1922'de Kürtlere söz verildi mi

7/28/2019 1922'de Krtlere sz verildi mi

1/9

1922'de Krtlere sz verildi mi? -AYE HR

ngiliz arivlerinde alan Robert Olsona gre 29 Mart 1922 tarihinde,stanbuldaki Britanya Komiseri Sir Horace Rumbold tarafndan BritanyaDileri Bakan Lord Curzona gnderilen (FO 371/7781 e 3553/96/65 arivnumaral) bir telgrafn ekine gre, TBMMnin 10 ubat 1922 tarihli

celsesinde Krtlere zerklik verecek 18 maddelik bir kanun hakknda cidditartmalar yaplm, yaplan oylamada 373 milletvekili kabul, 64milletvekili (Olson bir yerde de 65 milletvekili diyor) ret oyu vermiti.Olsona gre o tarihte TBMMde 72 Krt milletvekilinin olduu ve tasarydestekleyen Trk milletvekilleri olduuna gre, Krt milletvekillerinden birblm tasarya hayr oyu vermiti. Ancak kan tartmalar yzndenkonu baka oturuma ertelenmiti. Rumbold raporunu, bir daha bu konununele alndn duymadn belirterek bitiriyordu. Raporun ekinde ayrca, 18maddenin almn ieren bir yaz vard. Bu yazya gre ise, kanunteklifinin maddeleri gerekten ok radikal unsurlar ieriyordu.

ngiliz arivindeki raporBu iddiay ortaya atan Robert Olson tartmay sadece ngiliz arivlerindebulduu rapor ve eki zerinden yapyor, buna karlk meclis zabtlarnabakp bakmadna dair bilgi vermiyordu. Robert Olsondan alnt yapanbaz Trk aratrmaclar ise, bu durumun farkna vardklar iin olsa gerek,Trk arivlerinde hl aklanmayan pek ok belge var notu dmlerdi.Gerekten de henz gn na kmam pek ok belge olduu doruyduancak Olsonun verdii tarih meclisin tatil olduu cuma gnne denkgeliyordu ve ngiliz belgelerinde, oturumlarda sz ald belirtilen ErzurumMilletvekili Salih Bey ve Mersin Milletvekili Selahaddin Beyin katld
http://1.bp.blogspot.com/--RQfaPWd9Y0/URGDxZMeXfI/AAAAAAAAXIE/_DLC8vzk1XM/s1600/fft64_mf1301026.Jpeg


2/9

herhangi bir oturumda Krtlere zerklik konusunun grldne dairbilgi yoktu. rnein bu iki milletvekilinin katld 6 ve 7 ubat 1922 tarihligizli celsede Karadeniz limanlarna ithal olunacak msr ve msrunlar ilezmit Sancana gelecek tahllarn gmrk vergileri grlmt. 9

ubat 1922 tarihli gizli celsede bte kanunu tartlmt. 10 ubat Cumagn grmelere ara verilmi ve 11 ubatta gizli celse Yunan ordularnacasusluk yapan baz kiiler hakknda grmelerle balam, yine btegrmeleriyle devam etmiti. Bu oturumlarda ise Salih Bey ve SelahaddinBeyin adlar gemiyordu. ubat ayndaki dier gizli celse oturumlarndada, Karadeniz limanlar, gmrkler ve bte meselesi ana konularoluturuyordu. Ksacas, o gnlerde meclisin gndeminde Krtlere zerklik(muhtariyet) konusu yoktu.Gizli celse zabtlarnda sz konusu oturumlarn numaralar da birbirini

