59

2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis
Page 2: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

2

Sinaarsi Sesavali............................................................................................................................................................................... 3 mSeneblobis sferoSi moqmedi kanonmdeblobis zogadi mimoxilva................. 5 mSeneblobis nebarTvis miRebamde gansaxorcielebeli RonisZiebebi ..............9

miwis nakveTis arseboba .................................................................................................... 9

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis gamoTxova .......................................... 11

asaSenebeli obieqtis proeqtis Sedgena ............................................................... 12

asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmeba ........................................................ 14

mSeneblobis proeqtis eqspertiza da damtkiceba ........................................... 15 mSeneblobis nebarTva......................................................................................................................................... 18

sanebarTvo saxeebi da gamcemi organoebi ........................................................... 18

mosakreblebi ......................................................................................................................... 21

sanebarTvo pirobebi......................................................................................................... 22 mSeneblobis nebarTvis gacemis wesi................................................................................................. 24 samSeneblo samuSaoebis SeCereba..........................................................................................................29 Senoba_nagebobebis eqspluataciaSi miRebis wesi...............................................................29 mSeneblobis procesze saxelmwifo zedamxedveloba ......................................................32 pasuxismgebloba ........................................................................................................................................................34

pasuxismgebloba arqiteqturul_samSeneblo saqmianobis darRvevisaTvis...................................................................................................................... 34 damrRvevis dajarimeba da darRveviT miyenebuli zianis gamosworebis dakisreba................................................................................................... 35

dajarimebis Sesaxeb dadgenilebis gasaCivreba .................................................. 35 sajarooba da informaciis Tavisufleba.....................................................................................36 saproeqto-samSeneblo saqmianobis licenzireba ................................................................37 mSenebare obieqtis gankargvis samarTlebrivi formebi .............................................39 mSeneblobis sferoSi arsebuli biznes garemo..................................................................... 42 daskvnebi da rekomendaciebi ...................................................................................................................... 46 praqtikuli xasiaTis problemebi........................................................................................................ 49

Page 3: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

3

Sesavali

90-iani wlebis dasawyisSi saqarTveloSi saerTod ar arsebobda

sakanonmdeblo baza samewarmeo saqmianobis, maT Soris mSeneblobis

sferos regulirebisTvis, ramac uaryofiTad imoqmeda samSeneblo

biznesis ganviTarebaze. wlebis manZilze ganviTarebuli problemebi

dResac aqtualuri rCeba.

damoukideblobis mopovebis Semdeg qveynisTvis aucilebeli iyo

sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti

mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

Seqmna gaxda. es Tavis mxriv kanonis CarCoSi moaqcevda samewarmeo

saqmianobas, rac Sedegad qveyanaSi jansaRi konkurentuli garemos

Camoyalibebisa da saboloo jamSi qveynis ekonomikuri winsvlis

safuZveli gaxdeboda. amasTanave aRsaniSnavia, rom mewarmeobis

ganviTarebis erT-erT xelisSemSlel pirobas saxelmwifo

administraciuli barierebi warmoadgenda. kvlevaSi yuradReba

gamaxvilebulia swored saxelmwifo administraciul barierebze,

kerZod mSeneblobis nebarTvaze.

ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi samewarmeo sferos daregulirebis

araerTi mcdeloba iyo. Tumca sferoSi mimdinare xSirma cvlilebebma

da mouwesrigebeli erTiani sistemis arsebobam gamoiwvia

informirebulobis dabali done da gaurkvevloba TviT saxelmwifo

struqturebSi. yvelaze metad ki am gaurkvevlobiT rasakvirvelia

pirvel rigSi dazaralda mewarmeebi da mTlianad sazogadoeba.

ganxorcielebul reformebSi wingadadgmuli nabiji iyo 2002 wlis 14

maiss `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis

safuZvlebis Sesaxeb~ kanonis miReba, romelmac garkveulwilad

erTianobaSi moaqcia salicenzio da sanebarTvo sistema. miuxedavad am

kanonis progresulobisa, mis udides naklad unda CaiTvalos

licenziasa da nebarTvas daqvemdebarebuli saqmianobebis simravle.

TiTouli licenziisa, Tu nebarTvis aReba moiTxovs ramdenime (Cvens

SemTxvevaSi mraval) saxelmwifo organosTan urTierTobas, rac xSir

SemTxvevaSi gaumarTlebelia.

`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis

Sesaxeb~ kanoni gansazRvravs licenzirebisa da nebarTvebis sistemis

ZiriTad principebs, saxeobebsa da pirobebs. amave kanoniT dadgenilia,

rom Tu salicenzio/sanebarTvo saqmianobaze saWiroa damatebiTi

pirobebis anda sxva specifikuri-dargobrivi sakiTxebis dakonkreteba

da dadgena, es unda moxdes mxolod kanoniT. swored am mizniT 2004

wlis 25 ivniss miRebul iqna `mSeneblobis nebarTvis Sesaxeb~ kanoni.

mSeneblobis sferos dRes-dReobiT aregulirebs mravali kanoni da

kanonqvemdebare normatiuli aqti, romlebic xSir SemTxvevaSi

winaaRmdegobaSi modis erTmaneTTan. aRniSnulidan gamomdinare,

mSeneblobis sferos maregulirebel kanonmdeblobaSi sruli qaosia da

rTulia maTi erTian sistemaSi aRqma.

Page 4: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

4

garda amisa, mSeneblobis sferoSi dRes arsebuli kanonmdebloba

moicavs mravali saxis administraciul Tu teqnikur bariers

(mSeneblobis nebarTvis miRebamde mewarmes, Tu fizikur pirs

esaWiroeba mravali saxelmwifo uwyebebidan sanebarTvo xasiaTis

oficialuri dokumentebis miReba) rac seriozul droisa da finansur

xarjebTan aris dakavSirebuli, saboloo jamSi ki uaryofiTad

aisaxeba Tbilisis infrastruqturis ganviTarebasa da mSeneblobis

sferoSi mewarmeobis ganviTarebaze.

mSeneblobis nebarTvis gasacemad kanoniT 1 Tviani vadaa dadgenili,

magram mewarmes sxvadasxva uwyebebidan saWiro dokumentebis (daskvnebi,

sxva saxis nebarTvebi, sertifikatebi, SeTanxmebebi) miRebisaTvis

SesaZloa 1 welze meti dasWirdes.

Page 5: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

5

mSeneblobis sferoSi moqmedi kanonmdeblobis zogadi mimoxilva

nebarTvis gacemis zogadi wesebi da principebi dadgenilia `samewarmeo

saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~

kanoniT.

`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis

Sesaxeb~ kanonidan gamomdinare miRebul iqna `mSeneblobis nebarTvis

Sesaxeb~ kanoni, romelmac gansazRvra mSeneblobis sferoSi nebarTvis

gacemasTan dakavSirebuli urTierTobebi, sanebarTvo saxeobebi da

nebarTvis misaRebad warsadgeni damatebiTi dokumentebi.

1997 wlis 14 noembers miRebul iqna kanoni `arqiteqturul-samSeneblo

saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis Sesaxeb~, romelic

warmoadgenda erTgvar mcdelobas moewesrigebina arqiteqturul-

samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedveloba, Sesabamisi

oficialuri struqturebis funqciebi da uflebebi, aseve am sferoSi

mewarme-subieqtebis pasuxismgebloba. misi miReba miznad isaxavda

saproeqto-saZiebo da samSeneblo-samontaJo samuSaoebis, samSeneblo

nakeTobebisa da konstruqciebis xarisxis amaRlebisTvis xelis

Sewyobasa da amis safuZvelze yvela saxis Senoba-nagebobebis saimedo

da usafrTxo eqspluataciisa da arqiteqturuli gadawyvetis

uzrunvelyofas. aRsaniSnavia, rom zemoaRniSnuli kanoni vrceldeboda

mxolod iuridiul da mewarme fizikur pirze.

mSeneblobis sferos sanebarTvo sistemis regulireba moicavda

mxolod mSeneblobis dawyebis nebarTvas. aRsaniSnavia, rom am periodSi

ar arsebobda asaSenebeli obieqtis Seqmnis samarTlebrivi safuZvlebi.

Sesabamisad, ar arsebobda mSeneblobis dawyebis nebarTvamde

gansaxorcielebeli RonisZiebebis saxelmwifo regulireba, rac

gaurkvevel situaciaSi ayenebda mewarmes Tu fizikur pirs.

dReisaTvis arqiteqturuli obieqtis Seqmnis samarTlebrivi

safuZvlebi gansazRvrulia, Tumca mSeneblobis sferos maregulirebel

kanonmdeblobaSi arsebuli qaosis gamo kvlavac ver xdeba dargis

realuri regulireba.

mSeneblobis sferos sakanonmdeblo regulirebaSi wingadadgmuli

nabiji iyo 1998 wlis 14 aprils miRebuli kanoni `arqiteqturuli

saqmianobis Sesaxeb~, romlis mizani iyo saqarTvelos teritoriaze

adamianis yofa-cxovrebisTvis srulyofili, ekologiurad usafrTxo,

esTetikuri garemos Camoyalibeba da arqiteqturuli xelovnebis

ganviTareba. aRniSnulma kanonma garkveulwilad Seavso sferos

maregulirebel kanonmdeblobaSi arsebuli naklovanebebi. manve

gansazRvra arqiteqturuli obieqtis Seqmnis samarTlebrivi safuZvlebi

(arqiteqturul-gegmarebiT davalebis safuZvelze, asaSenebeli obieqtis

proeqtis Seqmnisa da proeqtis SeTanxmebis sakiTxebi).

`arqiteqturuli saqmianobis Sesaxeb~ kanoni aseve moicavs iseT

sakiTxebs, rogorebicaa:

Page 6: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

6

1. arqiteqturuli saqmianobis licenzireba, romlis mixedviTac

arqiteqturuli proeqtis SemoqmedebiTi procesis monawile

arqiteqtors ar sWirdeba licenzia da saqmianoba, romelic

dakavSirebulia arqiteqturuli obieqtis realizaciasTan

(dokumentaciis momzadebis procesis organizeba, eqspertiza,

mSeneblobis gaZRola), saWiroebs licenzirebas.

2. mSeneblobis nebarTva, romelic warmoadgens erT-erT pirobas

arqiteqturuli obieqtis Sesaqmnelad.

aqve unda aRiniSnos, rom arc arqiteqturuli saqmianobis licenziis

da arc mSeneblobis nebarTvis gacemis wesi arcerTi kanoniT ar iyo

dadgenili.

1999 wlis 16 aprils miRebul iqna kanoni `mSeneblobis proeqtebis

saxelmwifo kompleqsuri eqspertizisa da damtkicebis Sesaxeb~,

romelmac gansazRvra qveynis teritoriaze saqarTvelos saxelmwifo

da afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respublikebis biujetebiT

gaTvaliswinebuli, agreTve saxelmwifo mniSvnelobis obieqtebis

(dafinansebis wyarosa da sakuTrebis formis miuxedavad) mSeneblobis

proeqtebis saxelmwifo kompleqsuri eqspertizis Catarebis, ganxilvisa

da damtkicebis samarTlebrivi normebi da wesebi.

kanonis mixedviT kompleqsur eqspertizas axorcielebda saqarTvelos

urbanizaciisa da mSeneblobis saministrosTan arsebuli saxelmwifo

eqspertizis mTavari sammarTvelo, xolo afxazeTisa da aWaris

avtonomiuri respublikebis SemTxvevaSi - Sesabamisi sammarTveloebi

(Sps, romelic saxelmwifos 100%-ani wilobrivi monawileobiTaa

Seqmnili).

saxelmwifo eqspertizis Catarebis ZiriTad principebTan erTad

kanoniT dadginda mSeneblobis proeqtis damtkicebasTan dakavSirebuli

sakiTxebi:

saqarTvelos saxelmwifo da afxazeTisa da aWaris avtonomiuri

respublikebis biujetebiT gaTvaliswinebuli, agreTve

saxelmwifo mniSvnelobis obieqtebis (dafinansebis wyarosa da

sakuTrebis formis miuxedavad) mSeneblobis proeqtebi

eqvemdebareba saxelmwifo kompleqsur eqspertizas, romlis

Catarebis farglebsa da wess amtkicebs saqarTvelos prezidenti;

im mSeneblobis proeqtebis eqspertizas, romlebic saxelmwifo

kompleqsur eqspertizas ar eqvemdebareba, atareben

damoukidebeli saeqsperto organizaciebi, nebayoflobiT

sawyisebze, damkveTis ganacxadis Sesabamisad, saqarTvelos

urbanizaciisa da mSeneblobis saministros mier dadgenili

wesiT;

mSeneblobis proeqts amtkicebs damkveTi saxelmwifo eqspertizis

organos dadebiTi daskvnis safuZvelze. amasTan, rodesac

obieqtis saxarjTaRricxvo Rirebuleba 1 milion lars aRemateba,

Page 7: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

7

saWiroa saqarTvelos urbanizaciisa da mSeneblobis saministros1

da saqarTvelos ekonomikis saministros Tanxmoba.

1999 wlis 9 seqtembers miRebul iqna kanoni `saproeqto-samSeneblo

saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~, romelmac gansazRvra saproeqto-

samSeneblo saqmianobis licenzirebasTan dakavSirebuli urTierTobebi,

saproeqto-samSeneblo saqmianobis licenziiT nebadarTuli saqmianobis

saxeobebi da licenziis miRebisaTvis gaTvaliswinebuli dokumentebisa

da pirobebis damatebiT nusxa.

aRniSnuli kanoniT dadginda saproeqto-samSeneblo saqmianobis

licenzirebis wesis ZiriTadi debulebebi:

licenziis moqmedebis vada ar unda iyos 3 welze naklebi.

licenziis maZieblis gancxadebis safuZvelze licenzia SeiZleba

gaices 3 welze naklebi vadiT.

licenzia 3 weliwadSi erTxel saWiroebs xelaxal registracias

gacemuli licenziis pirobebis SesrulebasTan dakavSirebiT.

ucxo qveynebis firmebze gaicema erTjeradi licenzia

konkretuli obieqtebis daproeqtebisa da mSeneblobisTvis.

licenziis moqmedebis SeCereba, ganaxleba da gauqmeba xdeba `sa-

mewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis

Sesabamisad (aRniSnuli kanoni gauqmebulia 2002 wlis 14 maiss

miRebuli kanoniT `samewarmeo saqmianobis licenziis da

nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~).

`saproeqto-samSeneblo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~ kanoni ewinaaRmdegeba `samewarmeo saqmianobis licenziis da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanons, vinaidan licenzia erTjeradia da gaicema uvadod. `samewarmeo saqmianobis licenziis da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanons aqvs upiratesi Zala da Sesabamisad misi debulebebi moqmedebs.

2000 wlis 27 oqtombers miRebul iqna kanoni `samSeneblo saqmianobis

Sesaxeb~, romelmac gansazRvra saqarTvelos teritoriaze samSeneblo

saqmianobaSi monawileTa Soris urTierTobebis samarTlebrivi,

organizaciuli da ekonomikuri Taviseburebebi, daadgina am

saqmianobasTan dakavSirebuli normebis dacvisa da regulirebis

zogadi meqanizmi.

2001 wlis 22 ivniss, `arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze

saxelmwifo zedamxedvelobis Sesaxeb~ kanonSi Setanil iqna pirveli

cvlilebebi, romlis mixedviTac gauqmda mSeneblobis dawyebis

nebarTva da gaCnda axali termini `mSeneblobis warmoebis nebarTva~,

romelic faqtobrivad igive Sinaarsis matarebelia. garda amisa,

daemata iseTi sakiTxebi, rogorebicaa:

arqmSeninspeqciis marTva;

proeqtis SemTanxmebel organos pasuxismgeblobis sakiTxebi;

1 `saqarTvelos mTavrobis struqturis, uflebamosilebisa da saqmianobis wesis

Sesaxeb~ kanoniT saministro gauqmebulia da misi funqciebi mmarTvelobaSi gadaeca

ekonomikuri ganviTarebis saministros.

Page 8: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

8

Senoba-nagebobebis mTlianad an nawilobrivi dangrevis

(demontaJis) Sesaxeb arqmSeninspeqciis mier miRebuli

dadgenilebis samarTlebrivi safuZvlebi (arqmSeninspeqciis mier

miRebuli dadgenileba unda aRasrulos damrRvevma Tavisi

xarjebiT.);

pasuxismgebloba samSeneblo saqmianobis TviTneburad

ganxorcielebisTvis, Sesabamisi SeTanxmebisa da dokumentaciis

gareSe an maTi darRveviT;

jarimis ganawileba da gamoyeneba (arqiteqturul-samSeneblo

saqmianobaSi gamovlenili darRvevisTvis dadgenili jarimis 35%

Cairicxeba saqarTvelos centralur biujetSi, 35% – Sesabamisad

afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublikis an teritoriuli

erTeulis biujetSi, miuxedavad mSeneblobis obieqtis

dafinansebis wyarosa da sakuTrebis formisa, xolo am Tanxis

danarCeni 30% – arqmSeninspeqciebisTvis am mizniT xazinaSi

gaxsnil specialur angariSebze).

2004 wlis 12 dekembers, `arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze

saxelmwifo zedamxedvelobis Sesaxeb~ kanonSi Setanil iqna meore

cvlileba, romlis mixedviTac:

arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaSi gamovlenili

darRvevisTvis dadgenili jarima mTlianad Cairicxeba

saqarTvelos saxelmwifo biujetSi, miuxedavad mSeneblobis

obieqtis dafinansebis wyarosa da sakuTrebis formisa.

Page 9: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

9

mSeneblobis nebarTvis miRebamde gansaxorcielebeli RonisZiebebi

2004 wlis 25 ivniss miRebul iqna `mSeneblobis nebarTvis Sesaxeb~

kanoni, ris mixedviTac Senoba-nagebobis mSeneblobis, rekonstruqciisa

da demontaJis gansaxorcieleblad saWiroa mSeneblobis nebarTva.

Tumca mis misaRebad unda gaiaros ramdenime etapi, rogoricaa:

• miwis nakveTis sakuTrebaSi an sargeblobaSi arseboba;

• adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxurisagan

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis gamoTxova;

• am davalebis safuZvelze asaSenebeli obieqtis proeqtis

Sedgena;

• asaSenebeli obieqtis proeqtis (mSeneblobis proeqti)

SeTanxmeba adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturul

samsaxurTan.

am procedurebis gavlis Semdeg maZiebeli akeTebs ganacxads

mSeneblobis nebarTvis misaRebad.

miwis nakveTis arseboba

miwis nakveTis arseboba mSeneblobis sferoSi aris ZiriTadi da

imavdroulad minimaluri moTxovna, radganac mis gareSe SeuZlebelia

gadaidgas Semdegi nabiji mSeneblobis nebarTvis misaRebad urTules

procedurul gzaze. Tavisuflad SeiZleba iTqvas, rom mSeneblobis

sferoSi nebismieri urTierToba agebulia miwis nakveTze, amosavali

centraluri punqti miwis nakveTia (mag., Tundac agd-s gamosaTxovad).

nebarTvis maZiebels miwis nakveTi unda gaaCndes sakuTrebaSi an

sargeblobaSi.

miwis nakveTi ganekuTvneba uZravi nivTebis kategorias da masze

sakuTrebis ufleba dasturdeba sajaro reestrSi arsebuli CanaweriT.

aseve sajaro reestridan vlindeba miwis nakveTze ganxorcielebuli

samarTlebrivi gankargvis Sesaxeb, mag., uflebrivi datvirTvis

(ipoTeka), sargeblobaSi gadacema (mag., aRnagoba, uzufruqti).

mSeneblobis dros Tavisuflad SesaZlebelia ipoTekiT datvirTuli

miwis nakveTis gamoyeneba. mesakuTres aseve Tavisuflad, ipoTekaris

Tanxmobis gareSe SeuZlia ipoTekiT datvirTuli miwis nakveTis

gankargva (gasxviseba, sargeblobaSi gadacema da a.S.).

miwis nakveTis sakuTrebis SemTxvevaSi warmodgenili unda iyos

amonaweri sajaro reestridan, romliTac dasturdeba, rom es nakveTi

aris mSeneblobis procesSi monawile piris _ damkveTis sakuTreba.

saxelmwifo an adgilobrivi organos dakveTiT mSeneblobisas

moqmedebs igive samarTlebrivi reJimi da am organoebsac ekisrebaT

analogiurad miwis nakveTis sakuTrebis an sargeblobis

damadasturebeli dokumetebis wardgena.

