Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz.
AA
SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINA İLİŞKİN MERKEZÎ SINAV
2018-2019EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI
A(Ö
DSG
M)
18
FEN BİLİMLERİ
1. Karasalbirekosistemdekibesinzincirişekilde-kigibidir.
Ot Çekirge Kertenkele Yılan
>>>
Bubesinzincirindekicanlılarınyaşadıklarıortamdakibireysayılarıfarklıboyutlardakitahtabloklarileeşleştirilecektir.Bubloklarınboyutlarıbireysayısınıtemsiletmektedir.Büyükolanbloklarbireysayısınınçok,küçükolanlarisebireysayısınınazolduğunugöstermektedir.
Ot Çekirge Kertenkele Yılan
>>>
Buna göre, bu besin zincirindeki canlıların birey sayılarını temsil eden tahta blokların dizilimi aşağıdakilerin hangisindeki gibi olmalıdır?
A) B)
C) D)
YılanKertenkeleÇekirgeOt
YılanKertenkeleÇekirgeOt
YılanKertenkeleÇekirgeOt
YılanKertenkeleÇekirgeOt
2. Gözorganınıngelişiminikontroledengenlersayesindecanlıtürlerineözgügözçeşitleriortayaçıkmıştır.Birbiliminsanıçeşitlihayvan-lardagözoluşumunukontroledengenlerinbirbölümünüaşağıdakişekildegöstermiştir.
DNA:A A A A A AAT T T TT T CC G G G G G
.......
DNA:A A A A A AAT T T TT TC C G GG G G
.......
DNA:A A A A AA AAT T TT C CCC G G G G
.......
............................
Verilen bilgilere göre gen kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Genler,DNAüzerindekibirgrupnükleotiddizisindenoluşur.
B)Farklıcanlılardakibirorganıngelişiminikontroledengenler,ortaknükleotiddizileriiçerebilir.
C) Farklıcanlılardayeralangözlerinoluşma-sındaişlevgörengenlerinnükleotiddizi-limlerininbirbiriyleaynıolmazorunluluğuyoktur.
D)Canlılardakigenlerinfarklıolmasınükleotiddizilimindekifarklılıklardandeğil,nükleotidbazlarınınfarklıolmasındankaynaklanır.
AAFEN BİLİMLERİ
19Diğer sayfaya geçiniz.
3. Fotosentezinyapayışıktagerçekleşipgerçekleşmeyeceğiniaraştırmakisteyenbiröğrenciverilenmal-zemelerdenuygunolanlarıseçerekbirdeneydüzeneğioluşturacaktır.
Işık ve havageçirmez kutu
Hava geçirmez şeffaf kutu
KOH çözeltisi (Karbondioksit
tutucudur.)
K bitkisi
OrtamdakiO2 miktarınıölçen cihaz
Beyaz ışık veren el feneri
O2
%
DENEY MALZEMELERİ
Öğrenci,güneşışığıalanbirortamdaaraştırmaamacınayöneliktekbirdeneydüzeneğihazırlayarakdüzenektekioksijenmiktarıdeğişiminigözlemliyor.
Bu öğrencinin araştırma amacına uygun olarak hazırladığı deney düzeneği aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır? (Işıkgeçirmezkutular,içlerindekidüzenekleringörülebilmesiiçinönyüzeyiaçıkgösterilmiştir.)
A)
Işık geçirmez
kutu
O2
%
C)
Şeffaf kutu
O2
%
B)
Işık geçirmez
kutu
O2
%
D)
Şeffaf kutu
O2
%
AAFEN BİLİMLERİ
20
A(Ö
DSG
M)
4. Biröğretmendoğadakiazotdöngüsüşemasınıvedöngüdeişlevgörebilecekçamkozalağımantarıhakkındakibilgiyiöğrencilerineşuşekildesunmuştur:“Çamkozalağımantarı,çürüyenkozalaklardanbeslenirvekozalakyapısınıoluşturanmolekül-lerindoğayadönüşümünüsağlar.”
2
Yıldırım
Azot
Azot bağlayan canlılar
Organik atıklar
Azotu havaya aktaran canlılar
1
4
3
Organik atık ayrıştıran canlılar
Buna göre çam kozalağı mantarı, şemada numaralanarak verilmiş canlılardan hangi-sinin azot döngüsünde üstlendiği göreve benzer bir işleve sahiptir?
