Embed Size (px)
Citation preview
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIAZ HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA
W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 9IM. W. ŁOKIETKA W SIERADZU
W KLASACH IV-VI
Opracowała Maria Sokołowska
Wstęp
Niniejszy Przedmiotowy System Oceniania jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowe z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Szkole Podstawowej nr 9 w Sieradzu.
1. Cele PSO Diagnoza osiągnięć ucznia. Dostarczenie uczniowi bieżącej informacji o postępach i trudnościach w nauce, posiadanych wiadomościach i umiejętnościach. Dostarczenie rodzicom bieżącej informacji o osiągnięciach ich dzieci. Wdrożenie ucznia do systematycznej pracy i osiągania coraz lepszych
wyników. Motywowanie ucznia do systematycznej pracy. Wspieranie rozwoju. Uświadomienie oceny jako elementu rzeczywistości. Rozpoznawanie uzdolnień, zainteresowań, predyspozycji uczniów. Gromadzenie informacji do oceny końcowej. Wskazywanie mocnych stron.
2. Zasady PSO PSO ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego
ucznia. W PSO zakłada się, że każdy uczeń , na miarę swoich możliwości
intelektualnych robi wszystko, by osiągnąć sukces szkolny. Każda ocena jest opatrzona komentarzem pisemnym lub ustnym. Zawartością komentarza są wskazówki dla ucznia, w jaki sposób może on
podnieść swoje osiągnięcia edukacyjne. Wymagania edukacyjne formułowane są na podstawie podstawy programowej
oraz programu nr 37/07. Stosuje się sześciostopniową skalę ocen. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może
pisać z całą klasą, to powinien to uczynić w terminie dwutygodniowym od powrotu do szkoły po uprzednim zapoznaniu się z wymogami.
Uczeń ma prawo tylko jeden raz do poprawy pracy klasowej. Prace klasowe, będące podsumowaniem działu, są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel ma prawo sprawdzić bieżące wiadomości i umiejętności ( w formie ustnej lub pisemnej) bez wcześniejszej zapowiedzi. Wszystkie prace klasowe uczeń musi poprawić, czyli dokonać analizy i korekty popełnionych błędów.
I. Ogólne wymagania edukacyjne na poszczególne oceny szkolne.
Uczeń otrzyma ocenę:
NIEDOSTATECZNĄ jeżeli:
nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności.
nie opanował minimum wiadomości programowych
DOPUSZCZAJĄCĄ jeżeli:
opanował zakres wiedzy i umiejętności na poziomie elementarnym, nie pracuje systematycznie i niezbyt chętnie podejmuje zadania wskazane przez
nauczyciela nie pracuje w grupie ani zespole zadaniowym, nie formułuje własnych wniosków, przy pomocy nauczyciela potrafi wykonać proste polecenia wymagające
zastosowania podstawowych umiejętności.
DOSTATECZNĄ jeżeli:
opanował zakres wiedzy i umiejętności w stopniu poprawnym, czasami pracuje nie systematycznie i niezbyt chętnie podejmuje pracę indywidualną,
grupową lub zespołową, rzadko uczestniczy w dyskusji i pracach zespołowo – grupowych, czasami poprawnie formułuje wnioski, ma problemy z obroną swoich poglądów, nie zawsze wywiązuje się z powierzonych zadań lub ich części, potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji. zna niektóre wydarzenia i postaci z dziejów regionu.
DOBRĄ jeżeli:
opanował zakres wiedzy i umiejętności w stopniu średnim, charakteryzuje go najczęściej systematyczna i efektywna praca zarówno indywidualna
jak grupowa, często uczestniczy w dyskusji i pracach zespołowo – grupowych, poprawnie formułuje wnioski i udaje mu się bronić swoich poglądów, odpowiednio wywiązuje się z powierzonych zadań, potrafi korzystać ze wszystkich poznanych w czasie lekcji źródeł informacji. zna najważniejsze wydarzenia i postaci z dziejów regionu.
BARDZO DOBRĄ jeżeli:
opanował w pełni zakres wiedzy i umiejętności programowych, charakteryzuje go systematyczna i efektywna praca indywidualna i zespołowa, chętnie uczestniczy w dyskusjach i pracach zespołowych, właściwie formułuje wnioski i broni swoich poglądów, wyróżniająco wywiązuje się z powierzonych zadań i ról, sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł
informacji . potrafi dzięki wskazówkom nauczyciela dotrzeć do innych źródeł wiadomości. bierze udział w konkursach historycznych. wykorzystuje wiedzę nie tylko z historii ale również przedmiotów pokrewnych. posiada dużą wiedzę o historii regionu.
CELUJĄCĄ jeżeli:
posiada wiedzę wykraczającą poza materiał programowy. samodzielnie sięga do różnych źródeł informacji. przejawia samodzielne inicjatywy rozwiązywania konkretnych problemów. odnosi sukcesy w konkursach historycznych, w których wymagana jest wiedza
wykraczająca poza treści programowe. wiąże dzieje własnego regionu z dziejami Polski lub powszechnymi.
II. Wymagania szczegółowe dla klas IV-VI
1. Wymagania szczegółowe na poszczególne oceny dla uczniów klasy IV dostosowane do podręcznika „Wczoraj i dziś”
poziom K – koniecznypoziom P – podstawowypoziom R – rozszerzającypoziom D – dopełniającypoziom W – wykraczający
Badana czynność uczniów Poziomy wymagań
Poziom Ocena
KK+PK+P+RK+P+R+DK+P+R+D+W
dopuszczająca dostateczna dobrabardzo dobra celująca
I. Ja i moje otoczenie K P R D W
Wiadomości- wie, na czym polega odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka +- potrafi wymienić ludzkie potrzeby +- zna sposoby zaspokajania ludzkich potrzeb +- rozumie, jaką rolę odgrywa rodzina w życiu każdego człowieka +- tłumaczy, czym jest rodzina niepełna i w jaki sposób ona powstaje +- podaje przykłady praw i obowiązków poszczególnych członków rodziny +- wyjaśnia znaczenie terminów: rodzina dwupokoleniowa, rodzinawielopokoleniowa +
- wymienia osoby, które wchodzą w skład szkolnej społeczności +- zna uprawnienia władz szkolnych i statut szkoły +- wyjaśnia znaczenie terminów: rada pedagogiczna, rada szkoły, rada samorządu uczniowskiego +
- wie, czym jest samorząd uczniowski +- podaje przykłady działań samorządu uczniowskiego w swojej szkole +- zna swoje szkolne prawa i obowiązki +- wskazuje przyczyny konfliktów między ludźmi i przedstawia sposoby ich rozwiązywania +
- rozumie, w czym przejawiają się uprzejmość i tolerancja +- wymienia korzyści, jakie można osiągnąć przez uprzejmość i tolerancję +- wie, na czym polega sprawiedliwe postępowanie +- tłumaczy znaczenie terminów: ojczyzna, mała ojczyzna, naród, patriotyzm, patriotyzm lokalny, herb +
- omawia sposoby okazywania patriotyzmu w czasie wojny i w okresie pokoju +
- zna sposoby zdobywania wiedzy o historii małej ojczyzny +- wskazuje największe atuty swojej małej ojczyzny +- tłumaczy pochodzenie nazwy Polska +- wyjaśnia, co świadczy o tym, że Polacy należą do jednego narodu +- rozumie znaczenie terminów: Rzeczpospolita Polska, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, Polonia +
- podaje przykłady dzieł sztuki i architektury, które należą do polskiego dziedzictwa narodowego +
- objaśnia, dlaczego wybrane dzieła sztuki i architektury są ważną częścią naszej kultury narodowej +
- zna daty najważniejszych polskich świąt państwowych +- wymienia wydarzenia, na pamiątkę których ustanowiono święta państwowe +- zna polskie symbole narodowe i najważniejsze miejsca pamięci narodowej +
- recytuje tekst „Mazurka Dąbrowskiego” +- omawia okoliczności powstania tekstu „Mazurka Dąbrowskiego” +- wie, jaka jest symbolika barw polskiej flagi narodowej +- rozumie, dlaczego powinno się okazywać szacunek symbolom narodowym +
- wyjaśnia, kim był Józef Wybicki +- wymienia regiony Polski +- podaje nazwy mniejszości narodowych i etnicznych żyjących w Polsce +- wylicza prawa przysługujące mniejszościom narodowym i etnicznym w Polsce
+
- wie, gdzie znajdują się główne skupiska Polaków na świecie +- wymienia mniejszości narodowe, które żyły w przedwojennej Polsce +
Umiejętności
- potrafi określić sposoby zaspokajania różnych potrzeb człowieka +- wyjaśnia znaczenie praw i obowiązków poszczególnych członków rodziny +
- porównuje prawa i obowiązki poszczególnych członkówrodziny +
- omawia zalety i wady rodziny współczesnej oraz rodziny wielopokoleniowej +
- charakteryzuje społeczność szkolną z uwzględnieniem swoich praw i obowiązków +
- określa szkołę jako wspólnotę uczniów, nauczycieli i rodziców +- ocenia, które prawa i obowiązki uczniów są najważniejsze +- potrafi opisać sytuację konfliktową i znajduje dla niej rozwiązanie +- omawia różnice między szkołą dawną a współczesną +- proponuje sposoby rozwiązania problemów własnejmiejscowości +
- odszukuje informacje o rozmaitych formach upamiętniania postacii wydarzeń związanych z historią swojej małej ojczyzny +
- wskazuje na planie swojej miejscowości siedzibę władz lokalnych +- zbiera informacje o władzy lokalnej i jej zadaniach +- prezentuje informacje związane z ważnymi postaciamii wydarzeniami z dziejów regionu +
