Embed Size (px)
DESCRIPTION
استاندارد شماره 16 حسابداریتسعير ارز
Citation preview
16 شماره حسابداري استانداردارز تسعير
مندرجات فهرست
بند شماره1-2مقدمه.3-6كاربرد دامنه.7تعاريف.8-26ارزي معامالت.
8-10 اوليه شناخت-11-14ترازنامه درتاريخ ارزي تسعيراقالم-15-23اصلي عمل تسعير-نحوه تفاوت شناخت-24-26جايگزين مجاز عمل تسعير-نحوه تفاوت شناخت-
27-44خارجي عمليات مالي صورتهاي.27-30خارجي عمليات طبقه‌بندي-31-33گزارشگر تجاري واحد ازعمليات الينفك خارجي عمليات-34-40خارجي مستقل واحدهاي-41-42خارجي مستقل واحد واگذاري-43-44خارجي عمليات طبقه‌بندي تغيير-
45-48افشا.
49تاريخ‌اجرا.
50حسابداري بين‌المللي استانداردهاي با مطابقت.
16 شماره حسابداري استانداردارز تسعير
و حسKKابداري"مطKKالعه اسKKتانداردهاي بKKر "مقKKدمه‌اي به تKKوجه بKKا بايKKد اسKKتاندارد اين شود. بكارگرفته
مقدمه‌‌ممكن تجاري دهد.واحد انجام طريق دو به را خود خارجي فعاليتهاي مي‌تواند تجاري واحد .يك1
و ارزي معKKامالت انعكKKاس باشد.براي خارجي عمليات داراي يا دهد انجام ارز به معامالتي است‌‌عمليKKات مKKالي صKKورتهاي و ارزي معKKامالت بايKKد تجاري واحد مالي صورتهاي در خارجي عمليات‌‌معKKامالت حسKKابداري در اصلي شود.موضوعات )ريال(تسعير گزارشگري پول واحد به خارجي‌‌آثKKار و شKKود گKKرفته بكKKار تسKKعير بKKراي نرخي چه كه است اين از عبارت خارجي عمليات و ارزي‌شود. شناسايي مالي صورتهاي در چگونه ارز نرخ تغيير از ناشي مالي
نتKKايج كه گKKيرد صKKورت نحوي به خارجي عمليات و ارزي معامالت تسعير كه است اين .هدف2\ آن همKKاهنگي آن ويژه ارزش و تجاري واحد نقد وجوه جريانهاي بر ارز نرخ تغييرات آثار با عموما
ارائه عملكرد نتايج از مطلوب تصويري مالي صورتهاي كه كند ايجاد را اطمينان واين باشد داشته‌‌در كه گKKونه‌اي به را اقالم ارتبKKاط و مKKالي نتKKايج ، تلفيقي مKKالي صKKورتهاي مي‌دهKKد.همچKKنين،
كند. منعكس است، شده داده نشان تسعير از قبل ارزي مالي صورتهاي
كاربرد دامنه‌شود: گرفته بكار زير موارد در بايد استاندارد اين الزامات.3 و ارزي، معامالت الف.تسعير در ويKKژه ارزش روش يKKا تلفيق طKKريق از كه خKKارجي عمليKKات مKKالي صKKورتهاي .تسKKعير ب
مي‌شود. منعكس تجاري واحد مالي صورتهاي
ارزي بدهيهاي از گروه آن به مربوط تسعير تفاوت بندي طبقه استثناي به استاندارد، اين .در4مي‌گKKردد، محسوب خارجي مستقل واحد يك در سرمايه‌گذاري خالص براي حفاظي عنوان به كه
نمي‌شود. مطرح حفاظي عمليات حسابداري نحوه جنبه‌هاي ساير
كه كننKKدگاني استفاده راحتي منظور به ديگر پول واحد به ريال از مالي صورتهاي مجدد .ارائه5نمي‌شود. مطرح استاندارد اين در ديگر، مشابه مقاصد براي يا دارند عادت پول واحد آن به
خKKارجي عمليات نقدي جريانهاي تسعير و ارزي معامالت از ناشي نقدي جريانهاي ارائه .نحوه6اسKKتاندارد به منظKKور اين )بKKراي نمي‌شKKود مطرح استاندارد اين در نقد وجوه جريان صورت در
شود(. مراجعه نقد وجوه جريان صورت عنوان با2 شماره حسابداري
تعاريف‌است: رفته بكار زير مشخص معاني با استاندارد اين در ذيل اصطالحات.7 عمليات. خارجي مشKKاركت وابسKKته، تجاري واحد فرعي، تجاري واحد يك از است عبارت
اداره يKKا يKKافته اسKKتقرار ايKKران از خارج در آن فعاليتهاي كه گزارشگر تجاري واحد شعبه يا خاص. مي‌شود
واحد. مستقل خارجي بخش آن فعاليتهاي كه مي‌شود اطالق خارجي عمليات از دسته آن به نمي‌دهد. تشكيل را گزارشگر تجاري واحد الينفك
واحد. پول گزارشگري . مالي صورتهاي ارائه در استفاده مورد پول واحد از است عبارت گزارشگري. پول واحد از غير به پولي واحد هر از است عبارت ارز. تسعير. پKKول واحKKد برحسKKب ارز، بKKر مبتني مالي اطالعات آن، طريق از كه است فرايندي
پKKول واحKKد برحسKKب ارزي منفKKرد معKKامالت گKKزارش ، تسKKعير شKKود.واژه بيKKان گزارشKKگري
