เอกสารสรปผลการประชมแลกเปลยนเรยนร Storytelling

การพฒนาเทคนคการสอนของ อาจารยประจ าศนยการศกษาวทยาลยทองสข จงหวดพษณโลก

ศนยการศกษาวทยาลยทองสข จงหวดพษณโลก ปการศกษา 2555

เกรนน า

การเขยนเรองเลาเราพลง ( story telling) เปนเครองมอหนงในบรรดาเครองมออนหลากหลายของการจดการความร (Knowledge Management) โดยสวนใหญจะนยมน ามาขบเคลอนภายหลงการด าเนนงานของแตละกจกรรมไดเสรจสนลง เพอสะทอนใหเหนถงผลลพธของการด าเนนงาน รวมถงภาพสะทอนอนๆ ทปรากฏเปนองคประกอบของผลลพธ เชน ความส าเรจและปจจยแหงความส าเรจ รวมถงความลมเหลวและปจจยแหงความลมเหลว ดวยเหตนเรองเลาเราพลง หรอการเขยนเรองเลาเราพลง จงมสถานะเหมอนการสรปบทเรยน ( AAR : After Action Review) หรอการถอดบทเรยน ( lesson learned) ไปในตว เพอกอใหเกดชดความรในการทจะขบเคลอนการงานใหส าเรจสบตอไป พรอมๆ กบการปองกนมใหปญหาเดมๆ วนเวยนกลบมาเกดซ าแลวซ าอก

เรองเลาเราพลง มสถานะเปนหนงในเครองมออนทรงพลงของการจดการความร เนองเพราะการเขยนเรองเลาเราพลง เปนการเขยนเพอสกดเอา “ความรในตวตนของคนแตละคน ” ออกมาใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาคน พฒนางาน พฒนาองคกรและสงคม ทงในมตของการพฒนาตอยอดและมตของการแกปญหา ครอบคลมถง “ความรประเภทเปดเผย ” (Explicit Knowledge) และ “ความรประเภทฝงลกในตวคน (Tacit Knowledge) โดยเฉพาะความรประเภทหลงนน ถอวามความส าคญอยางยงยวด เพราะถอเปนความร หรอเคลดวชา ภมปญญา เทคนคทเกดจากการ “ท าจรง เรยนรจรง ” จนกอเกดเปน “ปญญา” หรอ “ปญญาปฏบต” ของแตละบคคล ซงอาจเรยกในมตหนงวา “คนหนางาน” กไมผด และโดยทวไปการเขยนเรองเลาเราพลงจงมกสะทอนใหเหนมต “ความร” ทฝงลกในตวตนของแตละคนใน 3 สถานะคอ

ความรทฝงลกในสมอง (Head) ความรทฝงลกจากการปฏบต (Hand) และความรทฝงรากลกในจตใจ (Heart)

ดงนนการเขยนเรองเลาเราพลง จงเรมตนจากการสกดความรจากตวตนของผเขยน หรอผปฏบตเสยกอน เปนการทบทวนประสบการณชวตและการท างานใหตกผลก เสมอนการจดระบบระเบยบวธคดจากโลกภายใน (ตวเอง) ไปสโลกภายนอก (สงคม) อนหมายถงการถายทอดเรองราวออกมาเปนลายลกษณอกษร หรองานเขยนเพอสอสารไปยงผอน การสอสารเชนนน จงเปนกระบวนการของการแบงปน ( share) และเรยนรรวมกน ( learn) หรอแมแตการสะทอนถงหวใจหลกของการจดการความร คอการแลกเปลยนเรยนร (Knowledge sharing)

โดยเรมจากการสกดความรจากตวบคคลสระบบเอกสาร เนนการถายทอดดวยกลวธของการ “เลาเรอง” เพอสะทอนใหถงภาพรวมของการด าเนนงานในกระบวนการทงหมด ซงครอบคลมถงประเดนส าคญๆ เชน จดเรมตน แรงบนดาลใจ หรอกรอบแนวคด ( Theory) กลยทธ ( Tactic) กระบวนการ (Process) กจกรรม (Activity) หรอวธการและขนตอนทใชในการขบเคลอน รวมถงขมความร ( Knowledge Assets) อนเปนปจจยแหงความส าเรจ หรอแมแตความลมเหลวทคนพบในการด าเนนงาน

การเขยนแบบเรองเลาเราพลง เปนการเขยนเพอการสอสารทมงใหผอานไดอานเรองราวนนๆ ดวยบรรยากาศเสมอนการ “นงฟงผเขยนเลาเรอง ” ดวยตนเอง เหนภาพบรรยากาศของสงตางๆ ทเกดขนตงแตตนจนจบ (Process) พบขอมลของการปฏบตทงในมตของ “กระบวนการ” และ “ผลลพธ” และผลลพธทวานนมกยดโยงใหเหนถง “ความส าเรจ ” และ “ความสข” ทเกดจากการด าเนนการของ “คนหนางาน” ซงผเลาอาจเปนไดทง “ผปฏบต” ในเรองดงกลาว หรอเปนเพยง “ผสงเกตการณ” กได แตหากเปนเรองเลาทถกเขยนขนจากผปฏบตจรง จะถอวาเปนสงทด เพราะนนคอการถายทอดประสบการณตรงทเกดจากการฝงตวกบงานนนๆ

