Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
w w w . m a t h t o d a y . w o r d p r e s s . c o m
ភគ ២
គណតវទយ របករណេរត ម របករណ ជបន -សងហបរ-ចន-រស នង េវៀត ម
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន
គណតវទយៃថងេនះ
i
រក សទឋ េ យ លម ផលគន Tel: 017 768 246
www.mathtoday.wordpress.com
ii
គណះកមមករនពនធ នង េរៀបេរៀង
លម ផលគន នង អង ស ង
គណះកមមកររតតពនតយបេចចកេទស
េ ក យង ធរ េ ក លម ឆន
េ ក ែសន ពសដឋ
គណះកមមកររតតពនតយអកខ វរទឋ
េ ក លម មគគសរ
ករយកពយទរ
េ ក អង ស ង
iii
រមភកថ សសតមតតអនកសក ជទរស ញ ប ន ! េសៀវេភ គណតវទយេរជសេរសែដលេ កអនកកពងែតកន នេនះ ខ ញបទបនេរៀបចេឡើងសរមបទកជឯក រសរមបអនកសក ែដលមន បណងេរត មរបឡងយក របករណេទសក េនបរេទស នង សរមប េរត មរបឡង របករណចលរគះ ថ នឧតតមសក ននកនងរបេទស។ េយើងខ ញបនេរជសេរសល តពេសសៗមកេធវើដេ ះរ យ យងព ត រ រពមទងមនល តអនវតតនសរមបអនកសក ហវក តេ ះរ យេ យ ខ លនឯង។ េយើងខ ញសងឃមថ េសៀវេភមយកបលេនះ នង ចចលរមផតលនវ គនត នង វធ រសតថមៗកនងករេ ះរ យល តគណតវទយករត
របករណ ចេពះេ កអនកសក ជពខនេឡើយ ។ ជទបញច បខ ញបទសមជនពរចេពះេ កអនក សមមនសខភពលអ មនរបជញ ឈល សៃវ នង ទទលបនេជគជយកនងរគបភរកចច ។ បតដបងៃថងទ២៧ឧសភ ឆន ២០១២
អនកនពនឋ នង រ វរជវ
លម ផលគន Tel:017768246 Email:[email protected] Website: www.mathtoday.wordpress.com
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page1
វញញ ទ០១
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឲយសមករ 3 2x 2x x 7 0 មនឬសប ងេ យ , , ។
ចរគណនតៃមលេលខ 2 2 2
1 1 1A
(1 ) (1 ) (1 )
។
II-ចរេរប បេធៀបចនន 3 33 3a 3 3 3 3 នង 3b 2 3 ។
III-េគឲយ ងេតរកល n
xn
(n 1)
I e sin x.dx
ែដល n 1,2,3, ... ។
ក/ចរគណន 1I ។
ខ/បងហ ញថ n(I )ជសវតធរណមរតរចទញរក nI ជអនគមនៃនn។
គ/គណនផលបក n 1 2 nS I I ... I ជអនគមនៃនn។
ឃ/ទញរកលមតៃន nS កល n ។
IV-ចររ យថបលែដលមនក R មនមឌ 34V R
3
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page2
ដេ ះរ យ
I-គណនតៃមលេលខ 2 2 2
1 1 1A
(1 ) (1 ) (1 )
ង 3 2f (x) x 2x x 7 មនឬសប ងេ យ , , ។
េគ ចសរេសរ f (x) (x )(x )(x )
េគបន lnf (x) ln(x ) ln(x ) ln(x )
េធវើេដរេវេលើអងគទងពរៃនសមភពេនះេគបន ៖
f '(x) 1 1 1
f (x) x x x
។
េធវើេដរេវមតងេទៀតេលើសមភពេនះេគបន ៖
2
2 2 2 2
f ''(x)f (x) [f '(x)] 1 1 1
f (x) (x ) (x ) (x )
យក x 1 េគបន 2
2 2 2 2
f ''(1)f(x) [f '(1)] 1 1 1
f (1) (1 ) (1 ) (1 )
េគទញបន 2
2
f ''(1)f (1) [f '(1)]A
f (1)
។
េគមន f (1) 1 2 1 7 7
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page3
2f '(x) 3x 4x 1 េនះ f '(1) 3 4 1 0
េហើយ f ''(x) 6x 4 េនះ f ''(1) 6 4 2
េគបន 2
2
(2)( 7) 0 2A
( 7) 7
ដចេនះ 2 2 2
1 1 1 2A
(1 ) (1 ) (1 ) 7
។
II-េរប បេធៀបចនន 3 33 3a 3 3 3 3 នង 3b 2 3
រេបៀបទ១ ៖ ង 3 3x 3 3 នង 3 3y 3 3
េគមន x y េនះ 2 2x y
េគបន x y 0 (1) នង 2 2x y 0 (2)
គណវសមភព (1) នង (2) អងគ នង អងគេគបន ៖
2 2(x y)(x y ) 0 សមមល 3 3 2 2x y x y xy
គណអងគទងពរនង 3 េគបន ៖
3 3 2 2 3 3 33(x y ) 3x y 3xy (x y) (x y )
េគទញ 3 3 34(x y ) (x y) ឬ 3 33x y 4(x y ) (3)
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page4
ជនស 3 3x 3 3 នង 3 3y 3 3 កនង (3) េគបន ៖
3 33 3 3 3 333 3 3 3 4(3 3 3 3) 2 3
ដចេនះ a b ។
រេបៀបទ២ ៖ ឧបមថ a b ពត
េគបន 3 33 3 33 3 3 3 2 3
សមមល 3 3
3 33 3
1 1 23 3
ងអនគមន 3 3f (x) 1 x 1 x
េដរេវ 2 23 3
1 1f '(x)
3 (1 x) 3 (1 x)
េបើ f '(x) 0 សមមល 2 23 3
1 10
3 (1 x) 3 (1 x)
នឲយ 2 23 3(1 x) (1 x) ឬ 1 x 1 x េនះ x 0 ។
េបើ f '(x) 0 សមមល 2 23 3
1 10
3 (1 x) 3 (1 x)
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page5
នឲយ 2 23 3(1 x) (1 x) ឬ 1 x 1 x េនះ x 0 ។
ងសញញ ៃន f '(x) ៖
ម ងេនះេគបន x 0 : f (x) 2
យក 3 3
x3
េគបន 3 3
f ( ) 23
ឬ 3 3
3 33 3
1 1 23 3
ដចេនះ a b ។
III-េគឲយ ងេតរកល n
xn
(n 1)
I e sin x.dx
ែដល n 1,2,3, ... ។
ក/គណន 1I ៖
េបើ n 1 េនះ x1
0
I e sinx.dx
x 0
f '(x)
f (x)
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page6
ង xu e
dv sin x.dx
នឲយ
xdu e .dx
v cos x
េគបន៖
x x
1 00
x1
0
I e cosx e cosx.dx
I 1 e e cosx.dx
ង xu e
dv cosx.dx
នឲយ
xdu e .dx
v sin x
េគបន
x x
1 00
1 1
I 1 e e sin x e sinx.dx
I 1 e I
ដចេនះ 1
1 e 1 eI
2 2e
។
ខ/បងហ ញថ n(I )ជសវតធរណមរត ៖
មន n
xn
(n 1)
I e sin x.dx
េនះ (n 1)
xn 1
n
I e sin x.dx
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page7
ង x t េនះ dx dt
ចេពះ x n េនះ t (n 1) នង x (n 1) េនះ t n
េគបន n n
t tn 1
(n 1) (n 1)
I e sin( t).dt e e sint.dt
n 1 nI e I នឲយ n(I )ជសវតធរណមរត ។
ទញរក nI ជអនគមនៃនn៖
មរបមនត n 1 n 1n 1
1 eI I q ( e )
2
។
គ/គណនផលបក n 1 2 nS I I ... I ជអនគមនៃនn៖
េគបន n n n
n 1
1 q 1 e 1 ( e ) 1 ( e )S I
1 q 2 1 e 2
ឃ/ទញរកលមតៃន nS កល n ៖
េគបន n
nn n
1 ( e ) 1limS lim
2 2
េរពះ n
nlim( e ) 0
។
ដចេនះ nn
1limS
2 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page8
IV-រ យថបលែដលមនក R មនមឌ 34V R
3
៖
េយើងដងថបលកគជសលដបរវតតនបងករពរងវលៃផទរក ខណឌ
េ យរងវងផចត O ក R ជវញអក បសស ។
សមកររងវងផចត O ក R គ ៖
2 2 2x y R ឬ 2 2 2y R x
មឌរបសបលគ ៖
R
2
R
V y dx
R2 2
R
R32
R
3 33 3 3
(R x ).dx
xR x
3
R R 4(R ) ( R ) R
3 3 3
ដចេនះ 34V R
3
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page9
វញញ ទ០២
សរមបរយះេពល២េមង
I-េ ះរ យសមករខងេរកមកនង IR ៖
2 2 2
2 2 2 2
x 5x 5 x 5x 4 7 x 5x 2
x 5x 2 x 5x 3 x 5x 2 x 5x 3
II-េគឲយអនគមន f (x) កនតេ យ ៖
x 12 f (x 1) f ( ) x 1
1 2x
ចេពះរគប 1
x2
នង 1x
2
ចរកនតរកអនគមន f (x) ។
III-េគឱយ ងេតរកល 2
n 3n
0
I sin xcos x.dx
ែដល n IN
ក. ចរគណន nI ជអនគមនៃន n ។
ខ. ចរគណនផលបក n
n k 0 1 2 nk 0
S I I I I ......... I
ជអនគមនៃន n ។ រចទញរកតៃមលៃនលមត nnlim S
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page10
ដេ ះរ យ
I-េ ះរ យសមករ
ង 2y x 5x សមករ ចសរេសរ ៖
y 5 y 4 7 y 2(1)
y 2 y 3 y 2 y 3
