T A I L I E U T U Y E N T R U Y E N K Y N I E M • •

130 N A M N G A Y Q U O C T E L A O B O N G (01/5/1886-01/5/2016)

I. L I C H Sir N G A Y Q U O C T E L A O D Q N G ( M U N G 1 T H A N G 5)

Tir nua cuoi the ky XIX, chu nghia tu ban buac sang giai doan doc quyen, san xiiat cong nghiep tang nhanh; a mot so nuac nhu Anh, Phap, Due, My .... phat trien manh me. Cung vai nhung buac tien cua nen kinh te tu ban, giai cap tu san tang cuang boc lot va ban cung hoa cong nhan lao dong; mau thuan giai cap ngay cang sau sac, dan den nhieu cuoc dau tranh giua giai cap v6 san vai giai cap tu san dien ra vai quy mo ngay cang Ian.

Trong cuoc dau tranh do, van de thai gian lao dong c6 y nghia quan trong. Ngay sau khi thanli lap Quoc t§ I nam 1864, C.Mac coi viec rut ngan thai gian lao dong la mot nhiem vii dau tranh cua giai cap v5 san. Tai Dai hoi Ian thu nliat cua Quoc te I hop tai Gieneve (Thuy Si) thang 9/1866, van de dau tranh doi ngay lam viec 8 gia duoc coi la nhiem vii quan trong. Khau hieu "Ngay lam 8 gia" sorn xuat hien a mot so nai cua nuac Anli - nuac c6 nen cong nghiep phat trien scrm nhat the giai. Yeu sach nay dan Ian sang cac nuac khac.

Nuac My, tu mot quoc gia c6 n6n kinh te lac hau, phu thuoc vao chau Au, da ma rong san suat, nhanh chong phat trien tra thanh nuac cong nghi?p hang dau the giai. Thanh pho Chi-ca-go tra thanh trung tarn thuang nghiep cua My. Nuac M y lao vao cuoc chay dua canh tranh tu ban quyet liet. Cac guong may chay het cong suat suot ngay dem, hang van cong nhan bj bat buoc lam viec moi ngay tu 14-18 gia, phu nir quan quat lao dong khong kem gi nam giai, nhung dong luang chi bang 1/2 nam giai va suot tuan khong c6 ngay nghi; tre em phai lam viec 12 gia/ngay.

Khong chiu dung mai vai che do boc lot tan khoc cua giai cap tu san, phong trao bai cong cua cong nhan My bung len vai doi hoi buc thiet la tang luong, giam gia lam, cung vai phong trao dau tranh cua cong nlian la su ra dai va phat trien phong trao Cong doan. Nam 1868, giai cam quyen My buoc phai thong qua dao luat ngay lam 8 gia trong cac ca quan, xi nghiep thuoc Chinli phu. Nhimg cac xi nghiep tu nhan van gift ngay lam viec tu 11 den 12 gia.

Ngay 1-5-1886, tai thanh pho Chi-ca-go (My), huang ung lai keu goi cua "L/ett doan lao dong My", cong nhan toan thanh pho tien hanh bai cong, to chuc mit tinh va bieu tinh tren duang pho (40 ngay khong den nha may lam viec). Khau hieu "Ngay lam. viec 8 gia" tra thanh tieng noi chung cua giai cap cong nhan, chinh quyen tu san rai vao the bj dong.

Ngay 3/5/1886, han 6 ngan cong nhan to chirc bai cong mit tinh, bieu tinh nhung nhung nguai bai cong phan doi, bi canh sat dan ap, 9 cong nhan bi giet, 50 bi thuang nang, gay chan dong thanh pho.

Ngay 4/5/1886, mot cuoc mit tinh khong l6 dien ra a Quang tnrang Hay-mac-ket de phan khang hanh dong cua canli sat. Lay ca do chinh quyen ma cuoc khiing bo Ian, han 200 nguai chet va bi thuang, nha tu chat nich nhftng nguai tham gia dau tranh.

