2555 - Silpakorn University · 2014-02-28 · กับการใช๎วัสดุประเภทไม๎ ซึ่งใ ... 2 กลุํม คือ กลุํมนักศึกษาหรือคนนั่งท

การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

โดย นางสาวโสภา เกตสวรรณ

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบผลตภณฑ ภาควชาการออกแบบผลตภณฑ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

โดย นางสาวโสภา เกตสวรรณ

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบผลตภณฑ ภาควชาการออกแบบผลตภณฑ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ


RESEARCH, DESIGN AND DEVELOPMENT OF HOME DECORATION PRODUCTS MADE FROM AGRICULTURAL WASTE MATERIAL FROM RICE HARVEST

By Sopa Ketsuwan

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Fine Arts

Department of Product Design Graduate School , Silpakorn University

Academic Year 2012 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ


บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ” เสนอโดย นางสาวโสภา เกตสวรรณ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบผลตภณฑ

……........................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ อาจารยตรชฎา โชตรตนาภนนท คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ .................................................... ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ลย กานตสมเกยรต) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.รฐไท พรเจรญ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารยตรชฎา โชตรตนาภนนท) ............/......................../..............

สำนกหอ


ง

52155324 : สาขาวชาการออกแบบผลตภณฑ ค าส าคญ : ของตกแตงบาน/วสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว โสภา เกตสวรรณ : การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว. อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ : อาจารยตรชฎา โชตรตนาภนนท. 148 หนา.

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษา พฒนาวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว เพอใชเปนแนวทางในการออกแบบของตกแตงบาน ด าเนนการโดยการทดลองวสด คอ การสานฟางขาว การหลอเรซน การพบกระดาษ และการสมภาษณผบรโภค เพอท าการประเมนหาความตองการในการเลอกและตดสนใจซอของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว จากกลมผบรโภคทเลอกซอของตกแตงบานจ านวน 15 คนแบบเฉพาะเจาะจง ในหางสรรพสนคา หรอโชวรมรานของตกแตงบานทมการขายสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยน าผลทไดมาท าการบนทกในรปแบบของการบรรยาย แลวน ามาสงเคราะหความคดเหนทางดานตางๆ เพอเปนแนวทางในการออกแบบของตกแตงบานจ านวน 1 ชด จากการวจยพบวาดานการเลอกซอของตกแตงบานในบานพกอาศย กลมตวอยางใหการ

ตดสนใจเลอกซอโดยค านงถงดานประโยชนใชสอย และความสวยงามเปนหลก และใหความส าคญ

กบการใชวสดประเภทไม ซงใหความแขงแรงทนทาน เนองจากเปนผลตภณฑทมการลงทนสง เนน

ความคมคา ทนทาน และระยะเวลาในการใชยาวนาน ดานความนยมในการเลอกซอผลตภณฑของ

กลมตวอยาง แบงเปนประเภทเฟอรนเจอร ไดแก ชดโต๏ะกลาง ต และชนวาง ดานความสนใจเรอง

สงแวดลอม หากมการน ามาใชรวมกบการออกแบบ จะท าใหสามารถสรางจดเดน และจดขายใหกบ

ตวผลตภณฑได

ผวจยไดท าการออกแบบเปนเฟอรนเจอรฉากกนหองอเนกประสงคจากแผนไมอดฟาง

ขาว ทสามารถกางเปนโต๏ะส าหรบเลนหมากรก และใชเปนโต๏ะนงท างานไดในตว โดยมประโยชน

ใชสอยทเหมาะส าหรบกลมเปาหมาย 2 กลม คอ กลมนกศกษาหรอคนนงท างานทบาน และกลม

Slow Life ทมการพกผอน หรอท ากจกรรมยามวาง คอการเลนหมากรก

ภาควชาการออกแบบผลตภณฑ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555 ลายมอชอนกศกษา........................................ ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ .........................................

สำนกหอ


จ

52155324 : MAJOR : PRODUCT DESIGN KEYWORD : HOME DECORATION / AGRICULTURAL WASTE MATERIAL FROM RICE

HARVEST SOPA KETSUWAN : RESEARCH, DESIGN AND DEVELOPMENT OF HOME DECORATION PRODUCTS MADE FROM AGRICULTURAL WASTE MATERIAL FROM RICE HARVEST. INDEPENDENT STUDY ADVISOR : Treechada Chotiratanapinun. 148 pp.

The objective of this research is to study and utilize agricultural waste material from rice harvest in order to design and develop a range of home decoration products, through waste harvesting. From this point, it encourages the home furnishing designs as a guideline. There a variety of techniques, such as straw weaving, resin casting and paper folding. Furthermore, research interview was conducted for determining the consumer’s needs and their decision making when purchasing home decoration products from an agricultural waste, with 15 sampled customers shopping in malls and furniture showrooms selling environmentally friendly products. After the in-depth interview, the data was analyzed to create a design guideline for designing a set of home decoration product.

According to the research result, it indicates that the sampled customers’ buying decision of home decoration products is influenced by the utility, beauty, and style. They are particularly interested in wood materials. Although, wooden products are expensive, wood provides strength, value, stability and longevity. In the term of popularity of consumer’s purchase decision, the environmental friendliness of design furniture, including tables, cabinets and shelves, can be an essential tool for building the product’s marketing strength and unique selling point. For the design outcome, researcher has designed a multi-functional partition, made out of straw plywood. This partition can convert to be a table for playing chess. Also, it can be used as a desk. This product can accommodate two target groups. One is for students or working people. Another is for people with slow life, who like to stay at home, relax and play chess in their leisure time. Department of Product Design Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2012 Student’s signature ........................................ Independent Study Advisor’s signature........................................

สำนกหอ


ฉ

กตตกรรมประกาศ การศกษาในหลกสตรศลปมหาบณฑต เรองการศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ส าเรจลลวงไปไดดวยดเนองจากไดรบความอนเคราะหจากบคคลหลายทานทกรณาสละเวลาใหความร ใหค าแนะน าสงสอน และเสนอขอคดเหนทมคณคา และเปนประโยชนตองานวจยเปนอยางยง ผวจย ขอขอบคณครอบครวเกตสวรรณ ทกทานผซงคอยใหความชวยเหลอสนบสนน ดแลเอาใจใส และเปนก าลงใจในทกๆขนตอนของกระบวนการท าสารนพนธ ขอขอบ คณอาจารยทปรกษาสารนพน อาจารย ตรช ฎา โชตรตนาภนนท ผทใหค าปรกษา ใหความร ค าแนะน า และขอเสนอแนะในการท าสารนพนธใหส าเรจลลวงไปไดดวยด ขอขอบคณคณาจารยภาควชาออกแบบผลตภณฑทกทานทใหค าแนะน า สงสอน และมอบวชาความรตลอดระยะเวลาการศกษาทผานมา รวมถง เพอนๆนกศกษาปรญญาโท รน 1 ทกทานส าหรบมตรภาพ ก าลงใจ และการชวยเหลอดานตางๆ ทท าใหการท าสารนพนธนส าเรจไปไดดวยด คณคาและประโยชนของงานสารนพนธฉบบน ผวจยขอมอบใหเปนแนวทางส าหรบผทตองการศกษา ออกแบบ และพฒนาวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว เพอน ามาประยกตใชในการออกแบบประเภทอนๆ ใหมคณภาพดยงๆขนไป

สำนกหอ


ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ..................................................................................................................... ฉ สารบญ ...................................................................................................................................... ช สารบญตาราง ............................................................................................................................ ฌ สารบญภาพ ............................................................................................................................... ญ บทท 1 บทน า .............................................................................................................................. 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหาการวจย .............................................. 1 1.2 วตถประสงคของการวจย .................................................................... 6 1.3 ขอบเขตการวจย ................................................................................... 6 1.4 วธด าเนนการวจย ................................................................................. 6 1.5 ค าจ ากดความทใชในการศกษา ............................................................ 7 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ................................................................. 8 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ........................................................................................ 9 2.1 ความส าคญของการศกษาวจย ............................................................. 9 2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ .............................................................. 9 2.2.1 ขาวไทย .................................................................................... 11

2.2.1.1 ความเปนมาของคนไทยและขาวไทย....................... 11 2.2.1.2 ลกษณะทส าคญของขาว.......................................... 12

2.2.1.3 วธการจดการวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวในปจจบน..................................................................... 15

2.2.1.4 การเพมมลคาวสดเหลอใชจากขาวในปจจบน.......... 17 2.2.2 สภาวะโลกรอน กบการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ................. 27

2.2.2.1 สภาวะโลกรอน........................................................ 27 2.2.2.2 ความหมายการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ.............. 29

2.2.2.3 หลกการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ....................... 32

สำนกหอ


ช

บทท หนา 2.2.3 การตลาดและพฤตกรรมผบรโภค........................................... 34

2.2.3.1 ความหมายของพฤตกรรมผบรโภค........................ 34 2.2.3.2 ความส าคญของพฤตกรรมผบรโภค........................ 35 2.2.3.3 ประเภทของผบรโภคในตลาด................................ 37 2.2.3.4 ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมผบรโภค.................. 37

2.2.4 ผลตภณฑของตกแตงบาน......................................................... 39 2.2.4.1 คณสมบตของผลตภณฑทด..................................... 39 2.2.4.2 ปจจยทมอทธพลตอการก าหนดองคประกอบ ของงานออกแบบผลตภณฑ................................................. 40 2.2.4.3 หลกการออกแบบเฟอรนเจอร.................................. 44

2.2.5 การยศาสตร (Ergonomic)......................................................... 46 2.2.5.1ความส าคญของการยศาสตร..................................... 46 2.2.5.2 หลกการของการยศาสตร........................................ 51

2.2.6 ประวตและการเลนหมากรก...................................................... 54 2.2.6.1 ประวต....................................................... 54

2.2.6.2 หมากรกสากล.......................................................... 55 2.3 แนวนโยบายของรฐ ............................................................................. 10 2.4 งานวจยทเกยวของ ............................................................................... 10 3 วธด าเนนการวจย ........................................................................................................... 64 3.1 การทดลองขนรปวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวดวยวธการตาง ๆ.. 64 3.2 การศกษาขอมลการเลอกซอของตกแตงบานประเภทตางๆ และใชแบบสมภาษณผบรโภคเพอเปนแนวทางในการออกแบบ ....... 64 3.3 การพฒนาและออกแบบเปนของตกแตงบาน...................................... 67 แผนผงวธด าเนนการวจย ........................................................................................ 69 4 การออกแบบและพฒนา ................................................................................................ 70 4.1 ผลการวเคราะหขอมล.......................................................................... 70

4.1.1 ผลการวเคราะหขอมลดานการทดลองขนรปวสดเหลอใชทางการ เกบเกยวขาวดวยวธการตางๆ.................................................. 70

4.1.1.1 การขนรปดวยการสานวธตาง ๆ............................... 70

สำนกหอ


ช

บทท หนา 4.1.1.2 การขนรปโดยการหลอเรซน ................................... 75 4.1.1.3 การขนรปโดยการใชแผนไมอดฟางขาว ................. 80 4.1.2 ผลการวเคราะหขอมลดานการศกษาวสดเหลอใชทางการ เกบเกยวขาว เพอน ามาศกษา และพฒนาเปนของตกแตงบาน และศกษาขอมลการเลอกซอของตกแตงบานทผบรโภคตองการ เพอเปนแนวทางในการออกแบบ ............................................... 88 4.2 การออกแบบ และพฒนาแบบ .............................................................. 91 4.2.1 การออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใช ทางการเกบเกยวขาว จากการขนรปโดยการใชแผนไมอดฟางขาว และแกลบ ................................................................................... 92 5 สรปผลและขอเสนอแนะ ............................................................................................... 102 5.1 ผลของการวจยบรรลตามวตถประสงคของโครงการวจย ..................... 102 5.2 ผวจยสรปและอภปรายผลการวจย ........................................................ 103 5.3 ขอเสนอแนะ ......................................................................................... 104 บรรณานกรม ............................................................................................................................. 105 ภาคผนวก .................................................................................................................................. 106 ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ ..................................................................................... 106 ภาคผนวก ข การเขยนแบบเพอการผลต .................................................................. 111 ภาคผนวก ค ภาพขนตอนการท าตนแบบ ................................................................ 118 ภาคผนวก ง ภาพแสดงการน าเสนอขอมล ............................................................... 124 ประวตผวจย .............................................................................................................................. 148

สำนกหอ


ฌ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1.1 ตารางแสดงปรมาณผลผลตและวสดเหลอทงทางการเกษตรของประเทศไทย ทประเมนไวในป 2539 – 2540 ..................................................................... 3 1.2 ตารางแสดงชนดและปรมาณวสดเหลอใชในพนทการเกษตรของประเทศไทย ป 2548 ........................................................................................................... 4 1.3 ตารางเปรยบเทยบชนด และผลกระทบจากการเผาท าลายวสดเหลอใช ทางการเกบเกยวขาว วเคราะหโดยผวจย ....................................................... 5 2.1 ตารางแสดงปรมาณฟางขาวทใชผลตเปนแผนไมอด .............................................. 24 4.1 ตารางแสดงปรมาณฟางขาวทใชผลตเปนแผนไมอด ..................................................... 81 4.2 ตารางแสดงการวเคราะหพฤตกรรมของกลมเปาหมายทท าการศกษา

โดยผวจย................................................................................................................. 91

สำนกหอ


ญ

สารบญภาพ ภาพท หนา

1.1 การเผาท าลายฟางขาวและตอซงบทคดยอภาษาไทย ...................................... ......2 2.1 ตนขาวก าลงงอก..................................................................................................12 2.2 ลกษณะตนขาว....................................................................................................12 2.3 ใบของตนขาวใชส าหรบสงเคราะหแสง..............................................................13 2.4 ดอกขาว ...............................................................................................................14 2.5 สวนตางๆของเมลดขาว ....................................................................................14 2.6 การเกบเกยวขาวของชาวนากอนการเผาท าลายตอซงและฟางขาว.......................15 2.7 การเผาตอซงและฟางขาว.....................................................................................17 2.8 ผลตภณฑจากฟางขาว..........................................................................................18 2.9 ชดเฟอรนเจอรจากฟางขาว..................................................................................18 2.10 เกาอจากฟางขาว...................................................................................................19 2.11 โคมไฟจากฟางขาว...............................................................................................19 2.12 ตะกราสานฟางขาว...............................................................................................20 2.13 โคมไฟจากฟางขาว...............................................................................................20 2.14 กลองใสนามบตรไมอดฟางขาว............................................................................24 2.15 ตไมอดฟางขาว.....................................................................................................25 2.16 ทวางเชงเทยนไมอดจากแกลบ.............................................................................25 2.17 แจกนไมอดฟางขาวและไมอดจากแกลบ.............................................................26 2.18 โคมไฟกระดาษสาฟางขาว...................................................................................26 2.19 มลกระดาษสาฟางขาว..........................................................................................27 2.20 เรอนกระจกทใชปลกพช......................................................................................28 2.21 น าแขงบรเวณขวโลกละลาย.................................................................................28 2.22 วฎจกรชวตของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว.......................33 2.23 การจดหมาก.........................................................................................................57 2.24 การเดนของ King.................................................................................................58 2.25 การเดนของ Queen...............................................................................................58 2.26 การเดนของ Rook.................................................................................................59 2.27 การเดนของ Bishop..............................................................................................59

สำนกหอ


ญ

ภาพท หนา 2.28 การเดนของ Knight..............................................................................................60

2.29 การเดนของเบย.....................................................................................................61 2.30 การเขาดานKing...................................................................................................62 2.31 การเขาปอมดาน Queen........................................................................................62 2.32 รปการกนผาน......................................................................................................63 4.1 วสดฟางขาวตากแหง............................................................................................70 4.2 น าฟางขาวตดเปนทอนยาวขนาด 25 – 30 เซนตเมตร แชน า.................................71

4.3 ลายขดจากการทดลองสานดวยวสดฟางขาว........................................................71 4.4 ลายสองจากการทดลองสานดวยวสดฟางขาว......................................................72 4.5 ลายสานอสระรปทรงกลมจากการทดลองสานดวยวสดฟางขาว..........................72 4.6 การสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลม 1..........................................................73 4.7 การสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลม 2..........................................................73 4.8 การทดลองสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลมเพอดลกษณะของแสงและเงา..74 4.9 แบบราง 2 มต โคมไฟจากการทดลองสานฟางขาว..............................................75 4.10 โพลเอสเตอรเรซน ทใชในการหลอเบอร PC-600................................................75 4.11 ตวชวยเรงปฏกรยา ใชผสมกบเรซนเพอเรงใหเกดปฏกรยาแขงตว.......................76 4.12 ตวท าใหแขง (Hardener).......................................................................................76 4.13 การทดลองสานฟางขาวรวมกบการหลอเรซน 1..................................................78 4.14 การทดลองสานฟางขาวรวมกบการหลอเรซน 2..................................................78 4.15 สภาษตขาวไทยทยกมาเปนแนวทางในการออกแบบ...........................................79 4.16 แนวคดและแบบรางของตกแตงบานจากสภาษต “ในน ามปลา ในนามขาว”.......79

4.17 แนวคดและแบบรางของตกแตงบานจากสภาษต “ขาวคอชวต”...........................80

4.18 แผนไมอดฟางขาว................................................................................................81

4.19 แผนไมจากแกลบ.................................................................................................82

4.20 การเปรยบเทยบลกษณะภายนอกของแผนไมอดฟางขาวและ

แผนไมอดจากแกลบ.............................................................................................82

4.21 การทดลองพบกระดาษและเจาะรลกษณะตาง .ๆ..................................................83

สำนกหอ


ญ

ภาพท หนา

4.22 การทดลองพบกระดาษแบบท 1...........................................................................83




4.26 การทดลองพบกระดาษและระบายสแบบท 5.......................................................85





4.31 การทดลองพบกระดาษแบบท 10.........................................................................87

4.32 การทดลองพบกระดาษแบบท 11.........................................................................88

4.33 การทดลองพบกระดาษทน ามาตอยอดในการพฒนาแบบ....................................92

4.34 แบบราง 2 มต ฉากกนหองอเนกประสงค.............................................................93

4.35 แบบราง 2 มต เกาอนง..........................................................................................93

4.36 แบบราง 2 มต การใชงานฉากกนหองอเนกประสงค............................................94

4.37 แบบราง 2 มต ตวเดนหมากรก 1..........................................................................94

4.38 แบบราง 2 มต ตวเดนหมากรก 2..........................................................................95

4.39 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 1 ไดแก คง ควน บชอป

เรยงตามล าดบจากซายไปขว................................................................................95

4.40 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 1 ไดแก ปราสาท มา เบย

เรยงตามล าดบจากซายไปขวา...............................................................................96

4.41 แบบจ าลองตวเดนหมากรกทงหมดแบบท 1 ไดแก คง ควน บชอป

ปราสาท มา เบย เรยงตามล าดบจากซายไปขวา....................................................96



สำนกหอ


ญ

ภาพท หนา 4.43 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 2 ไดแก คง ควน บชอป


4.44 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 2 ไดแก ปราสาท มา เบย


4.45 แบบจ าลองตวเดนหมากรกทงหมดแบบท 2 ไดแก คง ควน

บชอป ปราสาท มา เบย เรยงตามล าดบจากซายไปขวา.........................................98



4.47 แบบจ าลองตวเดนหมากรกทเลอกท าเปนตนแบบจรง..........................................99

4.48 ภาพจ าลองตนแบบดานหนาของฉากกนหองอเนกประสงค และเกาอนง..........100

4.49 ภาพจ าลองตนแบบดานขางของฉากกนหองอเนกประสงค และเกาอนง............100

4.50 ภาพจ าลองตนแบบดานบนของฉากกนหองอเนกประสงค และเกาอนง............101

5.1 ภาพแสดงตนแบบฉากกนอเนกประสงคซงเปนแบบสรปทบรรล

ตามวตถประสงคของการวจย.............................................................................102

สำนกหอ


1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมา และความส าคญของปญหาการวจย การออกแบบและพฒนาผลตภณฑทดนนไมควรมงเนนแตการออกแบบเพอตอบสนอง

ความตองการของมนษยเปนหลกเพยงอยางเดยว แตการออกแบบผลตภณฑทดควรค านงถงสงทสงผลกระทบตอสงแวดลอม สงคม จรยธรรม ดงแนวคดดานการออกแบบผลตภณฑเชงนเวศเศรษฐกจ (Eco Design) ซงหมายถง การออกแบบทรวบรวมแนวคดสองดาน คอ ดานเศรษฐศาสตรและดานนเวศวทยาเขาไวดวยกน โดยมเปาหมายเพอใชทรพยากรอยางมคณคาและสงผลกระทบตอธรรมชาตใหนอยทสด ซงในชวงหลายปทผานมาแนวคดในการออกแบบผลตภณฑเชงนเวศเศรษฐกจไดรบการสนบสนนเปนอยางมากจากภาครฐและภาคเอกชน จงท าใหสนคาทมการออกแบบเพอสงแวดลอมไดรบความนยมมากขน โดยเฉพาะในโลกตะวนตกซงสงผลใหสนคาทมการน าวสดจากธรรมชาตมาใชในการออกแบบ หรอวสดทมการน ากลบมาใชใหมไดรบความนยมเปนอยางแพรหลาย (อรรคเจตต อภขจรศลป.2550)

ประเทศไทยมพนทปลกขาวประมาณ 65 ลานไรหรอประมาณรอยละ 20 ของพนททงประเทศ ไดผลผลตขาว 24 ลานตน ม “ฟางขาว” เฉลยประมาณปละ 25.45 ลานตน และมปรมาณตอซงขาวทตกคางอยในนาขาว 16.9 ลานตนตอป ดงนนจงนบไดวามปรมาณ“ฟางขาว” และตอซงขาวมากทสดเมอเปรยบเทยบกบตอซงพชชนดอน โดยมปรมาณ“ฟางขาว” และตอซงมากทสดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คอ จ านวน 13.7 และ 9.1 ลานตนตอป รองลงมาคอภาคกลางและภาคตะวนออกมจ านวน“ฟางขาว” และตอซง 6.2 และ 4.1 ลานตนตอป และในพนทปลกขาว 1 ไร มปรมาณ“ฟางขาว” และตอซง โดยเฉลยปละ 650 กโลกรม (ส านกวจยและพฒนาการจดการทดน.2549) แตฟางขาวจ านวนมหาศาลทไดนแทบจะไมไดน ามาใชประโยชนเพอเพมคณคาและมลคาในเชงเศรษฐกจฟางขาว ทงนอาจเปนเพราะเกษตรกรยงขาดความรความเขาใจในการน าเทคโนโลยหลงการเกบเกยวและเทคโนโลยขจดของเสยมาปรบใชใหเกดประโยชน นอกจากนเกษตรกรผปลกขาวยงไมทราบเทคโนโลยการจดการและการเพมคณคา และมลคาฟางขาวทงยงขาดอปกรณเครองมอทเหมาะสมในการใชและการจดการฟางอกดวย ยงผลใหเกษตรกรนยมเผาท าลาย “ฟางขาว” เพอประโยชนในการเตรยมดนท านาปตอไปเปนส าคญ การเผา“ฟางขาว” ทง

สำนกหอ


2

ของเกษตรกรนท าใหเกดการสญเสยคณคาและมลคาเชงเศรษฐกจอยางมาก ทงยงกอใหเกดปญหาตางๆตามมามากมาย ไดแก

1. เกด“ปรากฏการณเรอนกระจก ” (Greenhouse Effect) ซงเปนสาเหตส าคญทท าใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) โดยหนงในการเปลยนแปลงทส าคญคอ การทอณหภมเฉลยของโลกเพมสงขน ทเรยก “ภาวะโลกรอน” (Global Warming) นนเอง

2. กอใหเกดมลพษทางอากาศสงผลเสยตอระบบนเวศในบรเวณกวางใหญ ทงนเพราะการเพมความรอนจากการเผาฟาง ท าลายสงมชวตตางๆทอยในผวดน และ เกดก๏าซตางๆฟงกระจายไปทวบรรยากาศ อาท ก๏าซคารบอนมอนอกไซด (Co) ก๏าซไนโตรเจนไดออกไซด (NO2)รวมไปถงพวกฝนละออง ควน เถา เขมา เปนตน ซงมลพษทางอากาศเหลานลวนแตกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพอนามยของมนษย ไมวาจะกอใหเกดโรคระบบทางเดนหายใจ เชน โรคภมแพกอใหเกดความเดอดรอนร าคาญ และบดบงทศนวสยทางการจราจร อนน าไปสการเกดอบตเหตจนอาจท าใหสญเสยทงชวตและทรพยสนได (กรมควบคมมลพษ, 2548)

3. ท าลายอนทรยวตถทเปนแหลงอาหารและแหลงพลงงานของสงมชวตนานาชนดทอยในดนและบนผวดน นอกจากนยงท าใหธาตอาหารพชสญเสยออกไปจากระบบนเวศเกษตร ธาตทสญเสยไปในสภาพของก๏าซทส าคญคอ ไนโตรเจน ฟอสฟอรส ก ามะถน คารบอน

ภาพท 1.1 การเผาท าลายฟางขาวและตอซง

ทมา : วชรวทย, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

วสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวนอกจากฟางขาวและตอซงทพบในนาขาวแลว ยงม “แกลบ” หรอ เปลอกขาวซงตามโรงสขาวมกจะมปญหาในเรองการจดเกบ หรอการก าจดเปลอกขาว จะขายกไมมคนรบซอ ทางโรงสขาวจะตองเสยคาใชจายเองในการจดเกบและก าจดเปลอกขาว

