18 İÇ TURİZMDE ÖNEMLİ BİR ADIM - tursab.org.tr · ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES ... ... the individual efforts of the Turkish travel agencies and important enough

4Türkiye’nin sessiz büyüyen pazarı:

KazakistanTurkey’s market growing

quietly: Kazakhstan

18Mezopotamya’n›n miras›The legacy of Mesopotamia

12Her devrin rüyas›All time dream

İÇ TURİZMDE ÖNEMLİ BİR ADIMRezervasyon Baharı

A CRUCIAL STEP IN THE DOMESTIC TOURISMReservation Spring

BAŞARAN ULUSOYTÜRSAB Başkan›

The President of TÜRSAB

Tatil, zorunlu bir ihtiyaç; sağlıklı yaşamın önemli koşullarından biri; gelişmiş, modern tüm toplumlarda bir hak olarak kabul ediliyor. Ülkemizde de tatile çıkanların sayısı her geçen yıl hızla artıyor. Buna rağmen, tatile çıkma alışkanlığının yeterince yaygınlaştığını henüz söyleyemeyiz. Tatil zorunlu bir ihtiyaç, ama öte yandan bir imkân meselesidir. Dileriz ülkemiz en kısa zamanda herkesin tatil hakkını kullanabileceği bir refah düzeyine kavuşur. Ancak imkânı olanlar arasında da tatile çıkma alışkanlığının henüz büyük ölçüde yaygınlaşmadığı bir gerçektir. Dar-orta gelirli ve bütçeleri sınırlı olanlar için mümkün olduğu kadar uygun tatil seçeneklerinin sunumu yönünde çaba sarf etmek de, konunun üzerinde durulması gereken bir diğer yönüdür. Bu açılardan tatillerin özendirilmesi, yaygınlaştırılması ve bu doğrultuda vatandaşlarımıza, koşulların elverdiği ölçüde uygun tatil imkânlarının sunumu büyük önem taşımaktadır.

Bu bağlamda, Kültür ve Turizm Bakanlığı, THY, TÜRSAB ve TÜROFED işbirliği ile, iç turizmi canlandırmak ve erken rezervasyon alışkanlığını kazandırmak amaçları ile “Rezervasyon Baharı” temalı bir “İç Turizm Geliştirme Şenliği” düzenlenmektedir.

Söz konusu kampanya çerçevesinde, vatandaşlarımıza “4 Mayıs-8 Haziran tarihleri arasında erken rezervasyon yaptırın, inanılmaz indirim ve ödeme kolaylıklarından yararlanın. Ayrıntılı bilgi için seyahat acentenizi arayın” mesajı iletilmektedir.

Ülkemizde iç turizmin ve tatil imkânlarının geliştirilmesi doğrultusunda atılan bu önemli adımın, ilgili tüm kurum ve kuruluşlar, tüm meslektaşlarımız ve herkes tarafından desteklenmesi ve yeni atılımlara zemin hazırlayacak başarılarla sonuçlanması dileklerimle…

Haydi hep birlikte Rezervasyon Baharı’na: “İç turizm şenliğinde buluşalım.”

The holiday is a necessity; it’s one of the prerequisites of a healthy life; it’s deemed as a right in all developed, modern societies. In our country, the number of those going to holiday rises rapidly every year. However, we cannot say yet that the holiday making is a common habit. The holiday is a necessity but it’s a matter of means. I hope our country can reach in a short time a standard of income high enough so that every one can go on holiday. However, it’s true that holiday making didn’t become yet a widespread habit even among those enjoying a high level of income. Working to offer affordable holiday alternatives to those with low and mid income level and limited budget is another aspect of this subject

necessitating to be underlined. In this regard, it’s very important to encourage people to make holiday, to spread holiday habits and to offer varied holiday opportunities as much as possible.

In this context, a “Festival to Develop the Domestic Tourism” based on the theme of “Reservation Spring” with a cooperation between the Ministry of Culture and Tourism, Turkish Airlines, TÜRSAB and TÜROFED to revive the domestic tourism and to help “early reservation” system becomes widespread.

Within the framework of the said campaign, our citizens are given the following message: “Make early reservation between May 4- June 8 and take advantage of incredible discounts and payment facilities. For more information, call your travel agency.”

I hope and I wish this important step towards the development of the domestic tourism and holiday opportunities will be boosted by all related corporations and companies, our colleagues and each related party involved and ends up with achievements giving room to new attempts…

So, let’s go together to the Reservation Spring; “let’s meet at the domestic tourism festival.”

TÜRSAB DERG‹, Bas›n Konseyi üyesi olup, Bas›n Meslek ‹lkeleri’ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG‹’de yay›nlanan yaz› ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al›nt› yap›lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

TÜRSABTÜRK‹YE SEYAHAT ACENTALARI B‹RL‹⁄‹

taraf›ndan ayl›k olarak yay›nlan›r

Published monthly byASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES

ISSN 1300-3364Yerel Süreli Yay›n/Local Periodical

•

TÜRSAB ad›na Sahibi Owner on behalf of TÜRSAB

Başaran ULUSOY

Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü/Managing Editor

Feyyaz YALÇIN

Yay›n Yönetmeni/Editor

Ayşim ALPMAN

TÜRSAB ad›na Yay›n Koordinatörü

Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB

Arzu ÇENG‹L

Görsel Yönetmen/Art Director

Özgür AÇIKBAŞ

Çeviri/Translation

Anahit HAZARYAN

Bask›/Printing: Müka Matbaa

Tel: (0.212) 549 68 24

Bask› Tarihi/Print Date: Mayıs/May 2009

TÜRSAB

Tel: (0.212) 259 84 04 Faks: (0.212) 259 06 56

Dikilitaş Mah. Aş›k Kerem Sk.No: 42

34394 Beşiktaş-‹stanbul/Türkiye

www.tursab.org.tr/e-mail:[email protected] ve Görsel Haz›rl›k

Editorial and Visual Preparation

BRONZ YAYIN

Tel: (0.212) 244 85 37-38 Faks: (0.212) 244 85 34

Pürtelaş mah. Güneşli sk. No:22 D:1

34433 Cihangir-‹stanbul/Türkiye

[email protected]

Sayı: 287 / Mayıs 2009 • Issue: 287 / 2009 May BAŞYAZI editorial

‹çindekiler Contents26Zamanda ve mekânda yolculukTravel in time and venue

30Fransa’da “özellere özel” hizmet“Exclusive service to the exclusive people” in France

34Dileğiniz hazır mı?Ready to make a wish?

38Çini: Sırrın sırrıChina: Secret of the glaze

425. Dünya Su ForumuThe 5th World Water Forum

46Şehzadeler şehrinde Şehzadeler MüzesiThe Museum of Shehzades in the town of Shehzades

48İstanbul’un prefabrik, Demir Kilisesi İstanbul’s prefab Iron Church

56Dünyadan turizm endüstrisi haberleriNews about tourism industry throughout the world

58Saat: Zamanın yolculuğu Hour: Story of the hour

Kapak Fotoğraflar› Cover Photos: Rasim Konyar

TÜRSAB DERGİ | MAYIS 20094 MAYIS 2009 | TÜRSAB DERGİ 5

DOSYAfile

2 Sunay Ünlü Yücel/TÜRSAB AR-GE DepartmanıTÜRSAB Research & Development

Kazakistan, Türkiye’nin hızla büyüyen, ama adından pek söz ettirmeyen pazarlarından biri. 2002-2008 yılları arasında bu ülkeden Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısında %386 oranında rekor bir artış gerçekleşti

TÜRKİYE’NİNSESSİZ BÜYÜYEN PAZARI:

KAZAKİSTAN

TURKEY’S MARKET GROWING QUIETLY: KAZAKHSTAN

Kazakhstan is one of the markets of Turkey rapidly but quietly growing. The number of visitors traveling from this country to Turkey between 2002-2008 rose at

a record rate of 386 per cent

Dünyanın en önemli gaz ve petrol rezervlerine sahip ülkesi olan Kazakistan’ın

ekonomisinde, enerji sektöründeki gelişmeler, ekonomik reformlar ve artan yabancı yatırımı sayesinde 2002-2007 yılları arasında yıllık %8 düzeyinde bir büyüme gerçekleşti. Bu büyümenin yansımalarından biri, kişi başına düşen milli gelirde yaşanan artışa bağlı olarak seyahat edenlerin sayısında gözlenen yükselme. Dünya Turizm Örgütü verilerine göre Kazakistan’da 2003 yılında 2 milyon 300 bin kişi yurtdışına seyahat ederken, 2006 yılında

The economy of Kazakhstan, owning one of the largest natural gas and oil reserves in the world, achieved an annual growth of 8 per cent between 2002-2007 thanks to the developments in the energy sector, economic reforms and increasing foreign investment. This growth brought rise in the number of travelers thanks to per capita income rise.According to the data of the World Tourism Organisation, 2 million 300 thousand persons traveled abroad in Kazakhstan in 2003 and this figure was up to around 3 million 800 thousands in 2006. However, the decline in oil prices and the B

üyü

k A

lmat

ı Gö

lü B

ig A

lmat

y L

ake


bu sayı 3 milyon 800 binlere ulaştı. Ancak, petrol fiyatlarında meydana gelen düşüş ve dünya ekonomisinde yaşanan global kriz nedeniyle ülke ekonomisi 2008 yılında geçmiş yıllardaki performansını yakalayamadı ve büyüme hızı %5’e geriledi. Bunun sonucunda kişi başına düşen milli gelirde meydana gelen gerilemeyle birlikte yurtdışına yapılan seyahatlerde de azalma yaşandı. Nitekim Türkiye’ye gelişlerde Kültür ve Turizm Bakanlığı sınır istatistikleri bu yılın ocak-şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,56 oranında bir gerilemenin söz konusu olduğunu gösterdi. Bununla birlikte, önümüzdeki aylarda yeniden yükselişe geçileceği yönünde bir görüş mevcut; çünkü Türkiye’ye gelen Kazak tüketiciler genelde yüksek gelirli kesimden ve bu segment ekonomik krizden çok da fazla etkilenmiyor.

Farklı destinasyonlar tanıtılabilirKültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2006 yılı konaklama istatistikleri Kazak vatandaşlarının %45,6’sının İstanbul’da, %43,2’sinin de Antalya’da konaklamayı tercih ettiğini gösteriyor; diğer şehir ve bölgelerin bu alandaki payı oldukça az. Kazakistan’da hizmet veren TÜRSAB üyesi bazı seyahat acentelerine göre, Kazakların Türkiye konusundaki bilgisi sınırlı. Bu nedenle de genellikle aynı destinasyon ya da ürünleri tercih ediyorlar. Kazakistan’dan

global economic turmoil pushed down the country’s economy and the growth pace declined to 5 per cent. As a result, the travels to foreign countries decreased along with per capita income decline. Indeed, the border statistics of the Ministry of Tourism show 1,56 per cent decline between January-February compared with the same period in the past year. However, it’s anticipated to rise again in the months ahead; because the Kazakh consumers visiting Turkey compose the portion with higher income and this segment is more or less immune to the crisis.

Different destinations may be presentedThe statistics for the year 2006 by

the Ministry of Tourism show 45,6 per cent of Kazakh citizens prefer to accommodate in Istanbul and 43,2 per cent prefer to accommodate in Antalya; the share of the other cities and regions is higly low.According to the travel agencies, members of TÜRSAB, providing service in Kazakhstan, Kazakhs’ informations about Turkey are limited. Therefore, they rather prefer the same destination or products.The agencies point out that the number of those coming from Kazakhstan to Turkey keeps rising regularly; this number may rise further but a state-sponsored and market-focused promotion is a must for it, they say. The tourism authorities also mention, the market of Kazakhstan, which caught this high level in the Turkish market thanks to the individual efforts of the Turkish travel agencies and important enough not to be left to be seized by the rival countries, need more serious works and undertakings.

Türkiye’ye gelenlerin sayısının gittikçe arttığına dikkat çeken acenteler, bu sayının daha da yükselebileceğini, ancak bunun için devlet destekli ve pazar odaklı tanıtımın gerekli olduğunu belirtiyor. Ayrıca seyahat acentelerinin bireysel çabalarıyla Türkiye pazarında bu noktaya gelen ve rakip ülkelere bırakılmayacak kadar önemli olan Kazakistan pazarının çok daha ciddi çalışmalara ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor.

Kazaklar lüksü seviyorTercihlerini genellikle beş yıldızlı otellerden ve her şey dahil konaklamadan yana kullanan Kazak müşteri, sadece konakladığı otelle sınırlı kalmayı sevmiyor. Genelde çocuklu ailelerden oluşan ve iki kültür arasındaki yakınlık dolayısıyla kendini Türkiye’de yabancı hissetmeyen Kazaklar

Tien Shan’da turistik dağ eviMountain house in Tien Shan

Tien Shan’daki dağlar

Mountains in Tien Shan

Burkhan, Bulak’daki bir

şelaleThe waterfall in Burkhan, Bulak

Tien Shan’da mavi göğe uzanan dağlar

Mountains with landslide in Tien Shan

Yurt, göçebe çadırı Kazakistan halkının

milli ikametiYurt, nomad’s tent is the national dwelling

of Kazakhstan

Kazak kalpağı ve terliğiKazakh cap and pantoffles


alışverişten ve gezintiden büyük keyif alıyor. Diğer BDT ülkelerinin vatandaşlarından daha fazla harcama yapıyor, konaklama dışında lüks yeme-içme, eğlence, ulaştırma gibi hizmetlere de ihtiyaç duyuyorlar; dolayısıyla bu beklentilere cevap verebilecek çalışmaların da öngörülmesi gerekiyor. Bu pazara yönelik olarak dile getirilen sorunların en önemlilerinden biri ulaştırma. Tarifeli uçak seferlerinin yeterli düzeyde olmamasının sıkıntı yarattığını belirten acenteler, THY’nin Kazakistan-Türkiye tarifeli uçuşlarının artırılmasının iki ülke arasındaki turizm ilişkilerini geliştireceğini ifade ediyor.

Kazakistan turizm endüstrisi2006 yılına kadar Kazakistan’da turizm faaliyetleri Sağlık, Kültür ve Eğitim Bakanlığı’na bağlı Turizm Komitesi’nce yürütülüyordu; aynı yıl Kazakistan Turizm ve Spor Bakanlığı’nın kurulmasıyla sektör bu bakanlığa bağlanmış oldu. Kazakistan’da turizm faaliyetlerini hukuki bir zemine oturtmak amacıyla 1992 yılında çıkarılan yasa, bu alandaki ekonomik, sosyal ve organizasyonel bütün aktiviteleri kapsıyor. Bu yasaya eşlik eden çok sayıda kararname arasında turizm lisanslarına yönelik olanlar da mevcut. Kazakistan Cumhuriyeti 1993 yılında turizm endüstrisinin geliştirilmesi amacıyla bir ulusal program oluşturmuş; 1997’de ise 2030 yılına kadar uzanan bir turizm stratejisi geliştirilmiş. Kazakistan turizminin ülke GSMH’sine katkısı %5 düzeyinde. Bununla birlikte Euromonitor adlı araştırma kuruluşundan verilen bilgiye göre, turizm hareketlerine gaz ve petrol endüstrisi yön veriyor. Ülkeye gelenlerin büyük bir çoğunluğunu bu alanda yatırım yapmak isteyen yabancı işadamları oluşturuyor. Bu nedenle de son yıllarda gerek ulaştırma gerekse konaklama sektörü yatırımlarında ciddi gelişmeler söz konusu. Kazakistan’ın önemli turizm organlarından biri olan Kazak Turist Birliği (Kazakhstan Tourist

Association/KTA), 1999 yılında kurulan ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş. Kazakistan Otel ve Restoranlar Birliği (KAGIR), tur operatörleri, sigorta şirketleri, havayolları, üniversiteler ve bazı medya kuruluşları KTA’nın üyeleri arasında.

Turizm göstergeleriDünya Turizm Örgütü’nden alınan bilgiye göre 2006 yılında 4 milyon 707 bin kişi Kazakistan’ı ziyaret etmiş. Söz konusu yılda elde edilen turizm geliri ise 973 milyon dolar düzeyinde. Kazakistan ekonomisinde son yıllarda yaşanan olumlu gelişmeler, Kazakların yurtdışı seyahat tercihinde artış yarattı. 2003 yılında 2 milyon 374 bin kişi yurtdışına seyahat etmişken bu sayı 2006 yılında 3 milyon 688 bine ulaştı. Kazakistan’ın yatak kapasitesinde de 2003-2006 yılları arasında ciddi gelişmeler olduğu dikkat çekiyor. 2008 yılı verilerine göre ülkede yatak kapasitesi 46 bine ulaşmış durumda.

Önemli turizm merkezleri Güney Kazakistan’da yer alan Almatı ve Kızılorda, ülkenin önemli tarih ve kültür merkezleri. Ahmet Yesevi Türbesi, yetmiş yıl boyunca ülkeye başkentlik etmiş olan Almatı şehrinin en önemli eserlerinden. Ünlü İpek Yolu üzerinde yer alan Taraz ise turizm yönünden çok zengin. Taraz’da çok sayıda arkeolojik ve tarihi eser görmek mümkün. Avcılık, kayak ve dağcılık bölgenin önemli turistik aktivitelerinden. Batı Kazakistan su sporlarıyla ünlüyken, Kuzey Kazakistan sağlık turizmine yönelik çok sayıda tesis barındırıyor.

Kazakistan ile ticari ilişkiler Kazakistan, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri içinde Türkiye’nin en fazla yatırımının bulunduğu ülke; 2004 yılı verilerine göre mevcut yatırım 92,1 milyon dolar düzeyinde. DEİK’ten alınan bilgiler ülkede yaklaşık 250 Türk sermayeli şirketin faaliyet gösterdiği yönünde. Bunların

Turkish Airlines between Kazakhstan-Turkey will help developing the tourism relations between the two countries.

Kazakhstan tourism industryUntil 2006, the tourism activities of Kazakhstan were conducted by the Tourism Committee associated with the Ministry of Health, Culture and Education; the same year, the Ministry of Tourism and Sports of Kazakhstan was set up and the sector was associated with the ministry.The law introduced in 1992 to bring the tourism of Kazakhstan on a legal ground contains all economic, social and organizational activities in this area. Among many decrees attached to this law, there are those related to the tourism licenses too. The Republic of Kazakhstan set

a national programme in 1993 to develop the tourism industry; and in 1997, a tourism strategy extending to 2030 was developed in 1997. The contribution of the Kazakhstan tourism to GDP is around 5 per cent. However, the research institution Euromonitor informs that the oil and natural gas industry orients the tourism movements. The majority of the visitors coming to the country consist of foreign businessmen willing to invest in this area. Therefore, a significant progress was made both in transportation and accommodation in recent years.Kazakhstan Tourist Assocation (KTA), one of the leading tourism bodies of Kazakhstan, is a non profit organisation founded in 1999. The Association of Hotels and Restaurants, tour operators,

Kazakhs like luxuryKazakh customers preferring in general 5-star hotels and “all included” accomodation don’t like to be limited with the hotels where they stay. Kazakh tourists generally consisting of families with two children and feeling themselves close to Turkey because of the similarities between the two cultures, get pleasure from shopping and journeys. Kazakhs spending more compared to the other CIS countries, require also luxurious foods, entertainment and transportation; therefore, the works meeting these expectations should be anticipated.One of the main problems in this market concerns transportation. The number of scheduled flights fails to meet the demand and therefore, the increase of scheduled flights of

insurance companies, airlines, universities and some media corporations are among the members of KTA. Indicators of tourismAccording to the informations got from the World Tourism Organisation, 4 million 707 thousand persons visited Kazakhstan in 2006. The same year, the annual tourism income obtained was 973 million dollars.The positive developments in the economy of Kazakhstan encouraged people to travel abroad. In 2003, 2 million 374 thousand people traveled abroad whereas this figure was 3 million 688 thousand in 2006.The bed capacity of Kazakhstan improved significantly between 2003-2006. The figures in 2008 indicate the bed capacity rose to 46 thousands in the country.

Principal tourism centersAlmatı and Kızılorda situated in the South Kazakhstan are the leading historical and culture centers in the country. The Mausoleum of Ahmet Yesevi is one the most important works in the city of Almatı, the capital city of the country since 70 years. Taraz located on the famous Silk Road is very rich from the point of tourism attractions. One can encounter many archaeological and historical works in Taraz. Hunting, ski and alpinism are the most important tourism activities in the region. While the West Kazakhstan is known with its water sports, the North Kazakhstan owns many facilities for the health tourism.