សមករ 1 មននយកល y 5 ។
កនងលកខខណឌ េនះសមករ ចសរេសរ ៖
2 2
(y 5)(y 3) (y 4)(y 2) 7
y 2y 15 y 2y 8 7 (2)
ង 2z y 2y 8 0 សមករ(2) ចសរេសរ ៖
2
2 2
z 7 z 7
2z 7 2 z(z 7) 49
z 7z 28 z (0 z 28)
z 7z 784 56z z
49z 784 z 16
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page11
េ យ 0 z 28 នឲយ z 16 ( យក )
េគទញ 2y 2y 8 16 ឬ 2y 2y 24 0
មនឬស 1 2y 4 , y 6
េ យ y 5 នឲយេគទញបន y 6 ជឬសសមករ(1)
េ យ 2y x 5x េគបន 2x 5x 6
ឬ 2x 5x 6 0 េគទញឬស 1 2x 1 , x 6 ។
II-កនតរកអនគមន f (x) ៖
េគមន x 12 f (x 1) f ( ) x 1 (1)
1 2x
ចេពះរគប 1
x2
យក t 1x 1
1 2t
នឲយ t
x1 2t
ជសកនង (1) េគបន ៖
t1t 1 t1 2t2f ( ) f ( ) 2
2t1 2t 1 2t11 2t
t 1 2 5t2f ( ) f (t 1) (2)
1 2t 1 2t
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page12
យក x t ជសកនង (1) េគបន t 12f (t 1) f ( ) t 1
1 2t
ឬ t 14f (t 1) 2f ( ) 2t 2 (3)
1 2t
បកសមករ (2) នង (3)េគបន ៖
22 5t 4t t 23f (t 1) 2t 2
1 2t 1 2t
េគទញ 24t t 2
f (t 1)3(2t 1)
យកt 1 x ឬ t x 1
េគបន2 24(x 1) (x 1) 2 4x 7x 1
f (x)3(2x 2 1) 3(2x 1)
ដចេនះ 24x 7x 1
f (x)3(2x 1)
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page13
III-ក. គណន nI ជអនគមនៃន n
2n 3
n0
2 2n 2 n 2
0 0
2n n 2
0
I sin xcos x.dx
sin xcos x.cosx.dx sin x(1 sin x)cosx.dx
(sin x sin x)cosx.dx
ង U sinx េនះ dU cos x.dx េបើx [0, ]2
េនះU [0 , 1 ]
1 1 1n 2 n n 2
n0 0 0
1 1
n 1 n 3
0 0
I U (1 U ).dU U .dU U .dU
1 1U U
n 1 n 3
1 1 n 3 n 1 2
n 1 n 3 (n 1)(n 3) (n 1)(n 3)
ដចេនះ n
2I
(n 1)(n 3)
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page14
ខ. គណនផលបក n
n k 0 1 2 nk 0
S I I I I ......... I
មសរមយខងេលើេយើងមន ៖
n
2 1 1I
(n 1)(n 3) n 1 n 3
1 1 1 1
n 1 n 2 n 2 n 3
n
nk 0
n n
k 0 k 0
1 1 1 1S
k 1 k 2 k 2 k 3
1 1 1 1
k 1 k 2 k 2 k 3
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1(1 ) ( ) .... ( ) ( ) ( ) .... ( )
2 2 3 n 1 n 2 2 3 3 4 n 2 n 3
1 1 1 3 11
n 2 2 n 3 2 n 2
1 (n 1)(3n 8)
n 3 2(n 2)(n 3)
ដចេនះ n
(n 1)( 3n 8 )S
2(n 2 )(n 3 )
នង nn
3lim S
2 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page15
វញញ ទ០៣
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឱយ ងេតរកល a n
n 3 30
x .dxI , a 0
x a
ក. ចរកនតតៃមលរបស n េដើមបឱយ nI មន រសយនង a ។
ខ. គណន nI ចេពះតៃមល n ែដលបនរកេឃើញខងេលើ ។
II-េគឱយសវត n 2 2
1 1S 1
n (n 1)
ែដល n IN ។
ក‐ចេពះរគប n IN ចរបងហ ញថ n
1 1S 1
n n 1
។
ខ‐គណនផលបក
n 2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 11 1 ..... 1
1 2 2 3 n (n 1)
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page16
III-ចរកនតរគបតៃមល x កនងចេនល ះ [2
;0] េ យដងថ ៖
24
xcos
13
xsin
13
IV-ក. ចរគណនតៃមលរបកដៃន 10
sin នង
10cos
ខ. ចររ យថ 10
sin)yx(4)yx(x 22222
រគបចនន IRy,x ។
ដេ ះរ យ
I-ក. កនតតៃមលរបស n េដើមបឱយ nI មន រសយនង a
េយើងមន a n
n 3 30
x .dxI , a 0
x a
េយើង ង x a.t នឱយ dx a.dt
េហើយចេពះ x 0,a នឱយ t 0,1
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page17
េគបន 1 1n n
n 2n 3 3 3
0 0
(a.t) .a.dt t .dtI a .
(at) a t 1
មទនកទនងេនះ េដើមបឱយ nI មន រសយនង a លះរ ែត
n 2 0 ឬ n 2 ។
ដចេនះ េដើមបឱយ nI មន រសយនង a េគរតវឱយ n 2 ។
ខ. គណន nI ចេពះតៃមល n ែដលបនរកេឃើញខងេលើ
ចេពះ n 2 េគបន 1 2
2 30
x dxI
x 1
ង 3U x 1 នឱយ 2dU 3x .dx
េហើយចេពះ x 0,1 នឱយ U 1 , 2
េយើងបន 2
2
2 11
1 dU 1 1I ln | U | ln 2
3 U 3 3 ។
ដចេនះ 2
1I ln 2
3 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page18
II-ក.បងហ ញថ n
1 1S 1
n n 1
េយើងមន n 2 2
1 1S 1
n (n 1)
2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2
2 2 2
2 2 2 2
n (n 1) (n 1) n n (n 1) n 2n 1 n
n (n 1) n (n 1)
n (n 1) 2n(n 1) 1 [n(n 1) 1]
n (n 1) n (n 1)
n(n 1) 1 1 1 11 1
n(n 1) n(n 1) n n 1
ដចេនះ n
1 1S 1
n n 1
។
ខ‐គណនផលបក ៖
េគបន n
n k2 2 2 2 2 2k 1
1 1 1 1 1 11 1 ..... 1 (S )
1 2 2 3 n (n 1)
2n
k 1
1 1 1 (n 1) 1 n(n 2)1 n 1
k k 1 n 1 n(n 1) n 1
ដចេនះ n
n(n 2)
n 1
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page19
III-កនតរគបតៃមល x កនងចេនល ះ [2
;0]
)1(24xcos
13
xsin
13
េគពនតយ
43sin
12sin
4
26
2
1.
2
2
2
2.
2
3
3cos
4sin
4cos
3sin
េហើយ
43cos
12cos
4
26
2
2.
2
3
2
2.
2
1
2sin
3sin
4cos
3cos
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page20
សមករ )1( ចសរេសរេទជ ៖
x2sinx12
sin
xcosxsin212
cosxsinxcos12
sin
2xcos
12cos
xsin12
sin
2xcos
4
26
xsin4
26
2xcos22
13
xsin22
13
េ យ 2
x0
េនះេគទញបន
x2x12
x2x12
េគទញ 12
x
ឬ 36
11x
( េផទ ងផទ តនងលកខខណឌ ែដលឲយ )
ដចេនះ }36
11;
12{x
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page21
IV-ក. គណនតៃមលរបកដៃន 10
sin នង
10cos
េគមន 10
3
210
2
េគបន 10
3cos)
10
3
2sin(
10
2sin
មរបមនតរតេកណមរត ៖
acosasin2a2sin នង acos3acos4a3cos 3
)10
sin1(4310
sin2
10cos43
10sin2
10cos4
10cos3
10cos
10sin2
10
3cos
10cos
10sin2
2
2
3
ឬ 0110
sin210
sin4 2
ង 0
10sint
េគបន 0541',01t2t4 2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page22
េគទញឬស 04
51t1
( មនយក )
4
51t, 2
ដចេនះ 4
51
10sin
។
េ យ 110
cos10
sin 22
នឲយ 4
5210)
4
51(1
10cos 2
ដចេនះ 4
5210
10cos
។
ខ. រ យថ 10
sin)yx(4)yx(x 22222
ងអនគមន 10
sin)yx(4)yx(x)y;x(f 22222
េគបន ៖
222222 )
4
51)(yx(4yxy2xx)y;x(f
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page23
IRy,x,0y2
15x
2
15
y2
15xy2x
2
15
y2
51xy2x
2
51
2
53)yx(yxy2x2
16
526)yx(4yxy2x2
2
22
22
2222
2222
ដចេនះ 10
sin)yx(4)yx(x 22222 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page24
វញញ ទ០៤
សរមបរយះេពល២េមង
I-េ ះរ យសមករ ៖
2 3 36 x 6 xlog (54 x ) 5 log (54 x ) 6 0 .
