1 درخ داصتقا - tehransar-samacollege.ir · 1 هحفص)یملاسا دازآ هاگشناد( رسنارهت امس هدکشناد يتشلاآ ياقآ : داتسا مان

1 صفحه

1اقتصاد خرد دانشکده سما تهرانسر )دانشگاه آزاد اسالمی( نام استاد : آقاي آالشتي

جلسه اول

عبارت است از علمي كه درباره رفاه و آسايش آدمي تالش مي كند و تالش آندسته از روابط و يا : تعريف علم اقتصاد

باشد به طوري كه تشكيالت اجتماعي است كه متضمن توضيح منابع محدود اقتصادي ميان نيازهاي نامحدود بشري مي

.حداكثر بهره وري و كارايي و تشخيص منابع بدست آيد

در جامعه محدود داراي قيمت مي باشند و ثانياً منابع اقتصادي منابعي هستند كه اوالً :اقتصادي تصادي و غيرقمنابع ا

.مي باشد

"هوا " مانند . منابعي هستند كه به علت فراواني هيچ قيمتي نداشته و رايگان مي باشد :منابع غير اقتصادي

تخصيص بهينه منابع توليدي جزو وظايف اصلي علم اقتصاد مربوط به منابع اقتصادي است زيرا :ث علم اقتصادحموضوع ب

.است

موضوع علم اقتصاد خرد بررسي مسائل و مشكالت اقتصادي در بعد فردي و شخصي است به عبارتي :تعريف اقتصاد خرد

حالي ردد و اين درگ ث و بررسي ميحر سطح مصرف كنندگان و توليد كنندگان جزئي بر اقتصاد خرد مسائل اقتصادي دد

.باشد مي ...بيكاري و، تورم ،تصاد كالن مسائل كلي جامعه از قبيل درآمد مليقاست كه موضوع علم ا

قيمت )مكان يا موقيعتي است كه توليد كنندگان و مصرف كنندگان همديگر را مالقات نموده و در يك قيمت توافقي :بازار

)بازار(در اختيار مصرف خصده توسط توليد كنندگان با قيمت مشتوليد شكاالي كاالي مودر نظر را مبادله مي نمايند (بازار

.گيرد چنين بازاري كه محصول آن كاال و خدمات باشد بازار كاال و خدمات نام دارد قرار ميكنندگان

براي چه كسي توليد شود . -3چگونه توليد شود -2چه چيز توليد شود -1سواالت اساسي علم اقتصاد :

:وليد شود چه چيز ت

در يك نظام سرمايه داري چنين پاسخ ميدهد كااليي بايد توليد شود كه تقاضا براي آن در جامعه وجود داشته باشد .1

.كاال است لذا بحث نياز و تقاضا علت اصلي توليد

بود در يك نظام اقتصادي سوسياليستي چنين پاسخ مي دهد كه دولت تصميم گيرنده نهايي در انتخاب توليد خواهد .2

.چنين اقتصادي با توجه به شرايط عمومي جامعه و نيازهاي فردي اشخاص مقدار توليد و نوع توليد مشخص مي گردد

نسبت ي دولت اسالم تقاضا براي آن و جود داشته باشد ثانياً كااليي توليد شود كه اوالً يدر يك نظام اقتصادي اسالم .3

.از نظر شرع مقدس اسالم محدوديتي براي توليد آن وجود نداشته باشد به توليد آن تصميم به توليد بگيرد و ثالثاً

چگونه توليد شود :

در يك اقتصاد سرمايه داري به اين صورت مطرح مي شود كه منابع اقتصادي به سمت توليد كاالهايي سوق داده .1

گردد كه حداكثر كارايي و شود كه تقاضا در بازار براي آن زياد است و تخصيص منابع توليدي به صورتي انجام

.بهره وري بدست آيد

اقتصادي و اصل از چگونگي توليد دولت باشد و بحث كارايي نده ردر يك نظام اقتصادي سوسياليستي تصميم گي .2

قرار دارد به عبارتي مصالح سياسي و اجتماعي جامعه در تصميم گيري بهره وري در مراحل بعدي تصميم گيري

.ليد كاال بسيار موثر است ودولت در چگونگي ت

2 صفحه


:براي چه كسي توليد شود

كاال براي كسي توليد خواهد شد كه توانايي پرداخت قيمت تعيين شده براي آن را در يك اقتصاد سرمايه داري .1

.داشته باشد

دولت تعيين كننده و مصرف كننده نهايي است به عبارت ديگر با توجه به شرايط يدر يك اقتصاد سوسياليست .2

.قتصادي و سياسي جامعه ميزان مصرف و افراد مصرف كننده توسط دولت تعيين خواهد شدا

جلسه دوم

تعريف علم اقتصاد :

شته در اختيار او قرار داده است به عبارت ديگر اقتصاد علمي منابعي است كه طبيعت و نسلهاي گذ موضوع علم اقتصاد از

نيازهاي نامحدود انسان را بررسي مي كند .است كه چگونگي تخصيص منابع كمياب بين

ترين ري يك روش خاص از تفكر است . مهممهم ترين دليل مطالعه علم اقتصاد فراگي چرا اقتصاد ياد مي گيريم ؟

است . نهايي گرايي و بازارهاي كارآمد ، هزينه فرصتراه معرفي علم اقتصاد پرداختن به مفاهيم سه گانه

فايده اي كه بدليل عدم اتخاذ ساير تصميم ها از دست مي رود . باالترين هزينه فرصت :

توليد نهايي و غيره دارد كه در اتخاذ تصميمات ، يت نهايي مانند هزينه نهايي ، مطلوبتاكيد بر مفاهيمي نهايي گرايي :

اقتصادي بسيار مهم هستند .

بازارهايي كه فرصتهاي سودآوري در آنها بسيار اندك بوده و نصيب كساني خواهد شد كه سريعتر وارد بازارهاي كارآمد :

بازار شوند .

: انواع اقتصاد خرد و اقتصاد كالن

صحبت ميكند و تصميمات اقتصادي افراد و خانوارها را مورد تجزيه و خانواده هادر مورد عمل بنگاههاي منفرد اقتصاد خرد

. ار مي دهدتحليل قر

كرده و به مجموع فعاليتهاي اقتصادي جامعه را در نظر مي گيرد در واقع اقتصاد كالن همه چيز را جمع بندي اقتصاد كالن

: مثالكل اقتصاد توجه دارد .