Commercial relations with KazakhstanAmong the Central Asia Turk Republics, Kazakhstan is the country where Turkey is the top investor; according to the figures in 2004, the current investment amount is about 92,1 million dollars. The figures of Foreign Economic Relations Board indicate some 250 companies with the Turkish investment operate in the country. While 70 per cent of them consist of companies with 100 per cent Turkish investments,

Astana’daki Bayterek Kulesi, Kazakistan’ın simgelerindenBayterek Tower in Astana is one of the symbols of Kazakhstan

Dendropark, Almatı

Almatı


GENEL BİLGİLER Resmi adı: KazakistanYönetim biçimi: CumhuriyetBaşkenti: AstanaBaşlıca şehirleri: Astana, Almatı, Karaganda, Şımkent, Kızılorda, Aktöbeİdari yapı: 14 bölge ve 3 şehirDevlet başkanı:Nursultan NazarbayevBaşbakan: Karim MasimovNüfusu: 15 milyon 300 binResmi dili: KazakçaEtnik yapısı: Kazak (%53.4), Rus (%30), Ukraynalı (%3.7), Özbek (%2.5), Alman (%2.4), Uygur (%1.4)Komşuları: Rusya, Çin, Kırgızistan, Özbekistan, TürkmenistanGSYH: 141 milyar dolarKişi başı GSYH:11.500 dolar

GENERAL INFORMATIONSOfficial name: KazakhstanAdministration: RepublicCapital city: AstanaMain cities: Astana, Almatı, Karaganda, Şımkent,Kızılorda, AktöbeAdministrative structure:14 regions and 3 citiesPresident: Nursultan NazarbayevPrime Minister: Karim MasimovPopulation: 15 million300 thousandOfficial language: KazakhEthnic distribution:Kazakh (53,4%), Russian (30%), Ukrainian (3,7%), Uzbek (2,5%), German (2,4%) and Uigur (1,4%)Neighbours: Russia, China, Kirghizstan, Uzbekistan, Turkmenistan GDP: 141 billion dollarsPer capita GDP: 11.500 dollars

leading Turkish tourism companies serving in Kazakhstan. According to the informations in the Kazakhstan Bulletin of Foreign Economic Relations Board, the main projects completed by the Turkish companies in Kazakhstan are as follow: The International Airport of Astana, the Parliament Building, the Presidency Residence, Intercontinental Almata, Okan Intercontinental Astana, the Child Rehabilitation Center, the National Museum, the State Guesthouse, Ahmet Yesevi University, Astana Towers, GSM Telecommunication Infrastructure, the portion of Tengiz-Novorossisk pipeline in Kazakhstan, shopping centers, land routes and factories.

25 per cent are partnerships with Kazakhs and the other 5 per cent include partnerships with the multinational companies. 90 per cent of the Turkish capital in the country are owned by the twelve big companies and the remaining part belongs to the small and mid size enterprises. The data obtained from several sources show that 50 per cent of the service sector consist of the companies with the Turkish capital. The oil, telecommunication, hotel business, education and banking compose 80-90 per cent of the total capital stock. The five-star Okan International Astana Hotel, Rixos President Astana and Intercontinental Almata are the

Kazakistan, Astana’da “Ak-Orda” başkanlık sarayı. Yerel Kazakistan kıyafeti (üstte)“Ak-Orda” presidential palace in Astana, Kazakhstan. The local Kazakh costume (above)

%70’ini tamamen Türk sermayeli şirketler oluşturuyorken, %25’i Kazak firmalarıyla, diğer %5’i ise çokuluslu şirketlerle ortaklıklar şeklinde. Ülkedeki Türk sermayesinin %90’ı 12 büyük şirkete, geri kalanları ağırlıklı olarak KOBİ’lere ait. Çeşitli kaynaklardan elde edilen verilere göre hizmet sektörünün %50’sinde Türk sermayeli kuruluşlar yer tutuyor. Petrol, telekomünikasyon, otel işletmeciliği, eğitim ve bankacılık toplam sermaye stokunun %80-90’ını oluşturuyor. Beş yıldızlı Okan International Astana Hotel, Rixos President Astana ve Intercontinental Almatı, Kazakistan’da hizmet veren önemli Türk turizm işletmeleri. DEİK Kazakistan Bülteni’nde yer alan bilgiye göre Türk firmalarının Kazakistan’da tamamladığı başlıca projeler şunlar: Astana Uluslararası Havaalanı, Parlamento Binası, Cumhurbaşkanlığı konutu, Intercontinental Almatı, Okan Intercontinental Astana, Çocuk Rehabilitasyon Merkezi, Ulusal Müze, Devlet Konukevi, Ahmet Yesevi Üniversitesi, Astana Kız Kuleleri, GSM telekomünikasyon altyapısı, Tengiz-Novorossisk boru hattının Kazakistan’daki bölümü, alışveriş merkezleri, karayolları ve fabrikalar.


TARİHhistory

“Bir ruh kadar eski” İstanbul, tarihinin her döneminde bir cazibe merkeziydi. Farklı hükümdarlar tarafından defalarca kuşatıldı, ele geçirilmeye çalışıldı.

Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katıldığında ise bir çağı kapatıp yeni bir çağ açtı

HER DEVRİN RÜYASI

Fatih Sultan Mehmet'in 1480 yılında Gentile Bellini tarafından yapılan portresi

The portrait of Fatih Sultan Mehmet painted by Gentile Bellini in 1480

ALL TIME DREAMİstanbul, “as much old as the soul”, used to be a lure throughout centuries.

Many rulers besieged it many times, wanted to seize it. And an epoch ended and a new one began after its conquest by Fatih Sultan Mehmet

(the Conqueror) and its inclusion into the Ottoman centuries

2 Nihal Boztekin

TÜRSAB DERGİ | MAYIS 200914 MAYIS 2009 | TÜRSAB DERGİ 1514 15

İstanbul’un ele geçirilmesi birçok devlet için olduğu gibi Osmanlı Devleti için de önemli hedeflerden

biriydi; hatta bir imparatorluk olma yolunda coğrafi, siyasi ve ekonomik açıdan neredeyse bir zorunluluktu. Nitekim şehri kuşatma fikri daha Orhan Bey zamanında gündeme gelmişti; ancak Orhan Bey ve daha sonra da yine aynı niyetteki I. Murat henüz fiili bir kuşatmayı gerçekleştirecek güce erişememişti. Osmanlılar bu gücü kendilerinde ilk defa I. Bayezit zamanında buldu ve bu dönemde şehir iki kez kuşatıldı. Bu kuşatmalar sırasında I. Bayezit’in zihninde belki de bir yandan Beylerbeyi Kara Timurtaş’ın şu sözleri yankılanıyordu: “Hey devletlû sultanum, bize vacibdür-kim, evvel İstanbul’un üzerüne düşeyüz...” [İstanbul’u öncelikli meselemiz haline getirmek bizim için bir zorunluluktur.]Başarıyla sonuçlanamayan bu kuşatmalardan sonra I. Bayezit’in oğlu Musa Çelebi ve II. Murat tarafından birer kez kuşatılan İstanbul, en sonunda 1453’te II. Mehmet tarafından ele geçirildi.

Fatih tarih sahnesindeBabası II. Murat’ın “Cümle tac u tahtımı ve unvanımı fi’l-cümle oğluma verdim” sözleriyle omuzlarına yüklediği sorumluluğu aldığında II. Mehmet henüz

12 yaşındaydı; ancak oturduğu tahtta çok fazla kalamadı, zira acil kararlar alınması gereken bir savaş ortamı söz konusuydu ve devlet adamlarının kanaati II. Murat’ın tahta dönmesinin doğru olacağı yönündeydi. Bu karar uygulamaya geçirildi: 1446 yılında genç Mehmet küçük bir Anadolu sancağını yönetmeye gönderilirken, babası da sultan unvanını resmen yeniden üstlendi. II. Mehmet gönderildiği Manisa’da bir yandan resmi görevini sürdürüyor, bir yandan da Arapça ve Farsça’yı mükemmelen öğreniyor, Latince, Yunanca, Sırpça çalışıyordu. Zaten çocukluğunu geçirdiği Edirne’de de, askerlik ve siyasete olduğu kadar ilim ve tasavvufa da meraklı babasının denetiminde sıkı bir eğitime tabi tutulmuş, dönemin en ünlü bilginlerinden dersler almıştı. Ancak, Manisa’da geçirilen verimli günler, Edirne’deki saraydan gelen bir haber üzerine sona erdi. II. Mehmet, 1451 yılında babasının ölümü üzerine, yedi yıl önce bıraktığı Osmanlı tahtına yeniden oturdu. Artık 19 yaşında bir genç adamdı.

İstanbul rüyalarıMehmet, tahta geçer geçmez kendini savaş ve antlaşmaların ortasında buldu; bir yandan memlekette dirlik düzenliği

sağlamaya çalışıyor, diğer yandan nasıl edip de asıl büyük rüyası olan İstanbul’u Osmanlı topraklarına katabileceğini düşünüp duruyordu. Sürekli fikir alışverişi yaptığı hocaları ve deneyimli devlet adamları da artık uygun zamanın geldiği kanaatindeydi. Fethe karar verildi ve hazırlıklar hızla başladı.

Sefer hazırlıklarıGeçici olarak tahttan indirildiği dönemde II. Mehmet, babasının ordusunun Hıristiyan kadırgalarına karşı koyarak Boğaz’ı geçişine tanıklık etmişti. Demek ki burası şehrin kuşatılmasında önemli bir zemin olabilirdi. Bu düşünceyle, Boğaz’da var olan Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı’nı inşa ettirdi ve yapının kuvvetli toplarla donatılmasını sağladı. Bir yandan da gerekli durumda kullanılmak üzere Gelibolu’dan savaş ve nakliye gemileri getiriliyordu. Şimdi Mehmet, hazırlıkları tamamlamak üzere Edirne’deki sarayına dönebilirdi.

Aya Sofya Kilisesi, İstanbul’un fethinin ardından Fatih’in emriyle camiye dönüştürüldü ve fetihten sonraki ilk cuma namazı burada kılındıSt. Sophie Church was transformed to a mosque with the order of Fatih Sultan Mehmed after the conquest of İstanbul and the first Friday prayer was made here

Tarihi surlardan görüntülerViews from the historical city walls

The capture of İstanbul had been one of the main focus points of the Ottomans until the era of Fatih Sultan Mehmet or Mehmed II, as he was named before the conquest; furthermore, it was almost a must geographically, politically and economically for this state in the course of becoming an empire. Indeed, the capture of the city was on the agenda back to the time of Orhan Bey; however, neither Orhan Bey nor Murad I who came to throne later and turned the same idea over in his mind had the power to besiege the city. The Ottomans made attempts in this regard for the first time during the era of Bayezid I. and the city was besieged two times during his rule. During these sieges, the following words of Beylerbeyi (Ottoman officer) Kara Timurtaş might have echoed in the mind of Bayezid I: “It’s an obligation for us to make İstanbul our top priority.”After these failed attempts of siege, İstanbul besieged respectively by Musa Çelebi, son of Bayezid I and then by Murad II was finally captured by Mehmed II in 1453.

Fatih on the stage of historyWhen his father Murad II handed over the throne, his son Mehmed II was merely 12 years old. However, Mehmed had to quit soon after his ascendance to the throne since a war atmosphere was reigning and decisions should have been taken urgently; therefore, Sadrazam (Grand

Vizier) Çandarlı Halil persuaded him to return to the throne. Two years later in 1446, while the young Mehmed was sent to a small Anatolian province to govern it, his father officially got back the title of Sultan. In Manisa where Mehmed was sent, on one hand he assumed the task of governing the province and on the other, he was learning perfectly Arabic and Persian languages and he was working on Latin, Greek and Serbian languages. In Edirne where he spent his childhood, he had already received a good education under the supervision of his father who took interest in science and Sufism too besides military instruction and politics and he was educated by the prominent scientific men in that era. However, these productive days ended up after a news arrived from the palace in Edirne reporting the death of his father in 1451 and Mehmed II ascended to the Ottoman throne again which he had to leave seven years ago. He was now a 19-year-old young man.

Dreams of İstanbulFrom the very first day of his ruling, Mehmed had to tackle the issue of war and treaties; on one hand, he was working to bring stability to the Ottoman territories and on the other hand, he was planning to annex İstanbul to the Ottoman territories, a project being his essential dream. His advisors and experienced statesmen

too he used to consult regularly agreed the time has come for it. So, the decision was made and the preparations started.

Preparations for the military expeditionAt the time he had left temporarily the throne, the scene of his father’s army crossing the Bosphorus under the protection of cannons which had neutralized the cannons of the Christian galleys was imprinted in his mind. Rumeli Hisarı (Fortress on the European side of İstanbul) was built just across Anadolu Hisarı (Fortress located on the Asian side of İstanbul) already existing on the Bosphorus; the fortress was supplied with cannons to hit the opposite shore with shells. And the war and transportation ships were brought from Gelibolu (Gallipoli) to use them if the necessity arises. Now Mehmet would return to the palace in Edirne to finish the preparations.On the other hand, Constantinos IX, emperor of Byzantium too had seen the obvious danger and launched the preparations at his front; he stepped up his preparations to repair

the city walls. The same days, for the Pope in Rome, this chaotic environment was an opportunity to join the Greek Orthodox Church with the Roman Catholic Church. The Byzantine Emperor held a religious ceremony of unification at Hagia Sophia Church and the leaders of the Orthodox Church agreed on a Decree of Unification. The Pope sent three big Genoese ships full of arsenal and provisions to the city but the ships were stuck at Chios Island because of the storm.Meanwhile, Mehmed II, who had received an offer of conciliation from Constantinos IX. continued to share the conquest plans with the statesmen in his court; he was stating with the following words the necessity of making İstanbul an Ottoman city: “Constantinople, remaining in the middle of our territories, protects our enemies and provokes them against us. Therefore, the conquest of this city is essential for the future and security of the Ottoman State.”

TÜRSAB DERGİ | MAYIS 200916

Bu arada, bu açık tehlikeyi gören Bizans İmparatoru IX. Konstantinos da kendi cephesindeki hazırlıklara başlamış, şehir surlarının tamirat çalışmalarını hızlandırmıştı. Aynı günlerde Roma’da Papa, bu kargaşa ortamını Rum Ortodoks Kilisesi’nin Roma Katolik Kilisesi’yle birleşmesinin sağlanması için bir fırsat olarak görüyordu. Bu öneriyi dikkate alan Bizans İmparatoru, Ayasofya Kilisesi’nde bir birleşme ayini düzenledi ve Ortodoks Kilisesi’nin önderleri bir Birlik Kararnamesi üstünde anlaştı. Bunun üzerine Papa, silah ve erzak dolu üç büyük Ceneviz gemisini şehre gönderdi, ancak gemiler şiddetli fırtınadan dolayı Sakız Adas›’nda mahsur kaldı.Aynı günlerde II. Mehmet ise etrafına topladığı devlet adamlarıyla fetih planlarını paylaşmaya devam ediyor, İstanbul’un artık bir Osmanlı şehri olması gerektiğini şöyle dile getiriyordu: “Mülklerimizin orta yerinde duran Konstantiniyye, düşmanlarımızı koruyup bize karşı kışkırtıyor. Dolayısıyla bu kentin fethi Osmanlı Devleti’nin geleceği ve güvenliği için zaruridir.”

Şehir OsmanlılarınNihayet 23 Mart 1453 günü II. Mehmet Edirne’den İstanbul’a

doğru yola çıktı. Bu arada Bizans İmparatoru’na bir elçi göndererek şehri terk etmesini salık verdi, ancak ret cevabıyla karşılaştı. Bir yandan hazırlıklar hızla devam ediyordu. Bütün önlemler alındı, gerekli planlar yapıldı ve nihayet, kendini tümüyle hazır hisseden Osmanlı ordusu şehri fiilen kuşattı. Uzun çarpışmalar, sonucunu verdi: 29 Mayıs günü geldiğinde İstanbul ele geçirilmişti. Zaferin kesinleşmesinin ardından II. Mehmet, at sırtında Topkapı’dan şehre girip doğrudan Ayasofya’ya gitti. İlk yaptığı, halka can ve mal güvenliği teminatı vererek mevcut kargaşayı dindirmekti. Ardından, şehrin en önemli simgelerinden Ayasofya’nın bir camiye dönüştürülmesine karar verdi ve hazırlıklar başladı. 1 Haziran günü, artık bir cami olan mekânda ilk cuma namazı kılındı ve bundan böyle “Fatih” sıfatıyla anılacak olan sultan adına hutbe okundu.

Bir imparatorluktan diğerineİstanbul’un fethi her cephede derin etkiler yarattı. Öncelikle, artık Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan şehrin kalkınması yönünde yoğun çalışmalar başladı: Surlar onarıldı, yeni bir saray, bir darüşşifa [tıp merkezi], büyük bir medrese, yeniçeriler için iki kışla ve bir top dökümhanesini içeren büyük bir inşaat programına girişildi. Fethin sağladığı toprak bütünlüğüyle artık eli iyice güçlenen imparatorluğun, dünyadaki itibarı arttı. Karadeniz-Akdeniz ticaret yolunun denetiminin ele geçirilmesi de ekonomik alanda önemli gelişmelere imkân tanıdı. İmparatorluk artık yükselme devrindeydi.Osmanlı toprakları bu olumlu gelişmeleri yaşarken kadim Doğu Roma İmparatorluğu tarihe karışıyor, bir çağ kapanıyordu. Ortaçağ sayfasını kapatan dünya artık yeniçağın tarihe bırakacağı izlere sahne olacaktı.

Benjamin Constant'ın Fatih Sultan Mehmet'i İstanbul'a girerken tasvir ettiği, 1876 tarihli tablosu. Ünlü matematikçi ve gökbilimci Ali Kuşçu, Fatih Sultan Mehmet'in huzurunda (altta)The painting by Benjamin Constantin dated 1876 describing the arrival of Fatih Sultan Mehmet to İstanbul. The famous mathematician and astronomer Ali Kuşçu at the presence of Fatih Sultan Mehmet

The city captured by the OttomansFinally, he started his expedition from Edirne to İstanbul on March 23, 1453. He sent his proposal with a representative to the Byzantine emperor asking him to quit the city but his Byzantine homologue rejected the proposal. The preparations were full speed ahead. The Byzantine soldiers were surprised to see the ships carried over greased logs at night from the land to the Golden Horn to build pressure from the Golden Horn. At the end of long battles, the Ottoman army seized the city and Mehmed, on a horse, entered to the city from Topkapi and went directly to Hagia Sophia; with the lines of the poet Faruk Nafiz, the Sultan had entered “to the climate he conquered like a disciple” and “that day, he brought the civilized conquest to the world.” His first and foremost attempt was to stop the chaos and to ensure life and goods safety. Then, he decided to turn Hagia Sophia, one of the most important symbols of the city, into a mosque and the preparations started accordingly. On June 1st, the first Friday prayer was made in

the edifice turned into a mosque and sermon was delivered for the Sultan who was henceforth called “Fatih” (the Conqueror).

From one empire to the otherThe conquest of İstanbul had deep impacts on various areas. First, a wide range of works were launched to develop İstanbul, declared the capital city of the Ottoman empire: The walls were repaired, a new palace, health center, a big madrasah (muslim theological school) and an ambitious construction project including two barracks for the janissaries and one cannon foundry was launched.The empire gaining a high power after the conquest raised its prestige over the world. The seizure of the trade road between the Black Sea and the Mediterranean paved the way for significant economic developments. The rise began for the empire. As the Ottoman territories witnessed these positive developments, the ancient East Roman Empire collapsed and an epoch ended. The world ending the Middle Age was set to say welcome to the modern ages.

MAYIS 2009 | TÜRSAB DERGİ 19TÜRSAB DERGİ | MAYIS 200918

Mardin, gidenlerin gitmeyenleri kıskandırdığı bir büyülü şehir. Dar sokaklar, sürpriz geçitler, görkemli binalar, birbirini kollayan evler ve gülümseyen yüzler, yolunu buraya düşürenleri öyküsüne

ortak olmaya davet ediyor

MEZOPOTAMYA’NIN MİRASI

2 Nihal Boztekin 8 Rasim Konyar

GEZİtravel

THE LEGACY OF MESOPOTAMIAMardin is a magic town whose visitors make jealous those who didn’t go there. Narrow streets, surprise passages, spectacular

buildings, houses pursuing each other, smiling faces invite the visitors to share its story

MAYIS 2009 | TÜRSAB DERGİ 21TÜRSAB DERGİ | MAYIS 200920

Mardin için kullanılacak sıfatları tüketmek zor: Medeniyetlerin

beşiği, tarihin gizi, taşın belleği, inancın şiiri, dinlerin kardeşi, dillerin şenliği... Dinlediğiniz bir masaldan mı anımsıyorsunuz, izlediğiniz bir filmden mi, bir vakit bilmediğiniz bir sesin mırıldandığı şarkıdan mı, yüzlerce sayfa arasına gizlenmiş iki satırdan mı, ayırt etmek zor. Tek bildiğiniz, bir yandan kendinizi alıştığınız dünyanın dışında bir yerdeymiş gibi hissederken, bir yandan da tuhaf bir tanıdıklık duygusu yaşıyor olduğunuz. Mardin her kalbe farklı bir yerden dokunuyor, tanıştığı her yüzün geçmişinden belli belirsiz bir görüntüyü su yüzüne çıkartıyor.

