23
26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce & Industry Kimyasalların Yönetiminde Teknik Emniyet ve Güvenlik Kavramları ve Tedarik Zinciri Güvenliğinde Özel Sektör/Kamu İşbirliği Dr. Caner Zanbak Çevre Koordinatörü, Türkiye Madenciler Derneği Çevre Danışmanı, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (1994-2018) [email protected]

26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

26-27 Kasım 2019

Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN

Mersin Ticaret ve Sanayi OdasıMersin Chamber of Commerce & Industry

Kimyasalların Yönetiminde Teknik Emniyet ve Güvenlik Kavramları

ve Tedarik Zinciri Güvenliğinde Özel Sektör/Kamu İşbirliği

Dr. Caner ZanbakÇevre Koordinatörü, Türkiye Madenciler Derneği

Çevre Danışmanı, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (1994-2018)

[email protected]

Page 2: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Amaç: Çalışanlara yaptıkları işle ilgili olası zararları

(RİSKLER) hatırlatarak, çalışma sırasında:• Yaralanmalara ve hasara karşı

korumak...• Ekipman ve malzeme kaybını

önlemek..

EMNİYET İŞARETLERİher yerde !!!!!!

EMNİYET kavramını

teşvik etmek

Ancak;

‘‘GÜVENLİK’’ olmadan Emniyet YETERLİ Mİ?

Page 3: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

EMNİYET GÜVENLİK

KORUMA (KİŞİSEL/MADDİ - Zarar/Kayıp)

(Emniyet kurallarını da aşarak)

• Kasti/Kötü Niyetli Eylem

(İç/Dış) KİŞİLERİN

• İhmal, • Bilgi/Eğitim yetersizliği,• Yetersiz tasarım/bakım,• Kötü Yönetim, ...NEDENİYLE

(İçerideki) KİŞİLERİN

İki Kavram arasındaki FARK: İnsan NİYETİ (İYİ/KÖTÜ)

TEKNİK EMNİYET - GÜVENLİK KAVRAMLARI

Amaç:

Page 4: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

- ÖNCE EMNİYET -Evet....., ama,

GÜVENLİK ’le birlikte….!!!

Page 5: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

ÖNCE EMNİYET !!!

Kimyasallar Yönetiminde

Page 6: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

TEKNİK EMNİYET ve GÜVENLİK (farklı dillerde)

‘ammen ?? أمن

Başkalarının Kötü niyetini‘‘ÖNLEME’’

Üretim ve Kullanımda ‘‘RİSKin AZALTILMASI’’

Özetle :

Kabul Edilebilir/AsgariRİSK durumu

EMNİYET’i sağlamaya yönelik• Fiziksel Koruma• Bilgi koruma

ÖNLEMLERİ

Terim

Lisan

Page 7: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Kimyasal Maddeler:

Her ne kadar, insan hayatı için YAŞAMSAL öneme sahip olsalar da …..

DOĞALARI GEREĞİ

insan hayatı ve çevre için RİSKLER

taşırlar

- Yanıcı ve Patlayıcı

- Aşındırıcı, - Reaktif- Toksik ve Kanserojen

Yaygın olarak bilinen birçok kimyasal madde, meşru ve yasal kullanım alanına sahip olmakla birlikte, ‘‘yasa dışı ve meşru olmayan amaçlar’’ için de kullanılabilmektedir.

(Çift Kullanımlılık – Dual Use):• Geleneksel Kimyasal Savaş malzemesi• El yapımı/kaba kimyasal savaş malzemesi• Uyuşturucular• Patlayıcılar

Ancak, bu kimyasallar da:• Bilimsel/teknik araştırmalar için önemlidir

• Bazı sanayilerde büyük ölçekte kullanımı yaygındır

• Kolayca satın alınabilirler; hatta, bazıları evlerde

kullanılan kimyasal ürünlerdir

Dolayısıyla, KİMYASAL MADDELERİN kullanım ve tedarik sürecindeki yönetimine ÖZEL DİKKAT göstermek ‘‘bir zorunluluktur’’...