اقتصاد كالن اقتصاد خرد موضوع

توليد

قيمت

درآمد

اشتغال

توليد يك بنگاه يا توليد فوالد

لباسشويي قيمت كاال مثل ماشين

درآمد مديران ، توزيع درآمد و سود

استخدام يا تعداد شاغلين در يك صنعت

توليد ملي ، توليد كل صنايع

سطح عمومي قيمتها ، نرخ تورم

درآمد ملي ، سود كل بنگاهها

نرخ بيكاري ، اشتغال در كل اقتصاد

و خدمات ديگر استفاده مي شود و خود نمي توانند هايي هستند كه جهت توليد كاالهاكاال :تعريف كاالهاي سرمايه اي

.مورد مصرف قرار گيرند مانند ماشين آالت و ابزارهاي توليدي و غيره

3 صفحه


ايي و غذ استفاده قرار مي گيرند مانند موادكاالهايي هستند كه جهت مصرف مورد آندسته از : تعريف كاالهاي مصرفي

.غيره

. براي توليد ساير كاالها و خدمات در دوره زماني بكار گرفته شود كاال يا هر چيزي كه :تعريف سرمايه

ي اري مي ناميم و يا به عبارتوليد يك سرمايه جديد را سرمايه گذمرحله استفاده از منابع براي ت : تعريف سرمايه گذاري

مثال. وييم گاري مي ديگر تغيير سرمايه را سرمايه گذ

شود ر نيروي انساني تلقي مي شود و موجب تشكيل و افزايش سرمايه انساني ميآموزش افراد نوعي سرمايه گداري د .1

ي است كه با ي تركيبهاي مختلف كاالها و خدماتامكانات توليد مكان هندس: كاربرد منحني امكانات توليد منحني

جامعي كه با استفاده از منابع و امكانات كاربرد بهينه منابع موجود مي توان توليد نمود مثال منحني امكانات توليد

محدود خود تنها دو گروه كاالي سرمايه اي و كاالهاي مصرفي را توليد مي كند و بصورت شكل زير نمايش داده مي

شود .

نمونه سوال امتحاني :

؟هزينه فرصت چيست يك مثال بزنيد

؟فرق اقتصاد خرد و اقتصاد كالن را با يك مثال توضيح دهيد

در شكل مقابل منحني ؟ آن را بيان نماييد ثر رشد اقتصادي درو ا منحني امكانات توليد را با رسم شكل شرح داده

شتغال كامل ا در شرايط حداكثر كارايي و ار Yو Xر ميز ان توليد تركيبات مختلف از دو كاالي توليد حداكثامكانات

منابع نشان مي دهد رشد اقتصادي باعث جابجايي منحني امكانات توليد به سمت بيرون شده و تركيبات جديدي از

.كاالها در مقياس بزرگتر قابل توليد است

:سيستم اقتصادي

دي بيان كننده يك سيستم اقتصادي است منابع انحوه توليد و توزيع كاالها در خدمات و نقش دولت در فعاليتهاي اقتص

ايجاد ركيب مي شوند و كاال و خدمات را ت مي شودبا يكديگر و بوسيله عامل كار در يك جريان فعاليت كه توليد ناميده

و مي كنند كه مي بايد بوسيله مصرف كنندگان مورد تقاضا قرار گيرند مساله اصلي در اينجا نحوه توليد و توزيع كاالها

.ف در توليد است لهاي مختهخدمات و مشاركت گرو

ي سيستمهاي اقتصادانواع

:اقتصاد با برنامه ريزي متمركز

. ندك در چنين اقتصادي توليد نقش عمده را ايفا مي (1

به چه مقدار بايد كند كه چه كاال و خدماتي و حكومت يا سازمان برنامه ريزي مركزي با برنامه ريزي خود مشخص مي (2

.توليد شده و چگونه توزيع شود

.دولت مالك عمده محسوب مي شود و مالكيت خصوصي در ابعاد كوچكي وجود خواهد داشت (3

. تصادي هم هستندز مردم تا حد ي داراي آزاديهاي اقدر اين نظام اقتصادي ني (4

Y

X

A

B

A

B

4 صفحه


ه آن شده و موجب تشكيل صف مي شود و گاهي در رخي مواقع تقاضاي مردم براي كاال در قيمت معين بيشتر از عرض (5

. دلت عدم تقاضاي كافي بفروش نمي رسهم مقداري از كاالها به ع

تي و كمونيستي نيز موسوم است كه اغلب كشورهاي سنظام اقتصاد با برنامه ريزي متمركز به نظام اقتصادي سوسيالي (6

چين .بودند مثل شوروي سابق و يشرقي داراي چنين نظام اقتصاد

با برنامه ريزي متمركز عبارت از يك جريان دخالت دائمي و نظم يافته فعاليت عمده اقتصادي دولت در سيستم اقتصاد (7

. با اهداف از قبل تعيين شده است

: اقتصاد بازار آزاد

نقطه مقابل اقتصاد با برنامه ريزي متمركز است (1

خود حركت مي كنددر اين نظام افراد و بنگاهها بر اساس منابع شخصي (2

گونه دخالتي از خارج از آن عمل مي كند رش سازنده اي در فعاليت هاي اقتصادي ندارد و بازار بدون هقدولت ن (3

مركز و سازماني كه اقتصااد آزاد از طريق آن به سوالهاي اساسي اقتصاد پاسخ مي گويد بازار است (4

مقدار و قيمت كاال مي باشدگان در بازار تعيين كننده و عرضه كنندتعامل متقاضي (5

اد تعيين مي كند كه چه چيز و به چه مقدار و چگونه توليد شده و چه در نظام اقتصاد آزرفتار خريداران و فروشندگان (6

كسي آن را دريافت مي كند

مي شودليقه و ترجيحات مصرف كنندگان تعيين بازار َآزاد يافت مي شود بوسيله ستركيب كاالها و خدماتي كه در هر (7

رقابت بين توليد كنندگان تعيين كننده نحوه توليد در اين بازار است (8

توزيع كاال و خدمات بين مصرف كنندگان و توزيع نهاده ها بين توليد كنندگان از طريق سازو كار بازار بصورت غير (9

مترمكز صورت مي گيرد

عامل عمده و اصلي همانگي در يك نظام اقتصاد آزاد قيمت است (11

ار مصرف كاالها و خدمات توسط خانوار يا مصرف كننده بستگي داردمقد (11

a) خصوص ساعات كار و فراغت است درتحت تاثير تصميم فرد

b) س انداز است پ ثروت تحت تاثير ارث و ميزان

قيمت مبلغي است كه يك واحد كاال بر اساس ان بفروش مي رسد و يا خريداري مي شوند و منعكس كننده تمايل (12

.جامعه براي پرداخت بابت كاالها و خدمات است

:نظام اقتصادي مختلف بازار و دولت

ام اقتصادي برنامه ريزي شده خالص و نظام اقتصادي كامال مبتني بر بازار آزاد در جهان امروز وجود خاجي ندارند ظن (1

.نظامهاي واقعي تركيبي از دو نظام فوق هستند

در كشورهايي با بازار آزاد دولت تا حدي در فعاليتهاي اقتصادي دخالت مستقيم يا نظارت دارد همچنين در كشورهاي (2

. وجود دارد اراليست با نظام برنامه ريز متمركز آزاد بازسوسي

اد و دولت هستند و تفاوت آنها به درجه اهميت و زكليه كشورهاي موجود جهان داراي اقتصادي مختلف مركب از بازار آ (3

.سهم اين دو در اقتصاد بستگي دارد

:داليل طرفداران حضور دولت در اقتصاد

5 صفحه


نمي تواند كاالها و خدمات مورد نياز مردم را توليد و در دسترس آنها قرار ي آيد كه بازار مواردي پيش م : عدم كارايي (1

عدم كارايي مكانيزم بازار در توليد بهينه -(در توليد كاالهاي عمومي برايي مكانيزم بازار عدم كا -(دهد مثال الف

آمد منابع در شرايط بروز رزار در تخصيص كاعدم كارايي مكانيزم با -(مثبت و منفي ج اجتماعيكاالهاي داراي آثار

انحصارات ح( كاالهاي عمومي كاالها و خدماتي هستند كه جنبه اجتماعي داشته و بصورت دسته جمعي مورد استفاده