به ارز حسKKب بKKر شKKده تهيه مKKالي صKKورتهاي كامل مجموعه يك برگردان همچنين و گزارشگري‌مي‌گيرد. بر در را گزارشگري پول واحد
نرخ. تسعير برابري نرخهاي انواع )شامل يكديگر به پولي واحد دو تبديل نرخ از است عبارت مي‌شود. گرفته بكار تسعير فرايند در غيره(كه و قراردادي رسمي،
تفاوت. تسعير پKKول واحد به ارز يك از معيني ميزان تسعير از ناشي تفاوت از است عبارت متفاوت. نرخهاي‌تسعير با گزارشگري
خالص. سKKرمايه‌گذاري در يك واحKKد مسKKتقل خKKارجي تجKKاري واحKKد سKKهم از اسKKت عبKKارت خارجي. مستقل واحد آن داراييهاي خالص در گزارشگر
اقالم. پولي قابل يا ثابت مبلغ به است قرار كه بدهيهايي و داراييها و نقد وجه از است عبارت شود. پرداخت يا دريافت نقد وجه از تعييني
ارزش. منصفانه مي‌توانند مايل و مطلع فروشنده‌اي و مايل و مطلع خريداري كه است مبلغي كنند. مبادله يكديگر با مزبور مبلغ ازاي در را دارايي يك عادي، شرايط در و حقيقي معامله‌اي در
عمليات. حفاظي از ناشKKي ريسKKك جبران يا كاهش منظور به كه مي‌شود اطالق اقداماتي به به خKKارجي مي‌گKKيرد.اسKKتقراض صKKورت ارز نرخ يا شده تضمين سود نرخ بازار، قيمت تغييرات‌‌از خKارجي مسKتقل واحKد يك در سKرمايه‌گذاري از ناشي ارز نرخ تغييرات ريسك پوشش منظوراست. حفاظي عمليات جمله
ارزي معامالت اوليه شناخت . اسKت ارز به تسKويه مسKتلزم يKا مي‌شKود انجKام ارز به كه اسKت معامله‌اي ارزي .معامله8
: است زير شرح به ارزي معامالت از نمونه‌هايي‌شود، دريافت يا پرداخت ارز به آنها بهاي است قرار كه خدماتي و كاالها فروش و الف.خريد گيرد، صورت ارز به آنها تسويه است قرار كه تسهيالتي اعطاي يا .استقراض ب و باشد، تجاري واحد آن طرف يك كه نشده اجرا ارزي قراردادهاي از ناشي .معامالت ج ارز. به بدهيها تسويه يا تقبل و داراييها فروش يا تحصيل به مربوط .معامالت د
ريال به معامله انجام تاريخ در تسعير نرخ براساس بايد اوليه شناخت زمان در ارزي معامله.9شود. ثبت
وغKKيره( قKKراردادي يا رسمي برابري نرخهاي از )اعم معامله تاريخ در تسعير نرخ از .منظور10به بنKKا ، اسKKت دشKKوار ارز لحظه‌اي نKKرخ تعKKيين كه آنجا .از است معامله انجام لحظه در ارز نرخ
معKامله انجKKام تKاريخ در تسKعير نKرخ از تقريKبي كه مي‌شKود اسKتفاده نرخي از عملي مالحظات‌ميانگين نرخ براساس مي‌شود انجام ماه يك يا هفته يك طي كه معامالتي كليه مثال، باشد.براي
از اسKKتفاده باشKKد، تKKوجه قابل ارز نرخ نوسانات چنانچه مي‌شود.ليكن تسعير ماهانه يا هفتگي بود. نخواهد اتكا قابل دوره، طي شده انجام ارزي معامالت تسعير براي ميانگين نرخ
ترازنامه تاريخ در ارزي اقالم تسعير ترازنامه: تاريخ در.11 شود، تسعير ترازنامه تاريخ در تسعير نرخ از استفاده با بايد ارزي پولي الف.اقالم با بايد است شده ثبت ارز برحسب تاريخي شده تمام بهاي به كه پولي غير .اقالم ب
و شود، تسعير معامله انجام تاريخ در تسعير نرخ از استفاده نKرخ از اسKتفاده بKا بايKد اسKت شده ثبت ارز برحسب منصفانه به‌ارزش كه غيرپولي .اقالم ج
تسعيرشود. منصفانه ارزش تعيين تاريخ تسعيردر
پيش قKKابل سهولت به سررسيد تاريخ در تسعير نرخ چه اگر مدت، بلند پولي اقالم مورد .در12بKKراورد عيKKني‌ترين ترازنKKامه، تKKاريخ در اقالم اين تسKKعير منظKKور به است الزم ليكن نيست، بيني
ترازنKKامه تKKاريخ نKKرخ به تسKKعير معمKKول، شرايط آيد.در عمل به موجود اطالعات پرتو در ممكن‌‌سKKلف و روز ارزي بازارهKKاي در مربوط پول واحد اگر ويژه به مي‌دهد، دست به را براورد بهترين‌‌ارز فKKروش و خريKKد قKKابليت يKKا تبKKديل قابليت با رابطه در هرگاه حال اين شود.با معامله آزادانه‌‌پرتKو در كه گKردد اسKتفاده تسKعيري نKرخ از اسKت الزم باشKد، داشKته وجKود ترديKد نظKر مKورد
ترازنKKامه تKKاريخ در را مKKدت بلنKKد ارزي پKKولي اقالم ريKKالي معادل براورد بهترين موجود اطالعات‌دهد. به‌دست