Nhung* cuoc bieu tinh tai Chi-ca-go dien ra ngay cang quyet liet. Giai chu duoi nhung cong nhan bai cong, thue nguai lam 6 cac thanh pho ben canh, thue bgn khieu khich va canh sat dan ap, pha hoai cuoc dau tranh cua cong nhan. Cac xung dot xay ra du doi khien hang tram cong nhan chet va bi thuang, nhieu thu ITnh cong doan bi bit...

Vu tan sat dam mau sau ngay 1/5/1886, gay nen chan dong Ian trong giai cap cong nhan the giai. 0 My nhieu cuoc bieu tinh Ian n6 ra tai cac thanh pho len tieng ung hg yeu sach cua cong nhan Chi-ca-go. Cong nhan Phap, Y, Tay Ban Nha, Ha Lan... to chuc nhieu cuoc mit tinh bay to su dong tinh vai cong nhan My.

Han mot nam sau, ngay 11/11/1887, cac thu linh cua cuoc dau tranh bi chinh quyen treo c6. Tuy phong trao bi dan ap, nhung chinh phu buoc phai ban hanh dao luat ngay lam 8 gia.

De ghi nhan nhung thanh qua cua phong trao cong nhan cac nuac, ngay trong Dai hgi thanh lap Quoc te thu II, dugc trieu tap ngay 14/7/1889, cac dai bieu ciia giai cap cong nhan da thong qua Nghi quyet l4y ngay 1/5 lam ngay doan ket dau tranh cua cong nhan lao dgng tren toan the giai. Tu do ngay 1/5 tra thanh ngay Quoc te Lao dgng.

Thuc hien Nghi quyet cua Quoc tS thu II, ngay 1/5/1890 lan dau tien, Ngay Quoc te Lao dong dugc ky niem vai quy mo the giai. Cong nhan a cac nuac My, Canada, Phap, Due, Ao, Dan Mach, B i , Thuy Di§n, Ha Lan, Y va nhieu nuac khac tien hanh bai cong, mit tinh, xuong duang bieu tinh mang theo bieu ngu "Ngay lam 8 gia", ' 'V6 san tat ca cac nuac doan k^t lai".

Ngay Quoc te Lao dgng (1/5) da tra thanh ngay Le tai nhieu quoc gia tren the giai, danh de ton vinli lao dgng va gay dimg doan ket lao dgng tren the giai; la ngay hgi cua giai cap cong nhan va nhan dan lao dgng tren toan the giai, ngay doan ket giai cap cong nhan va cac dan tgc bi ap birc tren the giai trong cugc dau tranli vi hoa binh, dgc lap dan tgc, dan chu va tien bg xa hgi.

3

II. G I A I C A P C O N G N H A N V A N H A N D A N L A O D O N G V I E T

N A M vol N G A Y Q U O C T E L A O D O N G ( M U N G 1 T H A N G 5)

Tir thap nien 30 cua the ky X X , Nguyen A i Quoc (Ho Chi Minh) da tich cue truyen ba chu nghia Mac-Lenin vao Viet Nam qua nhung tac pham cua minh, giup cong nhan lao dong Viet Nam hieu ro han ve phong trao cQug san, cong nhan, cong doan the giai, nhat la ve Cach mang Thang Muai Nga va ngay Quoc te Lao dong (1/5), bieu hien su doan ket vai v6 san, can lao quoc te. Ngay. 1/5 gan lien vai ca mot qua trinh dau tranh each mang a trong nuac cung nhu a ngoai nuac.