مصرف كنندگان قرار گرفته و منابع آنها به عموم مردم تعلق ميگيرد . مثال : كاالها و خدماتي مثل دفاع ملي خدمات

مه هاي راديو و تلويزيون .پليس برنا

توزيع مجدد درآمد: (2

عده اي سهم نبرده و يا سهمي جزئي ، د مناسب نبوده و جريان توزيع درآم اين امكان وجود دارد كه توزيع درآمد

خانه هاي ايجاد ، آموزش رايگان بهداشت و درمان رايگان ، همچون بيمه هاي اجتماعي يبرنامه هاي : اند مثال برده

پرداخت به بيكاران . ، سالمندان

عدم ايجاد ثبات اقتصادي : (3

اشتغال تورم و بحران ها و نوسانات اقتصادي بخودي خود تعديل نمي شوند و مكانيزم بازار به حفظ ثبات اقتصادي نيست

منافع شخصي خود تصميم . نظريه مخالف دولت ها متشكل از انسانهايي هستند كه همانند بخش خصوصي بر اساس

دي او حفظ ثبات اقتص آمدهاگيري و عمل مي كنند بنا بر اين تضميني در بر آوردن نيازهاي جامعه توزيع مناسب در

. توسط دولت وجود ندارد

سواالت امتحاني :

سه گروه داليل حضور دولت در اقتصاد را نام ببريد و توضيح دهيد ؟ -1

چه مطالبي پاسخ مي دهد ؟ در اقتصاد بازار آزاد بازار به -2

سيستمهاي اقتصادي ممكن را نام ببريد و توضيح دهيد ؟ -3

جلسه سوم

خانوارها و بنگاهها

از يك سو و بنگاهها از سوي ديگر فعاليتهاي توليد و مصرفي را شكل مي دهند هر دو شامل گروهي از خانوارها

مردم هستند كه فعاليت متفاوت داشته و نقشه هاي مختلفي را ايفا مي كنند

وامل توليد ( به با تصميم و اقدام يك نفر يا گروهي از افراد براي توليد از طريق تبديل نهاده ها )منابع يا ع -1 بنگاه

بعضي از آنها كاال توليد مي كنند برخي -2ستادها ) محصوالت يا كاال و خدمات ( و فروش آن در بازار شكل مي گيرد

به اين دليل بوجود مي آيند كه منابع را به -3ديگر خدمات بعضي كوچك برخي بزرگ و بعضي ديگر متوسط هستند

كنند چيزهايي كه مورد نياز مردم است تبديل

از يك يا چند نفر تشكيل شده و فصل -2واحد مصرف در يك نظام اقتصادي انوار ناميده مي شود -1 خانوار

تصميمات آنها متاثر از سليقه و ترجيحات افراد -3مشترك آنها مصرف مشتركي از سبدي كاالها و خدمات است

آن است

6 صفحه


بازار ستادها و نهاده ها

محل برخورد خانواره و بنگاهها بازار

عبارت است از اينكه با افزايش قيمت يك كاال مقدار تقاضا براي آن كاال كاهش خواهد يافت نسبت قانون تقاضا

ل اصلي منفي بودن شيب منحني تقاضا مي باشد معكوس بين كاال و مقدار تقاضا دلي

مقدار كااليي كه يك مصرف كننده در قيمت هاي مختلف مايل به خريداري است تقاضا نامند تعريف تقاضا

رابطه منحني تقاضا ) تابع تقاضا (

:رابطه راضي است كه بيانگر رابطه بين متغير هاي موثر بر مقدار تقاضا مي باشد در رابطه فوق مقدار تابع تقاضا

و درآمد Tسليقه مصرف كننده با Pyقيمت ساير كاالي مرتبط را Pxقيمت كاالي مورد نظر را QDxتقاضا را

نشان مي دهيم براي بررسي اثر متغيرهاي مختلف بر مقدار تقاضاي كاال با توجه به محدوديت Iشخصي را با

محورهاي مختصات همواره صرفا اث يك متغير را بر مقدار تقاضاي كاال بررسي خواهيم كرد و بقيه متغيرها ثابت

زم است با رسم منحني تقاضا اثر تغيير قيمت بررسي فرض مي شود براي نشان دادن اثر تغيير قيمت يك كاال ال

مي گردد .

PXقيمت QXمقدار

8

7

6

4

1

1

2

4

-4قيمت كاالي مورد نظر -3مقدار ثروت اندوخته شده خانوار -2درآمد جاري خانوار -1 عوامل موثر بر تقاضاي خانوار

انتظارات خانوار از قيمت و درآمد و ثروت در آينده . -6سليقه و ترجيحات خانواده -5قيمت كاالي ديگر

يك كاالي مشخص qxو مقدار pxعبارت است از جدول دو ستوني كه حاوي تركيبات مختلف قيمت كه جدول تقاضا :

لفي وجود خواهد داشت براي رسم منحني تقاضا اگر در يك دستگاه قيمتهاي مختلف مقادير تقاضاي مختاست كه در

را نشان دهد مي xو محور افقي آن مقدار تقاضاي كاالي yمختصات كه ضلع عمودي آن يا محور عمودي آن قيمت كاالي

بازار نهاده ها ) بازار منابع يا عوامل توليد( -1

ازار ستاده ها ) بازار توليدات محصوالت يا كاال و خدمات ب -2

...QD=F(P,P,T,I, مقدار كاالي تقاضايX y نظر وردقيمت كاالي م

سليقه مصرف كننده

قيمت ساير كاالي مرتبط

x

در آمد شخصي

1

2

4 6

3

2

4

QX

PX

0

.

8

7 صفحه


با تقسيم بندي محورهاي مختصات و پيدا اضا را بصورت مختصات قيمت و مقدار ترسيم نمود .توان نقاط مختلفي از تابع تق

كردن نقاط مربوطه و اتصال آن به يكديگر منحني تقاضا بدست مي آيد .

شيب منحني تقاضا منفي است كه نشان دهنده ابرتباط منفي )معكوس( بين قيمت كاال و مقدار تقاضاي آن است نكته :

ا افزايش )كاهش( قيمت كاال تقاضا براي آن كاهش )افزايش( مي يابد .يعني ب

منحني تقاضا يك ابزار بسيار مهم براي توصيف رفتار اقتصادي و پيش بيني اثرات تعيير قيمت مي باشد . نكته :

.اثر جانشيني -3اثر درآمدي –2نزولي بودن مطلوبيت نهايي -1 :علت نزولي بودن شيب منحني تقاضا

با مصرف هاي واحدهاي بيشتر هر كاال در يك دوره زماني معين احتماال مطلوبيت در قانون نزولي بودن مطلوبيت نهايي :

مي كند به تدريج كاهش مي يابد به اين قاعده قانون رضايت خاطري كه واحدهاي اضافي كاال براي مصرف كننده ايجاد

نزولي بودن مطلوبيت نهايي گفته مي شود

: با ثابت ماندن درآمد اگر قيمت كاالها كاهش )افزايش ( يابد درآمد واقعي يا قدرت خريد مصرف كننده افزايش درآمد اثر

)كاهش( يافته كه مي تواند منجر به افزايش )كاهش ( تقاضاي وي شود اين افزايش )كاهش ( در مصرف به اثر درآمدي تغيير

قيمت موسوم است .