II-េគឲយ 1z នង 2z ជចននកផលចពរែដល 1|z||z| 21
នង 1z.z 21 ។
ចររ យថ 21
21
zz1
zz
ជចននពតមយ ។
III-េគឱយសវត ងេតរកល 1
n 2n
0
I x 1 x .dx ែដល n IN ។
ក. ចររកទនកទនងរ ង nI នង n 2I
ខ. គណនផលគណ n n n 1P I .I , n 1 ជអនគមនៃន n ។
គ. គណនផលបក n
n k 1 2 nk 1
S P P P ......... P
ជអនគមនៃន n
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page25
រចទញរកតៃមលៃនលមត nnlim S
។
ឃ. រករបមនតគណន nI ជអនគមនៃន n ។
ដេ ះរ យ
I-េ ះរ យសមករ ៖ 2 3 36 x 6 xlog (54 x ) 5log (54 x ) 6 0 (1) .
លកខខណឌ
354 x 0
6 x 0
6 x 1
សមមល
3x 3 2
x 6
x 5
ឬ 3x 3 2
x 5
ង 36 xy log (54 x ) សមករ (1) ចសរេសរ ៖
2y 5y 6 0 , 25 24 1 េគទញឬស 1 2y 2 , y 3
‐ចេពះ y 2 េគបន 36 xlog (54 x ) 2
3 2
3 2
3 2
2
54 x (6 x)
54 x 36 12x x
x x 12x 18 0
(x 3)(x 2x 6) 0
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page26
េគទញឬស 1 2 3x 3 , x 1 7 , x 1 7
‐ចេពះ y 3 េគបន 36 xlog (54 x ) 3
3 3
2
2
(54 x ) (6 x)
18x 108x 162 0
18(x 3) 0
េគទញឬស x 3 ។
II-រ យថ 21
21
zz1
zz
ជចននពតមយ
ង 21
21
zz1
zzZ
េនះ 21
21
z.z1
zzZ
េ យ 1|z|z.z 2111 េនះ
11 z
1z េហើយដចគន
22 z
1z
េគបន Z1zz
zz
z
1.
z
11
z
1
z
1
Z12
12
21
21
េ យ ZZ េនះ 21
21
zz1
zzZ
ជចននពត ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page27
III-ក. រកទនកទនងរ ង nI នង n 2I
េយើងមន 1
n 2n
0
I x 1 x .dx នង 1
n 2 2n 2
0
I x . 1 x .dx
ង 2
n
U 1 x
dV x .dx
នឱយ
2
n n 1
xdU .dx
1 x1
V x .dx xn 1
េយើងបន 1 1 n 2
n 1 2n 2
0 0
1 1 xI x . 1 x .dx
n 1 n 1 1 x
1 1n n n 2 n n 2
n 2 20 0
1 1nn 2
n 20 0
1n 1
n n20
1 x (x x ) 1 x x (1 x )I .dx .dx
n 1 n 11 x 1 x
1 x .dx 1I x 1 x .dx
n 1 n 11 x
1 xdx 1I x . I
n 1 n 11 x
ង
n 1
2
U x
xdxdV
1 x
នឱយ n 2
2
dU (n 1)x .dx
V 1 x
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page28
េយើងបន 11
n 1 2 n 2 2n n
00
1 1I x 1 x (n 1) x 1 x .dx I
n 1 n 1
េគទញ n n 2 n(n 1)I (n 1)I I នឱយ n n 2
n 1I I
n 2
ដចេនះ ទនកទនងរ ង nI នង n 2I
គ n n 2
n 1I I , n 2
n 2
។
ខ. គណនផលគណ n n n 1P I .I , n 1 ជអនគមនៃន n
េយើងមន n n n 1P I .I នឱយ n 1 n 1 nP I .I
េ យ n n 2
n 1I I
n 2
នឱយ n 1 n 1
nI .I
n 3
េគទញ n 1 n 1 n n
n nP I .I P
n 3 n 3 ( េរពះ n n n 1P I .I )
នេ យ n 1
n
P n n n 1 n 2. .
P n 3 n 1 n 2 n 3
។
េយើងបន (n 1) (n 1)
k 1
k 1 k 1k
P k k 1 k 2. .
P k 1 k 2 k 3
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page29
(n 1) (n 1) (n 1) (n 1)k 1
k 1 k 1 k 1 k 1k
32 n
1 2 n 1
n
1
P k k 1 k 2
P k 1 k 2 k 3
PP P 1 2 n 1 2 3 n 3 4 n 1. .... . .... . .... . ....
P P P 2 3 n 3 4 n 1 4 5 n 2
P 1 2 3. .
P n n 1 n 2
នឱយេគទញ n 1 0 1
6 6P .P .I .I
n(n 1)(n 2) n(n 1)(n 2)
េ យ 11
2 20
00
x 1I 1 x .dx 1 x arcsinx
2 2 4
នង 11 3
2 2 21
0 0
1 1I x 1 x .dx (1 x )
3 3
េគបន n
6 1 1P . . .
n(n 1)(n 2) 4 3 2 n(n 1)(n 2)
ដចេនះ n
1P .
2 n(n 1)(n 2)
។
គ. គណនផលបក n
n k 1 2 nk 1
S P P P ......... P
េយើងមន ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page30
n
1 1 1P .
2 n(n 1)(n 2) 4 n(n 1) (n 1)(n 2)
េយើងបន n
nk 1
1 1S
4 k(k 1) (k 1)(k 2)
1 1 1 1 1 1( ) ( ) .....
4 1.2 2.3 2.3 3.4 n(n 1) (n 1)(n 2)
1 1 n(n 3).
4 2 (n 1)(n 2) 8 (n 1)(n 2)
ដចេនះ n
n(n 3)S .
8 (n 1)(n 2)
នង nnlim S
8
។
ឃ. រករបមនតគណន nI ជអនគមនៃន n
មសរមយខងេលើេយើងមន n n 2
n 1I I , n 2
n 2
‐ករណ n 2p 1 ( ចននេសស )
េយើងបន 2p 1 2p 1
2pI .I
2p 3 ឬ
2p 1
2p 1
I 2p
I 2p 3
េគទញ 2p 13 5 7
1 3 5 2p 1
II I I 2 4 6 2p. . ..... . . .....
I I I I 5 7 9 2p 3
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page31
2p 1
1
I 2 4 6 2p. . .....
I 5 7 9 2p 3
នឱយ 2p 1 1
2.4.6....2pI .I
5.7.9....(2p 3) េ យ
ដចេនះ 2 p 1
2 .4 .6 ....2p 1I .
5 .7 .9 ....( 2p 3 ) 3 ។
‐ករណ n 2p ( ចននគ )
េយើងបន 2p 2p 2
2p 1I .I
2p 2
ឬ 2p
2p 2
I 2p 1
I 2p 2
េគទញ 2p62 4
0 2 4 2p 2
III I 1 3 5 2p 1. . ..... . . .....
I I I I 4 6 8 2p 2
2p
0
I 1 3 5 2p 1. . .....
I 4 6 8 2p 2
នឱយ 2p 1 0
1.3.5....(2p 1)I .I
4.6.8....(2p 2)
េ យ 0I4
ដចេនះ 2p 1
1.3.5....(2p 1)I .
4.6.8....(2p 2) 4
។
3
1I1
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page32
វញញ ទ០៥
សរមបរយះេពល២េមង
I-េ ះរ យសមករ ៖
3
2 2 3 2 3
3 x(3 x)
11 log (9x x ) log (9x x )
3 .
II-ចរបងហ ញថ b b
a a
f (x).dx f (a b x).dx
អនវតតន ៖ ចរគណន ងេតរកល 3
0
I ln(1 3 tanx).dx
III-េគឲយសមករ 3 2(E) : x mx 7(m 5)x 14m 90 0
ក. េ ះរ យសមករេនះចេពះ m 6 ។
ខ. កនត m េដើមបឲយសមករមនឬសប 1 2 3x , x , x
េផទ ងផទ តទនកទនង 3 3 31 2 3x x x 73
រចគណនឬសទងបេនះ ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page33
IV-េគេ យ ងេតរកល ៖
(n 1)a
n 2na
dxI
cos x
នង (n 1) a
n 2a
dxJ ,n IN,a 0
cos x
។
ក‐បងហ ញថ 1 2 3 n nI I I .... I J ។
ខ‐គណន nI នង nJ ជអនគមនៃន n ។
គ‐េរបើលទឋផលខងេលើចរបរងមផលបក ៖
n
1 1 1S .........
