KUVENDI

KËSHILLI KOMBËTAR I INTEGRIMIT EUROPIAN

PROCESVERBAL

Tiranë, më datë 04.2.2020, ora 10:00

TAKIM NDËRGJEGJËSUES I KËSHILLIT KOMBËTAR TË INTEGRIMIT

EUROPIAN NË BASHKËPUNIM ME DHOMËN NDËRKOMBËTARE TË

TREGTISË NË KUADËR TË JAVËS SË INTEGRITETIT.

Drejton takimin:

Rudina Hajdari – Kryetare e Këshillit Kombëtar të Integrimit Europian

Rendi i ditës:

1. Informim nga ministrja e Drejtësisë, Znj. Etilda Gjonaj, lidhur me ecurinë në

luftën kundër korrupsionit dhe zbatimit të rekomandimeve të Komisionit Europian në

raportin e vitit 2019 për Shqipërinë, si dhe Nënkomitetit BE-Shqipëri për Drejtësi, Liri dhe

Siguri 2019

2. Informim nga ministrja e Financave dhe Ekonomisë, Znj. Anila Denaj, lidhur me

luftën kundër korrupsionit në fushën e biznesit

Marrin pjesë:

Rudina Hajdari, Taulant Balla, Vasilika Hysi, Nimet Musaj, Ralf Gjoni, Korab Lita,

Alban Zeneli, Arben Elezi, Halil Jakimi, Milva Ekonomi, Fatjona Dhimitri, Senida Mesi,

Mirela Kumbaro, Odeta Barbullushi, Erinda Ballanca, Ines Muçostepa, Albana Dhimitri,

Zyhrada Kongoli (anëtare zëvendësuese), Kol Nikollaj, Krisela Haçkaj, Ines Muçostepa,

Dafina Peçi, Annelies Roza G Vanëymelbeke(Delegacioni BE në Tiranë),

Mungojnë:

Ulsi Manja, Mimi Kodheli, Ermonela Felaj (Valikaj), Klodiana Spahiu, Niko

Peleshi, Enver Roshi, Ilda Zhulali, Suela Kusi Drita, Erida Skëndaj, Sokol Dedja, Olsion

Çela, Edison Hoxha, Pranvera Strakosha, Zana Vokopola, Besnik Dervishi, Robert Gajda,

Gledis Gjipali, Gjergji Vurmo, Emira Paçrami, Albert Rakipi, Klodjan Seferaj, Erlir Puto,

1

Gjergji Luca, Eralda Methasani Çani, Ilva Tare, Nikolin Jaka, Arben Shkodra, Shkëlqim

Ganaj, Vasil S. Tole, Sihana Nebiu.

Të ftuar:

Etilda Gjonaj (Saliu) – Ministre e Drejtësisë

Anila Denaj – Ministre e Financave dhe Ekonomisë

Ardita Seknaj – Sekretare e Përgjithshme e Dhomës Ndërkombëtare të Tregtisë/ICC

Albania

-Annelies Roza G. Vanëymelbeke – Përfaqësuese e Delegacionit të Bashkimit

Europian në Shqipëri

Fjoralba Caka – Zëvendësministre e Drejtësisë

Erinda Zhupani – Zëvendësdrejtoreshë e Përgjithshme e Fondacionit Maarif

Marlinda Zotaj – Drejtoreshë e Dhomës Austriake në Shqipëri (Advantage Albania)

Ledia Muço – Këshilltare për Çështjet Ekonomike e Delegacionit të Bashkimit

Europian në Shqipëri

Albana Laknori – Sekretare e Përgjithshme e Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë

Tiranë

Klajdi Shalësi – Përfaqësues i “Vodafone Albania”-s

Brunilda Kostare – Përfaqësuese e Shoqatës Shqiptare të Bankave

Aida Lahi – Këshilltare për Çështjet Ekonomike e Ambasadës Holandeze në

Shqipëri

Ledina Mandija – Lektore e Universitetit të Tiranës

Alban Tartari – Lektor i Fakultetit Ekonomik të Universitetit të Tiranës

Erinda Ndreçka – Lektore e Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë të Universitetit të

Tiranës

Alda Bakiri – Sekretare e Përgjithshme e Dhomës Italo-Shqiptare

Valeria Bardhaj – Përfaqësuese e Ministrisë së Drejtësisë

Klevis Boçi – Përfaqësues i Ministrisë së Drejtësisë

Enida Qoli – Përfaqësuese e Ministrisë së Drejtësisë

Kristiana Dodaj – Përfaqësuese e Ministrisë së Drejtësisë

Gentjan Mersini – Përfaqësues i Ministrisë së Drejtësisë

Artan Hoxha – Përfaqësues i IDUT-it

Olsi Çoku – Përfaqësues i “Optima Legal” (ICC Albania)

Genta Druga – Përfaqësuese e Studios Ligjore “Boga & Associates” (ICC Albania)

2

HAPET MBLEDHJA

Rudina Hajdari – Mirëdita të gjithëve!

Të nderuar kolegë,

Të nderuar anëtarë të Këshillit Kombëtar të Integrimit Europian,

Faleminderit që keni ardhur në mbledhjen e radhës!

Sot jemi mbledhur për një takim ndërgjegjësues lidhur me luftën kundër

korrupsionit, i cili vjen në bashkëpunim me Dhomën Ndërkombëtare të Tregtisë dhe në

kuadër të Javës së Integritetit.

Të ftuara sot kemi zonjën Etilda Gjonaj, ministre e Drejtësisë, e cila është njëherazi

Koordinatore Kombëtare në Luftën kundër Korrupsionit, zonjën Denaj, ministre e Financave

dhe Ekonomisë, si dhe zonjën Ardita Seknaj, sekretare e Përgjithshme e Dhomës

Ndërkombëtare të Tregtisë/ICC Albania.

Në kuadër të Javës së Integritetit, menduam që sot të zhvillojmë një takim lidhur me

luftën e madhe ndaj korrupsionit, që, siç e dini, është një nga plagët më të thella të shoqërisë

sonë, e cila prek çdo aspekt të jetës së shqiptarëve: arsimin, shëndetësinë dhe të gjitha

shërbimet publike, madje ka një impakt të jashtëzakonshëm në jetën e njerëzve, sidomos të

atyre me të ardhura të ulëta dhe të grupeve vulnerable.

E kam menduar gjithnjë dhe do të vazhdoj ta mendoj se lufta kundër korrupsionit do

të jetë pjesë e kulturës së gjeneratës së re. U takon atyre që në dekadën e re, pra në

dhjetëvjeçarin e ardhshëm, ta luftojnë këtë fenomen dhe ne t’i edukojmë gjeneratat për të

ndërtuar themelet më të rëndësishme të një shoqërie, e cila e lufton këtë fenomen si në

familje, ashtu edhe në shoqëri.

Duhet të jemi, gjithashtu, të vetëdijshëm se ky fenomen nuk mund të luftohet pa

institucione të forta, me integritet dhe me transparencë.

Duhet të jemi të vetëdijshëm se, sot më shumë se kurrë, ne duhet ta luftojmë këtë

fenomen, i cili na ka mbajtur mbrapa si shoqëri, si vend dhe në rajon jemi ende ndër vendet

me një plagë të rënduar, që po e mundon jashtëzakonisht shumë rrugën tonë drejt Bashkimit

Europian.

Si kryetare e Këshillit Kombëtar të Integrimit Europian, mendoj se kemi ende shumë

punë për të bërë, si dhe Kuvendi, pavarësisht se ka luajtur një rol pozitiv, sidomos kur bëhet

fjalë për të aplikuar dhe për të miratuar të gjitha ligjet e paketës së reformës në drejtësi, duke

3

luajtur një rol konstruktiv ndaj kontrollit; mendoj se ne kemi ende shumë punë për të bërë për

ta zbatuar reformën në drejtësi.

Nuk mund të lë pa përmendur, në fakt, edhe rolin pozitiv që ka luajtur opozita

parlamentare në Kuvend, duke qëndruar në Kuvend pikërisht për t’i miratuar dhe për ta çuar

përpara reformën në drejtësi. Dua të kujtoj këtu se vetëm dy muajt e fundit Kuvendi ka votuar

kandidaturën e Prokurorit të Përgjithshëm dhe të Inspektorit të Lartë të Drejtësisë, por edhe

që me ngritjen e SPAK-ut, tashmë presim edhe ngritjen e Byrosë Kombëtare të Hetimit, e cila

është akoma duke u ndërtuar.

Ne urojmë fort që të gjitha këto struktura të pavarura të japin rezultatet e

shumëpritura nga qytetarët shqiptarë.

Gjithashtu, si opozitare, më takon që të vë në dukje faktin se vitet e fundit

korrupsioni ka pësuar një ngritje të jashtëzakonshme. Vetëm vitin e kaluar, po të shikosh

raportet, e faktojnë këtë nivel korrupsioni, i cili po e gërryen Shqipërinë si në ekonomi, në

jetën shoqërore, në atë kulturore e më tej.

Ju kujtoj këtu raportin e dy javëve më parë, i cili faktonte se Shqipëria ka rënë në

shifrën më të ulët nga viti i kaluar, por edhe nga vitet e mëparshme. Ndërkohë, sot ne

ndodhemi në vendin e 106-të nga 180 vende, gjë që fakton se Shqipëria ka rënë me gjashtë

vende dhe ka një rezultat të përkeqësuar për sa i përket kësaj lufte. Ne duhet të bëjmë patjetër

çdo gjë të mundur që ta rikthejmë besimin te politika, por kjo nuk mund të forcohet dhe të

arrihet pa luftuar korrupsionin politik.

Po ashtu, dua të kujtoj këtu faktin që vetë raporti i fundit i Shteteve të Bashkuara të

Amerikës theksonte dy gjëra kryesore.

Së pari, se Shqipëria perceptohet si vendi më i korruptuar në Ballkanin Perëndimor,

dhe citoj këtu: “Krimi, korrupsioni, favorizimi i qeverisë, presioni politik mbi bizneset,

mungesa e konkurrencës dhe e transparencës, presioni politik mbi partneritetin publik-

privat”, të cilat janë vetëm disa nga gjetjet kryesore që evidenton raporti në fjalë.

Ne duhet të bëjmë çdo gjë të mundur, në mënyrë që jo vetëm të rregullojmë kuadrin

ligjor për të përmirësuar klimën politike në vend, por të bëjmë çdo gjë të mundur që ta

luftojmë këtë fenomen në të gjitha nivelet.

Jo pa qëllim në seancën e djeshme plenare unë përmenda faktin se ne nuk mund të

kemi dot një shoqëri, e cila kërkon ta luftojë korrupsionin pa sekuestruar pasurinë e atyre

politikanëve që kanë dhënë pa fund para në këta 20 vjet apo 30 vjetët e fundit. Unë vazhdoj të

jem e bindur se partitë politike në vend janë kthyer në një grup miliarderësh, të cilët

4

vazhdojnë, por pa lidhjet e tyre me krimin e organizuar ata nuk mund të mbijetojnë kurrë pa

njëri-tjetrin. Nëse ne nuk arrijmë ta luftojmë korrupsionin brenda politikës, ne nuk do ta

fitojmë dot betejën me këtë fenomen.

Unë vazhdoj të jem e mendimit se sekuestrimi i pasurive duhet të fillojë me atë klasë

politike, e cila e ka shfrytëzuar pozicionin e pushtetit për t’u pasuruar dhe për të forcuar

pozitat e tyre, për egon e tyre dhe për ta vazhduar pushtetin e tyre, por, nga ana tjetër, duke

varfëruar pjesën tjetër të shqiptarëve. Jo vetëm kaq, por mendoj se korrupsioni, duke qenë një

plagë e rëndë e shoqërisë shqiptare, ka rënduar edhe gjendjen ekonomike në Shqipëri. Sot ne

nuk kemi ende investime të reja nga kompanitë e huaja. Investimet e huaja kanë rënë

jashtëzakonisht shumë. Investitorët e huaj raportojnë presion për të punësuar nënkontraktorë

specifikë të lidhur politikisht. Raportimet e korrupsionit me prokurimin e qeverisë janë të

jashtëzakonshme. Të gjitha këto evidentojnë faktin se korrupsioni është rritur dhe jo vetëm

kaq, por ka një ndikim tejet të lartë në politikë.