• EMNİYETLİ• GÜVENLİKLİ

Page 8: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

G

Ü

V

E

N

L

İ

K

2

KİMYASALLAR : (Meta Malzemeleri olarak)

• Üretilir• Paketlenir, Depolanır

• Tüccarlara Gönderilir• Depolanır / Stoklanır• (yeniden paketlenir ve) Son

Kullanıcılara Satılır

• Distribütörlere Gönderilir • Depolanır / Stoklanır

• Son Kullanıcılara Gönderilir • Depolanır / Stoklanır• Ürünleri İşleme (atık)

• Depolanır/Stoklanır

▪ ÜRETİCİ

▪ SON KULLANICI(İmalatçı)

▪ Kimyasallar

TEDARİK ZİNCİRİ

▪ Ürün TÜKETİCİSİ• ÜRÜNLERİN Kullanıcılarına Gönderilir

• Depolanır / Stoklanır• Tüketilir (atık)

Kimyasalların Gözetim Döngüsü

E

M

N

İ

Y

E

T

1

Page 9: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Eylemler:• Önleme

• Kontrol

• Caydırma

1. NEDEN bir GÜVENLİK sorunu? Emniyet (patlayıcı, oksitleyici gibi)

Zehirlilik (akut), enfeksiyon

Teknik Özellikler (El Yapımı Bomba,

Kimyasal Silah Öncülleri)

2. NEYE YÖNELİK bir GÜVENLİK

sorunu?

Alıcı OrtamHava, Su, Toprak Kirliliği

TesisteSabotaj- Kontaminasyon

• Yaşam Alanları - İnsan sağlığı

3. NASIL ETKİLİ bir GÜVENLİK sorunu? Doğrudan Etki

• Zehirlenme, ... • Fiziksel Hasar

Dolaylı

Gıda Zinciri aracılığıyla

KİMYASALLAR için GÜVENLİK YÖNETİMİirdeleme konuları

4. BULUNABİLİRLİK(Erişilebilirlik)

5. MİKTARGÜVENLİK YÖNETİMİ

Page 10: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Entegre bir Yaklaşımın AMAÇLARI:

• Daha etkili Risk Azaltma

• Daha İyi İletişim/İşbirliği

• Yüksek EMNİYET ve GÜVENLİK Kültürü

• Sınırlı Kaynakların Daha Etkili Kullanımı

Entegre

RİSK YÖNETİMİ

Kimyasal EMNİYETİYönetimi

tedbirler:• zehirli kimyasalların çevreye kazaen/kasıtsız salımını önlemek• bu tür durumların meydana gelmesi halinde etkiyi hafifletmek

Kimyasal GÜVENLİĞİYönetimi

tedbirler:• zehirli kimyasalların kasıtlı salımını önlemek

• bu tür durumların ortaya çıkması halinde etkiyi hafifletmek• zehirli kimyasalları veya kimyasal silahlar için ham maddeleri temin etme

girişimlerini önlemek

Kimyasal Emniyeti ve Güvenliği konusunda Entegre Yaklaşım Kimyasal kazalar ve kimyasal güvenlik olaylarına karşı

yeterli önlemi sağlamak, tespit etmek veya müdahale etmekiçin gereken eylemler genellikle örtüşmektedir.

Önleme, Tespit etme, Müdahale

Ref: OPCW (2016) Kimyasal Emniyeti ve Güvenliği Yönetimine ilişkin İhtiyaçlar ve En İyi Uygulamalar, 25 Kasım

https://www.opcw.org/fileadmin/OPCW/ICA/ICB/OPCW_Report_on_Needs_and_Best_Practices_on_Chemical_Safety_and_Security_ManagementV3-2_1.2.pdf

Page 11: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Yaygın SORUNLAR/ENDİŞELER

TEDARİK ZİNCİRİ: • ham/ara maddelerin temini,• ürünlerin müşterilere/son kullanıcılara dağıtımı

için organizasyonların ağı ve iş süreci.

TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ: Tedarikçiler, distribütörler, teslimat lojistiği sistemleri arasında

• madde/ürün akışının • ve bilgi paylaşımının optimizasyonunu içeren süreç...