واحKدهاي يKا معKامالت بKرخي بKراي ارز تخصيص آن، در كه ارز بودن نرخي چند شرايط .در13براسKاس ترازنKامه تاريخ در ارزي اقالم تسعير و اوليه ثبت است، خاص مقررات مشمول تجاري‌مي‌شود. انجام مربوط ارزي مقررات طبق شده تعيين ارز نرخ
مثKKال مي‌شKKود.بKKراي تعKKيين مربKKوط حسابداري استانداردهاي براساس اقالم دفتري .مبلغ14ارزش يKKا تاريخي شده تمام بهاي به مشهود ثابت داراييهاي يا سرمايه‌گذاريها برخي است ممكن
تعKKيين تKKاريخي شده تمام بهاي براساس چه ارزي، اقالم دفتري شود.مبلغ اندازه‌گيري منصفانه‌مي‌شود. تسعير ريال به استاندارد اين طبق منصفانه، ارزش برمبناي چه و باشد شده
اصلي عمل -نحوه تسعير تفاوت شناخت‌‌بيKKان را ارزي معKKامالت تسKKعير تفاوتهاي حسابداري نحوه استاندارد، اين23 تا16 .بندهاي15
يKKا شKKديد رسKKمي كاهش از ناشي تفاوتهاي مورد در مذكور بندهاي در مندرج عمل مي‌كند.نحوه‌‌مKKواردي در دارد.ليكن كاربرد نيز اصلي عمل نحوه عنوان به ريال ارزش در مالحظه قابل افت‌‌تحت را بKKدهيهايي مزبور افت يا كاهش و ندارد وجود حفاظي شده، ياد افت يا كاهش قبال در كه
\ كه دهد قرار تاثير واحKKد و اسKKت شKKده ايجKKاد حسKKابها در ارزي داراييهKKاي تحصKKيل دليل به اخKKيرا‌در مندرج جايگزين مجاز عمل نحوه اصلي، عمل نحوه بر عالوه نيست، آنها به‌تسويه قادر تجاري
گرفت. كار به مي‌توان نيز را25 بند
16 . بKKا متفKKاوت نرخهKKايي به تجKKاري واحد ارزي پولي اقالم تسعير يا تسويه از ناشي تفاوتهاي‌‌‌رفته بكKKار قبل دوره مKKالي صورتهاي در اقالم اين درتسعير يا اقالم اين اوليه ثبت در كه نرخهايي‌‌تسKKعير تفاوتهKKاي .شKناخت شKود شناسKايي وقKKوع دوره هKKزينه يKKا درآمKKد عنوان به بايد است،حسابداري استاندارد طبق كه ارزي تسعير تفاوت همچنين و23 الي19 بندهاي در شده مطرح‌‌شKKرايط واجKKد دارايي تمام‌شKKده بهKKاي در احتساب قابل مالي تأمين مخارج قالب در13 شماره
. است مستثني قاعده اين از ، مي‌باشد
به مربKKوط پKKولي اقالم تسKKويه تKKاريخ و معKKامله انجKKام تKKاريخ فاصKKله در تسعير نرخ .چنانچه17تسKKويه وقKKوع دوره همان در معامالت مي‌آيد.اگر بوجود تسعير تفاوت كند، تغيير ارزي معامالت
از يكي در معKKامالت گKKاه هKKر ليكن مي‌شKKود، شناسايي دوره همان در تسعير تفاوتهاي كليه شود‌بKKا تسKKويه، دوره تKKا مKKالي دوره‌هKKاي از يك هKKر در تسعير تفاوت شود، تسويه بعد مالي دوره‌هاي
مي‌شود. شناسايي و تعيين دوره‌ها آن طي تسعير نرخهاي در تغيير به توجه
فKKرعي تجKKاري واحدهاي و اصلي تجاري واحد يك بين شده انجام معامالت تسعير .تفاوتهاي18تجKKاري واحKKد مKKالي صKورتهاي در اصKلي، تجKKاري واحKKد يك فKKرعي تجاري واحدهاي بين نيز و آن
زيKKان و سود از بخشي عنوان به اشخاص، ساير با شده انجام معامالت از ناشي تفاوتهاي همانندمي‌شود. گزارش دوره
19 . 136 مKKاده مفKKاد اجراي در بايد دولتي شركتهاي ارزي بدهيهاي و داراييها تسعير تفاوتهاي‌‌‌و داراييها تسعير اندوخته حساب به ،1366 ماه شهريور مصوب كشور عمومي محاسبات قانون
پايKKان در شKKود.چنKKانچه طبقه‌بندي سرمايه صاحبان حقوق سرفصل در و منظور ارزي بدهيهاي‌‌دوره همKKان زيKKان و سKKود به مبلغ اين باشKKد، بKKدهكار مزبKKور انKKدوخته حسKKاب مانده مالي، دوره
انKدوخته تغيKير مKوجب فKوق تKرتيب به كه تسKعيري تفاوتهKاي خKالص مي‌شود.همچKKنين منظورشود. منعكس دوره جامع زيان و سود صورت در بايد است، گرديده دوره طي تسعير
مي‌دارد: مقرر1366 ماه شهريور مصوب كشور عمومي محاسبات قانون136 .ماده20تلقي هKزينه يKا درآمKد دولKتي، شركتهاي ارزي بدهيهاي و داراييها تسعير از حاصل زيان و "سود
تسKKعير ذخKKيره حساب در بايد مذكور بدهيهاي و داراييها تسعير از صل حا نمي‌گردد.مابه‌التفاوت