A)1 B)2 C)3 D)4
5. TatlısukaynaklarıDünya’dakisukaynaklarınınyaklaşık%3’ükadardır.Bazıaraştırmacılarbukaynaklarınbilinçsizkullanımınındevametme-sihâlindeyakınbirgelecekteDünyaüzerindesukıtlığıyaşanacağınıöngörmektedirler.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi araştır-macıların öne sürdüğü bu sorunu önlemeye yönelik uygulamalardan biri olamaz?
A) Yağmursularınındepolanarakbahçesulamasındakullanılmasınayöneliksistemtasarlanması
B)Tarlalarınzamanındanöncevefazlasu-lanmasınıengellemekiçintoprağınneminiölçenbiraraçgeliştirilmesi
C) Barajlardatoplanansuyundağıtımsistemi-negönderilmedenöncearıtmasisteminealınması
D)Lavabogiderlerindenakansuyuntoplana-rakarıtılmasıvebahçelerdekullanılabilecekhâlegetirilmesi
AAFEN BİLİMLERİ
21
A(Ö
DSG
M)
Diğer sayfaya geçiniz.
6. Biraraştırmadabezelyebitkisiningövdeuzun-luğununkalıtımıincelenmiştir.
Buaraştırmada;
• Önceikiuzunboylubezelyeçaprazlanarakbirincikuşakeldeedilmiştir.
• Dahasonrabirincikuşaktanalınanikiuzunboylubezelyeçaprazlanmıştır.
• Buçaprazlamasonucundaikincikuşaktauzunboylubezelyelerinyanısırakısaboylubezelyelerindeortayaçıktığıgörülmüştür.
Verilen bilgilere göre aşağıdaki yorumlar-dan hangisi yapılabilir?
A) Birincikuşaktakibezelyelerintamamısafdöldür.
B)İkinciçaprazlamaiçinseçilenbezelyeleringenotipiheterozigottur.
C) İkinciçaprazlamasonucuoluşanbezelye-leringenotiplerininheterozigotolmaihtimaliyoktur.
D)İkincikuşaktakısaboylubezelyelerinortayaçıkmasınınteknedenimutasyongeçirmişolmalarıdır.
7. Resimdebirdenizanemonuileonunuzantılarıarasındayaşayanpalyaçobalığıverilmiştir.
Palyaço balığı
Anemon
Buanemonlar,uzantılarıüzerindebulunanzehirliiğnelerinikullanarakyakınlarınakadargelenküçükbalıklarısokupzehirlerveonlarlabeslenebilir.Palyaçobalıkları,vücutyüze-yindekikayganmukustabakasısayesindeanemonunzehrindenetkilenmez.Böylece,palyaçobalıklarıanemonunuzantılarıarasındarahatçadolaşır,düşmanlarındansaklanırvegüvenlibirşekildebeslenir.
Verilen durumla ilgili olarak aşağıdaki çıka-rımlardan hangisi yanlıştır?
A) Denizanemonununyaşadığıortamdakibalıklararasında,anemonunzehirliiğnele-rindenetkilenmeözelliğifarklıolanbalıklarvardır.
B)Denizanemonununzehri,kendisiylebirlikteyaşayanbalıktürününseçilimindeetkiliolmuştur.
C) Palyaçobalıkları,denizanemonlarınınzehrindenetkilenmeyecekbiradaptasyonasahiptir.
D)Denizanemonlarınınzehri,palyaçobalıkla-rınıngenotipinietkilemedenfenotiplerindegözlemlenebilirbirdeğişiklikyapmıştır.
AAFEN BİLİMLERİ
22
A(Ö
DSG
M)
8. Elektriksel yük cinsleri farklı olan cisimler yaklaştırıldıklarında birbirlerini çekerken yük cinsleri aynı olan cisimler yaklaştırıldıklarında birbirini iter.Budurumugözlemlemekisteyenöğrenciyükcinsivemiktarınıbilmediğibiralüminyumtop,birebonitçubukvebircamçubukkullanaraktablodakigibiikifarklıuygulamayaparakgöz-lemleriniyazıyor.