An infinite number of attributes can be used for Mardin: The cradle of civilization, secret of the history, memory of the stone, poem of the faith, brother of religions and festival of languages… It’s hard to remember what recalls the town… A tale which you had listened to, a film that you had watched, a song that an unknown voice had hummed once, two lines hidden in hundreds of pages.. It’s difficult to say exactly. One thing is for sure, on one hand, we feel ourselves out of the world which we are used to and on the other, we feel a strange acquaintance too. Mardin touches everyone form a different part and each face you encounter recalls vaguely a silhouette from the past.

Treasury case of Mardin At every corner, Mardin keeps the treasury it collected through thousands of years. So many different cultures, so many different faces lived and vanished on these soils… As if a meal

Mardin’in hazine sandığıMardin binlerce yıllık bir geçmişten biriktirdiği hazineyi saklıyor her köşesinde. O kadar farklı kültürler, o kadar farklı insan yüzleri geçmiş ki bu topraklardan... Bütün malzemeleri kararınca konmuş, içinde neler olduğunu tek tek tarif edemediğiniz ama her bir tadı tek tek alabildiğiniz, kaynaşamazmış zannedilen renklerin şaşılası uyumunu hayranlıkla seyrettiğiniz, tadı görüntüsüne eş bir yemek var sanki karşınızda: Azıcık tatmak yeter mi? Yeseniz biter

mi? Yememenin lafı edilebilir mi?

Kitaplardan edindiğiniz bilgiler bir yana bırakıveriyor kendini. Sümerler

kimdi, Akadlar kim? Hititler ne zaman geldi,

ya da ne zaman gitti? Hıristiyan mıydı bildiğimiz

Mardin, Müslüman mı, Süryani mi, Türk mü, Ermeni mi, Arap mı, Kürt mü, Yezidi mi? Cevapların kimisi bir sokak arasında, kimisi bir bakırcı dükkânında, kimisi sabah erken bir fırında, kimisi pencere kenarında bir motifte; daha fazlası türlü renkten, derin bakışlı gözlerde. Aklınızdan geçen tüm sorular gizlice okunuyor, hepsinin cevabı sessizce önünüze sunuluyor.

Hoşgörünün huzuru “Hoşgörü” Mardin’e en yakışan sözcüklerden biri. Camiler ve kiliseler iç içe burada; aynı anda Türkçe, Kürtçe ve Arapça duyuyor, kültür zenginliğinin rengârenk yüzüyle tanışıyorsunuz. Sadece şehir merkezi değil, ilçeler ve köylerin de her köşesinde yüzlerce yıldır orada sessizce durmuş zarif bir yapı karşılıyor sizi. Mardin fotoğraflarının vazgeçilmezi Ulu Cami, minaresinde gizli motiflerle

Mardin’in hem evlerinde hem binlerce yıla dayanan tarihi eserlerinde taş işçiliğinin muhteşem örneklerini görmek mümkünThe houses of Mardin and its historical works dating back to thousands years ago display the excellent examples of the stone workmanship


burada iç içe yaşayan dinleri, kültürleri simgeliyor. Medreseler, türbeler, zaviyeler, camiler, manastırlar, kiliseler saymakla bitmeyecek kadar çok. Tur Abdin, Mezopotamya’daki tarihleri 4 bin yılı bulan Süryanilerin bu topraklardaki ana yurdunun adı. Tur Abdin’in bir bölümü olan Mardin-Midyat-Nusaybin üçgenindeki Süryani yapıları görülmeye değer. Bunların en önemlileri tabii ki Deyrülzafaran ile Deyrulumur (Mor Gabriel). Her ikisi de 4. yüzyıldan bu yana Süryanilere hizmet veriyor ve herkes tarafından ziyaret edilebiliyor.

Masallar arası “abbara”lar Mardin’in büyüsüne mimarlarının katkısı büyük. Kentin mimarisi, sokaklarını bitmeyen sürprizlerle donatıyor. “Abbara” denen daracık tüneller yolunuzu sokaktan sokağa, evden eve, odadan odaya taşıyor. Hangi abbaraya girerseniz girin, ardınızda kalan ışıkla birlikte zaman da yok oluyor, gizemli tüneller sizi dilediğiniz döneme, özlediğiniz masala bağlıyor.

Yıldızların altındaKentin sarı taşlardan örülmüş teras teras yükselen evleri birbirine saygılı; hiçbiri bir diğerinin manzarasını bozmuyor, ki Mezopotamya gözlerden saklı

bırakanlar. Beklenmedik bir yağmurda kapısına sığındığınız kahvehaneden size uzatılıveren mırra başlatıyor lezzet şölenini. Bir yandan bu ikramı yapan ellerdeki bakır cezveye bakarken, bir yandan öğreniyorsunuz: Usulünce içilmeli mırra, fincan masaya konmamalı; size ikramda bulunan ele geri uzatılmalı. Alışkın değilseniz acı kahveye, ağzınızı tatlandırmak için birkaç tane imlebes (badem şekeri) atıveriyorsunuz ağzınıza hemen oracıktaki bir dükkândan alıverip. Karnınız acıktığında Güneydoğu mutfağının müthiş yiyeceklerinden seçip beğenebilirsiniz: bin bir çeşit baharatın eşlik ettiği kebaplar, içli köfte, sembusek (kapalı lahmacun), kaburga, işkembe, türlü çeşit pilav, göz kamaştırıcı tatlılar...

Şehrin usta elleriDuyduğunuz, bildiğiniz, “ya unutulursa” dediğiniz efsaneler Mardin’de korunuyor. Kimi çarşıda, kimi bir sokak arasında usta eller şahmaranlarla güvercinleri bakıra işliyor, cama boyuyor. Bir bakır tepsiye kazınmış yılanların şahı

“Nankörlük etme!” diyor size delici bakışlarıyla, güvercin ise “Geldiğin yeri unutma!” Taş nasıl örülmüşse dantel gibi, gümüş öyle işleniyor, ağaç öyle oyuluyor, sedef öyle kakılıyor, kilim öyle dokunuyor. Bu ustalıklı eller bin yılın alışkanlığıyla işini görürken, elin sahibi sizi sıcak bir gülümsemeyle karşılayıp mekânına davet ediyor. Öylesine bir hatıra olsun diye değil, bu gülümsemeyi, edilen sohbeti unutturmasın diye almak istiyorsunuz gümüşü, bakırı, ahşabı. “Alışveriş” başka bir şey artık sizin için.

Mardin, gönüllü elçilerini bekliyorHiçbir beklentisi olmadan, hiçbir soru sormadan size kapılarını açan Mardin, evinize dönerken birkaç kez arkanıza baktığınızda gülümseyen gözlerini zihninize kazıyor. Misafir ettiği medeniyetlerin mirasını bugüne taşımak, Mardinliler için kendiliğinden gelişmiş bir görev gibi. Ancak bu mirası başka coğrafyalara, başka kültürlere duyurmak da şehre bir kez ruhunu kaptıran gönüllü elçilerin işi.

situated within each other; you hear simultaneously Turkish, Kurdish and Arabic languages, you get acquainted with the colorful face of the cultural richness. Not only in the town center but also at every corner of the villages, you come across with a beautiful edifice standing there quietly since centuries. Ulu Camii (Great Mosque), indispensable for the photos of Mardin, symbolizes the religions, cultures living here through its secret patterns. There are too many madrasahs, mausoleums, dervish lodges, mosques, monasteries and churches. Tur Abdin is the name of the motherland of Syriacs, whose history dates back to 4 thousand years ago in Mesopotamia, on these lands. The edifices from the time of Syriacs on the triangle of Mardin-Midyat-Nusaybin, one part of Tur Abdin, are worth to be seen. The most important ones among them are certainly Deyrülzafaran and Deyrulumur (Mor Gabriel). Both serve the Syriacs since the 4th century and they are open to visitors.

“Abbara” among talesThe architects’ role in the charm of Mardin is big. The architecture of the town offers endless surprises to the streets. Very narrow tunnels called “abbara” take you from one street to another, from one house to another and from one room to another. Whatever tunnel you enter in, time disappears together with the light left

behind and the mysterious tunnels connect you to the era you wish to live in and to the tale which you miss.

Under the starsThe terrace houses built of yellow stones respect each other; no one obstructs the sight of the other and thus, Mesopotamia’s beauty spreads fully. Thus, the eyes dream day and night before this endless landscape, sometimes looking like a sea and sometimes looking like a plain. This illusion game started by Mesopotamia continues on the walls of houses, window edges and doors. Who embroidered these patterns? The young girl at the window who just smiled to you with an lace in her hand?... One cannot believe that the human hand can so finely touch the stone and add such ornaments. The houses of Mardin protect not only each other but also those dwelling in. The way to avoid the heat and scorpions is to sleep on the “thrones” set on the terraces of the houses at nights. Moreover, you can thus embrace the stars at summer nights.

Appealing to taste budsIn Mardin, delights too are charming besides what you see and hear. The taste feast begins with mırra (a dark coffee special to this region) offered at

a coffee house where you take refuge when the rain suddenly begins to fall. You look to the copper coffeepot offering the coffee and you learn the tradition at the same time: You should drink this special coffee appropriately, you should not leave the cup on the table; you should return it to the hand which offered it. If the coffee is too dark for you, you can immediately take some almond sugars from a nearby shop to sweeten your mouth. If you are hungry, you are invited to taste excellent meals of the Southeast cuisine; Kebabs flavored with a rich variety of spices, içli köfte (meatballs stuffed with cracked meat), sembusek (a kind of Turkish pizza), rib, tripe soup, various sorts of pilaf (cooked rice) and delightful desserts…

Skilled hands of the townThe legends you heard about and you are concerned that they will no longer be remembered, are still kept alive in Mardin. Some in the bazaar and some others on the streets, the skilled hands engrave the pigeons on the copper with basilisks, paint on the glass. “Don’t be ingrate!” says the king of snakes with its penetrating looks, engraved on a copper tray and “don’t forget your origin” advises the pigeon. As the stone is carved like a lace, the silver is worked alike, the tree is carved alike, the nacre is applied alike, the carpet is woven alike. These skilled hands work as used to do since thousands of years and the owner of the hand invites you to his shop with a nice smile. And you want to buy the silver, copper and wood not just to have an ordinary souvenir but not to forget this smile, this conversation. “Shopping” has now other meanings for you.

Mardin waits for its volunteersMardin, which opens its doors to you without any expectation and without asking any question, imprints its smiling eyes on your mind when you turn and look back for several times on the way to your home. It’s an innate mission for the residents of Mardin to bring the legacy of civilizations they host to our days. However, it’s the task of volunteers, charmed by the town, to carry this legacy to other geographies and other cultures.

kalmasın. Gözler bazen deniz bazen ova bu sonsuz görüntüde gündüz ayrı gece ayrı hayale dalsın. Mezopotamya’nın başlattığı yanılsama oyunu, evlerin duvarlarında, pencere kenarlarında, kapı alınlarında devam ediyor. Biraz önce pencerede elinde dantel size gülümseyen genç kız mı işledi bu motifleri, bilemiyorsunuz. İnsan elinin taşa bu kadar narince dokunabileceğine, ona böyle süsler yapabileceğine inanasınız gelmiyor. Mardin evleri sadece birbirini değil, içinde yaşayanı da kolluyor. Sıcaktan ve akreplerden korunmanın yolu, geceleri evlerin teraslarına kurulu “taht”larda yatmaktan geçiyor. Sıcak yaz gecelerinde yıldızlara sarılıp uyumak da cabası...

Damağınızda kalacak tatlarMardin’de gördükleriniz, duyduklarınız değil sadece elbet tadını damağınızda

with adequate ingredients is offered to you in which you cannot define one by one all tastes but you feel the tastes one by one, you admire the harmony of colors which are supposed to be ill-matched and whose taste is equal to its view: Is it enough to taste a bite of it? Is it finished when you eat it? Is it possible not to eat it?Let’s set aside the informations gathered from the book. Who were Summerians, who were Akadians? When did the Hittites come and when did they leave? What was the religion of Mardin? Christian, Muslim, Syriac, Turkish, Armenian, Arabic, Kurdish or Yezidhi? Some of the replies are on

one of the streets, some at a copper shop, some at a bakery in

early morning and some in a pattern on the edge of a window; further replies are in

captivating eyes of different colors. All questions in your mind are secretly read and the replies of all questions are quietly given.

Comfort of the tolerance

“Tolerance” is one of the words very

appropriate to Mardin. Mosques and churches are


Rahmi M. Koç Müzesi, İstanbul’un özel müzeleri arasında en çok ilgi görenlerden biri. Yoğunlaştığı tema, kurulduğu günden bu yana müzenin

İstanbullular için merak edilen bir mekân olmasında önemli rol oynuyor. Tarihi Hasköy Tersanesi’nde konumlanan müzede ziyaretçiler çeşit çeşit endüstriyel ürün, ilginç otomobiller, uçaklar, hatta saltanat kayığı, denizaltı gibi araçlar görme imkânı buluyor. Gezintiye ara verenler için lezzetli yemekler yiyebilecekleri, içeceklerini yudumlayabilecekleri mekânlar mevcut. Bugünlerde yolunu müzeye düşürenler ise “Minyatür Odalar” adlı keyifli sergiyi görme imkânı buluyor. Rahmi M. Koç Müzesi’ni daha yakından tanımak ve “Minyatür Odalar” hakkında bilgi almak için Genel Müdür Ertuğrul Duru ile bir söyleşi yaptık.

TÜRSAB: Rahmi M. Koç Müzesi’nin tarihçesini anlatır mısınız... Müzenin konumlandığı alanın ve konseptinin belirlenmesinde rol oynayan etmenler nelerdi; neden “ulaşım, endüstri ve iletişim tarihi” esas alındı? ERTUĞRUL DURU: Bu sorunuza Rahmi M. Koç Müzesi kurucusu Rahmi M. Koç’un kendi ifadesiyle yanıt vermek isterim: “Müze fikri birdenbire doğmamıştır. İki gelişmenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bunlardan biri, her türlü makineye, bilhassa buhar makinelerine olan aşırı alakamdır.

Rahmi M.Koç Museum is one of the private museums in Istanbul, subject to a big interest. The theme which it’s concentrated on, played an important role in making the museum an interesting venue for the residents of Istanbul, since its foundation. At the museum situated at the historical Hasköy Dockyard, the visitors take the opportunity to see various industrial products, curious cars, aircrafts and even the Sultan’s boat, submarines etc... There are food and drink areas for those who want to take a break during the visit and to eat/drink something. And those who visit the museum nowadays, can see a pleasant exhibition named “Miniature Rooms”. We had an interview with the General Director Ertuğrul Duru to know more about Rahmi M.Koç Museum and to get informations for “Miniature Rooms”.TÜRSAB: Could you please tell the history of Rahmi M. Koç Museum. What were the factors playing role in determining the area and concept of the museum; why “transportation, industry and communication history” were essential?ERTUĞRUL DURU: I prefer to answer this question with the words of Rahmi M. Koç, the founder of Rahmi M.Koç Museum: “The idea of museum didn’t come suddenly on the agenda. It appeared due two notions coming together. One of them is my big interest in all types of machinery and mainly steam machine. When I was collecting all these machines, I took care of all kinds of instruments in which the steam machine was used. The second notion is the idea of exhibiting the products manufactured by Koç Group. In both notions, “The Henry Ford” museum in Deaborn, Michigan had a big influence.” After the maturation of the

Sanatçı Henry Kupjack’ın “Minyatür Odalar”ı bugünlerde Rahmi M. Koç Müzesi çatısı altında sergileniyor. Zaman-mekân algısını değiştirecek bu ilginç sergi ve

müzedeki ilginç objeler ziyaretçilerini bekliyor

TRAVEL IN TIME AND VENUE“Miniature rooms” by the artist Henry Kupjack is exhibited at Koç Museum.

This interesting exhibition to be changing time-venue perception and the attractive objects at the museum wait for the visitors

ZAMANDA VE MEKÂNDA YOLCULUK

MÜZEmuseumSergilenen minyatür

odalardan biriOne of the exhibited miniature rooms


Rahmi M. Koç Müzesi’ne geldi. Bu güzel vapurda, açacağımız sergiler sunulacak; İstanbul halkının, tarihi yarımadaya karşı nostaljik dakikalar yaşayacağını düşünüyoruz.

İletişim:Hasköy Cad. No 5 Hasköy İstanbul Tel: (212) 369 66 00

Ziyaret saatleriSalı-Cuma: 10:00-17:00Cumartesi-Pazar: 10:00-19:00

İstanbul dışında olmak üzere iki kardeş okulumuz var. Gezici müze aracımız “Müzebüs” ile altı yıldan beri Anadolu’yu bir uçtan bir uca dolaşıp 125.000 öğrenciye ulaştık, ulaşmaya devam ediyoruz.

TÜRSAB: “Minyatür Odalar” sergisinden ve bu yılın diğer etkinliklerinden söz eder misiniz... E. DURU: Minyatür Odalar sergisi, içeriği sebebiyle yılın ilgi çeken etkinlikleri arasına girdi. Serginin İstanbul’dan sonraki durağı Ankara-Rahmi M. Koç Çengelhan Müzesi olacak. Sergi dünyada ilk kez 21 odanın bir araya geldiği özel bir etkinlik. 2009 yılının bir diğer önemli projesi 2009 Astronomi Yılı çerçevesinde açılan Keşif Küresi. Bu proje de ziyaretçilerimizin gökyüzünü daha yakından tanımasına ve “eğlenerek öğrenme” temamıza devam edebilmemize olanak sağlıyor. Yine 2009 yılında İDO ile ortak proje olarak, tarihi Fenerbahçe Vapuru müze gemi olarak sergilenmek üzere

TÜRSAB: It’s obvious that the museum attributes a special importance to the children. Could you please tell your activities in this regard and education programmes?E. DURU: The education is one of the most important functions of our museum. We have an education workshop in the museum for the kindergartens. Our sustainable education programmes for the vocational schools and our education package for teachers and students for the primary schools are going on along the years. We have two sister schools, one in Istanbul and the other outside İstanbul. We travelled through Anatolia for six years with our mobile museum vehicle “müzebus” and reached out 125.000 students; we continue still to reach. At the divisions of “Discovery Table”, “What-How works” and “Try-Learn”, the objects give opportunity to the visitors to see, try and learn each one by one, by themselves.

TÜRSAB: Could you please tell your opinion about the perception of running museum in Turkey compared to the other countries?E. DURU: The first institutional museum was Sadberk Hanım Museum in the field of running private museum; Rahmi M.Koç Museum too took its place among others as the first and unique museum dedicated to the industry and industry history in our country and thus brought another dimension to the private museums. Individuals and corporations opened other private museums in time. The field of institutionalized private

museums keeps improving in our country.

TÜRSAB: Could you give informations about the exhibition of “Miniature Rooms” and the other activities…E. DURU: The exhibition of Miniature Rooms was among the activities of the year, subject to a big interest thanks to its scope. The next stop of the exhibition will be Ankara-Rahmi M.Koç Çengelhan Museum after İstanbul. The exhibition is a special activity where 21 rooms come together for the first time in the world. The Discovery Globe is another important project of the year 2009 within the framework of “the Astronomy Year 2009”. This project helps our visitors to get more acquainted with the sky and thus we are going on with our theme of “learning by entertaining”. In 2009 again, the historical Fenerbahçe Ship was brought to Rahmi M.Koç Museum to be exhibited as a museum ship thanks to a common project realized with Ido. Thanks to the exhibitions to be organized in this beautiful ship and tea pleasure on the terrace giving onto the view of the historical peninsula, we think people of İstanbul will live nostalgic hours.