Pavarësisht fjalës sime, unë mendoj se ne duhet t’u japim mundësinë të gjithëve që

të flasin gjerësisht për këtë temë, duke marrë parasysh që Bashkimi Europian do të marrë një

vendim deçiziv për Shqipërinë javët ose muajt në vijim. Ju e dini fare mirë se lufta ndaj

korrupsionit është një nga sfidat kryesore që ka ky vend, që do të masë në mënyrë konkrete

nëse Shqipërisë do t’i hapet rruga për të çelur negociatat dhe për të vazhduar rrugëtimin e saj

në anëtarësimin në Bashkimin Europian. Prandaj, ftoj kolegët e mi ta përdorin këtë rast për të

na treguar konkretisht të gjithë hapat e ndërmarrë deri në sot si nga ndjekjet penale, ashtu

edhe për të gjitha çështjet e korrupsionit që po ndiqen, flas në rastin e zonjës Gjonaj, e cila

është Koordinatore Kombëtare në Luftën kundër Korrupsionit: çfarë është bërë deri sot në

luftimin e korrupsionit në nivelet e larta, si janë rritur? Në rastin e zonjës Denaj, ju lutem, na

tregoni më shumë për përdorimin e hetimeve financiare dhe përmirësimin e aksesit në

regjistrat elektronikë kombëtarë për autoritetet ligjzbatuese që merren pikërisht me këto

çështje. Po ashtu, nga zonja Seknaj, kërkojmë të dimë më shumë se si ka ndikuar gjendja e

sotme, niveli i lartë i korrupsionit në Shqipëri në këtë sektor.

Edhe një herë, ju lutem, shfrytëzojeni këtë mbledhje për të diskutuar mbi këtë

problematikë dhe të mos dalim jashtë kornizës, pasi duhet që bashkërisht të adresojmë të

gjitha rekomandimet sipas fushave të përgjegjësisë.

Faleminderit për vëmendjen!

Fjalën e ka zoti Balla, nënkryetar i Këshillit Kombëtar të Integrimit Europian.

Taulant Balla – Faleminderit, Rudina!

5

Përshëndetje të gjithëve!

Së pari, dua t’ju them se një ndër objektivat e Këshillit Kombëtar të Integrimit

Europian është pa dyshim adresimi i çështjeve që lidhen me detyrat e shtëpisë që ka

Shqipëria në kuadër të procesit të integrimit dhe, në këtë kontekst, bashkëveprimi me të gjithë

aktorët në luftën kundër korrupsionit, sikurse edhe krimit të organizuar, është

domosdoshmëri.

Unë nuk e kam asnjëherë zakon të replikoj me kryetaren e këshillit tonë, por, për sa

u përket të dhënave për perceptimin e korrupsionit, të cilat mund të gjenden lehtë qoftë në

barometrin global të korrupsionit apo në indeksin e perceptimit të korrupsionit të institucionit

prestigjioz Transparency International, do të thosha që krahasimi në aspektin analitik dhe

profesional duhet bërë mes qeverive. Në Shqipëri në vitin 2013 ka pasur një rotacion politik

të rëndësishëm dhe të gjithë e dinë, referuar të njëjtit raport, të cilit iu referua zonja Hajdari,

se në vitet 2012-2013 mbahen mend në raportin e Transparency International si vitet me

korrupsionin më të lartë historik, ku Shqipëria renditej në vendin e 122-të në botë, për të

shkuar më pas në vitet 2016-2017 në nivelet më të ulëta historike të perceptimit të

korrupsionit, në mos gaboj, në vendin e 85-të ose të 86-të dhe, pa dyshim, beteja jonë me

korrupsionin ka vijuar. Raporti i këtij institucioni është një çështje e perceptimit, ndaj detyra

jonë është që betejën ta thellojmë.

Takimi i sotëm trajton një tematikë me rëndësi të veçantë në rrugën tonë drejt

Bashkimit Europian. Dje patëm mundësinë, në praninë e Presidentit të Parlamentit Europian,

zotit Sassoli, të merrnim një mesazh të drejtpërdrejtë nga institucioni që përfaqëson qytetarët

europianë (që është Parlamenti Europian) për të kuptuar se jemi shumë pranë, madje jemi më

pranë se kurrë, fillimit të bisedimeve për anëtarësim me Bashkimin Europian, gjë e cila na

ngarkon të gjithëve me përgjegjësi të shumëfishuara në përpjekjet tona për të përmbushur

rekomandimet e lëna nga Bashkimi Europian.

Në këtë kontekst, dua të them se edhe rekomandimet e bëra nga vendet anëtare, ku

ndër to si yll polar apo udhërrëfyes kryesor shërbejnë edhe rekomandimet e Bundestagut.

Udhërrëfyesit tanë për të miratuar një strategji kuptimplotë edhe në luftën kundër

korrupsionit janë raportet e përvitshme të Komisionit Europian, ku në raportin e fundit të vitit

2019 përmenden pozitivisht një sërë iniciativash të ndërmarra nga Shqipëria, sikurse është

Plani i Veprimit 2018-2020 “Për zbatimin e strategjisë ndërsektoriale kundër korrupsionit”,

ndryshimet në ligjin “Për deklarimin dhe kontrollin e pasurive”, ligji “Për prokurimin publik”

6

apo miratimi i Kodit të Sjelljes së Deputetëve për të parandaluar çdolloj forme të konfliktit të

interesit ndërmjet vendimmarrjes, votës së deputetëve dhe ligjeve që kalojnë në Kuvend.

Pavarësisht asaj që mund të bëjë një qeveri apo ligjvënësit e saj, Komisioni Europian

nënvizon: “Megjithëse rivlerësimi i anëtarëve të gjyqësorit është një proces administrativ,

përparimi në këtë fushë është relevant për të vlerësuar rezultatet konkrete të Shqipërisë në

luftën kundër korrupsionit”, sepse duhet ta dimë që korrupsionin në shoqëritë demokratike

nuk e lufton dot askush më shumë sesa gjyqësori. Pra, gjyqësori, prokuroria dhe Byroja

Kombëtare e Hetimit do të jenë dhe janë garancitë për një goditje vdekjeprurëse të fenomenit

të korrupsionit në Shqipëri. Pikërisht për shkak të kësaj rëndësie që ka reforma në luftën ndaj

korrupsionit dhe krimit të organizuar, reforma në drejtësi është mbështetur që në hapat e saj

të parë nga shumica jonë qeverisëse.

Nuk besoj që këtu në këtë sallë apo nga opinioni publik që na ndjek të ketë pasur

ndonjëherë ndonjë dyshim që maxhoranca qeverisëse, nën drejtimin e Kryeministrit Edi

Rama, ka ekuivoke apo tërheqje për sa i përket çuarjes përpara të reformës në drejtësi.

Prandaj, përtej analizës me lupë në dorë të raporteve të lartpërmendura të Transparency

International lidhur me perceptimin ndaj korrupsionit në vend, dua të nënvizoj se hapat e

ndërmarrë deri tani për të çrrënjosur korrupsionin në shoqërinë tonë kanë qenë të

vazhdueshëm, pavarësisht se, për shkak të përmasave që ky fenomen ka pasur në të shkuarën

në shoqërinë tonë, nuk mund të jenë asesi të mjaftueshme dhe, sigurisht, duhet të

intensifikohen për të arritur rezultatet që duam. Por, nëse kritikët e drejtojnë gishtin drejt

qeverisë apo edhe ligjvënësve, vetë Transparency International thekson rëndësinë e

padiskutueshme të një sistemi drejtësie të pavarur për të investiguar dhe për të ndëshkuar

korrupsionin.

Ne si qeverisje e majtë mund të kritikohemi për shumëçka, por nuk mund të

kritikohemi kurrë për mungesën e vullnetit për të ndërmarrë reforma, të cilat jo vetëm nuk u

ndërmorën kurrë në njëzet e shumë vite përpara sesa Kryeministri Edi Rama dhe Partia

Socialiste të merrnin besimin e qytetarëve për të qeverisur vendin, por as u artikuluan në

diskurse politike për dy dekada deri në vitin 2013.

Për t’u kthyer konkretisht te rekomandimet e lëna në Komisionin Europian,

rekomandimi i fundit i lënë në vitin 2019 ishte: “Duhet të vazhdojnë përpjekjet drejt

konsolidimit të historikut të sekuestrimit, të konfiskimit dhe të rikuperimit të pasurive

kriminale që rrjedhin nga veprat penale që lidhen me korrupsionin”; detyrë shtëpie e

vendosur nga Komisioni Europian, por kjo është pikërisht ajo që ne po bëjmë prej ditëve të

7

para të muajit janar dhe, në mënyrë të pakuptimtë, ndërkohë që në çdo vend të botës opozita

duhej të ishte e para që të mbështeste qeverinë në paketën, që ne në një kontekst kuptimplotë

e kemi quajtur “anti-KÇK”, opozita jonë është kundër kësaj strategjie.

Në lidhje me këtë aspekt, vullneti i shumicës sonë qeverisëse ka qenë i palëkundur.

Madje, shembulli më i fundit i krijimit të njësisë së re operacionale të Policisë së Shtetit:

Operacioni “Forca e Ligjit”, i cili do të zbatojë ligjin special për masat pasurore ndaj

personave të dënuar apo të akuzuar për krim të organizuar, e vërteton plotësisht realizimin në

një kohë të shkurtër të kësaj detyre të rëndësishme shtëpie.

Korrupsioni ushqehet shpesh nga paratë e krimit. Ndaj, për këtë qëllim konfiskimi i

burimeve pasurore të të akuzuarve për krim të organizuar, terrorizëm apo krime të rënda do të

shërbej si një mekanizëm për parandalimin e korrupsionit. Ashtu si SPAK-u, edhe vtingu janë

dy mekanizma që shërbejnë për hetimin e zyrtarëve apo prokurorëve edhe gjyqtarëve të

korruptuar, që do të mundësojnë largimin njëherë e përgjithmonë të të korruptuarve nga

sistemi i drejtësisë, në mënyrë që t’u japim fund ”të paprekshmëve”. Pavarësisht këtyre

mekanizmave të fuqishëm, ne sërish jemi të vetëdijshëm që kjo nuk mund të jetë e

mjaftueshme për të çrrënjosur korrupsionin. Korrupsioni duhet luftuar në përditshmëri nga të

gjithë aktorët politikë dhe jo vetëm, por edhe nga shoqëria civile dhe qytetarët e thjeshtë.

Këtu nuk bën përjashtim askush, madje as opozita shqiptare, flas për opozitën

joparalamentare, sepse nuk e fsheh dallimin e madh që ka mes opozitës joparalamenatre dhe

asaj parlamentare. E kam thënë dje në seancë dhe do ta theksoj sa herë të më jepet mundësia

që kur bie fjala për çuarjen përpara të reformës në drejtësi, të këtij mekanizmi të rëndësishëm

në luftën kundër të paprekshmëve, në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar,

opozita parlamentare e ka mbështetur dhe vijon ta mbështesë këtë detyrë të përbashkët

shtëpie që kemi.

Thirrjet e vazhdueshme kundër shtetit, lëvizja e përgjithshme antishtet e të gjithë

muajve të pjesës së parë të vitit 2019 e kanë zanafillën që me bojkotimin total të

institucioneve, britmat anarkike dhe sjelljet e pajustifikueshme kundër Policisë së Shtetit.

Padrejtësitë dhe korrupsioni i shkaktuar nga administrata gjithashtu kanë qenë dhe

mbeten një sfidë për shoqërinë tonë në tre dekadat e fundit. Prandaj viti 2020 ka nisur me një

revolucion tërësor digjital në të gjitha shërbimet publike. Vetëm pak minuta online në

kompjuter apo celular, duke klikuar nga kudo të jetë, çdo qytetar shqiptar mund të marrë

shërbime për të cilat i duheshin ditë apo muaj për t’i përfituar.

8

Së fundi, dua të theksoj se, edhe në kuadër të reformës zgjedhore, ligji për

financimin e partive politike është vullnet i maxhorancës dhe, për fat të mirë, është vullnet

edhe i opozitës parlamentare, ku duhet të propozojmë detyrimisht ndryshime për të

mundësuar transparencën e financimit të partive politike, por, siç e kemi theksuar, kjo paketë

ka nevojë për dakordësimin e të gjithë aktorëve politikë, duke përfshirë edhe opozitën

jashtëparlamentare, e cila, për sa i përket çështjes së financimit të partive politike, po të kemi

parasysh akuzat e rënda që rëndojnë mbi ta, ka një nevojë ulëritëse,.

Dua ta mbyll fjalën time, duke ju ftuar për të përcjellë mesazhin që lufta ndaj

korrupsionit kërkon një angazhim që shkon përtej institucioneve e politikës dhe sigurisht

kërkon angazhim mbarëqytetar.

I bëj thirrje çdo qytetari të mos hezitojë për të denoncuar pranë SPAK-ut apo pranë

çdo institucioni, që i jepet mundësia, çdo akt apo fenomen të shëmtuar për ta çrrënjosur

njëherë e përgjithmonë, ose për t’ia ulur këtë ndikim kaq negativ në shoqëri fenomenit të

turpshëm të korrupsionit.

Faleminderit!

Rudina Hajdari- Faleminderit, zoti Balla!

