PS710 ของอาจารย์� สิ�ทธิ�พั�นธิ�� พั�ทธิหุ�น

สั�งคมวิ�ทยาการเม�อง (Political Sociology)

ควิามหมายของสั�งคมวิ�ทยา

สิ�งคมวิ�ทย์า ค�อ ศาสิตร�ท��ศ�กษาเร��องควิามสิ�มพั�นธิ�ระหุวิ างบุ�คคลต�#งแต สิองคนข�#นไป รวิมท�#งศ�กษาสิถาบุ�นต างๆ ทางสิ�งคม ท��มน�ษย์�จ�ดต�#งข�#น เช่ น สิถาบุ�นทางศาสินา สิถาบุ�นการศ�กษา สิถาบุ�นทางควิามเช่��อต างๆ รวิมท�#งกล� มและการรวิมกล� ม

การท��สิ�งคมวิ�ทย์าศ�กษาเร��องราวิของมน�ษย์�โดย์ม�ขอบุเขตของการศ�กษาท��กวิ,างขวิาง ท-าใหุ,สิ�งคมวิ�ทย์าได,ช่��อวิ าเป/นราช่�น�แหุ งศาสิตร�

ขณะท��ร �ฐศาสิตร�ได,ช่��อวิ าราช่าแหุ งศาสิตร� หุร�อ Mater Science

เพัราะร�ฐศาสิตร�ศ�กษาการเม�องซึ่��งเป/นเร��องท��เก��ย์วิข,องก�บุมน�ษย์�ตลอดเวิลาในท�กด,าน

เม��อเอา 2 ศาสิตร�มาศ�กษารวิมก�นจ�งเก�ดศาสิตร�ใหุม ข�#นมาเร�ย์กวิ าสิ�งคมวิ�ทย์าการเม�อง

ทฤษฎี�วิ�าด้�วิยการเปลี่��ยนแปลี่งทางสั�งคม (Social Change)

ท��สั�าค�ญอ�นหน!�งค�อทฤษฎี�ควิามท�นสัม�ย (Modernization)

Cyril E. Black (ไซึ่ร�ล อ� แบุล3ค) เข�ย์นหุน�งสิ�อช่��อ The

Dynamic of Modernization (พัลวิ�ตของกระบุวินการท�นสิม�ย์)

กล าวิวิ า กระบุวินการ Modernization เป/นกระบุวินการท��สิถาบุ�นในสิ�งคมซึ่��งวิ�วิ�ฒนาการมาต�#งแต อด�ตได,ปร�บุต�วิเข,าก�บุสิภาพัการณ�ใหุม ๆ บุทบุาทหุน,าท��ใหุม ๆ ท��แปรเปล��ย์นไปตลอดเวิลาได,

แบุล3คเน,นท��ควิามสิามารถในการปร�บุต�วิของสิถาบุ�น โดย์ช่�#วิ าสิ�งคมใดจะเป/นสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ได,สิ�งคมน�#นจะต,องม�องค�กรสิถาบุ�นเก�ดข�#น และม�ควิามสิามารถในการปร�บุต�วิเองใหุ,เข,าก�บุบุทบุาทหุน,าท��ใหุม ๆ ได, พัร,อมท��จะเข,าไปเย์�ย์วิย์าแก,ป6ญหุาใหุม ๆ ของสิ�งคมได,ตลอดเวิลา

ข�"นตอนของ Modernization

C.E.Black ได,ศ�กษาสิ�งคมท��ได,ร�บุการย์อมร�บุวิ าท�นสิม�ย์แล,วิหุลาย์ ๆ สิ�งคมโดย์ใช่,แนวิการศ�กษาแบุบุประวิ�ต�ศาสิตร�เปร�ย์บุเท�ย์บุ (Comparative History Approach) ของ 5 ประเทศโดย์มองย์,อนลงไปในประวิ�ต�ศาสิตร�ของประเทศเหุล าน�#นมาศ�กษาเปร�ย์บุเท�ย์บุก�น พับุวิ าม�แบุบุแผนใกล,เค�ย์งก�น สิามารถแบุ งเป/นล-าด�บุข�#นตอนของการพั�ฒนาสิ�งคมด�#งเด�มสิ9 สิ�งคมท�นสิม�ย์ได,ด�งน�#

1. การถู%กท�าทายจากควิามท�นสัม�ย ลองน�กภาพัสิ�งคมช่นบุทท��ย์�งเป/นสิ�งคมแบุบุด�#งเด�มขาดการต�ดต อก�บุโลกภาย์นอกเพัราะการคมนาคมไม เจร�ญ การอย์9 รอดของสิ�งคมแบุบุน�#กล าวิก�นวิ าข�#นอย์9 ก�บุควิามสิามารถในการปกป:องไม ใหุ,อ�ทธิ�พัลจากภาย์นอกเข,ามาในสิ�งคมได, คนในสิ�งคมจะด-ารงช่�วิ�ตภาย์ใต,กรอบุประเพัณ�และปท�สิถานเด�ม ๆ สิ�งคมจ�งด-าเน�นต อไปได,

อย์ างไรก3ตามไม ม�สิ�งคมใดสิามารถรอดพั,นอ�ทธิ�พัลของควิามท�นสิม�ย์ได, โดย์ควิามท�นสิม�ย์ในร9ปแบุบุต าง ๆ จะเข,าไปท,าทาย์ผ9,คนในสิ�งคมท�#งในร9ปแบุบุของควิามค�ดควิามอ านใหุม ๆ วิ�ตถ�สิ��งของ เทคโนโลย์� ท�วิ� วิ�ทย์� ต9,เย์3น บุ�กเข,าไปถ�งหุม9 บุ,านในช่นบุท

ช่นบุทไทย์น�#นม�หุน�งขาย์ย์าเป/นต�วิถ าย์ทอดควิามท�นสิม�ย์สิ9 คนช่นบุท ท�#งน�#เพัราะเน�#อหุาของหุน�งไทย์น�#นพัระเอกม�กเป/นผ9,ม�การศ�กษาสิ9ง ร�บุราช่การเป/นเจ,าคนนาย์คน คนช่นบุทจ�งอย์ากใหุ,ล9กหุลานของตนเหุม�อน

พัระเอกจ�งสิ งล9กสิ งหุลานใหุ,ได,ร�บุการศ�กษาสิ9ง ๆ เพั��อจะได,เป/นเจ,าคนนาย์คนก�บุเขาบุ,าง และน��ก3ค�ออ�ทธิ�พัลของควิามท�นสิม�ย์ท��เข,าไปท,าทาย์ช่นบุทได,เป;ดหุ9เป;ดตาใหุ,ช่าวิบุ,านใหุ,เหุ3นสิ��งแปลก ๆ ใหุม ๆ แล,วิเก�ดการเปล��ย์นแปลงข�#นในช่�มช่นช่นบุท

2. ชั�ยชันะของผู้%�น�าท��ท�นสัม�ย ในทางการเม�องเม��อสิ�งคมถ9กท,าทาย์จะม�คนท��สิามารถร�บุควิามท�นสิม�ย์น�#นได, ได,แก ผ9,น-าร� นใหุม ท��ท�นสิม�ย์ สิ วินผ9,น-าเก าจะต อต,านเพัราะเกรงวิ าควิามท�นสิม�ย์ท��เข,ามาน�#นจะท-าใหุ,กล� มตนเสิ�ย์ประโย์ช่น� สิถานภาพัเด�มท��ได,เปร�ย์บุอย์9 จะถ9กท,าทาย์ สิ�งคมจ�งแบุ งเป/นสิองข�#วิระหุวิ างผ9,น-าใหุม ก�บุผ9,น-าเก า จากการศ�กษาของแบุล3คพับุวิ า ผ9,น-าใหุม ได,ร�บุช่�ย์ช่นะในการต อสิ9, ได,ร�บุการย์อมร�บุจากคนในสิ�งคมมากกวิ าจ�งน-ามาซึ่��งการปฏิ�ร9ปทางเศรษฐก�จและสิ�งคม

3. การปฏิ�ร%ปทางเศรษฐก�จสั�งคม ผ9,น-าใหุม ได,ปร�บุเปล��ย์นสิร,างสิรรค�โครงสิร,างทางเศรษฐก�จ การเม�อง สิ�งคมใหุม ๆ เพั��อใหุ,สิามารถรองร�บุควิามต,องการและแก,ไขเย์�ย์วิย์าป6ญหุาใหุม ๆ ท��จะเก�ดข�#น

4. ในท��สิ�ดสิ�งคมน�#นจะบุรรล�สิ9 ควิามเป-นเอกภาพเป/นสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ Political Modernization ระบบการเม�องท��ท�นสัม�ย ( เปลี่��ยนแปลี่งในเชั�งปร�มาณ )

