1ST GENERATION MODULES - VERSION 2 · 2020. 10. 1. · man ng mga mag-aaral sa mga araling dapat niyang matutu-han at kung alin ang dapat pang palawakin at linangin Ito ang mga gawaing

Senior High School

Kuwarter 1 - Modyul 1

Mga Konseptong Pangwika

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

2

Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang

akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng

pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing

ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark,

palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.

Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaang-

kin ng mga tagapaglathala at may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito

ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang

pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones

Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat: Marianne Y. Monzolin

Editor: Lorna P. Almirante

Tagasuri: Dr. Clavel D. Salinas

Marivic M. Yballe (Moderator)

Tagaguhit: Marianne Y. Monzolin

Tagapamahala: Dr. Marilyn S. Andales Schools Division Superintendent

Dr. Leah B. Apao Assistant Schools Division Superintendent

Dr. Ester A. Futalan Assistant Schools Division Superintendent

Dr. Cartesa M. Perico Assistant Schools Division Superintendent

Dr. Mary Ann P. Flores CID Chief

Dr. Novie O Mangubat SGOD Chief

Mr. Isaiash T. Wagas LR Focal Person

Dr. Clavel D. Salinas EPS for SHS

Lorna P. Almirante Evaluator

Inilimbag sa Pilipinas ng :

Kagawaran ng Edukasyon — Rehiyon VII, Sangay ng Cebu Province

Office Address IPHO Bldg., Sudlon, Lahug, Cebu City 6000 Cebu

Telephone Number: (032) 520-3216 – 520-3217

E-mail Address: [email protected]

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


3

Unang Markahan—Modyul 1

Aralin 1: Mga Konseptong Pangwika

ni:

MARIANNE Y. MONZOLIN

SHS Teacher II

Juan Pamplona National High School

Tabuelan, Cebu 1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


4

Panimula

Sa ilalim ng K to 12 Basic Education Curriculum, ang Komunikasyon at

Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino ay itinuturing na isa sa mga Core Sub-

jects para sa Senior High School. Binibigyang pokus dito ang pag-aaral tungkol sa

pananaliksik ukol sa kalikasan, katangian, pag-unlad, gamit at paggamit ng wikang

Filipino sa mga sitwasyong komunikatibo at kultural sa lipunang Pilipino.

Ang modyul na ito ay idenisenyo sa kasalukuyang panahon kung saan na-

harap sa krisis ang bansa at ang buong mundo dulot ng COVID-19. Sa pamamagi-

tan nito, maaaring maipagpapatuloy ang pag-aaral ng mga kabataan kahit nasa ba-

hay lamang.

Hangad ng gumawa na sa pamamagitan ng modyul na ito, ay maihatid sa

mga kabataang mag-aaral ang kinakailangang kaalaman upang matugunan ang

hinihingi ng asignaturang ito. Inaasahan na makaaangkop ang modyul na ito sa pan-

gangailangan ng mga mag-aaral na malinang ang kanilang kakayahan sa paggamit

ng wika sa pasalita at pasulat na pakikipagtalastasan na isinasaalang-alang ang

mga tuntunin at pagbaybay ng mga salita sa Filipino.

Sa unang Aralin ay matutunghayan ang mga Konseptong Pangwika kung saan

mabibigyan ng sapat na kaalaman ang mga mag-aaral tungkol sa mga maha-

halagang kaisipan na magsisilbing gabay sa lubusang pag-unawa sa wika. Ang lu-

busang pag-unawa tungkol sa wika ang magsisilbing tulay tungo sa paglinang ng

kakayahang komunikatibo ng mga kabataang mag-aaral. Mahalagang malinang ang

kakayahan ng mga kabataan sa komunikasyon dahil malaking tulong ito sa paghul-

ma sa kanilang pagkatao tungo sa malayang pagpapahayag ng kaisipan, adhikain,

damdamin at saloobin.