ت يك كاال كاهش مييابد نسبت به قيمت كاالها ارزانتر شده و مصرف كننده اين كاال را جانشين وقتي قيم اثر جانشيني :

مصرف كاالهاي ديگر مي كند اين افزايش مصرف به اثر جانشيني تغيير قيمت موسوم است .

در آن مقدار نقطه القي منحني تقاضا با محور عمودي ) محورقيمتها( قيمتي است كه -1 دو مشخصه از منحني تقاضا :

نقطه االقي منحني تقاضا با محور افقي ) محور مقادير( حداكثر ميزان تقاضا ) نقطه اشباع مصرف ( -2تقاضا برابر صفر است

را نشان ميدهد .

الف( درآمد و ثروت درآمد خانوار جمع تمام دستمزدها حقوق سود اجاره و عوامل ديگر تعيين كننده تقاضاي خانوار :

. ع درآمدها است كه در يك روز معين دريافت ميشود درآمد ينك متغير جريان استديگر انوا

خانوار عبارت است از ارزش كل داراييها بدهي خانوار ثروت يك متغير ذخيره است كه تحت تاثير جريان پس انداز ثروت

. است

ال افزايش ) كاهش ( يابد آن كاال را معمولي يا اگر با افزايش ) كاهش( درآمد با ثروت فرد تقاضا براي يك كا كاالي نرمال :

نرمال مي ناميم .) به اين روش مستقيم ميگويند(

اگر با افزايش ) كاهش ( درآمد يا ثروت فرد تقاضا براي يك كاال كاهش )افزايش( يابد آن كاال را كاالي پست كاالي پست :

ميناميم . اين روش معكوس است .

–و ميزان تقاضا در يك كاالي معمولي رابطه مستقيم و در كاالي پست رابطه معكوس است . مثال رابطه بين درآمد نكته :

در امر حمل و نقل خودرو سواري در مقايسه با اتوبوس يك كاالي نرمال و در مقايسه با هواپيما يك كاالي پست است .

8 صفحه


از كاالها و خدمات تقسيم مي كند با تغيير قيمت ب( قيمت كاالها و خدمات ديگر خانوار درآمد محدود خود را بين بسياري

يك كاال مخارج انجام شده براي آن انجام شده و كالهاي ديگر تعيير ميكند سپس تغغيير قيمت يك كاال بر تقاضاي ساير

كالها هم تاثيرميگذارد .

دو كاال را جانشين يكدگر گويند كه با افقزايش قيمت يكي تقاضا براي ديگري نيز افزايش يابد . دو كاالي جانشين :

دو كاال را مكمل يكديگر نامند كه با افزايش قيمت يكي تقاضا براي ديگري كاهش يابد. مكمل :دو كاالي

رابطه مستقيم يا مثبت است كاالهاي نكته كاالهاي جانشين يكديگر مصرف شده در رابطه قيمت يكي با تقاضاي ديگري

مكمل با هم مصرف شده و تكميل كننده يكديگر هستند و رابطه قيمت يكي از كاالها با تقاضاي ديگري رابطه منفي و

نوشابه و دوغ دو كاالي جانشين هم هستند ام دوغ يا نوشابه با ساندويج دو كاالي مكمل هم هستند . مثال : معكوس است .

xنوع كاالي xميزان تقاضاي كاالي تغييرات نوع متغير

افزايش درآمد و ثروت افزايش

معمولي يا

نرمال

پست كاهش

قيمت ساير

كاالها افزايش

جانشين افزايش

مكمل كاهش

بستگي مختلف از كاالها و خدمات تصميم نهايي مصرف كننده در مورد خريد تركيبات سليقه و ترجيحات مصرف كننده :

به ترجيحات و سليقه وي دارد .

در محدوده درآمد و قيمتها اين سليقه د ترجيحات مصرف كننده است كه به تابع تقاضا شكل خاصي ميدهد . نكته :

جابجايي منحني تقاضا و حركت روي منحني تقاضا : دو نوع تغيير

تغيير در قيمت خود كاال تغيير در مقدار تقاضا حركت روي منحني تقاضا الف

بتغيير در ساير عوامل موثر بر تقاضا تغيير در آمد يا ترجيحات و قيمت ساير كاالها تغيير تقاضا

جابجايي منحني تقاضا بوجود آمدن روابط جديد بين قيمت و مقدار تقاضا(

جلسه چهارم

. به صورت مقابل مي باشد كااليعرضه و تقاضاي توابع

. مطلوب است

.رسم منحني هاي عرضه و تقاضا .1

.محاسبه قيمت و مقدار تعادلي بازار .2

نمائيدريال اعالم نمايد ميزان كمبود عرضه در جامعه را محاسبه 1اگر دولت با دخالت در اقتصاد قيمت بازار را برابر .3

.

Qx=10-2Px Qs=3px

9 صفحه


ريال سوبسيد اعالم نمايد ميزان 1ش توليد كننده وران كمبود عرضه به ازاي هر واحد فاگر دولت براي بناي جبر .4

. هزينه سوبسيد پرداختي و مقدار واردات كاال را تعيين نمائيد

تعيين نمايد و سياست دولت خريد مازاد عرضه باشد p=3 اگر دولت قيمت بازار را باالتر از نرخ تعادلي و برابر با .5

.مطلوب است ميزان هزينه هاي دولت

تعادلي : از برخورد منحني هاي عرضه و تقاضا نقطه تعادلي بدست مي آيد نقطه تعادلي جايي است كه عرضه نقطه

قيمت بازار نام دارد مقدار كنندگان و تقاضا كنندگان يكديگر را مالقات نموده و در قيمت توافقي كه اصطالحاً

. مشخصي از كاال را مبادله مي نمايند

Qd=10-2Px مقدار عرضه در نقطه تعادل مقدار تقاضا =

Qs=3Px 3Px=10-2Px 5px=10 px=2 قيمت تعادلي Qs=3 Px

مقدار تعادلي 3=2*3

مقدار تقاضا = كمبود عرضه يا مازاد تقاضا –مقدار عرضه

Qs=3Px 3*1=3 عرضه مقدار Qx=10-2Px 10-(2*1)=8 8-3=5

اگر دولت قيمتي پايين تر از قيمت تعادلي تعيين نمايد بازار همواره با كمبود عرضه يا مازاد تقاضا روبرو خواهد بود

p=2 = .استفاده مي نمايد كه براي جبران اين كمبود دولت از سياست پرداخت سوبسيد يا واردات كاال

Qs=3Px 3*2=6 قيمت براي عرضه كننده ها

P=1 Qd=10-2Px 10-(2*1)=8 8-6= 2 = قيمت براي تقاضا كننده

. اگر دولت بخواهد واردات بياورد چقدر سوبسيد به توليد كننده بايد بدهد

( 9-4 =5مازاد عرضه يا كمبود تقاضا )مازاد عرضه =مقدار عرضه –مقدار تقاضا

(5*3 =15)هزينه هاي دولت

واحدي است كه تحت مالكيت خصوصي بوده و با بكار ...( كارخانه ، شركت ، موسسه، واحد توليدي ) تعريف بنگاه :

. گيري عوامل محصوالتي را جهت فروش و كسب سود عرضه مي كند

ينه كلهز - درآمد كل = سود بنگاه حداكثر كردن سود است هدف بنگاه

Qx px

11

1

1

5

6

5

4

3

2

1

Qx px

11

1

1

5

10 8 6 4 2

جدول عرضه جدول تقاضاPx

Qx

S

D

نقطه تعادلی

Qs=3Px 8=3Px Px=8/3

Qs=3Px=3*3=9 4(2*3)=-2Px 10-Qd=10

11 صفحه


تغيير عرضه و توليد بنگاه تغيير سود بنگاه تغيير در آمد يا هزينه بنگاه

هزينه هاي توليد ب( مقدار فروش -2 قيمت كاال -1: بستگي دارد به سود بنگاه بستگي دارد به : الف(درآمد

قيمت نهاده ها -3مقدار نهاده ها -2نوع نهاده هاي مورد نياز -1بستگي دارد به.