izledii iin (rnein 9 ubat 1922 tarihli oturum Yz Elli Yedinci nikat, 11ubat 1922 tarihli oturum Yz Elli Sekizinci nikat diye numaralandrlm),arada atlanan bir oturum olduuna dair hi ipucu yoktu. Elbette, okpheci biri, gizli celselerin de gizli celsesi olduunu iddia edebilir ancaksz konusu oturuma katld iddia edilen 437 milletvekili, 23 Nisan 1920-15 Nisan 1923 arasnda faaliyet gsteren Birinci Meclisin kt zerindekiye says olup, oturumlara en fazla 365 kiinin katld biliniyor. Saykonusunu bir yana brakrsak, oturuma katlan milletvekillerinden hibirinin(ki aralarnda Krt milletvekilleri de vard) ileriki yllarda bu konuda

konumamas, hatratlarnda yer vermemesi akla uygun deil.Sonu olarak, Britanya arivlerindeki belgenin sahte olmas ihtimali azolduuna gre, tarihi Mete Tunaya gre muhtemelen Trk taraf, 1921Kogiri syanndan dolay Krtler konusunda Trkiyeye bask yapanngilizleri yattrmak iin uydurma bir zerklik haberi szdrmlard.Ancak uydurma da olsa bu belge, o tarihlerde Krt tarafnn beklentilerinive zerklik kavramndan anlalanlar anlatmas asndan dikkatealnabilirdi. Yllardr Krt evrelerinin (2009da Abdullah calan ve sonolarak Ahmet Trk, Krt Reform Paketi adyla deindi) bu belgeye atfta

bulunmalar ancak bu balamda anlaml grlebilir ancak tarihsel gereklikasndan, byle bir gizli celse ve byle tasar olduuna dair hibir kantnolmadn unutmamak gerekir.

Krt sorununu Atatrk modeli zerAhmet Trk dn Akam gazetesine verdii rportajda, Krtlerin beklentileriiin 10 ubat 1922de TBMMde yapld ileri srlen gizli oturumu iaretederek, Bu oturumda tartlan Krt Reform Paketi bizim taleplerimizikarlar dedi.

Krt Reform Paketinde, Trkler ve Krtler birbirinden ayrlmaz iki halktrifadesinin vurgulandn belirten Trk, Mustafa Kemalin de kabul ettii


3/9

paket Krt sorununun snr izilmeden zlebileceini iaret ediyor.Burada sz edilen Trklerin ve Krtlerin demokrasiyi esas alan eityurttaldr ifadelerini kulland.

rtlere zerklik sz verildi mi?Yllardr baz Krt evreleri, Mustafa Kemalin, Krtleri Milli Mcadeleyekazanmak iin zerklik vaadinde bulunduunu ancak daha sonra bundancaydn iddia ederler. Bildiimiz kadaryla, zerklik vaadine deinenbelgelerden ilki (nk henz gn na kmam pek ok belgebulunduunu tahmin edebiliriz) 4-11 Eyll 1919 tarihli Sivas Kongresindenhemen sonra hazrlanan Amasya Protokolleri (Bulumas, Mlakat) diyebilinen siyasi metindir. stanbul adna Bahriye Nazr Salih Paa ve

Padiahn bayaverleri Naci (Eldeniz) Paa ile Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk Cemiyeti adna Mustafa Kemal, Rauf (Orbay) ve Bekir Sami(Kunduh) paalar lke sorununu, bu arada Krt sorununu konumak iin18-22 Ekim 1919 gnlerinde Amasyada bulumulard. Nutuk'tanrendiimize gre burada, kayt ve imza altna alnm, ikisi gizlisayld iin kayt altna alnmam be protokol hazrladlar. Gizliprotokollerde ne olduunu hala bilmiyoruz ama bunlardan Krt sorununadeinen 22 Ekim 1919 tarihli kinci Protokoldeki baz ifadeler, 1960lyllara kadar kamuoyundan zenle sakland.

