Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
12019 wfm%%a' - cQQks
23
172426
YS%% ,xld uy nexl=j ikaksfõok fomdr®;fïka;=j
re' 20$-
lilia;dkfha iudc" wdr®:ßl f;dr;=re ì|la
l=re÷ jHdmdrh
kj ixj¾Ok nexl=jyß; fyg Èkla lrd'''
kS;shhs Tnhs( wêlrKh bÈßfha idlaIslrejl= jk Tng we;s whs;sjdislï iy ysñlï
uqo,a úY=oaêlrKh isÿjkafka uQ,H wdh;k yryd muKla fkdfõ
2019 wfm%%a,a - cQQks
38 fjΩ
u 0
4 - 0
6 l,d
mh
2 2019 wfm%%a' - cQQks
msgm;l ñ, ( re' 20 ' 00jd¾Isl odhl;ajh ( re' 320 ' 00
^;eme,a .dia;= o we;=<;aj&
2019 wfm%%a' - cQQks'
—igyk˜ iÕrdfjys m<jk woyia tA tA f,aLlhka f.a woyia ñi Y%S ,xld uy nexl=fõ woyia fkdúh yels h'
2018 ckjd˙ udifha isg §igyk¶ i`.rdj m< jkafka f;uilg jrla nj lreKdfjka i,lkak'
wOHCIikaksfõok fomd¾;fïka;=jY%S ,xld uy nexl=j;e' fm' 590" fld<U
Y%S ,xld uy nexl=j kug ,shk ,o uqo,a weKjqï$fplam;a fuys i|yka ,smskhg tùfuka —igyk˜ ;emEf,ka f.kajd .; yels h'
38 fjΩu 4-6 l,dmh ISSN 1391-3697 fjí wvúh( www.cbsl.gov.lk
lilia;dkhiudc" wd¾Ól f;dr;=re ì|la'''
lilia;dkhiudc" wd¾Ól f;dr;=re ì|la'''
uQQ,dY%% - World Fact Book Wikipedia úYajfldaIh
N+ñ m%udKhuqΩ m%udKh jr®. ls'ó'f.dv ìï m%udKh jr®. ls'ó'wNHka;r c,dY jr®. ls'ó'
2"724"900 2"699"700 25"000
ck.ykh ^2018 cQ,s weia;fïka;=& 18"744"548
ck.yk jr®Ok fõ.h ^2018 cQ,s weia;fïka;=&
0'98]
Wm;a wkqmd;h ^2018 weia;fïka;=& ^ck.ykh oyilg&
17'5
urK wkqmd;h ^2018 weia;fïka;=& ^ck.ykh oyilg&
8'21
<ore urK wkqmd;h ^2018 weia;fïka;=&^icSù Wm;a oyilg&
19
Wmf;a ° „ú; wfmalaIdj ^wjqre≥& ^2018 weia;fïka;=& 71'4
o< foaYSh ksIamd†;h ^2017 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® ì,shk 159'4
uQQr®; o< foaYSh ksIamd†;fha jr®Ok fõ.h ^2017 weia;fïka;=&
4]
tal mqoa., o< foaYSh ksIamd†;h ^2017 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® 26"300
o< foaYSh ksIamd†;fha wdxYsl ixhq;sh ^2017 weia;fïka;=&lDIslr®uhlr®udka;fiajd
4'7] 34'1] 61'2]
Y%u n,ldh ^2017 weia;fïka;=& ñ,shk 8'97
fiajd úhqla;sh ^2017 weia;fïka;=& 5]
l=gqïN wdodhfï .sks ix.=Klh ^2013 weia;fïka;=& 26'3
whjeh w;s˙la;h ^+& fyda ys`.h ^-& ^2017 weia;fïka;=& o< foaYSh ksIamd†;fha m%;sY;hla f,i
-1'8]
WoaOuk wkqmd;h ^2017 weia;fïka;=& 7'4]
wdkhk ^2017 weia;fïka;=&tlai;a ckmo fvd,r® ì,shk 31'85
wdkhk NdKavhkaf;%%damlrK" f,dayuh ksIamdok" wdydr øjH
wmkhk ^2017 weia;fïka;=&tlai;a ckmo fvd,r® ñ,shk 49'29
wmkhk NdKavf;,a yd f;,a wdYs%%; ksIamdok" iajNdúl jdhq" ridhk øjH
uqo,a tallh fgka‚ (tenge)
f,dj úYd,;u f.dvìï rdcHh jk lilia;dkh úYd,;ajh w;ska f,dj rgj,a w;r kj jeks ;ek .kakjd' wdishdfõ msysgd we;s wka;r®uydoaùmsl rdcHhla f,i ie,flk fuys ngysr fldgfia jeä N+ñ m%%udKhla wh;a jkafka hqfrdamd uydoaùmhghs' Lksc f;,a" jdhq iy ;j;a Lkscuh iïm;a rdYshlska iukaú; fuu foaYh uOHu wdishdkq l,dmfha o< foaYSh ksIamd†;fhka ishhg yegla muK ksmojk" wdr®:ßl jYfhka iuDoaêu;a rdcHhla' lilia;dkq ckrch f,i ks, jYfhka ye¢kafjk fuh W;=frka" Bidk foiska yd jhôka reishdfjka o kef.kys˙ka iy .sksfldk foiska Ökfhka o ol=◊ka lsr®.sia;dkfhka o ks˙; foiska Wiafnlsia;dkfhka o ngysfrka wNHka;r uqyqola jQQ leiamshka uqyqfoka o iSud ù ;sfnkjd' úúO N+ ,laIK /ilska iukaú; lilia;dkfha ;eks;,d" ;Kìï" .,a mr®j;" fv,agd" ysfuka jeiqkq l∫ mka;Ska muKla fkdj ldka;dr o ;sfnkjd'
b;sydifha tla tla hq.j, ° fudxf.da,shdkq wêrdcHh we;=Ω úsúO wêrdcHhkag wh;a j ;snQQ lilia;dkh 1936 ° lidla fidaúhÜ iudcjd° ckrch kñka fidaúhÜ ix.uh yd iïnkaO jqKd' 1991 ° fidaúhÜ ix.uh úiqrejd ye¯fuka miq iajdëk rdcHhla f,i wjidk jYfhka bka bj;a jQQfha lilia;dkhhs' ckjr®. rdYshla „j;a jk lilia;dkfha ck;djf.ka ishhg 70la muK bia,dï wd.u woykjd' lidla NdIdj rdcH NdIj f,i ie,flk fuys w.kqjr l,ska §wia;dkd¶ f,i ye|skajqKq kuq;a 2019 udr®;= 23 jeksod isg th §kqr®-iq,a;dka¶ f,i ye|skafjkjd'
lilia;dkh
kqr®-iq,a;dka
reishdj
we,aueá
Ökhlsr®.sia;dkh
Wiafnlsia;dkh
;=r®lafuksia;dkh
leiamshka
uqyqo
32019 wfm%%a' - cQQks
—igyk˜ iÕrdfjys m<jk woyia tA tA f,aLlhka f.a woyia ñi Y%S ,xld uy nexl=fõ woyia fkdúh yels h'
2018 ckjd˙ udifha isg §igyk¶ i`.rdj m< jkafka f;uilg jrla nj lreKdfjka i,lkak'
wOHCIikaksfõok fomd¾;fïka;=jY%S ,xld uy nexl=j;e' fm' 590" fld<U
N+ñ m%udKhuqΩ m%udKh jr®. ls'ó'f.dv ìï m%udKh jr®. ls'ó'wNHka;r c,dY jr®. ls'ó'
2"724"900 2"699"700 25"000
ck.ykh ^2018 cQ,s weia;fïka;=& 18"744"548
ck.yk jr®Ok fõ.h ^2018 cQ,s weia;fïka;=&
0'98]
Wm;a wkqmd;h ^2018 weia;fïka;=& ^ck.ykh oyilg&
17'5
urK wkqmd;h ^2018 weia;fïka;=& ^ck.ykh oyilg&
8'21
<ore urK wkqmd;h ^2018 weia;fïka;=&^icSù Wm;a oyilg&
19
Wmf;a ° „ú; wfmalaIdj ^wjqre≥& ^2018 weia;fïka;=& 71'4
o< foaYSh ksIamd†;h ^2017 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® ì,shk 159'4
uQQr®; o< foaYSh ksIamd†;fha jr®Ok fõ.h ^2017 weia;fïka;=&
4]
tal mqoa., o< foaYSh ksIamd†;h ^2017 weia;fïka;=& tlai;a ckmo fvd,r® 26"300
o< foaYSh ksIamd†;fha wdxYsl ixhq;sh ^2017 weia;fïka;=&lDIslr®uhlr®udka;fiajd
4'7] 34'1] 61'2]
Y%u n,ldh ^2017 weia;fïka;=& ñ,shk 8'97
fiajd úhqla;sh ^2017 weia;fïka;=& 5]
l=gqïN wdodhfï .sks ix.=Klh ^2013 weia;fïka;=& 26'3
whjeh w;s˙la;h ^+& fyda ys`.h ^-& ^2017 weia;fïka;=& o< foaYSh ksIamd†;fha m%;sY;hla f,i
-1'8]
WoaOuk wkqmd;h ^2017 weia;fïka;=& 7'4]
wdkhk ^2017 weia;fïka;=&tlai;a ckmo fvd,r® ì,shk 31'85
wdkhk NdKavhkaf;%%damlrK" f,dayuh ksIamdok" wdydr øjH
wmkhk ^2017 weia;fïka;=&tlai;a ckmo fvd,r® ñ,shk 49'29
wmkhk NdKavf;,a yd f;,a wdYs%%; ksIamdok" iajNdúl jdhq" ridhk øjH
uqo,a tallh fgka‚ (tenge)
ol=Kq ,l wd¾Ólh iú lrk l=re÷ jHdmdrh
l=re÷ l¾udka;fha b;sydih
l=¿nvq ksc ìï fidhd hEu
Y%S ,xldfõ l=re÷ Y;j¾I .Kkdjla ;siafia
f,dalh mqrd m%p,s; j mej;s we;s w;r 15 jk
ishji olajd u wef,laiekaä%%hdfõ isg hqfrdamh
olajd l=re÷ fjf<|du isÿ lrk ,oafoa jekSishdkq
fjf<÷ka úisks' wrdì uqia,sïjreka úiska b;d
ryis.; j f.dvìï ud¾. Tiafia wef,laiekaä%%hdj
fj; /f.k wd l=re÷ jekSishdkq fjf<÷ka
úiska ñ,g f.k b;d wêl ñ,lg hqfrdamSh
fjf<|fmd< fj; wf,ú lrk ,È' fjf<|fmd<
b,a¨u j¾Okh jQ fõ.hg iß,k mßÈ iemhqu
mj;ajdf.k hEug wrdì fjf<÷ka wfmdfydi;a
úh' fï w;r iq¿ wdishdfõ ;=¾lsjreka iy
Bðma;=fõ uïÆlaia n,hg m;aùu;a iuÕ tf;la
mj;ajdf.k wd ksoyia fjf<|dug ndOd t,a,
ú‚' fuu lreKq fya;=fjka l=re÷ we;=¿ l=¿nvq
fNda.hkays ksIamdok m%Njhka fj; uqyqÿ iemhqï
ud¾.hla idod .ekSug;a l=¿nvq fjf<|du ;uka
w;g .ekSug;a fndfyda hqfrdamSh cd;Ska ;=<
Wkkaÿjla we;s úh' fï fya;=fjka fndfyda rgj,a
l=¿nvq ksc ìï fidhd foaY .fõIKh i|yd
fndfyda fjfyi úh' jiaflda o .dud bkaÈhdj
fidhd .ekSu;a fld<ïnia weußldj fidhd
.ekSu;a fuu jEhfï m%;sm,hs'
mD;=.SiSkaf.a wd.ukh
l=re÷ we;=¿ l=¿nvq fidhd hk .ufka §
wyïnhlska fuka f,dfrkafida o w,afïod we;=¿
mD;=.Sis kdúlhka m<uqj .d¨ jrdhg;a fojkqj
1505 fkdjeïn¾ ui 15 jk Èk fld<Ug;a
meñŒu Y%S ,xldfõ b;sydihg hym;a fuka u
whym;a m%;súmdlhka w;a lr ÿka ikaêia:dkhla
f,i i|yka l< hq;= h' mD;=.Sis meñŒug;a
fmr isg u Y%S ,xldfõ rcq hgf;a ixúOdkd;aul
ksIamdokhla yd fjf<|dula mej;sh o th
tï'tia' y÷kaf.a
m%dfoaYSh l<ukdlre
m%dfoaYSh ld¾hd,h - ud;r
4 2019 wfm%%a' - cQQks
jeú,s j.djla f,iska jHdma; ù fkd ;snq‚'
l=reKE., rclï l< j;aysñ nKavdr rc;=udf.a
Tgqkq me<|ùfï ux.,Hh i|yd bkaÈhdfõ
flar<fha i,d.%duka kï m%foaYfhka /f.k wd
n%dyauKhka y;a fofkl=f.ka mejf;kafka hhs
úYajdi lrkq ,nk i,d.u l=,hg wh;a ckhd
l=re÷ ;e,Su iïnkaO j lghq;= l< w;r Tjqka
úiska ksIamdokh lrk ,o l=re÷ rc;=ud fj;
msßkuk ,È' fuu n%dyauKhka fmdf<dkakrefõ
rclï l< m<uqjk úchndyq rc iufha furgg
meñ‚ njg we;eï .%ka:j, i|yka fõ' mD;=.Siska
furgg meñfKk úg fldaÜfÜ rdcOdksfha
md,lhd jQ O¾u mrdl%undyq rc;=ud jirlg l=re÷
nyr 400la ^nyr 1 lsf,da.a?ï 176'25& Tjqkg
§ug tlÕ úh' ta fjkqjg isxy, rdcHhg uqyqÈka
meñ‚h yels i;=re Wmøjj,ska wdrlaIdj ,nd §ug
mD;=.SiSka tlÕ úh' fï nj rka ikakila
ud¾.fhka rc;=ud úiska mD;=.Sis ksfhdað;hd fj;
,nd §ug lghq;= lr we;' mD;=.SiSka ,xldfõ uqyqÿ
nv m<d;a ;u md,khg hg;a lr .;a miq l=re÷
ksIamdokh úYd, jYfhka by< kexùug Tjqkg
wjYH úh' fï i|yd Tjqka úiska idïm%odhsl
ksIamdok rgdj fjkia lrk ,È' 1518 j¾Ifha Tjqka
úiska fld<U mD;=.Sis n,fldgqjla bÈ lsÍu;a
iuÕ fuf;la uqia,sïjreka iy isxy, rc;=ud w;
mej;s l=re÷ taldêldrh iaÒr jYfhka u ì| jeàu
wdrïN úh' tu.ska Tjqkag l=re÷ fjf<|dfuka
wêl ,dNhla bmhSug wjia:dj Wod úh' ;ukaf.a
fjf<| taldêldrh wdrlaId lr .ekSu i|yd
mD;=.Siska b;d lDDr l%shdj, ksr; ù we;s w;r ;j
o isxy,hka jy¨ka f,i fiajfha fhdojd .ksñka
wrdì fjf<| keõ .s,ajd oud we;'
,kafoais wd.ukh
17 jk ishjfia isÿ jQ ,kafoais cd;slhkaf.a
wdishdkq wd.ukh;a iuÕ mD;=.Sis l=re÷
fjf<| taldêldrh ì| jeàu wdrïN úh'
mD;=.Sis m,jd yeÍu i|yd isxy, rc;=udf.a iyh
,nd .;a ,kafoaiSyq 1658 jk úg mD;=.Siska furáka
iïmQ¾Kfhka mkakd oud l=re÷ ksIamdokfha iy
fjf<|dfï wêldß;ajh ;uka i;= lr .;a y'
bÕ=re § ñßia .;a;d jdf.a hk m%isoaO lshuk
ck jyrg tla ùug o fuu isoaêh bjy,a ù we;'
ish l=re÷ ksIamdokh jeä lr .ekSfï wruq‚ka
mD;=.Sis fuka u ,kafoaiSka o úúO ieyeislïj,
ksr; úh' ,xldfõ m<uq jrg jkdka;rfha mj;sk
l=re÷ .iaj,ska wiajkq fk,d .ekSug muKla iSud
fkd ù l=re÷ j.djla f,i wdrïN lsÍug mshjr
.;af;a ,kafoaiSka úisks' Tjqka úiska jd¾Isl j
l=re÷ fgdka 270la muK furáka wmkhkh l< o
jd¾Isl j iS>%fhka jeä jQ fjf<|fmd< b,a¨u
yuqfõ ;jÿrg;a jkdka;rj,ska muKla ,nd .;a
l=re÷ muKla fhdod .ksñka ksIamdokh l< l=re÷
m%udKj;a fkd jk ;;a;ajhg m;a úh' fï .eg¨j
i|yd úi`ÿula bÈßm;a lrk ,oafoa f,dj m%:ufhka
u fldgia fjf<|fmdf<a fldgia ksl=;=jla isÿ
l< fuka u f,dj m%:u nyq cd;sl iud.u f,i
1602 isg 1798 olajd u l%shd;aul jQ ´,kao fmrÈ.
bkaÈhd fjf<| iud.fï fiajlhl= jQQ o fldla
^De Coke& úisks' Tyq úiska l=re÷ j.djla f,i lsÍu
ms<sn| woyi m<uq jrg bÈßm;a l< w;r Tyqf.a
woyig wkqj me< isgqjd jir 8lska wiajkq fk<d
.ekSu wdrïN l< yels fõ' ta wkqj ,xldfõ
jeú,s l¾udka;hg moku ouñka Tjqka úiska
fld<U" l=re÷j;a;" lÈrdk iy wejßj;a; hk
ia:dkhka ys m<uq l=re÷ j;= wdrïN lrk ,È'
jir 8lg miq j ,nd .; yels jQ úYd, l=re÷
ksIamdokh;a iu`. hqfrdamSh fjf<|fmdf<a l=re÷
ñ, my< hEfï wjodkula we;s jQ neúka ;uka
i;= w;sf¾l l=re÷ f;d. .sks ;nd úkdY lsÍug;a
fjf<| keõ ys;du;d m%udo lsÍug;a ,kafoaiSka
fm<UqKs' l=re÷ ksIamdokfha iïmQ¾K taldêldrh
u ;uka w; ;sìh§;a Tjqka fu jeks l%shdjl ksr;
ù we;' ,kafoaiSka úiska ish md,k jHqyh l=re÷
ksIamdokh jeä lr .ekSug yels jk whqßka
mj;ajd f.k hk ,È' ta wkqj" lms;dkajrfhl=
52019 wfm%%a' - cQQks
hgf;a fjk u l=re÷ fomd¾;fïka;=jla jQ
nj;a tu lms;dka hgf;a l=re÷ ;,kakkaf.a
úodfkajreka isõfofkl=;a úodfkajreka hgf;a
l=re÷ ;,k .ïuq,doEksjre;a fiajh lr we;' l=re÷
fomd¾;fïka;=fõ lms;dka fyj;a uy noafof.a
md,kh hgf;a ;snQQ fldiaf.dv" je,s;r" udoïfma"
r;a.u" ov,a," ud.d,a, iy ,Kqfudaor l=re÷
;,kakka úiQ .ï úh' mer‚ isß; wkqj l=re÷
;e,Sug ne£ isá mkakshd kï l=,h úiQ j,,a,dúá
fldarf,a .ï tlla fyda folla o fudyq hgf;a úh'
fï wkqj l=re÷ ksIamdokh ukd ixúOdkhlska
mj;ajd .ekSu i|yd ,kafoaiSka úiska .ï uÜgu
olajd úysÿkq md,k jHqyhla mj;ajd f.k .sh nj
meyeÈ,s fjhs' 1766 fmnrjdß ui 14 jk Èk tjlg
Wvrg md,kh l< lS¾;s Y%S rdcisxy rc;=ud iy
,kafoaiSka w;r we;s jQ yÕ=rkafl; .súiqu kñka
m%lg .súiqu wkqj o ,xldfõ iY%Sl f,i l=re÷
j.d flreKq nj meyeÈ,s fjhs'
bx.%SiSkaf.a wd.ukh
j¾I 1796 § ,kafoaiSka mrojd bx.%SiSka úiska
,xldfõ uqyqÿ nv fmfoia w;am;a lr .ekSu;a
iuÕ ,kafoaiSka i;= j mej;s l=re÷ taldêldrh
iïmQ¾Kfhka u ì| jegq‚' thska jir 2lg
miq j tkï j¾I 1798 § ´,kao fmrÈ. bkaÈhd
fjf<| iud.u wl%Sh jQ w;r 1800 § mdvq ,eîu
fya;=fjka iïmQ¾Kfhka u jid oeuq‚' fufia
l=re÷ ksIamdokh ;uka w;g m;a ùu;a iuÕ
weußldkq hg;a úð; wysñ ùfuka bx.%Siskag isÿ
j ;snQQ mdvqj iukh lr .ekSug Tjqyq iu;a jQ y'
19 jk ishji ueo Nd.h jk úg l=re÷ ksIamdokh
fgdka 1000la muK olajd jeä lr .ekSug bx.%SiSka
iu;a úh' tfia u uOH;k hq.hg jvd hqfrdamSh
fjf<|fmd< jvd mq¿,a j yd m%cd;dka;%sl j mej;s
19 jk ishji wdrïNfha § l=re÷j,g jdisodhl
ñ,la ;sì‚' fï fya;=fjka l=re÷ ksIamdokhg
w¨f;ka rgj,a tla jkakg úh' tfia jqj o 19 jk
ishji uq, mgka cdjd" iqud;%d" uqreish yd .hkd
jeks rgj, o l=re÷ j.dj wdrïN lsÍu fya;=fjka
iemhqu by< .sh w;r ñ, my< hEug fya;=jla
úh' l=re÷ ksIamdokj, ñ, by< uÜgul mej;s
wjÈfha § ñf,ka wvq leIshd flfrys mdßfNda.sl
wjOdkh fhduq jQ w;r hqfrdamSh mdßfNda.slhka
fuu ñ, wvq wdfoaYlhg yqre úh' fuu ;;a;ajh
hgf;a whym;a lsÍug fya;=fjka wdrïNfha isg u
rdcH taldêldrhla j mej;s l=re÷ ksIamdokh 1833
isg ì%;dkHhka úiska w;ayer ouk ,È' flda,anDDla
- leurka m%;sixialrK fhdackd wkqj l=re÷ j;=
fm!oa.,sl wxYhg úl=Kd oeóu fuys m%;sM,hla
úh' 1835 § l=re÷ rd;a;,la is,sx 9 mekai 9la jQ
w;r 1848 fuh is,sx 3 mekai 6la olajd wvq úh'
Y%S ,xldj yd ;r.ldÍ jQ wfkl=;a l=re÷ ksIamdokh
lrk rgj,a yd iei£fï § furg jegqma yd ;Sre
nÿ my< uÜgul mej;=‚' tjlg ;Sre noao
rd;a;,lg is,sx 3la jYfhka mej;=‚' tfy;a miq
j jeú,slrejkaf.a Woaf>daIK fya;=fjka 1841
§ tu noao is,sx 2 olajd wvq lf<ah' tfy;a bka
m,la fkdjQQ w;r 1853 jk úg ;Sre noao
iïmQ¾Kfhka u bj;a lrk ,È' 1840 oYlh w.
