~ };{ 12.ULUSLARARASI

::ı:f~~~C8~3~~ . T E B L İ G L E R

Sempozyum. Tarihi : 6 - 7 - 8 Kasım 2015

Eyüp BelediyesiKültür Yayınları No: 81

Eyüp Belediyesi Kültür Yayınlan Adına Sahibi : Remzi Aydın

Proje Sorumlusu : Ahmet Turan Koçer

Yaym Yönetmeni : Davut Akgül

Editör : Hüseyin Karaca

Yayma Hazırlık : Ümit Aksoy, Cemil Nazlı, Abdülbaki Başer

Tasanm ve İç Düzen : N uhun Gemisi Reklam ve İletişim Hizmetleri

ISBN : 978-975-6087-13-8

Baskı : Mavi Ofset

Basım Yayın Tic. San. Ltd. Şti.

İkitelli O.S.B. Mahallesi Heskoop Sanayi Sitesi

Sinpaş İş Modern ݧ Merkezi Blok Kat: 1

No: 22/23 Başakşehir /İSTANBUL

Tel: (0212) 549 25 28 (pbx) Fax : {0212) 549 26 84

www.maviofset.com c-mail: maviofsct@maviofset.com

istanbul, 2016

EYÜP BELEDİYESİ

KÜLTÜR İŞLERi MÜDÜRLÜGÜ

444 3000

www.eyup.bel.tr

12. Uluslararası Eyüp Sultan Sernpozyuınu, Siycr Vakfı işbirliğiyle düzenlenmiştir.

. . '

. '

. . '

V.Oturum: istanbul'un Fethi

•,

EBU EVVOB EL-ENSARi'NiN · EVi VE TARiHÇESi

~ ~ Ebu Eyyôb el-Ensiri'nin Evi +

·.

Dr. Ahmad Mohammad Chaban

Tefsir ve Kur'an ilimleri üzerine ça­

lışmalarda bulunan Chaban, halen

Medine Taybe Üniversitesi Edebiyat

Fakültesi insani İlimler Bölümü'nde

öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.

Ebu Eyyub'a (ra) giden yol, insanlığın tanıdığı en yüce yollardan biridir.

Bu yol; felahın yoludur. Köleliğin, sıkıntıların, zorlukların ve zulümle­

rio döneminde, ufukta yeni bir fecrin belirdiği yoldur: özgürlüğün, nurun,

adaletin, eşitliğin ve kardeşliğin fecri.

Ebu Eyyfıb'a (ra) giden bu yol, oldukça uzun, meşakkatli, zoı:, tehlikeler­

le çevrili, insi ve cin ni şeytanların pusuya yaAıkları yoldur. Bir tarafta, Arap

Yarımadası'nın efendisi, nüfuz ve güç sahibi Kureyş, her cihetten Medine'ye,

Ebu Eyyub'un evine giden bu yolu kuşatrnıştır. Dört bir yana casuslarını gön­

dermiş, yolun yolcularının önünü kesene ya da ulaşmaianna engel olana da

büyük biı: ödül vaat etmiştir.

•

EBO EYYÜB EL·ENSARi'NiN EVi VE TARiHÇESi

Diğer tarafta ise 400 km.

den fazla uzaklıkta, samimi bir topluluk, her gün sabahtan

Harre mevkiine çıkıyor, uzak­

lardan gelecek olan Nu,r'u (sas)

gözlüyor, sevgiliye kavuşma­

nın özlemini duyuyordu.

ResUlullah'a (sas) kavuşmak

üzere toplanan bu mürnin top­

luluğun arasında, parlak yüzlü,

kalbi imanla dolu birisi göze

çarpıyordu. Sıkıntılı bir hal­

de insanların önüne geçer, ba­

şını kaldırıp, büyük bir özlem

ve şevkle bakışlarını uçsuz bu­

caksız araziye çevirirdi. Bu kişi,

Ebu Eyyub el-Ensar1 (ra) olarak

tanınan, Halid b. Zeyd'di (r).