Inaasahang magsisilbing tanglaw ang modyul na ito upang magiging madali,

epektibo, at kapaki-pakinabang ang pagkatuto sa asignaturang ito.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


5

Ang modyul na ito ay binubuo ng mga sumusunod na bahagi:

Dito inilalatag ang mga layuning inaaasahang matatamo sa

pagtatapos ng modyul. Matatamo lamang ito gamit ang

iba’ibang pamamaraan sa pagtuturo tungo sa pagkatuto

Ito ang bahagi kung saan tinataya ang kakayahan at kaala-

man ng mga mag-aaral sa mga araling dapat niyang matutu-

han at kung alin ang dapat pang palawakin at linangin

Ito ang mga gawaing sinubok ang dating kaalaman ng mag-

aaral bilang panukat sa kanilang natutuhan

Sa bahaging ito, sinusubok ang mapanuring pag-unawa ng

mga mag-aaral sa asignatura sa pamamagitan ng paglatag

ng mga gawain

Dito itinatampok ang paksa ng araling tatalakayin upang ma-

linang ang kasanayan ng mga mag-aaral

Sa bahaging ito, ipinahahayag ang mahalagang pag-unawa

tungkol sa paksang tinalakay

Binibigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na mapag-

isipan ang kabuluhan ng mga kaalamang natamo bago

magpatuloy sa susunod na bahagi

Sinusubok ang lalim ng pag-unawa ng mag-aaral sa kabuuan

ng aralin

Ito ang mga gawaing hahamon sa mga mag-aaral na ilapat

ang kanilang natutunan sa mga aktuwal na sitwasyon o ma-

katotohanang konteksto.

Dito tinataya ang antas ng pag-unawa ng mga mag-aaral

kaugnay sa kabuuang araling tinalakay.

Ito ang mga karagdagang babasahin na magpapalawig sa

talakayan na susubok at hahasa sa tibay ng pag-unawa ng

mga mag-aaral. Maaari itong nakalimbag o mula sa internet

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


6

I. Basahin nang mabuti ang bawat pahayag. Tukuyin ang tamang sagot na hinihingi sa bawat ay-tem.Isulat ang titik at salita ng tamang sagot.

1. Isang wika (o diyalekto) na natatanging kinakatawan ang pambansang pagkilanlan ng isang lahi at/o bansa.

A. Wikang Opisyal B. Wikang Pambansa C. Lingua Franca

2. Legal na wikang ginagamit ng pamahalaan sa mga transaksyong panggobyerno, pasulat man o pasalita

A. Wikang Panturo B. Medium of Instruction C. Wikang Opisyal

3. Ito ang wikang ginagamit sa mga paaralan kung paanong matatamo ng mga mag-aaral ang leksyong dapat

matutunan.

A. Wikang Filipino B. Wikang Panturo C. Wikang Ingles

4. Paggamit sa iisang wika

A. Monolinggwista B. Monolinggwalismo C. Monosasyon

5. Tawag sa wikang kinagisnan mula pagsilang at unang itinuro sa isang tao

A. Unang Wika B. Pangalawang Wika C. Bilinggwalismo

6. Alinmang wikang natututunan ng isang tao matapos niyang maunawaang lubos at magamit ang kanyang saril-

ing wika o ang kanyang unang wika

A. Unang Wika B. Pangalawang Wika C. Bilinggwalismo

7. Pangkat ng mga taong hindi lamang gumagamit ng wika sa magkakatulad na paraan kundi nababatid din nila

ang patakaran at pamantayan kung paano ginagamit at nauunawaan ang mga gawaing pangwika.

A. Speech Community B. Speech Club C. Lupon ng mga Katutubo

8. Tumutukoy sa kinaugaliang uri ng gawain, kinaugaliang pananalita, kinaugaliang ikinikilos ng isang lahi.

A. Wika B. Lahi C. Kultura

9. Tumutukoy sa wikang ginagamit ng dalawang taong magkaiba ang unang wika upang magkaunawaan.

A. Lingua Franca B. Lengua Franca C. Lengguwa Franca

10. Barayti ng wika na kaugnay ng panlipunang papel na ginagampanan ng tagapagsalita sa oras ng pagpapa-

hayag.

A. Rehistro B. Sosyolek C. Idyolek

11. Ito ay barayti ng wika na nakabatay sa katayuan o estatus ng isang gumagamit sa lipunang kanyang kinabib-

ilangan

A. Diyalek B. Idyolek C. Sosyolek

12. Ito ay eksklusibong salita o leksikon ng iba’t ibang pangkat ng mga propesyonal

A. Balbal B. Jargon C. Register

13. Ito ang pagkakaiba ng wika sa loob ng diyalek

A. Idyolek B. Diyalek C. Sosyolek

14. Ito ay wika na tinatawag ding bernakular na palasak sa isang lugar ng bansa

A. MTB-MLE B. Wikang Filipino C. Diyalek

15. Ito ay mga simbolong salita na kumakatawan sa mga bagay at pangyayaring nais ipahayag ng tao sa

kanyang kapwa.