Nd.fha ì%;dkHh we;=¿ hqfrdamShhkag n,mE
wd¾Ól w¾nqoh l=re÷ l¾udka;h ;jÿrg;a msßySug
n,mE w;r l=re÷ l¾udka;hg we;s jQ mßydksfhka
f.dv taug ;jÿrg;a fkdyels ;;a;ajhg m;a úh'
1830 j¾Ifha § l=re÷ rd;a;,a ,laI 5la wmkhkh
lr mjqï ,laIhl wdodhula f,i Wmhd .;a; o
1890 jk úg l=re÷ rd;a;,a ,laI 20la wmkhkh
lr wdodhu ,nd f.k ;snqfKa mjqï 91"000la mu‚'
Y%S ,xldj i;= j mej;s l=re÷ taldêldrhka ì| jeàu
fufia ,xldj i;= j mej;=Kqq l=re÷ taldêldrh
ì`o jeàu fuhska wdrïN úh' l=re÷ muKla fkd
j wfkl=;a l=¿nvq fnda. i|yd o fuu whym;a
;;a;ajh n,mE w;r fldams" f;a" fldfldajd
jeks kj fnda. ksid tf;la l=re÷ we;=¿ l=¿nvq
i;= j mej;s lsre< wysñ úh' 1850 jif¾ ,xldfõ
uq¿ l=re÷ j.d ìï m%udKh wlalr 50"000la
6 2019 wfm%%a' - cQQks
muK ù we;' 1928 jk úg fuu l=re÷ bvï jeä
m%udKhla fmd,a j.dj i|yd fhoùu fya;=fjka
uq¿ l=re÷ bvï m%udKh wlalr 25"000la muK
olajd wvq ù we;' thska wlalr 14538la .d,a, iy
ud;r Èia;%slalj, o wlalr 8"000la muK ó.uqj
m%foaYfha o úh'
ol=Kq ,l l=re÷ jHdmdrh
lDIsl¾udka;h i|yd ol=Kq m<df;a odhl;ajh
Y%S ,xldfõ cd;sl wdodhug ol=Kq m<df;ka ,efnk
odhl;ajh b;d by< w.hla .kS' lDIsld¾ñl yd
ixpdrl lafIa;% j,g ol=Kq m<df;ka j¾;udkfha
§ b;d by< odhl;ajhla ,nd fok w;r
yïnkaf;dg jrdh" u;a;, .=jkaf;dgqfmd< wd§
w;súYd, jHdmD;s fya;=fjka kqÿre wkd.;fha §
ld¾ñl lafIa;%fha ixj¾Okhla o oel .; yels
jkq we;' tfuka u fld.a., ksoyia fjf<|
l,dmh hkd§ ksoyia fjf<| l,dm ksid ld¾ñl
lafIa;%hg ol=Kq m<df;ka oekgu;a ie,lsh hq;=
odhl;ajhla ,efí' lDIsld¾ñl lafIa;%h ;=< ù"
rn¾" fmd,a iy l=re÷ jeks fnda. m%Odk ;ekla .kS'
;j o" ëjr l¾udka;h i|yd o by< odhl;ajhla
ol=Kq m<df;ka fkd uo j ,efí' Bg wu;r j
Y%S ,xldfõ yslalvqj" WKjgqk" ñßiai" ;x.,a,"
fnkaf;dg iy fld.a., jeks ixpdrl fjr<
;Srhka ol=Kq m<d;g ysñlï mdk neúka ixpdrl
wdl¾IKh b;d by< m<d; njg th b;sydih ;=<
,shù we;' tfuka u mdrïmßl ksIamdok jk îr¿
f¾kao ks¾udK" leghï l,dj" fjia uqyqKq l,dj
ol=Kq m<d; l, t<s lrhs' ol=Kq m<d; m%Odk
jYfhka Èia;%slal ;=klska iukaú; fõ' ta .d,a,
Èia;%slalh" ud;r Èia;%slalh iy yïnkaf;dg
Èia;%slalh jYfhks' .d,a, Èia;%slalfha uq¿
N+ñ m%udKh j¾. lsf,da ógr 1"652la jk w;r
ud;r Èia;%slalh j¾. lsf,da ógr 1"283la iy
yïnkaf;dg Èia;%slalh i|yd j¾. lsf,da ógr
2"609la fõ' ta wkqj ol=Kq m<d; j¾. lsf,da
ógr 5"544lska hqla; jk w;r th Y%S ,xldfõ uq¿
N+ñ m%udKfhka 8'4]la fõ' lDIsl¾u wud;HdxY
uQ,dY%j,g wkqj Y%S ,xldfõ msysá lDIsl¾u l,dm
46 w;=ßka 19la u ol=Kq m<df;a msysgd we;' th
41'3]la ;rï by< odhl;ajhla fõ' ol=Kq m<df;a
lDIsl¾u l,dm jeä jYfhka msysgd we;af;a ud;r
l,dm 8la iy yïnkaf;dg l,dm 7la jYfhks'
ol=Kq m<d; i;= uq¿ N+ñ m%udKfhka fylaghd¾
75"472la wiajoaok ,o l=Uqre jk w;r tys m%;sY;h
13'4]ls' ms<sfj<ska f;a 10'0]" rn¾ 1'9]" fmd,a 7'8]"
l=re÷ 3'6] jYfhka lDIsld¾ñl fNda. ;=< bvï
mßyrK rgdjla oel .; yelsfõ'
ol=Kq m<d; ;=< l=re÷ j.dfõ jHdma;sh
2016 ixLHd f,aLkj,g wkqj" ol=Kq m<df;a l=re÷
j.d lr we;s ìï m%udKh fylaghd¾ 21"688la
fõ' fuhska M, ork ìï m%udKh fylaghd¾
20"095la jk w;r M, fkdork ìï m%udKh
fylaghd¾ 1"592la mu‚' jeä u odhl;ajh l=re÷
i|yd ,nd fokq ,nkafka .d,a, Èia;%slalfhks'
th fylaghd¾ 12"093la jk w;r ol=Kq m<df;a
l=re÷ j.d lrk uq¿ ìï m%udKfhka 55'8]la
fõ' ol=Kq m<df;a ud;r Èia;%slalfha fylaghd¾
6"677l l=re÷ j.djla we;s w;r th ol=Kq m<df;a
l=re÷ j.d lrk uq¿ ìï m%udKfhka 30'8]la
muK fõ' yïnkaf;dg Èia;%slalh l=re÷ j.dj
i|yd ol=Kq m<d;g wju odhl;ajhla ,nd
fokq ,nk w;r" th fylaghd¾ 2"918la fõ' tys
m%;sY;h 13'4]la fõ' .d,a, Èia;%slalfha m%dfoaYSh
f,alï fldÜGdi w;=ßka lrkafoksfha fylaghd¾
3"934l o n,msáfha fylaghd¾ 1"491l o
wïn,kaf.dv fylaghd¾ 1"563l o l=re÷ j.d flf¾'
th j.d flfrk uqΩ¿ bvï m%udKfha m%;sY;hla
jYfhka ms<sfj<ska 34'9]" 13'2]" 13'9]la fõ' ta
wkqj j.d flfrk uqΩ¿ bvï m%udKfhka 62]l
odhl;ajh orkq ,nkafka .d,a, Èia;%slalfha
m%dfoaYSh f,alï fldÜGdi 3lsks' ud;r Èia;%slalfha
72019 wfm%%a' - cQQks
jeä u odhl;ajh uq,áhk fylaghd¾ 976 la o
wl=/iai fylaghd¾ 546la o lUqremsáh fylaghd¾
759 la o hkd§ jYfhks' fuu m%dfoaYSh f,alï
fldÜGdi ;=k ud;r Èia;%slalfha l=re÷ M, ork
ìï m%udKfhka 38'6]la i|yd odhl;ajhla imhkq
,nhs' yïnkaf;dg Èia;%slalfha M, orK l=re÷ ìï
m%udKh j,iauq,af,a fylaghd¾ 1"541 la o lgqjk
fylaghd¾ 875 la o la jk w;r yïnkaf;dg
Èia;%slalfha l=re÷ ksIamdok N+ñ m%udKh
82'8]ls' 2016 jir i|yd .d,a, Èia;%slalfha uq¿
l=re÷ wiajekak lsf,da .%eï 8"620"829la jk
w;r lrkafoksh m%dfoaYSh f,alï fldÜGdifha
lsf,da .%eï 1"944"000 la o noafoa.u m%dfoaYSh
f,alï fldÜGdifha lsf,da .%eï 1"035"000 la
o wïn,kaf.dv m%dfoaYSh f,alï fldÜGdifha
lsf,da .%eï 1"737"675la o fõ' th .d,a,
Èia;%slalfha uq¿ l=re÷ wiajekafkka 54'7]la
muK fõ' 2016 jif¾ ud;r Èia;%slalfha l=re÷
wiajekak lsf,da .%eï 8"360"357 la jQ w;r bka
lsf,da .%eï 2"711"500 la miaf.dv m%dfoaYSh f,alï
fldÜGdifhka o lsf,da .%eï 2"169"000la uq,áhk
m%dfoaYSh f,alï fldÜGdifhka o ,enqKs' tu
m%dfoaYSh f,alï fldÜGdi foflys odhl;ajh
58'4]la fõ' lsf,da .%eï 2"140"525la jQ yïnkaf;dg
Èia;%slalfha wiajekafkka lsf,da .%eï 1"142"700la
j,iauq,a, m%dfoaYSh f,alï fldÜGdifhka ,enqKq
w;r lsf,da .%eï 649"200la ;x.,a, m%dfoaYSh
f,alï fldÜGdifhka ,enqKs' th 83'7] la ;rï
by< odhl;ajhls'
^uQ,dY%h ( ixLHdk ksnkaOkh 2016&
l=re÷ fNda.fha jeo.;alu
l=re÷ Ydlh iodyß; nyqjd¾Isl fnda.hla fia
ie,fla' th Y%S ,xldjg wdfõ‚l fnda.hla jk w;r"
th —iskfudauï fõrï˜ ^Cinnamomum Verum Presl& úfYaI f,df¾isfha l=,hg iy iskfudakï
.Khg wh;afõ' Y%S ,xldfõ jd‚c uÜgfuka j.d
lrk l=re÷j,ska m%uqL;djfha ,d ie,flkafka
—iskfudauï fõrï˜ hk j¾.h fõ' l=re÷ ioyd
u wdfõ‚l jQ kejqï iqj|" l=re÷ ksIamdokfha
.=Kd;aul nj ;SrKh lrk idOlhls' tys j¾Kh
,d ÿUqre meyefha isg jo r;= meyeh olajd úys§ mj;S'
Y%S ,xldfõ l=re÷ f,dal fjf<ofmd< olajd
f.k hdug ienE l=re÷ rih bjy,a ù we;'
.=Kd;aul nj ;SrKh lrk wfkl=;a idOl
jkafka l=re÷ l+re ioyd 14]lg fkd jeä iy
wfkl=;a l=re÷ ksIamdok ioyd 12] lg fkd jeä
f;;ukhla iy l=re÷ l+re ioyd úh,s nfrka
1] la iy wfkl=;a l=re÷ ksIamdokj, 0'7]l
jdIamYS,S f;,a m%;sY;hla mej;Su" weiqreï
ld,h udi 12la fkd blauùu iy weiqreï
lsÍfï § msßisÿ úh,s >k frÈ" lvodis fyda fmd,s;Ska
Ndú; lsÍu hkdÈh fõ' m%Odk l=re÷ ksIamdok
f,i ie,flkafka l=re÷ fmd;= l+re" l+re len,s"
fmd;= len,s iy l=re÷ fld<$fmd;=$uq,a hkdÈh
Ndú;lr ,nd .;a l=re÷ f;,a fõ' úfYaIfhka u Y%S
,xldfõ .DydY%s; wdydr msiSfï § l=¿ nvqjla f,i
l=re÷ Ndú;hg .kS' tfia u flala" me‚ri lEu
hkdÈh ie§fï § rildrlhla f,i o l=re÷ Ndú;
lrkq ,nhs' tfia u oka; frda.S ;;a;ajhka iukh
lsÍu ioyd idïm%odhsl fnfy;la f,i o l=re÷
f;,a Ndú;h isÿ fõ' ta wkqj oka; T!IO ioyd
o l=re÷ Ndú; lrkq ,nhs' l=re÷ b;du;a fi!LH
iïmkak úIîc kdYlhla jkjd fuka u l=re÷
l=vq mdkhla f,i .ekSu o fi!LHhg ys;lr fõ'
ta wkqj j¾;udkfha f,dalfha fjf<ofmd<j,
l=re÷ f;a ^Cinnamon Tea& mdßfNda.slhka w;r
b;d ckm%sh f;a j¾.hls' l=re÷ f;a Y%S ,dxlsl
ck;dj w;r o ckm%sh mdkhla ù we;' l=re÷j,
we;s .=Kd;aul ;;a;ajh mokï lr f.k úúO
frda. ioyd T!IO fm;s jYfhka o Ndú; fõ'
úfYaIfhka fldf,iagfrda,a wvq lsÍu fuu.ska isÿ
jk njg o úYajdihla mj;S' ;j o l=re÷j, we;s
m%ikak iqj| fya;=fjka iqj| ú,jqka ksmoùfï §
8 2019 wfm%%a' - cQQks
b;d wêl f,i l=re÷ Ndú;h isÿ fõ' flfia jqj o
f,dal fjf<ofmdf<ys l=re÷ wf,úfhka 85]la u
leIshd l=re÷ jk w;r b;sß 15] i;H l=re÷j,g
ysñ fõ' i;H l=re÷ wf,úfhka 90]l m%udKhlg
u Y%S ,xldj odhl fõ'
Y%S ,xldfõ jd¾Isl l=re÷ ksIamdokh" wmkhk m%udK yd jákdlï
l=re÷ wmkhk m%udKh iy jákdlu ms<sn`o j
Èia;%sla jYfhka fjka jQ o;a; uQ,hla fkdue;s
ùu wvqmdvqjls' ta wkqj" Y%S ,xldfõ jd¾Isl l=re÷
2016 j¾Ifha § Y%S ,xldfjka fulaisfldajg
weußldkq fvd,¾ ñ,shk 69'3l jákdlulska hq;=
l=re÷ wmkhkh lr we;s w;r" th Y%S ,xldfjka
fulaisfldajg hjkq ,nk wmkhk tl;=fjka
52'43] la ;rï by< w.hla .kS' flfia jqj o miq.sh
jir lsysmh i<ld ne,Sfï § 2012 j¾Ifha §
67'5] la jQ fuu m%;sY;h l%ul%ufhka 52'43]la
olajd my; jeà we;' tfy;a fulaisfldaj i|yd
wmkhk jákdlu idudkH ;;a;ajfha mj;S' Y%S
,xldfõ iuia; l=re÷ wmkhkfhka 43'57]la
;rï úYd, m%udKhla 2016 § fulaisfldaj úiska
ñ,§ f.k we;' fojkqj l=re÷ wmkhkfhka
j¾Ih ksIamdokh ^fu'fgd'& wmkhk m%udK ^fu'fgd'& jákdlï ^t'c'fvd' ñ,shk&
2011 18"250 13"747 121'18
2012 17"165 14"762 129'53
2013 17"500 14"148 132'39
2014 17"600 13"949 132'28
2015 17"707 13"828 131'18
2016 18"945 14"946 159'07
j.=j 1 ( jd¾Isl l=re÷ ksIamdokh" wmkhk m%udKh iy jákdlu
uQ,h( Y%S ,xldfõ iudc wd¾Ól o;a; 2017" Y%S ,xld uy nexl=j
ksIamdokh" wmkhk m%udKh iy jákdlï ms<sn|
úia;r my; j.=fõ oelafõ'
wmkhk ixj¾Ok uKav,fha f;dr;=rej,g wkqj
2016 weußldkq fvd,¾ ñ,shk 159'07la jQ l=re÷
wmkhkh f,dalfha l=re÷ wmkhk m%;sY;hla
f,i 32'9]l w.hla .kq ,eî h' tfia u th
f,dalfha l=re÷ wmkhk fY%%a‚.; lsÍï wkqj wxl
1ys ,d ie,fla' fuu l=re÷ wmkhkh jákdlu Y%S
,xldfõ uq¿ wmkhk jákdlfuka 1'42] ls' fuu
l=re÷ wmkhkfhka 80]la u f,dalfha m%Odk
fjf<ofmd<j,a i`oyd wmkhkh lrkq ,nhs' Y%S
,xldfjka l=re÷ wdkhkh lrk m%Odk rgj,a
jkqfha fulaisfldaj" weußld tlai;a ckmoh"
fmare" fldf,dïìhdj" blajfodarh iy fn,aðhu
fõ' fulaisflda cd;Ska ^mD;=.SiSka& l=re÷ uq,ska
u fidhd .ekSu;a" tl, isg Ndú;hg .ekSu;a"
Tjqkaf.a ish¨ u lEu îu ioyd l=re÷ tl;= lr
.ekSu;a mqreoaola ù we;' Tjqka l=re÷ flfrys jeä
b,a¨ula oelaùug th fya;= ù we;'
jeä u m%udKhla ñ,§ .kq ,enqfõ weußld
tlai;a ckmohhs' th m%;sY;hla jYfhka l=re÷
wmkhkfhka 18'7]la jk w;r jákdlu tlai;a
