสนพนฐานจะใชสเขยวอยดานลาง สงตางๆถกวาดอย

ระหวางเสนทองฟาและเสนพนฐานอยางเหมาะสม* ทมา Lowenfeld,V.(๑๙๕๔) Your Child and His Arts. New York : Magmillan.

ผแปลและเรยบเรยง ดร.วรนาท รกสกลไทย

พฒนาการทางการอาน ***ขนท ๑ (๓ – ๔ ป)สนใจถอหนงสอ เหนการสรางความหมายจากหนงสอเปนเรองอศจรรย ฟงค าทอาน เลนค า

ตระหนกในตวหนงสอทแวดลอม ใชตวหนงสอประกอบการเขยนภาพ ถอหนงสอหวกลบ-อานขนท ๒ (๔ – ๕ ป)เลยนแบบการอาน อานเรองทคนเคย จ าชอและค าตางๆ ในสงแวดลอม เรมอานค าจากภาพ

อานค าทรจกแตไมแนนอน พดค าทเรมตนเหมอนๆกน เรมมความรในการถอหนงสอ จ าค าส าคญในโคลง กลอน นทาน

ขนท ๓ (๔, ๕, ๖ ป)i เขยนและอานกลบค าทเขยนi อานหนงสอค าคลองจองทคนเคยi ใชภาพเปนสอส าหรบอานi จ าตวอกษร อานค าเรมตน ลงทายi สงเกตความแตกตาง จบคค าทเหมอนกนในหนงสอ โคลงกลอนi

อานค าไดในบรบทหนง แตไมสามารถอานไดในบรบทอน

๑๒๑

พฒนาการทางการเขยน ***ขนท ๑ (๒ – ๓ ป)

ขดเขยขนท ๒ ( ๓ ป)

ควบคมการขดเขยขนท ๓ (๓ – ๔ ป)

เขยนคลายตวอกษรขนท ๔ ( ๔ ป)

ความสมพนธระหวางสญลกษณ สามารถเขยนชอตนเอง ลอกค าตาง ๆขนท ๕ ( ๔ – ๕ ป)

คดเขยนค าขนท ๖ ( ๕, ๖, ๗ ป)

เขยนอยางถกตองพฒนาการทางคณตศาสตร ***

ขนท ๑ ( ๒ – ๓ ป)เรมเรยนรเกยวกบจ านวนเมอมโอกาสไดยนไดฟงผอนใช หรอเรมเขาใจจ านวนจากการมโอกาส

เลน จบตองวตถสงของตางๆดวยตนเอง หรอเลนตอภาพทชนสวนของภาพมขนาดใหญ เรมรจก รปทรงเรขาคณต เชน รปทรงกลม

ขนท ๒ ( ๓ - ๔ ป)รจกปรมาณมาก มากกวา เรมคนเคยกบรปทรงเรขาคณตของสงตางๆทอยแวดลอมตวเดก

รจกจดกลมสงของตามคณลกษณะตางๆ รจกนบ ๑-๕ เปรยบเทยบความเหมอนความตางหรอใชค าอธบายปรมาณ ความยาว ขนาด

ขนท ๓ ( ๔ - ๕ ป)เขาใจและเลนเกมทเกยวกบจ านวน นบสงของ ๑– ๑๐และบางครงถง ๒๐ จดกลมสงตางๆ

ตามรปทรง เปรยบเทยบขนาดของสงตาง ๆขนท ๔ ( ๕ – ๖ ป)เรมเขาใจความคดรวบยอดในรปของสญลกษณ นบสงของจ านวน ๒๐ และอาจมากกวาน

จ าแนกสงของตามคณลกษณะไดมากกวา ๒ คณลกษณะ*** ทมา MacDonald, S.(๑๙๙๖) .The Portfolio and Its Use A Road Map For Assessment . Southern