ดงนน การเขยนเรองเลาเราพลง จงเปนการเขยนเรองเลาดวยภาษาทเปนไดทงทางการและไมเปนทางการ แตสาระส าคญจะสอสารใหเหนวา “ใครท าอะไร ทไหน อยางไร และดวยวธการใด (ความส าเรจ ,อปสรรค,การคลคลาย) ในท านองเดยวกนน การเขยนเรองเลาเราพลง หากไมนบเรองทกษะในทาง “วรรณศลป ” ทประกอบดวยการใชภาษาและกลวธการน าเสนอ การเขยนเรองเลาเรา เมอผอานไดอานแลว จะสมผสไดกบองคประกอบทส าคญๆ 2 ประการ คอ

สาระ หรอ ความร อนเกดจากประสบการณตรง (ปญญาปฏบต) ในเวทแหงการปฏบตงานในเรองนนๆ เปนหวใจหลก และในบางขณะอาจหมายถงการบรณาการระหวางประสบการณตรงกบความรทมาจากการศกษาคนควาเพมเตมดวยกได

สสนบรรยากาศ หรอกลวธการเขยน เปนสวนเตมใหงานเขยนนาอาน คลายการเลาเรอง หรอสารคดทมชวตชวา อานสนก ไดขอเทจจรงและความรไปพรอมๆ กน แตอยางไรกด การเขยนเรองเลาเราพลง ผเขยนจงควรตองเรมตนจากการสราง ”ทศนคตทด” แกตวเองเปนอนดบแรก ดวยการเชอและศรทธาตอกระบวนการเรยนร เชอและศรทธาตอความรอนเกดจากการลงมอปฏบตจรงของตนเอง (ปญญาเกดจากการปฏบต) รวมถงเชอและศรทธาวา “โลก คอคลงความรของชวต” เพราะความเชอและความศรทธาเชนนน เปนพลงภายในทจะหนนสงใหผเขยนม “แรงบนดาลใจทจะเขยน” หรอมพลงทจะ “ลงมอเขยน” ทงเพอเปนจดหมายเหตชวตสวนตวของตวเอง และเปนวตถดบ หรอผลผลตในการน าไปแลกเปลยนรวมกบคนอน เพอสรางสรรคและยกระดบสการเปน “ฐานความร ”

(Knowledge Bases) อนเปนแนวทางใหคนอน หรอสงคมไดน าไป “ประยกต” ใชใหเกดความส าเรจ และพฒนาตอยอดไปอยางไมหยดนง นอกจากนแลว จดเรมตนทดของการเขยนเรองเลาเราพลง กควรเรมตนจากการเขยนในเชงบวก อนหมายถงการมงเขยนถงเรองราวอนเปน “ความสข” และ “ความส าเรจ” (Success Story) ของการท างาน เพราะความส าเรจทถกกลาวถงในเรองเลาเราพลง จะงายตอการปลกเราใหผอานเกดแรงบนดาลใจและมพลงในการขบเคลอนการงานและชวตของตนเอง ซงงายกวาการหยบยกประเดน “ความลมเหลว ” มาชโรงเปนประเดนหลกตงแตตนเรอง เพราะหากน าเสนอเชนนน และยงหากไมมศลปะในการน าเสนอทดพอ อาจสมเสยงตอการท าใหผอานเกดความไขวเขว รสกอดอด และไมมความสขกบการอานเรองทน าเสนอกเปนได

และทส าคญเลยกคอ ตองไมลมวาการเขยนเรองเลาเราพลง ตองเนนความรอนเปน “ทกษะ ” มากกวาความรในเชง “ทฤษฎ” เสมอน “พด หรอเขยนในสงทท า ย าในสงทม ” ซงสอดรบกบวาทกรรมบรรพบรษไทยทวา “สบปากวา ไมเทาตาเหน.. สบตาเหน ไมเทามอคล า”

โดยปกตแลวงานบรการวชาการ หรองานวจยเพอทองถน อาจมรปแบบการเขยนรายงานทหลากหลาย แตปฏเสธไมไดวาการเขยนจ านวนไมนอยมกถกก าหนดดวยรปแบบของงานเขยนเชงวชาการ หรออยางนอยกมรปแบบการเขยนทบรณาการในเชงสารคดเขาไปหนนเสรม เพอใหเกดอรรถรสในการอาน แตยงชดเจนและหนกแนนดวยขอมล ขอเทจจรงทเกดจากกระบวนการเรยนรหรอวจยเปนทตง

แตทงนทงนน หากสามารถน าการเขยนเรองเลาเราพลงไปหนนเสรมเปนเครองมอในการสรปบทเรยน หรอถอดบทเรยนในงานบรการวชาการและงานวจยเพอทองถนไดอยางเตมรปแบบ ดวยการสกด “รายงานวชาการ” ออกมาในรปของ “เรองเลาเราพลง” จะกลายเปน “นวตกรรม” ของการสอสารสรางสขไปสสาธารณะไดเปนอยางด เนองจากเรองเลาเราพลง เปนงานเขยนทมขนาดไมยาว สามารถเขยนไดหลากรปแบบ ทงเรยงความ, อนทน, บนทกประจ า, บทความกงสารคดสนๆ ฯลฯ

และส าคญกคอ เรองเลาเราพลง ไมเพยงสอสารและใหอานสงสแตเฉพาะ “ความร” ทคนพบจากเวทของการบรการวชาการและการวจยเทานน แตยงจะท าหนาทปลกเราใหผอานเกดพลงและแรงบนดาลใจในการทจะพฒนาตนเองผานการอานและการเขยนในเรองทตนเองสนทด และมประสบการณตรง พรอมๆ กบการแบงปนสคนอนไปในตว

