22
GELENEKSEL MALİYE GELENEKSEL MALİYE ve ve YENİ MALİYE YENİ MALİYE

1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

GELENEKSEL MALİYE GELENEKSEL MALİYE ve ve

YENİ MALİYEYENİ MALİYE

Page 2: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

GELENEKSEL MALİYEGELENEKSEL MALİYE

Keynezyen İktisat Fonksiyonel MaliyeKeynezyen İktisat Fonksiyonel Maliye

YENİ MALİYEYENİ MALİYE

Yeni İktisat OkullarıYeni İktisat Okulları

MonetarizmMonetarizm Arz Yönlü İktisatArz Yönlü İktisat Kamu Tercihi İktisadı vs.Kamu Tercihi İktisadı vs.

Page 3: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

I. Geleneksel MaliyeI. Geleneksel Maliye 1929 Buhranı – 1929 Buhranı – J. M. KeynesJ. M. Keynes

Devlet ekonomide aktif olmalı!!Devlet ekonomide aktif olmalı!! Durgunluğun çözümü etkin Maliye Politikası!!Durgunluğun çözümü etkin Maliye Politikası!!

Fonksiyonel Maliye – Fonksiyonel Maliye – Lerner ve HansenLerner ve Hansen

Ekonomik sorunların çözümü Mali Araçların Ekonomik sorunların çözümü Mali Araçların fonksiyonel kullanımı!!fonksiyonel kullanımı!!

Kamu Harcamaları artırılmalı- Finansmanı “vergiler ve Kamu Harcamaları artırılmalı- Finansmanı “vergiler ve vergi dışı kaynaklar (borçlanma-emisyon)”vergi dışı kaynaklar (borçlanma-emisyon)”

Devri Bütçe TeorisiDevri Bütçe Teorisi

Page 4: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

II. GELENEKSEL MALİYE’NİN ELEŞTİRİSİII. GELENEKSEL MALİYE’NİN ELEŞTİRİSİ

1.1. PParanın ekonomideki rolü ve önemini ihmal etmişlerdir.

“Paranın Miktar Teorisi” önemsenmemiş!!

Para miktarı Mal ve Hiz. Miktarı Fiyat Para Değeri

2. M2. Maliye politikası araçlarını ekonomide temel belirleyici olarak görmüşlerdir.(İradi- İradi- Müdahaleci)Müdahaleci)

3. 3. SStagflasyon olgusunu öngörmemişlerdir.

4. 4. AAçık finansmana süreklilik kazandırmışlardır.

Kamu harcamaları para basma veya borçlanma ile finanse edilmiş!!

5. Mali denge’yi ihmal ederek sadece ekonomik denge kavramına önem vermişlerdir.

.

Page 5: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

6. “Açık Bütçe” sorunlarını yeterince dikkate almamışlardır.

7. “Tam istihdam” devletin temel görevi ve fonksiyonu!!

8. “Mali Aldanma” etkisini dikkate almamışlardır.(Buchanan)

Açık finansman politikaları sonucu seçmen kamu

harcamalarının faydalarını olduğundan daha fazla vergi yükünü ise tam ve doğru algılamaz.

Page 6: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

9. “Mali asimetri” adı verilen olguyu dikkate almamışlardır.

Durgunluk dönemlerinde “bütçe açıkları” yaratılır, Durgunluk sonrası “bütçe fazlası” yaratma isteği olmaz!!

10. Kamu borçlanmasının olumsuz etkilerini dikkate almamışlardır.

11. Olivera-Tanzi Etkisi dikkate alınmamıştır.

Bütçe açıkları – Hiper Enf. – Ulusal Paradan Kaçış – Senyoranj Gelirleri azalır

Page 7: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

III. YENİ MALİYEIII. YENİ MALİYEOrtaya Çıkış - İktisadi Krizler (yoğun borçlanma)İktisadi Krizler (yoğun borçlanma)- Stagflasyon olgusuStagflasyon olgusu- Petrol şoklarıPetrol şokları

Fikir Birliği (Okullar arası)- Müdahaleci devlet anlayışı piyasa ekonomisini Müdahaleci devlet anlayışı piyasa ekonomisini

olumsuz etkilemektedir.olumsuz etkilemektedir.- Milli Gelir verimsiz kamu harcamalarına Milli Gelir verimsiz kamu harcamalarına

aktarılmaktadır.aktarılmaktadır.- Maliye Politikası araçlarının kullanılmasının Maliye Politikası araçlarının kullanılmasının

sınırlandırılması gerekmektedir.sınırlandırılması gerekmektedir.