ذخKKيره حسKKاب مانKKده مKKالي، سال پايان در كه صورتي شود.در منظور ارزي بدهيهاي و داراييهاشد. خواهد منظور سال همان زيان و سود حساب به مبلغ اين باشد، بدهكار‌مKKالي سKKال پايان در ارزي بدهيهاي و داراييها تسعير ذخيره حساب مانده كه صورتي :در تبصره
انتقال قابل قانوني مراحل طي از پس مازاد مبلغ نمايد، تجاوز شركت شده ثبت سرمايه مبلغ ازمي‌باشد." شركت سرمايه حساب به‌‌آن اسKKتاندارد، اين موجب به دولتي، شركتهاي توسط فوق ماده مفاد رعايت ضرورت به توجه با
از اسKKتنباط بKKا كه دولKKتي شركتهاي ارزي بدهيهاي و داراييها تسعير از حاصل تفاوتهاي از قسمت\ فوق ماده تبصره سKKرمايه صاحبان حقوق سرفصل تحت ارز تسعير اندوخته حساب در مستقيما‌گKKزارش عنKKوان با6 شماره حسابداري استاندارد الزامات با انطباق جهت در مي‌گردد، منظورمي‌شود. منعكس دوره جامع زيان و سود صورت در مالي عملكرد
21 . \ كه پولي اقالم از گروه آن تسعير تفاوتهاي يك در سKKرمايه‌گذاري خKKالص از بخشKKي ماهيتا‌عنKKوان به سKKرمايه‌گذاري خKKالص واگKKذاري زمان تا بايد مي‌دهد، تشكيل را خارجي مستقل واحد‌يابKKد. انعكاس جامع زيان و سود صورت در و شود طبقه‌بندي ترازنامه در سرمايه صاحبان حقوق
انباشKKته زيKKان و سKKود حسKKاب به41 بند طبق ، سرمايه‌گذاري واگذاري زمان در بايد تفاوتها اين‌شود. منظور
\ خارجي، مستقل واحد ويژه ارزش در سرمايه‌گذاري .اگرچه22 سKKهام خريKKد طKKريق از معموال‌شKKركتها بين معوق تجاري ومانده مدت بلند وامهاي طريق از است ممكن ولي مي‌شود انجام آن‌‌مسKKتقل واحKKد مKKالي تKKأمين كه باشKKد اين بKKر تصميم گيرد.چنانچه صورت سرمايه‌گذاريهايي نيز
اين باشد، عادي سهام خريد مانند عملي جهات كليه از بودن دائمي نظر از فوق طرق به خارجي‌‌مسKKتقل واحKKد آن در سKKرمايه‌گذاري خKKالص از جKKزئي عنKKوان به شKKركتها بين وامهKKاي و مانده‌ها‌سKرمايه‌گذاري خالص فروش زمان تا پولي اقالم اين تسعير مي‌شود.تفاوتهاي محسوب خارجي
جKKامع زيان و سود صورت در و مي‌شود بندي طبقه ترازنامه در سرمايه صاحبان حقوق عنوان به‌‌و سKKود حسKKاب به41 بنKKد طبق سKKرمايه‌گذاري واگKKذاري زمKKان در تفاوتها مي‌يابد.اين انعكاس
مي‌شود. منظور انباشته زيان
23 . در تجKKاري واحد سرمايه‌گذاري خالص حفاظ عنوان به كه ارزي بدهي يك تسعير تفاوتهاي‌‌‌عنKKوان به سرمايه‌گذاري خالص واگذاري زمان تا بايد مي‌شود محسوب خارجي مستقل واحد يك
يابد. انعكاس جامع زيان و سود صورت در و شود بندي طبقه ترازنامه در سرمايه صاحبان حقوق‌‌سKKودوزيان حسKKاب به41 بنKKد طبق سKKرمايه‌گذاري خKKالص واگKKذاري زمKKان در بايKKد تفاوتهKKا اين
شود. منظور انباشته
جايگزين مجاز عمل -نحوه تسعير تفاوت شناخت‌است. شده درج16 بند در ،25 بند در مندرج تسعير تفاوتهاي حسابداري اصلي عمل .نحوه24
25 . در مالحظه قKKابل افت يKKا شKKديد كاهش نتيجه در است ممكن ارزي اقالم تسعير تفاوتهاي\ كه نحوي به باشد ريال رسمي ارزش يKKا كKKاهش و باشKد نداشKته وجود حفاظي آن درمقابل عمال\ كه دهد قرار تأثير تحت را بدهيهايي مزبور افت تحصKKيل بKKا ارتبKKاط در مسKKتقيم طKKور به و اخيرا
تسKKعير تفاوتهKKاي نيسKKت.اين آنهKKا تسويه به قادر تجاري واحد و شده‌است ايجاد ارزي داراييهاي‌‌اقل از تعKديل، از پس دفKKتري مبلغ آنكه شرط به شود، منظور مربوط دارايي دفتري مبلغ به بايدنكند. تجاوز دارايي آن كاربرد يا فروش از ناشي بازيافت قابل مبلغ و جايگزيني بهاي
تKKأمين يKKا دارايي تحصKKيل از ناشKKي ارزي بKKدهي تسKKويه به قادر تجاري واحد كه مواردي .در26اين غKير نمي‌شKود.در منظKور دارايي دفKتري مبلغ در تسKعير تفKاوت باشKد، آن مقابل در حفاظ
تمKKام بهKKاي به انتسKKاب قKKابل مسKKتقيم طور به كه است مخارجي از بخشي تسعير زيان صورت،مركKKزي بKKانك وسKKيله به ارز كنKKترل يKKا ارز كمبKKود شKKرايط در مثKKال مي‌باشد.براي دارايي شده