Page 10: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

10

sargeblobis uflebiT miwis nakveTi ZiriTadad gaicema aRnagobis2

formiT. SesaZlebelia miwis nakveTis sargeblobis uflebiT gacema

moxdes uzufruqtis3 an servitutis4 formiTac, Tu mesakuTre Tanaxma

iqneba miwis nakveTi gamoyenebul iqnes mSeneblobisTvis. garda

gankargvis am samarTlebrivi formebisa, miwis nakveTis sargeblobaSi

gadacema SesaZlebelia moxdes sxva kerZosamarTlebrivi garigegebis

saSualebiT, rogoricaa ijaris xelSekruleba. ijaris xelSekruleba

ufro misaRebi da gacilebiT liberaluri formaa, radganac ar

warmoiSoba sajaro reestrSi registraciis savaldebulooba da TviT

sanotaro damowmebac ki, Tu es mxareebma ar moisurves. es yovelive

urTierTobis process xdis gacilebiT martivsa da misaRebs

mewarmeebisaTvis. procesi Tavisufldeba zedmeti administraciuli

(saxelmwifo) barierebisagan, rac droisa da finansuri saxsrebis

rentabelurad gamoyenebis saSualebas iZleva.

aRniSnuli sakiTxis ukeT aRqmisaTvis qvemoT ganxilulia magaliTi:

erTi piri sargeblobaSi gadascems meores arasasoflo-sameurneo

daniSnulebis miwis nakveTs, romelic unda damowmdes sanotaro wesiT.

ra dokumentebi unda iqnes am dros wardgenili notariusisTvis?

uwinares yovlisa amonaweri sajaro reestridan, romliTac

dasturdeba piris sakuTrebis ufleba miwis nakveTze (gaicema 1 samuSao

dReSi, sajaro reestris mier gaweuli momsaxurebis safasuri 7 lari);

meore, yadaRis cnoba (gaicema 1 samuSao dReSi, sajaro reestris mier

gaweuli momsaxurebis safasuri 7 lari); Tu garigebis romelime mxare

iuridiuli piria, maSin amonaweri samewarmeo reestridan (gascems

maregistrirebeli uwyeba, Sesabamisad, sasamarTlo an iusticiis

saministro). amas emateba ukve sanotaro damowmebis safasuri, romelic

gamoiangariSeba garigebaSi dafiqsirebuli Rirebulebis mixedviT. im

SemTxvevaSi, Tu registraciac xdeba gadasaxdelia sajaro reestris

mier gaweuli saregistracio momsaxurebis safasuri imis mixedviT, Tu

ra vadaSi surs pirs registracia _ 1, 3 Tu 5 samuSao dReSi. safasuris

odenoba izrdeba registraciis daCqarebis mixedviT. amasTan, pirma

sajaro reestrs registracisTvis unda mimarTos sanotaro

damowmebidan 1 Tvis vadaSi, winaaRmdeg SemTxvevaSi mas mouwevs

registraciis safasuris sammagi odenobis gadaxda.

miwis nakveTis sargeblobaSi gadacema aRnagobisa da uzufruqtis

saxiT aseve moiTxovs sajaro reestrSi registracias. aRnagobisa da

uzufruqtis saxiT sargeblobis ufleba warmoiSoba sajaro reestrSi

registracis Sedegad.

2 miwis nakveTis droebiT sargeblobaSi gadacema masze an mis qveS raime nagebobis aSenebisaTvis; 3 miwis nakveTis droebiT sargeblobaSi gadacema, Tumca aRnagobisgan gansxvavebiT am

SemTxvevaSi uzufruqtuars ara aqvs ufleba sxvas gadasces memkvidreobiT an

sargeblobis uflebiT miwis nakveTi; 4 miwis nakveTis droebiT sargeblobaSi gadacema, romelic xorcieldeba sxva miwis

nakveTis ukeT gamoyenebis mizniT an piris sasargeblod.

Page 11: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

11

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis gamoTxova

asaSenebeli obieqtis Sesaqmnelad erT-erTi moTxovnaa, rom damkveTs

hqondes arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis safuZvelze Sedgenili

proeqti. arqiteqturul-gegmarebiTi davaleba aris normatiuli aqtebiT

gansazRvrul moTxovnaTa erToblioba, romliTac gansazRvrulia

asaSenebeli obieqtis:

• daniSnuleba (sacxovrebeli, sawarmoo da sxva);

• parametrebi (sarTulianoba, moculoba da sxva);

• miwis nakveTze ganTavseba;

• daproeqtebisa da mSeneblobis ekologiuri, teqnikuri5,

organizaciuli da sxva pirobebi.

arqiteqturul-gegmarebiTi davaleba unda Seicavdes

qalaqmSeneblobiTi dokumentaciis debulebebs, ekologiuri,

sanitariul-higienuri usafrTxoebis, istoriis, kulturisa da bunebis

ZeglTa dacvis savaldebulo pirobebsa da sxva gansakuTrebul

moTxovnebs, agreTve im fizikur da iuridiul pirTa uflebebis dacvis

pirobebs, romelTa interesebzec zegavlenas moaxdens momavali

mSenebloba.

arqiteqturul-gegmarebiT davalebas gascems adgilobrivi

mmarTvelobis arqiteqturis samsaxuri. mis misaRebad pirma unda

waradginos gancxadeba, romelsac unda daerTos miwis nakveTze misi

sakuTrebis an sargeblobis damadasturebeli dokumenti:

• sakuTrebis SemTxvevaSi _ amonaweri sajaro reestridan,

• sargeblobis SemTxvevaSi _ miwis nakveTis mesakuTresTan

gaformebuli xelSekruleba.

Tu miwis nakveTi saxelmwifo an adgilobrivi TviTmmarTvelobis (an

mmarTvelobis) sakuTrebaSia, maSin Sesabamisad saWiroa am organos

Tanxmoba.

xSiria SemTxvevebi, rodesac piri ver iRebs mSeneblobis nebarTvas, imis gamo, rom miwis nakveTi mSeneblobisaTvis aramdgradia. es Zalzed didi problemaa, radgan am SemTxvevaSi saproeqto samuSaoebze ukve mniSvnelovani finansuri danaxarjebia gaweuli. amitom, rom aviciloT aseTi SemTxvevebi, arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis gamosaTxovad kanoniT dadgenili dokumentebis garda moTxovnil unda iqnes sainJinro-geologiuri daskvna, romelic amJamad warmoadgens mSeneblobis nebarTvis misaReb erT-erT pirobas, aRniSnul miwis nakveTze.

gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebzec arqiteqturul-gegmarebiT

davalebas gascems adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxuri.

arqiteqturul-gegmarebiT davalebas yovel konkretul SemTxvevaSi

adgens arqiteqturis samsaxuri individualuri administraciuli aqtis

(brZanebis) saxiT. arqiteqturul-gegmarebiT davalebaSi detalurad

5 wyalgayvaniloba, eleqtroqselebi, kavSirgabmuloba, gazmomarageba. TiToeuli

teqnikuri piroba unda SeTanxmdes Sesabamis samsaxurTan, romelic Tan daerTveba

saproeqto dokumentacias.

Page 12: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

12

aris mocemuli is farglebi da moTxovnebi, rac unda iqnes

gaTvaliswinebuli proeqtis Sedgenisas (sarTulianoba, eqspertizis

saWiroeba6, istoriul zonaSi mSeneblobisas daskvnis miReba

kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministrosagan da a.S.).

arqiteqturul-gegmarebiT davalebis gasacemad imarTeba martivi

administraciuli warmoeba.

dauSvebelia arqiteqturul-gegmarebiT davalebaSi damkveTisa da

asaSenebeli obieqtis proeqtis avtoris uflebebis SemzRudavi

moTxovnebis CarTva, garda kanonmdeblobisa da qalaqmSeneblobis

dokumentaciiT gaTvaliswinebuli moTxovnebisa.

arqiteqturis samsaxurma damkveTs SeiZleba uari uTxras

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis gacemaze, Tu damkveTis ganzraxva

ewinaaRmdegeba normatiuli aqtebis moTxovnebs. arqiteqturul-

gegmarebiTi davalebis gacemaze uari SeiZleba gasaCivrdes

sasamarTloSi.

im SemTxvevaSi, Tu ar arsebobs qalaqmSeneblobiTi dokumentacia,

arqiteqturul-gegmarebiTi davaleba unda SemuSavdes winasaproeqto

samuSaoebis safuZvelze, romelTa Sesrulebasac uzrunvelyofs

damkveTi. samuSaoebis Sinaarssa da moculobas gansazRvravs

adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturisa da qalaqmSeneblobis

samsaxuri.

gansakuTrebuli qalaqmSeneblobiTi moTxovnebis arsebobisas

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis Sesadgenad an saukeTeso

arqiteqturuli gadawyvetis SerCevisa da sazogadoebrivi azris

gaTvaliswinebis mizniT, arqiteqturisa da qalaqmSeneblobis Sesabamisi

organos winadadebiT, damkveTTan SeTanxmebiT tardeba tenderi

(konkursi).

asaSenebeli obieqtis proeqtis Sedgena

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis safuZvelze dgeba asaSenebeli

obieqtis proeqti, romelic SesabamisobaSi unda iyos arqiteqturul-

gegmarebiTi davalebiT gansazRvrul parametrebTan da moTxovnebTan

(mag.: sarTulianoba, nagebobis simaRle, insolacia da bunebrivi

ganaTeba da a.S.).

Tu mSenebloba igegmeba kulturuli memkvidreobis dacviT zonaSi

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis safuZvelze saWiroa asaSenebeli

obieqtis proeqtze daskvnis (Tanxmoba) miReba (gacemis vada 15 dRe)

kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministrosgan.

asaSenebeli obieqtis proeqtis Sedgenisas gaTvaliswinebul unda iqnes

samSeneblo normebiTa da wesebiT gansazRvruli moTxovnebi (mag.:

bunebrivi ganaTebisa da insolaciis, anu asaSenebelma obieqtma ar

6 eqspertizis daskvna warsadgenia ara asaSenebeli obieqtis proeqtis SesaTanxmeblad,

aramed mSeneblobis nebarTvis misaRebad.

Page 13: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

13

unda daubnelos mimdebare teritoriaze arsebul nagebobebs bunebrivi

ganaTebuloba).

asaSenebeli obieqtis proeqtis Sedgenisas gasaTvaliswinebeli

damatebiTi moTxovnebi SeiZleba dadgenil iqnes Sesabamisi

raionis/qalaqis sakrebulos mier, romlis samoqmedo teritoriazec

igegmeba mSenebloba. Tbilisis sakrebulos mier dadgenilia e.w.

mSeneblobis regulirebis wesebi (reglamenti), romliTac dadgenilia

ganaSenianebis koeficientebi, aseve, sxva moTxovnebic, mag.,

mravalbiniani sacxovrebeli saxlis proeqtis Sedgenisas

gaTvaliswinebul unda iqnes 1 ojaxisaTvis manqanis dasayenebeli 1

adgili.

arqiteqtors, romelic aris damkveTis warmomadgeneli, ufleba aqvs

TviTon gamoiTxovos arqiteqturul-gegmarebiTi davaleba, SeimuSavos

proeqti da SeaTanxmos igi arqiteqturis samsaxurTan.

arqiteqturuli proeqtis SemmuSavebeli arqiteqtoris saqmianoba ar

eqvemdebareba licenzirebas7.

saqarTvelos teritoriaze msxvilmasStabiani8 samSeneblo,

samelioracio, sagzao, navTobsadeni da gazsadeni magistralebisa da

sxva saxis samSeneblo da sarekonstruqcio proeqtebs esaWiroeba

kulturis, ZeglTa dacvis da sportis saministrosa da saqarTvelos

mecnierebaTa akademiis arqeologiuri kvlevis centris mier gacemuli

(gacemis vada 10 dRe) daskvnebi.

pirebi, romlebic apireben msxvilmaStabiani samSeneblo an sxva

samuSaoebis Catarebas (sagzao da sainJinro infrastruqturebis ageba,

samelioracio samuSaoebis Catareba da a.S.), valdebulni arian

daproeqtebis procesSi, samuSaoebis dawyebamde 3 TviT adre,

arqeologiuri da sxva ZeglTa dacviTi samuSaoebis

gansaxorcieleblad warudginon ganacxadi kulturis, ZeglTa dacvis

da sportis saministrosa da saqarTvelos mecnierebaTa akademiis

arqeologiuri kvlevis centrs.

mSeneblobis procesSi arqeologiuri Zeglis niSnis mqone obieqtis

aRmoCenis SemTxvevaSi samSeneblo samuSaoTa droebiT SeCerebis

gadawyvetilebas iRebs kulturis, ZeglTa dacvis da sportis

saministro da saqarTvelos mecnierebaTa akademiis arqeologiuri

kvlevis centri Sesabamis saxelmwifo uwyebebTan erTad.

am SemTxvevaSi mewarmes adgeba mniSvnelovani zarali, vinaidan mas mSeneblobis mTeli procesi dagegmili da konkretul vadebSi aqvs gawerili. arqeologiuri Zeglis niSnis mqone obieqtis aRmoCenis SemTxvevaSi ki mas ganusazRvreli droiT gadaedeba mSeneblobis procesi, rac saboloo jamSi mniSvnelovan finansur danaxarjebTanaa dakavSirebuli. kargi iqneba Tu saxelmwifo gaiTvaliswinebs mewarmis interesebs da SeCerebuli mSeneblobis sanacvlod moaxdens maT materialur kompensacias.

7 `mewarmeTa Sesaxeb~ kanonis mixedviT fizikuri piris arqiteqturuli saqmianoba ar

iTvleba samewarmeo saqmianobad da igi ar eqvemdebareba licenzirebas. 8 msxvilmasStabiani obieqtis cneba sakanonmdeblo doneze ganmartebuli ar aris da

warmoadgens SefasebiT kategorias.

Page 14: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

14

asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmeba

damkveTma an misma warmomadgenelma arqiteqtorma arqiteqturul-

gegmarebiTi davalebisa da samSeneblo normebisa da wesebis

safuZvelze Sedgenili proeqti unda SeaTanxmos adgilobrivi

mmarTvelobis arqiteqturis samsaxurTan. proeqtis SeTanxmebis procesi

mimdinareobs zogadi administraciuli kodeqsis moTxovnaTa

Sesabamisad martivi administraciuli warmoebis wesiT.

SesaTanxmebeli proeqti wardgenili unda iyos 3 egzemplarad, xolo

gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebze 4 egzemplarad.

gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis proeqts SeiTanxmebs

adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxuri.

SeTanxmebas eqvemdebareba mxolod asaSenebeli obieqtis proeqti da

ara saproeqto dokumentacia.

saqmiswarmoeba iwyeba werilobiTi gancxadebisa da arqiteqturul-

gegmarebiTi davalebis safuZvelze Sedgenili asaSenebeli obieqtis

proeqtisa da masze TandarTuli masalebis (mag.: kulturis, ZeglTa

dacvisa da sportis saministros daskvna da a.S.) wardgeniT

arqiteqturis samsaxurSi (SemdegSi: samsaxuri).

Tavdapirvelad SemTanxmebeli organo gancxadebis registraciidan 3

dRis vadaSi amowmebs gancxadebisa da masze TandarTuli masalebis

Sesabamisobas dadgenil moTxovnebTan. wardgenili masalebi mowmdeba

arqiteqturul-gegmarebiT davalebasTan SesabamisobaSi.

Tu kanonmdeblobiT dadgenili dokumentebi srulad ar iqna

wardgenili, maSin samsaxurma unda mosTxovos ganmcxadebels

waradginos aucilebeli dokumentebi da ganusazRvros amisaTvis

aranakleb 5 dRiani vada. Tu am vadaSi ar iqna wardgenili dokumentebi,

samsaxurs aqvs ufleba (magram ara valdebuleba) ganmcxadeblis

moTxovniT mxolod erTxel, ara umetes 15 dRisa damatebiT

gaagrZelos dokumentebis wardgenis vada.

asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmebis warmoebaSi miwveuli unda

iqnes ganmcxadebeli; mas unda mieces SesaZlebloba gamoTqvas Tavisi

mosazreba (maT Soris, werilobiT) gaecnos saqmis masalebs, gadaiRos

maTi aslebi, waradginos mtkicebulebebi da daayenos Suamdgomlobebi.

Suamdgomlobis dakmayofilebis an masze uaris Tqmis Sesaxeb

gadawyvetilebas administraciuli organo iRebs 2 dRis vadaSi.

SemTanxmebeli organo valdebulia ganmcxadebels ganumartos misi

ufleba-movaleobebi, gaacnos saqmis ganxilvis wesi da vadebi.

garda ganmcxadeblisa, proeqtis SeTanxmebisas miwveul unda iqnes

mimdebare teritoriaze arsebuli nagebobebis mflobeli pirebi, Tu

warmodgenili proeqtiT asaSenebeli nageboba gavlenas moaxdens maT

uflebebze.

SemTanxmebeli organo ikvlevs warmodgenil masalebs, usmens mxareebs,

ganixilavs dayenebul Suamdgomlobebs, ris Semdegac iRebs

Page 15: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

15

gadawyvetilebas proeqtis SeTanxmebis an SeTanxmebaze uaris Tqmis

Sesaxeb. gadawyvetileba miiReba administraciuli aqtis saxiT (mag.:

brZaneba) gancxadebis wardgenidan (registraciidan) 15 dRis vadaSi, Tu

vada winaswar ar aris gagrZelebuli (maqsimum sam Tvemde). Tu proeqtis

SeTanxmeba exeba mesame piris interesebs (mag. mezobeli)

administraciuli aqti gamoicema erTi Tvis vadaSi.

proeqtis SeTanxmebis an SeTanxmebaze uaris Tqmis Sesaxeb

arqiteqturis samsaxuris administraciuli aqti SeiZleba gasaCivrdes

zemdgom organoSi (Tanamdebobis pirTan) an sasamarTloSi.

asaSenebeli obieqtis proeqtSi cvlilebebis Setana moiTxovs mis

SeTanxmebas arqiteqturis samsaxurTan da proeqtis avtorTan.

samSeneblo samuSaoebi SeiZleba SeCerdes avtoris moTxovnis

safuZvelze, Tu proeqtSi cvlilebebi avtorTan SeuTanxmebladaa

Setanili.

Tu proeqtis avtori ar eTanxmeba cvlilebebis Setanas, obieqtis

mesakuTres (mflobels) ufleba aqvs mimarTos sasamarTlos.

asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmeba arqiteqturis samsaxurTan

aris mSeneblobis nebarTvis misaRebad dokumentaciis wardgenis

safuZveli.

mSeneblobis proeqtis eqspertiza da damtkiceba

`mSeneblobis proeqtebis saxelmwifo kompleqsuri eqspertizisa da

damtkicebis Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad, proeqtebi, romlebic

moicaven winasaproeqto da saproeqto saxarjTaRricxvo dokumentacias

eqvemdebarebian saxelmwifo kompleqsur eqspertizas. savaldebulo

eqspertizas eqvemdebareba:

saxelmwifo da avtonomiuri respublikebis biujetebiT

gaTvaliswinebuli, agreTve saxelmwifo mniSvnelobis obieqtebis

(miuxedavad dafinansebis wyarosa da mesakuTrisa) mSeneblobis

proeqtebi;

kerZo pirebis mier dafinansebuli mSeneblobis proeqtebis mxolod

gansazRvruli saxeoba (im obieqtTa proeqtebi, romelTa

saxarjTaRricxvo Rirebuleba Seadgens 0,5 mln. lars da mets).

garda amisa im obieqtebis CamonaTvali, romlebic eqvemdebarebian

saxelmwifo kompleqsur eqspertizas, gansazRvrulia mSeneblobisa

da urbanizaciis ministris brZanebiT:

1. yvela saxis qalaqmSeneblobiTi dokumentacia, maT Soris:

• gansaxlebis generaluri sqema;

• raionuli dagegmarebis sqema (proeqti);

• dasaxlebis generaluri gegma (sqema);

• detaluri dagegmarebis proeqti;

• ganaSenianebis proeqti.