Early Childhood Association. ผแปลและเรยบเรยง ดร.วรนาท รกสกลไทย

๑๒๒

พฒนาการทางการเลนบลอก **ขนท ๑ ถอส ารวจไปมาขนท ๒ ตอเปนแถวตามแนวตงและแนวนอนขนท ๓ ตอสะพานขนท ๔ ลอมปดกนขนท ๕ สรางสงตางๆ แบบสมมาตรขนท ๖ สรางสงตางๆ และใหชอสงทสรางขนท ๗ สรางและเลนบทบาทสมมต ชอบเลนรวมกบเพอน ตดสนใจวาจะตองสรางสงใดกอนสราง

มกจะสรางสงทคนเคย อาจขอใหเกบสงกอสรางไวและกลบมาเลนใหม

ทมา ** Hirsch,E.( ๑๙๘๔) The Block Book. Washington,D C. :NAEYC.ผแปลและเรยบเรยง ผศ.ดร.พชร ผลโยธน

๑๒๓

ประมวลค าศพทในหลกสตรการศกษาปฐมวยค าศพท ความหมาย

๑. หลกสตรการศกษาปฐมวย กรอบทศทางหรอแนวปฏบตและมาตรฐานหลกสตรส าหรบสถานศกษาปฐมวยและหนวยงานทเกยวของ ใชในการจดการศกษาปฐมวย

๒. หลกสตรสถานศกษา หลกสตรทเกดจากการทสถานศกษาน าสภาพตางๆทเปนปญหา จดเดน/เอกลกษณของชมชน สงคม ศลปวฒนธรรม และภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงค เพอการเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต มาก าหนดเปนรายละเอยดของสาระและจดกระบวนการเรยนรใหเดกโดยความรวมมอของทกคนในสถานศกษาและชมชน ก าหนดวสยทศน ภารกจ เพอน าไปสการออกแบบหลกสตรสถานศกษาอยางมคณภาพ สอดคล องกบหลกสตรการศกษาปฐมวย มการระดมทรพยากรทงของสถานศกษาและชมชนมาใชอยางคมคาและใชศกยภาพทมอยอยางเตมท

๓. สถานพฒนาเดกปฐมวย เปนสถานศกษาส าหรบเดกปฐมวยซงเปนการศกษาขนพนฐาน ไดแก ศนยเดกเลกศนยพฒนาเดกเลก ศนยพฒนาเดกกอนเกณฑของสถาบนศาสนา ศนยบรการชวยเหลอระยะแรกเรมของเดกพการ และเดกซงมความตองการพเศษ หรอสถานพฒนาเดกปฐมวยทเรยกชออยางอน

๔. ปรชญาการศกษาปฐมวย เปนความเชอ ความศรทธาในความคดทางการศกษาทท าใหสถานศกษาจดการศกษาใหสอดคลองกบความคดนนๆ

๕. จดหมาย(มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค )

จดหมายถอเปนมาตรฐานของหลกสตรทครอบคลมคณภาพของเดกทงดานความดมปญญา และการอยรวมกนในสงคมอยางมความสข ถอเปนมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคเมอเดกจบหลกสตรการศกษาปฐมวย

๖. คณลกษณะตามวย เปนความสามารถตามวย หรอพฒนาการตามธรรมชาต เมอ เดกมอายถงวยนนๆ๗. กลมเปาหมายเฉพาะ - บคคลทมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและ

การเรยนร เชน สายตาสน เอยง สมาธสน ปญญาออน หหนวก ตาบอด เปนตน- บคคลทไมมผดแลหรอดอยโอกาส เชน เดกก าพรา เดกเรรอน เปนตน- บคคลทมความสามารถพเศษ เชน ความสามารถเปนเลศทาง สตปญญา กฬา ดนตรศลปะ เปนตน

๘. การประเมนผลจากสภาพจรง กระบวนการสงเกต การบนทก และรวบรวมขอมลจากการปฏบตกจกรรมประจ าวนตามสภาพจรง