KİMYASAL

GÜVENLİĞİRESMİ KURUMLAR: • Ulusal Çıkar/İhtiyaçlar• Gümrük vergileri/vergiler• Emniyet• Güvenlik – Kamu güvenliği

ÖZEL SEKTÖR: • Kimyasalların Temini• Pazarlama Ağı• Emniyet• Güvenlik - Koruma

KİMYASALLARIN YÖNETİMİNDE ÖZEL SEKTÖR/KAMU SEKTÖRÜ ORTAKLIĞI KONULARI

Page 12: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

SORULAR:

KİMYASAL GÜVENLİĞİMakro ölçek İdare/Yönetim Sorunları

RESMİ KURUMLAR: • Ulusal Çıkar/İhtiyaçlar• Gümrük vergileri/vergilendirme• Emniyet• Güvenlik-Kanun Uygulama

ÖZEL SEKTÖR: • Kimyasalların Kullanılabilirliği• Pazarlama Ağı• Emniyet• Güvenlik – Ekipman/ÜrünKoruma

Ortak hedef: • Önleme• Kontrol• Caydırma

• HIRSIZLIK• KÖTÜYE KULLANIM• SABOTAJ

karşı

1. Soru - BU TARAFLAR (Kamu ve Özel Sektör), İŞBİRLİĞİ yapabilir mi?

2. Soru - NASIL?

3. Soru - Böyle bir işbirliğini BAŞLATMAK/GELİŞTİRMEK İÇİN ne GEREKİR?

RESMİ KURUMLAR: • Ulusal Çıkar/İhtiyaçlar• Gümrük vergileri/vergilendirme• Emniyet• Güvenlik-Kanun Uygulama

ÖZEL SEKTÖR: • Kimyasalların Kullanılabilirliği• Pazarlama Ağı• Emniyet• Güvenlik - Koruma

Katı Denetimler/yasaklar rekabet ENDİŞELERİNE NEDEN

olabilir

Page 13: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

• (yasalar/yönetmelikler...) MEVZUAT

• Uluslararası KONVANSİYONLAR (Yasaklama yoluyla)

• Uluslararası SÖZLEŞMELER (ADR, IMO, RID, ...)

• ULUSAL Ölçek

• ULUSLARARASI Ölçek}

İDARE - YÖNETİM ARAÇLARI

G

Ü

V

E

N

L

İ

K

E

M

N

İ

Y

E

T

Page 14: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

GÜVENLİK UYGULAYICILARI

KANUN UYGULAMA BİRİMLERİ olarak,

“Polis ve Jandarma”

etkili müdahale konuları:

• fiziksel kazalar (zorla girmeler/terör eylemleri)

• durdurmayı/şiddetin yayılmasını önleme

• suçluların, yasa dışı ürünlerin/kimyasalların akışının takibi

• kamusal alanların gözetimi ve korunması

Ancak,

Polis kuvvetleri tesis güvenliğinde uzman değildirve genellikle

konularında gerekli bilgi ve yönetim deneyimleri sınırlıdır.

• tesise özel operasyonlar/süreçler/kimyasal stokları

• tesis güvenliği zafiyetleri

• tesise özel kimyasal müdahale ayrıntıları

ÖZEL GÜVENLİK BİRİMLERİ olarak,

“Tesis Güvenliği” Personeli

Tesis Güvenliği Amirleri:

• genellikle önceden ordu/polis geçmişi olan

kişilerden oluşur:

• güvenlik konularında uzmanlık ve

• bilgi ağları

• ve tesise özel güvenlik/Emniyet yönetimi

sorunlarında bilgi sahibi/donanımlıdırlar

bu bağlamda,

Özel güvenlik personeli tesis güvenliğinde uzmandır ve

• sadece tesise özel güvenlik prosedürlerini tesis içinde

uygulama yetkisi ve

• tesis güvenliği konuları hakkında Kanun Uygulama

Kurumlarına bilgi verme/bilgi paylaşma yükümlülüğü

bulunmaktadır.

https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/bja/210678.pdf

Ülke Güvenliğini Güçlendirmek için Özel Sektörden Yararlanma: Kanun Uygulama Kurumu-Özel Güvenlik Şirketi Ortaklıkları

Page 15: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Kanun uygulama ve özel güvenliğin, ortaklık kurulurken dikkate alınması gereken güçlü ve zayıf yönleri vardır.