cosacos2a cos2acos 3a cos na cos n 1 a
។
ដេ ះរ យ
I-េ ះរ យសមករ ៖
. 3
2 2 3 2 3
3 x(3 x)
11 log (9x x ) log (9x x ) (1)
3
លកខខណឌ 2 39x x 0
3 x 0
3 x 1
សមមល x 0 , x 9
x 3
x 2
ឬ x 3
x 0
x 2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page34
សមករ(1) ចសរេសរ ៖
2 2 3 2 33 x 3 x
2 2 3 2 33 x 3 x
22 33 x
2 33 x
2 3 3
2 3 2 3
1 21 log (9x x ) log (9x x )
9 3
log (9x x ) 6 log (9x x ) 9 0
log (9x x ) 3 0
log (9x x ) 3
9x x (3 x)
9x x 27 27x 9x x
27x 27 0
ដចេនះសមករមនឬស x 1 ។
II-បងហ ញថ b b
a a
f (x).dx f (a b x).dx
ង t a b x dt dx
េបើ x a t b នង x b t a
េយើងបន b a a b
a b b a
f (x).dx f(a b t)( dt) f (a b t).dt f (a b t).dt
ដចេនះ b b
a a
f (x).dx f (a b x).dx ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page35
គណន ងេតរកល 3
0
I ln(1 3 tan x).dx
មរបមនតខងេលើេយើង ចសរេសរ ៖
3 3
0 0
3 3
0 0
3 3
0 0
3 tanxI ln 1 3 tan( x) .dx ln 1 3. .dx
3 1 3 tanx
4I ln .dx ln4 ln(1 3 tanx) .dx
1 3 tanx
2I ln4 dx ln(1 3 tanx).dx ln2 I
3
22I ln 2
3
នឱយ I ln2
3
ដចេនះ 3
0
I ln(1 3 tan x).dx ln 23
។
III-ក. េ ះរ យសមករ
ចេពះ m 6 សមករ ចសរេសរ ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page36
3 2
3 2 2
2
2
x 6x 7x 6 0
x 3x 3x 9x 2x 6 0
x (x 3) 3x(x 3) 2(x 3) 0
(x 3)(x 3x 2) 0
េគទញឬស 1 2 3
3 17 3 17x 3 , x ; x
2 2
។
ខ. កនតតៃមលរបស m
េគមន 3 2(E) : x mx 7(m 5)x 14m 90 0
ែដល m ជប ែមរត ។
េបើ 1 2 3x , x , x ជឬសរបសសមករេនះ មរទសតបទែវយតេគមន ៖
1 2 3
1 2 2 3 3 1
1 2 3
x x x m (1)
x x x x x x 7(m 5) (2)
x x x 14m 19 (3)
មប បេគមន 3 3 31 2 3x x x 73 (4)
េ យេគមន ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page37
3 3 3 3a b c 3abc (a b c) 3(a b c)(ab bc ca)
េគ ចសរេសរ 373 3(14m 90) m 3m 7(m 5)
3 2
3 2
3
73 42m 270 m 21m 105m
m 21m 147m 343 0
(m 7) 0
ដចេនះេគទញបន m 7 ។
ចេពះ m 7 សមករសរេសរ ៖ 3 2
3 2 2
2
2
x 7x 14x 8 0
x x 6x 6x 8x 8 0
x (x 1) 6x(x 1) 8(x 1) 0
(x 1)(x 6x 8) 0
(x 1)(x 2)(x 4) 0
េគទញឬស 1 2 3x 1 , x 2 , x 4 ។
IV-ក‐បងហ ញថ 1 2 3 n nI I I .... I J
(n 1)a (n 1)a2a 3a
1 2 3 n 2 2 2 2a 2a na a
dx dx dx dxI I I .... I ...
cos x cos x cos x cos x
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page38
ដចេនះ 1 2 3 n nI I I .... I J ។
ខ‐គណន nI នង nJ ជអនគមនៃន n
េយើងបន ៖
(n 1)a(n 1)a
n 2nana
dx sinaI tanx tan(n 1)a tan(na)
cos x cos(na).cos(n 1)a
នង (n 1)a(n 1)a
n 2aa
dx sin(na)J tanx tan(n 1)a tana
cos x cosa.cos(n 1)a
ដចេនះ n n
sina sin(na)I , J
cos(na)cos(n 1)a cosa.cos(n 1)a
។
គ‐គណនផលបក
n
n n
k nk 1 k 1
1 1 1S .........
cosacos2a cos2acos3a cos na cos n 1 a
1 1 1 sin(na)I .J
coska.cos(k 1)a sina sina sinacosacos(n 1)a
ដចេនះ n
sinnaS
sinacosacos(n 1)a
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page39
វញញ ទ០៦
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឱយែខ េកង 2(x 1)(H):y
x 2
នងចនច I ( 2 ; 2 ) ។
ចរកនតរកសមកររងវង(C) មនផចត I េហើយបះនងែខ េកង (H) ។
II-េគឧបមថ mS នង nS ជផលបក m តដបង នង n តដបង
េរៀងគន ៃនសវតនពវនតមយែដល 2
m2
n
S m; ( m n)
S n ។
ង mU ជតទ m នង nU ជតទ n ។បងហ ញថ m
n
U 2m 1
U 2n 1
III-េគមន ងេតរកល 2
4
dxI
sinx
នង 2
3
4
dxJ
sin x
ក‐កនតពរចននពត a , b េដើមបឱយ 1 asin x bsin x
sin x 1 cosx 1 cosx
។
ខ‐គណន ងេតរកល I រចទញរកតៃមល J ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page40
IV-េគឲយសវតៃនចននពត )u( n កនតេ យ ៖
1u0 នង 1u4u6u4
uu
n
2
n
3
n
4
n1n រគប INn
ចរបងហ ញថ 4
n1n u
11
u
11
រគប INn
រចគណន nu ជអនគមនៃន n ។
ដេ ះរ យ
I-កនតរកសមកររងវង (C)
េគមន 2(x 1)
(H):yx 2
នងចនច I ( 2 ; 2 )
មរបមនតសមកររងវង (C) មនផចត I(2 ; 2 ) សរេសរ ៖
2 2 2(C) : (x 2) (y 2) R ែដល R ជកៃនរងវង ។
សមករ បសសចនចរបសពវរ ង (H) នង (C) សរេសរ ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page41
2
2 2
2
2 2
2 2 22
2(x 1)(x 2) 2 R
x 2
2x 2 2x 4(x 2) R
x 2
4(x 2) R , X (x 2)
(x 2)
24X R
X នឱយ 2 2X R X 4 0 (1)
េដើមបឱយរងវង (C) បះនងែខ េកង (H) លះរ ែតសមករ (1)
មនឬសឌបេពលគេគរតវឱយ 4R 16 0 នឱយ
4R 16 2 ។
សមកររងវង (C) ចសរេសរ ៖
2 2
2 2
(x 2) (y 2) 4
x 4x 4 y 4y 4 4 0
ដចេនះ 2 2(C) : x y 4x 4y 4 0 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page42
II-បងហ ញថ m
n
U 2m 1
U 2n 1
េយើងមន 2
m2
n
S m
S n េ យ 1 m 1 n
m n
m(U U ) n(U U )S ; S
2 2
េគបន 2
1 m2
1 n
m(U U ) 2 m
2 n(U U ) n
នឱយ 1 m
1 n
U U m(1)
U U n
េ យ m 1 n 1U U (m 1).d , U U (n 1).d
ែដល d ជផលសងរមៃនសវត។
យក m 1 n 1U U (m 1).d , U U (n 1).d ជសកនង (1) េគបន
1
1
2U (m 1).d m
2U (n 1)d n
ឬ 1 12U n n(m 1)d 2U m m(n 1)d
េគទញ 1
n(m 1)d m(n 1)d d(mn n mn m) dU
2(m n) 2(m n) 2
េរពះ m n ។
េយើងបន m n
d 2m 1 d 2n 1U (m 1)d .d. ;U (n 1).d .d
2 2 2 2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page43
េគបន m
n
2m 1.dU 2m 12
2n 1U 2n 1.d2
េបើ d 0 ។
ដចេនះ m
n
U 2m 1
U 2n 1
។
III-ក‐/កនតបចននពត a, b
េយើងបន 1 asinx bsinx
sinx 1 cosx 1 cosx
2
2
1 asin x(1 cosx) bsin x(1 cosx)
sin x 1 cos x1 sin x(a acos x b bcosx)
sin x sin x1 (a b) (a b)cosx
sin x sin x
េគទញបន a b 1
a b 0
នឱយ 1a b
2
ដចេនះ 1 1
a , b2 2
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page44
ខ‐គណន ងេតរកល I រចទញរកតៃមល J
ចេពះ 1 1a , b
2 2 េគមន 1 1 sin x 1 sin x
sin x 2 1 cosx 2 1 cosx
េគបន 2
4
1 sinx 1 sinxI .dx
2 1 cosx 2 1 cosx
2 2
4 4
1 sinx 1 sinx.dx .dx
2 1 cosx 2 1 cosx
2 2
4 4
2 2
4 4
1 (1 cosx)' 1 (1 cosx)'I .dx .dx
2 (1 cosx) 2 (1 cosx)
1 1ln |1 cosx | ln |1 cosx |
2 2
1 1 1 1ln1 ln(1 ) ln1 ln(1 )
2 22 2
1 2 1 2 1 1 2 1ln( ) ln( ) ln( ) ln( 2 1)
2 22 2 2 1
ដចេនះ I ln(1 2 ) ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page45
មយងេទៀត 2 2
3 2
4 4
dx 1 dxJ .