๙. การประเมนพฒนาการ กระบวนการสงเกตพฤตกรรมของเดกในขณะท ากจกรรม แลวจดบนทกลงในเครองมอทสรางขน หรอก าหนดอยางตอเนอง เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมทเดกแสดงออกในแตละครง เปนขอมลในการพฒนากจกรรมใหเดกไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพ

๑๒๔

ค าศพท ความหมาย๑๐. สารนทศน การจดท าขอมลหลกฐานหรอเอกสารอยางเปนระบบ ส าหรบการศกษาในระดบปฐมวย

เปนการจดท าขอมลทจะเปนหลกฐานแสดงใหเหนรองรอยของการเจรญเตบโตพฒนาการ และการเรยนร ของเดกปฐมวย

๑๑. บรณาการ รปแบบการจดกจกรรมหนงกจกรรม เดกเรยนรไดหลายทกษะ และหลายประสบการณส าคญ หรอหนงแนวคดเดกเรยนรไดหลายกจกรรม

๑๒. พฒนาเดกโดยองครวม การพฒนาเดกอยางสมดลทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา๑๓. ประสบการณส าคญ ชวยอธบายใหผสอนเขาใจวาเดกปฐมวยตองท าอะไร เรยนรสงตางๆรอบตว อยางไร

ชวยแนะผสอนในการสงเกต สนบสนน และวางแผนการจดกจกรรมใหเดก๑๔. พฒนาการ การเปลยนแปลงดานการท าหนาท และวฒภาวะของอวยวะระบบตางๆ รวมทง

ตวบคคล ท าใหสามารถท าหนาทไดอยางมประสทธภาพ ท าสงทยากสลบซบซอนมากขน ตลอดจนการเพมทกษะใหมๆ และความสามารถในการปรบตวตอสภาพแวดลอมหรอภาวะใหมในบรบทของครอบครวและสงคม

๑๕. พฒนาการดานรางกาย ความสามารถของรางกายในการทรงตวในอรยาบถตาง ๆ และ การเคลอนไหวเคลอนทไปโดยการใชกลามเนอใหญ เชน การนง ยน เดน วง กระโดด ฯลฯ การใชสมผสรบร และการใชตาและมอประสานกนในการท ากจกรรมตาง ๆ เชน การหยบจบของ การขดเขยน ปน ประดษฐ เปนตน

๑๖. พฒนาการดานอารมณ และจตใจ

ความสามารถในการรสกและแสดงความรสก เชน พอใจ ไมพอใจ รก ชอบ โกรธเกลยด กลว และ เปนสข ความสามารถในการแยกแยะ ความลกซง และควบคมการแสดงออกของอารมณอยางเหมาะสม เมอเผชญกบสถานการณ ตาง ๆ ตลอดจนการสรางความรสกทดและนบถอตอตนเอง หรออตมโนทศนซงเกยวของกบพฒนาการดานสงคมดวย บางครงจงมการรวมพฒนาการดานอารมณและจตใจกบทางดานสงคมเปนกลมเดยวกน

๑๗. พฒนาการดานสงคม ความสามารถในการสรางสมพนธภาพกบผอน มทกษะการปรบตวในสงคม คอสามารถท าหนาทตามบทบาทของตน รวมมอกบผอน มความรบผดชอบ ความเปนตวของตวเอง และรกาละเทศะ ส าหรบเดกหมายความรวมถงความสามารถในการชวยตวเองในชวตประจ าวน นอกจากนนพฒนาการดานสงคมยงเกยวของกบพฒนาการดานจตวญญาณ คณธรรม และเกยวของกบพฒนาการดานสตปญญา ท าใหรจกแยกแยะความรสกผดชอบชวด และความสามารถในการเลอกด ารงชวตในทางสรางสรรค เปนประโยชนตอสงคมสวนรวมอกดวย

๑๒๕

ค าศพท ความหมาย๑๘. พฒนาการดานสตปญญา ความสามารถในการเรยนรความสมพนธระหวางสงตาง ๆ กบตนเอง การ