- opisuje wygląd herbów wybranych miejscowości +- analizuje tekst hymnu Polski i wyjaśnia znaczenie wybranych zwrotów +- odnajduje na mapie główne regiony Polski +- opisuje główne regiony Polski +- analizuje, w jaki sposób mniejszości narodowe i etniczne mogązachować swoją odrębność +- przedstawia na wybranych przykładach mniejszości narodowe zamieszkujące współczesną Polskę +
- opisuje kulturę i tradycje wybranej mniejszości narodowej bądź etnicznej żyjącej w Polsce +
- wskazuje główne skupiska Polonii na mapie świata +- porównuje strukturę narodowościową II Rzeczypospolitej i współczesnej Polski +
- omawia na przykładach pochodzenie nazwisk i przydomków +II. Z historią na ty K P R D W
Wiadomości - wie, czym zajmuje się historia jako nauka +- wymienia główne zadania historii +- wyjaśnia, kim jest historyk +- zna sposoby badania wydarzeń z przeszłości przez historyków +- wymienia przykłady postaci historycznych oraz bohaterów baśniowych i legendarnych +
- zna podstawy myślenia przyczynowo-skutkowego dotyczącego wydarzeń historycznych +
- wskazuje przebieg, przyczyny i skutki wybranych wydarzeń historycznych +
- podaje przykłady efektów pracy historyków +- wymienia filmy i książki o tematyce historycznej +- objaśnia znaczenie powiedzenia: Historia jest nauczycielką życia +
- wie, czym są źródła historyczne, i podaje ich przykłady +- dokonuje podziału źródeł historycznych na materialne i niematerialne oraz wyróżnia wśród źródeł materialnych pisane i niepisane +
- wymienia informacje, jakie można zdobyć na podstawie poszczególnych źródeł historycznych +
- określa, czym zajmuje się archeologia +- zna sposoby badania wiarygodności źródeł historycznych +- wyjaśnia znaczenie terminów: zabytek, muzeum, archiwum, skansen, ród, archeolog, pamiątka rodzinna, genealogia, drzewo genealogiczne +
- wie, gdzie gromadzi się źródła historyczne +- wskazuje podobieństwa i różnice między muzeum a skansenem +- rozpoznaje znak Zabytek chroniony prawem i wie, co on oznacza +- wyjaśnia, kim był prawdziwy święty Mikołaj +- zna legendy związane z Mikołajem, biskupem Miry +- przedstawia postać Henryka Schliemanna +
Umiejętności
- potrafi na wybranych przykładach zaprezentować myślenie przyczynowo-skutkowe +
- opowiada o wybranym wydarzeniu z życia klasy w sposób potwierdzający opanowanie umiejętności myślenia przyczynowo-skutkowego
+
- przedstawia na przykładzie przenikanie się faktówhistorycznych z legendą +
- odróżnia postacie historyczne od bohaterów baśniowych i legendarnych +- ocenia, jakie znaczenie dla współczesnej nauki mają odkrycia archeologiczne +
- kwalifikuje różne źródła historyczne zgodnie z podziałem na źródła materialne (pisane, niepisane) i niematerialne +
- uzasadnia, dlaczego należy dbać o źródła historyczne i chronić obiekty zabytkowe +
- wymienia zasady prawidłowego zachowania się w muzeum +- potrafi zaplanować wycieczkę prezentującą najważniejsze miejsca i obiekty w najbliższej okolicy +
- przedstawia pamiątki rodzinne i określa ich znaczenie +- odczytuje informacje o przodkach na podstawie poszczególnych pamiątek rodzinnych +
- prezentuje swoją opinię na temat podtrzymywania tradycji rodzinnych +- wyjaśnia, w jaki sposób podtrzymywanie tradycji rodzinnych umacnia poczucie wspólnoty w rodzinie +
- dociera do rodzinnych źródeł, które pozwalają mu sporządzić drzewogenealogiczne +
- przygotowuje drzewo genealogiczne najbliższej rodziny +- znajduje w internecie strony, które zawierają informacje pomocne przy tworzeniu drzewa genealogicznego +
III. Czas i mapa w historii K P R D W
Wiadomości
- rozumie znaczenie terminów: chronologia, data, era, rok, wiek, tysiąclecie, epoka historyczna, okres przed naszą erą i naszej ery +
- wyjaśnia, dlaczego mierzenie czasu jest ważne w pracy historyka +- wskazuje narodziny Jezusa z Nazaretu jako początek naszej ery +- wie, jakie jest pochodzenie słowa kronikarz +- zna przyczyny powstawania kronik i dostrzega w nich źródło ważnychinformacji +
- tłumaczy zasadę tworzenia osi czasu i sposób umieszczania na niej dat +- posługuje się cyframi rzymskimi i arabskimi w celu oznaczania jednostek czasu +
- wymienia epoki historyczne oraz podaje ich daty graniczne +- wskazuje wydarzenia, które oznaczają początek i koniec poszczególnych epok historycznych +
- rozumie, że daty graniczne poszczególnych epok mają charakter umowny +
- dostrzega umowność rachuby czasu w kontekście przykładów z różnych kręgów kulturowych +- przedstawia, w jakich okolicznościach narodziła się tradycja zabaw sylwestrowych +
- wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, plan, legenda mapy +- wie, czym zajmuje się kartografia +- wymienia elementy, z jakich składa się mapa historyczna +- tłumaczy, czym są legenda i skala mapy +- rozumie, jaką rolę odgrywa mapa w poznawaniu przyczyn i przebiegu wydarzeń historycznych +
- podaje przykład zastosowania GPS +
Umiejętności
- odczytuje skróty: p.n.e. i n.e. +- umie narysować linię chronologiczną i zaznaczyć na niej daty +- porządkuje daty na linii chronologicznej +- krótko charakteryzuje poszczególne epoki historyczne +- oblicza upływ czasu między poszczególnymi wydarzeniami +- ustala wiek, w którym miało miejsce dane wydarzenie +- określa datę danego wydarzenia, używając określeń I połowa lub II połowa danego wieku +
- dostrzega różnice w określaniu, do której połowy wieku należą daty przed naszą erą i naszej ery +
- zapisuje cyframi rzymskimi liczby arabskie i na odwrót +- odczytuje z mapy podstawowe informacje +- porównuje mapy historyczną i geograficzną +- odróżnia mapę od planu +- rysuje plan najbliższej okolicy +- przedstawia ewolucję znaczenia terminu mapa +- opisuje, jak dawniej wyglądały mapy, i na tej podstawie określa, jakie wyobrażenie o świecie mieli ludzie w przeszłości +
- wyjaśnia różnice w określaniu dat za pomocą kalendarzy juliańskiego i gregoriańskiego +
- omawia pochodzenie polskich nazw miesięcy +IV. Z najdawniejszych dziejów K P R D W
Wiadomości
- wie, jak zmieniał się wygląd człowieka +- rozumie, jakie znaczenie dla praludzi miała umiejętność rozpalania ognia +
- tłumaczy, jakie znaczenie dla rozwoju społeczności ludzkich miało posługiwanie się mową +
- przedstawia dokonania, które umożliwiły człowiekowi przejście do osiadłego trybu życia +
- zna dawne i współczesne sposoby wytopu żelaza +- wyjaśnia znaczenie terminów: pięściak, ziemianka, dymarka, epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza, cywilizacja, miasto-państwo, +
mumia, sarkofag, piramida, faraon, kanał nawadniający, Sumerowie, Babilon, Mezopotamia, Bliski Wschód- wie, dlaczego pierwsze cywilizacje powstały nad wielkimi rzekami +- podaje najważniejsze osiągnięcia pierwszych cywilizacji: system nawadniający, koło, koło garncarskie, szkło, cegłę, kalendarz +
- przedstawia podział ludności starożytnego Egiptu na warstwy społeczne +- wymienia najważniejsze zabytki starożytnych Mezopotamii i Egiptu +- rozumie znaczenie terminów: pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne +- wskazuje, jakie znaczenie dla rozwoju cywilizacji miał wynalazek pisma +
- tłumaczy, jakie znaczenie miało wynalezienie pisma dla historii jako nauki +
- wyjaśnia, dlaczego ludzie tworzyli malowidła naskalne +- wymienia materiały pisarskie, których używano od starożytności do współczesności +
- wie, że alfabety grecki i łaciński stanowią podstawę, z której wywodzą się alfabety używane współcześnie w Europie +
- wskazuje Fenicjan jako twórców pisma alfabetycznego +- tłumaczy, czym są piktogramy i w jakim celu stosuje się je współcześnie +
- opowiada, w jakim celu wznoszono piramidy i w jaki sposób one powstawały +
- podaje najważniejsze fakty z życia faraona Ramzesa II +Umiejętności - umieszcza na linii chronologicznej przybliżoną datę pojawienia się
człowieka rozumnego oraz daty powstania pierwszych państw sumeryjskich
+
- wskazuje na mapie tereny, na których pojawili się przodkowie człowieka, i zaznacza kierunki ich wędrówki +
- odnajduje na mapie starożytne Egipt i Mezopotamię, rzeki Eufrat, Tygrys i Nil oraz miasto Babilon +
- charakteryzuje koczowniczy i osiadły tryb życia +- ocenia, który tryb życia człowieka – koczowniczy czy osiadły – był korzystniejszy dla praludzi +
- porównuje życie praludzi z życiem współczesnego człowieka +- wskazuje różnice między stosowanymi dawniej i obecnie sposobami wytopu żelaza +
- ocenia dokonania ludów starożytnej Mezopotamii +- omawia sposób działania kanałów nawadniających +- dostrzega związek między umiejętnością budowy piramid a wysokim poziomem nauk ścisłych w starożytnym Egipcie +
- charakteryzuje warstwy społeczne starożytnego Egiptu +- ocenia znaczenie odkrycia grobowca faraona Tutenchamona dla współczesnej nauki +
- umieszcza na linii chronologicznej przybliżone daty wynalezienia pisma i powstania pierwszego pisma alfabetycznego +
- rozpoznaje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne +- charakteryzuje pismo obrazkowe, klinowe i alfabetyczne, a także wskazuje różnice między nimi +