Contact:

Hasköy Str. No 5 Hasköy İstanbul

Phone: +90 (212) 369 66 00

Visiting hours

Tuesday-Friday: 10:00-17:00

Saturday-Sunday: 10:00-19:00

idea to set up a museum, a search to find a suitable place begins and the historical peninsula, Topkapi Palace and the vicinity are preliminary looked. Then a search takes place on the sea shore since there are plans to exhibit sea vehicles in the long term. Mr.Dr. Bülent Bulgurlu finds the building of “lengerhane”, a building dating back to the 12th century and used in 1730s for the production of anchor and font parts for the Ottoman navy. The building used as a tobacco storehouse by Tekel in 1950s and left in its ruined state after a big fire in 1984, is bought from Tekel in 1991, restored conform to its original state and the first division of the museum

is opened in this building in 1994. However, the space is not enough after some time and a new search starts; thus, Hasköy Dockyard, dating back to 1880s, is acquired after the privatization, restored conform to its original state and opened in 2001.

TÜRSAB: Rahmi M. Koç Museum is turned into a frequently visited venue. How do you explain it?E. DURU: Our museum is full of surprises for every one and for every age. For example, we have a submarine which had been used at the Pacific during the Second World War, then took part in our navy in 1970 and served until 2000. The visitors take interest in the royal wagon used by Mahmoud II. during his travel to Paris, a tramway carried by horses, 77 rare cars and 5 aircrafts, a narrow railways still running and the historical Fenerbahçe ship. The visitors don’t only look from distance; most of them enter in the objects and touch them.

TÜRSAB: What is the percentage of foreign visitors approximately?E. DURU: Such a rich collection is interesting for the foreigners too, given its historical building complex and our geographical location too. The percentage of foreign visitors in the total number of visitors rose to 15 per cent thanks to the exhibitions we open and our presentation activities.

Bunları toplarken buhar makinesinin kullanıldığı her türlü vasıtayı dikkate aldım. İkinci etken, Koç Topluluğu’nun ürettiği mamulleri sergilemek fikridir. Her iki şıkta da Deaborn Michigan’daki ‘The Henry Ford’ müzesinin büyük tesiri olmuştur.” Müze kurma fikri tamamen oluştuktan sonra uygun bir yer bulmak için arayış başlar ve önce tarihi yarımada, Topkapı Sarayı ve etrafı araştırılır. Uzun vadede deniz vasıtaları teşhiri planları da olduğundan dolayı arayış deniz kenarına kaydırılır. Sayın Dr. Bülent Bulgurlu, Haliç mevkiinde temelleri 12. asra dayanan ve 1730’larda, Osmanlı döneminde donanmaya çıpa ve döküm parçaları yapımında kullanılan “Lengerhane” binasını bulur. 1950’lerde Tekel tarafından tütün deposu olarak kullanılıp, 1984’te büyük bir yangın geçirmesinin ardından kendi haline terk edilen bina, 1991 yılında Tekel’den satın alınır, aslına uygun olarak onarılır ve müzenin ilk bölümü bu binada 1994 yılında açılır. Burasının dar gelmeye başlamasıyla beraber yeni bir arayış başlar ve 1880’lerden kalma Hasköy Tersanesi özelleştirildikten sonra alınır, aslına uygun olarak restore edilerek 2001 yılında açılır.

TÜRSAB: Rahmi M. Koç Müzesi sıkça ziyaret edilen bir mekân haline geldi. Bunu neye bağlıyorsunuz?E. DURU: Müzemiz her yaş ve gruptan ziyaretçi için sürprizlerle dolu. Örneğin İkinci Dünya Savaşı’nda Pasifik’te savaşmış, donanmamıza 1970’te katılmış ve 2000 yılına kadar hizmet vermiş bir denizaltı var. II. Mahmut’un Paris’e giderken kullandığı saltanat vagonu; bir atlı tramvay, 77 adet nadide otomobil ve 5 adet uçak, çalışır durumda bir dar hat demiryolu, tarihi Fenerbahçe Vapuru ilgi görüyor.

TÜRSAB: Yabancı ziyaretçilerin oranı yaklaşık ne düzeyde? E. DURU: Böyle zengin bir koleksiyon, içinde bulunduğumuz tarihi yapı kompleksi ve

coğrafi konumumuzla beraber değerlendirildiğinde yurtdışından gelen ziyaretçilerin de ilgisini topluyor. Yabancı ziyaretçilerin toplam ziyaretçilerimiz içindeki oranı %15 düzeyinde.

TÜRSAB: Müzenin çocuklara yönelik etkinlikleri neler?E. DURU: Eğitim, müzemizin en önemli işlevlerinden biri. Anaokulları için müze içinde bir eğitim atölyemiz var. Meslek liselerine yönelik eğitim programları ile ilköğretim okulları öğretmen ve öğrenci eğitim paketi uygulamamız yıl boyunca devam ediyor. Biri İstanbul içinde, diğeri

Sergilenen minyatür odalardan biri (en üstte). Sergi salonu (üstte) One of the exhibited miniature rooms (top). Exhibition hall (above)


VIP Businessman, Fransa genelinde Türk işadamlarına VIP hizmeti sunan ilk ve tek Türk şirketi. İhtiyaç ve taleplerinizi belirtmeniz yeterli; aklınıza gelebilecek her konuda üretilecek “size özel”

çözümlerin ardından yapacağınız tek şey, kendinizi evinizde hissetmek

FRANSA’DA “ÖZELLERE ÖZEL” HİZMET

GÜNCEL actual

Yeni bir ülkeye gidildiğinde, özellikle de orada geçirilecek zaman kısıtlıysa, günü planlamak kolay değil. Hangi otel daha konforlu ve güvenli?

Ulaşım için nasıl bir araç tercih edilmeli? Hangi yemekler, nerelerde yenebilir? Nereleri görmeden geçmemek gerek? Bu soruların ideal cevapları bizzat orada yaşayan, ülkeyi tanıyan, ama aynı zamanda sizin beklentilerinizi de tahmin edebilecek kişilerde saklı. Fransa, Türk ziyaretçilerin farklı nedenlerle sıkça tercih ettiği ülkelerden biri. Sadece turistik gezi amacıyla değil, iş ve öğrenim gibi nedenlerle de her yıl çok sayıda insan Türkiye’den Fransa’ya gidiyor. 2009’un “Türk yılı” ilan edilmiş olması ise belli ki bu ülkeye yapılan ziyaretlerin sayısını artıracak. Fransa’ya seyahat edecek olan “özel” ziyaretçiler, tam da biraz önce belirttiğimiz noktada kendilerine yol gösterebilecek ve orada

During the travel to a country, it’s not easy to plan the day mainly if the stay time is short. Which hotel is more comfortable and safe? What about the transportation? Where to have lunch/dinner and which foods to prefer? Which places should be absolutely visited? The best answers to these questions can be given by the persons living there, familiar with the country and at the same time, those who can predict your expectations.

“EXCLUSIVE SERVICE TO THE EXCLUSIVE PEOPLE” IN FRANCEVIP Businessman is the first and unique Turkish company offering VIP service to the Turkish businessmen throughout France. Just state your demands and needs and you will feel at home thanks to the solutions “special for you” to be brought for a wide range of issues

Paris

Monaco

Cannes Nice

Saint Tropez


geçirecekleri günleri rahat ve keyifli kılacak bir rehbere sahip: VIP Businessman. Şirketin kurucusu Asım Durmuş, uzun zaman gazetecilik yapmış olması nedeniyle Fransa’yı köşe bucak dolaşma ve burada sürdürülen gündelik yaşamın her türlü olumlu-olumsuz ayrıntısına tanık olma fırsatı bulmuş. Bugün ise bu bilgi ve deneyimini VIP Businessman ve VIP Balayı çatısı altındaki çalışanlarıyla paylaşarak kalıcı bir kurum kültürü oluşturmayı hedefliyor.

TÜRSAB: VIP Businessman’ın hizmetlerinden söz eder misiniz... ASIM DURMUŞ: Türkiye’den çeşitli nedenlerle Fransa’yı ziyaret eden işadamlarının bu ülkedeki ihtiyaçlarının karşılanmasıydı temel yola çıkış amacım. Bizimle iletişim kuran müşterilerimiz, havaalanında uçaktan indiği andan itibaren, otel transferiyle başlayan hizmet zincirimizden faydalanmaya başlıyor. Hizmet alanımız çok geniş. Bay-bayan korumadan şoför ve araca, tercüman ve rehber temininden seminer ve toplantı organizasyonuna çok farklı hizmetler sunabiliyoruz. Müşterimiz uçaktan indiğinde VIP araçlarımızla karşılanıyor. Zamandan tasarruf etmek isteyen işadamlarımız için ise özel jet ve helikopter temin ediyoruz; Fransa’da kalacakları süre boyunca konaklayacakları lüks otel, villa ve rezidanslar, yemek yiyecekleri restoranlar ve akla gelecek her türlü ihtiyaçları, tarafımızdan karşılanıyor.Bu alanda Fransa’da tek Türk şirketiyiz ve sadece Türk müşteriye hizmet veriyoruz. Bu skalayı genişletmeyi tercih etmedik. Bunun nedeni, en iyi bildiğimiz alanda hizmet sunmaktan vazgeçmememiz. Nitekim bugün önde gelen kurumların yönetim kurulu başkanlarına, spor kulüplerine, sporculara, sanatçılara hizmet veriyoruz.

şemsiyeden yedek çoraba, laptop’tan cep telefonuna her türlü ihtiyacına anında erişmesi mümkündür müşterimizin. Her müşterimizle ilgili notlar tutmamız bu ayrıntıları düşünmemizi kolaylaştırıyor.

TÜRSAB: Çalışanlarınız ne gibi özelliklere sahip? A. DURMUŞ: Tüm çalışanlarımız Türk; mutlaka çok iyi Türkçe ve Fransızca bilirler. Şoförlerimiz de ehliyet dışında VIP lisansına sahiptir. Müşteriyle iletişimleri kusursuzdur; araçlarda hız sınırına mutlaka uyarlar.

TÜRSAB: VIP Businessman’ın ardından, yeni evli çiftlere hizmet veren “VIP Balayı” nasıl şekillendi? A. DURMUŞ: Bir süre, balayı için Fransa’ya gelen çiftlerin taleplerini, tercihlerini gözledim. Nerede kalıyor, nerede yemek yiyor, ne tür etkinlikler yapıyorlardı... Bu alanda da “butik” hizmet verebileceğimizi düşündüm. Nasıl ki işadamlarımız için tek tek kişiye özel programlar hazırlıyorsak, bunu balayı çiftleri için gerçekleştirebilirdik.

TÜRSAB: Bir balayı programı nasıl belirleniyor? A. DURMUŞ: Balayı çiftimiz tercihlerini bize belirtir, biz de bu veriler ışığında onların dünyasına uygun seçenekler yaratmaya çalışırız. Örneğin

France is a country frequently preferred by the Turkish visitors for various reasons. Each year, a high number of people travel from Turkey to France not only with the purpose of a touristic visit but also for business and education. And since 2009 was declared “Turkish year”, this notion will eventually increase the number of visits to this country.“Special” visitors who will travel to France have a guide who, as we mentioned before, is able to orient them and help them have a pleasant and easy stay: VIP Businessman.Asım Durmuş, the founder of the company, caught the opportunity to visit almost every corner of France and to witness all positive and negative facts in the daily life in this country as he worked as journalist for long. Now, his goal is to set up a permanent corporate culture by sharing his knowledge and experiences with the employees gathered at VIP Businessman and VIP Honeymoon.

A. DURMUŞ: The person who gets in touch with us tells his needs and we try to develop a service accordingly. What guides us in providing a good service is that we know very well the needs of the Turkish person in France and we know very well France too. We know where and how a special need can be met, for example, what to eat and where to eat or where the houses of worship are located etc…; and we learnt in time what we didn’t know previously according to the demands of our customers. What counts for us is to provide the same comfort to the VIP customer as in Turkey; for example, arranging the same one of its official car is one the services. All kinds of needs such as umbrella, additional socks, laptop, mobile phone etc.. are within the instant reach of our customer in the car. We take notes for each of our customers and this makes easier to think about these details.

TÜRSAB: What are the qualities of your employees?A. DURMUŞ: All our employees are Turkish; they speak perfectly both Turkish and French. Our drivers own VIP license in addition to the driving licenses. They have an excellent communication with our customers; they obey absolutely the speed limit, they turn on one of the French radio stations if the customer wants to listen to the music or in case, a special type of music is required, it’s arranged.

TÜRSAB: How was “VIP Honeymoon” shaped serving to the new married couples after VIP Businessman?A. DURMUŞ: I observed for some time the demands and preferences of the couples visiting France for the honeymoon. Where did they use to stay, where did they use to eat and what type of activities were luring them… I thought we could provide “boutique” service in this area. As we prepare custom made programmes for our businessmen, we were able to realize it for the couples too.

TÜRSAB: How is a honeymoon programme shaped up?

TÜRSAB: Verilen hizmetin ayrıntılarını belirlerken yönlendiriciniz nedir?A. DURMUŞ: Bizimle ilişki kuran kişi, ihtiyaçlarını kendisi dile getiriyor, biz de buna cevap verecek bir hizmet oluşturmaya çalışıyoruz. Doğru hizmeti verebilmemizi sağlayan, hem Türk insanının Fransa’daki ihtiyaçlarını biliyor, hem de Fransa’yı çok iyi tanıyor olmamız. Hangi özel ihtiyacın nerede ve hangi koşullarda karşılanabileceğini, örneğin hangi tür yemeğin nerede yenebileceğini veya hangi ibadethanelerin nerelerde olduğunu biliyoruz; bilmediğimiz şeyleri de müşterilerimizin talepleri doğrultusunda zaman içinde öğrendik. Bizim için esas olan, VIP müşterimize Türkiye’de sahip olduğu konforu sağlamak; örneğin makam aracının aynısını temin etmek bu işin sadece bir parçası. Araçlarımızda da

nasıl bir mekânda konaklamak, nasıl bir yemek yemek, hangi saatler arasında ne tür bir etkinlik yapmak istediklerinden söz ederler. Fransa’da geçirecekleri zaman doğrultusunda, çiftin yapacağı etkinlikleri de taleplerine göre planlarız: Müzeye, kütüphaneye mi gitmek isterler, sarayları gezmek mi, sinemaya gitmek mi, Eyfel’e çıkmak mı...

TÜRSAB: Hizmet kalitenizde, birlikte çalıştığınız kişi ve kurumların payı da yüksek olsa gerek. A. DURMUŞ: Çalıştığımız oteller, bizim koşullarımızı ve müşterilerimizin taleplerini bilip buna uygun bir hizmet sunabilecek nitelikte. Örneğin kimi müşterimiz akşamüstü Türk kahvesi içmek ister; otele ya da restorana bunun için ayrıca bir eleman göndeririz. Kahvaltıda istedikleri yiyecekleri Türk marketlerinden temin ederiz. Bizim verdiğimiz hizmetlerin alternatifleri elbette bulunabilir; ancak müşterimizin bizi tercih etme nedeni, gerçekten de her ayrıntıyı düşünerek ona kendini evindeymiş gibi hissettirebilmemiz. Bu güvenin temin edilmesi kolay değildir. Sonuç olarak, turizm şirketleri, VIP “misafir”lerini gönül rahatlığıyla bize teslim edebilir.

İletişim: www.vipbusinessman.com

TÜRSAB: Could you please talk about the services of VIP Business...ASIM DURMUŞ: My essential purpose was to meet the needs of the businessmen traveling from Turkey to France with various purposes. Our customers getting in contact with us, try to benefit from our service chain starting with hotel transfer as soon as they leave the airport. Our services cover a wide range. We provide varied services in a wide range from woman/man guard to the driver and car, from translator and guide to the seminar and meeting organizations.We meet our customer with our VIP cars as soon as he gets off the plane and his transfer is made. We provide private jets and helicopters to our businessmen who want to save time. The luxury hotels, villas or residences where they will accomodate during their stay in France, the restaurants where they will have lunch/dinner and many other services to meet the needs are arranged by us.We are the unique Turkish company in this area in France and we only serve the Turkish customers. We didn’t prefer to widen this range. The reason is that we insist to serve in an area which we know the best. Indeed, we provide service today to the chairmen of leading companies, sports clubs, sportsmen and artists.

TÜRSAB: How are you oriented when you determine the details of the service provided?

A. DURMUŞ: The couples on honeymoon tell us about their preferences and we try to create alternatives suitable to their world in the light of these informations. For example, they tell us in their preferences of accommodation, lunch/dinner and what type of activity do they prefer and when… According to the time to be spent in France, we plan the demands of the couple: Do they want to visit museums, libraries, palaces, cinemas or to go up the Eiffel Tower?

TÜRSAB: You should work with people and corporations of quality to provide a high quality of service…A. DURMUŞ: The hotels we work with are aware of our conditions and the demands of our customers; so their quality of service is appropriate to our standards. For example, some of our clients want to have Turkish coffee in the afternoon and we send an extra employee to the hotel or restaurant for this service. We procure the foods they want from the Turkish groceries to eat at breakfast and put them on their tables. It’s certainly possible to find the alternatives to our services; however, the customer prefers us because we take care of each detail to make him feel as he was at home. It’s not easy to gain this credibility. The tourism companies can trust on us for their VIP “hosts”.

Contact: www.vipbusinessman.com

“VIP Businessman” şirketinin kurucusu Asım DurmuşAsım Durmuş, founder of “VIP Businessman”


Pek çok kaynağa göre, Hıdrellez, İslam öncesi Türklerde kültürün çok önemli bir parçasıydı. Eski Türkler, adı değişse de Hıdrellez’i “kutsal bir gün” kabul ederdi. “Boz atlı Hızır”ın gelişini, ortak kültürün ürünü olan maniler, ninniler, atasözleri, koşmalarla kutlar ve geleneği bu

yolla sonraki nesillere aktarırdı. Bugün de Türk dünyasında Hıdrellez coşkulu törenlerle karşılanıyor. Devlet büyüklerinden sokaktaki insana, Hıdrellez kutlamaları yapılıyor. İslam kültüründe ise inanışın kökeninde Hz. Hızır ile Hz. İlyas’ın buluşması yatıyor. Bazı İslam âlimlerine göre bir “melek” olan Hz. Hızır ve Hz. İlyas “ab-ı hayat”, yani “hayat suyu” içmiş ve ölümsüzlüğe kavuşmuştu. İnanışa göre Hızır karadakilerin, İlyas ise denizdekilerin imdadına koşar. Sadece bir gün, 6 Mayıs günü bir araya gelirler ve bu buluşmayı dünya yeşillere bürünerek kutlar.

According to many sources, the “Hıdrellez” has always been a very significant part of pre-Islam Turkish culture. Ancient Turks used to consider Hıdrellez as “a holy day” though its name was something else then. They used to celebrate the coming of “Hızır the equestrian with gray horse” with ditties, lullabies and ballads, and hand down the tradition to the next generations. Hıdrellez is also celebrated through enthusiastic rituals in the Turkic world today. Hıdrellez is celebrated by all people from the statesmen to the men in the street.In the Islamic culture, on the other hand, this belief is based on the meeting of Hızır and İlyas. Hızır and İlyas, who, according to some Islamic scholars, are “angels”, had drunk “Adam’s ale”, that is, “water of life” and become immortal. According to the belief, Hızır comes to the help of those on the land and İlyas comes to the help of those on the sea. Only one day, on May 6th, do they meet and the world celebrates this meeting by wrapping itself up in greens. This meeting

READY TO MAKE A WISH?It’s already May; Hıdrelllez will come soon. The branches of wish trees wait for the wishes accumulated through the year and written on a piece of paper

Mayıs ayı geldi; Hıdrellez kapıda. Dilek ağaçlarının dalları, bir yıl boyunca biriktirilip kâğıtlara yazılan dilekleri bekliyor

DİLEĞİNİZ HAZIR MI?

2 Aylin Şen

GÜNCELactual


Buluşma o kadar önemlidir ki, halk bu iki kişiyi her zaman birlikte anar; isimleri söylene söylene ağızlarda tek bir isim haline gelir. Hızır ve İlyas, “Hıdrellez” olur. İşte, yüzyıllardır geleneklere damgasını böyle vuran Hıdrellez, sadece yardım çağrılarına yanıt vermekle kalmaz, aynı zamanda dilekleri de yerine getirir. Bu yüzden de çok özel hazırlıklarla karşılanır. Kimileri çocukları için ev ister ondan, kimileri sağlık dileğini iletir.

Yetiş ya Hızır!Hıdrellez, Türk-İslam kültüründe öylesine derin biçimde yer etmiş ki, atasözlerine bile konu olmuş. Bunlar içinde en yaygın olanı “Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez” sözü. Bu sözle, geçmişte Hızır’ın “nebi”, yani yeni bir kitap getirmeyen peygamber ya da “melek” olarak görüldüğü vurgulanıyor; dualara cevap olarak “kulun yardımına gönderildiği” anlatılıyor.

