)1891- 11( 12 حید باریش در دورهresearch.iaun.ac.ir/pd/gandomkar/pdfs/PaperM_2729.pdf · زا هر آمریکهای جنهوبی نشان داده اتس که گرم

یاه صخاش زا روشک یاهرهش یریذپ بیسآ لیلحت (1891-1112) هرود رد یشراب یدح

ییالاد هدیمح ناریا ،دابآ فجن ،یمالسا دازآ هاگشناد ،دابآ فجن دحاو ،یسانش میلقا یرتکد

هداز جرف رهچونم ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یسانش میلقا رایشناد

5راکمدنگ ریما ناریا ،دابآ فجن ،یمالسا دازآ هاگشناد ،دابآ فجن دحاو ،یسانش میلقا رایداتسا

یمان نسحدمحم

ناریا ،نارهت ،یباراف هاگشناد ،یسایس یایفارغج رایداتسا

73/05/1395 :هلاقم شریذپ خیرات 87/06/1395 :هلاقم تفایرد خیرات

هدیکچ هاب ،عیاسو یتایح یاه تخاسریز دوجو دنا هدش عقاو نآ رد هک ییاه هزوح یکیژولوردیه طیارش رد هدرتسگ رییغت لیلد هب اهرهش . دنتاسه ری ذاپ بی اسآ نآ زا جتنم یاه بالیس و یمیلقا تارییغت زا یشان شراب یاهدادیور یاهوگلا رد رییغت هب تبسن یا هدنیازف روط و ااه هداد جارختاسا هب (CCL) یناهج یسانشاوه یسانش میلقا نویسیمک یداهنشیپ یشراب یاه صخاش زا هدافتسا اب زین هلاقم نیا رد Arc) ییایفارغج تاعالطا متسیس رد (AHP) یبتارم هلسلس یهد نزو یدنب هنهپ و RCLIMEX طیحم رد اه صخاش هبساحم

GIS) یاناوارف هاک داد نااشن جی ااتن . داش یدانب هانهپ هاقبط 1 رد یداح ی ااه شرااب زا ناریا ریذپ بیسآ قطانم تیاهنرد و هتخادرپ هاعلاطم دروام هرود رد نارایا براغ و براغ لاماش ،رزاخ لحاوس قطانم رد اه نآ دادخر تدش دنور و شهاک شراب یاه صخاش .تسا هتشاد شیازفا

ناریا ،شراب یدح یاه صخاش ،یمیلقا یدح یاه صخاش ،رهش :یدیلک ناگژاو

[email protected] (لوئسم هدنسیون) راکمدنگ ریما -5

یشهوژپ-یملع همانلصف یناسنا یایفارغج رد ون یاهشرگن 1395 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهن لاس

1395 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهن لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 141