Para se t’ia kaloj fjalën ministres së Drejtësisë, zonjës Gjonaj, dua të përmend atë që

sapo citoi zoti Balla, që ka të bëjë me raportin e Komisionit Europian, i cili përmend faktin se

Shqipëria vazhdon të ketë korrupsion në të gjitha nivelet. Kjo është një çështje tejet

shqetësuese dhe për këtë ka rekomandime të posaçme.

Po ashtu, më lejoni t’ju them se, pavarësisht mendimit të zotit Balla për opozitën

brenda apo jashtë parlamentit, pak rëndësi ka, ajo që duhet të luftohet bashkërish është

pikërisht ky fenomen, që është një plagë e thellë në shoqërinë tonë. Kjo, patjetër, kërkon

vullnet, por kërkon edhe që ne të drejtojmë gishtin, së pari, nga vetja jonë dhe të shikojmë

sesi po e luftojmë këtë fenomen.

Gjithashtu, zoti Balla përmendi Transparency International, i cili tha që është thjesht

një perceptim. Në fakt, unë mendoj se ky nuk është thjesht një perceptim, por është fakt,

sepse korrupsioni ka arritur në nivelet më të larta. Ky është një realitet i prekur nga të gjithë

shqiptarët, sepse ky fenomen nuk ndikon vetëm në shërbimet publike, si: shëndetësi, arsim

dhe punësim, por ka ndikuar edhe në klimën e biznesit në Shqipëri. Tani dihet, edhe nga

raportet ndërkombëtare, që partneritetet publike private janë etiketuar si shërbime që nuk

kanë përmirësuar shërbimet që i janë dhënë privatit, por në shumë raste e kanë përkeqësuar,

çmimi është rritur dhe ka sjellë një rritje më të lartë të korrupsionit. Prandaj dua të shfrytëzoj

9

rastin që të flasim më shumë lidhur me të gjitha aspektet që po ndikojnë korrupsionin në

Shqipëri.

Pa humbur kohë, fjalën e ka zonja ministre.

Faleminderit!

Etilda Gjonaj – Të nderuar deputetë,

I nderuar zoti Balla,

E nderuara zonja Hajdari,

Të nderuar pjesëmarrës,

Në cilësinë e Koordinatorit Kombëtar Kundër Korrupsionit, ju falënderoj për ftesën!

Më vjen mirë që ky takim zhvillohet në kuadër të një nisme të re të ndërmarrë në

bashkëpunim me Dhomën Ndërkombëtare të Tregtisë, e cila quhet “Java e integritetit”. Pas

një iniciative të suksesshme në Holandë, zhvillohet për herë të parë në Shqipëri dhe

mbështetet nga partnerët tanë ndërkombëtarë, delegacioni i Bashkimit Europian dhe

Ambasada Holandeze. Kjo do të jetë një javë e mbushur me aktivitete, të cilat në thelbin e

tyre do të kenë gjithpërfshirjen. Kjo do të thotë që do të jenë aktivitete, ku, nëpërmjet

forumeve apo tryezave, do të kemi mundësinë të diskutojmë me komunitetin e biznesit, me

aktorë të shoqërisë civile, me përfaqësues të medies dhe me studentë e pedagogë, me qëllim

që të kemi mundësinë për të diskutuar jo vetëm për fenomenin e korrupsionit, por,

njëkohësisht, edhe për masat dhe luftën që duhet të bëjmë të gjithë së bashku, me qëllim që

të arrijmë rezultatet e dëshiruara. Kjo javë, e cila i kushtohet integritetit, si një aspekt shumë

kuptimplotë dhe gjithëpërfshirës jo vetëm në aspektin e luftës kundër korrupsionit, por edhe

rritjes së transparencës së qeverisjes, si edhe promovimit të integritetit dhe figurave me

integritet, besoj se do të na japë rezultatet e duhura, me qëllim që secili nga ne të ketë

mundësinë të kontribuojë jo vetëm duke bërë kritika, por edhe duke dhënë sugjerime e duke

qenë së bashku në luftën kundër korrupsionit. Ky është një prioritet i qeverisë shqiptare dhe i

të gjithëve ne, por, nga ana tjetër, është një prioritet, i cili është rekomanduar edhe nga

Komisioni Europian dhe, ashtu siç tha zoti Balla, nga Bundestagut gjerman, me qëllim që

Shqipërisë t’i hapet rruga për anëtarësimin në Bashkimin Europian. Ndaj gjej rastin t’ju

falënderoj përzemërsisht për mbledhjen e Këshillit Kombëtar të Integrimit Europian, duke

sjellë në vëmendje të tyre pikërisht çështjen dhe një ndër prioritetet kryesore, që është lufta

kundër korrupsionit.

10

Lufta kundër korrupsionit është një ndër prioritetet kryesore të qeverisë shqiptare

dhe kjo po vijon jo vetëm në aspektin e rregullimeve legjislative, por njëkohësisht edhe me

masa në tri plane: parandaluese, represive dhe ndërgjegjsuese.

Pavarësisht se ministri i Drejtësisë është koordinatori Kombëtar Kundër

Korrupsionit, duhet të kuptojmë qartë se kjo nuk është detyrë apo përgjegjësi e vetme e

Ministrisë së Drejtësisë. Në këtë janë të përfshira të gjitha institucionet e qeverisjes vendore

dhe asaj qendrore, por njëkohësisht edhe institucionet e pavarura, të cilat kanë një rol në

rritjen e transparencës dhe në masat që marrin për luftën kundër korrupsionit. Pa dyshim që

reforma në drejtësi dhe procesi i vetingut do të ndihmojnë në rezultatet konkrete në luftën

kundër korrupsionit dhe aktualisht ka dhënë rezultate të jashtëzakonshme, të cilat nuk kanë

asnjë ngjashmëri me asnjë vend tjetër të Bashkimit Europian dhe Ballkanit Perëndimor, që

kanë marrë iniciativë, siç është procesi i vetingut, që ne e kemi ndërmarrë.

Me ngritjen e SPAK-ut tashmë ka filluar një kapitull i ri dhe presim rezultate për

luftën kundër korrupsionit. Mendoj se viti 2020 do të jetë një vit vendimtar për sa i përket

zbatimit të reformës në drejtësi.

Në të gjitha politikat tona, rekomandimet e Komisionit Europian dhe të një sërë

partnerëve janë të mishëruara në objektiva dhe masa konkrete, me qëllim zbatimin e tyre dhe

arritjen e rezultateve të dëshiruara.

Strategjia antikorrupsion dhe plani i veprimit, i cili koordinohet dhe monitorohet

lidhur me zbatimin e tij nga Ministri Drejtësisë, ka pasur një përmirësim jo vetëm në mënyrën

e hartimit dhe konceptimit në bazë të rishikimeve që keni kryer vit pas viti, por edhe sa i

përket zbatimit të këtyre masave, duke dhënë indikatorë dhe rezultate konkrete të matshme.

Ministri i Drejtësisë, në rolin e Koordinatorit Kombëtar Kundër Korrupsionit,

koordinon në bazë të këtij planveprimi dhe strategjie 84 institucione, ku 61 janë bashki, 11

janë ministri dhe 12 janë institucione qendrore në luftën kundër korrupsionit. Koordinimi

realizohet nëpërmjet dokumenteve strategjike, siç është strategjia dhe plani i veprimit

anntikorrupsion, duke bërë një monitorim të vazhdueshëm të rezultateve dhe impaktit që kanë

këto rezultate te qytetarët.

Çdo tre muaj Komiteti Koordinativ, si një mekanizëm i ngritur në nivel politik

kundër korrupsionit, monitoron planin e veprimit antikorrupsion për të matur suksesin e

masave, por edhe për problematikat që kanë dalë, me qëllim që të reflektohen dhe adresohen

në rekomandime, që u drejtohen institucioneve shtetërore.

11

Dokumentet tona strategjikë, sikundër edhe raportet e monitorimit, kanë ndjekur

qasjen e trefishtë, ashtu siç thashë në aspektin parandalues, në aspektin e masave represive,

ndëshkuese dhe ato ndërgjegjësuese.

Të gjitha vendet zhvilluara i japin një rëndësi tepër të veçantë aspektit parandalues

dhe besoj se kjo ka gjetur vend në planet e veprimit që qeveria ka miratuar në luftën kundër

korrupsionit më shumë se sa masat e tjera.

Ndërkohë, Ministria e Drejtësisë ka punuar prej disa muajsh në hartimin e një plani

të ri të veprimi kundër korrupsionit për vitet 2020-2023, i cili është konsultuar me të gjithë

aktorët e shoqërinë civile, është konsultuar me të gjitha institucionet e përfshira, me

ekspertizën ndërkombëtare dhe asistencën teknike të ofruar nga Komisioni Europian me

qëllim që masat, të cilat janë parashikuar, të jenë mirëbuxhetuara, të matshme dhe të

efektshme.

Shumë shpejt ky plan veprimi do të miratohet edhe nga qeveria, njëkohësisht ka një

mbështetje të jashtëzakonshme edhe nga Komisioni Europian.

Komisioni Europian nëpërmjet delegacionit në Shqipëri ka mbështetur këtë plan dhe

të gjitha masat që kemi marrë kundër korrupsionit, jo vetëm nëpërmjet mbështetjes buxhetore

dhe sektoriale, por, njëkohësisht po përgatitet edhe asistenca teknike për zbatimin dhe arritjen

e rezultateve konkrete të planit të ri të veprimit. Besoj se nëpërmjet mbështetjes buxhetore që

Komisioni Europian jep, por, pa dyshim pa harruar të gjithë partnerët, të cilët kanë ndihmuar

në mënyrë të vazhdueshme, do të kemi mundësinë që ky plan i ri 3-vjeçar të japë absolutisht

atë, të cilën ne sot e kemi ideuar në politikat, po e ndjekim në të gjitha politikat legjislative,

po ashtu edhe në zbatimin e tyre.

Krahas kuadrit strategjik, në përmbushje të rekomandimeve të progres-raportit, është

vijuar edhe me përmirësimin e kuadrit ligjor në luftën kundër korrupsionit. Përtej paketës

ligjore të reformës në drejtësi, tashmë të njohur edhe për parashikimet ligjore, por,

njëkohësisht, edhe për rezultatet që unë preka pak më parë, gjithashtu e përmendën zonja

Hajdari dhe zoti Balla, ka një përmirësim në kuadrin nënligjor për kontrollin dhe financimin e

partive politike.

Në prill 2019 u miratuan akte nënligjore, që e bëjnë të detyrueshme publikimin e

financimit të fushatave elektorale, si dhe monitorimin e raporteve financiare të partive

politike, por pa dyshim që ka ende shumë për të bërë, jo vetëm për të rritur transparencën, si

një ndër komponentët kryesorë në luftën kundër korrupsionit, por edhe për zbatimin e

rekomandimeve të mekanizmave të Këshillit të Europës.

12

Ligji për deklarimin e pasurisë për zyrtarët publikë është ndryshuar duke bërë të

mundur deklarimin online të aseteve, nëpërmjet një regjistri online, i cili do t’i japë

mundësinë të gjithë publikut të çekojë, të aksesojë deklaratat financiare, deklaratat e pasurisë

që zyrtarët e lartë, si subjekte të detyruara, do të kenë mundësi t’i kenë këto deklarata dhe t’i

aksesojnë me të gjitha të dhënat. Në të njëjtën kohë, ka filluar puna edhe për popullimin e

këtij sistemi elektronik nga ILDKPKI-ja, me qëllim që ky proces të përfundojë sa më shpejt.

Gjithashtu, në kuadër të deklarimit të aseteve të pasurisë nga zyrtarët e lartë me

asistencën e OSBE-së, ILDKPKI ka filluar analizën për rishikimin e ligjit për konfliktin e

interesave, i cili shkon në përputhje me rekomandimet e Bashkimit Europian.

Është për t’u përgëzuar dhe gjej rastin të falënderoj parlamentin për rishikimin e

Rregullores së Kuvendit për të bërë të mundur reflektimin për shkeljet e Kodit të Etikës, si

shkak për fillimin e procedurës disiplinore. Pa dyshim, kjo është në përmbushje të

rekomandimeve të GRECO-s (Grupit të Shteteve kundër Korrupsionit). Shqipëria nga 10

rekomandime të GRECO-s ka përmbushur 4 në mënyrë të kënaqshme dhe 6 rekomandime

pjesërisht të kënaqshme, por edhe për këto 6 rekomandime, ka vijuar puna për realizimin

plotësisht të tyre. Pa dyshim, që një sërë e këtyre rekomandimeve lidhen me zbatimin

reformës në drejtësi, me ngritjen e institucioneve të reja të drejtësisë, me ndarjen e pushteteve

në mënyrë të pastër, si pushteti gjyqësor, legjislativ dhe ai ekzekutiv, me qëllim që të

garantohet pavarësia jo vetëm në qeverisjen e sistemit të drejtësisë, por edhe në inspektimin e

gjyqtarëve dhe prokurorëve. Tashmë kuadri i ri rregullator ia jep këtë mundësi, pasi ministri i

Drejtësisë apo ekzekutivi nuk kanë më asnjë rol në inspektimin dhe në vlerësimin e

gjyqtarëve dhe prokurorëve, por ajo çfarë mekanizma, si Këshilli i Europës dhe GRECO,

vlerësojnë është pikërisht zbatimi në praktikë. Unë besoj se në raportonin që vjen, dhe ne do

të raportojmë në mars të këtij viti, do të kemi një rezultat shumë më të mirë, pasi një sërë nga

rekomandimet e tyre që lidhen me drejtësinë janë tashmë në zbatim.