2. asaSenebeli obieqtebi ganlagebis mixedviT:

Page 16: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

16

• qalaqebisa da sxva dasaxlebis istoriul-kulturuli

memkvidreobis saxelmwifo dacvis zonaSi, sanitariuli dacvis

zonebSi, sasazRvro da sxva gegmarebiTi SezRudvebis

teritoriebze, saxelmwifo nakrZalebSi, erovnul parkebSi.

• respublikuri da saerTaSoriso mniSvnelobis saxazo

miwisqveSa da miwiszeda komunikaciebis mimdebared, normiT

dadgenil zonebis mixedviT (gzebi, rkinigzebi, maRali Zabvisa

da kavSirgabmulobis xazebi da sxvadasxva daniSnulebis

milsadenebi).

3. asaSenebeli obieqtebi teqnologiebis mixedviT:

• sawarmoebi, romlebic iyeneben radiaqtiur an toqsikur

nivTierebebs da romelTa eqspluataciis Sedegad adgili aqvs

gamosxivebas;

• radiaqtiul da toqsikur nivTierebaTa narCenebis samarxebi,

raionuli da saqalaqo sasaflaoebi da krematoriumebi;

• sawarmoebi, nagebobebi, mowyobilobebi, romlebsac gaaCniaT

eleqtromagnituri gamosxiveba;

• raionuli da saqalaqo nagavsayrelebi, nagavgadamamuSavebeli

an nagavsawvavi qarxnebi;

• mravaljeradi gamoyenebis da seriuli gamoSvebis proeqtebi;

• sakulto da sazogadoebrivi daniSnulebis gadaxuruli

Senobebi 50 da meti adgiliT.

4. xazobrivi da energetikuli sainJinro nagebobebi:

• rkinigzis da metropolitenis axali mSeneblobebi;

• yvela saxis milsadenebis axali mSenebloba. wyalsadenebi,

gazsadenebi, navTobsadenebi, saniaRvreebi, sakanalizacio

koleqtorebi, gamwmendi nagebobebi;

• sabagiro gzebi da kiduli xidebi;

• maRali Zabvis eleqtrogadamcemi xazebi (35 kv da meti Zabvis)

da qvesadgurebi (110 kv da meti Zabvis);

• wyalsacavebi da samelioracio sistemebi;

• hidro da Tboeleqtrosadgurebi, simZlavriT _ aTasi

kilovati da meti.

saxelmwifo eqspertizis sakiTxi metad problematuria. ukmayofilebas iwvevs is, rom saxelmwifo eqspertizas atarebs mxolod erTi subieqti _ S.p.s `samSeneblo proeqtebis saxelmwifo eqspertizis mTavari sammarTvelo~, romelic warmoadgens Cveulebriv iuridiul pirs _ mewarme subieqts, romelic sxva kerZo kompaniebisagan arafriT gansxvavdeba. is faqti, rom igi Seqmnilia saxelmwifos 100%-ani wilobrivi monawileobiT, ar cvlis am organizaciis pasuxismgeblobis xarisxs da ar iZleva mis mier Catarebuli eqspertizis saimedoobis garantias. igi erT-erTi kerZo kompaniaa, romelsac monopoliuri mdgomareoba ukavia samSeneblo bazarze. misi arseboba ganpirobebulia sabWoTa tradiciebiT, rodesac mTlianad saxelmwifos mier kontroldeboda mTeli bazari da misive organoebis saSualebiT atarebda saxelmwifo eqspertizasac. sabazro ekonomikis principebidan gamomdinare reforma unda Seexos am sferosac da eqspertizis Catarebis ufleba unda mieceT licenzirebul kompaniebs, miuxedavad imisa, Tu visi wilobrivi monawileobiT iqneba igi Seqmnili.

Page 17: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

17

yuradReba unda mieqces calke saxelmwifo eqspertizis Catarebis

tarifebs, romelic sakmaod Zviria (saproeqto dokumentaciis Sedgenis

Rirebulebis Sesabamisad procentulad).

ramdenadac erTi subieqti dominirebs bazarze, momsaxurebis tarifebsac TviTon adgens. piri xdeba iZulebuli mas daeTanxmos, radganac arCevani ararsebobs (xelovnurad). realurad gamoiricxeba yovelgvari molaparakeba, momsaxurebis fasis SeTanxmebiT dadgena da kerZo samarTlis fuZemdebluri principi _ subieqtebs Soris xelSekrulebis konsensusis gziT dadeba. piri, ramdenadac es misTvis arasasurveli iyos, iZulebulia mxolod miuerTdes Sps `samSeneblo proeqtebis saxelmwifo eqspertizis mTavari sammarTvelo~-s mier dadgenil saxelSekrulebo pirobebs (fasi, vadebi, ufleba-movaleobebi da a.S.). rodesac sxva kompaniebsac miecemaT saxelmwifo eqspertizis Catarebis ufleba, TavisTavad gaCndeba konkurencia, arCevanis SesaZlebloba, momsaxurebis vadisa da fasis SeTanxmebiT gansazRvra, rac mSeneblobis process da zogadad qveynis ekonomikur ganviTarebasac mniSvnelovnad xels Seuwyobs.

amasTan, miuRebelia TviT saxelwodeba `saxelmwifo eqspertiza~. ras niSnavs am dasaxelebaSi termin `saxelmwifos~ CarTva, iRebs ki saxelmwifo raime valdebulebas an pasuxismgeblobas, Tu e.w. saxelmwifo eqspertiza gavlili proeqti, romelzedac dadebiTi daskvna (rekomendacia) gaica SemdgomSi aramdgradi aRmoCndeba? Tu kanonmdeblobis analizidan gamovalT, ara! Sps `samSeneblo proeqtebis saxelmwifo eqspertizis mTavari sammmarTvelo~ aris samewarmeo sazogadoeba, romlis pasuxismgebloba SemoisazRvreba mxolod misi qonebiT. misi mepaie (mocemul SemTxvevaSi _ saxelmwifo) ar agebs pasuxs sazogadoebis valdebulebebze. amdenad, yovlad miuRebeli da dausabuTebelia `saxelmwifo eqspertizis~ gamoyeneba, miT ufro misi sakanonmdeblo doneze ganmtkiceba.

SesaZlebelia savaldebulo eqspertizis saerTod gauqmeba. Tuki savaldebulo eqspertiza darCeba, maSin mkacrad da dasabuTebulad unda ganisazRvros savaldebulo eqspertizis Catarebis SemTxvevebi. kategoriulad unda gamoiricxos savaldebulo eqspertiza asaSenebeli obieqtis Rirebulebis mixedviT. eqspertiza savaldebulo SeiZleba iyos mxolod obieqtis daniSnulebis (mag., samxedro, qimiuri daniSnulebis da a.S.) mixedviT.

eqspertiza ar unda utardebodes proeqtis arqiteqturul nawils, ramdenadac arqiteqturuli saqmianoba warmoadgens SemoqmedebiT saqmianobas, Sesabamisad arqiteqtori Tavisufali unda iyos Tavis SemoqmedebiT saqmianobaSi. sxva SemTxvevaa, rodesac ama Tu im qalaqSi, raionSi arsebobs ganviTarebis konkretuli gegma, romelic garkveul SezRudvebs awesebs, romelsac unda Seesabamebodes asaSenebeli obieqtis iersaxe, mag., TbilisSi aglaZis quCis ganaSenianeba unda iyos renesansis epoqis Sesabamisi, xolo wereTlis gamzirze unda ganTavsdes klasikuri stilis Senoba-nagebobebi. eqspertiza unda Catardes proeqtis teqnikur nawilTan dakavSirebiT.

damkveTis surviliT eqspertiza utardeba im mSeneblobis proeqtebs,

romlebic ar eqvemdebareba saxelmwifo kompleqsur eqspertizas. aseT

eqspertizas atareben damoukidebeli saeqsperto organizaciebi

damkveTTan gaformebuli xelSekrulebis safuZvelze. mSeneblobis

proeqts, dadebiTi saeqsperto daskvnis safuZvelze amtkicebs damkveTi9.

9 saxelmwifo da avtonomiuri respublikebis biujetebiT gaTvaliswinebuli, agreTve

saxelmwifo mniSvnelobis obieqtebis proeqtebs, romelTa saxarjTaRricxvo

Rirebuleba 1 mln lars aRemateba, amtkicebs damkveTi ekonomikuri ganviTarebis

saministros TanxmobiT.

Page 18: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

18

mSeneblobis nebarTva

fizikur an iuridiul pirs, an sxva organizebul warmonaqmns

(SemdgomSi „piri’’), romelic apirebs raime obieqtis mSeneblobas,

esaWiroeba saxelmwifo organos mier gacemuli mSeneblobis nebarTva.

mSeneblobis nebarTvis miReba savaldebuloa nebismier SemTxvevaSi,

Tundac piri obieqts aSenebdes individualuri sargeblobisTvis.

kanoniT gansazRvrulia calkeuli saxis samSeneblo samuSaoebi,

romlebic ar saWiroeben mSeneblobis nebarTvas, Tumca isini

xorcieldeba adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxurTan10

SeTanxmebuli saproeqto dokumentaciis safuZvelze, romlis

Sesabamisobaze zedamxedvelobas axorcielebs adgilobrivi

mmarTvelobis organos arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze

saxelmwifo zedamxedvelobis inspeqcia (arqmSeninspeqcia).

mSeneblobis nebarTva ar gaicema Semdeg saqmianobebze:

a) sakarmidamo miwis nakveTze ganTavsebul damxmare sameurneo

saTavsos mowyobaze;

b) mcire arqiteqturuli formebis (kioski, saCrdilobeli,

sayvavile, bosketi da sxva), mozardTa Ria sportuli da saTamaSo

moednebisa da Ria avtosadgomebis mowyobaze;

g) sanaxaobiTi RonisZiebebis, saxalxo dResaswaulebisa da

bazroba-gamofenebisTvis saWiro droebiTi Senoba-nagebobis mowyobaze;

d) sareklamo konstruqciis mowyobaze, romlis firniSis

farTobi ar aRemateba 27 kv. metrs;

e) Senoba-nagebobis, maT Soris, fasadis, yvela saxis saremonto

samuSaoebis ganxorcielebaze, arsebuli gabaritebis farglebSi;

v) xazobrivi nagebobebisa da sxva sakomunikacio qselebis

saremonto samuSaoebis ganxorcielebaze.

sanebarTvo saxeebi da gamcemi organoebi

mSeneblobis nebarTva gaicema obieqtis:

• mSeneblobaze;

• rekonstruqciaze11;

• demontaJze12.

obieqtis demontaJi ar eqvemdebareba nebarTvis miRebas, Tu:

1. demontaJi gaTvaliswinebulia SeTanxmebuli saproeqto

dokumentaciiT da gacemulia mSeneblobis nebarTva;

10 mSeneblobis nebarTvis gamcemi adgilobrivi mmarTvelobis organos saxelwodeba

aris sxvadasxva raionebisa Tu qalaqebis mixedviT. amrigad, Cvens mier gamoyenebuli

saxelwodeba `arqiteqturis samsaxuri” aris zogadi aRniSvna zemoaRniSnuli

uflebamosilebis matarebeli samsaxurisa da ar emTxveva romelime konkretuli

raionisa Tu qalaqis Sesabamisi samsaxuris saxelwodebas. magaliTad Tbilisis

SemTxvevaSi _ meriis urbanuli dagegmarebis saqalaqo samsaxuri. 11 gadakeTeba; 12 dangreva, moxsna, aReba, likvidacia;

Page 19: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

19

2. arsebobs demontaJis Taobaze arqiteqturul-samSeneblo

inspeqciis Sesabamisi samsaxuris dadgenileba, sasamarTlos

gadawyvetileba da maT safuZvelze SeTanxmebuli saproeqto

dokumentacia.

mSeneblobis nebarTvas gascemen Semdegi organoebi:

1. mSeneblobis nebarTva (garda gansakuTrebuli mniSvnelobis

obieqtebis mSeneblobis nebarTvisa) – adgilobrivi mmarTvelobis

arqiteqturis samsaxuri;

2. gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis mSeneblobis nebarTva –

saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro, xolo

TbilisSi meriis arqiteqturis saqalaqo samsaxuri.

gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis CamonaTvali13, romelTa

mSenebloba saWiroebs nebarTvas da am nebarTvebis gamcemi organoebi

mocemulia cxrilSi:

# sanebarTvo saxeebi gamcemi organo

1 magistraluri navTobsadeni, gazsadeni da

wyalsadeni

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

2 navTobisa da Txevadi airis terminalebi ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

3

saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebrivi

mniSvnelobis saavtomobilo gzebi, rkinigza

da masze ganTavsebuli xidi, gvirabi,

gzagamtari

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

4 maRali Zabvis eleqtrogadamcemi xazi (35

kvt da meti) da qvesadguri (110 kvt da meti)

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

5 hidroeleqtrosadguri (2 mgvt da meti) da

Tboeleqtrosadguri (10 mgvt da meti)

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

6 metropoliteni ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

7 saxelmwifo mniSvnelobis teleanZa, 12

metrze meti simaRlis kavSirgabmulobis

anZa da telekoSki

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

8 wyalsacavi (100 000 kub. metri da meti) ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

9 regionaluri da saqalaqo gamwmendi

nagebobebi (20 000 kub. metri dRe-RameSi da

meti)

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

10 sawarmo, romelic iyenebs radioaqtiur an/da

mwvave toqsikur nivTierebebs

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

13 saqarTvelos kanoni `mSeneblobis nebarTvis Sesaxeb~, me-4 muxli.

Page 20: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

20

11

saxelmwifo mniSvnelobis aerovagzlis,

aeroportis, rkinigzis vagzlis, sazRvao

vagzlisa da sazRvao portis Senoba-

nagebobebi

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

12

qveynis uSiSroebis uzrunvelyofisTvis

saWiro specialuri Senoba-nageboba

(samrewvelo, samecniero-sakonstruqtoro,

samxedro, sasjelaRsrulebis, sabaJo,

sasazRvro daniSnulebis da sxva) Sesabamisi

uwyebis moTxovnis safuZvelze

ekonomikuri ganviTarebis

saministros nebarTvebis

samsaxuri

13

sportuli Senoba-nagebobebi: Ria _ 10 000-

adgiliani da 10 000-ze met adgiliani,

daxuruli _ 1000-adgiliani da 1000-ze met

adgiliani

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

14

ucxo qveynebis warmomadgenlobaTa Senoba-

nagebobebi da maTi kompleqsi (saelCo,

sakonsulo, misia, warmomadgenloba,

kulturis centri)

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

15

qveynis sakanonmdeblo da aRmasrulebeli

xelisuflebis administraciuli Senoba-

nagebobebi

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

16

yvela saxis Teatris, sakoncerto da

samayureblo daniSnulebis 500-adgiliani

da 500-ze met adgiliani Senoba –nagebobebi

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

17

saxelmwifo biblioTekis, arqivisa da

muzeumis Senoba-nagebobebi 500 000 erTeulze

meti an/da 50 000 eqsponatze meti

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

18

umaRlesi saswavleblisa da universitetis

Senoba-nagebobebi an/da maTi kompleqsi 2000

da met studentze

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

19

sastumros, sanatoriumisa da samedicino

dawesebulebis Senoba-nagebobebi an/da maTi

kompleqsi 300-adgiliani da 300-ze met

adgiliani

regionebSi _ ekonomikuri

ganviTarebis saministros

nebarTvebis samsaxuri;

TbilisSi _ meriis

arqiteqturis saqalaqo

samsaxuri

Page 21: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

21

mSeneblobis nebarTva gaicema saproeqto dokumentaciiT gansazRvruli

mSeneblobis dasrulebisTvis saWiro vadiT.

Tu Senoba-nagebobis mSenebloba ar dasrulda mSeneblobis nebarTviT

dadgenil vadaSi, damkveTi valdebulia, nebarTvis vadis

gasagrZeleblad mimarTos mSeneblobis nebarTvis gamcem organos.

vadis gagrZelebis Taobaze saqmis ganxilva warmoebs sajaro

administraciuli warmoebis wesiT.

saproeqto dokumentaciaSi iseTi cvlilebebis Setana, romlebic iwvevs

arqiteqturul-gegmarebiTi davalebisa da konstruqciuli gadawyvetis

Secvlas, saWiroebs mSeneblobis axal nebarTvas.

dasaSvebia mSeneblobis nebarTvis sxva pirisTvis gadacema, rodesac

xdeba mSenebare obieqtis gasxviseba.

mosakreblebi

gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis mSeneblobis nebarTvaze

mosakrebeli gansazRvrulia `salicenzio da sanebarTvo mosakreblebis

Sesaxeb~ kanoniT. mosakreblebi dawesebulia obieqtis Rirebulebis

Sesabamisad. aRniSnuli ganakveTebia:

• 500 aTas laramde Rirebulebis obieqti _ 1000 lars + obieqtis

Rirebulebis 0.5%;

• 500 aTasidan 1 milion laramde Rirebulebis obieqti _ 8000

lari.;

• 1-dan 3 milion laramde Rirebulebis obieqti _ 14000 lari;

• 3-dan 5 milion laramde Rirebulebis obieqti _ 19000 lari;

• 5-dan 10 milion laramde Rirebulebis obieqti _ 24000 lari;

• 10 milioni da meti laris Rirebulebis obieqti _ 24000 +

obieqtis Rirebulebis 0.01%.

adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxuris mier gasacem

mSeneblobis nebarTvebze mosakrebels gansazRvravs Sesamabisi raionis

(qalaqis) sakrebulo. mosakreblis odenobis zogadi farglebi

gansazRvrulia `adgilobrivi mosakreblebis Sesaxeb~ kanoniT, romlis

mixedviTac `mosakreblis odenoba asaSenebeli obieqtis proeqtiT

gaTvaliswinebuli ganaSenianebis farTis TiToeuli kvadratuli

metrisaTvis ar unda aRematebodes 1 lars, xolo sakurorto zonaSi

samrewvelo obieqtis mSeneblobisaTvis _ 5 lars~.

TbilisSi sakrebulos mier dadgenilia mosakreblebis Semdegi

ganakveTebi: I zona – 1 lari, II da III zona _ 50 TeTri. zonebis

dadgenis Sesaxeb ix. danarTi 1.

sanebarTvo mosakreblis gadaxda SesaZlebelia specialur sabanko

angariSze rogorc naRdi, ise unaRdo angariSsworebiT.

zedmetad gadaxdili Tanxa ubrundeba nebarTvis maZiebels.

Page 22: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

22

sanebarTvo pirobebi

mSeneblobis nebarTvis misaRebad nebarTvis maZiebelma (damkveTma)

nebarTvis gamcem samsaxurs unda warudginos gancxadeba, sadac

aRniSnuli iqneba:

• nebarTvis gamcemi organos dasaxeleba, romelsac mimarTavs

ganmcxadebeli;

• ganmcxadeblis vinaoba da misamarTi:

fizikuri pirisTvis – dabadebis adgili da TariRi, samuSao

da sacxovrebeli adgilebis misamarTebi; individualuri

mewarmisTvis – samewarmeo reestrSi registraciis Sesaxeb

monacemebi;

iuridiuli pirisTvis – samewarmeo reestrSi registraciis

Sesaxeb monacemebi;

sxva organizaciuli warmonaqmnisTvis (mag., amxanagoba) _

saxelwodeba, misamarTi, wevrebi, xelmZRvaneli piri.