همدقم ،ییاهیفارغج یحاوهن نیهب لهباقتم طباور هک تسا یملع ،میسرت یانعم هب یفارگ و نیمز یانعم هب و ه ههاو زا ایفارغج ههک یماهظن دهننامه . دهنک ی هم ههعلاطم ار اهضف رد دوهجوم و جهیار یگنهرف یاه تیلاعف و عماوج ،یعیبر یاه متسیس یریوهصت لیکهشت یارهب ار ییاهضف رهصانع زین ایفارغج ،دزاس یم بیکرت مه اب ار فلتخم یاهورملق بلاغ تامولعم در هیگ یم رارق یعیبر رصانع همه ییاضف لیلحت تیزکرم رد یعیبر یایفارغج نیاربانب دزیمآ یم مه رد نیمز زا هتسویپ رد ار (نیمز دوا و ناهایگ ،تاناویح ،اه کاا ،اهزادنا مشچ ،اوه و بآ ،وج ،بآ ،اوه ،یهرنا) یطیحم رصانع همه و یهشخب .دهد یم رارق شزادرپ دروم متسیس نیا هب بیسآ نودب شیاهزاین ندومن رر رب یگنوگچ و ناسنا اب طابترا عوهقو . دزادرهپ ی هم فهلتخم یناهکم ی اهه ههنهپ رد یهمیلقا تارراهخم هصاا یطیحم تارراخم هعلاطم هب ملع نیا زا ،راهظتنا زا رود لوهصف و راهنم رد اهمد یناههگان تارهییغت و نیگنس یاه شراب دننام یمیلقا-یوج یدح یاه هدیدپ مدرهم هرهمزور یگدهنز یهتح و اهرهش ،یزرواشک ،بآ عبانم هب تراسا ندش دراو لماوع نیرت مهم زا یکی دناوت یم دهاوهش .(Shirmohammadi, et al.,2013:62) ددرهگ ی هم دراوم نیا رد یریذپان ناربج تاراسا زورب بجوم و دشاب لهنپ . تهسا رهییغت لاح رد اه بالیس ندش یراج تارطا و لامتحا ،یناهج شیامرگ هب هجوت اب هک دراد دوجو یوق یدهح ی اهه نافور رتاوت یناهج شیازفا ،7(AR4) دوا مراهچ یبایزرا شرازگ رد 5(IPCC) میلقا رییغت یارب اه تلود یکیهولوردهیه تارهثا یهسررب تاهعلاطم دادعت ،هجیتن رد .تسا هداد رارق دیکثت دروم نیمز هرک ندش مرگ تلع هب ار تارهطا رهب ًاارهثکا تاعلاطم نیا دنچره .تسا هتفای شیازفا تدش هب ریاا یاه لاس رد یدح یاه شراب رب میلقا رییغت رد دهیاب ،اهرههش ی ریذهپ بیهسآ هب هجوت اب اما ،دنراد زکرمت اه هناادور زیربآ هضوح سایقم رد یلاسکشا و بالیس تههفرگ رههظن رد ار یههمیلقا تارههییغت تارههثا ،یرهههش یههشکهز یاههه متههسیس یارههجا و یههحارر ،یزههیر هههمانرب(Pahlavan,2015:2). ههچرگا .دش دنهاوا دایز یا هدننک نارگن رایسب رور هب یرهش یاه نارحب ،ینیشنرهش و تیعمج عیرس دشر هب هجوت اب تهسا هدروآ مهارهف ... و ههلزلز و لیس زا معا یعیبر ثداوح ربارب رد ار مزز تالیهست و شیاسآ هتفرشیپ یهولونکت اهرههش مکارهتم و داهیز تهیعمج هک نیا تسا ملسم هچنآ .دنریذپ بیسآ یلیا ثداوح هنوگ نیا ربارب رد اهرهش یلو دهنمزاین لوا هلحرم رد اه شلاچ نیا اب هلباقم .دش دهاوا رجنم ثداوح نیا زا یشان یاه تراسا شیازفا هب ماجنارس یاهیفارغج رهب راهثآ نهیا ی راذهگریثثت و یرست نآ عبت هب و روشک یناسنا و یعیبر یایفارغج رب تارییغت نیا تاانش تیرید هم یارب بسانم یاهدربهار ه ارا تیاهنرد و اه یراذگریثثت نیا یاهوگلا ه ارا دعب هلحرم رد و یرهش و یسایس .دشاب یم یمیلقا نالک یراذگ تسایس بلاق رد راثآ نیا اب هلباقم و یرظن ینابم تهساه نآ رار هک ت و تدهش رد ر هییغت و نی رهف عی اهقو یر هیگ لکش ییاوه و بآ تارییغت تارثا نیرتروآ نایز زا یکی (Dalaei, et al.,2009, 88:89). و اهروهشک ،مدرهم رهب یمیقتهسم ریثثت اما دنهد یم یور تردن هب ،یدح عیاقو هچرگا ی اهه شراب و ییامد طیارش ،یدح ییاوه و بآ عیاقو دادار رتسب .(Farajzadeh, 2013:15) دنراد ریذپ بیسآ رانم

1 - Intergovernmental Panel on Climate Change 2 - Assessment Report Fourth

141 ...روشک یاهرهش یریذپ بیسآ لیلحت

.(Taghavi et. al2011, 151:172) دسر یم رظن هب یرورض یرما یدح یمیلقا یاه هداد یسررب ،نیاربانب ؛تسا یدح اهب طبترهم ی اهه ههنیزه شیازفا و اه ناسنا یگدنز ندرک دوبان لیلد هب یمیلقا و ییاوه و بآ یدح عیاقو عوقو لیزد ه هک ارهچ (Easterling and Karl, 2000, 1327:1332) تسا هتفرگ رارق هجوت دروم تدشب هتشذگ لاس دنچ رد اه نآ ,Manton M.J. et al., 2001) دهشاب هتهشاد یهپ رد تهسیز طیهحم و داهصتقا ،ههعماج رهب یا هدهمع تارثا دنناوت یم

و هدوهب داهیز یهلحم سا هی قم رد یدهح یاهدادهیور نهیا یطیحم تسیز و یعامتجا تارثا ،نیا رب هوالع .(269:284 اهب رگا لاثم ناونع هب .(67-17 ،0395،دار ینایواک) دهد رارق ریثثت تحت تدش هب ار یصاا رانم و اه شخب دناوت یم تارییغت ببس شراب رصنع یمیلقا سنایراو نیگنایم رد رییغت ،میرگنب امد یمیلقا یدح یاهدادیور هب یرامآ دید کی عوهقو کهشا و رهت ی لاوهتم ی اهه هرود دادهعت ههلمج زا اهه نآ اهب طبترهم یدهح ریداقم لامتحا و یناوارف رد یدایز ههجوت هتهشذگ یاهه لاهس یهر رد ور نهیازا و (Dalaei,et.,al, 2014:68) دوش یدح یاه یلاس کشا و یاه بالیس ,Rahimzadeh,et,al, 2007) تهسا هدهش یهلم و یا ههقطنم ،یناههج حطهس رد اهدادهیور نیا تارییغت هب یا هدنیازف

و میهلقا یری ذهپرییغت یتاهقیقحت ههمانرب یراکمه اب (5CCL7/CLIVAR) میلقا رییغت یزاسراکشآ هورگراک .(97:116 هبهساحم یارهب یهصاا ی اهه لوهمرف و ههتاادرپ نآ ی اهه ه هیامن و میلقا رییغت شیاپ هب (WCRP 9) ینیب شیپ تیلباق دهننام ییاهرازفا مرن دیلوت اه شالت نیا لصاح نینچمه .et al. 2001, 146) (Peterson دندرک ه ارا فلتخم یاه هیامن