3

ไมวาจะน าไปเผาทงหรอยายออกไปกองเปนจ านวนมากนอกพนทโรงส เหลานสงผลกระทบตอสภาพอากาศ และสงแวดลอม เนองจากเศษฝนละอองเลกๆจะปลวไปตามลม สรางความร าคาญและเดอดรอนใหกบชมชนทอยใกลเคยง สงผลใหเกดปญหาการตอตานระหวางชมชน และเจาของโรงสขาว (ธราทต เลศช าชองกล, 2550)

จากทกลาวมาแลวขางตน ขาวเปนพชเศรษฐกจทส าคญของประเทศไทย ดงนนในการท าการเกษตรแตละครงยอมมวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวหลงเหลออยเปนจ านวนมาก ดงแสดงในตารางท 1.1 และ 1.2 ตารางท 1.1 ปรมาณผลผลตและวสดเหลอทงทางการเกษตรของประเทศไทยทประเมนไวในป 2539 – 2540

รายการ ผลผลตพช (* 100 ตน) วสดเหลอทง (* 1000 ตน) ขาว 22,332 แกลบ : 2,904 – 8,933

ฟาง : 38,567 – 55,493 ขาวโพด 4,533 ซง : 680 , เปลอก :45

ใบและล าตน : 6,800 มนส าปะหลง 18,084 ตน : 8,355 , ใบ : 514 ออย 56,394 กากออย : 10,906 ขาวฟาง 225 ตน : 1,027 ถวเขยว 218 ตน :698 ถวเหลอง 359 เปลอก ตน และฝก : 4,414 ถวลสง 147 เปลอก : 90 ฝาย 75 ตน : 184 มะพราว 1,419 กะลา : 428, กาบ : 2,129 สบปะรด 1,987 ใบ จก และแขนง : 40 - 48 รวม 105,773 100,744 ทมา: การพยากรณผลผลตการเกษตร.ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2542

4

ตารางท 1.2 ชนดและปรมาณวสดเหลอใชในพนทการเกษตรของประเทศไทย ป 2548

ชนดวสด ปรมาณ

(ลานตนตอป) รอยละ

ขาว (ตอซง-ฟางขาว) 23.48 59.58 ออย (เศษใบออย) 12.39 31.44 ขาวโพด (ใบและซง) 3.54 8.98 รวม 39.41 100 ทมา : กรมควบคมมลพษ, 2550

ผลกระทบจากการเผาท าลายวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว อนไดแก ฟางขาว ตอซง และแกลบนน สงผลตอสงแวดลอมเปนอยางมาก ดงตารางท 1.3 ซงวธการเผาท าลายถอเปนวธทงายตอการจดการกบพนทไรนาทงเรองของเวลา คาใชจาย แรงงาน แตสงทเกดขนกบสงแวดลอมนนไมคมคากบผลเสยตางๆทจะตามมา นอกจากนยงท าใหทรพยากรทางธรรมชาตเกดความเสอมโทรมไดอยางรวดเรว ทงทรพยากรดน น า และสงผลเสยถงอากาศในลกษณะหมอกควนอกดวย

5

ตารางท 1.3 ตารางเปรยบเทยบชนด และผลกระทบจากการเผาท าลายวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว วเคราะหโดยผวจย

วสดเหลอใช ทางการเกบเกยวขาว

ฟางขาว ตอซง แกลบ

ความหมาย ผลพลอยไดทไดจากการเกบเกยวผลผลตขาว เปนสวนของล าตนทแหงแลว หลงจากการนวดเอาเมลดขาวออกเรยบรอย

สวนของล าตนพชทคงคางเหลออยในพนทเพาะปลกขาว หลงจากการเกบเกยวผลผลต มลกษณะแขง

ผลผลตทไดจากการสขาว เปนเปลอกของขาวสาร เปนสวนทเหลอใชจากการผลตขาวสาร เมลดมลกษณะเปนรปทรงร เมดยาวสเหลองอมน าตาล หรอเหลองนวล

ภาพประกอบ

วธการท าลาย -การเผา

-การไถกลบ -การเผา -การไถกลบ

-การเผา

ผลกระทบจากการ เผาท าลาย

-สญเสยน า ธาตอาหารดนจบตวกนแนนและแขง -จลนทรยทเป นประโยชนในดนถกท าลาย -ท าใหโลกรอนขน การเผาท าใหเกดก๏าซคารบอนไดออกไซด เกดปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) -บดบงทศนวสยการมองเหน

-สญเสยน า ธาตอาหาร ดนจบตวกนแนนและแขง -จลนทรยทเป นประโยชนในดนถกท าลาย -ท าใหโลกรอนขน การเผาท าใหเกดก๏าซคารบอนไดออกไซด เกดปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) -บดบงทศนวสยกามองเหน

-ท าใหโลกรอนขน การเผาท าใหเกดก๏าซคารบอนไดออกไซด เกดปรากฏการณเรอนกระจก (Greenhouse Effect) -บดบงทศนวสยการมองเหน -สรางความเดอดรอนแกชมชนบรเวณใกลโรงสขาว

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1

6

ดงนน จากปญหาทกลาวมาขางตน ผวจยจงเกดแนวความคดในการ ศกษาและพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว เพอเปนการเพมทางเลอกใหกบกลมผบรโภคทนยมใชของตกแตงบานทรกษาสงแวดลอม และเพอสนองความตองการของตลาดผลตภณฑของตกแตงบานทงในประเทศและตางประเทศได

1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพอการศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

2. เพอออกแบบของตกแตงบาน ทสนบสนนการลดการเผาท าลายวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวอนจะสงผลตอทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

1.3 ขอบเขตการวจย

ในการศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ผวจยก าหนดขอบเขตในการวจยไว ดงน

1.4 วธด าเนนการวจย

1. ศกษาและรวบรวมขอมลทเกยวของ - ศกษาความเปนมาของวสดเหลอใชทไดจากการปลกขาว - ศกษาผลตภณฑของตกแตงบาน รวมถงเอกสารและงานวจยทเกยวของ - ศกษาการออกแบบและพฒนาผลตภณฑเชงนเวศเศรษฐกจ - ศกษาดานการตลาด และการสงออกของผลตภณฑเชงนเวศเศรษฐกจ - ศกษาพฤตกรรมการเลอกซอของตกแตงบาน ของประชากรและกลมตวอยางเพอ

ใชในการส ารวจเกบขอมลการวจยและน ามาศกษา โดยแบงเปน - กลมผบรโภค จ านวน 15 คน - อายระหวาง 25 – 65 ป - สถานทเกบขอมล คอ หางสรรพสนคา หรอโชวรมรานขายของตกแตง

บานทมการผลตจากวสดใกลเคยง เขตกรงเทพมหานคร

สำนกหอ


7

2. วเคราะหขอมลเพอพฒนาแนวคดในการออกแบบ - ศกษาและวเคราะหขอมลเพอหาแนวทางในการออกแบบ - วเคราะหคณสมบตของวสดเพอสามารถน ามาใชใหเหมาะสมกบผลตภณฑ - ก าหนดแนวทางการออกแบบ

3. ขนตอนการออกแบบและพฒนา - แบบรางครงท 1 ตามแนวทางการออกแบบทตงไว - แบบรางครงท 2 น าแบบรางครงท 1 มาพฒนาตอใหสมบรณ - ท าแบบจ าลองเพอทดสอบความเปนไปไดในดานตางๆ - สรปผลเพอท าตนแบบ

4. ขนตอนการท าตนแบบ 5. ทดสอบแบบจากตนแบบ 6. สรปและชแจงขอเสนอแนะ

1.5 ค าจ ากดความทใชในการศกษา

ในโครงการวจยน ผวจยไดใชศพทในความหมายและขอบเขตจ ากด ดงน 1. ของตกแตงบาน หมายถง ผลตภณฑส าหรบประดบ ตกแตง เพอความสวยงาม และ

ประโยชนใชสอยภายในบาน โดยผลตจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว รวมกบกระบวนการขนรปโดยอาศยหลกการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ

2. ฟางขาว หมายถง ผลพลอยไดทไดจากการเกบเกยวผลผลตขาว เปนสวนของล าตนทแหงแลว หลงจากการนวดเอาเมลดขาวออกเรยบรอย

3. ตอซง หมายถง สวนของล าตนพชทคงคางเหลออยในพนทเพาะปลกขาว หลงจากการเกบเกยวผลผลต มลกษณะแขง

4. แกลบ หมายถง ผลผลตทไดจากการสขาว เปนเปลอกของ ขาวสาร เปนสวนทเหลอใชจากการผลตขาวสาร เมลดมลกษณะเปนรปทรงร เมดยาวสเหลองอมน าตาล หรอเหลองนวลแลวแตภมประเทศทมการปลกขาว

5. ผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม หมายถง การศกษาและพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใช ทางการเกบเกยวขาว โดยค านงถงดานการลดใชสารเคมหรอสารปนเปอนทปลอยออกมาท าลายสภาพแวดลอม หรอกระบวนการออกแบบ และผลตทสงผลเสยตอสงแวดลอม

สำนกหอ


http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1

8

6. ความพงพอใจ หมายถง การยอมรบและความพอใจของผใชทมตอผลตภณฑของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ไดแก ดานรปแบบ ดานประโยชนใชสอย ดานการวสดทน ามาใช ดานความสวยงาม ดานราคา และดานการรกษาสงแวดลอม ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เปนการออกแบบ พฒนาผลตภณฑ และลดผลกระทบตอสงแวดลอมไปพรอมกน 2. ไดผลตภณฑของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวทงดานรปแบบ

ความสวยงาม และประโยชนใชสอย 3. เปนแนวทางใหมของการออกแบบในการเพมมลคาใหแกตลาดผลตภณฑของตกแตง

บานทงในประเทศและตางประเทศได

ส

ำนกหอสมดกลาง

9

บทท 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1 ความส าคญของการศกษาวจย ในการศกษาและพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ผวจยได

ศกษาเอกสารและผลงานวจยตางๆทเกยวของเพอเปนประโยชนในการสนบสนนโครงการวจยสการออกแบบอยางครบถวนและมประสทธภาพ ซงสามารถแบงความส าคญไดเปนหวขอดงน

2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.2.1 ขาวไทย 2.2.1.1 ความเปนมาของคนไทยและขาวไทย 2.2.1.2 ลกษณะทส าคญของขาว 2.2.1.3 วธการจดการวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวในปจจบน 2.2.1.4 การเพมมลคาวสดเหลอใชจากขาวในปจจบน

2.2.2 สภาวะโลกรอน กบการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ 2.2.2.1 สภาวะโลกรอน 2.2.2.2 ความหมายการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ 2.2.2.3 หลกการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ 2.2.2.4 การออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจเพอการสงออก และกฎระเบยบ

2.2.3 การตลาดและพฤตกรรมผบรโภค 2.2.3.1 ความหมายของพฤตกรรมผบรโภค 2.2.3.2 ความส าคญของพฤตกรรมผบรโภค 2.2.3.3 ประเภทของผบรโภคในตลาด 2.2.3.4 ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมผบรโภค

2.2.4 ผลตภณฑของตกแตงบาน 2.2.4.1 คณสมบตของผลตภณฑทด 2.2.4.2 ปจจยทมอทธพลตอการก าหนดองคประกอบของงานออกแบบผลตภณฑ 2.2.4.3 หลกการออกแบบเฟอรนเจอร

สำนกหอ


10

2.2.5 การยศาสตร (Ergonomic) 2.2.5.1 ความส าคญของการยศาสตร 2.2.5.2 หลกการของการยศาสตร (Ergonomics)

2.2.6 ประวตและการเลนหมากรก 2.2.6.1 ประวต 2.2.6.2 หมากรกสากล

2.3 แนวนโยบายของรฐ ผวจยไดศกษาขอมลจากหนวยงานของรฐบาลทมสวนเกยวของกบงานวจยน ในดาน

“การจดการ การพฒนาผลตภณฑ และวสดเหลอใชจากขาว เพอการเพมมลคา” ของส านกพฒนาผลตภณฑขาว กรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนขอมลสนบสนนงานวจยน 2.4งานวจยทเกยวของ

1) การศกษาและพฒนาเฟอรนเจอรจากวสดเหลอใชทางการเกษตรประเภททดแทนไมกรณศกษาไมอดฟางขาว : วทยานพนธมหาบณฑต. ครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. บณฑตวทยาลย

2) การออกแบบของตกแตงบานจากวสดเหลอใช : คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

3) การพฒนาผลตภณฑหตถกรรมและบรรจภณฑจากแผนชนอดหญาแฝกและวสดเหลอใชทางการเกษตรเพอการสรางมลคาเพมและสรางรายไดใหกบชมชน : คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

สำนกหอ


11

จากแนวคดและทฤษฎทเกยวของในหวขอตางๆทผวจยไดท าการศกษา เพอเปนประโยชนตอการวจยนน มรายละเอยดดงตอไปน 2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.2.1 ขาวไทย 2.2.1.1 ความเปนมาของคนไทยและขาวไทย

สงคมไทยมลกษณะเปนสงคมตามประเพณ เนองจากทกภมภาคของประเทศไทยมการปลกขาวเปนพนฐาน การท ามาหากนตองพงพาธรรมชาต ผลตผลจะดหรอไมยอมขนอยกบดนฟาอากาศ แตการควบคมธรรมชาตเปนสงทไมอาจกระท าได ดวยเหตนเองจงตองหนมาออนวอนสงเหนอธรรมชาตทจะบนดาลใหทกอยางเปนไปตามก าหนดเวลาความเชอนเองกอใหเกดขนบธรรมเนยมประเพณพธกรรมตางๆ ทก าหนดเปนแบบแผนใหผคนประพฤตปฎบตและเชอถอ เพอความมนคงเปนระเบยบและบรณาการของสงคม ความหลากหลายของทรพยากร สภาพแวดลอมและสงคมในประเทศตลอดจนพธกรรมในแตละทองถน กอใหเกดเอกลกษณของทองถนนนๆ วฒนธรรมทเกดจากการสรางสรรคเปนประเพณพนบานเปนสงทบงบอกความรสกนกคด ความเชอและสภาพแวดลอมทางสงคมของชมชนนน เชน พธกรรมทเกยวของกบการท ามาหากนคอ การท านาปลกขาวจงเปนเรองทส าคญมากและมอยเกอบตลอดป ชวงเวลาทส าคญจะอยระหวางหลงการเกบเกยวผลผลตและกอนจะเรมฤดกาลการผลตใหม ประเทศไทยเรามพระมหากษตรยเปนศนยรวมของราษฎรทกผทกนาม นบแตโบราณกาล พระราชประเพณตางๆ ลวนมความมงหมายเพอความสขสมบรณของอาณาประชาราษฎรทงสน โดยเฉพาะพระราชพธทเกยวกบขาวซงเปนอาหารหลกและพชพนฐานทางเศรษฐกจของประเทศ เชน พระราชพธพชมงคลจรดพระนงคลแรกนาขวญทมมาแตโบราณ พระราชพธนเปนพระราชพธสรมงคล บ ารงขวญแกผปลกขาวทงปวง พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช ทรงวางแผนพฒนาเพอความเจรญกาวหนา และความมนคงในพนทตางๆอยางสอดคลอง และประสานประโยชนซงกนและกน ทรงมพระบรมราโชบายใหปลกขาวเปนหลกใหญเพราะทรงเชอมนในหลกการพงตนเองใหไดเพราะขาวเปนอาหารหลกของคนไทย และทรงเปนพลงผลกดนน าประเทศไทยใหเจรญกาวหนาและสบตอไปในอนาคต วถชวตของคนไทยมความเกยวของกบขาวตงแตเกดจนตาย ขาวเปนสวนส าคญทหลอเลยงคนไทยมาแตอดตจนถงปจจบนและอนาคต ขาวจงเปนสวนหนงในชวตของคนไทย มอทธพลตอการด ารงชพ และเปนบอเกดอารยธรรมของคนไทยในหลายดาน ทงภาษา วฒนธรรม

สำนกหอ


12

ประเพณ ความเปนอย เศรษฐกจ การเมองและสงคม ไมวาโลกจะพฒนาเจรญกาวหนาไปอยางไร ขาวยงมบทบาทในการก าหนดวถชวตของคนไทย และจะคงอยคกบคนไทยตลอดไป

2.2.1.2 ลกษณะทส าคญของขาว แบงออกไดเปนลกษณะทเกยวกบการเจรญเตบโต และลกษณะทเกยวกบการขยายพนธ ดงน

- ลกษณะทเกยวกบการเจรญเตบโต ลกษณะทมความสมพนธกบการเจรญเตบโตของตนขาว ไดแก ราก ล าตน และใบ

ภาพท 2.1 ตนขาวก าลงงอก

ทมา : ลกษณะทส าคญของขาว [ออนไลน] , เขาถงเมอ 8 ตลาคม 2554. เขาถงไดจาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book

1) ราก รากเปนสวนทอยใตผวดน ใชยดล าตนกบดนเพอไมใหตนลม แตบางครงกมรากพเศษเกดขนทข อซงอยเหนอพนดนดวย ตนขาวไมมรากแกว แตมรากฝอยแตกแขนงกระจายแตกแขนงอยใตผวดน

ภาพท 2.2 ลกษณะตนขาว


13

2) ล าตน มลกษณะเปนโพรงตรงกลางและแบงออกเปนปลองๆ โดยมขอกน

ระหวางปลอง ความยาวของปลองนนแตกตางกน จ านวนปลองจะเทากบจ านวนใบของตนขาว ปกตมประมาณ 20-25 ปลอง

ภาพท 2.3 ใบของตนขาวใชส าหรบสงเคราะหแสง

ทมา : โครงงานขาว [ออนไลน] , เขาถงเมอ 8 ตลาคม 2554. เขาถงไดจาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book

3) ใบ ตนขาวมใบไวส าหรบสงเคราะหแสง เพอเปลยแรธาต อาหาร น า และคารบอนไดออกไซดใหเปนแปง เพอใชในการเจรญเตบโตและ สรางเมลดของตนขาว ใบประกอบดวย กาบใบและแผนใบ

- ลกษณะทเกยวกบการขยายพนธ ตนขาวมการขยายพนธดวยเมลดซงเกดจากการผสมระหวางเกสรตวผและเกสรตว

เมย เพราะฉนน ลกษณะทส าคญเกยวกบการ ขยายพนธ ไดแก รวง ดอกขาวและเมลดขาว 1) รวงขาว (panicle) หมายถง ชอดอกของขาว (inflorescence) ซงเกดขนทขอ

ของปลองอนสดทายของตนขาว ระยะระหวางขออนบนข องปลองอนสดทายกบขอตอของใบธง เรยกวา คอรวง

14

ภาพท 2.4 ดอกขาว


2) ดอกขาว หมายถง สวนทเกสรตวผและเกสรตวเมยส าหรบผสมพนธ ดอกขาวประกอบดวยเปลอกนอกใหญสองแผนประสานกน เพอหอ หมสวนทอยภายในไว ทงสองเปลอกน ภายนอกของมนอาจมขนหรอไมมขนกได

ภาพท 2.5 สวนตางๆของเมลดขาว

ทมา : ลกษณะทส าคญของขาว [ออนไลน], เขาถงเมอ 8 ตลาคม 2554. เขาถงไดจาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book

3) เมลดขาว หมายถง สวนทเปนแปงทเรยกวา เอนโดสเปรม (endosperm) และสวนทเปนคพภะ ซงหอหมไวโดยเปลอกนอกใหญสองแผน เอน โดสเปรมเปนแปงทเราบรโภค คพภะเปนสวนทมชวตและงอกออกมาเปนตนขาวเมอเอาไปเพาะ

15

2.2.1.3 วธการจดการวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวในปจจบน 1) การเผาตอซงและฟางขาว

ดวยภมอากาศของประเทศไทยอยในทตงทเหมาะสมแกการท าการเกษตรเขตรอนทกรปแบบโดยเฉพาะอยางยง การปลกขาว ประเทศไทยนบไดวาเปนอขาวอน าของโลกและยงเปนประเทศหลกในการปลกขาวเพอการสงออกอนดบตนๆของโลก มาถงวนนนอกจากความเชยวชาญในการปลกขาวเพอการบรโภคและการสงออกแลว ประเทศไทยยงตองมความรบผดชอบในการชวยลดภาวะโลกรอนหรอภาวะอากาศการเปลยนแปลง ขาวจ านวนมหาศาลทประเทศไทยผลตออกมาแตละป หลงฤดเกบเกยวนน สวนทเหลอจากการเกยวขาวคอ “ฟางขาว ” จ านวนมหาศาลเชนกน โดย“ฟางขาว ” ทไดหลงจากปลกขาวนน เกษตรกรสวนใหญยงไมมการจดการทดและเหมาะสมเทาทควร และเลอกใชวธ “เผาท าลาย” ซงนบวาเปนการสรางมลภาวะทางอากาศอยางมาก นบเปนสวนหนงทสงผลกระทบใหเกดภาวะโลกรอนจากภาคเกษตรกรรมอกดวย (วจตรา ,มลนธรกษไทย)

ภาพท 2.6 การเกบเกยวขาวของชาวนากอนการเผาท าลายตอซงและฟางขาว

ทมา : ลดการเผาฟางขาวและตอซง ลดสภาวะโลกรอน [ออนไลน], เขาถงเมอ 10 ตลาคม 2554. เขาถงไดจาก http://raksthai-pr.blogspot.com/2010/01/blog-post_12.html

จากการศกษาขอมลการปลอยก๏าซเรอนกระจกจากภาคเกษตรมทมาจากหลายแหลง อาท ระบบยอยอาหารของปศสตว การท านาขาว การเผาเศษซากพช การใชปยและการหายใจของดน เปนตน และจากขอมลของคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) พบวาในชวงระหวางป 1990-2005 ประเทศก าลงพฒนาปลอยก๏าซเรอนกระจกจากภาคเกษตรกรรมเพมขน 32% ขณะทประเทศพฒนาแลวมการปลอยก๏าซเรอนกระจกจากภาคเกษตรกรรมลดลง 12% และ การปลอยก๏าซเรอนกระจกจากภาคเกษตรของประเทศไทยคดเปน 13% ทงนจากการกรมควบคมมลพษพบวา พนททมการปลกขาวและมการเผาฟางขาวมากทสดในประเทศไทยมถง 13 จงหวดซงสวนใหญจะอยในภาค

16

กลาง เชน ชยนาท ลพบร สพรรณบร อยธยา เปนตน ทเปนเชนนเพราะมการท าเกษตรกรรมเพมมากขนในประเทศก าลงพฒนาเพอผลตอาหารใหเพยงพอตอประชากรทเพมมากขน ส าหรบปรมาณฟางขาวทประเทศไทยผลตออกมาแตละปมากถง 50-60 ลานตนตอปและสรางก๏าซคารบอนไดออกไซดจากการเผาออกสโลกมากถง 27 ลานตนกโลกรมคารบอน ไนโตรเจนทสญเสยไปจากการเผาท าลาย 462 ลานกโลกรมและ ไนโตรเจนฝนละอองทเกดขน 100-700 ลานกโลกรม ชวงระยะเวลาทเกษตรกรนยมเผาฟางขาวจะเรมหลงจากการเกบเกยวขาวประมาณปลายเดอนมกราคมเปนตนไปและการไถพรวนดนจะท าในเดอนเมษายน ตอจากนนจะหวานขาวกอนเทศกาลสงกรานต เมอเขาฤดฝนฝนจะตกและท าใหตนขาวงอกใหมประมาณเดอนพฤษภาคมและจะเกบเกยวอกทตนเดอนธนวาคมไปถงตนเดอนมกราคม แตบางพนท เชน ในจงหวดอยธยาจะเกบเกยวไปจนถงเดอนกมภาพนธ เหตผลหลกทเกษตรกรเลอกทใชวธการจ ากดฟางขาวโดยวธ “การเผา” เนองจากเกษตรกรไมมทนเพมเพอก าจดฟางขาวทเปนมตรกบสงแวดลอม การเผาฟางขาวเปนการสรางก๏าซเรอนกระจกออกสชนบรรยากาศของโลก สรางมลพษทางอากาศน าไปสภาวะโลกรอน พนทปาเสอมโทรม สญเสยอนทรยวตถและธาตอาหารในดน ท าลายโครงสรางดนทเหมาะสมและท าลายหวงโซอาหาร การเผาฟางขาวท าใหพนทเกษตรสญเสยไนโตรเจน 6-9 กโลกรมตอไร ฟอสฟอรส 0.8 ตอไรและโพแทสเซยม 15.6 ตอไร โครงสรางดนถกท าลาย ดนเกบน าไดนอยน ามาสการแพรระบาดของโรคพช แตอยางไรกตามเกษตรกรบางรายเชอวาการเผาฟางขาวกเปนประโยชน โดยการเผาฟางขาวนนจะแปลงฟอสฟอรสและโพแทสเซยมจากฟางขาวเปนขเถา ซงจะใหประโยชนแกดนและตนขาวจะไดประโยชนเรวขน ยงถาเผาขณะไมมลมจะท าใหสญเสยฟอสฟอรสและโพแทสเซยมต ามาก การเผาท าไดงายสะดวกและรวดเรวกวาการปลอยใหฟางขาวยอยสลายเองตามธรรมชาต ถาใชวธไถกลบฟางขาวลงดนแลวหวานขาวในไมกวนตอมา “ขาวจะเมาตอซง ” ซงเกดจากการยอยสลายของอนทรยวตถในดนยงไมสมบรณ ซงตองใชระยะเวลานานในการยอยซงขณะนนอาจท าใหเกดดนรอนถง 70 c เกดก๏าซไขเนา ไนโตรเจนถกดงไปชวยยอยสลายฟางขาวท าใหตนขาวออนแอและไมเจรญงอกงามเทาทควร