รบร รจกสงเกต จดจ า วเคราะห การรคด รเหตผล และความสามารถในการแกปญหา ตลอดจนการสงเคราะห ซงเปนความสามารถเชงสตปญญาในระดบสง ซงแสดงออกดวย การใชภาษาสอความหมายและการกระท าดงนน พฒนาการดานภาษาและสอความหมายกบการใชตากบมอท างานประสานกนเพอแกปญหาจงมความเกยวของกบพฒนาการดานสตปญญา

๑๒๖

ค าสงกระทรวงศกษาธการท วก ๔๕๐ / ๒๕๔๕

เรอง แตงตงคณะกรรมการจดท าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย------------------------------------

ดวยกระทรวงศกษาธการไดด าเนนการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๔ และเพอใหหลกสตรการศกษาปฐมวยสามารถน าไปใชอยางมประสทธภาพ จ าเปนตองจดท าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย และเพอใหการด าเนนงานจดท าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวยเปนไปดวยความเรยบรอย เหนสมควรแตงตงคณะกรรมการจดท าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย ประกอบดวย

ทปรกษา๑. นายประพฒนพงศ เสนาฤทธ อธบดกรมวชาการ๒. นางอารรตน วฒนสน รองอธบดกรมวชาการ๓. นายประสาท สอานวงศ รองอธบดกรมวชาการ๔. รศ.พญ.นตยา คชภกด ผอ านวยการสถาบนแหงชาต-

เพอการพฒนาเดกและครอบครวคณะกรรมการ

๑. นางสชาดา วยวฒ ผเชยวชาญเฉพาะดานพฒนาหลกสตร ประธานกรมวชาการ

๒. นางสาวศรสมร พมสะอาด ผอ านวยการศนยพฒนาหลกสตร รองประธาน๓. ผศ.พชร ผลโยธน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองประธาน๔. รศ.อารมณ สวรรณปาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรรมการ๕. รศ.จตตนนท เดชะคปต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรรมการ๖. ผศ.ฉนทนา ภาคบงกช มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

ประสานมตร๒/๗. ผศ.บษบง…

๑๒๗

๗. ผศ.บษบง ตนตวงศ จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ๘. นางสาวสจนดา ขจรรงศลป มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

ประสานมตร กรรมการ๙. พญ.สธาทพย ศรจนทรเพญ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดก กรรมการ

และครอบครว๑๐. นางสาวอรพนทร เหลาสวรรณพงษ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดก กรรมการ

และครอบครว๑๑. นางทพยสดา สเมธเสนย สถาบนแหงชาตเพอการศกษาส าหรบ กรรมการ

เดกปฐมวย๑๒. นางศรลกษณ สบวงศแพทย วฒอาสาธนาคารคลงสมอง กรรมการ๑๓. นางธดา พทกษสนสข สมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศไทย กรรมการ๑๔. นางสาวสขจรง วองเดชากล กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข กรรมการ๑๕. นางสาวอรรจนลดา วฒจนทร กรมการศาสนา กรรมการ๑๖. พ.ต.ท.หญง พชรวรรณ ใจสข กองก ากบการต ารวจตระเวนชายแดน กรรมการ๑๗. นางแจมจนทร เกยรตกล กรมประชาสงเคราะห กรรมการ๑๘. ผศ.ขวญฟา รงสยานนท สถาบนราชภฏสวนดสต กรรมการ๑๙. นางสาวอไรวรรณ มเพยร สถาบนราชภฏสราษฎรธาน กรรมการ๒๐. นางสาวสภทรา คงเรอง สถาบนราชภฏพระนครศรอยธยา กรรมการ๒๑. นางณฐกานต ตอเจรญ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรรมการ๒๒. นายวฒนา มคคสมน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรรมการ๒๓. นางสาววรนาท รกสกลไทย โรงเรยนเกษมพทยา สช. กรรมการ๒๔. นางศรนธร วทยะสรนนท โรงเรยนบางกอกพฒนา สช. กรรมการ๒๕. นายจ าลอง ภบ ารง ส านกการศกษากรงเทพมหานคร กรรมการ๒๖. นางปยะธดา เกษสวรรณ ส านกการศกษากรงเทพมหานคร กรรมการ๒๗. นางสาวสรนาฎ ตงนกร ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษา กรรมการ