ClimDEX تسا هدوب (,504:5067Alexandre,et.,al,2006) یهمیلقا ی اهه ه هیامن رد هدهش هدهاهشم یناهج تارییغت رهسارس رد شراهب و اهمد یدهح یاه هیامن دنورزا یریوصت دنتسناوت و دنداد رارق یسررب دروم ار شراب و امد هنازور دروهم هیهسور رد هاگتسیا 218 تاعالرا زا هدافتسا اب هتشذگ ههد 6 رد شراب و امد یدح یاه هیامن .دننک ه ارا ناهج .(Bulygina, et al., 2007:2:7) .دش هبساحم هاگتسیا ره رد اه هیامن دنور مزز یراذگ هناتسآ اب و تفرگ رارق یسررب و یهمیلقا یدهح عیاهقو دهنور شیا هپ یارب یراذگ سایقم ،ییاوه و بآ یدح یاه هیامن دربراک و هعسوت اب نینچمه هدافتهسا اهب (ناتسکاپ و اکنالیرس ،لاپن ،دنه ،شدالگنب) ایسآ بونج یاهروشک رد اه نآ یداصتقا و یعامتجا تاریثثت راهمآ زا اهمد صااش یارب روظنم نیا یارب تفرگ رارق یبایزرا دروم 4ETCCDMI یسانشراک میت یدح هیامن 27 زا ناشن یسررب نیا جیاتن .تسا هدش هدافتسا یدح عیاقو دنور یسررب یارب هاگتسیا 167 زا شراب یارب و هاگتسیا 057 .(APN, 2009,136:137) دهنا هدوهب ایسآ بونج هقطنم رد دنور شیازفا رگنایب ودره شراب و امد یدح یاه هیامن داد اهکیرمآ بوهنج رد یهاگتهسیا طاهقن و یا هقطنم نیگنایم یارب شراب و امد یدح یاه هیامن یارب هدش ماجنا تاعلاطم زا یبوهنج یاهکیرمآ رهسارس رد ندش درس و ندش مرگ هک تسا هداد ناشن 3007 -3635 و 0507-0135 هرود یارب و یسررب ار یزکرم هورن نیرف یاه شراب .(Steensen, et al,2011,675:686) تسا هتفای شیازفا متسیب نرق مود همین Karagiannidis,et) دهشاب ی هم طاهبترا رد یهلحم یفارگوهپوت لهماوع اهب ههقطنم نیرهف ی اهه شراهب ههک دندرک نایب

al,2012.,165:174). یشهاک دنور یاراد هقطنم نیرف یاه شراب هک دنتفایرد و یسررب ار اپورا نیرف یاه شراب دنور، یلصا یوگلا رگید هعلاطم رد نینچمه .دبای یم شیازفا زین اه نآ دادعت عافترا شیازفا اب و هدوب دنور نودب و یشیازفا

1 ) Climate Variability and Predictability 2 ) Commission for Climatology 3 ) World Climate Research Programme 4 (Expert Team on Climate Change Detection and Monitoring


اب هنزاس و یلصف ینامز سایقم ود رد 2008-1979)) لیروآ ات ربماون زا لاس درس هرود یر ار دنه سونایقا یاه شراب شراهب یوگلا هک دندیسر هجیتن نیا هب و هدرک یسررب رود زا دنویپ صااش و یبرجت دماعتم عباوت لیلحت زا یریگ هرهب .تسا طبترم ونین لآ- یبونج ناسون اب یلصف ینامز سایقم رد و نایلوج ندام ناسون اب هنزاس ینامز سایقم رد یدهنب ههنهپ ههب شراب یمیلقا یاه صااش لیلحت و ناریا یشراب یمیلقا راتفر ییاسانش اب هک مینآ رب ام رذگهر نیا رد هرود رد اهه صااهش نیا زاب یناوارف دادیور اب رانم و هتاادرپ شراب یدح یاه صااش زا ناریا ریذپ بیسآ رانم .دوش ییاسانش 0507-5835 راک شور و اه هداد نآ رد ههک دهشاب ی هم هلاهس 09 ساهیقم کهی WMO یاهدرادناتسا بر یمیلقا راتفر تاانش کالم هکنیا هب هجوت اب رد . تهفرگ رارهق انبم ناونع هب 0507 ات 5835 یرامآ هرود هلاقم نیا رد دنهد یم ناشن ار دوا راتفر یمیلقا یاهرتماراپ 71 دادهعت و دهش هتاادرپ دنتشاد هداد 5835 لاس زا هک کیتپونیس یاه هاگتسیا هنازور یاه هداد جارختسا هب اتسار نیا رازهفا مرهن اهب اه هیامن هبساحم هب شراب یمیلقا یدح ریداقم هبساحم تهج .دیدرگ جارختسا (5 هرامش لکش) هاگتسیا

RCLIMDEX (Zhang, X,et al,2005) شراهب و اهمد هنیهشیب و ههنیمک هنازور یاه هداد اتسار نیا رد و دش هتاادرپ . دهیدرگ جارختهسا RCLLMDEX یدورو لهیاف بلاق رد 03 نرترف یسیون همانرب نابز اب بختنم یاه هاگتسیا هنازور . دهنک ی هم زیاهمتم ًاالماهک رفص ددع زا ار اه نآ هک ،دیدرگ صخشم -3/33 ددع اب یا هداد یاه لیاف رد هدشمگ یاه هداد .دهد یم ناشن ار هعلاطم دروم یاه هاگتسیا تیعقوم 5 هرامش لکش