Dr. Ahmad Mohammad Chaban

222 EYÜP SULTAN SEMPOZYUMU XII

Kim bilebilirdi ki uzak­

lardan gelen Nur (sas) onun

evinde kalacaktı? Kim bile­

bilirdi ki bir gün, Ebu Eyyfıb

(ra) Osmanlı hilafetinin baş­

kenti İstanbul'da bir kez daha /

Nur'un belirmesi için, O'nu

bizlere taşıyan kişi olacaktı?

Mekke'den Medine'ye on

iki gün süre Hicret yolculu­

ğu boyunca bu sadık toplu­

luk adeta nefeslerini tuttu.

İnsanlık tarihindeki en büyük

değişim vaktiydi ve işte o Nur,

uzun süredir alemi kaplamış

olan karanlığın kalbinden yol

alıyordu. Akıl almaz sıkıntılar ve acı­

lar taşıyan davet yolunda, sabır ile taç­

landırılmış on üç yılın ardından gelen

on iki gün.

Rcbl'ül-Evvel ayının on ikisi pazar­

tesi; Medine'nin kader ilc sözlcştiği gün­

dü. İşte, sıcaktan tutuşmuş Harre arazi­

sinin ortasından ona duyulan özlemle

Nur (sas) belirdi.

İmam Buhari (ra) rivayet ediyor:

"Yine bir gün uzunca bir bcklcyişin ardın­

dan, Müslümanlar evlerine yönel.mişlerdi.

Evlerine girdikleri sırada, Yahudilerden

birisi kendi işi için yüksek ev lerden biri­

ne çıkıp uzaklan gözlerken, Resulullah'ıo

(sas) ve arkadaşlannın beyazlara bürün­

müş olarak serap ve sisleri yara yara gel­

mektc olduklarını gördü. Yahudi kendi­

sini tu tamayarak yüksek sesle:

'Ey Arap halkı! İşte gelmesini bekle­

diğiniz ulu kişiniz geliyor!" diye bağırdı."

Müslümanlar hemen, Rcsulullah'ı

(sas) karşılamak üzere, silahlanarak,

Harre'yc yöneldiler.

Zamanın bu tarihi anlannda, Medine

chli, uzun insanlık tarihinin bildiği en

güzel ve en hoş neşidi tarihe kaydedi­

yodardı. Mekke'den gelen mıra duyu­

lan sevgi ve aşkın neşidiydi bu, yalnız­

ca Medine ehliııin değil, tüm alemlerio

sanrimiyetinin neşidi.

Ay doğdu üzerimize

Veda Tepelerinden

Şükür gerek artık bizlere

Allah'a davet eden elçiden

By bizden seçilen elçi 1

ltaat edilen daveti bize getirdin

Geldin, bu §ehri şerejlendirdin

Ey hayradavet eden, hoş geldiıı/

O gün tarihin en önemli ve en yüce

günüdür! Hayatım üzere yemin ederim

ki sahabe-i kirarn da bu günün kıyme­

tini biliyordu ve bu nedenle bu günü

Müslümanlar tarihinin ilk günü kıldı.

Sanki Allah (cc) Kur'an'ı Kerim, bu gü­

nün yüceliğine şu ayeti ile işaret ediyor:

"O mescit içinde sen kesinlikle namaza

durnuı. Ta ilk gününde temeli takva üzeri­

ne kurulan mescit elbette içinde namaz kıl­

mana daha layıktır. Onun içinde günahla­

rından arınmayı seveı·ı kişiler vardır. Allah

da arınmış, ak pak olmuş olanları sever. "1

N ebi (sas), Küba'da insan larm a:asuı­dan, sağ cihetteki Amr b. Avfoğulları'na

yöneldi ve burada bineğinden indi. ilim

ehlinin görüşleri arasında daha doğru

olarak kabul edebileceğimiz görüşe göre;

Re~ulullah (sas) burada 14 gün kaldt ve

·bu süre içinde Kuba Mescidi inşa edildi.