ckmo fvd,¾ ñ,shk 24'97la fõ'
Y%S ,xld uy nexl=fõ 2017 jd¾Isl jd¾;dfõ
oelafjk mßÈ l=re÷" lrdUqkeá iy .ïñßia
wmkhkj, by< l%shdldß;ajh fya;=fjka l=¿nvq
wmkhk wdodhu tlai;a ckmo fvd,¾ ñ,shk
406 lska tkï 28]lska lemS fmfkk j¾Okhla
fmkajd we;' ;j o" 2017 j¾Ifha § wmkhk mßud
by< hEu iy idudkH ñ, .Kka by< uÜgul
mej;Su fya;=fjka l=re÷ wmkhk wdodhu 27'4]
lska j¾Okh úh'
l=re÷ ksIamdokh
l=re÷ fmd;= .,jd l=re÷ l+re f,i ilid
fjf<|fmd<g bÈßm;a lsÍu Y%S ,xldjg wdfõ‚l
l%ufõohla fõ' fufia l=re÷ ksIamdokh
Y%S ,xldfõ l=re÷j, wkkH;dj wdrlaId lsÍug
92019 wfm%%a' - cQQks
fya;=jla ù we;' iajdNdúl ;;a;ajhka hgf;a
l=re÷ .i ógr 10 - 15 olajd Wilg jefvk
w;r" lf`oys jg m%udKh fikaá ógr 60 - 75
olajd j¾Okh fõ' idudkHfhka úh<s foaY.=‚l
l,dm l=re÷ j.djg fhda.H fkd fõ' úfYaIfhka
my;rg w;s r;= ÿUqre ,egfmd,sla iy wmr‚;
ÿUqre f,dau mi l=re÷ j.djg fhda.H mils' t
fia u r;= iy fmdâfid,sl mi o l=re÷ j.djg
fhda.H fõ' jvd;a WÑ; WIaK;aj mrdih jkqfha
fi,aishia wxYl 250-300 olajd fõ' tfuka u
jd¾Isl j¾Idm;kh ñ,s ógr 1"875 isg 3"750 olajd
mrdih l=reÿ j.dj i|yd iqÿiq fõ'
l=re÷ fmd;af;a" fld<fha iy kgqfõ ri iy ier
.;sh wkqj —idïm%odhsl l=re÷ o¾Y˜ 5ls' tajd kï
me‚ ñßia l=re÷" me‚ ri l=re÷" fij, l=re÷"
lyg l=re÷ iy ;s;a; l=re÷ jYfhks' kuq;a jd‚c
uÜgfuka isÿ lrkq ,nk j.djka i|yd jvd;a
iqÿiq me‚ ñßia l=re÷ iy me‚ ri l=re÷ hk o¾Y
fol h' ;j o" l=re÷ m;%fha yevh wkqj y÷kd .;a
i;H l=re÷ j¾. 7la fjhs' tajd kï idudkH l=re÷
m;% yevh" úYd, m;% yevh" l=vd rjqï m;% yevh"
úYd, rjqï m;% yevh" idudkH m;% we;=<g jl%"
flá isyska m;% yevh iy È. isyska m;% hkqfjks'
.=Kd;aul iy by< wiajekaklska hq;a l=re÷
jrK y÷kd .ekSu i|yd wmkhk lDIsl¾u
fomd¾;fïka;=j úúO m¾fhaIK isÿ lrkq ,nhs'
ta wkqj" Y%S .euqKq iy Y%S úch hk jrK oel .;
yels h'
l=re÷ ieliSu
l=re÷ ieliSu ukd oekqulska m<mqreoaolska
l< hq;= lghq;a;la fõ' l=re÷ j.dlrejka
j.=j 2( wmkhk ixhq;sh
ldKavh
2016 2017 ^w& jákdlfï fjki
t'c' fvd,r® ñ,shk
jdr®Issl fjkiaùu
]
fjkia ùug jQ ∞hl;ajh
]jákdlu
t'c' fvd,r® ñ,shk
∞hl;ajh]
jákdlut'c' fvd,r®
ñ,shk
∞hl;ajh]
lDIsldr®ñl wmkhk 2,326.1 22.6 2,767.2 24.4 441.1 19.0 42.0f;a 1,269.0 12.3 1,529.8 13.5 260.8 20.5 24.8rnr® 32.7 0.3 38.9 0.3 6.3 19.1 0.6fmd,a 366.0 3.5 347.9 3.1 -18.1 -4.9 -1.7l=Ωnvq 317.1 3.1 406.2 3.6 89.2 28.1 8.5t<jΩ 26.5 0.3 28.5 0.3 2.0 7.5 0.2ilia fkd l< ≥ïfld< 31.2 0.3 36.5 0.3 5.3 17.1 0.5iqΩ lDIsldr®ñl ksIamd†; 114.1 1.1 138.7 1.2 24.6 21.6 2.3uqyq≥ wdydr 169.6 1.6 240.6 2.1 71.0 41.9 6.8
ldr®ñl wmkhk 7,940.1 77.0 8,541.9 75.2 601.8 7.6 57.3fr†ms<s yd weÛÆï 4,884.1 47.4 5,031.9 44.3 147.9 3.0 14.1rnr® ksIamd†; 767.9 7.4 835.4 7.4 67.5 8.8 6.4Lksc f;,a ksIamd†; 286.9 2.8 434.3 3.8 147.5 51.4 14.0ue◊la" †huka;s yd iajr®KdNrK 273.9 2.7 257.5 2.3 -16.4 -6.0 -1.6wdydr" mdk jr®. yd ≥ïfld< 323.7 3.1 392.7 3.5 69.0 21.3 6.6hka;%iQ;% yd hdka;%sl WmlrK 317.6 3.1 370.8 3.3 53.2 16.7 5.1uqøK lr®udka;h wdY%s; ksIamd†; 42.4 0.4 48.8 0.4 6.5 15.3 0.6m%jdyk WmlrK 131.5 1.3 162.3 1.4 30.8 23.4 2.9iï NdKav" ixpdrl NdKav yd mdjyka 165.6 1.6 158.4 1.4 -7.2 -4.4 -0.7msÛka ueá ksIamd†; 34.4 0.3 33.7 0.3 -0.7 -1.9 -0.1wfkl=;a ldr®ñl wmkhk 712.2 6.9 816.1 7.2 103.8 14.6 9.9
Lkscuh wmkhk 29.0 0.3 34.5 0.3 5.5 19.0 0.5jr®. fkd l< wmkhk 14.5 0.1 16.9 0.1 2.3 16.0 0.2
uqΩ wmkhk ^wd& ^we& 10,309.7 100.0 11,360.4 100.0 1,050.7 10.2 100.0jdr®Isl idudkH úksuh wkqmd;h ^wE& 145.60 152.46
uQ,hka( ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj yd fjk;a Lksc f;,a ksIamd†; wmkhklrejka
cd;sl ue◊la yd iajr®KdNrK wêld˙h YS% ,xld fr®.=j YS% ,xld uy nexl=j
^w& ;djld,sl^wd& m%;s wmkhk we;=<;a fkd fõ'^we& .<mk ,o ^wE& úksuh wkqmd;h( t'c' fvd,rhg remsh,a
Wmqgd .ekSu( Y%S ,xld uy nexl=j - jd¾Isl jd¾;dj 2017
10 2019 wfm%%a' - cQQks
fndfyduhla isáh o l=re÷ ieliSu i|yd oekqula
iy m<mqreoaola iys; mqoa.,hka isákqfha b;d
w;f,diaila mu‚' tneúka l=re÷ ilia lsÍu
i|yd wêl úhoula oeÍug l=re÷ ksIamdolhdg
isÿ fõ' idudkHfhka l=re÷ ieliSug .kakd
WmlrK jkqfha lmk le;a;" ;,k fldle;a;"
ms;a;, oKav" l;=r" weÕs,s fldmqj" ^fm;s fldagqj&
ñkqï oKav iy iQrk fldle;a; fõ'
l=re÷ ieliSug .kakd WmlrK
l=re÷ ieliSfï § uQ,sl j l=reÜg iSÍu isÿ l<
hq;= fõ' wk;=re j ms;a;, oKafvka ue§u isÿ lr
.; hq;= h' ms;a;, oKafvka ue§u b;d fjfyilr
l%shdjla jk w;r" úfYaIfhka u l=re÷ ;e,Su
wmyiq ld,hkays § tkï l=re÷ .fia w¨f;ka o¿
fyda u,a we;s ld,fha § th jvd;a fjfyilr h' È.=
úh,s ld,j,§;a ms;a;, oKafvka ueo fmd;= nqre,a
lr .ekSu i|yd jeä wdhdihla oeÍug isÿ fõ'
iuyrúg i;s lsysmhlg l=re÷ ;e,Su w;aysgqùug
isÿ fõ' fmd;a; lemSug iqÿiq uÜgug ueo .;a miq
fmd;a; lemSu isÿ l< yels h' lmd .;a fmd;a;
l¢ka fjka lr .,jd .ekSfuka wk;=re j ikaê
lsÍu iy l+re msrùu isÿ l< yels h' wjidk
jYfhka lmd .;a l+re ieliSu ^nv weUÍu isÿ
l< yels h'&
úia;rh Y%S .euqKq Y%S úch
fmd;= wiajekak ^lsf,da .%Eï$fylaghdr& 1200 - 1300 1600 - 1800
fmd;= f;,a ] 3'2 - 3'6 1'4 - 1'6
fld< f;,a ] 3'6 - 3'9 2'9 - 3'1
fmd;af;ys wvx.= iskue,aä ] 80'0 - 83'0 50'0 - 55'0
fld<j, wvx.= bhqðfkda,a ] 88'0 - 92'7 90'0 - 94'0
j.=j 3( jeä ÈhqKq lrk ,o Y%S .euqKq yd Y%S úch jrK foflys úfYaI ,laIK
^uQ,dY%h - ;dlaI‚l m%ldYkh 5 - wmkhk lDIsl¾u fomd¾;fïka;=j&
112019 wfm%%a' - cQQks
l=re÷ ksIamdokh i|yd w¾: oelaùu
wka;¾ cd;sl m%ñ;Ska y÷kd .ekSu i|yd my;
i|yka w¾: oelaùï Ndú; lr we;'
1' l=re÷ l+r ^iïmQ¾K l+re&
fyd¢ka fudark ,o l=re÷ j.djlska ,nd .;a
l|kaj, msg; iqUq< iQrd .,jd fjka lr .;a
we;=<; fmd;a; tl u; tl ;nd ikaê lr.;a
l+re h' fïjdfha we;=<; l=yrh tu l=re÷ j¾.fha
u l=vd len,s j,ska mqrjd mjfka fõ,d f.k
;sìh hq;= h' l+rl È. fikaá ógr 105 ^¬$- 5& úh
hq;= fõ' l=re÷ l+re miq j fY%%a‚j,g fjka lrkq
,efí'
2' lemQ l=re÷ l+re
kshñ; È.lg lmd flá lr .;a l=re÷ l+re fõ'
iïmQ¾K l=re÷ l+re f,ig u fY%%a‚ lrkq ,efí'
3' l=re÷ l+re len,s ^iïmQ¾K l+rej, levqK
fldgi&
iïmQ¾K l=re÷ l+rej,ska levqKq úúO
úYd,;ajfhka hq;= È. ñ,s ógr 200g wvq fldgia
yd m;=re fï hg;g .efka' fuys 5]la olajd nr
wkqj f*oßka iy fmd;= len,s wvx.= úh yels h'
fjk;a ndysr øjH 2]lg jvd wvx.= fkd úh hq;= h'
4' f*oßkaia
l=re÷ l+re ilia lsÍfï § l=re÷ fmd;af;ka leã
hk l=vd fldgia h' fuys 10]la olajd nr wkqj
fmd;= len,s wvx.= úh yels h' fjk;a ndysr øjH
2]g jvd wvx.= fkd úh hq;= h'
5' fmd;= len,s
fïrE" ;o" .e,aúh fkd yels msg; iqUq, iys;
fld< ñY% ÿUqre meye;s fmd;= fï kñka y÷kajhs'
fuh fldagqj,ska .,jd .; fkd yels ksid iQrd
fjka lr .; hq;=h' fuys fjk;a ndysr øjH 2]g
jvd wvx.= fkdúh hq;= h'
^uQ,dY%h - ;dlaI‚l m%ldYkh 5 - wmkhk lDIsl¾u fomd¾;fïka;=j&
lmk le;a; ;,k fldle;a;
l;=r
iQQrk fldle;a;we`.s,s fldmqj ms;a;, oKav
^fm;s fldagqj& ñkqï oKav
Page 14 of 20
කර ල ලංළවසන ම ලංද ලංමතව ලංකරටට ලංසනරභ ලංසද ලංවශ ලංයත ක. ලංතනතර ලංපතවර ලංදණ ඩන ලංභළදභ ලංසද ලංවය ලංනව ලං
යතඹ. ලංපතවර ලංදණ ඩන ලංභළදභ ලංඉවහ ලං වවය ලංඹහ ත ලංන ලංතවය, ව ල ඹනභ ලංකර ල ලංවළලභ ලංතඳවස ලං
වහරඹනහ ලං ද ලං එනම ලංකර ල ලං න ලං තළ වන ලං දළ ලං වය ලං භල ලංතස ලංවහර ේ ලං ද ලං ක. ලං දග ලං වඹත ලංවහර ලං රදත ලං
පතවර ලංදණ ඩන ලංභළද ලං ඳොත ලංබරල ලංවය ලංනළනභ ලංවහ ලංළඩ ලංආඹහඹ ත ලංදළරභට ලංසද ක. ලංභවයවට ලං ලංස ලං
කහඳඹවට ලං කර ල ලං වළලභ ලං තතහටවභට ලං සද ලං ක. ලං ලං දළන ලං ඳොතව ලං වළපභට ලං සදස ලං භටටභට ලං භළද ලං නත ලං ඳස ලං
ඳොතව ලංවළපභ ලංසද ලංවශ ලංවළකඹ. ලංවඳහනත ලං ඳොතව ලංවඳන ලං න ලංවය ලංනරහ ලංනළන මන ලංතනතර ලංනධ ලං
කරභ ලංව ලංකර ලංපයවභ ලංසද ලංවර ලංවළකඹ. ලංතහන ලංල ඹන ලංවඳහනත ලංකර ලංළවසනභ ලං(ඵඩ ලංතමරභ ලංසද ලංවර ලං
වළකඹ.)
කරඳ නපඳදනඹ සහ අරථ දකවභ
තනවෂ ලංජහසව ලංරමතන ලංව ලනහ ලංනළනභ ලංවහ ලංඳවව ලංවන ලංතෂ ථ ලංදළ තවම ලංබහවවහ ලංවය ලංතව.
1. කරඳ කය (සමපර කර
වොඳන ලං භයයන ලංරද ලංකර ල ලං නහකන ලංරඵහ ලං නත ලංවනහ ලං
පටව ලං සඹශ ලං සයහ ලං නරහ ලං න ලංවය ලං නත ලංතතශව ලං ඳොතව ලං
එව ලං භව ලං එව ලං වඵහ ලං නධ ලං වයනත ලං කර ලං ය. ලං මහ ේ ලං
තතශව ලංකහයඹ ලංඑභ ලංකර ල ලංෂ න ේ ලංභ ලංකඩහ ලංවළඵත ලංතන ලං
පයහ ලං ඳ න ලං කරහ නන ලං සබඹ ලං යතඹ. ලං කයව ලං දන ලං .ම. ලං
105 + / - 5 ලං වඹ ලං යත ක. ලං කර ල ලං කර ලං ඳස ලං දළ ත න ලං
ආවහයඹට ලං ර ණ ලංරට ලං න ලංවයන ලංරළ ේ.
2. කප කරඳ කර
නඹමව ලං දනවට ලං වඳහ ලං වට ලං වය ලං නත ලං කර ල ලං කර ලං ක. ලං
මපෂ ා ලංකර ල ලංකර ලං රටභ ලං ර ණ ලංවයන ලංරළ ේ.
3. කරඳ කර කඵල (සමපර කරර කඩ යකොටස
මපෂ ා ලංකර ල ලංකර ලංතන ලංවළඩණ ලංවවධ ලංවලහරත ඹන ලංයත ලංදන ලංම. ලංම. ලං200ට ලංතඩ ලං වොටස ලංවහ ලංඳතර ලං ම ලං
ඹටවට ලංනළ න. ලං භහ ලං5% ත ලංද තහ ලංඵය ලංතන ලං ෂදරන ලංව ලං ඳොත ලංවළඵත ලංතඩාග ලංවඹ ලංවළකඹ. ලං නත ලංබහහය ලං
දරය ලං2%වට ලංඩහ ලංතඩාග ලං නොවඹ ලංයතඹ.
4. යෆදරනස
කර ල ලංකර ලංවස ලංකර ම ලංද ලංකර ල ලං ඳොත වන ලංවළඩ ලංඹන ලංකඩහ ලං වොටසඹ. ලං භහ ලං10% ත ලංද තහ ලංඵය ලංතන ලං
ඳොත ලංවළඵත ලංතඩාග ලංවඹ ලංවළව. ලං නත ලංබහහය ලංදරය ලං2%ට ලංඩහ ලංතඩාග ලං නොවඹ ලංයතඹ.
12 2019 wfm%%a' - cQQks
6' wUrk ,o l=re÷
ndysr wmøjHj,ska f;dr wUrk ,o l=re÷j,ska
,nd .kakd l=vq h'
7' iïmQ¾K l=re÷
l=re÷ l=vq yer fjf<|fmdf<ys we;s wfkl=;a
ish¨ u l=re÷ ksIamdok fuf,i y÷kajhs'
8' u,a f.drye`ä yd f.drye`ä
l=re÷ l+rej, u;=msg yg .kakd r;= ÿUqre meye;s
mq,a,s fï kñka ye¢kafõ' fïjd miq j ;o ÿUqre
meye;s ,m njg m;aúh yels h' túg tajd f.drye`ä
kñka ye¢kafõ'
9' l=re÷ ñá
wmkhkh lsÍu i|yd tl u fY%%a‚hlg wh;a l+re
tlg ;nd iqÿiq øjHhlska n`Èk ,o l=re÷ l+re
ñáhla fuf,i y÷kajhs' fuu ñáhl Wi yd nr
iïu;j,g wkql+, úh hq;= h' ^Wi fikaá ógr
105 ^¬$- 5& nr lsf,da .%Eï 45 fyda 25la úh hq;= h'&
^uQ,dY%h - ;dlaI‚l m%ldYkh 5 - wmkhk
lDIsl¾u fomd¾;fïka;=j&
l=re÷ j.dj iy ksIamdokfha § uqyqK §ug isÿ ù we;s wNsfhda.