• moTxovna mSeneblobis nebarTvis miRebis Sesaxeb;

• gancxadebaze TandarTuli sabuTebis nusxa;

• gancxadebis wardgenis TariRi da ganmcxadeblis xelmowera.

gancxadebas unda daerTos:

• sanebarTvo mosakreblis gadaxdis damadasturebeli sabuTi;

• warmomadgenlis mier gancxadebis Setanis SemTxvevaSi saTanado

wesiT gaformebuli rwmunebuleba;

• adgilobrivi mmarTvelobis organos arqiteqturis samsaxurTan

SeTanxmebuli arqteqturuli proeqti (sam egzemplarad);

• saproeqto dokumentacia (sam egzemplarad), maT Soris:

a) arqiteqturul-gegmarebiTi davaleba;

b) davaleba daproeqtebaze (damkveTsa da licenzirebul

organizacias Soris dadebuli xelSekruleba daproeqtebaze);

g) miwis nakveTis sakadastro dokumentacia14;

d) sainJinro geologiuri daskvna da topografiuli safuZveli15;

e) garemosdacviTi nebarTva16;

v) SeTanxmebuli teqnikuri pirobebi;

z) mSeneblobis organizebis proeqti;

T) saTanado saeqsperto daskvna17;

14 sakadastro dokumentacias gascems sajaro reestris erovnuli saagento (yofili

miwis marTvis departamenti); 15 sainJinro-geologiuri daskvna warmoadgens dokuments, romelic adasturebs, rom

mocemul teritoriaze dasaSvebia Senobis aSeneba. mas gascems sainJinro-geologiuri

saqmianobis licenziis mflobeli organizacia; 16 garemosdacviT nebarTvas gascems garemos dacvisa da bunebrivi resursebis

saministro kanonis Sesabamisad; 17 warmosadgenia mxolod kanoniT gansazRvruli savaldebuli eqspertizis

SemTxvevaSi, romelic dawvrilebiT aris aRwerili gv. 9-ze.

Page 23: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

23

i) muSa dokumentacia;

k) cnoba (informacia) miwis nakveTze dafis ganTavsebis Sesaxeb;

(ix. sajaroobis Tavi gv. 35).

• saproeqto da samSeneblo organizaciebis licenziebisa da

Sesabamisi xelSekrulebebis aslebi;

• saTanado uwyebebis mier gacemuli sanebarTvo xasiaTis

oficialuri dokumentebi Semdegi gansakuTrebuli reJimis

teritoriebisTvis:

a) daculi teritoria (saxelmwifo nakrZali, erovnuli parki,

bunebis Zegli, aRkveTili, daculi landSapti da mravalmxrivi

gamoyenebis teritoria);

b) sasazRvro zoli da sasazRvro zona;

g) kurortebisa da sakurorto adgilebis sanitariuli dacvis

zona;

d) sanapiro zona;

e) rkinigzis, saavtomobilo gzis, magistraluri milsadenebisa da

maRali Zabvis eleqtrogadamcemi xazis gasxvisebis zonebi;

v) saTave nagebobebis, radiaciuli da sxva narCenebis samarxebis

wyalsacavebisa da sxva obieqtebis sanitariuli zonebi;

z) bunebrivi da istoriul-kulturuli memkvidreobis uZravi

Zeglebis teritoriebi (dasaxlebebi) da `kulturuli

memkvidreobis dacvis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoniT

gansazRvruli damcavi zonebis sistemaSi Semavali zonebi.

nebarTvis misaRebad saWiro damatebiTi pirobebi ganisazRvreba

mxolod kanoniT an kanonis safuZvelze adgilobrivi

TviTmmarTvelobis (mmarTvelobis) warmomadgenlobiTi organos

gadawyvetilebiT.

mSeneblobis nebarTvis gareSe aSenebuli obieqti eqvemdebareba

demontaJs mflobelis xarjiT. dauSvebelia aseTi obieqtis

eqspluataciaSi miReba.

am kanonis naklad SeiZleba CaiTvalos sanebarTvo pirobebis simravle. mag.: garemosdacviTi nebarTva warmoadgens erT-erT pirobas mSeneblobis nebarTvis misaRebad. realurad, asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmebisas, garemosdacviTi nebarTvis miReba saWiroa mxolod im SemTxvevaSi, Tu mSenebloba dagegmilia gansakuTrebuli reJimis teritoriaze.

Page 24: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

24

mSeneblobis nebarTvis gacemis wesi

mSeneblobis nebarTva gaicema sajaro administraciuli warmoebis

wesiT. administraciuli warmoeba iwyeba gancxadebisa da masze

TandarTuli sabuTebis SetaniT.

nebarTvis gamcemi organo gancxadebis registraciidan 3 dRis vadaSi

amowmebs akmayofilebs Tu ara wardgenili gancxadeba da masze

TandarTuli masalebi dadgenil moTxovnebs. ganacxadis xarvezi unda

dadgindes am vadaSi. Sesabamisobis Semowmebisas gamovlindeba Semdegi

garemoebebi:

1. gancxadeba an masze darTuli masalebi xom ar aris warmodgenili

ucxo enaze.

2. vadis gagrZelebis aucilebloba. vadis 3 Tvemde gagrZeleba aris

maqsimumi (romelSic mieTvleba erTTviani vadac). vadis

gagrZelebis gadawyvetileba (administraciuli aqti) unda

Seicavdes dasabuTebas, Tu ratom gaxda aucilebeli vadis

gagrZeleba da igi miiReba ara ugvianes 7 dRisa gancxadebis

registraciidan. vadis gagrZelebis Sesaxeb ara ugvianes momdevno

dRes unda ecnobos maZiebels.

3. Tu dadgenili dokumentebi ar iqna srulad wardgenili, maSin

nebarTvis gamcemma organom unda mosTxovos ganmcxadebels

waradginos aucilebeli dokumentebi da ganusazRvros maTi

wardgenis vada, romelic ar unda iyos 5 dReze naklebi.

dokumentebis warmosadgenad gansazRvruli vada unda iyos

gonivruli. moTxovnaSi konkretulad unda mieTiTos Tu ra

dokumenti an informacia unda warmoadginos maZiebelma. Tu am

vadaSi ar iqna wardgenili dokumentebi, nebarTvis gamcem organos

ufleba aqvs ganmcxadeblis moTxovniT mxolod erTxel, ara

umetes 15 dRiT damatebiT gaagrZelos dokumentebis warmodgenis

vada.

damatebiT moTxovnili dokumentebis warudgenloba iwvevs nebarTvis

moTxovnis Sesaxeb gancxadebis ganuxilvelad datovebas.

gancxadebisa da masze TandarTuli masalebis Sesabamisobis

dadgenidan momdevno 3 dRis ganmavlobaSi unda gamoqveyndes cnoba

sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb. cnobaSi

unda mieTiTos:

nebarTvis gamcemi organo, romelSic mimdinareobs

administraciuli warmoeba da misi misamarTi;

nebarTvis moTxovniT wardgenili gancxadebis mokle

Sinaarsi;

nebarTvis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb

administraciuli aqtis gamocemis vada;

nebismieri piris mier sakuTari mosazrebis wardgebis vada;

nebismieri piris ufleba, rom mas mosazrebis wardgenisas

SeuZlia ar daasaxelos Tavisi vinaoba;

cnobis gamoqveynebis TariRi.

Page 25: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

25

sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnoba unda

gamoqveyndes nebarTvis gamcemi organos oficialur beWdviT organoSi.

Tu nebarTvis gamcem organos ara aqvs oficialuri beWdviTi organo,

maSin cnoba qveyndeba im beWdviT organoSi, romelic vrceldeba

nebarTvis gamcemi organos samoqmedo teritoriaze da gamoicema

kviraSi erTxel mainc. cnobis beWdviT organoSi gamoqveynebis

SeuZleblobisas, nebarTvis gamcemi organo valdebulia, sul mcire,

cnoba ganaTavsos samsaxuris oficialur dafaze (e.w. stendze), sadac

nebismier pirs eqneba SesaZlebloba daubrkoleblad gaecnos mas.

sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis

gamoqveynebidan 20 dRis vadaSi nebismier pirs ufleba aqvs nebarTvis

gamcem organoSi gaecnos nebarTvis maZieblis mier warmodgenil

dokumentebsa da sxva dainteresebuli pirebis mosazrebebs, aseve

saqmeSi arsebul sxva masalas, gaakeTos amonawerebi, sakuTari xarjiT

gadaiRos aslebi, waradginos sakuTari mosazreba werilobiT, saqmis

zepir mosmenaze ki, zepiradac SeuZlia gamoxatos mosazreba.

mosazrebis wardgena SeuZlia ara mxolod ganmcxadebels, aramed sxva

nebismier pirsac, romelsac SeuZlia ar daasaxelos Tavisi vinaoba.

mosazrebis wardgena SeuZlia nebismier pirs, romelic SesaZlebelia

darCes anonimurad.

ganmcxadebels an/da mis warmomadgenels ufleba aqvs daeswros

administraciul warmoebas. nebarTvis gamcemi valdebulia moiwvios

isini zepir mosmenaze.

mosazrebis warmodgenis vadis gasvlidan 5 dRis vadaSi imarTeba saqmis

zepiri mosmena. zepiri mosmenis gamarTvis Sesaxeb maZiebels da aseve

sxva dainteresebul pirebs (mezoblebs) unda ecnobos zepiri mosmenis

sxdomis gamarTvamde 7 dRiT adre mainc da mowveul iqnes zepir

mosmenaSi monawileobis misaRebad. mosawvev uwyebaSi unda mieTiTos

administraciuli organos uflebamosileba _ saqme ganixilos da

gadawyvitos dainteresebuli mxaris monawileobis gareSec.

Tu dainteresebul mxareTa ricxvi aRemateba 50-s, maSin

administraciuli organo uflebamosilia dainteresebuli mxareebi

zepir mosmenaSi monawileobis misaRebad moiwvios oficialur beWdviT

organoSi cnobis gamoqveynebis meSveobiT. cnobaSi unda mieTiTos

sakiTxi, romlis Taobazedac unda moewyos zepiri mosmena,

administraciuli organos dasaxeleba, romelic awyobs mosmenas,

administraciuli warmoebis dawyebis safuZveli, zepiri mosmenis dro

da adgili.

nebarTvis gamcemi organo valdebulia ganumartos ganmcxadebels misi

uflebebi da movaleobebi, gaacnos gancxadebis ganxilvis wesi da vada,

miuTiTos gancxadebaSi daSvebuli Secdomis Sesaxeb.

zepiri mosmenis sxdoma sajaroa da maZieblisa da sxva dainteresebuli

piris garda, nebismier pirs aqvs ufleba daeswros mas, Tumca sxdomaze

Page 26: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

26

gamosvlis uflebiT sargebloben maZiebeli da dainteresebuli piri.

sxdomaze dgeba oqmi, sadac aRiniSneba saqmis mimdinareoba, ganxilvis

dro da adgili, sxdomaze monawile mxareebi, eqspertebisa da mowmeebis

vinaoba (aseTis arsebobis SemTxvevaSi), gansaxilveli sakiTxis mokle

aRwera. oqms xels awers sxdomis Tavmjdomare da mdivani.

gadawyvetileba nebarTvis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb

miiReba individualuri administraciuli aqtis (brZanebis) saxiT

gancxadebis dadgenil moTxovnebTan Sesabamisobis Semowmebidan 1 Tvis

vadaSi (zepiri mosmenis gamarTvidan 10 dRis vadaSi). brZaneba ZalaSi

Sedis ganmcxadeblisaTvis gadacemis an gamoqveynebis dRes.

mSeneblobis nebarTvis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb

administraciuli aqti aucileblad unda gamoqveyndes.

mSeneblobis nebarTva (sanebarTvo mowmoba) da damowmebuli saproeqto

dokumentaciis erTi kompleqti nebarTvis gamcemi organos mier

gadaecema damkveTs administraciuli aqtis gamocemidan 3 dRis vadaSi.

amave vadaSi meore egzemplari gadaecema arqmSeninspeqcias,

mSeneblobaze saxelmwifo obieqtis zedamxedvelobis obieqtis

ganxorcielebis mizniT.

informacia nebarTvis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb unda

gamoqveyndes administraciuli aqtis gamocemidan 10 dRis vadaSi

oficialur beWdviT organo _ `saqarTvelos sakanonmdeblo macneSi~.

administraciuli warmoebis dadgenili vadis darRveva CaiTvleba

nebarTvis gacemaze uaris Tqmad, romlis gasaCivrebac SesaZlebelia.

administraciuli warmoebisas darRveuli anu gaSvebuli vadis aRdgena

SesaZlebelia, Tu vadis gaSveba moxda sapatio garemoebebis

arsebobisas, rogoricaa dauZleveli Zala (miwisZvra, wyaldidoba da

a.S.), nebarTvis maZieblis avadmyofoba an sxva sapatio mizezi da

nebarTvis gamcemi organos brali. gaSvebuli vadis aRdgenisaTvis

nebarTvis maZiebelma werilobiTi gancxadebiT unda mimarTos sapatio

garemoebebis aRmofxvridan ara ugvianes 15 dReSi da unda

daadasturos sapatio garemoebebis arseboba gancxadebaze

avadmyofobis cnobis darTviT da sxva. nebarTvis gamcemi organo

gaSvebuli vadis aRdgenis gancxadebas ganixilavs 5 dRis vadaSi da

iRebs erT-erT Semdeg gadawyvetilebas (administraciuli aqtis

formiT): vadis aRdgenis an vadis aRdgenis dauSveblobis Sesaxeb.

Page 27: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

27

sajaro administraciuli warmoeba

s q e m a

gancxadebis registracia

miRebisTanave

gancxadebisa da masze TandarTuli

masalebis wardgena nebarTvis gamcem

organoSi

nebarTvis maZieblis mier wardgenili

dokumentebis Sesabamisobis Semowmeba

dadgenil moTxovnebTan

gancxadebis registraciidan 3 dReSi

vadis ara umetes 3 Tvemde

gagrZelebis Sesaxeb dasabuTebuli

gadawyvetilebis miReba

gancxadebis registraciidan 7 dRis

vadaSi.

dokumentebis an informaciis

arasrulad wardgenisas nebarTvis

maZieblisaTvis maT warsadgenad vadis

(aranakleb 5 dRis) gansazRvra

nebarTvis maZieblis TxovniT mxolod

erTxel damatebiT, ara umetes 15

dRiT moTxovnili dokumentebis an

informaciis wardgenis vadis

gagrZeleba

nebarTvis Taobaze wardgenili

masalebis sajaro gacnobisaTvis

cnobis gamoqveyneba

Sesabamisobis dadgenidan 3 dReSi

Page 28: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

28

kanonmdeblobiT gaTvaliswinebulia mSeneblobis warmoebis nebarTvis arseboba. igi winaaRmdegobaSi modis `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonTan _ dauSvebelia nebarTvis SemoReba iseT saqmianobaze, romelic ar aris gaTvaliswinebuli `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanoniT18. mSeneblobis warmoebis nebarTvaze mosakrebelic ar aris gansazRvruli da arc adgilobrivi organoebs aqvT igi SemoRebuli Sesabamis qalaqebsa da raionebSi. aRniSnulidan gamomdinare mSeneblobis warmoebis nebarTva aris ukanono.

18 `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~

kanonis me-4 muxlis pirveli punqti.

sanebarTvo mowmobis gacema

nebarTvis gacemis Sesaxeb

gadawyvetilebis miRebidan 3 dRis

vadaSi

gadawyvetilebis miReba nebarTvis

gacemis an mis gacemaze uaris Tqmis

Sesaxeb

gancxadebis dadgenil moTxovnebTan

Sesabamisobis dadgenidan erT TveSi

zepiri mosmenidan 10 dReSi

zepiri mosmena

mosazrebebis wardgenis vadis

gasvlidan 5 dReSi

nebarTvis misaRebad warmodgenili

dokumentebis gacnoba da sakuTari

mosazrebis wardgena nebismieri

dainteresebuli piris mier

sajaro gacnobisaTvis dokumentebis

wardgenis Sesaxeb cnobis

gamoqveynebidan 20 dRis vadaSi

zepiri mosmenis daniSvna

maZiebels ecnobeba saqmis zepiri

mosmenis Sesaxeb mis gamarTvamde 7

dRiT adre mainc

Page 29: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

29

samSeneblo samuSaoebis SeCereba

arqmSeninspeqcias ufleba aqvs SeaCeros samSeneblo samuSaoebi

mTlianad an nawilobriv, risi safuZvelic SeiZleba iyos:

• samSeneblo normebis, wesebis, standartebisa da saxelSekrulebo

valdebulebebis uxeSi darRveva;

• fors-maJoruli garemoebebi (dauZleveli Zala).

arqmSeninspeqcias ufleba aqvs SeaCeros mSeneblobis procesi. samarTlebrivad mSeneblobis SeCereba aris mSeneblobis nebarTvis gacemis Sesaxeb administraciuli aqtis – brZanebis SeCereba. aRniSnuli ufleba aqvs mSeneblobis nebarTvis gamcems an mis zemdgom organos, gansazRvrul SemTxvevaSi sasamarTlos. arqmSeninspeqcia ar aris mSeneblobis nebarTvis gamcemi da arc misi zemdgomi organo, Sesabamisad sruliad ukanonoa arqmSeninspeqciis mier mSeneblobis SeCereba. kanonmdeblobaSi darCenili es debuleba, rac arqmSeninspeqcias aZlevs mSeneblobis SeCerebis uflebas, gamoxatulebaa im epoqisa, rodesac arsebobda mSeneblobis warmoebis nebarTva. mSeneblobis warmoebis nebarTvas gascemda arqmSeninspeqcia da maSin misi (mSeneblobis) SeCereba savsebiT kanonzomieri iyo. mSeneblobis warmoebis nebarTva ar aris moqmedi, xolo arqmSeninspeqciis uflebebi ar iqna misadagebuli (SesabamisobaSi moyvanili) cvlilebebis Sedegad arsebul realobasTan.

Senoba_nagebobebis eqspluataciaSi miRebis wesi

mas Semdeg, rac dasruldeba proeqtiT gaTvaliswinebuli samSeneblo-

samontaJo samuSaoebi, damkveTma an menardem ganacxadi unda gaakeTos

mSeneblobadasrulebuli obieqtis eqspluataciaSi miRebis Sesaxeb.

eqspluataciaSi miuRebeli obieqtis funqcionireba dauSvebelia.

sawarmoo daniSnulebis obieqtebis eqspluataciaSi misaRebad wardgena

SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu damTavrebulia samSeneblo-

samontaJo samuSaoebi mTlianad obieqtisaTvis an proeqtiT

gansazRvruli dasaSvebi kompleqsisaTvis.

samoqalaqo daniSnulebis obieqtebis, eqspluataciaSi misaRebad

wardgena SeiZleba mxolod maSin, Tu damTavrebulia samSeneblo-

samontaJo samuSaoebi, romlebic gaTvaliswinebulia saproeqto

dokumentaciiT.

sacxovrebeli saxlebis eqspluataciaSi misaRebad wardgena dasaSvebia

obieqtebis mzadyofnis I, II da III etapebze:

• mzadyofnis I etapi _ damTavrebulia samSeneblo-samontaJo

samuSaoebi Senobis saerTo moxmarebis yvela saTavsoSi (lifti,

kibis ujredi, nagavsadeni, saSrobi), miwisqveSa da miwis zeda

komunikaciebis mowyoba, keTilmowyoba da gamwvaneba, Senobis

fasadebi, Senobis SigniT damontaJebulia yvela komunikaciis

dgarebi, Casmulia binaSi Sesasvleli kari da gare fanjrebi;

Page 30: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

30

• mzadyofnis II etapi _ garda zemo punqtSi mocemuli

samuSaoebisa, damTavrebulia tixrebis mowyoba, kedlebis

galesva, iatakze Tbosaizolacio fenis mowyoba da xsnariT

moWimva. darCenilia samRebro samuSaoebi eleqtro da

santeqnikuri mowyobilobebis montaJi;

• mzadyofnis III etapi (`gasaRebis qveS~) _ damTavrebulia yvela

samSeneblo samontaJo samuSaoebi.

damkveTi (menaSene) mSeneblobadamTavrebuli Senobebisa da nagebobebis

eqspluataciaSi miRebaze ganacxads waradgens Semdegi kategoriis

obieqtebze Semdeg saxelmwifo organoebSi:

I kategoria _ saqarTvelos saxelmwifo biujetiT da saqarTvelos sxva

qveynebTan da saerTaSoriso xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli

obieqtebi, romelTa Rirebuleba aRemateba 2 mln. aSS dolaris

ekvivalents erovnul valutaSi _ ekonomikuri ganviTarebis

saministro;

II kategoria _ sawarmoo, sabinao da samoqalaqo daniSnulebis

obieqtebi, romelTa Rirebuleba aRemateba 0,5 mln. aSS dolaris

ekvivalents erovnul valutaSi garda I kategorias mikuTvnebuli

obieqtebisa, dafinansebis wyaros miuxedavad _ saqarTvelos

ekonomikuri ganviTarebis saministro, xolo afxazeTsa da aWaraSi

avtonomiuri respublikebis analogiuri uflebamosilebis mqone

uwyeba;

III kategoria _ sawarmoo, sabinao da samoqalaqo daniSnulebis

obieqtebi, romelTa Rirebuleba Seadgens 0,4 mln-dan 0,5 mln-mde aSS

dolaris ekvivalents erovnul valutaSi, garda I kategorias

mikuTnebuli obieqtebisa, dafinansebis wyaros miuxedavad _

saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros teritoriuli

organoebi, xolo afxazeTsa da aWaraSi avtonomiuri respublikebis

Sesabamisi uwyebebi, q. TbilisSi _ qalaqis meria.