Resulullah (sas), Medine'de dayılan

olan Necdlroğulları'nın yanında kala­

cağını onlara haber etti. Bunun üzerine

Neccaroğulları kılıçlaruıı kuşanarak gel­

diler ve R.csulullah'a (sas) ve sahabelerin e:

"Emniyet içerisinde ve sizlere bo­

yun eğilmiş olarak binekleriııize bini­

niz!" dediler.

Bu haberi dluyan Ebu Eyyub'un (ra)

sevinci oc sevioçti öyle! ResUluilah (sas)

Neccaroğulları'nın yanında kalacaktı.

Acaba, bcşeriyetin tanıdığı en yüce ve en

kıymetli olan Zat' ı (sas) misafir edecek sa­

adedi kişi kim olacaktı?

ResUlullah (sas), devesi Kasva'ya bindi.

Ardında Ebu Bekir es-Sıddik (r) ile Cuma

günü sabahı, her yanından kalpleri saran

heybctli bir kafilenin eşliğinde yola çıktı­

lar. Sahabcler, deveoiıı yularını alacak kişi

olmak için yarışJyor, Resıllullah (sas) ise:

"Devenin yolunu açınız! Nereye gidece­

ği ona emrolunmuflur!" diye buyuruyordu.

Medine halkının, Nebi'nin ge}4i ile duyduğu mutluluk tarif edilemezdil

İmam Ahmed b. Haııbel (ra), Enes b. Malik

(ra) senediyle şu rivayette bulunuyor:

/

1 Tevbe Su resi, 108. ayet.

EBU EYYUB El-ENSARi'NiN EVi VE TARiHÇESi 223

"Çocukların içerisinde koşuyordum.

İnsanlar; 'Muhamnıe~ geldi!' diyorlardı.

Koşuyordumama bir şey göremiyordum.

Sonra yine: 'Muhammed geldi!' diyorlar,

ben de koşuyordum, ama bir şey görem.i­

yordum. Nihayet Resulullah (sas) ve saha­

besi Hz. Ebu Bekir (ra) geldiler. Medine

arazilerinden birindeydik. Geldiklerini

Bnsar'a haber vermesi için Medine'den bi­

rini gönderdik. Bun un üzerine, Ensar'dan

yaklaşık beş yüz kişi, onları karşılamak

üzere yanlanna geldiler. Bnsar:

'Emniyet içinde ve kendilerine itaat

edilenler olarak buyurun uz, ilerlc~yinizl' dediler. ResUluilah (sa s) ve Hz. Ebu Bekir

(ra) Eosar'ın arasında ilerlemeye başladı­

lar. Bütün Medine halkı dışan çıkmıştı.

Yetişkin kızlar evlerinin damlanna çıkmış:

'Hangisi O'dur?' diye soruyorlar­

dı. Böyle bir manzara görmemiştim.

Resulullah'ın (sas) Medine'ye geldiği

günü de, vefat ettiği günüde gördüm.

Bu iki günün benzerini asla görmedim."'

Kutlu kafile, Salimoğulları toprak­

larına ulaştığında, Nebl (sas) devesinden

indi ve RanOne Vadisi'nde Cuma namazı­

nı kıldı. Bu, O'nun (sas) Medine'de kıldığı

ilk Cuma namazıdır. Salimoğulları'ndan

Utban b. Malik, el-Abbas b. Ubade b.

Nadle yanına gelip:

"Ey Allah'ın ResUlü! Bizler güç, kuv­

vet, ikram sahibi kimselcriz, buyur." de­

diler. Resulullah (sas):

"Devenin yolunu açmızl Zira nereye gide­

ceği ona emrolıınmuştıırl" buyurdu.

Deve yurumeye devam etti.