แหงชาต๒๘. นางสาวพรรก อนทามะระ ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษา กรรมการ

แหงชาต ๓/ ๒๙. นางสาวสมจตร …

๑๒๘

๒๙. นางสาวสมจตร เอออรณ ส านกงานการประถมศกษาจงหวดแพร กรรมการ๓๐. นายส าเรจ จนทรโอกล โรงเรยนอนบาลวดปรนายก สปช. กรรมการ๓๑. นางสาวแนงนอย แจงศรกลโรงเรยนอนบาลสมทรสงคราม สปช. กรรมการ๓๒. นางรงรว กนกวบลยศร โรงเรยนอนบาลสามเสน สปช. กรรมการ๓๓. นางสาวนฤมล เนยมหอม โรงเรยนทงมหาเมฆ สปช. กรรมการ๓๔. นางน าฝน ปยะ โรงเรยนอนบาลเมองระยอง สปช. กรรมการ๓๕. นางสาวชล ชวยเออ โรงเรยนอนบาลนครศรธรรมราช สปช. กรรมการ๓๖. นางสาวอทย ธารมรรค โรงเรยนอนบาลราชบร สปช. กรรมการ๓๗. นางจฬาลกษณ พงษสงข โรงเรยนวดไมตราสมาชการาม กรรมการ๓๘. นางสาวราศ ทองสวสด ขาราชการบ านาญ กรรมการ๓๙. นายวรช วยวฒ ขาราชการบ านาญ กรรมการ๔๐. นางสาวนยนา สรยชยนรนดร ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและเลขานการ๔๑. นางเสาวภา นาคทอง ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวย

เลขานการ๔๒. นางประชม หนจอย ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการกรรมการและผชวย

เลขานการ๔๓. นางภาวณ แสนทวสข ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวย

เลขานการโดยใหคณะกรรมการ มหนาทดงตอไปน๑.ก าหนดแนวทางและพจารณาด าเนนการจดท าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย

๒.ใหขอคดเหน ขอเสนอแนะ สนบสนน และรายงานผลการด าเนนงานการจดท าคมอ หลกสตรการศกษาปฐมวย

๓.แตงตงคณะท างานตามทเหนสมควร

ทงน ตงแตบดนเปนตนไป

สง ณ วนท ๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕

๑๒๙

คณะผจดท าทปรกษา

๑. นายประพฒนพงศ เสนาฤทธ อธบดกรมวชาการ๒. นางอารรตน วฒนสน รองอธบดกรมวชาการ๓. นายประสาท สอานวงศ รองอธบดกรมวชาการ๔. รศ.พญ.นตยา คชภกด ผอ านวยการสถาบนแหงชาต-

เพอการพฒนาเดกและครอบครว

คณะกรรมการยกราง๑. นางสชาดา วยวฒ ผเชยวชาญเฉพาะดานพฒนาหลกสตร ประธาน

กรมวชาการ๒. นางสาวศรสมร พมสะอาด ผอ านวยการศนยพฒนาหลกสตร รองประธาน๓. ผศ.พชร ผลโยธน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองประธาน๔. รศ.จตตนนท เดชะคปต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรรมการ๕. รศ.อารมณ สวรรณปาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรรมการ๖. ผศ.บษบง ตนตวงศ จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ๗. ผศ.ฉนทนา ภาคบงกช มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

ประสานมตร๘. นางสาวสจนดา ขจรรงศลป มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

ประสานมตร กรรมการ๙. นางทพยสดา สเมธเสนย สถาบนแหงชาตเพอการศกษาส าหรบ กรรมการ

เดกปฐมวย๑๐.นางสาวสมพร พรมด สถาบนแหงชาตเพอการศกษาส าหรบ กรรมการ

เดกปฐมวย๑๑. พญ.สธาทพย ศรจนทรเพญ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดก กรรมการ