ขอเสยของการเผาตอซงและฟางขาว (วชรวทย, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง)

1) ท าใหสญเสยน าในดน เนองจากการระเหย 2) ท าใหดนจบตวกนแนนและแขง การชอนไชของรากพชในดนเปนไปไดยาก 3) ท าใหสญเสยธาตอาหารทอยในฟางขาว (เผาฟาง 5 ตนจะสญเสยไนโตรเจน 30 กโลกรม

ฟอสฟอรส 7 กโลกรม ก ามะถน 7 กโลกรม โพแทสซยม 85 กโลกรม)

17

ภาพท 2.7 การเผาตอซงและฟางขาว

ทมา : วชรวทย, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

4) ท าใหจลนทรยทเปนประโยชนในดนถกท าลาย 5) ท าใหโลกรอนขน การเผาท าใหเกดก๏าซคารบอนไดออกไซด เกดปรากฏการณเรอน

กระจก (Greenhouse Effect) 6) บดบงทศนวสยการมองเหนของผขบขยานพาหนะบนทองถนน อาจลกลามไหมอาคาร

สงกอสราง บานพกอาศย

2.2.1.4 การเพมมลคาวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวในปจจบน การเพมมลคา ใหวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว นาจะเปนแรงจงใจหลกให

เกษตรกรในการสรางรายได “ฟางขาว” นนมประโยชนมากมาย เชน น าไปเลยงสตว คลมหนาดนรกษาความชมชน ใชในการเพาะเหด นอกจากนนยงสามารถน าไปเปนใชเปนพลงงานทางเลอกทดแทนพลงงานทมอยางจ ากด เชน ถานหน ก๏าซธรรมชาตและน ามนเปนตน ปจจบนนมเทคโนโลยใหมๆน าเอาฟางขางไปใชเปนชวมวลทางเลอกเสรมเชอเพลงจ าพวกแกลบและกากออยทโรงงานน าตาลและโรงสขาวมความตองการสงและราคาเรมสงขน เปนเชอเพลงของหมอตมน าในโรงงานอตสาหกรรม เชอเพลงเพอผลตไอน าในการผลตไฟฟา ผลตเปนเอทานอล เมทานอลหรอท าเปนน ามน ชวภาพ (Bio oil) อกดวย แมวา“ฟางขาว” จะเปนชวมวลทมคาความรอนต า เกบเกยวยากและมคาขนสงเมอเทยบกบแกลบ เศษไม เปลอกปาลม สงผลใหเกอบ 50% ของ“ฟางขาว ” ถกเผาท าลายไปโดยไมเกดประโยชน อยางไรกตามการจดการกบ “ฟางขาว ” อยางถกวธ สะอาด ปลอดภยทงตอชวตและสงแวดลอมนบเปนเรองทควรตระหนกเปนอยางยง ในปจจบนสวนของขาว ไดมการน ามาแปรรปเปนผลตภณฑอาหารตางๆ ทงในรปของหวานและของคาว แตผลตภณฑทเปนผลพลอยไดจากขาว ไดแก ฟางขาว และแกลบ ไดมการน ามาสรางประโยชนโดยน ามาแปรรปเพอเพมมลคาได ไดแก

18

1) ฟางขาว ทนยมน ามาใช ไดแก ปย : เปนวสดอนทรยในการจดท าปยหมก วสดปลกพช วสดคลมดน

อาหารสตว : ผสมปยยเรย เปนอาหารส าหรบลกแกะ เปนหญาหมก วสดกอสราง : ผสมกบซเมนตอดแผน ใชเปนตวดดซบคราบน ามน สวนประกอบอาหาร : พฒนาไขเคมทพอกดวยฟางขาว เปนวสดเพาะเหดฟาง งานศลป และงานฝมอ : ผสมเสนใยสงเคราะหในการผลตไหมพรม ทรองนง เครองจกรสาน เชอก เครองมอ เครองใชในการจกรสาน เปนตน ตวอยางเฟอรนเจอรและของตกแตงบานทผลตจากฟางขาว

ภาพท 2.8 ผลตภณฑจากฟางขาว

ทมา : บานสวนสบาย [ออนไลน], เขาถงเมอ 25 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=baansuansabuy&month

ภาพท 2.9 ชดเฟอรนเจอรจากฟางขาว

ทมา : Straw Design จากฟางขาวสโซฟา [ออนไลน], เขาถงเมอ 18 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx?NewsID=9550000148471

http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx?NewsID=9550000148471

19

ภาพท 2.10 เกาอจากฟางขาว

ทมา : บานสวนสบาย [ออนไลน], เขาถงเมอ 25 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=baansuansabuy&month

ภาพท 2.11 โคมไฟจากฟางขาว

ทมา: วสดเหลอใชจากขาว [ออนไลน], เขาถงเมอ 25 ตลาคม 2555. เขาถงไดจาก http://www.riceproduct.org/

http://www.riceproduct.org/

20

ภาพท 2.12 ตะกราสานฟางขาว


ภาพท 2.13 โคมไฟจากฟางขาว




21

อตสาหกรรมสงกอสราง : ท าแผนฟางซเมนต ใชฟางขาง- แกลบแทนไม กระดาษจากฟางขาว ทางเคม : ดดซบคราบน ามน ผลตเซลลโลสดวยวธระเบดดวยไอน า และผลตเอทานอลในแก๏สโซฮอล อนๆ : อนรกษน าและดน ฯลฯ

2) แกลบ เปนสวนทเหลอจากการสขาวทมปรมาณมากและราคาถก ยงมการน าไปใชประโยนนอยและมมลคาไมมากนก ขณะเดยวกนอตสาหกรรมทใชประโยชนจากแกลบ ทมราคาสง ไดแก การน าไปสกดซลกา ในอตสาหกรรมท าแกว เปนพลงงานไฟฟา เปนตน

การท าแผนวสดจากแกลบและฟางขาวทดแทนไม ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การเตรยมเศษวสดการเกษตร ขนตอนท 2 การผสมกาว ขนตอนท 3 การเตรยมแผน ขนตอนท 4 การอดรอน ขนตอนท 5 การปรบสภาวะแผนบอรด

ขนตอนท 1 การเตรยมเศษวสดการเกษตร วสดและอปกรณ

1) ฟางขาว แกลบ มความชนไมเกน 14 % 2) เครองสบ 3) เครองทบ 4) เครองรอนคดขนาด

วธการด าเนนงาน น าฟางขาวมาเขาเครองสบ น าฟางขาวทสบแลวมาเขาเครองทบ แกลบและฟางขาวทผานการทบแลวมาเขาเครองรอนเพอคดขนาดทตองการ มขนาดระหวาง 13 - 16 มม. ถาตองการใหเหนลวดลายฟางมากน ามาสบใหมขนาดทตองการ เกบชนฟางขาวและแกลบไวในถงพลาสตกเพอควบคมความชนรดปากถงใหแนน

วธการหาความชนแกลบและฟางขาว 1) ชงน าหนกฟางขาว/แกลบ ประมาณ 100 กรม 2) น าเขาเตาอบทอณหภม 100 ± 3 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง 3) น าออกจากเตาอบแลวใสในภาชนะดดความชนจนเยน 4) น ามาชงน าหนก

สำนกหอ


22

5) ค านวณปรมาณความชน = น าหนกกอนอบ – น าหนกหลงอบ x 100 น าหนกหลงอบ ขนตอนท 2 การผสมกาว วสดและอปกรณ

1) ฟางขาว/แกลบจากขนตอนท 1 2) กาว pMDI (กาวไอโซไซยาเนต) 3) เครองชง 4) ภาชนะบรรจกาว 5) เครองผสมกาว 6) ปนฉดกาว 7) ถงลม 8) พดลม 9) อปกรณรกษาความปลอดภย (หนากากปดจมก แวนตา เสอกนเปอน ถงมอยาง)

ขนตอนท 3 กาวเตรยมแผน วสดและอปกรณ

1) ฟางขาว/แกลบ และกาว 2) กลองสเหลยมเพอใชในการเตรยมแผน 3) แผนเหลกรองอด 4) แทงเหลกเพอใชก าหนดความหนา 5) ถงมอยาง ผาปดจมก และแวนตา

วธด าเนนการ 1) น าแผนเหลกรองอดมาวางบนโต๏ะและวางทบดวยเทปลอน 2) น ากลองสเหลยมมาวางทบบนเทปลอน น าฟางขาว/แกลบ และกาว ทชงไวมาโรยใน

กลองสเหลยมใหสม าเสมอมากทสด 3) ใชแผนไมกดลงบนฟางขาว/แกลบ และกาว จากนนเอากลองสเหลยมออก แลวเอาแผน

ไมทกดทบออก 4) น าเทปลอนและแผนเหลกรองอดกดทบลงไป 5) น าแทงเหลกทใชก าหนดความหนาวางลงไปบนแผนเหลกรองอดแผนลาง แทงเหลก

ดงกลาวจะอยดานขางทงสองดาน

สำนกหอ


23

ขนตอนท 4 การอดรอน วสดอปกรณ

1) เครองอดรอน 2) ถงมอกนความรอน 3) หนากากปดจมก แวนตา และเสอกนเปอน

วธด าเนนการ 1) เปดเครองอดรอน ตงอณหภมของเครองอดรอนท 150 องศาเซลเซยส และความดน 25

กก./ตร.ซม. 2) น าฟางขาว/แกลบ จากขนตอนท 3 มาวางบนแทนอดความรอน และเปดสวตซใหเครอง

อดรอนยกไฮดรอลกขน 3) เมอเขมความดนขนไปถงความดนทตงเอาไว ท าการตงเวลา 5 นาท เมอครบก าหนดน า

บอรดออกจากเครองอดรอน 4) น าแผนฟางขาว/แกลบ ออกมาเพอปรบสภาพ

ขนตอนท 5 การปรบสภาวะแผนบอรด วสดและอปกรณ

1) ตะแกรงระบายอากาศ 2) ถงมอกนความรอน

วธด าเนนการ น าบอรดทอดรอนเสรจไปวางบนตะแกรงทสามารถระบายอากาศไดดเปนเวลาอยางนอย 24 ชวโมง

สำนกหอ


24

ตารางท 2.1 แสดงปรมาณฟางขาวทใชผลตเปนแผนไมอด

ความหนาของไมอดฟางขาว (มลลเมตร)*

ปรมาณฟางขาวทใชในการผลต

(กโลกรม)**

กาซคารบอนไดออกไซด จากการเผาฟางขาว

(กโลกรม)*** ขนาด 4 มม. 6 กก. 3 กก. ขนาด 6 มม. 9 กก. 4.5 กก. ขนาด 8 มม. 12 กก. 6 กก. ขนาด 10 มม. 14 กก. 7 กก. ขนาด 12 มม. 17 กก. 8.5 กก. ขนาด 15 มม. 21 กก. 10.5 กก. ขนาด 20 มม. 28 กก. 14 กก.

ทมา : เขาถงวนท 13 สงหาคม 2554 . เขาถงไดจากhttp://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=tepasit&group=3

หมายเหต : * ขนาดแผนไม: 4' x 4' ( 1220 x 1220 มม.) ครงแผนของแผนไมอดขนาดมาตรฐาน * * ความหนาแนน: 0.8g/cm2

*** ขอมลจากบรษท โคโคบอรด จ ากด

ตวอยางผลตภณฑ

ภาพท 2.14 กลองใสนามบตรไมอดฟางขาว



25

ภาพท 2.15 ตไมอดฟางขาว


ภาพท 2.16 ทวางเชงเทยนไมอดจากแกลบ




26

ภาพท 2.17 แจกนไมอดฟางขาวและไมอดจากแกลบ


การผลตกระดาษสาจากฟางขาว วธการ คอ 1) แชฟางขาวและปอสาในน านาน 1 คน (24 ชวโมง) 2) น าไปตม ประมาณ 4 ชวโมง 3) ลางน าและฟอกดวยไฮโดรเจนเปอรออกไซด ดวยอตราสวนฟางขาว ตอ ไฮโดรเจน

เปอรออกไซด เปน 25 : 2 นาน 24 ชวโมง 4) น าปอสาและฟางขาวทตมและฟอกแลวมาผสมกนอตรา 1:1 ไปละลายน าในตะแกรง

รอนขนาดความหนาทตองการ 5) ผงใหแหง

ตวอยางผลตภณฑ

ภาพท 2.18 โคมไฟกระดาษสาฟางขาว




27

ภาพท 2.19 มลกระดาษสาฟางขาว


2.2.2 สภาวะโลกรอน กบการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ

2.2.2.1 สภาวะโลกรอน (Global warming) จากกจกรรมตาง ๆ ของมนษย เชน การเผาเชอเพลงฟอสซล การท าเกษตรกรรม

กสกรรม อตสาหกรรม เปนตน ท าใหมก๏าซเรอนกระจก (Greenhouse Gas) ปรมาณมาก เกดเปน “ปรากฏการณเรอนกระจก” (Greenhouse Effect) ซงเปนสาเหตส าคญทท าใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) โดยหนงในการเปลยนแปลงทส าคญคอ การทอณหภมเฉลยของโลกเพมสงขน ทเรยก “ภาวะโลกรอน” (Global Warming) นนเอง

"ปรากฏการณเรอนกระจก" เปนการทความรอนถกกกไวในชนบรรยากาศ ไมสามารถสะทอนกลบไปสหวงอวกาศไดเทาทควร ท าใหอณหภมเฉลยสงขน ทเรยกแบบนเนองจากคลายคลงกบสภาพทเกดในเรอนกระจกทใชปลกพช เมอพชสงเคราะหแสง ไอน าและ CO2 จะถกกกอยภายใน CO2 เปนตวชวยดดซบความรอน ท าใหในเรอนกระจกมอณหภมสงขนและอบอนกวาภายนอก


28

ภาพท 2.20 เรอนกระจกทใชปลกพช

ทมา : องคการบรหารจดการก๏าซเรอนกระจก [ออนไลน], เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2554. เขาถงไดจาก http://www.tgo.or.th/index.php

ปจจยส าคญทท าใหเกดภาวะโลกรอน เกดจากการปลอยก๏าซเรอนกระจกจากกจกรรมของมนษย ตวทส าคญไดแก คารบอนไดออกไซด (CO2) มเทน ( CH4) ไนตรสออกไซด (N2O) ไฮโดรฟลออโรคารบอน (HFCs) เพอรฟลออโรคารบอน ( PFC) คลอโรฟลออโรคารบอน (CFCs) และซลเฟอรเฮกซะฟลออไรด (SF6) ก๏าซพวกนจะมคณสมบตในการดดกลนพลงงานความรอน เมอมมากจะท าใหบรรยากาศของโลกดดกลนพลงงานความรอนเพมขน

ผลกระทบ ทเกดขนจะท าใหน าแขงบรเวณขวโลกละลายอยางรวดเรว น าจดมหาศาลจะไหลลงสแหลงน า ท าใหระดบน าสงขน และเกดน าทวมในพนทตาง ๆ ในทสด นอกจากน การทระดบน าในทะเลและมหาสมทรเปลยนแปลงยงกอใหเกดความแปรปรวนของภมอากาศ ซงจะสงผลใหพชและสตวลดจ านวนลงและอาจเหลอเพยงไมกชนดทสามารถอยรอด

ภาพท 2.21 น าแขงบรเวณขวโลกละลาย

ทมา : องคการบรหารจดการก๏าซเรอนกระจก [ออนไลน], เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2554. เขาถงไดจาก http://www.tgo.or.th/index.php

http://www.tgo.or.th/index.php

http://www.tgo.or.th/index.php

29

CO2 เกดจากการหายใจของสงมชวต แตจากกจกรรมของมนษย เชน การเผาไหมเชอเพลงฟอสซล ท าให CO2 เพมขนอยางรวดเรว N2O อาจเกดเองตามธรรมชาตโดยการยอยสลายของจลนทรย นอกนน คาดวามาจากการใชปยเคมทม N เปนองคประกอบ การเผาปา การขยายพนทเพาะปลก เปนตน CH4 เกดเองตามธรรมชาตและจากการกระท าของมนษย เชน ของเสยจากสตว การท านาในลมน าทวมขง เปนตน CH4 กกเกบความรอน > CO2 ถง 20 เทา 2.2.2.2 ความหมายของการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ

การออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ ( Economic & Ecological Design หรอ Eco Design) เครองมอสการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมการขยายตวของประชากรและการพฒนาทางเศรษฐกจในปจจบน กอใหเกดการขยายตวของกจกรรมและเกดผลตภณฑใหมๆ เพอตอบสนองความตองการและอ านวยความสะดวกใหกบมนษย ในขณะเดยวกนกจกรรมและผลตภณฑเหลาน ตองใชทรพยากรธรรมชาตเปนฐานในการผลตและการพฒนา จงกอใหเกดความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงผลกระทบตอสขภาพอนามยและคณภาพชวตของประชาชน

การจดการสงแวดลอมทมประสทธภาพจะเปนเครองมอส าคญในการปองกน และแกไขปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงการจดการสงแวดลอมทดควรเนนนโยบายเชงรกซงนโยบายดงกลาวจ าเปนอยางยงทจะตองผสมผสานวธการและทางเลอกหลายรปแบบทเหมาะสม โดยมแนว- คดวาการพฒนาสงแวดลอมจะตองควบคไปกบการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม ซงจะน าไปสการพฒนาทยงยน

ปจจบนโลกใหความสนใจกบการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ (Economic & Ecological Design; Eco Design or Green Design) ซงเปนแนวทางหนงของการจดการเชงรก กลาวคอ เปนการออกแบบผลตภณฑและบรการใหเปนมตรตอสงแวดลอม มงเนนการลดกากของเสย ยดระยะเวลาการใชงาน และเพมปรมาณการน ากลบมาใชใหม ทงนเพอหลกเลยงผลเสยทจะตามมาภายหลงตลอดชวงชวตของผลตภณฑหรอบรการ ความส าคญของ EcoDesign มใชเปนเพยงแคแนวทางในการลดผลกระทบสงแวดลอมหรอการจดการเชงรกในดานสงแวดลอมเทานน แตยงมความส าคญในแงของการคาและการสงออกอกดวย เนองจากสงคมในโลกปจจบนโดยเฉพาะประเทศพฒนาแลว เชน สหภาพยโรป อเมรกา และญปนใหความสนใจดานสงแวดลอมมากขน จงมขอก าหนดและกฎระเบยบทางการคาทเกยวของกบสงแวดลอมเปนจ านวนมาก ยกตวอยางเชน ระเบยบวาดวยการจดการเศษเหลอทงจากผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส ( WEEE), ระเบยบวา

สำนกหอ


30

ดวยการหามใชสารอนตรายบางชนดในผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส (RoHS), ระเบยบเกยวกบการใชสารเคมในผลตภณฑตางๆ (REACH), ระเบยบเกยวกบการจดการซากของยานยนต (ELV) เปนตน เทากบวาผผลตและผสงออกสนคาทท าการคาขายกบประเทศตางๆเหลาน จะตองปฏบตตามขอก าหนดอยางหลกเลยงไมได กลมผประกอบการไทยทไดรบผลกระทบมากทสด เหนจะหนไมพนกลมผผลตและผสงออกสนคาจ าพวก เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส หลายฝายเรมมองหาแนวทางการแกไขซง Eco Design กเปนค าตอบทท าใหอตสาหกรรมไทยเกดการตนตวและมความจ าเปนตองพฒนาองคความรดานนตอไป

การออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ (Economic & Ecological Design หรอ Eco Design) เปนกระบวนการทผนวกแนวคดดานเศรษฐศาสตรและดานสงแวดลอมเขาไปในขนตอนการออกแบบผลตภณฑ โดยพจารณาตลอดวฎจกรชวตของผลตภณฑ ( Product Life Cycle) ตงแตขนตอนการแผนผลตภณฑ ชวงการออกแบบ ชวงการผลต ชวงการน าไปใช และชวงการท าลายหลงการใชงาน ซงจะชวยลดตนทนในแตละขนตอนของการพฒนาผลตภณฑและลดผลกระทบตอสงแวดลอมไปพรอมๆ กน โดยสงผลดตอธรกจ ชมชน และสงแวดลอม ซงเปนแนวทางน าไปสการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development)แนวคดดานการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ ในอดตทผานมา การออกแบบและพฒนาผลตภณฑนนจะมงเนนการออกแบบผลตภณฑเพอตอบสนองความตองการของลกคาและผผลตเปนส าคญ โดยเนนพจารณาตนทน หนาท ความสวยงาม และความปลอดภยเปนหลก แตจากแนวคดการพฒนาผลตภณฑไปสแนวคดผลตภณฑยงยน ท าใหมมมองการออกแบบผลตภณฑเปลยนแปลงไปสแนวคดทมการพจารณาดานอนๆมากขนนนคอการพจารณาดานสงแวดลอม ดานสงคม และจรยธรรมเพมเตมขนมา ท าใหการออกแบบผลตภณฑไดขยายไปสแนวคด Eco Design จรงๆ แลวแนวคดนไมไดเปนเรองใหมแตอยางใด เพราะถกน ามาพจารณาครงแรกในป 1980 ในการประชม World Conversation Strategy ประเดนขบเคลอนแนวคดการพฒนาผลตภณฑไปสแนวคดผลตภณฑยงยน เกดจากแนวคดในการบรโภคและการผลตทเปลยนแปลงไป ตลอดจนการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย และการเปลยนแปลงรปแบบทางเศรษฐศาสตรและสงคม ซงมรายละเอยดดงน

1) แนวคดการบรโภคและการผลตทเปลยนแปลงไป เนองจากประชาชนใหความสนใจเรองสงแวดลอมกนมากขน ประเทศทพฒนาแลวจงใหความสนใจกบปญหานเปนอยางมากโดยใหความรกบประชาชนในการเลอกซอผลตภณฑ ความตองการ Eco Product ส าหรบประเทศทพฒนาแลวจงมอตราสงมาก นอกจากนนภาครฐของประเทศเหลานตางชวยกนผลกดนใหใช Eco Product โดยการเอานโยบายรฐมาเปน

สำนกหอ


31

ตวก าหนด เชน งบประมาณในการจดซอของรฐตองพจารณา Eco Product กอนเปนอนดบแรก เปนตน

2) การเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย ปจจบนเทคโนโลยตางๆมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ความสามารถของเทคโนโลยกเพมขนดวย แตอาจสงผลกระทบตอสงแวดลอมมากขนเชนกน ดงนนผออกแบบตองตระหนกเสมอวา ผลตภณฑหรอเทคโนโลยไมไดเหมาะส าหรบทกคน ผลตภณฑอาจเหมาะส าหรบคนทใชเทานนแตเกดผลกระทบตอคนอน ดงนน หากจะมงสการพฒนาอยางยงยนแลว ตองมองในภาพกวางถงผลกระทบทอาจตามมา และปลกฝงแนวคดทางดานสงแวดลอมใหกบผออกแบบผลตภณฑ

3) การเปลยนแปลงรปแบบทางดานเศรษฐศาสตรและสงคม เนองจากเทคโนโลยไดยอโลกไวท าใหเกดหวงโซอปทานไปทวโลก ดงนนธรกจหนงๆจะมหลายหนวยงานทเกยวของทวโลก การทประชากรหนมาตระหนกถงปจจยทางดานคณภาพชวตมากขน จงท าใหเกดความตองการ Eco Product ไปทวโลก ดงนนในปจจบนหลายๆประเทศจงใหความส าคญและสนบสนนผลตภณฑประเภท Eco Product ดวยการใหสทธประโยชนกบสนคาน าเขาทมฉลากสงแวดลอม (Eco-label) หรอระบใหผลตภณฑตองมตารางผลการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมแสดงใหผบรโภคทราบ เปนตน การน า Eco Design มาประยกตใช จะค านงถงกลไก (Eco Design Strategy) ใน 7 ดานหลก คอ

1) ลดการใชวสดทมผลกระทบตอสงแวดลอม (Reduction of low-impact materials) 2) ลดปรมาณและชนดของวสดทใช (Reduction of materials used) 3) ปรบปรงกระบวนการผลต (Optimization of production techniques) 4) ปรบปรงระบบการขนสงผลตภณฑ (Optimization of distribution system) 5) ปรบปรงขนตอนการใชผลตภณฑ (Optimization of impact during use) 6) ปรบปรงอายผลตภณฑ (Optimization of initial lifetime) 7) ปรบปรงขนตอนการทงและท าลายผลตภณฑ (Optimization of end-of-life)

ประโยชนของการท า Eco Design 1) เพอลดผลกระทบตอสงแวดลอม โดยจะสงผลดตอธรกจ ชมชน และสงแวดลอม ซง

เปนแนวทางน าไปสการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development) 2) เพอสรางผลก าไรใหกบองคกรโดยการน ากระแสความตองการสนคา และบรการทเปน

มตรตอสงแวดลอมมาใชเปนจดเดนในการสรางความเชอมนใหกบผบรโภค

สำนกหอ


32

3) สามารถลดตนทนคาใชจายในการผลตจากการลดปรมาณวตถดบ หบหอ การใชพลงงานในการผลตสนคาและบรการ