ถ,าในควิามหุมาย์ Modernization ต�วิเด�ย์วิเราหุมาย์ถ�งควิามพัย์าย์ามปร�บุเปล��ย์นสิ�งคมจากด�#งเด�มใหุ,เป/นสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ และประเด3นหุล�กของการเปล��ย์นแปลง จะเน,นการเปล��ย์นแปลงทางด,านเศรษฐก�จ และทางสิ�งคม เป/นสิ-าค�ญ แต เม��อเราใสิ ค-าวิ า Politic เข,ามาด,วิย์เราก3จะได,เป/นควิามหุมาย์ใหุม เพัราะจะเน,นท��ประเด3นทางการเม�องเป/นสิ-าค�ญ ด�งน�#นจ�งม�ควิามหุมาย์วิ า เป/นกระบุวินการในการปร�บุปร�งเปล��ย์นแปลงระบุบุการเม�อง

ใดๆ ซึ่��งอาจเป/นระบุบุการเม�องแบุบุด�#งเด�ม หุร�ออย์9 ในระบุบุการเม�องในระย์ะเปล��ย์นแปลง ใหุ,แปรเปล��ย์นไปเป/นระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์แนวิค�ด้ของน�กวิ�ชัาการแต�ลี่ะคน

S.P.Huntington ป6จจ�ย์ท��เป/นต�วิช่�#วิ�ดควิามท�นสิม�ย์ของระบุบุการเม�องใดๆ 3 ป6จจ�ย์

1. Rationnelization of Authority ผ9,น-าทางการเม�องข�#นสิ9 อ-านาจบุนฐานของควิามช่อบุธิรรม จากหุล�ก legal Rationnel แต ระบุบุการเม�องในประเทศท��อย์9 ในระย์ะของการเปล��ย์นแปลง ฐานของควิามช่อบุธิรรมของสิ�งคมท��เปล��ย์นผ าน มาจากฐานของบุารม� แต ระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์จะม�ฐานมาจากการท��ประช่าช่นใหุ,การย์อมร�บุ เพัราะผ9,น-าข�#นสิ9 อ-านาจบุนหุล�ก Rationelization จนม�การต�#งกฎเกณฑ์� กฎหุมาย์ร�ฐธิรรมน9ญ ถ,าผ9,น-าใดท��ผ านกระบุวินการเหุล าน�# ผ านการเล�อกต�#ง ประช่าช่นก3จะใหุ,การย์อมร�บุ

2.Differentiation ควิามแตกต างหุลากหุลาย์ของโครงสิร,างทางการเม�อง ค�อระบุบุการเม�องท��จะถ�อได,วิ าท�นสิม�ย์น�#น ต,องม�องค�กรหุร�อสิถาบุ�นทางการเม�อง เก�ดข�#นแย์กย์ อย์อ�กมากมาย์

3.Political Participation การม�สิ วินร วิมในทางการเม�อง ค�อ ในระบุบุการเม�องแบุบุด�#งเด�ม คนม�สิ วินร วิมทางการเม�องน,อย์ แต เม��อเข,าสิ9 ระย์ะก-าล�งเปล��ย์นแปลง คนจะม�สิ วินร วิมทางการเม�องเพั��มข�#น แต ในระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์น�#น คนจะม�สิ วินร วิมในทางการเม�องสิ9ง

Almond-Powell (ป3จจ�ยท��ใชั�วิ�ด้ควิามท�นสัม�ยของระบบการเม�อง)

1.Differentiation of Political structure โครงสิร,างทางการเม�องม�ควิามสิล�บุซึ่�บุซึ่,อน

2.Secularization of Political Culture วิ�ฒนธิรรมทางการเม�องต�#งอย์9 บุนควิามม�เหุต�ม�ผล ไม งมงาย์(ค�าถูาม) ด�งน�#นเราพับุวิ า บุางคร�#งถ,าเราหุาควิามสิ�มพั�นธิ�ระหุวิ างสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ ก�บุ ระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์ โดย์ถามวิ าสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์น�#นจ-าเป/นหุร�อไม ท��ต,องม�ระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์(ค�าตอบ) จะย์กต�วิอย์ างเช่ น ประเทศบุร9ไน หุร�อ ซึ่าอ�ฯ ท��ย์�งคงม�ผ9,น-า ท��เป/นผ9,สิ�บุทอดทาย์าท แต การท��ประช่าช่นใหุ,การย์อมร�บุไม ได,มาจากควิามม�เหุต�ม�ผล แต ควิามศร�ทธิา ตลอดจนการม�สิ วินร วิมทางการเม�องก3ม�ไม มาก เพัราะประช่าช่นน�#นอย์9 ด� ม�ควิามสิ�ข จ�งไม ร9 ,วิ าจะเร�ย์กร,องสิ��งใด ซึ่��งบุางคร�#งก3เหุ3นกฏิเกณฑ์�ทางศาสินาเข,ามาใช่, เข,ามาครอบุไวิ,บุ,าง แต ถามวิ าสิ�งคมน�#ท�นสิม�ย์หุร�อไม ตอบุได,วิ า เป/นสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ แต ไม เป/นประเทศท��ม�ระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์

Social Mobilization

ประเด3นสิ-าค�ญต�วิหุน��งท��เก��ย์วิข,องก�บุ Modernization ค�อ Social

Mobilization ซึ่��งเป/นกระบุวินการท��ข,อผ9กพั�นทางสิ�งคม เศรษฐก�จ และจ�ตวิ�ทย์าแบุบุเด�ม ๆ เร��มเสิ��อมหุร�อแตกสิลาย์ประช่าช่นไม ย์อมร�บุอ�กต อไป โดย์ประช่าช่นพัร,อมท��จะร�บุเอาแบุบุแผนการเร�ย์นร9 ,และพัฤต�กรรมใหุม ๆ เข,ามาแทนท��

คนท��ม�ระด�บุของ Social Mobilization สิ9ง จะม�ควิามเช่��อท��ม�เหุต�ม�ผลและร�บุเอาแบุบุแผนพัฤต�กรรมใหุม ๆ เข,ามาแทนท��พัฤต�กรรมแบุบุเด�ม อาจารย์�แปล Social Mobilization ง าย์ ๆ วิ า เป/นกระบุวินการ ของ“

เก าถอดท�#ง” ควิามค�ด ควิามเช่��อ วิ�ถ�ช่�วิ�ตแบุบุเก าน�#นคนไม เช่��อถ�ออ�กต อไป

แต หุ�นมาร�บุควิามค�ดใหุม ๆ มาแทนท�� เพัราะฉะน�#นสิ�งคมใดท��ม�ควิามท�นสิม�ย์เพั��มมากข�#นระด�บุของ Social Mobilization ก3จะสิ9งตามไปด,วิย์

Social Mobilization ก�บการไร�เสัถู�ยรภาพทางการเม�อง

สิ�งคมใดท��สิมาช่�กในสิ�งคมม�ระด�บุ Social Mobilization สิ9งจะสิ งผลกระทบุต อเสิถ�ย์รภาพัทางการเม�องอย์ างมากมาย์ แทนเตอร5แลี่ะม�ด้ลี่าสัก�" (Tanter and Midlarsky) ศ�กษาประเทศก-าล�งพั�ฒนาพับุวิ า ประช่ากรถ,าย์��งได,ร�บุการเร�ย์นร9 , ได,ร�บุการศ�กษา หุร�อย์��งขย์าย์การศ�กษาไปย์�งประช่าช่นเร3วิมากเท าใด หุร�อถ,าประช่าช่นได,ร�บุข,อม9ลข าวิสิารเร3วิมากเท าใด แนวิโน,มท��จะก อใหุ,เก�ดการโค นล,มร�ฐบุาลก3จะม�มากข�#นเท าน�#น ท��สิ งผลกระทบุเพัราะเม��อคนได,ร�บุข,อม9ลข าวิสิาร หุร�อได,ร�บุการศ�กษาท��ด� จะท-าใหุ,คนเหุล าน�#นแปรเปล��ย์นควิามค�ด ควิามเช่��อไปอย์ างรวิดเร3วิในหุลาย์สิ�งคมท��ร �ฐบุาลเร งขย์าย์การศ�กษาไปย์�งประช่าช่นกล� มต าง ๆ ท-าใหุ,คนเหุล าน�#นม�ระด�บุ Social Mobilization ก�บุการไร,เสิถ�ย์รภาพัทางการเม�อง สิ9งข�#น ๆ จากการท��ได,ร9 ,ได,เหุ3นมากข�#น ควิามค�ด ควิามเช่��อ วิ�ถ�ช่�วิ�ต ขนบุธิรรมเน�ย์มแบุบุเก า ๆ ไม ได,ร�บุการย์อมร�บุอ�กต อไป หุ�นมาค�ดใหุม วิ าผ9,ปกครองไม ใช่ ใคร เขาก3ค�อต�วิแทนของเราท��อาสิาวิ าจะท-าโน นท-าน��ใหุ, เม��อไม ท-าเราก3ม�สิ�ทธิ�ท��จะรวิมต�วิก�นเป/นกล� มเป/นก,อนเข,าไปเร�ย์กร,องผล�กด�น โอกาสิท��จะน-าไปสิ9 การโค นล,มร�ฐบุาลก3ม�มากข�#น จะสิ งผลใหุ,การเม�องในประเทศน�#นม�ป6ญหุา(อาจารย์�เน,นย์-#าวิ า ในสิ วินท��เร�ย์นมาแล,วิของวิ�ช่าน�# ในกระบุวินการท��ท-าใหุ,เก�ดควิามท�นสิม�ย์น�#น จ�ดเน,นท��สิ-าค�ญ ก3ค�อ ผ านการเปล��ย์นแปลงทางเศรษฐก�จ และผ านการใหุ,การศ�กษาแก คน แต ต,องไม ล�มวิ าในช่ วิงของการพัย์าย์ามท��จะเปล��ย์นแปลงระหุวิ างเสิ,นทางเด�นบุนสิะพัานน�#น ม�ป6ญหุาและอ�ปสิรรคมากมาย์ ถ�งแม,จะม�เป:าหุมาย์อ�นเป/นสิ��งท��พั�งประสิงค� หุร�อการพั�ฒนาเศรษฐก�จก3เช่ นเด�ย์วิก�น ถ,าสิามารถด-าเน�นการใหุ,เป:าหุมาย์บุรรล�ประสิ�ทธิ�ภาพั คนก3จะก�นด�อย์9 ด� และสิ วินน�#นก3จะท-าใหุ,เป/นสิ�งคมท��ม�เอกภาพัสิ9ง และเช่ นเด�ย์วิก�นถ,าสิ�งคมใดท��คนม�การศ�กษา ศ�กย์ภาพัของสิ�งคมน�#นก3จะสิ9ง เพัราะโอกาสิท��คนจะเอาองค�ควิามร9 ,มาประย์�กต�ใช่, เพั��อสิ�งคมหุร�อ