sin x sinx sin x
ង 2
1u
sin xdx
dvsin x
នឱយ 2
2
cosxdu
sin xdx cosx
v cot xsin x sin x
េគបន 222
2 3
44
cosx cos xJ .dx
sin x sin x
22 2 2
3 3
4 4 4
1 sin x dx dxJ 2 .dx 2
sin x sin x sinx
J 2 J I នឱយ 2 IJ
2 2 េ យ I ln(1 2)
ដចេនះ 2 1J ln(1 2 )
2 2 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page46
IV-បងហ ញថ 4
n1n u
11
u
11
េយើងមន 4
n
n
2
n
3
n
1n u
1u4u6u41
u
11
4
n4
n
4n
4
n
n
2
n
3
n
4
n
u
11
u
)1u(
u
1u4u6u4u
ដចេនះ 4
n1n u
11
u
11
។
គណន nu ជអនគមនៃន n
េយើងមន 4
n1n u
11
u
11
េគបន
n1n u
11ln4
u
11ln
ង
nn u
11lnv នឲយ
1n1n u
11lnv
េគបន n1n v4v ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page47
ទនកទនងេនះបញជ កថ )v( n ជសវតធរណមរតមន
េរសង 4q នងត 2lnu
11lnv
00
( េរពះ 1u0 ) ។
មរបមនត 2ln4q.vv nn0n ។
េ យ
nn u
11lnv
េគទញ 2ln4u
11ln n
n
នឲយ
n4
n
2u
11
ដចេនះ 12
1u n4n
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page48
វញញ ទ០៧
សរមបរយះេពល២េមង
I-ក‐កនតចននពត a នង b េដើមបឱយ 1 acosx bcosx
cosx 1 sinx 1 sinx
ចេពះរគប x 0,4
។
ខ‐គណន ងេតរកល 4
0
dxI
cos x
។
II-េគដងថ 2x
6
0
f (2t 1).dt 4x ។ ចររកអនគមន f (x) ។
IIIគណន )xx1).....(xx1)(xx1(P1nn 22422
n
IV-េគឲយសវតៃនចននពត )U( n កនតេ យ 4
nsin.2U
n
n
ែដល n IN ។
ក‐ចរបងហ ញថ 4
nsin
4
ncos
4
)1n(cos.2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page49
ខ‐ទញឲយបនថ 4
)1n(cos)2(
4
ncos)2(U 1nn
n
គ‐គណនផលបក ៖
n321n U.........UUUS ជអនគមនៃន n ។
ដេ ះរ យ
I-ក/កនតចននពត a នង b
េគបន 1 acosx bcosx
cosx 1 sinx 1 sin x
2
2
acosx 1 sinx bcosx 1 sin x1
cosx 1 sinx 1 sinx
cosx a asinx b bsinx1
cosx 1 sin x
cosx a b a b sin x1
cosx cos x
a b a b .sinx1
cosx cosx
េគទញបន a b 1
a b 0
នឱយ 1
a21
b2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page50
ដចេនះ 1 1
a ,b2 2
។
ខ‐គណន ងេតរកល 4
0
dxI
cosx
មស យខងេលើ ចេពះ 1a
2 នង 1
b2
េគមន ៖
1 acosx bcosx
cosx 1 sinx 1 sin x
ចេពះរគប x 0,
4
។
4 4
0 0
dx 1I .dx
cos x cos x
4 4 4
0 0 0
4 4
0 0
4 40 0
cos x cos x 1 cos x 1 cos x.dx .dx .dx
2 1 sin x 2 1 sin x 2 1 sin x 2 1 sin x
1 sin x ' 1 sin x '1 1.dx .dx
2 1 sin x 2 1 sin x
1 1ln 1 sin x ln 1 sin x
2 2
1 2 1ln 1 ln1 ln
2 2 2
21 ln1
2
1 2 2 1 2 2ln ln ln( 2 1)
2 2 2 2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page51
II-រកអនគមន f (x)
េគមន 2x
6
0
f (2t 1).dt 4x
ង g(t) f (2t 1) នង G(t) ជរពមទវៃន g(t) ។
េគបន 2x
6
0
g(t).dt 4x
2x 6
0
2 6
G(t) 4x
G(x ) G(0) 4x
េធវើេដរេវេលើអងគទងពរៃនទនកទនងេនះេគបន ៖
2 52x.G'(x ) 24x នឱយ 2 4G'(x ) 12x េ យ G'(t) g(t)
េគទញ 2 4g(x ) 12x ែត g(t) f (2t 1)
េគបន 2 4f (2x 1) 12x ង 22x 1 y នឱយ 2 y 1x
2
នឱយ 2
2y 1f (y) 12 3(y 1)
2
ដចេនះ 2f (x) 3(x 1)
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page52
III-គណន
)xx1).....(xx1)(xx1(P1nn 22422
n
េគមន )aa1)(aa1(a)a1(aa1 2222242
េគទញ 2
422
aa1
aa1aa1
យក k2xa
េគបន 1kk
2k1k1kk
22
2222
xx1
xx1xx1
2
22n
0k 22
22
n xx1
xx1
xx1
xx1P
2n1n
1kk
2k1k
ដចេនះ 2
22
n xx1
xx1P
2n1n
។
IV-ក/បងហ ញថ 4
nsin
4
ncos
4
)1n(cos.2
មរបមនត bsinasinbcosacos)bacos(
េយើងបន ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page53
)4
sin4
nsini
4cos
4
n(cos2
)44
ncos(2
4
)1n(cos2
4
nsin
4
ncos)
4
nsin
2
2
4
ncos
2
2(2
4
)1n(cos2
ដចេនះ 4
nsin
4
ncos
4
)1n(cos.2
។
ខ‐ទញឲយបនថ 4
)1n(cos)2(
4
ncos)2(U 1nn
n
េយើងមន 4
nsin
4
ncos
4
)1n(cos.2
នឲយ 4
)1n(cos2
4
ncos
4
nsin
គណអងគទងពរនង n)2(
េគបន 4
)1n(cos)2(
4
ncos)2(
4
nsin)2( 1nnn
ដចេនះ 4
)1n(cos)2(
4
ncos)2(U 1nn
n
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page54
គ‐គណនផលបក n321n U.........UUUS
េយើងបន
4
)1n(cos)2(
4cos2
4
)1k(cos)2(
4
kcos)2(S
1n
n
1k
1kkn
ដចេនះ 4
)1n(cos)2(1S 1n
n
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page55
វញញ ទ០៨
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឲយ )x( n នង )y( n ជសវតចននពតកនតេលើ IN
េ យ 1y,5x 00 នងទនកទនងកេនើន ៖
2
nn
3
n1n yx3xx នង 3
nn
2
n1n yyx3y រគប INn
ចរគណន nx នង ny ជអនគមនៃន n ។
II-េគឱយ f ជអនគមនជបេលើ 0,1 ។
ចរបងហ ញថ 0 0
x.f (sinx).dx f (sinx).dx2
?
អនវតតនៈ ចរគណន 20
xsinx.dxI
1 cos x
។
III-េ ះរ យរបពនឋសមករ
18)y
11()
x
11()
y
1
x
1(
9y1
x1
3333
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page56
IV-េគឲយអនគមន IRx,)x1xln()x(f 2
ចររ យបញជ កថ )b1
b
a1
a(f)
ba1
ba(f
ចេពះរគប 0b,0a ។
ដេ ះរ យ
I-គណន nx នង ny ជអនគមនៃន n
េគមន )1(yx3xx 2
nn
3
n1n
នង )2(yyx3y 3
nn
2
n1n
បកសមករ )1( នង )2( េគបន ៖
)yxln(.3)yxln(
)yx(yx
nn1n1n
3nn1n1n
ទនកទនងេនះបញជ កថ })yxln({ nn ជសវតធរណមរតមន
េរសង 3q នងតដបង 6ln)yxln( 00 ។
េគបន 6ln3)yxln( nnn
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page57
េគទញ )3(6yxn3
nn
ដកកសមករ )1( នង )2( េគបន ៖
)yxln(.3)yxln(
)yx(yx
nn1n1n
3nn1n1n
ទនកទនងេនះបញជ កថ })yxln({ nn ជសវតធរណមរតមន
េរសង 3q នងតដបង 4ln)yxln( 00 ។
េគបន 4ln3)yxln( nnn នឲយ )4(4yx
n3nn
បកសមករ )3( នង )4( េគបន nn 33n 46x2
េគទញ 2
46x
nn 33
n
។
ដកសមករ )3( នង )4( េគបន nn 33n 46y2
េគទញ 2
46y
nn 33
n
។
ដចេនះ 2
46x
nn 33
n
នង
2
46y
nn 33
n
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page58
II-បងហ ញថ 0 0
x.f (sinx).dx f (sinx).dx2
ង x t នឱយ dx dt
នង ចេពះ x 0, នឱយ t ,0
េគបន 0
0
x.f (sin x).dx ( t).f sin( t) .dt
0 0 0 0
x.f (sin x).dx ( t).f (sin t).dt f (sin t).dt t.f (sin t).dt
0 0 0
x.f (sin x).dx f (sin x).dx x.f (sin x).dx
នឱយេគទញបន 0 0
x.f (sinx).dx f (sinx).dx2
។
អនវតតនៈ គណន 20
xsinx.dxI
1 cos x
េគមន 2 2 20 0 0
x.sinx.dx sinx.dx sinx.dxI x.