هعلاطم دروم یاه هاگتسیا شنکارپ –1 لکشSource: Authors, 2014


هه ارا 5 هرامهش لودهج رد اه نآ م الع اب اه هیامن نیا .تسا هدش هعلاطم ناریا یور رب شراب صااش 2 هلاقم نیا رد .تسا هدیدرگ

شراب یمیلقا یدح یاه هیامن فیرعت -1 هرامش لودج

اه هیامن یفرعم اه هیامن فیدر

5 SDII هنازور شراب تدش هداس هیامن (Simple Daily Intensity Index)

7 R10mm (نیگنهس شراهب اهب یاههزور) رهتم یلیم 05 زا رتشیب ای یواسم هنازور شراب رادقم اب یاهزور دادعت(Heavy Precipitation Days)

9 R20mm (نیگنس یلیا شراب اب یاهزور) رتم یلیم 07 زا رتشیب ای یواسم هنازور شراب رادقم اب یاهزور دادعت(Very Heavy Precipitation Days)

4 Rnnmm زا رتشیب شراب رادقم اب یاهزور دادعت nn رتم یلیم (Number of days above nn mm)

1 CWD رهت یاههزور نیرتهشیب) دهشاب رهتم یلیم 5 رتشیب ای یواسم شراب هک یلاوتم یاهزور دادعت نیرتشیب (Consecutive Wet Days) (یلاوتم

6 CDD یلاوتم کشا یاهزور دادعت رثکادح (Consecutive Dry days) 2 PRCPTOT رت یاهزور رد شراب لک رادقم (Annual Total Precipitation)

Source: Frich et al., 2002

لحاوهس ،برهغ ، برهغ لامهش ،رزا لحاوس) ناریا یمیلقا هقطنم 05 رد اه صااش نیا هعلاطم هک تسا رکذ هب مزز کهیکفت ههب (زرهبلا یبوهنج ی اهه هنماد و یزکرم تالف ،قرش لامش ،قرش ،قرش بونج ،برغ بونج ،سراف جیلا هب ،لادنکوات نومزآ اب %13 نانیمرا حطس رد دنور هبساحم و یدح یاه صااش هبساحم زا سپ و همادا رد .دش ماجنا اهب اه صااش نیا هاگدید زا ناریا ریذپ بیسآ رانم هشقن سپس و هتاادرپ اه نآ دنور و شراب یاه صااش یدنب هنهپ .تفرگ رارق لیلحت دروم و هیهت یناوارف دادار نیرتشیب نتشاد رظن رد

قیقحت شور یلک یامش -2 لکش

ناریا یمیلقا هناگ 11 قطانم شراب یاه صخاش -2 هرامش لودج

یاییه صخاییش

شراب

هعلاطم دروم یمیلقا ةناگ 11 قطانم

قرش تالییییف

یزکرم

یبویینج ةیینماد

زربلا

لحاییییس

سراف جیلخ قرش بونج

بوییییینج

برغ

برغ لامش

برغ و

لحاویییس

رزخ سرگاز ةقطنم

CDD(زور) (درکرهش)245 (رسلباب)39 (جدننس)495 (نادابآ)935 (لباز)477 (کساج) 077 (نانمس) 655 (دزی)507 (راوزبس)445

CWD(زور) (یلزنا)45 (زقس)1 (لوفزد)4 (نادهاز)9 (رهشوب)9 (یلعبآ) 6 (زاریش) 4 (هیردیح تبرت)4 نادههههههمه)3 (هاگدورف

R10mm(زور) (لوفزد)85 (نادهاز)1 (رهشوب)65 (یلعبآ) 97 (زاریش)85 (هیردیح تبرت)2 جدننههس) 77 (زقس و

(دابآ مرا) 59 (یلزنا) 16

R20mm(زور) (رهشوب)55 (یلعبآ)05 (زاریش)75 (هیردیح تبرت)65 و لههههباز)05 (نادهاز

(هاشنامرک)95 (تشر)89 (زقس)75 (لوفزد)75

R25mm(زور) و دههههههههشم)9 (درونجب

(یلعبآ)6 (زاریش)05 راهههباچ) 3 (رهشوب و

و نادهههاز) 5 (لباز

(دابآ مرا) 3 (یلزنا) 35 (زقس) 95 (لوفزد) 05

SDII(mm) 4/6 (تبرت) 5/35 (ناشاک)

(راهباچ)1/99 (لباز) 8/8 (کارا) 1/057/07 (لوفزد)

(زقس) 1/05 یلزنا)6/35 (رسمار و

2/75 (دابآ مرا)