كKKافي، نقKKدينگي وجKKود و تمKKايل صKKورت در حKKتي شKKركتها است ممكن ايران، اسالمي جمهوري‌‌جKKايگزين، مجKKاز عمل نحKKوه براسKKاس حالتي چنين كنند.در تسويه را خود ارزي بدهيهاي نتوانند
\ كه مربوط دارايي شده تمام بهاي اسKKت مبلغي از عبارت شده، خريداري ارزي صورت به اخيرا\ تجاري واحد كه كند. پرداخت بايد ريال به مربوط ارزي بدهي تسويه براي نهايتا
خارجي عمليات مالي صورتهاي‌خارجي عمليات طبقه‌بندي
و عمليKKاتي رابطه به خKKارجي، عمليKKات مKKالي صKKورتهاي تسKKعير براي استفاده مورد .روش27عمليKKات منظور، همين دارد.به بستگي خارجي عمليات و گزارشگر تجاري واحد بين مالي تأمين
"واحKKد گزارشKKگر"و تجKKاري واحKKد عمليKKات از الينفك خKKارجي "عمليKKات بخش دو به خKKارجي‌مي‌شود. خارجي"تفكيك مستقل
هماننKKد اسKKت گزارشKKگر تجاري واحد عمليات الينفك بخش كه خارجي عمليات از دسته .آن28مثKال مي‌دهKد.بKراي انجKKام را خود تجاري فعاليتهاي گزارشگر، تجاري واحد عمليات از شاخه‌اي‌‌فKKروش به را گزارشKKگر تجKKاري واحKKد از دريKKافتي كاالهKKاي تنها خارجي عمليات اين است ممكن‌‌بين تسKKعير نKKرخ تغيKKير موارد، اين دارد.در ارسال گزارشگر تجاري واحد به را آن عوايد و رساند‌واحKKد عمليKKات از ناشKKي نقKKدي جريانهاي بر خارجي عمليات انجام محل كشور پول واحد و ريال
\ گزارشگر تجاري خKKالص بKKر تKKأثير به‌جKKاي تسKKعير نKKرخ در تغيKKير دارد.بنKKابراين، آني اثKKر تقريبKKا‌نگهKداري پKولي اقالم از هKريك بKر خKارجي، عمليKات درآن گزارشگر تجاري واحد سرمايه‌گذاري
مي‌گذارد. تأثير خارجي عمليات توسط شده
\ خارجي مستقل واحد يك .برعكس،29 و نقKد وجKKوه خKKود فعKاليت محل پول واحد حسب بر كال‌ممكن و مي‌كنKKد كسKKب درآمKKد مي‌شود، مخارجي متحمل مي‌كند، جمع‌آوري را پولي اقالم ساير‌از غKKير به پKKولي واحدهاي حسب بر معامالتي است ممكن كند.همچنين منعقد وام قرارداد است‌‌ريال تسعير نرخ در تغيير حالت، اين دهد.در انجام ريال، به ازجمله خود، فعاليت محل پول واحد
آتي يKKا فعلي نقKKدي جريانهKKاي بKKر مستقيمي اثر خارجي، مستقل واحد فعاليت محل پول واحد به‌‌در است.تغيير ناچيز بسيار آن اثر اينكه يا و ندارد گزارشگر تجاري واحد يا خارجي مستقل واحد‌خKKارجي، مسKKتقل واحKKد غKKيرپولي و پKKولي اقالم از يك هKKر بKKر تKKأثير جاي به شده، ياد تسعير نرخ
مي‌دهد. قرار تأثير تحت را خارجي مستقل واحد در گزارشگر تجاري واحد سرمايه‌گذاري خالص
شKKامل جمله خKKارجي"از مسKKتقل "واحد عنوان به خارجي عمليات يك تشخيص .نشانه‌هاي30است: زير موارد
عمليKKات از مالحظه‌اي قKKابل حKKد تKKا كه مي‌شود انجام نحوي به نظر مورد واحد الف.فعاليتهاي آن عمليKKات گزارشKKگر، تجKKاري واحKKد اسKKت ممكن اگرچه است، مستقل گزارشگر تجاري واحدكند، كنترل را واحد
تشKKكيل را نظKKر مKKورد واحد فعاليتهاي از كوچكي بخش گزارشگر، تجاري واحد با .معامالت ب دهد،
\ خارجي واحد .فعاليتهاي ج نه و محلي اسKKتقراض طريق از يا واحد آن عمليات طريق از عمدتاشود، مالي تأمين گزارشگر، تجاري واحد طريق از
\ خارجي واحد خدمات و محصوالت دهنده تشكيل اجزاي ساير و مواد دستمزد، .مخارج د عمدتاشود، تسويه يا پرداخت ريال، نه و محلي پول واحد از استفاده با\ خارجي واحد توسط .فروش ه و شود، انجام ريال بجز پولي واحد حسب بر اساسا‌به و باشKKد مجKKزا خKKارجي واحد روزمره فعاليتهاي از گزارشگر تجاري واحد نقدي .جريانهاي و
نگيرد. قرار خارجي واحد فعاليتهاي تأثير تحت مستقيم طور\ نشKKانه‌هاي بKKا مKKرتبط واقعيات به توجه با مي‌توان را عمليات از يك هر مناسب طبقه‌بندي اصوال
از الينفك خKKارجي "عمليKKات خارجي"از مستقل "واحد تشخيص موارد، برخي كرد.در تعيين باال‌خKKارجي عمليKKات مناسKKب طبقه‌بنKKدي و نيسKKت ميسر وضوح گزارشگر"به تجاري واحد عمليات‌است. قضاوت اعمال مستلزم
گزارشگر تجاري واحد عمليات از الينفك خارجي عمليات‌‌گزارشگر تجاري واحد عمليات الينفك جزء كه خارجي عمليات از دسته آن مالي صورتهاي.31