Rekomandime të progress-raportit ka qenë ngritja e organeve të specializuara, të

hetimit kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Ashtu siç thashë ngritja e SPAK-ut dhe

pas disa muajsh edhe Byrojë Kombëtare e Hetimit do të sjellin të përpara drejtësisë zyrtarët e

lartë të përfshirë në korrupsion, duke shkulur një herë e mirë kulturën e pandëshkueshmërisë.

Pa dyshim, korrupsioni, si fenomen dhe pandëshkueshmëria, janë dy elemente, të cilat

shkojnë bashkërisht dhe, nëse nëpërmjet institucioneve të drejtësisë do të luftohet

pandëshkueshmëria, atëherë do të jetë shumë më e lehtë lufta kundër korrupsionit.

13

Ndërkohë Ministria e Drejtësisë, nëpërmjet task forcës anti-korrupsion, e cila

drejtohet nga ministri, por, duke pasur në përbërje një sërë institucionesh të tjera ka vijuar

punën për të ndëshkuar rastet korruptive dhe shpërdorimin e detyrës brenda administratës

publike nëpërmjet hetimeve dhe inspektimeve administrative.

Nga të dhënat e task forcës antikorrupsion, brenda vitit 2019 janë marrë rreth 600

masa disiplinore, ku janë shkarkuar nga shërbimi civil rreth 110 nëpunës dhe janë dërguar në

prokurori 36 raste. Pa dyshim mbetet ende shumë për të bërë nga organi akuzës në lidhje me

rastet e referuara në prokurori, pasi ka një procedurë të tejzgjatur dhe besoj se, me ngritjen e

institucioneve të reja, do të kemi rezultate edhe në aspektin e përgjegjësisë penale për këto

dosje që janë referuar në prokurori.

Këtë vit është menduar dhe kemi planifikuar ngritjen në një nivel të ri për sa i përket

luftës kundër korrupsionit dhe ndëshkimin e saj në aspektin administrativ, është përgatitur

rrjeti antikorrupsion, i cili do të jetë një rrjet që do të ketë koordinatorët antikorrupsion në 17

agjenci, të cilat ofrojnë shërbim ndaj qytetarëve, ku perceptimi i qytetarëve është shumë më i

lartë në lidhje me shërbimin që marrin dhe do të jetë pikërisht ky rrjet i koordinatorëve

antikorrupsion në këto agjenci në nivel qendror dhe rajonal, që do të ketë mundësi të hetojë si

nga brenda, ashtu edhe nëpërmjet denoncimeve që qytetarët do të adresojnë për të kryer

inspektimet dhe për të ndëshkuar çdo zyrtar çdo punonjës administrate, i cili shpërdoron

detyrën apo kryen korrupsion.

Lufta ndaj korrupsionit nuk është e lehtë jo vetëm për vende si Shqipëria, por për një

sërë vendesh të tjera të zhvilluara. Për më tepër, korrupsioni endemik dhe sistematik në

Shqipëri është edhe më i vështirë të çrrënjoset pa një qasje gjithëpërfshirëse.

Shqipëria ka vijuar të punojë seriozisht në fushën e antikorrupsionit si në nivelin

strategjik, ligjor, ashtu edhe institucional apo nëpërmjet mekanizmave të ndryshëm të ngritur

edhe me akte nënligjore. Krahas këtyre masave, Shqipëria ka bërë përpara edhe në

ndërmarrjen e një sërë masash novatore që përfshijnë përdorimin e teknologjisë në luftën

kundër korrupsionit dhe një ndër masat parandaluese është shtimi i shërbimeve online. Numri

i shërbimeve online gjatë 2019 ka qenë rreth 580 dhe që nga fillimi i janarit janë shtuar rreth

472 shërbime të reja. Qeveria është duke punuar në mënyrë intensive, duke e pasur si një

prioritet kryesor që deri në qershor të vitit 2020 pothuajse pjesa më e madhe e shërbimeve

publike të jetë online. Besoj fort, ashtu si edhe zoti Balla tha në fjalën e tij, që ofrimi i

shërbimeve në mënyrë elektronike online te qytetarët, do të ulë korrupsionin, do të pakësojë

14

radhët dhe do të japë mundësinë që qytetarët ta marrin shërbimin në një kohë shumë të

shkurtër, duke shmangur sportelet apo sorrollatjet nga një sportel te sporteli tjetër.

Për sa u përket masave të tjera parandaluese, janë rritja dhe trajtimi i denoncimeve

nëpërmjet portalit elektronik “Shqipëria që duam”, i cili përtej faktit që ishte një portal dhe

vazhdon të jetë një portal që trajton ankesat e qytetarëve, do të ketë një lidhje të drejtpërdrejtë

me sistemin antikorrupsion, i cili do të ngrihet në Ministrinë e Drejtësisë, ku do t’i shërbejë

edhe rrjetit antikorrupsion për të dërguar dhe për të trajtuar çdolloj veprimi që kryhet në

rastin e denoncimeve të marra nga qytetarët. Duke u lidhur të dy bashkë këto sisteme, duke

folur me njëri-tjetrin, do të kemi mundësinë që çdo shqetësim i qytetarëve përtej faktit nëse e

njohin si veprim korruptiv apo e njohin si veprim abuziv, të gjejë përgjigjen dhe adresimin e

duhur nëpërmjet hetimeve administrative që do të kryejmë nëpërmjet mekanizmave të ngritu,

që sapo i përmenda.

Dëgjova dhe këtu dhe, pa dyshim e kemi përcjellë me shqetësim edhe raportin e

Transparency International. Ky është shqetësimi i të gjithëve për shkak të një renditjeje më

të ulët se sa vitet e shkuara, por duhet të kuptojmë metodologjinë e Transparency

International, pasi indeksi i korrupsionit është indeks perceptimi nëpërmjet pyetësorëve dhe

intervistave me ekspertë, ashtu si çdo vit ne po studiojmë pikat e dobëta tona, të cilat kanë

rezultuar edhe nga ky raport, i cili i vlerëson vendet edhe në bazë të raporteve të tjera, siç

është raporti për shtetin e së drejtës, raporti për Doing Bussines, të cilat ndikojnë

automatikisht në këtë perceptim apo në këtë indeks, që ka të bëjë me perceptimin e qytetarëve

ndaj korrupsionit. Por duke marrë në konsideratë edhe reformimin e sistemit të drejtësisë ka

sjellë jo pak ndikim edhe në rankimin e Shqipërisë në këtë indeks.

Nga ana tjetër, në rritjen e perceptimit të korrupsionit, e njohur kjo edhe nga të

gjitha studimet ndërkombëtare ndikojnë dhe ngjarjet politike dhe duhet të kuptojmë se nuk

kemi kaluar një vit të lehtë për sa u përket ngjarjeve politike. Përkundrazi, ngërçet politike në

zgjedhjet e qershorit, bojkotimi i mandateve, bllokimi i reformave dhe një sërë elementesh të

tjera që lidheshin me situatën politike, ka ndikuar drejtpërdrejt në perceptimin e korrupsionit

dhe automatikisht në renditjen e Shqipërisë më me pak vende poshtë se sa ka qenë 1 vit më

parë. Por ajo çfarë është për t’u theksuar është se indeksi i perceptimit të Transparency

International nuk mat masat që qeveria apo shteti ndërmerr për të luftuar korrupsionin, por

mat vetëm perceptimin e qytetarëve. Tashmë është e njohur botërisht edhe nga studiuesit

apo dhe nga organizma të cilët merren me studimin e korrupsionit se sa më shumë të flitet

për këtë të fundit, aq më tepër rritet perceptimi i qytetarëve se një vend ka korrupsion. Nëse

15

qytetarët dëgjojnë në mënyrë të përditshme se shkarkohen gjyqtarë dhe prokurorë, sepse

janë të korruptuar apo për masat që ka marrë qeveria duke mbajtur në konsideratë edhe

daljet e mia javore, ku evidentoheshin të gjitha rastet ku kishim marrë masa për shkak të

korrupsionit apo të shpërdorimit të detyrës, të gjitha këto ndikojnë në perceptimin e

qytetarëve. Dua të ndaj me ju, se ka pasur një rezultat pozitiv. Nëse perceptimi i qytetarëve

për korrupsionin vazhdon të jetë i njëjtë duhet të theksojmë se perceptimi i qytetarëve për

masat që ka marrë qeveria në luftën kundër korrupsionit është rritur. Ky është një aspekt

shumë pozitiv, pasi aktualisht qytetarët e kuptojnë për korrupsionin, dinë fenomenin dhe

nga ana tjetër dinë edhe masat që ka marrë qeveria për sa i përket luftës kundër tij.

Për të mbështetur zotin Balla në krahasimin e treguesve të vitit 2013 me ato të vitit

2019 sesi është renditur Shqipëria, unë them se viti 2013 ka qenë ndër vitet më të këqija për

sa i përket renditjes së Shqipërisë në këtë indeks të korrupsionit. Nuk po flasim me retorikë

politike, por po flasim me shifra, pavarësisht interpretimit dhe pavarësisht reformave që

ndërmerr një vend dhe sa ndikojnë në këtë indeks. Pavarësisht kësaj, nuk jemi utopikë dhe

të themi se kemi bërë gjithçka për të luftuar korrupsionin, përkundrazi një sërë masash të

tjera qoftë legjislative, ashtu si dhe akti normativ i fundit, do të ndikojnë pozitivisht në

luftën kundër korrupsionit dhe në rezultate konkrete, por nga ana tjetër edhe me një sërë

masash legjislative që duam të ndërmarrim në të ardhmen lufta kundër korrupsionit me

qëllim që të bëhet sa më efektive.

Ministria e Drejtësisë në këtë prioritet kryesor, që na përket të gjithëve ka

ndërmarrë një sërë masash, por duke vendosur theksin sidomos te gjithëpërfshirja. Shoqëria

civile pavarësisht përpjekjeve tona në mënyrë të vazhdueshme ka qenë paksa në një rol më

të tërhequr. Unë besoj se edhe “Java e integritetit”, por edhe nxitja që partnerët

ndërkombëtarë u kanë bërë aktorëve të shoqërisë civile, do të na japin mundësinë të jemi të

gjithë bashkë për të diskutuar dhe për të gjetur zgjidhje apo dhe për të dëgjuar zërin e

qytetarëve nëpërmjet aktorëve dhe përfaqësuesve të shoqërisë civile.

Unë do të doja ta mbyllja pa ju lodhur shumë, sepse aktualisht ne jemi në fazën

duke përgatitur një studim dhe një dokument politikash me qëllim rritjen e ndërgjegjësimit

të qytetarëve, por edhe rritjen e përfshirjes së qytetarëve në rastet e denoncimeve, sidomos

në 4 fushat kryesore që kanë të bëjnë me pronat, shëndetësinë, arsimin dhe informalitetin

fiskal, me qëllim që të kemi mundësi të japim disa rekomandime konkrete edhe në aspektin

sektorial, por edhe në rritjen e ndërgjegjësimit dhe përfaqësimit të vetë qytetarëve nëpërmjet

denoncimeve të rasteve të korrupsionit.

16

Së fundi, më lejoni t’ju them si ministre Drejtësie se po e ndjekim me shumë

vëmendje së bashku me zëvendësministren, e cila e ka pjesë kryesore të përgjegjësisë dhe të

portofolit të saj, duke bërë çdo përpjekje jo vetëm për të koordinuar dhe për të monitoruar,

të cilat janë tashmë pjesë e planeve strategjike, por edhe për të intensifikuar masat në luftën

kundër korrupsionit, me qëllim që ato të jenë sa më gjithëpërfshirëse.

Rudina Hajdari - Shumë faleminderit, zonja Gjonaj!

Përpara se t’ia jap fjalën ministres së Ekonomisë dhe Financave zonjës Denaj,

më lejoni të përmend disa pika për sa i përket biznesit dhe luftës kundër korrupsionit.

Përpos faktit që ne përmendim raportet e Transparency International që nuk është

i vetmi raport, i cili përmend fenomenin e korrupsionit në Shqipëri, zonja Denaj mund ta dijë

shumë mirë se Banka Botërore kryen të ashtuquajturën “Vrojtim i sipërmarrjeve” çdo 6 vjet.