Ha bleoğulları 'nın, Saideoğullarının,

Harisoğullarının, Adi b. en-Necclroğul­

lan'nın ve Mazin b. Necclroğulları'nın

evlerinin önünden geçti. Her kabileden

geçtiğinde insanlar öne çıkıyor, devenin

yulannı alıyordu. Resulullah (sas):

"Omın yolunu açımz! Zira ona emrolım­

muştıırl" diye buyuruyordu.

224 EYÜP SULTAN SEMPOZYUMU XII

Deve, Malik b. en-Neccaroğulları'nın

evleriı1in yanına varıncaya kadar yürü­

meye devam etti. Mcscid-i Nebl'nin bu­

gün kapısının (minberinin) bulunduğu

yere çöktü. Ardından tekrar kalktı ve bi­

raz daha yürüdü. Bu sırada Resulullah'ta

(sas) tekrar onun yularıru serbest buaktı.

Sonra deve arkasına döndü ve ilk çöktü­

ğü yere kadar geldi, saJlandı, işaret etti ve

boynunun ön lasmmı yere koydu.

Ebu EyyOb'un (ra) sevinçten kalbi ye­

rinden çıkacak gibiydi. İşte Resfilullah

(sas) devesinden iniyor ve:

"Kimin evi buraya en yakındır?" diye

soruyordu. Ebu Ey yu b cl-Ensan (ra) ace­

le bir şekilde:

"Benim evim, ey Allah'ın ResUlü!"

diye cevap verdi. Aceleyle herkesten önce

el-Mustafa'nın (sas) yükünü aldı ve evi­

ne taşıdı. Bunun üzerine ResUluilah (sas)

diğerlerine nazikçe özür beyarı ederek:

"Ki§i, yükii ile beraberdir." buyurdu.

Zeyd b. Haris'te (ra) O'nunla (sas) bera­

ber Ebu EyyOb'un (r) evine indi. Bunun

yanında, Es'ad b. Zümre'de Peygamber'iı1

(sas) devesini bakmak üzere kendi evi­

ne götürmekten dolayı memnun olmuş­

tur. O gün Ebu EyyOb'un (r) hayatının en

mutlu günüydü.

El-Mustafa {sas), Aslıabıı's-Siyer' de

geçtiğine göre, Reblülevvel ayının 26'sın­

da, Cuma günü öğle vakti, Ebu Eyyfib'un

(ra) evine gelmiştir. Ebu Eyy{ib'un ve

hanımının (ra) kalplerini saran o gün

ki mutluluklarını hiç kimse idrak ede­

mez. Neccaroğullan, Medine halkı ile

beraber genel bir karşılamanın yanında,

Peygamber'e (sas) birde özel karşılama

tertip ettiler.

Neccaroğullan'mn kız çocuklan dcf­leri ile çıkıp:

"Nccclroğullan'nın lozlanyız biz,

Muhammed'in yakınlığı, komşuluğıı ne

mutlu, ne hoş!" diyerek ne~id okuyorlardı.

Bunun ü.zerine Rcslilullah (sas) onla­

no sevgilerine sevgi ile tebessümlerine te­

bcssümle karşılık verdi. Yanlarına çı lap:

"Berıi seviyor musunuz?" diye buyur­

du. O nlar da:

"Evet! Allah'a yemin olsun ki seni se­

viyoruz ey Allah'ın Resulü!" diye cevap­

ladı lar. Reswullah da (sas):

"Valiahi bende sizleri seviyorum 1 Vallahi

bende sizleri seviyorum! Valiahi beııde sizleri

seviyorum!" diye karşılık verdi.

Ebu Eyyılb el-Ensari'nin Evi

Ebu EyyCıb'un (ra) evi, Mescid- i

Nebevi'nin güneydoğusunda yer alır.