Irk HukukuGzlerden saklanan cmleler, aada koyu renkle (sadeletirerek)gsterdiimiz cmlelerdi: Beyannamenin [Sivas Kongresi sonu bildirisi]birinci maddesinde Osmanl Devletinin dnlen ve kabul edilen snrnnTrk ve Krtlerin oturduu araziyi kapsad ve Krtlerin Osmanltoplumundan ayrlmasnn imknszl izah edildikten sonra bu snrn enasgari bir talep olarak kabul edilmesinin temini lzumu mtereken kabuledildi. Bununla birlikte Krtlerin gelime serbestliini salayacak ekilderk hukuku ve sosyal haklar bakmndan daha iyi duruma getirilmelerine

izin verilmesine ve yabanclar tarafndan Krtlerin bamszlngerekletirme amacn gder gibi grnerek yaplmakta olunankartrcln nne gemek iin bu hususun imdiden Krtlerce bilinmesihususu uygun grld..."Protokoldeki bu ifadelerin en nemli yan, Krtlerin rk hukuku tanmyla,onlarn farkl bir etnisiteden geldiklerinin Mustafa Kemal ve muhataplartarafndan kabul edilmesiydi. Bu szlerin Milli Mcadeleye Krtleri katmakiin verildii akt. Bu sansr 40 yl sonra gn na karan tarihi FaikReit Unat Babakanlk Arivindeki belgenin asln 1961 ylnda Tarih

Vesikalar Dergisinde yaymladnda Krtlerin bu tr tartmalara girecekcesaretleri yoktu, nk siyasi adan ok zayftlar. Son yllarda Krt


4/9

aydnlar srarla u soruyu soruyor: kinci Protokoln bu blmleri nedengzlerden karlmak istendi? Cevab tahmin etmek zor olmasa gerek.Krt milliyetisi Nuri Dersimiye gre 15 Kasm 1920de Krt liderlerAnkaraya bir telgraf gndererek, Ankara Hkmetinin, Sultan tarafndan

tannm olan Krt zerkliini tanmasn, Elaziz (Elaz), Malatya, Sivas veErzincan hapishanelerindeki Krt liderlerin serbest braklmasn, Krtlerinounlukta olduu blgelerdeki asker, sivil Trk grevlilerin geriekilmesini istemilerdi. Ankara 25 Kasm 1920 tarihli bir telgrafla olumsuzcevap vermiti.Hkimiyet milletindir!Daha Milli Mcadelenin scak savalar srerken Ankarada, TBMMde 20Ocak 1921de kabul edilen 23 maddelik ksa Tekilat- Esasiye Kanununundare bal altnda toplanan 12 maddesi, vilayet ve kazalarn

zerkliinin nasl hayata geirileceine ayrlmt. Bu maddeler ilerikiyllarda (ve bugn), etnik temele dayal bir zerklikten sz edilmediihalde baz Krt evreleri tarafndan Anayasa ile Krtlere zerklik verildiieklinde yorumland. Mustafa Kemalin eitli tarihlerde zerklikle ilgili akveya st kapal ifadeleri dnldnde, bu kannn bir temeli vard,ancak 1921 Anayasasnn mrnn ksa srmesi, bu maddelerin hemKrtleri Milli Mcadeleye kazanmak hem de o gnlerde silah ve parayardmyla Milli Mcadeleyi destekleyen Sovyet Rusyay ikna etmek iinkonduunu gsteriyordu.

Fransz Arivlerinde alan Hasan Yldza gre Dersim blgesinde patlakveren Kogiri Ayaklanmasn takip eden gnlerde, Van, Mardin, Bitlis,Diyarbakr yresindeki Krtler Haziran 1921de ortak bir bildiri ileTBMMden zerklik talebinde bulunmulard. Fransz arivlerindeki belgeyegre antlama u noktalardan oluuyordu:1.Ankara hkmeti Krtlerin yaad blgeye muhtariyet (zerklik,otonomi) verecektir.2.Bu blgenin snrlar Krtler tarfndan izilecektir.3.Trk jandarmalar ve Trk devlet grevlileri zerk Krdistandan

ekileceklerdir.4.Blgede toplanan vergiler, blgenin ihtiyalar iin kullanlacaktr.5.Trkiye topraklar iinde kalan Krtler darya kar korunacak ve ordudabulunan Krtler zgr braklacaktr.