Ateş ve suHıdrellez kutlamalarında hayatı simgeleyen ateş ve suyun ayrı bir önemi var. Günümüzde bile, yakılan ateşin üzerinden atlama geleneği devam ediyor. Su da, ya dilek işaretlerinin bırakılmasıyla veya el-yüz-kap kacak yıkanmasıyla öne çıkıyor.Ateş ve su, karada yardıma koşan Hızır’la denizde imdada yetişen İlyas’ı da anlatıyor. Yüzyıllar boyunca toplumların kutsal saydığı bu iki unsur, Hıdrellez kutlamalarında başlı başına bir yer tutuyor.Ateş, Allah’ın insanlara bir armağanı. Söndürülmemeli, oynanmamalı, kutsallığına halel getirilmemelidir. Bunu göstermek için de Hıdrellez kutlamalarında ateşin üzerinden üç kez atlanır; etrafında neşeyle türküler, maniler söylenir.Su da eski Türk inancına göre kutsaldır; hatta her gölün, pınarın sahibi vardır ve onlara hürmette kusur edilmemelidir. Hıdrellez günü yakın bir pınardan getirilen suyu içme, bu suyla el yüz yıkama “suyla bütünleşme” anlamına gelir.

is so important that people always mention their names together, thus, by repetition their names turn into one name. Hızır and İlyas become “Hıdrellez”. So, Hıdrellez which has put its sign on traditions for centuries not only replies the calls for help, but it also makes wishes true. That is why it is welcomed with very special preparations. Some ask it for a house for their kids and some tell it their wishes for health.

Reach Goodness Hızır!Hıdrellez has such a deep effect on the Turkish-Islamic culture that it is also the subject of some proverbs. The most common among these is the saying, “Hızır won’t be there unless the souls are in trouble”. With this saying it is emphasized that Hızır was seen as either a “prophet without a new book” or an “angel” in the past. It is also said that “it was sent for the help of the soul” in return to his/her prayers.

Fire and waterFire and water that symbolize the life have a separate significance in Hıdrellez celebrations. Even today, the tradition of jumping over a fire continues. Water becomes significant when the wish markings are put or

when hands and face, or dishes and pottery are washed.Fire and water tells us Hızır who runs for help on the land and İlyas who runs for help on the sea. These two elements which have been deemed holy by the societies throughout centuries have a particular place during Hıdrellez celebrations.Fire is a gift for the human beings from the God. It should not be put off, played with and its holiness should not be

vitiated. To show this, people jump over the fire three times during Hıdrellez celebrations; joyous Turkish folk songs and ditties are sung around it.Water is also sacred according to old Turkish beliefs; even each lake, spring has an owner and one should never disrespect them. Drinking water which was brought from a nearby spring or washing the hands and face with this water means “coalescence with water”.

Günümüzde bile, yakılan ateşin üzerinden atlama geleneği devam ediyorEven today, the tradition of jumping over the fire is practiced

ŞEH‹R EFSANELERİurban legends

ÇİNİ: SIRRIN SIRRI

Sırlanmış yüzeyleriyle birer sanat eserini hatırlatan Kütahya çinilerinin sırrı toprağında. Rivayet olunur ki Kütahya’nın o topraklarda

kurulmasının sırrı da işte o “sır”da

Kütahya’nın tarihi, Anadolu’nun pek çok kenti gibi efsanelerle dokunmuş; ama

onu diğer kentlerden ayıran, kuruluşunun bile bir efsaneye dönüşmüş olması. Daha da önemlisi, o efsanenin Kütahya’nın en büyük tarihi, ekonomik, kültürel zenginliği olan çiniye dayanması; Kütahya tarihiyle çinicilik tarihinin neredeyse iç içe geçip bütünleşmesi.Efsaneye göre, binlerce yıl önce Kütahya’nın yakınlarındaki bir antik kentte yörenin en gözde pazarı kurulurmuş. İşte o pazara yaşlı bir kadın gelir, birbirinden güzel çanak çömlek ya da vazolar satarmış. Sattıkları, pazarın hem en güzel hem de en sağlam malları

History of Kütahya is interwoven with legends just like many other Anatolian cities, but the feature that separates this city from others is that story of its foundation is also legendary. What is more important than this is that the legend is based on “china works” which is at the same time the greatest historical, economical and cultural richness of Kütahya; Kütahya’s history and the history of china works is almost intertwined and integrated.According to the legend, thousands of years ago this most popular bazaar of the region used to be set up in an ancient city nearby Kütahya. And an old woman would always come to that bazaar and sell pottery or vases, each of which was more beautiful than the other. Her merchandise would always be the most beautiful and at the same time the soundest goods in the bazaar.

CHINA: SECRET OF THE GLAZESecret of Kütahya chinaware that resembles artifacts with their luster surfaces lies in their earth. It is rumored that the secret why Kütahya was founded on those lands also lies in that “glaze”

That’s why she would always leave the bazaar with her purse full of money and her bag emptied. This situation, of course, draws attraction of everyone very soon. After a while, her competitors in the bazaar see that the old woman would hardly leave any work to them, so they decide to find out the secret in this event. One day, on the way back from the bazaar, they follow her. Without being aware of the fact that she is being followed, she heads towards the region where Kütahya is located today. There she digs some earth from a hill to fill her bag and turns back.Her rivals understand that the secret of the pottery and vases which she sells in the bazaar lies not in the old woman, but in the earth. What’s more, the raw material was for free. So they immediately settle in the region and setup their workshops. And they start to manufacture the first examples of chinas. Kütahya was thus founded. Well, what did name that city?

Seramorum: City of CeramicKütahya’s original name also corroborates the legend about its foundation, because this new dwelling place which was founded by


TÜRSAB DERGİ | MAYIS 200940 41

olurmuş. Bu yüzden pazardan heybesi boş, cebi dolu dönermiş.Bu durum kısa sürede herkesin dikkatini çekmiş. Pazardaki rakipleri bir süre sonra bakmışlar ki yaşlı kadın onlara iş bırakmıyor; bu olayın sırrını çözmeye karar vermişler. Bir gün pazar dönüşü gizlice kadını izlemişler. Peşindekilerden habersiz, yaşlı kadın bugünkü Kütahya’nın bulunduğu yöreye gitmiş. Bir tepeden aldığı toprağı heybesine doldurmuş, geri dönmüş.Rakibi çömlekçiler de anlamış ki pazara getirdiği kap kacağın, vazoların sırrı kadında değil, toprakta. Üstelik hammaddesi de bedava. Hemen bölgeye yerleşmişler, atölyeler kurmuşlar. Çiniciliğin ilk örneği çömlekleri üretmeye başlamışlar. Böylece Kütahya’nın da temelini atmışlar. Peki o ilk kente ne ad vermişler?

Seramorum: Seramik kentiKütahya’nın ilk adı da kuruluş efsanesini pekiştirir; çünkü, çömlekçilerin kurduğu bu yeni yerleşim yerine, “seramik kenti”

city in 11th century B.C. According to the sources, this new name was renowned as Kotiyum, Katiation or Katyasium, in several different pronunciations.This name was then changed into “Kütahiye” after it was conquered by Seljuk Turks.Although the civilizations which dominated the region as well as the names given by them had changed, the china craftsmanship which became the symbol of the city kept on surviving throughout centuries. Chinas which are manufactured in their characteristic colors of cobalt blue or manganese purple are just like artifacts. Anyway, most of the Seljuk artifacts are china works.

Evliya Çelebi: “Unique”These artifacts are so eye-catching that Evliya Çelebi once wrote the following in his travel book when telling about Kütahya chinas: “Its bowls and cups, and diversified mugs and pots as well as its crockery are unique.”Evliya Çelebi also puts another note for the chinas for which he said that he had not seen anything similar to them. He records that as of the year 1671 there were 34 china workshops in Kütahya. This information reminds us another

anlamına gelen Seramorum adı verilmiştir. Daha sonra, Balkanlar’dan gelip adım adım bölgede hükümranlığını ilan eden Frigler MÖ 11. yüzyılda kentin

the potters was named Seramorum, that is, “city of ceramic”. Later, Phrygians who came from the Balkans and gradually dominated the region changed the name of the

adını değiştirmiştir. Kaynaklara göre, bu yeni ad farklı söyleniş biçimleriyle Kotiyum, Katiation veya Katyasiyum olarak bilinir. İşte bu isim Selçuklu Türklerinin fethiyle değişmiş, “Kütahiye” haline getirilmiştir.Bölgeye hükmeden uygarlıklar ve onların koyduğu isimler değişse de, kentin sembolü haline gelen çinicilik sanatı yüzyıllar boyunca varlığını korumuştur. Karakteristik özelliği olan kobalt mavisi, manganez moru gibi renklerle üretilen çiniler adeta birer sanat eseri gibidir. Zaten, Selçuklu sanatının pek çok örneği de çinili eserlerle verilmiştir.

Evliya Çelebi: “Benzeri yok”Bu eserler o kadar göz alıcıdır ki Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde Kütahya çinilerinden söz ederken şöyle yazmıştır: “Kâse ve fincanı ve günagün (türlü türlü) maşraba ve güzeleri (çömlekleri) ve çanak ve tabakları bir diyara mahsus değildir

interesting note, a worldwide “claim” about Kütahya chinas.

First collective bargaining was for chinasIt’s a document that unveiled the claims. According to this document, which was discovered some ten years ago and is currently being exhibited in the China Museum, the first collective labor agreement in the world was not signed in England as it is believed so, but it was signed in Kütahya in 1766. This document includes an agreement signed between the china workshop owners and the foremen and apprentices in this city. While settling the wages to be paid to the employees and putting the rules about working conditions on one side, the agreement also prescribes for not opening any more workshops. It is also mentioned that the violators of the contract would be condemned to row in a galley.Turkish, Ottoman motifs... Blue carnations, tulips which turn the nature into art with their characteristic colors... Plates, bowls, cups glazed inside and outside... Such an eye-catching art lies under the legend about founding of Kütahya. That art is sometimes in our houses as plates and it is sometimes in the mosques and fountains to embellish Kütahya. And they fascinate visitors in Topkapı Palace with their beauty which defy the years.

Kütahya sokaklarındaki

tarihi evlerden bir görünüm

A view of the historical houses on the streets of

Kütahya

Çinilerle kaplanmış bir ev (sol üstte). Çini tabak

ve vazo örnekleriA house covered

with china tiles (left above).

Plates and vases made

of china

(benzeri görülmemiştir).”Evliya Çelebi, “hiçbir diyarda benzerini görmedim” dediği çiniler için bir not daha düşer: 1671 tarihi itibariyle Kütahya’da 34 adet çini atölyesi olduğunu kayda geçirir. Bu bilgi, Kütahya çinileri hakkında bir başka ilginç notu, dünya çapında bir “iddiayı” hatırlatır.

İlk toplu sözleşme çiniler içindiİddiayı gün ışığına çıkartan, bir belge: Yaklaşık on yıl kadar önce bulunan ve Çini Müzesi’nde sergilenen belgeye göre, dünyanın ilk toplu sözleşmesi, sanıldığı gibi İngiltere’de değil Kütahya’da 1766 yılında imzalandı. Belge, kentteki çini atölyesi sahipleriyle çalışan

kalfa ve çıraklar arasında imzalanan bir anlaşmaya yer veriyor. Anlaşma bir yandan çalışanların alacağı ücretler ve çalışma koşullarını kurala bağlıyor, bir yandan da yeni atölye açılmamasını öngörüyor. Sözleşmeyle konan kuralları çiğneyenlerin de kürek cezasına çarptırılacağı kayda geçiriliyor. Türk, Osmanlı motifleri...

Karakteristik renkleriyle tabiatı sanata dönüştüren

mavi karanfiller, laleler... İçi ve dışı sırlı tabaklar, kâseler, kupalar...

Kütahya’nın kuruluş efsanesinde işte

böyle göz alıcı bir sanat yatıyor. O sanat, kimi zaman tabaklarla evimize konuk oluyor; kimi zaman camilerle,

çeşmelerle Kütahya’yı süslüyor.

Ve zamana meydan okuyan

güzellikleriyle, Topkapı Sarayı’nı gezen ziyaretçileri büyülüyor.


THE 5TH WORLD WATER FORUMThe 5th World Water Forum was organized in Istanbul between March 16-22, 2009. UKTAŞ, fulfilling successfully its tasks and responsibilities before and during the forum, was awarded with a certificate of

appreciation for its services. The certificate of appreciation was offered by the Minister of Environment and Forestry Prof. Dr. Veysel Eroğlu to Başaran Ulusoy, UKTAŞ Chairman of the Board of Directors

5. Dünya Su Forumu, 16-22 Mart 2009 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirildi. Forum öncesinde ve forum sırasında üstlendiği sorumluluk ve görevleri başarıyla

tamamlayan UKTAŞ, bu hizmetinden dolayı bir teşekkür belgesi aldı. Teşekkür belgesi,Çevre ve Orman Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu tarafından UKTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy’a sunuldu

5. DÜNYA SU FORUMU

GÜNCEL actual

Dünyanın su konusundaki en büyük organizasyonu olan Dünya Su Forumu’nun

beşincisi 16-22 Mart 2009 tarihleri arasında, UKTAŞ’ın teknik ve lojistik desteği ile İstanbul Sütlüce Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Feshane ve İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı da foruma ev sahipliği yapan diğer mekânlardandı.Türkiye’nin kongre turizmi sektöründeki ilk ve tek işletme şirketi olan UKTAŞ, hazırlık çalışmaları esnasında deneyimli bir teknik kadroyla yaklaşık altı ay boyunca tüm teknik altyapıların kurulması ve işletilmesinde danışmanlık hizmeti verdi. 160 kişilik teknisyen kadro, binanın otomasyon sistemlerinden ses, ışık, görüntü sistemlerinin işletmesine, kongre merkezinin

UKTAŞ, 5. Dünya Su Forumu’nda bir hafta boyunca katılımcıların her türlü ihtiyacını karşıladıUKTAŞ met all needs of the participants for one week at the 5th World Water Forum

The fifth of the World Water Forum, the largest organization handling the issue of water, was organized between March 16-22, 2009 at İstanbul Sütlüce Congress and Culture Center by the technical and logistic support of UKTAŞ. Feshane, and İstanbul Lütfi Kırdar International Congress and Exhibition Palace were the other venues hosting the forum.UKTAŞ, the first and unique business operation company in the tourism sector, provided consultancy services with an experienced technical team in the process of setting up and operating all technical infrastructure for about six months. The team composed of 160 technicians arranged the whole infrastructure in many technical aspects from the automation system of the building to the operation of sound, light and visual systems and the low voltage system of the entire building and the adjustment of network infrastructure, the security system and fire extinguisher systems.During the forum, the technical infrastructure, security, cleaning, operation, food and beverages services too were provided by the experienced staff of UKTAŞ. Thanks to an army of 300 security guards and cleaning staff composed of 250 employees arranged again by UKTAŞ, the participants could take part in a perfect organization. Within the scope of the forum, food and beverage service was provided by Borsa Restaurant, the solution partner which UKTAŞ cooperates with since more than 12 years. During the forum, 155.000 lunch boxes and tea and coffee breaks with a rich variety of cookies were arranged. Some 1000 VIP participants got the opportunity to taste Turkish and world cuisines; moreover, food and beverages were served to the private meeting rooms of the ministers, statesmen and princes of various countries. At Lale and Erguvan Restaurants, the menus including meals from the Anatolian culinary culture were offered to the foreign guests. Borsa Restaurants serving with around 250 cooks, 500 waiters, an administrative team composed of 150 persons and 100


tüm alçak gerilim sistemlerinin işletilmesinden network altyapısının düzenlenmesine, tüm binanın güvenlik sistemlerinden yangın söndürme sistemlerine kadar birçok teknik konuda altyapı gereksinimlerini karşıladı. Forum süresince teknik altyapı, güvenlik, temizlik, operasyon ve yiyecek-içecek hizmetleri de yine UKTAŞ’ın deneyimli kadrosunca gerçekleştirildi. 75 kişilik operasyon kadrosuyla hizmet veren UKTAŞ, katılımcıların güvenliğini sağlamak üzere günde 300 güvenlik ve 250 temizlik elemanıyla katılımcıların forumu kusursuz koşullarda izlemesini sağladı. Forum kapsamında yiyecek-içecek hizmeti UKTAŞ’ın 12 yılı aşkın bir süredir birlikte çalıştığı çözüm ortağı Borsa Lokantaları ile gerçekleştirildi. Forum süresince öğle yemekleri esnasında toplamda 155.000 adet lunch box ikramı ve gün boyu zengin kurabiyeli çay ve

kahve molaları gerçekleştirildi. Forum boyunca her gün 1.000 kişilik VIP katılımcıya Türk ve dünya mutfaklarından örnekler sunuldu, ayrıca bakanların, devlet başkanlarının ve çeşitli ülke prenslerinin özel toplantı odalarına yiyecek-içecek ikramlarında bulunuldu. Lale ve Erguvan Restaurant’larda da, Anadolu mutfağına ait yemeklerden oluşturulan mönüler yabancı misafirlerin beğenisine

sunuldu. Yaklaşık 250 aşçı, 500 garson, 150 kişilik idari personel ve 100 kişilik hizmet ekibiyle hizmet veren Borsa Lokantaları büyük beğeni ve övgü aldı.

Forumda neler konuşuldu?Ekolojik dengenin bozulmaya başlamasıyla tehlike altına giren su kaynaklarının korunması ve iyileştirilmesinin konu alındığı 5. Dünya Su Forumu’nda Dünya Su Kalkınma Raporu, Birleşmiş

stewards were appreciated and praised.

The topics of the forumThe World Water Development Report at the 5th World Water Forum, where the preservation and improvement of water resources under risk as a result of the deterioration in the ecological balance was discussed, was declared by UNESCO General Director Kochiro Matsuura on behalf of UN. The water became a political matter since a fierce competition is observed among the countries and industries because of the water resources becoming scarce. The Water Management too, submitted on behalf of the European Environment Agency and OECD, handled the same issues. Moreover, the Istanbul Water Consensus, vowing to bring common solutions for the management of urban water resources, was signed by the representatives from 52 countries. The call text, released within the scope of the forum, emphasized the necessity to take measures urgently to manage water resources and the vital importance of the cooperation among countries in this issue for the benefit of the world. The forum ended on March 22, the World Water Day, by offering Kyoto Water Award to

Milletler adına UNESCO Genel Direktörü Kochiro Matsuura tarafından açıklandı. Matsuura, suyun artık siyasal bir nitelik kazandığına, bunun sebebinin ise su kaynaklarının gittikçe azalmasından dolayı ülkeler ve sektörler arasında bir rekabetin baş göstermesi olduğuna değindi. Avrupa Çevre Ajansı ve OECD adına sunulan Su Yönetimi Raporu’nda da benzer konular ele alındı. Ayrıca kentsel su kaynaklarının yönetimi konusunda ortak çözümler vaat eden İstanbul Su Mutabakatı 52 ülke temsilcisi tarafından imzalandı. Forum kapsamında yayınlanan çağrı metninde ise su kaynaklarının yönetimine dair acil önlemler alınması gerektiğine, bu konuda ülkeler arasında yapılacak işbirliğinin tüm dünyanın refahı için hayati önem taşıdığına vurgu yapıldı. Forum, Dünya Su Günü olan 22 Mart’ta, Kyoto Su Ödülü’nün Hindistan Maharashtra Su Havzaları Örgütü’ne verilmesiyle son buldu.5. Dünya Su Forumu’nda yapılan kültürel etkinlikler ise “Suyla Gelen Kültür” başlıklı fotoğraf sergisi ve su konulu film gösterimleriydi. Fazıl Say, Cihat Aşkın ve Burhan Öçal konserleri de yine bu yöndeki etkinliklerdi.

Sayılarla Dünya Su Forumu5. Dünya Su Forumu’nda İstanbul, 11 devlet ve hükümet başkanı, 90 bakan, 315 parlamenter ve belediye başkanı, 1.027 basın mensubu ve 92 ülkeden 33.058 katılımcıyı ağırladı. Forum süresince 112 adet tematik, 7 bölgesel, 5 üst düzey panel ve 105 yan etkinlik yapıldı. Devlet Başkanları Zirvesi’ne 3 ülkenin cumhurbaşkanı, 3 kraliyet ailesi mensubu, 4 ülkenin başbakanı katıldı. Bugüne kadar fuar alanı olarak kullanılan en büyük çadırda gerçekleştirilen Dünya Su Sergisi ve Fuarı’nda 14 ülkeden su ve çevreyle ilgili firmalar, bakanlıklar ve farklı kurumlar stant kurdu. Söz konusu ülkeler şunlardı: Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda, Japonya, Kore, İtalya, Brezilya, İspanya, Portekiz, Umman, İsrail, Danimarka, Çin, İran.

the Organisation of Water Basins of Maharashtra, India.On the other hand, the cultural performances at the 5th World Water Forum included the photo exhibition “Culture Brought by the Water” and a film with the topic of water. The concerts by Fazıl Say, Cihat Aşkın and Burhan Öçal were the music activities during the forum.