1 cos x 2 sin x 2 2 sin x
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page59
ង z cosx នឱយ dz sin x.dx
េហើយចេពះ x 0, េនះ z 1, 1
េគបន 1 2
1
2 11
dzI arctan z
2 1 z 2 2 4 4 4
។
ដចេនះ 2
20
x sin x.dxI
1 cos x 4
។
III-េ ះរ យរបពនឋសមករ
18)y
11()
x
11()
y
1
x
1(
9y
1
x
1
3333
េ យេរបើឯកលកខណះភព
)ac)(cb)(ba(3cba)cba( 3333 3
3 3 33 3 3
1 1 1 1 1 1 1 1(1 ) 1 3(1 )(1 )( )
x yx y x y x y
3
3 3
1 1(1 ) 1 9 3(18) 64
x y
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page60
េគទញ 3 3
1 11 4
x y ឬ
3 3
1 13
x y
េគបន 3
3 3
1 1( ) 27
x y
3 33 3
3
3
1 1 3 1 1( ) 27
x y x. y x y
39 (3) 27
xy
11 3
xy
1xy
8
េគបនរបពនឋ
8
1xy
9y
1
x
1
ឬ
8
1xy
8
9yx
បនទ បពេ ះរ យសមករែវយត 08
1z
8
9z2
េគទទលបនគចេមលើយ ( 8
1y,1x ) ឬ ( 1y,
8
1x ) ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page61
IV-រ យបញជ កថ )b1
b
a1
a(f)
ba1
ba(f
េយើងមន IRx,)x1xln()x(f 2
េយើងបន 2
2
2
2
x1x
x12
x21
x1x
)'x1x()x('f
222
2
x1
1
)x1)(x1x(
xx1)x('f
េ យ IRx,0x1
1)x('f
2
ដចេនះអនគមន )x(f ជអនគមនេកើនជនចចេលើ IR។
មយងេទៀតចេពះរគប 0b,0a េគមន ៖
a1
a
ba1
a
នង
b1
b
ba1
b
េគទញ b1
b
a1
a
ba1
b
ba1
a
ឬ b1
b
a1
a
ba1
ba
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page62
េ យ រែតអនគមន )x(f ជអនគមនេកើនជនចចេលើ IR
េហតេនះ មលកខណះអនគមនេកើនេគបន៖
b1
b
a1
a
ba1
ba
នឲយ )b1
b
a1
a(f)
ba1
ba(f
ដចេនះ )b1
b
a1
a(f)
ba1
ba(f
ចេពះរគប 0b,0a ។
I-
II
ក
ខ
េរៀបេរៀង
-េគឲយស
ង t
ចរគណ
aA
I-េគឱយ
ក. ចរបងហ
ខ. អនវតត
ងេ យ ល
សមករ a
tan ន
ណនតៃ
(sina 2
f ជអ
ងហ ញថ
តតន ៖ គ
គណ
លម ផលគ
bxax2
ង tan
ៃមលៃនកេ
b)
នគមនគ
a
a
f (x).
1 q
ណន I
ណតវទយ
លគន
វញញ
សរមបរ
0cx
ជឬស
ន ម ៖
sin(
គេលើ a
x0
.dxf
q
2
2
coI
1
យ
ញញ ទ
រយះេពល
0a,0
សរបសស
cos()
a,a ។
f (x).dx ,
x
osx.dx
3
របករណ
០៩
ល២េមង
ca,0
សមករខ
)
។
, q 0 ,
ណ
។
ខងេលើ
(cosc 2
q 1
Pa
។
)
។
age63
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page64
III-ចននគតវជជមន n ែចកនង 8 ឱយសណល 1 ។
ចនន nេនះែចកនង 5 ឱយសណល 2 ។
ក‐េបើចនន n េនះែចកនង 4០ ឱយសណលបនម ន ?
ខ‐រកចនន n េនះេ យដងថ 4000n3940 ។
IV-ចរកនតរកអនគមន )x(f នង )x(g េបើេគដងថ៖
2x)1x3(g2)1x2(f
នង 1x2x2)2x6(g)3x4(f 2 ចេពះរគប IRx ។
ដេ ះរ យ
I-គណនតៃមលៃនកេន ម ៖
)(cosc)cos()sin(b)(sinaA 22
េ យ tan នង tan ជឬសរបសសមករេគបន ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page65
a
ctan.tan
a
btantan
េយើងបន ac
b
ca
b
a
c1
a
b
tantan1
tantan)tan(
េយើងបន )(cosc)cos()sin(b)(sinaA 22
c)ac(
)ac(c)ac(bab
b)ac(
)ac(
cac
b
)ac(
ab
b)ac(
)ac(
c)tan(b)(tana)(tan1
1
c)tan(b)(tana)(cosA
2
222
22
2
2
2
2
22
2
22
22
ដចេនះ c)(cosc)cos()sin(b)(sinaA 22
II-ក.បងហ ញថ a a
xa 0
f (x).dxf (x).dx , q 0 ,q 1
1 q
។
េគមន a 0 a
x x xa a 0
f (x).dx f (x).dx f (x).dx1
1 q 1 q 1 q
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page66
ង x t នឱយ dx dt នងចេពះ x a,0 នឱយ t a ,0
េគបន 0 0 a at x
x t t xa a 0 0
f (x).dx f ( t).dt q .f ( t)dt q f ( x).dx
1 q 1 q 1 q 1 q
េ យ f (x) ជអនគមនគេនះ f ( x) f (x) , x a,a
េគទញបន 0 a x
x xa 0
f (x).dx q .f (x).dx 2
1 q 1 q
យក (2) េទជសកនង (1) េគបន ៖ a a a a ax x
x x x xa 0 0 0 0
f (x).dx q .f (x).dx f (x).dx (q 1)f (x).dxf (x).dx
1 q 1 q 1 q 1 q
ដចេនះ a a
xa 0
f (x).dxf (x).dx , q 0 ,q 1
1 q
។
ខ. អនវតតន ៖ គណន 2
x
2
cosxI .dx
1 3
េ យ cosx ជអនគមនគេនះេគបន ៖
2
20
0
I cos x.dx sin x 1 0 1
។ ដចេនះ I 1 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page67
III-ក. េបើចនន n េនះែចកនង 40 ឱយសណលបនម ន ?
ឧបមថ n ែចកនង 8 ឱយផលែចក INq1 នងសណល 1
នង ចនន n េនះែចកនង 5 ឱយផលែចក INq2 នងសណល 2
មអគលត េយើងបន )16(
)15(
2q5n
1q8n
2
1
ឬ
)2(32q80n16
)1(15q120n15
2
1
បកសមករ (1) នង (2)
េយើងបន 17q4017q120q80n 12
ែដល 12 q3q2q ។ មទនកទនង 17q40n បញជ កថ
េបើចនន nេនះែចកនង 40 ឱយសណល 17r
ខ. រកចនន n េនះេ យដងថ 4000n3940
េយើងមន 17q40n េ យ 4000n3940
េគទញ 400017q403940
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page68
ឬ 40
17100n
40
398
េ យ INq នឱយេគទញបន }100,99{q
េហើយ }4017,3977{n ។
IV-កនតរកអនគមន )x(f នង )x(g
េគមន )1(x)1x3(g2)1x2(f 2
នង )2(1x2x2)2x6(g)3x4(f 2
េយើង ង 3t41x2 នឱយ 1t2x
យក 1t2x ជសកនង (1) េគបន ៖
)3(1t4t4)2t6(g2)3t4(f
)1t2(1)1t2(3g21)1t2(2f2
2
េបើេគយក tx ជសកនង(2) េគបន
)4(1t2t2)2t6(g)3t4(f 2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page69
ម (3) នង (4) េគបនរបពនឋ
)4(1t2t2)2t6(g)3t4(f
)3(1t4t4)2t6(g2)3t4(f2
2
ដកសមករ(3)នង(4)េគបន
t6t6)2t6(g3 2 នឱយ 2t2)2t6(g 2
យក 2t6x នឱយ 6
2xt
េហើយ 18
)8x)(4x(2)
6
2x(2)x(g 2
ម (4)នឱយ 1t2t2)2t2()3t4(f 22
នឱយ 1t2)3t4(f យក 3t4x នឱយ 4
3xt
េគទញ 2
1x1)
4
3x(2)x(f
ដចេនះ 18
)8x)(4x()x(g,
2
1x)x(f
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page70
វញញ ទ១០
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឲយែខ េកង xm
1m4mx4x)x(fy:)C(
22
mm
ចរបងហ ញថមនែខ េកងពរៃនរគ រែខ េកង )C( m
ែដលកត មចនច )y;x(M 000 ចេពះរគប 200 IRy;x ។
mជប ែមរត ។
II-កនងបលងកផលច )j,i,O( េគឱយបនចនច D,C,B,A
ែដលមន ហវកេរៀងគន
i45Z,i54Z,i61Z CBA នង i32ZD ។
ចររ យថចតេកណ ABCDចរកកនងរងវងមយែដលេគនង
បញជ កផចតនង ករបស ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page71
III-េ ះរ យរបពនឋសមករ
900
16.5
400
15.4
yx
yx
IV-េគឲយអនគមន 1x3x3
1x3x3x)x(f
2
23
កនតចេពះរគប IRx ។
ចេពះរគបចននពតវជជមន a នង b ចររ យបញជ កថ ៖
ba2
abba1f
2
ba1f ។
ដេ ះរ យ
I-ករបងហ ញ ៖
េបើ 0 mM (C ) េគបន 2 2
0 00
0
x 4mx 4m 1y
m x
សមមល 2 20 0 0 0y (m x ) x 4mx 4m 1
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page72
)1(01yxxm)x4y(m4
1m4mx4xyxmy
002
0002
20
20000
ឌសរគមណងៃនសមករ )1( សរេសរ ៖
IRy,x;0)1x(16)x4y(
)1x(16)x16yx8y(
16yx16x16x16yx8y
)1yxx(16)x4y(
002
02
00
20
2000
20
002
02
0002
0
002
02
00
េ យ 0 នឲយសមករ )1( មនឬសពរេផ ងគន ជនចច ។