IV kategoria _ sxvadasxva daniSnulebis obieqtebi, maTY Soris

sakarmidamo nakveTebze aSenebuli individualuri sacxovrebeli

saxlebi da damxmare nagebobebi, romelTa Rirebulebaa 0,4 mln-mde aSS

dolaris ekvivalenti erovnul valutaSi miuxedavad dafinansebis

wyarosa _ qalaqebisa da raionebis mmarTvelobis adgilobrivi

organoebi.

ganacxadi, romelsac damkveTi (menaSene) mimReb komisias warudgens:

• gancxadebas Senoba-nagebobis eqspluataciaSi miRebis Sesaxeb;

• saproeqto-saxarjTaRricxvo dokumentacias;

• nebarTvebs mSeneblobis ganxorcielebaze da arsebul sainJinro

komunikaciebTan mierTebaze;

• mSeneblobaze dasaqmebuli samSeneblo, samontaJo da saproeqto

organizaciebis nusxas;

• samSeneblo-samontaJo samuSaoTa warmoebis Jurnalebs;

• aqtebs faruli samuSaobis Sesrulebaze;

Page 31: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

31

• damontaJebuli mowyobilobisa da sainJinro qselebis gamocdis

aqtebs;

• Senobebisa da nagebobebis mSeneblobisas gamoyenebuli

samSeneblo masalebis, konstruqciebis, nakeTobebis, mowyobiloba-

danadgarebis Sesabamisobis sertifikatebs da xarisxis

damadasturebel sxva dokumentebs;

• sxva damatebiT teqnikur dokumentebs, romlebic aucilebelia

obieqtis eqspluataciaSi miRebisaTvis.

obieqtis eqspluataciaSi miReba xdeba mimRebi komisiis mier. komisias

akompleqtebs organo, romelsac warudgines ganacxadi obieqtis

eqspluataciaSi miRebis Sesaxeb. es organo aseve gansazRvravs komisiis

muSaobis dawyebisa da damTavrebis vadebs.

I kategoriis yvela obieqtisTvis da II kategoriis sawarmoo

daniSnulebis obieqtebisTvis mimRebi komisia iniSneba obieqtebis

eqspluataciaSi miRebamde 2 TviT adre, xolo danarCeni kategoriis

obieqtebisTvis erTi TviT adre.

eqspluataciaSi mimRebi komisiis SemadgenlobaSi Sedian:

• arqmSenispeqciis, adgilobrivi arqiteqturuli samsaxuris,

saxanZro zedamxedvelobis, sanitariuli inspeqciis, garemos

dacvisa da bunebrivi resursebis saministros, saqarTvelos

teqnikuri zedamxedvelobisa da mSeneblobaSi sertifikaciis

sistemis organos warmomadgenlebi;

• sazogadoebrivi organizaciebis warmomadgenlebi Senoba-

nagebobis mniSvnelobidan gamomdinare;

• mmarTvelobis adgilobrivi organoebis Sesabamisi samsaxurebis

warmomadgenlebi;

• damkveTis (menaSenes) warmomadgenlebi;

• menardes da saproeqto organizaciis warmomadgenlebi;

• eqspertebi, specialobebis mixedviT Senoba-nagebobaTa

mniSvnelobidan gamomdinare;

• im saxelmwifo uwyebaTa da organizaciaTa warmomadgenlebi,

romelTa mier gacemul iqna daskvna misaRebi obieqtis Taobaze,

agreTve sxva organizaciaTa warmomadgenlebi, romelTa komisiaSi

monawileoba CaiTvleba mizanSewonilad.

saWiroebis SemTxvevaSi mimRebi komisia gadawyvetilebas iRebs samuSao

jgufis Seqmnis Sesaxeb. mimRebi komisiis sxdoma iniSneba mas Semdeg,

rac komisiis Tavmjdomares waredgineba yvela wevris, mowveuli

eqspertebisa da muSa jgufebis werilobiTi daskvnebi obieqtis

eqspluataciaSi misaRebad mzadyofnis Sesaxeb.

mimRebi komisia ixilavs wardgenil daskvnas da komisiis Tavmjdomare

komisiis wevrebis dadebiTi daskvnis safuZvelze Rebulobs

gadawyvetilebas ganacxadSi wardgenili obieqtis eqspluataciaSi

miRebis Sesaxeb. komisiis gadawyvetileba formdeba Sesabamisi aqtiT.

masSi mocemuli unda iyos Senoba-nagebobebis saerTo daxasiaTeba,

aRwera, proeqtiT gaTvaliswinebuli teqnikuri maCveneblebi. dadebiTi

Page 32: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

32

daskvnis SemTxvevaSi aqti dasamtkiceblad waredgineba komisiis

damniSvnel organos.

aqtis ganxilva da damtkiceba unda moxdes misi wardgenidan ara

ugvianes erT TveSi. aqtis damtkicebis TariRi warmoadgens

eqspluataciaSi miRebis TariRs. damtkicebul aqts damkveTi warudgens qalaqis an raionis

arqmSeninspeqcias da sajaro reestris samsaxurs. sajaro reestrs

damtkicebuli aqti waredgineba aSenebul obieqtze sakuTrebis

uflebis mosapoveblad.

mSeneblobis procesze saxelmwifo zedamxedveloba

(amonaweri `arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis

Sesaxeb~ kanonidan)

mSeneblobis procesze saxelmwifo zedamxedvelobas axorcielebs

arqmSeninspeqcia. mas ufleba aqvs: • Sevides misi kontrolisadmi daqvemdebarebul samSeneblo

obieqtebze da samSeneblo nakeTobebisa da konstruqciebis

damamzadebel sawarmoebSi19; • mosTxovos mSeneblobaSi monawileebs yvela aucilebeli

saproeqto, normatiuli da saSemsruleblo dokumentacia, da

samSeneblo masalebis xarisxis sertifikati; • gasces mSeneblobaSi monawileTaTvis da samSeneblo nakeTobebisa

da konstruqciebis damamzadebeli sawarmoebisaTvis

Sesasruleblad savaldebulo miweriloba proeqtis, samSeneblo

normebisa da wesebis, standartebisa da sxva normatiuli

dokumentaciis moTxovnebis darRvevaTa gamosworebis Sesaxeb; • SeaCeros mSenebloba, Sesabamisi uwyebis winaSe dasvas sakiTxi

samSeneblo masalebis, nakeTobebisa da konstruqciebis warmoebis,

maTi daniSnulebiT realizaciis an gamoyenebis Sesaxeb; • saWiroebis SemTxvevaSi mosTxovos mSenebel organizacias,

samSeneblo nakeTobebisa da konstruqciebis damamzadebel

sawarmos damatebiTi laboratoriuli gamocdebis, gazomvebisa da

gadaRebebis Catareba. Tu darRveva dadasturda, laboratoriuli

gamokvlevebis xarjebs gaiRebs damrRvevi, winaaRmdeg SemTxvevaSi

_ arqmSeninspeqcia; • fizikuri an iuridiuli piris, an amxanagobis mier wlis

ganmavlobaSi darRvevis ganmeorebis an damrRvevis mier jarimis

gadauxdelobis SemTxvevaSi Sesabamisi saxelmwifo organos

19 mxolod `samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb~ kanoniT dadgenili wesis

Sesabamisad.

Page 33: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

33

winaSe dasvas am subieqtisaTvis saproeqto-samSeneblo

saqmianobis licenziis an/da sertifikatis moqmedebis SeCerebis

an misi gauqmebis sakiTxi; • proeqtis SemTanxmebel organos mosTxovos proeqtis

SeTanxmebisas daSvebuli darRvevisa da am darRveviT miyenebuli

zianis gamosworeba; • gafrTxilebis Semdeg damrRvevis mier Sesabamisi RonisZiebebis

gautareblobis SemTxvevaSi, miiRos dadgenileba da

sasamarTloSi Seitanos sarCeli saqarTvelos kanonmdeblobis

darRveviT aSenebuli, miSenebuli, daSenebuli, aRdgenili,

rekonstruirebuli an/da damontaJebuli Senoba-nagebobebis

mTlianad an nawilobrivi dangrevis (demontaJis) Sesaxeb.

dadgenilebis miRebis safuZveli SeiZleba iyos: mSeneblobis ganxorcieleba miwis nakveTis flobis an miwis

nakveTze Senoba-nagebobis ganTavsebis uflebis gareSe; mSeneblobis ganxorcieleba uproeqtod an proeqtis

darRveviT, rodesac Senoba-nageboba ver pasuxobs

teritoriis ganaSenianebis qalaqTmSeneblobis normebs; Senoba-nagebobis mdgomareoba, rodesac igi ver

akmayofilebs usafrTxo eqspluataciis pirobebs da ar

aris uzrunvelyofili konstruqciuli elementebis

simtkice, mdgradoba, saimedooba da am darRvevebis

gamosworeba teqnikurad SeuZlebelia; mSeneblobis ganxorcieleba saqarTvelos kanonmdeblobiT

gansazRvruli nebarTvis gareSe.

mSeneblobis procesze zedamxedvelobis ganxorcielebisas

arqmSeninspeqciis saxelmZRvanelo dokumentebi aris samSeneblo

normebi da wesebi, romelTa normatiuli buneba sadavoa. amasTan, am

normebis umetesi nawili aris saxelmZRvanelo xasiaTis. am normebis

safuZvelze arqmSeninspeqcia afiqsirebs darRvevebs, romlebzedac

gamoscems aqtebs – miweriloba, dadgenileba. miwerilobis

Seusrulebloba ki iwvevs sakmaod maRali sajarimo sanqciis

dakisrebas. aseTi saqmianobis gasaCivreba sasamarTloSi gamoiwvevs

arqmSeninspeqciis mier sasamarTlo procesis wagebas, vinaidan

samSeneblo normebis da wesebis normatiuli buneba, rogorc zemoT

aRvniSne sadavoa.

arqmSeninspeqciis uflebebi aris sakmaod gazrdili da igi ar ukavSirdeba mxolod mSeneblobis zedamxedvelobas. realurad igi mSeneblobasTan dakavSirebul yvela urTierTobaze vrceldeba. misi uflebebidan gamomdinare arqmSeninspeqciis uflebamosileba SezRuduli ar aris da kanonze maRlac ki dgas.

Page 34: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

34

pasuxismgebloba

(amonaweri `arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis

Sesaxeb~ kanonidan)

pasuxismgebloba arqiteqturul_samSeneblo saqmianobis darRvevisaTvis

(`arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis

Sesaxeb~ kanonis me-5 muxli).

1. arqiteqturul_samSeneblo saqmianobaSi monawile subieqtebi,

romlebic iTvlebian damkveTad an menarded, an romlebsac

SeTavsebuli aqvT damkveTisa da menardis funqcia, arqiteqturul-

samSeneblo saqmianobis ganxorcielebisas daSvebuli darRvevisaTvis

jarimdebian: a) saproeqto da samSeneblo-samontaJo samuSaoebis Catarebisas,

samSeneblo nakeTobebisa da konstruqciebis warmoebisas normatiuli

dokumentaciis moTxovnaTa darRvevisaTvis, rac iwvevs warmoebuli

samSeneblo nakeTobebisa da konstruqciebis simtkicis daqveiTebas,

Senoba-nagebobis arqiteqturuli gadawyvetis damaxinjebas, an misi

calkeuli nawilebisa da konstruqciuli elementebis simtkicis

daqveiTebas an mdgradobis dakargvas _ darRvevis gamosworebisaTvis

saWiro Tanxis 50-dan 200%-mde odenobiT; b) arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaSi dadgenili

organizaciuli wesebis darRvevisaTvis: b.a. ori aTasi lariT _ obieqtis mSeneblobis dawyebisaTvis

saTanado nebarTvis gareSe; b.b. sami aTasi lariT _ arqiteqturul-samSeneblo saqmianobis

ganxorcielebisaTvis am saqmianobis licenziis, sertifikatis gareSe an

arqiteqturul samSeneblo saqmianobis im samuSaoebis SesrulebisaTvis,

romlebic araa moxseniebuli licenziaSi; b.g. sami aTasi lariT _ obieqtis mSeneblobis

ganxorcielebisaTvis uproeqtod an proeqtiT, romelsac ar gauvlia

eqspertiza dadgenili wesiT; b.d. ori aTasi lariT _ saxelmwifo dakveTiT mSeneblobis

utenderod warmarTvisaTvis; b.e. aTasi lariT _ obieqtis saeqspluataciod miRebis dadgenili

wesis darRvevisaTvis; b.v. ori aTasi lariT _ arqmSeninspeqciis organoebis

miwerilobis SeusruleblobisaTvis. 2. mSeneblobis nebarTvis gacemis wesis darRvevisaTvis Sesabamis

organos sami aTasi lariT ajarimebs mTavari arqmSeninspeqcia. 3. dajarimeba damrRvevs ar aTavisuflebs darRvevis

gamosworebisa da darRveviT gamowveuli zianis anazRaurebisgan. 4. arqmSeninspeqciis sistemis muSaki, romelic ar asrulebs

misTvis dakisrebul movaleobebs, pasuxs agebs saqarTvelos

kanonmdeblobiT dadgenili wesiT. 5. Senoba-nagebobebis mTlianad an nawilobrivi dangrevis

(demontaJis) Sesaxeb arqmSeninspeqciis mier miRebuli dadgenileba unda

aRasrulos damrRvevma Tavisi xarjebiT. Tu damrRvevi dadgenil

Page 35: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

35

vadaSi nebayoflobiT ar aRasrulebs arqmSeninspeqciis dadgenilebas,

igi aRsruldeba sasamarTlos gadawyvetilebiT iZulebiTi wesiT. 6. pasuxismgebloba samSeneblo saqmianobis TviTneburad

ganxorcielebisaTvis an Sesabamisi SeTanxmebisa da dokumentaciis

gareSe an maTi darRveviT ganisazRvreba saqarTvelos kanonmdeblobis

Sesabamisad.

damrRvevis dajarimeba da darRveviT miyenebuli zianis gamosworebis dakisreba

(`arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis

Sesaxeb~ kanonis me-6 muxli)

1. arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaSi daSvebuli darRvevisa da

darRveviT miyenebuli zianis aRmoCenisas Sesabamisi arqmSeninspeqcia

damrRvevs sTavazobs darRvevisa da darRveviT miyenebuli zianis

nebayoflobiT gamosworebas 10 dRis vadaSi. Tu damrRvevi uars

acxadebs darRvevisa da darRveviT miyenebuli zianis gamosworebaze,

arqmSeninspeqcia iRebs dadgenilebas damrRvevisaTvis sajarimo

sanqciis dakisrebis Sesaxeb da ajarimebs mas. Tu damrRvevi ar

gadaixdis jarimas, arqmSeninspeqcia mimarTavs sasamarTlos sajarimo

Tanxis amoRebis moTxovniT.

2. damrRvevisaTvis darRvevis an darRveviT miyenebuli zianis

gamosworebis valdebulebebis dakisrebis moTxovniT arqmSeninspeqcia

mimarTavs sasamarTlos.

3. sasamarTlo arqmSeninspeqciis oqmis safuZvelze wyvets darRvevis da

darRveviT miyenebuli zianis gamosworebis valdebulebebis

dakisrebasa da saqarTvelos kanonmdeblobis darRveviT aSenebuli,

miSenebuli, daSenebuli, aRdgenili, rekonstruirebuli an/da

damontaJebuli Senoba-nagebobebis mTlianad an nawilobrivi dangrevis

(demontaJis) sakiTxebs.

4. Senoba-nagebobebis mTlianad an nawilobrivi dangrevis (demontaJis)

xarjebi daekisreba damrRvevs, masve SeiZleba daekisros

arqmSeninspeqciis mier saqmis warmoebisas gaweuli sxva xarjebic.

arqiteqturul-samSeneblo saqmianobis ganxorcielebis Sedegad

miyenebuli zianis odenobasa da Senoba-nagebobebis dangrevis

(demontaJis) Rirebulebas gansazRvravs mosamarTle.

dajarimebis Sesaxeb dadgenilebis gasaCivreba

(`arqiteqturul-samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis

Sesaxeb~ kanonis me-7 muxli) arqmSeninspeqciis dadgenileba dajarimebis Sesaxeb SeiZleba

gasaCivrdes misi miRebidan 10 dRis vadaSi, arqiteqturul-samSeneblo

saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis zemdgom organoSi an

sasamarTloSi. amasTan, dadgenilebis aRsruleba SeCerdeba am organos

an sasamarTlos mier gadawyvetilebis miRebamde.

Page 36: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

36

sajarooba da informaciis Tavisufleba

mSeneblobis nebarTvis gacema, misi mniSvnelobidan gamomdinare,

uzrunvelyofilia sajaroobisa da informaciis Tavisuflebis maRali

xarisxiT. kanonmdeblobiT dadgenilia saxelmwifo organoebisa da

mSeneblobis procesSi monawile pirebis (menaSene, damkveTi, menarde,

qvemenarde) valdebuleba xelmisawvdomi gaxadon sajaro informacia,

raTa mSeneblobis procesi gaxdes gamWirvale da nebismier pirs mieces

SesaZlebloba gaecnos mSeneblobis procesTan dakavSirebul

informacias.

menaSene (ganmcxadebeli) arqiteqturul-gegmarebiTi davalebis

momzadebis periodSi uzrunvelyofs Sesabamis miwis nakveTze (Senoba-

nagebobaze), TvalsaCino adgilas sainformacio dafis ganTavsebas

mosalodneli mSeneblobisa da misi funqciuri daniSnulebis Sesaxeb,

romelzedac aRniSnuli unda iyos:

• damkveTis vinaoba da Senoba-nagebobis funqciuri daniSnuleba;

• mSeneblobis nebarTvis gamcemi organo;

• mSeneblobis dawyebisa da damTavrebis savaraudo vadebi;

• Senobis sarTulianoba da gabaritebi;

• mSeneblobis nebarTvaze gancxadebis Setanis savaraudo vadebi;

• informacia dainteresebul pirTaTvis gancxadebis miRebidan 20

dRis ganmavlobaSi nebarTvis gamcem organoSi ganmartebebis

miRebisa da sakuTari mosazrebebis wardgenis uflebis Sesaxeb;

• damkveTis misamarTi, telefoni.

menaSenem (ganmcxadebelma) samSeneblo samuSaoebis warmoebis periodSi

miwis nakveTze (Senoba-nagebobaze) TvalsaCino adgilas sainformacio

dafaze unda ganaTavsos sanebarTvo dokumentaciis ZiriTadi

aspeqtebisa da parametrebis amsaxveli informacia, maT Soris:

• damkveTis vinaoba da Senoba-nagebobis funqciuri daniSnuleba;

• mSeneblobis nebarTvis gamcemi organo, nebarTvis nomeri da

moqmedebis vada;

• mSeneblobis dawyebisa da damTavrebis vadebi;

• Senobis sarTulianoba da gabaritebi;

• saproeqto da samSeneblo organizaciebis dasaxeleba, licenziis

nomeri, misamarTi, telefoni;

• damkveTis misamarTi, telefoni.

saproeqto dokumentaciaSi Setanili nebismieri cvlilebebi, romlebic

cvlis sainformacio dafaze ganTavsebuli informaciis arss, unda

ganTavsdes sainformacio dafaze.