Page 8: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Parasalcı Okul: Enflasyonun temel nedeniEnflasyonun temel nedeni Para Basımı (emisyon)Para Basımı (emisyon)

Yetki kullanımı sınırlandırılmalı!!Yetki kullanımı sınırlandırılmalı!!

Arz Yönlü İktisat: Üretimi artırıcı politikalar!!Üretimi artırıcı politikalar!!

- Vergi oranları Vergi Gelirleri- Vergi oranları Vergi Gelirleri

- Vergi indirimleri Ekonomik Büyüme - Vergi indirimleri Ekonomik Büyüme

Kamu Tercihi Yaklaşımı : : Siyasal Güç Siyasal Güç

İktisadi Uyg. Mali Uyg.İktisadi Uyg. Mali Uyg. = Disiplin= Disiplin

Ekonomik faaliyetler Ekonomik faaliyetler “anayasal”“anayasal” çerçevede sınırlandırılmalı!! çerçevede sınırlandırılmalı!!

Page 9: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

IV. GELENEKSEL MALİYE İLE YENİ MALİYENİN KARŞILAŞTIRILMASI

Kamu ekonomisinin rolü ve fonksiyonları

Kamu harcamaları

Vergileme

Bütçe

Borçlanma

Page 10: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 1:Tablo 1:

Geleneksel Geleneksel maliyemaliye

Mali konularMali konular Yeni Yeni maliyemaliye

MüdahaleciMüdahaleci Makro ekonomik amaçların Makro ekonomik amaçların gerçekleşmesinde mali gerçekleşmesinde mali araçların kullanılmasıaraçların kullanılması

tarafsıztarafsız

Üretici DevletÜretici Devlet Devletin ekonomideki rolüDevletin ekonomideki rolü Sınırlı DevletSınırlı Devlet

merkeziyetçimerkeziyetçi Devletin idari yapılanmasıDevletin idari yapılanması Adem-i Adem-i merkeziyetçi merkeziyetçi yapıyapı

Devletin aktif Devletin aktif müdahalesimüdahalesi

Piyasa Piyasa başarısızlıkların başarısızlıkların giderilmesigiderilmesi

piyasa piyasa başarısızlıklarının başarısızlıklarının mümkün olduğu mümkün olduğu kadar piyasa kadar piyasa şartları içerisinde şartları içerisinde çözülmesi çözülmesi öngörülüröngörülür

Page 11: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo1 devamıTablo1 devamı

Geleneksel mali.Geleneksel mali. mali konumali konu Yeni maliyeYeni maliyeTam rekabeti Tam rekabeti gerçekleştirmek gerçekleştirmek devletin esas devletin esas görevlerindendir.görevlerindendir.

tam rekabetin tam rekabetin sağlanmasısağlanması

Devlet, rekabeti Devlet, rekabeti sağlayıcı yasal ve sağlayıcı yasal ve kurumsal kurumsal düzenlemeleri yapar.düzenlemeleri yapar.

Dışsallıklarla Dışsallıklarla müdahalede devlet müdahalede devlet aktif görev üstlenir.aktif görev üstlenir.

Dışsallık sorunununDışsallık sorununun çözümüçözümü

Devlet dışsallıklarla Devlet dışsallıklarla müdahaleye yönelik müdahaleye yönelik yasal düzenlemeleri yasal düzenlemeleri yaparyapar

Devlet özel tekelin söz Devlet özel tekelin söz konusu olduğu üretim konusu olduğu üretim alanlarındaki mal ve alanlarındaki mal ve hizmetlerin sunumunu hizmetlerin sunumunu üstlenirüstlenir

DOĞAL TEKEL DOĞAL TEKEL SORUNUNUN ÇÖZÜMÜSORUNUNUN ÇÖZÜMÜ

Devlet, ölçek Devlet, ölçek ekonomilerinin söz ekonomilerinin söz konusu olduğu alanları konusu olduğu alanları rekabete açar ve özel rekabete açar ve özel tekellerin oluşumunu tekellerin oluşumunu engelleyici ve tüketicileri engelleyici ve tüketicileri koruyucu yasal önlemleri koruyucu yasal önlemleri alır.alır.