Devenin çöktüğü yed n (mescidin ka­

pısı ya da minberin yanı) yaklaşık 28 m.

yakımndadır. Ebu Eyyub'un (ra) evi iki

katlı idi. Katlarda kaç oda bulunduğu­

na dair direk bir bilgi bulamadım. Ancak

İbn İshak, İmam Müslim ve başkalarınlll

rivayet ettikleri bir olaydan bu konu için

faydalanabiliriz. Rivayete göre; bir ke­

resinde üst katta su testisi kırıldı . Ebu

Eyyub ve hanırnı, Resulullah'ın (sas) oda­

sına su sızmasın, su O'nun (sas) üzerine

damlayarak rahatsızlık vermesin diye, sa­

hip oldukları tck yorganla acele ile yeri

kurulamaya giriştiler. Bu sahneden, iki

katta da birer oda bulunduğu sonucu­

na varabiliriz.

Ayru şeki lde Ebu Eyyub ve hanımı (ra)

hakkındaki diğer rivayetlerden, edep ve

bayalarından dolayı Peygamber'in (sas)

oda da bulunduğu yerle ayru hizada otur­

mak yerine, üst kattaki odalarının başka

bir cihetinde durmayı tercih ettiklerini

/

EBÜ EYYÜB El·ENSARi'NiN EVi VE TARiHÇESi 225

öğreniyoruz. Mesela, Resulu ll ab' ın (sas)

uyuduğunu bild.ikled tarafta değil de,

odanın diğer tarafinda otururlardı. Bazı

araştırmacılara göre Ebu EyyGb'un evi si­

yah taşlardan bina edilmişti. Aynca baz1

tarihi rivayetlere göre, bu evi, bi'setten

bin yıl kadar önce, Peygamber (sas) için

Tibban Es'ad adındaki Himyerli bir zat

bina etmiştir.

O zamandan itibaren bu ev, Ebu

Eyyub'a (ra) sıra gelene dek alimler ve

çocukJan içinde elden ele geçmiştir.

Binaenaleyh Resuluilah (sas) aslında ken­

di evinde konaklarnışnr. Yine bu rivaye­

ri tercih edenler şöyle derler: Bu elden

elden ele geçiş süresince ev bina edildi­

ği üzere kalmıştır. Bu uzun zaman dili­minde taribi olaylara karşı mukavemet

göstermiş olması binanın taşlar ilc inşa

edildiğini gösterir. Özellikle de, Mescid-i

Nchevi'yi ve çevre bölgeleri tehdit eden

Mehzuz Vadisi'nin yakınlannda olması

da buna delildir.

Fakat ResUlullah'ın (sas) Ebu

Eyylıb'un evini nasıl seçtiği, yine

"Hanginizin evi en yakındır?" diye sor­

ması, devenin çöktüğü yeri satın alması

226 EYÜP SULTAN SEMPOZYUMU Xtt

hakkındaki sahih rivayetler, bu rivaye­

ci sahihlikten uzaklaştınyor. Aynı şekil­

de, bu rivayete dayanılarak evin taştan bina

edildiğini ve zamana mukavemet göstere­

rek ayakta kaldığı bilgilerini de zayıf kılı­

yor. Ben, Medine'deki evlerin çoğunluğu

gibi, bu evinde tuğla ve kerpiçten yapıl­

mış olduğunu, tavanının hurma ağacı kü­

tüğü ve dallan ile kapatılmış ve yerin ça­

mur tabakası ile örtülmüş olduğu görüşü­

nü tercih ediyorum. Doğrusunu Allah bilir.

Taştan yapılan evlere gelince; o za­

manlar da kaleler harici mekanların bu

şekilde inşa edildiği bilinmez. Bu tarz

yapılar ilerleyen zamanlarda, Emevi dö­

neminde Akik Vadisi'nde inşa edilen sa­

raylarda görülür.

Evin etrafında Malik b.