Bën një raportin për vrojtimin e sipërmarrjeve në Shqipëri, në Europën Lindore dhe në

Azinë Qendrore. Ky raport mat kompanitë për çështjet që lidhen me klimën e biznesit si:

korrupsionin, taksat, krimin dhe ambientin rregullator. Përveç kësaj ky raport i Bankës

Botërore, i cili publikohet çdo 6 vjet, është publikuar më 8 nëntor të vitit 2019 thekson se

ryshfetet janë një mënyrë matëse që bëhet në këtë raport. Në këtë raport thuhet se:

“Ryshfetet në vendin tonë janë rritur shumë”. Sipas Bankës Botërore krahasuar me vitin

2013, raportin e fundit që është bërë, frekuenca e ryshfeteve në Shqipëri është rritur gati 2

herë më shumë në biznes, nga 20,6% që ishte në vitin 2013, në 36,1% sot. Është shumë

shqetësues fakti që mbi 36% të bizneseve shqiptare u është kërkuar të paktën një herë

ryshfet nga zyrtarët e shtetit. Kjo shifër është 3 herë më e lartë se mesatarja e rajonit, jo vetëm

që është problem në Shqipëri, por është shifër e lartë në krahasim edhe me rajonin, që tregon

se ne jemi në një gjendje tejet të përkeqësuar në lidhje me këtë fenomen dhe në një gjendje

më të keqe sesa rajoni.

Po në të njëjtën linjë, siç e theksova në fjalën time hyrëse raporti për klimën e

investimeve për vitin 2019 të Departamentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ku tashmë

Shqipëria perceptohet si vendi më i korruptuar në Ballkanin Perëndimor thotë: “Krimi,

korrupsioni, favorizimi i qeverisë, presioni politik mbi bizneset mungesa e konkurrencës, e

transparencës dhe kontratat e partneritetit publik” janë vetëm disa nga gjetjet kryesore të

raportit. Sipas këtij raporti: “Kuadri ligjor që rregullon veprimtarinë e biznesit ndryshon

shpesh dhe pa konsultime domethënëse me komitetin e biznesit, pronarët e bizneseve dhe

shoqatat e biznesit shpeshherë vërejnë se nuk kanë marrë njoftim dhe nuk kanë kohë apo

mundësi të mjaftueshme për t’u angazhuar në ndryshimet ligjore dhe nënligjore”.

17

Pra, ky raport për klimën e investimeve që është publikuar në vitin 2019 nga

Departamenti Amerikan i Shtetit thekson se përdorimi në rritje i kontratave të partneritetit

publik privat ka ngushtuar mundësinë për konkurrencë, përfshirje nga investitorët e huaj në

infrastrukturë dhe në sektorë të tjerë. Po ashtu, të njëjtin konstatim, siç e thashë dhe më

përpara e ka bërë edhe raporti i Komisionit Europian.

Do të doja të dija pak më tepër nga zonja Denaj në lidhje me këtë fenomen. Çfarë

është bërë nga qeveria? Çfarë masash janë marrë në lidhje me presionin që ka biznesi në

Shqipëri nga korrupsioni, nga ky fenomen shumë i thellë në shoqërinë tonë?

Ju lutem, nëse keni mundësi të kontribuoni në këtë bisedë, e cila është një bisedë e

hapur dhe shërben për të qenë një bisedë ndërgjegjësuese, do ta inkurajoja zonjën ministre

të jetë sa më e hapur në lidhje me masat që janë marrë nga Ministria e Ekonomisë dhe

Financave për të krijuar një mjedis më konkurrues, më transparent dhe pa ndikimin politik,

që të jetë i paanshëm dhe i drejtë. Çfarë ka ndryshuar kjo ministri në lidhje me këtë aspekt?

Faleminderit!

Anila Denaj - Shumë faleminderit!

Të nderuar deputetë,

I nderuar zoti Balla,

E nderuar zonja Hajdari,

E nderuar zonja Gjonaj,

Përfaqësues të shoqërisë civile dhe të Dhomës Ndërkombëtare të Tregtisë,

Në fakt, sot kjo tryezë sikurse edhe vetë titulli i adresuar më parë në raport për

ndërgjegjësimin dhe masat që janë marrë në raport me luftën kundër korrupsionit ka sjellë

në vëmendje disa aspekte shumë të rëndësishme që ju i përmendët pak më parë si rezultat i

nevojës për të luftuar korrupsionin në të gjitha elementet e tij.

Në lidhje me çështjen që lidhet me biznesin dhe me kuadrin juridik, sigurisht

procesi i reformave është një proces, i cili ka nisur prej kohësh dhe në shumë sektorë

strategjikë, të cilët prekin ekonominë.

Unë dëshiroj të theksoj në radhë të parë që përmirësimi i vazhdueshëm i klimës së

biznesit lidhet me shumë nga këto procese legjislative, duke filluar me fokusin që i vihet

raportimit financiar të shëndetshëm dhe transparent në çdo biznes, qoftë ai vendas apo i

huaj, që si një fokus i rëndësishëm edhe i administrimit fiskal luan një rol kryesor në

zhvillimin ekonomik të vendit, në vendosjen e një konkurrence të ndershme në zhvillimin e

tregjeve të kapitalit në aksesin në financim dhe në rritjen ekonomike të vendit.

18

Kuptohet që të realizohet ky objekt duhen si instrumentet juridike ashtu edhe ato

administrative. Për këtë kërkohet kohë dhe shikohet progres. Jemi angazhuar që t’u

shërbejmë mirëqeverisjes së korporatave dhe të reduktojmë qasjen korruptive në disa aspekte

në luftën kundër evazionit dhe informalitetit. Në tërësinë e tij këto masa juridike përfshijnë

angazhimin e Ministrisë së Financave në të gjithë përmirësimin e kuadrit rregullator drejt

përshtatjes dhe përafrimit me legjislacionin me acquis communautaire të vendeve të BE-së.

E ritheksoj se janë 13 kapituj që Ministria e Financave dhe Ekonomisë negocion prej disa

kohësh. Njëkohësisht është një paketë shumë e rëndësishme e provuar vitin e kaluar, më e

fundit para një jave, paketa e Manival, e cila i krijon mundësinë Ministrisë së Financave

dhe Ekonomisë dhe institucioneve të saj të luftojë dhe të ketë instrumente shumë të

rregulluara ndaj avazionit fiskal, por edhe pastrimit të parasë.

Në mënyrë absolute jam dakord me ju që vetëm pjesa juridike dhe pjesa

legjislative nuk është e mjaftueshme për të luftuar korrupsionin. Sigurisht të duhen

instrumente të tjera dhe mbi të gjitha të duhen instrumente që janë në kohë reale, të jenë të

mundur dhe të saktë. Në këtë aspekt prej gati 9 muajsh ne jemi përfshirë në një proces shumë

të rëndësishëm, atë të ligjit të fiskalizimit, i cili do të ndihmojë në mënyrë të drejtpërdrejtë

administratën tatimore të marrë të dhëna në kohë reale dhe të jenë të sakta për të gjitha

marrëdhëniet e biznesit në raport me administratën tatimore, por njëkohësisht dhe të të

gjithë informacionin që qarkullon në raport me marrëdhëniet biznes- biznes dhe biznes -

qeveri. Synimi është që në vitin 2021 i gjithë procesi i informacionit nëpërmjet faturimit të

jetë elektronik dhe kjo të ushtrojë një presion akoma më të shtuar drejt qasjes së

pasqyrave financiare reale dhe jo atyre fiskale që sot gjykojmë se janë shumë larg realitetit

që ekziston dhe që mundëson një limitim edhe të kreditimit në ekonomi.

Shumë i rëndësishëm është edhe raportimi financiar i njësive ekonomike në raport

me ligjin e kontabilitetit. Më lejoni të shpreh këtu falënderimin për partnerët tanë

ndërkombëtarë: Bankën Botërore dhe SECO-n në veçanti, të cilët ndërmorën iniciativën së

bashku me Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë për të ndryshuar ligjin ekzistues “Për

kontabilitetin dhe pasqyrat financiare”. Cili është qëllimi kryesor i këtyre ndryshimeve?

Përmirësimi i cilësisë së kuadrit ligjzbatues ekzistues, si dhe përditësimi i tij për të pasqyruar

zhvillimet e fundit, të paktën për 10 vjetët nga ndryshimi i fundit i këtij ligji.

Ligji “Për kontabilitetin” përcakton kriteret që duhet të përmbushen nga subjektet

për përdorimin e standardeve të raportimit financiar. Standardet kombëtare të kontabilitetit

janë rishikuar në korrik të vitit 2014 dhe një datë efektive më 1 janar të vitit 2015. Ky

19

përmirësim dhe rishikim i standardeve të kontabilitetit është një proces i vazhdueshëm, i cili

kryhet nga Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit, një ent i pavarur që monitoron në mënyrë të

vazhdueshme vijueshmërinë e këtij aspekti juridik.

Në raport me zhvillimet e klimës së biznesit është shumë e rëndësishme të

përmendim jo vetëm indekset që përmendët ju, që do t’i kthehem në vijim, por edhe

indekset, të cilat e vendosin Shqipërinë në kuadër përmirësimi të klimës, si dhe të

përmirësimit të kapaciteteve operacionale. Prej vitit 2016 Shqipëria ka pasur një përmirësim

në indeksin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, në indikatorët mbi të mësuarit rreth

sipërmarrjeve të grave, shërbimet mbështetëse të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, si dhe

aftësitë e sipërmarrjes. Kjo vazhdon të jetë lider në rajon për mjedisin operacional të

ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme.

Ky është një raport i disponueshëm, por shpesh nuk lexohet, sepse përmirësimet

gjithmonë janë të fundit në listë, kurse kritikat janë në fillim.

Për t’iu adresuar shqetësimeve në lidhje me klimën e biznesit dhe ata indikatorë që

ju përmendët pak më parë, më lejoni të theksoj që, nëse matja e indikatorëve për rritjen e

dhënies së ryshfeteve është dy herë më shumë, sikurse ju e përmendët nga raporti i Bankës

Botërore, unë do të vlerësoja shumë bazën e formacionit, pasi është e rëndësishme të

kuptojmë nëse kjo bazë informacioni është me perceptime, atëherë është një element që duhet

ta gjykojmë, në qoftë se është me denoncime, unë do ta mirëprisja këtë raport, sepse do të

thotë që ndërgjegjësimi i aktorëve të biznesit është rritur në raport me denoncimet.

Sikurse e tha edhe kolegia ime pak më parë, ne e kemi të nevojshme që ky denoncim

të jetë i rritur, në mënyrë që edhe lufta jonë drejt gjetjes së elementeve korruptive të jetë

efektive dhe e drejtpërdrejtë. Kështu që, nxitja e denoncimeve është një nxitje, që edhe unë si

ministre e Financave dhe Ekonomisë e bëj. Ne nuk pretendojmë që korrupsioni është zero,

nuk pretendojmë që kjo është një luftë, e cila do të mbarojë ndonjëherë. Ky është një proces i

vazhdueshëm, por ndërgjegjësimi, nëse ka ndihmuar me rritjen me dyfish të denoncimeve,

unë do ta mirëprisja shumë këtë tregues dhe nuk do ta shikoja me sy negativë, por me sy

pozitivë.

Gjithashtu, më lejoni të theksoj, që në klimën e biznesit elementi i ndryshimit të

shpeshtë të kuadrit rregullator, legjislativ, kryesisht atij fiskal është shqetësues. Ky është një

shqetësim i përcjellë në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë edhe nga forumet e ndryshme

të biznesit dhe në këtë aspekt, prej më se një viti, ne kemi komunikuar me biznesin në

mënyrë intensive të gjitha aktet juridike, duke filluar nga ai i fiskalizimit dhe të gjitha aktet e

20

tjera të paketës fiskale dhe jemi angazhuar në një përpjekje për t’i adresuar ndryshimet fiskale

në një kontekst afatmesëm dhe jo afatshkurtër, duke synuar ndryshimet vjetore në ndryshime

minimumi 3-vjeçare, pasi edhe për biznesin parashikueshmëria e kuadrit legjislativ fiskal

është e nevojshme të jetë afatmesme dhe jo afatshkurtër, prandaj kjo është e mirëpritur.

Konsultimet publike janë të vërtetuara se si po ndodhin, por unë mendoj që nuk janë

një format thjesht për të kaluar radhën, se është e nevojshme që konsultimet publike të sjellin

përmirësime legjislative. Fakt është që katër nga nenet kryesore të ligjit të fiskalizimit janë

ndryshuar falë konsultimit publik shumë intensiv të bërë me grupet e interesit.