4) สามารถน าวสดหรอชนสวนกลบมาใชไดใหมโดยการปรบปรงผลตภณฑจากการออกแบบ

5) เพอปองกนปญหาการใชประเดนดานสงแวดลอมมาเปนก าแพงทางการคาทมใชภาษ (Non-tariff Barrier; NTB) และรองรบการเปลยนแปลงของกฎระเบยบทางดานสงแวดลอมตางๆทมความเขมงวดจากประเทศพฒนาแลว เชน WEEE, RoHS, EuP เปนตน สงเสรมภาพลกษณทดใหกบองคกรและผลตภณฑ

2.2.2.3 หลกการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ - การตระหนกรและวเคราะหถงวฏจกรชวตผลตภณฑ (Life Cycle Thinking)

ความหมายของการบรโภคทไมสรางมลภาวะและภาระใหแกโลก มวธคดและรายละเอยดทคว รไตรตรองอยางลกซง นนคอ การตระหนกรและวเคราะหถงวฏจกรชวตหรอทเรยกวา Life Cycle Thinking ของสงของหรอผลตภณฑแตละชน วาไมตางอะไรกบสงมชวตทงหลายบนโลก ทมการกอก าเนด การใชงานและการสนสภาพกลายเปนขยะ (From Cradle to Grave) และตลอดเสนทางชวตหนงของผลตภณฑนน ทกขนตอนลวนม “คาใชจาย ”ทแลกมาดวยผลกระทบตอสงแวดลอมไมมากกนอย ทงในดานการใชทรพยากรธรรมชาต พลงงาน และการปลดปลอยของเสย อาท ก๏าซเรอนกระจก และสารเคมตกคางตางๆดวยเหตน จงเปนไปไดวา ผลตภณฑทไมสงผลกระทบตอธรรมชาตมากนกในขนตอนการผลต แตในชวงระยะการใชงาน อาจสงผลกระทบมากกวาสนคาชนดเดยวกนกได ดงแสดงในภาพท 2.10 คอ วฎจกรชวตของตกแตงบาน ซงมทมาเรมตนจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวในธรรมชาต สงเขาสขนตอนการผลตกอนสงออกจ าหนายมาเปนของตกแตงบาน และตองมการซอมดแลรกษาจนกวาจะเสอมสลายผพง จงสงไปรอการก าจดท าลายซากตอไป โดยทกขนตอนทกลาวมา ตองผานกระบวนการทเกยวของกบสงแวดลอมทงสน

สำนกหอ


33

ภาพท 2.22 วฎจกรชวตของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

การค านงถงสงทผลตภณฑปลดปลอยออกมาตลอดวฏจกรชวต ซงสงผลกระทบตอสงแวดลอมดานตางๆ เชน การใชทรพยารธรรมชาต มลภาวะทางอากาศ น า และดน ของเสยจากการผลต และการใชพลงงาน เปนตน

ดวยเหตนในปจจบน แนวคดเรอง Life Cycle Thinking จงเปนวธคดดานสงแวดลอมทมอทธพลมาก โดยเฉพาะอยางยงในประเทศแถบยโรปและญปน ท าใหผบรโภคสวนใหญเรมหนมาใหความส าคญกบการค านงถงสงทผลตภณฑปลดปลอยออกมาตลอดวฏจกรชวต

- หลกการพนฐานของการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจโดยอาศยหลกคด 6Rs ไดแก 1) Rethink คอ การคดใหม 2) Reduce คอ การลดปรมาณมลฝอยทอาจเกดขน 3) Replace คอ การเปลยนใหมใชแทน

การแปรรปวตถดบ

การผลต การน า

กลบมาผลตใหม

การใชงาน

การจ าหนาย

การขนสง

การขนสง

วฎจกรชวต ของตกแตงบาน จากวสดเหลอใช

ทางการเกบเกยวขาว

การไดมาซงวตถดบในการผลต

การก าจดหลงหมดอายการใชงาน

34

4) Repair คอ การน าชนงานมาแกไขหรอน าวสดอปกรณทช ารดเสยหายซงจะทงเปนมลฝอยมาซอมแซมใชใหม

5) Reuse คอ น าขยะมลฝอยเศษวสดมาใชใหมอกหรอเปนการใชซ า 6) Recycle คอ การน าชนงานหมนเวยนกลบมาใชหรอน าขยะมาแปรรป

2.2.3การตลาดและพฤตกรรมผบรโภค

หวใจส าคญของการจดการการตลาดในยคปจจบนอยทผบรโภค การด าเนนกจกรรมทางการตลาด ทผบรโภคเนนส าคญ เรมตงแตการวางแผนทางการตลาด การใชกลยทธการตลาด ตลอดจนการควบคมและประเมนผลทางการตลาด มงหวงทไดรบขอมลปอนกลบเพอใชในการปรบปรงแกไขกจกรรมการตลาดตาง ๆ โดยมจดมงหมายส าคญทสด คอ สามารถ เขาใจความตองการและตอบสนองความตองการโดยมงหวงใหผบรโภคเกดความพงพอใจใหมากทสดเทาทจะท าได

2.2.3.1 ความหมายของพฤตกรรมผบรโภค ปกตแลวผบรโภคทกคนจะตองมพฤตกรรม ทเปนปฏกรยาทางสงคม เปนของ

ตวเอง แตในแงของการตลาดนนจะมงเนนพฤตกรรมของผบรโภคทางการตลาด ซงจะศกษาถงพฤตกรรมของผบรโภคทจะเปนประโยชนแกนกการตลาด ตอการวางแผนทางการตลาดให เขาใจและเขาถง ตลอดจนสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคไดอยาง มประสทธภาพ เพอใหเกดความเขาใจอยางแทจรงในพฤตกรรมผบรโภค จงจ าเปนทตองท าความเขาใจกบความหมายของพฤตกรรมผบรโภคเสยกอน พฤตกรรมผบรโภค หมายถง การแสดงออกของผบรโภคในสวนทเกยวกบการแสวงหาเพอใหไดมาซงผลตภณฑ เพอสนองความตองการตามวตถประสงคทก าหนดไว

จากความหมายของพฤตกรรมผบรโภคดงกลาวนสามารถแยกพจารณาการกระท าได 3 ประเดนทเกยวของกบพฤตกรรมผบรโภค คอ

1) การแสดงออกและการกระท าของแตละบคคล ผบรโภคแตละคนจะมการกระท าตาง ๆ ซงเปนการแสดงออกถงความตองการทเกยวของกบพฤตกรรมผบรโภค ไดแก การเดนทางไปซอสนคา การเปดรบฟงวทยและรบชมโทรทศน การอานหนงสอพมพ การสนทนากบเพอนฝง การสอบถามขอมลเกยวกบสนคาจากผขาย และกจกรรมในการแสวงหาสนคาหรอบรการตาง ๆ

2) การไดรบหรอไดมาซงสนคาหรอบรการและการใชสนคาหรอบรการ อาจกลาวไดวาผบรโภคทกคนทด ารงชวตอยทกวนนตองมการไดรบและใชสนคาหรอบรการ ตวอยางเชน

สำนกหอ


35

เดกทารกไดรบผาออม ของเลนและเสอผาโดยทพอแมเปนผซอมาให การไดรบ การไดมาและการใชสนคาหรอบรการอาจเรยกวา การตอบสนองของผบรโภค

3) กระบวนการตดสนใจ ผบรโภคจะซอสนคาไดนน จะตองผานขนตอนของกระบวนการตดสนใจ ทมจดมงหมายหรอเปาหมาย เพอตอบสนองความตองการใหเกดความพงพอใจ ไดแก การตระหนกถงปญหา การคนหา การประเมนผลทางเลอก การเลอกหรอการซอสนคาและการประเมนทไดจากการซอหรอใชสนคา เปนล าดบ

2.2.3.2 ความส าคญของพฤตกรรมผบรโภค

การศกษาและท าความเขาใจพฤตกรรมผบรโภค ท าใหผบรหารการตลาดและนกการตลาดไดเขาใจในเรองตอไปน คอ (ธงชย สนตวงษ, 2546 : 33-36)

1) เขาใจปญหาความตองการของสงคม ผบรโภคแตละคน นอกจากอยในตลาดแลวยงเปนสมาชกของสงคมใดสงคมหนงและอยภายใตสภาวะแวดลอมของสงคมนนดวย การทนกการตลาดเขาใจพฤตกรรมของผบรโภค สงผลใหสามารถเขาใจความเปนไปในสงคม กลไกของสงคมและท าใหสามารถเสนอขายผลตภณฑแกผบรโภคในสงคม ซงในแตละคนและแตละกลมจะมความตองการทไมเหมอนกน ตลอดจนสามารถใหสง กระตน เพอสรางแรงจงใจแกผบรโภคไดอยางเหมาะสม

2) ท าใหสามารถคาดการณความตองการของผบรโภคไดอยางแนนอน ดวยเหตทสภาวะแวดลอมรอบตวผบรโภคมการเปลยนแปลงไปตลอดเวลา พรอมๆกบตวผบรโภคเองกมการเปลยนแปลงกลไกในดานจตวทยาและทางกายภาพ ดวย เชน ผบรโภคมการเรยนร เกยวกบสนคาหรอบรการมากขน โดยมการทดลองใช จนอาจมการเปลยนทศนคตตอสนคาหรอบรการ ตลอดจนท าใหผบรโภคม บคลกภาพเปลยนแปลงไปดวย ดงนน หนาทส าคญของผบรหาร การตลาด และนกการตลาดกคอ จ าเปนตองมความรและเขาใจความตองการของผบรโภคทงในอดต ปจจบน และคาดการณความตองการ และแนวโนมการปรบเปลยนพฤตกรรมของ ผบรโภคในอนาคตไดอยางถกตองและลกซงเพยงพอ การศกษาวเคราะหถงปจจยทมอท ธพลตอพฤตกรรมการใช การซอ กระบวนการตดสนใจซอของผบรโภค จะท าใ หผบรหาร การตลาด และนกการตลาด สามารถวางแผนและปรบปรงกลยทธการตลาดใหสอดคลองกบความตองการดงกลาวไดอยางเหมาะสม

3) ท าใหสามารถแสวงหา พฒนาและขยายตลาด การตอบสนองความตองการของผบรโภค จะตองเปนกจกรรมทไมสดสนเพยงทไดตอบสนองความตองการเพยงอยางใดอยางหนงแกตลาดเพยงสวนหนงเทานน แตผบรโภคในสวนตลาดอนๆ ทยงมไดรบการตอบสนองอยางเตมท จะตองไดรบการตอบสนองความตองการดวย การศกษาวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคในสวนตลาด

สำนกหอ


36

นน ๆ จะสามารถท าใหเขาใจความตองการ แรงจงใจ และปจจยอนๆ ซงนกการตลาดจะสามารถท าหนาทเคลอนยายผลตภณฑไปสผบรโภคในตลาดดงกลาว เพอตอบสนองความตองการในสวนทยงไมไดตอบสนองได

4) ท าใหสามารถปรบปรงกจกรรมทางการตลาดเดม เมอผบรโภคมความตองการใหม ๆ ผบรหารการตลาดและนกการตลาดควรตองตดตามความตองการทเกดขนใหม ๆ และหาหนทางโดยแสวงหาผลตภณฑเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคใหไดมากทสดเทาทจะท าได เชน ถาผบรโภคตองการผลตภณฑใหมทยงไมม อยในตลาด นกการตลาดอาจตองพยายามหาผลตภณฑใหมมาตอบสนองในเวลาทเหมาะสม หรออาจตองปรบเปลยนกจกรรมทางการตลาดดานอนๆ เพอสรางภาพลกษณใหม ๆ ตอตวผลตภณฑเดมไป กอนหากยงไมสามารถหาผลตภณฑใหมมาตอบสนองความตองการไดในเวลาขณะนน เชน อาจใชการปรบราคาผลตภณฑเดมลง การใชการสอสารทางการตลาดเพอเผยแพร แนะน าคณประโยชน เพมเตม ของผลตภณฑเดมทจะตอบสนองความตองการของผบรโภคได เปนตน

5) ท าใหสามารถใชเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายสาธารณะ โดยปกตเขาใจกนวาการศกษาพฤตกรรมผบรโภคจะชวยใหนกการตลาดสามารถด าเนนกจกรรมการตลาดไดอยางราบรน ซงเปนสวนทกอใหเกดประโยชนตอกจการในระดบจลภาคหรอระดบหนวยธรกจเทานน แตความเปนจรงแลว การศกษาวเคราะหถงพฤตกรรม ผบรโภคไดขยายประโยชนมากขนเปนระดบมหภาค หรอระดบสงคม กลาวคอ ขอมลดานพฤตกรรมผบรโภคถกใชเปนดชนเบองตนในการพจารณาใหบรการแกประชาชนซงอาจเปนความรวมมอกนระหวางภาครฐและเอกชน ซงเรยกวา นโยบายสาธารณะ และโดยปกตการก าหนดกจกรรมทางการตลาดของนกการตลาดมกไมเกยวของกบนโยบายสาธารณะโดยตรง แตสามารถท าใหการตลาดเชอมโยงกบนโยบายสาธารณะได โดยอาศยพฤตกรรมผบรโภคเปนตวกลาง เชน ความเขาใจในความตองการดานความปลอดภยในทรพยสนของบคคลและกจการทอาจเกดจากอคคภย ซงจะยงความเสยหายอยางมากแกบคคลและสวนรวม ในขณะเดยว ทกจการกตองการตอบสนองความตองการน รฐเองกตองการสนองตอบ เพราะหากเกดอคคภยขน รฐอาจตองรบภาระรบผดชอบในความเสยหายและสงเคราะหผประสบภย ดวยการประสานความตองการของผบรโภคแตละคน ความตองการของรฐ และความตองการของกจการ ท าใหมการเสนอผลตภณฑเครองตดไฟฟาฉกเฉนแกชมชนหนงๆขนซงกเปนแนวทางของการตอบสนองความตองการในลกษณะนโยบายสาธารณะได

สำนกหอ


37

2.2.3.3 ประเภทของผบรโภคในตลาด แบงผบรโภคในตลาดไดตามจดประสงคการบรโภคเปน 2 ประเภท คอ 1) ผบรโภคในตลาดผบรโภคหรอผบรโภค ขนสดทาย เปนผบรโภคทซอผลตภณฑไปเพอตอบสนองความตองการขนสดทาย คอ ซอหรอใชผลตภณฑเพอตอบสนองความตองการสวนตว และครอบครว เชน ซออาหารรบประทานเพอใหอม ซอรถยนตเพอการเดนทาง ทสะดวก รวดเรว หรอ ความภาคภมใจ เปนตน ซงผลตภณฑทหาซอสวนใหญขนกบความตองการของผบรโภคแตละคนและกลมสงคมของผบรโภคเองเชน ครอบครว ญาต พนอง เปนตน รวมทงปรมาณการซอกจะไมมาก โดยซอเพยงในปรมาณหรอจ านวนทเหมาะสมเพอสนองความตองการในชวงเวลาใดเวลาหนงเทานน 2) ผบรโภคในตลาดอตสาหกรรมหรอผใชเพอการอตสาหกรรม เปนผบรโภคหรอผซอทเปนองคการธรกจหรอสถาบน ตาง ๆ หรอผแทนองคการ และหนวยงานของรฐทซอผลตภณฑไปเพอตอบสนองเปาหมาย และการด าเนนการในเชงการจดการของหนวยงานนนๆ เชน ซอไปใชผลต จ าหนายตอ หรอน าไปใชในการด าเนนกจกรรมการบรหารของหนวยงาน เชน เจาของรานอาหารหรอแมครว ซอผกสด เนอหม ปลา และเครองปรงอนๆ มาใชประกอบอาหาร เพอขายในรานอาหารหรอภตตาคาร นายสดจรงซอรถตปรบอากาศมาใชรบจางน าเทยวตางจงหวด อบต.ซอวสดส านกงาน เชน ปากกา ดนสอเพอใชในส านกงาน เปนตน ซงผลตภณฑทหาซอสวนใหญอาจจะมลกษณะพเศษหรอเหมอนกบผลตภณฑในตลาดผบรโภคกได เชน เครองจกรทใชในการผลตทมรปรางลกษณะแตกตางไปตามประเภทของผลตภณฑทเปนผลผลตในขณะท ผกสด ผลไมทถกซอไปประกอบอาหารในรานอาหาร ภตตาคารกมลกษณะเหมอน ๆ กบทผบรโภคซอไปบรโภคเอง เปนตน

2.2.3.4 ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมผบรโภค กอนทจะพจารณาปจจยเกยวกบผบรโภคนน นกการตลาดควรตองวเคราะหสถานการณพนฐานของพฤตกรรมการบรโภค เพอประเมนสถานการณการตลาดในครงนน ๆ ของผบรโภค 6 ดานหรอเรยกวา การวเคราะหตลาด 6 โอ ดงน

1) ใครคอผทอยในตลาด (Occupants) หมายถง ใครเปนผบรโภคในตลาดผบรโภคหรออยในตลาดอตสาหกรรมทเปนกลมเปาหมาย ซงมรสนยมแตกตางกนไปตามเพศ อาย รายได ระดบการศกษา ต าแหนงหนาทการงาน ตลอดจนการมอ านาจและอทธพลในการตดสนใจหรอไมอยางไร เปนตน

สำนกหอ


38

2) อะไรคอผลตภณฑทตลาดตองการ (Objects) หมายถง ประเภทและชนดของผลตภณฑทมเสนอขายอยในตลาด และผลตภณฑทนกการตลาดตองการเสนอขายนนคออะไร ควรมตรา สนคาหรอยหอ ฉลาก หบหอ ตลอดจนบรการเปนอยางไร มการใชหรอการบรโภคอยางไร 3) เมอใดทตลาดจะซอ (Occasions) หมายถง โอกาสและความถในการซอผลตภณฑของกลมผบรโภคเปาหมายซงขนกบเงอนไขความจ าเปนของผบรโภคในดานภาวะเศรษฐกจ เทศกาลและอน ๆ ชวงเวลาการตดสนใจกอาจเปนขอพจารณาส าคญทนกการตลาดตองพจารณาดวย เพราะหาก ลกคา ใชเวลาตดสนใจซอนาน อาจเกดผลเสยไดเชน ลกคา ลงเล ราคาผลตภณฑเพมสงขน และเงอนไขขอเสนออนเปนผลประโยชนแกลกคาเปลยนแปลงไป เปนตน 4) ใครบางทมสวนรวมในการซอ (Organizations) ประกอบดวย 6 กลมคอ

- ผรเรม (Initiator) เปนผทตระหนกในปญหาและมความตองการโดยเสนอแนวความคดในการซอผลตภณฑ

- ผมอทธพล (Influencer) เปนผทมอ านาจหรอเปนผมหนาทบอกหรอชกจงผอนใหมการซอ โดยอาจอาศยการสอสารเพอการชกจงใจโนมนาว ผทมอทธพลนจะเปนผน าความคด (Opinion Leader) ดวยหากสามารถท าหนาทใหขอมลขาวสารทนาเชอถออยางสงแกผอน

- ผรวบรวมขอมลขาวสาร (Information Gatherer) เปนบคคลหรอกลมบคคลทท าหนาทรวบรวมและจดระเบยบขอมลขาวสารเกยวกบผลตภณฑและการซอใหเปนระบบ

- ผตดสนใจ (Decision Maker or Decider) เปนผทมอ านาจอยางแทจรงในการตดสนใจซอ ซงอาจเปนบคคลเดยวกนกบ 3 กลมบคคลขางตนกได ผตดสนใจนมกเปนผพจารณากอน การซอเปนขนสดทายและมกเปนผทประเมนทางเลอกของการซอทงหมดกอน การตดสนใจ

- ผซอ (Buyer or Purchaser) เปนผทแสดงพฤตกรรมการซอ คอจายเงนซอหรอช าระคาผลตภณ ฑ ในสถานการณการตลาดโดยเฉพาะดานการซอขายทวไปมกพบวาผตดสนใจกบผซอมกเปนบคคลเดยวกน แตกมบางกรณอาจเปนตางบคคลกนกไดเชน ในการซอเครองซกผา ผตดสนใจมกเปนแมบาน ในขณะทผซอหรอผจายเงนอาจคอพอบาน เปนตน

- ผใช (User) เปนผทน าผลตภณฑนนไปใชตามจดประสงคการซอ ในทางปฏบตแลว ผบรโภคอาจสวมบทบาททง 6 บทบาทหรอ อาจสวมบทบาทเพยงบางบทบาทกได เชน คนโสดทอาศยอยคนเดยวทอพารตเมนต จะมการตดสนใจซอผลตภณฑสะดวกซอ เชน สบ ยาสฟน โดย สวมบทบาทเปนทงผรเรม ผมอทธพล ผรวบรวมขอมลขาวสาร ผตดสนใจ ผซอ และเปนผใชดวย

สำนกหอ


39

2.2.4 ผลตภณฑของตกแตงบาน 2.2.4.1 คณสมบตของผลตภณฑทด

ความแปลกใหม (Innovative) เปนผลตภณฑทไมซ าซาก มการน าเสนอความ

แปลกใหมในดานตางๆ เชน ประโยชนใชสอยทตางจากเดม รปแบบใหม วสดใหม หรออนๆ ท

เหมาะสมกบสภาพความตองการของผบรโภคในตลาดนน (เขาถงวนท 8 มกราคม 2555.เขาถงได

จากhttp://netra.lpru.ac.th/~weta/ch-2/index.html)

มทมา(Story) เปนผลตภณฑทมประวต มทมาหรอ เลาเรองไดไมวาจะเปนตน

ก าเนด ความคดรวบยอดของการออกแบบใหผบรโภคทราบถงเรองราวเหลานนได เชน นาฬกา

ของประเทศสวตเซอรแลนด กลาวถงตนก าเนดมาจากงานชางฝมอในหมบานทเกาแกหมบานหนง

ทมการสบทอดกนตอๆมาจนถงปจจบน เปนตน

ระยะเวลาเหมาะสม (Timing) การน าผลตภณฑออกสตลาดนนเหมาะสมตาม

ฤดกาล หรอตามความจ าเปน หรอเหมาะสมกบความตองการของผบรโภคในชวงเวลานนๆ เชน

ผลตภณฑเสอกนฝนหรอรม กควรจะออกสตลาดชวงฤดฝน ผลตภณฑเสอผาชดนกเรยนกควร

ออกสตลาดชวงฤดกาลกอนเปดภาคเรยน เปนตน

ราคาพอสมควร (Price) เปนผลตภณฑทมราคาขายเหมาะสมกบก าลงซอของ

ผบรโภคในตลาดนน โดยอาศยการศกษาวจยกลมผบรโภคใหไดขอมลกอนท าการออกแบบและ

ผลต

มขอมลขาวสาร (Information) ขอมลขาวสารของตวผลตภณฑควรจะสอให

ผบรโภคไดทราบ และเขาใจอยางถกตองในดานประโยชนและวธการใชงาน เปนการสราง

ภาพลกษณทดแกองคกรและผลตภณฑ

เปนทยอมรบ (Regional acceptance) ผลตภณฑนนจะตองมความแขงแรง

คงทนตอสภาพการใชงาน หรอมอายการใชงานทเหมาะสมกบลกษณะของผลตภณฑและราคาท

จ าหนาย

สำนกหอ


40

2.2.4.2 ปจจยทมอทธพลตอการก าหนดองคประกอบของงานออกแบบผลตภณฑ การออกแบบผลตภณฑมปจจย ( Design factors) มากมายทนกออกแบบทตองค านงถง แตในทนจะขอกลาวเพยงปจจยพนฐาน 10 ประการ ทนยมใชเปนเกณฑในการพจารณาสรางสรรคผลงานเชงอตสาหกรรม (เขาถงวนท 8 มกราคม 2555.เขาถงไดจากhttp://netra.lpru.ac.th/~weta/ch-2/index.html) ซงปจจยดงกลาวเปนปจจยทสามารถควบคมได และเปนตวก าหนดองคประกอบของงานออกแบบผลตภณฑทส าคญ ไดแก

1) หนาทใชสอย (Function)

ผลตภณฑทกชนดจะตองมหนาทใชสอยถกตองตามเปาหมายทตงไว คอสามารถ

ตอบสนองประโยชนใชสอยตามทผบรโภคตองการไดอยางมประสทธภาพ ในหนงผลตภณฑนน

อาจมหนาทใชสอยอยางเดยวหรอกลายหนาทกได แตหนาทใชสอยจะดหรอไมนน ตองใชงานไป

ระยะหนงถงจะทราบขอบกพรอง ตวอยางเชน

การออกแบบโต๏ะอาหารกบโต๏ะท างาน โต๏ะท างานมหนาทใชสอยยงยากกวา มลนชกส าหรบเกบเอกสาร เครองเขยน สวนโต๏ะอาหารไมจ าเปนตองมลนชกเกบของ ระยะเวลาของการใชงานสนกวา แตตองสะดวกในการท าความสะอาด การออกแบบเกาอ หนาทใชสอยเบองตนของเกาอคอใชนง ดวยกจกรรมตางกน เชน เกาอรบประทานอาหารลกษณะและขนาดตองเหมาะสมกบโต๏ะอาหาร เกาอเขยนแบบลกษณะและขนาดตองเหมาะสมกบโต๏ะเขยนแบบ ถาจะเอาเกาอรบแขกมาใชนงเขยนกคงจะเกดการเมอยลา ปวดหลง ปวดคอ และนงท างานไดไมนาน การออกแบบมดทในครวนนมอยมากกมายหลายชนดตามการใชงานเฉพาะเชน มดปอกผลไม มดแลเนอสตว มดสบกระดก มดหนผก เปนตน ถาหากมการใชมดอยชนดเดยวตงแตแลเนอ สบกระดก หนผก กอาจจะใชไดแตจะไมไดความสะดวกเทาทควร หรออาจจะไดรบอบตเหตขณะใชได เพราะไมไดรบการออกแบบมาใหใชงานเปนการเฉพาะอยาง