را انتخاب نمايند مناسب ترين روش توليد به معني (تكنيك توليد)بنگاهها بايد مناسب ترين روش فناوري توليد

توليد محصول با حداقل هزينه است .

است كه نسبت سرمايه به نيروي كار مورد استفاده در آن بيشتر است . يتعريف فناوري سرمايه بر : روش توليد

است كه نسبت نيروي كار به سرمايه مورد استفاده در آن بيشتر است . ديفناوري كاربر : روش توليتعريف

جدول عرضه : جدولي است كه مقادير مختلف از كاال را كه بنگاه در قيمتهاي متفاوت حاضر به ارائه در بازار است

نشان ميدهد .

دستگاه مختصات نمودار مي كند و يا عبارت از مقدار منحني عرضه : منحني است كه اطالعات جدول عرضه را در

كاال است كه بنگاه در قيمتهاي مختلف حاضر به عرضه آن مي باشد .

قانون عرضه : رابطه مثبت بين مقدار عرضه كاال و قيمت آن به قانون عرضه شهرت دارد .

منحني عرضه بازار :

توليد كنندگان محصول در يك دوره معين. عبارت است از جمع كليه مقادير عرضه همهعرضه بازار

منحني عرضه بازار حاصل جمع تك تك منحني هاي عرضه توليد كنندگان انفرادي است .

دو حالت سود آوري :

انتقال منحني عرضه بازار به سمت راست .ورود توليد كنندگاه جديد به آن يك وجود سود در يك صنعت

انتقال منحني عرضه باز بسمت چپ . آنتوليد كنندگان ازخروج وجود زيان در يك صنعت

بازار تعادل در آن : عملكرد بازار به تصميمات دو گروه تقاضا كنندگان و عرضه كنندگان بستگي دارد .

سه حالت ممكن در بازار ها : .6

. تقاضاي مازاد مقدار تقاضا در قيمتهايي موجود بيشتر از مقدار عرضا باشد .7

. عرضه مازاد ه در قيمتهاي موجود بيشتر از مقدار تقاضا باشدمقدار عرض .8

. مقدار عرضه و تقاضا در قيمتهاي جاري با يكديگر برابر باشد تعادل در بازار .9

) نمونه سواالت امتحاني ( تقاضاي مازاد : .11

رد مازاد تقاضا موجب باال رفتن قيمتها شده و آن در قيمت ميزان تقاضا از عرضه بيشتر بوده و تقاضا مازاد وجود دا .11

نيز به افزايش عرضه و كاهش تقاضا منجر مي شود كه در نهايت عرضه و تقاضا با هم برابر شده و تعادل مجدد در

. برقرار مي شودبازار

P

P1

P0

P2

Q

D

مقدار تقاضا

مقدار عرضه

11 صفحه


عرضه از تقاضا بيشتر بود و عرضه مازاد وجود دارد مازاد عرضه باعث پايين آمدن قيمتها شده و P1 عرضه مازاد : در قيمت

كاهش قيمتها نيز به تدريج كاهش عرضه و افزايش تقاضا را به دنبال خواهد داشت تداوم اين جريان به برابري عرضه و تقاضا

منجر مي شود .در بازار و برقراري تعادل در آن

تعريف تعادل : تعادل نقطه اي است كه در آن ميزان عرضه و تقاضا در قيمتهاي جاري با هم برابر بوده و انگيزه تغيير وجود

نداشته باشد .

در شكل باال كه در آن ميزان عرضه و تقاضا با هم برابر بوده و بازار در حالت تعادل قرار گرفته قيمت P0نكته : به قيمت

ادلي بازار گفته مي شود .تع

تغيير در تعادل :

هر جابجايي در منحني هاي عرضه و تقاضا نقطه تعادل بازار و در نتيجه قيمت و مقدار تعادلي را تغيير ميدهد .

جلسه پنجم

اثر تغيير در قيمت و مقدار تعادلي اثر تغيير در عرضه و تقاضا عامل تغيير

قيمت كاالي افزايش درآمد و ثروت ، افزايش

جانشين . كاهش قيمت كاالي مكمل ) كاالي

نرمال

جابجايي منحني تقاضا

بسمت راست

قيثمت و مقدار تعادلي هر دو كاهش

مي يابد .

كاهش قيمت كاالي –كاهش درآمد و ثروت

جانشين ، افزايش قيمت كاالي مكمل

انتقال منحني تقاضا بسمت

چپ و پايين.

دو كاهش قيمت و مقدار تعادلي هر

مي يابد .

انتقال منحني تقاضا به افزايش يا كاهش درآمد ) كاالي پست(

سمت چپ يا راست .

قيمت و مقدار تعادلي كاهش يا

افزايش مي يابد .

هزينه هاي توليد )قيمت مقدار نهاده ها و هزينه

هاي غيرمستقيم ( افزايش و پست رفت تكنولوژي

و شرايط جوي نامناسب .

منحني عرضه بسمت انتقال

چپ و پايين .

قيمت تعادلي افزايش مقدار تعادلي .

كاهش هزينه هاي توليد ، پيشرفت تكنولوژي ،

شرايط جوي مناسب

انتقال منحني عرضه به

سمت راست و باال .

قيمت تعادلي كاهش ، مقدار تعادلي

افزايش مي يابد .مي

شود قيمت و مقداري تعادلي هر دو افزايش و وقتي بسمت پائئين جابجا مي نكته : وقتي منحني تقاضا بسمت باال جابجا مي

شود قيمت و مقدار تعادلي هر دو كاهش مي يابد .

: وقتي منحني عرضه بسمت باال و چپپ جابجا مس شود قيمت تعادلي افزايش و مقدار تعادلي كاهش مي يابد وقتي 2نكته

دلي كاهش و مقدار تعادلي افزايش مي يابد .بسمت پايين و راست جابجا مس شود قيمت تعا

12 صفحه


: در جابجايي منحني تقاضا تغييرات قيمت و مقدار تعادلي هم سو و در جابجايي منحني عرضه تغييرات غير هم سو 3نكته

است .