และครอบครว๑๒. นางสาวอรพนทร เหลาสวรรณพงษ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดก กรรมการ

และครอบครว๒/๑๓. นางธดา …

๑๓๐

๑๓. นางธดา พทกษสนสข สมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศไทย กรรมการ๑๔. นางสาวสขจรง วองเดชากล กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข กรรมการ๑๕. นางประภาภรณ จงพาณช กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข กรรมการ๑๖. นางสาวอรรจนลดา วฒจนทร กรมการศาสนา กรรมการ๑๗. พ.ต.ท.หญงพชรวรรณ ใจสข กองก ากบการต ารวจตระเวนชายแดน กรรมการ๑๘. นางแจมจนทร เกยรตกล กรมประชาสงเคราะห กรรมการ๑๙. นางอรทย จระสข กรมประชาสงเคราะห กรรมการ๒๐. นายอภเชษฎ ปนจรณ กรมประชาสงเคราะห กรรมการ๒๑. นางณชากานต แตงวฒนะ กรมประชาสงเคราะห กรรมการ๒๒. ผศ.ขวญฟา รงสยานนท สถาบนราชภฏสวนดสต กรรมการ๒๓. นางสาวอไรวรรณ มเพยร สถาบนราชภฏสราษฎรธาน กรรมการ๒๔. นางสาวสภทรา คงเรอง สถาบนราชภฏพระนครศรอยธยา กรรมการ๒๕. นางณฐกานต ตอเจรญ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรรมการ๒๖. นายวฒนา มคคสมน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรรมการ๒๗. นายจ าลอง ภบ ารง ส านกการศกษากรงเทพมหานคร กรรมการ๒๘. นางปยะธดา เกษสวรรณ ส านกการศกษากรงเทพมหานคร กรรมการ๒๙. นางสาวพรรก อนทามะระ ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษา กรรมการ

แหงชาต๓๐. นางสาวสมจตร เอออรณ ส านกงานการประถมศกษาจงหวดแพร กรรมการ๓๑. นางสาววรนาท รกสกลไทย โรงเรยนเกษมพทยา สช. กรรมการ๓๒. นางศรนธร วทยะสรนนท โรงเรยนบางกอกพฒนา สช. กรรมการ๓๓. นางกาญจนา คงสวสด โรงเรยนโยนออฟอารตอนบาลสช. กรรมการ๓๔. นางเพญพรรณ ยวะเวส โรงเรยนอนบาลสามเสน สปช. กรรมการ๓๕. นางรงรว กนกวบลยศร โรงเรยนอนบาลสามเสน สปช. กรรมการ๓๖. นางมาณวกา ผลวรฬห โรงเรยนอนบาลสามเสน สปช. กรรมการ๓๗. นายส าเรจ จนทรโอกล โรงเรยนอนบาลวดปรนายก สปช. กรรมการ๓๘. นางจรวรรณ กาละด โรงเรยนอนบาลวดปรนายก สปช. กรรมการ