2) ความสวยงามนาใช (Aesthetics or sales appeal)

ผลตภณฑทออกแบบมานนจะตองมรปทรง ขนาด สสนสวยงาม นาใช ตรงตาม

รสนยมของกลมผบรโภคเปาหมาย เปนวธการเพมมลคาผลตภณฑทไดรบความนยมและ

ไดผลด เพราะความสวยงามเปนความพงพอใจแรกทคนเราสมผสไดกอนมกเกดมาจากรปรางและ

สเปนหลก การก าหนดรปรางและสในงานออกแบบผลตภณฑนน ไมเหมอนกบการก าหนดรปราง

และสในงานจตรกรรม ซงสามารถทจะแสดงหรอก าหนดรปรางและสไดตามความนกคดของจต

สำนกหอ


41

กร แตในงานออกแบบผลตภณฑนน จ าเปนตองยดขอมลและกฎเกณฑผสมผสานของรปรางและ

สสน ระหวางทฤษฎทางศลปะและความพงพอใจของผบรโภคเขาดวยกน ถงแมวามนษยแตละคน

มการรบรและพงพอใจในเรองของความงามไดไมเทากน และไมมกฎเกณฑการตดสนใจใดๆ ท

เปนตวชขาดความถกความผด แตคนเราสวนใหญกมแนวโนมทจะมองเหนความงามไปในทศทาง

เดยวกนตามธรรมชาต ตวอยางเชน ผลตภณฑเครองประดบ ของทระลก และของตกแตงบาน

ตางๆ ความสวยงามกคอหนาทใชสอยนนเอง และความสวยงามจะสรางความประทบใจแก

ผบรโภคใหเกดการตดสนใจซอได

3) ความสะดวกสบายในการใช (Ergonomics) การออกแบบผลตภณฑทดนนตองเขาใจกายวภาคเชงกลเกยวกบขนา ดสดสวน ความสามารถและขดจ ากดทเหมาะสมส าหรบอวยวะตางๆ ของผใช การเกดความรสกทดและสะดวกสบายในการใชผลตภณฑ ทงทางดานจตวทยา( Psychology) และสรระวทยา(Physiology) ซงแตกตางกนไปตามลกษณะเพศ เผาพนธ ภมล าเนา และสงคมแวดลอมทใชผลตภณฑนนเปนขอบงคบในการออกแบบ การวดคณภาพทางดาน กายวภาคเชงกล( ergonomics) พจารณาไดจากการใชงานไดอยางกลมกลนตอการสมผส ตวอยางเชน การออกแบบเกาอตองมความนมนวล มขนาดสดสวนทนงแลวสบาย โดยองกบมาตรฐานผใชของชาวตะวนตกมาออกแบบเกาอส าหรบชาวเอเชย เพราะอาจเกดความไมพอดหรอไมสะดวกในการใชงาน ออกแบบปมบงคบ ดามจบของเครองมอและอปกรณตาง ๆ ทผใชตองใชรางกายไปสมผสเปนเวลานาน จะตองก าหนดขนาด (dimensions) สวนโคง สวนเวา สวนตรง สวนแคบของผลตภณฑตางๆ ไดอยางพอเหมาะกบรางกายหรออวยวะของผใชผลตภณฑนนๆ เพอท าใหเกดความถนดและความสะดวกสบายในการใช รวมทงลดอาการเมอยลาเมอใชไป นานๆ

4) ความปลอดภย (Safety) ผลตภณฑทเกดขนเพออ านวยความสะดวกในการด ารงชพของมนษย มทงประโยชนและโทษในตว การออกแบบจงตองค านงถงความปลอดภยของชวตและทรพยสนของผบรโภคเปนส าคญ ไมเลอกใชวสด ส กรรมวธการผลต ฯลฯ ทเปนอนตรายตอผใชหรอท าลายสงแวดลอม ถาหลกเลยงไมไดตองแสดงเครองหมายเตอนไวใหชดเจนและมค าอธบายการใชแนบมากบผลตภณฑดวย ตวอยางเชน การออกแบบผลตภณฑเครองใชไฟฟา ควรมสวนปองกนอบตเหตทอาจเกดขนไดจากความเมอยลาหรอพลงเผลอ เชน จากการสมผสกบสวนกลไกท างาน

สำนกหอ


42

จากความรอน จากไฟฟาดด ฯลฯ จากการสมผสกบสวนกลไกท างาน จากความรอน จากไฟฟาดด ฯลฯ หลกเลยงการใชวสดทงายตอการเกดอคคภยหรอเปนอนตรายตอสขภาพ และควรมสญลกษณหรอค าอธบายตดเตอนบนผลตภณฑไว การออกแบบผลตภณฑส าหรบเดก ตองเลอกใชวสดทไมมสารพษเจอปน เผอปองกนเวลาเดกเอาเขาปากกดหรอออม ชนสวนตองไมมสวนแหลมคมใหเกดการบาดเจบ มขอความหรอสญลกษณบอกเตอน เปนตน

5) ความแขงแรง (Construction) ผลตภณฑทออกแบบมานนจะตองมความแขงแรงในตว ทนทานตอการใชงานตามหนาทและวตถประสงคทก าหนดโครงสรางมความเหมาะสมตามคณสมบตของวสด ขนาด แรงกระท าในรปแบบตางๆ จากการใชงาน ตวอยางเชน การออกแบบเฟอรนเจอรทดตองมความมนคงแขงแรง ตองเขาใจหลกโครงสรางและการรบน าหนก ตองสามารถควบคมพฤตกรรมการใชงานใหกบผใชดวย เชน การจดทาทางในการใชงานใหกบผใชดวย เชน การจดทาทางในการใชงานใหเหมาะสม สะดวกสบาย ถกสขลกษณะ และตองรจกผสมความงามเขากบชนงานไดอยางกลมกลน เพราะโครงสรางบางรปแบบมความแขงแรงดมากแตขาดความสวยงาม จงเปนหนาทของนกออกแบบทจะตองเปนผผสานสองสงเขามาอยในความพอดใหได นอกจากการเลอกใชประเภทของวสด โครงสรางทเหมาะสมแลว ยงตองค านงถงความประหยดควบคกนไปดวย

6) ราคา (Cost) กอนการออกแบบผลตภณฑควรมการก าหนดกลมเปาหมายทจะใชวาเปนกลมใด อาชพอะไร ฐานะเปนอยางไร ซงจะชวยใหนกออกแบบสามารถก าหนดแบบผลตภณฑและประมาณราคาขายใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายไดใกลเคยงมากขน การจะไดมาซงผลตภณฑทมราคาเหมาะสมนน สวนหนงอยทการเลอกใชชนด หรอเกรดของวสด และวธการผลตทเหมาะสม ผลตไดงายและรวดเรว แตในกรณทประมาณราคาจากแบบสงกวาทก าหนดกอาจตองมการเปลยนแปลงหรอพฒนาองคประกอบดานตางๆ กนใหมเพอลดตนทน แตทงนตองคงไวซงคณคาของผลตภณฑนน

7) วสด (Materials) การออกแบบควรเลอกวสดทมคณสมบตดานตางๆ ไดแก ความใส ผวมนวาว ทนความรอน ทนกรดดางไมลน ฯลฯ ใหเหมาะสมกบหนาทใชสอยของผลตภณฑนนๆ นอกจากนนยงตองพจารณาถงความงายในการดแลรกษา ความสะดวกรวดเรวในการผลต สงซอและคงคลง รวมถงจตส านกในการรณรงคชวยกนพทกษสงแวดลอมดวยการเลอกใชวสดทหมนเวยนกลบมาใชใหมได (recycle) กเปนสงทนกอกแบบตองตระหนกถงในการออกแบบรวมดวย เพอชวยลดกนลดปรมาณขยะของโลก

สำนกหอ


43

8) กรรมวธการผลต (Production)

ผลตภณฑทกชนดควรออกแบบใหสามารถผลตไดงาย รวดเรว ประหยดวสด คาแรงและคาใชจายอน ๆแตในบางกรณอาจตองออกแบบใหสอดคลองกบกรรมวธของเครองจกรและอปกรณทมอยเดม และควรตระหนกอยเสมอวาไมมอะไรทจะลดตนทนไดรวดเรวอยางมประสทธภาพ มากกวาการประหยดเพราะการผลตทละมาก ๆ

9) การบ ารงรกษาและซอมแซม (Maintenance) ผลตภณฑทกชนดควรออกแบบใหสามารถบ ารงรกษา และแกไขซอมแซมไดงาย ไมยงยากเมอมการช ารดเสยหายเกดขน งายและสะดวกตอการท าความสะอาดเพอชวยยดอายการใชงานของผลตภณฑ รวมทงควรมคาบ ารงรกษาและการสกหรอต า ตวอยางเชน ผลตภณฑประเภทเครองมอ เครองจกรกล เครองยนต และเครองใชไฟฟาตางๆ ทมกลไกภายในซบซอน อะไหลบางชนยอมมการเสอมสภาพไปตามอายการใชงานหรอจากการใชงานทผดวธ การออกแบบทดนนจะตองศกษาถงต าแหนงในการจดวางกลไกแตละชน เพอทจะไดออกแบบสวนของฝาครอบบรเวณตางๆ ใหสะดวกในการถอดซอมแซมหรอเปลยนอะไหลไดโดยงาย นอกจากนนการออกแบบยงตองค านงถงองคประกอบอนๆ รวมดวย เชน การใชชนสวนรวมกนใหมากทสด โดยเฉพาะอปกรณยดตอการเลอกใชชนสวนขนาดมาตรฐานทหาไดงาย การถอดเปลยนไดเปนชดๆ การออกแบบใหบางสวนสามารถใชเกบอะไหล หรอใชเปนอปกรณส ารบการซอมบ ารงรกษาไดในตว เปนตน

10) การขนสง (Transportation) ผลตภณฑทออกแบบควรค านงถงการประหยดคาขนสง ความสะดวกในการขนสง ระยะทาง เสนทางการขนสง (ทางบก ทางน าหรอทางอากาศ ) การกนเนอทในการขนสง (มตความจ กวาง ´ ยาว ´ สง ของรถยนตสวนบคคล รถบรรทกทวไป ตบรรทกสนคา ฯลฯ) สวนการบรรจหบหอตองสามารถปองกนไมใหเกดการช ารดเสยหายของผลตภณฑไดงาย กรณทผลตภณฑทท าการออกแบบนนมขนาดใหญ อาจตองออกแบบใหชนสวนสามารถถอดประกอบไดงาย เพอท าใหหบหอมขนาดเลกลง ตวอยางเชน การออกแบบเครองเรอนชนดถอดประกอบได ตองสามารถบรรจผลตภณฑลงในตสนคาทเปนขนาดมาตรฐานเพอประหยดคาขนสงรวมทงผซอสามารถท าการขนสงและประกอบชนสวนใหเขารปเปนผลตภณฑไดโดยสะดวกดวยตวเอง

สำนกหอ


44

2.2.4.3 หลกการออกแบบเฟอรนเจอร การออกแบบเฟอรนเจอร มหลกการดงตอไปน

1) สามารถใชไดจรง ตรงกบความจ าเปนในชวตประจ าวนในปจจบน 2) การออกแบบตรงกบความตองการอยางชดแจงในชวงนน

3) เกดประโยชนในดานความกาวหนาทงทางศลปะและประโยชนใชสอยไปพรอมๆกน

4) มการใชวสดใหมหรอวสดรไซเคล เทคนคใหม มการพฒนาใหดขนกวาทเคยเหนอยตามปกต สามารถเลอกใชวสดไดอยางเหมาะสม

5) มการพฒนาดานรปทรง พนผว และส ซงเกดจากความตองการโดยตรงทสอดคลองเหมาะสมกบวสดทใช และเทคนคการผลต

6) มความชดเจนในดานคณภาพ และความงามของวสดทใช ไมควรท าใหวสดดเหมอนเปนอยางอนทท าใหเกดความรสกเขาใจผดตอวสดทแทจรงนน ไมพยายามบดบงพนผวทแทจรงของวสด

7) ลกษณะงานสามารถบงบอกวธการใชอยางชดเจน เชน ไมท าใหงานทผลตในระบบอตสาหกรรมมลกษณะเหมอนกบงานหตถกรรม

8) มการใชวสดและกรรมวธการผลตอยางกลมกลนกนเปนทนาพอใจ สรางความพงพอใจใหกบผพบเหน

9) สามารถใชเครองจกรในการผลตอยางเหมาะสมและสะดวกส าหรบการควบคมการผลต

10) สามารถสนองความตองการของผบรโภคในวงกวาง 11) มความแขงแรงทนทาน โดยเลอกใชโครงสรางใหเหมาะสมค านงถงความ

ปลอดภยขณะใชงาน 12) มความสะดวกสบายในการใชงาน ค านงถงสดสวนทเหมาะสมกบการใชงาน

ขนาด และขดจ ากดของผใช เชน เกาอ ตองมขนาดสดสวนทเหมาะสมกบการใชงาน 13) มความสวยงามนาใช คอ ออกแบบใหผลตภณฑมรปราง ขนาด สสนสวยงามนา

ใช นอกจากนนนกออกแบบจะตองชวยยกระดบเกยวกบรสนยมในรปราง ขนาด สสน แกผใชใหดขน

สำนกหอ


45

14) นกออกแบบทดตองรจกก าหนดการใชวสดใหถกตอง รวมทงกรรมวธการผลตทเหมาะสม ผลตไดงาย สะดวก ทงยงรวมไปถงงานนนใหเหมาะสมกบวสด และสมควรตามความตองการของมนษย

15) การขนสง การออกแบบจะตองค านงถงการประหยดคาขนสง ขนสงสะดวกกนเนอทในการขนสงหรอไม การขนสงทางบก ทางน า หรอทางอากาศตองท าการบรรจอยางไรโดยไมใหเกดความช ารดเสยหาย ขนาดของรถตบรรทกสนคา หรอเนอททใชในการขนสงมขนาดกวาง ยาวเทาไหร

16) การซอมแซมงาย ตองท าการออกแบบใหสามารถแกไขไดและการสกหรอต า ประเภทของเฟอรนเจอร - การแบงเฟอรนเจอรตามลกษณะทตง แบงเปน 2 ประเภท คอ

1) เฟอรนเจอรภายนอกอาคาร (Out-door furniture) เฟอรนเจอรภายนอกอาคารเปนเฟอรนเจอรทวางอยนอกอาคาร เชน สวนสาธารณะ ถนน สนามหญา มลกษณะทนตอสภาพแวดลอมสง เชน แดด ลม ฝน ความชน มนษย และสตวตางๆ เชน แมลง ปลวก มอด สตวเลยง เปนตน เปนเฟอรนเจอรทมน าหนกมาก ใชวสดและโครงสรางแขงแรงเพอปองกนการเคลอนยาย การสญหาย และทนตอสภาพแวดลอม อมรา แกวบตรสา (2552 : 46-48)

2) เฟอรนเจอรภายในอาคาร ( In-Door Furniture) เฟฟอรนเจอรภายในอาคารเปนเฟอรนเจอรทใชภายในบานพกอาศย ส านกงาน หรออาคารทวไป ควรมรปทรงทสมพนธกบภายในอาคาร เนอทวาง ทางเดน ขนาดของหองเหมาะสมกบขนาดสดสวนรางกายมนษย เปรยบเสมอนมนษยเปนจดศนยกลางและมเฟอรนเจอรเปนสงแวดลอม

- การแบงเฟอรนเจอรตามรปรางลกษณะ แบงเปน 3 ประเภท คอ 1) ประเภทต ( Box-Type Furniture) เฟอรนเจอรประเภทนสวนใหญท าหนาทเกบ

ภาชนะของสงของตางๆ และรบน าหนกของภาชนะและสงของโดยตรง สนองความตองการผใชทงดานประโยชนใชสอยและเพอการตกแตง ไดแก ตเตย ตสง ตแขวน ชนวางของ เปนตน

2) ประเภทขา ( Leg-Type Furniture) เฟอรนเจอรประเภทนจะท าหนาทรบน าหนกรางกายมนษยโดยตรง และรบน าหนกอปกรณและสงของตางๆเปนสวนรองลงมา เฟอรนเจอรประเภทน ไดแก เกาอ และโต๏ะประเภทตางๆ

3) ประเภทบ (Upholstery-Type Furniture) มโครงสรางทประกอบดวยฟองน า ฟองยาง ใยสงเคราะห เสนใยตางๆซอนอยภายใน เชน เกาอบนวมประเภทตาง ๆ

- การแบงเฟอรนเจอรตามลกษณะการตดตง แบงเปน 2 ประเภท คอ

สำนกหอ


46

1) เฟอรนเจอรประเภทตดตงถาวร (Build-In Furniture) เปนเฟอรนเจอรทสรางตดกบอาคารมลกษณะพเศษเฉพาะ โดยออกแบบและสรางใหเหมาะสมหรอเขากบอาคารนน

2) เฟอรนเจอรแบบลอย (Free Standing Furniture or Movable Furniture) เปนเฟอรนเจอรทสามารถเคลอนยายไดตามความตองการของผใช สวนใหญมน าหนกเบาหรออาจถอดประกอบไดสะดวกในการหาต าแหนงทวาง

- การแบงเฟอรนเจอรตามสถานทใช แบงเปน 4 ประเภทใหญๆ คอ 1) เฟอรนเจอรทใชในบานทพกอาศย เชน เกาอ โต๏ะ ต เตยง ชนวางของตาง ๆ2) เฟอรนเจอรทใชในส านกงาน เชน โต๏ะท างาน ตเกบเอกสาร เกาอท างาน เปนตน 3) เฟอรนเจอรทใชในทชมชน เชน เกาอในสวนสาธารณะ ตเกบของทสาธารณะ เปน

ตน 4) เฟอรนเจอรทใชในหองปฎบตการ เชน ตเกบเครองมอ เกาอท าฟน โต๏ะทดลอง

ทางวทยาศาสตร เปนตน 2.2.5 การยศาสตร (Ergonomic) 2.2.5.1 ความส าคญของการยศาสตร

เนองจากความแตกตางกนของบคคลทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม สตปญญา ซงไมสามารถกาหนดใหเปนไปตามความตองการไดถงแมวาปจจบนจะมความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยมากเพยงใดกตาม การทบคคลจะท างานหรอท ากจกรรมใดกตามทตองอาศยอปกรณ เครองมอเพอชวยอานวยความสะดวกกจะตองค านงถงความเหมาะสมกบการใชงานเพอมใหเกดผลกระทบทกอใหเกดปญหาตอสขภาพรางกายใน แตละดานหรอใหมความเสยงตออนตรายนอยทสด ปจจบนความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลยทมการประดษฐคดคน การออกแบบ เครองจกรกล และกระบวนการหรอวธการผลตตางๆ เพอเพมผลผลตและเพอใหเหมาะสมกบลกษณะของงานในขนตอนกระบวนการทงหลาย ซงคนเปนทรพยากรทมคามากทสดของหนวยงาน ดงนนจะเหนไดวาการพยายามปรบคนใหเขากบงานทท า (fit the man to the job) นน เปนลกษณะของภาวะจายอมเพราะการลงทนทางดานวสดหรอเครองจกรกลไดเกดขนมากอนแลว โดยมไดคานงถงความสะดวกสบายของคนทท างานเลย ซงอาจกอใหเกดความผดพลาดหรออบตเหต ความเมอยลา ความเสอมถอยของสขภาพ และสงผลกระทบโดยตรงตอประสทธภาพของการผลต ทงทางดานปรมาณและคณภาพ ในทางตรงกนขามถาหากการออกแบบวสดอปกรณ เครองจกร หรอเครองอานวยความสะดวกในการทางานไดคดคานงถงขอจากด และความตองการ

สำนกหอ


47

ของบคคลทตองท างานในลกษณะของการปรบงานใหเหมาะสมกบคน (fit the job to the man) โดยเหนความสาคญของความแตกตางกนของบคคลกจะเปนการลดอตราความเสยงของการเกดความเสยหายและความไมปลอดภยในการทางาน แตยงชวยเพมผลผลตทงดานปรมาณและคณภาพใหกบหนวยงานได ซงจะตองหาขอมลประกอบ ไดแก

1) ความตองการการช านาญทจ าเปนตอการท างาน 2) ประเภทของบคคลทเหมาะสมกบการท างาน 3) เพศทเหมาะสมในการปฏบตงาน 4) ต าแหนงหรอจดทเหมาะสมส าหรบการควบคมเครองจกรในการท างาน 5) ลกษณะการเคลอนไหวขณะปฏบตงาน 6) ความยากงายของงานเปรยบเทยบกบระยะเวลาทตองปฏบตงานของคน 7) สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ขอดของการออกแบบงานใหเหมาะสมกบคน 1) ชวยลดความผดพลาดตางๆ ทเกดจากการปฏบตงาน 2) ชวยลดอบตเหตและความเมอยลาจากการปฏบตงาน 3) ชวยลดตนทนการผลตเนองจากการสญเสยลดลงและวตถดบนอยลง 4) ชวยลดระยะเวลาและงบประมาณในการควบคมงานและฝกอบรม 5) เพมความพงพอใจและประสทธภาพในการปฏบตงาน 6) ชวยใหขนตอนการท างานลดลงและสามารถตดสนใจในการท างานดขน ความหมายของ Ergonomics

ค าวา Ergonomics มาจากรากศพทในภาษกรก 2 ค า คอ ergon แปลวางาน (work) กบค าวา nomos แปลวา กฎ (law) เมอรวมค าทงสองเขาดวยกนเกดเปนคาใหมวา Ergonomics (Law of Work) มความหมายถงการศกษากฎเกณฑในการทางาน โดยมเปาหมายทจะปรบปรงงานหรอสภาวะของงานใหเขากบแตละบคคล (เขาถงเมอ 13 พฤศจกายน 2555.เขาถงไดจาก

http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php.html) ขอบขายของการยศาสตร

การยศาสตรเกยวของกบแนวคดทแสดงถงความสมพนธระหวางคนกบเครองจกร อปกรณ ลกษณะของงานสวนใหญจะเปนงานทท าโดยอาศยเครองจกรอปกรณอ านวยความสะดวก ระดบความสามารถในการท างานจะอยภายใตอทธพลของสภาพแวดลอมของวฒนธรรม สงคม เศรษฐกจ และสภาวะทางจตใจกบทางกายภาพในระบบงานนน ในระบบคนกบเครองจกร คนจะท างานในระบบทมกระบวนการท างานเปนวงจรปด โดยคนจะท างานไดกตอเมอไดรบการปอน

สำนกหอ


http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php.html

48

ขอมลผานการรบร และการตอบสนองของกลามเนอ ขอตอ ผวหนง ห ตา และอวยวะรบความรสกอนๆ เชนเดยวกบปฏกรยาชวเคมภายในรางกาย ดงนน เพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพสงสด เครองจกรอปกรณควรทจะไดรบการออกแบบสรางโดยพจารณาถงสมรรถภาพและขอจ ากดของผควบคมเปนสวนประกอบส าคญดวย โดยสรปหลกการของการยศาสตร คอ การจดงานใหเหมาะสมกบคน โดยการเหนความส าคญของคนท างาน และพยายามทจะออกแบบสรางเครองมออปกรณ จดระบบงานใหเหมาะสมสอดคลองกบความสามารถและสมรรถนะของแตละบคคล ซงในประเทศทพฒนาแลวถอเปนสหวทยาการ คอ น าเอาวชาการหลายสาขามาเปนประโยชนในการศกษาการยศาสตร ไดแก ความรจาก สรรวทยาและกายวภาคศาสตร ท าใหมความเขาใจถงโครงสราง สดสวนและการท างานของอวยวะตางๆ ของรางกาย และเมอมการศกษาวชาจตวทยารวมกนกยงท าใหมความรเกยวกบเรองการท างานของระบบประสาทและสมอง การเรยนรพฤตกรรมมนษย ความรจากวชาวศวกรรมศาสตร ทาใหเขาใจถงขอจ ากดและเทคนคตางๆ ในการทางานการผลตกบเทคโนโลย และความรความเขาใจของวชาอาชวอนามย จะชวยใหมความสามารถในการประเมนสภาพการทางานทเปนอนตรายตอมนษยได นกการยศาสตรจะเปนผประสานปรบเปลยนและประยกต โดยการเชอมความรทางดานวทยาศาสตรชวภาพกบเทคโนโลยอตสาหกรรม เพอประเมนสภาวะคนทางานและผลกระทบกบคน ตลอดจนเสนอแนะแนวทางวธการแกไขซงความรพนฐานจะมาจากการไดศกษาอบรมจากวชาชววทยา วทยาศาสตร สขศาสตร อตสาหกรรม สงคมสงเคราะห จตวทยา วศวกรรมศาสตร จะท าใหสามารถน าหลกวชาตางๆ เหลานมาประยกตใชกบธรกจอตสาหกรรมได เชน 1) การออกแบบ การเปลยนแปลง การบ ารงรกษาเครองมอเครองใชเพอเพมประสทธภาพในการผลต การมคณภาพชวตทด 2) การออกแบบ การวางผงโรงงานหรอสถานประกอบการ การเปลยนแปลง เพอใหเกดความสะดวกสบาย ความรวดเรวของการทางาน รวมทงการดแลบารงรกษา 3) การออกแบบเพอการเปลยนแปลงอยางเปนระบบในการท างานโดยใชอปกรณเครองอ านวยความสะดวกตางๆ อยางถกตองเหมาะสมกบสมรรถนะของบคคลในองคกร 4) การออกแบบเพอการควบคมปจจยตางๆ ใหทางานไดอยางมประสทธภาพและความปลอดภย เชน ความสนสะเทอน เสยง แสง เปนตน ประโยชนของวทยาการจดสภาพงาน การน าเอาความรจากสหวทยาการมามสวนรวมในการจดสภาพของงานตางๆ นน เปนการชวยลดความเครยดทอาจจะเกดขนทงทางดานรางกายและจตใจของผท างานและท าให