ដចេនះមនែខ េកងពរៃនរគ រែខ េកង )C( m ែដលកត ម
ចនច )y;x(M 000 ចេពះរគប 200 IRy;x ។
II-រ យថចតេកណ ABCDចរកកនងរងវង
េយើង ង 0cbyaxyx:)c( 22
ជសមកររងវងចរកេរករតេកណ ABC ។
េយើងបន )c(A នឱយ 0cb6a61 22
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page73
ឬ )1(37cb6a
)c(B នឱយ 0cb5a454 22
ឬ )2(41cb5a4
)c(C នឱយ 0cb3a2)3()2( 22
ឬ )3(13cb3a2
េយើងបនរបពនឋសមករ
13cb3a2
41cb5a4
37cb6a
បនទ បពេ ះរ យរបពនឋេនះេគបនចេមលើយ
23c,2b,2a ។
សមកររងវងចរកេរករតេកណ ABC ចសរេសរ ៖
023y2x2yx:)c( 22
ឬ 25)1y()1x(:)c( 22
មយងេទៀតេ យយកកអរេ េន Dជសកនងសមករ
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page74
25)13()12(:)c( 22
េផទ ងផទ តេនះនឱយ )c(D ។
េ យបនចនច D,C,B,A សថតេនេលើរងវងមនសមករ
25)1y()1x(:)c( 22 ែតមយេនះនឱយចតេកណABCD
ចរកកនងរងវង )c( មនផចត )1,1(I នង ក 5R ។
III-េ ះរ យរបពនឋសមករ ៖
900
16.5
400
15.4
yx
yx
េយើងមន )400
1ln()5.4(ln yx
ឬ )1(5ln24ln25lny4lnx
េហើយ )900
1ln()6.5ln( yx
ឬ )2(5ln26ln26lny5lnx
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page75
ម )2(&)1( េគបនរបពនឋ ខងេរកម
)5ln(
)6ln(
5ln26ln26lny5lnx
5ln24ln25lny4lnx
)4(5ln25ln.6ln26ln.5lny5lnx
)3(6ln.5ln26ln.4ln26ln.5lny6ln.4lnx22
បកសមករ )4(&)3( េគបន
)5ln.6ln.4(ln2x)6ln.4ln5(ln 22 នឱយ 2x
មសមករ 400
15.4 yx េគទញ
400
15.4 y2
នឱយេគទញ 2y ។ដចេនះ 2y,2x ។
IV-រ យបញជ កថ
ba2
abba1f
2
ba1f
េយើងមន 1x3x3
1x3x3x)x(f
2
23
កនតចេពះរគប IRx
IRx,0)1x3x3(
)1x(x3
)1x3x3(
x3x6x3
)1x3x3(
)1x3x3x)(3x6()1x3x3)(3x6x3()x('f
22
22
22
234
22
2322
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page76
ដចេនះ )x(f ជអនគមនេកើនេលើ IR ។
មយងេទៀតេយើងសនមតថ ba2
abba1
2
ba1
េគបន abba1
ba2
ba1
2
b1
1
a1
1
ba1
2
)b1)(a1(
)b1()a1(
ba1
2
េ យ a1
1
ba1
1
នង b1
1
ba1
1
រគប a នង b។
េគទញ b1
1
a1
1
ba1
2
នឲយba2
abba1
2
ba1
ពត។
ដចេនះ មលកខណះអនគមនេកើនេគទញបន ៖
ba2
abba1f
2
ba1f ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page77
វញញ ទ១១
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឲយ P(x) ជពហធដេរកទប ។
េគដងថ 2)x(P ែចក ចនង 2)1x( េហើយ 2)x(P ែចក ច
នង 2)1x( ។ចរកនតរកពហធ )x(P ។
II-ចរេ ះរ យរបពនឋសមករ
1723.28
171273.4y21xx
y1yx
III-េគឲយ 632a0 នង )2a(2
5aa
n
2n
1n
ចេពះរគប 0n ។
ចររ យថ 23
2cota
3n
n
ចេពះរគប INn ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page78
ដេ ះរ យ
I-កនតរកពហធ )x(P ៖
មប បេគ ចសរេសរ
)2()dcx()1x(2)x(P
)1()bax()1x(2)x(P2
2
េគបន
02)1(P
02)1(P នឲយ
2)1(P
2)1(P
េ យេធវើេដរេវេលើ )1( នង )2( េគបន ៖
2
2
)1x(c)dcx)(1x(2)x('P
)1x(a)bax)(1x(2)x('P
)4()1x(c)dcx(2)[1x()x('P
)3()]1x(a)bax(2)[1x()x('P
ម )3( នង )4( បញជ កថ )x('P ែចក ចនង )1x)(1x(
េគទញ )1x)(1x(k)x('P
( េរពះ )x(P ជពហធដេរកទ៣ )
េគបន r)x3
x(kdx).1x(k)x(P
32
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page79
ចេពះ 1x េគបន
2rk3
2)1(P
2rk3
2)1(P
េ ះរ យរបពនឋេនះេគបន 0r,3k
ដចេនះ x3x)x3
x(3)x(P 3
3
។
II-េ ះរ យរបពនឋសមករ ៖
)2(1723.28
)1(171273.4y21xx
y1yx
េ យបកសមករ (1) នង (2) អងគនងអងគេគបន ៖ x x y 1 x 1 2y y
x 3 x 2 y x y 2 y 3
x y 3
x y
8 4 .3 2 .3 27 343
(2 ) 3(2 ) (3 ) 3(2 )(3 ) (3 ) 343
(2 3 ) 343
2 3 7 (3)
មយងេទៀតដកសមករ(1) នង (2) អងគនងអងគេគបន ៖
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page80
y x 1 2y x y 1 x
y 3 y 2 x y x 2 x 3
y x 3
x y
27 2 .3 4 .3 8 1
(3 ) 3(3 ) (2 ) 3(3 )(2 ) (2 ) 1
(3 2 ) 1
2 3 1 (4)
ម 3 នង 4 េយើងបនរបពនឋ ៖
)4(132
)3(732yx
yx
បកសមករ 3 នង 4 េគបន 82.2 x នឲយ
ដកសមករ 3 នង 4 េគបន 63.2 y នឲយ 1y ។
ដចេនះ x 2 , y 1 ។
III-រ យបញជ កថ 23
2cota
3n
n
ចេពះ 0n េគបន 224
cota0
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page81
26
264
4
264
261
)43
sin(
)43
cos(1
12sin
12cos1
24cos
24sin2
24cos2
24sin
24cos
24cot
2
6322
4
348)26(4
4
)26()26(4
24cot
2
េគទញ 632a0
េហតេនះ 23
2cota
3n
n
ពតចេពះ 0n ។
សនមតថ ពតដលតទ k គ 23
2cota
3k
k
ពត
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page82
េយើងនងរ យថ ពតដលតទ 1k គ ៖
23
2cota
2k
1k
ពត ។
េយើងមន )2a(2
5aa
k
2k
1k
េ យ 23
2cota
3k
k
េនះ
3
2cot2
523
2cot
a3k
23k
1k
2
2
2cot2
13
2cot
3
2cot2
13
2cot4
3
2cot
a
3k
3k2
3k
3k3k2
1k
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page83
េ យេរបើរបមនត acot2
1acota2cot
2
េគបន 23
2cota
2k
1k
ពត ។
ដចេនះ 23
2cota
3n
n
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page84
វញញ ទ១២
សរមបរយះេពល២េមង
I-េគឱយ n n
1 1A i i , n IN
3 3
។
ចរបងហ ញថ n 1
n
2 nA i . .sin
3( 3)
ចេពះរគប n IN ។
II-េគឱយចននគតវជជមន n ។
េគដងថ n ែចកនង 7 ឱយសណល 5 េហើយ n ែចកនង 8
ឱយសណល 3 ។
ក. េតើចនន n េនះែចកនង 56 ឱយសណលបនម ន ?
ខ. រកចនន n េនះេ យដងថ 5616 n 5626 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page85
III-េគឱយ ងេតរកល
1
0 20
dtI
1 t t
នង 1 n
n 20
tI .dt , ( n IN )
1 t t
ក. ចរគណនតៃមលៃន 0I រច រ យថ n(I ) ជសវតចះ។
ខ. រ យបញជ កថ n n 1 n 2
1I I I
n 1 ។
គ. ទញឱយបនថ n
1 1I , n 2
3(n 1) 3(n 1)
។
ទញរកលមត nnlim (nI )
។
IV-េគឲយ 1 2 3 4 5a ,a ,a ,a ,a ជចននពតែដលេផទ ងផទ តសមករ
3 51 2 42 2 2 2 2 2
a aa a a 1
k 1 k 2 k 3 k 4 k 5 k
ចេពះ k 1,2,3,4,5 ។
ចរកនតតៃមល 3 51 2 4a aa a a
37 38 39 40 41 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page86
ដេ ះរ យ
I-បងហ ញថ n 1
n
2 nA i . .sin
3( 3)
ចេពះរគប n IN ។
េយើងមន n n
1 1A i i , n IN
3 3
ង 1 1 i. 3 2 1 3 2Z i i cos i.sin
2 2 3 33 3 3 3
មរបមនតដមរេគបន n n
n
n
1 2 n nZ i cos i.sin
3 33 ( 3)
េហើយ n
n
n
2 n nZ cos i.sin
3 3( 3)
េគទញ n n
n n
2 n n 2 n nA cos i.sin cos i.sin
3 3 3 3( 3) ( 3)
n n 1
n n
2 n n n n 2 ncos i.sin cos i.sin i. .sin
3 3 3 3 3( 3) ( 3)
ដចេនះ n 1
n
2 nA i . .sin
3( 3 )
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page87
II-ក. េតើចនន n េនះែចកនង 56 ឱយសណលបនម ន ?