The World Water Forum with figuresAt the 5th World Water Forum, Istanbul hosted 11 heads of states and governments, 90 ministers, 315 parliamentarians and mayors, 1027 press members and 33.058 participants from 92 countries. During the forum, 112 thematic, 7 regional, 5 high level panels and 105 side activities were organized. The presidents of 3 countries, the members of 3 royal families and the prime ministers of 4 countries participated to the Summit of Presidents. The companies dealing with the water and environment, ministries and various corporations set up stands at the World Water Exhibition and Fair held in the biggest tent used as fair space so far. The participant countries were: Turkey, USA, Holland, Japan, Korea, Italy, Brazil, Spain, Portugal, Oman, Israel, Denmark, China, Iran.

5. Dünya Su Forumu’nda, dünyadaki su kaynaklarının

korunması ve yönetilmesi konusunda işbirliği çağrısı

yapıldı. Forumda gerçekleştirilen gösterilerden biri (altta)

At the 5th World Water Forum, all parties were called to

cooperate for the preservation and management of the water

resources over the world (below)


Amasya hosted Hittites, Phrygians, Kimmers, Lydians, Persians, Romans, Byzantines, Danisments, Seljuks, Ilhans and Ottomans. During the Ottoman Empire, the town was given the title of the “town of shehzades” since it used to be a sanjak (province) where shehzades were in charge of it starting from the half of the 15th century.During the Ottoman period, the sons of sultans had used to receive a special education to provide them with the necessary military, political and administrative background and this education was arranged when their fathers were still alive. And Amasya was an important center to obtain these experiences. Shehzade coming to the town accompanied with his mother, teachers, soldiers and court was used to deal with the state’s affairs under the supervision of his assistant with a thorough experience in the state affairs and meanwhile, he was always taking care to report to the empire center about all steps he will take.

Shehzades are in the museumThe Museum of Shehzades of Amasya offer the opportunity to the visitors to see the wax sculptures of these shehzades. The museum situated on one the most beautiful spots of Amasya, is founded near Yeşilırmak, on the skirts of Kralkaya tombs and over

MÜZEmuseum

Amasya, tarihle tabiatın kol kola girdiği şehirlerden biri. Amasya Müzesi,Hazeranlar Konağı, Alparslan Belediyesi Müzesi ve Özel Şehzadeler Müzesi,

farklı medeniyetlerden şehre miras kalan zenginliğin korunmasını ve ziyaretçilerle paylaşılmasını sağlıyor. Bunların en yenisi olan Özel Şehzadeler Müzesi,

faaliyete başladığı 1 Eylül 2008 tarihinden bu yana yaklaşık beş bin kişiyi ağırladı

ŞEHZADELER ŞEHRİNDEŞEHZADELER MÜZESİ

THE MUSEUM OF SHEHZADES IN THE TOWN OF SHEHZADESAmasya is one of the towns were the history and nature go hand in hand. The Museum of Amasya,

Mansion House of Hazeranlar, the Municipality Museum of Alparslan and the Special Museum of Shehzades enable the conservation of the richness of various civilizations left as a legacy to the town. The Special Museum of

Shehzades which is the recent one among others, hosted about five thousand persons sinceSeptember 1st, 2008, the day it was opened

Amasya antikçağdan günümüze Hititler, Frigler, Kimmerler, Lidyalılar, Persler,

Romalılar, Bizanslılar, Danişmentler, Selçuklular, İlhanlılar ve Osmanlılara ev sahipliği yaptı. Osmanlı İmparatorluğu döneminde 15. yüzyılın ilk yarısından itibaren şehzadelerin görev yaptığı bir sancak olması ise şehre “şehzadeler şehri” unvanını kazandırdı. Osmanlı döneminde padişahların oğulları, babaları henüz hayattayken askeri, siyasi ve idari işler hakkında bilgi ve deneyim sahibi olmaları amacıyla özel bir eğitime tabi tutulurdu. Amasya da bu deneyimin kazandırıldığı önemli bir merkezdi. Yanında annesi, hocaları, askerleri ve maiyetiyle buraya gelen şehzade, devlet işlerinde gayet tecrübeli olan lalası gözetiminde işlerini yürütür, bu arada atacağı bütün adımlar hakkında imparatorluk merkezine bilgi vermeyi de ihmal etmezdi.

Şehzadeler müzedeAmasya Şehzadeler Müzesi, ziyaretçilerine bu şehzadelerin balmumu heykellerinigörme fırsatı sunuyor. Amasya’nın en güzel noktalarından birinde konumlanan müze, Yeşilırmak kenarında, Kralkaya mezarları eteklerinde, eski sur duvarları üzerine kurulu. Binanın alt katı Amasya’da valilik yapan ancak sultan olma fırsatı bulamayan, üst katı ise valiliğinden sonra Osmanlı padişahları arasında yerini alan şehzadeler için hazırlanmış.Alt katta Şehzade Ahmet Çelebi, Şehzade Alaeddin, Şehzade Ahmet, Şehzade Mustafa ve Şehzade

Bayezid, üst katta ise Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmet, II. Murat, Fatih Sultan Mehmet, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve III. Murat’ın balmumu heykelleri sergileniyor.

Müze binası da bir sanat eseriAhşap mimarinin en güzel örneklerinden biri olan müzedeki kalem işi desenler, duvarları süsleyen çini panolar, tavan göbekleri, hat, tezhip, minyatür ve ebru tablolar 14., 15. ve 16. yüzyılın sanat anlayışını yansıtıyor. Mekânı kökboyası kullanılarak dokunmuş yün halılar kaplıyor; içeride görülen sedef kakma ve ahşap eşyalar Anadolu’nun değişik bölgelerinden temin edilmiş. Şehzadelerin balmumu heykelleri, Heykeltıraş Adil Çelik tarafından Samsun’da yapılmış, bunları tamamlayan kostümler ise Ankara Olgunlaşma Enstitüsü atölyelerinde müze için özel olarak tasarlanmış. Müzenin alt katındaki, yerli ve yabancı ziyaretçilere danışma hizmeti verilen turizm danışma salonunda aynı zamanda Amasya Valiliği tarafından hazırlanmış kültür yayınlarının satışı da yapılıyor. Ziyaretçiler müzeyi gezerken şehzadelerin kendilerini anlattıkları otuz dakikalık bir belgesel filmi izleme fırsatına da sahip. Amasya İl Özel İdaresi Özel Şehzadeler Müzesi, pazartesi hariç her gün 09.00-19.00 saatleri arasında gezilebiliyor.

İletişim: Amasya İl Özel İdaresiwww.amasyaozelidare.gov.trTel: (0.358) 218 13 02

the old wall ruins. The lower level of the building is allocated to shehzades who had been governors of Amasya but couldn’t catch the opportunity to become sultan and the upper level is prepared for shehzades who had taken their place among Ottoman sultans after the mission of governor. The wax sculptures of Shehzade Ahmet Çelebi, Shehzade Alaeddin, Shehzade Ahmet, Shehzade Mustafa and Shehzade Bayezid are exhibited in the lower level whereas those of Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmet, Murat II, Faith Sultan Mehmet (the Conqueror), Bayezid II, Yavuz Sultan Selim and Murat III are exhibited in the upper level.

The museum building alone is a work of artAt the museum displaying one of the most beautiful examples of the wood architecture, engraving patterns, china panels decorating the walls, middle parts of ceilings, calligraphies, gilding, miniatures and marbled paintings reflect the art perception in the 14th, 15th and 16th centuries. The museum is covered with wool carpets woven with the madden dye; mother-of-pearl mosaics and wooden furniture inside were procured from various regions in Anatolia. The wax sculptures of shehzades were created by the sculptor Adil Çelik in Samsun and the costumes completing them were exclusively designed for the museum at the workshops of Ankara Olgunlasma Institute. At the tourism information hall located at the lower level where local and foreign visitors can receive informations, the cultural publications too prepared by the Governorship of Amasya are sold. The visitors coming to the museum can also see a 30-minute documentary film in which shehzades tell about themselves.The Special Museum of Shehzades of Amasya Provincial Administration is open between 09.00 a.m.-7.00 p.m. every day except Mondays.

Contact: www.amasyaozelidare.gov.trPhone: +90 (358) 218 13 02

Amasya İl Özel İdaresi’nin hazırlamış olduğu 29 dakikalık “Amasya Şehzadeler Evi Müzesi“ VCD’siThe 29-minute-long “Amasya Museum of Shehzades” VCD prepared by the Local Administration of Amasya


GEZİtravel

Bal

at’t

a ye

r al

an B

ulg

ar K

ilise

si’n

in d

ış g

örü

nü

şü O

ute

r ap

pear

ance

of

the

Bu

lgar

ian

Ch

urc

h in

Bal

at

Haliç kıyısında yer alan Sveti Stefan Bulgar Kilisesi’nin her bir parçası tek tek Viyana’da döküldükten sonra denizyoluyla İstanbul’a getirildi; burada birleştirilen

parçalar “mimarlık tarihinin ilk ve tek prefabrik kilisesi”ni oluşturdu

İSTANBUL’UN PREFABRİK, DEMİR KİLİSESİ

2 Sitare Pamir 8 Rasim Konyar

Tamamı dökme demirden oluşan Bulgar Kilisesi’nin dünyada bir benzeri yok

THE BULGARIAN CHURCH WHICH IS COMPLETELY MADE OF CAST IRON IS UNIQUE TO THE WORLD

İstanbul’s prefab iron churchEach single part of Golden Horn’s Sveti Stefan Bulgarian Church was cast in Vienna and

brought to İstanbul via seaway to be joined here to build up the “first and only prefab church in the history of architecture”

Haliç kıyılarını saran Balat ve Fener, eski İstanbul’un en gözde semtleri arasındaydı. Bizans’tan bu yana farklı dinlerin iç içe ibadet ettiği,

yan yana soluduğu sokaklar modern çağın çirkin binaları arasına sıkışıp kaldıysa da, bu bölgede geçmişin suretini yakalamak zor değil hâlâ. Daracık sokaklarda yapılacak kısa bir gezintiyle bile keşfedilecek öyle çok kilise, cami, sinagog ya da ev var ki... Zamana sessizce direnen bu eski yapılardan biri, yalnızca İstanbul’un değil, dünyanın ilk ve tek örneği olarak hâlâ ayakta: Bulgar Sveti Stefan Kilisesi... Dünyada bir benzeri olmayan bu kilisenin farklılığı tamamen demirden yapılmasından, üstelik de prefabrik olarak inşa edilmesinden kaynaklanıyor. 1898’de tamamlanan kilisenin demirden oluşan her bir parçası

Located along the Golden Horn coasts, Balat and Fener were among the most popular districts of İstanbul. Although the streets on which different religions breathed and worshipped side by side since Byzantium are now stuck between ugly buildings of modern times, it is still not very hard to catch a glimpse of the past. There are so many churches, mosques, synagogues and houses that can be discovered during a short walkabout in the narrow streets. One of these old buildings which silently resist

time is still standing as not only İstanbul’s, but also world’s first and unique sample: The “Bulgarian” Sveti Stefan Church...The difference of this church

which is unique to the world sources from the fact that it is completely made of iron; moreover, it

was built as prefab. Each iron part of the church which was completed in 1898


Bulgar Kilisesi yalnızca dış görünüşüyle değil, ikonaları, ahşap eşyaları ve heykelleriyle de önem kazanıyorThe Bulgarian Church is not important with its outer appearance alone, but it is also significant with the icons, wood articles and statues it has

tek tek Viyana’da dökülmüş, İstanbul’a getirildikten sonra monte edilmişti.

Bulgarların izin mücadelesiOsmanlı İmparatorluğu’nun 14. yüzyıl sonlarında topraklarına kattığı Bulgaristan, Rumeli Beylerbeyliği’ne bağlı bir sancak olarak Sofya’dan yönetilirdi. Rum Ortodoks Patrikhanesi’ne bağlı olan Bulgarlar, zaman içinde kendi kiliselerini talep etmeye başladı. 1850 yılında, padişahın onayıyla bugünkü Mürsel Paşa Caddesi’nin karşısında, Prens Stefan Bogoridi tarafından bağışlanan küçük

ahşap ev, Bulgarların ilk kilisesi oldu. Padişah Abdülaziz’in 1870 yılında verdiği ferman ise Bulgarların Rumlardan bağımsız bir Ortodoks kilisesi kurmasına olanak tanıdı. İstanbullu Ermeni mimar Hovsep Aznavur tarafından çizilen proje için önce uluslararası bir yarışma açıldı. Birinciliği kazanan Avusturyalı Rudolf von Wagner firması, İstanbul’daki zeminin sağlamlığından endişe ederek yapının beton yerine demirden oluşturulmasını önerdi. Böylece, dünyada benzeri olmayan bir çalışma başladı.Projeye uygun olarak önce her bir parça tek tek hazırlanıp döküme girdi. Toplam ağırlığı 500 tonu bulan demir parçalar, döküm işlemi tamamlandıktan sonra deneme amaçlı olarak önce fabrikanın bahçesinde monte edildi. Kurulan bu geçici bina yeniden söküldü, parçaları gemiye yerleştirildi ve İstanbul’a doğru yola çıktı. Tuna Nehri ve ardından Karadeniz’e çıkan gemi boğazı geçip Balat kıyılarına yanaştığında, projenin başlamasının üzerinden sadece 1,5 yıl geçmişti. Kilisenin bugünkü yerine monte edilmesi ise 8 ay sürdü. Önce çelikten imal edilmiş taşıyıcı profiller yerleştirildi; demir parçalar cıvata, somun ya da kaynakla tek tek birleştirildi ve sac ya da döküm levhalarla cepheler oluşturuldu. Kaynakların kimisinde “1000 altın leva”, kimisinde ise “4.000.000 gümüş leva”ya mal olduğu yazılan kilisenin 1898 yılındaki açılış

was cast in Vienna and these parts were assembled after being brought to İstanbul.

Bulgarians’ struggle for permissionBulgaria which was conquered by the Ottoman State during the late 14th century through wars used to be administered from Sofia as a flag under Rumeli (Ottoman lands in Europe) Governorate. Bulgarians demanded their own church although they were connected to the Greek Orthodox Patriarchate. The small house opposite to Mürsel Paşa Street donated by Prince Stefan Bogoridi with consent of the Sultan


Bina Haliç’e kayıyorSveti Stefan Kilisesi bugün, gotik mimarinin stiline uygun olarak gökyüzüne uzanan silueti, uzun dikey camları, taş kemerleri, heykelleri ve ihtişamlı görünüşüyle 19. yüzyılın suretini yansıtıyor.Akustik zenginliğiyle klasik müzik konserlerine ve resitallere ev sahipliği yapan kilise, kapılarını özel organizasyonlara da açıyor. İstanbul’da sayıları giderek azalan Bulgar nüfusun hâlâ vaftiz, düğün gibi etkinliklerini düzenlediği bu demir kilise ne yazık ki “demir gibi sağlam” değil. Uzmanlar son yıllarda kilisedeki kırılmaların çoğaldığına dikkat çekerek, yapının temelindeki çürümeleri hatırlatıyor ve gelecekte Haliç’e kayma tehlikesi olduğunu söylüyor. Özellikle nemden etkilenen bina, temellerinin sağlamlaştırılması ve ilerleyen paslanmanın giderilmesi için ilgi ve bağış bekliyor. Yapıyı kurtarmak için Bulgaristan’da kurulan vakıf, Bulgar Hükümeti ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile işbirliğine hazırlanıyor. Dileriz, kiliseyi kurtarma çabaları bir an önce hayata geçer ve bu muhteşem yapı yalnızca Haliç’in sularına değil, tarihin sayfalarına da gömülmekten kurtulur.

(Haberde yer alan bilgiler içinwww.svetistephan.com, istanbul.gov.tr ve www.ibb.gov.tr sitelerinden yararlanılmıştır.)

in 1850 became the first church of Bulgarians. And the order given by Sultan Abdülaziz in 1870 allowed foundation of an independent Bulgarian Orthodox Church separate from the Greek Church.The architect of the project is Hovsep Aznavour. The manufacturing and construction firm is Rudolf von Wagner in Vienna, Austria. 500 tons of iron was cast in total and the parts were assembled in İstanbul. The building cost 4.000.000 silver levas of the time. Cast pieces were brought from Vienna on ships via the Danube and Bosporus. The Church was blessed and inaugurated on September 8, 1898 by Ekzarh Yosif.An international contest was opened initially for the project of the church which was then drawn by Hovsep Aznavour, an Armenian architect from İstanbul. Austrian Rudolf von Wagner firm who won the project was worried about the soundness of the ground in İstanbul, so they offered to construct the building with iron instead of concrete. Thus, an entirely peculiar work that is unique to the world was started.Each piece was prepared individually and cast in accordance with the project. After completion of casting the iron pieces which altogether weighed 500 tons, the church was first assembled in the garden of the factory for trial purpose. The temporary building was disassembled again and sent to İstanbul on ships.The ship sailed via the Danube and Black Sea before crossing Bosporus and by the time she moored to Balat coasts it had only been 1.5 years since the commencement of the project. Assembling the church on its current land took 8 months. First the carrier poles were placed; iron pieces were joined by means of bolts, nuts or they were welded one by one and the facades of the building was formed by using sheet iron plates or cast plates. Sources say that 5 thousand people participated to the inauguration of the church in 1898 which, according to some sources, cost “one thousand levas” or, according to some other sources, “4,000,000 silver levas”.

church where the diminishing Bulgarian population of İstanbul still organizes activities such as baptizing, wedding, etc. ceremonies is unfortunately not “as sound as iron”. Experts draw attentions to increasing cracks in the church recently and remind corrosion in the foundation of the building and say that there is risk of sliding into the Golden Horn in the future. The building which is particularly affected by moisture is waiting for concerns and donations to strengthen its foundations and eliminate corrosion. A foundation

Foundation of BulgariaAfter losing the Russian War in 1878 and with the Berlin Treaty it signed on the same date, Ottoman State signed an agreement for establishment of an independent state with Plovdiv being the capital where Bulgarians would rule themselves. In 1908 Bulgaria became an independent country. Bulgarians drew the borders of their new country leaving a magnificent heritage behind. The church, which contains “neo-gothic” and “neo-baroque” features in respect to the style according to

which was founded in Bulgaria to save the building is currently preparing for collaboration between the Bulgarian Government and İstanbul Metropolitan Municipality. We hope that these efforts to survive the church could be actualized at once and that this magnificent building could be saved from sinking in the waters of the golden Horn and also from disappearing in the pages of history.

(www.svetistephan.com, istanbul.gov.trand www.ibb.gov.tr websites were used for the information given in this article.)

the experts, is utmost significant for being the “first prefabricated” and “first iron building” in the world architecture history. A small plate placed at the entrance of the green-grey building summarizes the production adventure that had started in Vienna.Some sources also say that in the 19th century there were only 2 iron churches in the world and after the other church was demolished, Sveti Stefan currently carries on existing as the only iron church in the world. The cross-shaped church which has

3 domes is of historical value with its rich outer embellishments and belongings as well as icons it has. The bells at the top of the 40-meter tower of the church which has a mihrab towards the Golden Horn were cast in Yaroslavl city, Russia and sent to İstanbul. There were six bells at the time and now there are only two of them left which are being still used today. Everyone admits that the building which reflects Modern Renaissance style is a “sample of perfectionism and elegance”.

Building slides towards the Golden HornSveti Stefan Church today reflects a face of the 19th century with its sky scraping silhouette in gothic architecture style, long vertical glasses, stone curves, statues and grandeur appearance.hosting classical music concerts and various recitals because of its acoustic richness, the church also opens its doors to special organizations. This iron

Kiliseden iki görünüm ve bahçedeki eski taş mezarlarTwo views from inside the church and old stone tombs in its garden

törenine de 5 bin kişinin katıldığı belirtiliyordu.