A. Kultura B. Wika C. Pananaliksik

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


7

Kasanayang Pampagkatuto: Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong

pangwika (F11 PT-Ia-85)

Ano ang mga dapat asahan sa modyul na ito?

Narito ang mga inaasahang magawa ng mga mag-aaral :

• nakasusulat ng pangungusap o talata upang makabuo ng sariling pagpapakahulugan sa

wika at kultura sa pamamagitan ng Akrostik;

• naipapakita ang kakayahan sa pamamagitan ng iba’ibang gawain sa pagpapahalaga ng

wika sa Pilipinas;

• naipapaliwanag ang kahalagahan ng wika at nakababanggit ng mga tiyak na halibawa;

• naipapaliwanag ang mga kaisipan tungkol sa barayti ng wika; at

• nasusuri ang barayti ng wikang ginamit sa mga napakinggang programa sa radyo at

telebisyon.

Avatoon

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


8

Panuto: Gunitain ang inyong naging karanasan sa buhay at ang lahat ng aral na

inyong natutunan o kung mayroon man kayong napagtanto mula noong kayo ay

sanggol pa hanggang ngayon na malapit ng magtapos sa sekondarya. Isulat sa

bubble cloud ang sa tingin ninyo nais ipahayag o ang iniisip ng nasa larawan.

Nagkaroon ba ng kaibahan ang inyong mga naging sagot mula noong bata pa

hanggang ngayon? ______________________________________________

_______________________________________________________________

Gawain 1. Balikan natin!

https://study.com/cimages/videopreview/adolescence-stage-of-development-definition-and-explanation_111704.jpg

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


9

Gawain 2. Alamin natin!

Batay sa iyong mga sagot sa unang gawain, alamin natin ang mga pinagmulan nito. Isulat sa

mga patlang sa ibaba ng lawaran ang mga naging dahilan, impluwensiya o maging pinang-

galingan ng mga pahayag ito. Kanino mo kaya ito natutunan?

________________________ ________________________ ________________________

________________________ ________________________ ________________________

________________________ ________________________ ________________________

Magaling! Kumusta, klasmeyt! Madalas mo akong makakasama sa pagpapatuloy ng

iyong pagkatuto sa gawang modyul na ito.

Ako rin ay ginawa ng may-akda upang may-

roon kang makakasama sa bawat pagsubok

at nang sa ganoon ay hindi mo iisiping nag-

iisa ka lang sa pagharap sa mga ito.

Handa ka na ba? Tara, tuklasin natin!

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


10

Ano ang pumapasok sa inyong isipan sa tuwing naririnig ang salitang wika? Isulat

ang inyong mga sagot sa concept web

WIKA

Mamili ka! Mamili ng isang aktibiti na gagawin na nagpapakita ng pagpapahalaga ng wika sa Pilipinas.

1. Gumawa ng poster o islogan

2. Lumikha ng isang tula o hindi kaya ay Jingle

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


11

Pamantayan Indikador Puntos Natamong

Puntos

Nilalaman Naipakikita at naipaliliwanag nang

maayos ang ugnayan ng lahat ng kon-

septo sa paggawa ng poster, islogan,

tula o di kaya ay jingle

21-25

Kaangkupan ng

konsepto

Maliwanag at angkop ang mensahe sa

paglalarawan ng konsepto

16-20

Pagkamapanlikha

(originality)

Orihinal ang ideya sa paggawa ng ak-

tibiti

11-15

Kabuuang Presen-

tasyon

Malinis at maayos ang kabuuang

presentasyon

6-10

Pagkamalikhain

(Creativity)

Gumamit ng tamang kombinasyon

upang maipahayag ang nilalaman, kon-

septo at mensahe

1-5

Kabuuan

Pamantayan sa pagmamarka. Mamili ka!

https://i.pinimg.com/564x/d8/8e/9b/d88e9b84bd75b6bc51b5d39f007614b1.jpg

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


12

Wika ang ginagamit ng tao sa kaniyang pag-iisip, sa kanyang pakikipag-ugnayan at

pakikipag-usap sa kapuwa at maging sa sarili. Ito ang kasangkapan ng tao sa pagpapahayag at

pakikipagtalastasan.

Ano nga ba ang Wika?

Nagmula ito sa salitang Latin na “lengua” na ang literal na kahulugan ay dila

Ayon kay Webster, ang wika ay kalipunan ng mga salitang ginagamit at naiintindihan ng

isang maituturing na komunidad

Ayon naman kay Henry Gleason, ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tu-

nog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang

sa isang kultura.