- opisuje materiały pisarskie od starożytności do czasów współczesnych +- dostrzega podobieństwa i różnice między dawnym i obecnym sposobem przekazywania informacji +
- przedstawia ewolucję materiałów pisarskich +
- tworzy własne pismo obrazkowe oraz przedstawia zalety i wady takiego sposobu przekazywania informacji +
V. W starożytnej Grecji K P R D WWiadomości - zna warunki geograficzne Grecji +
- rozumie wpływ położenia geograficznego Grecji na zajęcia zamieszkującej ją ludności +
- wyjaśnia znaczenie terminów: Hellada, Hellenowie, wielka kolonizacja, kolonia, Akropol, agora, polis +
- wymienia przyczyny i skutki wielkiej kolonizacji +- wie, kim był Perykles +- wymienia najważniejsze osiągnięcia Peryklesa +- podaje cechy charakterystyczne demokracji ateńskiej +- tłumaczy znaczenie terminu demokracja +- przedstawia, w jaki sposób działał sąd skorupkowy +- wie, czym jest teatr, i wskazuje Grecję jako miejsce narodzin tej dziedziny sztuki +
- zna genezę starożytnego teatru +- wyjaśnia, czym były Wielkie Dionizje +- podaje imiona najważniejszych tragedio- i komediopisarzy greckich (Sofokles, Arystofanes, Eurypides) +
- wymienia rodzaje sztuk granych w greckim teatrze (tragedia, komedia) +- omawia różnice między tragedią i komedią +- opisuje, jaki był przebieg konkursów teatralnych w starożytnej Grecji +- rozumie, dlaczego dramaty antycznych twórców są wystawiane współcześnie +
- tłumaczy znaczenie terminów: filozofia, bogowie olimpijscy, mit, politeizm, heros, igrzyska olimpijskie, olimpiada +
- wymienia imiona najważniejszych bogów greckich (Zeus, Hera, Posejdon, Afrodyta, Atena, Hades, Hefajstos, Ares, Apollo, Hermes) +
- wie, jakimi dziedzinami życia opiekowali się poszczególni bogowie greccy oraz jakie były ich atrybuty +
- zna postacie Heraklesa i Odyseusza jako bohaterów mitów greckich +- opowiada co najmniej jeden mit grecki +- podaje przykłady prac Heraklesa +- wie, kim był Homer +- wymienia dzieła Homera +- wyjaśnia, co oznaczają wyrażenia: koń trojański, pięta Achillesa i stajnia Augiasza +
- wymienia najważniejszych filozofów greckich (Sokrates, Platon, Arystoteles) +
- przedstawia poglądy Sokratesa, Platona i Arystotelesa +- wie, czym jest gimnazjon +- rozumie, jakie znaczenie miały gimnazjony dla sprawności fizycznej antycznych Greków +
- podaje rok pierwszych igrzysk olimpijskich +- wskazuje, gdzie odbywały się najsłynniejsze igrzyska organizowane na cześć Zeusa +
- wymienia dyscypliny wchodzące w skład pięcioboju olimpijskiego +- opisuje przebieg starożytnych igrzysk olimpijskich +- tłumaczy, jaka była rola sportu w życiu starożytnych Greków +
- rozumie, jaką rolę odgrywają igrzyska we współczesnym świecie +- wie, jak termin olimpiada rozumiano w starożytności, i objaśnia, co oznacza on współcześnie +
- wymienia zalety i wady wychowania spartańskiego +
Umiejętności
- umieszcza na linii chronologicznej daty: wojny trojańskiej, ukształtowania się greckich polis, rządów Peryklesa w Atenach, narodzin teatru greckiego, pierwszych igrzysk olimpijskich
+
- odnajduje na mapie starożytne Grecję i Ateny +- wskazuje na mapie główne kierunki wielkiej kolonizacji +- opisuje na przykładzie starożytnych Aten wygląd greckiej polis +- tłumaczy na podstawie tekstu źródłowego, jaką rolę w Atenach odgrywał sąd skorupkowy +
- wskazuje cechy, które wyróżniały Peryklesa jako dowódcę i polityka +- omawia podobieństwa i różnice między demokracją ateńską a współczesną demokracją przedstawicielską +
- porównuje demokrację ateńską ze sposobem sprawowania władzy w starożytnym Egipcie +
- opisuje wygląd teatru greckiego i występujących w nim aktorów +- ocenia znaczenie teatru dla starożytnych Greków +- porównuje teatr współczesny ze starożytnym teatrem greckim +- dostrzega rolę „Iliady” i „Odysei” jako inspiracji dla literatury i sztuki greckiej +
- wskazuje na rolę sportu w starożytnej Grecji jako tematu sztuki +- porównuje starożytne igrzyska olimpijskie ze współczesnymi olimpiadami +
- ocenia osiągnięcia starożytnych Greków +- wyjaśnia, co oznaczają powiedzenia: wrócić z tarczą i wrócić na tarczy +- tłumaczy, kim byli Spartanie +
VI. W starożytnym Rzymie K P R D WWiadomości - wyjaśnia znaczenie terminów: Imperium Rzymskie, legionista, języki
romańskie, bazylika, gladiator, prowincja, barbarzyńca, zgromadzenie ludowe, senat
+
- podaje rok założenia Rzymu opisanego w legendzie +- zna legendarne początki Rzymu +- tłumaczy, czym jest „Wilczyca kapitolińska” +- wie, że państwo rzymskie najpierw było królestwem, następnie republiką, a na końcu – cesarstwem +
- wymienia grupy tworzące społeczeństwo starożytnego Rzymu +- omawia drogę państwa rzymskiego do potęgi oraz określa zasięg terytorialny Imperium Rzymskiego +
- nazywa poszczególne elementy stroju i uzbrojenia rzymskiego legionisty +
- wie, co to jest Forum Romanum, Panteon, Koloseum, akwedukt, droga, łuk triumfalny, terma +
- wyjaśnia, w jakim celu starożytni Rzymianie budowali drogi i wodociągi +
- wskazuje cechy rzymskiego budownictwa +- wie, dlaczego starożytni Rzymianie budowali łuki triumfalne i termy +- rozumie znaczenie terminów: prawo rzymskie, prawo XII tablic, kodeks, Kodeks Justyniana
+
- przedstawia prawo rzymskie jako podstawę współczesnego prawa +- wymienia osiągnięcia starożytnych Rzymian, z których korzystamy współcześnie +
- objaśnia znaczenia terminów: mesjasz, apostoł, Ewangelia, Biblia, Stary i Nowy Testament, poganin +
- wskazuje Palestynę jako miejsce narodzin chrześcijaństwa +- wiąże początki chrześcijaństwa z postacią Jezusa z Nazaretu +- wie, że chrześcijanie wierzą w jednego Boga +- rozumie, na czym polega różnica między wiarą w jednego boga a wiarą w wielu bogów +
- podaje najważniejsze zasady nauki Jezusa z Nazaretu +- zna przyczyny prześladowań chrześcijan w państwie rzymskim +- wymienia symbole pierwszych chrześcijan – chrystogram i rybę +- omawia genezę chrześcijańskich symboli +- wie, kim był Konstantyn Wielki +- opisuje okoliczności zmiany sytuacji chrześcijan w państwie rzymskimw okresie panowania Konstantyna Wielkiego +
- dostrzega związki chrześcijaństwa z religią judaistyczną +- wie, że w czasach późniejszych doszło do podziałów chrześcijaństwa +- wymienia różne odłamy chrześcijaństwa +- wskazuje Watykan jako współczesną siedzibę Kościoła katolickiego +- tłumaczy, czym był szlak bursztynowy +
Umiejętności
- umieszcza na linii chronologicznej daty założenia Rzymu, zabójstwa Juliusza Cezara, ukrzyżowania Jezusa z Nazaretu, wydania edyktu mediolańskiego i upadku cesarstwa zachodniorzymskiego, a także określa, w którym wieku odbyły się poszczególne wydarzenia
+
- wskazuje na mapie Rzym, Kartaginę, Półwysep Apeniński (Italię), Palestynę i obszary objęte chrześcijaństwem u schyłku starożytności +
- omawia różnice między republiką a cesarstwem +- charakteryzuje różne typy ustroju państwa rzymskiego: królestwo, republikę, cesarstwo +
- opisuje grupy tworzące społeczeństwo rzymskie +- wymienia zasługi Rzymian w dziedzinie architektury i budownictwa, używając terminów: Forum Romanum, Panteon, Koloseum,akwedukty, drogi, łuki triumfalne, termy
+
- objaśnia, w jaki sposób budowano drogi w starożytnym Rzymie +- rozpoznaje na ilustracjach budowle wznoszone przez starożytnych Rzymian: akwedukty, łuki triumfalne, amfiteatry +
- porównuje rozrywki starożytnych Greków i Rzymian +- określa znaczenie szlaku bursztynowego dla starożytnych Rzymian +- omawia przyczyny i skutki funkcjonowania szlaku bursztynowego +- ocenia dokonania Juliusza Cezara +
2. Wymagania szczegółowe na poszczególne oceny dla uczniów klasy V dostosowane do podręcznika „Wczoraj i dziś”
WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLASY V SZKOŁY PODSTAWOWEJwedług programu „Wczoraj i dziś” autorstwa dr. Tomasza Maćkowskiego
(dostosowane do podręcznika o tym samym tytule, którego autorem jest dr Grzegorz Wojciechowski)Opracowanie: Dariusz Judek
Badana czynność uczniów Poziomy wymagańI. Polska pierwszych Piastów K P R D W
Wiadomości
- wymienia narzędzia rolnicze używane przez Słowian +- podaje autorów średniowiecznych kronik, które zawierają legendy o początkach państwa polskiego +
- wie, na czym polegał słowiański obrzęd postrzyżyn +- omawia zachowane ślady pogańskich wierzeń Słowian +- zna daty chrztu Polski i zjazdu gnieźnieńskiego +- wyjaśnia znaczenie terminów: plemię, gród, drużyna, książę +- wymienia zajęcia mieszkańców średniowiecznego Gniezna +- podaje lata panowania Mieszka I +- zna pisemną relację Ibrahima ibn Jakuba dotyczącą państwa Mieszka I +- omawia okoliczności, w jakich doszło do ślubu Mieszka I z Dobrawą +- tłumaczy, jakie były przyczyny i skutki chrztu Polski +- wie, jaką rolę pełnili duchowni w państwie Mieszka I +- zna podstawowe fakty z życia świętego Wojciecha +- omawia następstwa misji i męczeńskiej śmierci biskupa Wojciecha +- wymienia przyczyny i skutki zjazdu gnieźnieńskiego +- wyjaśnia znaczenie terminów: relikwie, koronacja +- rozumie szczególne znaczenie koronacji Bolesława Chrobrego w dziejach państwa polskiego +