Page 37: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

37

saproeqto-samSeneblo saqmianobis licenzireba

rogorc cnobilia mSeneblobis nebarTvis misaRebad erT-erT

sanebarTvo pirobad dadgenilia saproeqto da samSeneblo

organizaciebis licenziebisa da Sesabamisi xelSekrulebebis aslebi.

aqedan gamomdinare, saWirod CavTvaleT saproeqto-samSeneblo

saqmianobis licenzirebasac SevxebodiT, raTa sruli suraTi Segveqmna

mSeneblobis sferoSi arsebuli barierebis Sesaxeb.

samSeneblo kompaniebi, romlebic axorcieleben saproeqto-samSeneblo

saqmianobas aucilebelia flobdnen licenzias, romelic gaicema

sajaro administraciuli warmoebis wesiT. licenziis gamcemi organoa

ekonomikuri ganviTarebis saministro.

salicenzio saxeebi da mosakrebeli

# salicenzio saqmianobis saxeoba mosakrebeli

(lari)

1 sainJinro-saZiebo samuSaoebi 100

2 qalaqTgegmareba 100

3 sacxovrebeli, samoqalaqo da sazogadoebrivi

daniSnulebis Senoba-nagebobebis daproeqteba 100

4 samrewvelo, sawarmoo da sasoflo-sameurneo

Senoba-nagebobaTa daproeqteba 100

5 satransporto obieqtebis daproeqteba 100

6 energetikis, hidroteqnikuri da samelioracio

obieqtebis daproeqteba 100

7 wyalsameurneo, sainJinro sistemebisa da qselebis

daproeqteba 100

8 mSeneblobis proeqtebis eqspertiza 100

9 istoriisa da kulturis Zeglebis konservacia,

restavracia-rekonstruqcia, adaptacia 200

10 samSeneblo konstruqciebis warmoeba 200

11 sacxovrebeli, samoqalaqo da sazogadoebrivi

daniSnulebis Senoba-nagebobebis mSenebloba 200

12 samrewvelo da sawarmoo daniSnulebis Senoba-

nagebobebis mSenebloba 200

13 energetikis obieqtebis mSenebloba 200

14 sainJinro sistemebisa da komunikaciebis

mSenebloba 200

15 satransporto obieqtebis mSenebloba 200

16 xidebisa da gvirabebis mSenebloba 200

17

sakabelo xazebis, radio-satelefono da

satelevizio-sareleo xazebis, radiosadgurebis

mSenebloba

200

18 specialuri nagebobebis mSenebloba 200

19 sasoflo-sameurneo daniSnulebis obieqtebis

mSenebloba 200

20 hidroteqnikuri da melioraciuli mSenebloba 200

21 teqnologiuri mowyobilobebisa da komunikaciebis

montaJi da gasaSveb-gammarTavi samuSaoebi 200

Page 38: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

38

licenziis misaRebad maZiebelma licenziis gamcems unda warudginos

Semdegi dokumentebi:

• gancxadeba;

• salicenzio mosakreblis gadaxdis damadasturebeli sabuTi

(bankis mier gacemuli qviTari);

• warmomadgenlis mier gancxadebis Setanis SemTxvevaSi

saTanado wesiT gaformebuli rwmunebuleba.

• informacia arsebuli materialur-teqnikuri bazis Sesaxeb;

• damkveTis daskvna adre Sesrulebul samuSaoTa Sesaxeb.

licenziis moqmedebis vada ar unda iyos 3 welze naklebi. licenziis

maZieblis gancxadebis safuZvelze licenzia SeiZleba gaices 3 welze

naklebi vadiT.

`saproeqto-samSeneblo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~ kanonis moTxovna licenziis vadasTan dakavSirebiT winaaRmdegobaSi modis `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonTan, romlis mixedviT licenzia aris uvado.

licenzia 3 weliwadSi erTxel saWiroebs xelaxal registracias

gacemuli licenziis pirobebis SesrulebasTan dakavSirebiT.

es muxli ewinaaRmdegeba `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanons. am kanoniT ar arsebobs termini licenziis xelaxali registracia. Sesabamisad `saproeqto-samSeneblo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~ kanonis Canaweri umoqmedoa.

ucxo qveynebis firmebze gaicema erTjeradi licenzia konkretuli

obieqtebis daproeqtebisa da mSeneblobisaTvis.

aRniSnuli debulebac ewinaaRmdegeba `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanons, swored im motiviT, rom licenzia gaicema uvadod.

Page 39: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

39

mSenebare obieqtis gankargvis samarTlebrivi formebi

mSeneblobis procesSi monawileobs ramdenime subieqti, romelTa

Soris ideba sxvadasxvagvari tipis garigebebi.

mSeneblobis procesSi `konstituciuri~ mniSvnelobis garigebas

warmoadgens erToblivi saqmianobis (amxanagobis) xelSekruleba.

amxanagobis xelSekruleba ideba ramdenime pirs Soris (amxanagobis

xelSekrulebis monawileebi). marTalia, xdeba mxolod xelSekrulebis

dadeba, magram amxanagoba aris organizebuli warmonaqmni _ ori an

meti fizikuri anda iuridiuli piris gaerTianebis Sedegad

warmoSobili organizacia, romelic ar warmoadgens iuridiul pirs.

xelSekrulebiTve ganisazRvreba amxanagobis marTvis struqtura,

xelmZRvanelobasa da warmomadgenlobaze uflebamosili piri.

amxanagobis saqmianoba iTvleba ekonomikur saqmianobad da igi

Cveulebriv, aRricxvaze dgeba sagadasaxado organoSi gadasaxadis

gadamxdelad Tavisi adgilsamyoflis mixedviT.

amxanagobebi ufro gavrcelebulia mravalbiniani sacxovrebeli

saxlebis mSeneblobisas. aseT SemTxvevaSi, zogirT subieqts

amxanagobaSi Sesatanis saxiT Seaqvs miwis nakveTi, samSeneblo

masalebi, samSeneblo kompanias _ momsaxureba (mSeneblobis

ganxorcieleba) da a.S. amxanagobaSi Sesatanis saxiT SeiZleba

gaTvaliswinebul iqnes sxva saxis momsaxurebac, mag., mSeneblobis

nebarTvis aReba, aSenebuli nagebobis eqspluataciaSi miRebisa da

sajaro reestrSi registraciis organizeba. amxanagobis

xelSekrulebiT ganisazRvreba wilobrivi monawileobac, kerZod, Tu ra

odebiT gadaecema amxanagobis TiToeul monawiles qoneba saqmianobis

dasrulebis Semdeg. swored aRniSnulis safuZvelze dgeba amxanagobis

oqmi, romelic notariulad mowmdeba da waredgineba sajaro reestris

samsaxurs sakuTrebis uflebis registraciisaTvis.

zemoaRniSnul SemTxvevebSi samSeneblo urTierTobebSi amxanagoba

gamodis damkveTis saxiT.

SesaZlebelia iyos iseTi SemTxvevebic, roca samSeneblo kompania ar

monawileobs amxanagobaSi, aramed mas amxanagobasTan an sxva

damkveTTan dadebuli aqvs nardobis xelSekruleba. nardobis

xelSekrulebiT samSeneblo kompania awarmoebs samSeneblo samuSaoebs

da nardobis xelSekrulebiT gansazRvruli pirobebiTa da vadaSi

gadascems nagebobas.

gansakuTrebiT problematuria mSeneblobis dasrulebamde nagebobis

gankargvis sakiTxi. mSeneblobis dasrulebamde da Sesabamisad

eqspluataciaSi miRebisa da sajaro reestrSi registraciamde ar

arsebobs uSualod nagebobaze sakuTrebis ufleba da Sesabamisad

dauSvebelia misi gankargvac (gayidva, gacvla, gaCuqeba da a.S). Tumca

aris ramdenime samarTlebrivi meqanizmi, romelic saSualebas iZleva

gamoyenebul iqnes mSeneblobis urTierTobebSi:

Page 40: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

40

1. nardobis xelSekruleba _

• mSenebare obieqtis gankargvis yvelaze martivi da misaRebi forma,

samSeneblo kompania pirs gansazRvrul vadaSi auSenebs da

gadascems uZrav qonebas.

2. amxanagobis xelSekruleba _

• amxanagobaSi sakuTari wilis nawilis gayidva;

• myidvelTan axali amxanagobis xelSekrulebis dadeba (zepiri

formiT an werilobiT sanotaro damowmebis gareSe), romliTac

myidveli amxanagobaSi Semoitans fuls, samSeneblo kompania ki,

momsaxurebas. zepiri formisas gaformdeba calke SeTanxmeba

myidvelisaTvis gadasacemi binis mdgomareobisa da sxva pirobebis

Sesaxeb.

3. xelSekruleba uZravi qonebi gadacemis Sesaxeb (gansazRvrul

vadaSi) _

• es iqneba Sereuli tipis xelSekruleba nasyidobisa da nardobis

elementebiT. ganisazRvreba pirobebi, vada, rodis unda moxdes

gadacema. aseve, mieTiTeba qonebis gadacemis aqtis Sesaxeb (igive

binis miReba-Cabarebis aqti), romelic sanotaro wesiT

damtkicdeba da gatardeba reestrSi an reestrSi gatareba

moxdeba amxanagobis oqmiT.

4. nasyidobis xelSekruleba _ miwis nakveTis nawilis gayidva masTan

dakavSirebul mSenebare obieqtis nawilTan erTad _

• misaRebi, Tumca gankargvis garTulebuli forma. gayidvis ufleba

aqvs mis mesakuTres, mag., amxanagobas, razedac Tanxmoba iqneba

misaRebi amxanagobis yvela wevrisgan;

uaryofiTi mxare _ a) Tanxmobis miReba sxva pirebisgan; b)

TiToeuli aseTi gayidvis sanotaro damowmeba da reestrSi

registracia (Sesabamisi xarjebiT).

5. sesxis xelSekruleba (miznobrivi, uprocento) _

• mSenebare obieqtis gankargvisaTvis naklebad gavrcelebuli

forma, Tumca gamoyeneba SesaZlebelia. daideba uprocento sesxis

xelSekruleba, nasyidobis xelSekrulebis elementebiT. sesxi

gacemuli iqneba miznobrivad da pirobiT _ mSeneblobisaTvis,

piroba ki iqneba mSeneblobis dasrulebis Semdeg gamsesxeblis

mier binis SeZena.

uaryofiTi mxare _ Tu xelSekruleba pirobiT ar daideba

(mSeneblobis dasrulebis mier gamsesxeblis mier binis SeZena),

maSin sakmaod didia riski, rom sesxis xelSekrulebis vadis

gasvlis Semdeg pirma ar SeiZinos bina da moiTxovos fulis

dabruneba.

qonebis gadacema, kerZosamarTlebrivi garigebebis garda, uSualod

ukavSirdeba sajarosamarTlebriv valdebulebebsac. amis erT-erTi

Page 41: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

41

klasikuri magaliTia sagadasaxado valdebuleba. saqarTvelos

sagadasaxado kodeqsis mixedviT qonebis registracia SesaZlebelia

mxolod sagadasaxado organos mier gacemuli cnobis safuZvelze,

romliTac dasturdeba qonebis gadasaxadis gadaxdis an gadasacem

qonebaze raime davalianebis ararsebobis faqti.

fizikurma pirebma qonebis gadacemisas miRebuli anazRaurebidan unda

gadaixadon saSemosavlo gadasaxadi.

• saSemosavlo gadasaxadis gadaxdisagan ganTavisuflebulia iseTi

qonebis gadacema, romelic fizikuri piris sakuTrebaSia 2 welze

meti xnis ganmavlobaSi gadacemis momentisTvis.

• saSemosavlo gadasaxadis gamoangariSeba xdeba fasTa sxvaobidan.

sxvaobas warmoadgens gayidvasa da SeZenisas arsebuli fasTa

metoba. fasTa metobis ararsebobisas saSemosavlo gadasaxadi ar

gadaixdeba.

• axladaSenebuli qonebis gadacemisas fizikuri piris mier

gadasaxdeli saSemosavlo gadasaxadi gamoiTvleba am obieqtis

mSeneblobaze gaweul Rirebulebasa (TviTRirebuleba) da

gayidvis fass Soris arsebul sxvaobidan.

iuridiuli piris mier qonebis gadacemisas warsadgenia mxolod

qonebis gadasaxadis gadaxdis an am qonebaze davalianebis ararsebobis

faqtis damadasturebeli cnobis wardgena. iuridiuli piri ar aris

qonebis gadasaxadis gadamxdeli da mis mier qonebis gadacemidan

miRebuli anazRaureba aisaxeba iuridiuli piris SemosavlebSi,

saidanac Semdeg gadaixdeba sxva gadasaxadebi (mag., sameurneo wlis

dasrulebisas mogebis gadasaxadi).

uZravi qonebis gadacema ar warmoadgens dRg-s dabegvris obieqts.

saqarTvelos sagadasaxado kodeqsiT, dRg-s miznebisaTvis miwis

nakveTis gadacema ar warmoadgens arc saqonlis da arc momsaxurebis

gadacemas. uZravi qoneba ki, miwis nakveTis arsebiTi Semadgeneli

nawilia. Tumca, unda aRiniSnos, rom rodesac xdeba nardobis

xelSekrulebis gaformeba, saqme gvaqvs dRg-T dasabegr operaciasTan.

nardobis xelSekruleba _ es aris samSeneblo momsaxurebis

damadasturebeli dokumenti. momsaxureba ki, dRg-T dasabegri

operaciaa (ra Tqma unda, Tu piri dRg-s gadamxdelia. piri dRg-s

gadamxdelia, Tu mas sameurneo wlis ganmavlobaSi ufiqsirdeba brunva

100 000 larze meti odenobiT).

Page 42: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

42

mSeneblobis sferoSi arsebuli biznes garemo

saqarTvelos mdgradi ekonomikuri ganviTarebis erT-erT mniSvnelovan

komponets sxvadasxva dargebSi Cedebuli investiciebi warmoadgns.

amasTan, ucxouri investiciebi erovnul ekonomikaSi SeiZleba gaxdes

stimuli Sida investiciebis ganviTarebisa da zrdisTvis.

gansakuTrebiT es exeba pirdapir investiciebs, radgan maTTan erTad

saqarTveloSi Semodis ara marto finansuri saxsrebi, aramed

saerTaSoriso bazrebze kompania-investorebis mier dagrovili

mravalwliani gamocdileba.

qveyanaSi gasuli saukunis 90-iani wlebis dasawyisSi mimdinare

negatiurma ekonomikurma da politikurma movlenebma gansakuTrebiT

mZime gavlena moaxdina investiciebis mTlian moculobasa da

ekonomikis iseTi mniSvnelovani dargis ganviTarebaze, rogoricaa

mSenebloba. 1991-1993 wlebSi faqtobrivad Sewyda dargis funqcionireba,

minimumamde daeca kapitaluri dabandebebi, gaiZarcva da ganadgurda

samSeneblo industriis sawarmoTa materialuri baza. kerZod, 1989-1994

wlebSi kapitaluri dabandebebis moculobebi TiTqmis 35-jer Semcirda.

mSenebloba qveynis ekonomikis erT-erTi dinamiurad mzardi dargia. 1997-

2004 wlebSi, miuxedavad garkveuli Cavardnebisa, am dargSi Seqmnili

damatebuli Rirebulebis zrdis saSualo tempi 14,3 procents Seadgens. am

sferoSi saqmianobis safuZveli ZiriTadad Sida moTxovnis Sesabamisad

mSeneblobaa, Tumca arsebiTia sagareo wyaroebidan dafinansebuli

msxvili proeqtebis – baqo-jeihanis navTobsadenis, Sah-deniz-TurqeTis

gazsadenis, agreTve energetikisa da komunikaciebis sferoebis

reabilitaciis saerTaSoriso proeqtebis realizacia.

1994 wlidan antikrizisuli programiT gaTvaliswinebul RonisZiebaTa

realizaciis Sedegad, rac dakavSirebuli iyo sabazro ekonomikis

formirebisaTvis saTanado sakanonmdeblo bazis SeqmnasTan,

saxelmwifo qonebis privatizaciis tempebis daCqarebasa da aqedan

gamomdinare, sakuTrebiTi formebis transformaciasTan, investiciur

sferoSi kvlav warmoCinda dadebiTi tendenciebi.

bolo wlebSi, arc Tu masStaburad, magram mainc garkveuli Zvrebia

sawarmoo daniSnulebis obieqtebis mSeneblobaSi. magaliTad,

saavtomobilo gzebis reabilitaciis samuSaoebis mimdinareoba, ramac

ZiriTad kapitalSi mTliani investiciebis mniSvnelovani nawili

Seadgina.

mSeneblobis sferoSi rogorc damoukideblad, ise samSeneblo

organizaciebTan kombinirebuli saxiT dinamiurad viTardeboda

araformaluri seqtoris saqmianobac, romlis wili, arsebuli

SefasebebiT, dargis Cadebuli investiciebis mesameds aRwevs.

Page 43: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

43

2004 wels 7,5 procentiT zrdis Sedegad mSeneblobis sferoSi Seqmnili

mTliani damatebuli Rirebulebis 2004 wlis maCvenebeli realuri

sididiT 4,4-jer sWarbobs 1996 wlis dones.

2004 wels Sesrulebuli iyo 693,7 mln. laris samSeneblo-samontaJo

samuSaoebi, maT Soris baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenisa da Sah-

denizis gazsadenis mSeneblobebze – 388,7 mln. laris (mTeli samSeneblo-

samontaJo samuSaoebis 56,0 procenti).

msxvili, saSualo da mcire sawarmoebis deklarirebuli operatiuli

monacemebiT (baqo-Tbilisi-jeihanis navTobsadenisa da Sah-denizis

gazsadenis mSeneblobebis garda), samSeneblo sawarmoebis produqciis

(saqonlisa da momsaxurebis) moculobam ZiriTadi saqmianobis mixedviT

moqmed fasebSi 305,0 mln. lari Seadgina, rac mTlianad samewarmeo

sferoSi Seqmnili produqciis 8.0 procents Seadgens (2003 wels iyo 8,6

procenti).

mSeneblobis produqciis (saqonlisa da momsaxurebis) mTel moculobaSi

saqmianobis calkeuli saxeobebis wili Semdegnairad xasiaTdeba:

mSeneblobis produqciis mTel moculobaSi saqmianobis calkeuli saxeobebis wili

produqciis

(saqonlisa da

momsaxurebis)

moculoba, mln.

lari

procentobiT

jamTan

mSenebloba – sul 305,0 100

maT Soris:

samSeneblo ubnis momzadeba 3,2 1,1

mza nagebobebis an maTi

nawilebis mSenebloba 282,9 92,7

Senobebis mowyoba 17,9 5,9

mSeneblobis damTavreba 1,0 0,3

2004 wels mSeneblobis sawarmoebis mier warmoebuli produqciis

moculobis 85,4 procenti arasaxelmwifo seqtorze modis, xolo 14,6

procenti – saxelmwifo seqtorze (2003 wels – Sesabamisad 85,3 da 14,7

procenti).

2004 wels moqmed samSeneblo sawarmoebSi dasaqmebulTa raodenobam

17,0 aTasi kaci Seadgina, anu 1,9 aTasi kaciT meti 2003 welTan

SedarebiT. dasaqmebulTa saerTo raodenobidan 44,5 procenti muSaobda

msxvil sawarmoebSi, 31,6 procenti – saSualo, xolo 23,9 procenti –

mcire sawarmoebSi.

2004 wels saqarTveloSi axal mSeneblobasa da rekonstruqciaze

gacemulia 1012 nebarTva, maT Soris q. TbilisSi – 290. saerTo

Page 44: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

44

raodenobidan 401 nebarTva gacemulia sacxovrebeli Senobis agebaze,

xolo 611 – arasacxovrebeli Senobis.

amave periodSi mSeneblobiT damTavrebuli obieqtebis raodenobam

Seadgina 325 erTeuli, saerTo farTobiT 134,2 aTasi kv. metri. aqedan

106 sacxovrebeli saxlia, 87 savaWro obieqti, 26 avtogasamarTi

sadguri, 14 sazkvebis obieqti, 9 administraciuli Senoba da sxva.