แผนงานการจดการความรผานเรองเลาเราพลง ขนตอนท 1 1 น าเสนอแนวคด ตอผอ านวยการศนยเพอด าเนนกจกรรม 2 รวมกลม ชแจงแกอาจารย และเจาหนาททกคนของศนยการศกษาวทยาลยทองสข

จงหวดพษณโลก ถงการด าเนนกจกรรมการจดการความรผานเรองเลาเราพลง 3 ก าหนดประเดนทจะท าการแลกเปลยนเรยนร โดยทางศนยการศกษาฯ ไดก าหนด

ประเดนในหวขอ “การพฒนาเทคนคการสอน” 4 รบสมครอาจารยหรอเจาหนาททสนใจในการด าเนนกจกรรม โดยไมบงคบวาทกคนตอง

เขารวมในกจกรรมในครงน ใหเปนไปโดยสมครใจ ขนตอนท 2 1 ภายหลงจากทรบสมครอาจารยเขารวมกจกรรมแลว ได อาจารยทยนดเขารวมกจกรรม 3

ทาน คอ อาจารยรงโรจน เจศรชย ซงจะเปนคนน าเวทแลกเปลยนเรยนร เนองจากมประสบการณในการท ากจกรรมมาบางแลว อาจารยหมายจต รอดพงศ อาจารยประจ า สาขาวชารฐประศาสนศาสตร และอาจารยอารรตน อยสงห อาจารยประจ าสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ

2 ก าหนดประเดนใหอาจารยแตละทานไปคนหาขอมลในประเดนทตนเองสนใจ แลวลองน ามาเลาใหอาจารยและเจาหนาทไดรบฟงและแสดงความคดเหน โดยอาจารยแตละทานมประเดนทสนใจดงน

2.1 อาจารยรงโรจน เจศรชย “ ทกษะการเรยนรและนวตกรรมในทศวรรษท 21 ” 2.2 อาจารยอารรตน อยสงห “ วธสอนแบบการเรยนรดวยการท างานรวมกน

(Cooperative Learning) ” 2.3 อาจารยหมายจต รอดพงศ “ บญญต 10 ประการของการสอนทด ” 3 จดเวทในการแลกเปลยนเรยนรตามความสะดวก เชนชวงปดเทอม หรอผนวกรวมกบการประชมของศนยการศกษาฯ 4 เมอไดแลกเปลยนความคดเหนกนแลว จงทดลองหาแนวทางการสอนใหมๆ ตามสงทไดแลกเปลยนกน ขนตอนท 3

1 อาจารยแตละทานทดลองน าวธทไดพดคยกนไปใชในการสอนในชนเรยน แลวสงเกตพฤตกรรมของนกศกษา ความรสกของตนเอง บรรยากาศของหองเรยน เปนตน

2 จดเวทแลกเปลยนเรยนรอกครงหนง เพอแลกเปลยนประสบการณในการสอนของแตละทานใหผเขารวมเวทแลกเปลยนเรยนรไดรบฟงและรวมแสดงความคดเหน

3 จดท าเอกสารสรปผลการด าเนนงาน การประชมแลกเปลยนเรยนร Storytelling การพฒนาเทคนคการสอนของอาจารยประจ า เพอเปนคลงความร ในการจดการความร และจะเปนฐานในการยกระดบความรในปการศกษาตอไป

ทกษะการเรยนรและนวตกรรม

อาจารยรงโรจน เจศรชย อาจารยประจ า สาขาวทยาศาสตรสขภาพ

การเรยนรทกษะของนกเรยนในศตวรรษท 21 นนการจดการเรยนรควรค านงถง มาตรฐานการเรยน

การสอนศตวรรษท 21 การประเมนผลหลกสตรการเรยนการสอน การพฒนาอาชพและสภาพแวดลอม การเรยนรจะตองสอดคลองกบระบบการจดการเรยนการสอน ดงนน ทกษะการเรยนรและนวตกรรม มความส าคญและจ าเปนตอการเปลยนแปลงระบบการเรยนการสอน หรอการศกษาในศตวรรษท 21 ทกษะการเรยนรและนวตกรรมส าหรบนกเรยนในศตวรรษท 21 เปนทกษะทมความพรอมส าหรบการด ารงชวตทซบซอนมากขนและการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมในการท างาน โดยมงเนนดานความคดสรางสรรค การสอสาร การคดเชงวเคราะหและการท างานรวมกน เปนสงจ าเปนเพอเตรยมความพรอมส าหรบนกเรยนในอนาคต ความคดสรางสรรคและนวตกรรมคอ การใชความหลากหลายของเทคนคการใชความคด (การระดมความคด ) การสรางสรรคความคดใหมๆ ทคมคา วเคราะหและประเมนผลความคดของตนเอง เพอปรบปรงและเพมความคดสรางสรรคของตนอยตลอดเวลา การท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค การสอสารความคดใหมๆรวมกน เปดกวางและตอบสนองมมมองใหมๆ มการเสนอแนะในการท างานรวมกน แสดงใหเหนถงความคดรเรมและสรางสรรคในการท างานและเขาใจขอจ ากด ในโลกปจจบนจรงทจะใชความคดใหมดความลมเหลวเปนโอกาสทจะเรยนร เขาใจวาความคดสรางสรรคและนวตกรรมเปนกระบวนการวฏจกรของความส าเรจและมความผดพลาดเลก ๆ บอยอยบาง การใชความคดสรางสรรคและนวตกรรม