Ngay 1/5/1925, cong nhan Chg Lcm, cong nhan duang sk Di An va cong nhan a Da Ning bieu tinh bay to y chi bao ve Lien bang X6 viet. Thang 8/1925, cong nhan Nha may dong tau Ba Son (Sai Gon) da bai cong doi tang luang va de ung ho phong trao dau tranh cua cong nhan Thugfng Hai (Trung Quoc). Nhung cuoc dau tranh dau tien ay danh dau su ket hop giiia chu nghia yeu nuac vai chu nghia quoc te v6 san, mot moc son trong trong trao cong nhan Viet Nam phat trien tir tu phat den tu giac.

Thang 2/1930, Dang Cong san Viet Nam dugc thanh lap. Ngay trong Cuang Imh dau tien. Dang da xac dinh vai tro va su menh Ijch su cua giai cap cong nhan Viet Nam la giai cap lanh dao each mang, nong cot trong khoi lien minh cong - nong. Phong trao dau tranh ngay 1/5/1930 ma dau cao trao each mang 1930 - 1931. Tu thanh thi den nong thon, tir B^c den Nam nhieu noi treo ca Dang, to chuc mit tinh, tuan hanh thj uy, lan dau tien dixai su lanh dao cua Dang va huang dan, vgn dgng cua Cong hgi do, cong nhan cung vai nong dan mit tinh bieu tinh ky niem ngay Quoc te Lao dgng (1/5), dau tranh doi quyen Igi, bay to tinh doan ket vai cong nhan lao dgng the giai. Day la lan dau tien, giai cap cong nhan va nhan dan lao dgng tren pham vi toan quoc doan ket dau tranh to ro sue manh v6 dich, nghi lire phi thuong cua khoi lien minh cong - nong. Dae biet tai Nha may xe lira Tnrang Thi, Nha may Cua, Nha may diem Ben Thuy (Nghe An), hang nghin thg thuyen cung sat canh voi nong dan ngoai thanh doi ngay lam viec 8 gia, giam suu thue; cugc dau tranh cua 4000 cong nhan Nha may sgi Nam Dinh trong 21 ngay gian kho cung gop phan vao cao trao each mang toan quoc do Dang lanh dao.

Trong phong trao each mang 1936-1939, thai ky Mat tran dan chii Dong Duong, ngay Quoc te Lao dgng dugc to chuc cong khai. Dae biet la cugc mit tinh ngay 1/5/1938, tai tnrang Dau xao Ha Noi (nay la Cung Van hoa Lao dgng Huu nghi Viet -X6) . Cugc mit tinh hk dau luc 16 gia ngay 1/5/1938, nhimg ngay hr xe tnra, tren nhieu nga pho, nhung dong nguai tham gia mit tinli da cuon

4

cuon len duang. Tong cong c6 tren 25.000 ngirai cua 25 doan khac nhau. Day la cuoc mit tinh Ion nhat trong thai ky van doiig dan chu, bieu duang si'rc manh cua nhan dan lao dong.

Sau khi gianh dugc dgc lap, ngay 18/2/1946, Ho Chu tich ky Sdc lenh so 22c/NV/CC quy dinh ngay 1/5 la mot trong nhung ngay Le chinh thuc cua nuac ta. Ngay 29/4/1946, H 6 Chu tich ky Sic lenh s6 56 quy dinh cong nhan dicQ-c huang lucmg ngay nghi le Quoc te Lao dong (1/5). Ngay 1/5/1946, lan diu tien tron^ lich su nuac ta, ngay Quoc te Lao dgng (1/5) dugc to chuc ky niem mit tinh trgng the tai Ha Noi vai svr tham du cua 20 van nhan dan lao dgng. Nhan dip nay, Chu tich Ho Chi Minli dgc lai keu ggi: "Cw/ig dong bao toan quSc! Cimg anh chi em lao dong! Ngay I thdng 5 la mot ngay Tet chung cho lao dong ca cac nuac tren thi giai. Do Id mot y nghia doan kit rat sau xa. O mcac ta Idn nay Id Idn ddii ma dong bao ta, anh chi em lao dong ta, duoc tu do don tiip ngay I thdng 5. Vgy nen no c6 y nghia dac biet sdu xa han nua. Doi vai chung ta no Id mot ngay de to cho the giai biet rang ngay nay chdng nhimg la ngay Tet lao dong, ma no cdn la ngay toan dan doan ket. DodtJ ket de giu vung tu do dan chii. Doan ket de kien thiet nuac nha. Doan ket de xay dung mot dai song mai".