ประเทศช่าต� ก3จะเป/นไปได,สิ9ง แต ป6ญหุาท��เก�ดม�กจะเป/นในช่ วิงทางเด�น (ม�ศ�พัท�ค-าหุน��ง) ค�อ

Modernization breeds stability, modernity breeds

in stability. (Modernization ค�อกระบุวินการท��เราเด�นอย์9 บุนสิะพัาน เพั��อเปล��ย์นแปลงสิ�งคมของตนเองใหุ,ม�ควิามท�นสิม�ย์มากข�#น เราจ�งพับุวิ าในระหุวิ างท��สิ�งคมเด�นไป จะต,องเจอป6ญหุาท��ท�กสิ�งคมต,องเผช่�ญ และเพั��อปร�บุเปล��ย์น หุร�อแก,ไข เราจ�งพับุวิ าในระหุวิ างทางท��แต ละสิ�งคมพัย์าย์ามด�#นรนเพั��อใหุ,เก�ดควิามท�นสิม�ย์ข�#นน�#น ม�กจะน-ามาซึ่��งควิามไร,เสิถ�ย์รภาพั ม�ควิามวิ� นวิาย์ ม�การจารจน ม�ป6ญหุา แต เม��อสิามารถก,าวิข,ามไปอ�กฟากหุน��งได,แล,วิ และควิามท�นสิม�ย์เก�ดข�#นแล,วิหุร�อเก�ด(Modernity) ข�#นแล,วิ สิ�งคมน�#นก3จะน-ามาซึ่��งควิามม�เสิถ�ย์รภาพั

***(อาจารย์�บุอกวิ าเคย์ออกเป/นข,อสิอบุและอาจออกเป/นข,อสิอบุในสิ วินน�# โดย์ย์กประโย์คน�# “Social Mobilization ก�บุการไร,เสิถ�ย์รภาพัทางการเม�อง” แล,วิถามวิ าท านเข,าใจวิ าอย์ างไร จงอธิ�บุาย์ พัร,อมย์กต�วิอย์ างใหุ,เหุ3นอย์ างช่�ดเจน เพัราะเน�#อหุาท��เร�ย์นมาท�#งหุมดก3เพั��อใหุ,เข,าใจตรงน�#”ต�วิอย์ างท�จะย์กใหุ,เหุ3น ได,แก ประเทศศร�ล�งกา( Sri Lanka in

1956… The increase in the number of students graduating in the indigenous languages satisfied some

ambitions but contributed new social press..) หุร�อแปลได,วิ าประเทศศร�ล�งกาช่ วิง ค.ศ. 1956 เม��อร�ฐบุาลสิ งเสิร�มใหุ,คนพั�#นเม�องได,ร�บุการศ�กษาสิ9งข�#น ผลท��ตามมาค�อเก�ดควิามทะเย์อทะย์านมากข�#น เม��อน�กศ�กษาจบุการศ�กษาแล,วิแต ร�ฐบุาลไม สิามารถหุางานใหุ,ท-าได, อ�ตราการวิ างงานเพั��มมากข�#นในท��สิ�ดน�กศ�กษาประช่าช่นเหุล าน�#ได,รวิมต�วิก�นทางการเม�องเร�ย์กร,องใหุ,ร�ฐบุาลแก,ไขป6ญหุามากข�#น กลาย์เป/นกล� มผล�กด�นท��สิ-าค�ญและท-าใหุ,ร�ฐบุาลไร,เสิถ�ย์รภาพั

ป3จจ�ยท��ใชั�วิ�ด้ระด้�บของ Social Mobilization

1. จ�านวินคนท��ม�ควิามเป-นอย%�ท��ท�นสัม�ย สิมม�ต�วิ าต,องการเปร�ย์บุเท�ย์บุวิ าไทย์ก�บุเขมรประเทศใดม�ระด�บุ Social Mobilization สิ9งกวิ าก�นก3ด9วิ าคนในประเทศใดม�สิ��งอ-านวิย์ควิามสิะดวิกในช่�วิ�ตมากกวิ า (วิ�ดในเช่�งเปร�ย์บุเท�ย์บุ เช่ น ด9วิ าคนไทย์เราม�ไฟฟ:าใช่,ก��คร�วิเร�อน แล,วิเปร�ย์บุเท�ย์บุก�บุครอบุคร�วิของเขมร จะแสิดงใหุ,เหุ3นวิ าคนไทย์ม� สิ9งกวิ า หุร�อวิ�ดจากการอ านหุน�งสิ�อพั�มพั� หุร�อด9ท�วิ� มากกวิ าก�น เช่ นในสิ�งคมไทย์ถ,าวิ�ดแค หุน�งสิ�อพั�มพั�ราย์วิ�น จะวิ�ดค าโดย์เฉล��ย์วิ าคนไทย์อ านหุน�งสิ�อราย์วิ�น วิ�นละก��คน เราจะด9ได,จากจ-านวินต�พั�มพั�ในแต ละวิ�น

2. จ-านวินคนท��สิ�มผ�สิสิ��อสิารมวิลช่นในร9ปแบุบุต าง ๆ สิ�มผ�สิในท��น�#หุมาย์ถ�งการอ านหุน�งสิ�อพั�มพั� ด9ท�วิ� ฟ6งวิ�ทย์� เป/นต,น สิ�งคมท��คนได,ร�บุสิ��อเหุล าน�#มากกวิ าย์ อมม�ระด�บุ Social Mobilization สิ9งกวิ า

3. จ-านวินคนท��เปล��ย์นท��อย์9 อาศ�ย์ท��ด�กวิ าเก า จากเด�มเคย์อย์9 สิล�มก3เปล��ย์นมาอย์9 แฟลต ทาวิน�เฮาสิ� บุ,านเด��ย์วิ เป/นต,น

4. การขย์าย์ต�วิของสิ�งคมเม�อง ประเทศใดท��ม�เม�องขนาดใหุญ เก�ดข�#นมาก จ-านวินคนท��อาศ�ย์อย์9 ในเม�องม�มากแสิดงวิ าประเทศน�#นม�ระด�บุ Social Mobilization สิ9ง ถ9กด�งเข,ามาจากสิาธิารณ9ปการต างๆ ท-าใหุ,โอกาสิท��ควิามค�ดควิามเช่��อท�#งหุลาย์จะแปรเปล��ย์นก3จะม�มากตามข�#นไปด,วิย์

5. จ-านวินคนท��เปล��ย์นอาช่�พัจากกสิ�กรไปเป/นอย์ างอ��น หุ างไกลจากแหุล งเร�ย์น ล9กหุลานเข,ามาท-างานในต�วิเม�อง ก3ท-าใหุ,ได,โอกาสิในการเร�ย์นร9 ,มากข�#นเช่ น ท-างานในภาคบุร�การหุร�อภาคอ�ตสิาหุกรรม เพัราะคนท-าการเกษตรต,องอาศ�ย์อย์9 ในช่นบุทท��ไกลปDนเท��ย์งโอกาสิในการร�บุร9 ,ข าวิสิารจ�งม�น,อย์ ระด�บุ Social Mobilization ค อนข,างต-�าเม��อเท�ย์บุก�บุคนอาช่�พัอ��น