Polis, özel güvenlik görevlilerindeki olası • işe alım öncesi tarama, eğitim eksikliği, • standartlar, Sertifikasyon sorunları ve

• yüksek personel değişim oranları.

nedenleriyle özel güvenlik görevlilerini ciddiye almayabilir.

Kamu Sektörü-Özel Sektör Ortaklıkları - Güvenlik Konularında

Kurumsal güvenlik müdürleri, kolluk

kuvvetlerinin

• tesise özel konuların yönetiminde kendilerini

görmezden geldiğini (hatta küçük gördüğünü)

ya da

• kendilerine gereksiz kısıtlamalar uyguladığını

hissedebilir….

Kanun uygulama kurumları ile özel güvenlik ortaklıkları için işbirliği konuları:

• İletişim ağı oluşturma, • bilgi paylaşımı, • suç önleme, • kaynak paylaşımı, • eğitim, • Mevzuat / ilkeler

Aşılması gereken olası engeller:• bilgi paylaşımı, • güvensizlik ve

• yanlış bilgilendirme/yanlış anlama

Çözümlenmesi gereken konular:

Page 16: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Bu bağlamda, irdelenebilecek, 3 SORU :

Kimyasal Güvenliği Yönetimi konusunda Kamu-Özel Sektör İşbirliği/Ortaklıkları için

tüm ülkelere uygun bir “Şablon Model” YOKTUR.

1 - Ülkemizde kimyasal güvenliği konusunda etkin bir Kamu ve Özel Sektör İŞBİRLİĞİ var mı?

2 – Bu tür bir işbirliğinde kimler olmalıdır – kurum/kuruluşlar?

Kimyasal Güvenliği konularında

Kamu-Özel Sektör İşbirliği/Ortaklıkları kurma

3 - Mevcut uygulamalar/işbirlikleri nasıl daha etkin hale getirilebilir?

Page 17: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

KİMYASAL GÜVENLİĞİ konularında, çeşitli Uluslararası Programlar/Destek Kaynakları mevcuttur

Chemical Security Program (CSP) kapsamında, CRDF kuruluşunca koordine edilmekte olan:

• Kimyasal Güvenliği Eğitim Destekleri - Chemical Security Training Grants (CSTs):CSP eğitimi almış uzmanlarca, endüstri ve akademik kuruluşlarda, iyi kimyasal güvenliği uygulama eğitimlerin verilmesi için sağlanan eğitim destekleri,

International Resources Available through Chemical Security Program (CSP):

Chemical Security Training Grants (CSTs): CSTs are grants offered to alumni of prior CSP trainings to enable them toimplement local chemical security best practices trainings in academic and industrial settings. These trainings engagescientists, technicians, engineers and academics to convey international best practices for secure chemical management.If you are not an alumni but wish to conduct training, CSP can connect you with a trainer. To be considered for a CSTGgrant, applicants must submit a completed training application form, training budget form, a curriculum vitae (CV)/resumefor trainers and any additional staff members and training agenda and training material.

Chemical Security Improvement Grants (CSIGs): CSIGs are grants to improve the physical and procedural security ofchemical laboratories and facilities. They contribute to the security of industrial and academic chemical facilities, includingtheir employees and their communities, and aim to prevent the accidental or intentional misuse of chemicals. CSIGs areone-time awards ranging from $2,000 to $30,000 in value with applications accepted on a quarterly basis. To beconsidered for a security improvement grant, applicants must submit a completed CSIG application form, CSIG budgetform and curriculum vitae (CV) for each individual compensated under the project.