Source: Research Finindgs, 2014


جیاتن

Source: Authors, 2014 کشخ هرود لوط هنیشیب صخاش یدنب هنهپ -3 لکش

دروهم ی اهه هاگتهسیا نیهب رد .دشاب یم (رتم یلیم 5 زا رتمک شراب) کشا هرود لور هنیشیب رعم هک CCD صااش ناداهبآ ،( یقرهش بوهنج) نادههاز ،ههگنل ردهنب ،مهب ،(سراف جیلا هیشاح) سابعردنب ،راهباچ کساج ،شیک ،هعلاطم بوهنج ههب لامهش زا صااهش نهیا نازیم یلکرور هب و دنا هدرک هبرجت ار زور 009 یزاب CDD هیامن ،برغ بونج) . هدوهب یهشهاک ههعلاطم دروهم ی اهه هاگتهسیا زا یهمین رد ههیامن نیا دنور .(9 هرامش لکش) تسا هتفای شیازفا روشک نیرتهشیب یاراد کساج رد و -7/5 و -9/0 بیش اب یوا و لیبدرا یاه هاگتسیا هب طوبرم یفنم یاهدنور نیرتدیدش (2 هرامش لکش) دشاب یم 7 بیش اب تبثم دنور

Source: Authors, 2014 رت هرود لوط هنیشیب صخاش یدنب هنهپ -4 لکش


،ههعلاطم دروهم ی اهه هاگتهسیا نیهب رد .دشاب یم (رتم یلیم 5 زا شیب شراب) رت هرود لور هنیشیب رعم CWD صااش هدوهب رتهشیب روهشک ی اهه تمهسق ریاهس ههب تبهسن رزها یاهیرد یلحاس یاه هاگتسیا رد هیامن نیا نازیم یلکرور هب رد 0007 لاهس رد زور 9335،75 لاهس رد زور 45 یهلزنا هاگتهسیا رد یلاوهتم رت یاهزور دادعت نیرتشیب هک یرور هب رد راهب 6-8 سراهف جی هلا یلحاس راون و یبرغ بونج و قرش بونج یاه هاگتسیا .تسا هدمآ تسدب تشر هاگتسیا هرامهش لکهش ) تهسا هدرک هبرجت ار زور 3 هاگدورف نادمه هاگتسیا سرگاز هقطنم رد دنا هدرک هبرجت ار زور نیا لاس .(8 هرامش لکش) تسا هدش هدید 4/0 بیش اب رهشون رد و تبثم روشک یاه هاگتسیا رثکا رد هیامن نیا دنور .(4

-9007 یراهمآ هرود رد هیامن نیا زا تبثم ای یفنم راد ینعم دنور اه هاگتسیا زا یمک دصرد ،ایند رد دنور عون ظاحل زا (6007،ناراکمه و ردناسکلا) تسا هدرک هدهاشم ار 5135

Source: Authors, 2014 رتم یلیم 12 زا رتشیب شراب اب یاهزور صخاش یدنب هنهپ -1 لکش

اهب زاریهش نارهیا یزکرم تالف رد هک دهد یم ناشن ناریا رد رتم یلیم 17 زا رتشیب شراب اب یاهزور صااش یدنب هنهپ لحاهس ههقطنم رد ،9007 لاهس رد زور 6 یهناوارف اب یلعبآ زربلا یبونج یاه هنماد رد ،4007 لاس رد زور 05 یناوارف یهناوارف اهب نارهیا یقرهش بونج هقطنم رد ،2335 لاس رد زور 3 یناوارف اب رهشوب و راهباچ یاه هاگتسیا سراف جیلا رد ،2335 لاهس رد زور 05 یناوارف اب لوفزد ناریا برغ بونج رد ،مب ،نادهاز ،لباز رد زور 5 اه لاس یارب و رفص رد زور 3 یهناوارف اهب داهبآ مرا سرگاز هقطنم رد و 9335 لاس رد زور 95 یناوارف اب زقس برغ لامش و برغ هقطنم رتهشیب .(1 لکهش) دهنا هتهشاد رارق رتم یلیم 17 زا رتشیب ای یواسم شراب اب یاهزور دادعت دادار نیرتزاب 6335 لاس ی اهه هاگتهسیا روهشک حطهس رد .دنشاب یم لاس رد 1/0 ات 500/0 زا فیعض رایسب یاهدنور یاراد روشک یاه هاگتسیا اهب ار تهبثم دهنور رههشون و 0 بیهش ای دنور نودب دهشم ،یفنم یاهدنور یاراد ،سبر ،مب ،سابعردنب ،دزی ،نامرک .(3 هرامش لکش) دنا هداد صاصتاا دوا هب 1/0 بیش


