1Kriminalisticka Operativa I

7/29/2019 1Kriminalisticka Operativa I

1/30

KRIMINALISTIKA OPERATIVA


2/30

Nova nauna disciplina koja se bavi izuavanjem i uoptavanjemprakse operativne delatnosti organa unutranjih poslova u borbiprotiv kriminaliteta;

Opti pojam operative znai brzinu, ekspeditivnost i tanost uostvarivanju odreenog cilja. Iz ovoga proizlazi da se kriminalistikaoperativa, kao dio kriminalistike, nalazi u odnosu na kriminalistikutaktiku, metodiku, tehniku i kriminalistiku informatiku isto kao opteu odnosu na posebno, te da polazei od ovog odnosa, ona

oznaava organizovano i skladno primenjivanje konkretnihpostupaka u izvrenju definisanih zadataka.


3/30

S druge strane, polazei od naunih rezultata do kojihse dolo u kriminalistikoj taktici, metodici, tehnici iinformatici, kao dijelovima kriminalistike kao nauke,

kriminalistika operativa ima za cilj uoptavanje prakse iistraivanje naj adekvatni je organizacije i institucija injihovu primenu u borbi protiv kriminaliteta, imajui pritom uvijek u vidu objektivne drutvene odnose isituacije, zakonska ovlatenja i ogranienja, stepentehniko-tehnolokih dostignua u granicama kojeomoguavaju efikasno suprotstavljanje kriminalu(Matijevi, 2002).


4/30

Predmet operativne djelatnosti je kriminalitet u

cjelini, tj. krivino djelo i uinilac.

Zadaci operativne djelatnosti su prevencija i represija

kriminaliteta, koji se realizuju kroz sveukupnu

aktivnost organa unutranjih poslova.

Cilj operativne djelatnosti je spreavanje injenja

krivinih djela, kao i otkrivanje i razjanjavanje

krivinih djela i hvatanje uinilaca.


5/30

Kontinuirani proces prikupljanja obavjetenja i

podataka

Trajanje operativne djelatnosti vezano je i za tok

razjanjenja krivinog djela, otkrivanje i hvatanjeuinioca, s tim da se moe produiti i kasnije,

tj.tokom izdravanja kazne, pa i kasnije (pojaannadzor).


6/30

Operativna djelatnost se realizuje kroz

primjenu kriminalistiko-taktikih, tehnikih i

operativnih mjera i radnji.


7/30

Predstavlja disciplinu kriminalistike koja izuava iusavrava specifine metode i sredstva koja seprimjenjuju po posebnom postupku i u odreenim

kriminalistiko-opeartivnim situacijama (koja nisuobuhvaena kriminalistikom taktikom, tehnikom imetodikom), kao i kriminalistiko operativni znaaj ikriminalistiko opeartivno koritenje svih tragova,predmeta, injenica i okolnosti, radi njihove praktineprimjene u otkrivanju krivinih djela, poinilaca iobezbjeenja dokaza (Matijevi, 2002).


8/30

Sadraj kriminalistike operative obuhvata pojam

operativnog rada, njegove pravne osnove i

specifinosti njegovog planiranja, osnovne

principe,naela i teorijsko obrazloenje u prilog

postojanja ove kriminalistike discipline.


9/30

1. Sloena organizacija, koja u zavisnosti od vremena,

mjesta, procjene bezbjednosnog stanja i konkretnih

bezbjednosnih problema kao i prognoze kriminaliteta,

omoguava blagovremenu radnu orijentaciju organa uborbi protiv kriminaliteta na bazi stalnog prikupljanjaobavjetenja i podataka s ciljem spreavanja i otkrivanjakrivinih djela i njihovih poinilaca, kao i njihovopronalaenje i hvatanje.


10/30

2. U zavisnosti od potrebe organizuje i ostvaruje stalno

povezivanje organa unutranjih poslova sa graanima idrugim subjektima drutvene zatite, i prua struno

usmjeravanje i pomo u izvravanju zadataka u borbiprotiv kriminaliteta.


11/30

3. Omoguava svojom operativnom organizacijom i

prikupljanjem obavjetenja od graana efikasnoprimjenjivanje taktikih radnji i postizanje optimalnih

rezultata u toj primjeni sa povratnim dejstvom naoperativnu djelatnost kako u spreavanju, tako isuzbijanju kriminaliteta.

4. Na osnovu ukupnih obavjetenjadonosi odluke za

pravilno i blagovremeno usmjeravanje operativne

djelatnosti i rukovoenje njenim tokovima.


12/30

Meusobni odnos kriminalistike taktike, metodike ,tehnike i kriminalistike operative razlikuje se u samojorganizaciji.