Baz kaynaklarda Mustafa Kemalin o sralarda Trkiyede bulunan Libyaldini lider eyh Senusi bakanlnda bir heyeti grevlendirdii, ancak Krtheyetinin temsili nitelii olmad anlalnca, grmelerin sonulanmadbelirtilir.

10 ubat 1922 tarihli zerklik tasars


5/9

ngiliz Arivlerinde alan Robert Olsona gre ise 29 Mart 1922 tarihinde,stanbuldaki Britanya Komiseri Sir Horace Rumbold tarafndan BritanyaDileri Bakan Lord Curzona gnderilen (FO 371/7781 e 3553/96/65 arivnumaral) bir telgrafn ekine gre, TBMMnin 10 ubat 1922 tarihli

celsesinde Krtlere zerklik verecek 18 maddelik bir kanun hakknda cidditartmalar yaplm, yaplan oylamada 373 milletvekili kabul, 64milletvekili (Olson bir yerde de 65 milletvekili diyor) red oyu vermiti.Olsona gre o tarihte TBMMde 72 Krt milletvekilinin olduu ve tasarydestekleyen Trk milletvekilleri olduuna gre, Krt milletvekillerinden birblm tasarya hayr oyu vermiti. Ancak kan tartmalar yzndenkonu baka oturuma ertelenmiti. Rumbold raporunu, bir daha bu konununele alndn duymadn belirterek bitiriyordu. Raporun ekinde ayrca, 18maddenin almn ieren bir yaz vard. Bu yazya gre ise, kanun

teklifinin maddeleri gerekten ok radikal unsurlar ieriyordu.Bu iddiay ortaya atan Robert Olson tartmay sadece ngiliz Arivlerindebulduu rapor ve eki zerinden yapyor, buna karlk meclis zabtlarnabakp bakmadna dair bilgi vermiyordu. Robert Olsondan alnt yapanbaz Trk aratrmaclar ise, bu durumun farkna vardklar iin olsa gerek,Trk arivlerinde hala aklanmayan pek ok belge var notu dmlerdi.Gerekten de henz gn na kmam pek ok belge olduu doruyduancak, Olsonun verdii tarih meclisin tatil olduu cuma gnne denkgeliyordu ve ngiliz belgelerinde, oturumlarda sz ald belirtilen Erzurum

Milletvekili Salih Bey ve Mersin Milletvekili Selahaddin Beyin katldherhangi bir oturumda Krtlere zerklik konusunun grldne dairbilgi yoktu. rnein bu iki milletvekilinin katld 6 ve 7 ubat 1922 tarihligizli celsede Karadeniz limanlarna ithal olunacak msr ve msr unlar ilezmit Sancana gelecek tahllarn gmrk vergileri grlmt. 9 ubat1922 tarihli gizli celsede bte kanunu tartlmt. 10 ubat Cuma gngrmelere ara verilmi ve 11 ubatta gizli celse Yunan ordularnacasusluk yapan baz kiiler hakknda grmelerle balam, yine btegrmeleriyle devam etmiti. Bu oturumlarda ise Salih Bey ve Selahaddin

Beyin adlar gemiyordu. ubat ayndaki dier gizli celse oturumlarndada, Karadeniz limanlar, gmrkler ve bte meselesi ana konularoluturuyordu. Ksacas, o gnlerde meclisin gndeminde Krtlere zerklik(muhtariyet) konusu yoktu.Gizli Celse Zabtlarnda sz konusu oturumlarn numaralar da birbiriniizledii iin (rnein 9 ubat 1922 tarihli oturum Yz Elli Yedinci nikat, 11ubat 1922 tarihli oturum Yz Elli Sekizinci nikat diye numaralandrlm),arada atlanan bir oturum olduuna dair hi ipucu yoktu. Elbette, okpheci biri, gizli celselerin de gizli celsesi olduunu iddia edebilir ancak

sz konusu oturuma katld iddia edilen 437 milletvekili, 23 Nisan 1920-15 Nisan 1923 arasnda faaliyet gsteren Birinci Meclisin kat zerindeki