Ncccaroğulları'run evleri bulunmak­

ta, ayrıca bu aileye ait hurma bahçeleri

de yakınlarda yer almaktadır. Bilindiği

üzere, Medinc-i Münevverc, verim­

li bir araziye sahip, vadilerin arasm­

da bulunan etrafı araziler ile çevrili bir

şebirdir. Kabüeler, hurma bahçelerin­

de çalışahilrnek için vadilerin kıyıları­

na dağılnıışlardır.

Öyle görünüyor ki, Malik b.

Neccaroğulları'nın bölgesi oldukça

genişti ve evlerin arasında mesafeler

vardı. Yapılaşma için elveri~liydi. Bu

da muhacirlerin çoğunluğunun onla­

ra komşu olmasına olanak sağlamıştı.

Netice itibariyle bölgede ki nüfus sa­

yısı arttı ve Medine-i Müncvvere'nin

merkezi haline geldi. Bazı rivayet­

ler Neccaroğulları'nın bazı arazile­

ri Peygamber'e (sas) hediye ettiğine

ve O'nun da (sas) buralan muhacirle­

re verdiğine işaret eder. Yerleşim yer­

lerinin birbirine uzaklığı ve Malik b.

Neccaroğullan'nın evlerinin yaygın hali

bölgenin geniş ve düz bir arazi olduğu­

na dair bahsettiklerimizi teyit eder ni­

teliktedir. Yine devenin çöktüğü yer ilc

oraya en yakın ev olan Ebu Eyyfib'un

evinin arasının daha önce bahsettiğimiz

gibi yaklaşık 28 m. olması da bu duru­

mu doğrular.

O zaman Ebu Eyyub'un (ra) evi­

ne Malik b. Neccaroğulları'ndan en

yakın olan evler; Es'ad b. Zürare,

Zeyd b. Sabit, übey b. Ka'b, el-Ha­

ris b. Sımme, Harise b. en-Nu'man,

Hassan b. Sabit (ra) ve daha birçok

sahabinin evleriydi. Bunun sonra­

sında ise, Ncccaroğulları'ndan başka,

Mazinoğulları, Adioğulları'nın evleri

geliyordu. Diğer kabilelerio yerleşimi

ise harita da gösterildiği gibidir.

Ebu Eyyub'un (r) komşuları genel

olarak bu kimsclerdir. Ancak bir yan­

dan bu konudaki bilgilerin azlığı bir yan­

dan da bölge de hızlı ve sürekJl bir yapı­

lanma meydana gelmesi nedeniyle Ebu

Eyyub'un ve yakın komşularının •evle­

rini tam haJi ilc tasavvur edemiyor ve

tafsilatlandıramıyoruz. Yine IDeret'ten

/

1

EBÜ EYYÜB El-ENSARi'NiN EVi VE TARiHÇESi 227

önceki komşuları, Hicret'ten sonra tck

değillerdi, aynı şekild~; Hicret'ten son­

raki birinci ve ikinci yıllarda, sonraki yıl­

larda ki gibi tek değillerdi.

Peygamber'in (sas) asrındaki olay sü­

recindeki hızlılık (hicret, gazveler, he­

yetler) Medine-i Münevvere'deki sos­

yal ve imar[ bünyenin üzerinde büyük

etkiye neden olmuştur.

Bilinen az sayıdaki bazı rivayetlere

göre ise, Resfilullah'ın (sas) konakladı­

ğı zamanlarda Ebu Eyyfib'un (ra) evine

en yakın olan ev, güney tarafında bu-., lunan el-Ceül Harise b. En-Nu' ınan'ın

(ra) evidir. Harise'nin evi Ca'fer es-Sa­

dık b. Muhammed el-Bakır'ın (ra) ol­

muştur. Rivayetler, sahabi el-Celil'in

(ra) bu bölgede çok sayıda evi ve ara­

zisi olduğunu, tamarnını Pcygambcr'e

(sas) hediye ettiğini ve Peygamber'in

bazılarında ikarnet ettiğini ifade eder.