If you are interested in applying for either of these grants, please visit: http://www.csp-state.net/grants-funding/

Bu destek programları hakkında ayrıntılı bilgi için:http://www.csp-state.net/grants-funding/

• Kimyasal Güvenliği Geliştirme Destekleri - Chemical Security Improvement Grants (CSIGs):Kimya laboratuvarları ve tesislerinde fiziksel ve yönetimsel altyapınn geliştirilmesine yönelik hibe destekleri

Page 18: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Yukarıdaki sorulara bir tane daha ilave…. (GÜNCEL Medya Konusu - SİYANÜR)

4 – ’’Kolayca Erişilebilir Satışının’’ yasaklanması yeterli midir?

(Tedarik Zincirinde ‘‘Müşterini Tanı’’ duyarlılığının artırılması ??)

İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM

Page 19: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Mersin Ticaret ve Sanayi OdasıMersin Chamber of Commerce & Industry

Atatürk Cad.MTSO Binası Kat:3 MERSİN

0324-238 95 00

0324 231 96 97

[email protected]

www.mtso.org.tr

Page 20: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce
Page 21: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

KİMYASALLARIN YÖNETİMİNDE

TEKNİK EMNİYET VE GÜVENLİK KAVRAMLARI

ve TEDARİK ZİNCİRİ GÜVENLİĞİNDE ÖZEL SEKTÖR/KAMU İŞBİRLİĞİ

Dr. Caner Zanbak

Çevre Koordinatörü, Türkiye Madenciler Derneği (halen)

Çevre Danışmanı, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (1994-2018)

[email protected]

ÖZET

Kimyasallar, hava, su ve toprak/kayalardan oluşan çevresel alıcı ortamın tüm bileşenlerinin ayrılmaz maddeleridir ve aynı zamanda insanın

hayatta kalması ve yaşam/gelişiminin sürdürülebilirliği için de gerekli maddelerdir. Kimyasallar atmosferdeki gazlardan suya, inorganik ve

organik doğal kaynaklara, bitkilere ve canlı türlerine kadar tüm varlıklarda doğal olarak bulunur. Doğal formlarda olanların kullanımlarının

yanısıra günlük yaşamımızda kullanılmak üzere çok çeşitli kimyasallar sentetik olarak da üretilmektedir.

İnsan yaşamı için hayati önemde olmalarının yanısıra, çalışanlar, kullanıcıların maruziyeti halinde, insan yaşamı ve çevre kalitesi için taşıdıkları

riskler nedeni ile, kimyasalların yönetimi özel teknik emniyet uygulamaları gerektirmektedir.

Diğer taraftan, kimyasallar üretim bilgileri (know-how), ticari sırlar, hırsızlık ve suiistimal/ sabotaj tehditlerine karşı fiziksel koruma ile birlikte,

üretim ve taşıma/depolamada güvenliğin sağlanması için özel yönetim uygulamaları da gerektiren özel ürünlerdir.

Teknik Emniyet (Safety), kişileri ve çevresindekileri kimyasalların olası olumsuz etkilerinden korumak için alınacak teknik önlemleri ve

uygulamaları tanımlayan bir terimdir. Diğer taraftan, Güvenlik (Security) ise başkalarının kasıtlı müdahaleleri sonucu kimyasallardan ortaya

çıkabilecek olumsuz/zarar verici durumların önlenmesi için alınacak idari ve fiziksel önlemleri kapsar. Özetle söylenirse, “güvenliği

sağlanmamış teknik emniyet önlemleri” koruma/korunma amacına ulaşmada yeterli değildir.

Kimyasalların yönetimi için geliştirilen güvenlik riski değerlendirmesi, yabancıların kasıtlı müdahalelerini (hırsızlık ve/veya sabotaj) de içeren,

genel risk değerlendirmelerinde kullanılan mantık silsilesi üzerine kuruludur. Kimyasal Güvenliği (Chemical Security), sadece üretim ile kısıtlı

olmayıp, tedarik zinciri boyunca kimyasalların dağıtım araçları ve yollarınındaki güvenlik konularını da kapsar. Bu bağlamda, makro ölçekte

Kimyasalların Güvenliği, amaçlanan son kullanıcıya ulaşana kadar, teslim edilme/depolanma/satış noktaları dahil olmak üzere, olası kötü

niyetli (sabotaj/terör dahil) kullanımların toplum üzerindeki zarar verme olasılığını en aza indirmek için “Özel Sektör/Kamu İşbirliği”ni

gerektirir.

