sh:3008

BRAHM

TQa2

Ilmi kitab cmlesinden brahim aleyhisselmn dusn tezkir eden bu Srei cellenin hepsi Mekkdir.

Bahri muhtta ibni Abbas ve Katdeden

amaa2aa1a il aab danmaadasmekk oldu+u menkul, tefsiri Ni/aburde de bu iki yetin Bedr de nzil oldu+u mezkrdur.

yetleri : - Elli iki.

Kelimeleri : - Sekiz yz elli be/tir.

Hurufu : - bin drt yz otuz drttr.

Faslas : - 4PPPPPPlPPP harflardr.

2ggggggggggggaayayggggggggggggQanblabanxababpaa2b2 aaaaz=Raabaapba63bal=Sanzjazabaj3ajbu6ba

542

sh:3009

Meali 8erifi

a bir kitab ki sana indirdik insanlar Rablarnn iznile zulmetlerden nra karasn diye: do+ru o azzhamdin yoluna ki btn izzet- hamd onun 1 O Allahn ki Gklerde ne var, Yerde ne varsa hep onun,

/iddetli bir azbdan da veyl kfirlere 2 Onlar ki Dnya hayat sever, hrete tercih ederler de Allah

yolundan evirirler ve onun e+rilmesini isterler, i/te bunlar ok uzak bir dall iindedirler 3

1. a - Srei Yuns ten beri geen nazrlerine bak. aa2a bu aa mahreci muayyen ve mahdud olmyan, btndan kp her harfe imdad eden elif

gibi tevhid ve istikamet delili olarak tecelli eden ve tilvet- kraetile a gibi dillerdealkalanarak vahdetten kesrete htab eyliyen bu mmtaz harfler, ya'ni nazm 'cazkriyle bu Sreyi te/kil

eden basit ve mrekkeb sesler nbl yle muazzam bir kitabdr ki - ya Muhammed aba onu sana /an azemetimizle biz indirdik. - ndirdik ki

nxababp insanlar zulmetlerden karasnaa2b2 rablarnn iznile nra

aaaaz= do+ru o azz hamdin sratra

sh:3010

-btn zzet ve kudret kendisinin, btn hamd- sen kendisine mahsus olan ve binaenaleyh yoluna gidip

vikayesine s+nanlar zzet- in'amiyle muazzez ve mkerrem klaca+ derkr bulunan o rabbmn'min

do+ru yoluna, hak dinine ya'ni 2. aa o Allahn - yoluna -ki baapba6 btn Gklerdekiler ve btn

yerdekiler hepsi onun - /u veya bu devletin de+il hep onundur. Onun milki ve mlkdr. O yalnz

Semavttakilerin de+il, Yerdekilerin de rabbdr, zzetiyle Gktekileri Yere indirir, nr nayetiyle Yerdekileri

Gklere karr. /te ya Muhammed, bu kitab byle bir nri mnzel ve sen yle kffei nsa mrsel bir

Resulsn. Ya'ni hangi kavmden olursa olsun btn insanlar tenvir edecek Yer yznde cehl- sefahet ve

kfr- dallet akdelerine kaplarak sefl gayelere, btl ma'budlara aldanarak kat kat zulmetler iinde

kalm/, mebde'- mead tanmaz, nerede bulundu+u- nu, nereden gelip nereye gitti+ini bilmez olmu/

alel'umum insanlar dallet ve sefaletten kurtarp nur iyman ile zzet- hamd yoluna, azz- hamd olan

Allah din ve /eriatine hidayet edeceksin. Fakat kendi kudret ve iradenle de+il, hepsinin rabb olan o

rabbl'alemnin izn- tevfikle. nk nr onun, sen onun, Semavt ve Arzda mjde m'minlere

3b ve vay kfirlere! - O nru rtmek istiyen ve zzet- hamd yoluna kmakistemiyen iymanszlara al= /edid azbdan. 3. a Onlar ki

nzjazaba o alak hayati sever, Dnyayhiret zerine tercih ederler. - Bu gn ya/yalm da yarn ne olursa olsun derler, Dnya iin hireti satarlar.

j3a ve Allah

sh:3011

yolunda men'ederler jbu6b ve ona 'vicac isterler. - stikameti ho/lanmaz, Allahyoluna e+ri der, aykr gidilmesini isterler, do+rudan e+ri diye tezvirt yapar. Hiylekrlkla ns saptma+a,

hak dinini e+me+e, tahrif ve tebdil etme+e al/r, nru zulmet, zulmeti nr grmek ve gstermek isterler.

a542 i/te bunlar, uzak bir dall iindedirler. - Tarik haktan okadar uza+a sapm/lardr ki ona yana/mak, felh bulmak htimalleri yoktur. Onun iin vay hallerine!