Bulgaristan kuruluyor1878’de Ruslarla yaptığı savaşı kaybeden Osmanlı İmparatorluğu, aynı tarihte kabul ettiği Berlin Antlaşması’yla, Bulgarların kendi kendilerini yöneteceği Filibe merkezli özerk bir vilayetin kurulmasına imza attı. 1908 tarihinde ise Bulgaristan artık bağımsız bir devlet olmuştu. Bulgarlar yeni ülkelerinin sınırlarını çizmiş, ama geride muhteşem bir miras bırakmıştı. Uzmanlara göre, “neogotik ve neobarok öğeler” içeren kilise, dünya mimarlık tarihinin “ilk prefabrik ve ilk demir yapısı” olarak büyük önem taşıyor. Yeşil-gri renkli binanın girişinde yer alan küçük plaket, Viyana’da başlayan yapım serüvenini özetliyor. Gene bazı kaynaklar 19. yüzyılda tüm dünyada sadece iki adet demir kilise bulunduğunu ve diğerinin yıkılmasıyla Sveti Stefan’ın dünyadaki tek demir kilise olarak varlığını sürdürdüğünü söylüyor. Üç kubbesi olan haç şeklindeki kilise, dış süslemelerinin zenginliği, barındırdığı eşyalar ve ikonalarıyla tarihsel bir değer taşıyor. Yapının 40 metrelik kulesindeki çanlar, Rusya’nın Yaroslavl şehrinde dökülüp İstanbul’a gönderilmişti. Zamanında altı adet olan çanlardan günümüze kalabilen ikisi bugün hâlâ kullanılıyor. Modern Rönesans stilini de yansıtan yapının “bir mükemmellik ve zerafet örneği” sergilediği herkesçe kabul ediliyor.


KISA HABERLERnews

KISA HABERLERnews

MARDİN’DE KÜLTÜR TURİZMİ

CULTURE TOURISM IN MARDİNThe ninth one of the Culture Tourism Symposium organized by TÜRSAB was held in Mardin this year. The symposium called “the 2nd South Anatolia Region Culture Meeting” gathered at Mardin Atatürk Culture Center on April 18th, 2009

Kültür Turizmi Sempozyumu’nun açılış konuşmaları TÜRSAB Başkanı

Başaran Ulusoy, Mardin Valisi Hasan Duruer, Mardin Belediye Başkanı Mehmet Beşir Ayanoğlu ve Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Ali Tutaşı tarafından, TÜRSAB Kültür Turizmi Komitesi Üyesi Adil Akbaşoğlu moderatörlüğünde yapıldı. Açılış konuşmalarının ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı Levent Demirel “Bakanlık Gözüyle Mardin’de Turizmin Yeri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Turizm ve Otelcilik Programı Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Abdullah Karaman “Turizm Stratejisi ve Mardin”, TV Program Yapımcısı Coşkun Aral “Medya Gözüyle Keşfedilmemiş Kültür Zenginlikleri”, Mardin Sinema Derneği Başkanı Helün Fırat ve TÜRSAB GAP Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Fikret Murat Tural da “Yerel Turizmci

Gözüyle Mardin” başlıklı birer konuşma gerçekleştirdi.

Mardin “gönüllü elçiler”ini bekliyorSempozyumda yapılan konuşmalarda TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy’un “medeniyetler başkenti” sıfatıyla andığı Mardin’in çokdilli ve çokdinliliğe dayalı bir kültür barındırdığına; bu özelliğin kültür turizmi için yarattığı olumlu zemine; kentin Floransa, Kudüs, Prag gibi dünya kentleriyle kıyaslanabilecek bir zenginliğe sahip olduğuna; şehrin yurtiçinde ve yurtdışında daha doğru kanallardan tanıtılması ve hak ettiği ilgiyi görmesi için resmi ve özel kurum ve kuruluşlarca geliştirilecek stratejilere olan ihtiyacına; “gönüllü elçiler”in şehrin tanıtımındaki önemine değinildi.Basın ve Mardinli katılımcılar tarafından yoğun bir ilgiyle izlenen sempozyum, izleyicilerin yönelttiği soruların cevaplanmasıyla son buldu.

TÜRSAB’ın düzenlediği Kültür Turizmi Sempozyumu’nun dokuzuncusu bu yıl Mardin’de gerçekleştirildi. “II. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Kültür Buluşması” başlığı altındaki sempozyum 18 Nisan 2009 Cumartesi günü

Mardin Atatürk Kültür Merkezi’nde izlendi

The symposium speeches were delivered by TÜRSAB President Başaran Ulusoy, the Governor of Mardin Hasan Duruer, the Mayor of Mardin Mehmet Beşir Ayanoğlu and the Chairman of the Chamber of Commerce and Industry of Mardin Mehmet Ali Tutaşı; the moderator of the meeting was Adil Akbaşoğlu, member of TÜRSAB Culture Tourism Committee.Following the opening speeches, Levent Demirel, Deputy General Manager of Presentation of the Ministry of Culture and Tourism, delivered a speech entitled “the place of Mardin in the tourism from the point of the ministry”, Ass.Prof.Dr. Abdullah Karaman, an academic at Seljuk University Social Sciences Vocational High School Tourism and Hotel Management Programme, delivered a speech entitled “Tourism Strategy and Mardin”; TV programme producer Coşkun Aral’s speech was about “undiscovered culture richness from the point of the media”, Melün Fırat, Head of the Cinema Association of Mardin and Fikret Murat Tural, Head of TÜRSAB Southeast Anatolia Executive Committee made speeches related to “Mardin from the point of the local tourism officials”.

Mardin waits for the “volunteer representatives”The speeches delivered at the symposium pointed out that Mardin, called “the capital city of civilizations”

TÜRSAB-SABAH Gazetesi buluşmasıTÜRSAB, basın mensuplarıyla iletişiminin sürekliliğini sağlamak üzere toplantılar yapmaya devam ediyor. Mart ayında bu çerçevede Hürriyet, Vatan ve Milliyet gazetesi çalışanlarıyla bir araya gelinmişti. Nisan ayının buluşması ise Sabah gazetesi yazarlarıyla gerçekleştirildi. TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, Turkuvaz Medya Yönetim Kurulu Başkan Vekili Serhat Albayrak, Sabah Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Erdal Şafak ile Yayın Koordinatörü Şule Talu ve turizm sektörünün temsilcileri 16 Nisan 2009 tarihinde Çırağan Sarayı Enderun Salonu’nda bir araya geldi. Toplantıda yaptığı konuşmada dünya ekonomisinin olumsuz seyrine rağmen Türkiye’nin turizmde avantajlı konumda olduğunu dile getiren TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, bu durumun bir fırsat olarak değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. TÜRSAB’ın işletmesini aldığı Arkeoloji Müzeleri ve Yıldız Sarayı içinde bulunan TBMM’ye ait Yıldız Porselen AŞ’de yapılacak çalışmalar da Başaran Ulusoy’un değindiği konular arasındaydı. Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık ise konuşmasında turizm sektörünün hızla geliştiğini, medyanın da ihraç edilen dizi filmler aracılığıyla ülke tanıtımına katkıda bulunduğunu ve bu durumun turizme olumlu yönde etki ettiğini dile getirdi.

TÜRSAB-SABAH Newspaper meetingTÜRSAB continues to hold meetings to keep up its relations with the press members. In this regard, they had met with the representatives of Hürriyet, Vatan and Milliyet newspapers in March. In April, they met with the authors of Sabah newspaper. Başaran Ulusoy, President of TÜRSAB, Ahmet Çalık, Chairman of Çalık Holding, Serhat Albayrak, Deputy Chairman of the Board of Directors of Turkuvaz Medya, Erdal Şafak, Editor in Chief of Sabah newspaper and Şule Talu, Publishing Coordinator and the officials of the tourism sector met at Çırağan Palace, Enderun Hall on April 16th, 2009. Speaking at the meeting, TÜRSAB President Başaran Ulusoy stated the Turkish tourism enjoys an advantageous situation in the tourism despite the stumbling global economy and this should be seen as an opportunity. In his speech, Başaran Ulusoy also gave explanations about the Museum of Archaeology to be run by TÜRSAB and the works to be conducted at Yıldız Porcelaine company owned by the Turkish Great National Assembly within the Yıldız Palace.On the other hand, Ahmet Çalık, Chairman of Çalık Holding, too delivered a speech and said the tourism industry develops rapidly and the media too contributes to the presentation of the country through the serials it exports to foreign countries and this situation has a positive impact on the tourism.

TÜRSAB-Sabah Gazetesi buluşması

“Tatil Herkesin Hakkı”Kültür ve Turizm Bakanlığı, THY, TÜRSAB ve TÜROFED işbirliğiyle düzenlenen “İç Turizmi Canlandırma ve Erken Rezervasyona Teşvik Etme” konulu basın toplantısı, 29 Nisan 2009 Çarşamba günü Ortaköy Feriye Lokantası’nda basın mensupları ile turizm sektörü temsilcilerini bir araya getirdi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, Tanıtma Genel Müdürü Cumhur Güven Taşbaşı, TÜROFED Başkanı Ahmet Barut, TUREB Başkanı Şerif Yenen, THY Yurtiçi Bölge Müdürü Necdet Gürsoy ve TÖSHİD Genel Sekreteri Musa Alioğlu’nun katıldığı toplantıda, iç turizmin canlandırılması amacıyla başlatılan “Tatil Herkesin Hakkı” kampanyası hakkında bilgi verildi. Yapılan konuşmalarda Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay turizmin toplumsal dönüşüm, sosyal barış ve evrensel insanlık değerlerinin korunmasındaki önemine vurgu yaparken, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy da tatilin herkes için eşit bir hak olduğuna, yerli turistlerin yabancı turistlerle eşit avantajlara sahip olması gerektiğine dikkat çekti. “Tatil Herkesin Hakkı” kampanyası, 4 Mayıs-8 Haziran tarihleri arasında yaptırılacak erken rezervasyonlar için öngörülen bazı avantajları kapsıyor. Bu tarihler arasında yaptırılacak rezervasyonlarda ulaşım ve konaklamaya ilişkin kayda değer indirimler söz konusu olacak.

“Holiday is everyone’s right”The press meeting with the topic of “Reviving the Domestic Tourism and Promoting Early Reservation” held with the cooperation between the Ministry of Culture and Tourism, Turkish Airlines, TÜRSAB and TÜROFED gathered the press members and representatives of the tourism industry. At the meeting held with the participation of Ertuğrul Günay, Minister of Culture and Tourism, Başaran Ulusoy, TÜRSAB President, Cumhur Güven Taşbaşı, General Director of Tourism Presentation, Ahmet Barut, TUROFED President, Şerif Yenen, TUREB President, Necdet Gürsoy, Turkish Airlines Domestic Lines Regional Manager and Musa Alioğlu, TÖSHİD General Secretary, informations were given about the campaign “Holiday is everyone’s right” launched to revive the domestic tourism. In his speech, the Minister of Culture and Tourism Ertuğrul Günay emphasized the significance of the tourism for the social transformation, social peace and the protection of universal human values; on the other hand, TÜRSAB President Başaran Ulusoy emphasized that holiday is a right for everyone and the local tourists should enjoy equal advantages with the foreign tourists. The campaign called “Holiday is everyone’s right” includes some advantages anticipated for the early reservations between May 4th-June 8th. Between these dates, substantial discounts will be made on the transportation and accommodation costs.

as defined by TÜRSAB President Başaran Ulusoy, incorporates a culture based on multi languages and multi religions and this quality offers a favorable ground for the culture tourism. The town owns a richness comparable to the world cities such as Frienze, Jerusalem and Prague and therefore, strategies to be developed by the private companies and corporations are needed to present the town domestically and in the foreign countries by using more proper channels and to help the town to be the focus of a greater interest it deserves; moreover, the importance of “volunteer representatives” too was emphasized for the presentation of the town.The symposium, subject to the great interest of the press and participants from Mardin, ended with replies given to the questions posed by the audience.


Kriz dünya turizmine yansıyorTurizm sektörü temsilcilerinin 2009 yılına pek iç açıcı olmayan bir tabloyla girmesi üzerine dünya turizminin önemli rakipleri harekete geçti. İspanya, Yunanistan ve Çin’de turizm otoriteleri, yılın ilk aylarında %10’ları aşan gerilemeye karşı alınacak önlemleri belirledi. İspanya’da Endüstri, Turizm ve Ticaret Bakanlığı’nın bu yöndeki önlemi, turizm şirketlerinin ürün ve hizmetlerini geliştirerek bunu sürekli hale getirmesi için 400 milyon euro tutarında bir ödenek tahsis etmek oldu. Yunan Turizm İşletmeleri Birliği (SETE) geçtiğimiz günlerde Yunan turizminin 2009 yılında %20 gerileme kaydedebileceğini açıklarken, Eurobank EFG Ergasias’ın yaptığı bir araştırma sonucunda da ülkenin bu yıl turizmde son otuz yılın en kötü yılını yaşayabileceği belirtildi. Bu kötü gidişe önlem olarak tanıtım kampanyasına %50 fazla ödenek ayıran Yunanistan hükümeti, havaalanı slot ücretlerini de 2009 Nisan-Eylül ayları arasında altı ay süre için kaldırdı. Turizmde son yılların yıldızı Çin’i ziyaret eden yabancıların sayısında da Ulusal İstatistik Bürosu’nun ocak ayı göstergelerine göre %19,6 oranında bir gerileme gerçekleşti; ancak bu veri Hong Kong’u kapsamıyordu. Bunun üzerine Çin’deki yerel hükümetler iç pazarı canlandırma kararı alarak Pekin, Yasak Şehir, Çin Seddi, Yazlık Saray ve Olimpiyat Köyü gibi müze ve cazibe merkezlerine giriş için halka elli bin bedava bilet dağıttı. Ayrıca iç pazar için yirmi bin broşür ve promosyon malzemesi üretildi, bedava otel konaklaması kampanyası çerçevesinde bin kişilik bir çekiliş yapıldı. Diğer bir eyalet olan Şiyan’da da Terracotta Müzesi, Çin Seddi gibi müzelere girişlerde ücret alınmaması kararı alındı. Yine Uzakdoğu destinasyonlarından Tayvan’da ise hükümet üç ay boyunca ülkeye girişlerde vize ücreti talep edilmemesi yönünde bir karar aldı. Ortadoğu ülkelerinden Dubai ise mart-nisan ve mayıs aylarında dünyanın çeşitli ülkelerinden turizm profesyonellerine yönelik olarak bir eğitim programı hazırladı. Programa katılan turizmcilerin konaklama ve ulaşım giderleri Dubai Turizm ve Ticaret Departmanı ile (DTCM), Dubai Otelciler ve Destinasyon Yönetimi Şirketleri (DMCs) tarafından karşılanacak.

Measures taken by the rivals against the turmoilThe important rivals of Turkey in the tourism opened the year 2009 with gloomy figures. The tourism authorities in Spain, Greece and China began to take action against drops over 10 per cent. In Spain following a decline more than 11 per cent, the Ministry of Industry, Tourism and Trade allocated 400 million euros in the first half of the year in January and February to the tourism companies to develop their products and services and to keep their sustainable development to revive the tourism. The Association of Greek Tourism Agencies (SETE) stated recently the Greek tourism may decline 20 per cent in 2009. A study conducted by Eurobank EFG Ergasias indicates that Greece may face the worst year ever seen in the last 30 years in the tourism. The Greek government allocated a fund over 50 per cent to a presentation campaign as a measure against this worrying slump. The airport slot fees too were postponed for a period of 6 months between April-September 2009.On the other hand, the number of foreigners visiting China dropped 19,6 per cent according to the figures for January released by the National Statistics Office (excluding Hong Kong). As a measure against this decline, the local administrations in China decided to revive the domestic market. 50 thousand free tickets were distributed to people for the entrance to museums and attraction points in Pekin, Forbidden City, the Great Wall of China and Olympic Village. Moreover, 20 thousand pamphlets and promotion materials were produced for the domestic market and lottery was drawn for 1000 persons within the framework of a free hotel stay. The entrance tickets to the Terracotta Museum situated in Shiyan, another state of China, and Great Wall of China were made free. The government of Taiwan, another destination of Far East, decided not to charge visa fees for 3 months at the arrivals to the country. Dubai prepared a training programme in March-April and May for the tourism professionals from various countries over the world. The accommodation and transportation fees of the tourism officials participating in the programme will be met by Dubai Tourism and Commerce Department (DTCT), Dubai Hotel and Destination Management Companies (DMCs). The total budget of the education programme is Dh 50 million ($ 13,6 m.).

Hazırlayan: Sunay Ünlü Yücel / TÜRSAB AR-GE Departmanı

Kruvaziyer firmalarından Türkiye’ye ilgi artıyorDoğu Akdeniz’e daha fazla ağırlık verme kararı alan Thomson Cruises’un Marmaris’ten başlayarak Türkiye’yi 2010 programına aldığı dile getirildi. Önümüzdeki yıl İzmir, Santorini, Mısır, İsrail’i kapsayan bir program hazırladığı belirtilen popüler gemilerden Thomson Celebration’ın İngiltere Kruvaziyer Direktörü David Selby “İngiltere için Doğu Akdeniz 2010 yılında oldukça popüler olacak” dedi. Türkiye için bir başka önemli bilgi ise P&O Cruise’den geldi. Travel Mole’de yayımlanan bir habere göre P&O Cruise, 2010 yılı programlarına yeni limanlar ekledi; bunlardan biri de Trabzon Limanı. Geçtiğimiz aylarda yaptığımız bir haberde Crystal Cruises firmasının 2009 Akdeniz programına ilk kez Sinop’u dahil ettiğini belirtmiştik. Eylül 2009’da başlayacak on iki günlük yolculuğa İtalya’dan başlanacak, Yunanistan, Romanya, Ukrayna gibi ülkelerden Sinop’a gelinecek ve son durak İstanbul olacak.

DÜNYADAN TURİZM ENDÜSTRİSİ HABERLERİ

Prepared by: Sunay Ünlü Yücel / TÜRSAB Research & Development

news about tourism industry throughout the world

Kelibia, Tunus

Bogatell sahili, Barselona

Bogatelli shore, Barcelona

Yurtdışında tatil daha ucuzİngiltere’de Thomas Cook tarafından yapılan bir araştırmaya göre,

yurtdışında yapılan tatiller bu ülkede yaşamaktan daha ucuza mal oluyor. İngiltere’nin, Eurozone bölgesinde yer almamasına karşın birçok

yurtdışı destinasyona göre çok pahalı bir ülke olduğunun belirtildiği araştırmada, Tunus, Mısır ve Türkiye gibi destinasyonların fiyat

açısından son derece makul olduğu dile getirildi. On altı önemli turizm destinasyonu baz alınarak yapılan araştırma sonucunda, İngiltere’de bir günlük ortalama harcama 48.51 pound iken,

bu rakamın Türkiye’de 33,74, Tunus’ta 33,05, Küba’da 30,75, Mısır’da 34,01, Bulgaristan’da 34.60, Fas’ta 36.17, Güney Kıbrıs’ta

45.38 pound olduğu açıklandı. Kaynak: Dailymail

Traveling abroad cheaperAccording to a research conducted by Thomas Cook, the holidays spent in foreign countries are cheaper than living in Britain. Although Britain is not located in Eurozone, it’s more expensive than many foreign destinations, the research states and the countries like Tunisia, Turkey and Egypt are affordable. The research conducted on the basis of 16 leading tourism destinations, a daily average spending in Britain is 48,51 pounds whereas it’s respectively 33,74 pounds in Turkey, 33,05 pounds in Tunisia, 30,75 pounds in Cuba, 34,01 pounds in Egypt, 34,60 pounds in Bulgaria, 36,17 pounds in Morocco and 45,38 pounds in Southern Cyprus. Source: Dailymail

Interest of Cruise ship companies to Turkey keeps growingIt’s reported that Thomson Cruise, which decided to focus more on the East Mediterranean region, included Marmaris in its programme for 2010. Thomson Celebration, one of its popular ships, is said to have prepared a programme covering Izmir, Santorini, Egypt and Israel this year. “The East Mediterranean will be popular for Britain in 2010” says David Selby, Thomson’s Cruise Ship Manager in Britain. Another important news concerning Turkey comes from P&O. According to the news reported by Travel More, P&O cruise included new ports in its programmes for 2010 and one of them is the Port of Trabzon.On the other hand, in one of our news reported in the last months, we had mentioned that Crystal Cruise added Sinop for the first time to its programme for the Mediterranean region in 2009. The 12-day travel in September 2009 begins from Italy. It arrives from the countries such as Greece, Romania, Ukraine to Sinop and then finishes the travel in İstanbul.