شKKود. تسKKعير ريKKال به اسKKتاندارد اين26 تKKا8 بنKKدهاي در منKKدرج الزامKKات اعمKKال با بايد است
\ شKده انجKKام معKامالت كه اسKت فKرض بKراين مبتKني تسعير عمليات تجKKاري واحKد توسKط عمال. است گرفته صورت گزارشگر
واحKKد خKKود توسKKط كه معKKامالتي هماننKKد خKKارجي، عمليKKات مالي صورتهاي اقالم از يك .هر32بKا مشهود ثابت داراييهاي شده تمام مي‌شود.بهاي تسعير است، گرفته صورت گزارشگر تجاري‌‌منصKKفانه ارزش به داراييهKKا آن چنKKانچه يKKا مي‌شKKود مسKKتهلك و ثبت خريKKد، تاريخ در تسعير نرخ
مي‌شKKود.بهKKاي تسKKعير ارزيKKابي تجديKKد تKKاريخ در تسKKعير نKKرخ از اسKKتفاده بKKا شKKود نگهKKداري‌‌مي‌گKKردد. تسKKعير مربوط مخارج تحمل تاريخ در تسعير نرخ به وكاال مواد موجوديهاي شده تمام‌‌تعKيين تKاريخ در تسKعير نKرخ از اسKتفاده با دارايي قلم يك فروش ارزش خالص يا بازيافتني مبلغ‌‌تسعير نرخ موارد، قبيل اين مي‌شود.در تسعير دارايي آن فروش ارزش خالص يا بازيافتني مبلغ‌‌منظKور به باشKد الزم اسKت اسKت.ممكن ترازنKامه تKاريخ در تسKعير نKرخ همKان استفاده مورد
خKKالص يKKا بازيKKافتني مبلغ خKKالص به خKKارجي عمليKKات به مربKKوط دارايي يك دفKKتري مبلغ كاهش‌‌عمليKKات خKKود مKKالي صKKورتهاي در تعKKديالتي چKKنين انجKKام كه مواردي در )حتي آن فروش ارزش‌‌گKKيرد.بKKر صورت تعديالتي گزارشگر تجاري واحد مالي صورتهاي باشد(در نداشته مورد خارجي‌‌مKKالي صورتهاي در خارجي، عمليات مالي صورتهاي در شده انجام تعديل است ممكن نيز عكس‌شود. برگشت گزارشگر تجاري واحد
\ عمل در دوره، طي شده انجام معامالت .درمورد33 تقريبي كه مي‌شود استفاده نرخي از غالبا‌معKKامالت بKKراي اسKKت ممكن مثKKال عنKKوان اسKKت.به معKKامله نجام‌ا تاريخ در رايج واقعي نرخ از
شKKود.به استفاده ماهانه يا هفتگي ميانگين نرخ از مشخص، ماه يك يا هفته يك طي گرفته انجام‌‌اتكKKا قKKابل ميKKانگين نKKرخ از استفاده باشد، عمده دوره طي تسعير نرخ نوسانات چنانچه هرحال،بود. نخواهد
خارجي مستقل واحدهاي34 . منظKKور به خKKارجي مسKKتقل واحد يك مالي صورتهاي تسعير براي گزارشگر، تجاري واحد
: گيرد بكار را زير روشهاي بايد خود مالي صورتهاي در آن انعكاس‌‌تسKعير نKرخ بKا بايKد پKولي، غKير و پKولي از اعم ، خKارجي مستقل واحد بدهيهاي و الف.داراييها
، شود تسعير ترازنامه درتاريخ‌‌معKKامالت انجKKام تKKاريخ در تسKKعير بKKانرخ بايKKد خKKارجي مسKKتقل واحKKد هKKزينه و درآمKKد .اقالم ب
يك پKول واحKد برحسKب خارجي مستقل واحد مالي صورتهاي كه مواردي به‌استثناي تسعيرشود،در تسKKعير نKKرخ بKKا بايد هزينه و درآمد اقالم صورت اين در كه شده‌است ارائه حاد تورم با اقتصادو ، شود تسعير ترازنامه تاريخ
تحت سKرمايه‌گذاري خKالص فKروش زمKان تKا بايKد شKده حاصKل تسKعير تفاوتهKاي .تمKامي ج يابد. انعكاس جامع زيان و سود صورت در و شود طبقه‌بندي سرمايه صاحبان حقوق سرفصل
نرخ از استفاده جاي به عمل در خارجي، مستقل واحد يك هزينه و درآمد اقالم تسعير .براي35را دوره طي تسعير واقعي نرخهاي از تقريبي كه نرخي از اغلب معامالت، انجام تاريخ در تسعير‌نKKرخ محاسKKبه مي‌شKKود.بKKراي دوره،اسKKتفاده طي تسKKعير نرخهاي ميانگين قبيل از دهد، بدست‌‌بKKراي مناسKKب روش مKKوجه، داليل بنKKابر كه چKKرا نمي‌شود توصيه قطعي روشي تسعير، ميانگين‌‌و حسKKابداري داخلي روشKKهاي ارتبKKاط اين باشKKد.در متفKKاوت مي‌توانKKد مختلف تجاري واحدهاي
مKKوارد، اغلب شود.در گرفته نظر در بايد كه است عواملي جمله از تجاري فصلي تغييرات دامنه‌‌در تسعير نرخ با استفاده مورد ميانگين نرخ بود.چنانچه خواهد مطلوب موزون ميانگين محاسبه
گKKرفته حسKKاب به36 بنKKد شKKرح به بايKKد كه مي‌شKKود ايجاد تفاوتي باشد، متفاوت ترازنامه تاريخ‌شود.