Byle dalli bad iinde bulunan, 'vicac pe/inde dola/an kfirler bu kitabn Arab olmasna 'tiraz ederek

sen btn insanlara mrsel bir Resul olsa idin bu kitab Arabca m olurdu? Hem bu hangi Peygamberde

grlm/? 8imdiye kadar hi bir Peygambere Arab bir kitab nzil olmam/ iken bunun Arab olmas

adetullaha muhalif de+il midir? Diyecek olurlarsa:

Tbab4a2bj63

a bb6aaz

Meali 8erifi

Ve biz her gnderdi+imiz Resul ancak bulundu+u kavminin diliyle gnderdik ki onlara iyi beyan etsin

sonra da Allah diledi+ini dallette brkr, diledi+ini de hidayete irdirir, ve yle azz hakm o

4

sh:3012

4. bab 4 Biz hi bir Resul - gerek husus gerek umum bir /eriatveya kitab getiren hi bir Peygamberi - ba/ka trl gndermedik a2b ancakkavminin lisanile gnderdik - ya'ni adetullah byledir. teden beri her Resul, gnderildi+i mmetten ve

bilhassa ilerinde kaim oldu+u cemaatin dili ile gnderile gelmi/tir. j6 ki onlaratebyin etsin - tebli+ine me'mur oldu+u /eyleri kavmine anlatsn anlattrsn. Bilenin bilmiyene, /hadin gaibe

anlyaca+ bir lisan ile beyan ve tebli+i bir vazife oldu+unu tefhim etsin. Zira bir Resuln risaleti gerek

kavmine muhtass olsun gerek daha ba/kalarna da /amil bulunsun ve bu /mul gerek risaleti

Muhammediyyede oldu+u gibi btn insanlara ve hatt ns- Cinne kadar umum olsun ve gerekse bir ka

kavme id bulunsun her halde o Resul, kavmini da'vet edecek ve ilk i/i onlara risaletini anlatmak olacaktr.

Bu ise onlarn en iyi en kolay anlayabilecekleri kendi lisanlar, kendi lgatlerile beyana mtevakkftr. Evvel

emirde a,ma2= mucebince en yakndan ba/layarak Resul,kavmine bu tebyin yapar, Allahn emirlerine beyan ve i'ln eder 3a bBunun zerine Allah da, kimini diler, dll eder - ya'ni gerek o kavmden olsun ve gerek haricden bulunsun

bizzat veya bilvasta tafsilen veya icmalen o beyan i/iden nasn kimisini Allah, yola getirmez, hakk

sevdirmez, o beyandan mstefid etmez, iymana muvaffak klmaz, dalle mahkm eder.

b6 Kimine de diler, hidayet eyler - lisanResulden, o tebynden istifadeettirir, hakk sevdirir, iyman ve lim ve mucebince amel nasb eder ve binaenaleyh bir taraftan Arab bilenler

bilmiyenlere bildikleri lisanlar ile nakl-u tercema ederek beyan Resul tebli+ ve tebyn

sh:3013

ederler. Resulnn Resul, veresei Enbiya olmak /erefine nail olurlar. Di+er taraftan bu /erefe nail olmak

iin bir takmlar da Arab +renirler ve bu suretle lisan Resul esas olarak beyan ve da'vet, dilden dile

kavmden kavme ne/r- ta'min olunur. Allahn dll etti+i bedbaht, hidayet etti+i bahtiyar olur. ve o - Allah a yle azz -Her /eyden stn, me/iyyeti btn esbab- avmile hkim,binaenaleyh iradesine mnazea edilmek gayri mmkindir. Onun iin dll etti+ini yola getirecek, hidayet

etti+ini /a/rtabilecek hi bir kudret, hi bir irade bulunamaz. Ve beyanResul ne kadar kuvvetli ve vazh

olursa olsun Allahn izni olmaynca hidayete kfi gelmez, hem de az yle hakmdir. - Hibir sebebe muhtac olmamakla beraber yapt+n hikmet ile muntazam yapar, iradesi mahz hikmet olur.

Onun iin beyandan evvel kimseyi dalle mahkm etmez. Izzeti hasebile Resuln diledi+i kavmden

intihab eder ve hikmeti hasebile beyann o kavmin lisaniyle yaptrr. Binaenaleyh

nblabanxababpaa2b2 htabiyle umum insanlar biiznillh tenvir etmek ve hidayet- dallin tefriknda

huccet olmak iin risaleti Muhammediyye ile gnderilen bu kitabn, bu Kur'anmbnin Arab olarak inzal

buyurulmasnda ve nzil oldu+u gibi 2b hkim klnmasnda dahi nice hikmeti ilhiyye vardr.Kur'an, ba/ka bir lisan ile indirilse idi Peygamberin ilerinde bulundu+u ve ilk evvel hitab edece+i kavmi

anlamyacak, Srei fusslet de gelece+i vechile

oabm6av26 deme+e haklar olacak ve di+er akvamatebli+-u ta'min iin ilk na/irler yeti/miyecek ve binaenaleyh hi bir kavm hakknda huccetullah tahakkuk

etmiyecekti ve e+er lisanlar kffesiyle indirilse idi de Arabsi gibi bir ok Kur'an bulunsa idi byle bir

mu'cize

sh:3014

bsbtn muzr ve hikmeti tevhide mnaf olurdu, akvam arasnda niza' ve htilf azaltacak yerde o+altr,

birle/tirecek yerde da+trd. nk her biri yalnz kendi lisann asl ve hkim tanmak lzm gelecek ve

aralarnda hkim ve furkan bir kitab bulunmam/ olacakt. Hem bu taaddd, terceme ihtiyacndan

kurtarmyacak, her kavm kendi lisanndaki ile di+erlerinin tevafuk edip etmedi+ini anlamak ihtiyacnda

bulunacak ve bundan dolay taaddd ne kadar oksa terceme ihtiyac da o nisbette artacak ve bir

mtercimin btn lisanlar bilmesi ktza edecek ve teklifi mlyutak halini alacakt.