Devlet, tam kurumsal Devlet, tam kurumsal mal ve hizmetlerin mal ve hizmetlerin yanında yarı kamusal, yanında yarı kamusal, doğal tekel ve özel mal doğal tekel ve özel mal ve hizmetleri de üretir.ve hizmetleri de üretir.

Kamusal malların Kamusal malların üretimiüretimi

Devlet temel nitelikteki Devlet temel nitelikteki kamusal malların dışındaki kamusal malların dışındaki mal ve hizmetlerin mal ve hizmetlerin üretimini mümkün üretimini mümkün olduğunca özel sektöre ve olduğunca özel sektöre ve

üçüncü sektöre bırakır.üçüncü sektöre bırakır.

Page 12: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 1 Tablo 1 devamıdevamı

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konuMali konu Yeni maliyeYeni maliye

Piyasa ekonomisinde Piyasa ekonomisinde eksik enformasyon eksik enformasyon sorunu olduğu sorunu olduğu alanlardaki mal ve alanlardaki mal ve hizmetlerin üretimini hizmetlerin üretimini

devlet üstlenir.devlet üstlenir.

Eksik Eksik enformasyon enformasyon sorunusorunu

Devlet, piyasadaki eksik Devlet, piyasadaki eksik enformasyon sorununu enformasyon sorununu tüketiciyi koruyucu yasal tüketiciyi koruyucu yasal düzenlemelerde düzenlemelerde bulunarak gidermeye bulunarak gidermeye

çalışır.çalışır.

Eğitim ve sağlık Eğitim ve sağlık hizmetlerini hizmetlerini merkezi yönetim merkezi yönetim sunar. sunar.

Eğitim ve sağlık Eğitim ve sağlık hizmetlerinin hizmetlerinin sunumusunumu

Temel eğitim (ilköğretim) ve Temel eğitim (ilköğretim) ve temel sağlık hizmetleri temel sağlık hizmetleri devlet tarafından sunulur. devlet tarafından sunulur. Diğer eğitim ve sağlık Diğer eğitim ve sağlık hizmetleri mümkün hizmetleri mümkün olduğunca özel sektöre olduğunca özel sektöre

devredilir.devredilir.

Tam istihdamın Tam istihdamın sağlanması devletin sağlanması devletin temel görevlerinden temel görevlerinden biridir.biridir.

Tam istihdam Tam istihdam sorunusorunu

İş gücü piyasasındaİş gücü piyasasında

Esneklik sağlanmalıEsneklik sağlanmalı

dır.dır.

Devletin temel Devletin temel görevleri görevleri arasındadırarasındadır

Ekonomik büyüme Ekonomik büyüme ve kalkınma amacıve kalkınma amacı

Devlet özel sektörü teşvik Devlet özel sektörü teşvik ederek piyasa mekanizması ederek piyasa mekanizması aracılığıyla ekonomik aracılığıyla ekonomik büyüme ve kalkınmayı büyüme ve kalkınmayı

sağlar.sağlar.

Page 13: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Kamu harcamaları alanında çarpan ve hızlandıran Kamu harcamaları alanında çarpan ve hızlandıran mekanizması geleneksel maliyenin temel dayanak mekanizması geleneksel maliyenin temel dayanak noktasıdır.noktasıdır.

Çarpan ve paralelinde hızlandıran mekanizmasının Çarpan ve paralelinde hızlandıran mekanizmasının ülkeleri arzuladıkları hedefe götürmede başarılı ülkeleri arzuladıkları hedefe götürmede başarılı olmadıklarını ortaya koya yeni maliye, bu olmadıklarını ortaya koya yeni maliye, bu mekanizmalara güvenerek sürekli kamu harcamasının mekanizmalara güvenerek sürekli kamu harcamasının yapılmasının yanlış olduğunu vurgulamaktadır.yapılmasının yanlış olduğunu vurgulamaktadır.

Çarpan ve hızlandıran politikaları yeni maliyenin fikirleri Çarpan ve hızlandıran politikaları yeni maliyenin fikirleri çerçevesinde kabul görmemektedir.çerçevesinde kabul görmemektedir.