1'msßjeh by< hdu
Y%S ,xldfõ l=re÷ j.dfõ kv;a;= iy ksIamdok
ieliSï iy fhojqï msßjeh by< hEfï
m%jK;djla mj;S' úfYaIfhka fmdfydr ñ, by<
hEu" ieliSfï Y%u msßjeh by< hEu m%Odk fõ'
úfYaIfhka l=re÷ ;,kakkaf.a oeä ysÕhla mj;S'
j¾;udkfha fylaghd¾ 33"000l muK jk l=re÷
j.dj i|yd o< jYfhka mqyqKq l=re÷ ;,kakka
30"000 la muK isà' kuq;a wju jYfhka l=re÷
;,kakka 50"000la muK fï i|yd wjYH
fõ' úfYaIfhka Y%u fjf<|fmdf<a mj;akd
úúOdx.SlrKh jQ fjf<|fmd< wjia:d fya;=fjka
ol=Kq ,l uqyqo ;Srh mqrd úisÍ isá ;reK Y%ñlhka
bka bj;a j hk ;;a;ajhla oel .; yels h' fuu
/lshdj i|yd t;rï ms<s.ekSula fkdue;s ùu o
Tjqka tu /lshdfjka wE;a ùug n,md we;' fuu
Y%ñlhkaf.a fiajh ksIamdokfha m%ñ;sh mj;ajd
.ekSu i|yd w;HjYH idOlhla fõ'
uE; oYlh ;=< l=re÷ j.dlrejkaf.a l=re÷
ksIamdokh i|yd jk wNsfma%rKh iy wjOdkh
l%ufhka ySk ù hk ;;a;ajhla oel .; yels h'
ksIamdokh i|yd jk msßjeh l%u l%ufhka by<
hEfuka l=re÷ ksIamdokfha w.h jeä lrkakka
i|yd m%udKd;aul jdis iy iyfhda.h fkd
,eîu;a fuhg fya;= ù ;sfí' tfuka u wmf.a
l=re÷ ksIamdok ñ,§ .kakka i;= j we;s oeä
flaj,a lsÍfï Yla;sh iy mj;akd l%ufha we;s
ÿ¾j,;d fya;=fjka oeÍug isÿ ù we;s wu;r msßjeh
wdjrKh lr .ekSfï bvlv fndfyda iSudiys;
ù we;' tneúka Èfkka Èk l=re÷ ksIamdokfhka
ksIamdolhka wE;a ùula oel .; yels h'
2' há;, myiqlï wvq nj
rg mqrd l=re÷ j.dlrejka 250"000l m%udKhla
úys§ isáh o fufia j.d lrk fndfyda ìï whs;s
jkafka wvq j.d ìï ysñhkag h' fujka wvq
j.d ìï ysñhkag ;uka úiska fk<d .kakd ,o
l=re÷ ksIamdok ieliSfï § wmøjHj,ska f;dr
j msßisÿ .=Kd;aul núka by< l=re÷ ksIamdokh
132019 wfm%%a' - cQQks
lr .ekSug wjYH há;, myiqlï u`o nj oeä
.eg¨jla ù we;' tneúka ksIamdokh lrkq ,nk
l=re÷j, .=Kd;aul nj flfrys fuh oeä j n,md
hs'
3' w.h tl;= lsÍfï we;s wvqmdvq
Y%S ,xldfõ l=re÷ wmkhkh lsÍfï § w.h tl;=
l< ksIamdokhka jYfhka we;af;a ksIamdÈ; 2-3ls'
kuq;a l=re÷ nyq úO wjYH;djka i|yd Ndú; lrkq
,nk fnda.hls' kuq;a m%udKj;a ;rï ksIamdÈ;hka
mrdihla fkdue;s ùu wNsfhda.hls' l=re÷ i|yd
kj l%ufõohka m%uqL;d.; lsÍu fuka u kj
fjf<|fmd< wxY fidhd hdu wNsfhda.hls'
4' ;;a;ajfhka nd, l=re÷ fjf<|fmd< wdl%uKh
m%ñ;sfhka by< fyd`o j¾.fha l=re÷ ksIamdokfhka
neyer ù m%ñ;sfhka nd, l=re÷ fjf<|fmd<g
tùfï m%jK;djla uE; ld,Sk j oel .; yels h' ta
i|yd m%Odk fya;=jla jkafka by< .=Kd;aul l=re÷
ksIamdokhka ìys l< o" tajd ñ,§ .ekSug m%udKj;a
m%dfoaYSh w;rueÈ ñ,§ .kakkaf.a fjf<|fmd<
;ju;a ieliS fkdue;s ùuhs' oekg l=re÷ i|yd
ia:dms; ù we;s fjf<|fmd< my< fY%%a‚fha l=re÷
ñ,§ .kakkaf.a m%dfoaYSh fjf<|fmd<ls' tfuka u
l=re÷ .nvd lsÍu iy m%jdykh ksis l%ufõohkag
wkqj isÿ fkd ùu ksid mek k.sk ikSmdrlaIl
iy fi!LH .eg¨ oel .; yels h' tfuka u
l=re÷ j.d lrkakka iy w;rueÈhka w;r l=re÷
iïnkaOfhka jk cd;Hka;r iïu;hka iy
msßú;rhka ms<sn| m%udKj;a oekqula fkdue;s ùu
o l=re÷ ksIamdolhkaf.a m%ñ;sh wju ùug n,md
we;' tfuka u l=re÷ j.d lrkakkag idfmalaI
j l=re÷ ksIamdokfha w;rueÈhka$tl;=lrkakka
isákqfha w;f,diails' tneúka fuu w;f,diai
w;r l=re÷ ksIamdok ñ,§ .ekSu i|yd oeä
;r.ldÍ ;;a;ajhla oel .; yels h' fuys § l=re÷
ksIamdÈ;fha .=K;ajh ms<sn| wjOdkh fhduq fkd
lr tajd ñ,§ .ekSug fuu w;rueÈlrejka fhduq
ù we;s neúka l=re÷ ksIamdÈ;fha .=K;ajh /l
.ekSug ure myrla ù we;' ;j o m%ñ;s iy;slhla
,nd .ekSu b;d úhoï wêl ld¾hhla ùu ksid ta
i|yd fhduq fkd jk ;;a;ajhla oel .; yelsh'
5' m%ñ;s.; fkd jk me< frdamK l%ufõo
me< frdamkh i|yd fndfydaúg Ndú; lrkq
,nk l%ufõoh jkafka îc u.ska me< frdamKh
isÿ lsÍuhs' fuu l%uh kj j.djkays § iy md¿
isgqùfï § jeä jYfhka Ndú; flf¾' kuq;a
fuu îc frdamKh isÿ lsÍfï § iudk wdrhl
we;s .+Kd;aul me< ,eîfï bvlv iSñ; fõ'
.=Kd;aul nj w;ska úúO fjkialïj,ska hqla;
me< ,eîu isÿ fõ' tneúka by< .=Kd;aul me<
^frdamK øjH& ksIamdÈ;hka$j.dlrejka fj;
fkdue;s ùu .eg¨ iy.; ;;a;ajhla u;= lrhs'
fï i|yd úl,am l%uhla f,i w;= u.ska me< fnda
lsÍu isÿ lrkq ,nhs' m%udKj;a me< m%udKhla
,nd .ekSug ;rï ;dlaIKh Ndú; fkd lsÍu
jeks ÿIalr;d u;= ù we;'
6' wmkhkh i|yd we;s iSñ; bvlv
rgj,a iSñ; m%udKhlg muKla l=re÷ wmkhkh
ùu o wNsfhda.hls' j¾;udkfha l=re÷ wmkhkh
isÿ jk m%Odk fjf<|fmd<j,a jkafka
fulaisfldaj" fldf,dïìhdj" fmare iy c¾uksh
fõ' fulaisfldaj l=re÷ wmkhkh lrkq ,nk
m%Odk rgla ùu fya;=fjka ixflakaøSh wjodkula
u;= lrkq ,nhs' tfia u wfma rfÜ l=re÷ ksIamdokh
cd;Hka;r fjf<|fmd< ;=< m%j¾Okh lsÍu i|yd
m%udKj;a fjf<|fmd<la fkdue;s ùu o l=re÷
i|yd we;s bvlv neyer lrhs' ;j o l=re÷ i|yd
jk m¾fhaIKhka wju ;;a;ajhl mej;Su o l=re÷
fjf<|fmd< j¾Okhg oeä ndOdjla ù we;'
14 2019 wfm%%a' - cQQks
7' mdrïmßl ksIamdok l%uhkaf.ka we;a fkd ùu
l=re÷ ksIamdok ieliSfï ksr; Ys,amSka mdrïmßl
mqreÿ l%u neyer lr kj l%uhg wkq.; lrùfï
wdl,amuh ndOdjla mj;S' idïm%odhsl l%ufõoh
fndfyda úg Y%u odhl;ajh ;=<ska isÿ jk w;r
j¾;udkfha Y%uh i|yd mj;akd by< ñ, fuka
u Y%ufha we;s ysÕ;dj o l=re÷ ieleiau i|yd
msßjeh by< hk idOlhla njg m;a j we;'
l=re÷ ieliSu i|yd úúO wdldrfha ;dlaI‚l
jeä ÈhqKqùï mej;sh o fuu Ys,amSka idïm%odhsl
l%uj,ska neyer fkd ùu .eg¨ iy.; ;;a;ajhls'
l=re÷ ;,kakka fuu ld¾hfha ksr; ùfï §
ksIamdÈ;j, .=K;ajh iy fi!LH ;;a;ajh
ms<sn| j ie,ls,a,la isÿ fkd lr meh .Kkla
tl È.g fuu ld¾hh isÿ lrkq ,nhs' fuu
mshjf¾ § l=re÷ isúh fj; ndysr mßirfhka úúO
foaj,a iïñY%Kh úfï wjodkula mj;S' fuu.ska
.=K;ajh wvqfõ' fuh wêl mqyqKqjla wjYH fuka
u ld,h wêl j .; jk lghq;a;la ù we;s neúka
l=re÷ ksIamdok wxYfha j¾Okhg th b;d oeä
wNsfhda.hla ù we;' tfuka u fuu idïm%odhsl
l%ufõo Ndú; lsÍug fya;=ù we;s wfkl=;a
lreKq jkafka kj l%ufõohka i|yd orkakg
isÿ jkakd jQ wêl msßjeh" ta i|yd jk oekqfï
wvqlu iy wdfhdackfha m%;s,dNh iïnkaOfhka
jk úYajdifha uo nj" iuyr kj ;dlaIKhka
m%dfhda.sl fkd ùu fõ'
8' kuH;dj ms<sn| j jk ukd oekqu
l=re÷ j.dj wdY%s; j kj ;dlaI‚l l%ufõohka"
j.dlrejka iy /ialrkakka w;r we;s .eg¨
idlÉPd lr .ekSu" kj fjf<|fmd<j,a fidhd
hEu" rcfha ueÈy;a ùfuka ,nd fokq ,nk
wkq.%yhka ms<sn| j wjfndaOhla ,nd .ekSu
hkdÈh ms<sn| j ukdj iïnkaëlrKh jQ
l%ufõohka fkdue;s ùu wNsfhda.hls'
9' úl,am ksIamdÈ;hkaf.a jHdmD;sh
tfuka u l=re÷ i|yd we;s úl,am ksIamdÈ;
f,dalh mqrd m%p,s; ùula o oel .; yels h'
.=Kd;aulNdjfhka wvq jqj o ñf,ys mj;akd
wêl fjkialï ksid leIshd keu;s l=re÷ j¾.h
j¾;udkfha nyq, j .kqfokq fõ' th Y%S ,xldfõ
l=re÷ fjf<|fmd<g m%Odk wNsfhda.hla ù we;'
l=re÷ j.dj i|yd we;s ndOl ch .; yelafla flfiao @
1' kj ;dlaIKh Ndú;h
l=re÷ M,odj by< kxjd .ekSu i|yd l=re÷
ksIamdok ieliSfï idïm%odhsl wdl,amj,ska ñ§
kj ;dlaIKh Ndú;fhka jvd;a M,odhS l=re÷
ksIamdok fj; fhduq ùfuka ksIamdok msßjeh
wju lr .; yels jkq we;' úfYaIfhka fmdfydr
ñ, md,kh lrñka l=re÷ j.dlrejka Èß.ekaùu
i|yd iykodhS f,i fmdfydr ,nd §fuka
rcfha ueÈy;aùula isÿ l< yels h' tfia u l=re÷
;,kakka i|yd ukd mqyqKqjla we;s lr fuu
l=re÷ ;e,Sfï ld¾hfha ksr; Y%ñlhka i|yd ukd
ms<s.ekSula we;s lrúh hq;= h'
2' há;, myiqlï j¾Okh lr .ekSu
l=re÷ ksIamdokfha ksr;wvq j.d ìï ysñhka
yg wmøjHj,ska f;dr msßisÿ .=Kd;aul l=re÷
ksIamdokh lsÍu i|yd wjYH jk há;, myiqlï
imhd .ekSug nexl= yryd wvq fmd,S iys; Kh
myiqlï ,nd Èh hq;= h' tfia u fuu há;,
myiqlï j¾Okh lr .ekSfï wjYH;dj ms<sn|
j l=re÷ ksIamdokh lrkakka fj; m%udKj;a
wjfndaOhla ,nd §ug lghq;= l< hq;= h'
3' w.h tl;= l< l=re÷ ksIamdÈ; iy fjf<|fmd<
m%j¾Okh
l=re÷ i|yd w.h tl;= lrkq ,nk ksIamdokhka
ms<sn| j ksIamdolhka oekqj;a lsÍu ;=<ska l=re÷
i|yd w.h tl;= l< ksIamdokhkays mrdih
j¾Okh lr .; yels jkq we;' tfuka u fujka
w.h tl;= l< ksIamdÈ;hka i|yd fjf<|fmd<
m%j¾Okh lsÍug wjYH úêúOdk fhÈh hq;= h'
4' m%ñ;sh iy;sl lsÍu
l=re÷ ksIamdÈ;hkays m%ñ;sh wdrlaId lr .ekSu
i|yd wvq m%ñ;shlska hq;= ksIamdÈ; fjf<|fmd<g
meñŒu wffO¾hu;a l< hq;= w;r" wju m%ñ;s
;;a;ajh we;=<;a jk mßÈ kS;s ilia l< hq;= h'
152019 wfm%%a' - cQQks
tfia u l=re÷ j.dlrkakka iy w;rueÈhka i|yd
l=re÷ iïnkaOfhka jk cd;Hka;r iïu;hka iy
msßú;rhka ms<sn| oekqu ,nd §ug wjYH lghq;=
fhÈh hq;= h' tfia u m%ñ;s iy;sl ,nd .ekSug
orkakg isÿjk wêl msßjeh ms<sn| ie,ls,a,
fhduq fldg ta i|yd iy;slhla ,nd Èh yels jev
ms<sfj<la ilia l< hq;= h'
5' ksñ l=re÷ NdKav i|yd by< wjOdkh
Y%S ,xldfõ l=re÷ wmkhkh fndfyda úg isÿjkafka
ksñ NdKavhla jYfhka fkdj wuqøjHhla jYfhks'
kuq;a th ksñ NdKavhla njg m;a lr wmkhkh
lr .; yels kï ,nd .; yels wdodhu by< hkq
we;' tneúka l=re÷ wuqøjHhla jYfhka wmkhkh
lrk w;r u" tu.ska ksñ NdKav ksIamdokh lr
wmkhk fjf<|fmd<g fhduq lrùug ie,iqï
l< hq;= j we;'
6' il%Sh me< frdamK l%ufõohka
me, frdamKh i|yd Ndú; lrk l%ufõo ta
i|yd j.lSï we;s wdh;kj, il%Sh odhl;ajhla
mej;sh hq;= w;r" m%ñ;sfhka by< frdamK øjH
j.dlrejka fj; ,nd §ug tu wdh;k iDcq j
ueÈy;a úh hq;= h'
7' kj wmkhk fjf<|fmd<j,a fidhd hdu
l=re÷ i|yd jk kj fjf<|fmd<j,a fidhd
.ekSug ta i|yd j.lSï we;s md¾Yajhka iDcq
j odhl;ajhla ,nd Èh hq;= h' tfia u fuys §
oekgu;a l=re÷ wmkhkh lrk rgj,g wmkhk
m%udKh jeä lsÍfï bvlv ms<sn| j o fidhd
ne,sh hq;= h'
8' ukd iïnkaëlrKh
l=re÷ j.dj wdY%s; j kj ;dlaI‚l l%ufõohka
j.dlrejka iy /ialrkakka w;r we;s .eg¨
idlÉPd lr .ekSu" kj fjf<|fmd<j,a fidhd
hEu" j.dj i|yd rcfha ueÈy;aùfuka ,nd fokq
,nk wkq.%yhka ms<sn| j wjfndaOhla ,nd .ekSu
hkdÈh ms<sn| j ukd iïnkaëlrKh jQ fydo
l%ufõohla we;s l< hq;= h'
9' l=re÷ M,odj by< kxjd .ekSu
nd, ;;a;ajfhka hq;= leIshd jeks l=re÷j,g
uqyqK Èh yels mßoafoka Y%S ,xldfõ i;H l=re÷j,
ksIamdok msßjeh wju lsÍug wjYH mshjr Wmßu
f,i .; hq;= w;r" fylaghdrhlg ,nd .; yels
M,odj jeälr .ekSu i|yd lrkq ,nk m¾fhaIK
wLKav j isÿ l< hq;= h'
Page 18 of 20
7. ඳයමඳරක නපඳදන කරභඹනයනන ඇේ යනොවභ
කර ල ලං නසඳහදන ලං ළවසන ම ලං නයව ලං ශලපන ලං ඳහයමඳරව ලං පරද ලං කරභ ලං ඵළවළය ලං වය ලං න ලං කරභඹට ලං තනනව ලං
වයව ම ලංආවලඳභඹ ලංඵහධහ ත ලංඳත. ලංහමරදහයව ලංකරභ කදඹ ලං ඵො වයවට ලංරභ ලංදහඹවතඹ ලංතළන ලංසදන ලං
තවය ලංෂ වභහන ේ ලංරභඹ ලංවහ ලං ඳතනහ ලංඉවශ ලංමර ලං භනභ ලංරභ ේ ලංතස ලංහඟවහඹ ද ලංකර ල ලංළවළසභ ලං
වහ ලං පරළඹ ලං ඉවශ ලංඹන ලංහධවඹ ත ලංඵට ලං
ඳත ලං තව. ලං කර ල ලං ළවසනභ ලං වහ ලං වවධ ලං
ආවහය ේ ලං වහ තණව ලං ළඩ ලං දයණ ලං වම ලං
ඳළසඹද ලං භභ ලං ශලපන ලං හමරදහයව ලං කරභ ලං
තන ලං ඵළවළය ලං නොවභ ලං නළටළ ලං වනව ලං
වතතඹක. ලං කර ල ලං වරනනන ලං භභ ලං
වහෂ ඹ ේ ලං නයව ලං ව මද ලං නසඳහදව ලං ර ලං
ගාතඹ ලංව ලං ඛය ලංවතතඹ ලං පළඵ ලං
ළරකලර ත ලං සද ලං නොවය ලං ඳළඹ ලං නාන ත ලං
එව ලංදනට ලං භභ ලංවහෂ ඹඹ ලංසද ලංවයන ලංරඵය. ලං භභ ලංපඹ ෂ ද ලංකර ල ලංසවඹ ලං ව ලංබහහය ලංඳරය ඹන ලංවවධ ලං
දල ලංමමරනඹ ලංව ම ලංතදහනභ ත ලංඳත. ලං භභගන ලංගාතඹ ලංතඩ ක. ලං භඹ ලංතධව ලංපහණ ත ලංතලය ලං
නහ ලං භනභ ලංවහරඹ ලංතධව ලංනව ලංන ලංවටයතව ත ලංව ලංතස ලංඵළවන ලංකර ල ලංතාල ේ ලංෂ ධනඹට ලංඑඹ ලංඉවහ ලංදළඩ ලං
තභ ඹයනඹ ත ලංව ලංතව. ලංඑ භනභ ලං භභ ලංහමරදහයව ලංකරභ කද ලංබහවවහ ලංකරභට ලං ව තව ලංතස ලංත නකත ලංවරණ ලං
න න ලංන ලං ත ලංයභ කදඹන ලංවහ ලංදයනනට ලංසද ලංනනහ ලංව ලංතධව ලංපරළඹ, ඒ ලංවහ ලංන ලංදළන ම ලංතඩවභ ලං
ව ලං ආ ඹයජන ේ ලං රසරහබඹ ලං මඵනධ ඹන ලං න ලං වලසහ ේ ලං භද ලං ඵ, භවය ලං න ලං වහ තාඹන ලං
රහ ඹයගව ලං නොවභ ලං ක.
8. නභයතඹ පබඵ න භන දනභ
කර ල ලංනහ ලංආරව ලංන ලංවහ තණව ලංකරභ කදඹන, නහවරන ලංව ලංරැසවයනනන ලංතවය ලංතස ලංනළටළ ලං
හවචඡහ ලං වය ලං නළනභ, න ලං ශ ඳොරල ලං ොඹහ ලං ඹහභ, යජ ේ ලං භළදවතව භන ලං රඵහ ලං දන ලං රඵන ලං
තනගරවඹන ලං පළඵ ලං ත ඵයධඹ ත ලං රඵහ ලං නළනභ ලං ඹනහදඹ ලං පළඵ ලං භනහ ලං මඵනධවයාඹ ලං ව ලං වොද ලං
කරභ කදඹන ලං නොභළස ලංවභ ලංතභ ඹයනඹක.
9. වකලඳ නපඳදතඹනයආ යඳෘතඹ
එ භනභ ලං කර ල ලං වහ ලං තස ලං වවලඳ ලං නසඳහදව ලං රයවඹ ලං පයහ ලං රචලතව ලං වභ ත ලං දළව ලං නව ලං වළකඹ. ලං
ගාහතභවබහ ඹන ලං තඩ ලං වද ලං ම රහ ලං ඳතනහ ලං තධව ලං නසවම ලං නහ ලං වළෂඹහ ලං නළභස ලං කර ල ලං
ෂ වභහන ේ ලංඵහර ලංනණ දන ලං ක. ලංඑඹ ලංශර ලංරාවහ ක ලංකර ල ලං ශ ඳොරට ලංරධහන ලංතභ ඹයනඹ ත ලංව ලංතව.