การคดเชงวพากษและการแกปญหา การใชเหตผลอยางมประสทธภาพ การใชเหตผลในการท างานตามความเหมาะสมกบ

สถานการณ ใชการคดเชงระบบ วเคราะห แยกแยะ เพอสรางผลลพธโดยรวมในระบบทซบซอน

ใหค าตดสนและการตดสนใจ ไดอยางมประสทธภาพในการวเคราะหและประเมนคา , วเคราะหและประเมนทางเลอกทส าคญมมมองตางๆ ,สงเคราะหและท าใหการเชอมตอระหวางขอมลและขอโตแยง , ตความขอมลและสรปผลจากการวเคราะหทดทสด , สะทอนใหเหนถงวกฤตเมอประสบการณการเรยนรและกระบวนการ

แกปญหา แกปญหาทแตกตางกนของปญหาในรปแบบทงแบบธรรมดาและนวตกรรม ,ระบและถามค าถามส าคญทชแจงจดตางๆของมมมองและน าไปสการแกปญหาทดกวา

การสอสารและการท างานรวมกน การสอสารอยางชดเจน - ความชดเจนในดานความคด คดอยางมประสทธภาพ โดยใชทกษะการสอสาร การเขยน

ความหลายหลากในรปแบบและบรบทในการสอสาร - การสอสารโดยการฟงอยางมประสทธภาพ มความร คานยม ทศนคตและความตงใจ

ตอบสนองการฟง ฟงแลวสามารถเขาใจ สอสารได - การใชสอและเทคโนโลยทหลากหลายและมประสทธภาพ ในสภาพแวดลอมท

หลากหลาย - การสอสารไดอยางมประสทธภาพ สอสารไดหลายภาษา - แสดงใหเหนถงความสามารถในการท างานอยางมประสทธภาพและการท างานเปนทมท

มความหลากหลายได - มความสามารถฝกฝนไดอยางคลองแคลว และความตงใจในการท าใหเกดความส าเรจ

บรรลเปาหมาย - มความรบผดชอบรวมกนส าหรบการท างานรวมกนและการมสวนรวมของแตละบคคล

ในปจจบน ทกภาคสวน ควรตระหนกถงความส าคญของการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21 ถงเวลาทจะตองรวมมอกนจดการศกษาใหกาวทนยคทนเหตการณ

วธสอนแบบการเรยนรดวยการท างานรวมกน (Cooperative Learning)

อาจารยอารรตน อยสงห อาจารยประจ า สาขาวทยาศาสตรสขภาพ

วธสอนแบบการเรยนรดวยการท างานรวมกน (Cooperative Learning)

การเรยนรดวยการท างานรวมกน เปนวธการเรยนรดวยกนสองคน หรอเปนกลมเลกๆ ในการท างานรวมกนกเพอใหบรรลวตถประสงคทวางไว วตถประสงคของการเรยนรดวยวธการท างานรวมกนคอ เพอใหผเรยนไดเรยนรดวยตวเองสงสด และเรยนรซงกนและกน รวมทงใหไดประโยชนของกนและกนมากทสด (ทศนา แขมมณ, 2548, 2551)

รปแบบการเรยนการสอนของการเรยนรแบบรวมมอพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรยนรปแบบรวมมอของจอหนสน และจอหนสน ( Johnson & Johnson, 1974 : 213 – 240 อางใน ทศนา แขมมณ ( 2545, 2547, 2548, 2550, 2551) ซงไดชใหเหนวาผเรยนควรรวมมอกนในการเรยนรมากกวาการแขงขนกนเพราะการแขงขนกอใหเกดสภาพการณของ การแพ-ชนะ ตางจากการรวมมอกน ซงกอใหเกดสภาพการณของการชนะ-ชนะ อนเปนสภาพการณทดกวาทงทางดานจตใจและสตปญญา

องคประกอบทส าคญของการเรยนรดวยการงานรวมกน

1. การเรยนรตองอาศยหลกการพงพากน ตองมทศนคตทดในการพงพาอาศยซงกนและกน (Positive Interdependence) ผเรยนตองมความตระหนกวาทกคนตองมความสมพนธซงกนและกน คนใดคนหนงไมสามารถท างานบรรลวตถประสงคไดคนเดยว ความส าเรจจะเกดขนได ตองอาศยความรวมมอ ความชวยเหลอซงกนละกนภายในกลม

2. มปฏสมพนธตอกนและกน ( Face to Face Interaction) ผเรยนตองท างานรวมกนใหประสบความส าเรจรวมกน ฉะนนผเรยนควรมการแบงปนขอมล การสนบสนนชวยเหลอกน สงเสรมซงกนและกน และกระตนการท างานรวมกน ซงการท างานรวมกนน จะเปนการพดคยถกเถยงการแกปญหารวมกน รวมทงเปนการเรยนรซงกนและกน เปนการตรวจสอบความเขาใจ การเรยนรทงทผานมาจนถงปจจบน

3. การเรยนรรวมกนตองอาศยทกษะทางสงคม (social skills) โดยเฉพาะทกษะในการท างานรวมกน 4. การเรยนรรวมกนควรมการวเคราะหกระบวนการกลม ( group processing) สมาชกในกลมตองม

การอภปรายถกเถยงกนถงความส าเรจของงาน รวมทงความสมพนธระหวางกนในการท างานใหมประสทธภาพ