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konuMali konu Yeni maliyeYeni maliye

Devlet fiyat Devlet fiyat istikrarını sağlamak istikrarını sağlamak için para politikası için para politikası araçlarını kullanıraraçlarını kullanır

Fiyat istikrarının Fiyat istikrarının sağlanma amacısağlanma amacı

Fiyat istikrarını Fiyat istikrarını sağlama görevi sağlama görevi özerk merkez özerk merkez bankasına aittir.bankasına aittir.

Page 14: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 2 kamu harcamaları yönünden karşılaştırma:Tablo 2 kamu harcamaları yönünden karşılaştırma:Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konularMali konular Yeni maliyeYeni maliye

Çarpan ve hızlandıran Çarpan ve hızlandıran etkisinin milli geliri artırıcı etkisinin milli geliri artırıcı özelliği vardır. özelliği vardır.

Kamu harcamalarının Kamu harcamalarının beklenen etkileribeklenen etkileri

Çarpan ve hızlandıran Çarpan ve hızlandıran mekanizmalarının milli mekanizmalarının milli geliri artırıcı etkilerinin çok geliri artırıcı etkilerinin çok güçlü olduğu görüşü güçlü olduğu görüşü benimsenmemektedir benimsenmemektedir

Konjonktürle Konjonktürle mücadelede kamu mücadelede kamu harcamaları etkin bir harcamaları etkin bir şekilde uygulanır. şekilde uygulanır.

Kamu harcamalarının Kamu harcamalarının sınırlarısınırları

Kamu harcamalarına Kamu harcamalarına yönelik anayasal ve yönelik anayasal ve yasal sınırlamalar yasal sınırlamalar konulması söz konulması söz konusudur. konusudur.

Kamu harcamalarının Kamu harcamalarının ekonomiyi yönlendirici ekonomiyi yönlendirici boyutlarda olması boyutlarda olması gerekir. gerekir.

Kamu harcamalarının Kamu harcamalarının boyutlarıboyutları

Kamu harcamalarının Kamu harcamalarının hacimce küçük olması hacimce küçük olması gerekir. gerekir.

Piyasanın Piyasanın yönlendirilmesinde yönlendirilmesinde kamu harcamaları kamu harcamaları etkin şekilde etkin şekilde kullanılmalıdır. kullanılmalıdır.

Kamu Kamu harcamalarının harcamalarının piyasayı piyasayı yönlendirme gücüyönlendirme gücü

Piyasanın Piyasanın yönlendirilmesinde yönlendirilmesinde kamu kamu harcamalarının harcamalarının kullanımı sınırlı kullanımı sınırlı tutulmalıdır. tutulmalıdır.

Page 15: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 2 devamı:Tablo 2 devamı:Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konularMali konular Yeni maliyeYeni maliye

Adalet, güvenlik ve Adalet, güvenlik ve savunma gibi kamu savunma gibi kamu hizmetleri yanında hizmetleri yanında kamu teşebbüsü kamu teşebbüsü kurulması, kurulması, sübvansiyon verilmesi, sübvansiyon verilmesi, vs gibi ekonomiyi vs gibi ekonomiyi yönlendirmek için yönlendirmek için kamu harcamaları etkin kamu harcamaları etkin

şekilde kullanılmalıdır.şekilde kullanılmalıdır.

Kamu Kamu harcamalarının harcamalarının hangi kamu hangi kamu hizmetleri için hizmetleri için kullanılması kullanılması gerektiğigerektiği

Kamu harcamaları Kamu harcamaları sadece adalet ve sadece adalet ve güvenlik gibi güvenlik gibi temel devlet temel devlet fonksiyonları için fonksiyonları için kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

Önce giderlerin Önce giderlerin yapılması, sonra yapılması, sonra bu giderleri bu giderleri karşılayacak gelir karşılayacak gelir kaynaklarının kaynaklarının bulunması esastırbulunması esastır

Gelir-gider Gelir-gider önceliği önceliği sorunusorunu

Giderlerin eldeki Giderlerin eldeki gelir miktarına gelir miktarına uygun olarak uygun olarak gerçekleştirilmesi gerçekleştirilmesi daha uygundur. daha uygundur. Sürdürülebilir Sürdürülebilir kamu maliyesi kamu maliyesi ilkeleri ilkeleri belirlenmelidir.belirlenmelidir.