Kimyasalların emniyetli ve güvenli şekillerde yönetilmesi konusunda birçok uluslararası ve ulusal sözleşme/anlaşma/mevzuat ve sektör

uygulamaları mevcuttur. Ülke düzeyindeki Özel Sektör/Kamu Ortaklıkları, kimyasal güvenliğin uygulanmasının geliştirilmesinde büyük öneme

sahiptir ve teşvik edilmelidir. Dünya kimya sanayiinin Responsible Care® uygulaması, son on yılda,“Teknik Emniyet”in yanısıra “Güvenlik”

kavramınını da desteklemektedir.

Bu sunumda, Teknik Emniyet ve Güvenlik kavramları arasındaki ayrım gözden geçirilecek ve kimyasallar yönetiminde Güvenlik kavramının

daha ileri düzeyde yerleşmesinde, Özel Sektör/Kamu Ortaklığı konusunun önemi ve bu bağlamda, gelişmekte olan ülkelerde karşılaşılan

sorunlar irdelenecektir.

Page 22: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

SAFETY AND SECURITY CONCEPTS in CHEMICALS MANAGEMENT

and PRIVATE/PUBLIC PARTNERSHIP in CHEMICAL SUPPLY CHAIN SECURITY

Caner Zanbak, PhD

Environmental Coordinator, Miners Association of Turkey (Current)

Environmental Advisor, Turkish Chemical Manufacturers Association (1994-2018)

[email protected]

SYNOPSIS

Chemicals are integral matters of all components of environmental media, from air, soil and rocks and also they are the necessities for human

survival/sustainability of life and development. Chemicals are also present in the nature, from gases in the atmosphere to water, inorganic and

organic natural resources and plants and living species. In addition to their use in natural forms, numerous kinds of chemicals are produced

synthetically for use in our daily lives.

On the other hand, in as much as they are vital for human life, chemicals do carry inherent risks for human life and environment quality which

require special safety management practices to minimize their risks to the workers, users and environmental media.

From the industry point of view, chemicals are specialty commodities that require special management administration to protect information on

process know-how, trade secrets, assure safety in handling and transportation/storage along with physical protection against theft and

misuse/sabotage threats.

Safety is a term defining the measures to take precautions and measures to protect subjects from the negative effects of potentially harmful

events, while Security covers the physical measures to assure application of safety measures from misconduct or willful intervention of others.

Therefore, “unsecured safety measures” do not necessarily serve the purpose.

Security risk assessment for management of chemicals is also based on the similar logic used for general risk evaluations incorporating

intentional intervention (theft or sabotage)of outsiders. Chemical security also incorporates the means and ways of chemicals distribution

throughout the supply-chain. Therefore, on a macro scale, security of chemicals require Private/Public Partnership in order to minimize

potential harm of public as they are delivered and stored until they reach the intended end-user.

There are several international and many national conventions/agreements on proper management of chemicals and industry initiatives.

Private/Public Partnerships at country level are encouraged to enhance implementation of chemical security. During the last decade,

Responsible Care® initiative of the world chemical industry is promoting the Security concept.

In this presentation, distinction between Safety and Security concepts will be reviewed and importance of Security to compliment Safety

practices for management of chemicals and challenges of promoting the Security concept along with the Private/Public Partnership issues for

the developing countries will be discussed.

Page 23: 26-27 Kasım 2019 Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN · 2019-12-03 · 26-27 Kasım 2019Atatürk Kültür Merkezi/MERSİN Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Mersin Chamber of Commerce

Dr. Caner ZANBAK

1971 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nden mezun olan Dr. Zanbak, doktorasını A.B.D. University of Illinois, Champaign-Urbana’da tamamlamıştır. 1971’de İTÜ’de başladığı akademik kariyerini 1981 yılından itibaren A.B.D.’de Kent State University,Ohio; South Dakota School of Mines, Rapid City (Doç. Dr.) ve part-time olarak Civil Engineering Department, Illinois Instituteof Technology, Chicago’da (Prof. Dr.) 1994 yılına kadar sürdürmüştür.