สำนกหอ


49

เกดผลดดงตอไปน 1) เปนการเพมประสทธภาพในการท างาน 2)ชวยลดอบตเหต และลดคาใชจาย 3) ชวยลดตนทนการผลต 4) ลดระยะเวลาการฝกอบรมคนงาน 5) ชวยเพมประสทธภาพและความสามารถของบคคล 6) ลดขนตอนในการท างาน การน าเอาความรดานการยศาสตรมาประยกตใชในการทางานนนจะตองมการศกษาคนควาถงสาเหตเพอการแกไขปญหาโดยคานงถงตวแปรทเกยวของ ไดแก 1) ลกษณะของงานทเกยวของกบคนทตองรบผดชอบ เชน การออกแรง การเคลอนไหวของรางกายในการท างาน ลกษณะทาทางในการท างาน เปนตน 2) คน คอผปฏบตกบงานนนๆ ไดแก เพศ รปราง อาย ความสามารถ ความอดทน เปนตน 3) สภาพแวดลอม หมายถง สภาพแวดลอมในการทางาน ไดแก แสง เสยง อณหภม ฝน ควน ไอระเหย แรงสนสะเทอน เปนตน โดยเฉพาะอยางยงทรพยากรบคคลซงถอวาเปนสวนทสาคญทสดขององคกรและการจดระบบทจะตองใหความสาคญในสงตางๆ ดงตอไปน 1) มตทางกายภาพ ซงจะมความสาคญตอระบบทแตกตางกนไปขนอยกบลกษณะของงานทเกยวของ เชน นาหนก ความยาว ความกวาง ปรมาตร 2) ความสามารถในการรบร สมผสและรบรขอมลขาวสาร เชน การมองเหน การไดกลน การรบรรส ความรสกเจบปวด การกระทบกระทง ความสามารถของระบบประสาทสมผสของคนเปนเรองทซบซอน มความแตกตางระหวางบคคลมาก สขภาพและความลาเปนปจจยสาคญทจะมผลกระทบตอระบบประสาทสมผสซงจะทางานไดดวยตวของมนเอง และหากมการใชประสาทสมผสพรอมกนหลายรปแบบจะทาใหความสามารถของการรบรสมผสลดลง ดงนนการออกแบบระบบควรหลกเลยงการรบรขอมลขาวสารเพอปฏบตทละหลายมตพรอมกน 3) ความสามารถในการประมวลผล คอการรวบรวมขอมลขาวสารทไดรบมาสรป แยกแยะ เพอการตดสนใจ และประเมนทงในเชงคณภาพ ปรมาณ ตความ อยางมเหตผล สามารถเปรยบเทยบได ซงในตวบคคลแตละคนนนมขอจากดและมความแตกตางกน ดงนนการปฏบตงานใดทตองการประมวลผลโดยบคคลเพอการวนจฉยจงจาเปนตองใชความระมดระวงมากทสดเพราะอาจเกดความผดพลาดขนได

สำนกหอ


50

4) ความสามารถในการเคลอนไหว ความสามารถเฉพาะตวของบคคลลวนมขดจากด ไมมความเสมอตนเสมอปลายและคงท ดงนนการออกแบบเครองมออปกรณสาหรบใหคนเฝาระวงหรอควบคมนน ตองพจารณาในเรองของขอจากดเหลานดวย 5) ความสามารถในการเรยนร ความสามารถของมนษยเหนอกวาเครองจกรคอ สามารถเรยนรได และสามารถปรบปรงสมรรถนะในการท ากจกรรมใหดขนไดเสมอ แตการเรยนรของคนมกใชวธแบบลองผดลองถกกบเปลยนวธการใหมโดยไมตองเรมตนเหมอนครงแรกอก ท าใหไดรบความรความเขาใจเพมมากขนเรอย ๆ 6) ความตองการทางกายภาพและทางจตใจ สมรรถนะของคนขนอยกบการไดรบการสนองตอบตามความตองการพนฐานของมนษยทจาเปนตอการดารงชวตอยอยางมความสข ทงทางดานรางกายและจตใจรวมทงการไดรบการสงเสรมสนบสนน การสรางขวญและกาลงใจ ความพงพอใจในการงานททา สงตางๆ เหลานมสวนในการสงผลตอความสามารถในการทางานของบคคลใหดขนได 7) ผลกระทบจากสภาพแวดลอม การออกแบบระบบควรเหนความสาคญของการปรบสภาพแวดลอมใหคนงานทางานไดอยางสะดวกสบาย และพงพอใจกบสภาพการทางาน ถงแมวาในสภาพแวดลอมทไมสามารถปรบเปลยนไดกควรทจะมเครองมอ อปกรณอานวยความสะดวกหรอเครองปองกน ทเหมาะสมไดอยางเพยงพอ เพอชวยลดอนตรายหรอความเครยดจากการทางาน เชน การทางานหนาเตาหลอมโลหะ ควรจะมชดปองกนการแผรงสความรอนใหสวมใส หรอการทางานในสภาพทมขอจากดเหนอกวาบคคลอน กควรมการคดเลอกบคคลทมความสามารถตรงตามความตองการ เชน คนททางานบนสะพานเดนเรอสมทรกควรจะเปนบคคลทอดทนตอการเมาคลนไดดกวา 8) ผลกระทบจากสภาพสงคม การออกแบบระบบควรคานงถงความสาคญของความสมพนธระหวางบคคล กลม กจกรรม ความเชอ วฒนธรรม ประเพณ การควบคมบงคบบญชา ซงอาจสงผลกระทบกบการท างานและหากไดรบการจดระบบทเหมาะสมกจะเปนการชวยลดปญหาและสงเสรมการท างานใหมประสทธภาพมากยงขน 9) ความสามารถในการประสานกจกรรม ขอจ ากดในความสามารถของคนและขดจ ากดของงานบางอยาง ท าใหคนเราไมสามารถทางานหลายๆ อยางพรอมกนไดครบถวนสมบรณด ซงลกษณะสาคญทอาจสงผลกระทบตอการทางาน กคอ อารมณทไมมความคงทเสมอไปจะมการเปลยนแปลงไปตามสภาพของการสมผสรบรขอมลขาวสารอยตลอดเวลาจงอาจกอใหเกดความผดพลาดไดเสมอ

สำนกหอ


51

10) ความหลากหลายของมนษย ความแตกตางกนในดานตางๆ ของคน ท าใหไมสามารถจดระบบทเปนมาตรฐานชดเจนเกยวกบคณสมบตของมนษยได ดงนนการออกแบบระบบใหสอดคลองกบคณสมบตของคนทจะมาทางานรบผดชอบหนาท โดยการคดเลอกสรรหาใหเหมาะสมกนมากทสด เชน ความสง การมองเหน การตดสนใจ ปฏภาณไหวพรบ สขภาพ ความคลองแคลววองไว เปนตน 2.2.5.2 หลกการของการยศาสตร (Ergonomics) การยศาสตรเปนเรองของความเกยวของระหวางคนกบเครองจกรและเครองมออปกรณ เครองอ านวยความสะดวกในการท างานทมองคประกอบทงลกษณะทาทางในการท างานและขนาดรปกรางของคนงาน (เขาถงเมอ 13 พฤศจกายน 2555.เขาถงไดจาก

http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php.html) 1. ลกษณะทาทางการท างาน ในการท างานโดยทวไปนนรางกายของคนททางานจาเปนจะตองอยในลกษณะทาทางทมนคงและสบายไมขดหรอฝนไปในทางทไมปกต โดยเฉพาะขณะทมการออกแรง ดงนน หากมการคานงถงการรกษาทาทางของการเคลอนไหวในการทางานใหมมาตรฐานทดไดกจะชวยลดการเกดอบตเหตและอนตรายจากการทางานลงได 1.1 ความส าคญของลกษณะทาทางทเหมาะสมกบการทางานในแตละลกษณะงาน ไดแก - การยนท างานบนพนทมความคงทและมนคง ท าใหการออกแรงในการท างานเปนไปอยางเหมาะสมสะดวกและมประสทธภาพ ในทางตรงกนขามหากการทางานตองยนอยบนพนทไมมความมนคง ทาใหคนทางานตองกงวลกบการยนและตองพยายามรกษาสมดลของรางกายอยตลอดเวลา กจะทาใหสญเสยพลงงานของรางกายไปโดยไมจ าเปนและยงเปนสาเหตของการเกดความผดพลาด หรอประสทธภาพของ การทางานลดลงได - ลกษณะทาทางการท างานทมความเหมาะสมจะชวยใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยการใชนาหนกของรางกายเปนหลกในการออกแรง คอวธการทรางกายมทพงในขณะออกแรง - ลกษณะทาทาง การท างานของรางกายทดนนตองไมกอใหเกดการขดขวางกระบวนการทางานของอวยวะตางๆ ของรางกาย เชน ระบบไหลเวยนโลหต ระบบหายใจ หรอระบบการยอยอาหาร - ลกษณะทาทางการท างานของรางกายทดและเหมาะสมนนจะ ตองชวยใหมการแลกเปลยนความรอนระหวางรางกายและสงแวดลอมในการท างาน อยางเหมาะสม โดยมการขบ

สำนกหอ


http://kanchanapisek.or.th/kp6/New/sub/book/book.php.html

52

เหงอทเหมาะสมกบความหนกของงานหรอความรอนทเกดจากงาน - ลกษณะทาทางการท างานจะตองสมพนธกบการมองเหนของสายตา นนคอทาทางการท างานทมนคง จะตองใหมการมองเหนของสายตาในระดบราบ เพอลดการเมอยลาของกลามเนอคอและหลง สวนใหญทาทางการท างานนนมกถกกาหนดโดยขนาดและขอจากดของเครองจกร บรเวณของสถานท จดควบคมตางๆ เปนตน

1.2 หลกการจดลกษณะทาทางในการท างานสาหรบบคคลทยนท างาน - ควรปรบระดบความสงของพนทการทางานใหเหมาะสมกบผปฏบตงานทมความสงแตกตางกน - ควรจดใหมทวางพกทาใหผปฏบตงานสามารถปรบเปลยนอรยาบถไดหรอสบเปลยนนาหนกในการยนเปนครงคราวเพอชวยลดความเครยดทบรเวณหลงและขา - ควรจดใหมแผนปรองพนทเปนวสดทมความยดหยน ไมลน สะอาดและไดระดบ หรอจดทาแทนรองรบชนงานหรอยกพน สาหรบผปฏบตงานทมความสงมากหรอเตยใหสามารถยนทางานไดอยางเหมาะสม - ควรจดใหมบรเวณสาหรบการเคลอนเทาไปขางๆ ไปขางหนาและถอยหลงในแนวราบไดโดยไมมสงของกดขวาง - ไมควรใหผปฏบตงานตองเอนตวไปขางหรอหรอขางหลง หรอตองหมนลาตวหรอเอยงไปขาง - ไมควรใหผปฏบตงานตองเออมมอสงกวาระดบความสงของไหลหรอตากวาระดบทมอจะหยบไดในขณะยน และไมควรใหมการแหงนศรษะหรอกมศรษะมากเกนไปดวยเชนกน - ควรจดใหมเกาอหรอทนงพกเพอใหผปฏบตงานไดนงพกในระหวางชวงพกไดดวย - ควรใหผปฏบตงานสวมรองเทาทมความเหมาะสมพอดเพอรองรบและพยงบรเวณทเปนสวนโคงของเทา หลกในการออกแบบโต๏ะท างานสาหรบงานทตองยนนนจะตองมความสงทผปฏบตงานยนแลวมอทงสองจะตองอยบนพนโต๏ะท างาน ปกตจะตองตากวาระดบความสงของขอศอกประมาณ 5-10 เซนตเมตร พรอมทงมพนทเผอส าหรบวางเครองมออปกรณและสงของจ าเปนอนๆ ไดดวย และหากจ าเปนตองมการวางขอศอกบนพนโต๏ะท างานนนดวย กจะตองมการยกระดบใหสงขนพอดกบขอศอกดวย ส าหรบการยนท างานทเทาขางหนงจะตองกดบงคบเครองจกรตลอดเวลานน เปนการยนทไมเหมาะสมอยางยง เพราะจะท าใหเกดการกดทบนาหนกลงทสะโพกและขาอกขางหนงท าให

สำนกหอ


53

เกดอาการปวดเมอยและลาได ฉะนนจงควรปรบพนใหอยในระดบเดยวกบคนบงคบ เพอใหสามารถสลบเทาบงคบไดและสามารถยนบนเทาทงสองขางได 1.3 หลกการจดลกษณะทาทางการท างานส าหรบบคคลทนงเกาอท างาน การจดเกาอนงทมความเหมาะสมเปนสงจ าเปนส าหรบผปฏบตงานจะท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ซงมขอเสนอแนะดงน - ศรษะอยในลกษณะสมดลคออยกงกลางบนไหลทงสองขางและสายตามองในระดบราบ - ไหลทงสองขางอยในลกษณะธรรมชาต - ลาตวตงตรงหรอเอนไปขางหลงเลกนอย โดยมพนกเกาอรองรบในระดบเอวอยางเหมาะสม - ขาสวนบน (ตนขา) และแขนสวนลางทงสองขางควรอยในระดบราบ - ตนแขนและขาทอนลางทงสองขางควรทามมกบแนวดงประมาณ 0 และ 45 องศา - ควรมบรเวณทวางสาหรบสอดเขาเขาไปไดอยางเหมาะสม - ควรมพนทวางเทาอยางเหมาะสม - ไมควรตองเออมหรอบดโดยไมจ าเปน การนงท างานโดยปกตโต๏ะท างานควรตากวาระดบความสงขอขอศอกพอสมควร แตถาเปนงานทตองการความละเอยดความสงของโต๏ะท างานกสามารถปรบใหเหมาะสมกบการท างานใหไดระดบกบการท างานของสายตา ซงโดยปกตแลวความสงของโต๏ะควรสงประมาณความสงของเขาหรอสงมากกวานนอกประมาณ 2-4 เซนตเมตร สาหรบผหญงทสวมรองเทาสนสง ดงนนความสงของโต๏ะจากพนถงขอบลางควรจะสงประมาณ 61 เซนตเมตร สาหรบผหญง และ 64 เซนตเมตรส าหรบผชาย ส าหรบการท างานโดยทวไป สวนโต๏ะทเหมาะสาหรบการนงอานหนงสอ จะตองสามารถวางแขนและขอศอกบนพนโต๏ะไดอยางสบาย และเกาอควรเปนแบบทสามารถปรบระดบความสง-ตาได มทพกเทาสามารถเคลอนไหวเทาไดอยางสบาย ส าหรบเกาอนงท างานนนจากการศกษาไดมขอเสนอแนะไวดงน 1) ควรปรบระดบความสงของทนงไดโดยใหมความสงระหวาง 40-53 เซนตเมตร 2) พนกพงควรใหสามารถปรบไดในแนวดงจาก 15-24 เซนตเมตรจากระดบทนง 3) พนกพงควรปรบระดบในแนวลกจากขอบทนงดานหนาระหวาง 34-44 เซนตเมตร 4) ทนงควรมขนาดความลก 35 เซนตเมตร 5) ควรมความมนคงแขงแรง ไมโยกหรอเลอนไปมา

สำนกหอ


54

6) ควรเคลอนไหวไดอยางอสระ 7) ควรใหเทาวางราบบนพน หรอควรจดใหมทวางพกเทาไดดวย 8) ดานหนาของขอบเกาอควรใหมนโคงเลกนอย 9) หามหมเกาอดวยเนอผาทอากาศไหลผานไดงายเพอปองกนการลนออกจากเกาอขณะนง ขนาดโครงสรางรางกายของคน การออกแบบงานและสถานทท างานจ าเปนอยางยงทจะตองพจารณาถงขนาดและลกษณะโครงสรางรางกายของคนเขามาประกอบ เนองจากความแตกตางกนของบคคลในแตละเชอชาต เพอใหการท างานนนเพมประสทธภาพมากยงขน การออกแบบงานและบรเวณสถานทท างานทดมความเหมาะสมยอมท าใหผปฏบตงานท างานดวยความรสกสะดวกสบายปราศจากความเครยดและความเคนทงหลาย 2.2.6 ประวตและการเลนหมากรก หมากรก เปนเกมกระดานชนดหนง มลกษณะจ าลองจากการสงคราม ใชเลนระหวางผเลน 2 คน แตละฝายตองพยายามรกจนขนของอกฝายใหได โดยกตกาและตวหมากอนๆ จะแตกตางกนแลวแตชนดของหมากรก (เขาถงเมอวนท 23 ธนวาคม 2555. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki)

2.2.6.1 ประวต การเลนหมากรกปรากฏในประเทศอนเดยมาหลายพนป ชาวอนเดยอางวาหมากรก

เกดขนเมอครงพระรามไปลอมเมองลงกา นางมณโฑเหนทศกณฐเปนกงวลกบการสงคราม จงไดน ากระบวนสงครามตงท าเปนหมากรกขนใหทศกณฐเลนแกร าคาญ ชาวอนเดยเรยกหมากรกวา "จตรงค" เพราะเหตทน ากระบวรพล 4 เหลาท าเปนตวหมากรก คอ พลชาง 1 พลมา 1 พลเรอ 1 พลราบ (เบย) 1 มพระราชา (ขน) เปนจอมทพ ตงเลนบนแผนกระดานจดขนเปนตาราง 64 ชอง วธเลนหมากรกเดมทเรยกวาจตรงคนน ไมเหมอนอยางทเลนกนในปจจบน มอธบายอยในหนงสอมหาภารตะวา เปนตวหมากรก 4 ชด แตมสตางกน สแดงชดหนง สเขยวชดหนง สเหลองชดหนง สด าชดหนง ในชดหนงนน ตวหมากรกมขน 1 ตว ชาง (โคน) 1 ตว มา 1 ตว เรอ 1 ตว เบย 4 ตว รวมเปนหมากรก 8 ตว สมมตวาเปนกองทพของประเทศหนง ชดทางขวามอสมมตวาอยประเทศทางตะวนออก พวกทางซายมอวาอยประเทศตะวนตก ชดขางบนอยประเทศทางทศเหนอ ชดขางลางอยประเทศทศใต คนเลน 4 คนตางถอหมากรกคนละชด แตการเลนนน พวกทอยทแยงมมกน เปนสมพนธมตรชวยกนรบกบอกฝายหนง ลกษณะเดนตวหมากรกอยางจตรงคนน ขน มา เบย เดน

สำนกหอ


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A5

55

อยางกบหมากรกทเราเลนกน แตชางเดนอยางเราเดนเรอกนทกวนน (เรอในหมากรกไทย) สวนเรอนนเดนทแยง (อยางเมด) แตใหขามตาใกลเสย 1 ตา (เหมอนกบการเดนของชางในหมากรกจนทไมมการขดขาเกดขน) แตการทจะเดนตองใชทอดลกบาศก ลกบาศกนนท าเปนสเหลยมแทงยาวๆ ม 4 ดาน 2 แตมดานหนง 3 แตมดานหนง 4 แตมดานหนง 5 แตมดานหนง คนเลนจะทอดลกบาศกเวยนกนไป ถาทอดไดแตม 5 บงคบเดนขนหรอเบย ถาทอดไดแตม 4 ตองเดนชาง ถาทอดไดแตม 3 ตองเดนมา ถาทอดไดแตม 2 ตองเดนเรอ ตอมา ราว พ.ศ. 200 มมหาอ ามาตยคนหนงชอ สสสะ ไดน าการเลนจตรงคมาคดดดแปลงใหเลนได 2 คน และเลกวธทอดลกบาศก ใหเดนแตมโดยใชปญญาความคดเอาชนะกน เชนเดยวกบอบายการสงคราม

กระบวนหมากรกทวามหาอ ามาตยสสสะคดถวายใหมนน คอรวมตวหมากรกซงเดมเปน 4 พวกนนใหเปนแต 2 พวก ตงเรยงฝายละฟากกระดาน (เชนเดยวกบหมากรกทเราเลนกนทกวนน) เมอจดเปนกระบวนเปน 2 ฝาย จะมพระราชาฝายละ 2 องคไมได จงลดขนเสย 1 ตว คดเปนตวมนตร (เมด) ขนมาแทน หมากรกอยางทมหาอ ามาตยสสสะคดแกไขน ตอมาแพรหลายไปถงนานาประเทศ ชาวประเทศอนจงไดคดดดแปลงแกไขตามนยมกนในประเทศนนอกชนหนง หมากรกทเลนในนานาประเทศทกวนนจงผดเพยนกนไปบาง แตเคามลยงเปนแบบเดยวกน เพราะตนแบบแผนไดมาจากอนเดยเชนเดยวกน

ชนดของหมากรก หมากรกไทย หมากรกสากล หมากรกจน หมากรกญปน หมากรกเกาหล

2.2.6.2 หมากรกสากล

หมากรกสากล (องกฤษ: chess) เปนเกมหมากรกชนดหนงทนยมเลนกนทวโลก สามารถเลนได 2 คน โดยแบงเปนฝายสขาว และสด า โดยฝายสขาวจะไดเรมเลนกอนเสมอ ซงเกมจะสนสดเมอคงของฝายใดฝายหนงถกรกจน (Checkmate) หรอเสมอกน (Draw)

กระดาน ขนาด8x8ชอง มการสลบสเหมอนกระดานหมากฮอส โดยตาสเขมเรมทมมซายลาง การวางหมากตองวางทกลางชอง

สำนกหอ


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9

56

ต าแหนงเรมตน การจดกระดาน ตองใหตาสขาวอยดานขวาสดแถวลางสดของกระดานเสมอ การเรยงตวหมาก จะเรยงคอ เรอ (รค) - มา (ไนท) - บชอป - ควน/คง - ควน/คง - บชอป - มา (ไนท) - เรอ (รค) และวางเบย (พอวนซ) ทง 8 ตว ในแถวตดกนคอแถวสอง

การจดวาง คงและควน มหลกคอ ควนของแตละฝาย จะตองอยในชองทสตรงกบตวเอง ควนขาวอยชองขาว ควนด าอยชองด า ผลทไดคอ คงกบควน ของแตละฝายจะตองวางตรงกนกบฝายตรงกนขาม โดยหมากขาววางคงทางขวา ซงจะตรงกบหมากด าทวางคงทางซายของตนเอง ตวหมากรก

คง (King) การเดน เดนได 8 ทศรอบตว ครงละ 1 กาว

ควน (Queen) การเดน เดนได 8 ทศรอบตวเหมอนคง แตเดนไดตลอดแนว (ไกลถงสดกระดาน หรอมตว

ของฝายผเลนขวางอย) เหมอนเรอรวมกบบชอป เปนตวหมากรกทมประสทธภาพมากทสดในโลกของหมากรกเลยกวาได

เรอ / ปราสาท (Rook/Castle) มหมาก 2 ตว อยรมซายและขวาของกระดาน การเดนและกนเหมอนเรอของหมากรก

ไทย คอ เดนตรงรอบตวทง 4 ทศ (ลกษณะเครองหมาย +) ในระยะยาวจนสดกระดาน หรอจนกวาจะมตวหมากยนขวาง โดยจะวางลงทตาไหนของชองกได ไมจ าเปนตองเดนจนสด

บชอป (Bishop) มตวหมาก 2 ตว เดนและกนในแนวทแยง 4 ทศรอบตว (ลกษณะตว X) ไปจนสดกระดาน

โดยจะวางชองไหนกได มา / อศวน (Knight)

มตวหมาก 2 ตว เดนและกนในแนวทแยงไขวแบบ 2x3 (ลกษณะตว L) 8 ทศทาง โดยเปนตวหมากเพยงตวเดยวทสามารถเดนขามตวหมากของฝายตรงขามหรอฝายตวผเลน เหมอนมาของหมากรกไทย

เบย (Pawn) เปนตวหมาก 8 ตวในแถวหนาสด ลกษณะการเดนไปเฉพาะขางหนาทละ 1 ตา (กาวแรก

สามารถเลอกไดวาจะเดน 1 ตา หรอ 2 ตา กได) และกนในแนวทแยง 1 ตา เมอเดนไปถงสดกระดานของฝายตรงขามแลว จะสามารถเปลยนใหเปนควน รค บชอป

หรอมากได

สำนกหอ





57

การสนสดเกมส 1) King ของฝายใดฝายหนงถกรกจน นนคอ ถกโจมตและไมสามารถเดนหลกเลยงการถก

จบกนได ฝายท King ถกรกจน จะเปนฝายแพ(Checkmate) 2) เกมสจะเสมอกนเมอผเลนฝายทเดนไมสามารถเดนโดยถกกตกาไดอก และ King ของฝายนนกไมไดถกรก(อบ - Stalemate) 3) เกมสจะเสมอกน เมอผเลนทงสองฝายเหนพองตองกนวาเสมอในระหวางเลนอย ถอวาเกมสไดจบลงในทนท 4) เกมสจะเสมอกน ถารปของตวหมากบนกระดาน มต าแหนงซ ากนถง 3 ครง โดยไมจ าเปนทจะตองเปนตาเดนตดตอกน 5) เกมสจะเสมอกน เมอไมมการกนกน หรอ เดนเบย ฝายละ 50 ตาตดตอกน 6) เมอผเลนฝายใดฝายหนง ตดสนใจขอยอมแพระหวางเกมการแขงขน