16 2019 wfm%%a' - cQQks
miq.sh oYlfha wefußld tlai;a ckmoh iy
hqfrdamh jeks f,dal wd¾Ólfha oejeka;hka
wd¾Ól wjmd;fhka mSvdjg m;afjoa§ f,dal
wd¾Ólh Yla;su;a lsÍfï iy th kj biõjla
lrd fhduqlsÍfï wruq‚ka ì%laia ^BRICS& ixúOdkh
ìysúh' ta i|yd n%iS,h" reishdj" bkaÈhdj" Ökh
iy ol=Kq wm%sldj tla úh' —f,dal wd¾Ólfha
hym;a fyg oji fjkqfjka bÈfjk ì%laia mjqr˜
hk ysiska hq;=j wm úiska fuhg fmr igyk
l,dmhlska ta ms<sn|j idlÉPd lr we;'
ì%laia rdcH kdhl iuq¿j jirlg jrla meje;afjhs'
tys isõjekak 2012 ud¾;= 28 - 29 fo Èk bkaÈhdfõ
kjÈ,a,s k.rfha § meje;aúks' ì%laia idudðl
rgj,a tlaj f,dal nexl=j fyda wdishdkq ixj¾Ok
nexl=j fyda iajrEmfha úl,am Kh fokafkla
f,i ixj¾Ok nexl=jla msysgqùu ms<sn| fhdackdj
tu iuq¿jg bÈßm;a úh' ì%laia isjq jeks iuq¿fõ
jeo.;a u lghq;a; jQfha;a fuu ì%laia nexl=j
ms<sn| fhdackdj bÈßm;a lsÍu hs' ta wkqj ì%laia
idudðl rgj,a iy fjk;a ke.S tk wd¾Ólj,
fuka u ixj¾Okh fjñka mj;akd rgj, há;,
myiqlï yd ;srir ixj¾Ok jHdmD;s i|yd
wruqo,a iïmdokh lsÍug kj ixj¾Ok nexl=jla
msysgqùug we;s YlH;dj ms<sn| úuid ne,Su i|yd
idudðl rgj, uqo,a wud;Hjrekaf.ka iukaú;
lñgqjla m;alrk ,È' Tjqka úiska bÈßm;a lrk
,o jd¾;dj mokï lr.ksñka ì%laia rgj, rdcH
kdhlfhda 2013 jif¾ ol=Kq wm%sldfõ v¾ndka yS
mej;s 5 jeks ì%laia rdcH kdhl iuq¿fõ § ì%laia
nexl=jla msysgqùu ms<sn| tlÕ;djg meñ‚hy'
tlS tlÕ;dj wkqj fï jk úg ì%laia nexl=j
msysgqjd we;' tu nexl=fõ .uka uÕ" idudðl
rgj, há;, myiqlï yd ;srir ixj¾Ok
jHdmD;s i|yd" úfYaIfhka u ì%laia idudðl
rgj, mqk¾ckkSh n,Yla;s wruqKq bgqlsÍfuys,d
wdrïNlr we;s ld¾hNdrh iy idudðl rgj,
mqk¾ckkSh n,Yla;s wjYH;d ms<sn|j fuu ,smsh
uÕska ieflúka úuidne,Sug wfmalaIs; h'
ì%laia nexl=fõ .uka uÕ
ì%laia nexl=jg moku oefuhs'''
jirlg jrla meje;afjk ì%laia rdcH kdhl
iuq¿fõ 6 jekak 2014 cQ,s ui n%iS,fha f*dag,Sid
k.rfha mej;s w;r tys § ì%laia ixúOdkfha
iqúfYaIS ft;sydisl wjia:djla iksgqyka lrñka
ì%laia nexl=j msysgqùu ms<sn| tlÕ;d .súiqug
^Articles of Agreement - AoA& w;aika ;nk ,È'
fuh jvd;a m%p,s; f*dag,Sid m%ldYh kñks'
nexl=j kï flrefka kj ixj¾Ok nexl=j kñks
^New Development Bank - NDB&' nexl=fõ wruqKq"
ld¾hhka" idudðl;ajh" Pkao n,h" m%d.aOkh yd
fldgia" m%Odk ld¾hd,h msysgqùu" ixúOdkh yd
l<ukdlrKh wdÈ lreKq /ila tlÕ;d .súiqug
we;=<;a úh'
1' wruqKq iy ld¾hhka
kj ixj¾Ok nexl=fõ m%Odk;u wruqK ì%laia
idudðl rgj, iy fjk;a ke.S tk wd¾Ólj,
iy ixj¾Okh fjñka mj;akd rgj, há;,
myiqlï yd ;srir ixj¾Ok jHdmD;s i|yd iïm;a
iïmdokh hs'
kj ixj¾Ok nexl=jyß; fyg Èkla lrd'''
úkS;d fyar;am%dfoaYSh l<ukdlre
m%dfoaYSh ld¾hd,h - ud;f,a
172019 wfm%%a' - cQQks
tu wruqKq imqrd,kq jia rdcH fyda fm!oa.,sl
fyda jHdmD;s i|yd nexl=j Kh" wemlr" fldgia
iy fjk;a uQ,H WmlrK Tiafia wdOdr lrhs'
tfuka u th cd;Hka;r ixúOdk iy fjk;a
uQ,Hdh;k iuÕ iyfhda.fhka lghq;= lsÍug;a
nexl=j úiska iydh olajk jHdmD;s i|yd
;dlaI‚l iydh iemhSug;a tlÕù we;'
2' idudðl;ajh" Pkao n,h" m%d.aOkh iy fldgia
nexl=fõ wdrïNl idudðlhka jkqfha n%iS,h"
reishdj" bkaÈhdj" Ökh iy ol=Kq wm%sldj hs' tfy;a
tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkfha idudðl rgj,g
o fldkafoaisj,g hg;aj nexl=fõ idudðl;ajh
,nd.; yel' ta wkqj tlÕ;d .súiqfï i|yka mßÈ
lsisÿ wjia:djl ì%laia wdrïNl idudðlhkaf.a
ysñldr;ajh Pxo n,fhka ishhg 55g fkd wvq
úh hq;=h'
nexl=fjys wkqo;a m%d.aOkh ^authorized capital& tlai;a ckmo fvd,¾ ì,shk 100 ls' th fldgil
jákdlu t'c' fvd,¾ 100"000 la jQ fldgia
ñ,shkhlska iukaú;h' ^01 jeks j.=j& iyNd.
m%d.aOkh ^subscribed capital& tlai;a ckmo fvd,¾
ì,shk 50 ls' thska tlai;a ckmo fvd,¾ ì,shk
10la m<uq wÈhf¾ nexl=jg uqo,ska f.úh hq;= jQ w;r
^paid-in capital& th jdßl 7 lska f.úh hq;= úh' wjYH
jQ úg nexl=jg iemhSug fldgia ysñhka tlÕ jQ
m%d.aOkh ^callable capital& tlai;a ckmo fvd,¾
ì,shk 40 ls'
3' uQ,ia:dkh" ixúOdkh iy l<ukdlrKh
f*dag,Sid .súiqu uÕska kj ixj¾Ok nexl=fõ
uQ,ia:dkh Ökfha Iexyhs k.rfha msysgqùug
ish¨ u idudðl rgj,a úiska tlÕ ù we;' m<uq
l,dmSh ld¾hd,h ol=Kq wm%sldfõ fcdyekaian¾.a
k.rfha msysgqùug tlÕ jQy'
kj ixj¾Ok nexl=fõ ixúOdk jHqyh wêm;s
uKav,hla" wOHlaI uKav,hla" iNdm;s yd Wm
iNdm;sjreka m%Odk fldg.;a ld¾h uKav,hlska
iukaú; hq;= nj tlÕ;d .súiqfï we;=<;a úh'
wêm;s uKav,h úiska tys tla wfhl= jd¾Isl
j iNdm;s ;k;=rg m;a flfrkq we;' Wm
iNdm;sjreka ixLHdj isjq fofkls' kj ixj¾Ok
nexl=fõ m%:u iNdm;s;ajh bkaÈhdjg msßkeóug
.súiqu uÕska tlÕ ù we;'
nexl=fõ idudkH lghq;= mj;ajdf.k hEu wOHlaI
uKav,hg mejÍ we;' wOHlaI uKav,h úiska
md,k lghq;=j, úksúoNdjh ;yjqre flfrkq
jia ú.Kk" wjodkï iy whjeh lñgqj" Kh
iy wdfhdack lñgqj iy uQ,H lñgqj wdÈ lñgq
msysgqjd we;'
rgfldgia
ixLHdj
fldgia ysñldß;ajfha
m%;sY;h ^iuia; fldgia
ixLHdfjka ]&
Pkao ysñlu
^iuia; Pkao
ixLHdfjka ]&
n%iS,h 100"000 20 20
reishdj 100"000 20 20
bkaÈhdj 100"000 20 20
Ökh 100"000 20 20
ol=Kq wm%sldj 100"000 20 20
fnod fjka fkdl< fldgia 500"000 - -
tl;=j 1"000"000 100 100
uQ,dY%h - https($$www'ndb'int$
1 jeks j.=j kj ixj¾Ok nexl=fõ fldgia ysñldß;ajh
18 2019 wfm%%a' - cQQks
ì%laia nexl=j fyj;a kj ixj¾Ok nexl=j f.dvkef.hs'''
ì%laia 7 jeks rdcH kdhl iuq¿j 2015 cQ,s 07 jeks
Èk reishdfõ W!*d ^Ufa& k.rfha meje;aúks' tÈk
ikaOHdfõ reishdkq uqo,a weu;sjrhdf.a uq,iqkska
hq;=j kj ixj¾Ok nexl=fõ wêm;sjrekaf.a
iudrïNl /iaùu meje;aúks' tys§ f*dag,Sid
m%ldYfhka tlÕ jQ mßÈ kj ixj¾Ok nexl=fõ
iNdm;s Oqrh i|yd bka§h cd;sl fla' ù' lud;a
m;alr .kakd ,È' tfuka u Wm iNdm;s Oqr 4 yd
wOHlaI uKav,h m;alr.ekSu o fuys § isÿ úh'
kj ixj¾Ok nexl=fõ uQ,ia:dkh Ökfha Iexyhs
k.rfha msysgqùu iïnkaO .súiqug Ök rch iy
kj ixj¾Ok nexl=j úiska 2016 fmnrjdß 27 jeks
Èk w;aika ;nk ,È' tys § Ök rch fjkqfjka
úfoaY lghq;= weu;s jex hS o kj ixj¾Ok nexl=j
fjkqfjka tys iNdm;s fla' ù' lud;a o w;aika
l<y' ta;a iuÕu Iexyhs kd.ßl md,kh yd kj
ixj¾Ok nexl=j úiska wjfndaO;d .súiqulg
w;aika ;eîu o isÿúh' ta i|yd Iexyhs k.rdêm;s
hex Isfhdx yd fla' ù' lud;a w;aika ;enQy' ta;a
iuÕu kj ixj¾Ok nexl=fõ lghq;= werôks'
ta wkqj kj ixj¾Ok nexl=j msysgqjd fï jk
úg fojirla f.ù we;s w;r 2016 jir i|yd jQ
jd¾Isl jd¾;dj yß; fyg Èkla lrd ^Towards Greener Tomorrow& hk f;audfjka hq;=j ksl=;alr
we;'
yß; fygl uq,a mshjr
yß; wkd.;hla ms<sn| kj ixj¾Ok nexl=fõ
wfmalaIdjka i|yd Yla;su;a m%fõYhla ,nd
foñka 2016 wfma%,a 15 jeks Èk kj ixj¾Ok
nexl=fõ wOHlaI uKav,h úiska tlai;a ckmo
fvd,¾ ñ,shk 811la jQ m%:u jHdmD;s Kh ldKavh
wkqu; lrk ,È' ta fu.dfjdÜ ^MW& 2370
Odß;djlska hq;a mqk¾ckkSh n,Yla;s jHdmD;s 4
la i|yd h' ^02 jeks j.=j& fuu jHdmD;s uÕska
mqk¾ckkSh n,Yla;s Ndú;h Tiafia yß;d.dr
rg Kh uqo,& jHdmD;sh wruqK iy b,lalh
n%iS,h t'c' fvd,¾ ñ,shk 300
iq<x yd iQ¾h
n,h jeks mqk¾
ckkSh n,Yla;s
jHdmD;s i|yd
fu'fjd' 600 mqk¾ckkSh n,Yla;s
W;amdokh
jirlg fgdka 1"000"000
ldnkavfhdlaihsâ ^CO2& oykh
je<elaùu
Ökh^frkañkaì ñ,shk 525&
t'c' fvd,¾ ñ,shk 81
jy< u; iú
flfrk iQ¾h
n, mek,
jHdmD;s i|yd
fu'fjd' 100 iQ¾h n,Yla;s W;amdokh
jirlg fgdka 73"000
ldnkavfhdlaihsâ ^CO2& oykh
je<elaùu
bkaÈhdj t'c' fvd,¾ ñ,shk 250
iq<x yd iQ¾h
n,h jeks mqk¾
ckkSh n,Yla;s
jHdmD;s i|yd
fu'fjd' 500 mqk¾ckkSh n,Yla;s
W;amdokh
jirlg fgdka 815"000
ldnkavfhdlaihsâ ^CO2& oykh
je<elaùu
ol=Kq
wm%sldj^t'c' fvd,¾ ñ,shk 180
mqk¾ckkSh
n,Yla;s jHdmD;s
i|yd
fu'fjd' 670 mqk¾ckkSh n,Yla;s
W;amdokh
jirlg fgdka 1"300"000
ldnkavfhdlaihsâ ^CO2& oykh
je<elaùu
02 jeks j.=j kj ixj¾Ok nexl=j úiska wkqu; lrk ,o m%:u Kh ldKavh
uQ,dY%h - https($$www'ndb'int$
192019 wfm%%a' - cQQks
jdhq oykh fgdka ñ,shk 4lska muK wvq fõ hehs
weia;fïka;=lr we;'
kj ixj¾Ok nexl=j úiska wkqu; lrk ,o m<uq
Kh ldKavh uq¨ukska u mqk¾ckkSh n,Yla;s
jHdmD;s flfrys fhduq ùu ;=<ska meyeÈ,s jkafka
mqk¾ckkSh n,Yla;sh wjYH;d i|yd ì%laia
idudðl rgj,ska jeäfjñka mj;akd b,a¨uhs'
ì%laia idudðl rgj, mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lal iy tajd <Õdlr .ekSug kj ixj¾Ok nexl=fõ iyh
f,dal o< foaYSh ksIamdÈ;h i|yd 2000 jif¾
ishhg 8la jQ ì%laia rgj, odhl;ajh 2017 jif¾
ishhg 24 olajd by< f.dia we;' cd;Hka;r
uQ,H wruqo,g wkqj 2017 o< foaYSh ksIamdÈ;fha
úYd,;ajh wkqj f,dj rgj,a fm<.eiaùfï §
m<uq rgj,a 10 w;rg ì%laia rgj,a 3 la we;=<;a
fõ' ta wkqj Ökh fojeks ia:dkh;a bkaÈhdj yh
jeks ia:dkh;a n%iS,h wg jeks ia:dkh;a Wiq,hs'
foaY.=K úm¾hdi ms<sn| meßia iïuq;shg w;aika
;nd we;s fuu rgj,a iajlSh rgj, yß;d.dr
jdhq úfudapkh iSudlsÍug tlÕ ù isà' fï i|yd
iafjÉPd m%fõYhla f,i ;u rgj, yß;d.dr jdhq
úfudapkh iSudlsÍu i|yd jQ b,lal yd fhdackd
we;=<;a wfmalaIs; cd;sl ks¾‚; odhl;aj
^Intended Nationally Determined Contributions - NDCs& tlÕ;djla f.dvk.df.k we;' fuu wruqKq
bgqlr.ekSfuys,d ì%laia rgj,a mqk¾ckkSh
n,Yla;s uQ,dY% flfrys wjOdkh fhduqlrhs'
ì%laia idudðl rgj, n,Yla;s iemhqï uQ,dY%
ms<sn|j úuid ne,Sfï § we;eï rgj,a fï jk
úg;a mqk¾ckkSh n,Yla;s iemhqu flfrys jeä
keUqrejla olajk w;r we;eï rgj,a f*dis,
bkaOk Ndú;h flfrys jeä keUqrejla olajk
neõ meyeÈ,s fõ' WodyrK jYfhka 2015 jif¾
n%iS,fha iuia; úÿ,s n, iemhqfuka ishhg 74la
f*dis, fkdjk bkaOk uÕska iemhsks' trg
n,Yla;s wfmalaId ie,eiaug wkqj 2014 jif¾
.s.d fjdÜ ^Gigawatts - GW& 106'4la jQ mqk¾ckkSh
n,Yla;s iemhqu 2024 jk úg .s.d fjdÜ 173'6la
olajd by< kexùug wfmalaIs; h' ^03 jeks j.=j&
n%iS,h ol=Kq wefußldkq rgj,a w;r úYd,;u
wd¾Ólh ysñ rghs' th ol=Kq wefußldfõ o< foaYSh
ksIamdÈ;hg ishhg 55lg jvd jeä m%;sY;hlska
odhl fõ' tfy;a ixj¾Okh fjñka mj;akd
wfkl=;a fndfyda rgj,a fuka u n%iS,fha o há;,
myiqlï ixj¾Okh i|yd jk wdfhdack m%udKj;a
fkdjk neõ olakg ,efí' fuh rfÜ iuia;
há;, myiqlï jHqyh ;=< úYd, odhl;ajhla
Wiq,kq ,nk n,Yla;s lafIa;%h flfrys wys;lr
wdldrfhka n,mdhs' n%iS,fha n,Yla;s lafIa;%h
c,úÿ,sn,h u; hemSfï mßudj úYd, jk neúka
c, úÿ,s n, W;amdokh ;=< isÿjk fjkialï
rfÜ iuia; úÿ,sn, Odß;dj flfrys wys;lr
rgmqk¾ckkSh n,Yla;s
b,lalh ^.s.d fjdÜ&
mqk¾ckkSh n,Yla;s
b,lalh ch.ekSu i|yd
wjYH wdfhdackh
^t'c' fvd,¾ ì,shk&
b,lal j¾Ih
n%iS,h 173'6 121'3 2024
reishdj 73'5 44'0 2020
bkaÈhdj 225'3 157'7 2022
Ökh 761'0 622'0 2020
ol=Kq wm%sldj 17'8 30'0 2030
tl;=j 1251'2 975'0
03 jeks j.=j ì%laia idudðl rgj, mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lal
uQ,dY%h - Institute of Energy Economics and Financial Analysis
20 2019 wfm%%a' - cQQks
wdldrfhka n,mE yels h' fï ms<sn|j wjOdkh
fhduq lrñka n%iS,h iQ¾h yd iq<x n,h jeks
mqk¾ckkSh n,Yla;s uQ,dY% flfrys wjOdkh
fhduqlr we;' kj ixj¾Ok nexl=fõ m%:u Kh
ldKavh ;=< n%iS,fha mqk¾ckkSh n,Yla;s
jHdmD;s i|ydjQ t'c'fvd' ñ,shk 300l Kh uqo,la
i|yd wkque;sh ,efnkafka tjka miqìul h'
th n%iS,fha c,úÿ,s n,h u; hemSu wvqlsÍug;a
n,Yla;s iemhqu úúOdx.SlrKh lsÍug;a fya;=
jkq we;'
2015 jif¾ Ökfha iuia; n,Yla;s iemhqfuka
ishhg 74la u f*dis, bkaOk Ndú;fhka
isÿflßks' 2015 jif¾ trg iQ¾h n,Yla;s iemhqu
.s.d fjdÜ 43la jQ w;r 2020 jk úg th .s.d
fjdÜ 127 olajd by< kexùug b,lallr we;'
f,dj úYd,;u iq<x n,Yla;s iemhqï Odß;dj
iys; rg Ökhhs' Odß;dj .s.dfjdÜ 145la muK
fõ' th hqfrdamSh yjqf,a uq¨ iq<x n, Odß;djg;a
jvd by< h' 2015 jif¾ .s.d fjdÜ 145la jQ iq<x
n,Yla;s iemhqu 2020 § .s.d fjdÜ 250 olajd;a
2015 jif¾ § .s.d fjdÜ 320la jQ c, úÿ,s iemhqu
2020 § .s.d fjdÜ 384 olajd;a by< kexùu Ökfha
mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lalh hs' fulS b,lalh
<Õd lr .ekSu i|yd ùkh mshjr /ila f.k
we;s w;r Ökfha Iexyhs ,sxhex ld¾ñl l,dmfha
^China Shanghai Lingang Industrial Zone& jy< u;
iúflfrk iQ¾h mek, Tiafia n,Yla;s ckkh
lsÍfï jHdmD;sh bka tla mshjrls' kj ixj¾Ok
nexl=j úiska fuu jHdmD;sh i|yd wkqu; lrk
,o Kh uqo, frkañkaì ñ,shk 525ls' tfuka u
tuÕska jirlg fu.fjdÜ 100 úÿ,s ckkhla
wfmalaIs; w;r jHdmD;sh fya;=fjka jirlg fgdka
73"000l ldnkavfhdlaihsâ oykhla je,elaúh
yels njg weia;fïka;= lr we;'
bkaÈhdfõ iuia; n,Yla;s iemhqu ;=< mqk¾ckkSh
n,Yla;s iemhqu ishhg 17la muK fõ' 2022 jk
úg th ishhg 25 olajd;a 2030 jk úg ishhg 40
olajd;a by< kexùug wfmalaIs; h' ta wkqj 2016
§ .s.d fjdÜ 97la jQ mqk¾ckkSh n,Yla;s iemhqu
.s.d fjdÜ 225 olajd by< kexùug wfmalaIs;
h' kj ixj¾Ok nexl=j úiska wkqu; lrk ,o
m<uq Kh ldKavfhka bkaÈhdj i|yd wkqu;