Katangian ng Wika

Ang wika ay isang Sistema

Ponema—pinakamaliit na yunit ng makabuluhang tunog na nakapagpabago ng kahulugan

kapag ang mga tunog ay pinagsama-sama upang makabuo ng salita

Morpema—pinakamaliit na yunit ng salita na nagtataglay ng kahulugan

Sintaksis—makabuluhang pagsasama-sama o pag-uugnay ng mga salita upang bumuo

ng pangungusap

Ang wika ay binubuo ng mga tunog

Ang wika ay arbitraryo Ang bawat wika ay may kaniya-kaniyang set ng palatunugan, leksikal,

gramatikal na istruktura na ikinaiba sa ibang wika

Ang wika ay pantao Naililipat o naisasalin ang kultura ng mga tao sa pamamagitan ng

wikang pantao

Ang wika ay naglalarawan ng kultura ng bansa Sa pamamagitan ng wika, nasasalamin ang

kultura ng isang bansa

Ang wika ay naglalantad ng saloobin ng tao Naipapahayag ng tao ang kanyang saloobin

sa paraang pasulat man o pasalita.

https://www.slideshare.net/CeciliaRepalda/wika-26525414

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


https://www.slideshare.net/CeciliaRepalda/wika-26525414

13

Ang Wika at ang Kultura

Ayon kay Matienzo (2005), ang kultura ay tumutukoy sa kinaugaliang uri ng gawain,

pananalita, at kinaugaliang ikinikilos ng isang lahi na maaaring magbago, mabawasan o kaya’y

maglaho bunga ng impluwensiya ng nagbabagong lipunan, kapaligiran o bunga ng pag-unlad

ng teknolohiya.

Sang-ayon sa sinabi ni Jose Villa Panganiban (sa Bisa, et al., 1983), ang kaugnayan ng

kultura ng isang tao at ng wikang ginagamit, ay malapit na malapit. Masusukat ang kultura ng

tao sa kadalubhasaan niya sa paggamit ng wika.

Sa kabuuan, ang wika ay may malaking kaugnayan sa kultura. Ang wika natin ang ta-

gapagpakilala ng kulturang Pilipino. Sapagkat ang wika ang tagapagbadya ng mga buhay at ng

uri ng pakikipamuhay ng indibidwal, masasabi nating ang wikang Filipino ay isang simbolo o

isang sagisag ng kulturang Pilipino.

Wikang Pambansa. Isang wika na natatanging kinakatawan ang pambansang pagkilanlan ng

isang lahi at/o bansa. Ginagamit ang isang pambansang wika sa politikal at legal na diskurso at

tinatatalaga ng pamahalaan ng isang bansa. Filipino ang ating Wikang Pambansa ayon sa

Saligang Batas ng 1987.

Wikang Opisyal. Ginagamit sa opisyal na komunikasyon ng estado sa kanyang mga mama-

mayan at ibang bansa sa daigdig. Ayon kay Virgilio Almario, ang wikang opisyal ay ang

itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Isinasaad sa

Konstitusyon ng 1973 (Artikulo XV, Sek. 3) “Hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas,

ang Ingles at Filipino ang magiging opisyal na wika.”

Wikang Panturo. Ang wikang panturo ang opisyal na wikang ginagamit sa pormal na

edukasyon. Ito ang wika ng talakayang guro-mag- aaral na may kinalaman sa mabisang

pagkatuto dahil dito nakalulan ang kaalamang matututuhan sa klase. Ito ang wika sa pagsulat

ng mga aklat at kagamitang panturo sa mga silid aralan. Sa pangkalahatan ay FILIPINO at

INGLES ang mga opisyal na wika at wikang panturo sa mga paaralan.

Ang Lingua Franca ng Pilipinas

Ang “lingua franca” ay tumutukoy sa wikang ginagamit ng dalawang taong magkaiba ng

unang wika upang magkaunawaan. Montera, Godfrey G., Plasencia, Norly R. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kultura. P.2-10

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


14

Ang Pilipinas ay isang bansang may napakaraming wika kaya bihira na ang Pilipinong

monolinggwal o gumagamit ng iisang wika. Kung hindi siya bilinggwal (Paggamit at pagkontrol

ng tao sa dalawang wika na tila ba ang dalawang ito ay kanyang katutubong wika- Leonard

Bloomfield (1935)) sa unang wika at ibang wika sa Pilipinas, multilinggwal siya o gumagamit ng

higit pa sa dalawang wika.