- tłumaczy, czym był Szczerbiec +- wie, kiedy Orzeł Biały stał się symbolem państwa polskiego +- omawia legendarne początki dynastii Piastów +- przedstawia stanowisko historyków dotyczące pochodzenia przodków Mieszka I +
Umiejętności - zna legendy o Lechu, Czechu i Rusie, o Popielu oraz o Piaście +- rozpoznaje cechy charakterystyczne legendy +- wskazuje na mapie ziemie polskie zamieszkiwane przez najważniejsze plemiona słowiańskie w X wieku +
- charakteryzuje wierzenia mieszkańców ziem polskich przed przyjęciem chrztu przez Mieszka I +
- opowiada o powstaniu i początkach państwa polskiego +- wskazuje na mapie Gniezno i obszar państwa Mieszka I +- umieszcza na linii chronologicznej datę chrztu Polski +- opisuje budowę średniowiecznego grodu na przykładzie Gniezna +- potrafi określić przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I +- wskazuje na mapie granice państwa Mieszka I +- omawia znaczenie przyjęcia chrztu przez Polskę +- ocenia znaczenie bitwy pod Cedynią +- porównuje przebieg granic współczesnej Polski i państwa Mieszka I +- zaznacza na linii chronologicznej daty śmierci biskupa Wojciecha, zjazdu gnieźnieńskiego oraz koronacji Bolesława Chrobrego +
- wskazuje na mapie granice państwa polskiego w czasach Bolesława Chrobrego +
- pokazuje na mapie Gdańsk i ziemie zamieszkiwane przez Prusów +
- przedstawia historię zjazdu gnieźnieńskiego, uwzględniając postacie świętego Wojciecha, Bolesława Chrobrego i Ottona III +
- przekazuje relację z pobytu Ottona III w Gnieźnie w 1000 roku na podstawie fragmentów kroniki Galla Anonima +
- charakteryzuje politykę zewnętrzną i wewnętrzną Bolesława Chrobrego +- opowiada o współczesnym znaczeniu zjazdu gnieźnieńskiego +- prezentuje postać świętego Wojciecha +
II. Społeczeństwo średniowiecza K P R D W
Wiadomości
- wyjaśnia znaczenie terminów: klasztor, post, skryptorium, kopista, kupiec, rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek +
- wie, jak duży wpływ na życie ludzi w średniowieczu miała religia +- wymienia zabudowania tworzące średniowieczny klasztor +- omawia przejawy średniowiecznej pobożności +- tłumaczy, na czym polegała praca zakonników w średniowiecznym skryptorium +
- zna rolę zakonów w czasach współczesnych +- rozumie, jaką funkcję pełniły zamki w średniowieczu +- wie, jaką drogę musiał przejść chłopiec, aby zostać rycerzem +- podaje cechy idealnego rycerza +- wymienia główne elementy rycerskiego wyposażenia +- wie, skąd wzięło się powiedzenie polegać na kimś jak na Zawiszy i co ono oznacza +
- wyjaśnia, czym były turnieje rycerskie +- wymienia elementy kultury rycerskiej i dworskiej +- podaje przykłady miejsc w Polsce, w których znajdują się obecnie zamki wzniesione w średniowieczu bądź ich ruiny +
- wie, jakie funkcje pełnią zamki w dzisiejszych czasach +- wyjaśnia znaczenie terminu mieszczanie +- podaje przykłady zawodów rzemieślniczych wykonywanych w średniowieczu +- wymienia grupy ludności żyjące w średniowiecznym mieście +- wie, jaką rolę odgrywali w średniowiecznym mieście burmistrz i członkowie ławy miejskiej +
- rozumie pochodzenie nazw współczesnych ulic, na przykład: Szewska, Garncarska, Tkacka +
- wymienia prace polowe wykonywane w epoce średniowiecza +- tłumaczy, jaki wpływ na poprawę wydajności pracy chłopów w średniowieczu miało zastosowanie młyna i pługa +
- wie, czym była lokacja +- wyjaśnia znaczenie terminów: sołtys, pług, trójpolówka +- wie, jak odżywiali się mieszkańcy średniowiecznej wsi +- przedstawia sposoby spędzania wolnego czasu przez mieszkańców wsi w średniowieczu +
Umiejętności
- opisuje średniowieczny klasztor i tryb życia mnichów, używając wyrazów: zakon, reguła, ubóstwo +
- charakteryzuje postać świętego Franciszka z Asyżu +- wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego benedyktyńska praca i tłumaczy, skąd wywodzi się to wyrażenie +
- potrafi wskazać różnice między stylami romańskim i gotyckim +- rozpoznaje na przykładach średniowiecznych budowli takie elementy architektoniczne, jak: portal, rozeta, apsyda, łuk, sklepienie +
- przekazuje informacje na temat zabytków romańskich i gotyckich +
znajdujących się w rodzinnej miejscowości lub regionie- wyjaśnia, jaką rolę w sztuce średniowiecznej odgrywała tematyka religijna +- rozpoznaje charakterystyczne elementy zamku +- opisuje wygląd średniowiecznej twierdzy +- tłumaczy, na czym polegały i jak przebiegały turnieje rycerskie +- opisuje średniowieczne miasto +- charakteryzuje grupy ludności żyjące w średniowiecznym mieście +- potrafi wymienić różnice między handlem średniowiecznym i współczesnym +- porównuje miasto średniowieczne z miastem współczesnym +- wskazuje różnice między losem chłopa a życiem rycerza lub mieszczanina +- omawia przebieg procesu lokacji wsi +- opowiada o roli karczmy w średniowieczu na podstawie tekstu źródłowego +- tłumaczy, dlaczego stosowanie trójpolówki pozwalało uzyskać lepsze efekty niż uprawa ziemi metodą żarową +
- porównuje życie na wsi w średniowieczu i w czasach współczesnych +III. Polska i Krzyżacy K P R D W
Wiadomości
- wyjaśnia znaczenie terminów: Prusy, zakon krzyżacki, wielki mistrz +- dostrzega negatywne skutki rozbicia dzielnicowego +- tłumaczy, w jakich okolicznościach powstał zakon krzyżacki +- wie, dlaczego Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków do Polski +- wymienia przyczyny konfliktu polsko-krzyżackiego +- omawia skutki sprowadzenia Krzyżaków do Polski +- wie, jakie skutki przyniosła Polsce utrata Pomorza Gdańskiego +- wymienia najważniejsze osiągnięcia Kazimierza Wielkiego, w tym założenie Akademii Krakowskiej +
- opowiada, kim był Mikołaj Wierzynek +- wyjaśnia znaczenie terminu unia +- tłumaczy, w jakich okolicznościach doszło do ślubu Jadwigi i Jagiełły +- zna datę bitwy pod Grunwaldem +- podaje przyczyny i skutki wielkiej wojny z zakonem krzyżackim +- wymienia nazwy obszarów współczesnej Polski, na których można znaleźć ślady obecności Krzyżaków +
- wie, kim byli templariusze i zna opowieść o ich legendarnym skarbie +Umiejętności - umieszcza na linii chronologicznej daty: sprowadzenia Krzyżaków do Polski,
podboju Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków, koronacji Władysława Łokietka, bitwy pod Płowcami
+
- wskazuje na mapie: Pomorze Gdańskie, Małopolskę, Wielkopolskę, Kujawy, Mazowsze, Śląsk +
- pokazuje na mapie terytorium państwa zakonu krzyżackiego oraz Malbork +- wymienia czynniki, które umożliwiły ponowne scalenie ziem polskich +- ocenia rolę Władysława Łokietka w procesie zjednoczenia państwa polskiego +- wskazuje na mapie dzielnice należące do Królestwa Polskiego w chwili śmierci Władysława Łokietka +
- tłumaczy, dlaczego koronacja Władysława Łokietka miała tak duże znaczenie dla Polski +
- ocenia politykę prowadzoną przez Krzyżaków oraz ich działalność na podbitych terenach +
- pozyskuje z różnych źródeł informacje o zamku w Malborku +- umieszcza na linii chronologicznej daty: koronacji Kazimierza Wielkiego, założenia Akademii Krakowskiej, wygaśnięcia dynastii Piastów w państwie polskim
+
- wskazuje na mapie Kraków oraz obszar Królestwa Polskiego za panowania Kazimierza Wielkiego +
- tłumaczy, dlaczego królowi Kazimierzowi nadano przydomek Wielki +- wyjaśnia sens powiedzenia: Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną +
- opowiada o uczcie u Wierzynka +- ocenia, czy ostatniemu władcy z dynastii Piastów słusznie nadano przydomek Wielki +
- omawia politykę wewnętrzną i zewnętrzną Kazimierza Wielkiego +- porównuje sposoby prowadzenia polityki zagranicznej stosowane przez Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego +
- umieszcza na linii chronologicznej daty: zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie, bitwy pod Grunwaldem, podpisania I i II pokoju toruńskiego +
- wskazuje na mapie Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie +- wymienia zasługi Jadwigi dla kultury polskiej +- przedstawia okoliczności objęcia polskiego tronu przez Jadwigę +- podaje przyczyny i skutki zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie +- określa na podstawie drzewa genealogicznego pokrewieństwo łączące przedstawicieli dynastii Piastów i Andegawenów +
- omawia przebieg bitwy pod Grunwaldem +- wymienia najważniejsze dokonania Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka +
- tłumaczy, jakie znaczenie miało dla Polski odzyskanie Pomorza Gdańskiego w 1466 roku +
- porównuje przebieg dwóch wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i ocenia znaczenie tych konfliktów w polskiej historii +
- opowiada, czym zajmują się współczesne bractwa rycerskie +IV. Europejczycy odkrywają świat K P R D W
Wiadomości
- rozumie przełomowe znaczenie roku 1492 w dziejach Europy i świata +- wie, jaką rolę w okresie wielkich odkryć geograficznych odegrał Krzysztof Kolumb +