Source: Authors, 2014 شراب عومجم صخاش یدنب هنهپ -6 لکش

و رهتم ی هلیم 5 زا رتهشیب اهی و یواسم شراب اب یاهزور رد شراب عومجم زا تسا ترابع عقاورد PRCP TOT هیامن اهب هارهمه یاههزور دادهعت و n شراهب اب هارمه یاهزور دادعت هچنانچ ،تسین دایز هنزاس شراب عمج اب نآ التاا شراهب اهب یاههزور رد شراهب عوهمجم تواهفت رثکادح ،میریگب رظن رد 5n ار رتم یلیم 5 زا رتشیب ای و یواسم شراب . دهش دههاوا رهتم ی هلیم 0/9*(n-n1 ) اهب رهبارب هنزاهس شراب عمج اب و (PRCPTOT) رتم یلیم 5 زا رتشیب ای یواسم و 0007 لاهس رد رهتم یلیم 5/3335 یلزنا هاگتسیا رد رزا یلحاس یحاون رد رت یاهزور شراب هنزاس عمج نیرتشیب نهیا نازهیم نیرتهشیب یزکرم تالف رد ،دنا هتشاد یحاون ریاس نایم رد ار صااش نیا نازیم نیرتزاب یلحاس راون ًاالک لاهس رد 8/429 اهب دههشم هاگتهسیا ناریا قرش هقطنم رد ،4007 لاس رد زاریش هاگتسیا هب طوبرم رتم یلیم 656 دنور رهتم یلیم 266 اب رهشوب ،سراف جیلا لحاوس رد ،6335 لاس رد رتم یلیم 4/552 اب یلعبآ زربلا یبونج هنماد رد ،7335 برهغ بونج رد ،1335 و 5335 یاه لاس رد رتم یلیم 1/645 اب نادهاز ناریا یقرش بونج هقطنم رد ،2335 لاس رد و 9335 لاهس رد رتم یلیم 8/182 اب زقس برغ و برغ لامش هقطنم رد ،2335 لاس رد رتم یلیم 3/902 اب لوفزد ناریا صاهصتاا دوها ههب ار ههیامن نهیا نازیم نیرتشیب 9335 لاس رد شراب رتم یلیم 8/062 اب دابآ مرا سرگاز هقطنم رد اهب زیربت هب طوبرم دنور نیرتمک .هدش هدید تبثم بیش اب اه هاگتسیا رثکا رد هیامن نیا دنور .(6 هرامش لکش) دنا هداد و 6/45 ی هلزنا ،7/55 رهسلباب ،7/75 رهسمار ،2/99 رههشون ههب طوهبرم تبثم دنور نیرتشیب ،-3/0 دهشم ،-1/0 بیش ،نادهاز ،مب ،شیک ،سابعردنب ،دزی ،نامرک ،هاشنامرک ،زیربت یاه هاگتسیا رد طقف یلکرور هب .تسا هدش هدید 05 یلعبآ (05 هرامش لکش) تسا هدش یبایزرا تبثم اه هاگتسیا هیقب رد و یفنم هیامن نیا دنور دهشم


:اه صخاش دنور لیلحت

کشخ هرود لوط هنیشیب صخاش دنور -7 لکش

Source: Authors, 2014

کشخ هرود لوط هنیشیب صخاش دنور -3 لکش



رتم یلیم 12 زا شیب یاه شراب صخاش دنور -3 لکش


شراب عومجم صخاش دنور -11 لکش


نهیا بر رب .دهد یم ناشن رتزاب یناوارف دادار ساسارب بر ار شراب یدح یاه صااش یدنب هنهپ 55 هرامش لکش و برهغ ناهیم نیا رد هک دشاب یم شراب یدح یاه صااش یزاب دادیور اب یاه هنهپ رب بطنم ریذپ بیسآ طاقن لکش ندوبزاهب لهیلد ههب زربلا یبونج یاه هنماد یدودح ات ،رزا یاه هنارک ،سراف جیلا یلامش لحاوس ،ناریا برغ بونج هدوهب رادروارب زاب رت یاهزور موادت ،یناهگان شراب ،یدح یاه بالیس تارطا اب یدح یاه شراب یناوارف صااش


یدهح ی اهه شراب ناریا یقرش همین یفرر زا دومن مهارف رانم نیا رد دیاب هقطنم کسیر تیریدم یارب ار طیارش هک یرتزاهب یهناوارف (کشا یاهزور موادت) CDD صااش رظن زا و دنک یم هبرجت ار رتشیب کشا یاه هرود و یرتمک .دنک یم هبرجت ار

یشراب یدح یاه صخاش زا ناریا یاهرهش یریذپ بیسآ یدنب هنهپ -11 هرامش لکشSource: Authors, 2014

یریگ هجیتن ،کهشا %3/37 ،کهشا رایهسب یاوه و بآ یاراد نآ یاه نیمزرس %19 هب کیدزن دراد ینوگانوگ یاوه و بآ ناریا ههقطنم رد نارهیا ورملق %18 هجیتن رد تسا یناتسهوک درس عون زا بوررم %05 ،یا هنارتیدم %1 ،کشا همین 5/07% یاهه هاگتهسیا رد (5835-0507 ) ههعلاطم دروهم هرود رد نارهیا هنزاس شراب طسوتم دراد رارق کشا همین و کشا637 بختنم .تسا (رتم یلیم 068) ایند شراب طسوتم موس کی ًاابیرقت رادقم نیا هک تسا هدوب رتم یلیم 2.

روهشک بوهنج هب لامش زا هیامن نیا هک دهد یم ناشن 5835-0507 هرود رد ناریا یکشا تدم لور هیامن یدنب هنهپ لوهر نیرهتمک و زور 077 اهب (کهساج) سراف جیلا لحاوس رد یلاوتم کشا یاهزور دادعت نیرتشیب .هتفای شیازفا رهت یاهزور یلاوت) CWD صااش یدنب هنهپ نینچمه .دنا هتشاد زور 39 اب رسلباب رد رزا لحاوس رد ار کشا هرود نهیا نازهیم نیرهتمک و یلزنا رد زور 45 اب رزا لحاوس ار یلاوتم رت یاهزور دادعت نیرتشیب هک دهد یم ناشن (ناریا صااهش . دهنا هدرهک هبرجت نادهاز و رهشوب رد لاس رد زور 9 اب سراف جیلا لحاوس و ناریا قرش بونج ار صااش