មសមមតកមមេគដងថ n ែចកនង 7 ឱយសណល 5 នឱយមន
1q IN ែដល 1n 7q 5 (1)
េហើយមយងេទៀត n ែចកនង 8 ឱយសណល 3 េនះនឱយមន
2q IN ែដល 2n 8q 3 (2)
ម (1) នង (2) េគបនរបពនឋ 1
2
n 7q 5 (1)
n 8q 3 (2)
ឬ 1
2
8n 56q 40 (3)
7n 56q 21 (4)
ដកសមករ (3 ) នង (4) េគបន 1 2n 56(q q ) 19
ង 1 2q q q , q IN
េគបន n 56q 19 ។
ទនកទនងេនះមននយថចនន n េនះែចកនង 56 ឱយសណល 19
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page88
ខ. រកចនន n េនះេ យដងថ 5616 n 5626
េគមន n 56q 19 នឱយ 5616 56q 19 5626
ឬ 5597 5607
q56 56
ឬ 53 7
99 q 10056 56
នឱយ q 100 ។
ចេពះ q 100 េគបន n 5600 19 5619 ។
III-ក. គណនតៃមលៃន 0I រច រ យថ n(I ) ជសវតចះ
េយើងបន 1 1
0 220 0
dt dtI
3 11 t t ( t)4 2
ង 1U t
2 នឱយ dU dt
េហើយចេពះ t 0,1 េនះ 1 3U ,
2 2
េគបន 3 32 2
011 2 222
dU 2 2UI arctan
3 3 3( ) U
2
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page89
2 2 1 2
arctan 3 arctan3 63 3 3 3 3 3
។
ដចេនះ 1
0 20
dtI
1 t t 3 3
។
មយងេទៀតេគមន 1 n
n 20
tI .dt
1 t t
នង 1 n 1
n 1 20
tI .dt
1 t t
ចេពះរគប t 0,1 េគមន n 1 nt t នឱយ n 1 n
2 2
t t
1 t t 1 t t
េគទញ 1 1n 1 n
2 20 0
t t.dt .dt
1 t t 1 t t
ឬ n 1 nI I , n IN ។
ដចេនះ n(I ) ជសវតចះ ។
ខ. រ យបញជ កថ n n 1 n 2
1I I I
n 1
េយើងបន 1 1 1n n 1 n 2
n n 1 n 2 2 2 20 0 0
t dt t dt t dtI I I
1 t t 1 t t 1 t t
1 1n n 1 n 2 n 2
2 20 0
11n n 1
00
(t t t )dt t (1 t t ).dt
1 t t 1 t t
1 1t dt t
n 1 n 1
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page90
ដចេនះ n n 1 n 2
1I I I
n 1 ។
គ. ទញឱយបនថ n
1 1I , n 2
3(n 1) 3(n 1)
េយើងមន )I( n ជសវតចះ ។ មលកខណៈៃនសវតចះេយើងមន ៖
n n 1 n 2 n n 2 n 1 nI I I 3I I I I
េ យ n n 1 n 2
1I I I
n 1 នឱយ n 2 n 1 n
1I I I
n 1
េគទញ n
1 13I
n 1 n 1
នឱយ n
1 1I , n 2
3(n 1) 3(n 1)
។
ដចេនះ n
1 1I , n 2
3(n 1) 3(n 1)
។
ទញរកលមត nnlim (nI ) :
មន n
1 1I , n 2
3(n 1) 3(n 1)
នឱយ n
n nnI
3(n 1) 3(n 1)
។ ដចេនះ nn
1lim nI
3 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page91
IV-កនតតៃមល 3 51 2 4a aa a a
37 38 39 40 41
ងអនគមន
5
3 51 2 4
p 0
a aa a a 1f (x) (x p) 1
x 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x
ែដល x x 1 , 4 , 9 , 16 , 25
េគបន f (1) f (4) f (9) f (16) f (25) 0
នឲយអនគមន f ចសរេសរមយែបបេទៀតជ ង
f (x) c(x 1)(x 4)(x 9)(x 16)(x 25) 2
ម (1) េគទញបន៖ x 0limf(x) 1 2 3 4 5 (0 1) 120
ម (2) េគទញបន៖
2
x 0limf (x) c.( 1)( 4)( 9)( 16)( 25) (120) c
េគបនសមករ 2 1(120) .c 120 c
120
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page92
េគបន 1f (x) (x 1)(x 4)(x 9)(x 16)(x 25)
120
េបើ 35.32.27.20.11x 36 f (36) (3)
120
ម (1)េបើ x 36 េគបន
51 2 aa a 1f (36) 36.37.38.39.40.41( ... ) (4)
37 38 41 36
ម (3) នង (4) េគទញបន
51 2 aa a 1 35.32.27.20.11...
37 38 41 36 120.36.37.38.39.40.41
ដចេនះ 3 51 2 4a aa a a 18746537 38 39 40 41 6744582
។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page93
វញញ ទ១៣
សរមបរយះេពល២េមង
I-គណនផលបក
!n.n.....!3.3!2.2!1.1Sn
ែដល 1.2.3)....2n)(1n(n!n ។
II-េ ះរ យរបពនឋសមករ
byaxyx
bayx44
3
ែដល a នង b ជចននពតែដល 0ba ។
III-េគឲយសវត }a{ n កនតេ យ ៖
1a0 នង 4a....a.aa n101n ចេពះរគប 1n ។
ចរបងហ ញថ 2aa 1nn ចេពះរគប 1n ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page94
IV-េគឲយ ងេតរកល 4
nn
0
I tan x.dx
ែដល n 0 , 1 , 2, ...
ក/រ យថ n(I ) ជសវតចះ រចគណន n n 2I I ជអនគមនៃនn។
ខ/បងហ ញថ n
1 1I
2(n 1) 2(n 1)
រគប n 2 ។
គ/គណនលមត nnlim (nI )
។
ដេ ះរ យ
I-គណនផលបក
!n.n.....!3.3!2.2!1.1Sn
េគមន !k.]1)1k[(!k.k
!k)!1k(!k.k
!k!k).1k(!k.k
េគបន !n)!1n(...)!3!4()!2!3()!1!2(Sn
ដចេនះ 1)!1n(Sn ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page95
II-េ ះរ យរបពនឋសមករ
byaxyx
bayx44
3
សមមល 1
y
yxbyax
)yx(ba44
3
443
44
3
yx)yx(y)yx(a
yxbyax
)yx(ybyay
េ យ 0ba េនះ 0yx
េគទញ 23443
xy3xyx
yx)yx(ya
េហើយ 323 yyx3a)yx(b
េគបនរបពនឋ
byyx3
axy3x32
23
នឲយ
3
3
bayx
bayx
ដចេនះ 2
babay;
2
babax
3333
។
III-បងហ ញថ 2aa 1nn
េយើងសេងកតេឃើញថរគប INk េគមន 0ak ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page96
េគមន 4a....a.aa n101n
េគបន 4a.....a.aa 1n102n
2
n102n
n102
n102n
n10n102n
)2a.....aa(a
4)a....a.a(4)a.....aa(a
4)4a.....a.a)(a.....a.a(a
េគទញ 2a.....aaa n102n
2)4a(a 1n2n ឬ 2aa 2n1n
ដចេនះ 2aa 1nn ។
IV- ក/រ យថ n(I ) ជសវតចះ
រគប x [0, ]4
េគមន 0 tanx 1
េគបន n 1 nn IN : cot x cot x នឲយ 4 4
n 1 n
0 0
tan x tan x.dx
ដចេនះ n(I ) ជសវតចះ ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page97
គណន n n 2I I ជអនគមនៃនn៖
េគបន 42 n
n n 20
I I (1 tan x) tan x.dx
ង 2u tan x du (1 tan x).dx
ចេពះ x [0, ]4
េនះ u [0 , 1]
េគបន 11
n n 1n n 2
00
1 1I I u du u
n 1 n 1
ដចេនះ n n 2
1I I
n 1
។
ខ/បងហ ញថ n
1 1I
2(n 1) 2(n 1)
រគប n 2 ៖
មន n n 2
1I I
n 1
េនះ n 2 n
1I I
n 1
រគប n 2 ។
េ យ n(I ) ជសវតចះេនះេគបន n 2 n n 2I I I
េគទញ n n 2 n 2 nn
I I I II
2 2
ដចេនះ n
1 1I
2(n 1) 2(n 1)
រគប n 2 ។
គណតវទយ របករណ
េរៀបេរៀងេ យ លម ផលគន Page98
គ/គណនលមត nnlim (nI )
៖
េ យ n
1 1I
2(n 1) 2(n 1)
រគប n 2
គណអងគទងពរៃនវសមភពនង n េគបន ៖
n
n nnI
2(n 1) 2(n 1)
េ យ
n n
n n 1lim lim
2(n 1) 2(n 1) 2
ដចេនះ nn
1lim (nI )
2 ។