5. การเรยนรรวมกนจะตองมผลงานหรอผลสมฤทธทงรายบคคลและรายกลมทสามารถตรวจสอบและวดประเมนได (Individual Accountability) หากผเรยนมโอกาสไดเรยนรแบบรวมมอกนนอกจากจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรทางดานเนอหาสาระตาง ๆ ไดกวางขนและลกซงขนแลว ยงสามารถชวยพฒนา

ผเรยนทางดานสงคมและอารมณมากขนดวย รวมทงมโอกาสไดฝกฝนพฒนาทกษะกระบวนการตาง ๆ ทจ าเปนตอการด ารงชวตอกมาก

รปแบบนมงชวยใหผเรยนไดเรยนรเนอหาสาระตาง ๆ ดวยตนเองและดวยความรวมมอและความชวยเหลอจากเพอน ๆ รวมทงไดพฒนาทกษะทางสงคมตาง ๆ เชน ทกษะการสอสาร ทกษะ การท างานรวมกบผอน ทกษะการสรางความสมพนธ รวมทงทกษะการแสวงหาความร ทกษะการคด การแกปญหาและอน ๆ

รปแบบการเรยนการสอนทสงเสรมการเรยนรแบบรวมมอมหลายรปแบบ ซงแตละรปแบบจะมวธการด าเนนการหลก ๆ ซงไดแก การจดกลม การศกษาเนอหาสาระ การทดสอบ การคดคะแนน และระบบการใหรางวล แตกตางกนออกไปเพอสนองวตถประสงคเฉพาะแตไมวาจะเปนรปแบบใด ตางกใชหลกการเดยวกนคอหลกการเรยนรแบบรวมมอ 5 ประการและมวตถประสงคมงตรงไป ในทศทางเดยวกนคอเพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในเรองทศกษาอยางมากทสดโดยอาศย การรวมมอกน ชวยเหลอกนและแลกเปลยนความรกนระหวางกลมผเรยนดวยกน ความแตกตางของรปแบบแตละรป จะอยทเทคนคในการศกษาเนอหาสาระและวธการเสรมแรงและการใหรางวล เปนประการส าคญ

การเรยนแบบ Collaborative สามารถใชในการเรยน ดงตอไปน

1. Group Process/Group Activity/Group Dynamics 1.1 เกม 1.2 บทบาทสมมต 1.3 กรณตวอยาง 1.4 การอภปรายกลม 2. Cooperative Learning 2.1 การเลาเรองรอบวง (Round robin) 2.2 มมสนทนา (Corners) 2.3 คตรวจ สอบ (Pairs Check) 2.4 คคด (Think-Pair Share) 2.5 ปรศนาความคด (Jigsaw) 2.6 กลมรวมมอ (Co-op Co-op) 2.7 การรวมมอกนแขงขน (The Games Tournament) 2.8 รวมกนคด (Numbered Headed Together) 3. Constructivism 3.1 The Interaction Teaching Approach 3.2 The Generative Learning Model

3.3 The Constructivist Learning Model 3.4 Cooperative Learning

การเรยนรดวยการท างานเปนกลม จ าแนกลกษณะไดดงน บทบาทของผสอน

- ตองวางแผนทกษะการท างาน เพอถายทอดการเรยนร - สอนผเรยนใหเกดการเรยนร - พฒนาผเรยนใหมความรบผดชอบ - สงเสรมใหเกดเรยนรอยางแทจรง - อ านวยความสะดวกใหผเรยนสาสมารถประเมนตนเองได - กระตนใหผเรยนเรยนร - ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกๆ คน - สรางแรงจงใจใหผเรยนใชความคดใหมากขน - ผสอนตองสอนทกษะการเขาสงคม - มความสมพนธทสมดลระหวางครกบนกเรยน นกเรยนกบวสดฝก นกเรยนกบนกเรยน

การเรยนภายในกลม มลกษณะดงน - มทศนคตทดในการพงพาอาศยซงกนและกน - แตละคนมความรบผดชอบตนเอง - ผเรยนมคณลกษณะทแตกตางกน - มการสบเปลยนการเปนผน า - มความรบผดชอบรวมกน - มการอภปรายและประเมนผลงาน และการมปฏสมพนธกน - การแบงกลมมหลายลกษณะ อาจแบงเปนกลมๆ ละ 2-6 คน การแบงกลมไมควรใช

เวลามาก ควรแบงเปนกลมเลกๆ - ครผสอนควรแบงกลมทผเรยนสามารถท างานดวยกนได ไมควรใหผเรยนเลอกกนเอง - ควรคละผเรยนทมความสามารถสง ปานกลางและต าใหอยภายในกลมเดยวกนใหได

มากทสด เงอนไขในการสอน

- ควรสอนกจกรรมทเหมาะสมการเรยนรใหมากทสด - หองเรยนควรจดใหเหมาะสมและสงเสรมผเรยนกลมเลกในการท างานรวมกนได และ

ครผสอนสามารถเดนไปมาหาสผเรยนไดโดยสะดวก - วสดอปกรณการเรยนควรจดใหตรงตามจดประสงคการเรยนรในแผนการสอน - การสอนวชาการควรใหรายละเอยดมากทสด

- การชวยเหลอซงกนและกน ควรสอบถามผเรยนแตละกลมตกลงรวมกนวา จะใหแตละคนชวยกนท าอะไรบาง

- สอวสดอปกรณการเรยน ขอมลตางๆ และการอาศยซงกนและกน ควรผลต/จดหาใหเหมาะสม

- ผสอนควรมปฏสมพนธกบผเรยนอยางสม าเสมอ - ผเรยนทกคนควรชวยเหลอ และชวยกนท างานตามทไดรบมอบหมายรวมกน - ผสอนควรขบเคลอนการเรยนรจากการท างานเปนกลม โดยใหความรวมมอกบผเรยน