6. จ-านวินคนท��ร9 ,หุน�งสิ�อ คนท��อ านหุน�งสิ�อออกย์ อมร�บุร9 ,ข าวิสิารมากกวิ าคนท��ไม ร9 ,หุน�งสิ�อท-าใหุ,โอกาสิได,ร�บุการเร�ย์นร9 ,ก3ม�มากกวิ า จากหุน�งสิ�อ ต-ารา

7. ราย์ได,เฉล��ย์ต อหุ�วิ มองวิ าสิ�งคมท��คนม�ราย์ได,ต-�า ก3ค�อสิ�งคมท��คนต,องต อสิ9,ด�#นรนเพั��อควิามอย์9 รอด สิ�งคมท��ม�คนย์ากคนจนมากคนเหุล าน�#นต,องท� มเทเวิลาไปก�บุการท-ามาหุาเล�#ย์งช่�พั ในขณะท��สิ�งคมท��คนม�ฐานะด�ย์ อมม�เวิลาอ านหุน�งสิ�อ ด9ท�วิ� เข,าไปเป/นสิมาช่�กช่มรมน�#น กล� มน�# ระด�บุของ Social Mobilization จ�งม�สิ9งกวิ าคนจน แต ถ,าคนเหุล าน�#น ก3จะม�โอกาสิท��จะม�เวิลาวิ างในการได,อ านหุน�งสิ�อพั�มพั�มากข�#น หุร�อม�โอกาสิซึ่�#อ

คาร5ลี่ ด้อยชั5 (Karl Deutsch) ศ�กษาพับุวิ า Social

Mobilization จะสิ งผลกระทบุต อการเปล��ย์นแปลงทางการเม�อง 3 ด,าน ค�อ

1. ระด�บุบุ�คคล ( บุ�คคลท�#งแบุบุแผนการด-าเน�นช่�วิ�ตแบุบุเก า) (ไม ย์อมร�บุในควิามเช่��อ หุร�อควิามงมงาย์แบุบุด�#งเด�ม เช่ นไม เช่��อในผ9,ปกครองวิ า เป/นเทพั แต เช่��อวิ าเป/นคนธิรรมดา ท��มาปกครอง น-าเสินอนโย์บุาย์ต างๆ ถ,าเขาเข,ามาแล,วิไม ท-าหุน,าท�� เราก3ม�สิ�ทธิ� ท��จะท�กท,วิงหุร�อท,วิงต�ง เป/นควิามต,องการหุร�อควิามเด�อดร,อนของเราได, เราจะพับุวิ า มาจากการกรท-าของมน�ษย์�ท��ม�ต อมน�ษย์�ด,วิย์ก�น เขาอย์ากได,สิ��งด�ๆ ใหุ,ก�บุ อย์ากได,ไฟฟ:า อย์ากได,ควิามม��นคง อย์ากได,สิ�ขภาพั ด�งน�#น ระด�บุการม�สิ วินร วิมทางการเม�องจะมากข�#น)ในสิ�งคมท��ม�ระด�บุ Social Mobilization สิ9ง สิมาช่�กในสิ�งคมจะละท�#งแบุบุแผนการด-าเน�นช่�วิ�ต ควิามค�ด ควิามเช่��อ ค าน�ย์มแบุบุเก า มองเหุ3นควิามสิ-าค�ญของตนเองทางการเม�องสิ9งข�#น คาดหุวิ�งวิ าผ9,ม�อ-านาจทางการเม�องต,องใสิ ใจด9แลก�บุป6ญหุาของตนมากข�#น คนเหุล าน�#จะรวิมต�วิก�นในร9ปของกล� ม สิมาพั�นธิ� สิหุพั�นธิ� สิม�ช่ช่า แล,วิใช่,กล� มเป/นฐานในการ

เร�ย์กร,องทางการเม�องมากข�#นสิ งผลกระทบุต อเสิถ�ย์รภาพัทางการเม�องของร�ฐบุาล

2. (สิถาบุ�นทางการเม�องจะม�ประสิ�ทธิ�ภาพัเพั��มข�#น) Social

Mobilization สิ9งข�#นย์�งผลใหุ,สิถาบุ�นทางการเม�องต,องปร�บุต�วิใหุ,ม�ประสิ�ทธิ�ภาพัเพั�ย์งพัอท��จะรองร�บุป6ญหุาแปลก ๆ ใหุม ๆ ท��เก�ดจากควิามต,องการของประช่าช่น อ�นเป/นผลมาจากการท��ประช่าช่นม�ควิามร9 ,และข าวิสิารข,อม9ลมากข�#นควิามคาดหุวิ�งสิ9งข�#น เช่ น นาย์ด-าหุน� มช่นบุทเร�ย์นจบุ ป. 4 ควิามคาดหุวิ�งสิ9งสิ�ดในช่�วิ�ตก3ค�อได,แต งงานก�บุล9กสิาวิก-าน�น ม�ล9ก 5

คน พั อตาใหุ,ท��ด�นสิ�ก 10 ไร ก3ม�ควิามสิ�ขไม ต,องการอะไรอ�กแล,วิ เหุ3นได,วิ าเม��อคนม�การศ�กษาต-�าระด�บุของ Social Mobilization ก3ต-�าตามไปด,วิย์ ควิามคาดหุวิ�งจะไม สิ9งน�ก แต บุ�งเอ�ญวิ านาย์ด-าเป/นคนเร�ย์นเก ง สิอบุเข,าโรงเร�ย์นประจ-าจ�งหุวิ�ดได, ม�หุลวิงล�งเป/นพัระอย์9 ในกร�งเทพัฯ พั อแม ก3สิ งเข,ามาเร�ย์นมหุาวิ�ทย์าล�ย์แถมสิอบุท�น ก.พั.ได,ไปเร�ย์นต างประเทศจบุมาเป/น ดร.ด-า เข,าท-างานในองค�กรระด�บุประเทศประสิบุควิามสิ-าเร3จอย์ างมาก ถ,าเข,าไปถามอ�กท�วิ าตอนน�#ก-าน�นจะย์กล9กสิาวิใหุ,และแถมท��ด�นเพั��มเป/น 20 ไร ดร.ด-าจะโอเคหุร�อไม แน นอนวิ า ดร.ด-าต,องปฏิ�เสิธิ ล9กสิาวิก-าน�นไม อย์9 ในสิาย์ตา Expectation (ควิามคาดหุวิ�ง ควิามทะเย์อทะย์าน) ของ ดร.ด-าสิ9งกวิ าเด�มแล,วิ

เช่ นเด�ย์วิก�บุคนช่นบุทอ��น ๆ เม��อเข,ามาท-างานในเม�องม�โอกาสิร�บุร9 ,ข าวิสิารข,อม9ลมากข�#นควิามคาดหุวิ�งก3สิ9งข�#น และรวิมต�วิก�นเป/นสิมาพั�นธิ� สิมาคมกรรมกร ใช่,ฐานของสิมาคม สิมาพั�นธิ�เหุล าน�#เร�ย์กร,องทางการเม�อง ถ,าระบุบุการเม�องใดท��ร �ฐบุาลหุร�อสิถาบุ�นทางการเม�องท��ม�อย์9 ไม ม�ประสิ�ทธิ�ภาพัเพั�ย์งพัอการไร,เสิถ�ย์รภาพัย์ อมเก�ดข�#นได,ง าย์ เพัราะฉะน�#น Social Mobilization จ�งเป/นแรงผล�กด�นใหุ,สิถาบุ�นทางการเม�องเร ง

เพั��มประสิ�ทธิ�ภาพัของตนเองใหุ,สิ9งข�#นสิามารถตอบุสินองควิามต,องการแปลก ๆ ใหุม ๆ ของประช่าช่นใหุ,ได,

3. ระด�บุผ9,น-าทางการเม�อง ในสิ�งคมแบุบุด�#งเด�มผ9,น-าข�#นสิ9 อ-านาจจากฐานของประเพัณ� เม��อสิ�งคมเปล��ย์นผ านเป/นสิ�งคมท��อย์9 ในระย์ะของการเปล��ย์นแปลงฐานการข�#นสิ9 อ-านาจของผ9,น-ามาจากบุารม� เม��อสิ�งคมเปล��ย์นมาเป/นสิ�งคมท�นสิม�ย์ฐานท��มาของควิามช่อบุธิรรมในการข�#นสิ9 อ-านาจของผ9,น-าเปล��ย์นมาเป/นกฎหุมาย์ ผ9,น-าท��ได,ร�บุการย์อมร�บุค�อผ9,น-าท��เข,ามาด,วิย์วิ�ธิ�การท��กฎหุมาย์ก-าหุนด เช่ น ร�ฐธิรรมน9ญ พั.ร.บุ.พัรรคการเม�อง พั.ร.บุ. เล�อกต�#งการพ�ฒนาทางการเม�อง Political Development เป-นการ เปลี่��ยนแปลี่งในเชั�งค7ณภาพ