مKKوارد از ناشي تفاوتهايي شناخت به منجر خارجي مستقل واحد يك مالي صورتهاي .تسعير36مي‌شود: زير
اقالم تسعير و معامالت انجام تاريخ در تسعير نرخهاي به هزينه و درآمد اقالم الف.تسعيرترازنامه، تاريخ در تسعير نرخ به بدهي و دارايي
بامتفاوت به‌نرخي خارجي مستقل واحد در سرمايه‌گذاري خالص دوره اول مانده .تسعير ب \ مزبور مانده كه نرخي و شده‌است، تسعير نرخ آن به قبال
خارجي. مستقل واحد سرمايه صاحبان حقوق در تغييرات .ساير ج‌‌از ناشKKي آتي و فعلي نقKKدي جريانهKKاي بKKر مسKKتقيمي تاثير تسعير نرخهاي در تغييرات كه آنجا از
اسKKت، ناچيز بسيار آن تاثير اينكه يا ندارد گزارشگر تجاري واحد يا خارجي مستقل واحد عمليات‌‌واحKKد كه مKKواردي نمي‌شKKود.در شناسايي دوره هزينه يا درآمد عنوان به مزبور تسعير تفاوتهاي‌‌آن مالي صورتهاي ليكن ندارد قرار گزارشگر تجاري واحد صد در صد تملك تحت خارجي مستقل
اقالم تسKKعير تفاوتهKKاي انباشKKته مبلغ مي‌شKKود، تلفيق گزارشKKگر تجKKاري واحKKد مالي صورتهاي با‌به تلفيقي ترازنKKامه در و مي‌يابKKد تخصيص اقليت سهم به است، اقليت به انتساب قابل كه ارزي‌مي‌شود. گزارش اقليت سهم از بخشي عنوان
ارزش كKKاربرد از ناشKKي تعKKديالت با و خارجي مستقل واحد يك تحصيل از ناشي سرقفلي .با37خKKارجي مسKKتقل واحKKد آن تحصKKيل نKKتيجه در كه بKKدهيها و داراييهKKا دفتري مبالغ جاي به منصفانه‌مي‌شود: برخورد زير روش دو از يكي به مي‌گيرد، صورت‌‌در تسKعير نKرخ به34 بنKد طبق و تلقي خKارجي مسKتقل واحد بدهيهاي و داراييها عنوان الف.به
يا مي‌شود، تسعير ترازنامه تاريخ\ يKKKا كه مي‌گKKKردد تلقي گزارشKKKگر تجKKKاري واحKKKد بKKKدهيهاي و داراييهKKKا عنKKKوان .به ب به قبال
نKKرخ از اسKKتفاده بKKا .ب،11 بنKKد طبق بر ارزي پولي غير اقالم عنوان به يا است ريال‌تسعيرشده‌مي‌شود. تسعير معامله تاريخ در تسعير
از گزارشKگر تجKKاري واحKد مالي صورتهاي با خارجي مستقل واحد مالي صورتهاي تلفيق .در38اين مي‌شود.بKKا استفاده گروهي درون معامالت و مانده‌ها حذف همچون تلفيق معمول روشهاي
بKKا تهKKاتر قKKابل مKKدت بلنKKد يKKا مKKدت كوتKKاه از اعم گروهي درون پولي اقالم تسعير تفاوتهاي حال‌‌به الKKزام معKKرف پولي اقالم كه چرا نيست مرتبط گروهي درون مانده‌هاي ديگر تسعير تفاوتهاي
نKKرخ نوسKKانات طKKريق از را گزارشگر تجاري واحد و است ديگر پول واحد به پول واحد يك تبديل‌‌واحKKد تلفيقي مالي صورتهاي در نتيجه، مي‌دهد.در قرار زيان تحمل يا سود كسب معرض در ارز
مگKKراينكه مي‌شKKود، شناسKKايي هKKزينه يKKا درآمKKد عنوان به تسعير تفاوتهاي اين گزارشگر، تجاري‌‌خKKالص واگKKذاري زمKKان تKKا يادشKKده تسKKعير تفاوتهاي صورت اين در كه كند صدق21 بند شرايط
مي‌شود. طبقه‌بندي سرمايه صاحبان حقوق از بخشي عنوان به سرمايه‌گذاري
تجKKاري واحKKد مKKالي دوره بKKا خKKارجي مسKKتقل واحKKد مKKالي دوره تطKKبيق عKKدم صKKورت .در39مKKالي صKKورتهاي تهيه در تسKKهيل منظKKور به خKKارجي مسKKتقل واحKKد مKKوارد، بيشتر در گزارشگر،
تجKKاري واحد مالي صورتهاي به‌تاريخ مالي صورتهاي مجموعه يك گزارشگر، تجاري واحد تلفيقي‌‌بين تفKاوت و نباشKد عملي مجمKوعه اين تهيه كه صKورتي مي‌كنKد.در ارائه و تهيه نKيز گزارشگر
سKKه از گزارشگر تجاري واحد مالي صورتهاي تاريخ و خارجي مستقل واحد مالي صورتهاي تاريخ‌‌اسKKتفاده تلفيقي مKKالي صKKورتهاي تهيه جهت مKKالي صKKورتهاي همKKان از مي‌توان نرود، فراتر ماه
تKKاريخ در تسKKعير نKKرخ از بااستفاده خارجي، مستقل واحد بدهيهاي و داراييها موارد، اين كرد.در‌واحKKد ترازنKKامه تKKاريخ فاصKKله در مي‌شود.چنانچه تسعير ريال به خارجي، مستقل واحد ترازنامه‌‌قKKابل و عمKKده تغيKKيرات دچار تسعير نرخ گزارشگر تجاري واحد ترازنامه تاريخ و خارجي مستقل‌مي‌آيد. عمل به بابت اين از الزم تعديالت باشد، شده توجهي
40 . گKKزارش حKKاد تKKورم بKKا اقتصادي پول واحد به كه خارجي مستقل واحد يك مالي صورتهاي‌‌‌در مKKالي "گزارشKKگري بKKر حاكم اصول به توجه با شود تسعير ريال به اينكه از قبل بايد مي‌شود
خKKارج حKKاد تKKورم حالت از اقتصادي اوضاع كه شود.زماني مجدد حاد"ارائه تورم با اقتصادهاي‌‌را حKاد تKورم بKا اقتصKاد بKر مبتKني مKالي صKورتهاي ارائه و تهيه خارجي مستقل واحد و مي‌شود‌تمKKام بهKKاي عنوان به حاد، تورم دوران از خروج تاريخ در اظهارشده مبالغ از بايد مي‌كند، متوقف‌شود. استفاده ريال به تسعير جهت تاريخي شده