๓/๓๙. นางสดใส …

๑๓๑

๓๙. นางสดใส โชตกเสถยร โรงเรยนสาธตอนบาลละอออทศ กรรมการ๔๐. นางสาวแนงนอย แจงศรกล โรงเรยนอนบาลสมทรสงคราม สปช. กรรมการ๔๑. นางสาวนฤมล เนยมหอม โรงเรยนทงมหาเมฆ สปช. กรรมการ๔๒. นางน าฝน ปยะ โรงเรยนอนบาลเมองระยอง สปช. กรรมการ๔๓. นางสาวชล ชวยเออ โรงเรยนอนบาลนครศรธรรมราช สปช. กรรมการ๔๔. นางสาวอทย ธารมรรค โรงเรยนอนบาลราชบร สปช. กรรมการ๔๕. นางจฬาลกษณ พงษสงข โรงเรยนวดไมตราสมาชการาม กรรมการ๔๖. นางจราภรณ รกษาศล โรงเรยนวดพชยญาต กทม. กรรมการ๔๗. นางสาวอษา คลายมณ โรงเรยนวดราษฎรบ ารง กทม. กรรมการ๔๘. นางมลกา เหมอนอบ โรงเรยนวดมชฌนตการาม กทม. กรรมการ๔๙. นางวภา อมระนนท ศนยฯ วดพรหมสวรรณสามคค กทม. กรรมการ๕๐. นางสาวเบญจมาภรณ มาศร ศนยฯ วดราษฎรศรทธา จ.ชลบร กรรมการ๕๑. นางพจนา พรหมสข ศนยฯ วดกณฑธาร จ.ชลบร กรรมการ๕๒. นางสาวนนทนตย พรจ าเรญ ศนยฯ วดเขาส าเภาทอง จ.ระยอง กรรมการ๕๓. ส.ต.ท.ทรงชย ขาวผอง โครงการพระราชด ารฯ กรรมการ๕๔. ส.ต.ท.สมศกด จนทรแดง โรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดนบานตนมะมวง กรรมการ๕๕. ส.ต.ท.เกยรตศกด โกรป โรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดนบานนายาว กรรมการ๕๖. นางสาวราศ ทองสวสด ขาราชการบ านาญ กรรมการ๕๗. นายวรช วยวฒ ขาราชการบ านาญ กรรมการ๕๘. นางศรลกษณ สบวงศแพทย ขาราชการบ านาญ กรรมการ๕๙. นางสาวนยนา สรยชยนรนดร ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและเลขานการ๖๐. นางเสาวภา นาคทอง ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวย

เลขานการ๖๑. นางประชม หนจอย ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวย

เลขานการ๖๒. นางภาวณ แสนทวสข ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวย

เลขานการ

๑๓๒

คณะบรรณาธการขนตน๑. นางสชาดา วยวฒ ผเชยวชาญเฉพาะดานพฒนาหลกสตร ประธาน

กรมวชาการ๒. นางสาวศรสมร พมสะอาด ผอ านวยการศนยพฒนาหลกสตร รองประธาน๓. ผศ.พชร ผลโยธน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองประธาน๔. รศ.จตตนนท เดชะคปต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรรมการ๕. รศ.อารมณ สวรรณปาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กรรมการ๖. ผศ.ฉนทนา ภาคบงกช มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

ประสานมตร๗ นางสาวสจนดา ขจรรงศลป มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

ประสานมตร กรรมการ๘ นางทพยสดา สเมธเสนย สถาบนแหงชาตเพอการศกษาส าหรบ กรรมการ

เดกปฐมวย๙ พญ.สธาทพย ศรจนทรเพญ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดก กรรมการ

และครอบครว๑๐ นางธดา พทกษสนสข สมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศไทย กรรมการ๑๑ นางสาวสขจรง วองเดชากล กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข กรรมการ๑๒ นางแจมจนทร เกยรตกล กรมประชาสงเคราะห กรรมการ๑๓ ผศ.ขวญฟา รงสยานนท สถาบนราชภฏสวนดสต กรรมการ๑๔ นางณฐกานต ตอเจรญ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรรมการ๑๕ นายวฒนา มคคสมน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรรมการ๑๖ นางสาววรนาท รกสกลไทย โรงเรยนเกษมพทยา สช. กรรมการ๑๗ นางศรนธร วทยะสรนนท โรงเรยนบางกอกพฒนา สช. กรรมการ๑๘ นางรงรว กนกวบลยศร โรงเรยนอนบาลสามเสน สปช. กรรมการ๑๙ นางสาวแนงนอย แจงศรกล โรงเรยนอนบาลสมทรสงคราม สปช. กรรมการ๒๐ นางสาวนฤมล เนยมหอม โรงเรยนทงมหาเมฆ สปช. กรรมการ๒๑ นางสาวราศ ทองสวสด ขาราชการบ านาญ กรรมการ๒๒.นายวรช วยวฒ ขาราชการบ านาญ กรรมการ๒๓ นางศรลกษณ สบวงศแพทย ขาราชการบ านาญ กรรมการ

