ส 2.1 ม.4-6/3 ปฏบตตนและมสวนสนบสนนใหผอนประพฤตปฏบตเพอ

เปนพลเมองดของประเทศชาต และสงคมโลก

จดทาโดย

ครรจน หาเรอนทรง

ความหมายของ พลเมองด

• พลเมองของแตละประเทศยอมมสทธและหนาทตามกฎหมาย

ของประเทศนน บคคลตางสญชาตทเขาไปอยอาศยซงเรยกวา

คนตางดาว ไมมสทธเทาเทยมกบพลเมองและมหนาทแตกตาง

ออกไป เชน อาจมหนาทเสยภาษ หรอคาธรรมเนยมเพมขน

ตามทกฎหมายของแตละประเทศบญญตไว

• พลเมองด หมายถง ผทปฏบตหนาทพลเมองไดครบถวน ทง

กจทตองทา และกจทควรทา

2ครรจน หาเรอนทรง

หนาท

• หนาท หมายถง กจทตองทา หรอควรทา เปนสงทกาหนดให

ทา หรอหามมใหกระทา ถาทากจะกอใหเกดผลด เกด

ประโยชนตอตนเอง ครอบครว หรอสงคมสวนรวม แลวแต

กรณ ถาไมทาหรอไมละเวนการกระทาตามทกาหนดจะไดรบ

ผลเสยโดยตรง คอ ไดรบโทษ หรอถกบงคบ เชน ปรบ จา คก

หรอประหารชวต เปนตน โดยทวไปสงทระบกจทตองทา

ไดแก กฎหมาย เปนตน

3ครรจน หาเรอนทรง

กจทควรทา

• กจทควรทา คอ สงทคนสวนใหญเหนวาเปนหนาททจะตอง

ทา หรอละเวนการกระทา ถาไมทาหรอละเวนการกระทา จะ

ไดรบผลเสยโดยทางออม เชน ไดรบการดหมนเหยยดหยาม

หรอไมคบคาสมาคมดวย ผกระทากจทควรทาจะไดรบการยก

ยองสรรเสรญจากคนในสงคม โดยทวไปสงทควรทา ไดแก

วฒนธรรมประเพณ เปนตน

4ครรจน หาเรอนทรง

ความแตกตางระหวาง

ประชาชน ราษฎร กบ พลเมอง

คาศพท ลกษณะ

ประชาชน คนทวไป คนของประเทศ (เปนคากลางๆ)

ราษฎร 1.โดยทวไปมกหมายถง คนธรรมดา หมคนทมใชขาราชการ หรอ

ทหาร ตารวจ มความหมายคลายกบ คาวา ประชาชน แตมความเปน

ทางการนอยกวาคาวา ประชาชน

2. ขาดการมสวนรวม อาจจะเปนคนทไมมสทธ หนาทภายในรฐกได

พลเมอง 1.บงบอกถงคณภาพในทางท “มศกดศรแหงความเปนคน มอสระ ม

ความร มเหตผล มสวนรวมในกจการของสวนรวม หรอกระบวนการ

ทางนโยบาย” จงเปนกาลงของบานเมอง

2. มความสานกในสทธและหนาทมาเกยวของ

5ครรจน หาเรอนทรง

ความสาคญของการเปนพลเมองด

1. ความสาคญในดานการเมอง : ประชาธปไตยจะประสบ

ความสาเรจไดประชาชนจะตองเปนพลเมอง”

2. ความสาคญในดานเศรษฐกจ : เกดความเปนธรรมใน

การผลต การบรโภค การกระจาย การแลกเปลยนสนคา

หรอบรการ นามาซงความกนดอยดของคนในสงคม

3. ความสาคญในดานสงคม : สงคมมความเปนระเบยบ

เรยบรอย เกดความรกและความสามคคในหมคณะ

สมาชกในสงคมอยรวมกนอยางมความสข

6ครรจน หาเรอนทรง

ลกษณะสาคญของพลเมองด

พลเมองตามวถประชาธปไตย

พลเมองดของสงคม

คณธรรมของการเปนพลเมองด

จรยธรรมของการเปนพลเมองด

คณลกษณะอนพงประสงคตาม

หลกสตรการศกษา กบความเปน

พลเมอง

เพลง หนาทเดก กบการเปนพลเมอง

7ครรจน หาเรอนทรง

พลเมองดตามวถชวตประชาธปไตย

• 1.เคารพกฎหมายและกตกาของสงคม เชน ปฏบตตามกฎ ระเบยบ

ขอบงคบของสงคม ตามยดมนในหลกนตธรรม

• 2.เคารพสทธเสรภาพของตนเองและผอน เชน ยดหลกความเสมอ

ภาคและเทาเทยมกนตามหลกประชาธปไตย ซงมไดใหผหนงผใดม

สทธเหนอผอน

8ครรจน หาเรอนทรง

• 3. มเหตผลและรบฟงความคดของผอน ไดแก การแสดงความคด

อยางมเหตผล การรบฟงขอคดเหนของผอน การยอมรบเมอผอนม

เหตผลทดกวา การตดสนใจโดยใชเหตผลมากกวาอารมณ การเคารพ

ระเบยบของสงคม

• 4. มความรบผดชอบตอตนเอง ชมชน สงคม ประเทศชาตและ

สงคมโลก คอ การมระเบยบวนยรบผดชอบตอหนาท มความเสยสละ

มจตสาธารณะ เหนแกประโยชนของสวนรวมและรกษาสาธารณ

สมบต

9ครรจน หาเรอนทรง

• 5. เขารวมกจกรรมการเมองการปกครอง เชน การกลาเสนอความ

คดเหนตอสวนรวม กลาเสนอตนเองในการทาหนาทสมาชกสภา

ผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภาการทางานอยางเตมความสามารถ

เตมเวลา และมสวนรวมในการตรวจสอบอานาจรฐ

10ครรจน หาเรอนทรง

• 6. มสวนรวมในการปองกน แกไขปญหาการเมอง เศรษฐกจ

สงคม และสงแวดลอม เชน การสงเสรมใหคนดปกครองบานเมอง

และควบคมคนไมดไมใหมอานาจ การประหยดอดออม การซอสตย

สจรต การใชเวลาวางใหเปนประโยชนตอตนเองและสงคม การสราง

งานและสรางสรรคสงประดษฐใหม ๆ

11ครรจน หาเรอนทรง

• 1. การคานงถงประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตว

ไดแก การลดความเหนแกตว และเสยสละแรงกายและใจเพอทา

ประโยชนใหแกสวนรวม ชวยกนดแลรกษาทรพยสนทเปนสาธารณ

สมบต เชน ตโทรศพทสาธารณะ หองสมดประจาหมบาน เปนตน

ชวยกนอนรกษสงแวดลอม เชน ปาไม แมนาลาธาร เปนตน รวมทง

ชวยกนตกเตอนหรอหามปรามบคคลไมใหทาลายสาธารณะสมบต

หรอสงแวดลอม

พลเมองดของสงคม

12ครรจน หาเรอนทรง

รายงานสถานการณปาไมไทย 2555

ทมา : มลนธสบนาคะเสถยร

http://www.seub.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=927

:seubnews&catid=5:2009-10-07-10-58-20&Itemid=14 13ครรจน หาเรอนทรง

พลเมองดตองเลกสนบสนนการใชงาชาง

ครรจน หาเรอนทรง 14

โรงงานอตสาหกรรม ปลอยมลพษลงทสาธารณะ

ขาดความรบผดชอบตอสงคม

ครรจน หาเรอนทรง 15

การใช

หองนาสาธารณะ

16ครรจน หาเรอนทรง

จารกบนโตะนกเรยน

17ครรจน หาเรอนทรง

• 2. วนย ไดแก การฝกกาย วาจา และใจ

ใหสามารถควบคมพฤตกรรมของตนเอง

ใหอยในระเบยบแบบแผนทดงาม

เพอใหการปฏบตงานและการอยรวมกน

ของกลมในสงคมนนเปนไปดวยความ

เรยบรอย

18ครรจน หาเรอนทรง

• 3. ความรบผดชอบตอหนาท ไดแก การเอาใจใส ตงใจ และมงมน

ปฏบตหนาทตามบทบาทของตนอยางเตมความสามารถ ทงนเพอให

งานบรรลผลตามเปาหมายตรงตามระยะเวลาทกาหนด

ครรจน หาเรอนทรง 19

• 4. ความอดทน ไดแก การมจตใจหนกแนน เยอกเยน ไมหนหนพลน

แลน สามารถคาบคมอารมณ และพฤตกรรมใหเปนปกต เมอตอง

เผชญกบปญหาหรอสงทไมพงพอใจ

• 5. การประหยดและอดออม ไดแก การรจกใชจายตามความจาเปน

อยางคมคา และเกดประโยชนสงสด ไมฟงเฟอฟมเฟอย รจกเกบออม

เอาไวใชเมอยามจาเปน ใชชวตใหเหมาะสมกบฐานะความเปนอยของ

ตน

20ครรจน หาเรอนทรง

• 6. การมนาใจเปนนกกฬา ไดแก การมจตใจเปดเผย รจกรแพรชนะ

และใหอภยกนและกน ทางานในลกษณะชวยเหลอเกอกลกนไม

แขงขนหรอแกงแยงชงดกน

• 7. ความซอสตยสจรต ไดแก มความจรงใจ ไมมอคต ปฏบตตน

ปฏบตงานตรงไปตรงมาตามระเบยบปฏบต ไมใชเลหเหลยมหรอกล

โกง ไมทาแบบ “คดในขอ งอในกระดก” นอกจากนการทางานตอง

อยบนพนฐานของความไววางใจและมไมตรจตตอกน ไมหวาดระแวง

แครงใจกนหรอไมเชอถอผอนนอกจากตนเอง

21ครรจน หาเรอนทรง

• 8. การอนรกษความเปนไทย

ไดแก มจตสานกในความเปนไทย เชน พด เขยน และใช

ภาษาไทยใหถกตอง อนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทยและนา

ความเปนไทยมาใชใหเกดประโยชน รวมทงคดคน ปรบปรงดดแปลง

ความเปนไทยใหเขากบสภาพการณทเปนอยจรงทงทางดานเศรษฐกจ

สงคมและการเมอง ตลอดจนถายทอดความเปนไทยสบตอไปยงคน

รนหลงไดอยางถกตองเหมาะสม

22ครรจน หาเรอนทรง

คณธรรมของการเปนพลเมองด

คณธรรม คอ หลกในการประพฤตปฏบตทสรางประโยชนใหแกผอน