Bunun beyan :

Uab2bbmbaaxabpaa2bba6abp

3jb

Meali 8erifi

Cellim hakk iin yetlerimizle Musy gnderdik ki: kavmini zulmttan nra kar ve onlara Allah

+nlerile +t ver diye, /phesiz ki bunda ok yetler vardr: ok sabrl, ok /kredici her kimse iin 5

5. ab2bbmb Filhakka Musy yetlerimizle irsal eyledik -ya'ni risaletini mbeyyin mu'cizat ve kitab vererek zikrolundu+u zere kavminin lisanile Resul yapp

gnderdik a /yle diye ki

sh:3015

axabpaa kavmini zulmetlerden nra kar.- aa3b2aac36 buyuruldu+u zere Musnn kavmi Ben sral idi.Ben sral de Msrda bulunuyordu, Fir'avnn zulm- kahri altnda ne yapaca+n /a/rm/, cehl- dallet,

za'f- zillet, yeis gibi trl trl zulmetler iinde kalm/ idi. Binaenaleyh bundan sonraki yetten de

anla/laca+ zere bu emrn haslma'ns /u olur: Ben srali tenvir ederek Fir'avndan kurtar

2bba6 ve onlara Allah gnlerile tezkir yap - tarihte mmetlerin ba/ndangeen ve do+rudan do+ru Allahn kudretini gsteren, Allah dedirten ac veya tatl byk vak'alar anlatarak

veya Allahn ni'metlerini, bellarn hatrlatarak va'z-u nashat et a /phe yok kionda - o tezkir de veya o gnlerde hangi kavmden olursa olsun

bp3jb pek sabrl, ok /krl her kimse iin behemehal birok yetler vardr. -Ki Allah tealnn kudret ve vahdaniyyetine, bel ve ni'metine dellet ve gnllerini

intibah- bret ve mid- in/irah ile tenvir eyler. Geri bunlar herkes iin yet iselerde sabr veya /kr

veya ikisi de az veya hi olmyan kimseler onlardan mstefid olmaz, fi'len tenevvr edemezler, o tenevvr

hem sabbar, hem /ekr olanlara mahsustur ki mihnet kar/snda yeis ve tel/a d/mez, n'metin kadrini

bilir daima /krn edaya al/rlar. Bu iki huy iyman huylarndan oldu+u cihetle burada

jb m'min demekten kinaye oldu+u da sylenmi/tir. Grlyor ki Hazreti Musya axabpaa buyurulmu/tur, Resul ekrem

sallllah aleyhi veselleme ise

nxababpaa buyurulmu/tur. Demek ki

risalette esas, kadri m/terek

sh:3016

bu tenvir ve fakat risaleti Muhammediyye kavminden ba/lamak zere umum insanlar iin oluyor. Risaleti

Mus ise kavmine aid bulunuyordu. Di+er yetlerde geti+i vechile onun Fir'avne gnderilmesi de bilhassa

Ben sral dolaysiyle idi. Maamafih byle olmasMusya emredilen tezkrat, Tevratta mezkr yt iinde

yalnz kavmi Musy de+il, herkesi tenvir edecek yetler bulunmasna mani' de+ildir. Onun iin srei

Maide de geti+i vechile Tevrat hakknda b7 buyuruldu+u gibi burada abp3jb buyurulmu/tur.

/te Allah gnlerinin tezkirindeki bu hikmete mebn bunun bir zbdesini tezkir etmesi emrolunarak

Resulullaha da buyuruluyor ki :

Vab4aaaaava4aal2z

a2bnzb6252;

Wamb2 m1ma

a2Xb4am1aanau=bbay

sh:3017

Meali 8erifi

Ve o vakt Mus kavmine dedi ki: Allahn zerindeki n'metini ann: birvakt sizi li Firanvden kurtard, sizi

azbn ktsne peyliyorlard ve o+ullarnz bo+azlayp kadnlarnz diri tutmak istiyorlard ve bunda

rabbnzdan size azm bir imtihan var 6 Ve d/nn ki rabbnz /yle i'ln buyurdu: Cellim hakk iin

/krederseniz elbette size artrrm, ve e+er nankrlk ederseniz haberiniz olsun ki azbm ok /iddetlidir 7

Siz ve btn Arzda bulunann cemisi kfran etseniz /u muhakkak ki Allah hepinizden msta+ni ve zatnda

hamd bir gandir 8

Ey Muhammed mmeti :