๑๓๓

๒๔.นางสาวนยนา สรยชยนรนดร ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและเลขานการ๒๕ นางเสาวภา นาคทอง ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวย

เลขานการ๒๖.นางภาวณ แสนทวสข ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กรรมการและผชวยเลขานการ

คณะบรรณาธการขนสดทาย๑. นางสชาดา วยวฒ ผเชยวชาญเฉพาะดานพฒนาหลกสตร กรมวชาการ๒. นางสาวศรสมร พมสะอาด ผอ านวยการศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ๓. นางสาวพชร ผลโยธน ผชวยศาสตราจารย มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช๔. นางภาวณ แสนทวสข นกวชาการศกษา ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ

๑๓๔

สารบญหนา

ค าน าความน า ๑

ตอนท ๑ ความรพนฐานเกยวกบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ บทท ๑ แนวคดและหลกการจดการศกษาปฐมวย ๓

บทท ๒ สาระส าคญของหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ๘

ตอนท ๒ การจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยบทท ๓ การจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ๒๗

บทท ๔ การจดประสบการณ ๔๔

บทท ๕ การเขยนแผนการจดประสบการณ ๕๙

บทท ๖ สอสงเสรมพฒนาการเดก ๖๖

บทท ๗ การประเมนพฒนาการ ๗๕

บทท ๘ การจดสภาพแวดลอม ๘๘ บทท ๙ การใหความชวยเหลอเดกทมปญหา ๙๕

บทท ๑๐ บทบาทผเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตร ๑๐๐

บทท ๑๑ การจดการศกษาส าหรบกลมเปาหมายเฉพาะ ๑๐๕

บทท ๑๒ การเชอมตอของการศกษาระดบปฐมวยกบระดบประถมศกษาปท ๑ ๑๐๙

บรรณานกรม ๑๑๕ภาคผนวก ๑๑๙

๑๓๕

ค าน ากระทรวงศกษาธการมค าสงใหใชหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช

๒๕๔๖ ตงแตปการศกษา ๒๕๔๖ เปนตนไป ดงนน เพอใหสถานศกษาหรอสถานพฒนาเดกปฐมวยทกสงกดสามารถน าหลกสตรฉบบดงกลาวไปใชใหเกดประโยชนและมประสทธภาพ กรมวชาการจงไดจดท าคมอหลกสตรการศกษาปฐมวยขน ๒ เลม คอ คมอหลกสตร การศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ส าหรบเดกอายต ากวา ๓ ป และคมอหลกสตร การศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ส าหรบเดกอาย ๓ - ๕ ป

คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ฉบบนเปนคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย ๓ - ๕ ป ทจดท าขนเพอใหผสอนไดมความร ความเขาใจสามารถจดประสบการณและกจกรรมการเรยนการสอนไดสอดคลองกบหลกสตรและพฒนาการของเดกอาย ๓ - ๕ ป

กรมวชาการขอขอบคณผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ ศกษานเทศก ผบรหารผสอน และนกวชาการศกษาทมารวมกนคด เขยน และใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตลอดจนขอขอบคณหนวยงานตนสงกดทใหความรวมมออยางดยง ท าใหเอกสารคมอฉบบนส าเรจลลวงไปดวยด หวงวาคมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ส าหรบเดกอาย ๓ - ๕ ป ฉบบนจะเปนประโยชนส าหรบผสอนและผเกยวของ สามารถพฒนาเดกใหเตบโตและมพฒนาการทกดานอยางสมดลเหมาะสมกบวย ความสามารถ และความแตกตางระหวางบคคล เปนคนด เกง และสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

(นายประพฒนพงศ เสนาฤทธ) อธบดกรมวชาการ