طاهقن ههیقب رد و زور 05-04 یلزنا ردنب و تشر هقطنم ًااصوصا رزا یایرد لحاوس رد طقف mm 05 زا رتزاب شراب رد و زور 05-15 رزها کهیراب راوهن رد طهقف زهین رتم یلیم 07 زا رتزاب شراب صااش .تسا هدوب زور 05 ریز ناریا 4-75 رزها لحاوهس رد زهین رهتم یلیم 17 زا رتزاب شراب صااش .دنا هدرک هبرجت ار زور 15-17 یلزنا ردنب و تشر .تسا هدوب زور 0-4 ناریا هیقب و لاس رد زور 65-07 یلزنا ردنب و تشر رد و زور شراب رتم یلیم 009-0115 ناریا برغ ،رزا لحاوس ،برغ لامش دهد یم ناشن رت یاهزور رد شراب لک رادقم هیامن هدوهب رهتم یلیم 009 زا رتمک زین زیربت و هیمورا ،یوا شراب بلاج هتکن دنا هتشاد شراب رتم یلیم 44-009 ناریا هیقب و لاهس رد زور 75-4 نارهیا قرش .تسا هدوب رتمک ناریا قرش هب تبسن ناریا برغ رد امرس هرود لور صااش .تسا سراهف جی هلا لحاوهس رد ههیامن نیا نازیم نیرتشیب .دنا هدرک هبرجت ار صااش نیا لاس رد زور -5-4 ناریا برغ و .تسا هدوب راهباچ رد زور 645 اه داهنشیپ ی لاهس کهشا هدهیدپ شرتهسگ و اه نافور عوقو هب دناوت یم شراب و امد یدح یاهدادار شیازفا اب یمیلقا تارییغت نهیا لابند هب .تشاد دهاوا یپ رد ار یهرنا و بآ عبانم شهاک ،ییاذغ داوم شهاک دوا هبون هب زین نیا هک دوش رجنم تهیمامت ،یدنورههش قوقح دتفا یم رطا هب هچنآ نیاربانب .تسویپ دهاوا عوقو هب یا هدرتسگ یاه ترجاهم ،تارییغت ههب یهمیلقا راهتفر و تادهیدهت تاانهش اهب تهسا زاهین ور نیازا .تساهروشک تیمکاح و لالقتسا ماجنارس و یضرا تاادرپ هنیمز نیا رد یدنورهش هنیهب تیریدم ههبرجت یقرهش همین هب تبسن ار یرتزاب یدح یاه شراب 5835-0507 هرود رد ناریا یبرغ همین هکنیا هب هجوت اب - یهنیمزریز ی اهه بآ یاه هرفس هب ذوفن تهج ناریا یبرغ همین رد اه بالیس ندرک هزیلاناک هب تبسن تسا مزز دنا هدرک .تشاد هجوت شیپزا شیب

ی اهه بآ زا ههنیهب هدافتهسا موزهل نارهیا یبرغ همین هب تبسن یقرش همین رد یکشا هرود لور شیازفا هب هجوت اب - تزوزن یروآ عمج حرر و یوج تزوزن تیریدم هک بیترت نیدب دوش یم ساسحا شیپزا شیب یحطسریز و یحطس .دشاب اشگراک دناوت یم یلحم هدافتسا تهج اه ماب تش نادوان زا ینامسآ

7- References Ahsan Uddin Ahmed, J.V. Revadekar, Madan Lal Shrestha, K.H.M.S. Premalal, (2009), Final report

for APN project: ARCP2008-10CMY-Sheikh, 2009. Alexander LV, Zhang X, Peterson TC, Caesar J, Gleason B, Klein Tank AMG.,Haylock M, Collins D,

Trewin B, Rahimzadeh F, Tagipour A, Ambenje P, RupaKumar K, Revadekar JV, Griffiths G, Vincent L, Stephenson D, Burn J, Aguilar E,Brunet M, Taylor M, New M, Zhai P, Rusticucci M, Vazquez-Aguirre JL. 2006.

Alizadeh Pahlavan, H, Zahraee,B, Statistical Precipitation of Down Scaling with aim of Assessment effect of Climate Change on Extreme Event in Urban area, First Conf of Climate Change The way to Sustanable future. Apr.2014,pp2.

Bonsal,B.R.,X.Zhang,L.A. Vincent, and W.D. hogg,2001: Characteristics of Daily and Extreme Temperature Over Canada.J. Climate,14,1959-1976.

Bulygina., O N, Razuvaev., V N, Korshunova., N N and P YaGroisman,2007, Climate variations and changes in extreme climate events in Russia, IOP PUBLISHING ENVIRONMENTAL RESEARCH LETTERS, Environ. Res. Lett. 2 (2007) 045020 (7pp) doi:10.1088/1748-9326/2/4/045020.


Collins, D.A.,P.M.Della-Marta,N.Plummer and B.C Trewin,2000,Trends in Annual Frequenciea of Extreme Temperature Events in Australia. Australian Meteorological Magazine, Vol.49,PP.277-292.