ŞEYLERİN TARİHİ history of things

HOUR: STORY OF THE HOURFirst, there was sun clock, its shadow was showing the time. Then, time flow was measured with hourglasses. In our era, time is measured not with hours or even seconds but with

“atomic frequencies”

Önce güneş saati vardı, zamanı onun gölgesi haber verirdi. Sonra kum saatleriyle zamanın akışı görünür oldu. Çağımızda artık zaman saatler, hatta saniyelerle değil

“atom frekansıyla” akıyor

SAAT: ZAMANIN YOLCULUĞU

2 Aylin Şen

Egyptian religious men had almost created a perfect system for “the Sun God Ra” and determined with great care the sun movements to follow step by step the “walk” of Ra. The first hours of the world were indeed called “sun hour”. The sun clocks showing the hour according to the shadow and its length were designed in fixed and portable measures as well. The first portable sun clocks appeared around 1500s BC.With these devices, the day was divided into ten parts and two “twilights” as morning and evening.The concept of hour was brought to perfection by Arabs, the master mathematicians in the old times. The clocks underwent a few changes along centuries. The Islamic religion was awaited to calibrate measurements and a European cleric had to arrive for the new forms.The desire to know ritual worship times in Islamic religion necessitated perfect calibrations for the sun clocks. Thus, a developed “horizontal sun clock” was obtained.

We see time flow: HourglassThe hourglass began to be used for the first time in the 8th century in Europe with the discovery by a European cleric. The material used in the first design, that’s mean the “sand”, didn’t change in the following centuries. Although the dust got from the pulverized eggshell or black marble was tried from time to time,

Yüzy›l›m›z, hayatın artık saniyelerle yarış halinde geçtiği bir hızda. Omuzlarımızdaki en ağır

yük, “zaman”. Yani saat.Milattan öncesinde, Roma tiyatrosunun en ünlü komedi yazarlarından Plautus boşuna lanet okumamış saate: “Saat kavramını ilk düşünen tanrılardan bulsun! Ben çocukken acıkınca bilirdim ki, yemek saatiydi. Ama şimdi kentin çoğu güneşin çomaktaki gölgesi izin verinceye kadar aç açına sokaklarda dolaşıyor!”Bu öfkeye hedef olan “insan” elbette bilinmiyor. Bilinen, saat kavramının Plautus’tan yüzyıllar önce bulunduğu. Zamanı önce aylara, sonra günlere, ardından saatlere göre bölen ilk uygarlık Sümerler olmuş. Sümerler bu kavramı iki önemli ihtiyaçtan hareketle, tarımın daha verimli hale getirilmesi ve “ibadet” için yaratmış. Ekinler yılın hangi ayında dikilmeli? Sular günün hangi zaman diliminde yükseliyor? Soğuklara ne kadar süre kaldı? Güneş ne zaman sıcaklığını kaybedecek? İşte bu soruların yanıtlarını verebilmek ve ibadeti “mutlak bir düzenle” yerine getirebilmek için ilk takvimler ve o takvimlerin ayrıntıları ortaya çıkmış.

Ra’nın yürüyüşü: Güneş saatiPek çok buluş gibi, bu kavramı da geliştirenler Mısırlılar olmuş. Mısırlı din adamları “Güneş Tanrısı Ra” için neredeyse kusursuz bir sistem yaratmış, Ra’nın “yürüyüşünü” adım adım izleyebilmek için güneşin hareketlerini titizlikle saptamış. Zaten dünyanın ilk saatleri de bu nedenle “güneş saati” olmuş. Gölgenin durumuna ve uzunluğuna göre saati haber veren güneş saatleri, sabit olduğu gibi taşınabilir ölçülerde de yapılmış. Taşınabilen ilk güneş

saatlerinin görülmesi de MÖ 1500’ler olarak kayda geçirilmiş. Bu aygıtlarla, gün on parçaya ve sabah ile akşam olmak üzere iki “alacakaranlık saati”ne bölünmüş.Saat kavramını mükemmelliğe doğru taşıyanlarsa, geçmişin usta matematikçileri Araplar olmuş. Yine de saatler yüzyıllar boyu pek az değişmiş. Ölçümlerin hassasiyet kazanması için İslamiyet, yeni biçimler için de Avrupalı bir rahip beklenmiş.İslamiyette namaz vakitlerini bilme isteği, güneş saatlerinde son derece ince ayarlara ihtiyaç doğurmuş. Böylece gelişmiş bir “yatay güneş saati” elde edilmiş.

Zamanın akışını görüyoruz: Kum saatiKum saati, Avrupa’da ilk kez 8. yüzyılda bir papazın buluşuyla kullanılmaya başlanmış. İlk tasarımda kullanılan malzeme, yani “kum”, sonraki yüzyıllarda değiştirilmemiş. Zaman zaman yumurta kabuğu ya da siyah mermer gibi malzemelerin öğütülmesiyle elde edilen tozlar kullanılsa da, hiçbiri kum kadar kullanışlı olmadığı için kum saatleri varlığını günümüze kadar korumuş.Saat gelişiminde en büyük adım ise 1650’lere doğru Galileo tarafından atılmış. Kilisede papazı dinlerken kürsünün üzerinde sallanan lambanın salınım süresinin sabit olduğunu fark eden Galileo, uzun süre salınımın sırları üzerinde çalışmış. Elde ettiği bilgilerle de sarkaçla çalışan bir saat tasarlamış, ancak tasarımını uygulamaya ömrü

In our era, the life speed competes with seconds. The heaviest load on our shoulders is the “time”. In other words, the hour.Before Christ, Plautus, one of the most famous comedy authors of the Roman theater, didn’t blame the hour in vain: “Gods, damn the first person thinking about the concept of hour! When I was a child, I knew that it was lunch time when I was hungry. However today, most of the residents of the city wander the streets with an empty stomach until the shadow of the sun on the stick allows!”The “human” being target to this fury is certainly unknown. However, what is clear is that the concept of hour was discovered centuries before Plautus.The first civilization dividing the time first into months, then to days and hours is Sumerians. Sumerians had created this concept based on two main necessities, first making the agriculture more productive and secondly “prayer”. In which month should the seeds be planted? In which hour segment do the waters rise? When will the cold weather start? When will the sun lose its heat? To answer these questions and to pray in an “absolute regular manner”, the first calendars and the details of these calendars had appeared.

Ra’s Walk: Sun ClockLike many discoveries, this concept was developed by Egyptians. The


yetmemiş. İlk sarkaçlı saati yapmak, onun ölümünden on beş yıl kadar sonra bir Alman astronoma kısmet olmuş. Saati artık “üzerimizde” taşıyoruz. İşte bu buluş, saat konusunda tam bir devrim olmuş; çünkü sarkacın bulunmasıyla saatlere ilk kez dakika, hatta saniye kolları eklenebilmiş. Daha da önemlisi, bir süre sonra “cep saati” aracılığıyla insanlar saatleri “üzerlerinde” taşıyabilmiş. Cep saatleri “erkeklere mahsus” olarak üretilmiş. 1800’lerin ikinci yarısında görülmeye başlanan kol saatleri ise “kadınlara mahsus” bir aksesuar olarak ortaya çıkmış.Kol saatlerinin erkekler tarafından kullanılması ancak Birinci Dünya Savaşı sırasında mümkün olmuş. Savaş koşullarının zorluğu, saatleri “daha kolay görülebilecek” bir yere, kollara taşımış!

Uzay saati: Zaman da atomlara bölündüModern çağın saatleri için kitaplar 1920’li yılları işaret ediyor. O yıllarda kuvars kristallerinin bulunması ve saatlerde kullanılması tam bir çığır açmıştı; çünkü bu saatler, enerjisini uzun ömürlü pillerden alıyordu ve bu sayede, kurulmalarına gerek kalmıyordu. Üstelik bu yeni teknolojiyle, zaman bir günde “milyonda bir saniye” aksamayla ölçülebiliyordu. Gündelik yaşamda saatlerin tik-takları insanoğlunu geçmişe oranla çok daha fazla zorlasa da elbette bu kadar “kesinlik” gerekmiyordu. Ancak insanoğlu artık uzaya açılıyor, tıp teknolojisinde dev adımlar atıyordu ve bu çalışmalar saliselere dayanıyordu. Bu ihtiyacın cevabını da atom saatleri verdi. Şu anda artık “milyonda bir saniye” değil, “on trilyonda bir saniye” hatayla zamanı ölçen atom saatleri var. Dünyanın yeni “zaman birimi” de atomun doğal frekansına ayarlı. Ve zaman artık bir günde on iki dilime ya da bir saatte altmış dakikaya değil, on iki haneli sayılara ulaşan birimlere ayrılıyor. Ama hayat, o birimlerin çok uzağında, her insanın kendi “ömür ırmağında” kendi hızıyla akıyor.

the glasshours managed to remain until our days since no material was as much useful as the sand.The most significant step in the development of hour was made by Galileo around 1650s. While listening to the priest in the church, Galileo noticed that the oscillation duration of the lamp swinging on the desk was fixed and worked on the secrets of the oscillation for a long time. He then designed a clock running with a pendulum with the informations he gathered but he didn’t live long enough to put the design into implementation. A German astronomer caught the opportunity to develop the first clock with swing some fifteen years after his death. We now carry the clock “on us”This discovery was a revolution in the real sense; because arms of minutes and even seconds were added thanks to the discovery of swing. More significantly, people caught the opportunity to carry the clocks “on themselves” due to the pocket watch. The pocket watches were manufactured “exclusively for men”. The wrist watches which appeared in the second half of 1800s were accessories “exclusive for women”.

Prag her yıl milyonlarca turist ağırlar. Ve bu turistlerin tamamı mutlaka Eski Şehir Meydanı’ndaki saati görmeye gider. Saat bir sanat eseri gibidir. Dolayısıyla turistik bir unsur olması doğaldır. Ama onu asıl ilginç hale getiren, öyküsüdür. Meydandaki bu saat, 15. yüzyıl sonlarında Charles Üniversitesi’nde öğretmenlik yapan “Hunuş Usta”nın imzasını taşır. Hunuş Usta, Güneş’in, Dünya’nın ve Ay’ın konumlarını gösteren astronomik bir saatle gerçekten de benzersiz bir eser yaratmıştır. Her saat başı, İsa’nın on iki havarisi pencerenin önünden geçerek ufak bir gösteri yapar. Horozun ötmesiyle gösteri biter; etrafındaki dört kukla ise, izleyenlere Hunuş Usta’nın mesajlarını verir: Biri elindeki aynayla “Kendini beğenme!” der. Diğerinin elinde altın torbası vardır ve “cimriliği” simgeler. Yanındaki kukla aslında bir iskelettir ve izleyene “Hepimizin sonu böyle olacak, hayatın önemini unutma!” der. Dördüncü kukla ise “Hayatı sevelim

derken sefahata kapılmayın!” mesajını veren mandolinli bir adamdır.Saatin altındaki diğer dört kukla da ziyaretçilerini bilime, adalete, astronomiye ve eğitime önem verme konusunda uyarır. Hem mesajlarıyla hem de üstün sanatıyla Prag Saati bir anda bölgenin gözdesi olur. Hunuş Usta’nın ünü de Avrupa’ya yayılır. Kısa sürede Avrupa’nın önde gelen pek çok kraliyet ailesi, Hunuş Usta’dan benzer saatler yapmasını ister. Kral her ne kadar o bu teklifleri reddetse de, işi garantiye almak ister ve bir daha saat yapamaması için Hunuş Usta’nın gözlerine mil çektirir. Kör olan Hunuş Usta da kendini saatin dişli çark mekanizmasına atarak intihar eder. Böylece ölürken saati bozarak intikamını almış olur. Nitekim, saat neredeyse yarım yüzyıl onarılamaz. Elli yıl sonra onarılmasının ardından da hiç durmaz. Yolu Prag’a düşenlere sadece saati göstermekle kalmaz, Hunuş Usta’nın öğütlerini aktarır ve kulaklara fısıldar: “Hayatı ıskalamayın!”

SAAT TURİSTİK,ÖYKÜSÜ TRAJİK

THE CLOCK IS TOURISTIC IT’S STORY IS TRAGIC

Yeni Zelanda, Russell Flagstaff Hill'de Mozaik Haritası üzerinde yer alan devasa güneş saatiGiant Sundial above a Tiled Mosaic Map of Flagstaff Hill in Russell, New Zealand

Prague hosts millions of tourists every year. And all these tourists visit absolutely the clock on the Old Town Square. The clock is like a piece of art. Therefore, it’s natural for it to be a touristic item. However, what makes it a piece of interest is its story. The clock situated on the square is the work of “Master Hunuş” who had taught at Charles University at the end of the 15th century. Master Hunuş really created a unique work with an astronomic clock showing the positions of the Sun, World and

Moon. Every hour, the twelve apostles of Jesus Christ pass before the window and make a little show.

The show ends up with the cock crow; and the four puppets

around it reports the messages of Master Hunuş: One of them says “Don’t be arrogant” with the mirror in his

hand. The other one has a bag full of gold

in his hand symbolising “avarice”. The puppet next to him is essentially a squelette and hints to the spectators “our end will be like that, don’t forget the meaning of the life”. The fourth puppet is a man

with a mandolin giving the following message: “Don’t dissipate yourself while loving the life.”The other four puppets under the clock warn the visitors to attribute importance to the science, justice, astronomy and education.Thus, the Prague Clock becomes suddenly the favorite of the region. And the fame of Master Hunuş spreads throughout Europe. Many prominent royal families of Europe ask soon to the Master to produce similar clocks. Although he rejects these offers, the King wants to guarantee

and blinds the master’s eyes with hot iron so that he no longer be able to produce clocks. And the blinded

Master Hunuş commits suicide by throwing himself in the

mechanism of the clock. He thus takes revenge by defecting the clock’s mechanism. Indeed, the clock is not repaired for

about half century. And it never stops after

repairing. The clock doesn’t only show the time to those who visit Prague but also carries the message of Master Hunuş and whispers to the ears: “Don’t miss the life.”

On the other hand, the men could begin to use watches during the course of the First World War. The heavy circumstances of the war brought the watches to a body part “easily seen” in other words, to the arms!

Space Hour: Time too was divided into atomsThe books point out 1920s for the clocks in contemporary times. In those years, the invention of quartz crystal and using it for the production of clocks opened a new page; because the energy of these clocks was coming from the long life batteries and thus, there was no need to set them. Moreover, this new technology could measure the time with an error of “one second in million.” In the daily life, although the ticktacks of the clocks challenge human beings much more than in the old times, such a precision was certainly not necessary. But the humans had begun to travel to the space, huge steps had been made in the medical technology and all these works were necessitating milliseconds.This necessity was met with the atomic clocks. Today, there are

clocks which measure the time not with an error of “one second in million” but “one second in ten millions”. And the new “time unit” of the world is adjusted according to the natural frequency of the atom. And the time is today divided not into twelve portions or one hour, sixty minutes but up to figures with twelve digits. However, the life flows at its own pace for each person’s “life river” far from these digits.


Halide Edip Adıvar, Kurtuluş Savaşı’nın tanığı kitaplarıyla da romanlarıyla da edebiyat tarihimize damgasını vurmuş isimlerden. Ancak onun ismi sadece bu

topraklarda değil evrenin derinliklerinde de yaşamaya devam ediyor. Halide Edip, gezegenlerdeki kraterlere, platolara ismi konan birkaç Türkten biri. Kadın sanatçıların, bilim kadınlarının isimlerinin verildiği Venüs gezegeninde bir krater, onun anısına “Adıvar” olarak kayıtlı. Yine Venüs’teki bir başka kraterin adı ise Mihri Hatun.

Uzay coğrafyasına her ülkeden seçilmiş isimler bulan bilim adamları, 1960’lı yıllarda Mars’taki kraterler için şu derlemeyi yaptı: Anadolu, Sinop, Zir, Mut, Tarsus, Çan... Ay’daki kraterler için seçilen isimler ise şöyleydi: Uluğ Bey, İbn-i Sina ve Toros.

Mitoloji ve astrolojide her gezegene bir özellik yakıştırılır. Örneğin Venüs kadını temsil eder, Merkür ise “yaratıcı fikir ve zekâ”yı simgeler. İşte bu anlamı taşıyan Merkür’e bizden, tam da bu kavrama uygun bir isim, Mimar Sinan seçilmiş.

Harran kimi kaynaklara göre dünyanın ilk üniversitesine ev sahipliği yapmış. Önce doğa bilimleri, sonra felsefe bu üniversitede yeşermiş. Bu özellikleri nedeniyle, Harran adı, mitolojik bir tanrının adını taşıyan Satürn’de bir vadiye konmuş. Çünkü “Altın Çağ”ı simgeleyen Satürn, diğer mitolojik tanrıların aksine yeryüzünde oturur. Hasadın bol olmasını sağlar. Dünyaya bolluk ve nizam getirir. Kısacası, Harran’ın böyle bir gezegen için seçilmesi hiç de raslantı değil.

Uzay bilimciler sadece gezegen değil, göktaşı için de isim seçiyor. Göktaşı listesinde Türkiye’den iki isim var: 1948 yılında Ankara Üniversitesi Astronomi Bölümü’nde çalışan Alman bilimadamı Prof. Reinmuth tarafından bulunan asteroide “Ankara” adı verilmiş. 2000’li yıllarda seçilmiş olan ikinci isim ise “Dumlupınar”.

Son bir not: NASA dünyanın pek çok ülkesinden olduğu gibi Türkiye’den de isim önerisi alıyor. Bu önerileri değerlendirip uygun bulduğu adları göktaşı ya da gezegenlerin çeşitli köşelerine veriyor. Türkiye’deki bağlantıyı www.turkcemizuzaya.org sitesi sağlıyor. İlgilenenler, gerekçeleriyle birlikte isim önerilerini bu internet sitesine gönderebiliyor. Kurallar da çok basit: Kişi isimleri için, ilgili kişinin en az üç yıl önce bu dünyadan ayrılmış olması gerekiyor. Bunun dışında Türkiye’den şehir, kasaba, köy, dağ, nehir, mağara ve hatta şifalı su merkezi adı bile önerilebiliyor.

2 Aylin Şen

NOT DEFTERİnotebook

Halide Edip Adıvar is one of the names marking our history of literature with her books and novels witnessing the Liberation War. However, her name keeps living not only on these soils but also in the deepness of the universe. Halide Edip is one of a few Turks whose names were given to the craters and plateaus on the planets. One crater on the Venus planet bearing the names of woman artists and science women is registered “Adıvar” on her behalf. Another crater on Venus is named Mihri Hatun.

The scientists, finding selected names from each country for the space geography, collected the following names for the craters on Mars: Anadolu, Sinop, Zir, Mut, Tarsus, Çan… And the names chosen for the craters on the moon were: Uluğ Bey, Ibn-i Sina and Toros.

A characteristic is attributed to each planet in the mythology and astrology. For example, Venus represents the woman. Mercury symbolizes “creative ideas and intelligence”. And a name within us fully appropriate to this concept is chosen for Mercury with these significances: Mimar Sinan.

According to some sources, Harran hosted the first university in the world. First, the natural sciences and then the philosophy were developed there. And thanks to these qualities, a valley in Saturn-bearing the name of a mythological god-was named after it. Because Saturn symbolizing the “Golden Age” sits in the world contrary to the other mythological gods. He arranges a fertile harvest. He brings abundance and order to the world. Briefly, the choice of Harran for such a planet is not certainly a coincidence.

The space scientists select names not only for the planets but also for the craters. There are two names from Turkey on the list of meteors: The asteroid discovered by the German scientist Prof. Reinmuth working at the Faculty of Astronomy in Ankara University in 1948 was named “Ankara”. The second name chosen in 2000s is “Dumlupınar”.

A last note: NASA receives proposals for names from Turkey as from the other countries of the world. It assesses these names and gives the ones it deems appropriate to various parts on the craters or planets. In this regard, the necessary connection in Turkey is provided via turkcemizuzaya.org web site. Those interested are allowed to send their proposals for names with the related justifications to this web site. The rules are very simple: For the person names, the person in question should have died three years before at least. Apart it, the names of town, village, county, mountain, river, cave and even curative water center from Turkey can be proposed.

Yolculuk uzaya!Dünya kadar uzay da ilginç notlar hazinesi. İşte birkaçı:

Halide Edip’in adı hangi gezegende?Harran’ın adını vermek üzere seçilen Satürn gezegeni

neyi simgeliyor?İki göktaşı için Türkiye’den hangi iki “isim” seçilmiş?

DÜNYADAN İLGİNÇ NOTLARCURIOUS NOTES ACROSS THE WORLD

Travel to the space!The space is a treasury of curious notes as much as the world is.

Some examples to them:Which planet carries the name of Halide Edip?

What does the planet Saturn, chosen to name Harran, symbolize?Which two “names” were selected in Turkey for two meteors?

Documents

18 İÇ TURİZMDE ÖNEMLİ BİR ADIM - tursab.org.tr · ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES ... ... the individual efforts of the Turkish travel agencies and important enough