Uygulamalar Gözlenen Sonuçlar
I. Alüminyumtopveebonitçubukbirbirineyaklaştırılıyor.
Alüminyumtopveebonitçubukbirbiriniitiyor.
II. Ebonitvecamçubuk-larbirbirineyaklaştı-rılıyor.
Ebonitvecamçubukbirbiriniçekiyor.
Buna göre bu cisimlerin yüklerinin cinsleri aşağıda verilenlerden hangisi olabilir?
Alüminyumtop
Ebonitçubuk
Cam çubuk
A) Negatif(-) Negatif(-) Pozitif(+)B) Pozitif(+) Pozitif(+) Pozitif(+)C) Negatif(-) Pozitif(+) Negatif(-)D) Negatif(-) Negatif(-) Negatif(-)
9. GençbirgirişimciolanAli,beyazeşyalarınmetalyüzeyleriniboyamaişinegiriyor.Öğren-dikleriniuygulamakisteyenAliilkdenemedenegatif(-)yükleyüklediğibeyazeşyanınmetalyüzeyinenötrboyatanecikleripüskürt-tüğündeboyanınbumetalinyüzeyinedüzgündağılmadığını,bazıbölgelerdekoyuveaçıkrenklerinoluştuğunugörüyor.BusorunuçözmekiçinAliikincidenemede,birincidenemedekiyleözdeşolanmetalbiryü-zeyiyinenegatif(-)yükleyükleyerekmetalinyüzeyinebukezpozitif(+)yüklüboyatanecik-lerinipüskürttüğündeboyanınyüzeyedüzgündağıldığınıgörüyor.
Buna göre ikinci denemede beyaz eşyanın metal yüzeyine boyanın düzgün dağılmasının sebebi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
A) Nötrcisimlerinyüklücisimlertarafındançekilmesi
B)ZıtyüklücisimlerinbirbiriniçekmesiC) AynıyüklücisimlerinbirbiriniitmesiD)Nötrbircisminbaşkabirnötrcisimtarafın-
danetkilenmemesi
AAFEN BİLİMLERİ
23Diğer sayfaya geçiniz.
10. Basınç, birim yüzeye etki eden dik kuvvet olarak tanımlanır.Bubilgiyikullanmakisteyenbiröğrencininkurduğuhipotez,kullandığıyöntemvebulgularınadayalıçizdiğigrafikşuşekildedir:
Hipotez: Katıların yüzeye uyguladıkları basıncın büyüklüğü temas ettikleri yüzey alanına bağlıdır.
Yöntem: Bir kum havuzunda; 8 adet özdeş tahta bloğun 4 tanesi ile I. dizilim, kalan4 tanesiyle de II. dizilim, bloklar birbirlerine yapıştırılarak yapılır.
Bulgular:
DizilimlerII.I.
Kuma batma miktarı
Buna göre öğrencinin deneyinde kurduğu düzenek aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Kum
A)
Yer (yatay)
Yer (yatay)
Yer (yatay)
Yer (yatay)
B)
Kum
Kum
C) D)
Kum
I. II. I. II.
I. II. I. II.
AAFEN BİLİMLERİ
24
11. BirdeneydeŞekil I ’dekigibisusızdırmazhareketlipistonabağlıyayınbulunduğukap;Şekil II ’dekigibiiçindesubulunanbirkabakonulduğundayayınbirmiktarsıkıştığı,Şekil III ’tekigibikaptakisumiktarıartırıldığındaiseyayındahafazlasıkıştığıgözlenmiştir.
Şekil III
Yer (yatay)
Yer (yatay)
Yer (yatay)
Hareketli piston
YaySuSu
Şekil IIŞekil I
Su
Kap
Hava
Kap
Suyun sıkışmadığı kabul edilen bu deneyden yararlanarak aşağıdaki hipotezlerden hangisi test edilebilir?
A) Sıvılar,üzerineuygulanankuvvetiheryöneeşitbüyüklükteiletir.B)Suyunbasıncı,içindebulunduğukabıngenişliğinebağlıdır.C) Suyunyoğunluğuarttıkçabasıncıdaartar.D)Suyunderinliğiarttıkçabasıncıdaartar.