อยางแทจรง - การวดผลประเมนผลควรตงเกณฑการวดไวกอนเรมการเรยนการสอน

บญญต 10 ประการของการสอนทด

อาจารยหมายจต รอดพงษ อาจารยประจ า สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

ศาสตราจารย รชารด เลอบลอง อาจารยมหาวทยาลยยอรค ( York University) ในแคนาดา ไดรบรางวลการสอนยอดเยยม เขาไดเปดเผยเทคนควธการสอนและการปฏบตตนทด 10 ประการส าหรบคร / อาจารย ดงน

1. ใหความรกแกนก ศกษา พรอมๆ ไปกบเนอหาวชาเรยน อาจารย ควรแนะน าวธเรยนรใหแกนกศกษา ดแลและเอาใจใส นกศกษา เหมอนกบการสรางงานฝมอขนสกชนทเตมไปดวยอารมณและความรสก ท าใหการเรยนการสอนนนมความหมายขนมาจนเกดเปนความผกพนระหวางอาจารยกบนกศกษา

2. สอนใหนกศกษาเชอมโยงความรกบชวตจรง และฝกให นกศกษาคดใหบอยทสดเทาทจะเปนไปได ใหผเรยนเขาใจวาความรไมไดจ ากดอยแตในเฉพาะหนงสอเทานน อาจารยยงควรเชอมชองวางระหวางทฤษฎและการปฏบต ท าใหนกศกษาเกดความช านาญในเรองทนกศกษาสนใจ โดยอาจารยคอยใหค าปรกษาชวยเหลอในการปฏบต และเชอมโยงสภาพชวตในชมชนของนกศกษากบความรทศกษาในวทยาลย

3. ตงใจฟงนกศกษา อาจารยตองรจกตงค าถาม สามารถตอบขอสงสยแก นกศกษาได และควรระลกอยเสมอวา นกศกษาแตละคนในชนเรยนมความแตกตางกน อาจารยควรกระตนการตอบสนองการเรยนรและการพฒนาทกษะการสอสารใหแกนกศกษาดวย

4. ไมจ าเปนตองมแผนการสอนตายตว แตตองยดหยน เปลยนแปลงได มการทดลองการสอนทหลากหลาย และมนใจทจะเผชญกบสถานการณในชนเรยนไดทกรปแบบทอาจจะไมเปนไปตามความคาดหวงนก อาจารยควรปรบการสอนบางเมอมวธการทชวยใหนกศกษาบางคนเรยนรไดดขน และควรสรางสมดลระหวางเนอหาและความยดหยนในการสอน

5. สรางบรรยากาศทเปนกนเอง แตไมไดหมายความวาการเรยนจะไมมสาระ การสอนทมประสทธภาพนนอาจารยไมจ าเปนจะตองยนอยหนาชนตลอดเวลา หรอสายตาจบจองอยทเครองฉายแผนใสหรอสไลดในขณะทบรรยาย อาจารยทดตองท าใหนกศกษาเกดความรสกมสวนรวม เปรยบไดกบวาทยากรทมนกศกษาเปนนกดนตรซงแตละคนมความเชยวชาญในเครองดนตรแตละอยางตางกน

6. มอารมณขน พยายามอยาท าตวใหเครยด ครควรเลาเรองตลกใหนกศกษาฟงบาง การมอารมณขนจะชวยทลายก าแพงระหวางอาจารยกบนกศกษาได อาจารยควรเรยนรทจะผอนคลายบรรยากาศในหองเรยน และตองระลกเสมอวา อาจารยกเปนมนษยธรรมดาเหมอนกบ นกศกษา ทมขอบกพรองและสามารถกระท าผดไดเหมอนกน

7. เตรยมตวใหพรอม มความเอาใจใส และอทศเวลาใหแกการคนควาหาวธถายทอดความรดานตางๆ ใหแกนกศกษา อาจารยดตองมการเตรยมการสอนมาอยางด มสอการสอนทพรอมและวธการสอนทนาสนใจ ทงหมดนหมายความวาอาจารยจะตองท างานหนกนอกเวลาดวย

8. ตองไดรบการสนบสนนอยางจรงจงจากผบรหาร ทงในดานทรพยากร และบคลากร ผบรหารควรใหการเสรมแรง อาจารยอยางตอเนอง เพอใหเกดก าลงใจในการปฏบตหนาท และสามารถท างานไดอยางปราศจากอปสรรคปญหา

9. รจกท างานรวมกบเพอนอาจารย เพอแลกเปลยนประสบการณการจดการเรยนการสอน ตลอดจนการแกปญหาตางๆ ของอาจารยแตละคน

10. มจนตนาการ จะเปน อาจารยทดได จะตองรจกหดใชจนตนาการบาง เพราะจะมผลตอความคดรเรมใหมๆ ลองจองไปทนกศกษาแถวหลงสด นกถงเสนประสาททเชอมตอกนและประกอบกนเปนรปรางรวมตวเปนมนษย การเรยนรของคนเราคงจะพฒนาไปเรอยๆ อยางไมหยดย ง หาก อาจารยไมหยดนงทจะเรยนรและพฒนาความสามารถของทงตนเองและ นกศกษาไปพรอมๆ กน อาจารยคอวศวกรสงคม ทมสวนส าคญยงในการสรางคนรนใหมทสมบรณขนมา