سوال امتحاني :

ارها از يك سو و بنگاهها از سوي خانو –( خانوارها و بنگاهها در بازار نهاده و ستاده چه نقشي را ايفا مي كند ؟ جواب 1سوال

ديگر فعاليتهاي توليدي و مصرفي را شكل مي دهند بازارها محل برخورد و مالقات خانوارها و بنگاهها هستند در بازار نهاده ها

نهاده )منابع يا عوامل توليد( خانوارها عرضه كننده يا ارائه كننده منابع و عوامل توليد هستند و بنگاهها متقاضي منابع و

هستند از سوي ديگر در بازار ستاده ها ) محصول يا كاالي خدمات ( خانوارها تقاضا كننده كاال و خدمات و بنگاهها عرضه

كننده آن هستند

(تفاوت بين تغيير در مقدار تقاضا و تغيير تقاضا را شرح دهيد ؟ جواب( تغيير در مقدار تقاضا موقعي رخ مي دهد كه 2سوال

ال تغيير كند كه با حركت روي منحني تقاضا نشان داده مي شود اما تغيير تقاضا زماني اتفاق مي افتد كه ساير قيمت خود كا

عوامل موثر بر تقاضا ) درآمد و ثروت خانوار ، قيمت ساير كاالها انتظارات از قيمت و درآمد آينده و سليقه و ترجيحات خانوار

ني تقاضا بسمت راست يا چپ نمايش داده مي شود .( تغيير كند كه با جابجايي و انتقال منح

( اصطالحات كاال معمولي كاالي پست كاالهاي جانشين و كاالهاي مكمل را تعريف كنيد؟ جواب( كاالي معمولي 3سوال

كااليي كه با افزايش درآمد تقاضاي آن افزايش و با كاهش درآمد تقاضاي آن كاهش يابد.

تند كه بجاي يكديگر مصرف ميشوند و در صورت افزايش قيمت يكي تقاضا براي ديگري كاالهاي جانشين كاالهايي هس

افزايش مي يابد .

كاالهاي مكمل كاالهايي هستند كه با هم مصرف مي شوند و در صورت تغيير قيمت يكي تقاضا براي ديگري كاهش مي يابد

.

ي كه بيان شد هدف بنگاهها حداكثر كردن سود است و سود ( عوامل موثر بر عرضه را بيان نمائيد ؟ جواب( همانطور4سوال

هم از تفاوت بين درآمد و هزينه كل بدست مي آيد بنابراين هر عاملي كه در ميزان درآمد و هزينه بنگاه با عرضه كننده و در

افزايش يابد درآمد و سود نتيجه سود آن تاثير داشته باشد در ميزان توليد و عرضه بنگاه نيز اثر خواهد گذاشت اگرقيمت كاال

بنگاه افزايش يافته و مقدار عرضه افزايش مي يابد و باعث جابجايي روي منحني عرضه بسمت باال مي شود اما عوامل مانند

قيمت و مقدار نهاده ها نوع نهاده ها و نوع تكنيك توليد فناوري توليد هزينه هاي غير مستقيم شرايظ جوي و ... بر ميزان

توليد تاثير گذاشته و باعث تغيير عرضه و جابجايي منحني عرضه مي شود . هزينه ها و

( حاالت مختلف تغيير در قيمت و مقدار تعادلي بازار را بحث كنيد ؟ جواب طبق جدول باال . 5سوال

جلسه ششم

: كشش تقاضا

موثر بر تقاضا به عبارت بهتر كشش يا كشش يا حساسيت عبارت است از درصد تغييرات مقدار تقاضاي كاال در اثر متغيرهاي

𝑞𝑥حساسيت تقاضا ميزان اثر متغيرهاي مختلف را در تغيير مقدار تقاضا محاسبه مي نمايد. = 𝑓(𝑝𝑥, 𝑝𝑦, 𝑡. 𝑖, … )

13 صفحه


(𝑞𝑥 = 𝑝𝑥 كشش قيمتي تقاضا 𝑞𝑥 = 𝑝𝑦 كشش قيمتي بين نقطه تقاضا(𝑞𝑥 = 𝑡 كشش مطلوبيت 𝑞𝑥

= 𝑖 كشش درآمد تقاضا ))

عبارت است از درصد تغييرات مقدار تقاضا شده براي كاال به درصد تغييرات قيمت همان كاال . ep كشش قيمتي تقاضا :

ed =∆𝑞

∆𝑝 ×

𝑝

𝑞

درصد تغييرات مقدار تقاضا شده براي كاال

درصد تغييرات قيمت همان كاال

(𝑒𝑝 = 𝑒𝑝 تقاضا با كشش واحد است 1 > 𝑒𝑝) تقاضا با كشش است 1 < 𝑒𝑝 تقاضا بي كشش است 1

= 𝑒𝑝 كامالًتقاضا بي كشش است 0 = ((تقاضا كامالً با كشش است ∞

كشش Bو C كشش بين نقطه اي نقاط با توجه به جدول زير مطلوب است محاسبه تقاضا:بين نقطه اي كشش قيمتي

.Gو Eبين نقطه اي

محاسبه كششي قيمتي تقاضا مي توان ارتباط بين تغييرات در قيمت و مخارج كل كاربرد كشش قيمتي تقاضا :

باشد با كاهش قيمت كاال مخارج كل مصرف 1را به شكل زير بيان نمود و قسمتهايي از منحني تقاضا كه كشش آن بيشتر از

مي باشد كاهش قيمت 1كمتر از كننده افزايش خواهد يافت . و بر عكس و در قسمتهايي از منحني تقاضا كه داراي كشش

كاال باعث كاهش در مخارج كل مصرف كننده مي گردد و بر عكس و اگر تغييرات قيمت حول نقطه اي باشد كه كشش

باشد تغيير در قيمت كاال هيچ اثري بر ميزان مخارج كل نخواهد داشت . 1تقاضاي آن برابر

نقاط pxقيمت qتقاضا

1

1

2

3

4

5

6

6

5

4

3

2

1

1

A

B

C

D

E

F

G

6

5

4

3

2

1

6 5 4 3 2 1

ep =𝑞2−𝑞1

𝑝2−𝑝1×

𝑝2+𝑝1

𝑞2+𝑞1فرمول تقاضای با کشش

ep =6−4

0−2×

0+2

6+4= −

2

−2×

2

10=

1

5 E.Gجواب محاسبه نقطه ای نقاط

A

B

C

D

E

F

G

a

b

d

c

f

e

qx

px

14 صفحه


عبارت است از نسبت به درصد تغييرات مقدار تقاضا به نسبت تغييرات درآمدشان است . كشش درآمدي تقاضا :

قاضا براي آن افزايش يابد .كااليي است كه با افزايش درآمد ت كاالي عادي يا نرمال :

كااليي است كه با افزايش درآمد تقاضا براي آن كاهش يابد . كاالي پست :

EI QX I نوع كاال

كاالي لوكس5

3

5 8111

11 12111

15 16111

كاالي

ضروري

11

19

18 21111

21 24111

كاالي پست−15

37

19 28111

18 32111

افزايش در ميزان تقاضا كمتر از نسبت افزايش نياً نسبت كاالي ضروري كااليي است كه اوالً عادي باشد . ثا كاالي ضروري :

درآمد باشد به عبارت بهتر كاالي ضروري كااليي است كه با افزايش درآمد شخص ميزان افزايش در تقاضا به نسبت كمتري

ارو براي از افزايش درآمد افزايش يابد و اگر كشش درآمدي براي كااليي برابر صفر گردد اين كاال كامالً ضروري است مانند : د

شخص بيماري كه سخت ترين بيماري را تحمل مي كند .