2004 wels mosaxleobis saxsrebiT aSenda da eqspluataciaSi Sevida 551

sacxovrebeli saxli. Cabarebul saxlebSi binebis raodenobam 715

erTeuli Seadgina, saerTo farTobma – 138,9 aTasi kv. metri. maT Soris

TbilisSi Cabarebulia 89 sacxovrebeli saxli 65,3 aTasi kv. metris

saerTo farTobiT.

aRsaniSnavia, rom Tu ar gaviTvaliswinebT zemoaRniSnuli saerTaSoriso

proeqtebis realizacias, sferoSi praqtikulad ar arsebobs ucxouri

investiciebi, rac upirveles yovlisa gamowveulia mSeneblobis sferos

maregulirebel kanonmdeblobaSi arsebuli sruli qaosiT, rac Tavis

mxriv ayalibebs arasamarTlian konkurentul garemos.

saqarTveloSi ucxouri investiciebis gazrda, cxadia, ganapirobebs

investorTa Semosavlebis zrdas da, aqedan gamomdinare,

sazRvargareTidan wminda Semosavlebis klebas, Tumca am Semosavlebis

didi nawili reinvestirebis saxiT isev qveyanaSi darCeba. amdenad,

mniSvnelovania qveyanaSi Seiqmnas mSeneblobis dargisaTvis mimzidveli

sainvesticio garemo.

saxelmwifo sainvesticio politikas udidesi roli eniWeba rogorc

kerZo, ise saxelmwifo kapitaldabandebebis ganviTarebaSi. swored man

unda Seqmnas xelsayreli sainvesticio garemo qveyanaSi. saqarTveloSi

saxelmwifo sainvesticio politika jer kidev sustia, ris gamoc ver

xerxdeba investiciebis waxaliseba.

sawarmoTa finansur mdgomareobas ganamtkicebs saxelmwifos fiskalur

politikaSi mastimulirebeli rolis wina planze wamoweva, rac maT

sainvesticio aqtiurobas Seuwyobs xels. es RonisZieba Sesabamisad

ucxouri investiciebis mozidvasac waaxalisebs.

investiciuri procesis ganxorcielebaze udides gavlenas moaxdens

bankis procentis saaRricxvo ganakveTis daregulireba, romelic

arsebiTad universaluri bazaa kapitalis alternatiuli dabandebis

efeqtianobis Sedarebisas. konkretul ekonomikur viTarebaSi unda

ganxorcieldes misi optimaluri donis SerCeva da SenarCuneba,

radganac ganakveTis rogorc metismetad maRali, ise xelovnurad

dabali mniSvnelobebi zians ayenebs sainvesticio aqtiurobas. pirvel

SemTxvevaSi SeuZlebeli xdeba kreditisa da misi procentebis

gamosyidva, meoreSi ki sakredito resursebze yvelas miuwvdeba xeli

da imavdroulad saxsrebis dabandeba SeiZleba moklevadian,

maRalSemosavlian safinanso da saSuamavlo operaciebSi.

Page 45: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

45

saqarTvelos sabanko sistemas aqvs investirebis potenciuri

SesaZleblobebi. es gansakuTrebiT mniSvnelovania imitom, rom amJamad

sabanko sfero ganviTarebis intensiur fazaSi Sedis. aseT pirobebSi

principuli mniSvneloba eqneba saxelmwifos mier iseTi ekonomikuri

politikis gatarebas, romelic waaxalisebs sabanko kapitalis

dabandebas ekonomikis realur seqtorSi, maT Soris mSeneblobis

sferoSic. bankebs ezrdebaT grZelvadiani dabandebebis interesi.

strategiuli politikis realizaciis garda maT aqvT kidev erTi,

uaRresad arsebiTi motivi sainvesticio saqmianobis

ganxorcielebisaTvis – kavSirurTierTobebis ganmtkiceba seriozul

klientebTan. swored es ori mizani amoZravebT bankirebs finansur-

samrewvelo jgufebis Seqmnis dros.

finansur-samrewvelo jgufebis formirebisa da saqmianobis

ekonomikuri meqanizmis srulyofisaTvis aucilebelia saxelmwifo da

kerZo dazRvevis meqanizmis SemuSaveba da danergva im saxsrebze,

romlebsac finansur-samrewvelo jgufebi izidaven da iyeneben

sainvesticio proeqtebis dasafinanseblad. amasTan, saxelmwifo

dazRveva Seexeba saxelmwifosTvis prioritetuli proeqtebis

dafinansebas.

dasasrul, yuradReba unda mieqces sainvesticio procesSi iseTi

potenciuri investoris CarTvas, rogoricaa sadazRvevo kompaniebi.

rogorc cnobilia, maT investirebisaTvis gadamwyveti upiratesoba –

saxsrebis mozidvis grZelvadiani xasiaTi aqvT. Tumca am ideis

ganxorcielebas aferxebs sainvesticio saqmianobaSi SeRavaTebis

sistemis Seqmnis dausrulebloba.

garda amisa, kerZo investorebis mimarT unda xorcieldebodes

saxelmwifo politikis gatereba, rac imaSi mdgomareobs, rom unda:

Seiqmnas aucilebeli sakanonmdeblo baza sainvesticio

saqmianobis gasaaqtiureblad da dabandebuli saxsrebis saimedod

dasacavad;

Semcirdes sainvesticio riskebi da amiT daCqardes investiciebad

dagrovebis transformirebis procesi (wilobrivi monawileobis,

garantiebisa da dazRvevis sistemis ganviTarebis saxiT).

Page 46: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

46

daskvnebi da rekomendaciebi

mSeneblobis sferoSi moqmedi kanonmdeblobis kvlevisa da analizis,

agreTve dargSi moqmed mewarmeebTan urTierTobis Sedegad gamovlinda

mravali normatiuli Tu praqtikuli xasiaTis problema da SemuSavda

Sesabamisi rekomendaciebi:

1. mSeneblobis sferos dReisaTvis aregulirebs ramdenime kanoni da

kanonqvemdebare normatiuli aqti, romlebic xSir SemTxvevaSi

winaaRmdegobaSi modis erTmaneTTan. aRniSnulidan gamomdinare,

mSeneblobis sferos maregulirebel kanonmdeblobaSi sruli

qaosia da xSir SemTxvevaSi SeuZlebelia maTi erTian sistemaSi

aRqma. bunebrivia, rom aRniSnuli faqti garkveul gaugebrobas

qmnis mSeneblobis sferoTi dainteresebul pirTaTvis.

Cveni azriT, saukeTeso gamosavali arsebuli situaciidan

iqneboda samSeneblo kodeqsis Seqmna, sadac Tavmoyrili da

erTian sistemaSi iqneboda moqceuli mSeneblobis sferos

maregulirebeli yvela kanoni da kanonqvemdebare normatiuli

aqti. Sesabamisad ar iqneba kanonebs Soris kolizia da

sakanonmdeblo qaosi.

2. garda amisa, mSeneblobis sferoSi dRes arsebuli kanonmdebloba

moicavs mravali saxis administraciul Tu teqnikur bariers.

mSeneblobis nebarTvis miRebamde mewarmes, Tu fizikur pirs

esaWiroeba Semdegi saxelmwifo uwyebebidan sanebarTvo xasiaTis

oficialuri dokumentebis miReba, rac seriozul droisa da

finansur xarjebTan aris dakavSirebuli:

garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministro;

kulturis, ZeglTa dacvisa da sportis saministro;

samSeneblo proeqtebis saxelmwifo eqspertizis sammarTvelo;

sanitariuli zedamxedvelobis inspeqcia;

sajaro reestris erovnuli saagento;

saqarTvelos saxelmwifo sazRvris dacvis saxelmwifo

departamenti;

turizmisa da kurortebis departamenti;

saqnapirdacva da sxva.

aRniSnuli faqti saboloo jamSi uaryofiTad aisaxeba

mSeneblobis sferoSi mewarmeobis ganviTarebaze da afrxebs

ucxouri investiciebis mozidvas.

aucilebelia kanonmdeblobis liberalizacia da arsebuli

barierebis Semcireba. samSeneblo kodeqsSi gaTvaliswinebul

unda iqnes e.w. `erTi gaCerebis~ principi, ris mixedviTac

nebarTvis maZiebels aRar dasWirdeba ramdenime uwyebisagan

dokumentebis miReba. mas Semdeg, rac maZiebeli gamoiTxovs

arqiteqturul-gegmarebiT davalebas, nebarTvis gamcemma organom

unda izrunos asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmebasa da

damtkicebaze.

Page 47: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

47

3. mSeneblobis sferoSi dasaqmebuli mewarmeebi ukmayofiloebi

arian TbilisSi dRes arsebuli ganaSenianebis koeficientebis

mimarT (asaSenebeli obieqtebis sarTulianobis SezRudva).

aRniSnuli koeficientebi zRudavs maT imoqmedon sakuTari biznes

interesebidan gamomdinare da aaSenon gacilebiT ufro didi

Senobebi da Tundac iseTebi, rogorebic amJamad arsebobs ama Tu

im teritoriaze. aRniSnul quCebze mSenebloba ararentabeluria

da Sedegad Tbilisis quCebi rCeba ganuviTarebeli da

auTvisebeli (aq, ra Tqma unda, ar igulisxmeba is Zveli binebi,

romlebic amJamad arsebobs).

Cveni azriT, aucilebelia SemuSavdes axali liberaluri

ganaSenianebis koeficientebi, rac mniSvnelovnad Seuwyobs xels

Tbilisis infrastruqturis ganviTarebasa da sferoSi

mewarmeobis ganviTarebas.

4. mSeneblobis nebarTvasTan dakavSirebuli sanebarTvo xasiaTis

oficialuri dokumentebis miReba mniSvnelovnadaa gawelili

droSi, mag.: garemosdacviTi nebarTva, romelic saerTo reJimSi

ar jdeba. aRniSnuli nebarTvis miReba xdeba 30-90 dReSi. aqve

unda aRiniSnos, rom garemosdacviTi nebarTvis gacemis Sesaxeb

gadawyvetilebis misaRebad aucilebeli pirobaa saxelmwifo

ekologiuri eqspertizis daskvna, romlis gacema xdeba

kategoriebis mixedviT 10-dan 80 dRemde. unda dazustdes da

mkacrad dadgindes vadebi, ris ganmavlobaSic SesaZlebelia

nebarTvis misaRebi sxvadasxva dokumentebis miReba da Sesabamisi

mosakreblebi.

5. `mSeneblobis nebarTvis Sesaxeb kanoni~-s miRebiT moxda

sanebarTvo pirobebis da sxva specifikuri-dargobrivi sakiTxebis

detalizacia, Tumca unda aRiniSnos, rom aRniSnulma kanonma

daadgina mravali sanebarTvo piroba mSeneblobis nebarTvis

misaRebad. unda moxdes sanebarTvo pirobebis liberalizacia.

unda gamoiricxos is pirobebi, romlebic formalur xasiaTs

atarebs, mag., mSeneblobis organizebis proeqti, muSa

dokumentacia. aseve garemosdacviTi nebarTva warmoadgens erT-

erT pirobas mSeneblobis nebarTvis misaRebad. realurad,

asaSenebeli obieqtis proeqtis SeTanxmebisas, garemosdacviTi

nebarTvis miReba saWiroa mxolod im SemTxvevaSi, rodesac:

mSeneblobam SeiZleba gamoiwvios seriozuli uaryofiTi da

Seuqcevadi zemoqmedeba garemoze, bunebriv resursebze da

adamianis janmrTelobaze;

mSeneblobam SeiZleba moaxdinos mniSvnelovani uaryofiTi

zemoqmedeba adamianis janmrTelobaze da im regionis

garemoze, sadac dagegmilia mSeneblobis ganxorcieleba.

aqedan gamomdinare, garemosdacviTi nebarTva, rogorc erT-erTi

sanebarTvo piroba amosaRebi da gadasatania im qvepunqtSi, sadac

saubaria gansakuTrebul reJimis teritoriebze.

Page 48: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

48

6. arqiteqturul-gegmarebiT davalebas (agd), ris safuZvelzec

dgeba mSeneblobis proeqti, gansakuTrebul obieqtebzec gascems

adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxuri. iseTi

gansakuTrebuli obieqtis mSeneblobaze, romelic moicavs

ramdenime raions (mag., navTobsadeni), nebarTvis maZiebels mouwevs

agd-s gamoTxova TiToeuli raionisagan. gansakuTrebul

obieqtebze mSeneblobis nebarTvas ki, gascems ekonomikuri

ganviTarebis saministro. mniSvnelovania, rom gansakuTrebuli

obieqtis mSeneblobaze agd-s gacemis funqcia gadaeces

ekonomikuri ganviTarebis saministros.

7. gansakuTrebuli obieqtis SemTxvevaSi agd-s gacemis dros

arsebuli analogiuri problema dgas mSeneblobis proeqtis

SeTaxmebaze anu gansakuTrebuli obieqtis proeqtsac iTanxmebs

adgilobrivi mmarTvelobis arqiteqturis samsaxuri.

mniSvnelovania, rom gansakuTrebuli obieqtis mSeneblobis

proeqtis SeTanxmebis funqcia gadaeces ekonomikuri ganviTarebis

saministros. miTumetes im pirobebSi, rodesac kanonmdeblobis

liberalizaciaze vsaubrobT.

8. unda gadaisinjos mSeneblobis proeqtebis eqspertizis sakiTxi.

amJamad eqspertiza savaldebuloa saxelmwifo biujetidan

dafinansebuli obieqtebis proeqtebze da im proeqtebze, romelTa

Rirebuleba Seadgens 500 000 lars. eqspertizis es sistema

calsaxad Sesacvlelia. eqspertizis savaldebulooba unda

dadgindes sxva kriteriumebis mixedviT, rogoricaa obieqtis

daniSnuleba, parametrebi, ganTavsebis adgili. garda amisa unda

Seicvalos eqspertizis Camtarebeli subieqti. amJamad saxelmwifo

eqspertizas atarebs mxolod erTi subieqti _ saxelmwifos 100%-

ani wilobrivi monawileobiT Seqmnili Sps. eqspertizis Catarebis

ufleba unda mieniWos nebismier licenzirebul kompanias.

9. problematuria uSualod mSeneblobis procesze zedamxedveli

organos - arqmSeninspeqciis saqmianoba. arqmSeninspeqcia

realurad axdens mSeneblobis Semowmebas yovelgvari brZanebisa

Tu Setyobinebis gareSe, rac garkveulwilad aferxebs

samSeneblo saqmianobas. arqmSeninspeqciis zedamxedveloba

mewarmeebTan mimarTebaSi warmoadgens samewarmeo saqmianobis

kontrols, romelic calkeuli gamonaklisebis garda SeiZleba

ganxorcieldes mxolod sasamarTlos brZanebis safuZvelze.

mniSvnelovania moxdes mSeneblobis procesze zedamxedvelobis

mkacri reglamentacia da SeizRudos arqmSeninspeqciis uflebebi.

arqmSeninspeqcias ar unda hqondes ufleba TviTneburad,

yovelgvari dasabuTebis gareSe Sevides mSenebare obieqtze da

Seamowmos igi. mSenebare obieqtze Sesvla da Semowmeba unda

xdebodes mxolod sasamarTlos brZanebis safuZvelze.

mSeneblobis mniSvnelobidan gamomdinare SesaZlebelia

gaTvaliswinebul iqnes mSenebare obieqtis daTvalierebis ufleba

nebarTvis mflobelisadmi winaswar (erTi samuSao dRiT adre

Page 49: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

49

mainc) Setyobinebis Semdeg. am daTvalierebis Sedegebi SeiZleba

gaxdes Semowmebaze sasamarTlo brZanebis gamoTxovis safuZveli.

winaaRmdeg SemTxvevaSi arqmSeninspeqciis TviTneburi da xSiri

Semowmeba SesaZlebelia gaxdes mSeneblobis procesis

Semaferxebeli faqtori.

10. mSeneblobis sferoSi mniSvnelovani normatiuli xasiaTis

problema iqmneba sanebarTvo pirobebis SemowmebasTan

dakavSirebiT. `samewarmeo saqmianobis licenziis da nebarTvis

gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanoniT nebarTvis gamcemi amowmebs

sanebarTvo pirobis Sesrulebas (rogorc nebarTvis gacemamde,

ise gacemis Semdeg). realurad mSeneblobis nebarTvis gacemis

Semdeg nebarTvis gamcemi organo ar axorcielebs sanebarTvo

pirobebis Semowmebas da es funqcia gadacemuli aqvs

arqmSeninspeqcias. aRniSnuli iwvevs funqciebis dublirebasa da

erTmaneTSi aRrevas. aqedan gamomdinare, dgeba sakiTxi,

arqmSeninspeqciis arsebobis mizanSewonilobis Sesaxeb.

aucilebelia sakanonmdeblo doneze gamoswordes zemoaRniSnuli

xarvezi da am ori organos funqciebi gaimijnos, anda

arqmSeninspeqcia miuerTdes nebarTvis gamcem organos.

praqtikuli xasiaTis problemebi

mSeneblobis sferos maregulirebel kanonmdeblobaSi arsebuli

problemebis garda, arsebobs praqtikuli xasiaTis problemebic,

romlebic aranakleb yuradRebas imsaxurebs, miTumetes im pirobebSi,

rodesac kanonis SeusruleblobasTan gvaqvs saqme. aRniSnuli

problemebi gamovlinda mSeneblobis sferoSi dasaqmebul mewarmeebTan

(Tbilisis masStabiT) urTierTobis safuZvelze. ganvixiloT maT Soris

umniSvnelovanesebi:

1. TbilisSi xSiria SemTxvevebi, rodesac ar xdeba mSeneblobis

procesSi kanoniT dadgenili vadebis dacva, mag.: nebarTvis

gacemis, proeqtis SeTanxmebis da a.S. ar xdeba agreTve vadis

gasvlis Semdeg raime reagireba adgilobrivi mmarTvelobis

arqiteqturis samsaxuris mier. amis mizezi SeiZleba iyos

xelmZRvanel Tanamdebobebis pirTa xSiri cvla da am

Tanamdebobebze daniSnuli pirebis gamoucdeloba.

2. TbilisSi xSiria SemTxvevebi, rodesac xdeba meriis mier

mSeneblobis usafuZvlod SeCereba. aRniSnuli faqti aSkara

kanondarRvevas warmoadgens da yovlad miuRebelia. aseve ar

arsebobs precendenti imisa, rom menaSenes aunazRaurdes zarali

mSeneblobis usafuZvlo SeCerebis SemTxvevaSi.

aucilebelia aRniSnuli precendentebis mospoba da saxelmwifo

struqturebis mier kanonis dacva, rac karg samsaxurs gauwevs

Page 50: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

50

igive am sferoSi dasaqmebul mewarmeebis samarTlebrivi

kulturis Camoyalibebas.

3. xSiria SemTxveva, rodesac adgilobrivi mmarTvelobis

arqiteqturis samsaxuris mier xdeba zogadi administraciuli

kodeqsiT dadgenili sajaro administraciuli warmoebis wesis

moTxovnaTa uxeSi darRveva. magaliTad, zepiri mosmenis sxdomaze

dainteresebuli pirebis (mezoblebis) mouwvevloba. rogorc

cnobilia mSeneblobis nebarTva swored imitom gaicema sajaro

administraciuli warmoebis wesiT, raTa uzrunvelyofil iqnes

sajaroobis maRali done, Sesabamisad warmoebaSi monawileobas

iRebdes nebismieri dainteresebuli Tu mesame piri.

zemoaRniSnuli darRvevis ganmeorebis SemTxvevaSi ki saerTod

azri ekargeba yovelgvar mcdelobas kanonmdeblobis

liberalizaciisa Tu sajaroobis xarisxis gazrdisa. aRniSnuli

faqti Semdgom xdeba sasamarTloSi saCivris Setanis safuZveli,

rac saboloo jamSi aferxebs mSeneblobis process, miTumetes

Tu gaviTvaliswinebT imas, rom sasamarTlo procesebi Zalzed

iweleba droSi.

4. mSeneblobis sferoSi dasaqmebuli mewarmeebi ukmayofilebas

gamoTqvamen Telasis moTxovnis mimarT, kerZod es ukanaskneli

avaldebulebs menaSenes infrastruqturulad ganuviTarebel

teritoriaze gaiyvanos eleqtrogadamcemi sadenebi da Semdeg

sakuTrebaSi gadasces mas.

Cveni azriT, aRniSnuli moTxovna arasamarTliania da menaSenes

ar unda evalebodes obieqtis eleqtroenergiiT uzrunvelyofa.

aRniSnuli faqti unda atarebdes nebayoflobiT xasiaTs.