Trong cong cugc xay dung va bao v? To quoc, nhat la trong 30 nam doi mai, cung vai qua trinh phat trien cua dat nuac, giai cap cong nhan Viet Nam da CO nhung buac truong thanh ca ve so lugng va chat lugng, dang c6 mat trong tat ca cac thanh phSn kinh te, dong gop han 65% t6ng san ph§m xa hgi va han 70% ngan sach nha nuac. Cong nhan, lao dgng nuac ta da tiep can nhanh vai khoa hgc, cong nghe tien tien, tung buac dam duang, lam chu ky thuat va cong nghe cao, buac dau hinh thanh dgi ngu cong nhan tri thuc.

Nghi quyet s6 20/NQ-TW, Hgi nghi Trung uang 6 (khoa X) ve "Tiep tuc xay dung giai cap cong nhan Viet Nam thai ky day manh cong nghiep hoa, hien dai hoa dat nuac". Dang ta xac djnh ^'Giai cap cong nhan nude ta CO su menh lich sic to lan: Ld giai cap lanh dao each mang thong qua doi tien phong id Dang Cong san Viet Nam; giai cap dai dien cho phuang thicc san xuat tien tien; giai cap tien phong trong su nghiep xay dung chii nghia xd hoi, luc luang di dau trong su nghiep cong nghiep hoa, hien dai hoa dat nuac vl miic tieu dan gidii, nuac manh, xd hoi cong bang, dan chu, van minh; luc luang nong cot trong lien minh giai cap cong nhan vai giai cap nong dan vd doi ngu tri thicc dual su lanh dao ciia Dang".

Trong nhung nam gan day, vai lire lugng gan 9 trieu doan vien, gan 130 nghin cong doan ca so, to chuc Cong doan Viet Nam luon vugt qua mgi

5

kho khan, thu thach; chu dong sang tao, doi moi to chuc, noi dung, phuang thuc hoat de thu hut, tap hgrp ngay cang dong dao cong nhan vien chirc lao dong va hanh dong sat thuc han, y nghia han vai vai tro dai dien, bao ve quyen, Igi ich hgp phap, chinh dang cua doan vien, cong nhan vien chuc lao dong. Vai nhung buac di, hanh dgng thiet thuc, nhung chuyen bien manh me va vijng chac trong 87 nam qua, khang dinh he thong Cong doan ca nude da, dang va se tiep tuc phat huy ro vi tri, vai tro, chuc nang la to chuc dai dien, bao ve quyen, Igi ich hop phap, chinh dang cho ngirai lao dgng; la cho dua virng chac, tin cay cua can bg, doan vien vai phuang cham "O dau cong nhan kho, a do c6 cong doan".

Trong thai gian tai, nguai lao dgng va to chuc Cong doan Viet Nam dung trirac thofi ca mai, thach thuc mai, nhat la khi Hiep dinh TPP dugc ky ket va thirc hien.

Van kien Dai hgi dai bieu toan quoc lan thu XII cua Dang neu ro: "Quan tarn, gido due, dao tao, bSi duang, phat then giai cap cong nhan ca ve so luang vd chat lugng; nang cao ban iTnh chinh tri, trinh do hoc van, chuyen mon, ky nang nghe nghiep, tac phong cong nghiep, ky luat loo dong ciia cong nhan; bao dam viec Idm, nang cao thu nhdp, cat thien dim kien lam viec, nha d, cac cong trinh phuc lai phuc vu cho cong nhan; sica doi, bo sung cac chinh sdch, phap luat vi tien luang, bao hiem xd hoi, bao hiem y te, bao hiem that nghiep,... de bao ve quyen lai, nang cao doi song vat chat vd tinh than ciia cong nhan ".