Dalaei, H. Alijani, B. and Ahmadi, M. 2009. Statistical analysis of the risk management approach freezing temperatures and ice road in the province of Lorestan and Bakhtiari. Transportation Engineering Research Journal. 2(2):122-129. [In Persian]

Easterling D.R.2002:Recent Change in Frost Day and the Frost –Free Season in the United States.Bulletin of the American Meteorological, society, Vol.83,No.9,PP.1327-1332.

Easterling D.R., J.L. Evans, P.Ya. Groisman, T.R.Karl,K.E. Kunkel, and P.Ambenje,2000: Observed Variability and Trends in Extreme Climate Events: A brief review. Bulletin of the American Meteorological Society,81(3), 417-425.

Farajzadeh asl, f, 20013, Climatic disaster of IRAN, samt published, p 12 [In Persian] Frich, P., L.V. Alexander,P.Della- Marta,B.Gleason,M.Haylock,A.M.G. Klein Tank, T.Peterson,2002,

Observed Coherent changes in Climatic Extremes during the second half of the Twentieth century. Climate Rs., 19,193-212.

Hoell A, Barlow M, and Saini R (2012); The Leading Pattern of Intraseasonal and Interannual Indian Ocean Precipitation Variability and its Relationship with Asian Circulation During the Boreal Cold Season, AMS Journals Online, doi: 10.1175/JCLI-D-11-00572.1

IPCC,2001, Climate Change 2001: The Scientific Basis. Contribution of Working Group 1 To the Third IPCC Scientific Assessmant. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom.

IPCC,1996, Climate Change 1995: The Scientific Climate Change. Contribution of Working Group 1 to the Second Assessment Report to the IPCC [Houghton, J.T.,L.G. Meira Filho, B.A. Callander, N.Harris, A. Kattenbergg, and K. Maskell (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY,USA.

Karagiannidis, A., F., Karacostas, T., Maheras, P. and Makrogiannis, T., 2012, Climatological aspects of extreme precipitation in Europe, related to mid-latitude cyclonic systems, Theor.Appl.Climatol., No. 107, pp. 165-174.

Manton MJ, Della-marta PM, Haylock MR, Hennessy KJ, Nicholls N, Chambers LE,Collins DA, Daw G, Finet A, Gunawan D, Inape K, Isobe H, Kestin TS, Lefale P, LeyuCH, Lwin T, Maitrepierre L, Ouprasitwong N, Page CM, Pahalad J, Plummer N,Salinger MJ, Suppiah R, Tran VJ, Trewin B, Tibig I and Yee D., 2001, Trend in Extreme Daily Rainfall and Temperature in Southeast Asia and South Pacific:1961-1998, Int. J. Clim. Vol. 21, pp 269-284.

Milagros Skansi, D., Manola Brunet, Javier Sigró, Enric Aguilar,Juan Andrés Arevalo Groening, Oscar J. Bentancur, Yaruska Rosa Castellón Geier,Ruth Leonor Correa Amaya, Homero Jácome, Andrea Malheiros Ramos, Clara Oria Rojas,Alejandro Max Pasten, Sukarni Sallons Mitro, Claudia Villaroel Jiménez, Rodney Martínez, Lisa V. Alexander, P.D. Jones 2013, Warming and wetting signals emerging from analysis of changes in climate extreme indices over South America, Global and Planetary Change 100 (2013) 295–307

Peterson,T.C., C.Folland,G. Gruza, W.Hogg, A.Mokssit, and N.Plummer (2001), Report of the Activities of the Working Group on Climate Change Detection and Related Rapporteurs, World Meteorological Organization Technical Document No.1071, WMO Geneva,146PP.

Plummer,N. Salinger MJ, Nicholas N. Suppiah R.Hennessy Kj Leighton RM,Trewin BC, Page CM, Lough JM,1999. Changes in Climate Extremes Over the Australian Region and New Zeland During the Twenties Century, Climate Change 42: 183-202.

Rahimzadeh, F. Dezfuli, H. Poorasgharian, M. 2007. Assessment of the extent of the mutation profile of temperature and precipitation in the province of Hormozgan. Geography and Development Journal. 21:97-116. [In Persian]

Robeson SM. 2002. Inareasing Growing – Season Length in Illinoise During the 20 th Century. Climate Change 52: 219-238.

Shirmohammadi, z, khani,A, Ansari, H, Alizadeh,A, Mohammadiyan, A, The relationship Between ENSO Index and Seasonal Extreme Rainfalls in Khorasan Provinces,J.of water and soil conservation, vol,19(1),2012,pp62. [In Persian].


Steensen, B., M., ´Olafson, H., and Jonassen, M., O., 2011, An extreme precipitation event in Central Norway, Tellus, No. 63A, pp. 675-686.

Taghavi, F and Mohammadi, H. 2005. Trends of temperature and precipitation indices in Tehran. Geographically Research. 53:151-172. [In Persian]

Zhang, X., G.Hergerl,F.W.Zwiers,and J Kenyon,2005: Avoiding inhomogeneity in percentile- based indices of Temperature.J. Climate.

Zhang,X., F.W.Zwiers, and G.Li,2004: Monte Carlo Experiments on the Detection of Trends in Extreme Values. J. Climate,17,1945-1952.

.

Documents

)1891- 11( 12 حید باریش در دورهresearch.iaun.ac.ir/pd/gandomkar/pdfs/PaperM_2729.pdf · زا هر آمریکهای جنهوبی نشان داده اتس که گرم