- podaje przyczyny odkryć geograficznych w XV i XVI stuleciu +- wyjaśnia znaczenie terminów: karawela, Nowy Świat, Indianie, broń palna, konkwistador +
- zna najważniejsze dokonania Bartłomieja Diaza, Vasco da Gamy i Ferdynanda Magellana +
- wymienia skutki odkryć geograficznych dla mieszkańców Europy i Ameryki +- wie, kim byli Hernan Cortez i Francisco Pizarro +- zna datę wynalezienia ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga +- tłumaczy, na czym polegało przełomowe odkrycie Mikołaja Kopernika +- wie, dlaczego Leonarda da Vinci zalicza się do czołowych postaci epoki renesansu +
- wyjaśnia znaczenie terminów renesans i humanizm +- rozumie myśl Terencjusza: Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce +
- podaje przykłady najważniejszych dzieł renesansowych +- wie, skąd współcześnie czerpiemy wiedzę o Wszechświecie +- zna teorie dotyczące tego, kto dotarł do Ameryki przed 1492 rokiem +
Umiejętności - umieszcza na linii chronologicznej datę odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba +
- pokazuje na mapie trasę pierwszej wyprawy dalekomorskiej Krzysztofa Kolumba
+
- wskazuje na mapie lądy odkryte w XV i XVI wieku przez Europejczyków oraz trasy wypraw odkrywczych podjętych przez Bartłomieja Diaza, Vasco da Gamę i Ferdynanda Magellana
+
- opowiada, co wydarzyło się w roku 1492, używając terminów: karawela, Nowy Świat, Indianie, broń palna +
- wyjaśnia, dlaczego Kolumb nazwał mieszkańców Ameryki Indianami +- tłumaczy na podstawie tekstu źródłowego, w jaki sposób Krzysztof Kolumb zdobył zaufanie Indian +
- opisuje wygląd XV-wiecznego okrętu +- charakteryzuje życie na statku w XV wieku +- wyjaśnia, jak średniowieczni mieszkańcy Europy wyobrażali sobie świat +- tłumaczy, jaki wpływ miały odkrycia geograficzne na wyobrażenia ludzi o świecie +
- ocenia znaczenie wypraw odkrywczych dla Europejczyków i ludów zamieszkujących Amerykę +
- formułuje wnioski dotyczące niewolnictwa i wyraża swoją opinię na tentemat +
- pozyskuje z różnych źródeł informacje o Krzysztofie Kolumbie oraz tworzy notatkę na temat tej postaci +
- tłumaczy teorię Mikołaja Kopernika w kontekście powiedzenia: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię +
- opowiada o życiu Mikołaja Kopernika, używając wyrażeń: uczony, astronom, odkrycie naukowe +
- omawia różnice w postrzeganiu ludzkiego życia w średniowieczu i renesansie +- rozpoznaje charakterystyczne cechy budowli renesansowych +- ocenia wpływ wynalazku Jana Gutenberga na zmianę światopoglądu ludzi na przełomie średniowiecza i renesansu +
- sporządza notatkę na temat wybranego twórcy renesansowego na podstawie zgromadzonych informacji +
V. W Rzeczypospolitej szlacheckiej K P R D W
Wiadomości
- wyjaśnia znaczenie terminów: dwór, paź, komnata, arras +- zna datę hołdu pruskiego +- wie, którzy władcy panowali w Rzeczypospolitej w okresie rozkwitu polskiej kultury +
- wymienia najważniejszych przedstawicieli polskiego renesansu +- wie, dlaczego Mikołaj Rej i Jan Kochanowski należą do najważniejszych twórców w historii literatury polskiej +
- omawia zasługi ostatnich Jagiellonów dla rozwoju kultury polskiej +- podaje przykłady budowli renesansowych w Polsce +- wyjaśnia znaczenie terminów: sejm, sejmik, pospolite ruszenie, szlachta, przywilej, poseł, herb +
- tłumaczy, dlaczego rycerstwo przekształciło się w szlachtę +- wie, na czym polegała uprzywilejowana pozycja szlachty w Rzeczypospolitej +- wymienia prawa i obowiązki szlachty +- rozumie znaczenie terminu demokracja szlachecka +- wyjaśnia, w jaki sposób obradował sejm walny +- dostrzega wpływ nadawania szlachcie kolejnych przywilejów na pozycję tej grupy w państwie oraz osłabienie władzy królewskiej +
- zna datę zatwierdzenia uchwały nihil novi +- wymienia elementy, z których składał się herb szlachecki +- wyjaśnia znaczenie terminów: folwark, pańszczyzna, kmiecie +- wie, jakie znaczenie miał spław wiślany dla rozwoju handlu zbożem +
w XVI wieku- omawia funkcje poszczególnych zabudowań gospodarczych wchodzących w skład folwarku szlacheckiego +
- tłumaczy, jaką rolę pełnił Gdańsk w XVI-wiecznym handlu zbożem +- wymienia przywileje szlacheckie ograniczające wolność osobistą chłopów +- zna datę uchwalenia unii polsko-litewskiej w Lublinie +- podaje najważniejsze postanowienia unii lubelskiej +- omawia przyczyny i skutki zawarcia unii lubelskiej +- wymienia narodowości żyjące na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów +
- wie, na czym polegała tolerancja religijna w XVI-wiecznej Rzeczypospolitej +- zna prawa, które konfederacja warszawska gwarantowała szlachcie +- tłumaczy, czym była reformacja +- wyjaśnia znaczenie terminów: elekcja, pole elekcyjne, koronacja +- zna datę pierwszej wolnej elekcji +- wie, jak nazywał się pierwszy polski władca elekcyjny +- wymienia postanowienia Artykułów henrykowskich +- tłumaczy, na czym polegała zasada liberum veto +- zna przyczyny kryzysu państwa polsko-litewskiego w XVII wieku +- wie, dlaczego Stefana Czarnieckiego i Jana III Sobieskiego uznaje się za bohaterów narodowych +
- rozumie znaczenie terminu potop szwedzki +- wyjaśnia, na czym polegała wojna podjazdowa +- podaje najważniejsze przyczyny i skutki wojen polsko-szwedzkich i polsko-tureckich w XVII wieku +
- zna główne przyczyny i skutki wojen polsko-moskiewskich w XVII stuleciu +- wymienia nazwy współczesnych państw, które leżą na terytorium dawnej Rzeczypospolitej +
- tłumaczy, jakie ślady potęgi dawnej Rzeczypospolitej można odnaleźć na terytorium współczesnej Litwy, Łotwy, Białorusi i Ukrainy +
- podaje przykłady dzieł sztuki nawiązujących do wydarzeń z XVI- i XVII-wiecznej historii Rzeczypospolitej +
- zna dzieje dzwonu Zygmunt +- umieszcza na linii chronologicznej datę złożenia hołdu pruskiego +
Umiejętności
- ocenia znaczenie hołdu pruskiego w dziejach Rzeczypospolitej +- określa, jaki wpływ na rozwój sztuki renesansowej w Polsce miała kultura włoska +
- charakteryzuje życie dworskie na Zamku Królewskim na Wawelu +- rozpoznaje takie elementy architektoniczne, jak: loggia, arkady, attyka +- odnajduje w różnych źródłach utwory Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego +- porównuje funkcję Zamku Królewskiego na Wawelu za panowania Jagiellonów oraz współczesnego Pałacu Prezydenckiego w Warszawie +
- opisuje wygląd dworu szlacheckiego +- potrafi opisać wygląd tradycyjnego stroju szlacheckiego +- charakteryzuje poszczególne grupy polskiej szlachty +- wyjaśnia na podstawie tekstu źródłowego, w jaki sposób można było zdobyć i utracić szlachectwo +
- porównuje szlachecki sejm walny ze współczesnym polskim parlamentem +- opisuje przebieg spławu wiślanego +- wskazuje na mapie porty rzeczne leżące na szlaku spławu wiślanego oraz rzeki, którymi spławiano towary
+
- opowiada o rozwoju Gdańska w XVI i XVII wieku +- porównuje na przykładzie Gdańska funkcjonowanie portów morskich w XVI oraz XXI wieku +
- umieszcza na linii chronologicznej datę zawarcia unii lubelskiej +- wskazuje na mapie terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów i miejsce zawarcia unii polsko-litewskiej w 1569 roku +
- ocenia znaczenie unii lubelskiej +- porównuje postanowienia unii lubelskiej z ustaleniami unii w Krewie +- charakteryzuje poszczególne grupy narodowościowe żyjące w państwie polsko-litewskim +
- porównuje wygląd świątyń poszczególnych grup wyznaniowych zamieszkujących obszar dawnej Rzeczypospolitej +
- wymienia prawa grup wyznaniowych we współczesnej Polsce +- umieszcza na linii chronologicznej datę pierwszej wolnej elekcji w Rzeczypospolitej +
- omawia przebieg wolnej elekcji +- wskazuje różnice między pacta conventa i Artykułami henrykowskimi +- porównuje wolną elekcję z wyborami prezydenckimi we współczesnej Polsce +- zaznacza na linii chronologicznej daty: 1655, 1660, 1683 +- pokazuje na mapie państwa, z którymi Rzeczpospolita prowadziła wojny w XVII wieku +
- wskazuje na mapie miejsca najważniejszych bitew stoczonych przez wojska polskie w XVII stuleciu +
- ocenia, jaką rolę odegrał Stefan Czarniecki podczas wojny ze Szwecją w latach 1655–1660 +
- wyjaśnia, jakie znaczenie miała obrona klasztoru na Jasnej Górze dla Polaków walczących z najeźdźcą podczas potopu szwedzkiego +
- opowiada o wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego, używając wyrazów:oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria +
- analizuje zamieszczony w podręczniku tekst źródłowy na temat zwycięstwa Jana III Sobieskiego pod Wiedniem i formułuje wnioski na jego podstawie +
- wymienia skutki zwycięstwa Jana III Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem +- opisuje uzbrojenie husarza na podstawie ilustracji +- omawia przyczyny i skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII wieku +
- porównuje terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów z obszarem współczesnej Polski +
VI. Upadek Rzeczypospolitej K P R D W