Ky nuk është një proces i cili përfundon sot. Si në aspektin rregullativ, ashtu edhe në

atë administrativ ne kemi shumë punë për të bërë. Ne synojmë që në fund të vitit 90% e

shërbimeve të jenë online dhe pjesa më e rëndësishme e dokumentacionit, 2/3 e tyre, të

merren nga administrata dhe jo nga qytetarët apo bizneset dhe, sigurisht, kjo futet në

ombrellën e madhe të revolucionit dixhital, i cili do të eliminojë jo vetëm burokracitë, por

edhe qasjet korruptive në raport me sportelet.

Së fundi, në raport me zhvillimin ekonomik që ka të bëjë me investitorët e hua, për

të përmirësuar një klimë biznesi jo vetëm në kuadrin legjislativ, por edhe në kuadrin e

ndjekjes së investimeve të huaj, janë bërë përpjekje për të ndryshuar edhe mënyrën se si qaset

një investitor, duke filluar nga një derë e vetme që është AIDA, për të ndjekur gjithë procesin

zinxhir të rrugëtimit që një investitor kryen në Shqipëri, sikurse është duke u rishikuar ligji i

investimeve, duke përshtatur jo vetëm ligjin e investimeve strategjike, i cili ka një

kohëzgjatje të limituar, por edhe ligjin e mëparshëm të investimeve në një ligj të unifikuar të

investimeve, i cili sot është hedhur për konsultim publik dhe me mbështetjen e Bankës

Botërore, vitin e fundit kemi arritur në një qasje që të jetë një kuadër legjislativ i lexuar nga

investitorët e huaj për të ndihmuar investimet në vend, të cilat nuk janë ulur (se në fjalën

hyrës ju përmendët ulje me shifra), por në fakt, po t’i referohemi shifrave të investimeve të

huaja direkte të vitit të kaluar, në 9-mujor, në krahasim me 9-mujorin e vitit 2018, kemi 10%

rritje. Kjo rritje synon të tejkalojë nivelin 1 bilionë euro, që ka qenë në vitin 2018. Pra,

treguesit janë aty me shifra për t’u evidentuar dhe për t’u vlerësuar.

Kjo nuk e ul aspak presionin që qasja ndaj investitorëve të huaj të na bëjë të jemi

komodë me faktin që numrin i investitorëve dhe vlerat e investimeve janë në rritje, sepse

burokracia dhe korrupsioni janë dhe duhen luftuar në mënyrë të vazhdueshme dhe për këtë

arsye edhe kuadri i rritjes së koordinatorëve dhe i ministrisë së mbrojtjes së sipërmarrjes nga

ministri përgjegjës për këtë proces është një rol shumë i rëndësishëm në një komunikim të

21

drejtpërdrejt për çdo ankesë dhe denoncim, i cili shkon paralelisht edhe me denoncimin

korruptiv që menaxhon ministrja Gjonaj.

Kuadri legjislativ sot është një kuadër i plotë dhe i orientuar drejt legjislacionit të

BE-së. Ai synon përafrimin e në raport me luftën kundër evazioni dhe korrupsionit në aspekt

të evazionit fiskal dhe pastrimit të parave, por nuk është i mjaftueshëm vetëm legjislacioni.

Të gjitha institucionet përgjegjëse për të implementuar instrumentet dhe për ta

ndjekur legjislacionin deri në fund janë duke punuar dhe ne kemi mbështetjen jo vetëm të

organizatave ndërkombëtare në Shqipëri, por edhe atyre jashtë.

Unë prita dje zëvendëssekretarin e përgjithshëm të ECD-së, i cili në një vizitë

dyditore në Shqipëri, është duke na ndihmuar edhe për ligjin më të fundit, atë të shkëmbimit

automatik të informacionit, që do të ndihmojnë për përafrimin jo vetëm të legjislacionit, por,

njëkohësisht, edhe çdo aksion, i cili do të mundësojë që informacionet nëpërmjet

administratave tatimore të 43 vendeve me të cilat kemi marrëveshje të taksimit të dyfishtë, të

jetë një kohë reale dhe sipas standardeve europiane.

Faleminderit!

Rudina Hajdari – Faleminderit, zonja Denaj!

Kemi menduar që në Këshillin Kombëtar të Integrimit Europian të kemi një

gjithëpërfshirje dhe duke u përpjekur për të arritur këtë objektiv kemi nderin të kemi të ftuar

edhe sekretaren e Përgjithshme të Dhomës së Ndërkombëtare të Tregtisë, ICC, zonjën

Seknaj, e cila na ka ndihmuar dhe ka facilituar këtë aktivitet dhe i jemi shumë falënderues.

Unë dua t’ju falënderoj për këtë bashkëpunim, zonja Seknaj!

Faleminderit, të gjithë të pranishmëve!

Faleminderit, zonjat Gjonaj dhe Denaj për praninë e tyre në këtë mbledhje të radhës!

Faleminderit, stafi dhe të gjithë anëtarët e KKIE-së!

Kjo mbledhje tregon se ne jo vetëm duhet të vazhdojmë të punojmë dhe të përpiqemi

të koordinojmë institucionet shtetërore në luftën kundër korrupsionit, por të jetë një fushatë e

cila vjen duke u rritur dhe fuqizuar në mënyrë që të rriten kapacitetet institucionale dhe

mënyrat e ndryshme për ta luftuar këtë fenomen.

Unë ju kërkoj shumë ndjesë që më duhet të largohem.

Urdhëroni, zonja Seknaj!

Ardita Seknaj - Faleminderit!

Në radhë të parë do të doja të bëja falënderimin e radhës për KKIE-në.

22

Nuk do të zgjatesha te Java e Integrimit, por më lejoni të them që ky është takimi i

parë që hapë tiparin e të gjitha aktiviteteve dhe kam një informacion shtesë, se na janë

bashkuar 26 partnerë që përfshijnë palë interesi të ndryshme dhe janë mbi 22 aktivitete që po

organizohen gjatë kësaj periudhe.

Kryefjala e të gjitha këtyre aktiviteteve ka qenë bashkëpunimi midis palëve të

ndryshme të interesit. Është shumë interesante të bashkëpunosh dhe të ndash mendime në

lidhje me luftën kundër korrupsionit dhe sidomos për ne që kemi qenë pjesë e sektorit privat,

ka qenë një ushtrim, i cili na ka dhënë shumë informacione nga njëra anë, por na ka krijuar

edhe një listë shumë të gjatë punësh që duhet të bëjmë.

Zonja kryetare më drejtoi një pyetje, se si ka ndikuar korrupsioni në Shqipëri.

Indekset qëndrojnë si tregues me qëllim që të ndërmarrim reforma apo nisma të tjera. Në

qoftë se u referohemi perceptimeve të bizneseve shqiptare në raport me qeverisjen ose me

klimën e biznesit, do të shikojmë që në tre indekset që bëjnë tri dhoma shumë të mira në

Shqipëri, në 5 elementet ose në 5 problematikat kryesore qëndron gjithmonë transparenca,

konkurrenca e pandershme dhe lufta ndaj korrupsionit, çka tregon se këto janë tregues që

duan akoma më shumë përpjekje. Megjithatë, unë qëndroj edhe te fakti që ne nuk duhet të

jemi viktima të indekseve. Patjetër që këto janë perceptime, janë tregues, por puna jonë duhet

të drejtohet edhe sikur të ishim 10 apo 15 vende më sipër te raporti i Transparence

International, sepse prapë se parë nuk ishte një pozicion i mirë.

Në këtë drejtim, ndoshta edhe për të biseduar me KKIE-në se si ne mund të

zhvillojmë më shumë bashkëpunim me këtë institucion, duke qenë se vetë parlamenti është

pala e interesit që vendos mbi ligjet, në momentin që projektligje të ndryshme vijnë në

komisionet parlamentare, ata janë në një formë mjat të avancuar dhe në këtë rol ju do të duhej

të kishit një mbikëqyrje akoma edhe më të madhe mbi gjithë procesin e konsultimit që është

bërë më përpara, nëse është ezauruar në të gjitha fazat e veta dhe nëse ka pasur elemente të

cilat janë futur nga ana e komenteve që kanë ardhur nga komunitetit i biznesit apo palët e

tjera.

Në perspektivën e dytë është edhe mbikëqyrja që ju i bëni ekzekutivit. Në këtë

drejtim Shqipëria është nënshkruese e disa konventave ndërkombëtare, duke përfshirë këtu

konventën e OKB-së, konventën e OECD-së apo të tjera dhe do të duhet të shihet se si është

ecuria e reformave që ka ndërmarrë vendi ynë në raport me përmbushjen e pikave të këtyre

konventave dhe se cfarë mund të bëhet akoma më mirë.

23

Në të gjitha rastet është e nevojshme të kemi këtë dialog, të kemi një vazhdimësi, jo

ta bëjmë vetëm për hir të Javës së Integrimit, por të jetë në mënyrë të vazhdueshme në të

gjitha mbledhjet që organizohen nga parlamenti apo edhe aktorë të tjerë.

Eksperienca jonë në bashkëpunim me institucionet shtetërore dhe konkretisht me

Ministrinë e Drejtësisë, në kuadrin e koordinatorit kombëtar për luftën kundër korrupsionit,

ka qenë një ndër eksperiencat shumë të mira dhe ne jemi të gatshëm të vijojmë dhe të

asistojmë në ato pika që kanë lidhje me sektorin tonë, por jo vetëm, edhe me të gjitha palët e

tjera të interesit.

Unë nuk kam ardhur vetëm, por bashkë me një grup nga komuniteti i biznesit, nga

akademia, nga partneret ndërkombëtarë prandaj do të ishte me vlerë që ne ta qarkullonim

bisedën për më konkretisht.

Damian Gjiknuri - Faleminderit!

Do t’ju kërkoja miqësisht të gjithëve që diskutimet të jenë jo më shumë se 3-4

minuta, që të kemi mundësi t’i dëgjojmë të gjithë.

Urdhëroni për procedurë, zoti Gjoni!

Ralf Gjoni – Mua më vjen keq që kryetarja e KKIE-së u largua para kohe sot dhe

më vjen keq që ky këshill po bëhet si këshillat e mëparshëm tradicionalë historikë, me

inflacion fjalësh dhe me humbje kohe.

Me gjithë respektin për ministret e nderuara, ju keni të drejtë të prezantoni punën

tuaj, por, zoti Balla, besoj se kam mirëkuptimin tuaj që Këshilli Kombëtar i Integrimit

Europian duhet të jetë një këshill me një format më efikas për punën që ne bëjmë këtu. Unë

nuk mendoj se ne, si deputetë, apo edhe anëtarët e nderuar, përfaqësues të organizatave të

shoqërisë civile, të organizatave ndërkombëtare apo të biznesit kanë ardhur këtu si audiencë.

Formati i këtij këshilli nuk duhet të jetë skena dhe audienca, skena dhe publiku, sepse ky

duhet të jetë interaktiv dhe kjo nuk ka të bëjë fare me ministret e nderuara që janë këtu, punën

e të cilave e vlerësoj.

Kështu, zoti Balla, unë mendoj që ne si anëtarë të këtij Këshilli duhet të mblidhemi

shpejt dhe të diskutojmë për mënyrën se si do të zhvillohen mbledhjet e këtij këshilli për të

rritur efikasitetin, sepse këtë që ne po bëjmë sot mund ta bëjmë në çdolloj komisioni

parlamentar. Pra, mund të thërrasim secilin ministër apo ministre që t’u bëjmë pyetje dhe t’u

kërkojmë llogari, por që ne të vijmë këtu dhe të rrimë dy orë, duke dëgjuar fjalime për arritjet

e mëdha të qeverisë, kjo nuk shkon. Këtë e them si deputet, jo si opozitar, dhe e them me

gjithë dashamirësinë time, sepse ne duam që të gjithë bashkë të japim kontributin tonë në

24

luftën kundër korrupsionit, por edhe ta ndihmojnë qeverinë që të jetë më efikase në luftën

kundër korrupsionit. Këtë gjë nuk mund ta bëjmë duke dëgjuar fjalime, ndaj hajdeni të

gjejmë një format ku t’i japim mundësi edhe përfaqësuesve, sidomos të biznesit dhe

shoqërisë civile të shprehen, por edhe të dalim me një rezultat.

Faleminderit!

Taulant Balla - Jo pa qëllim Këshilli Kombëtar i Integrimit i është besuar opozitës,

kështu që unë dua që opozita të jetë e bashkuar dhe jo e ndarë në opinione. Megjithatë, fjalën

po ua kaloj të ftuarve, siç i përmendi edhe kryetarja që të japin këndvështrimet e tyre, qofshin

këta nga shoqëria civile, nga biznesi apo nga partnerët ndërkombëtarë.