Page 51: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

51

d a n a r T i

Page 52: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

52

danarTi 1

qalaq Tbilisis teritoriis zonebisa da qvezonebis

sazRvrebis aRwera

pirveli zona (centraluri)

moicavs 16 qvezonas /1-16 qvezonebi /

pirveli qvezona

Crdilo - dasavleTidan SemoisazRvreba varazis xeviT da kekeliZis

quCiT. samxreTidn - lermontovis quCiT. Crdilo - aRmosavleTidan -

kostavas, qiaCelis da TabukaSvilis quCebiT. aRmosavleTidan -

puSkinis quCiT. samxreT- dasavleTidan - xoravas, WoveliZis,

xanZTelis, oZelaSvilis da ingoroyvas quCebiT.

me-2 qvezona

CrdiloeTidan SemoisazRvreba WavWavaZis gamziris CrdiloeT

ganaSenianebis zonis sazRvriT. dasavleTidan - yifSiZis da miSvelaZis

quCebiT. samxreTidan - faliaSvilis quCiT. aRmosavleTidan - kekeliZis

quCiT.

me-3 qvezona

CrdiloeTidan SemoisazRvreba kandelakis quCiT. Crdilo-

aRmosavleTidan-Sartavas quCiT, saakaZis moedniT, mdinare mtkvris

marjvena sanapiroTi vaxuStis xididan metexis xidamde. samxreTidan -

beTlemis, abo-Tbilelis da lermontovis quCebiT. dasavleTidan - c.

dadianis da puSkinis quCebiT. samxreTdasavleTidan - TabukaSvilis,

qiaCelis, nikolaZis da kostavas quCebiT. Semdeg varazis xevis qveda

nawilis gavliT kveTs zooparkis teritorias da gadis Cailuris,

qarelis da baxtrionis quCebze. dasavleTidan SemoisazRvreba

cincaZisa da gamrekelis quCebiT da gamsaxurdias gamziriT.

me-4 qvezona

Crdilo-dasavleTidan SemoisazRvreba u. CxeiZis, uznaZis da pasteris

quCebiT, aRmaSeneblis gamziriT, tovstonogovis, winamZRvriSvilis da

kldiaSvilis quCebiT. Crdilo-aRmosavleTidan - CubiniSvilis quCiT.

samxreT-aRmosavleTidan - merkvilaZis quCiT, aRmaSeneblis gamziriT

da varcixis quCiT. samxreTdasavleTidan - mdinare mtkvris marcxena

sanapiroTi - u. CxeiZis quCis Sesaxvevidan varcixis quCis Casaxvevamde.

me-5 qvezona

(riyis teritoria) dasavleTidan SemoisazRvreba - md. mtkvris marcxena

sanapiroTi - baraTaSvilis xididan metexis xidamde. aRmosavleTidan -

baraTaSvilis aRmarTiT, xolo samxreTidan - Rvinis aRmarTiT.

me-6 qvezona

CrdiloeTidan SemoisazRvreba nucubiZis da kandelakis quCebiT.

Page 53: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

53

aRmosavleTidan - gamsaxurdias gamziriT, gamrekelis, cincaZis,

baxtrionis, qarelisa da Cailuris quCebiT, Semdeg kveTs zooparkis

teritorias varazis xevade samxreT sazRvari miuyveba WavWavaZis

gamziris ganaSenianebuli teritoriis CrdiloeT sazRvars, Semdeg

yifSiZis quCis gavliT Cadis miSvelaZis quCaze da kveTs vakis parkis

teritorias ucxo enebis institutamde. TamaraSvilis quCis gavliT

miuyveba md. veres xeobas iyalTos mTamde, iyalTos mTidan eSveba

cincaZis quCamde da cincaZis quCis gavliT gadis TamaraSvilis quCaze

ipodromis SesasvlelTan. dasavleTidan SemosazRvrulia vaJa-fSavelas

mesame SesaxveviT, al. yazbegis gamziriT da sxirtlaZis quCiT.

me-7 qvezona

CdiloeTidan SemoisazRvreba muStaidis parkis teritoriaze gamavali -

saguramos quCis gaswvrivi xaziT, maiakovskis da cabaZis quCebiT.

aRmosavleTidan i. winamZRvriSvilis quCiT, samxreT - aRmosavleTidan -

tovstonogovis quCiT, aRmaSeneblis gamziriT, pasteris, uznaZis da

CxeiZis quCebiT. dasavleTidan - md. mtkvris marcxena sanapiroTi -

muStaidis parkidan u. CxeiZis quCamde.

me-8 qvezona

CrdiloeTiT SemoisazRvreba faliaSvilis quCiT. Crdilo-

aRmosavleTidan - xoravas, WoveliZis, zandukelis, oZelaSvilis,

ingoroyvas, lermontovis, abo Tbilelis da beTlemis quCebiT.

samxreT-dasavleTidan - miSvelaZis, t. tabiZis mcxeTis, gogebaSvilis

da p. kakabaZis quCebiT. samxreTidan - komkavSiris xeivniT.

me-9 qvezona

Crdilo-dasavleTidan - SemoisazRvreba merkvilaZis quCiT,

aRmaSeneblis gamziriT da varcixis quCiT. aRmosavleTidan - Ciqobavas

quCiT; samxreT- dasavleTidan - md. mtkvris marcxena sanapiroTi -

varcixis quCidan baraTaSvilis xidamde.

me-10 qvezona

dasavleTidan SemoisazRvreba Rvinis aRmarTiT da armazis quCiT,

CrdiloeTidan faRavas da wurwumias quCebiT. aRmosavleTidan -

Telavis quCiT. samxreTidan - mtkvris marcxena sanapiroTi - metexis

xididan gvirabis gamosasvlelamde.

me-11 qvezona

CrdiloeTidan SemoisazRvreba md. mtkvris marjvena sanapiroTi -

metexis xididan orTaWalhesamde. samxreTidan - griSaSvilis quCiT.

me-12 qvezona

Crdilo-dasavleTidan - SemoisazRvreba vaxuSti bagrationis quCiT.

CrdiloaRmosavleTidan - Tevdore mRvdlis, firosmanis da Citaias

quCebiT. samxreT dasavleTidan - md. mtkvris marcxena sanapiroTi -

vaxuStis xididan muStaidis parkis teritoriamde, Semdeg sazRvari

kveTs muStaidis parkis teritorias saguramos quCis gaswvrivi xaziT

da gadis maiakovskis, cabaZis, il. winamZRvriSvilis da CubinaSvilis

quCebze.

Page 54: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

54

me-13 qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia nucubiZis quCiT. samxreTidan -

universitetis quCiT. dasavleTidan - sandro eulis quCiT.

aRmosavleTidan - vaJa-fSavelas me-3 SesaxveviT, al. yazbegis gamziriT

da g. sxirtlaZis quCiT.

me-14 qvezona

CrdiloeTidan SemoisazRvreba md. veres xeobiT TamaraSvilis quCamde,

kveTs vakis parkis teritorias da miSvelaZis quCiT gadis t. tabiZis,

mcxeTis da gogebaSvilis quCebze. samxreTidan - SemoisazRvreba zemo

vakis dasaxlebis ganaSenianebuli teritoriis sazRvriT.

me-15 qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia s. cincaZis quCiT. Semdeg adis

iyalTos mTaze da miuyveba md. veres xeobas TamaraSvilis quCamde.

dasavleTidan esazRvreba TamaraSvilis quCa.

me-16 qvezona

CrTiloeTidan SemosazRvrulia guTnis da sabaduris quCebiT da q.

wamebulis gamziriT. samxreTidan - md. mtkvris marcxena sanapiroTi -

gvirabis gamosasvlelidan Savi zRvis quCamde. dasavleTidan - Telavis

quCiT. aRmosavleTidan - Savi zRvis quCiT.

meore zona (Sualeduri)

moicavs 19 qvezonas /17-35 qvezonebi/

me-17 qvezona

Crdilo-dasavleTidan SemosazRvrulia gagarinis quCiT. samxreT-

dasavleTidan J. Sartavas quCiT. aRmosavleTidan - md. mtkvris marjvena

sanapiroTi -"vefxvi da moyme"-s Zeglidan vaxuStis xidamde. samxreTidan

- saakaZis moedniT da vaxuStis xidiT.

me-18 qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia gvetaZis, sp.kedias da depos quCebiT.

aRmosavleTidan - cotne dadianis quCiT. samxreT-dasavleTidan -

firosmanis, Tevdore mRvdlis, vaxuSti bagrationis da aglaZis

quCebiT.

me-19 qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia zaziaSvilis quCiT. aRmosavleTidan -

gociriZis, ToiZis da mesxiSvilis quCebiT. samxreT-dasavleTidan -

qeTevan wamebulis moedniT, baraTaSvilis aRmarTiT, xeTagurovis,

Citaias da Ciqobavas quCebiT.

me-20 qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia axmetelis da axaldabis quCebiT.

aRmosavleTidan - cotne dadianis quCiT. samxreT -aRmosavleTidan -

aglaZis, kedias da depos quCebiT. dasavleTidan - gelovanis

Page 55: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

55

gamziridan dasavleTiT 200 - metriani zoliT da md. mtkvris marcxena

sanapiroTi - axmetelis quCidan vaxuStis xidamde.

21-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia zemo veZisis ganaSenianebuli

teritoriis zonis sazRvriT. samxreTidan - kandelakis quCiT.

dasavleTidan - delisis quCiT. aRmosavleTidan - gagarinis quCiT.

22-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia nucbiZis quCis ind. ganaSenianebis

zolis sazRvriT, samxreTidan - nucubiZis quCiT. aRmosavleTidan -

delisis quCiT. dasavleTidan - vaJa-fSavelas me-5 kvartliT.

23-e qvezona

CrdiloeTidan zonas esazRvreba metros sadguri "naZaladevi".

dasavleTidan - dadianis quCa. samxreTidan - zaziaSvilis quCa.

aRmosavleTidan - e. manjgalaZis quCa.

24-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia cucqiriZis da dmanisis quCebiT,

rkinigzis magistraliT - dmanisis quCidan Savi zRvis quCamde da

awyuris quCiT. aRmosavleTidan - maxaTas wylis xeobiT. samxreT-

dasavleTidan - wurwumias, Telavis, guTnis da sabaduris quCebiT,

qeTevan wamebulis gamziriT da Savi zRvis quCiT.

25-e qvezona

Crdilo-aRmosavleTidan SemosazRvrulia griSaSvilis da g. guluas

quCebiT xidamde da Semdeg m. mtkvris marjvena sanapiros 350-metriani

sigrZis monakveTiT. samxreT-dasavleTidan - gorgaslis quCis samxreT-

dasavleTiT 200 - metriani zoliT.

26-e qvezona

moicavs bagebis dasaxlebis ganaSenianebul teritorias.

27-e qvezona

moicavs daba wyneTis ganaSenianebul teritorias.

28-e qvezona

moicavs daba oqroyanis ganaSenianebul teritorias.

29-e qvezona

CrdiloeT-dasavleTidan SemosazRvrulia nucubiZis ferdobis

ganaSenianebuli teritoriis sazRvriT. samxreTidan - nucubiZis quCis

ind. ganaSenianebis sazRvriT. aRmosavleTidan - delisis quCiT.

30-e qvezona

Crdilo-aRmosavleTidan SemosazRvrulia universitetis da

TamaraSvilis quCebiT. zemo vakis ganaSenianebuli teritoriis

sazRvriT, p. kakabaZis quCiT da komkavSiris xeivniT. samxreTiT es zona

moicavs kus tbis mimdebare teritorias, zemo vakis ganaSenianebis

Page 56: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

56

sazRvris samxreT teritoriebs, mamadaviTis da botanikuri baRis

teritoriebs.

31-e qvezona

CrdiloeT-aRmosavleTiT SemosazRvrulia gorgasalis quCis

dasavleTiT 200-metriani zolis sazRvriT. aRmosavleTiT moicavs

aRmosavleT krwanisis ganaSenianebul teritorias. samxreTiT miuyveba

mdinare duqnisxevis xeobas.

32-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia rkinigzis magistraliT - Savi zRvis

quCidan miqelaZis quCamde da kaxeTis gzatkecilis CrdiloeTiT 200

metriani zoliT. dasavleTidan - Savi zRvis da awyuris quCebi, maxaTas

wylis xeobiT da md. mtkvris marjvena sanapiroTi - maxaTas wylis

SesarTavidan g. guluas xidamde. samxreT-dasavleTidan - samgoris

quCiT da rkinigzis magistralis CixiT.

33-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia xudadovis quCiT. samxreTidan -

cucqiriZis da dmanisis quCebiT. dasavleTidan - e. manjgalaZis, ToiZis

da mesxiSvilis quCebiT, aRmosavleTidan - rkinigzis magistraliT-

dmanisis quCidan lamis quCamde da lamis quCaze rkinigzis

magistralze gadasasvleli xididan CrdiloeTiT perpedikularuli

xaziT xudadovis quCamde.

34-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia gldani-diRomis SemaerTebeli

magistraliT. dasavleTidan - saqarTvelos samxedro gziT. samxreTidan

- axmetelis da axaldabis quCebiT. aRmosavleTidan - rkinigzis

magistraliT - gldani - diRomis SemaerTebeli xididan qsnis quCamde,

qsnis quCiT da guramiSvilis gamziriT.

35-e qvezona

aRmosavleTidan SemosazRvrulia - saqarTvelos samxedro gziT da

marSal gelovanis gamziriT. dasavleTiT moicavs didi diRomis

ganaSenianebul teritorias, sofel diRomis ukidures aRmosavleT

nawils da vaSlijvaris dasaxlebis ganaSenianebul teritorias.

mesame zona (periferiuli)

moicavs 18 qvezonas /36-53 qvezona/

36-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia wyalsadenis, feiqrebis da gudamayris

quCebiT. samxreTidan - xudadovis quCiT. dasavleTidan - qsnis quCiT da

guramiSvilis gamziriT. aRmosavleTidan - glinkas, nagomaris,

Jinvalis, knolevis, imereTis, leCxumis da kurnatovis quCebiT.

37-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia xarabaZis, wulukiZis da xomlelis

Page 57: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

57

quCebiT. samxreTidan - md. mtkvris marcxena sanapiroTi - guluas

xididan Savnabadas asaxvevamde. dasavleTidan - mesxeTis quCis

dasawyisiT, kaxeTis gzatkeciliT, samgoris quCiT da rkinigzis

magistralis CixiT. dasavleTidan - TrialeTis quCiT, kaxeTis

gzatkeciliT, moskovis gamzirze, rkinigzis magistralze

gadasasvleli xididan samxreTiT perpendikularuli xaziT md.

mtkvramde.

38-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia sasoflo-sameurneo institutis

teritoriiT. samxreTidan - gldani - diRomis SemarTebeli

magistraliT. aRmosavleTidan - sasoflo - sameurneo institutis

dasaxlebis teritoriiT da saqarTvelos samxedro gzis aRmosavleTi

da dasavaleTi 200-metriani zoliT.

39-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia Jinvalis quCiT. samxreTidan -

arsenalis xeviT. dasavleTidan - knolevis, imereTis, leCxumis da

kurnatovis quCebiT. aRmosavleTidan - naZaladevis CrdiloeTi nawilis

ganaSenianebuli teritoriis sazRvriT, naZaladevis samxreTi nawilis

teritoriis c. dadianis quCidan 600 metriani zoliT da CuRureTis

dasaxlebis ganaSenianebuli teritoriis sazRvriT.

me-40 qvezona

moicavs lisis tbis samxreT teritorias nucubiZis ferdobebis

ganaSenianebuli teritoriis sazRvramde.

41-e qvezona

moicavs teritorias Tbilisis zRvis dasavleTi nawilis sanapiro

zolidan Semosavlel gzamde.

42-e qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia arsenalis xeviT, somxeTis quCiT,

petre-pavles sasaflaoze CrdiloeTiT gamavali gziT, uSakovis da

tviSis quCebiT da varkeTilis zeda platoTi. samxreTidan - rkinigzis

magistraliT - arsenalis xevidan miqelaZis quCis asaxvevamde, kaxeTis

gzatkeciliT mesxeTis quCamde, xarabaZis, wulukiZis, xomlelis da

TrialeTis quCebiT. dasavleTi sazRvari TrialeTis quCiT Camodis

kaxeTis gzatkecilze, Cadis moskovis gamzirze rkinigzis magistralze

gadasasvlel xidTan da perpendikularuli xaziT uerTdeba md.

mtkvars. aRmosavleTidan - SemosazRvrulia gaxokiZis quCiT, kaxeTis

gzatkecilidan rkinigzis magistralamde Camavali xaziT da rkinigzis

magistralidan md. mtkvramde Camavali xaziT.

43-e qvezona

moicavs Savnabadis ganaSenianebul teritorias.

44-e qvezona

Crdilo-dasavleTidan esazRvreba md. mtkvris marjvena sanapiro -

qalaqis administraculi sazRvridan gldani - diRomis SemarTebel

xidamde samxreTidan - gldani- diRomis SemarTebeli magistrali.

Page 58: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

58

samxreT-dasavleTidan - saqarTvelos samxedro gzis samxreT dasavleT

200-metriani zoli.

45-e qvezona

CrdiloeTidan esazRvreba md. mtkvris marjvna sanapiro. samxreTidan -

gorgasalis quCis ganaSenianebuli teritoriis sazRvari da vrceldeba

dasavleTidan aRmosavleTisaken 1.5 km-iani monakveTis farglebSi. 46-e qvezona

Crdilo-dasavleTidan SemosazRvrulia TianeTis gzatkeciliT,

rkinigzis magistraliT - Satilis quCis Casaxvevidan qsnis quCamde.

Crdilo-aRmosavleTidan - omis gmirebis quCiT. samxreT -

aRmosavleTiT - md. xevZmaris xeobiT, urekis, JRentis da Carglis

quCebiT. samxreTidan - qsnis, wyalsadenis, feiqrebis da gudamayris

quCebiT. 47-e qvezona

dasavleTidan SemosazRvrulia md. mtkvris marcxena sanapiroTi -

revoluciis quCidan xevZmaris xeobamde. zona moicavs zemo avWalis,

avWalis, gldanis, Temqis, sanzonis da muxianis dasaxlebebis

sacxovrebeli masivebis teritoriebs. 48-e qvezona

moicavs lotkinis goris ganaSenianebul teritorias. samxreTidan

SemosazRvrulia xudadovis quCiT. am zonis meore nawili

CrdiloeTidan SemosazRvrulia vaSlijvaris dasaxlebis

ganaSenianebuli teritoriis samxreTi sazRvriT, samxreTidan zemo

veZisis ganaSenianebuli teritoriis CrdiloeTi sazRvriT,

aRmosavleTidan gelovanis gamziris dasavleT 200-metriani zoliT da

dasavleTiT vrceldeba saSualod 500 m-is farglebSi.

49-e qvezona

moicavs elias, vazisubnis da zemo varkeTilis dasaxlebebis

ganaSenianebis teritoriebs.

50-e qvezona

zonis CrdiloeTi sazRvari miuyveba qvemo samgoris arxs. samxreTiT -

moicavs orxevis, aeroportis, qvemo aleqseevkis da aleqseevkis

dasaxlebebis ganaSenianebul teritoriebs.

51- qvezona

CrdiloeTidan SemosazRvrulia md. mtkvris marjvena sanapiroTi -

rusTavis gzatkecilis dasawyisidan Tbilisis administraciul-

teritoriul sazRvramde. dasavleTiT moicavs TeleTis gzatkecilis

400 m. siganis zols qalaqis administraciul-teritoriul sazRvramde.

samxreT-aRmosavleTiT - soRanluRis teritorias. 52-e qvezona

moicavs teritorias Tbilisis zRvis aRmosavleT sanapiro zolidan

Semosasvlel gzamde. 53-e qvezona

Page 59: 2 4 i Desk Research Construction - economists.ge · sabazro ekonomikis modelze gadasvla. qveynisaTvis prioriteti mewarmeobis ganviTareba da misTvis Sesabamisi sakanonmdeblo bazis

59

darCenili teritoria Tbilisis administraciul-teritoriul

sazRvramde.