كااليي است كه اوالً عادي باشد . ثانياً ميزان نسبت افزايش تقاضا بيش از افزايش درآمد باشد يعني با كاالي لوكس :

افزايش يك واحد در ميزان درآمد تقاضاي كاال بيش از يك واحد افزايش يابد .

اني )بسيار مهم (سوال امتح

اگر ارتباط بين درآمد و ميزان مصرف شخص را روي يك دستگاه مختصات نشان دهيم منحني بدست آمده منحني انگل :

درآمدي مختلف ميزان مصرف از كاال يا ميزان تقاضاي كاال را منحني انگل نام دارد . منحني انگل منحني است كه در سطوح

EI

𝐸𝐼 > 0 → → لوکس کاالی کاالی عادی يا نرمال

0< 𝐸𝐼 < <EI کاالی ضروری1 کاالی لوکس1

EI< 0

کاالی پست

e𝐼 =∆𝑄اضایتق کاال درصد تغييرات

∆𝐼درصد تغييرات درآمدش است×

𝐼

𝑄=

𝑄𝑋2

𝐼2−𝐼1×

𝐼1+𝐼2

𝑄𝑋1+𝑄𝑋2→ EI

فرمول تقاضای با کشش 𝑄𝑋2−𝑄𝑋1=

𝑄𝑋2−𝑄𝐼2−𝐼1

×𝐼1+𝐼2

𝑄𝑋1+𝑄𝑋2=𝐸𝐼→

18−1932000−28000

×28000+32000

19+18=

−14000

×60000

37 →

−60000142000

→−1537

کاالی پست

𝑄𝑋2−𝑄𝑋1=


×𝐼1+𝐼2

𝑄𝑋1+𝑄𝑋2=𝐸𝐼→

10−512000−8000

×8000+12000

5+10=

2515

=53

𝑄𝑋2−𝑄𝑋1=


×𝐼1+𝐼2

𝑄𝑋1+𝑄𝑋2 →

20−1824000−20000

×20000+24000

18+20=

24000

×24000

38 →

2238

→1119

کاالی ضروری

15 صفحه


منحني كه داراي شيب مثبت يا صعودي مي باشد كاالي عادي بوده و قسمهايي كه شيب نشان مي دهد . در قستهايي از

منحني منفي مي گردد كاالي پست مي باشد .

كشش متقاطع تقاضا :

. yبه درصد تغييرات قيمت كاالي xعبارت است از نسبت به درصد تغييرات تقاضاي كاالي

𝑒𝑥𝑦 =∆𝑞𝑥 درصد تغييرات تقاضا كاال

∆𝑝𝑦درصد تغييرات قيمت كاالي ×

𝑝𝑦

𝑝𝑥

نوع كاال قبل از تغيير قيمت بعد از تغيير قيمت

P Q Q p

31 31

51 11

51

41

21

11 Y X

15 11

35 11

21

41

5

11 Z X

exy كشش متقاطع تقاضا

< 0باشد دو كاال جانشين هم هستند 0اگر بزرگتر از

0= اگر مساوري صفر باشد دو كاال مستقل از هم هستند

0>باشد دو كاال مكمل هم هستند 0اگر كوچكتر از

I

32000

24000

16000

8000

5 10 15 20 QX

𝐸𝑋𝑌 =50 − 40

30 − 20 ×

30 + 20

40 + 50=

50

90=

5

9 دو كاال جانشين هستند

𝐸𝑋𝑌 =35 − 40

10 − 5 ×

10 + 5

35 + 40=

−15

75=

−1

5 دو كاال مكمل هم هستند

عادی

پست

ضروری

لوکس

16 صفحه


بسيار مهم )امتحاني (

تعريف تعادل پايدار : تعادلي است كه اگر هر عاملي خارج از سيستم بازار باعث خارج شدن از وضعيت تعادل اوليه گردد

نيروهاي موثر در بازار باعث ايجاد تعدل قبلي خواهند شد .

وهاي موثر در بازار نه تنها تعريف تعادل ناپايدار : تعادل ناپايدار تعادلي است كه اگر به عللي از تعادل اولي خارج گرديم نير

كمكي به برگشت به حالت تعادل قبلي نخواهند كرد بلكه با توجه به شرايط حاكم در بازار و كمتر بودن شيب منحني عرضه

نسبت به تقاضا از نقطه تعادل اوليه دورتر خواهيم شد .

جلسه آخر

تئوري تقاضاي مصرف كننده :

ياز بشري است و منشاء نياز ميزان مطلوبيتي است كه يك مصرف كننده از مصرف منشاء تقاضا ن تعريف روش مطلوبيت :

كاالهاي مختلف بدست مي آيد براي محاسبه مطلوبيت و تغيير رفتار مصرف كننده به مطلوبيت افراد ناشي از مصرف كاالهاي

مصرف كاالهاي مختلف رفتار مصرف مختلف اعداد رياضي بصورت قراردادي و با درجه بندي يا رتبه بندي مطلوبيت ناشي از

كننده را تحليل مي نمايد .

كاالي مختلفي Nمجموع مطلوبيتهاي حاصل از مصرف كاالهاي مختلف بطوري كه اگر مصرف كنده تعريف مطلوبيت كل :

مطلوبيت كل tu=tu1+tu2+…tun را مصرف نمايد مطلوبيت كاالي وي عبارتند از

ميزان تغييرات مطلوبيت كل به ازاء يك واحد تغيير در ميزان مصرف . : تعريف مطلوبيت نهايي

𝑚𝑢 = تغييرات مطلوبيت كل

تغييرات مصرف=

∆tu

∆q

در نقطه اي كه مطلوبيت نهايي برابر صفر مي گردد ميزان مطلوبيت كل در حداكثر خود خواهد بود كه اصطالحاً به اين نقطه

نقطه اشباع مصرف مي گويند .

يك مصرف كننده عقاليي همواره مي كوشد ميزان مطلوبيت خويش را از مصرف كاالهاي مختلف مصرف كننده :تعادل

حداكثر نمايد اين مصرف كننده با توجه به محدوديت درآمدي سعي خواهد كرد درآمد خود را بصورتي بين كاالهاي مختلف

تقسيم نمايد كه حداكثر مطلوبيت برايش فراهم آيد .

يك مصرف كننده زماني به تعادل مي رسد كه نسبت مطلوبيت نهايي ناشي از مصرف كاالهاي مختلف دل :شرايط تعا

نسبت به قيمت همان كاالها با هم برابر گردد و اين در صورتي است كه مصرف كننده صرفاً در حد بودجه درآمدي خود مي

تواند هزينه نمايد .

) مهم امتحاني (بي تفاوت : تئوري رفتار مصرف كننده در روش منحني هاي

مكان هندسي نقاطي از مصرف ، مصرف كننده است كه ميزان مطلوبيت يكساني به مصرف تعريف منحني بي تفاوت :

را نشان yو xكننده اعطاء مي نمايد به عبارت ديگر اگر بتوان در دستگاه مختصاتي كه دو ضلع آن مقدار مصرف از دو كاالي

رسم نمود كه كليه نقاط روي آن داراي مطلوبيت يكساني براي مصرف كننده باشد و براي مصرف كننده مي دهد نموداري را

17 صفحه


هيج تفاوتي در تركيبات مختلف مصرف وجود نداشته باشد اين منحني را منحني بي تفاوتي مي نامند ذكر كلمه بي تفاوتي

طلوبيت تغيير در تركيب كاالهاي مصرفي براي مصرف در اين منحني به اين دليل است كه با توجه به ثابت بودن ميزان م

كننده هيج تفاوتي نخواهد داشت .