lrk ,o t'c'fvd' ñ,shk 250la jQ Kh uqo,
iq<x n,Yla;s" iQ¾h n,Yla;s" l=vd mßudK c,
úÿ,sn,d.dr" ffcj bkaOk" N+;dm ^geo-thermal&" wmøjH n,Yla;sh njg yerùu wdÈ jHdmD;sj,
wdfhdackh i|yd ie,iqïlr we;'
ol=Kq wm%sldfõ iuia; n,Yla;s iemhqfuka ishhg
94la f*dis, bkaOk Ndú;fhka isÿ flfrhs' 2015
jif¾ mqk¾ckkSh n,Yla;s iemhqu .s.d fjdÜ
1'8la jQ w;r 2016 § tu m%;sY;h .s.d fjdÜ 2'1la
úh' 2030 jk úg t rg <Õdlr .ekSug wfmalaIs;
mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lalh .s.d fjdÜ 17'8ls'
fuu b,lal ch .ekSu i|yd ol=Kq wm%sldj
fï jk úg;a mqk¾ckkSh n,Yla;s jHdmD;s fj;
fhduqù we;' kj ixj¾Ok nexl=fõ m%:u Kh
ldKavh ;=< wkqu; lrk ,o t'c'fvd' ñ,shk
180la jQ Kh uqo, tfia mqk¾ckkSh n,Yla;s
wdfhdack jHdmD;shla fjkqfjka ,nd § we;'
fuu jHdmD;sh u.ska fu'fjd' 670l n,Yla;s
m%udKhla W;amdokh lsÍug ie,iqïlr we;' fuh
2020- 2021 trg <Õdlr .ekSug wfmalaIs;
mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lalh <Õd lr.ekSug
ishhg 10lska odhl jkq we;'
reishdfõ m%fhdackhg fkd.;a mqk¾ckkSh
n,Yla;s uQ,dY% /ila we;' 2015 jif¾ t rg úÿ,s
n, iemhqu ;=< mqk¾ckkSh n,Yla;s iemhqu
ishhg 16la muK úh' th 2020 jk úg ishhg
4'5lska by< oeóug ie,iqïlr we;' fuu b,lal
ch.ekSu i|yd .s.d fjdÜ 22lska mqk¾ckkSh
n,Yla;s Odß;dj by< kexúh hq;= h' flfia
fj;;a kj ixj¾Ok nexl=j úiska 2016 jif¾
wkqu; lrk ,o m%:u Kh ldKavh ;=< reishdj
i|yd Kh wkqu; ùula isÿ fkdjqks' tfy;a m%:u
jHdmD;s Kh wkque;sfhka miqj reishdfõ l=vd
c,úÿ,s n,d.dr 2 la i|yd t'c'fvd,¾ ñ,shk
100 Kh uqo,la kj ixj¾Ok nexl=j úiska wkqu;
lrk ,È' ta lfr,shd ^Karelia& m%foaYfha l=vd
c,úÿ,sn, jHdmD;s 2la fjkqfjks' fuu m%foaYfha
n,Yla;s ckk Odß;dj b;du;a u my< uÜgul
mj;sk w;r m%foaYhg n,Yla;sh ,nd.efkkqfha
reishdfõ fjka m%foaYj,sks' tfy;a tfia
,nd.kakd n,Yla;s iemhquo m%udKj;a fkdfõ'
kj ixj¾Ok nexl=j úiska wkqu; lrk ,o
Kh uqo,g wod< jHdmD;sfhys jevlghq;= 2016
Tlaf;dan¾ ui wrUd we;' ta hgf;a l=vd fõ,a,la yd
212019 wfm%%a' - cQQks
c,úÿ,s W;amdok m¾hka; 2la bÈlsÍug ie,iqïlr
we;' tu jHdmD;sh uÕska mqk¾ckkkSh n,Yla;s
fu'fjd' 49'8la W;amdokh lsÍug wfmalaIs; h'
tuÕska jirlg ldnkavfhdlaihsâ fgdka 48"000la
oykhùu je<elaúh yels nj weia;fïka;= lr
we;' fuu jHdmD;sh —l=vd mßudK c,úÿ,sn,
W;amdokh-úi,a ch.%yK˜ ^Small-scale Power Generation-Big Achievements& f,i 2017 jif¾
fyd| u jHdmD;sh f,i reishdfõ jd‚c yd
l¾udka; uKv,fha § f;dard .eKsKs' jHdmD;sfha
jev 2019 jif¾ wjika lsÍug ie,iqïlr we;'
2016 fkdjeïn¾ 22 jeks Èk kj ixj¾Ok
nexl=fõ wOHlaI uKav,h Ökfha iy bkaÈhdfõ
jHdmD;s 2 la i|yd Kh wkqu; lr we;' Ökh
i|yd wkqu; lrk ,o Kh uqo, mqk¾ckkSh
n,Yla;s jHdmD;shla i|yd wkqu; lrk ,o
w;r bkaÈhdj i|yd wkqu; lrk ,o Kh uqo,
uydud¾. moaO;sfha jeä ÈhqKq lsÍula i|yd h'
Ökh i|yd wkqu; lrk ,o uqof,a jákdlu
frkañkaì ì,shk 2 ^t'c'fvd' ñ,shk 298& ls'
fuh Ökfha *QIshex ^Fujian& m<df;a fu'fjd' 250
Odß;dfjka hq;a wla fjr< iq<x n, jHdmD;shla
i|yd ,nd § we;' th Ökfha w.aksÈ. fjrf<a
msysá *QIshex m%foaYh wdY%s; uqyqÿfoa bÈflfrk
jHdmD;sh mq;shex msxyhs fndlal wlafjr< iq<x
n, jHdmD;sh ^Putian Pinhai Bay Offshore Wind Power Project& f,i ye¢kafjhs' fuu jHdmD;sh uÕska
jirlg ldnkavfhdlaihsâ fgdka 869"900 la
oykh ùu je,flkq we;ehs weia;fïka;= lr
we;'
ì%laia idudðl rgj,a lKavdhula f,i .;a úg
jir 2030 jk úg uyd mßudK c,úÿ,s n,h
o we;=<;aj .s.d fjdÜ 1251l Odß;dfjka hq;a
mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lalhla msysgqjd we;'
idudðl rgj,a w;ßka Ök iy bkaÈhd forfgys
mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lal idfmalaI j úYd,h'
jir 2020 jk úg .s.d fjdÜ 253l mqk¾ckkSh
n,Yla;s m%udKhla n,Yla;s lafIa;%hg tla lsÍu
Ökfha b,lalh hs' bkaÈhdfõ b,lalh jir 2022
jk úg .s.d fjdÜ 138l mqk¾ckkSh n,Yla;s
m%udKhla trg n,Yla;s lafIa;%hg tla lsÍu hs'
mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lal fj; <Õd ùug
ork m%h;akfha § ì%laia ixúOdkhg wh;a rgj,a
fuka u ixj¾Okh fjñka mj;akd fndfyda rgj,a
o uqyqK fok m%Odk;u m%Yakh jkafka m%udKj;a
wruqo,a fkdue;sùu hs'
n%iS,fha 2014 - 2024 mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lal
ch .ekSu i|yd t'c' fvd,¾ ì,shk 121l tkï
jd¾Islj t'c' fvd,¾ ì,shk 12la mqk¾ckkSh
rg
jd¾Isl wdfhdack
wjYH;dj
^t'c' fvd,¾
ì,shk&
2015 jif¾ mqk¾ckkSh
n,Yla;s lafIa;%fha
wdfhdack
^t'c' fvd,¾ ì,shk&
jd¾Isl j wjYH jk
w;sf¾l wdfhdack
m%udKh
^t'c' fvd,¾ ì,shk&
b,lal j¾Ih
n%iS,h 12'1 7'1 5'0 2024
reishdj 11'0 1'0 10'0 2020
bkaÈhdj 26'3 10'2 16'1 2022
Ökh 124'4 102'9 21'5 2020
ol=Kq wm%sldj 3'0 4'5 -1'5 2030
tl;=j 176'8 125'7 51'1
Ökh yer 52'4 22'8 29'6
uQ,dY%h - Institute of Energy Economics and Financial Analysis
04 jeks j.=j ì%laia idudðl rgj, mqk¾ckkSh n,Yla;s b,lal ch.ekSu
i|yd wjYH jd¾Isl wdfhdack wjYH;d
22 2019 wfm%%a' - cQQks
n,Yla;s lafIa;%fha wdfhdackh l< hq;= h' ^04
jeks j.=j& reishdfõ mqk¾ckkSh n,Yla;s
b,lal ch .ekSu i|yd 2016 - 2020 jirlg
tlai;a ckmo fvd,¾ ì,shk 11la wdfhdackh
l< hq;= h' bkaÈhdj t'c' fvd' ì,shk 128la tkï
jd¾Isl j t'c' fvd' ì,shk 21la w¨;ska wdfhdackh
l< hq;= h' 2020 jif¾ mqk¾ckkSh n,Yla;s
b,lal <Õdlr .ekSu i|yd Ökh wdfhdackh l<
hq;= uqo, t'c' fvd' ì,shk 622ls' tkï jd¾Isl j
t'c' fvd' ì,shk 124la wdfhdackh l< hq;= h'
2030 jk úg ol=Kq wm%sldfõ mqk¾ckkSh n,Yla;s
b,lalh ch.ekSug l< hq;= wdfhdackh t'c' fvd'
ì,shk 3ls'
ì%laia rgj,a ldKavh iuia:hla f,i .;a úg
mqk¾ckkSh n,Yla;s uQ,dY%j, wdfhdackh i|yd
jd¾Isl j t' c' fvd' ì,shk 177l wjYH;djla
mj;S' tfy;a 2015 jifrys tu rgj, mqk¾ckkSh
n,Yla;s uQ,dY%j, wdfhdackh t'c' fvda,¾ ì,shk
126ls' tkï wdfhdack wjYH;dj yd wfhdackh
w;r t'c' fvd,¾ ì,shk 51 l ßla;hla mj;S' Ökh
yer ì%laia ixúOdkhg wh;a wfkl=;a idudðl
rgj, mqk¾ckkSh n,Yla;s wdfhdack wjYH;dj
t'c' fvd,¾ ì,shk 52ls' flfia fj;;a 2015
jifrys fuu rgj,a fuu wjYH;dfjka imqrd.
ekSug iu;a jQfha wvlg;a jvd wvq m%udKhls'
tkï t'c' fvd,¾ ì,shk 23ls'
mqk¾ckkSh n,Yla;s jHdmD;sj,ska Tíng'''
f,dj uydud¾. cd,j, úYd,;ajh w;ska bkaÈhdj
fofjks ;ek miqfjhs' tfy;a trg we;eï
m%dka;j, uydud¾.j, ;;ajh yd wdrlaIdldß
nj i;=gqodhl uÜgul fkdmj;S' uOH m%foaYh
t jeks tla m%dka;hls' bkaÈhdfõ m%dka; w;=ßka
uOH m%foaYh fojeks úYd,;u m%dka;hhs' tys
tal mqoa., wdodhu cd;sl uÜgug jvd ishhg
37lg;a jvd wvq uÜgul mj;S' fkdÈhqKq ud¾.
moaO;sh m%dka;fha ixj¾Okh flfrys ndOdjla j
mj;S' bkaÈhdfõ m%Odk k.r hd flrk 200lg;a
jvd jeä m%Odk ud¾.j,ska uOH m%foaYa m%dka;h
yryd Èfjkafka ud¾. 21la mu‚' m%dka;fha
uydud¾.j,ska ishhg 90la muK ;ks ux ;Srefõ
fyda Bg;a jvd m<, wvq udj;a h' m%jdykh i|yd
m%udKj;a há;, myiqlï fkdùu m%dka;fha
wd¾Ól ixj¾Okh i|yd ndOdjlaj mj;S'
fï ksid uOH m%foaYa m%dka;fha ud¾. cd,
ixj¾Okh flfrys bka§h rch úfYaI wjOdkhla
fhduqlr we;' ta wkqj 2016 jif¾ bkaÈhdfõ uOH
m%foaYfha m%Odk Èia;%sla ud¾. ixj¾Okh i|yd
kj ixj¾Ok nexl=j úiska trgg t'c'fvd,¾
ñ,shk 350l Kh uqo,la wkqu; lr we;' fuu
jHdmD;sh hgf;a lsf,da óg¾ 1500la muK ud¾.
ixj¾Okh lsÍug ie,iqïlr we;' kE u ld,.=K
;;a;ajhlg Tfrd;a;= fok whqßka iy ud¾. ixd"
mÈl udre yd fjk;a ish¨ wdrlaIl úêúOdk
iys; j uOH m%foaYfha m%Odk Èia;%slalj, ud¾.
jeäÈhqKq lsÍug;a md,ï yd ÿïßh ud¾. .=jka
md,ï bÈlsÍug;a ie,iqïlr we;' uOH m%foaYfha
m%jdyk myiqlï jvd;a úêu;a yd kùlrKhùu;a
iuÕ m%jdyk ld,h ishhg 25lska wvqlsÍug yels
fõ hehs weia;fïka;=lr we;' m%foaYfha wd¾Ól
ixj¾Okh" wOHdmkh iy fi!LH myiqlïj,
j¾Okh i|yd th fya;= jkq we;ehs wfmalaIs; h'
fufia kj ixj¾Ok nexl=j úiska 2016 jir ;=<
ì%laia idudðl rgj, jHdmD;s 7 la i|yd tlai;a
ckmo fvd,¾ ì,shk 1'5 blau jQ Kh uqo,a
m%udKhla wkqu;lr we;' 2016 jir ;=< wkqu;
lrk ,o jHdmD;s yf;ka 6la u iQ¾h yd iq<x n,
jeks mqk¾ckkSh n,Yla;s jHdmD;s i|yd wkqu;
lrk ,o w;r wfkla jHdmD;sh Kh wkqu; lr
we;af;a ud¾. ixj¾Ok jHdmD;shla i|yd h'
mqk¾ckkSh n,Yla;s jHdmD;s i|yd Kh ,nd§u
;=<ska kj ixj¾Ok nexl=j úiska ;srir ixj¾Okh
yd yß; n,Yla;sh lrd fhduqùu meyeÈ,s fõ'
wdY%s; .%ka:
1' BRICS 2017 - The Role of BRICS in the World Economy and International Development
2' https($$www'ndb'int$
3' New Perspectives on the BRICS Bank - Views from Brazil" India and China on the New Development Bank
4' The New Development Bank Its Role in Achieving BRICS Renewable Energy Targets - Institute for Energy Economics( and Financial Analysis
232019 wfm%%a' - cQQks
hï ;eke;af;l= úiska isÿ lrkq ,enQ jrolg
fyda uq,sl whs;sjdislï lvlsÍulg
fyda udkj ysñlï W,a,x>kh lsÍulg
wod< j f;dr;=re okakd mqoa.,fhl=" we;eï úg
tlS f;dr;=re kS;sh n,d;aul lsÍfï wêldßhlg
fyda wêlrKh fj; bÈßm;a lsÍug ue<s fjk
wjia:d iudcfha wikakg ,efí' fndfyda úg tfia
isÿ jkafka tu f;dr;=re ,nd §u fya;=fjka tlS
mqoa.,hdg wkd.;fha § hï ydkshlg" ;¾ckhlg"
ìh.ekaùulg" m<s .ekSulg" uqyqK §ug isÿ
fõhehs we;s jk wkdrlaIs; ye`.Su ksid nj fmkS
hhs' wmrdOhla ms<sn| j meñ‚,s fkd lsÍu iy
idlaIslrejka bÈßm;a fkd ùu hk ;;a;ajhka
hgf;a wmrdO mÍlaIK iy kvqldrhka wid¾:l
úh yels w;r rfÜ wmrdO /,a,la f.dv ke.sh
yels h'
2015 wxl 4 ork wmrdOhl úkaÈ;hka iy
idlaIslrejka yg iyh §fï iy wdrlaId
lsÍfï mk; ^Assistance to and Protection of Victims of Crime and Witnesses Act" No' 4 of 2015&" fulS
wys;lr ;;a;ajhka u. yeÍu Wfoid" wmrdOhl
úkaÈ;hka ^Victims& iy idlaIslrejkaf.a
^Witnesses& whs;sjdislï iy ysñlï oelaùu iy tu
whs;sjdislï iy ysñlï wdrlaId lsÍu iy m%%j¾Okh
lsÍu" wmrdOhl úkaÈ;hka iy idlaIslrejka
wdrlaId lsÍu i|yd cd;sl wêldßhla msysgqùu"
Y%%S ,xld fmd,sia fomd¾;fïka;=fõ úkaaÈ;hka iy
idlaIslrejkaf.a iydhl iy wdrlaIl fldÜGdih
msysgqùu we;=¿ j wmrdOhl úkaÈ;hkag iy
idlaIslrejkag iyh iy wdrlaIdj ,nd§fï
mrud¾: fmroeß lrf.k iïu; lrk ,oaodjQ
mk;ls'
rdcldß lghq;= i|yd Y%%S ,xld uy nexl=
ks,OdÍka yg we;eï wjia:dj, § Y%%S ,xld fmd,sia
fomd¾;fïka;=j jeks kS;sh n,d;aul lrk
wdh;khlg f;dr;=re iemhSug" meñ‚,a,la
bÈßm;a lsÍug" fyda lg W;a;rhla §ug fyda
w,a,ia fyda ÿIK fpdaokd úu¾Yk fldñiu jeks
fldñIka iNdjlg fyda wêlrKhla bÈßfha idlaIs
,nd §ug isÿ úh yels h' fuu ,smsh u.ska tjeks
rdcldÍ lrk ks,OdÍka we;=¿ j fmdÿfõ tjeks
;;a;ajhlg uqyqK mdk ´kE u idlaIslrejl=g
mkf;a m%%;smdok wkqj ysñ jk iyh iy wdrlaIdj
iïnkaO j flá ye¢kaùula ,nd §ug wfmalaId
flf¾'
2' idlaIslrejl= hkq ljrl= o@
fuu mkf;a zidlaIslrejl=Z hkak b;d mq¿,a
jYfhka w¾: olajd we;' hï mqoa.,fhl="
• kS;sh n,d;aul lsÍfï ks,Orfhl= fj;
f;dr;=re imhd fyda meñ‚,a,la lr tlS
f;dr;=r fyda meñ‚,a, mokï lr f.k
úu¾Ykhla wdrïN lr we;af;a kï fyda"
kS;shhs Tnhs(
wêlrKh bÈßfha idlaIslrejl= jk Tng we;s whs;sjdislï iy ysñlï
mú;%%s ú;dkf.a fcHaIaG iyldr wOHlaI kS;s iy wkql+,;d fomd¾;fïka;=j
24 2019 wfm%%a' - cQQks
• oekg wdrïN lr we;s úu¾Ykhlg f;dr;=re
iemhSula fyda m%%ldYhla ,nd § we;akï fyda"
• wmrdO úkaÈ;fhl= úiska lr we;s meñ‚,a,lg
fyda mjrd we;s kvqjlg iyh ùug Èjqreï
fm;aiula fyda m%%ldYhla ,nd § we;akï fyda"
• fldñIka iNdjlg f;dr;=re fyda ksfõokhka
imhd we;akï fyda"
• kS;sh n,d;aul lsÍfï ks,Orfhl= fj; ,nd
fok ,o f;dr;=re fyda m%%ldY u; wêlrKhla
fyda fldñIka iNdjlg idlaIs ,nd §ug ;uka
j le|jk njg úYajdi lrkafka kï fyda
• wêlrKfhka fyda fldñIka iNdjlska is;dis
,enqfõ kï"
tlS mqoa.,hd zidlaIslrejl=Z f,i w¾: olajd we;'
hï jrola iïnkaOfhka úu¾Ykhla isÿ lr we;s
rcfha ks,Odßfhl= o idlaIslrejl= hg;g we;=<;a
fõ'
tfia u jeäÿrg;a idlaIslre hk ks¾jpkhg
wmrdO úkaÈ;fhl=" <ud idlIslrejl=" <ud
idlaIslrejl=f.a uõmshka fyda Ndrlrejka fyda
tjeks idlaIslrejl=f.a mjqf,a idudðlfhla
fyda hefmkafkla fyda ta ;eke;a;dg iqúfYaIS
jeo.;alula we;s fjk;a hï ;eke;af;l="
úfYaI idlaIslrejl= iy hï jrolg iel
lrk fyda fpdaokdjlg ,la jQ wfhl= fjkqfjka
idlaIshg le|jkq ,enQ wfhl= o woyia fõ'
3' idlaIslrejl=f.a whs;sjdislï
^1& fm!oa.,sl;ajh wdrlaId lsÍu
kS;sh n,d;aul lrk wdh;khlg f;dr;=re
imhk wjia:djl §" meñ‚,a,la bÈßm;a lrk
wjia:djl § fyda lg W;a;rhla ,nd fok
wjia:djl § fyda fldñIka iNdjlg fyda
wêlrKhla bÈßfha idlaIs ,nd fok wjia:djl
§" idlaIslref.a f.!rjh /flkd f,ig iy ish
mqoa.,sl;ajhg ydks fkd jk f,ig úu¾Yk" w¾O
wêlrK fyda wêlrK n,Orhkaf.ka ie,l=ï
,eîug idlaIslrejl= yg ysñlula we;s njg
mkf;a 5 jk j.ka;sfha i|yka lr we;'
^2& ysßyerhlg" ìh .ekaùulg" n, lsÍulg" fyda ì|ùulg Ndckh fkd ùu