Barayti ng Wika

Ang mga wika ay nagkakaroon ng barayti o pagkakaiba-iba. Ano nga ba ang barayti? Ito

ay pagkakaroon ng natatanging katangian na nauugnay sa partikular na uri ng katangiang

sosyo-sitwasyunal.

• Diyalek – ito ay wika na tinatawag ding bernakular na palasak sa isang lugar ng bansa.

Ito ay yaong wikang kinamulatan o kinagisnan sa tahanan, komunidad at lala

wigan.

• Idyolek - nakabatay sa partikular na paggamit ng isang tao ng kanyang wika na may

kaugnayan sa personal na kakanyahan ng tagapagsalita. Ito ay inihahantulad

sa figerprints ng isang tao na tanging kanya lamang. Dito nailalantad ang estilo

sa pagsasalita ng isang indibidwal na maaaring maligoy o tuwiran, mabilis, o

mabagal.

• Sosyolek – ito ay barayti ng wika na nakabatay sa katayuan o estatus ng isang

gumagamit ng wika sa lipunang kaniyang kinabibilangan – mahirap o

mayaman; may pinag-aralan o walang pinag-aralan; kasarian; edad at iba pang

salik o factor.

• Rehistro – ito’y paggamit ng iba’t ibang anyo ng wika batay sa uri at paksa ng talakayan

o larangang pinag-uusapan, sa mga tagapakinig o kinakausap o kaya ay sa

okasyon at sa iba pang mga salik o factor

• Jargon - ito ay eksklusibong salita o leksikon ng iba’t ibang pangkat ng mga propesyonal

o mga gawain

Klasmeyt! Alam mo ba kung gaano kahalaga ang mga

barayti ng wika sa lipunan?

1. Napalalawak nito ang iskolarling pananaliksik

pangwika.

2. Napauunlad nito ang wika sa pamamagitan ng

pagdaragdag ng mga salitang gagamitin sa

lipunan.

3. Napararami nito ang iba’t ibang katawagan ng

isang salita .

4. Natututlungan ang taong makapamili ng mga

Montera, Godfrey G., Plasencia, Norly R. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kultura. p.5-7

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


15

DIYALEK— ito ay wika na tinatawag ding bernakular na palasak sa isang lugar ng bansa. Ito ay yaong

wikang kinamulatan o kinagisnan sa tahanan, komunidad at lalawigan.

Halimbawa:

Tagalog – “Ang laki ng ibon.” / “Bakit parang kasalanan ko?”

Bisaya – “Kadako sa langgam” / “Nganung mura ma’g sala nako?”

Subukan natin ang iyong kaalaman sa iyong wikang kinamulatan. Isulat sa kabilang hanay ang inyong

kinalakihan na wika (Sebwano, Ilonggo, Waray, Bul-anun, atbp) at ibigay ang katumbas ng mga sali-

tang Filipino sa inyong diyalekto.

IDYOLEK - bawat indibidwal ay may sariling istilo ng pamamahayag at pananalita na naiiba sa bawat isa. Gaya ng pagkakaroon ng personal na paggamit ng wika na nagsisilbing simbolismo o tatak ng kanil-ang pagkatao. .

Pansinin ang pagkakaiba sa paraan o estilo ng pagsasalita:

“Magandang Gabi Bayan” ni Noli de Castro

“Hindi naming kayo tatantanan” ni Mike Enriquez

“Hoy Gising!” ni Ted Failon

“Ang buhay ay weather weather lang” ni Kuya Kim Atienza

SOSYOLEK - Ito ay napatunayan ng mga sosyolingguwista na malaki ang nagagawa ng katayuang pan-lipunan (social status) ng tao sa kung paano siya magsalita at gumamit ng wika. Ang mga salitang ito ay may kinalaman sa katayuang sosyo ekonomiko at kasarian ng indibidwal na gumagamit ng mga naturang salita.

Mga halimbawa ng Sosyolek:

“Repapips, ala na ako datung eh” (Pare, wala na akong pera)

“Oh my God! It’s so mainit naman dito.” (Naku, ang init naman dito!)

“Wa facelak girlash mo” (walang mukha o itsura ang girlfriend mo o kaya ay pangit ng girlfriend mo)

“Sige ka, jujumbagin kita!” (sige ka, bubugbugin kita!)