E ftuar – Së pari, më lejoni t’ju falënderoj për organizmin e këtij takimi që vërtet

për sipërmarrësit shqiptarë është shumë i vlefshëm. Ne të gjithë diskutojmë çdo ditë lidhur

me temën që po trajtojmë sot dhe se si mund ta zgjidhim atë, ndaj kjo tavolinë mund të jetë

një nga ato instrumente ku vërtet mund të dalin propozime të mira dhe konkrete. Unë nuk do

të doja që sot të jem pjesë e debateve, sepse dëgjuam mjaft debate.

Unë mendoj se kjo tryezë sot mund të jetë më tepër e paqes për të nxjerrë pikërisht

disa konkluzione të sakta, të cilat sipërmarrësit kërkojnë çdo ditë të forcohen, që lidhen me

rritjen e konkurrueshmërisë dhe eliminimin e korrupsionit, si dy elemente që vërtet do të

bënin që ekonomia shqiptare të ecte para. Nuk mund të themi se është një problem shqiptar,

sepse ky problem është në të gjithë rajonin dhe nuk e kemi shpikur ne, por është një fenomen

që ekziston çdo ditë dhe prandaj çdo ditë ne luftojmë për forcimin e dialogut midis

sipërmarrësve dhe atyre që bëjnë politikat në vend. Pra, në çdo vend, përfshirë edhe vendet e

BE-së, ekziston një temë, e cila është konstante, prandaj edhe ne çdo ditë në temat tona,

sidomos me Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, e cila është edhe ministria që lidh zërin e

sipërmarrjes, kërkojmë që ky dialog të forcohet.

Sot po flasim për përthithjen e investimeve dhe të gjithë ne duhet të jemi faktorë,

pozita-opozita, biznesi, pra të gjithë së bashku duhet të punojmë që të forcojmë thithjen e

investimeve, të shtojmë prodhimin dhe të rrisim eksportet e vendit tonë, sidomos për ato

produkte me një vlerë të shtuar, sepse tani kemi edhe një treg shumë konkurrues në rajon.

Pra, sfida dhe misioni ynë për forcimin e dialogut do të vazhdojë gjithmonë, sepse pikërisht

me forcimin e këtij dialogu mund të luftojmë edhe fenomene, të cilat nuk janë vetëm fushata,

por mendoj se janë fenomene dhe një luftë ditore.

Integrimi ekonomik është një hap i rëndësishëm për integrimin në BE dhe është një

nga ato tema të forta që sipërmarrësit e kanë përzemër dhe e diskutojnë çdo ditë në tryezat

25

tona me frikën se mund të lidhen me ekonominë, e cila, gjithsesi, ka nevojë që të forcohet më

shumë. Unë do të doja t’ju informoja që shpeshherë sipërmarrësit shkojnë dhe bëjnë atë

hapjen e mëparshme në krahasim me politikat. Unë do të doja të citoja që dhomat e tregtisë

janë në një proces drejt integrimit ekonomik me një iniciativë të përbashkët, duke ngritur një

forum të përbashkët të dhomave të tregtisë rajonale që në vitin 2015 në Procesin e Berlinit.

Ne jemi fokusuar në një bashkëpunim ekonomik rajonal, duke afruar sipërmarrësit e vendeve

tona me një strategji në ndihmë të përthithjes së investimeve, ashtu siç na e ka vënë kusht

edhe BE-ja. Ne kemi punuar me tryeza të vazhdueshme dhe aty ku ka një semit politik, ka

edhe një takim midis sipërmarrësve, në mënyrë që t’i imponohet politikës, në këtë rast

politikës në rajon, sepse sipërmarrësit nuk mund të mënjanohen në një proces kaq të

rëndësishëm, siç është integrimi në BE.

Përthithen e investimeve jemi munduar ta shikojmë, duke krijuar një platformë të

përbashkët me të gjitha dhomat e tregtisë, ku promovohet vendi ynë, ashtu siç promovohen

edhe vendet e tjera të Ballkanit, në mënyrë që 6 vendet e Ballkanit të shihen si vende, të cilat

vërtet mund të krijojnë një dimension të madh ekonomik dhe ne mund të jemi më tërheqës

për sa i përket investitorëve të rëndësishëm.

Një tjetër platformë, të cilën ne e firmosëm vetëm një muaj më parë, është ajo e një

bashkëpunimi për krijimin e një platforme biznesi ndërmjet këtij forumi ekonomik rajonal

dhe BE-së, ku do të punohet pikërisht për forcimin e dialogut publik-privat lidhur me

politikbërësit e BE-së, politikbërësit e rajonit, si dhe biznesit të BE-së dhe biznesit të rajonit.

Pra, këtë hallkë komunikimi në implementimin e MAP REA-së, pra të zonës ekonomike

rajonale, ne e kemi menduar si strategjike pikërisht për krijuar këtë dialog dhe një nga

elementet është pikërisht edhe forcimi i konkurrueshmërisë. Në këtë rast një hallkë tjetër për

t’u forcuar është edhe lufta kundër korrupsioni në rang rajonal.

Faleminderit!

Taulant Balla – Kush e do fjalën nga pjesa tjetër e panelit?

Milva Ekonomi – Faleminderit!

Unë kam dy pyetje, të cilat dua t’i parashtroj. Në qoftë se ne themi se po përdorim të

gjithë indikatorët, sepse bëhen vëzhgime të ndryshme kombëtare, pa dyshim që indikatorët

mblidhen, duke pasur parasysh individin dhe biznesin. Pra, këto janë dy subjektet që e

pësojnë më shumë nga korrupsioni. Për këtë arsye ne përpiqemi të krijojmë disa instrumente

për të lehtësuar jetën e individëve dhe biznesit që operojnë në tregun tonë ekonomik. Në fakt,

një nga pyetjet më të rëndësishme që kemi dhe ajo që vihet re te biznesi është: pse biznesi

26

është vazhdimisht nën kontrollin e task forcave? Unë e di se në përgjithësi task forcat janë të

mira, sepse tregojnë se ku janë indikatorët që duhet të plotësojë biznesi, por, nga ana tjetër,

kanë edhe një presion negativ për biznesin, sepse detyrohen që tufën e parave, që edhe

anketat e ndryshme ndërkombëtare tregojnë që biznesi paguan si pjesë e kulturës korruptive,

ta venë nën presion. Kështu, pyetja ime është: çfarë po bëhet për të koordinuar veprimin e

task forcave? Sidomos në kohën kur është piku i sezonit turistik në Shqipëri task forcat, që

shkojnë drejt biznesit janë të shumta dhe ne po krijojmë algoritme, po krijojmë module që

biznesi të mos kontaktohet fizikisht nga task forcat, sepse ka sisteme që mund ta bëjnë këtë

gjë. A kemi operuar ne për këto?

Së dyti, ne kemi krijuar platformën “e-shërbime”, që është paketa më e madhe e

shërbimeve që ofron shteti dhe që po informatizohet, por informatizimi është një pjesë që e

ka krijuar dhe po përdor administrata. A e njeh individi këtë gjë? A kemi bërë ne

mjaftueshëm edukim për individin për këtë lloj shërbimesh që po ofrojmë? Në qoftë se një

individ nuk do t’i përdorë dot, se nuk di t’i përdorë, ne përsëri krijojmë një rrugë të re për

mundësi korrupsioni. Kështu, bashkë me këto shërbime që ne rrisim, a po mendojmë, nga ana

tjetër, që duhet të shtojmë edukimin e përdorimit të shërbimeve nga individi? Unë këto pyetje

kisha për të dyja zonjat ministre, të cilat, në fakt, e shteruan të gjithë çështjen për sa i përket

luftës që po bëhet aktualisht kundër korrupsionit.

Anila Denaj - Kjo është një vërejtje e drejtë dhe besoj se është edhe zëri i biznesit,

nëse do ta thoshte këtu. Kështu që unë ju falënderoj shumë për të dyja pyetet, në radhë të

parë, për task forcën. Në fakt, Ministria e Financave dhe Ekonomisë e ka në vëmendje këtë

instrument për të monitoruar përpjekjen e luftës antiinformalitet. Në pamje të parë konteksti i

task forcës pas inspektimeve, sidomos pas të ashtuquajturës “hetim tatimor” është ajo që

krijon më shumë shqetësim. Ne jemi përpjekur që prej fillimit të vitit të kaluar të shkëputemi

nga konteksti i aksioneve dhe kemi vendosur në fokus jo inspektimet rutinë në bazë

gjeografike, por në bazë risku. Konteksti i matricës së riskut është një kontekst, i cili sot po

implementohet në të gjitha institucionet inspektuese dhe ne po përpiqemi që ta harmonizojmë

falë edhe një mbështetjeje që po na jep BERZH-i me një asistencë teknike. Kriteret që

përcaktojnë me risk një biznes te një inspektorat nuk mund të variojë shumë nga një

inspektorat tjetër, në mënyrë që të mos kemi inspektime të ndryshme nga inspektorate të

ndryshme për të njëjtit biznes brenda një periudhe kohe të caktuar. Ky është një proces që po

shikohet së brendshmi në kontekstin rregullativ, por edhe një herë e theksoj që bëhet në bazë

risku. Sigurisht, baza e riskut ka disa elemente, që kanë të bëjnë me historikun e mëparshëm

27

dhe me mënyrën se si të dhënat në administratën tatimore lexohen në kontekst uljesh edhe për

sektorë, të cilët kanë tregues rritës të ekonomisë dhe faktorizojnë e përcaktojnë se cilat do të

jenë subjektet që do të inspektohen.

Unë dua të theksoj se edhe këtë vit (këtë nuk e lidh me sezonin turistik, sepse ne

jemi duke inspektuar në rajone të ndryshme për të eliminuar qasjen korruptive të ryshfetit) ne

kemi filluar të bëjmë një adresim të ndryshëm të kontrollit dhe inspektimit me ekipe në

kontekst task force, që janë pjesë e punës së planit operacional të tyre, ku këta persona, të

cilët administratat tatimore qendrore i përcakton në mënyrë të vazhdueshme, nuk janë nga i

njëjti qytet, por vijnë nga qytete të ndryshme. Sigurisht, një monitorues i biznesit është një

punonjës i administratës tatimore në këtë rast dhe nuk ka rëndësi se nga cili qytet vjen, por ne

kemi dashur të shkëpusim pak këtë lidhjen e menjëhershme. Megjithatë, edhe në verifikimet

që kemi bërë në fund të javës së kaluar kemi denoncime në raport me ryshfetin që u është

dhënë inspektorëve dhe që vjen nga të dyja palët, pra edhe inspektorët që flasin për biznesin,

por edhe biznesi që flet për inspektorët. Pra, ky fenomen vazhdon dhe nuk mund të themi se

është eliminuar. Nëse ne do të shkojmë drejt qasjes, që unë si ministre e Financave e kam

thënë edhe më parë, synoj që është përfundimi i të gjithë procesit të fiskalizimit që do të sjellë

paralelisht edhe një administratë tatimore më moderne me një nevojë për intelligence unit apo

njësi më inteligjente të përpunimit të të dhënave dhe informacionit të kryqëzuar ndërmjet të

dhënave që vijnë nga dogana dhe tatimet. Ne jemi duke punuar edhe në këtë aspekt, në

mënyrë që paralelisht me marrjen e informacionit të plotë dhe në kohë reale për të gjitha

marrëdhëniet, që unë përmenda pak më parë, të ketë një nevojë për një qasje të

menjëhershme për të ndryshuar administratën tatimore dhe doganore, sepse nuk është vetëm

njëra, por janë të dyja, ndaj informacioni duhet të jetë i kryqëzuar. Kështu që në këtë aspekt

unë besoj se frytet do t’i marrim për pak muaj, pasi nuk mund të them që të gjitha do të

bëhen këtë vit, sepse kërkojmë të fillojmë nga një sistemim informacioni, por në qasjen tonë

politikëbërëse matja e inspektimeve bëhet në matricë risku dhe jo në ad hoc. Kjo nuk do të

thotë se bizneset nuk janë vizituar nga persona, të cilët kanë deklaruar që kanë një plan pune

inspektimi dhe kur ne verifikuam nuk kanë qenë. Pra, fenomeni ndodh, por është e

nevojshme që këtë dialog ne ta intensifikojmë, denoncimin ta shtojmë dhe ne të marrim masa,

në mënyrë të menjëhershme dhe të punojmë paralelisht.

Në raport me sistemin online kam një koment të shkurtër.