Kriminalistika taktika i operativa usmjerene su karjeavanju jedinstvenih ciljeva, ali efikasnostkriminalistike taktike je u zavisnosti odkriminalistike operative, u smilsu da njenaefikasnost pronalaenja tragova i predmeta krivinihdjela, kao i liavanja slobode, sa manjim tekoamai negativnim posljedicama zavisi od toga koliko jeprethodno na jednom prostoru, liniji ili objektu poukazanoj potrebi prodrla krim. opeartiva.


13/30

S druge strane, postoji razlika. Naime, krim. taktika ima

za osnov mikro-organizaciju koja se uspostavlja u

zavisnosti od konkretne kriminalne situacije, tj. ona je u

funkciji konkretnih rjeenja, to je i sluaj sakrim.tehnikom, dok se krim.opeartiva bavi optomorganizacijom, koja obezbjeuje kontinuirani procesprikupljanja obavjetenja i podataka.


14/30

Kada je rije o kriminalistikoj tehnici, treba istai daona vrlo efikasno usmjerava pravce djelovanja

kriminalistike opeartive, jer svojim egzaktnim nalazima

utjee na preorijentaciju u operativnom radu.

Meutim, jedan egzaktan nalaz kriminalistike tehnikene mora da stoji u uzronoj vezi sa krivinim djelom ilikonkretnom linou. Zato operativna provjera dolazi dopodataka da li postoji uzrona veza izmeu objektivneinjenice koju je utvrdila kriminalistika tehnika ikonkretne linosti.


15/30

Istorijski posmatrano, operativna djelatnost predstavlja i

najstariji oblik djelatnosti policije.

Izraz operativa potie od latinske rijei operativus, toznaipraktini radnik, od engleske rijeioperation, toznai djelovanje, rad, postupak, te francuske rijeioperation, toznai radnja, izvrenje, kretanje vojnika uodreenom cilju.
http://www.animationlibrary.com/animation/29129/Looking_glass/http://www.animationlibrary.com/animation/29129/Looking_glass/


16/30

Preduzimanja mjera za otkrivanje krivinog djela,otkrivanja i fiksiranja tragova i predmeta krivinog djela;

Preduzimanju mjera za pronalaenje unioca krivinogdjela, spreavanju njihovog bjekstva ili skrivanja, kao injihovo pronalaenje i hvatanje;

Prikupljanju svih obavjetenja koja bi mogla biti odkoristi za uspjeno voenje krivinog postupka.
http://images.google.ba/imgres?imgurl=http://img.tfd.com/wn/84/5FF91-police-investigation.gif&imgrefurl=http://www.thefreedictionary.com/police+investigation&usg=__S_SdyMYxzZiyx1TaFhpscoSK9pA=&h=135&w=119&sz=4&hl=bs&start=63&itbs=1&tbnid=YhfzTK0xr0CSKM:&tbnh=92&tbnw=81&prev=/images?q=police+investigation&start=54&hl=bs&sa=N&gbv=2&ndsp=18&tbs=isch:1


17/30

Postoje osnovi sumnje da je uinjeno krivino djelo zakoje se goni po slubenoj dunosti, a nema vidljiveposljedice (npr. krijumarenje)

Kada je posljedica kriminalne djelatnosti javno

manifestovana (npr. ubistvo, kraa)

Operativna djelatnost moe ii od potencijalnog ili

poznatog uinioca, i od krivinog djela ka

nepoznatom uiniocu.


18/30

Operativna kontrola;

Kriminalistika kontrola;

Operativna obrada;

Kriminalistika obrada.
http://images.google.ba/imgres?imgurl=http://www.pembrokeontario.com/content/emergency_services/police/police_operations/images/magnify2.jpg&imgrefurl=http://www.pembrokeontario.com/content/emergency_services/police/police_operations/criminal_investigations.html&usg=__WbT-4V-JcTcHuIq0rlzgn8OJSEU=&h=279&w=409&sz=24&hl=bs&start=1&itbs=1&tbnid=dVfm-ImRO2ggVM:&tbnh=85&tbnw=125&prev=/images?q=criminal+investigation&hl=bs&sa=N&gbv=2&ndsp=18&tbs=isch:1


19/30

Planiranje kriminalistikih verzija podrazumijeva organizovanu i

usmjerenu djelatnost operativnog radnika u cilju predvianja svih

relevantnih injenica i okolnosti, koje je neophodno razjasniti u

konkretnom dogaaju.

Verzije se moraju pravilno postavljati samo na osnovu provjerenih iutvrenih indicija.

Vodineli konstatuje da operativni radnik stvara verzije ve i kada postoji

opta sumnja.

Opta sumnja kao poetni indicijalni stepen sumnje, na posredan nain

ukazuje tek na mogunost postojanja krivinog djela, te se stoga smatra daneobezbjeuje dovoljan kvantum saznanja da se na osnovu takvog fonda

saznanja pristupa planiranju i provjeravanju verzija.


20/30

Ipak, znaaj takvog obima sumnje moe biti u okviru

operativne kontrole kroz koju se moe vriti dodatno

prikupljanje i utvrivanje postojanja konkretnije sumnje.