hï idlaIslrejl=" f;dr;=re ,nd §u" úu¾Ykhl
fyda mÍlaIKhl § iafjÉPd m%%ldYhla lsÍu"
fyda wêlrKh fyda fldñIka iNdjla bÈßfha
idlaIs ,nd §u fya;=fjka tlS idlaIslre ljr
fyda wdldrfha ysßyerhlg" ìh .ekaùulg" n,
lsÍulg" fyda ì| ùulg m;a fkd úh hq;= njg
mkf;a 5 jk j.ka;sfha i|yka lr we;'
^3& wdrlaIdj ,nd .ekSu
f;dr;=re ,nd §u" lg W;a;rhla §u" fyda
meñ‚,a,la bÈßm;a lsÍu" úu¾Ykhl fyda
mÍlaIKhl § iafjÉPd m%%ldYhla lsÍu" fyda
wêlrKh fyda fldñIka iNdjla bÈßfha
kvqlrhla mejÍu fyda idlaIs ,nd §u fya;=fjka
tlS idlaIslre ljr fyda wdldrfha ysßyerhlg"
ìh .ekaùulg" n, lsÍulg" fyda ì|ùulg
m;a lsÍug tfrys j tlS idlaIslreg wdrlaIdj
,nd .ekSug ysñlula we;s nj o kS;sfha i|yka
lr we;' tfia u" mdol jk jro fyda uq,sl
whs;sjdislï lvùu tlS idlaIslref.a fiajd
ia:dkfha fyda fiajd jgmsgdfõ § isÿ jQQjla kï
Tyqg udkisl j" ldhsl j fyda lS¾;skduhg
ydkshla fyda w,dNhla isÿ ùug fya;= jkakd jQ
hï ysßyerhlg" ìh .ekaùulg" n,lsÍulg fyda
ì| ùulg fyda" Tyqf.a /lshdfõ we;s jk wys;lr
fjkiaùulg tfrys j o tlS idlaIslreg wdrlaIdj
,nd .ekSug ysñlula we;'
4' idlaIslrejl=g tfrys j isÿlrk jerÈ iy ta yd Bg wod< o~qjï
4'1 ;¾ckh lsÍu
meñ‚,a,la bÈßm;a lsÍu je<elaùu" fyda idlaIs
,nd§u je<elaùu fyda meñ‚,a, fyda mjrd
we;s kvqlrhla b,a,d wia lr .ekSfï wruq‚ka"
tlS idlaIslref.a YÍrhg lS¾;skduhg fyda
foam<j,g ydkshla isÿ lr ;¾ckh lsÍu u.ska
jrola lrkakd jQ mqoa.,fhl=g uydêlrKh úiska
wjqreÿ 10lg fkd jeä nkaOkd.dr.; lsÍfï
o~qjula iy remsh,a úis oyil ovhla mekúh
yels h ^fuh tlS idlaIslreg iïnkOhla we;s
fjk;a ;eke;af;l=f.a YÍrhg lS¾;skduhg fyda
252019 wfm%%a' - cQQks
foam<j,g ydkshla isÿlr ;¾ckh lsÍug o wod<
fõ&'
4'2 m%%;sysxid lsÍu
i' tlS idlaIslreg ;=jd, isÿ lsÍula
u.ska jrola lrkakdjQ mqoa.,fhl=g
uydêlrKh úiska wjqreÿ 10lg fkd jeä
nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula iy remsh,a
úis oyil ovhla mekúh yels h'
ii' tlS idlaIslreg nrm;, ;=jd, isÿ lsÍu
fyda whq;= wjysrhla isÿlsÍu u.ska jrola
lrkakdjQ mqoa.,fhl=g uydêlrKh úiska
wjqreÿ 12lg fkd jeä nkaOkd.dr.;
lsÍfï o~qjula iy remsh,a ;sia oyil
ovhla mekúh yels h'
iii' tlS idlaIslrej hï ia:dkhlska msg lsÍu
i|yd" n, lsÍulska fyda jxpd iy.;
Wml%u u.ska n,h wksis f,i fh§fuka
fyda fjk;a hï n, lsÍulska fmd<Ujd
.ekSfuka jrola lrkakd jQ mqoa.,fhl=g
uydêlrKh úiska wjqreÿ 12lg fkd jeä
nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula iy remsh,a
;sia oyil ovhla mekúh yels h'
iv' tlS idlaIslref.a foam<j,g whq;= iy.;
mdvqjla" w,dNhla fyda úkdYhla isÿ lsÍug
woyia lsÍfuka fyda isÿ lsÍfuka jrola
lrkakd jQ mqoa.,fhl=g uydêlrKh úiska
wjqreÿ 12 lg fkd jeä nkaOkd.dr.;
lsÍfï o~qjula iy remsh,a ;sia oyil
ovhla mekúh yels h'
4'2 ysßyerhla" ìh .ekaùula" n, lsÍula" fyda ì|ùula" fyda ldhsl iy udkisl fõokdjla fyda Tyqf.a lS¾;shg ydkshla fyda w,dNhla lrk fyda tlS idlaIslref.a fiajd ia:dkfha fiajd ;;a;ajhg wys;lr fjkialula isÿ lsÍu
uydêlrKh úiska wjqreÿ 7lg fkdjeä
nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula iy remsh,a
myf<dia oyil ovhla mekúh yels h'
4'3 idlaIslrejl= úiska ,ndfok ,oaodjQ f;dr;=re fyda Tyqf.a wkkH;dj ;=kajk md¾Yajhlg fy<s lr Ôú;h wk;=rg ,la lsÍu
ioaNdjfhka" kS;Hkql=, úêúOdk fyda ls%hd
mámdá fyda kshu fyda úOdkj,g wkql=,
ùul § yer hï idlaIslrejl= úiska ,nd fok
,oaodjQ f;dr;=re fyda Tyqf.a wkkH;dj ;=kajk
md¾Yajhlg fy<s lr Ôú;h wk;=rg ,la lrk
hï ;eke;af;l=g uydêlrKh úiska wjqreÿ
7lg fkd jeä nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula
iy remsh,a myf<dia oyil ovhla mekúh yels
h' fulS o~qju hï idlaIslrejl=f.a wdrlaIdj
iïnkaO f;dr;=re ,nd §u u.ska Ôú;h wk;=rg
,la lrk hï ;eke;af;l=g o wod< fõ'
4'4 idlaIslrejl=g w,a,ila m%%odkh lsÍu
kvqlrhla mejÍu" i;H f;dr;=re iemhSu fyda
idlaIs ,nd §u je<elaùu" wffO¾hhg m;a lsÍu
fyda wjysr lsÍfï wruqKska w,a,ila m%%odkh
lsÍu" iemhSu fyda ,nd §u isÿ lrk ;eke;a;dg
uydêlrKh úiska wjqreÿ 7lg fkd jeä
nkaOkd.dr.; lsÍfï o~qjula iy remsh,a
myf<dia oyil ovhla mekúh yels h'
fuu jerÈ isÿ lsÍug ;e;a lsÍu" fm<Uùu"
fÉ;kdkaú; j iyh ùu iy l=uka;%%Kh lsÍu
hk jerÈ i|yd o wod< jro isÿ l< mqoa.,fhl=g
mkjk o~qju u wod< fõ'
fuu jerÈ isÿ lrk mqoa.,fhl= jfrka;=jlska
f;dr j w;awvx.=jg .ekSug yels w;r Tyqg
wem ,nd .; yels jkqfha wNshdpkdêlrKfhka
mu‚'
kS;sfha wdêm;Hh mj;sk rgl wmrdO isÿ ùu wvq
lsÍu Wfoid fmd,Sish jeks kS;sh n,d;aul lrk
wdh;khla bÈßfha fyda wêlrKh bÈßmsg kvq
lghq;a;l § fyda idlaIslrejl=g ìfhka f;dr j
idlaIs ,nd §ug WmldÍ jk tfia u Tjqkag kS;sh
u.ska /ljrKh i,ik jg msgdjla Wodlr,Su
fuu mk;ska wfmalaId lrk ,o nj tys wvx.=
m%%;smdokj,ska meyeÈ,s fõ'
26 2019 wfm%%a' - cQQks
1 ye¢kaùu(
fmdÿ ms<s.ekSula we;s" yqjudre udOHhla f,i
l%shd lrk" f.ùï lghq;= i|yd fmdÿfõ Ndú;
jk uqo,a" ´kE u rgl § ksl=;a lsÍfï yelshdj
we;af;a ta i|yd n,h,;a wêldßhlg mu‚' tfia
ksl=;a lrk ,o uqo,a bmhSfï § fuka u .kqfokq
i|yd Ndú; lsÍfï § o th fmdÿfõ ms<s.kq
,nk kS;s rduqjla ;=< isÿ l,hq;= j we;' ir, j
i|yka l<fyd;a" wh:d wdldrj,ska uqo,a bmehSu
fuka u wh:d lghq;= i|yd uqo,a úhoï lsÍu o
kS;s úfrdaë f,i i,lkq ,nhs' th tfia jqjo"
fndfyda rgj, úêu;a ffk;sl wd¾Ól rduqfjka
msg; isÿjk wh:d wd¾Ól .kqfokq o wvq jeä
jYfhka isÿfjkjd fkd wkqudk h' fu jka kS;s
úfrdaë wd¾Ól .kqfokqj,ska ´kE u rgl úêu;a"
ffk;sl wd¾Ól lghq;= flfrys t,a, jkafka
wys;lr n,mEuls' tneúka" t jeks wh:d wd¾Ól
.kqfokq je<elaùu i|yd f,dj mqrd rgj, úúO
kS;s iy fr.=,dis l%shd;aul j mj;S'
f.da,ShlrKh yryd wh:d wkaoñka bmehQ
uqo,aj, iy t jeks .kqfokqj, wys;lr n,mEu
fiiq rgj,g o jHdma; ùfï oeä wjodkula
mj;S' t neúka" t jeks .kqfokq je<elaùug
f,dal iïu; ks¾foaYhka ;Èka u l%shd;aul fjhs'
fu jka ;;a;ajhla ;=< lsishï mqoa.,fhl= fyda
lKavdhula hï kS;s úfrdaë wdldrhlska uqo,a
W;amdokh lrkq ,nhs o" t f,i Wmhd.;a wh:d
Okh úêu;a wd¾Ól rduqj ;=< jeh lsÍï i|yd
W;aidy orhs o" t fia lsÍfï § uqo,a Wmhd .kq
,enQ wh:d wdldrh fkdfyd;a kS;s úfrdaë uQ,dY%h
iÕjd ;nd .; hq;=u fjhs'
1'1 uqo,a úY=oaêlrKh
fu f,i ffk;sl fkdjk whqßka uqo,a Wmhd .kq
,nk uQ,dY% w;r" kS;s úfrdaë f,i isÿlrk u;aøjH
uqo,a úY=oaêlrKh isÿjkafka
uQ,H wdh;k yryd muKla fkdfõ
uqo,a úY=oaêlrKh isÿjkafka
uQ,H wdh;k yryd muKla fkdfõ
fjf<|du" wú wdhqO fjf<|du" i;a;aj iy ñksia
fj<|du" ffcj fldgia cdjdru" .‚ld jD;sfhys
fh§u" ixúOdkd;aul j isÿ lrk wmrdO" fydr
nvq cdjdru iy rchg f.úh hq;= nÿ uqo,a fkdf.
jd meyer yeÍu wdÈh m%uqLia:dkfhys mj;S' fu
jeks ffk;sl fkd jk ud¾.j,ska Wmhd.;a uqo,a
úúO wruqKq i|yd fhoùfï § tajd ms<s.;a ffk;sl
wd¾Ól rduqj ;=<g we;=<;a lsÍu w;HjYH fjhs'
ta i|yd uqo,a Wmhd .kq ,enQ ffk;sl fkdjk
uQ,dY%h iÕjd ;nd .ksñka ffk;sl j W;amdokh
lr .kq ,enQ uqo,a iu. t lS uqo,a uqiq lsÍfï §
th b;d iQlaIau whqßka l< hq;= j we;' ukao h;a"
t fia isÿ lsÍu kS;s úfrdaë l%shdjla neúks'
fuf,i —ffk;sl fkd jk wdldrhkaf.ka
bmehQ uqo,a kS;Hkql+, wd¾Ól .kqfokqj,ska
bmehQ uqo,a iu. uqiq lsÍfï wruq‚ka tajdfhys
wh:d W;amdok uQ,dY%h iÕjd ;nñka" kS;Hkql+,
Ndjhla wdfrdamKh lsÍfï l%shdj,sh uqo,a
úY=oaêlrKh˜ f,i ye÷kajkq ,efí' ta wkqj"
lsishï rgl mj;akd kS;s fr.=,dis m%ldr j kS;s
úfrdaë hhs kïlrk ,o lghq;=j, ksr; ùfuka
uqo,a Wmhd .ekSu" tlS uqo,a W;amdok ud¾.h jika
fldg kS;Hkql+, wd¾Ól lghq;=j,g fhoùu iy
tuÕska tlS uqo,a fyda wh:d f,i /ia lr.;a
Okh i|yd kS;Hkql+, Ndjhla wdfrdamKh lsÍu
iy miqj tlS uqo,a fyda /ia lr.kakd ,o Okhla
iajlSh iqL úyrKhg fyda fjk;a jQ kS;s úfrdaë
l%shd ;r lsÍug fyda idmrdë l%shdjkays kshe,Sug
fyda ke;fyd;a ;%ia;jd§ lKavdhï kv;a;= lsÍug
fhdod .ekSfï l%shdj,sh uqo,a úY=oaêlrKh f,i
y÷kd .kq ,nhs' fuu l%shdj,sh isoaOdka; jYfhka
my; mßÈ m%Odk wÈhr ;=kla hgf;a olajkq ,nhs'
by; igyfka oelafjk wÈhr 1 wjia:dfõ §"
f;acd m;afíßhfcHaIaG iyldr wOHlaI
uQQ,H nqoaê tallh
272019 wfm%%a' - cQQks
kS;s úfrdaë f,i Wmhd .kq ,enQ uqo,a kS;Hkql+,
wd¾Ól lghq;=j, kshq;= wdh;k yryd úêu;a
wd¾Ól rduqj ;=<g ia:dmkh lsÍu isÿ lrkq ,nhs'
fndfyda úg fuu l%shdj isÿ lrkq ,nkafka uQ,H
wdh;k" úfYaIfhka u jd‚c nexl= yryd h' t fia
u" uQ,H fkd jk wdh;k o fï i|yd wjNdú;
lsÍfï by< yelshdjla mj;S'
wÈhr 2 wjia:dfõ § t f,i ia:dmkh lrkq ,enQ
uqo,a úúO .sKqïj,g udre lr yeÍu isÿ lrkq
,nhs' fuh b;d u ixlS¾K l%shdjla jk w;r
fu u.ska uqo,a W;amdokfha mej;s wh:d iajNdjh
;jÿrg;a iÕjd ;nd .ksñka .kqfokqfjys w.
uq, wkdjrKh lr .; fkd yels f,ig kd kd
fldgiaj,ska hq;= iïñY%s; iajNdjhla .kqfokqj
;=<g muqKqjkq ,nhs' fuys§ uqo,a foaYSh fukau
úfoaYSh nexl=j, mqoa., .sKqï ;=<g udrelr
heùu" tf,i udre lr heùfï§ uqo,a m%udK l=vd
tallj,g fjka lsÍu jeks l%shdjka isÿ lrkq
,nhs' fndfyda ÿrg úoHq;a uqo,a yqjudre l%u fï
i|yd Ndú;d lrkq ,nhs'
wÈhr 3 hgf;a fuu uqo,a ffk;sl wd¾Ól lghq;=
iu. iïñY%Kh lsÍu isÿ lrkq ,nhs' tys §" tu
uqo,a Ndú;d lr úúO iqfLdamfNda.S NdKav ñ,§
.ekSu" ksjdi yd bvlvï ñ,§ .ekSu iy úúO
wdfhdackhka isÿ lsÍu" ksoiqkla f,i rd;%S iudc
Yd,d mj;ajdf.k hEu" wdydr fjf<|i,a" fydag,a
jeks jHdmdrhkays wdfhdackh lsÍu o isÿ lrkq
,nhs' fu f,i isÿ lrkq ,nk wdfhdackhka
wd¾Ól ,dN wfmalaIdfjka isÿ fkdlrk
w;r yqfola u wh:d W;amdok uQ,dY%h iÕjd
;nd .ekSug yd uqo,a wjYH jQ úg th /f.k
jHdmdrfhka bj;aj hdfï l+g wruqK we;s j isÿ
lrkq ,nhs' t neúka" fu jeks wdfhdackhkaf.ka
iudchg w;ajkafka ydkshla ñi w¾:,dNhla kï
fkdfõ' fuu wjia:dj jk úg uqo,a W;amdokfhys
jxpksl iajNdjh fndfyda ÿrg hgm;a lr,Sug
uqo,a úY=oaêlrKfhys kshef<kakkag yelshdj
mj;S'
1'2 uqo,a úY=oaêlrKh iy t u.ska wd¾Ól lghq;= flfrys jk n,mEu
uqo,a úY=oaêlrKh rgl wd¾Ól lghq;= flfrys
wys;lr f,i n,mdhs' fuys we;s wjodku jkafka
uqo,a úY=oaêlrKfhys kshef<kakka fuf,i
wdfhdackh isÿ lrkafka fyda ksjdi bvlvï
ñ,§ .kafka wd¾Ól ,dN ysñlr .ekSug fyda
mÈxÑh i|yd fkd ùuhs' Tjqka fkdfnda Èklska
u fuu ksjdi bvlvï úl=Kd oud ish wh:d
whqßka W;amdÈ; uqo,a kej; ysñlr .kS' tu uqo,a
ish jxpdldÍ l%shd ;jÿrg;a ;r lr .ekSu fyda
;%ia;jdoh fmdaIKh lsÍu jeks wys;lr l%shd
i|yd fhdod .ekSfï yelshdj o b;d by< h'
ue‚la yd iaj¾KdNrK jeks ñ, wêl NdKav
ñ,§ .ekSu o fu jeks mqoa.,hka úiska fu
f,i u há wruqKq we;s j isÿ lrkq ,nhs' fuys
wksgq wd¾Ól m%;sM,hla f,i wkjYH mßÈ" ksis
wd¾Óluh fya;=jla fkdue;s j t lS NdKavj,
ñ, by< hEu ;=<ska tu NdKavj, fjf<|fmd<
w.hhka b;d by< uÜgulg meñŒu oelaúh yels
h' fu jeks isoaëka uÕska tlS wd¾Ólhkays iqug
l%shdldß;ajhg ndOd meñfKkq we;' fu jeks l%shd
fya;=fjka fjf<|fmd< .ekqï úl=Kqï l%shdj,sh
u; ;SrKh jk ñ, .Kka fjkqjg lD;Su ñ<
hdka;%Khka we;sùu j<ld,sh fkd yels h' t fia
u" jxpdldß iy idmrdë l%shd ;j ;j;a ;rùu
u.ska ffk;sl wd¾Ól rduqj ì| jeà úúO jQ
idudÔh" wd¾Ól iy foaYmd,k .eg¨ rdYshla
lrd wd¾Ólhka fhduq lsr,Sfï wjodku o by<
uÜgul mj;S'
wÈhr 1 wÈhr 2 wÈhr 3
igyk 1(
ia:dmkh lsÍu
(Placement) (Layering) (Integration)
úúO wxYj,g fnod ±laùu ixl,kh lsÍu
28 2019 wfm%%a' - cQQks
1'3 uQ,H jHdmdr ud¾.fhka isÿjk uqo,a úY=oaêlrKh iy thg úreoaO j l%shd;aul jk f.da,Sh tlÕ;djka
^w& uqo,a úY=oaêlrKh i|yd nexl= iy uQ,H
wdh;k fhdod .ekSu(
w;S;fha mgka uqo,a úY=oaêlrKh i|yd Ndú; l<
m%Odk u ud¾.hla f,i uQ,H jHdmdr m%p,s; j
mj;S' nexl= iy nexl= fkdjk wfkl=;a uQ,H
wdh;k yryd wh:d whqßka Wmhk ,o Okh
i|yd kS;suh iajNdjhla wdfrdamKh lr §u iq<N
j isÿ flreKq nj m%p,s; lreKls' ksoiqkla
jYfhka fulaisldkq iy fldf,dïìhdkq u;aøjH
cdjdrïlrejka f,dj iqm;, jd‚c nexl=jla
yryd kS;s úfrdaê u;aøjH fjf<|dfuka bmehQ
w;s úYd, uqo,a m%udKhla" o< jYfhka weußld
tlai;a ckmo fvd,¾ ñ,shk 881la muK uqo,la
kS;Hkql+, j bmehQ uqo,a f,i ujd mdñka nexl=
moaO;sh ;=<g ia:dmkh lsÍu oelaúh yels h' fuu
wh:d lghq;= i|yd ;u nexl= jHdmdrh Ndú; lsÍu
je<laùu i|yd wjYH jk m%udKj;a jQ úplaIKYS,S
jevms<sfj<la tu nexl=j ;=< tjlg l%shd;aul
fkdjQ neúka fuu u;aøjH cdjdrïlrejkag kS;s
úfrdaê u;aøjH fjf<|dfuka bmehQ uqo,a i|yd
ffk;sl Ndjhla wdfrdamKh lsÍfuys ,d fuu
nexl= wdh;kh f;da;ekakla n÷ úh' fï neõ
wkdjrK ùfuka miq jir 2012 § weußld tlai;a
ckmo kS;s n,OdÍka úiska fuu jd‚c nexl=jg
fvd,¾ ì,shk 1'9l uqo,auh ovhla kshu l<
w;r" wh:d whqßka W;amdÈ; úY=oaêlrKh uqo,a
lsÍu je<elaùug wjYH f,dj ms<s.;a kS;s fr.=,diS
wkqj l%shd;aul ùug wjYH wNHka;r l%shdu¾.