การเปล��ย์นแปลงช่น�ดหุน��งท��ม�เป:าหุมาย์ท��แน นอนอ�นเป/นท��ย์อมร�บุก�นวิ าด�ข�#นกวิ าเด�ม ด�งน�#น การพ�ฒนาทางการเม�อง จ!งหมายถู!ง การเปลี่��ยนแปลี่งชัน�ด้หน!�งท��เก�ด้ข!"นในสั�งคมโด้ยม�จ7ด้ม7�งหมายเพ��อให�เก�ด้การแจกแจงแบ�งสัรรทร�พยากรท��ม�ประสั�ทธิ�ภาพแลี่ะเป-นธิรรมกวิ�าเด้�มLucian Pye: Syndrome of Development

ระบุบุการเม�องใดท��ได,ช่��อวิ าม�ระด�บุการพั�ฒนาในทางการเม�องสิ9ง ม�ป6จจ�ย์ด�งน�#

1.Differentiation โครงสิร,างทางการเม�องม�ควิามซึ่�บุซึ่,อน เป/นควิามแตกต างหุลากหุลาย์ท��เป/นต�วิช่�#วิ�ดต�วิแรกของการพั�ฒนาทางการเม�องระบุบุการเม�องใดม�สิ9ง ระบุบุการเม�องน�#นก3ม�ระด�บุของการพั�ฒนาทางการเม�องสิ9งไปด,วิย์ ควิามแตกต างหุลากหุลาย์หุมาย์ถ�งโครงสิร,างทางการเม�องของระบุบุการเม�องน�#นม�ควิามซึ่�บุซึ่,อนขององค�กร หุร�อสิถาบุ�นทางการเม�องเก�ดข�#นมากมาย์ม�ควิามเช่�ย์วิช่าญเฉพัาด,าน แต ละ

กระทรวิงท-าหุน,าท��เฉพัาะอย์ าง ก.ต างประเทศ ก.สิาธิารณสิ�ข ก.ศ�กษาธิ�การ เป/นต,น

2.Equality ควิามเสัมอภาค ถ,าประช่าช่นได,ร�บุการปฏิ�บุ�ต�จากร�ฐบุนพั�#นฐานของควิามเท าเท�ย์มก�น ระบุบุการเม�องน�#นจะได,ช่��อวิ าม�ระด�บุการพั�ฒนาทางการเม�องสิ9ง (ควิามเท�าเท�ยมในด้�าน 1.การเม�อง (ค�อใหุ,สิ�ทธิ�เสิร�ภาพัก�บุประช่าช่นทางการเม�องในการเข,าไปม�สิ วินร วิม หุร�อ เช่ น 1 คน 1 เสิ�ย์ง) 2.กฏิหมาย (ท�กคนท��อย์9 ภาย์ใต,อ-านาจอธิ�ปไตย์ของร�ฐ อ�นเด�ย์วิก�นต,องอย์9 ภาย์ใต,กฎหุมาย์เด�ย์วิก�น ไม ม�สิองมาตรฐาน) 3.ด้�านสั�งคม(ควิามเท าเท�ย์มก�นในการใช่,ช่�วิ�ตด,วิย์ควิามเสิมอภาค )

3.Capacity (สัมรรถูนะ) ทางการเม�องท�#งในร9ปธิรรม และนามธิรรม เป/นท��ย์อมร�บุ**ระบุบุการเม�องใดม� 3 ต�วิน�#สิ9ง ก3เป/นระบุบุการเม�องก3จะม�ระด�บุพั�ฒนาการเม�องท��สิ9ง

Huntington:Politic Development

1.Scope of Support ประช่าช่นต างสิน�บุสิน�น และใหุ,การย์อมร�บุอย์ างกวิ,างขวิาง หุร�อการสิน�บุสิน�นร�ฐบุาล สิน�บุสิน�นระบุอบุการปกครอง และค-าวิ าอย์ างกวิ,างขวิาง หุมาย์ถ�งเป/นจ-านวินมาก มาจากหุลากหุลาย์อาช่�พั หุลากหุลาย์ภาค

2.Political Institutionalization ควิามเป/นสิถาบุ�น ท��ประช่าช่นต างย์อมร�บุในควิามสิามารถ ท��สิร,างผลงานออกมา บุนพั�#นฐานของประสิ�ทธิ�ผล ตอบุสินองต อควิามต,องการได, รวิมท�#ง ปร�บุต�วิใหุ,เข,าก�บุการเปล��ย์นแปลงใหุม ๆ ได,เป/นอย์ างด�

ท-าใหุ,แนวิค�ดของเขาเช่��อวิ าประเทศท��ม�ระด�บุการพั�ฒนาสิ9งน�#นอาจจะเป/นระบุบุการเม�องแบุบุด�#งเด�ม ก-าล�งเปล��ย์นแปลงหุร�อท�นสิม�ย์ ก3ได,ท�#งน�#น

โดย์ม�เพั�ย์งแค เง��อนไขต�วิแปร 2 ต�วิน�#เข,ามาเก��ย์วิข,องเท าน�#น ไม เหุม�อนของ พัาย์ หุร�อ อ�ลมอนด� ก�บุ พัาเวิลล�

Almond-Powell

1.Differentiation of Political Structure (จะคล,าย์ก�บุ Pye) ค�อโครงสิร,างในทางการเม�องม�ควิามซึ่�บุซึ่,อนหุร�อหุลากหุลาย์ท��สิ9งเช่ นก�น

2.Secularization of Political Culture วิ�ฒนาธิรรมในทางการเม�องต�#งอย์9 บุนควิามม�เหุต� ม�ผล ท��จะสิามารถพั�สิ9จน�ใหุ,เหุ3นจร�งได,อย์ างเป/นวิ�ทย์าศาสิตร�ก3ค�อ ควิามค�ดควิามเช่��อ ท��ได,ช่��อวิ าม�การพั�ฒนาทางการเม�องสิ9งน�#นจะต,องไม ต�#งอย์9 ก�บุฐานของควิามงมงาย์

3.Subsystem Autonomy (ระบุบุย์ อย์ม�ควิามเป/นอ�สิระ) เป/นต�วิช่�#บุ งวิ าระบุบุการเม�องน�#นม�ระด�บุของการพั�ฒนาทางการเม�องสิ9ง ก3ค�อ เช่ น ในหุลาย์สิถานการณ�ท��ระบุบุการเม�องโครงสิร,างม�ควิามซึ่�บุซึ่,อนก3จร�ง แต ถ,าองค�กรในระด�บุล างขาดควิามเป/นอ�สิระในต�วิเอง ม�นก3ไม ได,ช่ วิย์อะไร

สั%ง

ต��าสั%ง

ระด้�บของDifferentiation แลี่ะ Secularization of

Political Culture

ระด้�บของ Subsystem Autonomy

1 2 3

4 5 6

7 8 9

ท�นสัม�ย

ก-าล�งเปล��ย์นแปลง

ด้�งเด้�ม

เผู้ด้:จการ อ-านาจน�ย์ม กระจายอ�านาจ

**จากร9ป ประเทศใด ม�(Dif+Sec+Sub) สิ9ง ก3จะได,ช่��อวิ าเป/นประเทศท��ม�ระบุบุการพั�ฒนาทางการเม�องท��สิ9ง--อ�ลมอนด� และ พัาวิเวิลล� แบุ งร9ปภาพัออกเป/น 2 ล�กษณะ ค�อ

ล�กษณะแรก แบุ ง (Dif+Sec) เป/นต�วิบุ งถ�งควิามท�นสิม�ย์ของระบุบุการเม�อง กล าวิค�อใหุ,ด9ท��แกนต�#งซึ่��งเป/นต�วิวิ�ดระด�บุของ Dif

และ Sec เช่ นในบุางระบุบุการเม�องม�ระด�บุของ Dif ก�บุ Sec ท��สิ9ง จะเป/นระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์ , บุางระบุบุม� Dif ก�บุ Sec ปานกลาง จะเป/นระบุบุการเม�องท��ก-าล�งเปล��ย์นแปลงหุร�อก-าล�งเปล��ย์นผ าน , บุางระบุบุม� Dif ก�บุ Sec ต-�า จะเป/นระบุบุการเม�องแบุบุด�#งเด�ม เช่ น ช่นเผ า ซึ่��งม�โครงสิร,างทางการเม�องท��ไม ซึ่�บุซึ่,อนหุร�อหุลากหุลาย์ รวิมถ�งวิ�ฒนธิรรมควิามเช่��อย์�งอย์9 ก�บุควิามค�ดท��งมงาย์ ไม ม�เหุต�ผลล�กษณะท��สิอง จะน-าเอา Sub มาเป/นแกนนอนซึ่��งบุ งถ�งแนวิทางท��ใช่,ในระบุบุการเม�องน�#น จากต-�าไปหุาสิ9งกล าวิค�อ ถ,าระบุบุการเม�องใดม� Sub ต-�า ก3จะม�ล�กษณะการปกครองเป/นแบุบุเผด3จการ , ถ,า Sub ปานกลาง ก3จะเป/นระบุบุการเม�องเป/นแบุบุอ-านาจน�ย์ม (ค�อม�การปล อย์ม�อซึ่��งอ-านาจใหุ,ก�บุองค�กรในระด�บุล างบุ,างแต ไม มาก ในเฉพัาะเร��องท��ไม สิ-าค�ญ) , ถ,า Sub สิ9ง ก3จะเป/นระบุบุการเม�องแบุบุกระจาย์อ-านาจ ค�อร�ฐบุาลกระจาย์อ-านาจใหุ,องค�กรระด�งล างจ�ดการเอง ต�ดสิ�นใจในการแก,ไขป6ญหุาท�#งหุมด น��นค�อการกระจาย์อ-านาจสิ9 ท,องถ��น