Wiadomości- zna daty: elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski, I rozbioru Rzeczypospolitej, utworzenia Komisji Edukacji Narodowej +
- wie, czym były obiady czwartkowe i kto w nich uczestniczył +- wyjaśnia, dlaczego Ignacy Krasicki zaliczany jest do czołowych postaci polskiej kultury w XVIII wieku +
- przedstawia postulaty konfederatów barskich +- rozumie, dlaczego dzień 14 października jest obchodzony jako Dzień Edukacji Narodowej +
- wie, dlaczego sejm obradujący w latach 1788–1792 określa się jako Sejm Czteroletni lub Sejm Wielki +
- zna datę uchwalenia Konstytucji 3 maja +- podaje daty: obrad Sejmu Wielkiego, wojny prowadzonej w obronie Konstytucji 3 maja, II rozbioru Polski +
- wyjaśnia znaczenie terminu konstytucja +
- wymienia najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja +- zna przyczyny i skutki uchwalenia Konstytucji 3 maja +- omawia okoliczności, w jakich zawiązano konfederację targowicką, i wymienia jej następstwa +
- wie, kim byli Stanisław Małachowski i Hugo Kołłątaj +- zna okoliczności ustanowienia Orderu Virtuti Militari przez Stanisława Augusta Poniatowskiego +
- wyjaśnia, dlaczego rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja jest obecnie świętem narodowym +
- podaje datę wybuchu powstania kościuszkowskiego +- wymienia dokonania Tadeusza Kościuszki przed wybuchem powstania w 1794 roku +
- wie, jaką rolę odegrali w trakcie powstania kościuszkowskiego Jan Henryk Dąbrowski i Jan Kiliński +
- zna datę III rozbioru Rzeczypospolitej +- omawia przyczyny i skutki III rozbioru Polski +- wyjaśnia znaczenie terminów: barok, oświecenie, klasycyzm +- wymienia charakterystyczne cechy sztuki barokowej i klasycystycznej +- podaje przykłady budowli barokowych i klasycystycznych z uwzględnieniem regionu, w którym mieszka +
- wie, jakie funkcje pełniła sztuka barokowa w Kościele katolickim +- wymienia najważniejsze wynalazki epoki oświecenia +- tłumaczy, czym była Wielka encyklopedia francuska +- zna dzieła sztuki nawiązujące do wydarzeń z XVIII-wiecznej historii Rzeczypospolitej +
- umieszcza na linii chronologicznej daty: 1764, 1772, 1773 +
Umiejętności
- wskazuje na mapie ziemie utracone przez Rzeczpospolitą w wyniku I, II i III rozbioru +
- wymienia reformy wprowadzone w polskim systemie oświaty za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego +
- określa, jakie znaczenie dla Rzeczypospolitej miało utworzenie Komisji Edukacji Narodowej +
- dostrzega związek między wykształceniem obywateli a ich poczuciem odpowiedzialności za państwo +
- umieszcza na linii chronologicznej daty: 1788, 1791, 1792, 1793 +- omawia reformy Sejmu Wielkiego +- ocenia decyzję króla Stanisława Augusta Poniatowskiego o przystąpieniu do konfederacji targowickiej +
- umieszcza na linii chronologicznej daty wybuchu powstania kościuszkowskiego oraz III rozbioru Polski +
- opowiada o wydarzeniach, które rozegrały się podczas powstania kościuszkowskiego, używając wyrażeń: naczelnik powstania, przysięga Kościuszki, kosynierzy
+
- podaje przyczyny i skutki wybuchu powstania w 1794 roku +- opisuje przebieg insurekcji kościuszkowskiej +- wyjaśnia, dlaczego Tadeusz Kościuszko wydał uniwersał połaniecki +- omawia rolę chłopów w powstaniu kościuszkowskim +- opowiada o losach Tadeusza Kościuszki po powstaniu w 1794 roku +- ocenia dokonania Tadeusza Kościuszki +- porównuje sztukę barokową z klasycystyczną oraz wskazuje różnice między stylem renesansowym i barokowym w architekturze
+
- rozpoznaje takie elementy architektoniczne, jak: gzyms, tympanon, fasada +- tłumaczy, co spowodowało ożywiony rozwój nauki w epoce oświecenia +- ocenia dokonania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego +
3. Wymagania szczegółowe na poszczególne oceny dla uczniów klasy VI dostosowane do podręcznika Historia
OCENAUCZEŃ
ROZUMIE POJĘCIA I
ZJAWISKA:
UCZEŃ POTRAFI: UCZEŃ ZNA FAKTY I
POSTACIE:
Dopuszczająca granice (naturalne i sztuczne), ustrój państwa, republika demokratyczna, konstytucja, Słowianie, Polanie Wiślanie, zjazd gnieźnieński, dynastia (Piastów, Jagiellonów, Wazów, Sasów), rozbicie dzielnicowe, unia personalna, pierwszy i drugi pokój toruński, unia realna, demokracja szlachecka, hołd pruski, „złoty wiek”, Kozacy, „potop”, I, II, III rozbiór Polski, Konstytucja 3 Maja, Powstanie Kościuszkowskie, Legiony Polskie we Włoszech, Powstanie Listopadowe i Styczniowe, I wojna światowa, Legiony Polskie, ustrój
określić położenie naszego państwa i wymienić sąsiadujące z Rzeczpospolitą państwa, wymienić najważniejsze plemiona zamieszkujące ziemie polskie, wskazać na mapie państwo Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego, wyjaśnić dlaczego króla Kazimierza nazywano Wielkim, wskazać na mapie Krewo i Grunwald, wymienić przyczyny zawarcia unii polsko-litewskiej, opowiedzieć o konflikcie polsko-krzyżackim w 1410r. i 1454-1466, wyjaśnić na czym polegała demokracja szlachecka, wskazać na mapie Kircholm i Wiedeń, Wymienić z jakimi państwami Polska toczyła wojny w XVII wieku, pokazać na mapie zmiany terytorialne będące wynikiem rozbiorów, opowiedzieć o przyczynach wybuchu powstań narodowych, opowiedzieć o okolicznościach utworzenia Legionów Polskich, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego, wymienić najważniejsze państwa biorące udział w I oraz II wojnie światowej, wskazać na
Mieszko I, Bolesław Chrobry, Otton III, chrzest Polski 966r., zjazd gnieźnieński 1000r., bitwa pod Cedynią 972r., koronacja Bolesława Chrobrego 1025r., podział Polski Na dzielnice 1138r., Bolesław Krzywousty, koronacja Władysława Łokietka 1320r., założenie Akademii Krakowskiej 1364r., śmierć Kazimierza Wielkiego 1370r., bitwa pod Płowcami 1331r., unia w Krewie 1385r., bitwa pod Grunwaldem 1410r., I pokój toruński 1411r., II pokój toruński 1466r., Ludwik Węgierski, Jadwiga, władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Ulrich von Jungingen, wojna trzynastoletnia 1454-1466r., hołd pruski 1525r., Zygmunt I Stary, Zygmunt August, Jan Kazimierz, Zygmunt III Waza, Jan III
komunistyczny, II Rzeczpospolita, II wojna światowa, Armia Krajowa, PRL, „ Solidarność”, stan wojenny, III Rzeczpospolita, piramidy, hieroglify, monarchia feudalna, despotyczna, konstytucyjna, absolutna, sejm, senat, prezydent, partia polityczna, integracja europejska, społeczeństwo, klasy społeczne, strajki, ubezpieczenia społeczne, narkomania, zachowania aspołeczne, kultura, filozofia, styl romański i gotycki, barok, romantyzm, pozytywizm, internet, kultura masowa, religia w jednego boga ( chrześcijaństwo, judaizm islam), religia politeistyczna, Ewangelia, Stary i Nowy Testament, Koran, protestantyzm, prawosławie, katolicyzm, ekonomia, handel, Mezopotamia, bank, wolny rynek, karta płatnicza,
mapie granice niepodległego państwa polskiego po I wojnie światowej, opowiedzieć w jaki sposób Polacy walczyli z okupacją niemiecką i radziecką, omówić w jaki sposób komuniści zdobyli władzę w Polsce po II wojnie światowej, omówić przebieg powstania warszawskiego, przedstawić hierarchię społeczeństwa egipskiego, nazwać ustrój jaki panował w starożytnym Egipcie, scharakteryzować demokrację, wymienić podstawowe organy władzy w III Rzeczpospolitej, wyjaśnić na czym polega referendum, wskazać na mapie państwa członkowskie i kandydujące do Unii Europejskiej, scharakteryzować grupy społeczne w Rzymie, stany średniowieczne, opowiedzieć o warunkach pracy i życiu robotników i chłopów w XVIII i XIX wieku, podać różnice w życiu społeczeństw w Niemczech, Polsce i Etiopii, wymienić antycznych pisarzy, artystów i filozofów, wymienić najważniejsze osiągnięcia techniczne Rzymian, wymienić najważniejszych twórców polskiego i włoskiego renesansu, oświecenia, podać cechy stylu romańskiego i gotyckiego, wymienić najważniejszych twórców polskiego romantyzmu i pozytywizmu, wskazać wynalazki XIX i XX wieku, które wpłynęły na rozwój kultury, wymienić najważniejszych bogów greckich i rzymskich, omówić najważniejsze zasady
Sobieski, bitwa pod Kircholmem 1605r., bitwa pod Wiedniem 1683r., rozbiory Polski 1772, 1793, 1795r., „ potop” szwedzki 1655r., uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791r., insurekcja kościuszkowska 1794r., Tadeusz Kościuszko, utworzenie Legionów Polskich we Włoszech 1797r., wybuch Powstania Listopadowego 1830r., Powstania Styczniowego 1863r., Ja Henryk Dąbrowski, Piotr Wysocki, Romuald Traugut, I wojna światowa 1914-1918r., Józef Piłsudski, Roman Dmowski, II wojna światowa 1939-1945r., Powstanie Warszawskie 1944r., PRL 1945-1989r., stan wojenny 13.12.1981r., Lech Wałęsa, Wojciech Jaruzelski, powstanie III RP 1989r., Sokrates, Plato, Arystoteles, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Mikołaj Kopernik, Mikołaj Rej, Jan Guttenberg, Jan Jakub Rousseau, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Zeus, Afrodyta, Hades, Posejdon, Hermes itd., Machomet, Allach,