U poetnom stadiju, prevashodno znaenje imaju verzije ooptoj prirodi, sutini i uzrocima krivinog dogaaja.

Tek u okviru tih optih verzija, mogue je postavljati verzije o

uiniocu, motivu, nainu izvrenja, itd.


21/30

Kriminalistika operativa je disciplina kriminalistike, te sestoga primjenjuju njena osnovna naela, kojadoivljavaju izvjesna prilagoavanja.

Drugim rijeima,kriminalistika operativa se zasniva naosnovnim naelima kriminalistike koja se stalnoprilagoavajuspecifinostimakriminalistiko operativnihradnji.


22/30

Podrazumijeva da se u sprovoenju kriminalistiko-operativnih radnji i mjera moraju potovati pozitivnizakonski i podzakonski propisi, odnosno, svi oni propisi

koji sadre pravnu osnovu za operativni rad policije usuprotsavljanju kriminalitetu.


23/30

Ovo naelo mora biti zastupljeno tokom itavog tokaoperativnog rada, jer omoguava blagovremenoprikupljanje relevantnih informacija.

U primjeni kriminalistiko-operativnih radnji i mjera,naelom brzine se takoerostvaruje efekat iznenaenja,to je posebno znaajno ako dobijena operativnainformacija daje osnova za preduzimanje pojedine

istrane radnje u cilju obezbjeenja materijalnih dokazaili izvora linih dokaza.


24/30

Naelo operativnosti podrazumijeva poznavanje prilika iuslova u domenu kriminalnog ponaanja na odreenomprostoru.

Navedeno znai da operativni radnik mora dobro dapoznaje pojavne oblike kriminaliteta na svom podruju,kriminogene punktove i objekte, osuivana lica, lica kojasu na izdravanju kazne zatvora, lica koja su nauslovnom otpustu ili izdrala kaznu zatvora, odreenalica kao potencijalne uiniocekrivinih djela, itd.


25/30

Dolazi do izraaja u sprovoenju operativnih radnji, iizraenije je u odnosu na druge kriminalistike radnje imjere, upravo zbog specifinosti koje karakteriu

odbravanje i sprovoenje operativno-taktikih sredstavai metoda.

Preduzete operativne radnje u sklopu operativne

kontrole i obrade imaju tajni karakter, kako u pogledu

dobijenih informacija, tako i u odnosu na fromiranu

dokumentaciju.


26/30

Za razliku od operativnih, kriminalistiko taktike itehnike radnje i mjere, kao i istrane radnje imaju samotajni karakter u fazi svog sprovoenja, jer se tim

radnjama obezbjeuju operativne informacije, ali imaterijalni dokazi, pa se zapisnici i ostaladokumentacija, uz Izvjetaj ovlatenih slubenih osobadostavljaju nadlenomtuiocu.

Drugim rijeima, nema vie potrebe za tajnom u odnosuna ostale subjekte krivinog postupka, koji su nadleniza njegovo dalje sprovoenje.


27/30

Ono to predstavlja sutinsku tajnu, jeste sam postupakodobravanja i primjene operativnih metoda, odnosno,

prema kojem licu se primjenjuju i koji operativni metodi

se primjenjuju, zato, u koje vrijeme, na koji nain, kao isadraj dobijenih informacija.

Tajnost navedenih injenica i informacija je trajnogkaraktera, i u sutini to predstavlja slubenu tajnu.


28/30

Predstavlja prilagoavanje operativnog radanovonastaloj kriminalistiko-operativnoj situaciji, sobzirom da se nikada planom rada ne mogu predvidjeti

svi detalji operativne obrade, niti mogu predvidjetipojedine nove injenice i okolnosti koje treba, uzprimjenu ovog naela, koristiti u daljem toku operativnedjelatnosti (Matijevi, 2002).

Usvojeni plan rada zadrava svoju sutinu, samo sepojedini njegovi dijelovi mijenjaju novim radnjama i

mjerama koje su uzrono povezane sa sadrajem novihoperativnih informacija.


29/30

Odnosi se na aktivnost operativnog sastava, na njihov

aktivni odnos sa prisustvom pune inicijative u planiranju

i primjeni pojedinih kriminalistiko-operativnih radnji i

mjera u sklopu operativne kontrole i operativne obrade.

Ovo naelo posebno dolazi do izraaja u istraivanjunovih pojavnih oblika kriminaliteta, koji se ne mogu

uspjeno identifikovati, sprijeiti i otkrivati bezpoznavanja situacije u kriminogenim sredinama.


30/30

Podrazumijeva mobilnost i spremnost operativnih

radnika za preduzimanje pojedinih kriminalistiko-operativnih radnji i mjera, jer se bez takvog odnosa ne

moe efikasno suprotstavljati kriminalitetu.

Documents

1Kriminalisticka Operativa I