Ayrıca arazilerin bir kısmı üzerine Hz.

Aişe ve Hz. Fatıma'ya oda bina edildi­

ği ve kalan kısmında muhacirlere veril­

diğini kaydeder.

Ayrıca hicretten sonra Ebu Eyyub'un

(ra) evine yakın olanların evleri arasına;

Ömer b. el-Hattab'ın, kızı Hafsa'nın,

Osman b. Aftan' ın, Sa'd b. Ebu Vakkas'ın

ve Ca'fer b. Ebu Talib'in evleri de ka­

tılm ıştır. Hz. Ca'fer'in evi kıble yö­

nünden mescide bakıyordu. Hayher

Gazvesi dönüşünde, Resfilullah (sas)

bizzat onun evinin yapımında yer al­

mıştır. Amcası Hz. Abbas'ın (ra) evi de

Hz. Ca'fer'in evinin yakınındaydı. Yine

Resulullah (sas) bu evin yapımında yer

alınış, amcası Abbas'ın omzundaki olu­

ğu yerleştirmiştir.

Hz. Abbas'ın (ra) evin inşası bittiğin­

de şu beyitleri okuduğu rivayet edilmiştir:

Ozerinde yağmur/uğu ile tuğla, kerpiç,

taş ve tahtalar ile bina ettim

Ey Rabbim! Ehli için bıı evi bereketli kıl!

228 EYÜP SULTAN SEMPOZVUMU XII

Resulullah (sas) buyurdu ki:

"Allah'ım, orıııtı bu evini mübarek kıl!"

Evin temeli taştan, duvarları ise ker­

piçten olduğu burada anlaşılıyor. Bu da,

EbU Eyyub'un (r) evinin kerpiçten ya­

ptldığına dair görüşümüzü destekliyor.

Peyga.mber (sas) evin alt katın­

da oturuyordu. Ancak Ebu Eyyub (r)

Resulullah'ın (sas) üst katta oturması

için ısrar etti. Resulullah (sas) ise bunu

kabul etmeyerek:

"Evin alt katında bıılımmamız bizim

ve beraber evinde olduklarımız için daha

uygundur." buyurdu. O da Resfilullah'ın

(sas) bu buyruğuna razı geldi. Ancak

o ve hanuru, edeplcrinden dolayı

Peygamber'in (sas) odada bulunduğu

cihet ile üst katta olmalarına rağmen

ayın cihette oturınuyorlardı.

Siz kardeşlerim de benimle beraber,

Ebu Eyyfib'un ve hanımının bu sevgili­

ye karşı duyduklan ed ep ve sevgiden do­

layı nasıl odanın bir kenarına çekildikle­

rini tahayyül edin.

Ve yine, Ebu Eyyfib'un ve hanımının

Resulullah'ın (sas) adımları nı nasıl takip

ettiğini, resti kırılıp da su döküldi.iğün­

deki halleti.ni tahayyül edin. Su testisi kı­

rıldığı gün EbU Eyyub'un (ra) üst katta

kalmaya artık takarinin tükendiği gündü.

Hemen o ve hanırru, Resulullah'm (sas)

üzerine su damlama sm diye, sahip olduk­

lan tek yorgan ile suyu kuruttu. O gece

yorgansız olarak sabah ladıl ar. Fecir vakti,

Ebu Eyyub Resfılullah'tao (sas) artık üst

kata çıkmasını rica etti. Peygamber de

(sas) onun bu rağbeti üzerine üst kata çıktı.

Resfılullab'ın (sas) Ebu Eyyub'un (ra)

evinde kaç gün kaldığı ile ilgili, bir ay,

yedi ay, dokuz ay şeklınde farklı rivayet­

ler bulunmaktadır. Bu ev, ResfilulJah'ın

(sas) kaldığı süre içerisinde, Medine

halkının merkez noktası oldu. Zeyd b.