środowisko naturalne i sztuczne, degradacja środowiska, rezerwat przyrody
obowiązujące wyznawców Judaizmu, Islamu, Katolicyzmu, Protestantyzmu i Prawosławia, opowiedzieć o rozwoju handlu i rzemiosła w starożytnej Mezopotamii, Imperium Rzymskim, miastach włoskich w średniowieczu, w czasach rewolucji przemysłowej i współcześnie, opowiedzieć na czym polegała zależność człowieka od przyrody i wymienić niszczycielskie działania człowieka na środowisko naturalne
August II Mocny i August III, Stanisław August Poniatowski
Dostateczna jak wyżej oraz:państwo prawne, wojna podjazdowa, relikwie, pomazaniec, lenno, jałmużna, inkorporacja, Prusy Książęce i Królewskie, unia lubelska, wolna elekcja, Sejm Wielki, Komisja Edukacji Narodowej, państwa centralne i ententy, powstania śląskie, plebiscyt, powstanie wielkopolskie, Komitet Narodowy Polski, sanacja, przewrót majowy, Polskie Państwo Podziemne, gospodarka centralnie planowana, rozmowy okrągłego stołu, trójpodział władzy
jak wyżej oraz:wyjaśnić dlaczego Polska jest państwem prawnym, wyjaśnić dlaczego Mieszko I przyjął chrzest, opowiedzieć o sukcesach politycznych Bolesława Chrobrego, omówić przyczyny sprowadzenia Krzyżaków do Polski i stosunki polsko- krzyżackie za panowania Piastów, podać przyczyny rozbicia dzielnicowego, zawarcia unii z Węgrami i Litwą, omówić przyczyny, przebieg i skutki wojen toczonych przez Rzeczpospolitą w XVII wieku, wymienić postanowienia Konstytucji 3 Maja, opisać przebieg i skutki powstań narodowych, wyjaśnić okoliczności powstania hymnu polskiego, scharakteryzować polskie orientacje polityczne, które istniały podczas I wojny światowej, opowiedzieć o wydarzeniach, które kształtowały niepodległe państwo polskie, opisać jakie trudności gospodarcze i polityczne musiała pokonać niepodległa Polska, pokazać
jak wyżej oraz:wojny Bolesława Chrobrego z Niemcami 1002-1018r., misja św. Wojciecha 997r., 1226r. sprowadzenie Krzyżaków do polski, Konrad Mazowiecki, najazd Mongołów na Polskę 1241r., Wacław II, Władysław III Warneńczyk, 1384r. koronacja Jadwigi, 1386r. koronacja Władysława Jagiełły, Henryk Walezy, Stefan Batory, Bona Sforza, Władysław IV Waza, Jan Kazimierz, Jan Karol Chodkiewicz, bitwa pod Chocimiem 1673r., obrady Sejmu Wielkiego 1788-1792r., utworzenie Księstwa Warszawskiego 1807r., Królestwa Polskiego 1815r., powstanie wielkopolskie 1918r., powstania śląskie
(wykonawcza, ustawodawcza, sądownicza ), prawo wyborcze, referendum, Rada Europejska, Parlament Europejski, plebejusz, patrycjusz, patron, klient, cenzus majątkowy, ubezpieczenia społeczne, związki zawodowe klasy społeczne, przyrost naturalny, migracje, ubezpieczenia społeczne, terroryzm, rasizm, azyl polityczny, teologia, humanizm, barok, „ obiady czwartkowe”, wieszcz narodowy, polski mesjanizm, rzeczywistość wirtualna, politeizm, monoteizm, Jahwe, prorok mesjasz, Tora, schizma wschodnia, reformacja, nadwyżka pożywienia, handel wymienny, muzułmanin, gospodarka naturalna, kolonializm, dekolonizacja,
na mapie miejsca najważniejszych bitew kampanii wrześniowej, omówić politykę okupantów wobec Polaków i Żydów w czasie II wojny światowej, wymienić przyczyny wybuchu strajków i demonstracji robotniczych w PRL-u, omówić wydarzenia, które doprowadziły do powstania III RP, omówić systemy ustrojowe, które istniały w Polsce, omówić etapy integracji europejskiej, wyjaśnić przyczyny zjednoczenia się Europy Zachodniej, omówić położenie niewolników w starożytnym Rzymie, określić przyczyny i skutki terroryzmu, narkomani, migracji, wymienić główne problemy dzisiejszych społeczeństw, skutecznie się komunikować, zadawać precyzyjne i jasne pytania, podać cechy sztuki i literatury barokowej, wymienić wady i zalety korzystania z internetu, podać wyobrażenia bogów greckich i rzymskich, pokazać na mapie miejsca gdzie głównie żyją wyznawcy judaizmu, islamu, prawosławia, protestantyzmu, katolicyzmu, , scharakteryzować przyczyny i skutki rozłamu w religii chrześcijańskiej, omówić czynniki, które doprowadziły do rozwoju handlu i miast w średniowieczu i renesansie, rozwój banków, wymienić zalety posiadania konta bankowego, opowiedzieć o zmianach w rolnictwie i przemyśle w różnych epokach historycznych, podać przykłady katastrof
1919, 1920, 1921r., Wojciech Korfanty, Ignacy Paderewski, Gabriel Narutowicz, Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki, przewrót majowy 1926r., 1 08. 1944r. wybuch Powstania Warszawskiego, poznański czerwiec 1956r., grudzień 1970r., porozumienia sierpniowe 1980r., Władysław Gomułka, Edward Gierek, Monteskiusz, Jan Zamoyski, Ignacy Krasicki, Zygmunt Krasiński, Maria Konopnicka, Marcin Luter, Abraham, Mojżesz, Salomon,
giełda, popyt, podaż, starsza i młodsza epoka kamienna, globalne ocieplenie, dziura ozonowa
ekologicznych i omówić ich skutki, zrozumieć konieczność podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska, opowiedzieć o związkach między warunkami klimatycznymi a życiem ludzi na przestrzeni dziejów
Dobra jak wyżej oraz:liberum veto, konfederacja targowicka, branka, rusyfikacja, germanizacja, praca organiczna, Galicja, Wolne miasto Gdańsk, Zaolzie, Śląsk Cieszyński, COP, Generalne Gubernatorstwo, holokaust, konspiracja, rząd londyński, PKWN, Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, Urząd Bezpieczeństwa, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, stalinizm, hieroglify, wezyr, Zgromadzenie Ludowe, Rada Pięciuset, demokracja pośrednia i bezpośrednia, bierne i czynne prawo wyborcze, EWG, Komisja Europejska, „ stary ład”, imigranci, charytatywny,
jak wyżej oraz:wyjaśnić dlaczego Polska jest państwem prawnym, ocenić znaczenie przyjęcia chrztu dla państwa polskiego, prezentować własny punkt widzenia, wyjaśnić dlaczego mieszkańcy ziem polskich chcieli zjednoczenia po okresie rozbicia dzielnicowego, planować i organizować pracę w grupie, rozwiązywać problemy w twórczy sposób, porównać powstania narodowowyzwoleńcze (Kościuszkowskie, Listopadowe, Styczniowe), wytłumaczyć dlaczego Polska poniosła klęskę podczas kampanii wrześniowej, wskazać przyczyny utworzenia państwa przez mieszkańców starożytnego Egiptu, omówić funkcję Rady Pięciuset i Zgromadzenia Ludowego, porównać demokrację ateńską z dzisiejszą, wymienić argumenty za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej za i przeciw, wytłumaczyć przyczyny niskiego bądź wysokiego poziomu życia mieszkańców Polski, Niemiec i Etiopii, rozróżnić porządki architektoniczne kolumn greckich, wyjaśnić, że jesteśmy spadkobiercami kultury starożytnych Greków, dostrzec ciągłość rozwoju cywilizacyjnego, omówić
jak wyżej oraz:zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków 1308r., 1648r. Powstanie Bohdana Chmielnickiego, Stefan Czarnecki, pokój w Oliwie 1660r., Stanisław Staszic, Stanisław Małachowski, konfederacja targowicka 1792r., bitwa pod Racławicami, 22.07.1944r. powstanie PKWN, 8.05.1945r. zakończenie II wojny światowej, 17.09.1939r. atak radziecki na Polskę, Traktat o Unii Europejskiej 1992r., powstanie EWG 1958r., Horacy, Owidiusz Juliusz Cezar, Wergiliusz, Julian Ursyn Niemcewicz, schizma wschodnia 1054r., wystąpienie Marcina Lutra 1517r., ucieczka Mahometa z Mekki 622r., Adam Smith,
etniczny, etyka, uniwersalizm, wynarodowienie, fundamentalizm, państwo teokratyczne, ekonomia, kapitał, kapitalizm,
najważniejsze cele polskich zwolenników oświecenia, porównać poglądy romantyków z pozytywistami, wskazać różnice między wyznaniami, wskazać czynnik, które powodują powstawanie dziury ozonowej, globalnego ocieplenia
Bardzo dobra jak wyżej oraz:wszystkie pojęcia i zjawiska prezentowane i zapisane podczas lekcji
jak wyżej oraz:wyszukiwać informacje z różnych źródeł , łączyć wiedzę i umiejętności historyczne z innymi pokrewnymi dyscyplinami, wyjaśniać znaczenie faktów historycznych dla przyszłych pokoleń, oceniać i uzasadniać fakty historyczne
jak wyżej oraz:wszystkie fakty i postacie prezentowane i zapisane podczas lekcji
Celująca: Wiedza i umiejętności ucznia wykraczają poza ramy programowe przewidziane rozkładem materiału dla klasy VI
III . Co oceniamy? Sposoby oceniania.1.
Wiedzę, umiejętności i postawy Zaangażowanie i wkład pracy ucznia Umiejętność twórczego rozwiązania problemów Hierarchizowanie i selekcjonowanie materiału Poszukiwanie, korzystanie i interpretowanie materiału Stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce
2. Sposoby oceniania:stopniempochwałaocena opisowaplusami/minusami
wyróżnienie: eksponowanie prac na wystawkach, gazetkach
IV. Obszary aktywności podlegające ocenianiu.
1. Wypowiedzi ustne.
Na lekcjach bieżących, powtórzeniowych i systematyzujących- dokonana w trakcie rekapitulacji pierwotnej, wtórnej sprawdzającej wiedzę i umiejętności w zakresie:- rozumienia związków przyczynowo- skutkowych,- wnioskowania i porównywania- dostrzegania analogii historycznych i związków miedzy teraźniejszością a przeszłością.