Page 16: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Vergileme yönünden karşılaştırma:Vergileme yönünden karşılaştırma: Geleneksel maliye ve yeni maliye vergileme konusunda taban Geleneksel maliye ve yeni maliye vergileme konusunda taban

tabana zıttır.tabana zıttır. Geleneksel maliye, vergilemede ödeme gücü yaklaşımını ve Geleneksel maliye, vergilemede ödeme gücü yaklaşımını ve

artan oranlı bir tarifesini savunmaktadır.artan oranlı bir tarifesini savunmaktadır. Yeni maliye anlayışında ise vergilemede ödeme gücü yaklaşımı Yeni maliye anlayışında ise vergilemede ödeme gücü yaklaşımı

yanında belirli alanlarda fayda yaklaşımı ön plana çıkmıştır. Ör: yanında belirli alanlarda fayda yaklaşımı ön plana çıkmıştır. Ör: kişilerin yararlandıkları kamu hizmetlerinin masraflarına kişilerin yararlandıkları kamu hizmetlerinin masraflarına katılmaları.katılmaları.

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konularMali konular Yeni maliyeYeni maliye

Artan oranlı vergi Artan oranlı vergi tarifesi tarifesi savunulmaktadır.savunulmaktadır.

Vergi Vergi tarifelerindeki tarifelerindeki değişimdeğişim

Düz oranlı vergi Düz oranlı vergi tarifesi tarifesi

savunulmaktadırsavunulmaktadır

Adem-i Tahsis İlkesi ( Adem-i Tahsis İlkesi ( Belirli kamu Belirli kamu gelirlerinin belirli gelirlerinin belirli kamu hizmetlerine kamu hizmetlerine

kullanılmaması)kullanılmaması)

Kamu gelirlerinin Kamu gelirlerinin kamu hizmetlerine kamu hizmetlerine yönelik yönelik

kullanılmasıkullanılması

Tahsis İlkesi (Belirli Tahsis İlkesi (Belirli kamu gelirlerinin kamu gelirlerinin belirli kamu belirli kamu hizmetlerine hizmetlerine

kullanılması)kullanılması)

Page 17: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 3: vergileme devamTablo 3: vergileme devam

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konuMali konu Yeni maliyeYeni maliye

Sınırsız vergileme Sınırsız vergileme gücügücü

Devletin vergileme Devletin vergileme gücü kullanımıgücü kullanımı

Sınırlı vergileme Sınırlı vergileme gücü (anayasal ve gücü (anayasal ve yasal kısıtlamalar)yasal kısıtlamalar)

Ödeme gücü Ödeme gücü yaklaşımı yaklaşımı

Vergilemede Vergilemede adaletin sağlaması adaletin sağlaması için kullanılan için kullanılan yöntemyöntem

Ödeme gücü Ödeme gücü yaklaşımı+ fayda yaklaşımı+ fayda yaklaşımı.yaklaşımı.

Klasik vergileme Klasik vergileme ilkeleri yanı sıra ilkeleri yanı sıra vergilemede esneklik vergilemede esneklik ve yeterlilik ilkeleri ve yeterlilik ilkeleri üzerinde üzerinde durulmaktadır.durulmaktadır.

Vergileme Vergileme ilkesiilkesi

Vergilemede istikrar Vergilemede istikrar ve öngörülebilirlik ve öngörülebilirlik ilkeleri üzerinde ilkeleri üzerinde durulmaktadırdurulmaktadır

Esneklik Esneklik ilkesiilkesi

Vergilemede Vergilemede taktir sorunutaktir sorunu

Bağlayıcılık Bağlayıcılık ilkesiilkesi

Page 18: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 3 devam :Tablo 3 devam :

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konularMali konular Yeni maliyeYeni maliye

Vergilemede Vergilemede yasallık ilkesi genel yasallık ilkesi genel kabul görmektedir.kabul görmektedir.

Vergilerin temel Vergilerin temel dayanaklarıdayanakları

Vergilerin yasal Vergilerin yasal olması yetmez, olması yetmez, meşruiyeti de meşruiyeti de önem taşır.önem taşır.

Yasama organı, vergi ile Yasama organı, vergi ile ilgili yasa çıkarma ilgili yasa çıkarma hakkına ve yetkilerine hakkına ve yetkilerine sahiptir. Yasama organı sahiptir. Yasama organı kararlarını basit kararlarını basit çoğunluk kuralına göre çoğunluk kuralına göre alır.alır.

Vergileme Vergileme ile ilgili ile ilgili kurallarkurallar

Anayasal kurallara dayalı Anayasal kurallara dayalı vergileme esastır.vergileme esastır.