Yabmjaa jbq6

a26aa6ubm2bjbpaaaabaab1b2b

an2ab1bmbak

Meali 8erifi

Size nnzden geenlerin haberleri gelmedi mi? Kavmi Nuhun, dn ve Semudun ve daha onlardan

sonrakilerin ki

sh:3018

tafsllerini ancak Allah bilir, onlara resulleri beyyinelerle geldiler de ellerini a+zlarna ittiler ve biz dediler:

sizin gnderildi+iniz /ey'i tanmyoruz ve biz, sizin bizi da'vet etti+iniz /eyden bir /ekk iindeyiz 9

9. abm - Bu hitab zahiren kelmMusdan gibi grnrse de taraf ilhden kavmiResule bir ibtidai htab olmas bir ok mfessirnce tercih edilmi/tir. Filvaki' Tevratta Ad ve Semudn zikri

olmad+ do+ru ise bu mteayyin demektir.

aa6 Ki onlar Allahdan ba/kas bilmez - ya'ni kavmi Nuh ve Ad veSemudden sonra tarihin mechuliyyeti iine gmlm/, mikdar ve hususyyetlerini Allahdan ba/kasnn

bilemeyece+i daha nice kavmler b2ra mantukunca ne kadar okkarnlar mahv- munkarz olmu/tu ki bunlar hakknda da

b6 buyuruldu+uzere velev ksmen ve icmalen olsun haber gelmedi mi? bni Mes'ud radyallah anh bu yeti okudu+u

zaman dermi/ ki lab2 ya'ni Ilmi ensab iddiasnda bulunanlar ve demevarncaya kadar btn uruk be/erin silsilei nesebini ta'yine kalk/anlar yalan sylemi/ olurlar. Zira

aa6 buyurulmu/tur. bni Abbas radyallah anhmadan merviydir kiAdnan ile smail arasnda otuz baba vard ki ma'ruf de+ildir demi/tir. Aleyhssalt vessalmdan mervidir

ki Maadd ibni Adnan Edd i gemezdi ve buyurmu/tur ki

ma ab2bm2aybma

avbmn2a neseblerinizden erhamnza sle yapacak kadarn+rettiniz, yola istidll edecek kadar da ncum +rettiniz. Ba'zmfessirn de demi/lerdir ki /u halde bu

mnasebetle hlkati demden beri geen senelerin adedini de kestirmek mmkin de+ildir. Onu da Ancak

Allah bilir.

Btn o kavmler ne oldu bilir misiniz? - ubm2bjbp

sh:3019

Onlara Resulleri beyyinelerle geldiler. - Ak deliller, beyanlar, mu'cizeler getirdiler

aaaa de onlar ellerini a+zlarna ittiler -gayzlarndanparmaklarn srdlar, yahud btn kuvvetlerile a+zlarn tutma+a, susdurma+a al/tlar, yahud o

Peygamberlerin kendilerini uzatlan desti imdad ve hidayetlerini a+zlarle reddettiler, pecek yerde srdlar

ba ve dediler ki ab1b2ban2 her halde biz sizinkendisile gnderildi+iniz /eylere kfiriz - ve getirdi+iniz beyyinelere inanmayz. Da'vetinize gelince de

ab1bmba bizi da'vet etti+iniz /eylerden de

muhakkak ve muhakkak /ekk iindeyiz k yle bir /ek ki kocundurucu - ya'ni pireleniyoruz,ku/kulanyoruz, rkyoruz.

PQboaabaapa61 2aau36baa ana2r6bmambbb

ja2bbbmb2bj

sh:3020

QQboaza2rab jb6bbbabm2ba2ba6an3aRQbban3abj6bjban6ban3an;SQb4a1a u aban

nb6bya2ab=TQa26bbb

UQan1nzabl3ujb=

Meali 8erifi

Resulleri hi, dediler: Gkleri ve Yeri yaradan Allahda /ekk edilir mi? O, sizi gnahlarnz ma+rifet

etmek iin a+ryor ve msemm bir ecele kadar size msaade ediyor, siz, dediler bizim gibi bir

be/ersiniz, bizi babalarmzn taptklarndan evirmek istiyorsunuz, o halde bize sultas ak bir brhan

getiriniz 10

sh:3021

VQaub=WQnvb,bmap3bb2o6

aal

Meali 8erifi

Resulleri onlara: evet, dediler: biz, sizin gibi bir be/erden ba/ka bir /ey de+iliz ve lkin Allah kullarndan

diledi+ine n'metini ihsan buyurur ve Allhn izni olmadka size bir slta ve brhan getirmek bizim

haddimiz de+ildir, ve hep Allaha tevekkl etmelidir onun iin m'minler 11 Ve biz, neyimize Allaha

mtevekkil olmyalm ki, o, bizlere yollarmz dos do+ru gsterdi, ve elbette bize yapt+nz ezalara kar/

sabredece+iz, ve hep Allaha tevekkl etmelidir onun iin mtevekkiller 12 Kfredenler de resullerine

dediler ki mutlak ve mutlak sizi topra+mzdan karrz, yhud ki milletimize dnersiniz, rablar da onlara

/yle vahiy verdi ki muhakkak ve muhakkak zalimleri ihlk edece+iz 13 Ve arkalarndan sizi o Arza iskn

eyliyece+iz, bu i/te makammdan korkana, vaydimden korkana va'dim 14 Hem futuhat istediler, hem de

haib oldu her cebbar and 15 Arkasndan Cehennem, neler olacak ve irin suyundan sulanacak 16