6/9

ye says olup, oturumlara en fazla 365 kiinin katld biliniyor. Saykonusunu bir yana brakrsak, oturuma katlan milletvekillerinden hibirinin(ki aralarnda Krt milletvekilleri de vard) ileriki yllarda bu konudakonumamas, hatratlarnda yer vermemesi akla uygun deil.

Sonu olarak, Britanya arivlerindeki belgenin sahte olmas ihtimali azolduuna gre, tarihi Mete Tunaya gre muhtemelen Trk taraf, 1921Kogiri syanndan dolay Krtler konusunda Trkiyeye bask yapanngilizleri yattrmak iin uydurma bir zerklik haberi szdrmlard.Ancak uydurma da olsa bu belge, o tarihlerde Krt tarafnn beklentilerinive zerklik kavramndan anlalanlar anlatmas asndan dikkatealnabilirdi. Yllardr Krt evrelerinin (2009da Abdullah calan ve sonolarak Ahmet Trk Krt Reform Paketi adyla deindi) bu belgeye atftabulunmalar ancak bu balamda anlaml grlebilir ancak tarihsel gereklik

asndan, byle bir gizli celse ve byle tasar olduuna dair hi bir kantnolmadn unutmamak gerekir.El Cezire Komutanlna talimatKrtlere zerklik konusunda TBMM zabtlarna gemi tek belge, BykMillet Meclisi Heyetinin El Cezire (Irak) cephesi kumandanlna 27 Haziran1921 tarihinde yazd talimattr. Olduka uzun bu talimatn Krtlerezerklikle ilgili blmlerinde milletlerin kendi kaderlerini tayin etme hakkuyarnca, Krdistan blgesinde, dorudan halkn oluturaca yerelynetimlerin kurulmas konusunda El Cezire Komutanl yetkili klnyordu.

El Cezirenin idaresi hakknda maddeye de yer verilen talimat MustafaKemal imzalamt. Bu talimatn neden verildiini soran milletvekillerinence hkmet iidir denilerek cevap verilmek istenmemi ancak srarlarzerine Nihad Paann 35 sayfalk gerekesi okunmutu. Halbuki aslgereke blgedeki huzursuzluu frsat bilen Fransz ve ngilizlerin Krtmeselesine mdahil olmasn engellemek iin Krtlere kademeli olarakzerklik tannaca izlenimini vermekti.zmit Basn KonferansKrtlere zerklik verilmesi ile ilgili phesiz en ak belge Mustafa

Kemalin smet Paa ve ekibi Lozanda ter dkerken, 14 Ocak 1923tebalayan ve 20 ubata kadar 35 gn sren Bat Anadolu gezisikapsamnda, 16 Ocak akam balayp 17 Ocak sabahna kadar, zmitKasrna davet ettii dnemin nl gazetecileriyle yapt sohbettoplantsnn metinleridir.Belgenin asl yllarca kasalarda saklanm, aratrmaclara almamt.Dolaysyla, Krtlerle ilgili olarak, aadaki cmleleri okumak iin tam 64yl bekledik:

Ahmed Emin [Yalman] Bey - Krt meselesine temas buyurmutunuz.Krtlk meselesi nedir? Bir dahili mesele olarak temas buyurursanz ok iyi