เกมระบายส ปายสญลกษณความปลอดภย

อาจารยรงโรจน เจศรชย อาจารยประจ า สาขาวทยาศาสตรสขภาพ

ภายหลงจากทมการพดคยกนถงเรองของการจะปรบเปลยนวธการสอนของอาจารย เพอกระตนความสนใจของนกศกษาใหเกดการเรยนร และรสกวาสนกกบการเรยนร ไมเบอในเวลาเรยน ผมจงเลอกใชวธทจะน าเกมมาประยกตใชกบการเรยนการสอนในวชาการบรหารงานอาชวอนามย ซงผมใชวธการแบงนกศกษาออกเปน 5 กลม คละกนทงเดกทเรยนเกงและเรยนไมเกง โดยมอปกรณใหคอสเทยนและกระดาษ A4 กลมละ 10 แผน โดยใหนกศกษาชวยกนนกถงปายสญลกษณความปลอดภย และชวยกนวาดชวยกนระบายสใหใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด ก าหนดเวลาให 30 นาท แลวน าไปตดไวทผนงหองตรงกลมทตนเองนง ใหในกลมตกลงกนเองวาใครจะเปนผน าเสนอใหเพอนๆไดรบทราบวาปายสญลกษณทวาดภาพและระบายสนน มความหมายวาอยางไร กจกรรมนสอนใหนกศกษาเปนคนชางสงเกต และใชประสบการณของตนเองในการทจะน าความรทมอยในตวออกมาใชประโยชน ซงนกศกษาแตละกลมสามารถวาดภาพและระบายสออกมาไดอยางสวยงาม และอธบายไดวาปายสญลกษณความปลอดภยนน หมายถงอะไร นกศกษารสกสนกไปกบการเรยนการสอนแบบน ทไมใชมานงฟงอาจารยบรรยายเพยงอยางเดยว โดยสงเกตจากบรรยากาศในหองเรยนจะมเสยงหวเราะอยตลอดเวลา มนกศกษาบางคนยงพดวา “ อย ป.ตร แตเรยนเหมอนอนบาล แตสนกมาก ” มนกศกษาอคนหนงบอกวา “ ผมจ าปายสญลกษณไดไปจนวนตายเลยครบ ” เพราะวานกศกษาคนนวาดรปผด สงตางๆเหลานลวนเปนบรรยากาศเลกๆนอยๆในหองเรยนทเราจะดงความสนใจของนกศกษาเขามาสในบทเรยนททางอาจารยไดเตรยมไว

เมอถามวาเอาไปปรบเทยบเคยงกบสงทพวกเราไดแลกเปลยนเรยนรในครงกอนอยางไร ผมคดวาในบทบาทของผสอนทอาจารยอารรตน ไดเคยเลาใหฟงในครงทแลว สามารถน ามาใชได เชน กระตนใหผเรยนเรยนร ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกๆคน และสรางแรงจงใจใหผเรยนใชความคดใหมากขน สวนการเรยนภายในกลม จะเนนให มความรบผดชอบรวมกน มการอภปรายและประเมนผลงาน และการมปฏสมพนธกน สวนการแบงกลมมหลายลกษณะ อาจแบงเปนกลมๆ ละ 2-6 คน การแบงกลมไมควรใชเวลามาก ควรแบงเปนกลมเลกๆ

ซงผมคดวามนประสบความส าเรจในระดบหนง ซงเปนการเรมตนกาวทเลกๆ แตเราจะพฒนามนไปอยางตอเนอง เราคงจะไมหยดอยแคนครบ

เรยนรยา และอปกรณ จากของจรง

อาจารยอารรตน อยสงห อาจารยประจ า สาขาวทยาศาสตรสขภาพ

จากเดมทเคยสอนนกศกษาโดยใชวธการบรรยายโดยใช power point พยายามทจะใหนกศกษาไดเหนรปวายาแตละชนดเปนอยางไร กจะใชวธการไปคนรปจากในอนเตอรเน ต แลวเอามาวางไวใน power point ซงจะท าใหเดกขาดความกระตอรอรน ไมคอยสนใจในการเรยนการสอน ทงๆทพยายามกระตนใหนกศกษาไดพดคยซกถาม เมอไดมานงพดคยกน ท าใหไดแนวคดวา นาจะหาตวอยางยาทเปนของจรง ทเปนยาทวไปทหาซอไดในทองตลาด และยาบางชนดทนกศกษาจ าเปนตองร รวมไปถงอปกรณในการใชยาตางๆ มาใหนกศกษาไดสมผสและเหนของจรง จงเรมจากการไปซอยาทมขายอยตามทองตลาด เปนยาทจะหาซอกนไดงายๆ เชนยาแกไขหวด ยาน าแกปวดทอง เปนตน และไปขอรบการสนบสนนจากโรงพยาบาลเอกชนแหงหนงในการขอยาบางชนดทมราคาคอนขางแพง เชน ยาพนแกหอบ ผงถานชารโคลใชในกรณไดรบสารพษจากการกน ยาปฏชวนะ เครองมอทางการแพทย เชน ปรอทวดไข ชดท าแผล น ายาท าแผลตางๆ เปนตน หลงจากไดอปกรณมาพอสมควรแลว จงน าไปใชเปนอปกรณชวยในการสอนวชาเภสชกรรม โดยการแบงกลมนกศกษาออกเปน 3 กลม แบงอปกรณและยาออกเปน 3 ประเภท คอ ยากน , ยาใชภายนอก และอปกรณ เครองมอทางการแพทย แลวใหนกศกษาเวยนกนไปศกษาและดทละกลมแลวใหลองสงเกต ฝกการตงค าถาม ภายหลงจากการอานฉลากยา ท าใหนกศกษาไดหดสงเกต ไดเหนของจรง ไดเหนความส าคญและระมดระวงในการอานฉลากยา เดกมความสนใจมาก ซกถามตลอดเวลาในยาและเครองมอแตละชน ซงตรงนอยากจะบอกวา การ เตรยมตวใหพรอม มความเอาใจใส และอทศเวลาใหแกการคนควาหาวธถายทอดความรดานตางๆ ใหแก นกศกษา อาจารย ตองมการเตรยมการสอนมาอยางด มสอการสอนทพรอมและวธการสอนทนาสนใจ ทงหมดน อาจารยจะตองท างานหนก มากทงในและนอกเวลางานดวย แตผลของการท างานหนกกรสกภมใจทเดกๆสามารถทจะท าคะแนนในวชานคอนขางดเกอบทกคน