เม��อน-ามาไขวิ,ก�นจะได,ออกมา 9 ช่ อง

1 4 7 Sub ต-�า ก3ค�อ เผด3จการ

2 5 8 Sub ปานกลาง ก3ค�อ อ-านาจน�ย์ม

3 6 9 Sub สิ9ง ก3ค�อ กระจาย์อ-านาจ

1 2 3 Dif+Sec สิ9ง ก3ค�อ ระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์

4 5 6 Dif+Sec ปานกลาง ก3ค�อ ระบุบุการเม�องท��ก-าล�งเปล��ย์นแปลง

7 8 9 Dif+Sec ต-�า ก3ค�อ ระบุบุการเม�องด�#งเด�ม

**ท�#ง 9 ช่ อง ม�เพั�ย์ง 1 ช่ องเท าน�#น ท��ได,ช่��อวิ าม�ระด�บุของการพั�ฒนาทางการเม�องสิ9ง เน��องจากม�ต�วิแปรท�#ง 3 ต�วิ อย์9 ในระด�บุท��สิ9ง ได,แก ช่ องหุมาย์เลข 3

สิ วินช่ องท��ได,ช่��อวิ าม�ระด�บุของการพั�ฒนาท��ด,อย์ท��สิ�ด ได,แก ช่ องหุมาย์เลข 7 เพัราะต�วิแปรท�#ง 3 ต�วิ ต-�าท�#งหุมด**ค-าถาม ในท�ศนะของอ�ลมอนด�และพัาวิเวิลล�น�#น ระบุบุการเม�องท��ได,ช่�� อวิ าม�ระด�บุการพั�ฒนาทางการเม�องสิ9งน�#นต,องเป/นระบุบุทางการเม�องท��ท�นสิม�ย์เท าน�#นจร�งหุร�อไม **ตอบุ จร�ง**ค-า ถามต อมา ในท�ศนของอ�ลมอนด�และพัาวิเวิลล�น�#น ระบุบุการเม�องท��ท�นสิม�ย์เป/นระบุบุการเม�องท��ม�ระด�บุของการพั�ฒนาการเม�องสิ9งจร�งหุร�อไม **ตอบุ ไม จร�ง สิร�ป วิ าประเทศท��พั�ฒนาน�#นต,องม�ควิามท�นสิม�ย์ด,วิย์ แต ประเทศท��ท�นสิม�ย์ไม จ-าเป/นต,องม�ระด�บุของการพั�ฒนาการเม�องท��สิ9ง

ควิามสิ�มพั�นธิ�ระหุวิ างการพั�ฒนาการเม�องก�บุควิามท�นสิม�ย์ทางการเม�องท�ศนะของ Huntington

Political Development วิ�ดจาก

Political Modernization วิ�ดจาก

1.Scope of support 1.Rationalization of

Authority

2.Political Institutionalization

2.Differentiation

3.Political participation

Rationalization of Authority ค�ออ-านาจทางการเม�องต�#งอย์9 บุนพั�#นฐานของควิามม�เหุต�ผลในการเข,าสิ9 อ-านาจหุร�อเข,าสิ9 ต-าแหุน งน�#นต,องอย์9 บุนพั�#นฐานของการย์อมร�บุของประช่าช่นในสิ�งคมน�#นๆ ผ9,ท��ผ านกระบุวินการท��ได,ร�บุการย์อมร�บุจะเป/นผ9,เข,ามาปกครองบุ,านเม�อง

Differentiation ค�อ โครงสิร,างทางการเม�องควิรม�ควิามหุลากหุลาย์ซึ่�บุซึ่,อน

Political Participation ค�อ การม�สิ วินร วิมของสิมาช่�กในทางการเม�อง

(สั�วินด้�านลี่�างไม�ออกสัอบนะเอาไวิ�เอาเลี่�นๆ เผู้��อใชั�ตอบได้�)........

การเข�าม�สั�วินร�วิมทางการเม�อง (Political Participation)

จากท��ได,ศ�กษาแล,วิวิ าผลกระทบุท��สิ-าค�ญของการเปล��ย์นแปลทางเศรษฐก�จ และสิ�งคม ท��สิ9ง จะสิ งผลใหุ,ระด�บุการเข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องสิ9งข�#น สิ�งคมวิ�ทย์าทางการเม�องสินใจ พัฤต�กรรมทางการเม�อง และหุาวิ าอะไรเป/นสิาเหุต� ท��สิ-าค�ญ และ เร��องท��ใหุ,ควิามสินใจอ�กประเด3นหุน��ง ค�อ การเข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องนานาน�ยาม การม�สั�วินร�วิมทางการเม�อง

-การสิน�บุสิน�น การเร�ย์กร,องต อผ9,น-า

-ควิามพัย์าย์ามท��จะสิร,างผลกระทบุต อการด-าเน�นการของร�ฐท��ม�ประสิ�ทธิ�ภาพั เช่ นการน-าเสินอป6ญหุาควิามต,องการ ของตนเอง

-ก�จกรรมทางการเม�องท��ถ9กต,องตามกฎหุมาย์-การใช่,สิ�ทธิ�เล�อกต�วิแทน โดย์มองการม�สิ วินร วิมในระบุอบุ

ประช่าธิ�ปไตย์เป/นหุล�กโดย์เน,นท��การเล�อกต�วิแทนเข,ามา-ผลจากควิามร9 ,สิ�กแปลกแย์กในทางการเม�อง “Political

Alienation” หุมาย์ถ�งควิามร9 ,สิ�กท��เก�ดก�บุคนในสิ�งคม ท��ร9 ,สิ�กแปลก และแตกต าง เช่ น สิ�งคมประช่าธิ�ปไตย์ ท��เรามองก�นวิ าอ-านาจอธิ�ปไตย์เป/นของคนท�กคน เพั�ย์งแต เรามอบุอ-านาจใหุ,ก�บุคณะบุ�คคลเพั��อใหุ,ท-าหุน,าท�� แล,วิมอบุประโย์ช่น�สิ�ขมาใหุ,ก�บุเรา แต ในเม��อเราเป/นเจ,าของอ-านาจแล,วิ ท-าไมเราจ�งไม ม�สิ�ทธิ�ในเสิ�ย์งของเรา ท-าไมเขาไม ท-าตามควิามค�ดท��เราค�ดไวิ, แต เราก3ไม ม�สิ�ทธิ�ท��จะไปท-าอะไร

-ก�จกรรมของพัวิกท��ต��นต�วิทางการเม�อง-ก�จกรรมทางการเม�องท�กช่น�ด-ก�จกรรมท��ต,องการเข,าไปม�อ�ทธิ�พัลต อร�ฐ และเจ,าหุน,าท��ของร�ฐ-ก�จกรรมใดๆ ท��กระทบุต อการเม�องท�กระด�บุ-ก�จกรรมท�กช่น�ดท��เป/นการเม�องสิาเหุต� หุร�อวิ�ตถ�ประสิงค�หุล�ก ท��รวิมแนวิค�ดต างๆก3เพั��อหุาค-าตอบุท��

สิ-าค�ญ ค�อสิ��งท��เร�ย์กวิ าม�สิ วินร วิมทางการเม�อง ม�ข,อสิร�ปของ Weiner

- ต,องม�ก�จกรรมปรากฏิ เช่ นอาจอย์9 ในร9ปของการเด�นขบุวิน หุร�อการใช่,สิ�ทธิ�ในการเล�อกต�#ง หุลาย์หุลาย์ร9ปแบุบุ แต ต,องม�ก�จกรรมน�#นๆ แสิดงใหุ,เหุ3น ถ,าไม แสิดงออกมาใหุ,เหุ3นในท��ช่�มน�มช่น อย์9 เพั�ย์งภาย์ในต�วิบุ�คคล ก3ไม สิ งผลอะไร

- ม�ล�กษณะเป/นอาสิาสิม�คร หุร�อ สิม�ครใจกระท-าการ จากผ9,ท��เหุ3นประโย์ช่น�จากการรวิมกล� ม มองเหุ3นเป:าหุมาย์วิ าเป/นเป:าหุมาย์ท��ด� ม�ประโย์ช่น� ต,องม�ข,อเล�อก หุร�อทางเล�อกมากกวิ าหุน��งทาง เสิมอ