“May amats na ako ‘tol” (may tama na ako kaibigan/kapatid o kaya ay lasing na ako kaibigan/kapatid)

Filipino

Langgam

Bakuran

Kili-kili

Kumot

Kalupi

Montera, Godfrey G., Plasencia, Norly R. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kultura. p.5-6

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


16

Paksa: Pagbibigay-kahulugan sa Wika at Kultura

Panuto: Batay sa tinalakay tungkol sa wika at kultura, sumulat ng pangungusap o talata upang

makabuo ng sariling pagpapakahulugan sa mga ito sa pamamagitan ng akrostik. Tiyaking lahat

ng pahayag na isusulat ay may kaugnayan sa konseptong bibigyang-kahulugan.

W -

I -

K -

A -

K -

U -

L -

T -

U -

R -

A -

https://i.pinimg.com/736x/4c/

f3/76/4cf376ada91f9b6a04846e7605feabf5.jpg

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


17

Paksa: Kahalagahan ng Wika

Panuto: Ipaliwanag ang kahalagahan ng wika at magbanggit ng mga tiyak na halimbawa ng

mga kahalagahang ito.

A. sa Sarili

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

B. sa Pamilya

________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

C. sa Paaralan

________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

D. sa Bayan

________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


18

Paksa: Barayti ng Wika

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong

1. Ano-ano ang pagkakaiba ng wika, diyalek at rehistro?

2. Ano ang pagkakaiba ng sosyolek at diyalek?

3. Ano ang pagkakaiba ng idyolek at jargon?

4. Paano nakatutulong sa wikang Pambansa ang barayti ng Filipino?

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


19

Makinig ng isang programa sa radyo o programa sa telebisyon, o di kaya’y bidyu sa iba’t

ibang social media platform kung mayroong internet connection. Suriin ang barayti ng wikang

ginamit sa napakinggan/napanood.

___________________________________

Pamagat ng programang napanood o napakinggan

Natapos mo rin ang

unang Modyul,

klasmeyt.

Magaling!!! Kita kits ulit

tayo sa susunod.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


20

Rubrik sa pagsusuri ng barayti ng wikang ginamit sa napakinggan/napanood

KATEGORYA PAMANTAYAN 4 3 2 1 PUNTOS

Estilo/pamamaraan

ng pagpapahayag

Mapanghikayat at paglala-

had ng mga kaisipan at

maayos na nailahad ang

mga pahayag

Mensahe/kabuuang

naibahagi

Impormatibo at makabulu-

han ang naibahaging sagot

Organisasyon Malinaw na naipaliliwanag

ang mga impormasyon mula

sa simula, gitna at wakas.

Paggamit ng angkop

na mga salita

Pormal, karaniwan, at

madaling maunawaan ang

mga salitang ginamit upang

mailahad nang mabisa ang

mga impormasyon

Kabuuang anyo/

porma

Wasto ang pagbabaybay, at

kapitalisasyon at angkop na

pagbabantas gayundin ang

kalinawan ng mga

pangungusap at mga talata

upang mailahad ang mga

Kabuuang puntos

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


21

Susi ng Pagwawasto

Panimulang pagtataya

1. B 2. C 3. B 4. B 5. A 6. B 7. A 8. C 9. A 10. A 11. C 12. B 13. A 14. C 15. B

Gawain 1. Balikan Natin!

Iba-iba ng sagot

Gawain 2. Alamin Natin!

Sanggol— mga magulang (nanay, tatay o mga kapatid kung mayroon man)

Bata— mga magulang, mga kalaro, gadgets (telebisyon, cellphone, etc.) at sa internet

Binata— mga magulang, kaibigan, guro o kaklase at sa mga gadgets (telebisyon, cellphone,

etc.) at sa internet

Tuklasin

Iba-iba ng sagot

Pagnilayan

Filipino Cebuano

Langgam hulmigas

Bakuran nataran

Kili-kili ilok

Kumot habol

Kalupi pitaka

TALASANGGUNIAN

Montera, Godfrey G., Plasencia, Norly R. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kultura.

Komprehensibong Sanayang-Aklat sa Filipino para sa Senior High School. Phiazarra

Publishing House, Corp.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


22

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education, Region VII, Division of Cebu Province

Office Address: Sudlon, Lahug, Cebu City

Telefax: (032) 255-6405

Email Address: [email protected]

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


Documents

1ST GENERATION MODULES - VERSION 2 · 2020. 10. 1. · man ng mga mag-aaral sa mga araling dapat niyang matutu-han at kung alin ang dapat pang palawakin at linangin Ito ang mga gawaing