1. ความเออเฟอ เหนแกประโยชนสวนรวม

2. การมระเบยบวนยและรบผดชอบตอหนาท

3. รบฟงความคดเปนขอบกนและกนและเคารพในมตของเสยงสวนมาก

4. ความซอสตยสจรต

5. ความสามคค

6. ความละอายและเกรงกลวในการกระทาชว

7. ความกลาหาญและเชอมนในตนเอง

8. การสงเสรมใหคนดปกครองบานเมองและควบคมคนไมดไมใหมอานาจ

23ครรจน หาเรอนทรง

จรยธรรมของการเปนพลเมองด

จรยธรรม คอ หลกในการประพฤตปฏบตทไมทาใหผอนเดอดรอน

เสยหาย

1. ความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย หมายถง การ

ตระหนกในความสาคญของความเปนชาตไทย การยดมนในหลก

ศลธรรมของศาสนา และการจงรกภกดตอพระมหากษตรย

2. ความมระเบยบวนย หมายถง การยดมนในการอยรวมกนโดยยด

ระเบยบวนย เพอความเปนระเบยบเรยบรอยในสงคม

3. ความกลาทางจรยธรรม หมายถง ความกลาหาญในทางทถกทควร

24ครรจน หาเรอนทรง

4. ความรบผดชอบ หมายถง การยอมเสยผลประโยชนสวนตนเพอผอน

หรอสงคมโดยรวมไดรบประโยชนจากการกระทาของตน

5. การเสยสละ หมายถง การยอมเสยผลประโยชนสวนตนเพอผอน

หรอสงคมโดยรวมไดรบประโยชนจากการกระทาของตน

6. การตรงตอเวลา หมายถง การทางานตรงตามเวลาทไดรบ

มอบหมาย

ครรจน หาเรอนทรง 25

คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตร

การศกษา กบความเปนพลเมอง

1. รกชาต ศาสน กษตรย

2. ซอสตยสจรต

3. มวนย

4. ใฝเรยนร

5. อยอยางพอเพยง

6. มงมนในการทางาน

7. รกความเปนไทย

8. มจตสาธารณะ

26ครรจน หาเรอนทรง

เดกเอยเดกด ตองมหนาทสบอยางดวยกน (ซา) หนง นบถอ

ศาสนา สอง รกษาธรรมเนยมมน สาม เชอพอแมครอาจารย ส

วาจานนตองสภาพออนหวาน หา ยดมนกตญ� หก เปนผรรก

การงาน เจด ตองศกษาใหเชยวชาญ ตองมานะบากบน ไมเกยจ

ไมคราน แปด รจกออมประหยด เกา ตองซอสตยตลอดกาล

นาใจนกกฬากลาหาญ ใหเหมาะกบการณสมยชาตพฒนา สบ

ทาตนใหเปนประโยชน รบาปบญคณโทษ สมบตชาตตองรกษา

เดกสมยชาตพฒนา จะเปนเดกทพาชาตไทยเจรญ

เพลง หนาทเดก กบการเปนพลเมอง

27ครรจน หาเรอนทรง

ครรจน หาเรอนทรง 28

สรปๆ

29ครรจน หาเรอนทรง

คาถามทายบท

• 1. คณลกษณะของความเปนพลเมองในความคดของนกเรยน

ควรเปนอยางไร ?

• 2. นกเรยนคดวา ตวนกเรยนมความเปน พลเมอง หรอไม

อยางไรจง อธบาย ?

• 3. ความเปน พลเมอง มสวนในการชวยพฒนาประเทศชาตได

อยางไร ?

30ครรจน หาเรอนทรง

บรรณานกรม

• กระทรวงศกษาธการ. 2553. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน หนาทพลเมอง วฒนธรรม

และการดาเนนชวตในสงคม.กรงเทพฯ: สกสค. ลาดพราว

• กตตศกด ปรกต. ม.ป.ป. เอกสารประกอบการอภปราย ความสาคญของพลเมองตอ

การพฒนาประชาธปไตย. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา

• สถาบนสงคมศกษา สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. ม.ป.ป. พลเมองศกษา

(Civic Education): พฒนาการเมองไทยโดยสรางประชาธปไตยท “คน” อางถง

ปรญญา เทวานฤมตรกล .(online). http://social.obec.go.th/node/64 ,18 เมษายน

2556

• Thai Study Focus. ม.ป.ป. พลเมองด. (online). http://www.thaistudyfocus.com/

สงคมศกษา/หนาทพลเมอง,18 เมษายน 2556

31ครรจน หาเรอนทรง