Vergi ile ilgili genel Vergi ile ilgili genel kurallar anayasada yer kurallar anayasada yer almalıdır.almalıdır.

Yasama organı kaliteli Yasama organı kaliteli çoğunluk kuralına dayalı çoğunluk kuralına dayalı olarak anayasal vergileme olarak anayasal vergileme kurallarında değişiklik kurallarında değişiklik yapabilmelidir.yapabilmelidir.

Adalet ilkesine Adalet ilkesine ağırlık vermesiağırlık vermesi

Vergileme Vergileme ilkeleri ilkeleri açısındanaçısından

Etkinlik ilkesinin Etkinlik ilkesinin öneminin artmasıöneminin artması

Page 19: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

tablo 3 devam:tablo 3 devam:

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konuMali konu Yeni maliyeYeni maliye

İstisna ve İstisna ve muafiyetlerin yoğun muafiyetlerin yoğun şekilde kullanımı şekilde kullanımı (Vergilemede özellik (Vergilemede özellik ilkesi)ilkesi)

Vergilemede Vergilemede muafiyet ve muafiyet ve istisnaların kapsamıistisnaların kapsamı

İstisna ve muafiyetlerin İstisna ve muafiyetlerin sınırlı şekilde kullanımı sınırlı şekilde kullanımı (Vergilemede genellik (Vergilemede genellik ilkesi)ilkesi)

Geniş kapsamlı Geniş kapsamlı vergilervergiler

Vergilerin kapsamıVergilerin kapsamı Dar kapsamlı Dar kapsamlı vergilervergiler

Teşvik edici Teşvik edici vergi politikasıvergi politikası

Vergilerin ekonomiyi Vergilerin ekonomiyi yönlendirme yönlendirme fonksiyonufonksiyonu

Tarafsız vergi Tarafsız vergi politikasıpolitikası

Ulusal Ulusal vergilemenin vergilemenin önemli olmasıönemli olması

Vergilemenin Vergilemenin ulusal- UA ulusal- UA boyutuboyutu

UA UA vergilemenin vergilemenin öneminin öneminin artmasıartması

Page 20: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Tablo 3 devam:Tablo 3 devam:

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konularMali konular Yeni maliyeYeni maliye

Vergi Vergi oranlarındaki oranlarındaki indirimin vergi indirimin vergi gelirlerini gelirlerini artıracağı hipotezi artıracağı hipotezi (Laffer etkisi) (Laffer etkisi) savunulmaktadır.savunulmaktadır.

Vergi oranları-Vergi oranları-vergi gelirleri vergi gelirleri

ilişkisiilişkisi

Vergi oranlarının Vergi oranlarının artırılmasının vergi artırılmasının vergi gelirlerini artırcağı hipotezi gelirlerini artırcağı hipotezi (Laffer etkisi) (Laffer etkisi) savunulmaktadır. Öte savunulmaktadır. Öte yandan, her vergi artışı yandan, her vergi artışı vergi gelirlerinin artması vergi gelirlerinin artması anlamına gelmez. Vergi anlamına gelmez. Vergi kurallarının istikrarı kurallarının istikrarı sağlanmadığı sürece sağlanmadığı sürece Laffer etkisi Laffer etkisi gerçekleşmeyebilir.gerçekleşmeyebilir.

Gelir üzerinden alınan Gelir üzerinden alınan vergilerin ağırlık vergilerin ağırlık kazanması kazanması

Vergi konusunun Vergi konusunun tercihitercihi

Gelir yanında tüketim Gelir yanında tüketim üzerinden alınan üzerinden alınan vergilerin de önem vergilerin de önem kazanması kazanması

Piyasanın Piyasanın etkinliğini etkinliğini bozucu bozucu vergileme vergileme

Vergilerin Vergilerin piyasa piyasa üzerindeki üzerindeki etkisietkisi

Piyasada Piyasada sapmalara yol sapmalara yol açmayan açmayan vergileme vergileme

Page 21: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Bütçe ile karşılaştırma:Bütçe ile karşılaştırma:Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konuMali konu Yeni maliyeYeni maliyeEsnek bütçe Esnek bütçe politikası/Açık bütçe politikası/Açık bütçe politikası/İhtiyari politikası/İhtiyari bütçe politikasıbütçe politikası