12. NötrbirelektroskobuntopuzunabircisimdokunduranMustafa,elektroskobunyapraklarınınaçıldığınıgözlemliyor.BugözleminedayalıolarakMustafa,dokundurduğucisminpozitif(+)yüklüolduğunuiddiaediyor.ZeynepisecisminyükcinsininbelirlenmesiiçinMustafa’nıngözlemininyetersizolduğunuönesürüyor.
Buna göre Zeynep aşağıdakilerden hangisini yaparsa kendi düşüncesini destekler?
A) Negatif(-)yüklüolduğubilinenbircisminötrbirelektroskobuntopuzunadokundurursaB)Pozitif(+)yüklüolduğubilinenbircisminötrbirelektroskobuntopuzunadokundurursaC) Nötrbircismi,nötrbirelektroskobuntopuzunadokundurursaD)Yapraklarıaçıkbirelektroskobutopuzundantopraklarsa
AAFEN BİLİMLERİ
25Diğer sayfaya geçiniz.
13. ŞekillerdeDünya’nınGüneşetrafındadolanırkenoluşanikifarklıkonumu,tablodaisehangiyarımküredeolduklarıbelirtilmeyeneşyükseltilerdekiKveLşehirlerininocakvetemmuzaylarındakisıcaklıkortalamalarıverilmiştir.
II. Konum
Güney
Ekvator
Ekvator
I. Konum
Kuzey Kuzey
Güney
Güneş Güneş
Şehirler Ocak Ayı Sıcaklık Ortalaması (°C)
Temmuz Ayı Sıcaklık Ortalaması (°C)
K -6 21
L 23 -4
Buna göre tablodaki verilerden ve Dünya’nın konumlarından yararlanarak K ve L şehirleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) I.konumundaykenLşehrindeyazmevsimiyaşanır.B)II.konumundaykenKşehrindekışmevsimiyaşanır.C) I.konumundaykenLşehri,GüneşışınlarınıKşehrindendahadikaçıilealır.D)II.konumundaykenKşehri,GüneşışınlarınıLşehrindendahadikaçıilealır.
AAFEN BİLİMLERİ
26
A(Ö
DSG
M)
14. Mert,birkutuyu;özdeşmakaralar,iplerveeşitbölmelikaldıraççubuklarıkullanarakkuvvet-tenkazançsağlayacakşekildeyerdenyukarıçıkarmakistiyor.
Makara ve ip ağırlıkları ile sürtünmenin önemsenmediği aşağıdaki düzeneklerden hangisi Mert’in amacına uygun değildir?
B)
Kuvvet
Kutu
Yer (yatay)
D)
Yer (yatay)
KuvvetKutu
Yer (yatay)
KuvvetKutu
A)
C)
Yer (yatay)
Kuvvet
Kutu
15. BirucuLçubuğunabağlanaraksabitlenenip,şekildekigibiAhmetveMehmettarafındantutulanKveLçubuklarınınetrafınasarılıyor.AyşeiseAhmetveMehmet’inçubuklarauy-guladığıkuvvetlerdendahaazkuvvetuygu-layarakipinboştakalanucundançektiğindeçubuklarınbirbirineyaklaştığınıgörüyor.
K
Lİp
AhmetMehmet
Ayşe
Bu sistemde kuvvet kazancını sağlayan basit makine aşağıdakilerden hangisidir?
A) SabitmakaraB)EğikdüzlemC) KaldıraçD)Hareketlimakara
AAFEN BİLİMLERİ
27Diğer sayfaya geçiniz.
16. Yapılanikifarklıişlemvebuişlemlereaitgözlemlertablodakigibidir.
Yapılan işlem Gözlemler
1. Nitrik asit (HNO3) içerisine bakır (Cu) parçaları atılıp karıştırılır.
• Renkli bir gaz çıkışı gözlendi.• Çözelti maviye döndü.• Tepkime kabı ısındı.
• Suyun rengi değişti.• Katı iyot parçaları bir miktar
çözündü.