Sabit'ten (r) rivayede:

"Bizim Malik b. en-NeccaroğuJlardan,

sıra ile Resıllullah'ın (sas) kapısına üç

dört yerden yemek taşınmadığı bir gece

yoktu." Evi yakınlarda, Saldeoğulları

', bölgesinde bulunan Sa' d b. Ubade de her

gece bir çanak yemek getirirdi.

Resulullah'ın (sas) refiki alaya irti­

halinden sonra, Ebu Eyyub el-Ensari

(ra) artık tamamıyla kendini Allah yo­

lunda cihada adamışnr. Bu cesur süva­

ri, daha sonralan uçsuz bucaksız İslam

Devlet' inin başkenti olacak şu mübarek

şehrin sudarına kadar gelmiştir.

Ebu Eyyub'un vefatından sonra

evi rnevl ası Eflah'a geçti. el-Muğire b.

Abdurrahman b. el-Haris b. Hişam evi

bin dinara ondan satın alarak tamir et­

ririp vakfetti.

Zamaola harap olan ve arsa haline ge­

len bu mübarek eviel-Melik Şibabuddin

Gazi b. el-Melik el-Adil satın aldı ve ken­

disine nispeten ei-Mcdresetü'ş-Şilıabiy­

ye olarak adlandınlao medreseyi yaptır­

dı. Bu medrese iki katlı olarak inşa edil­

di. İçerisinde biri büyük biri küçük iki

büyük salon ve bir mihrap vardı. Denilir

ki: Bu mihrap, devenin çöktüğü yerdedir.

Medrese de dört mezhebin fıkhı

öğretiliyordu. Kütüphanesinde kıy­

metli el yazması eserler bulunuyordu.

/

EBÜ EYYÜB EL-ENSARi'NiN EVi VE TARiHÇESi 229

Birçok alim bura da yaşanuştır.

Behcetü'n- Nüfus ve:l-Esr/ir fi Tarihi

D/iri Hicreti'l-Muhtar adlı eserin sa­

lıibi Şeylı Abdullah b. Abdülmelik

el-Mercaru bu alımlerden birisi­

dir. el-Melik ŞihabüddJ'n Dımcşk'te

ve Türkiye'de Silvan'da bu medre­

se için vakıflar tesis etti. Yine bu­

rası için Medine'de hurma ağaçlan

•

230 EYÜP SULTAN SEMPOZYUMU XII

vakfedildi. H. 13. yüzyılın sonlarında

burası, mihrabı olan kubbeli bir mes­

cit olarak tekrar inşa edildi. Dışarıdaki

duvarına altından harflerle: "Burası

Peygamber'in (s as) elçisi 'nin evidir."

diye yazılnuşcır.

H. 1407 yılında, Hadimu'l­

Haremeyn Kral Fahd tarafından,

Mcscid-i Nchevi'nin genişletilmesi

y

sırasında yıkıldı. Burası şuan da

Mescid'i Nebevi'nin güney doğu kıs­

mında kalmıştır.

Şeyh Alim Muhammed Muhammed

Ebu Şebbe (ra) diyor ki: "Resulullah'ıo

ve Mescid'i ziyaret etmek üzere

Medine'de bulunduğum bir zaman da

bu evin bulunduğu yere gittim. Burası

Mescidi Nebeviye oldukça yakın. Bu

/

ev hatıraları hatırlattı, duyguları ve bu

evin hayırlı sakinlerine duyulan sevgiyi

hareketlendirdi. Ey Ebu Eyyub'urı evi,

sen Allah içiosin!

Hiçbir ev senin gibi kalbime giremedi,

Bu sevgi ancak evin sakinindendir."

Efendimiz Muhammed'e (sas) ve

O'nun Aline ve Ashabına saHlt ve se­

lam olsun!

/

EBÜ EYYÜB EL-ENSARi'NiN EVi VE TARiHÇESi 231