7/9

olur. Mustafa Kemal - Krt meselesi bizim yani Trklerin karna olarak dakesinlikle sz konusu olamaz. nk bildiiniz gibi bizim milli snrmziinde var olan Krt unsurlar o ekilde yerlemilerdir ki pek az yerlerdeyoundur. Fakat younluklarn kaybede kaybede ve Trk unsurunun iine

gire gire yle bir snr domutur ki, Krtlk adna bir snr izmek istersekTrkl ve Trkiyeyi mahvetmek gerekir. Szgelimi, Erzuruma kadargiden Erzincana, Sivasa kadar giden Harputa kadar giden bir snraramak gerekir. Ve hatta Konya llerindeki Krt airetlerini de gzdenuzak tutmamak gerekir. Dolaysyla bal bana bir Krtlkdnmektense, bizim Tekilat- Esasiye Kanunu gereince zaten bir tryerel zerklikle oluacaktr. O halde hangi livann halk Krt ise, onlar kendikendilerini zerk olarak idare edeceklerdir. Bundan baka Trkiyenin halksz konusu olurken onlar da beraber ifade etmek gerekir. fade

olunmadklar zaman bundan kendilerine ait sorun yaratmalar daimammkndr. imdi Trkiye Byk Millet Meclisi, hem Krtlerin hem deTrklerin yetki sahibi vekillerinden olumutur ve bu iki unsur, btnkarlarn ve kaderlerini birletirmilerdir. Yani onlar bilirler ki, bu ortak bireydir. Ayr bir snr izmeye kalkmak doru olmaz.Tahmin edilecei gibi sansrn nedeni, koyu renklerle gsterdiimizcmlelerdi. Bu konuma, Lozanda, Musulun ngilizlerdenkopartlamayacann anlald gnlerde yaplmt. Anlalan Kemalistler,zerklik imasyla Meclisteki Krt milletvekillerinin kyameti koparmasnn

nne gemeyi hedefliyordu.Ancak, sansr yapanlarn hatrlamadklar ey, uralar yoluyla yerelynetimlere zerklik veren maddelerin, 24 Temmuz 1923te Lozan BarAntlamasnn imzalanmasndan sonra Krtlerin desteine ihtiyakalmadn dnen Kemalist liderler tarafndan 1924 Anayasasndankarlm olduuydu. Ama bizim sansrcler, her ihtimale kar bu satrlargizli tutmay tercih etmilerdi.Diyarbakrda Trk-Krt Kongresingiliz Arivlerinde alan bir baka tarihi hsan erif Kaymaza gre ise,

1 Austos 1924 tarihinde Diyarbakrda Trk-Krt Kongresi adyla gizli vegayri resmi bir toplant yaplmt. Toplantya katlan Krt delegelerinintalepleri arasnda 1) Krtlere skntlarn hafifletecek miktarda borverilmesi, 2) Genel af ilan edilmesi, 3) Krdistandan be yl sreyle vergive asker alnmamas, 4) eri mahkemelerin yeniden kurulmas, 5) Elkonulan silahlarn geri verilmesi, 6) Trk tarafnn uygun bulmad kiilerinKrdistandan karlmas vard. Karlnda Krtler Ankaradaki hkmetebal kalacaklar, Musul sorununda Trkiyeye destek olacaklard. Trktaraf bu taleplere ilke olarak evet demekle birlikte bu toplantnn somut

bir meyvesi ortaya kmad. ngiliz belgelerine gre benzer bir toplant 4Kasm 1924te Cizrede yapld ama ondan da bir sonu kmad.


8/9

1924 Anayasasnda Trkle vurgu yapan 88. Maddenin de katksyla butarihten sonra ilikiler koptu. Bu kopuun ilk kt meyvesi, 13 ubat1925te patlak veren eyh Said syan olacak, bu isyann arkas dagelecekti. Baa dnersek, BDPli belediyelerin ii zor grnyor, nk