(Choices) เน��องจากสิภาพัการท��เป/นจร�งน�#น ม�กจะอ,างประช่าธิ�ปไตย์ ในการบุ�บุค�#นประช่าช่น และพัย์าย์ามผ9กต�ดประช่าธิ�ปไตย์ท��กล าวิอ,าง แต การเล�อกต�#งด�งกล าวิ ถ,าเป/นการเล�อกต�#งในระบุอบุประช่าธิ�ปไตย์ ก3ต,องม�บุ�ตรเล�อกต�#ง เป/นการเล�อกในเช่�งนโย์บุาย์ หุมาย์ถ�ง ประช่าช่นต,องม�โอกาสิในการพั�จารณานโย์บุาย์ของแต ละพัรรคการเม�องต�#งแต 2

พัรรคการเม�องข�#นไป วิ าจะสินองตอบุต อควิามต,องการของประช่าช่นอย์ างไร โดย์ประช่าช่นเอานโย์บุาย์มาเป/นต�วิต�#ง แล,วิมาด9วิ านโย์บุาย์ใดตรงก�บุควิามต,องการของตนมากท��สิ�ด แต ในประเทศเผด3จการ จะใหุ,บุ�ตรเล�อกต�#งมาเพั�ย์ง 1 ใบุ แล,วิเสินอบุ�คคลใหุ,เล�อก สิ�ก 10 คน ก-าหุนดใหุ,เล�อก 3 คน ถ�อวิ าการเล�อกต�#งแบุบุน�#ไม เป/นการเล�อกต�#งใหุ,เล�อกในระบุอบุประช่าธิ�ปไตย์ เพัราะจากท�#ง 10 คนน�#นจะสิ�งก�ดพัรรคเผด3จการของร�ฐ ท�#งน�#น ด�งน�#นไม วิ าจะเล�อกคนใด ก3เช่��อฟ6งค-าสิ��งของร�ฐบุาล

ร%ปแบบของการเข�าม�สั�วินร�วิม

1.การใช่,สิ�ทธิ�ในการเล�อกต�#ง เป/นก�จกรรมของคนท��จะเข,าไปเล�อกต�วิแทนในการปกครอง

2.การรณรงค�หุาเสิ�ย์ง

3.ก�จกรรมกล� ม/องค�กร/ช่�มช่น เป/นการท��ประช่นร วิมก�นช่ วิย์แก,ป6ญหุาสิ�งคมและการเม�อง

4.การต�ดต อเป/นการเฉพัาะ เป/นการท��ประช่าช่นเข,าไปต�ดต อเจ,าหุน,าท��ร �ฐเพั��อแก,ป6ญหุาใดๆเป/นการสิ วินต�วิ ซึ่��งม�ผลก�บุการก-าหุนดนโย์บุาย์น,อย์มาก

5.การลอบุบุ�# ต,องไม เป/นก�จกรรมเช่�งวิ�ช่าช่�พั แต เป/นเช่�งอาสิา เก�ดจากควิามร9 ,สิ�กวิ าอย์ากม�สิ วินร วิมโดย์สิม�ครใจ ซึ่��งการกระท-าน�#นม�ผลต อการต�ดสิ�นใจของร�ฐ

6.การใช่,ก-าล�งร�นแรง เป/นก�จกรรมท��พัย์าย์ามจะสิร,างผลกระทบุต อการต�ดสิ�นนโย์บุาย์โดย์การท-าร,าย์ร างกาย์ หุร�อท-าลาย์ทร�พัย์�สิ�น

Robert A. Dahl แบ�งคนเป-น 2 กลี่7�มใหญ� ค�อ

กลี่7�มท�� 1 Apolitical Strata เป/นกล� มท��ไม สินใจทางการเม�องเลย์ และไม เข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�อง

-ค�ดเช่�งเปร�ย์บุเท�ย์บุ ในระหุวิ างการเข,าไปม�สิ วินร วิมทางการเม�องหุร�อก�จกรรมอ��น ม�กจะเล�อกท-าก�จกรรมอ��นท��ม�ผลประโย์ช่น�มากกวิ าก�จกรรมทางการเม�อง

-ข,อเล�อกไม แตกต าง คนกล� มน�#ค�ดวิ าทางเล�อกท��น-าไปใหุ,เข,าไม ม�ไรแตกต าง ถ�งไม ไปใช่,สิ�ทธิ�เล�อกต�#งก3ไม เป/นไร

-ถ�งไปก3ไม ช่ วิย์เปล��ย์นผล คนกล� มน�#ค�ดวิ าการท��พัวิกเขาเข,าไปม�สิ วินร วิมก3ไม ท-าใหุ,ผลท��ออกมาผ�ดแปลกไปจากเด�ม

-ผลจะต,องเป/นไปตามท��ปรารถนาแน นอน คนกล� มน�#ค�ดวิ าผลของการเล�อกเล�อกต�#งก�จกรรมทางการเม�องต าง ก3ท-าใหุ,คนท��ปรารถนาพัอใจโดย์ท��เขาไม ต,องเข,าไปม�สิ วินร วิม

-การเม�องเร��องซึ่�บุซึ่,อน ต,องม�ควิามร9 , การศ�กษาด� จ�งจะท-าใหุ,เก�ดประสิ�ทธิ�ภาพั

กลี่7�มท�� 2 Political Strata เป/นกล� มท��สินใจการเม�อง

-Power Seekers เป/นพัวิกท��ใช่,ทร�พัย์ากรหุร�อสิ��งท��ม�ค�ณค าเพั��อแสิวิงหุาอ-านาจ หุร�อน�กการเม�องท��ก-าล�งหุาเสิ�ย์งเล�อกต�#ง

-Powerful Elites เป/นช่นช่�#นน-าท��อย์9 ในอ-านาจ ซึ่��งสิามารถน-าเอาทร�พัย์ากรมาใช่,ได,อย์ างม�ประสิ�ทธิ�ภาพัมากกวิ าการได,มาซึ่��งอ-านาจ เช่ น นาย์กร�ฐมนตร� สิภาผ9,แทนราษฎร ฯลฯ

สัาเหต7ของการเข�าม�สั�วินร�วิมทางการเม�อง

1.Modernization กระบุวินการสิร,างควิามเป/นท�นสิม�ย์ เป/นการเช่��อมโย์งระหุวิ างสิ�งคมด�#งเด�มก�บุสิ�งคมท�นสิม�ย์ ม�ผลใหุ,สิ�งคมด�#งเด�มแปรเปล��ย์นไป

2.การเปล��ย์นโครงสิร,างทางสิ�งคม ม�ผลโดย์ตรงก�บุการเปล��ย์นแปลงเศรษฐก�จและสิ�งคม เป/นต�วิเช่��อมโย์งใหุ,ประช่าช่นเข,ามาม�สิ วิร วิมทางการเม�อง

-ท-าใหุ,เก�ดควิามสิ-าน�กในหุน,าท��ของราษฎรเพั��มมากข�#น Civic Culture

-Subject Competence มองต�วิเองวิ าเป/นประช่าช่นท��ต,องเคารพักฎหุมาย์ -Citizen Competence

-ได,ร�บุข าวิสิารทางการเม�องเพั��มมากข�#น

-ตระหุน�กในผลกระทบุท��นโย์บุาย์ร�ฐม�ต อตนมากข�#น

-ม�ควิามสิ-าน�กในควิามเป/นสิ�ตวิ�การเม�อง

-สินใจย์��งย์วิดในก�จกรรมทางการเม�อง

3.อ�ทธิ�พัลของป6ญญาช่น/การคมนาคมสิ��อสิารแบุบุใหุม เช่ น ประเทศไทย์ในช่ วิง 14 ต�ลาคม 2516 เป/นต,น พัวิกน�#ย์�งม�สิ วินกระต�,นใหุ,ประช่าช่นร9 ,ถ�งสิ�ทธิ�หุน,าท��ของควิามเป/นราษฎร

ป3ญญาชัน ค�ออะไร

หุมาย์ถ�งบุ�คคลท��ต,องการใหุ,แนวิค�ดของตนเป/นท��สินใจและม�อ�ทธิ�พัลมากท��สิ�ด

4.ควิามข�ดแย์,งระหุวิ างผ9,น-าทางการเม�อง เป/นควิามข�ดแย์,งระหุวิ างผ9,น-าซึ่��งอย์9 ในอ-านาจ ไม ต,องการใหุ,ผ9,น-าใหุม ม�หุ�วิค�ดแบุบุก,าวิหุน,าเข,าไปม�สิ วินร วิมทางการเม�อง

5.ร�ฐเข,าเก��ย์วิข,องทางเศรษฐก�จ/สิ�งคม ร�ฐต,องการแผ ขย์าย์อ-านาจครอบุคล�มท��งท�กสิ�ดสิ วิน