V i vay, to chuc Cong doan Viet Nam duoi sir lanh dao cua Dang Cong san Viet Nam san sang sat canh cung doan vien va nguai lao dgng - dai dien bao ve quyen Igi cho nguai lao dong, giai quyet tranh chap lao dgng; tiep tuc dong hanh vai doanh nghiep, dgng vien cong nhan vien chuc lao dgng phat huy vai tro cua minh va c6 nhung dong gop to lan vao su nghiep xay dirng, bao ve To quoc, giu xorng chu quyen bien dao; phat trien kinh te - xa hgi dat nuac va chu dgng hgi nhap quoc te.

Ky niem 130 nam ngay Quoc te Lao dgng (1/5) gan vai ky niem 70 nam Ngay Bac Ho ky Sac lenh 56 quy dinh ngicai lao dong dugc nghi lam viec vd CO hicang luang trong ngay Quoc te Lao dong dien ra vao thai diem toan Dang, toan dan, toan quan ta to chuc hgc tap, quan triet va trien khai thuc hien Nghi quyet Dai hgi dai bieu toan quoc lan thu XII cua Dang, ky niem 41 nam Giai phong miSn Nam, th6ng nhat dat nuac (30/4/1975-30/4/2015), nam thu 5 to chuc Cong doan cung toan xa hgi to chuc Thdng Cong nhan theo Ket luan so 77/TB-TW ciia Ban B i thu de cham lo cho can bg, doan vien, cong

6

nhan vien chuc lao dong va dip bau cir dai bieu Quoc hoi khoa XIV, bau cu dai bieu Hoi dong nhan dan cac cap nhiem ky 2016-2021. Day la dip de cac tang lop nhan dan on lai truyen thong, nhung cong hien, dong gop to Ion ciia cac the he giai cap cong nhan Viet Nam va to chuc Cong doan trong sir nghiep dau tranh gianli doc lap dan toe, xay dimg va bao vf To quoc Viet Nam xa hoi chii nglua; bieu duang nhung tap the, ca nlian dien hinh tien tien trong cong nlian vien chuc lao dong. Dong thai, la dip de cong nlian vien chuc lao dong bay to long biet an sa,u sac tai Dang quang vinh, Bac Ho vT dai cung cac the he lanh dao cua Dang, Nha nuac da luon quan tam, cham lo, xay dung giai cap cong nhan Vi?t Nam han tam thap ky qua.

Phat huy truyen thong quy bau ciia dan toe va giai cap cong nhan Viet Nam, ky ni^m 130 nam ngay Quoc te Lao dong, giai cap cong nhan va nhan dan lao dong nuac ta nguyen doan ket, sat canh cimg cong nhan va nhan dan lao dong tren toan the giai trong cuoc dau tranh vi hoa binh, doc lap dan toe, dan chii va tien bo xa hoi, quyet tam cimg toan Dang, toan dan, toan quan thuc hien thang Igi Nghi quyet Dai hgi dai bieu toan quoc lan thir XII ciia Dang.

in. M O T so K H A U H I E U T U Y E N T R U Y E N

1. Tinh ihkn ngay Giai phong mien Nam, thong nhat dat nuac (30/4) va va ngay Quoc te Lao dgng (1/5) bat diet!

2. Nhiet liet chao mirng 130 nam ngay Quoc te Lao dgng (1/5/1886 -1/5/2016)!

3. Cong doan dong hanh vi su phat tri§n 6n dinh, bSn vung cua doanh nghiep, vi vige lam, dai song cua nguai lao dgngl

4. Nhi?t liet huang irng Thang Cong nhan nam 2016! f^y^

B A N T U Y E N G I A O T R U N G U ' O N G -

T 6 N G L I E N D O A N L A O D O N G V I E T N A M