tarihsel deneyime baklrsa Trk tarafnn bu konuda taviz vermesi ok ggrnyor. Ancak yine de denemekte fayda varereve:64 yl kasalarda saklanan belge16/17 Ocak 1923 tarihli zmit Basn Konferansnda konuulanlaraneredeyse tm Cumhuriyet tarihi boyunca uygulanan sansrn ilgin birhikyesi var. Aslnda tam metin, Mustafa Kemalin iznini aldn syleyenSiirt Milletvekili Mahmut Soydan tarafndan, Milliyet Gazetesinde, 26Kasm 1929dan 7 ubat 1930a kadar sren 75 blmlk Gazi ve nklp

dizisinde yaymlanmt. Eski devlet bakanlarndan Kocaeli Milletvekilismail Arar da bunlardan yararlanarak 1969da, Atatrkn zmit BasnToplants (Burak Yaynevi) adl bir kitap yaymlamt. Arar, kitabnnnsznde [Bu nemli belge] yle unutuldu ki Trk Devrim TarihiEnstits tarafndan yaymlanan Atatrkn Sylev ve Demeleri veAtatrkn Tamim, Telgraf ve Beyannameleri adl kitaba bile alnmaddiyordu. O zaman bilmiyorduk ama meerse Arar da Krtlerle ilgili blmkitabna almamt.zmit Basn Konferansnn metinlerini bir kez de 1982de Trk Tarih

Kurumu (TTK) bast. Gazi Mustafa Kemal Atatrkn 1923 Eskiehir-zmitKonumalar adyla yaymlanan kitab, Afet nann kz Ar nan yaymahazrlamt. nan, Antkabir Arivinden aldn syledii asllar zerindenhazrlad kitabn nsznde, bu kitabn smail Ararnki gibi olmadn,yani noksansz, tam olduunu zenle vurgulamt. Ama daha sonraanlayacamz zere bu bilgi de doru deildi. Ar nann sansrn,kibine Doru dergisinin 9-15 Austos 1987 tarihli saysnda GizlenenBelge balyla ifa etmiti. Dergi, bu haber yznden toplatlm ancak,6 Kasm 1988de DGMde beraat edince, Antkabir Arivini kaynak gsterip

Konferans metinlerini yaymlamt. Derginin muhabirleri bu sansrnnedenini Ar nana sorduklarnda henz bu meseleler halledilmemikenzaman deil cevabn almlard. Ayn soruyu, o srada TTK Bakan olanYcel Tanaya (Tanay kitap baslrken grevde deildi) sorduklarndaaldklar cevap da benzer nitelikteydi: Trkiyeye kar olanlara budokmanlar vermek istemedim nk ayrlkla neden olurdu!Krtler de sansr yaparNoksansz metin, 1993 ylnda Dou Perinekin Kaynak Yaynlartarafndan Mustafa Kemal Atatrk, Eskiehir-zmit Konumalar, 1923 adl

kitapta yaymlanabildi. Yukardaki paragraf o zaman okuyabildik. Ancak ozaman grdk ki, sadece Trk taraf deil baz Krt evreleri de kendilerine


9/9

gre bir sansr uygulayarak Mustafa Kemalin konuya girite aktardmKrt meselesi bizim yani Trklerin karna olarak da kesinlikle sz konusuolamaz. nk bildiiniz gibi bizim milli snrmz iinde var olan Krtunsurlar o ekilde yerlemilerdir ki pek az yerlerde youndur. Fakat

younluklarn kaybede kaybede ve Trk unsurunun iine gire gire yle birsnr domutur ki, Krtlk adna bir snr izmek istersek Trkl veTrkiyeyi mahvetmek gerekir cmlelerini yazlarnda kullanmamlard.Ek Kaynaka: Faik Reit Unat, Amasya Protokolleri, Tarih Vesikalar,Cilt:1, S. 18 (Mart 1961),s. 359-365; Hasan Yldz, Sevr-Lozan-Musulgeninde Krdistan, Koral Yaynlar, 1992; Robert Olson, KrtMilliyetiliinin Kaynaklar ve eyh Said syan, z-Ge Yaynlar, 1992

Documents

1922'de Kürtlere söz verildi mi