2. Katı iyot parçaları suyun içerisine atılıp karıştırılır.
Buna göre;I. tepkimekabınınısınması,II. gazçıkışınınolması,III.iyotunsudaçözünmesi
gözlemlerinden hangileri kesinlikle bir kimyasal değişim olduğunu gösterir?
A)YalnızI. B)YalnızIII. C)IveII. D)IIveIII.
AAFEN BİLİMLERİ
28
A(Ö
DSG
M)
17. Bir çözeltinin asidik ya da bazik olma durumu-na göre renk değiştiren maddelere indikatör veya ayıraç denir.
Bilgi:BirbitkikullanılarakhazırlananKçözeltisi;asidikortamdaaçıkpembe,bazikortamdasarırenkalır.
Bubilgiyideneyerekgözlemlemekisteyenbiröğrenci,şekildekigibiikifarklıçözeltihazırlıyorvebunlarınüzerineeşitmiktarlardaKçözeltisiilaveediyor.
I. çözelti II. çözelti
K çözeltisi ilave ediliyor.
I. çözeltinin açık pembe, II. çözeltinin sarı renge dönüştüğünü gözlemleyen öğrenci-nin başlangıçta hazırladığı çözeltiler aşağı-dakilerden hangisi olabilir?
I.çözelti II.çözelti
A) Sabunlusu MadensuyuB) Limonsuyu ElmasuyuC) Amonyak TurşusuyuD) Portakalsuyu Deterjanlısu
18. Biröğrenci,safbirmaddeninsıcaklıkdeğişimi-ninkütleyebağlıolduğunugözlemlemekiçinikiayrıdüzenekoluşturupbudüzenekleribelirlibirsüreısıtıyor.Aşağıdakilerden hangisi öğrencinin hazırla-yacağı deney düzeneklerinde sabit tuttuğu (kontrollü) değişkenlerden biri olamaz?
A) KullanılanmaddelerinmiktarıB)DüzeneklerdeyeralanısıtıcılarınsayısıC) KullanılanmaddelerincinsiD)Düzenekleriısıtmasüresi
AAFEN BİLİMLERİ
29Diğer sayfaya geçiniz.
19. Periyodiktablodüzenlenirkenelementlerbelirliözelliklerinegöregruplandırılır.Butablonunoluşturul-masındageçentarihselsüreçteortayaatılangörüşlerdenikisişöyledir:I. görüş :Elementler,artanatomkütlelerinegöresıralanır.II. görüş :Elementler,artanatomnumaralarınagöresıralanır.GünümüzdegeçerliolanII.görüşünsavunduğukuralagöredüzenlenenperiyodiktablodakibazıele-mentlerşekildeverilmiştir.
1H
1.003Li
6.94
4Be9.01
5B
10.81
6C
12.01
7N
14.00
8O
15.99
9F
18.99
10Ne
20.17
2He4.00
13Al
26.98
14Si
28.08
15P
30.97
16S
32.06
17Cl
35.45
18Ar
39.94
11Na
22.98
11Na
22.9812Mg
24.3019K
39.09
20Ca
40.07
Atom numarası
Ortalama atom kütlesi
Buna göre aşağıdaki element çiftlerinden hangisi I. görüşün ortaya koyduğu kurala uymayan bir örnek olarak gösterilebilir?
A)H-He B)Ar-K C)Na-Mg D)N-O
AAFEN BİLİMLERİ
30
20. Biröğrenci,ilksıcaklıklarıaynıolansafbirsıvıyıözdeşkaplarda,özdeşısıtıcılarlaeşitsüreısıtarakyaptığıikiayrıdeneyinsonucundaşekildekisıcaklık-zamangrafiklerinieldeediyor.
Sıcaklık (°C)
Zaman (dakika)
105
45
25
10 20 50
I. Grafik
Sıcaklık (°C)
Zaman (dakika)
45
25
20 5040
55
II. Grafik
Buna göre grafiklerde taranmış olarak gösterilen alanda geçen sürenin II. grafikte daha uzun olmasını, bu saf sıvının aşağıdaki özelliklerinden hangisi etkilemiştir? (Isıalışverişininsadecesıvılarveısıtıcılararasındaolduğudüşünülecektir.)
A) ÖzısısıB)KütlesiC) DonmanoktasıD)Kaynamanoktası
TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.