เรยนรจากสถานทจรง

อาจารยหมายจต รอดพงศ อาจารยประจ า สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

ในสาขารฐประศาสนศาสตร เดกทเรยนทงหมดเปนผหญง การจดการเรยนการสอนจงคอนขางงาย เพราะวาเราจะเหมอนเปนพสาวของเดกๆนกศกษา มอะไรทเปนปญหาหรอไมเขาใจ พวกนกจะเขามาสอบถาม และขอค าปรกษาไดเลยทนท ไมจ าเปนทจะตองรอใหเจอกนในหองเรยน การรบฟงปญหาของเดกจงมความส าคญ ยกตวอยางเชน พอพดถงเรองของศาล การพจารณาคดของศาล ซงเดกๆนกศกษา กจะนกภาพไมออก รวมทงอาจารยผสอนเอง กนกภาพไมออกเหมอนกน เลยรวมกนคดกบนกศกษาวาจะไปดงานทศาลพษณโลกดไหม นกศกษากเหนดดวยจงไดจดท าโครงการไปดงานทศาลขน โดยแทบจะไมตองเสยคาใชจายอะไรเลย เพราะความทสนทกบนกศกษา จงขอใหนกศกษาเอารถไปกนเอง ภายหลงจากทกลบมาจากศาลจงหวดพษณโลก นกศกษาไดเขามาพดคยและบอกวา นเปนครงแรกเลยทไดเขาไปทศาล ไมคดวาทศาลจะดศกดสทธ มความขลง เมอกลบมาแลว กไดใหนกศกษาชวยกนจดบอรดนทรรศการเกยวกบการด าเนนงานของศาล จากสงทไดไปดงาน ไปดสถานทจรงๆมา ท าใหเดกนกศกษาสามารถทจะจนตนาการออกวาการด าเนนงานของศาลเปนอยางไร ซงการ สรางบรรยากาศทเปนกนเอง กไมไดหมายความวาการเรยนจะไมมสาระ การสอนทมประสทธภาพนนอาจารยไมจ าเปนจะตองยนอยหนาชนตลอดเวลา อาจจะใชวธการพาเดกนกศกษาออกไปเรยนรจากสถานทจรงบางทอยใกลๆ กบวทยาลย เพอเปนการเปลยนบรรยากาศ เปนการเรยนรนอกหองเรยนอกอยางหนง จะชวยท าใหเดกมจนตนาการ เพราะจะมผลตอความคดรเรมใหมๆ การเรยนรของคนเราคงจะพฒนาไปเรอยๆ อยางไมหยดย ง หาก อาจารยไมหยดนงทจะเรยนรและพฒนาความสามารถของทงตนเองและนกศกษาไปพรอมๆกน

บทสรป

การน าเรองเลามาเปนเครองมอในการพฒนาเทคนคการเรยนการสอน เปนกระบวนการของการแบงปน ( share) และเรยนรรวมกน ( learn) เปนการสะทอนถงหวใจหลกของการจดการความร คอการแลกเปลยนเรยนร ( Knowledge sharing) เพราะการเขยนเรองเลาเราพลง เปนการเขยนเพอสกดเอา “ความรในตวตนของคนแตละคน” ออกมาใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาคน พฒนางาน พฒนาองคกรและสงคม การทศนยการศกษาวทยาลยทองสข จงหวดพษณโลก ไดน าเอาเรองเลาเราพลง มาเปนเครองมอในการชวนคนมารวมกนพฒนางาน ถอไดวาประสบความส าเรจในระดบหนง จ าเปนทจะตองพฒนายกระดบความร และขยายวงการแลกเปลยนเรยนร การจดการความรใหแทรกซมเขาไปทวทงองคกร ผลการด าเนนงานทผานมาแมจะเปนกาวเลกๆของการจดการความร แตท าใหเหนถงความยงใหญของความตงใจในการด าเนนกจกรรม และความรทฝงอยในตวของอาจารยแตละทานเปนอยางด การทนกศกษาไดรบการพฒนาทกษะ มความสขในการเรยนร อาจารยผสอนมความสขจากการสอน และมความสขจากการยกระดบความร จงอาจจะถอไดวานคอความส าเรจของการน าการจดการความรมาใชในกระบวนการการเรยนการสอน