Yutma+a al/acak, bo+azndan geiremiyecek, her taraftan ona lm gelecek, halbuki lmiyecek,

arkasndan da galiz bir azb 17

sh:3022

XQr3a1a22abb?anp2a|b6bja6

a54aj

Meali 8erifi

Rablarna kfredenlerin meseli /udur: amelleri bir kle benzer ki onu frtnal bir gnde rzgar /iddetli

savurmaktadr, kazandklarndan hi bir /ey ellerini gemez, i/te budur asl o uzak dall 18

YQamaaaapa2bz6abjbp2u=PRba2QR2aubb4a1aanjaabbmjb3anb ala6baba b6ab

aubajbbbz;

sh:3023

RRb4a,bbaaaazmb1n6bbbaambnvjn7 5maa16bab2ban26a1p2banj36aabalaSRa3aaaaabzbpubpmvmznbab

bb2b26mznb5

Meali 8erifi

Grmedin mi? Allah Gkleri ve Yeri hakkile yaratm/, dilerse sizi giderir yep yeni bir halk getirir 19 Ve

Allaha gre bu, ehemmiyyetli bir /ey de+ildir 20 Bir de hepsi toplanarak Allahn huzuruna km/lardr,

zuaf ksm byklk taslyanlara: /yle demektedirler: bizler sizlere tabi' idik, /imdi siz, bizden Allahn

azbndan zerrece bir /ey defi edebiliyor

sh:3024

musunuz? E+er, demi/lerdir: Allah bize hidayet verse idi elbette sizi hidayeti erdirirdik, /imdi bizler

szlansak da sabretsek de msavdir, bizim iin kurtulu/ yok 21 / bitince 8eytan da der ki: do+rusu Allah

size hak va'di va'd buyurdu, ben de bir va'd yaptm size yalan ktm, maamafih benim size kar/ bir sltam

yoktu, ancak sizi da'vet ettim siz de bana icabet eylediniz, o halde beni levmetmeyiniz nefislerinizi

levmediniz, ben sizi kurtaramam, siz de beni kurtaramazsnz, ben sizin bundan evvel beni /erik ko/manz

tandmadm, her halde zalimlerin hakk elm bir azbdr 22 yman edip salih salih ameller i/liyenler ise

altndan rmaklar akar Cennetlere konulmu/lardr, rablarnn izniyle orada muhalled olarak kalacaklardr,

tehyyeleri orada selmdr 23

TRamlar5jvjabqb2obab=URmm ab3y2b26blaarb4b

nVRr3jrvjr?aunroabbaWRrjo a aaa2b4arb2oazaba73a

ab13abb;

sh:3025

Meali 8erifi

Grdn'a Allah nasl bir temsil yapt; ho/ bir kelimeyi, ho/ bir a+a gibi ki kk sbit dal Semada 24

Yemi/lerini rabbnn izniyle her dem verir, ve Allah insanlara byle temsiller yapar ki kavrayp d/nsnler

25 Habs bir kelimenin temsili de habs bir a+a gibidir ki stnden csselenmi/ karar yoktur 26 Allah,

iyman edenleri hem Dnyada hem hrette sbit sz ile tesbit buyurur, hakszlk edenleri ise /a/rtr ve

Allah ne isterse yapar 27

XRamaa2aa1aaya

aaja=YRu76b2aaPSuaaaaaj63mnab

aabQS3jbaaaaa1abba5 j3abm254RSa aaap

aa4abbbx2arapb7a1nvajz2b7

ab7

sh:3026

SSaaaj7a3ab7TSam 3bbn6ama

amz6baab1b;

Meali 8erifi

Bakmaz msn onlara ki Allahn n'metini kfre de+i/tiler ve kavimlerini helk yurduna kondurdular 28

Cehenneme, yaslanrlar ona, o ise ne fena makardr 29 Ve Allahn yolundan saptmak iin Allaha

menendler uydurdular, de ki: keyfinize bakn nk gidi/iniz ate/edir 30 Syle: o iyman etmi/ olan

kullarma : namaz klsnlar ve kendilerini merzuk kld+mz /eylerden gizli ve ak infak etsinler, yle bir

gn gelmeden evvel ki onda ne alm satm var, ne dostluk 31 Allah yle bir lahdr ki Gkleri ve Yeri yaratt

ve yukardan bir su indirdi de onunla size rzk iin trl semereler kard ve emriyle denizde cereyan

etmek iin size gemileri muhassar kld, size nehirleri de muhassar kld 32 Ve sizin iin birbiri ardnca

8ems- Kameri muhassar kld, yine sizin iin leyl- nehar verdi yle ki Allahn n'metini saysanz onu

bitiremezsiniz, her halde insan, ok zlim, ok nankr 34

8unu da yadet ki ya Muhammed!