Kryteria oceniania odpowiedzi ustnej z historii
Ocena niedostateczna:
nie wykazał się wiadomościami wymaganymi na ocenę dopuszczającą nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać najprostszych zadań
Ocena dopuszczająca:
przy pomocy nauczyciela uczeń wykonuje proste zadania, wykorzystuje podstawowe umiejętności
potrafi określić wiek, jego połowę, w którym miało miejsce dane wydarzenie potrafi umieścić najważniejsze wydarzenia w czasie, zaznaczyć je na osi czasu zna podstawowe fakty, postacie i terminy niezbędne w procesie nauki wypowiada się krótkimi zdaniami, popełnia liczne błędy językowe
Ocena dostateczna:
uczeń rozumie podstawowe fakty i pojęcia historyczne potrafi uporządkować najważniejsze wydarzenia chronologicznie potrafi łączyć postacie z odpowiadającymi im wydarzeniami potrafi z osi czasu odczytać zaznaczoną datę wskazuje na mapie miejsca omawianych wydarzeń potrafi wykorzystać podstawowe źródła informacji przy pomocy nauczyciela rozwiązuje podstawowe problemy formułuje wypowiedź 2-3 zdaniową popełnia błędy językowe i stylistyczne
Ocena dobra:
samodzielnie rozwiązuje podstawowe problemy a trudniejsze przy pomocy nauczyciela
określa przyczyny i skutki wydarzeń historycznych posługuje się terminologią poznaną na lekcji potrafi scharakteryzować poznane sylwetki osób, lokalizuje na mapie przebieg wydarzeń porządkuje wydarzenia chronologicznie wykorzystuje źródła informacji poznane na lekcji formułuje dłuższą poprawną pod względem językowym wypowiedź próbuje dokonywać własnych sądów i opinii
Ocena bardzo dobra:
samodzielnie rozwiązuje problemy podstawowe i trudniejsze prawidłowo posługuje się wiedzą i umiejętnościami zdobytymi na lekcji samodzielnie dostrzega i omawia przyczyny i skutki wydarzeń przedstawia na mapie zmiany terytorialne potrafi z osi czasu odczytywać odpowiadającą danemu wydarzeniu datę wykorzystuje źródła informacji wskazane przez nauczyciela samodzielnie dokonuje ocen poszczególnych wydarzeń i postaci formułuje dłuższą samodzielną wypowiedź poprawną pod względem językowym
Ocena celująca:
samodzielnie rozwiązuje problemy wykorzystuje w swojej wypowiedzi wiadomości poza podręcznikowe, które uczeń
samodzielnie zdobył samodzielnie dostrzega związki między wydarzeniami wyraża własne zdanie, popiera je logicznymi wydarzeniami wykorzystuje wiedzę o regionie wypowiada się poprawną polszczyzną
2. Formy pisemne.
Testy ( z działów, kilku działów, półroczny, roczny) sprawdzające:- znajomość treści programowych z epoki lub kilku epok,- umiejętności uczniów kształtowane na konkretnym materiale
W ciągu semestru mogą się odbyć 3-4 sprawdziany Sprawdziany są przeprowadzane po każdym lub kilku blokach tematycznych Sprawdzian poprzedzony jest zawsze lekcją powtórzeniową, jest zapowiadany
przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem, termin pisania sprawdzianu jest ustalony z większością uczniów danej klasy
Nauczyciel podaje uczniom zakres materiału i umiejętności sprawdzanych na sprawdzianie
Nauczyciel sprawdza i podaje wyniki sprawdzianu do wiadomości uczniów w terminie do 10 dni od daty pisania
Jeżeli uczeń otrzymał ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, może ją poprawić na zasadach ustalonych przez nauczyciela
Normy oceny sprawdzianów
01 % - 35 % - 1
36 % - 45 % - 2
46 % - 50 % - 2+ poziom konieczny
51 % - 57 % - 3-
58 % - 64 % - 3
65 % - 70 % - 3+ poziom podstawowy
71 % - 77 % - 4-
78 % - 84 % - 4
85 % - 90 % - 4+ poziom rozszerzający
91 % - 95 % - 5-
96 % - 100 % - 5
100 % + elementy zadań dodatkowych - 5+ poziom dopełniający
100 % + zadanie dodatkowe - 6 poziom wykraczający
Kartkówka- obejmująca materiał z nie więcej niż dwóch ostatnich lekcji, sprawdzająca:
- znajomość niewielkiego obszaru wiedzy, - umiejętności uczniów kształtowane na konkretnym materiale
Praca pisemna problemowa lub przekrojowa przygotowana w domu lub ćwiczenia do samodzielnego wykonania na zajęciach badająca:- znajomość wiedzy,- umiejętność formułowania wypowiedzi,- ocenę przydatności różnych źródeł informacji w rozwiązywaniu konkretnych problemów,- znajomość różnych interpretacji wydarzeń,- uzasadnienie własnego stanowiska.
Celem zadawania prac domowych jest rozwijanie zainteresowań ucznia, motywacja do nauki, organizacja i planowanie samouczenia się .
Uczeń ma obowiązek systematycznego odrabiania prac domowych. Nauczyciel określa zasady wykonania zadania - sposób, termin Uczeń ma obowiązek przestrzegania terminu wykonania zadania Nauczyciel dostosowuje termin realizacji zadania do stopnia jego trudności Nauczyciel sprawdza wykonane zadania w wyznaczonym terminie
Za wykonane zadanie uczeń może otrzymać ocenę lub „+”(w zależności od stopnia trudności zadania lub sposobu jego wykonania)
Postawienie „parafki” przy wykonanym zadaniu oznacza, że nauczyciel sprawdzał wykonanie zadania, ale nie sprawdzał jego zawartości merytorycznej
Brak pracy domowej zostaje odnotowany przez nauczyciela za pomocą oceny niedostatecznej lub „ – ”(jeżeli uczeń zgłosił wcześniej brak zadania nauczycielowi)
Ocenianie prac następuje zgodnie z umową dotyczącą konkretnej pracy
Praca praktyczne- niewerbalny wytwór pracy ( album, folder)- gromadzenie i segregowanie materiałów- praca plastyczna ( plansza) o walorach poznawczych- współpraca w grupie- prezentacja
V. Metody sprawdzania osiągnięć oraz zasady poprawiania ocen .
1. W ciągu półrocza uczeń otrzymuje oceny za:
odpowiedź ustną- w zależności od potrzeb ( odpowiedź z ostatniej lekcji, chęć odpowiedzi przez ucznia, nieobecność podczas kontroli pisemnych)
prace pisemne przygotowane w domu znajomość mapy ( także w formie pisemnej) praca z tekstem ( w formie zadania testowego) testy sprawdzające wiedzę i umiejętności ucznia z działu 3-4 w semestrze. kartkówki sprawdzające wiedzę i umiejętności uczniów z ostatnich 2 lekcji. Aktywność ucznia na lekcji ( w zależności od wykazanej wiedzy i umiejętności na zajęciach) Stosunek do przedmiotu i przebiegu lekcji: uczeń może być dwa razy
nieprzygotowany do zajęć( brak pracy domowej, nieprzygotowanie do zajęć ) w ciągu semestru.
Za ściąganie podczas kontroli wiedzy i osiągnięć uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawienia.
2. Zasady poprawiania ocen.
Uczeń ma prawo do poprawy oceny z testów sprawdzających wiedzę i umiejętności z działu w ciągu dwóch tygodni od poznania wyniku tej pracy na zajęciach pozalekcyjnych, bądź w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Każda praca może być poprawiana tylko raz. Do dziennika lekcyjnego nauczyciel wpisuje obydwie oceny. Zakres materiału poprawionego sprawdzianu dotyczy tego samego działu, lecz inaczej sformułowanych zadań do wykonania przez ucznia. Uczeń ma prawo dokonać poprawy sprawdzianu, pracy klasowej.Poprawianiu mogą podlegać prace ocenione przez nauczyciela przedmiotu jako niedostateczne i dopuszczające. Poprawieniu nie podlegają również kartkówki.
VI. Zasady klasyfikacji semestralnej i rocznej.
Przy ustalaniu oceny semestralnej i końcowo rocznej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów działalności według następującej kolejności:· sprawdziany· odpowiedzi ustne i kartkówki,· aktywność na zajęciach,· aktywność pozalekcyjna,· prace domowe i prace długoterminowe itp.· posługiwanie się pomocami naukowymi (oś czasu, mapy, atlasy, słowniki itp.)· prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń,Klasyfikacji semestralnej i końcowo rocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych przy czym większe znaczenie ma ocena ze sprawdzianów, w drugiej kolejności są odpowiedzi ustne i kartkówki.Pozostałe oceny mają charakter wspomagający!_ W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe ( uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania) potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upoważnionej poradni specjalistycznej, nauczyciel obniża wymagania edukacyjne w porozumieniu z jego rodzicami, pedagogiem szkolnym oraz nauczycielem wychowawcą.
Nauczyciel może podwyższyć ocenę o jeden stopień uczniowi, którego wkład i zaangażowanie w pracę jest bardzo duże przez cały semestr, rok szkolny.
Uczeń może wnioskować o podniesienie przewidywanej oceny z przedmiotu o jeden stopień wyżej od proponowanej, jeśli spełnia następujące warunki:a) zaliczył wszystkie prace klasowe (tryb odwoławczy nie dotyczy kartkówek
i odpowiedzi ustnych),b) systematycznie przygotowywał się do lekcji w ciągu całego semestru (roku),c) podejmował próby poprawy słabszych ocen i uzyskiwał z nich oceny wyższe,d) miał na pierwszy semestr co najmniej ocenę taką jak proponowana roczna.e) spełnia wymagania, o których mowa w pkt. 9.1 § 8 rozdziału III statutu szkoły
(dotyczy ubiegania się o ocenę celującą).Jeśli uczeń spełnia powyższe warunki to:a) nauczyciel przedmiotu w porozumieniu z uczniem, rodzicem i wychowawcą klasy
wyznacza termin egzaminu sprawdzającego,b) egzamin musi się odbyć przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej,c) szczegółowe zasady przeprowadzania egzaminu sprawdzającego zawiera regulamin
działania Komisji przeprowadzającej egzamin sprawdzający, d) formę i zakres wymagań egzaminu sprawdzającego ustala nauczyciel zgodnie
z PSO, e) pozytywny wynik egzaminu powoduje, że nauczyciel podwyższa proponowaną ocenę
o jeden stopień,f) gdy uczeń nie sprosta wymaganiom egzaminu sprawdzającego, ocena z danego
przedmiotu pozostaje bez zmian, a uczeń traci możliwość składania dalszych zastrzeżeń dotyczących oceny.
VI. Sposoby informowania ucznia i rodzica o przedmiotowych osiągnięciach, postępach i zagrożeniach.
Informowanie ucznia i nauczyciela odbywa się w szkole na zasadach określonych przez WSO SP nr 9 w Sieradzu.Rodzic może zapoznać się z pracami dziecka na terenie szkoły w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Nie wydaje się prac na zewnątrz.Informowanie rodzica odbywa się w formie:- portfolio, w którym umieszczane są wszystkie prace ucznia wykonane w ciągu cyklu kształcenia- analizowanie przez uczniów swojej teczki z pracami raz w semestrze- prezentacja prac uczniowskich podczas zebrań z rodzicami- na początku roku szkolnego przedstawienie wymagań na poszczególne oceny i zasad oceniania na lekcjach historii i społeczeństwa- przedstawienie wyników konkursów pozaszkolnych, szkolnych, klasowych- rozmowy indywidualne z rodzicami lub możliwość uczestniczenia rodzica w zajęciach lekcyjnych.