การจดหมาก ตวหมากของแตละฝายจะจดเปน 2 แถว โดยแถวแรกมการจดเรยงดงน Rook, Knight, Bishop, King/Queen, King/Queen, Bishop, Knight, Rook และวาง Pawn ไวแถวทสอง โดยหมากสขาวจะตองอยแถวลางของกระดาน(ดานทม A-B) เสมอ ในการวางตว King และ Queen นน จะตองให Queen ของแตละฝายอยในชองทตรงกบสของตวเองเสมอ นนคอ Queen สขาวอยชองสขาว Queen สด าอยชองสด า ดงนน King กบQueen ของแตละฝายจะตองวางตรงกนกบฝายตรงกนขาม

รปท 2.23 การจดหมาก

ทมา : หมากรกสากล [ออนไลน], เขาถงเมอ 23 ธนวาคม 2555. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki


58

ตวหมากรกประกอบดวย 1. คง(King) - การเดน เดนได 8 ชองรอบตว - เดนไดครงละ 1 ชอง

รปท 2.24 การเดนของ King


2. ควน(Queen) - การเดน เดนได 8 ทศทางรอบตว - สามารถเดนไดไกลสดกระดาน จะวางทชองใดกได จนกวาจะมตวหมากอนมาขวาง

รปท 2.25 การเดนของ Queen




59

3. เรอ/ปราสาท (Rook) - การเดน เดนได 4 ทศรอบตว - สามารถเดนไดไกลเทาไหรกอได จนกวาจะมตวหมากอนมาขวาง

รปท 2.26 การเดนของ Rook


4. บชอบ(Bishop) - การเดน เดนในแนวเฉยง 4 ทศ - สามารถเดนไดไกลเทาไหรกอได จนกวาจะมตวหมากอนมาขวาง

รปท 2.27 การเดนของ Bishop




60

5. มา / อศวน (Knight) - การเดน เดนทแยงไขวแบบ 2x3 ได 8 ทาง หรอเดนเปนรปตว L โดยสามารถเดนขามตวหมากของฝายตรงขามหรอฝายตวผเลน

รปท 2.28 การเดนของ Knight


6. เบย (Pawn) - การเดน เดนตรงไปขางหนาทละ 1 ชอง ยกเวนการเดนครงแรกของเบยแตละตวสามารถเลอกเดน 1 หรอ 2 ชองกได - การกน กนเฉยง - เมอเดนไปสดปลายกระดานสามารถเลอกเปลยน Pawn เปน Rook , Queen , Knight หรอ Bishop ตวใดตวหนงได และจะตองเปนตวนน ตลอดจนกวาเกมจะจบ หรอถกกน


61

รปท 2.29 การเดนของเบย


การเขาปอม - เปนการเดนของ King และ Rook ทอยในแถวเดยวกน โดยถอเปนการเดนครงเดยวของ King - การเขาปอมจะท าไมไดหาก King หรอ Rook ตวนนเคยเดนไปแลว - ไมสามารถท าการเขาปอมได หาก King ก าลงถกรก , มตวหมากขวางระหวาง King และ Rook หรอ King เดนผานชอง ทฝายตรงขามคม การเขาปอมท าไดดงน - King เคลอนไปจากชองเดมสองชองในทศทางท Rook อย จากนน Rook ตวนนเคลอนมายงชองถดจาก King ตามรป


62

รปท 2.30 การเขาดาน King


รปท 2.31 การเขาปอมดาน Queen


การกนผาน การกนผานเกดขนเมอ ฝายหนงเดน Pawn ครงแรก 2 ชอง ไปอยตดกบ Pawn ของอกฝายหนงในแถวเดยวกน อกฝายหนงสามารถเลอกทจะใช Pawn กน Pawn ตวนหรอไมกได โดยถาจะกนตองท าการกนในทนท มฉะนน จะไมมสทธกนอกในตาถดไป



63

รปท 2.32 รปการกนผาน



64

บทท 3 วธด าเนนการวจย

วธการด าเนนการวจย ในการศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวนน ผวจยไดศกษา คนควาทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของเพอใหสอดคลองกบวตถประสงค โดยด าเนนการแยกเปน 3 สวน ไดแก 3.1 การทดลองขนรปผลตภณฑวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวดวยวธการตางๆ 3.2 การศกษาขอมลการเลอกซอของตกแตงบานประเภทตางๆ และใชแบบสมภาษณผบรโภคเพอเปนแนวทางในการออกแบบ 3.3 การพฒนาและออกแบบเปนของตกแตงบาน โดยรายละเอยดมดงตอไปน 3.1 การทดลองขนรปผลตภณฑวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวดวยวธการตาง ๆ 3.1.1 การทดลองขนรปผลตภณฑวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวดวยวธการตางๆ คอ - การขนรปดวยกระดาษสาจากฟางขาว - การขนรปดวยการสานวธตาง ๆ - การขนรปจากแผนวสด จากแกลบและฟางขาว - การขนรปโดยการหลอเรซน 3.1.2 น าขอมลทไดจากการสมภาษณ และวเคราะหความคดเหนทางดานตางๆ เพอเปนแนวทาง และเลอกวธทเหมาะสมทสดของการทดลองขนรปผลตภณฑมาใชรวมกบ การออกแบบ 3.2 การศกษาขอมลการเลอกซอของตกแตงบานประเภทตางๆ และใชแบบสมภาษณผบรโภคเพอเปนแนวทางในการออกแบบ ในการศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ผวจยก าหนดขอบเขต ดงน

สำนกหอ


65

3.2.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2.1.1 กลมตวอยาง ประชากรในการศกษาและประเมนความพงพอใจในการเลอกซอของตกแตงบานทผบรโภคตองการ เพอเปนแนวทางในการออกแบบ กลมตวอยาง คอ ประชากรจ านวน 15 คน โดยวธการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง ในหางสรรพสนคา หรอโชวรมรานของตกแตงบานทมการขายสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม มอายระหวาง 25 – 65 ป รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน ตงแต 10,000 – 50,000 บาท 3.2.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนการด าเนนงานตามวตถประสงคของการวจยในครงนแบงตามขนตอนไดดงน 3.2.2.1 เครองมอทใชในการวจยในการสมภาษณผบรโภค ไดแก แบบสมภาษณ 3.2.2.2 เครองมอทใชในการวจยในขนตอนการออกแบบไดแก - อปกรณส าหรบการท าแบบราง เชน กระดาษ ดนสอ ยางลบเครองอดเสยง สมดบนทก ปากกา เปนตน - อปกรณส าหรบการจ าลองผลตภณฑ 3 มต - อปกรณส าหรบการท าโมเดลผลตภณฑ 3.2.3 วธเกบรวบรวมขอมล 3.2.3.1การเกบรวบรวมขอมลทตยภม ใชการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงเอกสารตางๆ เพอการออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวประเภทตางๆ ไดแก 1) ประเภทของผลตภณฑของตกแตงบาน 2) ลกษณะผลตภณฑของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว 3) กระบวนการผลตผลตภณฑของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว 4) กระบวนการผลตผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม และกรอบแนวคดดานการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ ไดแก หลกการตระหนกร และวเคราะหถงวฎจกรชวตผลตภณฑ (Life Cycle Thinking) และ หลกคด 6 Rs ไดแก

สำนกหอ


66

- Rethink การคดใหม - Reduce การลดการใช - Replace การเปลยนใหมใชแทน - Repair การซอมแซม - Reuse การใชซ า - Recycle การน ากลบมาผลตใหม 5) กระบวนการขนรปผลตภณฑ 6) ความเปนไปไดในการผลตของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว โดยการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงเอกสารตางๆ ดงตอไปน - เอกสารสงพมพ วารสาร นตยสาร หนงสอ และบทความตางๆทางอนเตอรเนตทเกยวของกบงานวจย เพอรวบรวมและน ามาเปนขอมลในการวเคราะหเพอเปนแนวทางในการออกแบบ - วทยานพนธและงานวจยตางๆทเกยวของ - แหลงขอมลจากเวบไซดทางอนเตอรเนต โดยศกษาลกษณะของแตงบานตางๆ กระบวนการผลตและขนรปวสดจากแกลบและฟางขาวของผผลตเพอจ าหนาย รวมทงศกษาขอมลขางเคยงทเกยวของกบผลตภณฑจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว โดยจะท าการศกษาขอมลตางๆผานทางเวบไซด ดงน - http://www.kokoboard.com/ - http://goldenvetiver.com/category.php?id_category=9 - http://www.baanlaesuan.com - http://www.thaiedresearch.org 3.2.3.2 การเกบรวบรวมขอมลปฐมภม ใช การสมภาษณ ผบรโภค เพอท าการประเมนหาความตองการในการเลอกและตดสนใจซอของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว จากกลมผบรโภคทเขามาเลอกซอของตกแตงบานจ านวน 15 คนแบบเฉพาะเจาะจง ในหางสรรพสนคา หรอโชวรมรานของตกแตงบานทมการขายสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม มอายระหวาง 25 – 65 ป รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน ตงแต 10,000 – 50,000 บาทโดยมเนอหาในการสมภาษณดงน

สำนกหอ


http://www.kokoboard.com/

http://goldenvetiver.com/category.php?id_category=9

http://www.baanlaesuan.com/product.aspx?articleId=1270&cid=21

67

- เพศ - อาย - การศกษา - รายได - อาชพ - ปจจยในการตดสนใจเลอกซอของตกแตงบานทผบรโภคค านงถง - วสดทน ามาใชในการออกแบบของตกแตงบานทมผลตอการตดสนใจเลอกซอ - ราคาของของตกแตงบานโดยเฉลยทมผลตอการเลอกซอ - ความตองการของผบรโภค หากมการน าวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวมาใชในการผลตเปนของตกแตงบาน ผบรโภคตองการใหน ามาออกแบบเปนของตกแตงบานประเภทใด - รปทรง หรอขอเสนอแนะตางๆ ทมผลตอการตดสนใจเลอกใชของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว 3.2.4 การวเคราะหขอมล ท าการวเคราะหขอมลในเชงคณภาพ จากกลมตวอยางทงหมด 15 คน โดยการวเคราะหขอมลสวนบคคลซงใชแบบสมภาษณกบกลมตวอยางทเปนผซอเฟอรนเจอรและของแตงบานตางๆ แบบเฉพาะเจาะจง มอายระหวาง 25 – 65 ป รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน ตงแต 10,000 – 50,000 บาท จากนนน าขอมลทไดจากการสมภาษณ มาท าการบนทกในรปแบบของการบรรยาย แลวน ามาสงเคราะหความคดเหนทางดานตางๆ เพอเปนแนวทางในการออกแบบ 3.3 การพฒนาและออกแบบเปนของตกแตงบาน 3.3.1 ก าหนดแนวคดในการออกแบบ และแนวทางการแกไขปญหา 3.3.2 ท ารางแบบและพฒนาตนแบบ โดยท าการออกแบบ ท าแบบราง และการท าแบบจ าลอง โดยการน าเสนออาจารยทปรกษาเพอพฒนาแบบตอไป 3.3.3 สรปแบบ น าแบบทออกแบบมาสรปผลวาแบบใดมความเหมาะสม และมความเปนไปไดในการท าแบบจรง และน าไปจดท าเปนผลตภณฑตนแบบ

สำนกหอ


68

3.3.4 การน าเสนอผลงานวจย โดยน าเสนอขอมลตางๆทไดท าการสรปออกมา ท าการเขยนแบบลกษณะของผลตภณฑ และการท าผลตภณฑตนแบบออกมาเพอดลกษณะ ขนาด สสน และการออกแบบ รวมทงการสรปผลการน าไปทดลองใชงานจรง แลวจงท าการสรปผลท าการวจยทงหมดวาผลการวจยทไดรบตรงกบสงทผวจยไดคาดหมายไวในขางตนหรอไมอยางไร

สำนกหอ


69

แผนผงวธด าเนนการวจย (Research and development diagram)

การศกษารวบรวมขอมลวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

ทดลองวสดการขนรปดวยวธตางๆ

สรางแบบสมภาษณกลมตวอยาง

ตรวจสอบแบบสมภาษณโดยผทรงคณวฒ

ปรบปรง

ไมผาน

สมภาษณกลมตวอยางและน าขอมลทได มาวเคราะหหาแนวทางในการออกแบบ

รางแบบ และใหผเชยวชาญดานการออกแบบ ตรวจเพอน าไปพฒนา

พจารณาตนแบบจรงโดย อาจารยทปรกษา และกลมตวอยาง

และใชแบบประเมนความพงพอใจ วเคราะหผล

สรปผล

ของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

70

บทท 4 การออกแบบและพฒนา

การวจยเรอง “การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว” โดยการน าขอมลททางผวจยไดไปท าการศกษา การเกบรวบรวมขอมล การสมภาษณ และวเคราะหออกมา เพอน ามาใชในการออกแบบตวอยาง ซงผวจยไดท าการออกแบบ และพฒนาแบบดงน 4.1 ผลการวเคราะหขอมล 4.1.1 ผลการวเคราะหขอมลดานการทดลองขนรปวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวดวยวธการตางๆ 4.1.1.1 การขนรปดวยการสานวธตาง ๆ ขนตอนการเตรยมวสด คอ น าฟางขาวตดเปนทอนยาวขนาด 25 – 30 เซนตเมตร แชน าพอหมาด และทดลองสานเปนลายตางๆ ดงน

ภาพท 4.1 วสดฟางขาวตากแหง

71

ภาพท 4.2 น าฟางขาวตดเปนทอนยาวขนาด 25 – 30 เซนตเมตร แชน า

1) ลายขด ลกษณะของลายขดเปนการสรางแรงยดระหวางกนดวยการขดกนของวสดเปนมมฉาก ระหวางแนวตงและแนวนอน อาจจะขดกนใหเกดชองวางระหวางเสนเปนตาสเหลยมขนมากได ลายขดไดววฒนาการจากการสานขดกนระหวางเสนแนวตงและแนวนอนอยางละเสน มาเปนการใชแนวละหลายๆเสน ขดสลบกน ท าใหเกดลายใหมๆขน

ภาพท 4.3 ลายขดจากการทดลองสานดวยวสดฟางขาว

72

2) ลายสอง เปนลายสานทพฒนามาจากลายขดธรรมดา หรอลายหนง

ภาพท 4.4 ลายสองจากการทดลองสานดวยวสดฟางขาว

3) ลายอสระ (Abstract pattern) หรอลายไมมหลก เปนลายทสานขนอยางอสระ ตาม

ความตองการของผสาน ลายประเภทนสามารถสรางรปทรง โครงสรางของสงทสานขนดวยกฎกณฑของตนเอง จดวาเปนลายทเกดจากการสรางสรรคทอสระ

ภาพท 4.5 ลายสานอสระรปทรงกลมจากการทดลองสานดวยวสดฟางขาว

73

4) การทดลองสานโดยอาศยโครงลวด

ภาพท 4.6 การสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลม 1

ภาพท 4.7 การสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลม 2

74

ผลการวเคราะหขอมลการทดลองสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลม เพอด

ลกษณะของแสงและเงา ท าใหเหนลกษณะของแสงและเงา พนผวของการสานทเกดจากวสด

ธรรมชาตของเสนฟางขาว ลวดลายจากการสานท าใหเกดผวนอกลกษณะตางๆกน ตลอดจนรปทรง

และโครงสรางสามรถน ามาเปนแนวทางในการออกแบบของตกแตงบานประเภทโคมไฟ

Sketch Design 1

คคความงามทเกดจากผว Texture และส

ผวของการสานทเกดจากวสดธรรมชาตของเสนฟางขาวมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากวสดอนๆ ลกษณะของลวดลายจากการสานท าใหเกดผวนอกในลกษณะตางๆกน ตลอดจนรปทรง โครงสราง

ภาพท 4.8 การทดลองสานฟางขาวบนโครงลวดครงวงกลมเพอดลกษณะของแสงและเงา

75

Sketch Design 1

ภาพท 4.9 แบบราง 2 มต โคมไฟจากการทดลองสานฟางขาว

4.1.1.2 การขนรปโดยการหลอเรซน เรซนหรอโพลเอสเตอรเรซนเปนพลาสตกชนดหนง ปกตอยในรปของเหลวขน ลกษณะมกลนฉน สามารถหลอเปนรปตางๆไดตามแบบพมพ โดยจะผสมกบเคมบางอยางเพอท าใหเกดปฏกรยาแขงตวและเมอแขงตว แลวจะไมสามารถกลบคนใหเหลวไดอก สวนประกอบของการหลอเรซน

1) โพลเอสเตอรเรซน

ภาพท 4.10 โพลเอสเตอรเรซน ทใชในการหลอเบอร PC-600

76

2) ตวชวยเรงปฏกรยา ใชผสมกบเรซนเพอเรงใหเกดปฏกรยาแขงตว มลกษณะเปน

ของเหลวสมวง บางทเรยกวา ตวมวง เมอผสมลงในเรซนท าใหเรซนมสออกชมพออนๆ ใสลงไป

เพยง 0.2-0.5%กพอ อาจท าการผสมไวกอนเมอจะใชงานกเพยงน ามาผสมตวท าใหแขงไดเลย

ภาพท 4.11 ตวชวยเรงปฏกรยา ใชผสมกบเรซนเพอเรงใหเกดปฏกรยาแขงตว

3) ตวท าใหแขง (Hardener) ใชผสมเรซน เพอใหเรซนแขงตว มลกษณะเหลวใสมกลนฉน

ใชในปรมาณ

1-2 % ของเรซน

ภาพท 4.12 ตวท าใหแขง (Hardener)

วธการทดลองหลอเรซน

1) เทเรซนลงในภาชนะผสม กะปรมาณใหเหมาะสมกบจ านวนหรอขนาดทตองการหลอ

ใสตวเรง(ตวมวง)ลงไป 0.5 % กวนใหเขากน

77

2) ใสตวท าใหแขง(ฮารดเดนเนอร)ลงไป 1-2 % กวนเขากนแลวเทลงในพมพ ตามตองการ

ทงใหแขงตว

กรณยงไมมแมพมพ ตองท าแมพมพกอนดงน

สวนแมพมพ มสวนประกอบ 2 สวนคอ

1) ยางซลโคน มลกษณะเหลวขนเหมอนกาว เมอเตมตวท าใหแขงลงไปจะท าใหแขงตว

คลายยาง แตมคณสมบตเหนอกวายางธรรมชาตคอ รกษารปทรงไดดกวา ทนความรอนไดสงกวา

จงเหมาะสมทจะน ามาท าแมพมพ

2) ตวท าใหแขงซลโคน ลกษณะเหลวใส ใชใสในซลโคนเพอใหซลโคนแขงตว

มการใชอปกรณดงน

1) ตนแบบทตองการจะหลอใหเหมอน

2) ซลโคนและตวท าใหแขง

3) พกน ส าหรบใชทาซลโคน

4) ปนปลาสเตอร

5) กรอบหลอพมพครอบ

6) ดนน ามน , กระดาษทชช

การท าแมพมพ มขนตอนดงน

1) ยดตนแบบไวกบแผนวสดเรยบ อาจใชกาวกได

2) เทซลโคน ลงในถวยผสม ผสมตวท าใหแขงลงไป 2-5 % คน เขากน แลวใชพกนทาไป

บนตนแบบ โดยใหเลยมาถงฐานเปนปกเลกนอย ทาทบเปนชนๆจนซลโคนเรมแขงจงหยดทา ปกต

จะทาใหหนาเพยง 1 มม.กพอ ทงใหซลโคนใหแขงตว 3 ชวโมง หรอ อาจทาทบเบองตนใหซลโคน

เคลอบบางๆ แลวจงเทราดยางซลโคนลงบนตนแบบตรงจดสงสดแลวคอยใชไมหรอพกนคอย ปาด

สวนทไหลลงมาใหขนไปบนตนแบบใหไดหนาทสด

78

3) น ากรอบหลอพมพ (ทอเอสลอน หรอ ขวดน าดมมาตด) มาครอบ อาจใชดนน ามนอดร

รวตรงรอยตอพน

4) ผสมปนปลาสเตอรกบน า 2 :1 เทลงในพมพทบซลโคนทเคลอบอยบนตนแบบ ใหทวม

ตนแบบหนา1-2 ซม.เพอ เปนตวพมพครอบพยงซลโคนทงไวจนปนแขงตวจงถอดกรอบหลอพมพ

แกะเอาพมพครอบปนปลาสเตอรออกไปตากแดดใหแหงสนท จงน ามาประกอบกบพมพซลโคน

ตามเดม

5) น าไปใชหลอเรซนตามตองการ

ภาพท 4.13 การทดลองสานฟางขาวรวมกบการหลอเรซน 1

ภาพท 4.14 การทดลองสานฟางขาวรวมกบการหลอเรซน 2

79

ผลการวเคราะหขอมล การทดลองสานฟางขาวรวมกบการหลอเรซน โดยน าแนวคด

จากสภาษตไทยทแสดงถงความเปนมาของขาว ไดแก สภาษต “ในน ามปลาในนามขาว” และ“ขาว

คอชวต” รวมกบการออกแบบ และทดลองหลอเรซน เพอน ามาเปนแนวทางในการออกแบบของ

ตกแตงบานประเภทโคมไฟ

ภาพท 4.15 สภาษตขาวไทยทยกมาเปนแนวทางในการออกแบบ

ความเปนมาในอดต“ ในน ามปลาในนามขาว”Sketch Design 2

ภาพท 4.16 แนวคดและแบบรางของตกแตงบานจากสภาษต “ในน ามปลา ในนามขาว”

80

Sketch Design 2

“ ขาวคอชวต ”

ภาพท 4.17 แนวคดและแบบรางของตกแตงบานจากสภาษต “ขาวคอชวต”

4.1.1.3 การขนรปโดยการใชแผนไมอดฟางขาว ในปจจบนการขนรปแผนไมอดฟางขาวและแกลบ มบรษทผผลตวสดทดแทนไม

ประเภทนอยในระดบอตสาหกรรม โดยผวจยไดท าการคนควาหาขอมลและท าการสอบถามขอมล

เพมเตมจาก 2 บรษทผผลตดวยกน คอ

1) ศนยรวมวสดทดแทนไม Kokoboard

2) บรษท Golden Board ทงนผวจยไดทดลองน าตวอยางแผนไมอดฟางขาวและแกลบ จากศนยรวมวสด

ทดแทนไม Kokoboard มาท าการทดลอง ดลกษณะแผนไม รวมถงความแตกตางของผววสด ความ

หนาแนนของแผนผลต ทแสดงไวดงตารางตอไปน

81

ตารางท 4.1 แสดงปรมาณฟางขาวทใชผลตเปนแผนไมอด

ความหนาของไมอดฟางขาว (มลลเมตร)*

ปรมาณฟางขาวทใชในการผลต

(กโลกรม)**

กาซคารบอนไดออกไซด จากการเผาฟางขาว

(กโลกรม)*** ขนาด 4 มม. 6 กก. 3 กก. ขนาด 6 มม. 9 กก. 4.5 กก. ขนาด 8 มม. 12 กก. 6 กก. ขนาด 10 มม. 14 กก. 7 กก. ขนาด 12 มม. 17 กก. 8.5 กก. ขนาด 15 มม. 21 กก. 10.5 กก. ขนาด 20 มม. 28 กก. 14 กก.