[Mutual Aid-การช่ วิย์เหุล�อเจ�อจ�นก�น]

6.อ�ทธิ�พัลของการศ�กษา คนท��ได,ร�บุการศ�กษาด�ม�แนวิโน,มท��จะเข,ามาม�สิ วินร วิมทางการเม�องมากกวิ าคนม�การค�กษาน,อย์

-ย์��งม�การศ�กษา ย์��งตะหุน�กในผลกระทบุ

-ย์��งการศ�กษาด� ย์��งต�ดตามข าวิสิารทางการเม�อง

-ย์��งการศ�กษาด� ย์��งสินใจหุาเสิ�ย์ง

-ย์��งการศ�กษาด� ย์��งม�ควิามค�ดเหุ3นกวิ,างขวิาง

-ย์��งการศ�กษาด� ย์��งถกเถ�ย์งพั9ดค�ย์การเม�อง

-ย์��งการศ�กษาด� ย์��งร9 ,สิ�กอ�สิระท��จะพั9ดค�ย์การเม�อง

-ย์��งการศ�กษาด� ย์��งร9 ,สิ�กวิ าตนเองม�สิมรรถนะทางการเม�อง (Political Efficacy)

ฐานะของการเข�าม�สั�วินร�วิมทางการเม�อง

1.ช่นช่�#นทางสิ�งคม ควิามแตกต างทางผลประโย์ช่น�ระหุวิ างคนรวิย์ก�บุคนจน จ�งน-าไปสิ9 ควิามข�ดแย์,ง

-เจ,าของป6จจ�ย์การผล�ต

-แรงงาน

2.กล� มช่�มช่น เป/นกล� มเช่�#อช่าต� วิ�ฒนธิรรม ประเพัณ�ท��ม�ควิามต,องการอ�สิระในการใช่,ช่�วิ�ต ต,องการสิร,างร�ฐอ�สิระ เช่ น กะเหุร��ย์ง

3.กล� มเพั��อนบุ,าน ค�อ การรวิมต�วิก�นของผ9,ท��อาศ�ย์อย์9 ใกล,เค�ย์งก�น

4.กล� มขนาดเล3ก การรวิมกล� มก�นของคนท��ม�ควิามผ9กพั�นก�นอย์ างแน นแฟ:น

สัถูาบ�นทางการเม�องHuntington :

1.ควิามแตกต างทางการเม�องระหุวิ างประเทศต างๆ ท��สิ-าค�ญท��สิ�ดไม ได,อย์9 ท��ร9ปแบุบุการปครอง แต อย์9 ท��ระด�บุควิามสิามารถในการปกครองของประเทศเหุล าน�#น

2.การเม�องเป/นเร��องของควิามข�ดแย์,ง จ�งจ-าเป/นต,องม�สิถาบุ�นทางการเม�องเพั��อท-าหุน,าท��ในการแก,ไขป6ญหุาเพั��อใหุ,สิ�งคมสิามารถด-าเน�นต อไปได,

ภาวิะควิามเป-นสัถูาบ�น ค�ออะไร

1.กระบุวินการในการพั�ฒนาองค�กรและกระบุวินการท��องค�กรใช่,เพั��อใหุ,เป:าหุมาย์ล�ล วิงไปอย์ างม�ประสิ�ทธิ�ภาพัเป/นท��ย์อมร�บุในควิามช่อบุธิรรมและม�เสิถ�ย์รภาพัในระด�บุหุน��ง

2.แต ละระบุบุการเม�อง จะม�สิถบุ�นทางการเม�องอย์9 และจะหุลากหุลาย์ย์��งข�#นในสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ โดย์แต ละสิถาบุ�นทางการเม�องน�#นจะม�ระด�บุของการพั�ฒนาองค�กรท��แตกต างก�นไป

ป3จจ�ยวิ�ด้ระด้�บของการพ�ฒนาองค5กร

1.Scope of Support ขอบุข าย์ของการสิน�บุสิน�น

2.Level of Institutionalization ระด�บุของควิามเป/นสิถาบุ�น

ป3จจ�ยวิ�ด้ระด้�บควิามเป-นสัถูาบ�น1.Adaptability

2.Complexity

3.Autonomy ควิามเป/นอ�สิระในตนเอง ได,ร�บุการย์อมร�บุ

4.Coherence การเป/นอ�นหุน��งอ�นเด�ย์วิก�น เป/นปEกแผ น

เสัถู�ยรภาพทางการเม�อง

แซมมวิลี่ พ� ฮั�นต�งต�น กล าวิวิ า เสิถ�ย์รภาพัทางการเม�องของระบุบุการเม�องใด ๆ ข�#นอย์9 ก�บุสิมรรถภาพัของสิถาบุ�นทางการเม�องก�บุระด�บุของการเข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องของประช่าช่น ในสิ�งคมท��ท�นสิม�ย์ไม สิามารถหุล�กหุน�การเข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องของประช่าช่นได, ย์��งท�นสิม�ย์คนจะย์��งเข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องมากและหุลากหุลาย์ร9ปแบุบุ

จากสิมการ Political Participation

Political Institutionalization

หุมาย์ควิามวิ าในระบุบุการเม�องใดก3แล,วิแต ท��คนเข,าไปม�สิ วินร วิมทางการเม�องสิ9งกวิ าสิมรรถภาพัของสิถาบุ�นทางการเม�องสิามารถสินองตอบุได, ผลท��จะตามมาค�อการไร,เสิถ�ย์รภาพัทางการเม�อง

จากแนวิค�ดน�#ฮ�นต�งต�นได,สิร,างต�วิแบุบุตามภาพั

Political Change

การวิ�ดเสิถ�ย์รภาพัทางการเม�องม�ต�วิแปรท��สิ-าค�ญสิองต�วิค�อ

-สิมรรถนะของสิถาบุ�นทางการเม�อง Political

Institutionalization (PI)

-การม�สิ วินร วิมทางการเม�องของประช่าช่น Political

Participation (PP)

ฮ�นต�งต�นกล าวิวิ า ระบุบุการเม�องในโลกน�#แบุ งได,เป/นสิองระบุบุใหุญ ๆ โดย์ใช่, PI และ PP เป/นต�วิช่�#วิ�ด ระบุบุการเม�องท��อย์9 เหุน�อเสิ,นทะแย์งม�ม (1,2,3) เป/นระบุบุการเม�องท��ม�เสิถ�ย์รภาพั ระบุบุการเม�องแบุบุ Civic

สิ วินระบุบุการเม�องท��อย์9 ใต,เสิ,นทะแย์งม�ม (4,5,6) เป/นระบุบุท��ไร,เสิถ�ย์รภาพัเร�ย์กวิ า ระบุบุการเม�อง Praetorian

ระบุบุการเม�อง 1 ม�เสิถ�ย์รภาพั ท�#ง ๆ ท��ประสิ�ทธิ�ภาพัของสิถาบุ�นทางการเม�องในระบุบุการเม�อง 1 ไม สิ9งมากน�กแต ประช่าช่นของระบุบุการเม�อง 1 เข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องน,อย์มาก สิถาบุ�นทางการเม�องท��ม�อย์9 จ�งสิามารถตอบุสินองควิามต,องการของประช่าช่นได,ระบุบุการเม�อง 1

จ�งม�เสิถ�ย์รภาพั

ระบุบุการเม�อง 6 ไร,เสิถ�ย์รภาพั ท�#ง ๆ ท��ม�สิถาบุ�นทางการเม�องท��ม�ประสิ�ทธิ�ภาพัสิ9งแต การเข,าม�สิ วินร วิมทางการเม�องของประช่าช่นม�สิ9งมากด,วิย์ เด�นขบุวินเร�ย์กร,องก�นไม เวิ,นแต ละวิ�นจนสิถาบุ�นทางการเม�องท��ม�อย์9 ไม ม�ประสิ�ทธิ�ภาพัเพั�ย์งพัอในการแก,ไขป6ญหุาท��เก�ดข�#นได, ตอบุสินองควิามต,องการของประช่าช่นท��เร�ย์กร,องต อระบุบุไม ได, ท-าใหุ,ระบุบุการเม�อง 6 ไร,เสิถ�ย์รภาพัต,องม�การเปล��ย์นแปลงทางการเม�องเก�ดข�#น

สิ�งเกตวิ า PI ของระบุบุการเม�อง 6 สิ9งกวิ าระบุบุการเม�อง 1 แต ระบุบุการเม�อง 6 ย์�งไร,เสิถ�ย์รภาพั เพัราะฉะน�#นในการศ�กษาเสิถ�ย์รภาพัทางการเม�องจ�งต,องด9ท�#งสิองต�วิแปรค�อ PI และ PP แค PI สิ9งอย์ างเด�ย์วิไม ได,หุมาย์ควิามวิ าระบุบุการเม�องน�#นจะม�เสิถ�ย์รภาพัเสิมอไป