USab4a2lau3aajabauj2ajab6

sh:3027

VSlaaraab7mjb7bb1yWS2ba aon2a2naz=2baabu3ad,abma aarapXS2bamb1b6b1aaabYSazakaja3az6a2abPTlaua n>2bmj3 bQT2ba1

aazbl;

Meali 8erifi

Bir de brahimin dedi+i vakti an: rabbm! Bu beldeyi emin kl, beni ve o+ullarm putlara uzak

bulundur

sh:3028

35 Rabbm!. nk onlar insanlardan bir o+unu /a/rtrlar, bundan byle izimce gelirse i/te o bendendir,

kim de bana syan ederse artk sen gafursun, rahmsin 36 Yarabben! Ben, zrriyyetimden ba'zsn senin

beyti muharreminin yannda, ekin bitmez bir vdide iskn ettim, yarabben! namaz ikame etsinler diye,

bundan byle insanlardan bir takm gnlleri onlara do+ru akt, ve onlar haslttan merzuk buyur, gerek ki

/krederler 37 Yarabben! biz ne gizliyoruz ve ne 'ln ediyoruz her halde sen bilirsin, ve ne Yerde, ne

Gkte hi bir /ey Allaha kar/ gizli kalmaz 38 Hamd o Allaha ki bana htiyarlk halimde smail ve shak

ihsan buyurdu, /phe yok ki rabbm her halde duay i/itiyor 39 Rabbm! Beni namaza mdavim kl,

zrriyyetimden de, yarabben! hem dum kabul buyur 40 Ya rabban! ma+rifet buyur bana ve anama

babama ve btn m'minlere, hisab ba/a dikilece+i gn 41

RTmzjab5b3ab6abma2b=ST@ma 7ad,ma6TTaabbmaal=4aa2babaau3k=vkmnja36ama

anj3ba4=UTnbaaa1mjb22b

arb4

sh:3029

VTaa6a bn4avjb4

Meali 8erifi

Bunlar an ve sakn Allah zalimlerin yaptklarndan gafil sanma, onlar o, ancak yle bir gne te'hr eder

ki o gn gzler belerir 42 Ba/kalarn dikerek ko/arlar, nazarlar kendilerine dnmez, ve yreklerinin ii

bom bo/ hev kesilmi/tir 43 Hem inzr ile haber ver insanlara o azbn gelece+i gn, o vakt diyecek ki o

zulmedenler yarabben! Bizi yakn bir ecele te'hr buyur, da'vetine icabet edelim ve Peygamberlerin izince

gidelim, hani ya bundan evvel yemin etmi/ de+il miydiniz: Sizin iin zeval yoktu ya? 44 Siz de o kendilerine

zulm etmi/ olanlarn meskenlerine sakin oldunuz, onlara nasl yapt+mz ise sizce tebeyyn etti ve size

emsal gsterdik 45 Filhakka onlar mekirlerini yaptlar, Allah ndinde de onlara mekir var, isterse onlarn

mekirleri da+lar yerinden oynatacak olsun 46

WT5mzja6aaanb6XTmj4aaaap2aaayabYTmav

a1b7

sh:3030

PUa2amuab=QUva31bjo6aaazblRUa25ba2aaba

ayaaajbl

Meali 8erifi

O halde sakn Allah Peygamberlerine olan va'dine hulf eder sanma, /phesiz Allah azzdir, intikam

vardr 47 O gn ki Arz ba/ka tebdil olunur, Semavat da ve hep o vhid, kahhr olan Allah iin frlarlar 48 Ve

grrsn mcrimleri o gn birbirlerine atl atl buka+lardadrlar 49 Gmlekleri katrandan, ve yzlerini

ate/ kaplyor 50 nk Allah her nefsi kazand+le cezalandracak, haberiniz olsun ki Allahn hisab seri'dir

51 Bu i/te insanlara beli+ bir tebli+dir, hem bununla inzar edilsinler, hem onun ancak bir tek lh oldu+unu

bilsinler hem de +d alsn akl- vicdan temiz olanlar 52

48. a - Bu terkib iki ma'nya gelebilir: birisi Arz mahiyyetinden ba/kasna demek

olur. Birisi de bu Arzn, gayriye ya'ni ba/ka bir Arza demek olur. Ve her iki ma'n ile te'vil varid olmu/tur.

Netekim ba'z rivayetlerde Arz ate/ olacak, Semavat Cennet denilmi/, ba'z rivayetlerde de Arz gm/

sebkesi gibi bembeyaz, zerine kan dklmedik gnah i/lenmedik bamba/ka bir Arz olacak denilmi/tir.

Sehl ibni Sa'dden menkuldr ki dinledim demi/ Resulullah

sh:3031

buyuruyordu ki yevmi Kyamette ns kursatnnaky gibi beyz ve afr bir Arz zerinde ha/rolunacak.

Hazreti Ai/eden merviydir ki mj4 aa kavli ilhsindenResulullaha sual ettim: ya Resulallah o gn insanlar nerede olacak? dedim. Buyurdu ki bir /ey sordun ki

mmetimden hi biri sormam/t, o vakt ns cisri Cehennem zerinde - di+er bir rivayette - Srat zerinde

olacak demi/tir.