Sigurisht sistemi online nuk është një proces, i cili do të sjellë vetëm

revolucionarizim në shërbime në raport me burokracinë, por është një element shumë i

28

rëndësishëm edhe në raport me informimin që përpunohet ndërmjet administratave të

ndryshme, të cilat shpeshherë për tatimpaguesit ose për individët ka ekspozim për

informacione të ndryshme. Për shembull, siç e ka ISSH-ja informacionin, nuk e kanë tatimet

dhe shpesh ka situata kur informacioni duhet të kalojë në një komunikim ndërmjet dy

institucioneve për të vërtetuar në këtë rast personin që po pret të marrë pensionin dhe të mos

mendojë se kujt duhet t’i japë një ryshfet për këta katër muaj, që t’ia njohë apo të mos ia

njohë. Pra, sistemi duhet të filloj të funksionojë vetë. Kjo nënkupton që ne do të shkojmë

drejt arkivave elektronike dhe përpunimit të të dhënave, në mënyrë që databaze të krijohet

përpara se të shkojë tek individi. Pra, nuk është vetëm çështja e të qenit online, por edhe e

përputhshmërisë së databazave mes institucioneve për të realizuar një saktësim informacioni

dhe për të mos e ekspozuar personin në raportet me informacione dispropocionale, të cilat

bëjnë vulnerabël personin, edhe sportelistin dhe i shtyn drejt ryshfetit. Këto janë pjesë e

proceseve që sigurisht kemi embarguar dhe që duan edhe ato kohën e tyre.

Etilda Gjonaj – Shqetësimi juaj është shumë i drejtë, sepse ka qenë një ndër

problematikat që kemi hasur në momentin që do të ofroheshin shërbimet online. Për këtë

arsye, meqenëse shërbimet online filluan automatikisht më 1 janar, kemi marrë disa masa që

në çdo sportel në front office, ku ofrohet shërbimi për qytetarët, të ketë një periudhë

tranzitore, dy deri në tre muaj, ku çdo qytetar që paraqitet në sportel të orientohet se si ta bëjë

aplikimin online.

Pra, këta tre muaj tranzitorë do të shërbejnë për çdo qytetar që të pajiset me

informacionin e duhur, por njëkohësit të mos paraqitet më në sportel, sepse shërbimin e merr

nga shtëpia. Ne kemi ndaluar çdo lloj aplikimi në letër, pavarësisht se qytetari ka shkuar në

sportel, kjo është bërë për të ndihmuar dhe orientuar qytetarët se si mund të logohen dhe se si

të kërkojnë online për të aplikuar. Kjo ka qenë në të gjitha shërbimet, në të gjitha sportelet

dhe në çdo front office, ku ofrohet shërbimi online.

Faleminderit!

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Taulant Balla – Po.

Ralf Gjoni – Dëgjova që u fol për raportin e indeksit të fundit për korrupsionin nga

Transparency International, që u përmend si nga kolegia Hajdari, ashtu edhe nga ministrja

Gjonaj. Unë mendoj se është mirë të bëjmë për publikun një pasqyrë të dekadave të fundit. Po

të shikojmë në vitet 2003 – 2004 përpara se Partia Demokratike të vinte në pushtet, pra në

qeverisjen e Partisë Socialiste, indeksi i korrupsionit ka qenë në nivelet më të ulëta të

29

mundshme me 24 – 25 pikë. Ftoj kamerat që ta fokusojnë grafikun. Pra, kjo tregon qartë se

ku ka qenë dhe se si është rritur korrupsioni gjatë viteve të qeverisjes së Partisë Demokratike

dhe si ka vazhduar të rritet edhe më shumë nga 2013 deri më sot.

(Ndërhyrje pa mikrofon)

Ja mundi ta shikoni tabelën nga viti 2004, 2014 dhe 2019.

Deputet – Tabela nuk është e Transparency International.

Ralf Gjoni – Po, kjo është e Transparence Internacional.

Për sa i përket po Transparency International le të marrim vitet e fundit. Kjo nuk

është kritikë, por është konstatim.

Nga viti 2016 deri në vitin 2019 ka një trend në rënie. Këtë e kam specifikisht për

ministren e Drejtësisë, zonjën Gjonaj. Në vitin 2014 kishte 33 pikë, në vitin 2015 kishte 36

pikë, në vitin 2016 kishte 39 pikë, në vitin 2017 kishte 38 pikë, në vitin 2018 kishte 36 pikë

dhe në vitin 2019 kemi 35 pikë, ndërkohë që Afrika Sub-Sahariane ka mesatarisht 32 pikë

dhe Bashkimi Europian ka 66 pikë. Pyetje ime nuk është për kritikë, por është konstruktive,

zonja Ministre, nuk e di nëse është në kompetencë të Ministrisë së Drejtësisë apo në

kompetencën e një task force ndërinstitucionale të Këshillit të Ministrave, por a ka Këshilli i

Ministrave një plan për të parë me imtësi pikat problematike të raporteve të viteve të fundit të

Transparency International? Ne vërtet kemi raportet e Komisionit Europian, por për një

investitor të huaj serioz pika e parë e ndalesës nuk është Komisioni Europian, është raporti i

Transparency International. Pra, a ekziston një task forcë për të adresuar pikat e dobëta që ka

gjetur Transparence International, me qëllim të jemi të përgatitur për raportin e vitit 2020 që

të mos kemi 35 pikë, por të kemi 39, 40 e pse jo 45 pikë. Nuk është në interesin tonë as si

deputetë të opozitës që Shqipëria të përfaqësohet me pikë kaq të vogla në botë, sepse

investimet nuk janë vetëm për qeverinë, por për të gjithë qytetarët shqiptarë. Ne kemi interes

që ta rrisim klimën e besimit, por klima e besimit të një investitori të huaj bazohet

fatkeqësisht mbi perceptimet e raporteve ndërkombëtare. Por ne nuk kemi nevojë fare për

raportet ndërkombëtare dhe as për përfaqësues ndërkombëtar, sepse ne e dimë më mirë se

ndërkombëtarët se çfarë problemi dhe çfarë halli na ka zënë ne si vend me korrupsionin dhe

me praktikat korruptive.

Zonja Gjonaj, a ka një task forcë apo një vend ku adresohen këto pika? Nëse nuk ka

a do ishte mirë që Këshilli i Ministrave të ngrinte një grup pune dhe t’i adresonim, ndoshta

për një bashkëpunim më të mirë ndërinstitucional, me qëllim rritjen e pikëve për vitin që

vjen?

30

Faleminderit!

Etilda Gjonaj – Zoti Gjoni, unë e përmenda edhe në diskutimin tim, që Ministria e

Drejtësisë tashmë ka një drejtori specifike për luftën kundër korrupsionit, e cila merret me

pjesën e politikave, me pjesën e masave dhe me pjesën e masave represive, duke asistuar me

task forcë antikorrupsion. Kjo drejtori ka një strukturë të posaçme dhe ka në kompetencë

analizimin e raporteve ndërkombëtare. Kjo analizë nuk është bërë vetëm këtë vit, duke u

finalizuar me gjetjen e pikave të dobëta, ashtu siç thatë ju, dhe duke adresuar rekomandimet

specifike se ku duhet të jemi më të kujdesshëm, por edhe vitin e kaluar është bërë një analizë

shumë e detajuar duke marrë çdo element që ka përmendur Transparency International dhe

kujt i referohet për të marrë informacionin.

Problemi nuk lidhet detyrimisht me perceptimin, me masat që merr qeveria apo me

probleme të fenomenit të korrupsionit, por lidhet edhe me një sërë elementesh të tjera, për

shembull, burimet e raportit të Transparency International janë raportet lidhur me sistemin e

drejtësisë, të Freedom House apo Doing Busines. Po të shikoni të dhënat e tyre, që ju iu

referuat, ku ne kemi bërë krahasim me rajonin dhe me vendet e tjera, Shqipëria në vitin 2016

ka një rënie të vogël të pikëve, që do të thotë se ka ndikuar automatikisht jo vetëm situata

politike, por edhe fillimi i zbatimit të reformës në drejtësi, në atë kohë kur ne kemi folur më

shumë për korrupsionin në sistemin e drejtësisë. Pra këto analiza janë shumë komplekse dhe

nuk mund të merren vetëm me një tregues.

Patjetër që ne do të nxjerrim mësimet dhe rekomandimet tona për secilën nga

problematikat që ka trajtuar Transparency International dhe jo vetëm, për ta bërë pjesë të

politikave dhe masave konkrete. Por është shumë komplekse për të krahasuar vetëm shifrat.

Për hir të së vërtetës, pavarësisht se edhe unë i kam shifrat që nga viti 2006 deri në vitin

2019, është e vërtetë që viti më i mirë i Shqipërisë ka qenë viti 2016 ku ka marrë edhe pikët

më të larta, pra 39.

Po të krahasojmë këtë vit Shqipërinë me Maqedoninë ne kemi të njëjtën sasi pikësh,

pra me 35 pikë. Kjo nuk do të thotë se ka një ndikim negativ në zbatimin e rekomandimeve

dhe të Komisionit Europian për çeljen e negociatave, pra janë elemente të tjera që kanë

ndikuar negativisht për këtë indikator.

Po të doni unë mund t’ju sjell një analizë të qartë, duke i analizuar element për

element. Mbase nuk është tryeza sot për t’ju lodhur, por është një nga çështjet me

problematika që ne i kemi në vëmendjen kryesore.

Faleminderit!

31

Deputete – Dua të bëj edhe një plotësim. Ka edhe instrumente të tjera që ekzistojnë

dhe jo më larg se para një viti e gjysmë ne kemi pasur bashkëpunim me disa nga institucionet

shtetërore në një udhëtim studimor tek OECD-ja, dhe është deklarata e investimeve pro

OECD-së, ku kemi kërkuar që edhe Shqipëria të aderojë në këtë deklaratë. Në momentin që

Shqipëria aderon, atëherë është e detyruar të krijojë atë që quhet pika e kontaktit për

Shqipërinë.

Me sa di unë, jemi duke e vlerësuar si mundësi. Por kjo u jep një mekanizëm shumë

të mirë investitorëve të huaj për të plotësuar një listë kriteresh, të cilat janë në përputhje me

konventën e OECD-së, por edhe me ONTAK-un. Pra ka edhe mekanizma të tjerë përtej

vlerësimit të Transparency International.

Taulant Balla – A ka pyetje të tjera? Unë dua t’ju falënderoj të gjithëve që jeni

prezent, duke rishprehur edhe një herë ndjesën time për të qenë më efikas lidhur me kohën

dhe mënyrën e adresimit të çështjeve, sepse kur flitet për korrupsionin duhet t’i lëmë

leksionet e të kalojmë te veprat dhe në raportimin e veprave.

Ajo që ministret Gjonaj dhe Denaj bëjnë në mënyrë të përditshme dhe të përjavshme

është një raport i përditësuar. Ministrja e Drejtësisë është koordinatore kombëtare e

strategjisë sonë kundër korrupsionit.

Numri i zyrtarëve të kallëzuar nga Ministria e Drejtësisë apo institucione të tjera të

qeverisë në tri vjetët e fundit është shumë i madh. Kjo nuk do të thotë që numri është i madh,

sepse është rritur korrupsioni, por që është rritur forca goditëse, sepse ata aty ka qenë.

Ne shqiptarët kemi një sjellje sikur ne do të shpikim rrotën, ndërkohë që rrota është

po aq e vjetër sa edhe njerëzimi, dhe strategjitë e përdorura në vende të tjera janë efikase dhe

ne po i përdorim. Duhet të them se digjitalizimi, ajo që po bëhet nga qeveria, është një prej

ilaçeve më të mira në vendet e tjera. Pra sa më pak të shkurtojmë kontaktin e drejtpërdrejtë të

zyrtarit me qytetarin, duke i digjitalizuar ato, aq më shumë rritet efikasiteti në luftën kundër

korrupsionit. Po të shkojë qytetari te zyrtari, ai i thotë eja të pimë një kafe dhe kjo është e

njëjta histori 30-vjeçare. Pra, janë rreth 450 shërbime të digjitalizuara duke shmangur këtë

lloj kontakti. Unë jam shumë i bindur që viti 2020 do të mbahet mend, përveç objektivit tonë

kryesor të rindërtimit, pas dëmeve të mëdha të shkaktuara nga tërmeti i 26 nëntorit, për

pjesën e digjitalizimit dhe ristrukturimit të shërbimeve në kuadër të teknologjisë dhe mendoj

që do të jetë një prej ilaçeve të kimioterapisë intensive që ne kemi ndërmarrë kundër

korrupsionit gjatë këtij viti.

Faleminderit, të gjithëve për kontributet!

32

Nëse dikush ka ndonjë material që kishte dëshirë ta prezantonte, por nga koha e

paktë në dispozicion nuk mundi, i lutem, sipas traditës së këtij Këshilli Kombëtar ta

depozitojë, sepse janë materiale shumë të vyera në adresimin të Kuvendit për punën tonë. Ne

paguhemi nga qytetarët për të bërë ligje, por ligjet bëhen duke reflektuar mbi propozimet që

vijnë nga ata që merren çdo ditë. Për këtë dua ta falënderoj qendrën tuaj për kontributin,

sepse pa shoqërinë civile kjo është një betejë që nuk mund të fitohet.

Faleminderit të gjithëve!

MBYLLET MBLEDHJA

33