jyd u l%shd;aul lrk f,ig Widú ksfhda. o
mkjk ,È' ^uQ,dY%h( Seven Pillars Institute for Global Finance and Ethics&
^wd& uQ,H ld¾h idOl n,ldh(
f.da,ShlrKh;a" ;dlaIKfha jQ msì§u;a iu. fuu
wh:d whqßka W;amdÈ; uqo,a fuf,i uQ,H wdh;k
yryd úY=oaêlrKh jkjd muKla fkdj" f,dj
úúO rgj,g tu,.ska isÿjk ydksh o by< hEug
mgka .kakd ,È' uqo,a úY=oaêlrKh uQ,H wdh;k
yryd nyq, j isÿjk njg jQ idlaIs iy ;yjqre ùï
iy tu.ska isÿjk wd¾Óluh iy iudcuh ydksh
ms<sn|j;a" i,ld neÆ f,dal m%cdj thg úreoaO j
f.da,Sh tlÕ;dfjka hq;= j l%shd lrkq jia jir
1989 § Ô-7 lKavdhfï rgj,aj, uQ,sl;ajfhka
l%uj;a jev ms<sfj< wdrïN flß‚' miqld,Sk
j f,dj mqrd fuu jev ms<sfj< jHdma; ùu;a
iu.u tu l¾;jHfhys uQ,sl;ajh f.k l%shd
lrkq jia f,dj mqrd uqo,a úY=oaêlrKh ms<sn|
m%ñ;s ks¾Kh lrkq ,nk wka;¾ rdcHhkaf.ka
ieÿï,;a ixúOdkhla f,ig uQ,H ld¾h idOl
n,ldh ^Financial Action Task Force -FATF&
msysgqjd .kakd ,È' fuys ks¾Kdhlhka f,dj
mqrd jHdma;ùu;a iu. cdjdrïlrejkag ish wh:d
lghq;=j,ska Wmhkq ,nk uqo,a hï hï wdh;k
tkï uQ,H nexl= iy nexl= fkdjk wfkl=;a
uQ,H wdh;k yryd úY=oaêlrKh lr .ekSfï
wjia:djkag iSud mekú‚' fï fya;=fjka uqo,a
úY=oaêlrKh isÿlsÍu i|yd kj ux fidhkakg
uqo,a úY=oaêlrKfha kshef<kakkag isÿ úh' ta
wkqj" Tjqkaf.a iQlaIau weia ks;e;ska fhduq jkafka
uQ,H fkdjk jHdmdr wxYh fj;hs'
2' uQ,H fkdjk jHdmdr yd jD;a;Suh fiajd imhk wdh;k yryd isÿjk uqo,a úY=oaêlrKh(
´kE u wd¾Ólhl uQ,H fkdjk jHdmdr wxYh
b;d mq¿,a jmißhlska fyì" úêu;a fia u wúêu;a
jHdmdr wxY .Kkdjlska ieÿï,;a" fndfydaúg kS;s
fr.=,dis rduqjlg tla j f.k l%shd lsÍug wiSre"
tlsfklg fjkia jHdmdr rdYshlska iukaú; fjhs'
fuu uQ,H fkdjk jHdmdr wxY wëlaIKh lrkq
,nk wdh;ksl jHqyhla fkdue;sùu o" jHdmdr
n,m;% ksl=;a lsÍfï ffk;sl wjYH;djla fkdue;s
ùu o fndfyda rgj, fuu jHdmdr wxYfhys fmdÿ
,laIKhlaj mj;S' fu jeks fya;= ksidfjka uQ,H
jHdmdr wxYhkag mkjd we;s uqo,a úY=oaêlrKh
je<elaùu i|yd jk f,dal kshdukhka ksishdldr
j uQ,H fkdjk jHdmdr wxYh i|yd l%shd;aul
lsÍfï m%dfhda.sl wmyiq;djka /ilg f,dj
mqrd ta ms<sn|j l%shd;aul jk wdh;k fï jk
úg uqyqK md isáhs' f,dj mqrd isÿflfrk uqo,a
úY=oaêlrK isÿùï foi n,k l< fmkS hkafka
uqo,a úY=oaêlrKfhys kshef,kakkaf.a ;SlaIaK
wjOdkhg k;= jQ m%Odk u uQ,H fkdjk jHdmdr
wxY w;r ksYap, foam< fjf<|du" ue‚la iy
iaj¾KdNrK we;=¿ wfkl=;a by< jákdlula
292019 wfm%%a' - cQQks
we;s f,day iy .,a fjf<odu" iQÿ iy leisfkda
jHdmdr fuka u .KldêldÍjreka" kS;sfõ§ka
iy fkd;dßiajreka yryd lrkq ,nk jD;a;Shuh
.kqfokq o" Ndrldr iud.ïj, iy wdh;ksl
fiajd imhkakka úiska isÿ lrkq ,nk jD;a;Shuh
fiajdjka o bÈßfhkau mj;sk nj h' fu jeks
jHdmdrhka yd jD;a;Sh fiajdjka imhk wdh;k
Ndú; lrñka ^wdh;ksl oekqïj;a núka f;dr j
fyda oekqïj;a núka hq;= j& uqo,a úY=oaêlrKh
isÿlrk wdldrh ó<Õg i,ld n,uq'
2'1 ksYap, foam< jHdmdr .kqfokq yryd isÿ lrk uqo,a úY=oaêlrKh
foam< fjf<|dfï .kqfokq uqo,a úY=oaêlrKh
i|yd wjNdú; lrk whqre fu f,i ksoiqkla
uÕska meyeÈ,s lr .; yels h' u;aøjH cdjdrfï
kshef,kafkl=g t u.ska Wmhd.;a remsh,a ñ,shk
ishhl uqo,la Wmhd .kq ,enQ wdldrh ke;fyd;a
uQ,dY%h iÕjd ;nñka ksYap, foam<la ñ,§ .ekSu
i|yd Ndú; lsÍfï yelshdjla mj;S' fufia ksYap,
foam< ñ,g .ekSfï § t lS foam< ;u kug mjrd
.ekSula fndfydaúg fudjqka isÿ fkd lsÍug j.
n,d .ks;s' t jeks wjia:dj, Tjqka b;d iQlaIau
Wmdhud¾. wkq.ukh lrkq ,nk nj kso¾Ykhka
u.ska fu f,i meyeÈ,s lr.; yels h' fn,aðhï
kS;s wêldÍka úiska lrk ,o úu¾Ykhlska
fmkS f.dia we;af;a tu rfgys jxpksl mqoa.,hl=
foam< ñ,§ .ekSu i|yd fkd;dßiajrfhl=f.a
fiajdodhl .sKqï Ndú; lr we;s njhs' fï i|yd
Tyq fjf<| iud.ula ia:dms; lr we;s w;r
úu¾Ykj,ska fy<s ù we;s wdldrhg tu fjf<|
iud.fuys tl u fldgialre o jkafka fuu
mqoa.,hd njhs' Tyq tu iud.fuys .sKqï yryd
fkd;dßiajrhdf.a jD;a;ShuhNdjhg jika ù
fkd;dßiajrhd bÈßfm< mqoa.,fhl= f,i Ndú;
lrñka ksYap, foam< ñ,§ .ekSï i|yd f.ùï
isÿ lr we;' miq j mÍlaIKj,ska fy<s jQ mßÈ
Tyq fn,sðhfï iqm%isoaO u;aøjH cdjdrïlrefjls'
^uQ,dY%h( uQ,H ld¾hh idOk n,ldfhys ksYap,
foam< wxYh Ndú; lrñka isÿlrkq ,nk uqo,a
úY=oaêlrKh yd ;%ia;jdohg uqo,a iemhSu ms<sn|j
ieliqk jd¾;dj&' kS;s úfrdaë u;aøjH cdjdrñka
bmhQ wh:d uqo,a úY=oaêlrKh i|yd Tyq ksYap,
foam< ñ,§ .;a w;r" tyss § iajlSh wkkH;dj
jika fldg ;nd .ekSu i|yd jHdmdr iud.ulg
uqjd ù fkd;dßiajrfhl=f.a jD;a;Shuh fiajh o
wksis mßÈ Ndú; lrñka uqo,a Wmhd.;a uQ,dY%h
jika lsÍug lghq;= lr we;'
2'2 ue‚la yd iaj¾KdNrK .kqfokq Ndú; lrñka uqo,a úY=oaêlrKh lsÍu
tfiau" kS;Hkql+, fkd jk wd¾Ól lghq;=j,ska
bmhQ uqo,a fhdod .ksñka b;d ñ, wêl ue‚la
yd iaj¾KdNrK iy fjk;a wê ñ, f,dayhka o"
.,a j¾. o" ñ,§ .ekSu isÿ lrkq ,nhs' ksoiqkla
f,i" nÿ fkdf.jd meyer yßk ,o uqo,a Ndú;d
lr ue‚la .,a ñ,§ .ekSu iy tajd wdNrK f,i
me<|f.k b;d myiqfjka f¾.= ks,OdÍkaf.a
wjOdkfhka ñ§ rglska rglg .uka lsÍu o
isÿfõ' wjidkfha t lS rfÜ § tu ue‚la .,a b;d
wêl uqo,lg úl=Kd ish wh:d mßoafoka W;amdÈ;
Okh kej; ;ud i;= lr .kshs'
fu jeks kso¾Ykhkaf.ka fmkS hk wdldrhg
uqo,a úY=oaêlrKh úúOdldr l%u yryd isÿjk
nj;a" kS;s úfrdaë whqßka bmehQ uqo,a iDcq j uQ,H
wdh;k yryd úêu;a wd¾Ól rduqj ;=<g we;=¿
lrkjd fjkqjg ue‚la yd iaj¾KdNrK jeks
uQ,H fkdjk jHdmdr wxY wjNdú; lrñka b;d
ixlS¾K .kqfokq ud,djla yryd tlS uqo,a úêu;a
wd¾Ól moaO;shg tla lsÍu isÿ lrkq ,nk nj;a
ukd j fmkS hhs' fuys § uQ,H fkdjk jHdmdr
wxY iy jD;a;suh fiajdjka Tjqkaf.a oekSfuka
fyda oekSulska f;dr j fu lS lghq;=j,g fhdod
.kakd nj o fmkS hhs'
2'3 leisfkda jHdmdrhkays .kqfokq wh:d whqßka uqo,a uqo,a úY=oaêlrKh i|yd Ndú; lsˉu
leisfkda jeks iQÿ jHdmdr o kS;suh fkd jk
whqßka bmehQ uqo,a kS;Hkql+, uqo,a njg m;a
lsÍfï l%shdj,shg fhdod .kq ,nk wjodkï
iys; jHdmdr .Kfhys ,d ie,flhs' leisfkda
jHdmdrh wdY%h lrf.k uqo,a úY=oaêlrKh isÿjk
wdldrh lshfjk c.;a uÜgfï úIh wOHhkhka
fndfyduhla mj;S' leisfkda jHdmdrh .kqfokq
i|yd uqo,a ;Sj%% f,i Ndú; lrk jHdmdrhla
neúka tu .kqfokq yryd uqo,a úY=oaêlrKh
lsÍfuys wjOdku o by< uÜgul mj;S' fndfyda
30 2019 wfm%%a' - cQQks
.kqfokqlrejka w;amsg uqo,g fuys iQÿ lghq;=j,
ksr; fjhs' tfia u .kqfokqj, uqo,a m%udKho b;d
by< w.hla .kshs' tfia u fuu jHdmdrhg úfoaYsh
.kqfokqlrejkaf.a meñŒu o by< uÜgul
mj;sk neúka leisfkda iy iQÿ jHdmdrhkays
uqo,a úY=oaêlrK yelshdj o by< uÜgul mj;S'
ksoiqkla f,i u;aøjH fj<|dfuka Wmhkq ,nk
l=vd w.hka iys; uqo,a fkdaÜgq ^re' 20" re' 50"
re' 100 jeks& úYd, w.hka iys; uqo,a fkdaÜgq
i|yd yjqudre lsÍu jeks lghq;= i|yd o leisfkda
jHdmdr fhdod .kakd njg ;yjqre ù we;' t fia
u we;eï leisfkda jHdmdr ish .kqfokqlrejka
i|yd mqoa., .sKqï mj;ajdf.k hkq ,nk w;r
t lS .sKqï o kS;s úfrdaë whqßka bmehQ uqo,a úúO
.sKqï yryd udre lr heùfï lghq;= i|yd Ndú;
lr we;s njg o kso¾Yk mj;S'
2'4 jD;a;Shuh fiajdjka uqo,a úY=oaêlrKh i|yd wjNdú; lsÍu
uqo,a úY=oaêlrKfhys kshef,kakkaf.a wjOdkh
fhduq j we;s m%Odk u jD;a;Sh fiajdjka
f,i kS;sfõ§ka" .KldêldÍjreka iy
fkd;dßiajrekaf.a jD;a;Shuh fiajd y÷kd f.k
we;' fuys § t lS jD;a;Sh fiajd imhkq ,nkakkaf.a
wkqoekqu u; ^Tjqkg ta i|yd .dia;= f.ùula isÿ
fldg& fyda Tjqkaf.a lsisÿ wkq±kqula fkdue;s j
u Tjqkaf.a jD;a;Shuh ms<s.ekSu wjNdú; lrñka
fuu wh:d lghq;= i|yd fu lS fiajdjka fhdod
.ekSu isÿ flfrhs' kS;sfõ§ka iy fkd;dßiajreka
yryd bvlvï iy foam< ñ,§ .kq ,nk úg fuka
u fjk;a jHdmdrj, uqo,a wdfhdack Tjqka yryd
isÿ lrkq ,nk úg ta i|yd Ndú; lrkq ,nk
uqo,a W;amdokh lrkq ,enQ uQ,dY%h fy<s lsÍfï
wjYH;djla fkd;snQ neúka Tjqka fulS fiajd wxY
fu f,i l+g wruqKq i|yd Ndú; lsÍug fm<ö
we;'
wh:d whqßka bmehQ uqo,ska foam< ñ,g f.k
fyda jHdmdrhkays wdfhdackh fldg tajdfhys
l<ukdldÍ;ajh iy mj;ajdf.k hEu ta i|yd
jk ffk;sl Ndjhlska hq;= Ndrldrhkag mjrd
§u o nyq,j isÿ fõ' fuu Ndrldr fiajd imhk
wdh;k i|yd Bg wjYH ffk;sl ;;a;ajhka
mj;sk neúka b;d myiqfjka wh:d W;amdokfhys
w. uq, iÕjd isàug uqo,a úY=oaêlrKfhys
kshef,kakkag wjia:dj ie,iS we;' t fia u tu
foam<j, fyda .kqfokqj, ienE m%;s,dNshd iÕjd
;nd .ekSug o th bjy,a fjhs' kS;sjreka o ish
fiajd odhlhka fjkqfjka Ndrldr fiajd imhk
w;r t jeks fiajdjkag uqjdù kS;suh fkdjk
whqßka W;amdÈ; Okh ta neõ iÕjd mj;ajdf.k
hEug uqo,a úY=oaêlrfhys kshef,kakkag wjia:dj
we;'
2'5 uQ,H fkdjk jHdmdr ud¾.fhka isÿjk uqo,a úY=oaêlrKh je<elaùu
fu f,i uQ,H fkdjk jHdmdr wxYh Ndú;d
lrñka wh:d whqßka W;amdÈ; uqo,a i|yd
kS;Hkql+,Ndjhla wdfrdamKh lsÍu ;ykï
flfrk ks¾foaYhka fï jk úg uQ,H ld¾h
idOl n,ldh ^FATF& úiska y÷kajd § we;'
ta wkqj" uQ,H ld¾h idOl n,ldfhys uqo,a
úY=oaêlrKh" ;%ia;jdohg uqo,a iemhSu iy iuQ,
>d;l wú jHdma;sh je<elaùu iïnkaO j we;s
ks¾foaY l%shd;aul lsÍu i|yd f,dj mqrd tys ish¨
u idudðl rgj,a iy wfkl=;a rgj,a" tkï uQ,H
ld¾h idOl n,ldfhys l,dmSh ixúOdkhkays
idudðl rgj,ao ne£ isáhs' tu ks¾foaYhkag
wjk; ùu ksis whqßka l%shd;aul lsÍu fuka u
t lS ks¾foaYhka l%shd;aul lsÍug wjYH kS;s
rduqj fukau wdh;ksl moaO;sh ilid §u u.ska
myiqlï imhd §ug o rdcHhka ne£ isáhs'
ta wkqj" uQ,H ld¾h idOl n,ldh uqo,a
úY=oaêlrKh je<elaùu ;%ia;jdohg uqo,a iemhSu
je<elaùu iy iuQ, >d;l wú jHdma;sh je<elaùu
i|yd fï jk úg y÷kajd § we;s ks¾foaY 40la iEu
rgla u tlÕ;djfhka hq;= j ms<smeÈh hq;= fõ'
t lS ks¾foaY w;ßka m%Odk ks¾foaY 3la ^ks¾foaY
wxl 22" 23" iy 28& iDcq j u uQ,H fkdjk
jHdmdr wxYh i|yd n, meje;afjhs' tla m%Odk
ks¾foaYhka hgf;a wfkl=;a uQ,H jHdmdr i|yd
n,meje;afjk ks¾foaYhka o wvq jeä jYfhka
fuu uQ,H fkdjk jHdmdr iy jD;a;Sh wxYh
flfrys n, meje;afjkq we;' fuu ks¾foaY ta
ta rgj,a úiska ksis whqßka l%shd;aul lrkjdo
hkak FATF wdh;kh úiska jßka jr we.ehSug
,la lrkq we;' th t fia fkdjk wjia:djkays
312019 wfm%%a' - cQQks
§ t jeks rgj,a i|yd Bg úreoaOj oeä l%shdud¾.
.ekSug o tu wdh;kh l%shd;aul jkq we;'
idrdxY f,i .;a l," uQ,H fkdjk
jHdmdr ^Designated non-Financial Business& .kqfokqlrejka iu. uQ,H .kqfokq isÿ lsÍfï §
.kqfokqlrejd y÷kd .ekSug wjYH jk mshjr
.ekSu ffk;sl wjYH;djla fõ' ta wkqj fu lS
wdh;k iy jD;a;Shuh fiajd iemhqïlrejka
.kqfokq isÿ lsÍfï § .kqfokqlre y÷kd fkd f.k
.kqfokq lsÍu jrola f,i ie,flhs' .kqfokqlre
úiska m%udKj;a whqßka ish wkkH;dj wdh;kh
fj; ,nd §u fuys § l< hq;= fjhs' t fia u" hï
.kqfokqjla fyda tys uqo,a W;amdok uQ,dY%h ms<sn|
tu uQ,H fkdjk jHdmdr wdh;khkag hï ielhla
mj;S kï t jka .kqfokq ms<sn| j tu rfgys
uqo,a úY=oaêlrKh j<ld,kq jia msysgqjd we;s
wdh;khg iellghq;= .kqfokqjla f,ig jd¾;d
lsÍu o isÿ l< hq;= j we;' Y%S ,xldfõ fï ms<sn|
j l%shd;aul jk wdh;kh Y%S ,xld uyd nexl=fjys
msysgqjd we;s Y%S ,xld uQ,H nqoaê tallhhs' j¾I
2006 wxl 06 ork uqo,a .kqfokq jd¾;d lsÍfï
mk; m%ldr j Y%S ,xldj ;=< uqo,a úY=oaêlrKh
je<elaùug wjYH l%shd ud¾. .ekSu uQ,H nqoaê
tallh úiska isÿ lrkq ,nhs' ta wkqj by;ska oelajQ
hï uQ,H fkdjk jHdmdrhla fyda jD;a;Suh fiajd
imhkq ,nk wdh;khla uqo,a .kqfokq jd¾;d
lsÍfï mk;g mgyeks j l%shd lrhs kï fyda tlS
ffk;sl wjYH;djka ksis whqßka l%shd;aul fkd
lrhs kï tjka wdh;khkag kS;suh o~qjï kshu
lsÍug uqo,a .kqfokq jd¾;d lsÍfï mk; hgf;a
uQ,H nqoaê tallh l%shd;aul jkq we;'
uQ,dY%
1' Y%S ,xld uQ,H nqoaê tallfha fjí wvúh
2' Y%S ,xld uQ,H nqoaê tallfhys jd¾Isl jd¾;dj -
2017
3' uQ,H ld¾h idOk n,ldfhys ^FATF& uQ,H fkdjk
jHdmdr iy jD;a;Sh fiajdjka imhk wdh;k i|yd
ksl=;a lr we;s ud¾f.damfoaY we;=<;a jd¾;d iy tu
wdh;kfhys j¾I 2012 uQ,H ld¾h idOk n,ldfhys
^FATF& ks¾foaY ^j¾I 2018 § hdj;ald,Sk lrk ,o
ks¾foaYhka&
4' uqo,a úY=oaêlrKh iïnkaO Èkm;d wka;¾cd,h
wdY%s; j m<jk mqj;a iy ú;a;s Wod' www.riskscreen.com - KYC 360
32 2019 wfm%%a' - cQQks
rdc.sßh" Y%S chj¾Okmqr udjf;a" wxl 58 ork ia:dkfha msysá Y%S ,xld uy nexl= uqøKd,fha uqøKh lrk ,ÿj"
Y%S ,xld uy nexl=fõ ikaksfõok fomd¾;fïka;=j úiska ksl=;a lrk ,§'
jHjydr uqo,a fkdaÜgq ksrEmKh jk mßÈ fjf<| oekaùï" m%pdrK lghq;=" m;%sld" m%ldYk" NdKav wd§ lsisÿ m%;sksIamdok lghq;a;la › ,xld uy nexl=fõ
wjirhla fkdue;s j isÿ lsÍu kS;s úfrdaë nj'
dy|i al;a;qhgl skej t hKmErsk qgÜadkf a,oquls¯f hku.qkw dy|i at ïk õf aljd;HYjw ï
hYaofmad.f®rdu dy hádmám dhs%%l =;qh <l kaÁ ,xld k'ak.dn, akhfúvw íjf =lxen yu
ïSiuújHjydr uqo,a fomd¾;fïka;=jY%S ,xld uy nexl=j" wxl 30" ckdêm;s udj;" fld<U 01ÿrl:k ( 0112477587 *elaia ( 0112477726 Bfï,aa ( [email protected] fjí ( www.cbsl.gov.lk a