Bütçe politikasının nasıl Bütçe politikasının nasıl kullanılması gerektiğikullanılması gerektiği

Kurala dayalı bütçe Kurala dayalı bütçe politikası/ Denk bütçe politikası/ Denk bütçe politikası politikası

Telafi edici bütçeTelafi edici bütçe Ekonomik konjonktür Ekonomik konjonktür dönemlerine göre dönemlerine göre uygulanacak bütçeuygulanacak bütçe

Denk bütçe veya Denk bütçe veya sürdürülebilir bütçe sürdürülebilir bütçe açığının anayasal ve veya açığının anayasal ve veya yasal kurallara bağlanmasıyasal kurallara bağlanması

Açık finansman Açık finansman politikasının politikasının uygulanmasıuygulanması

Bütçe anlayışındaki Bütçe anlayışındaki değişimdeğişim

Mali disiplinin önem Mali disiplinin önem kazanması kazanması

Vergi / vergi dışı Vergi / vergi dışı finansman (ağırlıklı olarak finansman (ağırlıklı olarak borçlanma)borçlanma)

Bütçenin finansmanıBütçenin finansmanı Vergi ağırlıklı Vergi ağırlıklı finansmanfinansman

Ekonomik dengeEkonomik denge Ekonomide istikrarın Ekonomide istikrarın sağlanmasısağlanması

Bütçe dengesiBütçe dengesi

Geleneksel bütçe Geleneksel bütçe politikası sonucunda politikası sonucunda temel bütçe ilkelerinden temel bütçe ilkelerinden taviz verilmesitaviz verilmesi

Bütçeleme ilkeleri Bütçeleme ilkeleri yönündenyönünden

Mali disiplinin sağlanmasında Mali disiplinin sağlanmasında bütçe ilkelerine (bütçede bütçe ilkelerine (bütçede şeffaflık vb. ) daha fazla önem şeffaflık vb. ) daha fazla önem verilmesi.verilmesi.

Page 22: 1. geleneksel mali̇ye ve yeni̇ mali̇ye

Borçlanma ile Borçlanma ile karşılaştırma:karşılaştırma:

Geleneksel maliyeGeleneksel maliye Mali konuMali konu Yeni maliyeYeni maliye

Borçlanma ekonomik Borçlanma ekonomik istikrarı sağlamak için istikrarı sağlamak için kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

Konjonktürle mücadelede Konjonktürle mücadelede borçlanmanın kullanılmasıborçlanmanın kullanılması

Borçlanma mümkün Borçlanma mümkün olduğunca kullanılmamalı olduğunca kullanılmamalı veya sınırlı ölçülerde veya sınırlı ölçülerde kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

Borç yükü, bu gelirden Borç yükü, bu gelirden faydalanan nesil üzerinde faydalanan nesil üzerinde kalmaktadır.kalmaktadır.

Borçlanmanın toplum Borçlanmanın toplum üzerindeki etkisiüzerindeki etkisi

Borç yükü, gelecek nesiller Borç yükü, gelecek nesiller üzerine kalmaktadır.üzerine kalmaktadır.

İhtiyari borçlanma İhtiyari borçlanma yetkisiyetkisi

Hükümetin borçlana Hükümetin borçlana gücünü kullanımıgücünü kullanımı

Kurala dayalı ve sınırlı Kurala dayalı ve sınırlı borçlanma yetkisiborçlanma yetkisi

Borçlanma, ekonomik Borçlanma, ekonomik büyüme ve kalkınmayı büyüme ve kalkınmayı sağlamada etkilidir sağlamada etkilidir

Kamu borçlanmasının, Kamu borçlanmasının, ekonomik büyüme ve ekonomik büyüme ve kalkınmayı sağlama kalkınmayı sağlama yönünden etkisiyönünden etkisi

Borçlanma, ekonomik Borçlanma, ekonomik büyüme ve kalkınmayı büyüme ve kalkınmayı sağlamada etkin değildir. sağlamada etkin değildir.

Borçlanma olağan gelir Borçlanma olağan gelir kaynağıdır. kaynağıdır.

Borçlanmanın nasıl bir Borçlanmanın nasıl bir kamu geliri olarak kamu geliri olarak değerlendirildiğideğerlendirildiği

Borçlanma olağanüstü Borçlanma olağanüstü gelir kaynağıdır. gelir kaynağıdır.