ทมา : เขาถงวนท 13 สงหาคม 2554 . เขาถงไดจากhttp://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=tepasit&group=3 หมายเหต : * ขนาดแผนไม: 4' x 4' ( 1220 x 1220 มม.) ครงแผนของแผนไมอดขนาดมาตรฐาน

* * ความหนาแนน: 0.8g/cm2 *** ขอมลจากบรษท โคโคบอรด จ ากด

ภาพท 4.18 แผนไมอดฟางขาว

82

ภาพท 4.19 แผนไมจากแกลบ

แผนไมอดฟางขาว แผนไมอดจากแกลบ

ภาพท 4.20 การเปรยบเทยบลกษณะภายนอกของแผนไมอดฟางขาวและแผนไมอดจากแกลบ

จากขอมลขางตนผวจยไดน าการทดลองพบกระดาษซงเปนลกษณะแผน เปนการทดลอง

เบองตนเสมอนแทนคณสมบตการใชแผนไมอด ดโครงสรางภายนอกซงเปรยบเทยบกบแผนไมอด

ฟางขาวและแกลบทไดจากการขนรป เชน การพบ การกาง การตอประกบ การเจาะร เปนตน โดย

ทดลองพบกระดาษเปนแบบตางๆ ดงตอไปน

- การทดลองพบกระดาษและเจาะรลกษณะตางๆ เพอดลกษณะทศทางการพบ แสงและเงา

การสะทอนในมมตางๆ

83

ภาพท 4.21 การทดลองพบกระดาษและเจาะรลกษณะตางๆ

- การทดลองพบกระดาษแบบท 1 เพอดแนวในการพบและการวางในแนวตง และแนวนอน

ภาพท 4.22 การทดลองพบกระดาษแบบท 1

- การทดลองพบกระดาษแบบท 2 เพอดแนวในการพบ การวางในแนวตง และแนวนอน การระบายส การพบซอนเปนชน และการกางออก

การทดลองพบกระดาษ และเจาะรลกษณะตางๆ

84


- การทดลองพบกระดาษแบบท 3 เพอดแนวในการพบมมทะแยง การวางแบบคว า และหงายเมอกางออก


- การทดลองพบกระดาษแบบท 4 เพอดแนวในการพบ การวางแบบคว า และหงายเมอกางออก


85

- การทดลองพบกระดาษแบบท 5 เพอดแนวในการพบ การวางในแนวตง แนวนอน การระบายส และการกางออก

ภาพท 4.26 การทดลองพบกระดาษและระบายสแบบท 5

- การทดลองพบกระดาษแบบท 6 เพอดแนวในการพบ การวางแบบคว า และหงาย และความแขงแรงเมอกางออก


86

จากการทดลองพบกระดาษขางตน ท าใหผวจยเกดแนวความคดในการออกแบบ

ของตกแตง ทมลกษณะเปนเฟอรนเจอรทสามารถพบได แตยงคงคณสมบตของความเปนแผน เชน

มลกษณะการพบหรอกางออก จงไดศกษาลกษณะฉากบานพบแบบตางๆ และทดลองท า

แบบจ าลองจากกระดาษแขง ดงภาพตอไปน



87



88


เมอศกษาการพบแตละแบบ มขอดและขอเสยของการพบแบบตางๆแลว ผวจยได

เลอกตอยอดการทดลองพบกระดาษแบบท 8 ซงเปนลกษณะการใชแผนจ านวนนอย มบานพบ และ

กางขนจากดานลาง ใชงานงาย สะดวกกวาเมอเทยบกบแบบอนๆ ทงนการทดลองนจะใชเปน

แนวทางรวมกบการวเคราะหแบบสมภาษณเปนแนวทางในการพฒนาแบบในขนตอนตอไป

4.1.2 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณดานการศกษาวสดเหลอใชทางการเกบเกยว

ขาว และขอมลการเลอกซอของตกแตงบานทผบรโภคตองการ เพอเปนแนวทางในการออกแบบ

ปจจยทสงผลตอความตองการและเลอกซอของตกแตงบานในบานพกอาศย โดยผวจยได

ใชเครองมอในการวจย ไดแก การใชแบบสมภาษณขอมลกบกลมตวอยาง จ านวน 15 คน แบบ

เฉพาะเจาะจง โดยสถานททใชในการเกบขอมล คอ กลมรานเฟอรนเจอรและของแตงบานตางๆ

เพอท าการวเคราะหหาความตองการในการเลอกและตดสนใจซอของตกแตงบาน ในดานวสดท

น ามาใช ดานราคาทมผลตอการเลอกซอ ดานความเหมาะสมและความตองการ รวมทง

ขอเสนอแนะตางๆในการน าวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวมาใชในการผลต ซงขอมลทไดจาก

การศกษาผวจยไดท าการวเคราะห และอธบายไดดงตอไปน

89

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล

ผลการวเคราะหขอมลสวนบคคลโดยใชแบบสมภาษณกบกลมตวอยางซงเปนผซอ

เฟอรนเจอรและของแตงบานตางๆ จ านวน 15 คน แบบเฉพาะเจาะจง เปนเพศชายจ านวน 7 คน

และเพศหญงจ านวน 8 คน อายระหวาง 25 – 65 ป ระดบการศกษาสงสด คอ ปรญญาตรจ านวน 10

คนและปรญญาโท จ านวน 5 คน รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน ตงแต 10,000 – 25,000 บาท

จ านวน 9 คน อยระหวาง 25,000 – 50,000 บาท จ านวน 4 คน และ 50,000 ขนไปจ านวน 2 คน

สวนท 2 ขอมลเกยวกบการเลอกซอของตกแตงบานในบานพกอาศย

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการเลอกซอของตกแตงบานในบานพกอาศย ผวจยไดท าการ

วเคราะห และอธบายไดดงตอไปน

1) ดานการเลอกซอของตกแตงบานในบานพกอาศย กลมตวอยางใหการตดสนใจเลอกซอ

โดยค านงถงดานประโยชนใชสอย และดานความสวยงามเปนหลก

2) ดานวสด กลมตวอยางใหความส าคญกบการใชวสดประเภทไม ซงใหความแขงแรง

ทนทาน รองลงมา คอ วสดประเภทเสนใยพช เชน กก ผกตบชวา ฯลฯ ซงใหความรสกเปน

ธรรมชาต

3) ดานราคาของตกแตงบานในบานพกอาศย ประเภทเฟอรนเจอรทมผลตอการเลอกซอ

คอ ราคา 5,000 – 30,000 บาท มความถในการซอปละ 1 ครง เนองจากเปนผลตภณฑทมการลงทน

สง เนนความคมคา ทนทาน และระยะเวลาในการใชยาวนาน สวนของตกแตงบานประเภทอนๆ คอ

ราคาตงแต 1,000 – 3,000 บาท มความถในการซอ 3 เดอนตอครง เนองจากมใหเลอกหลากหลาย

หาเลอกซอไดงาย และสามารถเปลยนไดบอย

4) ดานความนยมในการเลอกซอผลตภณฑของกลมตวอยาง แบงเปนประเภทเฟอรนเจอร

ไดแก ชดโต๏ะกลาง ต และชนวาง และของตกแตงบานประเภทอนๆ ไดแก โคมไฟ ของตกแตง

ส าหรบตดผนงบาน และของตงโชวตาง ๆตามล าดบ

5) ดานความสนใจเรองสงแวดลอม หากมการน ามาใชรวมกบการออกแบบของตกแตง

บาน จะท าใหสามารถสรางจดเดน และจดขายใหกบตวผลตภณฑได

90

ขอเสนอแนะทไดรบจากกลมตวอยาง ไดแก

- ผลตภณฑทไดควรมความแขงแรง ทนทานในระดบหนง รวมทงมความประณตในการ

ผลต

- ระวงปญหาทจะพบ คอ เชอรา ความชน

- ผลตภณฑควรเปนสงทสอถงธรรมชาต เนองจากเปนวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

- ความสะดวกในการเกบรกษาและการขนสงผลตภณฑยงผบรโภค

- ผลตภณฑมความเหมาะสมกบการตกแตงหองไดหลากหลายรปแบบ

- ลกษณะการสานลายตางๆดมความนาสนใจ หากมการผลตเปนผลตภณฑไดจรงจะ

สามารถเพมความหลากหลายใหกบผลตภณฑได

91

ตารางท 4.2 แสดงการวเคราะหพฤตกรรมของกลมเปาหมายทท าการศกษา โดยผวจย

กลมเปาหมาย กลมเปาหมาย 1 :

นศ./คนท างาน

กลมเปาหมาย 2 :

คนสงอาย

อาย 25 ปขนไป 60 ปขนไป

พฤตกรรม -การท างาน อาน

หนงสอ เอกสาร

-เชคตารางงาน /โนต

งาน

-เลนอนเตอรเนต

-ใชคอมพวเตอรพกพา

-รบประทานขนม

-ดหนง ละคร

-ใชโทรศพท และ

อปกรณสอสารตางๆ

-นอนดก

-ใชชวตแบบ slow

life/ชวตหลง

เกษยณ

-รกธรรมชาต

-เลนหมากรก

-ดดลกคด

-อานหนงสอพมพ

-นวนยาย ธรรมะ

ปรชญา

-รบประทานกาแฟ

-ใชแวนสายตา

2. การออกแบบ และพฒนาแบบ

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบแนวทางการออกแบบ และพฒนาของตกแตงบาน

จากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลทงหมดขางตน และสรปผลได

ดงตอไปน

92

4.2.1 การออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

จากการขนรปโดยการใชแผนไมอดฟางขาวและแกลบ

จากการทดลองพบกระดาษเปนรปทรงตางๆ และดโครงสรางภายนอกซงเปรยบไดกบแผน

ไมอดฟางขาวและแกลบทไดจากการขนรปนน ผวจยไดเลอกและตอยอดการทดลองนผานการ

ประเมนของอาจารยทปรกษา โดยท าการออกแบบเปนเฟอรนเจอรฉากกนหองอเนกประสงคจาก

แผนไมอดฟางขาว ทสามารถกางเปนโต๏ะส าหรบเลนหมากรก และใชเปนโต๏ะนงท างานได ในตว

โดยมประโยชนใชสอยทเหมาะส าหรบกลมเปาหมาย 2 กลม คอ กลมนกศกษาหรอคนนงท างานท

บาน และกลม Slow Life ทมการพกผอน หรอท ากจกรรมยามวาง คอ การเลนหมากรก

ภาพท 4.33 การทดลองพบกระดาษทน ามาตอยอดในการพฒนาแบบ

จากภาพท 4.33 การทดลองพบกระดาษทน ามาตอยอดในการพฒนาแบบ คอ แบบท 2 ซงม

ลกษณะการพบเกบทประหยดพนท และใชจ านวนแผนวสดนอย ท าใหเออตอการขนสงและการ

ผลต กลาวคอน าหนกไมมากจนเกนไป เมอเทยบกบแบบอนๆ

93

ภาพท 4.34 แบบราง 2 มต ฉากกนหองอเนกประสงค

จากแบบทเลอกมาในภาพท 4.33 ผวจยไดน าแบบมาพฒนาตอในเชงรายละเอยด คอ

ค านงถงหนาทการใชงานของกลมเปาหมายดงทกลาวไปแลวในตารางท 4.2 โดยออกแบบฉากกนท

สามารถกางเปนโต๏ะ มแถบแมเหลกส าหรบตดโนตตางๆ และมชนส าหรบใสสงของ เปนตน

ภาพท 4.35 แบบราง 2 มต เกาอนง

จากภาพท 4.35 เกาอนงประกอบไปดวยไมจ านวน 3 ชนส าหรบเกาอ 1 ตว มรปทรงท

อางองมาจากการออกแบบตวเดนหมากรก โดยการประกอบเขาดวยกนท าไดโดยการขดไมเปนรป

กากบาท และใชการยดดวยตะปลม

94

ภาพท 4.36 แบบราง 2 มต การใชงานฉากกนหองอเนกประสงค

จากภาพท 4.36 แสดงการใชงานฉากกนหองอเนกประสงค คอ การใชนาฬกา โคมไฟ การ

วางหนงสอ เลนหมากรก วางถวยกาแฟ การตดกระดาษโนต เปนตน

ภาพท 4.37 แบบราง 2 มต ตวเดนหมากรก 1

จากภาพท 4.37 เปนตวเดนหมากรกแบบท 1 ทผวจยเลอกมาท าเปนตนแบบจรง โดย

ออกแบบขนาด และลกษณะของตวเดนหมากแบบตางๆใหมความเหมาะสมกบการใชงาน

95

ภาพท 4.38 แบบราง 2 มต ตวเดนหมากรก 2

จากภาพท 4.38 เปนตวเดนหมากรกแบบท 2 มลกษณะคลายแบบท 1 แตเพมแนวความคด

โดยการฝงแถบแมเหลกทสวนปลายดานลางส าหรบใชในการตดกบแถบแมเหลกของฉากกน

อเนกประสงค เมอประกอบเปนตวเดนหมากรกแลวยงสามารถใชเปนททบกระดาษ หรอส าหรบตด

คลปหนบกระดาษได

ภาพท 4.39 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 1 ไดแก คง ควน บชอป

เรยงตามล าดบจากซายไปขวา

96

ภาพท 4.40 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 1 ไดแก ปราสาท มา เบย


ภาพท 4.41 แบบจ าลองตวเดนหมากรกทงหมดแบบท 1 ไดแก คง ควน บชอป ปราสาท มา เบย


97



ภาพท 4.43 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 2 ไดแก คง ควน บชอป


98

ภาพท 4.44 แบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 2 ไดแก ปราสาท มา เบย




จากภาพท 4.45 ผวจยไดทดลองท าแบบจ าลองจากกระดาษแขง และเลอกแบบจ าลองตวเดนหมากรกแบบท 2 น เปนแบบสรปมาใชในการท าตนแบบจรงซงมขนาดเหมาะสม สวยงาม โดยผานความเหนจากอาจารยทปรกษา

99



ภาพท 4.47 แบบจ าลองตวเดนหมากรกทเลอกท าเปนตนแบบจรง

จากแบบราง 2 มต และแบบจ าลองทไดท าการทดลองขางตนนน ผวจยไดท าการสรป และพฒนาแบบผลตภณฑไดดงภาพตอไปน

100

ภาพท 4.48 ภาพจ าลองตนแบบดานหนาของฉากกนหองอเนกประสงค และเกาอนง

จากภาพท 4.48 แสดงภาพจ าลองตนแบบดานหนาของฉากกนหองอเนกประสงค มชองดานบนส าหรบใสนาฬกา และโคมไฟเมอใชงาน มแถบแมเหลกสด าส าหรบตดโนตตางๆ และเกาอนง สามารถเลอนเกบดานลางไดเมอไมใชงาน

ภาพท 4.49 ภาพจ าลองตนแบบดานขางของฉากกนหองอเนกประสงค และเกาอนง

จากภาพท 4.49 แสดงภาพจ าลองตนแบบดานขางของฉากกนหองอเนกประสงค มชนส าหรบใสสงของส าหรบผใชงานทง 2 ฝง

101

ภาพท 4.50 ภาพจ าลองตนแบบดานบนของฉากกนหองอเนกประสงค และเกาอนง

จากภาพท 4.50 เปนแบบสรปของผลตภณฑของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว โดยผวจยเลอกผลตขนจากวสดแผนไมอดฟางขาว ซงประกอบดวย

1) ฉากกนหองอเนกประสงค ซงมคณสมบตในการพบ และกางออกเปนโต๏ะส าหรบนงท างาน หรอเลนหมากรก โดยใชเทคนคการยอมสไมในการทาสตาราง อกทงยงชวยประหยดพนทเมอพบเกบและไมใชงาน ดานขางมชองลนชกส าหรบใสสงของทง 2 ดาน สามารถเพมความสวยงานโดยการใสกลองผาในชองลนชกได ในสวนดานบนของฉากกนมแถบแมเหลกส าหรบตดโนตส าคญตางๆ และมพนทดานบนส าหรบงานเสรม เชน ตดโคมไฟแบบหนบ เปนตน

2) เกาอนง ออกแบบโดยไดแรงบนดาลใจจากตวเดนหมากรก โดยออกแบบ 2 ตว คอ ตวคง และมา

3) ตวเดนหมากรก ทงหมด 32 ตว แบงเปน 2 ทมๆละ 16 ตว โดยแตละทมประกอบดวย ตวคง 1 ตว, ควน 1 ตว, บชอป 2 ตว, มา 2 ตว, ปราสาท 2 ตว และเบย 8 ตว

102

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว ซงผวจยสามารถสรปผลการวจย และขอเสนอแนะ ไดดงตอไปน

5.1 ผลของการวจยบรรลตามวตถประสงคของโครงการวจย ดงน การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว สามารถสนบสนนการลดการเผาท าลายวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวอนจะสงผลตอทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม และจากผล การศกษา พบวาแผนไมอดจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว มความเหมาะสมส าหรบน ามาใชประโยชนในอาคารและบานพกอาศย สามารถน ามาออกแบบเปนของตกแตงบานประเภทเฟอรนเจอรและของตกแตงได โดยรปทรงของเฟอรนเจอรจากไมอดฟางขาวทผบรโภคตองการใหน ามาใชในการผลต คอ รปทรงทดมนคงแขงแรง มความทนสมย และสามารถสงเสรมภาพลกษณทดใหกบผบรโภคในการเลอกใชเฟอรนเจอรจากวสดทเปนมตรกบสงแวดลอมได ดงภาพท 5.1

ภาพท 5.1 แสดงตนแบบฉากกนอเนกประสงค ซงเปนแบบสรป ทบรรลตามวตถประสงคของการวจย

103

5.2 ผวจยสรป และอภปรายผลการวจย เรอง”การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตง

บานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว” ดงตอไปน

ผลการวจยเรอง “การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการ

เกบเกยวขาว”นน ผวจยพบวาการน าวสดจากไมอดฟางขาวมาใชในการผลตตนแบบ มคณสมบต

แขงแรงและทนทานในระดบหนง ดานการตบแตงผววสดนนพบวาในกระบวนการขนรปท

เหมาะสมกบไมอดฟางขาวนนควรใชการประกอบขนรปแบบทากาวอดและยงตะปลมเพอความ

มนคงแขงแรง เนองจากไมอดฟางขาวนนมคณสมบตในดานความหนาแนนคอนขางนอยจงท าให

เกดปญหาของเนอไมรวนซย จงไมเหมาะหากขนรปโดยใชตะปเกลยว และการท าเปนผลตภณฑ

ขนาดเลกจนเกนไป

แบบสรปและขอเสนอแนะ ของผลตภณฑของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาวชดน ประกอบดวย

1) ฉากกนหองอเนกประสงค ซงมคณสมบตในการพบ และกางออกเปนโต๏ะส าหรบนงท างาน หรอเลนหมากรก โดยใชเทคนคการยอมสไมในการทาสตาราง อกทงยงชวยประหยดพนทเมอพบเกบและไมใชงาน ดานขางมชองลนชกส าหรบใสสงของทง 2 ดาน สามารถเพมความสวยงานโดยการใสกลองผาในชองลนชกได ในสวนดานบนของฉากกนมแถบแมเหลกส าหรบตดโนตส าคญตางๆ และมพนทดานบนส าหรบงานเสรม เชน ตดโคมไฟแบบหนบ เปนตน ขอเสนอแนะ คอ มม และขอบในสวนของการสมผสพนควรเพมวสดในการคลอบ หรอรองรบ และการปดผว ทงนอาจปรบการผลตเปนแบบ Knock-down หรอ Flat-pack เพอสะดวกในการผลต การขนสง ทงายและประหยดมากขน และผใชสามารถซอไปประกอบเองไดอกดวย

2) เกาอนง ออกแบบโดยไดแรงบนดาลใจจากตวเดนหมากรก โดยออกแบบ 2 ตว คอ ตวคง และมา ขอเสนอแนะ คอ ความมนคงในสวนของฐานเกาอเพมใหมสวนขอบและมมทฐานมากขน

3) ตวเดนหมากรก ทงหมด 32 ตว แบงเปน 2 ทมๆละ 16 ตว โดยแตละทมประกอบดวย ตวคง 1 ตว, ควน 1 ตว, บชอป 2 ตว, มา 2 ตว, ปราสาท 2 ตว และเบย 8 ตว

สำนกหอ


104

5.3 ขอเสนอแนะ

ในการศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

ผวจยไดสรปและอภปรายผลเพอใหงานวจยในครงนสามารถเปนแนวทางในการออกแบบและ

พฒนาเพอเปนประโยชนตอผทตองการศกษางานวจยทเกยวของนตอไป

ปจจบนมวสดเหลอใชประเภทอนๆทนาสนใจและมประสทธภาพควรน ามาสงเสรมและ

ผลกดนเพอน ามาใชเปนวสดทางเลอกสามารถสรางความแตกตางในการผลตและการออกแบบอนๆ

ได ซงในทนอยในสวนของการวเคราะหหาความเหมาะสมกบประเภทของงานและรปแบบท

สอดคลองกบความตองการของตลาดและผบรโภคดวย

สำนกหอ


105

บรรณานกรม

นรช สดสงข. 2548. การวจยการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. บณฑตวทยาลย มหาลยศลปากร. คมอการพมพวทยานพนธ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศลปากร,

2543. บรษท วนชยกร๏ป จ ากด.2550. ประเภทของแผนอดส าหรบงานอาคาร ตกแตง และอตสาหกรรม

เครองเรอน.กรงเทพฯ วรรณ สหสมโชค.2549.หลกการออกแบบเฟอรนเจอร.กรงเทพฯ:ซเอดยเคชน วรธรรม อนจตตชย.2548. การแปรรปเศษวสดไมและการเกษตรเพอใชท าเครองเรอนและเครองใช

ทดแทนไม. เอกสารประกอบการฝกอบรมและถายทอดเทคโนโลยเชงปฎบตการ สวมล ตรกานนท.2546. ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร : แนวทางสการปฏบต.กรงเทพฯ :

ซเอดยเคชน. ส านกงานเลขานการโครงการฉลากเขยว สถาบนสงแวดลอมไทยและส านกงานมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรม.2545.ขอก าหนดฉลากเขยวส าหรบแผนอดส าหรบงานอาคาร ตกแตง และอตสาหกรรมเครองเรอน.กรงเทพฯ

อรรคเจตต อภขจรศลป และปรญญ บญกนษฐ. 2550. กลยทธการออกแบบผลตภณฑเชงนเวศเศรษฐกจ. กรงเทพฯ.เอกสารประกอบการฝกอบรม Eco Design Consultant

สำนกหอ


106

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ

107

แบบสมภาษณ

เรอง การศกษา ออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว แบบสมภาษณฉบบนจดท าขนเพอเปนสวนหนงของสารนพนธ ในหลกสตรศลปมหาบณฑต สาขาวชาออกแบบผลตภณฑ บณฑตศกษา คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล 1. ผตอบแบบสอบถาม

ชอ…………………………………………………………………………………………..

- เจาของราน……………………………………………………………………………..

- ผขาย ราน………………………………………………………………………………

- ผซอ (ผบรโภค)

2. เพศ………………………………………………………………………………………….

3. อาย………………………………………………………………………………………….

4. ระดบการศกษาสงสด

- ปรญญา……………………….. คณะ…………………………………………………

- ประสบการณดานการท างาน…………………………………………………………...

5. รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน……………………………………………………………..

6. อาชพ………………………………………………………………………………………..

108

สวนท 2 ขอมลเกยวกบการเลอกซอของตกแตงบานในบานพกอาศย

7. ในการตดสนใจเลอกซอของตกแตงบานทานค านงดานใดบาง และเพราะเหตใด

- ประโยชนใชสอย

- ราคา

- โครงสราง

- วสด

- ความสวยงาม

- ความเปนมตรกบสงแวดลอม

- ความคมคา

- ความทนทาน

- แบรนดสนคา

- ความสะดวกในการซอสนคา

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

8. วสดทน ามาใชในการออกแบบของตกแตงบานทมผลตอการตดสนใจเลอกซอ

- พลาสตก

- ไม

- เหลก

- เสนใยพช เชน กก ผกตบชวา ฯลฯ

- วสดเหลอใชทางการเกษตร

- อนๆโปรดระบ……………………..

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

109

9. ราคาของตกแตงบานโดยเฉลยทมผลตอการเลอกซอคอราคาเทาไร

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

10. ของตกแตงบานประเภทใดททานนยมซอมากทสด

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

11. ความถในการซอผลตภณฑของตกแตงบาน

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

12. ปกตทานเลอกซอของตกแตงบานจากแหลงใดบาง

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

13. เนองจากในปจจบนประชาชนใหความสนใจเรองสงแวดลอมกนมากขน หากมการน าสง

เหลานมาใชรวมกบการออกแบบของตกแตงบาน ทานมความคดเหนเชนไร

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

110

สวนท 3 แนวทางการออกแบบ และพฒนาของตกแตงบานจากวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว

14. หากมการน าเอาฟางขาวซงเปนวสดเหลอใชทางการเกบเกยวขาว มาขนรปผลตภณฑโดย

กระบวนการสานเปนลายตางๆ ดงรป จะสงผลตอการตดสนใจในการเลอกซอผลตภณฑตกแตง

บานของทานหรอไม อยางไร

(1) (2) (3)

(4) (5) (6)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

15. เพอเปนประโยชนในการพฒนาแนวทางใหมการตดสนใจเลอกใชของตกแตงบานจากวสด

เหลอใชทางการเกบเกยวขาวมากทสด ขอเสนอแนะของทาน คอ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

111

ภาคผนวก ข การเขยนแบบเพอการผลต

112

113

114

115

116

ภาคผนวก ค ภาพขนตอนการท าตนแบบ

117

ภาพการท าตนแบบฉากกนอเนกประสงค

118

ภาคผนวก ค ภาพขนตอนการท าตนแบบ

119

ภาพการท าตนแบบฉากกนอเนกประสงค

ภาพงานตนแบบฉากกนอเนกประสงคขนาดจรง 1

120

ภาพงานตนแบบฉากกนอเนกประสงคขนาดจรง 2

ภาพการตอไมเกาอนง 1

121

ภาพการตอไมเกาอนง 2

ภาพงานตนแบบเกาอขนาดจรง

122

ภาพแสดงการใชงานฉากกนอเนกประสงค 1


123



124

ภาคผนวก ง ภาพแสดงการน าเสนอขอมล

125

ภาพแสดงการน าเสนอขอมล 1


126



127



128



129



130



131



132



133



134



135



136



137



138



139



140



141



142



143



144



145



146



147



148

ประวตผวจย ชอ-สกล นางสาวโสภา เกตสวรรณ ทอย 116 ซอยลาดปลาเคา 50 ถนนลาดปลาเคา แขวงจรเขบว เขตลาดพราว กรงเทพมหานคร 10230 [email protected] ประวตการศกษา 2550 ส าเรจการศกษาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมแปรรป

อาหาร คณะอตสาหกรรมเกษตร สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 2552 ศกษาตอระดบปรญญาศลปมหาบณฑต สาขาวชาออกแบบ

ผลตภณฑ คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร

Documents

2555 - Silpakorn University · 2014-02-28 · กับการใช๎วัสดุประเภทไม๎ ซึ่งใ ... 2 กลุํม คือ กลุํมนักศึกษาหรือคนนั่งท