Arz, ma'rife olarak zikr- iade edilmi/ oldu+una ve bu surette sani evvelin ayn olmas asl bulundu+una

nazaran da ikinci ma'n zahirdir. Maamafih zamir ile b buyurulmayp da ismi zahir ile a buyurulmas evvelki ma'nya da ihtimal verdirmektedir. Sonra her iki takdirde de

tebdil dahi iki ma'nya muhtemildir: birisi i'dam kllden sonra halk cedid, ya'ni tebdili zat, di+eri de

maddesinin bakasle tebdili sfat ki tahvil demek olur. Mtekellimnin ba'zs evvelki ma'ny ahz etmi/tir.

nk tebdil, zat Arza isnad edilmi/ oldu+u gibi 3bau6 kavliilhsi de zahiren bunu muktezidir. Bldaki nakle muvafk olarak bni Mes'ud Hazretleri Arz, zerinde kan

dklmedik, gnah i/lenmedik, Szlm/ beyaz gm/ gibi bir Arza tebdil olunacak demi/ oldu+u cihetle

bunun tebdili zat demek oldu+u da sylenmi/tir. Ba'zmtekellimn de ikinci ma'ny ahzetmi/lerdir. nk

tebdilin tahvil ma'nsna isti'mali de mtearef oldu+u gibi ba's hakkndaki vkak hadsini bakai maddeyi bir i/'ar var gibidir. bni Abbas Hazretlerinden de merviydir ki Arz, yine bu Arz, /u

kadar ki sft tagayyr edecek, ezcmle da+lar yryecek, denizleri yarlacak, dmdz olacak, i+rilik

b+rlk grlmiyecek demi/ ve beyti okumu/tur.

bab2bbamaa2baanom

sh:3032

Fnun tecribiyye ve ezcmle kimya kavaidine nazaran bakai madde suretiyle Arzn tahvili imknn

mlhaza kolay ise de maddenin i'dam tarikle tebdilin imknnmlhaza m/kildir. Onun iin maddenin

kdem ve bakasna zahib olan feylesoflar bunu mmteni' addettiklerinden tahvil suretine kasr nazar

etmi/lerdir. Maamafih son zamanlarda maddenin mcerred kuvvete tahavvl imknn gsteren ba'z

tecribelere tesadf edildi+inden bakai madde kanunu bakai kuvvet kanununa, bu da bakai llet

kanununa irca' olunmu/tur. Bakai llet ise /phe yok ki bakaullaha raci'dir.

Hulsa maddenin fenas aklen de mmteni' de+ildir. Binaenaleyh tebdile iyman ile tafslini ilhye lmi

ilhye tefvz etmek, daha muvafktr. Maa'haza bu hususta maddenin ifnas /art olmad+ndan tahvile i'tikad

da kfi olabilir. Bir de bni atyye tefsirinde /unu da rivayet etmi/tir ki tebdil Arz da olacak ve lkin her ferikn

haline gre: kimine ekmek, kimine gm/, kimine ate/ ag . Bu rivayette muhtelif rivayetlerin bir cem'-tevfik vardr. Maamafih bu kabil tebdilt Dnyada dahi grlp durmaktadr.

Hasl, o /a/maz va'd- intikamn tahakkuku, o gn ki: Arz, ba/ka arza tebdil olunacak.

aaap=Paobbmo=Pao2byo6 gibi yetlere bak.

aap Semavt da - yle de+i/ecek, infitar ve in/ikak ederek Gne/ ve Kameritutulup derilerek, yldzlar sndrp da+tlarak drlecek, ba/ka Semalara tebdil edilecek. Ya'ni Kyamet

kopacak, bu Dnyann Arz ve Semavt yerine hret Arz hret Semavt kurulacak.

2a ve hepsi Allah iin bruz edecekler

sh:3033

- ya'ni btn halk ve bu miyanda alel'husus o zalimler mevkuf bulunduklar kabirlerinden yrtlecek. Gizli

yapyoruz zu'mettikleri btn amellerile Arasat meydanna dklecek, hi bir yerde gizlenemiyerek ve

ba/ka hi bir merci' bulunamyarak Allah iin, Allahn hukm- cezas iin mahkemei kbrya kacaklar

aayab O Allah iin ki vahd, kahhr. - Vhid, ya'ni /eriki yok, bu lemde ondanba/ka ilh iddia edenler, ba/ka ma'bud, ba/ka rab tanmak istiyenler veya nefislerine, hevlarna tapanlar,

o gn grecekler, anlyacaklar ki Allahdan ba/ka ilh yok, ona kar/ iddia ettikleri /erikler, menfaat

umduklar, kuvvet isnad ettikleri metbu'lar, hkim zannettikleri hayaller hi imi/. Allah, bir ve kahhar, ya'ni

her /ey'e galib, her /ey onun hukm- kudretine ma+lb ve mahkm, iradesine kar/ gelinmek htimali yok,

kahrine Yerler Gkler dayanmaz, onun iin Yerler Gkler de+i/mi/. Herkes onun huzuri cellinde boyun

bkm/ ve esasen hepsi onun iin vcude km/. Hsl burada sft ilhiyyeden bilhassa vahd ve

kahhar sfatlarnn zikr olunmas o gnn kemali deh/etini ifade iindir ki bunun nazri

aa6aayab dr.