خارجي مستقل واحد واگذاري41 . ارزي اقالم تسKKعير تفاوتهKKاي انباشKKته مبلغ خKKارجي، مسKKتقل واحKKد يك واگذاري زمان در
صKاحبان حقKوق سرفصKل در قبل مKالي دوره پايKان تKا كه خKارجي مسKتقل واحKد آن به مربوط‌شود. منظور انباشته زيان و سود حساب به واگذاري دوره در بايد است شده منعكس سرمايه
فروش، طريق از را خارجي مستقل واحد يك در خود مالي حقوق است ممكن تجاري .واحد42واگذار واحد، آن از بخشي يا تمام در خود حق از انصراف يا سرمايه از خود سهم انحالل،استرداد‌به باشKKد سKKرمايه‌گذاري از بخشKKي بازيKKافت از حKKاكي كه زمKKاني فقط سهام سود كند.دريافت
بخشي واگذاري صورت مي‌شود.در تلقي خارجي مستقل واحد واگذاري فرايند از بخشي عنوان‌‌كه مربKKوط تسKKعير تفاوتهاي انباشته مبلغ از بخشي تنها خارجي، مستقل واحد در مالي حقوق از
مبلغ مي‌شود.كKKاهش منظور انباشته زيان و سود حساب به است شده واگذار بخش با متناسب‌‌واگKKذاري به‌عنKKوان آن، ارزش كKKاهش نKKتيجه در خKKارجي مسKKتقل واحد در سرمايه‌گذاري دفتري‌‌بخشKKي هيچ سKKرمايه‌گذاري ارزش كاهش زمان در لذا و نمي‌شود تلقي سرمايه‌گذاري از بخشي
نمي‌شود. منظور انباشته زيان و سود حساب به معوق تسعير تفاوتهاي از
خارجي عمليات طبقه‌بندي تغيير43 . به اعمKKال قKKابل تسKKعير روشKKهاي مي‌يابد، تغيير خارجي عمليات يك طبقه‌بندي كه زماني
شود. گرفته بكار بندي طبقه تغيير تاريخ از بايد جديد طبقه‌بندي
و مKالي تKأمين نظKر از گزارشKگر تجKاري واحKد بKا خKارجي عمليKات ارتبKاط نحوه در .تغيير44عمليKKات كه مواردي شود.در خارجي عمليات آن طبقه‌بندي تغيير به منجر است ممكن عملياتي‌‌تجديKKد خKKارجي مسKKتقل واحKKد يك عنKKوان به گزارشKKگر، تجKKاري واحKKد عمليات از الينفك خارجي
طبقه‌بنKKدي تجديد تاريخ در آن پولي غير داراييهاي به مربوط تسعير تفاوتهاي مي‌شود، طبقه‌بندي‌‌جKKامع زيKKان و سKKود صKKورت در و مي‌شود طبقه‌بندي سرمايه صاحبان حقوق از بخشي عنوان به
عمليKKات از الينفك خارجي عمليات عنوان به خارجي مستقل واحد يك مي‌يابد.زماني‌كه انعكاس‌‌در غKKيرپولي اقالم به مربوط شده تسعير مي‌شود،مبالغ طبقه‌بندي تجديد گزارشگر، تجاري واحد‌از بعد دوره‌هاي و تغيير دوره در اقالم آن تاريخي شده تمام بهاي عنوان به طبقه‌بندي تغيير تاريخ\ كه تسعيري مي‌شود.تفاوتهاي گرفته نظر در آن منظور سرمايه صاحبان حقوق سرفصل در قبال
نمي‌شود. منظور انباشته زيان و سود حساب به خارجي عمليات آن واگذاري زمان تا است شده
افشا كند: افشا را زير موارد بايد تجاري واحد.45
دوره، زيان و سود در شناسايي‌شده تسعير تفاوتهاي الف.مبلغ‌‌حقوق سرفصل در جداگانه قلم يك عنوان به شده بندي طبقه تسعير تفاوتهاي .خالص ب
و دوره، پايان و آغاز در آن مانده تطبيق صورت و سرمايه صاحبان25 بنKKد در مندرج جايگزين مجاز عمل نحوه موجب به دوره طي كه تسعيري تفاوتهاي .مبلغ ج. است شده منظور دارايي يك دفتري مبلغ از بخشي عنوان به
46 . تجKKاري واحد مي‌شود، داده تغيير اهميت با خارجي عمليات يك بندي طبقه كه مواقعي در‌كند: افشا را زير موارد بايد
بندي، طبقه تغيير ودليل الف.ماهيت و سرمايه، صاحبان برحقوق بندي طبقه تغيير آثار. ب طبقه‌بندي تغيير كه فرض اين با قبل مالي دوره زيان يا سود خالص بر بندي طبقه تغيير .آثار ج
است. داده رخ دوره آن ابتداي در
47 . و سKKرقفلي تسKKعير نحKKوه خصKKوص در37 بنKKد طبق شKKده انتخKKاب رويه بايد تجاري واحدكند. افشا را خارجي مستقل واحد يك تحصيل از ناشي منصفانه ارزش تعديالت
يKKا ارزي پKKولي اقالم بKKر ترازنKKامه تKKاريخ از بعد تسعير نرخهاي در تغيير از ناشي آثار .چنانچه48اسKKتفاده‌كنندگان تKKوان آن افشKKاي عدم كه باشد اهميت با چنان خارجي عمليات مالي صورتهاي
افشKKا مناسKKبي نحKKو به آثار اين دهد، قرار تأثير تحت تصميم‌گيري و ارزيابي در را مالي صورتهاي‌‌ترازنامه تاريخ از بعد رويدادهاي حسابداري عنوان با5 شماره حسابداري استاندارد )به مي‌شودشود(. مراجعه
اجرا تاريخ1/1/1380 تاريخ از آنها مالي دوره كه مالي صورتهاي كليه مورد در استاندارد اين الزامات.49الزم‌االجراست. مي‌شود، شروع آن از بعد و
حسابداري المللي بين استانداردهاي با مطابقت‌‌اسKتاندارد، اين الزامات اجراي با ،41 و23 ،21 ،19 بندهاي در مندرج موارد استثناي .به50رعKKايت نKKيز ارز نKKرخ در تغييرات آثار عنوان با21 شماره حسابداري بين‌المللي استاندارد مفاد
مي‌شود.