Dr. Zanbak çevresel yönetim politikaları, atık yönetimi ve atıklarla kirlenmiş yerlerin ıslahı projeleri ve inorganik kimyasal üretimi projeleri ile ilgiliolarak iş geliştirme ve proje grubu yönetiminin konularının yanısıra mühendislik jeolojisi, geoteknik yer seçimi incelemeleri, açık işletme şev stabilitesi,baraj yeri incelemeleri, atık barajları, yeraltı yapılarının tasarım ve uygulaması konularında da güçlü bir yurtiçi ve uluslararası düzeyde 47 yılı aşkınakademik ve profesyonel deneyime sahip bir mühendistir.

Dr. Zanbak 1984-1994 yılları arasında, A.B.D.’de atık bertaraf için yer seçimi, tehlikeli atıkların yönetimi ve tehlikeli atıklarla kirlenmiş sahalarıntemizlenmesi projeleri üzerinde hem Amerikan Çevre Koruma Teşkilatı (USEPA) ve hem de sanayi kuruluşlarına danışmanlık hizmetleri verenWoodward-Clyde Consultants (WCC) Şirketinde ortak-yönetici olarak çalışmıştır.

Dr. Zanbak, Türkiye ve AB çevre mevzuatı ve çevresel uygulama sorunları konularında, çeşitli sanayi ve devlet kuruluşlarına, mühendislik projelerininçevresel etkilerinin yönetimi projelerinde danışmanlık yapmakta ve sanayi kuruluşlarını temsilen Avrupa Birliği teknik ve mevzuat koordinasyontoplantılarına katılmaktadır.

Dr. Zanbak'ın 1972 yılından beri uluslararası ve Türkiye'de yayınlanan dergi ve kitaplarda, mühendislik Jeolojisi, kaya mekaniği, maden mühendisliği,çevre ve atık yönetimi, kimyasal güvenliği konularında, 130’un üzerinde teknik tebliğ ve makalesi bulunmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde çevrepolitikaları, uluslararası ticaret engelleri, risk yönetimi ve kimyasallar güvenliği konularında 60’ın üzerinde "müşteriye özel" kapsamlı rapor hazırlamışolup, 180’in üzerinde davetli konuşmacı/moderatör olarak uluslararası konferans ve sempozyum sunuları bulunmaktadır.

Dr. Zanbak, 1994-2018 sürecinde, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği tarafından yürütülen, İnsan Sağlığı, Çevre Koruma ve Teknik Emniyet konularında“Responsible Care - Üçlü Sorumluluk®” programının koordinatörlüğünü ve İstanbul Sanayi Odası Çevre İhtisas Komitesi Başkan Vekilliği ve 1995-2003sürecinde de Çevre Bakanlığı “Atık Komisyonu” üyeliği yapmıştır.

Dr. Zanbak, halen çeşitli üniversitelerde ve meslek kuruluşlarında Çevresel Etki Değerlendirmesi, Atık Yönetimi ve Kimyasallar Güvenliği konularındaders ve konferanslar vermektedir.

Dr. Zanbak’ın görev almakta olduğu kuruluşlar:

•Türkiye Madenciler Derneği Çevre Koordinatörü•EUROMINES-Brüksel, Çevre Komitesi Üyesi•TÜRKTAY-IREMCON Atık Yönetim Platformu Yönetim Kurulu Üyesi•Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği Çevre Danışmanı (1994-2018)•Istanbul Sanayi Odası Çevre İhtisas Kurulu Başkan Vekili (1994-2018)•İTÜ Maden Fakültesi ABET Akreditasyon Danışma Kurulu Üyesi•MÜDEK Mühendislik Programları Değerlendiricisi•Balkan Environmental Association (B.EN.A.) Uluslararası Başkan Vekili’dir

e-mail : [email protected]