49. mav Ve o gn o mcrimleri greceksin ki a1b7 esfadda atlm/lar - esfad denilen ba+larla atlm/

ba+lanm/lar. 50. a2 a gmlekleri katrandan - ma'lm ki katran:siyah, irkin ve sert kokulu. Sr'atle i/tial eder, hrr ve keskin bir usredir. Arablar bunu uyuz develere

srerler. Denilmi/ ki eshab nr, katranla tl olunacak ve o, adet onlarn donu, gmle+i olacak, ve bu

suretle kendilerinde drt trl azb itima' edecek; ki irkin renk, fena koku, /iddeti hararet, sr'atle i/tiale

kabiliyyet. Ancak unutulmamak lzm gelir ki

sh:3034

btn Arz-u Semavtiyle lemin tebeddl etti+i o gn e/yann havass ve evsaf bamba/ka bir halde

de+i/mi/ bulunacaktr. Binaenaleyh o gnk katran, bu gn bildi+imiz katranlarla takdir- ta'yin

olunamyacak bir /eydir. O halde ifade, bir temsil demek olur. Evvel /uras zahir ki bu ta'birden son derece

bir sefalet tebadr eder. Saniyen Ebssud tefsirinde der ki bunun cevheri nefsi ihata edip ona lm ve

gumum celbeyliyen, redy melekeler, deny huylar olmasmuhtemildir. Daha do+rusu mezkr katran

onlarn bu ne/'ette ya'ni Dnyada bula/tklar ve kendilerine /iar edindikleri batl akdelerin trl trl

azblar calib olan irkin amellerin ayndr ki di+er ne/'ette ya'ni hrette o suretle tecessd ederek

azblarnn i/tidadna ba's olacaktr ag .

muab= Ve yzlerini ate/ bryor. - baa=Panmad,6 mantukunca evvel emirde

kalblerden tutu/acak olan Cehennem ate/i yalnz ilerini yakmakla kalmyacak, o katranl cesedlerinin her

tarafn kaplyacak ve hatt a'zayi zhirelerinin en kymetlisi olan ve havass- me/arin mecma bulunan

yzlerini dahi bryecek. Mfessirnin htiyar ettikleri bu ma'n

zjabu6 mazmuna gibi Cehennem iindeki birhalleri demek olur. Fakat bunun ondan nce ha/ir srasnda veya Srat zerinde olmas daha zahirdir.

m htab da buna karnedir.

51. va31bjo6 nk Allah, her nefsi kesbiylecezalandracaktr. - Ya'ni btn onlar: Arz ve Semavtn o inklb ve tebeddl, o bruz ve mcrimlere o

muahaze, Allahn herkesi, her insann benli+ini kazancna gre hayra hayr, /erre /er kar/lkla

cezalandrmas hkmeti iin yaplacaktr. Ve onun iin o gn o mcrimler cezalarn bulurken sen onlar yle

greceksin ya Muhammed, veya ey mu'mini kmil! aaazbl8phe yok ki Allah, seriulhisabdr. - Zira

sh:3035

onu bir /e'n, di+er bir /e'nden me/gul etmez. mhal edip dururken birdenbire hisaba eker. Ve isterse

hepsini bir anda intac eder. Srei Ra'dde abaj5 buyurulmadm idi?

52. a /te bu - kitab, ya'ni bu srei brahim veya bu srenin hatimesini te/kil eden i/bu mzjab5 il azbl htar

25b nasa bir tebli+ -kf ve beli+ bir nashattir. a2 Bir de

bununla inzar edilsinler iin aabaay ve hakikaten ilh bir,ancak bir oldu+unu bilsinler iin aaajbl ve ll'elbab olanlartezekkr etsinler - ya'ni ne yaptklarn ve ne yapacaklarn, /imdiye kadar ne dinde, ne mezhebde ne

amelde bulunduklarn ve bundan sonra ne yolda hareket etmeleri lzm gelece+ini d/nsnler,

anlarsnlar iindir ki... - Bu indirildi. aa buyurulmayp da bir vav ilvesile a buyurulmasnda ne kadar cem'yyetli bir belgat vardr. Bu vav, atf veya ibtidaiyye

olarak mlhaza edilebilece+i cihetle evvel emirde iki sureti rabt muhtemil olur. Atfoldu+u takdirde

makablinde za gibi mukadder bir ma'tufn aleyh htar ederek nashat edilsinler iin ve ilh...mealini ifade eyler. btidaiyye oldu+u takdirde de gsterildi+i vechile lm n mteallakn kelmn

nihayetinde mlhaza ettirir. yle ki bu nndeki Sureye teallk edebilir. Binaenaleyh bu yet, bir taraftan

Srei brahim i itmam ederken di+er taraftan maba'dindeki Srei Hcr e bir tavte' denebilecek surette

beli+ bir tahalls olmu/tur. 8u halde Srei brahimi m/temil oldu+u ahkm i'tikadiyye hasebile nasa bir

tebli+i mahsus, Srei Hcr i de inzar, tevhid, tezkir hikmetlerile onun bir tetmimi halinde mlhaza

edebiliriz.