Y Y1 Y2

X1 X2 X

)بسيار مهم (مشخصات منحني هاي بي تفاوتي :

داراي شيب منفي هستند -1

Y Y1 Y2

X1 X2 X

نسبت به مبداء مختصات محدب هستند -2

منحني بي تفاوتي همديگر را قطع نمي كنند . -3

در يك دستگاه مختصات بي نهايت منحني بي تفاوتي مي توان رسم نمود و با فزايش در ميزان مطلوبيت منحني بي تفاوتي

به سمت راست و باال انتقال مي يابد .

I=Px.X+Py.yخط بودجه مصرف كننده

تعريف خط بودجه :

خط بودجه مكان هندسي نقاطي از ميزان مصرف مصرف كننده از كاالهاي مختلف مي باشد بطوري كه در درآمد مشخصي

باشد بخواهيم yو xامكان پذير است اگر در يك دستگاه مختصات كه محورهاي آن نشانگر ميزان مصرف از در كاالي Iبنام

داشته باشيم منحني خط بودجه بصورت pyو i .pxخط بودجه مصرف كننده را رسم نمائيم و اعداد معلوم كه عبارتند از

شكل فوق خواهد بود .

ر منحني باشد قابل خريداري است .هر نقطه كه روي منحني يا زي

تعادل يك مصرف كننده جايي خواهد بود كه تعريف تعادل مصرف كننده :

Y 12

X 6

شيب منحنی

18 صفحه


حداكثر مطلوبيت با توجه به محدوديت درآمدي براي مصرف كننده بدست آيد در بحثهاي منحني هاي بي تفاوتي يك

تفاوتي دست يابد و دقيقا در نقطه اي كه خط بودجه مصرف كننده مي كوشد با توجه به درآمد خود به باالترين منحني بي

مصرف كننده بر باالترين منحني بي تفاوتي مماس مي گردد نقطه تعادل مصرف كننده بدست مي آيد .

Y Y

X X

منحني بي تفاوتي برابر شيب خط بودجه است .مختصات نقطه تعادلي : در نقطه تعادل همواره شيب

شيب منحني بي تفاوتي در نقطه تعادل = شيب خط بودجه

كه يك مصرف كننده حاضر است در ازاء بدست آوردن يك yعبارت است از مقداري از كاالي شيب منحني بي تفاوتي :

فاوتي در نقطه مورد نظر مي باشد اصطالحاً به شيب از دست بدهد كه دقيقا برابر مشتق تابع منحني بي ت xواحد از كاالي

منحني بي تفاوتي نرخ نهايي جانشيني گويند .

عبارتست از نرخي كه يك مصرف كننده در هر نقطه از منحني بي تفاوتي در جايگزيني بين دو نرخ نهايي جانشيني :

در نقاط مختلف منحني بي تفاوتي جايگزين yو xاستفاده مي نمايد به عبارت بهتر نرخي است كه دو كاالي yو xكاالي

يكديگر مي گردد نرخ نهايي منحني جانشيني همواره از باالي منحني بي تفاوتي به سمت پايين كاهش مي يابد.

عبارتست از مكان هندسي نقاطي از تعادل مصرف كننده كه در درآمدهاي مختلف بدست مي مصرف : -منحني درآمد

آيد با افزايش در ميزان درآمد بدون تغيير قيمت خط بودجه مصرف كننده بصورت موازي بسمت باال و راست انتقال مي يابد

ه تعادل مي رسد با اتصال نقاط تعادلي به مصرف كننده با توجه به افزايش در درآمد روي يك منحني بي تفاوتي باالتر ب

يكديگر منحني درآمد مصرف بدست مي آيد .

مصرف دو ضلع مصرف كاال )انگل( تغييرات درآمد روي محور مختصات است اگر تغييرات در درآمد ر ا –در منحني درآمد

روي محور مختصات و تغييرات در ميزان مصرف را روي محور افقي نشان دهيم منحني )انگل ( بدست مي آيد.

Y Y1 Y2

X1 X2 X

e

u

خط بودجه

a

b

1

2

3

X2 X3 X1

19 صفحه


مكان هندسي نقاطي از تعادل مصرف كننده است كه با مصرف : –قيمت منحني

كاهش يابد ميزان مصرف از كاال xتغيير قيمت كاال و تغيير در ميزان مصرف بدست مي آيد اگر بطور مثال قيمت كاالي

به سمت راست انتقال Aبطور طبيعي افزايش خواهد يافت و با ثابت بودن درآمد شخص خط بودجه مصرف كننده حول نقطه

خواهد يافت و مصرف كننده روي يك منحني بي تفاوتي جديد به تعادل خواهد رسيد از اتصال نقاط تعادلي به يكديگر

دست مي آيد .مصرف ب –منحني قيمت

اثرات جانشني و درآمدي : با تغيير قيمت كاال مقدار تقاضا براي كاال تغيير خواهد كرد تغييرات مقدار تقاضا ناشي از دو اثر

جانشيني و درآمدي است .

جانشني : عبارتست از اينكه با كاهش قيمت يك كاال مصرف كننده كااليي را كه قيمت آن كاهش يافته جايگزين ساير اثر

كاالهايي خواهد كرد كه قيمت آن حداقل بدون تغيير مانده است .

درت خريد مصرف اثردرآمدي : عبارتست از اينكه با كاهش قيمت كاال قدرت خريد مصرف كننده افزايش مي يابد با افزايش ق

كننده مقدار مصرف از كاال نيز افزايش خواهد يافت بطور كلي اثر جانشيني و درآمدي در شرايط مختلف باعث تغيير در مقدار

تقاضاي كاال خواهد شد .

: عبارتست از مجموع كل توليد انجام شده حاصل از عملكرد نهادهاي توليد به عبارت بهتر توليد كل TP تعريف توليد كل

مجموع توليد انجام شده تحت يك تابع توليد كه نشان دهنده نوع تركيب نهادهاي توليد مي باشد بدست مي آيد تابع توليد

كل يك رابط رياضي است كه ارتباط بين نهاهاي مختلف توليد را با مقدار كل توليد نشان مي دهد .

TP=F(L1,L2) عوامل توليد

تابع توليد ميزان توليد كل را مي توان بدست آورد .با تركيب نهاهاي توليد از طريق

تعريف توليد متوسط : عبارتست از متوسط توليد يك نهاده توليد كه از تقسيم توليد كل بر ميزان نهاده بدست مي آيد .

𝐴𝑃L =TP

L

i I3 I2 I1

X X X

افزايش

px

X X

i

X X

Px

کاهش

21 صفحه


: عبارتست از نسبت تغييرات توليد كل يا تغييرات نهاده توليد به عبارت ديگر توليد نهايي عبارتست MPتعريف توليد نهايي

𝑀𝑃lاز ميزان تغييرات توليد كل به ازاء يك واحد تغيير در مقدار نهاده توليد . =∆tp

∆L

Documents

1 درخ داصتقا - tehransar-samacollege.ir · 1 هحفص)یملاسا دازآ هاگشناد( رسنارهت امس هدکشناد يتشلاآ ياقآ : داتسا مان